OPLEIDINGSONDERDELEN
2015/2016
PROFESSIONELE BACHELOR SOCIAAL WERK MODELTRAJECT – Jaar 1 Inleiding sociale agogiek In dit opleidingsonderdeel staat verandering centraal. We belichten niet enkel de beïnvloeding van gedrag en het welzijn van anderen, je krijgt ook een brede en veelzijdige inleiding op de theorie van en de thema’s uit de agogiek. Je bestudeert de begeleiding van veranderprocessen van individuen, groepen, organisaties en samenlevingsverbanden. De praktijk van de sociaal werker staat steeds centraal. Je behandelt de theorie aan de hand van concrete voorbeelden en leidt er de consequenties voor het agogisch handelen uit af. Inleiding sociologie Je bestudeert het sociaal handelen en het samenleven. De basisbegrippen uit de sociologie geven je een kader om de sociale realiteit te bestuderen en te begrijpen. Door meer inzicht te verwerven in het belang van cultuur, sociale lagen en sociale ongelijkheid, zal je de invloed op het eigen gedrag en op dat van anderen beter kunnen plaatsen. Inleiding psychologie In dit opleidingsonderdeel bestudeer je enkele inleidende kaders die relevant zijn voor de sociaal werker. We belichten accenten binnen de psychologie en de verschillende toepassingen van de psychologie in het werkveld. Centraal staan levenslooppsychologie en sociale psychologie. In het laatste gedeelte ga je dieper in op het verband tussen gedrag en gezondheid. Ethisch handelen Sociaal werk is een normatief beroep dat richting krijgt vanuit een (internationaal) beroepsethisch kader. We verkennen de theoretische grondslagen en de basiselementen van de professionele ethiek. Daarnaast krijg je een inleiding van de verschillende invalshoeken van het legitimatiekader waarbinnen het sociaal werk opereert. In dit opleidingsonderdeel bieden we je denkkaders en een houvast aan voor de sociaal agogische praxis. Je krijgt ook bouwstenen aangereikt voor verdiepende deontologische en professionele reflectie. Inleiding recht Je bestudeert de aspecten van het Belgisch rechtssysteem die je als maatschappelijk assistent nodig hebt. Zo ga je o.a. dieper in op bronnen en beginselen van het recht, conflictenregeling, gerechtelijke organisatie, personen- en familierecht en enkele inleidende aspecten uit het verbintenissenrecht. Recht voor sociaal werk 1 Naast grondwettelijk recht en staatsrecht bekijk je ook kort de werking van de arbeidsmarkt aan de hand van het individueel arbeidsrecht. De kennis van deze aspecten van het Belgisch rechtssysteem komen je van pas als maatschappelijk assistent. Sociale agogiek In het opleidingsonderdeel ‘sociale agogiek’ staat het professioneel werken aan verandering centraal. We diepen het agogisch proces verder uit en bespreken stijlen van hulpverlening en begeleiding. Centraal staan thema’s als visie en persoonlijkheid van de agoog, betrokkenheid of professionele afstand. Je verwerft inzicht in de verschillende theoretische invalshoeken voor individuele verandering en bespreekt strategische wegen naar verandering. Tot slot komen dilemma’s aan bod zoals stigmatisering en de vrijwilligheid van hulpverlening. Sociaal-economische kaders Je bestudeert de (sociale) economie. Je besteedt veel aandacht aan het marktmechanisme, prijsvorming, rol van de sturende overheid, inkomensverdeling, werkloosheid en inflatie … Je bekijkt basisbegrippen uit de algemene economie en brengt deze voortdurend in verband met de sector van de sociale economie. Historische en actuele perspectieven Wie kennis heeft van het verleden is beter in staat om het heden te begrijpen en kan ook verder in de toekomst zien. De centrale vraagstelling in dit opleidingsonderdeel luidt: hoe is onze samenleving zoals we ze vandaag kennen ontstaan? Wat zijn de typerende kenmerken ervan? Welke uitdagingen
WWW.AP.BE
OPLEIDINGSONDERDELEN
2015/2016
stellen zij aan de sociale werker van nu. In het deel ‘historische perspectieven’ ontleed je de hedendaagse maatschappij eerst in een drietal tijdvakken. Een dergelijke basis is noodzakelijk om in een tweede deel ‘actuele perspectieven’ enkele relevante maatschappelijke vraagstukken voor de sociaal werker van vandaag verder uit te diepen (vb. migratie, armoede, stedelijkheid …). Dit doe je onder meer via project- en themadagen. Vaardigheden voor de maatschappelijk assistent (MA) 1 Je traint basisvaardigheden om op een professionele wijze te communiceren. We wisselen theoretische sessies af met effectieve trainingsmomenten zodat je de basis snel onder de knie krijgt. Vaardigheden voor de maatschappelijk assistent (MA) 2 Je bouwt verder op je basisvaardigheden. Op basis van de theoretische sessie train je om professioneel te communiceren en te functioneren in groep. De opbouw van een gesprek of de fasen en niveaus van een groep hebben nadien geen geheimen meer voor je. Inleiding sociaal werk We bieden je een breed perspectief op sociaal werk in drie delen. In het eerste deel leer je enkele basisbeginselen van het sociaal werk. Wat is een sociaal probleem? Op welke verschillende manieren kunnen we naar sociale problemen kijken en wat betekent dit voor de sociaal werker? Aansluitend leer je de verschillende spanningsvelden eigen aan het beroep van sociaal werken. We bestuderen twee grondvormen van het sociaal werk: uitvoerend sociaal werk en vormgevend sociaal werk. In het tweede deel bestudeer je de beroepsgeschiedenis van het sociaal werk. Deze historische schets leert je begrijpen waarom sociaal werk historisch bepaald is en welke evoluties het sociaal werk beïnvloed hebben. In het laatste deel ga je internationaal. Je steekt verschillende grenzen over en ontdekt hoe sociaal werk een internationaal gegeven is, maar ook een lokale eigenheid heeft. Inleiding in de afstudeerrichtingen Je krijgt een overzicht en een grondige inleiding en verkenning in allerlei aspecten van de drie afstudeerrichtingen. Deze basiskennis geeft je de mogelijkheid om op het einde van het academiejaar een bewuste keuze te maken voor één van de afstudeerrichtingen. De inleiding maatschappelijk werk (MW) biedt je een blik op de essentie van maatschappelijk werk. Wat is maatschappelijk werk? Wat zijn de kerntaken van een maatschappelijk werker? Waar vind je maatschappelijk werkers terug (organisatorisch kader en sociale kaart)? Je krijgt ook een eerste kijk op de vier domeinen die in het tweede jaar aan bod komen. De inleiding sociaal-cultureel werk (SCW) laat je kennis maken met de diverse sectoren in het werkveld van een sociaal-cultureel werker. Naast een overzicht en verkenning van de verschillende sectoren krijg je ook een basis over de doelstellingen, doelgroep en manier van werken van sociaalcultureel werk. De inleiding personeelswerk (PW) geeft je een beeld van de verschillende kansen en uitdagingen die zich stellen in arbeidsrelaties (mens, organisatie en samenleving). Je maakt kennis met de rol ven functie als personeelswerker binnen de verschillende domeinen van personeelsmanagement: werving en selectie, prestatie, beloning, ontwikkeling en beoordeling. Leergroepen 1A We confronteren je met jezelf als toekomstig sociaal werker. Dit opleidingsonderdeel is een laboratorium waar je in kleine groep werkt rond de identiteit van het beroep en jouw competenties als sociaal werker. Daarnaast laten we je kennismaken met de integratie van theoretische inzichten en het concrete werk van een sociaal werker. We werken dit semester rond planmatig handelen en reflectie. Leergroepen 1B – Stage 1 In een kleine groep verdiep je jezelf in het beroep in relatie tot de omgeving en samenleving en jouw competenties als sociaal werker. De focus ligt op gegevensverwerking en het gebruik van de inzichten uit ‘Inleiding sociaal werk’ en ‘Ethisch handelen’ om opdrachten uit te werken. Hoe en waar kan ik goede bronnen vinden om een tekst te schrijven? Op welke informatie kan ik me baseren bij het uitwerken van een project of bij het helpen van mensen? Sociaal werk is een kennisintensief beroep.
WWW.AP.BE
OPLEIDINGSONDERDELEN
2015/2016
Goed kunnen omgaan met informatie (kwalitatief en kwantitatief, objectief en subjectief, uit theorie en praktijk) is dan ook een professioneel wezenskenmerk van elke maatschappelijk assistent. ISW – Internationale leerweek De leerweken bieden boeiende, maar tegelijk veilige ervaringen om de internationale dimensie van het sociaal werk te verkennen en intensief te kennis te maken met de sociaal werk actualiteit in de gaststad én in Antwerpen. Je werkt mee aan een internationale leerweek met (Nederlandse) studenten. De leerweken krijgen vorm rond een actueel thema en het programma gaat steeds op twee plaatsen door: in Antwerpen en in de stad van de ontvangende Nederlandse opleiding. Centraal staat het uitwisselen en ontmoeten rond het gekozen thema en - breder- het sociaal werk in beide landen.
WWW.AP.BE
OPLEIDINGSONDERDELEN
2015/2016
MODELTRAJECT – Jaar 2 Praktijkonderzoek Resultaten van sociaal werk onderzoek interpreteren en het zelf uitvoeren, resulteert in betere praktijkinterventies. We gaan in op onderzoeksmethodes en wetenschappelijke inzichten voor de praktijk. Je voert alle stappen van een leeronderzoek in kleine groep uit. Je leert de basis van kwalitatief (interviews, focusgroepen …) en kwantitatief (survey, statistiek) onderzoek. Diversiteitskaders Sociaal werkers zijn managers van diversiteit. We bieden je kaders en inzichten aan die je in staat stellen om in de praktijk diversiteitsdenken vanuit een krachtenperspectief aan te wenden als sociaalagogisch instrument. Je vertrekt vanuit het intersectionele perspectief en maakt kennis met een breed palet aan invalshoeken, actuele thema’s en met de professionele actualiteit. Via opdrachten en inleefmomenten kom je op een andere manier in contact met aspecten van diversiteit. Recht voor sociaal werk 2 Je krijgt inzicht in de sociale zekerheid in België. Daarnaast bestudeer je het jeugdrecht en het verschil tussen de vrijwillige en de gerechtelijke bescherming. Daarnaast krijg jee inleiding in het strafrecht, met aandacht voor het strafrechtbedelingssysteem en de straftoemeting. Sociologie voor sociaal werk Vanuit het perspectief van verschillende sociologische theorieën of stromingen verwerf je kennis en kan je verklaringen geven over de invloed van omgevingsfactoren op de interactiepatronen, het dagelijkse leven, de sociale problemen en het afwijkende gedrag. Je staat ook stil bij de invloed van deze sociologische stromingen op het sociaal werk. Psychologie voor sociaal werk Je gaat in op de voornaamste theoretische inzichten en psychologische stromingen die relevant zijn voor het werkveld van de sociaal werker. De theoretische inzichten koppel je aan praktijktoepassingen binnen het sociaal werk. We belichten eveneens de grondhouding van de sociaal werker. Theorie van het sociaal werk Je bestudeert invalshoeken die een bijdrage leveren aan de theorievorming van het sociaal werk. Je staat stil bij wat theorie is en waarom het belangrijk is theoretische kennis op te bouwen over een praktijkgericht beroep. Vervolgens ga je na hoe theorie een bijdrage kan leveren tot jouw ontwikkeling tot een professioneel beroepsbeoefenaar en hoe jij als sociaal werker ook een bijdrage kan leveren aan theorievorming. Je leert dat verschillende discoursen inwerken op de perspectieven die sociaal werk praktijken hanteren en vooral welke invloed dit heeft op dat handelen. Daarna overloop je de drie grote theoretische stromingen die van tel zijn in het sociaal werk. Deze stromingen of paradigma’s leiden tot verschillende, soms conflicterende, opvattingen over sociaal werk. Vanuit deze vaststelling zal theorie van het sociaal werk je helpen een kritische maar gefundeerde kijk op sociaal werk te ontwikkelen. Politiek en sociaal beleid Sociaal werk gebeurt altijd in de context van de welvaartsstaat. In dit opleidingsonderdeel ga je o.a. in op de ethisch-politieke fundamenten ervan (liberalisme, socialisme en conservatisme); haar actuele uitdagingen (pensioenen, migratie, werkloosheid …); haar sociale organisatie en haar relatie tot ons sociale zekerheidsstelsel. Tot slot sta je stil bij het sociaal beleid (huisvesting, onderwijs, armoede, tewerkstelling, cultuur …) binnen de Antwerpse stedelijke context. Vaardigheden voor de maatschappelijk assistent (MA) 3 Verschillende gespreksmodellen leren hanteren, het functioneren van een team onder de loep nemen. Je traint intensief tijdens oefeningen en praktijksituaties om jouw aangeboren vaardigheden uit ‘Vaardigheden voor de MA 1 en MA 2’ uit te breiden op basis van een theoretische sessie. Vaardigheden voor de maatschappelijk assistent (MA) 4 Op basis van theoretische sessies train je vaardigheden om op een professionele wijze gedrag te beïnvloeden en/of te veranderen. Je leert verschillende werkvormen en methodieken gebruiken die je basisvaardigheden versterken en verdiepen en zo je sociaal-agogisch handelen vorm geven.
WWW.AP.BE
OPLEIDINGSONDERDELEN
2015/2016
Organisatiekunde Voor en tijdens je stage krijg je de gelegenheid om je te verdiepen in waar je organisatie voor staat. Dit doe je aan de hand van deelopdrachten die ieder een bepaald aspect van de organisatie onder de loep nemen. Samen met de nodige theoretische inzichten in fundamentele aspecten van de organisatie krijg je inzichten in de werking van de organisatie. Hierdoor kun je jouw stage op organisatorisch vlak kritisch on de loep nemen. We werken met activerende hoorcolleges. Beroepspraktijk 2 - Stage & Supervisie 2 Gedurende negen weken draai je mee in een organisatie binnen het ruime werkveld. Deze stage heeft voornamelijk een oriënterend en explorerend karakter en is gericht op een eerste grondige kennismaking met de praktijk in alle facetten. Je kiest en zoekt zelf een stage, maar je krijgt de nodige begeleiding. Vier dagen stage worden afgewisseld met een wekelijkse terugkomdag op de hogeschool. Naast lessen heb je ook supervisie tijdens deze terugkomdag. De essentie van supervisie is leren reflecteren op het eigen/ persoonlijk beroepsmatig handelen. Je staat stil bij het waarom en hoe van het professioneel handelen. AFSTUDEERRICHTING – maatschappelijk werk (MW) Migratie en integratie We nemen je mee in een boeiend verhaal over sociaal werk in een globaliserende samenleving. Vertrekpunt is Antwerpen als superdiverse stad. Je wordt uitgedaagd om in de stad actief inzichten te toetsen en via een inleefopdracht kennis te maken met de concrete realiteit van samenleven in diversiteit. Daarnaast maak je kennis met de concrete realiteit van samenleven in diversiteit. Daarnaast maak je kennis met beleidsmatige aspecten van migratie en integratie en krijg Methodiek maatschappelijk werk Professioneel handelen doe je niet vanuit de buik of via een proces van trial and error. Methodisch handelen is integendeel doordacht, systematisch en weloverwogen. Kenmerkend voor de methodische handelingspraktijk van de maatschappelijk werker is ook dat deze berust op meerdere visies en stromingen (eclecticisme). In het maatschappelijk werk kan je 20 verschillende methoden onderscheiden en inzetten. Iedere methode heeft een eigen manier om naar mensen, hulpverlening, noodsituaties en/of (probleem)gedrag te kijken. Werkdomeinen maatschappelijk werk Je krijgt een overzicht van de verschillende domeinen waar je als maatschappelijk assistent kan werken. Hierdoor kun je ontdekken tot welk specifiek werkterrein je in je toekomstig beroep aangetrokken voelt. In het vijfde semester maak je een keuze voor één domein. Algemene dienstverlening en tewerkstelling In dit domein verken je verschillende diensten waar je als burger een eerste aanspreekpunt vindt, zoals onder meer het OCMW, CAW en VDAB. Deze diensten informeren en ondersteunen cliënten bij de meeste hulpvragen die de basisnoden betreffen. Indien nodig helpen zij mensen om hun weg te vinden naar gespecialiseerde hulpverlening. Jeugd en gezin In het domein Jeugd & Gezin verken je diverse jeugd, gezins- en opvoedingsnoden. Gekende en minder gekende hulpverleningsorganisaties zoals het CLB, de Integrale Jeugdzorg, het alternatieve circuit van de JIC's en JAC's komen aan bod. Je staat ook stil bij enkele actuele uitdagingen, methoden en onderzoeksbevindingen Justitieel werk Het domein Justitieel werk loodst je doorheen de boeiende wereld van juridische zorg en hulpverlening. In een eerste luik focus je op straf- en maatregelenrecht en komen de belangrijkste organisaties en het beleid voor daders, slachtoffers en burgers aan bod. In een tweede luik sta je stil bij het spanningsveld tussen helpen en straffen. Je bekijkt o.a. wat het statuut is van de geesteszieke inzake gedwongen opname is en hoe de interneringsprocedure verloopt. Ten slotte wordt gestreefd naar een sociaal beleid dat zoveel mogelijk uitsluiting voorkomt en dit alles wordt gekoppeld aan een portie actualiteit.
WWW.AP.BE
OPLEIDINGSONDERDELEN
2015/2016
Zorg en gezondheid Je krijgt zicht op het algemeen en geestelijk gezondheidsbeleid op Vlaams en federaal niveau. Je bestudeert de impact van gezondheid en ziekte op verschillende levensdomeinen en hebt aandacht voor specifieke doelgroepen binnen de gezondheidszorg. Je maakt kennis met de verschillende tendensen binnen de gezondheidszorg zoals vermaatschappelijking van de zorg, rechten van de patiënt … AFSTUDEERRICHTING – personeelswerk Kwaliteit van de arbeid Levenskwaliteit is verbonden met arbeidskwaliteit en met een bepaald sociaal model. Je verkent wat kwaliteit van de arbeid in de praktijk betekent, je gaat aan de slag met beschikbare gegevens en verkent theorieën en instrumenten die duidelijk aangeven wat onder de kwaliteit van de arbeid moet worden verstaan. Methodiek personeelsmanagement 1 Je verwerft inzicht in de kern van het HRM-vak, namelijk de activiteiten gericht op het plannen en sturen van personeelsstromen, het motiveren en richting geven en ontwikkeling van medewerkers en organisatie. Een geheel van complexe opvattingen, instrumenten en methoden gericht op het vormgeven van de relatie tussen werkgever en werknemer. AFSTUDEERRICHTING – sociaal-cultureel werk (SCW) Migratie en integratie Migratie en Integratie neemt je mee in een boeiend verhaal over sociaal werk in een globaliserende samenleving. Vertrekpunt is Antwerpen als superdiverse stad. Je wordt uitgedaagd om in de stad actief inzichten te toetsen en via een inleefopdracht kennis te maken met de concrete realiteit van samenleven in diversiteit. Daarnaast maak je kennis met beleidsmatige aspecten van migratie en integratie en krijg je sociaal-agogische handelingsperspectieven aangereikt die jou als beginnende professional in staat stellen om vanuit een krachtgericht perspectief de uitdaging van trans-/intercultureel werken aan te gaan. Methodiek sociaal-cultureel werk In dit opleidingsonderdeel verken je de eigenheid van het sociaal cultureel werk. Hoe verhoudt het zich tot sociaal werk in het algemeen? Je staat stil bij relevante denkkaders voor een sociaal cultureel werker, het begrip grondhouding en visievorming. Werkdomeinen sociaal-cultureel werk In dit opleidingsonderdeel krijg je zicht op het werkterrein van sociaal cultureel werk. Je werkt rond vier domeinen: leren en vormen, ontmoeting en recreatie, activering en burgerschap en kunst en cultuur. Waar de denkkaders inzicht biedt in globale termen, begrippen, methodieken zoomen de domeinen in op de concrete praktijk van het sociaal-cultureel werk. Het doel van dit opleidingsonderdeel is om jezelf te verdiepen in hoe sociaal-cultureel werk tot uiting komt in de samenleving.
WWW.AP.BE
OPLEIDINGSONDERDELEN
2015/2016
MODELTRAJECT - Jaar 3 Capita selecta Je krijgt de kans om achter de schermen te kijken van het sociaal werk. Aan de hand van een verkenning van de actualiteit wordt het 'vanzelfsprekende' op losse schroeven gezet. Je verkent actuele trends, aangebracht door de docenten en gastsprekers en krijgt de kans om zelf op verkenning te gaan om zo, thematisch, wat vanzelfsprekend lijkt kritisch te spiegelen. Bachelorproef Met de bachelorproef bewijs je dat je, op het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar, de kennis en competenties hebt verworven eigen aan het beroepsmatig functioneren van de sociaal werker. De bachelorproef bestaat uit de onderstaande opleidingsonderdelen: Ontwikkeling professionele competenties Je staat stil bij de basiscompetenties van een sociaal werker. In kleine mentorgroepen werk je aan de voorbereiding van je bachelorproef (stage en eindwerk). Je verkent daarbij je stagecontext en het werkveld, reflecteert over de basiscompetenties van de sociaal werker en je persoonlijk leertraject. Je leert een thema theoretisch uitdiepen en illustreren met cases. Beroepspraktijk 3 – Stage en supervisie 3 Deze verdiepende stage maakt deel uit van de bachelorproef. Als sluitstuk van je opleiding maak je gedurende 13 weken stage deel uit van en functioneer je in een professionele organisatie. Binnen een gestructureerde en begeleide leersituatie, waarbij de eindresultaten zichtbaar en aanwijsbaar dienen te zijn, verwerf je zicht op je eigen functioneren. Als stagiair leer je de functie van maatschappelijk assistent (maatschappelijk werk, sociaal-cultureel werk, personeelswerk) in zijn verschillende aspecten uit te voeren. Ook deze stage kies en zoek je zelfstandig met de nodige ondersteuning. Tijdens de supervisiemomenten ga je verder aan de slag om verdiepend te werken aan je eigen/persoonlijk beroepsmatig handelen. Een internationale stage behoort tot de mogelijkheden. Eindwerk Het eindwerk is een schriftelijk werkstuk, waarin je vertrekt vanuit een probleemstelling die relevant is voor het werkveld. Deze probleemstelling kader je in de sociale en maatschappelijke context door middel van literatuur. Je verdiept jezelf in het thema, het project of het (actie-)onderzoek en bouwt expertise op in dit domein.
AFSTUDEERRICHTING – maatschappelijk werk (MW) Hulpverlening en samenleving De focus ligt op de specifieke positie van de sociaal werker als actor tussen mens en samenleving. Je vertrekt vanuit de (internationale) actualiteit en legt structurele verbanden en veranderingsprocessen bloot die de identiteit van het beroep sturen. Centraal staan de professionele identiteit, de maatschappelijke positie en de legitimatie van het sociaal werk. Het eerste luik in Hulpverlening en samenleving integreert professionele en sociaalwetenschappelijke kaders en bevat een actieve component waarin je zelf onderzoekt, reflecteert en schrijft. Het tweede luik is opgebouwd rond practica waarin je leert om aan de slag te gaan met beroepsethische dilemma’s aan de hand van casuïstiek. Psychopathologie voor maatschappelijk werk (MW) In psychopathologie ga je dieper in op de psychische stoornissen. Achtergronden, belevingen en gedragingen van psychisch gestoorde mensen worden belicht. Concrete situaties (eventueel uit stageervaringen) vormen steeds het uitgangspunt. Centraal staat de vraag hoe je als hulpverlener met bepaald gedrag kan omgaan. Na een algemene inleiding verdiep je jezelf in de specifieke psychopathologische problematieken van het gekozen domein. Recht voor maatschappelijk werk (MW) We confronteren je met bijzondere vraagstukken uit het recht. Topics uit het strafrecht en het burgerlijk recht worden uitgediept (bijvoorbeeld: internering, schuldbemiddeling). Daar bestudeer je het vreemdelingenrecht. In het individueel arbeidsrecht komt de individuele arbeidsovereenkomst met
WWW.AP.BE
OPLEIDINGSONDERDELEN
2015/2016
ontslag en schorsing aan bod. De arbeidstijd en het welzijn van de werknemer worden behandeld in de arbeidsreglementering. Labo maatschappelijk werk Je kiest voor één van de vier werkdomeinen: algemene dienstverlening en tewerkstelling, zorg en de gezondheid, justitieel werk en jeugd en gezin domein, gelinkt aan je stage in het 6 semester. In het gekozen domein krijg je de mogelijkheid om je intensief te verdiepen in de specificiteit van de doelgroepen, de gehanteerde methoden en technieken. We werken met actieve hoorcolleges, inoefenen van de methoden en technieken door analyse en toepassing van gevalsstudies. Er is ook ruimte voor eigen onderzoek en specialisatie als grondige voorbereiding voor de stage. Interprofessioneel werken in de gezondheidszorg (IPSIG) IPSIG staat voor interprofessionele samenwerking in de gezondheidszorg. Het is een interdisciplinair project waar elk jaar meer dan 450 studenten uit alle hogescholen van Antwerpen en de UA aan deelnemen. Vijf dagen lang word je in kleine groepen ondergedompeld in een prikkelend gezondheidsbad. Je leert er samen een zorgplan opmaken, ethische casussen uitspitten, je eigen competenties ontdekken en verder ontwikkelen, filmfragmenten ontleden en bespreken en bovenal hoe je in de toekomst optimaal kan samenwerken met o.a. artsen, kinesitherapeuten, verpleegkundigen, ergotherapeuten. Bemiddeling Je leert hoe je via bemiddeling cliënten terug de kracht en tools kan aanreiken om constructief met conflicten te leren omgaan. Je krijgt naast een theoretisch kader waarin de maatschappelijke en rechterlijke evoluties van bemiddeling in een supranationale context worden geduid, ook een methodisch kader aangereikt. Dit laatste bestaat uit een kritische bespreking van enkele basisvoorwaarden om als bemiddelaar aan de slag te gaan, de toetsing van enkele modellen aan casuïstiek, en de verfijning van het ‘common learning’ concept door middel van o.a. rollenspelen en een discussieforum.
AFSTUDEERRICHTING – personeelswerk Arbeid en samenleving Je verwerft inzicht in de plaats en context van arbeid in de samenleving. Arbeidsethos, kwaliteit van de arbeid, waardig werk, analyse en synthese van de arbeidsmarkt, werkgelegenheid en werkloosheid, theorieën arbeidsmarkt, activerend arbeidsmarktbeleid … zijn de boeiende thema’s waarmee je aan de slag gaat. Arbeidsrecht Je bestudeert het Belgisch arbeidsrecht op een overzichtelijke wijze. Je staat stil bij een aantal belangrijke topics zoals enkele bijzondere arbeidsovereenkomsten, de arbeidsreglementering en de uitvoering van de arbeidsovereenkomst. Concrete voorbeelden, casussen en verwijzingen naar de rechtspraak en de actualiteit maken het geheel aanschouwelijk. Arbeidsverhoudingen Je krijgt zicht krijgen op het spel, de spelers, de spelregels en het speelveld van het sociaal overleg. De werking van organisaties, voorzieningen, het collectief arbeidsrecht en de actualiteit rond arbeidsverhoudingen, arbeidsvoorwaarden, arbeidsomstandigheden, stakingen, sluitingen, overleg, opzetten sociale verkiezingen, sluiten van CAO’s, eindeloopbaandebat … staan in de kijker. Methodiek personeelsmanagement 2 Nu je al een zicht hebt op wat personeelsmanagement betekent, ga je jezelf verder verdiepen in bepaalde thema’s en instrumenten en dit aan de hand van concrete cases, wetenschappelijke artikels en actualiteit. Op deze wijze kan je de theorie in de praktijk leren toepassen. Praktijk sociaal recht Oefeningen laten je toe het arbeidsrecht toe aan de hand van de rechtsbronnen, die je op deze manier ook praktisch leert te hanteren. HR-advisering De kenmerken en de do’s en don’ts van het adviseren worden uitgediept en besproken in de context van het vakgebied HR: alle illustraties, praktijkcasussen en opdrachten zijn daaruit afkomstig. Daar-
WWW.AP.BE
OPLEIDINGSONDERDELEN
2015/2016
naast worden specifieke karakteristieken en kenmerken van het vakgebied HR voor het voetlicht gebracht en de consequenties van het adviseren binnen HR aangegeven. We werken uit hoe HRadvisering in de praktijk plaatsvindt. Welke invloed heeft de inhoud van het vakgebied HRM op het verloop van een adviesproces, op welke speelvelden wordt het HR-adviesspel gespeeld en welke specifieke spelregels gelden er voor HR-advisering? Wie zijn er allemaal betrokken bij het HRadviesspel, welke posities nemen de verschillende spelers in en hoe verloopt het samenspel het best? AFSTUDEERRICHTING – sociaal-cultureel werk Sociaal-cultureel werk en stad Sociaal-cultureel werk ziet zich in een snel veranderende samenleving geconfronteerd met tal van maatschappelijke en beleidsmatige ontwikkelingen die zowel de identiteit, positie als kracht van het beroep uitdagen. In dit opleidingsonderdeel worden de beroepseigen kaders uit de opleiding en jouw prille beroepservaring geïntegreerd om actuele uitdagingen te onderzoeken en beschrijven. Vanuit een wisselend perspectief van afstand nemen en verdiepen, leer je het voortouw nemen in het beargumenteerd promoten van jouw beroep. De focus is de stedelijke context en de uitdaging om in te zetten op duurzame transities. Beleidsbeïnvloeding Je krijgt zicht op beleidsvoering en beleidsbeïnvloeding. Je bekijkt de rol van de sociaal-cultureel werker op vlak van besluitvorming, beleidsprocessen, het maken en beïnvloeden van beleid. Daarnaast verwerf je ook inzicht in de politieke besluitvoering en krijg je concrete tools aangereikt om in deze context als sociaal-cultureel werker aan de slag te gaan. Methoden sociaal-cultureel werk Je verdiept je in de verschillende functies van het sociaal cultureel werk. Je experimenteert met verschillende methoden die ingezet kunnen worden in de professionele sociaal-cultureel werk context. Projectmatig leren en werken In dit opleidingsonderdeel werk je in een real life situatie. Je gaat aan de slag in kleine groepen en werkt via de methode van projectmatig werken een project uit in samenwerking met het werkveld en een doelgroep. Er staan drie grote doelen voorop: het leren van de methode projectmatig werken, integratie van inhouden, vaardigheden en attitudes en het vergroten van het reflectievermogen op vlak van professionele ontwikkeling. Labo creatief communiceren Naast een theoretisch kader over communicatiestrategieën en –vormen krijg je de mogelijkheid om zelf aan de slag te gaan met een aantal (nieuwe) communicatievormen. We analyseren en oefenen welke communicatievorm in welke situatie het meest gepast is.
KEUZEVAKKEN Outreachend werken Outreachend werken betekent dat je de veiligheid van je bureau en organisatie achter je laat. Door je in de leefwereld van de cliënt te begeven, ben je enerzijds kwetsbaar maar kun je anderzijds op een heel directe manier met mensen omgaan. Deze manier van werken vereist specifieke competenties die je in deze keuzemodule zal ontdekken. Samen met mensen uit het werkveld sta je stil bij allerlei ethische en methodische aspecten die de outreacher onder de knie moet hebben om op een respectvolle manier te kunnen werken met mensen. Aan de hand van een uitdagende praktijkopdracht/ onderzoeksopdracht en intervisiemomenten leer je reflecteren over de betekenis van outreachend werken. Outreachers kunnen aan de slag in OCMW's, huisvestingsmaatschappijen, preventiediensten, het jeugdwerk, drughulpverlening, samenlevingsopbouw en het straathoekwerk. Krachtgericht en onderwijsondersteunend werken Traject A: Je leert wat onderwijsopbouwwerk is en hoe je kan werken met kwetsbare gezinnen waar het onderwijsondersteunend klimaat ontoereikend is. Via het project ‘De Leertrein’ van de Schoolbrug werk je met gezinnen met kinderen in de lagere school. Je biedt leerondersteuning aan door wekelijkse huisbezoeken. Je treedt op als modelfiguur en tracht de ouder te versterken in haar onderwijson-
WWW.AP.BE
OPLEIDINGSONDERDELEN
2015/2016
dersteunende rol t.a.v. haar kind. Door tips te geven, samen in te oefenen en de communicatie met de school te begeleiden, zal de ouder hier na de ondersteuning verder mee aan de slag kunnen. Je wordt hierbij goed ondersteund door de onderwijsopbouwwerker via uitgebreide verslaggeving, feedback en gezamenlijke intervisiemomenten. Traject B: Recht Op is een vereniging die heel sterk uitgaat van de krachtenbenadering, d.w.z. dat je via deze werking inzicht krijgt op welke manier je krachtgericht kunt werken met deze doelgroep. Het is de bedoeling om vooral goed te observeren en heel alert te zijn voor hoe los van de methodieken van het ‘traditionele’ MW oog er heel krachtgericht kan gewerkt worden met alternatieve/creatieve aanpak (bv de kracht van vertrouwen, de kracht van cultuur) en te bekijken hoe je dit in je latere stage of klassieke werkomgeving kunt blijven meenemen Ieder werking heeft zijn eigen specificiteit, de student kan een keuze maken met welke doelgroep en welk thema hij/zij aan de slag wil gaan. Er wordt ondersteuning voorzien door de werkers en door een aantal ervaringsdeskundigen Sociaal werk onderzoek Je werkt mee aan een lopend onderzoek van Kronos, onder begeleiding van onderzoekers. Kronos, het kenniscentrum van de opleiding sociaal werk, voert praktijkonderzoek voor en met het sociaal werk uit. Het thema van het onderzoek wordt samen met jou afgebakend. Je werkt verdiepend aan onderzoeksvaardigheden en leert zelfstandig een onderzoek uitvoeren. Literatuuronderzoek, dataverzameling en dataverwerking staan op het programma. Dit opleidingsonderdeel geeft jou de mogelijkheid om een bepaald werkveld en de trends hierin grondig te verkennen en aanbevelingen te formuleren. je staat ook kritisch stil bij enkele vraagstukken uit het sociaal werk onderzoek. Vaardigheden voor leidinggevenden We werken in duo's rond een specifiek thema, met als einddoel een training uitwerken voor medestudenten (collega's in de fictieve organisatie). Elk duo zoemt in op één specifiek thema (differentiatie mogelijk per afstudeerrichting) en werkt een training uit op maat van het doelpubliek (studenten SW) en de context van de fictieve organisatie volgens de principes van projectmatig werken (draaiboek, plan van aanpak, SWOT,...). Digitale Vaardigheden voor de maatschappelijk assistent (MA) Een kennismaking en verdiepende oefeningen op veel gebruikte kantoorsoftware voor Sociaal werkers. Voorzien zijn o.a. - Excel : gegevens in een gegevens tabel zetten, grafieken en draaitabellen maken, werken met formules en rekenbladen. - Word : automatische inhoudsopgave en stijlen, mailmerge of afdruk samenvoegen (koppeling van een tekstdocument met een Excel gegevens tabel). - Outlook agenda : taakplanner, agenda beheer, mailbox efficiënt gebruiken. ISW – Human rights & development Je verkent de positie van het sociaal werk in een globaliserende wereld. Aan de hand van actuele thema’s, leesseminaries, actieve opdrachten en excursies verdiep je jezelf in het internationaal sociaal werk en verken je de positie van het sociaal werk met betrekking tot menselijke ontwikkeling en mensenrechten. Vertrekbasis is de capability approach van Sen en Nussbaum, een boeiend krachtenperspectief dat houvast biedt in het verkennen van het mondiale Noord-Zuid perspectief. Je hebt ruimte om eigen interesses uit te diepen en die actief te delen. Dit vak wordt (grotendeels) in het Engels aangeboden, maar opdrachten en examen kunnen in het Nederlands. ISW – Perspectives on Europe Perspectives on Europe focust op de internationale (infra)structuur van het sociaal werk. Je volgt de ontwikkelingen die het sociaal werk actueel doormaakt in een voornamelijk Europese context, maar je kijkt ook breder naar het mondiale niveau. Je stuurt zelf mee jouw leertraject: je bepaalt mee de thema’s en werkt zelf opdrachten uit,… specifieke interesses vinden zeker een plaats in dit vak. Een verdiepend internationaal seminarie is onderdeel van dit vak. Internationale gastsprekers brengen actualiteit binnen en themalessen zetten je op weg om greep te krijgen op de internationale (Europese) sociaal werk agenda. Je volgt dit opleidingsonderdeel verplicht bij (de voorbereiding van) een actieve internationale ervaring. Het vak wordt (grotendeels) in het Engels aangeboden, maar op een niveau waarop je vlot kan aansluiten als je een basis hebt. Opdrachten en examen kunnen in het Nederlands. ISW - Leerweek kunsteducatie en –bemiddeling
WWW.AP.BE
OPLEIDINGSONDERDELEN
2015/2016
Je maakt kennis met het werkveld in Antwerpen/Amsterdam waarin de verschillende kunsten aan bod komen. Je onderzoekt verschillende werkvormen om als sociaal werker tussen kunstenaar en publiek te bemiddelen, te inspireren, te activeren en te reflecteren. Je krijgt de mogelijkheid om verdiepend te werken rond kunsteducatie en kunstbemiddeling aan de hand van praktijkvoorbeelden. ISW - Internationale thematische leerweek Tijdens het tweede semester heb je de kans om mee te werken aan een internationale thematische leerweek met studenten uit verschillende buitenlandse opleidingen sociaal werk. De leerweken krijgen vorm rond een actueel thema. Een van de deelnemende (buitenlandse) sociaal werk opleidingen fungeert als gast-stad. Centraal staat het uitwisselen en ontmoeten rond het gekozen thema in de verschillende partner landen. Studium Generale Studium Generale is een lezingenreeks over alle studierichtingen heen. Ieder jaar wordt een specifiek thema behandeld en komen verschillende experts aan het woord. Problematisering en kritische analyse staan hierbij voorop. De lezingenreeks (10 avondlezingen) stimuleert je tot reflectie over actuele vragen waarmee alle vakgebieden geconfronteerd worden. Vanuit een probleemstelling binnen onze hedendaagse samenleving zullen verbanden tussen de studiegebieden worden gesmeed die in het gewone studiepakket afwezig blijven.
WWW.AP.BE
