24 september 2015
Van harte welkom!
Programma 20.00: Welkom Wendy de Valk, verpleegkundig specialist cardiologie 20.10: Het vrouwenhart. Is er verschil tussen mannen en vrouwen? Mw. A. Lubbert-Verberkmoes, cardioloog 20.40: Mijn eigen verhaal 21.00: Pauze met koffie, invullen vragenbriefjes 21.15: Beantwoording vragen door het forum, discussie 21.40: Afsluiting
Mw. A. Lubbert-Verberkmoes, cardioloog
Het vrouwenhart. Is er verschil tussen mannen en vrouwen?
Goede Nieuws
Sterfte aan HVZ in Nederland 2012
Sterfte aan hart en vaatziekten in Nederland 2012
Gender verschillen bij ACS: Prognose • N=384.878 • Mortality in AMI
vrouwen
mannen
Hart en Vaatziekten bij vrouwen! Is het echt zo lastig? • Er sterven meer vrouwen dan mannen aan HVZ in Nederland! • Hebben vrouwen andere klachten? • Is diagnostiek hetzelfde voor mannen en vrouwen? • Waarom patient en dokters delay • Is aderverkalking anders bij vrouwen? • Worden vrouwen minder goed behandeld? • Wat is er aan te doen; wat zijn risicofactoren
Presentatie van klachten • Bij vrouwen anders dan bij mannen • Wetenschappelijk Onderzoek werd vroeger met name bij mannen verricht!
Presentatie Atypische klachten, wel POB/druk – Vaker in rust, tijdens slaap, bij stress – Kortademig moeheid misselijkheid – Vertraging bij patiënte: • Interpretatie van klachten • Onderschatting van eigen risico op HVZ
Presentatie Delay bij huisarts en specialist vanwege 1) Atypische anamnese en 2) Alternatieve verklaringen van patiënte 3) Onderschatting van het risico
Diagnostiek is moeizamer • ECG minder sensitief en minder specifiek • Ergometrie: specificiteit en positief voorspellende waarde van inspanningstest zijn significant lager bij vrouwen dan mannen (71% v 93% en 76% v 95%), met name op middelbare leeftijd • Scans geven stralingsbelasting, terughoudendheid bij jongere (pre-menopausale) vrouwen.
• Andere lab resultaten: Vaker troponine negatief
Waarom zijn de klachten anders? Waarom zijn testuitslagen anders? • Het is toch dezelfde ziekte !?
Genderverschillen bij ACS (infarcten):
Er is andere adervervetting Meer niet obstructieve ziekte (NSTEMI + UA), diffuus aangetaste kransvaten zonder ernstige vernauwing Bij acuut infarct (STEMI), vaker 1 bloedvat aangedaan
Filmpje over adervervetting/verkalking
Youtube film Hart & Vaat Ziekten • Filmpje
Behandeling vaker medicamenteus bij diffuse afwijkingen • Er valt niets te dotteren of opereren • Afwijkingen worden ook vaker gemist door diffuse karakter
Wat valt er preventief aan te doen?
Onafhankelijke Risicofactoren voor HVZ bij vrouwen Leeftijd >55 , (maar hormonen helpen niet) Positieve Familie anamnese (man < 55 of vrouw < 65) Hoge bloeddruk Dyslipidemia: hoog LDL en/of laag HDL Roken Suikerziekte (diabetes mellitus) Perifeer vaatlijden (perifeer vaatlijden, cerebrovasculair, and aortaziekte).
Bijkomende risicofactoren
• Obesitas • Zittend leven • Metabool syndroom (centrale obesitas, glucose intolerantie, HT, laag HDL, verhoogde triglyceriden)
Leeftijd
• Jaarlijks risico op dood door CHD of Myocardinfarct in Hers trial • 2763 postmenopauzale vrouwen
• Geen risicofactoren: • 5 of meer risicofactoren:
1.3% 8.7%
Erfelijkheid
Hypertensie = Hoge Bloeddruk
Hoge bloeddruk • Stijvere vaten • Bevordert aderverkalking – Maakt vaatwand gevoeliger voor cholesterol • Verhoogt risico herseninfarct en andere HVZ • < 60 jaar : mannen vaker hypertensie dan vrouwen • > 60 jaar: vrouwen hebben vaker hypertensie – Oorzaak? Hormonen, leeftijd, overgewicht, minder beweging – Tevens vaker hoog cholesterol. Stijvere vaten door verandering vaatwand
% Hypertensie • Bij vrouwen
Hypertensie
• 70-80% vrouwen boven de 70 jaar ! • Premenopausaal: hypertensie is geassocieerd met een tot 10 keer verhoogde kans op dood door kransvatlijden / infarct
Cholesterol: LDL slecht en HDL goed
• Hoog LDL geeft meer adervervetting/verkalking • Laag HDL is slechter bij vrouwen dan mannen
• Totaal cholesterol >8 risico 4x zo hoog op HVZ
Roken
Roken • Nicotine jaagt het lichaam op, versnelt de hartslag, vernauwt de bloedvaten en verhoogt de bloeddruk • Koolmonoxide verdringt zuurstofmoleculen en veroorzaakt een zuurstoftekort • Diverse deeltjes uit tabak beschadigingen de vaatwand (endotheel) en laten het bloed sneller stollen
Diabetes mellitus (Suikerziekte) Finse studie DM type II zonder Hartvaatziekten Zelfde risico op infarct als niet-diabeten met infarct!! Hoogste risico bij Diabeten met eerder infarct Laagste risico non-diabeten zonder eerder infarct (45%4%) Onafhankelijk van andere RF
Risico bij vrouwen > mannen
Diabetes Mellitus en gender
• Meta analyse 450.000 pt DMII • RR fataal HVZ • Vrouwen 3.3 • Mannen 2.1
• Gedeeltelijk door meer risicofactoren bij vrouwen
Obesitas
Obesitas
Grotere kans op Diabetes Mellitus type II Grotere kans op hypertensie BMI > 32: 4 keer hogere kans op HVZ (tov gezonde BMI)
10 jaars risico op dood door HVZ
Preventie • • • • •
Niet roken Gezond gewicht nastreven Veel bewegen Cholesterol verlagen Hoge bloeddruk en suikerziekte behandelen
Minder medicatie dan mannen, waarom?
• Mogelijk ervaren vrouwen meer bijwerkingen • Mogelijk meer angst voor bijwerkingen • Meer comorbiditeit (ziektes) door oudere leeftijd, mogelijk al meer medicatie (polyfarmacie)
Hart en Vaatziekten bij vrouwen! Is het echt zo lastig? • • • • •
Ja, symptomen zijn anders Onderzoeksresultaten zijn minder duidelijk Andere vorm van aderverkalking Diagnose juist bij jongere vrouwen lastiger Behandeling is moelijker, vrouwen krijgen minder vaak juiste medicatie, vaker bijwerkingen • Hogere leeftijd en meer aandoeningen tegelijk • Preventie is belangrijk!
Dress Red Day 29 september
• • • •
Aandacht voor vrouwencardiologie Meer onderzoek nodig bij vrouwen Nieuwe Leerstoel vrouwencardiologie Gender werkgroep NVVC
De Hart&Vaatgroep heeft u “hart”nodig! Heeft u zin om ons mee te helpen met bijvoorbeeld: - het organiseren van een Hart & Vaatcafé …of - het meehelpen met het opzetten van andere activiteiten ….of - de rol van penningmeester te vervullen… Loop dan vanavond nog even langs onze informatiestand om eens vrijblijvend kennis te maken!
Donderdag 26 november Hartfalen Graag opgeven bij de Hart&Vaatgroep: Mail:
[email protected] of Tel: 06 -16363468 Graag tot 26 november!
