Maandelijks tijdschrift (verschijnt niet in augustus) Afgiftekantoor 1930 Zaventem Erkenning: P303515
30ste jaargang WZC Ter Burg Burggrachtstraat 1, 1930 Nossegem
nr. 263
Oktober 2014
p. 3 p. 5 p. 7 p. 8 p. 11 p. 12 p. 13 p. 17 p. 18 p. 21 p. 27 p. 28 p. 29
Brief van de redactie Bewoners- en personeelsnieuws Krantenknipsels Vergeving…… Uitnodiging kaas- en wijnavond Het ontspanningshoekje Uit het manneke van de Maene Oplossing prijsvraag Prijsvraag oktober Zie de mens…… De beste dingen….. Verjaardagskalender Activiteitenkalender
Redactieraad Leden redactieraad: Clem Van de Veken Christel Decap Daisy Deroulou Francis Wouters Medewerkers:
Pater Robert, woonteam, Dizzy
Verantwoordelijke Uitgever: Nico Deblaere, directeur
2
Beste lezer, Het is onrustig. We leven al een paar jaren onder stakingsaanzeggingen in de verschillende sectoren. Af en toe heb je dan echte acties, maar ik denk dat er nu al zeker 3 jaar een permanente stakingsaanzegging is. En elke sector heeft wel zijn redenen om ontevreden te zijn. De Vlaamse overheid moet besparen, daar geen discussie over. Ook de rusthuizen dreigden te moeten besparen en dan meer specifiek op animatie. Dat gaat gelukkig niet door! In Ter Burg willen we goede zorg geven, maar daarnaast ook een gemeenschap zijn. De zorgverleners helpen u bij het wassen en het kleden, bij de maaltijden, bij de wondverzorging en de medicatie. Ze doen dit met een grote betrokkenheid, maar hun zorgen zijn eerder technisch. Het woonteam zorgt voor de innerlijke persoon. Dit doen ze door te zorgen voor ontspanning, beweging, ontmoeting, een luisterend oor, een ernstig gesprek… tal van (spirituele) activiteiten. En ook weer met die grote betrokkenheid. Daarnaast hebben we ook de administratie, de technische dienst, de hoteldienst, de keukenploeg,… Al die medewerkers doen dagelijks hun deel van het werk. Op zich niet bijzonder, want dat doen zoveel anderen met hun. Ongeacht of het al dan niet betaald werk is. Zoveel mensen leveren dagelijks hun bijdrage. Het verschil zit hem volgens ons in die betrokkenheid met de mensen waarmee je werkt. In onze sector, ons rusthuis geef je maar het beste van jezelf als je echt betrokken bent met de mensen die de bewoners zijn. 3
Met Jeanne, Jean, Fons en Lowie en al hun grote en kleine zorgen. Al hun kleine en grote deugden. Vergelijk wonen in een rusthuis maar eens met een verblijf in het ziekenhuis. Allemaal vriendelijke mensen en toch is er een belangrijk verschil. Op zich lijkt dat allemaal gewoon. Toch is dat niet zo. Je moet als persoon open staan voor anderen. Maar als rusthuis moet je de menselijke warmte organiseren. Dat is niet zo vanzelfsprekend. Een aangename buurt of straat gebeurt ook niet vanzelf. Daar moet aan gewerkt worden. Voor ons betekent dit voldoende mensen, voldoende tijd, medewerkers aanspreken over het gedrag, duidelijk maken welk gedrag je wel wilt,… Bij de overheid ligt natuurlijk het deel van de subsidies, de arbeidsomstandigheden, de loonvoorwaarden, de pensioenleeftijden,… Kortom elk zijn deel. Die menselijke warmte mag niet vergeten worden in het “politieke” verhaal van de ondernemingen en de zorgbedrijven. U weet: een ketting is maar zo sterk als de zwakste schakel! Over warmte gesproken. Van mij mag het gerust een mooie, lange nazomer worden. Veel prettiger dan een grijze herfst. Tot later! Nico
4
Bewonersnieuws: We nemen afscheid van: Mevr. Florentina Gyns ° 20 juli 1916 - † 21 september 2014 Alles verwaait met de wind van de tijd. Maar wat de liefde heeft gezaaid krijgt zijn plaats in de schuur van de eeuwigheid. Kris Gelaude
Mevr. Maria Van Cutsem ° 05 juli 1922 - † 24 september 2014 Alles wat onze ogen zien, alles wat onze handen willen aanraken en koesteren is sterfelijk. En toch is er dat overloos verlangen. Tegen elk weten in blijf ik in de geheimen van de nacht en in de liefde die mij wenkt geloven. Kris Gelaude 5
We verwelkomen:
Personeelsnieuws: We verwelkomen Jelissa Ferré, zorgkundige (75% jobtime) bij het team op wooneenheid ‘Iris’. We verwelkomen Jonathan Merckx, medewerker keuken (50% jobtime) bepaalde duur tot eind december. We verwelkomen Nele Cleynhens, sociaal verpleegkundige, sociale dienst (75% jobtime). We verwelkomen Nathalie Ovilla, kinesiste (50% jobtime) bij het paramedisch team. We wensen deze medewerkers veel succes en een warme samenwerking met de collega’s van Ter Burg!
6
Krantenknipsels 'Snoeptaks' maakt ons gezonder en rijker. De overheid moet dringend werk maken van een belasting op ongezond eten. Als vet en zoet eten tien procent duurder zou worden, dan gaan mensen automatisch gezonder eten, ze. Mensen zullen dan ook minder snel hartziektes of kanker krijgen.
Azalea's leveren recordbedrag op voor Kom op tegen Kanker. Piepjonge kankerpatiëntjes die je triest aankijken vanop een folder: het is verleden tijd bij Kom op tegen Kanker. 25 jaar na oprichting krijgt de organisatie een grondige make-over, die het goede doel frisser moet maken én de realiteit van kanker anno 2014 moet weerspiegelen.
Kwart meer fietsongevallen door elektrische fiets? Het aantal fietsongevallen is toegenomen met liefst een kwart. Het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid (BIVV) begint daarom een onderzoek naar de risico's van de elektrische fiets. Dat bericht Het Nieuwsblad.
Enige Belgische slachtoffer 9/11 eindelijk geïdentificeerd. Dertien jaar na 9/11 is het enige Belgische slachtoffer eindelijk geïdentificeerd. Het gaat om de toen 31-jarige Patrice Braut. De man was afkomstig uit de Anderlecht. Hij werkte als kaderlid op de 97ste verdieping van de zuidelijke WTC-toren. 7
Vergeving.
Desmond en Mpho TUTU
Mensen van Zuid Afrika met hun verleden uit de apartheid, kunnen ons wel vertellen wat het kan betekenen om tot vergeving te komen. Het heilzame voor beide partijen, dader en slachtoffer. Enkele vaste overtuigingen moeten ons wel bezielen willen we tot vergeving in staat zijn: - er is niets dat niet vergeven kan worden en dit is gemakkelijker te aanvaarden als men inziet dat wij allen met elkaar verbonden zijn, enkel al omdat wij allemaal op dezelfde wereld leven. - We zijn zelf ook mens, dus hebben wij ook onze fouten die vergeven kunnen en moeten worden. De eerste vraag is wel: hoe doen we dat vergeven want vlug komen we voor de keuze te staan: vergeven of wraak nemen. Het is niet zo gemakkelijk om wrok los te laten als we gekwetst werden. Onze twee voorafgaande punten kunnen ons daarin helpen. Het uiteindelijk resultaat zal een gemoedsrust zijn; een gevoel waarvan men kan genieten en wat haast onbeschrijflijk is, wat strikt persoonlijk is en enkel weggelegd voor gevoelige zielen die ook verder zien dan hun eigen belang. We kunnen ons de vraag stellen: waarom vergeven? We hebben het zelf misschien al ervaren dat: leed met leed vergelden nooit bevredigd, want het maakt dat we aan de ander vastgeklonken blijven en zo onze eigen vrijheid kwijtspelen. Vergeving wordt gemakkelijk gezien in een religieuze sfeer maar de wetenschappelijke inzichten van filosofen, psychologen en artsen komen ook aan bod. Het blijkt dat mensen die vergevensgezind zijn minder last hebben van stress, depressiviteit, hoop doet toenemen en zo de spirituele verbondenheid doet toenemen en zelfs het zelfvertrouwen versterkt. De tegenover gestelde houding van wrok maakt de mens meer onderhevig aan stress en speelt zo zijn inwendige rust volledig kwijt. 8
Zich bekeren is geen kwestie van geloof of religie maar het proces tot vergeving is voor sommigen mensen misschien gemakkelijker door hun geloof. Maar precies zoals wij niet voor anderen vergeven, vergeven wij ook niet voor God, we doen het eigenlijk voor onszelf, om onze waardigheid en onze vrijheid te bewaren. Vergevingsgezindheid is werkelijk de genade waarmee we de ander helpen weer op te staan, en dat op een waardige manier doen om een nieuw begin te maken. Heling en verzoening wissen de realiteit van een kwetsuur niet uit en de waarheid kan wreed zijn, we moeten de kwetsuur onder ogen zien zoals die is. Een aantal van de giftige effecten dat door het kwaad werd aangedaan zijn dan misschien niet verdwenen, maar de deur van hoop tot een nieuwe toekomst wordt open gezet. Het kwaad dat we elkaar aandoen verschilt in gradatie, maar dat is niet waar het om gaat, het leed dat ons werd aangedaan vergelijken met het leed dat wij de ander hebben aangedaan doet ons verdrinken in een draaikolk van slachtofferschap en ontkenning. Het is ook geen uitnodiging tot vergeten maar een uitnodiging om op zoek te gaan naar de menselijkheid van de dader, vergeving is geen houding van een zwakkeling, maar vraagt een heldhaftige daad. Folteraars zijn kinderen van God die hun menselijkheid aan het verliezen zijn. Wanneer we vergeven, is er altijd een risico dat het allemaal niet goed uitpakt. Benoem toch je leed totdat het niet langer als een dolk in je hart voelt. Schenk vergeving als je eraan toe bent om een verleden los te laten dat niet te veranderen is, ook met de overtuiging dat mettertijd uit groot verdriet geweldig veel goeds kan voortkomen.
9
Als we geslagen worden moeten we nog harder terug slaan denkt men soms: Darwin zei, het zijn de sterksten die overleven. De vraag is of dit ook voor mensen geldt. Ergens in ons binnenste weten we dat vergevingsgezindheid de ware toegangspoort tot harmonie en vrede is. De impulsieve vergeldingsdrang staat niet gelijk met de morele rechtvaardiging om kwaad met kwaad te vergelden. Deze twee neigingen, de ene tot vergelding en de andere tot herstel van de verbinding vechten soms in ons binnenste. Al te vaak gebeurt het dat we onbewust in de vergeldingscyclus belanden. Zonder erkenning van onze gedeelde menselijkheid scheurt het sociale weefsel. Het is dan nog maar een kleine stap naar het eisen van vergelding. Wraak leidt op zijn beurt tot nog meer leed, nog meer kwaad en nog meer verlies en daarom blijft de vergeldingscyclus eindeloos doorgaan. Door onze menselijkheid te accepteren, accepteren we ook de menselijkheid van de dader. Het betekend niet dat hetgeen wat ons ontnomen is nooit zullen missen. Heling betekent dat onze waardigheid is hersteld, dat we ons sterker tonen dan de dader en dat we in staat zijn op onszelf door te gaan met ons leven. Wanneer je iemand wegzet als een monster ontken je het vermogen van die persoon om te veranderen en ontsla je die persoon van zijn verantwoordelijkheid van zijn daden en gedrag. We laten hem er feitelijk veel te gemakkelijk van afkomen precies of hij geen moreel besef van goed en kwaad bezit en niet verantwoordelijk zou zijn. Vergeving ontslaat niemand van de verantwoordelijkheid voor wat aangedaan werd, maar wie vergeeft wil zich bevrijden van de pijn om met een gebroken hart dat niet bereid zou zijn tot vergeving verder te moeten leven. Wie tot vergeving bereid is wil zich bevrijden van de slopende emoties dat liefde en vreugde hem dreigen ontnomen te worden. P. Robert. We gaan verder met het lezen van dit boek bij volgend nummer 10
De directie, het personeel en de bewoners van het woonzorgcentrum
Ter Burg nodigen u van harte uit op hun
vrijdag 17 oktober 2014 van 18.00 tot 21.00 uur Inschrijving via formulier ten laatste op vrijdag 9 oktober! (plaatsen beperkt!!) Voor meer informatie 02/759 79 44
Inschrijving Kaas- en wijnavond Ter Burg 2014
14 euro pers. (volwassenen.) – 10 euro pers. (kind) De Familie………………………………………………………… ………………………………………………………………………… Samen met bewoner ingeschreven (gelieve in te vullen) Niet met bewoner ingeschreven (gelieve in te vullen)
Aantal invullen a.u.b. Volwassenen Kaasschotel Vleesschotel
11
Kind
Het ontspanningshoekje
oktober
“Hé broertje, zullen wij papa’s sigaretten verstoppen?” “Ja, tof, dan leren we weer een paar lelijke woordjes die we nog niet kennen.” “Nonkel, als je mij een Euro geeft, dan doe ik een kip na” “Hier heb je een Euro, Jantje, kakel er maar flink op los” “Kakelen? Waarom kakelen nonkel, ik eet een regenworm op!”
Zoek de 7 verschillen Ken je deze mensen? (sportmensen)
- Wist je dat… we de klok op 26 oktober één uurtje terug draaien? Drie uur wordt twee uur. Eén uur langer slapen dus!
- Wist je dat… een koe een beest is met vier poten, die tot op de grond hangen? (gelezen in een opstel van kinderen) Tot een volgende keer,
12
Oktober Zaaimaand Bâmis of Eekelmaand. Onder de zwakke oktoberzon worden de dagen steeds korter. In het felle avondrood staan de bomen er weemoedig bij. Hun bladerdek wordt kaler. Ongeduldig rukte de herfststorm reeds de verkleurde bladeren. Rijpe eikels en kastanjes zijn spoorloos verdwenen. Het bos wordt weldra een oord van diepe rust.
Oktober is begonnen en dat is eigenlijk raar. ’t Manneke heeft in zijn jonge jaren een beetje Grieks geleerd en ‘okto’ wil zeggen ‘acht’. Een octopus heeft acht tentakels en in België heeft een Octopusakkoord en heel zeker nog veel meer. Een octaaf, dat is één minder dan een novene en in feite acht dagen vieren na een feest. De 1ste oktober is het de feestdag van twee zwaargewichten onder de heiligen, figuurlijk in elk geval, want een, laat ons zeggen, een mollig Trezeke van Lisieux kunnen we ons niet voorstellen. Ze is ook maar 25 jaar geworden maar paus Johannes Paulus II heeft haar wel tot kerkleraar benoemd.
13
Van Bavo komt natuurlijk ook Bamesse en de boeren-pachters weten dan hoe laat het is, want 1 oktober was vroeger de vervaldag van de pacht. Guido Gezelle zei het zo:
Daar zijn twee kwa getijen in het jaar, zei boer Naestens: Pasen, als men moet zeggen en Bamesse als men moet leggen. De 2de oktober maar da’s een dag om rap te vergeten. De 3den oktober waait het nog altijd maar een beetje minder. Feestdag van de H. Gerard van Bronium. De 4de is de feestdag van Sint-Franciscus van Assisi! ’t Manneke vindt dat de populairste van alle heiligen. De patroon van de dieren en ook de patroon van de nieuwe paus van Rome. De koude komt op haar kousevoeten vanuit het noorden gewandeld en d’oude mensen krijgen koud. Zondag de 5de is ’t de laatste dag van de Oktoberfeesten in München en de 6de de feestdag van de Zalige Broeder Isidoor van Kortrijk. Zijn sterfdatum in 1916. Hij was van ’t Oost-Vlaamse Vrasene, werd broeder passionist en kwam in 1912 naar Kortrijk. De 7de, feest van Onze-Lieve-Vrouw van de Rozenkrans. Oktober is trouwens Rozenkransmaand. Guido Gezelle noemde hem Bedemaand en hij dichtte: Roozekrans! De blâren vallen laat ons, zoo ’t de Paus vermaant Beêvaart doen, en boeten allen: ’t is de kranke Octobermaand!
JP komt bij de hemelpoort. Zegt Sinte-Pieter? “Chance dat je hier binnen moogt”.
14
Zegt Wojtyla: “Ja en waarom? Wat heb ik wel misdaan? “God is niet welgezind omdat je, je verzet hebt tegen de komste van vrouwerlijke priesters”. “Is Hij daar zo kwaad voor”? Zegt Sint-Pieter: “Kwaad? Hemelste wroed was Ze”! De 8ste, de Zalige Elias van Koksijde, abt van de Duinenabdij en een van de opvolgers van Idesbals. De 9de vieren we de H. Denijs en gezellen, ’t doet ’t Manneke peizen aan Willem Denys en zijn gezellen van ’t Manneke. De 10de, de Heilige Victor van Xanten, misschien een verre nonkel van Wendy van Wanten. De 11de hebben we weer een echte Vlaamse heilige, Gommaar van Lierke plezierke. We zijn de 12de en ’t is vandaag 50 jaar geleden dat Renaat Grassin zijn laatste asem uitgeblazen heeft. Van muizen gesproken. Pater Vanhaecke, ge kent hem wel, zat met muizen in zijn kerk. Ze koersten zelfs binst de zondagsmesse door heel de kerke, bij zoverre dat er bijna geen vrouwen meer naar de kerke durfden komen. Vanhaecke strooide straf vergif, zette muizetrapen en liet ook nog een paar katten los, maar al geen avance. Overal bleven er muizen rondlopen. Op de 13de staat Albert de Lije op de Mannekesalmanak. De 14de de H. Donatiaan, patroon van het bisdom Brugge en van Boerke Naas. De 15de is de H. Theresia van Avila, niet dus van Lisieux, dat was twee weken geleden. De 16de is het de feestdag van de H. Margareta Maria Alacoque. De 17de de H. Ignatius van Antiochië. De 18de Sint-Lucas, patroon van de kunstenaars en dus ook van Lucas van Roubaix; ’t Is straf. Lucas Keukeleire is ook een kunstenaar maar op een ander gebied.
15
De 21ste, H. Ursula. “Dag vader en dag moeder, dag zuster Ursula”, zingt Rob de Nijs. Ze ziet het hier niet zitten, ze gaat naar Amerika. Ursula is de patrones van de schoolmeesteressen en van de schoolkinderen. De 22ste de H. cordula en de 23sten de H. Oda van Amay. De 22ste oktober is een droevige verjaardag 100 jaar geleden in de Eerste Wereldoorlog: in de Slag aan de Ijzer slagen de Duitsers erin om voor dageraad aan de bocht van Tervate in Stuivekenskerke ongezien de Ijzer over te steken, hoewel de Belgen een paar dagen eerder zelf de Tervateburg opgeblazen hadden om dat te verhinderen. de 25ste is het zijn feestdag, op Sint-Krispijn, maar schoenmakers zijn tegenwoordig een uitstervend ras. Voor dat we klachten krijgen van ‘t centrum van de feministische gelijke kansen, gaan we zere naar de 26ste met de Heilige Alfred de Grote. De 27ste, de H. Frumentius. De 28ste; de heilige apostelen Simon en Judas. Die laatste is natuurlijk niet Iskariot maar Judas Thaddeus. En Simon is ook niet Simon Petrus maar Simon de Zeloot of de Ijveraar. De 29ste de H. Ermelindis van Lovenjoel en de 30ste de heiligen Zenobia en Zenobius. En alzo sukkelt de maand op ’t gemak naar zijn einden de met de 31ste de H. Kwinten en ’t were heeft ook were zijn kwinten. Al de 10de maand, wat gaat het rap. Groetjes Clem, ons Vrouwke van de Maene
16
Spreekwoord Als de kat van huis is, dansen de muizen. Woordzoeker
S C H O O L B O R D G S
C S S E L A S K E O O N
H F C O L A C A K O M I
O R H P O Z H B E L E E
O A E L B N R D N T G L
L N O O T R I N E O R P
B S E J A U F A N P E L
A K I T A T T Z E S I O
N R V U L P E N T A C O
Oplossing: SCHOOLTOETS
Winnaar van de maand:
Mevr. Bertha Ceulemans 17
K A Z N E N N E P L N H
L A T K E R M I L K O C
G Y M L E B L O O H C S
PRIJSVRAAG Oktober
Inzendingen worden verwacht in de ideeënbus, tegen uiterlijk de 15de van de maand. Woordzoeker: kruiden en specerijen
E K A M I L L E T R Dille Gember Kamille Kervel Knoflook Oregano Paprika
I S K Z O U P O N O
L O E O I N A N U Z
E J R U E R P A M E
S A V T L E R G R M
R S E R L P I E E A
E A L A I E K R P R
T U D G D P A O E I
E S R E B M E G P J
P K O O L F O N K N
Peper Pepermunt Peterselie Rozemarijn Sojasaus Ui Zout
Oplossing: …………………………………………………………………………………………. 18
Sudoku 9x9
Alle cijfers van 1 t/m 9 moeten één keer voorkomen in alle kolommen, in alle rijen en in elk van de negen vierkanten van 3x3 hokjes.
7 2 1 3 7 6 9
9 5
6 2
7 7 1
4
8
3 5 9 6 5 4 3 5 3 4 1 2 1 2 7 9
Veel succes! Daisy 19
Specialiteiten Putten Tanks Hoge druk reiniging Sanering
Altijd welkom bij ons! Wij komen ook graag naar u toe!
KBC Bankkantoor Stationstraat, 56 1930 Zaventem 02/711.07.10
Lambroekstraat 9 1930 ZAVENTEM 02-720 86 98 02-416 80 40
U kan rechtstreeks met ons contact opnemen, Ofwel via het secretariaat Ter Burg (Gerda)
Urineverlies?
Voor alle zekerheid. . . SCA Hygiene Products nv/sa TENA Corewellness Culliganlaan 1 d B-1831 Diegem TENA-advieslijn (gratis): 0800-94545
20
Voor u gelezen Zie de mens: Over bewogen worden en in beweging komen De medische wetenschap kan veel. De technologie maakt het mogelijk om een foto te maken van het lichaam tot in de diepste vezels, er zijn machines om het hart op gang te houden of de nierfunctie over te nemen en pillen bestrijden heel uiteenlopende ziekten. Maar als dokters de mens niet zien achter de patiënt, ontbreekt er iets wezenlijks. Al wie ooit in de kou bleef staan met vragen en ontreddering bij ziekte, bij zichzelf of een geliefde, weet hoe belangrijk die menselijke aanpak is. En dat geldt niet alleen voor de zorgsector, maar ook voor organisaties en bedrijven. Manu Keirse, klinisch psycholoog, schreef er een boek over met de veelzeggende titel ‘Zie de mens’. Wat niet meteen financiële winst oplevert, staat in onze samenleving onder druk. Daarnaast is er ook een sterke evolutie naar specialisatie, opsplitsen van taken en disciplines. Dat heeft voordelen: specialisten weten meer over een bepaald onderdeel dan generalisten, maar zo dreigt het zicht op het geheel er bij in te schieten. “Terwijl een mens wel een totaliteit is en niet alles wat belangrijk is gemeten kan worden of financiële winst oplevert”. Zegt Manu Keirse. “Bij een eenzijdige focus op korte termijnwinst krijgen we op lange termijn gegarandeerd de rekening gepresenteerd: Steeds meer mensen moeten afhaken, burn-outs zijn de ziekte van de tijd en er werden nog nooit zoveel slaappillen en antidepressiva geslikt. Het zijn vaak erg betrokken mensen die er onderdoor gaan. Een verlies dus voor werk en samenleving. Een leidinggevende die een werknemer beschouwt als een radertje, een verzorgende in een rusthuis die alleen beperkingen en verval ziet….. Het doet mensen onrecht aan en maakt een samenleving kil.
21
Wie omkijkt, ziet ook beter vooruit. ‘Zien, bewogen worden en in beweging komen’ vat mooi samen waar het volgens de auteur op aankomt. Waarbij tussen kijken en zien een wereld van verschil ligt, een wereld van aandacht en zorgvuldigheid, die de waarde en waardigheid van mensen centraal stelt. “Je kan pas echt zien als je leert kijken in drie dimensies”, meent Keirse. “De horizontale dimensie: waar staat iemand nu, wat heeft hem gemaakt tot wie hij is en wat zijn zijn dromen en mogelijkheden voor de toekomst? Zonder geschiedenis valt het heden niet te begrijpen, en heeft een toekomstvisie geen wortels. Met de tweede, de verticale dimensie kijk je in de diepte onder de oppervlakte en van bovenaf om de verbondenheid met een ruimer geheel te zien. En tenslotte moeten we ook kijken van buiten naar binnen. Om te beginnen naar je eigen binnenkant, wat helpt om beter de binnenkant van anderen aan te voelen.” “Empathie vraagt tijd, maar lang niet zoveel als misverstanden wegwerken en moeten leven met rottende problemen omdat je mensen onvoldoende hebt gegeven. En om het even toe te spitsen op de zorgsector: daar kan menselijke aandacht veel betekenen, zelfs als de patiënt niet meer kan genezen. Als je mensen echt ziet, openen zich wegen naar toekomst ook in situaties die toekomstloos lijken. Ik denk aan een stervende moeder; die we aanspoorden om voor elk van haar kinderen een doos te maken met briefjes en herinneringen. Dat gaf toekomst over de dood heen. Empathie vraagt niet meer tijd “Zien betekent geraakt worden door wat er voor de ander op het spel staat. Dat veronderstelt dat je je niet laat leiden door haast, oordelen, vooroordelen, angst of verdriet. Want dan ben je niet meer in staat binnen te laten wat de ander beroert. 22
Ook beeldvorming kan de blik vertroebelen, bijvoorbeeld het beeld over ouderen dat wij in het Westen hebben: met ouderdom als iets dat alleen maar negatief is en zolang mogelijk bestreden moet worden en een financiële last is. Terwijl je ook kan zien welke rijkdom aan ervaringen en ontmoetingen ouderen meedragen en hoeveel zij aan jongeren kunnen doorgeven.” “Zo’n houding hoeft niet noodzakelijk meer tijd te kosten”, meent Keirse. “Het heeft vooral te maken met een manier van in het leven staan. Heb je als verzorgende oog voor de mens bij wie je op de kamer komt of ben je nog met je gedachten bij de vorige bewoner of bij wat je hierna gaat doen? Ook al heb je maar drie minuten: iemand aankijken, rust uitstralen, laten voelen dat je echt daar bent, met al je zintuigen, je geest en je hart, maakt een groot verschil.” Visie begint met zien ‘Houd iedere dag de dood voor ogen’. Dit advies van Epictetus (Grieks filosoof 1ste eeuw na C.) is niet bedoeld om angstig of depressief in een hoekje te gaan zitten, integendeel. Het maakt deel uit van het horizontale zien, waar Keirse het over heeft. “Kijken met het einde voor ogen, laat je beter zien”, meent ook hij. “Bedenk wat je zou willen dat mensen over je zeggen als je dood bent”, geeft hij als leidraad voor waar je met je leven naartoe wil. “Wat wil je betekent hebben en voor wie. ‘Onderzoek de dood niet op je sterfbed, want dan ben je te laat.’ (Tibetaanse wijsheid).” “De toekomst zien in het nu was volgens de Weense psychiater Frankl ook het raadsel van de overleving in de concentratiekampen. De veerkracht van een kampbewoner werd groter als hij in een doel kon geloven: iets wat hij na de bevrijding nog wilde doen, iemand die op hem wachtte, een idee dat hij nog wilde uitwerken. En wat in zulke extreme omstandigheden werkt, kan in het ‘gewone’ leven ook het verschil maken. 23
Als je geen plannen meer maakt, mis je de toekomst. In werksituaties heb je leiders nodig met een visie en richting en een innerlijk kompas dat tot daden inspireert.” Onderwatersignalen “In de diepte kijken (tweede dimensie, de verticale), zien wat onder de oppervlakte leeft, bepaalt in grote mate de kwaliteit van zorg. De arts bekijkt de scans, maar ziet hij ook de beleving van de patiënt? Met rationaliteit alleen zie je niet echt wat er aan de hand is. Je afsluiten voor gevoelens is je afsluiten van het leven. We moeten dieper kijken dan techniek, cijfers, meetbare resultaten,…… Emotionele betrokkenheid staat je denkkracht niet in de weg, zoals wel eens beweerd wordt. Je neemt net betere beslissingen als je rekening houdt met je eigen emoties en die van anderen. En als je je niet alleen laat leiden door regels, want dan kunnen mensen daartussen wel eens in de diepte vallen. Echte kijken naar je organisatie of instelling is de zakelijkheid en de ziel zien, de doelmatigheid en professionaliteit en de inspiratie en bezieling. Wie het voortouw neemt in de uittocht uit gesloten denkkaders en onafhankelijk kijkt, wordt de dwarsligger genoemd. De keuze voor authenticiteit vraagt moed. Maar laat ons niet vergeten dat zonder dwarsliggers de trein zou ontsporen. Mensen die onder de oppervlakte kijken zijn broodnodig.” Dus verder kijken dan onze neus lang is en al eens de luis in de pels durven zijn (zei een prof. filosoof tegen ons (Christel) op de universiteit. Visioenen delen “Uit de hoogte kijken helpt dan weer om het groter geheel te zien. Een mens is geen eiland. In verbinding gaan met iets wat je persoon overstijgt, geeft betekenis. Het helpt ook om de gelijkheid van mensen te zien en het wij-zij denken te doorbreken. Een goed tegengif tegen extremisme dus.
24
Want dat begint met het opsluiten van de ander in categorieën in plaats van de medemens te zien. Holocaust, genocide, etnische conflicten ……. tonen tot wat het ontnemen van verbondenheid kan leiden.” Als je ziet wat mensen verbindt, zie je ook het visioen. De Duitse theologe Dorothee Sölle schreef een boek met als titel ‘Waar het visioen ontbreekt, verwildert het volk’. Als mensen de verbondenheid niet meer ervaren van een gemeenschappelijke visie of missie dan verbrokkelt hun wereld. Daarom moeten we onze levensvisioenen ook met elkaar delen. Organisaties en bedrijven hebben grote perspectieven op lange termijn nodig. Leiderschap is boven de bekrompenheid uitstijgen, verder en dieper zien, mensen hun plaats in het groter geheel laten voelen. Mensen die zich verbonden voelen zijn niet alleen gelukkiger, hun brein verwerkt ook beter informatie en ze kunnen beter om met stress. Als dag geen ‘winst’ is voor een bedrijf of organisatie.” Ogen dicht om beter te zien “Ten slotte is er de derde dimensie van zien: van de buitenkant naar de binnenkant. Wijsheid komst vaak van binnen, maar daarvoor moet je luisteren naar je innerlijke stem. En - zoals de kleine prins in het verhaal van Antoine de Saint-Exupéry zei – ‘kijken doe je met je hart, want het wezenlijke blijft voor de ogen onzichtbaar’. Bij succesvolle leiders, mensen die uitmunten in de zorg, goede leerkrachten, ouders met een fijn relatie met hun kinderen, wordt het succes niet alleen bepaald door het correct uitvoeren van een reeks taken. De kern van het succes is gelegen in hun hart. We wantrouwen het hart vaak te veel en het hoofd te weinig.
25
Schilder Paul Gauguin vatte het zo samen: om te zien moet je je ogen af en toe dicht doen, en stil worden. Hoe meer je je eigen binnenkant leert zien, hoe meer je ook die van anderen kunt zien. En die betrokkenheid bij de ander is een voorwaarde voor menselijkheid. Te veel leidinggevenden verbergen zich achter organisatorische regel waarin de mens niet tot zijn recht komt. Men moet het beter proberen te doen dan de ‘wet’. Goed zien is het begin van de verandering. Daarom moet je ook blijven proberen om te verwoorden wat je ziet. Het niet voor jezelf houden. Laat je niet je persoonlijkheid ontnemen. Kom op voor waar je voor staat, voor duidelijke standpunten. Loop niet mee met de kudde. Maar zoek ook raakpunten en overeenstemming met anderen en wend die inzichten aan om er iets mee te bereiken. Respecteer terechte autoriteit en rebelleer tegen onterechte autoriteit. Haal het beste uit jezelf en uit de ander. Probeer in contact te blijven met je dieperliggende ambities, drijfveren en principes. En keer daarvoor af en toe terug – echt of in gedachten – naar de plek en het moment waar je echt gelukkig was. Het is een goede leidraad om te zien welke weg je moet gaan. Uit ‘De Bond’ van 15 augustus 2014 An Candaele Samenvatting Christel Het boek:
‘Zie de mens’, van Manu Keirse, Lannoo, 17.99 euro
26
27
Woensdag 1 oktober
Jacqueline Aerts (Kapster) Gilberte Jolie (Vrijwil.)
Vrijdag 3 oktober
Mevr. Braekman 1923 (Zonnebloem)
Zaterdag 4 oktober
Hedwige Deldycke (Vrijwilliger)
Zondag 5 oktober
Maria De Greef ( Keukenteam)
Woensdag 8 oktober
Christine Van Lier (Hoteldienst)
Donderdag 9 oktober
Karin Baszanowski (Zorgkundige)
Zaterdag 11 oktober
Frans Vanderschelde (Vrijwilliger)
Dinsdag 21 oktober
Mevr. Dierckx 1921 (Zonnebloem) Valerie Dervaux (Vrijwilliger)
Donderdag 23 oktober
Mevr. Verdeyen Julia 1923 (Iris)
Vrijdag 24 oktober
Wendy Verhoeven (Verpleegkundige)
Dinsdag 28 oktober
Marie-Thérèse Tops (Hobbygroep) Kelly Colemonts (Keukenteam)
Woensdag 29 oktober
Gerda Timmermans (Zorgkundige)
28
Woensdag 8 oktober
Film van de maand 15.00 uur in de cafetaria
Dinsdag 14 oktober
Uitstap Show Zaventem Feest voor de 60 plussers Vertrek voorzien rond 13.30 uur
Donderdag 16 oktober
Verwennamiddag ‘handverzorging’ vanaf 14.30 uur in de cafetaria
Vrijdag 17 oktober
‘Kaas- en wijnavond’ in Ter Burg vanaf 18.00 uur in de cafetaria Opgelet: inschrijving vereist! Cafetaria namiddag gesloten!
Dinsdag 21 oktober
Viering Palliatieve zorg: ‘Erbij blijven’ 14.30 uur in de kapel met aansluitend drankje!
Vrijdag 24 oktober
Modeshow ‘Seniorfashion’ Herfst- wintercollectie 15.00 uur in de cafetaria
Dinsdag 28 oktober
‘Elysee Shoes’ in Ter Burg Collectie comfortschoenen 14.45 uur in de cafetaria
Vrijdag 31 oktober
Verjaardagstaart van de maand 15.00 uur in de cafetaria Bibliotheek op alle wooneenheden 29
