Jaarcijfers 2009
1
2009: Conform laatste verwachting
• EBIT conform laatste prognose • Handhaving dividendbeleid
€ 17 miljoen € 0,31
• Gestegen orderportefeuille • Prognose EBIT 2010
€ 1,8 miljard (+ 9% ) € 10 miljoen - € 15 miljoen
• Financiering verlengd
2
(- 60%) ( -0,93)
Kerncijfers x € 1 miljoen Omzet EBIT Marge
3
2009
2008
2007
1 384 17 1,2%
1 426 42 2,9%
1 270 42 3,3%
Kerncijfers x € 1 miljoen
2009
2008
2007
17 ( 9)
42 ( 11)
42 ( 4)
Resultaat voor belasting
8
31
38
Nettoresultaat
6
24
27
16%
17%
19%
EBIT Financieringsbaten(-lasten)
Solvabiliteit
4
Omzet
5
x € 1 miljoen
2009
2008
2007
Infrastructuur Bouw en Ontwikkeling
707 705
708 735
675 601
EBIT x € 1 miljoen Infrastructuur Bouw en Ontwikkeling
6
2009
2008
2007
20 4
20 29
18 33
Bouw en Ontwikkeling: 2009
Nieuwbouw ministeries van Justitie en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Den Haag 7
Bouw en Ontwikkeling: markt • Stagnatie woningmarkt - laag consumenten vertrouwen; minder beschikbaarheid hypotheken - verhoging garantie hypotheken; locale stimuleringsprogramma’s
• Structurele vraag woningmarkt onverminderd goed • Stagnatie in commercieel vastgoed, wel goed volume in (semi-)overheidsopdrachten • PPS markt biedt perspectief • Komende jaren lager volume in zowel woningmarkt als commercieel vastgoed, goed volume in onderhoud en renovatie
8
Bouw en Ontwikkeling: laag resultaat • Laag resultaat, achtergebleven bij verwachtingen • Matige bijdrage van bouwbedrijven • Fors lager resultaat bij vastgoedontwikkeling • Goed resultaat bij prefabbedrijven • Orderportefeuille hield stand: € 977 miljoen (-3%) - sterke toename grote projecten voor (semi-)overheid - 35% daling bij regionale bouwbedrijven en vastgoedontwikkkeling
• Aantal woningen in aanbouw 2.079 (-35%) - maar 177 eigen ontwikkelde woningen gestart (-60%)
9
Ontwikkeling: woning te koop!
Berckelbosch deelplan 3, Eindhoven 10
Exposure vastgoedontwikkeling • Voorraad onverkocht (+ € 7 miljoen) -
€ 10 miljoen
21 woningen opgeleverd (+11 woningen) opgeleverd 567 woningen 712 m2 verhuurde commerciële ruimte 897 m2 onverhuurde commerciële ruimte
• Onverkocht in aanbouw (+ € 13 miljoen)
€ 20 miljoen
- 163 woningen, 25% verkooprisico gedeeld - 2.877 m2 commercieel, 15 jaar verhuurd vastgoed
• Afbouw onverkocht in aanbouw
€ 20 miljoen
- meest negatieve scenario: niets meer verkopen - binnen beschikbare financieringsfaciliteiten
• Grondbank (+ € 15 miljoen) - ontwikkelingspotentieel 15.600 woningen (+ 800) 11
€ 157 miljoen
Bouw en Ontwikkeling: strategie • Horizontale waardeketen • Verticale waardeketen • Niches
12
Bouw en Ontwikkeling: invulling strategie • Ontwikkeling - grondbank 15.600 woningen (+5%) - boekwaarde met € 15 miljoen gestegen tot € 157 miljoen - Avenue2 Maastricht (+550 woningen) - infrastructuur lopende ontwikkeling Berckelbosch - binnenstedelijke herontwikkeling Overstad Alkmaar - minder projecten opgestart dan gepland
• PPS projecten - Kromhoutkazerne Utrecht – uitbreiding - twee biedingen
• Niche hoogbouw & zorgsector - Erasmus MC in Rotterdam
13
Gebiedsontwikkeling
Avenue2, Maastricht 14
Gebiedsontwikkeling
Binnenstedelijke herontwikkeling van Overstad, Alkmaar 15
Gebiedsontwikkeling
Havenfront, Willemstad 16
Innovatie: IQwoning
Plaatsing IQwoning Berckelbosch, Eindhoven 17
Enige tijd later
PPS
Kromhoutkazerne, Utrecht 18
Foto: AudioVisuele Dienst Defensie (Mindef.)
Niche: hoogbouw
Laurenshof, Rotterdam 19
Niche: zorg
Erasmus MC in Rotterdam 20
Niche: zorg
Ziekenhuis Jeroen Bosch, Den Bosch 21
Infrastructuur: 2009
Reconstructie A12 Zoetermeer – Gouda 22
Infrastructuur: markt • Volume hield stand in meeste segmenten, al lager volume bij grondstoffen en prefab • Te lage prijs op aanbestedingsmarkt • Prima markt specialismen • Druk op grondstoffen en prefab • Niches bieden perspectief - veel tenders offshore windmolens - industriebouw - internationale projecten
• Komende jaren lichte daling van volume - meer volume grote projecten rijksoverheid - minder volume kleinere projecten van lagere overheden 23
Infrastructuur: gelijkblijvend resultaat • Gelijkblijvend resultaat in verslechterde markt • Resultaat regiobedrijven onder druk - competitieve aanbestedingsmarkt
• Uitstekende bijdrage van grote projecten - niches offshore windmolens, industriebouw en internationaal
• Goede bijdrage aan het resultaat - specialistische bedrijven, prefabbedrijven, grondstoffen
• Orderportefeuille € 888 miljoen (+26%) - stijging bij grote projecten - regiobedrijven, specialistische & prefabbedrijven onveranderd - daling van 20% bij grondstoffen 24
Infrastructuur: strategie • Horizontale waardeketen • Verticale waardeketen • Niches
25
Infrastructuur: invulling strategie • Design & construct - grote projecten verworven
• PPS-projecten in aanbesteding - A12 Veenendaal – Utrecht Lunetten - A15 Vaanplein – Maasvlakte
• Niches - projecten in industriebouw, internationaal en offshore windmolen - CNG Net
• Specialistische bedrijven - uitbreidingen en innovaties gerealiseerd - holle betonpalen Haitsma
• Grondstoffen - uitbreiding door gebiedsontwikkeling - contract voor Maasvlakte
26
Design & construct: A12
Reconstructie A12 Zoetermeer – Gouda 27
Design & construct: N322
N322, Druten – Beneden Leeuwen 28
Design & construct : Avenue2 Maastricht
Avenue2, Maastricht 29
Niche: industriebouw
Magnum Powerplant, Eemshaven 30
Niche: industriebouw gascompressor
Gasverdeelstation, Scheemda 31
Niche: internationaal
Watervoorziening, Gambia 32
Niche: internationaal sint maarten
Cruise terminal Sint Maarten 33
Niche: windenergie
Offshore Windpark Belwind 34
Niche: CNG Net
Aardgasvulstation gemeente Nijmegen 35
Specialistische bedrijven - uitbreiding
Feniks, Engeland 36
Specialistische bedrijven - innovatie
Gebr. Van Leeuwen - Berging MSC Napoli 37
Specialistische bedrijven - innovatie
Gebr. Van Leeuwen - Berging MSC Napoli 38
Grondstoffen - gebiedsontwikkeling
Lus van Linne, Limburg 39
Grondstoffen - uitbreiding
SMT Bontrup 40
Prefab - innovatie
Hailight, lichte holle heipaal 41
Modulair parkeren - innovatie
Demontage modulaire parkeergarage Nieuwegein 42
Modulair parkeren - innovatie
Herinzet parkeergarage in Eindhoven 43
Strategie • Versterken voor- en achterkant van de horizontale keten: ontwikkeling en beheer van onderhoud en van exploitatie. - groei ontwikkelingspotentieel: terughoudend - PPS projecten
• Versterken toeleverende bedrijven in verticale waardeketen. - uitbouwen specialistische bedrijven - uitbreiden posities grondstofwinning
• Verder verbeteren van operationele prestaties. - aantal regio’s - prefabbedrijven
44
Prognose 2010 • Uitgangspositie -
onzekere marktomstandigheden goede orderportefeuille met langjarige projecten goede spreiding van activiteiten lange termijn financiering
• Prognose 2010 - EBIT van € 10 miljoen - € 15 miljoen
• Bepalend - ontwikkelingen op de woningmarkt - beheersing operationele risico’s - uitkomsten claims
45
Jaarverslag • Duurzaamheid integraal in jaarverslag • GRI-richtlijnen • Doelstellingen CO2-reductie - 2020 30% - 2010 10%
• Realisatie 2009 - relatieve CO2-reductie van 2%
46
Vragen?
Brammenterminal, Rotterdam 47
