Rookwerendheid
Brandpreventie Academie 07/06/2016 Rudolf van Mierlo – Efectis Nederland
www.efectis.nl
1
Inhoud o Achtergrond: • Bouwbesluit en NEN 6075
o Bepaling rookdoorlatendheid Sa en S200 • Consequenties van invoering
Rookwerendheid
www.efectis.nl
2
1
Beheersen rookverspreiding; hoe? o Rook weren bij scheidingen door afdichting • Rookwerendheid van scheidingen
o Rook weren bij scheidingen door drukverschil • Overdruk/onderdruk-systemen
o Rook weren uit delen van ruimten door opvang elders • Rook/warmte afvoer met opvang in rookbuffers
Het gaat hier alleen over rook weren met scheidingen!
Rookwerendheid
www.efectis.nl
3
Wat is het idee bij rookwerendheid? o Gebouwen zijn ingedeeld in brandcompartimenten (BC’s) om de uitbreiding van brand te beperken o BC’s zijn ingedeeld in rookcompartimenten* om de verspreiding van rook te beperken, met als doelen: • kort verblijven en tegen rook beschermd zijn • korte afstand lopen om aan rook te ‘ontsnappen’ *: In Bouwbesluit 2012 heten rookcompartimenten: sub-brandcompartimenten (subBC’s)
Rookwerendheid
www.efectis.nl
4
2
Rookwerendheid van scheidingen: 1e optie o Rookwerendheid via brandwerendheid (oude BB-regel): • De rookwerendheid is (in tijd) 1,5 maal de brandwerendheid op de afdichting (E-criterium) • Achterliggende gedachte: een scheiding weerstaat warme rook langer dan een hetere brand (1,5 maal ???)
o Maar: Een brandwerende scheiding kan veel rook doorlaten !!! (het E-criterium verhindert dit niet) • Actieve (bijv. opschuimende) afdichtingsmiddelen: • leveren pas een goede rookwerendheid na activering (bij de standaard brandkromme na >5 minuten) • bij ‘koude rook’ kan activering lang duren of niet optreden • vóór activering: openstaande kieren rond deurbladen, grote open oppervlakten van ventilatieroosters, … Rookwerendheid
www.efectis.nl
5
Rookdoorlatendheid bij E-criterium o Rook uit brandwerende scheiding (brandwerendh.test):
• N.b.: De foto’s geven een indruk van de lekkage-openingen; de doorgelaten rook komt hier uit de constructie zelf
Rookwerendheid
www.efectis.nl
6
3
Rookwerendheid van scheidingen: 2e optie o Rookwerendheid op basis van lekdichtheid • Voor deuren en luiken een Europese testmethode: • EN 1634-3:2004+C1:2007: Bepaling van de brandwerendheid van deuren en luiken, deel Rookwerende deuren en luiken • EN 1634-3 gebruikt een lekdichtheidsmeting bij 10, 25 of 50 Pa drukverschil => voldoen aan Sa en/of S200
Rookwerendheid
www.efectis.nl
7
NEN 6075 o Wordt vanuit het Bouwbesluit aangestuurd voor ‘de weerstand tegen rookdoorgang (WRD) tussen ruimten’ o Bevat twee bepalingsmethoden (in NEN 6075): • WRD op basis van brandwerendheid (E-criterium; “x 1,5”) • WRD op basis van rookdoorlatendheid
o De rookwerendheid / rookdoorlatendheid wordt uitgedrukt in behalen van de prestaties Sa en S200 o Huidige versie: NEN 6075:2011+C1:2012 Rookwerendheid
www.efectis.nl
8
4
NEN 6075 o 1e optie: methode 1,5 x E-waarde brandwerendheid: • Constructie-onderdelen: E20 => Sa, E30 => S200 • Ventilatiesysteem: • brandklep E20-NEN 6069 of NEN 6077 of • ventilatiesysteem moet 20 min blijven werken of • ventilatiesysteem mag slechts toe- en afvoeropeningen hebben in een subBC
o 2e optie: methode rookdoorlatendheid: • Deuren / luiken: Sa of S200 (volgens EN 1634-3 en EN 13501-2+A1) • Andere constructieonderdelen: NEN 6075 vertaalt andere rookwerende eigenschappen naar Sa en S200
Rookwerendheid
www.efectis.nl
9
Rookwerendheid Sa of S200 o Resultaat: allerlei constructieonderdelen met de eigenschap S200 , Sa of geen van beide o Aannamen: • Voldoen aan S200 betekent ook aan Sa • 2x Sa in serie betekent S200
o Wat is ‘weerstand tegen rookdoorgang tussen ruimten’? • Op elk uitbreidingstraject de gevraagde rookwerendheid • Veel constructiedelen met gaten in de zelfde scheiding => vele malen een rookdoorlaat horend bij S200 of Sa • Eis op component-niveau ((nog) niet op ruimteniveau) Rookwerendheid
www.efectis.nl
10
5
Wettelijke rookwerendheidseisen (in BBL) o BBL is opvolger van Bouwbesluit (en andere Besluiten) • Besluit Bouwwerken Leefomgeving (BBL) voorjaar 2019 van kracht • Concept-BBL juli 2016 voor consultatie gepubliceerd, zodat de industrie zich kan voorbereiden • BBL bevat voor nieuwbouw eisen aan ‘echte’ rookwerendheid (met Sa en S200) • Eisen op hoofdlijnen: • Rookscheidingen niet meer brandwerend (tenzij beschermde subBC’s en BC’s) • Vooral Sa in niet-slaapgebouwen • Vooral S200 in slaap-gebouwen
Rookwerendheid
www.efectis.nl
11
Wettelijke rookwerendheidseisen (in BBL) o Na invoering van het BBL: • Worden veel minder brandwerende scheidingen geplaatst / brandwerende producten verkocht • Worden veel meer rookwerende scheidingen geplaatst / rookwerende producten verkocht
Rookwerendheid
www.efectis.nl
12
6
Inhoud o Achtergrond: • Bouwbesluit en NEN 6075
o Bepaling rookdoorlatendheid Sa en S200 • Consequenties van invoering
Rookwerendheid
www.efectis.nl
13
Rookdoorlatendheid per constructieonderdeel o Testnorm EN 1364-3 o Situatie per constructieonderdeel: • • • • •
Deuren / luiken Ventilatiesystemen Rookgasafvoersystemen Doorvoeringen en naden Overige constructie-onderdelen
Rookwerendheid
www.efectis.nl
14
7
Wat is het idee bij de EN 1634-3-test? o Hoeveel lucht / rook lekt door het constructie-onderdeel bij een drukverschil? o Principe van de testopstelling: • Een ‘drukdoos’ (-50 tot +50 Pa), kan tot 200 °C verwarmd • De ‘drukdoos’ heeft één open zijde waartegen het proefstuk komt (zoals bij de brandwerendheidtest)
Rookwerendheid
www.efectis.nl
15
www.efectis.nl
16
De testopstelling
Rookwerendheid
8
EN 1634-3 o Sa-bepaling (standaard): • Meet lekkage van ‘drukdoos’ en ondersteunende constructie • Meet lekkage met proefstuk (zonder onderspleet): • bij +10 Pa en 20 °C gedurende 2 min. • bij +25 Pa en 20 °C gedurende 2 min.
• De meting mag in de andere richting worden gedaan zonder het proefstuk om te draaien door -10 en -25 Pa (onderdruk in de ‘drukdoos’) te gebruiken
Rookwerendheid
www.efectis.nl
17
EN 1634-3 o S200-bepaling (standaard) na de Sa-bepaling: • Verhoog de temperatuur in 30 minuten naar 200 °C • Meet lekkage met proefstuk: • bij +10 Pa en 200 °C gedurende 2 min. • bij +25 Pa en 200 °C gedurende 2 min. • bij +50 Pa en 200 °C gedurende 2 min.
• Meet lekkage van ‘drukdoos’ en ondersteunende constructie bij 200 °C • Voor de meting in de andere richting moet een nieuw proefstuk andersom worden aangebracht en moeten bovenstaande stappen worden herhaald
Rookwerendheid
www.efectis.nl
18
9
EN 1634-3 resultaten o Toepassingsgebied testresultaat: • Algemeen regels • Regels voor specifieke deur/luiktypen • EXAP-regels in EN 15269, diverse delen (en EN 15725)
o Klassering volgens EN 13501-2:
Rookwerendheid
www.efectis.nl
19
Deuren / luiken o Methode 1,5 x E-waarde brandwerendheid: • E20 => Sa ; E30 => S200
o Methode rookdoorlatendheid: • Sa of S200 bepalen volgens EN 1634-3 en EN 13501-2+A1 • Overstroomrooster in deur moet samen met deur meten
o Consequenties rookdoorlatendheid • • • •
Andere opbouw deur (specifiek Sa en S200) (Extra) afdichting rondom deur Geen onderspleet bij S200 deur: valdorpel of aanslag nodig Geen opschuimende ventilatierooster in deur Rookwerendheid
www.efectis.nl
20
10
Ventilatiesystemen – kanaal (zonder klep) o Methode 1,5 x E-waarde brandwerendheid: • E20 cf. NEN 6069 (NEN-EN 1366-1 of NEN 6076) => Sa • E30 cf. NEN 6069 (NEN-EN 1366-1 of NEN 6076) => S200
o Methode rookdoorlatendheid: • E en/of S volgens EN 1366-1 en EN 13501-3+A1; • Sa: E20 of S volgens EN 13501-3+A1; • S200: E20 S volgens EN 13501-3+A1
Rookwerendheid
www.efectis.nl
21
Ventilatiesystemen - kanaal (zonder klep) o Lekkage door ventilatiekanaal • Bij vlamdichtheid betrokken op afdichting E: • maximaal 15 m3/h, per m2 klep, bij brand buiten kanaal
• Bij smoke leakage S: • maximaal 10 m3/h, per m2 klep, bij brand buiten kanaal
Rookwerendheid
www.efectis.nl
22
11
Ventilatiesystemen - klep o Methode 1,5 x E-waarde brandwerendheid: • Klep: E20 cf. NEN 6069 (NEN-EN 1366-2) of NEN 6077; of • Ventilatiesysteem met mechanische afvoer moet 20 min blijven werken; recirculatie moet zijn uitgeschakeld; of • Een ventilatiesysteem mag slechts toe- en afvoeropeningen hebben in een subbrandcompartiment
Rookwerendheid
www.efectis.nl
23
Ventilatiesystemen - klep o Methode rookdoorlatendheid: • Klep: • E en/of S volgens EN 1366-2 en EN 13501-3+A1; – E: o.a. max. 360 m3/h, S: max. 200 m3/h; beide per m2 klep
• Sa: E20 of S volgens EN 13501-3+A1; • S200: E20 S volgens EN 13501-3+A1 • Klep moet sluiten bij rook in ruimte
of • Ventilatiesysteem met mechanische afvoer moet 20 min blijven werken; recirculatie moet zijn uitgeschakeld; of • Een ventilatiesysteem mag slechts toe- en afvoeropeningen hebben in een subbrandcompartiment Rookwerendheid
www.efectis.nl
24
12
Ventilatiesystemen o Belangrijke consequenties (bij rookdoorlatendheid) • Rookmeldersturing ipv smeltlood • Voor Sa volstaat S-klep biedt mogelijkheden voor toepassing rookkleppen
Rookwerendheid
www.efectis.nl
25
Rook/Warmteafvoersystemen o Methode rookdoorlatendheid: • Kanaal: • rookwerendheid alleen beschouwen als grenzend aan meerdere ruimten • E en/of S volgens EN 1366-8/-9 en EN 13501-4+A1
• Klep: • rookwerendheid alleen beschouwen als klep geen functie heeft in toevoer/afvoer-regeling • E en/of S volgens EN 1366-10 en EN 13501-4+A1 • klep moet sluiten bij rook in ruimte van waaruit de rookdoorlatendheid wordt bepaald
• Sa: E20 of S volgens EN 13501-4+A1 • S200: E20 S volgens EN 13501-4+A1 Rookwerendheid
www.efectis.nl
26
13
Doorvoeringen en naden o Methode rookdoorlatendheid: • Sa blinde doorvoering: • <3 m3/h per m2 volgens EN 1026
• Sa standaard doorvoering: • <30 m3/h volgens EN 1026 en EN 1366-3
• Sa naad: • <0,1 m3/h per m en < 3 m3/h per m2 volgens EN 1026
• S200: Sa + E20
Rookwerendheid
www.efectis.nl
27
Doorvoeringen en naden o Belangrijke consequenties (bij rookdoorlatendheid) • Sparing altijd afdichten met niet-poreuze materialen • Bij Sa volstaat alleen afdichting; afdichting is van ander type dan bij S200 en brandwerendheid • Bij S200–doorvoer naast afdichting meestal ook brandwerende voorziening; afhankelijk van type doorvoer
Rookwerendheid
www.efectis.nl
28
14
Overige constructie-onderdelen o Methode rookdoorlatendheid: • Ventilatieroosters en overstroomcomponenten: • Testen samen met deur of wand
• Wanden en vloeren zonder openingen: • Sa: geen rookdoorlatende constructie-onderdelen + geen zichtbare openingen • S200: Sa + E20
• Overige constructie-onderdelen • Sa : luchtdoorlatendheid < 10 m3/h.m2 volgens EN 1026 + geen zichtbare openingen • S200: Sa + E20
• Alternatief voor alle constructie-onderdelen: “op overeenkomstige wijze” = Sa en S200 volgens EN 1634-3 Rookwerendheid
www.efectis.nl
29
Samenvattend o Besluit Bouwwerken Leefomgeving: • Concept juli 2016; van kracht voorjaar 2019 • Voor nieuwbouw rookdoorlatendheid (waar Sa en S200 ?)
o Bepaling van WRD cf. NEN 6075:2011 +C1:2012 • Basis: brandwerendheid E of rookdoorlatendheid Sa / S200 • Bepaling van Sa en S200 per constructie-onderdeel • EN 1634-3: (alt.) methode voor alle constructie-onderdelen
o Consequenties: • Minder brandwerende scheidingen / producten • Meer rookwerende scheidingen / producten Rookwerendheid
www.efectis.nl
30
15
Afsluiting
VRAGEN ? Bedankt voor uw aandacht ! Rudolf van Mierlo – Efectis Nederland
Rookwerendheid
www.efectis.nl
31
Rookwerendheid
www.efectis.nl
32
16
