lente 2013
1
2
lente 2013
Colofon
6
Inhoudsopgave 4
Voorwoord
4
Introductie tuintaxatie
Nisvan van Sijl www.nisvan.com
5
In memoriam Andre Rodenburg
VROEGOP
6
Prijsvraag natuurlijk tuinieren
7
Nieuwe nutstuinen
7
Debat Schouwmap
8
Ecologische tuin
10
Onkruidbestrijdingsmiddelen
11
Agenda Bondsvergadering juni 2013
12
Jaarverslag 2012 van het Bondsbestuur
23
Warm welkom
24
Financieel verslag
34
Schade melding
35
Muziek op nummer 7
38
Educatieve moestuin
39
Tuinen van West
40
Fruitmuseum
44
De ontmoetingsgroep
46
De Puzzel
Eindredactie Rob Schuurman
Vormgeving
Vroegop wordt verspreid in een oplage van 8,600 exemplaren onder de leden en aspiranten van de Bond van Volkstuinders te Amsterdam en omgeving. Verschijningsfrequentie eenmaal per kwartaal. Vroegop is het interne Nieuwsblad van de Bond van Volkstuinders. Het blad is opgericht in 1990 om de (nood)zakelijke informatie van het bestuur van de Bond van Volkstuinders te verspreiden onder de leden. Een enthousiaste, vrijwillige redactie maakt door middel van aanvullende artikelen en columns van de Vroegop een tijdschrift.
Redactie en advertenties VROEGOP P/a Bond van Volkstuinders, Volendammerweg 301, 1027 EA Amsterdam. Telefoon 020 – 613 28 93, Fax 020 – 613 32 76 e-mail:
[email protected] website: www.bondvanvolkstuinders.nl
Redactiemedewerkers Hélène Swierstra, Irene van Hulzen, Jolanda Beringen, Manja Visser, Frits Tikkemijer en Rob Schuurman.
Drukwerk Bondskantoor Amsterdam
Beeld cover: Maayke de Ridder Volgende uitgave juli 2013 Kopij inleveren vóór 15 juni 2013
Spreekuur bondskantoor
3
Elke eerste woensdag van de maand van 10.00 tot 12.00 uur (behalve in januari) houdt het Bondsbestuur spreekuur voor leden en besturen. Het is wel noodzakelijk dat men uiterlijk de vrijdag daarvoor een afspraak met het bondskantoor maakt en dan in het kort aangeeft waarover men een gesprek wil. Op een spreekuur kunnen geen beslissingen worden genomen, zeker niet als het gaat om een geschil waarbij meer partijen zijn betrokken. Het bondskantoor is te bereiken met buslijn 33 vanaf het Centraal Station, uitstappen bij de eindhalte aan de Volendammerweg in Amsterdam-Noord. lente 2013
3
Van de 2e voorzitter Beste tuinders Hier even een voorwoord van uw 2e voorzitter: Met de heer Theo van der Horst is het nog niet best. Hij heeft af en toe een terugval en er zijn nu twee stoma’s bij hem aangebracht. Hij is heel sterk. Volgens de dokters is het onbegrijpelijk hoe hij steeds na elke operatie weer opleeft. Zoals u weet is het Bondsbestuur ook onthand met het overlijden van André Rodenburg. We zijn opzoek naar een geschikte plaatsvervanger, maar die liggen niet voor het oprapen.
[
leemte op te vangen. Dat gaat redelijk maar nog niet helemaal naar wens. Wij hopen dat de afdelingen en de leden begrip hebben voor de stagnatie die hierdoor is ontstaan. Wat we weten is dat we het griepvirus door kunnen geven aan elkaar, maar niet de gezondheid. Die is veel belangrijker, vandaar dat wij gezien de omstandigheden bij de Bond u veel gezondheid toe wensen, veel tuin plezier en dat u samen gezellig op de tuin zonder stress mag vertoeven.
, GEZONDHEID IS EEN GROOT GOED HOUDEN ZO!
Frans Schiphorst 2e Voorzitter
Het Bondsbestuur heeft maatregelen getroffen om de
Introductie Nieuwe Methode
f
Tuintaxatie
Donderdag 25 april a.s. 19.30 – 21.00 uur Volkstuinpark Buikslotermeer,
Volendammerweg 305, 1027EA Amsterdam
De huidige taxatie-methode voldoet niet meer voor alle volkstuinen zoals cottagetuinen of natuurlijke tuinen.
Daarom heeft Bert Kuit, bondsbestuurder groen een nieuwe manier van taxeren ontwikkeld, die op beperkte schaal is uitgeprobeerd. In deze workshop nodigt de Bondstuincommissie alle mensen, die tuinen taxeren,
uit om deze nieuwe methode uit te testen. Het plan is na goedkeuring door de najaarsvergadering 2013 deze manier van taxeren in te voeren voor alle volkstuinparken in Amsterdam. Programma:
• Korte toelichting door Bert Kuit, bondsbestuurder groen.
• Uittesten van de nieuwe manier van taxeren door de deelnemers.
• Discussie: wat bevalt goed in deze methode? Wat kan beter?
Opgeven: email:
[email protected], telefoon: 020 - 613 28 93
4
lente 2013
Z
In memoriam André Rodenburg
Sinds mei 1996 was Andre Rodenburg bestuurder van de Bond van Volkstuinders. Op 21 december 2012 is hij op zeventigjarige leeftijd geheel onverwacht overleden.
Wij zijn diep getroffen door het plotselinge overlijden van onze Bondsbestuurder en oud collega André Rodenburg.
De contacten met tuinparken en overheid wist hij naar eigen specifieke aanpak en inzicht te onderhouden.
Met hem nemen wij afscheid van een bestuurder met passie- een visie en een missie. Wij zijn hem dankbaar voor het vele werk dat hij verrichte voor onze organisatie.
Toen zijn partner Joke- Andre zijn grote toeverlaat door ziekte kwam te overlijden-heeft hij beide functies met veel energie voortgezet. Dit verdiende dan ook groot respect bij alle collega’s en leden!!
Wij wensen zijn dochter en verdere familie dan ook veel sterkte toe om dit verlies te dragen. André is bij de Bond van Volkstuinders binnengekomen op de vacature van secretaris. Al gauw werd duidelijk dat hij ook gedreven was in het penningmeesterschap. Toen ook deze stoel vrijkwam, nam André deze functie er wel even bij. Beide functies heeft hij tot het laatste moment –met slechts kleine onderbrekingen-tot voller tevredenheid uitgevoerd.
André weet dat wij jou enorm missen. Niet alleen om jouw bestuurlijke kwaliteiten, maar ook om jouw persoonlijkheid. Jouw verhalen over het tuinieren, je mooie buitenlandse reizen en alles wat je mee mocht maken, je kon er uren over praten een wij waren één en al oor. Je blijft voortbestaan in onze herinnering. Theo Grenier. Mede namens het Bondsbestuur en haar medewerkers.
c
De toespraak van Frans Schiphorst, tweede voorzitter, uitgesproken op 28 december 2012 tijdens de begrafenisplechtigheid van André Rodenburg. Beste familie, vrienden en kennissen van André, Namens de Bond van Volkstuinders wil ik u condoleren met het verlies van André. De dag voor zijn overlijden waren we nog bij elkaar in het bondskantoor en hebben goede zaken gedaan, naar huis gegaan en de volgende morgen een zeer slecht bericht gekregen over André. We stonden perplex van hoe kan dit nu, maar het is mogelijk het blijkt maar weer, we zijn maar mensen van een seconde. André was een doener heel veel jaren was hij bezig voor de Bond en had hij ook nog andere beslommeringen zoals Grieks en zijn Volkstuin die hij ook niet vergat. En speciaal het Algemeen werk op zijn afdeling Sloterdijkermeer, André je deed heel veel voor de volkstuinwereld en voor onze organisatie de Bond van volkstuinders. Te veel om op te noemen. Je was zeer bedreven in het formuleren van teksten die mensen pakten. Hiermee hebben wij vaak ons voordeel gedaan.
Het laatste was het parkeerprobleem in en rond de volkstuinen. André had weer gereageerd en een reactie gegeven op de nieuwe parkeernota 2013 en de vervolg contracten van de afdelingen in oost getekend. Dit was het laatste wat hij nog voor ons heeft kunnen doen. De volgende dag heeft hij ons verlaten en is naar zijn geliefde gegaan, wiens naam hij nog steeds niet kon uit te spreken zonder emotioneel te worden. André bedankt voor je inzet gedurende vele jaren voor de Bond waarbij je de Bond van Volkstuinders hebt vertegenwoordigd We zullen je dankbaar blijven herinneren. Beste familie die herinnering zal blijvend zijn daar ik namens de bond van Volkstuinders André als ere lid op de lijst van de Bond van Volkstuinders mag toevoegen. Wij wensen iedereen maar speciaal de familie en vrienden heel veel sterkte met dit verlies.
lente 2013
5
Prijsvraag E g Natuurlijk Tuinieren
S
Met Natuurlijk Tuinieren schep je een klimaat waar vogels, insecten, bijen, reptielen en zoogdieren zich thuis voelen. Er zijn borders van inheemse bomen en struiken met een ondergroei van (vaste) wilde planten. Er zijn schuilmogelijkheden als stapelmuren, takkenrillen, struiken met bessen en stekels. Volkstuinparken kunnen vóór 31 mei 2013 reageren met een voorstel met onder meer 5 argumenten, waarom juist hun park de prijs moet krijgen.
De enige harde randvoorwaarde is dat er een initiatief-groep van minimaal 4 personen is, die zich 2 jaar in willen zetten voor het invoeren van Natuurlijk Tuinieren. De jury bestaat uit Bert Kuit, bondsbestuurder Goen en Marianne van der Luit van de Bondstuincommissie. De voorzitter van de BVV gaat in juni 2013 de prijzen uitreiken op tuinpark Dijkzicht. Programma Prijsuitreiking • Uitreiken van de 3 prijzen door de voorzitter van de BVV aan de winnaars • Workshops: tuinieren voor vogels , tuinieren voor vlinders en bijen, stinzentuin/ bloemen weide, natuurvriendelijke oevers en paddenpoel aanleggen 6
Opgeven:
[email protected] of 020 - 613 28 93 lente 2013
Nieuwe M C Nutstuinen
Op tuinpark de Molenaar in Landsmeer komen rond 01 juli a.s. een aantal nutstuinen ter beschikking. Voorrang hebben: 1) aspiranten ingeschreven bij de Bond van Volkstuinders met plaats op de wachtlijst 2) aspiranten ingeschreven bij de Bond van Volkstuinders.
Gebruikers van deze nutstuinen krijgen 1-jarige overeenkomsten aangeboden met een mogelijkheid tot jaarlijkse verlenging. Wij verzoeken kandidaten voor deze nutstuinen vooraf hun belangstelling duidelijk te maken via
[email protected] of via
[email protected].
Debat CSchouwmap P olv
lairy
olak
Zondag 9 juni a.s. van 15.30 tot 17.00 tuinpark De Groote Braak, Daveren 25 1046 BV Amsterdam De Bondstuincommissie nodigt per volkstuinpark 2 leden van de tuincommissies uit voor een verfrissend debat over de schouwmap. In 2011 heeft de Bondstuincommissie veel energie gestoken in een pilot voor het maken van een schouwmap voor tuinpark Tuinwijck. Begin 2012 verscheen de concept-Schouwmap voor Tuinwijck. De schouwmap is een manier om meer structuur te brengen in het algemeen groen en onderhoud. Het is een eerste stap richting natuurlijk tuinieren. In dit debat gaan we onder leiding van Clairy Polak verkennen welke rol de schouwmap op de tuinparken kan spelen en welke parken ermee aan de slag willen. Opgeven: email:
[email protected], telefoon:020 - 613 28 93
lente 2013
7
g
ecologische tuin T De
De ecologische tuin van tuinpark Tuinwijck, de zogenaamde “Heemtuin” werd op het park aangelegd als onderdeel van het project van IJ tot Gouw. De coördinatie van de aanleg van deze tuin in 2008 werd verzorgd door Els Knipscheer, in die tijd deskundige van de Bond van Volkstuinders. Zij stelde de aanplantingslijst samen, inheemse planten die geschikt zijn voor de aanwezige milieueigenschappen zoals de zuur- en vochtigheidsgraad van de bodem.
0
door: Grietje Babois
van tuinpark
uinwijck
hadden allemaal het gevoel dat we achter de tuin aanrenden. In 2012 hebben we geprobeerd een afweging te maken tussen de natuur zijn gang te laten gaan met een lichte sturing van ons, of toch meer in te grijpen en te tuinieren. We kozen voor het laatste omdat we ook een aantrekkelijke tuin willen bieden voor de medetuiniers van Tuinwijck.
De “Heemtuin” wordt onderhouden door een vaste groep van tuiniers die zelf de werkbeurten verdelen. De grootste werklast ligt in deze tuin in het voorjaar en in iets mindere mate in het najaar. In de zomer is er relatief minder werk. Het spreekt misschien voor zich maar er wordt gewerkt zonder bestrijdingsmiddelen.
Daarom hebben we in seizoen 2011, na gebruik te hebben gemaakt van de oorspronkelijke beplantingslijst, inheemse en nectarrijke planten gezaaid, dit in samenspraak met Cor en Paula Slot, de imkers van Tuinwijck. De bijen hebben het zwaar, mogelijk door het gebruik van bestrijdingsmiddelen in de maisteelt in het achterliggende Waterland, halen veel bijen op de terugvlucht net de korf niet. Het is daarom van belang de bijen te ondersteunen zodat ze hun voedsel dichtbij hun korven kunnen halen.
Ieder jaar evalueert de “Heemtuingroep” het afgelopen seizoen en maakt plannen voor het komende tuinseizoen. In 2011 was de tuin ons tegengevallen. De één vond de tuin niet mooi genoeg, een ander vond hem te wild maar we
In seizoen 2012 hebben we eind mei/ begin juni nieuwe aanplant in de tuin gezet. Els Knipscheer en Mariëlle Wijnands stelden een plantenlijst samen en de plantjes werden aangeschaft bij de Heimanshof, een bestaande heemtuin.
8
lente 2013
& && Natuurlijk groeien er ook planten die we liever niet willen zoals de bramenstruiken. Het komende jaar zullen we de kleine poel daarvan moeten schonen en daarbij voorzichtig te werk gaan vanwege de krabbenscheer, een Rode Lijst plant, die daar vorig jaar is aangetroffen en die we juist graag willen behouden. Voor liefhebbers: http://nl.wikipedia.org/wiki/Krabbenscheer Twee zeer natte zomers op een rij maakten dat de Heemtuin soms niet toegankelijk was voor bezoekers. Tijdens de werkbeurten in het voorjaar van 2012 hebben we het pad met haksel, gekregen van stadsdeel Noord, opgehoogd. Het doel hiervan was om het bezoekers mogelijk te maken, ook na een heftige regenbui, door de tuin te wandelen zonder natte voeten te krijgen. Het pad ziet er nu nog goed uit en omdat dit haksel voedingsrijk is hebben we besloten het pad dit jaar niet op te hogen, dat doen we in 2014 weer. Al met al gaan we er weer hard tegenaan dit seizoen en hopen op een mooie zomer. Met minder regen dat zou mooi zijn.
lente 2013
9
& Tekst: Jolanda Beringen
O nkruidbestrijdingsmiddelen niet allemaal milieuvriendelijk
Zevenblad
Langzaam ontwaakt de natuur uit haar winterslaap en beginnen gewenste én ongewenste planten te groeien. Bij de gedachte aan deze laatste groep zullen sommige tuinders meteen naar de winkel of het tuincentrum gaan om een onkruidbestrijdingsmiddel te kopen. Deze tuinders (en de inkopers van de winkels op de volkstuincomplexen) wordt aangeraden om verder te lezen. Het gebruik van chemische middelen op onze tuinparken is verboden! Er zijn onkruidbestrijdingsmiddelen te koop waarvan de fabrikant beweert dat ze milieuvriendelijk zijn. Op de verpakking staat dan dat het middel niet schadelijk is voor het milieu, niet schadelijk voor het water en niet schadelijk voor het bodemleven. Er zijn soms ook folders bij gedrukt waarin staat dat het middel niet schadelijk is. Het gaat hier om onkruidbestrijdingsmiddelen zoals Roundup van de fabrikant Monsanto en middelen van Bayer en Pokon.
Reclame Code Commissie In december 2012 heeft de Reclame Code Commissie uitspraak gedaan tegen een reclame van Monsanto over hun middel Roundup. De reclame is op een aantal punten misleidend bevonden. Bewezen is namelijk dat het werkzame bestanddeel van Roundup, het chemische middel glyfosaat wel degelijk een schadelijk effect heeft op de bodem en het leven dat zich daarin bevindt. Verder kon
10
lente 2013
de fabrikant niet weerleggen dat Roundup na gebruik wel achter kan blijven in de grond en ook door kan dringen tot het grondwater. Fabrikanten kunnen deze dingen wel op hun verpakkingen en folders zetten, nu blijkt dus weer dat het niet altijd klopt wat zij over hun eigen product schrijven. Middelen met glyfosaat zijn niet milieuvriendelijk of biologisch afbreekbaar. Het is dus verstandig om zelf goed te kijken naar de ingrediënten van een product en in dit geval middelen met glyfosaat niet te kopen of te gebruiken.
Glyfosaat tast uw gezondheid aan
Er zijn wereldwijd al veel onderzoeken gedaan naar glyfosaat, waar Roundup en veel andere onkruidbestrijdingsmiddelen uit bestaan. Er is een lijst van minstens 25 aandoeningen die de mens kan krijgen als het met glyfosaat in aanraking komt. In studies is aangetoond dat het zelfs bij heel kleine doseringen testosteron vernietigt, wat uiteindelijk kan leiden tot mannelijke onvruchtbaarheid. Bij hogere dosering zoals inademing of aanraking met de stof vond volledig afsterven van testiculaire cellen plaats. Andere studies verbinden de blootstelling aan glyfosaat met een verhoogde kans op het krijgen van sommige vormen van kanker, met gevolgen voor het zenuwstelsel en ADHD en met een mogelijke negatieve invloed op de ontwikkeling van de ziekte van Parkinson. Directe blootstelling aan glyfosaat kan lijden tot hoesten, korte ademhaling, oogirritatie, diarree, overgeven en vermoeidheid.
In de ban bij stadsdelen Onkruidbestrijdingsmiddelen met glyfosaat zijn niet alleen ongezond voor mensen en dieren, ze zijn natuurlijk ook slecht voor de planten in onze tuinen. Niet alleen de ongewenste planten gaan dood (het onkruid), het zal de andere planten verzwakken en aantasten, waardoor zij eerder dood zullen gaan. Vanaf 2018 zijn middelen met glyfosaat in Nederland verboden. Omdat zij geen gif willen gebruiken, zijn enkele gemeenten en stadsdelen in Amsterdam (Oost, Noord en Centrum) nu al gestopt met het gebruik van Roundup als onkruidbestrijdingsmiddel. Er werd al rekening gehouden met de giftigheid van het middel door niet te spuiten op of rond kinderspeelplaatsen! Ook werd het al niet gebruikt als het regende of als regen op komst was. Reden hiervoor was dat het dan nog sneller in het water terecht komt en het water daarmee verontreinigd. In een brochure van de fabrikant over het juiste gebruik van Roundup wordt ook geschreven dat men het niet moet gebruiken in de buurt van water, want “water is een waardevol goed waar we respectvol mee moeten omgaan.”
Echter zullen we van sommige onkruiden leren dat ze niet of bijna niet uit te roeien zijn. We zouden anders naar ze kunnen gaan kijken en ze misschien net als vroeger, anders gaan gebruiken. Veel onkruiden kunnen we bijvoorbeeld eten (zevenblad), de salade mee versieren (paardenbloem) of thee van zetten (brandnetel). Het is in ieder geval een belangrijke keuze die we moeten maken: kiezen we voor een gezonde tuin, die gezond is voor onszelf, onze kinderen, (huis)dieren, groenten, fruit en sierplanten met de onvermijdelijke onkruiden of kiezen we voor het gebruik van gif in onze tuin, wat glyfosaat in feite is.
&
Heet water, schoffelen, plukken of opeten
Hoe dan wel met onkruid om te gaan? Sommige onkruiden zijn lastig te bestrijden, ik geef het onmiddellijk toe. Het kost de nodige moeite om het te lijf te gaan. Intensief bestrijden door telkens het ongewenste spul te plukken, zal op den duur zijn vruchten afwerpen. De onkruiden zullen na telkens geplukt te worden, uitputten en op den duur verdwijnen. Een oude methode die tegenwoordig herontdekt wordt, is het gebruik van heet water. In Amersfoort hebben ze hier zelfs een machine voor uitgevonden en in Kampen passen ze hun oude machines aan. Ook in de tuin is dit een doeltreffend middel, zoals tussen de verharding. Bovendien is dit stukken goedkoper dan de
Paardenbloemjam
aanschaf van een onkruidbestrijdingsmiddel. Ook een oude vertrouwde methode is schoffelen. Vooral bij zonnig weer is dit heel doeltreffend, omdat de weggeschoffelde onkruiden dan snel zullen verschrompelen.
De enige conclusie die wij uit dit verhaal kunnen trekken, lijkt mij dat onze gezondheid en het bodem- en waterleven op onze tuinparken belangrijker zijn, dan dat wij nog onkruidbestrijdingsmiddelen met glyfosaat gebruiken. En ik herhaal het nog maar eens, het is op onze tuinparken officieel niet toegestaan om chemische middelen te gebruiken. Kijk dus of u nog Roundup of middelen van Bayer (bijvoorbeeld Clear-up) of Pokon (bijvoorbeeld Onkruid Totaal Stop) of een andere fabrikant in uw schuur heeft staan of in de winkel op uw tuincomplex. Kijk op het etiket of er glyfosaat in zit en breng het dan naar het chemisch afvalpunt bij u in de buurt. Op www.amsterdamgifvrij.nl/gevaren kunt u een lijst zien met producten waar glyfosaat in zit. Tik glyfosaat in op een zoekmachine op de computer voor meer informatie of bekijk de uitzending van Vara’s Kassa over onkruid- en insectenbestrijdingsmiddelen op http://kassa.vara.nl/tv/ afspeelpagina/fragment/veel-gif-in-onkruidbestrijders/ speel/1
lente 2013
11
A Q
genda
voor de
103e
K
bondsvergadering
Agenda voor de 103e bondsvergadering van de Bond van Volkstuinders op
dinsdag 11 juni 2013
Plaats: verenigingsgebouw van het volkstuinpark De Groote Braak, Daveren 25, 1046 AP Amsterdam. Telefoon 020 613 45 89. Aanvang: 19.30 uur, zaal open 19.00 uur. AGENDA: 1 Appél. 2 Opening. 3
Notulen 102e bondsvergadering gehouden op donderdag 13 december 2012.
4
Ingekomen stukken.
5 Mededelingen. 6
Jaarverslag van het bondsbestuur over 2012
zie blz. 13 en verder
7
Financieel verslag van het bondsbestuur over het boekjaar 2012.
zie blz. 33
8
Het vaststellen van de balans en de staat van baten en lasten over 2012.
zie blz. 26 en verder
9
Verslag van de accountant.
zie blz. 24 + 25
10 Bestemming saldo winst 2012 (zie toelichting) 11 Het verlenen van decharge aan het bondsbestuur. 12 Beleid bestuur over 2012. 13 Presentatie Tuchtcommissie 14 Benoeming leden van het bondsbestuur en commissies. a) Bondsbestuur:
Aftredend. De heer F.J.M. Schiphorst is aftredend en stelt zich herkiesbaar als 2e voorzitter.
De heer A.J. Kuit is aftredend en stelt zich herkiesbaar als bondsbestuurder Groen.
b) Commissie van Beroep:
Aftredend en herkiesbaar H.de Goede en F.v.d.Zee
c) Financiële commissie:
Aftredend en herkiesbaar de heer H.de Goede en R.G. Zaalberg.
15 Bouw- en Solidariteitsfonds. Het bondsbestuur stelt voor in 2013 geen bijdrage te heffen van de leden en ook geen rente aan
het fonds toe te voegen. Het bondsbestuur stelt verder voor de rente op leningen ongewijzigd te handhaven op 5%.
16 De benoeming van afgevaardigden naar de algemene vergadering van het AVVN op zaterdag 15 juni 2013. (zie toelichting) 17 Jaarlijkse bijdrage apiranten per tuinpark voor plaatsing op de wachtlijst (zie toelichting) 18 Presentatie Financiële Commissie 19 Rondvraag en sluiting. Kandidaatstelling voor een bestuurs– of commissiefunctie staat open tot 28 mei 2013) en dient, vergezeld van een bereidverklaring, te worden gezonden aan de Bond van Volkstuinders, Volendammerweg 301, 1027 EA Amsterdam. Vragen over het financieel verslag kunnen schriftelijk worden ingediend tot 28 mei 2013
12
lente 2013
Toelichting: Agendapunt 10: Het bondsbestuur stelt voor het saldo winst 2012 als volgt te bestemmen: 52.776 1 Aflossing hypotheek bondskantoor 25.000 2 Reserve jubileumfonds 2013 21.000 3 Project Keurmerk Natuurlijk Tuinieren 18.482 4 Bouw- en Solidariteitsfonds 117.258 Resultaat 2012 1. In de voorjaarsbondsvergadering van het jaar 2008 is besloten het positief resultaat tot en met het jaar 2013 toe te voegen aan de bestemmingsreserve Aflossing hypotheek bondskantoor. Na de dotatie van € 52.776 is het totale af te lossen bedrag van € 250.000 bereikt. 2. In het jaar 2017 viert de Bond van Volkstuinders haar 100-jarig bestaan. Het bondsbestuur stelt voor een bestemmingsreserve jubileumfonds 2013 op te richten. Hieruit kunnen festiviteiten voor het jubileum worden gefinancierd.Vanuit het resultaat 2012 wordt aan deze bestemmingsreserve € 25.000 toegevoegd. 3. De Bond heeft het streven om bij het 100-jarig bestaan op de meeste van haar tuinparken het Keurmerk Natuurlijk Tuinieren ingevoerd te hebben. Om dit te ondersteunen wordt de bestemmingsreserve Project Keurmerk Natuurlijk Tuinieren opgericht. Met de voorgestelde dotatie van € 21.000 uit het resultaat 2012 worden 3 tuinparken in de gelegenheid gesteld dit project op te starten. 4) Na invoering van bovenstaande voorstellen blijft uit het resultaat 2012 nog een bedrag van € 18.482 ter beschikking. Dit
bedrag wordt toegevoegd aan de bestemmingsreserve Bouw- en Solidariteitsfonds. Wij vragen u akkoord te gaan met de hierboven beschreven voorstellen. agendapunt 16: De vertegenwoordiging van de Bond van Volkstuinders in de algemene vergadering van het AVVN bestaat uit 5 personen. Als vertegenwoordigers zijn reeds aangewezen de bondsbestuurders F.J.M. Schiphorst en G. Mol. Er zijn 3 vacatures. De benoeming geldt voor een periode van 3 jaren. In artikel 21 lid 3 g van de Statuten kunt u over dit onderwerp meer informatie vinden. N.B. Het eerstvolgende AVVN-Congres zal plaatsvinden op zaterdag 15 juni a.s. Agendapunt 17: Het afdelingsbestuur van tuinpark De Bretten heeft verzocht een jaarlijkse bijdrage te mogen heffen aan aspiranten die op haar wachtlijst zijn geplaatst. Het bondsbestuur is hier geen voorstander van. In de praktijk wordt aan een administratieve bijdrage berekend voor plaatsing op de lijst van aspiranten van een tuinpark. In art 2 lid 1.b van de Statuten wordt als doel en uitgangspunt van de Bond van Volkstuinders aangegeven: de kosten voor het houden van een volkstuin of nutstuin zo laag mogelijk te houden zodat deze geen drempel vormen voor minder draagkrachtigen. Aspiranten zijn al een jaarlijkse contributie verschuldigd aan de Bond. Zeker bij plaatsing op de wachtlijst van meerdere tuinparken worden de jaarlijkse lasten voor een aspirant onaanvaardbaar hoog.
P
Wij vragen u dan ook niet akkoord te gaan met dit voorstel.
Jaarverslag 2012 van het Bondsbestuur Inleiding In 2012 was er net als in het voorafgaande jaar veel aandacht voor openbaar toegankelijkheid op de tuinparken. Ook werd regelmatig aandacht besteed aan het belang van een meerjarenbegroting voor in het bijzonder de vervanging van waterleidingen, beschoeiingen, baggerwerkzaamheden en daken van het clubhuis voor de afdelingen.
In de voorjaarsvergadering van 07 juni 2012 is de heer F. Rodermond aftredend en niet herkiesbaar. Vanaf augustus 2012 tot het einde van de verslagperiode is de heer Th. van der Horst vanwege een langdurige ziekte niet voor het Bondsbestuur beschikbaar. De Vice Voorzitter, de heer F.J.M. Schiphorst heeft zijn taken waargenomen.
Verder was er in 2012 sprake van langdurige gezondheidsproblemen binnen zowel het bondsbestuur als het bondskantoor.
Op 21 december 2012 is de heer A.H.I. Rodenburg geheel onverwacht overleden.
Op 1 januari 2012 bestond het Bondsbestuur uit; Dhr. Th. van der Horst Voorzitter Dhr. F.J.M. Schiphorst Vice Voorzitter Dhr. F. Rodermond Secretaris Dhr. A.H.I. Rodenburg Penningmeester/2e secretaris Dhr. A.J. Kuit Groenzaken Mevr. I.V. Schenker Natuur en cultuur Dhr. G. Mol Algemene zaken
Bondsvergaderingen
Het bondsbestuur vergaderde in 2012 in totaal 10 keer.
De 101e Bondsvergadering werd gehouden op donderdag 07 juni 2012 in het verenigingsgebouw van tuinpark Ons Lustoord onder leiding van de voorzitter van de Bond, de heer Van der Horst. Ondanks dat het afdelingsbestuur zich demissionair had verklaard, was het verenigingsgebouw op grond van de Statuten en Reglementen toch beschikbaar voor deze vergadering. Om deze reden worden de medewerkers van Ons Lustoord extra bedankt voor hun gastvrijheid. lente 2013
13
De afgevaardigden gaven hun akkoord voor vestiging van een opstalrecht op tuinpark De Molenaar door de gemeente Landsmeer. Het voordeel is dat bij een eventuele verplaatsing van het tuinpark de Gemeente Landsmeer verplicht is een schade vergoeding te verstrekken. Bij acclamatie werd het model uniforme financiële rapportage voor alle afdelingen goedgekeurd. Hiervoor is door de Financiële Commissie een uniforme Balans en Resultaten rekening ontwikkeld. Via een PowerPoint presentatie werd door de Financieel Commissie uitgebreid de voordelen van deze uniforme rapportage toegelicht. Deze zijn gelegen in: vergroten van de leesbaarheid voor de leden, goed inzicht in het gevoerde beleid van de afdelingen en hun besturen en aansluiting bij het meerjarenbeleid van de afdelingen.
Dhr. A.H.I. Rodenburg Dhr. A.J. Kuit Mevr. I.V. Schenker Dhr. G. Mol
Secretaris/Penningmeester Groenzaken Natuur en Cultuur Algemene zaken
Commissie van Beroep De heer R.G. Visser is aftredend en stelt zich herkiesbaar. Bij acclamatie wordt hij herbenoemd door de vergadering.
Tuchtcommissie De heren E. Polak, L. Koerts en F. Panholzer zijn aftredend en herkiesbaar. Bij acclamatie worden zij herbenoemd door de vergadering.
Commissie van Goede Diensten In deze commissie zijn er geen wijzigingen opgetreden.
Op donderdag 13 december werd de 102e zgn. begrotingsvergadering 2012 gehouden in Partycentum De Halve Maen, onder leiding van de Vice voorzitter van de Bond, de heer Schiphorst. Er heerste een levendige sfeer. In deze vergadering werd het Activiteitenplan 2013 goedgekeurd. Bondsbestuurder Bert Kuit gaf aan dat in het jaar 2013 cursussen groen georganiseerd zullen gaan worden. Hier werd met veel instemming op gereageerd. De begroting 2013 werd ongewijzigd goedgekeurd. De penningmeester, André Rodenburg, gaf vooraf een toelichting op de te verwachten stijging van de kantoorkosten. Deze worden veroorzaakt door de mogelijke aanschaf van een nieuw ledenadministratiesysteem op het bondskantoor. Hierna werd een aanvulling op het Afdelingsreglement, waarin de inbreng van het bondsbestuur bij een afdelingsvergadering iets duidelijk wordt vastgelegd, met een grote meerderheid van stemmen goedgekeurd. Evenals bij eerdere vergaderingen was er weer een presentatie van de Financiële Commissie. Allereerst werd door de heer Ruud Valk gesproken over het belang van het gebruik van de controlestaat door de Kascommissies. Ook werd gesproken over de voortgang van het project aanschaf nieuwe administratieve software voor de tuinparken. De bedoeling is deze 2013 te presenteren aan de afdelingen. Hierna werd door de heer Joop van der Flier uitgebreid stilgestaan bij het belang van een meerjarenbeleid voor het onderhoud van de afdelingen. Nu en in de toekomst is er sprake van veel vervangingsinvesteringen. Hiervoor is door de afdelingen niet altijd voldoende gespaard. De Financiële Commissie stelt voor een brochure over het onderhoud en de investeringen samen te stellen. Dit in combinatie met een rekenmodel om de financiële gevolgen van eventuele investeringsplannen te berekenen.
Samenstelling bondsbestuur en bondscommissies na de 101e bondsvergadering Bondsbestuur Aan de beurt van aftreden is de dhr. Th. van der Horst; hij stelt zich beschikbaar voor een nieuwe termijn van 3 jaar. De vergadering verklaart zich bij acclamatie akkoord. En na verdeling van de functies is de samenstelling van het bondsbestuur; Dhr. Th. van der Horst Voorzitter Dhr. F.J.M. Schiphorst Vice Voorzitter
14
lente 2013
Financiële commissie In deze commissie zijn er geen wijzigingen opgetreden.
Goedkeuring begroting 2013 De begroting 2013 is zonder wijzigingen goedgekeurd.
Contacten overheid In 2012 is een convenant getekend tussen het Stadsdeel NieuwWest en de Bond van Volkstuinders inzake een wandelroute door de volkstuinparken gelegen in de Tuinen van West. Met behulp van een door het stadsdeel ter beschikking gestelde projectleider hebben de betrokken afdelingen De Eendracht, Osdorp en Tigeno plannen en het bondsbestuur plannen gemaakt voor diverse projecten voor verfraaiingen langs de wandelroute op de tuinparken. Per afdeling is hiervoor een subsidie ter beschikking gesteld. Door stadsdeel West werd op tuinpark Sloterdijkermeer een voorlichtingsavond gegeven over de met de Brettenzone samenhangende gewenste openbare toegankelijkheid op de tuinparken Nut en Genoegen. Voor dit doel zal een bruggetje aangelegd worden op tuinpark Nut en Genoegen. Op termijn zal het aantal bruggetjes mogelijk worden uitgebreid.
Bijzondere bijeenkomsten Op 26 april 2012 werd door de dienst DRO van de Gemeente Amsterdam in samenwerking met de Bond van Volkstuinders een informatiedag georganiseerd over het gebruik van braakliggende gronden in de stad. In 2011 heeft de gemeenteraad van Amsterdam een mede door de Bond ondersteund initiatief wetsvoorstel aangenomen waarin dit geregeld wordt. De Bond heeft aangeboden, hierbij zijn bijna 100-jarige expertise ter beschikking te willen stellen. Op deze dag waren vele maatschappelijke organisaties vertegenwoordigd. In Amsterdam zijn inmiddels een groot aantal initiatieven op het gebied van Stadslandbouw genomen. Ook in 2012 zijn er weer een aantal Bestuurstrainingen en Reanimatiecursussen geweest.
Bondsklaverjas Op maandag 06 augustus 2012 was de traditionele Bondsklaverjas op tuinpark Tuinwijck. Hieraan werd door 15 teams deelgenomen. De (nieuwe) beker werd gewonnen door het team van Eigen Hof.
Bondskantoor
SAMENSTELLING BONDSBUREAU per 1 januari 2012
Het bondskantoor werd ook in 2012 weer veelvuldig bezocht en benaderd voor vragen en advies per telefoon en e-mail door leden en afdelingsbestuurders. Het bondskantoor is als informatiecentrum een belangrijk baken voor de Bond.
Dhr. R.P. Schuurman Beleidsmedewerker en hoofd Bondsbureau Mw. I.H.A. Pendavingh Financieel medewerkster, ondersteunster beleidsmedewerker Mw. H.J. Tilstra Medewerkster Secretariaat Dhr. B. Broens Medewerker drukkerij / Algemene zaken
Personeel bondskantoor Hennie Tilstra en Brian Broens zijn in het jaar 2012 langdurig ziek geweest. Gelukkig zijn beide weer (grotendeels) hersteld aan het einde van het verslagjaar. Wij willen Nisvan van Sijl bedanken voor de vervanging van Brian Broens.
Verslagen
TOT SLOT De leden van het bondsbestuur en de medewerkers van het bondsbureau wensen u allen een goed en vruchtbaar tuinjaar in 2013. F.J.M. Schiphorst, 2e Voorzitter
Bondscommissies
Bondsbouw- en Taxatiecommissie Samenstelling: de heren P.v.d.Hoed (voorzitter), J.de Block, R.J.Knuf, H.v.Lookeren en A.D.Nelemans. Gedelegeerden bondsbestuur: Th.v.d.Horst, reserve A.H.I. Rodenburg Als bouwcommissie hebben wij 3 hertaxaties uitgevoerd t.w. op Sloterdijkermeer, de Zonnehoek + tevens een proef-en een hertaxatie op Tigeno. Vorig jaar zijn er wederom veel bouwtekeningen en vergunningen gepasseerd en in enkele gevallen hebben wij op locatie beoordeeld, welke ook zijn goedgekeurd, eveneens zijn er op locatie adviezen gegeven, dit o.a. op Klein Dantzig. Vorig jaar hebben wij een oproep gedaan om de Bouwcommissie te versterken. Inmiddels hebben we twee nieuwe commissieleden mogen verwelkomen, het zijn de heren Cees Winnubst lid van Tuingroep Ons Lustoord, en de heer Rob van de Sluis van Tuingroep Kweeklust. Bedankt dat jullie de bouwcommissie met jullie kennis willen versterken. Vooral Rob zal zich in het bijzonder bezig houden met de elektra voorschriften op de tuinparken.
3
ook de minder leuke. Als een lid van een tuinvereniging handelingen verricht die in strijd zijn met de statuten, reglementen en/ of besluiten van de Bond of de afdeling, kan dat aan de orde worden gesteld bij de Tuchtcommissie. De Commissie van Beroep (“CvB”) is krachtens de reglementen van de Bond belast met het beslissen op beroep dat is ingesteld tegen uitspraken van de Tuchtcommissie. Bij het instellen van hoger beroep zijn administratiekosten verschuldigd. Worden deze kosten niet of niet tijdig voldaan, dan is degene die hoger beroep heeft ingesteld in principe niet-ontvankelijk. Hetzelfde geldt voor beroepschriften die buiten de beroepstermijn worden ingediend. Die termijn is redelijk kort. Doorgaans twee weken en in sommige gevallen één maand. Het aantal zaken dat de CvB in 2012 te behandelen kreeg was (gelukkig) nihil. Als een beslissing wordt gevraagd, dan wordt deze altijd schriftelijk gegeven. Er wordt gestreefd dat te doen binnen zes weken na de dag waarop de mondelinge behandeling van het beroep heeft plaatsgevonden. De CvB is samengesteld uit minimaal 5 en maximaal 9 leden, waaronder een voorzitter en een secretaris. Het wordt altijd weer voorjaar en dus is er werk aan de winkel
Financiële Commissie
Helaas hebben wij vorig jaar met het overlijden van Adri Nelemans afscheid moeten nemen van een zeer gewaard commissielid, die vele jaren in de bouwcommissie actief is geweest.
Samenstelling: de heren J.A.v.d.Flier, H.J. de Goede, R.Valk en R.G. Zaalberg. Gedelegeerden bondsbestuur: A.H.I.Rodenburg
Onderstaande commissieleden wil ik graag bedanken voor hun inzet en inzicht om als vrijwilliger het bouwcommissiewerk te ondersteunen. Henk van Lookeren, Sjef de Block, Robert Knuf, Rob van de Sluis, Cees Winnubst en ondergetekende Pieter van den Hoed
De Financiële Commissie kijktmet veel genoegen terug op het jaar 2012. Er zijn belangrijke stappen gezet, vooral door de afgevaardigden naar de Bndsvergadering, door het bestuur van de Bond en een beetje door onze commissie. Maar eerst memoreert de Financiële Commissie het plotselinge overlijden van de heer André Rodenburg. Wij hebben een groot aantal jaren met hem samengewerkt en geprobeerd zaken in gang te zetten en dat dat soms is gelukt, komt mede door zijn support.
Commissie van Beroep Samenstelling:de heren drs. H.B. Deltenre (voorzitter), mr. R.N.E. Visser (secretaris), mevr.mr. C. Winnubst, H.J. de Goede en F. van der Zee. Gedelegeerden bondsbestuur: Th. v.d. Horst, reserve F.J.M. Schiphorst Een tuincomplex is misschien wel de maatschappij in het klein. Daar horen vanzelfsprekend de leuke aspecten bij, maar soms
Wat is er zoal gebeurd en wat is er niet gebeurd? In het begin van het jaar is een enquete gestuurd naar alle afdelingen over de boekhoud-systemen die worden gebruikt en wat de ervaringen zijn met deze pakketten. Helaas geen grote lente 2013
15
respons, maar uit allerlei gesprekken bleek dit onderwerp toch weer actueel te zijn. Wij hopen dat op dit punt in 2013 flinke vooruitgang kan worden geboekt. Op de voorjaarsvergadering heeft de Financiële Commissie een presentatie gehouden over uniforme presentatie van de jaarcijfers. Dat die uniformiteit er zou komen was al jaren geleden besloten, maar nu een concreet voorstel. Vooraf had de Financiële Commissie een uitvoerig schrijven van ons erelid ontvangen en het eigen voorstel daarop nog een keer nagekeken. En ons voorstel werd door de Bondsvergadering aangenomen, ook met steun van een flink aantal penningmeesters. Wij zijn als commissie daar zeer verheugd over en uiteraard benieuwd hoe dit in 2013 uitpakt. De Financiéle Commissie heeft zijn hulp aangeboden aan alle afdelingen die op dit punt om ondersteuning vragen. Een tweede stap heeft met het beleid van de afdelingen in de toekomst te maken. Het is duidelijk dat verschillende afdelingen in de komende jaren aanzienlijk zullen moeten investeren, bijvoorbeeld in riolering, beschoeing of waterleiding. Die investeringen worden groter en zullen wij meer dan in het verleden door onszelf moeten worden gedragen. Dat vraagt om een meerjaren planning van de afdelingen, om extra reserveringen en om vormen van financiering voor deze investeringen. In de najaarsvergadering van de Bond heeft de Financiële Commissie dit punt aan de orde gesteld en hulp aangeboden bij het vormgeven van dit beleid. Wij hopen dat op dit onderwerp in 2013 verdere stappen kunnen worden genomen om daarmee de positie van de volkstuinen binnen Amsterdam in Waterland en in Almere voor de toekomst veilig te stellen. En dan waren er de gebruikelijke onderwerpen. De tussentijdse overdracht van het penningmeesterschap bij een van de afdelingen Deze overdracht is ondanks een paar problemen goed verlopen, de bestuurders in de afdeling hebben hun verantwoordelijkheid prima genomen. En een kascommissie die zich met een uitgebreid commentaar totde Financiële Commissie richt, dat is haast een feest. Daaruit blijkt eens te meer dat het model waar de volktuinen op gebouwd zijn nog steeds levend is: “We kunnen het zelf oplossen”. Daar wil de Financiële Commissie ook in 2013 graag een bijdrage aan leveren.
Bondstuincommissie, Werkgroep Groenbeheer Samenstelling: mevr. M.M.A. v.d.Luit en mevr. L. Schothorst Gedelegeerden bondsbestuur: A.J. Kuit, reserve Th.v.d.Horst. 2012 was een druk jaar, er werden een groot aantal tuinparken bezocht en vele bijeenkomsten bijgewoond. De BvV spreekt voortdurend met de stad voor uitbreiding van volkstuinen. In dit kader spraken we ook in Zuid-Oost, om voor de komende Floriade nieuwe tuinen boven snelwegen te gaan exploiteren. Als beleidsspeerpunt heeft de BvV het bevorderen van het natuurlijk tuinieren op de afdelingen. Met behulp van de Concept Schouwmap van tuinpark Tuin-
16
lente 2013
wijck werden er enkele regio bijeenkomsten gehouden op het bondskantoor. Ook in 2013 gaan we aan de hand van deze Schouwmap verder in Debat met de verschillende Tuincommissies. In het afgelopen jaar zijn we ook met de nieuwe Tuintaxatie methode gestart. Dit op enkele tuinparken op proef gedaan. Uit de Structuurvisie Amsterdam en de Nota Volkstuinen komen vanuit de stad twee belangrijke ‘eisen’ aan de continuïteit van de volkstuinparken naar voren namelijk: dat de parken een duidelijke functie gaan vervullen in de wijken; hier zijn wij druk mee bezig qua veiligheid, ook o.a. Bij de Tuinen van Nieuw West, waar met gemeentelijke subsidies, speciale wandelloop routes op de Tuinparken worden uitgezet. De tweede belangrijke eis van de gemeente is het Milieukeur van het AVVN-lieveheersbeestje. Dit is in de ogen van de gemeente de norm voor het groen in alle parken. Ook op dit punt gaat de BvV natuurlijk 100% ervoor en met de subsidie van de stad krijgt een tuinpark de kans om zo meerdere stippen te gaan verdienen met hulp van het AVVN. In 2013 gaat de BvV zelf hier mee door, wat U elders in de Vroegop kunt lezen.
Tuchtcommissie Samenstelling: mevr.T.v.d.Drift-Leeman (voorzitter) en de heren E.Polak (secretaris), F.Panholzer, L.Koerts en B.A.S.Nijkamp, Gedelegeerden bondsbestuur: A.H.I.Rodenburg, reserve F.J.M. Schiphorst De commissie nam met droefheid kennis van het overlijden van de heer A.H.I Rodenburg die als gedelegeerde van het Bondsbestuur met grote regelmaat de vergaderingen van de tuchtcommissie en daarvoor die van de geschillencommissie bijwoonde. De tuchtcommissie is in 2012 vier maal bijeen geweest, waarbij acht aangiftes zijn behandeld. In vier gevallen legde de commissie de zwaarst mogelijke sanctie op, te weten royement. In de overige gevallen zijn (deels voorwaardelijke) geldboetes opgelegd en één maal een berisping. Eén beslissing is aangehouden. De royementen zijn uitgesproken in twee gevallen van het uiten van racistische en beledigende taal en bedreigingen naar een medetuinder . De overige twee gevallen betroffen ernstige verwaarlozing van de tuin en opstallen. Nog altijd ervaart de Commissie het als een gemis dat zij geen mogelijkheid heeft tot het uitspreken van een voorwaardelijk royement en dat zij geen beslissingen kan nemen die in geval van geschillen tussen de afdelingsbesturen en de leden bindend zijn voor partijen. Edo Polak, secretaris
Commissie van Goede Diensten Samenstelling: mevr.T.Ruardy (secretaris), mevr. A.Schönhage-Ploegstra, mevr mr. C.A.Winnubst en dhr JJ. Geels. Gedelegeerde bondsbestuur:F.J.M.Schiphorst, reserve G. Mol
Werkgroep assurantie
Redactie Vroegop
Samenstelling: de heren J.Ossewaarde, J.B. Boelman en R.P. Schuurman. Gedelegeerden bondsbestuur: A.H.I.Rodenburg
Samenstelling: mevr.H.M.Swierstra, mevr. I. van Hulzen, dhr.F.J.L.Tikkemeijer, mevr. M.Visser en mevr. M.G. Huisman. Gedelegeerde bondsbestuur: A.H.I.Rodenburg.
Werkgroep Natuur en Cultuur Samenstelling: Mevr.I. Verweij en A. Doorduyn Gedelegeerde bondsbestuur mevr. I.V. Schenker, reserve Th.v.d.Horst.
Samenstelling
regio-overleg
Regio-overleg Almere Tuinpark: Water-Land. Gedelegeerden bondsbestuur:Th.v.d.Horst, reserve F.J.M. Schiphorst. Regio-overleg Landsmeer Tuinpark: De Molenaar. Gedelegeerden: Th.v.d.Horst, reserve F.J.M. Schiphorst Regio-overleg Amsterdam-Noord Tuinparken: De Bongerd, Buikslotermeer, Buiten-zorg, Kweeklust, De Molen,De Molenaar,Rust en Vreugd, Tuinwijck en Wijker-gouw. Gedelegeerden bondsbestuur: F.J.M.Schiphorst, reserve G.Mol Regio-overleg Nieuw-West: Tuinparken: De Bretten, De Eendracht, Eigen Hof, De Groote Braak, Lissabon, De Oase, Ons Buiten, Osdorp, T.I.G.E.N.O. V.A.T, Bijenpark. Gedelegeerden bondsbestuur: F.J.M.Schiphorst, reserve G. Mol
f
Regio-overleg Ouder-Amstel/Grondzaken Amsterdam Tuinparken: Dijkzicht, Nieuw Vredelust, Ons Lustoord, De Vijf Slagen en De Federatie. Gedelegeerden bondsbestuur: Th.v.d.Horst, reserve A.H.I. Rodenburg Regio-overleg Oost Tuinparken: Amstelglorie, Klein Dantzig en Nieuwe Levenskracht. Gedelegeerden bondsbestuur: Th.v.d.Horst, reserve A.J. Kuit Regio-overleg West Tuinparken: Nut en Genoegen, Sloterdijkermeer en Zonnehoek. Gedelegeerden bondsbestuur: Th.v.d.Horst, reserve F.J.M. Schiphorst Tuinen van West Tuinparken: De Eendracht, Osdorp en Tigeno. Gedelegeerden bondsbestuur: Th.v.d.Horst, reserve F.J.M. Schiphorst
lente 2013
17
18
lente 2013
1,ES AN B b P Y ecC Ledeninformatie Per 31 december 2012 zijn er 5.943 leden met een tuin. Aan het einde van het jaar 2011 waren dit er 5.950. Het verschil met het totaal aan tuinen (5.976) wordt voornamelijk veroorzaakt door op tuinpark Water-Land dubbele tuinen uitgegeven aan leden. Het gaat hier om binnentuinen. Verder zijn op tuinpark De Molenaar een aantal tijdelijk buiten gebruik gestelde tuinen in verband met een sanering. Op 31 december 2012 staan er ca. 2.810 (was 2.815) aspiranten ingeschreven.
Overzicht afdelingen Naam tuinpark: Adres: Opgericht: Opp:
Aantal tuinen:
Amstelglorie
Jan Vroegopsingel 7
1953
208.664
439
Bongerd De
Kadoelenpad 21
1925
60.227
137
Bongerd De (nutstuinen)
idem
10.260
49
Bretten De
Seineweg 16
1976
126.650
203
Buikslotermeer,
Volendammerweg 305
1963
90.905
247
Buitenzorg,
Zamenhofstraat 41
1917
21.263
99
Dijkzicht,
Buitensingel 2
1938
99.900
205
Eendracht De
Joris van de Berghweg 4
1962
97.800
239
Eigen Hof,
Sloterweg 1173
1937
63.927
159
Groote Braak De
Daveren 25
1983
185.900
408
Klein Dantzig,
Kamerlingh Onneslaan 19
1920
34.365
122
Kweeklust,
Durgerdammerdijk 1
1936
41.350
103
Lissabon,
Sloterweg 865
1968
58.200
108
Molen De
Buitengouw 20
1939
76.967
152
Molenaar De
Burgemeester Postweg
1985
20.098
94
Nieuw Vredelust,
Buitensingel 4
1967
46.780
103
Nut en Genoegen,
Sloterdijkerweg 22
1920
159.870
375
Nwe Levenskracht,
Voorlandpad 21
1934
70.428
162
De Oase
Haarlemmerweg 701-A
1985
5.500
44
Ons Buiten,
Riekerweg 15
1922
206.275
446
Ons Lustoord,
Verbindingsweg 1
1922
134.800
314
Osdorp,
Baron Schimmelp. v. d. Oyenweg 10
1968
66.400
136
Rust en Vreugd,
Paterslaan 10
1930
71.770
115
Sloterdijkermeer,
Sloterdijkerweg 20
1936
143.888
274
T.I.G.E.N.O.
Nico Broekhuysenweg 4
1947
86.980
215
Tuinwijck,
Liergouw 55
1909
125.399
229
Vijf Slagen De
Tafelbergweg 50
1990
36.459
156
Water-Land,
Meentweg 2
1977
260.945
358
Wijkergouw,
Wijkergouw 30
1962
111.080
226
Zonnehoek,
Archangelweg 3
1953
32.000
70
Totaal
2.745.092 5.976
lente 2013
19
Verslagen van de
g
Afdelingen
Klein Dantzig Waar de meeste volkstuinverenigingen het jaar traditioneel inluiden met een nieuwjaarsborrel, doet Klein Dantzig dat sinds 2012 op een wat andere manier. Nog midden in de winter, voordat het tuinjaar echt van start gaat, worden alle leden uitgenodigd voor de ‘Winterbijeenkomst’. Natuurlijk is er, onder het genot van ‘bubbels’, zoetigheid en zelfgemaakte soep, gelegenheid om elkaar een gelukkig nieuwjaar te wensen. Maar het is niet alleen maar gezelligheid: er wordt van gedachten gewisseld over allerlei zaken waar tijdens de meer formele jaarlijkse Algemene Ledenvergadering niet altijd voldoende tijd voor is. Vorig jaar bijvoorbeeld werd er gebrainstormd over het Algemeen Werk: hoe we dat beter kunnen indelen en leuker kunnen maken. Een projectgroepje werd geformeerd en dat ging aan de slag met alle geopperde ideeën, waardoor we dit tuinseizoen al een aantal verbeteringen kunnen doorvoeren. Ook begin dit jaar was er een Winterbijeenkomst, toen werd onder andere gesproken over de schouw van de tuinen, het handhaven van de reglementen en de bemoeienis van de tuincommissie. Wij gaan zeker door met deze bijeenkomsten, misschien is het een idee voor anderen.
59 bomen, waarvan er velen op hun eindje liepen, werd een kapvergunning afgegeven. Veel plezier beleefden we in juni met de 3e uitvoering van Muziek op 7. Twee dagen vol met muzikale bands van allerlei soort. Jammer, dat zondag Pluvius ook weer eens op bezoek kwam. Op onze 2e kweektuin `de Hemkerhof` is gestart met een uitgebreid projekt om Permacultuur -een andere manier van kweken van eetbare produkten- onder de aandacht van de tuinders te brengen. Dit ziet er veelbelovend uit. Het `Logeerhuis’ bedoeld als vakantieverblijf voor gehandicapten, blijft bezoekers trekken. In 2012 waren alle periodes volgeboekt.
Amstelglorie Met gemengde gevoelens namen we op Amstelglorie afscheid van 2012. Dat niet alleen om het vele hemelwater, dat we moesten verwerken in het waterafvalputje van Nederland. Amstelglorie is omringd door A2 en A10. In een mooie enclave, dachten we. Maar de ‘vooruitgang’ gaat door en Prorail (spoorlijnen) en Projektbureau ZuidAs kwamen met plannen, die dan wel niet het bestaan van Amstelglorie bedreigden, maar toch voor veel overlast gaan zorgen. Zo is er al een werkweg aangelegd van de A2 naar de Amstel langs het dijklichaam van de A10. Dat zou later wel eens een doorgaand fietspad kunnen worden, was de insteek van het stadsdeel. Dat bleek niet uit te komen, want Rijkswaterstaat gaat de A10 verbreden met een extra afslag naar de ZuidAs, die vanaf de metro-onderdoorgang langs de ringsloot gaat lopen. Wel heeft Amstelglorie een aanplant van wilgen langs de werkweg kunnen binnenhalen en zijn er flink wat bomen gerooid bij de oprit vanaf de A2, zodat de tuinders daar veel meer licht hebben. We komen deze barre tijden wel door.
Natuurlijke oever.
Dijkzicht Tuinpark Dijkzicht bestaat dit jaar 75 jaar. Dat is op zich al een feestelijk feit. Hoewel we dit jaar (nog) geen speciale activiteiten hiervoor hebben staan. Wel gaan we dit jaar voor de 4e stip bij de herbeoordeling van het Natuurlijk Tuinieren keurmerk. Vele jaren zijn we hiermee bezig en afgelopen jaar hebben we al spannende projecten afgerond en opgestart. We hebben een oever van ruim 100meter afgegraven tot een natuurlijke oever. Er is een grote stapelmuur in aanbouw bij onze hoofdingang zodat we een meer open aangezicht hebben. Ook van onze vrij jonge fruitbomengaard hebben we hoge verwachtingen. Naast de schoolklassen die elk jaar voor een natuurdag komen, hebben we ook met onze eigen jeugd zo’n dag gedaan en afsluitend insectenhotels gemaakt. Al met al, als we de 4e stip halen dan is dat zeker een feestje waard. Het gaat lukken !!
Op Amstelglorie werd ook weer veel aandacht besteed aan natuureducatie voor het basisonderwijs. Daar moet ook bij gerekend worden de voorlichting die scholen kregen van onze imkerij. Waarbij leerlingen in een wit imkerpak tot vlak bij de bijenkasten konden komen. Dat was een spannende ervaring. Voor 2013 zijn alle dagen al weer vol geboekt. In goede harmonie met het stadsdeel is er een begin gemaakt met de sanering van het bomenbestand op Amstelglorie, voor
20
lente 2013
Onze toekomst.
Nieuwe Levenskracht
~
Voor Tuinpark Nieuwe Levenskracht heeft 2012 in het teken gestaan van aanpassingen op het park omdat onze toegang is veranderd. Wij zitten aan de A10 en hebben daar behoorlijk overlast van. Toch blijkt de vereniging weer over een grote groep vrijwilligers te beschikken die altijd maar weer klaar staat om de veranderingen te laten doorvoeren.
Op 10 juni ontvingen wij twee juryleden van de landelijke organisatie voor hobbytuinders die een Landelijke Complexen Keuring uitvoert. Hiervan vindt u een korte beschrijving van de uitkomsten van deze keuring. We hebben 82% van de te behalen punten behaald! We kunnen nog een aantal dingen verbeteren, en hebben daar inmiddels mensen bereid die de kar willen trekken om eea te realiseren. Dit zit voornamelijk in het natuurlijk tuinieren, het plaatsen van een bijenhotel, kastjes met voorbeeldplanten, een bankje bij de paddenpoel en nog wat andere dingen. In 2013 zullen we daar mee aanvangen. Het eco-lint is de trots van onze natuurvriendelijke projecten.We zijn nu ongeveer 6 jaar bezig met de oevers van het eco-lint en langzamerhand zien we verschillende veranderingen zich voordoen. De stukken die al jaren een vast beheer hebben en waar de voedselrijkdom is afgenomen, zijn tot volle bloei gekomen. Op sommige stukken schieten zelfs spontaan unieke planten op zoals agrimonie, gele walstro en rapunzelklokje. Afgelopen herfst hebben we op veel plekken nieuwe heemplanten en verwilderingsbollen geplant (scilla’s, bostulpen, leucojum etc.). Van de voorjaarsbloeiers hebben vele al hun neusjes boven de grond uitgestoken en hier en daar zijn al bloemetjes te zien. Langs een gedeelte van de oever zijn we bezig met het uitvoeren van een nieuw project. Het riet is tot diep in de grond verwijderd en een gedeelte van de oever is afgeplagd. Het plan is om hier een nieuwe biotoop aan te leggen die geschikt is voor planten welke zich thuis voelen in een voedselarm, zanderig milieu zoals dat in de duinen aan te treffen is. Binnen een maand willen we in samenwerking met de verfraaiingcommissie zand storten en het project afronden.. Van de plaggen is een plaggenmuur gestapeld naar voorbeeld van de plaggenmuren die boeren vroeger in delen van Nederland opwierpen om hun percelen af te grenzen. Ook de plaggenmuur vormt weer een eigen biotoop. Op plaggenmuur willen we verschillende soorten planten uitproberen, bijvoorbeeld tongvarens, helmbloem en muizenoortje. Tussen de plaggen zit ruimte en daardoor biedt de muur beschutting en andere mogelijkheden voor insecten en andere beesten. Verder zijn er op ons tuinpark een aantal culturele activiteiten georganiseerd. Zo is er jaarlijks een ouderenmiddag. Dit jaar hebben we bezoek gehad van vijf bejaardentehuizen en de Zonnebloem. Ons eigen zangkoor zorgt dan voor hapjes en drankjes en uiteraard ook voor een groot gedeelte voor het amusement. Altijd vinden we wel weer iemand bereid om als gast op te treden met zang en/of orgel. Wij zouden meer van dit soort dingen willen doen maar merken dat de tuin steeds meer verjongt en werkende
mensen niet altijd de tijd of bereidheid hebben om dit soort activiteiten te organiseren. Wel hebben we nog een actieve jeugdcommissie, en een activiteitencommissie. De gehele winter door is er iedere maand een zondag klaverjassen voor mensen uit de buurt waarmee we zo’n 30 gasten naar ons park trekken. Afgelopen zomer heeft een tuinder ervoor gezorgd dat gezamenlijk naar het programma “Zomergasten” werd gekeken zodat er ook nog over nagepraat kon worden over de interessante onderwerpen. Al met al genoeg te doen. Op 3 mei vieren wij ons 80-jarig jubileum. Van 20.0022.00u hebben we een receptie en zullen we met elkaar het glas heffen. U bent allen welkom!
De Eendracht
2012 was een jubileumjaar. Het tuinpark De Eendracht bestond 50 jaar. In juli hebben we drie dagen feest gevierd. Velen van onze tuinders hebben daaraan hun bijdrage geleverd. Oud-tuinders waren er bij. Een evenement om vaak aan terug te denken. Wij krijgen van de gemeente Amsterdam een subsidie waarmee wij met een twee jaar durende begeleiding het Keurmerk Natuurlijk Tuinieren van de AVVN kunnen behalen. Wij starten daarmee in 2013. Tuinen van West Ook voor het bestuur was 2012 een vol jaar. Het project Tuinen van West vroeg veel van onze tijd, het zal ook in 2013 doorlopen . Wij werken daarin intensief samen met het stadsdeel , met de Bond en met de andere deelnemende tuinparken. Wij zullen straks, beter nog dan nu, aan mensen in en buiten de wijk via de nieuwe wandelroute kunnen tonen dat we een prachtig tuinpark hebben, en dankzij alle activiteiten houden we er verbeteringen op onze tuin aan over. De aanleg van de entree en de parkeermogelijkheden zijn in 2012 voorbereid. Het opknappen van de singels en nieuwe beplantingen zijn voor een groot deel gereed. Verbeteringen Een van de verbeteringen is de afvalverwerking. Er zijn nog steeds teveel mensen uit de omgeving, maar ook eigen tuinders, die hun afval dumpen op een verkeerde manier of een verkeerde plaats, of het zomaar ergens neergooien. Wij proberen een manier te vinden waardoor dit zoveel mogelijk tegengegaan wordt. Door de wijzigingen in de inrichting van de entree, ook met betrekking tot afval, kan er efficiënter gewerkt worden. Het baggeren, dat door sommige tuinders onvoldoende gebeurde, werd goed aangepakt, en heeft nu al geresulteerd in een betere kwaliteit van onze sloten. De organisatie en de controle kosten veel tijd, maar het loont de moeite.
Tuinen De controle van sterk verwaarloosde tuinen is geïntensiveerd, verschillende tuinen zijn door de afdeling onderhoud aangepakt voor rekening van de nalatige tuinder. Niet alles kan tegelijkertijd, maar er wordt hard aan lente 2013
21
gewerkt. Er is extra aandacht voor het handhaven van de veiligheid. De watermeters vroegen aandacht en tijd, het registratie systeem dat er was gaf te veel fouten. Dit zal ook in de komende jaren veel extra zorg vragen. Administratie We hebben onze internetmogelijkheden verbeterd en uitgebreid. Van de meeste tuinders hebben wij nu een e-mailadres, want de communicatiemogelijkheden aanzienlijk vergroot. Dit jaar gaan we daarmee verder, u zult daar zeker resultaten van zien. De financiële administratie is op een ander systeem overgegaan, dat heeft grote voordelen voor de tuinders, alle gegevens zijn sneller en gedetailleerder beschikbaar, en de jaarlijkse rekeningen zijn veel overzichtelijker en begrijpelijker geworden. Het was een mega-klus maar de komende jaren hebben we daar voordeel van. We hebben een nieuwe procedure vastgesteld en toegepast voor de koop en verkoop van de huisjes, met onder meer een eerste kennismaking, wat goed blijkt te werken. Contacten Wij willen de contacten met de verschillende vrijwilligerscommissies verder verbeteren. Dankzij de mededelingen die wij van die commissies krijgen, hebben we langzamerhand zicht op de tuinders die daarin actief zijn. Het huishoudelijk reglement van ons tuinpark is onder de loep genomen , aangepast aan de huidige omstandigheden en aan de gewijzigde reglementen van de Bond, en uiteindelijk door de afdelingsvergadering vastgesteld.
22
lente 2013
Klachten Ook in 2012 waren er klachten over (geluids)overlast te behandelen en conflicten op te lossen, dat zal wel altijd doorgaan. Tuinders zitten dicht bij elkaar en hebben verschillende ideeën over het houden van een tuin en het rekening houden met elkaar. Uiteraard is het het beste als men er samen uitkomt, maar men kan altijd een beroep doen op het bestuur en dat gebeurt regelmatig. Bestuur Het bestuur heeft in 2012 afscheid genomen van drie bestuursleden die elk gedurende een flinke periode veel werk voor het tuinpark hebben verzet: Femke Koens, Otto Jongerius en Marianne de Boer. Het bestuur is aangevuld met twee nieuwe leden: Hanneke van Tongeren, die zich vooral zal bezighouden met de verkoop van de huisjes, en Marieke van der Linden, die zich zal toeleggen op de communicatie. Het bestuur heeft 16 x vergaderd. Tenslotte Hierboven staat een groot aantal van de zaken waarmee het bestuur zich in 2012 heeft beziggehouden. Het is lang niet alles, maar u krijgt hierdoor een indruk. Ook wij – de bestuursleden – zijn vrijwilligers, evenals velen van u. Ook wij doen ons best, om samen met u van tuinpark De Eendracht een prettige verblijfplaats te maken voor zoveel mogelijk actieve tuinders.
r
Warm welkom
g
voor de tuinders en de buurt
We wilden heel graag het toegangshek tot de tuin verfraaien, zodat voor de buurt duidelijker wordt dat je hier binnen mag wandelen en van het groen genieten. Ook willen we graag schoolkinderen uit de buurt betrekken om ze trots te laten zijn op deze groene oase in hun buurt en ze bewust te maken dat zij hier welkom zijn. Het plan is om met kinderen samen vrolijke tekeningen te maken, die de tuin een vriendelijke, uitnodigende uitstraling geeft. Meer dan dertig kinderen maakten ongeveer vijftig tekeningen van bloemen, planten, dieren, vogels en insecten. Als alle tekeningen wat vetter aangezet zijn, kunnen ze ingescand worden. Daarna kan achter de computer de tekeningen bewerkt worden en een mooie compositie gemaakt worden. Dan worden de borden besteld; de tekeningen worden op stickervinyl geprint en op dibond geplakt. Passen en meten, zagen en boren, het is een kluif, maar uiteindelijk hangen alle zeven nieuwe borden er….. Tijd voor een feestelijke opening! Zondag 9 September 2012 was het zover! Tobias toeterde iedereen naar het hek. Stralende zon en voldoende belangstelling. Buurtportefeuillehouder Dirk de Jager sprak een woord en knipte de feestelijke strik door. Limonade en een expositie van de originele tekeningen. Wij zijn trots op wat we samen bereikt hebben. Het nieuwe hek ziet er fris en uitnodigend uit, met een warm welkom naar de buurt.
lente 2013
23
24
lente 2013
L lente 2013
25
26
lente 2013
lente 2013
27
28
lente 2013
lente 2013
29
30
lente 2013
lente 2013
31
32
lente 2013
lente 2013
33
Schade aan uw tuinhuis? Hoe kunt u deze melden bij uw verzekeraar Om de schades efficiënter en sneller te kunnen afwikkelen heeft Aon Risk Solutions in samenwerking met de Bond van Volkstuinders, het expertisebureau Lengkeek en de verzekeraar Allianz Corporate Nederland een schadeprocedure opgesteld. In de zomereditie van de Vroegop 2012 hebben wij u hierover al geïnformeerd, maar omdat hier nog regelmatig onduidelijkheden over zijn hebben wij gemeend om u nogmaals te informeren over deze nieuwe schadeprocedure. In dit nummer van de Vroegop is voor leden als inlegvel een flyer op A-4 formaat bijgesloten. Hierop wordt overzichtelijk vermeld bij wie u een schade kunt melden en op welke wijze. Het advies is om deze flyer zichtbaar in uw tuinhuis of op een andere zichtbare locatie te hangen. U kunt deze flyer ook vinden in de borden van uw tuinpark. De flyer ziet er als volgt uit:
Als u schade heeft dient u deze zo snel mogelijk na het ontstaan ervan te melden bij het bestuur van uw tuinpark.
Na melding aan uw tuinpark meldt u de schade als volgt:
Glasschades In geval van een glasschade kunt u de schade laten herstellen door Glasherstel. U kunt Glasherstel bellen en zij zorgen ervoor dat de glasschade wordt hersteld. U krijgt in dat geval geen nota en u hoeft geen schadeaangifteformulier in te dienen. Gemak dus. Bij glasschade kunt u er ook voor kiezen om op een andere wijze de schade te laten herstellen, door bijvoorbeeld een ander glasherstelbedrijf of dat u zelf de schade gaat repareren. In dit geval dient u een schadeaangifteformulier tezamen met de reparatienota in te dienen bij Aon. U kunt dit formulier per mail of per post indienen (voor de adressering verwijzen wij u naar het schadeaangifteformulier). Het schadeaangifteformulier dient mede ondertekend te zijn door een bestuurslid van uw tuinpark.
Inbraak-, diefstal- of vandalismeschade Inbraak-, diefstal- of vandalismeschade kunt u via het schade-
34
lente 2013
aangifteformulier melden bij Lengkeek Expertises. U kunt dit formulier per mail of per post indienen (voor de adressering verwijzen wij u naar het schadeaangifteformulier) In geval van een inbraak-, diefstal- of vandalismeschade bent u verplicht om aangifte te doen bij de politie. Het proces verbaal dat dan wordt opgemaakt dient u bij het schadeaangifteformulier mee te zenden. Ook hierbij geldt dat het schadeaangifteformulier mede ondertekend dient te zijn door een bestuurslid van uw tuinpark.
Brand-, storm- en overige verzekerde schades: Brand-, storm- en overige verzekerde schades kunt u via het schadeaangifteformulier melden bij Lengkeek Expertises. Bij spoedeisende zaken kunt u deze schades ook telefonisch melden bij Lenkgeek Expertises. Na telefonische melding van de schade kan het zijn dat u alsnog verzocht wordt om een schadeadeaangifte-formulier in te vullen en in te dienen welke mede ondertekend is door een bestuurslid van uw tuinpark. Na ontvangst van een volledige ingevulde schadeaan-gifteformulier zal de expert van Lengkeek de schade gaan beoordelen en hiervan een schaderapport opmaken. Na het indienen van het schadeaangifteformulier kan het zijn dat Lengkeek contact met u gaat opnemen voor het maken van een expertiseafspraak
om de schade ter plekke te bekijken. Dit gebeurt in de regel alleen bij omvangrijke schades. Het schaderapport wordt door Lengkeek naar Aon toegezonden waarna Aon de schade verder zal afwikkelen.
Samenvattend: Glasschades, telefonisch melden bij Glasherstel via telefoonnummer 0229-283362 of indien op een andere wijze herstel heeft plaats gevonden dan kunt u de schade indienen bij Aon Risk Solutions door hun een ingevuld en ondertekend schadeaangifteformulier toe te sturen. Inbraak-, diefstal- of vandalismeschade, deze kunt u indienen bij Lengkeek Expertises door hun een ingevuld en ondertekend schadeaangifteformulier toe te sturen. Brand- storm- en overige verzekerde schade, deze kunt u
indienen bij Lengkeek Expertises door hun een ingevuld en ondertekend schadeaangifteformulier toe te sturen. Bij spoedeisende zaken kunt u telefonisch contact opnemen met bij Lengkeek Expertises, telefoonnummer 020 – 6908281 of via het alarmnummer 0800-53645335
Het schadeaangifteformulier: Het heeft de voorkeur om het schadeaangifteformulier per mail in te zenden maar mocht dit niet mogelijk zijn dan kun u dit formulier ook per post indienen. Op het schadeaangifteformulier staat de adressering vermeld. Het schadeaangifteformulier alsmede een uittreksel van de verzekeringsvoorwaarden kunt u vinden op de website van de Bond of kunt u verkrijgen bij het bestuur van uw tuinpark. Op het uittreksel van de verzekeringsvoorwaarden staan vermeld welke schades onder uw brandverzekering verzekerd zijn.
Op 7,8 en 9 juni 2013 vindt er op Tuinpark Amstelglorie voor de 4e maal een evenement plaats met de naam:
Muziek op nummer 7 Kom naar Tuinpark Amstelglorie, een prachtig volkstuinpark aan de rand van Amsterdam dat ook haar 60 jarig bestaan viert in 2013. • Tijdens dit weekend zullen er diverse live bands, (waaronder ook de huisband van amstelglorie de Amstel-G-Band) optreden, die zeer uiteenlopende muziekstijlen zullen brengen. Pop, rock, blues, jazz, klassiek alles is vertegenwoordigd! • Er is een gezellige braderie, tombola en diverse tuinactiviteiten, een kijkje bij onze eigen imkerij, bloemschikken, wijnproeverij etc. • Ook voor de kinderen is er van alles te beleven! zoals natuureducatie projecten, schminken, spelen in de speeltuin en een luchtkussen dat voor veel vermaak zal zorgen! Kortom: gezelligheid voor het hele gezin! Dus grijp deze kans om eens te komen kijken op een Amsterdams Volkstuincomplex en tegelijkertijd, met een hapje en een drankje, te genieten van dit swingende weekend!
De toegang en de activiteiten zijn geheel gratis!!! Waar? Amstelglorie Jan Vroegopsingel 7 1096 CN AMSTERDAM Voor meer informatie en het evenementprogramma:
www.amstelglorie.nl
[email protected] Facebook: Muziek op nummer Zeven
Openbaar vervoer: Tramlijn 25 begin- Pres. Kennedylaan halte Daarna ca. 10 min. lopen. Utrechtsebrug over, trap naar beneden, richting Ouderkerk. Auto: A10 afslag RAI, richting centrum. Bij RAI rechts af Kennedylaan op. Utrechtsebrug rechtsaf, meteen na de brug rechts af. Bij T-kruising links af richting Ouderkerk. Parkeerplaats 500 mtr. na ingang Amstelglorie (alleen voor leden) A2 richting AmsterdamCentrum. Vlak voor Utr. Brug afslag Transferium, direct linksaf Joan Muyskenweg, onder brug door, rechts af Jan Vroegopsingel. Parkeren met blauwe parkeerschijf 3 uur Wij hopen U te mogen ontvangen op ons festival! Mocht U nog vragen hebben naar aanleiding van deze uitnodiging, horen wij graag van U.
lente 2013
35
36
lente 2013
lente 2013
37
=
'
educatieve moestuin S Een
op volkstuinpark
loterdijkermeer foto: Barbara Pavie
In Nederland is er een enorm groeiende interesse in het zelf verbouwen van voedsel en in lokaal geproduceerde groenten. De volkstuinparken kunnen hierin een belangrijke rol spelen, omdat er zowel mensen met een brede ervaring in het (moes)tuinieren een tuin hebben, als mensen die graag willen leren over (moes)tuinieren in hun eigen (volks)tuin, of op hun balkon of dakterras. Met de steun van het bestuur en commissie de Uit & Tuin van Volkstuinpark Sloterdijkermeer, zijn twee lokale stadslandbouw-vrouwen – Natascha Hagenbeek (I Can Change the World with my Two Hands) en Ann Doherty (Cityplot) -- samen een educatieve moestuin op aan het zetten op een stukje grond aan de Vinkenlaan. De twee organisaties, actief in Bos & Lommer en Westerpark, hebben gemerkt dat de vraag naar kennis over het zelf verbouwen van voedsel neemt sterk toe. Samen met een groep andere vrijwilligers willen ze daarom een plek creëren waarin ze in bedden de belangrijkste voorbeelden van stadsmoestuinieren aanleggen, zodat (stads)tuinders deze praktische voorbeelden in één oogopslag kunnen zien en nabootsen en/of aan de hand van de voorbeelden oude en nieuwe kennis kunnen uitwisselen. Er zullen demonstraties en workshops worden gegeven over onder andere: permacultuur; grondverbetering door combinatieteelt, wisselteelt, groenbemesters en gier van wilde planten; composteren, plantpropagatie; zaden vermeerderen en bewaren; het kweken en gebruik van eetbare bloemen, kruiden, groenten en klein fruit. Er wordt
38
lente 2013
ook een kindertuin aangelegd door Meester Bert (vroeger van Schooltuin de Roos in het Westerpark) voor kinderen van binnen en buiten de tuin. Punt van aandacht is de natuur in en rond de tuin: bijvoorbeeld door het maken van bijenhotels en het aantrekken van andere bestuivers en het nut inzien van wilde planten. De moestuin wordt voorzien van een warme en koude kas om de mogelijkheden voor het vier-seizoen kweken van voedsel te demonstreren. Er wordt een composthoek aangelegd met verschillende technieken van composteren (koud, warm, bokashi en met wormen), en er worden bijenkasten op een nabijgelegen plaats in het tuinpark gezet. Op vaste werkdagen kunnen geïnteresseerden meewerken in de educatieve moestuin om zo kennis op te doen. Via de workshops en demonstraties leren tuinders van elkaar, en ontstaat er kennisuitwisseling. Hopelijk zal de educatieve moestuin de verdere integratie en ontwikkeling van de Amsterdamse stadslandbouw stimuleren binnen het tuinpark en in de buurt, en op die manier in te zetten op sociale integratie, het stimuleren van biodiversiteit, en lokale duurzaamheid.
r
Project
Tuinen van West
Op 26 april 2011 was de eerste bijeenkomst omtrent het Project van de Tuinen van West. Hierbij waren aanwezig de heer R. Mauer (wethouder van het Stadsdeel Nieuw West), mevrouw A. Nobel (programmamanager), de heer G. Bouwmeester (projectmanager voor de Tuinen van West), de heer H. Olsthoorn ( procesbegeleider vanuit de BVV), de heer Th.v.d. Horst, de heer F. Schiphorst, de heer R. Schuurman (van de BVV) en de bestuursleden van de tuinparken van de Eendracht, Osdorp en Tigeno.
g
door: Peter Burchartz (voorzitter Tigeno)
op tuinpark
Tigeno
Het ging er uiteindelijk om hoe hier invulling aan te geven, onder welke voorwaarden kunnen we dit gaan doen, hoe kunnen we de tuinders/tuinparken er op een positieve manier bij betrekken, enz.. Vanuit het Stadsdeel zou er een bedrag van 25.000 euro bruto ter beschikking worden gesteld om op het tuinpark een aantal verbeteringen aan te brengen welke een relatie hebben met dit project. Daarnaast zou het Stadsdeel ook nog een aantal zaken realiseren welke tot een beter geheel zouden komen, b.v. door een aantal paden voor de wandelroute opnieuw aan te leggen, door het plaatsen van een nieuw toegangshek, door het openbare parkeerterrein opnieuw in te richten, de buitensingels werden gebaggerd, aanpak van het niemandsland (tussen Eendracht en Tigeno) waarbij een aantal grote bomen werden verwijderd, de wandelroute door ons tuinpark wordt half verhard gemaakt, gedeeltelijk nieuwe herplant op het niemandsland, doorgang van de wandelroute naar en van Tigeno naar de Eendracht, een struinpad van de parkeerplaats van de Eendracht naar Tigeno, enz.. Vanuit dit startpunt is er op tuinpark Tigeno een werkgroep geformeerd van tuinders en bestuursleden (totaal 5 personen) met daarbij nog een aantal vrijwilligers, welke serieus aan de slag is gegaan met deze plannen. Ons tuinpark wilde in ieder geval naar voren laten komen de bestaande vlindertuin , de heemtuin en de bijen. Tevens werden de tuinders van Tigeno geïnformeerd omtrent alle zaken naar aanleiding van dit project. De werkgroep ging hierbij allerlei zaken uitzoeken om de beschikbaar gestelde gelden goed te kunnen besteden. Dit werd uiteindelijk een combinatie van materialen en planten voor het tuinpark. Voordat wij er in totaal uit waren gekomen heeft de werkgroep in totaal 20 x bij elkaar gezeten om allerlei zaken te bespreken en op papier te zetten in het uiteindelijke Plan van Aanpak (het e.e.a. in samenspraak met Hans Olsthoorn). Na de goedkeuring hiervan kon er gestart worden met de eerste werkzaamheden en deze vonden plaats medio 2012. Er werden zaken zichtbaar gemaakt met o.a. nieuwe beplanting in de vlindertuin, de coniferenhoek werd heringericht, nieuwe beplanting aan een singel, de speelweide en de bijenhoek werden onder handen genomen, er kwam nieuwe beplanting voor de vijver.
De laatste zaken welke volgden worden in 2013 gerealiseerd zoals nieuwe afvalbakken, nieuw bankje bij de heemtuin, nieuw terras bij de kantine, nieuwe vitrinekasten bij de ingang en het clubgebouw, een nieuw toegangshek; bij het schrijven van dit stuk moeten nog een aantal van de bovenstaande zaken worden gerealiseerd, maar gezien onze ervaringen zal dit zeker gaan lukken om dit tijdig gereed te krijgen, want de officiële opening zal zoals het er nu uitziet plaatsvinden op zaterdag 11 mei a.s.. Deze feestelijke opening van de wandelroute (door de tuinparken van de Eendracht, Osdorp, de Bijen en Tigeno) zullen met allerlei activiteiten gepaard gaan. Vanaf deze plaats is het goed om tevens iedereen te bedanken welke hebben meegewerkt om dit project tot een goed einde te laten komen; dit geldt voor het Stadsdeel, de BVV, de uitvoerder (de heer A. Loos) en zeker voor de werkgroep en alle vrijwilligers van Tigeno. Wij kunnen onze bezoekers straks met trots ontvangen ! lente 2013
39
’t Olde Ras Fruitmuseum
door: Irene van Hulzen
en tuinen
met
1500
fruitrassen
langewerpige steenuilenkast bovenin fruitboom
Het kan nog net als deze Vroegop uitkomt: een leuk autoritje naar Doesburg (Gld) om een mooie fruitboom aan te schaffen. Ja, dat ene aparte ras dat u eigenlijk altijd in uw tuin wilde hebben, maar nergens te vinden was. Bijvoorbeeld zo’n oeroude Winterjan, een roodkokende stoofpeer waar je je vingers bij aflikt. Hier in de fruittuinen staan liefst 3000 fruitbomen – verdeeld over 1500 rassen. En het zijn alle rassen die in het Nederlands klimaat goed gedijen. En bestaat er iets heerlijkers dan fruit van eigen boom? Of eigengemaakte jam of appelmoes? Je proeft de tuin! Op het moment van schrijven ligt de fruittuinen ’t Olde Ras (even voorbij Arnhem) er nog stil en koud bij. Alsof boom en tak zijn gestorven onder de laatste sneeuw. Maar in die diepe stilte slaapt een geheim. Een wonder dat ongeduldig wacht op die eerste warme zonnestralen en nieuw leven belooft. Een belofte die elk voorjaar wordt nagekomen. De natuur zit barstens vol verrassingen. Verwondert u zich ook als u na zo’n altijd-te-lange winter uw struiken en bomen bekijkt? Oh kijk eens, hier komen al knoppen aan. En dáár ook! Voor we het weten is er die zee van voorjaarsbloesem. Eerst op de grond, dan aan struik en boom. En…je ruikt de zoete belofte van weer een nieuw tuinseizoen die niet vroeg genoeg kan beginnen. De wondere wereld van het Nederlands fruitmuseum komt ieder voorjaar al vroeg tot leven. Stelt u zich eens voor, 3000 fruitbomen in volle bloei. Nee, geen lange eentonige rijen,
40
lente 2013
maar afwisselende vormen, in soorten en maten, oude en nieuwe fruitrassen, keurig de benaming op de bordjes, herkenbaar voor bezoekers. Hoog- en laagstam, struik, spil, lei- en vormboom, kandelaber, spalier, parasolboom, bonsaifruitboom. Wie een specifieke fruitsoort wil aanschaffen, this is the place to be. Het begon met een groep enthousiastelingen in 1992. Zij zagen het enorme fruitarsenaal verdwijnen en besloten om de verdwijnende teelt een hart onder riem te steken. Met de aanleg van de museumtuinen hoopten ze de diverse teelt te stimuleren en vooral oude rassen een herkansing te geven. Vooral de categorie hoogstamfruitboom, die vanwege de intensieve arbeid (op de ladder) aan populariteit had afgenomen, kreeg nieuw leven ingeblazen. Na het idee in 1992 ging de ontwikkeling naar een waarachtige aangeplante museumtuin erg snel. Het jaar erop, 1993, organiseerde de stichting Behoud en Bevordering Fruitcultuur een grote fruitshow Verleden tot Heden, waarin duizenden bezoekers de toenmalige1000 fruitrassen in een prachtige entourage kon aanschouwen. En… proeven! Dat was een goede start. Het museum groeide uit tot meer dan 1500 fruitsoorten, aangeplant op een 1,5 ha groot terrein. Wilt u cijfers horen? Wat te denken van 850 appelrassen, 500 peerrassen, 98 kersrassen en 80 pruimrassen. Nooit geweten dat er zoveel soorten van al dit fruit bestond! Verder telt de stichting de tientallen soorten perziken, abrikozen, vlier, wilde pruimen, kerspruimen, kweeperen, jutteperen, Japanse kweeperen, mispels, Aziatisch fruit , druif, sierfruit, bessen,
kwetsen
Diervriendelijk vogelafweersysteem
bloeiende ‘Notaris’ appelboom
moerbei, noten, amandel en noem maar op. Het water loopt je in de mond… en ga je er in het juiste seizoen heen, dan mag je proeven. Binnen in de grote schuur kan men zich vergapen aan een uitgebreide collectie van bijzondere fruitteeltgereedschappen. Vergelijk de oude zware instrumenten die fruittelers vroeger gebruikten met die van vandaag de dag. Maar hoe je het wendt of keert, fruit telen blijft intensief handwerk, vaak hoog boven de grond op een ladder. Want elke fruitboom vraagt enkele keren per jaar handmatig onderhoud. Bekijk de oude sorteermachine en weegschalen en manden. Er staan entpotten, en allerlei soorten spuiten en branders. En er is en collectie antieke en moderne boeken over fruit, telen, snoeien, en zelfs inspirerende kookboeken. Uniek zijn een grote collectie pruimenstenen. Pitten dus waaraan men de juiste rassen kan determineren. Aan de wanden hangen fraaie foto’s en kleurplaten van fruitrassen. Het is overweldigend om te zien hoeveel soorten fruit ons land kent. En – wonder o wonder - dat het ook nog eens leuk doet in ons klimaat! De serie afbeeldingen van fruitziekten is leerzaam. Vast en zeker herkenbaar voor sommige tuinders. Misschien leer je hier wat je eraan kunt doen. Of om te voorkomen. Vraag advies, neem desnoods een zieke tak mee. Of, makkelijker nog, toon een duidelijke foto van een probleem-boom. De oprichter van Stichting Behoud en Bevordering Fruitcultuur, Bennie Giesen (70) ontving een welverdiend lintje voor alle 1500 fruitsoorten die hij tot 2009 wist aan te planten in
Om grootschalige fruitroof van vogels tegen te gaan heeft de stichting die de tuin ’t Olde Ras beheert een diervriendelijk vogelafweersysteem bedacht en geïnstalleerd. Een elektromotor met een stang met daaraan een bewegend oog aan de motoras doet eigenlijk al het werk. Aan het bewegend oog bevinden zich namelijk kunststof lijnen die hoog boven de bomen zijn bevestigd. Aan die lijnen hangen blikken die gevuld zijn met kleine steentjes. Zodra de aandrijving van het bewegend oog aan de motoras begint, rammelen de gevulde blikken. Zo worden de rovers opgeschrikte en verjaagd zonder harde knallen of ander bruut geweld. De timer op de motor zorgt op fruitrijpe hoogtijdagen voor een regelmatige verjaging. En zo is ’t Olde Ras op een diervriendelijke manier erin geslaagd de vogels uit de boomgaarden te houden.
kersenboom in bloei
lente 2013
41
de museumtuin. Helaas wil ridder Giesen nog dit jaar zijn taken als voorzitter neerleggen. De tijd is daar dat na al deze mooie jaren een jongere generatie het snoeimes van hem overneemt. Hoe de stichting oude, bijzondere en nieuwe fruitrassen verzamelt en aanplant in haar museumtuin, en daarna verspreidt door middel van fruitshows, wordt verteld als u het museum bezoekt. Die fruitshows, elk tweede weekend van november, worden massaal bezocht. Van vele rassen kan men gratis proeven. Soms is de smaak een eerste kennismaking of juist een herkenning van een vergeten ras. Van alle rassen die voorradig zijn kan men vruchten kopen. Wie eigen fruitexemplaren meeneemt, kan die op naam laten stellen, in telerstaal ‘determineren’ genoemd. Je kunt er met alle vragen terecht, over gewone tot biologische teelt. Geen vraag is te vreemd voor de experts die in het fruitmuseum rondlopen. Los hiervan is de bomenverkoop, die plaatsvindt gedurende de hele winter vanaf half oktober tot half april. U kunt op de valreep nog een fruitboom uitzoeken, de aanplant is juist in het voorjaar heel gunstig. Bomen kopen kan alleen op woensdag-, donderdag- en zaterdagochtenden vanaf 08:30 tot 11:30 uur. Er zijn altijd honderden rassen voorradig. Het parkeren is gratis aan de Parallelweg Den Helder 1 te Doesburg. Het entree van museum en tuinen kost 5 Euro. Wie erg in fruit is geïnteresseerd wil misschien een abonnement op het kwartaalblad Fructus, dat nuttige tips geeft over het telen van fruit. Bezoekadres van Neerlands Fruitmuseum ’t Olde Ras is aan de Parallelweg Den Helder 1, te 6982 DV Doesburg. Voor inlichtingen over bomenverkoop: tel. 0313 - 47 36 72 of E-mail via
[email protected]. Bekijk eens de website www. tolderas.nl
een hoenderik
weckket
Veel tuinders hebben een of meerdere appelboompjes in hun tuin staan. Net als de grondsoort de druif voorziet van smaak en karakter (en wijnkenners zullen dat onmiddellijk beamen), zo bepaalt de grondsoort het welslagen van fruit. Bekend is dat appels graag groeien op voedzame, doorlatende grond die iets aan de zure kant is. Tegenwoordig vinden we appelbomen ook als halfstam, spil en struikvorm. De maat en groeisnelheid hangt af van de onderstam waarop de appel is geënt. Ook kunnen de oogstperioden flink verschillen, afhankelijk van een vroege, middentijdse of late bloei. Er moeten duizenden soorten appels geregistreerd staan. Kwekers en particuliere liefhebbers doen hun uiterste best oude appelrassen in stand te houden. Sommige soorten zijn al bekend sinds de 16e eeuw. Oude soorten die terug te vinden zijn in het fruitmuseum ’t Olde Ras zijn o.a. de oeroude Brabantse Bellefleur, de Notarisappel (1890), de alom bekende Sterappel (circa 1800). De Princesse Noble is een van de oudste (1700). Peren zijn volgens kenners nauw verwant aan appels, maar ze wortelen dieper en hebben meer zonnewarmte nodig. Goed gedraineerde losse grond is een voorwaarde voor een vruchtbare perenboom. Kijk niet gek op als deze het ene jaar meer vruchten geeft dan de andere. Het verschijnsel beurtjaren geldt vooral voor de oude soorten, zoals de Juttepeer. Een ideale plaats voor een leipeer is de zuidmuur van een huis of schuur; de takken laten zich makkelijk leiden en vangen zo de meeste warmte.
42
lente 2013
www.hermansblokhuizen.nl
[email protected] tel; 0653 200 937 p ersoonlijk advies en kwaliteit voor een betaalbare prijs • Stapelbare Noord Europese wandbalken in diverse diktes vanaf 50mm • Draaikiep-ramen met isolatieglas • Vele opties mogelijk zoals: - Impregneren - Montage - Dakisolatie - Dakpanprofielplaten • Ook standaard schuurtje van 200x300cm • Maatwerk geen probleem • Eigen import Al vele jaren dé leverancier van blokhutten op de Amsterdamse Volkstuinen.
Flamingo met panorama ramen
Reiger maatwerk
lente 2013
43
d
4
D e Ontmoetingsgroep D R ementerende ouderen op
Tekst en foto’s: Jolanda Beringen
ust
& Vreugd
Elke dinsdag komt er een groep lichtdementerende ouderen naar Tuinpark Rust & Vreugd in Amsterdam-Noord. Zij maken gebruik van de kantine, wandelen langs de tuinen, maken een paddenstoelenexcursie of gaan aan de slag met wilgentenen. Het motto is: veel mag, niets hoeft. Tuinpark Rust & Vreugd staat met beide benen stevig in de samenleving. Hier geldt: ons tuinpark is van iedereen. Sjarifah Meijerman is o.a. kantinebeheerster en contactpersoon tussen de ouderengroep en het tuinpark. Zij vertelt dat in het seizoen buurtbewoners en hun kinderen gretig gebruik maken van het voetbalveld en de speeltuin. Zij zijn ook welkom in de kantine. Het gehele jaar is deze kantine op de vrijdagen en de zaterdagen geopend. De veteranen van voetbalclub de Dijk komen altijd na de wedstrijden op zaterdag gezellig hier wat drinken en eten. Verder zijn er een schildersclub, een club om maskers te maken en een om van wilgentenen manden en hekken te vlechten. Iedereen is welkom om aan deze activiteiten deel te nemen.
De kantine Op de dinsdagen komen er dus zo’n 15 ouderen met hun drie begeleiders, waaronder Claudia Musson naar het tuinpark. Zij komen via de Stichting Mantelzorg en Dementie en gebruiken de kantine. Claudia bedenkt wat ze die dag gaan doen en de deelnemers hebben zelf ook inbreng, waardoor er veel wordt geïmproviseerd. De ouderen zijn allen boven de 75 jaar en wonen nog thuis. Ze worden met een busje opgehaald en naar Rust & Vreugd gebracht. Eerst gaan ze natuurlijk koffie
44
lente 2013
Sjoelen voor wie zin heeft
en thee drinken en daarbij nemen ze gezamenlijk de krant door en bespreken het nieuws. Dan, als het niet te nat of te koud is, gaan ze wandelen.
Sjoelen en soep maken Toen ik op bezoek was, vroor het buiten, dus gingen de meesten een bloemenbroche of –armband van vilt maken, een paar gingen puzzelen en de mannen gingen sjoelen. De sfeer was heel ongedwongen, iedereen hielp elkaar en er werden grappen gemaakt. Zoals toen ik
zei dat de katjes aan de bomen hingen, een mevrouw zei dat het geen hondjes zijn. Wie zin heeft, kan meehelpen om de soep voor de lunch te maken of af te wassen. Het geeft de ouderen een goed gevoel om nog dit soort klusjes te doen. Na de lunch wordt er ‘bewogen met plezier’, zodat de spieren soepel blijven. Voor de hersengymnastiek worden er vaak gezamenlijk kruiswoordpuzzels opgelost en allerlei quizzen gedaan.
Gezellig samen
Zelfgemaakte broche
Goede combinatie Claudia vindt het erg fijn dat ze op het tuinpark welkom zijn. Ze vertelt dat het voor de ouderen erg belangrijk is dat ze op plekken terecht kunnen waar zij sociale contacten kunnen onderhouden, waar ze zoveel mogelijk zelfredzaam kunnen zijn en ze een beroep moeten doen op elkaars vaardigheden. Bovendien is dit een gezellige en veilige omgeving en is een tuinpark een extra stimulerende plek, door al het groen en de ruimte in overvloed. En zo genieten niet alleen de tuinders van hun tuinpark, maar gedurende het hele jaar ook de ouderen en hun begeleiders. Op enkele andere tuinparken zijn vergelijkbare activiteiten ontstaan. Hiermee nemen deze tuinparken hun maatschappelijk verantwoordelijkheid en vergroten zij hun draagvlak Misschien ook een goed idee voor andere tuinparken?
Trotse dames
Begeleidster Claudia kijkt toe
lente 2013
45
Puzzel3 Horizontaal
1 Gezondheidsleer 2 gezond maken 12 huilgeluid 14 orgaan 25 muzieknoot 17 Honduras (afk.) 18 in goede conditie 20 erbij horend (Lat. afk.) 21 Krypton (symbool) 22 lichaamsdeel 25 buitensporig 28 warme drank 29 van leem 31 meisjesnaam 32 etage (afk.) 33 meester (afk.) 35 Sociaaleconomische raad (afk.) 36 chef-staf 37 Bijbelboek (afk.) 38 Egyptische godin 40 vleesgerecht 42 boom 43 oefenen 44 persoonlijk voornaamwoord 46 eenheid van culturele overdracht 48 vertaler 51 dwarsmast 53 voorzetsel 54 geleerd 56 achter 57 tegenover (afk.) 58 rivier in Rusland 60 gezondheid! 62 deel van een koe 64 bevallig 66 hagedis 68 lidwoord 69 en anderen (afk.) 70 insect 72 centrale interfaculteit (afk.) 73 megaton (afk.) 74 arrogant 76 soort bunzing 78 medicijn 79 binnensmonds zingen.
Oplossingen
Verticaal
1 Beterschap 2 Gedeputeerde Staten (afk.) 3 autochtoon 4 slot 5 Nederlandse Kampioenschappen (afk.) 7 uitroep 8 faam 9 naast het genoemde 10 zelfde tijd (afk.) 11 op geen enkele plaats 13 bolgewas 16 oprecht 18 verpakking 19 draai 21 nakomeling 23 Helium (symbool) 24 lengtemaat 26 de onbekende (afk.) 27 Tunesië (afk.) 30 medicament 34 cadans 36 kettingzang 38 in samenwerking met (afk.) 39 De Heilige Roomse Kerk (Lat. afk.) 40 hoofddeksel 41 boom 45 ziekenverzorger 47 open pronkkastje 49 specerij 50 vrouwelijke soeverein 52 iedere 54 elektrische eenheid van vermogen 55 hemellichaam 57 groep die samenwerkt 59 persoonlijk voornaamwoord 60 Senegal (afk.) 61 en verder (afk.) 63 hetzelfde (afk.) 65 karakter 67 kleur 71 voorzetsel 74 deel van de dag 75 onzes inziens (afk.) 76 IJzer (symbool) 77 muzieknoot.rr
U kunt uw oplossing voor 1 juni 2013 sturen naar de redactie van Vroegop (zie colofon). Onder de goede inzendingen verloten wij 5 cadeaubonnen.
Uitslag Winterpuzzel
De juiste oplossing voor de puzzel in het winternummer is:
Winterkoninkje Onder de vele inzendingen hebben wij 5 cadeaubonnen van Intratuin verloot. De gelukkigen zijn: Dhr. H.B. Deltenre, Mw. C.H.L. van Eijk, Dhr. W.L.M. Kampers, Dhr. C.L. Rodenburg, Mw. A.M. Scheffers Wij wensen hen veel tuinplezier.
46
lente 2013
lente 2013
47
48
lente 2013
