2013 IN HET KORT meur e

JAARVERSLAG 2013

Merijn en Enrique bij het Boxie kunstwerk

2013 IN HET KORT 1.939

1e

Personeelsleden incl. 149 medisch specialisten

Eerste polibezoeken

75.157

258

Klinische verpleegdagen

Co-assistenten

3

Locaties

15.567

Opnames in de kliniek

104.507

<24H

18.495 Dagopnames

177.771 mEUR

Omzet

Nieuwe polikliniek in Enkhuizen

Meneer Glim is ‘snel op de been’

Trots op multimedia-OK

NIEUWBOUW

VMSaccreditatie

280.000

2.028

1 Voetbalveld

23

1 Eerste paal

Operaties multimedia-OK

Gevelstenen

aan wanden en vloeren betegeld

Kinderen hebben meegeholpen aan het Boxie kunstwerk

407

Heipalen die samen 7,5 kilometer lang zijn

4

| JAARVERSLAG 2013

HOOFDSTUK 2 | INLEIDING JAARVERSLAG 2013 |

INLEIDING Als je medisch specialistische zorg nodig hebt, spelen emoties een rol. Het is niet zomaar iets. Patiënten, en hun naasten, willen in die situaties gekend en herkend worden. We kunnen ook betere, persoonlijker zorg leveren áls we patiënten kennen. Goede zorg is zorg die aansluit bij de verwachtingen en de beleving van de patiënt en die rekening houdt met wie die patiënt is. Als patiënt wil je immers niet als nummer behandeld worden. ‘Oprechte interesse’ is afgelopen jaar als leidend thema in ons ziekenhuis naar boven gekomen. Die oprechte interesse is te herkennen in medewerkers van het ziekenhuis – van artsen en verpleegkundigen tot aan de medewerkers van de administratie en het transport en de vrijwilligers. Het is een kenmerk dat patiënten én bezoekers van het ziekenhuis opvalt: mensen zijn open naar elkaar en zeggen gedag als ze elkaar in de gang tegenkomen. Heel kleine dingen, die misschien normaal zijn, maar wel de cultuur van het ziekenhuis bepalen. Dit jaarverslag doet niet alleen op een zakelijke manier verslag van de gebeurtenissen in het afgelopen jaar. In interviews komen medewerkers aan het woord die oprechte interesse tonen.

Hoogtepunten Uiteraard bieden we u een overzicht van hoogtepunten in het afgelopen jaar. Diverse zaken komen daarin aan de orde, zoals de opening van de dependance van de radiotherapie van het VUmc, de VMS-accreditering en de erkenning van de SEH-opleiding. De kindergeneeskunde werd door de studenten onderscheiden als beste co-schap.

Problemen In 2013 heeft vrijwel iedereen in het ziekenhuis te maken gehad met de problemen die de invoering van het vernieuwde elektronisch patiëntendossier, HiX, met zich meebracht. Dat heeft van velen extra inspanningen gevraagd. Patiënten werden geconfronteerd met langere wachttijden en afspraken die niet door konden gaan. Dat is nou net niet de manier waarop we oprechte interesse willen tonen en gastvrije zorg willen leveren. De veranderingen in de zorgvraag zijn groter en diverser dan voorheen. Als van oudsher financieel gezond ziekenhuis hebben we financiële aanscherpingen onvoldoende en onvoldoende snel weten door te voeren. Bovendien bleek op sommige afdelingen sprake van een flinke daling van de zorgvraag. Voor de begroting van 2014 moesten we aan het eind van het jaar ingrijpende maatregelen nemen. De consequenties voor een aantal individuele medewerkers kunnen groot zijn.

Hugo Keuzenkamp (links) en Arno Timmermans

Toekomstbestendig Niet goed voorspelbare veranderingen in de zorgvraag zullen er blijven, ook in de komende jaren. Daar zullen we snel op moeten kunnen reageren en dat zijn ziekenhuizen niet gewend. We willen met elkaar het Westfriesgasthuis toekomstbestendig maken. We zien dat velen werken aan plannen om het ziekenhuis beter te maken. Met elkaar kunnen we ervoor zorgen dat het Westfriesgasthuis zijn plek in Noord-Holland versterkt. Samenwerking met andere ziekenhuizen in de regio kan daaraan bijdragen. De verkenning van samenwerking die we het afgelopen jaar met het Waterlandziekenhuis hebben verricht, biedt daarvoor een goede basis. In het Westfriesgasthuis bouwen we samen aan een ziekenhuis waar we trots op zijn en waarvan we weten dat iedere patiënt effectief en met ons hart wordt behandeld, met oprechte interesse. Hoorn, april 2014 Raad van bestuur Arno Timmermans Hugo Keuzenkamp

JAARVERSLAG 2013 |

21

INHOUD 6

27

STRATEGIE EN PRESTATIE CORPORATE GOVERNANCE EN MEDEZEGGENSCHAP

13

36

MANAGEN VAN RISICO’S EN KANSEN

39

FINANCIËLE RESULTATEN

41

SOCIAAL BELEID

43

VOORUITBLIK 2014

45

VERSLAG VANUIT

25

DE RAAD VAN TOEZICHT

30

48

BIJLAGEN

52

COLOFON

5

6

| JAARVERSLAG 2013 STRATEGIE EN PRESTATIE

STRATEGIE EN PRESTATIE 1. Toetsen en getoetst worden Het Westfriesgasthuis werkt sinds 2010 aan én met de strategie 2010-2015: ‘Veiligheid voorop’. De missie van het Westfriesgasthuis is om tot de top van veilige ziekenhuizen te behoren. Deze missie is uitgewerkt in zes doelstellingen: patiëntveiligheid, hoogwaardige kwaliteit, samenwerking, doelmatigheid en marktpositie, basiszorg, specialiteiten en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Onze prestaties op deze deelgebieden worden in dit hoofdstuk besproken.

De ingezette lijn van 2012 is verder voortgezet in 2013: ten eerste gaan we door met het stap voor stap aanbrengen van samenhang tussen de verschillende instrumenten waarmee je kwaliteit en veiligheid meet en verbetert. Ten tweede krijgt het zichtbaar maken van de uitkomsten van de verbeteringen veel aandacht.

Kwaliteit

We hebben de kwaliteit van onze zorg en de uitkomsten van de kwaliteitsindicatoren op de volgende manier zichtbaar gemaakt: De patiënt wil zich veilig kunnen voelen en zich geborgen • De accreditatie VMS (Veiligheidsmanagementsysteem) is weten. Hij moet er vertrouwen in kunnen hebben dat het behaald. We hebben blijk gegeven van een op verbetering ziekenhuis en zijn medewerkers er alles aan doen om te voorgerichte cultuur, het kwaliteitssysteem is in voldoende mate komen dat hij onnodige schade lijdt. Patiëntveiligheid houdt (door)ontwikkeld en alle redelijke waarborgen zijn gerealizowel veilige, betrouwbare (medische) apparatuur en veilige, seerd voor de veiligheid van patiënt, medewerker, bezoeker gestandaardiseerde procedures in, als ‘veilige medewerkers’. en omgeving. Veilige medewerkers zijn zorgverleners of (zorg)ondersteu• Er is een nieuwe rapportagemethode geïntroduceerd die nende medewerkers van voldoende deskundigheid. Deskundiggebruik maakt van de uitkomsten van interne metingen op heid vergt scholing en een toetsbare en toetsende opstelling. kwaliteit en veiligheid, zoals de scores op indicatoren als delier en ondervoeding (de zgn. kwadrantenrapportage). De De voorwaarden bij de doelstelling patiëntveiligheid zijn: uitkomsten zijn zichtbaar voor de medewerkers op de afdelingen en dienen ter sturing voor de werkeenheden. 1. Toetsen en getoetst worden. • De raad van bestuur voert structurele veiligheidsrondes uit 2. Een patiëntvriendelijke omgeving (gastvrijheid). op de werkvloer. De raad wordt tijdens de rondes geïnfor3. Goede faciliteiten (medische apparatuur, ICT en meerd over werkwijze, risicovolle processen, en cultuur en huisvesting). beleid op gebied van kwaliteit en veiligheid. 4. Opleidingsziekenhuis. • De stuurgroep Kwaliteit en Veiligheid bewaakt de onderlinge samenhang tussen alle kwaliteitsinstrumenten en de uitkomsten, en bespreekt mogelijke verbeteracties. • De Inspectie wordt op verzoek en proactief geïnformeerd over actuele ontwikkelingen in zaken die goed gaan en zaken die minder goed gaan. • We delen onze kwaliteitsinformatie proactief intern en extern. Zie ook onder ‘Marktpositie’ in dit hoofdstuk.

A. Patiëntveiligheid

7

JAARVERSLAG 2013 STRATEGIE EN PRESTATIE |

Lean

Indicatoren

We hebben onze methode van continu verbeteren heringericht. Tot nu toe gebruikten we Lean Six Sigma als methodiek en Planetree als filosofie; deze hebben we samengesmolten. We koppelen Lean aan de doelstellingen uit de strategie. Lean wordt ingezet om de veiligheid en klantgerichtheid te verbeteren en verspilling te verminderen. Goede, veilige en klantgerichte zorg waarbij verspilling wordt voorkomen, leidt tot meer waardevolle zorg. Met deze aanpak hebben we samenhang gezocht met de andere verbeterinitiatieven.

We gebruiken de kwaliteitsinformatie die wordt verzameld om onze prestaties te verbeteren. Daarvoor is het belangrijk de afdelingen te ondersteunen bij het meten van de kwaliteit van zorg. Het ontwikkelde kwadrantenmodel laat onder andere per werkeenheid zien wat de uitkomsten zijn van de kwalteitsindicatoren. Deze zijn inmiddels een vast onderwerp op de agenda’s van de besturen van de werkeenheden en in de gesprekken die deze besturen voeren met de raad van bestuur. Vervolgens worden medewerkers gestimuleerd om de uitkomsten te gebruiken in de zorg voor patiënten en worden zij aangesproken op de uitkomsten van de metingen. De stuurgroep Kwaliteit en Veiligheid behandelt de uitkomsten om overstijgende veiligheidsthema’s uit ons veiligheidsmanagementsysteem te halen.

Sterftecijfers Ziekenhuizen houden bij hoeveel patiënten er jaarlijks overlijden. Dit zijn de zogenaamde ‘ruwe sterftecijfers’. Daarnaast zijn er de gecorrigeerde of gestandaardiseerde sterftecijfers, de HSMR (Hospital Standardized Mortality Rate). De cijfers over 2013 zijn nog niet bekend. In 2012 overleden in het Westfriesgasthuis 311 patiënten.

De HSMR van het Westfriesgasthuis

Aan het woord Ilse de Vries Lean: focus op waarde voor patiënten

‘Een manier van denken, doen en delen die de focus legt op wat belangrijk is – de waarde – voor de patiënt.’ Zo omschrijft Ilse de Vries de methode Lean, waar ze sinds oktober 2013 als programmaleider een nieuwe impuls aan mag geven. ‘Geen doel op zich, maar een middel om te werken aan excellente zorg.’ Drie jaar eerder maakte het ziekenhuis al een start met de Lean-methode. ‘150 mensen zijn toen opgeleid in Lean. Mede doordat de medisch specialisten en het middenmanagement onvoldoende betrokken waren, leefde Lean nog niet overal.’ Een evaluatie volgde en leidde tot een herstart van Lean. Een logische keuze, vindt De Vries: ‘Er is wetenschappelijk aangetoond dat Lean focus en kwaliteit brengt.’ Een van de eerste dingen die De Vries na haar aanstelling is gaan doen, is luisteren. ‘Naar collega’s die al waren opgeleid, naar MT-leden en artsen, naar ervaringsverhalen uit andere ziekenhuizen. Zo ontdekte ik waar we stonden en waar knelpunten waren.’ Vervolgens volgden zeventig medewerkers die al waren opgeleid een opfriscursus. ‘Bij hen zie ik heel veel enthousiasme om het weer op te pakken. Daarnaast zet de raad van bestuur Lean actief op de kaart. Het bezoek van Gary Kaplan aan het Westfriesgasthuis bleek heel motiverend. Als bestuurder van het vermaarde Virginia Mason ziekenhuis in Seattle past hij Lean met veel succes toe.’

In 2010 In 2011 In 2012

106 110 106

Deze uitkomst betekent dat de kans op overlijden in het Westfriesgasthuis niet afwijkt van wat men van alle Nederlandse ziekenhuizen gemiddeld kan verwachten. De sterftecijfers zijn gecorrigeerd voor factoren zoals leeftijd, geslacht, ernst van de ziekte en bestaande andere ziektes. SMR staat voor Standardized Mortality Ratio en geeft de gestandaardiseerde sterfte per aandoening aan. Er zijn vijftig aandoeningen waarvoor de SMR wordt berekend, bijvoorbeeld een bepaald type kanker of een beroerte. De HSMR is het gemiddelde van alle vijftig SMR’s. Een volledig overzicht van de SMR’s en een toelichting op de afwijkende SMR-cijfers staan op www.westfriesgasthuis.nl. Bij afwijkende SMR-cijfers doen we (dossier)onderzoek naar de mogelijke oorzaken en voeren we indien nodig verbeteracties door.

Dossieronderzoek Er is een start gemaakt met dossieronderzoek bij patiënten die zijn overleden. Al langer werd standaard dossieronderzoek gedaan bij calamiteiten. Dossiers worden gescreend volgens een gevalideerde methodiek door verpleegkundigen en/of artsen. Mocht er in een dossier vermijdbare schade worden opgemerkt, dan wordt multidisciplinair gekeken naar wat in de toekomst beter zou kunnen. De uitkomsten van de (H)SMR worden hier bijvoorbeeld voor gebruikt.

8


Ervaring van de patiënt

Basishygiëne en infectiepreventie

De werkeenheden werden actief ondersteund bij het breed meten van de ervaring van onze patiënten. Met de resultaten kunnen werkeenheden verbeteracties uitvoeren. Inmiddels zijn 36 afdelingen (80% van het totale aantal afdelingen) actief met ‘Patiëntervaring.nl’, waarbij patiënten via een online enquête hun ervaringen in het ziekenhuis kunnen evalueren.

In 2013 zijn de regels rond basishygiëne en infectiepreventie uitdrukkelijk onder de aandacht gebracht. Naleving van de regels rond basishygiëne en infectiepreventie zijn gekoppeld aan de kwaliteitstoeslag voor medisch specialisten. De afgelopen jaren is hier een enorme vooruitgang geboekt. Nagenoeg alle afdelingen halen een 100% score op naleving van de basishygiëneregels (zie de grafiek hieronder). Nu we dit succes bereikt hebben, is het zaak om de puntjes op de i te zetten en deze cultuur te borgen. Daarom blijven we de audits uitvoeren.

De belangrijke vraag of onze patiënt het Westfriesgasthuis zou aanbevelen aan familie of kennissen wordt met een score van 8,3 beantwoord. De best scorende afdelingen op deze vraag zijn in de onderstaande tabel weergegeven.

Trend quickscan resultaten naleving basishygiëne Best scorende afdelingen patientervaring.nl Percentage goed

Kunt u aangeven, op de schaal van 0 tot en met 10, of u dit ziekenhuis zou aanbevelen aan familie en/ of kennissen? (0 = onwaarschijnlijk en 10 = zeer waarschijnlijk)

120%

100%

80%

Kliniek Respons %

Aanbeveling door patiënt

V

A

P

60%

O

Fy

Neonatologie 24,4 Longziekten 12,6 Cardiologie 19,5 Percentage goed 120% Polikliniek Cardiologie 21,4 100% Urologie 23,6 Reumatologie 16,6

7,4 8,0 8,2

40%

8,3 9,5 9,5

0%

80%

G

K

20%

dec-09

dec-10

dec-11

jul-12

dec-12

apr-10

dec-13

Verpleegkundigen (incl. servicemdw) Artsen, arts-ass. en co-ass.

60%

40%

20%

0%

De verbetertips van onze patiënten beslaan diverse onderwerpen. Zo zijn er suggesties over de schoonmaak, de onderlinge communicatie en de privacy. Denk daarbij bijvoorbeeld aan informatie over het ontslag en het gebruik van medicijnen, en aan privacy tijdens gesprekken aan de polibalie. Regelmatig adviseren patiënten om vooral zo door te gaan, omdat ze de zorg goed vinden.

Polikliniek medewerkers OK Fysiotherapie Gom Klinische Farmacie

En verder

• De kwaliteitsaccreditatie van het klinisch chemisch laboratoWe gaan deze systematiek inapr-10 2014, onder rium is verlengd. dec-09 dec-10 dec-11 verder jul-12verbeteren dec-12 dec-13 andere door iPads aan patiënten beschikbaar te stellen • Het Algemeen Dagblad heeft opnieuw een Ziekenhuis Top waarop ze hun ervaringen met ons kunnen delen. Hoe meer 100 samengesteld, een ranglijst op basis van prestatie-indicaafdelingen meedoen en hoe gemakkelijker het invullen van toren. Dit jaar is het Westfriesgasthuis daarin teleurstellend het formulier is, des te beter we kunnen inspelen op de gedaald van de 40e naar de 71e plaats. We herkennen ons in wensen en behoeften van onze patiënten. Op deze en andere een aantal van de uitkomsten waarop we minder goed scoren, manieren zal de patiënt worden gevraagd mee te denken met name als het gaat om het goed registreren van metingen over verbetering van de zorg. die we doen op het gebied van pijn, ondervoeding, delier en doorligwonden. De afgelopen jaren zijn veel inspanningen geleverd om deze registratie goed te faciliteren, maar helaas was daarin nu nog onvoldoende verbetering zichtbaar. Een


De Hoornse Kunstenaar Boxie bracht kunstwerk aan bij ingang Westfriesgasthuis aan stationszijde. Kinderen uit de buurt en patiëntjes hielpen hem, waaronder Merijn en Enrique.

teleurstelling, want we willen het vertrouwen van onze patiënten waard zijn, goede zorg leveren en daar verantwoording over afleggen. Gelukkig zijn er ook scores in de AD-lijst van ons ziekenhuis om trots op te zijn. Dit zijn bijvoorbeeld alle scores bij de zorg voor patiënten met een gebroken heup, de scores rondom de borstkankerzorg en de manier waarop wij de controles uitvoeren bij de start van alle operaties. • Voor het derde jaar op rij heeft het Westfriesgasthuis een roze lintje ontvangen van de Borstkankervereniging Nederland. • De Partnerprijs van het Oogzorgnetwerk is toegekend aan het Westfriesgasthuis. De partnerprijs is een onderscheiding voor bijzondere inzet van een partner die bijdraagt aan uitstekende oogzorg in Nederland.

De focus voor 2014 is: • Het verder aanbrengen van samenhang tussen de stuurinformatie op het gebied van kwaliteit en veiligheid. • Het monitoren van verbetermaatregelen die worden ingezet vanuit de verschillende kwaliteitsinstrumenten. • Het uitbouwen van Lean, waarbij we ons richten op de ondersteuning van verbeterteams en het doorontwikkelen van onze verbetermethode. • Volgens onze zelfevaluatie ter voorbereiding van onze heraccreditatie in 2014 voldoet het Westfriesgasthuis voor een groot gedeelte aan de normen van het NIAZ. Een belangrijk onderdeel voor accreditatie is een goede opvolging van de ‘plan-do-check-act’-cyclus. Bij het evalueren en aanpassen van doorgevoerde verbetermaatregelen (‘check’ en ‘act’) is nog ruimte voor verbetering.

2. Een patiëntvriendelijke omgeving Veiligheid is óók beleving. Patiënten zullen zich eerder veilig voelen als de medewerkers en de gebouwen uitstralen dat zij welkom zijn en de dienstverlening beantwoordt aan wat zij daarvan verwachten. Gastvrijheid is daarom, naast ‘objectieve’ veiligheid, een belangrijk aandachtspunt voor het Westfriesgasthuis.

Vier sterren behouden Gastvrijheid wordt in ziekenhuizen steeds belangrijker en het niveau van gastvrijheid komt steeds hoger te liggen. Meer dan voorheen worden bijvoorbeeld de verwachtingen van eten en drinken in de ziekenhuisomgeving gelijk getrokken met die in andere markten, zoals de hotel- en restaurantomgeving. Het Westfriesgasthuis is er daarom trots op zijn vier sterren voor Gastvrijheidszorg met Sterren in 2013 te hebben behouden.

Topchef Voeding als bijdrage voor de genezing en het welzijn van patiënten krijgt van het Westfriesgasthuis alle aandacht. We lopen in Noord-Holland voorop in deze trend. In dat kader is een intentieovereenkomst getekend met Greenport Noord-Holland Noord, waarin de regionale telers en het ziekenhuis hebben uitgesproken samen te werken om de ingrediënten voor de maaltijden uit de regio te halen. Topchef Ron Blaauw gaat samen met de keukenbrigade van het ziekenhuis een nieuw menu opstellen en het team in het ziekenhuis trainen, zodat we weer vers kunnen gaan koken. Dit krijgt in 2014 zijn beslag.

9

10


Werken aan de volgende bouwlaag. In 2013 kwam het hoogste punt gestaag dichterbij.

En verder • Er is een proef uitgevoerd met iPads aan het bed voor patiënten. Op basis van de bevindingen hebben we besloten om Ipads aan het bed vanaf 2014 ziekenhuisbreed in te voeren. Hiermee is het Westfriesgasthuis straks het eerste ziekenhuis in Nederland dat uitsluitend werkt op basis van iPads als patiëntinformatie- en entertainmentsysteem. • Patiënten en bezoekers van het ziekenhuis worden verwelkomd door gastheren en -vrouwen bij de hoofdingang van het ziekenhuis. [foto of kopie krantenartikel] • Het Westfriesgasthuis haalde de hoogste score van de onderzochte ziekenhuizen in een vergelijkend onderzoek van het vakblad Service Management over de beleving van hygiëne in ziekenhuizen.

om te blijven slapen. De bouw verloopt voorspoedig. Het hoogste punt is op 2 april 2014 gevierd. Begin 2015 is de nieuwbouw gereed. We doen ons best overlast voor patiënten, bezoekers en medewerkers zoveel mogelijk te beperken.

3. Goede faciliteiten Veiligheid en kwaliteit hangen uiteraard onder andere samen met de beschikbare faciliteiten zoals ICT, medische apparatuur en huisvesting. Sfeerimpressie van de nieuwe patiëntenkamers

Nieuwbouw tweede fase

Bruto vloeroppervlak: Bouwkosten: Aantal palen: Totale lengte palen: Start bouw: Geplande oplevering:

22.500 m2 € 40 miljoen, inclusief btw 407 7.500 meter januari 2013 begin 2015

Op 13 maart 2013 gaf burgemeester Onno van Veldhuizen het sein voor het boren van de officiële eerste paal van de nieuwbouw fase 2. De bouw omvat ruimte voor de poliklinieken, een moeder-kindcentrum en moderne verpleegafdelingen met veel eenpersoonskamers en ruimte voor familie

In 2014 bereiden we de inhuizing in de nieuwbouw voor. We gaan daarnaast na wat de gevolgen zijn van de terugloop in de zorgvraag en het doelmatigheidsprogramma voor de nieuwbouw fase 2, de herschikking van fase 1 en de sloop van de oudbouw.

Centrum voor radiotherapie en oncologie Op 10 januari 2013 is het centrum voor radiotherapie en oncologie feestelijk geopend, in aanwezigheid van Leon van Halder, directeur-generaal van Curatieve Zorg van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het centrum is het tastbare resultaat van jarenlang investeren in relaties en bouwen aan een gezamenlijke visie op oncologie in de regio. Er wordt veel gebruik gemaakt van het centrum: de nieuwe functie radiotherapie voorziet duidelijk in een behoefte. In 2014 wordt de derde bestralingsruimte in dit gebouw ingericht.


Aan het woord Marein van der Torn Problemen rond nieuwe versie EPD

Het Westfriesgasthuis was in 2013 toe aan een nieuwe versie van het EPD om ook in de toekomst de wensen van de gebruikers aan te kunnen. Na een lange en intensieve voorbereiding ging het programma HiX eind september live. Door een samenloop van omstandigheden ging er hierna helaas veel mis. ‘In de testrondes waren zo veel mogelijk fouten uit het programma gehaald en had men geprobeerd ons op alle mogelijke rampscenario’s voor te bereiden,’ vertelt KNOarts Marein van der Torn, voorzitter van de EPD-denktank in het ziekenhuis. Na het moment twee keer te hebben uitgesteld, leek het de raad van bestuur, de EPD Stuurgroep en de HiX Projectgroep uiteindelijk verantwoord om met het programma live te gaan.’ Dat gebeurde, maar kort na de introductie gingen er, onafhankelijk van elkaar, meerdere dingen mis. ‘In de versie die live ging, waren de laatste correcties waren niet doorgevoerd. Het was technisch noodzakelijk om deze versie te gebruiken, maar wij wisten dat niet. Doordat functies van het programma toch niet goed werkten, konden zij de gegevens van patiënten niet oproepen en moesten we operaties en spreekuren afzeggen. Het was voor iedereen een ontzettend vervelende situatie. Gelukkig waren deze problemen na een paar dagen verholpen. Helaas liet toen de techniek het afweten.’

Het doorbranden van een groot schakelpunt in een server op Schiphol legde de digitale correspondentie met huisartsen plat en vervolgens ging een netwerkkast defect zodat een hele vleugel met poliklinieken er qua netwerk uit lag. ‘Beide zaken hadden niets te maken met HiX, maar zo stapelden de tegenslagen zich op. De mensen van onze eigen ICT-afdeling en van de leverancier ChipSoft werkten dag en nacht om alles weer op de rit te krijgen.’ Naast de functionele problemen in HiX, bleek het programma zwaardere eisen aan de digitale infrastructuur te stellen dan door ChipSoft en de ICT-afdeling van het ziekenhuis was ingeschat. ‘Hierdoor diende snel het aantal centrale servers te worden uitgebreid. Om het programma stabieler te laten draaien, is het nodig om onze oude 32-bits PComgeving volledig over te zetten naar een nieuw ingerichte 64-bits PC-omgeving.’ In het grootste deel van het ziekenhuis draait het systeem inmiddels redelijk goed. ‘De storm is voor negentig procent voorbij, maar sommige afdelingen zitten er nog in. Dit heeft nu de eerste prioriteit. Daarna komen de verbeteringen aan bod om het gebruiksgemak van het nieuwe EPD tenminste terug te krijgen op het oude niveau.’

11

12


Elektronisch patiëntendossier In het jaarverslag 2012 stonden we stil bij onze voorloperfunctie op het gebied van de ICT in de zorg en het behalen van HIMMS –niveau zes. Het afgelopen jaar stond voornamelijk in het teken van de modernisering van het elektronisch patiëntendossier (EPD). Na een uitgebreid voortraject werd in februari besloten om als eerste ziekenhuis gebruik te gaan maken van de nieuwste versie van het EPD, genaamd HiX (Healthcare Information X-change). Hiermee zou een goede technologische basis worden gelegd voor toekomstige ontwikkelingen en als mede-ontwikkelaar konden we invloed uitoefenen op de inrichting van HiX en onze koploperspositie in het land behouden. HiX zou daarnaast het dagelijks gebruik door artsen en overige gebruikers vereenvoudigen en veiliger maken. Het Westfriesgasthuis heeft HiX ingevoerd als bèta release-testziekenhuis. Voorafgaand aan de overgang is een prospectieve risicoanalyse (pri) uitgevoerd en is het nieuwe programma uitvoerig getest. De invoering van HiX in september heeft echter grote problemen gegeven, die in 2014 nog doorwerken. Er is een interne analyse uitgevoerd om duidelijkheid te krijgen over de gebeurtenissen en omstandigheden die de problemen bij de introductie van HiX hebben veroorzaakt. Daarnaast wordt nog een aanvullende externe toets uitgevoerd op het bestuurlijke deel van het traject. De aanbevelingen uit beide rapportages worden met de betrokkenen besproken en zullen leiden tot verbetermaatregelen. In 2014 zal het vertrouwen in de ICT weer moeten worden opgebouwd. De tijd en energie die daar in gaan zitten kunnen niet worden besteed aan nieuwe ontwikkelingen en projecten. De verwachting is dat vanaf het tweede kwartaal 2014 verder kan worden gegaan met de uitvoering van nieuwe ICT-projecten. Dat betekent een relatieve stilstand in de ontwikkelingen, om vervolgens in de komende jaren weer een stap voorwaarts te kunnen maken om te blijven bouwen aan een goed gedigitaliseerd ziekenhuis.

En verder • Ter voorbereiding op nieuwe ICTontwikkelingen en de nieuwbouw is een belangrijk deel van de ICT-infrastructuur gemoderniseerd. Zo zijn onder meer het vaste en wifi-netwerk voor computers volledig vervangen. Het nieuwe datanetwerk voorziet in snellere netwerkverbindingen en vermindert het risico van uitval van het netwerk. Daarbij is gekozen voor een sneller opslagsysteem met hogere capaciteit. Verder is een 64-bits Windows-omgeving gecreëerd voor een evenwichtiger geheugengebruik en daardoor een betere performance van het netwerk. • Voor het elektronisch voorschrijven en verwerken van cytostatica (medicijnen bij de behandeling van kanker) is in juni de module CS-Cytostatica op de werkeenheid longgeneeskunde, interne geneeskunde en klinische farmacie geïmplementeerd. • Met het oog op fase 2 van de nieuwbouw zijn voorbereidingen getroffen om de huidige, verouderde telefooncentrale te vervangen.

Doelen automatisering 2014 • Verbetering van HiX. • Voorbereiding op ingebruikname van de nieuwbouw in 2015. Dit betreft onder meer de aanleg van de netwerkvoorzieningen (vast en wifi), vernieuwing van de telematicavoorzieningen (telefonie, verpleegoproepsysteem en patiëntentertainment) en de verhuizing. • Verbetering van medicatieveiligheid op de gebieden van oncologie, printen van recepten, actueel medicatieoverzicht en toedieningsregistratie. • Vernieuwing en verdere ontwikkeling van een digitaal zorgportaal.

gasthuis voldoet in hoofdlijnen aan de gestelde normen in het convenant. Een daartoe in het leven geroepen werkgroep heeft de taak op zich genomen om de samenhang en de regie van de toepassing medische technologie in te richten. De aandachtspunten zijn opgepakt.

En verder Op de afdeling radiologie is een nieuw echografieapparaat geplaatst waarmee 3D-beelden voor mamaoncologische diagnostiek gemaakt kunnen worden. Het Westfriesgasthuis is het eerste ziekenhuis boven het Noordzeekanaal met deze diagnostiek en het derde ziekenhuis in Nederland. Tevens is er een stereotaxie-apparaat geplaatst, waardoor patiënten uit onze regio niet meer hoeven te reizen voor deze diagnostiek. Hiermee heeft het Westfriesgasthuis alle diagnostische apparatuur voor mamaoncologie in huis.

4. Opleidingsziekenhuis Wie anderen kennis en vaardigheden bijbrengt, moet de nieuwste ontwikkelingen op zijn vakgebied bijhouden. Dit komt de veiligheid en de kwaliteit van de patiëntenzorg ten goede, wat weer kwaliteitsbewuste en wetenschappelijk geïnteresseerde professionals aantrekt en een prikkelend werkklimaat schept. Het Westfriesgasthuis is een aantrekkelijk opleidingsziekenhuis voor specialisten in opleiding, voor verpleegkundigen en voor vele andere beroepsgroepen. We worden daarin hoog gewaardeerd, omdat mensen het vak hier goed kunnen leren.

Opleidingen Medische apparatuur In opdracht van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) en de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU) is het convenant ‘Veilige toepassing van medische technologie in het ziekenhuis’ opgesteld. Het doel hiervan is de veilige toepassing van medische technologie te verbeteren. Het Westfries-

Het Westfriesgasthuis is een opleidingsziekenhuis dat (een gedeelte van) medisch specialistische vervolgopleidingen verzorgt, hoofdzakelijk in samenwerking met het VU Medisch Centrum (VUmc) en het Academisch Medisch Centrum (AMC). Daarnaast biedt het Westfriesgasthuis jaarplaatsen aan voor co-assistenten uit deze academische centra.

13

Bezuinigingen op de medische opleidingen zullen leiden tot het verminderen van het aantal opleidingsplaatsen en het verkorten van de duur van de opleidingen. Daarnaast is specifiek voor onze regio de voorgenomen samenwerking tussen het VUmc en het AMC belangrijk. Het is op dit moment onzeker welke consequenties dit heeft, maar zeker is wel dat de tijd van groei achter ons ligt. Het is meer dan ooit van belang om ons op alle fronten proactief te profileren en waar mogelijk kansen te grijpen. Het Westfriesgasthuis heeft de ambitie om opleidingsziekenhuis te blijven en om het aantal medische vervolgopleidingen uit te breiden. De start van de opleiding voor spoedeisendehulpartsen in 2013 in ons ziekenhuis is een hoogtepunt, evenals de onderscheiding van de kindergeneeskunde als beste co-schap. Het Westfriesgasthuis heeft erkenningen voor de volgende opleidingen die door de Registratiecommissie Geneeskundig Specialisten (RGS) zijn erkend: • • • • • • •

Anesthesiologie Cardiologie Heelkunde Interne Geneeskunde KNO Oogheelkunde Spoedeisende Geneeskunde (SEG)

Zowel oogheelkunde als cardiologie hebben de verlengde opleidingserkenning voor vijf jaar verkregen. Begin 2014 is de opleidingserkenning van interne geneeskunde eveneens verlengd met vijf jaar. Naast de medisch specialistische vervolgopleidingen verzorgt het Westfriesgasthuis niet-RGS-erkende opleidings(stage)plaatsen voor specialist ouderengeneeskunde en huisartsgeneeskunde.

Verpleegkundige opleidingen Het ziekenhuis heeft erkenningen voor de verpleegkundige vervolgopleidingen CCU (hartbewaking), dialyse, Intensive Care-verpleegkundige, kinderverpleegkundige, obstetrie- en gynaecologieverpleegkundige, oncologieverpleegkundige en spoedeisendehulpverpleegkundige. Verder heeft het ziekenhuis erkenningen voor de medisch ondersteunende opleidingen anesthesiemedewerker en operatieassistent. Het Westfriesgasthuis verzorgt deze opleidingen in samenwerking met het VU medisch centrum Amstel Academie en het Opleidingsinstituut NKI/Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis. Het Westfriesgasthuis is ook een partner in praktijkopleidingen. Tijdens de opleiding verpleegkundige niveau 4 krijgen leerlingverpleegkundigen een stage van drie weken op een specialistische verpleegafdeling. Het doel daarvan is de verpleegkundig specialistische vervolgopleidingen bekend te maken en de doorstroom te bevorderen. Eind 2012 en begin 2013 hebben de eerste leerlingen deze stage gelopen.

Aan het woord Merel Trijzelaar Start opleiding artsen spoedeisende hulp

In 2013 startte in het Westfriesgasthuis een nieuwe opleiding voor artsen op de spoedeisende hulp (SEH). Uniek in Nederland is dat deze opleiding volledig door SEH-artsen is opgericht en dat zij voortdurend zelf begeleiding geven. Arts-assistent Merel Trijzelaar hoorde bij de eerste assistenten in opleiding en is – omdat zij als derdejaars instroomde – in de zomer van 2014 als eerste klaar. ‘Na mijn studie geneeskunde heb ik een jaar op de afdeling chirurgie gewerkt’, vertelt Trijzelaar. ‘Ik ontdekte daar dat acute situaties meer mijn interesse hadden dan de zaaldiensten en het werken op de poli. Daarom besloot ik me te specialiseren tot spoedeisendehulparts. Het werkterrein en de patiëntengroep zijn hier heel divers: van een gebroken kleine teen tot een hartaanval of slachtoffers van een groot ongeluk, en van kinderen tot oudere mensen. Je weet nooit wat er binnenkomt.’ Trijzelaar begon haar opleiding in het UMC in Utrecht. Door omstandigheden stopte de opleiding daar, zodat ze voor haar laatste jaar op zoek moest naar een ander ziekenhuis. Na op diverse plaatsen te hebben gekeken, koos ze voor het Westfriesgasthuis, waar de nieuwe opleiding net begon. ‘Er is hier een enthousiaste groep van acht SEH-artsen. Omdat er 24 uur per dag een van hen aanwezig is, is er altijd supervisie, ook ’s nachts. Dat zorgt voor een veilige leeromgeving. Je kunt altijd iemand raadplegen. De SEH-artsen doen hier heel veel zelf, zoals verschillende procedures ter vermindering van pijn en het verrichten van bepaalde spoedecho’s. Tegelijk zijn de lijntjes met andere specialisten kort. De mensen kennen elkaar en er is een goede overlegstructuur.’ De driejarige opleiding bestaat onder meer uit stages bij verschillende specialismen, zoals cardiologie, ambulance en anesthesie. Daarnaast volgen de arts-assistenten cursussen op het gebied van bijvoorbeeld trauma, reanimatie en sedatie (verdoving). ‘Je kunt hier echt alles leren’, zegt Trijzelaar enthousiast. ‘We maken als arts-assistenten ook deel uit van het reanimatieteam, het traumateam en de trombolyseopvang. Zo doe je heel veel werkervaring op.’

14


Westfriesleerhuis Het Westfriesleerhuis is per 1 januari 2013 officieel van start gegaan. Daarmee is concreet invulling gegeven aan de ambities van het Westfriesgasthuis om als opleidingsziekenhuis verder uit te breiden. Met het Westfriesleerhuis zoeken we wat betreft het kwaliteitsniveau aansluiting bij de richtlijnen van de stichting samenwerkende topklinische opleidingsziekenhuizen (STZ). Het Westfriesleerhuis is conform de STZ-criteria ingericht. Er is een start gemaakt met de inrichting van het wetenschapsbureau. Dit zal in 2014 definitief gestalte krijgen. We willen daarmee het onderzoek in het Westfriesgasthuis verder stimuleren en uitbreiden. Het wetenschapsbureau wordt onderdeel van het Westfriesleerhuis.

B. Hoogwaardige kwaliteit

uitkomsten als de cijfers niet volledig zijn? Dit hebben we de opgepakt en zullen we in 2014 verder doorzetten. Zie ook onder ‘Indicatoren’ bij ‘Patiëntveiligheid’ in dit hoofdstuk. Na een thematisch onderzoek naar hartrevalidatie oordeelde de Inspectie dat het Westfriesgasthuis verdere vooruitgang moet boeken en dat het behoort tot de 30% van de instellingen die het minst goed scoren. Deze conclusie kwam niet overeen met het beeld dat wij daar zelf van hebben. We zijn per direct een onderzoek gestart naar de oorzaak en hebben de Inspectie uitgenodigd voor een bezoek op de afdeling. Dat vond begin 2014 plaats. Hierbij bleek dat de cardiologen wel altijd revalidatie aanbieden, maar dat de registratie alleen plaatsvindt tijdens de intake van patiënten die daadwerkelijk gebruik maken van de revalidatie. Dit verklaart onze lage score in het thematisch onderzoek.

Hoogwaardige kwaliteit hangt nauw samen met patiëntveiligheid. Het Westfriesgasthuis ontwikkelt zich tot een ziekenhuis dat voldoet aan normen van topklinische ziekenhuizen voor zover die noodzakelijk zijn om opleidingen te kunnen blijven verzorgen en specialisten aan zich te binden. Het perspectief van de patiënt is bepalend voor de beoordeling van de kwaliteit van zorg.

Uit een ander onderzoek door de Inspectie is naar voren gekomen dat in het Westfriesgasthuis de infectiepreventie en de wijze waarop verspreiding van Bijzonder Resistente Micro-Organismen (BMRO, waaronder bijvoorbeeld MRSA) beteugeld worden op orde zijn, maar dat er op een aantal punten wel verbetering nodig is. Het betreft met name een goede risico-inventarisatie op MRSA en BMRO bij de eerste contacten met het ziekenhuis. De verbeteringen zijn gerealiseerd of in gang gezet.

In deze paragraaf gaan we in op het borgen van kwaliteit: visitaties en inspectiebezoeken, Veilig Incident Melden, calamiteiten, klachten en claims en lopende tucht- en strafzaken.

Visitaties

In het Westfriesgasthuis worden de risico’s die de patiëntenzorg op het gebied van kwaliteit en veiligheid met zich meebrengt beheerst. Beheersing betekent niet dat er nooit meer iets fout kan gaan. Het betekent dat incidenten en verbeterpunten voortvarend worden opgepakt en dat herhaling van incidenten wordt voorkomen. Naar aanleiding van visitaties en inspectiebezoeken, calamiteiten, uitspraken van de Patiëntenklachtencommissie, tuchtzaken en overige rapporten kunnen verbetermaatregelen worden geformuleerd. De raad van bestuur ziet toe op de (voortgang van de) implementatie en de borging daarvan.

De raad van bestuur ontvangt een afschrift van visitatierapporten van medisch specialisten, net als het bestuur van de desbetreffende werkeenheid. De raad van bestuur heeft vorig jaar rapporten ontvangen van de kwaliteitsvisitaties van de vakgroepen dermatologie, urologie, gynaecologie en de spoedeisende hulp. De rapporten waren over het algemeen positief, maar bevatten ook de nodige adviezen rond verbetermaatregelen. Visitatierapporten worden besproken in de kwaliteitscommissie van de medische staf die daarover adviseert aan het stafbestuur. Raad van bestuur en stafbestuur bespreken de visitatierapporten met het daarbij behorende advies vervolgens gezamenlijk. Er wordt door de raad van bestuur toegezien op opvolging en borging van verbetermaatregelen.

Inspectie voor de Gezondheidszorg De Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna: Inspectie) heeft een onaangekondigd bezoek gebracht in het kader van het thematische toezicht op kwetsbare ouderen. Conclusie: het beleid voor kwetsbare ouderen op de bezochte afdelingen is goed op orde, de verpleegkundigen zijn gemotiveerd en goed op de hoogte en het EPD biedt fraaie mogelijkheden om de processen en uitkomsten te volgen. In oktober vond het jaargesprek met de Inspectie plaats in een plezierige sfeer, waarbij van tijd tot tijd scherp werd doorgevraagd. Deze keer stond het zorgpad mammacarcinoom (borstkanker) centraal. Van daaruit kwam een scala aan onderwerpen aan de orde, waaronder onze scores op de kwaliteitsindicatoren. Een verbeterpunt zit hem in het registreren van de metingen die we doen. En wat doen we met

VIM Binnen het Westfriesgasthuis bestaat een gezonde meldcultuur. Wij gaan er met z’n allen van uit dat calamiteiten worden gemeld. Professionals die niet (tijdig) melden worden daarop aangesproken, zowel door de raad van bestuur als door collega’s. Het Westfriesgasthuis heeft een centrale Veilig Incidenten Melden (VIM)-commissie. Die heeft tot doel afdelingsoverstijgende en instellingsbrede vraagstukken ten aanzien van patiëntveiligheid te behandelen. Daarmee wordt de kwaliteit van de patiëntenzorg bevordert en bewaakt.


Aantal VIM meldingen 2010-2013 2.418 1.995

2010

2011

2.230

2.148

2012

2013

Calamiteiten Er zijn aan de Inspectie vijf calamiteiten gemeld die betrekking hadden op incidenten in de directe patiëntenzorg. Er werd in alle gevallen onderzoek verricht op basis van de SIRE-methodiek. Uitkomsten van de rapporten zijn besproken met de raad van bestuur, niet zelden gevolgd door een multidisciplinaire bespreking ter lering. De raad van bestuur zet de verbeteracties uit en houdt de opvolging in de gaten.

Tabel: VIM meldingscategorieën 2011-2013

De (anonieme) onderzoeksrapporten met de daarbij behorende verbetermaatregelen zijn aan de Inspectie gezonden. In één geval werd besloten onderzoek te doen in het ziekenhuis. De calamiteit betrof de implantatie van een verkeerde lens (mono- in plaats van multifocaal) in het oog van een patiënt. De patiënt heeft hier geen schade door geleden. De Inspectie heeft deze melding inmiddels afgesloten. De verbetermaatregelen zijn adequaat opgevolgd en er was geen aanleiding voor aanvullende maatregelen.

VIM: type meldingen Informatieveiligheid 59 Klinisch Chemisch Laboratorium 207 Materialen/apparatuur 201 Medicatie/contrast 462

Eenmaal is bij de Inspectie melding gedaan van een MRSAbesmetting in het ziekenhuis. Begin april is bij één patiënt en één medewerker van de afdeling dialyse een MRSA-bacterie geconstateerd. Volgens procedure zijn de patiënten, medewerkers en vrijwilligers van die afdeling onderzocht op MRSA en zijn beperkende maatregelen getroffen op de afdeling. Deze maatregelen konden binnen een week weer worden opgeheven toen bleek dat de bacterie zich niet verder had verspreid.

Medisch Microbiologisch Laboratorium 213 Onderzoek/operatie 138 Patiëntgegevens 171 Valincidenten 99 Werkwijze/protocollen 598

De rode meldingen in de tabel zijn gemeld bij de raad van bestuur en door middel van de zogenaamde SIRE-analyse onderzocht door een samengestelde SIRE-commissie in samenwerking met de centrale VIM-commissie. De raad van bestuur heeft de Inspectie op de hoogte gebracht van de rode meldingen waar hij die kwalificeerde als calamiteit in de zin van de Kwaliteitswet zorginstellingen.

SIRE (systematische incidentreconstructie en -evaluatie) is een methode om incidenten intern te reconstrueren en te evalueren ten behoeve van kwaliteitsverbetering in het ziekenhuis. De gedachte achter SIRE is dat van fouten moet worden geleerd. Met de uitkomsten van een SIREonderzoek kunnen maatregelen worden getroffen om de oorzaken van het incident weg te nemen of om te voorkomen dat deze oorzaken opnieuw kunnen leiden tot schade. Facto¬ren die de schade van het incident juist hebben beperkt, worden benoemd en versterkt. Zo wordt de kans op herhaling van soortgelijke incidenten kleiner en wordt de kwaliteit van de zorg verbeterd.

Klachten en claims Het Westfriesgasthuis ziet klachten als mogelijkheid om zijn zorgverlening verder te verbeteren. Wij moedigen patiënten in eerste instantie aan hun klachten te bespreken met de betrokken medewerker of specialist. Indien dat niet mogelijk is of de patiënt dat liever niet wil, kan een klacht worden ingediend bij het Zorg Informatie Punt, de Klachtenfunctionaris of de Patiëntenklachtencommissie van het ziekenhuis. Een patiënt heeft ook de mogelijkheid het ziekenhuis voor schade aansprakelijk te stellen of bij het Regionaal Tuchtcollege een tuchtklacht in te dienen. Bij de afhandeling van klachten en claims besteden wij veel aandacht aan terugkoppeling naar de artsen en het aangeven van verbetermogelijkheden. Wij onderhouden zo goed mogelijk zorgvuldige contacten met de klagers en hun familie. Er wordt op toegezien

15

16


900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 Bijna incidenten groen

Incidenten groen

Bijna incidenten geel

Incidenten geel

Bijna incidenten oranje

Incidenten oranje

Bijna incidenten paars

Incidenten rood

Tabel: risicomatrix 2013. De ernst van de incidenten loopt op van groene naar rode meldingen.

dat onze medewerkers zich jegens aansprakelijkheidsverzekeraar MediRisk en de Patiëntenklachtencommissie coöperatief opstellen. Uitspraken van de Patiëntenklachtencommissie worden gemotiveerd teruggekoppeld aan de familie. Verbeteracties naar aanleiding van de klacht worden benoemd en uitgevoerd. Opvolging wordt gemonitord. Het totale aantal klachten dat is ingediend bij de klachtinstanties van het Westfriesgasthuis – het Zorg Informatie Punt, de Klachtenfunctionaris en de Patiëntenklachtencommissie – bedroeg 345 en is daarmee gelijk aan 2012. Opvallend is dat het aantal klagers is gestegen (+32) bij een gelijkblijvend aantal klachten. Patiënten besluiten steeds vaker en eerder om hun ongenoegen te melden, ook als het relatief minder complexe klachten betreft.

350

326

348

345

345

2010

2011

2012

2013

0

Totale aantal klachten bij het Zorg Informatie Punt, de Klachtenfunctionaris en de Patiëntenklachtencommissie.

Verbeteracties Top 3 De meeste klachten werden ingediend over de organisatie, met een lichte stijging ten opzichte van vorig jaar. Deze stijging is voornamelijk te zien in klachten over facilitaire zaken en klachten over de wachttijden in de wachtkamers. Voorbeelden van organisatorische klachten zijn onvrede over de ontslagprocedure en de nazorg, de invulling of planning van poliklinische consulten en de interne afstemming over onderzoek en behandeling. Het aantal klachten over de bejegening steeg aanzienlijk ten opzichte van vorig jaar. Patiënten klaagden over onplezierig contact en/of onprettige communicatie tijdens de behandeling of verzorging op de afdeling, en ervoeren een gebrek aan tijd en empathie bij de medewerkers. Het aantal financiële klachten steeg eveneens flink.

Goede bejegening staat hoog in het vaandel van het Westfriesgasthuis en is een belangrijk element van de merkwaarde ‘oprechte interesse’. Bejegening vormt daarom een belangrijk thema in de gesprekken en trainingen van afdelingen, vakgroepen en individuele artsen.

Patiëntenvoorlichting Naast het leveren van kwalitatief goede zorg, zien wij een goede informatievoorziening, het nakomen van afspraken en een heldere, klantvriendelijke communicatie met de patiënt en zijn familie als dé middelen om tegenstrijdige verwachtingen te voorkomen. Op de afdeling dermatologie is gestart met een pilot om de patiëntenvoorlichting te optimaliseren. In 2014 zal de patiëntenvoorlichting verder worden verbe-


Tuchtzaken terd. Het zwaartepunt zal verschuiven van communicatie van de arts (de arts communiceert wat hij wil, wanneer hij wil, in zijn eigen taal) naar communicatie voor de patiënt: communicatie die aansluit bij de informatiebehoefte van de patiënt op de manier en momenten die prettig en informatief zijn voor de patiënt.

In 2013 heeft het Centraal Tuchtcollege Amsterdam uitspraak gedaan in de zaak tegen een van onze anesthesiologen. De betrokken anesthesioloog was tegen de uitspraak van het Regionaal Tuchtcollege in beroep gegaan. De anesthesioloog heeft deels gelijk gekregen. De eerder uitgesproken berisping is omgezet in een waarschuwing.

Financiële klachten

Het Regionaal Tuchtcollege heeft verder uitspraak gedaan in de zaken rond het overlijden van een baby in ons ziekenhuis in juni 2010. Zowel de betrokken gynaecoloog als de verloskundige hebben een berisping gekregen. Beiden zijn niet meer in het Westfriesgasthuis werkzaam. Het tuchtcollege heeft geoordeeld dat de verloskundige en de gynaecoloog de hartslagen weeënregistratie niet zorgvuldig hebben beoordeeld. De uitspraken hebben aandacht gekregen in de regionale media.

Patiënten klagen wanneer zij de factuur niet in verhouding vinden met de behandeling of het consult en stellen dit met name aan de orde wanneer hun eigen risico wordt aangesproken. De afhandeling van financiële klachten gebeurt door onze financiële afdeling.

Klachten over de organisatie 92 Medische klachten 87

C. Samenwerking, doelmatigheid en marktpositie

Klachten van financiële aard 78

Het is de ambitie van het Westfriesgasthuis om uitstekende ziekenhuiszorg aan te bieden, voor onze eigen regio en op het gebied van enkele functies bovenregionaal. Het perspectief van de patiënt is bepalend voor de beoordeling van de kwaliteit van zorg. Ons aanbod bestaat uit een combinatie van basiszorg en complexe functies. We willen op meerdere locaties als één organisatie werken. Daar bieden wij hoogwaardige en passende zorg, verbonden met de regio en met een eigen en herkenbaar gezicht.

Bejegeningklachten 53 Onvoldoende informatie 46 Top 5 klachtcategorieën.

Claims Gemiddeld ontvangt het Westfriesgasthuis minder claims ten opzichte van het landelijk gemiddelde, maar is het totaal uitgekeerde schadebedrag hoger dan het landelijk gemiddelde.

25

22

20

19

2012

2013

12

0 2010

2011

Aantal ingediende claims.

Doelen voor 2014 • Vermindering van het aantal bejegenings- en communicatieklachten. • Vinger aan de pols bij vakgroepen en afdelingen. • Borging van opvolging verbetermaatregelen die worden voorgesteld door de klachtinstanties.

We benutten kansen indien we deze ambitie samen met een of meer andere ziekenhuizen beter kunnen waarmaken dan alleen. Wij zien kansen om de kwaliteit van onze zorg te verbeteren door onze kennis en vakbekwaamheid te bundelen. Bovendien kunnen we door samen te werken bewerkstelligen dat deze zorg in de regio behouden blijft én voldoet aan de landelijke eisen voor diagnostiek en behandeling. Zorg bieden wij bij voorkeur in de nabijheid van de patiënt. Als het beter is voor de kwaliteit kiezen wij echter voor concentratie. Zoveel mogelijk leveren wij zorg samen met onze zorgpartners in de regio, waaronder huisartsen, verloskundigen, verpleeg- en verzorgingshuizen. Het Westfriesgasthuis wil zich door deze partners ook een spiegel laten voorhouden. Samenwerken kan ons helpen effectief en efficiënt te blijven. We willen financieel gezond blijven om voor onze mensen een stabiele werkgever te zijn en een sterke partner voor partijen met wie wij samenwerken.

17

18


Aan het woord Tjalling van der Schors Verkennen van samenwerking met Waterlandziekenhuis

In de verkenning van mogelijkheden voor een intensievere samenwerking met het Waterlandziekenhuis in Purmerend zijn in 2013 belangrijke stappen gezet. Ziekenhuisapotheker Tjalling van der Schors maakte als voorzitter van het stafbestuur deel uit van de stuurgroep Watergast.nh.

digden en in verschillende werkgroepen is op alle niveaus meegedacht over ambities en voorwaarden op het gebied van zorginhoud en waarde voor de patiënt.

‘Politieke ontwikkelingen maakten het wenselijk om serieus met elkaar in gesprek te gaan’, vertelt Van der Schors. ‘Als ziekenhuis alleen kun je niet voor alle behandelingen aan de gestelde volumecriteria van de overheid en beroepsverenigingen voldoen. Wil je toch zorg in de breedte blijven bieden, dan kun je door samen te werken met anderen veelal de norm alsnog halen.’

Het voorkeursscenario dat deze uitgebreide verkenning heeft opgeleverd, moet in 2014 worden uitgewerkt in een businessplan. ‘Dat plan zal de kosten en baten inzichtelijk maken en moet beschrijven hoe we de samenwerking tot stand willen brengen en hoe het eindresultaat eruit ziet. Dat is nog behoorlijk complex. Je hebt natuurlijk te maken met een groot aantal externe belanghebbenden, zoals patiënten, huisartsen, zorgverzekeraars, mededingingsautoriteiten en banken.’

Een extern bureau concludeerde na onderzoek dat samenwerking met het Waterlandziekenhuis levensvatbaar zou kunnen zijn. ‘Een voorwaarde daarvoor is wel een herverdeling van de zorg: men moet bereid zijn om bepaalde vormen van zorg op een bepaalde locatie te concentreren. Denk bijvoorbeeld aan een verdeling van complexe zorg in Hoorn en volumezorg in het Waterland.’

Ondanks de complexiteit ziet Van der Schors het traject als ‘een prachtige kans om vorm te geven aan de toekomst van de zorg in deze regio’. ‘Als we die niet grijpen, veranderen de dingen ook, maar dan zullen we zelf veel minder sturing kunnen geven. Het is wel belangrijk dat we steeds het doel voor ogen houden: een gezonde organisatie die goede en toegankelijke zorg levert en waar mensen met plezier werken.’

Bijzonder is dat uit beide ziekenhuizen vertegenwoordigers uit de hele organisatie intensief bij het proces betrokken zijn. Via vier grote conferenties met zo’n honderd afgevaar-


Hierbij zijn drie elementen van belang: 1. Samenwerking. 2. Marktpositie. 3. Financiële gezondheid.

1. Samenwerking De externe ontwikkelingen rond volumenormen en schaalvergroting maken samenwerking voor het Westfriesgasthuis noodzakelijk. Het ziekenhuis neemt al deel aan diverse samenwerkingsinitiatieven, de een vergaander dan de ander. In het afgelopen jaar is veel energie gestoken in de samenwerkingsrelaties met zorgaanbieders om ons heen.

Waterlandziekenhuis Vanuit de medische staven van het Westfriesgasthuis en het Waterlandziekenhuis is toenadering gezocht voor een verdergaande samenwerking. Artsen, managers en vertegenwoordigers uit de adviesorganen uit beide ziekenhuizen waren betrokken bij een uitgebreid onderzoekstraject naar kansen en mogelijkheden. Als resultaat daarvan hebben de ziekenhuizen een voorkeursscenario voor samenwerking gekozen dat in 2014 verder zal worden uitgewerkt in een ondernemingsplan. Vervolgens vindt definitieve besluitvorming plaats.

Ziekenhuizen langs de A7 Om kwalitatief goede patiëntenzorg te waarborgen en om door concentratie te kunnen voldoen aan volume-eisen, hebben gesprekken plaatsgevonden over een eventuele samenwerking tussen de chirurgen van het Westfriesgasthuis, het Zaans Medisch Centrum en het Waterlandziekenhuis. De drie ziekenhuizen werken al nauw samen op het gebied van oncologische zorg in het samenwerkingsverband Esperanz. Met dezelfde drie ziekenhuizen langs de A7 zijn op initiatief van de zorgverzekeraars Achmea en VGZ verkennende gesprekken gevoerd om te komen tot een gezamenlijke regiovisie voor de ziekenhuiszorg in Noord-Holland Noord.

Huisartsen We zien dat de invulling van ziekenhuiszorg en huisartsenzorg verandert. Zorg aan chronisch zieken wordt steeds meer het domein van de huisartsen. Dit heeft het Westfriesgasthuis al enige tijd geleden herkend. In dat kader hebben we meegewerkt aan het succes van het Diabetes Zorg Systeem, waardoor nagenoeg alle niet-complexe zorg voor diabetespatiënten in de eerste lijn wordt aangeboden, dus bij zorgverleners buiten het ziekenhuis. In 2013 is het Diabetes Zorg Systeem omgevormd tot een ketenzorgorganisatie, die tevens zorg voor mensen met de chronische longziekte COPD levert. Cardiovasculair risicomanagement (een preventief programma waarin patiënten met een risico op hart- en vaatziekten vroegtijdig worden opgespoord) is eveneens bij de ketenzorgorganisatie ondergebracht.

Huisartsen en het ziekenhuis onderzoeken mogelijkheden voor intensievere samenwerking in de spoedzorg. Door deze veranderingen wijzigt de onderlinge rolverdeling tussen huisarts en medisch specialist ingrijpend en trekken beide partijen in het belang van de patiënt steeds meer samen op. Om zowel huisarts als specialist hierin houvast te geven, is een convenant gesloten op basis waarvan de veranderingen worden vormgegeven.

Andere vormen van samenwerking met externe zorgpartijen: • Er zijn voorbereidingen getroffen voor de oprichting van Comicro B.V. per 1 januari 2014, een regionaal laboratorium voor microbiologie waarin het Zaans Medisch Centrum en het Westfriesgasthuis participeren. • De klinisch chemische laboratoria van het Westfriesgasthuis, het Zaans Medisch Centrum en het Waterlandziekenhuis hebben een ondernemingsplan opgesteld voor de samenvoeging van de laboratoria. • Met betrekking tot de samenwerking met de eerstelijns verloskunde is veel vooruitgang geboekt. De afdeling gynaecologie en de verloskundige praktijk Eva van Hoorn werken al een klein jaar aan nauwere samenwerking. Doel is een volledig geïntegreerde dienstverlening aan zwangeren in de regio Hoorn vanuit een locatie aan de Maelsonstraat. We zijn is gesprek met de verzekeraar over een mogelijke status als pilotregio in Nederland. De samenwerking wordt door het landelijk College voor Perinatale Zorg als voorbeeldproject gezien. In 2014 zal over definitieve stappen worden besloten.

En verder Esperanz heeft de landelijke Roche Oncology Award 2013 gewonnen. Het oncologische samenwerkingsverband werd geprezen om zijn innovatieve werkwijze en vooruitstrevende website met patiëntenportaal.

2. Marktpositie We bouwen aan een goed en stevig ziekenhuis dat een functie heeft en geworteld is in de regio. Onze marktpositie is echter niet vanzelfsprekend. De externe omgeving vraagt om een duidelijke profilering. De marktwerking en concurrentie nemen toe, de transparantie is groter en de zorgconsument wordt steeds kritischer. Op sommige gebieden zien we patiënten het Westfriesgasthuis voorbijrijden. We zullen dus meer aandacht moeten hebben voor onze marktpositie. Wat is het beeld van het Westfriesgasthuis in de regio, wat is de positie van individuele vakgebieden en specialismen? We voeren daarvoor gesprekken met individuen en groepen patiënten én met patiënten die voor een ander ziekenhuis kiezen. Het is daarnaast iets waar wij allemaal iedere dag bij iedere patiënt aan werken. Krijgt deze patiënt echt alle zorg en aandacht? Zou ik het voor mijn

19

20

kind, mijn vader of moeder, mijn geliefde, mijzelf ook zo willen? Oprechte interesse, aandacht voor de patiënt en zijn naasten zijn daarbij leidend. In 2013 hebben we op verschillende manieren gewerkt aan het versterken van onze marktpositie.

Duidelijk proﬁel

Aan het woord Gavin ten Tusscher Uitzending Zembla over hormoonverstorende stoffen

Er is een start gemaakt met het ontwikkelen van een duidelijk profiel op basis van de onderscheidende waarde ‘oprechte interesse’. Daarnaast willen we onder andere onze hoogcomplexe zorg en samenwerking met academische ziekenhuizen profileren om het imago van ‘buurtziekenhuis’ van ons af te schudden.

Onderzoek Kinderarts Gavin ten Tusscher doet al achttien jaar onderzoek naar de invloed van chemische stoffen op de groei en ontwikkeling van kinderen. In december kwam hij aan het woord in een televisie-uitzending van Zembla over hormoonverstorende stoffen, die volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) een bedreiging vormen voor met name foetussen en kleine kinderen. ‘In de uitzending ging het onder meer over weekmakers’, vertelt Ten Tusscher. ‘Dit zijn stoffen die ervoor zorgen dat plastic zachter en flexibel wordt. Het wordt in heel veel dagelijkse producten gebruikt en ook in de slangen van medische apparatuur.’ Het probleem is dat weekmakers loslaten van het plastic. ‘Zo gaan ze bijvoorbeeld met een infuus het kind in, wat later gevolgen kan hebben voor zijn gezondheid.’ Vijf jaar geleden ging de kinderarts samen met het unithoofd en de verpleging door alle kasten van de couveuse- en de kinderafdeling in het Westfriesgasthuis. ‘We noteerden alle producten die we tegenkwamen en probeerden vervolgens te ontdekken of er weekmakers in zaten. Inmiddels staat dat verplicht op de verpakking, maar destijds moesten we soms maanden wachten op antwoord van een producent.’ Inmiddels zijn beide afdelingen zo pvc- en weekmakerarm mogelijk. ‘Langzamerhand zijn we alle materialen gaan vervangen voor alternatieven zonder weekmakers. De afdeling inkoop houdt hier zo veel mogelijk rekening mee.’ Inmiddels ontstaat er in het ziekenhuis steeds meer bewustzijn rond dit onderwerp. ‘Collega’s hebben er belangstelling voor en ik heb heel veel positieve reacties gehad op de Zembla-uitzending. Er is nog niemand geweest die zei: wat een onzin.’ Naar aanleiding van de uitzending heeft de afdeling Gynaecologie een speciale brochure uitgebracht om zwangere vrouwen te informeren over de mogelijke risico’s van weekmakers en hoe zij contact hiermee kunnen vermijden. ‘Verder wordt de nieuwbouw straks weekmakerarm ingericht. Dat zegt veel. Ik hoop dat we hiermee als ziekenhuis een duidelijk statement kunnen maken.’

Het Westfriesgasthuis heeft een kwalitatief onderzoek gedaan onder klanten en niet-klanten. De inzichten die dit oplevert worden in 2014 vertaald naar concrete actiepunten voor vakgroepen en afdelingen. Doel is dat de acties bijdragen aan een positieve ontwikkeling van de adherentie (het aantal patiënten uit het verzorgingsgebied).

Relatie met verwijzers Er is gewerkt aan de relatie met verwijzers, bijvoorbeeld door het organiseren van een duodag en de St. Janslezing voor (onder andere) huisartsen in de regio en medisch specialisten van het ziekenhuis. Zie ook onder ‘Maatschappelijke verantwoordelijkheid’ in dit hoofdstuk.

Wachttijden De wachttijden van het overgrote deel van de specialismen voldeden aan de Treeknormen. In 2014 willen we de wachttijden op het huidige goede niveau houden door het bestendigen van de verbeterprogramma’s op de poliklinieken en het steeds weer afstemmen van de capaciteit op de zorgvraag.

Transparantie Het Westfriesgasthuis gaat transparant om met prestatieindicatoren en andere resultaten op het gebied van kwaliteit en veiligheid die relevant zijn voor de patiënt. Interne en externe kwaliteitsinformatie wordt proactief openbaar gemaakt, bijvoorbeeld via persberichten of door plaatsing op intranet of website. We delen goede en slechte scores en lichten informatie altijd toe met de focus op de implicaties voor patiënten. Slechte scores publiceren we met vastgestelde verbeteracties.

Communicatiemiddelen Het Westfriesgasthuis komt steeds vaker op een positieve manier in de regionale en landelijke pers. We worden regelmatig als autoriteit in de curatieve gezondheidszorg gezien. In 2013 waren er optredens in de landelijke media van collegae Gavin ten Tusscher (in Zembla over de schadelijke effecten van weekmakers in pvc, zie ook het interview) en Hajo Wildschut (in Altijd wat, over de NIPT-test).


Het nieuwe ziekenhuisblad Te Gast is gelanceerd. Patiënten, bezoekers, verwijzers, zorgpartners, vrijwilligers en medewerkers staan – met de patiënt voorop – hierin centraal. Te Gast wordt in de regio verspreid via de wachtruimtes van huisartsen, apothekers, tandartsen, diëtisten, prikpunten, enzovoort. Het verschijnt drie keer per jaar in een oplage van vierduizend stuks.

Er zijn voorbereidingen getroffen voor vernieuwing van de website van het ziekenhuis. Daarmee willen we ons meer richten op patiëntenvoorlichting en zullen we het profiel van het ziekenhuis goed implementeren. Medio 2014 is de nieuwe website gereed.

Rechts: Het nieuwe blad Te Gast

Overzicht aanwezigheid media Jan – mrt Vak Regio Nhd Landelijk April – juni Vak Regio NHD Landelijk



11 23 29

 9 33

Okt-dec Vak Regionale weekbladen NHD Landelijk

Per week bereik > gemiddeld 5.000 unieke personen zien likes/shares/updates van het WFG

20 6



(dagbladen en tv)

Juli- sep zRegio NHD Landelijk

679 Facebook likes

3

Per week bereik > gemiddeld 2.500 unieke personen zien door WFG geplaatste posts

18 16



6

Per week > gemiddeld 4.000 unieke personen zijn actief met posts van het WFG (door te liken/sharen)

10 29 25 12

 3.705 volgers op Twitter

21

22


In april opende de nieuwe poli in Enkhuizen haar deuren

Buitenpoliklinieken

lk mijnwo

wfg.nl/

In april 2013 is de nieuwbouwvestiging in Enkhuizen aan de Molenweg geopend. De Molenweg staat voor deskundige en vriendelijke zorg. In het gebouw huist sinds april de polikliniek van het Westfriesgasthuis samen met andere zorgpartijen, zoals huisartsen, fysiotherapeuten en de apotheek. De zorg in het centrum is uitgebreid met nieuwe toetreders uit Hoorn: de afdelingen urologie en gynaecologie. Samen onder één dak: zo is de zorg voor patiënten dichtbij en kunnen ze vaak snel worden geholpen. De polikliniek in Heerhugowaard biedt alweer vijf jaar diensten aan in de regio Westelijk West-Friesland. Dit werd onder andere gevierd met een drukbezochte open dag voor patiënten.

vertrouwd dichtbij

Marketingcampagne in Heerhugowaard sloeg goed aan

Om de buitenpoliklinieken Enkhuizen en Heerhugowaard bekender te maken bij de inwoners uit de regio, is de campagne ‘Enkhuizen en Heerhugowaard in de wolken’ gestart. De campagne, waarin bekende inwoners uit de twee plaatsen aan het woord komen, heeft ook in de regionale media veel aandacht gekregen.

23

3. Financiële gezondheid Ziekenhuizen moeten wennen aan andere tijden – het Westfriesgasthuis is geen uitzondering. Waar we vroeger dankzij meerproductie uit financiële problemen konden groeien, werken we nu in een markt die stagneert of zelfs krimpt. Bezuinigingen die succesvol ingezet zijn worden achterhaald door een terugval in ligduur, lagere bezetting van de intensive care, minder bezoek aan de spoedeisende hulp. Ondertussen verwachten verzekeraars lagere prijzen van zorgaanbieders en worden de eisen aan de kwaliteit hoger. In de loop van het jaar werden de signalen steeds sterker dat de ingezette maatregelen om de kosten terug te dringen niet het gewenste resultaat opleverden: de personeelskosten werden overschreden doordat we onvoldoende in staat bleken om verbeteringen in de poliklinieken door te voeren en anios (artsen niet in opleiding tot specialist) doelmatiger in te zetten. Ook lukte het nog niet genoeg om DOT-profielen af te slanken (dat wil zeggen: waar het verantwoord is minder acties uit te voeren per zorgproduct). In het najaar werd de druk om ingrijpender bij te sturen groter. Eind 2013 werd een harde ingreep in de bedrijfsvoering van het ziekenhuis aangekondigd om de begroting 2014 rond te krijgen. In het hoofdstuk ‘Onze financiën op een rij’ gaan we nader in op de financiële ontwikkelingen in 2013.

D. Basiszorg Het aanbod van het Westfriesgasthuis bestaat uit een combinatie van basiszorg en complexe functies. Spoedeisende hulp en intensive care worden door het ziekenhuis tot de basiszorg gerekend, beide op niveau 2. We gaan samenwerking aan waar dat nodig is om te kunnen voldoen aan de volumenormen die worden gesteld aan de meer gecompliceerde ingrepen. Op basis van kwaliteit en kostenefficiency maken we keuzes welke zorg we waar aanbieden. In onze medische staf zijn alle specialismen, met uitzondering van de neurochirurgie en de cardiochirurgie, aanwezig. Neurochirurgie, IVF (reageerbuisbevruchtingen) en PTCA (dotterbehandelingen) worden in samenwerking met topklinische en academische ziekenhuizen uitgevoerd. In Esperanz-verband is in Hoorn een radiotherapeutisch centrum gerealiseerd. Het ziekenhuis biedt ook medische zorg voor mensen met een meervoudige of verstandelijke beperking.

E. Specialiteiten Het Westfriesgasthuis rekent het niet tot zijn primaire taak zelfstandig ‘specials’ te leveren. Waar zich echter mogelijkheden aandienen die de patiëntenzorg ten goede komen én aantrekkingskracht uitoefenen op medisch specialisten en andere medewerkers én rendabel zijn, kan het ziekenhuis besluiten deze specials toe te laten.

Aan het woord Eric Sonneveld Moderne operatiekamers

Twee operatiekamers (OK’s) van het Westfriesgasthuis zijn omgebouwd tot moderne multimedia-OK’s. Deze voorzien in nog optimalere omstandigheden om met name kijkoperaties uit te voeren. ‘Het Westfriesgasthuis voert relatief veel kijkoperaties uit ten opzichte van een gemiddeld ziekenhuis in Nederland’, vertelt chirurg Eric Sonneveld. ‘Denk aan operaties op het gebied van chirurgie, urologie en gynaecologie. Dit heeft grote voordelen voor de patiënt, want kijkoperaties zijn een subtielere vorm van chirurgie dan open operaties. De patiënt heeft minder pijn en het herstel na de operatie gaat sneller.’ In de nieuwe multimedia-OK’s hangen meerdere monitoren, zodat alle aanwezigen in de operatiekamer mee kunnen kijken met wat er gebeurt. ‘Bij een open operatie zien vooral de chirurg en de assistent waar ze mee bezig zijn. Doordat nu bijvoorbeeld ook de anesthesist en de instrumenterende assistent beter mee kunnen kijken, leidt dat tot een grotere betrokkenheid van het hele team.’ Voor het operatieteam heeft de nieuwe opstelling ergonomische voordelen. ‘De monitoren hangen aan het plafond en kunnen in alle mogelijke posities worden gedraaid. Daardoor hoef je zelf niet in een onnatuurlijke positie te staan om erop te kijken.’ Het nieuwe systeem be staat verder uit een vaste ‘toren’ waarop alle benodigde apparatuur standaard aanwezig is. De slangen en instrumenten die voor de ingreep nodig zijn worden erop aangesloten. Filmbeelden en foto’s die tijdens de operatie zijn gemaakt kunnen worden opgeslagen in het elektronisch patiëntendossier dat het ziekenhuis van elke patiënt heeft. ‘Dit gebeurt vooral met foto’s van cruciale operatiemomenten die we bij terugkoppeling en overdracht gebruiken.’ Sonneveld is enthousiast over de nieuwe technologische mogelijkheden, maar voegt daaraan toe: ‘Het gaat uiteindelijk natuurlijk niet om het mooie kunstje, maar om kijkoperaties voor de patiënt nog beter en veiliger te maken.’

24


Laparoscopisch opereren in de multimedia-OK

F. Maatschappelijke verantwoordelijkheid Een greep uit de specials van het ziekenhuis: • Screeningscentrum darmkanker: in 2013 is het bevolkingsonderzoek naar darmkanker gestart in het Westfriesgasthuis. • Dialysezorg. • Radiotherapie. • Cornea (hoornvlies)-chirurgie. • Colorectale ingrepen (darmoperaties). • Leverchirurgie. • EVAR: bij Endovasculaire (binnen een bloedvat) Aorta Reparatie, ook wel plaatsing van een endoprothese genoemd, kan de chirurg via de liesslagader een prothese naar het aneurysma schuiven. Deze prothese verstevigt de verwijde bloedvatwand zodat deze niet meer kan scheuren. • Carotis-chirurgie: operatie aan de halsslagader, samenwerking van chirurgie en neurologie. • Op de polikliniek dermatologie is het WondExpertiseCentrum (WEC) gestart. • Chirurgie draait al langer met een WEC; hier sluit dermatologie zich bij aan voor patiënten met een open been.

Het Westfriesgasthuis wil ook in ruimere zin van betekenis zijn voor de regio. Als grote werkgever hebben we een bijzondere verantwoordelijkheid. We zijn partner van gemeenten, zorgaanbieders, verzekeraars en maatschappelijke organisaties, bij het signaleren en eventueel gezamenlijk verbeteren van gezondheids- en welzijnsbedreigende omstandigheden. Het Westfriesgasthuis profileert zich als West-Friese en maatschappelijk betrokken ondernemer. Het ziekenhuis zal de initiatieven ten behoeve van de patiënten in de regio verder uitbouwen om zich te profileren als dé zorgexpert in de regio. Dit wordt gekoppeld aan versterking van de marktpositie en de waarde ‘oprechte interesse’.

Lokale leveranciers Het Westfriesgasthuis is een ziekenhuis dat is geworteld in de regio. Daarom kiezen wij waar mogelijk voor lokale leveranciers/ ondernemers (zie ook onder ‘Gastvrijheid’ in dit hoofdstuk).

Duurzame nieuwbouw We hebben gekozen voor duurzame nieuwbouw met onder andere toepassing van warmte- en koudeopslag in de bodem. Dit is een milieuvriendelijk en energiebesparend alternatief voor de koelinstallatie. Verder maken we gebruik van een hogere isolatiewaarde van de gevels en een energiezuinig systeem voor luchtbehandeling. We hebben bewust gekozen voor marmoleum en ftalaatvrije pvc en passen op veel plaatsen detectieverlichting en ledverlichting toe. Er komt een sedumdak voor een betere waterhuishouding en een prettiger uitzicht. Er wordt gebouwd met duurzame materialen.

25

Snel op de been met nieuwe knie of heup

Patiënten die een nieuwe heup of knie nodig hebben, krijgen in het Westfriesgasthuis sinds het najaar van 2013 hun zorg via de nieuwe methode ‘Snel op de been’. Doel is om mensen zo snel mogelijk weer in beweging te krijgen.

Aan het woord Annemiek Rijneveld Cornea-operaties

De meeste cornea-chirurgie (chirurgie aan het hoornvlies) gebeurt in academische ziekenhuizen. Het is daarom best uniek dat de afdeling oogheelkunde van het Westfriesgasthuis hierin al jaren is gespecialiseerd. Vorig jaar werden er onder andere 64 hoornvliestransplantaties uitgevoerd. ‘Het ziekenhuis wil hier nog meer een zwaartepunt van maken’, vertelt oogarts Annemiek Rijneveld. ‘We hebben daarom een businessplan geschreven voor uitbreiding van deze zorg. Inmiddels heeft de verzekeraar hier toestemming voor gegeven en hebben we er een extra oogarts bij gekregen om nog meer werk te kunnen oppakken.’ Het is voor Rijneveld binnenkort 25 jaar geleden dat ze haar eerste transplantatieoperatie uitvoerde en ze is nog altijd erg enthousiast over haar vakgebied. ‘Hoornvliestransplantaties hebben een goede prognose, dus dat geeft veel voldoening. Tegelijk is het een heel lang en intensief traject, waarbij je als een team met de patiënt samenwerkt. Om volledig commitment van de patiënt te krijgen, moet je vertrouwen opbouwen.’ De werkwijze van het team sluit hierbij aan. ‘Bij ons staat niet het ziektebeeld maar de patiënt centraal. Dat betekent dat een patiënt in principe één arts heeft: die kent, volgt en helpt hem in het hele proces. We hebben daarbij niet alleen aandacht voor de medische aspecten van een ingreep, maar ook voor wat die met de patiënt doen.’

Het Westfriesgasthuis is het eerste ziekenhuis in NoordHolland dat deze zorg biedt. Orthopedisch chirurg Wiliam Neve: ‘We hebben alle facetten rondom een nieuwe heup of knie bekeken en waar nodig aangepast: het voortraject, de voorlichting vooraf, de nazorg en het vangnet thuis. Qua operatie is alleen de anesthesie aangepast. Zonder veel pijn kunnen patiënten veel sneller mobiliseren. Het resultaat is dat ruim 80% van de patiënten op de dag van de operatie weer loopt. Daarvan kan de helft de volgende dag naar huis.’ Thuis gaan ze verder aan de slag met hun herstel met behulp van vier vaste wijkverpleegkundigen. ‘Zij hebben regelmatig contact met de orthopedisch chirurgen. Zo houden we een vinger aan de pols.’

Rijneveld benadrukt dat aandoeningen aan het hoornvlies geen luxeprobleem zijn. ‘De meeste cornea-patiënten zitten midden in hun werkzame leven, maar kunnen door hun slechte zicht niet volwaardig meedraaien in de samenleving. Hun aandoening heeft grote consequenties voor hun functioneren in het arbeidsproces, bijvoorbeeld als ze hun computerscherm niet goed kunnen zien of hun auto niet meer kunnen besturen.’ Omdat de zorg van cornea-patiënten in Nederland volgens Rijneveld ondergeschoven is, richtte zij met een aantal collega’s en patiënten een patiëntenvereniging op. Voor de groep jonge mensen met de aandoening keratoconus – waarbij het hoornvlies naar voren uitpuilt – organiseerde zij tijdens de donorweek een landelijke voorlichtingsavond. Die werd zowel in Hoorn als op andere plaatsen in Nederland gehouden om zo meer aandacht te vragen voor deze kwetsbare groep.

26


Het kerstdiner voor patiënten werd gesponsord door de Vrienden van het Westfriesgasthuis.

Zorgexpert in de regio Het Westfriesgasthuis profileert zich als zorgexpert in de regio. Er zijn diverse voorlichtingsbijeenkomsten en open dagen georganiseerd, bijvoorbeeld de informatieavond over ‘vrouwenproblemen’, een kookworkshop voor hartfalenpatiënten en de open dagen van de afdeling klinische chemie en de buitenpoliklinieken.

van Ronnie van Diemen, Inspecteur-Generaal van de Inspectie. Zij ging in op de rol van de Inspectie als toezichthouder. Bijna tweehonderd medisch specialisten, huisartsen, zorgprofessionals uit de regio en zakenrelaties waren aanwezig. Arno Wiersema, vaatchirurg in het ziekenhuis, ontving die avond de Veliusprijs voor zijn onderzoek naar antistolling bij ingrepen aan de bloedvaten. Deze wetenschapsprijs is vernoemd naar Velius, een Hoornse stadsdokter en wetenschapper die in 1592 werd geboren. Zijn lijfspreuk luidde ‘Ne quid temere’ (‘Niets zonder overleg’). Uit handen van wethouder zorg Michiel Pijl ontving het ziekenhuis het Eenhoorn-beeldje als blijk van verbondenheid tussen de stad Hoorn en het ziekenhuis.

Kerstdiner December is voor velen een echte feestmaand. Voor patiënten is het daarom niet de leukste tijd om in het ziekenhuis te liggen. Om toch mee te kunnen genieten van de kerstsfeer, werd in december voor de tweede keer een kerstdiner voor patiënten en hun naasten georganiseerd. Bijna tweehonderd patiënten, familieleden en vrienden genoten van een heerlijk kerstmenu. Het diner kwam tot stand met behulp van giften en de vrijwillige inzet van onze medewerkers. Vaatchirurg Arno Wiersema won de Veliusprijs op de St. Janslezing

Vrienden van het Westfriesgasthuis St. Janslezing Op 31 oktober vond de St. Janslezing ‘De zorg onder het vergrootglas’ plaats tegen de achtergrond van het feit dat 450 jaar geleden het eerste St. Jansgasthuis werd gesticht, een voorloper van het huidige Westfriesgasthuis. Dit jaar was het thema ‘Defensief handelen’. Pauline Meurs, directeur van het Erasmus CMDz, leidde een paneldiscussie. Het panel bestond uit een ethicus, een medisch specialist, een advocaat en een zorgverzekeraar. Aan de discussie ging een inleiding vooraf

De versterking van de Stichting Vrienden van het Westfriesgasthuis heeft een omgekeerde beweging tot gevolg: de regio draagt bij aan het ziekenhuis. Er is van verschillende sponsors geld binnengekomen waarmee het Vriendenplein tussen het radiotherapiecentrum en de huidige nieuwbouw wordt voorzien van mooie bomen en comfortabel meubilair. De Stichting Vrienden van het Westfriesgasthuis droeg daarnaast bij aan het opknappen van de familiekamers op de afdeling orthopedie, het kerstdiner voor patiënten, kookworkshops voor patiënten met hartfalen en workshops uiterlijke verzorging voor oncologiepatiënten.

CORPORATE GOVERNANCE EN MEDEZEGGENSCHAP JAARVERSLAG 2013 |

CORPORATE GOVERNANCE EN MEDEZEGGENSCHAP

Raad van bestuur Arno Timmermans (voorzitter) en Hugo Keuzenkamp

Besturings- en toezichtmodel Het Westfriesgasthuis is een stichting, gevestigd in Hoorn. Het wordt bestuurd volgens het zogenaamde raad van toezicht-model. De tweehoofdige raad van bestuur (voorzitter en lid) draagt zorg voor de dagelijkse leiding van het ziekenhuis en is eindverantwoordelijk voor de algemene gang van zaken. De raad van toezicht ziet toe op de hoofdlijnen van het beleid van de raad van bestuur.

Het Westfriesgasthuis beschikt over een collegiale raad van bestuur. Elk bestuurslid heeft daarnaast een portefeuille met eigen aandachtsgebieden. Beide portefeuilles bestaan uit zorgeenheden en stafdiensten. De raad van bestuur stelt de missie, strategie en doelstellingen vast. Het Westfriesgasthuis past de Zorgbrede Governancecode 2010 toe. De code is verankerd in de statuten van het ziekenhuis, in de reglementen van de raad van bestuur, de raad van toezicht, de audit-, de remuneratie-, de selectie- en benoemingscommissie en in een klokkenluidersregeling.

27

28

| JAARVERSLAG 2013 CORPORATE GOVERNANCE EN MEDEZEGGENSCHAP

Raad van bestuur Besturing De raad van bestuur bestaat uit Arno Timmermans, voorzitter, en Hugo Keuzenkamp, lid.

Nevenfuncties Arno Timmermans • Vice-voorzitter raad van toezicht Vereniging van Zorgaanbieders voor Zorgcommunicatie • Bestuurslid Stichting Medisch Ethische Toetsingscommissie (METC) Noord-Holland

Direct onder de raad van bestuur bevinden zich onder meer de managers die deel uitmaken van het managementteam (MT). Dat zijn de drie coördinerend managers (van respectievelijk de snijdende, de beschouwende en de zorgondersteunende organisatieonderdelen), de manager van de facilitaire dienst, de manager van de Dienst Bedrijfseconomie en Zorgadministratie, de manager Personeel en Opleiding, de manager Informatisering en Medische Techniek, de manager Kwaliteit en Veiligheid, de manager Zakelijke Ontwikkeling en de secretaris raad van bestuur.

Nevenfuncties Hugo Keuzenkamp • Vice-voorzitter raad van commissarissen RET NV • Hoogleraar Verzekeringskunde aan de Universiteit van Amsterdam • Voorzitter Adviesraad DBC Onderhoud • Lid bestuursadviescommissie Besturing & Bekostiging NVZ • Lid Raad van Advies SEO Economisch Onderzoek • Lid adviescommissie Kwaliteit College voor zorgverzekeringen • Lid bestuur Stichting Vrienden Westfriesgasthuis

Zowel de raad van bestuur als de individuele leden van de raad van bestuur zijn bevoegd de stichting te vertegenwoordigen. De verantwoordelijkheden, taak en werkwijze van de raad van bestuur zijn vastgelegd in de statuten van het Westfriesgasthuis en het reglement van de raad van bestuur (zie www.westfriesgasthuis.nl). De statuten van het ziekenhuis zijn op een aantal punten gewijzigd. Belangrijkste toevoeging is een vrijwarings- en vrijtekeningsbepaling voor bestuurders en toezichthouders. Bij de vervulling van zijn taken richt de raad van bestuur zich naar de belangen van de stichting. De raad van bestuur verschaft tijdig informatie en middelen aan de raad van toezicht die nodig zijn voor een goede taakuitoefening. In de statuten en (met name) in het reglement raad van bestuur zijn bepalingen opgenomen die ten doel hebben belangenverstrengeling te voorkomen. De secretaris raad van bestuur ziet erop toe dat de juiste procedures worden gevolgd en dat in overeenstemming wordt gehandeld met de wettelijke en statutaire verplichtingen van de raad van bestuur. De leden van de raad van bestuur zijn benoemd voor onbepaalde tijd. Het jaarinkomen van bestuurders is in lijn met de ‘Beloningscode Bestuurders in de Zorg’ van de NVZD, de vereniging van bestuurders in de zorg. De bezoldiging (brutoloon inclusief vakantiegeld, verhoogd met het werkgeversdeel sociale lasten en pensioen) die de bestuursleden in 2013 hebben ontvangen, bedraagt voor Arno Timmermans en voor Hugo Keuzenkamp € 237.000. Per 1 januari 2013 is de Wet normering topinkomens in werking getreden. De bezoldiging van beide bestuursleden is in beperkte mate uitgekomen boven de wettelijke norm. In de wet is voorzien in een overgangsperiode van in totaal zeven jaar om uit te komen op het niveau van de Wet normering topinkomens.

Het Westfriesgasthuis geeft op de volgende wijze vorm aan de besturing van de directe patiëntenzorg. Elk specialisme vormt met het bijbehorend personeel van de kliniek, de polikliniek en – voor zover daarvan sprake is – de functieafdeling, een werkeenheid. Zo is er een werkeenheid chirurgie, een werkeenheid longgeneeskunde, een werkeenheid interne geneeskunde, enzovoort. Elke werkeenheid heeft een bestuur dat bestaat uit een medisch specialist (gemandateerd door zijn of haar vakgroep), een bestuurslid zorg (het unithoofd) en een bestuurslid-coördinator (een van de coördinerend managers). Het werkeenheidsbestuur heeft een collectieve verantwoordelijkheid en besluiten worden bij consensus genomen. De specialistische bedrijfsonderdelen die de patiëntenzorg ondersteunen beschikken evenals de werkeenheden over een driehoofdig bestuur. De besturing wordt sinds 2013 doorontwikkeld, waarbij de rol en verantwoordelijkheid van de besturen van de werkeenheden worden verduidelijkt. De verschillen in invulling die door de jaren heen zijn ontstaan, worden weggenomen. Ter ondersteuning van deze beweging en om de verbinding tussen de zorgafdelingen en de raad van bestuur te versterken, is de overlegstructuur met ingang van 2014 op een aantal punten aangepast. Het organogram is opgenomen in bijlage 3.


Raad van toezicht De raad van toezicht heeft als taak integraal toezicht te houden op het beleid van de raad van bestuur en op de algemene gang van zaken in de stichting en de met haar verbonden instellingen en/of rechtspersonen. Hij staat de raad van bestuur met advies terzijde. Bij de vervulling van zijn taak richt de raad van toezicht zich naar de stichting en de met haar verbonden instellingen en/of rechtspersonen. Leden van de raad van bestuur worden benoemd, geschorst en ontslagen door de raad van toezicht. De verantwoordelijkheden, taken en werkwijze van de raad van toezicht zijn vastgelegd in de statuten van het Westfriesgasthuis en in de reglementen van de raad van toezicht en zijn commissies (zie www.westfriesgasthuis.nl). De leden van de raad van toezicht worden door de leden van de raad van toezicht benoemd en ontslagen. Over voorgenomen benoemingen wordt advies gevraagd aan de ondernemingsraad, het stafbestuur en de cliëntenraad. De cliëntenraad maakt geen gebruik van zijn statutaire recht een bindende voordracht te doen voor een van de leden van de raad van toezicht. Bij de samenstelling van de raad van toezicht is rekening gehouden met de aard van de onderneming, haar activiteiten en de gewenste deskundigheid en achtergrond van de toezichthouders. Vanwege de omvang, de diversiteit en complexiteit van de te behandelen onderwerpen heeft de raad van toezicht enkele commissies om zich heen: de auditcommissie die bestaat uit twee leden met financiële expertise, een remuneratiecommissie die de werkgeversrol voor de raad van bestuur vervult, en een selectie- en benoemingscommissie die primair verantwoordelijk is voor de invulling van vacatures in de raad van bestuur of raad van toezicht. In 2013 is besloten een vierde commissie, de kwaliteitscommissie, in het leven te roepen. Die ondersteunt de raad van toezicht bij het houden van toezicht op de raad van bestuur met betrekking tot kwaliteit en veiligheid in de breedste zin van het woord en wordt gevormd door twee toezichthouders die afkomstig zijn uit de zorg. De raad van toezicht wordt ondersteund door de directiesecretaris. Ten minste eenmaal per jaar evalueert de raad van toezicht zijn functioneren en dat van de raad van bestuur. In de evaluatie wordt tevens de relatie tussen de raad van toezicht en de raad van bestuur betrokken. Het bezoldigingsbeleid van de toezichthouders is in overeenstemming met de Wet normering topinkomens.

29

30


Adviesorganen Stafbestuur

Marc Govaert, Hans Schrijver, Joke Klinkert en Eric Kraaneveld. Niet op foto: Rolf Zwertbroek

Belangrijkste onderwerpen: Het stafbestuur bestaat uit vijf medisch specialisten die gekozen zijn door de leden van de vereniging medische staf. Het stafbestuur is een belangrijke gesprekspartner van de raad van bestuur, geeft gevraagd en ongevraagd advies en vervult namens de vereniging medische staf een belangrijke rol bij beleidsontwikkeling en strategische beslissingen.

• Kwaliteit van de medisch specialistische zorg: themabijeenkomst over Lean, de feedbackmethode appraisal & assessment (zie toelichting in ‘Vanuit het stafbestuur’ hierna), openheid over prestaties, kwaliteitsindicatoren Inspectie. • Samenwerking in de regio: verkenning van samenwerking met het Waterlandziekenhuis, visie verzekeraars, Esperanz en de regionale samenwerking tussen de laboratoria. • Elektronisch patiëntendossier: de overgang van Ezis naar HiX. • Opleidingsziekenhuis: wetenschapsbeleid, bekostiging arts-assistenten. • Afslanking DOT’s (zie toelichting in Hoofdstuk 3 ‘Strategie en prestatie’, onder ‘Samenwerking, doelmatigheid en marktpositie’).


Vanuit het stafbestuur Verkenning samenwerking met het Waterlandziekenhuis Al in het begin van het jaar is – onder de noemer Watergast. nh – gestart met een intensief traject om de mogelijkheden voor samenwerking met het Waterlandziekenhuis te verkennen. Verschillende stafleden hebben zich ingezet in werkgroepen en tijdens conferenties om te komen tot een shortlist aan scenario’s van samenwerking, waaruit de stuurgroep Watergast.nh uiteindelijk voor de zomer een voorkeursscenario heeft gekozen. Een aantal zaken diende verder te worden uitgediept om een economisch goed gevoel vast te kunnen stellen en bovendien was er nog geen beloningsmodel voorhanden op basis waarvan beide medische staven zouden kunnen integreren. In het najaar is na een intensief onderhandelingstraject een voorstel beloningsmodel aan de staf ter stemming voorgelegd. De stemming leverde een krappe meerderheid op voor het beloningsmodel, terwijl het stafbestuur een tweederde meerderheid wilde om van een breed draagvlak te kunnen spreken. Dit heeft het stafbestuur vervolgens aan de raad van bestuur teruggekoppeld.

Overgang naar HiX We zijn trots op de vergaande digitalisering van ons ziekenhuis en met name op ons EPD. Er zijn al heel wat ziekenhuizen bij ons op bezoek geweest om daar een kijkje in te nemen. De positie van koploper kent ook een keerzijde. Nieuwe updates zijn immers nog niet elders ingevoerd, waardoor we niet kunnen leunen op de ervaringen van anderen. De overgang naar HiX heeft veel problemen gegeven die direct van invloed waren op het primaire proces en de werkzaamheden van de medisch specialisten. Deze nadelige gevolgen hadden we onze patiënten en alle medewerkers liever bespaard. De medische staf heeft gesteld dat ICT-aanpassingen die het zorgproces raken in de toekomst alleen nog kunnen worden doorgevoerd indien de uitvoering van tevoren succesvol is getest én is goedgekeurd door de vereniging medische staf.

Op bestuurlijk vlak heeft het stafbestuur samen met de raad van bestuur vijf keer per jaar overleg met het bestuur van de Westfriese Huisartsenorganisatie. In dit overleg staat de samenwerking centraal. Een greep uit de onderwerpen die dit jaar op de agenda stonden: uitgangspunten voor samenwerking tussen huisartsenzorg West-Friesland en medisch specialistische zorg Westfriesgasthuis, informatievoorziening aan huisartsen over patiënten, verkenning spoedeisende hulp en Centrale Huisartsenpost West-Friesland en inhoudelijke afspraken over ketenzorg.

Appraisal & assessment In 2009 is de medische staf gestart met IFMS (Individueel Functioneren Medisch Specialisten) volgens de methode appraisal & assessment. Eens in de twee jaar krijgt elke medisch specialist op een gestructureerde wijze feedback uit zijn of haar omgeving door een daartoe getrainde collega uit een andere vakgroep. Alle leden van de medische staf hebben inmiddels één of meerdere appraisalgesprekken gevoerd. Wat een paar jaar geleden nog baanbrekend was, is nu onderdeel van het normale medisch specialistische werk. Het is bemoedigend te kunnen vaststellen dat – ondanks de tijdsinvestering – de bereidheid van medewerkers en collega’s om mee te werken aan een appraisaltraject van een specialist nog altijd groot is.

Stafcongres Het stafcongres – dat eens in de drie jaar plaatsvindt – wil niet alleen een informatief en inspirerend programma bieden, maar heeft tegelijk tot doel om elkaar wat informeler te ontmoeten. Op 6, 7 en 8 juni heeft het zevende stafcongres plaatsgevonden in Scheveningen. Het centrale thema was ‘Leiderschap en regie’. Hoorn, 20 maart 2014 Stafbestuur

Een goede relatie met verwijzers Voor optimale patiëntenzorg is goede samenwerking met huisartsen en andere verwijzers van belang. Een lid van het stafbestuur maakt deel uit van een werkgroep gericht op de relatie met verwijzers. Er zijn ideeën uitgewerkt tot concrete acties. Zo is het ziekenhuis gestart met een nieuwsbrief voor huisartsen en specialisten en is er een overzicht van gezamenlijke scholing opgesteld dat te zijner tijd zal worden uitgebreid met scholingswensen. Diverse initiatieven van vakgroepen richting huisartsen zijn geëffectueerd, variërend van een vakgroepnieuwsbrief tot bezoeken aan huisartsengroepen. De jaarlijkse duomiddag met een wetenschappelijk en sociaal programma voor en door huisartsen en medisch specialisten trok, net als eerdere jaren, veel belangstellenden.

Marc Govaert, voorzitter Joke Klinkert, vice-voorzitter Hans Schrijver, secretaris Rolf Zwertbroek Eric Kraaneveld

31

32


Ondernemingsraad

Van links naar rechts: Marieke van der Horst (secretaris), Marijke Sell, Emmie Bobeldijk, Marga Koenis, Fred Beemsterboer, Petra Koenen, René Nieuwenhuijse (voorzitter), Carla van der Linde, Stella Hoefman, Grietje Bergsma (secretaresse), Liesbeth Lakeman, René van der Pluijm, Anneke Klomp

Belangrijkste onderwerpen: Overeenkomstig de Wet op de ondernemingsraden (WOR) is binnen het Westfriesgasthuis een ondernemingsraad ingesteld. Op grond van de WOR heeft de ondernemingsraad advies- en instemmingsrecht bij belangrijke voorgenomen besluiten en personele regelingen.

• Voorbereiding op het verkenningsonderzoek naar een intensievere samenwerking met het Waterlandziekenhuis; deelname aan werkconferenties. • Voortgang van de verkenning naar regionale samenwerking van laboratoria klinische chemie en medische microbiologie; de ondernemingsraad heeft positief geadviseerd over de oprichting van Comicro B.V. • De ondernemingsraad heeft positief geadviseerd over het financieringsarrangement voor nieuwbouw fase 2. • De ondernemingsraad heeft instemming verleend aan de werkkostenregeling. • De ondernemingsraad heeft instemming verleend aan de indeling van radiologische werkers en de aanstellingskeuring.


Vanuit de ondernemingsraad Stevige keuzes Tot nu toe is het in het Westfriesgasthuis nooit nodig geweest om stevige keuzes te maken teneinde een gezonde financiële positie te behouden. Het ziekenhuis kon zijn streven een zo breed mogelijk pakket aan medisch specialistische zorg aan te bieden, altijd waarmaken. Het afgelopen jaar is dringend naar voren gekomen dat dit geen vanzelfsprekendheid meer is. Een teruglopende productie, onzekerheden over opbrengsten, behoud van kwaliteit, kosten van de nieuwbouw: het vergt stuurmanskunst om het schip op koers te houden. De ondernemingsraad heeft zich in dit proces nadrukkelijk gepresenteerd en volgt deze ontwikkelingen, met vaak grote impact op de betrokken medewerkers, op de voet. Want besparen mag dan economisch noodzakelijk zijn, de manier waarop dat gebeurt is een keuze. Met de raad van bestuur is regelmatig gesproken over de ontwikkelingen in de gezondheidszorg. De ondernemingsraad heeft de raad van bestuur geadviseerd over verschillende doelmatigheidsprojecten en over het met de bank overeengekomen financieringsarrangement voor nieuwbouw fase 2.

Samenwerking Afgelopen jaar stond ook in het teken van het verkenningsonderzoek naar intensivering van de samenwerking met het Waterlandziekenhuis. Een afvaardiging van de ondernemingsraad nam deel aan de werkconferenties en heeft regelmatig contact met de ondernemingsraad van het Waterlandziekenhuis over dit belangrijke en spannende traject.

Sociaal beleid Op het gebied van sociaal beleid in het Westfriesgasthuis heeft de ondernemingsraad initiatief genomen om de duurzame inzetbaarheid van medewerkers te bespreken met de raad van bestuur en de afdeling Personeel en Opleiding. In het ziekenhuis is volop instrumentarium aanwezig om medewerkers zo vitaal mogelijk aan het werk te houden tot aan de pensioengerechtigde leeftijd. Maar wordt dit instrumentarium wel optimaal gebruikt? In tijden van bezuinigingen en verhoging van de werkdruk is dit een onderwerp dat de ondernemingsraad nadrukkelijk op de agenda wil hebben en houden. Hoorn, 17 maart 2014 Namens de ondernemingsraad, dagelijks bestuur René Nieuwenhuijse, voorzitter Fred Beemsterboer, vice-voorzitter Marieke van der Horst, ambtelijk secretaris

33

34


Verpleegkundige Adviesraad

Van links naar rechts: Louise Braas, Lisette Berkhof, Jet Neeft, Marian Koomen, Ilse de Vries, Gaby de Melo, (zittend) Elize Koppes, Paulien Oranje en Marijke Jongert

De Verpleegkundige Adviesraad (VAR) fungeert als werkplaats voor kennis- en cultuurdragers. De VAR geeft gevraagd en ongevraagd advies over beleidsmatige kwesties op het gebied van verpleegkundige zorgverlening en organisatiebrede onderwerpen die de verpleegkundige beroepsgroep aan gaan.

Belangrijkste onderwerpen: • Registratie: We willen in onze presentatie naar buiten duidelijk basis gelegd om te discussiëren en mee te denken over de kenbaar maken welke zorg onze patiënten mogen verwachten. toekomst van het verpleegkundig beroep. Eén van de manieren waarop daarover gecommuniceerd zal • De VAR is van meet af aan nauw betrokken geweest bij het worden, is de Zorgbelofte. Dit is een initiatief vanuit de VAR. project Watergast.nh en heeft zich over het algemeen positief Het doel van de Zorgbelofte is om papieren veiligheid en eruitgelaten over een eventuele samenwerking met het Wavaren veiligheid dichter bij elkaar te brengen: door middel van terlandziekenhuis. De VAR heeft actief geparticipeerd in de de Zorgbelofte wil de VAR de aandacht vestigen op het belang werkconferenties, met altijd de autonomie en professionaliteit van een goede verpleegkundige registratie. Door kwaliteit van de verpleegkundige beroepsbeoefenaar als uitgangspunt. meetbaar te maken is deze stuurbaar, zowel voor de individu- • Professionaliteit: de VAR heeft zich sterk gemaakt voor het ele verpleegkundige als voor de organisatie als geheel. In juni aanpakken van de diversiteit aan verpleegkundige protocollen zijn twee conferenties voor verpleegkundigen georganiseerd, in het Westfriesgasthuis. Er is een breed gedragen advies tot waarna in werkgroepen vier thema’s onder de loep zijn genostand gekomen ten aanzien van het beheer en de borging van men en er verbeterplannen zijn opgesteld. Positief is dat veel protocollen. zaken, waaronder de nieuwe merkwaarde ‘oprechte interesse’ • In samenwerking met het Westfriesleerhuis heeft de VAR en Lean, hierbij aansluiten. de cursus Evidence Based Practice Coach geïnitieerd en zijn • Het verpleegkundig beroep: in aanloop naar de nieuwe achttien (senior) verpleegkundigen opgeleid als EBP-coach. verpleegkundige beroepsprofielen werkt de VAR samen met Er zijn stevige onderwerpen op een wetenschappelijke manier de Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN), de benaderd. Een positieve ontwikkeling met kwaliteitsverbeteInspectie en andere VAR-besturen in Nederland. Er is een ring tot gevolg.


Cliëntenraad

Van links naar rechts: Jan Post, Marian Schumacher, Han Fasten, Corine Jong (secretaresse), Cor Stoffelsma, (zittend) Joke Honselaar, Gonny de Vries en Hans Schipper (voorzitter)

Belangrijkste onderwerpen: Overeenkomstig de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (Wmcz) kent het Westfriesgasthuis een cliëntenraad. De cliëntenraad behartigt de gemeenschappelijke belangen van de patiënten van het ziekenhuis. Hij adviseert de raad van bestuur gevraagd en ongevraagd over onderwerpen genoemd in de Wmcz en andere voor patiënten interessante ontwikkelingen. Wegens het einde van de zittingstermijn is afscheid genomen van drie leden van de cliëntenraad, onder wie de voorzitter. In september is de sollicitatieprocedure voor nieuwe leden gestart, wat in november heeft geresulteerd in de benoeming van Hans Schipper tot voorzitter. Begin 2014 zijn nog twee nieuwe leden tot de cliëntenraad toegetreden, Han Fasten en Marian Schumacher.

• Samenwerking in de regio: de cliëntenraad is betrokken bij de ontwikkelingen met betrekking tot de beoogde samenwerking met het Waterlandziekenhuis. De gevolgen voor patiënten, zowel in algemene zin als in de mate en de kwaliteit van de aan te bieden zorg in het Westfriesgasthuis voor de komende jaren, worden door de cliëntenraad kritisch gevolgd. • Nieuwbouw: de cliëntenraad is gedurende het jaar op de hoogte gehouden van de vorderingen van de nieuwbouw en heeft erop aangedrongen om bij de inrichting met name rekening te houden met de voorzieningen voor kwetsbare oudere patiënten. • Communicatie: de cliëntenraad is geïnformeerd over het project patiëntenvoorlichting en de nieuwe merkwaarde van het Westfriesgasthuis ‘oprechte interesse’. In dit kader heeft de cliëntenraad aangedrongen op het meegeven van een patiëntenbrief waar in begrijpelijke taal het besprokene met de patiënt is opgenomen. • Diverse projectgroepen: de cliëntenraad wordt steeds vaker gevraagd zitting te nemen in projectgroepen. Zo is de cliëntenraad vertegenwoordigd in de projectgroepen servicemedewerkers, optimalisatie poliklinieken, nieuwe website en integraal gastvrijheidsbeleid. De cliëntenraad is op deze manier in een vroeg stadium betrokken bij nieuwe ontwikkelingen in het Westfriesgasthuis en kan vanuit patiëntenperspectief een zinvolle bijdrage leveren.

35

36

| JAARVERSLAG 2013 MANAGEN VAN RISICO’S EN KANSEN

MANAGEN VAN RISICO’S EN KANSEN 1. Reputatie

3. Operationele continuïteit

Het belangrijkste risicogebied, reputatie, is de basis van de strategienota 2010-2015, die samengevat kan worden in de woorden ‘veiligheid voorop’. Het veiligheidsmanagementsysteem, dat afgelopen jaar gecertificeerd werd, levert een belangrijke bijdrage aan de beheersing van dit risico, evenals een open cultuur voor het melden van incidenten en calamiteiten. Aanspreken en leren van fouten horen daarbij. Een audit van verzekeraar Medirisk op de OK liet begin 2014 zien dat deze cultuur in het Westfriesgasthuis tot de landelijke best practices behoort.

De operationele continuïteit heeft te lijden gehad van de invoering van de nieuwste versie van ons elektronisch patiëntendossier. Het Westfriesgasthuis is landelijk koploper in digitalisering en ‘bèta-site’ voor het EPD. In oktober leidde dat tot ernstige problemen in de bedrijfsvoering, toen bleek dat het nieuwe EPD en de daaronder liggende infrastructuur niet voldeden aan de eisen die van tevoren waren gesteld. Dankzij grote inspanningen van de medewerkers in de zorg, de ondersteunende ICT-medewerkers en de leverancier, en dankzij de vergevingsgezindheid van geduldige patiënten (en hun zorgverleners) kon constructief gewerkt worden aan herstel van een stabiel en functioneel EPD.

De reputatie van het Westfriesgasthuis wordt in beeld gebracht met het meten van klantervaringen en met een marktonderzoek. Hieruit blijkt dat de reputatie van het Westfriesgasthuis goed is, maar ook dat er ruimte is voor verbetering. In het bijzonder in de patiëntlogistiek (wachten in de polikliniek) valt nog veel te winnen. De inwoners in de regio zijn onvoldoende op de hoogte van het feit dat het Westfriesgasthuis niet alleen basiszorg levert, maar zich qua medische kwaliteit uitstekend kan meten met bekende grote ziekenhuizen buiten West-Friesland. In 2014 wordt deze uitdaging opgepakt.

2. Financiën De strakke begroting is aan de kostenkant niet gerealiseerd. In het bijzonder de personeelskosten lieten een grote overschrijding zien. Hiervoor zijn verschillende oorzaken aan te wijzen. De eerste is dat een aantal bezuinigingsdoelstellingen geen ‘eigenaar’ kende. In het bijzonder de doelstelling om zorgprofielen af te slanken is daardoor onvoldoende uit de verf gekomen. Het aantal assistenten niet-in-opleiding is hoger gebleven dan begroot, omdat de verantwoordelijkheid voor bijsturen niet goed was belegd. Een tweede reden is dat werkeenheden slechts gedeeltelijk verantwoordelijk waren voor hun kosten. Om deze reden is de financiële rapportage verbeterd, is de besturing van de lijnorganisatie aangescherpt en zijn ‘stelposten’ in de begroting verwijderd.

4. Marktscore De marktpositie van het Westfriesgasthuis is stevig maar kan worden verbeterd, omdat een deel van de bewoners in de regio gebruik blijkt te maken van zorg in de regio Amsterdam die het Westfriesgasthuis ook te bieden heeft. Uit het al genoemde marktonderzoek blijkt dat vooral bewoners van 45 jaar en jonger kritisch in hun afweging zijn. Deze groep is onvoldoende bekend met de goede medische kwaliteit van het Westfriesgasthuis. De bescheiden (‘nuchtere’) houding van het Westfriesgasthuis naar buiten toe lijkt daarom aan heroverweging toe te zijn.

MANAGEN VAN RISICO’S EN KANSEN JAARVERSLAG 2013 |

Doelstelling

Patiëntveiligheid

Risico

Schade aan patiënt Reputatieschade Verscherpt toezicht of andere maatregelen van de Inspectie Schadeclaims Juridische procedures (civiel, tuchtrecht, strafrecht) Kettingreactie

Beheersingsmaatregelen Aanspreekcultuur Vergroten transparantie (dashboard) Veiligheid management Systeem (NTA 8009) Impuls medicatieveiligheid (EVS) Veilig Incidenten Melden (VIM) Dossieronderzoek Claimschadeverzekering Verbeterprogramma Lean Maandelijks bespreken van alle klachten en claims door raad van bestuur Investeren in state of the art-apparatuur, ICT en medewerkers Investeren in informatieveiligheid (NEN 7510) Kwaliteitsimpuls op kritische afdelingen: * IC (closed format) * OK (patiëntvolgsysteem, team resource management als best practice in de sector) * SEH (vangnetten Medirisk, volcontinu dekking met SEH-artsen)

Gastvrijheid

Marktscore Wegblijvende patiënten

Verbeterprogramma Lean Gastvrijheidszorg met (vier) Sterren Investeren in bejegening Nieuwbouw Fase 2 Nieuwbouw Enkhuizen in bedrijf Terugbrengen wachttijden Verbeteren (telefonische) bereikbaarheid Meten klantervaring

Financiële gezondheid

Te hoge kosten Bezuinigingen in de zorg Hoge gevolgschade van calamiteit Concurrentie andere zorgaanbieders, waardoor verlies adherentie en kostendekking Wet- en regelgeving (complexiteit, systeemschokken)

Doelmatigheidsprogramma Verbeteren van onderop met Lean Meerjaren exploitatiebegroting Stresstest Sturen op margeverbetering Samenwerken en herordenen van de productportefeuille Gedeelde breed ervaren verantwoordelijkheid voor doelmatigheid

Opleidingen

Verlies status opleidingsziekenhuis door onvoldoende massa of onvoldoende kwaliteit van opleiding

Versterken basis opleiding (samenwerking regio of vergroten adherentie) Vergroten zelfkritisch vermogen opleidingsgroepen

Betrokken medewerkers

Cynisme, defaitisme, verval normen en waarden

Goed werkgeverschap Boeien en binden (voldoende budget scholing en opleiding) Verbeteren van onderop Aanspreekcultuur Klokkenluidersregeling Teamvorming Ontwikkeling Westfriesleerhuis, wetenschapsbureau

Maatschappelijke betrokkenheid

Verlies verbinding met samenleving en ketenpartners

Verstevigen relatie samenwerkingspartners (o.a. huisartsen, GGZ, V&V) en positie in de regio

Tabel 1. Strategisch risicomanagement

37

38

| JAARVERSLAG 2013 MANAGEN VAN RISICO’S EN KANSEN

Operationele risico’s De operationele risico’s zijn in veel gevallen een nadere uitwerking van de risico’s die bij de strategische koers genoemd zijn. Interne auditteams bezoeken met grote regelmaat onderdelen van het Westfriesgasthuis en koppelen verbeterpunten terug. Daarnaast zijn er risico’s die in het bijzonder te maken hebben met bedrijfscontinuïteit en governance. Tabel 2 benoemt deze risico’s. Bij nieuwe investeringen of organisatiewijzigingen wordt, naast een business case, een prospectieve risicoanalyse (pri) gemaakt.

Risico

Beheersingsmaatregelen

Storing ICT

Redundante en moderne systemen

Storing gas, water, licht

Redundante systemen Duurproef stroomuitval

Externe ramp

Regelmatige training (Ziekenhuis Rampen Opvang Plan)

Interne ramp

Training (Basis Veiligheid Openbare Ruimte)

Pieken en dalen bezetting

Flexibiliseren personeel

Infectie-uitbraak

Actuele en parate protocollen outbreakmanagement

Disfunctionerende medewerkers

Beoordelingscyclus Feedback via appraisal & assessment

Ziekte en verzuim

Nieuwe arbodienst, versterken lijnmanagement

Fraude

Procuratieregeling Audits Klokkenluidersregeling

Onduidelijke rollen en verantwoordelijkheden

Project ‘besturing’

Agressie patiënten

Training medewerkers spoedeisende hulp

Tabel 2. Operationeel risicomanagement

39

| JAARVERSLAG 2013 EEN KORTE TOELICHTING OP ONZE FINANCIËLE RESULTATEN

EEN KORTE TOELICHTING OP ONZE FINANCIËLE RESULTATEN 1. Inleiding In 2012 konden wij melden dat het bezuinigingsprogramma volgens plan verliep. In 2013 zijn er echter per saldo geen structurele besparingen gerealiseerd. In het bijzonder de personeelsformatie lag ver boven de norm. Deels valt dit aan een gebrek aan discipline te wijten, maar ook extra benodigde inzet vanwege de problemen met het nieuwe EPD heeft aan de overschrijding bijgedragen. Om weer goed in het spoor van de meerjaren exploitatiebegroting te komen, wordt 2014 een cruciaal jaar. De opgave voor de begroting 2014 was groot, gezien de tegenvallende resultaten in 2013. Volgens de lange termijn begroting (20122020) moet er in 2014 een structurele bezuiniging worden gerealiseerd van € 5,5 mln. Om in 2014 op de gewenste formatie uit te komen, is in 2013 een reorganisatievoorziening getroffen die het resultaat van 2013 negatief bijkleurt. Er zijn ook meevallers te melden in 2013. De omzet is ruim € 2,7 mln. hoger dan de begroting. De nieuwbouw van fase 2 verloopt volgens planning en de financieringskosten zijn tot op heden lager dan geprognotiseerd. De financiering van het radiotherapeutisch centrum (samenwerking met Esperanz en VUmc) is in 2013 afgerond.

Niet gekker worden In de ziekenhuissector is veel te doen over de omzetbepaling. Accountants menen dat de omzet dermate veel interpretatieruimte laat, dat zonder nadere maatregelen er een beperking bij de accountantsverklaring gegeven zal worden. Op 22 mei 2014 heeft de minister van VWS een ’herstelplan’

voor de jaarrekening aangekondigd, dat er toe moet leiden dat alsnog een goedkeurende verklaring afgegeven kan worden. Het gevolg is wel dat het opmaken van de definitieve jaarrekening uitgesteld zal worden tot uiterlijk 1 december 2014. De cijfers die hier gepresenteerd worden zijn dus nog niet definitief. De kern van het herstelplan bestaat uit een analyse van de declaraties, mede naar aanleiding van de zaak tussen het Antoniusziekenhuis Nieuwegein en de NZa. Het Westfriesgasthuis heeft op eigen initiatief al zo’n analyse gemaakt en laten toetsen door de accountant. Op basis van deze analyse menen wij dat de onzekerheid bij het Westfriesgasthuis beperkt is. Het belangrijkste discussiepunt dat landelijk speelt en voor ons wel van grote relevantie is, is het declaratierecht van de SEH-artsen. Wij gaan er, op basis van aankondigingen bij de NVZ, van uit dat dit op landelijk niveau wordt opgelost. Het valt niet uit te leggen dat de enorme kwaliteitsimpuls die het gevolg is van investeren in gespecialiseerde artsen voor acute zorg door achterblijvende regelgeving financieel wordt afgestraft. Een assistent arts, die geen vervolgopleiding voor acute zorg heeft genoten, zou dan wel DBC’s mogen declareren terwijl de doorgeleerde collega dit niet zou mogen. Gekker kan het niet worden in de zorg. Naast de juistheid van declaraties speelt de afwikkeling van het transitieregime. Voor het Westfriesgasthuis leidt dit tot een onzekerheidsmarge van € 10 mln negatief tot € 4 mln positief. De hierna gepresenteerde voorlopige cijfers kunnen vanwege deze omstandigheden nog aan wijzigingen onderhevig zijn.

40

EEN KORTE TOELICHTING OP ONZE FINANCIËLE RESULTATEN JAARVERSLAG 2013 |

2. Overzicht resultaten Stichting Algemeen Ziekenhuis Westfriesgasthuis (onder voorbehoud van bijstelling herstelplan en afwikkeling transitieregime)

Bedragen in duizend euro

Voorlopige cijfers 2013

Opbrengsten lasten: Personeel Overig Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Resultaat deelneming

Resultaat

Begroting 2013

Jaarrekening 2012

Verschil Jaarrekening Begroting 2013

Verschil Jaarrekening 2013-2012

177.771

175.001

169.327

2.771

8.444

107.752 65.651 4.368 4.057 226 85

102.506 65.029 7.466 4.860 0 2.606

103.891 58.911 6.525 3.992 0 2.533

5.246 622 -/-3.098 -/-803 226 -/-2.521

3.861 6.740 -/-2.157 65 226 -/-2.448

3. Analyse resultaat

5. Interne rapportages, planning en control cyclus

De begrote omzet is lager dan de realisatie als gevolg van een nagekomen meevaller in de schadelast van 2012 en een groter dan verwacht effect van de uitbreiding van geneesmiddelen die onder verantwoording zijn gekomen van het ziekenhuisbudget. Omdat de bezuinigingen op personeelsgebied niet zijn gehaald zien wij een overschrijding van de personeelslasten. Een reorganisatievoorziening en een andere berekeningswijze van de personeelsvoorzieningen dragen ook bij aan deze overschrijding. De overige kosten laten op een groot aantal deelgebieden een lagere realisatie zien dan begroot. Door de oplevering van de nieuwbouw zal er versneld worden gesloopt hetgeen tot extra afschrijvingen heeft geleid. De rentekosten vallen mee vanwege gunstige financieringskosten voor de nieuwbouw. Het geconsolideerde resultaat bedraagt ruim € 1 miljoen, grotendeels als gevolg van een resultaat op deelnemingen. Als gevolg van een andere waardering van het onderhanden werk is het eigen vermogen toegenomen met circa € 10 miljoen. Daarmee blijft het Westfriesgasthuis, ondanks het magere resultaat, tot de financieel meest solide zorgaanbieders van het land behoren. Om dit zo te houden, is een betere beheersing van de personeelsformatie van cruciaal belang.

In 2013 zijn we gestart met een nieuwe opzet voor de interne bedrijfsrapportages. Deze kwadrantenrapportage kent vier deelgebieden. Per deelgebied worden indicatoren vastgesteld.

4. Financiële kengetallen In 2012 zijn we met onze financiers financiële kengetallen overeengekomen ten behoeve van het financieringscontract voor de nieuwbouw. De belangrijkste kengetallen hebben betrekking op solvabiliteit, liquiditeit en ebitda. De normen die zijn gesteld voor 2013 worden gerealiseerd met de voorlopige cijfers over 2013.

De deelgebieden zijn: 1. 2. 3. 4.

Kwaliteit en veiligheid Financiën en doelmatigheid Personeel en organisatie Markt en omgeving

Dit maakt een aanzienlijke verbetering van de planning- en controlcyclus mogelijk. De eerste stappen zijn gezet en in de loop van 2014 zullen de “oude rapportages” van onze P&C cyclus zijn vervangen door de nieuwe kwadrantenrapportage. Deze verandering gaat ook gepaard met een intensivering van de overlegstructuur tussen de organisatorische eenheden en de Raad van Bestuur. Zo kunnen we gezamenlijk de prestaties van de afdelingen volgen en noodzakelijke acties ondernemen om de doelstellingen te halen.

41

| JAARVERSLAG 201 SOCIAAL BELEID

SOCIAAL BELEID Flexibilisering Het Westfriesgasthuis stelt zich ten doel een sociaal werkgever te zijn die medewerkers faciliteert om het beste uit zichzelf te halen voor onze patiënten. Overeenkomstig de strategie richten wij ons verder op het creëren van een toetsbare opstelling bij medewerkers en een omgeving waar van fouten kan worden geleerd. De resultaten van ons personeelsbeleid zien we terug in een hoge medewerkerstevredenheid en een laag ziekteverzuim, én, in tegenstelling tot elders in het land, is er maar zelden sprake van niet vervulbare vacatures voor cruciale functies in het ziekenhuis.

Verzuim Het verzuim is opnieuw gedaald ten opzichte van voorgaande jaren. Dat geeft een positief beeld van de gezondheid en vitaliteit van de medewerkers. De doelstelling om qua verzuim structureel onder het landelijk gemiddelde te blijven is eveneens gehaald.

1. Sociaal werkgever Natuurlijk verloop Het Westfriesgasthuis ontkomt niet aan personele inkrimping om de financiële doelstellingen te halen. Wij hebben onze personeelskosten teruggebracht via natuurlijk verloop. Efficiënter werken is een terugkerend thema waar de afgelopen jaren veel nadruk op is gelegd. Resultaten op dit gebied uiten zich onder andere in een betere beheersing van de personeelsformatie. Het aantal medewerkers en het aantal fte’s is opnieuw gedaald, maar niet voldoende om de financiële doelstellingen te halen. We zien het natuurlijk verloop afnemen door de landelijke crisis. Net als voorgaande jaren is het verlooppercentage in 2013 laag (4,5%). In 2014 is kostenbesparing hét aandachtspunt voor de organisatie. In relatie hiermee gaat de aandacht uit naar het inrichten van processen rond vrijwillig vertrek en interne overplaatsing van medewerkers. Uitgangspunt hierbij is om gedwongen vertrek indien mogelijk te voorkomen.

De in 2011 ingezette flexibilisering van medewerkers lijkt zich te stabiliseren. De inleen vanuit het interne uitzendbureau Flexbureau InZ is in de periode van 2009 tot en met 2012 jaarlijks met gemiddeld 15% gestegen. In 2013 stabiliseert de inleen zich (er is slechts een lichte stijging van 1,4%). Redenen hiervoor zijn de flexibele schil die op veel afdelingen is gerealiseerd en de afnemende zorgvraag.

Sociaal Plan Met de vakbonden is een nieuw sociaal plan voor het Westfriesgasthuis overeengekomen. Het sociaal plan geeft bij reorganisaties duidelijkheid over de rechtspositie van medewerkers. Het plan gaat vooral uit van begeleiding van werk naar werk. Met dit nieuwe sociaal plan schept het Westfriesgasthuis in samenwerking met de vakbonden rust en zekerheid op het gebied van arbeidsverhoudingen bij organisatieveranderingen met rechtspositionele gevolgen. Uitbreiding secundaire arbeidsvoorwaarden De invoering van de Werkkostenregeling (WKR) is voor het ziekenhuis aanleiding geweest om de bestaande arbeidsvoorwaarden tegen het licht te houden. De WKR is per 1 januari 2013 geïmplementeerd. In samenhang hiermee is een aantal van de bestaande regelingen uitgebreid die gezondheid en vitaliteit bevorderen. Het gaat hierbij onder andere om de fietsplan- en bedrijfsfitnessregelingen.

2. Motivatie en ontwikkeling Oprechte interesse In mei 2013 is het merkverhaal van het Westfriesgasthuis vastgesteld. Hierin is expliciet gemaakt wat impliciet in de organisatie aanwezig is én wat relevant is voor betrokken partijen, de patiënten voorop. Centraal in het merkverhaal staat de waarde ‘oprechte interesse’. De merkwaarde ‘oprechte interesse’ wordt sinds eind vorig jaar intern doorvertaald naar de zorgverlening aan onze patiënten, het beleid, de cultuur in het ziekenhuis en de interne en externe communicatie. Doel daarbij is dat ‘oprechte interesse’ kleur

SOCIAAL BELEID JAARVERSLAG 2013 |

Kwaliteit en veiligheid en koers geeft aan beleidskeuzes en gedrag van medewerkers. In 2014 wordt de merkwaarde gebruikt voor profilering naar buiten.

Opleiding Het Westfriesgasthuis faciliteert zijn medewerkers om het beste uit zichzelf te halen, onder andere door te voorzien in voldoende ruimte voor opleidingen. Medewerkers worden gestimuleerd om opleidingen te volgen. Afgelopen jaar is het Westfriesleerhuis opgericht. Zie ook onder ‘Opleidingsziekenhuis’ in hoofdstuk 3 ‘Strategie en prestatie’.

De Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (Wet BIG) is ervoor bedoeld om de kwaliteit van de zorg te bevorderen en te bewaken. Periodieke registratie van zorgverleners is een van de instrumenten die hiervoor worden ingezet. Verpleegkundigen, verloskundigen en fysiotherapeuten die hun diploma voor 1 januari 2009 hebben gehaald, moesten zich vóór 1 januari 2014 herregistreren in het BIG-register. Goed gekwalificeerde en wettelijk geregistreerde medewerkers zijn van groot belang voor de patiëntveiligheid. Om die reden is ruim aandacht besteed aan de voorbereiding en coördinatie van het proces van herregistratie. Behalve voor patiëntveiligheid, is er aandacht voor medewerkerveiligheid. Om medewerkers zoveel mogelijk te beschermen tolereert het ziekenhuis geen agressie van bezoekers of patiënten. Doel is om agressie en geweld te voorkomen en in voorkomende situaties adequate maatregelen te kunnen treffen. Er zijn in 2013 33 agressie-incidenten gemeld tegen 21 agressie-incidenten in 2012. Het aantal aan patiënten of bezoekers uitgedeelde waarschuwingen is nagenoeg gelijk gebleven aan het voorgaande jaar: tien tegenover negen in 2012. Het aantal ziekenhuisontzeggingen (rode kaarten) is verdubbeld: zes tegenover drie in 2012. Mogelijk ligt het in 2012 aangescherpte beleid ten grondslag aan deze toename.

42

43

| JAARVERSLAG 2013 VOORUITBLIK 2014

VOORUITBLIK 2014

De begroting voor 2014 was later dan gebruikelijk klaar, omdat de financiële uitdaging ongekend groot is. Onder de noemer ‘Andere tijden’ is deze begroting in het ziekenhuis verspreid. Een belangrijke opgave betrof een reductie van de kosten. Er is zorgvuldig gekeken naar alle mogelijkheden om op kosten te besparen. Een groot deel van de kosten zijn personeelskosten. Een ‘vrijwillige vertrekregeling’ moet deze doelstelling mede mogelijk maken. De aansturing van de lijn door de raad van bestuur is versterkt, door het aantal overleggen op te voeren van een halfjaarlijks ritme naar eens per kwartaal. Deze overleggen worden gevoerd aan de hand van een integrale managementrapportage voor vier aandachtspunten: kwaliteit, personeel, financiën en markt. Tevens worden ten minste drie keer per jaar alle leidinggevenden, inclusief medisch managers, voor kadersessies uitgenodigd. Daarin worden naast de operationele actualiteit (hoe staat het met kosten en zorgvolume?) strategische vraagstukken besproken. Een van de strategische vraagstukken is de besturing vanaf 2015, wanneer ‘integrale tarieven’ de verhouding tussen ziekenhuisorganisatie en medisch specialisten doen veranderen. Omdat de meeste specialisten in het Westfriesgasthuis in loondienst werken, zijn we al goed op deze verandering voorbereid. Veel aandacht gaat in 2014 uit naar het versterken van onze marktpositie en de samenwerking in de regio. Met verzekeraars wordt gesproken over een A7-convenant, waarin acute en hoog-risicozorg in de regio’s West-Friesland, Waterland en Zaanstreek op de agenda staan. Met de drie betrokken

ziekenhuizen wordt een vervolgstap gezet in de samenvoeging van laboratoria. Samen met het Waterlandziekenhuis wordt de verkenning van intensieve samenwerking (Watergast.nh) vervolgd. De verwachting is dat in het laatste kwartaal van 2014 duidelijkheid komt over de reikwijdte van deze samenwerking. De nieuwbouw fase 2 bereikt in 2014 het hoogste punt. Er wordt hard aan de voorbereiding voor het inhuizen medio 2015 gewerkt. In Hoorn staat dan het modernste, best uitgeruste ziekenhuis boven het Noordzeekanaal. Ondertussen gaan wij verder met het leveren van veilige en gastvrije zorg. Wij ambiëren daarin een toppositie in het land. Waar het nu op aankomt, is te oogsten wat gezaaid is. Om werkelijk tot de veiligste ziekenhuizen van het land te horen, zullen we onze strategische ambitie vertalen naar tien concrete doelen. Gezien de kwaliteit van onze medewerkers en van onze faciliteiten is onze strategische ambitie meer dan realistisch.

VOORUITBLIK 2014 JAARVERSLAG 2013 |

44

45

| JAARVERSLAG 2013 VERSLAG VANUIT DE RAAD VAN TOEZICHT

VERSLAG VANUIT DE RAAD VAN TOEZICHT In 2013 is verder gewerkt aan de doelstelling van het Westfriesgasthuis om eind 2015 bij de top van veilige ziekenhuizen te behoren. Hoogwaardige kwaliteit hangt daar nauw mee samen.

Kwaliteit en veiligheid De raad van toezicht heeft in zijn vergaderingen structureel gesproken over actuele thema’s op het gebied van kwaliteit en veiligheid. Bijzondere aandacht is uitgegaan naar de gevolgen van de invoering van HiX, de voortgang van de VMS-accreditatie en infectiepreventie. De (opvolging van) calamiteiten, ontvangen visitatie- en inspectierapporten en de ontwikkelingen in de diverse vakgroepen/afdelingen zijn eveneens in elke vergadering besproken. De uitdaging van het ziekenhuis ligt in het zoeken van samenhang tussen de kwaliteitsinstrumenten en het borgen van de ingezette verbeteracties. Om nog beter recht te kunnen doen aan de toenemende verantwoordelijkheid van de raad van toezicht op het gebied van kwaliteit en veiligheid, heeft de raad uit zijn midden een kwaliteitscommissie benoemd die de raad hierbij ondersteunt. Op verschillende manieren wordt aan de toekomst van het ziekenhuis gebouwd. Met de voortgang van de tweede fase van de nieuwbouw krijgt deze in letterlijke zin steeds verder vorm.

Financiën en marktpositie Belangrijke thema’s voor het Westfriesgasthuis – en daarmee voor de raad van toezicht – zijn de financiën en de marktpositie van het ziekenhuis. Het terugdringen van de kosten, in combinatie met het vergroten van de inkomsten door het verbeteren van het marktaandeel, moet ervoor zorgen dat het ziekenhuis een gezonde basis behoudt voor de toekomst. Aan het eind van het jaar hebben we moeten constateren dat het

voor 2013 begrote resultaat niet zou worden behaald en dat de bezuinigingsdoelstelling onvoldoende is verwezenlijkt. In 2014 moeten de kosten onder controle komen. Daarvoor is de bezuinigingsdoelstelling strakker vertaald naar consequenties voor de personele formatie. Deze verdergaande maatregelen zijn helaas noodzakelijk. De evolutie van het organisatiemodel dat zorgt voor meer verantwoordelijkheden bij de werkeenheden zal naar verwachting een bijdrage kunnen leveren aan het realiseren van die doelstelling. De raad van toezicht zal scherp toezicht houden op de voortgang van de begrotingsrealisatie en zal het gesprek met de raad van bestuur over de ontwikkeling van het besturings- en organisatiemodel voortzetten.

Samenwerking Een gezonde basis van het Westfriesgasthuis kan niet los worden gezien van de ontwikkeling naar meer concentratie en samenwerking die zich in den lande op veel plaatsen manifesteert. Het heeft ertoe geleid dat de samenwerkingsopties in deze regio nader worden verkend. Om de bewoners van West-Friesland in de toekomst kwalitatief hoogwaardige zorg dichtbij te kunnen blijven bieden, moeten we anticiperen op de toekomst van de zorg. Dit heeft nu concreet vorm gekregen door de verkenning tussen het Westfriesgasthuis en het Waterlandziekenhuis (Watergast.nh). De ziekenhuizen in Hoorn en Purmerend zien voordelen in samenwerking als het gaat om de breedte van het zorgaanbod, kansen op het gebied van samenhangende zorg en mogelijkheden voor efficiëntere planning. In 2014 zullen de kansen en risico’s worden beoordeeld en zal een besluit volgen over de aard en vorm van samenwerking. Hierbij speelt de visie van de zorgverzekeraars een belangrijke rol.

VERSLAG VANUIT DE RAAD VAN TOEZICHT JAARVERSLAG 2013 |

De raad van toezicht heeft de oprichting van het samenwerkingsverband Comicro B.V. goedgekeurd. Dit is een regionaal laboratorium voor microbiologie, waarin het Zaans Medisch Centrum en het Westfriesgasthuis participeren.

Vergaderingen Raad van bestuur, stafbestuur en raad van toezicht hebben thematisch gesproken over de tussenbalans van de strategienota 2010-2015 ‘Veiligheid voorop’ en de accentenverlegging die wenselijk is met het oog op interne en externe ontwikkelingen. De betrokken stafleden en de manager Westfriesleerhuis hebben de raad van toezicht geïnformeerd over de ontwikkelingen rond de medisch specialistische opleidingen in het Westfriesgasthuis. Een afvaardiging van de raad van toezicht heeft een vergadering van de cliëntenraad en de raad van bestuur bijgewoond. Daarin kwamen samenwerkingsverbanden in de regio en de financiële taakstelling van het ziekenhuis aan de orde. De overlegvergadering van de ondernemingsraad en de raad van bestuur die een afvaardiging van de raad van toezicht bijwoonde, stond in het teken van patiëntveiligheid, doelmatigheid en samenwerking in de regio. De raad van toezicht is rondgeleid op verschillende afdelingen van het ziekenhuis, waaronder op het nieuwe skillslab van het Westfriesleerhuis. Intern heeft de raad van toezicht gesproken over vacatures in de raad en de herbenoeming van twee van de toezichthouders. Het functioneren van de raad van bestuur en het functioneren van de raad van toezicht is besproken. Met de raad van bestuur is de onderlinge samenwerking geëvalueerd onder leiding van een externe deskundige. De raad van toezicht heeft zeven maal plenair vergaderd. De toezichthouders zijn, op een enkele uitzondering na, bij alle vergaderingen aanwezig geweest. De auditcommissie heeft drie keer vergaderd en de remuneratiecommissie twee keer. Karin Laglas, lid, en Ellen Langerak, lid, zijn herbenoemd tot 1 juni 2018 respectievelijk 1 september 2018.

Jaarrekening en -verslag De jaarrekening over 2013, zoals die voorlopig is opgesteld door de raad van bestuur, is met de raad van toezicht besproken. Bij de bespreking was de externe accountant aanwezig. Vanwege de branchebrede onzekerheden met betrekking tot de opbrengsten, de uiteindelijke afwikkeling van het transitieregime voor het Westfriesgasthuis en deelname aan het landelijke herstelplan wordt de definitieve vaststelling en publicatie van de jaarrekening uitgesteld tot uiterlijk 1 december 2014. De raad van toezicht heeft goedkeuring verleend aan het jaarverslag 2013 van de raad van bestuur, alsmede aan de kaderbrief 2015. Wij danken de raad van bestuur en alle medewerkers voor hun inzet en prestaties.

Hoorn, 2 juni 2014 Raad van toezicht Roy Lantain, voorzitter Harmen Ettema, vice-voorzitter Peter Wiggers Karin Laglas Ellen Langerak Erica Bakkum

46

47

| JAARVERSLAG 2013 VERSLAG VANUIT DE RAAD VAN TOEZICHT

RAAD VAN TOEZICHT

drs. R.V.W.M. Lantain (1949)

drs. H.C.J. Ettema RA ( 1962)

drs. M.P. Wiggers (1958)

Voorzitter en lid remuneratiecommissie

Vice-voorzitter en voorzitter auditcommissie

Lid remuneratiecommissie

Benoemd per 17-10-2012


Benoemd per 1-1-2008, herbenoemd per 1-1-2012

Partner in De Praktijk

CFO APX Group

Managing Director Royal Capi-Lux Holding B.V.

Nevenfuncties: voorzitter raad van commissarissen

Nevenfuncties: voorzitter bestuur Stichting HeerenXVII;

van Theater en Schouwburg Orpheus; lid raad van

bestuurder Coöperatie Intres U.A.; voorzitter raad van commis-

toezicht van Parc Spelderholt

sarissen Bike Totaal B.V.; lid raad van commissarissen Coöperatie Koninklijke Fruitmasters Groep U.A.; lid bestuur stichting Administratiekantoor Deen Hoorn; voorzitter raad van toezicht Museum van de Twintigste Eeuw

mw prof. ir. K. Laglas (1959)

mw. drs. N.H. Langerak (1959)

mw. dr. E.A. Bakkum (1963)

Lid auditcommissie | Benoemd per 1 juni 2010



Decaan en hoogleraar TU Delft, faculteit

Regiodirecteur Vivium Zorggroep Bussum

Gynaecoloog Onze Lieve

bouwkunde

Nevenfuncties: lid van de adviesraad Zorgnetwerk

Vrouwe Gasthuis Amsterdam

Nevenfuncties: lid raad van commissarissen Koninklijke

Nederland; lid raad van toezicht Stichting Connect

Nevenfuncties: unitvoorzitter

de Vries Scheepsbouw; lid raad van commissarissen NV

Amsterdam

gynaecologie OLVG

Werklandschapsontwikkelingsmaatschappij Klavertje 4; lid dagelijks bestuur Forum voor stedelijke vernieuwing

BIJLAGEN JAARVERSLAG 2013

49

| JAARVERSLAG 2013 BIJLAGE 1

BIJLAGE 1 Profiel van de onderneming Het Westfriesgasthuis is een algemeen ziekenhuis met stevige West-Friese wortels. Met zijn hoofdlocatie in Hoorn en zijn buitenpoliklinieken in Heerhugowaard en Enkhuizen staat het Westfriesgasthuis ‘midden in de regio’. Het ziekenhuis biedt een gevarieerd en compleet pakket aan basiszorg. In onze medische staf zijn alle specialismen, met uitzondering van de neurochirurgie en de cardiochirurgie, aanwezig. Neurochirurgie, IVF (reageerbuisbevruchtingen) en PTCA (dotterbehandelingen) worden in samenwerking met topklinische en academische ziekenhuizen uitgevoerd. In samenwerking met het VUmc wordt radiotherapie verricht in Hoorn. De andere specialismen maken eveneens gebruik van de expertise van de academische centra in Amsterdam. Daarnaast is het Westfriesgasthuis een opleidingsziekenhuis. Zie verder in hoofdstuk 3 ‘Strategie en prestatie’. Meer informatie over de organisatorische structuur is opgenomen in hoofdstuk 4 ‘Corporate governance, raad van toezicht en medezeggenschap’.

Kaart van Noord-Holland waarop het adherentiegebied (donkerblauw) en de locaties van het Westfriesgasthuis (rood) staan aangegeven.

Kerngegevens Aantal beschikbare bedden/plaatsen voor klinische capaciteit en dag/deeltijdbehandeling per einde verslagjaar

330

Aantal personeelsleden in loondienst exclusief medisch specialisten per einde verslagjaar

1.939

Aantal FTE personeelsleden in loondienst exclusief medisch specialisten per einde verslagjaar

1.365

Aantal medisch specialisten (loondienst + inhuur + vrij beroep) per einde verslagjaar

148

Aantal FTE medisch specialisten (loondienst + inhuur + vrij beroep) per einde verslagjaar

126

50

BIJLAGE 2 JAARVERSLAG 2013 |

BIJLAGE 2 Organogram Westfriesgasthuis per 1/1/2014

Het Westfriesgasthuis kent als rechtsvorm de stichting. Hierin zijn de activiteiten van het ziekenhuis ondergebracht en de stichting staat aan het hoofd van de zogenaamde ‘Westfriesgasthuisgroep’. In het onderstaande schema kunt u zien welke entiteiten daar deel van uitmaken.

Stichting Vrienden van het Westfriesgasthuis

Stichting Diagnostisch Centrum West-Friesland

Stichting Algemeen Ziekenhuis Westfriesgasthuis

100%

Westfriesgasthuis Holding B.V.

Prognosis B.V.

84,8%

33,3%

33,3%

Esperanz B.V.

33,3%

Codia Waterland B.V.

33,3%

33,3%

33,3%

33,3%

50%

100%

Symbiant B.V.

Comicro B.V.

Maelson Apotheek B.V.

33,3%

Beherend vennoot

Stichting Waterland

Stichting Zaans

Stichting Medisch

Ziekenhuis

Medisch Centrum

Centrum Alkmaar

33,3% 50% commanditair vennoot

Fiscale eenheid vpb Fiscale eenheid btw

Maelson Apotheek C.V.

15,2 % Medisch specialisten

51

| JAARVERSLAG 2013 BIJLAGE 3

BIJLAGE 3 Organogram Westfriesgasthuis

Raad van toezicht

• Advies- en medezeggenschapsorganen: • Ondernemingsraad • Cliëntenraad • Managementteam • Verpleegkundige adviesraad

Medische staf

Raad van bestuur Stafbestuur

Bestuursbureau

DBZA

Bouwbureau

P&O

Bureau kwaliteit, veiligheid en verbeteren

I&MT

Westfriesleerhuis

Werkveld snijdende specialismen

Werkveld beschouwende specialismen

Chirurgie, KNO, MKA, Nucleaire Geneeskunde, Obstetrie/Gynaecologie, Oogheelkunde, Orthopedie, Plastische chirurgie, Radiologie, Urologie

Cardiologie, Dermatologie, Dialyse, Geriatrie, Interne Geneeskunde, Kind & Jeugd, Longgeneeskunde, Neurologie, Reumatologie, Revalidatie, Fysiotherapie, Diëtetiek, MMW

Werkveld Interventieen zorgondersteunend

ICU, Klinisch Chemisch Lab, Klinische Farmacie, Kort Verblijf/Dagbehandeling, OK/CSA, SEH

Facilitair Bedrijf

COLOFON Adres Postcode Plaats

Maelsonstraat 3 1624 NP Hoorn

Telefoonnummer Identificatienummer Kamer van Koophandel E-mailadres Internetpagina

0229-257257 41235021 [email protected] www.westfriesgasthuis.nl

Design:

MAKE MORE (www.makemore.nl)

2013 IN HET KORT meur e

Recommend Documents