5/24/2013
Bureau Integriteitsbevordering Openbare Sector (BIOS) “Integriteit verankeren” Marijntje Zweegers, Hoofd BIOS 23 mei 2013
1
Programma •
Introductie
•
Over BIOS
•
Wat is integriteit ?
•
Visie op integriteit
•
Verankeren van integriteitsbeleid
•
Stavaza Waterschappen
2
1
5/24/2013
BIOS oorsprong & positionering •
Aanleiding: bouwfraude (2000-2003), div. rapporten en wijziging Ambtenarenwet (2006)
•
Oprichting: maart 2006 als onderdeel van de coördinerende rol van MinBzk
•
Herpositionering in 2009: op afstand van BZK VN verdrag: onafhankelijke positionering National Integrity Office (NIO)
3
BIOS in kort bestek - functies Wat • Gericht op het bevorderen van integriteit(sbeleid) binnen de openbare sector • Strategisch en organisatorisch niveau Filosofie • Overheidsorganisaties in staat stellen zelf hun integriteitsbeleid vorm te geven. Ondersteunend. Voor wie • Dossierhouders integriteit, VPI, HRM, audit, managers, bestuurders, secretarissen,griffiers. Functies • Kennisfunctie, ontwikkel-, signalerende-, netwerk-
4
2
5/24/2013
Kennis-ontwikkelen-netwerk-signaleren
5
Kennis-ontwikkelen-netwerk-signaleren
6
3
5/24/2013
Kennis-ontwikkelen-netwerk-signaleren
• Integriteit onder de aandacht brengen via..
7
Kennis-ontwikkelen-netwerk-signaleren
2009 Geldmuseum Utrecht 2010 Nyenrode Breukelen
2011 Figi Zeist 2012 Koninklijke Schouwburg Den Haag
8
4
5/24/2013
Kennis-ontwikkelen-netwerk-signaleren
•
Ontwikkelingen & trends
adviseren Onderzoek effect bezuinigingen
9
Wat is integriteit?
10
5
5/24/2013
Wat is integriteit? (1/2)
Het juiste doen 11
Wat is integriteit? (2/2) Moreel het juiste doen? • Gedrag of handelingen waarbij je zo zorgvuldig mogelijk een afweging maakt tussen de rechten, belangen en wensen van alle betrokkenen.
12
6
5/24/2013
Integriteit in openbare sector
• Goed ambtenaarschap Gedragen zoals een goed ambtenaar betaamt
•Goed werkgeverschap
Ambtenarenwet
Basisnormen
13
Visie op integriteitsmanagement
14
7
5/24/2013
Is het te managen? appel / mand • • • • • •
mensen zijn integer, of niet opvoedings-/ karakterkwestie schendingen zijn incidenten veroorzaakt door rotte appel optreden en verwijderen qua beleid vooral aandacht voor hire & fire (W&S)
• • • • • •
integriteit geen dispositie: bevorderbaar verantwoordelijkheid werkgever schending doorgaans geen geisoleerd fenomeen oog voor organisatorische context organisatiestructuur/ – cultuur vergt een veel breder beleid
15
Hoe te managen? naleven / stimuleren • • • •
wet- en regelgeving, procedures eenzijdig/ top-down opleggen van regels/ richtlijnen toezicht, controle (extern) en opleggen sancties voorkomen van misstappen / misdragingen (negatief)
• • • •
gezamenlijk formuleren/ internaliseren van waarden bottom-up proces, gericht op interne zelfsturing medewerkers leren beredeneren wat juist is om te doen bevorderen van integer en verantwoord gedrag (positief)
16
8
5/24/2013
visie en -strategie; beleid, regels en structuren integriteitsentiteit; doelen en targets, monitoring, rapportagesysteem samenhang,coördinatie kennisopbouw integriteits(beleids)plan, budgetten
voorbeeldgedrag, leiderschap creëren van gedeelde organisatiewaarden faire belonings- beoordelingssystemen belonen/ stimuleren van ‘goed’ gedrag vertrouwen, sociale controle beroepstrots, professionele verantwoordelijkheid
Formeel
/
Informeel
17
Verankeren integriteitsbeleid • • •
• •
Integriteitsvisie, ambitie en doelstellingen expliciteren, operationaliseren en formaliseren. Integriteitsstructuur ontwerpen qua functies en verantwoordelijkheden en benoemen hiervan. Samenhang aanbrengen tussen de instrumenten en initiatieven en de verantwoordelijke actoren. Met als belangrijke functionaris de integriteitscoordinator of functionaris. Het integriteitsbeleid monitoren, evalueren en rapporteren hierover. Alles formaliseren in een overkoepelend integriteitsbeleidsplan.
18
9
5/24/2013
Reflectie op eigen organisatie
Incident
Systeem
Naleving
Stimulering
Formeel
Informeel
19
20
10
5/24/2013
Integriteitsscan
21
Recente onderzoeken
22
11
5/24/2013
Nieuw onderzoek •
22 mei ‘13 presentatie
•
Onderzoek binnen de openbare sector
•
Niet op sector niveau
•
Geen benchmark
23
Knelpunten integriteit 2013 Algemeen beeld publieke sector
• • • • • • •
relatief weinig integriteitsproblemen (ambtelijke org.) medewerker is bewust van zijn verantwoordelijkheid Bij nader inzien geen integraal/samenhangend beleid Beleid niet geborgd, ad hoc aanpak Kaders ontbreken (regels/procedures) Organisatie leunt op waarden en normenkader medewerker Organisatie staat jur. zwak bij arbeidsrechtelijke problemen
24
12
5/24/2013
Algemeen beeld waterschappen •
Beeld sluit aan op landelijke beeld
•
Regels en procedures niet op orde
•
Organisatie leunt op waarden en normenkader werknemer
•
Ontbreken kaders maakt handhaving moeilijk
•
Goed werkgeverschap staat onder druk (zwakke juridische positie)
25
Bedreigingen Risico verhogende omstandigheden
Verwachting tav meldingen 26
13
5/24/2013
Waterschappen timmeren aan de weg • • • • • • • •
Werkgroep UvW Gedegen handvatten Bewustwording Initiatief voor deze dag Aanstellen van integriteitsfunctionarissen Organiseren van kring van functionarissen Verbeteren score van monitor/strippenkaart Pakt het serieus op, maar blijf dat ook doen!!!
27
Tot slot • •
Nog vragen? Meer weten?
Marijntje Zweegers 06-46593144
www.integriteitoverheid.nl @IntegriteitBios
28
14
