2007 Colofon Dit jaarverslag is een uitgave van: Savantis Vakcentrum Afbouw en Onderhoud, Presentatie en Communicatie. Kenniscentrum Beroepsonderwijs bedrijfsleven Bezoekadres Limaweg 25 in Waddinxveen
Focus op instroom
Correspondentieadres Postbus 76, 2740 AB Waddinxveen Overige communicatie T 0182 – 64 11 11 F 0182 – 64 11 00 E
[email protected] I www.savantis.nl Redactie Afdeling PR & Voorlichting, Savantis Tekst
Focus op instroom
Het Savantis Jaarverslag 2007 heeft als motto: focus op instroom. Met dit motto willen wij bij Savantis aangeven trots te zijn op de forse stijging van instroom van vakmensen. Ik denk daarbij aan de verdubbeling van het aantal stukadoors in de sector Afbouw en Stukadoren en aan de ‘up’ van instroom in de sector Schilderen en Onderhoud. Niet te vergeten de grote instroom van Erkende leerbedrijven, met name in de sector Reclame, Presentatie en Communicatie. Als leidraad treft u – tussen de hoofdstukken door – korte interviews aan met personen uit de sectoren, met wie Savantis samenwerkt. Wat betekent instroom voor hen? Wat heeft Savantis voor hen betekend? Voor ons als kenniscentrum is het van groot belang om onze klanten goed te kennen en om precies te weten wat ze van ons willen.
Inez Hoedjes (Hat-trick Communicatie) Met medewerking van Marcel van der Borden, Gerrie van der Breggen, Peter van den Broek, Lara Elsenbroek, Frank Huisman, José de Jong, Hanneke Kieft, Lucia Kroon, Hans Landa, Diana Lettink, Frans Noorda, Piet Nowee, Marianne Pieterse, Loes Richter, Paula van Santen, Frans Schouten, Gerd Simons, Aad van der Star, Jannet Tiegelaar van ’t Spijker, Laurents van Stenus, Anton van Wezep en Marc van Zanten (allen Savantis) Fotografie Anika Morsink en Duco van Straten (Savantis), Feadship Haarlem, POPAI Benelux, Robert Philipe de Klijne en Henk Snaterse (tevens portretfoto’s)
Onze doelstelling is om op werkniveau de match te blijven maken tussen het beroepsonderwijs en de leerling. Hierbij draait het bij ons om maatvoering en daarbij om het rendement van de opleiding (het diploma). Gelet op de verhoogde instroom, gelet op het maatwerk, gelet op de uitbreiding van het aantal leerbedrijven is het merkwaardig dat de regering in 2007 een bezuiniging voor kenniscentra heeft aangekondigd. Maar ik heb goede hoop dat de politiek tot inkeer zal komen en verwacht dat ook in 2008 de instroom zal blijven doorzetten, ondanks de wat minder ruime subsidieregelingen. Savantis blijft zich richten op instroom, doorstroom en uitstroom van leerlingen en leerlingwerknemers in onze mooie bedrijfstakken.
Vormgeving Leo van der Helm (Savantis) Druk Veldwijk-Van Loon Grafische bedrijven BV, Waddinxveen Oplage 2.000 exemplaren
Hans Verschoor, algemeen directeur Savantis
2007 Colofon Dit jaarverslag is een uitgave van: Savantis Vakcentrum Afbouw en Onderhoud, Presentatie en Communicatie. Kenniscentrum Beroepsonderwijs bedrijfsleven Bezoekadres Limaweg 25 in Waddinxveen
Focus op instroom
Correspondentieadres Postbus 76, 2740 AB Waddinxveen Overige communicatie T 0182 – 64 11 11 F 0182 – 64 11 00 E
[email protected] I www.savantis.nl Redactie Afdeling PR & Voorlichting, Savantis Tekst
Focus op instroom
Het Savantis Jaarverslag 2007 heeft als motto: focus op instroom. Met dit motto willen wij bij Savantis aangeven trots te zijn op de forse stijging van instroom van vakmensen. Ik denk daarbij aan de verdubbeling van het aantal stukadoors in de sector Afbouw en Stukadoren en aan de ‘up’ van instroom in de sector Schilderen en Onderhoud. Niet te vergeten de grote instroom van Erkende leerbedrijven, met name in de sector Reclame, Presentatie en Communicatie. Als leidraad treft u – tussen de hoofdstukken door – korte interviews aan met personen uit de sectoren, met wie Savantis samenwerkt. Wat betekent instroom voor hen? Wat heeft Savantis voor hen betekend? Voor ons als kenniscentrum is het van groot belang om onze klanten goed te kennen en om precies te weten wat ze van ons willen.
Inez Hoedjes (Hat-trick Communicatie) Met medewerking van Marcel van der Borden, Gerrie van der Breggen, Peter van den Broek, Lara Elsenbroek, Frank Huisman, José de Jong, Hanneke Kieft, Lucia Kroon, Hans Landa, Diana Lettink, Frans Noorda, Piet Nowee, Marianne Pieterse, Loes Richter, Paula van Santen, Frans Schouten, Gerd Simons, Aad van der Star, Jannet Tiegelaar van ’t Spijker, Laurents van Stenus, Anton van Wezep en Marc van Zanten (allen Savantis) Fotografie Anika Morsink en Duco van Straten (Savantis), Feadship Haarlem, POPAI Benelux, Robert Philipe de Klijne en Henk Snaterse (tevens portretfoto’s)
Onze doelstelling is om op werkniveau de match te blijven maken tussen het beroepsonderwijs en de leerling. Hierbij draait het bij ons om maatvoering en daarbij om het rendement van de opleiding (het diploma). Gelet op de verhoogde instroom, gelet op het maatwerk, gelet op de uitbreiding van het aantal leerbedrijven is het merkwaardig dat de regering in 2007 een bezuiniging voor kenniscentra heeft aangekondigd. Maar ik heb goede hoop dat de politiek tot inkeer zal komen en verwacht dat ook in 2008 de instroom zal blijven doorzetten, ondanks de wat minder ruime subsidieregelingen. Savantis blijft zich richten op instroom, doorstroom en uitstroom van leerlingen en leerlingwerknemers in onze mooie bedrijfstakken.
Vormgeving Leo van der Helm (Savantis) Druk Veldwijk-Van Loon Grafische bedrijven BV, Waddinxveen Oplage 2.000 exemplaren
Hans Verschoor, algemeen directeur Savantis
Focus
op instroom
Inhoud Voorwoord
3 5 5 6 7 7 8 8 10
2 2.1 2.2 2.3
Arbeidsmarkt Sector Schilderen en Onderhoud Sector Afbouw en Stukadoren Sector Reclame, Presentatie en Communicatie
11 11 12 13
3
Sector Schilderen en Onderhoud
15
3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6
Instroombevordering Praktijkleren Leermeesters Leerling en stagiairs Leerlingbegeleiding Communicatie
15 15 17 18 19 20
4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5
Sector Afbouw en Stukadoren Instroombevordering Praktijkleren Ondersteuning van leerbedrijven Leerlingen en stagiairs Communicatie
23 23 23 24 25 25
5 Sector Reclame, Presentatie en Communicatie 5.1 Instroombevordering 5.2 Praktijkleren 5.3 Stagementoren 5.4 Leerlingen en stagiairs 5.5 Belangrijke ontwikkelingen binnen de sector 6 Project Schoonmaak en Glazenwassen 6.1 Praktijkleren 6.2 Leerlingen en stagiairs 6.3 Belangrijke ontwikkelingen binnen de sector
27 27 28 29 29 30
7 7.1 7.2 7.3 7.4
Onderwijs De rol van Savantis Samenwerking bedrijfsleven en onderwijs Kwalificatiestructuur Vernieuwde opleidingsprogramma’s
35 35 35 36 37
8
Uitgeverij
39
33 33 33 33
9 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 9.6
Exameninstelling Commissies Kwaliteitszorg Examinatoren Feiten en cijfers Erkenning van verworven competenties (EVC) Communicatie
41 41 42 42 42 42 43
10 Training & Advies 10.1 Trainingen op maat 10.2 Bedrijfsadvisering 10.3 Sector Schilderen en Onderhoud 10.4 Sector Afbouw en Stukadoren 11 Overige activiteiten 11.1 ESF Trajecten 11.2 LOF 11.3 De Vakopleiding Afbouw 11.4 Contractscholing 11.5 Regionale commissies Onderwijs en Bedrijfsleven 11.6 Vmbo
45 45 45 45 45
Bijlagen 1. Gecombineerde balans per 31-12-2007 2. Toelichting op balans en winst en verliesrekening 3. Exameninstelling. Praktijktoetsen per locatie 4. Lijst met afkortingen 5. Onze organisatie
53 54 55 58 61 62
Maurice van den Berg, bedrijfsleider Huipen BV
14
Dick van Lent, directeur Royal van Lent Shipyard BV
21
Hilco Nijmeijer, Annhil Systeemplafonds BV
22
Niels van Hout, De Bijenkorf Rotterdam stagebegeleider
26
Marianne Tadema, hoofd P&O Succes Schoonmaak
32
Nienke Goossen en Carri Harwig, Prijswinnaars POPAI Jong Talent Prijs
34
Gertraud van Brakel, directeur SPOS Den Haag/Leiden/Gouda
38
Willem Rep, De Marinewerf examinator Schilderen en Onderhoud
40
Henk Holtmaat, Lenferink BV Lemelerveld
44
47 47 48 49 49 50 50
op instroom
Savantis, de organisatie Inleiding Structuur van de organisatie Kwaliteitsmanagement in 2007 Financieel ICT Externe communicatie Samenwerking kenniscentra
Focus
1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7
Focus
op instroom
Voorwoord
Het afgelopen jaar is een jaar vol positieve beweging, groei en instroom. Het economische klimaat bleef zonnig en zorgde voor groei in het bedrijfsleven en van de werkgelegenheid. Ook in de sectoren waar Savantis voor werkt, was 2007 een positief jaar met een forse instroom van leerlingen, vakmensen en Erkende leerbedrijven. De veranderingen in het beroepsonderwijs, naar competentiegericht leren, werpen voorzichtig vruchten af. Zowel bij de opleidingen Schilderen, Stukadoren, Plafond- en Wandmonteur en Vloerenleggen is de instroom in 2007 fors gestegen. De bedrijfstakken zijn de concurrentie met andere sectoren om ‘de jongeren’ voor gebleven. De jarenlange contacten met vmbo-scholen, de ondersteuning bij het kiezen van het juiste beroep en vakgerichte scholing, vallen bij potentiële leerlingen in goede aarde. Steeds vaker kiezen zij voor opleidingen en beroepen die door Samenwerkingverbanden worden aangeboden.
Focus
In dit Savantis jaarverslag 2007 wordt de stand van zaken in beeld gebracht in de sectoren; ‘Schilderen en Onderhoud’, ‘Afbouw en Stukadoren’ en ‘Reclame, Presentatie en Communicatie’ en – voor het eerst – ook het project ‘Schoonmaak en Glazenwassen’. Daarnaast is er aandacht voor de oprichting van De Vakopleiding, vakschool voor de sector afbouw en voor de succesvolle invulling van cursus en trainingsactiviteiten van Savantis.
op instroom
Samenwerking gericht op instroom
De komende jaren blijft instroom een belangrijk richtpunt in onze strijd tegen de vergrijzing van de beroepsbevolking. Om gezamenlijk te werken aan de verbetering van het instroomniveau, de opleidingsketen, het imago, de kwaliteit van de opleidingen en de ondersteuning van Erkende leerbedrijven. Het is belangrijk dat ook op de lange termijn het bedrijfsleven en onderwijs samen hun verantwoordelijkheid blijven nemen voor nieuwe instroom.
mr. J. van Walsem Werkgeversvoorzitter bestuur Savantis
Mevrouw M. B. van Veldhuizen Werknemersvoorzitter bestuur Savantis
Focus
op instroom
1
Savantis, de organisatie 1.1 Inleiding
Savantis is de schakel tussen bedrijfsleven en beroepsonderwijs. Savantis richt zich op het leren en werken in de praktijk. De doelstelling is: het bevorderen van de kennis en het behouden van het vakmanschap.
Daarnaast organiseert Savantis voor drie sectoren verschillende cursussen en trainingen in vaktechniek, communicatie, management en arbeidsomstandigheden. Ook worden er – op basis van de wensen van een bedrijf – specifieke opleidingsplannen gemaakt en/of adviezen gegeven voor maatwerk of training ‘on the job’. Savantis is werkzaam voor drie sectoren: • Schilderen en Onderhoud; • Afbouw en Stukadoren; • Reclame, Presentatie en Communicatie.
op instroom
Namens het bedrijfsleven zorgt Savantis voor innovatie en ontwikkeling van de beroepsopleidingen met leermiddelen en vakliteratuur (naslagwerken en handboeken). Jaarlijks brengt de Uitgeverij van Savantis nieuwe uitgaven uit.
De Exameninstelling Savantis houdt zich bezig met de ontwikkeling van toetsen, de organisatie van praktijktoetsen en coaching van examinatoren. Een goede examinering is immers belangrijk voor goed vakmanschap.
De missie van Savantis luidt: Het naar tevredenheid van de overheid, de bedrijfstakken schilders-, stukadoors- en afbouwbedrijf en de sector reclame- en presentatietechnieken uitvoering geven aan de wettelijke en aanvullende taken gericht op het verbeteren van de kwaliteit van de bedrijven, de kennis en kunde van werknemers en de realisatie van een evenwichtige situatie van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt.
Focus
Als kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven is Savantis door de overheid verantwoordelijk gesteld 26 ministerieel erkende beroepsopleidingen te onderhouden, leerbedrijven te begeleiden en te erkennen. In het Register van Erkende leerbedrijven zijn 7.397 leerbedrijven opgenomen. Jaarlijks volgen ongeveer 9.983 leerlingen en stagiairs uit het middelbaar beroepsonderwijs bij deze Erkende leerbedrijven het praktijkdeel van hun opleiding. Hierin speelt het contact met leermeesters/ stage-mentoren en docenten een grote rol. De medewerkers van Savantis fungeren hierin als een schakel tussen het beroepsonderwijs en het bedrijfsleven.
Missie van Savantis
Naast deze sectoren werkt Savantis aan het project Schoonmaak en Glazenwassen. Op 29 juni 2007 heeft de RAS (Stichting Raad voor Arbeidsverhoudingen Schoonmaak- en Glazenwassersbranche) een samenwerkingscontract gesloten met Savantis. Hierdoor is Savantis verantwoordelijk voor het ontwikkelen en implementeren van kwalificatiestructuren, voor het bijhouden van het Register erkende leerbedrijven en het informeren van (leer)bedrijven over de beroepspraktijkvorming.
Doelstelling Savantis Savantis stelt zich tot doel het niveau van vakkennis en vakmanschap binnen haar werkvelden verder te verhogen en is een schakel tussen arbeidsmarkt, onderwijs en overheid.
1.2 Structuur van de organisatie Bestuur
Naast de werknemersorganisaties, de FNV Bouw, CNV Hout en Bouw, en de werkgeversorganisaties, FOSAG en NOA, heeft het onderwijsveld, via de MBO raad zitting in het bestuur van Savantis. Het bestuur is verantwoordelijk voor de beleidslijnen van de organisatie en houdt toezicht op de uitvoering ervan.
Directie
De dagelijkse leiding van Savantis wordt uitgevoerd door de directie. Deze bestaat uit twee personen: de algemeen directeur en de directeur Buitendienst en Ontwikkeling.
Personeel en organisatie
Focus op instroom
Voor Savantis is het van belang om steeds sterker te kijken naar wat de markt verwacht. Een uitdaging, omdat deze markt niet eenduidig is, maar verschillende markten kent, elk met specifieke kenmerken. Daarbij komt een belangrijke ontwikkeling, namelijk dat opdrachtgevers van Savantis in toenemende mate helderheid en inzicht vereisen in de resultaten. Een meer transparante manier van organiseren, rondom marktspecifieke eisen en verwachtingen van afnemers van producten, is daarom een noodzakelijke stap.
Transparante bedrijfsstructuur
Kortom, een organisatie met een transparante bedrijfsstructuur, die is opgebouwd vanuit een sectorale benadering met een duidelijke focus op de specifieke markt. Meer transparantie ook in de zin van duidelijke en herkenbare aanspreekpunten, zowel intern als extern.
Directie
Organogram PR & Voorlichting
Informatisering & Automatisering
Personeel & organisatie
Ontwikkeling Opleidingen & Examens
Sector Reclame, Presentatie en Communicatie
Sector Schilderen en Onderhoud
Sector Afbouw en Stukadoren
Training & Advies
Algemene Zaken & Financiën
Een bedrijfscultuur waarin het kijken van buiten naar binnen domineert, is essentieel. Afnemers van producten/ diensten van Savantis bepalen het bestaansrecht van dit kenniscentrum. Daarom is en blijft de kwaliteit van interne bedrijfsprocessen - ook bij Savantis - zo belangrijk omdat het bepalend is voor het gezicht naar buiten.
Aanpassing organisatiestructuur
De oriëntatie op markten leidt ertoe dat er drie sectoren zijn ingericht: − Schilderen en Onderhoud; − Afbouw en Stukadoren; − Reclame, Presentatie en Communicatie. Naast deze sectoren werkt Savantis aan het project Schoonmaak en Glazenwassen. In 2007 is verder gewerkt aan een steeds meer flexibele organisatie. Met als einddoel om medewerkers wendbaar en weerbaar te maken, met eigen verantwoordelijkheid en brede inzetbaarheid. Dit jaar is daarom de aanzet gemaakt om het functiegebouw te herzien, in de geest van resultaatgerichte functieprofielen. In 2008 zal dit zijn beslag krijgen. Ook is er een nieuw verzuimprotocol geïntroduceerd met een meer dominante rol voor de leidinggevende en medewerker, en secundair een faciliterende rol voor de arbodienst. Daarnaast is er de introductie van een zogeheten quick loopbaanscan voor alle medewerkers om meer zicht te krijgen op de ontwikkeling van de eigen loopbaan en specifieke drijfveren. Het management heeft zich toegelegd op een training ‘leidinggeven aan de generatiemix’, als uitvloeisel van levensfasebewust personeelsbeleid. De opdracht in het kader van heroriëntatie om te komen tot 100 fte eind 2007 is dicht genaderd door dalende personeelsaantallen. Zo bedroeg de personele omvang in 2006 gemiddeld 114 fte en in 2007 gemiddeld 109 fte.
1.3 Kwaliteitsmanagement in 2007
1.4 Financieel
Savantis heeft voor de gehele organisatie een kwaliteitsmanagementsysteem ingericht dat gecertificeerd is via de ISO 9001:2000-norm. Hiermee beoogt de organisatie haar processen beheerst te laten verlopen en continu te kunnen verbeteren. Regelmatig wordt de organisatie gecontroleerd op het voldoen aan deze norm. Ook in 2007 is de certificerende instelling Lloyd’s Register Nederland BV bij Savantis geweest in verband met een audit. De hieruit geformuleerde verbeterpunten zijn binnen de organisatie opgepakt.
In 2007 heeft Savantis een tevredenheidonderzoek gehouden onder de 32 scholen voor middelbaar beroepsonderwijs, de ROC’s en vakcolleges, waaraan 23 scholen hebben meegedaan. Uit hun antwoorden kwam naar voren dat Savantis hoog scoort op de punten betrouwbaarheid, professionaliteit, innovatiekracht en flexibiliteit. Aandachtspunt blijft de ontwikkeling van onderwijsproducten voor de industriële lakverwerking. Grote tevredenheid is er over het stimuleren van het opleidingsklimaat bij de leerbedrijven en het ondersteunen van de leermeesters.
op instroom
In het kader van publieke verantwoording heeft Savantis ook in 2007 de Colomonitor voor de kenniscentra ingevuld. Deze kwaliteitsmonitor legt prestaties van kenniscentra periodiek vast. De monitor is opgebouwd uit drie kwaliteitsaspecten: kwaliteitszorg/ governance, kwalificatiestructuur en beroepspraktijkvorming.
Tevredenheidonderzoek
Focus
Het plan- en controlsysteem van Savantis is een belangrijk onderdeel van het kwaliteitsmanagementsysteem. In de meerjarige sectorplannen worden de ontwikkelingen binnen de sectoren Schilderen en Onderhoud, Afbouw en Stukadoren, Reclame, Presentatie en Communicatie en Schoonmaak en Glazenwassen, de macro-omgeving en in het onderwijs weergegeven. Daarnaast wordt geschetst wat de gevolgen zijn voor het beleid en de activiteiten van Savantis. Dit alles wordt omgezet in doelen en te ondernemen acties naar afdelingen. Door middel van de beleidscyclus van Savantis wordt de voortgang van de activiteiten in de gaten gehouden, bijgesteld en bijgestuurd. Regelmatig wordt hierover intern gerapporteerd maar ook extern naar het bestuur. Dit geldt bijvoorbeeld voor de instroom: aan het begin van het jaar wordt bepaald welke instroomaantallen er wenselijk zijn. Door middel van het plan- en controlsysteem wordt periodiek gemonitord hoever Savantis staat en welke actie nog noodzakelijk is om de streefgetallen te halen.
Het jaar 2007 was financieel gezien opnieuw een gezond jaar. Hoewel Savantis nog steeds aan het inkrimpen is op menskracht, bleven de daarmee gerelateerde kosten op activiteiten op een gelijk niveau, onder andere door de tijdelijke inzet van uitzendkrachten. Daarnaast is er relatief veel geld besteed aan onderwijsontwikkelingen en beroepspraktijkvorming. Bovendien is er in ICT geïnvesteerd, zodat ook op de langere termijn met minder menskracht aan de vraag van de sectoren voldaan kan worden. De (externe) kosten van activiteiten nam dan ook toe ten opzichte van 2006 en de begroting. Op subsidiegebied waren er eveneens extra uitgaven, aangezien er een eenmalige subsidie aan het vakcentrum in Zutphen werd verstrekt. Tegenover deze verhoogde (externe) uitgaven stonden ook hogere inkomsten. Niet alleen zijn er projectsubsidies van OCW ontvangen, ook de facilitaire diensten en geleverde diensten voor derden (onder andere het project Schoonmaak en Glazenwassen) leverden substantieel meer op dan begroot, hoewel iets minder dan in 2006. Dit laatste is niet verwonderlijk gezien het afstoten van een aantal taken door de sector, die door Savantis werden uitgevoerd voor met name SWEF, SWEV en SWIAO. Savantis Training & Advies heeft zich hersteld van het zware jaar 2006 naar een uitstekend jaar waarin een duidelijke omzetverhoging en een klein resultaat werd behaald. Tot slot kan ook de incidentele bate van de verkoop van het vakcentrum Waddinxveen niet onvermeld blijven, waardoor het te verwachten kleine verlies, (dat toch nog minder was dan begroot) is omgeslagen in een duidelijk overschot. Conform afspraken met de sectoren zal dit voor een groot deel worden toegevoegd aan de bestemmingsreserve huisvesting en onderwijsprojecten.
Per saldo kan er ruim 1.1 miljoen worden teruggegeven aan de subsidiërende sectorfondsen, het O&O fonds SAG (voor Schilderen en Onderhoud) en het Bedrijfschap Afbouw (voor Afbouw en Stukadoren), terwijl de taken op het gebied van kwalificaties, erkenning, beroepspraktijkvorming, onderzoek en examens wel zijn uitgevoerd.
Inkomsten Savantis Overige 3% Ministerie OCW 17% Incidenteel 15% Diensten Derden 12% Training & Advies 20%
Facilitaire diensten 12%
1.6 Externe communicatie 1.5 ICT
Instroomcampagne
In 2007 is een gedeelte van de centrale computersystemen vervangen, dit om te kunnen voldoen aan de gewenste capaciteit van de organisatie met betrekking tot onder andere de opslag en nieuwe toepassingen. Ook de capaciteit van de internetverbinding is vergroot. Enkele nieuwe bedrijfsprocessen zijn geautomatiseerd en diverse bestaande automatiseringsprocessen zijn verbeterd en/of aangepast.
Sector Afbouw en Stukadoren 4% Sector Schilderen en Onderhoud 18%
Focus
Uitgaven Savantis Overige 12%
Examens 11% Kwalificatie 7%
op instroom
Ontwikkeling 6%
Facilitaire diensten 21%
Bpv 4% Scholing 7% Training & Advies 32%
Opleidingsfondsen
Afbouw en Stukadoren 41%
Schilderen en Onderhoud 59%
Het LOF laat een duidelijke onderbesteding zien. Dit heeft vooral te maken met geringere uitputting van een aantal subsidies. Ondanks intensieve voorlichtingscampagnes werd er minder gebruik gemaakt van met name de nieuwe subsidies. Daarnaast waren er nauwelijks kosten voor afloop van de stichtingen, die in het LOF zijn opgegaan, zoals het SWEF, SWEV en SWIAO, hoewel die kosten wel waren begroot. Bovendien was er in 2007 duidelijk sprake van rente-inkomsten, door de bevoorschotting van het bedrijfschap Afbouw en door de reserve voor de sector Schilderen en Onderhoud.
De website voor De Vakopleiding is op 31 augustus 2007 online gegaan. Voor het informeren van de leerlingen over uitval of verandering van lessen heeft De Vakopleiding een SMS service ingericht, daardoor worden leerlingen tijdig geïnformeerd.
Savantis voerde in 2007 onverminderd campagne om de instroom in de verschillende bedrijfstakken verder te bevorderen. De ‘Ga-campagne’, met wervingsmateriaal getiteld Ga-Schilderen!, Ga-Stukadoren!, Ga-Vloeren leggen! en Ga-Plafonds en Wanden monteren!, werd ook uitgezet bij Centra voor Werk en Inkomen en re-integratiebedrijven. Samenwerkingsverbanden zorgden voor de regionale verspreiding en ontplooide zelf activiteiten rondom de wervingscampagne. De consulenten van Savantis bezochten vele voorlichtingsavonden op vmbo-scholen, gaven er gastlessen en demonstraties in samenwerking met het bedrijfsleven en de campagne werd ingezet op studiebeurzen en banenmarkten. Met name in de kleinere specialisaties blijft het voeren van een instroomcampagne noodzakelijk. Dit omdat de toename van geschoold personeel verhoogd zal moeten worden om het vakmanschap in de toekomst te blijven garanderen. Als aanvulling op deze campagne heeft Savantis daarom in 2007 per sector een aantal verschillende korte beroepenfilmpjes gemaakt. In deze beroepenfilmpjes leggen jongeren in een paar minuten uit waarom zij voor dit beroep gekozen hebben en de hoofdlijnen van het beroep worden in beeld gebracht. De filmpjes zijn verzameld op de Beroepen DVD Savantis 2007, die via Savantis verkrijgbaar is. Tevens zijn de beroepenfilmpjes te zien op de website van Savantis, www.savantis.nl. en op www.your.future.tv.
|5|
opleidingsnieuws afbouw en stukadoren
Savantis Opleidingsnieuws
juli 2007
In dit nummer: Nieuw: Vakboek voor de stukadoor
1 3
Stukadoor in de steigers, deel 4: de docent Nieuw Afbouwteamin de startblokken! Uitblinkers zetten de toon 2007 Geslaagd instroomtraject
Bouwtechniek in de spotlights Prijswinnaars als VIP’s
4
6
7
8 9
10
Opleidingen samen in Zuid-Afrika
11
Samenwerkingsproject SPOS-SPOA Rosmalen: “Werken in een Frans kasteel” Kort Nieuws en Agenda
11
12
Redactioneel: In de prijzen Nieuw: Vakboek voor de stukadoor
Zomertijd, komkommertijd? In de sector Afbouw en Stukadoren zijn er volop activiteiten en initiatieven, die in de prijzen vallen of prijzenswaardig zijn. In deze uitgave van Opleidingsnieuws Afbouw en Stukadoren worden vooral de ‘winnaars’ in het zonnetje gezet. Het is fijn dat – na veel bloed, zweet en tranen – je prestaties worden beloond met een titel of een mooie bokaal. Een goed voorbeeld is Nederlands Kampioen Stukadoren 2007, Jeffrey Goossens. En de drie prijswinnaars van de V.I.P.-tour ‘Spectaculaire Bouwtechnieken’. Je hoeft echter niet altijd letterlijk een winnaar of kampioen te zijn, je kunt ook prijzenswaardig zijn. Dat bewijzen alle mensen, die samenwerken in het Ontwikkelingsproject in Zuid-Afrika en het SPOS-SPOA Rosmalen-project in Frankrijk.
o pleidingsnieuws
reclame , presentatie en communicatie
In dit nummer:
Op 22 juni jongstleden werd - tijdens de Algemene Ledenvergadering van de NOA in het Amsterdamse Rosarium - het nieuwe vakboek ‘Stukadoortechnieken’ - officieel geïntroduceerd. De heer Hans Verschoor, algemeen directeur van Savantis, overhandigde het eerste exemplaar aan de heer Jan van de Kant, voorzitter van de NOA. Deze speciale boekpresentatie kwam voor de heer Van de Kant geheel onverwachts. “Ik ben blij verrast”, verklaarde hij, nadat hij het vakboek in ontvangst had genomen. “Een vakboek om vooral te gebruiken als nuttig naslagwerk voor ervaren én aankomende stukadoors.” De heer Van de Kant wachtte dan ook niet lang met het ‘verkennen’ van het binnenwerk.
Inhoud In dit nummer gaat het over geslaagde momenten zoals de uitreiking van het nieuwe vakboek ‘Stukadoortechnieken’ en de docenten vmbo Bouwtechniek, die op de Landelijke Dag in de Hilversumse Studio 20, in de ‘spotlight’ kwamen. Genoeg leesaanbod voor een |4| mei 2007 zomerse avond, op de camping of op het strand. Wij wensen u veel plezier. De redactie.
Vakboek met inhoud Een redactie heeft zich – met hart en ziel – ingezet om ‘Stukadoortechnieken’ vakinhoudelijk te ontwikkelen en te produceren.
Redactioneel 1 Beste Leerbedrijf Internationaal ondernemen 2006 1 Beste Leerbedrijf 2007 3
lees verder op pagina 2
V
Naast het publiceren via de Savantiswebsite is er in 2006 gestart om per sector een Savantis Opleidingsnieuws uit te brengen. Hierdoor worden relevante onderwerpen en belangrijke ontwikkelingen per sector belicht. Per sector is het opleidingsnieuws drie keer verschenen in oplages variërend van 6.000 tot 17.000 exemplaren. het opleidingsnieuws is verstuurd naar alle Erkende leerbedrijven, leermeesters, stagementoren, onderwijsinstellingen, docenten en overige geïnteresseerden.
Jeffrey Goossens wint wisselbeker
Nieuw: Hét Vakboek Color Management 4
Centrum voor Live Communication in actie 4 Competentiegericht opleiden én examineren 5 Meer plezier én rendement van stagiairs 6 Belastingvoordelen op een rijtje 7 Savantis in de media, in Sp!ts 8 Sign bij informatiedag SOSA 8 Praktijkdag Sign bij 3M 8 BeroepenDVD 2007 is uit 8
Focus
Redactioneel: Vakkundig voorjaar
Tijdens een feestelijke bijeenkomst in het kader van de bekendmaking van het Leerbedrijf van het jaar 2006 in Ahoy’ Rotterdam op 15 maart jongstleden werd Burg Consultancy uit IJsselmuiden uitgebreid in het zonnetje gezet. Burg Consultancy is de allereerste winnaar van een nieuwe categorie: Beste Leerbedrijf Internationaal Ondernemen 2006.
Competentiegericht opleiden én examineren staan volop in de belangstelling. Goede toetsing en examens zijn nu en in de toekomst van groot belang. Inmiddels heeft Savantis een conceptvoorstel gedaan voor een ‘Blauwdruk voor examinering van opleidingen in de RPC-secor’. Boeiende ontwikkelingen, die wij op de voet voor u blijven volgen.
opleidingsnieuws schilderen en onderhoud
|5|
juli 2007
In dit nummer:
op instroom
Leerbedrijf zonder grenzen: Burg Consultancy
Het is bijna voorbij, de mooie lente. De zomer komt er aan, met veel activiteiten zoals de opmaat naar de Verkiezing van het Beste Leerbedrijf Savantis 2007. Dit voorjaar is gevuld met veelzijdige bijeenkomsten voor stagementoren. Een inspirerend voorbeeld is de bijeenkomst, die eind maart werd georganiseerd voor stagementoren in het Da Vinci College in Dordrecht. Enthousiaste stagementoren verdiepten zich in de leerstijlentest, motivatie en werkhouding van stagiair(e)s en van zichzelf. Voor veel deelnemers een eye-opener. Op 14 juni en 28 juni staan stagementorenbijeenkomsten op stapel bij het CIBAP Vakcollege in Zwolle en bij het NIMETO Utrecht.
Het bedrijf was met Intres uit Hoevelaken al eerder genomineerd voor de nationale verkiezing in de sector Reclame, Presentatie en Communicatie van Savantis. In de categorie ‘internationaal’ werd Burg Consultancy gekozen uit drie genomineerde bedrijven. Jorc Industrial en Timber Trade Connection waren de andere genomineerden. Saskia Boer, marketing director bij Burg Consultancy, nam de prijs in ontvangst.
We wensen u met deze voorjaarseditie van Savantis Opleidingsnieuws veel leesplezier! De redactie.
Veendams voetbalstadion zit weer goed in de verf Nieuwe opleiding Gezel Schilder
1
4
Kennismaking met Saskia Bakkenes 6
lees verder op pagina 2
V
Uitblinkers zetten de toon 2007
5
Leermeesterbijeenkomsten:
leermeesterschap lééft in de regio
7
Het Nieuwe Leren ook voor de schildersbedrijfstak
8
Zeeuwse schilderkampioenen 10+ voor de leermeester
9
10
Geslaagd! Nieuwe lichting docenten Bouwtechniek in de spotlights
12
13
De Tronenwedstrijd helpt het schildersvak levend te houden Kort Nieuws
14
15
Redactioneel: In beweging Veendams voetbalstadion zit weer goed in de verf
Het is zomer en de vakantietijd is voor velen aangebroken. Toch is er in de sector Schilderen en Onderhoud geen sprake van de zogeheten ‘komkommertijd’. Deze uitgave van Opleidingsnieuws Schilderen en Onderhoud staat vol reportages en verhalen, waarin leermeester, leerlingen en leerbedrijven een belangrijke rol spelen. Een goed voorbeeld is het openingsverhaal waarin leerling-schilders samen met de leermeester het beroemde voetbalstadion ‘De Langeleegte’ weer verfraaiden. Een voorbeeld van volop in beweging zijn en van goede samenwerking tussen leermeester en leerling-schilder
De entreeruimte en trapopgang van voetbalstadion de Langeleegte in Veendam ondergingen de afgelopen winter een ingrijpende schilderbeurt. Door een gelegenheidscoalitie van schildersbedrijf, verfleverancier en twee leerling-schilders kon het schilderwerk kosteloos voor de club worden uitgevoerd.
Inhoud In dit nummer komen genomineerde leerbedrijven in beweging, als ze strijden om de titel ‘Beste leerbedrijf Savantis 2007’ Ook zijn er de prestaties van de leerlingen van de Zeeuwse basisschool Tervliet uit Terhole. Zij zijn in beweging gekomen en komen als regionale winnaar van de Savantis Tronenwedstrijd 2007 uit de verf. Ook goede leerprestaties en echte uitblinkers zijn de drie docenten, die vorige maand afstudeerde aan het PTH Windesheim te Zwolle. Kortom, genoeg nieuwe ontwikkelingen, die na de vakantie, een vervolg krijgen. We wensen u leesplezier en een prettige vakantie. De redactie.
Het stadion van voetbalclub Veendam ligt er stralend bij in de vroege voorjaarszon. De roodbruine voorgevel tekent scherp af tegen de felblauwe lucht. De Langeleegte, geopend in 1954, is een begrip in het Nederlandse voetbal. Bekende spelers zoals Dick Nanninga, Pieter Huistra en Ronald Hamming legden er de basis voor hun carrière als voetballer. Het stadion, met een capaciteit van 6500 plaatsen, wordt door veel Nederlandse voetballers gevreesd vanwege de urenlange busreis naar het hoge noorden. Na enkele jaren van financiële malaise heeft de voetbalclub Veendam de weg omhoog weer ingeslagen. Ook sportief kan de club, met een zevende plek op de ranglijst, weer ‘naar boven’ kijken. Als onderdeel van de wederopbouw besloot de voetbalclub vorig jaar dat de
V
lees verder op pagina 2
Website
De vernieuwing van de website www.savantis.nl is qua beeld en techniek in 2007 verder doorgevoerd, het aantal bezoekers zien we verder toenemen. Ten opzichte van 2006 steeg het gemiddelde aantal bezoekers per dag met 18 procent. Het aanmelden voor een training/cursus is vereenvoudigd. Cursusinschrijvingen op internet worden automatisch doorgestuurd naar de interne cursusapplicatie voor verwerking. Verwacht wordt op termijn alle Erkende leerbedrijven de mogelijkheid te bieden om met een eigen inlogcode bij hun bedrijfsgegevens te komen, zoals deze bij Savantis staan geregistreerd.
Startpagina website www.savantis.nl
Evenement ‘Uitblinkers zetten de toon 2007’
Om te laten zien hoe belangrijk het is om een goed leerbedrijf te zijn en/of een belangrijk diploma behaald te hebben, organiseert Savantis sinds enkele jaren het evenement ‘Uitblinkers zetten de toon’. Vooruitlopend op dit evenement worden allereerst bedrijven gezocht die worden voorgedragen voor nominatie van het Beste Leerbedrijf. Jaarlijks zit in het aantal aanmeldingen een stijgende lijn. In 2007 waren dit 82 bedrijven een stijging met maar liefst vijftig procent meer voordrachten ten opzichte van 2006.
1.7 Samenwerking kenniscentra
Focus op instroom
Tijdens dit evenement waren de winnaars per sector: Schilderen en Onderhoud Camp Schilderwerken bv uit Herten Afbouw en Stukadoren Annhil Systeemplafonds bv uit Hoogeveen Reclame, Presentatie en Communicatie Gielissen Interiors & Exhibitions uit Amsterdam Industriële Lakverwerking Royal Van Lent Shipyard bv uit Kaag De exclusieve jachtenbouwer uit Kaag, Royal Van Lent Shipyard bv, winnaar in de categorie Industriële lakverwerking, is uitgeroepen tot Beste Leerbedrijf van Savantis 2007. Dit bedrijf werd door Savantis voorgedragen voor de landelijke verkiezing tot Beste Leerbedrijf van Nederland 2007, ingesteld door het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap. Enthousiasme, openheid én een goede waarborg voor de vakmensen van de toekomst die alle disciplines beheersen, hebben daarna de landelijke jury ertoe gebracht om Royal van Lent Shipyard bv uit te roepen tot Beste Leerbedrijf van Nederland 2007. Een uitblinkend resultaat!
10
De prijswinnaars van de verschillende sectoren van ‘Uitblinkers zetten de toon 2007’
Nederlands Kampioen Stukadoren 2007
De activiteiten van de kenniscentra zijn divers. Ze hebben één taak gemeen: allen dragen zorg voor de erkenning en begeleiding van leerbedrijven en onderhouden de competentiegerichte kwalificatiestructuur met als doel een goede aansluiting tussen leren en werken. Verder bieden ze effectieve oplossingen om vraag en aanbod op de arbeidsmarkt beter op elkaar af te stemmen. De situaties in de sectoren verschillen sterk, maar hun centrale rol op de arbeidsmarkt hebben ze gemeen.
Jeffrey Gossens
Nederlands Kampioenschappen Schilderen en Stukadoren
Tijdens Skills Masters 2007, een evenement dat zich specifiek richt op vmbo-ers, mbo-ers en (jong) werkzoekenden, heeft Savantis het Nederlands kampioenschap Schilderen en Stukadoren georganiseerd. Henk Roel Afman won de titel Nederlands Kampioen Schilderen 2007. Vervolgens werd Henk Roel in november 2007 vijfde bij de Europese Kampioenschappen Schilderen tijdens EuroPaintingSkills 2007 in Genua. Bij het Nederlands kampioenschap Stukadoren waren er drie kanshebbers. Uiteindelijk werd Jeffrey Goossens Nederlands Kampioen Stukadoren 2007. Hij komt in september 2008 met Henk Roel Afman ook in actie tijdens EuroSkills in Ahoy’ Rotterdam.
Colo is de vereniging van achttien kenniscentra beroepsonderwijs bedrijfsleven die hieruit wederzijds voordeel wil behalen. De leden organiseren overleggen om elkaar te informeren, te helpen en activiteiten op elkaar af te stemmen. In deze overleggen worden zaken besproken die het algemene belang van de kenniscentra dienen. Zo zijn er platforms over beleid, erkenning, kwalificatiestructuur, bekostiging en personeel en PR. Savantis neemt op verschillende niveaus deel aan de diverse werkcommissies van het Colo.
2
Arbeidsmarkt 2.1 Sector Schilderen en Onderhoud In de sector Schilderen en Onderhoud werken naar schatting ruim 35.000 mensen. Naast ruim 26.000 werknemers en de ruim 6000 zelfstandigen zonder personeel (zzp-ers), werken er ook (buitenlandse) uitzendkrachten en personeel dat vanuit andere sectoren is ingeleend. Om verschillende redenen verlaten er jaarlijks mensen de sector. Er zijn jaarlijks ook nieuwe toetreders nodig. Mede op grond van het verwachte aantal uittreders en de gunstige economische verwachtingen schat het EIB dat er in 2008 naast de verwachte 10% groei van zzp-ers, ruim 4300 werknemers toe moeten treden.
aantal
Werknemers:
26.497 17.661
- Onderhoudsschilders
526
- Nieuwbouwschilders
3.600
- Overige schilders
471
- Glaszetters
1.311
- Overig uitvoerend personeel - Uitvoerders
733 1.753
- Administratief personeel e.d.
338
- Hogere Technici
104
- Onbekend ZZP-ers
6.275
Uitzendkrachten, ingeleend etc. *)
2.900
Totaal
35.672 *) geschat
Tabel 1: Beroepsopbouw Schilderen en Onderhoud Bron: EIB rapport Sectorprofiel schilders-, afwerkings- en glaszetbedrijf 2005 - 2012
Focus
Via de beroepsopleidingen kan voor kwalitatieve instroom in de sector worden gezorgd. In het schooljaar 2006/2007 zijn 1.930 leerlingen in het eerste jaar één van de mbo-opleidingen op het gebied van schilderen en onderhoud ingestroomd. Het overgrote deel van deze leerlingen koos voor de BBL-leerweg (1.610) en trad dus als leerling-werknemer in dienst bij een samenwerkingsverband of individueel leerbedrijf. De instroom is in leerjaar 2007/2008 met 11 % toegenomen ten opzichte van het leerjaar 2006 - 2007.
Schilderen en onderhoud (excl. Industriële Lakverwerking)
2006/2007
op instroom
Voor leerlingen die in een sector willen instromen, is het belangrijk te weten wat hun perspectieven op de arbeidsmarkt zijn. Voor het bedrijfsleven zijn opleidingen een belangrijk instrument om voor voldoende kwalitatieve instroom te zorgen. Vraag en aanbod dienen daarom op elkaar te zijn afgestemd. Savantis houdt de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt bij en adviseert het onderwijs in deze. Savantis heeft ook in 2007 voor de sectoren Schilderen en Onderhoud; Afbouw en Stukadoren; Reclame, Presentatie en Communicatie en Schoonmaak en Glazenwassen een arbeidsmarktadvies opgesteld. Het Economisch Instituut voor de Bouwnijverheid (EIB) heeft hiertoe in opdracht van Savantis ramingen van arbeidsmarktinformatie opgesteld voor de sectoren Schilderen en Onderhoud en Afbouw en Stukadoren.
beroep
2007/2008
Verschil t.o.v. 2006/2007
BBL
BOL
Totaal
BBL
BOL
Niveau 1
153
85
238
217
66
283
+19%
Niveau 2
657
170
827
816
159
975
+18%
Niveau 3
354
0
354
325
14
339
-4%
Niveau 4*
155
356
511
149
358
507
-1%
1.319
611
1.930
1.507
597
2.104
+11%
Totaal
Totaal
Tabel 2. Instroom per opleiding in de sector Schilderen en Onderhoud Bron: Ministerie van OCW, beschikbaar gesteld door CFI
11
In schooljaar 2006/2007 zijn 94 leerlingen ingestroomd in een opleiding op het gebied van industriële lakverwerking. In het schooljaar 2007/2008 is het aantal nieuwe leerlingen iets toegenomen. De instroom fluctueert regelmatig. Dit heeft over het algemeen te maken met het feit dat er in het ene jaar een grote groep start bij één werkgever en het andere jaar niet.
Industriële Lakverwerking
2006/2007
2007/2008
Verschil t.o.v. 2006/2007
Niveau 1
19
21
+11%
Niveau 2
55
59
+7%
Niveau 3
17
22
+29%
Niveau 4*
*)
*)
-
Totaal
94
103
+10%
*) aantallen lager dan 5 worden niet vermeld Tabel 3: Instroom per opleiding in de sector Industriële Lakverwerking Bron: Ministerie van OCW, beschikbaar gesteld door CFI
2.2 Sector Afbouw en Stukadoren
Focus
In de sector Afbouw en Stukadoren werken naar schatting ruim 21.000 mensen. Naast bijna 13.000 werknemers en ruim 5.000 zelfstandigen zonder personeel (zzp-ers), werken er ook (buitenlandse) uitzendkrachten en personeel dat vanuit andere sectoren is ingeleend.
op instroom
Om verschillende redenen verlaten jaarlijks werknemers de sector. Nieuwe toetreders zijn daarom jaarlijks nodig. Mede op grond van het verwachte aantal uittreders en de gunstige economische verwachtingen schat het EIB dat in 2008 – naast de verwachte 10% groei van zzp-ers – 2.465 werknemers toe moeten treden (van wie 1.035 stukadoors). Dit is aanzienlijk meer dan het aantal werknemers dat in voorgaande jaren is ingestroomd.
Afbouw en Stukadoren
2006/2007
aantal
Werknemers:
12.961
- Stukadoors
5.905
- Wandenstellers
784
- Plafondstellers
1.956
- Vloerenleggers
1.236 901
- Overig uitvoerend personeel - Uitvoerders
374 1.395
- Administratief personeel e.d.
410
- Hogere Technici ZZP-ers
5.555
Uitzendkrachten, ingeleend etc. *)
2.650
Totaal
21.166 *) geschat in 2005
Tabel 4: Beroepsopbouw Afbouw en Stukadoren
In schooljaar 2006/2007 zijn 497 leerlingen in het eerste jaar van één van de mbo-opleidingen op het gebied van afbouw en stukadoren ingestroomd. In 2007/2008 is het aantal nieuwe leerlingen gestegen met gemiddeld 11%. Dit sluit aan op de grote behoefte van de sector aan personeel. 2007/2008
Verschil t.o.v. 2006/2007
BBL
BOL
Totaal
BBL
BOL
Niveau 2
392
16
408
451
13
464
+14%
Niveau 3
66
0
66
88
0
88
+33%
Niveau 4
23
0
23
*)
0
*)
‑
481
16
497
541
13
554
+11%
Totaal *) aantallen lager dan 5 worden niet vermeld
Tabel 5: Instroom per opleiding in de sector Afbouw en Stukadoren Bron: Ministerie van OCW, beschikbaar gesteld door CFI
12
beroep
Totaal
2.3 Sector Reclame, Presentatie en Communicatie Omdat de sector Reclame, Presentatie en Communicatie weinig collectief is georganiseerd, ontbreken harde cijfers uit de sector zelf. In onderstaande tabel is het aantal werknemers, exclusief freelancers en uitzendkrachten geschat. Het grootst in omvang zijn de reclame-, ontwerp-, en adviesbureaus waar naar schatting ruim 23.000 werknemers werken. Sector Reclame, Presentatie en Communicatie
1 januari 2003
1 januari 2004
Het aantal werknemers in de categorieën overige reclamediensten en interieurbouw is – ten opzichte van 2005 – het sterkst gegroeid (4 %). Ondanks deze groei wordt het niveau van 2004 (nog) niet gehaald. Ontwikkelcentrales en –winkels zijn het sterkst in omvang afgenomen.
1 januari 2005
1 januari 2006
Verschil t.o.v. 2005
24.435
23.680
23.395
-1%
74402 Overige reclamediensten
10.740
10.395
9.935
10.265
4%
4.315
4.730
4.410
4.555
3%
74813 Ontwikkelcentrales
245
255
270
215
-31%
74812 Ontwikkelwinkels
600
570
555
385
-20%
3.740
3.490
3.335
3.355
1%
805
820
820
720
-12%
36121 Interieurbouw
7.695
7.860
6.745
7.030
4%
74872 Organisatie van beurzen etc.
2.965
3.215
2.965
2.875
-3%
56.005
55.770
52.715
52.820
< 0,5%
74811 Fotografie
92111 Productie van (video)films 92112 Ondersteuning (video)filmproductie
Totaal
op instroom
24.900
Focus
74401 Reclame-ontwerp- en -adviesbureaus
6: Aantal werknemers in de sector Reclame, Presentatie en Tabel Communicatie Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen 2007
Instroom nieuwe leerlingen Het aantal nieuwe leerlingen in de sector Reclame, Presentatie en Communicatie is in het leerjaar 2007/2008 met bijna 5% afgenomen. Deze daling wordt veroorzaakt doordat er minder leerlingen zijn ingestroomd in de opleidingen op niveau 4. Op niveau 2 en 3 is juist een stijging van het aantal nieuwe leerlingen zichtbaar. Reclame Presentatie en Communicatie
2006/2007
2007/2008
Verschil t.o.v. 2006/2007
Niveau 2
375
429
14,4%
Niveau 3
34
113
232,4%
Niveau 4*
2.227
1.973
-11,4%
Totaal
2.636
2.515
-4,6%
Tabel 7: Instroom per opleiding in de sector Reclame Presentatie en Communicatie Bron: Ministerie van OCW, beschikbaar gesteld door CFI
13
”Bij de leerlingbegeleiding is de Savantis-consulent ons eerste aanspreekpunt” Maurice van den Berg, bedrijfsleider/leerlingbegeleider bij Erkend leerbedrijf Schildersbedrijf Huipen BV in Heemskerk.
Focus op instroom
14
“We bieden leerlingen een leerplek aan om de leeftijdsbalans binnen ons bedrijf op goed niveau te houden. We hopen dat deze jongeren in het bedrijf blijven werken. Samenwerken met leerlingen is een goede manier om met jonge, enthousiaste mensen aan de slag te blijven gaan. Je leert ze als leerling kennen en kunt ze nog kneden en vormen. Bovendien zijn leerlingen belangrijk voor de continuïteit van het bedrijf. Zeker met het oog op de vergrijzing, ze zorgen voor nieuwe instroom. De Savantis-consulent is voor ons hierin van toegevoegde waarde. Samen hebben we één gezamenlijk belang, namelijk om de leerling klaar te stomen om van hem/haar een volwaardig vakman te maken. Tijdens de opleiding is onze taak dat ze in goede vorm komen. Leerlingen zitten in een kritische fase en we moeten zorgen dat ze zin het vak blijven houden. Overigens moeten hun prestaties zowel op school als in het bedrijf goed zijn. Daarnaast en - niet te vergeten - is ook het contact met het thuisfront, de ouders, belangrijk. Het contact tussen Huipen en Savantis is goed geregeld. Voor zaken die om scholing/leerlingbegeleiding draaien, ben ik zowel intern voor onze leermeesters als extern (Savantis) de contactpersoon. Bij Savantis is de consulent ons eerste aanspreekpunt, hij is dé vertrouwenspersoon. Met de consulent zorg je dat je samen doelen bereikt.”
3
Sector Schilderen en Onderhoud vc
3.1 Instroombevordering In het kader van instroombevordering wordt er landelijk gewerkt met de uitingen vanuit de “Ga Schilderen”campagne, een initiatief vanuit de samenwerkingsverbanden (FSN), FOSAG en Savantis. Het logo van deze campagne is terug te vinden op de kleurenwaaier, stickers, posters, T-shirts, advertenties enzovoort. In 2008 zullen - in nauwe samenwerking met alle betrokkenen – de resultaten van deze campagne tegen het licht worden gehouden.
In 2007 is er - in samenwerking met een aantal samenwerkingsverbanden - deelgenomen aan de twee beurzen voor vmbo-leerlingen, Studiemarkt in Arnhem en de Onderwijsbeurs in Eindhoven. Daarnaast heeft Savantis in samenwerking met de vakcolleges de Studiebeurs in Utrecht georganiseerd. De Studiebeurs Utrecht is er op gericht deelnemers aan opleidingen op niveau 4 (vierjarige dagopleidingen) aan te trekken. Naast mbo en vmbo is er dit jaar opnieuw gewerkt aan imago en aan instroombevordering vanuit het basisonderwijs. Een goed voorbeeld hiervan is de inmiddels bekende ‘Savantis Tronenwedstrijd’. Het initiatief voor schilderlessen aan het basisonderwijs komt voort uit de FOSAG. Savantis is hiermee aan de slag gegaan in nauwe samenwerking met de Stichting Techniek in het Basisonderwijs (STIB). In 2007 is de tweede editie van deze jaarlijkse landelijke schilderwedstrijd georganiseerd en het viel in goede aarde bij de deelnemende basisscholieren, leraren en schilderbedrijven.
R.K. Basisschool Meander wint de Savantis Tronenwedstrijd 2007
3.2 Praktijkleren Een belangrijk onderdeel in beroepsopleidingen (en ook steeds vaker in de toeleidende vmbo-opleidingen) is de beroepspraktijkvorming, oftewel het praktijkleren. In de praktijk bij een leerbedrijf, zowel in een stageplaats als in een leerbaan, krijgen leerlingen een juist beeld van hun (toekomstige) beroep en zijn zij in de gelegenheid kennis, vaardigheden en beroepshouding te leren en toe te passen. De wettelijke taken van Savantis op het gebied van praktijkleren starten op het gebied van de arbeidsmarkt: bij de te verwachte ontwikkelingen in de sectoren en de te verwachte personeelsbehoefte (zowel kwantitatief als kwalitatief). Deze ontwikkelingen vormen voor Savantis het startpunt van de werkzaamheden op het terrein van erkenning van leerbedrijven, de zorg voor voldoende praktijkplaatsen (zowel stageplaatsen als leerbanen) van goede kwaliteit, het in beeld brengen van de praktijkplaatsen in het Register van Erkende leerbedrijven, de kwaliteitsbevordering van de
praktijkplaatsen, begeleiding en ondersteuning van de leermeesters en leerbedrijven. De taken staan niet op zichzelf: praktijkleren vindt plaats in een complexe omgeving. Savantis speelt met haar werkzaamheden in op de ontwikkelingen die van invloed zijn op dit proces: in 2007 heeft een aantal factoren geleid tot een veranderde of intensievere aanpak. Onder invloed van de roep van bedrijven en overheid om een meer uniforme erkenningsystematiek, is in april 2007 de nieuwe erkenningsregeling van kracht geworden, waarin onderscheid wordt gemaakt tussen Erkende leerbedrijven, Erkende samenwerkingsverbanden en (in de sector Schilderen en Onderhoud) Erkende detacheringorganisaties.
15
Savantis streeft naar het jaarlijks vergroten van het aantal beschikbare actieve leerbedrijven. In 2007 waren vraag en aanbod in evenwicht. Het aan het ministerie van OCW doorgegeven aantal Erkende leerbedrijven op de officiële teldatum 1 oktober 2007 bedroeg 7.397. In dit jaarverslag treft u de cijfers per 31 december 2007.
Focus op instroom
Vanuit de discussie over het beschikbare aantal praktijkplaatsen heeft Savantis in Coloverband voorbereidingen getroffen op het beschikbaar maken van kwalitatieve en actuele informatie over de (beschikbaarheid van) praktijkplaatsen en matching in het Register voor Erkende leerbedrijven. In 2008 zal dit zichtbaar worden. De samenwerkende kenniscentra hebben in 2007 ingestoken op meer gezamenlijke actie op arbeidsmarktvraagstukken in de regio’s met de regiocoördinatoren van de gezamenlijke kenniscentra. Vanuit deze insteek wordt door de kenniscentra gezamenlijk meer en actiever ingespeeld op instroombevorderende, uitstroombeperkende en andere arbeidsmarktachtige activiteiten in de zes CWI-districten. Voor Savantis betekent dit dat zij met deze contacten via een aanvullende route meer de sectorbehoefte aan personeel onder de aandacht kan brengen. In het kader van instroom heeft ook de doorstroom vanuit het vmbo nog een extra impuls gekregen: via de vmbo-carrousel, de beroepen-dvd en voorlichtingsactiviteiten aan vmboleerlingen, vmbo-decanen en vmbodocenten in diverse steden in het land wordt ingestoken op meer doorstroom vanuit het vmbo en op imagoversterking van de bedrijfstak.
16
Jaar
Totaal alle sectoren Savantis
Totaal sector Schilderen en Onderhoud
Schilderen en Onderhoud
Schilderen
Industriële lakverwerking
2003
5.209
3.296
2.966
330
2004
5.627
3.511
3.156
355
2005
6.194
3.763
3.380
383
2006
6.979
4.062
3.662
400
2007
7.772
4.209
3.809
400
11,4%
3,6%
4,0%
0%
962
244
229
15
Groei t.o.v. 2006 Aantal in 2006 nieuw erkende leerbedrijven
Tabel 8: Aantal leerbedrijven in de sector Schilderen en Onderhoud, per 31 december 2007, groei van het aantal leerbedrijven, in 2007 Erkende leerbedrijven
Niet ieder leerbedrijf in de sector Schilderen en Onderhoud leidt jaarlijks op. Daarom is het gewenst dat er meer Erkende leerbedrijven zijn dan het in dat jaar strikt benodigde aantal opleidingsplaatsen. De beschikking over een groot aantal leerbedrijven is deels eigen aan de sector en deels noodzakelijk vanwege maatschappelijke en onderwijsontwikkelingen:
• Veel bedrijven behoren tot het Midden- en Kleinbedrijf: zij zullen niet jaarlijks een leerling opleiden; • De bereidheid om wel leerbedrijf te blijven, zegt iets over de opleidingsbereidheid van de bedrijven in de schildersector; • Praktijkleren wordt door de overheid steeds vaker ingezet om tot een betere aansluiting te komen van de opleiding en de uiteindelijke beroepsbeoefening; • De invoering van competentiegericht onderwijs lijkt te leiden tot meer aandacht voor de praktijk en daarmee waarschijnlijk tot behoefte aan meer praktijkleerplaatsen. Voor de sector Schilderen en Onderhoud zal dit ook voor de BOL-leerweg gelden.
3.3 Leermeesters
De in 2006 ingezette omslag naar de consulent als coach van het leerbedrijf is een succesvolle gebleken. De consulenten van Savantis verrichten hiervoor de volgende werkzaamheden: bewaken opstellen POP (persoonlijk opleidingsplan), ondersteuning en begeleiding leermeester-leerling met een rapportage aan bedrijf, onderwijsinstelling en eventueel het samenwerkingsverband, advisering bedrijfsleiding, organiseren van regionale leermeesterbijeenkomsten, BPV-overleg met onderwijsinstelling en samenwerkingsverband en tot slot groepsvoorlichting aan nieuwe leerlingen. De ondersteuning richt zich op de individuele leerbedrijven en de samenwerkingsverbanden. In 2007 zijn 5335 bezoeken leermeesterleerling gerealiseerd en is de kwaliteit van de praktijkopleiding 2228 keer onderwerp van gesprek geweest bij de bedrijfsleiding.
Consulenten hebben 30 regionale leermeesterbijeenkomsten (in samenwerking met onderwijsinstellingen en samenwerkingsverbanden) georganiseerd: hieraan hebben 547 leermeesters deelgenomen. Ook hebben zij 23 themabijeenkomsten bij bedrijven georganiseerd en hiermee 149 leermeesters bereikt. In het totaal is hiermee in de sector Schilderen en Onderhoud door 696 leermeesters deelgenomen aan een bijeenkomst. Verder hebben 120 leermeesters de cursus leermeester, niveau 1 gevolgd en elf deelnemers de cursus leermeester, niveau 2. Via deelname aan een niveau 3 schildersopleiding hebben 240 leerlingen de functie aspirant leermeester toegekend gekregen, via een niveau 4 opleiding schilderen en/of afbouw hebben 77 deelnemers de functie leermeester gekregen.
op instroom
De ondersteuning/advisering van de bedrijven wordt ingevuld via concrete ondersteuning van de leermeester die een leerling begeleidt: de vorderingen van het onderwijsproces en de rol van de leermeester daarin vormen de basis in de ondersteuning. Van elk bezoek hiervan wordt een rapportage opgesteld die aan het leerbedrijf, eventueel het samenwerkingsverband en aan de onderwijsinstelling wordt verstrekt. Door middel van deze concrete aanpak signaleert de consulent op welk terrein ondersteuning noodzakelijk is. De consulent van Savantis heeft vervolgens de keuze om de ondersteuning verder uit te werken via coaching van de leermeester op de werkvloer, via regionale leermeesterbijeenkomsten (al dan niet in samenwerking met ROC en samenwerkingsverband) en via themabijeenkomsten bij een bedrijf of bij meerdere bedrijven. Specifieke deskundigheidsbevordering kan verder ook nog plaatsvinden via de leermeestercursus. Zoals al eerder beschreven is de implementatie van de vernieuwde (competentiegerichte) opleiding een aandachtspunt: in de ondersteuning van de leermeesters en de advisering van de bedrijfsleiding is dit een terugkerend onderwerp.
Resultaten kwaliteitsbevordering leerbedrijven
Focus
Vanuit de wettelijke taakstelling is één van de kerntaken van Savantis de kwaliteitsbevordering van de praktijkplaatsen. In 2007 en de komende jaren zal de competentiegerichte opleiding daarin een terugkerend onderwerp zijn. De sociale partners in de sector Schilderen en Onderhoud hebben het mede mogelijk gemaakt dat de leerbedrijven extra bezocht worden: de bedrijven worden twee tot drie keer per jaar bezocht. Savantis voert dit op verschillende manieren uit: consulenten van Savantis leggen bedrijfsbezoeken af bij leermeesters die een leerling opleiden en bij de bedrijfsleiding van diezelfde bedrijven.
Regionale leermeesterbijeenkomst ESPEQ-gebouw, Heerhugowaard
17
3.4 Leerlingen en stagiairs Voor de cijfers van het aantal deelnemers aan de opleidingen is Savantis afhankelijk van informatie van de onderwijsinstellingen. Voor de werkend-lerenopleidingen (BBL) komt de informatie via de praktijkovereenkomsten (BPVO’s) binnen, de informatie over leerbedrijven die actief zijn voor BOLopleidingen komen veelal tijdens de stageperiode binnen. In 2007 (en 2008) heeft Savantis ingestoken op een snellere informatieontvangst: enerzijds via de consulenten, anderzijds via een adequatere verwerking. In 2008 blijft dit een speerpunt, aangezien de cijfers van wezenlijk belang zijn voor de sector.
Opleidingen sector Schilderen en Onderhoud
Peiljaar 2006
Assistent Schilder Schilder Glaszetter Gezel Schilder
BBL
BOL
Totaal
BBL
BOL
185
95
280
247
72
319
1.172
246
1.418
1.304
240
1.544
11
11
13
676
676
649
*)
*)
*)
*)
100
100
88
88
Gezel Glaszetter Restauratieschilder Specialist Interieurafwerking Kaderopleidingen Totaal
Peiljaar 2007
Totaal
13 14
27
30
57
27
62
89
180
951
1.131
211
922
1.133
2.533
1.322
3.675
2.542
1.310
3.852
Focus
*) aantallen lager dan 5 worden niet vermeld Tabel 9: Aantal leerlingen per opleiding in de sector Schilderen en onderhoud Bron: Ministerie van OCW, beschikbaar gesteld door CFI
op instroom
Opleidingen Industriële lakverwerking
Peiljaar 2006
Peiljaar 2007
BBL
BOL
Totaal
BBL
Assistent Industrieel Lakverwerker
21
*)
22
21
21
Industrieel Lakverwerker
99
99
96
96
Metaalconserveerder
6
6
6
6
Vakkracht Industrieel Lakverwerker
28
28
39
39
9
9
6
6
164
168
168
Chef Lakkerij Totaal
163
*)
BOL
Totaal
*) aantallen lager dan 5 worden niet vermeld Tabel 10: Aantal leerlingen per opleiding Industriële lakverwerking Bron: Ministerie van OCW, beschikbaar gesteld door CFI
Jaar
Schilderen en Onderhoud Totaal
Schilderen BOL
BBL
2005
3.724
2.273
1.290
161
2006
3.839
2.353
1.322
163
2007
4.020
2.542
1.310
168
Groei t.o.v. 2006
4,6%
8,0%
-0,9%
3,1%
*) aantallen lager dan 5 worden niet vermeld Tabel nr 11: Aantal leerlingen per 1 oktober 2007 Bron: Ministerie van OCW, beschikbaar gesteld door CFI
18
Industriële lakverwerking
BBL
663
BOL
*)
-
Hoewel het totaal aantal leerlingen een positief beeld laat zien, dient er gelijktijdig opgemerkt te worden dat de doorstroom van de opleiding Schilder niveau 2 naar Gezel Schilder niveau 3 problemen laat zien. Een terugval van de instroom van circa 4% geeft duidelijk een zorg. Een zorg voor een verdere ontwikkeling van schilders maar daarnaast zeker ook de doorstroom van leerlingen naar uiteindelijk een niveau 4 opleiding waarbij de sector nog steeds behoefte heeft aan goed middenkader personeel. In 2008 zal zeker hiervoor apart aandacht worden besteed om deze terugval minimaal tot stilstand te brengen en zeker ook te kijken naar een uitbreiding van het aantal leerlingen.
3.5 Leerlingbegeleiding Belangrijke ontwikkeling binnen de sector Schilderen en Onderhoud: Met de invoering van de Wet Educatie Beroepsonderwijs in 1998 is de verantwoordelijkheid voor de begeleiding van de leerlingen in de BPV neergelegd bij het ROC. Voor de sector Schilderen en Onderhoud heeft dat in het schooljaar 2007 geresulteerd in contracten met vijf ROC’s, voor wie Savantis de leerlingbegeleiding uitvoert, te weten: ROC ROC Leiden ROC van Amsterdam
95 leerlingen 130 leerlingen 76 leerlingen 35 leerlingen
ROC Amarantis groep
100 leerlingen
Totaal
436 leerlingen
Het beroepsonderwijs en de sector Schilderen en Onderhoud hechten grote waarde aan de begeleiding van de leerling op de werkplek en de ondersteuning van het bedrijf bij de invulling van een goede praktijkopleiding. De kwaliteit en het rendement van de opleiding heeft baat bij het regelmatig bezoeken van de leerling en de leermeester. Daarbij is het belangrijk om de voortgang te bespreken en te adviseren over begeleiding van de opleidingen in de beroepspraktijk. De consulenten van Savantis bezoeken de leerlingen gemiddeld twee tot drie keer per jaar op de werkplek. Hij/zij bespreekt de voortgang in relatie tot zijn/haar persoonlijk opleidingsplan (POP). Van ieder bezoek wordt een rapportage gemaakt. Periodiek bespreken de consulenten deze rapportage met de docent, leermeester en werkgever.
Huipen BV: Michael Steen (links) werkt nu samen met oud-leermeester Ed Smit
op instroom
ROC Horizon College
Focus
ROC Mondriaan onderwijsgroep
aantal leeringen
19
3.6 Communicatie Focus op instroom
In de relatie met de leerbedrijven, samenwerkingsverbanden en onderwijsinstellingen is en blijft de communicatie van groot belang. Om ervoor te zorgen dat de kwaliteit van de opleiding voor die belangrijke nieuwe medewerker is gewaarborgd, zorgt Savantis met haar consulenten dat het proces rond de leerling goed verloopt. De Savantis-consulent is hiervoor het aanspreekpunt voor het bedrijf, de leermeester, de leerling en de docent. Hij werkt in een complexe omgeving waarin een ieder zijn werk dient te doen, al dan niet vanuit een wettelijk kader. Om deze zaken allemaal uit te voeren, leggen de consulenten diverse bezoeken af. in 2007 hebben zij 6.727 relatiebezoeken afgelegd. Het bezoekrapport ‘registratieformulier bedrijfsbezoek’ is succesvol ingevoerd en voldoet aan de behoefte. Daarnaast vindt tenminste maandelijks met ROC en Samenwerkingsverband BPV-overleg plaats. Hierin worden voortgang van leerlingen, afstemming vraagaanbod op de regionale arbeidsmarkt, behoefte aan regionale voorlichting en instroom in de sector/opleiding, leermeesterbijeenkomsten/deskundigheid leermeesters, voortgang (nieuwe) opleiding, examenresultaten en doorstroom van leerlingen besproken.
20
”Het geheim van instroom: de passie van iedere vakman” Dick van Lent, directeur Royal Van Lent Shipyard BV in Kaag, winnaar Beste Leerbedrijf Savantis 2007 en Beste Leerbedrijf van het jaar 2007.
Focus op instroom
‘’Ons familiebedrijf bestaat ruim 160 jaar en bouwt al vier generaties luxe zeewaardige jachten van 40 tot 90 meter lang: van a tot z, zelfs tot en met het zeevast zetten van het servies. De teller staat nu op 799. Omdat we over diverse disciplines beschikken, kunnen we een kwaliteitsslag maken. Het is belangrijk dat werknemers goed kunnen werken, dat genereert motivatie. Blije mensen blijven langer bij één baas als ze kunnen uitgroeien van leerling tot vakman. We zijn een sociaal bedrijf met een lange termijnvisie: ook in slechtere tijden nemen we leerlingen aan. Het geheim van instroom: de passie van iedere vakman. Als team kun je dan kwalitatief veel bereiken. De klant koopt niet alleen een jacht, hij koopt zijn ‘ultieme droom’. Daar zit veel emotie bij. Het bouwproces is leuk om mee te maken en iedereen spreekt hier Engels omdat onze klanten internationaal zijn. Ons opleidingsprogramma zit goed in elkaar. Jaarlijks worden hier gemiddeld zeventig certificaten (onder andere Engelse en Spaanse taal) uitgereikt onder zo’n driehonderd werknemers. Bij Industrieel Lakken werken vier leermeester en iedere jongeling werkt met een maat/senior. Het aanbrengen van de diverse laklagen op een jacht vergt jarenlange ervaring. De samenwerking met Savantis is goed. Het onderstreept het enthousiasme van onze ploeg en is een stukje promotie van het leertraject. Als Beste Leerbedrijf Savantis 2007 zijn we voorgedragen voor de landelijke eretitel Beste Leerbedrijf van het jaar 2007. Tijdens dat gehele traject heeft Savantis ons gestimuleerd en met enthousiasme begeleid. Ook bij de medewerkers van Savantis zie je passie en gedrevenheid. Deze prijzen zijn echte opstekers, de kroon op het werk.”
21
”Instroom is van levensbelang voor de sector Afbouw en Stukadoren” Hilco Nijmeijer, eigenaar Annhil Systeemplafonds BV in Hoogeveen, winnaar Beste Leerbedrijf 2007 in de sector Afbouw en Stukadoren. Tevens bestuurslid van NOA:
Focus op instroom
22
“De eretitel Beste Leerbedrijf Savantis 2007 drukt een geweldige stempel op het opleidingsverhaal van Annhil en de manier waarop we met (nieuwe) medewerkers omgaan. Het leverde ons positieve reacties op van klanten, uit het onderwijs (scholen) en van de regionale pers. We kregen zelfs de felicitaties van de burgemeester en wethouder van Hoogeveen en leuke reacties vanaf de werkvloer. Bijvoorbeeld een uitvoerder, die aan een paar van onze monteurs vroeg: “Zeg, weten jullie wel dat jullie bij het Beste Leerbedrijf binnen de sector Afbouw en Stukadoren werken?” Voor mij persoonlijk betekent deze prijs een extra stimulans om als Erkend leerbedrijf door te gaan. Al jaren maak ik me sterk voor de instroom van de Afbouwbranche. Het vinden en vooral het behouden van verschillende leerlingen - van jonge aanwas - is van levensbelang voor de toekomst. Vooral met het oog op de vergrijzing van deze sector. Als ondernemer geef ik de tip: Focus op instroom, dat geldt voor iedere ondernemer. Kijk zélf welke leerling/medewerker je het beste in je bedrijf vindt passen. Ga zélf op zoek naar de geschikte jongen en/of meisje en ga met deze leerling aan de slag. Dat levert gemotiveerde medewerkers op en daardoor ook veel minder uitval. De samenwerking met Savantis is heel belangrijk. Savantis heeft hierin een ondersteunende taak en richt zich primair op het opleiden. We gaan door met het opleiding van personeel, want dat is het kapitaal van elk bedrijf.”
4
Sector Afbouw en Stukadoren 4.1 Instroombevordering
Een belangrijk onderdeel in beroepsopleidingen (en ook steeds vaker in de vmbo-opleidingen) is de beroepspraktijkvorming, oftewel het praktijkleren. In de praktijk bij een leerbedrijf, dit kan zowel leerbaan als een stageplaats zijn, krijgen leerlingen een juist beeld van hun (toekomstige) beroep en zijn zij in de gelegenheid kennis, vaardigheden en beroepshouding te leren en toe te passen. De onderstaande tabel toont het aantal leerbedrijven in de sector Afbouw en Stukadoren per 31 december 2007 en laat de groei zien, die vanaf 2004 heeft doorgezet.
Jaar
Totaal alle sectoren Savantis
op instroom
De instroom van nieuwe leerlingen op niveau 2 is in twee jaar tijd zelfs met 65% gestegen. Dat blijkt uit actuele gegevens van Savantis. De afbouwsector maakt hiermee een noodzakelijke stap om de vergrijzing en daarmee het verlies aan vakmanschap in de sector tegen te gaan. Savantis zal in samenwerking met de sector onverminderd campagne blijven voeren en het belang van opleiden binnen de sectoren blijven benadrukken.
4.2 Praktijkleren
Focus
Van oudsher wordt in de sector Afbouw en Stukadoren vooral via het werkendlerentraject (BBL) opgeleid: de leerling heeft een dienstverband met een werkgever en volgt gemiddeld één dag in de week praktijk- en theorieonderwijs op school. Om in te kunnen spelen op de toenemende vraag naar vaklieden is Savantis in 2006 gestart met een landelijke instroomcampagne voor de deelsectoren Stukadoren, Vloeren en Terrazzo en Plafond- en Wandmontage. Alle 132 vestigingen van de Centra voor Werk en Inkomen, vmbo-scholen en relevante re-integratiebedrijven ontvingen de flyer “Gezocht collega’s!”. Belangstellenden konden het antwoordkaartje van de flyer invullen en terugsturen naar Savantis. Doorslaggevend voor het succes van de instroomcampagne was de intensieve samenwerking tussen Savantis, de bedrijven en bestuurders van de Nederlandse Ondernemingsvereniging voor Afbouwbedrijven (NOA). Tijdens regionale werkgeversbijeenkomsten werden bedrijven onder andere geïnformeerd over ontwikkelingen in de betreffende sector, het tekort aan vaklieden, het belang van opleiden voor het bedrijf en werknemers, opleidingsmogelijkheden, maatwerkscholing en ondersteuning door Savantis. Alle inspanningen hebben geleid tot een spectaculaire stijging van het aantal leerlingen die een opleiding in de afbouwsector volgen. Het totale leerlingenbestand is ten opzichte van 2005 gestegen met 49%, volgens actuele gegevens van Savantis.
Totaal sector Afbouw en Stukadoren
Afbouw en Stukadoren
Stukadoren
Vloerenleggen
Plafond & Wandmontage
2004
5.627
841
696
68
77
2005
6.194
943
775
72
96
2006
6.979
1.070
879
83
108
2007
7.772
1.188
976
91
121
11,4%
11,0%
11,0%
9,6%
12%
962
146
121
15
17
Groei t.o.v. 2006 Aantal in 2006 nieuw erkende leerbedrijven
Tabel 12. Aantal leerbedrijven in de sector Afbouw en Stukadoren, per 31 december 2007, groei van het aantal leerbedrijven, in 2007 Erkende leerbedrijven
23
4.3 Ondersteuning van leerbedrijven
Focus op instroom
Vanuit de wettelijke taakstelling is één van de kerntaken van Savantis de kwaliteitsbevordering van de praktijkplaatsen. In 2007 en de komende jaren zal het competentiegericht leren daarin een terugkerend onderwerp zijn. Savantis bezoekt in opdracht van sociale partners in de sector Afbouw en Stukadoren de leerlingen gemiddeld drie keer per jaar op de werkplek. De leermeesters worden twee maal per jaar op de werkplek bezocht en er is frequent overleg met het management van de leerbedrijven. Van ieder bezoek wordt een rapportage opgesteld die aan het leerbedrijf, eventueel het samenwerkingsverband en aan de onderwijsinstelling wordt verstrekt. Door middel van deze concrete aanpak signaleert de consulent op welk terrein ondersteuning noodzakelijk is. De consulent van Savantis heeft vervolgens de keuze om de ondersteuning verder uit te werken via coaching van de leermeester op de werkvloer, via regionale leermeesterbijeenkomsten (al dan niet in samenwerking met ROC en samenwerkingsverband) en via themabijeenkomsten bij een bedrijf of bij meerdere bedrijven. Specifieke deskundigheidsbevordering kan verder ook nog plaatsvinden via de leermeestercursus. Zoals al eerder beschreven is de implementatie van de vernieuwde (competentiegerichte) opleiding een aandachtspunt: in de ondersteuning van de leermeesters en de advisering van de bedrijfsleiding is dit een terugkerend onderwerp. Ook de komende jaren zal dit het geval zijn.
Resultaten kwaliteitsbevordering leerbedrijven in 2007
leerlingen. De ondersteuning richt zich op de individuele leerbedrijven en de De in 2006 ingezette omslag naar de samenwerkingsverbanden. consulent als coach van het leerbedrijf In 2007 zijn 1591 bezoeken leermeesteris een succesvolle gebleken. De leerling gerealiseerd. Daarnaast hebben consulenten van Savantis verrichten consulenten (in samenwerking met hiervoor de volgende werkzaamheden: de onderwijsinstelling) zes regionale bewaken en opstellen POP (persoonlijk leermeesterbijeenkomsten georganiseerd opleidingsplan) in het starterstraject, waaraan 124 leermeesters hebben ondersteuning en begeleiding deelgenomen. Verder heeft 228 leermeester-leerling met een rapportage keer overleg plaatsgevonden met de aan bedrijf, onderwijsinstelling en bedrijfsleiding van een leerbedrijf, eventueel het samenwerkingsverband, zijn er twee docentenbijeenkomsten advisering bedrijfsleiding, organiseren georganiseerd en hebben de consulenten van regionale leermeesterbijeenkomsten, acht keer voorlichting gegeven aan BPV-overleg met onderwijsinstelling groepen nieuwe leerlingen. en samenwerkingsverband en groepsvoorlichting aan nieuwe
De thema-avond nieuwe opleiding Stukadoor was in najaar 2007 een echte opsteker. Links, Trainer Frank Rous en Eugene van Dijk
24
4.4 Leerlingen en stagiairs Voor de cijfers van het aantal deelnemers aan de opleidingen is Savantis afhankelijk van informatie van de onderwijsinstellingen. Voor de werkend-lerenopleidingen (BBL) komt de informatie via de praktijkovereenkomsten (BPVO’s) binnen, de informatie over leerbedrijven die actief zijn voor BOLopleidingen komen veelal tijdens de stageperiode binnen. In 2007 (en 2008) heeft Savantis ingestoken op een snellere informatieontvangst: enerzijds via de consulenten, anderzijds via een adequatere verwerking. In 2008 blijft dit een speerpunt, aangezien de cijfers van wezenlijk belang zijn voor de sector.
Jaar
4.5 Communicatie
Afbouw en Stukadoren Stukadoren
Vloerenleggen
Plafond & Wandmontage
2005
628
565
21
42
2006
754
694
24
36
2007
927
819
42
66
Tabel 13: Ontwikkeling totaal aantal leerlingen (BOL en BBL), peildatum 1 oktober 2005, 2006 en 2007 Bron: Ministerie van OCW, beschikbaar gesteld door CFI
Hoewel het totaal aantal leerlingen dat instroomt in één van de opleidingen een positief beeld laat zien, dient gelijktijdig opgemerkt te worden dat de doorstroom van de opleiding niveau 2 naar niveau 3 (Gezel) terugloopt. Een zorg niet alleen voor de verdere ontwikkeling van onze werknemers maar daarnaast treedt ook een stagnatie op in de doorstroom van leerlingen naar een niveau 4 opleiding. Er is immers grote behoefte aan middenkaderpersoneel. In 2008 wordt actie ondernomen om de instroom in de niveau 3 opleiding te verbeteren en doorstroom naar niveau 4 te bevorderen.
Goede communicatie omtrent de voortgang van het opleidingsproces tussen de betrokken partijen is van essentieel belang. Daarom stelt de consulent van ieder bezoek een rapportageformulier op dat wordt verstuurd naar het leerbedrijf, de school en (indien aanwezig) het samenwerkingsverband. Daarnaast vindt tenminste maandelijks met ROC en Samenwerkingsverband BPV-overleg plaats. Hierin worden voortgang van leerlingen, afstemming vraag-aanbod op de regionale arbeidsmarkt, behoefte aan regionale voorlichting en instroom in de sector/opleiding, leermeesterbijeenkomsten/-deskundigheid leermeesters, voortgang (nieuwe) opleiding, examenresultaten en doorstroom van leerlingen besproken.
op instroom
Totaal sector Afbouw en Stukadoren
Focus
Ontwikkeling aantal leerlingen
25
Focus op instroom
26
”Bij een stage is het belangrijk dat de leerling zoveel mogelijk zelfstandig kan werken” Niels van Hout, stagebegeleider bij de Bijenkorf Rotterdam. “Ruim vijf jaar werk ik als Groepsverantwoordelijke Instore Communicatie bij de Bijenkorf Rotterdam met een groep van tien werknemers: acht visualisers, één stylist en één leidinggevende. We zorgen voor het totale visuele gedeelte van de Bijenkorf Rotterdam en voor de wisselende decors. Ieder filiaal heeft zo zijn eigen karakter. Zo heeft Rotterdam veel etalages en heeft het gebouw een mooie architectuur uit 1957. Als stagebegeleider heb ik veel overleg met de visualisers, want zij zijn diegenen die dagelijks met de stagiairs samenwerken. Zij weten als geen ander hoe een stagiair werkt en presteert. Ieder jaar lopen hier vijf leerlingen stage, grotendeels afkomstig van vier opleidingen: CIBAP Vakcollege Zwolle, Nimeto Utrecht, De Rooi Pannen en SintLucas College. Bij een stage is het belangrijk dat de leerling zoveel mogelijk zelfstandig kan werken en op zoveel mogelijk afdelingen kan meedraaien. Voor goede afstemming met de school is het contact met de stagementor van belang. Persoonlijk ken ik Savantis van de in-company training ‘Verschillende leerstijlen’, waarin via praktische cases de vier leerstijlen werden gepresenteerd. Het is leuk om te ontdekken welke leerstijl jezelf hebt. Ben je meer een doener of denker? Het is leerzaam om deze kennis door te geven aan de visualisers, die deze kennis weer inzetten bij de leerlingen. In het bedrijf is Savantis vooral bekend om haar facilitaire taken voor Erkende leerbedrijven.”
5
Sector Reclame, Presentatie en Communicatie
Ervaringen en kennis delen
5.1 Instroombevordering
op instroom
Groei van scholen, leerlingen en nieuwe opleidingen is en blijft belangrijk. Ook Savantis maakt zich sterk om op tal van fronten te participeren aan projecten die de instroom van leerlingen bevorderen. Met het oog op de zogeheten ‘vergrijzing’ en de afname van het aantal vmboleerlingen is het belangrijk dat er – ook in de toekomst – voldoende vakmensen actief blijven.
Focus
Deelname aan Clusterbijeenkomsten MCI (Media, Communicatie en Informatie). Opleidingen die experimenteren met competentiegericht onderwijs delen hun kennis en ervaring rondom zeven thema’s. Hierdoor kunnen Welke thema’s staan centraal in het deze opleidingen van elkaar leren sectorplan Reclame, Presentatie en en elkaar inspireren. Het gaat om de Communicatie 2007? Welke projecten volgende thema’s: 1. Onderwijskundige inrichting staan hoog op de Savantis agenda? Ook dit jaar is het steeds nauwer samenwerken 2. BPV en stage 3. Examinering en diplomering tussen onderwijs en bedrijfsleven van 4. Studieloopbaan groot belang. Daarbij is een aantal 5. LL&B, Talen en Rekenen belangrijke speerpunten, die Savantis 6. Bedrijfsvoering voor ogen houdt: 7. Professionalisering personeel • Het versterken van samenwerking met regionale organisaties (ROC’s, Savantis heeft deelgenomen aan deze vmbo e.d.) met als doel het bijeenkomsten en een bijdrage geleverd verbeteren van de opleidingsketen, de aan de werkgroep “BPV en stage instroom, het imago en de kwaliteit en Regionale samenwerking”. Meer van de opleidingen. Ook ter achtergrondinformatie vindt u op de verbetering van de ondersteuning van website van het procesmanagement MBO de leerbedrijven bij het verzorgen van 2010, www.mbo2010.nl. bijeenkomsten voor stagementoren. Dit alles om de kwaliteit van het leren in de beroepspraktijk te verhogen; • Vernieuwing van de kwalificatiestructuur van het middelbaar beroepsonderwijs voor de sector Reclame, Presentatie en Communicatie. Dit jaar heeft Savantis deze vernieuwde kwalificatiestructuur afgerond. Nu zijn de uitvoerende onderwijsinstellingen aan zet. De nieuwe kwalificatiedossiers hebben geleid tot meer ROC’s die kiezen voor opleidingen die vallen onder de kwalificatiestructuur/Crebocodes van Savantis; • Het begeleiden van ‘nieuwe scholen’ bij de implementatie van deze opleidingen.
Denktank Tentoonstellingsbouw gaat instroom bevorderen
De instroom in de tentoonstellingsbouwsector is nog te beperkt. CLC, de brancheorganisatie voor beurzen, evenementen en congressen, wil de instroom bevorderen om zo het grote tekort aan goed opgeleide tentoonstellingsbouwers op te heffen. In november 2007 werd bij Nimeto de eerste bijeenkomst georganiseerd van de Commissie Denktank Tentoonstellingsbouw. In deze denktank zijn de branche als ook het mbo en vmbo vertegenwoordigd. Daarna is er in december 2007 een actieplan ontwikkeld, dat in mei 2008 aan de branchevereniging Centrum voor Live Communication zal worden voorgesteld. Meer actuele informatie vindt u op de website www.clc-web.com.
27
5.2 Praktijkleren Savantis heeft als taak te zorgen dat er voldoende praktijkplaatsen beschikbaar zijn, die over voldoende kwaliteit beschikken. Dit jaar is er wederom een flinke toename van Erkende leerbedrijven. Eind 2007 zijn er 2.274 Erkende leerbedrijven ten opzichte van 1.847 in 2006. Dat is een stijging van maar liefst 23%. In 2007 zijn 1.490 leerbedrijven actief geweest.
Totaal alle sectoren 2006 2007 Groei t.o.v. 2006 Aantal in 2006 nieuw erkende leerbedrijven
6.979
Reclame, Presentatie en Communicatie 1.847
7.772
2.274
11,4%
23,1%
962
472
Tabel 14. Aantal leerbedrijven in de sector RPC, per 31 december 2007 groei van het aantal leerbedrijven, in 2007 erkende leerbedrijven
Focus op instroom
Gielissen Interiors & Exhibitions Beste Leerbedrijf 2007
Gert-Jan van der Wal (Gielissen) is trots op de titel “Savantis Beste Leerbedrijf 2007, sector Reclame,Presentatie en Communicatie
In de sector Reclame, Presentatie en Communicatie werd dit jaar Gielissen Interiors & Exhibitions uitgeroepen tot Beste Leerbedrijf. Wat is het geheim? Gert-Jan van der Wal, bedrijfsleider Productie van de Amsterdamse vestiging van Gielissen denkt dat het komt door de gestructureerde aanpak waarmee de stagiairs te maken krijgen. “Met iedere stagiair hebben we een sollicitatiegesprek, we zijn vooral geïnteresseerd in de redenen waarom iemand bij ons stage wil lopen. Volgens ons opleidingsplan begeleidt een stagementor een stagiair in de eerste stageweek één op één; ze doen alles samen. De tweede week loopt de mentor de helft van de tijd mee. Daarna laten we de stagiair los. We kijken mee over de schouders, maar gaan niet in iemands broekzak zitten. Hierdoor zie je vrij snel waar iemand goed in is en krijgt de stagiair de gelegenheid om uit te blinken.”
28
5.3 Stagementoren (BPV)
Voor de cijfers van het aantal deelnemers aan de opleidingen is Savantis afhankelijk van informatie van het CFI en de onderwijsinstellingen. In 2007 heeft Savantis ingestoken op een snellere informatie-ontvangst: enerzijds via de opleidingsadviseurs, anderzijds via een adequatere verwerking. In 2008 blijft dit een speerpunt, aangezien de cijfers van wezenlijk belang zijn voor de sector. Overigens blijft het aantal Vakcolleges en ROC’s met RPC-opleidingen stijgen. In 2004 waren dat er zeven en in 2007 zijn dat er inmiddels negentien.
Aantal Vakcolleges en ROC’s met RPC opleidingen
2004
7
2005
10
2006
14
2007
19
Tabel 15: Aantal Vakcolleges en ROC’s, dat RPC-opleidingen is gaan uitvoeren, op 31 december 2004, 2005, 2006 en 2007
Aantal BOL RPC leerlingen niveau 2
niveau 3
niveau 4
Totaal
2005
439
*)
3.122
3.563
2006
514
35
3.735
4.284
2007
617
132
4.287
5.036
20,0%
277,1%
14,8%
17,6%
Groei t.o.v. 2006
Jaar
op instroom
Jaar
5.4 Leerlingen en stagiairs Focus
Dit jaar heeft Savantis samen met Vakcolleges en ROC’s vier interactieve stagementoren-bijeenkomsten georganiseerd. De samenwerking met Nimeto Utrecht, CIBAP Vakcollege (Zwolle), het Da Vinci College (Dordrecht) en het Horizon College (Hoorn) was een groot succes. Dat blijkt uit de grote belangstelling van de ruim zeventig stagementoren en stagebedrijven voor deze interactieve bijeenkomsten. Centrale vraag tijdens deze bijeenkomsten: Hoe krijg je meer plezier én rendement van stagiairs? De toegevoegde waarde ligt in de platformgedachte en last but not least de mogelijkheid om te netwerken. Daarnaast is er één in-company themabijeenkomst geweest voor een bekend warenhuis, waaraan twaalf stagementoren hebben deelgenomen. In 2008 is het de bedoeling om acht bijeenkomsten te organiseren.
*) aantallen lager dan 5 worden niet vermeld Tabel 16: Aantal leerlingen BOL RPC bij de mbo scholen, niveau 2 en 4, op 31 december, 2003, 2004, 2005 en 2006
29
5.5 Belangrijke ontwikkelingen binnen de sector Signscholen In de Signbranche is duidelijk behoefte aan afgestudeerde leerlingen van de opleiding Signmaker, die in augustus 2006 officieel van start is gegaan. In 2007 hebben nog meer scholen besloten om deze opleiding aan te bieden. Een actueel overzicht van alle scholen, die deze opleiding aanbieden, vindt u op de site van Savantis, www.savantis.nl.
Focus op instroom
Project Signfactory In 2007 is het unieke Limburgse project Signfactory in het leven geroepen. Doel van dit project is om een doorlopende leerweg vmbo – mbo te creëren voor de opleiding Signmaker. Het project loopt tot en met 2010 en wordt uitgevoerd door een consortium waarin diverse partijen participeren, waaronder vmbo DaCapo College, mbo Arcus College, de brancheorganisaties Vereniging Graveren & Sign en SI’BON, Savantis, Nehem en enkele signbedrijven.
Resultaten Savantis signonderzoek Na de succesvolle start van de Signopleiding op niveau 2 en 3, heeft Savantis onderzocht of er binnen de branche behoeft bestaat aan een MBOopleiding Sign, niveau 4. In dit onderzoek – waaraan 156 signbedrijven meededen - werd ook gekeken naar de mogelijke inhoud van de niveau 4 opleiding. In grote lijnen komen twee profielen naar voren: de ‘Signspecialist Creatie’ en de ‘Signspecialist Realisatie’. Voor beide richtingen geldt dat de technische realisatie ‘ondernemerstaken’ van groot belang worden geacht. Het onlineonderzoek leverde een grote respons op, mede door de inspanningen van de brancheverenigingen en de vakbladen.
Het organiseren van praktijkdagen Doel van deze dagen is het laten zien van de laatste ontwikkelingen in het vakgebied en het onderling uitwisselen van vakkennis. Bijvoorbeeld de 3M Praktijkdag op 1 oktober 2007 in het Duitse Neuss. Dit keer bezochten de Nederlandse docenten het ‘innovatieve’ laboratorium, waar zij kennismaakten met de bijzondere printer Durst Rho 160R. De inkten voor deze printer zijn uniek op het gebied van digitale UV drogende inkten. ‘s Middags gingen de docenten zélf aan de slag met diverse soorten 3M interieurfolie. Een geslaagd bedrijfsbezoek.
Het Vakboek Color Management komt in 2008 Het ontwikkelen van opleidingen en lesmateriaal voor de Signbranche krijgt in 2008 een vervolg met de uitgave van het Vakboek Color Management dat in 2007 in ontwikkeling is geweest. Na het allereerste vakboek voor de branche (‘Bronnenboek Signmaker’) volgt nu dit nieuwe vakboek, dat auteur Marcel Aalbregt met deskundigen van de brancheverenigingen, leveranciers, scholen en Savantis heeft samengesteld. Docenten zelf aan de slag met een beurspresentatie voor Pirelli Drukbezochte Docentendag Reclame, Presentatie en Communicatie Op 22 november 2007 organiseerde Savantis de jaarlijkse Docentendag RPC. Ruim zestig vakdocenten uit het hele land volgden met veel enthousiasme het dagprogramma, dat van start ging met een aantal prikkelende stellingen over trendwatching. Gevolgd door een aantal boeiende presentaties over ‘Branding in online games’, ‘Rendement halen uit beursdeelname’ en ‘Zelf een stand ontwerpen’. Aan het eind van de middag was er een paneldiscussie over het verwachtingspatroon van leerlingen en bedrijven. Met als slotconclusie: Meer contact tussen school en bedrijfsleven is nodig om zodoende wederzijds realistische verwachtingen te scheppen en vast te leggen.
30
Focus
De Landelijke OpleidingsCommissie Reclame, Presentatie en Communicatie (LOC RPC) Dit is een advies- en stuurgroep van bedrijfsleven en onderwijsinstellingen voor de sector Reclame, Presentatie en Communicatie. Sleutelwoorden van de LOC RPC zijn: inspiratie, verbetering en innovatie. Eén van de taken is sturing geven aan beroepscompetentieprofielen en kwalificatiedossiers voor beroepsopleidingen. De LOC RPC bestaat uit vertegenwoordigers uit de communicatiebranche CLC, NIV, ZSO, VGS, VSBN, Pragma en POPAI), het onderwijs (CIBAP Vakcollege, Nimeto Utrecht, SintLucas en het ROC van Twente) en Savantis.
op instroom
Brancheverklaring Presentatie- en DecoratieTechnieken (PDT) Het verrijkingsdeel Presentatie- en Decoratietechnieken is in 2007 als pilot uitgevoerd door twee vmbo scholen Florijn College (Breda) en De Rooi Pannen (Tilburg). Dit verrijkingsdeel omvat een combinatie van diverse technieken op het gebied van ruimtelijke presentatie, decoratie en sign. Het aantal studiebelastinguren bedraagt circa 320. De twee scholen hebben dit programma met succes uitgevoerd bij hun vierdejaarsleerlingen die hiervoor een brancheverklaring hebben gekregen. Het onderwijsprogramma is hiermee aantrekkelijker geworden, de uitval is verminderd en meer leerlingen zijn doorgestroomd naar het mbo. Het programma en de ervaringen van deze scholen zijn op de eerste landelijke PDT-dag gepresenteerd. Vmbo-docenten kregen ideeën aangereikt voor de PDT-lessen. Deze werden op dezelfde dag in de praktijk getoetst bij kleine groepen vmbo-leerlingen, die aan een opdracht werken. Met als resultaat: docenten én leerlingen leren.
Kwalificatiedossiers In 2007 heeft Savantis de kwalificatiedossiers Signmaker, DTPer en AV-productie omgezet naar het nieuwe format. Het kwalificatiedossier AV-productie werd afgestemd met kenniscentrum GOC en PMLF en het kwalificatiedossier DTP-er met GOC. Meer informatie over dit onderwerp leest u in hoofdstuk 7. 31
Focus op instroom
32
”Instroom van goed opgeleide schoonmakers en glazenwassers is van groot belang” Marianne Tadema, hoofd P&O bij Succes Schoonmaak in Volendam. “In mijn functie van hoofd P&O verzorg ik het opleidingsbeleid van zo’n 950 medewerkers. Succes Schoonmaak richt zich op het schoonmaken en glazenwassen van gebouwen. In de branche staan we op de tiende plaats op de lijst van grote schoonmaakbedrijven van Nederland. Sinds 2005 heeft het bedrijf het certificaat ‘Investor in People’. Een doelstelling hiervan is dat wij vijftig procent opgeleid personeel in dienst willen hebben wat moeilijk is in de schoonmaakbranche vanwege de contractwisselingen. Sinds vorig jaar zijn we Erkend leerbedrijf. Persoonlijk vind ik het belangrijk om te weten waar de schoonmakers en glazenwassers mee bezig zijn. Daarom heb ik zelf de Vakopleiding Schoonmaak met succes gevolgd. Onze directeur is trouwens als schoonmaker begonnen, als ‘man uit de praktijk’ weet hij precies hoe het er op de werkvloer aan toegaat. Instroom van goed opgeleide schoonmakers en glazenwassers is van groot belang. Daarbij snijdt het mes aan twee kanten, want een groeiende opgeleide instroom kan ook zorgen voor een positief effect op het imago van de branche. Dat is weer een goede zaak voor de schoonmaakbedrijven en voor Savantis, dat zich richt op het opleiden en begeleiden van leerlingen en leerbedrijven. Eigentijdse beroepenfilms, speciaal gericht op jongeren, helpen daarbij. Ze geven een frisse kijk op het vak.”
6
Project Schoonmaak en Glazenwassen
6.1 Praktijkleren Eind 2006 is Savantis gestart met de erkenning van leerbedrijven voor de Schoonmaaksector. Stond de teller begin 2007 nog op vijftig leerbedrijven, per 31 december 2007 was dit aantal al verdubbeld. In 2007 hebben de bedrijfsadviseurs zich met name gericht op de werving van leerbedrijven, het verstrekken van informatie aan geïnteresseerde bedrijven over de nieuwe mbo-opleidingen en de rol die het bedrijf kan spelen in het opleiden van leerlingen.
De activiteiten voor deze sector voert Savantis uit onder inhoudelijke afstemming en aansturing van een begeleidingscommissie waarin sociale partners uit deze sector, de RAS en de SVS en vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven zitting hebben.
Totaal alle sectoren 2007 Aantal in 2007 nieuw erkende leerbedrijven
Schoonmaak en Glazenwassen
7.772
100
962
100
Tabel 17: Aantal Erkende leerbedrijven in de sector Schoonmaak en Glazenwassen, per 31 december 2007
6.2 Leerlingen en stagiairs Na een voorzichtige start, waarin scholen op diverse manieren zijn geïnformeerd en gestimuleerd invulling te geven aan een opleiding Schoonmaak, is in de herfst van 2007 de eerste groep leerlingen gestart. Veel AKA-leerlingen die kiezen voor de module Assistent Schoonmaak zijn al wat ouder en willen graag zo snel mogelijk aan de slag met zinvol werk. De leerlingen krijgen veel begeleiding van hun docent tijdens het praktijkleren (veelal in de vorm van stage). De module Assistent Schoonmaak kan, als men dit wenst, worden afgesloten met een sectorexamen. Met dit certificaat maken de leerlingen een goede start op de arbeidsmarkt.
6.3 Belangrijke ontwikkelingen binnen de sector Eerste kwalificatiedossier beschikbaar
op instroom
Het jaar 2007 is voor Savantis een echt pioniersjaar geweest. De eerste contacten met scholen zijn gelegd, de eerste bedrijven zijn erkend als leerbedrijf, de eerste beroepscompetentieprofielen én het eerste kwalificatiedossier voor de sector zijn ontwikkeld.
Omdat er nog weinig leerlingen zijn gestart, staat het begeleiden van de praktijkopleiders voor de sector nog in de kinderschoenen. Samen met SVS wordt sinds het najaar van 2007 gewerkt aan trainingen voor de praktijkopleiders en voor docenten.
Focus
Op 29 juni 2007 heeft Savantis met de Raad voor Arbeidsverhoudingen Schoonmaak- en Glazenwassersbranche (RAS) een contract gesloten om opleidingen voor de Schoonmaak- en Glazenwassersbranche binnen het bekostigde stelsel van het middelbaar beroepsonderwijs mogelijk te maken. Om snel te kunnen starten zijn in 2007 al groepjes leerlingen begonnen met een ‘arbeidsmarktkwalificerende opleiding’, beter bekend als AKA-traject. Voor deze kwalificatie is in samenwerking met SVS, het opleidingsinstituut voor de branche, een aparte lesmodule ‘Assistent Schoonmaak’ ontwikkeld. Met behulp van deze module kunnen leerlingen op school én in de beroepspraktijk ervaring opdoen met de basis van het schoonmaakwerk.
In 2007 is gestart met de ontwikkeling van opleidingen voor de Schoonmaak- en Glazenwassersbranche. In het voorjaar zijn in overleg met stakeholders voor de verschillende beroepen in de sector beroepsprofielen gemaakt. Op basis van deze beroepsprofielen is vervolgens in het najaar van 2007 een kwalificatiedossier voor kwalificaties op niveau 2 en niveau 3 ontwikkeld. In 2008 zal het lesmateriaal voor deze kwalificaties worden ontwikkeld. De eerste leerlingen voor de opleidingen op basis van dit kwalificatiedossier zullen in september 2008 van start gaan.
33
”Bij Savantis denken we direct aan stageplekken en Erkende leerbedrijven” Nienke Goossen (ROC van Twente) en Carri Harwig (CIBAP Zwolle) winnaars eerste prijs, de Gouden Pauw, van de jaarlijkse verkiezing van de POPAI Jong Talent Prijs 2007: “Deze prijs is een bekroning van mijn opleiding en een bewijs dat ik op de goede weg ben”, glundert Nienke Goossen (rechts op de foto), die haar vierjarige opleiding Presentatie Winkel Inrichting aan het ROC van Twente met dit gouden succes afsloot. “Het is een stimulans om door te gaan, want het is leuk dat het bedrijfsleven je werk zo waardeert. Ik ben dan ook gestart met een vervolgopleiding, de vierjarige Jan des Bouvrie Academie in Deventer, richting Life-style adviseur.” “Ook voor mij betekent deze Gouden Pauw een waardering”, beaamt Carri Harwig vol trots. Zij scoorde - net als Nienke - ook een Gouden Pauw, in de categorie Jong Talent Display. Bij het CIBAP Zwolle sloot zij haar vierjarige opleiding Toegepaste Ruimtelijke Vormgeving met deze bekroning af. “Verbaasd was ik over de grote impact van deze prijs, bij het CIBAP in Zwolle werd mijn Gouden Pauw en mijn bekroonde display – van december 2007 tot mei 2008 - op school tentoongesteld. Net als Nienke wil ik doorstromen, ik heb me aangemeld bij de Design Academie in Eindhoven. Het is nog niet bekend of ik ben aangenomen, maar deze prijs zal me daarbij goed van pas kunnen komen.” “Bij Savantis denken we direct aan stageplekken en Erkende leerbedrijven”, zeggen Carri en Nienke eensgezind. “Savantis is bij het ROC van Twente een bekende naam en link ik direct aan Erkende leerbedrijven en aan stageplekken”, zegt Nienke. “Dit jaar heb ik met Savantis contact gehad vanwege mijn stage”, verklaart Carri. “Tijdens mijn zoektocht naar een stageplek heb ik - via mijn stagebegeleider en de Savantis-website - nuttige informatie verzameld, waardoor het stagebedrijf zich nu ook Erkend leerbedrijf kan noemen.”
Focus op instroom
34
7
Onderwijs In 2006 is in het beroepsonderwijs een grootschalige vernieuwing ingezet naar competentiegerichte opleidingen. Naast kennis en vaardigheden gaat het daarbij om zaken als plannen, organiseren, samenwerken en communiceren naar zowel het bedrijf als de klanten. Essentieel hierin is het leren omgaan met nieuwe ontwikkelingen. Immers iedere vakman/vrouw zal in z’n loopbaan vele malen met iets nieuws te maken krijgen.
7.1 De rol van Savantis
Overlegstructuren
De Paritaire Commissie, die per sector weer een onderstructuur kent, is verantwoordelijk voor het tot stand komen van de kwalificatiedossiers. De Paritaire Commissie adviseert – gevraagd of ongevraagd - het bestuur van Savantis over onderwijskundige zaken. Daarnaast vindt overleg plaats met de Bedrijfstakgroep van de MBO raad over onderwijsbeleid op de scholen. Per bedrijfstak is er het bedrijfstakoverleg (LOC’s en begeleidingscommissies) voor zowel de Afbouw, Glassector, Reclame, Presentatie en Communicatie en Schoonmaak en Glazenwassen. Bovendien participeert Savantis in de SOSA en de Studieclub Schilders (SCS), waarbij docenten, bedrijfstakgenoten en andere betrokkenen met elkaar kennis uitwisselen. Savantis organiseert twee keer per jaar docentendagen voor de verschillende sectoren. In 2007 stonden die in het teken van kennisuitwisseling over de invoering van de nieuwe opleidingsprogramma’s.
op instroom
Savantis initieert de samenwerking tussen de verschillende sectoren en tracht de verschillende visies en initiatieven samen te brengen en de krachten te bundelen. Dit met als doel bij te dragen aan goed en efficiënt beroepsonderwijs voor de sectoren, waarvoor Savantis zich inzet.
Focus
Formeel beperkt zich de rol van Savantis in dit proces tot de ontwikkeling van de programma’s. Onderwijsinstellingen dienen daarvan onderwijs te maken en de examinering te regelen. Vooral bij de BBL-opleidingen heeft Savantis te maken met relatief kleine onderdelen van onderwijsinstellingen die onvoldoende zelf opleidingen en onderwijsproducten kunnen ontwikkelen. Daarbij komt Deze omslag start met nieuwe dat de bedrijfstakken graag over goed programma’s (kwalificatiedossier) waarbij beroepsonderwijs beschikken en meteen inhoudelijke vernieuwingen daarvoor bereid zijn te betalen. Hierbij binnen het beroep worden meegenomen. willen zij invloed bij het bepalen van Vervolgens is het van belang dat er wordt de vraag of de leerlingen uiteindelijk gekozen voor een onderwijskundig voldoen aan wat in de programma’s is concept (de manier waarop het onderwijs aangegeven (examinering). Een groot zal worden gegeven). Dit concept dient voordeel van de centrale aansturing van uiteraard goed aan te sluiten bij de een aantal van deze processen is dat er leerstijl van de doelgroep en de te behalen meer gelijkvormigheid ontstaat. Vooral doelen (competenties). Daarbij is het bij het leren in de beroepspraktijk is nieuw - en anders dan men gewend het voor het bedrijfsleven belangrijk is - dat het aanleren van bijvoorbeeld dat men niet wordt geconfronteerd het plannen anders wordt geleerd dan met verschillende uitvoeringsregels per het aanleren van theorie en praktische school. In een aantal gevallen worden vaardigheden. deze diensten van Savantis door het onderwijs bekostigd. Daarnaast is het belangrijk dat er geschikte leermiddelen komen. Vooral in sectoren waarin veel praktische 7.2 Samenwerking leraren werken met relatief weinig bedrijfsleven en onderwijskundige achtergrond is het onderwijs belangrijk dat deze leraren ondersteuning krijgen in de overgang naar deze nieuwe onderwijsmethodiek. Savantis is actief betrokken bij een aantal De meeste kritiek op het nieuwe leren overlegsituaties met partners binnen het spitst zich toe op het doorslaan bij beroepsonderwijs. enkele scholen, waardoor kennis en Op beleidsniveau wordt overlegd met het vaardigheden een ondergeschikte rol Ministerie van OCW, de inspectie, Colo kregen. en de MBO raad. Voor het onderwijs en het bedrijfsleven Intensief is ook het overleg met de is het van belang dat de opleiding sociale partners FOSAG, NOA, FNV wordt afgesloten met een passende Bouw, CNV Hout en Bouw, die samen examinering, die het vertrouwen heeft met leden vanuit de MBO raad het van de Inspectie van het Onderwijs bestuur vormen. Met de komst van en van het bedrijfsleven in de diverse andere sectoren zoals de sector Reclame, sectoren. Presentatie en Communicatie en het project Schoonmaak- en Glazenwassen Savantis speelt in dit proces een zijn ook de contacten met de sociale belangrijke rol. Enerzijds denkt zij partners uit die sectoren actief betrokken mee over de landelijke ontwikkelingen bij de inrichting en het onderhouden van waarbij zij uiteraard ook eigen ervaringen het beroepsonderwijs. inbrengt. Soms is zij leidinggevend en dan weer uitvoerend partner in deze processen.
35
7.3 Kwalificatiestructuur Nadat in 2006 een deel van alle kwalificaties van Savantis is omgezet naar het verbeterde, competentiegerichte format is in 2007 het proces voltooid. Er zijn nu achttien kwalificatiedossiers die de basis vormen voor de nieuwe, competentiegerichte opleidingen. De dossiers omvatten alle niveaus uit de kwalificatiestructuur: niveau 1 (assistentenniveau), niveau 2 en 3 (vakman) en niveau 4 (specialist of middenkaderfunctionaris). Verder hebben de meeste dossiers verschillende uitstromen, die corresponderen met functies uit het beroepenveld.
Kwalificatiestructuur Savantis Sector Schilderen en Onderhoud
Niveau 4
Niveau 4
Medewerker schilderen
Medewerker industriële lakverwerking
Niveau 3
Niveau 3
Niveau 3
Niveau 2
Niveau 2
Niveau 2 * Conceptnaam
Niveau 1
Tabel 18: kwalificatiestructuur sector Schilderen en Onderhoud
Focus
Kwalificatiestructuur Savantis Sector Afbouw en Stukadoren
op instroom
Restauratiestukadoor
Middenkaderfunctionaris afbouw en onderhoud
Niveau 4
Niveau 4
Medewerker stukadoren
Medewerker dekvloeren
Niveau 3
Niveau 3
Medewerker plafond-/ wandmontage
Niveau 3*
Niveau 2
Niveau 2
Niveau 2
Niveau 2
Geheel nieuw in de kwalificatiestructuur is het dossier Schoonmaak en Glazenwassen, dat is ontstaan in samenwerking met deze branche. Tenslotte heeft Savantis ook meegewerkt aan de omzetting van het dossier Arbeidsmarkt-gekwalificeerd Assistent. De hiervan afgeleide ‘brede assistentenopleiding’ op niveau 1 is bedoeld om jongeren die dreigen uit te vallen een extra steuntje in de rug te bieden naar de arbeidsmarkt of een vervolgopleiding. De Arbeidsmarktgekwalificeerd Assistent is een co-productie van meerdere kenniscentra. Met name binnen het project Schoonmaak en Glazenwassen wordt gebruik gemaakt van deze opleiding.
Medewerker glaszetten*
Assistent schilderen/ industriële lakverwerking
Betonreparateur
Tabel 19: kwalificatiestructuur sector Afbouw en Stukadoren
36
Middenkaderfunctionaris afbouw & onderhoud
Specialist schilderen
Tegelijkertijd zijn er nieuwe ontwikkelingen in gang gezet. Zo heeft Savantis in 2007 in opdracht van de brancheverenigingen een onderzoek uitgevoerd naar de behoefte aan een opleiding Sign op niveau 4. Op basis hiervan wordt bekeken welke plaats Sign niveau 4 in de kwalificatiestructuur moet krijgen.
* Wordt in 2007 ontwikkeld (gecombineerd dossier met reeds bestaande niveau 2)
Kwalificatiestructuur Savantis Sector Reclame, Presentatie en Communicatie AV-productie (Savantis, GOC, Vapro)
Niveau 4
Vormgeving ruimtelijke presentatie en communicatie (Savantis)
Tentoonstellingsbouwer (Savantis)
Signmaker (Savantis)
Niveau 4
Niveau 3
Niveau 2
Mediavormgever (Savantis, GOC, Vapro)
Niveau 2
DTP-er (Savantis en GOC) Niveau 4
Niveau 3
Niveau 3
Niveau 3
Niveau 2
Niveau 2
Niveau 2
Tabel 20: Kwalificatiestructuur sector Reclame, Presentatie en Communicatie
Kwalificatiestructuur Savantis Sector Schoonmaak en Glazenwassen
Medewerker Schoonmaak en Glazenwassen Niveau 4
Niveau 3 Niveau 2
Arbeidsmarktgekwalificeerd Assistent
Niveau 3
Niveau 1
Niveau 2
Tabel 21: kwalificatiestructuur sector Schoonmaak en Glazenwassen
Sector Schilderen en Onderhoud
De opleiding Gezel Schilderen is vernieuwd. Een vijftal ROC’s heeft het nieuwe programma getest en de ervaringen hebben geleid tot een geringe aanpassing van de producten. Ook worden de ervaringen gedeeld met de docenten en instructeurs van de overige opleidingen zodat deze opleiding met ingang van 2008 landelijk kan worden ingevoerd. Inmiddels is gestart met de ontwikkeling van de opleiding Specialist Schilderen waarin de voormalige opleidingen Restauratieschilder en Specialist Interieurafwerking zijn opgenomen.
Sector Afbouw en Stukadoren
Afgelopen jaar is gestart met de vernieuwing van de opleiding Stukadoor op een zestal scholen. Helaas is een beperkt aantal scholen daarmee niet gestart wegens schoolorganisatorische redenen. Deze docenten hebben vaker dan verwacht de hulp ingeroepen van Savantis. Onderwijskundige vernieuwing vraagt om nieuwe producten en vooral om begeleiding en ondersteuning van de docenten. Inmiddels wordt de opleiding positief en enthousiast door het onderwijs ontvangen. Docenten geven aan dat leerlingen veel gemotiveerder zijn en dat er zelfs minder leerlingen de opleiding voortijdig verlaten. Intussen zijn de voorbereidingen tot vernieuwing van de opleidingen Gezel Stukadoren en Monteur vaste wanden en plafonds gestart.
Sector Reclame, Presentatie en Communicatie
De rol van Savantis is in deze sector een andere dan bij andere sectoren. De RPC-opleidingen zijn afgelopen jaren sterk uitgebreid in programma’s en in het aantal scholen. In de regel nemen de scholen zélf de ontwikkeling ter hand. Savantis heeft zich hierin ontwikkeld als ondersteuner in dit proces waarbij tegen betaling ontwikkelwerkzaamheden voor deze
scholen worden uitgevoerd. Zo is Savantis actief in de ontwikkeling van enkele onderwijsuitgaven en ondersteunt zij een aantal scholen met de onderwijsinrichting, het opstellen van een toetsplan en is actief in de afstemming van het vmbo (economie en detailhandel) en het mbo. Hierbij wordt gebruik gemaakt van het vmbocertificaat, een garantie voor een betere aansluiting.
op instroom
Savantis verzorgt voor verschillende sectoren ook de uitwerking van de kwalificaties in onderwijsmethoden en de daarbij behorende producten. Dat wordt overigens altijd gedaan in samenwerking en afstemming met het onderwijs. Uiteraard kan dit per opleiding dan wel per bedrijfstak verschillen. Wel kan steeds weer opnieuw gebruik worden gemaakt van de ervaringen die bij eerdere projecten uit andere sectoren wordt opgedaan.
Focus
7.4 Vernieuwde opleidingsprogramma’s
Project Schoonmaak en Glazenwassen
In 2007 is gestart met de samenwerking met de sector Schoonmaak en Glazenwassen, waarbij allereerst een lesstofpakket is ontwikkeld voor de niveau 1-opleiding. Daarnaast is het kwalificatiedossier Schoonmaak en Glazenwassen ontwikkeld zodat in 2008 de verdere uitwerking kan plaatsvinden. In samenwerking met de Stichting Vakopleiding Schoonmaken (SVS) is een aanbod ontwikkeld voor de scholing van docenten en praktijkopleiders.
37
Focus op instroom
38
”Zelf heb ik prettige ervaringen met Savantis handboeken en lesmateriaal” Gertraud van Brakel, directeur SPOS Den Haag/ Leiden/Gouda in Den Haag: “Jaarlijks zijn er bij het SPOS Den Haag ongeveer 115 leerlingen. We geven hier verschillende trainingen/opleidingen: communicatie, tillen, werken met de hoogwerker en VCAtrainingen. Ik ben nu twee jaar directeur van dit SPOS en heb ruim zes jaar ervaring met de trainingen/opleidingen en handboeken en lesmateriaal van Savantis. Het is prima lesstof, de informatie is degelijk en praktisch. Mijn samenwerking met Savantis is me heel veel waard en ik heb dan ook goed contact met de medewerkers van Savantis Training & Advies en met bedrijfsadviseur Geerko Postma. De organisatie rond de trainingen/opleidingen vind ik ook goed geregeld, zoals het gebruik van de presentielijsten die door de leerling op de betreffende trainingsdag moeten worden ondertekend. Een handig controlemiddel als een leerling niet is komen opdagen. Daarnaast ben ik positief over de BPV-kaarten. Het invullen gaat niet zo maar, de leerling vult samen met de leermeester alle klussen in. De instroom van nieuwe leerlingen hier bij het SPOS Den Haag was in 2007 behoorlijk, zestig leerlingen (tegen veertig leerlingen in 2006). In 2008 zullen dat er ongeveer vijftig leerlingen zijn. Overigens ben ik positief gestemd over het competentiegericht onderwijs en onder de indruk van de nieuwe Gezel-opleiding, niveau 3, die is behoorlijk pittig. De stap van niveau 2 naar niveau 3 zal soms wat moeizamer kunnen verlopen. Niveau 3 en niveau 4 vind ik nu goed op elkaar aansluiten.”
8
Uitgeverij
In 2007 is als geheel nieuwe uitgave het boek ‘Stukadoortechnieken’ gepubliceerd. Dit boek sluit aan op de vernieuwde opleiding Stukadoor en is tevens geschikt voor iedereen die zich bezighoudt met het stukadoorsvak.
Hoewel het lijkt dat er in 2007 weinig nieuwe publicaties zijn verschenen is er voor verschillende opleidingen nieuw materiaal ontwikkeld dan wel bijgesteld. Bijvoorbeeld het Leerlingenpakket praktijkonderwijs Schilder; het Spoorboekje kennismaking Schilder en de Docentenhandleiding Schilder, lesmateriaal voor de stukadoorsopleiding en de nieuwe opleiding Gezel Schilder. Voor 2008 zijn er nieuwe producties te verwachten van onder andere de nieuwe opleiding Gezel Schilder (Leerlingen en docentenpakket); Handboek deel 2 Glas en glasverwerking; Color management en een herziene druk van de uitgave Imitatietechnieken. Focus op instroom
De Savantis Uitgeverij staat ten dienste van alle sectoren waarvoor Savantis werkzaam is. Het zelf uitgeven van leermiddelen en vakboeken heeft als reden dat partijen het belangrijk vinden dat er goed educatief materiaal in omloop is. Een andere reden is dat commerciële uitgevers uitsluitend geïnteresseerd zijn in uitgaven met een hoge omzetsnelheid. Gezien de omvang van de sectoren waarvoor Savantis werkt, is er in de meeste gevallen geen sprake van een hoge omzetsnelheid.
Om ervoor te zorgen dat kennis zo veel en breed mogelijk wordt verspreid, zijn de aanschafkosten van publicaties nog steeds tegen een zeer gunstig tarief. Hoofdreden hiervan is dat de sectoren de ontwikkeling meefinancieren. Deze kosten hoeven niet te worden doorbelast. Op deze manier profiteert iedereen uit de sector daar weer van. Voor nieuwe instromers in de opleiding geeft dit een beeld dat ook de uitgaven van leermiddelen en vakboeken binnen de sector goed is geregeld.
De jaarlijkse oplagen van publicaties ligt tussen de 20 tot ongeveer 1.000 exemplaren. In 2007 bedroeg het aantal verkochte uitgaven 10.126 exemplaren (in 2006 13.084 exemplaren). De omzetdaling heeft te maken met het feit dat er meer leerlingenpakketten zijn samengesteld in plaats van losse onderdelen. Doordat Savantis het overgrote deel produceert volgens het principe van POD (Printing on Demand), zijn er geen grote investeringen nodig en is de gewenste opslagcapaciteit hiervoor tot een minimum beperkt.
39
“Savantis Exameninstelling staat voor mij voor neutraliteit en duidelijke toetsingscriteria en examenuitvoering” Willem Rep, fijnschilder en leermeester bij de Marinewerf in Den Helder. Tevens examinator opleidingen Schilderen en Onderhoud: Focus op instroom
40
“Ruim zes jaar ben ik examinator bij de diverse opleidingen Schilderen en Onderhoud: van Assistent Schilder, Schilder, Gezel Schilder tot Industriële Lakverwerking. Gemiddeld examineer ik vier keer per jaar. Het is leuk werk omdat je een aantal leerlingen kunt volgen en door de jaren heen ziet doorgroeien tot vakman. De eindproeven en de taak van de examinator zijn in de loop der tijd mee veranderd. In het competentiegericht onderwijs worden veel nieuwe vaardigheden van een leerling verwacht. Als examinator speel je daar dan ook op in, via een aantal reflectievragen, veelal open vragen, toets je het inzicht en houding van de leerling. Wat blijft is je neutrale rol, als examinator houdt je de hoofdlijnen nauwlettend in de gaten. De instroom van stagiairs bij ons Erkend leerbedrijf is redelijk constant, in 2007 is het iets lager dan het landelijke instroomcijfer. Volgend schooljaar verwacht ik trouwens een grotere groep, voornamelijk van het Nimeto Utrecht. Momenteel heb ik een stagiaire Fijn Schilderen, die meedraait in “De Goudhoek” om de techniek ‘’Bladgoud aanbrengen’ in de vingers te krijgen. Vooral ‘meiden’ vinden het leuk om met bladgoud te werken. Mijn stagiaire is er ondertussen heel goed in, dus zit het met mijn opvolging wel goed”, grapt Willem Rep. “Met Savantis kan ik als examinator prima werken. Savantis Exameninstelling staat voor mij voor neutraliteit, duidelijke toetsingscriteria en examenuitvoering. Als leermeester vind ik het leuk om naar de leermeesterbijeenkomsten te gaan, die door Savantis worden georganiseerd. Wellicht een goed idee om ook voor examinatoren een jaarlijkse bijeenkomst te houden.”
9
Exameninstelling
9.1 Commissies
op instroom
Het bestuur van de Exameninstelling is samengesteld uit vertegenwoordigers van de werkgeversorganisaties FOSAG en NOA, van de werknemersorganisaties FNV Bouw, de CNV Hout en Bouw en van de MBO raad namens de onderwijsinstellingen.
In 2007 heeft de Exameninstelling toetsen geleverd voor de BBL-opleidingen in de sectoren Schilderen en Onderhoud, Afbouw en Stukadoren, de vmboafdelingen Bouwtechniek en trainingen van de afdeling Training & Advies van Savantis. Tevens zijn er voorbereidingen getroffen voor de toetsontwikkeling voor het project Schoonmaak en Glazenwassen in samenwerking met Stichting Scholing en Vorming Schoonmaakbedrijven en diensten (SVS). In het kader van de competentiegerichte opleidingen zijn in 2007 nieuwe toetsen ontwikkeld voor de opleiding Gezel Schilder en de opleiding Medewerker Stukadoren niveau 2.
Focus
De Exameninstelling Savantis is een stichting en ontleent haar bestaansrecht aan het feit dat de bedrijfstakken veel waarde hechten aan gelijkwaardige landelijke examens. Ze ontwikkelt praktijk- en theorietoetsen voor de opleidingen binnen de sectoren Afbouw en Stukadoren en Schilderen en Onderhoud. Tevens neemt de Exameninstelling praktijkexamens af voor diverse opleidingen. In die zin is de Exameninstelling leverancier van producten en diensten. De Exameninstelling neemt voor enkele onderwijsinstellingen ook de volledige examinering over van één of meerdere opleidingen.
Binnen de Exameninstelling zijn verschillende commissies actief die een taak hebben op het gebied van toetsafname, toetsontwikkeling, toetsvaststelling en het vaststellen van behaalde resultaten. Deze commissies zijn samengesteld uit leden vanuit het bedrijfsleven en leden uit het onderwijs. De plaatselijke examencommissies nemen in de examenlocaties de praktijkexamens af. De toetsvaststellingscommissies controleren of de toetsen de eindtermen/ competenties en het niveau van de kwalificatie afdekken. Zij stellen de toetsen vast. De centrale examencommissie bespreekt beleidsmatige zaken en neemt beslissingen op dit vlak. De examencommissies stellen de resultaten vast van die opleidingen waarvan de examinering aan de Exameninstelling Savantis is uitbesteed. Dat zijn de opleidingen van De Vakopleiding, te weten Stukadoor, Plafond- en Wandmonteur, Restauratiestukadoor en de opleiding Uitvoerder Afbouw en Onderhoud van Nimeto Utrecht, SintLucas en Cibap vakcollege. De Exameninstelling staat garant voor valide en betrouwbare toetsen en afname van praktijktoetsen. Door de samenwerking met het bedrijfsleven in de ontwikkeling en vaststelling zijn de toetsen voldoende afgestemd op de praktijk. In bijlage 4 is af te lezen hoeveel leerlingen er praktijkexamen hebben gedaan.
41
9.3 Examinatoren
9.2 Kwaliteitszorg Focus op instroom
42
Examens worden ontwikkeld, vastgesteld en afgenomen volgens procedures. Jaarlijks worden de procedures doorgenomen en indien nodig bijgesteld. Het toezicht op de Exameninstelling is uitgevoerd door het Kwaliteitscentrum Examinering (KCE), een door de Minister van OCW ingestelde organisatie. Vanaf 15 november 2007 is het toezicht op de examinering overgenomen door de Inspectie van het onderwijs. In 2007 heeft de Exameninstelling Savantis de goedkeuring van KCE ontvangen. Daarnaast wordt de Exameninstelling geaudit door de VCA-examenbank voor de VCA-examinering en door DNV in het kader van de persoonscertificering metaalconservering.
De Exameninstelling beschikt over een bestand van examinatoren voor de afname van de praktijktoetsen. Jaarlijks worden er trainingen gegeven om de deskundigheid van de examinatoren te bevorderen. In 2007 zijn er voorlichtingen en trainingen gegeven voor examinatoren voor de nieuwe opleiding Assistent Schilder, Medewerker Schilderen en Medewerker Stukadoren. Tevens is er als vervolg op 2006 een training Spuiten van Metaal gegeven. Komende jaren zullen in het kader van de vernieuwing van de examens naar competentiegerichte toetsing meerdere trainingen worden gegeven. Het zwaartepunt zal liggen op de opleidingen Medewerker Stukadoren en Gezel Schilder. Tevens beschikt de Exameninstelling over een bestand van toezichthouders voor de VCA examens.
9.4 Feiten en cijfers Er zijn geen opzienbarende verschuivingen in het aantal afgenomen praktijkexamens. Het aantal VCA kandidaten is meer dan verdubbeld.
9.5 Erkenning van Verworven competenties (EVC) Werknemers met jarenlange ervaring in het vak maar zonder diploma kunnen via een EVC-traject alsnog een diploma halen. In 2007 hebben dertien mensen van deze gelegenheid gebruik gemaakt en hebben een diploma niveau 2 Glaszetter behaald.
9.6 Communicatie
Focus
De Exameninstelling geeft drie maal per jaar een nieuwsbrief uit over onderwerpen die van belang zijn voor de examinatoren. Daarnaast wordt in het Savantis Opleidingsnieuws voor de sector Afbouw en Stukadoren en in het Savantis Opleidingsnieuws voor de sector Schilderen en Onderhoud verslag gedaan van zaken rondom examinering. De Exameninstelling brengt jaarlijks een uitgebreid verslag uit van haar activiteiten. Dit verslag vindt u op de website van Savantis, www.savantis.nl. Op deze website staat ook andere belangrijke informatie, zoals het jaarrooster examens, de examenmatrix en de examenregelingen.
op instroom
ri 2007 een - februa
- Waddinxv nummer 17
en voor ons 2007 voor u en dat het jaar ng. In deze isd. We hop sontwikkeli we jaar in gesu ied van toet we het nieu n op het geb ilder. nvaart zijn eure Sch el trei geb Gez snel veel en In een dit jaar adoor zijn. Er zal idingen Stuk erking mag ople jaar we aar iële lakverw de nieu een vruchtb kelingen in ilder/ Industr nr de ontwik Assistent Sch f leest u ove van de bevindi Schilder en d rker han de ewe Nieuwsbrie aan iding Med veel te zullen schaven jaar van de ople aan r dit sing daa ook toet , er is Over de dat we ook en. Kortom mt niet weg r de training eden. Dat nee uwsbrief ove Nie zijn we tevr deze in u leest scholen. Ook gen van de ben er zin in. doen. Wij heb
d Voorwoor
Nummer
2007
het urlijk) aan terlijk en figu rd eruimd (let we weer opg r ons in antie zijn l werk voo diende vak vee ver jaar wel end er Na een Medewerk ook voor kom . waamheid mens heeft werk gegaan eve van Bek van de exa idingen. Pro ing ple t uw ero pilo nie ver denkad slag van de Immers de van de Mid ief doet ver ncheopleiwikkeling huis. e Nieuwsbr SVS, het bra over de ont bij ons in de cht t petto. Dez tor eda me sec e nag ken nieuw ook te ma n. Er wordt ranche, een krijgen we Stukadore zenwasserb ninstelling k voor ak- en Gla Als Exame or zijn wer Schoonma end jaar. en waardo uut van de kom reg stit ma gek vanger k gsin am ver taa din ere kprogr ijn een gevuld wer korte term antis een and echter op binnen Sav Kortom, een We hopen den heeft dt. Bor wor der t erk Marcel van aas zeer bep hel ling ninstel de Exame te vinden.
Voorwoo
nummer 18 - waddinxveen eopleiding Med - mei 2007 ineren bij de compeer u die exam aakt met de Degenen ond al kennisgem n in lder, hebben inatoren zulle werker Schi overige exam er het opleiding. De ld worden. Ond geste tentiegerichte te hoog ver. omst op de rmatie hiero Samen met medewerkers vanuit de nabije toek ullende info onderwijs en bedrijfsleven wordt n staat aanv ord er binnen Savantis richte gewerkt aan nieuwe kwalifica kopje Traininge • Voorwo petentiege tiedossiers, lesmateriaal en aan apscompengen com de examens. Op 25 april en burgersch • Ontwikkeli en injongsleden is het materiaal voor de opleiding at zijn de leerstructuur idingen nieuwe form lificatiedossier Medewerker Schilderen niveau ople het kwa In kwalificatie het we van 3 en nieu bur- gepresenteerd. De proeve losgetrokken van bekwaamheid voor de opleiding twikkeling loopbaan en n, Lere tenties weer t • Toetson men Medewerker Stukadoren len lijk brondocu telling kan bepa niveau 2 is ontwikkeld en zal in juni 2007 als een afzonder • KCE pilot afgenomen worden. De onderwijsins het nomen. De afgelopen maanden zijn er diverse traininge en verdwijnt petenties in gerschap opge • Training n geweest. Over al deze onderwer dinxveen erschapscom pen leest u meer in de leer- en burg centrum Wad de Nieuwsbr zij men ief. hoe Exa De • volgende Nieuwsbrief Exameni geeft. nstelling verschijnt in septembe r. We wensen u alvast onderwijs vorm een goede vakantie toe. veer 70% van is in 2006 onge ezet en elijke planning format omg Volgens de land het nieuwe Marianne Pieterse tiedossiers naar e 30% rend reste de alle kwalifica volgt liCoördine helft van 2007 g geweest kwa rend medewerker Examinstelling in de eerste ode druk bezi n afgelopen peri n’. Er zijn nege Savantis is de w jasje te giete ie s ‘in een nieu kwalificatiehet Minister ficatiedossier jaar bezig de 1 februari bij Voor de nieuwe staatssecretaris /2008 als zijn al een paar ezet, die vóór ericht. Voor 2007 tra van OCW is een en ander r omg ntieg iscen oljaa iers pete doss De kenn in het scho gaat wel aanleiding om de regelgevin e wordt com diend en die dienen. Het g wat aan te scherpen. herzien. Dez ontwikkeld worden inge structuur te erwijs kunnen • lificatiedossier Zo zijn er 85 licenties van scholen Voorwoord t voor het ond tie is een kwa de desbeingetrokken, hetgeen uitgangspun de leerling in iedere kwalifica betekent dat ze zelf niet meer dossiers: • Landelijk g voor e competenties rkin e ende daar ontwikke mogen welk en examineren. Voor volg erwe lingen staat de examinering word om waarin striële Lakv behalen. Er de sectoren Afbouw en Onderhou • Toetsontwikkelingen nieuwe lderen/Indu iding moet d is dit niet van belang opleidingen • Assistent Schi treffende ople omdat voor de BBL alle examens en. • Docentendag Medewe Schilderen egev ker via g aang de examenewer n rker rkin Schilderen niveau 3 • Med kerntake Lakverwe instelling van Savantis lopen, ten • Trainingen Industriële moe s ker die daarvoor ssier ewer van begin af tiedo • Med de kwalifica aan de goedkeuring van KCE ntie• KCE Stukadoren heeft ontvangen. besloten dat één compete • Medewerker Vorig jaar is dmontage t nu landelijk Verder bevatten de nieuwe kwalificati • Nieuw gezicht Plafond-/wan de nieuwe ien. Er word edossiers een • Medewerker kerntaken in worden herz uitgebreide lijst van competen en Er zijn minder lderen kenn rd. Schi en t ties ntee en ador beheersing ialis scriteria Stuk • Spec model geha Medewerker (het zogenaamde deel C) wat icatie ingsbouwer er die kernoorspronkelijk door de de opleiding en commun • Tentoonstell dossiers. In rswerk uit‘. Ond presentatie school mocht worden verwerkt zijn de ruimtelijke ’Voert stukadoo tot een eigen versie. Nu lden daarvan • Vormgeving we de kerntaak essen. Voorbee heeft deze staatssecretaris besloten ergronever de werkproc dat ook dit onderdeel bereiden’, ‘Ond • Mediavormg taak hangen rswerk voor landelijk wordt vastgelegd door en’. adoo reng ‘Stuk aanb de paritaire commissie en werkprocessen p- en afwerklag van de kenniscentra. Op deze iden’ en ‘Raa AG, wijze wordt meer landelijke niging FOS den voorbere eenheid gegarandeerd. inklijke Vere De uur laatste tijd verschijnen er nogal Cult Bouw, Kon wat negatieve berichners ( FNV Onderwijs, Ook op meerdere terreinen binnen ten in sociale part isterie van de examinering n door de ing van dede krant over het zogenaamde nieuwe leren. door het Min dt gedrage de examiner ontdekken ien erkend n wor we end effe momentee Scholen ntis bov zouden l betr een , tendens dat meer zaken weinig structuur bieden in de en is stelling Sava legitimering. is opgezet erwijsveld landelijk en in samenwerking ssysteem en externe De Examenin opleidingen, docenten zijn niet ) en het ond met de branche invulling -ISO-45013 liteitsbeheer beschikbaar en leerlingen CNV en NOA intern kwa conform NEN gaan krijgen. Hetgeen voor de Bouwbond rvoor een tificering hebben steeds minder les en Hout- en betrokkenheid van de iteiten, waa moeten het zelf maar persoonscer hap. De activ branche de WEB, VCA ensc een van goede uitzoeken. r Wet ontwikkeli Ook op het examineren op de en ng is. in het kade scholen is veel opleidingen kritiek. Het is jammer dat de media regelmatig de negatieve voorbeelden accentuere n. Gelukkig horen we over onze nieuwe opleidinge n veel positieve berichten. Het onderwijs is aantrekkelijker geworden, leerlingen gaan meer nadenken over onderwerp en als het omgaan Op dit moment is de Proeve met de klanten en collega’s zonder, van Bekwaamheid voor de en dat is heel nieuwe opleiding Medewerker belangrijk, het ten koste gaat Stukadoren niveau 2 klaar van het aanleren van kennis om in juni met dit examen proef en vaardigheden. te draaien. De Proeve van Bekwaamheid bestaat uit een geïntegreerd werkstuk
gave
Inhoudsop
tober veen – ok
inx 19 – Wadd
Voorwoord
mpetentie elingen co ctuur Ontwikk alificatiestru gerichte kw
Inhoudsopgave
Landelijke ontwikkelingen examinering
Toetsontwikkelingen nieuw e opleidingen
Pieterse stelling Marianne erker Examin nd medew Coördinere
pgave
Inhoudso
n Stukadore dewerker • PvB Me ris te secreta • Rol vas amen praktijkex • Regels gen Zwolle • Trainin kexamens pbaan st praktij Leren, Loo • Toekom petenties eren com • Examin B) (LL& ap Burgersch r tuu ruc • SVS alificatiest lingen kw • Ontwikke
mheid n Bekwaa Proeve va r Stukadoren ke Medewer
waamheid eve van Bek de eerste Pro ren als stleden is rker Stukado In juni jong g Medewe we opleidin voor de nieu en van ach erd. verw ting pilot uitgevo maal aan de hele de ‘comoen niet eed niet vold De PvB vold racht was opdracht enen. De opd authentieke alle betrokk ezet als een rnaast opg Daa niet en. : cht’ nen kom petentiegeri dan n zou kun t makkelijker praktijk tege de opdrach die je in de issie omm enc vond de exam
ing FOSAG, ijke Verenig uur w, Koninkl erwijs, Cult ( FNV Bou van Ond partners van de Ministerie de sociale minering door het en door en de exa ien erkend dt gedrag reff end ering. bet wor t, is bov en is Savant opgeze rne legitim steem is erwijsveld instelling 13 en exte rssy ond men -450 hee het exa -ISO en tsbe De NeN NOA) rn kwalitei conform nd CNV en or een inte rtificering Bouwbo , waarvo persoonsce Hout- en activiteiten WeB, VCA schap. De er van de en Weten in het kad opleidingen
De exameninstelling Savantis wordt gedragen door de sociale partners ( FNV Bouw, Hout- en Bouwbond CNV Koninklijke Vereniging FOSAG, en NOA) en het onderwijs veld en is bovendien erkend en Wetenschap. De activiteite door het Ministerie van Onderwijs n, waarvoor een intern kwaliteits , Cultuur beheerssysteem is opgezet, opleidingen in het kader betreffen de examinering van de WeB, VCA persoonsc van de ertificering conform NeN-ISO-4 5013 en externe legitimeri ng.
43
“Met Savantis ontwikkelen we een stukje innovatie en schaalverbreding” Henk Holtmaat, scholingscoördinator bij Lenferink Beheer BV in Lemelerveld:
Focus op instroom
44
“Sinds 1966 zit de functie van scholingscoördinator in mijn takenpakket. Hierbij heb ik de zorg voor instroom van nieuwe medewerkers, opleiding en verdere groei binnen Lenferink Beheer BV, die de directie voert over een zestal schildersbedrijven, onderhoudsbedrijven en twee afbouwbedrijven. Opleiden en persoonlijke ontwikkeling neemt een heel hoge prioriteit in binnen de organisatie. Op kosten van cursussen, opleidingen en begeleiding wordt nooit bezuinigd: het is een must voor ons bedrijf. Het geeft nieuwe impulsen en schept die voorwaarden voor onze medewerkers om hun werk goed te kunnen uitvoeren in het belang van onze klant, in een steeds veranderende markt. De laatste jaren kunnen we steeds voldoende vakmensen binnenhalen voor onze vestigingen. De samenwerking met de regionale SPOS’en is optimaal. Al onze sollicitanten worden aangemeld bij een SPOS. Via het SPOS krijgen we jaarlijks gemiddeld vijftien tot twintig nieuwe medewerkers, die na hun tweejarige opleiding een vaste verbintenis met ons bedrijf aangaan. We hebben zo’n dertig leermeesters, die deze leerlingen optimaal naar hun baan begeleiden. Belangrijk hierin is dat wij de leerlingen vanaf het begin gevarieerd werk bieden, dat is belangrijk voor hun motivatie. Ook de samenwerking met het CIBAP Vakcollege verloopt uitstekend. Wij bieden goede stageplaatsen aan bij onze calculatie/ werkvoorbereiding of bij grote gevarieerde onderhoudsprojecten. De samenwerking met Savantis is goed. De laatste jaren zorgen wij gezamenlijk voor gemiddeld twee à drie maatwerkcursussen voor het voltallige personeel, specifiek gericht op die onderdelen en taken, die wij noodzakelijk vinden. Met Savantis ontwikkelen we een stukje innovatie en schaalverbreding, waar ook de bedrijfstak haar voordeel mee kan doen. Innovatie begint met het bijbrengen van kennis en vaardigheden van de medewerkers. In Savantis hebben wij hierin een uitstekende partner gevonden.”
10
Training & Advies 10.3 De sector Schilderen en Onderhoud
Het jaar 2007 is voor Savantis Training & Advies een fantastisch jaar geweest. Met als resultaat een record aantal deelnemers uit de bedrijfstak Afbouw en Stukadoren en veel deelnemers aan trainingen in de bedrijfstak Schilderen en Onderhoud. Daarnaast was er een flinke toename van het aantal maatwerktrajecten. Bovendien nam ook de belangstelling voor vaktechniek iets toe.
De steun van de ESF-subsidie heeft mede geleid tot een hoger deelnemersaantal dan de prognoses voorspelden.
2007
Schilderen en Onderhoud
Afbouw en Stukadoren
Onderwerpen
Aantal deelnemers
Aantal deelnemers
Vaktechniek*
Aantal trainingen
Aantal trainingen
297
27
Veiligheid, gezondheid en milieu**
4.274
371
1.476
152
Communicatie en management***
1.089
88
486
49
5
1
Uitvoerder Afbouw en Onderhoud, 1e jaar
82
4
11
4
Uitvoerder Afbouw en Onderhoud, 2e jaar
69
4
16
4
24
1
2.310
237
EVC (Erkenning van Verworven Competenties)
Restauratiestukadoor Totaal
6.360
564
Tabel 22. Aantal trainingen en het aantal deelnemers aan trainingen in de sector Schilderen en Onderhoud en in de sector Afbouw en Stukadoren. *
Vaktechniek: Diverse trainingen waarin de vakman zijn vakkundigheid vergroot.
** Veiligheid, Gezondheid en Milieu: Diverse trainingen op het gebied van arbeidsomstandigheden, waaronder bedrijfshulpverlening, til- en werktechnieken, werken op hoogte en VCA (Veiligheid, gezondheid en milieu Checklist Aannemers. *** Communicatie en Management: Diverse trainingen op het gebied van communicatie en leidinggeven, toegespitst op verschillende functies in de bedrijfstakken
10.1 Trainingen op maat
10.2 Bedrijfsadvisering
Savantis biedt het bedrijfsleven de mogelijkheid om speciale trainingsprogramma’s samen te stellen, die naadloos zijn afgestemd op de behoefte van een bedrijf. Maatwerk! In 2007 zijn er 187 maatwerkoffertes uitgebracht, waarvan slechts 7% niet tot een opdracht heeft geleid. Overigens zijn de meeste maatwerktrainingen op het gebied van Communicatie en Managementtrainingen uitgevoerd voor de sector Schilderen en Onderhoud.
Naast het ontwikkelen en organiseren van trainingen, richt Savantis Training & Advies zich ook op het ‘ontzorgen’ van bedrijven. In 2007 waren drie bedrijfsadviseurs actief met het bezoeken van bedrijven en met het geven van voorlichting en advies over het opleidingsbeleid. Het resultaat van deze bezoeken vertaalt zich in een toename van het aantal maatwerktrainingen.
op instroom
96
Op initiatief van FOSAG Jong Management is in september 2007 weer een ‘Masterclass Jong Management’ georganiseerd. Vier colleges voor jonge ondernemers uit de sector Schilderen en Onderhoud. Uitgangspunt van de thema’s zijn de aandachtsgebieden uit het INK-model, de basis voor het FOSAG kwaliteitsbeleid. Savantis organiseerde deze Masterclass-reeks, op twee locaties: in Breukelen en Eindhoven. Naast de Masterclass was er ook een verdieping van de Masterclass-bijeenkomsten, die in 2006 zijn georganiseerd. In deze verdieping bleek des te meer hoe zeer jonge ondernemers met deskundigheid en betrokkenheid hun bedrijf leiden.
Focus
841
Masterclass Jong Management
10.4 De sector Afbouw en Stukadoren In 2007 is in deze bedrijfstak opnieuw een recordaantal deelnemers bij de trainingen verwelkomd. Ook het aantal maatwerktrainingen toonde een flinke stijging.
45
Focus
op instroom
46
11
Overige activiteiten 11.1 ESF trajecten
Het Europees Sociaal Fonds (ESF) is één van de Structuurfondsen van de Europese Unie. Het is een belangrijk financieringsmiddel voor de uitvoering van scholingsprogramma’s voor de (potentiële) beroepsbevolking.
Resultaat instroomprojecten
Geslacht
Man
Vrouw
Totaal
1.987
47
2.034
23-30
94
5
99
31-40
38
2
40
41-50
2.650
1
22
21
0
4
2.144
55
2.199
Leeftijd < 23
> 50 Totaal
Tabel 23: Aantal deelnemers starterstrajecten naar leeftijdcategoriën
op instroom
Onder verantwoordelijkheid van de Stichting LOF zijn per 31 december 2007 drie meerjarige projecten afgesloten die zijn medegefinancierd door het ESF. Het financiële volume van alle projecten komt in totaal neer op circa 31 miljoen euro waarvan de helft door het ESF is gefinancierd. Alle drie de projecten richtten zich op instroombevorderende en –behoudende activiteiten en doelden op verschillende doelgroepen om een optimaal en doorlopend scholingsaanbod in de sectoren te kunnen realiseren. • De Starterstrajecten waren gericht op de potentiële instroom: werkzoekenden en schoolverlater (zonder arbeidsovereenkomst). • De Kwalificeringstrajecten richtten zich op de nieuwe instroom: beginnende werknemers (leerlingen in BBL). • Het Loopbaan- en employabilityproject Afbouw en Onderhoud 20052007 bood scholingsmogelijkheden voor vooral zittend personeel. De meeste nieuwkomers in de bedrijfstak hebben vaak weinig voorkennis van het vak. Ze weten daardoor niet precies wat het vak inhoudt en welke perspectieven de nieuwe opleiding biedt.
Geslacht
De Kwalificeringstrajecten boden in het vervolg op de Starterstrajecten de mogelijkheid tot praktijkaanvullende scholing voor BBL-leerlingen op niveau 1 en 2 van de kwalificatiestructuur bij vooral samenwerkingsverbanden en via de Savantis-vakcentra. Naast de BBLleerlingen richtte het project zich op de uitvoering van trajecten Erkenning Verworven Competenties (EVC). 313 personen hebben één van de vijf verschillende trajecten gevolgd om een volwaardig diploma te kunnen behalen. In totaal hebben 2.634 personen aan het project geparticipeerd.
Focus
Eén van de doelstellingen is de scholing van werknemers zonder basisopleiding, of opleiding van mbo-ers voor hogere functies, zodat hun functie beschikbaar komt voor lager opgeleiden. De Stichting Loopbaan & Opleidingsfonds voor Afbouw en Onderhoud, Presentatie en Communicatie (kortweg: LOF) is voor haar sectoren door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid als enig bevoegd ESF-aanvrager aangewezen.
De Starterstrajecten waren een voorbereiding op de mbo-opleidingen Schilderen of Stukadoren op niveau 1 of 2. Naast de vakvaardigheden stonden kennis van de bedrijfstak en sociale en communicatieve vaardigheden centraal. Aan de Starterstrajecten hebben in totaal 2.199 personen deelgenomen. De volgende tabel en grafiek geven zicht op de verdeling van de deelnemers naar leeftijdcategorieën. Het gros van de deelnemers is dan ook niet ouder dan 23 jaar.
Grafiek: Aantal deelnemers naar geslacht/leeftijdscategorie
Het lage aantal vrouwelijke deelnemers strookt met de verwachtingen en komt neer op 2,5%. Na een succesvolle afronding zijn circa 1.200 ‘Starters’ direct doorgestroomd naar een Kwalificeringstraject. De Starterstrajecten konden door hun didactische structuur en het op individuele behoeftes afgestemde scholingsaanbod vooral een kwalitatieve verbetering van instromend personeel teweeg brengen. 47
11.2 LOF
Focus op instroom
Aangezien de sector Schilderen en Onderhoud afscheid heeft genomen van een aantal zaken dat voorheen door verschillende Stichtingen werd uitgevoerd, zoals het scholen van mensen met afstand tot de arbeidsmarkt (in SWEV), het subsidiëren van cursussen (in SWEF) en het doen van arbeidsmarktonderzoek en begeleiding (in SWIAO) door zowel de sector Schilderen en Onderhoud als de sector Afbouw en Stukadoren is er besloten om deze stichtingen op te laten gaan in het Opleidingsfonds. Dit gaf daardoor bovendien een efficiency- en effectiviteitslag. De bijdrage voor de administratie van de stichtingen nam substantieel af. Sinds 1 januari 2007 is SWIAO samen met SWEV/SWEF en het Opleidingsfonds opgegaan in het Loopbaan- en Opleidingsfonds (kortweg LOF).
Uniek Loopbaan- en employabilityproject
Een uniek project niet alleen voor de sectoren maar ook in het ESF-kader was het Loopbaan- en employabilityproject. Om juist het MKB van de sector Afbouw & Onderhoud branche mede te kunnen laten profiteren van de ondersteuning door het ESF is dit project tot stand gekomen en konden vooral kleine en middelgrote bedrijven het initiatief nemen om loopbaan- en employabilityactiviteiten voor hun werknemers te ontplooien die zonder de steun uit het ESF niet hadden kunnen worden uitgevoerd. In het project hebben in totaal 825 bedrijven geparticipeerd waarvan 822 daadwerkelijk tot het MKB behoren.
,OOPBAAN /PLEIDINGSFONDS VOOR !FBOUW EN /NDERHOUD
0RESENTATIE EN #OMMUNICATIE
Niveau
Totaal
1
2
3
4
12
4.970
1.795
436
7.213
Tentamenbewijs
0
45
4
69
118
Certificaat
3
4.451
1.381
435
6.270
Diploma
15
3.515
770
207
4.507
Totaal
30
12.981
3.950
1.147
18.108
Verklaring
Tabel 20: Aantal afsluitdocumenten gerelateerd aan opleidingsniveau in 2007
48
Daarnaast is het LOF (net als voorheen SWIAO) door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) aangewezen als gerechtigde tot het doen van aanvragen voor ESF-subsidies en andere SZW-subsidies. In 2007 kende het LOF de afronding van het Arboconvenant en de afronding van een drietal ESF-projecten en bovendien de opstart van een nieuw ESF-project. Verder is het LOF door de sectoren aangewezen om branche-erkenningen te verrichten.
,/&
Voor de 12.309 deelnemers zijn 18.108 scholingsactiviteiten uitgevoerd. Het volgende overzicht geeft per behaald opleidingsniveau en afsluitingsdocument het aantal deelnemers aan. Soort Afsluitingsdocument
Het LOF is uitvoerder van de subsidieregelingen voor de sectoren Schilderen en Onderhoud en Afbouw en Stukadoren. Daartoe huurt het LOF de expertise van Savantis in en maakt ook gebruik van de website van Savantis. Er is een grote diversiteit aan subsidieregelingen die per sector, per opleidingsniveau en per bedrijf (wel of geen samenwerkingsverband) verschillen. Een belangrijke voorwaarde is dan ook de toepassing van de CAOSAG en het ingeschreven staan bij het Bedrijfschap Afbouw, de respectievelijke subsidiegevers van het LOF.
11.3 De Vakopleiding Afbouw
VAKSCHOOL VOOR DE SECTOR AFBOUW
Bijscholing of Omscholing Contractscholing staat voor maatwerkscholing. In overleg met de opdrachtgever wordt er gekeken wat de specifieke wensen zijn. In veel gevallen heeft de werknemer op specifieke onderdelen bijscholing nodig. Vaak zijn dit wensen op het gebied van examentraining maar het kunnen ook wensen zijn gericht op aanvulling van bestaande vakvaardigheden op onderdelen van schilderen, glaszetten, wandafwerking, spuiten of verwijderen van graffiti. Opdrachtgevers kunnen bijvoorbeeld zijn: Samenwerkingsverbanden, schildersbedrijven, ROC’s, Centra voor Vakopleidingen, woningbouwcorporatie’s of zzp-ers. Ook omscholing is een vorm van contractscholing. Opdrachtgevers zoals reïntegratiebedrijven, UWV’s, ROC’s, Centra voor Vakopleiding geven regelmatig opdrachten voor scholing. Deze vorm van scholing is vaak wat langduriger. Contractscholing is bijna altijd op maat en op de individu ingesteld. Tevens is er jaarlijks een aantal vmboscholen dat graag het praktijkonderdeel schilderen of stukadoren ingevuld wil zien in het kader van het bouwbreed onderwijs. Deze scholen zijn vaak niet ingericht op het gebied van schilderen of stukadoren en hebben zelf ook niet de kennis in huis om uitvoering te geven aan deze specifieke onderdelen. Zij komen dan vaak een aantal dagen achtereen naar de praktijkleerwerkplaats van een vakcentrum om met hun leerlingen een aantal leermodules te volgen. Naar verwachting zal in de toekomst contractscholing als activiteit steeds vaker worden ingebed binnen de vorming van de ‘Vakcentra nieuwe stijl’.
op instroom
Vanaf 1 september 2007 organiseert De Vakopleiding op een vijftal locaties voor haar deelnemers onderwijs. Alle deelnemers en werkgevers hebben voorafgaand een voorlichting gekregen. Tijdens de voorlichtingsbijeenkomsten zijn roosters, studiegidsen, lesboeken, t-shirts en truien uitgedeeld. Daarnaast is de website www.devakopleiding.nl gepresenteerd. De Vakopleiding hecht waarde aan het verstrekken van informatie aan deelnemers en werkgevers en het verzorgen van praktisch onderwijs. De Vakopleiding heeft zes docenten ingehuurd om het onderwijs zo praktisch mogelijk te verzorgen.
11.4 Contractscholing
Focus
De Vakopleiding Afbouw is een zelfstandige stichting, gevestigd te Veenendaal, dat wordt bestuurd door vertegenwoordigers van de werkgeversen werknemersorganisaties in de sector Afbouw. Voor de uitvoering, organisatie, administratie en directievoering zijn contractuele afspraken gemaakt met Savantis.
Tot slot is een complete leerlingadministratie ingericht die essentieel is om in aanmerking te komen voor de OCW bekostiging. Er is veel werk verzet om de infrastructuur voor het verzorgen van praktisch onderwijs aan te leggen. Er zijn locaties gevonden, huisvesting is op orde gemaakt, gereedschappen en materialen zijn aangekocht en docenten zijn geschoold voor BHV. Flexibel is ingespeeld op de behoefte van het bedrijfsleven. De eerste stap is gezet, de eerste ambitie is waar gemaakt ‘snel en flexibel inspelen op de vraag’. De tweede stap volgt in 2008, de doelstelling is dan om het aantal opleidingen en leerlingen te verdubbelen. Veel werknemers en bedrijven vinden opleiden immers een absolute voorwaarde en meerwaarde.
49
11.5 Regionale Commissies Onderwijs en Bedrijfsleven
Focus op instroom
Ook in 2007 kende Savantis in de sectoren Schilderen en Onderhoud en Afbouw en Stukadoren de Regionale Commissies Onderwijs en Bedrijfsleven (RCOB). Het betreft commissies met een vertegenwoordiging van bij arbeidsmarkt en opleiden betrokken partijen. Deelnemers zijn regionale vertegenwoordigers van representanten namens de werkgeversorganisatie NOA, de werknemersorganisaties FNV Bouw en/of de CNV Hout en Bouw, ROC, een regionaal vmbo, een regionaal samenwerkingsverband en de consulent van Savantis, die in het werkingsgebied van de commissie actief is. Het werkgebied van een RCOB beslaat dat van het samenwerkingsverband en het ROC. In geval van de stukadoors wordt uitgegaan van het werkgebied van de betrokken afbouwconsulent. Jaarlijks stelt het Bestuur van Savantis vast of er een budget is voor vergaderkosten en de uitvoering van activiteiten. De doelstelling van de RCOB’s is het bevorderen van de beroepsopleiding, het afstemmen van vraag en aanbod op de regionale arbeidsmarkt en de kwaliteit van de opleiding.
In 2007 zijn subsidiesystematiek en werkwijze vereenvoudigd. In juni 2007 zijn de RCOB’s hierover geïnformeerd. Vanaf dat moment konden RCOB’s een aanvraag indienen. Uiteindelijk hebben negen RCOB’s Schilderen een aanvraag voor activiteiten ingediend en zijn er zes toegekend. In twee aanvragen van een RCOB Schilderen was een activiteit opgenomen die ook voor de Afbouw en Stukadoren geldt. De aanvragen betroffen de kwaliteit van de opleiding in dit geval om de samenwerking tussen ROC’s en Samenwerkingsverband te vergroten door instroombevorderende activiteiten (informeren en werving/activeren van Leerbedrijven Schilderen en Stukadoren, PR-campagne leerlingen, Doe-dag Schilderen en Stukadoren voor vmboleerlingen en activiteiten ten behoeve van vmbo’s in het derde en vierde leerjaar).
11.6 Vmbo Savantis richt zich op het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) en voert hiervoor haar programma van kernactiviteiten uit. Het voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo) verdient door zijn status als belangrijkste toeleverancier van leerlingen voor het middelbaar beroepsonderwijs hierbij bijzondere aandacht.
In het kader van de doorlopende leerweg (vmbo-mbo) is een goede relatie tussen de opleidingsorganisaties uit het vmbo en het mbo van groot belang. Savantis participeert daarom in het Platform vmbo Bouwtechniek waarin de drie kenniscentra in het Bouw- en Houtcluster (Fundeon, Savantis en SH&M) en vertegenwoordigers van vmbo-scholen met een afdeling Bouwtechniek structureel en nauw met elkaar samenwerken. 50
Het Platform levert diensten en ontwikkelt producten opdat docenten en leerlingen beter zicht krijgen in de vmboleerwegen, de beroepsmogelijkheden en vervolgopleidingen in de bedrijfstakken in de bouwnijverheid. Het vertrekpunt is dat daardoor kwaliteit in het bouwtechniekonderwijs in het vmbo kan toenemen en door de leerlingen welbewuste opleidingskeuzes kunnen worden gemaakt. Het Platform is door zijn reguliere activiteiten een directe dienstverlener aan alle aangesloten vmbo-scholen (circa 260 scholen met een afdeling Bouwtechniek waarvan een deel schilderlessen verzorgt en een klein deel nog steeds een schildersdifferentiatie heeft) en hun docenten Bouwtechniek. Het Platform fungeert zowel als medium richting zijn leden en als klankbord van zijn leden. Binnen het Platform vervult Savantis een belangrijke rol. Ook in 2007 werd door haar het secretariaat van het Platform gevoerd en werd richtingwijzend het platformbeleid vormgegeven. Savantis participeert dan ook door haar commissielid en de secretaris in de werkgroep ‘toekomstvisie en strategisch beleid’.
Het Platform kent een eigen werkgroep communicatie. Hier wordt door de afdeling PR & Voorlichting van Savantis een structurele bijdrage geleverd door onder andere de voorbereiding van de Landelijke Dag vmbo Bouwtechniek 2007 en het ontwikkelen van voorlichtingsmateriaal. Verdere activiteiten van de werkgroep communicatie waren: Naast de activiteiten via het Platform heeft Savantis in 2007 in het kader en het verlengde van haar wettelijke taak, de erkenning van voor leerwerktrajecten (LWT) geschikte leerbedrijven, in 2007 de volgende op het vmbo gerichte activiteiten uitgevoerd: • Erkennen van bestaande leerbedrijven als geschikt voor leerwerktrajecten; • Begeleiden en ondersteunen van praktijkopleiders/leermeesters; • Mede-ondertekenen en registreren van leerwerkovereenkomst; • Overleg met vmbo-scholen over inhoud LWT; • Deelname vmbo-docentendagen (op scholen en van het Platform.
op instroom
• Uitgeven van een nieuwsbrief voor docenten/decanen, verscheen drie maal in 2007; • Uitgeven van voorlichtingsmaterialen voor leerlingen; • Geven van voorlichting door consulenten en opleidingsadviseurs van de drie kenniscentra; • Ontwikkelen van een voorlichtingscampagne “Spectaculaire Bouwtechnieken” in samenwerking met een jongerencommunicatiebureau; • Organiseren van en deelnemen aan beurzen en evenementen voor leerlingen en docenten; • Ontwikkelen en onderhouden van website www.vmbo-bouwtechniek.nl; • Positieve aandacht genereren in media; • Onderzoek voor resultaatbepaling.
Focus
In 2007 stonden hoog op de agenda: veiligheid, afstemming vmbo en mbo, communicatie en de overgang van de naam Bouwtechniek naar Bouwen, Wonen en Interieur. Daarnaast is er meer aandacht gekomen voor de richting techniek breed. De projecten die dit jaar grote aandacht verdiende: Spectaculaire Bouwtechnieken, Veilig werken in de bouw en het Instroomproject niveau 4 bouw. Vanuit Savantis is er voorlichting gegeven over beroepen en zijn gastlessen verzorgd op scholen en samenwerkingsverbanden (SPOS’en en SPS’en).
15
rbereidend
Platform voo
2007
hniek.nl
o-bouwtec
www.vmb
wtechniek
derwijs bou
oepson delbaar ber
mid
kbreed , : technie ikk elingen rijf serwijsontw van het bed en van ond past de rol r te goed voo en en hoe l in het tek jongeren groot dee de leerling de eur t om t voor een biedt het l veel geb bo? Wa t erk t tijdens jaa r staa hee vm l, ool gem vee sch het aan er al per hand. rtoe in van dit r hand in t het naa uwsbrief tstellen dat lege als Top daa gaa vas Nie Col r n st we ste gaa waa hor pen nge n n in de kunnen Deze eer chool: d het Kem he opl eidi de vrie nde nieuw, of ambachtss wer nisc zo goe ts ek, ft tech wel nie hni r r al pol ytec hoven hee oom naa zinvolle d? Niet voo dat alle ma en: Schoon en doorstr nda als een wnijverhei rin? En is bedrijf slev in de age e bete re inin de bou leve n hie erwijs en car rière en loca tie en daa rme ond g een um sen win op dat ieu de ing tus bereiden erwijsvern eer alvast samenwerk Dag : ond deur: not van goede t voor de Landelijke voorbeeld msten staa io ook een iobijee nko Uit de reg serie reg . De eer ste g! evorde rin bedrijf stak winnaars dig heidsb De quote kun des dag voor
Oktober
actie
Van de red
007
2 lijke Dag lag Lande Sfeervers ” de klas “sterren in
er aan de elijke Ook werd acht naar de Land mens ged k onderweg innerlijke wtechnie Docenten vmbo Bou Platform Dag van het
en voor de
Veel gegadig
rondleiding
m
decorcentru
mer o.a.: In dit num
7 jke Dag 200 g Landeli de klas” “sterren in rzitter Van de voo k n Technie wikkelinge afdeling sluiting ont
Sfeerversla
Aan
Hersens
en om laten krak
niek
e Bouwtec
ctaculair entatie Spe
Pres
Quotes te
bedenken
s geen lef! Zonder trot er! nboek Kad Antwoorde or regio iocoördinat Nieuwe reg start hniek van Pilot infratec ’s ken als VIP ars ontdek chnieken Prijswinna re Bouwte spectaculai rijfsleven ijs en bed ktijk io; Onderw in de pra Uit de reg niscentra; Van de ken en SH&M Fundeon Savantis, komsten Regiobijeen
mer:
In dit num
rkt
Bedrijvenma
Docenten
kt naar huis
akt en beza
gingen bep
51
Focus
52
op instroom
Focus
Bijlagen
op instroom
53
Bijlage 1 Gecombineerde balans per 31 december
Gecombineerde balans per 31 december 2007 (in duizenden euro’s) 2007
2006
Activa Vaste activa Materiële vaste activa
8.428
Financiële vaste activa
-
8.693 25 8.428
8.718
Vlottende activa
Focus
Overlopende middelen
3.950
Liquide middelen
8.170
3.972 4.760 12.120
8.732
20.548
17.450
op instroom
Passiva Eigen Vermogen Reserve Heroriëntatie Huisvesting
7.518
7.672
500
500
6.324
4.317 14.342
Voorzieningen
818
12.489
740 818
740
Vlottende passiva
54
Langlopende schulden
604
604
Kortlopende schulden
4.784
3.617 5.388
4.221
20.548
17.450
Bijlage 2 Toelichting op de gecombineerde balans en de gecombineerde winst- en verliesrekening
Algemene grondslagen voor de opstelling van de gecombineerde jaarrekening
Algemeen
Deze jaarrekening betreft een verkorte jaarrekening. De jaarrekening is ontleend aan de volledige jaarrekening 2007, waarbij PricewaterhouseCoopers een goedgekeurde accountantsverklaring heeft verstrekt. Voor een volledig inzicht in het vermogen en de resultaten verwijzen wij naar de volledige jaarrekening.
De voorraden werden per balansdatum geïnventariseerd en gewaardeerd tegen de historische kostprijs.
Passiva
Ten behoeve van eventuele verplichtingen bij onvrijwillige werkeloosheid van niet verzekerd personeel en andere niet elders ondergebrachte risico’s is er een reserve gevormd. Als richtlijn voor de omvang van deze reserve wordt een bedrag ter grootte van de personele kosten aangehouden. De bestemmingsreserve huisvesting zal worden benut om regionale huisvestingsen onderwijs-projecten structureel te ondersteunen. De bestemmingsreserve heroriëntatie is ingesteld omdat als doelstelling is gesteld om naar 100 fte in te krimpen en de daarbij behorende kosten te dekken. De voorzieningen worden nominaal gewaardeerd
op instroom
Stichting Savantis, Vakcentrum Afbouw en Onderhoud, Presentatie en Communicatie, Kenniscentrum Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (Stichting Savantis), de Stichting Kenniscentrum Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (KBB Savantis) en de Stichting Exameninstelling Savantis (Exameninstelling) zijn gelieerd. De besturen zijn voor een groot aantal bestuurders (werkgevers en werknemers) identiek en de Stichting Savantis staat garant voor de exploitatie van de KBB Savantis en de Exameninstelling. Als het ware is er sprake van een beslissende zeggenschap in een verbonden partij, zodat consolidatie moet plaatsvinden. De Stichting Savantis is aangewezen als de houdstermaatschappij.
De materiële vaste activa worden gewaardeerd op aanschafwaarde verminderd met lineair berekende afschrijvingen, gebaseerd op de economische levensduur.
Focus
Voor zover niet anders is vermeld, zijn de activa en de passiva opgenomen tegen de nominale waarde. Voor een aantal posten volgt een korte toelichting. Alle gepresenteerde cijfers zijn afgerond op duizend euro (x € 1.000,-).
Activa
Bij de samenstelling van de jaarrekening zijn de aanwijzingen met betrekking tot de Richtlijnen van de Jaarverslaggeving gevolgd.
Vervolg Bijlage 2 op blz. 56
55
Bijlage 2 Toelichting op de gecombineerde balans en de gecombineerde winst- en verliesrekening (vervolg)
Resultaatbepaling
Focus op instroom
De gerealiseerde uitgaven en inkomsten binnen de algemene uitgaven zijn hoger dan begroot; dit hangt samen met het succes van het binnenhalen van aanvullende subsidies en het inzetten ervan op extra onderwijskundige taken. Op de reguliere activiteiten is een plusje gerealiseerd, terwijl er een verlies was begroot. Daarnaast is een incidenteel resultaat geboekt door de verkoop van het vakcentrum in Waddinxveen, waarmee de bestemmingsreserve huisvesting weer kan worden aangevuld. Ook de afdeling Training & Advies heeft bij hogere omzet met minder medewerkers een plusje gerealiseerd, tegenover een begroot klein verlies. Vervolgens was er het incidentele verlies op de opleiding Uitvoerder Afbouw en Onderhoud doordat de eerste realisatiecijfers (over 2005 - (t-2)) binnenkwamen en door de gewijzigde systematiek, aangezien deze scholingsactiviteit voortaan separaat zal moeten worden verantwoord. Per saldo kan er naast een toevoeging aan de bestemmingsreserve huisvesting een substantieel bedrag retour naar de sectoren. Voor zover niet anders is vermeld worden de baten en lasten toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben.
56
Baten
De middelen, die Savantis nodig heeft voor de vermelde activiteiten, komen uit verschillende bronnen zoals het ministerie van OCW, cao-partijen en via de bedrijfstakken soms in combinatie met een door derden vereiste cofinanciering. Subsidies Savantis voert al vele jaren een actief beleid met betrekking tot het verwerven van projectsubsidies ten behoeve van de verschillende onderwijskundige activiteiten. Het resultaat van deze inspanningen is jaarlijks sterk wisselend en veelal afhankelijk van landelijke en conjuncturele ontwikkelingen en politieke doelstellingen. Inmiddels zijn veel van die subsidies verdwenen of overgeheveld naar de direct betrokkenen zoals samenwerkingsverbanden, bedrijven en leerlingen of werknemers. Er zijn in 2007 inkomsten uit OCWsubsidie ontvangen voor impuls- en innovatieprojecten, waardoor extra projecten konden worden aangepakt. Mogelijke effecten van subsidieafrekeningen worden verwerkt in het desbetreffende boekjaar, waarin deze plaatsvinden.
Derden Teneinde een zo transparant mogelijk beeld te scheppen van de geldstromen binnen Savantis worden de kosten voor specifieke diensten doorberekend. Deze posten zijn gebaseerd op gemaakte afspraken met de verstrekker van de middelen en zijn bedoeld ter dekking van de gemaakte kosten voor de verrichte diensten. Dit neemt niet weg dat voor een aantal posten niet de daadwerkelijk gemaakte kosten worden doorberekend, maar slechts een gedeelte daarvan.
Lasten
Voor de onderwijskundige activiteiten werd voor het jaar 2007 een eigen activiteiten-/clusterplan opgesteld. De inhoudelijke realisatie van deze en daarmee samenhangende aanvullende activiteiten is in een apart verslag toegelicht.
Pensioenlasten Savantis is aangesloten bij de Stichting Bedrijfspensioenfonds ABP. Deze pensioenregeling kan worden geclassificeerd als een toegezegdpensioenregeling. Op grond van par. 310 van RJ 271 mag deze regeling worden verwerkt als een toegezegde bijdrageregeling, wat inhoudt dat kan worden volstaan met het vermelden van de pensioenlast in de resultatenrekening.
Focus op instroom
WOPT Sinds 1 maart 2006 is de Wet Openbaarmaking uit Publieke middelen gefinancierde Topinkomens in werking getreden. Daarom worden die bedragen hier opgenomen. De salarissen van de algemeen directeur en van de directeur buitendienst en ontwikkeling bedroegen totaal € 281.104,- inclusief voor zover van toepassing leasebedragen en vaste vergoedingen.
Studieclub Schilders en Schildersmuseum Sinds 2005 neemt Savantis van gelieerde organisaties als de Studieclub Schilders en het Schildersmuseum de posten op in haar jaarrekening. Het O&Ofonds Schilderen en Onderhoud verlangt namelijk verklaringen van de accountant ter ondersteuning van de subsidieaanvragen. Gezien de geringe omvang van de bedragen zou dit verzoek leiden tot onevenredig hoge kosten.
57
Bijlage 3 Exameninstelling. Praktijktoetsen per Locatie Sector
Kwalificatie
Periode
Locatie
Schilderen en Onderhoud
Assistent schilder
maart
ASSEN
2
DEN BOSCH/ROSMALEN
1
2
HEERHUGOWAARD
2
16
ROTTERDAM
1
3
ZWOLLE
1
2
DEN BOSCH/ROSMALEN
3
34
HEERHUGOWAARD
3
15
ROTTERDAM
1
4
ZWOLLE
1
7
DEN BOSCH/ROSMALEN
1
4
HEERHUGOWAARD
1
7
mei/juni
september
Focus
Assistent schilderen/industriële lakverwerking (91440)
3
ROTTERDAM
1
1
LELYSTAD
2
6
november
HEERHUGOWAARD
1
3
april
VUGHT
2
8
mei/juni
ASSEN
1
8
DEN BOSCH/ROSMALEN
2
20
op instroom
maart
mei/juni
september
november
58
Aantal kandidaten
oktober/november
september
Schilder
Aantal groepen**
ROTTERDAM
1
5
ZWOLLE
2
9
ASSEN
1
2
DEN BOSCH/ROSMALEN
1
2
ROTTERDAM
1
1
ZWOLLE
1
5
ASSEN
4
26
DEN BOSCH/ROSMALEN
2
18
HEERHUGOWAARD
2
21
ROTTERDAM
6
55
ZWOLLE
2
14
DEN BOSCH/ROSMALEN
1
2
DEN BOSCH/ROSMALEN
1
4
ASSEN
4
21
DEN BOSCH/ROSMALEN
1
17
HEERHUGOWAARD
5
44
ROTTERDAM
9
83
ZWOLLE
2
9
ASSEN
2
10
DEN BOSCH/ROSMALEN
2
2
HEERHUGOWAARD
3
15
ROTTERDAM
6
49
ZWOLLE
1
3
ZWOLLE
2
13
Sector
Kwalificatie
Periode
Locatie
Schilderen en Onderhoud
Medewerker schilderen niveau 2
maart
ASSEN
1
1
DEN BOSCH/ROSMALEN
1
12
HEERHUGOWAARD
1
1
ASSEN
3
11
DEN BOSCH/ROSMALEN
8
121
HEERHUGOWAARD
1
4
mei/juni
Aantal groepen**
ROTTERDAM
ASSEN
2
12
DEN BOSCH/ROSMALEN
2
27
HEERHUGOWAARD
2
18
ROTTERDAM
2
6
ZWOLLE
7
47
november
HEERHUGOWAARD
1
6
december
HENGELO OV
2
8
maart
ASSEN
1
5
HEERHUGOWAARD
1
9
ROTTERDAM
2
21
ZWOLLE
2
12
DEN BOSCH/ROSMALEN
1
2
ASSEN
2
14
DEN BOSCH/ROSMALEN
6
84
HEERHUGOWAARD
2
20
ROTTERDAM
5
50
ZWOLLE
7
62
ASSEN
1
5
DEN BOSCH/ROSMALEN
1
11
HEERHUGOWAARD
1
10
ROTTERDAM
3
22
ZWOLLE
3
33
september
mei/juli
september
Restauratieschilder (portfolio) ***
DEN BOSCH/ROSMALEN
1
1
november
HEERHUGOWAARD
1
5
januari
DEN BOSCH/ROSMALEN
1
4
ZWOLLE
1
3
DEN BOSCH/ROSMALEN
4
22
ZWOLLE
1
8
juni
Specialist interieurafwerking***
DEN BOSCH/ROSMALEN
1
1
september
ZWOLLE
1
4
januari
DEN BOSCH/ROSMALEN
2
9
ZWOLLE
1
1
DEN BOSCH/ROSMALEN
5
15
juni * ** ***
op instroom
17 108
Focus
2 12
ZWOLLE
Gezel schilder
Aantal kandidaten
De kandidaten van de diverse kwalificaties Industriële Lakverwerking hebben tegelijkertijd examen. Het absolute aantal groepen wijkt af, omdat soms de kandidaten van verschillende kwalificaties tegelijkertijd examen doen. Een leerling kan in één jaar meerdere malen examen gedaan hebben
Vervolg Bijlage 3 op blz. 60
59
Bijlage 3 Exameninstelling. Praktijktoetsen per Locatie (vervolg)
Sector
Kwalificatie
Periode
Locatie
Schilderen en Onderhoud
Glaszetter
maart
DEN BOSCH/ROSMALEN
1
2
HEERHUGOWAARD
1
1
ROTTERDAM
1
2
ZWOLLE
1
1
DEN BOSCH/ROSMALEN
1
5
ZWOLLE
1
1
september/ oktober
DEN BOSCH/ROSMALEN
1
2
ZWOLLE
1
2
maart
DEN BOSCH/ROSMALEN
1
1
mei/juni
Gezel glaszetter
Aantal groepen**
Subtotaal Schilderen en Onderhoud (excl. industriële lakverwerking) Schilderen en Onderhoud/ Industriële lakverwerking
*
201
1422
februari
ALMERE
1
7
maart
AMSTERDAM
1
5
mei
DEN BOSCH/ROSMALEN
1
16
HEERHUGOWAARD
1
11
ZWOLLE
2
17
Focus
september
op instroom
ZWOLLE
1
5
HEERHUGOWAARD
1
6
ENSCHEDE
1
5
DEN BOSCH/ROSMALEN
1
3
ALMERE
1
3
Subtotaal Industriële lakverwerking
11
78
november
Afbouw en Stukadoren
Dekvloerenlegger
januari
NIEUWEGEIN
1
2
juni
NIEUWEGEIN
1
33 7
december
Gezel dekvloerenlegger
Stukadoor
ASSEN
1
DEN BOSCH/ROSMALEN
1
7
NIEUWEGEIN
2
15
juni
NIEUWEGEIN
1
4
december
ASSEN
1
1
januari
VEENENDAAL
2
39
mei/juni
VEENENDAAL
7
158
Medewerker stukadoren niveau 2
juni
VEENENDAAL
1
11
Gezel stukadoor
januari/februari
VEENENDAAL
1
17
juni
VEENENDAAL
3
54
juni
ASSEN
1
12
Monteur systeemwanden en -plafonds
november
* ** ***
60
Aantal kandidaten
1
13
Subtotaal Afbouw en Stukadoren
RIJEN
24
373
Totaal
236
1873
De kandidaten van de diverse kwalificaties Industriële Lakverwerking hebben tegelijkertijd examen. Het absolute aantal groepen wijkt af, omdat soms de kandidaten van verschillende kwalificaties tegelijkertijd examen doen. Een leerling kan in één jaar meerdere malen examen gedaan hebben
Bijlage 4 Lijst met afkortingen A A & S Sector Afbouw en Stukadoren B BBL Beroepsbegeleidende leerweg BOL Beroepsopleidende leerweg BPV Beroepspraktijkvorming BPVO Beroepspraktijkvormingsovereenkomst BVE Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie C Colo Vereniging Kenniscentra Beroepsonderwijs Bedrijfsleven CWI Centrum voor Werk en Inkomen D DB Dagelijks Bestuur
S SCS Studieclub Schilderen SFB Sociaal Fonds Bouwnijverheid SWIAO Stichting Werk en Inkomen Afbouw en Onderhoud SOSA Stichting Opleiders Schilderen- en Afwerkingstechnieken SPOS Stichting Samenwerkingsverband Praktijkopleiding Schilderen SVS Stichting Scholing & Vorming Schoonmaakbedrijven en diensten SWEF Scholings- en werkervaringsfonds SWEV Scholings- en werkervaringsverband Schilderen U EU
Europese Unie
V vmbo Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs
H hbo Hoger beroepsonderwijs
W WEB
Wet Educatie en Beroepsonderwijs
K KCE KwaliteitsCentrum Examinering
Z ZZP
Zelfstandige zonder personeel
op instroom
F FOSAG Federatie van Ondernemers in het Schilders-, Afwerkings- en Glaszettersbedrijf Fte Fulltime equivalent
R RCOB Regionale Commissie Onderwijs Bedrijfsleven ROC Regionaal opleidingscentrum
Focus
E EIB Economisch Instituut voor de Bouwnijverheid ESF Europees Sociaal Fonds EVC Erkenning van Verworven Competenties EZ Economische Zaken
P PEC Plaatselijke Examencommissie PLW Praktijkleerwerkplaats POD Publishing on Demand POP Persoonlijk opleidingsplan
L LOF Loopbaan en Opleidingsfonds voor Afbouw en Onderhoud, Presentatie en Communicatie M mbo Middelbaar beroepsonderwijs MT Managementteam N NOA Nederlandse Ondernemingsvereniging Afbouwbedrijven
O OCW Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap OOE Afdeling Ontwikkeling Opleidingen & Examens
61
Bijlage 5 Onze organisatie Bestuur Savantis
Dagelijks bestuur
Namens FNV Bouw mevrouw M.B. van Veldhuizen, werknemersvoorzitter)* Namens FOSAG mr. J. van Walsem, werkgeversvoorzitter)* Namens CNV Hout en Bouw de heer L.P. Raadgever, secretaris Namens NOA de heer J.A. Schouten, penningmeester
Directie
Hans Verschoor, algemeen directeur Ronald van Driel, plv. algemeen directeur
Managementteam
Peter van den Broek, manager sector Afbouw en Stukadoren Frank Huisman, hoofd Personeel & Organisatie José de Jong, hoofd Algemene Zaken en Financiën Hans Landa, hoofd Training & Advies )*de beide voorzitters vervullen deze functie jaarlijks om en om. Piet Nowee, hoofd Informatisering & Automatisering Aad van der Star, manager sector Schilderen en Onderhoud Namens CNV Hout en Bouw Laurents van Stenus, manager sector Reclame, Presentatie en De heer L.P. Raadgever Communicatie De heer A.A. van Wijngaarden Anton van Wezep, hoofd onderwijs en marktontwikkeling Vacature Marc van Zanten, hoofd PR & Voorlichting
Focus
Namens FNV Bouw
op instroom
Mevrouw H. de Boer Mevrouw H. de Roos-Plat Mevrouw M.B. van Veldhuizen
Namens de FOSAG
De heer J.R. van Aarle De heer A. Ph. M. Buller De heer J.L. Schults Mr. J. van Walsem
Namens de MBO Raad
De heer P. Boekhoud De heer W.P.M. van Dijk Mevrouw I.D. Dulfer-Kooijman De heer E.A.M. de Jager De heer G.J.W.C.M. Tibosch
Namens de NOA
De heer J.J.F. van de Kant De heer F.Th.M. Rohof De heer J.A. Schouten
62
Ondernemingsraad
Marcel van der Borden, voorzitter (projectleider De Vakopleiding) Nel Benders, secretaris (secretaresse Algemene Zaken en Financiën) Adrie Croymans, consulent Schilderen en Onderhoud, regio Zuid Frans Noorda, consulent Schilderen en Onderhoud, regio Noord Theo Slis, consulent Afbouw en Stukadoren Marcel Urlings, consulent Schilderen en Onderhoud, regio Zuid en bedrijfsadviseur Agnes Wiegmink, webbeheerder, afdeling Informatisering & Automatisering
2007 Colofon Dit jaarverslag is een uitgave van: Savantis Vakcentrum Afbouw en Onderhoud, Presentatie en Communicatie. Kenniscentrum Beroepsonderwijs bedrijfsleven Bezoekadres Limaweg 25 in Waddinxveen
Focus op instroom
Correspondentieadres Postbus 76, 2740 AB Waddinxveen Overige communicatie T 0182 – 64 11 11 F 0182 – 64 11 00 E
[email protected] I www.savantis.nl Redactie Afdeling PR & Voorlichting, Savantis Tekst
Focus op instroom
Het Savantis Jaarverslag 2007 heeft als motto: focus op instroom. Met dit motto willen wij bij Savantis aangeven trots te zijn op de forse stijging van instroom van vakmensen. Ik denk daarbij aan de verdubbeling van het aantal stukadoors in de sector Afbouw en Stukadoren en aan de ‘up’ van instroom in de sector Schilderen en Onderhoud. Niet te vergeten de grote instroom van Erkende leerbedrijven, met name in de sector Reclame, Presentatie en Communicatie. Als leidraad treft u – tussen de hoofdstukken door – korte interviews aan met personen uit de sectoren, met wie Savantis samenwerkt. Wat betekent instroom voor hen? Wat heeft Savantis voor hen betekend? Voor ons als kenniscentrum is het van groot belang om onze klanten goed te kennen en om precies te weten wat ze van ons willen.
Inez Hoedjes (Hat-trick Communicatie) Met medewerking van Marcel van der Borden, Gerrie van der Breggen, Peter van den Broek, Lara Elsenbroek, Frank Huisman, José de Jong, Hanneke Kieft, Lucia Kroon, Hans Landa, Diana Lettink, Frans Noorda, Piet Nowee, Marianne Pieterse, Loes Richter, Paula van Santen, Frans Schouten, Gerd Simons, Aad van der Star, Jannet Tiegelaar van ’t Spijker, Laurents van Stenus, Anton van Wezep en Marc van Zanten (allen Savantis) Fotografie Anika Morsink en Duco van Straten (Savantis), Feadship Haarlem, POPAI Benelux, Robert Philipe de Klijne en Henk Snaterse (tevens portretfoto’s)
Onze doelstelling is om op werkniveau de match te blijven maken tussen het beroepsonderwijs en de leerling. Hierbij draait het bij ons om maatvoering en daarbij om het rendement van de opleiding (het diploma). Gelet op de verhoogde instroom, gelet op het maatwerk, gelet op de uitbreiding van het aantal leerbedrijven is het merkwaardig dat de regering in 2007 een bezuiniging voor kenniscentra heeft aangekondigd. Maar ik heb goede hoop dat de politiek tot inkeer zal komen en verwacht dat ook in 2008 de instroom zal blijven doorzetten, ondanks de wat minder ruime subsidieregelingen. Savantis blijft zich richten op instroom, doorstroom en uitstroom van leerlingen en leerlingwerknemers in onze mooie bedrijfstakken.
Vormgeving Leo van der Helm (Savantis) Druk Veldwijk-Van Loon Grafische bedrijven BV, Waddinxveen Oplage 2.000 exemplaren
Hans Verschoor, algemeen directeur Savantis