28 oktober 2005

ROC EINDHOVEN Periodiek kwaliteitsonderzoek definitief rapport / 28 oktober 2005

VASTSTELLING RAPPORT Dit rapport bevat de resultaten van het periodiek kwaliteitsonderzoek dat de inspectie uitvoerde vanaf 6-6-2005 naar de kwaliteit van het onderwijs bij ROC Eindhoven te Eindhoven. Het rapport is vastgesteld door mw. A.E.W. Nooij, coördinerend inspecteur te Breda op 28 oktober 2005.

PKO Rapport ROC Eindhoven, 6-6-2005

3

INHOUDSOPGAVE SAMENVATTING ............................................................................................. 9 1 HET PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK ................................................ 11 2 ROC EINDHOVEN ...................................................................................... 13 Ontwikkeling van de instelling ................................................................... 13 De uitkomsten van het vorige inspectie-onderzoek .................................... 15 Ontwikkelingen in de in- en externe omgeving ........................................... 16 3 OPZET EN INHOUD VAN HET ONDERZOEK .............................................. 19 De zelfevaluatie ......................................................................................... 19 De objecten van onderzoek........................................................................ 20 4 DE KWALITEIT VAN HET ONDERWIJS BIJ 'ROC EINDHOVEN' ................. 25 Onderwijs en leren ..................................................................................... 25 Toegankelijkheid ........................................................................................ 27 Opbrengsten.............................................................................................. 27 Kwaliteitsborging en -verbetering............................................................... 27 5 VO: ROC EINDHOVEN, MONTESSORI COLLEGE ....................................... 29 6 SCHOOL VOOR AFBOUW & AFWERKINGSTECHNIEKEN .......................... 33 De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Afbouw & Afwerkingstechnieken' .............................................................................. 33 Onderwijs en leren ..................................................................................... 33 Opbrengsten.............................................................................................. 34 Kwaliteitsborging en -verbetering............................................................... 34 Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit .................................................... 35 7 SCHOOL VOOR AUTOBRANCHE & MOBILITEIT........................................ 37 De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Autobranche & Mobiliteit' 37 Onderwijs en leren ..................................................................................... 37 Opbrengsten.............................................................................................. 38 Kwaliteitsborging en -verbetering............................................................... 39 Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit .................................................... 39 8 SCHOOL VOOR BOUWKUNDE & BOUWTECHNIEK ................................... 41 De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Bouwkunde & Bouwtechniek'........................................................................................... 41 Onderwijs en leren ..................................................................................... 41 Opbrengsten .............................................................................................. 42 Kwaliteitsborging en -verbetering............................................................... 42 Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit .................................................... 43 9 SCHOOL VOOR BROOD & BANKET .......................................................... 45 De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Brood & Banket'............... 45 Onderwijs en leren ..................................................................................... 45 Opbrengsten.............................................................................................. 46 Kwaliteitsborging en -verbetering............................................................... 46 Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit .................................................... 47 10 SCHOOL VOOR ECONOMIE & ADMINSTRATIE....................................... 49 De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Economie & Adminstratie' 49 Onderwijs en leren ..................................................................................... 49 Opbrengsten.............................................................................................. 50 Kwaliteitsborging en -verbetering............................................................... 50 PKO Rapport ROC Eindhoven, 6-6-2005

5

Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit ....................................................51 11 SCHOOL VOOR ELEKTROTECHNIEK ........................................................53 De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Elektrotechniek' ................53 Onderwijs en leren .....................................................................................53 Opbrengsten ..............................................................................................54 Kwaliteitsborging en -verbetering ...............................................................54 Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit ....................................................55 12 SCHOOL VOOR FACILITAIRE DIENSTVERLENING ...................................57 De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Facilitaire Dienstverlening' 57 Onderwijs en leren .....................................................................................57 Opbrengsten ..............................................................................................58 Kwaliteitsborging en -verbetering ...............................................................58 Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit ....................................................59 13 SCHOOL VOOR HANDEL & MARKETING .................................................61 De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Handel & Marketing' .........61 Onderwijs en leren .....................................................................................61 Opbrengsten ..............................................................................................62 Kwaliteitsborging en -verbetering ...............................................................63 Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit ....................................................63 14 SCHOOL VOOR HORECA .........................................................................65 De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Horeca' .............................65 Onderwijs en leren .....................................................................................65 Opbrengsten ..............................................................................................66 Kwaliteitsborging en -verbetering ...............................................................66 Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit ....................................................67 15 SCHOOL VOOR HOUT-, MEUBEL- & INTERIEURAFWERKING ..................69 De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Hout-, Meubel- & Interieurafwerking' .....................................................................................69 Onderwijs en leren .....................................................................................69 Opbrengsten ..............................................................................................70 Kwaliteitsborging en -verbetering ...............................................................71 Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit ....................................................71 16 SCHOOL VOOR ICT .................................................................................73 De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor ICT' ..................................73 Onderwijs en leren .....................................................................................73 Opbrengsten ..............................................................................................74 Kwaliteitsborging en -verbetering ...............................................................75 Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit ....................................................75 17 SCHOOL VOOR INSTALLATIETECHNIEK .................................................77 De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Installatietechniek' ............77 Onderwijs en leren .....................................................................................77 Opbrengsten ..............................................................................................78 Kwaliteitsborging en -verbetering ...............................................................78 Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit ....................................................79 18 SCHOOL VOOR LABORATORIUM-, MILIEU- & PROCESTECHNIEK ...........81 De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Laboratorium-, Milieu- & Procestechniek' ..........................................................................................81 Onderwijs en leren .....................................................................................81 Opbrengsten ..............................................................................................82 PKO Rapport ROC Eindhoven, 6-6-2005

6

Kwaliteitsborging en -verbetering............................................................... 82 Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit .................................................... 83 19 SCHOOL VOOR MODE ............................................................................ 85 De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Mode'............................... 85 Onderwijs en leren ..................................................................................... 85 Opbrengsten.............................................................................................. 87 Kwaliteitsborging en -verbetering............................................................... 87 Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit .................................................... 88 20 SCHOOL VOOR TOERISME & RECREATIE............................................... 89 De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Toerisme & Recreatie' ...... 89 Onderwijs en leren ..................................................................................... 89 Opbrengsten.............................................................................................. 90 Kwaliteitsborging en -verbetering............................................................... 91 Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit .................................................... 91 21 SCHOOL VOOR TRANSPORT & LOGISTIEK ............................................ 93 De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Transport & Logistiek'...... 93 Onderwijs en leren ..................................................................................... 93 Opbrengsten.............................................................................................. 94 Kwaliteitsborging en -verbetering............................................................... 94 Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit .................................................... 95 22 SCHOOL VOOR UITERLIJKE VERZORGING ............................................. 97 De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Uiterlijke Verzorging' ........ 97 Onderwijs en leren ..................................................................................... 97 Opbrengsten.............................................................................................. 98 Kwaliteitsborging en -verbetering............................................................... 98 Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit .................................................... 99 23 SCHOOL VOOR VOLWASSENENEDUCATIE .......................................... 101 De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Volwasseneneducatie' .... 101 Onderwijs en leren ................................................................................... 101 Opbrengsten............................................................................................ 103 Kwaliteitsborging en -verbetering............................................................. 103 Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit .................................................. 104 24 SCHOOL VOOR WELZIJN & SPORT ...................................................... 105 De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Welzijn & Sport' ............. 105 Onderwijs en leren ................................................................................... 105 Opbrengsten............................................................................................ 106 Kwaliteitsborging en -verbetering............................................................. 106 Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit .................................................. 107 25 SCHOOL VOOR WERKTUIGBOUWKUNDE & METAAL .......................... 109 De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Werktuigbouwkunde & Metaal' .................................................................................................... 109 Onderwijs en leren ................................................................................... 109 Opbrengsten............................................................................................ 110 Kwaliteitsborging en -verbetering............................................................. 110 Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit .................................................. 111 26 SCHOOL VOOR DE ZORGSECTOR ........................................................ 113 De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor de Zorgsector'................ 113 Onderwijs en leren ................................................................................... 113 Opbrengsten............................................................................................ 115 PKO Rapport ROC Eindhoven, 6-6-2005

7

Kwaliteitsborging en -verbetering .............................................................115 Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit ..................................................116 27 KWALITEITSPROFIEL VAN ROC EINDHOVEN ........................................117 BIJLAGEN.....................................................................................................119 I OVERZICHT ORGANIEKE EENHEDEN DIE BIJ HET ONDERZOEK ZIJN BETROKKEN.............................................................................................119 IA OVERZICHT WAARDERINGEN VO: ROC EINDHOVEN, MONTESSORI COLLEGE .................................................................................................122 II AFKORTINGEN ................................................................................128


8

SAMENVATTING

In de periode 6 tot en met 23 juni 2005 is een periodiek kwaliteitsonderzoek (pko) uitgevoerd bij ROC Eindhoven. ROC Eindhoven bestaat uit 22 verschillende scholen waaronder scholen voor middelbaar beroepsonderwijs, voortgezet onderwijs en volwasseneneducatie. Vrijwel alle scholen zorgen voor kwalitatief voldoende onderwijs met relatief veel goede aspecten. Ook het Montessori College, als de enige school voor voortgezet onderwijs van het roc, voldoet op alle aspecten aan de kwaliteitseisen. ROC Eindhoven heeft in de missie vastgelegd een open en stimulerende leeromgeving te willen bieden waar praktijkgericht en attractief leren leidt tot een optimaal rendement voor de deelnemers. Het pko wijst uit dat het ROC Eindhoven bij het merendeel van de scholen deze ambitie waarmaakt en dat bij een gedeelte van de scholen volop gewerkt wordt aan het volledig realiseren hiervan. Binnen het domein onderwijs en leren is het 'Programma Safari' een speerpunt van beleidsontwikkeling. Het is opgezet om in de instelling de ontwikkeling van competentiegericht leren te ontwikkelen en te implementeren. Een aantal scholen is bezig met oriëntatie hierop terwijl enkele scholen al bezig zijn met de feitelijke vormgeving van competentiegericht leren. De instelling neemt de verbetering van de beroepskolom serieus ter hand en boekt hierbij resultaten. Dat geldt ook voor de verbetering van de huisvesting. In het recente verleden zijn op dit terrein reeds belangrijke stappen gezet en op dit moment wordt een ambitieus huisvestingplan uitgevoerd. De toegankelijkheid van ROC Eindhoven is onvoldoende omdat de instelling geen actief wervingsbeleid voor doelgroepen heeft. De zorg voor deelnemers vanaf de poort is overigens van voldoende tot goed niveau. Aan alle deelnemers, ook gehandicapten en risicodeelnemers, wordt in de instelling hulp en ondersteuning geboden. Het terugdringen van voortijdig schoolverlaten is een van de speerpunten van de instelling. ROC Eindhoven slaagt daarin doordat dit percentage aanmerkelijk lager is dan het landelijk gemiddelde. De spreiding van de resultaten over de verschillende scholen is echter relatief groot. Kwaliteitsborging en -verbetering zijn op instellingsniveau voldoende. De instelling heeft op centraal niveau een adequaat stelsel van kwaliteitszorg opgebouwd. Dit systeem functioneert tot en met het middenmanagement van de scholen en levert heldere beleidsplannen en evaluaties op. De werking van het systeem op de werkvloer verschilt per school. Uit het onderzoek is gebleken dat alle opleidingen van de School voor Mode en de opleiding Magazijnmedewerker van de School voor Handel & Marketing van onvoldoende kwaliteit zijn. In 2006 zal bij deze opleidingen een onderzoek naar kwaliteitsverbetering uitgevoerd worden. Dit zal plaatsvinden tegelijk met het jaarlijkse onderzoek.


9


10

1 HET PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK

De inspectie van het onderwijs houdt toezicht op de kwaliteit van het onderwijs volgens de bepalingen van de wet op het onderwijstoezicht (WOT). Een onderdeel van het toezicht is een regelmatig onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs. Voor de sector BVE is afgesproken dat dit periodieke kwaliteitsonderzoek doorgaans eens in de drie jaar plaatsvindt. De manier waarop de inspectie haar kwaliteitsonderzoeken uitvoert, is vastgelegd in een toezichtkader. Daar staat bovendien het waarderingskader BVE 2003 in met de aspecten van kwaliteit waar de inspectie naar kijkt. Dit waarderingskader is na uitvoerig overleg met alle betrokkenen bij het BVE onderwijs door de inspectie vastgesteld. Het bevat drie domeinen, twaalf kwaliteitsaspecten en een aantal indicatoren. Verder staan er de beslisregels in die de inspectie hanteert. Indien er VO (VMBO) verbonden is aan de BVE instelling, wordt voor dat onderdeel het waarderingskader VO gebruikt. De hoofdvraag waarop de inspectie met het periodiek kwaliteitsonderzoek een antwoord wil geven, luidt: In welke mate is er vertrouwen in de kwaliteit van het onderwijs dan wel is er voldoende perspectief in de toekomstige ontwikkelingen van de instelling met betrekking tot de kwaliteit van het onderwijs? Om deze vraag te kunnen beantwoorden worden drie deelvragen gesteld: 1. Hoe is de kwaliteitsborging en -verbetering van het onderwijs? 2. Hoe is de kwaliteit van 'onderwijs en leren'? 3. Hoe is de kwaliteit van de 'opbrengsten' van het onderwijs? Bij elk kwaliteitsonderzoek is een eigen beoordeling door de instelling van de kwaliteit van haar onderwijs het vertrekpunt. De bedoeling daarvan is te bereiken dat het toezicht van de inspectie complementair is aan de eigen kwaliteitsborging van de instelling. Eerst gaat de inspectie na in hoeverre deze zelfevaluatie gebruikt kan worden als bron van informatie over de kwaliteit. Ze kijkt daarvoor of de informatie voldoende betrouwbaar is en of de onderwerpen van het waarderingskader in voldoende mate beschreven worden. Ook brengt zij in kaart welke doelen de instelling zichzelf gesteld heeft en tot welke eigen beoordelingen de zelfevaluatie leidt. De mate waarin de inspectie vervolgens eigen onderzoek in de instelling doet, hangt dus af van de zelfevaluatie en van de aard van de eigen oordelen.


11

In de jaren waarin een dergelijk onderzoek, dan wel een onderzoek naar de verbetering van gesignaleerde tekorten, niet plaatsvindt, komt de inspectie op de instelling om de voortgang van verdere kwaliteitsverbetering te volgen. Elk inspectieonderzoek leidt tot een openbaar rapport. Hierin zijn de bovengenoemde vragen beantwoord. Verder blijkt er uit op welke aspecten van kwaliteit de instelling aan de basiseisen voldoet en op welke aspecten dat niet het geval is. Ook staan er aanknopingspunten in voor verdere verbetering van haar onderwijs.


12

2 ROC EINDHOVEN

ROC Eindhoven verzorgt zowel voortgezet onderwijs, middelbare beroepsopleidingen als opleidingen volwasseneneducatie. ROC Eindhoven bestaat uit 22 afzonderlijke scholen gecombineerd in twaalf organisatieeenheden met de volgende onderdelen. • De School voor Voortgezet Onderwijs bestaande uit Montessori College met een afdeling voor Anderstaligen. • Twintig scholen voor middelbaar beroepsonderwijs op veertien locaties. • Een School voor Volwasseneneducatie met elf leslocaties. Naast de scholen heeft de instelling zes ondersteunende diensten: Communicatie & Marketing; Facilitair beheer; Financiën; Informatisering & Automatisering; Onderwijs & Deelnemerservice (O&D) en Personeel & Organisatie. O&D verzorgt voor de scholen activiteiten rondom intake, inschrijving, trajectbegeleiding en voert de opleiding Arbeidsmarktkwalificerend assistenten profiel uit. Bureau Beleidsevaluatie & Control is verantwoordelijk voor de activiteiten rond kwaliteitszorg en auditing.

Ontwikkeling van de instelling

Voortgezet onderwijs Montessori College is een school voor havo en vmbo theoretische leerweg. In 2001 is de school volledig overgestapt op het montessoriconcept, in 2003 heeft een visitatie plaatsgevonden vanuit de Vereniging voor Montessori Onderwijs en is de erkenning verleend. Het aantal leerlingen bij Montessori College is de afgelopen jaren gestegen van 310 in 2002 tot 352 in 2004. Ontwikkeling leerlingaantallen voortgezet onderwijs: Leerlingen Teldatum 1 2002 2003 - Montesorri College 310 339 - Deelnemers vavo-opleiding ingeschreven via vmbo-t en havo 43 73 - Jeugdige Anderstaligen 333 291 Totaal 686 703

oktober 2004 352 79 257 688

Bron: Jaarrekening ROC Eindhoven 2004, concept-versie 12 mei 2005 Montessori College wil zich in de toekomst profileren tot dé montessorischool van Eindhoven en omgeving. Daartoe wil men het aanbod uitbreiden met een vwo-afdeling en de beroepsgerichte leerwegen van het vmbo. Het gebouw is uitgebreid en aangepast.


13

De afdeling Anderstaligen vormt samen met Montessori College de School voor Voortgezet Onderwijs van ROC Eindhoven. Deze afdeling verzorgt toeleidingstrajecten naar het beroepsonderwijs en de opvang van asielzoekers in de leeftijd van 14-18 jaar. Het aantal deelnemers bij de afdeling Anderstaligen is in de periode 2002-2004 met 76 afgenomen. De directeur is eindverantwoordelijk voor de School voor Voortgezet Onderwijs en de School voor Volwasseneneducatie. De dagelijkse leiding van Montessori College is in handen van een adjunctdirecteur, de afdeling Anderstaligen en vavo vallen onder een andere adjunctdirecteur. Beroepsonderwijs Op 1 oktober 2003 bedroeg het aantal ingeschreven deelnemers beroepsonderwijs 16.288. Het aantal deelnemers is in het schooljaar 20042005 met bijna 3 procent gedaald naar 15.833 deelnemers. De instelling geeft hiervoor als verklaring dat het aantal gediplomeerden uit het vmbo is teruggelopen en er sprake is van een terugloop van deelnemeraantallen in de beroepsbegeleidende leerweg (bbl) door de economische ontwikkelingen. Het aandeel deelnemers in de beroepsopleidende leerweg (bol) is toegenomen en bedraagt nu 62 procent van het totaal. Dit ligt rond het landelijk gemiddelde. Deeltijd bol is fors teruggelopen naar 1,7 procent van het totaal. Overigens verwacht ROC Eindhoven op basis van de vooraanmeldingen voor 2005-2006 een stijging van de deelnemeraantallen. Ontwikkeling deelnemersaantallen beroepsonderwijs: Deelnemers Beroepsopleidingen Teldatum 1 oktober 2001 2002 2003 Totaal aantal deelnemers 18.303 16.288 15.883 - bol 11.660 9.310 9.885 - bbl 6.643 6.451 5.716 - bol deeltijd 527 258 Bron: ROC Eindhoven ROC Eindhoven verzorgt in 2004 feitelijk 265 verschillende crebo-erkende opleidingen, meer dan de helft zijn daarvan op niveau 3 en 4. Terwijl er binnen de opleidingen op niveau 4 sprake is van een stijging van het aantal deelnemers, is het aantal deelnemers binnen de opleidingen op niveau 1 en 2 teruggelopen. Ruim een kwart van de deelnemers staat nu ingeschreven bij opleidingen op niveau 1 en 2, dit is ruim onder het landelijke gemiddelde van 38,7 procent. De instelling heeft voor 187 opleidingen een licentie waar geen deelnemers staan ingeschreven. Het aanbod van leerwegen in de bbl is veruit groter dan de opleidingen in de bol. Meer dan de helft van deze opleidingen valt binnen de sector techniek. De ingeschreven deelnemers zijn evenwel evenwichtig over de sectoren DGO, Economie en Techniek verdeeld. In het algemeen stijgen de deelnemersaantallen bij de scholen binnen de sectoren Economie en DGO, bij Techniek is een daling te zien. Het percentage ingeschreven deelnemers bij Techniek ligt echter boven het gemiddelde van alle roc's. Educatie Het aantal deelnemers Educatie is in 2004 met 1.691 deelnemers gedaald. Dit is een gevolg van de instroomstop voor deelnemers in februari en april 2004 als gevolg van een inkrimping van de gemeentelijke geldmiddelen. PKO Rapport ROC Eindhoven, 6-6-2005

14

Deelnemers Educatie NT-2 Basisaanbod Vavo Totaal

2003 3.404 1.292 568 5.264

2004 2.300 845 428 3.573

Bron: ROC Eindhoven De landelijke ontwikkelingen op het gebied van wetgeving en bekostiging hebben voor de School voor Volwasseneneducatie verstrekkende personele gevolgen. Er is binnen deze school een 'Personeelsscan' uitgevoerd. Hieruit komt naar voren dat voor 1 augustus 2008 ongeveer de helft van het huidige aantal medewerkers zal moeten afvloeien. Herplaatsing binnen de andere scholen van ROC Eindhoven behoort tot de mogelijkheden. De School voor Volwasseneneducatie wil in de toekomst een model van 50 procent vaste medewerkers en 50 procent flexwerkers hanteren.

De uitkomsten van het vorige inspectie-onderzoek

Voortgezet onderwijs Zowel in 2003 als in 2004 is bij Montessori College een jaarlijks onderzoek uitgevoerd. Deze onderzoeken gaven geen aanleiding tot een aanpassing van het toezichtarrangement. Uit het jaarlijks onderzoek van 2003 blijkt dat Montessori College een systematische aanpak van kwaliteitszorg hanteert en de planning & controlcyclus volledig nieuw heeft ontwikkeld. Belangrijke aandachtspunten zijn het didactisch handelen, de leerlingbegeleiding en de samenwerking tussen de secties. Als gevolg van een wijziging in de Vreemdelingenwet is het aantal 13-18 jarigen uit de opvangcentra bij de afdeling Anderstaligen met circa een kwart gedaald. In 2004 constateerde de inspectie dat een plan voor de verbetering van de huisvesting is vastgesteld en dat investeringen zijn gedaan in ict. In het schoolplan 2004-2008, dat aansluit op de roc-brede beleidskaders en de montessorigedachte, zijn de hoofdlijnen van het beleid en de visie vastgelegd van de school. De school heeft de inspraak van leerlingen geïntensiveerd en het montessoriconcept verder verankerd in de schoolorganisatie. Tevens zijn de kernteams verder uitgebouwd. De eindexamenresultaten van het vmbo en havo liggen respectievelijk ver boven en op of rond het landelijke gemiddelde. Van de in 2003 geconstateerde vertraging in de bovenbouw vmbo is in 2004 geen sprake meer.


15

Beroepsonderwijs en educatie In het voorjaar van 2002 heeft de inspectie van het onderwijs een integraal instellingsonderzoek uitgevoerd bij de scholen voor beroepsonderwijs en volwasseneneducatie van ROC Eindhoven. Dit onderzoek wees uit dat ROC Eindhoven in voldoende mate zorg draagt voor de kwaliteit van het onderwijs. Het onderwijs werd gekarakteriseerd als toegankelijk en doelmatig. Verder is instellingsbreed een uitstekende aanpak van de systematische kwaliteitszorg aangetroffen. De standaarden van onvoldoende kwaliteit zijn onderwerp van onderzoek naar kwaliteitsverbetering geweest in september 2003. De twee onderzochte opleidingen, één binnen de School voor Economie & Administratie en één binnen de School voor de Zorgsector, hebben aanzienlijke verbeteringen gerealiseerd op die aspecten die verbetering behoefden. Alleen het aspect bpv is dan bij beide opleidingen onvoldoende. In het jaarlijks onderzoek in 2004 is aan dit aspect bij beide opleidingen expliciet aandacht besteed en zijn verbeteringen op dit aspect aangetroffen. De inspectie concludeerde dat er voldoende vertrouwen was in de ontwikkeling van de kwaliteit van het onderwijs bij ROC Eindhoven en dat er geen risico's voor de kwaliteit van het onderwijs waren. Ontwikkelingen in de in- en externe omgeving

De instelling heeft de volgende missie vastgesteld: 'ROC Eindhoven is een open en stimulerende leeromgeving voor jongeren en ouderen. Praktijkgericht en attractief leren leidt tot een optimaal rendement voor de deelnemers, gericht op de realisering van hun ambities. Naast perspectief geeft het onderwijs ook voldoening. ROC Eindhoven hecht grote waarde aan inbreng en betrokkenheid van deelnemers, medewerkers en maatschappelijke partners'. In het strategisch beleidsplan 2001-2005 'Inspireren tot leren' heeft de instelling de centrale ambities voor de instelling nader geformuleerd. De ambities betreffen onder andere de leerloopbaan van de deelnemer, doorlopende leerlijnen, de ontwikkeling van de eigen organisatie en opbrengsten. Deze zijn voor 2005 uitgewerkt in een aantal speerpunten die gericht zijn op opbrengsten en verbetering van de in-, door - en uitstroom. Samenwerkingsverbanden ROC Eindhoven wil een hybride organisatie zijn waarin zowel publiek als privaat gefinancierde (scholings-)activiteiten binnen de scholen plaatsvinden. De activiteiten van de werkmaatschappijen van Exempla Opleidingen B.V. zijn overgenomen door de scholen. De instelling heeft in 2004 voor een aantal bedrijven maatwerktrajecten georganiseerd. Met deze trajecten beoogt het roc om in samenwerking met bedrijfsleven en instellingen adequaat in te spelen op regionale behoeften. Voorbeelden van deze trajecten zijn onder andere de oriëntatiejaren voor de Koninklijke Landmacht, de opleiding Verpleegkundige voor het ministerie van Defensie en de participatie in het Nationaal Consortium voor Bedrijfstakgroepen van de School voor Handel & Marketing.


16

In het kader van het streven om de school naar de praktijk te brengen, ontplooit ROC Eindhoven diverse activiteiten; zoals onder meer het opleidingsrestaurant 'De Witte Tafel' van de School voor Horeca en de 'Management Academie voor Kappers & Stylisten (MAKS) van de School voor Uiterlijke Verzorging. ROC Eindhoven is actief in (regionale) samenwerkingsverbanden. Er zijn relaties met werkgeversorganisaties en andere organisaties binnen het arbeidsmarktsegment, met gemeenten, toeleverende en afnemende scholen, kennisinstellingen, KBB's en andere roc's. Daarnaast heeft elke school voor beroepsonderwijs een arbeidsmarktcommissie. Huisvesting Huisvesting is een ander speerpunt van ROC Eindhoven. Het pand aan de Frederiklaan 60a is in juli en augustus 2004 ingrijpend verbouwd. Er heeft een herschikking plaatsgevonden naar de bestaande opleidingen en de School voor ICT is verhuisd van Sterrenlaan 10 naar de Frederiklaan. De locatie Frederiklaan 60b is tijdens deze periode grondig opgeknapt en de Scholen voor Bouwkunde & Bouwtechniek en Hout, Meubel en Interieur zijn vanaf setember hier gehuisvest. In augustus 2005 is de nieuwbouw aan de Sterrenlaan 4 opgeleverd. De School voor Uiterlijke Verzorging is hier ingetrokken. De opleidingen aan de Vijfkamplaan zullen binnenkort tijdelijk gehuisvest worden in een pand aan de Meijerijlaan. Dit om nieuwbouw voor de sportopleidingen aan de Vijfkamplaan mogelijk te maken. Safari Het Programma Safari 2004-2008 bevat de instellingsbrede invoeringsstrategie voor competentiegericht onderwijs. Dit programma beschrijft de kaders tot 2008 en anticipeert op de implementatie van de nieuwe kwalificatiestructuur. Het gehele programma heeft een looptijd tot 2011. Safari onderscheidt twee programmalijnen, namelijk het herontwerp onderwijs en de gevolgen voor andere bedrijfsfuncties van ROC Eindhoven. Binnen de eerste programmalijn vormen de zogenoemde 'big five' de fundamenten. Deze zijn: • leerloopbaan van de deelnemer centraal; • competentiegericht leren; • deelnemer (mede) verantwoordelijk voor het leerproces; • contextrijk leren; • aandacht voor de leefwereld van de deelnemer. De tweede programmalijn betreffen de veranderingen voor personeel en organisatie van het roc als gevolg van de herontwerp van het onderwijs. Deze veranderingen, multidisciplinaire samenwerkingsverbanden, competentieprofielen voor onderwijspersoneel, veranderingen in teams en rollen van het management, staan nog niet vast. Opbrengsten De ambities uit het strategisch beleidsplan zijn uitgewerkt in een aantal speerpunten, namelijk een toename van de gediplomeerde uitstroom bij alle niveaus en daarmee samenhangend een roc-brede afname van voortijdig schoolverlaten. Voorts een toename van de interne doorstroom binnen het mbo, in het bijzonder binnen de sector Techniek en de doorstroom naar het hbo met een specifieke aandacht voor doorstroomtrajecten voor hbo Techniek. PKO Rapport ROC Eindhoven, 6-6-2005

17

De uitgewerkte speerpunten van beleid sluiten aan op de Lissabondoelstellingen en passen in het convenant in het kader van het Grote Stedenbeleid (GSB) voor 2003-2006 dat ROC Eindhoven heeft gesloten met de gemeente Eindhoven. Thema's in dit convenant zijn: • startkwalificatie (ongedeelde opleiding vmbo-mbo en sluitende aanpak voortijdig schoolverlaten); • jeugdwerkloosheid (traceren jongeren zonder startkwalificatie en stagewerkplein); • jeugdbeleid (onderzoek naar aard en omvang jeugdproblematiek en inpassen in zorgstructuur). ROC Eindhoven beoogt deze speerpunten te realiseren door de invoering van competentiegericht leren (zie programma Safari), het stimuleren van het deeltijd mbo en bbl-opleidingen, het verbeteren van de opleidingen op niveau 1 en 2, het versterken van EVC-procedures, het aanboren van nieuwe markten zoals contract- en reïntegratieactiviteiten en inburgeringstrajecten, en een intensievere samenwerking met toeleverend en afnemend onderwijs.


18

3 OPZET EN INHOUD VAN HET ONDERZOEK

ROC Eindhoven heeft een uitgebreid systeem van kwaliteitszorg. In 20042005 zijn door auditteams voor het vierde jaar op rij zelfevaluaties uitgevoerd. De teams bestaan, naast de centrale kwaliteitszorgmedewerker van de instelling, uit functionarissen van een school van het ROC die onderzoek uitvoert naar de kwaliteit van een andere school van het ROC. Steeksproefgewijs maakt men daarbij gebruik van externen, bijvoorbeeld personen afkomstig van andere roc's, gemeenten of bedrijfsleven. In het auditteam dat de instelling beoordeelt, is altijd een externe deskundige opgenomen. Ten behoeve van de auditteams heeft ROC Eindhoven het waarderingskader van de inspectie van het onderwijs uitgewerkt, maar het heeft daarbij rekening gehouden met de eigen strategische keuzen van de instelling. De scholen kunnen daarnaast zelf eigen speerpunten aandragen waar de auditteams op letten. In 2004 is gestart met audits bij de ondersteunende diensten van het roc. Hiervoor is een afzonderlijk toetsingskader ontwikkeld.

De zelfevaluatie

Ter voorbereiding op het periodiek kwaliteitsonderzoek heeft de instelling twee zelfevaluaties aangeleverd, een zelfevaluatie over het schooljaar 2003-2004 en een over het schooljaar 2004-2005. Hiermee zijn bij alle organisatie-eenheden van het roc één of meer zelfevaluaties uitgevoerd, maar nog niet bij alle scholen van het roc. De zelfevaluaties bevatten oordelen over de gerealiseerde kwaliteit van de instelling en de scholen. De inspectie is nagegaan in hoeverre de eigen oordelen van de scholen voor beroepsonderwijs overeenkomen met de uiteindelijke inspectie-oordelen. Uit deze vergelijking van de oordelen in de zelfevaluaties met de oordelen van de inspectie blijkt dat bij ruim driekwart van de oordelen dat deze overeenkomen. Bij de uitvoering van een onderzoek sluit de inspectie aan op hetgeen reeds bekend is. Voor de uitvoering van dit pko is van zestien scholen voor beroepsonderwijs en volwasseneneducatie een zelfevaluatie beschikbaar die een deel van of alle aspecten uit het waarderingskader van de inspectie beschrijven en van een oordeel zijn voorzien. Van vijf scholen is geen zelfevaluatie beschikbaar. Van een aantal indicatoren binnen het aspect toegankelijkheid is bij geen enkele sc hool in de zelfevaluatie informatie opgenomen.


19

Deze uitgangssituatie maakte het mogelijk om het pko proportioneel in te richten. Bij de scholen waar geen zelfevaluatie beschikbaar is, is een volledig onderzoek uitgevoerd. Bij de zeven scholen waar wel een zelfevaluatie beschikbaar is, maar waar nog niet alle aspecten uit het waarderingskader zijn beoordeeld, heeft een beperkt onderzoek plaatsgevonden. De aspecten die niet zijn beoordeeld, zijn volledig onderzocht. De oordelen over de andere aspecten zijn tijdens het onderzoek geverifieerd. Bij vijf van de zes scholen waarvan alle aspecten zijn beoordeeld, is het onderzoek zeer proportioneel ingevuld. De mate van beperking komt tot uiting in het achterwege laten van gesprekken met docenten, bpv-coördinatoren en de lengte van de gespreksduur met vertegenwoordigers van de scholen. De school voor volwasseneneducatie is wel volledig onderzocht hoewel alle aspecten in de zelfevaluatie zijn beoordeeld. Dit om na te gaan in hoeverre de veranderingen in de externe omgeving van deze school invloed hebben op de kwaliteit. Montessori College heeft ter voorbereiding op het pko een zelfevaluatie ingestuurd en het visitatierapport van de Vereniging voor Montessori Onderwijs ter beschikking gesteld. Het feitelijke onderzoek is, inclusief lesbezoek, gericht geweest op het toetsen van de conclusies zoals die uit de analyse van de aangeleverde documenten en uit het gesprek met de schoolleiding zijn getrokken.

De objecten van onderzoek

ROC Eindhoven bestaat uit 22 afzonderlijke scholen die zijn gecombineerd in 12 organisatie-eenheden. Binnen een dergelijk cluster is de directeur eindverantwoordelijk, de dagelijkse leiding van de afzonderlijke scholen is in handen van één of meerdere adjunct-directeuren. Scholen binnen een organisatie-eenheid maken gebruik van gemeenschappelijke voorzieningen zoals bijvoorbeeld een bpv-bureau. Een aantal eenheden bestaat uit slechts één school. In overleg met ROC Eindhoven is besloten om het periodiek kwaliteitsonderzoek op het niveau van de afzonderlijke scholen in te richten. Hieronder volgt een overzicht van de Scholen van ROC Eindhoven met een korte beschrijving. Ten behoeve van de oordeelsvorming verzamelt de inspectie informatie bij één of meer opleidingen van de scholen. Een overzicht van deze geselecteerde opleidingen is opgenomen in Bijlage 1. VO: ROC Eindhoven, Montessori College Montessori College is een school voor havo en vmbo theoretische leerweg. De school vormt samen met de afdeling Anderstaligen de School voor Voortgezet Onderwijs van ROC Eindhoven en is gevestigd aan de Habsburglaan. De afdeling Anderstaligen is gehuisvest aan de Van Vorstlaan. Het aantal leerlingen van Montessori College is de afgelopen jaren gestegen tot 352 in 2004, terwijl het aantal deelnemers bij de afdeling Anderstaligen is afgenomen tot 257. Bij Montessori College zijn 43 personeelsleden werkzaam.


20

School voor Afbouw & Afwerkingstechnieken De School voor Afbouw & Afwerkingstechnieken biedt opleidingen uitsluitend in de bbl aan. Daarnaast verzorgt de school praktijkopleidingen en contractonderwijs. Het totale deelnemersaantal is 79, er zijn drie docenten werkzaam binnen de school. De opleidingen Schilderen en Onderhoud worden voornamelijk uitgevoerd in een nieuw gebouw in Nuenen. De opleidingen Stukadoren en Afbouw worden uitgevoerd op de locatie Ruysdaelbaan 7 te Eindhoven. School voor Autobranche & Mobiliteit De School voor Autobranche & Mobilteit verzorgt overwegend bbl-opleidingen op alle niveaus binnen de autobranche. Er zijn 867 deelnemers ingeschreven en er zijn 29 docenten werkzaam. Het onderwijs wordt uitgevoerd aan de Frederiklaan. School voor Bouwkunde & Bouwtechniek De School voor Bouwkunde & Bouwtechniek heeft 540 deelnemers en maakt onderdeel uit van de organieke eenheid Bouw, Hout en Afwerkingstechnieken. De uitvoering van het onderwijs gebeurt op twee locaties: de bol-opleidingen op niveau 1,2 en 4 aan de Frederiklaan en de bbl-opleidingen niveau 1 tot en met 4 aan de Ruysdaalbaan. Er zijn 22 personen als onderwijspersoneel werkzaam. School voor Brood & Banket De School voor Brood & Banket is gevestigd aan de Sterrenlaan. Het merendeel van de opleidingen wordt zowel in de bol als in de bbl aangeboden. Er zijn 214 deelnemers die onderwijs volgen evenwichtig verdeeld over beide leerwegen. Het aanbod bestaat uit opleidingen van niveau 1 tot en met 4. Aan de School zijn zeven docenten verbonden. School voor Economie & Adminstratie De School voor Economie & Administratie biedt opleidingen aan in de economische, administratieve, juridische, secretariële en beveiligingsbranche. De School verzorgt achttien opleidingen op niveau 1 tot en met 4 in overwegend beide leerwegen. Er volgen 2.123 deelnemers onderwijs op de Sterrenlaan en twee nevenlocaties, de Vijfkamplaan en de Aalsterweg. Er zijn ruim honderd docenten werkzaam. School voor Elektrotechniek In het cursusjaar 2003-2004 heeft de school voor Elektrotechniek 916 deelnemers. De School verzorgt opleidingen op niveau 1 tot en met 4. De opleidingen assistent monteur niveau 1, monteur niveau 2, eerste monteur niveau 3 en technicus niveau 4 worden overwegend in bbl uitgevoerd, de middenkaderfunctionaris niveau 4 alleen in de bol. Ruim de helft van het aantal deelnemers volgen opleidingen op niveau 3 en 4. De School is gevestigd op de Frederiklaan en er zijn 45 docenten werkzaam. School voor Facilitaire Dienstverlening De School voor Facilitaire Dienstverlening heeft in 2003-2004 in totaal 129 deelnemers ingeschreven en heeft de afgelopen jaren te maken met teruglopende aantallen deelnemers. Drie docenten verzorgen onderwijs voor drie opleidingen op niveau 2 en 4 in bol en bbl. De School is gehuisvest aan de Sterrenlaan. PKO Rapport ROC Eindhoven, 6-6-2005

21

School voor Handel & Marketing De School voor Handel & Marketing is gevestigd aan de Sterrenlaan en biedt opleidingen in de richtingen detailhandel, groothandel en international business. Er volgen 1.568 deelnemers onderwijs waarvan circa twee derde in de bolopleidingen. Binnen de School zijn een kleine zestig docenten werkzaam. School voor Horeca De School voor Horeca verzorgt onderwijs aan ruim zeshonderd deelnemers, waarvan iets meer dan de helft een bol-opleiding volgt. Het aanbod bestrijkt alle niveaus en wordt voor het merendeel in de bbl aangeboden. Ongeveer de helft van het aanbod wordt in beide leerwegen aangeboden. Er zijn 24 docenten werkzaam. De locatie is de Sterrenlaan. School voor Hout-, Meubel- & Interieurafwerking De School voor Hout-, Meubel- & Interieurafwerking heeft 462 deelnemers. Er werken 23 personeelsleden in het onderwijs. Er worden opleidingen verzorgd in beide leerwegen en op alle niveaus. De School is gehuisvest in twee gebouwen aan de Frederiklaan. School voor ICT De School voor ICT voert zes opleidingen in beide leerwegen uit. Het totaal aantal deelnemers bedraagt 782; ruim 80 procent volgt een bol-opleiding. De School verzorgt opleidingen op niveau 2, 3 en 4 en is gevestigd op de Frederiklaan. Ruim dertig docenten verzorgen het onderwijs. School voor Installatietechniek In het cursusjaar 2003-2004 heeft de School voor Installatietechniek 365 deelnemers. De School verzorgt opleidingen installatieservice op niveau 1 tot en met 3 waarvan niveau 3 alleen in bbl. Daarnaast voert men de opleidingen beheer ontwerp en management op niveau 3 en 4, waarvan niveau 4 alleen in bol. 0ngeveer driekwart van het aantal deelnemers volgen opleidingen op niveau 3 en 4. De School verzorgt het onderwijs op de Frederiklaan en heeft twintig docenten in dienst. School voor Laboratorium-, Milieu- & Procestechniek In het cursusjaar 2003-2004 heeft de School voor Laboratorium-, Milieu- & Procestechniek 471 deelnemers. De School verzorgt opleidingen laboratoriumtechniek op niveau 3 en 4 in de bol-variant en opleidingen procestechniek op niveau 1 tot en met 4 in de bbl. 0ngeveer 80 procent van het aantal deelnemers volgen opleidingen op niveau 3 en 4. Er zijn 24 docenten werkzaam, de School is gehuisvest aan de Rachelsmolen. School voor Mode De School voor Mode op de Sterrenlaan verzorgt opleidingen op alle niveaus in de richting confectie en maatkleding, maar uitsluitend in de bol. Zeventien docenten verzorgen het onderwijs aan bijna tweehonderd deelnemers. School voor Toerisme & Recreatie De School voor Toerisme & Recreatie bestaat sinds 2001-2002. Dit jaar stromen de eerste gediplomeerde deelnemers van de niveau 4 opleidingen uit.


22

De School heeft in 2003-2004 in totaal 314 deelnemers ingeschreven. Het aantal deelnemers groeit en heeft uitsluitend opleidingen in de bol op niveau 2, 3 en 4. De School biedt de opleiding Medewerker reizen en toeristische informatie op niveau 2 wegens ontbrekend arbeidsmarkt perspectief niet aan. Er zijn twintig docenten werkzaam op de Sterrenlaan. School voor Transport & Logistiek De School biedt overwegend bbl-opleidingen aan in de richtingen transport en logistiek verdeeld over alle niveaus. Zeven docenten verzorgen onderwijs voor ruim tweehonderd deelnemers aan de Frederiklaan. Circa twee derde van de deelnemers volgt een bbl-opleiding. School voor Uiterlijke Verzorging De School voor Uiterlijke Verzorging biedt vier opleidingen aan op het gebied van schoonheids-, voet en haarverzorging. Het merendeel van de deelnemers is ingeschreven voor een bol-opleiding; circa 10 procent van de deelnemers volgt een bbl-opleiding. De lessen worden dit schooljaar nog verzorgd aan de Karel Martelweg; na de zomervakantie verhuist de School naar een nieuw pand op de Sterrenlaan. School voor Volwasseneneducatie De School voor Volwasseneneducatie verzorgt een veelzijdig aanbod naar doelgroepen, niveau en aard. Het aanbod wordt uitgevoerd op ongeveer elf locaties voor Eindhoven en de 6 randgemeenten. In totaal zijn er in 3.573 deelnemers in 2004. In totaal zijn er in 2003-2004 ruim tachtig fte als onderwijzend personeel werkzaam. De School kent vier verschillende clusters, waarbij de grootste zijn onderverdeeld in twee afdelingen. Alle clusters kennen een verantwoordelijke adjunct-directeur, in totaal zeven, die samen met de schooldirecteur het managementteam vormen. School voor Welzijn & Sport De School voor Welzijn & Sport biedt opleidingen aan, deels in samenwerking met Leeuwenborgh Opleidingen op het gebied van sport op de niveaus 2, 3 en 4. Het grootste deel van de deelnemers is echter ingeschreven voor welzijnsopleidingen, eveneens op de niveaus 2, 3 en 4. Ongeveer een vijfde deel van de deelnemers volgt een opleiding in de beroepsbegeleidende leerweg. Daarnaast verzorgt de School delen van opleidingen voor deelnemers uit de private sector. De lessen daarvoor worden doorgaans in company aangeboden. De reguliere opleidingen worden aangeboden op de Sibeliuslaan en de Aalsterweg. School voor Werktuigbouwkunde & Metaal De school voor Werktuigbouwkunde & Metaal heeft in 2003-2004 840 deelnemers ingeschreven. De School verwacht dat de daling van de afgelopen jaren zich nog zal voortzetten. Om die reden investeert de School veel in het binnenhalen van in company opleidingen. In totaal zijn er 33 opleidingen waarvan zeven zowel in bol als bbl. De overige opleidingen worden alleen in de bbl variant aangeboden.Van de 33 opleidingen zijn er zeven op niveau 1, dertien op niveau 2, negen op niveau 3 en vier op niveau 4. Er zijn 36 docenten verbonden aan deze School, het onderwijs wordt verzorgd aan de Frederiklaan.


23

School voor de Zorgsector De School voor de Zorgsector verzorgt alle beroepsopleidingen in de gezondheidszorg op alle niveaus en leerwegen. Het onderwijs wordt uitgevoerd op 3 locaties: de Karel Martelweg in Eindhoven en in Bakel en Hollandsche Rading. In deze laatste locatie wordt de Verpleegkunidge uitgevoerd voor militairen. Deze opleiding heeft een heel eigen karakter door de toevoeging van speciale programmadelen. De opleiding wordt uitgevoerd met regulier geld, soms in samenwerking met andere roc's maar onder regie van deze School. In totaal zijn er 2.621 deelnemers in 2003-2004 en totaal ruim tachtig fte aan onderwijzend personeel in dienst.

Proeftuinen De inspectie heeft tijdens het pko twee zogenoemde proeftuinen in het onderzoeksplan opgenomen. Dit betreft de crebo-opleiding 77501 Arbeidsmarktgekwalificeerd assistent (brede assistentenopleiding) zoals deze tot januari 2005 door de Dienst Onderwijs en Deelnemerservice wordt uitgevoerd. Deze opleiding is nu ondergebracht bij het project 'Stap op'. Via dit project tracht het ROC deelnemers toe te leiden naar niveau 1 opleidingen binnen de scholen voor beroepsonderwijs. De tweede opleiding is de creboopleiding 76003 Chauffeur Personenvervoer. Deze opleiding is ondergebracht bij de School voor Transport en Logistiek. De bevindingen worden in een separaat verslag opgenomen. Nader onderzoek Tijdens het periodiek kwaliteitsonderzoek is gebleken dat alle opleidingen van de School voor Mode en de bol-opleiding Magazijnmedewerker (crebo 10021) bij de School voor Handel & Marketing van onvoldoende kwaliteit zijn. De bevindingen zijn met het college van bestuur besproken en tegelijkertijd is vastgesteld dat van een nader onderzoek geen andere conclusies of verdere aanvullingen te verwachten zijn. Om die reden is met de instelling afgesproken dat het nader onderzoek conform artikel 11 van de Wet op het Onderwijstoezicht (WOT) geacht wordt tegelijkertijd met het periodiek kwaliteitsonderzoek te zijn uitgevoerd. In de volgende hoofdstukken staan de oordelen op het niveau van de organieke eenheden vermeld.


24

4 DE KWALITEIT VAN HET ONDERWIJS BIJ 'ROC EINDHOVEN'

De inspectie heeft vertrouwen in de kwaliteit van het onderwijs omdat bijna alle scholen van ROC Eindhoven onderwijs bieden van voldoende tot goed niveau. Bovendien heeft het ROC een adequaat systeem van kwaliteitszorg opgebouwd. De opbrengsten zijn ook van een voldoende tot goed niveau: het ROC is erin geslaagd om het percentage voortijdig schoolverlaten aanzienlijk onder het landelijk gemiddelde te brengen. Montessori College neemt als school voor voortgezet onderwijs een aparte plaats in. Ook deze school biedt onderwijs van voldoende niveau. Op instellingsniveau is de toegankelijkheid onvoldoende omdat er geen actief wervingsbeleid voor doelgroepen uitgevoerd wordt. Het ROC sluit echter niemand uit en de scholen zorgen voor een adequate begeleiding van kansarme deelnemers. Binnen het domein onderwijs en leren zijn er verschillen te constateren in de mate waarin scholen al geslaagd zijn in het ontwikkelen en implementeren van competentiegericht leren. Aan de ambitie om de beroepskolom te versterken wordt door alle scholen veel aandacht gegeven. Het ROC investeert veel in adequate huisvesting en moderne outillage. Onderwijs en leren Domein: Onderwijs en leren

b onderwijs en leren

slecht onvoldoende voldoende goed l

De verschillende scholen van ROC Eindhoven met uitzondering van de School voor Mode, slagen erin om onderwijs te bieden van voldoende tot goed niveau. De ambities van het strategisch beleidsplan 'Inspireren tot leren', voor zover die betrekking hebben op het domein onderwijs en leren, worden door het ROC in toenemende mate waar gemaakt. ROC Eindhoven heeft als belangrijke doelstelling vastgelegd om onderwijs te verzorgen waarin de deelnemer centraal staat. Er zijn verschillen te constateren in de mate waarin de verschillende scholen al geslaagd zijn in het ontwikkelen en implementeren van competentiegericht onderwijs. Niettemin kan vastgesteld worden dat alle scholen bewust bezig zijn om passende vormen van competentiegericht onderwijs te ontwikkelen. In het kader van het 'Programma Safari' hebben de scholen zich tenminste georiënteerd op de mogelijkheden van competentiegericht leren. Een aantal scholen verkeert duidelijk nog in de oriënterende fase terwijl andere scholen al grotere voortgang hebben geboekt in het ontwikkelen van een aangepast onderwijsprogramma. Een aparte positie neemt daarbij Montessori College in doordat het gekozen concept een bijzondere invulling van het competentiegericht leren binnen het voortgezet onderwijs vereist. Ook de School voor Volwasseneneducatie vult het centrale concept op een specifieke wijze in vanwege de bijzondere positie door de bezuinigingen en gewijzigde regelgeving. Het programma Safari is op dit moment in de fase van het losmaken van ideeën en werkt nog niet voldoende als transfer van goede voorbeelden. In de komende fase van het project zal het bereiken van de gewenste synergieeffecten plaats moeten vinden. PKO Rapport ROC Eindhoven, 6-6-2005

25

Binnen Safari vormen de zogenaamde 'big five' de fundamenten van het ontwikkelingsprogramma. ROC Eindhoven is volop bezig om deze fundamenten te ontwikkelen en te realiseren. Bij het aspect studeerbaarheid zijn drie ambities vastgelegd: de ambitie om de doorstroom in de beroepskolom te verbeteren door betere samenwerking met vmbo en hbo, de verbetering van de huisvesting en versterking van de procedures voor erkenning van eerder verworven competenties (evc). Uit het onderzoek is gebleken dat alle scholen zorgen voor aansluiting op het toeleverend en afnemend onderwijs. In het jaar 2004 is de doorstroom van niveau 4 naar het hbo fors toegenomen. Ook de doorstroom vanuit het vmbo heeft een nieuwe impuls gekregen door het verzorgen van een oriëntatieprogramma. Hieruit blijkt dat ROC Eindhoven de verbetering van de beroepskolom serieus ter hand neemt en resultaten boekt. Een andere eigen ambitie is de verbetering van de huisvesting. Op het moment van het onderzoek is de bouw van nieuwe huisvesting voor de School voor Uiterlijke Verzorging in volle gang. De verbetering van de Scholen voor de Zorgsector en Welzijn & Sport staat hoog op de agenda. Voor de andere scholen zijn met name de outillage en overige voorzieningen van een voldoende tot goed niveau. De beoogde versterking van evc-procedures is bij een aantal scholen duidelijk geslaagd maar bij andere scholen voor verbetering vatbaar. Ook het afstemmen van het programma op individuele verschillen tussen deelnemers is bij de meeste scholen een sterk punt. Slechts drie scholen (de School voor Economie & Administratie, de School voor Handel & Marketing en de School voor Mode) leveren onvoldoende maatwerk voor de deelnemers. De onderwijsleerprocessen zijn bij alle scholen voldoende tot goed. Toch past hierbij wel een kritische kanttekening. Docenten hanteren in een relatief groot aantal situaties een didactisch repertoire wat bestaat uit klassikale instructie gecombineerd met een vorm van zelfwerkzaamheid zonder stimulerende begeleiding en coaching. In dit verband is realisatie van de ambitie om het leervermogen van de medewerkers en de organisatie te vergroten een noodzakelijke voorwaarde om te komen tot succesvol implementeren van competentiegericht onderwijs. De aandacht voor de beroepspraktijk komt tot uitdrukking in de hechte contacten van de scholen met het bedrijfsleven en in de kwaliteit van de beroepspraktijkvorming. Bij alle scholen is de bpv van voldoende tot goed niveau. In enkele gevallen is er nog verbetering te realiseren met betrekking tot de voorbereiding op de bpv. De omgang met deelnemers en de trajectbegeleiding is bij vrijwel alle scholen voldoende tot goed. Alleen bij de School voor M ode en de School voor Handel & Marketing is de omgang met deelnemers onvoldoende door tekortschietende communicatie met deelnemers. ROC Eindhoven wil een hybride organisatie zijn doordat regulier onderwijs naast contractonderwijs wordt uitgevoerd in de verschillende scholen. De inspectie heeft bij dit onderzoek vastgesteld dat de uitvoering van het reguliere onderwijs geen nadelen hiervan ondervindt. Er is geen sprake van het weglekken van kwaliteit naar contractactiviteiten. Positieve effecten zijn er in de relaties met het bedrijfsleven en de inbedding van de instelling in de maatschappelijke omgeving. PKO Rapport ROC Eindhoven, 6-6-2005

26

Toegankelijkheid Kwaliteitsaspect: Toegankelijkheid

b5 toegankelijkheid


De toegankelijkheid van ROC Eindhoven is onvoldoende omdat op instellingsniveau actief wervingsbeleid is ontwikkeld noch wordt uitgevoerd. Tijdens het IIT in 2002 was op instellingsniveau een notitie vastgesteld over doelgroepenbeleid, voorzien van streefcijfers en de doelstelling om de deelnemerspopulatie een afspiegeling te laten zijn van de bevolkingssamenstelling. Bij dit onderzoek is gebleken dat dit beleid niet verder is ontwikkeld en geïmplementeerd. Van het totaal aantal deelnemers is ongeveer 10 procent allochtoon en iets meer dan 8 procent heeft een beperkte vooropleiding. Het percentage allochtonen komt ongeveer overeen met de bevolkingsopbouw van de regio. De aandacht is blijkbaar gericht geweest op het verbeteren van de begeleiding van risicodeelnemers die al binnen het roc zijn. De toegankelijkheid vanaf de poort is binnen ROC Eindhoven namelijk wel aanwezig. Dit blijkt uit de aanwezigheid van niveau 1 en 2 opleidingen, het programma 'Stap op' dat deelnemers voorbereidt op instroom in deze opleidingen en het VOAB-team dat ondersteuning van risicodeelnemers verzorgt. Opvallend is dat ROC Eindhoven geen registratie van gehandicapte deelnemers voert waardoor de omvang van deze doelgroep niet kan worden vastgesteld. Overigens wordt aan deze groep deelnemers voldoende hulp en ondersteuning geboden. Opbrengsten Domein: Opbrengsten

c opbrengsten Kwaliteitsaspect: Instellingsresultaten

c11 instellingsresultaten



De resultaten van ROC Eindhoven zijn voldoende. Een van de ambities van het roc is het terugdringen van het voortijdig schoolverlaten. Binnen de organisatie is dit een belangrijk agendapunt in de planning & control cyclus. Het percentage deelnemers dat vanuit de scholen het ROC voortijdig verlaat is met 29 procent belangrijk lager dan het landelijk gemiddelde van 44 procent maar nog niet op het eigen ambitieniveau. Daarmee zijn de opbrengsten van het ROC voldoende. Wel zijn er tussen de scholen grote verschillen. Het percentage voortijdig schoolverlaters varieert van 8 procent bij de School voor Toerisme & Recreatie tot 43 procent bij de School voor Mode en de School voor Werktuigbouw & Metaal. Ook de opbrengsten van Montessori College zijn voldoende: zowel het interne rendement als de examencijfers liggen op of rond het landelijk gemiddelde van vergelijkbare scholen. Kwaliteitsborging en -verbetering Domein: Kwaliteitsborging en -verbetering

a kwaliteitsborging en -verbetering PKO Rapport ROC Eindhoven, 6-6-2005


27

Kwaliteitsaspect: Kwaliteitsborging en -verbetering op instellings-/unitniveau slecht onvoldoende voldoende goed

a1 kwaliteitsborging en -verbetering op instellings-/unitniveau

l

De kwaliteitsborging van ROC Eindhoven is op instellingsniveau voldoende. De instelling heeft op centraal niveau in de afgelopen jaren gericht gebouwd aan een stelsel van systematische kwaliteitszorg. Binnen dit stelsel zijn er twee controlemechanismen. Naast het systeem van managementcontracten en managementrapportages kent het roc ook een systeem van interne audits. Bij de audit op instellingsniveau zijn externe deskundigen betrokken. Elk jaar worden externe deskundigen betrokken bij audits op scholen. Per jaar bezoeken ze tijdens hun audit één directie van een school of cluster van scholen. Daardoor is er in het systeem weliswaar sprake van betrokkenheid van externe deskundigen bij de beoordeling van de kwaliteit van het onderwijs maar deze is aan de magere kant. Bij een aantal scholen wordt bij de interne audit gebruik gemaakt van 'eigen' externe deskundigen of beschikt de school over andere vormen van externe beoordeling. Sturing en control vanuit het college van bestuur zijn vormgegeven door in overleg met directeuren van de Scholen de kaders, binnen- en buitenmaten, invoeringstermijnen en kwaliteitscriteria vast te stellen. Er wordt niet gekoerst met een strakke centrale sturing. De nadruk ligt op stimulering en ondersteuning van activiteiten op schoolniveau. Uit het onderzoek is gebleken dat dit stelsel functioneert tot op het niveau van het middenmanagement. De uitwerking van het systeem op de werkvloer verschilt per school. In sommige gevallen is er sprake van duidelijke herkenning en erkenning van het kwaliteitszorgsysteem en is bij scholen een organisatiecultuur van kwaliteitsbewustzijn aangetroffen. In andere gevallen wordt het kwaliteitszorgstelsel ervaren als een managementtool met weinig uitwerking in de alledaagse praktijk. Opvallend is dat de systematische benadering van de pdca-cyclus ingebed is in de staande organisatie maar nog maar ten dele gebruikt wordt bij projecten zoals Safari en pilots. Met name ontbreekt het hierbij aan smart geformuleerde doelstellingen. De rechtsbescherming van de deelnemer voldoet aan de wettelijke bepalingen. De wettelijke documenten zijn instellingsbreed vastgesteld. Een uitzondering is de School voor Mode waar de onderwijs- en examenregeling niet overeenkomt met het feitelijke onderwijs. Uit het onderzoek bleek wel dat bij een aantal Scholen administratieve slordigheden voorkomen bij het hanteren van de voorgeschreven formats. ROC Eindhoven beschikt voor alle scholen voor beroepsonderwijs over een verklaring van KCE waarmee de kwaliteitsborging van de examens voldoet.


28

5 VO: ROC EINDHOVEN, MONTESSORI COLLEGE

Montessori College biedt onderwijs van voldoende kwaliteit. Alle aspecten worden als voldoende beoordeeld. Het onderwijsconcept van de school is gestoeld op het gedachtegoed van Maria Montessori. Dit onderwijsconcept is vanaf eind negentiger jaren van de vorige eeuw langzamerhand ingevoerd als aparte onderwijsstroom. In 2001 is de school volledig overgestapt op het montessoriconcept. In 2003 heeft de visitatie plaatsgevonden vanuit de collega VMO-scholen (Vereniging voor Montessori Onderwijs). Op grond daarvan heeft deze vereniging in 2003 de school erkend als Montessorischool. Zorg voor kwaliteit

Domein: Zorg voor kwaliteit

1. kwaliteitszorg 2. toetsing

slecht onvoldoende voldoende goed l l

De school heeft in de huidige ontwikkelfase voldoende zicht op haar uitgangssituatie, de specifieke onderwijsbehoeften van haar leerlingen en de verdere mogelijkheden van ontwikkeling van haar onderwijsconcept. Voor de schooldoelstelling 'het verzorgen van Montessori-onderwijs' is de afgelopen jaren breed draagvlak in het team ontstaan. Vanuit het instellingsbrede strategisch beleidsplan is het bedrijfsplan 2003-2006 en het schoolplan 20042008 geschreven. Deze documenten zijn, samen met het visitatierapport van de Vereniging voor Montessori Onderwijs (VMO) en de doelen die de resultaatverantwoordelijke teams elk jaar opstellen de basis voor de jaarplannen. De huidige kwaliteitsrapportages zijn (ook voor het onderwijsteam) vertrouwde instrumenten in de school bij de analyse van het interne rendement, de resultaten per vak, per leerjaar en de eindexamenresultaten in relatie tot de kenmerken van de leerlingpopulatie. De onderwijsdoelen van de school vragen echter wel om verdere uitbouw van het systeem van instrumenten en procedures die het ontwikkelingsniveau van de leerling qua kennis en vaardigheden inzichtelijk maken waardoor een structurele koppeling met het onderwijsconcept en het daarbij horende onderwijs- en zorgaanbod mogelijk wordt. De enquêtes (de enquête 'SfeerWelbevinden-Veiligheid' en de enquête 'Vragen over School'), zoals die jaarlijks onder leerlingen worden gehouden, zouden hierbij ondersteunend kunnen zijn. Zij zijn echter vooral gericht op het meten van sfeer, welbevinden en veiligheid (SWV) en op de beoordeling van de wijze waarop het primaire proces in de klas plaatsvindt (VOS). Ze hebben daardoor nog te weinig effect in de sturing van de onderwijskwaliteit omdat daarin waarneembare evaluatiecriteria ontbreken op het gebied van een van de belangrijkste doelstellingen van de school: het schoolbreed vormgeven van de activerende didactiek.


29

Onderwijs en leren

Domein: Onderwijs en leren

3. 4. 5. 6. 7.

leerstofaanbod tijd onderwijsleerproces schoolklimaat zorg en begeleiding

slecht onvoldoende voldoende goed l l l l l

Toetsing De school heeft voldoende garanties ingebouwd om de kwaliteit van de schoolexamens en overige toetsen te waarborgen. Het Programma voor Toetsing en Afsluiting (PTA) wordt voor de verschillende afdelingen vastgesteld en nageleefd. Voor de leerjaren waarin geen PTA wordt gebruikt, hanteert de school een systeem van gecoördineerde proefwerken die tijdens de lessen worden afgenomen. De school heeft toetsbeleid ontwikkeld waarmee inhoud wordt gegeven aan de wijze van differentiëren en determineren in de onderbouw. De inhoud van proefwerken en normering daarvan is de verantwoordelijkheid van de sectie. Elke leerling heeft recht op herkansing van gemaakt werk met dien verstande dat hij vooraf bewijst dat hij de stof beter beheerst dan voorheen. Leerstofaanbod Uitgaande van het gedachtegoed van Maria Montessori voorziet de school in een samenhangend onderwijsaanbod dat gericht is op brede sociale, morele, emotionele, culturele en cognitieve ontwikkeling van de leerlingen. Bij de invulling van het leerstofaanbod hebben de secties een grote mate van autonomie. Zij maken de afspraken over de methodekeuzes en het daaraan gekoppelde leerstofaanbod. De planning van de leerstof is vastgelegd in de takenboekjes die echter onvoldoende worden gebruikt als planningsinstrument. Het leerstofaanbod wordt verder verruimd door de keuzewerktijduren. Per dag is er één lesuur keuzewerktijd ingeroosterd. Hierin hebben de leerlingen ruimte voor zelfstudie, extra vakbegeleiding of het volgen van extra onderwijs. Ook biedt de school een scala van projecten en niet-lesgebonden activiteiten die gekoppeld zijn aan het leerstofaanbod. De verdere inhoudelijke aansluiting tussen de verschillende leerjaren, afstemming van het toetsbeleid op de onderwijsdoelen van de school en uitwerking van het vaardighedenbeleid zijn aspecten uit het leerstofaanbod die nog verdere uitwerking behoeven. Om de samenhang en afstemming tussen vakken verder te ontwikkelen en te verbeteren zal vanaf komend schooljaar structureel een middag per week projectonderwijs worden ingeroosterd. Binnen dit projectonderwijs zal vanuit verschillende vakken samenhangende en vakoverstijgende leerstof worden aangeboden. Tijd De door de school geprogrammeerde onderwijstijd voldoet aan de wettelijke vereisten. De incidentele lesuitval is beperkt, de docenten en leerlingen maken efficiënt gebruik van de lestijd. Het derde lesuur wordt dagelijks door alle leerlingen gebruikt als lesuur voor keuzewerktijd. De school heeft een goed werkend systeem om aan- en afwezigheid van leerlingen (ook tijdens het kwtuur) te registreren.


30

De structurele lesuitval aan het begin en einde van het scholjaar bedraagt acht dagen. Vanwege de drie tot vier toetsweken voor de leerlingen van de bovenbouw komen daar nog vijf tot zeven dagen bij. Dit overschrijdt het aanvaardbare aantal van 10-12 dagen. Onderwijsleerproces In haar pedagogisch en didactisch handelen streeft de school naar een aanpak die het actief en in toenemende mate zelfverantwoordelijk en reflexief leren van de leerlingen bevordert. Zij wil daarbij het samenwerkend leren stimuleren in een contextrijke leeromgeving. Onder het motto 'hoofd, hart en handen' heeft de school het aanbod van didactische werkvormen die een beroep doen op de cognitieve en sociale en technische vaardigheden van de leerlingen in beeld gebracht. Tijdens de lesbezoeken heeft de inspectie geobserveerd op de schoolkenmerken van activerende didactiek zoals samenwerken, variatie in werkvormen, het reflecteren van de leerling op het leerproces en de eigen verantwoordelijkheid van de leerling voor zijn eigen leerproces. Gebleken is dat het onderwijs gestructureerd en doelmatig wordt vormgegeven en dat de onderwijsdoelen op het gebied van activerende didactiek breed worden gedragen. Er is een goede start gemaakt met de implementatie van activerende didactiek maar dit is in het onderwijsleerproces nog niet schoolbreed herkenbaar in termen van in alle leersituaties waarneembaar docenten- en leerlinggedrag. Daarmee wordt de ambitie van de school nog niet volledig waar gemaakt maar het onderwijsleerproces is al in grote mate in overeenstemming met het gedachtegoed van Maria Montessori. Schoolklimaat Het Montessori College biedt een veilig, open en respectvol schoolklimaat voor leerlingen en personeel. Leerlingen en teamleden voelen zich gekend en ervaren een grote mate van betrokkenheid bij elkaar. Op het gebied van veiligheid werkt de school samen met externe instanties en er is een pestprotocol dat gericht is op het voorkomen van pestgedrag. Het leerlingenstatuut wordt in samenwerking met de leerlingenraad geactualiseerd. De resultaten van de jaarlijkse SWV- enquêtes onder alle leerlingen van de school wijzen uit dat de school actief werkt aan het realiseren van haar ambitie op het gebied van veiligheid en welbevinden. Door middel van deze enquêtes krijgt de school een goed zicht op de actuele (klassen)situatie. De resultaten ervan worden besproken met docenten/mentoren en zonodig wordt actie ondernomen. Gelijksoortige onderzoeken worden periodiek ook onder personeel en ouders gehouden, de resultaten ervan worden besproken en indien nodig worden verbeteracties ondernomen. Zorg en Begeleiding In het visitatierapport van de VMO wordt positief geoordeeld over de leerlingzorg op Montessori College. Toch heeft de kwaliteit van dit aspect enige tijd onder druk gestaan. Enerzijds als gevolg van veranderingen in de organisatie; anderzijds als gevolg van de impliciete veronderstelling dat in de kleinschalige organisatie, die deze school is, iedereen zijn taken als vanzelfsprekend uitvoert. Inmiddels is de leerlingenzorg weer op het goede niveau terug. De structuur is/wordt opnieuw vastgelegd en geïmplementeerd. Kernteams zijn gevormd en de taken van de mentor zijn opnieuw gedefinieerd en vastgelegd in het mentordraaiboek.


31

Daar waar sprake is van leerachterstanden krijgen leerlingen extra begeleiding in de keuzewerktijd-uren en/of binnen de lessen. De voorbereiding op de sector -,profiel- en studiekeuze is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van mentoren en decanaat. De organisatie van de sociaal-emotionele begeleiding is de taak van de zorgcoördinator. Deze functionaris is voorzitter van het zorgteam dat circa zeven keer per jaar bij elkaar komt. In dit zorgteam zitten de schoolverpleegkundige, de leerplichtambtenaar, een orthopedagoog en vertegenwoordigers van diverse instanties zoals jeugdpolitie en schoolmaatschappelijk werk. Verwijzing naar het zorgteam gebeurt periodiek vanuit de leerlingbesprekingen en op individuele basis door mentoren, de leerlingbegeleider of de leerlingcoördinator. Het zorgteam werkt aan de hand van vaste protocollen. De activiteiten op het gebied van de leerlingbegeleiding worden jaarlijks geëvalueerd. Opbrengsten

Domein: Opbrengsten slecht onvoldoende voldoende goed

8. opbrengsten

geen waardering

l

De opbrengsten van de school zijn tijdens het jaarlijks onderzoek van december 2004 beoordeeld. Ten tijde van dit periodiek kwaliteitsonderzoek zijn nog geen andere resultaten bekend. Het oordeel van het jaarlijks onderzoek blijft daarom van kracht. In zowel de onderbouw als in de bovenbouw havo ligt het interne rendement in de afgelopen drie jaren op of boven het landelijk gemiddelde. In de bovenbouw van het vmbo is de vertraging in 2002 en 2003 groter dan het landelijk gemiddelde maar in 2004 kleiner dan het landelijk gemiddelde. De cijfers voor het centraal examen vmbo liggen in 2002 en 2004 ver boven en in 2003 op het landelijk gemiddelde. Voor havo liggen de cijfers van het centraal examen in 2002 boven het landelijk gemiddelde en in 2003 en 2004 op het landelijk gemiddelde. Uit de examengegevens blijkt dat de school met name bij het vak wiskunde lager scoort dan het landelijk gemiddelde. Het management van de school geeft aan dat de afwijkingen tussen landelijke cijfers en scores op schoolniveau geanalyseerd worden. De inspectie onthoudt zich van een oordeel over de vraag of leerlingen beschikken over de gewenste leer- en studievaardigheden, de sociale vaardigheden, de informatievaardigheden en of zij beschikken over voldoende zelfstandigheid en zelfredzaamheid. Het door de school gebruikte toetsen beoordelingssysteem biedt hiervoor nog geen mogelijkheden.


32

6 SCHOOL VOOR AFBOUW & AFWERKINGSTECHNIEKEN

De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Afbouw & Afwerkingstechnieken'

Centrale vraag: Hoe is de kwaliteit van het onderwijs van de organieke eenheid/opleiding? onvoldoende voldoende

hoe is de kwaliteit van het onderwijs van de organieke eenheid/opleiding?

l

De kwaliteit van het onderwijs bij de School voor Afbouw & Afwerkingstechnieken is voldoende. Het domein onderwijs en leren is over de volle breedte van voldoende kwaliteit. De studeerbaarheid van de programma's en de beroepspraktijkvorming is zelfs goed. De invulling van de wekelijkse lesdag van zeven uur biedt deelnemers echter niet altijd de gewenste variatie en uitdaging. Daar staat tegenover dat er in eigen tempo kan worden gewerkt aan goed gestructureerde opdrachten. Het domein kwaliteitsborging en -verbetering is voldoende hoewel er geen onafhankelijke deskundigen worden betrokken bij de beoordeling. Opbrengsten zijn voldoende omdat het rendement hoger ligt dan het landelijk gemiddelde. Onderwijs en leren Domein: Onderwijs en leren

b onderwijs en leren Domein: Onderwijs en leren

b6 studeerbaarheid programma b7 onderwijsleerprocessen b8 beroepspraktijkvorming b9 omgang met deelnemers b10 trajectbegeleiding



De studeerbaarheid van het programma is goed. De schriftelijke informatie over opbouw en de structuur van de opleidingen is transparant en de deelnemers weten wat men kan verwachten.


33

De opleidingen bieden flexibiliteit doordat er de mogelijkheid voor tussentijdse instroom wordt geboden en de deelnemers de opleiding in eigen tempo kunnen volgen. In de aansluiting op het voorgaand onderwijs is voorzien doordat er geen drempels zijn voor de instroom en er differentiatie- en doorstroommogelijkheden zijn. Ook de onderwijsleerprocessen voldoen. De programma's zijn inhoudelijk strak georganiseerd en zijn gericht op zelfstandig werken aan opdrachten in eigen tempo. Loopt iemand vast dan is er adequate individuele hulp van de docent voorhanden. Daar staat tegenover dat de gebruikte methode weinig uitdaging en afwisseling biedt en er hoge eisen gesteld worden aan het uithoudingsvermogen van deelnemers om voldoende concentratie te kunnen opbrengen op de ene schooldag in de week. De leerruimten zijn nieuw of vernieuwd en goed geoutilleerd. De beroepspraktijkvorming wordt goed georganiseerd, voorbereid en begeleid. De bpv-boeken geven nauwkeurig aan welke opdrachten in de bpv uitgevoerd moeten worden. Voor eindtermen en deelkwalificaties die niet of onvoldoende in het leerbedrijf zijn te behalen, is een vangnet beschikbaar in een ander bedrijf. Het KBB heeft een sterk sturende rol bij de vormgeving en begeleiding. De voorlichting over de opleiding is realistisch en het beroepsbeeld wordt samen met het samenwerkingsverband en het KBB voldoende duidelijk gemaakt. De opleidingen werken met een standaard intakeprocedure waarbij de mogelijkheid bestaat van een verlengde intake. De mentor staat centraal bij de individuele begeleiding van de deelnemers, is verantwoordelijk voor de eerste signalering en verwijst indien nodig door naar de deelnemerbegeleider/decaan. Deelnemers voelen zich serieus en met respect behandeld. Vragen en opmerkingen worden adequaat beantwoord en men voelt zich veilig op school en bij de bpv- bedrijven. Opbrengsten Domein: Opbrengsten

c opbrengsten Kwaliteitsaspect: Opleidingsresultaten

c12 opleidingsresultaten



Het percentage deelnemers dat vanuit de School het ROC voortijdig verlaat, is met 26 procent lager dan het ROC-gemiddelde en ook onder het landelijk gemiddelde. Daarmee zijn de opbrengsten van de School voldoende. Kwaliteitsborging en -verbetering Domein: Kwaliteitsborging en -verbetering

a kwaliteitsborging en -verbetering



34

Domein: Kwaliteitsborging en -verbetering

a2 kwaliteitsborging en -verbetering op het niveau van de opleidingenclusters en/of organieke eenheden a3 rechtsbescherming van de deelnemer a4 examens beroepsopleidingen

slecht

onvoldoende voldoende goed l

l onvoldoende

voldoende l

Het domein kwaliteitsborging en -verbetering is voldoende ondanks dat het aspect kwaliteitsborging en -verbetering als onvoldoende wordt beoordeeld omdat de school geen onafhankelijke deskundigen betrekt bij het beoordelen van de kwaliteit van het onderwijs. Omdat de afwezigheid van onafhankelijke deskundigen de enige tekortkoming is, is het oordeel op domeinniveau voldoende. Niettemin zijn er diverse partijen bij de school betrokken en speelt met name het Kenniscentrum een zeer dominante rol bij de invulling van onderwijsprogramma's en bij de vormgeving van de bpv. Deze betrokkenheid resulteert echter niet in een onafhankelijk oordeel. Hier staat tegenover dat de school hard heeft gewerkt aan het formuleren en vastleggen van een eigen missie en strategie als afgeleide van de beleidsuitgangspunten van het cluster Bouw. Ook wordt de aansluiting op het centrale kwaliteitszorgsysteem en op de beleidscyclus goed en systematisch uitgevoerd. De doelen uit het jaarplan zijn vertaald in activiteitenoverzichten en ook de beoogde resultaten zijn 'smart' geformuleerd. Bovendien is het jaarplan een onderdeel van het managementcontract en is er een effectieve controle op de voortgang via de managementrapportages (maraps). Op deze wijze sluiten kwaliteitszorg- en beleidscyclus in voldoende mate op elkaar aan. Opvallend is dat het systeem van kwaliteitszorg nog maar ten dele doorwerkt in het dagelijks handelen van alle betrokkenen. De betrokkenheid van belanghebbenden is goed georganiseerd via JOBenquêtes en eigen onderzoeken die planmatig worden uitgevoerd. Deelnemers, personeel en bpv-bedrijven worden via een systeem van nieuwsbrieven adequaat op de hoogte gehouden van de resultaten van tevredenheidmetingen en van de ingezette verbeteracties. De rechten van de deelnemers zijn voldoende beschermd omdat de wettelijke documenten voldoen en de klachtenregelingen functioneren. Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit

Er zijn geen opleidingen van onvoldoende kwaliteit aangetroffen.


35

7 SCHOOL VOOR AUTOBRANCHE & MOBILITEIT

De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Autobranche & Mobiliteit'



l

De school staat aan de vooravond van implementatie van onderwijskundige vernieuwing. De opleidingen zijn op dit moment ingericht op de geldende eindtermen met een traditionele opzet en vormgeving, maar worden gericht op competentiegericht leren. Het onderwijsproces is van voldoende niveau, maar kent een zwak punt in de trajectbegeleiding van de deelnemers. De kwaliteitszorg is voldoende en wordt gekenmerkt door strakke geformaliseerde procedures in combinatie met een groeiend kwaliteitsbewustzijn. De opbrengsten zijn voldoende omdat het rendement hoger is dan het landelijk gemiddelde. Onderwijs en leren Domein: Onderwijs en leren





Het onderwijs van de School voor Autobranche & Mobiliteit is van voldoende niveau. Kenmerkend voor de school is dat het onderwijs aan de vooravond van een volledige transitie staat: de overgang van onderwijs geschoeid op de klassieke leest naar competentiegericht onderwijs. De School verzorgt onderwijs van voldoende niveau waarbij van de vernieuwing een verdere verbetering in de toekomst verwacht mag worden. De uitvoeringspraktijk van het onderwijs is in de afgelopen jaren maar beperkt vernieuwd omdat de nadruk heeft gelegen op organisatie- en visieontwikkeling. De invoering van resultaatverantwoordelijke teams heeft geleid tot een stabilisatie van de organisatie waardoor de basis is gelegd voor implementatie van de ontwikkelde visie op het onderwijs binnen de school: het draagvlak voor de veranderingen en de positieve betrokkenheid van de medewerkers daartoe zijn aanwezig.


37

De School heeft veel geïnvesteerd in een goede aansluiting vanuit het vmbo waardoor voor de deelnemers een warme overdracht is gerealiseerd. Ook de aansluiting met het hbo is goed verzorgd. Alhoewel op schoolniveau de studeerbaarheid als voldoende wordt beoordeeld, past hierbij toch een kritische kanttekening: binnen de bbl is het aantal contacturen vanuit de school laag. Daardoor is de studiebelasting aan de lichte kant. Voor alle opleidingen is de samenhang tussen beroepspraktijkvorming en theorie vanuit het perspectief van de deelnemer onvoldoende aanwezig. De inhoud van het programma sluit in de tijd onvoldoende aan op de activiteiten in de bpv. Op basis van de ontwikkelde ideeën over de invoering van het competentiegericht leren mag verwacht worden dat dit verbetert. Dit geldt ook voor de vernieuwing van het onderwijsleerproces. Op dit moment is er overwegend sprake van een klassikale theorieoverdracht die gescheiden is van de praktijk. Het didactisch repertoire van de individuele docent en niet de School als onderwijsorganisatie bepaalt de mate waarin het onderwijs attractief is. De omslag van autonome docenten naar een teamgerichte organisatie biedt mogelijkheden om dit te veranderen. De trajectbegeleiding van de school is onvoldoende omdat de intake tekortschiet. De huidige werkwijze leidt ertoe dat niet met alle potentiële deelnemers naast een computertoets ook een nader gesprek wordt gevoerd. Daardoor wordt onvoldoende nagegaan of alle deelnemers wel het juiste beroepsbeeld hebben. Kennis van de behoeften, wensen en belevingswereld van de deelnemer is weliswaar bij individuele medewerkers aanwezig, maar niet in die mate dat gesproken kan worden van een schoolkenmerk. Daarnaast zijn er verschillen in de wijze waarop mentoren hun werkzaamheden uitvoeren: de kwaliteit van de begeleiding berust te veel op individuele expertise en wordt onvoldoende geborgd op schoolniveau. Door de veranderingen in de organisatie van de bpv-begeleiding is bereikt dat deelnemers en bedrijven gebruik kunnen maken van een herkenbare begeleiding waarin de continuïteit verzekerd is. Opbrengsten Domein: Opbrengsten





De School heeft als ambitie om het percentage van voortijdig schoolverlaten voortdurend te verlagen en is daar in de afgelopen jaren ook in geslaagd. Het percentage deelnemers dat vanuit de School het ROC voortijdig verlaat, ligt met 28 procent net onder aan het ROC-gemiddelde en onder het landelijk gemiddelde. Daarmee zijn de opbrengsten van de School voldoende.


38

Kwaliteitsborging en -verbetering Domein: Kwaliteitsborging en -verbetering

a kwaliteitsborging en -verbetering Domein: Kwaliteitsborging en -verbetering



slecht


l onvoldoende

voldoende l

De School hanteert systematisch en structureel procedures waardoor een zorgvuldige vastlegging van de resultaten en processen gewaarborgd is. De verantwoording van de gerealiseerde kwaliteit en de verbeteracties is daarmee adequaat geregeld. Binnen het gehanteerde systeem van kwaliteitszorg is er sprake van een passende operationalisering van de kwaliteitsdoelen gebaseerd op het strategische beleidsplan van het roc en van de school. In de zelfevaluatie wordt aangegeven dat het systeem van kwaliteitszorg geen aantoonbaar deel uitmaakt van de dagelijkse praktijk. Het beeld dat uit de zelfevaluatie naar voren komt, is tijdens het onderzoek niet aangetroffen. Daar staat tegenover dat mede door de invoering van de teamorganisatie er bij de medewerkers een hoog kwaliteitsbewustzijn is. De School heeft veel aandacht gegeven aan het realiseren van een goed en intensief contact met de branche. Het bedrijfsleven is betrokken bij het veranderen van de opleidingen en geeft regelmatig aan de opleidingen positief te waarderen. Ook met andere belanghebbenden zoals deelnemers worden op regelmatige basis informele evaluatiegesprekken gevoerd. Bij de interne audits zijn geen externe deskundigen betrokken, maar dit is wel het geval bij het overleg in de arbeidsmarktcommissie. Dit, in combinatie met de betrokkenheid van de leermeesters in de afstemmingscommissie bij de vernieuwingsactiviteiten, geeft een voldoende onafhankelijke inbreng in de beoordeling van de kwaliteit van het onderwijs. De rechten van de deelnemers zijn voldoende beschermd doordat de wettelijke documenten voldoen en de klachtenregelingen functioneren.

Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit



39

8 SCHOOL VOOR BOUWKUNDE & BOUWTECHNIEK

De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Bouwkunde & Bouwtechniek'



l

De kwaliteit van het onderwijs bij de School voor Bouwkunde & Bouwtechniek is voldoende. Het domein onderwijs en leren levert over de volle breedte een positief beeld. Dat komt omdat het primaire pr oces inclusief de beroepspraktijkvorming een degelijke structuur heeft en adequaat wordt uitgevoerd. Ook de begeleiding van en de omgang met deelnemers is van een voldoende niveau. Het domein kwaliteitsborging en -verbetering is voldoende ondanks het feit dat er geen onafhankelijke deskundigen betrokken zijn bij de beoordeling van de kwaliteit van het onderwijs. De opbrengsten van de school zijn goed omdat het rendement beduidend hoger ligt dan het landelijk gemiddelde. Onderwijs en leren Domein: Onderwijs en leren





De studeerbaarheid van het programma is voldoende omdat voldoende duidelijk is hoe de opleiding is samengesteld. Dat komt doordat deelnemers voornamelijk werken met door het Kenniscentrum samengestelde opdrachtenboeken. Hierin zijn de te behalen deelkwalificaties beschreven en vertaald in overzichtelijke onderwijseenheden. De formele onderwijs- en examenregeling, die alle deelnemers aan het begin van de opleiding ontvangen, is echter weinig toegankelijk en nodigt qua inhoud en vormgeving niet erg uit tot gebruik. De aansluiting op het voorafgaand onderwijs voldoet. Dit is vooral het geval als de deelnemer een kader- of gemengde beroepsgerichte leerweg Techniek in het vmbo heeft gevolgd. Het diploma vmbo-basisberoepsgerichte leerweg Techniek sluit aan op niveau 2 opleidingen. Een vooropleiding in een andere leerweg moet echter worden aangevuld met exacte vakken en Nederlands en Engels. De niveau 1 opleiding is drempelloos.


41

Voor vervolgstudies in het hbo zijn een aanvullend programma exacte vakken en de afstudeerrichting Ontwerp vereist. Met diverse hogescholen zijn afspraken gemaakt over studieduurverkorting wanneer aan de programmaeisen is voldaan. De school kent voor diverse opleidingen in de bbl-route flexibele instroommomenten. De bol-route kan worden versneld omdat deelnemers een individueel opleidingsplan hebben. Het feitelijke gebruik van de mogelijkheden voor maatwerk en flexibiliteit is echter laag. Onderwijsleerprocessen voldoen omdat deelnemers de onderwijseenheden kunnen realiseren met behulp van opdrachten in eigen tempo. Docenten geven korte instructies en individuele en soms groepsgewijze feedback en ondersteuning. Er is echter weinig sprake van interactie: de mogelijkheid om van elkaar te leren en te reflecteren op het leerproces is beperkt voorhanden. De invulling van onderwijsprogramma's, de didactische methode en de vormgeving van de bpv worden gestuurd door landelijke afspraken. Men werkt aan de opdrachten in een praktijklokaal, theorielokaal en in het BLC. Daarnaast wordt er ook projectmatig gewerkt. De onderwijsmethode is vastgesteld door verschillende samenwerkingspartners en niet alleen de inhoud maar ook de vorm is vastgelegd. Op termijn kunnen hierdoor risico's ontstaan voor een adequate implementatie van onderwijsinnovatie volgens het competentiegericht leren. De beroepspraktijkvorming voldoet. De organisatie van de begeleiding vanuit de school is voldoende maar is voor bpv-bedrijven door de onduidelijke rolverdeling tussen KBB en de school niet transparant. De omgang van docenten met deelnemers is in het algemeen respectvol. Zo nu en dan is er echter sprake van pestgedrag bij deelnemers onderling. Niet altijd reageren docenten in deze gevallen voldoende adequaat en preventief. De aandacht in de opleidingen voor veiligheid is vooral van toepassing op fysieke veiligheid als onderdeel van Arbo-wetgeving. Bij de voorlichting over opleiding en beroep zijn diverse partijen uit de branche betrokken en deze voldoet. De vastgestelde intakeprocedure wordt gevolgd en in voorkomende gevallen is er een verlengde intake aangevuld met testen en andere instrumenten. Vragen van deelnemers worden naar tevredenheid beantwoord en het systeem van eerste- en tweedelijns begeleiding voldoet in de praktijk. Opbrengsten Domein: Opbrengsten





Het percentage deelnemers dat vanuit de School het ROC voortijdig verlaat, is met 19 procent lager dan het ROC-gemiddelde en ruim onder het landelijk gemiddelde. Daarmee zijn de opbrengsten van de School goed. Kwaliteitsborging en -verbetering Domein: Kwaliteitsborging en -verbetering




42



slecht


l onvoldoende

voldoende l

Het domein kwaliteitsborging en -verbetering is voldoende ondanks het feit dat het aspect kwaliteitsborging en -verbetering als onvoldoende wordt beoordeeld omdat de school geen onafhankelijke deskundigen betrekt bij het beoordelen van de kwaliteit van het onderwijs. Omdat de afwezigheid van onafhankelijke deskundigen de enige tekortkoming is, is het oordeel op domeinniveau voldoende. Niettemin zijn er verschillende partners bij de School betrokken en spelen met name het Kenniscentrum en het Consortium Bouwcompetent een dominante rol. Deze inhoudelijke betrokkenheid vormt een belemmering voor het geven van een onafhankelijk oordeel over de kwaliteit van het onderwijs. Opvallend is dat het kwaliteitszorgsysteem onvoldoende doorwerkt in het dagelijks professioneel handelen van alle betrokkenen. Het afspreken van verbeteracties, het vastleggen, monitoren en evalueren gebeurt niet voldoende planmatig en systematisch. Dat neemt niet weg dat er hard is gewerkt aan de verbetering van processen en producten. Ook op het niveau van het management heeft de school zich ingespannen voor het formuleren en vastleggen van een eigen missie en strategie als afgeleide van de beleidsuitgangspunten van het cluster Bouw. Ook is er aansluiting op het centrale kwaliteitszorgsysteem en op de centrale beleidscyclus. Onderdelen van het jaarplan zijn opgenomen in het managementcontract en is er een effectieve controle op de voortgang via de maraps. Belanghebbenden worden betrokken bij de beoordeling van het onderwijs. Er wordt structureel gemeten, tevredenheidsonderzoeken zijn uitgezet bij deelnemers en bpv-bedrijven. Over de resultaten van de metingen en over de ingezette verbeteractiviteiten wordt adequaat via nieuwsbrieven gecommuniceerd. De rechten van de deelnemers zijn voldoende beschermd omdat de wettelijke documenten voldoen en de klachtenregelingen functioneren. Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit



43

9 SCHOOL VOOR BROOD & BANKET

De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Brood & Banket'



l

De opleidingen bij de school zijn van voldoende niveau. Het onderwijsproces wordt gekenmerkt door een sterke verbinding van het leren op school met het leren in de praktijk. Kenmerkend is de grote betrokkenheid van de beroepspraktijk bij opzet en uitvoering van de opleidingen. De opleidingen worden op een hoog ambachtelijk niveau uitgevoerd door een hecht team van docenten. De kwaliteitszorg vindt plaats binnen formele procedures, waarbij opvalt dat het team zich het kwaliteitsbewustzijn eigen heeft gemaakt. De opbrengsten van de school voldoende, het rendement ligt boven het landelijk gemiddelde.

Onderwijs en leren Domein: Onderwijs en leren





Kenmerkend voor de opleidingen is de sterke verbinding van beroepspraktijk en het onderwijsproces. Dit komt tot uiting in goed geoutilleerde praktijkvoorzieningen, een onderwijsprogramma met theoretische lessen die gebaseerd zijn op praktijksituaties, een groot aandeel van praktische vaardigheden in het schoolprogramma, een gerichte beroepspraktijkvorming en een grote betrokkenheid van de branche bij opzet en uitvoering van het onderwijs.


45

Deelnemers verwerven in eerste instantie de beroepscompetenties waardoor zij kunnen handelen in de beroepssituatie. Daarnaast krijgen deelnemers leercompetenties en burgercompetenties aangeboden. Het uitgangspunt is de leervaag van de deelnemer, die gezien wordt als een volwaardige klant. Van oudsher zijn de opleidingen al gericht geweest op het verwerven van beroepshandelingen en vaardigheden. Voortbouwend op deze verworvenheid zijn de opleidingen grotendeels ingericht op competentiegericht onderwijs. De lessen zijn goed verzorgd, maar de positionering van de algemene vakken is binnen het huidige onderwijs niet helder uitgekristalliseerd. De studeerbaarheid van het programma is voldoende: het onderwijsprogramma is transparant en vertoont samenhang zowel binnen het programma als met de eindtermen. Binnen de opleidingen wordt gezorgd voor afstemming op individuele verschillen tussen de deelnemers. Hierbij past echter wel een kanttekening: voor de bol-opleiding niveau 4 is de flexibiliteit in mindere mate aanwezig doordat studieverkorting slechts beperkt mogelijk is. De onderwijstijd wordt doelmatig gebruikt en er is vrijwel geen lesuitval. De beroepspraktijkvorming wordt door één vaste persoon georganiseerd en begeleid. Door het goede relatiebeheer is het mogelijk om een goede match te maken tussen bpv-bedrijf en deelnemer. De voorbereiding op de bpv en de begeleiding tijdens de bpv zijn van een hoog niveau. Deelnemers geven aan dat ze zich veilig en prettig voelen op school. De omgang met deelnemers is zorgvuldig en respectvol. De voorlichting en informatieverstrekking is realistisch, nauwkeurig en tijdig. De begeleiding van de deelnemers gebeurt op een goede manier waarbij de voordelen van kleinschaligheid in de vorm van directe en toegankelijke deelnemersbegeleiding worden gebruikt. Daar staat tegenover dat de begeleiding sterk afhankelijk is van de inzet en expertise van individuele docenten en slechts beperkt geborgd wordt door de organisatie. Opbrengsten Domein: Opbrengsten





Het percentage deelnemers dat vanuit de School het ROC voortijdig verlaat, is met 34 procent hoger dan het ROC-gemiddelde, maar onder het landelijk gemiddelde. Daarmee zijn de opbrengsten van de School voldoende. Kwaliteitsborging en -verbetering Domein: Kwaliteitsborging en -verbetering




46



slecht


l onvoldoende

voldoende l

De School hanteert de ROC-brede systemen en structuren voor de kwaliteitszorg. Daardoor is er sprake van operationalisering van kwaliteitsdoelen en systematisch werken hieraan. De School voor Brood & Banket heeft in een bedrijfsplan het strategische beleid van het ROC vertaald naar een eigen missie en strategisch plan. De hoofddoelstellingen zijn hier ook in vastgelegd en 'smart' geformuleerd. De sterke externe oriëntatie op de branche zorgt voor een goede relatie met het bedrijfsleven. Dit komt tot uiting in een arbeidsmarktcommissie en een regionale klankbordgroep. De activiteiten hiervan hebben onder meer het karakter van een beoordeling van de kwaliteit van het onderwijs naast advisering over de vernieuwing en ontwikkeling van het onderwijsprogramma. De school is verder ISO-gecertificeerd. De kwaliteitszorg vindt plaats binnen formele procedures, waarbij opvalt dat het team zich het kwaliteitsbewustzijn eigen heeft gemaakt. Naast deze 'formele' kwaliteitszorg is er een goed ontwikkeld kwaliteitsbewustzijn bij het team van de school. Daardoor is er gevoeligheid voor signalen en kan er hierop flexibel ingespeeld worden. De rechten van de deelnemers zijn voldoende beschermd doordat de wettelijke documenten voldoen en de klachtenregelingen functioneren. Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit



47

10 SCHOOL VOOR ECONOMIE & ADMINSTRATIE

De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Economie & Adminstratie'



l

De School voor Economie & Administratie zorgt voor onderwijs van voldoende kwaliteit. De kwaliteitsborging en -verbetering is in documenten zichtbaar, maar niet systematisch en op de werkvloer onvoldoende geïmplementeerd. Het onderwijs wordt met veel aandacht voor de deelnemer verzorgd. De school is bezig met de invoering van competentiegericht leren binnen alle opleidingen. Ook de uitvoering van de beroepspraktijkvorming is voldoende. De deelnemers hebben weinig mogelijkheden om de opleidingen op basis van hun eigen behoeftes in te vullen. Het rendement ligt boven het landelijk roc-gemiddelde en is daarmee voldoende. Onderwijs en leren Domein: Onderwijs en leren





De kwaliteit van het primaire proces is voldoende. De deelnemers volgen als groep een standaardprogramma en hebben slechts beperkte mogelijkheden om een opleiding te volgen die afgestemd is op hun individuele kwaliteiten of wensen. De flexibiliteit van de opleidingen binnen de school is daarom onvoldoende. Vrijstellingen leveren voor deelnemers slechts tussenuren op. Samen met de school voor Welzijn & Sport creëert de school doorlopende leerlijnen vanuit het vmbo voor Sport, Dienstverlening en Veiligheid. Bij Bank en Verzekeringswezen zijn er afspraken voor deelnemers met vmbo-t als vooropleiding.


49

De school voert in alle opleidingen competentiegericht leren in. Hierin wordt men ondersteund door een extern begeleider. De invoering van zelfstandig leren voor bepaalde onderdelen van de opleiding is een deel van de ontwikkeling van dit concept. Voor de deelnemers is niet altijd duidelijk of eenduidig wat de school onder zelfstandig leren verstaat. Men biedt een combinatie van diverse werkvormen waaronder groepsopdrachten, trainingen en zelfstandig leren. Op dit moment is ook een gedeelte van het onderwijs nog klassikaal en overdrachtelijk van aard. De leerruimtes voor de diverse opleidingen zijn voldoende en men is bezig om de diversiteit van de beschikbare ruimtes te vergroten zodat men de invulling van het gekozen onderwijsconcept, het Eindhovens model, kan voldoen. De deelnemers van alle opleidingen maken gebruik van het gehele gebouw, waarbij het door de architectuur niet mogelijk is om voor de diverse opleidingen een afgeschermde leeromgeving te maken. Het gebouw is wel overzichtelijk en daardoor veilig voor de deelnemers. Er wordt veel aandacht aan de zorg voor en begeleiding van de individuele deelnemer besteed. De trajectbegeleider heeft hierin een belangrijke rol. Er is een vertrouwenspersoon en er vindt ondersteuning in het maken van keuzes plaats. De omgang met vragen en klachten is voldoende. De beroepspraktijkvorming wordt in voldoende mate voorbereid, uitgevoerd en begeleid. De school ziet de bpv als belangrijke uitvoeringplaats voor het onderwijs. De geplande omvang van de bpv in de opleidingen op niveau-1 en 2 is minder dan die voor de opleidingen voor niveau-3 en -4. Opbrengsten Domein: Opbrengsten





Het percentage deelnemers dat vanuit de School het ROC voortijdig verlaat, is met 31 procent hoger dan het ROC-gemiddelde, maar onder het landelijk gemiddelde. Daarmee zijn de opbrengsten van de School voldoende. Kwaliteitsborging en -verbetering Domein: Kwaliteitsborging en -verbetering



slecht

a2 kwaliteitsborging en -verbetering op het niveau van de opleidingenclusters en/of organieke eenheden a3 rechtsbescherming van de deelnemer

l

l onvoldoende

a4 examens beroepsopleidingen PKO Rapport ROC Eindhoven, 6-6-2005

onvoldoende voldoende goed

voldoende l

50

De kwaliteitsborging en -verbetering is op managementniveau gerealiseerd, maar in de teams onvoldoende geïmplementeerd. Op de werkvloer is de systematische kwaliteitszorg onvoldoende. Het kwaliteitsbewustzijn is bij een groep docenten onvoldoende aanwezig, waardoor de uitvoering niet consequent wordt uitgevoerd. Dit gebeurt ondanks de vastlegging van rollen en afspraken in beleidsdocumenten. Er zijn geen onafhankelijke deskundigen bij de beoordeling van het onderwijs betrokken. De deelnemers en bpv-bedrijven worden via enquêtes bevraagd, het ingestelde klassevertegenwoordigersoverleg is echter niet regelmatig. De docenten worden via vergaderingen over de diverse onderwerpen ingelicht, maar de systematische verantwoording aan alle belanghebbenden is onvoldoende. De rechtsbescherming van deelnemers is voldoende. Dit geldt voor zowel de wettelijke documenten als voor de werking van de regelingen omtrent de vertrouwenspersoon en de klachten.




51

11 SCHOOL VOOR ELEKTROTECHNIEK

De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Elektrotechniek'



l

Het onderwijs bij de School voor Elektrotechniek is van voldoende kwaliteit. Er is sprake van een betrokken team, een goede sfeer en een respectvolle omgang met elkaar. De trajectbegeleiding van de deelnemers is voldoende en de omgang met de deelnemers goed. Er wordt daarbij een passend beroep gedaan op zelfstandigheid en eigen verantwoordelijkheid van de deelnemers. Er is voldoende zorg voor verbetering van de kwaliteit van het onderwijs en het voorkomen van voortijdig schoolverlaten waardoor de opbrengsten van het onderwijs boven het landelijk gemiddelde liggen. Perspectiefrijk is de ontwikkeling van een elektronisch netwerk waaruit deelnemers en docenten op een efficiënte manier actuele informatie kunnen halen ter ondersteuning van het leerproces. Onderwijs en leren Domein: Onderwijs en leren





Een team van betrokken mensen verzorgt binnen de School voor Elektrotechniek onderwijs van voldoende kwaliteit. De school hanteert een systematische intake die gericht is op het plaatsen van deelnemers in het best passend traject. Informatie over de opleidingen is correct en tijdig, beroepsbeelden zijn voor deelnemers duidelijk en realistisch. De informatie over de rol van de docent, de zelfstandigheid en de eigen verantwoordelijkheid van deelnemers laat echter nog te wensen over. Relatief veel deelnemers beschouwen project- of studie-uren als 'tussenuren'. Het onderwijs wordt uitgevoerd volgens de oeren, de structuur van opleidingen is duidelijk en afgestemd op verwante programma's. Een serieuze klacht van deelnemers is dat ze een redelijk kostbaar boekenpakket moeten aanschaffen waarvan maar een relatief klein deel effectief wordt gebruikt. Een passende oplossing wordt gezocht in elektronische informatie en lesmateriaal in het project 'Intech'.


53

Dit project, dat in de implementatiefase verkeert, is ontwikkeld in nauwe samenwerking met een aantal gerenommeerde bedrijven in de branche. Het bestaat uit een internet netwerk waarin deelnemers en docenten met een inlogcode op een toegankelijke en gebruikersvriendelijke wijze actuele informatie kunnen halen ter ondersteuning van het onderwijs en projectwerk. De bbl trajecten, dt bol en bol 2-3 opleidingen zijn flexibel omdat ze de mogelijkheid bieden van tempodifferentiatie. Door verschillende examenmomenten kunnen deelnemers hun traject verkorten. Bij bol 4 zijn die mogelijkheden beperkt. Het werken met projecten maakt het onderwijs aantrekkelijker maar beperkt de flexibiliteit van de opleidingstrajecten. De studiebelasting voldoet aan de normen, de opleidingen zijn voor deelnemers met een normale inspanning in de nominale duur af te sluiten. Studietijd wordt efficiënt gebruikt doordat er nauwelijks lessen uitvallen en er controle is op aan-/afwezigheid. Er volgen adequate acties bij ongeoorloofde afwezigheid. De sfeer op de school is open, de afstand tussen de deelnemers en het team klein en de begeleiding van en omgang met de deelnemers voldoende tot goed. Begeleiding/ondersteuning wordt afgestemd op de behoefte van deelnemers. Deelnemers weten bij wie ze met vragen terecht kunnen. Deelnemers en docenten gaan respectvol met elkaar om en vragen van deelnemers worden serieus genomen. Deelnemers met beperkingen ontvangen extra ondersteuning. Deelnemers die willen stoppen en/of willen veranderen van opleiding worden door de mentor doorverwezen naar een deelnemerbegeleider en/of de dienst onderwijs deelnemers service (DOD). Opleidingsresultaten en begeleidingsgegevens worden nauwkeurig en systematisch vastgelegd. Deelnemers en bedrijven weten wat er van hen in de bpv wordt verwacht en de begeleiding van deelnemers in de bpv wordt volgens afspraak uitgevoerd. Om de kwaliteit van de bpv waarnodig te verbeteren zijn er evaluaties uitgevoerd bij de bbl-trajecten, voor de bol opleidingen zijn die evaluaties gepland. Opbrengsten Domein: Opbrengsten





Het percentage deelnemers dat vanuit de School het ROC voortijdig verlaat, is met 35 procent hoger dan het ROC-gemiddelde maar onder het landelijk gemiddelde. Daarmee zijn de opbrengsten van de School voldoende. Kwaliteitsborging en -verbetering Domein: Kwaliteitsborging en -verbetering




54



slecht


l onvoldoende

voldoende l

Op domeinniveau is er voldoende aandacht voor borging en verbetering van de onderwijskwaliteit. Omdat de School geen onafhankelijke deskundigen betrekt bij het beoordelen van de kwaliteit van het onderwijs is dit aspect echter onvoldoende. De School is betrokken bij de door het ROC georganiseerde audits, het ROCbrede onderzoek bij medewerkers en het deelnemerstevredenheidsonderzoek. De School besteedt in voldoende mate zelf aandacht aan de kwaliteitsverbetering van het onderwijs. De doelen in het managementcontract en het huidige en nieuwe jaarplan zijn voldoende concreet om het handelen binnen de School te richten en te sturen. Met het jaarplan en structurele overleggen, informatieverzameling en managementsrapportages is deze aanpak voldoende systematisch. Belanghebbenden, waaronder deelnemers en bedrijven in de regio, worden betrokken bij de beoordeling van de kwaliteit van het onderwijs. Deelnemers worden ook bevraagd naar het functioneren van docenten en de contacten met bedrijven zijn geïnstitutionaliseerd in arbeidsmarktcommissies. Wettelijke documenten voldoen aan de eisen en de klachtenregelingen werken naar behoren waardoor de rechtsbescherming van de deelnemers voldoet. Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit



55

12 SCHOOL VOOR FACILITAIRE DIENSTVERLENING

De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Facilitaire Dienstverlening'



l

De School voor Facilitaire Dienstverlening slaagt erin onderwijs van voldoende kwaliteit aan te bieden waarbij met name de omgang met deelnemers en de studeerbaarheid van het programma goed is. Ook de opbrengsten van de School zijn goed omdat het percentage deelnemers dat ongediplomeerd vanuit de school het ROC verlaat, belangrijk lager is dan het landelijk gemiddelde. Het domein kwaliteitsborging en -verbetering is voldoende omdat de systematiek van kwaliteitszorg tot op het managementniveau verankerd is in de organisatie. De School is verder ISO gecertificeerd. Onderwijs en leren Domein: Onderwijs en leren





Onderwijs en leren van de School voor Facilitaire Dienstverlening is voldoende omdat de school, deels in combinatie met de School voor Horeca, een goed studeerbaar programma aanbiedt. De omgang met de deelnemers en de geboden begeleiding tijdens het opleidingstraject zijn ook ondersteunend om de opleidingen te kunnen volgen. De studeerbaarheid van het onderwijs is goed omdat de School onderwijsprogramma's aanbiedt die aansluiten bij de wensen van de deelnemers en de beroepspraktijk. De opleidingen worden deels in combinatie met de School voor Horeca uitgevoerd in verband met het beperkte aantal deelnemers en de inhoudelijke overlap. De programma's voldoen aan de vereisten en vertonen voldoende samenhang. Deelnemers uit het verwant breed consumptief vmbo en havo krijgen vrijstellingen waardoor het mogelijk is opleidingen te verkorten. Er is structureel overleg met het verwant hbo. Dit overleg heeft overigens nog niet tot concrete resultaten geleid. Deelnemers krijgen afhankelijk van de sector waar zij werken de mogelijkheid accenten in hun opleiding aan te brengen. Lesuitval komt nauwelijks voor en blijft onder de instellingsnorm van 2 procent. PKO Rapport ROC Eindhoven, 6-6-2005

57

De onderwijsleerprocessen zijn voldoende omdat het geboden onderwijs past bij de leerinhouden en de docenten zich inspannen om in de benodigde begeleiding te voorzien. De niveau 2 opleiding is zodanig ingericht dat deze in hoge mate kan inspelen op de individuele behoeften van de deelnemers. De aanpak van de niveau 4 opleiding is groepsgewijs. Dit beperkt de School in het kunnen inspelen op de individuele leerbehoeften van de deelnemers. Dat neemt niet weg dat de docenten binnen de mogelijkheden die zij hebben de deelnemers voorzien van individuele begeleiding. De School experimenteert ondanks de optimale kwaliteit van het schoolgebouw succesvol met het verplaatsen van het onderwijsproces van de School naar de werkplek van de deelnemers. Onlangs is gedurende tien weken het totale onderwijs van de opleiding Facilitair medewerker verplaatst naar een zorginstelling. De beroepspraktijkvorming is voldoende omdat de deelnemers tijdens de beroepspraktijkvorming zowel door de school als door het leerbedrijf voldoende begeleid worden op basis van het handboek. Ondanks dat de beroepspraktijkvorming conform alle afspraken en procedures wordt uitgevoerd, voldoet de communicatie rondom de beroepspraktijkvorming niet. Er is bij de leerbedrijven onduidelijkheid over hun taken en deelnemers worden vaak niet geïnformeerd over de resultaten van bedrijfsbezoeken. De omgang met de deelnemers is voldoende omdat de voorlichting adequaat is en de school zorgvuldig omgaat met vragen en opmerkingen. De deelnemers voelen zich zowel op school als tijdens de bpv veilig en met respect behandeld. De trajectbegeleiding van de school bestaat uit een samenhangend pakket van voorzieningen. Als bij de intake blijkt dat de vooropleiding niet optimaal aansluit bij de gekozen opleiding, worden er direct afspraken gemaakt over extra ondersteuning en/of aanvullende voorzieningen. De eerste- en tweedelijns ondersteuning bij problemen als studievoortgang en beroepskeuze functioneren naar behoren. Een belangrijk doel van het onlangs ingestelde zorgteam is het verder terugdringen van het aantal voortijdige schoolverlaters. Het is nog te vroeg om de resultaten te kunnen meten. Opbrengsten Domein: Opbrengsten





Het percentage deelnemers dat vanuit de School het ROC voortijdig verlaat, is met 16 procent beduidend lager dan het ROC-gemiddelde en het landelijk gemiddelde. Daarmee zijn de opbrengsten van de School goed. Kwaliteitsborging en -verbetering Domein: Kwaliteitsborging en -verbetering




58



slecht


l onvoldoende

voldoende l

De School gebruikt het systeem van kwaliteitszorg en de planning & controlcyclus van de instelling. De School heeft op basis van het strategisch beleidsplan van het ROC en van de eigen School specifieke beleidsdoelen geformuleerd. Dit beleid wordt geconcretiseerd in een meerjarig bedrijfsplan en jaarplannen. De school is ISO gecertificeerd en heeft op deze wijze onafhankelijke deskundigen ingeschakeld bij het boordelen van de kwaliteit van het onderwijs. De School heeft verder een arbeidsmarktcommissie waarmee intensief contact is over de koers en kwaliteit van het onderwijs. Ook worden de praktijkopleiders tijdens reguliere bijeenkomsten als belanghebbende betrokken bij het beoordelen van de kwaliteit van het onderwijs. Alle deelnemers participeren in de instellingsbrede tevredenheidsmeting of JOBenquête. Op hoofdlijnen worden deelnemers en bedrijfsleven en andere relevante partijen van de School geïnformeerd via het BFHT-clusterbulletin 'Starmaker'. De informatie uit het kwaliteitszorgsysteem bereikt niet altijd de werkvloer. Dit blijkt uit het gebrek aan inzicht over de kwaliteit van de dagelijkse processen zoals bijvoorbeeld de kwaliteit van de bpv-begeleiding door de School. Tevens is veel kennis over de kwaliteit impliciet. De rechtsbescherming van de deelnemers voldoet aan de wettelijke vereisten. Deelnemers zijn goed geïnformeerd over de klachtenregeling en hoe te handelen bij vertrouwenszaken. Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit



59

13 SCHOOL VOOR HANDEL & MARKETING

De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Handel & Marketing'



l

De School voor Handel & Marketing biedt onderwijs van voldoende kwaliteit maar er zijn toch ook een aantal belangrijke tekortkomingen. Het domein onderwijs en leren is onvoldoende vanwege tekort schietende onderwijsleerprocessen en studeerbaarheid. Daar staat tegenover dat de School bezig is een ommezwaai te maken naar het 'Eindhovens Model', waarvan enkele goede voorbeelden al zichtbaar zijn. De kwaliteitszorg is intussen op managementniveau ingevoerd. De school is bezig om dit ook in de teams te implementeren, hetgeen ten tijde van het onderzoek niet gerealiseerd is. Het rendement van de school voldoet aan de verwachtingen. Onderwijs en leren Domein: Onderwijs en leren





De School voor Handel & Marketing is bezig met een omslag naar het nieuw didactisch model. Een flinke groep docenten omarmt de ontwikkelingen en werkt samen om de vernieuwing te realiseren. Bij deelnemers heerst veel twijfel over de invulling van het onderwijs. Door de individuele handelswijze en opvatting van een aantal docenten ten aanzien van onderwijsprincipes en regels is er sprake van een onrustige leeromgeving. Deelnemers krijgen regelmatig de opdracht tot zelfstandig leren, maar worden vervolgens niet meer begeleid. In het vaak overvolle open leercentrum zijn deze deelnemers dan te vinden zonder een vakinhoudelijke docent. Bij de opdracht tot zelfstandig leren verliezen docenten hun deelnemers uit het oog en is er geen sprake van een adequaat onderwijsproces. De onderwijstijd wordt derhalve onvoldoende benut. Ook de handhaving van de omgangsregels in de school gebeurt niet consequent. In het algemeen geldt dat er te weinig structuur aan de deelnemers wordt geboden. PKO Rapport ROC Eindhoven, 6-6-2005

61

Het open leercentrum heeft te weinig werkplekken voor de deelnemers en tevens is er een gebrek aan stille ruimtes om het beoogde zelfstandig leren uit te kunnen voeren. De leerruimtes van de school ondergaan momenteel een verbouwing om het didactisch model mogelijk te maken. Mede daardoor verwacht de School de onderwijsprincipes voor deelnemers beter in te vullen. De opleidingen worden veelal nog groepsgewijs via een standaardprogramma doorlopen. Er is nauwelijks sprake van enige flexibiliteit voor de individuele deelnemer in de opleidingen. Er zijn wel keuzes mogelijk ten aanzien van projecten of sommige vakken. Vrijstellingen leveren alleen tussenuren op. De eisen en samenhang in het programma is door de individuele handelswijze van een aantal docenten niet voldoende. De studeerbaarheid is daarom onvoldoende. De omgang met en begeleiding van deelnemers is voldoende. De docenten hebben veel aandacht voor de deelnemers en trachten vragen en problemen zo goed mogelijk op te lossen. Wel komen verschillen voor in de wijze waarop de docenten hiermee omgaan. De voorlichting over de opleidingen is op hoofdlijnen voldoende. De beroepspraktijkvorming is voldoende omdat de organisatie en begeleiding voldoet. De eenduidige uitvoering hiervan kost veel tijd en energie enerzijds omdat docenten hun taak als bpv-begeleider verschillend invullen anderzijds door een moeizaam contact met de onduidelijke branche. Om de begeleiding en informatiestroom beter te ondersteunen maakt men gebruik van de informatievoorziening via de website van de School. De opleiding Magazijnmedewerker (niveau 2) is afgelopen schooljaar voor het eerst aangeboden. Deze opleiding is van onvoldoende kwaliteit omdat naast de tekortkomingen van de School voor Handel & Marketing ook de omgang met deelnemers, de trajectbegeleiding en de opbrengsten kwalitatief onvoldoende zijn. De voorlichting vóór en de informatievoorziening tijdens de opleiding zijn onvoldoende. De begeleiding van leerproblemen door de docenten ontbreekt bij deze opleiding, mede doordat de capaciteiten van de docenten niet passen bij de eigenschappen van de deelnemersgroep. De opleiding is niet afgestemd op de verschillen tussen deelnemers. Opbrengsten Domein: Opbrengsten





Het percentage deelnemers dat vanuit de School het ROC voortijdig verlaat, is met 32 procent hoger dan het ROC-gemiddelde maar onder het landelijk gemiddelde. Daarmee zijn de opbrengsten van de School voldoende. Bij de opleiding Magazijnmedewerker is door voornoemde problemen de voortijdige schooluitval groot geweest. Slechts enkele deelnemers van de groep hebben een diploma op niveau 2 behaald. PKO Rapport ROC Eindhoven, 6-6-2005

62





slecht


l onvoldoende

voldoende l

De kwaliteitszorgcyclus is weliswaar op managementniveau zichtbaar, maar niet in de teams geïmplementeerd. Docenten zijn onvoldoende bezig met het meten en borgen van kwaliteit en een aantal docenten houdt zich niet aan gemaakte afspraken. De kwaliteitszorgcyclus is geen geïntegreerd onderdeel van de beleidscyclus op het niveau van de opleidingen. Hier en daar gehouden evaluaties leiden niet standaard tot verbeteracties en verantwoording aan belanghebbenden over de kwaliteit van het onderwijs. De school heeft geen onafhankelijke deskundigen betrokken bij de beoordeling van de kwaliteit van het onderwijs. De wettelijke documenten voldoen aan de verplichtingen. Het gebruik door deelnemers en docenten is voor verbetering vatbaar. Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit

De bol-opleiding Magazijnmedewerker (crebo 10021) van de School voor Handel & Marketing is van onvoldoende kwaliteit. Deze opleiding is van onvoldoende kwaliteit omdat naast de tekortkomingen van de School voor Handel & Marketing ook de omgang met deelnemers, de trajectbegeleiding en de opbrengsten kwalitatief onvoldoende zijn.


63

14 SCHOOL VOOR HORECA

De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Horeca'



l

De School voor Horeca verzorgt onderwijs van een goed niveau. In een prettig schoolklimaat wordt door een vakbekwaam en gemotiveerd team van docenten onderwijs verzorgd van goed niveau. Binnen het onderwijs is er veel aandacht voor de beroepspraktijk. Bovendien zorgt de School voor een goede begeleiding van de deelnemers. Vrijwel alle aspecten van het onderwijsproces zijn goed. Deze kwaliteit wordt geborgd door een goed systeem van kwaliteitszorg dat gestoeld is op een systematische werkwijze in combinatie met een goed kwaliteitsbewustzijn. De opbrengsten van de School zijn voldoende en liggen rond het ROCgemiddelde en boven het landelijk gemiddelde. Onderwijs en leren Domein: Onderwijs en leren





De School voor Horeca biedt op een flexibele, attractieve en praktijkgerichte wijze een open en stimulerende leeromgeving aan. De school streeft ernaar 'een poort te zijn naar uitmuntend vakmanschap en te excelleren in het opleiden van vaklieden voor de horeca'. Vrijwel alle aspecten van het onderwijsleerproces worden als goed beoordeeld met uitzondering van de studeerbaarheid. Dit aspect wordt niet als goed beoordeeld maar als voldoende omdat de niet gecompenseerde lesuitval bij een aantal opleidingen hoger is dan de ambitie van het ROC en van de School zelf. Aan de overige aspecten van de studeerbaarheid wordt wel voldaan. Met name de aansluiting op het hbo is sterk ontwikkeld. Voor de aansluiting op het vmbo ontwikkelt de school een portfoliomodel.


65

Flexibiliteit en maatwerk vanuit het perspectief van de deelnemer is een speerpunt voor de School. Binnen de open organisatie van de School zijn er voor deelnemers voldoende mogelijkheden om de opleiding af te stemmen op individuele wensen en mogelijkheden. Dit blijkt uit verkorte programma's, gebruik van vrijstellingen, mogelijkheden voor aanvullende instructie en de mogelijke instroom op meerdere momenten op individuele basis. De onderwijsleertijd wordt doelmatig gebruikt. Ook de aanwezigheid van deelnemers wordt op een adequate manier gemonitord. Daardoor en door de aantrekkelijke vormen van onderwijs is de betrokkenheid van deelnemers bij hun opleiding hoog. De School beschikt over een krachtige leeromgeving: op het gebied van praktische technieken heeft de school veel te bieden. De opleidingen van de School voor Horeca zijn van oudsher ingericht vanuit de beroepspraktijk. De ambitie om te komen tot competentiegericht onderwijs is dan ook al voor een gedeelte gerealiseerd. De School is er alleen nog niet in geslaagd om alle algemeen vormende vakken goed te vervlechten in de praktijk. De beroepspraktijk staat centraal in de opleidingen. Dat komt ook tot uitdrukking in de wijze waarop de beroepspraktijkvorming georganiseerd en uitgevoerd wordt. De deelnemers worden adequaat voorbereid en systematisch begeleid. De School organiseert ook regelmatig bijeenkomsten met begeleiders van bpv-bedrijven. Deelnemers geven aan dat ze zich veilig en prettig voelen op school. De omgang met deelnemers is zorgvuldig en respectvol waarbij deelnemers volwaardig benaderd worden. De voorlichting en informatieverstrekking is voldoende realistisch, nauwkeurig en tijdig. Een centrale rol in de begeleiding van deelnemers wordt vervuld door de mentor. In het eerste leerjaar zijn mentoruren structureel opgenomen in het onderwijsprogramma. Daarnaast kan ook nog een beroep gedaan worden op de decaan voor hulp aan individuele deelnemers en keuzebegeleiding.

Opbrengsten Domein: Opbrengsten





De School beschikt over rendementsgegevens. Deze worden op het niveau van het management ook gebruikt voor beleidsontwikkeling en beleidsbijstelling. Het percentage deelnemers dat vanuit de School het ROC voortijdig verlaat, ligt met 29 procent op het ROC-gemiddelde, maar onder het landelijk gemiddelde. Daarmee zijn de opbrengsten van de School voldoende. De gemiddelde verblijfsduur ligt rond of onder de nominale studieduur: daarmee voldoet de gemiddelde verblijfsduur aan de verwachtingen. Kwaliteitsborging en -verbetering Domein: Kwaliteitsborging en -verbetering

a kwaliteitsborging en -verbetering PKO Rapport ROC Eindhoven, 6-6-2005


66



slecht


l onvoldoende

voldoende l

De School hanteert de roc-brede systemen en structuren voor de kwaliteitszorg. Daardoor is er sprake van operationalisering van kwaliteitsdoelen en systematisch werken hieraan. De School voor Horeca heeft in een bedrijfsplan het strategische beleid van het ROC vertaald naar een eigen missie en strategisch plan. De hoofddoelstellingen zijn hier ook in vastgelegd en verder concreet uitgewerkt in een jaarplan. De sterke externe oriëntatie op de branche zorgt voor een goede relatie met het bedrijfsleven. Dit komt tot uiting in een arbeidsmarktcommissie en een regionale klankbordgroep. De activiteiten hiervan hebben onder meer het karakter van een beoordeling van de kwaliteit van het onderwijs naast advisering over de vernieuwing en ontwikkeling van het onderwijsprogramma. De School is verder ISOgecertificeerd. Naast deze 'formele' kwaliteitszorg is er een goed ontwikkeld kwaliteitsbewustzijn bij het team van de School. Daardoor is er gevoeligheid voor signalen en kan er hierop flexibel ingespeeld worden. De rechten van de deelnemers zijn voldoende beschermd doordat de wettelijke documenten voldoen en de klachtenregelingen functioneren.




67

15 SCHOOL VOOR HOUT-, MEUBEL- & INTERIEURAFWERKING

De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Hout-, Meubel- & Interieurafwerking'



l

De kwaliteit van het onderwijs bij de School voor Hout-, Meubel- & Interieurafwerking is voldoende. Onderwijs en leren voldoet omdat degelijk onderwijs wordt verzorgd binnen het scala aan opleidingen en leerwegen dat de school biedt. Ook de beroepspraktijkvorming, de omgang met deelnemers en de trajectbegeleiding zijn van voldoende niveau. Het domein kwaliteitsborging en -verbetering is voldoende ondanks het feit dat er geen onafhankelijke deskundigen worden betrokken bij de beoordeling van de kwaliteit van het onderwijs. Opbrengsten zijn voldoende omdat het rendement hoger ligt dan het landelijk gemiddelde. Onderwijs en leren Domein: Onderwijs en leren





De studeerbaarheid van het programma is voldoende omdat de samenhang binnen een opleiding maar ook de route bij doorstroom duidelijk is. De programma's sluiten voldoende aan bij het voorafgaande onderwijs. Hoewel er vereisten zijn op het gebied van exacte vakken, wordt door het scala van doorstroom- en differentiatiemogelijkheden, de aansluiting vooral op individueel niveau geregeld. Flexibiliteit krijgt ook vorm doordat de tussentijdse overstap tussen leerwegen mogelijk is en er met name bij de beroepsbegeleidende leerweg tussentijdse instroom mogelijk is. Overigens is een versnelde doorstroom en uitstroom voor bol-deelnemers slechts in beperkte gevallen mogelijk.


69

De onderwijsleerprocessen voldoen, de tijd wordt doelmatig gebruikt en de inhoud komt overeen met de te behalen eindtermen. Bbl-deelnemers werken aan het behalen van deelkwalificaties door een uitgekiend systeem van zogenaamde 'Leren en doen's' die vervolgens weer zijn onderverdeeld in blokken. Met dit fijnmazig systeem waarbij theorie en praktijk geïntegreerd zijn, kan men in eigen tempo naar een diploma toewerken. Ook de andere opleidingen en leerwegen zijn modelmatig verantwoord vormgegeven: de variatie aan werkvormen in de opleidingen is beperkt. Het belangrijkste onderscheid is het theoretisch en het praktisch werken. Wel kennen enkele opleidingen in de laatste fase van de opleiding 'projectwerk'. Hierin werkt men zelfstandig en samen aan het ontwerpen en maken van een meubelproduct voor de consument. De organisatie en uitvoering van de beroepspraktijkvorming voldoet. De schriftelijke materialen met informatie voor deelnemers, begeleiders en leerbedrijf zijn duidelijk. Ook de interne materialen, het vernieuwde bpvhandboek en de registratie van en communicatie over bezoeken en resultaten zijn gestroomlijnd. Niettemin ontstaat er door de betrokkenheid bij de bpv van diverse partijen (kenniscentrum, samenwerkingsverband) zo nu en dan onduidelijkheid bij de leerbedrijven over de rollen en taken. Voor de door leerbedrijven gesignaleerde achterstand bij het afleggen van begeleidingsbezoeken door de School zijn voldoende maatregelen getroffen. De voorlichting over opleiding en beroep is realistisch en adequaat en wordt systematisch uitgevoerd. Deelnemers zijn tevreden over de informatie die zij ontvangen. De omgang met hen is in het algemeen respectvol en men voelt zich redelijk veilig in de eigen leeromgeving. Zo nu en dan is er echter sprake van pestgedrag bij deelnemers onderling. Niet altijd reageren docenten in die gevallen voldoende adequaat. De aandacht in de opleidingen voor veiligheid is vooral gericht op fysieke veiligheid en Arbo- wetgeving. De School voert de intake van deelnemers en de plaatsing in een voor hen geschikte opleiding doelmatig uit. Ook handelt men zorgvuldig bij de ondersteuning van keuzeprocessen van deelnemers. Bij persoonlijke leerproblemen is er voldoende eerste- en tweedelijns zorg beschikbaar. Opbrengsten Domein: Opbrengsten





De resultaten van de School voor Hout -, Meubel- & Interieurafwerking zijn voldoende. Het percentage deelnemers dat vanuit de School het ROC voortijdig verlaat, is met 32 procent hoger dan het ROC-gemiddelde maar onder het landelijk gemiddelde. Daarmee zijn de opbrengsten van de School voldoende. Er is geen relatie gevonden tussen het voortijdig schoolverlaten en de intakeen plaatsingsprocedures. De tussentijdse uitval wordt voornamelijk veroorzaakt door conjuncturele factoren die door de School niet te beïnvloeden zijn.


70





slecht


l onvoldoende

voldoende l

Het domein kwaliteitsborging en -verbetering is voldoende ondanks dat het aspect kwaliteitsborging en -verbetering als onvoldoende wordt beoordeeld omdat de School geen onafhankelijke deskundigen betrekt bij het beoordelen van de kwaliteit van het onderwijs. Omdat de afwezigheid van onafhankelijke deskundigen de enige tekortkoming is, is het oordeel op domeinniveau voldoende. Niettemin zijn er verschillende partijen uit de branches bij de School betrokken. Deze inhoudelijke betrokkenheid vormt echter een belemmering voor het geven van een onafhankelijk oordeel over de kwaliteit van het onderwijs. Het kwaliteitszorgsysteem werkt nog onvoldoende door in het dagelijks professioneel handelen van alle betrokkenen. Het afspreken van verbeteracties, het vastleggen, monitoren en evalueren gebeurt niet voldoende planmatig en systematisch. Dat neemt niet weg dat er hard is gewerkt aan de verbetering van processen en producten. Op het niveau van het management heeft de School een eigen missie en strategie vastgesteld als afgeleide van de beleidsuitgangspunten van het cluster Bouw. Ook sluiten het centrale kwaliteitszorgsysteem en de beleidscyclus aan op de decentrale beleidscyclus en worden deze systematisch uitgevoerd. Belanghebbenden worden in voldoende mate betrokken bij de beoordeling van het onderwijs. Er wordt cyclisch gemeten door tevredenheidsonderzoeken uit te voeren bij deelnemers, personeel en bpv-bedrijven. Over de resultaten van deze metingen en over de ingezette verbeteractiviteiten wordt via nieuwsbrieven aan de belanghebbenden teruggerapporteerd. Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit



71

16 SCHOOL VOOR ICT

De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor ICT'



l

De School voor ICT zorgt op alle aspecten van het onderwijsproces voor voldoende kwaliteit. De herinrichting van het onderwijs, zowel op inhoudelijk gebied als in de fysieke leeromgeving, heeft ervoor gezorgd dat belangrijke verbeteringen zijn bereikt. De zorg voor kwaliteit is in de teams aanwezig, maar de school legt de kwaliteitsborging en -verbetering onvoldoende systematisch en structureel vast. De opbrengsten zijn voldoende en liggen boven het landelijk gemiddelde. Onderwijs en leren Domein: Onderwijs en leren





De School voor ICT zorgt op alle aspecten van het onderwijsproces voor voldoende kwaliteit. Met de onderwijskundige en fysieke herinrichting van het onderwijs zijn geïntegreerde ruimtes voor instructie, zelfstandig werken en coaching ontstaan. Men heeft gekozen voor probleemgestuurd onderwijs aan de hand van blokboeken en deels voor beroepstaakgericht leren (project Saturnus). De ontwikkeling en implementatie van het nieuwe onderwijsconcept zal ook de komende jaren in beslag nemen. Groepen deelnemers en docenten zijn op een overzichtelijke manier ondergebracht. Gerealiseerde verbeteringen zijn te zien in de betere begeleiding van de deelnemers, minder tot geen uitval van lessen en meer samenhang tussen de vakken. De integratie van de teams en van de voorheen twee verschillende culturen heeft tot positieve resultaten voor de kwaliteit van het onderwijs geleid. De School voor ICT heeft afspraken met vmbo-scholen over de overdracht en convenanten gesloten met het hbo. Zo'n 35 tot 40 procent van de deelnemers stroomt door naar het hbo en kan daar met tijdwinst afstuderen. De School overlegt met hbo-scholen over de ontwikkeling van een zogenoemde 'fastlane'. Deelnemers kunnen daarmee in 6,5 jaar een bachelortitel halen.


73

De School kent variabele instroommomenten en deelnemers kunnen na twintig weken alsnog de definitieve keuze voor een niveau maken. Ook zijn er beperkte mogelijkheden voor verkorte trajecten. De opleidingen zijn hierdoor voldoende flexibel voor individuele deelnemers. De School wil dit nog verder doorvoeren. De studiebelasting van de diverse opleidingen in de beroepsopleidende leerweg is niet te zwaar. De verlenging van alle bbl-opleidingen met een half jaar is een maatregel die de school neemt om deze opleidingen te verbeteren, toch is het de vraag of daarmee de studieperiode niet te lang wordt. Alhoewel in het algemeen de inhoud van de opleidingen voldoet, is bij de bblopleidingen een betere afstemming op de doelgroep gewenst. De bepaling van vrijstellingen, verplichte onderdelen en vrije onderdelen is niet optimaal. De leerruimtes voldoen aan het gekozen onderwijsconcept. Ook de gehanteerde werkvormen passen in de lijn van de ontwikkeling en zijn op elkaar afgestemd. De beroepspraktijkvorming is voldoende qua inhoud en samenhang met het leren op school. De begeleiding door de school heeft in het afgelopen schooljaar een verbetering ondergaan, alhoewel enkele docenten zich niet altijd aan de afspraken houden. De directie stuurt intussen op de handhaving van deze afspraken. De bpv-bedrijven hebben moeite met de onderwijskundige ontwikkelingen in het onderwijs zoals de invoering van competentiegericht leren. Door de tijd en energie die dat kost haken sommigen daarom soms af. De omgang met deelnemers en de trajectbegeleiding worden door de school voldoende verzorgd. De begeleiding van de deelnemers is verbeterd door de invoering van coaches en is nu voldoende. Via ESF-subsidies is er extra aandacht voor de coaching van deelnemers op niveau 2. Er bestaat onvoldoende duidelijkheid over de uitvoering van zorg en begeleiding, daarvoor zijn te weinig afspraken tussen de teams gemaakt. Daardoor zijn de grenzen van begeleiding niet duidelijk en steken individuele coaches er te veel tijd en energie in, met als risico dat niet tijdig naar deskundige hulp wordt doorverwezen. Opbrengsten Domein: Opbrengsten





Het percentage deelnemers dat vanuit de School het ROC voortijdig verlaat, is met 26 procent lager dan het ROC-gemiddelde en onder het landelijk gemiddelde. Daarmee zijn de opbrengsten van de School voldoende. Op niveau 3 en 4 is goede vooruitgang geboekt door de invoering van coaches. De School gebruikt de rendementscijfers voor sturing en beleid. Men gebruikt naast de cijfers uit de centrale administratie ook zelf ontwikkelde aanvullende systemen.


74





slecht


l onvoldoende

voldoende l

Het aspect kwaliteitsborging en -verbetering is als onvoldoende beoordeeld omdat de School geen onafhankelijke deskundigen betrekt bij het beoordelen van de kwaliteit van het onderwijs. De kwaliteitszorg van de School voor ICT sluit aan bij het ROC-beleid en de centraal geformuleerde doelen. De systematische kwaliteitszorg is binnen de teams niet overal toegepast en/of zichtbaar gemaakt. De structurele vastlegging van metingen, verbeteracties en de analyses worden onvoldoende vastgelegd. De School is wel met kwaliteitszorg bezig, maar doet dit te informeel en kan daardoor moeilijk aantonen dat doelstellingen worden gehaald. Er is geen sprake van een beoordeling door onafhankelijke deskundigen en ook de terugkoppeling aan belanghebbenden gebeurt onvoldoende. Door deze situatie is er onvoldoende integratie van de beleids- en kwaliteitszorgcyclus. Binnen het onderwijsproces is het streven naar kwaliteit wel onderdeel van de dagelijks praktijk en worden regelmatig verbeteringen aangebracht.




75

17 SCHOOL VOOR INSTALLATIETECHNIEK

De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Installatietechniek'



l

De kwaliteit van het onderwijs bij de School voor Installatietechniek is voldoende omdat alle aspecten van voldoende tot goede kwaliteit zijn. De programma's voldoen aan de eisen en de uitvoering van het onderwijs door een betrokken en enthousiast team is van voldoende niveau. De deelnemers worden goed begeleid in hun opleidingstraject. Het schoolklimaat is open en doet recht aan de zelfstandigheid van de deelnemers. De School heeft voldoende aandacht voor de borging en verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. De inspanningen van de school leiden tot opbrengsten die hoger zijn dan het landelijke en het ROC-gemiddelde. Onderwijs en leren Domein: Onderwijs en leren





Het onderwijs van de School voor Installatietechniek wordt kwalitatief voldoende tot goed uitgevoerd. De programma's zijn studeerbaar en voldoen aan de inhoudelijke criteria zoals die in de oeren zijn vastgelegd. De opleidingen worden door betrokken en enthousiaste docenten uitgevoerd in leer- en werkruimtes die zijn voorzien van goede praktijkhulpmiddelen. De opleidingen zijn bij normale inspanningen van deelnemers af te ronden in de tijd die er voor staat. Docenten werken samen aan beroepstaakgestuurd onderwijs en gebruiken daarbij passend lesmateriaal. Er vallen nauwelijks lessen uit omdat docenten elkaar kunnen vervangen en deelnemers zelfstandig kunnen werken. Studietijd wordt efficiënt gebruikt, er is controle op aan-/afwezigheid en er volgen adequate acties bij ongeoorloofd verzuim.


77

De systematisch intake is gericht op het plaatsen van deelnemers in het beste bij hen passende traject. Bij de intake wordt gebruik gemaakt van een test. Zowel met het vmbo als het hbo heeft men goede contacten. Er wordt gewerkt aan een 'warme overdracht'. Bij gebleken tekorten aan bijvoorbeeld wis- en natuurkunde wordt extra ondersteuning geboden. Ongeveer de helft van de bol 4 deelnemers hebben de ambitie om door te stromen naar het verwant hbo. Informatie over de opleidingen is tijdig en voor deelnemers begrijpelijk. Beroepsbeelden zijn voor hen duidelijk en realistisch. Verbetering in de informatie over de wijze van opleiding is gewenst omdat relatief veel bol deelnemers studie-uren voor projecten als 'tussenuren' ervaren. Deelnemers zijn in belangrijke mate zelf verantwoordelijk voor de voortgang van hun leerproces. Bij bbl volgen deelnemers elk hun eigen traject en is er de mogelijkheid voor het leveren van maatwerk, er zijn daartoe voldoende examenmomenten. Ook de dt bol en bol 2 en 3 trajecten zijn redelijk flexibel. Bij de bol 4 opleidingen met pgo als werkvorm zijn de mogelijkheden voor tempodifferentiatie echter beperkt waardoor er nauwelijks sprake is van het verkorten van studieduur. De sfeer op de School is open, de afstand tussen de deelnemers en het team klein en de begeleiding van en de omgang met deelnemers voldoende tot goed. Deelnemers en docenten gaan respectvol met elkaar om en voelen zich veilig. Deelnemers weten bij wie ze terecht kunnen en hun vragen worden serieus genomen. Er is individuele begeleiding voor deelnemers die willen stoppen en/of willen veranderen van opleiding. De deelnemerbegeleider en de Dienst Onderwijs Deelnemersservice (DOD) spelen hierbij een belangrijke rol. Opleidingsresultaten en begeleidingsgegevens worden systematisc h vastgelegd, de cijferregistratie is nauwkeurig en systematisch. Deelnemers en bedrijven weten wat er van hen in de bpv wordt verwacht en de begeleiding van deelnemers in de bpv wordt volgens afspraak uitgevoerd. Er vindt regelmatig overleg plaats met praktijkopleiders docenten en bpv coördinatoren. Een steeds terugkomend onderwerp van gesprek is dan de afstemming van theorie op de praktijk en de praktijkexamens. Opbrengsten Domein: Opbrengsten





Het percentage deelnemers dat vanuit de School het ROC voortijdig verlaat, is met 29 procent gelijk aan het ROC-gemiddelde en onder het landelijk gemiddelde. Daarmee zijn de opbrengsten van de School voldoende. Kwaliteitsborging en -verbetering Domein: Kwaliteitsborging en -verbetering




78



slecht


l onvoldoende

voldoende l

Het domein kwaliteitsborging en -verbetering is voldoende ondanks dat het aspect kwaliteitsborging en -verbetering als onvoldoende wordt beoordeeld omdat de School geen onafhankelijke deskundigen betrekt bij het beoordelen van de kwaliteit van het onderwijs. Omdat de afwezigheid van onafhankelijke deskundigen de enige tekortkoming is, is het oordeel op domeinniveau voldoende. De School participeert in de door het roc georganiseerde audits en belanghebbenden worden in voldoende mate bij de kwaliteitszorg betrokken. Deelnemers worden onder andere bevraagd over het functioneren van docenten en er zijn arbeidsmarktcommissies ingesteld om de relatie met het regionale bedrijfsleven structureel vorm te geven. De doelen in het managementcontract en het huidige en nieuwe jaarplan zijn voldoende concreet om het handelen binnen de school te richten en te sturen. Met het jaarplan, de structurele overleggen, informatieverzameling en managementsrapportages is deze aanpak voldoende systematisch. Behalve het verstrekken van informatie over opleidingsresultaten legt de School geen verantwoording af aan belanghebbenden over de onderwijskwaliteit. Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit



79

18 SCHOOL VOOR LABORATORIUM-, MILIEU- & PROCESTECHNIEK

De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Laboratorium-, Milieu- & Procestechniek'



l

Het onderwijs op de School voor Laboratorium-, Milieu- & Procestechniek wordt op een voldoende tot goede wijze uitgevoerd op een locatie van Fontys Hogescholen. De inrichting en de uitvoering van het onderwijs zijn praktijkgericht. Deelnemers zijn in belangrijke mate verantwoordelijk voor de voortgang van het eigen leerproces. De sfeer op de School is open, de afstand tussen de deelnemers en het team klein en de begeleiding van omgang met de deelnemers voldoende tot goed. De zorg voor kwaliteit van het onderwijs en het voorkomen van voortijdige uitval is voldoende. De opbrengsten van de School liggen boven het landelijk en rond het ROC-gemiddelde. Onderwijs en leren Domein: Onderwijs en leren





Het onderwijs op de School voor Laboratorium-, Milieu- en Procestechniek (LMP) wordt kwalitatief voldoende tot goed uitgevoerd op een locatie van Fontys Hogescholen. De leerruimtes en laboratoria zijn modern, ruim van opzet en worden efficiënt door zowel Fontys als LMP gebruikt. De organisatie van het onderwijs bevordert op een natuurlijke wijze de samenwerking bij de uitvoering van delen van de opleidingen en de mogelijkheid voor LMPdeelnemers om door te stromen naar het hbo met een verkort traject. Ook met het vmbo heeft men goede contacten. De inhoud van het onderwijs is op elkaar afgestemd en men werkt samen aan een 'warme overdracht' van de deelnemersgegevens.


81

Het onderwijs wordt uitgevoerd volgens de oer, de structuur van het programma is duidelijk en afgestemd op verwante programma's. Deelnemers zijn in belangrijke mate zelf verantwoordelijk voor de voortgang van hun leerproces. Bij de opleidingen in de beroepsbegeleidende leerweg volgen deelnemers elk hun eigen traject en is maatwerk mogelijk. In de beroepsopleidende leerweg is gekozen voor PGO als werkvorm. Dit maakt het onderwijs weliswaar aantrekkelijker maar beperkt de mogelijkheden voor tempodifferentiatie. De studiebelasting voldoet aan de normen, de opleidingen zijn voor deelnemers met een normale inspanning in de nominale duur af te ronden. Studietijd wordt efficiënt gebruikt: er is controle op lesuitval en aan/afwezigheid. Niet vervangen lesuitval is minder dan 1 procent en er volgen adequate acties bij ongeoorloofde afwezigheid. De begeleiding en de omgang met de deelnemers is voldoende tot goed. Dit is mede te danken aan de open sfeer op de school en de kleine afstand tussen de deelnemers en docenten. Deelnemers en docenten gaan respectvol met elkaar om, vragen van deelnemers worden serieus genomen en de begeleiding en ondersteuning wordt afgestemd op de behoefte van deelnemers. Deelnemers en bedrijven weten wat er van hen in de bpv wordt verwacht en de begeleiding van deelnemers wordt volgens afspraak uitgevoerd. Er is sprake van een systematisch intake die is gericht op het plaatsen van deelnemers in het bij hen best passende traject. Bij de intake wordt onder andere gebruik gemaakt van een test. Beroepsbeelden zijn voor deelnemers duidelijk en realistisch. Relatief veel bol-deelnemers hebben de ambitie om door te stromen naar het verwant hbo. Informatie over de opleidingen is duidelijk en voor deelnemers begrijpelijk. Omdat relatief veel bol-deelnemers studie-uren als 'tussenuren' beschouwen schiet de informatie over de PGO-methode en het beroep dat daarbij op zelfstandigheid en eigen verantwoordelijkheid wordt gedaan van deelnemers nog tekort. Opbrengsten Domein: Opbrengsten





Het percentage deelnemers dat vanuit de School het ROC voortijdig verlaat, is met 30 procent rond het ROC-gemiddelde en onder het landelijk gemiddelde. Daarmee zijn de opbrengsten van de School voldoende. Voor bbl-deelnemers in de procestechniek ligt het rendement ten opzichte van bol-deelnemers lager. Ontslag bij de werkgever is hierbij een belangrijke en niet direct door de School beïnvloedbare factor. Kwaliteitsborging en -verbetering Domein: Kwaliteitsborging en -verbetering




82



slecht


l onvoldoende

voldoende l

Het domein kwaliteitsborging en -verbetering van de school is voldoende, terwijl dit op aspectniveau onvoldoende is omdat er geen onafhankelijke deskundigen worden betrokken bij het beoordelen van de kwaliteit van het onderwijs. De School is betrokken bij door het ROC georganiseerde audits en het instellingsbrede onderzoek bij medewerkers en het deelnemerstevredenheidsonderzoek. Daarnaast besteedt de School in voldoende mate zelf aandacht aan de kwaliteitsverbetering van het onderwijs. De doelen in het managementcontract en het huidige en nieuwe jaarplan zijn voldoende concreet om het handelen binnen de school te sturen. Samen met het jaarplan het structurele overleg, de informatieverzameling en managementsrapportages is deze aanpak voldoende systematisch. Belanghebbenden worden in voldoende mate betrokken bij de kwaliteitszorg. Zo worden deelnemers onder andere betrokken bij het onderzoek naar het functioneren van docenten en worden daarnaast bedrijven via arbeidsmarktcommissies betrokken bij de uitvoering van het onderwijs. Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit



83

19 SCHOOL VOOR MODE

De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Mode'



l

De kwaliteit van het onderwijs is voor alle opleidingen van de School voor Mode onvoldoende. Onderwijs en leren zijn van onvoldoende niveau, opbrengsten zijn onder de maat en kwaliteitszorg is slecht ontwikkeld. Dit is veroorzaakt door onvoldoende sturing op de organisatie en uitvoering van het onderwijs, alsmede te weinig aandacht voor kwaliteitsborging en -verbetering. De gevolgen hiervan zijn zichtbaar in veel onvoldoende onderdelen van het dagelijkse proces en in het lage rendement van de school. De vrijheid van handelen van de grote groep parttime docenten veroorzaakt een gebrek aan richting en communicatie. Het feitelijke onderwijsprogramma komt niet overeen met de onderwijs- en examenregeling. Onderwijs en leren Domein: Onderwijs en leren





De inrichting en uitvoering van de opleidingen geschiedt onzorgvuldig. Binnen het team zijn veel parttimers die nauwelijks echt betrokken zijn bij de opleidingen en krijgen docenten de kans om hun eigen plannen te maken en uit te voeren. Doordat een aantal individuele vakdocenten hun eigen werk goed uitvoeren, blinken sommige deelnemers toch uit qua prestaties. Voor de grote groep is de kwaliteit van het onderwijsleerproces onvoldoende om hun diploma te behalen.


85

De studeerbaarheid van de opleidingen is onder de maat omdat het programma niet voldoet aan de vereisten, onvoldoende flexibel is en de studiebelasting niet hanteerbaar is. De opleidingen worden in een zware variant aangeboden. Daarbij is het onduidelijk wat verplichte en niet-verplichte onderdelen zijn. Deze situatie zorgt voor een grote druk op de serieus werkende deelnemers. Ook is het vak Nederlands/Zakelijke Communicatie al een tijd niet meer aangeboden. De deelnemers worden wel aangesproken op hun taalkundige fouten, maar leren niet hoe het wel moet. Bij overige lessen zijn de vakdocenten vaak met teveel deelnemers bezig waardoor de begeleiding minstens moeizaam verloopt. Binnen het aangeboden programma ontbreekt met name tussen theorie en praktijkvakken de nodige afstemming. Docenten weten onvoldoende van elkaars programma of invulling van delen daarvan. Dit levert ook bij geïntegreerde projecten zoals de case in het derde jaar onduidelijkheid op en dat maakt deelnemers onzeker over de verstrekte informatie. Er is een standaardprogramma zonder mogelijkheden voor individuele deelnemers. De flexibiliteit ontbreekt daarmee. Zelfs de deelnemers die door verschillende oorzaken achterop raken, krijgen weinig kans om hun achterstand op een verantwoorde wijze in te halen. De onderwijsleerprocessen zijn om meerdere reden onvoldoende. De onderwijsleertijd wordt onvoldoende doelmatig gebruikt. Zelfstandig werken wordt slecht of helmaal niet begeleid, deels door de wijze waarop individuele docenten dit invullen, deels door het ontbreken van werkplekken om zelfstandig te werken. Computers in het open leercentrum en naaimachines zijn onvoldoende beschikbaar waardoor de deelnemers thuis en dus zonder begeleiding gaan werken. Binnen de School werken twee onderwijsassistenten die een groot deel van de begeleiding verzorgen. De één heeft een tijdelijke aanstelling, is wel geschoold op het vakgebied, maar niet pedagogisch. De andere is zowel op het vakgebied als op pedagogisch gebied geschoold. De werkvormen zijn niet samenhangend en vaak niet conform de visie en uitgangspunten van de School en van het ROC Eindhoven. Het zelfstandig werken wordt te vaak op een zeer vrije manier ingevuld, hetgeen bij de deelnemers overkomt als een gebrek aan begeleiding. Binnen sommige vaklessen worden wel projecten gedaan die meer in de door de school gewenste richting gaan. De School heeft in het algemeen onvoldoende ruimte voor het verzorgen van de dagelijkse lessen. Men deelt de ruimtes met de School voor Handel & Marketing. Voor beide Scholen geldt dat de regels voor deelnemers veel ruimte geven voor onrustig gedrag, zoals bijvoorbeeld het gebruik van mobiele telefoons in de schoolgangen, maar ook het gebrek aan vakinhoudelijke begeleiding bij uitbesteding van lessen naar het open leercentrum. Mede omdat in beide Scholen de docenten de omgangsregels onvoldoende handhaven, is er geen sprake van een stimulerende leeromgeving. De beroepspraktijkvorming is voldoende, vooral door de inzet van de bpvcoördinator. De voorlichting, organisatie en uitvoering van de begeleiding voldoen. Men gebruikt standaard eindtermenlijsten als leidraad voor de invulling van de bpv. Bij het niet (kunnen) behalen van eindtermen wordt de deelnemer verplicht tijdens de volgende periode deze alsnog te realiseren. Het vinden van een bpv-plek is door het specifieke karakter van de opleiding moeilijk, zeker door de branche-ontwikkelingen, waarbij veel bedrijven hun activiteiten naar het buitenland verplaatsen of uitbesteden. PKO Rapport ROC Eindhoven, 6-6-2005

86

De informatie tijdens de opleiding wordt vaak door docenten verstrekt, maar is niet tijdig, onnauwkeurig en regelmatig strijdig. Ook is de informatie vaak niet compleet. Als er informatie zoals over bepaalde regels wordt gegeven, houden docenten zich er soms zelf niet aan. Deelnemers kunnen hun vragen of opmerkingen wel kwijt maar ontvangen geen terugkoppeling en er komen weinig oplossingen voor problemen. Er is geen sprake van een zorgvuldige omgang met deelnemers in dit soort situaties. De deelnemers voelen zich wel veilig op school en tijdens de bpv. De intake geschiedt volgens de procedures van de instelling. Deelnemers worden gewezen op de aard en de zwaarte van de opleiding maar worden evenwel toch geplaatst. De keuzebegeleiding door individuele docenten is voldoende, maar niet gecoördineerd. De docenten zijn betrokken bij het wel en wee van de deelnemers en er wordt bij ernstige problemen naar de tweedelijns zorg verwezen. Opbrengsten Domein: Opbrengsten





Het percentage deelnemers dat vanuit de School het ROC voortijdig verlaat, is met 43 procent aanmerkelijk hoger dan het ROC-gemiddelde en rond het landelijk gemiddelde. Bovendien verlaten veel deelnemers wel de School voor Mode maar stappen over naar een andere School binnen het ROC. Daarmee zijn de opbrengsten van de School onvoldoende. De cijfers zijn bij de School bekend, maar worden onvoldoende bij de sturing gebruikt. Kwaliteitsborging en -verbetering Domein: Kwaliteitsborging en -verbetering



slecht

a2 kwaliteitsborging en -verbetering op het niveau van de opleidingenclusters en/of organieke eenheden a3 rechtsbescherming van de deelnemer

l

l onvoldoende

a4 examens beroepsopleidingen


onvoldoende voldoende goed

voldoende l

87

De systematiek van kwaliteitszorg is niet op de werkvloer aangetroffen: docenten hebben geen aandacht voor de meting en borging van de dagelijkse kwaliteit. Door te weinig sturing op de implementatie en uitvoering van de kwaliteitszorg in het primair proces, vinden er allerlei ongecontroleerde processen plaats. Dit uit zich op een groot aantal manieren, onder andere in de geconstateerde afwijkingen van het onderwijs- en examenreglement, de onvoldoende samenhang tussen de diverse vakken en docenten, de slechte informatievoorziening en de onvoldoende omgang met vragen en klachten. De gevolgen zijn verder te constateren in de onvoldoende opbrengsten van de school en de ontevredenheid van deelnemers over de organisatie. De belanghebbenden zijn onvoldoende bij de beoordeling van de kwaliteit van het onderwijs betrokken, worden niet systematisch bevraagd en er vindt geen terugkoppeling vanuit het management plaats. Er zijn geen onafhankelijke deskundigen die de kwaliteit van het onderwijs beoordelen. Via de managementrapportages en de plannen zijn wel doelen gesteld, die echter om eerder genoemde redenen niet gehaald kunnen worden. De onderwijs- en examenregeling geeft niet de werkelijke situatie weer en is niet de leidraad voor het onderwijsproces. Het is onder andere niet van alle activiteiten duidelijk of ze tot het verplichte deel behoren. De onderwijs- en examenregeling is niet geïmplementeerd, noch bij docenten noch bij deelnemers. Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit

Alle opleidingen die door de School voor Mode worden aangeboden zijn van onvoldoende kwaliteit. Met betrekking tot de onderwijs- en examenregeling zijn afspraken met de School gemaakt om op korte termijn verbeteringen aan te brengen.


88

20 SCHOOL VOOR TOERISME & RECREATIE

De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Toerisme & Recreatie'



l

De School voor Toerisme & Recreatie bestaat sinds 2001 en is volop in ontwikkeling. De School slaagt erin om in deze korte tijd onderwijs van voldoende kwaliteit aan te bieden. Met name de trajectbegeleiding en de studeerbaarheid van het programma zijn goed. De overige aspecten van het onderwijs zijn voldoende. Het domein kwaliteitsborging en -verbetering is voldoende vanwege het adequaat functioneren van het systeem van kwaliteitszorg. De School is ook ISO gecertificeerd. De opbrengsten zijn tot op heden goed maar daarbij moet opgemerkt worden dat nog niet voor alle opleidingen het traject is afgesloten. Onderwijs en leren Domein: Onderwijs en leren





Onderwijs en leren van de School voor Toerisme & Recreatie is voldoende omdat alle aspecten van voldoende tot goed niveau zijn. De studeerbaarheid van het onderwijs is goed omdat de aangeboden opleidingsprogramma's aansluiten bij de wensen en mogelijkheden van de deelnemers en de beroepspraktijk. De school heeft in een kort tijdsbestek een breed aanbod ontwikkeld. De programma's voldoen aan de vereisten en vertonen samenhang. De afstemming op de onderwijsbehoeften van de individuele deelnemers is goed. Dit blijkt uit mogelijkheden voor een verkort programma voor havisten, mogelijkheden voor dubbelkwalificatie, individuele vrijstellingen en mogelijkheden voor extra ondersteuning bij verschillende vakken. Deelnemers met tekorten op het gebied van rekenen en taal of een onduidelijk beroepsbeeld stromen eerst in bij de niveau 1 opleiding HorecaAssistent.


89

Ook de trajectbegeleiding is van een goed niveau. Deze bestaat uit een samenhangend pakket van voorzieningen. De intake is systematisch en zorgvuldig en maakt gebruik van het zogenaamde doorstroomdossier. Dit dossier richt zich ook op het verkrijgen van informatie over welke zorg de leerling heeft ontvangen op het voortgezet onderwijs. De eerste- en tweedelijns ondersteuning bij problemen als studievoortgang en beroepskeuze voldoen goed. Een belangrijk doel van het onlangs ingestelde zorgteam is het terugdringen van het aantal voortijdige schoolverlaters. Het is nog te vroeg om de resultaten te kunnen meten. Als uit de intake blijkt dat de vooropleiding niet optimaal aansluit bij de gekozen opleiding, worden er direct afspraken gemaakt over extra ondersteuning en/of aanvullende voorzieningen. Eventueel volgt plaatsing in de zogenaamde 'kansklas'. Deze groep deelnemers krijgen extra ondersteuning op het gebied van taal en rekenen. Deelnemers zonder duidelijk beroepsbeeld krijgen in de kansklas een intensief beroepskeuzetraject aangeboden. De School is niet geslaagd in haar voornemen om alle individuele deelnemers binnen het onderwijsproces maatwerktrajecten aan te bieden. Het onderwijs wordt nu nog groepsgewijs aangeboden. Doorgaans starten de lessen met een gemeenschappelijke instructie waarna de deelnemers individueel of in kleine groepen werken aan opdrachten. De voorgenomen invoering van probleemgestuurd onderwijs is uitgesteld in verband met het verschuiven van prioriteiten. Wel vinden er een aantal projecten plaats en wordt het samenwerken besproken. De deelnemer worden tijdens de beroepspraktijkvorming zowel door de school als door het leerbedrijf voldoende begeleid. De inhoud van de bpv wordt aangestuurd door standaard praktijkboeken. Bij het positieve beeld van de bpv past wel een kanttekening: de School ontbreekt het structureel aan voldoende geaccrediteerde bpv-leerplaatsen. Landelijk zijn er circa achtduizend leerplaatsen tekort. Deze situatie wordt in overleg met het betreffende kenniscentrum tot augustus 2005 gedoogd. Overigens ziet het er niet naar uit dat de situatie per schooljaar 2005-2006 zal zijn genormaliseerd. De omgang met de deelnemers is voldoende: de voorlichting is adequaat en de School gaat zorgvuldig om met vragen en opmerkingen. Met ingang van 20042005 kent de School geen vrijwillige bijdrage meer en is de onduidelijkheid rondom wel of niet verplichte studiereizen opgelost. Ouders en deelnemers krijgen hierover nu eenduidige informatie en per reis is duidelijk aangegeven of deze noodzakelijk is om de eindtermen te kunnen behalen. De deelnemers voelen zich zowel op school als tijdens de bpv veilig en met respect behandeld. De informatievoorziening tijdens de opleiding is doorgaans adequaat maar vertoont soms haperingen. Opbrengsten Domein: Opbrengsten






90

Het percentage deelnemers dat vanuit de School het ROC voortijdig verlaat, is met 8 procent aanzienlijk lager dan het ROC-gemiddelde en het landelijk gemiddelde. Daarmee zijn de opbrengsten van de School goed. De School voor Toerisme & Recreatie is pas in 2001 gestart waardoor er nog geen volledige cyclus van de opleidingen van niveau 4 is doorlopen. Kwaliteitsborging en -verbetering Domein: Kwaliteitsborging en -verbetering




slecht


l onvoldoende

voldoende l

Het domein kwaliteitsborging en -verbetering is voldoende omdat de school voldoende systematisch werkt aan de kwaliteit van het onderwijs en de rechtsbescherming van de deelnemers voldoet. De School is als onderdeel van het cluster Brood & Banket, Facilitaire Dienstverlening, Horeca en Toerisme & Recreatie (BFHT) ISO-gecertificeerd en heeft op deze wijze onafhankelijke deskundigen ingeschakeld bij het boordelen van de kwaliteit van het onderwijs. De School groeit snel. Dit betekent dat veel tijd aan ontwikkeling van nieuw materiaal en nieuwe procedures moet worden besteed. Dat neemt niet weg dat het jonge team zich volop inzet voor de ontwikkeling van het onderwijs en ook kwaliteitsbewust handelt. De School heeft sinds kort een arbeidsmarktcommissie waarmee intensief contact is over de koers en kwaliteit van het onderwijs. Ook worden de praktijkopleiders tijdens reguliere bijeenkomsten als belanghebbende betrokken bij het beoordelen van de kwaliteit van het onderwijs. Alle deelnemers participeren in de instellingsbrede tevredenheidsmeting of JOB-enquête. Op hoofdlijnen worden deelnemers en bedrijfsleven en andere relevante partijen van de school geïnformeerd via het BFHT-clusterbulletin 'Starmaker'. Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit



91

21 SCHOOL VOOR TRANSPORT & LOGISTIEK

De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Transport & Logistiek'



l

De School kenmerkt zich door de grote betrokkenheid van docenten en begeleiders bij de deelnemers. Een hecht en enthousiast team begeleidt deelnemers in een onderwijsproces dat op alle aspecten van voldoende niveau is. Het onderwijs bestaat op dit moment voornamelijk uit groepsgewijze instructie in combinatie met zelfwerkzaamheid en veel beroepspraktijkvorming. De kwaliteitszorg is voldoende en wordt gekenmerkt door een bedrijfsmatige systematiek in combinatie met kwaliteitsbewustzijn binnen het team. De opbrengsten van de School zijn voldoende omdat het rendement hoger is dan het landelijk gemiddelde.

Onderwijs en leren Domein: Onderwijs en leren





De School voor Transport & Logistiek zorgt op alle aspecten van het onderwijsproces voor voldoende kwaliteit. Het onderwijsproces is grotendeels vormgegeven door een combinatie van instructie met beroepspraktijkvorming. Gedeeltelijk is dit veroorzaakt door het relatief grote aantal deelnemers in de bbl. De School is in korte tijd opgebouwd en uitgegroeid tot de huidige omvang. Dit is gebeurd door een enthousiast en hecht team in een sterk informele cultuur en werkwijze. Door de kleinschaligheid vindt ontwikkeling en borging van de onderwijskwaliteit voornamelijk plaats op een informele manier. Deze processen zijn verankerd in de organisatiecultuur en in de personen, maar niet in heldere en duidelijk vastgelegde afspraken. Kenmerkend voor de School is dat het onderwijs in zijn kern van voldoende niveau is maar in de uitvoering en vernieuwing nog niet compleet en volledig is ontwikkeld en geïmplementeerd.


93

Alhoewel op schoolniveau de studeerbaarheid als voldoende wordt beoordeeld, past hierbij toch een kritische kanttekening. Binnen de bbl-opleidingen is het aantal contacturen laag. Daardoor is de studiebelasting aan de lichte kant. Daar staat tegenover dat de geplande onderwijstijd feitelijk wordt gebruikt: er is weinig lesuitval en aanwezigheid van deelnemers wordt gecontroleerd. Ook zijn de opleidingen voldoende flexibel doordat in tempodifferentiatie en in het gebruik van evc wordt voorzien. Ook zijn er mogelijkheden voor deelnemers voor extra ondersteuning zowel vakinhoudelijk als op het terrein van algemeen vormende vakken. De samenhang tussen beroepspraktijkvorming en theorie moet door de deelnemer zelf worden gelegd en is in het onderwijsproces niet op een natuurlijke wijze opgenomen. Op dit moment is er overwegend sprake van een klassikale theorieoverdracht die gescheiden is van de praktijk. Niettemin is de bpv van een voldoende niveau doordat in het handboek bpv helder is vastgelegd wat in de praktijk aan competenties verworven dient te worden. Daarnaast vindt de begeleiding vanuit School en vanuit bedrijf op een adequate manier plaats. In de omgang met deelnemers en de trajectbegeleiding komen de sterke en zwakke kanten van de school duidelijk tot uiting. De sterke kant is gelegen in de grote betrokkenheid bij de deelnemers en de directe, open en gelijkwaardige benadering. Teamleden staan altijd klaar om vragen van deelnemers te beantwoorden en in voorkomende gevallen hulp en begeleiding te geven. De zwakke kant van de School ligt in de structurele borging hiervan. Daardoor ontstaat er in de communicatie verschil in interpretatie en daarmee onduidelijkheid en ruis in de organisatie. Vanwege het kleinschalige karakter levert dit geen te grote problemen op en overheersen de sterke punten. Opbrengsten Domein: Opbrengsten





De School heeft als ambitie om het percentage van voortijdig schoolverlaten voortdurend te verlagen en is daar in de afgelopen jaren ook in geslaagd. Het percentage deelnemers dat vanuit de School het ROC voortijdig verlaat, is met 34 procent hoger dan het ROC-gemiddelde maar onder het landelijk gemiddelde. Daarmee zijn de opbrengsten van de School voldoende. Kwaliteitsborging en -verbetering Domein: Kwaliteitsborging en -verbetering




94



slecht


l onvoldoende

voldoende l

De School hanteert systematisch en structureel procedures waardoor een zorgvuldige vastlegging van de resultaten en processen gewaarborgd is. De verantwoording van de gerealiseerde kwaliteit en de verbeteracties is daarmee adequaat geregeld. Binnen het gehanteerde systeem van kwaliteitszorg is er sprake van een passende operationalisering van de kwaliteitsdoelen gebaseerd op het strategische beleidsplan van het ROC en van de School tot op het niveau van het middenmanagement. In de zelfevaluatie wordt aangegeven dat projecten niet 'smart' genoeg zijn geformuleerd en de visieontwikkeling onvoldoende is uitgekristalliseerd. Daar staat tegenover dat hierdoor bij het team ruimte is gecreëerd voor een creatieve ontwikkeling door medewerkers met een goed kwaliteitsbewustzijn. De School heeft veel aandacht gegeven aan het realiseren van een goed en intensief contact met de branche. Het bedrijfsleven is betrokken bij het veranderen van de opleidingen en geeft regelmatig aan de opleidingen positief te waarderen. Ook met andere belanghebbenden zoals deelnemers worden op regelmatige basis informele evaluatiegesprekken gevoerd. Bij de recente interne audit was geen externe deskundige betrokken, maar dit is wel het geval bij het overleg in de arbeidsmarktcommissie. Dit, in combinatie met de betrokkenheid van de bedrijven bij de bespreking van de vernieuwingsactiviteiten, geeft een voldoende onafhankelijke inbreng in de beoordeling van de kwaliteit van het onderwijs. De rechten van de deelnemers zijn voldoende beschermd doordat de wettelijke documenten voldoen en de klachtenregelingen functioneren. Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit



95

22 SCHOOL VOOR UITERLIJKE VERZORGING

De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Uiterlijke Verzorging'



l

De School voor Uiterlijke Verzorging staat aan de vooravond van een aantal grote veranderingen in de onderwijsprogrammering en -uitvoering. Het huidige onderwijs kenmerkt zich door een degelijke en traditionele aanpak, waarbij de goede organisatie van de beroepspraktijkvorming opvalt. De School borgt de huidige kwaliteit met een goed systeem van doelen stellen, meten en evalueren, maar de betrokkenheid van onafhankelijke deskundigen is daarbij zeer beperkt. Ondanks het hoge uitvalpercentage van de opleiding op niveau 2 zijn de opbrengsten momenteel boven het landelijk gemiddelde, maar de cijfers over doorstroom rechtvaardigen de verwachting dat deze resultaten voor de huidige cohorten nog beter zullen zijn. Onderwijs en leren Domein: Onderwijs en leren





De programmering en uitvoering van de opleidingen worden gekenmerkt door een jaarklassensysteem. Dit maakt dat de opleidingen beperkt doelmatig zijn: het beperkte aantal toetsmomenten, de indeling van lessen in vakken, het beperkte aantal beschikbare bpv-plaatsen zijn daar hoofdoorzaken van. De school heeft deze knelpunten een tijd geleden onderkend en heeft een nieuw onderwijsconcept getiteld 'Inside Out, Outside In' uitgewerkt. Dit onderwijsconcept zal de school per september 2005 voor de dan nieuwe deelnemers uitvoeren. Een eerder in uitvoering genomen verbetertraject betreft de opleiding Kapper. Naar aanleiding van het lage cohortrendement van deze opleiding zijn aanpassingen in de uitvoering aangebracht: deelnemers zitten in kleinere groepen met minder verschillende docenten, er is meer begeleiding beschikbaar en theorie en praktijk worden geïntegreerd aangeboden. Deze nieuwe aanpak werpt, naar het zich laat aanzien, vruchten af.


97

De uitvoering van de overige programma's bij de School is goed, zoals ook blijkt uit de verschillende enquêtes die de school heeft afgenomen bij alle betrokken groepen. Vooral de organisatie van de bpv en de trajectbegeleiding zijn sluitende systemen met name door de inzet van de docenten. In de school zijn kenmerken uit de missie zichtbaar: betrokkenheid en inbreng van deelnemers komt tot uiting bij voorlichtingsactiviteiten en evaluaties van lessen en werkwijzen van docenten. Attractief en praktijkgericht leren komt onder andere tot uitdrukking in het keuze-aanbod, de leerruimtes en de variatie in werkvormen. De inbreng van bpv-ervaringen van deelnemers in de lessen is daarentegen minimaal. Toch zijn er een aantal kritische kanttekeningen. De programma's zijn in geringe mate flexibel ingericht. Er zijn wel versnelde en reguliere trajecten en er kan voor deelnemers in beperkte mate een individueel rooster worden gemaakt dat versnelling of inhalen van een deel van het programma mogelijk maakt. Ook zijn er keuzemodules. De programma's zijn echter aanbodgericht volgens een jaarklassensysteem. De beschikbaarheid van bpv-plaatsen is beperkt. De School heeft daarom een minimaal deel van het programma in de beroepspraktijkvorming gesitueerd. Er zijn echter deelnemers die studievertraging oplopen omdat zij niet tijdig met de bpv kunnen starten. Hoewel betrokkenen actief ondersteuning bieden bij het vinden van een plaats in een leerbedrijf, is deze hulp curatief, niet pro-actief. Het systeem van voorlichting en intake voorkomt niet in alle gevallen dat deelnemers met een opleiding starten zonder realistisch beroepsbeeld en daardoor uitvallen. Daarom wil de School vanaf volgend schooljaar in de eerste zes weken na de start van een opleiding zowel een evc-procedure als een assessment uitvoeren. Opbrengsten Domein: Opbrengsten





Het percentage deelnemers dat vanuit de School het ROC voortijdig verlaat, is met 34 procent hoger dan het ROC-gemiddelde maar onder het landelijk gemiddelde. Daarmee zijn de opbrengsten van de School voldoende. Gemiddeld genomen liggen de opleidingsresultaten van het schooljaar 2003-2004 voor hele School boven het landelijk gemiddelde, voornamelijk als gevolg van opleidingsresultaten van niveau 3. Maar de verwachting is gerechtvaardigd dat de geringe aantallen diploma's bij niveau 2 verleden tijd zullen zijn aangezien er weinig deelnemers in de lopende cohorten van de opleiding Kapper voortijdig de opleiding hebben verlaten. Kwaliteitsborging en -verbetering Domein: Kwaliteitsborging en -verbetering




98



slecht


l onvoldoende

voldoende l

Kwaliteit wordt onvoldoende geborgd omdat er nauwelijks inbreng is van onafhankelijke deskundigen bij de beoordeling van de kwaliteit van de School. Omdat de afwezigheid van onafhankelijke deskundigen de enige tekortkoming is, is het oordeel op domeinniveau voldoende. De cyclus van doelen stellen, uitvoeren en evalueren alsmede de controle daarop is van goede kwaliteit. Ook het personeelsbeleid maakt onderdeel uit van het kwaliteitssysteem: de resultaten van evaluaties over beroepspraktijkvorming en onderwijsleerproces vormen input voor functioneringsgesprekken. De directie legt verantwoording af aan het college van bestuur over centraal en decentraal gestelde doelen. Dat gebeurt middels jaarplannen. Daarin staan alle evaluatiegegevens bij elkaar en zijn de resultaten op eerder gestelde doelen weergegeven. De jaarplannen vormen een ook goed middel om docenten bij de kwaliteitsverbetering te betrekken: de resultaatverantwoordelijke teams maken afspraken aan welke verbeteractiviteiten zij een bijdrage zullen leveren. Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit



99

23 SCHOOL VOOR VOLWASSENENEDUCATIE

De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Volwasseneneducatie'



l

De kwaliteit van het onderwijs bij de School voor Volwasseneneducatie is voldoende. Dit is het resultaat van een zorgvuldig en consciëntieus uitgevoerd primair proces met oog en respect voor de eigenheid van de verschillende doelgroepen. De inrichting van een marktgerichte organisatie heeft geleid tot verdere variatie en structurering van het aanbod, waardoor de flexibiliteit en het maatwerk toeneemt. In positieve zin valt hierbij de adequate trajectbegeleiding op van de bij de deelnemers betrokken teams. Door toegenomen sturing en controle van het management werkt de School meer systematisch aan kwaliteitsborging en -verbetering en dit werkt door in het kwaliteitsbewustzijn van de teams. De opbrengsten zijn van voldoende niveau, omdat een hoog percentage deelnemers het afgesproken traject succesvol afsluit. De inzet en ambitie waarmee vernieuwing wordt gerealiseerd zijn positief, ondanks de zorgelijke landelijke ontwikkelingen van teruglopende budgetten. Onderwijs en leren Domein: Onderwijs en leren


b6 studeerbaarheid programma b7 onderwijsleerprocessen b9 omgang met deelnemers b10 trajectbegeleiding


slecht onvoldoende voldoende goed l l l l

De kwaliteit van het onderwijsproces bij de School voor Volwasseneneducatie is voldoende tot goed. De herschikking van het educatieaanbod in (individuele) trajecten is helder en overzichtelijk en de trajecten worden samengesteld uit delen die passen bij het doelperspectief van de deelnemers. Hierdoor neemt het maatwerk, de flexibiliteit, de individualisering van programma's en de efficiëntie verder toe. Ook de afstemming en aansluiting van de programma's op (tempo)verschillen tussen deelnemers heeft zich hierdoor positief ontwikkeld. Hierbij biedt het gebruik van een digitaal Leer Management Systeem ondersteuning. Alle deelnemers hebben de beschikking over een heldere trajectwijzer en informatie op basis van de oer: 'wegwijs in de school'. PKO Rapport ROC Eindhoven, 6-6-2005

101

De inhoud van de opleidingen is vastgelegd in de oer en is gebaseerd op de afspraken die met de opdrachtgevers zijn gemaakt. De onderwijsleerprocessen zijn doelmatig omdat aangeboden trajecten steeds beter passen bij de wensen en het doelperspectief van de deelnemers. Met vormen van 'actief leren' en de verantwoordelijkheid van de deelnemers voor hun eigen leertraject neemt de efficiency van de trajecten toe. Dit wordt versterkt door gerichte ondersteuning in de lessen. Met de didactische vernieuwing naar competentiegerichte educatie is in pilots een start gemaakt. Dit krijgt bij alle afdelingen vorm in trajecten richting werk, vervolgopleiding, persoonlijke ontwikkeling, maatschappelijke activering en opvoedingsondersteuning, met zowel kwalificerende als niet-kwalificerende onderdelen. Hierbij wordt ook het gebruik van loopbaanportfolio's verder ontwikkeld, waarmee in een aantal clusters al positieve ervaring is opgedaan. De mogelijkheden met Safari worden deels al ingevuld en als kans gezien. Al deze ontwikkelingen staan deels nog aan het begin en verlopen verschillend in de teams en locaties. Aangezien de omvang van de veranderingen in het aanbod verschilt, lopen clusters hierin hun eigen veranderingstempo. Onder meer door uitwisseling van deskundigheid en ervaringen, lesbezoek en teamteaching worden de ontwikkelingen meer op elkaar afgestemd. In alle clusters zijn meerdere goede voorbeelden te vinden met positieve resultaten, zoals bij het vavo de vormgeving van zelfstandig werken voor drie vakken en het 'hexbo'-traject (een voorbereidend jaar voor het examenjaar havo of directe doorstroom naar niveau 3 en 4 van het mbo). Er is voorts meegewerkt aan de ontwikkeling van een elektronische leeromgeving/methode voor analfabeten Alfabeter en Netnieuws. NT2 heeft verschillende duale en geïntegreerde trajecten in uitvoering. De onderwijsleertijd wordt doelmatig gebruikt. In de school komt lesuitval door ziekte weinig voor omdat collegiale vervanging wordt geregeld. Omdat geplande studiedagen worden meegerekend als lesuitval ligt dit percentage boven het ROC-streefgetal van 2 procent. Feitelijke aanwezigheid van deelnemers wordt actief en uitgebreid verantwoord naar de opdrachtgevers. Er wordt in het algemeen vanuit goed geoutilleerde leer- en werkomgevingen gewerkt ook met het oog op online leren. In beperkte mate worden taalstages nu al uitgevoerd maar deze zullen in het nieuwe schooljaar worden uitgebreid en ingevuld vanuit het doelperspectief van de deelnemers. Hiervoor is een stagebureau ingericht en samenwerking met een loket vrijwilligerswerk aangegaan. De organisatie en begeleiding van de huidige taalstages is zorgvuldig. Voor praktijkoriëntatie wordt steeds meer samengewerkt met het beroepsonderwijs in de vorm van gastlessen en gebruik van praktijklokalen. De omgang met deelnemers is respectvol, volwassen en zorgzaam. Deelnemers geven aan dat ze zich veilig en prettig voelen op school. Voorts is de voorlichting en informatieverstrekking realistisch, nauwkeurig en tijdig en klachten en vragen worden zorgvuldig behandeld. Er is breed aandacht voor actief veiligheidsbeleid. Met het vertrek van ervaren docenten en de toename van flexwerkers is coaching voor nieuwe docenten ingezet om de kwaliteit van het werk te bewaken.


102

De trajectbegeleiding is van goed niveau mede door een doelmatige intake die bijdraagt aan een adequate plaatsing van deelnemers in de trajecten. Tevens functioneert een helder zorgsysteem met duidelijke taken voor de verschillende partners, waaronder zorgteams. Daarnaast zijn mentoren geschoold op coaching. Bij de start en bij tweede lijnsondersteuning verleent het Servicecentrum Educatie diensten en is de zorg ingebed in de keten van instanties waarmee deelnemers te maken kunnen hebben. Voortgang- en begeleidingsgegevens worden per deelnemer goed bijgehouden. De deelnemers ontvangen (digitaal) overzichten van studieresultaten die regelmatig mondeling worden besproken. Opbrengsten Domein: Opbrengsten





De School voor Volwasseneneducatie heeft de beschikking over actuele en uitgebreide gegevens van de individuele deelnemers gerelateerd aan de afspraken in de productovereenkomst met gemeenten. Deze afspraken en de daarop samengestelde trajecten per deelnemer fungeren conform de verwachting omtrent het intern rendement en de gemiddelde verblijfsduur. De afspraken geven een hoog rendement te zien. Voorts beschikt men over de slagingspercentages van vavo (85 procent in 2004) en over doorstroomgegevens naar beroepsopleidingen. De School wil ook proberen het 'maatschappelijk rendement' in kaart te brengen. Tot voor kort werden de resultaten vooral besproken in het managementteam en gebruikt voor beleid en sturing en verantwoording naar de gemeenten en overige instanties. Nu worden de docententeams in toenemende mate geconfronteerd met de resultaten en betrokken bij oplossingen voor resultaatverbetering. Kwaliteitsborging en -verbetering Domein: Kwaliteitsborging en -verbetering


a2 kwaliteitsborging en -verbetering op het niveau van de opleidingenclusters en/of organieke eenheden a3 rechtsbescherming van de deelnemer a4 examens educatie


slecht onvoldoende voldoende goed l l l

De kwaliteitszorg in de School voor Volwasseneneducatie sluit aan bij het instellingsbeleid en de centraal geformuleerde doelen. Zo zijn de doelen in het managementcontract, het bedrijfsplan en het jaarplan vertaald in de clusters naar de clusterplannen en teams worden daarop ook gestuurd. PKO Rapport ROC Eindhoven, 6-6-2005

103

In verband met de landelijke financieringsbeperkingen en de daaruit voortvloeiende maatregelen is tevens een bussinessplan voor de toekomst geformuleerd en in uitvoering genomen, waarbij de bestaande systematiek van de kwaliteitszorg in stand blijft. De pdca-cyclus maakt steeds nadrukkelijker onderdeel uit van de werkprocessen en projecten waardoor er sprake is van een systematische kwaliteitsborging. De doelen en ambities in de plannen zijn door het managementteam van prioriteiten voorzien en daar waar nodig meer toetsbaar gemaakt. Bovendien bevat het managementcontract van de directeur met het cvb resultaatafspraken waarvan de voortgang middels een managementrapportage regelmatig wordt besproken. Al zijn tussen de teams verschillen te constateren, kwaliteitszorg en -bewustzijn leeft meer dan voorheen op de werkvloer. Regelmatig wordt met belanghebbenden waaronder deelnemers en opdrachtgevers de kwaliteit van het onderwijs en de organisatie geëvalueerd. Dit gebeurt in een interne audit waarbij een onafhankelijke deskundige is ingeschakeld, maar ook buiten de audit. De vastgelegde resultaten leiden tot verbeteractiviteiten die op hun beurt weer geëvalueerd worden. De rechten van de deelnemers zijn voldoende beschermd doordat de wettelijke documenten voldoen aan de wettelijke bepalingen. Voorts voldoen de procedures voor de verschillende klachtenregelingen en deze functioneren in de praktijk. De examinering voldoet aan de vereisten: er wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van externe toetsen en landelijke (staats)examens. Voor de interne legitimering van de toetsen gelden in de clusters de afgesproken werkwijze voor productie, vaststelling en afname van toetsen. Deze is hiermee geborgd. Voor kwalificerende toetsen is dit vastgelegd, voor niet kwalificerende toetsen is dit in ontwikkeling. Examinering is door het veranderende aanbod een continue verbeterpunt. Voor het vavo functioneert het pta en er is een deugdelijke examenorganisatie en -uitvoering. Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit



104

24 SCHOOL VOOR WELZIJN & SPORT

De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Welzijn & Sport'



l

De School voor Welzijn & Sport werkt met een scala van onderwijsconcepten die allemaal contextrijk zijn, deelnemers in meer of mindere mate zelfstandig laat zijn en waarbij integratie van theorie en praktijk gerealiseerd wordt. Hiermee bereikt de School voldoende resultaten. Het systeem van kwaliteitszorg borgt de kwaliteit en de School werkt aan verdere verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. De voorlichting aan betrokkenen en communicatie over concrete zaken vertoont soms zwakke plekken. Onderwijs en leren Domein: Onderwijs en leren





Om de doelmatigheid en flexibiliteit van de opleidingen te vergroten, heeft de school een zeer uitgebreide evc-procedure ontwikkeld en geïmplementeerd. Deelnemers krijgen daardoor een gericht onderwijsprogramma. Een ander middel om de flexibiliteit te vergroten, gebruik van portfolio's, wordt bij de opleiding Onderwijsassistent toegepast. Deze portfolio's zijn gekoppeld aan de beroepspraktijkvorming en worden met regelmaat besproken met een mentor. Het rooster van deze opleiding is echter onvoldoende afgestemd op deze innovatie: op het rooster staan namelijk uren gereserveerd om aan het portfolio te werken, maar omdat het portfolio gericht is op de bpv, worden deze uren niet doelmatig gebruikt. De School heeft met Fontys een convenant afgesloten waarin afspraken zijn gemaakt en geëffectueerd over aansluiting qua didactiek en programmainhoud. Dit wordt mede gerealiseerd door uitwisseling van docenten. Ook zijn de doorstroommogelijkheden intern groot. Een voorbeeld daarvan is de opleiding Helpende Welzijn waarin in de laatste twee blokken met PGO wordt gewerkt, hetgeen de aansluiting met de opleidingen op niveau 3 bevordert.


105

De onderwijsleerprocessen zijn op zich goed maar moeten plaatsvinden in gebouwen en lokalen die niet afgestemd zijn op de onderwijsconcepten. Ruimtegebrek in het OLC en leeromgevingen waarin de context van de opleidingen niet herkenbaar is, zijn voorbeelden daarvan. Bij de sportopleidingen moeten de theorie- en praktijklessen op verschillende dagen geclusterd worden aangezien er geen gebouw beschikbaar is waarin deze lessen afgewisseld kunnen worden. Alle betrokkenen zijn tevreden over de lessen en werkvormen. Deelnemers evalueren deze met regelmaat. De integratie van theorie en praktijk is binnen het onderwijs een speerpunt. Een groot deel van de onderwijstijd is gesitueerd in de bpv en docenten en mentoren besteden veel aandacht tijdens de lessen aan wat deelnemers in de bpv hebben geleerd. De voorlichting over de bpv daarentegen is nogal algemeen van aard en te weinig toegespitst op de kenmerken van het leerbedrijf. Daar waar deelnemers persoonlijke leerpunten opnemen in de bpv, krijgen ze onvoldoende informatie om te bepalen of het leerbedrijf past bij deze leerpunten. Een ander knelpunt betreft de beschikbaarheid van bpv-plaatsen voor Helpende Welzijn. Omdat deze gering is, schrijft de School steeds minder deelnemers in voor deze opleiding. Waren er in 2000 nog 317 deelnemers voor deze opleiding ingeschreven, in 2003 waren er dat nog maar 172. De school ziet geen kans om deze verminderde toegankelijkheid van deze opleiding zelfstandig op te lossen, omdat de arbeidsmarktrelevantie van deze opleiding beperkt is. Communicatie over roosterwijzigingen en toetsen is niet altijd tijdig. Dit geldt voor de sportopleidingen op niveau 3 en 4. De oorzaak hiervan is gelegen in de samenwerking met Leeuwenborgh Opleidingen: doordat deelnemers het eerste deel van hun opleiding bij ROC Eindhoven volgen en vervolgens overstappen, is het noodzakelijk beide delen goed op elkaar af te stemmen. Deze afstemming vertoont knelpunten. Opbrengsten Domein: Opbrengsten





Het percentage deelnemers dat vanuit de School het ROC voortijdig verlaat, is met 23 procent lager dan het ROC-gemiddelde en onder het landelijk gemiddelde. Daarmee zijn de opbrengsten van de School voldoende. De School gebruikt de rendementsgegevens voor beleidsontwikkeling en beleidsbijstelling. Kwaliteitsborging en -verbetering Domein: Kwaliteitsborging en -verbetering




106



slecht


l onvoldoende

voldoende l

Middels evaluaties en analyses heeft de School voldoende gegevens om haar eigen kwaliteit te kunnen bepalen en richting te geen aan de ontwikkeling. Dit beeld is echter niet helemaal compleet: de School wil graag inzicht hebben in welke wervingsactiviteiten voor potentiële bbl-deelnemers succesvol zijn om daarmee gerichter te kunnen werven. Inmiddels wordt een onderzoeksopdracht daartoe voorbereid. Evaluaties hebben zowel betrekking op reguliere voorzieningen als op onderwijsvernieuwingen. Ook zorgen procedures en speciale werkgroepen voor de borging van recent bereikte verbeteringen. Bij evaluaties en beoordelingen betrekt de School deelnemers, personeel, arbeidsmarktcommissies en onderzoeksinstituten. Uitkomsten zijn steeds aanleiding om doelen voor een volgend schooljaar op en/of bij te stellen. De resultaatverantwoordelijke teams adopteren deze doelen. Zij zorgen uiteindelijk voor de kwaliteitsverbeteringen. Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit



107

25 SCHOOL VOOR WERKTUIGBOUWKUNDE & METAAL

De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor Werktuigbouwkunde & Metaal'



l

Het onderwijs van de School voor Werktuigbouwkunde & Metaal is van voldoende kwaliteit omdat de School erin slaagt om aan een relatief beperkt aantal deelnemers verdeeld over een groot aantal opleidingen aantrekkelijk probleemgestuurd en beroepstaakgericht onderwijs aan te bieden. De opbrengsten van de School zijn voldoende omdat het rendement gelijk is aan het landelijk gemiddelde. Het domein kwaliteitsborging en -verbetering is voldoende ondanks dat het aspect kwaliteitsborging en -verbetering als onvoldoende wordt beoordeeld omdat de School geen onafhankelijke deskundigen betrekt bij het beoordelen van de kwaliteit van het onderwijs. Omdat de afwezigheid van onafhankelijke deskundigen de enige tekortkoming is, is het oordeel op domeinniveau voldoende. Onderwijs en leren Domein: Onderwijs en leren





Het domein onderwijs en leren van de School voor Werktuigbouwkunde & Metaal is voldoende omdat de School erin slaagt een studeerbaar programma aan te bieden met aantrekkelijke onderwijsvormen in combinatie met beroepspraktijkvorming. De omgang met de deelnemers en de begeleiding tijdens het opleidingstraject zijn voldoende ondersteunend om de opleiding te kunnen volgen. Het onderwijsprogramma is na het oplossen van de aanloopproblemen bij het probleemgestuurd onderwijs studeerbaar. Deelnemers werken aan de hand van inzichtelijke studiewijzers aan samenhangende leertaken. Maatwerk en flexibiliteit zijn weliswaar voldoende maar er zijn toch enkele tekortkomingen. Deelnemers uit het verwante vmbo hebben voor de meer praktische vakken vrijstellingen maar dit leidt niet tot studieduurverkorting. De niveau 3 en 4 opleidingen zijn door de huidige wijze waarin pgo wordt vormgegeven niet flexibel. Het beroepstaakgericht leren dat nu integraal wordt ingevoerd in de niveau 1 en 2 opleidingen biedt hier veel meer mogelijkheden toe. PKO Rapport ROC Eindhoven, 6-6-2005

109

Naast de projecten wordt ondersteunend klassikaal onderwijs aangeboden. De school investeert nu in het meer methodisch begeleiden van het probleem gestuurd onderwijs. Dit is nog niet bij alle leerjaren ingevoerd waardoor de procesbegeleiding per situatie verschilt. Ook geven docenten op verschillende wijze invulling aan hun rollen en taken. Zo bestaat er variatie in de wijze waarop de tutoren hun rol invullen. Ook wordt niet eenduidig omgegaan met absentieregistratie. De beroepspraktijkvorming is voldoende omdat deelnemers voldoende worden begeleid zowel door de school als door het leerbedrijf. Ook de inhoud van de bpv komt overeen met de eisen vanuit het opleidingsprogramma. De docenten zijn wisselend actief in het benutten van de bpv-ervaringen in het onderwijs. Hierdoor komt de samenhang en de leereffecten van de bpv niet altijd tot uiting. De communicatie rondom de organisatie en afstemming van de beroepspraktijkvorming is onvoldoende. De informatiestroom naar alle partijen schort regelmatig en bij bpv-bedrijven is onduidelijkheid over hun taken. De school organiseert met wisselend succes praktijkopleiders bijeenkomsten. Het bpv-handboek wordt niet actief gebruikt voor stroomlijnen van en controle van de kwaliteit van de beroepspraktijkvorming. De School gaat voldoende zorgvuldig om met vragen en opmerkingen van deelnemers. Deelnemers voelen zich zowel op school als tijdens de bpv veilig en met respect behandeld. De informatievoorziening tijdens de opleiding is adequaat. De intake wordt door de School systematisch en zorgvuldig uitgevoerd. Bij iedere potentiële deelnemer worden een taal- en rekenniveau test afgenomen. Ook wordt een gesprek over de motivatie voor de opleidingskeuze gevoerd. De resultaten van de testen en gesprek bepalen of en op welk niveau de deelnemer wordt geplaatst. Opbrengsten Domein: Opbrengsten





Het percentage deelnemers dat vanuit de School het ROC voortijdig verlaat, is met 44 procent hoger dan het ROC-gemiddelde en rond het landelijk gemiddelde. Daarmee zijn de opbrengsten van de School voldoende. De relatief hoge uitstroom in 2003-2004 is veroorzaakt door het tussentijds vertrek van 92 deelnemers als gevolg van een onvoorzien collectief ontslag door hun werkgever.





110



slecht


l onvoldoende

voldoende l

Het domein kwaliteitsborging en -verbetering is voldoende ondanks dat het aspect kwaliteitsborging en -verbetering als onvoldoende wordt beoordeeld omdat de School geen onafhankelijke deskundigen betrekt bij het beoordelen van de kwaliteit van het onderwijs. Omdat de afwezigheid van onafhankelijke deskundigen de enige tekortkoming is, is het oordeel op domeinniveau voldoende. De School heeft op basis van het strategisch beleidsplan van het ROC en de eigen sector specifieke doelen beleid geformuleerd. Dit beleid wordt geconcretiseerd in een meerjarig bedrijfsplan en jaarplannen. De School heeft een arbeidsmarktcommissie waarmee intensief contact is over de koers en kwaliteit van het onderwijs. Ook worden de praktijkopleiders tijdens reguliere bijeenkomsten als belanghebbende betrokken bij het beoordelen van de kwaliteit van het onderwijs. Alle deelnemers participeren in de instellingsbrede tevredenheidsmeting of JOB-enquête. De deelnemers worden zelden inhoudelijk geïnformeerd over de resultaten van allerlei kwaliteitsmetingen en de voorgenomen verbeteracties. Voorts participeert de School in de Stichting Praktijkopleidingscentrum Metaal en Mechatronica. Deze stichting zet zich in voor voldoende kwalitatieve opleidingplaatsen en controleert deze systematisch.




111

26 SCHOOL VOOR DE ZORGSECTOR

De kwaliteit van het onderwijs bij 'School voor de Zorgsector'



l

De kwaliteit van het onderwijs bij de School voor de Zorgsector is van een voldoende niveau. Dit is mede het gevolg van een helder systeem van kwaliteitsborging waardoor de in het werk opgenomen cyclus van plannen, doen, evalueren en verbeteren tot positieve resultaten leidt. Het kwaliteitsbewustzijn in de school is op alle niveaus aanwezig. Voorts wordt het primaire proces zorgvuldig uitgevoerd met veel zorg voor de deelnemer. Dit komt vooral tot uitdrukking in de veranderende vormgeving van het aanbod, verbeterde beroepspraktijkvorming, toegankelijkheid en een adequate trajectbegeleiding. De inspanningen van management en teams in de afgelopen tijd hebben zo tot zichtbare en voldoende resultaten geleid. Opbrengsten liggen boven het landelijk gemiddelde. Onderwijs en leren Domein: Onderwijs en leren





Het onderwijsproces bij de School voor de Zorgsector is van een voldoende tot goed kwaliteitsniveau. De programma's van de opleidingen van niveau 1 tot en met 4 geven duidelijkheid over het totale opleidingstraject. Voorts sluiten de verschillende programma's steeds beter aan op de voorafgaande en vervolgopleidingen. De School geeft flexibiliteit en maatwerk voor (individuele) deelnemers op meerdere manieren vorm, waarbij 'het nieuwe leren' vooral maatwerk, versnelling en aantrekkelijk onderwijs verder mogelijk maken. Met name differentiatie binnen niveau 1 en 2 is in ontwikkeling. Het project 'Maatwerk' loopt hierin voorop en draagt de hier opgedane ervaringen over naar de andere teams. Nu al is variabel per opleiding inzet mogelijk van evc's, een vanuit de 'blokkendoos' opgebouwd portfolio, maatwerktrajecten, verdieping en meerdere in- en uitstroommomenten gedurende het jaar, maar dit wordt nog verder uitgebouwd naar de hele school. Met de Fontys Hogeschool zijn samenwerkingsafspraken dat bij doorstroom winst in studietijd wordt behaald. PKO Rapport ROC Eindhoven, 6-6-2005

113

De School werkt met meerdere onderwijsconcepten passend per opleiding, waaronder praktijkgericht -, probleemgestuurd -, en projectmatig onderwijs. Voor de omslag naar competentiegericht onderwijs zijn beleid en pilots uitgezet onder de naam 'Meander'. Vooruitlopend daarop worden de teams en de deelnemende zorginstellingen voorbereid en is verdere onderwijskundige en didactische vernieuwing in praktijk gebracht. Tussen de teams en afdelingen zijn hier echter verschillen te constateren in omvang, fase van ontwikkeling en tijdpad. Dit geldt ook voor de invulling van Safari waarmee een start is gemaakt. In de School is sprake van doelmatige leerprocessen. Hier wordt duidelijk rekening gehouden met de wensen en de doelen van de deelnemers en de werkvelden. Er wordt door deelnemers echter weinig controle ervaren op de zinvolheid van de uren zelfstandig leren op school. Aangezien er maatregelen zijn genomen rond het rooster en de bekendmaking ervan, onder meer door plaatsing op een door deelnemers toegankelijke site, is hierin sterke verbetering opgetreden. Verder komt lesuitval nauwelijks meer voor doordat er direct vervanging of vervangende opdrachten worden geregeld. De beroepspraktijkvorming is versterkt en nu voldoende in alle opleidingen, maar blijft voorlopig als verbeterpunt staan. Belangrijk is dat de kwaliteit van de zeggenschap over de bpv en de beoordeling ervan verder is verbeterd. Ook is de kwaliteit van begeleiding in alle afdelingen voldoende, maar deze varieert tussen de opleidingen en de teams. De School wil toe naar meer sturing en eenheid en heeft maatregelen genomen. Als team zijn er afspraken gemaakt hoe moet worden gehandeld rond de bpv en er vindt regelmatig overleg plaats met de bpv-coördinatoren. Het leren op school en in de praktijk is steeds beter op elkaar afgestemd door een nauw contact met de branche. Adequate voorbereiding, instructie en begeleiding wordt door de loopbaanbegeleider gegeven, die tevens bpvbegeleider is. Deze heeft ook het contact over de begeleiding en beoordeling door de zorginstellingen. Regelmatig vindt een interbeoordelaarsoverleg plaats. Voor de bpv-opdrachten wordt het OVDB-praktijkboek gebruikt, waarbij een mondelinge en schriftelijke toelichting door de school aan de deelnemers en bpv-plaatsen wordt verstrekt. Hierdoor zijn de eisen duidelijk voor alle betrokkenen. De landelijke problematiek van een beperkte capaciteit van bpvplaatsen speelt ook hier, maar is door extra inspanning toch tot een oplossing gebracht. Wel heeft het invloed op het aantal deelnemers dat wordt aangenomen en waarvoor werkgelegenheid is in de branche. Voor niveau 3 is sprake van een overcapaciteit aan bpv-plaatsen in een bepaalde sector. De School werkt voor afstemming van vraag en aanbod van bpv-plaatsen in de regio met andere roc's en instellingen samen in het Stageplein Zorg. De omgang met deelnemers is betrokken en respectvol, gebaseerd op persoonlijke aandacht en gerichte ondersteuning. In het hele proces van instroom tot uitstroom worden alle onderdelen regelmatig nagelopen of ze nog voldoen of alsnog voor verbetering vatbaar zijn. Deelnemers krijgen voldoende en regelmatig uitleg en informatie over de opleiding. De afdeling kent actief veiligheidsbeleid, maar er zijn tot dusver geen problemen van dien aard voorgekomen. Deelnemers en overige betrokkenen geven dan ook aan zich veilig te voelen.


114

De trajectbegeleiding wordt zorgvuldig uitgevoerd, waarbij de mentor of tutor en de loopbaanbegeleider zorgen voor begeleiding van het leertraject. (Individuele) begeleidingsgesprekken, voortgangsgesprekken en andere mogelijke instrumenten worden bij deze begeleiding gebruikt. Hierbij zijn per niveau en leerweg variaties mogelijk, maar in het team is hier overeenstemming over en controle op, al blijft het moeilijk elkaar als teamleden aan te spreken op het naleven van de afspraken. Bij ondersteuningsvragen zijn voldoende mogelijkheden aanwezig die waar nodig worden ingezet. Voor specifieke groepen is gerichte ondersteuning mogelijk, zoals een docent Nederlands in het geïntegreerde traject. Tot slot is de registratie van voortgangs- en begeleidingsgegevens adequaat en wordt op verzuim actie ondernomen.

Opbrengsten Domein: Opbrengsten





Het percentage deelnemers dat vanuit de School het ROC voortijdig verlaat, ligt met 29 procent rond het ROC-gemiddelde en onder het landelijk gemiddelde. Daarmee zijn de opbrengsten van de School voldoende. Tussen de opleidingen is er verschil in rendement waarbij de sector AG in positieve zin opvalt met een percentage voortijdig schoolverlaters van minder dan 20 procent. Het gemiddeld rendement van de School wordt negatief beïnvloed doordat de deelnemers, die een van te voren afgesproken deelkwalificatietraject volgen en succesvol afsluiten, toch als voortijdig schoolverlaters worden geregistreerd. In deze deelkwalificatietrajecten ligt het gemiddelde rendement echter op 95 procent en deze worden dan ook als goed beoordeeld. De rendementsgegevens worden centraal gegenereerd en regelmatig aan de directeur van de School ter beschikking gesteld, die ze met haar managementteam gebruikt voor beleid, sturing en verantwoording. De gegevens worden ook in de teams besproken om maatregelen ter verbetering te nemen en positieve resultaten te waarborgen.





115



slecht


l onvoldoende

voldoende l

De kwaliteitszorg in de School sluit aan bij het instellingsbeleid en de centraal geformuleerde doelen. Zo zijn de doelen in het managementcontract, het bedrijfsplan en het jaarplan van de School vertaald naar de teamplannen van de afdelingen en worden de teams daarop ook gestuurd. De vertaling naar doelen in de teams is meer smart en compacter geworden en er zijn prioriteiten aangegeven, maar hierin is nog verbetering mogelijk. Kwaliteitsbewustzijn is aanwezig en kwaliteitszorg wordt schoolbreed dan ook als een hulpmiddel gezien om tot resultaatsbepalingen te komen. De pdca-cyclus maakt deel uit van de werkprocessen, waardoor er sprake is van een systematische kwaliteitsborging. Sturing en controle van het management heeft tot zichtbare verbetering geleid. Bestendiging van alle verbeteringen blijkt een proces van veel zorg. Na analyse van de resultaten uit onderzoeken, die systematisch plaatsvinden, wordt naar belanghebbenden gerapporteerd. Met door deelnemers gemaakte opmerkingen wordt serieus omgegaan. Bij de audit en ook op andere momenten zijn onafhankelijke deskundigen ingeschakeld voor de beoordeling van de kwaliteit van het onderwijs. Opleiding(en) van onvoldoende kwaliteit



116

27 KWALITEITSPROFIEL VAN ROC EINDHOVEN

Kwaliteitsaspecten op instellingsniveau Centrale vraag: In welke mate is er vertrouwen in de kwaliteit van het onderwijs dan wel is er voldoende perspectief in de toekomstige ontwikkelingen van de instelling met betrekking tot de kwaliteit van het onderwijs? slecht onvoldoende voldoende goed

a1 kwaliteitsborging en -verbetering op instellings-/unitniveau b5 toegankelijkheid c11 instellingsresultaten

l l l

Kwaliteitsaspecten op organieke eenheden Mogelijke scores: -slecht onvoldoende + voldoende ++ goed Sch.v A&A Sch.v A&M Sch.v B&B Sch.v Br&B Sch.v E&A Sch.v ET Sch.v FD Sch.v H&M Sch.v Horeca Sch.v HMI Sch.v ICT Sch.v IT Sch.v LMP Sch.v Mode Sch.v T&R Sch.v T&L Sch.v UV Sch.v VE Sch.v W&S Sch.v W&M Sch.vd ZS B6 B7 B8 B9 B10

B6 ++ + + + + ++ + + + + + ++ + + + + + +

B7 + + + ++ + + + ++ + + + ++ + + ++ + + + +

B8 ++ + + ++ + + + + ++ + + + + + + + + + + +

Studeerbaarheid programma Onderwijsleerprocessen Beroepspraktijkvorming Omgang met deelnemers Trajectbegeleiding


B9 + + + ++ + ++ + + ++ + + ++ ++ + + + ++ + + ++

B10 + + + + + ++ + ++ + + + + + ++ + + ++ ++ + ++

C12 + + ++ + + + ++ + + + + + + ++ + + + + + +

A2 + ++ + ++ + + + + +

A3 + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +

A4 + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +

C12 A2 A3 A4

Resultaten Kwaliteitsborging en -verbetering Rechtsbescherming deelnemer Examens 117

VO 1 2 3 4

1 +

2 +

3 +

Kwaliteitszorg Toetsing Leerstofaanbod Tijd

4 +

5 +

6 +

7 +

8 +

5 6 7 8

Onderwijsleerproces Schoolklimaat Zorg en begeleiding Opbrengsten

Op grond van bovenstaande oordelen en de bijbehorende onderbouwing is het volgende vast te stellen. Bij alle opleidingen bij de School voor Mode en bij de bol-opleiding Magazijnmedewerker, (crebo 10021) van de School voor Handel & Marketing zal in 2006 een onderzoek naar de kwaliteitsverbetering plaatsvinden. Bij het roc als geheel vindt in 2006 een regulier jaarlijks onderzoek plaats, waarbij bijzondere aandacht besteed zal worden aan het domein Toegankelijkheid en de onvoldoende aspecten.


118

BIJLAGEN I

OVERZICHT ORGANIEKE EENHEDEN DIE BIJ HET ONDERZOEK ZIJN BETROKKEN

Organieke eenheid: ROC Eindhoven, Montessori College Organieke eenheid: School voor Afbouw & Afwerkingstechnieken Opleiding: Schilder Crebo : 10178 Niveau :2 Leerweg : BB Organieke eenheid: School voor Autobranche & Mobiliteit Opleiding: Eerste Autotechnicus Crebo : 10206 Niveau :3 Leerweg : BB Organieke eenheid: School voor Bouwkunde & Bouwtechniek Opleiding: Middenkaderopleiding Bouwkunde Crebo : 10130 Niveau :4 Leerweg : BO Organieke eenheid: School voor Brood & Banket Opleiding: Leidinggevende Ambachtelijke Bakkerij Crebo : 10826 Niveau :4 Leerweg : BO Organieke eenheid: School voor Economie & Adminstratie Opleiding: Assistent Orde en Veiligheid Crebo : 10857 Niveau :1 Leerweg : BO Organieke eenheid: School voor Elektrotechniek Opleiding: Eerste Monteur Sterkstroominstallaties (EMSI) Crebo : 10249 Niveau :3 Leerweg : BB Organieke eenheid: School voor Facilitaire Dienstverlening Opleiding: Facilitair Leidinggevende Crebo : 10892 Niveau :4 Leerweg : BO Organieke eenheid: School voor Handel & Marketing Opleiding: Magazijnmedewerker Crebo : 10021 Niveau :2 Leerweg : BO Opleiding: Verkoopmedewerker Crebo : 10853 Niveau :2 Leerweg : BB PKO Rapport ROC Eindhoven, 6-6-2005

119

Organieke eenheid: School voor Horeca Opleiding: Horeca-Assistent Crebo : 10403 Niveau :1 Leerweg : BO Organieke eenheid: School voor Hout -, Meubel- & Interieurafwerking Opleiding: Meubelmaker Crebo : 10933 Niveau :2 Leerweg : BB Organieke eenheid: School voor ICT Opleiding: Service medewerker ICT Crebo : 10903 Niveau :2 Leerweg : BO Organieke eenheid: School voor Installatietechniek Opleiding: Installatiemonteur met Specialisatie Woningbouw (IMw) Crebo : 10541 Niveau :3 Leerweg : BB Organieke eenheid: School voor Laboratorium-, Milieu- & Procestechniek Opleiding: Middenkaderfunctionaris Biologische Laboratoriumtechniek Crebo : 10704 Niveau :4 Leerweg : BO Organieke eenheid: School voor Mode Opleiding: Middenkader Medewerker Ontwikkeling Crebo : 10361 Niveau :4 Leerweg : BO Organieke eenheid: School voor Toerisme & Recreatie Opleiding: Zelfstandig Werkend Medewerker Recreatie Crebo : 10391 Niveau :3 Leerweg : BO Organieke eenheid: School voor Transport & Logistiek Opleiding: Assistent Operationeel Medewerker Transport en Logistiek Crebo : 10681 Niveau :1 Leerweg : BB Organieke eenheid: School voor Uiterlijke Verzorging Opleiding: Schoonheidsspecialist Crebo : 10506 Niveau :3 Leerweg : BO Organieke eenheid: School voor Volwasseneneducatie Organieke eenheid: School voor Welzijn & Sport Opleiding: Onderwijsassistent Crebo : 10710 Niveau :4 Leerweg : BO Organieke eenheid: School voor Werktuigbouwkunde & Metaal Opleiding: Assistent Productietechnisch Vakkracht PKO Rapport ROC Eindhoven, 6-6-2005

120

Crebo : 10090 Niveau :1 Leerweg : BB Organieke eenheid: School voor de Zorgsector Opleiding: Verzorgende Crebo : 10427 Niveau :3 Leerweg : BB


121

IA

OVERZICHT WAARDERINGEN VO: ROC EINDHOVEN, MONTESSORI COLLEGE

Deze bijlage geeft een overzicht van de aspecten en indicatoren met de waardering die de inspectie daaraan heeft toegekend. In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het desbetreffende kwaliteitsaspect: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij. 5. Bij het domein 'Opbrengsten' is ook de categorie '5' (betekent 'geen waardering') toegevoegd. In sommige gevallen kan de inspectie hier namelijk geen gefundeerd oordeel geven. Bij elk kwaliteitsaspect is een beslisregel geformuleerd. Deze beslisregel geeft aan welke indicatoren ten minste in voldoende mate van toepassing moeten zijn voor een waardering 'voldoende' voor het kwaliteitsaspect.

Domein 'Zorg voor kwaliteit' Beslisregel: Voor het oordeel 'voldoende' moet ten minste de waardering op het kwaliteitsaspect 'kwaliteitszorg' voldoende zijn. Kwaliteitsaspect: Kwaliteitszorg

1

2

de school bewaakt systematisch de kwaliteit van het onderwijs en neemt maatregelen om de kwaliteit te behouden en zo nodig te verbeteren.

3

4

l 1

2

3

4

1.1 de school heeft inzicht in de eigen l uitgangssituatie. l 1.2 de school heeft haar doelen geformuleerd. 1.3 de school evalueert systematisch de kwaliteit l van haar opbrengsten en van het onderwijs en leren. 1.4 de school werkt gericht aan verbetering van de l kwaliteit van haar onderwijs. 1.5 de school legt verantwoording af aan l belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. l 1.6 de zorg voor kwaliteit is systematisch. beslisregel: voor een waardering 'voldoende' dragen ten minste de volgende indicatoren 'voldoende' bij: indicator 1.4 en twee van de andere indicatoren.


122

Kwaliteitsaspect: Toetsing

de school waarborgt de kwaliteit van de toetsing.

1

2

1

2

3 l 3

4 4

2.1 de school waarborgt de kwaliteit van de l schoolexamens. 2.2 de school waarborgt de kwaliteit van de l toetsen, testen en werkstukken. beslisregel: voor een waardering 'voldoende' dragen ten minste de volgende indicatoren 'voldoende' bij: één van de twee indicatoren.


123

Domein 'Onderwijs en leren' Beslisregel: Voor het oordeel 'voldoende' moet ten minste de waardering op de kwaliteitsaspecten 'leerstofaanbod', 'onderwijsleerproces' en 'zorg en begeleiding' voldoende zijn. Kwaliteitsaspect: Leerstofaanbod

het leerstofaanbod stelt leerlingen in staat zich optimaal te ontwikkelen en voor te bereiden op het vervolgonderwijs.

1

2

3

4

l 1

2

3

4

3.1 het leerstofaanbod bereidt leerlingen voor op het l vervolgonderwijs en/of de arbeidsmarkt. 3.2 de school voorziet in een breed aanbod gericht l op de verwerving van kennis, inzicht, vaardigheden en houdingen. l 3.3 het leerstofaanbod vertoont samenhang. 3.4 het leerstofaanbod is afgestemd op de l onderwijsbehoeften van de leerlingen. beslisregel: voor een waardering 'voldoende' dragen ten minste de volgende indicatoren 'voldoende' bij: indicatoren 3.1 en 3.4.

Kwaliteitsaspect: Tijd

leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken.

1

2

3

4

l 1

2

3

4

4.1 de school programmeert voldoende l onderwijstijd. 4.2 de leer- en studietijd is voor leerlingen l voldoende om zich het leerstofaanbod eigen te maken. 4.3 de tijd voor onderwijs en leren is afgestemd op l de onderwijsbehoeften van leerlingen. beslisregel: voor een waardering 'voldoende' dragen ten minste de volgende indicatoren 'voldoende' bij: indicatoren 4.1 en 4.2.


124

Kwaliteitsaspect: Onderwijsleerproces

de onderwijsleersituaties bieden leerlingen voldoende gelegenheid, uitdaging en ondersteuning voor het leren.

1

2

3

4

l 1

2

3

4

5.1 de school zorgt voor een functionele en l uitdagende leeromgeving. 5.2 de onderwijsactiviteiten zijn gestructureerd en l doelmatig. 5.3 leraren zorgen voor voldoende ondersteuning en l uitdaging van de leerlingen. 5.4 leraren begeleiden op een systematische en l stimulerende wijze onderwijsleerprocessen. l 5.5 leerlingen zijn actief gericht op leren. 5.6 leraren volgen de vorderingen en ontwikkeling l van hun leerlingen. 5.7 leraren zorgen ervoor dat het l onderwijsleerproces is afgestemd op de onderwijsbehoeften van de leerlingen. beslisregel: voor een waardering 'voldoende' dragen ten minste de volgende indicatoren 'voldoende' bij: indicatoren 5.2, 5.3, en 5.6 en één van de andere indicatoren.

Kwaliteitsaspect: Schoolklimaat

1

2

de school zorgt voor een veilig, ondersteunend en uitdagend schoolklimaat.

3

4

l 1

2

3

4

6.1 personeelsleden en leerlingen gaan op een l positieve manier met elkaar om. 6.2 de school zorgt voor een aangename, l motiverende omgeving voor leerlingen. 6.3 de school zorgt voor een aangename, l stimulerende werkomgeving voor personeelsleden. 6.4 de school stimuleert de betrokkenheid van l ouders en verzorgers. 6.5 de school speelt een functionele rol binnen de l lokale en regionale gemeenschap. l 6.6 de school zorgt voor veiligheid. beslisregel: voor een waardering 'voldoende' dragen ten minste de volgende indicatoren 'voldoende' bij: indicatoren 6.1, 6.2 en 6.6 en één van de andere indicatoren.


125

Kwaliteitsaspect: Zorg en begeleiding

de school begeleidt leerlingen systematisch tijdens hun schoolloopbaan en bij de keuze voor vervolgonderwijs en zorgt voor een systematische begeleiding van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften.

1

2

3

4

l 1

2

3

4

7.1 de school kent gunstige voorwaarden voor de l begeleiding van leerlingen. 7.2 de school begeleidt leerlingen systematisch l tijdens hun schoolloopbaan en bij de keuze voor vervolgonderwijs, arbeid of beroep. 7.3 de school kent gunstige voorwaarden voor de l begeleiding van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. 7.4 de school zorgt voor begeleiding van leerlingen l met specifieke onderwijsbehoeften. 7.5 de school betrekt ouders/verzorgers bij de zorg l en begeleiding van de leerlingen. beslisregel: voor een waardering 'voldoende' dragen ten minste de volgende indicatoren 'voldoende' bij: indicatoren 7.2, 7.3 en 7.4.


126

Domein 'Opbrengsten' Beslisregel: Voor het oordeel 'voldoende' moet ten minste de waardering op het kwaliteitsaspect 'opbrengsten' voldoende zijn. Kwaliteitsaspect: Opbrengsten

de prestaties van leerlingen liggen ten minste op het niveau dat op grond van hun kenmerken mag worden verwacht. 8.2 de cijfers van het centraal examen liggen voor de opleiding vmbo-g/t ten minste op het niveau dat mag worden verwacht. 8.3 de cijfers van het centraal examen liggen voor de opleiding havo ten minste op het niveau dat mag worden verwacht. 8.5 de leerlingen beheersen aan het einde van de opleiding vaardigheden op een niveau dat mag worden verwacht. 8.6 leerlingen behalen het opleidingsniveau dat verwacht mag worden. 8.8 de leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vmbo-g/t. 8.9 de leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding havo. 8.11 leerlingen vervolgen met succes hun schoolloopbaan.


1

2

3

4

5

4

5

l 1

2

3

l

l

l

l l l l

127

II

AFKORTINGEN

AG BMF BBL BFHT BLC BOL BPV CVB DOD DT ESF EVC HAVO HBO IIT ISO JOB KBB KCE KWT Marap MBO NO NT2 OER OKV OLC OVDB PDCA PGO PKO PTA ROC Sch.v A&A Sch.v A&M Sch.v B&B Sch.v Br&B Sch.v E&A Sch.v ET Sch.v FD Sch.v H&M Sch.v Horeca Sch. HMI Sch.v ICT Sch.v IT Sch.v LMP Sch.v Mode Sch.v T&R

Assisterende in de gezondheidszorg Breed maatschappelijk functioneren Beroepsbegeleidende leerweg Brood & Banket, Facilitaire Dienstverlening, Horeca en Toerisme & Recreatie Bouwleercentrum Beroepsopleidende leerweg Beroepspraktijkvorming College van bestuur Dienst Onderwijs en Deelnemersservice Deeltijd Europees Sociaal Fonds Elders verworven competenties Hoger algemeen voortgezet onderwijs Hoger beroepsonderwijs Integraal instellings toezicht International Organisation for Standardization Jongeren organisatie beroepsonderwijs Kenniscentrum Beroepsopleidingen Bedrijfsleven Kenniscentrum Examinering keuzewerktijd Managementrapportage Middelbaar beroepsonderwijs Nader onderzoek Nederlands als tweede taal Onderwijs- en examenregeling Onderzoek naar kwaliteitsverbetering Open leercentrum Stichting opleiding verzorgende en dienstverlenende beroepen Plan-do-check-act Probleemgestuurd onderwijs Periodiek kwaliteitsonderzoek Programma voor toetsing en afsluiting Regionaal opleidingen centrum School voor Afbouw- & Afwerkingstechnieken School voor Autobranche & Mobiliteit School voor Bouwkunde & Bouwtechniek School voor Brood & Banket School voor Economie & Administratie School voor Elektrotechniek School voor Facilitaire Dienstverlening School voor Handel en Marketing School voor Horeca School voor Hout, Meubel & Interieurafwerking School voor ICT School voor Installatietechniek School voor Laboratorium-, Milieu- & Procestechniek School voor Mode School voor Toerisme & Recreatie


128

Sch.v T&L Sch.v UV Sch.v VE Sch.v W&S Sch.v W&M Sch.vd ZS SR SWV TL VAVO VMBO VMO VO VOS VSV WOT ZE

School voor Transport & Logistiek School voor Uiterlijke Verzorging School voor Volwasseneneducatie School voor Welzijn & Sport School voor Werktuigbouwkunde & Metaal School voor de Zorgsector Sociale redzaamheid Sfeer, welbevinden en veiligheid Theoretische leerweg (VMBO) Voortgezet Algemeen Volwassenenonderwijs Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs Vereniging voor Montessori Onderwijs Voortgezet onderwijs Vragen over school-enquête Voortijdig schoolverlaten Wet op het Onderwijstoezicht Zelfevaluatie


129

28 oktober 2005

Recommend Documents