2000 jaar Tongeren verkennen in enkele uren
Naam: ……………………………………………………………. schooljaar 2013-2014
‘2000 jaar Tongeren in enkele uren’
Een leerzoektocht voor fijnproevers Beste leerling Vandaag is het meer dan een schooldag. Het is zelfs een beetje feest. De vier katholieke secundaire scholen van de scholengemeenschap Tongeren-Borgloon nodigen je uit. Je gaat op stap in Tongeren, de oudste stad van het land. We bieden je een gevarieerd programma aan: - een prettige leerzoektocht in Tongeren - een bezoek aan onze Tongerse scholen - tussendoor een verrassing - een quiz Geef toe, geen doorsneeschooldag. Tongeren biedt natuurlijk veel meer dan jij vandaag ontdekt. Dit bezoek is maar een inleiding, een smaakmaker. Het is een uitnodiging om deze oude stad beter te leren kennen. De leerzoektocht loopt via verschillende observatiepunten, locaties. Om het geheel vlot te laten verlopen hebben we verschillende routes uitgezet. Niet iedereen kan de volgorde van dit boekje volgen. Je klas krijgt daarom een eigen wandel- en werkroute. Op het plannetje van de stad moet je de wandelroute eerst uittekenen. Veel leerplezier
2
TONGEREN 2000 jaar in enkele uren Tongeren heeft een oppervlakte van 87,6 km² en telt iets meer dan 30 000 inwoners.
3
1
Ambiorixgedenkteken
Van welke Keltische stam was Ambiorix de hoofdman? de Nerviërs de Morinen de Eburonen Wie beeldhouwde dit standbeeld? Bertin Meunier Wouters Uit welk materiaal is het beeld gemaakt? ijzer lood koper en tin
2
Het stadhuis
1 In welke eeuw werd het stadhuis gebouwd? 18e eeuw 2 Welke functie heeft het stadhuis? ceremoniële functie
3
Monument der gesneuvelden
1 Wie onthulde het monument?
Koning Albert I Koning Boudewijn Koning Leopold II 3 Dit monument herinnert aan de Tongerse gesneuvelden van beide wereldoorlogen.
4
4
De basiliek
1 Schat de hoogte van de toren van de basiliek: 50 m 64 m 96 m 2 Waarvoor dienen de dreigende wezens die in de zijgevel zitten? om het regenwater weg te voeren als versiering om de mensen te doen nadenken 3 Die wezens heten: waterspuwers duiveltjes monstertjes Via het noordportaal ga je basiliek binnen. Hier passen stilte, eerbied, een fluistertoon, …
Door de grote werken aan de basiliek is vandaag maar een klein gedeelte van de kerk zichtbaar. Het plannetje laat je de volledige plattegrond zien.
1 Zoek het beeld van de Causa Nostrae Laetitiae, de eretitel van Onze-Lieve-Vrouw van Tongeren. In het Nederlands luidt die eretitel: Oorzaak Onzer Blijdschap 2 Duid aan op de plattegrond. - beeld Onze-Lieve-Vrouw van Tongeren - het noordportaal - het orgel
5
3 Onze-Lieve-Vrouw van Tongeren houdt in de rechterhand een kruis een doek een tros druiven een bloem 4 Het orgel. Waarvoor dient een orgel? Om muziek te maken als ondersteuning Wie bouwde dit orgel? Le Picard 4 Men heeft lang aan de basiliek gebouwd. Duid aan op de tijdsbalk. 1240 - 1544
0
5
400
800
1000
1400
1600
1800
2000
De Kloostergang
Aan de oostzijde wordt het koor van de basiliek omsloten door een oude Romaanse kloostergang. Je ziet heel wat ronde (vorm) boogjes en zuiltjes. Uit welke eeuw dateert deze kloostergang? 12e eeuw Uit welke eeuw dateert de Romaanse Kloostergang? 12e eeuw Waarvoor werd deze kloostergang gebouwd? verbindingsgang, maar biedt de kloosterbewoners daarnaast beschutting tegen regen of warmte. Ook wordt de gang vaak gebruikt als plaats van meditatie; in sommige orden is men verplicht in de kruisgang te zwijgen. Kloostergangen werden soms ook gebruikt als begraafplaats.
6
6
Museumplein
Welk soort museum staat hier? Gallo-Romeins Museum
7
Julianus / Praetorium
De Romeinse stad Tongeren was het administratief centrum voor de provincie Noord Gallië. De diensten van deze administratie waren ondergebracht in een Praetorium. 1 In de 18de eeuw had dit gebouw een andere functie. Welke? kerk begijnhof Kanunnikenhuis
Voor het Praetorium staat een beeld van Julianus, die in de 4de eeuw een tijdje in Tongeren verbleef en van hieruit zijn oorlogen tegen de Germanen organiseerde. 2 Wie was Julianus? priester keizer soldaat
7
8
Agnetenklooster De orde der Agneten waren slotzusters. 1 Wat zijn slotzusters? Vrouwelijke religieuzen, zusters die achter een slot zitten 2 In welk jaar werd het klooster voor het eerst vermeld? 1418
9
“Onder de linde”
Het begijnhof was vroeger een stadje binnen de grote stad, met straatjes, pleintjes en een omheiningsmuur. Er leefden soms zowat 200 begijntjes. ‘Onder de linde’ is een schilderachtig pleintje. Sommige stemmige begijnenhuisjes die je hier opmerkt dateren uit de 17e eeuw. 1 Tegen één van de voorgevels ontdekte je: een zonnewijzer een wapenschild van de stad een beeld van de H. Franciscus 2
Welke boom zag je midden op dit plein? een linde een beuk een Amerikaanse eik
10
Begijnhofkerk
1 De begijnhofkerk dateert uit de 13e eeuw. 2 Vlakbij de begijnhofkerk lag vroeger een typisch café. Deze herberg heette: De Pelgrim De Minderbroeder Het Begijntje
8
11
Ursulakapel
In het begijnhof is er geen gebrek aan kerken en kapellen. In het begijnhof heb je zeker een vernieuwd gebouw opgemerkt: de jeugdherberg ‘Begeinhof’. 1 Gein betekent: pret vrouw café 2 Welke functie had het gebouw vroeger? een school een slachthuis een bergplaats voor koetsen Van op het bruggetje over de Jeker kijk je naar de schilderachtige Lakenmakerstoren. 3 Deze toren is een deel van: de eerste Romeinse muur de tweede Romeinse muur de middeleeuwse stadswal 4 De Jeker is een bijrivier van Maas In die stroom mondt hij uit in Maastricht(plaats)
12
Moerenpoort
Langs de bedding van de vroegere Jeker komen we bij de Moerenpoort. De Moerenpoort is één van de zes stadspoorten in de middeleeuwse omwalling. De andere poorten zijn afgebroken. 1 Uit welke eeuw dateert de Moerenpoort? 14e 2 Hoeveel verdiepingen telt de Moerenpoort? 3 verdiepingen + platvorm Toch is er nog een overblijfsel (toren) van die omwalling vandaag zeer bekend. Het gaf zijn naam aan het cultureel centrum van Tongeren. 9
3 Die toren heet: de velinx Je kan via de trappen de Moerenpoort beklimmen tot op het platform. Van op dit platform heb je een prachtig zicht over de stad. Vlak bij de Moerenpoort ligt de Leopoldwal. Aan deze wal ligt een stadsmuur. De basis van de muur en het bovenstuk dateren uit een verschillende periode. 4 Uit welke periode dateert die muur? Romeinse muur 2de eeuw en Romeinse muur 4de eeuw Romeinse muur 4 de eeuw en Middeleeuwse muur 13de eeuw Romeinse muur 2de eeuw en Middeleeuwse muur 13de eeuw 5 Duid aan op het kaartje: -
Moerenpoort en Leopoldwal
10
13
Middeleeuwse wal (Leopoldwal) Net zoals de Romeinse stad werd middeleeuws Tongeren omgeven door een stadsmuur. Deze Romeinse wal was ongeveer 4500 meter lang en werd gebouwd tussen 1241 en 1290. Men hergebruikte de Romeinse bouwmaterialen om deze muur aan te leggen.
1 Hoeveel poorten gaven toegang tot de stad? 6 2 Hoeveel torens telde de muur oorspronkelijk? 8 3 In welk materiaal werd de middeleeuwse wal hoofdzakelijk gebouwd? silex beton leisteen
11
