VERENIGING TOT BEVORDERING DER TANDHEELKUNDIGE GEZONDHEIDSZORG VOOR GEHANDICAPTEN
Nederlandse Vereniging voor Kindertandheelkunde
VOORJAARSCONGRES NVvK & VBTGG
' BINNENSTE BUITEN' 7 & 8 MAART 2014
HALITOSE
APEXOGENESE ORALE PATHOLOGIE
INTEGRATIVE MEDICINE PARODONTOLOGIE PIJNBELEVING
MRSA
(ON)ZICHTBARE BEPERKING PSYCHOSE volg ons @Tandheelkunde_c
Hotel Papendal te Arnhem www.nvvk.org - www.vbtgg.nl
PLENAIR PROGRAMMA: 'BINNENSTE BUITEN' Vrijdag 7 maart 2014 Als doorgewinterde practici zijn we urenlang per week vrij ambachtelijk bezig. Onze ogen diagnosticeren afwijkingen, onze vingers vullen een caviteit en uit onze mond klinken geruststellende woorden. Maar natuurlijk is tandheelkunde veel meer dan het vertonen van een kunstje! Geen kies, mond of patiënt is hetzelfde en die diversiteit is nóg groter in de bijzondere tandheelkunde. En áls we eens een "kunstje" vertonen, is dat gebaseerd op kennis, literatuur, theorie en ervaring. Om onze praktische vaardigheden actueel te houden, moeten we onze kennis ook voortdurend bijschaven en af en toe weer eens flink inzoomen op de achtergrond van ons doen en laten. Wáárom kiezen we voor een bepaalde behandelstrategie bij parodontale aandoeningen? Hoe handel ik bij het zien van een bepaalde orale afwijking en waar baseer ik dit op? Hoe benader ik een patiënt die regelmatig te kampen heeft met psychoses en waarom kies ik voor die aanpak? Volgens een mooie traditie slaan de NVvK en de VBTGG hun handen weer ineen om op 7 en 8 maart 2014 een voorjaarscongres te organiseren. Dit jaar duiken de Nederlandse Vereniging voor Kindertandheelkunde en de Vereniging tot Bevordering der Tandheelkundige Gezondheid voor Gehandicapten de diepte in en zullen we het mondgebied goed doorlichten. Met het thema 'Binnenste Buiten' halen we zaken die normaal gesproken verborgen blijven naar de oppervlakte. Zo worden halitose (niet ongewoon in de bijzondere tandheelkunde), diepgewortelde parodontologie en de MRSA bacterie onder de loep genomen. We krijgen een kijkje in het hoofd van mensen met een psychose en we worden bijgepraat over orale afwijkingen. Verder onderzoeken we de technieken van de apexogenese, de pijnbeleving van kinderen, de (on)zichtbaarheid van een beperking en leren we meer over integrative medicine, waarbij de nauwe relatie tussen lichaam en psyche centraal staat. Dit jaar hopen we u te mogen begroeten in het sportieve Papendal te Arnhem. Deze locatie is gelegen op de Veluwe, waar binnen en buiten mooi met elkaar in verbinding staan. Als u zich aan het einde van de dag binnenstebuiten gekeerd voelt door alle informatie, is er gelukkig tijd om ondersteboven te raken van het diner, vermaak en feest! Op zaterdag 8 maart kan alle kennis worden benut tijdens de casusbesprekingen. We verheugen ons erop om u en uw tandheelkundige team te verwelkomen in hotel Papendal te Arnhem op 7 en 8 maart. Namens de congrescommissie van de VBTGG en NVvK, Marjolein van Stiphout Congrescommissie NVvK & VBTGG Marloes de Boer Nanda Greving-Visser Caroline van Houtem Karin van Nes Marieke Schorer-Jensma Marjolein van Stiphout Leonard Wetzels
08.30
Registratie en ontvangst met koffie
09.00
Opening en introductie moderator Drs. P.E. Lansen, voorzitter NVvK
Moderator: Drs. A. Kraaijenhagen-Oostinga 09.15
MRSA in de praktijk Dr. K.E. Veldkamp, LUMC, Leiden
10.15 Verbindende gesprekstechniek: een praktische methode om in contact te komen en te blijven met mensen met een psychose Dr. J. Tielens, MoleMann Mental Health, Amsterdam 11.15 Pauze 11.45
Mond- en kaakziekten bij kinderen Prof. dr. I. van der Waal, VU medisch centrum/ACTA, Amsterdam
12.45 Lunch 14.00 - 14.25 Woord van de voorzitters
PARALLEL MIDDAGPROGRAMMA: 'BINNENSTE BUITEN' Vrijdag 7 maart 2014
ALV, CASUÏSTIEK: 'BINNENSTE BUITEN' Zaterdag 8 maart 2014
PROGRAMMA A 'Binnenste'
08.30
Algemene ledenvergadering VBTGG
09.30
Algemene ledenvergadering NVvK
Casuïstiek 1e ronde
Moderator: Drs. M.L. Siers, Radboudumc, Nijmegen
14.30
De pijnbeleving: van theorie naar gedrag Dr. J. Versloot, Universiteit van Toronto, Toronto, Canada
15.15 Pauze 15.45
De open apex: dilemma’s en ontwikkelingen Drs. M.L. Siers, Radboudumc, Nijmegen
10.30
16.30
Chronisch patiënt met parodontitis: Je zal het maar zijn!? W. Teeuw MSc, ACTA, Amsterdam
Angstbegeleiding
17.15 Afsluiting 17.30 Borrel 18.15
Dinerbuffet (voorinschrijven noodzakelijk)
20.00
Intermezzo door 'theatersportgroep Binnenste Buiten'
21.00
Feest in bar "Grand Café"
PROGRAMMA B 'Buiten'
Moderator: Dr. M.L. Laine, ACTA, Amsterdam
14.30
Oorzaken, diagnose en behandelmogelijkheden van halitose Dr. M.L. Laine, ACTA, Amsterdam
15.15 Pauze 15.45
De (on)zichtbaarheid van een beperking Drs. S.C. Hoppe, Universiteit van Amsterdam, Amsterdam
16.30 De meerwaarde van Integrative Medicine in de kindertandheelkunde en tandheelkunde voor mensen met een verstandelijke beperking Dr. I.A. von Rosenstiel- Jadoul, Slotervaartziekenhuis, Amsterdam 17.15 Afsluiting 17.30 Borrel 18.15
Dinerbuffet (voorinschrijven noodzakelijk)
20.00
Intermezzo door 'theatersportgroep Binnenste Buiten'
21.00
Feest in bar "Grand Café"
Gehandicaptenzorg Kindertandheelkunde
11.30
Pauze
12.00
Casuïstiek 2e ronde
Angstbegeleiding
Gehandicaptenzorg
Kindertandheelkunde
13.00
Lunch en afsluiting
SPREKERS, MODERATOR & KORTE SAMENVATTINGEN Drs. S.C. (Silke) Hoppe is in 2009 afgestudeerd als cultureel antropoloog aan de Universiteit van Amsterdam. Tijdens haar studie heeft zij zich gespecialiseerd in de medische antropologie en onder andere onderzoek gedaan naar de ziektebeleving van mensen met Multiple Sclerose. Na haar master heeft zij zich verdiept in vragen op het gebied van disability studies. Sinds 2013 is ze begonnen aan een promotie rond dementie en langdurige zorg. De (on)zichtbaarheid van een beperking Chronische ziekte is niet altijd zichtbaar. Dit kan voor- en nadelen hebben. Wanneer een aandoening niet zichtbaar is, zullen betrokkenen minder met stigmatisering geconfronteerd worden, maar de onzichtbaarheid kan ook tot problemen zoals minder erkenning of begrip leiden. Aan de hand van voorbeelden van de ervaringen van mensen met Multiple Sclerose (een ziekte die vaak in een vroeg stadium onzichtbaar en een later stadium zichtbaar is) en de ervaringen van de spreker zal worden ingegaan op een aantal gevolgen van de (on)zichtbaarheid van chronische ziekte. Hierbij zal vooral aandacht worden besteed aan situaties waarin mensen de (on)zichtbaarheid van hun ziekte actief kunnen vormgeven. Drs. A.E. (Annelies) Kraaijenhagen-Oostinga, tandarts gehandicaptenzorg , was tot voor kort werkzaam op het Centrum Bijzondere Tandheelkunde van het HagaZiekenhuis te Den Haag, waar zij bijna 40 jaar lang mensen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking en met complexe medische problematiek behandelde. Daarnaast werkte zij vele jaren op de afdeling Bijzondere Tandheelkunde van IPSE de Bruggen, een instelling voor mensen met een verstandelijke beperking in Nootdorp. Ze maakt deel uit van de Onderwijscommissie Tandarts Gehandicaptenzorg. Dr. M.L. (Marja) Laine studeerde in 1989 af als tandarts aan de universiteit van Helsinki, Finland. Zij was van 1992 tot 2010 werkzaam bij de sectie Orale Microbiologie, ACTA en promoveerde in 2000. Sinds 2010 is zij werkzaam als universitair docent bij de sectie parodontologie van de ACTA. In begin 2010 heeft zij het ACTA Halitose spreekuur opgezet en sindsdien diagnosticeert en behandelt zij halitose patiënten. Zij verzorgt halitose onderwijs aan studenten tandheelkunde. Haar onderzoeksonderwerpen zijn halitose en gastheer-pathogeen interactie bij parodontitis en peri-implantitis. Zij heeft veelvuldig op deze terreinen gepubliceerd. Oorzaken, diagnose en behandelmogelijkheden van halitose Slechte adem, halitose, is een vaak voorkomend probleem voor vele patiënten. Tandartsen en mondhygiënisten zijn de aangewezen personen om patiënten met slechte adem te helpen. In deze voordracht zullen de oorzaken van slechte adem, het stellen van een diagnose en de behandeling van slechte adem in de praktijk worden besproken.
Drs. M.L. (Machteld) Siers deed in 1996 tandartsexamen aan de Katholieke Universiteit Nijmegen (KUN). Haar werk als praktijkmedewerker in een algemene praktijk combineerde zij met een beroepsdifferentiatie tot tandarts-endodontoloog. In september 1999 heeft zij het examen tot tandarts-endodontoloog met succes afgelegd. Vanaf die tijd werkt zij als tandarts-docent, verbonden aan de vakgroep cariologie en endodontologie van de Radboud Universiteit Nijmegen. Hier verzorgt zij zowel studentenonderwijs als PAO. Hiernaast voert zij sinds 1999 een verwijspraktijk voor endodontologie. Een open apex: dilemma’s en ontwikkelingen Als geconstateerd wordt dat een apex niet verder afvormt of niet afgevormd is, moet er een zorgplan gemaakt worden. Daarin komen allerlei vragen aan de orde. Kan het element behouden worden? Wat is de prognose van het element op langere termijn? Is het verstandig om te kiezen voor behoud? En als dan de beslissing wordt genomen om het element te behouden, welke behandelmogelijkheden zijn er dan? Apexificatie? Apexogenese? In deze voordracht komen de dilemma’s en ontwikkelingen rond de open apex aan de orde. Dr. J. (Jules) Tielens is psychiater. Zijn interesse is altijd al uitgegaan naar de begeleiding van mensen met schizofrenie en ernstige persoonlijkheidsstoornissen, alsmede naar het ontwikkelen van attitude en gesprekstechniek die hierbij nodig is. Hij geeft frequent workshops en lezingen over dit onderwerp, naast een druk bezette klinische baan in het Centrum voor Herstel bij Psychose. Verbindende gesprekstechniek: een praktische methode om in contact te komen en te blijven met mensen met een psychose Al jaren weten we dat het behandelen van mensen met een psychose, met name zij die geen ziektebesef hebben, uiterst lastig is. Ze willen geen behandeling. Vanuit de patiënt bekeken helemaal logisch overigens; waarom je laten behandelen wanneer je niet ziek bent! In de methode “Verbindende Gesprekstechniek” beschrijft psychiater Jules Tielens een manier om wel contact te krijgen en te houden bij deze ernstig getroffen mensen. Want succes in de behandeling van deze mensen ligt aan de kwaliteit van het contact en niet aan de sterkte van de argumenten van de dokter. De methode bevat tips, valkuilen en relevante uitgangspunten bij het aangaan van een gesprek met iemand met een psychose. Een methode die je vertelt om te stoppen met ruzie maken met deze mensen en zelfs te stoppen met het gebruiken van argumenten om hen te overtuigen. Literatuur: Amador, X. (2007). I’m not sick, I don’t need help! How to help someone with mental illness accept treatment. New York: Vida Press. ISBN: 978-09677189 5 8 Tielens, J. & Verster, M. Bemoeizorg. Utrecht: De Tijdstroom. ISBN: 978-9058981691 Tielens, J. (2012). In gesprek met psychose. Utrecht: De Tijdstroom. ISBN: 978-905898 217 9
Dr. I.A. (Ines) von Rosenstiel-Jadoul werkte 10 jaar als kinderarts-intensivist in het AMC in Amsterdam en twee jaar als hoofd van de kinder-IC. Sinds 2003 is zij werkzaam als algemeen kinderarts in het Slotervaartziekenhuis in Amsterdam. Als hoofd Vakgroep Kindergeneeskunde gaf zij in de jaren 2005 tot 2010 vorm en inhoud aan de integratieve kindergeneeskunde. Zij is mede oprichtster van het NIKIM, oprichtster van de Stichting Medical checks for Children en actief lid van de Holistic Pediatric Association. Zij is spreekster op nationale en internationale congressen en bestuurslid van het European Congress for Integrative Medicine (ECIM). De meerwaarde van Integrative Medicine in de kindertandheelkunde en tandheelkunde voor mensen met een verstandelijke beperking Integrative Medicine kent een toenemende belangstelling, ook in Nederland. Tijdens deze lezing zullen de basisprincipes van Integrative Medicine, alsmede succesvolle implementaties de revue passeren. Pijn tijdens tandheelkundige procedures is een belangrijk aandachtspunt waarbij nieuwe inzichten vanuit de mind-body geneeskunde prachtig toegepast kunnen worden bij kinderen met- en zonder verstandelijke beperkingen. Implementatiestrategieën en wetenschappelijke onderbouwing van non-farmacologische pijnbestrijding zoals afleiding, relaxatie, hypnose, acupunctuur, massage, biofeedback en cognitieve gedragstherapie zullen worden belicht. In de holistische tandheelkunde staat de gezondheid van de totale mens centraal met extra aandacht voor de relatie tussen een gezond gebit in een gezond lichaam. Wederzijdse versterking van de medische en tandheelkundige zorg nodigt uit tot interdisciplinaire samenwerking en kwaliteitsverbetering. W. (Wijnand) Teeuw MSc behaalde in 2003 zijn doctoraaldiploma Biologie aan de Universiteit Utrecht met als afstudeerrichting Fundamentele Biomedische Wetenschappen (FBMW). In 2006 studeerde hij als tandarts af aan het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA) waaraan hij sinds die tijd verbonden is aan de sectie parodontologie. Van 2009 t/m 2012 volgde hij aldaar de MSc-opleiding tot parodontoloog, welke hij cum laude heeft afgerond. Zijn promotieonderzoek betreft de relatie tussen parodontitis en de algemene gezondheid, in het bijzonder diabetes mellitus en hart- en vaatziekten. Chronisch patiënt met parodontitis: Je zal het maar zijn!? De relatie tussen mondgezondheid en algemene gezondheid is steeds vaker een belangrijk thema. Hoe zit die relatie precies in elkaar? Wat betekent dat voor specifieke patiëntengroepen met een slechte (mond)gezondheid? In deze lezing zal uitgebreid ingegaan worden op het wederkerig effect van algemene gezondheid en parodontitis. Tevens wordt bediscussieerd wat hierbij de meerwaarde van multidisciplinaire samenwerking zou kunnen zijn. Dr. K.E. (Karin) Veldkamp is arts-microbioloog. Zij studeerde geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Utrecht, waarna zij zich specialiseerde in de medische microbiologie in het Universitair Medisch Centrum Utrecht. Tijdens de specialisatie verrichtte zij promotieonderzoek wat in 2001 resulteerde in een dissertatie met de titel: "From Sas to CHIPS, Chemotaxis Inhibitory Protein of Staphylococcus aureus". Als arts-microbioloog was zij achtereenvolgens werkzaam in het Ziekenhuis
Gooi-Noord in Hilversum, bij het laboratorium voor infectieziekten in de centrale vestiging in Groningen en de vestiging in het Wilhelmina Ziekenhuis in Assen. Sinds 2008 is zij werkzaam als staflid bij de afdeling medische microbiologie van het Leids Universitair Medisch Centrum met als aandachtsgebieden bacteriologie, infectiepreventie en ziekenhuishygiëne. Vanaf eind 2011 is zij voorzitter van de infectiecommissie en stuurt zij de eenheid infectiepreventie van het Leids Universitair Medisch Centrum aan. MRSA in de praktijk De meticilline resistente Staphylococcus aureus (MRSA) wordt ook wel de ziekenhuisbacterie genoemd, maar wat betekent een MRSA voor de tandheelkundige praktijk? Patiënten kunnen drager zijn van MRSA zonder daar klachten van te hebben. In het ziekenhuis wordt er heel strikt met (mogelijke) MRSA dragers omgegaan om verspreiding van dit micro-organisme in het ziekenhuis te voorkomen. Maatregelen die genomen moeten worden in de tandheelkunde hangen af van de kans op verspreiding en de gevolgen van een eventuele besmetting met MRSA. Dr. J. (Judith) Versloot promoveerde in 2007 op het proefschrift getiteld “Pain in Pediatric Dentistry” aan de Universiteit van Amsterdam. Na haar promotie is Judith Versloot naar Canada verhuisd om daar als post-doctoral fellow onderzoek te doen naar de communicatie van pijn, de expressie en de herkenning van pijn. Haar meest recente onderzoeksonderwerp is “Knowledge Translation”, het vertalen van onderzoeksresultaten naar de praktijk. De pijnbeleving: van theorie naar gedrag In het eerste deel van de presentatie zal een kort overzicht gegeven worden van belangrijke pijntheorieën vanaf de tijd van Rene Descartes tot vandaag. Vervolgens zal besproken worden hoe met behulp van deze theorieën verklaard kan worden dat de ene patiënt meer pijn voelt dan de andere, zelfs als de handeling dezelfde is. In het tweede deel van de presentatie zal ingegaan worden op de pijnexpressie van kinderen tijdens een tandheelkundige behandeling en de pijnexpressie van kinderen als gevolg van kiespijn. Besproken zal worden welke gedragingen we kunnen gebruiken om pijn te herkennen bij kinderen. Prof. dr. I. (Isaäc) van der Waal studeerde in 1968 als tandarts af in Utrecht. Van 1969 tot 1973 werd hij opgeleid tot specialist mondziekten en kaakchirurgie. In 1979 volgde zijn benoeming tot hoogleraar in de pathologie van de mondholte aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Van 1989 tot 2011 was hij hoofd van de afdeling mondziekten en kaakchirurgie van het VU medisch centrum/ACTA. Sindsdien is hij in deeltijd als staflid aan voornoemde afdeling verbonden. Mond- en kaakziekten bij kinderen In deze voordracht zal worden ingegaan op diagnostiek en behandeling van aandoeningen die zich vooral of uitsluitend bij kinderen voordoen. Het betreft zowel afwijkingen van de weke delen en de slijmvliezen, alsook van het gebit en het kaakbot. De aard van deze aandoeningen kan variëren van geheel onschuldig tot soms levensbedreigend. Van kindertandartsen mag worden verwacht, dat zij deze afwijkingen herkennen. Voor eventuele chirurgische behandeling zal doorgaans een beroep moeten worden gedaan op de kaakchirurg.
ALGEMENE INFORMATIE
Datum
Dinerbuffet en feestavond; vrijdagavond 7 maart 2014 De kosten voor deelname aan het dinerbuffet en de feestavond bedragen EUR 50 per persoon. U kunt uw deelname kenbaar maken bij uw online inschrijving.
Vrijdag 7 en zaterdag 8 maart 2014
Locatie Hotel Papendal Papendallaan 3, Arnhem Tel: 026-4837911 www.papendal.nl Doelgroep Het congres is bedoeld voor iedereen die breed geïnteresseerd is in de tandheelkunde en met name in de tandheelkundige verzorging van mensen met een beperking, angst, psychische problematiek, medisch gecompromitteerden en kinderen. Tandartsen, mondhygiënisten, mondzorgkundigen, assistenten en alle andere teamleden zijn welkom. Inschrijving Online inschrijven en meer informatie via de website(s): www.nvvk.org en www.vbtgg.nl Via het congressecretariaat: www.congresscare.com (zie congreskalender) Kosten inschrijving Bij deelname aan het 2-daags congres op vrijdag 7 en zaterdag 8 maart 2014: T/m 20 februari 2014 Vanaf 21 februari 2014 Lid NVvK en/of VBTGG EUR 375 EUR 520 Niet lid EUR 445 EUR 590 **Aspirant lid EUR 385 EUR 530 Mondhygiënist EUR 395 EUR 540 Assistent EUR 325 EUR 470 Voltijd student (kaart tonen) EUR 150 EUR 295
Hotelaccommodatie Een hotelovernachting van 7 op 8 maart kost EUR 113,50 (eenpersoonskamer, inclusief ontbijt en tax). Een tweepersoonskamer bedraagt EUR 130 (inclusief 1 x ontbijt en tax). (Indien u gebruik wilt maken van een roomshare, kunt u dit kenbaar maken tijdens de online inschrijving). Accreditatie Voor het Voorjaarscongres wordt accreditatie voor de tandartsen (KRT) en voor de mondhygiënisten (KRM) aangevraagd via PE-online. Het congressecretariaat zal na afloop van het congres ervoor zorgdragen dat de toegekende punten worden bijgeschreven in het kwaliteitsregister via PE-online. Betaling Uitsluitend door middel van het afgeven van een éénmalige incassomachtiging of iDEAL. Annulering Bij ontvangst van uw schriftelijke annulering tot en met 17 februari 2014 vindt restitutie plaats onder aftrek van EUR 35 administratiekosten. Vanaf 18 februari 2014 kan geen restitutie meer plaatsvinden. Een annulering dient schriftelijk plaats te vinden via e-mail aan:
[email protected]. Groepsinschrijving Indien u een groepsreservering wilt maken, vraag dan een speciale inlogcode aan bij het congressecretariaat via e-mail:
[email protected]. Websites
Bij deelname alléén op vrijdag 7 maart 2014 t/m 20 februari 2014 Lid NVvK en/of VBTGG EUR 295 Niet lid EUR 350 **Aspirant lid EUR 325 Mondhygiënist EUR 300 Assistent EUR 245 Voltijd student (kaart tonen) EUR 100
Vanaf 21 februari 2014 EUR 440 EUR 495 EUR 470 EUR 445 EUR 390 EUR 245
Bij deelname uitsluitend op zaterdag 8 maart 2014 aan het congres: EUR 100 ** A spirant leden kunnen zich tot en met 20 februari 2014 inschrijven voor het congres inclusief lidmaatschap van de wetenschappelijke vereniging (naar keuze VBTGG of NVvK). Deelname aan het congres (vrijdag en/of zaterdag) is inclusief: Deelname aan het plenair en parallel programma, programmaboek, koffie en thee pauzes, lunch en borrel.
www.nvvk.org
www.vbtgg.nl
Congressecretariaat Congress Care Postbus 440 5201 AK ’s-Hertogenbosch Tel: 073 690 14 15
[email protected] www.congresscare.com Twitter:
volg ons @Tandheelkunde_c
Hoofdsponsor
www.nvvk.org www.vbtgg.nl
Georganiseerd door: Congress Care Postbus 440 5201 AK ’s-Hertogenbosch Tel: 073 690 14 15
[email protected] www.congresscare.com
