4de meetjeslandse mobiliteitsconferentie aalter, 8 september 2006
rapport en conclusies
Deze v erslagbundel is een uitgav e v an: Streekplatform+ Meetjesland Oostv eldstraat 1, 9900 Eeklo tel 09 376 97 38,
[email protected] Dit rapport en alle presentaties zijn ook te v inden op www.meetjesland.be
“Niemand heeft een glazen bol, maar de te verwachten groei van verkeer en vervoer wordt systematisch onderschat, ook door experts.” Prof.dr. Dirk Lauwers, UGent – ARCADIS Gedas
4de meetjeslandse mobiliteitsconferentie aalter, 8 september 2006
rapport en conclusies
Deze v erslagbundel is een uitgav e v an: Streekplatform+ Meetjesland Oostv eldstraat 1, 9900 Eeklo tel 09 376 97 38,
[email protected] Dit rapport en alle presentaties zijn ook te v inden op www.meetjesland.be
Inhoud
Ov erzichtskaart van het Meetj eslands w egennet (AWV Oost-Vlaanderen)
4
Aanwezigen
5
Programma
7
DEEL 1: De realisaties in de voorbije 2 jaar en de plannen voor de komende jaren De lopende mobiliteitsdossiers in het Meetjesland, toegelicht door de betrokken administraties en vervoerdiensten. Samenvatting
8
1.1. Vlaams Agentschap Infrastructuur (AWV Oost-Vlaanderen) 1.2. Provincie Oost-Vlaanderen 1.3. De Lij n 1.4. NMBS 1.5. Spoorlij ncomité Gent-Eeklo
9 14 17 20 24
DEEL 2: Lange termijnvisie op m obiliteit Voor welke evoluties moeten we aandacht hebben, welke ingrepen moeten gebeuren willen we een vlotte mobiliteit op lange termijn garanderen? De visie van twee mobiliteitsexperten. Samenvatting
26
2.1. Prof.dr. Georges Allaert, Universiteit Gent 2.2. Prof.ir. Dirk Lauw ers, Universiteit Gent – ARCADIS Gedas
27 29
DEEL 3: Prioriteiten en aandachtspunten Zes prioriteiten voor de komende jaren en andere aandachtspunten. 3.1. Zes prioriteiten v oor de regio 3.2. Reflecties tij dens het panelgesprek rond prioriteiten en aandachtspunten
Bij lagen 1. Cij fers belbus 2. Verkeerstellingen 3. Adressen
34 35 36
4 de
Rapport 4
31 31
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
Ov erzichtskaart v an het Meetj eslands wegennet (AWV Oost-Vlaanderen)
5 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
Aanwezigen
Allaert Georges Professor dr.
Universiteit Gent
Bergez Martine Schepen Verkeersveiligheid
Gemeente Aalter
Bertin Freddy Voorzitter
Streekplatform + Meetjesland
De Keyser Patricia Directieassistente
Streekplatform + Meetjesland
De Meyer Eric Engineering Manager
Imperial Meat Products
De Meyer Pascal Bestuurssecretaris
ERSV Oost-Vlaanderen
De Meyere Carine Secretaris
Veiligheidscel Maldegem
De Munter Nicole Gemeenteraadslid
Stad Eeklo
De Roo Johan Burgemeester
Gemeente Maldegem
Defruyt Marleen Gemeenteraadslid
Gemeente Aalter
Desloovere Frank Stafmedewerker Exploitatie
De Lijn Oost-Vlaanderen
Godefroid Ine Mobiliteitsdeskundige
De Lijn Oost-Vlaanderen
Herpelinck Luc Diensthoofd Dienst Infrastructuur
Gemeente Maldegem
Hofman Peter Sectiehoofd Mobiliteit en Verkeersveiligheid
Vlaams Agentschap Infrastructuur, AWV Oost-Vlaanderen
Huys Nele Diensthoofd Marktonderzoek en ontwikkeling
De Lijn Oost-Vlaanderen
Lauwers Dirk Professor ir.
Universiteit Gent, ARCADIS Gedas
Oyaert Els Projectcoördinator
+ Streekplatform Meetjesland
Peeters Jacques Mobiliteitsambtenaar
WVI 6
de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
Rijsselaere Gerda
Open, Aalter
Slabbaert Inge Medewerkster Erik Mattijs
Stad Eeklo
Taeldeman Sven Planoloog
Provinciebestuur Oost-Vlaanderen, Cel Mobiliteit
Tavernier Jef Vlaams Volksvertegenwoordiger
Vlaams Parlement
Van Belle Ignace Schepen Ruimtelijke Ordening
Gemeente Zomergem
Van Herck Bart Directeur
Streekplatform Meetjesland
Van Nieuwerburgh Pieter Adjunct van de directeur
Vlaams Agentschap Infrastructuur, AWV Oost-Vlaanderen
Van Remoortele Fred Stedenbouwkundige
Langzaam verkeer
Van Rijckeghem Christiane Districtdirecteur
NMBS District Noord-West
Van Verdeghem Willy Adjunct Zonechef Kunstwerken
Infrabel District Noord-West
Vanhee Jan Coördinator
Spoorlijncomité Gent-Eeklo
Verplaetse Tony Coördinator
5b Phasing Out
+
7 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
Programma
13u00
Verwelkoming Freddy Bertin, voorzitter Streekplatform+ Meetjesland
13u15
De realisaties en plannen in het Meetjesland Peter Hof man, Vlaams Agentschap Infrastructuur, AWV Oost-Vlaanderen Sven Taeldeman, Mobiliteitscel Provinciebestuur Oost-Vlaanderen Ine Godefroid en Nele Huys, De Lijn Oost-Vlaanderen
14u20
Mobiliteit in het perspectief 2020, een reflectie Prof.dr. Georges Allaert, Universiteit Gent
14u45
Koffie
15u05
Mobiliteit in het perspectief 2020, een reflectie Prof.ir. Dirk Lauw ers, Universiteit Gent – A RCADIS Gedas
15u30
Panelgesprek Peter Hof man, Vlaams Agentschap Infrastructuur, AWV Oost-Vlaanderen Sven Taeldeman, Mobiliteitscel Provinciebestuur Oost-Vlaanderen Ine Godefroid, De Lijn Oost-Vlaanderen Christiane Van Rijckeghem, NMBS District Noord-West
8 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
DEEL 1 : Realisaties en plannen
1
DEEL
De realisaties in de voorbije 2 jaar De plannen voor de komende jaren
De lopende mob iliteitsdossiers in het Meetjesland, toegelicht door de b etrokken administraties en vervoersdiensten.
Realisaties en plannen: samenvatting De Vlaamse Overheid, de prov incie, De Lij n en de NMBS presenteerden op de mobiliteitsconferentie een gedetailleerd overzicht van de realisaties uit de v oorbije periode. Opv allende zaken zij n: - de v erbeteringen aan de spoorlij n Gent-Eeklo, uitgev oerd door de NMBS, met een verdienstelijke inbreng van het Spoorlij ncomité Gent-Eeklo. - De Lij n toonde aan dat met de recente belbus Zomergem-Lovendegem-Waarschoot de basismobiliteit in de ganse regio ingev uld werd. - Vanuit prov inciale hoek springt de succesv olle start van het fietsroutenetw erk het meest in het oog (inmiddels al 17.000 kaarten verkocht!). - Een Ontw erp-Mobiliteitsplan Oost-Vlaanderen wordt v oorbereid door de prov incie. Dit omvat ondermeer een gebiedsgerichte aanpak en aandacht v oor missing links. - De Vlaamse Overheid pakte dan weer een aantal zwarte kruispunten aan (watertoren Eeklo, Nieuw burg Assenede, Den Dam Waarschoot). De plannen op korte termij n omvatten onder meer v olgende zaken: - een trajectstudie v oor de ring rond Eeklo - de heropening van het station van Evergem - andere verbeteringen op de spoorlij n Gent-Eeklo - de opmaak van een streefbeeld (langetermij nvisie) v oor de baan Maldegem-Aalter (N44) - de aanpak van het rond punt in Aalter en de verkeerswisselaar met de E40. Voor w at betreft de omv orming van de Expressweg (N49-E34) tot autosnelweg werd duidelij k dat om budgettaire redenen slechts één kruispunt per j aar kan aangepakt w orden. De brug aan de Peperstraat in Eeklo en de Stoepestraat in Assenede komen als eerste aan de beurt. Voor de regio moet die omvorming sneller gaan. Ook de aanpassing v an de N9 conform het streefbeeld zal slechts met mondj esmaat gebeuren daar waar er werken uitgev oerd w orden.
9 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
DEEL 1 : Realisaties en plannen
1.1. Realisaties en plannen van het Vlaams Agentschap Infrastructuur (AWV Oost-Vlaanderen) A. Realisaties Gerealiseerde planproj ecten - N49 - Definitieve vaststelling van het streefbeeld “Ombouw N49 Zelzate-Knokke tot autosnelweg E34” - N49 - Conformverklaring van het MER “Ombouw N49 Zelzate-Knokke tot autosnelweg E34” - E40-N44 – Conformverklaring van het MER “Herinrichting Complex Aalter” - N9 – Definitieve vaststelling van de “Streefbeeldstudie N9 Gent-Brugge”
Het streefbeeld voor de N49 Zelzate-Knokke werd vastgesteld. Voor de uitvoering zijn middelen voorzien à rato van één kruispunt per jaar. De aanpassing van de N9 Gent-Brugge conform het streefbeeld zal met mondjes maat gebeuren, daar waar er werken gepland zijn. Het einde is dus nog niet zicht. (foto’ s Streekplatform+)
Structureel onderhoud - N49 -Aanleg van doorgaand gewapend betonverharding op N49 te Assenede rijrichting Knokke (momenteel is de andere rijrichting in uitvoering) - N456 - Herstellen van de KWS-verharding in Lembeke (bestrijking) - N461 - Herstellen van de KWS-verharding in Zomergem (dubbele overlaging) - N44 - Herstellen van de brug in de N44 over de spoorweg te Aalter - N9 – Vernieuwen toplaag in asfalt in centrum Eeklo - N434 – Vernieuwen toplaag in Boelare-Blommekes te Eeklo Kleinere ingrepen (< 200.000 €) - N9 – Herinrichting kruispunt Rabotstraat te Evergem - N9/N455 – Herinrichting kruispunt Balgerhoeke te Eeklo - N461 – Herinrichting kruispunt Nekke te Zomergem - N9 – Eeklo Aanleg voetgangersoversteek
10 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
DEEL 1 : Realisaties en plannen
Belangrijkste TV3V proj ecten TV3V: Tijdelijke Vereniging 3 V (= Veilig Verkeer Vlaanderen). Dit consortium is aangesteld om 800 gevaarlijke punten in Vlaanderen te bestuderen, een oplossing uit te werken en in praktijk uit te voeren. -
N434 – Rotonde Watertoren te Eeklo N458 – Rotonde Nieuwburgstraat-Oosthoekstraat te Assenede N9 – Herinrichting kruispunt Dam te Waarschoot
Het gevaarlijk punt aan de Watertoren (Eeklo) werd verbeterd met de aanleg van een rotonde. (foto AWV)
Modules 10/13 Module 10: subsidiëring van de herinrichting van schoolomgevingen Module 13: subsidiëring van nieuwe verbindende fietspaden langs gewestwegen -
N437 – Aanleg fietspaden Damstraat te Nevele N436 – Aanleg fietspaden te Assenede N44 – Aalter (module 10) SintGodelievestraat R43 – Aanleg fietspad langs de R43 te Eeklo
Fietspad langs de R43 in Eeklo. (foto AWV)
Andere grote infrastructuurw erken - N49-R4west – Realisatie complex Zelzate - N458-N448 – Herinrichting doortocht Ertvelde - N456 – Aanleg fietspad en rioleringen tussen Evergem en Sleidinge - N455 – Herinrichting doortocht Balgerhoeke te Eeklo - N49 – Aanleg van een lateraal fietspad tussen de N456 en de fietsbrug Aalstgoed
11 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
DEEL 1 : Realisaties en plannen
Aquafin-proj ecten - N337 – collector Knesselare - N456 – collector Molenstraat te Kaprijke - N9 – prioritaire riolering te Lovendegem
B. Plannen voor de komende 2 jaar Planproj ecten - N44 - Studie “Opmaak streefbeeld N44 ombouw tot primaire weg type I” (in uitvoering) - R43 – Opstart van de “Tracéstudie doortrekking Ring om Eeklo” (in uitvoering) - N436 - Studie herinrichting doortocht Assenede - E40-N44 – Complex Aalter “stedenbouwkundige landschappelijke inpassingsstudie” - R43-N49 – Landschapsstudie VLM - N410a – Overdracht van de N410a aan de gemeente Maldegem
De tracéstudie voor de doortrekking van de R43 ring rond Eeklo is in opmaak. (foto Streekplatform+)
Structureel onderhoud - N455 – Vernieuwen asfaltverharding tussen N49 en Sint-Laureins - Ruimen van grachten en aflagen van bermen op diverse plaatsen - Herstellen asfaltverharding op N368, de N337 en de N461 - Herstellen van betonverhardingen op diverse plaatsen - N44 – Herstellen van de brug in de N44 over de N9 te Maldegem - N9 – Herstellen van brug over de Lievevaart te Waarschoot (taludstabilisatie) Kleinere ingrepen (< 200.000 €) - N49 – Beplanting van de taluds van de bruggen en de zijbermen van de laterale wegen - N49 – Verlengen van grachtoverwelvingen van de laterale wegen - D413 – Aanleg van gesloten verhardingen op vluchtheuvels op diverse plaatsen in het district Eeklo Belangrijkste TV3V proj ecten - N9-N498 – Rotonde te Maldegem (in uitvoering) - N44 – Tunnel Brouwerijstraat te Aalter (in uitvoering) - N44/N44a – Kleitkalseide te Maldegem (in uitvoering) - N44 (Knesselare) – Herinrichting kruispunt met N461/N337 - N9 (Eeklo) – Herinrichten van het gevaarlijke wegvak in de doortocht - N49 (Eeklo) – Herinrichting kruispunt met N455 Balgerhoeke (vermoedelijk aanleg van een tunnel in de N455 onder de N49) - N9 (Waarschoot) – Herinrichting kruispunt “Kere”
12 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
DEEL 1 : Realisaties en plannen
De werken aan het gevaarlijk punt rotonde te Maldegem zijn aan de gang. (foto AWV)
Modules 10/13 - N437+N461 – Aanleg fietspaden tussen Nevele en Hansbeke (in uitvoering) - N434 – Herinrichting Bentille centrum (in uitvoering) - N456 – Aanleg fietspaden Molenstraat te Kaprijke (samen met Aquafin-project) (in uitvoering) - N409 – Herinrichting Steenweg op Deinze te Aalter-Lotenhulle (nog op te starten) (in uitvoering) - N44 – Aalter (module 10) Brouwerijstraat en Sint-Jozefstraat (samen met TV3V) (in uitvoering) - N456 – Aanleg fietspaden te Watervliet - N337 – Kloosterstraat te Knesselare (schoolomgeving) - N434 – Boelare-Blommekens te Eeklo – aanleg fietspaden, RWA, DWA,… - N9d – Katsweg te Maldegem (schoolomgeving) - N44 – Provincieweg N499 te Aalter (schoolomgeving) - N461 – Aanleg fietspaden te Zomergem/Knesselare/Aalter - N458 – Aanleg fietspaden te Kerkbrugge/Langerbrugge te Evergem (samen met Aquafin-project)
De aanleg van het verbindend fietspad tussen Nevele en Hansbeke. (foto AWV)
De herinrichting van de schoolomgeving op de N499 te Aalter staat op de planning. (foto Streekplatform+)
Andere grote infrastructuurw erken - R4 – Bouwen van verkeerswi sselaar Ovaal van Wippelgem te Evergem (in uitvoering) - N434 – Bouwen van de brug in de Peperstraat over de N49 te Eeklo - N434 – Aanleg fietspad vak Eeklo-Kerselaar (met uitzondering van Bentille-centrum) - N49 – Aanleg lateraal fietspad tussen fietsbrug Aalstgoed en N434 Peperstraat 13 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
DEEL 1 : Realisaties en plannen
-
N436 – Aanleg fietspaden te Kaprijke N456 – Aanleg rotonde Brielken-Schoonstraat te Evergem N49 – Bouwen van de brug in de N448 Stoepestraat over de N49 te Assenede N436 – Herinrichten doortocht Assenede N455 – Vlamingstraat (rijweg+rioleringen) te Sint-Laureins
Aquafin-proj ecten - N458 – collector Kerkbrugge –Langerbrugge te Evergem - N461 – sanering Ursel-centrum te Knesselare - N461 – collectorleiding te Hansbeke
C. Plannen op middellange termijn -
E40-N44 – Herinrichting Complex Aalter N49 – Verbreding noordelijke laterale weg R43 – Doortrekking Ring om Eeklo N49 – Aanleg Complex te Kaprijke N456 – Omleidingsweg te Lembeke N9 – Herinrichting doortocht Adegem N458 – Structureel onderhoud Wippelgemdorp-Eindeken te Evergem
-
N455 – Vernieuwen rijweg inclusief riolering tussen N49 en Sint-Laureins R43 – Aanleg rotonde t.h.v. de nieuwe fusiekliniek N437a – Omlegging Hansbeke N49 – Bouwen van 3 bruggen (Nieuwburgstraat, Oosthoekstraat en Stroomstraat) over de N49 te Assenede N49 – Vervolledigen aansluitingscomplex tussen N410 en N44 te Maldegem
-
De herinrichting van het complex E40-N44 is voorzien op middellange termijn. (foto Streekplatform+)
14 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
DEEL 1 : Realisaties en plannen
1.2. Realisaties en plannen van de Provincie Oost-Vlaanderen Prov inciaal ruimtelij k mobiliteitsbeleid Het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan (goedgekeurd 18/02/2004) bevat naast een ruimtelijke beleidsvisie ook een gebiedsgerichte mobiliteitsvisie, met aanduiding van lijninfrastructuren van bovenlokaal belang. Het provinciaal mobiliteitsbeleid kent zijn doorwerking via gemeentelijke mobiliteitsplannen, de advisering en goedkeuring van GRS’en en RUP’s, de advisering van PRUP’s en GRUP’s, in streefbeelden en in het fietsbeleid. Missings links en ontwerp-mobiliteitsplan v oor Oost-Vlaanderen Het provinciebestuur werkt van maart 2006 tot maart 2007 aan de opmaak van het ‘OntwerpMobiliteitsplan Oost-Vlaanderen’ o.l.v. de bestendige deputatie en de gouverneur, i.s.m. de betrokken Vlaamse administraties en infrastructuurbeheerders. Dit mobiliteitsplan bevat het Oost-Vlaams Masterplan Wegennet, dat in relatie tot o.a. ruimtelijke ontwikkelingen en andere vervoersmodi (weg - spoor – bus/tram – waterwegen – fiets) geplaatst wordt. Het ontwerp-Mobilteitsplan Oost-Vlaanderen heeft de ambitie een format te zijn voor gebiedsgericht en multimodaal provinciaal mobiliteitsplan, vertrekkende van doorvertaling PRS, goedgekeurde beleidsplannen, met o.a. de selectie van missing links voor de diverse modi. Daarnaast biedt het evenzeer een kader voor ondersteunend beleid. Eind 2005 werd een gemotiveerde inventaris van ‘missing links’ in het hoofd- en primaire wegennet Oost-Vlaanderen gefinaliseerd. Er werd een vraag gericht aan de Vlaamse regering om budget vrij te maken voor de realisatie van deze missing links, en voor versnelde realisatie van missing links in en om Gent. Tevens werd gevraagd mogelijkheden na te gaan voor alternatieve financiering. De missing links voor het Meetjesland zijn: - de afwerking van de R4 - het heraanleggen van het knooppunt Aalter - de ombouw van de E34 (N49) Fietsbeleid Wat de uitbouw van het fietsroutenetwerk betreft, rekent het provinciebestuur op de gemeenten als initiatiefnemer.
De lancering van het recreatief fietsroutenetwerk (juli 2006) was meteen een schot in de roos. (foto Streekplatform+)
15 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
DEEL 1 : Realisaties en plannen
De provincie Oost-Vlaanderen realiseert het bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk. - Realisaties ’04 – ’06: Maldegem, Sint-Laureins, Nevele, Lovendegem, Kaprijke, Eeklo, Evergem - Aanbesteed voor aanleg ’06 - ’07: Eeklo (o.a. Vrombautstraat), Evergem, Maldegem (o.a. industriezone), Zomergem (Durmestraat deels), Sint-Laureins, … - Bewegwijzering volgt Daarnaast wordt er aan ‘fietspaden lange afstand’ (LAF’s) gewerkt: - ’04-’06 : Aalter (kanaal), Eeklo-Waarschoot (in uitvoering), Bassevelde – Boechout (in uitvoering), Wachtebeke (Langelede), Fietspad Moervaart - Planning ’0 6 (concreet, in ontwerp): oude tramzate Eeklo – Bassevelde, Waarschoot – Sleidinge, Aalter-Brug – Beernem (laatste stuk tot provinciegrens) POV biedt ondersteunend beleid middels: - Infodagen naar lokale besturen rond Bovenlokaal Functioneel Fietsroutenetwerk - Begeleiding doelgroep scholen: o.m. via ‘pilootscholen’ (nemen van fietsstimulerende maatregelen, i.s.m. Mobiel 21), o.a. in Eeklo, Zelzate, Maldegem, Evergem, o.a. provinciaal onderwijs, etc. - MOS – scholen, in het bijzonder in themawerking Verkeersveiligheid - Lager onderwijs: fietspoolprojecten initiëren, infosessies Dode Hoek, mobiel Verkeerspark, sensibilisatie via borden, wedstrijden voor scholen (sensibilisering), educatief materiaal - Secundair onderwijs: verkeerslessen, educatief materiaal, zichtbaarheidsmateriaal - Fiets in woon-werkverkeer – Mobidesk (zie verder) Mobidesk - Verv oersmanagement Mobidesk is een ondersteunende dienst gericht op een duurzaam woon-werkverkeer. Mobidesk evolueert naar een Provinciaal Mobiliteitspunt (vanaf 2007). Er is een helpdesk die: - informatie en advies verstre kt aan bedrijven, werknemers en werkzoekenden. - Zoekt naar opportuniteiten mbt clustervorming van bedrijven - Advies verleent bij de opmaak van PRUP’s voor regionale bedrijventerreinen, o.a. Aalter, ontwerpPRUP Woestijnegoed - Participeert in mobiliteitsbedrijf Gent ‘m ax-mobiel’.
Met vervoersmanage ment wil Mobidesk duurzame vor men van woon-werkverkeer stimuleren. (foto Streekplatform+)
16 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
DEEL 1 : Realisaties en plannen
Prov inciaal wegenbeleid - Provinciewegen N499 en N448 • N499 (Aalter – Eeklo): voorrangsregeling Brugstraat Aalter, overlaging Ursel – Oostwinkel, gerealiseerd; maatregelen doortocht Ursel, optimalisatie kruispunten Eeklo, schoolomgeving (Module 10) Urselweg te Aalter op korte termijn (3 jaar) • N448 (Ertvelde – Lembeke): doortocht Ertvelde heraangelegd, maatregelen schoolomgeving Oosteeklo gepland - Hoofd-, primaire en secundaire wegennet : waken over, en adviesverlening mbt, doorvertaling gebiedsgerichte mobiliteitsvisie PRS in uitvoeringsgerichte plannen (streefbeelden, RUP’s, MER, etc.); ook Oost-Vlaams Masterplan wegennet (zie boven) - Wegencategorisering (PRS, gemeentelijke mobiliteitsplannen) - Provinciale Ruimtelijke uitvoeringsplannen: advies bij opmaak PRUP uitbreidingen industriezones Aalter, Eeklo en Maldegem - Uitvoering Strategisch Plan Gentse kanaalzone – Projectbureau ism provinciale diensten
De provincie realiseerde de aanpassing van de doortocht Ursel. (foto Streekplatform+)
17 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
DEEL 1 : Realisaties en plannen
1.3. Realisaties en plannen van De Lijn A. Realisaties: Basismobiliteit De Lijn kan sinds september 2006 zeggen dat in gans het Meetjesland aan de basismobiliteit voldaan is. Sluitstuk was de invoering van een nieuwe reguliere busverbinding en een nieuwe belbuslijn in het gebied Zomergem, Lovendegem en Waarschoot.
Met de nieuwe belbus Zomerge m – Lovendegem – Waarschoot is de basismobiliteit in het Meetjesland verzekerd. (foto Streekplatform+)
Onder basismobiliteit wordt het recht op een minimumaanbod aan openbaar vervoer verstaan voor elke Vlaming die in een woonzone woont. Dit openbaarvervoeraanbod moet voldoen aan normen inzake ondermeer de maximum wandelafstand naar een halte, aantal keer per uur dat er een bus moet passeren, aanbod in het weekend, hoe vroeg en hoe laat de bus moet rijden. Hierbij wordt het principe gehanteerd dat de basismobiliteit niet langer voor 100% wordt ingevuld, maar alleen de gemeenten die voor de desbetreffende criteria boven de 75 scoorden. Vaste lij nen Lijn 58 Gent – Eeklo – Brugge Na een doorstromingsonderzoek op de volledige lijn 58 is gebleken dat de rijtijd op deze lijn zowel in de week als in het weekend niet realistisch is. Bijgevolg werd de reistijd aangepast zodat de aansluitingen optimaal kunnen gebeuren en de overstappen op de trein voor de reizigers kunnen worden gegarandeerd. Hoofdreisweg wordt Sleidinge Eeksken. Lijn 67 Gent - Zomergem – Waarschoot – Eeklo Deze nieuwe reguliere lijn is een verlenging van lijn 65 die rijdt tussen Gent en Zomergem. De lijn kreeg een uurfrequentie in de week en een 120’-frequentie op zaterdagnamiddag. Er is geen bediening op zondag. Lijn 69 Gent – Waarschoot Deze lijn kreeg een nieuwe variante die vanaf Waarschoot Hoekje Kerk via Beke, Lovendegem (centrum) en Vinderhoute en Mariakerke (Trekweg), Mariakerke Post en N9 naar Gent Rabot zal rijden en tijdens de week (daluren) en op zaterdagnamiddag met een 120’-frequentie zal rijden. 18 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
DEEL 1 : Realisaties en plannen
Belbus Het belbusprincipe: Een belbus is een voertuig dat instaat voor aanvullend, vraagafhankelijk vervoer. De belbus rijdt uit op telefonische aanvraag (09 210 94 94). De belbus stopt enkel aan bushaltes. Deze speciale dienst van De Lijn kost evenveel als een gewone busrit. De belbus rijdt 7 dagen op 7. Belbus 2160 Zomergem – Lovendegem - Waarschoot (1 voertuig) De belbus bedient volgende kernen: - Zomergem, met zijn deelgemeenten Oostwinkel en Ronsele - Lovendegem, met zijn deelgemeente Vinderhoute - Waarschoot - Eeklo station (ankerpunt) + Eeklo Markt en Eeklo Kliniek Het ankerpunt van deze belbus is Eeklo station. De belbus bedient Eeklo station elk uur (op weekdagen van 6u30 – 20u30 en op zaterdag, zon- en feestdagen van 8u30 – 22u30). Hier is een overstap op de streeklijnen (lijnen 58, 58S, 62, 63, 64, 66, 69, 96, 97 en 98) mogelijk. Het station van Waarschoot valt ook binnen het bedieningsgebied, waardoor de reizigers ook kunnen overstappen op de trein richting Gent of Eeklo. Noot: cijfers over het aantal verplaatsingen met reguliere en belbuslijnen in bijlage.
B. Plannen: Netmanagement Na het afwerken van het project basismobiliteit, vat De Lijn het project ‘Netmanagement’ aan. Met netmanagement wordt een optimale organisatie van de basismobiliteit bedoeld. In Netmanagement wordt gewerkt met een 6-jaarlijks marktonderzoek. Dit is een grondige doorlichting van een vervoersgebied, waarbij er naast een behoeftenonderzoek ook wordt gekeken naar klantenreacties en naar mobiliteitsplannen. Onderdeel daarvan is het zoeken naar missing links in het vervoersnet: bovenop het uitgebreid net van reguliere en belbuslijnen zijn er nog aantrekkingspolen die niet in een woonzone liggen. De Lijn zal het potentieel onderzoeken voor bijkomend openbaar vervoer naar bedrijven, bedrijventerreinen, ziekenhuizen, scholen, recreatiedomeinen…. Anders gezegd is de doelstelling van Netmanagement: “Het opstellen en implementeren van een Vlaamse prioriteitenlijst met projecten die bijd ragen aan een doelmatige en efficiënte organisatie van het geregeld vervoer en die maximaal voldoen aan reizigersbehoeften en verplaatsingsstromen, rekening houdend met basismobiliteit.”
19 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
DEEL 1 : Realisaties en plannen
In het kader van Netmanage ment roept De Lijn besturen, bedrijven en voorzieningen op om behoeften en problemen door te geven. (foto Streekplatform+)
Het opstellen van een prioriteitenlijst gebeurt aan de hand van een potentieelonderzoek per vervoersgebied. Het eerste vervoersgebied dat aan bod komt in de periode 2007-2008 is Gent. Dit gebied omvat het Meetjesland en de Vlaamse Ardennen. (Noot: Maldegem behoort tot vervoersgebied Brugge.) Op basis van de resultaten van het potentieelonderzoek zullen bestaande lijnen aangepast of opgewaardeerd worden en kunnen nieuwe buslijnen ontwikkeld worden. Bij de ontwikkeling hiervan vormen het Vlaams Gewest, de provincie Oost-Vlaanderen, de lokale besturen en de NMBS belangrijke gesprekpartners. De Lijn doet een oproep aan gemeenten, bedrijven, scholen, … om in deze fase van het doorlichten van het vervoersgebied input te geven over relevante behoeften, problemen m.b.t. openbaar vervoer.
20 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
DEEL 1 : Realisaties en plannen
1.4. Realisaties en plannen NMBS A. Realisaties Spoorlij n 58 Eeklo - Gent-Dampoort Sinds 16 november 2004 levert de NMBS-Groep aanzienlijke inspanningen om de dienstverlening op de regionale spoorlijn Eeko - Gent-Dampoort te verbeteren. Er werd al ruim 10 miljoen euro geïnvesteerd in de vernieuwing van de spoorlijn en in een hoger reizigerscomfort in de stopplaatsen Waarschoot en Sleidinge. Deze werkzaamheden passen in het investeringsplan 2005-2007 van Infrabel onder de noemer capaciteitsbehoud of modernisering van de spoorinfrastructuur. Treinaanbod Op het lijngedeelte Eeklo - Gent-Dampoort rijdt er in de week één L-trein per uur en per richting, aangevuld met een piekuurtrein ’s morgens en ’s avonds. Op zaterdag en zondag rijdt een trein om de twee uur. Sinds 2001 zet de NMBS comfortabele dieseltreinen in. Sneller naar Brussel Sinds 11 december 2005 beschikken pendelaars uit Eeklo, Waarschoot en Sleidinge over een gegarandeerde overstap in Gent-Dampoort op de rechtstreekse piekuurtrein naar en van Brussel. Onderzocht wordt of een tweede P-trein haalbaar is.
Sinds eind 2004 werd al € 10 miljoen geïnvesteerd in de modernisering van de spoorlijn Gent-Eeklo.
Infrastructuur De spoorlijn Eeklo - Gent werd tussen Eeklo en Wondelgem gemoderniseerd. Houten dwarsliggers werden vervangen door betonnen dwarsliggers en korte rails door langgelaste spoorstaven. Verbetering onthaal in stations Eeklo: -
Perronsporen vernieuwd Nieuwe bewegwijzering naar en op de perrons.
Waarschoot: - Comfortabel perron met een hoogte van 55 cm waardoor de reizigers gemakkelijker in en uit de trein kunnen stappen - Nieuw schuilhuisje; renovatie beschermd gebouwtje tot wachtruimte begin 2007 21 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
DEEL 1 : Realisaties en plannen
-
Omroepinstallatie en aangepaste signaletica Verlicht stationsnaambord Overdekte stalling voor 112 fietsen en 10 bromfietsen.
Sleidinge: - Comfortabel perron met een hoogte van 55 cm - Drie nieuwe schuilhuisjes - Omroepinstallatie en aangepaste signalisatie - Verlicht stationsnaambord - Overdekte fietsenstalling voor 56 fietsen en 10 bromfietsen. Aantal overwegen tussen Eeklo en Wondelgem werd verminderd - In 2003 waren er 32 overwegen, vandaag nog 22 - Gestreefd wordt naar maximaal 16 overwegen.
De NMBS werkte reeds 10 overwegen weg tussen Eeklo en Wondelgem. Streefdoel is dat er nog 6 verdwijnen. (foto Spoorlijncomité)
B. Plannen In 2007 en 2008 investeert de NMBS-Groep verder in de verbetering van het treinverkeer op de regionale spoorlijn Gent-Eeklo. Heropening stopplaats Evergem Het directiecomité van de NMBS heeft op 6 december 2005 beslist om de sinds 1958 gesloten stopplaats Evergem te heropenen. De nieuwe stopplaats komt op de plaats van de oude aan het Stationsplein. De NMBS rekent op circa 300 instappende reizigers op een weekdag. Spoorinfrastructuurbeheerder Infrabel bouwt een 150 meter lang en 55 cm hoog perron dat later eventueel tot 180 meter kan worden verlengd. Streefdatum is 1 juni 2007. Als de nieuwe stopplaats een succes wordt en het huidige aanbod ontoereikend zou zijn, kan er vanaf 2010 ’s morgens en ’s avonds een bijkomende P-trein worden ingezet. Dat zou resulteren in een halfuurdienst in de spits en de aanzet zijn tot een voorstadsvervoer. Snelheidsverhoging Tussen Eeklo en Wondelgem geldt een lijnsnelheid van 90 km per uur, tussen Wondelgem en GentDampoort van 40 km per uur. In 2008, na verdere afschaffing van overwegen en na aanpassing van de seininrichting, zal het baanvak Eeklo - Wondelgem geschikt zijn voor 120 km/uur. Na vernieuwing van de spoordraaibrug over het Kanaal Gent-Terneuzen wordt de snelheid op het baanvak Wondelgem - Dampoort door Infrabel op 80 km/u gebracht (2008-2009). 22 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
DEEL 1 : Realisaties en plannen
Spoor Eeklo-Maldegem De reactivering van het baanvak Eeklo - Maldegem staat niet op programma. Een heropening zou heel veel kosten en veel maatschappelijke weerstand oproepen. Spoorlij n 50A Gent - Brugge Treinaanbod Aalter - IC Antwerpen - Oostende en terug om het uur (sinds 28 mei 2000) - Stoptrein Brugge - Gent-Sint-Pieters en terug om het uur - 11 piekuurtreinen naar Brussel; 9 piekuurtreinen vanuit Brussel. Treinaanbod Maria-Aalter, Bellem, Hansbeke en Landegem - Stoptrein Brugge - Gent-Sint-Pieters en terug om het uur - 8 piekuurtreinen naar en van Brussel. Uitbreiding infrastructuur De dubbelsporige lijn Gent-Sint-Pieters - Brugge is met soms meer dan 300 treinen op een weekdag één van de drukste spoorlijnen in ons land. Om het groeiende reizigers- en goederenverkeer vlot te kunnen verwerken, plant Infrabel een derde en vierde spoor tussen Gent en Brugge. Op de middelste sporen kunnen dan de snelle reizigerstreinen ongehinderd rijden, op de buitenste de stop- en goederentreinen. Op dit traject bevinden zich nog twaalf overwegen. Dit is ongunstig voor het wegverkeer én voor de regelmaat van het treinverkeer. De NMBS wil zes overwegen bij voorrang afschaffen, waaronder twee Landegem en één in Hansbeke (zie verder).
De lijn Gent St-Pieters – Brugge is een van de drukste spoorlijnen in ons land. Infrabel zal een derde en vierde spoor aanleggen om het groeiende reizigers- en goederenverkeer te kunnen verwerken. (foto Spoorlijncomité)
Infrabel v oert de spoorverdubbeling in fasen uit Al viersporig: Landegem (3 km) en Aalter (1,3 km) Voltooid: twee bijkomende spoorbruggen over R4 en Ringvaart in Gent. In uitvoering: Verbreding noordzijde spoorbruggen over Leie en Snepkaai in Gent (klaar najaar 2006). Bouw ongelijkgrondse kruising voor treinen tussen Gent-Sint-Pieters en de Ringvaart. Die ongelijkgrondse kruising zorgt vanaf 2009 voor meer capaciteit en voor een vlotter treinverkeer op de assen Brussel - Oostende en Antwerpen - Oostende bij de uitrit van het station kant Brugge.
23 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
DEEL 1 : Realisaties en plannen
Volgende stappen: aanleg derde en vierde spoort op de trajecten: - Gent-Landegem: 2007 - 2010; onteigeningsprocedure in Drongen loopt - Beernem-Brugge: 2008 - 2010 - Landegem - Beernem: na 2012 Afschaffing ov erwegen in 2007 In de gemeente Nevele verdwijnen in september-oktober 2007 twee overwegen: in de plaats komt een tunnel voor voetgangers en fietsers. Het betreft: - overweg 21 Grote Heirenthoek in Landegem - overweg 22 Palestraat-Hansbekestraat in Hansbeke Voor de afschaffing van overweg 23 Hansbekedorp in Hansbeke wordt onderhandeld met AWV (Vlaams Gewest). In de gemeente Beernem worden vier overwegen afgeschaft. Ook hier komen tunnels en een brug voor het wegverkeer. Het gaat om de overwegen 47 Wellingstraat, 48 Waterstraat, 49 Hooiestraat en 50 Bornebeekstraat. Andere w erkzaamheden In Maria-Aalter: vernieuwing perronsporen in februari 2007.
24 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
DEEL 1 : Realisaties en plannen
1.5. Spoorlijncomité Ge nt-Eeklo In 2000 bepaalde het beheerscontract tussen de staat en de NMBS dat de kwaliteit van 6 regionale spoorlijnen, waaronder de lijn Gent-Eeklo moest verbeteren. Bij het uitvoeren van de verbeteringen moest de treingebruiker centraal staan. Daarom richtte de Bond van Trein-, Tram- en Busgebruikers (BTTB) voor deze lijnen een spoorlijncomité op in 2002. Ook voor de lijn Gent-Eeklo werd een dergelijk overlegorgaan opgericht met een vertegenwoordiging van treingebruikers, organisaties zoals het Streekplatform+ Meetjesland, NMBS, De Lijn, gemeentebesturen en de provincie Oost-Vlaanderen. De provincie is voorzitter van het comité en zorgt voor een financiële ondersteuning, de dagelijkse werking berust bij de BTTB. Het comité viert dit jaar haar 5e verjaardag. Het comité heeft de afgelopen jaren diverse initiatieven ondernomen ter verbetering van de spoorlijn: - Onderzoek: enquête onder treingebruikers, jaarlijkse rapportering van de toestand van de spoorlijn - Organisatie van bijeenkomsten met treingebruikers, bestuursniveaus, NMBS, De Lijn en het Streekplatform + Meetjesland - Promotie spoorlijn: tekenwedstrijd voor scholen, uitgave van een nieuwsbrief - Acties: b.v. heropening Evergem, lobbyen Ca mpagne Spoorlijnco mité (2006)
De belangrijkste verbeteringen voor Gent-Eeklo op een rijtje: - nieuw modern treinmaterieel - spoorvernieuwing en snelheidsverhoging - vernieuwing perrons en perronuitrusting van Sleidinge en Waarschoot - nieuwe fietsenstallingen voor alle stopplaatsen en stations - rechtstreekse trein Gent-Dampoort - Brussel - beslissing heropening van Evergem in 2007
Het Spoorlijncomité Gent-Eeklo ijvert voor comfortabele fietsenstallingen in alle stations. Hier de realisatie door NMBS in het station van Eeklo. (foto Spoorlijncomité)
25 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
DEEL 1 : Realisaties en plannen
Het aantal reizigers zit duidelijk in de lift: in 2005 steeg het aantal reizigers met 10% ten opzichte van 2004. Om de verbeteringen in de verf te zetten wil het spoorlijncomité een promotieactie organiseren. In de Week van Vervoering (16 tot 22 september) wordt een folder verspreid om meer mensen te overtuigen de trein te gebruiken. In deze folder wordt ook opgeroepen voor deelname aan de fotowedstrijd ‘Spoorlijn Gent-Eeklo in de kijker’. De brochure wordt uitgedeeld aan automobilisten, treinreizigers, inwoners van de gemeenten, fotoclubs, … Een jury kiest de winnaars en eind 2006 wordt een fototentoonstelling georganiseerd voor pers en publiek. Het werk is nog niet af. Zo wordt de stopplaats Evergem volgend jaar heropend en in de toekomst wil het comité onder meer ijveren voor een frequentieverhoging in de spitsuren en in het weekend, voor snellere verbindingen naar Gent en Brussel en wordt een onderzoek gevraagd naar een mogelijke verlenging van de lijn naar Maldegem.
26 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
DEEL 2 : lange ter mijnvisie op mobiliteit
2
DEEL
Lange termijnvisie op mobiliteit
Voor welke evoluties moeten we aandacht hebb en? Welke ingrepen moeten geb euren willen we een vlotte mob iliteit garanderen op lange termijn?
Lange termijnvisie op mobiliteit: samenvatting Uit studies blijkt dat bij ongew ijzigd beleid het verkeer de komende j aren alleen maar zal toenemen. De v raag rij st of de vervoersov erheden hier voldoende rekening mee houden. Daarnaast zij n er ook maatschappelijke trends, zoals de snellere aangroei van de bev olking in de knooppunten v an de ruit en in de gemeenten flankerend aan Gent, waar verv oersdiensten tot noch toe niet op inspelen. Voor de professoren Allaert en Lauwers (beiden Universiteit Gent) moet het Meetjesland de knooppunten op de grote verkeersassen versterken, met name Zelzate, Maldegem, Aalter. Daarnaast de interne mobiliteit verfij nen en ophangen aan de diagonale as die het Meetjesland doorsnij dt, de baan Gent-Eeklo-Maldegem (N9). Daarbij stelde Prof. Allaert dat het debat rond de heropening van het spoorverkeer tussen Eeklo en Maldegem niet uit de w eg mag w orden gegaan. Wat de spoorverbinding Eeklo-Gent betreft, menen beide experts dat er gedurfd en op lange termij n moet nagedacht w orden aan structurele v eranderingen, zoals een light rail systeem in een v oorstadsnet. Tot slot v onden de deelnemers aan de conferentie dat er ook werk moest w orden gemaakt van een Meetjeslandse lange termijn mobiliteitsv isie en een gebiedsgerichte aanpak, gevoed vanuit een constructief overleg tussen alle mobiliteitsactoren en de gemeenten.
27 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
DEEL 2 : lange ter mijnvisie op mobiliteit
2.1. Prof.dr. Ge orges Allaert, Universiteit Gent 1. Mobiliteitsvisie ontw ikkelen vanuit het bestaande kader De voornaamste vaststelling van Prof. Allaert is dat er veel ad hoc initiatieven zijn op het vlak van mobiliteit in de regio. Een langetermijnvisie voor het Meetjesland bestaat er echter (nog) niet. Een dergelijke visie opgemaakt op regioniveau vermijdt dat er zaken top down opgedrongen worden. De Meetj eslandse Ruit De te ontwikkelen mobiliteitsvisie 2020 moet vertrekken van de Meetjeslandse Ruit. Deze ruit zorgt voor een goede bereikbaarheid van de regio, een troef die andere plattelandsregio niet of minder hebben. De vier hoeken van de ruit (Evergem, Maldegem, Aalter en knooppunt R4 – N9) kennen omwille van die vlotte bereikbaarheid een nog steeds groeiende aantrekkingskracht: het bevolkingsaantal stijgt hier het snelst, en bestaat voor een belangrijk aandeel uit inwijkelingen uit de regio Gent. Deze knooppunten kennen tevens een sterke economische ontwikkeling. Voor Prof. Allaert zijn die hoeken, samen met Eeklo, belangrijke draaischijven voor mobiliteit in de toekomst. De Meetjeslandse Ruit: 4 hoofdwegen die maken dat de regio goed bereikbaar is. Een belangrijk aandachtspunt binnen deze hoofdstructuur is het verbeteren van de link tussen grofmazige structuur (ruit) en fijnmazige structuur (secundaire en lagere wegen). Tot slot moet een mobiliteitsvisie de buurrelatie met Gent en omgeving versterken. 2. Uitbouw v oorstadsverv oer Prof. Allaert pleit voor toekomstgerichte uitbouw van het spoorwegnet in het Meetjesland, waarbij hij stelt dat er werk moet gemaakt worden van een verdere upgrading van het voorstadspoornet Maldegem-Eeklo-Waarschoot-Evergem-Gent. Op lange termijn denkt hij aan: - Heropening treinverbinding Eeklo-Maldegem, met inkokering van de spoorbedding waar nodig - vernieuwing van de perrons, voorzieningen voor park & ride en voor park & bike - een voorstadsnet met light rail systeem (foto) dat een verhoging van frequentie en snelheid toelaat (tot ± 100 km/u) 28 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
DEEL 2 : lange ter mijnvisie op mobiliteit
-
acties aan de spoorbrug aan de Muide in Gent (voorzien door NMBS Infrabel) verkeersveilige overgangen Afspraken en beheerscontracten/convenanten met De Lijn en met de NMBS
3. De N9 Gent-Eeklo-Maldegem Allaert wijst op de noodzaak van een herdenking van het statuut als ruggengraat van de Meetjeslandse Ruit. De verbindende functie is onderschat in het opgemaakte streefbeeld.
Een drukke N9, de ruggengraat van de Meetjeslandse Ruit. De verbindende functie wordt onderschat. (foto Streekplatform+) 4. Een grensov erschrij dende dorpenring Allaert ziet opportuniteiten over de grens: de meetjeslandse ruit en de corridor VLISTERGENT (Vlissingen, Terneuzen, Gent) kunnen elkaar versterken op vlak van economie, cultuur, mobiliteit, kennis en toerisme. Daarnaast lanceert hij het concept van een grensoverschrijdende dorpenring met Zeeuws-Vlaamse kernen. Op vlak van voorzieningen kunnen de dorpen gesitueerd langs deze ring elkaar aanvullen en versterken. 5. Satellietkantoren in de kernen valoriseren Omwille van de verkeersdrukte in de grote steden valt te verwachten dat grote instellingen en bedrijven zullen decentraliseren. Het Meetjesland moet daarop inspelen, ondermeer voor ICTontwikkelingen (uitstroom vanuit Brussel en Gent). 6. Andere aandachtspunten In een langetermijnmobiliteitsvisie mag zeker het goederentransport niet vergeten worden.
29 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
DEEL 2 : lange ter mijnvisie op mobiliteit
2.2. Prof.ir. Dirk Lauwers, Universiteit Gent – ARCADIS Gedas De mobiliteit in het Meetjesland: sterktes in de planning - De regio heeft een goede bereikbaarheidsstructuur met de auto, dat tot de meest fijnmazige in Vlaanderen behoort. - De N9 voorziet in een diagonale ruggengraat. Evenwel veroorzaakt het verzoenen van de verbindings- en de verzamelfunctie problemen. Er is nood aan een eenduidige visie op bereikbaarheid versus doorgankelijkheid versus toegankelijkheid. - Ook hij pleit voor een versterking van de 4 knooppunten van de ruit, waarbij de wegenstructuur de hiërarchie van de kernen onderstreept. - Voor het spoor (2 dragers) zijn er mogelijkheden voor een light rail systeem in een voorstadsnetwerk met Gent - Het openbaar vervoer dient naar kostefficiëntere systemen te kijken om aan de basismobiliteit te kunnen voldoen. In een landelijk gebied als het Meetjesland is vraagafhankelijk vervoer cruciaal. Is de beltaxi een optie? - De fietsstructuur is belangrijk voor het recreatief verkeer. We moeten evolueren naar de combinatie van functioneel en recreatief fietsverkeer.
Het Meetjesland is vlot bereikbaar met de auto, met meer belangrijke hoofdwegen dan veel andere Vlaa mse regio’s (kaart D. Lauwers).
Trends en trendbreuken 1. Prof. Lauwers wijst er vooreerst op dat prognoses die in het verleden gemaakt werden systematisch dezelfde fout maakten: de te verwachten groei van verkeer en vervoer werd telkens onderschat. De mobiliteitsontwikkeling wordt bepaald door het gevoerde beleid. In België is sinds eind 19de eeuw een beleid gevoerd om mobiliteitsontwikkeling te ondersteunen. Het gevolg is dat Vlaanderen in Europa het dichtste verhard wegennet bezit, het dichtste spoorwegnet en het dichtste waterwegennet (op Nederland na). Nog steeds neemt jaar na jaar het personenvervoer en het 30 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
DEEL 2 : lange ter mijnvisie op mobiliteit
goederenvervoer toe, en dit voor de verschillende vervoersmodi. 2. Tegelijk stelt Lauwers dat het beleid onvoldoende rekening houdt met wijzigende evoluties op lange termijn en met enkele bepalende maatschappelijke trends. Hij vernoemt ondermeer de trendbreuk, waarbij ‘ontspanning en vrije tijd’ het belangrijkste motief voor verplaatsingen geworden is. 3. Tenslotte is het belang van de belevingswaarde inzake vervoer sterk toegenomen (b.v. de opgang van 4x4 wagens).
Aanbev elingen v oor de mobiliteitsaanpak in de toekomst - Prof. Lauwers pleit voor de opmaak van een regionaal mobiliteitsconvenant voor het Meetjesland. Hierin kan de provincie ondersteunen. Hierbij stelt hij dat er niet zozeer behoefte is aan extra plannen, maar aan planning, management en implementatie. Gezien er een sterke geplande structuur is in de regio, moet de aanpak uitgaan van het beter benutten van wat er is, evenals van het realiseren van de bestaande visies. Lauwers verwijst hierbij naar de aanpak in Nederland, het ‘gebiedsgericht benutten’, waarbij uitgegaan wordt van een procesmatige planning voor een samenhangend gebied. -
Tenslotte wijst Prof. Lauwers erop dat het beleid in de regio de kansen voor modal shift optimaal moet benutten. Modal shift is de term voor het vervangen van een deel van het vervoer over de weg door andere vormen van vervoer, namelijk vervoer per spoor en per schip. Ook modal split verdient de aandacht van het beleid: dit is de verdeling van verplaatsingen over verschillende vervoerswijzen of modaliteiten, bv. auto, fiets en openbaar vervoer.
Het Meetjesland moet de kansen voor modal shift optimaal benutten. Een deel van het vervoer over de weg kan vervangen worden door vervoer per schip en per spoor.
31 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
DEEL 3 : prior iteiten en aandachtspunten
3
DEEL
Prioriteiten en aandachtspunten
3.1. Zes prioriteiten v oor de regio Aan de genodigden voor de mobiliteitsconferentie werd gevraagd om twee acties of investeringen naar voor te schuiven die noodzakelijk zijn voor een vlotte mobiliteit in de komende jaren De verwerking van de bevraging resulteerde in volgende prioriteitenlijst.
6 prioriteiten voor de komende jaren 1. Verbinding Eeklo-Gent met openbaar verv oer sneller, frequenter, ook in het weekend en ‘s avonds 2. Realisatie ring rond Eeklo (R43) 3. Inrichting N44 opmaak streefbeeld, nieuw verkeerscomplex E40-N44-N409, zwart kruispunt Aalter-brug, ontsluiting industrieterrein Woestijne 4. Vlot en veilig v erkeer op de N9 uitvoering streefbeeld, duidelijke strategie, prioriteit aan doorstroming 5. N49: omv orming tot autosnelw eg 6. Een mobiliteitsplan v oor het Meetj esland afstemmen van mobiliteitsvisies tussen gemeenten, een langetermijnvisie ontwikkelen op regioniveau Het Streekplatform+ Meetjesland zal deze lijst van prioriteiten gebruiken in haar verdere contacten met hogere overheden en vervoersdiensten.
3.2. Reflecties tij dens het panelgesprek rond prioriteiten en aandachtspunten Ook aan de vervoersdiensten en –overheden werd gevraagd wat volgens hen in het Meetjesland prioritair van belang is. Dit resulteerde in volgende constructieve voorstellen: Peter Hofman, Vlaams Agentschap Infrastructuur (AWV Oost-Vlaanderen) - visievorming op regioniveau, met het Streekplatform+ als trekker, samen met het provinciebestuur. Freewheelen (breed denken over mobiliteit) binnen de regio Meetjesland. Sven Taeldeman, Mobiliteitscel Provincie Oost-Vlaanderen - een gelijkwaardige behandeling van alle vervoersmodi - missing links invullen - veiligheid en bereikbaarheid - de fiets als functioneel vervoersmiddel (de mentaliteit is er reeds bij de Meetjeslanders) - een goede ontsluiting van bedrijventerreinen Ine Godefroid, De Lijn - een goede doorstroming van de bus bij de doortocht N9 - sensibilisering voor verplaatsingen binnen de 5 km, mentaliteitswijziging 32 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
DEEL 3 : prior iteiten en aandachtspunten
-
hogere frequentie en snelheden van de trein
Christiane Van Rijckeghem, NMBS - een goede samenwerking met de gemeenten voor o.a. bereikbaarheid van de stations, parking, voetgangers (veiligheid) - een voorstadstreinnet voor Gent Jan Vanhee, Spoorlijncomité Gent-Eeklo - een snellere verbinding Eeklo-Brussel voor de pendelaars
Een mobiliteitsvisie v oor het Meetjesland Tijdens het panelgesprek werd de opmaak van een regionaal mobiliteitsplan als prioritair actiepunt bevestigd. Temeer daar er nu onvoldoende rekening gehouden wordt met wijzigende evoluties in de toekomst en met maatschappelijke trends. Zo zien we de toenemende verstedelijkingsdruk in de gemeenten rond Gent, zullen de economische centra Aalter, Eeklo, Maldegem en Evergem blijven groeien en zal het contrast met de landelijke gemeenten groter worden. Daarnaast is er het immens gestegen belang van verplaatsingen voor vrije tijd. Dat alles betekent dat de behoeften naar openbaar vervoer zullen wijzigen en zullen differentiëren. Te tweede maakte het panelgesprek duidelijk dat de wil tot constructief overleg tussen AWV, provincie, NMBS en De Lijn er wel degelijk is, en dat het Meetjesland zeker hun medewerking kan krijgen bij de opmaak van een regionaal beleidsplan inzake mobiliteit. De provincie zal in maart 2007 een Ontwerp-Mobiliteitsplan Oost-Vlaanderen klaar hebben, dat een aanzet is voor gebiedsgericht beleid. Er is zeker terugkoppeling en overleg mogelijk.
Bij de aanwezige vervoersoverheden en –diensten was er bereidheid tot constructief overleg voor de opmaak van een regionale mobiliteitsvisie. Foto v.l.n.r. Christiane Van Rijckeghem (NMBS), Peter Hofman (AWV Oost-Vlaanderen), Ine Godefroid (De Lijn) en Sven Taeldeman (Provincie Oost-Vlaanderen).
33 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
DEEL 3 : prior iteiten en aandachtspunten
Verbinding Eeklo-Gent met openbaar verv oer - De NMBS nam een reeks maatregelen om de verbinding Eeklo-Gent op te waarderen en te versnellen (zie DEEL 1: realisaties en plannen). Dit zijn maatregelen die de kwaliteit van de verbinding ten goede komen, evenwel verandert er niks st ructureel. Een light rail systeem, waarbij een lichter voertuig op de bestaande rails rijdt en veel hogere snelheden haalt, werd door de NMBS op basis van de vervoerswaarde niet weerhouden: zowel ruimtelijk als economisch bleek een dergelijk systeem niet haalbaar. Prof. Lauwers pleit om deze piste terug diepgaander te onderzoeken. Voorbeelden uit het buitenland tonen de waarde van een light rail systeem in een voorstadsnetwerk aan. VECTRIS (het vroegere ‘langzaam verkeer’) werpt dan weer op dat dit systeem toch niet echt doorzet binnen Europa. - Vanuit verschillende hoeken is er vraag naar de doortrekking van het reguliere treinverkeer van Eeklo naar Maldegem. De Bond voor Trein Tram Busgebruikers, evenals de gemeente Maldegem benadrukt dat deze piste concreet moet onderzocht worden. - NMBS heeft geen concrete plannen wat betreft het opnieuw in gebruik nemen van de spoorweg Maldegem-Eeklo. Veiligheid Diverse deelnemers brengen veiligheid onder de aandacht. Er wordt gevraagd naar: - Veilige fietsroutes, hierbij ook de stelling dat een betere kwaliteit van fietswegen bijdraagt aan de veiligheid. - Structurele maatregelen voor een veiliger schoolomgeving - Er wordt gewezen op een discrepantie tussen de snelheidsbeperking op hoofdwegen (70km/u) en landbouwwegen (90km/u). Prof. Lauwers zegt dat dankzij het beleid van snelheidsbeperking in de bebouwde kom, het aantal ongevallen elk jaar daalt. In die zin mogen we verwachten dat 70 km/u de regel zal worden en 90km/u de uitzondering.
Multimodaal verkeer Beleid en gebruiker moeten meer overgaan tot het combineren van verschillende vervoersmodi. Het gebruik van alternatieve vervoerswijzen vereist een mentaliteitswijziging bij de gebruiker. - Sven Taeldeman wijst op de mogelijkheden van de fiets in het functioneel verkeer. - Er wordt gewezen op het feit dat de missing links die het provinciebestuur oplijst vooral op autoverkeer gericht zijn. - Er is nood aan het sensibiliseren van bedrijven inzake de implementatie van multimodale distributie en logistiek. - NMBS drukt op het belang van goede parkings en een goede bereikbaarheid van de stations, ook voor voetgangers. Binnenv aartv erkeer Er gaan terug stemmen op om het Schipdonkkanaal op te waarderen in functie van een inlandse ontsluiting van de haven van Zeebrugge. Het Meetjesland volgt best deze plannen op. 34 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
Bijlagen
Bijlage 1: Cijfers belbuslijnen Bron: De Lijn
Belbussen In het Meetjesland zijn er sinds 1 september 2006 een 6-tal Belbus 25 Zulte – Deinze – Nevele: Belbus 50 Evergem: Belbus 60 Zomergem – Lovendegem – Waarschoot: Belbus 75 Oostakker (bevat Zelzate): Belbus 85 Aalter – Maldegem – Knesselare: Belbus 95 Meetjesland (Assenede, Kaprijke, Eeklo):
Zulte-
Ev ergem
DeinzeNev ele
Zomergem-
belbusgebieden. opstart 4/04/2004, 2 voertuigen opstart 1/10/2001, 1 voertuig opstart 1/09/2006, 2 voertuigen opstart 24/05/1998, 2 voertuigen opstart 8/11/2000, 2 voertuigen opstart 1/06/1997, 2 voertuigen
Oostakker
LovendegemWaarschoot
Aalter-
Meetjesland
MaldegemKnesselare
1997 1998
2061
1019 1389
1999 2000
1929 1921
739
1463 1641
2001 2002
473 985
2135 2195
1849 1948
1516 1912
2003 2004
1 402
1545 1561
2491 2656
2081 2170
2697 2923
2005 2006
1958 2375
1495 1605
pas opgestart
2443
2086
2730
2393
2498
3001
Het aantal reizigers dat gebruik maakt van de beschikbare belbussen in het Meetje sland stijgt elk jaar. In elk belbusgebied rijd en er twee belbussen, behalve in Evergem (slechts één). In september 2006 ging een nieuwe belbus van start in Lovendegem-Zo mergem-Waarschoot. Met de invoering van deze belbus is het ganse Meetjesland gedekt en is voldaan aan de verwachtingen inzake basismobiliteit.
35 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
Bijlagen
Bijlage 2: Verkeerstellingen
35000
N9-R4 Mariakerke
30000
N49 Zelzate N44 Aalter N9 Lov endegem Voertuige
Aantal voertuigen per werkdag
25000
20000
N49 Maldegem N49 Assenede N49 Kaprijke
15000
N44 Maldegem N9 Eeklo N9 Waarschoot
10000
N409 Lotenhulle N9 Maldegem N9-R43 Nieuwendorpe N499 Aalter
5000
0
1 2002
2 2003
3 2004
4 2005
5
Grafiek: Verkeerstellingen op 14 meetpunten in het Meetje sland. Gemiddelde waarden op een werkdag (Bron: Wegen en Verkeer Vlaanderen). De verkeerstellingen laten zien dat er in de periode 2002 – 2005 globaal gezien geen toename in het aantal voertuigen werd genoteerd. De volgorde van de grafieklijnen van boven naar beneden geeft de rangschikking in verkeersdrukte aan. Hieruit blijkt dat voor de N9 (• • • • • •) en voor de N44 ( - - - - - - ) de verkeersdrukte afneemt met de afstand tot Gent (met uitzondering van de N9 in Eeklo). Tot de 5 drukste meetpunten horen niet toevallig de 4 knopen van de ‘Meetjeslandse Ruit’, nl. de aansluiting van de N9 met de R4 in Mariakerke, de N49 in Zelzate en de N44 in Aalter en de N49 in Maldegem. De waarden voor Eeklo (op de N9 en ter hoogte van de aansluiting met de R43) staan heel wat lager gerangschikt.
♦
■
36 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
Bijlagen
Bijlage 3: Adressen
Vlaams Agentschap Infrastructuur, AWV Oost-Vlaanderen Departement Mobiliteit en Openbare Werken, Afdeling Beleid Mobiliteit en Verkeersveiligheid Peter Hofman, Celhoofd Mobiliteit en Verkeersveiligheid Oost-Vlaanderen Bollebergen 2b - bus 12 9052 Zwijnaarde tel 09 241 74 74
[email protected] Mobiliteitscel Provinciebestuur Oost-Vlaanderen, Dienst Wegen Sven Taeldeman, planoloog Woodrow Wilsonplein 2 9000 Gent tel 09 267 76 00
[email protected] De Lijn Oost-Vlaanderen Ine Godefroid, mobiliteitsdeskundige Nele Huys, Diensthoofd Marktonderzoek en Ontwikkeling Brusselsesteenweg 361 9050 Gentbrugge tel 09 210 93 11
[email protected],
[email protected] NMBS District Noord-West Christiane Van Rijckeghem, districtsdirecteur Maria Hendrikaplein 2 9000 Gent tel 09 241 23 00
[email protected] Spoorlijncomité Gent-Eeklo - Bond van Trein-, Tram- en Busgebruikers Jan Vanhee, coördinator H. Frère-Orbanlaan 570 9000 Gent tel 09 223 86 12
[email protected], www.bttb.be/slc
37 de
Rapport 4
Meetjeslandse mobiliteitsconferentie 2006 - Streekplatform+ Meetjesland
Deze verslagbundel is de neerslag van de 4 de Meetj eslandse mobiliteitsconferentie v an 8 september 2006. Het v erslag bevat : een oplijsting van de realisaties en plannen van de diverse verv oersdiensten en overheden een lange termij nv isie van tw ee mobiliteitsexperten de 6 prioriteiten voor een v lotte mobiliteit in de toekomst reflecties en aandachtspunten van de deelnemers aan de conferentie
Streekplatform+ Meetjesland Oostveldstraat 1, 9900 Eeklo tel 09 376 97 38,
[email protected] Dit rapport en alle presentaties zijn ook te vinden op www.meetjesland.be