4-5 Antoon Van Hoogenbemt in de ban van klassieke muziek en taalpolitiek

WEZEMBEEK-OPPEM • jaargang 12, nr 1 • januari 2011 • maandelijks tijdschrift (niet in juli-augustus)

afgiftekantoor wezembeek-oppem

uitgekamd

België - Belgique P.B. - P.P. 1970 Wezembeek-Oppem BC 3352

Uitgave van gemeenschapscentrum de kam en vzw ‘de Rand’

2-3 Uit de gemeenteraad: stemmen over een punt dat niet bestaat

6-9 Het vroegere dorpsleven (17) De plaatselijke duivenmelkers

10 Werkgroep Erfgoed in Wezembeek-Oppem

14-15 Profielschetsen faciliteitengemeenten geactualiseerd

© TDW

4-5 Antoon Van Hoogenbemt in de ban van klassieke muziek en taalpolitiek

02

Stemmen over een punt dat niet bestaat Uit de gemeenteraad van 13 december

> Luc Matthys, de voorzitter van het OCMW, legt het budget van het OCMW uit. In totaal kost het OCMW 3.227.536 euro, waarvan 1.353.798 ten laste van de gemeente. Dat is een stijging van ongeveer 60.000 euro ten opzichte van vorig jaar (1.293.000 euro). Raadslid Jan Walraet (WOplus) vraagt wat de gemeente doet in het kader van het lokale sociale beleid. Daarover is, volgens Luc Matthys, nog niets beslist. ‘Hoeveel kost het OCMW per inwoner?’, vraagt Jan Walraet. 240 euro per inwoner, zo blijkt. Schepen Woitrin (UF) onthoudt zich bij de stemming, omdat ze niet akkoord gaat met de manier waarop de commissies worden samengesteld. > Daarna is de begroting 2011 van de gemeente aan de beurt. Zoals gewoonlijk begint raadslid Christian Jaubert (UF) de bespreking met het indienen van een amendement met een aantal nieuwe cijfers. De oppositie is deze werkwijze beu: ‘Waar komen die cijfers ineens vandaan? Dat betekent dat het document dat wij kregen al achterhaald

is nog voor het besproken wordt. Hoe kunnen wij die cijfers bijhouden? Ik vraag een nieuw document’, zegt Jan Walraet (WOplus). De waarnemende burgemeester antwoordt bitsig: ‘Dat zult ge niet krijgen.’ ‘Dat is dan de democratie in Wezembeek-Oppem’, besluit raadslid Walraet. ‘Volgende keer zal ik geen amendement meer aanvaarden op de begroting. Nieuwe cijfers zullen dan in een eerste begrotingswijziging in januari worden meegedeeld’, zegt de waarnemende burgemeester. ‘Wat de begroting zelf betreft, stel ik vast dat er jaar na jaar grote overschotten zijn, die overgeboekt worden naar het reservefonds. Dat betekent dat de belastingen te hoog zijn en ze verlaagd moeten worden’, zegt raadslid Jan Walraet (WOplus). De waarnemende burgemeester is het daar niet mee eens. Raadslid Jan Pollaris (WOplus) merkt op dat de subsidies aan de verenigingen opnieuw ad nominatum in de begroting staan. ‘Dat betekent dat er nog steeds geen subsidiereglement is. Meer: hier staan de subsidies voor 2011, maar die van 2010, die een jaar geleden werden

goedgekeurd, zijn nog altijd niet uitbetaald.’ De waarnemende burgemeester belooft dat dat zo snel mogelijk zal gebeuren. De begroting wordt goedgekeurd, meerderheid tegen minderheid. > De gemeente wil met een markt beginnen op het Sint-Pietersplein. Volgens schepen Woitrin heeft de bevolking daar interesse voor. Volgens de lokale geruchten is het een goede vriendin van de waarnemende burgemeester, die op de markt woont, die de vraag gesteld heeft. Het zal de derde keer zijn dat er met een markt begonnen wordt. De twee vorige keren stierf de markt een stille dood, maar dat maakt voor de meerderheid blijkbaar niets uit. De marktkramers kunnen de nieuwe standplaats gedurende zes maanden gratis uitproberen. Daarna moeten ze betalen. De markt zal plaatsvinden op donderdagvoormiddag. Eerst moeten er echter nog enkele praktische zaken geregeld worden, zoals twee elektriciteitscabines (samen goed voor 50.000 euro). Hoe die in het

uit de gemeente 03 historische kader van het plein geïntegreerd zullen worden, is de vraag. En waar zullen de bezoekers hun auto’s parkeren? > Er komt een brand- en inbraakalarm voor de gemeentelijke loods (65.000 euro) en voor de Franstalige gemeenteschool het Hoeveke (86.000 euro). Raadslid Philippe Sala (UF) onthoudt zich: ‘We installeren hier een Rolls-Royce, terwijl we beter af zijn met een Volkswagen.’ Slechts één firma diende een bestek in, dat merkelijk hoger ligt dan de raming van de gemeente. ‘Ofwel aanvaarden we dat bestek ofwel beginnen we opnieuw’, zegt de waarnemende burgemeester. Dat zou ongeveer drie jaar uitstel betekenen. > AWACSS, een vereniging tegen het vliegtuiglawaai, krijgt een subsidie van 5.000 euro in plaats van de 10.000 euro van vorig jaar. ‘Het blijft veel meer dan wat de andere verenigingen krijgen’, zegt de oppositie. Volgens de waarnemende burgemeester is dat gerechtvaardigd: ‘De luchthaven is schadelijk voor de gezondheid van de bevolking.’ Raadslid Wilfried Servranckx (WOplus) vraagt om een overzicht te krijgen van de rechtszaken die AWACSS met dit geld heeft ingespannen en van de uitgesproken vonnissen. Dat wordt hem beloofd. WOplus onthoudt zich wegens de discrepantie met de subsidies aan de andere verenigingen. > Raadslid Frank Vandendael (WOplus) interpelleert over de bakken voor de bladeren die de gemeente hier en daar geplaatst heeft. ‘Dat is een goed initiatief. Zouden er niet meer geplaatst kunnen worden?’ De waarnemende burgemeester zegt dat hij het hiermee eens is, op voorwaarde dat Vandendael een aantal locaties opgeeft, wat hij ook meteen doet, namelijk in de de Grunnelaan, de Beekstraat, de Bremlaan, de Mechelsesteenweg en de Overloopstraat. Schepen Woitrin (UF) vindt dat niet nodig, want ‘bladeren zijn de kaviaar van de tuin. Mensen moeten leren wat ze daarmee kunnen doen.’ > Het redactioneel artikel van het laatste gemeentelijke infoblad is volgens de oppositie totaal ongepast. De waarnemende burgemeester heeft het daarin over de motie van UF tegen de splitsing van BHV en voor de aanhechting bij Brussel. ‘Misbruik van het gemeentelijke infoblad voor eigen politieke doeleinden. Politieke standpunten horen thuis in partijpamfletten, niet in een gemeentelijk infoblad voor alle inwoners’, vindt raadslid Jan Walraet (WOplus). De beslissing over de motie werd trouwens intussen vernietigd door de provincie. Er ontstaat tumult en raadslid Christian Jaubert (UF) leest nogmaals de motie voor. De meerderheid wil opnieuw over de motie stemmen, wat volgens de oppositie niet kan, omdat ze niet op de agenda van deze gemeenteraad staat. De waarnemende burgemeester weigert een schorsing van de zitting en forceert een stemming door dit punt toe te voegen aan de interpellatie van de oppositie, waarna er complete chaos uitbreekt. Ondanks alles stemt de gemeenteraad over een punt dat niet op de agenda staat. Raadslid Wilfried Servranckx (WOplus) vraagt dat ook de oppositie het infoblad mag gebruiken om haar standpunten duidelijk te maken, onder andere over ‘deze cinema’.

Wettenawa > Op 15 januari, 5 februari en 26 februari 2011 organiseert de openbare bibliotheek ‘wintervertellingen’ voor jonge kinderen, in het Nederlands en het Frans. > Zaterdag 15 januari organiseert het Verkesmetcomité een Hapje & Tapje voor het nieuwe jaar op de parking van ijzerwaren Desmet. Je kunt er onder andere escargots, braadworsten en hamburgers eten. Voor de dorstigen is er glühwein en jenever. > Het gemeentebestuur plant voor het eerste trimester van 2011 de aankoop van een elektrisch voertuig voor de diensten die instaan voor het onderhoud van het kerkhof. In het budget wordt een som van 25.000 euro ingeschreven. > Vanaf 10 januari 2011 starten de werken langs de Mechelsesteenweg op het grondgebied van Sterrebeek. Ze verlopen in zeven fasen. Ze starten op het kruispunt met de Renbaanlaan. Alle nutsleidingen worden vernieuwd en het wegtracé zal licht wijzigen. Om deze werken te kunnen uitvoeren, zal de steenweg tijdens een aantal periodes volledig afgesloten worden. Omrijden kan langs de Tramlaan, de Brusselse ring of de E40. De werken zullen twee jaar duren. > De deputatie van de provincie Vlaams-Brabant heeft besloten om 2.327.600 euro subsidies te geven voor sociale huisvesting. 2.278.000 euro gaat naar de bouw van sociale woningen in elf gemeenten en 49.600 euro is voor renteloze renovatieleningen voor twee sociale woningen. Niet iedereen heeft immers het geld om een eigen woning te kopen of te huren. Een belangrijk middel om het recht op wonen voor iedereen te vrijwaren zijn sociale woningen. Sociale huisvestingsmaatschappijen zorgen voor een aanbod aan woningen voor mensen die het minder breed hebben. De provincie Vlaams-Brabant geeft deze sociale huisvestingsmaatschappijen een duwtje in de rug. Zo krijgt o.m. ook de Gewestelijke Maatschappij voor Volkshuisvesting 273.000 euro voor veertien woningen in de Jozef Bausstraat in Wezembeek-Oppem. > De totale bevolking van Wezembeek-Oppem bedroeg op 31 december 2009 13.668 inwoners. Dat er in onze gemeente veel internationalen wonen, is bekend. 636 mensen hebben de Duitse nationaliteit, de tweede grootste groep zijn de Britten met 391 mensen, op de voet gevolgd door 384 mensen af komstig van Frankrijk. De vierde en vijfde plaats worden respectievelijk ingenomen door Italië (232 mensen) en Nederland (135 mensen). > Volgens het gemeentelijk jaarverslag 2009 blijkt ook dat in totaal 30 werklozen actief zijn als PWA-werknemer, onder wie 22 vrouwen en 8 mannen. In 2009 maakten 57 privépersonen en 6 rechtspersonen gebruik van de diensten van het PWA.

04

Antoon Van Hoogenbemt muziek en taalpolitiek

Wezembekenaars en hun passies

© Tine De Wilde

De symfonieën van Mozart, Beethoven en Mahler schenken Antoon Van Hoogenbemt (°1925) bij iedere luisterbeurt hemelse vreugde. Zijn platenen cd-verzameling zijn zo omvangrijk dat hij zelfs niet bij benadering kan zeggen uit hoeveel stuks ze bestaan. Als voormalig gemeenteraadslid in Wezembeek-Oppem volgt hij ook de taalpolitiek op de voet.

uit de gemeente 05

in de ban van klassieke Culturele gevoeligheden zijn hem van jongs af aan bijgebracht. ‘We woonden in een prachtig huis van de toonaangevende architect Gaston Eysselinck, tegenover het kanaal in Mechelen. Poppenspeler Jozef Contrijn was onze buur. Ik kon uren naar hem luisteren, want zijn voordrachtsstem fascineerde mij. Later zou ik zelf aansluiten bij het lief hebberstoneel. Ik schreef mij ook in op het conservatorium, waar ik in een onverwarmde ruimte soms een halve dag piano speelde. Mijn vader was schrijver. Kort voor de Tweede Wereldoorlog bracht hij de psychologische roman De stille man uit. Na de oorlog werd hij hoofdinspecteur van de openbare bibliotheken. Toen ik hem vertelde dat ik als muzikant of acteur mijn brood wilde verdienen, raadde hij me aan om eerder voor het lerarenvak te kiezen. ‘Kunst is mooi, maar slechts weinigen zijn uitverkoren!’, luidde de levensles.’ Niet te veel uiterlijk vertoon In Gent studeerde Antoon Van Hoogenbemt Germaanse filologie en als vrij student muziekgeschiedenis. In 1958 vond hij zijn woning in Wezembeek-Oppem. Van 1974 tot 1982 was hij er gemeenteraadslid. De taalstrijd woedde toen hevig. Democratische Vlamingen van verschillende strekkingen die zich hadden verenigd, ageerden heftig tegen de faciliteiten voor de Franstaligen. Hij herinnert zich nog een veelzeggende, gevleugelde uitspraak van de burgemeester: ‘Mon coeur est chez les francophones, mon esprit est chez les Flamands.’ Van Hoogenbemt voelt zich Vlaming in hart en nieren. ‘Maar dan liefst zonder vlagvertoon. Stille werkers kunnen ook veel bereiken. Ik heb mij ook nooit tactisch opgesteld. Een kartel hebben we vroeger evenmin gevormd.’ Hij betreurt dat veel Franstaligen uit de omgeving niet de moeite doen om Nederlands te leren. ‘Vaak weten ze te weinig van de Vlaamse cultuur of menen ze dat onze taal te moeilijk is, maar in de krant verscheen onlangs een

opmerkelijk bericht. Een Roemeense actrice was in Parijs bekroond voor haar mooi Nederlands. Ze had de taal nochtans in amper zes maanden geleerd. Daar kunnen veel Walen en Brusselaars zeker een voorbeeld aan nemen!’ De persoonlijke hitparade Als hij me meetroont naar zijn platencollectie, blijken de kasten uit te puilen. Dat hij zijn vinylschijven al vaak ter hand nam, zie je aan de afgeleefde hoezen. Trots haalt hij zes verschillende versies van Mozarts Toverfluit van de plank. ‘Mozart is mijn absolute favoriet’, licht hij toe. ‘Van mijn lievelingscomponist bezit ik meer dan zeshonderd nummers in de Philipseditie. Als geen ander weerspiegelt hij de geest van de achttiende eeuw, waarin de mens opgestuwd wordt. Imponerend klinken ook de verschillende karakters van zijn opera Don Giovanni. Als Elisabeth Schwarzkopf de aartsmoeilijke rol van Dona Elvira zingt, hoor je hoe geniaal de partituur is opgebouwd. Ook zijn Requiem is in de versie van Böhm onovertroffen.’ Johann Sebastian Bach prijkt als tweede op Van Hoogenbemts voorkeurlijstje. ‘Hij laat ons delen in zijn diepe geloof. Vooral zijn orgelmuziek raakt je ziel. Natuurlijk mogen we zijn Mattheuspassie en zijn Weihnachtsoratorium niet vergeten. Hij componeerde doorgaans bij kaarslicht. Ik verdiepte mij ook in zijn reis naar Buxtehude. Als ik met mijn platenspeler naar een eiland word verbannen, neem ik hem zeker mee.’ Ludwig van Beethoven zet hij op drie. ‘Terwijl Mozart zijn klanken uit de hemel puurt, trekt Beethoven ze uit de aarde. De Sinfonia Eroïca en de Negende Symfonie met als finale de Ode aan de Vreugde laten niemand onberoerd. Hem beschouw ik als de meest menselijke componist.’ Voor de vierde plaats in zijn persoonlijke hitparade twijfelt Anton Van

Hoogenbemt tussen Richard Wagner en Gustav Mahler. ‘Toen ik besloot om muziekgeschiedenis te gaan studeren, was ik een enthousiaste Wagneriaan. Tristan en Isolde, Parsifal en de vierdelige Ringcyclus hebben mijn muziekbeleving ingrijpend beïnvloed. Gustav Mahler zullen psychologen en biografen makkelijk associëren met de veelbesproken Alma Mahler. Ik heb drie brieven van haar. Naast zijn Lied von der Erde en zijn Lieder eines fahrenden Gesellen word ik vooral overrompeld door zijn Vierde Symfonie, die mij in hogere sferen brengt. Tenminste als Klemperer of Bernard Haitink zich in deze partituur vastbijten.’ Voordat we de muziekkamer verlaten, voegt mijn gesprekspartner nog snel Johannes Brahms toe aan het lijstje. Velen noemen hem in één adem met Bach en Beethoven, al was zijn leven minder bewogen. Zijn Deutsche Requiem behoort net als zijn andere koorwerken tot het subliemste van wat in de negentiende eeuw werd gecomponeerd. Universeel geloof In zijn muzikale voorbeelden verwijst Van Hoogenbemt naar religieus geïnspireerde toondichters, maar is hij zelf geen agnost? ‘Ik geloof dat er een principe is dat alles in de natuur geregeld heeft. Van instituten moet ik echter niet weten. Maar de leer van de zaligheden, die Christus predikt, komt volledig overeen met de oorspronkelijke leer van het socialisme. Beide komen op voor de armen en de verdrukten. Ik ben geen lid van een partij. De pet die de boegbeelden vroeger droegen, is vervangen door een boordje’, besluit Van Hoogenbemt. Ludo Dosogne

06

Het vroegere dorpsleven (17)

De plaatselijke duivenmelkers Wezembeek-Oppem kent een rijke traditie in de duivensport. Michel Spreutels neemt de lezers mee naar een stukje lokale sportgeschiedenis. Anno 2010 kent WezembeekOppem nog drie duivenmelkers. Je komt meer te weten over het prille begin van de duivenmelkerij in Wezembeek-Oppem en je leest alles over de beruchte duivenlokalen, markante figuren en sportieve successen. Kortom, hier volgt het verhaal van onze lokale duivenchappers. In de Astridlaan achteraan in de tuin van het inmiddels afgebroken caféduivenlokaal van Jakke van Ferde De Coster, kronkelde in de jaren 50 de Wezembeek nog in een open bedding door Oppem. Ter hoogte van de woning van Marie Fonteyn en via een nog steeds bestaande, maar in onbruik geraakte duiker onder de Mechelsesteenweg en, jawel, onder de danszaal van het café van Pirre van ’t Voske, stroomde ze verder in de richting van de huidige J.B. Overloopstraat. Deze straat aan de achterzijde van het kasteelpark van Oppem was oorspronkelijk een voetweg die langs de beek liep. De beek sloeg toen nog aan de

Kamhoeve rechts af en kabbelde in de Beekstraat verder voorbij de inmiddels verdwenen molen Van Sever en onder de grote ijzeren brug van het caféduivenlokaal / de garage van de familie Van Es. Gewaagde escapades De J.B. Overloopstraat zelf zou pas in 1968 vanaf de Cafmeyerstraat tot aan de ‘Verkesmet’ op de R. Hernalsteenstraat worden doorgetrokken. Inmiddels was de loop van de Wezembeek in 1966 via een moerriool gekanaliseerd en de open bedding ervan was gedempt, met uitzondering van het gedeelte tussen de Lange Eikstraat en de Warandeberg.

Mariette De Coster, de dochter van Jakke van Ferde, herinnert zich nog levendig de eerder gewaagde escapades van haar broer, waarbij hij met zijn jeugdige kompanen en enkel uitgerust met een zaklamp het al eerder ingekokerde gedeelte van de beek onder de Bausstraat tussen de Drie Patrijzenstraat en de Mechelsesteenweg exploreerde. De Kluchtige Duif Het café ’t Oud Voske van haar vader Jean De Coster, alias Jakke van Ferde, was sinds 1929 in eerste instantie het lokaal van de plaatselijke duivensportmaatschappij De Kluchtige Duif. De

TERUGBLIK 07 maatschappij in kwestie was in 1897 mee opgericht door haar grootvader Ferdinand (Ferde) De Coster. Onze duivenmelkers waren toen dus al vroeg bij de spreekwoordelijke pinken; het is immers pas in 1910 dat dergelijke lokale verenigingen zouden worden samengebracht in de Belgische Duivenbond en de Fédération Colombophile Belge, waaruit de huidige Koninklijke Belgische Duivenlief hebbersbond zou ontstaan. De duivensport is een sport die bestaat uit wedstrijdvluchten met duiven. De winnaar met de eraan verbonden prijzen is de eigenaar van de duif die het snelst de afstand tussen haar losplaats en het duivenhok heeft afgelegd. In feite is de huidige duivensport in het begin van de negentiende eeuw ontstaan, toen gepaste kruisingen en strenge selecties van bestaande postduifrassen door enkele lief hebbers uit Antwerpen en Luik tot de huidige Belgische reisduif met haar fenomenale vlieghoedanigheden hebben geleid. Waar de duivensport eerst een stedelijk verschijnsel was geweest, drong ze vooral rond 18801890 definitief door op het platteland. Kostelijke beestjes Aan de achterzijde van het café ’t Oud Voske bevond zich een hok voor het dresseren of het opleren van jonge duiven. Dergelijke kostelijke beestjes moesten immers eerst kennismaken met de onmiddellijke omgeving van hun hok en konden pas daarna op enkele kilometers afstand gelost worden. De d’Huartlaan en Orbanlaan in Sint-Pieters-Woluwe en zelfs het verder gelegen Waterloo kwamen daar volgens de lokale duivenchappers perfect voor in aanmerking. Zo leerden de jonge duiven geleidelijk aan om van op steeds grotere afstand de weg naar huis terug te vinden en ze konden aan de hand van een reeks oefenvluchten en in het gezelschap van oudere en vertrouwde duiven door hun eigenaar op nationale en internationale wedvluchten worden ingezet. De leden van De Kluchtige Duif van Oppem speelden dan ook op Quiévrain (in Henegouwen tegen de Franse grens) en Noyon (in Noord-Frankrijk aan de FransBelgische grens). Binnen de kortste keren bleek, behalve de duiven uiteraard, de onmiddellijke omgeving van elke plaatselijke

gelde vrienden boven zijn hoofd op zolder dan aan de eerder alledaagse commentaar van zijn echtgenote of het storende gestoei van zijn kinderen op de slaapkamer. Nog later moesten bepaalde, nochtans druk bezochte en bovendien nuttige bijgebouwen op de binnenkoer van zijn bescheiden woning plaats maken voor een heuse duiventil.

Mariette De Coster, de dochter van Jakke van Ferde (1959)

duivenchapper goed gedresseerd te zijn. Tijdens de prijsvluchten mochten de buurvrouwen namelijk geen witte was (en zeker geen grote wapperende witte lakens) te drogen hangen. De kinderen uit de buurt mochten niet in de nabijheid van hokken, waar ‘vallende’ duiven werden verwacht, spelen of lawaai maken en elke vorm van stoken van tuinafval door een buur werd in die omstandigheden als uitermate provocerend en ronduit degoutant ervaren. Al te nieuwsgierige katten in de buurt van duivenkoten kenden meestal toevallig een plots en pijnlijk einde. Het huishouden, een duiventil Thuis had de duivenmelker inmiddels ingrijpende wijzigingen doorgevoerd. De behuizing van zijn duiven evolueerde snel van een ordinair kot naar een aangepast zolderhok, waarbij hij doorgaans meer aandacht schonk aan het onrustige gefladder van de gevleu-

Dat de Wezembekenaars nooit van gisteren geweest zijn, blijkt uit het feit dat na een hevige storm in de jaren dertig, waarbij de houten tribune van de lokale voetbalploeg volledig weggeblazen werd, de volgende dag geen enkele plank meer te bespeuren viel. Veel duivenmelkers bleken wel plots over een splinternieuwe duiventil voor hun gelief koosde sport te beschikken … Om nog maar te zwijgen over het zondagse ‘Kom, kom, kom’-gekrijs van elke hypocriete duivenchapper met zijn daarbijhorende geschud met een zogezegd lekker kommetje zaad, in de stille hoop dat zijn zoveelste blauwe geschelpte na een belangrijke vlucht nu eindelijk eens zou willen binnenkomen in plaats van buiten op het dak te blijven paraderen. In die omstandigheden zou iedere (uit)zinnige mens immers geneigd zijn om zulk onwillig schepsel de nek om te wringen. Gelukkig was er nog altijd moeder de vrouw; ofwel liet ze haar ziedende echtgenoot begaan en was ze voor eens en voorgoed van de hele duivenkomedie verlost, ofwel weerhield ze hem van de vroegtijdige uitschakeling van zijn kampioen door hem te wijzen op de eraan verbonden financiële gevolgen. Echte kuppers Het vaststellen of constateren van de aankomsttijd van duiven, die hadden deelgenomen aan een wedstrijd, kende

Café ’t Oud Voske / duivenlokaal De Kluchtige Duif

08 TERUGBLIK een snelle evolutie. Waar rond 1900 onder meer de ring van de binnengevlogen duif snel naar het duivenlokaal moest worden gebracht en getoond, werd dit vrij omslachtige en eerder bedenkelijke systeem spoedig vervangen door de constateur. Gewoonlijk was er maar één constateur op één bepaalde plaats voorradig, later kwamen er constateurs op meerdere plaatsen bij. Uit deze beginperiode dateert ook de typische Wezembeekse uitdrukking ‘Het is nen echte kupper’. Hoewel dit een dialectvorm was voor de dominante mannetjesduif of doffer, werd hiermee vreemd genoeg steeds een eerder bazige en opdringerige vrouw bedoeld.

duivenchapper Jommeke Van Es in de Beekstraat. Guillaume of Jommeke Van Es was afkomstig van Sint-StevensWoluwe en werkte oorspronkelijk als gast bij de dorpssmid Frans Alaerts. Na zijn huwelijk met de dochter van de lokale champetter vestigde hij zich in 1917 in de Beekstraat als zelfstandige smid, gespecialiseerd in het beslaan van paarden en het aanbrengen van het ijzeren beslag op houten karrenwielen. Aan zijn smidse werd weldra een café-duivenlokaal gebouwd, dat oorspronkelijk op zijn uitdrukkelijke vraag door de gemeente via een grote metalen brug over de Wezembeek met de Beekstraat werd verbonden.

dertig door het toedoen van Jommeke eigenlijk als rasechte Brusselaars geboren werden. Verder stond hij als stijlvolle ingehuurde privéchauffeur regelmatig in voor het vervoer van de bewoners van het nabijgelegen kasteel, de familie de Grunne, meer bepaald dat van de echtgenote van Eugène de Grunne (en moeder van de latere burgemeester Baudouin de Grunne). Na de Tweede Wereldoorlog kende het duivenlokaal De Witte Kop in het café Van Es aan de beek zijn gouden jaren. Iedere duivenchapper, gaande van metser tot plekker, van witloof boer tot druivenkweker, van kolenhandelaar tot

Heel wat duivenlief hebbers schaften zich tijdens het interbellum een radio aan om de alom geprezen zondagse ‘weerberichten voor de duivenlief hebbers’ te beluisteren en om te achterhalen of hun duiven wel gelost waren. Uit vrees voor spionage werden tijdens de beide wereldoorlogen wedvluchten met duiven door de bezetter strikt verboden. De gevleugelde vrienden bleken immers perfect in staat om aan een recordtempo en over een verre afstand belangrijke schriftelijke boodschappen over te brengen. In het duivenlokaal Het café-duivenlokaal van Jakke De Coster(†1973) en Julienne Abeloos (†1983) werd gesloten in 1970 en afgebroken in 1987-1988. In 1972 had de duivenmaatschappij De Kluchtige Duif van Oppem nog haar vijfenzeventigste verjaardag gevierd. Het lokaal van de vereniging was intussen al naar de overkant van de Mechelsesteenweg bij Léon Van Eeckhoudt overgebracht. Bij gebrek aan nieuwe leden doofde de vereniging langzaam uit. Inmiddels hadden de snuggerste en nog actieve leden ervan wel toenadering gezocht tot de andere duivenmaatschappij, De Witte Kop van Jommeke Van Es. Zo was Jommeke Terclaevers, wiens vader Armand nochtans meer dan dertig jaar voorzitter van De Kluchtige Duif was geweest, ook al sinds jaar en dag aangesloten bij Van Es. Hij zou zijn geliefde duivensport zelfs nog uitoefenen tot in 2009. De Witte Kop De duivenmaatschappij De Witte Kop werd in 1921 opgericht. Het lokaal was gevestigd bij de gerenommeerde

De duivenmelkers van De Witte Kop met hun constateurs en vooraan links geknield met pet Jommeke Van Es

Jommeke Van Es Na een passage in de vroegmarktsector vond Jommeke Van Es zijn ware roeping in het opkomende fenomeen van de auto, meer bepaald in het transport per vrachtwagen en de verhuur van privéwagens. Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog bestond zijn wagenpark uit twee auto’s en een vrachtwagen. Jommeke Van Es vervoerde – op aanvraag natuurlijk – met zijn luxueuze Cadillac regelmatig personen uit de gemeente naar alle denkbare bestemmingen. Blijkbaar ging zijn uitgesproken voorkeur hierbij uit naar het vervoer van hoogzwangere vrouwen naar het moederhuis van de maseurkens in de Malibranstraat in Elsene. Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat de meeste zogezegd rasechte Wezembekenaars van de jaren

winkelier, van onderwijzer tot ondernemer in bouwmaterialen, van magazijnier tot beroepskorporaal, kortom iedereen, bracht er zijn ingekorfde duiven, had er zijn gepassioneerd zegje over, dronk een pint en zag dat het goed was. Vanaf 1951 zouden de zonen van Van Es naast zijn café een Opelgarage opstarten (vanaf 1982 garage Van Hoof ). Na het overlijden van Jommeke Van Es in 1966 zou zijn dochter Lucienne het café van haar vader blijven uitbaten tot in 1994, het sluitingsjaar. De duivensport evolueert Het café heeft in de loop van zijn bestaan nooit een specifieke naam gehad, maar iedere fervente duivenmelker uit de streek kende al die jaren blindelings de weg naar het gereputeer-

uit de gemeente 09 de duivenlokaal van de familie Van Es. De naam Van Es stond immers decennialang garant voor een verzorgde inkorving, een optimale lossing en een correcte registratie van de bij hen tijdens het wedvluchtenseizoen ingeschreven dieren. Voor de Tweede Wereldoorlog werden de deelnemende duiven van Everberg, Kortenberg (Leuvensesteenweg), Nossegem (Pauwels) en Sterrebeek (Rozenhof ) eerst opgehaald, terwijl erna de prijsvliegers van Sint-Pieters-Woluwe (café Maroc in de Bosstraat), Oudergem, Sterrebeek en Oppem (’t Oud Voske) aan de beurt kwamen. Voor het transport van de ingekorfde duiven naar de losplaatsen op zaterdag werd steevast een beroep gedaan op de firma Vandenplas van Oudergem. Die laatste wachtte dan zondagmorgen samen met de andere vluchtbegeleiders het afgesproken uur af om op de officiële losplaats alle duivenmanden zo gelijktijdig mogelijk open te maken. Als de weersomstandigheden op het vliegtraject slecht waren, kon beslist worden om het lossen uit te stellen of de dieren zelfs dichter bij huis te lossen. Tijdens hun vlucht haalden de deelnemende duiven dankzij hun oriëntatievermogen en fysieke kracht fenomenale topsnelheden tot 94 kilometer per uur. Met andere woorden: ‘s morgens in Noyon gelost en ‘s middags alweer thuis! Het water aan de lippen Ook bij Van Es werd vooral op Quiévrain en Noyon gevlogen. Meestal categorie vitesse of snelheid, met afstanden tot driehonderd kilometer, soms ook mid-fond of halve fond, met afstanden van driehonderd tot vijf honderd kilometer. In de loop van de jaren had iedere duivenlief hebber zijn constateur (in Wezembeek sprak men van nen apparelle), ofwel in eigendom ofwel in huur. Bij de constateurs of de klassieke duivenklokken, waar de gummiring aan de poot van de duif na haar aankomst in het apparaat moest worden gestopt, was ondertussen ook heel wat verandering opgetreden. Na de prikkers (de Toulets) kwamen de drukkers (onder meer de Juniors 1952) en de quartzconstateurs (de Juniors T1, T2 en T3). Vandaag de dag kan je zelfs al elektronisch opnemen. Enkel tijdens het jaarlijkse wedvluchtenseizoen, van april tot en met september, werd er gespeeld. Intussen staat het spreekwoordelijke water de duivensport aan de lippen. Waar in de jaren vijftig de Belgische Duivenbond nog ruim 250.000 leden telde, zijn er dat nu nog een luttele 30.000. Duivenspelers kunnen of mogen immers niet meerdere keren per jaar op vakantie gaan, want dan gaan hun gevleugelde vrienden (of vrouw) protesteren. In heel wat verkavelingen en nieuwbouwwijken mogen bovendien geen duiventillen meer gebouwd worden. In 2010 blijven van de oorspronkelijke duivenmelkers in onze gemeente nog welgeteld drie spelers over: Jakke ( Jan) Cammaerts (van de Bergstraat – speelt momenteel met negen koppels in de categorie vitesse en is aangesloten bij Woluwe), Eugène Cordemans (van de Vosberg – heeft momenteel een honderdtal duiven, die hij inzet op vitesse en halve fond en is aangesloten bij Nossegem) en ten slotte Warreke (Edward) Dehaes (van de Bosweg – speelt met een 40- à 45-tal duiven op vitesse op de Oosterlijn en is aangesloten bij Tervuren). Michel Spreutels Bij de foto op pag. 7: De duivenmaatschappij De Witte Kop in 1970 voor het stamlokaal met vooraan in het midden op de eerste rij Felix Marcelis ( Joinke) met pet en beker, voorzitter sinds 1924

Dokters van wacht Het centrale oproepnummer van de wachtdienst voor huisartsen is 0900 69 004. Via dit nummer word je automatisch doorverbonden met de huisarts van wacht. De wacht loopt van vrijdag 19 uur tot maandag 7 uur. Op feestdagen vanaf 19 uur de avond voordien tot 7 uur de dag erna.

Apothekers van wacht > Van 31/12 tot 7/1 Apotheker De Moor Dorpsstraat 514 3061 Leefdaal 02 767 44 38 Apotheker Rouvroy Leuvensesteenweg 210 1932 Sint-Stevens-Woluwe 02 720 02 31 > Van 7/1 tot 14/1 Apotheker Christiaens Oppemlaan 6 1150 Stokkel 02 772 77 66 > Van 14/1 tot 17/1 Apotheker Jansen-Ceupens Lange Eikstraat 8 1970 Wezembeek-Oppem 02 731 89 40 > Van 17/1 tot 21/1 Apotheker Piens Arthur Dezangrélaan 35 1950 Kraainem 02 720 47 90 > Van 21/1 tot 24/1 Apotheker Annaert Smisstraat 1 3080 Tervuren 02 767 63 40 > Van 24/1 tot 28/1 Apotheker Boone Jezus-Eiklaan 2 3080 Tervuren 02 767 44 86 > Van 28/1 tot 4/2 Apotheker Niclaes Moorselstraat 320 3080 Tervuren 02 767 58 16

10 VERENIGINGSNIEUWS

Een werkgroep Erfgoed in Wezembeek-Oppem Niets blijft eeuwig duren. Alles gaat voorbij, maar het is noodzakelijk wat voorbij is levendig te houden, want uit het verleden zijn belangrijke lessen te trekken voor het heden en voor de toekomst.

Anno 2010 is het ondenkbaar om dit te doen zonder de inbreng van de elektronische media. Daarom is het ook de bedoeling om binnen afzienbare tijd een deel van de al verzamelde collectie aan te bieden in digitale vorm.

Enkele geïnteresseerde en enthousiaste mensen hebben enige tijd geleden de koppen bij elkaar gestoken en willen zich inzetten voor het bijeenbrengen, het inventariseren en het oordeelkundig bewaren van al wat op dit gebied voorhanden is. Zo werd in de schoot van GC de Kam de werkgroep Erfgoed opgericht.

We willen graag enkele warme oproepen doen. Eerst en vooral aan iedereen die wil meewerken aan deze doelstellingen. Heb je hiervoor interesse? Kom dan gerust de rangen van onze werkgroep versterken. Hoe meer zielen, hoe meer vreugde.

Wie erfgoed zegt, denkt aan archieven. Archieven zijn maatschappelijk van zeer groot belang. Ze zijn het geheugen van de samenleving, ze geven vorm aan onze identiteit en zijn de hoeksteen van de informatiemaatschappij. De definitie van erfgoed in het algemeen is echter breder en omvat ook nog allerlei voorwerpen, roerend patrimonium en zelfs onroerend patrimonium. Wat de werkgroep absoluut wil vermijden, is dat archieven (verslagen, brieven, affiches/flyers, krantenknipsels), maar ook foto’s, films en voorwerpen verloren zouden gaan ten gevolge van overlijdens, erfenisproblemen of simpelweg door plaatsgebrek. Dat geldt zowel voor materiaal in het bezit van particulieren als van verenigingen. De logische reflex moet aangekweekt worden om in die omstandigheden de werkgroep Erfgoed of GC de Kam aan te spreken. Er wordt trouwens gewerkt aan een juridisch sluitende overeenkomst rond eigendomsrecht en de ontsluiting van dit erfgoed. Daarbij zoeken we naar een algemeen aanvaarde oplossing die ook denkt aan de generaties die na ons komen.

Vervolgens nodigen we alle verenigingen uit om in de geschetste omstandigheden een beroep te doen op de werkgroep. Een telefoontje (02 731 43 31) of een mail ([email protected]) volstaan om een afspraak te maken. Ten slotte kunnen ook alle particulieren en burgers hun steentje bijdragen. Heb je foto’s, films of andere documentatie van en over Wezembeek-Oppem, stel ze ons dan ter beschikking. Je hoeft absoluut geen afstand te doen van het binnengebrachte materiaal. Met behulp van kopie en scan kunnen we al heel wat doen. Kortom, duik eens in de schoendoos met doodsprentjes en rouwbrieven, in de koekendoos met oude foto’s of in de lade met de vergeten filmspoelen! Onder het motto ‘verdwenen, maar niet vergeten’ hoopt de werkgroep Erfgoed op die manier het boeiende verleden van onze gemeente in het algemeen en van het verenigingsleven in het bijzonder te vrijwaren voor de toekomst.

Wekelijkse activiteiten Maandag 9.00

OKRA - wandelen - vertrek Paterskerk - 02 784 32 96

Maandag 20.00

Fit & Gezond Dames - turnen - GC de Kam - 02 731 83 30 (niet tijdens schoolvakanties)

Maandag 20.00

Fit & Gezond Heren - turnen - H.-Hartcollege - 02 767 01 01

Maandag 20.00 tot 22.00

Harmonieorkest Orion - repetitie - J.B. De Keyzerstraat 58 - 02 731 21 28

Maandag 21.00

Aerobicsclub - total body condition - Sporthal W.-O. - 02 731 75 71

Dinsdag 19.30

Running Club WO - Jeugdhuis Merlijn - 02 782 02 96

Woensdag 14.30

OKRA - wandelen - vertrek GC de Kam - 02 784 32 96

Woensdag 20.00

WOBAD - badminton volwassenen - sporthal - 02 731 54 84

Woensdag 20.00

Jeugdhuis Merlijn - 0493 58 82 88

Woensdag 20.30

Aerobicsclub - zumba - sporthal - 02 731 87 81

Donderdag 19.30

Running Club WO - Jeugdhuis Merlijn - 02 782 02 96

Donderdag 20.30

Zanggroep Non Troppo - repetitie - GC de Kam - 02 305 06 07

Vrijdag 21.00

Jeugdhuis Merlijn - 0493 58 82 88

Zaterdag 10.00 tot 12.00

Stripbib Maddox (stripbibliotheek) - Jeugdhuis Merlijn

Zaterdag 21.00

Jeugdhuis Merlijn - 0493 58 82 88

Zondag 10.30

Running Club WO - Jeugdhuis Merlijn - 02 782 02 96

Zondag 14.30

Chiro Berkenbloesem - 0499 07 91 55

Zondag 19.00

WOBAD - badminton - sporthal - 02 731 54 84

uit de oude fotodoos 11

Verdwenen, maar niet vergeten Sancta Maria - vrije meisjesschool aan het Veldeken Klasfoto uit 1967 (Coll. L.V.) De gloednieuwe werkgroep Erfgoed van Wezembeek-Oppem heeft een aantal oude foto’s waarover de nodige informatie ontbreekt. We diepten voor de eerste keer een foto op uit de doos vol mysteries. Je ziet een klasfoto uit 1967 van de vrije meisjesschool, waarbij zich een heel aantal vragen opdringen. Wie is de klastitularis rechts? Hoelang heeft ze in Wezembeek-Oppem gewerkt? Om welke klas ging het? Wat zijn de namen van de leerlingen? De werkgroep Erfgoed doet een oproep aan de lezers van uitgekamd. Herken je een van de leerlingen of weet je iets over de goedlachse klastitularis? Wil je meehelpen om het mysterie achter deze foto te ontrafelen? Elke inlichting is welkom: werkgroep Erfgoed - GC de Kam, Beekstraat 172, 1970 Wezembeek-Oppem, 02 731 43 31, [email protected]

Vosbergleute Chiro Berkenbloesem Zaterdag 5 februari 2011 17.30 uur - gemeentelijke feestzaal Terwijl Koning Winter buiten volop tekeer gaat en voor heel wat fileleed zorgt, wil Chiro Berkenbloesem je dicht bij huis een hartverwarmende en gezellige avond bezorgen! Traditiegetrouw nodigt de Chiro iedereen graag uit op de eerste zaterdag van februari voor haar jaarlijkse mosselfestijn. Je kan komen genieten van mosselen natuur, in witte wijn of met room of van een heerlijk smeuïg koninginnenhapje. De kinderen kunnen een kinderportie bestellen. Bij beide schotels serveren we heerlijke knapperige frietjes.

Vanaf 17.30 uur kan je een plaatsje komen uitkiezen aan onze feesttafel in de gemeentelijke feestzaal (ingang langs de Europalaan, naast de bibliotheek). Om 20 uur geven de kinderen van de Chiro het beste van zichzelf tijdens een spannende playbackshow. Met een fris pintje of een lekker wijntje in de hand wordt het weer een avond om van te smullen. Inschrijven (reserveren is verplicht) kan bij Jolijn: 0499 07 91 55, [email protected].

12 VERENIGINGSNIEUWS

Nieuwjaarsdrink Verkesmetcomité 18 uur - Verkesmet Traditiegetrouw organiseert het Verkesmetcomité aan het begin van het nieuwe jaar zijn nieuwjaarsdrink. In een warme tent vergasten we je op jenever, glühwein, hamburgers, soep en escargots. Je kan van alles genieten voor een schappelijke prijs. Iedereen is van harte welkom.

Mosselkermis KSC Sprint Zaterdag 22 januari 2011 Van 11 tot 22 uur - gemeentelijke feestzaal KSC Sprint organiseert opnieuw een mosselkermis. Het feest duurt dit jaar één dag in plaats van twee dagen. Door een gebrek aan medewerkers moeten we het evenement inkorten. We hopen op jullie talrijke opkomst om onze club te steunen. Dankzij jouw aanwezigheid kan KSC Sprint zijn wielerwedstrijd bekostigen. Wij organiseren op 1 mei 2011 voor de zevende keer op rij het kampioenschap van Vlaams-Brabant voor de beloften en de eliterenners zonder contract. De wielerwedstrijd vindt plaats in Wezembeek-Oppem. In september 2011 is er ook een wielerwedstrijd in Kraainem. De exacte datum moet nog bepaald worden. Adres: gemeentelijke feestzaal, Marcelisstraat 134, Wezembeek-Oppem

Bloemschikken voor elke gelegenheid KAV Wezembeek-Oppem 20 uur - GC de Kam Bij het bloemschikken beleef je aan elke periode van het jaar plezier: elk seizoen biedt kansen om met andere bloemen en ander materiaal te werken. Kriebelen je vingers al? Kom je dan uitleven in deze creatieve club. De cursus wordt gegeven door Els Slangen en vindt plaats op dinsdag 25 januari 2011, donderdag 3 maart 2011, dinsdag 10 mei 2011, dinsdag 18 oktober 2011 en dinsdag 13 december 2011. We beginnen steeds om 20 uur. Prijs: 27 euro (leden), 60 euro (niet-leden) Inschrijven kan tot eind december: Jeannine Schots, 02 731 48 79, [email protected]. De inschrijving is pas definitief als je het cursusgeld hebt betaald op het rekeningnummer 001-2555868-91 van KAV-St.-Pieter met vermelding van je naam, lidnummer en de vermelding ‘bloemschikclub’.

Nederlands leren Je kunt in GC de Kam inschrijven voor een cursus Nederlands voor beginners. De cursus start op 26 januari 2011. De cursus vindt twee keer per week plaats, op woensdag en vrijdag, telkens van 9 tot 11.40 uur. Je kunt bij het onthaal van de Kam eventueel een test afleggen. Vergeet je identiteitskaart niet. De cursus kost maximum 60 euro (cursusmateriaal niet inbegrepen). Je betaalt bij het onthaal van GC de Kam. Meer informatie? GC de Kam, Beekstraat 172, Wezembeek-Oppem, 02 731 43 31, [email protected]

Nederlands praten in een kleine groep Wie al goed Nederlands spreekt, maar nog wat wil oefenen in een informele sfeer, kan deelnemen aan een conversatiegroep op woensdag van 19.30 tot 21.30 uur, van 2 februari tot en met 11 mei 2011. Je betaalt 60 euro en moet vooraf een niveautest afleggen. De niveautest leg je af bij het Huis van het Nederlands. Je kunt contact opnemen met het Huis via het gratis telefoonnummer 0800 123 00 of per e-mail naar [email protected]. Je vindt het Huis in: • Vilvoorde, Campiongebouw, Leuvensestraat 117: maandag, woensdag en donderdag van 9 tot 12 uur, dinsdag van 13.30-18.30 uur en woensdag van 13.30 tot 16 uur • Tervuren, oud gemeentehuis, Brusselsesteenweg 6: maandag van 14 tot 19 uur • Zaventem, centrum Sint-Maarten, Veldeke 1: vrijdag van 9 tot 12 uur Inschrijven voor de conversatiegroep kan vanaf maandag 10 januari 2011. Het volledige aanbod taallessen Nederlands en conversatiegroepen van vzw ‘de Rand’ vind je op www.derand.be (onder ‘Nederlands leren’). Meer informatie: [email protected]

Tot dan! Het bestuur

nieuws uit de kam 13

Kam Kiest voor Kunst: foto-expo Robert Van Brustum December 2010 – januari 2011 Tentoonstelling

Robert Van Brustum was al meermaals te gast in de cafetaria van GC de Kam. Deze keer hebben de foto’s als thema ‘bodypaint’, en meer bepaald paints die speciaal gecreëerd werden voor een zwarte huid. De bodypainter Michèle Feyaerts gebruikte voor deze creaties enkel tinten van wit. Na het paintwerk, dat telkens 3 à 4 uur duurde, volgde een fotosessie die eveneens een drietal uur in beslag nam. Tijdens de sessie kwam het er op aan het paintwerk tot zijn recht te laten komen en een ‘ziel’ aan de creaties te geven. Aimée, het model, moest zich verplaatsen in het personage waarin ze ‘geschilderd’ was. Het resultaat van de samenwerking tussen bodypainter en fotograaf wordt tijdens de maanden december en januari tentoongesteld in de cafetaria van GC de Kam. Robert Van Brustum werd dit jaar geselecteerd door Fotografiecircuit Vlaanderen. Jaarlijks krijgen 11 fotografen zo de kans om hun werk tentoon te stellen in 17 cultuurcentra.

Des Hommes et des Dieux Donderdag 20-1-2011

Kinderateliers Nederlands Voor 4- tot 7-jarigen Vanaf januari worden er in GC de Kam wekelijks kinderateliers georganiseerd voor kinderen voor wie het Nederlands niet de moedertaal is. Gedurende acht weken kunnen de kinderen er ’s woensdags van 14 tot 16 uur knutselen en spelen. Op het einde van deze reeks vindt er een toonmoment voor de ouders plaats. Hier kunnen ze laten zien wat ze allemaal geleerd hebben. Voor kinderen met een basiskennis Nederlands die het Nederlands als tweede of derde taal gebruiken, is het goed dat ze ook in hun vrije tijd hun Nederlands spelenderwijs oefenen. Tijdens deze ateliers wordt hun kennis van het Nederlands nog meer geactiveerd en ze kunnen de al verworven kennis Nederlands verder oefenen om hun spreekzin en -durf te stimuleren. Taalverwerving is een complex leerproces. Je kunt dus niet verwachten dat de kinderen na acht ateliers vlot Nederlands kunnen spreken. De kinderen worden in een Nederlandstalige context ondergedompeld, ze krijgen echter geen taalles. De ateliers vinden plaats op de volgende woensdagen: 12-1, 19-1, 26-1, 2-2, 9-2, 16-2, 23-3, 2-3 - 2011. Prijs: 65 euro (voor kinderen die in Wezembeek-Oppem wonen of er naar school gaan en voor een tweede kind uit hetzelfde gezin), 75 euro (voor kinderen die buiten Wezembeek-Oppem wonen) Meer info en inschrijven: GC de Kam, 02 731 43 31, [email protected] Het aantal plaatsen is beperkt tot maximaal twaalf kinderen per groep. Snel inschrijven is dus aangewezen.

film

1996. In het cisterciënzerklooster van Tibhirine in het Algerijnse Atlasgebergte leven acht monniken in harmonie met hun islamitische dorpsgenoten. Terreur en geweld nemen echter langzaam maar zeker de bovenhand in de regio. Wanneer ze besluiten om enkele gewonde terroristen te behandelen, reageren de autoriteiten furieus en zetten hen onder druk om terug te keren naar Frankrijk. Ondanks het toenemende gevaar groeit de vastberadenheid bij de monniken om te blijven. Ze klampen zich vast aan elkaar en aan hun geloof en brengen de dagen door met hulp aan de plaatselijke bevolking, gebeden en hypnotiserende koorgezangen. Een film van Xavier Beauvois die in Cannes onder meer de Grote Prijs van de Jury won. Met: Lambert Wilson, Michael Lonsdale, Roschdy Zem Originele versie – Nederlandse ondertitels - 120 minuten 15 en 20 uur - GC de Kam Tickets: 3 euro (kassa), filmpas: 10 euro (5 films)

Nieuwe openingsuren GC de Kam vanaf januari 2011 Vanaf 1 januari 2011 is het secretariaat van GC de Kam niet meer open op zaterdagvoormiddag. Het onthaal zal wel elke derde donderdag van de maand open blijven tot 19 uur. Openingsuren: > maandag tot vrijdag: 9 tot 12 uur en 13 tot 17 uur > elke derde donderdag van de maand: 9 tot 12 uur en 13 tot 19 uur

Het beeld van de faciliteitengemeenten

Profielschetsen gemeenten geactualiseerd

Het aandeel open ruimte in de Rand daalt, de woningprijzen en de belastingdruk zijn er hoog. Aan de andere kant zijn ook de lonen er enorm, terwijl er in sommige gemeenten opvallend veel leefloners wonen. Dat blijkt uit de gemeentelijke profielschetsen 2010. We houden de zes faciliteitengemeenten tegen het licht. Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V) en minister van Binnenlands Bestuur Geert Bourgeois (N-VA) hebben onlangs de nieuwe editie van de zogenaamde gemeentelijke profielschetsen voorgesteld. Dat zijn rapporten waarin per Vlaamse gemeente relevante cijfers worden opgelijst voor alle mogelijke beleidsthema’s. De lijsten moeten de gemeentebesturen helpen bij het voeren van hun beleid. ‘Gemeentebesturen moeten in de volgende legislatuur een strategisch beleidsplan op lange termijn maken. Dat staat zo in het nieuwe gemeentedecreet’, vertelt Jan Van Alsenoy van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG). ‘Deze cijfers kun-

nen hen daarbij helpen. Besturen kunnen uit de cijfers afleiden welk beleid ze moeten voeren, welke knelpunten er opgelost moeten worden. Ze kunnen zichzelf vergelijken in tijd, en met andere gemeenten. Een heel nuttig instrument.’ Een vergelijking We doen de oefening voor de zes faciliteitengemeenten voor een aantal kenmerken, zoals de belastingdruk, de druk op de woonmarkt, de inkomens en het aantal vreemde nationaliteiten. Enkele vergelijkingscijfers: de belastingdruk in een gemiddelde Vlaamse gemeente bedraagt 605 euro per inwoner, voor een doorsnee (rij)huis

betaal je 183.925 euro, het gemiddelde inkomen per belastingaangifte is 26.966 euro, per 1000 inwoners leven er 3,6 van een leefloon. Drogenbos telt 4893 inwoners (2008), dat zijn er net 200 meer dan in het jaar 2000. Daarvan heeft 11,5 % een vreemde nationaliteit. De belastingdruk is er hoog: 904 euro per inwoner. Met 1964 inwoners per vierkante kilometer is de druk op de open ruimte er heel groot. In 2000 waren er nog 81 hectaren onbebouwd, in 2009 nog amper 66. Een doorsnee (rij)huis kostte er in 2009 217.396 euro. Het gemiddelde inkomen ligt met 24.921 euro lager dan in Vlaanderen. Drogen-

© vzw ‘De Rand’

14

RAND-NIEUWS 15 bos telt 8,6 op 1000 leefloners. Samengevat lijkt Drogenbos de ‘armste’ gemeente van de zes faciliteitengemeenten te zijn. Kraainem telt 13.080 inwoners (2008), een stijging met 388 in vergelijking met het jaar 2000. Hier wonen de meeste vreemdelingen van de zes faciliteitengemeenten, liefst 27,2 %. De belastingdruk in 2008 bedroeg 557 euro per inwoner, maar in 2010 ging de aanvullende personenbelasting wel fors de hoogte in. Kraainem is met 2253 inwoners per vierkante kilometer ook de dichtst bewoonde gemeente. Er is nog 224 hectare open ruimte (242 in 2000). Een woning is er het duurst: 311.173 euro. Het gemiddelde inkomen bedraagt 37.462 en er zijn weinig leefloners (2,1 op 1000). Een gemeente van extremen. Linkebeek scoort nergens extreem, behalve in het aantal leefloners. Met 1,1 op 1000 is dit de laagste score van de zes faciliteitengemeenten. Er wonen 4721 inwoners, dertig minder dan in 2000. Daarvan heeft 10 % een vreemde nationaliteit. De belastingdruk bedraagt 674 euro per inwoner, de bevolkingsdichtheid bedraagt 1138 inwoners per vierkante kilometer. Een doorsnee huis kost er 277.125 euro, het gemiddelde inkomen is 32.079 euro per aangifte. In Sint-Genesius-Rode verdienen de mensen het meest. Het gemiddelde inkomen per aangifte is er liefst 39.008 euro. Er wonen 18.021 mensen, nagenoeg evenveel als tien jaar geleden. 16,1 % is vreemdeling. Er wonen 791 inwoners per vierkante kilometer. Dat is relatief weinig en dat komt door het Zoniënwoud. Het aandeel open ruimte blijft hangen op 1403 hectare (1435 in 2000). Een kleine woning kost er 252.349 euro, het aantal leefloners is laag: 3,1 op 1000. In Wemmel is de belastingdruk het laagst met 586 euro per inwoner. Er wonen 14.916 mensen, net 1000 meer dan in het jaar 2000. Daarvan heeft 9,4 % een vreemde nationaliteit. Er wonen 1706 mensen op elke vierkante kilometer en er is nog 435 hectare open ruimte (458 in 2000). Een klein huis kost 260.576 euro, het gemiddelde inkomen is 32.079 euro. 3 op 1000 mensen leven van een leefloon. Wezembeek-Oppem ten slotte is na Kraainem de duurste gemeente om te wonen. Een doorsnee huisje kost er 294.355 euro. Het gemiddelde inkomen per aangifte is er 36.868 euro, de belastingdruk is 668 euro per inwoner. Er wonen 13.534 mensen, bijna honderd minder dan in 2000. Daarvan is 21,8 % vreemdeling. Het is een drukke gemeente, met 1985 inwoners per vierkante kilometer en nog 270 hectare open ruimte. Het aantal leefloners ligt op 3,9 per 1000, net meer dan het Vlaamse gemiddelde. Samengevat enkele opvallende cijfers op een rij. Drogenbos telt met 8,6 op 1000 veel mensen die het met een leefloon moeten stellen. In Kraainem kost een woning (311.173 euro) bijna het dubbele van een gemiddelde Vlaamse woning. Linkebeek heeft opvallend weinig kansarmoede en in Sint-Genesius-Rode verdient het gemiddelde gezin enorm veel. Wemmel heeft een lage belastingdruk en Wezembeek-Oppem is druk en duur. Bart Claes

uitgekamd is een uitgave van het gemeenschapscentrum de Kam en vzw ‘de Rand’. Uitgekamd komt tot stand met de steun van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap en de provincie Vlaams-Brabant. Redactie Louis Declerck, Ghislaine Duerinckx, Jan Pollaris, Marc Snoeck, Michel Spreutels, Frank Vandendael, Jan Walraet Eindredactie Olivier Constant Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel, [email protected] Hoofdredactie Geert Selleslach, 02 456 97 98, [email protected] Redactieadres GC de Kam, Beekstraat 172, 1970 Wezembeek-Oppem 02 731 43 31, [email protected], www.dekam.be Verantwoordelijke uitgever Marc Snoeck Beekstraat 172, 1970 Wezembeek-Oppem Voor info, tickets en reserveringen kan je terecht bij Anne Decuypere en Daisy Cleymans van het onthaal van maandag tot vrijdag: 9.00-12.00 uur en 13.00-17.00 uur, elke derde donderdag van de maand: 9.00 tot 12.00 uur en 13.00 tot 19.00 uur tel. 02 731 43 31, e-mail: [email protected], website: www.dekam.be rek.nr. 091-0113608-50, gelieve bij een overschrijving steeds je naam en de voorstelling te vermelden

Activiteitenkalender Wanneer

Wie / Wat

Waar

info

Januari 9 19.00 14 14.30

KWB Driekoningenfeest

GC de Kam

02 731 05 73

OKRA Jaaroverzicht 2010 op film

Rusthuis

02 784 32 96

15 18.00

Verkesmetcomité Nieuwjaarsdrink

Hernalsteenstraat

02 731 68 60

22 11.00

KSC Sprint Mosselkermis

Gemeentelijke feestzaal

02 305 89 42

25 20.00

KAV Bloemschikken

GC de Kam

02 731 48 79

25 14.30

OKRA Gezellig samenzijn

OCMW

02 784 32 96

26 20.00

Gezinsbond Bloemschikken

GC de Kam

02 731 97 80

27 20.00

Gezinsbond Bloemschikken

GC de Kam

02 731 97 80

29 20.00

KamKlub Free podium

GC de Kam

02 767 74 49

februari 5 17.00

Chiro Berkenbloesem Vosbergleute: mosselfestijn

Gemeentelijke feestzaal

0499 07 91 55

7 14.00

OKRA Pannenkoekenslag

GC de Kam

02 784 32 96

Verenigingen, groepen en organisaties die hun activiteiten voor februari 2011 bekend willen maken, kunnen voor 11 januari 2011 een beknopte omschrijving van de activiteit bezorgen aan het secretariaat van GC de Kam.

De Morgenster: spanning, humor en levenswijsheid ‘Er is leven na de dood.’ Freek de Jonge zong het jaren geleden al. Toneelgroep De Morgenster bewees het op de planken van GC de Kam. Zij brachten het toneelstuk Het Fun ... erarium van Benny Baudewyns, waarin de levenden niet weten wat er gebeurt na de dood en de doden na hun dood toch nog verder leven in hun eigen wereld. In zes voorstellingen tijdens het laatste weekend van november en het eerste weekend van december kwamen zo’n vijfhonderd toeschouwers genieten van het komische stuk. In een regie van Misjel Beyns combineerden de tien acteurs komische toestanden met spannende gebeurtenissen, veel gelach en wat levenswijsheid.