binnenste buiten
Lesbrief websessie
‘Beest binnenste buiten’
Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 5, 6, 7 en 8
Inhoud lesbrief 1. 2. 3.
Introductieles Beschrijving websessie Afsluiting
Inhoud in het kort: Een bioloog van Naturalis prepareert een muskusrat en vergelijkt de bouw van dit dier met die van de mens en andere dieren (zoogdieren en vogels). Doelgroep Groep 5, 6, 7 en 8 Leerstofgebied: oriëntatie op jezelf en de wereld - natuur en techniek Werkvormen: videoconferencing, voorkennis activeren, instructie, kringgesprek, groepswerk (optioneel)
Tijdbesteding Totaal: ca. 1 uur Introductieles Uitzending Afsluiting
ca. 20 minuten ca. 30 minuten ca. 15 minuten (ca. 60 minuten met optionele activiteit)
Vereiste voorkennis: De leerlingen hebben enige kennis van vorm en functie bij het menslijk skelet. Aansluiting kerndoelen natuur en techniek:
Algemeen: o
Kerndoel 40: o
Leerlingen werpen een blik achter de schermen van Naturalis. Ze krijgen een beeld van de collectie van het museum, van het werk van een Naturalis-expert, zijn kennis van zaken en de betekenis ervan voor de wetenschap. Aan de hand van materiaal uit de collectie krijgen leerlingen inzicht in de relatie tussen organismen (eigenschappen en kenmerken) en hun leefomgeving.
Kerndoel 41: o o
Leerlingen maken kennis met de relatie tussen vorm en functie van botten. Leerlingen krijgen inzicht in de overeenkomsten en verschillen in bouw en voortbeweging tussen mens en andere zoogdieren
1. Introductieles Duur: ca. 20 minuten Doel van de les De leerlingen enthousiasmeren voor de uitzending met de expert. De leerlingen weten dat Naturalis een museum is met een grote natuurhistorische collectie. De leerlingen weten dat Naturalis die collectie heeft voor onderzoek naar diversiteit en evolutie. De leerlingen weten wat prepareren is. De leerlingen weten wat een bioloog is. De leerlingen weten wat een bioloog in Naturalis doet. De leerlingen kennen hun rol tijdens de uitzending van Expert in de Klas.
Inhoud: U bereidt de leerlingen voor op de uitzending d.m.v. een PowerPoint-presentatie over Naturalis. De Powerpoint met begeleidende tekst vindt u op www.naturalis.nl/websessie_Beest_binnenste_buiten. De tekst kan letterlijk worden voorgelezen tijdens de presentatie.
Suggestie ter inleiding van de Powerpoint-presentatie: ”Jullie maken vandaag een schoolreisje naar Naturalis via internet. Nadat we de presentatie (powerpoint) hebben bekeken zullen we contact maken met een expert van Naturalis. Je kunt hem allerlei vragen stellen terwijl hij ons laat zien hoe een dier wordt opgezet voor de collectie. We zullen het eerst hebben over Naturalis en het opzetten van dieren. Daarna maken we afspraken hoe we vragen kunnen stellen tijdens de uitzending.”
Tip: activeer voorkennis met vragen als… Wat voor soort museum is Naturalis? Wie is er wel eens in Naturalis geweest? Wat heb je er gezien? Wie weet wat een opgezet dier is? Wie kent iemand met een opgezet dier in huis? Hoe zijn ze eraan gekomen (dood gevonden en laten opzetten, op rommelmarkt gekocht)? Naturalis heeft heel veel opgezette dieren. Waarom zou dat zijn?
Alternatief Heeft u weinig tijd voor een inleidende les? Ter voorbereiding van de websessie kunt u ook een filmpje laten zien over Naturalis. Het is een youtube-filmpje. Er staat ook een link op de site bij de informatie deze websessie.
2. Beschrijving websessie Duur: ca. 30 minuten Doel van de les Verwondering wekken bij de leerlingen over de veelvormigheid van skeletten. De leerlingen kennen de functie van het skelet. De leerlingen hebben een positief beeld van Naturalis en van het werk van de expert. De leerlingen kunnen uitleggen waarom de skeletten van dieren van elkaar verschillen. De leerlingen krijgen zicht op de anatomie (vorm en functie) van een vogel/zoogdier (huid en skelet).
Inhoud: Er ligt een muskusrat op de snijtafel. De expert stelt zich voor en geeft een korte inleiding over zijn werkzaamheden. Daarna laat hij de muskusrat zien vertelt iets over de bijzonderheden van dit dier. De expert maakt de huid los van het lichaam en bespreekt ondertussen de opmerkelijke bouw van deze graver/zwemmer. De preparateur laat vervolgens enkele skeletten zien van echte graver (mol), een springer (kangaroe), een zwemmer (pinguïn vs vliegende vogel) en een vlieger (vleermuis vs vogel) en vergelijkt ze met elkaar en met het menselijk skelet. Andere specialiteiten: het borstbeen van een vogel en het schild van een schildpad.
Optioneel vervolg De preparateur heeft tekeningen van een onbekend skelet. Het is een fossiel skelet dat gevonden is door een collega (een paleontoloog). Hij moet het skelet in elkaar zetten, maar weet niet hoe. Hij vraagt de leerlingen hem te helpen, door in de klas met het skelet aan de slag te gaan (zie afsluiting).
Tips voor de uitzending Tips voor de leerlingen: Bedenk niet van tevoren welke vraag je wil stellen. Luister en kijk goed naar de expert en steek je vinger op zodra je een vraag hebt. Als je je vinger opsteekt zal de meester of juf met de microfoon naar je toe komen, of neem je plaats voor de webcam om je vraag te stellen. Als je aan de beurt bent stel je je eerst voor (noem je voornaam) en spreek rustig en duidelijk in de microfoon. Spreek niet luider dan normaal. Blijf bij de microfoon totdat de expert je vraag heeft beantwoord. Hij vraagt meestal of zijn antwoord duidelijk is. Soms zal de expert je verzoeken even te wachten met vragen stellen, zodat hij iets kan laten zien. Onze expert wil jullie vragen graag beantwoorden. Reken er wel op dat misschien niet iedereen aan de beurt komt. Bedenk: domme vragen bestaan niet!
Tips voor de leerkracht: U bent de regisseur. Onze expert zal het leergesprek sturen maar u bent als leerkracht tijdens de uitzending verantwoordelijk voor een ordelijk verloop van het stellen van vragen. Verdeel zelf de spreektijd onder de kinderen. Bereid met de kinderen de uitzending goed voor, maar laat de leerlingen–ter behoud van een spontane interactie- geen lijstjes met vragen opstellen. De ervaring leert dat kinderen dan meer bezig zijn met hun vragenlijstje, dan met luisteren naar de expert.
3. Afsluiting Duur: ca. 15 minuten (of 60 minuten met optionele activiteit) Doel van de les Leerlingen de gelegenheid geven om te reflecteren op de uitzending. Leerlingen laten reflecteren op hetgeen ze geleerd hebben. Optionele activiteit: o leerlingen actief laten nadenken over de relatie tussen skelet en uiterlijk van een dier. o leerlingen actief laten nadenken over de relatie tussen vorm en functie van het skelet.
Inhoud: Spreek met de kinderen na wat ze van de uitzending vonden: Wat vonden jullie het leukst? Wat vonden jullie griezelig? Was het anders dan jullie hadden verwacht? Was het moeilijk te begrijpen? Wat is preparateur ook alweer? En wat doet die persoon dan? Wat is het belangrijkste dat je vandaag over skeletten hebt geleerd?
Inhoud optionele activiteit: Uitdaging voor de leerlingen: help de paleontoloog. Ze knippen de skeletonderdelen uit en leggen de verschillende delen bij elkaar, zoals zij denken dat het skelet er uit heeft gezien. Als ze daar mee klaar zijn, kunnen ze een tekening of een model van klei maken van het dier in levende lijve. Ze mogen zelf een naam bedenken voor hun dier. Laat ze nadenken over het gedrag van hun dier, bijvoorbeeld: wat at het dier, hoe bewoog het zich voort, enz. We vinden het erg leuk om de resultaten van de activiteit te zien. Bijzondere, originele en mooie ontwerpen krijgen een plaatsje op een van de websites van Naturalis. Foto’s van de beste ontwerpen kunnen worden gestuurd naar:
[email protected]
Tot ziens in Naturalis in Leiden!
