2016

_ KEUZES & COMMITMENT JAARPLAN 2015 / 2016

COLOFON GRAFISCH ONTWERP

Medamo

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.

© 2015 RDM Centre of Expertise

RDM CENTRE OF EXPERTISE Heijplaatstraat 23 3089 JB Rotterdam Haven 2600 010 - 794 92 92 [email protected] www.rdmcoe.nl

_ INHOUD VOORWOORD004

INLEIDING: RDM CENTRE OF EXPERTISE IN 2015/2016; KEUZES & COMMITMENT

005

HOOFDSTUK 1: STRATEGIE EN BELEID

007

007 008

1.1. OMGEVINGSANALYSE; THE NEXT ECONOMY IS HERE! 1.2. NEXT ECONOMY, NEXT PROFESSIONALS 1.3. EEN SCHERPERE POSITIONERING; VAN 20 KPI’S NAAR TWEE HELDERE HOOFDDOELSTELLINGEN 1.4. DE KEUZE VERTAALD NAAR INRICHTING EN ACTIVITEITEN 1.5. DE KEUZE VERTAALD NAAR POSITIONERING EN PARTNERSHIPS

010 012 016

HOOFDSTUK 2: ONDERWIJS, ONDERZOEK EN INNOVATIE; DE COP’S

021

021 022 024 027 030 033 036 039 042 045 048 049 049

2.1. COMMUNITIES OF PRACTICE 2.2. RDM COE IN CIJFERS 2015/2016 2.3. MARITIME & OFFSHORE INNOVATION 2.4. MAKING 2.5. LOGISTIEK 2.6. FUTURE MOBILITY 2.7. ENERGIE & PROCESTECHNOLOGIE 2.8. CIRCULAIR BOUWEN 2.9. DRIJVEND BOUWEN 2.10. LEARNERS COMMUNITY PORT 2.11. EXTERN GEFINANCIERDE PROJECTEN COE-BREED 2.12. INTERNATIONALE LIVING LABS 2.13. SHARED FACILITIES EN LIVING LABS

HOOFDSTUK 3: ORGANISATIE & FINANCIËN

051

051 053

3.1. VERVOLGACTIES EN KRITIEKE SUCCESFACTOREN VOOR (FINANCIËLE) VERDUURZAMING 3.2. ORGANISATIE EN PERSONELE BEZETTING

_ VOORWOORD Beste relatie van RDM Centre of Expertise, Voor u ligt ons nieuwe jaarplan. Hoewel we nog een jonge organisatie zijn, wagen we toch al even een blik terug. RDM Centre of Expertise zag het levenslicht in 2013. De eerste jaren, 2013 en 2014, stonden in het teken van opbouw; het maken van een strategisch plan en businesscase, het uitwerken van de werkwijze in Communities of Practice en het inrichten en bemensen van de organisatie. 2015 stond (en staat!) in het teken van ontwikkeling van die communities; de raderen waarop de Innovatiemotor voor Haven en Stad draait. Onze CoP’s hebben de ambitieuze doelstelling om zowel kwalitatief (het opbouwen van een netwerk en het starten van projecten) als kwantitatief (harde KPI’s) te scoren. Een blik op de stand van zaken van de CoP’s op dit moment leert dat zij allemaal daarin grote stappen hebben gezet. Daarvan getuigen ook de plannen en activiteiten van onze CoP’s in hoofdstuk 2 van dit jaarplan. Dat is knap en een compliment voor onze organisatie. Vooral ook voor onze CoP-regisseurs, die vooruitgang weten te boeken in een complex speelveld. We maken met dit jaarplan een lichte shift. Waar de plannen eerst betrekking hadden op kalenderjaren, focussen we ons nu op collegejaren. Gezien de sterke inbedding van onze projecten en activiteiten in het onderwijs, vinden wij dit een logische stap. Het vergemakkelijkt bovendien de afstemming met de plannen van de Communities of Practice en verhoogt de zeggingskracht van de cijfers en ambities in dit plan. En dat is niet de enige verandering die we met dit jaarplan in gang willen zetten. We zien 2016 als een sleuteljaar op weg naar verduurzaming in 2017 en maken daartoe een aantal scherpe keuzes. Uiteraard weloverwogen en goed onderbouwd, zoals u in dit jaarplan kunt lezen. De kern is dat RDM CoE zich nog meer gaat toeleggen op het vlak waar haar toegevoegde waarde het hoogst is; partner van kennisinstellingen en bedrijfsleven bij het opleiden van de generatie professionals die de toekomst van stad en haven Rotterdam vorm gaan geven. Kortom; talentontwikkeling!

P.004 — RDM CENTRE OF EXPERTISE — JAARPLAN 2015 / 2016

Studenten worden na hun studie vaak meteen gebombardeerd tot ‘young professionals’, wij dragen er aan bij dat alumni van Hogeschool Rotterdam deze benaming ook echt verdienen. Ik wens u veel leesplezier en kijk uit naar onze samenwerking het komende jaar.

Bert Hooijer Directeur RDM Centre of Expertise

_ INLEIDING RDM CENTRE OF EXPERTISE IN 2015/2016; KEUZES & COMMITMENT RDM CoE is in 2013 gerealiseerd door HR en in 2014 door het ministerie van OCW benoemd tot het nationale Centre of Expertise voor Sustainable Mainport Innovation. Onze missie was én is om de synergie tussen haven en stad te versterken en bij te dragen aan het realiseren van het topsectorenbeleid. RDM CoE schept de randvoorwaarden voor een duurzame grootstedelijke (haven) economie en levert een cruciale bijdrage aan duurzame en innovatieve vraagstukken en de vertaling daarvan in nieuwe economische bedrijvigheid, producten, processen en diensten.

RDM CoE heeft ook onverminderd de ambitie om zich te ontwikkelen tot hét platform voor haven en stad dat onderwijsinstituten (in de hele onderwijsketen) kenniscentra, overheden en het bedrijfsleven verbindt en faciliteert om samen te werken aan onze gezamenlijke missie. Om die reden richt RDM CoE zich nadrukkelijk op de cross-overs tussen de topsectoren en niet op één bepaalde sector. Uiteraard staan deze missie en ambitie nog steeds als een huis. Tegelijk zijn dit slechts beleid en woorden en raast de praktijk voort. RDM CoE groeit en ontwikkelt zich; we leren van onze successen en fouten en zijn in toenemende mate in staat om keuzes te maken en een strategie te kiezen die ons in staat stelt om aan bovenstaande missie en ambitie op een goede manier invulling te geven. Hoewel nog een (piep)jonge organisatie, zit RDM CoE in het licht van de vierjarige steun die het van het ministerie van OCW ontvangt, reeds in de volwassenheidsfase.


2013/2014 OPBOUW

_ RDM CoE is een organisatie in opbouw _ Businessplan, uitgangspunten, stuurgroep, organisatie en personele bezetting

2014/2015 DOORONTWIKKELING

2015/2016

2016/2017

KEUZES & COMMITMENT

VERDUURZAMING

_ RDM CoE is een organisatie in ontwikkeling en beweging

_ Analyse van onze impact intern voor HR en extern voor haven en stad

_ Verduurzamingsplan incl. businesscase

_ Focus op de doorontwikkeling en slagvaardigheid van de Communities of Practice en professionalisering van de RDM CoE-organisatie

_ Strategie die in 2017 moet leiden tot verduurzaming van RDM CoE _ Commitment van kernpartners Hogeschool Rotterdam, Havenbedrijf Rotterdam en gemeente Rotterdam aan deze strategie

_ RDM CoE is een vast onderdeel van het innovatie-ecosysteem van haven en stad Rotterdam en de Metropoolregio Rotterdam-Den Haag

RDM CoE heeft zich altijd nadrukkelijk gekoppeld aan de uitdagingen waarmee de Rotterdamse haven en stad zich de komende decennia geconfronteerd zien.

Waar veel andere centres of expertise een topsector of discipline centraal hebben gesteld, heeft RDM CoE zich altijd nadrukkelijk gekoppeld aan de uitdagingen of zogenaamde ‘grand challenges’ waarmee de Rotterdamse haven en stad zich de komende decennia geconfronteerd zien; energietransitie, duurzaam en energieneutraal bouwen, ICT in de haven, de toekomst van mobiliteit en logistiek, de nieuwe maakindustrie. Voor al deze problemen en ontwikkelingen geldt dat zij niet vanuit één enkele discipline op te lossen zijn maar interactie vergen tussen verschillende disciplines.

Je zou RDM CoE kunnen zien als een soort start-up die zich weliswaar ‘geïncubeerd’ weet in de veilige, grote organisatie van HR maar razendsnel zijn toegevoegde waarde zal moeten aantonen om zijn bestaan te verduurzamen. En dat geldt zowel intern als extern. In 2016 zullen we een aantal keuzes maken die de basis leggen voor de verduurzaming van RDM CoE vanaf 2017. Voor ons zijn ze logisch en we kunnen ze dan ook goed onderbouwen. Dat doen we in het eerste hoofdstuk van dit jaarplan dat in het teken staat van strategie en beleid.

Deze brede focus heeft ons veel gebracht; zo zijn wij in vergelijking met andere centres succesvol in het realiseren van crosslinks; het verbinden van verschillende disciplines in één project. Onze open structuur en koppeling aan concrete havencases heeft ons ook een voorsprong gegeven in multi-level werken; het betrekken van mbo- en wo-studenten in onze projecten. Veel van deze kennis is vastgelegd in een handboek dat is gemaakt in het kader van het HPBO-traject dat dit jaar succesvol is afgerond.

De lezer die zich na lezing van hoofdstuk 1 afvraagt of RDM CoE niet vooral een strategieclub is en of hij wel in staat is om deze ambitieuze rol en verantwoordelijkheid op zich te nemen, doet er verstandig aan om daarna direct door te gaan naar hoofdstuk 2. Daarin treft u namelijk een overzicht van de programma’s en projecten van onze CoP’s. Inclusief data over de inzet en participatie vanuit het bedrijfsleven, actieve rol en steun van overheden en brancheorganisaties en samenwerking met kennisinstellingen uit mbo, hbo en wo. In hoofdstuk 3 tenslotte treft u de a ndere informatie die u in een jaarplan verwacht; een overzicht van personeel, organisatie en financiën van RDM CoE.


Veelzijdigheid kenmerkt ons dus, maar hierin schuilt ook een bedreiging. Op de vraag ‘waar zijn wij van?’ lijkt ons antwoord te zijn ‘wij zijn overal van’. Het risico van een te brede en dus onduidelijke propositie ligt op de loer, waarmee de herkenbaarheid, profilering en, op de langere termijn, verduurzaming van RDM CoE in gevaar zou kunnen komen.

_ HOOFDSTUK 1: STRATEGIE & BELEID

1.1. OMGEVINGSANALYSE; THE NEXT ECONOMY IS HERE Rotterdam is als mainport een powerhouse voor zowel de eigen regio (Rijnmond, Drechtsteden en Metropoolregio Rotterdam-Den Haag) als heel Nederland. Op het gebied van bedrijvigheid en werkgelegenheid, maar ook op het gebied van onderwijs, onderzoek en innovatie. Dat is een mooie, maar zeker geen vanzelfsprekende positie. Rotterdam kent als metropool en havenstad veel uitdagingen die de toekomstige economie van de stad zowel op een positieve als negatieve manier kunnen bepalen.


De uitdaging die nu voor de deur staat wordt aangeduid als ‘the Next Economy’. De komende jaren zullen er door technologische vooruitgang, maar ook door demografische factoren als globalisering en vergrijzing, grote veranderingen optreden in vrijwel alle sectoren waar de Rotterdamse economie op is gebaseerd. Onze mobiliteit en infrastructuur zullen blijvend veranderen onder invloed van autonome voertuigen en nieuwe brandstoffen. De logistieke sector zal zich moeten voorbereiden op de invloed van big data en sensoren op de sector, zowel voor de haven als voor de toevoer van goederen naar de haven en het doorvervoer naar het achterland. De maakindustrie staat op een kantelpunt: processen worden geautomatiseerd en gerobotiseerd, menselijke arbeid wordt vervangen. Tegelijk brengt deze ‘smart industry’ of ‘new making’ de maakindustrie juist terug naar Nederland. Nieuwe technieken als 3D-printen doen hun intrede en veranderen processen in bijvoorbeeld maintenance en logistiek. Rotterdam is met zijn haven een grootverbruiker van energie en grondstoffen, maar kan door toepassing van nieuwe technieken op het gebied van smart grids, energie efficiency en circular economy wellicht ook juist een grote leverancier zijn van nieuwe, schonere energie en hergebruikte materialen en afvalstoffen.

Al deze verschuivingen brengen verandering. Verandering die door sommigen wel eens met argwaan worden bekeken. De inhuur van ‘goeroe’ Jeremy Rifkin om het Next Economy-programma van de grond te tillen, werd niet door iedereen met enthousiasme ontvangen en we hebben de eerste protesten tegen de robotisering van de haven en de verdringing van de factor mens reeds gezien. Veel wijst er echter op dat dit een wel heel snelle en bovendien te negatieve conclusie is en dat deze Next Economy vooral ook heel veel kansen biedt. Bijvoorbeeld voor een revival van de maakindustrie, voor nieuwe bedrijvigheid en diensten, bijvoorbeeld op het gebied van energie en ICT / data, voor herontwikkeling van gebieden en hergebruik van energie en materialen. Wij geloven in deze kant van de Next Economy. Rotterdam is groot geworden door dit soort uitdagingen niet uit de weg te gaan maar voortvarend en met ondernemerslust aan te pakken en er sterker uit te komen. Wij zien kansen voor huidige bedrijven en professionals, maar ook voor de ondernemers en professionals die op dit moment nog in de college- en schoolbanken zitten. Op de universiteit, maar vooral ook in het hoger en middelbaar beroepsonderwijs. De afgelopen maanden zijn we uitgebreid in dialoog gegaan met de gemeente Rotterdam en het Havenbedrijf Rotterdam over de positie van HR en RDM CoE in het programma dat zij hebben opgesteld voor de Next Economy. Vanuit de triple helix gedachte is het besef er bij alle partijen dat inzetten op de technologische ontwikkeling alleen rendeert als deze gepaard gaat met een zware inzet op de human capital factor; de professionals die met deze technologie moeten gaan werken en de omwenteling naar de New Economy echt vorm gaan geven. Juist op dit aspect van de Next Economy, de skills of talent factor, heeft RDM CoE een aantal unieke assets en de potentie om als partner van stad en haven de Next Economy voor Rotterdam tot een succes te maken.

Er zijn weinig plekken in Nederland waar de ingrediënten om deze nieuwe vorm van leren te faciliteren zo sterk samenkomen als op RDM Rotterdam.

1.2. NEXT ECONOMY, NEXT PROFESSIONALS Dat het beroepsonderwijs en Hogeschool Rotterdam als grootste hbo-instelling in de regio een rol spelen in bovenstaande ontwikkeling is evident. De professionals die de New Economy vorm gaan geven zitten op dit moment bij ons in de banken.


Lastiger is de vraag op welke manier wij hen kunnen voorbereiden op de veranderingen die gaan komen. Hoe ziet hun toekomstige werkveld en werkomgeving er uit? Consensus is er dat de studenten van nu in een compleet andere, en vaak veeleisender en complexere, omgeving zullen gaan werken dan nu. Een omgeving bovendien die nu nog nauwelijks te voorspellen of simuleren is, aangezien de ontwikkeling van vele factoren afhankelijk is. Eén van de belangrijkste skills die de professional van morgen daarom in huis moet hebben, is adaptief vermogen en het talent om succesvol om te gaan met verandering en steeds weer technologische en sociale innovaties. De complexiteit vereist een slimmere manier van werken; omgaan met nieuwe technologie wordt een hygiënefactor, maar het vermogen om samen te werken met (collega’s uit) andere disciplines net zo goed. De professional van morgen is T-shaped; hij of zij heeft een gedegen kennisbasis op het eigen vakgebied, maar kan van daaruit oversteken en samenwerken met collega’s van andere disciplines en andere niveaus. En dat in een internationale context, want de opkomst van ‘new emerging countries’ en globalisering van handel en industrie gaan ook voort. In dit verband wordt er vaak overkoepelend gesproken over ‘contextual learning environment’ en ‘21st century skills’. Vertaald naar techniek en de haven wordt wel gesproken over de ‘green collar professional’. Naar het belang van deze ontwikkelingen is veel onderzoek gedaan en er staat veel op papier. Zo veel dat ook deze begrippen al bijna weer sleets dreigen te geraken. Iedereen, zowel bedrijfsleven als overheid en onderwijs, is er echter van doordrongen dat de mate waarin we slagen om deze slag te slaan grotendeels bepaalt of

de New Economy voor of tegen ons gaat werken. De SER benadrukt in een recent rapport (Leren in de Toekomst, 2015) het belang om niet te blijven hangen in het signaleren van de uitdaging en het inventariseren van mogelijke oplossingen, maar om per direct concrete stappen te zetten wat betreft: 1_ implementatie van nieuwe skills in het onderwijs, vooral nieuwe technologie 2_ informeel en (daardoor) een leven lang leren 3_ gezamenlijke ontwikkeling van nieuw onderwijs met het bedrijfsleven Dan de link naar RDM CoE. Er zijn weinig plekken in Nederland waar de ingrediënten om deze nieuwe vorm van leren te faciliteren zo sterk samenkomen als op RDM Rotterdam. Multidisciplinair, multi-level, met gebruik van faciliteiten en het vormen van innovatieteams met het bedrijfsleven. Veel van de kennis van de jarenlange inzet van Albeda College, Zadkine, HR, Havenbedrijf en partners op dit gebied is geconserveerd in RDM CoE, vooral ook omdat in het kader van een aantal (subsidie)programma’s handboeken en werkwijzen zijn vastgelegd. Vooral het HPBO-programma biedt een zeer goede basis, maar ook vanuit de huidige CoP’s is gebouwd aan een goede infrastructuur om studenten van verschillende disciplines en niveaus met het bedrijfsleven aan innovatievraagstukken te laten werken. In hoofdstuk 2 zullen we dit met een paar voorbeelden vanuit de CoP’s Future Mobility, Circulair Bouwen en Maritime & Offshore Innovation illustreren. Uiteraard met allerlei nuance en volop ruimte voor verbetering. We hebben geen toverformule, maar wel zeer goede bouwstenen. Wij willen op die basis verder bouwen, maar ook doorpakken; we willen het nieuwe leren in de praktijk faciliteren. De kraamkamer zijn voor het talent dat haven en stad Rotterdam door de transitie naar de Next Economy gaat leiden. De gemeente Rotterdam en het Havenbedrijf erkennen het belang van het beroepsonderwijs in de Next Economy-ontwikkeling en hebben HR / RDM CoE gevraagd om als partner toe

te treden in het Next Economy-programma. Dit met als oogmerk het inzetten op skills en talent. Dit gaat hand in hand met de ontwikkeling van RDM Rotterdam en Merwe-Vierhavens tot een ‘Innovation District’ waar de nieuwe maakindustrie en nieuwe bedrijvigheid voor Rotterdam echt vorm moeten gaan krijgen op het gebied van food, health, cleantech en maritiem. “Steden staan centraal in de ontwikkeling van de Next Economy; talent, ideeën en kapitaal komen er samen en kunnen gebundeld worden tot innovatiekracht. In dit proces spelen bepaalde stedelijke gebieden (de zgn. ‘frontrunners’) een hoofdrol. Vaak zijn dit gebieden die, net als de economie, in transitie verkeren. De oude haventerreinen van RDM Rotterdam, in combinatie met Merwe-Vierhavens, hebben de potentie om deze rol voor Rotterdam te vervullen. In dit gebied komen talentvolle studenten, entrepreneurs, makers en grote bedrijven samen. In november 2015 heeft Stadshavens Rotterdam officieel het Rotterdam Innovation District gelanceerd dat deze ontwikkeling in gang zet. Voor Hogeschool Rotterdam en RDM Centre of Expertise is dit een impuls in promotie en ondernemerschap.” Op deze vraag hebben wij uiteraard positief geantwoord. Het dwingt ons echter wel kritisch te kijken naar onze eigen organisatie. Zijn wij voldoende geëquipeerd om deze rol voor de hogeschool, haven en stad te vervullen?

A F I E : T YC HO MÜL LER

Dit houdt een paar aanscherpingen in, wat betreft strategie en focus, maar ook in onze profilering en identiteit. Met bovenstaande als context en inleiding willen we in dit jaarplan 2015/2016 graag onderbouwen hoe we deze focus aan willen brengen. De twee sporen uit de inleiding komen hier samen. Wij zien in onze rol als de skills-partner in het Next Economy-programma van stad en haven Rotterdam ook de basis voor de verduurzaming van RDM CoE vanaf 2017.

FO TO G R


Onze conclusie is dat we daartoe in staat zijn, maar wel zeer goede focus moeten leggen binnen onze organisatie en personele bezetting. Het houdt ook in dat wij als RDM CoE herkenbaar en onomstreden moeten zijn als partner in de ontwikkeling van deze new professionals; bij onze collega’s van de hogeschool, bij onze onderwijspartners en bij onze partners uit het bedrijfsleven in haven en stad.

Het succes van RDM CoE wordt voor een klein deel bepaald door de capaciteit die we zelf genereren, maar voor het grootste deel door ons vermogen om via slimme partnerships kennis, kunde en inzet te mobiliseren!

1.3. EEN SCHERPERE POSITIONERING; VAN 20 KPI’S NAAR TWEE HELDERE HOOFDDOELSTELLINGEN In het Businessplan 2013 is een veelvoud aan KPI’s opgenomen die een indicatie geven van de prestaties van RDM CoE. De KPI’s zijn grofweg op te delen in vier categorieën: Onderwijsvernieuwing, Toegepast Onderzoek, Haven in het onderwijs en Faciliteiten & Partnerships. Nog steeds zijn wij van mening dat de combinatie van deze factoren bepalend is voor het behalen van de missie en ambitie van RDM CoE. We zetten daar echter wel twee ervaringen tegenover die de opmaat en motivatie vormen om de 20 KPI’s te bundelen in twee hoofddoelstellingen of, marketingtechnisch gesproken; Unique Selling Points.


De eerste is de observatie dat we op dit moment alle facetten van innovatie (van opleiden tot onderzoeken tot het ontwikkelen van producten) claimen en proberen uit te voeren. Onze echte kracht en propositie is daarom niet altijd helder bij partners. Ook dwingen we onze medewerkers om schapen te zijn met niet vijf maar wel tien poten. We zullen een slag moeten maken in het scherp krijgen van de aanvullende waarde van RDM CoE in het eigen ecosysteem. Als we er in slagen die helder te communiceren verandert hinderlijke of verwarrende overlap in interessante ‘common ground’ en een basis voor samenwerking, bijvoorbeeld in het verlengde van de EAS CoP van Hogeschool Rotterdam of de Roadmaps uit het Smart Port Programma van het Havenbedrijf. Het succes van RDM CoE wordt voor een klein deel bepaald door de capaciteit die we zelf genereren, maar voor het grootste deel door ons vermogen om via slimme partnerships kennis, kunde en inzet te mobiliseren! Wij denken dat de kern van die aanvullende waarde van RDM CoE zit in onze Communities of Practice. In de CoP’s komen alle doelstellingen uit ons businessplan samen, maar op een natuurlijke manier. Ze vormen een omgeving waarin grenzen van de organisatie en discipli-

nes vervagen en waar je door bundeling een grote versnelling (in innovatie, in het onderwijsvernieuwing, in disseminatie van onderzoeksresultaten naar bedrijfsleven en new professionals) en schaalvoordeel (in toegepast onderzoek, gedeelde faciliteiten, consortia voor subsidies) bereikt. We zien dit bevestigd door de groei en ontwikkeling van de CoP’s in het afgelopen jaar en het aantal aanvragen voor partnerships en consortia vanuit bedrijven, universiteiten en overheden. Het tweede inzicht heeft te maken met het antwoord op de basale vraag ‘Waartoe zijn wij op aard?’ Wat ons betreft is dat vooral om IMPACT te genereren voor haven en stad. De impact die wij willen hebben is dat wij onze collega’s uit het onderwijs en partners uit het bedrijfsleven willen helpen om de professionals van morgen en overmorgen op te leiden. Dat is een doelstelling waar wij ons prettig bij voelen, onder andere omdat hij dicht ligt bij de voornaamste drijfveer van onze medewerkers en beleid en positionering van HR (via het FOCUS-programma). Wat ons betreft bereiken we deze impact met RDM CoE door te blijven inzetten op al onze KPI’s; van toegepast onderzoek, prototyping en testing tot faciliteiten en partnerships, maar staan deze in dienst van onderwijsvernieuwing. Met name in de ontwikkeling naar contextual learning en werkend leren hebben wij het onderwijs en bedrijfsleven grote toegevoegde waarde te bieden. Toegepast onderzoek en prototying, uitgevoerd door studenten én docent-onderzoekers van HR, zijn voor deze doelstelling zeer belangrijke factoren. Datzelfde geldt voor de betrokkenheid van bedrijven. Hbo-studenten komen tijdens hun studie op veel manieren in aanraking met bedrijven. Via gastcolleges, opdrachten en vooral ook via stage- en afstudeertrajecten. Het onderwijs is scherp op de didactiek en inhoud van dit soort trajecten. Het bedrijfsleven is daar ook mee begaan, maar kijkt toch ook vooral naar het bedrijfsbelang en economisch rendement. Wie op het snijvlak van deze belangen het onderwijs wil vernieuwen, moet aan beide

partijen tegemoetkomen. De oplossing is even simpel als complex; onderwijs en bedrijfsleven moeten in co-creatie het onderwijs vormgeven dat de professional van de toekomst moet gaan vormen. Bij verschillende opleidingen van Hogeschool Rotterdam wordt hier volop (en succesvol) mee geëxperimenteerd. Een aantal uitdagingen blijven daarbij echter opspelen; structurele betrokkenheid van bedrijven en vooral ook het creëren van een context die zowel fungeert als een krachtige leeromgeving (voor studenten) als een r&d / innovatie-omgeving (voor bedrijven). RDM Centre of Expertise kan hierin, vooral voor studenten die op de drempel tussen studie en carrière (3de en 4de jaar) staan, een belangrijke rol spelen. Projecten als Aquabots (CoP Maritime & Offshore Innovation), United Mobility (CoP Future Mobility) en SUS-Atelier (CoP Circulair Bouwen) zijn voorbeelden van RDM CoE-projecten waarin dit al gebeurt. Je zou kunnen zeggen dat RDM CoE met zijn Communities of Practice twee ‘valleys of death’ kan oversteken. De academische valley of death tussen fundamenteel onderzoek en daadwerkelijke product en toepassing en de beroepsonderwijs valley of death tussen bedrijven en onderwijsinstellingen waar het gaat om het investeren in de new professional.

R S TO C K AFIE: S HUTTE FO TO G R


Door in te zetten op het overbruggen van deze twee uitdagingen voor bedrijfsleven, overheid

en onderwijs, hebben we een unieke propositie naar deze partijen. Het zwaartepunt ligt in eerste instantie vooral bij het onderwijs, maar we zien ook richting het bedrijfsleven duidelijke winst. Immers, toegang tot talent en de behoefte aan steeds beter geschoold personeel zijn voor bedrijven die investeren in het beroepsonderwijs de primaire drijfveren. Met het oog op verdienmodellen schatten wij zelfs in dat het bedrijfsleven grotere bedragen in het beroepsonderwijs investeert omwille van structurele opleiding en ontwikkeling van talent dan omwille van éénmalige technologische of productontwikkeling. Het inzetten van deze strategie is geen een malige handeling, maar een proces dat we op gang brengen. Een proces bovendien dat wij niet solo doorlopen, maar in constant overleg met onze medewerkers, externe stakeholders en het CvB van Hogeschool Rotterdam. Niet voor niks is de ondertitel van dit plan keuzes en commitment. Een breed draagvlak, met name ook bij de partners uit de stuurgroep, is van groot belang. Met dit jaarplan slaan we wat ons betreft voor dit proces de eerste piketpalen. Onze ambitie is om in juni 2016 een gedragen plan te kunnen presenteren aan alle collega’s en stakeholders voor de verduurzaming van RDM CoE na 2017. In de volgende twee paragrafen vertalen wij onze strategie en ambitie naar acties ten aanzien van onze eigen organisatie en activiteiten en ten aanzien van onze interne en externe positionering en samenwerking.

In de praktijk van het bedrijfsleven is technologische vooruitgang onlosmakelijk verbonden met de ontwikkeling van (nieuwe) business cases.

1.4. DE KEUZE VERTAALD NAAR INRICHTING EN ACTIVITEITEN Als wij ons met RDM CoE willen positioneren zoals bovenstaand beschreven dan zullen we onze organisatie en activiteiten daarop aan moeten passen. Als de belangrijkste acties in 2015/2016 zien wij: —— Duidelijke prioriteiten en deliverables op het gebied van contextual learning en werkend leren —— Heldere programma’s en innovatie agenda vanuit onze CoP’s —— Ontwikkeling van de CoP’s Learners Community Port en Making tot enablers voor RDM CoE —— Meer inzet op de koppeling met onder nemerschap en het economisch domein Prioriteiten en deliverables op het gebied van onderwijsvernieuwing


RDM CoE wordt wat ons betreft de kraamkamer van onderwijsvernieuwing en een nieuwe generatie ‘futureproof’ professionals voor haven en stad. De komende jaren willen we daarom meer inzetten op innovatieteams en meer op multi-level, dus de samenwerking met mbo en wo. RDM CoE wil de voorsprong die het heeft o.a. via het HPBO-programma benutten en verder uitbouwen. Dit houdt ook in dat RDM CoE een voortrekkersrol wil vervullen in de samenwerking tussen bedrijfsleven en het beroepsonderwijs in Rotterdam en de Zuidelijke Randstad.

“In 2015 is op twee manieren geïnvesteerd in contextual learning op RDM. De eerste is de vorming van een werkgroep waarin vertegenwoordigers van (nu nog) instituut CMI, Kenniscentrum Creating 010 en RDM CoE kennis uitwisselen m.b.t. het nieuwe leren. Het doel is tweeledig; enerzijds kennis en ervaring uitwisselen over new learning in de volle breedte; van ‘agile working’ tot ‘flip the classroom’ en ‘co-operative education’. Anderzijds is het doel nadrukkelijk om te komen tot scherpe pilots binnen HR; het verbinden van de goede initiatieven die er zijn binnen HR en deze verbinden, opschalen en de kennis vastleggen. RDM CoE kan, vooral voor de technische en economische opleidingen, een aantal van deze pilots faciliteren, zowel in ruimte als personeel. Het Interreg-project 3D Metal Printing zal (indien toegekend) waarschijnlijk de eerste van deze pilots worden. De ambitie is om de werkgroep Contextual Learning tot een breed gedragen ‘taskforce’ binnen HR te laten worden. In 2016 zullen we dan ook collega’s van andere instituten en kenniscentra bij dit traject betrekken. Een tweede ontwikkeling is de realisatie van het Havenlab. In Innovation Dock op RDM wordt een co-working en labruimte gecreëerd waar studenten en docenten (een deel van) hun onderwijs kunnen laten plaatsvinden in een totaal andere omgeving dan het veilige klaslokaal. De kavel grenst aan RDM Makerspace en bevindt zich midden tussen de kavels van bedrijven in Innovation Dock, waardoor de drempel voor samenwerking en prototyping extreem laag is. Op dit moment zijn 30 studenten van de CMI-minor ‘Smart Objects’ de eerste gebruikers van het havenlab. De ervaringen zijn positief. Nog dit jaar zullen ook studenten van RMU en TU Delft van het lab gebruik gaan maken. De nadruk in het lab zal liggen op robotica en elektronica en toepassing voor maritieme doeleinden (met name voor het Aquabots-programma), maar de ruimte kan voor vrijwel alle disciplines en niveaus als een co-working- en makerspace fungeren.”

Voor de ontwikkeling van de didactiek en onderwijsvernieuwing binnen RDM CoE is de werkgroep ‘Contextual Learning’ gevormd (zie kader), met daarin vertegenwoordigers uit diverse geledingen van HR. Mede in overleg met hen zal in 2016 een visie en uitvoeringsplan voor Contextual Learning op RDM worden opgesteld. Nu al is duidelijk dat deze ontwikkelingen daar een belangrijke rol in zullen innemen: —— Het nieuwe maakonderwijs en krachtige leeromgevingen —— Co-operative learning, duale trajecten, werkplaatsleren en informeel leren —— Methodiek en systematiek van deze vormen van leren —— Docentontwikkeling RDM CoE heeft veel power en expertise in huis om samen met de opleidingen van HR minoren, keuzevakken en praktijkleertrajecten te ontwikkelen. De werkwijze via een tweetrapsraket (stap 1: investeren in samenwerking en ontwikkeling van huidige vakken en curriculum en stap 2: bij succes het vertrouwen, enthousiasme en draagvlak vervolgen door samen nieuwe curriculumonderdelen te ontwikkelen) heeft echter veel voordelen en daarom de voorkeur. We functioneren in die samenwerking feitelijk als een versneller van onderwijsvernieuwing; we benutten de expertise en vernieuwingsdrang die uit de instituten komt en faciliteren de ontwikkeling van goede ideeën tot realiteit en implementatie. Heldere programma’s en innovatieagenda vanuit onze CoP’s

AFIE: R OY BOR GH

We willen dus de kracht van onze brede oriëntatie behouden maar daar een scherpere en meer herkenbare profilering aan koppelen. Dit wordt door partners ook gevraagd. Zo heeft het Havenbedrijf in het kader van zijn Smart Port programma heldere ‘roadmaps’ waarin het haar ‘grand challenges’ vertaalt naar onderzoeksprogramma’s en –projecten. Eenzelfde structurering en prioritering is ook voor RDM CoE essentieel.

OUTS

De schaduwzijde hiervan is al eerder genoemd; een te brede propositie leidt tot onduidelijkheid en onherkenbaarheid bij partners en kan negatieve gevolgen hebben voor commitment van partners intern en extern.

FO TO G R


RDM heeft acht CoP’s met verschillende focus, maar allemaal gekoppeld aan relevante thema’s voor stad en haven Rotterdam. RDM CoE doet daarmee recht aan de diversiteit en complexiteit van de uitdagingen waar Rotterdam voor staat. De succeszijde van deze inrichting is dat RDM CoE extern de volle breedte van de haven en stad bedient en intern alle techniekinstituten (IGO, EAS en RMU) en CMI. Verder is RDM CoE door de inzet op verschillende disciplines aanzienlijk succesvoller dan andere centra in de realisatie van multidisciplinaire projecten.

De CoP Making is een belangrijke partner of trekker van CoEprojecten gebleken.

De afgelopen maanden heeft RDM CoE een inventarisatie gemaakt van deze strategische thema’s van de CoP’s. Onderstaand een totaaloverzicht van RDM CoE op dit moment. In hoofdstuk twee van dit jaarplan treft u per CoP een overzicht en toelichting op de zwaartepunten en belangrijkste ‘icoonprojecten’. We zien deze indeling als een belangrijke stap in de opschaling en verduurzaming van onze innovatieprojecten en partnerships. Op twee manieren zal in 2015/2016 op deze eerste stappen doorgepakt worden: —— Een bundeling en samenvoeging van CoP’s en het opstellen van een heldere innovatieagenda —— Veranderende rol voor CoP’s Making en Learners Community Port


Een bundeling en samenvoeging van CoP’s en het opstellen van een heldere innovatieagenda

Er is intern en extern veel draagvlak voor het versmelten van de activiteiten van de CoP’s Future Mobility en Logistiek en hetzelfde geldt voor de CoP’s Circulair en Drijvend Bouwen. Ook de CoP’s op het gebied van energie, maritiem en making kennen een grote onderlinge dynamiek. Met de stuurgroep van RDM CoE is afgesproken dat in het eerste kwartaal van 2016 de samenwerking tussen deze CoP’s verder uitgewerkt en op papier gezet wordt. Dit levert een overzichtelijker beeld op van de activiteiten van RDM CoE en, voorzien van programma’s en focusprojecten, een innovatieagenda die gematcht kan worden met die van andere kennisinstellingen (via bijvoorbeeld universiteiten of Centra voor Innovatief Vakmanschap (mbo), bedrijven en organisaties (zoals de Smart Port-roadmaps van het Havenbedrijf Rotterdam), of ontwikkelingsmaatschappijen (zoals InnovationQuarter)). Bovendien kan op deze manier inzichtelijk gemaakt worden waar de samenwerking en waar het verschil zit met de activiteiten van het kenniscentrum Duurzame HavenStad van Hogeschool Rotterdam. Ook hieraan is veel behoefte. In 2016 zullen we, op basis van deze innovatieagenda, met onze voornaamste stakeholders in gesprek gaan en concrete afspraken maken

over targets, personele inzet en middelen. Dit zijn wij als een belangrijke onderlegger voor de verduurzaming van RDM CoE in 2017. Veranderende rol voor CoP’s Making en Learners Community Port

Twee CoP’s, Making en Learners Community Port (of kortweg LCP) vervullen nadrukkelijk een functie als ‘enabler’ voor de CoE-organisatie en voor andere CoP’s. LCP voor de brug tussen haven en onderwijs en voor de organisatie van events, en Making op het gebied van contextual learning en kennis en capaciteit op het gebied van nieuwe technologie en smart industry. Dit zijn assets waar binnen alle andere CoP’s behoefte aan is. In 2015/2016 willen wij hen daarom in deze kracht ondersteunen en hun rol als ‘enablers’ verder uitbouwen. Wij verwachten hierdoor onze capaciteit op een slimmere manier te benutten en onze propositie als partner in new learning en smart industry nog beter te kunnen vervullen. Een korte toelichting op de rol van beide CoP’s: De Learners Community Port vervult twee belangrijke functies voor RDM CoE. Ten eerste worden vanuit deze CoP alle activiteiten met betrekking tot kennismaking, participatie en carrière in de haven gecoördineerd. Daarnaast (en mede door die basis) is LCP in toenemende mate de coördinator van events vanuit RDM CoE. Het gaat dan zowel om grootschalige events als de Wereldhavendagen en Nederland innoveert als om meer thematische en kleinschalige events, van Pressure Cookers tot CoP-events op thema. De havenactiviteiten zijn feitelijk een voortzetting van het programma HBO in de Haven. De doelstellingen uit dit programma (boeien en binden) zijn ook onverminderd relevant. Wel is er een grote wens om meer met scherp te schieten, niet te veel effort meer te steken in het algemene ‘kennismaken’, maar meer werk te maken van programma’s voor studenten die op de grens van afstuderen en werken staan en het uitwerken van concrete trajecten met individuele bedrijven (hiervoor is veel interesse, o.a. vanuit APM Terminals en VOPAK).

_ CoP-programma’s

MARITIME & OFFSHORE INNOVATION

ENERGIE MAKING & PROCESTECHNOLOGIE

Programma Icoonproject

Procesintensificatie _ Energie op Heijplaat: Torgass instalatie & BioDiesel-installatie _ Deltalinqs MARITIMET&rainingsplant OFFSHORE _ RDM Microbrewery

INNOVATION

Energy Efficiency & Smart Grids _ Rotterdam Turbine Challenge _ Testopstelling Energie CIRCULAIR BOUWEN uit restwarmte

ENERGIE & PROCESTECHNOLOGIE

ENERGIE MARITIME & OFFSHORE LOGISTIEK & PROCESTECHNOLOGIEINNOVATION

MAKING

Aquabots

_ Aquabots LOGISTIEK

demonstratie Rijkswaterstaat _ Aquabots onderwijs programma


MAKING

Future Vessel _ Maritiem Living Lab _ Onderzoeks- en innovatieagenda

ENERGIE DRIJVEND & PROCESBOUWEN TECHNOLOGIE

CIRCULAIR BOUWEN

MARITIME & CIRCULAIR OFFSHORE BOUWEN INNOVATION

Enablers

DRIJVEND MAKING BOUWEN

Contextual Learning, New Technology & Smart Manufacturing

ENERGIE CIRCULAIR LOGISTIEK & PROCESBOUWEN TECHNOLOGIE

KennisDC Logistiek Zuid Holland _ 4C Bouwlogistiek _ Agrologistiek _ Biolat _ Servicelogistiek _ Haven-Achterland MAKING verbindingen Port Bypasses _ Onderzoeks- en innovatieagenda DRIJVEND Living Lab Indonesia BOUWEN

FUTURE CIRCULAIR MAKING MOBILITY BOUWEN

United Mobility FUTURE _ Zelfrijdende Stad MOBILITY Second Life Vehicle _ Clean & Future Proof Mobility Concepts (EFRO) _ Ombouw Citroën HY-bus tot elektrische foodtruck

LEARNERS CIRCULAIR COMMUNITY BOUWEN PORT

LEARNERS LOGISTIEK COMMUNITY PORT

Key Events, Haven in het onderwijs en Talent Development

DRIJVEND CIRCULAIR FUTURE BOUWEN BOUWEN MOBILITY

SUS-Atelier _ Verbouwing zolder Innovation Dock _ Living Lab Aruba LOGISTIEK Concept House Village _ EcoBioKas _ CHIBB

SUS-Atelier Aruba LEARNERS COMMUNITY PORT

DRIJVEND BOUWEN

LOGISTIEK

Aqua Dock _ Drijvend Hotel _ Drijvend Paviljoen _ Aquacity Horizon 2020 Drijvend Groen _ Data- en Monitoringssysteem Groene Poort Living Lab Indonesia

DRIJVEND BOUWEN

FUTURE MOBILITY

D B

De LCP kan ook een voortrekkersrol nemen in het uitwerken van nieuwe programma’s voor young professionals en investeren in start-ups en ondernemerschap. Voor 2016 staat o.a. de Rotterdam 100 op het programma, waarin meer dan 100 studenten van economische en technische opleidingen gezamenlijk werken aan havencases. Eén van de uitkomsten van een recente brainstorm met het Havenbedrijf was dat er veel draagvlak is om nieuwe vormen te vinden om jong talent te activeren. Verder te gaan dan alleen maar stages en gastcolleges. Onze inzet daarbij is het versterken van huidige, succesvolle activiteiten, maar ook meer buiten de lijntjes kleuren en nieuwe concepten opzetten. Een idee in dat kader is het vormen van een ‘flying squad’; een groep jonge afgestudeerde studenten die opdrachten kan uitvoeren, projecten kan begeleiden en kan bijspringen als een project dreigt stil te vallen. In zo’n pool zouden bijvoorbeeld prima mensen van de Jonge Havenvereniging, studentassistenten en trainees uit het bedrijfsleven kunnen participeren. Hier opent zich ook een interessante vorm van cofinanciering. In samenwerking met het Havenbedrijf zullen deze ideeën het komende jaar nader uitgewerkt worden.


De CoP Making heeft zich vanaf het begin gepositioneerd als een enabler voor overige CoP’s wat betreft nieuwe werkvormen en de toepassing en implementatie van nieuwe technologie, zoals ICT, big data, internet of things, robotisering, sensoring, drones en 3D-printing. En met succes; in 2015 zijn veel projecten van de grond gekomen waarin kennis van deze technieken gecombineerd wordt met een toepassingsgebied als maritiem (Aquabots), logistiek (data in containerverkeer) en drijven bouwen (Groene Poort). De CoP Making is, vooral door inschakelen van goede mensen vanuit instituut CMI, een belangrijke partner of trekker van CoE-projecten gebleken. Ook in de eerder genoemde werkgroep Contextual Learning spelen zij een hoofdrol. De doelstellingen van de CoP Making komen daardoor bijna 1 op 1 in het verlengde te liggen van RDM CoE als geheel. Het ontwikkelen van kennis en programma’s in het kader van New Learning, het concreet invulling geven van de transitie naar ‘smart manufacturing’ en ‘smart industry’. Mede daarom willen wij een ontwikkeling in gang zetten waarbij de CoP Making zich niet noodzakelijk als eigen CoP (met eigen netwerk en events) ontwikkelt, maar meer als spin in het web van de andere CoP’s en trekker van sterke eigen projecten. In 2015/2016 start bijvoorbeeld (bij toekenning subsidie door Interreg) een groot internationaal project op het gebied van 3D-metaal printen.

De centrale rol van deze twee CoP’s zal in elk geval inhouden dat er in 2015/2016 extra personele inzet en middelen beschikbaar gesteld worden. Of beide actief blijven als CoP of meer als projectorganisaties gekoppeld aan RDM CoE functioneren, zal in nader overleg bepaald worden. Meer inzet op de koppeling met o ndernemerschap en het economisch domein

In de praktijk van het bedrijfsleven is technologische vooruitgang onlosmakelijk verbonden met de ontwikkeling van (nieuwe) business cases. Daarnaast heeft de ontwikkeling van start-ups de laatste jaren een grote vlucht genomen. Als iets de ‘Next Economy’ voortstuwt, dan is het wel de combinatie van nieuwe technologie en ondernemerschap. Het Havenbedrijf zet hier ook nadrukkelijk op in via het Port Accelerator-programma. HR kan aan deze ontwikkelingen een goede bijdrage leveren, vooral door goede samenwerking tussen de technische en economische opleidingen. Nu al wordt er vanuit diverse CoP’s samengewerkt met collega’s uit het economisch domein, bijvoorbeeld voor het ontwikkelen van business cases voor elektrisch rijden door de CoP Future Mobility. In afstemming met het Kenniscentrum Innovatief Ondernemerschap zullen de gezamenlijke activiteiten en opdrachten het komende jaar worden geïntensiveerd, te beginnen met de Rotterdam 100 in februari 2016 en de Havenbattle in april 2016. Ook zal aansluiting gezocht worden met het Port Accelerator Programma van het Havenbedrijf.

1.5. DE KEUZE VERTAALD NAAR POSITIONERING EN PARTNERSHIPS De belangrijkste acties voor 2015/2016 op het gebied van positionering en partnerships zijn: —— Communicatie en positionering; van algemene ‘Innovatiemotor’ naar kraamkamer van New Learning en de ‘Next Professional’ —— Inbedding in Hogeschool en samenwerking met externe partners Communicatie en positionering; van algemene ‘Innovatiemotor’ naar kraamkamer van New Learning en de ‘Next Professional’

De shift in communicatie van CoE-breed (‘de innovatiemotor’) naar de inhoud van projecten en activiteiten is deels al in volle gang. De communicatie via website, nieuwsbrieven en social media wordt nu al grotendeels vanuit de CoP’s ingestoken. Ook worden er steeds meer events georganiseerd vanuit de CoP’s op specifieke thema’s en doelgroepen. Zodoende communiceren we steeds minder onze organisatie en steeds meer onze impact op stad en haven.

We merken verder dat veel partners positief reageren op de keuze van RDM CoE voor een focus op onderwijsvernieuwing. Onze inzet op talent/skills en de ‘next professional’ levert ons een krachtiger positionering en meer onderscheidend vermogen op dan inzetten op ‘innovatie’ in het algemeen. Het doet ook recht aan onze duurzame inbedding in het beroepsonderwijs en onze connectie met het Next Economy-programma. In de communicatiestrategie van RDM CoE zal dit tot uitdrukking komen door meer aandacht voor kleinschalige teams, contextual learning en het nieuwe maakonderwijs. Ook zullen in de communicatie vaker individuele studenten, docenten en bedrijven/opdrachtgevers centraal staan met hun verhaal en ervaringen. In het Communicatieplan 2015/2016 zal aan beide ambities concreet invulling worden gegeven.

PARTNER

Externe samenwerking en partnerships; spin in het web

Hoofdstuk 2 biedt een uitgebreid overzicht van de verschillende actieve partners van RDM in de CoP’s en projecten. Over participatie van bedrijven in termen van uren en het investeren in gezamenlijke events en faciliteiten zijn wij zeer tevreden. Onze KPI’s op het gebied van partnerships behalen wij ruim. Investeringen in cash blijven relatief schaars, maar wel is RDM CoE partner in een aantal kansrijke subsidietrajecten. Ook daarvan in hoofdstuk 2 een overzicht. In het verlengde van bovenstaande keuzes is het goed om onze propositie richting partners nog eens puntsgewijs te resumeren. Daarna zullen we kort ingaan op de rol en commitment die we van onze stuurgroeppartners vragen.

PROPOSITIE RDM COE

ALGEMENE PROPOSITIE

KENNISINSTELLINGEN Universiteiten en onderzoeksinstituten (b.v. Marin, TNO)

_ Toegepast onderzoek, testing

HR en andere HBO-instellingen (incl. CoE’s)

_ Gateway tot de Rotterdamse haven voor

en prototyping als aanvulling op fundamenteel onderzoek _ Disseminatie naar bedrijfsleven en future professionals via CoP’s onderzoek en studentenopdrachten _ Shared facilities voor onderzoek en onderwijs

MBO-instellingen (incl. CiV’s)

Kennis en capaciteit voor onderwijs vernieuwing, multi-level projecten

Andere CoE’s en CiV’s landelijk

_ Samenwerking op thema, bijvoorbeeld

PARTNER VOOR ONDERWIJS VERNIEUWING EN IMPACT

water, maritiem, biobased. _ Gateway tot schaalvergroting en partnerships binnen de Rotterdamse haven


BEDRIJFSLEVEN Stuurgroeppartners RDM CoE

Platform voor samenwerking met beroepsonderwijs, investeren in future professionals

MKB

Participatie in CoP’s, toegang tot talent, onderzoekscapaciteit en gebruik van faciliteiten

Brancheorganisaties

Innovatie binnen branche en future professionals

PARTNER VOOR TALENT EN INNOVATIE

OVERHEID Nationaal / ministeries OCW en EZ

Invulling geven aan Topsectorenbeleid

Lokaal / gemeente Rotterdam en metropoolregio Rotterdam-Den Haag

Invulling geven aan Next Economyprogramma

PARTNER VOOR TOPSECTOREN EN NEXT ECONOMY

Rol en commitment van Stuurgroeppartners RDM CoE

Nu het moment nadert dat RDM CoE op eigen benen verder gaat zonder subsidie, zullen de afspraken met partners ook scherper moeten

STUURGROEP PARTNER Hogeschool Rotterdam

worden. Zoals gezegd, we hebben het commitment nodig van een aantal kernpartners om onze plannen te realiseren. Onderstaand een overzicht van onze insteek.

ROL EN GEVRAAGD COMMITMENT _ Facilitator van RDM CoE _ Bemensing van organisatie, CoP’s en projecten _ Faciliteiten op de campus

Havenbedrijf Rotterdam

_ Partner in Next Economy-programma _ Koppeling van RDM CoE aan Smart Port en Port Accelerator _ Actieve rol in CoP’s Energie, Maritiem, Logistiek en Future Mobility

Gemeente Rotterdam

_ Partner in Next Economy-programma _ Actieve rol in CoP’s Future Mobility, Drijvend Bouwen en Duurzaam Bouwen _ Actieve rol in Aqua Dock en

KIND & CASH Kind en cash Organisatie, huisvesting en werkbudget per jaar Kind en cash bijdrage voor projecten in gezamenlijke financiering van b.v. lector, project, of business development functies Kind en cash bijdrage voor projecten en gezamenlijke financiering van b.v. onderzoeks-/ projectmanagementfuncties

Concept House Village Deltalinqs

_ Bemiddelende cq. trekkersrol in samenwerking hbo (CoE’s) - mbo (CIV’s) en arbeidsmarktbeleid _ Actieve rol in CoP Energie (o.a. realisatie trainingsplant procestechnologie, biodiesel en torrgasinstallatie)

InnovationQuarter

_ Partner in lobby, consortiumvorming,

Kind en cash bijdrage voor projecten en gezamenlijke financiering van faciliteiten

Kind


subsidie _ Ondersteuning in business development STC-Group

Partner in ontwikkelen van Contextual Learning en Skills / talentprogramma van Next Economy

Kind – heldere afspraken over participatie en inzet van studenten en docenten

Albeda College / Zadkine / STC

artner in ontwikkelen van Contextual P Learning en Skills / talentprogramma van Next Economy

Kind – heldere afspraken over participatie en inzet van studenten en docenten

Bouwend Nederland

Leading partner van CoP Duurzaam Bouwen en Concept House Village, integratie met project ‘Bouwcampus’

Kind – aansluiten van bedrijven, realisatie van nieuwe projecten, investeringen en events

NMT

Leading partner van CoP Maritime & Offshore Innovation

Kind – aansluiten van bedrijven, realisatie van nieuwe projecten, investeringen en events

Bovenstaande overzichten geven een goed overzicht van onze aanvullende waarde en gewenst commitment. Eén aanvulling daarop die we graag geven is de positieve ontwikkeling in de samenwerking tussen andere CoE’s en CiV’s. Vanuit RDM CoE zijn er goede contacten met o.a. de CoE’s Deltatechnologie (Hogeschool Zeeland), BioBased (Avans), Automotive (HAN en Fontys), Water (NHL) en Logistiek (HvA). Deze centres vertegenwoordigen kennis en capaciteit die vooral voor de Rotterdamse haven interessant kan zijn. Omgekeerd zijn deze centres zeer gemotiveerd om samen te werken met RDM CoE vanwege de schaal van en bedrijvigheid binnen de Rotterdamse haven. Mede in overleg met het ministerie van

OCW en Platform BetaTechniek (subsidiegever voor de centres), die net als wij in dit soort partnerships een belangrijke stap naar verduurzaming van de centres zien, is de ambitie om in 2016 strategische samenwerkingen uit te werken op een aantal thema’s. Met de Centres voor Innovatief Vakmanschap in de regio Rijnmond (vanuit Albeda College, Zadkine, Da Vinci en STC) is een gezamenlijke werkgroep opgezet. De samenwerking hierin kan een belangrijke basis zijn voor de ambitie om (nog) meer multi-level mbo-hbo-projecten te realiseren. Op verzoek van de stuurgroep zal door RDM CoE een overzicht opgesteld worden van de samenwerking met andere onderwijsinstellingen en CoE’s.

Intern HR; in toenemende mate bekend en bemind

Met onze focus op Communities of Practice en onderwijsvernieuwing sorteren we voor op een duurzame inbedding van RDM CoE binnen Hogeschool Rotterdam. Het betreft hier een ambitie waarvan de consequenties; bijvoorbeeld voor onze financiering, pps-doelstelling, beheer van faciliteiten etc. nader uitgewerkt zullen moeten worden en waarin het CvB van HR uiteindelijk de beslissingen neemt. Onze taak is hen daarin optimaal te informeren en faciliteren. ‘Work in progress’ voor het komende jaar. Dat geldt ook voor onze relatie met onze voornaamste stakeholders binnen HR; de instituten (EAS, RMU, IGO en CMI), de kenniscentra (Creating 010, Innovatief Ondernemerschap en Duurzame HavenStad) en het CoE Maatschappelijke Innovatie.

A F I E : RO Y BORGH O

UTS

Via het overleg in de programmacommissie worden deze afspraken aangevuld met afspraken over de inzet op (extern gefinancierde) projecten. De afstemming met de instituutsdirecteuren in de programmacommissie verloopt prettig en effectief. De afstemming met individuele opleidingen, onderwijsmanagers en docenten is door drukke roosters en schaarse uren uitdagend. Hier speelt onze positionering intern ook een duidelijke rol; waarom schaarse tijd en capaciteit investeren in het CoE? Op twee manieren slagen we er in toenemende mate in om hierin stappen te maken. Enerzijds doordat onze CoP-regisseurs goede contacten hebben bij de opleidingen en op natuurlijke wijze deze barrière doorbreken. Anderzijds door goede afspraken over participatie van docenten, door goed aan te sluiten op de onderzoeksagenda’s van de instituten/ opleidingen en de invulling van de zogenaamde 10%-norm.

FO TO G R


Als we kijken naar de inbreng in de CoP’s vanuit de instituten van HR dan zien we een duidelijk stijgende lijn in de participatie van docenten in onze CoP’s. Zie ook hoofdstuk 2 voor exacte aantallen en overzichten. Op basis van deze data is RDM CoE in 2015/2016 in staat om heldere afspraken en SLA’s te maken met de instituten over de inzet van hun docenten.

Wat betreft de kenniscentra kunnen we zeggen dat de contacten met Creating 010 goed zijn en gestaag uitgebreid zullen worden. De contacten met het Kenniscentrum Innovatief Ondernemerschap zijn oriënterend, maar zullen in het verlengde van de ambities t.a.v. ondernemerschap komend jaar geïntensiveerd worden. De samenwerking tussen RDM CoE en het Kenniscentrum Duurzame HavenStad (voorheen Kenniscentrum RDM) is uiteraard intensief.

Met onze focus op Communities of Practice en onderwijsvernieuwing sorteren we voor op een duurzame inbedding van RDM CoE binnen Hogeschool Rotterdam.

Als we naar de kennisagenda van het Kenniscentrum en de innovatieagenda van de CoP’s van RDM CoE kijken dan is de conclusie dat er op een aantal domeinen een uitstekende basis is voor samenwerking. In de praktijk op de werkvloer zien we dat terug; we zien lectoren die zich binnen de CoP’s profileren en CoP’s die de leerlijnen van het Kenniscentrum mede vormgeven. Als we in staat zijn om dit proces uit te breiden en te verduurzamen dan is HR rond een aantal kernthema’s voor de Rotterdamse economie in staat om programma’s uit te voeren waarin multidisciplinair toegepast onderzoek direct gekoppeld kan worden aan de ontwikkeling van nieuwe producten, onderwijsprogramma’s en communicatieuitingen.


HR positioneert zich hiermee ook als een sterke coördinator van toegepast onderzoek (b.v. voor RAAK- en Interreg, of vanuit bedrijfsconsortia), maar ook als een aantrekkelijke partner in de disseminatie van fundamenteel onderzoek (vanuit b.v. nationale NWO/STW- en het Europese EU/Horizon-programma). Op deze manier kunnen kenniscentrum Duurzame HavenStad en RDM CoE vele docenten en studenten van HR een verbreding of verdieping van hun studie en carrière bieden. HR is twee CoE’s rijk. Naast RDM CoE is dat het Centre of Expertise voor Maatschappelijke Innovatie (CoE EMI), dat gekoppeld is aan het nationale programma Rotterdam Zuid van Marco Pastors. Hoewel beide CoE’s een verschillende focus hebben, zijn er ook veel overeenkomsten. Zo werken beide CoE’s met Communities of Practice en ligt de nadruk sterk op crosslinks tussen disciplines en nieuwe vormen van praktijkleren. Beide CoE’s hebben een duidelijk eigen profiel. Toch geven de overeenkomsten veel kansen om samen te werken aan de doorontwikkeling van Centres of Expertise.

Te denken valt o.a. aan; —— Gelijke processen m.b.t. jaarplannen en rapportages —— Gezamenlijk verder ontwikkelen van kennis en skills op het gebied van Communities of Practice en nieuwe leervormen als contextual learning en werkend leren —— Gezamenlijke profilering van de CoE’s in uitingen van HR en elkaar betrekken in communicatieuitingen. Eventueel de o rganisatie van een jaarlijks event waarin de beide CoE’s hun projecten presenteren aan de collega’s van HR en externe stakeholders. —— Verkennen van schaalvoordelen b.v. op het gebied van subsidieverwerving, internationalisering, inhuren van expertise etc. —— Evt. gezamenlijke events We beseffen dat dit een ambitieus verlang lijstje is, maar zullen in het komende jaar inventariseren op welke punten we samen met CoE EMI stappen kunnen zetten.

_ HOOFDSTUK 2: ONDERWIJS, ONDERZOEK EN INNOVATIE; DE CoP’S 2.1 COMMUNITIES OF PRACTICE RDM CoE is opgebouwd uit Communities of Practice (of kortweg CoP’s). De optelsom van de activiteit en resultaten van de CoP’s bepaalt ook grotendeels de slagvaardigheid en impact van RDM CoE in zijn geheel. In dit hoofdstuk presenteren we de plannen en programma’s per CoP en lichten we er een aantal ‘icoonprojecten’ uit. Zo veel mogelijk vermelden we daarbij aantallen, bedragen en concrete resultaten. Eén van de voornemens uit het vorige jaarplan was om de CoP’s slagvaardiger en resultaatgerichter te laten opereren. Een blik op de resultaten in dit hoofdstuk geeft aan dat we hier in geslaagd zijn; vrijwel alle CoP’s hebben herkenbare programma’s ontwikkeld en hun netwerk en schaalniveau vergroot.

AFIE: R OY BOR GH

Tot slot vermelden we ook kort een aantal verwachte resultaten op het gebied van living labs en ‘shared facilities’.

OUTS

We beginnen dit hoofdstuk met een totaal plaatje. De resultaten van de CoP’s op alle deelgebieden (onderwijsvernieuwing, toegepast onderzoek, prototyping, funding) in één infographic gevangen. Vervolgens een overzicht per CoP. Daarin is de kern van de plannen van een CoP voor 2015/2016 gevat. Daarna zullen we een aantal (plannen voor) extern gefinancierde projecten kort toelichten.

FO TO G R


Waar we zo mogelijk nog trotser op zijn; meer en meer ontstaan er structurele crosslinks; projecten waar meerdere CoP’s van RDM CoE en disciplines van HR aan bijdragen. Niet geheel toevallig zien we dat dit soort projecten kansrijk zijn voor consortiumvorming en financiering vanuit bedrijfsleven of overheid. We hebben veel effort gestoken in een aantal aanvragen bij diverse fondsen, waaronder Interreg, EFRO / Kansen voor West en Horizon 2020, met als resultaat een viertal ingediende projecten waar we trots op zijn en die zeer kansrijk lijken bovendien.

2.2. RDM CoE IN CIJFERS 2015/2016 8 COMMUNITIES OF PRACTICE 2015/2016

CoP

CoP

CoP

CoP

MARITIME & OFFSHORE INNOVATION

MAKING

LOGISTIEK

FUTURE MOBILITY

CoP

CoP



CIRCULAIR BOUWEN

TIJDSINVESTERING 2015/2016

CoP

CoP

DRIJVEND BOUWEN

LEARNERS COMMUNITY PORT

PROJECTPARTICIPATIE BEDRIJVEN & STUDENTEN 2015/2016 1

12.753uur

653x

14.657uur

145x

inzet van docenten en onderzoekers HR

2

studenten in CoP-projecten bedrijven actief in CoP’s

inzet vanuit bedrijfsleven en partners

1 2

+ 27.410uur Totaal

17x

2x

5x

24x

44x

4x

3x

185x

3x

115x

thematische events vanuit de CoP’s

nieuwe subsidieprojecten

prototypes & testopstellingen


key events op RDM Rotterdam

internationale programma’s

1.500x

studenten in kennismakingsprogramma haven

pressure cookers

minoren/keuzevakken

living labs

afstudeerstages

nieuwe onderzoeksopdrachten

2.3. MARITIME & OFFSHORE INNOVATION

CoP

REGISSEURS MAARTEN RUYSSENAERS EMILE JACKSON

INVESTERINGEN 2015/2016

INVESTERINGEN IN KIND 2015/2016

9

80uur

8

120uur

7

200uur

6

460uur

5

820uur

INVESTERINGEN IN CASH 2015/2016

1

Heerema 1

2

Rijkswaterstaat 8

IHC

9 7

6

TU Delft

120uur

3

960uur

4

4

1.350uur

5

28.000,-

HR

EAS met name Elektrotechniek en Werktuigbouwkunde

2 3

3.240uur

810uur

Partners

3.160uur Partners

RMU met name Maritieme Techniek

28

CMI met name Technische Informatica

KC DHS

+

Imtech Marine

+

0

6.400uur

28.000,Totaal

Totaal

RESULTATEN 2015/2016

7x


(afstudeer)stages

6x

2x

prototypes

testopstellingen

19x

22x

HIGHLIGHTS & EVENTS 2015/2016

PROGRAMMA’S

December 2015: Realisatie RoboLab in Innovation Dock Februari 2016: Aquabots demonstratie bij Rijkswaterstaat 2015-2016 Het Aquabots-programma groeit! 2016: Onderzoeks- en Innovatieagenda van het programma Future Vessel gepresenteerd

Aquabots Future Vessel

innovatieteams

onderzoeksopdrachten

2x

nieuwe concepten

_ Programma’s Aquabots

Aquabots is een programma waarbinnen docenten, onderzoekers en engineers robots voor op en onder water ontwikkelen. Deze robots voeren gezamenlijk opdrachten uit. Robots kunnen taken in principe sneller, efficiënter en veiliger uitvoeren dan de mens. De toepassing van robots en autonome voertuigen in combinatie met bijvoorbeeld sensoren is dan ook een belangrijke ontwikkeling voor de maritieme sector Water en elektronica gaan echter niet zomaar samen. De waterwegen, binnenwateren en zeeën vormen een vijandige omgeving voor robots. Niet alleen als het gaat om beschadiging door kortsluitingen en corrosie, maar ook omdat water geen radiogolven doorlaat. Communiceren en navigeren onder water zijn daardoor uitdagend.


Samen met partijen uit onderzoek en ontwikkeling worden oplossingen gevonden voor problemen met betrekking tot autonomie van aquatische robots en communicatie, navigatie en positionering van robots op en onder water. Binnen het Aquabots-programma worden onder andere projecten gecoördineerd op het gebied van autonome kade- en bodeminspecties en voor veiligheidstoepassingen zoals bijvoorbeeld detectie van drenkelingen.

ACTIEF BINNEN PROJECT PROJECTLEIDER

Maarten Ruyssenaers KEY PARTNERS

Imtech Marine Rijkswaterstaat IHC Merwede Deltares Indymo Innovation Quarter Netherlands Maritime Technology TU Delft Haagse Hogeschool

8 2

BEDRIJVEN

MAAT SCHAPPELIJKE ORGANISATIES

1

BRANCHE VERENIGING

2 3

OVERHEDEN

KENNIS INSTELLINGEN

60 8 2 2 3

STUDENTEN

DOCENTEN

LECTOREN

ONDERZOEKERS

STUDENT ASSISTENTEN

Future Vessel

Hoe ziet het schip van de toekomst er uit? Hoe wordt het aangedreven, van welk materiaal is het gebouwd en welke technologie heeft het aan boord? Future Vessel is een programma waar meerdere projecten onder vallen. De resultaten van de projecten dragen gezamenlijk bij aan het beeld van dit schip van de toekomst. Denk daarbij aan innovatieve aandrijvingen, energieopwekking, scheepsrompen, de slimme brug, predicatief onderhoud door gebruik van slimme sensoren e.a. verregaande automatisering aan boord. Future Vessel is een programma dat gedeeld wordt met het Kenniscentrum Duurzame HavenStad en bijzonder veel kansen biedt voor samenwerking met andere disciplines en CoP’s. Binnen de projecten wordt onderzocht hoe verschillende type schepen van de toekomst er uit komen te zien en welke nieuwe uitdagingen er gezocht kunnen worden. Het programma biedt onderzoekers en studenten die een loopbaan in de maritieme en offshoresector ambiëren unieke mogelijkheden om dit in samenwerking met bedrijven, en met kennis uit verschillende sectoren, toegepast onderzoek te doen, prototypes te ontwikkelen en al doende hun kennis te verdiepen.


Emile Jackson KEY PARTNERS

Imtech Marine IHC Merwede Damen Flinter Boskalis Wärtsila Huisman Heerema Allseas Netherlands Maritime Technology TU Delft TNO

8 1

BEDRIJVEN

MAAT SCHAPPELIJKE ORGANISATIE

1

BRANCHE VERENIGING

1 3

OVERHEID

KENNIS INSTELLINGEN

20 8 2 1

STUDENTEN

DOCENTEN

LECTOREN

ONDERZOEKER

_ Highlights & Events MARITIME & OFFSHORE INNOVATION

AQUABOTS → 2015-2016 Het Aquabots- programma groeit! Ook dit jaar zullen 50-75 studenten van 3 instituten (RMU, EAS, CMI) en 6 opleidingen (MTE, MAROF, WTB, ELE, TI, INF) samen werken in onderwijsprojecten op het gebied van autonomie, zwermtechnologie, nieuwe bootontwerpen en weten regelgeving. ENERGIE

→ December 2015: Realisatie & PROCESRoboLab inTECHNOLOGIE Innovation Dock temidden van RDM Makerspace, Aqualab en Imtech Innovation Lab. CoP Maritime & Offshore Innovation zet een volgende stap in de realisatie van een Maritiem Living Lab op RDM Rotterdam. → Februari 2016: Aquabots Demonstratie bij Rijkswaterstaat. Demo voor directie Rijkswaterstaat en onderhoudspartners BAM en Van den Herik, waarbij autonoom varende aquabots metingen verrichten van o.a. bodemhoogtes.


FUTURE VESSEL → 2016: Onderzoeks- en Innovatieagenda van het programma Future Vessel gepresenteerd Kenniscentrum Duurzame HavenStad en RDM CoE werken op dit moment hard aan deze agenda’s. In dit traject wordt het bedrijfsleven intensief betrokken.

2.4. MAKING

CoP

REGISSEURS LEO REMIJN ROB VAN DER WILLIGEN



1

1.050 uur

2

270uur

2

1.320uur HR

CMI, met name Communicatie Media Design

Kenniscentrum Creating 010

1

+ 1.320uur Totaal


#1


RDM Havenlab – Co-working space en Robotlab

#2

Werkgroep Contextual Learning - onderwijsinnovatie

#3

Technology partner en agile prototyping voor diverse RDM CoE-projecten


PROGRAMMA’S

2015-2016: Werkgroep Contextual Learning HR December 2015: Havenlab; co-working space en Robotlab Vanaf 2016: Interreg Project 3D Metalprinting April 2016: Nederland innoveert

Contextual Learning @ RDM New Technology & Smart Manufacturing

_ Programma’s Contextual Learning @ RDM

Het onderwijs is in beweging. De wens om ‘het nieuwe leren’ en 21st century skills eindelijk echt te implementeren is de drijfveer achter tal van innovaties en experimenten. Ook binnen Hogeschool Rotterdam broeit het van de activiteit. RDM CoE heeft een rijke historie als het gaat om multidisciplinaire samenwerking, krachtige leeromgevingen en samenwerking met het bedrijfsleven. Deze positie is de laatste jaren nog versterkt door de realisatie van nieuwe faciliteiten en de ontwikkeling van de Communities of Practice. De ambitie is om in 2016 vanuit HR en bedrijfsleven krachten te bundelen, een aantal pilots te organiseren en een leidende rol te pakken in de ontwikkeling van nieuwe concepten als Contextual Learning en Werkend Leren en nieuwe werkvormen die gebaseerd zijn op design thinking en new making.


Werkgroep Contextual Learning o.l.v. Rob van der Willigen KEY PARTNERS

TU Delft Albeda College Zadkine Havenbedrijf Rotterdam RDM Makerspace

1 1 3

BEDRIJF

OVERHEID

KENNIS INSTELLINGEN

30 6 2

STUDENTEN

DOCENTEN


LECTOREN

New Technology & Smart Manufacturing

Nieuwe technologie wordt spannend en relevant als deze toegepast wordt in een bepaalde sector of omgeving. CoP Making werkt met veel andere CoP’s samen in projecten om met name sensoren datatechnologie te implementeren. De toepassing van nieuwe technologie in het onderwijs is verweven met het toepassen van nieuwe werkvormen en onderwijs methodieken. Projecten waaraan de CoP Making een belangrijke bijdrage levert zijn Aquabots, Groene Poort en Concept House Village. Daarnaast heeft de CoP Making de lead in het Interreg Project op het gebied van 3D-metaalprinten en bij de HR-bijdrage aan het techniekfestival Nederland innoveert.


Leo Remijn KEY PARTNERS

TNO Hittech RDM Makerspace Havenbedrijf Rotterdam TU Delft

1 1 3

BEDRIJF

OVERHEID

KENNIS INSTELLINGEN

30 6 2

STUDENTEN

DOCENTEN

LECTOREN


MAKING

CONTEXTUAL LEARNING @ RDM → 2015-2016: Werkgroep Contextual Learning HR Opschalen van onderwijsvernieuwing en nieuwe methoden binnen HR. Pilots op het gebied van Contextual Learning en werkend leren op RDM.


→ December 2015: Havenlab; co-working CIRCULAIR space en R obotlab BOUWEN In Innovation Dock wordt een multifunctionele ruimte ingericht voor onderwijs en prototyping/ onderzoek, vooral voor Aquabots. De minor Smart Things bijt het spits af en levert de eerste studenten en docenten!

NEW TECHNOLOGY & SMART MANUFACTURING


→ Vanaf 2016: Interreg Project 3D Metalprinting Internationaal project met diverse bedrijven. Een ideale case om te experimenteren met contextual learning en om nieuwe kennis van deze veelbelovende techniek te vertalen naar nieuwe educatieve programma’s voor studenten én professionals. → April 2016: Nederland innoveert Hoe maak je kinderen (van kleuter tot tiener) enthousiast voor techniek en technologie? Dit festival verkent alle mogelijkheden. De CoP Making organiseert diverse demo’s en activiteiten op dit event.

2.5. LOGISTIEK

CoP

REGISSEUR MAURICE KRIATKOW



1 1 2 2


1.173uur

845uur

50

HR

RMU, met name Logistics Engineering

134.000,-

50

Partners

2.240uur Partners

328uur

34

IGO, met name Logistiek en Economie

+

0

0

+

0

3.413uur

134.000,Totaal

Totaal


2x


events

2x

testopstellingen

8x

6x

minoren/keuzevakken

innovatieteams

60x

60x


PROGRAMMA’S

4C Bouwlogistiek Agrologistiek Servicelogistiek Haven- en Achterlandverbindingen Biolat

KennisDC Logistiek Zuid-Holland Port By-Passes

(afstudeer)stages


_ Programma’s KennisDC Logistiek

Het Kennis Distributiecentrum Logistiek is een samenwerking tussen de kennisinstituten, hogescholen en opleidingen in Nederland. Landelijke behoeften aan nieuwe kennis en oplossingen op het gebied van logistiek worden vertaald naar regionale pilots. Binnen deze samenwerking nemen Rotterdam en HR, gekoppeld aan Mainport Rotterdam, een belangrijke plaats in. De kernfunctie van de KennisDC’s is om te zorgen dat bedrijven en instellingen direct geholpen worden met toegepaste kennis. Door regionale themagroepen in te richten op de speerpunten haven- en achterlandverbindingen, bouw-, zorg-, stads-, agro- en servicelogistiek, waarin de Triple-Helix vertegenwoordigd is, en landelijke samen te werken met andere kennisinstellingen, maken we slimmer gebruik van beschikbare expertise. Dit stelt de CoP Logistiek van RDM CoE in staat impact voor de regionale sector in Zuid-Holland te creëren, docenten te professionaliseren en goed opgeleide studenten af te leveren.


Maurice Kriatkow KEY PARTNERS

Fenex TNO Dynalog Hogeschool Amsterdam TU Delft

60 1

BEDRIJVEN

BRANCHE VERENIGING

3 4

OVERHEDEN

KENNIS INSTELLINGEN

60 6 1 2

STUDENTEN

DOCENTEN

LECTOR


ONDERZOEKERS

Port Bypasses

Port Bypasses is een nieuw onderzoeks- en innovatieprogramma van de CoP Logistiek dat in 2016 vorm moet gaan krijgen. De kernfunctie van het programma bestaat uit het hermoduleren van klassieke ketens. Dit doen wij door te innoveren op organisatorisch, technologisch, juridisch en ICT-gebied. De eerste onderzoeken binnen dit programma richten zich op variabel beprijzen en de toepassing van ICT- en sensortechnologie bij containertransport.


Maurice Kriatkow KEY PARTNERS

EMO Havenbedrijf Rotterdam Reefer

8 3 1

STUDENTEN

DOCENTEN

LECTOR


MAKING

LOGISTIEK

KENNISDC LOGISTIEK ZUID-HOLLAND


CIRCULAIR BOUWEN

→ 2015-2016 4C Bouwlogistiek Een Cross Chain Control Center (4C) is een regiecentrum waar meerdere complexe supply chains gecoördineerd en geregisseerd worden. In het TKI-project ‘4C in bouwlogistiek’ worden binnen een ‘proeftuinbouwproject’ in Rotterdam (nog nader in te vullen) één of meerdere DRIJVEND bouwlogistieke oplossingen en BOUWEN maatregelen toegepast, samen met ketenpartijen. Studenten en docenten van Hogeschool Rotterdam monitoren de data, ontwikkelen een monitoringsysteem en ontwikkelen zo nieuwe oplossingen voor optimalisatie in bouwlogistiek. → 2015-2016 Biolat In een consortium geleid door EMO terminals wordt een proeffabriek voor torrificatie gebouwd en wordt onderzoek gedaan naar de realisatie van een grootschalige productielocatie. De CoP Logistiek voert onderzoek uit dat bijdraagt aan kennis voor het bepalen van de logistieke inrichting, de afwegingen omtrent modaliteiten, de doorlooptijd, de logistieke kosten en de te verwachten externe effecten.


→ Agrologistiek → Servicelogistiek → Haven- en achterland verbindingen

2.6. FUTURE MOBILITY

CoP

REGISSEURS ROELAND HOGT ANS BOERSMA



1

1

2


2.170uur

1.550

uur EAS met name Automotive

55.000,-

50

HR

Partners

3.000uur

620uur

Partners

KC DHS

2 5

+

0

+

0

55.000,-

5.170uur Totaal

Totaal


4x

8x

2x

1x

(afstudeer)stages


innovatieteams

6x

minoren/keuzevakken

onderzoeksopdracht

events

2x

prototypes

2x

testopstellingen


PROGRAMMA’S

2015-2016: Intralog; autonoom rijden in de haven 2015-2016: De zelfrijdende stad 2016: Studenten bouwen Citroën HY-bus om tot foodtruck

United Mobility Second Life Vehicle

2x

nieuwe concepten

_ Programma’s United Mobility

Iedereen weet dat vervoer en mobiliteit in de toekomst slimmer, lichter en zuiniger moeten worden. Ook bekend zijn de trends van elektrisch rijden en zelfsturende auto’s. Maar hoe nu verder? Hoe krijgen we deze ontwikkelingen daadwerkelijk getest en geïmplementeerd? United Mobility wordt ontworpen en gerealiseerd voor en door de nieuwe generatie professionals: innovatie door het verbinden van generaties. Juist door deze innovatiekracht te mobiliseren en draagvlak te geven worden duurzame oplossingen gerealiseerd en wordt kennis vastgelegd. Binnen het programma is ook veel aandacht voor de economische/beleidsmatige haalbaarheid van innovaties en de ontwikkeling van businesscases. Door de integrale benadering van voertuig, infrastructuur en logistiek worden vanuit dit programma kansen duidelijk en worden zij omgezet in concrete pilots in de Rotterdamse haven en de metropoolregio Rotterdam-Den Haag: onder andere op het gebied van autonoom rijden in de haven, de zelfrijdende stad en interstedelijke mobiliteit en parkeren.


Roeland Hogt KEY PARTNERS

Metropoolregio Rotterdam Den Haag SparkCity DuvedeC Accenda Fontys Automotive Centre of Expertise (ACE) Alutech VDL Gemeente Rotterdam

6 1

BEDRIJVEN


2 3

OVERHEDEN

KENNIS INSTELLINGEN

80 8 1 1


STUDENTEN

DOCENTEN

LECTOR

ONDERZOEKER

Second Life Vehicle

De voertuiglevenscyclus wordt voor een belangrijk deel bepaald door de levensduur van de verbrandingsmotor en de kosten/batenanalyse om deze te repareren en reviseren. Daarnaast zijn er steeds strengere emissie-eisen voor bijvoorbeeld stedelijke gebieden, met als gevolg dat oudere voertuigen daaruit geweerd worden. Door het elektrificeren van de auto kan deze opnieuw en schoon gebruikt worden. Belangrijk hierbij is dat de economische levensduur van de auto grotendeels verstreken is; bij voertuigen van 8-10 jaar en ouder. De investering in de elektrificatie, in combinatie met investering in de auto, kunnen gunstiger uitvallen dan het aanschaffen van een nieuwe elektrische auto. Daarbij komt dat elektrificeren de mogelijkheid biedt iedere auto elektrisch te rijden. Het project Second Life Vehicle is in februari 2015 gestart en heeft eind juni 2015 geresulteerd in een conceptoplossing van de aandrijving en catering van een Citroën HY-foodtruck.


Ans Boersma KEY PARTNERS

Mobiel Erfgoed Centrum Deli 33 DEO-drive Albeda College / Zadkine CIVOM Accenda HEC Bleskensgraaf Albatronics FOCWA/Dutch Cars Restorers

5 1

BEDRIJVEN


1

BRANCHE VERENIGING

1

KENNISINSTELLING

50 5

STUDENTEN

DOCENTEN


MAKING

LOGISTIEK

FUTURE MOBILITY

UNITED MOBILITY → 2015-2016: Intralog; autonoom rijden in de haven Kenniscentrum Duurzame HavenStad is partner in het onderzoeksproject Intralog. Met name voor het deelgebied autonoom rijden in de haven. Vanuit het United Mobility-programma worden studentenprojecten georganiseerd en wordt kennis vastgelegd. ENERGIE & PROCESTECHNOLOGIE

CIRCULAIR BOUWEN

DRIJVEND BOUWEN

LEARNERS

→ 2015-2016: De zelfrijdenCOMMUNITY PORT de stad De ontwikkeling van zelfrijdende auto’s neemt een vlucht. In dit project bundelen onderzoeksinstituten, overheid en bedrijven de krachten om in de regio Rotterdam - Den Haag een aantal concrete pilots te realiseren en kennis en data vast te leggen.

SECOND LIFE VEHICLE


→ 2016 Studenten bouwen Citroën HY-bus om tot foodtruck Studenten Automotive van HR bouwen in opdracht van Deli 33 / Dudok een Citroën HY-bus (diesel) om tot een elektrisch aangedreven foodtruck.

2.7. ENERGIE & PROCES TECHNOLOGIE

CoP

REGISSEUR EMILE JACKSON



7

6


50uur

1

Zadkine

100uur

1

7

Imtech Marine 6

5 4 5

80uur

3

2

HR

370uur

2

260uur

3

80uur

4

40uur

26.000,-

750 uur

EAS met name Werktuigbouwkunde en Chemie

Partners

Partners 420 uur

RMU met name Chemische Technologie

26

KC DHS CMI met name Technische Informatica

Koninklijke Dahlmann

+

+

0

1.170uur

26.000,Totaal

Totaal


16x

4x

(afstudeer)stages

10x P.036 — RDM CENTRE OF EXPERTISE — JAARPLAN 2015 / 2016

innovatieteams

prototypes

1x

4x

testopstellingen

18x

nieuw concept

2x


publicaties


PROGRAMMA’S

Oktober 2015: Rotterdam Turbine Challenge Februari 2016: Testopstelling energie uit restwarmte 2016: Energie op Heijplaat! 2016: RDM Micro Brewery

Energie-efficiency & Smart Grids Procestechnologie

3x

events

_ Programma’s Energie-efficiency & Smart Grids

Energie kent veel verschijningsvormen. Opgeslagen in een chemische binding of vrij in de vorm van warmte, elektriciteit of magnetisme. Aan boord van schepen wordt veel energie omgezet. Chemisch gebonden energie in warmte, druk en elektriciteit. En deze vormen weer in verwarming en aandrijving. Het schakelen tussen de verschillende aanen afnemers zonder dat de installatie beschadigt, is een uitdaging. Ook de opwekking van elektriciteit is een uitdaging en vandaar dat brandstofcellen en waterstof sinds dit jaar een onderdeel vormen van het programma.



Imtech Marine Koninklijke Dahlmann Albeda College Green Turbine Energieschip

12 1

BEDRIJVEN


2

BRANCHE VERENIGINGEN

60 10 3 2

STUDENTEN

DOCENTEN

LECTOREN

ONDERZOEKERS

Procestechnologie

De haven heeft grote ambities op het gebied van vergroening, energiebesparing en reductie van CO2 (biobased energy). Dit biedt nieuwe uitdagingen voor de procesindustrie. Kansen die op RDM opgepakt kunnen worden; door samenwerking tussen verschillende opleidingen (zowel mbo en hbo als wo) maar ook door gezamenlijk te werken aan prototypes en testopstellingen, waarbij onderwijs en toegepast onderzoek hand in hand gaan. In samenwerking met verschillende opleidingen en organisaties ontstaan op RDM een aantal mooie initiatieven die in 2016 in de realisatiefase komen.



Torrgas Deltalinqs GDF Suez Havenbedrijf Rotterdam Albeda College / Zadkine

4 1

BEDRIJVEN


1

BRANCHE VERENIGING

3

KENNIS INSTELLINGEN

20 10 1 4

STUDENTEN

DOCENTEN


LECTOR

ONDERZOEKERS

_ Highlights & Events ENERGIE & PROCESTECHNOLOGIE

ENERGIE-EFFICIENCY & SMART GRIDS → Oktober 2015: Rotterdam Turbine Challenge Studenten van mbo en hbo nemen het tegen elkaar op en proberen een Teslaturbine een zo hoog mogelijk toerental te laten draaien. → Februari 2016: Testopstelling energie uit restwarmte Studenten van Albeda College en HR bouwen een installatie waarin technieken worden getest om de hete (400 graden celsius!) uitlaatgassen van dieselmotoren om te zetten in nieuwe energie.

PROCESTECHNOLOGIE


→ 2016: Energie op Heijplaat! Op RDM Rotterdam worden in samenwerking met Albeda College / Zadkine en partners uit het bedrijfsleven een Torrgas-installatie, biodieselinstallatie en Trainingsplant gerealiseerd en gebruikt voor onderwijs en onderzoek. → 2016: RDM Micro Brewery Op RDM wordt door studenten van Albeda College, Zadkine en HR eigen bier gebrouwen. Niet alleen omdat het leuk en lekker is, ook omdat je er wat van leert! 20 studenten en 5 docenten doen gezamenlijk onderzoek naar o.a. hergebruik van energie en bouw en automatiseren van de installatie tijdens het brouwproces.

2.8. CIRCULAIR BOUWEN

CoP

REGISSEURS ARJAN KARSSENBERG RIA VAN OOSTERHOUT (A.I.)



4


990uur

IGO, Bouwkunde 1

4

2 3

1

660uur

2

495uur

3

330uur

990uur

60.000,-

50

HR (IGO, Bouwkunde)

Building Changes

-

3.712uur

ICDuBo

Partners

TU Delft

10

+

0

+

0

60.000,-

4.702uur Totaal

Totaal


1x


innovatieteam

1x

minor/keuzevak

2x

publicaties

1x

living lab

4x


83x

(afstudeer)stages


PROGRAMMA’S

2015-2016: Ontwikkeling van 14 nieuwe concept houses binnen Concept House Village November 2015: Living lab Sustainable Building op Aruba 2016: Huisvesting SUS-Atelier in zolder Innovation Dock 2016: Ecobiokas in Concept House Village 2016: CHIBB

SUS-Atelier Concept House Village

3x

events

_ Programma’s SUS-Ateliers

SUS-Ateliers zijn de innovatieateliers van Bouwkunde. In atelieronderwijs (minor, leerbedrijven, stage-ateliers en afstudeerateliers) worden extreem duurzame concepten ontwikkeld, prototypes gebouwd en wordt daarop gemeten en gemonitord om met studentenonderzoek concepten te optimaliseren. De bouw hiervan wordt vaak gerealiseerd door mbo-leerlingen met hbo-stagiaires, ondersteund door professionals (leermeesters) als opdrachtgevers en projectleiders. Deze innovatieateliers vragen om een bijzondere innovatieve, activerende ruimte, waar in ateliers de onderzoekende houding van studenten geprikkeld wordt. Ze werken daar in een atelier met elkaar als een soort bedrijfje, een heel andere setting dan op school.


Arjan Karssenberg KEY PARTNERS

HOBO Oskam IMd Nieman

40 2

BEDRIJVEN


200 42 1

STUDENTEN

DOCENTEN


LECTOR

Concept House Village

Het doel van Concept House Village (CHV) is een experimenteer- en demonstratieruimte te bieden voor duurzaam en circulair bouwen. Het gaat om innovaties op het gebied van materiaalgebruik, financieringsmodellen, technieken, bouwconcepten en bouwprocessen die een bijdrage leveren aan energiebesparing in de gebouwde omgeving. Het is belangrijk dat deze innovaties niet alleen op de tekentafel en in simulatieprogramma’s de gewenste besparing opleveren. Juist het testen en monitoren in ‘real life’ situaties, waarbij verschillende combinaties van innovaties en bewonersgedrag kunnen worden beproefd is van groot belang om de onzekerheden over de uiteindelijk te bereiken energiebesparing te reduceren. Het unique selling point van CHV is de mogelijkheid om de innovaties te testen in een Living Lab, waarin bedrijfsleven, overheid, onderwijs- en kennisinstellingen gezamenlijk werken aan een optimalisatie van de mogelijkheden voor energiebesparing in de bebouwde omgeving, waarbij er ook oog is voor het comfort én de gezondheid van de bewoners. Concept House Village maakt in 2015/2016 de transitie naar een zelfstandige entiteit (BV), gedragen door de markt, waarin onderzoek en onderwijs gewaarborgd blijven en centraal blijven staan. Zo wordt onder andere gezamenlijk met de TU Delft een onderzoeksagenda voor Circulair Bouwen opgesteld.


Ria van Oosterhout KEY PARTNERS

Gemeente Rotterdam Woonbron Bouwend Nederland Climate-KIC TU Delft BAM ICDuBo Building Changes

100 5 BEDRIJVEN


10


1

KENNISINSTELLING

200 42 1

STUDENTEN

DOCENTEN

LECTOR


CIRCULAIR BOUWEN

SUS-ATELIER → 2016: Huisvesting SUS-Atelier op zolder Innovation Dock Studenten van Hogeschool Rotterdam en Albeda College ontwikkelen gezamenlijk een duurzaam concept en plan voor herbestemming van de zolderruimtes van Innovation Dock op RDM Rotterdam, inclusief werkvoorbereidingen, tekeningen en financiering vanuit het bedrijfsleven. Dit plan wordt ook daadwerkelijk tot realisatie gebracht. → November 2015: Living Lab Sustainable Building op Aruba Het SUS-Atelier coördineert jaarlijks projecten op Aruba. Daar werken studenten van HR, bijvoorbeeld als onderdeel van hun minor, aan herstructurerings-, renovatie- en duurzaamheidsprojecten.

CONCEPT HOUSE VILLAGE


→ 2015-2016: Ontwikkeling van 14 nieuwe concept houses binnen Concept House Village Tijdelijke concept houses: CHIBB, Maskerade, Woody’s, Minivilla, Prototype 1. Renovatieconcepten: Ecobiokas, Retrofit, 2ndSkin, Thermassiv. Permanente concepten: Maskerade, ReUse House, Leemhuis, Ting-G House. → 2016: Ecobiokas in Concept House Village Ecobiokas is een extreem duurzaam renovatieprincipe voor een woonblok aan de Heysekade in Heijplaat, Rotterdam als onderdeel van Concept House Village dat wordt ontwikkeld, gebouwd en daarna gemonitord door studenten (start bouw 2016). → 2016: CHIBB CHIBB is een uniek gebouw binnen Concept House Village, volledig ontwikkeld door studenten van HR en Albeda College in 2014. Het biedt een optimale omgeving voor wonen, werken en recreëren door optimaal gebruik van zon, licht, lucht en groen. CHIBB is een woning die zelfvoorzienend is in voedsel, energie en water. CHIBB wordt per 2015 bewoond door een gezin met twee kinderen. De komende drie jaar gaan studenten van HR de werking monitoren.

2.9. DRIJVEND BOUWEN

CoP

REGISSEUR MARJOLIJN VAN EIJSDEN



7 6

5

4


243uur

1

Hogeschool Zeeland

80uur

Havenbedrijf Rotterdam

7

6

1

5 4

250uur

Gemeente Rotterdam

2 3

50

HR

1.695

uur CMI, met name Technische Informatica

Partners

200uur

EAS, met name Elektrotechniek

2

3

+

Deltares

Totaal


minoren/keuzenvakken

150.000,-

Partners

850uur

2x

50

1.785uur

4.895uur

3x

prototypes

5x

innovatieteams


50

3.110uur

1.215

uur IGO, met name Watermanagement en Bouwkunde

3x

events

10x


15x

(afstudeer)stages


PROGRAMMA’S

November 2015: Opening Aqua Dock November 2015: Living Lab Indonesia Onderzoekers en studenten ontwikkelen data capture en monitoringssysteem voor Groene Poort Vanaf 2016: Aquacity Februari 2016: Afstudeeratelier Drijvend Bouwen

Aqua Dock Groene Poort

0 0

+

0

150.000,Totaal

_ Programma’s Aqua Dock

Aqua Dock is dé proeftuin voor drijvend bouwen voor Rotterdam en daarbuiten. De faciliteit bestaat uit een drijvend ponton, met aan weerszijden waterkavels, die bedrijven en organisaties kunnen huren. Die kunnen benut worden voor het testen van technieken op het gebied van drijvend bouwen, maar ook bijvoorbeeld op het gebied van drijvend groen, stadslandbouw / -visserij en onderwaterrobots. Aqua Dock is nadrukkelijk gekoppeld aan de CoP Drijvend Bouwen van RDM CoE en het programma 100 Resilient Cities waar de gemeente Rotterdam aan meedoet. Doel van Aqua Dock is het ontwikkelen van fundamentele kennis, het doen van toegepast onderzoek en het testen van concepten en producten – waarin deze kennis en techniek is toegepast – die de potentie hebben om gedurende de loop van het project beschikbaar komen voor markt en maatschappij. Een belangrijke factor in het bereiken van deze ‘impact’ is de vertaling van de kennis naar content en opdrachten voor het onderwijs en het betrekken van studenten (future professionals) in alle fases van het project.


Marjolijn van Eijsden KEY PARTNERS

Gemeente Rotterdam Havenbedrijf Rotterdam TNO Beladon DeltaSync Flexbase Balance D’eau Valorisatieprogramma Deltatechnologie & Water

8 1

BEDRIJVEN


2 1

OVERHEDEN

KENNISI NSTELLING

50 4 1 1

STUDENTEN


DOCENTEN

LECTOR

ONDERZOEKER

Groene Poort

Groene Poort heeft als doel om intergetijdengebieden te laten terugkeren in de Nieuwe Waterweg door aan de noordkant van de Landtong Rozenburg kribvakken te verondiepen. Zo kan een geleidelijke overgangszone tot stand komen waar zoet en zout water elkaar afwisselen, zonder dat het afbreuk doet aan de afvoercapaciteit van de Nieuwe Waterweg onder extreme omstandigheden. Zowel voor de ecologische ontwikkeling als de belevingswaarde heeft dit positieve gevolgen. In dit project wordt kennis opgedaan over optimale waterbouwkundige ontwerpen, praktische aanlegmethoden voor de verondieping en de resulterende ecologische ontwikkeling en intergetijde natuur. Belangrijke doelstellingen van het project zijn het opzetten van een monitoringen analyseprogramma, het ontwikkelen van sensoren en het testen en valideren van innovatieve monitoringstechnieken. Het project wordt voor een groot deel uitgevoerd door studenten vanuit verschillende disciplines. Ondernemers worden gestimuleerd om de data en instrumenten te gebruiken en daarbij studenten in te zetten voor onderzoek en ontwikkeling. De resultaten omvatten daardoor zowel nieuwe data en monitoringsmethoden als concrete producten en strategieën om deze te implementeren in een bepaald gebied. Dit project is uniek in de wereld en kan een belangrijke blauwdruk opleveren voor innovatieve monitoringssystematiek voor ecologische ontwikkeling in getijdengebieden.


Rick Heikoop KEY PARTNERS

Deltares Gemeente Rotterdam Havenbedrijf Rotterdam Hogeschool Zeeland Wereld Natuur Fonds Stichting Deltatalent Rijkswaterstaat

1 2

BEDRIJF


3 1

OVERHEDEN

KENNISI NSTELLING

15 4 2

STUDENTEN

DOCENTEN

LECTOREN


CIRCULAIR BOUWEN

DRIJVEND BOUWEN

AQUA DOCK → November 2015: Opening Aqua Dock Aqua Dock is geopend en klaar voor innovatieve experimenten! Drijvend Groen van Urban Green en Houtdok van o.a. TNO zijn de eerste experimenten in Aqua Dock. De komende jaren worden de waterkavels gevuld met meerdere experimenten, zoals Holland Paviljoen en het Drijvend Hotel. → Vanaf 2016: Aquacity Horizon 2020-project (in aanvraag) met Unesco IHE, TU Delft, DeltaSync en een groot Europees consortium. Bij toekenning wordt een drijvend gebouw van 1000 m2 op RDM / Aqua Dock gerealiseerd waarin studenten en docenten onderzoek uitvoeren. → februari 2016: Afstudeeratelier Drijvend Bouwen 8 studenten van verschillende opleidingen werken gezamenlijk aan een multidisciplinaire opdracht van de CoP Drijvend Bouwen. Door deze opzet hebben zij toegang tot kennis en ervaring van verschillende experts, en van elkaar. Tijdens een slotsymposium van de de CoP community of practice presenteren zij hun resultaten.


GROENE POORT → November 2015: Living Lab Indonesia In november 2015 bezoeken 40 studenten en 5 docenten van IGO Semarang om samen met Indonesische studenten drijvende woonconcepten te bouwen en te testen. → Onderzoekers en studenten ontwikkelen data capture en monitoringssysteem voor Groene Poort Studenten van verschillende disciplines werken aan de ontwikkeling van deze tool. Ook worden de aquabots van de CoP Maritime & Offshore Innovation ingezet.

2.10. LEARNERS COMMUNITY PORT

CoP

REGISSEUR KIM VAN ‘T SANT




1 1

3

2

3 2

60

uur aan gastcolleges

95.000,-

50

-

45

200uur

aan pressure cooker inbreng

80

uur aan kennisuitwisseling in brainstorms

+

0

+

0

340uur

95.000,Totaal

Totaal


2x

3x

1x

3x

3x

6x

pressure cookers


hbo+partners havenevents

battles

key events

leerwerkbedrijf

10x

trajecten op maat

partnerships (APM, Vopak, Rabobank Rotterdam, Jonge Havenvereniging, EIC Mainport, Futureland)

HIGHLIGHTS & EVENTS 2015/2016 September 2015: World Port Seminar September 2015: Wereldhavendagen 2016: Beste Havenidee Februari 2016: Rotterdam 100 Maart 2016: Vopak 400 challenge

PROGRAMMA’S April 2016: Havenbattle RDM April 2016: Nederland innoveert Mei 2016: Mainport Meewerkdagen Juni 2016: RDM Fest

Key events op RDM Haven in het onderwijs Talent development

_ Programma’s Key Events op RDM

Talent development

In samenwerking met het Havenbedrijf Rotterdam heeft RDM CoE drie grootschalige key events benoemd voor de ontwikkeling van RDM Rotterdam en RDM CoE. Deze geven ons de mogelijkheid om onze icoonprojecten aan verschillende doelgroepen te laten zien. Bovendien bieden deze events nieuwe partners mogelijkheden om toe te treden.

Een gedeelde ambitie van Havenbedrijf en RDM CoE is het uitwerken van een aantal nieuwe trajecten en programma’s voor de fase einde studie / begin carrière. Kwantitatief is de interactie tussen haven en onderwijs vrij goed; er zijn veel stages en opdrachten. Kwalitatief echter valt er nog een wereld te winnen; stages en opdrachten zijn vaak geïsoleerde trajecten, er ontbreekt een totaaloverzicht en uitkomsten blijven vaak steken bij opdrachtgever en begeleider in plaats van gedeeld te worden.

De algemene organisatie en facilitering van deze events ligt bij het Havenbedrijf; vanuit RDM CoE organiseert de Learners Community Port de activiteiten en bemensing vanuit HR. De drie events zijn Nederland innoveert, Wereldhavendagen en RDM Fest.

Haven in het onderwijs in curriculum en extracurriculair


De Learners Community Port zal in 2015-2016 een flink aantal events en activiteiten organiseren die verschillende disciplines van HR verbinden met de havengerelateerde bedrijven en cases. De LCP krijgt met regelmaat verzoeken vanuit het onderwijs om met het opleidingscurriculum te verkleuren naar haven of om een verdieping/verbreding (crossover) te zoeken rondom het thema haven.


Kim van ‘t Sant KEY PARTNERS

Havenbedrijf Rotterdam STC CMI IBK IFM COM RBS Futureland EIC ECT Jong Havenvereniging APM Vopak

1.500

STUDENTEN JAARLIJKS EXTRACURRICULAIR

Met een aantal pilots willen RDM CoE en Havenbedrijf kijken of hierin met nieuwe concepten een slag te slaan is. Daarbij wordt bijvoorbeeld gedacht aan gedeelde talentenpools en Co-Op of leerwerkprogramma’s; studenten participeren al tijdens hun studie (betaald en met studiepunten beloond) in het bedrijfsleven. In het verlengde daarvan stijgt ook het aantal bedrijven dat zich bij RDM CoE / LCP meldt voor een casebattle of pressure cooker. Op dit moment lopen trajecten met o.a. Vopak en APM Terminals. Opvallend is dat men vaak geïnteresseerd is in het verbinden van nieuwe professionals met nieuwe strategie / duurzaamheid en de young professionals in het eigen bedrijf.


Kim van ‘t Sant KEY PARTNERS

Havenbedrijf Rotterdam VOPAK APM Terminals


CIRCULAIR BOUWEN

DRIJVEND BOUWEN

LEARNERS COMMUNITY PORT

KEY EVENTS OP RDM → September 2015: Wereld havendagen De Rotterdamse haven stelt zich open voor jong en oud. Op RDM staan Smart Manufacturing en Technologie centraal en worden de projecten en innovaties van RDM CoE gedemonstreerd. → april 2016: Nederland innoveert Landelijk technieksfestival waarbij jongeren tussen de 15 en 35 jaar worden geïnspireerd met innovaties in de techniek. → Juni 2016: RDM Fest een nieuw festival voor makers en andere ‘urban professionals’. De CoP’s van RDM CoE bundelen de krachten met technologie, kunst en performance.

HAVEN IN HET ONDERWIJS: EXTRACURRICULAIR → September 2015: World Port Seminar masterclass gekoppeld aan het thema van de Wereldhavendagen.


→ Mei 2016: Mainport Meewerkdagen studenten lopen een dag mee met een medewerker uit de haven. → 2016: Beste Havenidee studentencompetitie binnen HR, het team met het beste idee gaat dit verder uitwerken.

2.11. EXTERN GEFINANCIERDE PROJECTEN CoE-BREED RDM Innovation Connector (EFRO / Kansen voor West – RDM CoE penvoerder)

3D-Metalprinting op RDM (Interreg 2 seas-programma – RDM CoE partner)

Het EFRO-project RDM Innovation Connector is gericht op nieuwe faciliteiten voor het prototypen en testen van producten op RDM. RDM CoE werkt in dit project samen met het Havenbedrijf, TNO en RDM Makerspace. Met het project wordt ingezet op realisatie van nieuwe faciliteiten en optimalisatie van het gebruik van bestaande machines en labs op RDM, maar vooral ook op een goede organisatie en infrastructuur om de behoeften van (met name mkb-) bedrijven om te zetten in uitdagende opdrachten voor studenten, docenten en onderzoekers van de HR.

3D-metaalprinting is een sterk opkomende techniek die grote impact en gevolgen kan hebben voor bijvoorbeeld de maritieme, offshore en automotive sector. In dit Interreg-project werkt RDM CoE samen met o.a. de Universiteit van Exeter, RDM Makerspace en diverse mkb-bedrijven uit binnen- en buitenland. Kern van het project is dat kennisinstellingen en bedrijven uit verschillende Europese regio’s kennis en kunde met elkaar delen. In dit kader zullen professionals uit het bedrijfsleven colleges geven en zullen door RDM CoE nieuwe onderwijsprogramma’s en studentenopdrachten gerealiseerd worden. RDM Rotterdam wordt het kloppend hart van dit project; in Innovation Dock zullen proefopstellingen voor experimenten verrijzen en er worden diverse events georganiseerd.


MEC Second Life Vehicle (EFRO / Kansen voor West – RDM CoE partner)

In de binnenstedelijke gebieden van o.a. Rotterdam, Den Haag en Delft is een vermindering van CO2, NOx en fijnstoffen noodzakelijk in weg- en watertransport. Met innovatieve toepassingen (o.a. elektrificatie) is het bestaande wagenpark (inclusief wegtransport) om te bouwen. In dit project worden acht innovatieprojecten gerealiseerd waarin dit soort toepassingen door studenten, in samenwerking met MKB-bedrijven, worden getoetst. Hogeschool Rotterdam is partner in ontwikkeling van een prototype voor optimalisering van elektrische aandrijving, het standaardiseren van elektrische ombouw voor seriebouw en een brandstofcelsysteem t.b.v. elektrische ombouw.

Aquacity (EU / Horizon 2020 – RDM CoE partner)

RDM CoE is partner in het project Aquacity, een Horizon 2020-aanvraag gericht op kennis en vermarkting van technieken op het gebied van watermanagement en drijvend bouwen. Het project wordt geleid door UNESCO-IHE, in samenwerking met een groot Europees consortium van bedrijven en universiteiten. Ook hier geldt dat RDM CoE het kloppend hart van het project zal worden, met o.a. de realisatie van een drijvend gebouw in Aqua Dock waarin de technieken getest en gedemonstreerd worden. Het project zal veel spinoff en studentenopdrachten voor de HR opleveren, zowel voor onderzoek naar de technieken als de ontwikkeling van businesscases en ICT-tools.

Groene Poort (Clean Tech Delta – RDM CoE partner)

Groene Poort heeft als doel om intergetijdengebieden te laten terugkeren in de Nieuwe Waterweg en op die manier de flora en fauna in het gebied te stimuleren. Reden voor het Wereld Natuur Fonds om partner te zijn. In dit project wordt kennis opgedaan over optimale waterbouwkundige ontwerpen, praktische aanlegmethoden voor de verondieping en de resulterende ecologische ontwikkeling en intergetijde natuur. Belangrijke doelstellingen uit het project zijn het opzetten van een monitoringen analyseprogramma, het ontwikkelen van sensoren en het testen en valideren van innovatieve monitoringstechnieken. Dit gedeelte van het project wordt door RDM CoE gecoördineerd en voor een groot deel uitgevoerd door inzet van HR-studenten vanuit verschillende disciplines. BioLat (Funding door consortium onder leiding van EMO – RDM CoE partner)

In een consortium geleid door EMO-terminals wordt een proeffabriek voor torrificatie gebouwd en wordt onderzoek gedaan naar de realisatie van een grootschalige productielocatie. De CoP Logistiek voert onderzoek uit dat bijdraagt aan kennis voor het bepalen van de logistieke inrichting, de afwegingen omtrent modaliteiten, de doorlooptijd, de logistieke kosten en de te verwachten externe effecten.

Faciliteiten ‘an sich’ zijn mooi, maar nog mooier is het als ze elkaar aanvullen en er zich een community rond vormt.

2.12. INTERNATIONALE LIVING LABS Voor veel sectoren geldt dat de toekomstige werkomgeving van studenten internationaal is. Studenten hierop voorbereiden houdt in dat zij al tijdens de studie ervaring opdoen met de omstandigheden in een ander land en samenwerking met collega’s uit een andere cultuur. RDM CoE coördineert drie structurele living labs waarin Nederlandse studenten en bedrijven samenwerken met buitenlandse partners. Vanuit de CoP’s Logistiek en Drijvend Bouwen onderhouden we een living lab Indonesia waarin bedrijfsleven en kennisinstellingen uit beide landen gezamenlijk projecten opzetten waarin kennis gedeeld wordt. Meer dan 100 studenten van HR zullen in 2015 – 2016 in dit kader een (afstudeer)stage of project in Indonesië uitvoeren. Het SUS-Atelier coordineert jaarlijks projecten op Aruba. Daar werken studenten van HR, bijvoorbeeld als onderdeel van hun minor, aan herstructurerings-, renovatie- en duurzaamheidsprojecten.

2.13. SHARED FACILITIES EN LIVING LABS


Shared Facilities

RDM CoE is gevestigd op de campus van RDM Rotterdam. En daar zijn we trots op; nog altijd is onze campus op de oude RDM-werf een icoon voor herontwikkeling van industrieel erfgoed en voorbeeld van samenwerking in de triple helix. Faciliteiten worden wel eens gezien als bijzaak, maar uit ervaring weten we dat een inspirerende omgeving en het samen gebruik maken van ruimtes en faciliteiten barrières kan slechten in de samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven. Niet voor niets heeft RDM CoE de ontwikkeling van faciliteiten voor en met het bedrijfsleven op RDM altijd centraal gesteld in haar doelstellingen. Deze ambities hebben betrekking op drie categorieën:

1_ Het openstellen van de labs en faciliteiten van HR op de campus voor het bedrijfsleven 2_ Faciliteiten vanuit het bedrijfsleven op de campus laten ‘landen’ en openstellen voor studenten, docenten en onderzoekers van HR 3_ Gedeelde faciliteiten, samen met het bedrijfsleven in pps, zorgen voor zowel realisatie als onderhoud en gebruik van nieuwe state-of-the-art faciliteiten Kijkend naar de ontwikkelingen in 2013-2015 en vooruitkijkend naar 2015-2016 kunnen we de volgende update geven. Het openstellen van de faciliteiten (categorie 1) is een uitdagend traject gebleken. Vooral de personele inrichting en prijsstelling bleken ons, en anderen binnen HR, veel hoofdbrekens te bezorgen. Dat wil niet zeggen dat er in dit traject geen voortgang is geboekt. Zo is er een inventarisatie gemaakt van labs, materialen en machinerie, is er inmiddels een heldere prijslijst en hebben vele bedrijven via een enquête aangegeven waar hun voorkeuren en behoeften liggen. Het komende jaar wordt via een taskforce binnen HR de openstelling van HR verder uitgewerkt. Het initiatief ligt bij het instituut IGO, RDM CoE participeert als partner. Ten aanzien van categorie 2 spelen een aantal interessante initiatieven. We hebben het dan o.a. over de realisatie van een trainingsplant voor procestechnologie (door Deltalinqs), een Torrgas-installatie (i.s.m. Torrgas) en een BioDieselvergasser (i.s.m. GDF Suez) op RDM. Daadwerkelijke realisatie van dit type faciliteiten is vaak een dynamisch traject. Bedrijven willen, logischerwijs, het commitment vanuit het onderwijs en hun return on investment duidelijk hebben. De grens naar categorie 3 is dun. Niettemin hebben we goede verwachtingen dat we bovenstaande projecten in 2016 kunnen realiseren of daar in elk geval een start mee kunnen maken.

2015 was (en is) een bijzonder jaar wat betreft de realisatie van Shared Facilities (categorie 3). Een aantal langlopende projecten kwam tot realisatie; o.a. het Aqualab (geopend in maart 2015), het Imtech Innovation Lab (geopend tijdens de Wereldhavendagen in sept 2015) en Aqua Dock (geopend in november 2015). Ook werd in Concept House Village prototypewoning CHIBB opgeleverd. In 2016 zal de ontwikkeling van de Robotzone en Dronezone in Innovation Dock (gekoppeld aan Makerspace, het Aqualab en het Imtech Innovation Lab) centraal staan. De financiering van de kavel, behuizing en inrichting hiervoor zijn rond. Ook zijn met de insituten CMI en RMU en met de TU Delft afspraken gemaakt over gebruikmaking van wat we voorlopig ‘het Robotlab’ noemen. De behoefte aan prototypingtools stijgt. Zowel bij de RDM-bewoners (CoP’s, insituten, bedrijven) als bij de vraag van buiten, met name start-ups en mkb. RDM Rotterdam lijkt zeer goed gepositioneerd om met een combinatie van machines en (student)capaciteit hierin een rol te spelen in de regio Rotterdam en Den Haag. Het eerder al toegelichte EFRO-project Innovation Connector kan dit proces in een versnelling brengen. Ook los van dit project verwachten wij komend jaar op RDM in publiek-private samenwerking een aantal prototypingtools te realiseren. Het gaat dan o.a. om een proefopstelling voor 3D-metaalprinten. Living Labs

UTS A F I E : RO Y BORGH O FO TO G R


Faciliteiten ‘an sich’ zijn mooi, maar nog mooier is het als ze elkaar aanvullen en er zich een community rond vormt. Daarin vormt zich de basis voor structurele onderwijsvernieuwing, toegepast onderzoek en testen en ontwikkelen van producten. Feitelijk geldt dat niet indivi-

duele faciliteiten ons doel zijn, maar altijd de ontwikkeling van living labs (per thema/CoP) en de ontwikkeling van RDM Rotterdam tot één groot living lab. Ons ‘oer’ Living Lab is Concept House Village. Dat bevindt zich in een dynamische fase op de drempel naar privatisering. In 2016 moet deze verder vorm krijgen. Twee belangrijke elementen in dit proces zijn de toetreding van CHV tot het Building Technology Accelerator (BTA)-programma van Climate-KiC en de samenwerking met Bouwend Nederland. Ook staan er een aantal ambitieuze nieuwe projecten op stapel, zoals de energieneutrale renovatie van een compleet huizenblok. Twee andere living labs die in 2016 serieus gestalte zullen gaan krijgen, zijn gekoppeld aan de maritieme sector (door de genoemde faciliteiten; het Aqualab, Imtech Innovation Lab en Robotlab i.s.m. de goede ontwikkeling van de CoP Maritiem) en Drijvend Bouwen (o.a. door de realisatie van Aqua Dock en de concrete plannen voor een drijvend hotel en paviljoen). Ook voor de CoP Drijvend Bouwen geldt dat de ontwikkeling van de CoP meer en meer maakt dat RDM Rotterdam dé plek in Nederland wordt voor innovatie op dit gebied. Zelfs op Europees niveau onderscheiden we ons, getuige de centrale rol in de Horizon 2020-aanvraag Aquacity. Als dit project gehonoreerd wordt, betekent dat dat er in de periode 2016-2018 een 1000m2 (!) drijvend gebouw op RDM gerealiseerd zal worden dat in zijn geheel zal fungeren als testomgeving voor technieken i.c.m. bewoning. Zowel voor de gemeente Rotterdam als voor bedrijfspartners en studenten, docenten en onderzoekers van HR een positieve ontwikkeling met enorme kansen.

_ HOOFDSTUK 3: ORGANISATIE & FINANCIËN

In dit laatste hoofdstuk van het jaarplan geven we een aantal kerngegevens van RDM CoE weer, onder andere ten aanzien van personeel en financiën. Deze gegevens dienen als een onderlegger voor de ambities en activiteiten eerder in dit jaarplan gepresenteerd. We vermelden daarbij ook kort welke vervolgacties wij zullen ondernemen om de plannen, vooral die uit hoofdstuk 1 ten aanzien van de verduurzaming van RDM CoE, zullen ondernemen in 2015-2016. We benoemen daarbij de uitdagingen of kritieke succesfactoren, die naar onze inschatting het realiseren van onze ambities in hoge mate gaan bepalen.

3.1 VERVOLGACTIES EN KRITIEKE SUCCESFACTOREN VOOR (FINANCIËLE) VERDUURZAMING In de begroting van RDM CoE worden de ambities en activiteiten vertaald in baten en lasten. RDM CoE kent geen winstoogmerk. Vandaar dat uiteindelijk de lasten en baten (2,7 mln) in 2016 in evenwicht zijn.


Baten

RDM CoE, en daarmee Hogeschool Rotterdam, wil een structurele en duurzame rol spelen in het Rotterdamse innovatielandschap. In 2015 heeft het CvB van Hogeschool Rotterdam daarom besloten om voor de komende jaren (zonder vastgelegde eindtijd) € 500.000 te reserveren voor de basisbekostiging. Daarnaast heeft het CvB bepaald dat een minimum van € 1.000.000 de komende jaren beschikbaar blijft (als opvolging van de rijksbijdrage voor de prestatieafspraken) ter bekostiging van de beide CoE’s die binnen HR bestaan. Dit geld zal worden toegekend op grond van ingediende plannen. Voorts is er de komende jaren een bestemmingsreserve beschikbaar uit de aanloopfase van RDM CoE. In de begroting 2016 en de daar aan gehangen meerjarenbegroting is deze tweevoudige bekostiging opgenomen.

Van (enkele) deelnemende bedrijven wordt verwacht dat zij, hoewel niet structureel, een substantiële contante bijdrage aan de activiteiten van RDM CoE kunnen realiseren. Voor 2016 wordt verwacht dat € 225.000 van de in het jaarplan aangekondigde € 300.000 zal worden gerealiseerd. Op grond van de beschikbare programmagegevens is in de begroting van 2016 een bedrag opgenomen van € 820.000 subsidie voor uit te voeren (onderzoeks)projecten. Het te gelde maken van aanwezige faciliteiten (werkplaatsen en laboratoria met hun instrumentarium) staat nog slechts in de kinderschoenen. Voor 2016 wordt hier een baat van € 30.000 voorzien. Lasten

Het overgrote deel van de totale lasten betreft primaire personeelslasten (€ 1.995.000). Voor de directievoering, het programmabeheer en de algemene bedrijfsvoering is een vaste staf aanwezig. De lasten daarvan bedragen ongeveer € 670.000. Naast deze vaste staf is in 2016 een vacatureruimte opgenomen van € 100.000 (1,2 tot 1,5 fte) voor het aantrekken van deskundigheid op het gebied van business development en subsidieverwerving. Naar het zich laat aanzien zullen deze personen onderdeel gaan uitmaken van de structurele staf van RDM CoE. Naast de vaste staf voor directievoering, het programmabeheer en de algemene bedrijfsvoering kent RDM CoE ook een vaste staf die de CoP’s vormgeven. Het streven is de CoP’s zo veel mogelijk te bemensen met personen die uit de (onderwijs)instituten komen. Voor de regisseurs geldt dat zij semipermanent (voor enkele jaren) worden geplaatst. De docentleden worden dikwijls voor een of twee jaren aangezocht, zodat met verschuivende prioriteiten rekening kan worden gehouden. In 2016 en volgende jaren versterkt RDM CoE de nadruk op talentontwikkeling. Binnen de vacatureruimte kan invulling worden gevonden voor een onderwijskundige.

De CoP’s kennen wisselende samenstellingen en zijn mede afhankelijk van de in de begroting van 2016 opgenomen subsidietrajecten. De andere lasten worden gevormd door de beheerslasten (€ 718.000). In deze lasten zijn o.a. kosten opgenomen voor het organiseren van evenementen/oplopen/congressen (€ 235.000), communicatie (€ 90.000), diverse lidmaatschappen (€ 84.000) en beheerslasten die samenhangen met de opgenomen subsidietrajecten (€ 133.000). De hoofdvraag met betrekking tot de (financiële) verduurzaming van RDM CoE is hoe we het wegvallen van de aanvullende rijksbijdrage van € 1,1 miljoen per 1 september 2017 op gaan vangen. Vanuit het Platform BetaTechniek is het uitgangspunt altijd geweest dat de Centres of Expertise (18 totaal) na afloop van deze steun in een publiek-privaat samenwerkingsverband voortgezet moeten worden. Conform het HR-beleid heeft RDM CoE de afgelopen twee jaren nog niet commercieel geopereerd. Net als de meeste CoE’s in den lande is het ook niet onze ambitie om ons centre puur commercieel te gaan exploiteren, maar zetten we in op een duurzame inbedding binnen Hogeschool Rotterdam van onze onderwijsactiviteiten. Onze uitdaging is daarom om een aantal kernpartners te vinden die garant staan voor de (financiële) verduurzaming van andere aspecten van RDM CoE, zoals de organisatie van events, de realisatie van living labs en uitvoering van toegepast onderzoek (incl. prototyping).

AFIE: F RANK

VA N D E R ZWAN

1_ Duurzame inbedding van onderwijsactiviteiten binnen Hogeschool Rotterdam 2_ Steun van kernpartners gemeente Rotterdam en Havenbedrijf Rotterdam 3_ Binnenhalen van subsidiegelden en commerciële bijdragen 4_ Cash en kind bijdragen vanuit het bedrijfsleven via de CoP’s

FO TO G R


Zoals gezegd zal in 2016 vanuit RDM CoE in nauw overleg met zijn voornaamste stakeholders een plan opgesteld worden voor de verduurzaming vanaf 2017-2018. Nu al kunnen wij echter stellen dat de pijlers onder deze verduurzaming de volgende zullen zijn:

Dat de verduurzaming van RDM CoE gebaseerd zal zijn op een combinatie van deze factoren is nog steeds een vrij algemene stelling. De invulling wordt echter concreter als vanuit verschillende partijen het commitment duidelijk wordt. Acties die het komende jaar in dit kader zullen plaatsvinden zijn: —— Uitwerking van de duurzame inbedding van RDM CoE binnen Hogeschool Rotterdam in overleg met het CvB van HR —— Uitwerking en bestendiging van de rol van RDM CoE in het Next Economy- programma in overleg met de gemeente Rotterdam —— Concrete uitwerking van samenwerkingsverbanden tussen CoP’s van RDM CoE en de Roadmaps uit het Smart Port-programma van het Havenbedrijf Rotterdam. —— Een uitwerking van de afspraken in het kader van ondernemerschap en carrière in de haven met het Havenbedrijf Rotterdam. —— De samenwerking met het mbo in de regio intensiveren door goede afspraken met het nieuwe Zadkine/ Albeda Techniekcollege, het STC en de regionale Centra voor Innovatief Vakmanschap (CiV’s) —— Vastleggen van commitment en afspraken over een duurzame bijdrage aan RDM CoE met een aantal keypartners uit de stuurgroep en projecten zoals bijvoorbeeld Imtech Marine, NMT, Rijkswaterstaat, Deltalinqs en Bouwend Nederland.


Kritieke succesfactoren daarin: —— Het realiseren en vastleggen van het commitment van partners zoals in dit jaarplan uitvoerig beschreven —— Doorontwikkeling van de CoP’s en een goede afstemming met de backoffice van RDM CoE. —— Een goede en succesvolle uitwerking van de samenwerking met de instituten van HR. Vooral op het gebied van inzet van personeel. Deels via detachering, maar vooral door participatie van docenten en onderzoekers in RDM CoE in het kader van de zgn. 10% regeling en als onderdeel van hun eigen curriculum. Ook hier speelt de ontwikkeling van de CoP’s een grote rol in, in combinatie met goede afstemming tussen de directie van RDM CoE en de directie van de onderwijsinstituten van HR. —— Het vermogen om RDM CoE te positioneren in diverse (subsidie) consortia; subsidies te realiseren en binnen gestelde kaders uit te voeren. Dit laatste vraagt een verbeterslag cq. investering in ons projectmanagement.

—— Controle over processen binnen RDM CoE en de CoP’s. De innovatieagenda’s vervolgen met scherpe communicatieplannen en een heldere eventkalender per CoP. —— Goede afstemming met het Kenniscentrum Duurzame HavenStad en het CoE EMI; in samenwerking met deze onderdelen van HR valt grote winst te halen in efficiëntie en slagkracht.

3.2. ORGANISATIE EN PERSONELE BEZETTING RDM CoE wordt geleid door een managementteam, bestaande uit directeur, secretaris/ beleidsmedewerker en manager bedrijfsvoering. Bij RDM CoE staan de Communities of Practice (CoP’s) centraal. Regie van de activiteiten van een dergelijke community is in handen van een CoP-regisseur. Een CoP-regisseur kan eventueel studentassistenten inhuren voor ondersteunende werkzaamheden. Ter ondersteuning van bedrijfsvoering en activiteiten is een bedrijfsbureau ingericht. Binnen het bedrijfsbureau wordt o.a. zorggedragen voor secretariaat, organisatie van evenementen, coördinatie en planning van het onderwijs, communicatie, coördinatie bedrijfsleven, financiën en personeelszaken. RDM CoE bestaat in de kern uit 11,7 fte, waarvan de staffuncties 7,6 fte voor hun rekening nemen (directie 1,0, secretaris/beleidsmedewerker 1,0 en bedrijfsbureau 5,5 fte). Een community bestaat doorgaans uit een regisseur (0,4 fte) en een of meerdere studentassistenten (0,4 fte). Binnen de Communitiy of Practice zijn lectoren, onderzoekers, docenten en mensen uit het bedrijfsleven werkzaam. Hun inzet, vergoedingen en voorwaarden worden in overleg met instituten, kenniscentra en bedrijven vastgesteld. Investeren in professionalisering en teamvorming

In 2015 is met het team van CoP-regisseurs en betrokken docenten een aantal sessies gehouden om te komen tot een plan voor professionalisering en teamvorming. Er bleek onder andere behoefte aan een duidelijker profiel van de CoP-regisseur, gezamenlijke training op het gebied van het werken in Communities of Practice en vooral ook aan intervisie; meer momenten om met elkaar ervaringen te delen.

Eind 2015 zijn op basis van deze input drie acties benoemd om hieraan invulling te geven: 1. Een algemeen ontwikkelprogramma voor de CoP’s. Trainingen, cursussen en bijeenkomsten waar alle regisseurs iets aan hebben en die bijdragen aan de ontwikkeling van RDM CoE. Het gaat bijvoorbeeld om trainingen op het gebied van werken in Communities of Practice, businessmodellen, samenwerken met bedrijven en op het gebied van onderwijsmethodiek en didactiek. De ambitie is om hierin op te trekken met het CoE Maatschappelijke Innovatie.

2. Ruimte voor persoonlijke ontwikkeling van de regisseur. In relatie tot zijn/haar werkveld en persoonlijke ontwikkeling. Het gaat bijvoorbeeld om bezoeken van conferenties en congressen, internationalisering en opleiding op maat. De wensen en mogelijkheden worden in de jaargesprekken in overleg met de directeur van RDM CoE vastgesteld. 3. Vaste intervisie / teamdagen. Vanaf januari 2016 is er elke laatste donderdag van de maand (16-18u) een CoE teambijeenkomst (incl. borrel na afloop). Iedereen is daarbij welkom, ook student-assistenten, stagiaires en externe relaties. De inhoud bestaat bijvoorbeeld uit de presentatie van nieuwe projecten (CoP’s) of beleidsplannen (CoE), introductie van nieuwe medewerkers, presentaties van stageverslagen en discussie / intervisie over inhoudelijke onderwerpen.

DIRECTIE

Bert Hooijer

SECRETARIS/BELEIDSMEDEWERKER

BEDRIJFSBUREAU

Ivo Plakman Stephanie Araya Wouter Benschop Jan Bouwes Silvia Duut Tineke Muller Jeanet Niessler Marjolijn Vegter Marcel de Waard Frank van der Zwan

CoP ENERGIE & PROCESTECHNOLOGIE


Emile Jackson

CoP LOGISTIEK

Maurice Kriatkow

CoP MARITIME & OFFSHORE INNOVATION Maarten Ruyssenaerts Emile Jackson

CoP FUTURE MOBILITY Ans Boersma Roeland Hogt

CoP CIRCULAIR & DRIJVEND BOUWEN Marjolijn van Eijsden vacature

CoP MAKING

Rob van Willigen Leo Remijn

LEARNERS COMMUNITY PORT Kim van ‘t Sant

2016

Recommend Documents