2016

Studiegids

Studiejaar 2015/2016

STUDIEGIDS 2015/2016

Heyendallaan 82 6464 EP Kerkrade

[email protected] www.rolduc.nl/seminarie NL81INGB0673009394

Tel. 045-5466.888 Fax. 045-5466.897

2

Studiegids 2015/2016

Uitgegeven door: Studiesecretariaat Grootseminarie Rolduc Juni 2015

Inleiding INHOUD Voorwoord.......................................................................................................5 Kalender..........................................................................................................6 College-uren in het studiejaar 2015/2016 .....................................................14 Credit-overzicht.............................................................................................16 Programma voor Jaar I t/m VI.......................................................................21 Beschrijving van de vakken ..........................................................................27 Programma voor Jaar VII – Diaconaal jaar...................................................88 Facultatieve cursussen .................................................................................97 Roosters......................................................................................................102 Priesteropleiding oudere kandidaten ..........................................................116 Baccalaureaat .............................................................................................117 Stages.........................................................................................................119 Schriftelijke werkzaamheid .........................................................................121 LEGENDA WS: ZS: SWU: CR/ECTS:

Wintersemester Zomersemester Semesterweekuren Credits volgens het European Credit Transfer System

COLLEGEZALEN 1: 2: 3: 4: 5: 6:

Megaron Keukentje Megaronklas Katacomben 00.30 Instituut Thermen 00.1

3

4


Inleiding

5

VOORWOORD Graag bieden wij u in deze gids het curriculum aan van het academische jaar 2015/2016 van onze priesteropleiding, evenals het programma voor het ‘diaconale’ jaar VII. In dit studiejaar vindt er een wat grotere wijziging plaats in het filosofische programma. We begroeten dr. J. Vijgen opnieuw als docent. Hij zal een aantal lesuren overnemen van pater dr. L. Elders S.V.D. Door het aantal uren voor antieke filosofie te halveren, werd het mogelijk om het vak ‘Filosofie van de 19e eeuw’ toe te voegen. Het vak kenleer zal voortaan ‘Kenleer en wetenschapsleer’ genoemd worden. Het principe dat er geen lesuren worden toegevoegd aan het gehele curriculum, blijft gehandhaafd. Aan het begin van dit nieuwe studiejaar zullen we helaas afscheid moeten nemen van pater dr. N. Hoffmann SS.CC., die in het afgelopen jaar zijn laatste colleges heeft gegeven. Met pater Hoffmann verliezen we een zeer gewaardeerde docent, die zich bijzonder kundig heeft getoond op het terrein van de dogmatiek. Aangezien hij de geschiedenis van het grootseminarie vanaf het allereerste begin, meer dan veertig jaar geleden, vertegenwoordigt, zal hij zeer gemist worden. We zijn dr. B. Janssens en lic. H. Quaedvlieg erkentelijk voor het overnemen van de vrijgekomen vakken. In verband met diens nieuwe werkzaamheden moeten we helaas ook afscheid nemen van lic. M. Hooyschuur. Er zal worden gezocht naar een opvolger. Het studieprogramma van jaar VII is zoals gebruikelijk geactualiseerd. Dit betekent dat er wisselingen van een aantal docenten hebben plaatsgevonden en een klein aantal programmaonderdelen is herzien. Ten slotte zal dit studiejaar het ritme van de seminarweek, die sinds enkele jaren een zesjarige cyclus kent, onderbroken worden voor een buitengewone studieweek: kardinaal Paul Josef Cordes zal een intensieve cursus ‘Theologie van het priesterschap’ verzorgen, waaraan ook de studenten van andere opleidingen kunnen deelnemen. Moge er veel zegen rusten op de opleiding in het komende studiejaar. De heilige Geest – die alles leert en alles in herinnering brengt (Joh. 14,26) – zij in de harten van docenten en studenten, opdat het studieprogramma ook dit jaar tot eer van God en tot nut en vreugde van velen mag worden voltooid. Pinksteren 2015 Dr. L.J.M. Hendriks Vicerector / studieprefect

6


KALENDER VOOR HET STUDIEJAAR 2015/2016 college-dagen = geen colleges = Augustus 2015 Week

ma.

di.

wo.

do.

vr.

35

Exam. 24

Exam. 25

Exam. 26

Exam. 27

Exam. 28

za.

zo.

36

Retraite 31

di.

wo.

do.

vr.

za.

Retraite 1

Retraite 2

Retraite 3

Retraite 4

Retraite 5 Intro

29

Retraite 30

September 2015 Week

ma.

36 37

7

8

9

Doc.ver.10

Uitstap 11

38

14

15

16

17

39

21

22

23

24

40

28

29

30

zo. Retraite 6

12

13

18

19

20

25

Bacc.ex.26

27

Oktober 2015 Week

ma.

di.

wo.

do.

vr.

za.

1

2

7

8

9

40

zo. 3

Stil

10

4

41

5

6

Stil

11

42

12

13

14

15

16

17

18

43

19

20

Inhaal 21

22

23

24

25

44

26

27

28

29

30

Wijding 31

November 2015 Week

ma.

di.

wo.

do.

vr.

za.

zo. 1

44 45

2

3

Scrut

4

46

9

10

Studie 11

47

16

17

18

48

23

24

Inhaal 25

49

30

Inhaal

Scrut.

5

6

7

12

13

14

20

21

Gasten 22

27

28

29

19 26

Scrut.

8 Stil

15

Kalender

7

December 2015 Week

ma.

di.

wo.

49

do.

vr.

za.

zo.

1

2

3

4

5

6

50

7

Dies 8

9

10

11

12

13

51

14

15

Inhaal 16

17

18

19

20

52

21

22

23

24

25

26

27

53

28

29

30

31

Januari 2016 Week

ma.

di.

wo.

do.

vr.

53

za.

zo.

1

2

3

1

Studie

4

Studie

5

Studie

6

Studie

7

Studie

8

9

10

2

Exam

11

Exam

12

Exam

13

Exam

14

Exam

15

16

17

3

Exam

18

Exam

19

Exam

20

Exam

21

Exam

22

23

24

4

Exam

25

Exam

26

Exam

27

Exam

28

29

30

31

Februari 2016 Week

ma.

di.

wo.

do.

vr.

5

Doc/Sem1

Seminar 2

Seminar 3

Seminar 4

Seminar 5

za.

zo.

6

8

9

10

11

12

7

15

16

17

18

Rector 19

20

21

8

22

23

24

25

26

27

28

9

29

6 Stil

13

7 Stil

14

Maart 2016 Week

ma.

di.

9

wo.

do.

vr.

za.

zo.

1

2

3

4

5

11

12

6

10

7

8

9

10

Stil

13

11

14

15

Inhaal 16

17

18

19

20

12

21

22

23

24

Stil 25

26

Pasen 27

13

28

Rome 29

Rome 30

Rome 31

8


April 2016 Week

ma.

di.

wo.

do.

vr. Rome

13

za. 1

Rome

zo. 2

Rome

3

14

Rome 4

Rome 5

Rome 6

7

8

9

10

15

11

12

13

14

15

16

Roeping17

16

18

19

20

21

22

23

24

17

25

26

Koning 27

Inhaal 28

29

30

Mei 2016 Week

ma.

di.

wo.

do.

vr. Inhaal

za.

zo. 1

17 18

2

3

4

Hemelv. 5

19

9

10

11

12

13

20

Pinkst. 16

17

18

Scrut. 19

21

23

24

25

Sacr. 26

22

Studie 30

Scrut.

6

Stil

7 7 Stil

8 8

14

Pinkst. 15

Scrut. 20

Wijding 21

22

27

Dioc.opl.28

29

Studie 31

Juni 2016 Week

ma.

di.

wo.

22

do.

vr.

za.

zo.

Studie

1

Studie

2

Studie

3

4

5

11

12

23

Exam

6

Exam

7

Exam

8

Exam

9

Exam

10

24

Exam

13

Exam

14

Exam

15

Exam

16

Exam

17

18

19

25

Exam

20

Exam

21

Exam

22

23

Docent. 24

Afsluit. 25

26

29

30

26

27

28

Kalender

ma.

24

zo.

30

do.

10

vr. za.

11 12

ma.

14

za.

26

za. zo.

10 11

do.

15

wo.

21

za. zo.

31 1

wo. do.

4 5

wo. zo.

11 15

do.

19

zo.

22

wo.

25

di.

8

9

augustus 2015 – week 35 Begin van Latijn II en Grieks II vr. Jaar II (aankomst: zo. 23-08) Begin van de verplichte herexamenperiode; einde: vr. 28-08 Begin retraite in Thorn, Foyer de Charité; einde: zo. 06-09 augustus / september 2015 – week 36 september 2015 – week 37 10.00 u.: docentenvergadering; begin van de introductiedagen voor alle studenten (vóór lunch terug); 17.00 u.: Pontificale Hoogmis ter opening van het academisch jaar 2015/2016 Herfstuitstapje Stille dag en introductiedag september 2015 – week 38 Begin van de colleges van het wintersemester 2015/2016 september 2015 – week 39 Baccalaureaatsexamen september / oktober 2015 – week 40 oktober 2015 – week 41 Stille dag Stille dag oktober 2015 – week 42 Begin van herfstweekend (na de ochtendcolleges) oktober 2015 – week 43 De middag wordt gereserveerd voor inhaalcolleges; Begin van de retraite voor de ordinandi ad diaconatum (begin: ca. 18.00 u.; einde vr. 30-10) oktober / november 2015 – week 44 Diakenwijding in de Abdijkerk van Rolduc (10.30 u.) Allerheiligen november 2015 – week 45 Scrutinium bisschop in seminarie Redemptoris Mater De middag wordt gereserveerd voor inhaalcolleges november 2015 – week 46 Gezamenlijke studiedag theologie-opleidingen in Nederland Stille dag november 2015 – week 47 Scrutinium bisschop in seminarie Rolduc (begin do. 19-11; einde vr. 20-11) Gastenmiddag november 2015 – week 48 De middag wordt gereserveerd voor inhaalcolleges november / december 2015 – week 49 december 2015 – week 50 41e Dies van het seminarie (10.30 u.); hoogfeest Onbevlekte Ontvangenis; collegevrije dag december 2015 – week 51

10


wo. vr.

16 18

ma.

4

ma.

11

do.

28

ma.

1

wo. do. za. zo.

10 11 13 14

ma. vr.

15 19

zo.

13

wo.

16

do.

24

vr. za. zo.

25 26 27

di.

29

wo.

6

De middag wordt gereserveerd voor inhaalcolleges Laatste inleverdatum voor werkstukken van eerste semester; einde van de colleges van het wintersemester, begin van de kerstvakantie na de colleges; einde: zo. 03-01-2016 december 2015 – week 52 Kerstvakantie december 2015 / januari 2016 – week 53 Kerstvakantie januari 2016 – week 1 Begin van de studie- en examenperiode januari 2016 – week 2 Begin van de examens januari 2016 – week 3 Examens januari 2016 – week 4 Laatste examendag (begin vrij weekend; terug vóór lunch ma. 01-02) februari 2016 – week 5 Docentenvergadering (begin 09.30 u.); Seminarweek voor Jaar I t/m VI (einde seminarweek: vr. 05-02); aansluitend begin van de carnavalsonderbreking 's avonds (wo. 10-02 om 15.00 u. terug) februari 2016 – week 6 Aswoensdag; H. Mis met toediening askruisje, 17.00 u. Begin van de colleges van het zomersemester 2015/2016 Stille dag Stille dag februari 2016 – week 7 Bisdomretraite (begin ma. 15-02; einde wo. 17-02) Rectorsfeest februari 2016 – week 8 februari / maart 2016 – week 9 maart 2016 – week 10 Stille dag; jaardienst voor alle overleden priesters en studenten van het seminarie maart 2016 – week 11 De middag wordt gereserveerd voor inhaalcolleges maart 2016 – week 12 Witte Donderdag: onderbreking van de colleges; na plechtigheid 's avonds begin stille dag Goede Vrijdag; voortzetting stille dag Paaszaterdag; Paaswake 21.30 u. in de kathedraal te Roermond Pasen: H. Mis Rolduc 10.00 u.; begin paasvakantie maart / april 2016 – week 13 Paasvakantie Begin Romereis april 2016 – week 14 Einde Romereis; paasvakantie

Kalender

ma. zo.

11 17

wo. do.

27 28

do. vr. za. zo.

5 6 7 8

wo.

11

do. zo.

12 15

ma. xx wo. do.

16 xx 18 19

vr. za.

20 21

do. vr. za.

26 27 28

ma.

30

ma.

6

wo. vr. za.

22 24 25

11

april 2016 – week 15 Hervatting van de colleges Plechtige vespers b.g.v. roepingenzondag met opname van kandidaten voor het priesterschap (16.00 u. in kathedraal Roermond) april 2016 – week 16 april / mei 2016 – week 17 Koningsdag; collegevrije dag De middag wordt gereserveerd voor inhaalcolleges mei 2016 – week 18 Hoogfeest van 's Heren Hemelvaart; collegevrije dag De middag wordt gereserveerd voor inhaalcolleges Stille dag Stille dag mei 2016 – week 19 Begin retraite presbyterandi (begin wo. 11-05, ca. 18.00 u.; einde vr. 20-05) Begin van de pinksteronderbreking (na de ochtendcolleges) Pinksteren mei 2016 – week 20 Pinkstermaandag Bedevaart Leenhof; collegevrije dag Scrutinium bisschop in seminarie Redemptoris Mater Scrutinium bisschop in seminarie Rolduc (begin do. 19-05; einde vr. 20-05 Laatste inleverdatum werkstukken 2e semester en scripties Priesterwijding in kathedraal Roermond mei 2016 – week 21 Sacramentsdag; neomistenfeest; collegevrije dag Einde van het zomersemester (na de colleges) Ontmoetings- en studiedag voor de studenten van de diocesane opleidingen mei / juni 2016 – week 22 Begin van de studie- en examenperiode juni 2016 – week 23 Begin van de examens juni 2016 – week 24 Examens juni 2016 – week 25 Laatste examendag Docentenvergadering (begin 14.00 u.) Pontificale Hoogmis bij afsluiting studiejaar (09.15 u.)

12

Studiegids 2015/2016 Studiejaar 2016/2017

ma.

22

do.

8

vr. za.

9 10

ma.

12

za.

24

za. zo.

8 9

wo.

19

za.

29

wo. do.

9 10

za.

10

za.

24

augustus 2016 – week 34 Begin Latijn II en Grieks II voor Jaar II (aankomst: zo. 21-08) Begin van de verplichte herexamenperiode; einde: vr. 26-08 september 2016 – week 36 10.00 u.: docentenvergadering; begin introductiedagen voor alle studenten (vóór lunch terug); opening studiejaar 17.00 u. H. Mis Herfstuitstapje Stille dag en introductiedag september 2016 – week 37 Begin van de colleges van het wintersemester 2016/2017 september 2016 – week 38 Baccalaureaatsexamen oktober 2016 – week 40 Stille dag Stille dag oktober 2016 – week 42 Begin retraite ordinandi ad diaconatum (begin: ca. 18.00 u.; einde vr. 28-10) oktober 2016 – week 43 Wijding van de transeunte diakens en permanente diakens in de kathedraal te Roermond (10.30 u.) november 2016 – week 45 Scrutinium bisschop in seminarie Redemptoris Mater Scrutinium bisschop in seminarie Rolduc (begin do. 10-11; einde vr. 11-11) juni 2017 – week 23 Priesterwijding juni 2017– week 25 Pontificale Hoogmis bij afsluiting studiejaar (09.15 u.)

Kalender

13

14


COLLEGE-UREN IN HET STUDIEJAAR 2015/2016 I SEMESTER

1

II 2

3

III 4

5

6

IV 7

8

V 9

VI 10

11

12

COLLEGE-UREN

Nederlands

(2)

(2)

Nederlands( –tt)

2

2

2

2

2

2

2

Engels Latijn

4

3

4

3

Grieks

3

4

3

3

Bijbellezing

1

1

Liturgisch jaar

1

1

Pr.spir. & get.gebed

2

1

Inl. chr. geloven

2

2

Inl. wet. werken

1

Inl. kerkgeschiedenis

2

Kerkelijke docum.

1

1

Algemene geschied.

2

2

Kunstgeschiedenis

2

Inl. filosofie

1

Gesch. antieke fil.

2

Gesch. ME filosofie

3

Gesch. mod. filosofie

2

Logica

3

Kenleer & wetensch.l

1

2

Kosmologie

2

1

3

Antropologie Filosof. teksten

2

3 1

1

Metafysiek

1

1

4

Nat. godsleer

4

Inl. OT

2

2

2

2

Inl. NT

2

2

2

2

Exegese OT Exegese NT

2

2 2

2 2

2

Urenplan

15

Bijbelse theologie

2

Oude KG/Patrologie

-

-

-

2

2

2

Liturgie

1

1

Moraaltheolog./ethiek

-

-

-

-

-

-

6

6

6

6

2

2

2

2

2

Dogmatiek Sacrament.theologie

1

1

1

1

1

1

2

2

-

Kerkgeschiedenis Fundament. theologie

2

2

2

2

2

2

Soc. Leer v.d. Kerk

-

-

-

-

Canoniek recht

2

2

2

2

2

2

Spirituele theologie

-

-

-

-

-

-

Oecumene Godsd. pedagogie

-

-

2

2

2

-

-

-

Groepssup.catech. Theol. v. diacon./ambt Past. theol.

1

1

Groepssup. pas.

1

1

Homiletiek

1

1

Praktijk v.h. preken

1

1

Muzikale vorming

1

1

1

1

1

1

1

Psychologie

1,5

1,5

1,5

Sociologie

3

3

3

Soc. vaardigheden

1,5

1,5

1,5

Seminarweek Totaal semesterweekuren (swu)

22

25

26

22

21

18

19,5

18,5

19,5

18,5

17,5

17,5

SCHRIFTELIJKE WERKZAAMHEID (INCLUSIEF VOORBEREIDING) EN STAGES

Werkcollege / werkstuk

2

2

2

2

2

2

Scriptie Stages (soc./cat./par.)

2

2 7

3

3

4

4

10 12

12

16


OVERZICHT VAN VAKKEN EN CREDITS In dit overzicht wordt het gehele curriculum van het Grootseminarie Rolduc vermeld, inclusief de semesterweekuren en het aantal credits dat aan het vak is toegekend. Het curriculum dat onderdeel is van de affiliatie met de Pauselijke Lateraanse Universiteit (PUL) wordt apart genoemd en ten slotte ook de vakken die geen deel uitmaken van het eigenlijke curriculum. N.B. Het vak wordt in dit studiejaar gegeven, tenzij anders vermeld. FILOSOFISCH EN AANVULLEND CURRICULUM:

NR.

VAK

SWU

CR/ECTS STUDIEJAAR

00101

Latijn I

7

10

00202

Latijn II

7

10

00103

Grieks I

7

10

00204

Grieks II

6

10

00120

Nederlands

4

6

00130

Algemene geschiedenis

4

6

01201

Lezen filosofische teksten I

2

3

01301

Lezen filosofische teksten II

2

3

01202

Geschiedenis v.d. antieke filosofie

2

3

01310

Geschiedenis v.d. middeleeuw. fil. I

2

3

01311

Geschiedenis v.d. middeleeuw. fil. II

1

1,5

01315

Geschiedenis v.d. mod. fil. I

2

3

01316

Geschiedenis v.d. mod. fil. II

2

3

01317

Geschiedenis v.d. mod. fil. III

3

5

02101

Inleiding in de filosofie

1

1,5

02210

Formele logica

3

5

02212

Kenleer en wetenschapsleer

3

5

02215

Natuurfilosofie I. Kosmologie

3

5

02316

Natuurfilosofie II. Antropologie

3

5

02320

Metafysica

4

6

02321

Natuurlijke godsleer

4

6

05610

Theologie van diaconaat en ambt

-

-

2016/2017

Creditoverzicht

17

06310

Ethiek

4

6

07630

Praktijk van het preken

2

3

09110

Inleiding kunstgeschiedenis

2

3

11415

Godsdienstsociologie

3

5

11420

Psychologie. Grondslagen

1,5

2

11422

Psychologie. Godsdienstpsychologie

1,5

2

11425

Soc. vaardigh. Communicatietheorie

1,5

2

11427

Soc. vaardigh. Accurate empathie

1,5

2

2017/2018

11429

Soc. vaardigh. Capita selecta

1,5

2

2016/2017

91110

Muzikale vorming. Repertoire

2

3

91410

Muzikale vorming. Stemvorming

2

3

91415

Muzikale vorming. Gregoriaans

2

3

91610

Muzikale vorming. Ned. kerkmuziek

1

1,5

95401

Groepssupervisie catechese

-

-

95405

Catechesestage / individ. supervisie

4

6

95601

Groepssupervisie pastoraal hand.

2

3

95605

Past.hand.-stage / Individ. supervisie

-

-

97610

Seminarweek missiologie & evangel.

-

1

2019/2020

97615

Seminarweek niet-christelijke godsd.

-

1

2017/2018

97620

Seminarweek communicatiewetensch.

-

1

2018/2019

97625

Seminarweek management en vergad.

-

1

2020/2021

97630

Seminarweek celibaat

-

1

2016/2017

97635

Seminarweek n.n.b.

-

1

2021/2022

99105

Logopedie

-

-

98199

Inleiding wetenschappelijk werken

1

1,5

98215

Werkstuk filosofie I

-

2

98315

Werkstuk filosofie II

-

2

2016/2017

2016/2017

2016/2017

THEOLOGISCH CURRICULUM BEHORENDE BIJ DE AFFILIATIE MET DE PUL: NR.

VAK

SWU

CR/ECTS STUDIEJAAR

03101

Persoonlijke bijbellezing

2

3

03201

Inl. OT. I. Gesch. v.h. volk Israël

2

3

03203

Inl. OT. II. Pentateuch

2

3

03205

Inl. OT. III. Canongesch./hermeneut.

2

3

2016/2017

18


03211

Inl. NT. I. Synoptische evangelies

2

3

2016/2017

03213

Inl. NT. II. Corpus Johanneum

2

3

2016/2017

03215

Inl. NT. III. Corpus Paulinum

4

6

03400

Bijbelse theologie

2

3

03401

Exegese OT. Pentateuch

4

6

2017/2018

03402

Exegese OT. Deuteronom. geschiedw.

2

3

2016/2017

03407

Exegese OT. Jeremia

2

3

2016/2017

03409

Exegese OT. Wijsheidsliteratuur

2

3

03420

Exegese NT. Evangelie vlg. Matteüs

2

3

2016/2017

03424

Exegese NT. Evangelie vlg. Marcus

2

3

2017/2018

03425

Exegese NT. Brieven van Paulus

2

3

2016/2017

03426

Exegese NT. Evangelie vlg. Johannes

2

3

2017/2018

03430

Exegese NT. Lucas en Handelingen

2

3

04105

Overzicht kerkelijke documenten

2

3

04110

Inleiding christelijk geloven

4

6

04210

Fundamentele theologie

4

6

04450

Oecumene

2

3

05310

Alg. sacramententheologie

1

1,5

05315

Sacramententheol. Doopsel/vormsel

1

1,5

2016/2017

05316

Sacramententheol. Biecht/ziekenzalv.

1

1,5

2017/2018

05317

Sacramententheologie. Wijding

1

1,5

2017/2018

05318

Sacramententheologie. Eucharistie

1

1,5

2016/2017

05410

Dogmatiek. Scheppingsleer

4

6

2016/2017

05420

Dogmatiek. Triniteitsleer

4

6

2017/2018

05430

Dogmatiek. Genadeleer

4

6

05435

Dogmatiek. Christologie

4

6

05440

Dogmatiek. Ecclesiologie

4

6

05450

Dogmatiek. Eschatologie

2

3

05455

Dogmatiek. Mariologie

2

3

06105

Inl. priesterl. spiritualiteit & get.gebed

3

5

06405

Spirituele theologie

4

6

06420

Fundamentele moraaltheologie

4

6

06450

Sociale Leer van de Kerk

3

5

2016/2017

06530

Spec. moraaltheologie I. Huwelijksm.

2

3

2016/2017

2016/2017

2016/2017

Creditoverzicht

19

06532

Spec. moraaltheologie II. Bioethiek

2

3

06534

Spec. moraaltheol. III. Sacr.moraal

2

3

06536

Spec. moraaltheol. IV. Sociale moraal

2

3

2016/2017

07410

Pastoraaltheologie I

2

3

2017/2018

07611

Pastoraaltheologie II

2

3

07620

Homiletiek

2

3

08101

Inleiding liturgisch jaar

2

3

08105

Liturgie van de eucharistie

2

3

08303

Inleiding tot de liturgie

2

3

08307

Liturgie van doopsel en vormsel

1

1,5

08309

Liturgische bedieningen (capita selecta)

1

1,5

2017/2018

08315

Sacramentenpastoraal/praktische lit.

1

1,5

2017/2018

09115

Inleiding kerkgeschiedenis

2

3

09210

Oude Kerkgeschiedenis / Patrologie

6

10

2016/2017

09420

Kerkgeschiedenis der Nederlanden

2

3

2016/2017

09422

Kerkgeschiedenis 1300-1600

2

3

2016/2017

09424

Kerkgeschiedenis 1600-1850

2

3

2017/2018

09426

Kerkgeschiedenis 19e-20e eeuw

2

3

2017/2018

10401

Canoniek Recht. Alg. normen / strafr.

2

3

10403

Canoniek Recht. Het volk Gods

2

3

10405

Canoniek Recht. Boek III & IV

2

3

2017/2018

10407

Canoniek Recht. Huwelijksrecht

2

3

2017/2018

11210

Godsdienstpedagogie I

2

3

2016/2017

11411

Godsdienstpedagogie II

2

3

2016/2017

98430

Werkcollege theologie I

-

3

98540

Werkcollege theologie II

-

3

98435

Werkstuk theologie I

-

2

98545

Werkstuk theologie II

-

2

2016/2017

2016/2017

2016/2017

20

Studiegids 2015/2016 OVERIGE CREDITS:

NR.

VAK

SWU

CR/ECTS STUDIEJAAR

00110

Hebreeuws I

2

3

00211

Hebreeuws II

2

3

00125

Nederlands I (tweede taal)

4

6

00226

Nederlands II (tweede taal)

4

6

00185

Engels I

2

3

00286

Engels II

4

6

00380

Literatuurcursus Latijn

1

1,5

00382

Literatuurcursus Grieks

1

1,5

00284

Cursus kerklatijn

2

3

00386

Literatuurcursus kerklatijn

1

1,5

91100

Muzikale vorming. Directiecursus

2

3

Eindscriptie

-

3

-

Studieprogramma

21

PROGRAMMA VOOR JAAR I

00101 00103 00120 00130 02101 03101 04105 04110 06105 08101 08105 09115 09110 91110 98199 99105

Latijn I Grieks I Nederlands Algemene geschiedenis Inleiding tot de filosofie Persoonlijke Bijbellezing Overzicht kerkelijke documenten Inleiding tot het christelijk geloven Inleiding priesterlijke spiritualiteit en getijdengebed Inleiding tot het liturgisch jaar Liturgie van de eucharistie Inleiding tot de kerkgeschiedenis Inleiding tot de kunstgeschiedenis Muzikale vorming. Repertoire zingen Inleiding tot het wetenschappelijk werken Logopedie

WS 4 uur 3 uur 2 uur 2 uur 1 uur 1 uur 2 uur 2 uur 1 uur 1 uur 2 uur

ZS 3 uur 4 uur 2 uur 2 uur 1 uur 1 uur 1 uur 2 uur 1 uur 1 uur 1 uur

1 uur

2 uur 1 uur 1 uur

22 uur

23 uur

WS 2 uur

ZS 2 uur

Aanvullende vakken voor de buitenlandse studenten: 00125 Nederlands als tweede taal I: deze cursus vervangt de reguliere cursus Nederlands (00120) 00185 Engels I + Seminarweek Theologie van het priesterschap (zie p. 87) (ma. 01-02 – vr. 05-02)

2 uur

22


PROGRAMMA VOOR JAAR II

Programma

00202 00204 01201 01202 01316 02210 02212 02215 03201 03203 03215 04210 98215 99105

Latijn II Grieks II Lezen filosofische teksten I (werkcollege filosofie I) Geschiedenis van de antieke filosofie Geschiedenis van de moderne filosofie II Formele logica Kenleer en wetenschapsleer Natuurfilosofie I. Kosmologie Inl. OT I. Geschiedenis van het volk Israël Inl. OT II. Pentateuch Inl. NT III. Corpus Paulinum Fundamentele theologie Werkstuk filosofie I (→ 01201 lezen filos. teksten I) Logopedie

WS 4 uur 3 uur 1 uur 2 uur

ZS 3 uur 3 uur 2 uur

3 uur 1 uur 2 uur 2 uur

2 uur 1 uur

2 uur 2 uur


22 uur

18 uur

WS 2 uur 2 uur

ZS 2 uur 2 uur

Aanvullende vakken voor de buitenlandse studenten: 00226 Nederlands als tweede taal II 00286 Engels II + Seminarweek Theologie van het priesterschap (zie p. 87) (ma. 01-02 – vr. 05-02)

Studieprogramma

23

PROGRAMMA VOOR JAAR III

01201 01310 01311 01315 01317 02316 02320 02321 03201 03203 03215 04210 05310 06310 08307 98215

Lezen filosofische teksten I (werkcollege filosofie I) Geschiedenis v.d. middeleeuwse filosofie I Geschiedenis v.d. middeleeuwse filosofie II Geschiedenis v.d. moderne filosofie I Geschiedenis v.d. moderne filosofie III Natuurfilosofie II. Antropologie Metafysica Natuurlijke godsleer Inl. OT I. Geschiedenis van het volk Israël Inl. OT II. Pentateuch Inl. NT III. Corpus Paulinum Fundamentele theologie Algemene sacramententheologie Ethiek Liturgie van doopsel en vormsel Werkstuk filosofie I (→ 01201 lezen filos. teksten I)

WS 1 uur 2 uur 1 uur 2 uur 1 uur

+ Seminarweek Theologie van het priesterschap (zie p. 87) (ma. 01-02 – vr. 05-02)

2 uur 3 uur

4 uur 4 uur 2 uur 2 uur 2 uur 1 uur 2 uur 1 uur

2 uur 2 uur 2 uur 2 uur 1 uur

21 uur + Sociale stage (zie p. 119)

ZS

18 uur

24


PROGRAMMA VOOR JAAR IV

Programma

03409 03400 03430 04450 05310 05430 05435 05455 05450 06420 08307 10401 10403 11415 11420 11425 91415 95401 95405 98430 98435

Exegese OT. Wijsheidsliteratuur Bijbelse theologie Exegese NT. Lucas en Handelingen Oecumene Algemene sacramententheologie Dogmatiek. De christelijke leer van de genade Dogmatiek. Christologie Dogmatiek. Mariologie Dogmatiek. Eschatologie Fundamentele moraaltheologie Liturgie van doopsel en vormsel Canoniek recht. Algemene normen en strafrecht Canoniek recht. Het volk Gods Godsdienstsociologie Psychologie. Grondslagen Sociale vaardigheden II. Communicatietheorie Muzikale vorming. Gregoriaans Groepssupervisie voor catechese Individuele supervisie catechese / catechesestage Werkcollege theologie I Werkstuk theologie I

+ Seminarweek Theologie van het priesterschap (zie p. 87) (ma. 01-02 – vr. 05-02)

WS 2 uur


1 uur 2 uur 2 uur 2 uur 2 uur 1 uur 2 uur


3 uur 1,5 uur 1 uur

1,5 uur 1 uur

19,5 uur

18,5 uur

Studieprogramma

25

PROGRAMMA VOOR JAAR V

03409 03400 03430 04450 05310 05430 05435 05455 05450 06532 06534 08307 10401 10403 11415 11420 11425 91415 98430 98435

Exegese OT. Wijsheidsliteratuur Bijbelse theologie Exegese NT. Lucas en Handelingen Oecumene Algemene sacramententheologie Dogmatiek. De christelijke leer van de genade Dogmatiek. Christologie Dogmatiek. Mariologie Dogmatiek. Eschatologie Speciale moraaltheologie II. Bio-ethiek Speciale moraaltheologie III. Sacramentenmoraal Liturgie van doopsel en vormsel Canoniek recht. Algemene normen en strafrecht Canoniek recht. Het volk Gods Godsdienstsociologie Psychologie. Grondslagen Sociale vaardigheden II. Communicatietheorie Muzikale vorming. Gregoriaans Werkcollege theologie I Werkstuk theologie I

+ Seminarweek Theologie van het priesterschap (zie p. 87) (ma. 01-02 – vr. 05-02) + Voorbereiding scriptie (zie p. 121)

WS 2 uur



2 uur 2 uur 2 uur

2 uur 2 uur 1 uur 2 uur 2 uur 3 uur 1,5 uur 1 uur

1,5 uur 1 uur

19,5 uur

18,5 uur

26


PROGRAMMA VOOR JAAR VI – PASTORAAL JAAR

Programma

03409 03400 03430 04450 05430 05610 06532 06534 07611 07620 07630 10401 10403 11415 11420 11425 91610 95601 95605

Exegese OT. Wijsheidsliteratuur Bijbelse theologie Exegese NT. Lucas en Handelingen Oecumene Dogmatiek. De christelijke leer van de genade Theologie van diaconaat en ambt Speciale moraaltheologie II. Bio-ethiek Speciale moraaltheologie III. Sacramentenmoraal Pastoraaltheologie II Homiletiek Praktijk van het preken Canoniek recht. Algemene normen en strafrecht Canoniek recht. Het volk Gods Godsdienstsociologie Psychologie. Grondslagen Sociale vaardigheden II. Communicatietheorie Muzikale vorming. Nederlandstalige kerkmuziek Groepssupervisie pastoraal handelen Individuele supervisie

+ Seminarweek Theologie van het priesterschap (zie p. 87) (ma. 01-02 – vr. 05-02) + Pastorale stage (zie p. 120) + Scriptie (zie p. 121)

WS 2 uur

2 uur

ZS 2 uur 2 uur 2 uur 2 uur



3 uur 1,5 uur 1,5 uur 1 uur 1 uur

1 uur

17,5 uur

17,5 uur

Studieprogramma

27

BESCHRIJVING VAN DE VAKKEN In het nu volgende overzicht volgt een uitgebreide beschrijving van de vakken die in dit studiejaar gegeven worden, de docenten en de uren waarop ze plaatsvinden. Ook de bijbehorende examens worden vermeld. N.B. De vakken zijn in volgorde van nummer opgenomen. 00101 – 00386 00101 - Latijn I WS en ZS - 7 SWU - 10 CR/ECTS Inhoud Eerste semester: de nomina substantiva en adiectiva + adverbia. De verba + stamtijden. Pronomina personalia en possessiva. Tweede semester: de andere pronomina + de samengestelde tijden van de verba. Het participium + de syntaxis m.b.t. het participium. Literatuur DIERCKS, G. - LOENEN, N. VAN, Kleine Latijnse grammatica, Brand 1986 LOENEN, N. VAN, Tirocinium Latinum, Brand 1986 (+ hulpboekje) Docent Drs. G. Dölle Tijdstip WS: di. 09.00 en 09.50 uur in III, behalve op: di. 08-12 vr. 09.00 en 11.40 uur in III, behalve op: vr. 16-10 ZS: di. 09.00 en 09.50 uur in III, behalve op: di. 09-02 vr. 09.00 uur in III, behalve op: vr. 19-02, 25-03 en 13-05 Examen Huiswerk, regelmatige repetities. Examen op vr. 18-12 schriftelijk en op vr. 27-05 schriftelijk 00103 - Grieks I WS en ZS - 7 SWU - 10 CR/ECTS Inhoud De behandeling van de Griekse grammatica: substantivum, adiectivum en verbum. De grammatica wordt behandeld tot ongeveer de aoristus. Aan te schaffen literatuur NUCHELMANS, J., Kleine Griekse Grammatica, Brand 1987 (+ hulpboekje) NUCHELMANS, J. - DIERCKS, G., Tirocinium Graecum, Brand 1985

28


Docent Drs. G. Dölle Tijdstip WS: di. 10.50 en 11.40 uur in III, behalve op: di. 08-12 vr. 09.50 uur in III, behalve op: vr. 16-10 ZS: di. 10.50 en 11.40 uur in III, behalve op: di. 09-02 vr. 09.50 en 10.50 uur in III, behalve op: vr. 19-02, 25-03 en 13-05 Examen Huiswerk, regelmatige repetities. Tweemaal per jaar grote algemene toetsen schriftelijk op di. 15-12 en op di. 24-05 00120 - Nederlands. Orthografie en ontleden WS en ZS - 4 SWU - 6 CR/ECTS Inhoud Doelstelling: het toepassen van de spellingregels in een goed en stilistisch zuiver Nederlands. Verschillende literaire vormen worden gebruikt om deze doelstelling te bereiken: brief, opstel, dictee, journalistiek stukje. Ook zal getracht worden om een verhaal (hetzij fictief, hetzij reëel) te schrijven. Er zal aandacht besteed worden aan het ontleden van zinnen, alsmede aan de diverse stijlfiguren. Aan te schaffen literatuur BECK, E., God spreekt tot zijn kinderen: teksten uit de Bijbel, Den Bosch: Kerk in Nood/Oostpriesterhulp, 1989 Docent J. Notten Tijdstip WS/ZS:

di. 15.20 en 16.10 uur in IV, behalve op: di. 08-12 en 09-02

Examen Aan het einde van deze cursus is er geen afsluitend examen. Orthografie: in het eindcijfer zullen de resultaten van de gemaakte opstellen worden verwerkt. Nederlandse grammatica: regelmatig een schriftelijke toets. 00125 - Nederlands als tweede taal I WS en ZS - 4 SWU - 6 CR/ECTS Inhoud Doelstelling: het toepassen van de spellingregels in een goed en stilistisch zuiver Nederlands. Verschillende literaire vormen worden gebruikt om deze

Studieprogramma

29

doelstelling te bereiken: brief, opstel, dictee, journalistiek stukje. Ook zal getracht worden om een verhaal (hetzij fictief, hetzij reëel) te schrijven. Er zal aandacht besteed worden aan het ontleden van zinnen, alsmede aan de diverse stijlfiguren. Aan te schaffen literatuur BECK, E., God spreekt tot zijn kinderen: teksten uit de Bijbel, Den Bosch: Kerk in Nood/Oostpriesterhulp, 1989 Docent J. Notten Tijdstip WS: groep 1: do. 09.00 en 09.50 uur in IV groep 2: do. 10.50 en 11.40 uur in IV ZS: groep 1: do. 13.30 en 14.20 uur in IV, behalve op: do. 24-03, 05-05 en 26-05 groep 2: do. 15.20 en 16.10 uur in IV, behalve op: do. 24-03, 05-05 en 26-05 Examen Aan het einde van deze cursus is er geen afsluitend examen. Orthografie: in het eindcijfer zullen de resultaten van de gemaakte opstellen worden verwerkt. Nederlandse grammatica: regelmatig een schriftelijke toets. 00130 – Algemene geschiedenis WS en ZS - 4 SWU - 6 CR/ECTS Inhoud Behandeld wordt de Europese en nationale geschiedenis met bijzondere aandacht voor de historie, cultuur en eigenheid van de huidige provincie Limburg. Aan de orde komen belangrijke gebeurtenissen, processen en personen uit de Europese en nationale geschiedenis, met het doel bij de studenten inzicht aan te kweken in het handelen van mensen in het verleden en in de daardoor ontstane situaties in onze huidige samenleving. Daarbij wordt aandacht geschonken aan de hoofdmomenten uit de geschiedenis van de provincie Limburg, die elementen die kenmerkend zijn voor haar eigen ontwikkeling en bepalend voor de “identiteit” van de Limburgse samenleving. Ook de formele kanten van het Nederlandse politieke stelsel (rijksoverheid, provincie en gemeente) worden niet vergeten. Literatuur HOVENS, F. (RED.), De geschiedenis van Limburg, Zwolle 2010 KNOTTER, A. (RED.), Dit is Limburg! Opstellen over de Limburgse identiteit, Zwolle 2009

30


VENNER, J. (RED.), Canon van Limburg. Een historisch overzicht, Maastricht 2009 VENNER, J. (RED.), Geschiedenis van Limburg, Deel I en II, Maastricht 2000 INSTITUUT VOOR PUBLIEK EN POLITIEK, Eenvoudige staatsinrichting, Amsterdam 2003 De docent reikt een reader aan Docent Dr. R. de la Haye Tijdstip WS/ZS:

ma. 10.50 en 11.40 uur in IV resp. III, behalve op: ma. 08-02 en 16-05

Examen WS: vr. 15-01, schriftelijk ZS: wo. 08-06, schriftelijk 00185 - Engelse taal I ZS - 2 SWU – 3 CR/ECTS Inhoud Het bijbrengen van de basisbeginselen van de Engelse taal met behulp van de directe methode New Headway. Hierbij zal aandacht besteed worden aan: - grammatica incl. spelling - mondelinge vaardigheid - uitspraak - leesvaardigheid. De leesvaardigheid wordt getoetst aan de hand van teksten in hedendaags modern Engels van een redelijk eenvoudig niveau. Aan te schaffen literatuur Het materiaal bestaat uit een tekstboek en een werkboek van de methode New Headway. De docent zal het lesmateriaal zelf bestellen bij uitgeverij Practicum Educatief Deelname Deze cursus is in principe bedoeld voor buitenlandse studenten die de Engelse taal niet voldoende beheersen. Docent P. Zijlstra Tijdstip ZS: ma. 09.00 en 09.50 uur in II, behalve op: ma. 08-02 en 16-05

Studieprogramma

31

Examen Per semester zal er een vorderingstoets worden afgenomen. 00202 - Latijn II WS en ZS - 7 SWU - 10 CR/ECTS Inhoud Doelstelling: het zich eigen maken van de beginselen van de Latijnse taal hoofdzakelijk van de vormleer en de syntaxis. Aan de hand van oefeningen en enkele Latijnse teksten wordt ernaar gestreefd de Latijnse taal te leren verstaan en te vertalen. Eveneens wordt enige kennis van de Romeinse beschaving en van de Latijnse schrijvers in de loop der eeuwen - met name ook van de oud-christelijke periode – opgebouwd. Aan te schaffen literatuur LOENEN, N. VAN, Tirocinium Latinum, Bussum: Brand 1986 DIERCKX, G. - LOENEN, N. VAN, Kleine Latijnse grammatica, Bussum: Brand 1986 Literatuur Woordenboek Latijn-Nederlands Docent Drs. G. Dölle Tijdstip WS: di. 09.00 en 09.50 uur in III, behalve op: di. 08-12 vr. 09.00 en 11.40 uur in III, behalve op: vr. 16-10 ZS:

di. 09.00 en 09.50 uur in III, behalve op: di. 09-02 vr. 09.00 uur in III, behalve op: vr. 19-02, 25-03 en 13-05

Examen Schriftelijk werk, regelmatige repetities, toets op vr. 18-12 schriftelijk en afsluiting van de viersemestercursus op vr. 27-05 met een schriftelijk examen 00204 - Grieks II WS en ZS - 6 SWU - 10 CR/ECTS Inhoud Behandeling van de resterende grammatica met behulp van oefeningen en enkele Griekse teksten Eveneens wordt enige kennis van de Griekse beschaving en van de Griekse schrijvers in de loop der eeuwen - met name ook van de oud-christelijke periode – opgebouwd.

32


Literatuur Woordenboek Grieks-Nederlands Docent Drs. G. Dölle Tijdstip WS: di. 10.50 en 11.40 uur in III, behalve op: di. 08-12 vr. 09.50 uur in III, behalve op: vr. 16-10 ZS: di. 10.50 en 11.40 uur in III, behalve op: di. 09-02 vr. 09.50 uur in III, behalve op: vr. 19-02, 25-03 en 13-05 Examen Huiswerk, regelmatige repetities. Tweemaal per jaar grote algemene toetsen schriftelijk op di. 15-12 en op di. 24-05 00226 - Nederlands als tweede taal II WS en ZS - 4 SWU - 6 CR/ECTS Inhoud Zie: → 00125 Aan te schaffen literatuur PAK, D. – PAK-SCHREUDER, M., Vlekkeloos Nederlands: taalbeheersing A2, taalniveau 1F en 2F, Uitgeverij PAK, ISBN 978 90 7701 856 9 ELSINGA, H. – VAN PUTTEN, J., Struikelblokken: sleutel voor alle oefeningen, Thieme Meulenhoff, 2006, ISBN 9789042536104 Docent J. Notten Tijdstip WS/ZS:

di. 13.30 en 14.20 uur in IV, behalve op: di. 08-12 en 09-02

Examen Aan het einde van deze cursus is er geen afsluitend examen. Orthografie: in het eindcijfer zullen de resultaten van de gemaakte opstellen worden verwerkt. Nederlandse grammatica: regelmatig een schriftelijke toets. 00286 - Engelse taal II WS en ZS - 4 SWU – 6 CR/ECTS Inhoud Een voortzetting van de cursus in het eerste jaar met dien verstande dat de leesteksten van een iets gevorderd niveau zijn, o.a. uit de Engelse weekeditie

Studieprogramma

33

van de Osservatore Romano. Tevens zal er enige aandacht besteed worden aan de Engelstalige cultuur en literatuur. Aan te schaffen literatuur Het materiaal bestaat uit een tekstboek en een werkboek van de methode New Headway. De docent zal het lesmateriaal zelf bestellen bij uitgeverij Practicum Educatief Deelname Deze cursus is in principe bedoeld voor buitenlandse studenten die de Engelse taal niet voldoende beheersen. Docent P. Zijlstra Tijdstip WS: wo. 09.00 en 09.50 uur in II, behalve op: wo. 11-11 ZS: ma. 10.50 en 11.40 uur in II, behalve op: ma. 08-02 en 16-05 Examen Per semester zal er een vorderingstoets worden afgenomen.

34


01201 – 01317 01201 - Lezen van filosofische teksten I (werkcollege I) WS en ZS - 2 SWU - 3 CR/ECTS Inhoud Dit college bespreekt wijsgerige teksten. Het kent een tweevoudige doelstelling: studenten bekwamen zich in het filosofisch lezen en zij leren om op een zelfstandige wijze een wijsgerige tekst te redigeren. Er is een jaarlijks alternerend programma dat zich richt op de volgende twee onderwerpen: 1 De verhouding tussen wetenschap en religie: een filosofische benadering. 2 De filosofie van de computer- en informatiemaatschappij. Verdieping tijdens het studiejaar 2015/2016: de verhouding tussen wetenschap en religie. Het te geven referaat wordt uitgewerkt tot een werkstuk. Literatuur BARBOUR, I.G., Religion and science: historical and contemporary issues, New York 1997 FERNGREN, G.B., Science and religion: a historical introduction, Baltimore 2002 DIXON, TH., Science and religion: a very short introduction, Oxford 2008 Ook vertalingen mogen worden gebruikt Docent Drs. H. Timmermans FRAS Tijdstip WS/ZS:

do. 09.00 uur in III resp. IV, behalve op: do. 24-03, 05-05 en 26-05

Examen Referaat (=presentatie) en werkstuk (zie: → 98215 Werkstuk filosofie I) 01202 - Geschiedenis van de antieke filosofie WS - 2 SWU - 3 CR/ECTS Inhoud Inleiding I: Motieven voor de studie van de Griekse wijsbegeerte Inleiding II: Wat betekent wijsbegeerte voor de Grieken? De studie van de Griekse wijsbegeerte. Bronnen etc. 1) De Ionische School 2) Het pythagorisme 3) Herakleitos 4) Xenophanes en de school van Elea

Studieprogramma

35

5) De worsteling met het dilemma van Parmenides (Empedokles, Anaxagoras, de Atomisten) 6) De mens in het centrum van het denken a) De Sophisten b) Sokrates c) Sokratische scholen 7) De klassieke periode a) Plato en de Academie b. Aristoteles en het lyceum 8) Nabloei: a. De Stoa b. Epicurus 9) De navolgende eeuwen. Het Griekse empirisme en scepticisme 10) Midden- en neoplatonisme 11) Het gnosticisme 12) De eerste christelijke denkers, m.n. Justinus en Clemens van Alexandrië Aan te schaffen literatuur STRYCKER, E. DE, Beknopte geschiedenis van de antieke filosofie, Kapellen: DNB/Pelckmans; Baarn: Ambo 19873 STÖRIG, H.J., Geschiedenis van de filosofie, 25e herz. dr., Utrecht 2000, ISBN 90-274-7073-1 KUNZMANN, P. - BUKARD, F.P. - WIEDMANN, F. (RED.), Sesamatlas van de filosofie, Amsterdam 1996, ISBN 90-414-0097-4 Literatuur REALE, G., A History of Ancient Philosophy (5 delen), State University of New York Press 1987-1993 GUTHRIE, W.K.C., A History of Greek Philosophy (6 delen verschenen), Cambridge 1962 e.v. ZELLER, E., Grundriβ der Geschichte der griechischen Philosophie, Essen 1984 DIELS, H., Die Fragmente der Vorsokratiker (uitgeg. door W. Kranz), 17e dr., Berlin 1974 DODDS, E.R., The Greeks and the Irrational, Berkeley 1951 VOGEL, C.J. DE, Greek Philosophy, 3 dln., Leiden: Brill 1969-1973 JAEGER, W., Paedeia, Berlin 1959 (een driedelige, breed opgezette studie over de Griekse cultuur, vooral Deel III) BARTELINK, G.J.M., Het vroege christendom en de antieke cultuur, Muiderberg: Coutinho 1986, 90-113 DÜRING, I., Aristoteles. Darstellung und Interpretation seines Denkens, Heidelberg 1966 POHLENZ, M., Die Stoa. Geschichte einer geistigen Bewegung, Göttingen 1948 RIST, J.M., Epicurus. An introduction, Cambridge 1972 WALLIS, R.T., Neoplatonism, London: Duckworth 1972 Docent Dr. J. Vijgen

36


Tijdstip WS: ma. 09.00 en 09.50 uur in II Examen WS: ma. 18-01, schriftelijk 01310 - Geschiedenis van de middeleeuwse filosofie I WS - 2 SWU - 3 CR/ECTS Inhoud De middeleeuwse westerse christelijke wijsbegeerte leeft van de geestelijke erfenis van de H. Augustinus. Daarom worden eerst diens filosofische opvattingen uiteengezet. Vervolgens worden geschriften van Boëthius en Pseudo-Dionysius de Areopagiet behandeld, die van fundamentele betekenis voor de westerse christelijke filosofie zijn geweest. Dan volgt de studie van de pre-scholastiek in de Karolingische tijd, de uitwerking hiervan in de 11e en vooral 12e eeuw, de bloeiperiode in de 13e eeuw. Uitvoerig worden het leven en de leer van Albertus de Grote, Bonaventura en Thomas van Aquino behandeld. In dit verband worden ook joodse en Arabische wijsgeren besproken die invloed uitgeoefend hebben op de westerse middeleeuwse filosofie. Aan te schaffen literatuur STÖRIG, H.J., Geschiedenis van de filosofie, 25e herz. dr., Utrecht 2000 (ISBN 90-274-7073-1) ELDERS, L., Thomas van Aquino: zijn leven, leer en invloed, Almere 2012 Literatuur Basiswerken: GEYER, B., Die patristische und scholastische Philosophie, 11e dr., Berlin 1927 (herdruk: Graz 1952) GILSON, E., History of Christian Philosophy in the Middle Ages, London 1955 (ook in het Frans en Italiaans) Voor de hoog-scholastiek raadplege men: STEENBERGHEN, F. VAN, La philosophie au XIIIe siècle, Leuven 1966 (Italiaans: Milano 1972; Duits: München 1977) RIJK, L.M. DE, Middeleeuwse Wijsbegeerte, Assen 1977 Die werken kunnen worden aangevuld door: TOTOK, W., Handbuch der Geschichte der Philosophie, II: Mittelalter und frühe Neuzeit, Frankfurt 1970-1973 Tijdschrift voor Filosofie (bibliografie) In het Nederlands raadplege men verder: SASSEN, F., Geschiedenis der patristische en middeleeuwse wijsbegeerte, 3e dr., Nijmegen-Utrecht 1942 SASSEN, F., Wijsgerig denken in de Middeleeuwen, Haarlem 1965 SASSEN, F., De wijsbegeerte der Middeleeuwen in de Nederlanden, Lochem 1944

Studieprogramma

37

Docent Dr. J. Vijgen Tijdstip WS: ma. 10.50 en 11.40 uur in III Examen WS: di. 12-01, schriftelijk 01311 - Geschiedenis van de middeleeuwse filosofie II WS - 1 SWU – 1,5 CR/ECTS Inhoud De cursus biedt een overzicht van het complexe proces van de ondergang van de scholastiek en de opkomst van de filosofie van de nieuwe geschiedenis. Dit proces is ook in het hedendaagse onderzoek noch tekstueel noch interpretatief voldoende opgehelderd. Uit de veelheid van problemen die in de betreffende periode aan de orde zijn, worden de volgende thema's behandeld: Univociteit van het zijn (Duns Scotus), conceptualisme (Ockham), ingaanabescheiden-uzgaan (Meester Eckhart), mechanisering van het wereldbeeld (Grosseteste), De coniecturis (Nicolaas van Kues). De cursus wordt besloten met een samenvatting van de filosofische en theologische componenten die overgaan naar de filosofie van de nieuwe geschiedenis. De docent reikt teksten aan Literatuur DECORTE, J., Waarheid als weg: beknopte geschiedenis van de middeleeuwse wijsbegeerte, Kapellen 1992 KOBUSCH, TH. (HRSG.), Philosophen des Mittelalters, Darmstadt 2000 MARENBON, J., Later medieval philosophy, London 1991 Ausgewählte Lektüre: Duns Scotus, Ockham, Meister Eckhart, Cusanus FLASCH, K., Nikolaus von Kues, Frankfurt 1998 HONNEFELDER, L., Duns Scotus, München 2005 LANGER, O., Christliche Mystik im Mittelalter, Darmstadt 2004 MCCORD ADAM, M., William Ockham, I-II, Notre Dame, Ind. 1987 RUH, K., Meister Eckhart: Theologe-Prediger-Mystiker, München 1983 Docent Dr. K. Hedwig Tijdstip WS: vr. 10.50 uur in II, behalve op: vr. 16-10 Examen WS: do. 14-01, schriftelijk

38


01315 - Geschiedenis van de moderne filosofie I. De Nieuwe Tijd WS - 2 SWU - 3 CR/ECTS Inhoud In dit college worden twee doelen nagestreefd. Het gaat - allereerst - erom een overzicht over de tijdperken van de nieuwere filosofie te geven (Renaissance, scepticisme, empirisme, Verlichting, idealisme, positivisme). Dit overzicht dient - voorts - ertoe om de in de moderne tijd zichtbaar wordende veranderingen in het beeld van de mens, wereld en God naar voren te laten komen en bij enkele geselecteerde auteurs te analyseren. De onderwerpen die hier aan de orde komen, zijn de ontdekking van de individualiteit, de staatstheorieën, de mensenrechten, de ethiek van de rede en de verbroken verhouding van de mens tot God, die vooral in de godsdienstkritiek thematisch wordt verwoord. In het college wordt beoogd, de leidende filosofische ontwikkelingen van de Nieuwe tijd te reconstrueren en daardoor begrippen aan te bieden, die nodig zijn om de intellectuele fundamenten van onze eigen tijd te begrijpen. Aan te schaffen literatuur KUNZMANN, P. (HRSG.), Atlas van de filosofie, Antwerpen 1996 ff. Literatuur BOR, J. (HRSG.), De verbeelding van het denken, Amsterdam 1995 BREIDERT, W. (HRSG.), Die Erschütterung der vollkommenen Welt, Darmstadt 1994 COPENHAVER, B. - SCHMITT, CH.B., Renaissance philosophy, Oxford 1992 FRAILE, G. - URDANOZ, T., Historia de al filosofia, BAC, Madrid 1975 HÖFFE, O., Immanuel Kant, München 1996 NADLER, ST., Spinoza, Amsterdam 2001 PERLER, D., René Descartes, München 1998 Routledge history of philosophy, I-X, London 1994 ff. STÖRIG, H.J., Geschiedenis van de filosofie, Utrecht 2000 UEBERWEG, F., Grundriss der Geschichte der Philosophie: Philosophie des 17. Jahrhunderts, I-III, Basel 1988 ff. Ausgewählte Lektüre: Mirandola, Montaigne, Descartes, Pascal, Spinoza, Locke, Leibniz, Voltaire, Kant, Hegel De docent reikt een reader aan Docent Dr. K. Hedwig Tijdstip WS: do. 10.50 en 11.40 uur in II Examen WS: ma. 18-01, schriftelijk

Studieprogramma

39

01316 - Geschiedenis van de moderne filosofie II. De negentiende eeuw ZS - 2 SWU - 3 CR/ECTS Inhoud In deze cursus staat de filosofie van de 19e eeuw centraal met haar uitwerkingen van gedachtestromingen tot in onze tijd. Immers, de ‘grote begrippen’ zoals ‘existentialisme’, ‘kapitalisme’, ‘communisme’, ‘positivisme’, ‘evolutietheorie’, of ‘atheïsme’ vinden daar hun oorsprong. Vaak zijn zij verbonden met namen van bekende filosofen en wetenschappers uit die tijd, zoals Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Sören Kierkegaard, Karl Marx, Charles Darwin, Auguste Comte of Friedrich Nietzsche. Hun ideeën zijn tevens niet los te maken van de baanbrekende uitvindingen uit de 19e eeuw, zoals de stoommachine, het elektrisch licht en de telegraaf. Daarom moet ook het tegenwoordige filosofische denken meer dan in vroegere tijden rekening houden met technisch-wetenschappelijke vooruitgang die het leven van mensen onder elkaar en in deze wereld sterk bepaalt. Op deze invloeden, denkbewegingen en ontwikkelingen zal de cursus reflecteren. Literatuur Verzamelde tekstfragmenten in: GILS, W. VAN E.A. (SAMENST.), Filosofie. 3: Verlichting en kritiek (18e en 19e eeuw), Amsterdam: Company of books 2005. BOR, J., Een (nieuwe) geschiedenis van de filosofie, Amsterdam: Bakker 2011 COPLESTON, F., A history of philosophy. VII: Fichte to Nietzsche, London: Search Press 1963. FLEISCHER, M. - HENNINGFELD, J. (HRSG.), Philosophen des 19. Jahrhunderts, Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft 20042 HOLENSTEIN, E., Philosophie-Atlas – Orte und Wege des Denkens, Zürich: Ammann 20043 URDÁNOZ, T., Historia de la Filosofia V – siglo XIX, Madrid: Biblioteca de Autores Christianos 2008. Docent Dr. D. Rohling Tijdstip ZS: ma. 09.00 en 09.50 uur in IV, behalve op: ma. 08-02 en 16-05 Examen ZS: wo. 08-06, schriftelijk 01317 - Geschiedenis van de moderne filosofie III. De tegenwoordige tijd WS en ZS - 3 SWU - 5 CR/ECTS Inhoud Deze cursus wil een algemeen inzicht ontwikkelen in de moderne en hedendaagse wijsbegeerte. De belangrijkste thema's, auteurs en stromingen van de westerse filosofie worden in kaart gebracht. De onderlinge verbanden

40


en de grote lijnen van centrale problematieken worden geëvalueerd en toegelicht. Aan de orde komen niet alleen individuele auteurs maar ook de diverse stromingen die de 20e eeuw hebben beheerst, zoals marxisme, neopositivisme, fenomenologie, existentialisme, hermeneutische filosofie, de 'linguistic turn', en postmodernisme. Tevens komt de historische context van de verschillende stromingen en auteurs aan de orde. Literatuur DOORMAN, M. - POTT, H., Filosofen van deze tijd, Amsterdam 2000 WATSON, P., The modern mind: an intellectual history of the 20th century, New York 2001 Docent Dr. D. Rohling Tijdstip WS: do. 09.50 in II ZS: do. 10.50 en 11.40 uur in II, behalve op: do. 24-03, 05-05 en 26-05 Examen WS: do. 21-01, schriftelijk ZS: do. 16-06, schriftelijk

Studieprogramma

41

02101 – 02321 02101 - Inleiding tot de filosofie ZS - 1 SWU - 1,5 CR/ECTS Inhoud Deze cursus biedt een inleiding tot de specifieke vraagstelling, het onderwerp en de verschillende articulaties van de filosofie. Deze worden kritisch vergeleken met de "synthese" tussen filosofie en theologie die Thomas van Aquino probeerde te bereiken. Naast deze inhoudelijke problemen wordt ook een inleiding gegeven tot het filosofische leven en werken. De navolgende thema's komen aan de orde: 1) De verhouding van filosofie tot (natuur)wetenschap en christelijk geloof 2) De filosofische instelling en methode 3) Het object van de filosofie 4) Beknopt geschiedkundig overzicht van filosofische stromingen 5) Definities van filosofie 6) St. Thomas van Aquino a) grondproblemen van de philosophia christiana b) de thomistische synthese c) het thomisme 7) Overzicht van de belangrijkste disciplines binnen de filosofie 8) Praktische aanwijzingen voor het filosofische werken Aan te schaffen literatuur STÖRIG, H.J., Geschiedenis van de filosofie, Utrecht: Spectrum 200528 of een andere inleiding in de filosofie Literatuur BRAECKMAN, A. - RAYMAEKERS, B. - RIEL, G. VAN, Handboek wijsbegeerte, Leuven: LannooCampus 2006 BRÜMMER, V., Wijsgerige begripsanalyse. Een inleiding voor theologen en andere belangstellenden, Kampen 19893 DRIESSCHE, R. VAN - ROY, R. VAN, Historisch overzicht van de wijsbegeerte en de ethiek, 2 dln, Apeldoorn: Garant 1996 GILSON, E., Reason and revelation in the Middle Ages, New York 1986 KUNZMANN, P. E.A., Atlas van de filosofie, Amsterdam: Sesam 1996 Moreland, J. - Craig, W.L., Philosophical foundations for a Christian worldview, Downers Grove, Ill.: Intervarsity Press 2003 PIEPER, J., Was heißt Philosophieren?, München: Kösel 19889 SERTILLANGES, A.D., Het intellectuele leven, Voorhout 1948 VRIES, J. DE, Grundbegriffe der Scholastik, Darmstadt 1980 WEISHEIPL, J.A., Friar Thomas d'Aquino. His life, thought and works, Oxford: Blackwell 1975 De docent reikt een reader aan

42


Docent Mgr. dr. E. de Jong Tijdstip ZS: do. 10.50 en 11.40 uur in III, op: do. 11-02, 18-02, 03-03, 10-03, 17-03, 14-04 en 21-04 Examen ZS: di. 21-06, schriftelijk 02210 - Formele logica WS - 3 SWU - 5 CR/ECTS Inhoud In deze cursus gaat het op de eerste plaats erom, een overzicht over de diverse methoden van de logica te geven die tegenwoordig vaak naast elkaar gebruikt worden (dialectische, transcendentele, wiskundige, deontologische logica). Het grootste gedeelte van de cursus handelt over een inleiding tot de aristotelisch-thomistische leer van begrip, oordeel en syllogisme. Aan het einde van de cursus worden diverse thema's behandeld, die gedeeltelijk de logica overlappen, b.v. categorieën, universalia en de analogie. Deze vragen zijn vooral belangrijk omdat zodoende zichtbaar wordt hoe de logica in de ontologie, de kenleer en ook in de structuren van de uitspraken doorwerkt, met behulp waarvan wij over de realiteiten in deze wereld en ook over God spreken. Literatuur ARISTOTELES, Organon I-VI, Hamburg 1968 AUSTIN, J., How to do things with words, Oxford 1975 BOCHENSKI, J.M., Formale Logik, Freiburg 1978 DETEL, W., Grundkurs Philosophie , Band 1: Logik, Stuttgart 20092 HORN GREENSTEIN, C., Dictionary of logical terms and symbols, New York 1978 JONG, W. DE – PATER, W. DE, Van redenering tot formele structuur, Assen 1981 JONG, W.R. DE, Argumentatie en fundamentele structuur: basisboek logica, Amsterdam 2005 KNEALE, W. EN M., The development of logic, Oxford 1986 RISSE, W., Logik der Neuzeit I-II, Stuttgart 1964 SALMON, W.C., Logic, prentice-Hall 1973 TETENS, H., Philosophisches Argumentieren, München 20062 De docent reikt een reader aan Docent Dr. D. Rohling

Studieprogramma

43

Tijdstip WS: ma. 10.50 en 11.40 uur in II vr. 10.50 uur in IV, behalve op: vr. 16-10 Examen WS: wo. 13-01, schriftelijk 02212 – Kenleer en wetenschapsleer WS en ZS - 3 SWU - 5 CR/ECTS Inhoud In deze cursus worden de verschijnselen 'kennis' en 'wetenschap' op een filosofische wijze aan de orde gesteld. Er is een bespreking van de traditioneel epistemologische vragen welke betrekking hebben op de oorsprong, het wezen en de rechtvaardiging van het begrip 'kennis' in het algemeen en er is een bestudering van de meer bijzondere uitleg van dit begrip, zoals deze in de wijsgerige benadering van de wetenschappen naar voren komt. Het onderzoek kent een historische achtergrond: de geschiedenis van epistemologie en wetenschapsfilosofie wordt geschetst. Literatuur AUDI, R., Epistemology: a contemporary introduction to the theory of knowledge, New York 2011 Godfrey-Smith, P., Theory and reality: an introduction to the theory of science, Chicago 2003 Musgrave, A., Common sense, science and scepticism: a historical introduction to the theory of knowledge, Cambridge 1993 McGrew, Th., Philosophy of science: an historical anthology, Oxford 2009 Ook vertalingen mogen worden gebruikt Docent Drs. H. Timmermans FRAS Tijdstip WS: do. 09.50 uur in III ZS: do. 10.50 en 11.40 uur in IV, behalve op: do. 24-03, 05-05 en 26-05 Examen WS: do. 14-01, schriftelijk ZS: di. 14-06, schriftelijk

44


02215 – Natuurfilosofie I. Kosmologie WS en ZS - 3 SWU - 5 CR/ECTS Inhoud Sinds mensenheugenis worden er vragen gesteld over het ontstaan, het zijn, de zin en het wezen van het heelal. Al in voorwetenschappelijke tijden probeerde men deze vragen te beantwoorden met behulp van gedachten en ideeën die het uitgangspunt zouden vormen voor de ontwikkeling van de theologische, filosofische en wetenschappelijke kosmologieën zoals die uiteindelijk in het moderne intellectuele debat worden aangetroffen. Hierbij is het duidelijk dat de meningsvorming tijdens die ontwikkeling nooit in een isolement heeft plaatsgevonden: de per tijd en plaats veranderende kosmologische opvattingen wisten zich altijd al of niet oorzakelijk verbonden met een gedachtegoed dat zijn herkomst vond en vindt in de ethische en filosofisch-antropologische theorievorming. Kortom: de opvattingen over het ontstaan en het zijn van het heelal hebben altijd een grote invloed uitgeoefend op de beantwoording van de vragen wie of wat een mens is, wat zijn verhouding is tot de rest van ‘het zijnde’ en op de beantwoording van de vraag hoe hij moet handelen. In dit college wordt de geschiedkundige ontwikkeling van de kosmologie (vanuit een wetenschappelijk, filosofisch en theologisch perspectief) aan de orde gesteld. Er wordt gekeken naar de oudst bekende kosmologische ideeën, naar de belangrijkste opvattingen uit de verdere loop van de geschiedenis en naar de modernste inzichten van de wetenschappelijke kosmologie. Hierbij wordt er, waar dit nodig is, aandacht geschonken aan dwarsverbanden die betrekking hebben op de gedachtevorming zoals die te vinden is in de filosofische antropologie en ethiek. Literatuur DANIELSON, D., The book of the cosmos, Cambridge 2002 KRAGH, H., Conceptions of cosmos: from myths to the accelerating universe: a history of cosmology, Oxford 2007 Ook vertalingen mogen worden gebruikt Docent Drs. H. Timmermans FRAS Tijdstip WS: do. 10.50 en 11.40 uur in III ZS: do. 09.50 uur in IV, behalve op: do. 24-03, 05-05 en 26-05 Examen WS: do. 21-01, schriftelijk ZS: do. 09-06, schriftelijk

Studieprogramma

45

02316 – Natuurfilosofie II. Antropologie ZS - 3 SWU - 5 CR/ECTS Inhoud Filosofische antropologie staat in het teken van de vraag naar de mens, en het is de mens zelf die deze vraag stelt. Doel van deze filosofische discipline is dus een zelfkennis van de mens. Of als vraag geformuleerd: wat is onze identiteit als mens? Vele wetenschappen hebben een eigen beeld van de mens; deze cursus zal de filosofische, en dus de fundamentele vragen m.b.t. de mens onderzoeken, b.v.: de mens als onderscheiden van de dieren, het denken, de lichamelijkheid en het geestelijk levensbeginsel van de mens. Verder worden het verstand en verschillende vormen van kennis geanalyseerd, zoals objectkennis en zelfkennis. Er wordt aandacht besteed aan de menselijke wil en zijn vrijheid, als ook aan het probleem van de menselijke oorsprong. In historisch perspectief worden verschillende antropologische opvattingen belicht, zoals marxistische, natuurwetenschappelijke en existentialistische mensbeelden. Tot slot zullen we enige hoofdstukken uit de culturele antropologie aan een kritisch onderzoek onderwerpen, m.n. de mens in zijn relaties met anderen (filosofie van de intersubjectiviteit) en zijn godsdienst (filosofie van de religie). Literatuur ARISTOTELES, De anima (of een moderne vertaling, o.a. Nederlands) BAYERTZ, K. (HRSG.), Die menschliche Natur, Paderborn 2005 ELDERS, L., De natuurfilosofie van Sint Thomas van Aquino. Algemene natuurfilosofie. Kosmologie. Filosofie van de organische natuur. Wijsgerige mensleer, Brugge 1989 FORD, N., When did I begin? Conception of the Human Individual in History, Philosophy and Science, Cambridge 1988 GEHLEN, A., Der Mensch, Wiebelsheim 200915 “Mensch”, in: Historisches Wörterbuch der Philosophie 5, 1059-1117 MONOD, J., Toeval en onvermijdelijkheid, Utrecht 1971 PLESSNER, H., Die Stufen des Organischen und der Mensch, Berlin-New York 19953 SCHELER, M., Die Stellung des Menschen im Kosmos, Bonn 198811 THOMAS VAN AQUINO, Summa theologiae I, quaestiones 75-93 (of een vertaling) TIES, CHR., Einführung in die philosophische Anthropologie, Darmstadt 2004 De docent reikt een reader aan Docent Dr. D. Rohling Tijdstip ZS: wo. 09.00 en 09.50 uur in IV, behalve op: wo. 10-02 en 27-04 do. 09.50 uur in II, behalve op: do. 24-03, 05-05 en 26-05

46


Examen ZS: vr. 10-06, schriftelijk 02320 - Metafysica WS - 4 SWU - 6 CR/ECTS Inhoud In de inleiding worden de aard van de metafysica, haar ontwikkelingsgang en de in deze discipline te volgen methode besproken. Bijzondere aandacht wordt hierbij geschonken aan de desbetreffende leer van Thomas van Aquino. Na de studie van het zijnde en zijn eigenschappen worden de indelingen van het zijnde behandeld in zijnde in act en in potentie, in wezen en zijnsact en in substantieel en accidenteel zijnde. Het traktaat wordt besloten met de studie van de oorzaken van het zijnde. Aan te schaffen literatuur ELDERS, L., De metafysica van St. Thomas in historisch perspectief, I: Het gemeenschappelijk zijnde, Brugge 1982 (= Studia Rodensia; 3) (via docent) Literatuur BERGER, H., Zo wijd als alle werkelijkheid, Baarn 1977 FABRO, C., Participation et causalité, Louvain-Paris 1961 KREMER, K., Der Metaphysikbegriff in den Aristoteles-Kommentaren der Ammonius-Schule, Münster 1961 LAKEBRINK, B., Klassische Metaphysik, Freiburg/Br. 1967 MANSER, G., Das Wesen des Thomismus, Freiburg 1949 JANOSKA, G. - KAUZ, F. (RED.), Metaphysik, , Darmstadt 1977 OWENS, J., The Doctrine of Being in the Aristotelian Metaphysics, 4th. ed., Toronto PHILIPPE, M.-D., Une philosophie de l'être est-elle encore possible?, 5 fascicules, Paris 1975ss. PHILIPPE, M.-D., L'Etre, I+II, Paris 1972 RAEYMAEKER, L. DE, De metaphysiek van het zijn, Antwerpen 1944 SIEWERTH, G., Das Schicksal der Metaphysik von Thomas zu Heidegger, Einsiedeln 1959 Docent Dr. L. Elders S.V.D. Tijdstip WS: ma. 09.00 en 09.50 uur in IV di. 09.00 en 09.50 uur in IV, behalve op: di. 08-12 Examen WS: vr. 15-01, schriftelijk

Studieprogramma

47

02321 - Natuurlijke godsleer ZS - 4 SWU - 6 CR/ECTS Inhoud Het godsbegrip. Het probleem van het atheïsme: geschiedenis en oorzaken. Over de mogelijkheid God te kennen. De wegen waarlangs we inzien dat God bestaat. Onze kennis van God: Gods enkelvoudigheid, volmaaktheid en goedheid: zijn onveranderlijkheid, eeuwigheid en eenheid. De orde van de zgn. entitatieve attributen van God. Ons kennen van en spreken over God. De analytische filosofie en “God language”. Gods kennis. Gods wil. Gods voorzienigheid en almacht. Over de schepping en instandhouding van de wereld. Gods werking in de schepselen. De cursus wordt gegeven in historisch perspectief op de grondslag van de filosofische theologie van Thomas van Aquino. Telkens wordt echter ook verwezen naar en geconfronteerd met opvattingen in het moderne denken. Aan te schaffen literatuur ELDERS, L., De metafysica van St. Thomas van Aquino in historisch perspectief, II: Filosofische godsleer, Brugge: Tabor 1987 (= Studia Rodensia; 4) Literatuur THOMAS VAN AQUINO, Summa theologica I, qq. 2-26; 44-46; 103-105 J. GIRARDI, J. - SIX, J.F., L'athéisme dans la vie en la culture contemporaine GILSON, E., God and Philosophy ROBINSON, J.A., Honest to God, Londen 1963 PATER, W.A. DE, Theologische Sprachlogik, München 1971 FLEW, A. - MACINTYRE, A., New Essays in Philosophy and Theology, London 1955 Quinque sunt viae. Études sur les cinq voies de saint Thomas, (RED.: ELDERS, L. E.A.), Roma 1980 De overige literatuur wordt in de afzonderlijke hoofdstukken vermeld. Over de geschiedenis van de natuurlijke godsleer vgl.: WEISCHEDEL, W., Der Gott der Philosophen, Darmstadt 1975 CLAYTON, PH., Das Gottesproblem, Paderborn 1996 Docent Dr. L. Elders S.V.D. Tijdstip ZS: ma. 10.50 en 11.40 uur in IV, behalve op: ma. 08-02 en 16-05 di. 09.00 en 09.50 uur in IV, behalve op: di. 09-02 Examen ZS: wo. 08-06, schriftelijk

48


03101 – 03430 03101 - Persoonlijke Bijbellezing WS en ZS - 2 SWU - 3 CR/ECTS Inhoud De doelstelling van de cursus is het kennismaken met de Heilige Schrift door het begeleid lezen van de tekst. De Heilige Schrift, waarin de Openbaring van God op schriftelijke wijze werd overgeleverd (DV 8-9), wordt door het Tweede Vaticaanse Concilie uitdrukkelijk aan de priesters ter lezing aanbevolen (DV 25) en dient de ziel te zijn van de gehele theologie (OT 16). Volgens de globale volgorde van de tijd van hun eindredactie worden de boeken van de Heilige Schrift, vooral die van het Oude Testament, in de loop van twee semesters gelezen. De seminaristen maken kennis met de heilsgeschiedenis, de literaire genres, de geografische en culturele achtergrond en enkele exegetische theorieën. Aan te schaffen literatuur De Bijbel uit de grondtekst vertaald, Willibrordvertaling, Boxtel: KBS – Vlaamse Bijbelstichting, 1978 Literatuur ALEXANDER, P. EN D. (RED.), Handboek bij de Bijbel, Kampen: Kok 2006 MONFORTE, J., De Bijbel leren kennen. Inleiding tot de Heilige Schrift, Amsterdam: Stichting De Boog 2011 Docent Mgr. dr. J. Vries Tijdstip WS: ma. 09.00 u. in III, behalve op: ma. 28-09, 19-10 en 23-11 op inhaalmiddag do. 05-11: 13.30 en 14.20 u. ZS: do. 09.00 uur in IV resp. III, behalve op: do. 24-03, 05-05 en 26-05 Examen Toetsen in de loop van het semester 03201 - Inleiding tot het Oude Testament I. Geschiedenis van het oude Nabije Oosten en het volk Israël WS - 2 SWU - 3 CR/ECTS Inhoud Kennis van de Israël omringende volken en beschavingen is van fundamenteel belang voor een historisch-kritische benadering van het Oude Testament en is telkens een training voor het gelovig ingaan op de heilsgeschiedenis.

Studieprogramma

49

Aan te schaffen literatuur Nieuwe Bijbel Vertaling (NBV). Studiebijbel, Heerenveen: Jongbloed 2007 Overige literatuur wordt door de docent aangegeven Docent Drs. M. Heemels Tijdstip WS: ma. 15.20 en 16.10 uur in III Examen WS: ma. 25-01, schriftelijk 03203 - Inleiding tot het Oude Testament II. Het Pentateuch-vraagstuk ZS - 2 SWU - 3 CR/ECTS Inhoud Het literaire ontstaan van een belangrijk deel van het Oude Testament, tevens een kennismaking met de historische kritiek op de Bijbel, waarvoor de Pentateuch nog altijd het aangewezen oefenterrein is. Ook zal in deze cursus aandacht worden besteed aan de geschiedenis van de exegese. Aan te schaffen literatuur Nieuwe Bijbel Vertaling (NBV). Studiebijbel, Heerenveen: Jongbloed 2007 Overige literatuur wordt door de docent aangegeven Docent Drs. M. Heemels Tijdstip ZS: ma. 15.20 en 16.10 uur in III, behalve op: ma. 08-02 en 16-05 Examen ZS: ma. 06-06, schriftelijk 03215 - Inleiding tot het Nieuwe Testament III. Corpus Paulinum, Handelingen en Katholieke brieven WS en ZS - 4 SWU - 6 CR/ECTS Inhoud Het is de bedoeling te komen tot een betrouwbare kennis van inhoud, historische omstandigheden, theologische gedachten en intenties van de nieuwtestamentische geschriften, vervolgens ook tot een eerste visie op de literaire vraagstukken (auteurschap, datering, taalkundige observaties),

50


waardoor de student criteria voor een kritische waardering van hypothesen leert kennen. Aan te schaffen literatuur Nieuwe Bijbel Vertaling (NBV). Studiebijbel, Heerenveen: Jongbloed 2007 Literatuur BRUGGEN, J. 2003

VAN,

Paulus: pionier voor de Messias van Israël, Kampen: Kok

De docent reikt een reader aan Docent Drs. M. Heemels Tijdstip WS/ZS: ma. 13.30 en 14.20 uur in III, behalve op: ma. 08-02 en 16-05 Examen WS: ma. 11-01, schriftelijk ZS: ma. 13-06, schriftelijk 03400 - Bijbelse theologie ZS – 2 SWU – 3 CR/ECTS Inhoud Sinds twee eeuwen kennen we het vak 'Bijbelse theologie'. Moet niet alle theologie Bijbels zijn? Wat kan Bijbelse theologie betekenen in verhouding tot de exegese en de systematische theologie? De afgelopen decennia hebben we de publicatie gezien van een heel aantal theologieën van het Oude Testament c.q. van de Bijbel. De verscheidenheid van vooronderstelling, van standpunt, van bevindingen, van hypothese en van beweringen is groot en laat niet alleen een zekere verwarring achter bij de lezer maar roept ook vragen op over de natuur, de reikwijdte en zelfs de mogelijkheid van zo'n 'Bijbelse theologie'. Het lijkt er wel op dat Bijbelse theologie de enige discipline is binnen de theologie die geen algemeen aanvaarde uitgangspunten, methoden en structuren heeft; er is zelfs geen algemeen aanvaarde definitie van haar doelstelling. Deze kwestie vormt het onderwerp van deze cursus. Bij de behandeling van dit vraagstuk wordt aandacht geschonken zowel aan de historische ontwikkeling van ideeën (omdat niet weinige van de huidige vraagstukken in de exegese hun wortels in het verleden hebben) alsook aan recente kerkelijke documenten betreffende Bijbelse theologie en hermeneutiek. Literatuur LEEUWEN, J.H. VAN, Als God op aarde komt. Beknopte leer van het Nieuwe Testament, Oegstgeest 1992

Studieprogramma

51

LEEUWEN, J.H. VAN, En ik zal uw God zijn. Wegwijzer in het Oude Testament, Bonheiden 1995 PAUSELIJKE BIJBELCOMMISSIE (RED.), “De interpretatie van de Bijbel in de Kerk”, in: Een-twee-een kerkelijke documentatie 22(1994), nr. 3 PAUSELIJKE BIJBELCOMMISSIE (RED.), “Het joodse volk en zijn heilige Geschriften in de christelijke Bijbel”, in: Een-twee-een kerkelijke documentatie 30(2002), nr. 9-10 Reader wordt ter beschikking gesteld Docent Dr. C. van den Hout Tijdstip ZS: ma. 09.00, 09.50, 10.50 en 11.40 uur in I, op: ma. 15-02, 29-02, 14-03, 11-04, 25-04, 09-05 en 23-05 Examen ZS: ma. 13-06, mondeling 20 minuten 03409 - Exegese van het Oude Testament. Wijsheidsliteratuur WS – 2 SWU – 3 CR/ECTS Inhoud De cursus beoogt een kennismaking met de Wijsheidsliteratuur van het OT. Na een korte inleiding over de plaats van de betreffende boeken in de Bijbel en de literaire aard ervan besteden we uitgebreid aandacht aan Spreuken, Job, Wijsheid van Jezus Sirach en Ruth. We gaan in op de structuur en de theologie van het betreffende boek en lezen en becommentariëren een aantal hoofdstukken. Bij Jezus Sirach zullen we ook stilstaan bij de historische achtergrond van het boek. Literatuur WOLDE, E. VAN, Meneer en mevrouw Job. Job in gesprek met zijn vrouw, zijn vrienden en God, Baarn 1991 FOKKELMAN, J., Het boek Job in vorm. Een literaire vertaling, Amsterdam 2009 JAGERSMA, H., Geschiedenis van Israël 2. Van Alexander de Grote tot Bar Kochba, Kampen 1985, 31-66 WOUDE, A.S. VAN DER, “Geschiedenis en godsdienst van het Palestijnse jodendom vanaf Alexander de Grote tot aan de komst van de Romeinen”, in: Bijbels Handboek IIb, Kampen 1983, 5-89 BROEKE, K. VAN DEN, “Vertellen met bijna niks; tijden, plaatsen en namen in het boekje Ruth”, in: Interpretatie 10(2002) nr. 8, 6-7 BROEKE, K. VAN DEN, “Ruth en Boaz met hoop en zegen om Noomi heen; Ruth 2”, in: Interpretatie 11(2003) nr. 1, 17-18 BROEKE, K. VAN DEN, “Kracht en creativiteit bij Ruth, Noomi en Boaz; Ruth 3”, in: Interpretatie 11(2003) nr. 2, 24-25

52


BROEKE, K. VAN DEN, “Een doorbraak; Ruth 4”, in: Interpretatie 11(2003) nr. 3, 67 De docent reikt een reader aan Docent Dr. C. van den Hout Tijdstip WS: ma. 09.00, 09.50, 10.50 en 11.40 uur in I op: ma. 21-09, 05-10, 19-10, 02-11, 16-11, 30-11 en 14-12 Examen WS: ma. 18-01, mondeling 20 minuten 03430 - Exegese van het Nieuwe Testament. Lucas en Handelingen ZS – 2 SWU – 3 CR/ECTS Inhoud Lukas beschrijft in de eerste verzen van het evangelie van zijn hand hoe hij te werk wil gaan: de gewijde auteur wil alles van de aanvang af nauwkeurig nagaan en de gebeurtenissen in ordelijke vorm op schrift stellen. Middels een ‘close reading’ bestuderen wij de tekst die ons is overgeleverd, om ons te overtuigen van de betrouwbaarheid van de zaken waarin we onderricht zijn (vgl. Lk. 1,4) en trachten wij inzicht te krijgen in de visie, eigen aan deze evangelist. Aan te schaffen literatuur NESTLE-ALAND, Novum Testamentum Graece De docent reikt een reader aan Docent Drs. M. Heemels Tijdstip ZS: do. 09.00 en 09.50 uur in I, behalve op: do. 24-03, 05-05 en 26-05 Examen ZS: ma. 20-06, schriftelijk

Studieprogramma

53

04105 – 04450 04105 - Overzicht van kerkelijke documenten (m.n. van Vaticanum II) WS en ZS - 2 SWU - 3 CR/ECTS Inhoud De cursus behandelt in een inleiding de verschillende soorten kerkelijke documenten, de personen of gremia in de Kerk die gezagvolle documenten kunnen publiceren en de verzamelingen van kerkelijke documenten. Een overzicht van de documenten van het Tweede Vaticaanse Concilie wordt gegeven. De belangrijkste teksten en thema’s van deze documenten worden besproken. Tevens worden een aantal teksten uit de periode van Vaticanum II tot nu behandeld. Aan te schaffen literatuur Constituties en decreten van het Tweede Vaticaans Oecumenisch Concilie, Leusden: Stichting Ark 19952 HENDRIKS, J., Vaticanum II en verder ... Inleiding tot de teksten van het tweede Vaticaans Concilie en de documenten van het leergezag, Oegstgeest: Colomba 2006 Literatuur HENDRIKS, J., Kerkelijke documenten. Inleiding en repertorium (1965-2009), Vogelenzang 2009 (Tiltenberg Studies; 4) HÜNERMANN, P. – HILBERATH, B.J. (RED.), Herders Theologischer Kommentar zum Zweiten Vatikanischen Konzil, Bd. I-V, Freiburg-Basel-Wien: Herder 20042006 (Sonderausgabe 2009) WENZEL, K., Kleine Geschichte des Zweiten Vatikanischen Konzils, FreiburgBasel-Wien: Herder 2005 DENZINGER, H. - HÜNERMANN, P. (HRSG.), Enchiridion symbolorum definitionum et declarationum de rebus fidei et morum: Kompendium der Glaubensbekenntnisse und kirchlichen Lehrentscheidungen, LateinischDeutsch, Freiburg-Basel-Rom-Wien: Herder 199137 ALBERIGO, G. - WOHLMUTH, J. (HRSG.), Conciliorum oecumenicorum decreta – Dekrete der ökumenischen Konzilien, Bd. I-III, Paderborn-MünchenWienZürich: Schöningh 1998-2002 (Lateinisch-Deutsch) “Het Tweede Vaticaans Concilie”, in: Communio: internationaal katholiek tijdschrift 36(2011), nr. 3-4 Een reader wordt verstrekt Docent Mgr. dr. J. Vries Tijdstip WS: ma. 09.50 u. in III, behalve op: ma. 28-09, 19-10 en 23-11 op inhaalmiddag 05-11: 15.20 en 16.10 u.

54 ZS:

Studiegids 2015/2016 do. 09.50 uur in IV resp. III, behalve op: do. 24-03, 05-05 en 26-05

Examen WS: di. 12-01, mondeling 15 minuten ZS: di. 14-06, mondeling 15 minuten 04110 - Inleiding tot het christelijk geloven WS en ZS - 4 SWU - 6 CR/ECTS Inhoud Aan de hand van de 'Catechismus van de Katholieke Kerk' geeft deze cursus een beknopt overzicht van het christelijk geloofsgoed. Aan het begin wordt stilgestaan bij het geloof als het antwoord van de mens op de (zelf-)openbaring van God, waarbij deze openbaring en het aanvaarden ervan beantwoordt aan het diepste verlangen van de mens. Vervolgens behandelt de cursus uitvoerig de 'Twaalf artikelen van het geloof' (vgl. CKK Deel I, Tweede Sectie) en de 'Zeven sacramenten van de Kerk' (vgl. CKK Deel II, Tweede Sectie). Het derde en vierde deel van de Catechismus, over 'Het leven in Christus' en 'Het christelijk gebed' komen kort ter sprake. Deze cursus maakt deel uit van de Inleiding tot het Christusmysterie. Aan te schaffen literatuur Catechismus van de katholieke Kerk, Brussel/Kampen, 1995, 20082 Catechismus van de katholieke Kerk. Compendium, Brussel-Kampen-Utrecht 2008 Literatuur De geloofsbelijdenis van de Kerk. Katholieke Katechismus voor volwassenen, Turnhout-Utrecht 1986 Andere teksten worden door de docent aangereikt tijdens de colleges Docent Dr. B. Hegge Tijdstip WS/ZS: ma. 15.20 en 16.10 uur in IV, behalve op: ma. 08-02 en 16-05 Examen WS: wo. 20-01, mondeling 15 minuten ZS: vr. 10-06, mondeling 15 minuten

Studieprogramma

55

04210 - Fundamentele theologie WS en ZS - 4 SWU - 6 CR/ECTS Inhoud De cursus begint met een korte inleiding in de theologie waarbij vooral het object en de methode van de theologie bestudeerd worden. De eigenlijke thematiek van het traktaat bestaat uit: 1. Algemene Openbaring (Scheppingsopenbaring). Hoe doet God zich kennen in al het geschapene, vooral in het menselijk bestaan? 2. Bijzondere Openbaring (Heilshistorische openbaring). Uitgaande van lezing en studie van Hoofdstuk 1 van Dei Verbum wordt ingegaan op de kenmerken van de bijzondere openbaring in Israël, Jezus Christus en de apostolische Kerk. 3. Het doorgeven van de Openbaring in en door de Kerk (Dei Verbum 2-3 en 6). De organische samenhang tussen Heilige Schrift, Traditie en Leergezag wordt nader beschouwd en het probleem van de ontwikkeling van de geloofsleer. 4. De geloofsact als antwoord op de in en door de Kerk overgeleverde Openbaring. Literatuur CONGAR, Y., La Tradition et les traditions, 2 dln., Paris 1960-63 FISICHELLA, R., La rivelazione: evento e credibilità. Saggio di teologia fondamentale, Bologna 19883 FISICHELLA, R. - LATOURELLE, R. (RED.), Dictionary of fundamental theology, New York, Crossroads 1988 JOHANNES-PAULUS II, Fides et ratio, 1998 KERN, W. - POTTMEYER, H.I. - SECKLER, M., Handbuch der Fundamentaltheologie, I-IV, Freiburg 1985-1988 KNAPP, M., Die Vernunft des Glaubens, Freiburg i.Br. 2009 LÉONARD, A., Redenen om te geloven, Averbode 2013 NEUHAUS, G., Fundamentaltheologie, Regensburg 2013 VERWEYEN, H., Gottes letztes Wort, Grundriß der Fundamentaltheologie, Düsseldorf 1991 WERBICK, J., Den Glauben verantworten, Freiburg i. Br., 2000 De docent reikt een reader aan Docent Mgr. dr. B. Janssens Tijdstip WS/ZS: wo. 10.50 en 11.40 uur in IV, behalve op: wo. 11-11, 10-02 en 27-04 Examen WS: vr. 22-01, mondeling 15 minuten ZS: vr. 17-06, mondeling 15 minuten

56


04450 - Oecumene ZS - 2 SWU - 3 CR/ECTS Inhoudsoverzicht “De zorg voor het herstel van de eenheid gaat de gehele Kerk aan, gelovigen zowel als herders”, stelt het II. Vaticaans Concilie (UR 5). Voor de vorming van de gewijde ambtsdragers vraagt het Oecumenisch Directorium om een cursus over de oecumene (vgl. 79). Overeenkomstig de suggesties van het Directorium komen in deze cursus de volgende thema’s aan bod: Het begrip ‘oecumene’ – de leerstellige grondslagen voor de oecumenische activiteit – de geschiedenis van de oecumene en de oecumenische beweging en in het bijzonder de plaats van de katholieke Kerk binnen deze beweging – de deelnemers aan de oecumenische dialoog, de werkwijze en het doel van de oecumene – de spirituele oecumene – enkele afzonderlijke vraagstukken. Bij al deze thema’s wordt rekening gehouden met de specifieke situatie in Nederland. De cursus wil een eerste inleiding zijn in de oecumene en de oecumenische theologie en bijdragen tot het verwerven van een “waarachtige oecumenische houding” (Oecumenisch Directorium 70). Literatuur Leerambtelijke teksten: Tweede Vaticaans Oecumenisch Concilie, Decreet ‘Unitatis Redintegratio’ over de katholieke deelneming aan de oecumenische beweging PAUSELIJKE RAAD VOOR DE BEVORDERING VAN DE EENHEID DER CHRISTENEN, Oecumenisch Directorium. Richtlijnen voor de toepassing van de beginselen en normen inzake de oecumenische beweging, 1993 JOHANNES PAULUS II, Encycliek ‘Ut unum sint’ 1995 MAYER, H. E.A. (ED.), Dokumente wachsender Übereinstimmung. Sämtliche Berichte und Konsenstexte interkonfessioneller Gespräche auf Weltebene, Paderborn – Frankfurt a. Main-Leipzig 1983-2012 (4 delen) KASPER, W., Een handboek van de spirituele oecumene, Kerkelijke documentatie, speciale editie, Utrecht 2006 KASPER, W., Een rijke oogst. De vruchten van de oecumenische dialoog, Berne-Heeswijk 2011 KOFFEMAN, L.J., De oecumenische beweging, Kampen 2005 HOEKSTRA, E.G. – IPENBURG, M.H., Handboek christelijk Nederland. Kerken, gemeenten, samenkomsten en vergaderingen, Kampen 2008 NÜSSEL, F. – SATTLER, D., Einführung in die ökumenische Theologie, Darmstadt 2008. OELDEMANN, J., Einheit der Christen – Wunsch oder Wirklichkeit? Kleine Einführung in die Ökumene, Regensburg 2009. De docent stelt een cursus ter beschikking Docent Dr. B. Hegge

Studieprogramma Tijdstip ZS: wo. 09.00 en 09.50 uur in I, behalve op: wo. 10-02 en 27-04 Examen WS: ma. 06-06, schriftelijk

57

58


05310 – 05610 05310 - Algemene sacramententheologie WS - 1 SWU - 1,5 CR/ECTS Inhoudsoverzicht De sacramentele bediening van de Kerk vindt haar grondslag in het Paasmysterie van Christus. Daarom zal in deze cursus eerst aandacht besteed worden aan de betekenis van de term "paasmysterie". Vervolgens zullen we het paasmysterie beschouwen op zijn christologisch-trinitair en soteriologisch gehalte. Dan: hoe kan de hedendaagse mens met dit paasmysterie van Christus in aanraking komen? Vervolgens komen de sacramenten (instelling, aantal) en sacramentaliën aan de orde. Literatuur KKK FINKENZELLER, J., Die Lehre von den Sakramenten im Allgemeinen, Freiburg: Herder 1980 (= HDG IV/1a) AUER, J., Allgemeine Sakramentenlehre und das Mysterium der Eucharistie, 2e dr., Regensburg 1974 (= KKD 6), 23-125; 295-304 LIES, L., Sakramententheologie. Eine personale Sicht, Graz: Styria 1990 COURTH, F., Die Sakramente. Ein Lehrbuch für Studium und Praxis der Theologie, Freiburg: Herder 1995 SCHOLL, N., Sakramente. Anspruch und Gestalt, Regensburg: Pustet 1995 TRAETS, C., Sacramententheologie, Brugge/Boxtel: Emmaüs/KBS 1975 NOCKE, F.-J., “Allgemeine Sakramentenlehre/Spezielle Sakramentenlehre”, in: TH. SCHNEIDER (HRSG.), Handbuch der Dogmatik, II, Düsseldorf: Patmos 1992, 188-376 KOCH, G., “Sakramentenlehre. Das Heil aus den Sakramenten”, in: W. BEINERT, Glaubenszugänge. Lehrbuch der katholischen Dogmatik, III, Paderborn: Schöningh 1995, 307-523 MÜLLER, G.L., Katholische Dogmatik. Für Studium und Praxis der Theologie, Freiburg: Herder 19962, 628-768 Overige literatuur tijdens colleges De docent reikt een reader aan Docent Mgr. mag. dr. J. Hermans Tijdstip WS: vr. 09.50 uur in I, behalve op: vr. 16-10 Examen WS: wo. 13-01, schriftelijk

Studieprogramma

59

05430 - Dogmatiek. De christelijke leer van de genade WS en ZS - 4 SWU - 6 CR/ECTS Inhoud Dit traktaat over de genade begint met een bijbelse reflectie en volgt daarna de ontwikkeling doorheen de geschiedenis van de kerkvaders, de Middeleeuwen en de Nieuwe Tijd. Tot slot worden enkele specifieke probleemstellingen voor het heden behandeld in een systematisch gedeelte. Literatuur HILBERATH, B.J., “Gnadenlehre”, in: TH. SCHNEIDER (ED.), Handbuch der Dogmatik II, Düsseldorf 1992, 3-46 SCHEFFCZYK, L., “Die Heilsverwirklichung in der Gnade”, in: Katholische Dogmatik VI, Aachen 1998 DH (DENZINGER/HÜNERMANN) cf. de desbetreffende nummers in de Index Systematicus Mysterium Salutis. Grundriss heilsgeschichtlicher Dogmatik, II, 546-558; IV/2, 595-982 MÜHLEN, H., Der Heilige Geist als Person in der Trinität bei der Inkarnation und im Gnadenbund: Ich-Du-Wir, München 1969 MENKE, K.H., Das Kriterium des Christseins, Grundriss der Gnadenlehre, Regensburg 2003 Docent Lic. H. Quaedvlieg Tijdstip WS/ZS: di. 09.00 en 09.50 uur in I, behalve op: di. 08-12 en 09-02 Examen WS: di. 12-01, mondeling 20 minuten ZS: di. 14-06, mondeling 20 minuten 05435 - Dogmatiek. Christologie WS en ZS - 4 SWU - 6 CR/ECTS Inhoud De cursus Christologie gaat wetenschappelijk-systematisch in op de vraag: wie is Jezus Christus? Door allereerst het onderzoek naar de historische Jezus te bestuderen, worden de problemen rond deze identiteitsvraag inhoudelijk en methodisch verduidelijkt. Vervolgens zoeken we naar antwoorden in de Bijbelse verkondiging en dogmatische ontwikkeling in de kerk. Het laatste gedeelte vormt een systematische beschouwing om tot een werkbare visie te komen, open voor de andere theologische disciplines en de huidige geloofsbeleving.

60


Aan te schaffen literatuur Het is wenselijk, maar niet verplicht, dat ieder een eigen christologisch handboek aanschaft als achtergrond en ter confrontatie met de lesstof. De docent zal hiertoe in de les suggesties doen. Overige Literatuur AMATO, A., Gesù il Signore. Saggio di cristologia, Bologna 2003 BORDONI, M., Gesù di Nazaret. Presenza, memoria, attesa, Brescia 1988 BROWN R.E., The death of the Messiah, New York 1993 GRILLMEIER, A., Jesus der Christus im Glauben der Kirche, Bd. I-II/4, Freiburg 1979-2002 HOPING, H., Einführung in die Christologie, Darmstadt 2004 KASPER, W., Jesus der Christus, Mainz 1974 SESBOUË B., Jésus-Christ l'unique médiateur. Essai sur la rédemption et le salut, Paris 1988 STUDER, B., Gott und unsere Erlösung im Glauben der Alten Kirche, Düsseldorf 1985 WEINANDY, TH., Jesus the Christ, Huntington 2003 De docent reikt een reader aan Docent Lic. H. Quaedvlieg Tijdstip WS/ZS: di. 10.50 en 11.40 uur in IV resp. I, behalve op: di. 08-12 en 09-02 Examen WS: do. 14-01, mondeling 20 minuten ZS: do. 09-06, mondeling 20 minuten 05450 - Dogmatiek. Eschatologie ZS - 2 SWU - 3 CR/ECTS Inhoud "Ik geloof in de verrijzenis van het lichaam en het eeuwig leven". Het traktaat eschatologie wil dit geloofsartikel op een systematisch-theologische manier verhelderen. Twee delen worden onderscheiden. Een eerste deel houdt zich bezig met de individuele eschatologie: de christen ervaart zijn persoonlijk sterven als een definitieve Godsontmoeting in Christus. De God van het heil oordeelt over zijn leven. Het uiteindelijke perspectief van hoop is de verrijzenis van het lichaam. De Bijbelse en dogmahistorische grondslagen van deze hoop komen allereerst aan de orde. Vervolgens wordt in een theologische reflectie nader vanuit hedendaags perspectief ingegaan op de themata: dood, verrijzenis, tussentoestand, oordeel, loutering, hel, hemel.

Studieprogramma

61

Een tweede deel van de cursus is gewijd aan de z.g. universele eschatologie: besproken wordt de hoop op de eindvoltooiing van de totale mensengeschiedenis en van de kosmos (parousie van de Heer). Literatuur KASPER, W., “De hoop op de definitieve komst van Jezus Christus”, in: Communio 10(1985), 4-10 BACHL, G., Über den Tod und das Leben danach, Graz 1980 BALTHASAR, H.U. VON, “Eschatologie: Fragen der Eschatologie heute”, in: J. FEINER E.A. (RED.), Fragen der Eschatologie heute, Einsiedeln 1957, 403-421 BALTHASAR, H.U. VON, Theodramatik deel IV. Das Endspiel, Einsiedeln 1983 GRESHAKE, G. - KREMER,J., Ressurectio mortuorum. Zum theologischen Verständnis der leiblichen Auferstehung, Darmstadt 1986 KEHL, M., Eschatologie, Würzburg: Echter 1986 “Zwischenzeit und Vollendung der Heilsgeschichte”, in: MySal. Deel V, Einsiedeln 1976, 553-890 NOCKE, F.J., Eschatologie, Düsseldorf 1991 RATZINGER, J., Eschatologie - Tod und ewiges Leben (KKD 9), Regensburg 1990 VORGRIMLER, H., Hoffnung auf Vollendung, Aufriß der Eschatologie, Freiburg 1980 WALLE, R. VAN DER, Tot het aanbreken van de dageraad. Gevecht op leven en dood, 1982 De docent reikt een reader aan Docent Mgr. dr. B. Janssens Tijdstip ZS: vr. 10.50 en 11.40 uur in IV, behalve op: vr. 19-02, 25-03 en 13-05 Examen ZS: vr. 17-06, mondeling 15 minuten 05455 - Dogmatiek. Mariologie WS - 2 SWU - 3 CR/ECTS Inhoud Het theologisch traktaat Mariologie begint met een Bijbels gedeelte waarin de verschillende teksten van het N.T. besproken worden die de persoon en de heilshistorische functie van Maria beschrijven; het zal blijken dat deze teksten vooral ook vanuit de achtergrond van het O.T. verstaanbaar worden (Deel I). In een tweede gedeelte van het traktaat mariologie wordt een overzicht gegeven over de verschillende stadia die deze theologische meditatie over Maria in de traditie van de Kerk heeft doorlopen, vanaf de vroegste na-

62


apostolische tijd tot en met Vaticanum II en de huidige postconciliaire periode (Deel II). Schrift en traditie monden uit in bepaalde kerkelijke formuleringen die binnen de geloofsoverdenking een eindpunt vormen en voortaan als dogmatisch criterium een normerend uitgangspunt zijn voor een hedendaagse mariologische reflectie. In het derde gedeelte van deze mariologie bezint de "ratio theologica" zich vooral op de vier mariale dogmata: het goddelijk moederschap, de maagdelijkheid, de onbevlekte ontvangenis en de tenhemelopneming (Deel III). Literatuur RATZINGER, J., Die Tochter Zion, Einsiedeln 1977 (ook vertaald in het Spaans en in het Italiaans) BÄUMER, R. - SCHEFFCZYK, L. (RED.), Marienlexikon, 6 dln, St. Ottilien 19881994 BEINERT, W. - PETRI, H. (RED.), Handbuch der Marienkunde, Regensburg 1984 COURTH, F., “Mariologie. Maria, die Mutter des Christus”, in: BEINERT, W. (RED.), Glaubenszugänge. Lehrbuch der katholischen Dogmatik, deel 2, PaderbornMünchen-Wien-Zürich 1995, 299-398 FORTE, B., Maria, La donna. Icona del Mistero, Torino 1989 GRESHAKE, G., Maria-Ecclesia, Regensburg 2014 LAURENTIN, R., Court Traité de théologie mariale, Paris 1959 MCHUGH, J., The Mother of Jesus in the New Testament, London 1975 NICOLAS, M.-J., Marie, Mère du Sauveur, Paris 1967 POTTERIE, I. DE LA, Maria in het mysterie van het verbond, Bonheiden 1990 SÖLL, G., Mariologie (HDG III/4), Freiburg-Basel-Wien 1978 De docent reikt een reader aan Docent Mgr. dr. B. Janssens Tijdstip WS: vr. 10.50 en 11.40 uur in I, behalve op: vr. 16-10 Examen WS: vr. 22-01, mondeling 15 minuten 05610 - Theologie van diaconaat en ambt ZS Inhoud De cursus beoogt een theologische introductie in het wijdingsambt en in het bijzonder het diaconaat. Hierbij wordt de plaats bestudeerd van het diakenambt in het Nieuwe Testament en in het sacrament van de wijding. Verder wordt de ontwikkeling van het diaconaat bezien in de traditie van de kerk. Het herstel van het permanente diaconaat door het Tweede Vaticaanse

Studieprogramma

63

Concilie verdient bijzondere aandacht. Aan de orde komen ook fenomenen als de aartsdiaken en de diacones. Wat dit laatste onderwerp aangaat wordt nader ingegaan op het actuele verlangen tot herstel van deze functie. De cursus gaat in op het functioneren van de diaken en van het diakenambt in de kerk van onze dagen in de huidige pastorale praktijk in de Nederlandse kerkprovincie. Daarbij komen thema’s aan de orde als: de spiritualiteit van de diaken, het functioneren van de diaken in de liturgie en in de parochiezielzorg. Aan te schaffen literatuur HAMANS, P., Het ambt van diaken in de leer en het leven van de kerk, Brugge 1989 Overige literatuur Congregatie van de clerus, “Directorium voor het ambt en het leven van de priesters”, nieuwe editie, in: Kerkelijke Documentatie, 2013, nr. 2. Congregaties voor de Katholieke Opvoeding en voor de Clerus, Basisnormen voor de vorming en Directorium voor de dienst en het leven van de permanente diakens, Rome 1998. Zie voor de Nederlandse vertaling: Eentwee-een, Kerkelijke Documentatie 28(2000), nr. 1 “Diakonie”, in: Theologische Real Enzyklopädie, VIII, Berlijn 1981, 621-683 HAMANS, P., “Het permanent diaconaat, een oud ambt in een nieuwe gedaante”, in: Emmaüs 21 (1990), 233-240 HAMANS, P., “Het diakenambt in de geschiedenis van de kerk”, in: Communio 26(2001), 114-144 HERMANS, J., Diaconale assistentie tijdens de Eucharistie. Rubricale aanwijzingen voor de dienst van de diaken, ‘s-Hertogenbosch 2011 HERMANS, J., Het getijdengebed. Liturgie en spiritualiteit van het getijdenboek, Brugge 1995 De permanente diaken. Geroepen, gewijd, gezonden tot dienst in en voor de kerk, Uitgave Stichting verkondiging voor het Bisdom Roermond, Roermond 1979 MÜLLER, G.-L., Der Empfänger des Weihesakraments. Quellen zur Lehre und Praxis der Kirche, nur Männern das Weihesakrament zu spenden, Würzburg 1999 PLÖGER, G. - WEBER, J., Der Diakon. Wiederentdeckung und Erneuerung seines Dienstes, Freiburg 1980 WEIER, J., Der Ständige Diakon im Recht der Lateinischen Kirchen unter besonderer Berücksichtigung der Rechtslage in der Bundesrepubliek Deutschland, Essen 1989 Docent Mgr. dr. P. Hamans Tijdstip vr. 04-03: 10.50 en 11.40 uur in V vr. 22-04: 10.50 en 11.40 uur in V vr. 27-05: 10.50 en 11.40 uur in V

64


06105 – 06536 06105 - Inleiding tot de priesterlijke spiritualiteit en het getijdengebed WS en ZS - 3 SWU - 5 CR/ECTS Inhoud In deze cursus wordt een beeld van het priesterschap geschetst vanuit de beleving van de navolging van Christus. Daarbij wordt ingegaan op de kenmerken en de ervaring van roeping, wijding en zending. Bijzondere aandacht wordt besteed aan de spiritualiteit van het priesterschap en het priesterlijk gebed ten bate van het Godsvolk, vooral in het getijdengebed. Aan te schaffen literatuur HERMANS, J., Het getijdengebed, Liturgie en spiritualiteit van het getijdenboek, Oegstgeest 2004, 21- 219 HERMANS, J., In Gods naam: overwegingen over roeping en priesterschap (Katholieke Informatie; 35), Oegstgeest 1997 HERMANS, J., Geestelijke begeleiding. Criteria bij het kiezen van een spirituaal en bij het verloop van de begeleiding, Communio 35 (2010), 295-307 DANKERS, S., Geroepen om te dienen. Werkers in de wijngaard van de Heer, Oegstgeest 2011 Overige literatuur De betreffende conciliedocumenten (m.n. "Presbyterorum ordinis" en "Optatam totius") en de pauselijke encycliek “Sacerdotalis coelibatus”. Zie ook: Congregatie voor de katholieke opvoeding, “Rondzendbrief over enkele meer dringende aspecten van de geestelijke voorbereiding in de seminaries”, in: Analecta voor het bisdom Roermond 61 (1980) mrt./apr., 15-32 JOHANNES PAULUS II, “Apostolische adhortatie "Pastores dabo vobis" over de vorming van de priesters in de huidige omstandigheden”, Ned. vertaling: Katholieke Informatie, nr. 20 ofwel Kerkelijke Documentatie 1992, nr. 5. Algemene Inleiding van het Getijdenboek Docent Mgr. mag. dr. J. Hermans Tijdstip WS: wo. 11.40 uur in I, behalve op: wo. 11-11 vr. 10.50 uur in III, behalve op: vr. 16-10 ZS: wo. 10.50 uur in III, behalve op: wo. 10-02 en 27-04 Examen WS: ma. 25-01, schriftelijk ZS: di. 07-06, schriftelijk

Studieprogramma

65

06310 - Ethiek WS en ZS - 4 SWU - 6 CR/ECTS Inhoud Deze cursus biedt een overzicht van de verschillende manieren waarop een mens om kan gaan met goed en kwaad handelen. Er worden verschillende benaderingen bestudeerd, met als doel de vraag naar een ethisch criterium relevant te maken en te beantwoorden. Deel I: Historisch overzicht van de belangrijkste ethische systemen Deel II: Systematische behandeling van de menselijke handeling in de moraalfilosofie volgens St. Thomas van Aquino. Aan te schaffen literatuur ARISTOTELES, Ethica Nicomachea (in Nederlandse vertaling van C. PANNIER en J. VERHAEGE, Historische Uitgeverij, Groningen 1999) Overige literatuur ELDERS, L.J., De ethiek van Thomas van Aquino, Brugge 2000 THOMAS VAN AQUINO, Summa theologiae Ia IIae (of vertaling) De docent reikt een reader aan Docent Dr. L. Hendriks Tijdstip WS: di. 10.50 en 11.40 uur in I, behalve op: di. 08-12 ZS: ma. 09.00 en 09.50 uur in III, behalve op: ma. 08-02 en 16-05 Examen WS: wo. 27-01, mondeling 15 minuten ZS: ma. 20-06, mondeling 15 minuten 06420 - Fundamentele moraaltheologie WS en ZS - 4 SWU - 6 CR/ECTS Inhoud Als vervolg op de filosofische ethiek zullen de beginselen van de moraaltheologie worden uiteengezet. Beginnend met een uiteenzetting van de geschiedenis van de moraaltheologie en van de vernieuwing die werd geboden door de encycliek Veritatis splendor, zullen vervolgens de volgende themata besproken worden: De morele ervaring en de zinvraag; het fenomeen van de zonde en de menselijke vrijheid; de natuurwet; de deugdenleer; het geweten; de band tussen Kerk en moraal.

66


Aan te schaffen literatuur Catechismus van de katholieke Kerk, Brussel-Kampen 1995, 20082 JOHANNES PAULUS II, Encycliek Veritatis splendor, 1993 Overige literatuur CESSARIO, R., Introduction to moral theology, Washington 2001 GÜNTHÖR, A., Chiamata e risposta. Una nuova teologia morale, Cinisello Balsamo (Milano): Edizioni Paoline 1987, deel I PINCKAERS, S., De bronnen van de christelijke moraal, Oegstgeest: Colomba 1997 PINCKAERS, S., Ce qu'on ne peut jamais faire. La question des actes intrinsèquement mauvais. Histoire et discussion, Fribourg-Paris: Editions Universitaires Fribourg -Editions du Cerf 1986 THOMAS VAN AQUINO, Summa theologica, I-II De docent reikt een reader aan Docent Dr. L. Hendriks Tijdstip WS: ma. 09.00 en 09.50 u. in I, op: ma. 14-09, 28-09, 12-10, 26-10, 09-11, 23-11 en 07-12 do. 10.50 en 11.40 u. in I, op: do. 24-09, 08-10, 22-10, 05-11, 19-11, 0312 en 17-12 ZS: ma. 15.20 en 16.10 uur in I, behalve op: ma. 08-02 en 16-05 Examen WS: wo. 27-01, mondeling 15 minuten ZS: di. 07-06, mondeling 15 minuten 06532 - Speciale Moraaltheologie II. Bio-ethiek WS - 2 SWU - 3 CR/ECTS Inhoud In deze cursus worden de verschillende morele aspecten behandeld die samenhangen met de eerbied voor het menselijk leven. Deze zgn. bio-ethiek vindt vooral zijn neerslag in de katholieke medische ethiek. In de context van verschillende levensstadia komen de leer van de Kerk en de morele reflectie daarop aan bod. Aan te schaffen literatuur EIJK, W. - HENDRIKS, J. - RAYMAKERS, J. (RED.), Handboek katholieke medische ethiek, Almere: Parthenon 2010 (via docent) Docent Dr. L. Hendriks

Studieprogramma

67

Tijdstip WS: do. 09.00 en 09.50 uur in I Examen WS: wo. 27-01, mondeling 15 minuten 06534 - Speciale moraaltheologie III. Morele aspecten bij het ontvangen en toedienen van de sacramenten; moeilijke pastorale kwesties ZS - 2 SWU - 3 CR/ECTS Inhoud Moraaltheologie is vooral een praktisch vak dat het concrete handelen bestudeert. In de praktijk voldoen situaties echter zelden aan het ideaal. De pastorale praktijk vraagt van de priester een scherpe analyse van de problemen die hij tegenkomt bij het toedienen van de sacramenten en van de concrete omstandigheden waarin de gelovigen zich bevinden om tot een goed moreel oordeel te komen. Dit komt in het huidige gedeelte van de Speciale Moraaltheologie aan bod. Verder zal er aandacht worden besteed aan de wijze waarop men kan omgaan met de morele dilemma’s die zich aandienen en hoe pastorale mildheid zich verhoudt tot de noodzakelijke gehoorzaamheid aan de kerkelijke voorschriften. Literatuur De docent reikt een reader aan Docent Dr. L. Hendriks Tijdstip ZS: do. 10.50 en 11.40 uur in I, behalve op: do. 24-03, 05-05 en 26-05 Examen ZS: di. 07-06, mondeling 15 minuten

68


07410 – 07630 07611 - Pastoraaltheologie II. Het pastorale handelen te midden van een veranderende Kerk en samenleving WS en ZS - 2 SWU - 3 CR/ECTS Inhoud Het is de bedoeling enig inzicht te geven in de eigenheid van de pastorale benadering van mensen te midden van de andere vormen van welzijnswerk. Meer bepaald zal hierbij aandacht besteed worden aan de veranderingen in de samenleving en in het denken en aan de implicaties die daaruit resulteren voor het pastorale handelen. In een tweede deel wordt uitdrukkelijker de blik gericht op de opbouw en structuur van de christelijke gemeenschappen zelf: samen gedragen verantwoordelijkheid, geheelpastoraal, de pastorale teams, de kleine groepen en niet in het minst de methode van het pastorale opbouwwerk en de prospectieve methode zullen hierbij behandeld worden (en andere nieuwe methoden). Literatuur Literatuur wordt tijdens de colleges aangeboden. De docent reikt een reader aan Docent Mgr. dr. S. Van Calster Tijdstip WS/ZS: vr. 09.00 uur in II, behalve op: vr. 16-10, 19-02, 25-03 en 13-05 Examen ZS: vr. 17-06, mondeling 15 minuten 07620 - Homiletiek WS en ZS - 2 SWU - 3 CR/ECTS Inhoud De wetenschappelijke Bijbelstudie blijft ook de laatste jaren een hoge vlucht nemen. Sommige predikanten hebben er vaak nogal moeilijkheden mee en vragen zich af, hoe het allemaal verwerkt kan worden in hun verkondiging. Ook seminaristen en toekomstige diakens vragen zich af, hoe men vanuit de Bijbel verantwoord actueel kan preken. De opzet van deze cursus is een brug te slaan tussen de wetenschappelijke exegese en de concrete praktijk van de verkondiging. In een eerste deel wordt er daarom een overzicht gegeven van de homiletische problematiek. De crisis in de verkondiging wordt gesitueerd vanuit de communicatietheorieën, Vaticanum II en de homiletische literatuur. Speciaal wordt aandacht besteed aan het antwoord dat Vaticanum II, de Nederlandse,

Studieprogramma

69

de Duitse en de Belgische bisschoppenconferenties aan deze problematiek geven. In een tweede deel worden een aantal specifieke problemen behandeld: de voorbereiding, de evaluatie en de opbouw van de homilie. Enkele communicatietheorieën worden op de homilie toegepast en verder wordt aandacht besteed aan de microstructuren van de homilie. Uiteraard gaat eveneens uitvoerig de aandacht uit naar het eigene van de Bijbelse homilie en haar functioneren binnen de liturgie. Literatuur Literatuur wordt tijdens de colleges aangeboden. De docent reikt een reader aan Docent Mgr. dr. S. Van Calster Tijdstip WS/ZS: vr. 09.50 uur in II, behalve op: vr. 16-10, 19-02, 25-03 en 13-05 Examen ZS: do. 16-06, mondeling 15 minuten 07630 - Praktijk van het preken WS en ZS - 2 SWU - 3 CR/ECTS Inhoud In deze cursus worden de deelnemers al doende vertrouwd gemaakt met de praktijk van het preken. Zowel de zondagse preek als de preek bij verschillende sacramenten worden behandeld. Aandacht zal worden besteed aan: - het vrij leren spreken en preken; - het technisch en inhoudelijk duidelijk leren preken; - het levend verkondigen van de Blijde Boodschap aan de mensen van deze tijd; - de verschillende fases in de voorbereiding van de preek en de hulpmiddelen daarbij. Van de deelnemers wordt verwacht dat ze enkele proefpreken voorbereiden en houden en na afloop gezamenlijk bespreken aan de hand van enkele criteria. Docent Mgr. dr. Th. Willemssen Tijdstip WS/ZS: vr. 10.50 en 11.40 uur in V, op: 18-09, 02-10, 23-10, 06-11, 20-11, 04-12, 18-12, 12-02, 26-02, 11-03, 15-04, 29-04, 06-05 en 20-05 Examen Aan deze cursus is geen examen verbonden.

70


08101 – 08315 08101 - Inleiding tot het liturgisch jaar WS en ZS - 2 SWU - 3 CR/ECTS Inhoud Parallel met het verloop van het liturgisch jaar zal een inleiding gegeven worden tot de liturgische opbouw, de historische achtergrond en de huidige liturgische betekenis van het liturgisch jaar, met tevens aandacht voor liturgische vroomheid bij de betreffende liturgische tijden en feesten. Daarnaast wordt gesproken over de heiligencultus en de kalender. Aan te schaffen literatuur De reeks Liturgische Documentatie (bijlage bij Directorium voor de Nederlandse Kerkprovincie) Overige literatuur “Algemene normen voor het liturgisch jaar en de algemene Romeinse kalender”, in: Altaarmissaal voor de Nederlandse Kerkprovincie, Zeist, 1979, 121-138 Congregatie voor de Eredienst, Rondzendbrief "De voorbereiding en viering van het paasfeest" van 16 jan. 1988, in: Kerkelijke documentatie 121, 17 (1989), nr. 3, 263-289; in: Liturgische Documentatie, dl. 1, Zeist 2002, 95-124 Congregatie voor de goddelijke Eredienst en de Regeling van de Sacramenten, Directorium over volksvroomheid en liturgie, 2002, (Liturgische Documentatie dl. 2), Zeist 2003 ADAM, A., Das Kirchenjahr mitfeiern. Seine Geschichte und seine Bedeutung nach der Liturgieerneuerung, Freiburg 1979 (Nederlandse vertaling: A. ADAM, Het liturgisch jaar vieren en beleven. Zijn geschiedenis en betekenis in de liturgievernieuwing, Turnhout 1988) AUF DER MAUR, H.J., Feiern im Rythmus der Zeit I. Herrenfeste in Woche und Jahr, (Gottesdienst der Kirche. Handbuch für Liturgiewissenschaft, dl. 5), Regensburg 1983 HARNONCOURT, P.H. - AUF DER MAUR, H.J., Feiern im Rythmus der Zeit II,1. Der Kalender. Feste und Gedenktage der Heiligen, (Gottesdienst der Kirche. Handbuch für Liturgiewissenschaft, dl. 6,1), Regensburg, 1994 BEINERT, W. (RED.), Die Heiligen heute ehren, eine theologisch-pastorale Handreichung, Freiburg 1983 PENNING DE VRIES, P., De heiligen volgens het nieuwe altaarmissaal voor Nederland en Vlaanderen, Theologie en spiritualiteit, dl. 1, Brugge-Vught, 1981; aangevulde heruitgave: IDEM, De heiligen, (Stromen van levend water, dl. 21), Tegelen 1994 De docent reikt een reader aan Docent Mgr. mag. dr. J. Hermans

Studieprogramma

71

Tijdstip WS/ZS: wo. 09.00 uur in III, behalve op: wo. 11-11, 10-02 en 27-04 Examen WS: vr. 22-01, schriftelijk ZS: wo. 15-06, schriftelijk 08105 - Liturgie van de eucharistie WS en ZS - 2 SWU - 3 CR/ECTS Inhoud Deze cursus biedt na een algemene inleiding tot het Romeins missaal een commentaar bij de afzonderlijke elementen van de eucharistieviering. De cursus maakt deel uit van de Inleiding tot het Christusmysterie. Aan te schaffen literatuur Algemeen statuut van het Romeins missaal (Liturgische documentatie, dl. 3, Den Bosch 2004, 55-194) Redemptionis Sacramentum (Liturgische documentatie, dl. 3, Den Bosch 2004, 201-281) Ordening voor de lezingen van de mis (1981) (Liturgische documentatie, dl. 4, Den Bosch 2006, 4-72) Het gemeenschappelijk gebed (Liturgische documentatie, dl. 4, Den Bosch 2006, 73-84) Documenten over gewijde muziek (Liturgische documentatie, dl. 5, Den Bosch 2008) Overige literatuur HERMANS, J., De liturgie van de eucharistie. Inleiding tot het nieuwe missaal, Brugge: Nijmegen 1979 MEYER, H.B., Eucharistie. Geschichte, Theologie, Pastoral, (Gottesdienst der Kirche. Handbuch der Liturgiewissenschaft, dl. 4), Regensburg 1989 BENEDICTUS XVI, Apostolische adhortatie “Sacramentum caritatis”, 2007 De docent reikt een reader aan Docent Mgr. mag. dr. J. Hermans Tijdstip WS/ZS: wo. 09.50 uur in III, behalve op: wo. 11-11, 10-02 en 27-04 Examen WS: ma. 18-01, schriftelijk ZS: vr. 17-06, schriftelijk

72


08307 - Liturgie van doopsel en vormsel WS - 1 SWU - 1,5 CR/ECTS Inhoudsoverzicht Deze cursus is opgevat als een doorlopend commentaar bij de respectievelijke orden van dienst. Bovendien zal de liturgisch-pastorale problematiek behandeld worden. Verplichte Literatuur HERMANS, J., Het doopsel van kinderen, Oegstgeest-Brugge 1994 Verdere literatuur zal in de colleges worden vermeld. Docent Mgr. mag. dr. J. Hermans Tijdstip WS: vr. 09.00 uur in I, behalve op: vr. 16-10 Examen WS: wo. 20-01 schriftelijk

Studieprogramma

73

09110 – 09426 09110 - Inleiding tot de kunstgeschiedenis ZS - 2 SWU - 3 CR/ECTS Inhoud De cursus geeft een algemene inleiding tot de kunstgeschiedenis (architectuur, beeldhouwkunst, schilderkunst), naar de belangrijkste stijlperiodes, met nadruk op de christelijke kunst van West-Europa, en tevens een inleiding in de christelijke iconografie. Er wordt aandacht besteed aan de wisselwerking tussen theologische reflectie, dogmageschiedenis, kerkgeschiedenis enerzijds, en kunst anderzijds. Bijzondere aandacht wordt besteed aan het kunstpatrimonium van het bisdom Roermond, waartoe een excursie georganiseerd kan worden. Literatuur LAARHOVEN, J. VAN, De beeldtaal van de christelijke kunst: geschiedenis van de iconografie, Nijmegen 19973 “Kerkelijke kunst”, in: Directorium voor de Nederlandse kerkprovincie in het jaar 2000 (Zeist: Nationale Raad voor Liturgie 1999), 116-120, waarbij ook literatuuropgave Seminarium 39, 65, 2-3 (april-september 1999), themanummer geheel gewijd aan de vorming van seminaristen met betrekking tot de zorg voor kerkelijk cultuurgoed Het handboek van de pauselijke Commissie voor de Culturele Goederen Enchiridion dei Beni Culturali della Chiesa bevat alle documenten van deze commissie De docent reikt een reader aan Docent Dr. R. de la Haye Tijdstip ZS: ma. 13.30 en 14.20 uur in IV, behalve op: ma. 08-02 en 16-05 Examen ZS: ma. 20-06, schriftelijk 09115 - Inleiding tot de kerkgeschiedenis WS - 2 SWU - 3 CR/ECTS Inhoud Kerkgeschiedenis is zowel een theologisch als een historisch vak. Enerzijds is de Kerk, door Jezus op de apostelen gegrondvest en door de Heilige Geest tot groei gebracht, een gemeenschap die onder de voortdurende leiding van diezelfde Geest door de tijd gaat; in de Kerk ontplooit zich zo het mysterie van

74


de levende Christus. Anderzijds is de Kerk een historisch gegeven, met een lange geschiedenis van 2000 jaar vallen en opstaan. Deze geschiedenis wordt dus bestudeerd en beschreven enerzijds vanuit een ecclesiologische visie, anderzijds vanuit de methoden van kritisch archiefonderzoek en historisch onderzoek. De cursus biedt een globaal overzicht van twintig eeuwen geschiedenis van kerk en theologie. De student zal zich een aantal gebeurtenissen, termen en jaartallen als blijvende parate kennis eigen moeten maken, maar zal ook, door het ontwikkelen van een historisch besef, begrip en inzicht moeten krijgen in de Kerk van nu. Literatuur JONG, J. DE (HERZ. EN VERB. M.M.V. R.R. POST), Handboek der kerkgeschiedenis, 4 dln, Utrecht 1936-19373, aangevuld met een deel V door J. VAN LAARHOVEN, De kerk van 1770-1970, Nijmegen 1974 ORLANDIS, J., Korte geschiedenis van de Katholieke Kerk, Amsterdam 2010 FRANZEN, A., Kleine Kirchengeschichte, hrsg. von R. Bäumer, Freiburg 19886, (Herder Taschenbuch; 1577) Histoire du christianisme, 14 dln, Paris 1990-2001. Hiervan bestaat ook een Duitse vertaling: Die Geschichte des Christentums: Religion, Politik, Kultur, 14 dln, Freiburg-Basel-Wien 1991-2004 Handbuch der Kirchengeschichte, 10 dln, Freiburg im Br. 1962-1979 The Penguin history of the Church (voorheen The Pelican history of the Church), 6 dln Lexikon für Theologie und Kirche (LThK) JEDIN, H. - LATOURETTE, K.S. - MARTIN, J., Atlas zur Kirchengeschichte, Freiburg im Breisgau 1970 (Ook in latere druk en in Franse vertaling) Er wordt gebruik gemaakt van een door de docent aangereikte reader Docent Dr. R. de la Haye Tijdstip WS: ma. 13.30 en 14.20 uur in IV Examen WS: ma. 11-01, schriftelijk

Studieprogramma

75

10401 – 10407 10401 - Canoniek Recht. Inleiding, algemene normen en strafrecht WS - 2 SWU - 3 CR/ECTS Inhoudsoverzicht a. Overzicht van de geschiedenis van de bronnen van het kerkelijk recht en van de totstandkoming van het huidige wetboek. b. Krachtlijnen van een theologie van het kerkelijk recht. c. De algemene normen (boek I, m.n. tit. I;IV;VI;VII-IX). d. Tijdelijke goederen. e. Over de straffen in de Kerk (boek VI): betekenis van het strafrecht, de toepassing en de kwijtschelding van straffen; de verschillende latae sententiae straffen. Aan te schaffen literatuur Codex iuris canonici, Wetboek van het canoniek recht, Brussel 1987 Overige literatuur BEAL, J.P. - CORIDEN, J. - GREEN, TH., New commentary on the Code of canon law, New York, Mahwah 2000 CALABRESE, A., Diritto penale canonico, Città del Vaticano 1996 HUYSMANS, R.G.W., Liber I. Algemene normen van het Wetboek van canoniek recht, Leuven 1993 MEIJERS, A.P.H., Liber V. Het vermogensrecht in het Wetboek van canoniek recht, Leuven 2000 MEIJERS, T., Compendium van het Katholiek Canoniek Recht. Deel 1: Inleiding en volk Gods, Nijmegen 2013 REDAELLI, C., Il concetto di diritto della chiesa, Milano 1991 SEBOTT, R., Das kirchliche Strafrecht. Kommentar zu den Kanones 1311-1399, Frankfurt am Main 1992 WIEL, C. VAN DE, Geschiedenis van het Kerkelijk recht, Leuven 1986 GAUDEMET, J., Église et Cité. Histoire du droit canonique, Paris 1994 LÜDICKE, K. (HRSG.), Münsterischer Kommentar zum Codex Iuris Canonici (Loseblattsammlung), Essen 1993 Er wordt een cursus verstrekt. De Latijnse tekst van de Codex is de authentieke tekst voor de interpretatie en toepassing van de wetten. Daarom wordt in de cursus uitgegaan van de Latijnse tekst. De Nederlandse vertaling kan een hulp voor de student zijn. Docent Dr. G. Weishaupt Tijdstip WS: ma. 15.20 en 16.10 uur in I

76


Examen WS: ma. 11-01, mondeling 20 minuten 10403 - Canoniek Recht. Over het Volk Gods (boek II) ZS - 2 SWU - 3 CR/ECTS Inhoudsoverzicht De eigen structuur van het tweede boek en de invloed van het concilie daarop. Leken of christengelovigen? Incardinatie; verlies van de geestelijke staat; personele prelaturen en de kerkelijke bewegingen; het verenigingsrecht in de postconciliaire Kerk; de hiërarchie; de particuliere Kerk en de parochies; het gewijde leven (religieuzenrecht). Er wordt een cursus verstrekt. Aan te schaffen literatuur HENDRIKS, J., Volk van God. Structuur en inrichting van de Rooms-Katholieke Kerk volgens het Wetboek van Canoniek Recht (cc. 204-746), Oegstgeest 2006 Literatuur MEIJERS, T., Compendium van het Katholiek Canoniek Recht. Deel 1: Inleiding en volk Gods, Nijmegen 2013 Münsterischer Kommentar zum Codes Iuris Canonici, Essen 1985 e.v. PÉRISSET, J.C., La Paroisse, Paris 1989 BEYER, J., Le droit de la vie consacrée, 2 delen, Parijs 1988 EIJSINK, A.H., Hartslag van de Kerk: de parochie vanuit kerkrechtelijk standpunt, Leuven 1995 Verdere literatuur wordt in de cursus aangegeven. De Latijnse tekst van de Codex is de authentieke tekst voor de interpretatie en toepassing van de wetten. Daarom wordt in de cursus uitgegaan van de Latijnse tekst. De Nederlandse vertaling kan een hulp voor de student zijn. Docent Dr. G. Weishaupt Tijdstip ZS: ma. 13.30 en 14.20 uur in I, behalve op: ma. 08-02 en 16-05 Examen ZS: wo. 22-06, mondeling 20 minuten

Studieprogramma

77

11210 – 11429 11415 - Godsdienstsociologie WS - 3 SWU - 5 CR/ECTS Inhoudsoverzicht Deze cursus wil inzicht verschaffen in het functioneren van godsdienst, kerk en levensbeschouwing in onze huidige samenleving. In het eerste – methodischedeel wordt de (godsdienst)sociologie en de relatie tussen sociologie en theologie gepresenteerd. In het tweede – systematische – deel volgt een sociologische analyse van samenleving, godsdienst en kerk, alsmede van de verhouding tussen deze verschijnselen. Het derde deel van de cursus biedt een bondige beschrijving van de ontwikkelingen m.b.t. de samenleving en de met name christelijke en kerkelijk georganiseerde godsdienst. Het laatste deel van de cursus verkent de huidige godsdienstige en levensbeschouwelijke situatie in Nederland. Aan te schaffen literatuur DEKKER, G. - STOFFELS, H.C. Godsdienst en samenleving. Een introductie in de godsdienstsociologie, Kampen: Kok 2011 (negende, herziene druk; of een latere uitgave) Literatuur HART, J. DE, Geloven binnen en buiten verband. Godsdienstige ontwikkelingen in Nederland, Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau 2014 (www.scp.nl/publicaties) BERNTS, T., - DEKKER, G. EN HART, J. DE, God in Nederland 1996-2006, Kampen: Ten Have 2007 DEKKER, G. - DE HART, J. DE - PETERS, J., God in Nederland 1966-1996, Amsterdam: Anthos 1997. HART, J. DE, Zwevende gelovigen. Oude religie en nieuwe spiritualiteit, Amsterdam: Bert Bakker 2011 KREGTING, J. EN MASSAAR-REMMERSWAAL, J., Kerncijfers 2010 uit de kerkelijke statistiek van het Rooms-Katholiek Kerkgenootschap in Nederland (Rapportnr. 616), Nijmegen: Kaski 2011 (http://www.ru.nl/kaski/virtuele_map/publicaties/) SCHEPENS, TH. - SPRUIT, L. EN KREGTING, J., De Rooms-Katholieke Kerk in Nederland 1960-2000: Een statistisch trendrapport (Memorandum nr. 326), Nijmegen: Kaski/Tilburg: UvT 2002 (http://www.ru.nl/kaski/virtuele_map/publicaties/) De docent verstrekt een reader (verplichte literatuur) Docent Dr. Th. Schepens

78


Tijdstip WS: ma. 10.50 en 11.40 uur in I, op: ma. 14-09, 28-09, 12-10, 26-10, 09-11, 23-11 en 07-12 ma. 13.30 en 14.20 uur in I Examen WS: do. 07-01, schriftelijk 11420 Psychologie. Grondslagen van de psychologie WS - 1,5 SWU - 2 CR/ECTS Tweejaarlijkse cyclus: Grondslagen van de psychologie (2009/2010) / Godsdienstpsychologie (2010/2011) Inhoud In deze cursus worden de vier belangrijkste theoretische stromingen uit de individuele psychologie behandeld, te weten: het behaviorisme, de cognitieve psychologie, de psychodynamica en de humanistische psychologie. Naast een inleiding in de stromingen zal er aandacht gegeven worden aan verschillende toepassingsvelden zoals ‘abnormaal gedrag’, ‘sekse-bepaald gedrag’ en agressie. Het toepassingsgedeelte zal vooral in de vorm van probleemgeoriënteerde discussie gaan, waarbij casuïstiek uit de onderzoekspraktijk of de klinische praktijk van de psychologie de basis zal vormen. Vanuit die discussie zal zoveel mogelijk een link naar het pastoraal werk gelegd worden. Aan te schaffen literatuur GLASSMAN, W.E. - GELUK, H., Stromingen in de psychologie, HB Uitgevers, 2002, ISBN: 9055741000 (ca. € 40,-) Daarnaast zal er gebruik gemaakt worden van een door de docent samengestelde syllabus. Docent Drs. R. Kreutzkamp Tijdstip WS: wo. 10.50 en 11.40 uur in III, op: wo. 16-09, 23-09, 30-09, 07-10, 14-10, 21-10, 04-11, 18-11, 25-11 en 02-12 Examen WS: de toets zal bestaan uit een schriftelijk examen dat bestaat uit een of meer stellingen over een stroming binnen de psychologie waar de student commentaar op moet geven. Dit gaat in de vorm van een ‘take-home’ examen, waar de student twee weken voor heeft.

Studieprogramma

79

11425 - Sociale vaardigheden II. De communicatietheorie ZS - 1,5 SWU - 2 CR/ECTS Driejaarlijkse cyclus voor jaar IV, V en VI samen: Capita selecta (2010/2011) Accurate empathie (2011/2012) De communicatietheorie (2012/2013) Inhoud In dit tweede deel van de driejaarlijkse cyclus zal de ‘communicatietheorie’ centraal staan. In deze theorie wordt alle gedrag opgevat als communicatie. Dit leidt tot een manier van denken over menselijke interactie waarbij men handvaten krijgt om lastige en/of pijnlijke gesprekken met anderen op een manier te voeren die zoveel mogelijk de eigen integriteit en die van de ander in zijn waarde laat. De studenten worden getraind om gevoelig te worden voor verbale en nonverbale boodschappen in hun eigen gedrag en in het gedrag van anderen. Daarnaast wordt in deze training veel aandacht besteed aan het werken met echtparen en met gezinnen. Rondom thema’s uit het pastorale werk worden de sessies ingevuld en er zal veel geoefend worden middels rollenspelen. Literatuur Als studiemateriaal zal er een door de docent samengestelde syllabus worden aangeboden die de studenten moeten aanschaffen tegen kostprijs. Docent Drs. R. Kreutzkamp Tijdstip ZS: ma. 09.00, 09.50, 10.50 en 11.40 uur in I, op: ma. 22-02, 07-03, 21-03, 18-04 en 02-05 Afsluiting De cursus wordt afgesloten met een praktijksimulatie, waarbij de studenten individueel een gesprek met een simulatie-echtpaar moeten voeren. Hierbij worden ze beoordeeld op hun communicatieve vaardigheden door de docent en door het simulatie-echtpaar.

80


91110 – 99105 91110 - Muzikale vorming. Repertoire zingen WS en ZS - 2 SWU - 3 CR/ECTS Inhoud Wekelijks wordt met alle nieuw aangekomen studenten een gezamenlijke zangrepetitie gehouden. Het is de bedoeling om hierdoor een gezangenrepertoire op te bouwen dat dienstig is voor de liturgische vieringen en als uitgangspunt kan dienen voor de muzikale vorming. Tevens worden aspecten van de muziektheorie behandeld gericht op het repertoire zingen en als voorbereiding op de cursus muzikale vorming. Ook wordt er een algemene inleiding gegeven over de liturgische zang en krijgt de stemvorming de nodige aandacht. Docent Drs. E. Smeets Aan te schaffen literatuur Graduale Triplex Laus Deo: gebeden, vieringen, gezangen, Roermond 2000 Overige literatuur Zie literatuurlijst bij: → 91410 Muzikale vorming Tijdstip WS: wo. 10.50 uur in I, behalve op: wo. 11-11 ZS: wo. 11.40 uur in I, behalve op: wo. 10-02 en 27-04 Examen Er wordt geen examen afgenomen 91415 - Muzikale vorming. Gregoriaans WS en ZS - 2 SWU - 3 CR/ECTS Inhoud Deze driejarige cursus beoogt een gedegen muzikale scholing te bieden, en poogt de cursisten op te leiden tot priester-cantor, opdat zij in de pastoraalliturgische praktijk als zodanig kunnen functioneren. Het belang van deze vorming wordt aangeduid in de constitutie over de heilige liturgie Sacrosanctum Concilium en in de instructie Musicam Sacram, alsook in de Instructio de sacrorum alumnorum liturgica institutione van 1967, die een concrete uitwerking vindt in de ‘Beleidsnota kerkmusicus’ 2010, verschenen in Liturgische Documentatie – Bijlage bij het directorium voor de Nederlandse Kerkprovincie nr. 10.

Studieprogramma

81

De liturgisch-muzikale vorming van priesterstudenten wordt onderverdeeld in theoretische kennis en praktische vaardigheden, maar is primair praktijkgericht. Voor wat betreft de theoretische vorming is een kennis van de grondbeginselen van de algemene muziekleer onontbeerlijk, alsook een globale kennis van de kerkmuziekgeschiedenis. Daarnaast wordt aandacht besteed aan de vormleer, aan het repertoire en de praktijk van het gregoriaans, de hymnologie, het gangbare repertoire van ordinarium- en propriumgezangen in de bestaande zangbundels uit onze streken en de kerkelijke richtlijnen voor de liturgische muziek. Daarbij ligt het accent op het bevorderen van het beleven van de liturgische zang als een uiting van actieve deelname van alle participanten. In het kader van de praktische vorming wordt aandacht besteed aan stemvorming en solfège, vaardigheid in het zingen van het gangbare liturgisch repertoire in het gregoriaans en het Nederlands, en de vaardigheid om een liturgisch verantwoorde orde van dienst samen te stellen en als priester-cantor uit te voeren. De eerste twee onderdelen van de driejarige cursus worden cyclisch gegeven: in het ene jaar van de cyclus staat een koorscholings- en stemvormingsproject op het programma, in het andere jaar een cursus gregoriaans (voor Jaar IV en V). Voor 2013/2014 staat de cursus gregoriaans op het programma. In Jaar VI volgt het derde en laatste onderdeel, t.w. een cursus geschiedenis van de Nederlandstalige kerkmuziek en de huidige praktijk. In dit laatste jaar is ook de voormalige cursus ‘Muzikale vorming voor priester en diaken’ geïntegreerd. Aan te schaffen literatuur Graduale Triplex Liber Cantualis Laus Deo Gezangen voor Liturgie Zingt Jubilate JANSEN, A., Horen, zien en zingen. Koorscholing voor amateurzangers (eigen uitgave) Literatuur Praktijktijdschriften: Gregoriusblad, Koorgeleide, Tijdschrift voor Gregoriaans, Continuo. AGUSTONI, L. - GÖSCHL, J.B., Einführung in die Interpretation des Gregorianischen Chorals, Bd. 1 Grundlagen, Kassel 1987, Band 2 und 3 Ästhetik, Regensburg 1992 BEEMSTER, G. E.A., Zet de zang in: werkboek voor de opleiding van een cantor 1, SNK 1999 GUTZWILLER, J., Körperklang - Klangkörper, Ein Arbeitsbuch über Körperarbeit für Chorleiter, Sänger und Instrumentalisten, Musikedition Nepomuk 1997 KEYZER, A. DE E.A., De lof Gods geef ik stem: inzichten en achtergronden van de vocale muziek in de rooms-katholieke eredienst, Gooi en Sticht 1993 KLÖCKNER, S., Handbuch Gregorianik. Einführung in Geschichte, Theorie und Praxis des Gregorianischen Chorals, Regensburg 2009

82


KOCK, G., Op de maat van de liturgie. Een handreiking voor muziek in de eucharistie, SNK 1996 LUTH, J. E.A., Het kerklied: een geschiedenis, Boekencentrum-Mozaïek 2001 “Muziek en zang in de liturgie”, in: Tijdschrift voor Liturgie (84)2000 NOLTHENIUS, H., Muziek tussen hemel en aarde. De wereld van het gregoriaans, Amsterdam 1981 TURCO, A., Il canto gregoriano I & II, Rome 1996; in een vertaling van A.C. Vernooij verschenen onder de titel Het gregoriaans I & II, Nederlandse SintGregoriusvereniging, Utrecht 1993 Overige literatuur wordt in de lessen aangereikt. Voor de lessen en de praktijk is een chromatische stemfluit en/of een stemvork nodig. Er wordt een reader uitgereikt aan Jaar IV, V en VI Docent Drs. E. Smeets Tijdstip WS: wo. 09.50 uur in I, behalve op: wo. 11-11 ZS: wo. 10.50 uur in I, behalve op: wo. 10-02 en 27-04 Examen De eindwaardering voor deze cursus wordt gebaseerd op de wekelijkse lesprestaties en op een mondeling tentamen (15 min.) na afloop van het zomersemester, op: wo. 01-06 91610 - Muzikale vorming. Nederlandstalige kerkmuziek WS - 1 SWU – 1,5 CR/ECTS Voor de vakbeschrijving zie: → 91410 Muzikale vorming Docent Drs. E. Smeets Tijdstip WS: wo. 09.00 uur in I, behalve op: wo. 11-11 Examen De eindwaardering voor deze cursus wordt gebaseerd op de wekelijkse lesprestaties en op een mondeling tentamen (15 minuten) na afloop van het wintersemester op: wo. 20-01

Studieprogramma 95401 - Toegepaste catechese WS en ZS

godsdienstpedagogie.

83 Groepssupervisie

voor

Inhoud Deze groepssupervisie voor Jaar IV vindt plaats gedurende vier sessies samen met Jaar VII. De supervisie gaat uit van een lesverslag van een student, die een gegeven les komt voorstellen en met de anderen bespreekt. Daarbij worden gebruikt: de schriftelijke lesvoorbereidingen van de stagiairs, de observaties van de mentor, de supervisor, de evaluaties door de stagiairs zelf van het lesgebeuren over één les of over verschillende lessen. Doordat er telkens een andere student aan de beurt komt, krijgen de groepsleden de kans ook de ervaringen van anderen, hun vorderingen en hun moeilijkheden te leren kennen, evenals de eigen situatie van elke school en van de parochie, waarbinnen deze school gelegen is. Daarmee is het doel van deze groepssupervisie gegeven: de studenten leren samen, onder leiding van de supervisor, nadenken over de ervaringen van de afzonderlijke leden van de groep, opgedaan in de school of in verband met het functioneren in de school om daaruit zoveel mogelijk vruchten te plukken voor het eigen catechetisch functioneren. Zo kunnen ze komen tot een beter besef van hun eigen grenzen en mogelijkheden en groeien in hun roeping als catecheet. De groepssupervisie wordt aangevuld door de bespreking van catechetische methoden en didactische vaardigheden door de docent. Supervisor Dr. J. Van der Vloet Tijdstip De groepssupervisie voor Jaar IV en Jaar VII vindt plaats op: wo. 07-10: 13.30 en 14.20 uur wo. 25-11: 13.30 en 14.20 uur wo. 24-02: 13.30 en 14.20 uur wo. 16-03: 13.30 en 14.20 uur 95405 - Individuele supervisie catechese WS en ZS - 4 SWU - 6 CR/ECTS Inhoud Na afloop van deze stageperiode is de student in staat om voor zichzelf te verwoorden en aan te voelen welke vaardigheden, kennis en attitudes met betrekking tot het catechese geven hij zich eigen gemaakt heeft en welke aandachtspunten nog verdere verdieping nodig hebben. Vervolgens is de student in staat om met behulp van o.a. deze tijdens de stage gewonnen inzichten zelfstandig catechese te geven op de basisschool en zijn functioneren in deze in de praktijk steeds verder te verbeteren. Inhoud:

84


Het eigen functioneren van de student, zijn specifieke aanleg of gebrek daaraan en de methoden zoals in het collegedictaat overhandigd (vooral: het didactischanalytisch model). Methode: Hiertoe wordt aan het begin van het collegejaar een college gegeven waarbij het collegedictaat (inclusief de opzet van het stageverslag) wordt overhandigd en besproken en tijdens welk concrete afspraken worden gemaakt m.b.t. de supervisie. Deze supervisie zal bestaan uit 3-4 bezoeken door de supervisor op de stageschool van door de student verzorgde lesmomenten en de beoordeling van het te maken stageverslag. Uitgangspunt voor de supervisiegesprekken zijn de lesvoorbereidingen, de evaluaties van de lessen door de werkbegeleider op de stageschool en de student en de observaties van de supervisor. Evaluatie: De supervisie zal uitmonden in een beoordeling van de lespraktijk en een beoordeling van het stageverslag (deze laatste eventueel in overleg met de docent die de groepssupervisie verzorgt). Supervisor J. Marx 95601 - Groepssupervisie: pastoraal handelen in de parochie WS en ZS - 2 SWU - 3 CR/ECTS Aan de hand van een parochie-overzicht, verbatims, verslagen en gemaakte teksten voor de liturgie wordt de parochiële pastoraal en het functioneren van de stagiair daarin groepsgewijs besproken. Supervisor Mgr. dr. J. Vries Tijdstip WS/ZS: di. 10.50 uur in II, behalve op: di. 08-12 en 09-02 95605 - Individuele supervisie: pastoraal handelen in de parochie Inhoud Naast de individuele gesprekken van de stagiair met de stage-pastoors over hun stage-activiteiten, kan de student op eigen verzoek, op verzoek van de stage-pastoor of op verzoek van de supervisor deze verder evalueren met de supervisor van het seminarie.

Studieprogramma

85

Supervisor Mgr. dr. J. Vries 98199 - Inleiding tot het wetenschappelijk werken en tot de filosofische en theologische literatuur ZS - 1 SWU – 1,5 CR/ECTS Inhoud Deze cursus geeft een introductie in de analyse en de systematiek van het wetenschappelijk werken. Structuren, opbouw, hulpmiddelen en methodes zullen worden onderzocht en tevens door zelfstandige oefeningen worden toegepast. De volgende onderdelen komen aan de orde: 1) wetenschappelijk werken als menselijke activiteit: het gesproken en geschreven woord (“luisteren”, “begrijpen”, “schrijven”, “dialogiseren”); 2) de geschreven tekst als een bron van kennis; 3) literaire genres van wetenschappelijke teksten (monografie, dialoog, essay, artikel, handboeken, inleidingen, lexica, edities, recensies); 4) de wetenschappelijke bibliotheek (geschiedenis, indelingen en coderingen, werken met het bestand van een bibliotheek; 5) het analyseren van wetenschappelijke teksten (lezen, begrijpen, samenvatten, parafraseren, structureren en memoriseren); 6) het organiseren en samenstellen (synthetiseren) van wetenschappelijke teksten (structuuropbouw, indelingen, inhoudsopgave, citeren, begin en einde etc.). Literatuur LOUWERSE, C., Studeren kun je leren, Nijkerk 1983 POENICKE, K., Wie verfaßt man wissenschaftliche Artikel?, Mannheim/Zürich/ Wien 1988 De docent reikt een reader aan Docent Dr. D. Rohling Tijdstip ZS: vr. 11.40 uur in III, behalve op: vr. 19-02, 25-03 en 13-05 Examen ZS: do. 09-06, schriftelijk

86


98215 – Werkstuk filosofie I ZS - 2 CR/ECTS Dit werkstuk wordt geschreven in het kader van het college: → 01201 Lezen van filosofische teksten I (werkcollege filosofie I) Zie verder bij 'Schriftelijke werkzaamheid' vanaf p. 121 98430 - Werkcollege theologie I WS - 3 CR/ECTS Vakgroep: interdisciplinair Thema 2015/2016 Verschillende aspecten van de islam Deelname Studenten van Jaar IV en V Inhoud In onze samenleving speelt de islam een steeds grotere rol. Niet alleen doordat het aantal moslims toeneemt, maar ook doordat de debatten erover toenemen in aantal en soms ook heftiger worden. Afhankelijk van het aantal studenten komen enkele verschillende aspecten van de islam aan bod. - De islam in de geschiedenis (mgr. dr. P. Hamans) - De spiritualiteit van de islam (dr. B. Hegge) - De theologie van de islam (mgr. dr. B. Janssens) - Het geloof en de westerse samenleving (drs. E.H. Etiminan) - De moraal in de islam (dr. L. Hendriks) Docent Mgr. dr. P. Hamans, dr. B. Hegge, mgr. dr. B. Janssens, drs. E.H. Etminan, dr. L. Hendriks Zie verder bij 'Schriftelijke werkzaamheid' vanaf p. 121 Tijdstip WS: do. 10.50 en 11.40 uur in I, op: do. 17-09, 01-10, 15-10, 29-10, 12-11, 26-11 en 10-12 98435 – Werkstuk theologie I ZS - 2 CR/ECTS In het ZS van Jaar IV en V schrijven de studenten een werkstuk bij een door henzelf te kiezen docent of in aansluiting aan het werkcollege van het wintersemester.

Studieprogramma

87

Zie verder bij 'Schriftelijke werkzaamheid' vanaf p. 121 99105 - Logopedie Inhoud Het doel van deze lessen is de stem tot volle ontplooiing te brengen en vervolgens een pittige, energieke articulatie aan te leren, zodat men zich in alle omstandigheden duidelijk verstaanbaar kan maken. Eventuele uitspraakfouten worden gecorrigeerd en, indien noodzakelijk, houding en ademhaling. Met betrekking tot de buitenlandse studenten wordt vooral veel individuele aandacht aan de uitspraak geschonken. Articulatie en accentvorming vormen hierbij het belangrijkste onderdeel. Literatuur COOIJMANS, H., Uw spraak verraadt u, 6e dr., Sittard: Alberts 1978 Aanvullende aangepaste oefenstof. Deelname Logopedie is verplicht voor de studenten van Jaar I en II. Wat de overige studenten betreft wordt individueel bekeken of deelname gewenst is. Docent M. Barenbrug-Pijpers Tijdstip Volgens afspraak Seminarweek Theologie van het priesterschap (extra ingelast) 1 CR/ECTS Inhoud Door middel van een intensieve studieweek wordt een overzicht gegeven van de theologie van het priesterschap. Op deze manier zullen de studenten zich meer bewust zijn van hun eigen identiteit en van het karakter van hun dienst aan de Kerk. Deze extra ingelaste seminarweek wordt gevolgd samen met studenten van andere bisdommen. Docent Paul Josef kardinaal Cordes Tijdstip Vóór het begin van het zomersemester: ma. 01-02 t/m vr. 05-02

88


PROGRAMMA VOOR JAAR VII – DIACONAAL JAAR De doelstelling van het programma van het diaconale jaar is het begeleid ingroeien in de parochiële pastoraal en leren aan de hand van de praktijk. De colleges en practica van het diaconale jaar bestaan uit vier onderdelen: I II III IV

Begeleiding van de diaconale stage Achtergrondreflectie Reflectie op bijzondere pastorale werkvelden Specifieke themata

Een totaaloverzicht van de onderdelen I t/m IV is terug te vinden in het collegerooster voor Jaar VII op p. 114-115 I. BEGELEIDING VAN DE DIACONALE STAGE 1. Algemene supervisie Voor de cursus praktische homiletiek brengen de studenten een cassettebandje mee van een preek die zij tevoren in hun parochiekerk hebben gehouden. Voorts brengen zij voor de supervisie een gedetailleerd verslag van hun activiteiten en bij gelegenheid verbatims mee van pastorale gesprekken die zij hebben gevoerd, volgens de aanwijzingen van de supervisor. Docent Mgr. dr. S. Van Calster Tijdstip do. 17-09: do. 08-10: do. 05-11: do. 26-11: do. 25-02: do. 17-03: do. 21-04:

09.00 en 09.50 uur 09.00 en 09.50 uur 09.00 en 09.50 uur 15.20 en 16.10 uur 09.00 en 09.50 uur 09.00 en 09.50 uur 13.30 en 14.20 uur

2. Supervisie liturgische ervaringen en liturgisch practicum Docent Mgr. R. Maessen Tijdstip do. 05-11: di. 24-11: di. 23-02: di. 15-03:

15.20 en 16.10 uur 15.20 en 16.10 uur 15.20 en 16.10 uur 15.20 en 16.10 uur

Jaar VII 3. Supervisie catechese Zie: → 95401 en 95405 Docent Dr. J. Van der Vloet Tijdstip De groepssupervisie voor Jaar IV en Jaar VII vindt plaats op: wo. 07-10: 13.30 en 14.20 uur wo. 25-11: 13.30 en 14.20 uur wo. 24-02: 13.30 en 14.20 uur wo. 16-03: 13.30 en 14.20 uur II. ACHTERGRONDREFLECTIE 4. De bestuurlijke en pastorale situatie in het bisdom Docent Mgr. dr. J. Vries Tijdstip di. 06-10: di. 24-11: di. 23-02: di. 15-03: di. 19-04:

09.00 en 09.50 uur 13.30 en 14.20 uur 13.30 en 14.20 uur 13.30 en 14.20 uur 09.00 en 09.50 uur

5. Het proces van vitalisering en herstructurering in ons bisdom Docent A.P. van der Lee Tijdstip wo. 16-03: 09.00 en 09.50 uur Docent Mgr. dr. H. Schnackers Tijdstip wo. 16-03: 10.50 en 11.40 uur

89

90


6. Priester en parochiepastoraal Aan te schaffen literatuur DOLAN, T., Priests for the third millennium, Huntingdon: Our Sunday Visitor 2000 Overige literatuur BIANCHI, E., “Rijping en groei van het priesterleven: structuren en patronen”, in: Emmaüs 2002, 142-160 DANNEELS, G., “Rituelen in, sacramenten out”, in: Tijdschrift voor liturgie, 86(2002), 306-322 DANNEELS, G., “De tijd van de ballingschap leert, dat God het moet doen”, in: 30 Jours, 4(1998), 31-37 MAASSEN, J., Kerkopbouw binnen een parochiefederatie, Utrecht 1999 MÜLLER, W., Verschwiegene Wunden: sexuellen Missbrauch in der katholischen Kirche erkennen und verhindern, München: Kösel 2010 WOJTYLA, K., “Mission de France”, in: Kerkelijke documentatie, 2002, 271-276 WOJTYLA, K., “Koppig katholicisme”, in: Kerkelijke documentatie, 2002, 277-285 Docent Mgr. dr. H. Schnackers Tijdstip wo. 16-09: wo. 07-10: wo. 04-11: do. 26-11: wo. 24-02:

10.50 en 11.40 uur 10.50 en 11.40 uur 10.50 en 11.40 uur 10.50 en 11.40 uur 10.50 en 11.40 uur

7. De pastoraal van het parochieopbouwwerk Docent Mgr. F. Wiertz Tijdstip wo. 16-03: 19.00 en 19.50 uur te Roermond III. REFLECTIE OP BIJZONDERE PASTORALE WERKVELDEN 8. Identiteit katholiek onderwijs Docent M. van Helvert

Jaar VII Tijdstip di. 06-10: do. 05-11: do. 25-02:

91

10.50 uur 10.50 uur 10.50 uur

9. Parochiële catechese Docent J. Marx Tijdstip di. 24-11:

09.00 en 09.50 uur in III

10. Volwassenencatechese Docent J. Marx Tijdstip di. 24-11:

10.50 en 11.40 uur in III

11. Mogelijkheden van jongerenpastoraal in een parochie Docent V. Christ-Mom Tijdstip do. 05-11:

13.30 en 14.20 uur

12. Roepingenpastoraal: begeleiding van mensen die mogelijk roeping hebben Docent Foyervader A. Pierik Tijdstip do. 08-10:

10.50 en 11.40 uur

13. Huwelijksvoorbereiding; de natuurlijke geboorteregeling en haar belang voor het gezin Docent V. Demandt-Kessels

92 Tijdstip di. 23-02:


10.50 en 11.40 uur

14. Nieuwe evangelisatie en vitalisering van de Kerk Docent Pater B. van Oudheusden Tijdstip do. 25-02:

13.30 en 14.20 uur

15. Kansen voor de parochies vanuit nieuwe geloofsgemeenschappen Docent Pastoor S. Nevelstein Tijdstip di. 15-09:

15.20 en 16.10 uur

16. Alphacursus Docent Pastoor J. Smith Tijdstip do. 17-03:

11.40, 13.30 en 14.20 uur in I

17. Life-teen Docent B. Hussem Tijdstip di. 15-09:

10.50 en 11.40 uur

18. Het WeG-project Docent Drs. R. Landré Tijdstip do. 17-09:

13.30, 14.20 en 15.20 uur in I

Jaar VII

93

19. Kairos: opleiding voor catechist en parochie-assistent in het bisdom Roermond Docent J. de Bruin Tijdstip do. 26-11:

13.30 en 14.20 uur

20. Theologisch Instituut Rolduc (TIR): opleiding tot permanent diaken, priester, pastorale werk(st)er, geestelijk verzorger en docent godsdienst/ levensbeschouwing Docent A. Batens Tijdstip wo. 07-10: 09.00 en 09.50 uur 21. Sociaal-caritatieve werken (diaconie) in de parochie Docent Drs. H. Vossen Tijdstip wo. 16-09: 09.00 en 09.50 uur wo. 04-11: 09.00 en 09.50 uur do. 26-11: 09.00 en 09.50 uur 22. Ouderenpastoraal in de parochie Docent Drs. J. Beckers Tijdstip do. 17-09: 10.50 en 11.40 uur wo. 25-11: 09.00 en 09.50 uur di. 23-02: 09.00 en 09.50 uur 23. Begeleiding van zieken en stervenden Docent Mgr. drs. A. Franssen

94


Tijdstip wo. 16-09: 13.30, 14.20, 15.20 en 16.10 uur di. 06-10: 13.30, 14.20 en 15.20 uur di. 03-11: 13.30, 14.20 en 15.20 uur 24. Organisatie van het ziekenpastoraat in de parochie Docent Deken W. van Rens Tijdstip di. 15-09:

13.30 en 14.20 uur

25. Pastoraal rond het sacrament van boete en verzoening Docent Dr. G. Wilkens Tijdstip wo. 20-04: 09.00 en 09.50 uur 26. Pastoraalpsychologie Docent Drs. F. Keyers Tijdstip di. 15-03: do. 21-04:

09.00, 09.50, 10.50 en 11.40 uur 09.00, 09.50, 10.50 en 11.40 uur

27. Canoniek Recht voor de pastorale praktijk Aan te schaffen literatuur HENDRIKS, J., Kerkelijk recht. Handboek voor de pastorale praktijk met de bijzondere bepalingen voor Nederland, Oegstgeest: Colomba, 1998 Overige literatuur De reeks "Regelingen R.K.-Kerkgenootschap in Nederland" (verkrijgbaar bij het Secretariaat R.K.- Kerkgenootschap, Postbus 13049, 3507 LA Utrecht), m.n. nrs. 2: Algemeen reglement voor het katholiek onderwijs. 3: Algemeen reglement voor het bestuur van een parochie van de RoomsKatholieke Kerk in Nederland. (Nadere regelingen bij het Algemeen reglement

Jaar VII

95

voor het bestuur van een parochie voor het bisdom Roermond, in: Analecta voor het bisdom Roermond 69 (1988) 143-151). 7: Regeling persoonsregistraties parochies. 11: Algemene bepalingen voor kerkelijke rechtspersonen en katholieke burgerlijke rechtspersonen in de R.K. Kerkprovincie in Nederland. 12: Procedure bij klachten van seksueel misbruik Docent Dr. G. Weishaupt Tijdstip wo. 07-10: wo. 25-11: wo. 24-02: wo. 16-03:

15.20 en 16.10 uur 15.20 en 16.10 uur 15.20 en 16.10 uur 15.20 en 16.10 uur

IV. SPECIFIEKE THEMATA 28. Vrouw en kerk en het werk van de stichting Mgr. Schrijnen-Huis Docent A.M.W. Stikvoort Tijdstip wo. 04-11: 13.30, 14.20 en 15.20 uur 29. De pre- en neonatale technieken; de hulpverlening na ongewenste zwangerschap; de werkzaamheden van de Nederlandse Patiëntenvereniging (NPV) Docent Drs. E. Wiegman-van Meppelen Scheppink Tijdstip di. 19-04:

10.50, 11.40 en 13.30 uur

30. Praktische omgang met persoonlijke verzekeringen en belastingen en met persoonlijke honoreringsregelingen Docent J. Ronckaerts Tijdstip di. 15-09:

09.00 en 09.50 uur

96


31. Praktische omgang met parochieadministratie. Administreren en jaarstukken Docent J. Ronckaerts Tijdstip wo. 24-02: 09.00 en 09.50 uur

Facultatieve cursussen

97

FACULTATIEVE CURSUSSEN De volgende cursussen worden facultatief aangeboden. Deelname geschiedt altijd in overleg met de studieprefect. 00110 00211 00284 00380 00382 00386 91100

Hebreeuws I Hebreeuws II Cursus Kerklatijn Lectuurcursus oudchristelijk Latijn Lectuurcursus oudchristelijk Grieks Literatuurcursus Kerklatijn Muzikale vorming. Directiecursus

BESCHRIJVING VAN DE VAKKEN 00110 - Hebreeuws I Inhoud Gedurende twee semesters een inleiding in het Bijbelhebreeuws: alfabet, lezen, schrijven, basale kennis van woordenschat, grammatica en syntaxis. Aan te schaffen literatuur LAMBDIN, TH., Introduction to biblical Hebrew, London: Darton, Longman and Todd 2010 Docent Drs. M. Heemels Tijdstip in onderling overleg Examen Wekelijks schriftelijk huiswerk en een toets in de examenperiode 00211 - Hebreeuws II Inhoud Gedurende twee semesters een voortzetting van de vorig jaar begonnen cursus. Aan te schaffen literatuur LAMBDIN, TH., Introduction to biblical Hebrew, London: Darton, Longman and Todd 2010

98


Docent Drs. M. Heemels Tijdstip in onderling overleg Examen Wekelijks schriftelijk huiswerk en een toets in de examenperiode. 00284 - Cursus Kerklatijn Inhoud In de Postsynodale Adhortatie Sacramentum Caritatis van 22 februari 2007, die betrekking heeft op de viering van de Romeinse misritus volgens het Missale van Paulus VI, vraagt paus Benedictus XVI dat toekomstige priesters in hun seminarietijd erop voorbereid worden om de heilige mis in het Latijn te verstaan en te celebreren alsmede Latijnse teksten te gebruiken en de Gregoriaanse Choraal te zingen (n. 62). In zijn Motu proprio Summorum Pontificum wordt van de priesters, die de heilige mis in de Romeinse ritus volgens het missaal van Pius V c.q. Johannes XXIII vieren, verwacht dat zij ervoor geschikt (idonei) zijn. Dit houdt mede in dat zij voldoende kennis van het Latijn dienen te hebben. Deze cursus beoogt in verband met beide pauselijke documenten aan de hand van het “Handboek voor Kerklatijn” uitgegeven door de Vereniging voor Latijnse Liturgie de grammatica en de syntaxis van het Latijn te herhalen en te verdiepen. De student zal door deze cursus de nodige vaardigheid verwerven om liturgische teksten in het Latijn (oraties, prefaties, psalmen) te vertalen. Literatuur Vereniging voor Latijnse Liturgie, Handboek voor Kerklatijn Docent Dr. G. Weishaupt Tijdstip In onderling overleg Examen Volgens afspraak 00380 - Lectuurcursus oudchristelijk Latijn Inhoud In deze cursus zullen enkele oudchristelijke Latijnse teksten worden gelezen en geïnterpreteerd. De cursus wordt aangeboden aan studenten vanaf Jaar III


99

die Latijn in hun vooropleiding hebben gehad of die op Rolduc twee jaar Latijn hebben gevolgd en dit met een examen hebben afgesloten. Literatuur De teksten die eventueel in overleg met de studenten kunnen worden gekozen, zullen in de vorm van een kopie (ad usum privatum) ter beschikking worden gesteld. Docent Drs. G. Dölle Tijdstip In onderling overleg Examen Er wordt regelmatig huiswerk opgegeven. Er volgt geen examen. 00382 - Lectuurcursus oudchristelijk Grieks Inhoud In deze cursus zullen enkele oudchristelijke Griekse teksten worden gelezen en geïnterpreteerd. De cursus wordt aangeboden aan studenten vanaf Jaar III die Grieks in hun vooropleiding hebben gehad of die op Rolduc twee jaar Grieks hebben gevolgd en dit met een examen hebben afgesloten. Literatuur De teksten die eventueel in overleg met de studenten kunnen worden gekozen, zullen in de vorm van een kopie (ad usum privatum) ter beschikking worden gesteld. Docent Drs. G. Dölle Tijdstip In onderling overleg Examen Er wordt regelmatig huiswerk opgegeven. 00386 - Literatuurcursus Kerklatijn Inhoud In de Postsynodale Adhortatie Sacramentum Caritatis van 22 februari 2007 vraagt paus Benedictus XVI dat toekomstige priesters in hun seminarietijd erop voorbereid worden om de heilige mis in het Latijn te verstaan en te celebreren alsmede Latijnse teksten te gebruiken en de Gregoriaanse Gezangen te

100


zingen (n. 62). Om aan de oproep van de Heilige Vader te voldoen wordt in deze literatuurcursus een selectie van presidiaalgebeden (collecta, oratio super oblata c.q. secreta, postcommunio alsmede de prefatio) uit het Romeins missaal (Pius V en Paulus VI) vertaald. De cursus beoogt naast een verdieping van de Latijnse grammatica en de syntaxis een bespreking van de stilistische vorm en de theologische inhoud van de presidiaalgebeden. Literatuur BRACCHI, R., “Il Latino liturgico sulla Bocca del Popolo”, in: Il Latino e i Christiani. Un bilancio all'inizio del terzo millennio, a cura di E. dal Covolo – M. SODI, Città del Vaticano 2002, 489-507 DUMAS, A., “Pour mieux comprendre les textes liturgique du Missel Romain”, in: Notitiae 6 (1970), 194-213 DUMAS, A., “Les préfaces du nouveau Missel”, in: Ephemerides Liturgicae 85 (1971), 16-28 PAVANETTO, C., Elementa linguae et grammaticae latinae, sexta editio aucta et emendata, Roma 2005 PASCHER, J., Die Orationen des Missale Romanum Papst Pauls VI, 1. Teil. Die Advents- und Weihnachtszeit, St. Ottilien 1981 SODI, M., “La latinitas dei libri liturgici. L'Euchologia del Tempus Adventus nel Missale Romanum di Paolo VI: dalla filologia alla teologia eucaristica”, in: Il Latino e i Christiani. Un bilancio all'inizio del terzo millennio, a cura di E. DAL COVOLO – M. SODI, Città del Vaticano 2002, 375-483 De Latijnse teksten uit de Romeinse missalen van Pius V en Paulus VI die in de cursus gelezen worden, worden ter beschikking gesteld in de vorm van stencils. Deelname Studenten die in hun vooropleiding het eindexamen Latijn hebben afgelegd of op Rolduc de tweejarige basiscursus Latijn met een examen hebben afgesloten Docent Dr. G. Weishaupt Tijdstip In onderling overleg Examen Volgens afspraak


101

91100 - Muzikale vorming. Directiecursus Inhoud In overleg met de staf wordt een student benaderd om de leiding van de liturgische zang op zich te nemen en de schola cantorum muzikaal te leiden. In aansluiting op de cursus Muzikale vorming in de jaren IV, V en VI poogt deze cursus te assisteren bij het verwerven van praktische vaardigheden aangaande de directie van eenvoudige gezangen ten behoeve van de muziek in de liturgie. Literatuur Zie literatuurlijst bij: → 91410 Muzikale vorming Docent Drs. E. Smeets Tijdstip WS/ZS: volgens afspraak Examen Aan deze cursus is geen specifiek examen verbonden

102


ROOSTERS Basisrooster voor jaar I Wintersemester 2015/2016 Maandag

Dinsdag

Woensdag

Donderdag

Vrijdag

Roosters

9.00

Bijbel

3 Latijn

3 Lit.jaar

3 Ned-tt I.1

4 Latijn

3

9.50

Kerk.doc.

3 Latijn

3 Euch.

3 Ned-tt I.1

4 Grieks

3

10.50

Alg. gesch.

4 Grieks

3 Muzik.v.

1 Ned-tt I.2

4 Priest.sp.

3

11.40

Alg. gesch.

4 Grieks

3 Priest.sp.

1 Ned-tt I.2

4 Latijn

3

13.30

Inl. KG

4

14.20

Inl. KG

4

15.20

Christ. gel.

4 Nederl.

4

16.10

Christ. gel.

4 Nederl.

4

Zomersemester Maandag

Dinsdag

Woensdag

Donderdag

Vrijdag

9.00

Engels-I

2 Latijn

3 Lit.jaar

3 Bijbel

3 Latijn

3

9.50

Engels I

2 Latijn

3 Euch.

3 Kerk.doc

3 Grieks

3

10.50

Alg. gesch.

3 Grieks

3 Priest.sp.

3 Inl.fil/

3 Grieks

3

11.40

Alg. gesch.

3 Grieks

3 Muzik.v.

1 Inl.fil/

3 Inl.wet.w.

3

13.30

Kunstgesch

4

Ned-tt I.1

4

14.20

Kunstgesch

4

Ned-tt I.1

4

15.20

Christ.gel.

4 Nederl.

4

Ned-tt I.2

4

16.10

Christ.gel.

4 Nederl.

4

Ned-tt I.2

4

Onregelmatig: 02101 Inl. filosofie Aanvullende vakken die uitsluitend door de buitenlandse studenten gevolgd worden (cursief gedrukt): 00125 Ned-tt-I (Nederlands als tweede taal I; deze cursus wordt gevolgd i.p.v. de reguliere cursus Nederlands) 00185 Engels-I

Roosters

103

Examens jaar I Wintersemester 2015/2016 di. 15-12

Grieks I

schriftelijk

vr. 18-12

Latijn I

schriftelijk

ma. 11-01

Inleiding kerkgeschiedenis

schriftelijk

di. 12-01

Kerkelijke documenten

mondeling 15 minuten

vr. 15-01


schriftelijk

ma. 18-01


schriftelijk

wo. 20-01



vr. 22-01


schriftelijk

ma. 25-01

Inleiding priesterlijke spiritualiteit

schriftelijk

di. 24-05

Grieks I

schriftelijk

vr. 27-05

Latijn I

schriftelijk

di. 07-06

Inleiding priesterlijke spiritualiteit

schriftelijk

wo. 08-06


schriftelijk

do. 09-06

Inleiding wetenschappelijk werken

schriftelijk

vr. 10-06



di. 14-06

Kerkelijke documenten


wo. 15-06


schriftelijk

vr. 17-06


schriftelijk

ma. 20-06

Inleiding kunstgeschiedenis

schriftelijk

di. 21-06

Inleiding filosofie

schriftelijk

Zomersemester

104


Basisrooster voor jaar II Wintersemester 2015/2016 Maandag

Dinsdag

Woensdag

Donderdag

Vrijdag

9.00

Antieke fil.

2 Latijn

3 Engels II

2 Lez.fil.

3 Latijn

3

9.50

Antieke fil.

2 Latijn

3 Engels II

2 Kenleer

3 Grieks

3

10.50

Logica

2 Grieks

3 Fund.theol.

4 Kosmol.

3 Logica

4

11.40

Logica

2 Grieks

3 Fund.theol.

4 Kosmol.

3 Latijn

3

13.30

Inl. NT

3 Ned-tt II

4

14.20

Inl. NT

3 Ned-tt II

4

15.20

Inl. OT

3

16.10

Inl. OT

3

Roosters


Dinsdag

Woensdag

Donderdag

Vrijdag

9.00

Mod.fil.II

4 Latijn

3

Lez.fil.

4 Latijn

3

9.50

Mod.fil.II

4 Latijn

3

Kosmol.

4 Grieks

3

10.50

Engels II

2 Grieks

3 Fund.theol.

4 Kenleer

4

11.40

Engels II

2 Grieks

3 Fund.theol.

4 Kenleer

4

13.30

Inl. NT

3 Ned-tt II

4

14.20

Inl. NT

3 Ned-tt II

4

15.20

Inl. OT

3

16.10

Inl. OT

3

Aanvullende vakken die uitsluitend door de buitenlandse studenten gevolgd worden (cursief gedrukt): 00226 Ned-tt-II (Nederlands als tweede taal II) 00286 Engels-II

Roosters

105

Examens jaar II Wintersemester 2015/2016 di. 15-12

Grieks II

schriftelijk

vr. 18-12

Latijn II

schriftelijk

ma. 11-01

Inleiding Nieuwe Testament

schriftelijk

wo. 13-01

Logica

schriftelijk

do. 14-01


schriftelijk

ma. 18-01

Antieke filosofie

schriftelijk

do. 21-01

Kosmologie

schriftelijk

vr. 22-01



ma. 25-01

Inleiding Oude Testament

schriftelijk

di. 24-05

Grieks II

schriftelijk

vr. 27-05

Latijn II

schriftelijk

ma. 06-06


schriftelijk

wo. 08-06

Moderne filosofie II

schriftelijk

do. 09-06

Kosmologie

schriftelijk

ma. 13-06


schriftelijk

di. 14-06


schriftelijk

vr. 17-06



Zomersemester

106


Basisrooster voor jaar III Wintersemester 2015/2016 Maandag

Dinsdag

Woensdag

Donderdag

Vrijdag

9.00

Metafysica

4 Metafysica

4

Lez.fil.

3 Lit.

1

9.50

Metafysica

4 Metafysica

4

Mod.fil. III

2 Sacr.theol.

1

10.50

Mid.fil. I

3 Ethiek

1 Fund.theol.

4 Mod.fil. I

2 Mid.fil. II

2

11.40

Mid.fil. I

3 Ethiek

1 Fund.theol.

4 Mod.fil. I

2

13.30

Inl. NT

3

14.20

Inl. NT

3

15.20

Inl. OT

3

16.10

Inl. OT

3

Roosters


Dinsdag

Woensdag

Donderdag

Vrijdag

9.00

Ethiek

3 Nat.godsl.

4 Antropol.

4 Lez.fil.

4

9.50

Ethiek

3 Nat.godsl.

4 Antropol.

4 Antropol.

2

10.50

Nat.godsl.

4

Fund.theol.

4 Mod.fil. III

2

11.40

Nat.godsl.

4

Fund.theol.

4 Mod.fil. III

2

13.30

Inl. NT

3

14.20

Inl. NT

3

15.20

Inl. OT

3

16.10

Inl. OT

3

Roosters

107

Examens jaar III Wintersemester 2015/2016 ma. 11-01


schriftelijk

di. 12-01

Middeleeuwse filosofie I

schriftelijk

wo. 13-01

Sacramententheologie

schriftelijk

do. 14-01

Middeleeuwse filosofie II

schriftelijk

vr. 15-01

Metafysica

schriftelijk

ma. 18-01

Geschiedenis moderne filosofie I

schriftelijk

wo. 20-01

Liturgie

schriftelijk

do. 21-01

Geschiedenis moderne filosofie III

schriftelijk

vr. 22-01



ma. 25-01


schriftelijk

wo. 27-01

Ethiek


ma. 06-06


schriftelijk

wo. 08-06

Natuurlijke godsleer

schriftelijk

vr. 10-06

Antropologie

schriftelijk

ma. 13-06


schriftelijk

do. 16-06

Geschiedenis moderne filosofie III

schriftelijk

vr. 17-06


Mondeling 15 minuten

ma. 20-06

Ethiek


Zomersemester

108


Basisrooster voor jaar IV Wintersemester 2015/2016 Maandag

Dinsdag

Woensdag

Donderdag

Vrijdag

9.00

OT/Fund.m.

1 Genadeleer

1

Lit.

1

9.50

OT/Fund.m.

1 Genadeleer

1 Muzik.v.

1

Sacr.theol.

1

10.50

OT/Sociol.

1 Christol.

4 Psych./

3 W.col./F.mor

1 Mariol.

1

11.40

OT/Sociol.

1 Christol.

4 Psych./

3 W.col./F.mor

1 Mariol.

1

13.30

Sociol.

1

14.20

Sociol.

1

15.20

Can.recht

1

16.10

Can.recht

1

Roosters


Dinsdag

Woensdag

Donderdag

Vrijdag

9.00

Bijb./Soc.v.

1 Genadeleer

1 Oecumene

1 NT

1 1

9.50

Bijb./Soc.v.

1 Genadeleer

1 Oecumene

1 NT

10.50

Bijb./Soc.v.

1 Christol.

1 Muzik.v.

1

11.40

Bijb./Soc.v.

1 Christol.

1

13.30

Can.recht

1

14.20

Can.recht

1

15.20

Fund.mor.

1

16.10

Fund.mor.

1

Onregelmatig: 03400 Bijbelse theologie (ZS) 03409 Exegese Oude Testament (WS) 06420 Fundamentele moraaltheologie (WS) 11415 Godsdienstsociologie (WS) 11420 Psychologie (WS) 11425 Sociale vaardigheden (ZS) 95401Groepssupervisie catechese, wordt gevolgd samen met Jaar VII (n.v.t. in 2013/2014) 98430 Werkcollege (WS)

Eschatol.

4

Eschatol.

4

Roosters

109

Examens jaar IV Wintersemester 2015/2016 do. 07-01


schriftelijk

ma. 11-01

Canoniek recht


di. 12-01

Genadeleer


wo. 13-01


schriftelijk

do. 14-01

Christologie


ma. 18-01

Exegese Oude Testament


wo. 20-01

Liturgie

schriftelijk

vr. 22-01

Mariologie


wo. 27-01



wo. 01-06

Muzikale vorming


ma. 06-06

Oecumene

schriftelijk

di. 07-06



do. 09-06

Christologie


ma. 13-06

Bijbelse theologie


di. 14-06

Genadeleer


vr. 17-06

Eschatologie


ma. 20-06

Exegese Nieuwe Testament

schriftelijk

wo. 22-06

Canoniek recht


Zomersemester

110


Basisrooster voor jaar V Wintersemester 2015/2016 Maandag

Dinsdag

Woensdag

9.00

OT/

1 Genadeleer

1

9.50

OT/

1 Genadeleer

1 Muzik.v.

10.50

OT/Sociol.

1 Christol.

11.40

OT/Sociol.

1 Christol.

13.30

Sociol.

1

14.20

Sociol.

1

15.20

Can.recht

1

16.10

Can.recht

1

Donderdag

Spec.mor.

Vrijdag

1 Lit.

1

1 Spec.mor.

1 Sacr.theol.

1

4 Psych./

3 W.col./

1 Mariol.

1

4 Psych./

3 W.col./

1 Mariol.

1

Roosters


Dinsdag

Woensdag

Donderdag

Vrijdag

9.00

Bijb./Soc.v.

1 Genadeleer

1 Oecumene

1 NT

1

9.50

Bijb./Soc.v.

1 Genadeleer

1 Oecumene

1 NT

1

10.50

Bijb./Soc.v.

1 Christol.

1 Muz.v.

1 Spec.mor.

1 Eschatol.

4

11.40

Bijb./Soc.v.

1 Christol.

1

Spec.mor.

1 Eschatol.

4

13.30

Can.recht

1

14.20

Can.recht

1

15.20 16.10 Onregelmatig: 03400 Bijbelse theologie (ZS) 03409 Exegese Oude Testament (WS) 11415 Godsdienstsociologie (WS) 11420 Psychologie (WS) 11425 Sociale vaardigheden (ZS) 98430 Werkcollege (WS)

Roosters

111

Examens jaar V Wintersemester 2015/2016 do. 07-01


schriftelijk

ma. 11-01

Canoniek recht


di. 12-01

Genadeleer


wo. 13-01


schriftelijk

do. 14-01

Christologie


ma. 18-01



wo. 20-01

Liturgie


vr. 22-01

Mariologie


wo. 27-01

Speciale moraaltheologie


wo. 01-06

Muzikale vorming


ma. 06-06

Oecumene

schriftelijk

di. 07-06



do. 09-06

Christologie


ma. 13-06

Bijbelse theologie


di. 14-06

Genadeleer


vr. 17-06

Eschatologie


ma. 20-06


schriftelijk

wo. 22-06

Canoniek recht


Zomersemester

112


Basisrooster voor jaar VI Wintersemester 2015/2016 Maandag

Dinsdag

Woensdag

Donderdag

1 Spec.mor.

Vrijdag

9.00

OT/

1 Genadeleer

1 Muzik.v.

9.50

OT/

1 Genadeleer

1

10.50

OT/Sociol.

1 Groepssup.

2 Psych./

3

Pre./

5

11.40

OT/Sociol.

1

Psych./

3

Pre./

5

13.30

Sociol.

1

14.20

Sociol.

1

15.20

Can.recht

1

16.10

Can.recht

1

Spec.mor.

1 Past.theol. II

2

1 Homiletiek

2

Roosters


Dinsdag

Woensdag

Donderdag

Vrijdag

9.00

Bijb./Soc.v.

1 Genadeleer

1 Oecumene

1 NT

1 Past.theol. II

2

9.50

Bijb./Soc.v.

1 Genadeleer

1 Oecumene

1 NT

1 Homiletiek

2

10.50

Bijb./Soc.v.

1 Groepssup.

2

Spec.mor.

1 Pre./

5

11.40

Bijb./Soc.v.

1

Spec.mor.

1 Pre./

5

13.30

Can.recht

1

14.20

Can.recht

1

15.20 16.10 Onregelmatig: 03400 Bijbelse theologie (ZS) 03409 Exegese Oude Testament (WS)) 05610 Theologie van diaconaat en ambt 07630 Praktijk van het preken 11415 Godsdienstsociologie (WS) 11420 Psychologie (WS) 11425 Sociale vaardigheden (ZS)

Roosters

113

Examens jaar VI Wintersemester 2015/2016 do. 07-01


schriftelijk

ma. 11-01

Canoniek recht


di. 12-01

Genadeleer


ma. 18-01



wo. 20-01

Muzikale vorming


wo. 27-01



ma. 06-06

Oecumene

schriftelijk

di. 07-06



ma. 13-06

Bijbelse theologie


di. 14-06

Genadeleer


do. 16-06

Homiletiek


vr. 17-06

Pastoraaltheologie II


ma. 20-06


schriftelijk

wo. 22-06

Canoniek recht


Zomersemester

114


Collegerooster jaar VII di. 15-09-2015

wo. 16-09-2015

do. 17-09-2015

di. 06-10-2015

wo. 07-10-2015

do. 08-10-2015

9.00

Ronckaerts

Vossen

Van Calster

Vries

Batens

Van Calster

9.50

Ronckaerts

Vossen

Van Calster

Vries

Batens

Van Calster

10.50 Hussem

Schnackers

Beckers

Van Helvert

Schnackers

Pierik

11.40 Hussem

Schnackers

Beckers

Schnackers

Pierik

13.30 Van Rens

Franssen

Landré

Franssen

Van der Vloet

14.20 Van Rens

Franssen

Landré

Franssen

Van der Vloet

15.20 Nevelstein

Franssen

Landré

Franssen

Weishaupt

16.10 Nevelstein

Franssen

Roosters

di. 03-11-2015

Weishaupt

wo. 04-11-2015

do. 05-11-2015

di. 24-11-2015

wo. 25-11-2015

do. 26-11-2015

9.00

Vossen

Van Calster

Marx

Beckers

Vossen

9.50

Vossen

Van Calster

Marx

Beckers

Vossen

10.50

Schnackers

Van Helvert

Marx

Schnackers

11.40

Schnacker

Marx

Schnackers

13.30 Franssen

Stikvoort

Christ-Mom

Vries

Van der Vloet De Bruin

14.20 Franssen

Stikvoort

Christ-Mom

Vries

Van der Vloet De Bruin

15.20 Franssen

Stikvoort

Maessen

Maessen

Weishaupt

Van Calster

Maessen

Maessen

Weishaupt

Van Calster

16.10

N.B. De colleges voor Jaar VII vinden plaats in het “Instituut" (collegezaal V), tenzij anders aangegeven in de tekst.

Roosters

115

di. 23-02-2016

wo. 24-02-2016

do. 25-02-2016

di. 15-03-2016

wo. 16-03-2016

do. 17-03-2016

9.00

Beckers

Ronckaerts

Van Calster

Keyers

Van der Lee

Van Calster

9.50

Beckers

Van Calster

Ronckaerts

Van Calster

Keyers

Van der Lee

10.50 Demandt

Schnackers

Van Helvert

Keyers

Schnack-V

11.40 Demandt

Schnackers

Keyers

Schnack-V

13.30 Vries

Van der Vloet Oudheusden

Vries

Van der Vloet Smith

14.20 Vries

Van der Vloet Oudheusden

Vries

Van der Vloet Smith

15.20 Maessen

Weishaupt

Maessen

Weishaupt

16.10 Maessen

Weishaupt

Maessen

Weishaupt

19.00

Wiertz*

19.50

Wiertz* di. 19-04-2016

wo. 20-04-2016

do. 21-04-2016

9.00

Vries

Wilkens

Keyers

9.50

Vries

Wilkens

Keyers

10.50 Wiegman

Keyers

11.40 Wiegman

Keyers

13.30 Wiegman

Van Calster**

14.20

Van Calster**

15.20 16.10 * De inleiding van mgr. F. Wiertz zal worden gehouden te Roermond ** Evaluatie mgr. dr. S. Van Calster

Smith

116


PRIESTEROPLEIDING VOOR OUDERE KANDIDATEN (VPO) Voor kandidaten op rijpere leeftijd - dat wil zeggen vanaf ongeveer 35 jaar - die een redelijke werkervaring hebben opgedaan en nog in een baan werkzaam zijn, bestaat de mogelijkheid een priesteropleiding in verkorte vorm te volgen, gedeeltelijk parttime en gedeeltelijk fulltime. Voor toelating is een vooropleiding minimaal op havo- of mbo-niveau vereist. In de eerste twee studiejaren vallen de colleges voornamelijk in de weekeinden (in combinatie met het Theologisch Instituut Rolduc), zodat de kandidaten hun studie aan het begin met behoud van hun werkkring kunnen volgen. Tevens kunnen zij in die twee jaren, indien mogelijk, gedurende de weekdagen enkele cursussen van de reguliere priesteropleiding volgen. De beslissing om de betrekking op te geven en als fulltime student op het seminarie te komen, wordt aan het einde van het tweede studiejaar genomen. Het derde tot en met het vijfde jaar wonen de studenten in het seminarie zelf. Zij hebben dan een aangepast programma, dat grotendeels met dat van de cursus maior (het studieprogramma van de jongere seminaristen) samen-valt. Bij gunstig verloop van de opleiding vindt aan het begin van het zesde studiejaar de diakenwijding en aan het einde ervan de priesterwijding plaats. Gedurende dit jaar woont en werkt de student als stagiair in een parochie.

Baccalaureaat

117

BACCALAUREAAT Geschiedenis Sinds het studiejaar 1997/1998 is het Grootseminarie Rolduc officieel geaffilieerd met de theologische faculteit van de Pontificia Universitas Lateranensis (PUL). Op 28 mei 1996 werd deze affiliatie ad quinquennium experimenti gratia verleend door de Congregatie voor de Katholieke Opvoeding. In november 2006 is deze affiliatie voor de duur van 10 jaar verlengd. De affiliatie van de sectie theologie van het grootseminarie met de PUL betekent dat seminaristen op basis van de studie theologie en een apart afsluitend examen een baccalaureaatsdiploma in de theologie aan de genoemde universiteit kunnen behalen. Hierna bestaat de mogelijkheid om onmiddellijk aan de Lateraanse Universiteit met de studie voor het licentiaat te beginnen. Vereisten voor het examen Voor het baccalaureaatsexamen komen alleen die studenten in aanmerking die het curriculum van het seminarie in zijn geheel met voldoende resultaten hebben gevolgd. Verder dient men in het bezit te zijn van een middelbareschooldiploma dat in Nederland toegang biedt tot een universitaire studie, ofwel wat ontbreekt aan de vooropleiding binnen het seminarie zelf te hebben aangevuld. In ieder geval moet de kandidaat ofwel binnen het kader van de middelbare-school-opleiding ofwel binnen de daarvoor op het seminarie in de eerste twee jaar aangeboden cursussen voor de vakken Latijn en Grieks een voldoende hebben behaald. Inschrijving De toelating tot het baccalaureaatsexamen geschiedt via de studieprefect. De betreffende seminaristen worden in de loop van Jaar VI via het studiesecretariaat ingeschreven als student aan de theologische faculteit van de PUL. De titel van de eindscriptie moet uiterlijk begin september aan het begin van Jaar VI definitief zijn vastgelegd en schriftelijk aan de studieprefect zijn doorgegeven. Voor het afsluitende aparte baccalaureaatsexamen geldt het volgende: 1. Schriftelijke werkzaamheid – De eindscriptie dient te voldoen aan de eisen zoals die in de studiegids zijn vastgelegd (zie p. 127). – De scriptie wordt door twee docenten beoordeeld (lector en conlector). – De reeds beoordeelde scriptie wordt aan het begin van het baccalaureaatsexamen kort door de student gepresenteerd.

118


2. Mondelinge examen – Het mondelinge examen duurt ongeveer 30 minuten en wordt afgelegd ten overstaan van een commissie van vier personen (drie docenten en de voorzitter van de commissie). – Aan het begin van het examen presenteert de student in het kort zijn scriptie, die reeds door twee docenten is beoordeeld. – Vervolgens werkt de student in een theologische synthese een stelling uit, die hij zelf kiest uit de drie stellingen die hij, één uur voorafgaand aan het examen, heeft gekregen. Deze drie stellingen worden door middel van loting getrokken uit een thesaurus van 15 stellingen, die in het aanhangsel is weergegeven. De leden van de commissie kunnen de student ondervragen over deze stelling, evenals over de andere twee uitgelote stellingen. 3. Vaststelling van het resultaat – Het eindcijfer van het baccalaureaat wordt als volgt berekend (op dertig, met decimalen): het gewogen gemiddelde van de examens van het theologisch curriculum (5/6); het cijfer voor het mondelinge examen en de eindscriptie (1/6).

Stages

119

STAGES In het kader van de praktische pastorale vorming doen de priesterstudenten in de loop van de opleiding een aantal stages, te weten: – tijdens het studiejaar: een sociale stage in Jaar III, een catechetische stage in Jaar IV en een pastorale stage in Jaar VI; – in de zomervakantie worden zomerstages gedaan; – in het diaconale jaar wordt een grote parochiestage gedaan. De stages worden begeleid door een werkbegeleider ter plaatse en door een supervisor van het grootseminarie. De stagiairs maken een verslag over hun stage-ervaringen. Over de jaarstages schrijven de studenten eenmaal per jaar een verslag. Ook over de zomerstages wordt een verslag geschreven. De verslagen worden ter goedkeuring aan de verantwoordelijke werkbegeleider van de stageplaats en aan de supervisor voorgelegd. Indien mogelijk zal ook de werkbegeleider een beoordeling van de verrichte stage geven. De stagiair heeft aan de hand van het verslag een supervisiegesprek met de supervisor van de stage. Voor de jaarstage geldt bovendien dat de student enkele malen een persoonlijk gesprek heeft met de supervisor. Hij dient daarbij korte rapportages van zijn activiteiten of lesvoorbereidingen, lesbeoordelingen en lesevaluaties voor te leggen. Voor Jaar IV en VII (catechesestage) en voor Jaar VI (pastorale stage) wordt regelmatig een groepssupervisie gehouden, waarbij de stage groepsgewijs wordt besproken aan de hand van verslagen e.d. van de studenten. Ook de eventuele beoordelingen van de begeleider zijn hier in te brengen. Sociale stage De sociale stage vindt plaats in Jaar III. Voor deze stage gaat de student gedurende een dagdeel per week naar een jeugdgroep, een verpleeghuis, opvanghuis enz. (wordt in overleg bepaald). Hij maakt een verslag van de stage. Catechesestage De catechesestage vindt plaats in Jaar IV en Jaar VII. De studenten van Jaar IV gaan elke week gedurende één dagdeel naar school en geven minstens één catecheseles. De les wordt bijgewoond door de leerkracht die als werkbegeleider is aangewezen. Na elke les maakt de stagiair een korte evaluatie. De lesvoorbereidingen, de beoordelingslijsten en de eigen lesevaluaties van de studenten zijn hoofdpunten van de individuele supervisie, die de student met de supervisor van het seminarie houdt. Enkele keren per jaar woont de supervisor een les bij van de stagiair en hij bespreekt het verloop van de stage met de werkbegeleider. Tijdens de groepssupervisie brengen de stagiairs hun bevindingen in. Op het eind van het winter- en het

120


zomer-semester schrijven de stagiairs een verslag, dat weer onderwerp van gesprek wordt in een individuele supervisie. In Jaar VII geeft de diaken school- en parochiecatechese onder begeleiding van een supervisor. Pastorale stage In Jaar VI doet elke student stage in een parochie om zoveel mogelijk vormen van liturgie en van pastorale activiteiten in de parochie te leren kennen en op hun waarde te leren schatten. De stage bestaat uit het assisteren in de liturgie in het weekend, het afleggen van huis- of ziekenbezoeken en bespreking hiervan met de werkbegeleider (stagepastoor), de maandelijkse persoonlijke supervisie bij de supervisor van het seminarie en deelname aan de groepssupervisie, waarvoor één van de studenten een verbatim of een situatieschets maakt. De student wordt geacht drie dagdelen per week te besteden aan de genoemde liturgische en pastorale activiteiten, en te assisteren in de zondagsliturgie. Diaconale stage In het zevende jaar, na de diakenwijding, loopt de student/diaken stage in een parochie, waar hij zoveel mogelijk aspecten van het pastorale handelen in de basiszielzorg leert kennen. Waar mogelijk neemt hij taken en verantwoordelijkheden op zich. Hij werkt samen met en onder leiding en verantwoordelijkheid van de pastoor van de stageparochie, de werkbegeleider. Daarnaast is er een supervisor die de stage vanuit de opleiding begeleidt. Zomerstage In de loop van de studiejaren dienen verschillende soorten zomerstages aan bod te komen (pedagogisch, sociaal, liturgisch-pastoraal, klinisch, parochieel). In één zomervakantie kunnen evt. meerdere soorten stages gecombineerd worden. - Jaar I en I-II: ongeveer één week stage (in overleg te kiezen). - Jaren II-III-IV: ongeveer drie weken stage (in overleg te kiezen). - Jaar V: drie weken parochiestage (wordt aangewezen). - Jaar VI: naar eigen keuze; stage aanbevolen, niet verplicht. Mogelijkheden van stage zijn o.a.: bedevaartplaatsen, kinderen jongerenkampen, ziekenhuis of verpleegkliniek, opvanghuis voor daklozen, bedrijf, hospice, huis voor geestelijk gehandicapten, Ark-gemeenschap, diocesane jeugd-zomeractiviteiten, wereldjongerendagen enz.

Schriftelijke werkzaamheid

121

SCHRIFTELIJKE WERKZAAMHEID De schriftelijke zelfwerkzaamheden tijdens de studie zijn de volgende: Verslag Over stages worden verslagen geschreven. Samenvatting of schriftelijke werkopdracht Elke docent kan naar eigen inzicht een samenvatting of uittreksel van max. drie bladzijden als opdracht geven, waarin een artikel of werkje van geringe omvang samengevat wordt. Referaat De studenten van Jaar II, III, IV en V (III-IV VPO) volgen een werkcollege. Elke student die aan het werkcollege deelneemt, stelt een referaat op over een door de docent opgegeven thema. De docent reikt ook de werkmethode en eventueel belangrijke literatuur aan. De omvang van een referaat bedraagt 5 tot 10 pagina's. Werkstuk De studenten van Jaar II, III, IV en V schrijven een werkstuk. Het werkstuk mag voortbouwen op wat in het werkcollege aan de orde is geweest, maar het mag ook een verhandeling over een ander thema zijn of een vergelijkende studie tussen verschillende boeken/artikelen, waarbij de opvattingen van de student bij de verwerking aan de orde komen. De student dient er rekening mee te houden dat de vakgebieden waarin werkstukken worden geschreven, voldoende variatie vertonen. Daarbij is het toegestaan om één werkstuk en de eindscriptie binnen één vakgebied te schrijven. Een werkstuk moet 10 tot 20 pagina's omvatten (regelafstand 1,5). Scriptie Elke student schrijft in de laatste jaren van zijn theoretische studie – te beginnen in het zomersemester in Jaar V tot uiterlijk medio mei in Jaar VI - een scriptie over een thema dat door de docent in overleg met de student wordt bepaald. Een scriptie kan zowel in een filosofisch als in een theologisch vakgebied worden geschreven. Ook bestaat de mogelijkheid om een pastorale rapport-scriptie te schrijven na toestemming van de docentenvergadering. De scriptie wordt door de begeleidende docent als lector gelezen. Vóór de kerstvakantie in Jaar V dient op het daarvoor bestemde formulier de werktitel te zijn vastgesteld. Een tweede docent wordt door de studieprefect, na ruggenspraak met de begeleider, aangeduid als conlector. Deze lectoren bepalen in onderling overleg de waardering die aan de scriptie wordt toegekend. De scriptie dient ongeveer 40 pagina's bevatten (bij een VPOstudent dienen dit er minimaal 20 te zijn), waarbij regelafstand 1,5 wordt gehanteerd. Als de scriptie is afgerond dient ze digitaal en op papier te worden ingeleverd bij het studiesecretariaat. Verder dient er een samenvatting van de scriptie in enkele alinea’s aangeleverd te worden in het Engels of het Italiaans.

122


Deze samenvatting dient digitaal bij het studiesecretariaat te worden aangeleverd. Met betrekking tot het werkstuk en de eindscriptie geldt het volgende: De titel van het werkstuk en de eindscriptie dienen op voorhand schriftelijk te worden vastgelegd d.m.v. het daarvoor bestemde formulier. Het referaat van een werkcollege, een werkstuk en de eindscriptie dienen in correct Nederlands te worden geschreven. Tijdens het schrijven van werkstuk of scriptie blijft de student in nauw overleg met de begeleider. Vakgebieden De vakgebieden, waarbinnen de schriftelijke werkzaamheden moeten variëren, zijn de volgende: Vakgroep I: Historische filosofie Vakgroep II: Systematische filosofie Vakgroep III: H. Schrift Vakgroep IV: Fundamentele theologie en dogmatiek Vakgroep V: Dogmatiek Vakgroep VI: Moraaltheologie en spiritualiteit Vakgroep VII: Pastoraal Vakgroep VIII: Liturgie Vakgroep IX: Kerkgeschiedenis, patrologie en archeologie Vakgroep X: Kerkelijk recht Vakgroep XI: Hulpwetenschappen

Schriftelijk w.

Formele vereisten De eindredactie van de tekst dient aan de volgende vereisten te voldoen: Formaat A4 (21 x 29,7 cm.), enkelzijdig bedrukt. Regelafstand 1,5 in de lopende tekst, 1 in de voetnoten. Marges 3 cm (in deze marge wordt ook het paginanummer geplaatst, eventueel kan men ook een ‘koptekst’ gebruiken). Lettertype “Times New Roman” of een lettertype dat vergelijkbaar is. In de lopende tekst wordt grootte 12 gebruikt, in de voetnoten grootte 10. Opbouw 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Kaft Titelblad Inhoudsopgave Gebruikte afkortingen en de sigla van veelvuldig gebruikte werken (dit element kan ook achterwege blijven) Corpus met voetnoten (geen eindnoten) Conclusie(s) Bibliografie

1. Kaft Op de kaft worden de wezenlijke elementen van het ‘titelblad’ (zie nr. 2) genoemd. Men kan deze zelf kiezen. Bijvoorbeeld:


123

de titel van het werk, de naam van de docent, de naam van de student, de tekst “Grootseminarie Rolduc” of anderszins. Een afbeelding op de kaft is toegestaan, maar men dient hierbij te letten op het wetenschappelijk karakter van het werk. 2. Titelblad Op het titelblad dient het volgende te worden vermeld: de titel en omschrijving van het werk, de naam van de lector (= docent) de naam van de conlector (indien het de eindscriptie betreft) de naam van de student, het studiejaar, de datum van afronding en de tekst “Grootseminarie Rolduc”.

Een scriptie binnen vakgebied: V. DOGMATIEK-ESCHATOLOGIE, met als thema: DE LEER VAN DE ONVERGANKELIJKHEID VAN DE REDELIJKE SCHEPSELEN.

Ter afsluiting van studiejaar VI.

Grootseminarie Rolduc, mei 2010 Lector:

Prof. dr. S. Meterschaar SS.CC

Conlector:

Dr. A.F. Buijtenen

Student: Peter van Baselen

124


3. Inhoudsopgave Deze moet overzichtelijk zijn. In één blik dient de lezer een overzicht te krijgen van de behandelde onderwerpen en waar deze te vinden zijn. 4. Sigla / Afkortingen Wanneer bepaalde werken veelvuldig voorkomen, dan kan het nuttig of noodzakelijk zijn deze af te korten en vooraf apart te vermelden. Bij het kiezen van bepaalde afkortingen dient men erop te letten dat ze zoveel mogelijk overeenkomen met de gangbare wetenschappelijke afkortingen. Bijvoorbeeld: STh. voor Summa Theologiae; CIC voor Codex Iuris Canonici; of CKK voor Catechismus van de Katholieke Kerk. Een goede gids voor het vinden van afkortingen van wetenschappelijke werken is Lexikon für Theologie und Kirche. Abkürzungsverzeichnis, dat als bijlage bij het genoemde Lexikon (LThK) verschenen is. 5. Corpus en voetnoten De lopende tekst wordt ingedeeld in hoofdstukken en paragrafen, waarbij het uitgangspunt altijd moet zijn dat kopjes en subkopjes de leesbaarheid vergroten. Er bestaan verschillende systemen om de tekst in te delen, en de keuze voor het ene of het andere systeem hangt van verschillende factoren af. Dit kan het beste met de begeleider besproken worden. De meest voorkomende systemen van indeling zijn de volgende: opeenvolgende cijfers 1. 1.1. Let er bij dit systeem op dat het aantal cijfers niet te groot wordt: 1.1.1. meer dan vier niveaus wordt vaak als storend ervaren bij het lezen. 1.1.1.1.

Schriftelijk w.

cijfers en letters III. 1.

Let er bij dit systeem op dat de doorvoering consequent blijft.

a. α. β.

5.1. Doelstelling Aan het begin van het werk zal duidelijk een doelstelling van het werk naar voren moeten komen. Hierbij wordt in een of twee regels weergegeven wat men in het nu volgende werk duidelijk wil maken of wil bereiken. Eventueel kan de doelstelling door middel van een kader van de rest van de tekst worden afgebakend.


125

5.2. Citaten in de lopende tekst Citaten kunnen in de voetnoten worden opgenomen, maar ook in de lopende tekst. Hierbij wordt over het algemeen – behalve wanneer het enkele specifieke woorden betreft – altijd de Nederlandse taal gebruikt (dus eventueel vertalingen). Wanneer citaten meerdere regels in de lopende tekst beslaan, worden ze als volgt opgenomen: regelafstand 1, lettergrootte 10 punts, links en rechts 1 cm inspringen. 5.3. Voetnoten Voetnoten (lettergrootte 10) bevatten vooral bibliografische gegevens van citaten die in de lopende tekst worden aangehaald of genoemd. In de lopende tekst wordt het voetnootnummer met “superscript” weergegeven. De eerste verwijzing naar een werk kan worden voorafgegaan door “cf.” of “cfr.” (maar deze aanduiding kan ook achterwege blijven), vervolgens de initialen van de auteur, de achternaam in klein-kapitalen, de titel cursief, daarna de plaats en de naam van de uitgever, tenslotte het jaartal. Bij tijdschriften vermeldt men de auteur, de titel, de jaargang en tussen haakjes het jaartal; vervolgens de pagina waarnaar verwezen wordt: J. RATZINGER, Jesus von Nazareth. Erster Teil: Von der Taufe im Jordan bis zur Verklärung, Freiburg: Herder 2007, 23. De verdere verwijzingen naar hetzelfde werk bevatten alleen nog de naam van de auteur en de titel (die eventueel zelfs ingekort kan worden): J. RATZINGER, Jesus von Nazareth, 45.

Als verwijzingen naar hetzelfde werk direct op elkaar volgen, dan gebruikt men “Op.cit.” (opus citatum) en het paginanummer: Op.cit., 177. Als de citaten niet alleen naar het ervoor genoemde werk, maar ook naar dezelfde pagina verwijzen, dan gebruikt men “ibidem” of “idem”, zonder verdere aanduiding: Ibidem. Bij een niet-letterlijke verwijzing gebruikt men “vgl.” Een verder doel van voetnoten is om details die niet direct ter zake doen of die storen in de lopende tekst, uit te werken.

126


In wetenschappelijke werken wordt bij het citeren van de auteurs titulatuur achterwege gelaten. Bijvoorbeeld wel: A. van Dam; maar niet: Prof. A. van Dam SCJ. Aanduidingen van religieuze ordes en congregaties kunnen vanzelfsprekend wél worden genoemd, wanneer dit wetenschappelijk relevant is. 6. Conclusie In de conclusie komen de resultaten van het onderzoek aan de orde. Behalve een korte samenvatting, dient de conclusie vooral weer te geven op welke manier de doelstelling is gerealiseerd. 7. Bibliografie In de bibliografie kan men bij een grotere omvang (bijvoorbeeld bij de eindscriptie) een onderverdeling maken tussen primaire literatuur (bronnen) en secundaire literatuur. Vanzelfsprekend is de bibliografie alfabetisch gerangschikt naar achternaam. De hoofdnaam (meestal de achternaam) wordt in klein-kapitalen weergegeven, de titel cursief, daarna de plaats en de naam van de uitgever, tenslotte het jaartal. Bij tijdschriften vermeldt men de auteur, de titel, de jaargang en tussen haakjes het jaartal; vervolgens de pagina’s waar het gehele artikel is te vinden. Meestal zal zich een van de volgende situaties voordoen: (gewoon boek) FRIGATO, S., Leven in Christus en moreel handelen. Inleiding in de fundamentele moraaltheologie, Budel: Damon 2002 (boek zonder auteur) Catechismus van de Katholieke Kerk, Kampen: Gooi & Sticht 2008 Schriftelijk w.

(artikel in een boek) SCHMITZ, J., “Spiele und Umzüge im christlichen Brauchtum”, in: W. MEURER (RED.), Volk Gottes auf dem Weg. Bewegungselemente im Gottesdienst, Mainz: MatthiasGrünewald-Verlag 1989, 138-142 (artikel in een tijdschrift) PINCKAERS, S., “La structure de l’acte humain”, in: Revue Thomiste 55(1955), 393-412

2016

Recommend Documents