4 0 Z U I D E R Z E E P R E K T

4 0

JAAR

LANDMElEN

ZUIDERZEEPR

E KT

Rijkswotersl dire-c bUS 600 8200 AP Lelystad

4 0

JAAR

LAN

DMETEN

VOO R

•Lr

1—

r

'•C

-c

^

rjr

HET

f\r

Z U I D E R Z E E P R O J E K T

o o Ul o S|

N

f

8 20 82 PAG. 7 mmisterie van verkeer en waterstaat

;.___jgkfdBjst voor de ijsselmeerpolders

PAG 1 5 PAG 2 1

PAG

31

40 JAAR LANDMETEN VOOR HET ZUIDERZEEPROJEKT

40 jaar Landmeetkundig Werk In 1947 werd door de Directie van de Wieringermeer besloten het Landmeetkundig Werk van de inrichtingswerken in de Noordoostpolder te coordineren. Dat is het begin geweest van de afdeling Landmeetkundig Werk van de Directie Sociaal Economische Ontwikkeling van de Rijksdienst voor de Usselmeerpolders. Het Landmeetkundig Werk is zeer nauw verweven met de totale inrichtingstaak van de Rijksdienst voor de Ijsselmeerpolders. Immers de dijken moeten al voor de aanvang van de bouw in het water worden uitgezet. Direct na het droogvallen moeten sloten worden uitgezet, wegen, maar ook bossen. In een later stadium moeten bouwpercelen en bedrijfsterreinen worden uitgezet, terwijl na gereedkomen van allerlei zaken deze moeten worden ingemeten. In de gebieden die de Rijksdienst voor de Usselmeerpolders in de loop der jaren heeft ingericht zijn de landmeters veelal de eersten geweest die hun voetstappen overal hebben neergezet, meestal waren zij ook de laatste RUP-ers in de gebieden omdat ook weer over te dragen objecten goed moeten worden vastgelegd. Het werken in jonge nieuwe situaties bleek ook voor de afdeling Landmeetkundig Werk een zodanige uitdaging dat men bij het toepassen van allerhande nieuwe methoden en technieken voorop liep in NedeHand. Gaarne wil ik op deze plaats de medewerkers van de afdeling Landmeetkundig Werk gelukwensen met dit jubileum em paarbij de wens uitspreken dat de vruchter/yM deze afdeling nog vele jaren een goede basis zyljenjzijn voor vele werkzaamheden in het nieuws

Koning

EaA L Z U I D E R Z E E P R O J E K T

i .

^ ^ |

\\\\\\\W-7

-7 s

gsnucn'l

Genu*"

•

gan

yen

IJC~

•

•

ii-'

. de*'«-

tl

Van Dais

Geodesie: Wetenschap die zich bezighoud met het bepalen van de grootte en de vorm van een gedeelte van het aaraoppervlak; wanneer het door rechtstreekse terreinmetingen geschiedt, spreekt men van landmeetkunde (van Dale's Groot Woordenboek der Nederlandse Taal). Sinds het begin van het werk van de Rijksdienst voor de Ijsselmeerpolders is er behoefte geweest aan landmeetkundige ondersteuning. Was de behoefte in het begin nog gering, met de groei van het takenpakket van de dienst groeide ook de afdeling Landmeetkundig Werk. Veertig jaar landmeten voor het Zuiderzeeprojekt is veertig jaar ontwikkeling. Zeker in de laatste tien jaar is dit vooral een technische ontwikkeling geweest, die ondermeer tot een verbreding van de informatievoorziening heeft geleid. In het bijzonder voor de medewerkers betekende deze nieuwe aanpak het opdoen van nieuwe kennis. De opleidingseisen voor nieuw personeel werden dan ook bijgesteld. Steeds opnieuw is gezocht naar nieuwe aanpakken in dit altijd nieuwe werkgebied. Door samen met het Rijk, de Provincie, de Waterschappen en de Gemeenten het landmeetkundig werk in de toekomst verder uit te bouwen kan de gehele regio Flevoland de vruchten plukken van veertig jaar landmeten voor het Zuiderzeeprojekt.

ir. H.W. v.d.

Inleiding O n d e r d e titel 4 0 j a a r l a n d m e t e n voor het Zuiderz e e p r o j e k t g e v e n d e z e b r o c h u r e en de expositie de lezer e n de b e z o e k e r e e n indruk v a n de wijze, w a a r o p d e taken en w e r k z a a m h e d e n v a n de a f d e l i n g L a n d m e e t k u n d i g W e r k b i n n e n d e Rijksdienst v o o r de Ijsselmeerpolders zich in d e z e p e r i o d e v a n 4 0 jaar hebben ontwikkeld. V o o r de toenmalige Directie van de Wieringermeer was na d e T w e e d e W e r e l d o o r l o g d e belangrijkste o v e r w e g i n g o m tot d e f o r m e l e instelling v a n de afdeling L a n d m e e t k u n d i g W e r k te k o m e n , d e centralisatie v a n m e e t w e r k z a a m h e d e n .

NJ.H.

Ken

WIERINGERMEER vOaOttNTttCMCtfT*!** *dfl'UUA"«HlN ti' I • Q I .1 >-«l K N U M

w n n i n d i K 2000kg tmnwiift' 40km.1 u

Al in 1931 trok de Directie de landmeetkundige N.J.H. Goeken aan, die in samenwerking met het Kadaster Noord-Holland tot taak had de eigendomsgrenzen in de Wieringermeer vast te stellen en in te meten. Deze allereerste vorm van samenwerking stelde de Directie in staat zelf haar prioriteiten vast te stellen en in verband met de uitgifte van gronden al in een vroeg stadium over de benodigde gegevens te beschikken.

Aanleiding voor de centralisatie van meetwerkzaamheden was de noodzaak om te voorkomen dat in het kader van de inpolderingen verschillende instanties dezelfde meetwerkzaamheden zouden uitvoeren. Het voorkomen van dubbel werk en het gebruik van uniforme gegevens waren slechts enkele van de overwegingen tot centralisatie.

H ET Z U I D E R Z E E P R O J E K T

Het begin van de Wieringermeer nabij Medemblik met de bouwput von het gemaal Lely en een gedeelte van de dijk op 4 mei 1927 FotoKLMAero-Corto ^ ,

Konloor Emmeloord

Centralisatie kaarteringswerkzaamheden In de Directievergadering van zaterdag 29 maart 1947 viel het besluit tot formele instelling van de huidige afdeling Landmeetkundig Werk. Men sprak destijds van centralisatie kaarteringswerkzaamheden en de heer Goeken kreeg de leiding van de afdeling. De werkzaamheden begonnen vanuit Zwolle met nevenvestigingen in Kampen en Emmeloord bij een bezetting van zes man. De Noordoostpolder, die door de Directie tot ontwikkeling diende te worden gebracht, was het werkterrein. Al snel deed zich de noodzaak van een brede landmeetkundige ondersteuning voelen. Tot dusver had

6 S

•

^SooSr^ • „ OP Zaterdag 29 ^ a r t

19^7

Direc

10". C e n t r a l i s a t i e Itarteer

ingwertoaanheden.

deze hoofdzakelijk betrekking gehad op de uitgifte van landbouwgronden, maar nu kregen ook andere afdelingen behoefte aan deze ondersteuning. Met name de stedebouwkundige en civieltechnische werkzaamheden namen in betekenis toe. Inspelen op vragen over aard en ruimtelijke ligging van objecten en voorzieningen in het gebied, veroorzaakten een snelle groei van de werkzaamheden, die een sterk ambachtelijk karakter hadden. Het verzamelen van gegevens en het samenstellen van kaarten gebeurde hoofdzakelijk met de hand.

Kontoot

Kampen (Molensttoat,

Hoofdkontoo, Flevo le Zwolle

10. C e n t r a l i s a t i e karteeringsyjerkzaemheden. Het v o o r s t e l , om" te komen t o t c e n t r a l i s a t i e van de k a r t e e r i n g s werkzaamheden t e Zwolle, wordt goedgekeurd. Aan den heer Gocken zal de l e i d i n g van deze afdeeling worden opgedragen, terv.-ijl a l l e d e s betreffende werkzaamheden vanuit Zwolle z u l l e n worden geregeld. I n Kampen zal een k l e i n e nevenafdeeling b l i j v e n g e s t a t i o n n e e r d , t e r w i j l het voor de Cultuurtechnische a f d e e l i n g t e v e r r i c h t e n spoedeischende meetwerk, d a t , evenals dat t o t dusverre het geval was, h u i t e n het b e s t e k van de bovenbedoelde k a r t e e r i n g geschiedt, normaal voortgang z a l vinden.

II 9

1

Instrumentarium en v e r v o e r Tot het belangrijkste instrumentarium bij de buitendienst behoorden in die tijd de overbekende meetband, jalons en pennen, schetsportefeuille en hoekspiegel. Potlood, trekpen, de transversaalschaal en logarithmetafel waren bij de binnendienst de meest gebruikte attributen. Behalve dat er in die dagen nog een 48-urige werkweek gold — ook op zaterdagochtend moest er worden gewerkt — waren er vervoersproblemen. De grote afstanden in het werkgebied moesten op de fiets, in een enkel geval per motorfiets, worden overwonnen. De slechte begaanbaarheid van het terrein en het beperkte wegennet stelden zware lichamelijke eisen aan de meetploegen.

Moterialen uit vroegere lijden tenst

Samenwerking met de Dienst Zuiderzeewerken (Z.Z.W.) Overleg in de beginjaren vijftig tussen de heer v.d. Bout van de Dienst der Zuiderzeewerken en de heer Goeken van de Directie van de Weringermeer leidde tot een vorm van samenwerking tussen beide diensten. Het ging daarbij om de inpoldering van Oostelijk Flevoland. Tot het takenpakket van Z.Z.W. behoorden onder meer de aanleg van dijken, de bouw van gemalen, sluizen, bruggen en andere kunstwerken, net baggeren en graven van vaarten, tochten, sloten en de aanleg van wegen. De afdeling Landmeetkundig Werk zou de daaraan verbonden uitzetwerkzaamheden uitvoeren. Omdat bij stagnatie van deze werkzaamheden hoge kosten konden optreden, was het noodzakelijk om voortdurend flexibel en snel te reageren.

Uitzetten van dijklichamen Kort s a m e n g e v a t v e r l i e p e n d e u i t z e t w e r k z a a m h e d e n v o o r d e a a n l e g v a n d e dijken als volgt: de h o o f d p u n t e n w a r e n v o o r a f in het c o b r d i n a t e n stelsel v a n d e Rijksdriehoekmeting vastgelegd en w e r d e n met d e sextant d o o r de technisch a m b t e n a a r v a n Z.Z.W. uitgezet. D a a r t o e d i e n d e een botter d i e a a n drie ankers l a g . D e o v e r lieren l o p e n d e a n k e r k a bels maakten het mogelijk o m het schip o p d e juiste plaats te b r e n g e n . Een b a k e n m a r k e e r d e het punt en de a f d e l i n g Landmeetkundig W e r k v a n d e RIJP b e p a a l d e v a n a f d e kust d o o r middel v a n v o o r t w a a r t s e insnijding met een hoekmeetinstrument de W i l d T 3 het b a k e n in c o o r d i n a t e s Zo n o d i g kon d o o r verplaatsing v a n het b a ken een correctie plaatsvinden.

De Onze Lieve Vrouwetoren ie Amerstoon lot 1969 hei oorspronkeli|ke niipunt van het Ri|ksdnehoeksneL

Uitzetwerkzaamheden eind jaren '50

11

Een enkel zeer belangrijk hoofdpunt werd met behulp van een Snelliusmeting bepaald. In een later stadium kwam daarvoor de tellurometer- radio- afstandsmeter in gebruik. Het gebruik van een ponton, bestaande uit vier rechtopstaande, aan elkaar bevestigde tanks van ongeveer vijf meter lengte met bovenop een plankier maakte dit mogelijk. Een sleepboot bracht de met lucht gevulde tanks naar de door sextantmeting bepaalde plaats. De daarna met water volgelopen tanks kwamen op de meerbodem te staan en vormden een kunstmatig eiland van 5.x_ O p het eiland kwam het hoofdinstrument van de tellurometer te staan; de neveninstrumenten werden op drie in coordinatie bekertde punten adn dd kust opge.-

steld.

X.

/

Op die manier was het mogelijfesbi/de berdkemj driehoeken teômTej^nr-waaTv^cinicTe^teT^ der zijde bekend w a i ^ Q n T i e T t e bepalen jpunt we/dei\zo djfe stel coordirtranVecJcregen, waanJit weef een driehoekje/werd gevotmcL De coprdjriaten var zwaartepunt van dit driehoe4qegBlêital5'tGir

Enkhuizen

\

\

'Kampen

\

f Monnickendam

Hardnwa

.Naarden

Amersloort

M e e t k u n d i g e grondslag Toen de dijk rondom Oostelijk Flevoland op 13 September 1956 dicht was kwamen er op de dijk en in de polder gelijkmatig, hoofdpunten te staan. Hoofdpunten, die moesten dienen voor een meetkundige grondslag in de droogvallende polder.

Grondslag van waaruit de nodige werkzaamheden k o n d e n starten; H o o f d p u n t e n o p de dijk w a r e n k a -

daster-stenen; punten in de polder waren meetstoelen, bestaande uit een signaal en een pijler. Voor het droogvallen van de polder werden vanaf een schip o p deze plaats twee zware eiken palen van acht meter lengte zo diep ingeheid dat er ongeveer 3 V2 meter boven de meerbodem bleef uitsteken. Een van de palen kreeg een signaal van zo'n zeven meter lengte; rondom de andere paal — pijler — werd een op vier kleinere palen steunend plankier aangebracht, zodanig dat de pijler geheel vrij bleef van dit plankier. Bepaling van deze hoofdpunten in het cobrdinatenstelsel van de Rijksdriehoeksmeting gebeurde door middel van Snelliusmetingen uitgevoerd met een hoekmeetinstrument W l d T3. Daarna konden uitzettingen van knikpunten in wegen en tochten met behulp van een sextant plaatsvinden. N a controle via voorwaartse insnijding met een theodoliet bleken de resultaten goed te zijn.

Landmeetkundige instructie in 1958

Plaatsen v a n hoofdpunten Het grootste probleem vormde het terrein. In de eerste plaats was de grond nog zo slap dat deze nauwelijks kon worden belopen. En in de tweede plaats was het rietgewas drie a vier meter hoog en zo compact dat hoge standplaatsen noodzakeliji< waren. Lichte trekkers met brede rupsbanden, voorzien van verhoogde standplaatsen losten deze problemen op.

Nadat controle van de op de knikpunten geplaatste signalen had plaatsgevonden werden de assen van wegen, tochten en sloten uitgezet. Deze uitzettingen waren van een zodanige nauwkeurigheid dat de verkregen gegevens konden dienen voor het vervaardigen van de eerste topografische kaarten op een schaal van 1 : 5000. Van deze kaarten werden caiques ten behoeve van andere afdelingen gemaakt. Ook vonden de gegevens toepassing bij de vervaardiging van kavel- en zaaiplankaarten. Deze eerste topografische kaarten waren tevens een voorlopige basis voor de uitgifte van bedriiven, als ondergrond voor hoogtekaarten en voor de situering van de te ontwerpen dorpen.

Hoogtemerken '._

V o o r d e uitvoering v a n technische w e r k e n w a s het eveneens n o d i g o m in d e p o l d e r een net v a n h o o g t e merken a a n te l e g g e n . D e w a t e r p a s s i n g geschiedde allereerst o v e r d e dijk, dus r o n d o m d e polder. Hierna k w a m d e waterpassing v a n tussenverbindingen d o o r d e p o l d e r a a n d e beurt. Deze tussenverbindingen w a r e n o p hun beurt w e e r uitgangspunten v o o r meer plaatselijke waterpassingen. O o k v o o r d e uitvoering v a n cultuur-technische w e r k e n zoals o n t w a t e r i n g , egalisatie e n infiltratie is e e n verdicht net v a n h o o g t e m e r k e n onontbeerlijk.

De Aldeling landmeetkundig Werk op het kantoor te Zwolle in TOi

Een van de voormalige 9 mwlstoelen in Oostelijk Flevoland ter bepaling van de hoofdpunten

14

7

'67

77

'87


*

&

.«.

Uiftetwerkzoamheden m.b.v. sen l6on.se) rupsvoertuig

15

'4 wW

T

Groei en ontwikkeling Door het ontbreken van een goede vakgerichte dagopleiding was het van meet af aan noodzakelijk het landmeetkundig personeel intern op te leiden. Het aankweken van nauwkeurigheid, de nodige tekenen rekenvaardigheid was daarvan een belangrijk onderdeel. Het resultaat van deze veel tijd en aandacht vragende aanpak was dat er voortdurend goed opgeleid en op diverse onderdelen inzetbaar personeel beschikbaar was.

dbepalingmbveen.ellurometereindiaten'50 Nauwkeurige ofstam

Door de gestage groei van de werkzaamheden steeg het aantal medewerkers dat bij de start van de afdeling zes personen bedroeg tot 26 in het jaar 1957. De groei en ontwikkeling van de afdeling vallen ook af te leiden uit de stijging van de jaarlijkse begrotingsbedragen. Kon in 1950 nog worden volstaan met een bedrag van f. 2 . 5 0 0 , - voor materialen, in 1960 groeide dat naar ruim f 10.000,--. De forse toename van vooral de uitzetwerkzaamheden vereiste andere vervoersmogelijkheden. In 1955 werd de eerste dienstauto aangeschaft, een Citroen 2CV, waardoor de mobiliteit van de buitendienst aanzienlijk toenam. Het was de aanzet van wat zou uitgroeien tot een volledig wagenpark van dienstauto's. Naast het al eerder genoemde rupsvoertuig kwam ook een boot ter beschikking.

N a u w k e u r i g e afstandsbepaling Een belangrijke stap in de ontwikkeling van lange-afstandsmetingen was de aanschaf in 1958 van de teilurometer. Door het uitzenden en terugontvangen van radiogolven en nauwkeurige bepaling van de daartussen gelegen tijdsduur was het mogelijk afstanden van ongeveer 2 0 kilometer met een nauwkeurigheid van 5 cm te bepalen. Een voordeel was dat de moeilijkheden als gevolg van refractie van het licht (lichtbreking), ondulatie (verticale luchtbeweging), mist en onbegaanbaarheid van het terrein nagenoeg tot het verleden behoorden. Bij de bepaling van grondslagen was het nu mogelijk om zijdelengten van 1.000 - 1.200 meter rechtstreeks te meten. 17

De e e r s t e r e p r o g r a f i s c h e c a m e r a Ook op de tekenkamer deden nieuwe technieken hun intrede. Nieuwe maatvaste materialen resulteerden in nauwkeuriger kaartmateriaal. Inpassingsproblemen door werking van papiersoorten verdwenen. Om kaarten te verschalen werd een in de beginjaren vijftig aangeschafte Procota gebruikt, enige jaren later vervangen door een Pantophot. Door middel van projectie kon op een vlakke glasplaat het met de hand verschaalde beeld worden overgenomen. Het overnemen en vervolgens uittekenen was erg arbeidsintensief. Door de komst van technisch fotografische vernieuwingen en langs experimentele weg werd de Pantophot omgebouwd. Dat gebeurde o.a. door het aanbrengen van een aanzuigraam, fotolampen en een aan de voorzijde geplaatst aandrukblad. De eerste reprografische camera was een feit. O p deze wijze kon de afdeling Landmeetkundig Werk aanzienlijk vlugger maatvast verschaald kaartmateriaal leveren.

W e r k z a a m h e d e n voor d e afdelin Drinkwatervoorziening Een belangrijk moment, medebepalend voor de toename van werkzaamheden, was de beslissing van de dienst in 1957 om de drinkwatervoorziening in Flevoland in eigen beheer uit te voeren. De overeenkomst luidde dat de afdeling Landmeetkundig Werk de d a a r a a n verbonden landmeetkundige werkzaamheden zou uitvoeren. Voor de buitendienst betekende dat een continue stroom van uitzetwerkzaamheden en na het leggen van de leidingen, de inmeting daarvan.

In goede samenwerking met de afdeling Drinkwatervoorziening startte de tekenkamer midden 1960 met het vastleggen van leidingen in het cobrdinatenstelsel van de Ri|ksdriehoekmeting en de verwerking van gedetailleerde revisiegegevens. Het aldus verkregen gedegen kaartmateriaal was vooral van belang in de uitvoerende sector.

Samenwerking met het Kadaster

Iinotogra

De bestaande samenwerking met het Bureau Landmeetkundig Werk van het Kadaster te Zwolle dat toezicht op de kadastrale werkzaamheden uitoefende, leidde ook na de opheffing van dit bureau in 1959 tot een stilzwijgende verlenging van de werkzaamheden voor het Kadaster in Flevoland. Uitbouw van deze samenwerking, belangrijk om als dienst slagvaardig te kunnen handelen bij bijv. de uitgifte van gronden, deed in de jaren zestig de opvatting postvatten dat leidinggevend personeel kadastrale ervaring moest bezitten. Mede door het aantrekken van een chef de bureau van het Kadaster vond er een geleidelijke uitbouw plaats van kadastrale werkzaamheden. Werden aanvankelijk hoofdzakelijk buitendienstwerkzaamheden verricht, nu mocht ook de binnendienst metingen verwerken. Vanzelfsprekend moest het personeel voldoen aan de eisen van het Kadaster betreffende tekenen rekenvaardigheid en kadastraal inzicht.

De eerste kadastrale kaarten In 1964 begon de afdeling Landmeetkundig Werk de eerste kadastrale kaarten bij Roggebotsluis in eigen beheer te meten en te verwerken. In dat verband was het noodzakelijk dat allereerst een verdichting van de tot dan toe zeer wijdmazige grondslag tot stand kwam. Door polygonering (veelhoeksmeting) werd een stelsel van grondslagpunten bepaald, waaraan de metingen werden vastgelegd. Vervolgens kon de binnendienst de eerste kadastrale kaarten aanleggen m en de metingen daarop verwerken. Naast het tekenen van deze kaarten, voornamelijk bestemd voor de weergave van rechtsgrenzen, werden ook de daaraan verbonden administratief- juridische werkzaamheden uitgevoerd.

LL

V

19

G e m e e n t e w o r d i n g Noordoostpolder en start v a n Lelystad Op 1 juli 1962 werd de Noordoostpolder gemeente. Rechtsopvolgers als Gemeente, Rentambt en Staatsbosbeheer namen de uitvoering van vele taken over. N a de daarmee gepaard gaande overdrachtswerkzaamheden trok ook de afdeling Landmeetkundig Werk zich uit dit gebied terug. Onder de druk van het regeringsbeleid om een oplossing te bieden voor het steeds nijpender wordende ruimtegebrek in de overbevolke Randstad, diende de ontwikkeling van Lelystad met kracht ter hand te worden genomen. Voor de afdeling Landmeetkundig Werk hield deze taakstelling een explosieve groei van de werkzaamheden in. Sterker dan voorheen kwam het accent te liggen op de ontwikkeling en inrichting van stedelijke gebieden. Omstreeks 1966 begon de bouw van deze nieuwe

stad. ^vanJeeersle^wuiiingeiiluUlM.

*

Mede door het inschakelen van beleggers kwamen er grote bouwstromen op gang. Strakke planningsschema's waren een absolute voorwaarde om aan deze opzet te voldoen. Ondersteunende werkzaamheden ten behoeve van de verschillende disciplines legden een forse druk o p de afdeling.

o

HET

7

'67

77

'87

g


"-»»

Hel begin van Lelystad, gezien in oostelijke rithting

— * 22 |

1 -Hisses Jar •'

. M K W

ajL t l

» ?

L1 i . ^ yj!a-W

SSBBS: *

Berekenen en uitzetten Het doorrekenen van stedebouwkundige ma nen, asberekeningen en de hieraarj verbonden uit zetwerkzaamheden, namen grote vormen aan. Tegelijk namen ook civieltechnisch werk, kabels, leidingen en de inrichting van groengebieden sterk toe. De voortdurende behoefte aon actuele topografische gevens bij diverse afdelingen van de dienst legde eveneens een fors beslag op de capaciteit van d

deling. Mede onder invloed van werktijdverkorting als gevolg van de invoering van de vrije zaterdag, groei de net personeelsbestand in 1966 uit tot 55 medewerkers.

Verandering en verhuizing Voor alle medewerkers waren tal van belangrijke veranderingen op til. Het begon met de komst van ir. H.W. v.d. Zijpp in 1967, die belast werd met de algehele leiding van de afdeling. Het betekende tevens het afscheid van de heer N.J.H. Gbeken; onder wiens bezielende leiding de afdeling gestalte had gekregen. Mede beinvloed door de overweging om Lelystad in haar moeilijke beginfase daadwerkelijk van de grond te krijgen, werd besloten tot overplaatsing van de dienst en daarmee ook het personeel van Zwolle naar Lelystad. Voor velen, vooral ouderen, was het een reden voor vroegtijdige uittreding; voor anderen was het een diep ingrijpen in hun persoonlijke omstandigheden.

Al vanaf 1969 verhuisde er personeel naar Lelystad. De dienst betrok het huidige Smedinghuis in het jaar 1972. De werkruimte voor de binnendienst onderging een aanzienlijke verruiming. O o k een goed geoutilleerde donkere kamer, waaraan steeds meer behoefte was ontstaan, stond nu ter beschikking van de afdeling. Het voortdurende aanbod van gevarieerde reprografische werkzaamheden, noopte tot aankoop van een Klimsch-camera en een automatische ontwikkelmachine. Een investering die de capaciteit en de technische mogelijkheden belangrijk vergrootte. De verhuizing van de dienst naar Lelystad en de nog steeds toenemende werkdruk veroorzaakten een tekort aan personeel. Aanvulling gebeurde veelal door het aantrekken van jonge mensen. Opleiding en begeleiding ervan vormden een extra druk voor de afdeling.

MAGB-nAlBLACK

_

_ _ _

« u « « n d — C M J A U r POS

1379 tyMVn BruTVVj

2f

Presentatie en v o r m g e v i n g Tot de werkzaamheden die vanaf het begin plaatsvonden, behoorde ook de vervaardiging van kaartmateriaal voor lezingen en representatief gebruik, alsook grafieken en tekeningen voor bijzondere doeleinden (bijzonder tekenwerk). Door de komst van de afdeling Vooriichting namen deze werkzaamheden sterk in betekenis toe. Ondersteuning bij de produktie van folders en brochures, bedoeld om het publiek een zo goed mogelijk beeld van het gebied te geven, het verienen van assistentie bij de vervaardiging van maquettes en de inrichting van exposities en tentoonstellingen Voldoende redenen om binnen de afdeling naast de sectie Topografie, Kadaster en Nutsvoorzieningen, een sectie Kartografie in te stellen.

^y%

*r>.

Het onderbrengen van deze specialistische werkzaamheden in een zelfstandige sectie droeg er toe bij dat genoemde activiteiten die naar aard en omvang bescheiden waren, nu een professionele aanpak kregen. Het streven was om de presentatie en de vormgeving een eigentijds karakter te geven. Medewerkers van deze sectie dienden, behalve hun landmeetkundige kennis, opleidingen en vaardigheden op het gebied van vormgeving en reproduktietechnieken te b e zitten.

Toenemen v a n w e r k o p allerlei terreinen Een zwaartepunt in de beginjaren zeventig waren de overdrachtswerkzaamheden in verband met de instelling van de gemeente Dronten. Hiervoor moesten de eigendommen tijdig kadastraal worden uitgesplitst alvorens overdracht aan de gemeente Dronten bij Koninklijk Besluit kon geschieden. Afstoting van dit deel van het werkgebied betekende overigens geen verlichting van de werkzaamheden. Ondersteuning van en nauwe betrokkenheid bij het in 1971 binnen de Rijksdienst voor de Usselmeerpolders ingestelde projectbureau Almere hield nog meer dan voorheen, uitbreiding van werkzaamheden op allerlei terreinen in. De ontwikkeling en inrichting van Lelystad en de

stormachtige groei van Almere veroorzaakten een steeds grotere achterstand. Rigoureuze beperking van een aantal noodzakelijke taken gaf slechts een gedeeltelijke verlichting.

Zuidelijk Flevoland Naast de explosieve groei van de werkzaamheden, verband houdende met de opbouw van Lelystad, dienden zich ook de voorbereidende werkzaamheden voor de inpoldering van Zuidelijk Flevoland aan. Als gevolg van voortschrijdende mechanisatie in de wegen watei-bouw, namen in dit gebied de uitzettingen, hoogtemetingen en grondslagmetingen sterk toe.

Stb. 342 811

T^TSBLXilÊTJCONIN. , , . 34-ir

W E T ma. » — gemeei.ie Dronten.

"»

-

"*""'""""

~

ien:

.1

AM

mnt

X X X X X X X X X X X

Zi 15255,45 + 15817,40 + 15341,54 + 13858,52 13634.48 : + 13855,01 . + 13709,37 = + 13587,57 = + 13575,36 = ++ 13573,73 -f 12299,72

+

. _ + 34762,90 = + 35178,72 Y -= + 35821,81 + 38390,48 Y = j. 39918,30 Y • + 39933,66 Y > 41976,98 + Y ' + 45327,87 Y 45446,79 + Y + 45446,35 Y + 50112,69, Y

Y

Y

N i e u w e technologische ontwikkelingen Het werd duidelijk dat naast rationalisatie en efficiency-verbetering, automatisering van werkzaamheden onvermijdelijk was. Het inzicht om aan de toepassing van nieuwe technologische ontwikkelingen en aan een voortschrijdende automatisering ruim baan te geven, brak door. Als eerste aanzet daartoe kan de aankoop van twee infra-rood afstandsmeters worden gezien. Dat vereenvoudigde de grondslagmetingen kringnetmethode - en de metingen met richting en afstand voor de kadastrale en topografische kaarten. Met behulp van cobrdinatografen werden de gegevens na berekening met de hand gekaarteerd. Voor de hieraan verbonden rekenwerkzaamheden kwam een HP9830-tafelcomputer beschikbaar, die ook toepassing vond voor het doorrekenen van matenplannen en assen van wegen en wateriopen.

29

Zeltregistrerende apparatuur O m aan de voortdurend in aantal toenemende topografische metingen in de stedelijke gebieden van Lelystad en Almere het hoofd te bieden, kwam in 1974 de eerste zeltregistrerende Tachymeter Reg Elta 14 in gebruik. Een combinatie van een hoekmeetinstrument en afstandsmeter met registratiemogelijkheid. De ponsbandregistraties konden via een Teletypeterminal met mechanische ponsbandlezer, worden overgezet op cassettes van een HP9830 tafelcomputer.

Computer gestuurde automatische (vlakke) lekentolei

Geautomatiseerde kaartvervaardiging De verwerking met de hand van de gegevens tot kaart hield al gauw geen gelijke tred met de produktie van de zelfregistrerende apparatuur. De wens ontstond om het tekenwerk te automatiseren, waarbij ook een optimaal gebruik van het codeersysteem van de zelfregistrerende apparatuur mogelijk moest ziin. Er startte een onderzoek naar automatische tekentafelsystemen die voldeden aan de nauwkeurigheidseisen en inzetbaarheid voor het bij de afdeling gebruikte tekenmateriaal. De keuze viel op de Contraves Coragraph vlakke tekentafel met een DEC PDP 11/55 minicomputer als besturingseenheid voor de tekenprogrammatuur. Deze ontwikkeling leidde er toe dat vanwege de benodigde specifieke kennis in 1977 de sectie Automatische kaartvervaardiging werd ingesteld. De taakstelling was om de invoering van geautomatiseerde verwerkings- en tekensystemen op de afdeling Landmeetkundig Werk vorm te geven en de geautomatiseerde kaartvervaardiging te verzorgen.

Ook moest er antwoord komen op de vraag welk programmasysteem het beste aansloot op de meetmethode en gegevensverwerking van de zelfregistrerende apparatuur. Besloten werd een overeenkomst aan te gaan met de dienst Publieke Werken van de gemeente Amsterdam, voor het daar aanwezige geautomatiseerde meet- en verwerkingssyteem ten behoeve van detailmetingen bij het SARA- rekensysteem in Amsterdam. Kenmerken van het systeem zijn de flexibiliteit van de metinguitvoering, uitgebreide codeermogelijkheden en berekening van de grondslag en detailpunten via vereffening. De op ponsband vastgelegde gegevens konden nu op de PDP 11/55 worden ingelezen en overgezet op magneetband voor transmissie naar het SARA- rekencentrum. Aldaar vond berekening plaats, waarna de gegevens terug kwamen naar de PDP 11/55-minicomputer voor verdere verwerking. Het digitale produktieproces van grootschalige kaartvervaardiging leverde tijdwinst en produktieverhoging op. Om te leren met de nieuwe apparatui om te gaan, volgden medewerkers opleidingen en trainingen.

17

'67

'77

'87

5


•?1™*-

Mfe

1 •

DeVAX750-(omputer

33

Digitaal kaartbeheer Teneinde de hoeveelheid binnenkomend werk aan te kunnen, werd omstreeks 1981 het computersysteem uitgebreid met opslagcapaciteit en terminals. De zelfregistrerende Tachymeters met gegevensopslag op ponsband maakten plaats voor meer compacte zelfregistrerende Tachymeters met als data- opslagmedium een halfgeleide geheugen. Dat bood meer mogelijkheden en verkleinde de kans op storingen. Het ontbreken van directe visuele controle o p de digitale gegevens en goede wijzigingstechnieken had een opeenstapeling van proeftekenwerk tot gevolg. Ook was het onmogelijk om in de produktie storingen aan tekentafel en computersysteem op te vangen. Dat rechtvaardigde de aankoop van een snelle verificatieplotter. Het werd steeds duidelijker dat alleen digitale kaartvervaardiging en digitaal kaartbeheer — de kaart 1 : 1 in de computer - de geschetste problemen konden oplossen. Verificatie van nieuwe metingen op een beeldscherm, het gemakkelijk opsporen en wijzigen van gemaakte fouten en het op elkaar aansluiten van bestaande en nieuwe situaties, leverden een grote efficiencyverbetering op.

Interactief grafisch systeem

Bij de conventionele manier van kaartvervaardiging was afstemming op deze wensen vrijwel onmogelijk. Er vond classificatie plaats van gegevens met betrekking tot topografie, kadaster, leidingen, matenplannen en kartografie en meetmethoden werden aan de nieuwe werkwijze aangepast. Ook startte de opbouw van digitale grootschalige kaartenbestanden in Flevoland.

Vervaardiging en produktie van kaarten In 1978 bedroeg het aantal op het Contraves tekensysteem vervaardigde tekeningen 1.200; om in 1982 op te lopen tot ruim 3.200 stuks, waarbij de bezetting van het systeem opliep tot meer dan 8 uur per dag. O m het steeds groeiende aantal tekeningen de baas te blijven, kwam in 1983 de snelle verificatieplotter Calcomp 965 in gebruik. Van lieverlee werden op deze machine nagenoeg alle proeftekeningen op papier en definitieve tekeningen op polyesterfilm geproduceerd. Een tweede interactief grafisch werkstation werd ingezet bii de opbouw van het grafisch bestand. Teneinde net interactieve systeem aan te passen aan de eigen landmeetkundige wensen, volgden medewerkers van de sectie Automatisering een specifieke programmeercursus. Medewerkers van de subafdeling Kartografie/Kadaster werden successievelijk via praktijkcursussen ingewerkt.

Sinds januari 1982 heeft de afdeling Landmeetkundig Werk de beschikking over een interactief grafisch systeem voor digitaal kaartbeheer, het Gradis 2000 systeem. Naast visuele controle op meetgegevens biedt dit systeem uitgebreide constructiemogelijkheden en in- en uitvoerfaciliteiten voor meetgegevens, plot en administratie gegevens. O o k combinatie en selectiemogelijkheden van grafische gegevens en koppelingsfaciliteiten naar administratieve bestanden behoren tot de mogelijkheden. Het systeem stelt de gebruiker in staat een kaart te vervaardigen overeenkomstig de wensen van de gebruiker.

Gegevensinvoer

Oe snelle verificatieplotter Calcomp 965

In de laatste tien jaar hebben ingrijpende veranderingen in het proces van kaartvervaardiging hun intrede gedaan. Naast het beschikbaar stellen van financiele middelen bepalen opleiding of kennis van medewerkers, vernieuwing of uitbreiding van uitrusting en aanpassing van middelen de invoering van technologie. De automatiseringsinspanning betekende dan ook voor alle betrokken personeelsleden een voortdurende bereidheid tot aanpassing. Het enthousiasme en de motivatie van deze medewerkers hebben in belangrijke mate het resultaat van de inspanningen bepaald.

In 1981 begon het aantrekken van personeel met de vereiste opleiding. Ondanks de toewijzing van 9 nieuwe formatieplaatsen, moeten om aan de toenemende werkdruk het hoofd te bieden, zo'n 17 kartografen en 6 meetploegen van verschillende bureaus worden ingehuurd. Naast het inhuren van dit personeel, werden ook omvangrijke werken, zoals topografische metingen, alsmede hoogtemetingen en digitaliseeropdrachten aan deze bureaus uitbesteed. De begeleiding van ingehuurde medewerkers, het voorbereiden en controleren van uitbesteed werk, nam van de leidinggevende medewerkers veel tijd in beslag.

Uitbreiding en opleiding v a n personeel Ook in het werkge bied van de afdeling Landmeetkundig Werk deden zi op der tijd veranderingen voor. Door de instelling jemeente Lelystad op nuari 1980 en de n voorafgaande overdrachtswerkza '., alsmede de te verwochten overdrachten i d met de instelling van de gemeenten Aimer, volde. bleek het noodzakelijk om behalve ee| jnde automatisering door te voeren, h irs uit te breiden. Door de toegeno ait van de meetwerkzaamheden en v. vaardiging was een opleidingsniveau S-landmeten noodzakelijk.

ONTEK

4

cooperatieve vereniging •ngenieursbureau van steenis b.a.

Geautomatiseerd vastgoedinformatiesysteem Met de op 1 januari 1984 ingestelde gemeenten Almere en Zeewolde werden bestuursovereenkomsten gesloten, waarbij o.a. de afdeling Landmeetkundig Werk van de Rijksdienst voor de Usselmeerpolders tot in de negentiger jaren taken in het Almere- en Zeewoldegebied voor de beide gemeenten blijft uitvoeren. De Landmeetkundige Afdeling van de gemeente Almere maakt dan ook gebruik van computerfaciliteiten en grafische bestanden. In een geautomatiseerd kadastraal vastgoedinformatiesysteem, aanvankelijk opgezet in verband met de gemeentewording van Almere en Zeewolde, kwamen in 1985 alle leggergegevens van geheel Flevoland terecht.

Koar^rvaardiging d m . ¥ . een interactief graf,Sch w e r k ^ Z

36

Het effect daarvan was dat controle op alle staatseigendommen in de polders mogelijk werd en dat er een basis was voor de koppeling van administratieve gegevens en grafische informatie. Vanaf 1986 vindt er een maandelijkse actualisatie plaats. De aanschaf van meerdere terminals en grafische werkstations noodzaakte tot uitbreiding van de computercapaciteit met een superminicomputer, een VAX 750. In 1985 vervingen een tweede VAX 750 computer en twee Gradis werkstations met kleurmonitoren de PDP 11/55 computer.

Digitoliseren van een kaort

D e belangstelling v o o r het geautomatiseerde vastgoedinformatiesysteem leidde in 1 9 8 6 tot p l a a t -

sing van terminals bij de vier gemeenten in Oostelijk en Zuidelijk Flevoland. Koppeling van eigendomsgegevens en gebruikersgegevens enerzijds en de selectie en koppelingsmogelijkheden van deze gegevens met grafische gegevens anderzijds zijn sterk in ontwikkeling en interessant voor Gemeenten, Waterschappen, Provincie en andere instanties. In dit nieuwe gebied met voor Nederiandse begrippen, zeer moderne verwerkings- en biihoudingsmethoden is de basis gelegd voor een volledig geautomatiseerd beheer in de toekomst.

'

37 1

Kleinschalige basiskaarten

Toenemende kaartproduktie

Een (kartografische) mijlpaal is de ontwikkeling en vervaardiging van twee kleinschalige basiskaarten resp. op schaal 1:10.000 van het gebied van de Provincie Flevoland en het Lauwersmeergebied en verder o p schaal 1:100.000 van het gehele Usselmeeren Waddengebied. Actualisering van dit kaartmateriaal vindt periodiek plaats. Hieruit worden allerlei kartografische produkties van schaal 1:10.000 tot 1:500.000 vervaardigd, waarna een topografische en/of thematische afwerking volgt. Het materiaal wordt vooral toegepast voor o.m. planologische doeleinden, zoals streekplannen en publieksgerichte kaarten.

De produktie van kaarten neemt nog steeds sterk toe. Basiskaarten bijv. voor diverse gebruikers, plotwerk voor de Directie Stedebouw en Openbare Werken, zoals constructies, bouwtekeningen en bestekken. In het jaar 1983 bedroeg de produktie van het Contraves tekensysteem en de verificatieplotter samen 3.700 tekeningen. In 1985 was dit aantal al opgelopen tot ruim 6.000.

,..^,n-in,ea1reta.iem.b,.eenste,eOTcoo1

Digitaal k a a r t e n b e s t a n d Om doublures te voorkomen zijn samenwerkingsvormen wenselijk. In de loop van een aantal jaren kwam van geheel Flevoland en dan met name het landelijk gebied een d i g i t a a l kaartenbestand tot stand. Van de stedelijke gebieden van de gemeenten Dronten, Lelystad, Almere en Zeewolde zijn dergelijke bestanden in ontwikkeling. Dit grootschalige basisbestand wordt vanzelfsprekend bijgehouden ten behoeve van beheerssituaties. .Behalve de eigen dienst maken ook gemeenten en nutsbedrijven er gebruik van. In de nabije toekomst ' zullen deze gegevens zeker ook in digitale vorm worden afgenomen, danwel geraadpleegd via kabelverbindingen

Digitale leidingenregistratie Los van het volledig inmeten en vervaardigen van de beheerskaart van het drinkwaterleidingnet in Oostelijk en Zuidelijk Flevoland, worden de leidingen van alle • nutsbedrijven in Lelystad, Almere en Zeewolde in een leidingenbeheerregistratie vastgelegd. Dat gebeurt Vrijwel geheel in digitale vorm. Het is vrij eenvoudig om hieraan ook administratieve gegevens te koppelen>

^

3J

So WW

O O ffi -J

8

o

CO

HffiCO ffi COM O CO O ffiCO Hffiffi M < 0

B IS

o w ffi

EH

CO

H

CO

ffi g
OOffi

COCO-J

MffiW CuOQ
•J

o

OCuffi

v-„.

55 ffi

o w

ffi

o w w ffi H

w 9. ffi wl w o o MPC ffi

'""m,

De afdeling Landmeetkundig Werk als stageplaats

+

Gezien het grote scala aan hooggekwalificeerde werkzaamheden is de afdeling Landmeetkundig Werk een gewilde stageplaats voor praktikanten en stagiaires van MTS, HTS en Universiteit. Talloze jonge mensen ontvingen en ontvangen de zorg en aandacht voor een zo goed mogelijke praktijkperiode. De afdeling verleende medewerking aan de totstandkoming van een jeugdwerkplan Markerwaard. Een initiatief dat, ingeval van een eventuele aanleg van de Markerwaard, perspectief biedt aan jonge mensen.

/^

M > • ffiO*W<W COffiOW o p«WHwwpt:§ • M ZHg<;ffigoScOW52ffiO wWcôEte: • pqhwsz:

>25JffiC0OMQg3zHM OWOWH • >< PCM»H>E£|ffi20L, •-D^C^fc-ffiCO • JWWWtS • 1 M ^) w < o w J g W • ffi PuffiCQc^^Ss • W WffiQ

< • §ffij5t^3wwcoffi<3 D C H 5 U S • OH«COCO
co«a:zqM|-icr:tiqghHCQffiH

E H H W ^ K ^ W W J COWCO 0

diffi • a; sC3E

Q < U O

2WWSWWOOW <*JQ COHffiWCOHOu • HffiE-feffi , H
Sffi p<EH
H^
M»-D S i o

OMWH>WffiffiOC0JC0< MffiHCOWHOCJ • S O P S ffi fe>i-teOC0HW>
9

< S 3 a

C0HWS5<sJOOQ

M • wwaoco

w
UPCOfxWCQOWHSPHO ZgcOMffiCOOCOQffi W O MjMWC0
Toekomst Uit het voorgaande is duidelijk geworden dot de af-

0°e"gemaakte afspraken met de f ^ ^ Z " Zeewolde bieden de afdeling zelcer nog werk tot

blijven.

6

°

COlOfON Somenslelling, produktie, grafisch ontwerp, Icartografie, lithografi* Ministerie van Verkeer en Waterstaat Rijksdienst voor de Usselmeerpolders Aldeling Landmeetkundig Werk fotografie Dirk Huizinga/RIJP Jaap Potuyt/RIJP Gemeente Wieringermeer Zetwerk en meerkleuren litho's RCO/van Setten Repromasters Amsterdam Drukwerk Casparie Almere B.V. Oplage 1500 ex. Veuchijning juni 1987 Informatie Rijksdienst voor de Usselmeerpolders Afdeling Landmeetkundig Werk (03200) 9 27 47/9 25 72/9 25 73

tew^

29039

snoo~iviv>i

COIOFON Samenstelling, produktie, grafisch ontwerp, karlografie, lithografie Ministerie van Verkeer en Waterstaat Rijksdienst voor de Usselmeerpolders Aldeling Landmeetkundig Werk fotografie Dirk Huizingo/RIJP Jaop Potuvt/RIJP Gemeente Wieringermeer Zetwerk RCO/von Setten Repromasters Amsterdam Drukwerlc Cosparie Almere B.V. Oplage 1500 ex. Verschijning juni 1987 Informatie Rijksdienst voor de Usselmeerpolders Afdeling Londmeetkundig Werk 9 27 47/9 25 72/9 25 73

De afdeling Landmeetkundig Werk is een onderdeel van de Rijksdienstvoorde Usselmeerpolders (RIJP). Een van de taken van de RIJP is de drooggevallen Usselmeerpolders te ontginnen en tot ontwikkeling te brengen. Deze taak bestrijkt onder meer het brede terrein van de cultuurtechniek, de civiele en bouwkundige techniek en de planologie. In de loop van de jaren ontstaat een landschap met boerderijen, bossen, dorpen en steden, waar de bewoners kunnen wonen, werken en recreeren. De afdeling Landmeetkundig Werk heeft tot taak de hiervoor geschetste ontwikkeling te ondersteunen. Alle gegevens over aard en ligging van aanwezige en te realiseren objecten en voorzieningen, binnen de werkgebieden, worden door de afdeling berekend,

gemeten, in kaart gebracht en opgeslagen.

Deze katalogus geeft, naast een organisatieschema, een overzicht en bijbehorende informatie met een aantal voorbeelden van de belangrijkste produkten van de afdeling Landmeetkundig Werk. De werkzaamheden zijn gerangschikt naar onderafdeling en sectie. De in de inhoud genoemde produkten zijn zowel in getekende als in gedrukte vorm te verkrijgen. De gegeven informatie, welke u hierbij wordt aangeboden, is slechts een beknopte weergave. Voor meer informatie kunt u zich richten tot de afdeling Landmeetkundig Werk.

Ass. hoofd kartogralie/ kadaster Rayonchef

Hoofd autom. kaartverv.

Plv. rayonchef

Syst.analisty pro* PtogrJ operateur

Sectiechef kadaster

Sectiechef topografie

Sectiechef kartogralie

l e Kartograaf/ reprograaf 1e Kartograat

Meetassislent

Organisotieschemo van de afdeling Londmeetkundig Werk

Kartograaf

Sectiechef nuts voorzieningen

KATALOGUS

De in deze katalogus opgenomen kaarttypen bedekken geheel of gedeeltelijk het gebied van de provincie Flevoland, het Lauwersmeergebied en voor wat betreft de kleinschalige kaarten tevens het gehele Ijsselmeergebied en het Nederlands Waddengebied.

INHOUD

4 5 6 7 8 9 10 11

LANDMETEN Kadaster Metingen Grootschalige basiskaart Flevola (GBKF)' Hoogtemetingen Lengteprofielen en dwarsprofielen Metingen voor de meetkundige grondslag Metingen topografie voor beheerkaarten Meten van kabels en leidingen Uitzetwerkzaamheden; Bijzondere metingen

13 14 15 16

KADASTER Kadastraal plan Kringnet Matenplan Uitgiftetekening

17 18 19 20

TOPOGRAFIE Grootschalige basiskaart Flevoland (GBKF) Topografische kaart stedelijk gebied Topografische kaart landelijk gebied Overdrachtstekening

24

NUTSVOORZIENINGEN Overzichtskaart brandkranen enafsluiters Leidingenregistratiekaart Beheerkaart waterleiding; stedelijk gebied Beheerkaart waterleiding; landelijk gebied Drainagekaart Lauwersmeergebied

25 26 27 28 29

AUTOMATISCHE KAARTVERVAARDIGING Systeembeheer Digitaal Kaartbeheersysteem Systeem-analyse en Systeem-ontwerp Applicatieprogrammering Kaartplotsysteem

30 31 32 33

KARTOGRAFIE Kleinschalige basiskaarten {1) Kleinschalige basiskaarten(2) Topo-thematische kartografie Presentatie en vormgeving

34 35 36

Fotografische kaartvervaardiging Kaartlithografie Luchtfotografie

21 22 23

.

LANDMETEN

Kadaster

LANDMETEN Ten behoeve van het Bijzonder Domeinbeheer wordt in nauwe samenwerking met het Kadaster thans van Zuidelijk Flevoland en voorheen Oostelijk Flevoland de volledige kadastrale inmeting van eigendomsgrenzen en overdrachtsgrenzen verricht. Naast het inmeten van deze rechtsgrenzen worden ook alle opstallen ingemeten. Veelal vinden deze inmetingen voor de verkoop plaats, zodoende ziin in de onderhandelingsfase exacte gegevens bekend met name ten aanzien van de oppervlakte waardoor misverstanden kunnen worden voorkomen.

Metingen voor de Grootschalige Basiskaart Flevoland (GBKF)

LANDMETEN Deze basiskaart dient als ondergrond voor het intekenen van eigendomsgegevens, rioleringen, kabels en eidingen, beheer en inrichtingsaktiviteiten. Hiertoe worden onder andere gemetenT — kanten van wegverhardingen — waterwegen - sloten - dammen — onder- en bovenkant dijken - bruggen — aanduidingen van aaneengesloten hoge begroei'ng - heggen De cultuur van de opgemeten vlakken wordt aangeduid.

A F D L A N W E R

E D K

L M

1 N G E E T K U

N

D

1 G Hoogtemetingen

LANDMETEN Precisiehoogtemetingen om peilmerken in hoogte ten opzichte van het Normaal Amsterdams Peil (N.A.P.) te berekenen. Dit zijn de zogenaamde "Doorgaande waterpassingen". Terreinhoogtemetingen voor het berekenen van grondverzet en inhoudsbepalingen van onder andere zanddepots. Asfalthoogtemetingen om na te gaan hoeveel de asfaltverharding opgehoogd moet worden om de ideale (berekende) ruimtelijke vorm te krijgen. Tevens dienen dergelijke metingen om het uitgevoerde bestek te controleren.

A F D L A N W E R

E D K

L M

1 N G E E T K U

N

D

G

_J

Lengteprofielen en dwarsprofielen

LANDMETEN Voor het ontwerpen van wegen is het van groot belang om het trace voor de aanleg te kennen. Uit de vergelijking van de huidige terreinvorm met de te realiseren toekomstige vorm, wordt de benodigde weg-kruinhoogte en het grondverzet bepaald. Voorheen werd gemeten met waterpastoestel, -baak en

-boek. Tegenwoordig met een zelfregistrerende electro-optische tachymeter en met een reflector. De data ( = gegevens) worden opgeslagen in halfgeleidergeheugens. Het uittekenen van de profielen, met hoogtebijschrijving, wordt uitgevoerd op een computergestuurde automatische tekentafel.

Metingen voor de meetkundige grondslag

LANDMETEN

De meetkundige grondslag is de basis voor alle plaatsbepalende metingen. Zij bestaan uit punten, in het terrein voorgesteld door stangen op kerktorens, bronzen bouten in muren, ijzeren of plastic buizen, of ook wel betonnen KAD-stenen. De afdeling Rijksdriehoeksmeting van de Hoofddirectie van het Kadaster en de Openbare Registers heeft als taak om, over heel NedeHand, een grondslagnet in stand te houden. De afdeling Landmeetkundig Werk van de Rijksdienst voorde Usselmeerpolders verdicht het landelijk net. Via kringnetmetingen worden punten bepaald die een onderlinge afstand hebben van ca. 500 m. in het landelijk gebied van Flevoland. In stedelijkgebied is het nodig om zelfs verderte verdichten tot een onderling puntsafstand van ca. 100 m. In de RUP-bestanden zijn ca. 7 5 0 0 vaste punten voorhanden. Van deze punten zijn de cobrdinaten tot op centimeters bepaald.

A F D L A N W E R

E D

L M

1 N G E E T K

K

U N D

G

_J

Metingen Topografie voor B e h e e r k a a r t e n

LANDMETEN

Voor het rationeel beheren van woonwijken, wegen en waterlopen, is het noodzakelijk te weten wat er zoal onder het beheer valt. De beheerder wenst te beschikken over kaartmateriaal, aantallen van objecten en oppervlakten van culturen zoals bijvoorbeeld gazons. Gemeten wordt straatmeubilair (lantaarnpalen, verkeersborden, etc.) en vlakken met hun desbetreffende cultuur (asfalt, tegels, klinkers, gras, etc.).

A F D L A N W E R

E L 1 N G D M E E T K U K

N

D

1 G

_J

Meten v a n kabels en leidingen

LANDMETEN Naast het volledig inmeten en vervaardigen van de beheerkaart van het drinkwaterleidingennet in Flevoland, worden kabels en leidingen van alle nutsbedrijven in Lelystad, Almere en Zeewolde ten behoeve van beheer en onderhoud vastgelegd. Gemeten worden: — rioleringen — waterleidingen — gasleidingen — electriciteitsleidingen Bij het inmeten wordt direct een code meegegeven om materiaal, diameter en functie van de leiding te registreren.

Bijzondere metingen Uitzetwerkzaamheden

LANDMETEN

Deformatiemetingen aan gebouwen, kunstwerken en aan opgegegraven scheepswrakken. Heruitzetten van de vroegere bebouwing op het voormalig eiland Schokland in de Noordoostpolder (cultuurhistorisch). Het inmeten van de vindplaatsen van scheepswrakken in Flevoland. Inhoudsbepalingen van reinwaterkelders ten behoeve van de Flevolandse Drinkwater Maatschappij. Uitzetten van het Observatorium Robert Morris, met vooraf het berekenen van tijdstip en richting van de opkomende zon op verschillende data. Uitzetten en controleren van aspunten ten behoeve van de infrastructuur. Voor bouwkundige werken worden rooilijnen uitgezet. Er zijn ca. 6 4 0 0 aspunten in cobrdinaten bekend voor het berekenen en uitvoeren van bouwkundige- en civieltechnische werken.

A F D E L I N G L A N D M E E T K U N D I G W E R '

KARTOGRAFIE KADASTER

, ,

A F D L A N W E R

E L D M

1 N G E E T K U

N

D

K


G

_J

S E C T I K A D A S

E T E R

Kadastraal plan Schaal: 1:1000 stedelijk gebied, 1: 5 0 0 0 landelijk gebied

Het weergeven van zichtbare en/of onzichtbare rechtsgrenzen in het terrein, waarbij naast de bijbehorende perceelaanduiding ook de bebouwing wordt afgebeeld.

I

S E C T I K A D A S Kringnet

E R


Cobrdinatenstelsels zijn onontbeeriijk bij de vervaardiging van kaarten. Het Nederiandse cobrdinatensysteem staat bekend als het stelsel van de Rijksdriehoekmeting. Met behulp van driehoeksmetingen en wiskundige berekeningsmethoden, worden in het stelsel vaste terreinpunten bepaald. Met behulp van deze punten kunnen terreinsituatie's worden opgemeten. Er zijn verschillende vaste punten zoals plastic buis, ijzeren stiff in een kunstwerk, kad.steen en torenspits.

Situotie wordt sdietsmatig zonder school weergegeven

IYW

A F D L A N W E R

E L D M K

1 N G E E T K U

N

D


G

Jj

S E C T I K A D A S

E T E R

Matenplan Schaal: 1 : 500,1 :1000,1 : 2 0 0 0

a. Het doorrekenen en controleren van plannen ten behoeve van bouwkundige- en civieltechnische aktiviteiten. b. Het berekenen van de benodigde uitzetgegevens voordeonderafdeling Landmeten. Deze uitzetgegevens kunnen dan in het terrein zichtbaar gemaakt worden.

S E C T I E K A D A S T E R Uitgiftetekening Schaal: 1 : 5 0 0 en 1:1000


Verklaring: 39 = bouwnummer 39 van een bepaald projekt koopwoningen. P = porkeren op eigen erf.

Het o p tekening w e e r g e v e n v a n d e b e g r e n z i n g van percelen ten b e h o e v e v a n d e uitgifte in pacht, erfpacht o f v e r k o o p a a n rechtsopvolgers (overheid-particulier).

V^\ YS-A \s^\ \s^\ \x^\ \^<\ \^^

Hi I \ •*/-Vji>*

\

ft AV'-'.JI

JJY •Ii

It4rii

„

A F D L A N W E R

E D K

L M

1 N G E E T K U

N

D


1 G

SECT I E T O P O G RAF I E Grootschalige basiskaart Flevoland (GBKF) Schaal 1:1000 stedelijk gebied 1: 2000 landelijk gebied Doel is het weergeven van de stedelijke en landelijke topografie.

De GBKF is een basiskaart. Het betekent dat alle gebruikers van een GBKF beschikken over dezelfde topografische basisinformatie. Hieraan kunnen de gebruikers hun eigen informatie toevoegen. De GBKF is een digitale kaart, wat inhoudt dat alle topografische gegevens en aanvullende informatie via een computersysteem op magneetschijf is opgeslagen. Een belangrijk voordeel van digitale gegevensopslag is dat beter kan worden ingespeeld op de wensen die betrekking hebben op de vormgeving, schaal en inhoud.

S E C T I E T O P O G RAF I E Topografische kaart stedelijk gebied


Schaal: 1:1000

Stadsplan v a n het stedelijk g e b i e d met een samengesteld k a a r t b e e l d o p basis v a n gewenste t o p o g r a f i s c h e selectie. 1. partintlier terrein ea bebouwing.

m -51

L

^

VVY

2. particulier terrein, bebouwing en straten. 3. particulier terrein, bebouwing, straten en openbaar groen. 4. idem, met straatmeubilair, zoals lantaarnpalen, bomen e.d. Dit geeft don de komplete topografisch inhoud.

€• • \ A F D L A N W E R

E L D M K

1 N G E E T K

U

D

N

.miiii^B*.

w


'

G

J

C T I E T O P O G RAF I E Topografische kaart landelijk gebied

*

Schaal: m / 1 : 2 0 0 0 landelijk gebied,!: 1000 voor details/teartdelen

/

»

Het weergeven van de topografie naar de inhoudswensen van de gebruiker op basis van selectie van topografische onderdelen al dan niet aoingevuld

*

A F D L A N W E R

E L D M K

1 N G E E T K U

N

D


1 G

_J

S E C T I E T O P O G R A F I E Overdrachtstekening Schaal: 1 :1000

Het weergeven van overte dragen gebieden in beheer en onderhoud aan rechtsopvolgers zoals gemeenten en waterschappen.

A F D L A N W E R

E L D M K

1 N G E E T K U

N

D


1 G

Jj

S E C T I E N U T S V O O R Z I

E N I N G E N

Overzichtskaart; B r a n d k r a n e n en afsluiters. Schaal: 1: 4 0 0 0 stedelijk gebied, 1: 2 5 0 0 0 landelijk gebied Gebied: Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente

Almere inclusief landelijk gebied Zeewolde inclusief landelijk gebied Lelystad inclusief landelijk gebied Dronten inclusief landelijk gebied.

Belangrijkste gebruikers zijn opzichters van de Flevolandse Drinkwater Maatschappij en de brandweer. Deze kaarten, zonder het thema waterleiding, worden ook geleverd aan de overige nutsbedrijven.

1 N G E T K U N D 1 G LU

A F D E L L A N D M W E R K


_J

S E C T I E N U T S V O O R Z I E N I N G E N Leidingenregistratiekaart Schaal: 1:500 stedelijk gebied,1:1000 landelijk gebied Gebied: Gemeente Almere, Zeewolde en Lelystad

A F L A W E

D N R

E D K

L M

1 E

N G E T

K U

N

D

1 G

_J

\s A n m r n A n r \s A r \ A n e n K A R T O G R A F : K A D A S T

S E C T I E N U T S V O O R Z I E N I N G E N Beheerkaart Schaal: 1:500 Waterleiding stedelijk gebied 1:1000 Waterleiding landelijk gebied Gebied: Gemeente Lelystad, Almere, Dronten, Zeewolde

De kaarten geven de juiste ligging plus de benodigde technische gegevens van het waterieidingnet in het stedelijk- en landelijk gebied weer. Daarwaar nodig worden de kaarten voorzien van details.

beton plaat

buis Pvc 25 instorten zachte rubberplaat min. 5mm dik maten in cm M O lasnummer van het tileen

'GPA 500-100

A F D L A N W E R

E D K

L M

1 N G E E T

K

U

N

D

1 G

_J

S E C T I E N U T S V O O R Z I E N I N G E N D r a i n a g e k a a r t Lauwersmeergebied


Als basis dient de beheerkaart 1: 2000 welke wordt voorzien van alle drainageputten. Hierbij wordt tevens de hoofddrain met de uitstroom naar de sloot weergegeven.

S E C T I E A U T O M A T I S C H E K A A R T V E R V A A R D I


G I N G

Systeembeheer

Toewijzing van randapparatuur en vastlegging van toegekende gebruiksmogelijkheden. Bekijken van de gebruikersbelasting op het computersysteem als middel om ongewenste situaties te signaleren en indien mogelijk te verbeteren. Beveiliging van gegevens en programmatuur tegen calamiteiten. Doorberekening van gemaakte kosten voor computergebruik.

VAX/VMS Monitor Utility TOP CPU TIME PROCESSES 12-FEB-1987 15:55:59 0

25

50

75

100 • -+

[110,100]

JOB3884

33

************

[200,200]

PLOTTER

30 ************

[001,003]

DRA0BACP

11 ****

[110,100]

TTB3:

10 ****

[070,001]

KABOEK

4

* I

[001,004]

SYSTEM

[200,002]

TTB9 :

1

2

I

1 I

[130,100]

1

TTC13:

+ - - - - + - - - - + - - - - + - - - - - +

System Memory Resources on 13-FEB-1987 09:51:04.46 Physical Memory Usage (pages): Main Memory (3.00Mb)

Total 6144

Free 2889

Overzichl gebruikersbelasting

.

In Use 3120

Modified 135

S E C T I E A U T O M A T I S C H E K A A R T V ER V A A R D I G I N G


Digitaal kaartbeheersysteem

Het koppelen van grafische gegevens aan administratieve gegevens; automatisch tekenen (plotten) op elke gewenste schaal en weergave van het volledige kaartbeeld of selecties daaruit. Lijnen, punten vlaksymbolen hebben in het digitaal kaartenbestand een of meerdere groepskenmerken. Met behulp van een selectie-tabel kan een gebruiker zijn gegevens groeperen en zijn selecties samensfellen.

********************************************************

BESTANDSNAAM: TOPOGRAFIE

KAARTTYPE: 10

SCHAAL 1:2000

********************************************************

KEY

HOOFDGROEP

OBJECTGROEP

OBJECT

TEKENINFO

1000 GRONDEN 1002 1003 1010

VLAKKEN

GRAS BOSVAK VOLKSTUIN AGRARISCH GEBRUIK

1030 1031

LIJNOBJECTEN B0MENRIJ HAAG/HEG

Y4 Y26

1050 1051

PUNTOBJECTEN BOOM BOOM IN GEM. BEHEER

S24 S24

1090 1091 1092

BESCHRIFTING BENAMING HOEDANIGHEID SIGNATUREN GRONDEN

IT 2 IT 2 S DIV

1100 BEBOUWING 1110 1111 1112

VLAKKEN

BflDDENSTAND

Y2 Y2 Y2 Y2

1130 1131

LIJNOBJECTEM fl

I' BBlSSENSCHEIDING

Y4 Yl

1190 1191

BESCHRI|BM«

kwERING^.,^^^

Yl Yl Yl Yl

WONING/BERGING/GARAGE GE^îAGRARISCH A WDUSTRIEEL m

-

Deel von een selectie-tabel

26

ATTRIBUTEN ARE ARE ARE ARE

PLB AWL [L ' '^m^mmmWmmtm\

PLI

; •

^y^ff,--:^^^

*

S E C T I E . A U T O M A T I S C H E K A A R T V E R V A A R D I G I N G KAR

DGRAF

KADAST

Systeem-analyseensysteem-ontwerp

Onderzoek verrichten voor het ontwikkelen en realiseren van een geautomatiseerd gebruikerssysteem. Voorbereiden van net technisch ontwerp door het vastleggen van een systeem in gestructureerde programma's door middel van schema's.

Programma-structuur diagram van de Zoek-routine van het Vastgoed Informatie Systeem

+

+ Sleutelnr • Laatst gebruikte sleutelnr en Sleutel = Laatst gebruikte sleutel

Status = niet gevonden

Status • niet gevonden

Einde routine zoek

Sdiemo programmo-structuur

.

A F D L A N W E R

E D K

L M

1 N G E E T K U

N

D

1 G

_J


S E C T I E A U T O M A T I S C H E K A A R T V E R V A A R D I G

I N G

Applicatieprogrammering

Technisch ontwerpen, coderen, testen, invoeren en documenteren van een programma voor een bepaalde toepassing via schematisch vastleggen van een gestructureerd programma in een pseudo-code en een programma-structuur-diagram; het compileren (vertalen) van een hoqere programmeer-taal, in dit geval Fortran-code; het maken van handleidingen voor de gebruiker, systeem-analisten programmeuroverde inhoud en werking van de programma's.

PR0GRAMMA-TAAK1 /LVW 00011

Page 12-7

PROGRAMMAHANDLEIDING

11 Feb 85

12.7.2.11

Berekening 10 = IE AS INVOEREN -

Het programma vraagt : AANTAL ASELEMENTEN (IE AS MAX 49 1E+2E AS MAX 48): Voor elk element worden de gegevens gevraagd. (Zie invoer aselement.) Na het invoeren van de elementen vraagt het programma : PUNTNR EN BEGINCOORD.: BEGIN ARGUMENT: en de eerste as wordt berekend

12.7.2.12

Berekening 11 = 2E AS INVOEREN -

Het programma vraagt : Documentotie

-

A F D L A N W E R

E L D M K

1 N G E E T K U

N

D


1 G

_J

S E C T I E A U T O M A T K A A R T VE

I S C H E R V A A R D I G I N G

Kaartplotsysteem

Vervaardigen van diverse kaarten op topografisch, kadastraal, kartografisch en stedebouwkundig gebied (zie produkten van andere secties). Hardware: — Contraves Coragraph DC3 vlakke tekentafel — Calcomp 965 verificatieplotter

Software: — Programmatuur-systeem ter verwerking van detailmetingen tot kaart, profielen en hoogtelijnen — Besturingsprogrammatuur v o o r g e n o e m d e plotters

Stedebouwkundig plan

A F D L A N W E R

E D

L M

1 N G E E T K U

N

D

K

1 G

_J


Deze kaarten worden rechtstreeks uit de (digitale) meetgegevens en recente luchtfoto's biigehouden tot gedetailleerde en betrouwbare kleinschalige ondergronden. Het gegeneraliseerde kaartbeeld heeft een zeer hoge lijnkwaliteiten kan direct vanuit de werkschaal 1:10.000 naar 1: 25.000 en 1: 50.000 worden verkleind. Hierbij kan desgewenst lijnverbreding worden toegepast. Doorde centrale produktie en bijhouding blijven de kaarten actueel in een gestandaardiseerde uitvoering.

S E C T I E K A R T O G R A F I

E

Kleinschalige basiskaarten (1) Schaal: 1 : 1 0 . 0 0 0 , 1 : 2 5 . 0 0 0 , 1:50.000

Het raamkaartensysteem waaruit de 1:10.000 kaarten zijn opgebouwd is flexibel in gebruik. Zodoende zijn alleHei samenstellingen mogelijk op elke gewenste schaal tot 1: 50.000. Door het identieke kaartbeeld zijn onderlinge aansluitingen geen probleem. Bij de kaarten horen nog diverse deelkaarten voor grenzen, kaarttypografie, symbolen etc. Geschikt voor nauwkeurige ondergronden ten behoeve van overzichtskaarten, planologische kaarten en topografische kaarten.

Ujnverbcedingstechniek met behulp von een voriomat, i.d.g. een verkleining von een bosiskoort 1110.000

1 : 50.000

A F D L A N W E R

E L D M K

1 N G E E T K U

N

D


1 G

_J

SECT I E K A R T O G R A F I E Kleinschalige basiskaarten (2) Schaal: 1:100.000,1:200.000 Deze kaarten geven een overzicht van een groter gebied. Om verkleiningen boven schaal 1 : 50.000 mogelijk te maken is het kaartbeeld o p werkschaal 1:100.000 zo gegeneraliseerd dat verkleiningen rechtstreeks in elke gewenste vorm en op elke schaal tot 1: 500.000 voor •jn- en vlaksymbolen mogelijk zijn. Kompleet in kombinatie met de nodige deelkaarten voor grenzen, kaarttypografie, symbolen etc. De periodieke en centrale bijhouding geeft de opdrachtgever ook hier de garantie altijd over actuele kaarten te beschikken in een uniform kaartbeeld. Deze kwaliteitskaarten zijn zeer geschikt voor produkties in meerkleurendruk.

A F D L A N W E R

E L D M K

1 N G E E T K U

N

D


1 G

_J

S E C T I E K A R T O G R A F I E T o p o - t h e m a t i s c h e k a r t o g r a f ie Schaal: 1:100.000 1:100.000,1:200.000 1:200.000

Provinciekaart Flevoland Het Ijsselmeergebied Het Waddengebied

Als basis voor deze kaartprodukties dienen de kleinschalige basiskaarten 1:10.000 en 1:100.000. Alle topografische onderdelen liggen als losse deelkaarten gereed. Het gaat hierbij om het totale bodemgebruik inclusief dorpen, steden, infra-structuur, recreatie-objecten en bijbehorende deelkaarten voor grenzen, kaarttypografie en symbolen. Er kan naar wens worden geselekteerd op elke gewenste schaal en samenstelling tot schaal 1:500.000, in zwart-wit of meerkleurendruk voor bijvoorbeeld planologisch werk, vooriichtingskartografie en plattegronden. Zie ook de bijlagen.

\ -y\ <*.'

Sfc. %

i

y

>

A F D L A N W E R

E D K

L I N G M E E T K U

N

D

1 G

_J

S E C T I E K A R T O G R A F I

E

Presentatie en vormgeving


Professionele aanpak van specialistische werkzaamheden op het gebied van de grafische vormgeving en produktie van brochures, folders, huisstijlen, vooriichtingsaktiviteiten en -middelen zoals ontwerp en (begeleiding bij) inrichting van stands en permanente exposities (informatiecentra). Veelal in kombinatie met kaartmateriaal voor representatief gebruik.

A F D L A N W E R

E D K

L M

1 N G E E T K

U

N

D

1 G

_J

Fotografische Kaartvervaardiging


Het met behulp van een Klimsch-camera uiterst nauwkeuring op schaal brengen en samenstellen van kaarten, al of niet met verandering van lijndikten (variomat). Tevens is er de mogelijkheid tot het vervaardigen van zeer nauwkeurige (maatvaste) kopieen door middel van een kontaktraam tot een maximaal formaat van 132 x 150 cm. De opdrachtgever heeft de keuze uit verschillende filmen papiersoorten, zoals negatief werkend, direct positief werkend, wel of niet betekenbaar, glashelder of gematteerd.

A F D E L I N G L A N D M E E T K U N D I G W E R K


Kaartlithografie

Het v e r v a a r d i g e n v a n eindfilms (litho's) w e l k e een drukker n o d i g heeft bij het m a k e n v a n zijn d r u k p l a t e n ten b e h o e v e van (meer) kleurendruk. D e eindfilms w o r d e n g e k o n t r o l e e r d d o o r m i d d e l van intern g e m a a k t e k l e u r p r o e v e n .

originele basiskaart (lijnmodel) negatief (onleesbaar) peel-coats (gevoelige en etsbore pel-films voor het inkopieren van percentage-kontoktrasters per kleurtoon en per eindfilm) eindfilm of litho's (per kleur 1 eindfilm - elke eindfilm is opgebouwd uit verschillend tonen von dezelfde kleur, bijvoorbeeld 10% rood + 45% rood + 60% rood) kleurproef (bijvoorbeeld een Cromalin) (de kleurproef dient ter kontrole van de gemaakte eindfilms en ter beoordeling van een drukresultaat) bij 4 kleurendruk (offset) goat men meestal uit von de kleuren rood-geel-blauw-zvvarl, welke bij druk door menging (beurtelings over elkaar) het totale drukbeeld opleveren.

origbelebasiskoori

tekstkaart

Emmeloort*

|

t negatief

peel-coats

rosters

eincffilm

I

eindfilm

II I

' j

peel-coots

LL.

A D L A N W E R

E L D M K

1 N G E E T K U

N

D

1 G

_J

Luchtfotografie


Het voor verschillende doeleinden verwerken (verschalen, vergroten, verkleinen en onthoeken) van luchtfoto's die iaariijks in opdracht van de afdeling Landmeetkundig Werk worden gevlogen.

^

•

^

NM*^^

4 0 Z U I D E R Z E E P R E K T

Recommend Documents