facebook pagina screenshot
Kunst Educatief Product: Tip&Post Valencia Colien Langerwerf, MKE 2014/2016 studentnr:336939
Inhoudsopgave Inleiding
3
Aanleiding
4
Theoretisch kader
5
Context
7
Excellent onderwijs in de stijgers
10
Tip&Post Valencia
12
Doelstelling
10
Reflectie
14
Conclusie
15
Bibliografie
16
Experiment X op luchthaven Eindhoven 2015
2
INLEIDING
In februari 2014 werd ik door de Hanzehogeschool Groningen uitgenodigd om als Excellent Professional aanwezig te zijn bij een bijeenkomst over honours onderwijs op het HBO. Er werden presentaties gehouden door excellente studenten en er waren workshops, theater en een lezing van Marca Wolfensberger1. Deze middag heeft mij geïnspireerd om een pilot excellent onderwijs te starten op KTM Noorderpoort, uitstroomrichting Art&Design. Binnen het MBO onderwijs is veel ruimte en geld om de zwakkere student binnenboord te houden. Uitval moet zoveel mogelijk voorkomen worden. Sstudenten die dreigen uit te vallen, worden via een special traject begeleid, zodat zij toch het MBO-4 diploma kunnen verwerven. Voor de studenten die het juist heel goed doen, was er geen extra aanbod. Ook de beoordelingen van de proeve van bekwaamheid waren op een 2-puntsschaal: voldoende of onvoldoende. De leerlingen die vol goede moed, talent en doorzettingsvermogen bij ons binnenkwamen zagen hun inzet of talent niet gehonoreerd. Dit leidde tot demotivering: waarom zou je je best doen als iedereen uiteindelijk dezelfde beoordeling krijgt? Een zes is een voldoende, een negen ook. Onder andere door de presentatie van Marca Wolfensberger kwam ik tot het inzicht dat wanneer het HBO-onderwijs inzet op honours onderwijs, het MBO niet kan achterblijven. Immers, veel MBO leerlingen hebben de wens door te stromen naar het HBO. Ook leek mij het inzetten van honours onderwijs de manier om de juist de getalenteerde en gemotiveerde studenten iets extra’s te bieden. In overleg met mijn team en leidingevende ben ik in september 2014 een pilot excellent onderwijs voor de uitstroomrichting Art&Design gestart. Mentoren van de verschillende jaren konden studenten voordragen. De criteria om studenten voor te dragen lopen nogal uiteen: hoge beoordelingen, harde werkers, ambitieus, beeldend erg sterk of de combinatie van deze criteria. Dit heeft geresulteerd in een klas van twaalf studenten uit drie verschillende jaren: jaren 2, 3 en 4. Met deze studenten ben ik het experiment gestart. De studenten hebben zelf besloten dat zij ‘Experiment X’ heten. Dit experiment is in volle gang. We zijn samen op zoek naar de vorm en komen wekelijks bij elkaar om te bespreken wat de wensen zijn en hoe we deze kunnen verwezelijken. In maart 2015 gaat Experiment X naar Valencia voor een cultureel uitwisselingsprogramma van 14 dagen. Speciaal voor deze trip heb ik een opdracht ontwikkeld waarbij verschillende multidisciplinaire vaardigheden aan bod komen: “Tip&Post VALENCIA”. Sstudenten maken een klein kunstwerk in opdracht, waarbij de techniek vrij is maar het format en gewicht beperkt, ze moeten locals aanspreken in het Spaans, een taal die zij nog niet echt machtig zijn, ze reizen door een grote onbekende stad en ze gaan een review schrijven. Ook zullen ze eventueel contacten leggen voor stageplaatsen. “Tip&Post VALENCIA” doet hiermee een beroep op een breed scala vaardigheden van de studenten
1
Marca V. C. Wolfsenberger, Teaching for excellence, Honours pedagogied revealed. (Doceren om te excelleren, pijlers van de honours didactiek), Proefschrift, Waxman 2011
3
AANLEIDING Drie belangrijke dimensies Marca Wolfensberger beschrijft in haar boek Teaching for excellence, drie belangrijke dimensies binnen het honours onderwijs. - Community, creëren van gemeenschap Voor zowel docent als student is het van belang om zich te kunnen ontwikkelen binnen een groep. Studenten en docenten hebben een sociale verbondenheid, interesse en betrokkenheid, waardoor er een natuurlijke uitwisseling onstaat en er vrijheid gevoeld wordt zichzelf te ontwikkelen op onothodoxe wijzen. - Interdisciplinair, onderzoekende en uitdagende opdrachten Complexe opdrachten waarbij verschillende vaardigeheden vanuit verschillende disciplines ingezet moeten worden. - Creëren van vrijheid Ruimte geven aan vragen, keuzes en initiatieven van zowel studenten als docenten. Opgetogenheid, experimenten, verrassen van studenten. Professioneel ruimte bieden door bijvoorbeeld meester-gezel constructie. Samen met de studenten van Experiment X heb ik deze drie dimensies besproken. Zij kunnen zich vinden in deze dimensies, maar wilden hier graag de volgende praktische wensen aan koppelen: - Verdieping autonoom product - Internationalisering - Individuele talentontwikkeling. De mogelijkheid die de leerlingen van Experiment X hebben om 14 dagen in een Spaans gezin te Valencia te verblijven en deel te nemen aan een cultureel uitwisselingsprogramma, wil ik graag uitbreiden met een opdracht die alle genoemde dimensies van Marca Wolfsberger beslaat en die tegemoet komt aan de wensen van de studenten zelf. Ook vind ik het belangrijk dat zij zich sociaal-maatschappelijk verbinden aan de plaats waar zij dan verblijven. De keuze is op Valencia gevallen om verschillende redenen. Valencia heeft overeenkomsten met Groningen. Valencia is een universiteitsstad, heeft twee kunstacademies, de populatie is daardoor jong en Valencia heeft een rijke kunst en cultuur. Een oud historisch centrum en het beroemde futuristische aandoende Ciudad Art sciences en de gebouwen van Calatrava. Het klimaat is mediterraans en dit heeft als gevolg dat de inwoners veel buiten zijn en graag en gemakkelijk contact maken. Valencia is ook echt een fietsstad. Omdat er al verschillende contacten in Valencia waren, hebben we deze aangehaald. In samenwerking met het taleninstituur Taronja hebben we een programma samengesteld. In de eerste week wordt er vooral gewerkt aan het eigen maken van de Spaanse taal en in de tweede week gaan de studenten werken met locals aan verschillende projecten. De theorieën van Folkert Haanstra ‘Authenthiek leren’2 en ‘Het derde pedagogische gebied’ van Brent Wilson3 sluiten hierop aan. In het volgende hoofdstuk leg ik in het kort deze theorieën uit en verbind hen met de visie van Marca Wolfensberger.
2 3
Haanstra, F. (2011) Authentiek leren, Kunst+Cultuur, 31, 2011 Wilson, B. (2011) Het derde pedagogisch gebied, Kunst+Cultuur, 31, 2011
4
THEORETISCH KADER Wilson en het derde pedagogisch gebied In het artikel Het derde pedagogische gebied en leren leven in kunstwerelden (2001) omschrijft Wilson de kracht van dit derde pedagogisch gebied als een informele leeromgeving in de marges van het onderwijs. De leeromgeving die wij in Valencia willen creëren, valt binnen dit derde pedagogische gebied. Wilson onderscheidt drie pedagogische gebieden. Het eerste pedagogische gebied is het leren op basis van intrinsieke motivatie op een vrije en ongedwongen manier. Binnen het tweede pedagogische gebied is het de ander die beslist wat men moet leren, zoals onder andere in het reguliere onderwijs. Het derde pedagogische gebied vindt plaats in binnen het onderwijs, maar zonder de formele eisen van het onderwijs. Dit is tevens het gebied waar de wereld van buiten en binnen in elkaar overlopen. Wilson stelt dat, als men wil dat kunstonderwijs een waardevolle invloed heeft op het leven van de leerling, het kunstonderwijs zich moet richten op het leven buiten school: op de kunstwereld. Voor het kunstonderwijs zou het derde pedagogische gebied ontstaan door een informele leeromgeving te creëren waarin het organiseren van excursies, het voeren van discussies en het informeel uitwisselen van kennis essentieel zijn. Door het ontmoeten van experts uit de kunstwereld worden tevens meerdere dimensies van de kunst getoond en ervaren. Essentiële ingrediënten voor een effectief pedagogisch klimaat binnen dit derde gebied zijn samenhorigheid tussen de deelnemers én een gelijkwaardige houding tussen de docent en de leerling. Er is sprake van ‘peer teaching’: het is niet voorgestructureerd en daarnaast vrijwillig om deel te nemen. Naar aanleiding van een case study concludeert Wilson dat een leeromgeving in het derde pedagogische gebied van blijvende invloed is op de toekomst van de leerling met betrekking tot de kunsten. Reguliere beeldende lessen zouden weinig tot geen invloed hebben. Dit komt doordat deze lessen de leerling niet in staat stellen actief deel te laten nemen aan verschillende kunstwerelden. Zijn hypothese is dat ervaringen binnen het eerste en derde gebied sterker zijn dan binnen het tweede gebied. Haanstra en authentieke kunsteducatie Haanstra stelt onder andere in zijn artikel Authentieke kunsteducatie: een stand van zaken, dat wanneer kunsteducatie aansluit bij de leefwereld van de leerling, deze meer betrokken en gemotiveerd zal zijn. Ook de stijlvormen en technieken die de leerling hanteren zijn dan uitgangspunt. Het is belangrijk om de leerling in contact te brengen met kunst en cultuur buiten school. Een productieve leeromgeving wordt gekenmerkt door een complexe en complete taaksituatie en moet een beroep doen op meerdere kennis- en vaardigheidsaspecten. Het moet een leeromgeving zijn die niet alleen vanuit de docent wordt gestuurd: er moet ruimte zijn om eigen initiatieven te ontplooien, eigen oplossingen te bedenken en zelfstandig informatie te kunnen verzamelen. Het is belangrijk dat de leerlingen een bepaalde vrijheid en autonomie kunnen ervaren. In authentieke leersituaties zitten vaak sociale aspecten, de leerlingen leren van elkaar, docent en leerling leren van elkaar: het zogenaamde samenwerkend leren. Dit kan niet geheel stuurloos. De rol van de docent is wel belangrijk: deze geeft de kaders.
5
Wilson, Haanstra en de drie dimensies van Wolfensberger In Teaching for Excellence, vergelijkt Wolfensberger het excellent onderwijs op HBO en Universitair onderwijs tussen de VS en Nederland. Hierbij komen verschillen, maar vooral overeenkomsten naar voren. De overeenkomsten zijn de drie eerder genoemde dimensies: Community, Challenge en Freedom. Deze drie dimensies zijn ook duidelijk te herkennen in de theorieën van Haanstra en Wilson.
3 tekeningen van Colien Langerwerf 2015
6
CONTEXT Pedagogische omgeving 1. Opleiding als productiehuis Op KTM staat het ‘productiehuis’ model voor hoe de opleiding is ingericht. Dit houdt voornamelijk in dat de verschillende richtingen binnen de opleiding elkaar bedienen. De richtingen zijn ook zo gekozen dat het logisch is dat zij met elkaar samen werken. KTM heeft 6 verschillende uitstroomrichtingen namelijk: Artiest, Audiovisuele vormgeving, Podium en Evenemententechniek, Evenementenorganisatie, Muziek en Sounddesign en Art&Design. Er worden in het eerste jaar projecten binnen de school gerealiseerd waarbinnen alle opleidingen een duidelijke rol hebben. Bij het realiseren van een theatervoorstellling wordt bijvoorbeeld gebruik gemaakt van film en muziek. In het eerste jaar werken de afdelingen vier keer binnen de school samen. Het houdt ook in dat zowel docenten als studenten interdisciplinair aan het werk zijn. In het tweede jaar worden er projecten aangenomen van buiten de school. Dit kunnen festivals zijn of exposities, filmdagen enzovoorts. Het accent ligt dan nog steeds op het interdisciplinair samenwerken, maar ook op kwaliteit en professionaliteit. Rondom deze projecten, zowel in jaar 1 als in jaar 2, worden er vak-workshops gegeven door docenten en professionals uit het werkveld. Door de combinatie van werken aan interdisciplinaire opdrachten en vakgerichte workshops krijgt de student een compleet beeld van wat het vak inhoudt en van welke andere disciplines hij zal tegenkomen in het werkveld. Studenten worden door opdrachtgevers uiterst serieus genomen en zij voelen hierdoor een grote verantwoordelijkheid voor het slagen van het project. Studenten worden hierdoor ook gestimuleerd eigen projecten te initiëren en uit te zetten. 2. Mentorklas Een andere belangrijke pedagogische ruimte is de eigen mentorklas. Dit is de thuishaven van de student, samen met de andere studenten en de vaste mentor. Hier moet de veiligheid heersen om zich uit te spreken. De mentor is een vakdocent die met de klas meegroeit tot aan diplomering. 3. Werkruimtes
Er zijn werkruimtes die uitnodigen tot máken en ruimtes die uitnodigen tot dénken. Letterlijk: ateliers, werkplaatsen en lokalen, stageplaatsen.
7
Pedagogische opdracht In het onderzoek van ECBO4 komen de zes visies van MBO-docenten naar voren van waaruit zij meestal werken. Deze zes visies heb ik tegen het licht gehouden en vergeleken met mijn eigen visie. 1. De pragmatische realistische versie (docent is rolmodel) Als beeldend kunstenaar ben ik docent Art&Design geworden. Ik merk dat studenten heel nieuwsgierig zijn naar mijn verhalen en werken uit de praktijk. Op het moment dat we aan de slag gaan in mijn atelier of een expositie maken in een presentatieruimte buiten de school, gaat het leven. Studenten krijgen een realistisch beeld van wat een professional zoal doet, wat daar voor nodig is, hoe zich dat verhoudt tot de maatschappij en de wereld van kunst en cultuur. De vakworkshop-docenten zijn allemaal werkzaam in hun eigen beroepspraktijk en brengen deze zoveel mogelijk mee de school in. 2. De kritische- reflectieve versie (student als vernieuwer in het beroepveld) Studenten zijn vaak heel innovatief op allerlei gebieden en brengen deze ideeën mee naar de beroepspraktijk. Het is belangrijk dat deze ook serieus genomen worden en daadwerkelijk gebruikt worden. Tijdens de stages krijgen de studenten opdrachten mee om deze innovaties (verder) te ontwikkelen en uit te proberen. 3. Beroepscollectief (student bewust maken dat zij deel uitmaken van een beroepsgroep) Binnen de opleiding KTM zijn er 6 verschillende uitstroomrichtingen met elk hun eigen kwalificatiedossier, curriculum en bovenal cultuur! Dit is een gegeven wat in de praktijk ook zo is. Bijvoorbeeld: mensen in podium- en evenemententechniek hanteren en gebruiken binnen het theater een andere taal dan acteurs. Het is goed je daar bewust van te zijn zodat je er optimaal gebruik van kunt maken. Tijdens productiehuisprojecten krijgen de studenten hier steeds mee te maken en zo kunnen zij hun eigen positie leren kennen en van hieruit werken. 4. Persoons vormende (persoonlijke groei van student stimuleren) De studenten komen als heel jong volwassenen bij ons binnen en weten vaak vaag waar hun interessen en talenten liggen. Het is belangrijk dat zij ruimte krijgen om op verschillende vlakken te onderzoeken waar deze interessen en talenten liggen. Zo is het mogelijk om in andere uitstroomrichtingen workshops te volgen en tijdens de interdisciplinaire projecten ook buiten de eigen vakrichting te participeren. De eigen mentorgroep fungeert als thuishaven en als referentie. 5. Functioneel maatschappelijk (student bewust maken van zijn functie in de maatschappij) Kunst maakt een wezenlijk deel uit van onze maatschappij en studenten krijgen tijdens hun opleiding de mogelijkheid om mee te doen in bestaande projecten buiten de school binnen een maatschappelijk kader. In het project Let’s Gro hebben studenten van verschillende richtingen meegewerkt. In het op dit moment lopende project: Winterwende, een theaterproductie welke in verschillende straten van Groningen wordt gespeeld, doen ongeveer 100 studenten mee van verschillende uitstroomrichtingen. Het thema van Winterwende is heel actueel en gaat o.a. over thuis- en daklozen, adoptie en de overheid. Ik denk dat dit heel erg vormend en belangrijk is: studenten maken kennis 4
Onderwijspedagogische visies van MBO-docenten: wat dient het belang van studenten. 2014, pag. 33.
8
met verschillende plaatsen van kunst in de maatschappij en kunnen hier een wezenlijke rol in vervullen. 6. Formeel diplomerende visie (zorgen dat student zijn diploma haalt). Studenten zijn leerplichtig totdat zij een startkwalificatie hebben en als docent binnen de opleiding moet ik zorgen dat zij deze startkwalifictie binnen een bepaalde tijd halen. En wel op zo’n prettig mogelijke manier! Het productiehuis vraagt veel zelfstandigheid en inzicht van studenten. Dit werkt niet voor iedereen even goed. Studenten moeten binnen verschillende onderlinge niveaus samenwerken en dat kan frustrerend werken. Als docent is het de taak om gedifferentieerd te coachen en te stimuleren.
Posters gemaakt door Studenten Experiment X in een letterzet atelier te Valencia 2015
9
Excellent onderwijs in de steigers Als initiator van excellent onderwijs op KTM ben ik zoekende. Door de theorieën van Haanstra, Wilson en Wolfensberger voel ik mij gesteund in de keuzes die ik tot nog toe vaak intuïttief nam en neem. Het experiment Experiment X bestaan uit 12 leerlingen van KTM, Art &Design, een MBO-4 opleiding. De studenten zijn uit drie verschillende jaargroepen: jaar 2, 3 en 4. We hebben bewust ervoor gekozen dat we jaar 1 buiten beschouwing laten. Deze leerlingen zijn nog maar net gestart met hun opleiding aan KTM, moeten nog erg wennen en hun eigen weg nog vinden. De populatie uit jaar 2 is het grootst omdat deze leerlingen nog het langst op KTM zullen zijn en daarom langer te volgen zijn. Het vaststellen van criteria om leerlingen voor te dragen voor de excellent groep was lastig. Alleen hoge beoordelingen halen is een te smalle basis, maar alleen leerlingen toelaten die beeldend heel sterk zijn ook. Dus is er een mengvorm onstaan waar de mentoren verschillende redenen hadden om een leerling voor te dragen: ambitie, goed beeldend vermogen, hoge beoordelingen. Bij sommige leerlingen die deel uitmaken van Experiment X zijn alle criteria van toepassing, bij anderen een deel ervan. Buiten het reguliere programma om komen wij 1 keer per week samen. Vooral in overleg met de leerlingen hebben we onderzocht welke wensen en opvattingen er liggen ten aanzien van excellent onderwijs. Opvallend is dat de leerlingen het woord ‘excellent’ als negatief ervaren en zich liever ‘Experiment X’ noemen. Zelf zou ik de term ‘profileringsroute’ willen hanteren. Landelijk en Noorderpoort-breed heet het echter excellent onderwijs. Misschien kunnen we binnen KTM wel de term profileringsroute gaan hanteren. Drie dimensies Wolfsberger omschrijft in haar Teaching for excellence drie dimensies die erg belangrijk zijn voor het slagen van een honourstraject voor een student (en docent). Community Het is van belang dat studenten die participeren in het excellent onderwijs zich geborgen voelen in een groep. Onderlinge verschillen zijn inspirerend en motiverend, maar een plaats waar zij elkaar kunnen ontmoeten en ervaringen kunnen uitwisselen is cruciaal. De gemene deler van van de community is dat zij allen naast het reguliere programma extra opdrachten, zwaardere (buitenlandse) stages en experimenten kunnen uitvoeren. Tijdens Tip&Post Valencia zijn de studenten 14 dagen met elkaar in Spanje. Zij verblijven weliswaar in tweetallen in een Sspaans gezin, maar ze hebben dagelijks een bijeenkomst op taleninstituut Taronja. Ook gaan ze samen naar kunst- en cultuurgerelateerde plekken en samen moeten ze zorgdragen voor het slagen van Tip&Post. Zij kunnen elkaar via Facebook volgen en zich gesteund en uitgedaagd voelen. Challenge Uitdaging5 én de vrijheid ondervinden om met eigen initiatieven, onderzoeken en opdrachten aan de slag te gaan (freedom, authentiek leren en derde pedagogische ruimte). Binnen de opdracht Tip&Post worden de studenten uitgedaagd om hun eigen kunst in te zetten als bindmiddel. Zij moeten hun zojuist verworven nieuwe taal inzetten om communicatie met wildvreemde mensen op gang te brengen.
10
Daarnaast moeten zij gaan reizen in een totaal vreemde stad. Sommigen van hen zijn nooit in het buitenland geweest. Het schrijven van een korte review en deze plaatsen op een openbare pagina van Facebook vraagt om lef! Freedom Vrijheid om naar eigen inzicht ongebruikelijke initiatieven te ontplooien, autonoom werk te maken, kansen te zien en ze te pakken. Tip&Post geeft hen de vrijheid om naar eigen inzicht kunst te maken en in te zetten. Zij komen ongetwijfeld voor onverwachte Tips te staan. Zij hebben de vrijheid hier op eigen wijze vorm aan te geven. Naast de facultatieve opdracht (bijlage 1) welke doorloopt tot aan jaar 4, hebben de studenten van Experiment X zich de afgelopen weken vooral bezig gehouden met het zich oriënteren op en voorbereiden van hun reis naar Valencia. Samen met de docente Spaans hebben we een lesprogramma samengesteld, ter voorbereiding van de reis. We hebben films bekeken, Sspaanse lessen gevolgd en spelletjes in het Spaans gedaan. De docent Spaans is nauw betrokken bij de reis naar Valencia en zij gaat ook mee ter begeleiding van de studenten. Spaans wordt op KTM alleen gegeven aan de uitstroomrichting Evenementenorganisatie. Deze richting heeft veel stages in Spanje. Voor Art&Design is Spaans geen regulier vak. In het kader van internationalisering, je sociaal en maatschappelijk verbinden, het gevoel van saamhorigheid en talentontwikkeling hebben wij besloten dat in de extra opdracht die de leerlingen meekrijgen naar Valencia zoveel mogelijk aspecten van hun talenten en vaardigheden aan bod moeten kunnen komen. En dus ook de Spaanse taal. Zoals gezegd, Experiment X is een excellent onderwijs traject in de steigers. Er moet nog veel onderzocht en ontwikkeld worden. Dit jaar heeft Noorderpoort als speerpunt het ontwikkelen van excellent onderwijs voor het MBO. In samenwerking met de Hanzehogeschool gaan wij dit traject doorontwikkelen. Dit jaar is het eerste jaar en tijdens en aan het eind van dit jaar zal ik met mijn mededocenten, de studenten en de werkgroep excellent onderwijs Experiment X het gehele traject tegen het licht houden. De bedoeling is dat wij volgend jaar, 2015/2016, voor heel KTM een Excellentonderwijs traject starten. Daarnaast maak ik deel uit van de groep mensen die onderzoek gaat doen naar Excellent onderwijs binnen MBO onder leiding van Marca Wolfensberger en Maarten Hogenstijn, lectoraat excellentonderwijs Hanzehogeschool.
11
Tip&Post Valencia, de opdracht 1.
Maak 10 kleine kunstobjecten, welke gemakkelijk te vervoeren zijn en niet te kwetsbaar. Bijvoorbeeld: tekeningen of collages op briefkaart formaat. De gebruikte techniek staat vrij. Op dit kunstobject moet je naam en het openbaar facebook account staan (dit account is de plek waar we onze reisbevindingen posten)
2.
Tijdens je verblijf in Valencia vraag je aan 10 locals in het Spaans om een tip. Bijvoorbeeld: Welke expositie moet ik beslist bezoeken? Waar kan ik goedkoop en goed paella eten? Waar serveren ze de lekkerste churroz? De tipgever krijgt als dank een kunstobject van jou.
3.
Vraag of je de tipgever met jouw kunstobject mag fotograferen en post dit op het facebookaccount.
4.
Bezoek de tip, schrijf een korte review, maak eventueel een foto van de tip (plaats, product, event enz) en post dit op het facebook account.
NB: Zorg ten alle tijden voor privacy van de tipgever en de tip! Vraag altijd eerst of je mag fotograferen en posten. Post geen ongegronde negatieve beoordelingen! Post dan liever niet! Wees altijd voorzichtig met wat je plaatst. Bij twijfel: overleg met de docent. Doelstelling Tip&Post Valencia Kunst inzetten als verbinding Het inzetten van kunst bij het leggen van contacten met locals, als dank voor de gegeven tip, levert stof tot conversatie. Het is een blijk van dank en een vorm van vriendelijke reclame. Talentontwikkeling Door het inzetten van eigen vervaardigde producten, met vrijheid van techniek of stijlmiddel, sluit de opdracht aan bij de belevingswereld van de leerlingen. Het geeft hen de ruimte tot experimenteren en exploreren in de derde pedagogische ruimte. Het inzetten van de net verworven nieuwe taal kan een boost zijn voor het zelfvertrouwen. Evaluatie Door middel van interviews en een groepsgesprek wil ik Tip&Post evalueren: de opgedane ervaringen met hen delen en in kaart brengen. Ook zal ik de sudenten vragen wat er goed/fout is aan de opdracht en wat het hen heeft opgeleverd. Verder krijgen zij een beoordeling op verschillende onderdelen van de opdracht (zie bijlage 3). Internationalisering Door op pad te gaan met een door een local gegeven tip, komt de student op andere en meerdere plaatsen in de stad dan wanneer deze opdracht er niet zou liggen. De student wordt gedwongen contacten te leggen en door de stad te reizen. De kunst als dank geldt als smeermiddel voor de conversatie en het eventueel leggen van een verder contact. Het plaatsen van de tipgever met de gemaakte kunst op een openbaar facebook account, geeft de student een podium om eigen vervaardigde kunstwerken te tonen. Community De facebook pagina Tip&Post Valencia is letterlijk een community pagina. Alle studenten zijn redacteur van de pagina en kunnen elkaars posten volgen.
12
Challenge De uitdaging zit in meerdere lagen van de opdracht. Het maken van eigen werk, dat ingezet wordt voor publieke doeleinden, vraagt een andere aandacht en concentratie, dan wanneer deze alleen gemaakt wordt voor een schoolopdracht. De uitdaging om vreemden aan te spreken en eigen kunst als dank aan te bieden en de uitdaging om in een vreemde stad naar een onbekende lokatie te reizen. Het vraagt van de student om uit de comfortzone te komen. Freedom Binnen de opdracht zijn de studenten vrij in het maken van het werk (uitgezonderd beperkingen wat betreft formaat en kwetsbaarheid). De student kan de opdracht uitvoeren wanneer hij wil en waar hij wil. ‘s Nachts in het uitgaansleven krijg je vast andere tips dan op een ochtendmarkt! Ook het bezoeken van de gegeven tip en het posten van de review kan op een moment dat de student uitkomt.
Monitoren en beoordelen
De studenten moeten voor het vertrek naar Valencia de kunstwerken af hebben. We bekijken deze samen en leggen ze vast.Tijdens de reis ben ik beheerder en redacteur van de facebook pagina. Zo kan ik direct volgen wat er gebeurt. Daarnaast ben ik veel met de studenten op pad en zullen we vaak gezamenlijk tipgevers aanspreken en tips bezoeken. Zo kunnen we elkaar direct coachen waar nodig. Beoordelen van het gehele project vind ik in dit stadium lastig. Tijdens de reis zullen zich er onverwachte zaken voordoen. Graag wil ik met de studenten na de reis bespreken wat zij een goede manier van eventuele beoordeling vinden.Tip&Post behelst vooral beleven en ondergaan. Ik vind het belangrijker dat de studenten zich gestimuleerd voelen in het leggen van contacten en op onderzoek uit gaan, dan de frequentie van de posts of de kwaliteit van de reviews.
tekening Colien Langerwerf 2015
13
Reflectie Terwijl ik dit schrijf is net amper een halve week geleden dat we terug zijn van de studiereis naar Valencia. Het heeft nog niet echt goed kunnen bezinken. Er zijn wel een aantal aspecten te benoemen die opvallen: Tijd Het programma voor de studenten was eigenlijk te vol om Tip&Post goed uit te kunnen voeren. Het kost tijd om te wennen aan het op reis zijn met je medestudenten, het kost tijd om je op je gemak te voelen om mensen in een vreemde taal aan te spreken en het kost ook tijd om je tip ook daadwerkelijk te bezoeken. Het was opvallend dat de meeste studenten pas de tweede week echt aan Tip&Post toekwamen. Op de vraag wat er dan uit het volle programma gehaald moest worden om Tip&Post goed uit te kunnen voeren was het antwoord: ”Niets! De reis moet gewoon een week langer duren!” Kunst als smeermiddel De tipgevers waren allemaal oprecht verrast en blij met hun kunstwerk! In de try-out die ik met mijn mede MKE studenten heb uitgevoerd in Groningen waren de reacties al opvallend positief en soms zelfs ontroerend te noemen. Dit was in Valencia niet anders. Het was hartverwarmend hoe diverse mensen reageerden op het krijgen van een kunstwerkje. De studenten zelf geven aan de opdracht echt een aanvulling was op het programma in Valencia. Het daagde hen uit vreemden aan te spreken en kwamen op plaatsen waar ze anders nooit zouden komen. Het heeft een groter effect gesorteerd dan ik had bedacht en gedacht. Zo hebben twee studenten een stage weten te regelen in Valencia en één student gaat studeren aan de kunstacademie van Valencia. Drie studenten gaan stage lopen op Mallorca. Als dit geen internationalisering is!
Tip&Post kaarten van Ilvy Datema
14
Conclusie De opdracht Tip&Post is op alle fronten geslaagd, maar er moet wel rekening gehouden worden met het element tijd. Het geheel kan naar een hoger plan getild worden als er beter gemonitord wordt op het schrijven van reviews en het plaatsen hiervan. De opdracht is vooral inzetbaar voor volwassen onderwijs, er wordt een grote mate van zelfstandigheid verwacht van de student. De stad waar de opdracht wordt uitgevoerd moet een hoge mate van veiligheid bieden. Ik zou deze opdracht bijvoorbeeld niet zo snel geven in Mexico City!
Tip&post Tip: Valencia Mercado Central
15
Bibliografie: Brent Wilson, Derde pedagogische ruimte, Cultuur+Educatie, 2011 ECBO, onderwijs pedagogische visies van MBO docenten, 2014 Folkert Haanstra, Authentiek leren, Cultuur+Educatie 31, 2011 Jet Bussemaker, De wereld in, visiebrief op HO en MBO onderwijs, 2014 Marca Wolfensberger, Teaching for Excellence, Waxman, 2012 Robert Strikwerda, Experiental Learning and city as Text, Indiana university, 2007 Sirius Programma, excellentie in het hoger onderwijs, 2013
16
