Fotograaf: Scott Kelby Sluitertijd: 1/50 Brandpuntsafstand: 70mm F-stop: ƒ/3.5
Bonushoofdstuk Stapsgewijs proces van opname tot uiteindelijke afdruk
Mijn werkwijze bij portretfotografie
Stapsgewijs proces van opname tot uiteindelijke afdruk Je kunt op twee manieren bij dit bonushoofdstuk zijn aangeland. Of je hebt al veel tijd en energie gestoken in het leren beheersen van de besproken technieken of je hebt het boek zojuist aangeschaft en je bent meteen naar dit bonushoofdstuk gegaan. In het laatste geval ben je een van die snelheidsmaniakken die de traditie van het lezen van een boek (waarbij men bij hoofdstuk 1 begint en het boek onverdroten doorwerkt) aan hun laars lappen en zich direct op de leuke dingen storten. Ik neem zonder meer aan dat je niet zo iemand bent. Ik denk dat je
hard hebt gewerkt om deze pagina te bereiken en dat je daarom een extraatje hebt verdiend (goed gedaan, gebruikertje!). Tot dusverre werd elk hoofdstuk van dit boek aan een afzonderlijk onderwerp gewijd (importeren, bewerken, organiseren, afdrukken enzovoort). Ik bedacht echter dat het handig voor je zou zijn om het hele proces van begin tot eind eens te bekijken en ik vond dat ik zelfs de details van het foto’s maken daarbij moest opnemen.
1
Het Lightroom 3 boek voor digitale fotografen
Workflow Stap 1: Het begint allemaal bij de opname
Dit is de manier waarop ik bij portretfotografie te werk ga. In dit voorbeeld doe ik een beauty close-up met behulp van twee studiolampen, dus zullen we hier met de opnamen beginnen. Als het even kan, neem ik mijn foto’s tethered (dat wil zeggen dat ik mijn camera aan mijn laptop koppel en mijn foto’s direct in Lightroom opneem. De reden daarvoor is dat ik dan het beeld op het volledig scherm zie in plaats van op het kleine 3-inch LCD-schermpje aan de achterzijde van de camera.
Voordat ik de belichting instel, sluit ik mijn Nikon DSLR aan op mijn laptop via de USBkabel die met de camera is meegeleverd. Dan start ik Lightroom 3 en kies ik Bestand > Vastleggen via tethering > Vastleggen via tethering starten. Ik geef in het dialoogvenster Instellingen voor vastleggen met tethering aan waar ik de afbeeldingen op mijn laptop wil opslaan en klik op OK. Ik zie vervolgens het zwevende venster dat op de foto hiernaast is afgebeeld. Nu kan ik aan de slag. (Zie de hoofdstukken 1 en 4 voor alle details om het vastleggen via tethering in Lightroom in te stellen).
Stap 2:
BRAD MOORE
Stap 1:
Opmerking: Er zijn twee dingen die je model dient te doen om zich op een beauty closeup voor te bereiden: (1) laat ze een topje dragen dat de schouders vrij laat, (2) zorg dat ze haar haren strak achterover in een paardenstaart draagt (zoals op de afbeelding).
2
Bonushoofdstuk / Stapsgewijs proces van opname tot uiteindelijke afdruk
BRAD MOORE
Ik gebruikte twee stroboscooplampen voor deze sessie. De hoofdlamp is bevestigd aan een standaard, hoog boven het hoofd van mijn model en belicht het model onder een hoek van 45 graden (zie afbeelding). Aan de voorzijde van deze lamp heb ik een beautyschotel bevestigd, die er als een hele grote reflector uitziet. Voor dit type opname is dat perfect, aangezien het licht wat pittiger is dan bij een softbox zonder dat het licht scherp wordt. (Binnen de schotel bevindt zich vóór de lamp een kleine ronde metalen reflector. Het licht valt op die metalen reflector, die het terugkaatst, de schotel in, en het zachter maakt wanneer het in de richting van je model snelt.)
Bibliotheek Ontwikkel Presentatie Afdrukken Web
BRAD MOORE
Stap 3: De tweede lamp is bedoeld om de schaduwen in te vullen, zodat het model geen donkere kringen onder haar ogen en kin krijgt, dus plaats ik die lamp laag, onder een hoek van 45 graden omhoog gericht op het model. Ik wil dat dit opvullende licht zachter is dan mijn hoofdlicht, dus gebruik ik in plaats van nog een beautyschotel een kleine softbox. (Dit exemplaar is een vierkante 24-inch sofbox.) Als je de productiefoto van stap 2 nog eens bekijkt, zie je dat het ene licht hoog staat en onder een hoek van 45 graden naar beneden is gericht, terwijl dat het andere licht laag staat en onder 45 graden omhoog is gericht. Je gaat dan zodanig staan dat je tussen deze lichten fotografeert (zoals op deze afbeelding). Deze lichtopstelling wordt soms wel een oesterschelp genoemd omdat dit enigszins aan een oesterschelp doet denken, en ook wel een boven-en-onder-lichtopstelling.
Stap 4:
BRAD MOORE
Voor deze opnamen gebruikte ik een fullframe Nikon D3 met een 70-200 mm f/2.8 lens. Gewoonlijk werk ik om en nabij de 200 mm. Ik fotografeer altijd in de handmatige modus wanneer ik studiolampen gebruik. Voor deze opnamen was mijn vertrekpunt f/5.6, 1/160 seconde. Om mijn beelden zo schoon mogelijk te houden gebruikte ik de laagste ISO-instelling op mijn camera (bij een D3 is dat 200 ISO). Ik flitste de lampen draadloos en gebruikte daarbij Elinchrom Skyport draadloze triggers.
Stapsgewijs proces van opname tot uiteindelijke afdruk / Bonushoofdstuk
3
Het Lightroom 3 boek voor digitale fotografen
Workflow Stap 2: Doe dit eerst, direct na de opname
Zodra de opnamen klaar zijn en voordat je met het sorteer- en bewerkingsproces in Lightroom en Photoshop begint, is het absoluut nodig dat je een back-up maakt van je foto’s, nu meteen, voordat je wat anders gaat doen. Zelfs wanneer ik op locatie fotografeer, maak ik een back-up met behulp van twee OWC Mercury On-The-Go High-Speed draagbare vaste schijven van 80 GB. Zo maak je een back-up:
Wanneer je tethered fotografeert (oftewel direct van de camera naar je laptop, zoals ik in deze sessie heb gedaan), staan je foto’s al op de computer en bevinden ze zich in Lightroom, maar zonder dat er reservekopieën bestaan; het zijn de enige exemplaren van die foto’s op de computer. Als er iets met je laptop gebeurt, ben je die foto’s onherroepelijk kwijt. Dus maak ik onmiddellijk na de opnamesessie een back-up van mijn foto’s. Hoewel je de foto’s in Lightroom kunt zien, dien je van de fotobestanden zelf een back-up te maken. Een snelle manier om die map in Lightroom te vinden is de volgende. Klik met de rechtermuisknop op een foto uit de sessie en kies Tonen in Finder (PC: Tonen in Verkenner) in het pop-upmenu (zie afbeelding).
Stap2: Er wordt een Finder (PC: Windows Verkenner) venster geopend met je fotobestanden. Klik op die map en sleep het hele zaakje naar je back-upschijf. Dit dient een afzonderlijke externe vaste schijf te zijn, niet slechts een andere partitie op dezelfde computer. Als je geen externe harde schijf bij je hebt, brand de map dan minstens naar een cd of dvd.
4
Bonushoofdstuk / Stapsgewijs proces van opname tot uiteindelijke afdruk
SCOTT KELBY
Stap 1:
Bibliotheek Ontwikkel Presentatie Afdrukken Web
Goed, de foto’s bevinden zich in Lightroom, er staat een back-up op een aparte vaste schijf (of cd/dvd), dus is het nu zaak om uit de sessie een verzameling te maken van de foto’s die je wilt houden en de foto’s te lozen die onscherp zijn, niet belicht werden of in het algemeen onbruikbaar zijn. We gaan ons leven vergemakkelijken door nu meteen een verzameling aan te leggen, waarna we andere verzamelingen binnen die verzameling maken voor onze selectie die we uiteindelijk aan de klant laten zien.
Workflow Stap 3: Een eerste schifting maken en een collectie vormen Stap 1: Klik op het plusteken rechts van Verzamelingen, linksonder in de bibliotheekmodule en kies Verzamelingsset maken in het pop-upmenu. Noem de nieuwe verzameling Beauty Headshot in het dialoogvenster Verzamelingsset maken en klik op Maken. We hebben nu een verzameling waarin we onze selectie kunnen opslaan en ook de foto’s die we uiteindelijk aan de klant laten zien. Mijn werkwijze verloopt anders wanneer ik via tethering vastleg, omdat ik niet gewoon in het deelvenster Catalogus op Vorige import kan klikken om alle foto’s te bekijken die ik zojuist importeerde, zoals ik doe wanneer ik foto’s vanaf een geheugenkaart importeer. Dus neem ik een snelle extra stap die me terugbrengt naar de map waar ik deze opnamen opsloeg, maar maak je geen zorgen, want daar vertoeven we maar heel kort.
SCOTT KELBY
Stap 2: Ga naar het deelvenster Mappen aan de linkerzijde van het venster en klik op de map foto’s van de studiosessie. Druk op Command+A (PC: Ctrl+A) om alle foto’s te selecteren die je tijdens de sessie hebt gemaakt en druk daarna op Command+N (PC: Ctrl+N) om een verzameling van deze foto’s te maken. Noem je collectie Volledige sessie in het geopende dialoogvenster Verzameling maken en kies vervolgens Beauty Headshot in het pop-upmenu Set. (Zodoende wordt deze collectie opgeslagen onder de hoofdcollectie Beauty Headshot en houden we al onze foto’s binnen één grote verzameling. Zo dadelijk zal de zin daarvan blijken.
Wordt vervolgd Stapsgewijs proces van opname tot uiteindelijke afdruk / Bonushoofdstuk
5
Het Lightroom 3 boek voor digitale fotografen
Nu ga ik de foto’s selecteren die ik van de sessie wil behouden. Ga naar het deelvenster Verzamelingen, vouw de verzamelingsset Beauty Headshot open. Deze map bevat je verzameling Volledige sessie. Klik erop en dubbelklik vervolgens in de rasterweergave op de eerste foto (zodat deze in de loepweergave vergroot wordt weergegeven). Begin met keuzes te maken door op de P-toets van het toetsenbord te drukken bij een foto die je wilt behouden. Je ziet in zo’n geval de melding Aanduiden als keuze. Druk op de X-toets wanneer je een foto wilt afwijzen (omdat ze onscherp zijn, slecht van compositie etcetera). Je ziet in zo’n geval de aanduiding Instellen als geweigerd. Gebruik de pijltoetsen van het toetsenbord om alle foto’s door te nemen (denk erom: alleen kiezen of weigeren, geen sterren uitdelen). Zie hoofdstuk 2 voor meer informatie over geselecteerde en geweigerde foto’s.
SCOTT KELBY
Stap 3:
Zodra je je keuzen hebt bepaald (en de geweigerde foto’s hebt verwijderd door in het menu Foto de menuoptie Geweigerde foto’s verwijderen te kiezen), ga je naar het Bibliotheekfilter boven het voorvertoninggebied. Klik op Kenmerk en daarna op de witte vlag om de foto’s te filteren en alleen de geselecteerde foto’s weer te geven. Druk nu op Command+A (PC: Ctrl+A) om alle keuzes te selecteren en druk daarna op Command+N (PC: Ctrl+N) om een nieuwe verzameling te maken. Noem deze verzameling Uitgekozen in het geopende dialoogvenster, kies Beauty Headshot in het popupmenu Set, let erop dat het selectievakje Geselecteerde foto’s opnemen is ingeschakeld en klik op de knop Maken. Daarmee sla je je keuzes op in hun eigen verzameling binnen je Beauty Headshot-verzameling (hier rood omcirkeld). Zie hoofdstuk 2 voor meer informatie over verzamelingen.
6
Bonushoofdstuk / Stapsgewijs proces van opname tot uiteindelijke afdruk
SCOTT KELBY
Stap 4:
Bibliotheek Ontwikkel Presentatie Afdrukken Web
SCOTT KELBY
Stap 5: Dit zijn dus de foto’s die ik uit de sessie wil behouden, maar ik wil nog strenger selecteren en alleen de foto’s kiezen die ik aan de klant wil laten zien. Om de beste van de beste te vinden, selecteer ik alle opnamen van een bepaalde pose en probeer ik vervolgens om de beste shots van die pose op te sporen. Ik heb in totaal 15 foto’s in mijn verzameling Uitgekozen (van de 67 foto’s die ik tijdens de sessie maakte), maar ik wil slechts de 8 of 9 allerbeste foto’s. Hier selecteerde ik 9 foto’s, allemaal in dezelfde pose, waarna ik op de letter N drukte om naar de overzichtsmodus over te schakelen, want dat maakt het selectieproces veel gemakkelijker. Gewoonlijk begin ik linksboven met het elimineringsproces. Ik bekijk de foto en vraag mezelf af: ‘Is dit een van de beste?’ Zo niet, dan beweeg ik de cursor over de foto totdat er in de rechterbenedenhoek een X verschijnt (zie afbeelding). Na een klik op die X doet die foto niet meer mee aan de competitie. (Hij wordt niet verwijderd, maar simpelweg van het scherm af gehaald, zodat je de selectie gemakkelijk kunt beperken.)
Stap 6: Hier heb ik de selectie uitgedund tot de beste vier van de negen opnamen. Klik nu op elke foto en druk op de P-toets om ze als keuze aan te duiden. (Toen je de verzameling Uitgekozen maakte, werden alle keuzevlaggen automatisch verwijderd, dus kun je ze nu wederom gebruiken.) Druk op de G-toets zodra je klaar bent om naar de normale rasterweergave terug te keren, pak een groepje foto’s met de volgende pose en ga op dezelfde manier te werk totdat je de hele verzameling Uitgekozen hebt doorgenomen. Schakel nu het vlagfilter in (zoals we tijdens stap 4 deden). Je ziet nu de allerbeste foto’s op het scherm. Selecteer al deze foto’s en maak vervolgens een hele nieuwe verzameling. Noem de verzameling Selectie en sla deze op in je verzameling Beauty Headshot (zie afbeelding). Dit zijn de foto’s die de klant daadwerkelijk onder ogen zal krijgen en de enige foto’s waaraan je vanaf nu verder gaat werken.
Stapsgewijs proces van opname tot uiteindelijke afdruk / Bonushoofdstuk
7
Het Lightroom 3 boek voor digitale fotografen
Workflow Stap 4: De geselecteerde opnamen bewerken
Nu je zo ver bent dat je de foto’s hebt uitgekozen die je aan de klant wilt laten zien, dien je een beslissing te nemen: Laat je ze zien zoals ze zijn of wil je ze in de module Ontwikkelen van Lightroom wat bijwerken? Als je ze wilt laten zoals ze nu zijn, blader dan door naar stap 5. Als je daarentegen de witbalans of de belichting wilt wijzigen en andere eenvoudige aanpassingen wilt aanbrengen, lees dan verder. Tussen haakjes, dit zijn slechts een paar snelle bewerkingen; we willen nu niet veel tijd aan het bewerken van de beelden besteden aangezien de klant waarschijnlijk uitsluitend naar een paar uiteindelijke afbeeldingen op zoek is.
Bij deze shots is het nodig om de witbalans aan te passen, dus schakelen we over naar het deelvenster Standaard van de module Ontwikkelen. We bewerkten een andere foto uit deze sessie in hoofdstuk 4, dus je kunt daar voor de details terecht, maar ik fotografeerde ons model tegen een grijze achtergrond die er hier enigszins bruin uitziet (terwijl haar huid er wat gelig oogt). Aangezien alle foto’s met hetzelfde euvel kampen, druk je op Command+A (PC: Ctrl+A) om alle foto’s te selecteren (zoals op deze afbeelding). Kies het gereedschap Witbalans selecteren (W) en klik op de achtergrond van een van deze foto’s om ze allemaal de juiste witbalans te geven. Voor deze beautyfoto wenste ik een iets koudere witbalans, dus sleepte ik de schuifregelaar Temperatuur wat naar links (zie afbeelding). Tussen haakjes, als je alle foto’s selecteert en de witbalans voor één foto instelt zonder dat de andere foto’s veranderen, heb je de knop Automatisch synchroniseren niet ingeschakeld.
Stap 2: De belichting is bij de meeste van deze foto’s in orde (hoewel ik de belichting bij één foto wat moest verhogen), maar normaliter maak ik het wit van de ogen helderder voordat ik de foto’s verstuur (Zie hoofdstuk 5). Je kunt de ogen nog op een andere manier helderder maken. Kies het gereedschap Aanpassingspenseel (K) en schilder wat meer belichting over het wit van de ogen (zie afbeelding). Afhankelijk van de foto moet je vervolgens op de knop Nieuw klikken, Contrast kiezen in het menu Effect, de hoeveelheid contrast ver-
8
Bonushoofdstuk / Stapsgewijs proces van opname tot uiteindelijke afdruk
SCOTT KELBY
Stap 1:
Bibliotheek Ontwikkel Presentatie Afdrukken Web hogen en over de iris en de pupil schilderen (in dit geval is het voor een proeffoto voldoende). Maak vervolgens ook de ogen in de andere acht afbeeldingen witter.
Stap 3: Ten slotte wil je wellicht een heel licht vigneteffect toevoegen om de randgebieden van de foto donkerder te maken en de aandacht echt op haar gezicht te vestigen. Ga naar het deelvenster Lenscorrecties en klik aan de bovenzijde op Handmatig. Stel vervolgens de hoeveelheid onder Vignetten lens in op -33 en het middelpunt (oftewel hoe ver het verdonkeren zich in je afbeelding uitstrekt) op 0 (de maximumhoeveelheid) om het subtiele effect te realiseren dat je hier ziet. Dat zijn alle bewerkingen die ik in dit soort situaties uitvoer, maar natuurlijk keer ik hier terug nadat de klant zijn beslissing heeft genomen en ga ik echt met de ogen aan het werk; ik verwijder oneffenheden (met het gereedschap Vlekken verwijderen, ik doezel wat met het aanpassingspenseel om de schaduwen en hooglichten op haar gezicht te versterken, etcetera, maar dat is alles wat ik op dit moment in Lightroom doe.
BONUS VIDEO: Hoewel het geen deel uitmaakt van mijn Lightroom-workflow, heb ik een bonusvideo voor je gemaakt waarin je kunt zien hoe ik deze foto op deze manier heb bewerkt. Je vindt deze video op www.kelbytraining.com/books/LR3.
Stapsgewijs proces van opname tot uiteindelijke afdruk / Bonushoofdstuk
9
Het Lightroom 3 boek voor digitale fotografen
Workflow Stap 5: De foto’s door klanten op het web laten keuren
Goed, we hebben nu de foto’s bijgewerkt die we de klant willen laten zien (of we hebben ze niet bijgewerkt). Het is nu tijd om ze op het web te zetten, zodat de klant een beslissing kan nemen. We gaan Lightroom gebruiken om een eenvoudige webpagina te maken, eenzelfde soort pagina als degene die ik zelf voor klanten gebruik. Het kost slechts enkele minuten om deze op te zetten en actief te maken, aangezien we een van de sjablonen die met Lightroom 3 zijn meegeleverd, kunnen aanpassen.
Schakel over naar de module Web en klik in de linkse deelvensterzone op je verzameling Selectie. Je foto’s worden vervolgens geladen in de websjabloon die je de vorige keer in de webmodule gebruikte. Let erop dat Alle filmstripfoto’s in het pop-upmenu Gebruik van de werkbalk is geselecteerd (zie afbeelding). We gaan nu een van de ingebouwde sjablonen aanpassen, dus gaan we in de linkse deelvensterzone naar het deelvenster Sjabloonbrowser en klikken we op HTMLgalerie (standaard), zoals hier afgebeeld. Een van de belangrijkste redenen dat ik juist deze sjabloon voor proeffoto’s gebruik, is dat er linksboven elke foto een groot getal staat, wat het voor klanten gemakkelijk maakt om aan te geven welke foto’s ze graag willen hebben.
Stap 2: Laten we twee minuten de tijd nemen om het uiterlijk en de tekst van deze sjabloon aan te passen. Als je een naamplaatje hebt met de naam van je studio, schakel dat dan in (zoals hier aangegeven) in het deelvenster Site-info aan de rechterzijde van het venster. Zo niet, klik dan direct op de woorden Titel van website (op de webpagina zelf) en typ de naam van je studio. Voeg desgewenst nog meer regels tekst toe door op de plaatsvervangende tekst te klikken en je eigen tekst in te voeren. Voeg ook je e-mailadres toe in het veld Web- of e-mailkoppeling (in het deelvenster Site-info onder Contactinfo; dit wordt allemaal in hoofdstuk 12 uitvoerig beschreven). Verder zult je wellicht het kopje Mijn foto’s door een wat aansprekender kopje willen vervangen.
10
Bonushoofdstuk / Stapsgewijs proces van opname tot uiteindelijke afdruk
SCOTT KELBY
Stap 1:
Bibliotheek Ontwikkel Presentatie Afdrukken Web Stap 3: Wat ik in deze standaardsjabloon altijd verander, is de kleur van de getallen. Sommige klanten vertellen me dat ze die getallen aanvankelijk niet eens opmerken, dus maak ik ze altijd wat donkerder. Blader in de deelvensterzone aan de rechterzijde van het venster naar beneden. In het Kleurenpalet zie je een kleurstaal Nummers. Klik op die staal om de kleurkiezer te openen en klik op een donkergrijze kleur (zie afbeelding). Je ziet een voorvertoning terwijl je verschillende tinten grijs kiest, dus kies er eentje die voldoende met de achtergrond contrasteert om op te vallen. Sluit de kleurkiezer door in de linkerbovenhoek op de kleine X te klikken.
Stap 4: Je bent feitelijk al bijna klaar, maar op dit punt aangekomen bekijk ik de webpagina altijd in voorvertoning om te zien hoe de uiteindelijke pagina er zal uitzien. Ik test alles om er zeker van te zijn dat alles (ook mijn e-mailkoppeling) naar behoren werkt. Klik dus aan de onderzijde van de linkse deelvensterzone op Voorvertoning in browser. Je webbrowser wordt geopend met je pagina, zodat je een echte voorvertoning kunt zien van de functionerende uiteindelijke webpagina. Ik klik op de miniaturen om na te gaan of het uiterlijk van de grotere afbeeldingen me bevalt; mocht deze grotere versie te klein zijn, dan kun je de afmetingen in het deelvenster Afbeeldingspagina’s wijzigen. Verder controleer ik de e-mailkoppeling om te zien of mijn e-mailprogramma wordt gestart en het juiste e-mailadres wordt weergegeven. Als alles er goed uitziet, klik je aan de onderzijde van de rechtse deelvensterzone op de knop Exporteren om je HTML-webpagina voor uploaden naar het web op te slaan. Als je je website op je eigen server hebt staan, kun je Lightroom naar een FTP-site doorsturen door in plaats daarvan op de knop Uploaden (rechts van Exporteren) te klikken. Al deze onderwerpen worden in hoofdstuk 12 uitvoerig beschreven.
Stapsgewijs proces van opname tot uiteindelijke afdruk / Bonushoofdstuk
11
Het Lightroom 3 boek voor digitale fotografen
Workflow Stap 6: Foto’s fijn afstemmen en werken met Photoshop
Zodra de klanten me hun keuzes hebben meegedeeld, begin ik aan de uiteindelijke afbeeldingen te werken, eerst in Lightroom en zo nodig daarna in Photoshop. Aangezien we de portretfoto’s in dit geval wat diepgaander zullen retoucheren, zullen we daarvoor naar Photoshop overschakelen, maar het proces begint altijd in Lightroom.
Stap 1: Zodra de klanten me hun selectie per e-mail hebben meegedeeld, ga ik terug naar de verzameling Selectie in de module Bibliotheek en kenmerk ik alle foto’s als Aangeduid als keuze of geef ik ze een rood label door op de cijfertoets 6 van het toetsenbord te drukken. In dit geval koos de klant slechts twee foto’s (die ik met het label Rood markeerde) en die beide soortgelijke retoucheringen zullen ondergaan. Er zijn twee kleine aanpassingen die ik in Lightroom wil aanbrengen, waarna ik naar Photoshop overschakel. De eerste aanpassing betreft een lichte verhoging van de hoeveelheid Belichting om de foto er lichter te laten uitzien. We gaan dus naar het deelvenster Standaard van de module Ontwikkelen en verslepen de schuifregelaar Belichting iets naar rechts (+0.40).
Stap 2: De tweede aanpassing die ik wil aanbrengen, is het donkerder maken van haar schouder en haar nek. Het gezicht staat op deze foto centraal. Het oog van de kijker richt zich van nature het eerst op de helderste zone van de foto en dat moet uiteraard niet haar schouder zijn. Kies het gereedschap Aanpassingspenseel (K), kies Belichting in het menu Effect (om alle penseelschuifregelaars weer op 0 in te stellen), sleep de schuifregelaar Belichting iets naar links zodat de afbeelding donkerder wordt en schilder vervolgens over haar schouder en haar nek heen (zie afbeelding) om die zones donkerder te maken. Besef dat je altijd kunt terugkeren en de hoeveelheid Belichting precies naar wens kunt instellen.
12
Bonushoofdstuk / Stapsgewijs proces van opname tot uiteindelijke afdruk
Bibliotheek Ontwikkel Presentatie Afdrukken Web Stap 3: Laten we nu overschakelen naar Photoshop. Druk op Command+E (PC: Ctrl+E). Ik begin een retoucheerproject altijd met het verwijderen van vlekjes. Ik zou ze ook in Lightroom kunnen verwijderen met het gereedschap Vlekken verwijderen, maar ik kan het sneller met het gereedschap Retoucheerpenseel van Photoshop en ik werk graag met het gereedschap Reparatie van Photoshop voor grotere vlekken. Dus omdat ik sowieso naar Photoshop ga, verwijder ik alle vlekken daar. Kies het gereedschap Retoucheerpenseel door op Shift+J te drukken totdat je het gereedschap te pakken hebt, maak de doorsnee van het penseel wat groter dan het vlekje dat je wilt verwijderen en plaats de penseelcursor daarna op een schone plek naast het vlekje. Klik met ingedrukte Option-toets (PC: Alttoets) op de schone plek en plaats vervolgens de cursor op het vlekje. Klik eenmaal om het vlekje weg te werken. Niet schilderen, uitsluitend klikken.
Stap 4: Als je een litteken, een grotere vlek of een groep vlekken wilt wegwerken, schakel dan over naar het gereedschap Reparatie (druk op Shift+J totdat je het gereedschap te pakken hebt) en teken losjes een selectie rond de vlekken. Klik binnen de selectie, sleep naar een schone plek op de huid en laat de muisknop los. De vlekjes zijn weg. Hier zie je de foto na ongeveer 60 seconden werk met de gereedschappen Retoucheerpenseel en Reparatie. Laten we overgaan naar het volgende aspect: haren die uit haar paardenstaart zijn losgeraakt. Je zou het gereedschap Kloonstempel kunnen gebruiken om dit te verwijderen, maar je zult niet per ongeluk een gedeelte van haar wang of nek willen wissen. Daarom begin ik altijd met eerst een selectie te tekenen rond de zone die ik wil wegklonen. Vervolgens kun je uitsluitend binnen die geselecteerde zone klonen, zodat je niet per ongeluk iets buiten de selectie kloont en haar wang of nek schade berokkent. Ik maakte tekende mijn zone hier met het gereedschap Pen en zette deze vervolgens in een selectie om, maar je mag elk gewenst selectiegereedschap gebruiken.
Wordt vervolgd Stapsgewijs proces van opname tot uiteindelijke afdruk / Bonushoofdstuk
13
Het Lightroom 3 boek voor digitale fotografen Stap 5: Zodra de selectie is gemaakt, kies je het gereedschap Kloonstempel (S) en klik je met ingedrukte Option-toets (PC: Alt-toets) op een naburige schone achtergrondzone. Daarna schilder je simpelweg over de haren binnen je selectie (zie afbeelding). Nogmaals: omdat je een selectie hebt gemaakt, kun je niet per ongeluk buiten de selectie klonen en haar wang of nek aantasten. Druk op Command+D (PC: Ctrl+D) zodra je klaar bent om alles te deselecteren.
Stap 6: Bij een beautyportretfoto zoals deze moeten er altijd wel haren worden geretoucheerd. In dit geval zijn er paar kleine inkepingen in het kapsel (net boven haar oor), maar we kunnen die gladstrijken zodat ze niet opvallen. Kies Uitvloeien (het geheime wapen van de retoucheur) in het menu Filter. Je opent daarmee het dialoogvenster Uitvloeien met zijn eigen verzameling gereedschappen en besturingselementen. Maar maak je geen zorgen, we gaan hier slechts één gereedschap gebruiken; de besturingselementen aan de rechterzijde van het dialoogvenster raken we niet eens aan.
14
Bonushoofdstuk / Stapsgewijs proces van opname tot uiteindelijke afdruk
Bibliotheek Ontwikkel Presentatie Afdrukken Web Stap 7: Klik op het gereedschap Vooruit verdraaien (het eerste gereedschap in de gereedschapsset linksboven in het dialoogvenster) en maak het penseel met behulp van de [en ]-toets van het toetsenbord wat groter dan de zone die je wilt aanpakken. (Jazeker, je gaat haar haar fatsoeneren.) Pak vervolgens het penseel, klik aan de onderzijde van haar ‘inham’ en trek deze letterlijk naar buiten (zie afbeelding) totdat deze gelijk ligt met de rest van haar haar. Misschien moet je een paar keer trekken om het zo netjes te krijgen als hier, maar zodra je een paar minuten met het gereedschap hebt gewerkt, weet je precies hoe het werkt. In principe kun je dingen verplaatsen alsof ze vloeibaar zijn (niet zozeer als water als wel als honingsiroop, maar dat is wat je wilt). Zodra je met deze zijde van het haar klaar bent, zullen je een paar andere inhammen aan de andere zijde van haar hoofd opvallen, dus verhelp deze eveneens met behulp van hetzelfde gereedschap en klik daarna op OK om de wijzigingen toe te passen.
Stap 8: Op deze afbeelding zie je dat het haar er nu veel gelijkmatiger uitziet. Laten we wederom naar het gereedschap Retoucheerpenseel overschakelen en die minuscule rimpeltjes onder haar ogen verwijderen. (Ze springen niet erg in het oog, maar dat is wat retoucheren gewoonlijk behelst: een heleboel kleine dingetjes verhelpen.) Verplaats de Retoucheerpenseel naar een gladde zone vlakbij de linkerzijde van haar rimpel. Klik met ingedrukte Option-toets (PC: Ctrltoets) om dat punt te samplen, schilder vervolgens over de rimpel en weg is-ie. Er zijn er twee onder elk oog, dus verwijder ze zorgvuldig. (Ach, was alles in het echte leven ook maar zo simpel…).
Wordt vervolgd Stapsgewijs proces van opname tot uiteindelijke afdruk / Bonushoofdstuk
15
Het Lightroom 3 boek voor digitale fotografen Stap 9: Laten we nu wat hooglichten toevoegen aan haar haren. Dupliceer de achtergrondlaag door op Command+J (PC: Ctrl+J) te drukken en wijzig de overvloeimodus van deze laag van Normaal in Scherm. Dit maakt de foto pas goed helder. Klik vervolgens met ingedrukte Option-toets (PC: Alt-toets) aan de onderzijde van het deelvenster Lagen op het pictogram Laagmasker toevoegen (hier rood omcirkeld) om deze heldere laag achter een egaal zwart masker te verbergen. Kies nu het gereedschap Penseel (B), kies een penseel met een zachte rand in de penseelkiezer van het deelvenster Beheer, stel de voorgrondkleur in op wit (door op de D-toets te drukken) en strijk over de hooglichten die zich al in haar haar bevinden. In het begin lijkt het te helder, maar je kunt de helderheid met behulp van de schuifregelaar Dekking van deze laag regelen. Verlaag de dekking tot ongeveer 60% (zoals in deze afbeelding) om de hooglichten natuurlijker te laten lijken.
Stap 10: Nu gaan we echt muggenziften. In haar nek zie je twee rimpels omdat ze haar hoofd naar de camera draaide (zie de afbeelding bij stap 9). Zoom zo ver in dat je ze duidelijk kunt zien. Druk vervolgens op Command+Option+Shift+E (PC: Ctrl+Alt+Shift+E) om een nieuwe laag te maken die een afgevlakte versie van je afbeelding is. (Dit laat de andere lagen intact, voor het geval je die lagen later nog nodig hebt. Wij hebben ze niet nodig, maar je weet nooit.) Teken vervolgens met het gereedschap Reparatie een selectie rond de eerste rimpel. Klik binnen de geselecteerde zone, sleep naar rechts naar een zone zonder rimpel en laat de muisknop los. Weg rimpel! Verwijder beide rimpels op deze manier en schakel over naar het gereedschap Retoucheerpenseel als er nog iets is achtergebleven om dat alsnog weg te werken.
16
Bonushoofdstuk / Stapsgewijs proces van opname tot uiteindelijke afdruk
Bibliotheek Ontwikkel Presentatie Afdrukken Web Stap 11: Muggenziften deel II: haar ooglid rechts op de foto hangt een beetje, dus ga terug naar het filter Uitvloeien, kies het gereedschap Vooruit verdraaien, plaats de cursor net boven haar ooglid en klik en sleep naar boven. Pas op dat je niet haar iris versleept, want dan gaat haar oog er ovaal uitzien. Een paar kleine rukjes omhoog is voldoende; onthoud dat je het in kleine stapjes doet. Klik op OK als je klaar bent om je retouchering op het ooglid toe te passen.
Stap 12: Zodra je alle bewerkingen in Photoshop hebt uitgevoerd, resteren er nog twee belangrijke stappen: (1) Sla de foto op door op Command+S (PC: Ctrl+S) te drukken. Geef het bestand niet een andere naam en sla het niet op een andere locatie op. Kies niet Opslaan als; een eenvoudige Command+S opslaghandeling is voldoende. (2) Sluit de afbeelding. Dat is alles. Nadat je deze twee dingen hebt gedaan, verschijnt de foto in Lightroom naast het oorspronkelijke onbewerkte beeld, met Bewerkt aan de bestandsnaam geplakt. Ik heb de twee foto’s hier naast elkaar geplaatst, zodat je de verschillen kunt zien: losse haren weggewerkt, een lichter gezicht, vlekjes verwijderd, heldere en contrastrijke ogen, rimpels verwijderd uit haar nek, een donkere schouderpartij en nek die de nadruk meer naar haar gezicht verleggen en meer hoge lichten in haar haar. Nu gaan we kijken hoe we de voltooide bestanden aan de klant afleveren.
Stapsgewijs proces van opname tot uiteindelijke afdruk / Bonushoofdstuk
17
Het Lightroom 3 boek voor digitale fotografen
Workflow Stap 7: De voltooide afbeeldingen afleveren
Zodra je de afbeeldingen hebt geretoucheerd, is het moment gekomen om de definitieve beelden aan de klant af te leveren. Dat wordt vaak op een van de volgende drie manieren gedaan: (1) Je maakt de definitieve afdrukken voor de klant, (2) Je e-mailt hoge- of lage kwaliteitskopieën van de definitieve afbeeldingen naar de klant, (3) Je brandt de definitieve afbeeldingen op een cd/dvd en je levert ze op de ouderwetse manier af. Ik geef je nu een beknopt overzicht van deze drie manieren. Zelf afdrukken vereist uiteraard het meeste werk en daarom zullen we met de twee eenvoudigere manieren beginnen.
Stap 1: Sla je beelden om te beginnen op een cd of dvd op door op Command+Shift+E (pc: Ctrl+Shift+E) te drukken om het dialoogvenster Exporteren (zie afbeelding) te openen. Klik in de lijst Lightroomvoorinstellingen aan de linkerzijde op JPEG’s van volledige grootte branden. Typ onder Bestandsnaamgeving een aangepaste naam en kies onder Bestandsinstellingen een JPEG-kwaliteit. (Gewoonlijk kies ik 80.) Let erop dat het selectievakje onder Uitvoer verscherpen is ingeschakeld (ik koos Glanzend papier en de hoeveelheid Standaard). Schakel vervolgens onder Metagegevens het selectievakje Ingesloten metagegevens minimaliseren in, zodat je persoonlijke camerainformatie wordt verwijderd, maar je copyrightinformatie niet. Geef ook aan of je een watermerk aan je afbeelding wilt toevoegen. Klik daarna op Exporteren.
Stap 2: Als je van plan bent om de afbeeldingen te e-mailen, klik je aan de linkerzijde van het dialoogvenster Exporteren op Voor e-mail of kies je de voorinstelling Verzenden in e-mail die we in hoofdstuk 7 aanbrachten. Je ziet dat nu Vaste schijf in het pop-upmenu Exporteren naar aan de bovenzijde van het dialoogvenster is geselecteerd; de bestanden worden dus gewoon op de component opgeslagen in plaats van automatisch op een schijfje gebrand. Gewoonlijk stel ik de Kwaliteit onder Bestandsinstellingen eveneens in op 80. Standaard verkleint deze voorinstelling de afmetingen van de foto’s die je per e-mail gaat verzenden, dus als je de beelden in volledige grootte wilt overbrengen, schakel dan onder Afbeeldingsgrootte het selectievakje Passend maken uit.
18
Bonushoofdstuk / Stapsgewijs proces van opname tot uiteindelijke afdruk
Bibliotheek Ontwikkel Presentatie Afdrukken Web Stap 3: Als je echter van plan bent om zelf af te drukken, schakel dan eerst over naar de module Afdrukken en kies in de Sjabloonbrowser aan de linkerzijde de sjabloon die je wilt gebruiken. (Ik koos de sjabloon Kunstafdruk voor de afbeelding die je hier ziet.)) De standaard pagina-instelling van deze sjabloon is US Letter (8x11 inch), maar je kunt een ander papierformaat kiezen door linksonder in het venster op de knop Pagina-instelling te klikken. Selecteer de printer, het papierformaat en de afdrukstand in het dialoogvenster en klik op OK om de instellingen toe te passen. Misschien moet je de marges lichtelijk aanpassen nadat je een ander papierformaat hebt gekozen, aangezien niet alles automatisch wordt aangepast en de lay-out dezelfde blijft.
Stap 4: Nu is het moment gekomen om de afbeelding af te drukken (wat in hoofdstuk 11 uitvoerig wordt besproken). Blader naar beneden naar het deelvenster Afdruktaak (aan de rechterzijde) en kies Printer in het pop-upmenu Afdrukken naar. Kies vervolgens de afdrukresolutie. (Ik laat deze op 240 ppi staan omdat ik op een inkjetkleurenprinter afdruk.) Let erop dat het selectievakje Afdruk verscherpen is ingeschakeld, kies de mate van verscherpen (gewoonlijk Hoog voor glanzende afdrukken) en kies bij Mediumtype het papier waarop je afdrukt. (Ik koos Glanzend.) Als je printer 16-bits afdrukken ondersteunt, kun je het selectievakje 16-bits uitvoer inschakelen; dit geldt uitsluitend voor Mac met OS X Leopard of hoger. Kies daarna onder Kleurbeheer je profiel en stel de Rendering intent in (zie hoofdstuk 11). Ik koos hier Relatief.
Wordt vervolgd Stapsgewijs proces van opname tot uiteindelijke afdruk / Bonushoofdstuk
19
Het Lightroom 3 boek voor digitale fotografen
Stap 5: Klik nu aan de onderzijde van de rechtse deelvensterzone op de knop Afdrukken om het dialoogvenster Afdrukken te openen. Het afgebeelde dialoogvenster heeft betrekking op de geïnstalleerde printer. Schakel het kleurbeheer van de printer uit (indien aanwezig). Twee kleurschema’s is wel het laatste wat je wilt; zowel Lightroom als de printer proberen de juiste kleur te bepalen en geen van beide wint dat duel. Kies de papiersoort waarop je wilt afdrukken en kies de afdrukkwaliteit.
Stap 6: Klik op de knop Afdrukken, leun achterover en wacht totdat de afdruk uit de printer is gerold. Als de afbeelding te licht is, ga ik terug naar de module Ontwikkelen. Ik verhoog de Helderheid in het deelvenster Standaard ietwat en ik maak een nieuwe testafdruk totdat de foto naar wens is. Als het beeld te rood of te blauw is, ga ik in de modus Ontwikkelen naar het deelvenster HSL en verminder ik de verzadiging van de kleur die in mijn ogen te veel overheerst. Daarna maak ik weer een proefafdruk, ik beoordeel hoe het beeld er uitziet versus hoe het op het scherm oogt, ik werk de afbeelding bij, ik maak een nieuwe proefafdruk enzovoort. Dat is mijn portretworkflow van het begin tot het eind. Deze workflow is vooral zinvol als je eerst het boek hebt gelezen. Dus als je iets niet snapt, ga dan terug naar de pagina’s waarheen ik je hier heb verwezen, zodat je meer aan de weet komt over iets wat je wellicht hebt overgeslagen of eerder in het boek niet nodig achtte.
20
Bonushoofdstuk / Stapsgewijs proces van opname tot uiteindelijke afdruk
Bibliotheek Ontwikkel Presentatie Afdrukken Web
Stapsgewijs proces van opname tot uiteindelijke afdruk / Bonushoofdstuk
21