2016

asdasd

STUDIEGIDS 2015/2016

INHOUD Voorwoord............................................................................................................................................................................... 5 A. Overzicht Routes ............................................................................................................................................................... 6 VU .................................................................................................................................................................................................... 6 CHE .................................................................................................................................................................................................. 6 Windesheim .................................................................................................................................................................................. 6 ETA................................................................................................................................................................................................... 7 Overige routes ............................................................................................................................................................................. 7 Beroepbaarstelling ...................................................................................................................................................................... 7 B. Leergemeenschap ............................................................................................................................................................. 8 Seminarium als leergemeenschap ......................................................................................................................................... 8 Programma 2015-2016 ............................................................................................................................................................. 8 C. Onderwijsfilosofie ............................................................................................................................................................ 10 Jezus’ onderwijs ........................................................................................................................................................................ 10 Praktische rationaliteit ............................................................................................................................................................. 10 Denkruimte, voelruimte, handelingsruimte ...................................................................................................................... 11 Tot slot ......................................................................................................................................................................................... 12 Onderwijskwadrant .................................................................................................................................................................. 13 D. Student-Volg-Systeem ................................................................................................................................................... 14 1. Kerkelijke Route ................................................................................................................................................................ 15 1.1 Baptistica 1 .......................................................................................................................................................................... 15 1.2 Exegese (Keuzevak) .......................................................................................................................................................... 18 1.3 Hermeneutisch Pastoraat ................................................................................................................................................ 20 1.4 Homileticum Practicum 1 ................................................................................................................................................ 22 1.5 Liturgiek ................................................................................................................................................................................ 28 1.6 Dogmatiek ........................................................................................................................................................................... 31 1.7 Gemeente Ethiek ............................................................................................................................................................... 33 1.8 Ecclesiologie ........................................................................................................................................................................ 35 1.9 Gemeenteopbouw ............................................................................................................................................................ 37 1.10 Hermeneutiek................................................................................................................................................................... 39 1.11 Baptistica 2 ........................................................................................................................................................................ 40 1.12 Levensloop Pastoraat .................................................................................................................................................... 42 1.13 Dogmatiek/Ethiek: McClendon ................................................................................................................................... 47

1.14 Homileticum Practicum 2 ............................................................................................................................................. 49 2. Hogeschool Windesheim ............................................................................................................................................... 54 2.1 Bijbelse Theologie OT (1e minor Bapt/Evang.) ........................................................................................................ 54 2.2 Bijbelse Theologie NT (1e minor Bapt/Evang.)......................................................................................................... 56 2.3 Evangelische Spiritualiteit (1e minor Bapt/Evang.) .................................................................................................. 58 2.4 Ecclesiologie (1e minor Bapt/Evang.) .......................................................................................................................... 60 2.5 Gemeenteopbouw (1e minor Bapt/Evang.) .............................................................................................................. 62 2.6 Baptistica 1(1e minor Bapt/Evang.) .............................................................................................................................. 65 2.7 Baptistica 2 (voorjaar 2016, 1e minor Bapt/Evang.) ............................................................................................... 68 2.8 Pentecostalisme 1 (1e minor Bapt/Evang.) ................................................................................................................ 71 2.9 Pneumatologie (1e minor Bapt/Evang.) ..................................................................................................................... 73 2.10 Baptistica 2 (najaar 2015, 2e Minor Bapt/VPE) ...................................................................................................... 75 2.11 Gemeente Ethiek (2e Minor Bapt/VPE) ................................................................................................................... 78 2.12 Gemeentestichting (2e Minor Bapt/VPE) ................................................................................................................. 81 2.13 Homileticum Practicum II (2e Minor Bapt/VPE) ..................................................................................................... 83 2.14 Korintiërs (2e Minor Bapt/VPE) ................................................................................................................................... 85 2.15 Liturgie en Samenkomst (2e Minor Bapt/VPE) ...................................................................................................... 87 2.16 Pastor & Spiritualiteit (2e Minor Bapt/VPE) ............................................................................................................. 89 2.17 Pentecostalisme 2 (2e Minor Bapt/VPE) ................................................................................................................. 92 2.18 Charismatisch Pastoraat (2e Minor Bapt/VPE) ....................................................................................................... 94 3. VU Amsterdam ................................................................................................................................................................. 97 3.1 BACHELOR: Inleiding Systematische Theologie ....................................................................................................... 97 3.2 Bachelor: Praktische Theologie II .................................................................................................................................. 99 3.3 Bachelor: Spiritualiteit & Identiteit 1 .......................................................................................................................... 100 3.4 Bachelor: Spiritualiteit & Identiteit 2 .......................................................................................................................... 104 3.5 Bachelor: Bijbelse Theologie ........................................................................................................................................ 108 3.6 Bachelor: Gemeenschap & Diversiteit ....................................................................................................................... 111 4. Sprekersroute................................................................................................................................................................. 113 4.1 Exegese .............................................................................................................................................................................. 113 4.2 Bijbelse Theologie OT (Via Windesheim) ................................................................................................................. 115 4.3 Bijbelse Theologie NT (Via Windesheim) ................................................................................................................. 117 4.4 Dogmatiek ......................................................................................................................................................................... 119 4.5 Hermeneutiek ................................................................................................................................................................... 121 4.6 Homileticum Practicum 1 .............................................................................................................................................. 122

4.7 Homileticum Practicum 2 .............................................................................................................................................. 127 5. Ordinatieroute ABC ...................................................................................................................................................... 133 Geschiedenis en Theologie van het Baptisme (en CAMA) = 6 ects ...................................................................... 133 Gemeente Opbouw = 3 ects .............................................................................................................................................. 133 Ecclesiologie = 3 ects ............................................................................................................................................................ 133 Gemeente Ethiek = 3 ects ................................................................................................................................................... 133 Liturgiek (‘Baptistic Worship’) = 3 ects ............................................................................................................................. 133 Studieloopbaanontwikkeling (extracurriculair) = 1 ects .............................................................................................. 133

VOORWOORD Je leest nu de digitale studiegids van het Baptisten Seminarium. In deze gids tref je alle informatie die je nodig hebt om komend jaar bij ons te studeren. Dit betreft zowel de diverse opleidingsroutes en de bijbehorende vak-inhouden, als het extracurriculaire programma en het student-volg-systeem (SVS). Tevens informeren we je over onze visie op onderwijs via het document over de leergemeenschap en een samenvatting van de onderwijsfilosofie. Elders op de website van Theologische Vorming vind je de volledige Onderwijsfilosofie en ook het Onderwijs- en Examenreglement (OER) en het Stagehandboek. Op dezelfde pagina waar je deze studiegids gevonden hebt, vind je het rooster voor komend cursusjaar en kunnen studenten van de kerkelijke route in Amsterdam en de sprekersroute zich ook per vak inschrijven. We zien er naar uit om komend jaar met je op te trekken en samen te leren wat het betekent een leerling van Jezus te zijn en zijn gemeente te dienen. Namens het college van docenten, drs. Teun van der Leer, rector

Jan Martijn Abrahamse

Teun van der Leer

Wout Huizing Daniël Drost

Henk Bakker Marijn Vlasblom

A. OVERZICHT ROUTES Uitgebreidere informatie is te vinden op baptisten.nl/seminarium/routes/

VU

CHE

WINDESHEIM

ETA

OVERIGE ROUTES Naast de bovengenoemde routes kennen we ook trajecten op maat en de sprekersroute. Deze worden toegelicht op baptisten.nl/seminarium/routes/

BEROEPBAARSTELLING Naast de studie is het belangrijk je tijdig te oriënteren op beroepbaarstelling. De Unie van Baptistengemeenten in Nederland kennen het College van Beroepbaarstellingen (CvB) 1. De Alliantie van Baptisten- en CAMAgemeenten (ABC) kennen de Commissie Onderwijs & Toerusting Advies (COTA) 2 als het gaat om ordinatie.

1 2

Te bereiken via [email protected] Te bereiken via [email protected]

B. LEERGEMEENSCHAP SEMINARIUM ALS LEERGEMEENSCHAP Het Baptisten Seminarium verzorgt de kerkelijke opleiding voor de Unie van Baptistengemeenten en de Alliantie van Baptisten- en CAMA-Parousiagemeenten in Nederland binnen erkende HBO- en academische opleidingen en in samenwerking met andere kerkgenootschappen, zoals Kerk van de Nazarener en de Federatie van Vrije Evangelische Gemeenten (binnen de Chr. Hogeschool Ede), de Verenigde Pinkster- en Evangeliegemeenten (binnen Windesheim) en de Protestantse Theologische Universiteit (PKN), het Doopsgezind Seminarium en het Hersteld Hervormd Seminarium (binnen de Vrije Universiteit). Internationaal wordt er samengewerkt met diverse Baptistenopleidingen, zoals het International Baptist Theological Seminary (IBTS) in Amsterdam, Spurgeon’s College in Londen, the Centre for Baptist History and Heritage, verbonden aan Regent’s College in Oxford en Duke University (Baptist House) in Durham (VS). De kerkelijke opleiding zorgt voor:   

verbreding, met name van praktische en beroepsgerichte kennis en vaardigheden; verdieping, met name van historische, systematische en pastorale theologie; verworteling, zowel van de kerkelijke identiteit als van je eigen ontwikkeling als persoon en als gelovige.

Als docenten en studenten streven we ernaar een leergemeenschap te vormen en elkaar regelmatig te ontmoeten rondom geloof en gebed. Ook in de persoonlijke begeleidingsgesprekken is er nadrukkelijk aandacht voor de ontwikkeling van je geloof in hoofd en hart. De extracurriculaire gemeenschappelijke activiteiten omvatten onder meer: 1.

een jaarlijks startdag in september, waaronder de (openbare) opening van het nieuwe studiejaar en de diploma-uitreiking.

2.

twee-vier keer per jaar een studie(mid)dag of symposium

3.

Student-volg momenten waarin je met medestudenten en/of docenten nadenkt over je ontwikkeling

Andere mogelijkheden zijn deelname aan Unieactiviteiten, internationale uitwisseling en – in het kader van het vak Pastor & Spiritualiteit – een 24-uurs retraite. Vragen? Kijk op onze website: www.baptisten.nl/seminarium. Je kunt ook altijd contact opnemen met de onderwijscoördinator Marijn Vlasblom: [email protected], 020-210 30 24!

PROGRAMMA 2015-2016 Dag

Datum

Tijdstip

Activiteit

Zaterdag

5 september 2015

09.00-19.00

Startdag

Maandag

5 oktober 2015

09.00-17.00

Symposium ‘Van Onderen’ in Zwolle

Maandag

2 november 2015

09.30-16.00

Nordenhaug Lectures: David Gushee op de VU te Amsterdam

Vrijdag

13 november 2015

09.30-12.30

Mark Kinzer in Baptist House

Vrijdag

20 november 2015

09.00-19.00

Algemene Vergadering te Ede

Vrijdag

29 april 2016

10.00-18.00

Algemene Vergadering te Arnhem

Vrijdag

10 juni 2016

09.00-17.00

SVS-dag

Activiteiten worden altijd aangekondigd in de Studentenmail die gemiddeld eens per maand in je mailbox verschijnt. Lees deze goed door om te weten wat je kunt verwachten en waarvoor actie/opgave gewenst is.

C. ONDERWIJSFILOSOFIE Deze onderwijsfilosofische bespreking biedt een doordenking, motivatie en onderbouwing van het onderwijsproces waar het Seminarium van de Unie van Baptistengemeenten voor kiest. Deze versie is een samenvatting.

JEZUS’ ONDERWIJS Christelijke onderwijsfilosofie begint vanzelfsprekend met een doordenking van het onderwijs van Jezus Christus. Natuurlijk bracht Jezus geen duidelijk omlijnde onderwijsfilosofie. Toch kunnen heldere aanzetten voor christelijk onderwijs direct en indirect uit de woorden en daden van Jezus worden afgeleid. Jezus leefde wat hij leerde. Hij volgde en leefde de Missio Dei (Gods komen tot de wereld) en leerde dit zijn leerlingen. Jezus’ onderwijs was een nieuwe weg, een hogere weg, met een bijzondere missionaire urgentie. Voor zover Jezus een ‘ontwerp’ van onderwijzen had, was hij erop gericht om leerlingen in zijn nabijheid te brengen, met hen in gesprek te treden en hen mee te nemen in zijn missie om de liefde van God voor deze wereld in woord en daad te verkondigen en zichtbaar te maken. Zo konden ze hun vragen bij hem kwijt en kon Jezus op zijn beurt gemakkelijk vragen bij hen neerleggen. Er bestond een relatie van wederkerigheid tussen de Meester en zijn leerlingen. Die wederkerigheid was nodig om hoofd en hart alle ruimte te geven om tot een dieper ‘verstaan’ van geestelijke levenslessen te komen. Onderwijzing betekende voor Jezus dat leraar en leerling samen tijd doorbrachten en dat er in de onderlinge verhouding werd geïnvesteerd. Dit is bijvoorbeeld ook te zien in de relatie tussen de ‘leraar’ Paulus en de ‘leerling’ Timotheüs. Essentieel in Timotheüs’ vorming als leerling van Paulus was dat hij ‘volle aandacht’ schonk aan Paulus’ ‘onderricht, bedoeling, geloof, lankmoedigheid, liefde, volharding, vervolgingen en lijden’ (II Timotheüs 3:10). Hieruit is onder meer af te leiden dat het Seminarium een leergemeenschap dient te zijn die gegroepeerd is rond de relatie tot Christus en juist dáár en zo wetenschap bedrijft. Bij christelijke vorming wordt de gehele mens, als een eigen ervarend bewustzijn dat grenst aan dat van anderen, gevormd. Daarin is de individuele mens geen eiland maar ontwikkelt deze zichzelf in dialoog met anderen. Samen leer je en samen kom je tot een ‘weten’.

PRAKTISCHE RATIONALITEIT Onderwijsfilosofisch gesproken zetten we in bij ‘praktische rationaliteit’. In de denkhouding van de praktische rationaliteit is de weg naar de juiste afweging, beslissing en handeling die van de phronēsis (wijsheid, prudentie). Het bezitten van de phronēsis is een grote ‘deugd’ die in de geestesgeschiedenis al vroeg bekend stond en begeerd werd. Christenen zien deze wijsheid als een gave van God. Het leren en onderwijzen van phronēsis is dialogisch van aard. Zoals gezegd, de mens is geen eiland op zichzelf, maar vormt zijn identiteit in contact met anderen. Zo komt hij ook tot inzichten. Het is daarom van belang dat de student zijn ‘verhaal’ tegen de horizon leert plaatsen van Gods grotere ‘verhaal’. Het Seminarium is een leergemeenschap waar dit hermeneutische leerproces kan worden aangegaan en beleefd. De insteek die het Seminarium hierin kiest is naast dialogisch ook mystagogisch van aard. ‘Mystagogie’ is vanouds het ‘binnenleiden en dóórleiden’ in de waarheid van God. We zien Jezus dit doen in de omgang met

zijn leerlingen. De taal van ‘volgen’ en ‘navolgen’ wijst hier op. Het wordt ook duidelijk zichtbaar in het verhaal van Jezus met twee van zijn leerlingen op weg naar Emmaüs. In het gesprek met Jezus worden de leerlingen, die somber gestemd zijn, in een dieper verstaan van de Schrift en de betekenis van Jezus’ dood die daarmee samenhangt, binnengeleid. Daarbij ‘deed hij alsof’ hij hun huis zou voorbijgaan en herkenden zij Jezus uiteindelijk aan de wijze waarop hij het brood brak. Naderhand herinnerden zij zich dat hun hart ‘brandend’ in hen was toen Jezus hen al wandelend en pratend de Schriften opende. Vervolgens maakten zij bekend wat zij hadden gezien en ervaren. Deze dialoog heeft een sterk ‘geleidend’, dat wil zeggen ‘geloof communicerend’ karakter. In de dialogisch mystagogische omgang gebeurt er daadwerkelijk iets aan hoofd en hart van de student. Mystagogische vormen van onderwijs komen zoal naar voren in de persoonlijke begeleiding van studenten. Te denken valt aan het persoonlijke gesprek tijdens de stage, bij intervisie of supervisie, op momenten van gezamenlijk gebed, bij de viering, tijdens colleges of op bijzondere (extracurriculaire) leermomenten en ontmoetingen.

DENKRUIMTE, VOELRUIMTE, HANDELINGSRUIMTE Christelijk onderwijs dient op grond van bovenstaande overwegingen zwaar in te zetten op geloofsbegeleiding, waarbij mystagogische exemplariteit, namelijk het leren ‘volgen’, het overdragen van praktische verbeelding en hermeneutische rationaliteit de voornaamste onderwijskundige strevingen zijn. Studenten theologie die in het ‘ambt’ terecht komen, bereiden zich voor op een levenslange weg van begeleiden en begeleid worden. In de geloofsbegeleiding wordt vooral de ‘innerlijke ruimte’ van de student verkend. Het Seminarium is een plaats waar studenten ‘innerlijke ruimte’ kunnen ontwikkelen. Dat is in de eerste plaats ruimte om te denken. Het Seminarium stelt zich hierbij de vraag: leren studenten het geloof zo begrijpen dat ze ‘denkrust’ hebben, ook rond hun eigen existentiële vragen (waarom leef ik?, ligt alles in het leven al vast?, wat is een ‘relatie’ met God eigenlijk?, wie is God?, wat is de dood?, hoe moet ik het leven op me nemen?) en lukt het studenten om daarop te reflecteren, voor zichzelf en voor anderen? Ruimte is er op het Seminarium ook om bij de ontwikkeling van het eigen gevoelsleven stil te staan (gevoelsruimte). Wat ervaar ik, en wat betekent dit? Deze vraag komt niet alleen op tijdens colleges, maar ook in de wandelgangen, tijdens de omgang met elkaar en zeker gedurende de stages. Studenten worden daartoe begeleid (intervisie en supervisie) en leren om de ‘tocht naar binnen’ voor zichzelf te doen. Tenslotte is er in de theologisch vorming aandacht voor handelingsruimte en handelingsrust. Professionals in het werkveld hebben deze ruimte en rust nodig (ook om telkens over meerdere handelingsalternatieven te beschikken). Deze verkenning van ruimte wordt met name in de vorm van stages geboden. Studenten kunnen daar hun vaardigheden oefenen en toetsen, zonder de volle verantwoording te hoeven dragen. Stage is een veilige vorm van zichzelf uittesten in de praktijk. Met handelingsruimte bedoelen we ook ‘faalruimte’, voor als een preek of pastoraal gesprek niet goed is verlopen. Studenten krijgen dan nieuwe kansen en worden erbij geholpen om te leren van hun fouten. Met het bieden van deze ruimten zijn we ons ervan bewust dat niet alle gedrag van studenten toetsbaar of meetbaar is. Niet alle christelijke kennis en gedrag is in zogenaamde gedragsindicatoren te kwanticiferen. Liefde tot God is bijvoorbeeld essentieel voor een voorganger, maar is moeilijk meetbaar.

TOT SLOT De belangrijkste eis die de ontwikkeling van al deze vormen van ruimte aan de gemeenschap stelt is het verlangen en de wil om ons geloof ‘incarnatief’ te belijden en te beleven (‘incarnational’). ‘Incarnatief’ leven wil zeggen dat we Christus’ presentie belichamen en in woord en daad vorm geven aan Gods komen tot de wereld, de allesomvattende Missio Dei. Fysieke presentie is ‘incarnatief’ van aard als deze (1) wordt gedragen door authentieke zelfwegcijferende liefde, (2) in de bestaande cultuur ‘neerdalend’ is, (3) het leven verlossend tot de dienst aan God transformeert en (4) de leugen van het docetisme (tastbare verbondenheid onbelangrijk vinden) letterlijk en figuurlijk ‘te lijf’ gaat. Met betrekking tot ons Seminarium denken we dan vooral aan de noties van ‘nabijheid’, nabij komen, tot elkaar geroepen en gezonden worden om ruimte te ontvangen in en om elkaar en de opleiding. Hieronder het onderwijsproces in kaart gebracht:

ONDERWIJSKWADRANT asdasd

STUDIE GIDS

13

D. STUDENT-VOLG-SYSTEEM Zoals reeds genoemd vormen we als seminarium een leergemeenschap, waarin we elkaar motiveren, stimuleren, vormen en voorbereiden op het werk in onze geloofsgemeenschap. Via het SVS worden leergemeenschap en bovengenoemde begeleidingsmomenten met elkaar verweven. Twee keer per jaar dient de student een verslag aan te leveren op de daarvoor bestemde tijdstippen. Op de zogeheten SVS-dagen worden de in het verslag genoemde studievoortgang en (geloofs)ontwikkeling besproken in zogeheten mentorgroepen: kleinere groepen studenten die elkaar (kritisch) bevragen en bemoedigen, waarbij één keer per jaar onder begeleiding van een medewerker van het seminarium. Deze evaluatiemomenten bieden naast (her)oriëntatie ook de nodige motivatie voor de komende studieweg. Na afloop van deze bijeenkomst schrijft de student binnen 10 dagen een persoonlijke evaluatie van de dag, die aan het seminarium wordt aangeboden.

1. KERKELIJKE ROUTE 1.1 BAPTISTICA 1 Naam Docent(en) Onderwijsinhoud

Baptistica 1 Jan Martijn Abrhamse, Daniël Drost, Teun van der Leer en Marco Wittenberg Geschiedenis en theologie van het baptisme. Dat betreft de vroege doperse geschiedenis in de 16 e eeuw, het puritanisme en het separatisme in het Engeland van de 16e en 17e eeuw en het ontstaan en de ontwikkeling van het baptisme in Nederland in de 19e en 20e eeuw. Tevens wordt ingegaan op geschiedenis, achtergrond en theologie van de CAMA. Vanuit deze geschiedenis worden studenten uitgedaagd het DNA van het baptisme op het spoor te komen en dit in verband te brengen met het (baptisten)gemeente zijn in de 21e eeuw. Doelstellingen van  Je hebt inzicht in het baptisme in het bijzonder in Nederland door terug te gaan tot de oorsprong en ontwikkeling. het college  Je kunt de identiteit van het baptisme vanuit haar geschiedenis en ontwikkeling benoemen, duiden en toepassen in de hedendaagse context.  Je weet je eigen positie binnen of t.o.v. het baptisme te verhelderen en te motiveren. Programma van de College Docent Inhoud Voorbereiding colleges en College 1 TvdL Wortels van het Bakker, De weg van het wassende water, p. 67-151 opdrachten (ana)baptisme, De Vries, Gelovig gedoopt, p. 17-27 baptisme als historisch fenomeen College 2 JMA Puritanisme, De Vries, Gelovig gedoopt, p.28-59 separatisme. Bakker, p 25-66 Jan Martijn Abrahamse, “‘Is Smyth also Among the Brownists?’ Mirroring John Smyth and Robert Browne,” The Baptist Quarterly 46, no. 3 (2015): 103-112. College 3 TvdL Opwekkingsbeweging De Vries, 60-163 General en Particular Bakker, 192-234 Baptists Calvijn, de baptisten, h. 2 J. Feisser, Eene roepstem, 1-11, 28-39 STUDIE GIDS

15

Ned. eeuw College 4

DD

College 5

MW

College 6

Werkvormen Toetsing

Berekening van de eindlast

Instapeisen Literatuur

baptisme

19e

Theologiseren vanuit de Teun van der Leer (red.), Zo zijn onze manieren. ‘Baptist Vision’ Geschiedenis en A.B. Simpson, The Fourfold Gospel theologie CAMA M. Wittenberg, The Christian & Missionary Alliance. Overzicht van een beweging (Gorinchem: Ekklesia, 2011) A.W. Tozer, Verlangen naar God (orig. The Pursuit of God; Christian Publications, 1982; Apeldoorn, Novapress, 1995) Heiligingsbeweging De Vries, p. 164-330

TvdL MW Hoor- en werkcolleges. Vanuit de bestudeerde literatuur wordt door de studenten actief geparticipeerd met vragen, reflectie en discussie. 1. Schriftelijk tentamen over de behandelde stof (50%) 2. Het schrijven van een theologisch essay over het DNA van het baptisme; daarin tevens aandacht voor de vraag hoe zich dit verhoudt tot dat van de CAMA (50%). Het essay heeft 3500-5000 woorden. Beoordelingscriteria zijn (a) methodisch, (b) inhoud, (c) weergave discussie. 1 EC = 28 uur studielast voor DT en VT 6 EC = 168 studie-uren Volgen van colleges (6 x 3) 18 uur Voorbereiden colleges, lezen literatuur 120 uur Schrijven essay 30 uur Basiskennis kerkgeschiedenis wordt verondersteld  Henk Bakker, De Weg van het wassende water. Op zoek naar de wortels van het baptisme (Zoetermeer: Boekencentrum, 2008) 317 pp. ISBN: 978 90 239 2289 6  William den Boer en Teun van der Leer (red.), Calvijn, de baptisten en de gemeente van morgen, Apeldoorn 2010  J. Feisser, Eene roepstem tot alle ware geloovigen en begeerigen in Nederland, zie http://www.baptisten.nl/deunie/wat-is-baptisme/geschriften-van-feisser STUDIE GIDS

16

    

Teun van der Leer (red.), Zo zijn onze manieren! In gesprek over gemeentetheologie (Barneveld: Unie van Baptisten Gemeenten, 2009), 77 pp. (te bestellen op het Uniebureau voor €11,90) ISBN: 978 9077245 422 A.B. Simpson, The Fourfold Gospel (wordt als PDF toegezonden) circa 40pp. A.W. Tozer, Verlangen naar God (orig. The Pursuit of God; Christian Publications, 1982; Apeldoorn, Novapress, 1995) circa 110 pp. O.H. de Vries, Gelovig gedoopt. 400 jaar baptisme – 150 jaar in Nederland (Kampen: Kok, 2009), 342 pp. ISBN 978 90 435 1600 6 M. Wittenberg, The Christian & Missionary Alliance. Overzicht van een beweging (Gorinchem: Ekklesia, 2011) circa 75pp.

STUDIE GIDS

17

1.2 EXEGESE (KEUZEVAK) Naam Docent(en) Onderwijsinhoud

Exegese Jaap-Harm de Jong Voordat een prediker een preek kan houden, zijn daar heel wat uren van voorbereiding aan vooraf gegaan. Dit begint bij de exegese van de tekst waar een preek over wordt gehouden. In deze cursus leer je om systematisch de stappen hiervan te doorlopen. We zijn in gesprek over het waarom van exegese en hoe we dit tot nu toe zelf hebben gedaan, bestuderen het stappenplan van een bekende homileet en besteden veel tijd aan het oefenen en zelf ervaren. Als uitgangspunt gebruiken we de methodiek uit het boek ‘The Witness of Preaching’ van Thomas Long, waarin aandacht is voor een elftal exegetische stappen. Hiermee leer je op verantwoorde manier de stap te zetten van tekst naar preek. Waar mogelijk gaan we in op andere literatuur om een zo duidelijk mogelijk beeld van het proces van exegese te krijgen. Doelstellingen van De student kan reflecteren op de onderwerpen preek en prediker en verwoorden welke positie hij zelf inneemt het college De student kan de verschillende stappen van de exegese benoemen en deze toepassen De student weet wat Lectio Divina is en kan deze ‘geestelijke lezing’ van de tekst ook zelf toepassen in de preekvoorbereiding De student kan een exegese uitwerken en kan hier een overzichtelijk verslag van maken Programma van de College Onderwerp Lezen ter voorbereiding colleges en College 1 -Exegese, preken en de Long, introductie en hoofdstuk 1, pp. 1-51 opdrachten persoon van de prediker -Lectio Divina College 2 -Selecteren, vaststellen en Long, hoofdstuk 2-3, pp. 52-77 vertalen (stap 1-3 van Long) Artikelen Van Dam en Douma College 3

College 4

-Vragen stellen aan de tekst Long, hoofdstuk 3, pp. 77-84 en de bredere context bestuderen (stap 4-6 van Long) -Creatief werken met de Long, hoofdstuk 3, pp. 84-95 tekst en historisch, literair en theologisch onderzoek (stap 6-9 van Long) STUDIE GIDS

18

College 5 Werkvormen Toetsing Berekening van de eindlast Instapeisen Literatuur

-Commentaren en een claim -Long, hoofdstuk 3, pp. 95-98 (stap 10-11 van Long) -Long, hoofdstuk 4, pp. 99-116

Het vak wordt afgerond met het maken van een exegesewerkstuk (90%) en een uitgebreid leesverslag van Long (10%). Voor het college staan 84 sbu (3 ects). De colleges nemen 15 klokuren, voor het maken van een exegese staat 30 uur en voor het schrijven van een leesverslag 10 uur. Daarnaast blijft er nog 23 uur over voor het boek van Long (ong. 5 pagina’s per uur = 116 pp.), 3 uur voor de artikelen van Douma en Van Dam en 3 uur voor het lezen van aanvullende literatuur. -Thomas G. Long, The Witness of Preaching (2nd edition, Louisville: Westminster John Knox Pres, 2005), pp. 1-116. -Gideon van Dam, ‘Meditatief Bijbellezen als een fase in de preekvoorbereiding’ (te vinden op http://www.passievoorpreken.nl/index.tpl?rubriek=3&artikel=101). -Jos Douma, ‘Hoe spiritueel zijn onze preken? De lectio divina als bron voor een spirituele homiletiek’ (wordt overhandigd door de docent)

STUDIE GIDS

19

1.3 HERMENEUTISCH PASTORAAT Naam Docent(en) Onderwijsinhoud

Doelstellingen het college

Hermeneutisch Pastoraat Wout Huizing Pastorale Theologie is een kritische handelingswetenschap die vanuit de abstractie van de pastorale theorie, in correlatie met de brede theologiebeoefening, het pastorale handelen van de gemeente wil doordenken en dienen. De kerkelijke praktijk is daarbij de focus. In dit college gaan we dieper in op verantwoord pastoraal handelen in het licht van: (1) pneumatologie en theologiebeoefening als het lezen van levensverhalen van mensen, (2) antropologie en het levensverhaal van de pastor zelf, en: (3) ecclesiologie. van  De student is in staat de pastorale relatie te beschrijven als een relatie waarin drie ‘verhalen’ een rol spelen – namelijk het verhaal van de pastorant, het verhaal van de pastor en het verhaal dat God met beiden gaat – en deze kritisch te belichten vanuit contemporaine pneumatologische, antropologische en ecclesiologische perspectieven  De student kan uitleggen hoe de Geest van God inwerkt op het verhaal van de pastorant en de smalle en brede kringen daaromheen  De student kan het belang van een pastoraal georiënteerde mensvisie voor pastor en pastorant aantonen en uitleggen hoe de pastor zelf als ‘mens’ daarin opereert  De student kan de doorgenomen literatuur kritisch evalueren

Programma van de colleges en opdrachten

Datum College 1

College 2 College 3

Inhoud introductie en plaatsbepaling van hermeneutisch pastoraat Verhalen begrijpen in het licht van het Verhaal Het verhaal van de Heilige Geest en de gemeente

Voorbereiding Veltkamp, 130 – 159, 196 – 202, Ganzevoort/ Visser 68 – 127, V.d . Kamp, 11 - 28 Ganzevoort/ Visser 160 – 183, Veltkamp 207 – 219, V. d Kamp 36 – 114 V.d. Brink/ v.d. Kooi, 444 – 482, V.d Kamp, 143, 162, Richardson 13 – 53, 117 - 132 STUDIE GIDS

20

College 4

De pastor zelf

Ganzevoort/ Visser 399 – 409, V.d. Kamp, 115 – 142 en Richardson, 176 – 187

Werkvormen Toetsing Berekening van de eindlast

Hoorcolleges waarin de leesopdrachten worden besproken. Er is een schriftelijke toetsing over alle gelezen en behandelde stof. Voor dit college staan 3 ects (= 84 sbu). College uren 12 uur Examenvoorbereiding en examen 8 uur literatuurstudie blijven 64 uren over 64 uur


De student wordt geacht (een vak als) basispastoraat met goed gevolg te hebben afgerond  Dr. G. van den Brink en Dr. G. van der Kooi, Christelijke dogmatiek Zoetermeer: Boekencentrum 2012 (vijfde herziene druk 2015)  Peter van de Kamp, Verhalen om te leven, levensverhalen in het pastoraat Utrecht: Kok 2013, 172 pag.  R. Richardson, Werken aan een gezonde gemeente, Gorcum: Ekklesia 2002  H.J. Veltkamp, Pastoraat als gelijkenis, Kampen: Kok 1988 (Pagina’s krijg je toegestuurd per e-mail)

STUDIE GIDS

21

1.4 HOMILETICUM PRACTICUM 1 N.B: In het rooster wordt vaak gesproken van 1a, 1b, etc. Dit zijn aanduidingen die puur ter verheldering zijn opgenomen, inhoudelijk gaat het om hetzelfde vak dat meermalen wordt aangeboden.

Naam Docent(en) Onderwijsinhoud

Eindtermen HP 1

Homileticum Practicum I J.H. de Jong en T. van der Leer ism NobbeMieras Trainingen Het gaat in deze cursus om de praktijk van de homiletiek. Hoe bouw je een betoog op en hoe presenteer je het? Wat is daarin je eigen rol als prediker? Wat zijn je eigen kwaliteiten en hoe kun je die verder ontwikkelen? In werkcolleges worden presentatievaardigheden ingeoefend. De studenten ontvangen intensieve en persoonlijke feedback op eigen oefeningen en presentaties. De student houdt zelf zijn/haar ontwikkelingen bij en schrijft een ontwikkelingsplan. O = Onvoldoende T = Twijfel V= Voldoende G = Goed Toetsing: Structuur en Houding minimaal voldoende. Tekstbehandeling minimaal twijfel. Structuur: De student kan, grotendeels los van papier, via de retorische structuur en met behulp van Statement, Explanation en Illustration passend preken voor een doelgroep. Houding: De student maakt transparant en congruent contact met het publiek en blijft daarbij binnen zijn eigen expressiepatroon. STUDIE GIDS

22

Tekstbehandeling De student kan hoorbaar maken wat de structuur, beweging en kwaliteit van de tekst is. Programma van de colleges en opdrachten

Dag 1

Inhoud Nulmeting op basis van meegebrachte minipreek. Theorie retorica en doelgroepanalyse Start maken met het herstructureren van de mini-preek (wordt thuis afgemaakt).

Voorbereiding

Bereid een minipreek voor van max. 10 min. Lezen: Meestersprekers, h. 1 Dag 2

Inhoud

Presentatie geherstructureerde minipreek. Werken met persoonlijke focus.

Voorbereiding

Minipreek herstructureren. Lezen: Meestersprekers, h. 2 en 3 Schrijven: Reflectie op eerste lesdag. Dag 3

Inhoud

Tekstbehandeling. Oefenen met het aanbrengen van dynamische accenten, het maken van overgangen, het interpreteren van leestekens en het toepassen van emoties op de tekst.

Voorbereiding

Lezen: Meestersprekers, h. 4 en 5 Schrijven: Reflectie op tweede lesdag. STUDIE GIDS

23

Kies en bereid twee leesteksten voor: een neutrale en een Bijbeltekst Dag 4

Inhoud

Eindpresentaties en evaluatie. Opzet stappenplan.

Voorbereiding

Bijbellezing en minipreek voorbereiden. Lezen: Meestersprekers, h. 6 en 7 Schrijven: Reflectie op derde lesdag. Dag 5

Inhoud

Preekbespreking van eerder gehouden preek in de praktijk. Deze wordt getoetst middels aangegeven eindtermen.

Voorbereiding

Werkvormen Toetsing

Preek opnemen in gemeente Preekvoorbereiding maken Schrijven: reflectie op vierde lesdag Werkcolleges met persoonlijke feedback. De student schrijft na elke trainingsdag een persoonlijke reflectie (zie richtlijnen hieronder) en stuurt deze binnen 72 uur naar de docenten. Preekbespreking De student houdt een nieuwe preek in de praktijk, laat deze opnemen en bekijkt deze samen met de docenten. Hieruit moet blijken dat de student voldoet aan de eindtermen van HP 2. Binnen drie dagen na de preekbespreking levert de student zijn/haar portfolio in, deze bevat: a. de reflecties van de vier trainingsdagen* b. de reflectie van de preekbespreking c. ontwikkelplan richting de toekomst *Geef je reflecties vorm aan de hand van de volgende vragen: · Wat is er gebeurd? Wat kwam aan de orde en wat heb ik daarvan geleerd? · Hoe kijk ik terug op wat gebeurd is? Wat wilde/verwachtte ik, hoe heb ik geparticipeerd, en vooral: wat voelde ik en wat dacht ik? · Hoe kijk ik vooruit? Wat laat ik achter en wat neem ik mee?

STUDIE GIDS

24

Preekvoorbereiding Uiterlijk 1 week voor de preekbespreking levert de student per email zijn/haar preekvoorbereiding in. Deze bevat een helder verslag van het tekstonderzoek en de gemaakte exegetische en hermeneutische keuzes, volgens de volgende stappen (Let op! Voor studenten die de sprekersroute volgen geldt dat ze een preekvoorbereiding volgens de stappen van Long, aangeleerd bij het vak exegese, inleveren): 1. Verantwoording tekstkeuze en verslag eerste ‘blanco’ lezing Waarom kies je juist de tekst die je gekozen hebt. Volg je een leesrooster, was er aanleiding in de gemeente om deze tekst te bepreken, was het een persoonlijke voorkeur? Er is niet een goede of foute manier, maar het is wel belangrijk dat je kunt uitleggen wat je kiest. De 'blanco' lezing houdt in dat je begint met de tekst te lezen zonder commentaren en andere hulpmiddelen. Helemaal blanco ben je natuurlijk nooit, maar probeer te doen of de tekst voor het eerst tot je komt. Wat spreekt je aan, wat stoot je af, zijn er dingen die je niet begrijpt? Zo kun je echt de tekst induiken. Geef vervolgens in je verslag kort weer wat je bevindingen zijn. 2. Vergelijkend tekstonderzoek diverse vertalingen (geef aan welke vertalingen je hebt gebruikt en wat je hebt ontdekt) Leg vier of vijf vertalingen naast elkaar (bij voorkeur erg verschillende, bijvoorbeeld Het Boek (parafrase) en Statenvertaling (juist letterlijk). Een vertaling in een andere taal kan ook behulpzaam zijn. Zo kom je op het spoor wat verschillen en overeenkomsten zijn. Geef kort weer wat je bevindingen zijn: waar komen de overeenkomsten en verschillen precies vandaan? 3. Uitzoomen: Inleidende vragen en de bredere context. Geef hierbij ook aan welke theologische vragen en afwegingen een rol spelen en jouw keuzes daarin. Inleidende vragen: bijvoorbeeld datering Bijbelboek, schrijver, genre en lezerspubliek. Bredere context: hoe past de door jou gekozen perikoop in de 'flow' van de bredere context van het Bijbelboek. Is het een scharnierpunt, een climax? Zegt de plek waar de perikoop zich bevindt in het Bijbelboek iets over de betekenis? Theologische vragen: welk Godsbeeld en mensbeeld zie je in de tekst terug? Welke keuzes maak jij daarin? 4. Inzoomen: structuur en indeling van de pericoop; sleutelwoorden en woordstudie STUDIE GIDS

25

Hoe is je perikoop opgebouwd? Zijn er woorden die er uit springen? Bestudeer deze dan verder. 5. Claim, focus en functie (Long, The Witness of Preaching) , ofwel verantwoording exegetische en hermeneutische keuzes Claim: vat de kern van je perikoop in één zin samen. Gebruik daarvoor de volgende zin: ‘In relatie tot hen die de preek zullen horen, is wat deze tekst wil zeggen en doen…’ Focus: wat wil je in zeggen met je preek (in één zin)? Functie: wat hoop je te bereiken met je preek (ook weer in één zin)? Oftewel: wat hoop je dat je hoorders weten/onthouden nadat ze je preek hebben gehoord en wat hoop je dat ze gaan doen? De preekvoorbereiding wordt beoordeeld aan de hand van de 5 genoemde stappen, waarbij elke stap wordt beoordeeld met een G, V, T of O en het gemiddelde minimaal V dient te zijn.

Berekening van de eindlast Instapeisen Literatuur

De student is geslaagd als hij zowel bij de preekvoorbereiding als bij de preekbespreking een voldoende haalt. Voor het college staan 84 sbu. Die bestaan uit vier lesdagen van 7 uur (28), voorbereiding per lesdag (12) en het houden van een preek in een gemeente met een preekbespreking op een later moment en een in te leveren preekvoorbereiding (32) en het schrijven van een eind(reflectie)verslag en vervolgontwikkelingsplan (12). Voldoende theoretische kennis van homiletiek wordt verondersteld en bij voorkeur bekend met Th. Long: The Witness of Preaching. Verplichte literatuur:  Farah Nobbe en Natalie Holwerda, Meestersprekers. Over de kunst van het spreken. Amsterdam 2010.

Aanbevolen literatuur:  Aristotle, On Rhetoric. A Theory of Civic Discourse. Translated, with Introduction, Notes and Appendices by George A. 

Kennedy, New York 2007 Antoine Braet, Retorische kritiek. Overtuigingskracht van Cicero tot Balkenende, SDU-uitgevers Den Haag 2011

STUDIE GIDS

26

STUDIE GIDS

27

1.5 LITURGIEK Naam Docent(en) Onderwijsinhoud

Doelstellingen het college

Liturgiek Hans Riphagen, Teun van der Leer In deze cursus staat de vraag naar wat er gebeurt in de liturgie centraal. De vraag zal vanuit theologisch, hermeneutisch en antropologisch perspectief benaderd worden. Om leiding te kunnen geven aan een viering is dit begrip (van de praktijk naar de theorie) essentieel. Tevens zal in de cursus uitgebreid worden stilgestaan bij het vormgeven van de liturgie, met name gericht op vernieuwing. Liturgische vernieuwing gaat over herbronnen, over speelruimte en over creativiteit. Het geleerde wordt specifiek toegepast op de wekelijkse zondagmorgendienst, evenals op bijzondere situaties als dopen, avondmaal, (t)rouwen, opdragen e.d. van De student kan vanuit theologisch, hermeneutisch en antropologisch perspectief benoemen wat er gebeurt in een samenkomst en daarop reflecteren. kan de betekenis van basiselementen van de ‘ordo’ beschrijven en toepassen in diverse kerkelijke settings. kan creatief inhoud, vorm en structuur combineren in het maken van een ‘spannende’ liturgie of viering (de betekenis van ‘spannend’ in deze doelstelling zal tijdens de colleges verder worden uitgewerkt) kan verschillende bijzondere diensten vormgeven: rouwen trouwdiensten, doop- en avondmaalsdiensten, het opdragen van kinderen, de bevestiging van raadsleden en ziekenzalving. kan bronnen van liturgische vernieuwing benoemen, evalueren, en relateren aan de eigen kerkelijke setting.

Programma van de colleges en opdrachten

Datum College 1

College 2

Inhoud Inleidend college over liturgie, (Bijbelse) theologie, en de ‘ordo’. (Hans Riphagen) Liturgie en identiteit, Psalmen, methode en hermeneutiek (HR)

Voorbereiding Ellis Approaching God, p.3-46 (44p.), artikel Ellis (‘Begrijpen wat er gebeurt’, 14p.).

Opdrachten 1 & 2 Artikelen: Witvliet (13p), Ellis, p.153-186 (35p.), v.d.Leer (‘Psalmen’, 7p.), Riphagen (11p.), Barnard (10p.). Boek Kreider, hoofdstuk 4 (18p.) STUDIE GIDS

28

Bijzondere diensten Ellis, Approaching God, p.126-135 (10p.), artikel Nijland (18p.), artikel v.d. Leer (Teun v.d. Leer) (‘Dooponderricht’, 14p.) College 4 Liturgische Ellis. Approaching God, p.136-150 (15p.), Kreider, hoofdstuk 6-9 (91p.). vernieuwing, missionaire liturgie en kerkelijk jaar. (HR) Hoorcollege, met oefeningen, korte vieringen, opdrachten en schrijven van een essay Portfolio met opdrachten en een essay. De opdrachten worden voorafgaand aan de cursus toegestuurd per mail. Uiterste inleverdatum: 1 maart 2015. Digitaal bij [email protected] in Word, voorzien van naam en datum. 1 EC = 28 uur studiebelastingsuren (sbu) 3 EC = 84 sbu College 3

Werkvormen Toetsing Berekening van de eindlast


Volgen van colleges (4 x 3) 12 uur Lezen literatuur 40 uur Opdrachten en essay 24 uur Bezoeken diensten + verwerking (opdracht 5) 8 uur Basiskennis algemene liturgiegeschiedenis wordt verondersteld. Een goede inleiding biedt Evert v.d. Poll, Samen in de naam van Jezus (Zoetermeer: Boekencentrum, 2009) Boeken:  Alan en Eleanor Kreider, Worship and Mission after Christendom, (Colorado Springs, Paternoster, 2009)  Christopher J. Ellis, Approaching God: A Guide for Worship Leaders and Worshipers (Londen: Canterbury Press Norwhich, 2009)  Artikelen die digitaal worden toegezonden:  Marcel Barnard, ‘The Praise and Worship Movement and its Relation to Culture: an Exploration of New Fields of Research in Liturgical Studies', in: Jaarboek voor liturgie-onderzoek 22 (2006) pp.79-88.  Christopher Ellis, Begrijpen wat er in de samenkomst gebeurt  Nijland, Ziekenzalving: Jacobus 5  Teun van der Leer, Dooponderricht en dooprituelen in de Vroege Kerk: Over de samenhang tussen doop en discipelschap, in Soteria 20.1 (2003) STUDIE GIDS

29

  

Teun van der Leer, Leven met de Psalmen, in Soteria 17.3 (2000) Hans Riphagen, ‘Wie is “our God”? Een kritische analyse van godsbeelden in de hedendaagse aanbiddingsmuziek’, in Soteria 30.4 (2013), p.6-16 John Witvliet, De klacht in de liturgie

STUDIE GIDS

30

1.6 DOGMATIEK Naam Docent(en) Onderwijsinhoud

Dogmatiek Jan-Martijn Abrahamse & Henk Bakker In dit college wordt de Christelijke dogmatiek van G. van den Brink en C. van der Kooi en Alles is Geschiedenis van Olof de Vries. Alle onderdelen van de klassieke theologie komen daarij aan de orde. Er wordt vooral gelet op: (1) opbouw van het theologische discours, (2) argumentatie van de gewezen geloofsrichting en (3) actualisering van de geloofsinhouden Doelstellingen van De student: het college  Kan de grote lijn van de theologie van Van den Brink en Van der Kooi en De Vries beschrijven en benoemen  Heeft inzicht in de keuzes die in deze dogmatiek worden gemaakt  Geeft aan in welke opzichten de gelezen literatuur bijdrage levert voor de geloofsdiscussie van vandaag de dag  Weet sterkten en zwakten in de Christelijke Dogmatiek en Alles is geschiedenis kritisch te wegen Programma van Datum Inhoud Voorbereiding de colleges en College 1 Inleidings godsleer en Lezen Christelijke Dogmatiek hoofdstuk 3 t/m 5 opdrachten openbaring College 2 Israël en Jezus Lezen Christelijke Dogmatiek hoofdstuk 9 t/m 11 College 3 Dogmatiek, tijd en Lezen De Vries hoofdstuk 1 t/m 3 geschiedenis College 4 Schepping, zonde en Lezen De Vries hoofdstuk 4 mens Lezen Christelijke Dogmatiek hoofdstuk 7-8 College 5 Pneumatologie en de Lezen Christelijke Dogmatiek hoofdstuk 12 -13 Bijbel College 6 Eschatlogie Lezen Christelijke Dogmatiek hoofdstuk 15-16 Werkvormen Hoorcollege en geleide discussie Toetsing Schriftelijk examen, met kennisvragen en inzichtvragen Berekening [1 EC = 28 uur studiebelastingsuren, sbu] van de eindlast 6 EC = 168 sbu Colleges (6x3 uur)

18 uur STUDIE GIDS

31

Lezen literatuur (680 pp.)


135 uur (ong. 5 pp. per uur) 15 uur.

Voorbereiding tentamen Basiskennis theologie en discussiebereidheid G. van de Brink en C. van der Kooi, Christelijke dogmatiek. Een inleiding (Zoetermeer: Het Boekencentrum, 2012) Olof de Vries, Alles is Geschiedenis (Utrecht: Kok, 2015)

STUDIE GIDS

32

1.7 GEMEENTE ETHIEK Naam Docent(en) Onderwijsinhoud

Gemeente Ethiek Henk Bakker In dit college wordt de ‘Ethiek van Christus voor de gemeente van vandaag’ besproken. Hoe kan op verantwoorde wijze de ethische levensregel van Christus (‘Kingdom Ethics’) worden toegepast op kwesties die baptistengemeenten zoal bezighouden? Voortdurend wordt naar een weg gezocht om tot een hermeneutisch verantwoord ‘ethisch vloertje’ voor de plaatselijke gemeente te komen.

In hoorcolleges en geleide discussies wordt de stof gepresenteerd, doorgenomen en besproken. De student bereidt de colleges voor door de opgegeven pagina’s uit de verplichte literatuur door te lezen. Doelstellingen van  De student verstaat (en kan uitleggen) wat de essentialia van Christus’ Koninkrijksethiek zijn het college  Hij/zij verstaat de begripsvorming van Hays, Stassen en Gushee en kan deze actualiseren  Hij/zij heeft inzicht in de complexiteit van ethische keuzes waar een plaatselijke gemeente als collectief voor staat  De student is in staat om deskundige hulp en ondersteuning te geven in het proces van communale ethische verkenning en besluitvorming Programma van Datum Inhoud Voorbereiding de colleges en College 1 De morele ‘lenzen’ van het Lezen: Hays, The Moral Vision of the New Testament, 187-310 opdrachten Nieuwe Testament hermeneutisch uitgewerkt College 2 Ethiek van het Koninkrijk Lezen: Stassen, Gushee, Kingdom Ethics, 19-193 exemplarisch in de Bergrede en in een ethiek van geweldloosheid uitgewerkt College 3 Ethiek van de regenboog Lezen: Bakker, Gunnende kerk, 1-112 en de Bergrede College 4 Ethiek van de regenboog Lezen: Bakker, Gunnende kerk, 113-192 en de Bergrede Werkvormen Hoorcolleges en geleide discussies over onderdelen uit de ethiek. STUDIE GIDS

33

Toetsing


Instapeisen

Literatuur

Presentie tijdens colleges is verplicht. Ook dient de student voorbereid naar het college te komen en de leesopdrachten op tijd te hebben gedaan. Het college wordt met een schriftelijk examen afgesloten. Voor het college staan 84 sbu, waarvan er 60 aan literatuurstudie worden besteed (9 uur college, 15 uur examenvoorbereiding). Hiervoor staan ongeveer 500 pagina’s. Volgen van colleges (4 x 3) 12 uur Examen en examenvoorbereiding 15 uur Literatuurstudie 57 uur Verondersteld wordt dat de student over voldoende ethische vakkennis beschikt om op gemeenteniveau over de ‘toepassing’ na te denken. Baptistica I dient met een voldoende te zijn afgerond. De student leest uit:  Richard B. Hays, The Moral Vision of the New Testament: Community, Cross, New Creation. A Contemporary Introduction to New Testament Ethics (New York: HarperSanFrancisco, 1996) 187-310 (=124)  Glen H. Stassen, David P. Gushee, Kingdom Ethics: Following Jesus in Contemporary Context (Downers Grove: IVP Academic, 2003) 19-193 (=175)  Henk Bakker, Gunnende kerk. Kompas voor een waardengestuurde gemeente ethiek (2012) 224 pp.

STUDIE GIDS

34

1.8 ECCLESIOLOGIE Naam Docent(en) Onderwijsinhoud

Ecclesiologie Teun van der Leer, Jan Martijn Abrahamse, Daniël Drost Binnen de driehoek van Schrift, Traditie en Context kom je door bronnenstudie en gesprek tot een eigen en eigentijdse ecclesiologie. Hoe verhoudt zich een vrij-kerkelijke / congregationalistische ecclesiologie tot de katholieke en de reformatorische? Je onderzoekt bijbels-theologische en historische bronnen en komt tot een eigen omschrijving van een zgn. eigen ecclesiologie. Doelstellingen van De student het college - is in staat een eigen gemeentevisie bijbels-theologisch te onderbouwen - kan een eigen gemeentevisie ontwikkelen in dialoog met de kerkhistorische ontwikkelingen op het terrein van de ecclesiologie incl. sacraments- en ambtsleer - kent de valkuilen en uitdagingen m.b.t. de verhouding kerk en Israël en kan dezen duiden en wegen, m.n. in het licht van de breuk met de synagoge en van de post-shoa context van de 20e eeuw - kan een eigen gemeentevisie ontwikkelen in een kritische dialoog met de opgegeven literatuur - kan zelfstandig bronnen vinden en gebruiken uit de diverse stromingen ter onderbouwing van of contrastering met een eigen gemeentevisie Programma van Datum Inhoud Voorbereiding de colleges en College 1 + 2 The identity of the Lezen: Wright, Introduction (xv-xxviii) opdrachten Mark Kinzer church Themanummer ‘Soteria’ juni 2015 (TvdL) Inleiding. Types en Simon Schoon, Onopgeefbaar verbonden, 37-58 tradities (DD) Free Church & Israel College 3 Free Church & Ambt Lezen: Wright, 115-137, 159-182 (JMA) Van onderen! 1-164

College 4 Missionair (div. katholiek. docenten)

en Lezen:

Leven met Lev! Naar een missionair gemeentemodel (werkgroep Unie-ABC) JM Abrahamse, ‘Hoe plaatselijke kerken katholiek zijn’ in Soteria 28.1, 20-35 STUDIE GIDS

35

Werkvormen Toetsing

Bovenplaatselijke Wright, 183-203, 251-283 ecclesiologie. Hoor- en werkcolleges. Gaandeweg de colleges ontwikkel je je eigen ecclesiologie De student schrijft een essay waarin een eigen ecclesiologie wordt beschreven en verantwoord met verwerking van de opgegeven literatuur en eigen toegevoegde bronnen. Omvang: 3500-5000 woorden. Zorg voor:  een bijbels-theologische onderbouwing  een kerkhistorische plaatsbepaling  een relatie tot de huidige context  verwerking van en reflectie op de opgegeven literatuur en de in de colleges behandelde stof  aantoonbaar gebruik van eigen bron(nen) en zelfstandig theologiseren  een duidelijk en consequent notenapparaat en een bibliografie van de gebruikte bronnen. Uiterste inleverdatum:

Digitaal bij [email protected] in Word, voorzien van naam en datum. Berekening van de eindlast


1 EC = 28 uur studiebelastingsuren (sbu) 3 EC = 84 sbu Volgen van colleges (4 x 3) 12 uur Lezen literatuur 32 uur Eigen bronnenstudie en schrijven essay 40 uur Basiskennis algemene dogmatiek wordt verondersteld Baptistica I dient met een voldoende te zijn afgerond  Nigel G. Wright, Free Church Free State. The Positive Baptist Vision (Milton Keynes: Paternoster 2005)  Simon Schoon, Onopgeefbaar verbonden? (1998)  Jan Martijn Abrahamse, “Hoe plaatselijke kerken ‘katholiek’ zijn”, in: Soteria 28.1  Leven met Lev! Naar een missionair gemeentemodel, op: www.baptisten.nl (2013)  Jan Martijn Abrahamse & Wout Huizing (red.), Van onderen! Op zoek naar een ambtstheologie voor een priesterschap van gelovigen (Amsterdam: Unie van Baptisten Gemeenten, 2014)

STUDIE GIDS

36

1.9 GEMEENTEOPBOUW Naam Docent(en) Onderwijsinhoud

Gemeenteopbouw Ingeborg Janssen Gemeenteopbouw is het methodisch en systematisch werken aan de opbouw van de gemeente. In dat proces komt de gemeente veel onverwachte zaken tegen, het beeld van het een gemeente op trektocht, zoals het volk Israel door de woestijn past hier dan ook goed bij. Zoeken en ontdekken naar waar God aan het werk is en daar bij aansluiten. We denken na over hoe we de roeping van deze gemeente vorm geven in deze tijd, in deze context, met deze mensen en met deze middelen. Dat is niet meer werken volgens een algemeen geldend model, maar werken vanuit de context. We doen dit in hoor- en werkcolleges, waarin de literatuur wordt besproken, beoordeeld en toegepast. Doelstellingen van De student: het college  kan het eigene van een baptisten gemeenteopbouw beschrijven, onderbouwen en beoordelen  is in staat een eigen visie op gemeenteopbouw te ontwikkelen en te onderbouwen vanuit en in gesprek met de literatuur  is in staat een analyse te maken van een gemeente en de omgeving van die gemeente vanuit multifocaal perspectief  de student kan vanuit de analyse voorzetten geven voor opbouwprocessen  de student kan reflecteren op zijn/haar mogelijke rol in dit proces vanuit verschillende veranderstijlen Programma van Datum Inhoud Voorbereiding de colleges en College 1 Introductie lezen geloofwaardige gemeente (helemaal) opdrachten gemeenteopbouw, multifocaal kijken, informatie eindopdracht College 2 Multifocaal kijken lezen Ammerman en Dudley hoofdstuk 1,2,3 naar de gemeente: theologie, ecologie, cultuur en identiteit

STUDIE GIDS

37

College 3

Dynamiek in de gemeente: processen en veranderstijlen

Voorbereiding: lezen Ammerman en Dudley hoofdstuk 4,5 Doe de test van de kleuren op : http://tg.quaestio.com/survey De mentalitytest op www.motivation.nl Mail de uitslag van beide testen door aan docent voor college 3 ([email protected])

College 4

Werkvormen Toetsing


Leiderschap en lezen Ammerman en Dudley hoofdstuk 6 en 7 methoden van gemeenteonderzoek Hoor- en werkcolleges. Gaandeweg de colleges ga je aan de slag met je eindopdracht. Je dient dus een praktijkplek te hebben waar je deze eindopdracht kunt uitvoeren. Presentie tijdens colleges is verplicht. Ook dient de student voorbereid naar het college te komen en de opdrachten op tijd te hebben gedaan. De student maakt een gemeenteanalyse en omgevingsscan op basis van de literatuur in een praktijksituatie. Maximaal 15 pagina’s (7.000 woorden). Uiterste inleverdatum: 24 maart 2015. Digitaal aanleveren bij [email protected] in Word, voorzien van naam en datum. 3 EC = 84 sbu (= studiebelastingsuren). Die bestaan uit drie colleges van 4 uur (12), het lezen en bestuderen van de literatuur (40), maken van een gemeenteanalyse (32). Het vak Ecclesiologie dient met een voldoende te zijn afgerond Verplichte literatuur:  Groen Eduard; Geloofwaardige gemeente, Baptistica reeks 2011, Unie van Baptisten Gemeenten in Nederland Barneveld  Ammerman, Nancy T. Studying Congregations, Abingdon Press Nashville, 1998 (bij dit boek komt een leeswijzer) > tijdig bestellen! Aanbevolen literatuur:  Zie de literatuur genoemd in Geloofwaardige gemeente.

STUDIE GIDS

38

1.10 HERMENEUTIEK Naam Docent(en) Onderwijsinhoud

Hermeneutiek: Een historisch disciplinaire inleiding Henk Bakker Ons scheiden vele ‘kloven’ van de oorspronkelijke tekst van de Schrift: een tijdskloof, een culturele kloof, een tekstkloof (wij zijn de oorspronkelijke schrijvers of lezers niet, en ze schreven bovendien in een andere taal), en een existentiële kloof (ik ben de ander niet, en andersom). In het vak Hermeneutiek wordt ingegaan op het fenomeen ‘verstaan’, omdat een boodschap of een tekst die ons voorligt niet zomaar toegankelijk is. ‘Verstaan’ is complex. Diverse hermeneutische ‘scholen’ worden besproken (vanaf de Vroege Kerk tot aan de Reformatie, en vanaf de Verlichting tot nu), terwijl het langst wordt stilgestaan bij de ontwikkeling van de hermeneutiek in en na de eeuw van Schleiermacher. Doelstellingen van ● De student kan uitleggen waarom ‘verstaan’ een complex verschijnsel is het college ● De student kan uiteenzetten welke hermeneutische scholen op elkaar hebben ingewerkt en welke denksystemen er zijn geweest (tijden, namen, kenmerken) ● De student weet een eigen weg te vinden in het veelkleurige hermeneutische ‘landschap’ (wat is voor jouw hermeneutische denken belangrijk?) ● De student kan de opgedane kennis en inzichten integreren voor exegetisch, theologisch en ethisch gebruik Programma van de Datum Voorbereiding colleges en College 1 Deel I, pp. 1-154 opdrachten College 2 Deel I, pp. 155-299 College 3 Deel I, pp. 300-431 College 4 Deel II, pp. 1-168 College 5 Deel II, pp. 169-290 College 6 Deel II, pp. 291-420 Werkvormen Hoorcolleges waarin de leesopdrachten worden besproken. Toetsing Het college wordt met een schriftelijk examen afgesloten (100%). Berekening Voor het college staan 168 sbu (6 ects). De colleges nemen 18 klokuren, voor examen voorbereiding staan 15 uur. In de van de eindlast overige 135 uur worden de boeken van Zwiep gelezen (ong. 6/7 pagina’s per uur = 840 pp.). Instapeisen De student wordt geacht over voldoende exegetische vaardigheden te beschikken of het vak Exegese met goed gevolg te hebben afgerond. STUDIE GIDS

39

Literatuur

Arie Zwiep, Tussen tekst en lezer. Een historische inleiding in de bijbelse hermeneutiek. Deel I: De vroege kerk – Schleiermacher (Amsterdam: VU University Press, 2009) 421 pp. Arie Zwiep, Tussen tekst en lezer. Een historische inleiding in de bijbelse hermeneutiek. Deel II: Van moderniteit naar postmoderniteit (Amsterdam: VU University Press, 2013) 420 pp.

1.11 BAPTISTICA 2 Naam Docent(en) Onderwijsinhoud

Baptistica II Teun van der Leer In deze cursus komen een aantal thema’s uit het baptisme aan bod. Vanuit historische ontwikkelingen leert de student reflecteren op de eigen traditie en deze te vertalen naar de hedendaagse context. Historische teksten worden ter college gelezen en gemeenschappelijk geïnterpreteerd. Actuele theologische thema’s worden d.m.v. literatuur en groepsgesprek in het licht van de traditie en de context geïnterpreteerd, geëvalueerd en geactualiseerd. Onderwerpen die aan de orde komen zijn doop en lidmaatschap, vrijheid en verantwoordelijkheid, charismata en gender. Doelstellingen van het De student: college  is zelfstandig in staat historische teksten te interpreteren en te wegen  kan actuele theologische thema’s zelfstandig in het licht van de eigen traditie en de huidige context interpreteren en actualiseren Programma van de Datum inhoud voorbereiding colleges en College 1 Vrijheid en Baptist Roots, h. 9, 34, 45 opdrachten verbondenheid Reiling-lezing 2009, Hoe vrij kun je zijn? Reiling-lezing 2012, De bandbreedte van het baptisme Vrije keuze van godsdienst, 4-49 Toespraak I have a dream, te raadplegen op http://www.tipr.nl/speech_martin_luther_king.aspx College 2 Doop en lidmaatschap Land in zicht!, geheel J. Reiling, Eén doop Calvijn, de baptisten, h. 5 en 6. STUDIE GIDS

40

College 3

Werkvormen Toetsing


Theologie van de doop, BEM-rapport over de doop, p. 1-8 doop en verbond J. Reiling, Verbond, oud en nieuw Teun van der Leer, Nemen we als baptisten de doop wel serieus? Openingscolleges 2012 Baptist Roots, h. 3 Div. artikelen College 4 Diverse thema’s: Baptist Roots, h. 23, 28, 36 - oecumene Reiling, Aangaande de geestelijke gaven - charismata Brochures Vegter, Bouritius & van ‘t Wout - vrouw in het ambt Hoor- en werkcolleges met geleide discussie  Het schrijven van een theologie van de doop.  Het schrijven van een bezinningsstuk voor een fictieve raad over een casus rond één van de behandelde onderwerpen (vrijheid, oecumene, charismata, plaats van de vrouw) . Voor het college staan 84 sbu. Die bestaan uit vier colleges van 3 uur (12), het lezen en bestuderen van literatuur (44) en het schrijven van twee bezinningsstukken voor een kerkenraad (28). Baptistica I afgerond Verplichte literatuur:  William den Boer en Teun van der Leer (red.), Calvijn, de baptisten en de gemeente van morgen, Apeldoorn 2010  Freeman e.a. (ed.), Baptist Roots: A Reader in the Theology of a Christian People, Valley Forge 1999  Jaap-Harm de Jong en Teun van der Leer (red.), Land in zicht! Doop en lidmaatschap opnieuw in kaart gebracht, Barneveld 2012  Henk Bakker en Albrecht Boerrigter (red.), Vrije keuze van godsdienst. Hoe vrij is vrij, Barneveld 2013  Reiling-lezingen en diverse brochures van Reiling e.a. (worden ter college uitgereikt)

Aanbevolen literatuur:  

David W. Bebbington, Baptists Through the Centuries. A History of a Global People, Waco 2010 James E.Tull, Shapers of Baptist Thought, Macon, 1984 (1972)

STUDIE GIDS

41

1.12 LEVENSLOOP PASTORAAT Naam Docent(en) Onderwijsinhoud

Levensloop Pastoraat Wout Huizing Je maakt kennis met de voornaamste pastorale modellen en verdiept je in enkele thema’s die in de levensloop van elk mens – en binnen de kerkelijke gemeente – aan de orde zijn. Naast literatuurstudie wordt vooral een beroep gedaan op verwerking van de collegestof in relatie met eigen leven en pastoraal handelen. Binnen de colleges wordt de theorie besproken en geoefend. Doelstellingen van  Je bent in staat de voornaamste pastorale modellen in theorie en praktijk te herkennen en verwerft inzicht in je het college eigen (voorkeurs-)stijl van pastoraat.  Je wordt je bewust van relevante thema’s binnen het pastoraat in de begeleiding van mensen in verschillende situaties en fasen van het leven.  Je verdiept je de contextuele benadering en weet de uitgangspunten hiervan toe te passen in het pastorale contact.  Je reflecteert op omgaan met afscheid en verlies, in eigen leven en in je rol als pastor.  Je oefent in de pastorale praktijk aan de hand van een door jou ingebracht verbatim, dat op een college wordt besproken.  Je bent in staat te reflecteren op je visie op pastoraat en je eigen pastorale handelen. Programma van de Datum Inhoud Voorbereiding colleges en College 1 Pastorale Formuleer vier leerdoelen: wat wil je in deze collegereeks leren als je nadenkt over je opdrachten modellen, (pastorale) ervaring tot nu toe en kijkend naar de thema’s die de komende colleges aan gespreksstijlen, bod komen; Als je onderstaande literatuur hebt gelezen, bekijk je je leerdoelen en stelt levenslooptheorie deze eventueel bij. en jezelf als pastor Ruard Ganzevoort & Jan Visser, Zorg voor het verhaal, achtergrond, methode en inhoud van pastorale begeleiding Meinema, Zoetermeer 2007

Lezen: pag. 68 - 99 : pastorale modellen, pag. 261 – 289 : levensloop STUDIE GIDS

42

Maken van Opdrachten uit de literatuur

Lezen: (reader)

College 2

Thema’s uit contextueel pastoraat loyaliteiten, entitlement, parentificatie, meerzijdige partijdigheid;

R. Ruard Ganzevoort, Barsten in de levensloop. Narratieve identiteit, canonieke verhalen en traumatisering. Verschenen in: J. Dohmen & F. de Lange, Moderne levens lopen niet vanzelf. Amsterdam: Humanistic Universitye Press (SWP), 2006, pag. 88 – 102 het Piet Weisfelt, Nestgeuren, over de betekenis van de ouder-kind relatie in een mensenleven, Nelissen, Soest 2010 8e druk, pag. 27- 43 : Lezen: pag. 17 – 26: de schakels in de ketting pag. 101 – 118: Blijf een beetje dichter uit mijn buurt pag. 137 – 152: de ontwikkeling van de relatie tussen ouders en kinderen: een zestal fasen Hanneke Meulink-Korf en Aat van Rhijn, De onvermoede derde, inleiding in het contextueel pastoraat, uitgeverij Meinema, Zoetermeer 2002 (in reader) Lezen: pag. 163 – 218 Lees Gen. 25: 12 – 21; 36: 1-6; Ruth 4: 17 – 22; Matth. 1: 1- 17

College 4

Maken van Opdrachten: Reflecteer vanuit de theorie op de uitgereikte casus; Wout Huizing, Zorg rondom het levenseinde, Uitgeverij Kok, Kampen 2010

Levensthema’s: verlies, dreiging en rouw Lezen: pag. 48 – 76: Afscheid nemen en omgaan met verlies pag. 203 – 214: Er zijn… ook na de dood

STUDIE GIDS

43

Maken Opdrachten uit de literatuur

Lezen: Ganzevoort/ Visser, Zorg voor het verhaal, Verlies: pag. 290 – 296; 299- 320 Arthur Polspoel, Het was toch een mooi leven. Rouw van ouderen om het verlies van de partner,Davidsfonds Uitgeverij, Leuven 2008 (in reader)

Lezen: pag. 32 – 46 Rouwverwerking in algemene zin pag. 47 – 60 De opdrachten van de rouw Marinus van den Berg, Rouwen in de tijd, een zoektocht in het landschap van afscheid en verlies, Ten Have, Kampen 2009 (reader)

Lezen: pag. 66 – 76

College 3

In vrije val, dwalen en verdwalen

Reflecteer vanuit de theorie op het uitgereikte verbatim; Ouderenpastoraat: Weisfelt, spiritualiteit in de pag. 237 – 258 : Hoe vertel ik het mijn ouders? Over overdracht en tegenoverdracht ouderdom, (tegen)overdracht, Ganzevoort, Finale of epiloog, de functie van levensverhalen bij het ouder worden in: levensverhalen, Geron, jaargang 7, pag. 4 – 6 (reader) eenzaamheid, Coert H. Lindijer, Ouderen ontmoeten. Pastorale en andere contacten met oudere plaats van mensen, Boekencentrum, Zoetermeer, 1999 (reader) ouderenpastoraat in de gemeente Lezen: pag. 48 – 58: pastoraat aan ouderen pag. 108- 122: aspecten van geloof pag. 136 – 147: eenzaamheid STUDIE GIDS

44

Lezen: Artikel Wout Huizing, Oud is out!? Een aanzet voor bezinning over de plaats van ouderen binnen Baptisten gemeenten in Nederland, baptisten.nu juni 2012 (10 pag.) (reader) Rapport: het zilveren fundament, visie op een ouder wordende kerk, Gerard Grit en Thomas Steenbergen (reader) Maken van uitgereikte Opdrachten:

Werkvormen

Toetsing


openstaande) leervragen. Hoor- en werkcolleges. Tijdens de colleges is er veel gelegenheid voor uitwisseling en gesprek om te reflecteren op de bestudeerde literatuur en gemaakte opdrachten. Tijdens colleges 2,3 , 4 worden verbatims besproken die door de stundeten worden ingeleverd (zo mogelijk gerelateerd aan thematiek van het college) Aanwezigheid tijdens colleges is voor 100 % verplicht. Je dient voorbereid naar het college te komen en de (lees)opdrachten te hebben gedaan. Je schrijft een leerprocesnota waarin je reflecteert op de gelezen literatuur en de gevolgde colleges en op je aan de start van het college geformuleerde leerdoelen; Je levert een verbatim in van een door jou gehouden pastoraal gesprek mét reflectie vanuit de achtergrond van het geleerde tijdens dit college en je (nog openstaande) leervragen. Je evalueert wat je in deze collegereeks vooral hebt geleerd of wat je duidelijk is geworden over jezelf, de visie op pastoraat, de rol van de pastor e.d.. Je geeft aan wat je vermoedt hoe het geleerde zal doorwerken in eigen (toekomstig) pastoraal handelen ; Je voegt de voor de colleges gemaakte opdrachten als bijlage toe. Voor het college staan 3 EC’s = 84 sbu. Vier colleges van elk 3 uur Lezen en bestuderen literatuur

12 uur 40 STUDIE GIDS

45


Maken diverse opdrachten ter voorbereiding op 10 de colleges Voeren van pastoraal gesprek 2 Schrijven verbatim 4 Leerprocesnota 16 Het is sterk aanbevolen éérst het vak hermeneutisch pastoraat te volgen. Verplichte literatuur  Ruard Ganzevoort & Jan Visser, Zorg voor het verhaal, achtergrond, methode en inhoud van pastorale begeleiding Meinema, Zoetermeer 2007  Piet Weisfelt, Nestgeuren, over de betekenis van de ouder-kind relatie in een mensenleven, Nelissen, Soest 2010 8e druk  Wout Huizing, Zorg rondom het levenseinde, Uitgeverij Kok, Kampen 2010 (aanschaf via de auteur met 60% korting! € 10,=)  Reader

STUDIE GIDS

46

1.13 DOGMATIEK/ETHIEK: MCCLENDON Naam Docent(en) Onderwijsinhoud

Dogmatiek - Ethiek (McClendon) Henk Bakker In dit college wordt op de theologie van James McClendon ingegaan. McClendon is een vernieuwende en uitdagende theoloog en baptist, die gaandeweg in West-Europa meer bekendheid krijgt. Doelstellingen van  De student kan de hoofdlijnen van het theologische denken van James McClendon omschrijven het college  De student weet vanuit McClendons theologie verbindingen te leggen met contemporaine denkers en het theologsiche klimaat waarin McClendon werkzaam was  De student is in staat de theologie van McClendon te ‘wegen’  De student kan de opgedane inzichten vertalen naar de baptistentraditie, en naar de werkvloer van de gemeente Programma van de Datum Inhoud Voorbereiding colleges en College 1 Ethiek en Vol. 1 pp. 17-160 opdrachten lichamelijkheid College 2 Ethiek, Vol. 1 pp. 161-351 verbondenheid en opstanding College 3 eschatologie Vol. 2 pp. 64-102 (Part I, hst. 2, §1-3) College 4 christologie Vol. 2 pp. 238-279 (Part II, hst. 6, §1-3) College 5 godsdienst en Vol. 3 pp. 17-56, 59-97 (inl. hst. 1 en Part I, hst. 2, §1-4) cultuur College 6 geloof, identiteit Vol. 3 pp 309-383 (Part III, hst. 8 en 9) en getuigenis College 7 Samenvattend Alle collegenotities en afsluitend college Werkvormen Hoorcolleges, discussie en debat Toetsing Schriftelijke toetsing over alle collegestof: -collegedictaat -bestudeerde pagina’s Systematic Theology James McClendon STUDIE GIDS

47


Instapeisen

Literatuur

Voor dit college staan 6 ects (= 168 sbu). College uren 18 uur Examenvoorbereiding en examen 10 uur Voor literatuurstudie blijven 140 uren over (= 700 pagina’s 140 uur complex Engelse tekst [per uur 5 blz.]) Uit McClendon worden al met al 575 pagina’s gelezen De overige 125 pagina’s mogen naar voorkeur worden gekozen uit deel 2 Studenten die dit college volgen: Studenten die dit college volgen dienen: -voldoende vaardigheid te hebben opgebouwd in het lezen van theologisch Engels -een systematisch theologisch vak met goed gevolg te hebben voltooid, bij voorkeur de Christelijke Dogmatiek van vdBrink en vdKooi -een hermeneutisch theologisch vak met goed gevolg te hebben voltooid, bij voorkeur A. Zwiep, Tussen Tekst en Lezer (vol 1 en 2) of Thiselton.  James Wm. McClendon, Systematic Theology, Vol. 1: Ethics (Nashville: Abingdon Press, 2002) 394 pp., Vol. 2: Doctrine (Nashville: Abingdon Press, 1994) 536 pp., Vol. 3: Witness (Nashville: Abingdon Press, 2000) 466 pp.

STUDIE GIDS

48



Homileticum Practicum II J.H. de Jong en T. van der Leer i.s.m Nobbe Mieras Trainingen Deze cursus bouwt voort en verdiept Presentatietraining I. Aan de orde komen structuur, houding, storytelling en dynamiek.

In werkcolleges worden presentatievaardigheden verder ingeoefend. De studenten ontvangen intensieve en persoonlijke feedback op eigen oefeningen en presentaties. De student houdt zelf zijn/haar ontwikkelingen bij en schrijft een ontwikkelingsplan. Doelstellingen van Eindtermen HP 2 het college O = Onvoldoende T = Twijfel V= Voldoende G = Goed

Toetsing: Structuur, houding en storytelling minimaal voldoende. Dynamiek minimaal twijfel. Structuur: De student preekt met gemak los van papier binnen de retorische structuur. Hij hanteert daarbij de niveaus van Statement, Explanation en Illustration. Houding: STUDIE GIDS

49

De student maakt transparant en congruent contact met het publiek en blijft daarbij binnen zijn eigen expressiepatroon. Storytelling: De student laat in zijn eindpreek minimaal één narratieve illustratie zien die passend en afgestemd is op doelgroep en inhoud. Dynamiek: De student kan in haar preek contrast en onderscheid aanbrengen door het gebruik van diverse dynamische middelen zoals elementaires maken, opbouwen, stapelen, schakelen, plaatsen en kleuren. De student is in staat om dit toe te passen in haar eindpreek. Programma van de colleges en opdrachten

Inhoud

Lesdag 1: Structuur -

-

Met iedere student terugkijken op het stappenplan: wat is er gerealiseerd, wat (nog) niet? Zijn er inmiddels nieuwe aandachtspunten? Theorie & opdracht: aan de slag met nieuwe retorische richtlijnen. Presenteren eindresultaat retorica-opdracht / feedback van trainer en groep.

Lesdag 2: Storytelling -

Analyse maken van het meegenomen bijbelverhaal. Werken met verschillende perspectieven van de personages. Detaillering van het verhaal vastleggen.

Voorbereiding Bereid je voor alsof je een preek gaat maken over een pelgrimspsalm (120-134). Lees je zoveel mogelijk in en neem evt. relevante materialen mee. N.B. Maak de preek nog niet, alleen het (exegetische) voorwerk en neem dit mee.

-

Schrijf je reflectie op de eerste lesdag. Kies en werk de structuur uit lesdag 1 uit. Kies een anekdote uit de bijbel mee waar je mee wilt werken.

STUDIE GIDS

50

-

Definitieve versie construeren. Presenteren uiteindelijke verhaal.

Lesdag 3: Dynamiek -

Doornemen van verschillende vormen van dynamische technieken. Toepassen van deze dynamische middelen op 1 segment van de preek uit dag 1.

Lesdag 4: Eindpresentatie -

-

-

Kies 1 segment uit je structuur. Kies als illustratie voor een persoonlijke anekdote. Pas de elementen van storytelling hierop toe. Eindopdracht: houd een preek waarin de retorische principes, de dynamische accenten en 1 uitgewerkte persoonlijke anekdote verwerkt zijn. Eind-evaluatie: waar sta je nu, hoe wil je verder?

-

Schrijf je reflectie op de tweede lesdag. Neem minimaal 1 videovoorbeeld mee van een interessante spreker.

-

Schrijf je reflectie op de derde lesdag. Bereid een preek voor waarin minimaal 1 illustratie uitgewerkt is in de vorm van een persoonlijke anekdote. Je kunt werken met de structuur van dag 1 of kiezen voor een nieuwe preek.

Dag van preekbespreking

Werkvormen Toetsing

Schrijf je reflectie op de vierde lesdag. Preekbespreking van eerder gehouden preek in de praktijk. Preekvoorbereiding maken. Deze wordt getoetst middels aangegeven eindtermen. Preek opnemen in gemeente. Werkcolleges met persoonlijke feedback. De student schrijft na elke trainingsdag een persoonlijke reflectie (zie richtlijnen hieronder) en stuurt deze binnen 72 uur naar de docenten. Preekbespreking De student houdt een nieuwe preek in de praktijk, laat deze opnemen en bekijkt deze samen met de docenten. Hieruit moet blijken dat de student voldoet aan de eindtermen van HP 2. Binnen drie dagen na de preekbespreking levert de student zijn/haar portfolio in, deze bevat: a. de reflecties van de vier trainingsdagen* b. de reflectie van de preekbespreking c. ontwikkelplan richting de toekomst

STUDIE GIDS

51

*Geef je reflecties vorm aan de hand van de volgende vragen: · Wat is er gebeurd? Wat kwam aan de orde en wat heb ik daarvan geleerd? · Hoe kijk ik terug op wat gebeurd is? Wat wilde/verwachtte ik, hoe heb ik geparticipeerd, en vooral: wat voelde ik en wat dacht ik? · Hoe kijk ik vooruit? Wat laat ik achter en wat neem ik mee? Preekvoorbereiding Uiterlijk 1 week voor de preekbespreking levert de student per email zijn/haar preekvoorbereiding in. Deze bevat een helder verslag van het tekstonderzoek en de gemaakte exegetische en hermeneutische keuzes, volgens de volgende stappen (Let op! Voor studenten die de sprekersroute volgen geldt dat ze een preekvoorbereiding volgens de stappen van Long, aangeleerd bij het vak exegese, inleveren): 6. Verantwoording tekstkeuze en verslag eerste ‘blanco’ lezing Waarom kies je juist de tekst die je gekozen hebt. Volg je een leesrooster, was er aanleiding in de gemeente om deze tekst te bepreken, was het een persoonlijke voorkeur? Er is niet een goede of foute manier, maar het is wel belangrijk dat je kunt uitleggen wat je kiest. De 'blanco' lezing houdt in dat je begint met de tekst te lezen zonder commentaren en andere hulpmiddelen. Helemaal blanco ben je natuurlijk nooit, maar probeer te doen of de tekst voor het eerst tot je komt. Wat spreekt je aan, wat stoot je af, zijn er dingen die je niet begrijpt? Zo kun je echt de tekst induiken. Geef vervolgens in je verslag kort weer wat je bevindingen zijn. 7. Vergelijkend tekstonderzoek diverse vertalingen (geef aan welke vertalingen je hebt gebruikt en wat je hebt ontdekt) Leg vier of vijf vertalingen naast elkaar (bij voorkeur erg verschillende, bijvoorbeeld Het Boek (parafrase) en Statenvertaling (juist letterlijk). Een vertaling in een andere taal kan ook behulpzaam zijn. Zo kom je op het spoor wat verschillen en overeenkomsten zijn. Geef kort weer wat je bevindingen zijn: waar komen de overeenkomsten en verschillen precies vandaan? 8. Uitzoomen: Inleidende vragen en de bredere context. Geef hierbij ook aan welke theologische vragen en afwegingen een rol spelen en jouw keuzes daarin. STUDIE GIDS

52

Inleidende vragen: bijvoorbeeld datering Bijbelboek, schrijver, genre en lezerspubliek. Bredere context: hoe past de door jou gekozen perikoop in de 'flow' van de bredere context van het Bijbelboek. Is het een scharnierpunt, een climax? Zegt de plek waar de perikoop zich bevindt in het Bijbelboek iets over de betekenis? Theologische vragen: welk Godsbeeld en mensbeeld zie je in de tekst terug? Welke keuzes maak jij daarin? 9. Inzoomen: structuur en indeling van de pericoop; sleutelwoorden en woordstudie Hoe is je perikoop opgebouwd? Zijn er woorden die er uit springen? Bestudeer deze dan verder. 10. Claim, focus en functie (Long, The Witness of Preaching) , ofwel verantwoording exegetische en hermeneutische keuzes Claim: vat de kern van je perikoop in één zin samen. Gebruik daarvoor de volgende zin: ‘In relatie tot hen die de preek zullen horen, is wat deze tekst wil zeggen en doen…’ Focus: wat wil je in zeggen met je preek (in één zin)? Functie: wat hoop je te bereiken met je preek (ook weer in één zin)? Oftewel: wat hoop je dat je hoorders weten/onthouden nadat ze je preek hebben gehoord en wat hoop je dat ze gaan doen? De preekvoorbereiding wordt beoordeeld aan de hand van de 5 genoemde stappen, waarbij elke stap wordt beoordeeld met een G, V, T of O. Om te slagen dient de preekvoorbereiding gemiddeld een V te zijn. De student is geslaagd als hij zowel bij de preekvoorbereiding als bij de preekbespreking een voldoende haalt. Berekening van de eindlast Instapeisen Literatuur

Voor het college staan 84 sbu. Die bestaan uit vier lesdagen van 7 uur (28), voorbereiding per lesdag (12) en het houden van een preek in een gemeente met een preekbespreking op een later moment en een in te leveren preekvoorbereiding (32) en het schrijven van een eind(reflectie)verslag en vervolgontwikkelingsplan (12). Homiletiek I afgerond Verplichte literatuur:  Farah Nobbe en Natalie Holwerda, Meestersprekers. Over de kunst van het spreken. Amsterdam 2010.

Aanbevolen literatuur: STUDIE GIDS

53

 

Aristotle, On Rhetoric. A Theory of Civic Discourse. Translated, with Introduction, Notes and Appendices by George A. Kennedy, New York 2007 Antoine Braet, Retorische kritiek. Overtuigingskracht van Cicero tot Balkenende, SDU-uitgevers Den Haag 2011

2. HOGESCHOOL WINDESHEIM 2.1 BIJBELSE THEOLOGIE OT (1E MINOR BAPT/EVANG.) VOE

Verkorte naam

ENTH-BVTHOT.D415

Lange naam

BIJBELSE THEOLOGIE OT

School

Education/theologie: GPW

Soort VOE

Ondersteunend

Doelstelling

De cursus is erop gericht de student(e) in staat te stellen op een verantwoorde en systematische wijze te redeneren over wat het Oude Testament zegt over God en de relatie tussen God en mensen, en dit op een onderbouwde en betekenisvolle wijze toe te passen in de beroepspraktijk.

Onderwijsinhoud

In de cursus besteden we allereerst aandacht aan inhoud en structuur van de Hebreeuwse Bijbel (hoofddelen, genres, ontwikkeling) en aan methodes van Bijbelse Theologie van het Oude Testament. De ontwikkeling van het geloof in de ene God wordt geplaatst binnen de Bijbel en de Oud-Oosterse context. Een drietal theologische kernthema’s in het Oude Testament: Schepping, Uittocht en Verbond wordt besproken en gerelateerd aan de beroepspraktijk. Tenslotte wordt ingegaan op geweldsteksten en heilsverwachting. Als achtergrond lezen de studenten hoofdstukken uit boeken en een aantal artikelen. Op de colleges wordt het bestudeerde materiaal door middel van hoorcolleges en vormen van groepsgesprek in context geplaatst (historisch, theologisch) en toegepast. In de schrijfopdrachten wordt aan de hand van een exegetisch schema een tekst uit het Oude Testament in diepte bestudeerd. De studenten maken zelfstandig een werkstuk waarin een thema/kernbegrip uit de gekozen tekst in breedte wordt uitgewerkt.

Vereiste voorkennis

De modules Heilige boeken: Inleiding Bijbel; Exegese 1 en 2 dienen te zijn afgerond.

Niveau

Bachelor

Aantal EC

3 STUDIE GIDS

54

Competenties

Beroepsspecifiek: agogisch-educatieve, pastorale, liturgische competentie HBO-generiek: 1. Brede professionalisering 3. Toepassing onderzoeksresultaten

Verantwoordelijke docent(en)

M. de Vos

Hulpmiddelen

Presentaties, Bijbelsoftware

Beschrijving werkvorm

Hoorcolleges, vormen van groepsgesprek

Begeleidingsactiviteit

Colleges, coaching

Literatuurlijst Titel

Theologie van het Oude Testament (aanbevolen)

Leerstofdrager

Boek

Identificatie

9789023926580

Auteur

Hendrik Koorevaar en Mart-Jan Paul (red.)

Plaats uitgave

Zoetermeer, 2013

Toetsvoorwaarden Naam toets

Schrijfopdrachten, Eindverslag

Omschrijving

Schrijfopdrachten: voor elk college dient de student(e) een beknopte schrijfopdracht te maken waarin een stap uit het exegetisch schema wordt uitgewerkt. Eindverslag: Voor het eindverslag onderzoekt de student(e) een thema of kernbegrip uit de theologie van het Oude Testament en past dit toe op een concrete en actuele casus. De student(e) laat zien dat zij/hij op een verantwoorde en systematische wijze kan redeneren over het thema/kernbegrip en in staat is dit toepasbaar te maken in zijn/haar beroepspraktijk.

Type becijfering

Cijfer

Wegingsfactor

Schrijfopdrachten: 40% STUDIE GIDS

55

Eindverslag: 60%

2.2 BIJBELSE THEOLOGIE NT (1E MINOR BAPT/EVANG.) VOE Verkorte naam

ENTH-BVTHNT.D415

Lange naam

BIJBELSE THEOLOGIE NT

School

Education/theologie - GPW

Soort VOE

Ondersteunend

Doelstelling

Kennis Je kunt de globale historische ontwikkeling van de Theologie van het NT schetsen. Je kunt verschillende ‘issues’ en thema’s binnen de Theologie van het NT beschrijven en aangeven hoe deze zich verhouden tot het geheel van het NT en theologie in het algemeen. Je kunt een beschrijving geven van christologie bij Paulus, met ondersteuning van de daarbij relevante Bijbelteksten. Je kunt een beschrijving geven van eschatologie bij Paulus, met ondersteuning van de daarbij relevante Bijbelteksten. Je kunt een beschrijving geven van christologie bij Johannes, met ondersteuning van de daarbij relevante Bijbelteksten. Je kunt een beschrijving geven van eschatologie bij Johannes, met ondersteuning van de daarbij relevante Bijbelteksten. Vaardigheden Je bent in staat om zelfstandig een Nieuwtestamentisch theologisch thema uit te werken en te bespreken. Attitude Je bent bereid aandacht te hebben, ook als dat wat aangereikt wordt niet bij voorbaat je instemming heeft. Je bent bereid te streven naar een methodologisch bewuste en eerlijke omgang met zowel de teksten als met de mensen.

STUDIE GIDS

56

Onderwijsinhoud

Na een algemene inleiding op Bijbelse theologie en het NT richten we ons op de theologische begrippen christologie en eschatologie. Beide zullen belicht worden vanuit de geschriften van Paulus en die van Johannes.

Vereiste voorkennis

Heilige boeken: Inleiding Bijbel; Exegetische vaardigheden basis en verdiept

Niveau

Bachelor

Aantal EC

4

Competenties

Beroepsspecifiek: liturgische, missionaire, agogisch-educatieve en pastorale competentie


M.C.D. Wittenberg

Hulpmiddelen

Bibliotheek (synopsis evangeliёn, synopsis Paulusbrieven, concordantie, bijbelatlas, NBV / Willibrordvertaling Bijbel), internet.


Inleidende lezingen, zelfstandig tekstboek bestuderen, zelfstandige leesopdracht Bijbelboek (Mt., Luc., Joh. of Hd.) en eindopdracht maken.


Colleges en coaching bij opdracht


A Theology of the New Testament

Leerstofdrager

Boek

Identificatie

ISBN 978 0 8028 0680 2

Auteur

G.E. Ladd

Plaats uitgave

Grand Rapids 1993, Revised Edition


Literatuurtentamen; eindopdracht

Omschrijving

Er is een schriftelijk tentamen over het tekstboek. Open vragen, zonder gebruik van hulpmiddelen. Eindopdracht: Bijbels theologisch essay schrijven over het gelezen Bijbelboek met presentatie

Type becijfering

Cijfer STUDIE GIDS

57

Wegingsfactor

Literatuurtentamen: 50%, minimaal 5,5 Opdracht met presentatie: 50%, minimaal 5,5

2.3 EVANGELISCHE SPIRITUALITEIT (1E MINOR BAPT/EVANG.) VOE Verkorte naam

ENTH-BVEVSP13.D401

Lange naam

EVANGELISCHE SPIRITUALITEIT

School


Soort VOE

Ondersteunend

Doelstelling

Je kunt reflecteren op je eigen spiritualiteit met het oog op je toekomstige professie.

Onderwijsinhoud

In deze module gaat het om kennis over (evangelische) spiritualiteit, zelfinzicht in je eigen spiritualiteit en het oefenen in een vroegchristelijk ‘model’ voor spirituele groei. Je leert je eigen spiritualiteit te doordenken en in gesprek met anderen te brengen. Je reflecteert op je eigen spirituele ontwikkeling.

Vereiste voorkennis

Geen

Niveau

Bachelor

Aantal EC

3

Competenties

Beroepsspecifiek: Missionair, pastorale en liturgische competentie


J.H. de Jong

Hulpmiddelen

Literatuur, websites


Hoor- en werkcollege. Huiswerkopdrachten en groepsgesprekken, presentaties, bijhouden spiritueel dagboek.


Colleges en feedback STUDIE GIDS

58


Jouw spiritualiteit. Geloven zoals je bent

Leerstofdrager

Boek

Identificatie

9789058814753

Auteur

Gary Thomas

Plaats Uitgave

Amsterdam, 2010

Titel

Geworteld leven: christelijke spiritualiteit

Leerstofdrager

Boek

Identificatie

ISBN: 9789043517645

Auteur

Jos Douma

Plaats uitgave

Kok: Kampen, 2009 (2e druk)

Titel

Diverse artikelen

Leerstofdrager

N@tschool

Identificatie Toetsvoorwaarden Naam toets

Eindverslag

Omschrijving

Je houdt gedurende de collegeperiode een spiritueel dagboek bij, waarin je tevens alle opdrachten en reflecties verwerkt. Je sluit het af met een slotreflectie en een persoonlijk ontwikkelplan. STUDIE GIDS

59

Type becijfering

Voldaan/niet voldaan

Wegingsfactor

100%

2.4 ECCLESIOLOGIE (1E MINOR BAPT/EVANG.) VOE Verkorte naam

ENTH-BVECCL.D415

Lange naam

ECCLESIOLOGIE

School


Soort VOE

Ondersteunend

Doelstelling

Je bent in staat de hoofdstromen in de ecclesiologie te duiden en te wegen en een eigen gemeentevisie te ontwikkelen en verdedigen.

Onderwijsinhoud

Binnen de driehoek van Schrift, Traditie en Context kom je door bronnenstudie en gesprek tot een eigen en eigentijdse ecclesiologie. Hoe verhoudt zich een vrij-kerkelijke/congregationalistische ecclesiologie tot de katholieke en de reformatorische? Je onderzoekt bijbelstheologische en historische bronnen en komt tot een eigen reflectie op ecclesiologie, met specifieke aandacht voor ambt en leiderschap. In de cursussen Gemeenteopbouw en Gemeentestichting wordt hierop voortgeborduurd.

Vereiste voorkennis

De modules God en mens, Jodendom en Spreken over God

Niveau

Bachelor

Aantal EC

3

Competenties

Pastorale en missionaire competentie


T. van der Leer, D. Drost

Hulpmiddelen

Literatuur


Hoor- en werkcollege


Colleges STUDIE GIDS

60


Free Church, Free State

Leerstofdrager

Boek

Identificatie

ISBN

Auteur

Nigel W. Wright

Plaats uitgave

Londen, 2005

Titel

Van onderen

Leerstofdrager

Boek

Identificatie

ISBN

Auteur

JM Abrahamse & W. Huizing

Plaats uitgave

Amsterdam, 2014


Essay

Omschrijving

Je schrijft een essay waarin je je eigen visie op gemeenten en ambt beschrijft en onderbouwt.

Type becijfering

Cijfer

Wegingsfactor

100%

STUDIE GIDS

61

2.5 GEMEENTEOPBOUW (1E MINOR BAPT/EVANG.) VOE Verkorte naam

ENTH-BVGOP.D414

Lange naam

GEMEENTEOPBOUW

School


Soort VOE

Kenmerkende Beroepssituatie

Doelstelling

Je bent in staat gemeenten op een multifocale wijze te definieren en te analyseren. Je kunt hierbij je eigen mening ten aanzien van de gemeente weergeven en meerdere veranderingsstijlen herkennen en benutten.

Onderwijsinhoud

We behandelen missionaire gemeenteopbouw vanuit een doperse/pentecostale invalshoek en behandelen veranderingsprocessen in gemeenten. Op basis van de literatuur kan de student een gemeente vanuit multifocaal perspectief beschrijven en analyseren en daarover een advies uitbrengen. We werken met algemene modellen.

Vereiste voorkennis

Module Ecclesiologie

Niveau

Gevorderd

Aantal EC

4

Competenties

Agogische en missionaire competentie


I. Janssen

Hulpmiddelen

Geen


Opdrachten, werkcolleges, groepsgesprek


Colleges, groepsbegeleiding, coaching


Studying congregations

Leerstofdrager

Boek STUDIE GIDS

62

Identificatie

978 0 687 00651 9

Auteur

Dudley en Ammerman

Plaats uitgave

Nashville, 1998

Titel

Congregations in transition (niet als leesstof, wel om te gebruiken bij de opdrachten)

Leerstofdrager

Boek

Identificatie

0 7879 5422 5

Auteur

Dudley en Ammerman

Plaats uitgave

San Fransisco, 2002

Titel

Geloofwaardige gemeente

Leerstofdrager

Boek

Identificatie

978 9077245 538

Auteur

E. Groen

Plaats uitgave

Barneveld, 2011

Titel

Leren Veranderen (aanbevolen)

Leerstofdrager

Boek

Identificatie

9789013016543

Auteur

L. de Caluwe ea.

Plaats uitgave

Alphen ad Rijn, 2006 STUDIE GIDS

63


Eindverslag inclusief praktijkdeel

Omschrijving

Verslag en 100% aanwezigheidsplicht Max. 1 college verzuimd, kan gecompenseerd worden door een vervangende opdracht.

Type becijfering

Cijfer

Wegingsfactor

100%

STUDIE GIDS

64

2.6 BAPTISTICA 1(1E MINOR BAPT/EVANG.) VOE Verkorte naam

ENTH-BVBAPT1.D415

Lange naam

BAPTISTICA 1

School

Education/theologie – GPW

Soort VOE

Ondersteunend

Doelstelling

Je kunt de identiteit van het baptisme vanuit haar geschiedenis en ontwikkeling, benoemen, duiden en toepassen in de hedendaagse context. Je weet je eigen positie binnen of t.o.v. het baptisme te verhelderen en te motiveren, specifiek ook rond de thematiek van doop en lidmaatschap.

Onderwijsinhoud

Overzicht van de geschiedenis en een introductie in de theologie van het baptisme vanaf het ontstaan tot heden, in het bijzonder in Nederland. Aan de orde komen tevens de voorlopers van het baptisme, zoals het anabaptisme, het puritanisme en de opwekkingsbewegingen. Vanuit deze geschiedenis worden studenten uitgedaagd het eigene van het baptisme op het spoor te komen en dit in verband te brengen met het (baptisten)gemeente-zijn in de 21e eeuw.

Vereiste voorkennis

Basiskennis kerkgeschiedenis wordt verondersteld Module Gemeenschappen

Niveau

Bachelor

Aantal EC

3

Competenties

Beroepsspecifiek: Agogisch-educatieve, pastorale


T. van der Leer

Hulpmiddelen

Literatuur


Hoor- en werkcolleges, groepsgesprekken


Colleges

STUDIE GIDS

65


Gelovig gedoopt

Leerstofdrager

Boek

Identificatie Auteur

Vries, Olof H. de

Plaats uitgave

Kampen, 2009

Titel

Land in zicht! Doop en lidmaatschap opnieuw in kaart gebracht.

Leerstofdrager

Boek

Identificatie

ISBN 978 9077245 552

Auteur

Jaap-Harm de Jong & Teun van der Leer (red.)

Plaats uitgave

Barneveld, 2012

Titel

De ware calvinist is een baptist

Leerstofdrager

Artikel


Leer, Teun van der

Plaats uitgave

Wordt in PDF beschikbaar gesteld

STUDIE GIDS

66


Kennistentamen

Omschrijving

Kennistentamen over de behandelde stof

Type becijfering

Cijfer

Wegingsfactor

100%

STUDIE GIDS

67

2.7 BAPTISTICA 2 (VOORJAAR 2016, 1E MINOR BAPT/EVANG.) VOE Verkorte naam

ENTH-BVBAPT2.D414

Lange naam

BAPTISTICA 2

School


Soort VOE

Ondersteunend

Doelstelling

Voortbouwend op je kennis van de ontstaansgeschiedenis van het baptisme, verdiep je je in een specifieke baptistische manier van theologie bedrijven. Je reflecteert op de vraag of deze specifieke wijze, zoals verwoord door McClendon, een eigen vorm en bestaansrecht heeft. Verder maak je op een inleidende wijze kennis met de theologie van McClendon en leert theologiseren over de kansen en vragen die dat oplevert.

Onderwijsinhoud

In deze colleges, die nauw aansluiten bij die van Baptistica 1, wordt ingegaan op een baptistische wijze van theologie bedrijven ’doing theology in a Baptist way’ en een inleiding geboden in de systematische theologie van McClendon, een prominent (ana) baptistisch theoloog.

Vereiste voorkennis

Baptistica 1

Niveau

Bachelor

Aantal EC

3

Competenties

Beroepsspecifiek: Agogische-educatieve en pastorale competentie HBO-Generiek: 3.Toepassing relevante inzichten, theorieën, concept en onderzoeksresultaten; 10. Besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid.


D. Drost

Hulpmiddelen

Literatuur





68


De weg van het wassende water. Op zoek naar de wortels van het baptisme.

Leerstofdrager

Boek

Identificatie

ISBN 978 90 239 2289 6

Auteur

Henk Bakker

Plaats uitgave

Zoetermeer, 2008

Titel

Zo zijn onze manieren! In gesprek over gemeentetheologie

Leerstofdrager

Boek

Identificatie

ISBN 978 9077245 422

Auteur

Teun van der Leer (red.)

Plaats uitgave

Barneveld, 2009

Titel

Andersom. Een introductie tot de theologie van James McClendon

Leerstofdrager

Boek

Identificatie

ISBN

Auteur

Henk Bakker en Daniël Drost (red.)

Plaats uitgave

Barneveld, 2014

STUDIE GIDS

69


Werkstuk

Omschrijving

Je schrijft een werkstuk over ‘doing theology the baptist way’ waarin je deze wijze van theologiseren historisch en theologisch duidt en naar aanleiding van één thema verder beoordeelt.

Type becijfering

Cijfer

Wegingsfactor

Werkstuk: 100%

STUDIE GIDS

70

2.8 PENTECOSTALISME 1 (1E MINOR BAPT/EVANG.) VOE Verkorte naam

ENTH-BVPENT1.D414

Lange naam

PENTECOSTALISME 1

School


Soort VOE

Ondersteunend

Doelstelling

Je hebt inzicht in het huidige Pentecostalisme in het bijzonder in Nederland door terug te gaan tot de oorsprong en ontwikkeling. Je weet je eigen positie binnen of t.o.v. het Pentecostalisme te verhelderen en te motiveren en kritisch te reflecteren op de verschillende vormen en uitingen binnen het pentecostale geloof.

Onderwijsinhoud

Overzicht van de geschiedenis en een introductie in de theologie van het Pentecostalisme (waaronder wordt verstaan de pinksterbeweging en charismatische vernieuwing) vanaf het ontstaan tot heden, in het bijzonder in Nederland. Aan de orde komen de voorlopers van de Pinksterbeweging, de Azusa Street Revival en de opkomst in Europa. Opwekkingen, genezingsbedieningen en de rol van de vrouw binnen de pinksterbeweging worden besproken.

Vereiste voorkennis

Basiskennis kerkgeschiedenis wordt verondersteld Module Gemeenschappen

Niveau

Bachelor

Aantal EC

2

Competenties

Beroepspecifiek: Agogische-educatieve en pastorale competentie HBO-generiek: 3. Toepassing relevante inzichten, theorieën, concepten en onderzoeksresultaten


L. Dijkhuizen

Hulpmiddelen

Literatuur; dvd, artikelen





71


Toen de kracht Gods op mij viel. Dit boek kan tzt via de docent worden aangeschaft

Leerstofdrager

Boek

Identificatie

ISBN 9789043513890

Auteur

Laan, C. van der en P.N. van der Laan

Plaats uitgave

Kampen, 2007


Kennistentamen en werkstuk

Omschrijving

Kennistentamen over de behandelde stof, werkstuk n.a.v. een hedendaagse casus binnen de beweging

Type becijfering

Cijfer

Wegingsfactor

Tentamen 50% Werkstuk 50%

STUDIE GIDS

72

2.9 PNEUMATOLOGIE (1E MINOR BAPT/EVANG.) VOE Verkorte naam

ENTH-BVPNEU.D414

Lange naam

PNEUMATOLOGIE

School


Soort VOE

Ondersteunend

Doelstelling

Deze module beoogt studenten in te leiden in de persoon en het werk van de heilige Geest zoals daar binnen de baptistische en pentecostale tradities over worden gedacht. Hierbij is er aandacht voor zowel de overeenkomsten als de verschillen.

Onderwijsinhoud

Deze module besteedt aandacht aan de rol van de heilige Geest in de heilseconomie, van schepping tot voleinding. Hierbij is aandacht voor de rol van de Geest in de wording van de mens; in relatie tot het leiderschap in het Oude-Israel; in relatie tot het profetisme; over de rol van de Geest bij en rond de komst van Jezus Christus; over de gaven van de Geest in de nieuwtestamentische gemeente. Over de rol van de geest in relatie tot de viering van het geloof vandaag en in relatie tot de zending van de kerk dichtbij en ver weg.

Vereiste voorkennis

De modules Exegetische vaardigheden basis + verdiept; Macht en Onmacht

Niveau

Bachelor

Aantal EC

3

Competenties

Beroepsspecifiek: missionair; agogisch-educatief; liturgisch


H.H. Zegwaart

Hulpmiddelen

Tekstboek


Hoor- en werkcolleges


Coaching bij opdrachten

STUDIE GIDS

73


Herstelwerk

Leerstofdrager

Boek

Identificatie

ISBN: 90-239-2142-9

Auteur

Willem Smouter

Plaats uitgave

Zoetermeer, 2006 of 2012, 1e of 2e druk


Portfolio met onderzoeksverslag en kennistoets

Omschrijving

Kleine kennistoets aan de hand van studievragen over de literatuur en de collegestof Onderzoeksverslag

Type becijfering

Cijfer

Wegingsfactor

Kennistoets 20 % Onderzoeksverslag 80 %

STUDIE GIDS

74

2.10 BAPTISTICA 2 ( NAJAAR 2015 , 2E MINOR BAPT/VPE) VOE Verkorte naam

ENTH-BVBAPT2.D414

Lange naam

BAPTISTICA 2

School


Soort VOE

Ondersteunend

Doelstelling

Voortbouwend op je kennis van de ontstaansgeschiedenis van het baptisme, verdiep je je in de theologie van de doop en in de theologie van het baptisme, met name de wijze waarop getheologiseerd wordt vanuit de geleefde naar de geleerde theologie. Je ontwikkelt een eigen dooptheologie en je weet je eigen positie t.o.v. deze manier van theologiseren te verhelderen en te motiveren.

Onderwijsinhoud

In deze colleges, die nauw aansluiten bij die van Baptistica 1, wordt ingegaan op theologie en praktijk van de doop, open en gesloten lidmaatschap en ’doing theology in a Baptist way’.

Vereiste voorkennis

Baptistica 1

Niveau

Bachelor

Aantal EC

3

Competenties

Beroepsspecifiek: Agogische-educatieve en pastorale competentie HBO-Generiek: 3.Toepassing relevante inzichten, theorieën, concept en onderzoeksresultaten; 10. Besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid.


T. van der Leer en D.Drost

Hulpmiddelen

Literatuur




Colleges

STUDIE GIDS

75


De weg van het wassende water. Op zoek naar de wortels van het baptisme.

Leerstofdrager

Boek

Identificatie

ISBN 978 90 239 2289 6

Auteur

Henk Bakker

Plaats uitgave

Zoetermeer, 2008

Titel

Zo zijn onze manieren! In gesprek over gemeentetheologie

Leerstofdrager

Boek

Identificatie

ISBN 978 9077245 422

Auteur

Teun van der Leer (red.)

Plaats uitgave

Barneveld, 2009

Titel

Land in zicht! Doop en lidmaatschap opnieuw in kaart gebracht.

Leerstofdrager

Boek

Identificatie

ISBN 978 9077245 552

Auteur

Jaap-Harm de Jong & Teun van der Leer (red.)

Plaats uitgave

Barneveld, 2012

Titel

Andersom. Een introductie tot de theologie van James McClendon

Leerstofdrager

Boek STUDIE GIDS

76

Identificatie

ISBN

Auteur

Henk Bakker en Daniël Drost (red.)

Plaats uitgave

Barneveld, 2014


Doopwerkstuk Schriftelijk tentamen over ‘doing theology in a Baptist way’

Omschrijving

Je schrijft een werkstuk over de doop. Je hebt een schriftelijk tentamen over geleefde en geleerde theologie en de (ana)baptistische wijze van theologiseren.

Type becijfering

Cijfer

Wegingsfactor

Werkstuk: 50% Schriftelijk tentamen 50%

STUDIE GIDS

77

2.11 GEMEENTE ETHIEK (2E MINOR BAPT/VPE) VOE Verkorte naam

ENTH-BVET.D414

Lange naam

GEMEENTE ETHIEK

School


Soort VOE

Kenmerkende beroepssituatie

Doelstelling

Klassikale procesbeschrijving van ‘discerning the mind of Christ’ door Schriftinterpretatie, traditie, ervaring en verstand, uitgewerkt in exemplarische voorbeelden, zodat de methodiek van gemeente ethiek duidelijk wordt

Onderwijsinhoud

Vanuit het komen van God tot de wereld wordt ‘geluisterd’ naar (1) het Noachitische verbond (schepping, geweten, overheid, cultuur) en naar (2) het verbond van Christus (kruis en Bergrede) om voor de gemeente van vandaag een (3) ‘ethisch vloertje’ te leggen en daar congregationeel op voort te bouwen. Deze 3 punten omschrijven de inhoud van de colleges. Ethiek voor Baptistengemeenten draait om navolging van Christus, persoonlijk en communaal. Grondleggend hiervoor is het luisteren naar de Schrift: de ‘regenboog’ (schepping, geweten, overheid, cultuur, universele rechten van de mens) en het onderwijs van Jezus (Bergrede [met Mat. 16 en 18], liefdegebod). Deze doordenking wordt congregationeel toegepast en biedt ethische grond voor een beschrijving van de morele ruimte van de plaatselijke gemeente.

Vereiste voorkennis

De modules Ethiek en pastoraat in de zorg; Goed en Kwaad met een voldoende afgerond

Niveau

Bachelor

Aantal EC

3

Competenties

Domeinspecifiek: pastorale, agogisch-educatieve competentie. HBO-generiek: Transfer en brede inzetbaarheid


D. Drost

Hulpmiddelen

Colleges


Collegevorm met daarin geleide discussies en groepsgesprekken STUDIE GIDS

78


Colleges en persoonlijke ondersteuning


Gunnende gemeente. Kompas voor waardengestuurde gemeente ethiek

Leerstofdrager

Boek


Dr. H. Bakker

Plaats uitgave

Barneveld, 2012.

Titel

Een robuuste kerk (h. 12)

Leerstofdrager

Boek

Identificatie

ISBN: 9789023924197

Auteur

Stanley Hauerwas

Plaats uitgave

Zoetermeer 2010

Titel

Discerning God’s Will Together: A Spiritual Practice for the Church (h. 1)

Leerstofdrager

Boek

Identificatie

Nashville 1997

Auteur

Danny Morris e.a.

Plaats uitgave

STUDIE GIDS

79


Werkstuk

Omschrijving

Een verwerkingsverslag van het besprokene en bestudeerde, waarbij één ethisch onderwerp naar keuze uitgewerkt wordt, volgens de gebruikte methode van het op communale wijze komen tot ethische keuzes (ongeveer 2000 woorden).

Type becijfering

Cijfer

Wegingsfactor

100%

STUDIE GIDS

80

2.12 GEMEENTESTICHTING (2E MINOR BAPT/VPE) VOE Verkorte naam

ENTH-BVGST.D415

Lange naam

GEMEENTESTICHTING

School


Soort VOE

Kenmerkende beroepssituatie

Doelstelling

Je kunt de Bijbelse en praktische fundering van gemeentestichting en vormen van gemeentestichting benoemen, betrokken op de missionaire, post-christelijke context. Je kunt benoemen hoe theologische en ecclesiologische uitgangspunten functioneren in een praktijkvoorbeeld van gemeentestichting in een concrete missionaire context. Je kunt een eigen visie op gemeentestichting bepalen in de huidige missionaire context. Je kunt, vanuit je functie van gemeentevoorganger, bepalen wat jouw rol kan zijn met betrekking tot gemeentestichting.

Onderwijsinhoud

Je maakt kennis met het fenomeen van gemeentestichting. Je kunt vanuit je opgebouwde gemeentevisie (in de vakken ecclesiologie en gemeenteopbouw) een eigen visie op gemeentestichting in de huidige missionaire context bepalen en je kunt, vanuit je functie van gemeentevoorganger, bepalen wat jouw rol kan zijn met betrekking tot gemeentestichting.

Vereiste voorkennis

Ecclesiologie en Gemeenteopbouw uit de minor Bap/VPE zijn met een voldoende afgerond.

Niveau

Bachelor

Aantal EC

4

Competenties

HBO-generiek: 3. Wetenschappelijke toepassing 9. Basiskwalificatie managementfuncties 11. Zelfsturing. Beroepsspecifiek: Agogisch-educatief en missionair


O.W. Blok

Hulpmiddelen

N@tschool


Werkcollege en werkbezoek STUDIE GIDS

81


Lessen, coaching


Als de kerk opnieuw begint

Leerstofdrager

Boek

Identificatie

ISBN 978 90 239 2291 9

Auteur

Gerrit Noort e.a.

Plaats uitgave

Zoetermeer, 2008

Titel

Planting Churches. A framework for practitioners

Leerstofdrager

Boek


Stuart Murray

Plaats uitgave

Milton Keynes, 2008


Eindverslag

Omschrijving

Je maakt een eindverslag met als onderdelen een beschrijving van het praktijkvoorbeeld dat je bezocht hebt en je eigen visie op gemeentestichting op basis van de lessen in samenspraak met de literatuur.

Type becijfering

Cijfer STUDIE GIDS

82

Wegingsfactor

100%

2.13 HOMILETICUM PRACTICUM II (2E MINOR BAPT/VPE) VOE Verkorte naam

ENTH-BVHP2.D401

Lange naam

HOMILETICUM PRACTICUM II

School


Soort VOE


Doelstelling

Het verdiepen van je homiletische vaardigheden.

Onderwijsinhoud

Voortbouwend op HP1 worden je vaardigheden uitgebouwd. Je krijgt een breder repertoire, zowel qua structuur als qua dynamiek en stijlmiddelen. Je leert je hoorders op een volwassen manier te benaderen, volgens de principes van de Transactionele Analyse. Je leert vrij en toegankelijk te spreken, los van papier.

Vereiste voorkennis

Exegetische vaardigheden basis en verdiept en HP1 (Minor Bapt/VPE)

Niveau

Bachelor

Aantal EC

2

Competenties

Liturgische, sociaal-communicatieve bekwaamheid. HBO 8 Hermeneutische competentie


J.H. de Jong i.s.m. Nobbe Trainingen Arnhem

Hulpmiddelen

Literatuur, video


Op de persoon gerichte praktische training met veel oefenstof en feedback


Colleges, feedback, coaching


Meestersprekers. Over de kunst van het spreken STUDIE GIDS

83

Leerstofdrager

Boek

Identificatie

ISBN

Auteur

Farah Nobbe & Natalie Holwerda

Plaats uitgave

Amsterdam, 2010


Preek houden: life op DVD

Omschrijving

Je houdt na de training een preek in de praktijk en laat deze opnemen op DVD. Deze wordt besproken en beoordeeld volgens eindtermen die aan het begin van de training worden uitgereikt.

Type becijfering


Wegingsfactor

100%

STUDIE GIDS

84

2.14 KORINTIËRS (2E MINOR BAPT/VPE) VOE Verkorte naam

ENTH-BVKOR.D414

Lange naam

KORINTIËRS

School


Soort VOE

Ondersteunend

Doelstelling

Je kent de sociaal-culturele achtergrond van de oude stad Korinte. Je kunt de geschiedenis van de gemeente te Korinte ten tijde van het contact met Paulus onder woorden brengen. Je bent vertrouwd met de structuur en inhoud van de 1 e Korintebrief en weet deze toe te passen in de pastorale praktijk. Je bent in staat om verschillende interpretaties van moeilijke passages te vergelijken en daarin een beargumenteerde keuze te maken.

Onderwijsinhoud

Een exegetische behandeling van de eerste brief van de apostel Paulus aan de gemeente te Korinte, waarbij met name de spanningen tussen de apostel en de gemeente, alsmede het functioneren van de gaven van de Geest in de samenkomst worden bestudeerd. Getracht zal worden te ontdekken hoe de oorspronkelijk geadresseerden deze brief verstonden en welk licht dit werpt op hedendaagse persoonlijke en pastorale vragen.

Vereiste voorkennis

Heilige Boeken; Exegetische vaardigheden Basis

Niveau

Bachelor

Aantal EC

3

Competenties

Beroepsspecifiek: Agogische-educatieve en pastorale competentie HBO-generiek: 3. Toepassing relevante inzichten, theorieën, concepten; 10. Besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid


G. de Bree

Hulpmiddelen

Bibliotheek


Hoor- en werkcolleges STUDIE GIDS

85


Colleges


1 Korintiërs, Orde op zaken in een jonge stadskerk

Leerstofdrager

Boek

Identificatie

ISBN 9789043514873

Auteur

R. D. Anderson

Plaats uitgave

Kampen, 2008


Werkstuk

Omschrijving

Werkstuk

Type becijfering

Cijfer

Wegingsfactor

100%

STUDIE GIDS

86

2.15 LITURGIE EN SAMENKOMST (2E MINOR BAPT/VPE) VOE Verkorte naam

ENTH-BVLISK.D415

Lange naam

LITURGIE EN SAMENKOMST

School


Soort VOE


Doelstelling

Je kunt de eigenheid van de vrijkerkelijke liturgie vanuit haar geschiedenis weergeven, wegen en toepassen voor vandaag in gesprek met andere liturgische tradities.

Onderwijsinhoud

Geschiedenis en ontwikkeling van de vrijkerkelijke liturgie in vgl. met andere tradities. Inhoud, structuur, stijl en kerkelijk jaar. Praktijkopdrachten m.b.t. dopen, avondmaal, rouwen trouwdiensten, kinderopdracht, ziekenzalving.

Vereiste voorkennis

Algemene kennis van de geschiedenis en ontwikkeling van de liturgie De modules Liturgie in missionair perspectief; Werken met Symbolen; Liturgie-Theorie en Praktijk met een voldoende afgerond

Niveau

Bachelor

Aantal EC

3

Competenties

Domeinspecifiek: Liturgische en pastorale competentie


T. van der Leer

Hulpmiddelen

Literatuur


Hoor- en werkcolleges


Colleges

STUDIE GIDS

87


Samen in de naam van Jezus

Leerstofdrager

Boek


Evert W. van de Poll

Plaats uitgave

Zoetermeer, 2009

Titel

Diverse artikelen

Leerstofdrager

N@tschool


Werkstuk

Omschrijving

Het werkstuk bestaat uit een viertal liturgieën voor gespecificeerde aangelegenheden met een verantwoording.

Type becijfering

Cijfer

Wegingsfactor

100%

STUDIE GIDS

88

2.16 PASTOR & SPIRITUALITEIT (2E MINOR BAPT/VPE) VOE Verkorte naam

ENTH-BVPASP.D414

Lange naam

PASTOR & SPIRITUALITEIT

School


Soort VOE


Doelstelling

-Je leert hoe spiritualiteit ingeoefend kan worden en op welke wijze je vanuit je toekomstige professie anderen kunt begeleiden op hun geloofsweg. -Je leert dit te doen vanuit de rol van pastor met zicht op je eigen geloofsweg en spiritualiteit en weet eventuele spanningsvelden tussen het functioneren als pastor en eigen spiritualiteit te benoemen.

Onderwijsinhoud

Dit vak bouwt voort op Evangelische Spiritualiteit. De ontwikkeling van je eigen spirituele identiteit als pastor staat centraal. Een 24-uurs retraite maakt deel uit van dit college. Hierin maak je vooral op ervaringsniveau kennis met de lectio divina. Je gaat met een ander in gesprek over diens spiritualiteit en oefent in (het nadenken over) geestelijke begeleiding.

Vereiste voorkennis

De module Evangelische Spiritualiteit met een voldoende afgerond

Niveau

Bachelor

Aantal EC

3

Competenties

Beroepsspecifiek: Pastorale competentie HBO-specifiek: Sociaal-communicatieve bekwaamheid.


W. Huizing

Hulpmiddelen

Literatuur, retraite, oefeningen


Hoorcollege, groepsgesprek, presentaties


Colleges, feedback, coaching

STUDIE GIDS

89


Om het geheim van het leven. Over spiritualiteit en geestelijke begeleiding

Leerstofdrager Identificatie

978 90 239 2684 9

Auteur

Dr. H.C. van der Meulen

Plaats uitgave

Zoetermeer 2013

Titel

Een levensregel voor beginners

Leerstofdrager

Boek

Identificatie

ISBN 90 209 4184 4

Auteur

Wil Derkse

Plaats uitgave

Tielt, 2001, 6e druk

Titel

Werken met spiritualiteit

Leerstofdrager

Reader, capita selecta uit gelijknamig boek dat niet meer in de handel is


Eindverslag bevattende alle (groeps) opdrachten, presentaties en reflecties

Omschrijving

Je schrijft je spirituele biografie en reflecteert hierop in relatie met je rol als pastor. Je reflecteert op de literatuur, de opdrachten, de presentaties en retraite. STUDIE GIDS

90

Je doet verslag van de geloofsweg van een pastorant en reflecteert op mogelijkheden vanuit geestelijke begeleiding. Je sluit af met een persoonlijk ontwikkelplan. Type becijfering


Wegingsfactor

100%

STUDIE GIDS

91

2.17 PENTECOSTALISME 2 (2E MINOR BAPT/VPE) VOE Verkorte naam

ENTH-BVPENT2.D414

Lange naam

PENTECOSTALISME 2

School


Soort VOE

Ondersteunend

Doelstelling

Je hebt kennis van de totstandkoming en ontwikkeling van geloofspunten als bekering, waterdoop, heiligmaking, Geestesdoop en Geestesgaven. Je kunt de kenmerkende theologische inzichten van het Pentecostalisme in het bijzonder in Nederland verwoorden, krijgt zicht op de missiologie binnen de beweging en de rol van migrantenkerken in Nederland.

Onderwijsinhoud

Een introductie in de theologie van het Pentecostalisme (waaronder wordt verstaan de pinksterbeweging en charismatische vernieuwing) vanaf het ontstaan tot heden, in het bijzonder in Nederland. De missiologie binnen het pentecostalisme wordt behandeld alsmede de rol van migrantenkerken in Nederland.

Vereiste voorkennis

Pentecostalisme 1

Niveau

Bachelor

Aantal EC

3

Competenties

Beroepspecifiek: Agogische-educatieve, missionaire en pastorale competentie HBO-generiek: 3. Toepassing relevante inzichten, theorieën, concepten en onderzoeksresultaten; 10. Besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid


L. Dijkhuizen

Hulpmiddelen

Literatuur plus artikelen


Hoor- en werkcolleges, dvd/film



92


Toen de kracht Gods op mij viel

Leerstofdrager

Boek

Identificatie

ISBN 9789043513890

Auteur

Laan, C. van der en P.N. van der Laan

Plaats uitgave

Kampen, 2007


Werkstuk

Omschrijving

Een diepgaand onderzoek naar één van de behandelde, theologische onderwerpen

Type becijfering

Cijfer

Wegingsfactor

100%

STUDIE GIDS

93

2.18 CHARISMATISCH PASTORAAT (2E MINOR BAPT/VPE) VOE Verkorte naam

ENTH-BVCHPAS.D415

Lange naam

CHARISMATISCH PASTORAAT

School


Soort VOE

Ondersteunend

Doelstelling

Kennis: -Je krijgt kennis over verschillende wereldbeelden achter de duiding van zonde en ziekte en lijden, vanuit cultureel, historisch en Bijbels theologisch perspectief. -Je leert vanuit deze wereldbeelden kritisch kijken naar hedendaagse voorbeelden van gebedsgenezingbedieningen en praktijken die te maken hebben met bevrijdingspastoraat. -Je leert het in de NT-sche theologie geleerde principe van “al reeds – nog niet” concreet toepassen op het gebied van zonde, lijden en onrecht. -Je leert onderscheid te maken tussen enerzijds de toepassing van theologisch geladen termen als 'generatievloek', 'demonische binding', en anderzijds de rol van generaties volgens het concept van het contextueel pastoraat. -Je leert mensen en hun problemen zien in de context van hun gezin van herkomst. -Je leert de gebedspraktijk en de contextuele benadering te integreren. Vaardigheid: Je bent in staat om mensen met wie je in het pastoraat te maken krijgt zorgvuldig en pastoraal verantwoord te helpen of door te verwijzen. Attitude: -Je bent bereid aandacht te hebben voor een mening, ook als die niet bij voorbaat je instemming heeft. -Je bent bereid te streven naar een eerlijke omgang met de Bijbelteksten die over de onderwerpen gaan en ze te lezen vanuit hun context. STUDIE GIDS

94

-Je bent bereid om mee te zoeken naar pastoraal verantwoorde oplossingen voor de problemen waarmee je geconfronteerd wordt. Onderwijsinhoud

In relatie tot de omgang met menselijke ervaringen van zonde, lijden en onrecht worden twee belangrijke thema’s uit het pentecostale pastoraat onder de loep genomen: de dienst der genezing en de dienst der bevrijding. Inzicht wordt verschaft in de wereldbeelden achter de duiding van zonde, lijden en onrecht in het persoonlijk leven. Voors en tegens van verschillende visies en praktijken worden besproken.

Vereiste voorkennis

De modules Pastoraat en agogiek; Pastoraat en Liturgiek

Niveau

Bachelor

Aantal EC

4

Competenties

Beroepsspecifiek: pastorale competentie


R. Smit

Hulpmiddelen

Literatuur (boeken, tijdschrift, losse artikelen)


Inleidende lezingen, casusbesprekingen, zelfstandig verplichte literatuur bestuderen, tentamen en opdracht in klas worden voorbesproken


Colleges en coaching bij tentamen en opdracht

Literatuurlijst Titel Leerstofdrager

Reader

Titel

Heil maakt heel – de bediening tot genezing

Leerstofdrager

Boek


Martien Parmentier STUDIE GIDS

95

Plaats uitgave

Uitg. Meinema, 1997, laatste druk

Titel

Geestkracht – bulletin voor charismatische theologie

Leerstofdrager

Bulletin

Identificatie

Vol. 68 Special Bevrijdingspastoraat

Jaar uitgave

2011


1.Literatuurtentamen, 2. Casusbeschrijving 3. Opdracht

Omschrijving

1. Er is een schriftelijk tentamen over een deel van de reader, het boek en het bulletin. Open vragen. In de studiewijzer wordt aangegeven welke gedeelten alleen gelezen en welke gedeelten voor het tentamen bestudeerd moeten worden. 2. Voor één van de colleges lever je ter voorbereiding een casusbeschrijving in, volgens de aanwijzingen in de studiewijzer. 3. Je kiest in samenspraak met de docent een mediabericht, artikel of preek van een praktijkbeoefenaar in de dienst der genezing of bevrijding en evalueert dit aan de hand van de aangeboden literatuur in de cursus. Je voorziet het paper tenslotte van een persoonlijke evaluatie met aanbeveling aan de eigen kerkgemeenschap.

Type becijfering

Cijfer

Wegingsfactor

Literatuurtentamen: 50% Casusbeschrijving: 10% Opdracht: 40%

STUDIE GIDS

96

3. VU AMSTERDAM 3.1 BACHELOR: INLEIDING SYSTEMATISCHE THEOLOGIE naam

Inleiding Systematische Theologie

Code

G_SYSBS

docent

Henk Bakker

studiepunten

6, niveau 300

Periode

3 (jaar 1)

Doel

De student weet Grenz’ theologische karakteristiek helder te verwoorden, de accenten die hij legt adequaat toe te lichten, en deze te plaatsen naast en tegenover de visie van Van den Brink, Van der Kooi en de geloofsvisie van De Vries De student kan Grenz’ visie plaatsen binnen het brede perspectief van evangelische theologie in de USA, net zoals die van Van den Brink, Van der Kooi en van De Vries in het perspectief van de Nederlandse theologiegeschiedenis De student is in staat om de drie theologische werken kritisch te bevragen

inhoud

Grenz’ boek wordt in zijn geheel gelezen. Als inleiding in het evangelische en baptistische denken is Renewing the Center boeiend en gewaagd, omdat hij vanuit het ‘midden’ van het evangelische denken nieuwe wegen wijst om theologie te doen. Deze nieuwe wegen worden kritisch gevolgd en geëvalueerd. Uit Van den Brink/Van der Kooi, Christelijke dogmatiek worden hst. 1-2 (64pp.), 5 (37pp.), 8 (39pp.), 10-13 (120 pp.) gelezen, de hoofdstukken die een Nederlandse kijk op de thema’s van Grenz geven (prolegomena, openbaring, zonde, Christus, Geest, verlossing, kerk en toekomst). Het boek van De Vries, Alles is geschiedenis wordt in zijn geheel gelezen (217 pp.) en biedt een typisch baptistische prolegomena voor de theologie.

werkwijze

Hoorcollege en geleide discussie STUDIE GIDS

97

Dit college telt 6 ects = 168 uur: 12 uur college, 20 uur essay, 136 uur leeswerk (= 817 pp.). Renewing the Center = 340 pp. Alles is geschiedenis = 217 pp. De aangegeven hoofdstukken uit Christelijke dogmatiek tellen 260 pp.

literatuur

Stanley Grenz, Renewing the Center. Evangelical Theology in a Post-Theological Era (Grand Rapids: Baker, 2000) G. van den Brink, C. van der Kooi, Christelijke dogmatiek. Een inleiding (Zoetermeer: Boekencentrum, 2012) Olof H. de Vries, Alles is geschiedenis. Bouwstenen voor een baptistische geloofsvisie uit de dogmatiek van Olof H. de Vries [onder redactie van Henk Bakker, Jelle Horjus, Jos Jumelet, Teun van der Leer, Anne de Vries] (Utrecht: Kok, 2015)

toetsing

Schrijf een kritische samenvatting over de gelezen stof (2000 woorden).

Ingangseis

n.v.t.

Opmerkingen

Aanwezigheidsplicht

STUDIE GIDS

98

3.2 BACHELOR: PRAKTISCHE THEOLOGIE II naam

Praktische Theologie II

code

G_PT2BS

docent

Drs. E. Groen

studiepunten

6 EC, niveau 300

Periode

4 (jaar 2) -

Doel

werkwijze

Studenten kennen de hoofdlijnen van de praktische theologie Studenten kennen de specifieke invalshoek van de congregationele stroming voor de praktische theologie Studenten kunnen de kennis toepassen op het doordenken van de relatie individu en gemeente vanuit pastorale, gemeenteopbouwkundige en missionaire perpectieven.

Werkcolleges, literatuurstudie, praktijkopdrachten Don. S. Browning, A fundamental practical theology, Minneapolis 1996 (verplicht)

Literatuur

Paul Ballard and John Pritchard, Practical Theology in Action, London (laatste druk) (verplicht) James Wm. McClendon jr., Biography as theology, Eugene Oregon, 2002 (verplicht)

Praktijkopdrachten (40%) en tentamen (60%)

Toetsing Ingangseis

Inleiding Sociale Wetenschappen en Praktische Theologie I

Opmerkingen

-

STUDIE GIDS

99

3.3 BACHELOR: SPIRITUALITEIT & IDENTITEIT 1 naam

Spiritualiteit en Identiteit

code

G_SPIRBS1

docenten

Drs. Teun van der Leer, Drs. Wout Huizing en Dr. Henk Bakker

studiepunten Periode

6 1,2 (jaar 3)

Doel

De student weet hoe identiteit geconstrueerd wordt op individueel en gemeentelijk niveau De student ontdekt zijn eigen gelovige identiteit en spiritualiteit en weet dit in relatie te brengen met zijn omgeving De student ontdekt het ‘eigene’ van de baptisten identiteit vanuit een historische en systematisch theologische doordenking van het baptisme in relatie tot andere kerken en geloofsgemeenschappen De student ontdekt het ‘eigene’ van de beleefde (baptisten) identiteit in de (geloofs)praktijk van een baptisten gemeente De student kan de verworven inzichten van deze module zinvol gebruiken voor stage en onderzoek

Inhoud

Deze module biedt de student (samen met G_SPIRBS2) de gelegenheid inzicht te verwerven en te onderzoeken wat de eigen spirituele identiteit is en hoe deze zich verhoudt tot een ‘Baptisten Identiteit’. De lesstof en stage worden integraal aangeboden en in samenhang op elkaar afgestemd. De student doet stage in een Baptistengemeente De student voert een onderzoeksopdracht uit in zijn stagegemeente

werkwijze Literatuurstudie, hoorcolleges, werkcolleges, stage, onderzoek

STUDIE GIDS

100

literatuur

Kitty Bouwman, Kick Bras , Werken met spiritualiteit Baarn 2001 Curtis W. Freeman, James Wm. McClendon Jr., C. Rosalee Velloso Ewell (ed.), Baptist Roots. A Reader in the Theology of a Christian People (Valley Forge: Judson Press, 1999) Mathew Guest, Karin Tusting, Linda Woodhead (eds.), Congregational Studies in the UK: Christianity in a Post-Christian Context (Explorations in Practical, Pastoral and Empirical Theology; Aldershot: Ashgate, 2004) Teun van der Leer (red.), Zo zijn onze manieren. In gesprek over gemeentetheologie, Barneveld 2009 Olof H. de Vries, Gelovig gedoopt, 400 jaar baptisme, Kampen 2009

toetsing

Onderzoeksverslag: voldaan/niet voldaan Stagereflectieverslagen: voldaan/niet voldaan Spiritualiteitsopdrachten: voldaan/niet voldaan

Ingangseis

Systematische Theologie jaar 1, periode 3 en Praktische Theologie jaar 2, periode 4, Reformatiegeschiedenis jaar 2, periode 4 met daarin specifieke aandacht voor de Radicale Reformatie aan de hand van o.a. Henk Bakker, De weg van het wassende water

Opmerkingen

De verschillende onderdelen van deze module worden hieronder afzonderlijk nader beschreven en ingevuld

Onderwijs, stage, onderzoek: Gedurende deze module komen de studenten vijfmaal op een nader te bepalen tijdstip 3-4 uur samen om o.l.v. van de docent(en) literatuur te bespreken en opdrachten voor te bereiden. Tevens lopen zij 4 uur per week stage in een (baptisten)gemeente. In een onderzoeksopdracht verbinden zij theorie en praktijk aan elkaar. Indeling en onderwerpen bijeenkomsten: Docent

Onderwerp

Voorbereiden STUDIE GIDS

101

Bakker en Huizing

Identiteit + voorbereiding onderzoek

Guest, Tusting, Woodhead, Congregational Studies in the UK, 125-214

vdLeer

Gesch en Id vh baptisme: de gemeente, de doop, de Schrift

Baptist Roots, 1-17, 25-31, 75-82, 196-200, 207-215 Gelovig gedoopt, 1-51 Art. TvdL, ‘De ware calvinist is een baptist’ (bb)

Huizing

Bouwman, Bras, werken met spiritualiteit

Spiritualiteit ontdekken

13 - 88 Schrijven spirituele autobiografie adhv richtlijnen Opdrachten Nieuw Testamentisch model voor spirituele groei: stap 1 en 2 vdLeer Bakker

Gesch en Id vh baptisme: revivalism & mission

Gelovig gedoopt, 60-191

Gemeentetheologie onderzoek

Zo zijn onze manieren (geheel)

+

voortgang

Baptist Roots, 131-134, 142-155, 216-225

Stage-opdrachten: Interview de voorganger van de gemeente waar je stage loopt over zijn/haar visie op het voorgangerschap, zijn/haar ervaringen t.a.v. werken in de gemeente, zijn/haar gedachten over samenwerking en eigen positie als voorganger en idealen voor zichzelf en de gemeente. Interview iemand uit het pastoraal team over de visie op pastoraat binnen de gemeente en eigen ervaringen in het pastorale werk. Ga met iemand van het pastoraal team mee op bezoek en schrijf een observatie van tenminste één ontmoeting. Houdt een dagboek bij van ervaringen die je opdoet in je stage en reflecteer hoe je eigen spiritualiteit al dan niet wordt gevormd/bevestigd/ uitgedaagd door wat je meemaakt tijdens kerkdiensten, groepsbijeenkomsten, pastorale bezoeken en vergaderingen. Onderzoeksopdracht: Stel in het kader van gemeente opbouw een empirisch contextueel onderzoek op (1 A4). Wat wil je onderzoeken, waarom en hoe (let op de methodologie). Maak een start met de uitvoering van het onderzoek en verzamel je eerste gegevens. Voltooi je onderzoek tijdens G_SPIRBS2. STUDIE GIDS

102

Mogelijke onderzoeksvragen: 

Hoe draagt het zingen tijdens de liturgie bij tot het vormen van geloofsidentiteit?



Hoe worden de gemeentevergaderingen door aanwezige leden beleefd?



Hoe wordt aangekeken tegen en omgegaan met de verhouding ‘leden en vrienden’?



Hoe wordt aangekeken tegen en omgegaan met de spanning tussen (gewetens)vrijheid en het gezag van de Schrift?



Op welke geloofsthema’s zitten leden van de gemeente te wachten en hoe zijn de verschillende gedachten daarover te verbinden met leeftijd, achtergrond, sekse etc.?



Waar kijkt men naar bij het doordenken van ethische vragen, bijv. ‘samenwonen voor het huwelijk’? Denk aan: Bijbelse visie, visie geloofsgemeenschap, eigen ervaring, buitenwereld, God, toekomstig oordeel, etc.

STUDIE GIDS

103

3.4 BACHELOR: SPIRITUALITEIT & IDENTITEIT 2 naam

Spiritualiteit en Identiteit

code

G_SPIRBS2

docenten

Drs. Teun van der Leer, Drs. Wout Huizing en Dr. Henk Bakker

studiepunten Periode

6 1,2 (jaar 3)

Doel

De student weet hoe identiteit geconstrueerd wordt op individueel en gemeentelijk niveau De student ontdekt zijn eigen gelovige identiteit en spiritualiteit en weet dit in relatie te brengen met zijn omgeving De student ontdekt het ‘eigene’ van de baptisten identiteit vanuit een historische en systematisch theologische doordenking van het baptisme in relatie tot andere kerken en geloofsgemeenschappen De student ontdekt het ‘eigene’ van de beleefde (baptisten) identiteit in de (geloofs)praktijk van een baptisten gemeente De student kan de verworven inzichten van deze module zinvol gebruiken voor stage en onderzoek

Inhoud

Deze module biedt de student de gelegenheid inzicht te verwerven en te onderzoeken wat de eigen spirituele identiteit is en hoe deze zich verhoudt tot een ‘Baptisten Identiteit’. De lesstof en stage worden integraal aangeboden en in samenhang op elkaar afgestemd. De student doet stage in een Baptistengemeente De student volgt een 24-uurs retraite met lectio devina o.l.v. de docent De student voert een onderzoeksopdracht uit in zijn stagegemeente

werkwijze

STUDIE GIDS

104

Literatuurstudie, hoorcolleges, werkcolleges, stage, onderzoek, 24-uurs retraite Henk Bakker en Albrecht Boerrigter (red.), Vrije keuze van godsdienst. Hoe vrij is vrij Barneveld 2013

literatuur

Kitty Bouwman, Kick Bras , Werken met spiritualiteit Baarn 2001 Wil Derkse, Een levensregel voor beginners. Benedictijnse spiritualiteit voor het dagelijkse leven Tielt 2001 Curtis W. Freeman, James Wm. McClendon Jr., C. Rosalee Velloso Ewell (ed.), Baptist Roots. A Reader in the Theology of a Christian People (Valley Forge: Judson Press, 1999) Mathew Guest, Karin Tusting, Linda Woodhead (eds.), Congregational Studies in the UK: Christianity in a Post-Christian Context (Explorations in Practical, Pastoral and Empirical Theology; Aldershot: Ashgate, 2004) Teun van der Leer (red.), Zo zijn onze manieren. In gesprek over gemeentetheologie , Barneveld 2009 Olof H. de Vries, Gelovig gedoopt, 400 jaar baptisme, Kampen 2009

toetsing

Tentamen Baptistica (25%) Onderzoeksverslag (25%) Stagereflectieverslagen (25%) Portfolio spiritualiteitsopdrachten (25%)

Ingangseis

G_SPIRBS1

Opmerkingen

De verschillende onderdelen van deze module worden hieronder afzonderlijk nader beschreven en ingevuld

Onderwijs, stage, onderzoek: Gedurende de module komen de studenten viermaal op een nader te bepalen tijdstip 3-4 uur samen om o.l.v. van de docent(en) literatuur te bespreken en opdrachten voor te bereiden. Tevens lopen zij 4 uur per week stage in een (baptisten)gemeente en volgen één keer een 24-uurs retraite. In een onderzoeksopdracht verbinden zij theorie en praktijk aan elkaar. Indeling en onderwerpen bijeenkomsten:

STUDIE GIDS

105

Vd Leer

Gesch en Id vh baptisme: vrijheid

Gelovig gedoopt, 230-330 Baptist Roots, 83-87, 172-176, 282-288, 352-361 Vrije keuze van godsdienst, 1-49 Reiling-lezingen (geheel, zie bb)

Huizing

Spiritualiteit & stage

Beschrijf je huidige weg als gelovige adhv richtvragen Opdracht, stap 3, 4 en 5 model spirituele groei

Huizing

Derkse, Een levensregel (geheel) 24-uurs retraite

Schrijf je eigen credo adhv richtlijnen Opdracht stap 3 model spirituele groei

Huizing

Spiritualiteit & stage

Benoem je kwaliteiten, valkuilen, allergieën en uitdagingen adhv opdracht Opdracht stap 6 en 7 model spirituele groei

Allen

Presentatie onderzoek

Stage-opdrachten: Leidt een groepsgesprek waarin je ruimte maakt voor diversiteit in geloven en beleven. Doe met een groep van minimaal vier mensen een oefening in lectio divina en reflecteer met de groep op deze ervaring. Houdt een dagboek bij van ervaringen die je opdoet in je stage en reflecteer hoe je eigen spiritualiteit al dan niet wordt gevormd/bevestigd/ uitgedaagd door wat je meemaakt tijdens kerkdiensten, groepsbijeenkomsten, pastorale bezoeken en vergaderingen. Onderzoeksopdracht: Vervolg je in G_SPIRBS1 gestarte empirisch contextueel onderzoek op en verzamel je gegevens. Interpreteer de gegevens in het licht van de geleerde geschiedenis en identiteit en werk je conclusies uit (max. 10 A4). Gebruik daarbij in elk geval de opgegeven literatuur en eventuele andere bronnen (voeg bibliografie en noten bij). STUDIE GIDS

106

Mogelijke onderzoeksvragen: 

Hoe draagt het zingen tijdens de liturgie bij tot het vormen van geloofsidentiteit?



Hoe worden de gemeentevergaderingen door aanwezige leden beleefd?



Hoe wordt aangekeken tegen en omgegaan met de verhouding ‘leden en vrienden’?



Hoe wordt aangekeken tegen en omgegaan met de spanning tussen (gewetens)vrijheid en het gezag van de Schrift?



Op welke geloofsthema’s zitten leden van de gemeente te wachten en hoe zijn de verschillende gedachten daarover te verbinden met leeftijd, achtergrond, sekse etc.?



Waar kijkt men naar bij het doordenken van ethische vragen, bijv. ‘samenwonen voor het huwelijk’? Denk aan: Bijbelse visie, visie geloofsgemeenschap, eigen ervaring, buitenwereld, God, toekomstig oordeel, etc.

STUDIE GIDS

107

3.5 BACHELOR: BIJBELSE THEOLOGIE naam

Bijbelse Theologie

Code docent

dr. Christiane Karrèr en dr. Henk Bakker

studiepunten

6, niveau 300

Periode

4 (BA jaar 3)

Doel

De student kan de historische en disciplinaire ontwikkeling van de Bijbelse Theologie van het Oude Testament en het Nieuwe Testament in hoofdlijnen beschrijven De student weet hoe methodologie van Bijbelse Theologie werkt De student kan de methodologische inzichten zelf aanwenden voor onderzoek De student is op de hoogte van de meest recente literatuur met betrekking tot de Bijbelse Theologie De student kan kritisch reflecteren op teksten uit Oude Testament en Nieuwe Testament met betrekking tot het vraagstuk rond geloofsidentiteit en assimilatie in situaties van politieke achterstelling.

inhoud

Dit college biedt een inleiding in de discipline van de Bijbelse Theologie als kritisch beschrijvende wetenschap van de ontwikkeling van oudtestamentische en nieuwtestamentische theologische concepten, zoals God, mens, heil en geloofsgemeenschap. Een algemene inleiding wordt besproken en in het bijzonder teksten met betrekking tot de kwestie ‘assimilatie, overheden, de identiteit van religieuze gemeenschappen’ en de vindbaarheid van God (‘theology of place’, tempelkritiek in Oude Testament en Nieuwe Testament).

werkwijze Studenten bereiden zich door middel van leesopdrachten voor op de colleges (voor capita selecta zie college indeling met leesopdrachten). De verwerking gebeurt in geleide discussie.

literatuur

Literatuur OT:

STUDIE GIDS

108

House, Old Testament Theology, zie beneden, daaruit ca 300 pag. Brueggeman, Walter, Theology of the Old Testament. Testimony, Dispute, Advocacy , Minneapolis: Fortress Press. 2005. (Pag.650-679) Barker, Margaret, The Gate of Heaven. The History and Symbolism of the Temple in Jerusalem, London: SPCK 1991. (Pag. 5-56 en 150-154) Karrer-Grube, Christiane, ‘Identiteit’, in: Maas, Frans, Maas, Jacques, Spronk, Klaas, De Bijbel Spiritueel. Bronnen van geestelijk leven in de bijbelse geschriften, Zoetermeer: Meinema, 215-222.Paul R. House, Old Testament Theology (Downers Grove, Illinois: InterVarsity Press, 1998) Literatuur NT: Heikki Räisänen, Beyond New Testament Theology: A Story and a Programme (London: SCM Press, 20002) 115-209 (= 95 pp.) George Eldon Ladd, A Theology of the New Testament [revised edition by Donald A. Hagner] (Grand Rapids: Eerdmans, Revised Edition 1993) (ong. 250 pp. Lezen) Richard Bauckham, The Theology of the Book of Revelation (New Testament Theology; Cambridge: Cambridge University Press, 1993) 1-164 (= 164 pp.)

toetsing

Een schriftelijk examen over alle behandelde stof

Ingangseis

De student dient enige voorkennis te hebben van het oudtestamentische en het nieuwtestamentische tijdvak (isagogische vraagstukken, oudheid, hellenisme en Vroeg Jodendom).

Opmerkingen

Aanwezigheid bij de colleges is verplicht

STUDIE GIDS

109

College indeling

BTh OT

Week 6

Week 7

Week 8

Week 9

Week 10

Week 11

Lezen:

Lezen:

Lezen:

Lezen:

Lezen:

Lezen:

Barker, The Gate of Heaven, 5-56. House, OTT, 87-152

Brueggeman,

House, OTT,

House, OTT,

House, OTT,

Theology of the Old Testament,

169-196,

512-538

346-401, 497-511

Exegese:

299-345

Karrer, Identiteit,

650-679

Exodus 24:1–25:9

House, OTT, 272298

Barker, the Gate of Heaven, 150-154

215-222

Exegese:

Exegese:

Zacharia 2:5-17, 4

Exegese:

Ezra 1, 4-6, 9

Jesaja 62

Old

House,

Testament Theology,

11-57,

249-271 Exegese: 1Koningen 8

Exegese: 6:1-8

Jesaja

Ezechiël:8:1-12 (lezen Ezechiël 1,811)

Nehemia 13:1-14

Jeremia 7:1-26 BTh NT

Lezen:

Räisänen,

Beyond New Testament Theology, 115-209 Exegese: 1:1-15

Marcus

Lezen:

Ladd,

A the

Theology of New Testament §§210 (John the Baptist, the Kingdom) Exegese: 14:53-64

Marcus

Lezen:

Ladd,

A the

Theology of New Testament part 3: The Church

Primitive

Exegese: Handelingen 7:478:1; 17:22-34

A Theology of the New Testament Lezen:

Ladd,

§§35-38 (Law, Life, Church, Eschatology) Exegese: 5:1-5

II

Cor.

Lezen: Bauckham,

Theology of the Book of Revelation 1-80 Exegese: Openbaring 11:1-13

Lezen: Bauckham,

Theology of the Book of Revelation 81-159 Exegese: Openbaring 21:2227

STUDIE GIDS

110

3.6 BACHELOR: GEMEENSCHAP & DIVERSITEIT naam

Gemeenschap en diversiteit

code

G_BSDSGMDIV

docent

Drs. E. Groen & dr. Fernando Enns

studiepunten

6, niveau 300

Periode

5 (BA jaar 3)

Doel

Student heeft kennis van de systeemtheorie en kan deze toepassen op een gemeenschap Student kent de belangrijke cultuursociologische en – filosofische ontwikkelingen en theorieën op het terrein van gemeenschap en diversiteit zoals verwoord door Zygmunt Bauman en Charles Taylor en kan van daaruit de gemeenschap beschouwen De student kent het eigen standpunt op het terrein van gemeenschap en diversiteit en kan die in discussie brengen met de praktijk en met de literatuur De student kent de doperse hermeneutiek in de visie van McClendon en Stuart Murray en kan deze verbinden met de diversiteit in de gemeente

inhoud

In dit college staat de vraag naar gemeente, gemeenschap en de omgang met diversiteit centraal. De gemeenteopvattingen van het congregationele denken en de doperse hermeneutiek worden in relatie gebracht met de systeemtheorie, de ideeën van Taylor over de pluraliteit en het functioneren van communities in deze tijd, zoals beschreven door Bauman. De verhouding tussen gemeenschap en individu komt aan bod via het werk van Zimmermann. De rol van de eigen pluraliteit en diversiteit (zowel binnen de persoon als binnen de gemeenschap) speelt daar door heen.

werkwijze

Werkcolleges met opdrachten.

literatuur

Stuart Murray; Biblical interpretation in the anabaptist tradition, Pandora Press Kitchener 2000 (verplicht) Zygmunt Bauman, Community, Polity Press Cambridge 2001 (verplicht) STUDIE GIDS

111

Ronald W. Richardson; Werken aan een gezonde gemeente, Ekklesia Gorcum 2002 (verplicht) Charles Taylor; Moderniteit in meervoud, Klement/Pelkmans Kampen 2005 (verplicht) Johannes Zimmermann, Gemeinde zwischen Sozialität und Individualität; Neukirchener Verlag 2006 (hoofdstuk 1-3) (verplicht)

toetsing

Eindverslag

Ingangseis

De student heeft de module Spiritualiteit en Identiteit gevolgd.

Aanbevolen kennis Opmerkingen

voor

geen Aanwezigheid bij de colleges is verplicht

De mastervakken zijn op te vragen bij de faculteit Godgeleerdheid bij de VU.

STUDIE GIDS

112

4. SPREKERSROUTE 4.1 EXEGESE Naam Docent(en) Onderwijsinhoud

Exegese Jaap-Harm de Jong Voordat een prediker een preek kan houden, zijn daar heel wat uren van voorbereiding aan vooraf gegaan. Dit begint bij de exegese van de tekst waar een preek over wordt gehouden. In deze cursus leer je om systematisch de stappen hiervan te doorlopen. We zijn in gesprek over het waarom van exegese en hoe we dit tot nu toe zelf hebben gedaan, bestuderen het stappenplan van een bekende homileet en besteden veel tijd aan het oefenen en zelf ervaren. Als uitgangspunt gebruiken we de methodiek uit het boek ‘The Witness of Preaching’ van Thomas Long, waarin aandacht is voor een elftal exegetische stappen. Hiermee leer je op verantwoorde manier de stap te zetten van tekst naar preek. Waar mogelijk gaan we in op andere literatuur om een zo duidelijk mogelijk beeld van het proces van exegese te krijgen. Doelstellingen van De student kan reflecteren op de onderwerpen preek en prediker en verwoorden welke positie hij zelf inneemt het college De student kan de verschillende stappen van de exegese benoemen en deze toepassen De student weet wat Lectio Divina is en kan deze ‘geestelijke lezing’ van de tekst ook zelf toepassen in de preekvoorbereiding De student kan een exegese uitwerken en kan hier een overzichtelijk verslag van maken Programma van de College Onderwerp Lezen ter voorbereiding colleges en College 1 -Exegese, preken en de Long, introductie en hoofdstuk 1, pp. 1-51 opdrachten persoon van de prediker -Lectio Divina College 2 -Selecteren, vaststellen en Long, hoofdstuk 2-3, pp. 52-77 vertalen (stap 1-3 van Long) Artikelen Van Dam en Douma College 3

-Vragen stellen aan de tekst Long, hoofdstuk 3, pp. 77-84 en de bredere context bestuderen (stap 4-6 van Long) STUDIE GIDS

113

College 4

College 5 Werkvormen Toetsing Berekening van de eindlast Instapeisen Literatuur

-Creatief werken met de Long, hoofdstuk 3, pp. 84-95 tekst en historisch, literair en theologisch onderzoek (stap 6-9 van Long) -Commentaren en een claim -Long, hoofdstuk 3, pp. 95-98 (stap 10-11 van Long) -Long, hoofdstuk 4, pp. 99-116

Het vak wordt afgerond met het maken van een exegesewerkstuk (90%) en een uitgebreid leesverslag van Long (10%). Voor het college staan 84 sbu (3 ects). De colleges nemen 15 klokuren, voor het maken van een exegese staat 30 uur en voor het schrijven van een leesverslag 10 uur. Daarnaast blijft er nog 23 uur over voor het boek van Long (ong. 5 pagina’s per uur = 116 pp.), 3 uur voor de artikelen van Douma en Van Dam en 3 uur voor het lezen van aanvullende literatuur. -Thomas G. Long, The Witness of Preaching (2nd edition, Louisville: Westminster John Knox Pres, 2005), pp. 1-116. -Gideon van Dam, ‘Meditatief Bijbellezen als een fase in de preekvoorbereiding’ (te vinden op http://www.passievoorpreken.nl/index.tpl?rubriek=3&artikel=101). -Jos Douma, ‘Hoe spiritueel zijn onze preken? De lectio divina als bron voor een spirituele homiletiek’ (wordt overhandigd door de docent)

STUDIE GIDS

114

4.2 BIJBELSE THEOLOGIE OT (VIA WINDESHEIM) VOE

Verkorte naam

ENTH-BVTHOT.D415

Lange naam

BIJBELSE THEOLOGIE OT

School


Soort VOE

Ondersteunend

Doelstelling

De cursus is erop gericht de student(e) in staat te stellen op een verantwoorde en systematische wijze te redeneren over wat het Oude Testament zegt over God en de relatie tussen God en mensen, en dit op een onderbouwde en betekenisvolle wijze toe te passen in de beroepspraktijk.

Onderwijsinhoud

In de cursus besteden we allereerst aandacht aan inhoud en structuur van de Hebreeuwse Bijbel (hoofddelen, genres, ontwikkeling) en aan methodes van Bijbelse Theologie van het Oude Testament. De ontwikkeling van het geloof in de ene God wordt geplaatst binnen de Bijbel en de Oud-Oosterse context. Een drietal theologische kernthema’s in het Oude Testament: Schepping, Uittocht en Verbond wordt besproken en gerelateerd aan de beroepspraktijk. Tenslotte wordt ingegaan op geweldsteksten en heilsverwachting. Als achtergrond lezen de studenten hoofdstukken uit boeken en een aantal artikelen. Op de colleges wordt het bestudeerde materiaal door middel van hoorcolleges en vormen van groepsgesprek in context geplaatst (historisch, theologisch) en toegepast. In de schrijfopdrachten wordt aan de hand van een exegetisch schema een tekst uit het Oude Testament in diepte bestudeerd. De studenten maken zelfstandig een werkstuk waarin een thema/kernbegrip uit de gekozen tekst in breedte wordt uitgewerkt.

Vereiste voorkennis

De modules Heilige boeken: Inleiding Bijbel; Exegese 1 en 2 dienen te zijn afgerond.

Niveau

Bachelor

Aantal EC

3

Competenties

Beroepsspecifiek: agogisch-educatieve, pastorale, liturgische competentie HBO-generiek: 1. Brede professionalisering 3. Toepassing onderzoeksresultaten


M. de Vos

Hulpmiddelen

Presentaties, Bijbelsoftware STUDIE GIDS

115


Hoorcolleges, vormen van groepsgesprek


Colleges, coaching


Theologie van het Oude Testament (aanbevolen)

Leerstofdrager

Boek

Identificatie

9789023926580

Auteur

Hendrik Koorevaar en Mart-Jan Paul (red.)

Plaats uitgave

Zoetermeer, 2013


Schrijfopdrachten, Eindverslag

Omschrijving

Schrijfopdrachten: voor elk college dient de student(e) een beknopte schrijfopdracht te maken waarin een stap uit het exegetisch schema wordt uitgewerkt. Eindverslag: Voor het eindverslag onderzoekt de student(e) een thema of kernbegrip uit de theologie van het Oude Testament en past dit toe op een concrete en actuele casus. De student(e) laat zien dat zij/hij op een verantwoorde en systematische wijze kan redeneren over het thema/kernbegrip en in staat is dit toepasbaar te maken in zijn/haar beroepspraktijk.

Type becijfering

Cijfer

Wegingsfactor

Schrijfopdrachten: 40% Eindverslag: 60%

STUDIE GIDS

116

4.3 BIJBELSE THEOLOGIE NT (VIA WINDESHEIM) VOE Verkorte naam

ENTH-BVTHNT.D415

Lange naam

BIJBELSE THEOLOGIE NT

School


Soort VOE

Ondersteunend

Doelstelling

Kennis Je kunt de globale historische ontwikkeling van de Theologie van het NT schetsen. Je kunt verschillende ‘issues’ en thema’s binnen de Theologie van het NT beschrijven en aangeven hoe deze zich verhouden tot het geheel van het NT en theologie in het algemeen. Je kunt een beschrijving geven van christologie bij Paulus, met ondersteuning van de daarbij relevante Bijbelteksten. Je kunt een beschrijving geven van eschatologie bij Paulus, met ondersteuning van de daarbij relevante Bijbelteksten. Je kunt een beschrijving geven van christologie bij Johannes, met ondersteuning van de daarbij relevante Bijbelteksten. Je kunt een beschrijving geven van eschatologie bij Johannes, met ondersteuning van de daarbij relevante Bijbelteksten. Vaardigheden Je bent in staat om zelfstandig een Nieuwtestamentisch theologisch thema uit te werken en te bespreken. Attitude Je bent bereid aandacht te hebben, ook als dat wat aangereikt wordt niet bij voorbaat je instemming heeft. Je bent bereid te streven naar een methodologisch bewuste en eerlijke omgang met zowel de teksten als met de mensen.

Onderwijsinhoud

Na een algemene inleiding op Bijbelse theologie en het NT richten we ons op de theologische begrippen christologie en eschatologie. Beide zullen belicht worden vanuit de geschriften van Paulus en die van Johannes.

Vereiste voorkennis

Heilige boeken: Inleiding Bijbel; Exegetische vaardigheden basis en verdiept

Niveau

Bachelor STUDIE GIDS

117

Aantal EC

4

Competenties

Beroepsspecifiek: liturgische, missionaire, agogisch-educatieve en pastorale competentie


M.C.D. Wittenberg

Hulpmiddelen

Bibliotheek (synopsis evangeliёn, synopsis Paulusbrieven, concordantie, bijbelatlas, NBV / Willibrordvertaling Bijbel), internet.


Inleidende lezingen, zelfstandig tekstboek bestuderen, zelfstandige leesopdracht Bijbelboek (Mt., Luc., Joh. of Hd.) en eindopdracht maken.


Colleges en coaching bij opdracht


A Theology of the New Testament

Leerstofdrager

Boek

Identificatie

ISBN 978 0 8028 0680 2

Auteur

G.E. Ladd

Plaats uitgave

Grand Rapids 1993, Revised Edition


Literatuurtentamen; eindopdracht

Omschrijving

Er is een schriftelijk tentamen over het tekstboek. Open vragen, zonder gebruik van hulpmiddelen. Eindopdracht: Bijbels theologisch essay schrijven over het gelezen Bijbelboek met presentatie

Type becijfering

Cijfer

Wegingsfactor

Literatuurtentamen: 50%, minimaal 5,5 Opdracht met presentatie: 50%, minimaal 5,5

STUDIE GIDS

118

4.4 DOGMATIEK Naam Docent(en) Onderwijsinhoud

Dogmatiek Jan-Martijn Abrahamse & Henk Bakker In dit college wordt de Christelijke dogmatiek van G. van den Brink en C. van der Kooi en Alles is Geschiedenis van Olof de Vries. Alle onderdelen van de klassieke theologie komen daarij aan de orde. Er wordt vooral gelet op: (1) opbouw van het theologische discours, (2) argumentatie van de gewezen geloofsrichting en (3) actualisering van de geloofsinhouden Doelstellingen van De student: het college  Kan de grote lijn van de theologie van Van den Brink en Van der Kooi en De Vries beschrijven en benoemen  Heeft inzicht in de keuzes die in deze dogmatiek worden gemaakt  Geeft aan in welke opzichten de gelezen literatuur bijdrage levert voor de geloofsdiscussie van vandaag de dag  Weet sterkten en zwakten in de Christelijke Dogmatiek en Alles is geschiedenis kritisch te wegen Programma van Datum Inhoud Voorbereiding de colleges en College 1 Inleidings godsleer en Lezen Christelijke Dogmatiek hoofdstuk 3 t/m 5 opdrachten openbaring College 2 Israël en Jezus Lezen Christelijke Dogmatiek hoofdstuk 9 t/m 11 College 3 Dogmatiek, tijd en Lezen De Vries hoofdstuk 1 t/m 3 geschiedenis College 4 Schepping, zonde en Lezen De Vries hoofdstuk 4 mens Lezen Christelijke Dogmatiek hoofdstuk 7-8 College 5 Pneumatologie en de Lezen Christelijke Dogmatiek hoofdstuk 12 -13 Bijbel College 6 Eschatlogie Lezen Christelijke Dogmatiek hoofdstuk 15-16 Werkvormen Hoorcollege en geleide discussie Toetsing Schriftelijk examen, met kennisvragen en inzichtvragen Berekening [1 EC = 28 uur studiebelastingsuren, sbu] van de eindlast 6 EC = 168 sbu Colleges (6x3 uur)

18 uur STUDIE GIDS

119

Lezen literatuur (680 pp.)


135 uur (ong. 5 pp. per uur) 15 uur.

Voorbereiding tentamen Basiskennis theologie en discussiebereidheid G. van de Brink en C. van der Kooi, Christelijke dogmatiek. Een inleiding (Zoetermeer: Het Boekencentrum, 2012) Olof de Vries, Alles is Geschiedenis (Utrecht: Kok, 2015)

STUDIE GIDS

120

4.5 HERMENEUTIEK Naam Docent(en) Onderwijsinhoud

Hermeneutiek: Een historisch disciplinaire inleiding Henk Bakker Ons scheiden vele ‘kloven’ van de oorspronkelijke tekst van de Schrift: een tijdskloof, een culturele kloof, een tekstkloof (wij zijn de oorspronkelijke schrijvers of lezers niet, en ze schreven bovendien in een andere taal), en een existentiële kloof (ik ben de ander niet, en andersom). In het vak Hermeneutiek wordt ingegaan op het fenomeen ‘verstaan’, omdat een boodschap of een tekst die ons voorligt niet zomaar toegankelijk is. ‘Verstaan’ is complex. Diverse hermeneutische ‘scholen’ worden besproken (vanaf de Vroege Kerk tot aan de Reformatie, en vanaf de Verlichting tot nu), terwijl het langst wordt stilgestaan bij de ontwikkeling van de hermeneutiek in en na de eeuw van Schleiermacher. Doelstellingen van ● De student kan uitleggen waarom ‘verstaan’ een complex verschijnsel is het college ● De student kan uiteenzetten welke hermeneutische scholen op elkaar hebben ingewerkt en welke denksystemen er zijn geweest (tijden, namen, kenmerken) ● De student weet een eigen weg te vinden in het veelkleurige hermeneutische ‘landschap’ (wat is voor jouw hermeneutische denken belangrijk?) ● De student kan de opgedane kennis en inzichten integreren voor exegetisch, theologisch en ethisch gebruik Programma van de Datum Voorbereiding colleges en College 1 Deel I, pp. 1-154 opdrachten College 2 Deel I, pp. 155-299 College 3 Deel I, pp. 300-431 Werkvormen Hoorcolleges waarin de leesopdrachten worden besproken. Toetsing Het college wordt met een schriftelijk examen afgesloten (100%). Berekening Voor het college staan 84 sbu (3 ects). De colleges nemen 9 klokuren, voor examen voorbereiding staan 7.5 uur. In de overige van de eindlast uren wordt het boek van Zwiep gelezen. Instapeisen De student wordt geacht over voldoende exegetische vaardigheden te beschikken of het vak Exegese met goed gevolg te hebben afgerond. Literatuur Arie Zwiep, Tussen tekst en lezer. Een historische inleiding in de bijbelse hermeneutiek. Deel I: De vroege kerk – Schleiermacher (Amsterdam: VU University Press, 2009) 421 pp.

STUDIE GIDS

121



Eindtermen HP 1

Homileticum Practicum I J.H. de Jong en T. van der Leer ism NobbeMieras Trainingen Het gaat in deze cursus om de praktijk van de homiletiek. Hoe bouw je een betoog op en hoe presenteer je het? Wat is daarin je eigen rol als prediker? Wat zijn je eigen kwaliteiten en hoe kun je die verder ontwikkelen? In werkcolleges worden presentatievaardigheden ingeoefend. De studenten ontvangen intensieve en persoonlijke feedback op eigen oefeningen en presentaties. De student houdt zelf zijn/haar ontwikkelingen bij en schrijft een ontwikkelingsplan. O = Onvoldoende T = Twijfel V= Voldoende G = Goed Toetsing: Structuur en Houding minimaal voldoende. Tekstbehandeling minimaal twijfel. Structuur: De student kan, grotendeels los van papier, via de retorische structuur en met behulp van Statement, Explanation en Illustration passend preken voor een doelgroep. Houding: De student maakt transparant en congruent contact met het publiek en blijft daarbij binnen zijn eigen expressiepatroon. STUDIE GIDS

122

Tekstbehandeling De student kan hoorbaar maken wat de structuur, beweging en kwaliteit van de tekst is. Programma van de colleges en opdrachten

Dag 1

Inhoud Nulmeting op basis van meegebrachte minipreek. Theorie retorica en doelgroepanalyse Start maken met het herstructureren van de mini-preek (wordt thuis afgemaakt).

Voorbereiding

Bereid een minipreek voor van max. 10 min. Lezen: Meestersprekers, h. 1 Dag 2

Inhoud

Presentatie geherstructureerde minipreek. Werken met persoonlijke focus.

Voorbereiding

Minipreek herstructureren. Lezen: Meestersprekers, h. 2 en 3 Schrijven: Reflectie op eerste lesdag. Dag 3

Inhoud

Tekstbehandeling. Oefenen met het aanbrengen van dynamische accenten, het maken van overgangen, het interpreteren van leestekens en het toepassen van emoties op de tekst.

Voorbereiding

Lezen: Meestersprekers, h. 4 en 5 Schrijven: Reflectie op tweede lesdag. STUDIE GIDS

123

Kies en bereid twee leesteksten voor: een neutrale en een Bijbeltekst Dag 4

Inhoud

Eindpresentaties en evaluatie. Opzet stappenplan.

Voorbereiding

Bijbellezing en minipreek voorbereiden. Lezen: Meestersprekers, h. 6 en 7 Schrijven: Reflectie op derde lesdag. Dag 5

Inhoud

Preekbespreking van eerder gehouden preek in de praktijk. Deze wordt getoetst middels aangegeven eindtermen.

Voorbereiding

Werkvormen Toetsing

Preek opnemen in gemeente Preekvoorbereiding maken Schrijven: reflectie op vierde lesdag Werkcolleges met persoonlijke feedback. De student schrijft na elke trainingsdag een persoonlijke reflectie (zie richtlijnen hieronder) en stuurt deze binnen 72 uur naar de docenten. Preekbespreking De student houdt een nieuwe preek in de praktijk, laat deze opnemen en bekijkt deze samen met de docenten. Hieruit moet blijken dat de student voldoet aan de eindtermen van HP 2. Binnen drie dagen na de preekbespreking levert de student zijn/haar portfolio in, deze bevat: a. de reflecties van de vier trainingsdagen* b. de reflectie van de preekbespreking c. ontwikkelplan richting de toekomst *Geef je reflecties vorm aan de hand van de volgende vragen: · Wat is er gebeurd? Wat kwam aan de orde en wat heb ik daarvan geleerd? · Hoe kijk ik terug op wat gebeurd is? Wat wilde/verwachtte ik, hoe heb ik geparticipeerd, en vooral: wat voelde ik en wat dacht ik? · Hoe kijk ik vooruit? Wat laat ik achter en wat neem ik mee?

STUDIE GIDS

124

Preekvoorbereiding Uiterlijk 1 week voor de preekbespreking levert de student per email zijn/haar preekvoorbereiding in. Deze bevat een helder verslag van het tekstonderzoek en de gemaakte exegetische en hermeneutische keuzes, volgens de volgende stappen (Let op! Voor studenten die de sprekersroute volgen geldt dat ze een preekvoorbereiding volgens de stappen van Long, aangeleerd bij het vak exegese, inleveren): 11. Verantwoording tekstkeuze en verslag eerste ‘blanco’ lezing Waarom kies je juist de tekst die je gekozen hebt. Volg je een leesrooster, was er aanleiding in de gemeente om deze tekst te bepreken, was het een persoonlijke voorkeur? Er is niet een goede of foute manier, maar het is wel belangrijk dat je kunt uitleggen wat je kiest. De 'blanco' lezing houdt in dat je begint met de tekst te lezen zonder commentaren en andere hulpmiddelen. Helemaal blanco ben je natuurlijk nooit, maar probeer te doen of de tekst voor het eerst tot je komt. Wat spreekt je aan, wat stoot je af, zijn er dingen die je niet begrijpt? Zo kun je echt de tekst induiken. Geef vervolgens in je verslag kort weer wat je bevindingen zijn. 12. Vergelijkend tekstonderzoek diverse vertalingen (geef aan welke vertalingen je hebt gebruikt en wat je hebt ontdekt) Leg vier of vijf vertalingen naast elkaar (bij voorkeur erg verschillende, bijvoorbeeld Het Boek (parafrase) en Statenvertaling (juist letterlijk). Een vertaling in een andere taal kan ook behulpzaam zijn. Zo kom je op het spoor wat verschillen en overeenkomsten zijn. Geef kort weer wat je bevindingen zijn: waar komen de overeenkomsten en verschillen precies vandaan? 13. Uitzoomen: Inleidende vragen en de bredere context. Geef hierbij ook aan welke theologische vragen en afwegingen een rol spelen en jouw keuzes daarin. Inleidende vragen: bijvoorbeeld datering Bijbelboek, schrijver, genre en lezerspubliek. Bredere context: hoe past de door jou gekozen perikoop in de 'flow' van de bredere context van het Bijbelboek. Is het een scharnierpunt, een climax? Zegt de plek waar de perikoop zich bevindt in het Bijbelboek iets over de betekenis? Theologische vragen: welk Godsbeeld en mensbeeld zie je in de tekst terug? Welke keuzes maak jij daarin? 14. Inzoomen: structuur en indeling van de pericoop; sleutelwoorden en woordstudie STUDIE GIDS

125

Hoe is je perikoop opgebouwd? Zijn er woorden die er uit springen? Bestudeer deze dan verder. 15. Claim, focus en functie (Long, The Witness of Preaching) , ofwel verantwoording exegetische en hermeneutische keuzes Claim: vat de kern van je perikoop in één zin samen. Gebruik daarvoor de volgende zin: ‘In relatie tot hen die de preek zullen horen, is wat deze tekst wil zeggen en doen…’ Focus: wat wil je in zeggen met je preek (in één zin)? Functie: wat hoop je te bereiken met je preek (ook weer in één zin)? Oftewel: wat hoop je dat je hoorders weten/onthouden nadat ze je preek hebben gehoord en wat hoop je dat ze gaan doen? De preekvoorbereiding wordt beoordeeld aan de hand van de 5 genoemde stappen, waarbij elke stap wordt beoordeeld met een G, V, T of O en het gemiddelde minimaal V dient te zijn.


De student is geslaagd als hij zowel bij de preekvoorbereiding als bij de preekbespreking een voldoende haalt. Voor het college staan 84 sbu. Die bestaan uit vier lesdagen van 7 uur (28), voorbereiding per lesdag (12) en het houden van een preek in een gemeente met een preekbespreking op een later moment en een in te leveren preekvoorbereiding (32) en het schrijven van een eind(reflectie)verslag en vervolgontwikkelingsplan (12). Voldoende theoretische kennis van homiletiek wordt verondersteld en bij voorkeur bekend met Th. Long: The Witness of Preaching. Verplichte literatuur:  Farah Nobbe en Natalie Holwerda, Meestersprekers. Over de kunst van het spreken. Amsterdam 2010.

Aanbevolen literatuur:  Aristotle, On Rhetoric. A Theory of Civic Discourse. Translated, with Introduction, Notes and Appendices by George A. 

Kennedy, New York 2007 Antoine Braet, Retorische kritiek. Overtuigingskracht van Cicero tot Balkenende, SDU-uitgevers Den Haag 2011

STUDIE GIDS

126



Homileticum Practicum II J.H. de Jong en T. van der Leer i.s.m Nobbe Mieras Trainingen Deze cursus bouwt voort en verdiept Presentatietraining I. Aan de orde komen structuur, houding, storytelling en dynamiek.

In werkcolleges worden presentatievaardigheden verder ingeoefend. De studenten ontvangen intensieve en persoonlijke feedback op eigen oefeningen en presentaties. De student houdt zelf zijn/haar ontwikkelingen bij en schrijft een ontwikkelingsplan. Doelstellingen van Eindtermen HP 2 het college O = Onvoldoende T = Twijfel V= Voldoende G = Goed

Toetsing: Structuur, houding en storytelling minimaal voldoende. Dynamiek minimaal twijfel. Structuur: De student preekt met gemak los van papier binnen de retorische structuur. Hij hanteert daarbij de niveaus van Statement, Explanation en Illustration. Houding: STUDIE GIDS

127

De student maakt transparant en congruent contact met het publiek en blijft daarbij binnen zijn eigen expressiepatroon. Storytelling: De student laat in zijn eindpreek minimaal één narratieve illustratie zien die passend en afgestemd is op doelgroep en inhoud. Dynamiek: De student kan in haar preek contrast en onderscheid aanbrengen door het gebruik van diverse dynamische middelen zoals elementaires maken, opbouwen, stapelen, schakelen, plaatsen en kleuren. De student is in staat om dit toe te passen in haar eindpreek. Programma van de colleges en opdrachten

Inhoud

Lesdag 1: Structuur -

-

Met iedere student terugkijken op het stappenplan: wat is er gerealiseerd, wat (nog) niet? Zijn er inmiddels nieuwe aandachtspunten? Theorie & opdracht: aan de slag met nieuwe retorische richtlijnen. Presenteren eindresultaat retorica-opdracht / feedback van trainer en groep.

Lesdag 2: Storytelling -

Analyse maken van het meegenomen bijbelverhaal. Werken met verschillende perspectieven van de personages. Detaillering van het verhaal vastleggen.

Voorbereiding Bereid je voor alsof je een preek gaat maken over een pelgrimspsalm (120-134). Lees je zoveel mogelijk in en neem evt. relevante materialen mee. N.B. Maak de preek nog niet, alleen het (exegetische) voorwerk en neem dit mee.

-

Schrijf je reflectie op de eerste lesdag. Kies en werk de structuur uit lesdag 1 uit. Kies een anekdote uit de bijbel mee waar je mee wilt werken.

STUDIE GIDS

128

-

Definitieve versie construeren. Presenteren uiteindelijke verhaal.

Lesdag 3: Dynamiek -

Doornemen van verschillende vormen van dynamische technieken. Toepassen van deze dynamische middelen op 1 segment van de preek uit dag 1.

Lesdag 4: Eindpresentatie -

-

-

Kies 1 segment uit je structuur. Kies als illustratie voor een persoonlijke anekdote. Pas de elementen van storytelling hierop toe. Eindopdracht: houd een preek waarin de retorische principes, de dynamische accenten en 1 uitgewerkte persoonlijke anekdote verwerkt zijn. Eind-evaluatie: waar sta je nu, hoe wil je verder?

-

Schrijf je reflectie op de tweede lesdag. Neem minimaal 1 videovoorbeeld mee van een interessante spreker.

-

Schrijf je reflectie op de derde lesdag. Bereid een preek voor waarin minimaal 1 illustratie uitgewerkt is in de vorm van een persoonlijke anekdote. Je kunt werken met de structuur van dag 1 of kiezen voor een nieuwe preek.

Dag van preekbespreking

Werkvormen Toetsing

Schrijf je reflectie op de vierde lesdag. Preekbespreking van eerder gehouden preek in de praktijk. Preekvoorbereiding maken. Deze wordt getoetst middels aangegeven eindtermen. Preek opnemen in gemeente. Werkcolleges met persoonlijke feedback. De student schrijft na elke trainingsdag een persoonlijke reflectie (zie richtlijnen hieronder) en stuurt deze binnen 72 uur naar de docenten. Preekbespreking De student houdt een nieuwe preek in de praktijk, laat deze opnemen en bekijkt deze samen met de docenten. Hieruit moet blijken dat de student voldoet aan de eindtermen van HP 2. Binnen drie dagen na de preekbespreking levert de student zijn/haar portfolio in, deze bevat: a. de reflecties van de vier trainingsdagen* b. de reflectie van de preekbespreking c. ontwikkelplan richting de toekomst

STUDIE GIDS

129

*Geef je reflecties vorm aan de hand van de volgende vragen: · Wat is er gebeurd? Wat kwam aan de orde en wat heb ik daarvan geleerd? · Hoe kijk ik terug op wat gebeurd is? Wat wilde/verwachtte ik, hoe heb ik geparticipeerd, en vooral: wat voelde ik en wat dacht ik? · Hoe kijk ik vooruit? Wat laat ik achter en wat neem ik mee? Preekvoorbereiding Uiterlijk 1 week voor de preekbespreking levert de student per email zijn/haar preekvoorbereiding in. Deze bevat een helder verslag van het tekstonderzoek en de gemaakte exegetische en hermeneutische keuzes, volgens de volgende stappen (Let op! Voor studenten die de sprekersroute volgen geldt dat ze een preekvoorbereiding volgens de stappen van Long, aangeleerd bij het vak exegese, inleveren): 16. Verantwoording tekstkeuze en verslag eerste ‘blanco’ lezing Waarom kies je juist de tekst die je gekozen hebt. Volg je een leesrooster, was er aanleiding in de gemeente om deze tekst te bepreken, was het een persoonlijke voorkeur? Er is niet een goede of foute manier, maar het is wel belangrijk dat je kunt uitleggen wat je kiest. De 'blanco' lezing houdt in dat je begint met de tekst te lezen zonder commentaren en andere hulpmiddelen. Helemaal blanco ben je natuurlijk nooit, maar probeer te doen of de tekst voor het eerst tot je komt. Wat spreekt je aan, wat stoot je af, zijn er dingen die je niet begrijpt? Zo kun je echt de tekst induiken. Geef vervolgens in je verslag kort weer wat je bevindingen zijn. 17. Vergelijkend tekstonderzoek diverse vertalingen (geef aan welke vertalingen je hebt gebruikt en wat je hebt ontdekt) Leg vier of vijf vertalingen naast elkaar (bij voorkeur erg verschillende, bijvoorbeeld Het Boek (parafrase) en Statenvertaling (juist letterlijk). Een vertaling in een andere taal kan ook behulpzaam zijn. Zo kom je op het spoor wat verschillen en overeenkomsten zijn. Geef kort weer wat je bevindingen zijn: waar komen de overeenkomsten en verschillen precies vandaan? 18. Uitzoomen: Inleidende vragen en de bredere context. Geef hierbij ook aan welke theologische vragen en afwegingen een rol spelen en jouw keuzes daarin. STUDIE GIDS

130

Inleidende vragen: bijvoorbeeld datering Bijbelboek, schrijver, genre en lezerspubliek. Bredere context: hoe past de door jou gekozen perikoop in de 'flow' van de bredere context van het Bijbelboek. Is het een scharnierpunt, een climax? Zegt de plek waar de perikoop zich bevindt in het Bijbelboek iets over de betekenis? Theologische vragen: welk Godsbeeld en mensbeeld zie je in de tekst terug? Welke keuzes maak jij daarin? 19. Inzoomen: structuur en indeling van de pericoop; sleutelwoorden en woordstudie Hoe is je perikoop opgebouwd? Zijn er woorden die er uit springen? Bestudeer deze dan verder. 20. Claim, focus en functie (Long, The Witness of Preaching) , ofwel verantwoording exegetische en hermeneutische keuzes Claim: vat de kern van je perikoop in één zin samen. Gebruik daarvoor de volgende zin: ‘In relatie tot hen die de preek zullen horen, is wat deze tekst wil zeggen en doen…’ Focus: wat wil je in zeggen met je preek (in één zin)? Functie: wat hoop je te bereiken met je preek (ook weer in één zin)? Oftewel: wat hoop je dat je hoorders weten/onthouden nadat ze je preek hebben gehoord en wat hoop je dat ze gaan doen? De preekvoorbereiding wordt beoordeeld aan de hand van de 5 genoemde stappen, waarbij elke stap wordt beoordeeld met een G, V, T of O. Om te slagen dient de preekvoorbereiding gemiddeld een V te zijn. De student is geslaagd als hij zowel bij de preekvoorbereiding als bij de preekbespreking een voldoende haalt. Berekening van de eindlast Instapeisen Literatuur

Voor het college staan 84 sbu. Die bestaan uit vier lesdagen van 7 uur (28), voorbereiding per lesdag (12) en het houden van een preek in een gemeente met een preekbespreking op een later moment en een in te leveren preekvoorbereiding (32) en het schrijven van een eind(reflectie)verslag en vervolgontwikkelingsplan (12). Homiletiek I afgerond Verplichte literatuur:  Farah Nobbe en Natalie Holwerda, Meestersprekers. Over de kunst van het spreken. Amsterdam 2010.

Aanbevolen literatuur: STUDIE GIDS

131

 

Aristotle, On Rhetoric. A Theory of Civic Discourse. Translated, with Introduction, Notes and Appendices by George A. Kennedy, New York 2007 Antoine Braet, Retorische kritiek. Overtuigingskracht van Cicero tot Balkenende, SDU-uitgevers Den Haag 2011

STUDIE GIDS

132

5. ORDINATIEROUTE ABC Baptisten Seminarium 18 ects kerkelijke vakken (18x28 studie belastingsuren = 504), te weten:

GESCHIEDENIS EN THEOLOGIE VAN HET BAPTISME (EN CAMA) = 6 ECTS In dit vak wordt diep ingegaan op de wortels van het Europese, en in het bijzonder het Nederlandse baptisme, waarbij ook aandacht wordt gegeven aan de ontstaansgeschiedenis van de CAMA. Met name wordt samen gekeken naar de ontwikkeling van de geloofsstandpunten vanuit die geschiedenis. Hoe veranderen historische ontwikkelingen de geloofsontwikkelingen en wat doen waar daar nu mee?

GEMEENTE OPBOUW = 3 ECTS In dit vak wordt reflectief gestudeerd op gemeente opbouw processen, en leren we elkaar grondig ‘kijken’ naar de gemeente vanuit ervaring, traditie, cultuur en onopgeefbare geloofsovertuigingen (zoals het opvoeden tot discipelschap en het leren kennen van je gave). Er wordt ook gezocht naar typische doperse/baptistische vormen van gemeente opbouw.

ECCLESIOLOGIE = 3 ECTS In dit vak wordt op de zogeheten ‘kroonjuwelen’ van de vrije kerk traditie (de ‘free Church tradition’) doorgevraagd. Waar komt dit type kerk vandaan, waarom en wat betekent deze kerkvisie in onze tijd nog? Wat is de kracht van de ‘vrije kerk’ en welke zijn de zwakheden? Hoe kan juist vandaag de dag bij de missie gerichtheid van de vrije kerk extra worden geleerd van de ‘vrije kerk’ ecclesiologie?

GEMEENTE ETHIEK = 3 ECTS De gemeente is een geestelijk huis met een eigen ‘morele ruimte’. Hoe komen we die op het spoor, denkend vanuit het geleefde geloof en het geleerde geloof? Hoe begint een gemeente processen om tot een gemeente ethiek te komen, zonder te vervallen in moralisme of wetticisme? Wat betekent het dat Christus Heer is binnen deze kerkelijke morele ruimte, en hoe wordt vanuit Hem naar waarden, principes en regelgeving gekeken?

LITURGIEK (‘BAPTISTIC WORSHIP’) = 3 ECTS In dit vak wordt gezocht naar het wezen van de liturgie: wat is liturgie en hoe ‘werkt’ liturgie? Welke liturgische vormen zijn er en wat kunnen wij ervan leren? Welke typen diensten zijn er en hoe blijven we bezig met liturgische verdieping en verandering? Hoe blijven we ‘overeind’, en bewaren we ‘rust’ (ook liturgische rust) in een cultuur die sterk beeldend is en vraagt om snelheid?

STUDIELOOPBAANONTWIKKELING (EXTRACURRICULAIR) = 1 ECTS Bovenop de 18 ects vakinhouden komt 1 ects studieloopbaanontwikkeling (28 studiebelastingsuren). Dit valt buiten de colleges en is daarom extracurriculair. Aan het begin van dit kerkelijke traject schrijft de student een reflectie over de eigen studieloopbaan tot zover (12 uren) en aan het einde van het studietraject nogmaals (12 uren). Beide keren wordt de reflectie doorgenomen met een docent van het Baptisten Seminarium (4 uren).

Richtinggevende vragen voor de studieloopbaanreflectie zijn onder meer: welke competentie opbouw heb je in het komende studietraject nodig?, waarom heb je die nodig?, wat denk je al goed te kunnen of beheersen en wat niet?, welke verwachtingen heb je daarin van jezelf en van de opleiding?, waar denk je tegenaan te lopen en waaraan juist niet?, welke verandering denk je bij jezelf te zien?, hoe zie je jezelf in de toekomst als professional bezig?, wat betekent professionaliteit voor jou?

2016

Recommend Documents