27 november 2013 Rop Krist
Inhoud • • • • • •
Voorgeschiedenis Concept regeling Consequenties Denkrichtingen Stappenplan Vragen?
Voorgeschiedenis
Voorgeschiedenis •
www.hoegulismijngemeente.nl (2010)
•
www.hoerijkismijnschoolbestuur.nl (2010)
•
Periodiek onderhoudsrapport Gemeentefonds (2010)
•
Motie kamerlid Van Haersma Buma (2011) •
•
‘…verzoekt regering om de huisvestingsmiddelen voor buitenonderhoud van basisscholen rechtstreeks aan de scholen beschikbaar te stellen,…’
Brief Minister OCW (2012) •
‘…uit onderzoek trek ik de conclusie dat meer dan voldoende schoolbesturen en gemeenten voor deze maatregel zijn. Het wetgevingstraject om de overheveling vorm te geven is dan ook gestart….’ Geldt voor PO en (V)SO.
Status regeling •
Brief Staatssecretaris OCW (januari 2013)
•
Concept regeling gepubliceerd (juni 2013) •
•
Google: W10130.K-2
Behandeling vaste Kamercommissie (5-9-2013) •
Google: kst-33633-5
Draagvlakonderzoek Onderzoeksjaar
PO-bestuur (positief)
Gemeente (positief)
2002
42%
Niet bekend
2004
50%
Niet bekend
2011
72%
60%
Draagvlak Schoolbestuur Voordelen
Nadelen
• • •
• • •
Gemeente
Kortere beslissingslijnen Grotere autonomie Alle onderhoudstaken in één hand
• •
Financieel risico Toename uitvoeringslast Financiering leerlingafhankelijk
•
•
• •
Minder administratieve last Duidelijkere verantwoordelijkheden Grotere autonomie schoolbesturen Minder mogelijkheid integraal accommodatiebeleid Er blijft een gescheiden verantwoordelijkheid Minder betrokkenheid in schoolgebouwen
Concept regeling
Spraakverwarring Geen doordecentralisatie… Centraal
Rijksoverheid
Decentraal
Gemeente
‘Doordecentraal’
Schoolbestuur
Rijksoverheid
Schoolbestuur
…maar overheveling
Hoofdlijnen •
Schoolbestuur verantwoordelijk voor: • • •
Buitenonderhoud gebouw en terrein Asbest en calamiteiten niet spoedeisend Aanpassingen
•
Bekostiging via lumpsum
•
Invoering per 1-1-2015
Inhoud regeling Aanpassingen a. Wijzigingen bij ingebruikneming van een gebouw b. Een integratieverbouwing om een ander gebouw te kunnen afstoten Creëren speellokaal binnen het gebouw van een school voor SBO c. Voorzieningen i.v.m. eisen voortkomend uit de wet- en regelgeving d. Vervangen van oliegestookte verwarmingsinstallaties e. Het terrein toegankelijk maken voor rolstoelgebruikers en/of het aanbrengen van een traplift bij meerlaagse schoolgebouwen f. Aanpassing als gevolg van onderwijskundige vernieuwingen
Inhoud regeling Overzicht 'Onderhoud PO‘ vervanging • Dakbedekking, hemelwaterafvoer, dakrand, daklichten • Buitenberging c.q. dak buitenberging • Rijwielstalling c.q. rijwielstaanders • Vervangen/herstellen riolering/bestrating schoolplein • Binnenkozijnen incl.hang- en sluitwerk (renovatie-activiteit) • Buitenkozijnen incl.hang- en sluitwerk (renovatie-activiteit) • Radiatoren, convectoren, leidingen (renovatie-activiteit) • Dakpannen inclusief houtwerk, dakrand en goten • Boeiboorden • Brandtrap • Erfscheiding
Knelpunten/noodzaak •
Verschillende belangen •
Moeizame afstemming investerings- en exploitatiebeslissingen
•
Trage procedures en administratieve lasten
•
Weinig autonomie bevoegde gezagen • •
Niet mogen investeren in energiezuinigheid of binnenklimaat Afhankelijk van politiek prioritering
Doelen •
Vergroten autonomie • • • •
Niet afhankelijk gemeente buitenonderhoud en aanpassingen Lokale situatie meenemen in afweging Koppeling meerdere scholen in besluitvorming Bestedingen bezien in meerjarenperspectief
•
Verminderen administratieve lasten (geen aanvragen meer)
•
Gelijkschakelen verantwoordelijkheidsverdeling met VO
Kenmerken (1) •
Regeling wordt uiterlijk 1 oktober voorafgaand ingangsjaar vastgesteld
•
Schorsende werking op aanvragen
•
Voorzieningen op programma voorafgaand wel uitvoeren
Kenmerken (2) •
Verbod investeren in nieuwbouw of uitbreiding door schoolbesturen
•
Bewegingsonderwijs: blijft taak gemeente
•
Renovatie: • •
geen aparte voorziening in onderwijswetten in goede verstandhouding komen tot keuze en verdeling kosten
Financiën (1) •
Gemeenten krijgen lager budget voor onderwijs (totaal € 256 miljoen minder) (meicirculaire)
•
Hoogte totale overhevelingsbedrag: € 158,8 miljoen structureel
•
Bekostiging via lumpsum
ca. € 96,- per leerling (ca. 12,50 per m² BVO)
•
Exacte bedragen worden vastgelegd in begroting Ministerie OCW en het Gemeentefonds
•
Jaarlijkse aanpassingen bedrag mogelijk cluster educatie (in m ln euro) -
ingroeiregeling OHV
-
onderw ijshuisvesting
-
overheveling buitenonderhoud Po en SO
2013
2014
€ 8,500 € 8,500
2015
2016
€ 8,500
€ 8,500
-€ 256,000 § 5.2.3 PM
§ 5.2.4
2017 2018 -
Financiën (2) •
Overgangsregeling voor schoolbesturen met: • •
beperkte omvang (1 of 2 scholen) en/of oude(re) gebouwen
•
Beperkt budget voor ondersteuningsvragen
•
Geen verplichting tot financiële afrekening •
redelijk koude overdracht
Consequenties
Impact op… 1. Aanvraagcyclus 2. Gebouwenbestand 3. Organisatie
Aanvraagcyclus •
Aanvragen per februari 2014 wel in behandeling nemen
•
Na vaststelling schorsende werking aanvragen buitenonderhoud en aanpassingen
•
Na vaststelling blijven enkel aanvragen voor nieuwbouw en uitbreiding mogelijk
Staat van onderhoud
• •
Kwaliteit schoolgebouwen onder druk NL staat voor enorme vervangings- of renovatieopgave
Gebouwenbestand School A - 1974
School B - 2009
€
€
2015
2015
Verloop onderhoudslasten • € 300.000
•
Ook relatief nieuwe schoolgebouwen hebben (in een vaste cyclus) hoge onderhoudslasten Geen functionele aanpassingen
€ 250.000 € 200.000 € 150.000 € 100.000 € 50.000 Onderhoudslasten Lumpsum onderhoud
€0 1
3
5
7
9
11
13
15
17
19
Rekenvoorbeeld School A
School A
Aanwezige capaciteit
1.935 m² bvo
RBM 2015
1.769 m² bvo
RBM 2020
1.653 m² bvo
School A Totale onderhoudslasten Per m² bvo (cap: 1.935 m² bvo)
- Prijspeil 2013
‘Bestaande’ Lumpsum
‘Toevoeging’ Lumpsum
Totaal onderhoud
Situatie 2015 – 312 leerlingen
€ 24.756,-
€ 22.113,-
€ 46.869,-
Situatie 2020 – 289 leerlingen
€ 23.232,-
€ 20.663,-
€ 43.895,-
2015
2016
2017
2018
2019
2020
€ 43.344,-
€ 61.146,-
€ 27.477,-
€127.903,-
€ 15.093
€ 35.604,-
€ 22,4
€ 31,6
€ 14,2
€ 66,1
€7,8
€ 18,4
Rekenvoorbeeld
€ 140.000
Realistisch rekenvoorbeeld: • Onderhoudslasten conform bedrag per m² BVO LONDO • Enige leegstand van 8% naar 15%
€ 120.000 € 100.000
Tekort op onderhoud over 6 jaar: circa € 40.000,-
€ 80.000 € 60.000 € 40.000 € 20.000
Totale Lumpsum onderhoud Onderhoudslasten
€2015
2016
2017
2018
2019
2020
Leegstand Gebruik School A
Gebruik School B School A
School B
PSZ
KDV
Leegstand
Leegstand
•
Een gezamenlijk probleem van gemeente en schoolbesturen? (onttrekken aan onderwijscapaciteit versus medegebruik)
•
Buitenonderhoud (leegstaand) lokaal kost c. € 1.000,- per jaar
Eigendom Schoolbestuur eigenaar
Gemeente eigenaar Bruikleenschool Tijdelijke locatie Brede School
Andere / meerdere eigenaren (bv. woco) Brede School
Nieuwe afspraken met betrekking tot onderhoud én functionele aanpassingen
Medegebruik/verhuur •
Aanpassen bestaande overeenkomsten • •
•
Gebruiksovereenkomst Medegebruiksovereenkomst
Actualiseren tariefstelling • •
Aanpassen onderhoudscomponent huurprijs Eventueel aanpassen beleidsregel
Organisatie •
Van gemeente naar schoolbestuur
•
Nu geregeld via: • • • •
•
Eigen onderhoudsdienst Externe inkoop onderhoudsactiviteit Vaste partner uitvoering onderhoud Uitvoering door derden
Hoe omgaan met huidige FTE / expertise?
Positionering uitvoering
Strategisch
• Visie en kaderstelling • Samenwerking • Portefeuille-analyse
Tactisch
• Projectmanagement • Prioritering • Inkoop
Operationeel
• Uitvoering • Aansturing • Knelpunten oplossen
Denkrichtingen
Denkrichtingen Denkrichting 1: Geen gemeentelijk initiatief Afwachtende houding schoolbestuur Denkrichting 2: Met overdracht Proactief Maatwerk Denkrichting 3: Terugnemen • Variant a: Gemeente verantwoordelijk • Variant b: Schoolbestuur verantwoordelijk
Denkrichting 1 Schoolbestuur Voordelen Nadelen
Gemeente • Weinig voorbereidingstijd • Geen ‘lastige’ keuzes
• Geen meedenken vanuit gemeente: koude overdracht (geen maatwerk)
• Voorbereiding volledig bij schoolbesturen • Kans op problemen groter (vervelende discussies en claims)
Denkrichting 2 Schoolbestuur Voordelen • Gezamenlijk
verantwoordelijk • Automatisch gedegen voorbereiding
Nadelen
Gemeente • Kans op succes groot • Integratie met andere beleidsterreinen
• Lastige keuzes, bijvoorbeeld • Voorbereiding kost tijd in relatie tot krimp • Mogelijke aanspraak op gemeentelijke financiën
Denkrichting 3 Schoolbestuur
Gemeente
Voordelen • Weinig veranderingen
• Weinig veranderingen • Geen personele consequenties • Behoud bestaande expertise
Nadelen
• Minder bekostiging voor uitvoering • Financieel risico (variant a)
• Positie kleine besturen geborgd • Proceskosten • Verhoudingen en problemen blijven bestaan • Financieel risico (variant b)
Belangen •
Goed uitvoeren onderhoud straalt af op merk school en gemeente
•
Geld steken in onderwijs niet in onderhoud
•
Plaatsen in brede context: krimp, IHP, afweging levensvatbaarheid
•
Voorkomen achterstallig onderhoud en vervroegde nieuwbouw
•
Samen proces bespreken naar renovatie of nieuwbouw
•
Geen failliete schoolbesturen, terug naar gemeente (zorgplicht blijft)
Stappenplan
• Verkennen lokale context • Vaststellen uitgangspunten, kaders en posities • Bepalen proces
• • • • • • •
Gewenste kwaliteit onderhoud Inschaling gebouwen Meerjarenhuisvestingsplan Koppeling andere beleidsterreinen Levensduur gebouwen Krimp, leegstand, medegebruik Inzicht in financiële consequenties
Startbijeenkomst
gemeente en schoolbesturen
Inzicht verkrijgen december 2013
Toekomstvisie huisvesting Toekomstvisie organisatie juni 2014
• Keuze ‘denkrichting’ • Bepalen noodzaak overgangsregeling • Plan van Aanpak Voorbereiding
• Nulmeting gebouwen (onderhoud, leegstand) • Scan juridische context • Scan huidige organisatie
• Uitvoering strategisch, tactisch en operationeel onderhoud • Zelf doen versus uitbesteden • Individueel of gezamenlijk • Inzicht financiële consequenties
Besluitvorming September 2014
Voorbereiding December 2014
Inwerkingtreding regeling 1 januari 2015
• Vastleggen afspraken • Bepalen organisatiestructuur en consequenties (FTE) • Herijken MJOP (indien nodig) • Aanpassen juridische overeenkomsten en verordening (indien nodig)
PLATTELANDSKERNEN SNEEK
CBS op ‘e Hichte
Gauw
CBS de Twatine
OBS Epemaskoalle
Aantal scholen
8
Aantal kernen met onderwijs
7
Aantal denominaties
2
Betrokken schoolbesturen
Odyssee Palludara De Gearhing
CBS de Gearrin Oosthem
Gemiddelde schoolgrootte 2012 | 2027
119 | 83
Leerlingontwikkeling 2012-2027 abs. | rel.
- 285| -
CBS East Kime CBS it Harspit CBS de Twine OBS de Kogge
30%
Normatieve overcapaciteit (m² bvo) 6.000
Leerlingontwikkeling 250 200
historie
5.000
prognose CBS Op 'e Hichte (Scharnegoutum) CBS De Twine (IJlst)
150
OBS Epemaskoalle (Ysbrechtum) OBS De Kogge (IJlst)
100 50 0
CBS It Harspit (Oppenhuizen) CBS De Twatine (Gauw) CBS De Gearrin (Folsgare) CBS East Kime (Oosthem)
4.000 3.000 2.000 1.000
2.073 845
0 2012
2027
Gemiddelde leegstand per school 2012: 121 m² BVO 40 2027: 296 m² BVO
Spiegel en benchmark (portefeuille) Uitgangsituatie
Waardering
Locaties onderwijsvoorzieningen
Aantallen
CBS De Ikker
9 scholen primair onderwijs (6.994 m² BVO) 0 scholen speciaal onderwijs 1 school voortgezet onderwijs (2.037 m² BVO) Totale omvang: 9.031 m² BVO
OBS Op ‘e Trije 69 ll CBS Op Streek 108 ll CSG Dockinga College 232 ll
CBS it Fundament 208 ll
1.800
900
1.600
800
1.400
700
Leeftijd schoolgebouwen 60
50
1.200
600
40
1.000
500
800
400
historie
Goed: 5 Redelijk: 2 Matig: 3 Slecht: 0
+152%
Saldo overcapaciteit (m² bvo)
prognose
Goed: 3 Redelijk: 3 Matig: 3 Slecht: 1
Functionele staat
CBS De Welle 141 ll
1.000
200
CBS De Fliereterpen 41 ll
OBS Op ‘e Dobbe 90 ll
-17%
Ontwikkeling leerlingenaantal
300
Technische staat
CBS Aasterage 164 ll
Ontwikkeling capaciteit (leegstand) Saldo 2012: 657 m² BVO Saldo 2020: 1.654 m² BVO Ontwikkeling: + 152%
Boekwaarden: € 4.959.561 Kapitaallasten: € 458.057 (jaarlijks) Onderhoudslasten: € 180.000 (jaarlijks) Exploitatielasten: € 390.000 (normatief)
GBS De Opbouw 31 ll
Ontwikkeling leerlingen 2012–2020 Aantal 2012: 903 Aantal 2020: 754 Ontwikkeling: - 17%
Financiële staat
67 ll
30
OBS Op 'e Dobbe
GBS de Opbouw
CBS de Ikker CBS It Fundamint CBS Op Streek Dockinga College
CBS Aasterage
600 400
100
200
0
0
20
2012
2016
2020
10
0
OBS Op 'e Trije
CBS de Flieterpen CBS de Welle
Spiegel en benchmark (object) Waardering
Uitgangssituatie Object Adres Eigendom Leerlingen 2012 Groepen Oppervlakte Leegstand Bouwjaar Renovatie Boekwaarde Kapitaallasten Gr. Onderhoud/jr Exploitatielasten Expl.inkomsten Partners:
OBS De Mheenskoalle Tjelpstraat 28 8013 ZS Tsjuggem Onderwijsgroep Fier 127 5 1.015 m² BVO 314 m² BVO 1955 1998 € 424.148 € 25.600 € 56.000 € 34.000 € 26.000 Lytse Bieb/TSO
Onderhoud Het gebouw is goed onderhouden en oogt attractief. Naast schoolgebouw is een gymzaal gesitueerd die de gemeente beheert.
Functionaliteit Het gebouw is ingedeeld als een traditionele gangenschool. De smalle gang die door het gebouw heen loopt kan niet worden gebruikt voor activiteiten zoals bijvoorbeeld zelfstandig werken.
Binnenklimaat
Situering
Ligging
Het binnenklimaat wordt als onprettig ervaren. Er zijn onvoldoende ventilatiemogelijkheden.
Bereikbaarheid
- ll 1 2 3 Stadskanaal 1. OBS De Oleander 2. CBS Oranje Nassauschool 3. GBS De Basis 4. GBS Piet Prinsschool 5. Ubbo Emmius(Maasdreef) 6. RK St Willibrord 7. CBS De Maarsborg 8. OBS Neuteboomschool 9. Voormalige OBS Spitzenschool 10. Praktijkonderwijs De Catamaran 19 11. CBS Gabriel Damschool 12. SBO De Baldakijn 13. ZMLK Meidoornschool 14. OBS Hagenhofschool 15. CBS De Ark 16. CBS Anne de Vriesschool 17. Ubbo Emmius(Stationslaan) 18. OBS Parkwijkschool 19. OBS Westerschool
7 8
4
5 6
Spreiding
9 11 10
De bereikbaarheid van de locatie is goed. Het aantal parkeerplaatsen is in de piekuren aan de lage kant.
12
De school dient als enige school in het gebied de volledige zuidkant van Tsjuggem.
13 18
17
16
16
Basisschoolgebouwen Valkenswaard 2020 2010 2000 1990 1980 1970 1960
bouwjaar
1950
jaar renovatie
1940 1930 1920
Totale kosten MOP basisscholen Nijkerk € 1.400.000 € 1.200.000 € 1.000.000 € 800.000 € 600.000 € 400.000 € 200.000 €-
Gemiddelde kosten MOP per school € 60.000,00 € 50.000,00 € 40.000,00 € 30.000,00 € 20.000,00 € 10.000,00 €-
Gemiddeld € 17,54 / m² BVO
Gemiddelde kosten MOP per m² bvo € 50 € 45 € 40 € 35 € 30 € 25 € 20 € 15 € 10 €5 €-
Tool ICSadviseurs
Resultaat tool
Vragen?
Rop Krist
[email protected]
