2. Zorgteam Structuur van het zorgteam Wat doet het zorgteam? Externe zorgverleners; Ondersteuningsniveau 4 en 5

Inhoudsopgave Inleiding ......................................................................................................... 4 1. Visie op zorg ............................................................................................... 5 1.1. Handelingsgericht werken als basis voor onze leerlingenzorg ............................................... 5 1.2 Klasbesprekingen (ondersteuningsniveau 2) .......................................................................... 7 1.3 Leerlingbesprekingen (Zorgniveau 3) ..................................................................................... 8 1.4 Registratie en dossiervorming ............................................................................................... 9

2. Zorgteam .................................................................................................. 12 2.1 Structuur van het zorgteam ................................................................................................. 12 1.2 Wat doet het zorgteam? ...................................................................................................... 12 2.2 Externe zorgverleners; Ondersteuningsniveau 4 en 5 ........................................................... 13

3. Passend onderwijs .................................................................................... 14 3.1 Meanderklas ....................................................................................................................... 14 3.2 Beleid meerbegaafde en hoogbegaafde leerlingen .............................................................. 14 3.3 Euritmie remedial ................................................................................................................ 15 3.4 Coöperatief leren voor de Vrije Scholen (CLVS) .................................................................... 15 3.5 Inzet Regenboogtraining ...................................................................................................... 15 3.6 Motorisch remedial teacher ................................................................................................ 15 3.7 Ontwikkelingsperspectief (OPP); zorgniveau 4 ..................................................................... 15 3.8 Samenwerking met SWV; zorgniveau 4 ................................................................................ 16 3.9 Samenwerking met SWV; zorgniveau 5 ................................................................................ 16

4. Sociaal emotionele ontwikkeling .............................................................. 18 4.1 Leerlingvolgsysteem Zien ..................................................................................................... 18 4.2 Regenboogtraining; afname veiligheidsthermometer .......................................................... 18 4.3 Pestprotocol ........................................................................................................................ 18

5. Leesproblemen en dyslexie ....................................................................... 19 6. Dyscalculie ............................................................................................... 20 7. Aannamebeleid ........................................................................................ 21 7.1 Doubleren ........................................................................................................................... 21 7.2 Leerrijpheidsonderzoek ....................................................................................................... 21

8. Uitstroom ................................................................................................. 22 8.1 Uitstroom VO (Voortgezet onderwijs) .................................................................................. 22 8.2 Uitstroom PO ....................................................................................................................... 22

9. Grenzen aan de zorg ................................................................................. 23 10. Meldcode ............................................................................................... 24 Bijlagen ........................................................................................................ 25 Bijlage 1a – De zorgroute ........................................................................................................... 25 Bijlage 1.1.a – HGW, een cyclisch proces ................................................................................... 29 Bijlage 1.1.b – Rooster zorgperiodes 2015-2016 ........................................................................ 32 Bijlage 1.1.c - Didactisch groepsoverzicht .................................................................................. 35 Bijlage 1.1.d – Groslijst onderwijsbehoeften .............................................................................. 37

Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

2

Bijlage 1.1.e – Verzamellijst onderwijsbehoeften ...................................................................... 39 Bijlage 1.2.a – Voorbereiding van de klasbespreking ................................................................. 41 Bijlage 1.2.b – Checklist klassenbespreking leerkracht groepsplannen en groepsoverzichten ..... 42 Bijlage 1.2.c – Checklist klassenbespreking IB-er klassenbespreking .......................................... 45 Bijlage 1.2.d – Checklist klassenbespreking IB-er groepsplannen ............................................... 47 Bijlage 1.2.e – Klasbezoek kleuters ............................................................................................ 50 Bijlage 1.2.f – Klasbezoek klas 1 t/m 6 ....................................................................................... 53 Bijlage 1.2.f – Verslagformulier klassenbespreking .................................................................... 57 Bijlage 1.3.a – Checklist voorbereiding leerlingbespreking ......................................................... 59 Bijlage 1.3.b – Aanmelding leerlingbespreking ........................................................................... 63 Bijlage 1.4.1.a – Toets kalender 2015-2016 ................................................................................ 64 Bijlage 3.1.a – De Meanderklas .................................................................................................. 66 Bijlage 3.7.a – OPP inhoudelijk .................................................................................................. 68 Bijlage 3.7.b – Een OPP op basis van de wisselwerking tussen kind, onderwijs en opvoeding .... 69 Bijlage 3.7.c – OPP; Referentieniveaus ....................................................................................... 71 Bijlage 3.7.d – Protocol OPP ...................................................................................................... 72 Bijlage 3.7.e – Het OPP formulier ............................................................................................... 74 Bijlage 3.8.a – SWV De Stroming; Dienstencentrum; Expertisecentrum HB en de CTT ................ 77 Bijlage 3.9.a – Clusterindeling Speciaal Onderwijs ..................................................................... 79 Bijlage 4.1.a – Leerlijn sociaal emotionele ontwikkeling ............................................................ 80 Bijlage 4.1.b – Leerlijn ‘Leren leren’ ........................................................................................... 87 Bijlage 5a – Signaleren dyslexie bij kleuters ............................................................................... 92 Bijlage 5b – Signaleren dyslexie bij klas 1 en 2 ........................................................................... 93 Bijlage 5c – Signaleren dyslexie bij klas 4 t/m 6 ......................................................................... 94 Bijlage 5d – Aanvraag dyslexie onderzoek ................................................................................. 95 Bijlage 5e – Dyslexieprotocol Vrije School Michael .................................................................... 96 Bijlage 7a – Het aanname beleid .............................................................................................. 102 Bijlage 8.1.a – Verwijzing VMBO-LWOO of PRO ....................................................................... 105 Bijlage 8.2.a – Formulier dossieroverdracht tussen twee scholen (bao-bao) ............................ 106 Bijlage Z – Individueel ontwikkelplan op te stellen met het kind .............................................. 109


3

Inleiding Voor u het Zorgplan van Vrije School Michaël Zwolle. In dit document wordt beschreven hoe de zorg in onze school georganiseerd is. Beschreven wordt de cyclus die we doorlopen in een jaar als het gaat om begeleiden en volgen van (zorg)leerlingen. Ook wordt beschreven hoe ons zorgsysteem past in de zorgroute van samenwerkingsverband ‘De Stroming’ waar wij onder vallen. Het Schoolondersteuningsprofiel zoals onze school heeft opgesteld ter profilering van ‘Passend Onderwijs’ zoals wij dat kunnen bieden, is een op zich staand document wat is bijgevoegd in de bijlagen van het Zorgplan. Het Zorgplan is opgesteld voor de schooljaren ’15 – ‘ 19. Het is een ‘levend’ plan dat jaarlijks wordt bijgesteld. Daniëlle Wessels Schoolleider Vrije School Michaël Zwolle


4

1. Visie op zorg

Ons onderwijs is gebaseerd op de antroposofische menskunde en pedagogiek. Bij het inrichten van de leerlingenzorg, zijn de volgende uitgangspunten richtinggevend: Kinderen op onze school worden naar hun eigen mogelijkheden en vorderingen waargenomen, begeleid en beoordeeld. Hierdoor ontstaat een schoolcultuur waarin eigenheid en waardering voor ieders individuele talent één van de belangrijke pijlers is. Leerlingen worden niet vroegtijdig vanwege hun intelligentieniveau gescheiden. Ons onderwijs richten we in op basis van leeftijdsgebonden groepen. In principe blijft elke leerling gedurende zijn schoolloopbaan vanaf de eerste klas deel van dezelfde groep kinderen. Het leerstofaanbod is ontwikkelingsgericht en sluit aan bij de ontwikkelingsstappen die voor kinderen in het algemeen gelden. Daarbinnen wordt gedifferentieerd naar vermogen en ontwikkelingsopgaven die per kind uniek zijn. We streven we naar een optimale afstemming tussen enerzijds de behoeften van de kinderen en anderzijds ons aanbod en onze pedagogisch-didactische aanpak;

Ons motto "Worden wie je bent" Brengt met zich mee dat ieder kind de mogelijkheid krijgt om zijn talenten te benutten en te ontwikkelen met aandacht voor eigenheid en leerstijl. We kunnen putten uit een rijke bron. In ons Leerplan is de leerstof het middel en ontwikkeling het doel.

Centraal staat steeds de vraag: Wat heeft dit kind in deze situatie nodig om zich te kunnen ontwikkelen?

Kinderen die in potentie aanwezige vaardigheden niet voldoende ontwikkelen door ontwikkelings-, gedrags- of leerproblemen, of door boven-, beneden gemiddelde begaafdheid, bieden we extra zorg. De zorg is vooral gericht op het op klasniveau kunnen functioneren van de leerling. In ons onderwijs en ook in het bieden van extra zorg, streven we naar de ontwikkeling van alle aanwezige potenties in het kind; we oriënteren ons op het gehele kind, zoals het zich als geestelijk wezen uitdrukt in hoofd, hart en handen. Het periodeonderwijs biedt goede mogelijkheden tot inclusief differentiëren. Door het inzetten van ‘Coöperatieve werkvormen voor Vrije Scholen’ krijgen kinderen een extra mogelijkheid om op eigen niveau te werken alsook om van en met elkaar te leren. Tijdens de lessen waarin expliciet vaardigheden worden geoefend op het gebied van o.a. rekenen, spelling en lezen wordt gewerkt vanuit het groepsplan.

1.1. Handelingsgericht werken als basis voor onze leerlingenzorg

Het handelingsgericht werken (HGW) is het kader om de leerlingbegeleiding vorm te geven. Met HGW beogen wij de kwaliteit van ons onderwijs en de begeleiding van al onze kinderen te verbeteren. Het maakt adaptief onderwijs en doeltreffende leerlingbegeleiding concreet. Zo wordt het mogelijk om planmatig en effectief om te gaan met verschillen tussen kinderen. Het HGW wordt uitgevoerd in een cyclische werkwijze. Het gehele proces wordt beschreven in de bijlage 1.1.a ‘HGW een cyclisch proces’. Om het HGW goed vorm te kunnen geven heeft de school een ondersteunende structuur, waarbij de leerkracht ondersteund wordt bij het doorlopen van de cyclus van handelingsgericht werken. De intern begeleider is hierbij de coach van de leerkracht. De intern begeleider hanteert drie ankerpunten in de begeleiding: de klasbespreking; Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

5

de leerlingbespreking; de klassenconsultatie. Bijlage 1a. De zorgroute Bijlage 1.1.b. Rooster zorgperiodes 2015-2016 De fasen van ondersteuningsniveaus Binnen de hulp vanuit het HGW onderscheiden we 5 ondersteuningsniveaus.

Ondersteuningsniveau 1: Basisaanbod Basisaanbod door de leerkracht binnen de groep Het kind wordt gevolgd in de groep. De leerkracht is verantwoordelijk voor leerstofaanbod en begeleiding, met groepsoverzicht en groepsplan als uitgangspunt. De IB-er, taal- en rekencoördinator fungeren als klankbord voor de leerkracht. De leraar en heeft een stimulerende en bewakende taakstelling t.a.v. de groep en de individuele kinderen.

Ondersteuningsniveau 2: Groepsdoelen Extra ondersteuning door de leerkracht binnen de groep. Wanneer de leerkracht signaleert dat de ontwikkeling van een kind op één of meerdere ontwikkelingsgebieden stagneert, stemt de leerkracht het onderwijsaanbod af op de specifieke onderwijsbehoeften van het kind. De specifieke onderwijsbehoeften - om de reguliere doelen te behalen - van het kind worden beschreven in het pedagogisch didactisch groepsoverzicht. In het groepsplan beschrijft de leerkracht concreet op welke wijze (doelen, aanpak, richting-gevers voor weekplanning) het onderwijsaanbod vorm wordt gegeven. Bijlage 1.1.c. Pedagogisch Didactisch Groepsoverzicht Bijlage 1.1.d. Groslijst onderwijsbehoeften Bijlage 1.1.f Verzamellijst onderwijsbehoeften Zorgniveau 3: Handelingsplan Extra ondersteuning in samenspraak met IB en of taal- en rekencoördinator Wanneer een kind, na de evaluatie in het cyclisch proces, de doelen onvoldoende bereikt heeft, of de doelen onvoldoende uitdaging bieden en onduidelijk is wat het kind nodig heeft, wordt het kind besproken tijdens de groepsbespreking met de IB-er. Mocht tijdens de groepsbespreking blijken dat er meer tijd nodig is om goed in te kunnen zoomen op de onderwijsbehoeften van een kind dan wordt een afspraak gepland voor een interne leerlingbespreking. Er wordt afgestemd wie bij deze vervolgbespreking aanwezig zijn (denk ook aan ouders). De leerkracht bereidt deze bespreking voor middels de checklist. De bespreking onderscheidt drie fasen: overzicht, inzicht en uitzicht. Op basis van de uitkomsten van het gesprek geven de leerkracht en IB-er samen vorm aan de handelingsgerichte adviezen die verwerkt worden in het groepsplan en/of een handelingsplan. Zorgniveau 4: Aangepaste doelen Extra ondersteuning in samenspraak met externen, OPP Wanneer de leerlingbespreking niet leidt tot overzicht, inzicht en uitzicht en er sprake blijft van handelingsverlegenheid, wordt er hulp via het Samenwerkingsverband (SVW) ingeschakeld. Er kan hulp gevraagd worden bij het Dienstencentrum of het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid van SWV De Stroming. De school vult een digitaal (handelingsgericht werken) HGW dossier in. Op zorgniveau 4 is er geen sprake meer van aansluiting bij reguliere doelen. Dit kan geconstateerd worden op grond van: 1. Sociaal emotionele ontwikkeling, werkhouding, concentratie, persoonlijkheid of sociaaleconomische achtergrond • Het eerder niet succesvol gewerkt hebben met een handelingsplan/ zorg groep groepsplan • De leerling vindt geen aansluiting bij de rest van de klas. • De cognitieve ontwikkeling wordt belemmerd door sociaal emotionele problematiek en/of het Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

6

niet adequaat in kunnen zetten van de executieve functies 2. Leervermogen, begaafdheid, leertempo • Als er vragen zijn over de intelligentiemogelijkheden van een leerling ( beneden gemiddelde- en bovengemiddelde intelligentie/ hoogbegaafdheid) • Het eerder niet succesvol gewerkt hebben met handelingsplan, zorggroep groepsplan (HP) • Het leerrendement is lager dan 75% • De verwachte uitstroom is LWOO/PRO/SO De constateringen op leervermogen, begaafdheid en leertempo kunnen in principe gedaan worden vanaf E5/B6. Voor deze kinderen wordt een ontwikkelingsperspectief (OPP) opgesteld. De leerkracht is samen met de IB-er verantwoordelijk voor het in- en/of aanvullen van het OPP. De IB-er is verantwoordelijk voor het arrangeren van externe hulp. Zorgniveau 5: Plaatsing op andere voorziening Plaatsing op een andere voorziening die past bij de ondersteuningsbehoeften van het kind. De school kan geen passend onderwijsaanbod voor een kind realiseren. Er is sprake van handelingsverlegenheid van de school. Het kind heeft een andere voorziening nodig die beter aansluit bij de onderwijsbehoeften van het kind. Denk aan: andere basisschool, Speciaal Basisonderwijs (SBO) of Speciaal onderwijs (SO). Voor plaatsing op het SBO moet een toelaatbaarheidsverklaring bij de Commissie voor toewijzing toelaatbaarheid (CTT) aangevraagd worden. Ouders melden aan en hebben de keuzevrijheid voor plaatsing. Leerkracht en IB-er zijn samen verantwoordelijk voor het invullen het HGW dossier en de onderbouwing voor de aanvraag bij de CTT .

1.2 Klasbesprekingen (ondersteuningsniveau 2) De HGW cyclus wordt op klasniveau doorlopen. De klasbespreking van de leerkracht met de IB-er, en evt. taal- en/of rekencoördinator heeft hierin een centrale plaats. Er zijn minimaal 2 klasbesprekingen per jaar na de eindevaluatie van de groepsplannen. In klas 1 en 2 is er twee keer per jaar een extra overleg na de metingen om de leesontwikkeling te volgen. De besprekingen zijn in de kalender zorgperiodes opgenomen. Met het bijwerken van het pedagogisch didactisch groepsoverzicht en het evalueren van het groepsplan, ronden we een cyclus af. Tegelijkertijd starten we de nieuwe cyclus, waarin er nieuwe groepsplannen opgesteld worden. Voorbereiding van de klasbespreking 1-6 Een grondige voorbereiding is een voorwaarde voor het slagen van de groepsbespreking. IB-er en leerkracht bereiden zich beiden voor. Bijlage 1.2.a Voorbereiding leerkracht Bijlage 1.2.b Checklist klassenbespreking leerkracht groepsplannen en groepsoverzichten Bijlage 1.2.e Klasbespreking kleuters Bijlage 1.2.f Klasbespreking 1-6 In de kleuterklassen wordt er gebruik gemaakt van de kijkwijzers 5 en 6 jarigen ( Drive; onderwijs): Kijkwijzers grove, kijkwijzerfijne motoriek Kijkwijzer rekenontwikkeling Kijkwijzer taalontwikkeling Kijkwijzer dominantie ontwikkeling Bij specifieke zorg worden onderstaande kijkwijzers ingevuld: Cognitieve ontwikkeling Spelontwikkeling Vroege kenmerken dyslexie ingevuld. Bovenstaande kijkwijzers worden door de leerkracht als uitgangspunt gehanteerd voor de gesprekken. Voorbereiding IB-er Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

7

De IB-er bestudeert ter voorbereiding op de bespreking het groepsoverzicht, het groepsplan a.d.h.v. de checklist en de toets uitslagen. Voor de bespreking van de kleuterklas worden de kijkwijzers en de toets uitslagen a.d.h.v. de checklist bestudeerd. Voorafgaand aan de bespreking is er een klasbezoek. Bijlage 1.2.c Checklist klassenbespreking IB-er klassenbespreking Bijlage 1.2.d Checklist klassenbespreking IB-er groepsplannen Uitvoering van de toets en groepsbespreking De reflectie van de leerkracht op het eigen handelen in relatie tot het groepsplan staat centraal. Het is van belang dat de leerkracht aangeeft welke punten zij/hij wil bespreken. De groepsbespreking kent een aantal vaste agendapunten: • Bespreekpunten en vragen van de leerkracht en de IB-er • Evaluatie vorig groepsplan: zijn de doelen behaald? • Aandachtspunten voor de hele groep: hoe is bv. het werkklimaat? • Inzoomen op bepaalde kinderen: bij welke kind(eren) heb je vragen? • Realiseren van het groepsplan: heeft de leerkracht bij de uitvoering ondersteuningsbehoeften? • Motivatie, zelfvertrouwen en competentie: waar heeft de leerkracht begeleidingsbehoeften? • Groepsbezoek: welke observatievragen heeft de leerkracht? • Aanmelding voor één of meerdere kinderen voor de leerlingbespreking: het betreft hier die kinderen die de leerkracht en/of IB-er diepgaander wil bespreken. De leerkracht is ‘eigenaar’ van het groepsplan. De IB-er coacht en ondersteunt. De leerkracht verwerkt de afspraken in een (digitaal) verslag, relevante handelingen m.b.t. de zorg aan kinderen worden vastgelegd. Het verslag wordt vastgelegd in het Basecamp Klasproject. Tijdens het gesprek wordt vastgelegd wie verantwoordelijk is voor het uitvoeren van de acties. Acties die uitgezet zijn worden met persoon en datum ingevuld door de leerkracht. De IB-er bewaakt. De IB-er slaat het verslag op in de klasmap in Parnassys. Een belangrijke actie van de leerkracht is het verwerken van de kind-specifieke gegevens in het groepsplan en/of pedagogisch didactisch groepsoverzicht. Het groepsplan vormt een richtlijn voor de leerkracht gedurende de komende zorgperiode, maar is ook belangrijk in de overgang naar de volgende groepen en evt. wisseling van leerkracht. Voor de klasbespreking wordt, per bespreking, 1 uur gepland. Bijlage 1.2.f Verslagformulier klassenbespreking

1.3 Leerlingbesprekingen (Zorgniveau 3) De HGW-cyclus wordt op individueel niveau doorlopen in het gesprek met ouders, leerkracht en IBer. (Ouders worden uitgenodigd of geïnformeerd). Ter voorbereiding op de leerlingbespreking vult de groepsleerkracht de checklist leerlingbespreking in. Bijlage 1.3.a Checklist Leerlingbespreking Bijlage 1.3.b aanmelding leerlingbespreking De leerlingbespreking kent drie stappen: 1. Inzicht: schets en oorzaak van de ontstane situatie. 2. Overzicht: belemmerende en stimulerende factoren. 3. Uitzicht: wat betekent de analyse voor de aanpak? Van iedere bespreking worden de noodzakelijke gegevens vastgelegd door de leerkracht. Centrale vraagstellingen voor de bespreking zijn: • hoe zijn de ontwikkelingen (vorderingen) t.o.v. de voorgaande resultaten? Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

8

• •

• • • •

is de leerling de anderen ver vooruit, of blijft hij of zij achter op een bepaald gebied? één van de indicaties voor wat een zorgleerling is: 5 dle’s achterstand of voorlopen; beneden- of bovengemiddelde vaardigheidsscore; een andere indicatie is of er vooruitgang waarneembaar is? passen nieuwe waarnemingen in het beeld van de totale ontwikkeling van de leerling? wat is de hulpvraag van de leerling? wat leert ons een nadere analyse van de waarnemingen en gegevens (diagnose)? nemen we de hulpvraag waar bij één leerling, bij een groep leerlingen of bij de hele klas?

1.3.2 Reflectie op leerstofaanbod en didactische aanpak In het team wordt minimaal twee maal per jaar, na de halfjaarlijkse toetsen, de ontwikkeling van alle klassen in kaart gebracht en in het team besproken. De bijeenkomsten zijn tevens intervisie momenten waarbij leerkrachten met elkaar in gesprek gaan over de effectiviteit van de gehanteerde interventies. De door de leerkracht ingevulde trendanalyses vormen hierbij een basis om in gesprek te gaan. De bijeenkomsten worden door de IB-er en de schoolleiding voorbereid. Vragen die daarbij aan de orde zijn: • Hoe verhouden zich de huidige klassen tot die van de afgelopen jaren? • Hoe ontwikkelt zich een bepaalde klas? • Is er op grond van die vergelijking aanleiding tot bijstelling van leerstofaanbod of werkwijze? De vragen dienen als basis voor een analyse van het onderwijsproces en eventuele te ondernemen bijstelling, coaching of scholing. De gegevens op basis waarvan deze besprekingen plaatsvinden, worden aan het LVS ontleend. Verslagen van deze analyses worden in Drive Trendanalyse opgeslagen. 1.3.3 Clusteroverleg Besprekingen team in drie clusters. Kleuteroverleg, overleg klas 1,2 en 3 en overleg klas 4, 5, en 6 op de doe-middagen en pedagogische vergaderingen. Deze bijeenkomsten zijn eens in de 2 weken. Het zijn overleg- maar ook gezamenlijke werkmomenten. Het is een ideale samenstelling om handelingsplannen te bespreken en elkaar op ideeën te brengen op het gebied van lesstof en didactiek. Intervisie wordt hier georganiseerd en besproken. 1.3.4 Schoolbespreking De IB-er , taalcoördinator en rekencoördinator staan centraal als het om leerlingenzorg gaat. Zij spreken elkaar eens per zorgperiode. Zie kalender zorgperiodes. In dit regelmatig terugkerend overleg bespreken zij de leerlingen van de betreffende klas op basis van de beschikbare gegevens. En wel op drie niveaus: kind, groep kinderen en klasniveau.

1.4 Registratie en dossiervorming Registratie en dossiervorming vindt plaats op drie niveaus: 1. Schoolniveau 2. Klasniveau 3. Kindniveau Om duidelijk zicht te krijgen op de factoren die invloed hebben op de mate van ontwikkeling van de kinderen en klassen wordt er een dossier opgebouwd met: • Pedagogisch didactische groepsoverzichten (Drive) • Groepsplannen (Parnassys) • Individuele handelingsplannen (Parnassys) Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

9

• • • • • • • • • • • • • • • •

Ontwikkelingsperspectieven (Drive) Afspraken, uitslagen van onderzoeken etc. (Parnassys leerlingdossier) Gegevens uit toetsen van Cito leerling volgsysteem (Parnassys) Trendanalyses per groep en op klasniveau (Drive ) Het schoolzelfevaluatiesysteem ‘De Quick scan’ (WMKPO). Gegevens vanuit het sociaal emotioneel volgsysteem ‘Zien’(Parnassys) Rapportage van onderzoek door externe deskundigen, die betrokken zijn bij de schoolse ontwikkeling van een kind (Parnassys) SIDI lijsten klas ( Parnassys klasmap) SIDI lijsten individueel (Parnassys leerlindossier) NIO uitslagen en IEP Eindtoets (Parnassys leerlingdossier) IEP Advieswijzer (Parnassys leerlingdossier) Getuigschriften (Drive) Logboeken (Drive) Kijkwijzers klas ( Drive) 10 minuten gesprekken (Leerlingdossier Parnassys) Oudergesprekken (Leerlingdossier Parnassys)

Leerkrachten zijn verantwoordelijk voor het op orde houden van de leerlingdossiers in Parnassys en de klassenmap. In de klassenmap bevinden zich de recente groepsplannen en het pedagogisch didactisch groepsoverzicht. De IB-er heeft een coördinerende taak t.a.v. het verwerken van gegevens. De schoolleider en IB-er hebben een controlerende taak. 1.4.1 Gegevens over de ontwikkeling en vorderingen van de leerlingen Methode-onafhankelijke toetsen We toetsen elk jaar de opbrengsten van het onderwijs met methodeonafhankelijke toetsen. In de kleuterklassen wordt er de Midden groep 2 (M2) toets afgenomen. Bij een score van IV of V wordt ook de E2 afgenomen. In klas 1 zijn 3 toets momenten per jaar. Bij kinderen die onvoldoende of matig scoren is in klas 2 in oktober een extra toets moment. Klas 2 t/m 5 hebben 2 toets momenten per jaar. In klas 6 worden de Advieswijzer, de NIO, de Cito M8 toetsen en de IEP eindtoets afgenomen. Bij een Cito M8 score van IV of V is er nog een extra toets moment in mei. Ontwikkeling en vorderingen van de leerlingen De opbrengsten van het onderwijs worden getoetst met methodeonafhankelijke Cito-toetsen. De toetsen lezen en spellen worden afgenomen volgens de richtlijnen van het Expertisecentrum Nederland (2011). Voor de signalering in klas 1 wordt gebruik gemaakt van de herfstsignalering - o.b.v. Leeslijn - van het Expertisecentrum Nederland. Rekenen wordt, naast de methodeonafhankelijke toetsen, elke 4 weken getoetst met de methode-gebonden Wizwijs toetsen . Methode-onafhankelijke toetsen: ONDERWERP TAAL LEZEN BEGRI JPEND LEZEN SPELLING

TOETS Cito Taal voor kleuters M2 Cito Taal voor kleuters E2 Cito auditieve synthese* Cito Fonemen toets* Cito AVI Cito DMT Cito Cito Auditieve analyse * Cito Grafemendictee*


KLAS Kleuters groep2 Kleuters groep 2 bij score M2 van IV of V *1 (-2 bij matige of onvoldoende score in klas 1) 1-6 1-6 2-6 *1 (-2 bij matige of onvoldoende score in klas 1) 10

Cito spelling Cito rekenen voor kleuters M2 Cito rekenen voor kleuters E2 Cito rekenen en wiskunde SCHOOLADVIES IEP advieswijzer en NIO IEP Eindtoets Methode-afhankelijke toetsen: ONDERWERP TOETS Rekenen Wizwijs blok 1 t/m 9 Engels Hello World REKENEN

1-6 Kleuters groep 2 Kleuters groep 2 bij score M2 van IV of V 1-6 6

KLAS Klas 1 t/m 6 Klas 4,5,6

Zie ‘Bijlage 1.4.1.a Toetskalender’ voor de exacte inhoud en beschrijving van de af te nemen toetsen.


11

2. Zorgteam

2.1 Structuur van het zorgteam Het dagelijkse zorgteam bestaat uit de IB-er, de pedagogisch medewerkster en de klassenassistente. Daarnaast beschikt de school over een expertiseteam bestaande een kinderfysiotherapeut, een orthopedagoog en een consultatief antroposofisch arts. Zij worden geraadpleegd bij handelingsverlegenheid van de school en dragen mede zorg voor de professionalisering van de leerkrachten. Tevens is er op school een tweewekelijks inloopspreekuur die verzorgd wordt door PRO Zwolle. Ouders en leerkrachten kunnen hier terecht met vragen m.b.t. dyslexie, dyscalculie en gedragsproblemen. (ondersteuningsniveau 2 en 3) 2.1.1 Inzet van IB-er, pedagogisch medewerker en klassenassistent. Het zorgteam, de IB-er, de pedagogisch medewerkster en de klassenassistente hebben een taak in het begeleiden van leerlingen die in de klas onvoldoende tot leren komen. Taken van de IB-er in dit proces: • Voeren van de regie over de zorgprocessen • Coördineren van de leerlingenzorg • Ondersteunen en controleren van de processen en de uitvoering van het HGW • Ondersteuning in het vormgeven van de leerlingenzorg en effectief onderwijs • Begeleiden van de pedagogisch medewerkster en klassenassistente • Bespreken van de effectiviteit van de uitvoering van de zorg met de leerkracht • Coördineren van de contacten met externen • Vertalen en bewaken mogelijkheden die de school heeft in het uitvoeren van de leerlingenzorg • Leiden van de oudergesprekken (ondersteuningsniveau 4 en 5) Taken van de pedagogisch medewerkster: • Ondersteunen van de leerkracht in het uitvoeren van de leerlingenzorg • Begeleiden van de leerlingen vanuit het plan dat door de leerkracht gemaakt is • Uitvoeren van de evaluatie die door de leerkracht uitgezet is • Begeleiden van leerling en leerkracht bij de implementatie van handelingsadviezen (vanuit de Meanderklas) • Observeren van kinderen in de klas • Bieden van individuele hulp tijdens de rekenlessen (schoolbreed) Taken van de klassenassistente: • Ondersteuning van de leerkracht in het uitvoeren van de leerlingenzorg • Begeleiden van individuele leerlingen vanuit het plan dat door de leerkracht gemaakt is • Uitvoeren van de evaluatie die door de leerkracht uitgezet is • Begeleiden van kinderen met lees- en spellingsproblemen • Nakijken van leerlingenwerk • Invoeren van toetsen Overlegmomenten zorgteam: 1 x per maand overleg IB-er, klassenassistente en pedagogisch medewerkster. 1 x per maand overleg leerkracht, klassenassistente en pedagogisch medewerkster.

1.2 Wat doet het zorgteam? Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

12

De leerkracht is verantwoordelijk voor alle leerlingen in de klas, dus ook voor de kinderen die, op welke manier dan ook, meer aandacht, zorg, instructie of hulp nodig hebben. Het zorgteam ondersteunt de leerkracht hierin. De leerkracht is hiervoor naar ouders het aanspreekpunt. Zijn er vragen over deze begeleiding, dan kan er altijd een afspraak gemaakt worden met de leerkracht. De leerkracht kan op vraag van de ouders of vanuit eigen vraag de IB-er uitnodigen bij de gesprekken. Is de IB-er al betrokken, dan ligt de beoordeling om aanwezig te zijn bij een gesprek bij haar. De hulp die het zorgteam biedt, wordt zowel binnen als buiten de klas gerealiseerd. De leerkracht begeleidt ook leerlingen met een arrangement. Dit zijn leerlingen die in het verleden konden worden doorverwezen naar het speciaal basisonderwijs (SBO). In deze begeleiding kan de leerkracht worden ondersteund door het zorgteam, het interne expertiseteam, het kenniscentrum of het dienstencentrum van het samenwerkingsverband. Taken van de leerkracht in dit proces; Ondersteuningsniveau 2 Planning van de leerlingenzorg in de groepsplannen: • Plannen en bespreken van doelen met de klassenassistente en pedagogisch medewerkster • Plannen en bespreken van de didactische aanpak met de klassenassistente en pedagogisch medewerkster • Plannen van de uitvoering van de evaluatie met de klassenassistente en pedagogisch medewerkster • Verwerken van de informatie in de nieuwe groepsplannen

2.2 Externe zorgverleners; Ondersteuningsniveau 4 en 5 De school werkt nauw samen met de experts uit het expertise team. In fase 4 en 5 van de ondersteuningsniveaus kunnen meerdere partijen worden betrokken. Het ondersteuningsteam kan bestaan uit: • De ouders • SWV De Stroming: o preventieve begeleiding o orthopedagogische hulp o netwerkbijeenkomsten o expertisegroepen o uitwisselingsbijeenkomsten • De Begeleidingsdienst Vrije Scholen: o studie o coaching o begeleiding leerkracht, klas en leerling o expertisegroepen • Pro Zwolle • Kinderfysiotherapeut • Orthopedagoog • Antroposofisch arts • Drama therapeut • Euritmie therapeut • Creatief therapeut • GGD • Gemeente Zwolle: o Sociaal Wijkteam Noord Tijdens HGW gesprekken hebben de betrokken experts een duidelijke rol. Indien mogelijk zijn zij aanwezig tijdens de gesprekken. Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

13

Begeleiding van een externe ondersteuner is niet gericht op incidentele en fragmentarische begeleiding, maar op een samenwerking van betrokkenen rondom het kind, extern begeleider, ouders, leerkracht, en IB-er. De school heeft de regie en is sturend in de begeleiding van de leerling. Begeleider, leerkracht en IB-er maken afspraken over inzet, tijden, vorm en doelen. In de kleuterklassen en klas 1 t/m 3 kan er voor gekozen worden om de externe hulp onder schooltijd plaats te laten vinden. Externe hulp in klas 4 t/m 6 wordt buiten schooltijd gepland. Ouders kunnen besluiten om een andere expert of behandelaar te kiezen. Dit betreft dan de inzet buiten schooltijd. De school staat open voor handelingsadviezen maar behoudt ten alle tijde de regie.

3. Passend onderwijs

De regeling voor Passend Onderwijs maakt dat leerlingen met een onderwijsbelemmering c.q. ondersteuningsvraag naar een gewone school kunnen. In het kader van Passend Onderwijs heeft de school zorgplicht. Dat betekent dat de school een passende plek moet bieden aan kinderen die extra onderwijs ondersteuning nodig hebben. De school heeft een eigen zorgprofiel ontwikkeld, waarin de mogelijkheden en de grenzen van het onderwijs uitvoerig zijn beschreven. Zie ‘Het Schoolondersteuningsprofiel Vrije School Michaël Zwolle’ Het samenwerkingsverband (SWV) De Stroming ondersteunt de school in het uitvoeren en het ontwikkelen van Passend Onderwijs.

3.1 Meanderklas Zorgniveau 3 De Meanderklas: een klas voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben om tot ontwikkeling van hun talent te komen. Doelstelling Meanderklas; Met de Meanderklas biedt de school kinderen de kans om hun talenten in te kunnen zetten en te ontwikkelen. Doel is om een passend antwoord te vinden op de leervragen van het kind die in de klas onvoldoende beantwoord kunnen worden. Deel van het traject is implementatie van de gevonden antwoorden in de klas. Deelnemende kinderen kunnen hoogbegaafde kinderen zijn maar ook kinderen waarbij de leerresultaten niet overeenkomen met hun denkvermogen. In de Meanderklas wordt gewerkt aan het versterken van de executieve functies. De leerlingen worden een periode van 10 weken, 1,5 uur per week, begeleid in de Meanderklas. Dit als een tijdelijke omleidplek om gedragsverandering bij zowel het kind als de leerkracht teweeg te brengen. Zie bijlage 3.1.a de Meanderklas

3.2 Beleid meerbegaafde en hoogbegaafde leerlingen Het handelingsgericht werken met groepsplannen biedt de mogelijkheid om aan te sluiten bij de leervragen van meerbegaafde en hoogbegaafde leerlingen. Uitdagende opdrachten en verkorte instructie is voor de meeste kinderen essentieel. Wij streven naar het verbreden van de lesstof en kiezen principieel niet voor het versnellen. Het periodeonderwijs biedt mogelijkheden om inclusief te differentiëren. Kinderen werken individueel of groepsgericht (CLVS) vanuit open opdrachten. Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

14

Tijdens de inzet van CLVS leren de kinderen van en met elkaar. Ze werken op verschillende leer- en ontwikkelingsgebieden en hun inzet en mogelijkheden zijn afgestemd op leerlingniveau. De rekenmethode Wizwijs biedt een leerlijn voor de meerbegaafde leerling; de Plus-oefenboeken. Als extra materiaal worden de Rekentijgers ingezet. Als verrijkingswerk op taalgebied worden ‘Denkwerk’ en ‘Denkwijs; Denken over taal’ ingezet. Om aan te sluiten bij het ontwikkelen van leermotivatie en taakgericht wordt er gewerkt met verrijkingsboeken van ‘Leren leren’. Leerlingen die hun begaafdheid onvoldoende, op alle gebieden in kunnen zetten, kunnen geplaatst worden in de Meanderklas. Wij werken met het hoogbegaafdheidsprotocol SIDI voor het signaleren en diagnosticeren van hoog intelligente en (hoog)begaafde kinderen in onze school. Als blijkt dat een kind hoogbegaafd is, bestaat er de mogelijkheid om één dag in de week naar een Cnopius klas te gaan, onderdeel van het kenniscentrum Hoogbegaafdheid. Hier wordt aan hoogbegaafde kinderen uit Zwolle extra uitdaging en begeleiding geboden.

3.3 Euritmie remedial Hieronder verstaan wij euritmie die remediërend wordt ingezet voor de lagere schoolklassen. Er wordt met een kleine specifieke groep gewerkt binnen een ontwikkelingsgebied. De inzet wordt afgestemd op specifieke vragen die er in een klas zijn. Deze worden tijdens de pedagogische vergadering ingebracht door de leerkracht.

3.4 Coöperatief leren voor de Vrije Scholen (CLVS) De school werkt met CLVS. Naast de dagelijkse inzet wordt het specifiek ingezet bij zorgvragen. Het bevordert de sociale vaardigheden, geeft iedere leerling de kans om zijn stem te laten horen en kwaliteiten te tonen. Kinderen leren niet alleen van de interactie met de leerkracht, maar ook van de interactie met elkaar. De kinderen werken in heterogene tweetallen of groepen. Dit biedt mogelijkheden voor de zwakke en de sterke leerlingen, zij kunnen op hun niveau inbreng hebben en van en met elkaar leren.

3.5 Inzet Regenboogtraining De meerderheid van de klassenleerkrachten is opgeleid regenboogtrainer. De regenboogtraining wordt ingezet om de sociale ontwikkeling van de kinderen te ondersteunen en de groepsprocessen bij te sturen.

3.6 Motorisch remedial teacher De gym leerkracht is tevens gecertificeerd motorisch remedial teacher; hij ondersteunt en adviseert leerkrachten in het begeleiden van kinderen. Daarnaast begeleidt hij zo nodig kinderen individueel tijdens de gymnastieklessen. Leerkrachten observeren hun klas eens per week tijdens de gymlessen.

3.7 Ontwikkelingsperspectief (OPP); zorgniveau 4 “Een omslag van volgen naar plannen.” De school is verplicht een OPP te maken voor de leerlingen die de einddoelen van klas 6 niet halen en zullen uitstromen naar het praktijkonderwijs (einddoelen klas 3) of Basisberoepsgerichte leerweg (einddoelen klas 4). In overleg met ouders stelt de leerkracht, ondersteund door de IB-er, dit op. De beginsituatie wordt beschreven evenals het uitstroomprofiel. Er worden reële en haalbare tussendoelen vermeld. Ook wordt de benodigde ondersteuning beschreven. Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

15

De school heeft als doel om leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften zo lang mogelijk bij de basisgroep te houden. Uit onderzoek blijkt dat zo de meeste voortgang geboekt wordt. Voorwaarde is dan wel dat het onderwijs aangevuld wordt met verlengde/geïntensiveerde instructie en oefening (HGW, werken met groepsplannen). Als een leerling op één of meerdere leergebieden onvoldoende tot ontwikkeling komt (achterstand > dan 1,5 jr.), wordt er een leerlijn met specifieke doelen geformuleerd, een onderdeel van het OPP. Hiermee kan de school aantonen dat deze leerling aan afwijkende doelen werkt. De leerling kan voor één of meerdere vakken vanuit een eigen leerlijn werken. Het vrijeschool periode-onderwijs is ontwikkelingsgericht. Tijdens deze lessen staan de ontwikkelingsdoelen (klasdoelen) centraal. De verwerking van de lesstof wordt afgestemd op de mogelijkheden van de leerling. Bij de beoordeling wordt er uitgegaan van de individuele ontwikkeling van de leerling. Als basis voor het uitzetten van de leerlijn worden de Leerroutes 1, 2 en 3 taal en rekenen van het SLO als basis gehanteerd. (Zie Leerroutes SLO, website http://www.taalenrekenen.nl/) De rekenmethode Wizwijs werkt vanuit de referentiekaders en minimum leerlijn kan hier als startpunt voor de basis dienen. Bijlage 3.7.a OPP inhoudelijk Bijlage 3.7.b Een OPP op basis van de wisselwerking tussen kind, onderwijs en opvoeding Bijlage 3.7.c OPP; Referentieniveaus Bijlage 3.7.d Protocol OPP Bijlage 3.7.e Formulier OPP

3.8 Samenwerking met SWV; zorgniveau 4 Wanneer de leerlingbespreking niet leidt tot overzicht, inzicht en uitzicht en er sprake blijft van handelingsverlegenheid, wordt er hulp via het SVW ingeschakeld. Er kan hulp gevraagd worden bij het Dienstencentrum of het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid van SWV De Stroming. Op zorgniveau 4 is er geen sprake meer van aansluiting bij reguliere doelen. Dit kan geconstateerd worden op grond van: 1. Sociaal emotionele ontwikkeling, werkhouding, concentratie, persoonlijkheid of sociaaleconomische achtergrond; • Het eerder niet succesvol gewerkt hebben met een handelingsplan/ zorg groep groepsplan • De leerling vindt geen aansluiting bij de rest van de klas • De cognitieve ontwikkeling wordt belemmerd door sociaal emotionele problematiek en/of het adequaat in kunnen zetten van de executieve functies 2. Leervermogen, begaafdheid, leertempo; • Als er vragen zijn over de intelligentiemogelijkheden van een leerling ( beneden gemiddelde- en bovengemiddelde intelligentie/ hoogbegaafdheid) • Het eerder niet succesvol gewerkt hebben met handelingsplan, zorggroep groepsplan (HP) • Het leerrendement is lager dan 75% • De verwachte uitstroom is LWOO/PRO/SO Bijlage 3.8.a SWV De Stroming; Dienstencentrum; Expertisecentrum HB en de CTT

3.9 Samenwerking met SWV; zorgniveau 5 Als blijkt dat, na de inzet op zorgniveau 4, de school geen passend onderwijsaanbod voor een leerling kan realiseren, wordt er gezocht naar een andere voorziening die beter aansluit bij de Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

16

onderwijsbehoeften van het de leerling. Denk aan: een andere basisschool, Speciaal Basisonderwijs (SBO) of Speciaal onderwijs (SO). Voor plaatsing op het SBO en SO (cluster 3 en 4) wordt een toelaatbaarheidsverklaring bij de Commissie Toewijzing Toelaatbaarheid (CTT) aangevraagd. Ouders melden aan en hebben keuzevrijheid om een passende school voor hun kind te kiezen. De school en het SWV hebben een adviserende rol. Leerkracht en IB-er zijn samen verantwoordelijk voor het invullen het HGW dossier en de onderbouwing voor de aanvraag bij de CTT. Als blijkt dat, op zorgniveau 5, ouders geen aanvraag willen doen, kan de school zonder toestemming een aanvraag bij de CTT indienen. Bijlage 3.9.a Clusterindeling Speciaal Onderwijs


17

4. Sociaal emotionele ontwikkeling

In ons onderwijs naar hoofd, hart en handen is de sociaal emotionele ontwikkeling een vanzelfsprekend ontwikkelingsgebied dat ieder moment van de dag in beweging is. Om hier expliciet naar te kijken, ontwikkelingen te volgen en gericht aandacht aan te besteden zijn een aantal instrumenten ingevoerd.

4.1 Leerlingvolgsysteem Zien Voor het volgen van de sociaal emotionele ontwikkeling gebruiken we het leerling volgsysteem ZIEN (Parnassys). De uitkomsten worden verwerkt in het ‘groepsplan sociaal emotioneel’. Bij het opstellen van de groepsplannen wordt gebruik gemaakt van de leerlijn ‘Sociaal Emotionele Ontwikkeling’ en ‘Leren Leren’. Bijlage 4.1.a en bijlage 4.1.b De handelingsadviezen uit ZIEN en de interventies uit de Regenboogtraining worden ingezet. Een aantal leerkrachten is opgeleid als Regenboogcoach. Ook wordt Coöperatief leren voor Vrije Scholen ingezet. Bij bijzonderheden worden individuele leerdoelen geformuleerd. Ouders worden hiervan op de hoogte gebracht. Een kind kan dan binnen een groepsplan een individueel handelingsadvies krijgen. De categorieën in de sociaal-emotionele kijkwijzer waarop gescoord wordt zijn: • Ontwikkeling van het zelf • Persoonlijkheidskenmerken • Omgang met anderen • Werkhouding • Concentratie en hyperactiviteit • gedrag en emotionele problemen • temperament en constitutietype • Denken, voelen, willen

4.2 Regenboogtraining; afname veiligheidsthermometer De Veiligheidsthermometer van de Regenboogtraining wordt in oktober en april afgenomen. Bij een zorg-score volgt een leerling-gesprek. Het verslag hiervan wordt opgeslagen in het leerlingdossier in Parnassys.

4.3 Pestprotocol Elk kind dient zich op school veilig te kunnen voelen. Het aanpakken van een pestprobleem is daarom belangrijk. Veiligheid is de basis voor optimale ontwikkeling. Door elkaar te steunen en wederzijds respect te tonen stellen we alle kinderen in de gelegenheid om met veel plezier naar school te gaan! We doen dat door regels en afspraken zichtbaar te maken voor kinderen en volwassenen zodat als er zich ongewenste situaties voordoen, zij elkaar kunnen aanspreken op deze regels en afspraken. (Drive; Protocollen; sociaal emotionele ontwikkeling)


18

5. Leesproblemen en dyslexie Bij zorg of vermoeden van dyslexie worden de kijkwijzers “Vroege kenmerken van dyslexie bij kleuters ingevuld. Bijlage 5a-5c Signaleren dyslexie bij kleuters t/m klas 6 Vanaf klas 2 wordt bij vermoeden van dyslexie de DST afgenomen. Bij vermoeden van- of vastgestelde dyslexie worden de volgende instrumenten ingezet: • Bloon • Ralfi lezen • Connect lezen • Woordrijen lezen • Flits Ter signalering wordt gebruik gemaakt van de signalering Leeslijn van het Expertisecentrum Nederland. Het toetsrooster en de zorg zijn hierop afgestemd. Bij onvoldoende score op basisniveau wordt de leerling in de verlengde instructie niveau geplaatst, cluster 1, zie stappen van de ondersteuningsniveaus in de schema's hieronder. Ondersteuningsniveau 2: Groepsdoelen

Extra ondersteuning door de leerkracht binnen de groep. •

• • •

Bij onvoldoende scores op lezen en/of spelling, zowel op de methode gebonden toetsen als bij de niet-methode gebonden toetsen, volgt er een (diagnostisch) onderzoek door de leerkracht. (Welke fouten maakt het kind, leesstrategie, visuele en auditieve voorwaarden, lateralisatie) Extra hulp; de leerling zit in de verlengde instructie groep Bij vermoeden van dyslexie worden de extra begeleiding, doelen en evaluaties vastgelegd De leerkracht bespreekt dit groepsplan tijdens de klasbespreking met de IB-er

Ondersteuningsniveau 3: Drijfvermogen (HP)

Extra ondersteuning in samenspraak met IB en of taal- en rekencoördinator • • • • •

Bij onvoldoende vorderingen volgt leerlingbespreking gericht op handelingsgerichte procesdiagnostiek. Leerkracht, taal coördinator en de IB-er werken hierin samen. In dit overleg worden actiepunten opgesteld Verkregen suggesties worden uitgevoerd Voor de evaluatie wordt de cyclus van de toetskalender gehanteerd. Mocht het gewenste resultaat uitblijven dan wordt externe hulp geraadpleegd.

Ondersteuningsniveau 4: Aangepaste doelen

Extra ondersteuning in samenspraak met externen Geeft de zorg binnen de school niet het gewenste resultaat, dan wordt externe hulp ingeschakeld: Dyslexie onderzoek Dyslexiebegeleiding Er vindt afstemming plaats tussen de dyslexiebehandelaar en school. Bijlage 5d Aanvraag dyslexie onderzoek Bijlage 5e Dyslexieprotocol Vrije School Michaël


19

6. Dyscalculie De school werkt met de richtlijnen van het protocol ERWD. De school hanteert een werkdocument Dyscalculie met daarin kijkwijzers en een beschrijving van de stappen die ondernomen moeten worden. Voor het inzetten van externe begeleiders wordt ook hier de HGW zorgroute gevolgd. Leerkrachten worden door de IB-er ondersteund in het werken met kinderen met ernstige rekenproblemen. De kinderen krijgen elke dag verlengde instructie. Op school wordt er gewerkt met de Utrechtse getalbegrip toets. De leerkrachten worden begeleid door de IB-er vanuit het werken met het handelingsmodel en het drieslagmodel voor het signaleren en diagnosticeren van de problemen. Voor leerlingen met een Cito IV en V score worden de kijkwijzers Periodedoelen Rekenen ingevuld. Functioneert een leerling niet op klasniveau dan wordt ook de lijst van het voorgaande jaar ingevuld. Het protocol is te vinden op Drive > Gezamenlijk > Zorg > Dyscalculie > 2015-2016 Klas (kleuters, 1-6) Rekenwiskunde onderwijs: Protocol en werkdocument Dyscalculie


20

7. Aannamebeleid

Om een evenwichtige balans te kunnen blijven bewaren in klassen met kinderen met en zonder ondersteuningsvraag speelt een zorgvuldige aanname een belangrijke rol. De Vrije School Michaël hanteert een aanname procedure waarin elke leerling individueel wordt bekeken. In de procedure wordt onderscheid gemaakt tussen onder- en zijinstroom. Wij zijn van mening dat een kind zo min mogelijk van school zou moeten veranderen. Bij een kind wat van een andere lagere school komt willen wij er daarom – voor zover mogelijk - zeker van zijn dat de overstap naar onze school een juiste keuze is voor het kind. In bijlage 7a het aanname beleid.

7.1 Doubleren Omdat ons onderwijs ontwikkelingsgericht is en er naar meerdere aspecten van de ontwikkeling wordt gekeken, komt doubleren weinig voor. In enkele gevallen, wanneer wij zien dat de ontwikkeling van een kind op meerdere gebieden stagneert en het laten overdoen van een klas hierop een antwoord zou kunnen zijn, wordt tot laten doubleren besloten. Dit gebeurt pas nadat gebleken is dat ingezette interventies onvoldoende resultaat opleveren. Er vindt nauw overleg plaats tussen leerkracht, ouders en ib-er. De school neemt het uiteindelijke besluit op grond van heldere argumenten en aangetoonde inspanningen.

7.2 Leerrijpheidsonderzoek

Binnen ons onderwijs heeft de kleuter een eigen specifieke plek. Het kleuteronderwijs biedt kinderen de mogelijkheid om op hun eigen wijze, op eigen tempo, nabootsend, spelend en bewegend uit te groeien tot lagere schoolkind. Aan het einde van de kleutertijd zijn de leervoorwaarden normaal gesproken op natuurlijke wijze ontwikkeld. Of een kleuter leerrijp is wordt uitgebreid bekeken in het jaar dat het kind zes wordt. Er wordt gekeken naar: • De motorische ontwikkeling • De sociaal-emotionele ontwikkeling • De cognitieve ontwikkeling • De fysieke ontwikkeling In de tien-minutengesprekken met ouders worden de waarnemingen van zowel ouders als leerkracht gedeeld. Mogelijke extra interventies worden in oktober en/of februari afgesproken en vastgelegd in een individueel plan voor het kind. De ib-er kijkt mee. Kijkwijzers leerrijpheid worden gedurende het jaar ingevuld door de leerkracht. In januari worden de Cito kleutertoetsen afgenomen. Resultaten worden met ouders gedeeld. In maart kijkt de consultatief antroposofisch arts naar de fysieke schoolrijpheid. Begin mei wordt op grond van het totale beeld van het kind een definitief besluit genomen door de school; of het kind de overstap naar de eerste klas kan maken of nog een jaar op de kleuterschool nodig heeft.


21

8. Uitstroom

8.1 Uitstroom VO (Voortgezet onderwijs) De leerlingen gaan na hun basisschooltijd door naar het VO. De school maakt gebruik van het digitale aanmeldingsformulier/onderwijskundig rapport (OKR). (Download: http://zwolsescholengids.nl/?page_id=967 ) De Zwolse VO scholen werken met eenzelfde OKR. Het wordt ingevuld door de leerkracht van klas 6 en ouders van de leerling. Ouders hebben inzage in de gegevens die de school beschreven heeft en geven toestemming om deze informatie te delen. De school zorgt ervoor dat het OKR voor de aanmelding voor 1 april door de VO school ontvangen is. Verwijzing Voorbereidend Middelbaar Beroepsonderwijs (VMBO) met leerwegondersteuning (LWOO) of Praktijkonderwijs (PRO) Bij verwijzing naar het VMBO-LWOO of PRO wordt er een onderwijskundig rapport van het Samenwerkingsverband VO 10-1 ingevuld. Dit rapport kan gedownload worden als er een code is afgegeven door de betreffende VO school van de leerling. Bijlage 8.1.a Verwijzing VMBO-LWOO of PRO

8.1.1 Eindtoets Alle leerlingen doen mee aan de Centrale Eindtoets. Voor leerlingen die bij aanvang van klas 6 een leerachterstand van 1,5 jaar hebben of het advies krijgen (dat gegeven wordt aan het eind van klas 5) BB/KB wordt de niveautoets aangevraagd. Tevens maken deze leerlingen, met uitzondering van de KB leerlingen, de PRO/LWOO toets in december.

8.2 Uitstroom PO 8.2.1 Andere basisschool Het komt ook voor dat er tijdens de basisschooltijd een overstap naar een andere basisschool gemaakt wordt. De volgende stappen worden gezet: 1. IB-er van ontvangende school neemt contact op met IB-er huidige school 2. Na schriftelijke toestemming van ouders vindt er een dossieroverdracht plaats 3. Leerling komt meelopen op de nieuwe school. Leerkracht en IB-er beoordelen of een overstap mogelijk is 4. IB-er licht ouders in over wel of geen plaatsing. Tevens wordt de IB-er van de huidige basisschool ingelicht. 5. Nieuwe basisschool schrijft de leerling in. 6. Oude basisschool schrijft de leerling uit.

In bijlage 8.2.a het formulier dat we gebruiken om een overdracht van een dossier tussen twee scholen te laten plaatsvinden na toestemming van de ouders.

8.2.2 SO / SBO Verwijzing § 3.8


22

9. Grenzen aan de zorg

We proberen alle leerlingen de zorg te bieden die zij nodig hebben. Er is echter een grens. Deze grens is bereikt als de school handelingsverlegen is.

Naast het kijken naar - en vanuit het individuele kind, heeft de school een bredere verantwoordelijkheid. Het functioneren van de klas als geheel, de veiligheid en de ontwikkelingen/welbevinden van de leerlingen/leerkracht zijn mede leidend in de beoordeling of het bieden van individuele zorg nog in verhouding is. De grens aan de mogelijkheden van ons onderwijs is bereikt als: • Een leerling ernstige gedragsproblemen heeft, die leiden tot een voortdurende verstoring van de rust en de veiligheid in de groep en/of de school. • Een leerling onvoldoende in staat is om ons leerstofaanbod te verwerken, uitgaande van de minimale beheersing van de leerstof eind Klas 4. • Een leerling niet of nauwelijks in staat is voldoende zelfstandig te functioneren; het onderwijs aan de leerling zodanig beslag legt op de tijd en aandacht van de leerkracht dat het leerproces van de andere leerlingen nadelig beïnvloed wordt. • De zwaarte en het aantal zorgleerlingen dat al in een bepaalde groep voorkomt dusdanig belastend wordt voor de leerkracht dat de kwaliteit van het onderwijs niet meer gegarandeerd kan worden. • Er onvoldoende zorgruimte in een groep is vanwege het aantal leerlingen (>30). • De school ondanks alle aangetoonde inspanningen handelingsverlegen blijkt. • Het kind niet op zijn plaats blijkt te zijn en het geen recht gedaan wordt door het onderwijsaanbod dat de school biedt.


23

10. Meldcode

We werken op school met het protocol ‘Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling’. (In te zien via de intern begeleider)

Dit protocol bestaat (in het kort) uit 6 stappen: 1. In kaart brengen van signalen ‘niet pluis’ gevoel (alle werknemers op school) 2. Collegiale consultatie (met intern begeleider, raadpleeg evt. ‘Veilig Thuis’, voorheen AMK) 3. Gesprek met ouders en/of kind (intern begeleider) 4. Wegen van het geweld of de mishandeling (intern begeleider) 5. Beslissen: hulp organiseren of melding (intern begeleider) 6. Volgen (allen)

Dit protocol wordt jaarlijks met het team besproken.

(Uit de Wet op de jeugdzorg:) Kindermishandeling is 'elke vorm van voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, die de ouders of andere personen ten opzichte van wie de minderjarige in een relatie van afhankelijkheid of van onvrijheid staat, actief of passief opdringen, waardoor ernstige schade wordt berokkend of dreigt te worden berokkend aan de minderjarige in de vorm van fysiek of psychisch letsel'.


24

Bijlagen

Bijlage 1a – De zorgroute Zorgroute in schema: Wie doet wat en wanneer 1. 2. Klasbezoek en Gesprekken met Klasbespreking collega’s: intervisie, werkoverleg, bespreken van kinderen Welk 3x per jaar: - Pedagogische moment? 1. oktober/ november vergadering kleuterklassen en 1-6 (wekelijks; 2. februari donderdag) 3. juni - Doe-middagen (dinsdag om de week) - Clusterbespreki ngen (dinsdag op de doemiddagen eens per maand) Inhoud 1. Werkoverleg - Kleuters en klas 3-5; Zorgbespreking

3. 3.1.leerlingbespreking 3.2 Kinderbespreking

4. Gesprekken met ouders en/of kind

5. Aanmelding indien nodig bij: SWV De Stroming of CTT of andere externe hulpverleners

6. Overleg IB en Schoolleider

3.1 Als zorg aangegeven wordt door leerkracht, ouders of vanuit klasbespreking IB 3.2 PV

4.1 10 minuten gesprekken sept/okt en februari 4.2 tussentijdse geplande en niet geplande gesprekken

Zie Wekelijks, ondersteuningsnivea vrijdag 14:00 u 4; Na uur leerlingbespreking en toestemming ouders

3.1 / 3.2 Soc. emotioneel

4.1 okt/sept:

Externe Zorgleerlingen onderwijsbehoeften Groepsplanne

Wie neemt deel?

Soc. em.; vanuit resultaten oudergesprekken, ZIEN en SIDI (zorglleerling bespreken/ 10 minutengesprekken), - klas 1 en 2 herfstsignalering / taalontwikkeling en vertaling in groepsplan - klas 6 voorbereiding plannen vanuit NIO en advies wijzer; inzetten leerdoelen. 2. Cito toetsen en groepsplannen 3. Cito toetsen en groepsplannen leerkracht IB


PDV Werkmiddagen

Taalontwikkeling rekenontwikkeling motorische kunstinnige ontwikkeling

Leerkrachten, intervisie collega Schoolleider, iber, taal- of rekencoördinato r

3.1 Leerkracht, ouders) 3.2 College

IB

Ontwikkelingsdoelen vanuit bevindingen of getuigschrift februari: Cito scores, verwezenlijking van gestelde ontwikkelingsdoelen Evaluatie HP of OPP Juni : Evaluatie HP of OPP 4.2 Tussentijdse oudergesprekken evaluatie gesprekken. Niet geplande gesprekken t.a.v. incidentele zorg

Ouders, leerkracht; (en Optioneel, afhankelijk van de vraag: ib-er, taal-, rekencoördinator of schoolleider

26

preventieve begeleiding Onderzoek door Dienstencentrum SWV Verwijzing S(B)O onderwijsbehoeften, handelingsadviezen Dyslexie onderzoek: Soc. Wijkteam NoordZwolle;

n Groepsbezoek en Invulling studiedagen Toets uitslagen analyseren Zorgplan Toets protocol Toets kalender WVTTK

Afhankelijk van de Leerkracht vraag; leerkracht, IB, ouders en externe hulp.

VoorFormulier: HGW cyclus bereiding Checklist voorbereiding groepsbespreking door lkr. Geactualiseerd: PDGO Groepsplannen Extra in okt/ nov: Zien Veiligheidsthermometer Sidi Protocol (invullen in oktober) Inhoud? Wat wordt besproke n?

Scores Cito in relatie met groepsplannen. Hoe lukt het de leerkracht om af te stemmen op de verschillende onderwijsbehoeften in zijn/haar groep. (Verder>Zie vragenlijst groepsbespreking) VastCito scores legging; (Parnassys)PDGO (Drive) wat en Groepsplan (Parnassys) • Spelling waar? • Lezen Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

Zorgen worden gedeeld (afstemming), mogelijkheden worden verkend en afspraken worden gemaakt. Parnassys, acties Basecamp klasproject,

in

3.1 Formulier: Aanmelding lln.-bespreking door lkr 3.1 en 3.2 Invullen lijst belemmerende en bevorderende factoren. Kijkwijzer gericht op het probleem Kindplan Document kinderbespreking Antwoord op de hulpvraag van de leerkracht. Doelen voor het groepsplan of het handelingsplan. 3 stappen: 1. overzicht 2. inzicht 3. uitzicht Opstellen HP/ Aanpassen groepsplan Er kunnen ook afspraken gemaakt

Gespreksdoelen vaststellen Overzicht toets gegevens ll. Evaluaties HP, groepsplannen, OPP Evaluatie ontwikkelingsvragen

Invullen vragenlijsten CTT; HGW dossier Stroming, Onderbouwing aanvraag CTT Onderzoekslijsten externen Formulieren Dyslexie aanvraag

HP en vastleggen afspraken door leerkracht

Zorgen worden gedeeld (afstemming) mogelijkheden worden verkend en afspraken worden gemaakt.

Zorg leerling Verslagen onderzoek

Leerkracht

Oudergesprek (Parnassys) Acties (Basecamp)

Formulieren worden IB zorgt voor opgeslagen in terugkoppeling basecamp klas of klas leerling.

27

van

• • • •

Rekenen Optioneel: Begrijpend lezen sociaal emotioneel

Drive

worden m.b.t. onderzoek, observatie. HP en PDGO in Volglijn. Afspraken vastleggen in klas- of leerling project in Basecamp

Evt. individueel handelingsplan (Parnassys) Gespreksverslag (Parnassys) Trendanalyse (Drive) Wie IB ib-er, leerkracht Leerkracht- voorzitter 4.1 Schoolleiding IB plant? PV 4.2 Leerkracht en soms IB of schoolleider Wie legt Leerkracht leerkracht. Leerkracht Leerkracht IB vast? Controle IB IB IB IB IB zorgt voor door: terugkoppeling PDGO - groepsoverzicht: pedagogisch didactisch groepsoverzicht CTT – Commissie Toewijzing toelaatbaarheid (SO, cluster 3 en 4) PV – pedagogische vergadering


28

IB Schoolleider

Bijlage 1.1.a – HGW, een cyclisch proces HGW is een planmatige en cyclische werkwijze waarbij we de volgende zeven uitgangspunten toepassen: 1. De onderwijsbehoeften van kinderen staan centraal: wat heeft een kind nodig om onderwijsdoelen te behalen? 1. Het gaat om afstemming en wisselwerking: het gaat niet alleen om het kind, maar om het kind en de wisselwerking met zijn omgeving. Het gaat om het kind in deze groep, bij deze leerkracht, op deze school en van deze ouders. 2. De leerkracht doet ertoe: de leerkracht realiseert passend onderwijs en levert daarmee een cruciale bijdrage aan een positieve ontwikkeling van de kinderen. 3. Positieve aspecten zijn van groot belang: van zowel kind, leerkracht, school, de groep en ouders. 4. Positieve factoren bieden aanknopingspunten voor het stellen van ambitieuze doelen en om een succesvol plan van aanpak te kunnen uitvoeren. 5. Constructieve samenwerking: samenwerking tussen leerkracht, kind, ouders interne en externe begeleiders is noodzakelijk om een effectieve aanpak te realiseren. 6. Doelgericht handelen : het team formuleert korte- en lange termijndoelen voor het leren, de werkhouding en het sociaal-emotioneel functioneren van alle kinderen en evalueert deze in een cyclus van planmatig handelen. 7. De werkwijze is systematisch, in stappen en transparant: het is voor betrokkenen duidelijk hoe de school wil werken en waarom.

Omslag in het denken De bovengenoemde zeven uitgangspunten bieden een kader. We streven ernaar om alle uitgangspunten tot hun recht te laten komen in een cyclisch proces. In het werken volgens de zeven uitgangspunten staat het ontwikkelingsgericht werken centraal. Kernvraag is; wat heeft dit kind in deze situatie nodig, welke vraag stelt het kind aan de leerkracht? Dus het perspectief verschuift hierbij van kind naar leerkracht; Van wat een kind heeft (het probleem) naar wat een kind nodig heeft van de leerkracht: Dit houdt in dat we oplossingsgericht denken en handelen: Ouders spelen een cruciale rol; zij worden nauw betrokken bij het zoeken naar de onderzoeksvraag en de in te zetten oplossingen. De ervaring van ouders met het kind in de thuissituatie is een belangrijke aanvulling op de waarnemingen van de school. De regie en verantwoordelijkheid van het proces ligt bij school. Wij zetten in op leerkrachtkwaliteiten, het ontwikkelen van de leerkrachtvaardigheden zowel in de diagnosticerende rol als wel in de begeleidende handelende rol. Wij zijn hierin altijd lerend, het is een proces waarin wij ons als school ontwikkelen met als doel het optimaliseren van de ontwikkelingsmogelijkheden van alle kinderen. Als format voor het volgen van ontwikkeling en het inzetten op doelen werkt de school met groepsplannen. Deze plannen worden procesmatig ingevoerd (zie onderstaand model).

De cirkel van handelingsgericht werken (Ondersteuningsniveau 1-2)

realiseren

waarnemen

plannen

begrijpen

In de cyclus HGW onderscheiden zich vier verschillende fasen met in totaal zeven stappen. Fase 1. Waarnemen/signaleren Stap 1: verzamelen van kindgegevens in een pedagogisch didactisch groepsoverzicht Stap 2: signaleren van kinderen die extra begeleiding nodig hebben Stap 2a: bepalen van de doelen voor de komende periode Fase 2. Begrijpen/analyseren Stap 3: benoemen van de onderwijsbehoeften van alle kinderen Fase 3. Plannen Stap 4: clusteren van kinderen met vergelijkbare onderwijsbehoeften Stap 5: opstellen van een groepsplan Fase 4. Realiseren Stap 6: uitvoeren van het groepsplan De stappen 1, 2 en 3 staan in het pedagogisch didactisch groepsoverzicht waarin per klas, per kind een overzicht van de gegevens weergegeven wordt. Beschreven worden: • Stimulerende en belemmerende factoren, • Onderwijsbehoeften taal • Rekenen lezen • Begrijpend lezen • Motorische - en sociaal emotionele ontwikkeling De stappen 2a, 4 en 5 verwerken we in een groepsplan. Daarin staat het basisaanbod voor de hele groep en het specifieke onderwijsaanbod voor de zorggroep en de plusgroep. Het pedagogisch didactisch groepsoverzicht en het groepsplan zijn de kerndocumenten waarmee we de ontwikkeling van kinderen in relatie tot de gestelde doelen en het onderwijsaanbod plannen, volgen en evalueren. Stap 7: Evalueren en begin van nieuwe cyclus, stap 1 We streven naar een preventieve aanpak. We kijken vooruit: wat zijn de doelen voor de komende periode en wat hebben onze kinderen nodig om die doelen te bereiken? Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

30

Het Didactisch Groepsoverzicht wordt in Drive ingevuld en bevinden zich in de map: Gezamenlijk> Onderwijs> HGW> Pedagogisch didactische groepsoverzichten. De groepsplannen worden in Parnassys ingevuld onder tabblad: Groep> Begeleiding> Plannen. We kiezen ervoor om de groepsplannen in te vullen onder het tabblad ‘plannen’, omdat de plannen dan gekoppeld kunnen worden aan het leerlingendossier. Zie bijlage 1.1.b Het Pedagogisch Didactisch Groepsoverzicht.


31

Bijlage 1.1.b – Rooster zorgperiodes 2015-2016 Rooster zorgperiodes Vrije School Michaël 2015-2016 datum 18-08-15

2

3

4

5

6

7 8

9

Waar?

dag di

HGW

weeknummer 1

TEAM/ VERGADERING/ ZORG activiteiten

Z o r g p e r i o d e 1 a

geen ZV

Ped. Did. GO en GP’s vaststellen

do

20-08-15

geen PV

di

25-08-15

ZV: schoolplan

do

27-08-15

di

01-09-15

PV: evaluatie 6e klas vorig jaar PV: evaluatie 6e klas vorig jaar Voorbereiding oudergesprekken Doemiddag

do

03-09-15

ma

07-09-15

di

08-09-15

geen ZV

wo

09-09-15

di

15-09-15

ZV: beleid, taakuren

do

17-09-15

di

22-09-15

PV: Sanne Marijn van Berkum, PV: Drama lessen/ therapie Sanne Marijn van Berkum, deskundigheidsbev. deskundigheidsbev. Doemiddag

vr

25-09-15

Bal-A-Vis-X 1e dag

di

29-09-15

ma

05-10-15

di

06-10-15

Studiedag Bal-A-Vis-X 1e dag ZV: trendanalyses ZV: trendanalyses bespreken; tweegesprekken effectieve bespreken inzet zorgleerlingen. Bal-A-Vis-X 2e dag Studiedag Bal-A-Vis-X 2e dag Doemiddag

do

08-10-15

ma

19-10-15

Herfstvakantie 26-10-2015

10

Parnassys

Trendanalyses PV

Oudergesprekken ontwikkelingsdoelen

Verslag in Parnassys Verslag in Parnassys Verslag in Parnassys

Oudergesprekken ontwikkelingsdoelen Oudergesprekken ontwikkelingsdoelen

Afname Nio klas 6 tot

- Zien invullen; lijst klas en individueel: gesprekken Parnassys plannen IB voor vervolg Herfstsignalering leesontwikkeling klas 1, 2

ma

26-10-15

ma

02-11-15

11


Taaltoetsen (lezen & spellen) kinderen IV of V score, klas 2 t/m 6 Start toetsen IEP advieswijzer Kleuters, klas 1 en 2 Invullen kijkwijzers dyslexie bij vermoeden dyslexie Oudste kleuteronderzoek voorbereiden, volgende week plannen Oudste kleuteronderzoek afnemen: invullen kijkwijzer Uploaden in oudste kleuteronderzoek. Parnassys Kleuters, klas 1-6 Invullen SIdi klas/ kindmap

32

di

03-11-15

Doemiddag

wo

04-11-15

12 ma

09-11-15

di

10-11-15

wo

11-11-15

ma

16-11-15

di

17-11-15

Leerkracht klas 6 kiest tijden in deze week: vrije dag inzetten Klas 6 VO gesprekken (20 min.) uitslag NIO; leerdoelen ZV: beleid uitzetten Klas 6 VO gesprekken (20 min.) uitslag NIO; leerdoelen uitzetten Studiedag, tussenevaluaties Go en GP's e.d./ Parnassys teambuildings-activiteit; GP rekenenGP spelling GP technisch lezen GP begrijpend lezen Studiedag, Individuele plannen: tussenevaluaties GO Kleuters: invullen kijkwijzers en GP's e.d. Groepsplan sociaal emotioneel maken Kleuters invullen lijst kijkwijzer spelontwikkeling kleuters als basis voor het plan voor de zorgleerlingen Afronden stappen SIDI Doemiddag

ma

23-11-15

13

Z o r g p e r i o d e 1 b

Z o r

14

Klas 6 VO gesprekken (20 min.) uitslag NIO; leerdoelen uitzetten KLasbespreking klas 1 en 2 ib-leerkracht: uitslagen van de toetsen. Week 13

Getuig schriften periodeverslagen

15

17 22 24

25

Drive

Getuig schriften periodeverslagen afmaken Drive Bal a vis x evaluatie Kleuters: Invullen kijkwijzer vroege kenmerken cognitieve problemen bij zorgleerlingen.

di

01-12-15

Doemiddag

di

15-12-15

Doemiddag

ma

21-12-15

Kerstvakantie tot 41-2016

ma

11-01-16

Start afnemen Cito toetsen kleuters/ leestoetsen DMT AVI

di

12-01-16

Doemiddag

ma

25-01-16

di

26-01-16

Doemiddag

ma

01-02-16

26

27

Kleuters, klas 1-6 Invullen SIdi; proces doorlopen alle stappen volgen. Leerling gesprek IB plannen bij positieve scores en onzekerheden. Uitzetten IEP Advieswijzer; leerkracht - ib

Kleuters en klas 1: Invullen kijkwijzer oriëntatie dominantie oudste kleuters Afnemen Cito toetsen kleuters t/m klas 6 Kleuters en klas 1: Invullen kijkwijzer oriëntatie dominantie oudste kleuters Afnemen Cito toetsen kleuters t/m klas 6

ma

08-02-16

di

09-02-16

Studiedag, evaluaties GO en GP's Foutenanalyses alle citotoetsen Nieuwe plannen maken: Studiedag, evaluaties GP rekenen GP's, trend- en GP spelling foutanalyses Cito, GP technisch lezen etc… GP begrijpend lezen Individuele plannen Ped. Did. GO GP sociaal emotioneel tussenevaluatie Doemiddag

ma

15-02-16

di

16-02-16

ZV:

Parnassys, foutenanaly ses: Drive

Drive

Klasbesprekingen leerkracht- ib kleuters, 1-6 trendanalyses Trendanalyses invullen en bespreken kleuters kleuters 1-2


33

g p e r i o d e 2 a

bespreken

di

12-04-16

wo

13-04-16

Voorbereiding oudergesprekken Cito scores in relatie tot eerder gestelde doelen Oudergesprekken Cito scores in relatie tot eerder gestelde doelen Oudergesprekken Cito scores in relatie tot eerder gestelde geen ZV/doemiddag doelen Oudergesprekken Cito scores in relatie tot eerder gestelde doelen Voorjaarsvakantie tot 07-03-2016 Studiedag, bewegend leren / nader te bepalen Zien! Evalueren / herzien, opnemen in getuigschrift. doemiddag Kleuters, klas 1-6 groepsplan 2 sociaal emotioneel maken Studiedag, bewegend leren / nader te bepalen Toetsen kinderen Cito IV of V, 1 t/m 6, AVI DMT en spelling Kleuters Cito taal en rekenen bij lage III, IV en V scores. Resultaten invoeren Tussenevaluaties GP's GP rekenen GP spelling Doemiddag GP technisch lezen GP begrijpend lezen Individuele plannen Tussen evaluatie GO

do

14-04-16

PV:

Tussen evaluatie GP’s

Parnassys

ma

25-04-16

di

17-05-16

Meivakantie tot 0905-2015 Studiedag, getuigschriften

23-05-16

di

31-05-16

Doemiddag

ma

06-06-16

44

di

14-06-16

Doemiddag

Afnemen Cito toetsen 1 t/m klas 6/ resultaten invoeren, foutenanalyses maken. Getuigschriften Periode verslagen invoegen/ Cito scores invoegen in getuigschrift. Afnemen Cito toetsen 1 t/m klas 6 resultaten invoeren, foutenanalyses maken.

ma

45

di

21-06-16

do

23-06-16

ZV: beleid, evalueren jaarplan Trendanalyse Cito resultaten invullen PV:

di

28-06-16

Doemiddag

do

30-06-16

PV:

Trendanalyse: bespreken zorg inzet en effecten

47

ma

04-07-16

48

di

12-07-16

Doemiddag

do

14-07-16

ma

18-07-16

di

19-07-16

PV: getuigschriften laten zien? Evalueren GO, GP's, zorgplannen, etc… Evalueren GO, GP's, zorgplannen, etc…

w

20-07-16

28

wo

17-02-16

ma

22-02-16

di

23-02-16

wo

24-02-16

ma

29-02-16

ma

07-03-16

di

15-03-16

di

29-03-16

ma

04-04-16

30

31 33

34 35

Z o r g p e r i o d e 2 b

en kleuters 3-4 / klas 1-2, 3-4, 5,6

40 41

43

46

49

Zomervakantie


Parnassys

Parnassys Parnassys

Parnassys

Drive

Eindevaluaties alle plannen en maken nieuwe plannen Parnassys komende schooljaar Eindevaluaties alle plannen en maken opzet nieuwe Parnassys plannen komende schooljaar

34

Bijlage 1.1.c - Didactisch groepsoverzicht Fase 1: Waarnemen Stap 1: Verzamelen van kind-gegevens in het groepsoverzicht Gedegen informatie verzamelen vraagt om een open en onbevooroordeelde manier van kijken en luisteren. We stellen ons hierbij onbevangen en nieuwsgierig op. In de fase van het waarnemen verzamelt en ordent de leerkracht gegevens over alle kinderen en over de resultaten van het aanbod. Het gaat om gegevens uit observaties, analyses van het werk, gesprekken met kinderen en ouders, de resultaten op methodeonafhankelijke en methode gebonden toetsen en via de overdracht van vorige leerkracht. Stap 2 en 2a: Signaleren van kinderen die iets extra’s nodig hebben In deze stap bepalen we welke doelen we voor de komende periode met de hele groep willen bereiken. Deze doelen betreffen de speel/leerontwikkeling, de werkhouding en de sociaalemotioneel functioneren. Welke kinderen hebben extra begeleiding nodig om deze doelen te behalen? Leerkrachten signaleren deze kinderen bewust en op basis van duidelijke criteria. Bij het signaleren gaat het om alle kinderen die meer nodig hebben dan het regulier basisaanbod. We signaleren niet alleen kinderen met een D of E niveau maar ook de kinderen met een leer-of ontwikkelingsvoorsprong. Daarnaast signaleren we ook de kinderen met een opvallende werkhouding, een specifieke leerstijl of die specifieke sociaal-emotionele vaardigheden missen of juist bezitten. Fase 2: Begrijpen (Maken van een pedagogisch didactisch groepsoverzicht) Op basis van de eerste twee stappen zetten we stap 3 in. Stap 3: benoemen van de onderwijsbehoeften van kinderen We formuleren doelen voor de hele groep en benoemen de onderwijsbehoefte van elk kind. We vragen ons voortdurend af “wat vraagt dit kind van ons?”. We maken hierbij gebruik van de gegevens uit het didactisch groepsoverzicht. We gebruiken hierbij de volgende terminologieën: matchen en stretchen. Met matchen bedoelen we: dit kind leert het beste wanneer/met/door…. Voor alle kinderen beschrijven we de zgn. algemene onderwijsbehoefte. Het matchen. Er zijn kinderen die te weinig hebben aan het reguliere basisaanbod. Zij hebben extra begeleiding nodig om bepaalde vaardigheden te leren. Voor deze kinderen formuleren we – voor die gebieden waarbij ze begeleiding nodig hebben- extra onderwijsbehoeften. Het stretchen. Met stretchen bedoelen we: een specifiek aanbod wat er voor moet zorgen dat een kind de beschreven doelen kan behalen. 1. Vanuit wat een kind al kan (de beginsituatie), formuleren we één of meer doelen: wat willen we bereiken? 2. Wat heeft dit kind extra nodig om dit doel te bereiken? Het pedagogisch didactisch groepsoverzicht wordt 2 x per jaar ingevuld. Het wordt tijdens de tussentijdse evaluatie van de groepsplannen aangevuld met verkregen informatie. Als er kinderen wisselen van groep wordt er aan het groepsplan gewerkt vanuit een gewerkt vanuit een gekopieerd didactisch groepsoverzicht. (september tot februari, februari tot juli) Fase 3: Plannen (Omzetten in een groepsplan) Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

35

Na het in kaart brengen van de onderwijsbehoeften van de kinderen die extra begeleiding nodig hebben, zetten we de stappen 4 en 5 in de fase van plannen: Stap 4: Clusteren van kinderen met vergelijkbare onderwijsbehoeften Nu we onze groep goed in beeld hebben gaan we kijken hoe we op een haalbare manier kunnen differentiëren. We doen dit door een aantal kinderen die hetzelfde nodig hebben samen te voegen in een of meer cluster van enkele kinderen. Stap 5: Opstellen van het groepsplan Nadat de kinderen met vergelijkbare onderwijsbehoeften geclusterd zijn, beschrijven we het onderwijsaanbod voor de komende periode. We doen dit voor de hele groep, de subgroepen en enkele individuele kinderen. Een groepsplan bevat schriftelijke richtlijnen voor het onderwijs aan alle kinderen in de groep. Het bevat de didactische en pedagogische doelen per vakgebied voor de komende periode en wat de kinderen daarvoor nodig hebben. Het groepsplan loopt van september tot februari/ februari tot september. Tussentijdse evaluatie een aanpassing van het plan in november en april. (Bestaand didactisch groepsoverzicht kopiëren, {nieuw openen en gegevens uit oude overzicht kopiëren]) Fase 4: Realiseren Stap 6: klassenmanagement Om het groepsplan zo soepel mogelijk te laten verlopen is een goed klassenmanagement een voorwaarde. Het groepsplan is samen met het didactisch groepsoverzicht beschikbaar in de klassenmap taal en rekenen. Op basis van het groepsplan maken we een week- en dag planning. Stap 7: evalueren en nieuwe cyclus Evalueren en begin van nieuwe cyclus stap 1


36

Bijlage 1.1.d – Groslijst onderwijsbehoeften (bruikbaar bij het invullen van het pedagogisch didactisch groepsoverzicht)

Een onderwijsbehoefte bestaat uit twee delen: 1. Welk doel streef je met een leerling na? 2. Wat heeft de leerling (extra) nodig om dit doel te halen? Deze groslijst bevat een aantal aandachtspunten voor het bepalen wat een leerling nodig heeft om een bepaald doel te bereiken. Instructie • Visuele ondersteuning (bijvoorbeeld: plaatjes, pictogrammen) • Auditieve ondersteuning (bijvoorbeeld: voorlezen opdracht, luisteren naar verhaal) • Materiële ondersteuning (bijvoorbeeld: kralenketting, rekenrek, blokjes, speciale pen) • Verkorte instructie (alleen bespreking opdrachten, korte aanduiding van oplossingsstrategie) • Verlengde instructie (herhalen van basisinstructie, helpen bij keuze juiste oplossingsstrategie, extra ophalen van voorkennis, uitvragen van zojuist gegeven instructie, directe instructie, preteachting, preteaching) • Gedragsinstructie ten aanzien van resultaten van de verwerking Leertijd • Extra leertijd (meer leertijd beschikbaar stellen om vaardigheid te verwerven) • Minder leertijd (minder leertijd bieden en tijd vrijmaken voor verdieping en uitdagende leerstof/werkvormen) Extra of andere leerstof • Leerstof ter herhaling, verdieping, verrijking • Remediërende leerstof • Ondersteunende materialen en programma’s • Opdrachten die de leerling uitdagen en activeren • Opdrachten die overzichtelijk zijn Procesgerichte feedback • Vergroten van competentiegevoelens (benoemen successen) • Vergroten van zelfstandigheid (geven van meer verantwoordelijkheid) • Tussentijdse feedback (om bepaalde tijd aanspreken op werkhouding: hoe?) • Feedback op uitvoering opdrachten (bijvoorbeeld strategiegebruik en taakaanpak) • Gedragsinstructie direct na de basisinstructie • Ondersteuning met materiaal (stickers, klok, picto’s, gedragskaart) Structureren van de taak • Opdelen van de taak in kleine leerstapjes • Afdekken van delen van de taak • Plaatje weglaten • Vergroot lettertype • Eén opdracht op een bladzijde • Extra groot materiaal aanbieden • Stappenplannen en checklists (bijvoorbeeld voor maken werkstuk) • Overgangen tussen activiteiten afbakenen en verduidelijken Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

37

Activerende werkvormen • Uitdagende werkvormen • Actief leren (doe-opdrachten) • Aansluiten belevingswereld Maatregelen om de motivatie en plezier in leren te bevorderen • Uitdagende werkvormen • Variatie in werkvormen • Belonen • Aansluiten belangstelling kinderen • Kinderen zelf keuzes laten maken • Succeservaringen creëren Aanpassing in leeromgeving • Rustige werkplek • Prikkelreductie • Ordenen van benodigde materialen


38

Bijlage 1.1.e – Verzamellijst onderwijsbehoeften Een onderwijsbehoefte bestaat uit twee delen: 1. Welk doel streef je met een leerling na? 2. Wat heeft de leerling (extra) nodig om dit doel te halen? Bij het formuleren van de onderwijsbehoeften kunnen de volgende hulpzinnen ondersteuning bieden: Dit kind heeft... ... een instructie nodig ... • waarbij de groepsleerkracht voordoet en hardop denkt; • die de betekenis van keersommen verheldert; • die haar sterke visuele kant benut ter compensatie van het zwakke gehoor (bijvoorbeeld met plaatjes, foto’s, picto’s of stripverhalen); • die vooral auditief is (hardop voorlezen, instructie in een verhaal, liedje of rijmpje); • die verkort is (doelen, kernpunten en oplossingsstrategieën kort bespreken waarna het kind zelfstandig aan het werk kan); • die verlengd is (activeren basisvaardigheden, begeleide in-oefening, ondersteuning bij het toepassen van de strategie en stimuleren tot het bedanken van eigen voorbeelden) ... opdrachten nodig ... • die op of net onder haar niveau liggen zodat zij de komende maand vooral succeservaringen kan opdoen; • die op of net boven haar niveau liggen zodat ze voldoende uitdaging krijgt; • die overzichtelijk zijn door een sobere lay-out met zo weinig mogelijk afleiding van plaatjes; • waarbij hij alleen de antwoorden hoeft in te vullen; • met uitgewerkte voorbeelden … (leer)activiteiten nodig ... • die aansluiten bij haar belangstelling voor de natuur; • die structuur bieden met een stap-voor-stap-plan en zelfcorrigerend zijn zodat hij direct feedback krijgt; • die de denkhandelingen concreet ondersteunen (bijvoorbeeld een getallenlijn); • die erop gericht zijn om de leertijd zo goed mogelijk te besteden; • die opgedeeld zijn in kleinere deelactiviteiten; • die hem uitdagen (zoals uitbreiding met plustaken en verdiepingsopdrachten); • die ruimte laten voor eigen keuze in inbreng. ... Feedback nodig ... • die consequent en direct op het gewenste gedrag volgt; • waarbij de inzet/inspanning wordt benadrukt (‘Je hebt tien minute helemaal zelfstandig doorgewerkt’); • waarbij de succeservaringen worden benadrukt (‘Je hebt zeven sommen goed’ in plaats van ‘drie fout’); • die in een grafiekje is weergegeven zodat ze haar vorderingen goed kan volgen en zich minder met andere kinderen gaat vergelijken ... groepsgenoten nodig ... • met wie ze samenwerkend kan lezen; Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

39

• die accepteren dat hij ‘anders’ reageert in een onverwachte situaties; • die haar vragen mee te spelen in de pauze; • die zijn clowneske gedrag negeren en er niet om lachen; • die hem niet uitdagen door te rijmen op zijn naam. ... een groepsleerkracht nodig ... • die de overgangen tussen de activiteiten structureert; • die de instructie terugvraagt, controleert en samen met hem evalueert (responsieve instructie); • die let op haar taakbeleving en deze voorafgaand, tijdens en na de taak met haar bespreekt; • die vriendelijk en beslist is; • die positieve interne attributies bij succes benadrukt; • die situaties creëert waarin haar sterke kanten (behulpzaam en sociaal vaardig) naar voren komen; • die doelgericht (dus flexibel) kan differentiëren; • die hem complimenteert met zijn inzet. Overige, zoals: • een leeromgeving nodig die ... • ondersteuning nodig die ... Hoe betrek ik de leerling erbij? We willen kinderen daadwerkelijk zien mede-eigenaar van hun eigen leerproces, dan is het logisch dat we ze ook leren nadenken over wat ze willen leren en op welke manier. Dit kan door kinderen zelf de gelegenheid te beiden aan te geven wat zij willen leren en denken nodig te hebben op het gebied van lezen, spellen, rekenen, gedrag en werkhouding. dit kunt u bijvoorbeeld doen aan de hand van de volgende zinnen en vragen: Nu kan ik ... Straks wil ik ... kunnen/kennen. Wat kan ik zelf doen omdat te bereiken? Ik ... Wat kan mijn juf of meester doen zodat ik dat kan bereiken? Mijn juf of meester ... Wat kunnen mijn ouders doen, zodat ik dat kan bereiken? Mijn ouders... Wat kunnen mijn groepsgenoten doen, zodat ik dat kan bereiken? Mijn groepsgenoten ... Welke materialen/hulpmiddelen zouden mij daarbij goed kunnen helpen? Het zou mij helpen als ik gebruik kan maken van ...


40

Bijlage 1.2.a – Voorbereiding van de klasbespreking Een grondige voorbereiding is een voorwaarde voor het slagen van de groepsbespreking. IB-er en leerkracht bereiden zich beiden voor. Voorbereiding leerkracht • Evalueer het vorige groepsplan • Het evalueren van de opbrengsten; zijn de doelen bereikt? • Welke kinderen zullen de komende periode extra zorg/ begeleiding nodig hebben? • Stel doelen en onderwijsbehoeften bij. • Cluster kinderen met vergelijkbare onderwijsbehoeften en beschrijf de nieuwe aanpak • Zet de bespreekpunten op een rij. • De checklist voorbereiding klasbespreking is hierbij gebruikt. Zie bijlage 1.2.b Checklist klassenbespreking leerkracht groepsplannen en groepsoverzichten • Toets-gegevens zijn ingevuld in Parnassys. • Leerkrachten maken een foutenanalyse van de afgenomen toetsen. • Leerkrachten vullen de trendanalyses in. • Leerkrachten vullen de toets gegevens van de zorgleerlingen in en zetten nieuwe doelen uit. (Drive> Interne begeleiding> opbrengsten> Overzicht score zorgleerlingen klas 1-6)

Voorbereiding kleuterleidsters De kleuterleidsters vullen de lijst klasbespreking kleuters in. Zie bijlage 1.2.e Klasbespreking kleuters In de kleuterklassen wordt voor de voorbereiding gebruik gemaakt van de kijkwijzers 5 en 6 jarigen: • Kijkwijzers grove, kijkwijzerfijne motoriek • Kijkwijzer rekenontwikkeling • Kijkwijzer taalontwikkeling • Kijkwijzer dominantie ontwikkeling • Bij specifieke zorg worden onderstaande kijkwijzers ingevuld: • Cognitieve ontwikkeling • Spelontwikkeling • Vroege kenmerken dyslexie ingevuld. Bovenstaande kijkwijzers worden door de leerkracht als uitgangspunt gehanteerd voor de gesprekken.


41

Bijlage 1.2.b – Checklist klassenbespreking leerkracht groepsplannen en groepsoverzichten (Document voor leerkrachten ter voorbereiding van de klasbespreking en het maken van groepsplannen) (ingevuld inleveren één week voor de bespreking)

Klas: datum: Leerkracht: Checklist klasbespreking leerkracht /ib In te vullen door de leerkracht. Zijn de vragen en opmerkingen uit oudergesprekken zover relevant opgenomen in het PD groepsoverzicht? Zijn, indien nodig, onderwijsbehoeften bijgesteld? Zijn de groepsplannen Rekenen: geëvalueerd Spelling Lezen Sociaal emotioneel Rekenen Zijn de doelen bereikt? Zijn de vaardigheidsscores behaald? Welke kinderen vallen op? (naar boven of beneden) Cluster 1 Cluster 2 Cluster 3 Welke begeleiding moet worden ingezet om de doelen alsnog te behalen? Welke kinderen kunnen niet aansluiten bij de verlengde instructie? Lezen: Zijn de doelen bereikt. Zijn de vaardigheidsscores behaald? Welke kinderen vallen op? (naar boven of beneden) Cluster 1 Cluster 2 Cluster 3 Welke begeleiding moet worden ingezet om de doelen alsnog te behalen? Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

42

Welke kinderen kunnen niet aansluiten bij de verlengde instructie? Spelling: Cluster 1 Cluster 2 Cluster 3 Zijn de doelen bereikt. Zijn de vaardigheidsscores behaald? Welke kinderen vallen op? (naar boven of beneden) Welke begeleiding moet worden ingezet om de doelen alsnog te behalen? Welke kinderen kunnen niet aansluiten bij de verlengde instructie? Sociaal emotioneel: Zijn de doelen bereikt. Zijn de vaardigheidsscores behaald? Welke kinderen vallen op? (naar boven of beneden) Gebruik hierbij de leerlijn sociaal emotionele ontwikkeling en leren leren Cluster 1 Cluster 2 Cluster 3 Welke begeleiding moet worden ingezet om de doelen alsnog te behalen? Welke kinderen kunnen niet aansluiten bij de klassikale activiteiten? Trend analyse klassikaal Cito rekenen Wizwijs rekenen Lezen AVI Lezen DMT Begrijpend lezen Spelling Ww. spelling Vrije schrijven Sociaal emotioneel Concentratie Zelfstandigheid Samenwerking Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

43

Taakgerichtheid Handelingsplannen en/of OPP Zijn de handelingsplannen geëvalueerd Zijn er voor de kinderen waarbij vermoeden van dyslexie is handelingsplannen? Voldoen deze kinderen aan de eisen voor een aanvraag onderzoek en hulp ernstige dyslexie (zie bijlage 20: aanvraag dyslexie via de zorgverzekering) Welke kinderen komen in aanmerking voor een aparte leerlijn, een OPP? (ontwikkelingsperspectief) Vragen voor klas 4, 5 en 6: Zijn bestaande OPP’s geëvalueerd? Welke van deze kinderen van deze behaalden gestelde doelen niet? Kijkwijzer bij het schrijven van een nieuw groepsplan Is het plan gericht op pré-teaching of verlengde instructie? Zijn de doelen concreet en meetbaar benoemd? Zijn de doelen realistisch? Is er concreet benoemd wat de leerling nodig heeft om de doelen te bereiken? Sluit de leerstof aan bij de doelen die gesteld zijn? Wordt er rekening gehouden met de leerstijl van het kind? Is het zichtbaar wanneer de hulp gegeven wordt? Hoe vaak/ wanneer /waar/ wie? Welke werkvormen worden er gebruikt?


44

Bijlage 1.2.c – Checklist klassenbespreking IB-er klassenbespreking (uitgangspunt van de ib-er bij klassenbespreking)

Stappen cyclus ‘Handelingsgericht werken’ 1 Verzamelen van actuele en relevante gegevens over alle leerlingen in het groepsoverzicht • Zijn de toets resultaten op een juiste wijze ingevuld? • Is de datum van toets afname ingevuld? • Zijn bij de toetsen ook gegevens uit observaties en foutenanalyse in het groepsoverzicht opgenomen? • Zijn de observaties kort en kernachtig beschreven? • Zijn de observaties concreet en duidelijk? • Heeft de leerkracht naast belemmerende factoren ook positieve kwaliteiten en stimulerende factoren van de kinderen benoemd? • Heeft de leerkracht ook relevante observaties en aandachtspunten vermeld ten aanzien van de sociaal- emotionele ontwikkeling en taakaanpak/werkhouding? • Heeft de leerkracht relevante gegevens uit gesprekken met kinderen en ouders ingevuld? 2 Signaleren van kinderen die de komende periode extra aandacht nodig hebben • Welke leerlingen heeft de leerkracht aangekruist? • Hebben deze leerlingen op basis van de verzamelde gegevens specifieke onderwijsbehoeften? • Heeft de leerkracht criteria en standaarden gehanteerd die in school afgesproken zijn ten aanzien van het signaleren van kinderen? • Zijn ook leerlingen met een eigen leerstijl aangekruist? • Signaleert de leerkracht ook leerlingen die qua gedrag, sociaal-emotionele ontwikkeling en werkhouding extra aandacht nodig hebben? • Signaleert de leerkracht ook proactief? Kruist de leerkracht kinderen aan die vooruitlopend op cruciale leermomenten in de leerlijn extra instructie en begeleiding ontvangen? 3 Benoemen van onderwijsbehoeften van leerlingen • Zijn de doelen concreet en meetbaar benoemd? Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

Positief is, suggesties, vragen

45

• • • • •

•

Zijn de doelen realistisch? Hebben de gekozen doelen prioriteit voor deze leerling? Is concreet benoemd wat de leerling nodig heeft om deze doelen te bereiken? Sluit het aanbod/aanpak aan bij de doelen die gesteld zijn? Heeft de leerkracht kennis van variaties in instructie, leerstof, werkvormen en methodieken? Heeft de leerkracht ook aandacht voor haar pedagogische aanpak?


46

Bijlage 1.2.d – Checklist klassenbespreking IB-er groepsplannen (uitgangspunt ib-er bij het bekijken van de groepsplannen en het observeren in de klassen)

Onderdelen groepsplan Doelen • Zijn de doelen concreet? • Zijn de doelen meetbaar? • Zijn de doelen realistisch? • Zijn de doelen uitdagend/stimulerend? • Is er aandacht voor cruciale leermomenten in de leerlijn? Inhoud (wat) • Sluit de leerstof aan bij de doelen? • Sluit de (extra) leerstof aan bij het basisaanbod? • Is de leerstof uitdagend, stimulerend, motiverend en gevarieerd? • Sluit de leerstof aan op de specifieke onderwijsbehoeften van de kinderen? Aanpak/methodiek (hoe) • Is duidelijk welke (extra) instructie gegeven wordt? • Is duidelijk welke (extra) begeleiding gegeven wordt? • Wordt aan (groepjes) leerlingen meer leertijd beschikbaar gesteld om bepaalde vaardigheden te verwerven? • Zijn de werkvormen activerend en motiverend? • Hoe worden de leerlingen actief betrokken bij de uitvoering van het groepsplan? Organisatie • Is duidelijk hoe vaak per week en wanneer (subgroepjes) leerlingen (extra) instructie en begeleiding ontvangen? • Is duidelijk wie bij de uitvoering van het groepsplan in de groep betrokken zijn? Zijn er afspraken over de taakverdeling? • Hoe wordt het aanbieden van meer leertijd in het rooster gepland?

Adviezen voor de leerkracht

Evaluatie • Is duidelijk wie, wanneer en hoe evalueert of de gestelde doelen bereikt zijn? • Krijg je daarmee zicht op de mate waarin de doelen wel of niet bereikt zijn? • Hoe worden de leerlingen betrokken bij de evaluatie? Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

47

Checklist voorbereiding klassenbespreking Evalueren vorige werkperiode (vorig groepsplan) • Zijn de geplande activiteiten (voor hele groep, subgroepen en/of individuele leerlingen) afgerond? Zo nee, wat is hiervan de oorzaak? • Zijn de gestelde doelen bereikt? Zo nee, wat is hiervan de oorzaak? Schoot het aanbod tekort? Waren de doelen te hoog (of te laag) gegrepen? • Hebben de leerlingen geprofiteerd van het aanbod/aanpak? Zo ja, wordt deze voortgezet of afgebouwd? Zo nee, welke aanpassingen zijn de komende periode in het aanbod/aanpak nodig? Aandachtspunten voor de hele groep Wat zijn de komende periode op basis van de verzamelde gegevens in het groepsoverzicht aandachtspunten voor de hele groep? Signaleren kinderen die de komende periode extra aandacht nodig hebben Zijn de betrokken leerlingen terecht gesignaleerd? Welke leerlingen zijn ten onrechte niet gesignaleerd? Zie ook de ‘Kijkwijzer groepsoverzicht’. Aanscherpen onderwijsbehoeften leerling Kijk bij welke leerlingen de onderwijsbehoeften nader ingevuld of aangescherpt moeten worden. - Wat is precies de vraag van dit kind? - Bij welke kinderen is verder handelingsgericht onderzoek nodig om de onderwijsbehoeften te benoemen? Zie ook de ‘Kijkwijzer groepsoverzicht’. Clustering van de leerlingen Bekijk de voorgestelde clustering van de leerkracht. • Leren zo de leerlingen optimaal van en met elkaar? • Is de clustering voor deze leerkracht haalbaar qua groepenmanagement? • Welke maatregelen zijn in het groepenmanagement nodig? Opstellen van een nieuw groepsplan Als de leerkracht voorafgaand aan de groepsbespreking al in concept een groepsplan opgesteld heeft, gebruik dan de ‘Kijkwijzer

Bespreekpunten voor de klassenbespreking


48

groepsplan’. Aanmelding leerlingenbespreking Bekijk welke leerlingen eventueel in aanmerking komen voor aanmelding voor de leerlingbespreking. Bespreek dit in de groepsbespreking met de leerkracht.


49

Bijlage 1.2.e – Klasbezoek kleuters

50


Sociaal emotioneel: Welke kinderen hebben extra aandacht nodig Welke kinderen hebben extra uitdaging nodig Taalontwikkeling: Welke kinderen hebben extra aandacht nodig Welke kinderen hebben meer uitdaging nodig, kunnen meer dan gemiddeld? Voor welke kinderen is de signaleringslijst vroege kenmerken dyslexie ingevuld? Rekenontwikkeling: Welke kinderen hebben extra aandacht nodig Welke kinderen hebben meer uitdaging nodig, kunnen meer dan gemiddeld? Motorische ontwikkeling: Welke kinderen hebben extra aandacht nodig Kunstzinnige ontwikkeling: Welke kinderen hebben extra zorg nodig Welke kinderen kunnen meer dan gemiddeld? Voor welke kinderen is er een handelingsplan? Voor welke kinderen is de signaleringslijst “Vroege kenmerken cognitieve problemen “ ingevuld? Signalering thuissituatie Signalering ontwikkeling Bij welke kinderen zijn er vragen ontstaan vanuit de oudergesprekken? Voor welke kinderen worden en regelmatig oudergesprekken gevoerd?

Namen

Formulier klasbezoek kleuters: Datum: Klas: Ingevuld door:

51

Voor welke kinderen wordt er een zorgdossier bijgehouden? Zijn er kinderen waarvoor een zorgdossier opgestart moet worden? Cito toetsen (januari) Rekenen voor kleuters: Welke kinderen behaalden een score lager dan II Taal voor kleuters: Welke kinderen behaalden een score lager dan II Zijn er kinderen die in aanmerking komen voor een leerlingbespreking? (ouders, leerkracht, IB, evt. hulpverleners) Zijn er kinderen die in aanmerking komen voor een pedagogisch didactisch kinderbespreking? Zijn er kinderen waarbij er voor nader onderzoek externe instanties moeten worden ingeschakeld? Voorspelling: Welke kinderen zouden zichtbaar kunnen worden als je het Sidi protocol invult? Kindgerichte doelen Wat zijn de doelen voor de kinderen die de komende periode extra aandacht nodig hebben? Hoe worden deze doelen geëvalueerd? Wat zijn de doelen voor de kinderen die de komende periode extra uitdaging nodig hebben? Klas gerichte vragen Is het pedagogisch didactisch groepsoverzicht ingevuld? Zijn de toetsresultaten ingevuld in Cito en in Volglijn? Is de soc. em. kijkwijzer voor alle kinderen ingevuld? Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

Datum: Klas: Ingevuld door:

Wat is een aandachtspunt voor deze klas? Waar ga je mee aan het werk, welke doelen stel je? De vraag van het kind dat extra aandacht of uitdaging vraagt: (Formuleer hieronder de vraag die het kind aan jou als leerkracht stelt, onderwijsbehoefte) Zorggebied Vraag Soc. em./ taalontw./ Naam rekenontw./ motoriek/ kunstzinnig Gespreksonderwerpen / vragen van de leerkracht Gespreksonderwerpen / vragen IB Zijn er voor alle kinderen momenten waarop ze tegen hun grens aanlopen, waarbij ze een opdracht niet met gemak uit kunnen voeren maar eerst moeten onderzoeken hoe ze het moeten oplossen? Gesprekken februari: Invullen soc. em. volgsysteem voor alle kleuters. Voor de jongste kleuters kun je waarschijnlijk niet alles invullen maar vul dan dingen in die opvallen. Signaleren/aanscherpen van onderwijsbehoeften Clusteren van leerlingen met vergelijkbare onderwijsbehoeften Zou je de kinderen ook in groepen in kunnen delen als je kijkt naar leerstijl? Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

52

Bijlage 1.2.f – Klasbezoek klas 1 t/m 6

53


Sociaal emotioneel: Welke kinderen hebben extra aandacht nodig Welke kinderen hebben extra uitdaging nodig Kunstzinnige ontwikkeling: Welke kinderen vallen op? (+/-) Taalontwikkeling: Welke kinderen hebben extra aandacht nodig Welke kinderen hebben meer uitdaging nodig, kunnen meer dan gemiddeld? Bij welke kinderen zie je dyslectische kenmerken? Rekenontwikkeling: Welke kinderen hebben extra aandacht nodig Welke kinderen hebben meer uitdaging nodig, kunnen meer dan gemiddeld? Motorische ontwikkeling: Welke kinderen hebben extra aandacht nodig Grove motoriek Fijne motoriek Leer werkhouding/ aandachtsgerichtheid Bij welke kinderen zie je een zwakke concentratie? Welke kinderen zijn niet gericht op leerproces? Welke kinderen zijn weinig zelfstandigheid Bij welke kinderen zie je een zwakke taakgerichtheid? Welke kinderen hebben moeite met samenwerken Ingezette zorg Voor welke kinderen is er een handelingsplan? Signalering thuissituatie

Namen naam

Formulier voorbereiding klasbezoek 1t/m 6: Datum: Klas: Ingevuld door:

54


Bij welke kinderen zijn er vragen ontstaan vanuit de oudergesprekken? Voor welke kinderen worden en regelmatig oudergesprekken gevoerd? Voor welke kinderen wordt er een zorgdossier bijgehouden? Zijn er kinderen waarvoor een zorgdossier opgestart moet worden? Welke kinderen zijn uit het Sidi protocol naar voren gekomen? Welke kinderen zijn vanuit de Sidi screening onderzocht? Cito toetsen (januari) Welke kinderen behaalden voor de laatst gemaakte klassikale toets een score lager dan II (invullen III,IV,V) Rekenen Spelling Begrijpend lezen: DMT AVI klasniveau niet behaald Interne en Extern in te zetten hulp nodig; Zijn er kinderen die in aanmerking komen voor een leerlingbespreking? (ouders, leerkracht, IB, evt. hulpverleners) Zijn er kinderen die in aanmerking komen voor een pedagogisch didactisch kinderbespreking? Zijn er kinderen waarbij er voor nader onderzoek externe instanties moeten worden ingeschakeld?

naam

Signalering ontwikkeling Datum: Klas: Ingevuld door:

Klas gericht overzicht Is het pedagogisch didactisch groepsoverzicht ingevuld? Zijn de toetsresultaten ingevuld in Cito en in Volglijn? Is de soc. em. kijkwijzer voor alle kinderen ingevuld? Wat is een aandachtspunt voor deze klas? Waar ga je mee aan het werk, welke doelen stel je? Samenvatting: De vraag van het kind dat extra aandacht of uitdaging vraagt: (Formuleer hieronder de vraag die het kind aan jou als leerkracht stelt, onderwijsbehoefte) Zorggebied Vraag Soc. em./ taalontw./ Naam rekenontw./ motoriek/ kunstzinnig Gespreksonderwerpen / vragen van de leerkracht Gespreksonderwerpen / vragen IB Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

55

Zijn er voor alle kinderen momenten waarop ze tegen hun grens aanlopen, waarbij ze een opdracht niet met gemak uit kunnen voeren maar eerst moeten onderzoeken hoe ze het moeten oplossen? Invullen soc. em. volgsysteem. Welke kinderen vallen op? Signaleren/aanscherpen van onderwijsbehoeften Clusteren van leerlingen met vergelijkbare onderwijsbehoeften Zou je de kinderen ook in groepen in kunnen delen als je kijkt naar leerstijl?


56

Bijlage 1.2.f – Verslagformulier klassenbespreking Inventariseren van vragen en gesprekspunten

Evalueren vorig groepsplan

Aandachtspunten voor de hele groep

Signaleren van leerlingen die extra aandacht nodig hebben

Signaleren/aanscherpen van onderwijsbehoeften

Clusteren van leerlingen met vergelijkbare onderwijsbehoeften

Opstellen van nieuw groepsplan

Begeleidingsvraag leerkracht

Aanmelding leerlingenbespreking


57

Samenvatting van de belangrijkste afspraken en besluiten


58

Bijlage 1.3.a – Checklist voorbereiding leerlingbespreking Door de leerkracht in te vullen, voorafgaand aan de leerlingbespreking. Tijdens de bespreking staan de onderwijsbehoeften van een leerling en de daarbij horende ondersteuningsbehoeften van een leerkracht centraal. Het is van groot belang dat de leerkracht zelf aangeeft welke vragen hij/zij heeft. Deze checklist is bedoeld als middel om dit helder te krijgen. Je hoeft dus niet alle vakjes in te vullen. Datum: Kind: Ingevuld door: Reden van (juist nu) deze aanmelding: Relevante informatie uit de voorgeschiedenis: Deskundigen die erbij zijn betrokken (zoals een logopedist, kinderfysiotherapeut, schoolmaatschappelijk werker, jeugdzorg, iemand uit de naaste omgeving van de ouders): gedrag/ werkhouding/ ontwikkeling / leren sociaal-emotioneel concentratie/ motivatie Werkhouding/concentratie/motivatie Welke bespreekpunten heb je als je denkt aan: Welke bespreekpunten heb je als je denkt aan: mijn “parels en puzzels”: • Omschrijf concreet het gedrag dat aandacht vraagt. • Wat gaat juist goed of beter? • Wat vind je leuk en/of positief bij dit kind? • Wat vinden kinderen over het algemeen leuk en/of positief van jou? • ·Hoe ontstaat, volgens jou dit gedrag van het kind? Welke factoren zijn van invloed? • Wat zijn de interesses en sterke kanten van het kind? • Welke ideeën hebben de ouders over waarom het kind zich zo gedraagt? o Hoe gedraagt het kind zich thuis? o Hoe handelen de ouders thuis? o Welke ideeën hebben ouders om tot een oplossing te komen? • Wat vertelt het kind zelf, als je het kind het volgende vraagt: o Wil je eens vertellen wat jij graag doet op school? o Met wie speel of werk je graag samen? o Wat vind je goed of fijn gaan?’ o Hoe komt het dat het dan goed gaat? o Wanneer vind je van jezelf dat je niet zo goed aan het werk bent?’ o Waardoor komt het dat je dan niet o goed kan werken? o Wat zou je zelf anders kunnen doen? o Welke ideeën heb jij om ervoor te zorgen dat je het naar je zin hebt op school en dat je Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

59

•

• •

•

goed kan werken? Welke ideeën hebben de ouders over waarom het kind zo werkt op school en wat zien zij als mogelijke oplossingen? Hoe gaan zij hier thuis mee om? Hoe stimuleer je het kind om mee te doen en wat zijn de effecten? Hoe gaat het samen werken en leren met andere kinderen? Wat kun je van de volgende aspecten vermelden: o Betekenisgeving: in hoeverre hebben de activiteiten betekenis voor het kind? Hoe beleeft het kind de activiteiten? o Relatie: in hoeverre ervaart het kind dat het erbij hoort, meetelt? Merkt het kind dat anderen (de leerkracht en de groep) op het kind gesteld zijn en zijn/haar inbreng waarderen? doet de inbreng en het aandeel van het kind er toe? o Competentie: in hoeverre merkt/beleeft het kind dat het iets kan, dat het werk lukt? In hoeverre gelooft het kind in zichzelf ? Heeft het zelfvertrouwen? Is het trots op zijn eigen vaardigheden en resultaten? o Autonomie: welke inbreng heeft het kind? welke gelegenheid krijgt het kind om een eigen inbreng te hebben? Welke keuzes kan en mag het kind maken? In hoeverre kan en mag het zijn eigen handelen reguleren? Wat kan je nog vertellen over het gedrag/de sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind?

Werkhouding/concentratie/motivatie Welke bespreekpunten heb je als je denkt aan: Mijn “parels en puzzels”: • Omschrijf de werkhouding, concentratie, motivatie in concreet waarneembare gedragingen. • Wat gaat juist goed of beter? • Wat vind je leuk en/of positief bij dit kind? • Wat zijn jouw kwaliteiten als het gaat om motiveren en stimuleren van kinderen? • Hoe ontstaat, volgens jou, deze werkhouding, concentratie, motivatie? Welke factoren zijn van invloed? • Wat zijn de interesses en sterke kanten van het kind? • Wat vertelt het kind zelf, als je het kind het volgende vraagt: o Ik zou heel graag willen weten, wat jij leuk vindt om te doen op school, vertel eens?’ o Hoe komt het dat je dat zo leuk vindt? o Ik ben heel benieuwd wat je niet zo leuk vindt om te doen op school, vertel eens? o Hoe komt het dat je dat niet zo leuk vindt om te Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

60

doen? Wanneer vind je van jezelf dat je goed aan het werk bent? Hoe gaat dat dan? o Wanneer vind je van jezelf dat je niet zo goed aan het werk bent?’ o Waardoor komt het dat je dan niet zo goed kan werken? o Wat zou je zelf anders kunnen doen? o Welke ideeën heb jij om ervoor te zorgen dat je het naar je zin hebt op school en dat je goed kan werken? ‘ Welke ideeën hebben de ouders over waarom het kind zo werkt op school en wat zien zij als mogelijke oplossingen? Hoe gaan zij hier thuis mee om? Hoe stimuleer je het kind om mee te doen en wat zijn de effecten? Hoe gaat het samen werken en leren metandere kinderen? Wat kun je van de volgende aspecten vermelden: o Betekenisgeving: in hoeverre hebben de activiteiten betekenis voor het kind? Hoe beleeft het kind de activiteiten? o Relatie: in hoeverre ervaart het kind dat het erbij hoort, meetelt? merkt het kind dat anderen (de leerkracht en de groep) op het kind gesteld zijn en zijn/haar inbreng waarderen? doet de inbreng en het aandeel van het kind er toe? o Competentie: in hoeverre merkt/beleeft het kind dat het iets kan, dat het werk lukt? In hoeverre gelooft het kind in zichzelf ? Heeft het zelfvertrouwen? Is het trots op zijn eigen vaardigheden en resultaten? o Autonomie: welke inbreng heeft het kind? Welke gelegenheid krijgt het kind om een eigen inbreng te hebben? Welke keuzes kan en mag het kind maken? In hoeverre kan en mag het zijn eigen handelen reguleren? Wat kan je nog vertellen over het gedrag/de sociaalemotionele ontwikkeling van het kind? o

•

• • •

•

Ontwikkeling/leren Welke bespreekpunten heb je als je denkt aan: Mijn “parels en puzzels”: • Omschrijf de leerontwikkeling zo concreet mogelijk. o Wat heeft het kind geleerd? o Welke vaardigheden en kennis beheerst het kind wel? o Wat vindt het kind moeilijk om te leren. • Omschrijf de aanpak van het kind. o Hoe en waarmee leert het kind? o Welke oplossingsstrategieën gebruikt het kind? Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

61

• • • •

•

• •

•

• •

·Wat gaat juist goed of beter? ·Welke kwaliteiten, vaardigheden en leuke kanten heeft dit kind? · Wat zijn jouw kwaliteiten, vaardigheden en leuke kanten als leerkracht? · Waardoor wordt, naar jouw idee, de ontwikkeling en/of het leerproces belemmerd? o Welke factoren zijn van invloed? Wat vertelt het kind, als je het kind het volgende vraagt: o Waar ben jij goed in, wat kan jij goed? o Hoe komt het dat jij daar zo goed in bent, dat jij dat goed kan? o Waar ben jij niet zo goed in, wat kan jij niet zo goed? o Hoe komt het dat jij daar niet zo goed in bent, dat jij dat niet zo goed kunt? o Wat vind jij moeilijk, laat eens zien en leg het me eens uit? o Wat zou jij willen leren? o Welke ideeën heb jezelf, waardoor jij beter kunt leren? o Wat zou ik kunnen doen, zodat jij het beter leert? o Hoe zouden de andere kinderen en je vader en moeder je kunnen helpen? Omschrijf jouw begeleiding en de effecten tot nu toe. Omschrijf de ondersteuning van anderen (collega’s, ouders, remedial teacher, andere kinderen enz) en de effecten tot nu toe: Welke ideeën hebben de ouders over waarom het kind moeite heeft met leren en wat zien zij als mogelijke oplossingen? Hoe gaan zij thuis hiermee om? Wat kan je nog vertellen over het gedrag/de sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind? Wat kan je nog vertellen over de speelwerkhouding, concentratie en motivatie van het kind? o Welke invloed heeft dat op het leerproces van het kind?


62

Bijlage 1.3.b – Aanmelding leerlingbespreking Door de leerkracht in te vullen, voorafgaand aan de leerlingbespreking of het zorgteam.

Dit zijn persoonlijke werkaantekeningen van de leerkracht ter voorbereiding van de bespreking. Dat wat relevant is, wordt in het zorgdossier opgenomen. Daarom kan dit formulier na de bespreking vernietigd worden. Voorbereiding: aanleiding, verwachtingen, doelen en vragen Wat is de aanleiding voor deze leerlingbespreking? Waarom meld ik juist nu deze leerling aan? Wat gaat goed en wat moeilijk? Hoe zou dat kunnen komen? Welke oplossingen heb ik? Welke vragen heb ik? Wat wil ik precies weten en waarom? Als ik weet dat/of … dan kan ik … Om wat voor soort vraag gaat het? Wat wil ik graag bereiken met deze bespreking? Wat wil ik straks weten/kunnen wat ik nu nog niet weet/kan? Wat zijn mijn doelen? Waaraan zal ik merken dat ze bereikt zijn? Welke verwachtingen en wensen heb ik van deze bespreking? Wat verwacht ik van de IB (of andere deskundigen uit het zorgteam)? Wat past (werkt) goed bij mij en wat minder? Mening van de leerling • Wat ziet de leerling zelf als probleem en wat gaat juist goed volgens hem/haar? • Hoe denkt de leerling dat het komt? • Heeft de leerling eigen oplossingen of tips voor de leerkracht? • Hoe staat de leerling tegenover deze bespreking? Hoe heb ik het met hem/haar besproken en wat was zijn/haar reactie? • Heeft hij/zij nog aanvullende verwachtingen, doelen of vragen? Zo ja, welke? Mening van de ouders • Wat zien de ouders als probleem en wat gaat juist goed volgens hen? • Hoe denken zij dat dit komt? • Hebben zij eigen oplossingen of tips voor de leerkracht? • Hoe staan de ouders tegenover deze bespreking? Hoe heb ik het met hen besproken en wat waren hun reacties? • Hebben zij nog aanvullende verwachtingen, doelen of vragen? Zo ja, welke?


63

Bijlage 1.4.1.a – Toets kalender 2015-2016 Toetskalender Vrije School Michaël 2015 -2016 Kleuter Rekenen Taal Klas 1

Januari Cito rekenen v kleuters M2 Cito Taal voor kleuters M2 Aanvang Oktober/ schooljaar November Na 8 - 10 weken Hoofdmeting

Rekenen

Cito Rekenen- Wiskunde M3

Spelling

Auditieve analyse

Auditieve Analyse Fonemen dictee

Lezen Begrijpend lezen Klas 2

Auditieve synthese Grafemen AVI (bij llll. die al lezen)

Auditieve synthese// Grafemen Woorden lezen/ Tekst lezen

mei E2 (bij IV/V-score)

E2 (bij IV/V-score) Januari / Februari Hoofdmeting 2

April Voor ll. met niveauscore IV en V

Mei/ Juni Hoofdmeting 3

Auditieve Analyse Fonemen toets Cito Spelling M3

Auditieve analyse Fonemen toets Cito spelling M3

Cito Spelling E3

Aud. synthese Grafemen AVI M3 DMT kaart 1, 2

Aud. synthese Grafemen DMT kaart 1, 2

AVI E3 DMT kaart 1, 2 en 3

Cito Rekenen- Wiskunde E3

Cito begrijpend lezen E3 Mei / Juni Hoofdmeting 2 Cito Rekenen- Wiskunde E4

Na 8 weken Voor ll. met niveauscore IV en V Fonemendictee Cito Spelling E3 Grafementoets DMT kaart 1, 2, en 3

Januari / Februari Hoofdmeting 1 Cito Rekenen- Wiskunde M4 Cito Spelling M4 DMT kaart 1, 2 en 3 AVI M4

April Voor ll. met niveauscore IV en V Cito Spelling M4 DMT kaart 1, 2 en 3 AVI M4

Cito begrijpend lezen M4

Rekenen

Na 8 weken Voor ll. met niveauscore IV en V

Januari / Februari Hoofdmeting 1 Cito Rekenen- Wiskunde M5


Mei / Juni Hoofdmeting 2 Cito Rekenen- Wiskunde E5

Spelling

Cito Spelling E4

Cito Spelling M5

Cito Spelling M5

Spelling E5

Rekenen Spelling Lezen Begrijpend lezen

Klas 3


Spelling E4 DMT kaart 1, 2 en 3 AVI E4 Cito begrijpend lezen E4

64

Lezen Begrijpend lezen Klas 4

DMT krt. 3, 2, 1 AVI E4

Rekenen

Na 8-10 weken Voor ll. met niveauscore IV en V

Spelling

DMT krt. 3, 2, 1 AVI M5 Cito begrijpend lezen M5 Januari / Februari Hoofdmeting 1

DMT krt. 3, 2 en 1 AVI M5

DMT krt. 1, 2 en 3 AVI E5 Bij IV of V score Cito begrijpend lezen herhalen. Mei / Juni Hoofdmeting 2

Cito Rekenen- Wiskunde M6


Cito Spelling E5

Cito Spelling M6

Cito Spelling M6

Lezen

DMT krt 3, 2, 1 AVI E5

DMT krt. 3, 2, 1 AVI M6


Begrijpend lezen Klas 5

Bij IV of V score herhalen.

Na 8 -10 weken Voor ll. met niveauscore IV en V

Cito begrijpend lezen M6 Januari / Februari Hoofdmeting 1

April ll. met niv.score IV en V

Rekenen Spelling

Cito Spelling E6

Cito Rekenen- Wiskunde M7 Cito Spelling M7

Cito Spelling M7

Mei / Juni Hoofdmeting 2 Cito Rekenen- Wiskunde E7

Lezen



DMT krt. 3, 2 en 1 AVI M7

Begrijpend lezen


Klas 6

Rekenen

Na 8-10 weken Voor ll. met niveauscore IV en V

Januari / Februari Hoofdmeting 1 Cito Rekenen- Wiskunde M8

mei /april Voor ll. met niveauscore IV en V Cito Rekenen- Wiskunde M8

Spelling/ ww.spelling

Cito Spelling E7 ww. spelling E7

Cito Spelling M8 WW. spelling M8

Cito Spelling M8 WWspellingWW spelling M8*

Lezen


DMT krt 3, 2, 1 AVI M8

DMT krt 3, 2 en 1 AVI M8

Begrijpend lezen



NIO

oktober

oktober

.

Tussen 15 – 4 en 15 – 5 - 2016

IEP Advieswijzer Iep Eindtoets

Cito Rekenen- Wiskunde E6 Spelling E6 DMT krt. 3, 2, 1 AVI E6

Spelling E7 Cito ww. Spelling E7 DMT krt. 3, 2 en 1 AVI E7 Bij IV of V score Cito begrijpend lezen herhalen.


65

Bijlage 3.1.a – De Meanderklas

Aanmelding Meanderklas De leerkracht meldt een leerling aan voor de Meanderklas. Ouders vullen de ouderlijst executieve De leerkracht (en) vullen de lijst professional executieve functies in De IB-er voert een gesprek met het kind. Vanaf klas 4 wordt de leerlinglijst in een gesprek kind –IB-er ingevuld. De lijsten worden binnen een week ingeleverd bij de IB-er. In de Meanderklas wordt gewerkt aan het versterken van de executieve functies. Executieve functies zijn: • Factor van de intrinsieke motivatie • Factor van de faalangst • Factor taakgerichtheid en concentratie • Factor doorzettingsvermogen • Factor stressgevoeligheid • Factor van de werken leerstrategieën* Daarnaast wordt de Factor van de werken leerstrategieën uitgebouwd met een speciale aandacht voor kinderen die moeite hebben met de perceptuele organisatie. Dit zijn vaardigheden als aandacht voor details, het analyseren van patronen, het samenvoegen van details tot gehelen. Werkwijze De leerlingen worden een periode van 10 weken, 1,5 uur per week, begeleid in de Meanderklas. Dit als een tijdelijke omleidplek om gedragsverandering bij zowel het kind als de leerkracht teweeg te brengen. Het traject bestaat uit drie aandachtsgebieden: De leerling De leerkracht De vertaalslag naar de rest van de klas 1. Leerlingvaardigheden Er wordt ingezet op het ontwikkelen van vaardigheden die een leerling nodig heeft om beter te functioneren in de klas; om zowel in het sociale als in het cognitieve gebied tot zijn recht te komen. De leerling inzicht te geven in de aanpak van, en het leren omgaan met zijn taken binnen zijn eigen mogelijkheden. Leren omgaan met zichzelf zodat er een intrinsiek antwoord ontstaat op de vragen die de klas en het onderwijs stellen. De klas wordt geleid door de IB-er en een pedagogisch medewerkster. De leerling gaat aan het werk met opdrachten die niet direct oplosbaar zijn; open opdrachten die de kinderen uitdagen om ontdekkingen te doen. Daarnaast zijn er groepsgesprekken gericht op motivatie en beleving van het leren en ‘leren leren’. Ook worden er individuele gesprekken met de leerlingen gevoerd gericht op het ontwikkelen van een afgestemd plan van aanpak. Leerlingen worden nauw betrokken bij het in te zetten traject. Er worden duidelijke afspraken gemaakt en doelen gesteld. Deze zijn afhankelijk van de factor waarop de leerling het meest uitvalt. De doelen worden voor de leerling omschreven in een contract dat met de leerling wordt geformuleerd en besproken. Met de leerkracht wordt ook de haalbaarheid van het contract/plan besproken. Als laatste is er een bijeenkomst met leerkracht, ouders en leerling Zij worden allen betrokken bij de bespreking van het contract en zetten hun handtekening ter ondersteuning. Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

66

2. De vertaling naar de klassensituatie Er wordt ingezet op expertise vergroting van de leerkracht; deze krijgt beter zicht op de problematiek of de vraag die het kind stelt. De leerkracht krijgt handvatten om in vergelijkbare situaties een adequaat antwoord te geven. Het kind moet de aangeleerde vaardigheden/ gedrag ook in de klas kunnen hanteren. De pedagogisch medewerker heeft de taak om de aanpak met de leerkracht en het kind samen tot uitvoering te brengen. Zij begeleidt de leerkracht in het oppakken en uitvoeren van de ingezette koers met als doel dat de leerkracht vaardigheid ontwikkelt om de vraag van het kind in de klassensituatie te kunnen implementeren. De klassenassistent is zowel in de Meanderklas, als in de klas actief. De leerkracht draagt de verantwoordelijkheid voor de implementatie van het uitgezette traject. 3. Generaliseren aanpakgedrag naar andere leerlingen Aan de leerkracht de taak om ontwikkelde inzichten ook in te zetten voor kinderen met vergelijkbare aandachtsgebieden. Hij/zij brengt in kaart welke kinderen vergelijkbare zorg nodig hebben en zet de nieuwe inzichten actief in.


67

Bijlage 3.7.a – OPP inhoudelijk In het OPP beschrijft de school de doelen voor leerlingen die aan het einde van klas 6 het niveau 1F (minimum einddoelen klas 6) van de referentieniveaus niet kunnen behalen. Bijlage 3.7.b OPP; Referentieniveau’s Door gebruik te maken van een OPP kan de school aantonen dat de achterstand ontstaan is als gevolg van beperkte capaciteiten en niet als gevolg van lage ambities van de school of tekortkomingen in de kwaliteit van het onderwijs. In plaats van het volgen van (leer)ontwikkeling en af te wachten waar de leerling uiteindelijk uitkomt, plant de school met het OPP het onderwijs doelgericht, op basis van ontwikkelingsperspectief. Hiermee voorkomt de school onderpresteren en krijgen alle leerlingen de kans zich optimaal te ontwikkelen op basis van hun mogelijkheden en talenten. In het OPP is het nastreven van hoge en realistische doelen een uitgangspunt; de referentieniveaus taal en rekenen zijn een belangrijk ijkpunt als het gaat om leerontwikkeling. Tijdens het werken vanuit het OPP wordt er, samen met de leerling en zijn ouders, gewerkt naar de einddoelen voor toelating tot het vervolgonderwijs. Met het OPP weten ouders tijdig wat een realistisch perspectief is voor hun kind. De relatie tussen wat in het OPP staat en op welke wijze dit terugkomt in het groepsplan of gekoppeld is aan het groepsplan is een belangrijk gegeven. De verplichte onderdelen van het ontwikkelingsperspectief zijn: 1. Het ontwikkelingsdeel; • Een afgestemde eigen leer/ ontwikkelingslijn met een duidelijk eindpunt, de verwachte uitstroombestemming van de leerling (type VO of uitstroomprofiel VSO); • De onderbouwing van de verwachte uitstroombestemming van de leerling. De onderbouwing bevat in elk geval een weergave van de belemmerende en bevorderende factoren die van invloed zijn op het onderwijs aan de leerling. Leergebied-specifiek (in elk geval technisch en begrijpend lezen, spelling en rekenen) en leergebied-overstijgend (sociale competenties, ‘leren leren’ en zelfredzaamheid). Hierbij ook kijken naar de kwaliteit van het aanbod naar de leerling. (Bijlagedeel 3.7.b) 2. Het planningsdeel: • Haalbare doelen waarmee de leraar het onderwijs kan afstemmen op de onderwijsbehoeften van de leerling • Een beschrijving van de te bieden ondersteuning en begeleiding en – indien aan de orde – de afwijkingen van het (reguliere) onderwijsprogramma • Doelen staan in relatie met de groepsplannen. 3. Het evaluatiedeel; • Twee keer per jaar evalueert de school met de ouders het OPP. Mede op basis van deze evaluatie neemt de school, indien nodig, extra maatregelen om de leerling op koers te houden richting de uitstroombestemming of stelt de school het OPP bij.


68

3.7.b – Een OPP op basis van de wisselwerking tussen kind, onderwijs en opvoeding (Kijkwijzer om te komen tot een onderbouwing vanuit belemmerende en bevorderende kind factoren.) 1. Kind-kenmerken die van invloed zijn op leren • Leerstoornissen, zoals dyslexie en dyscalculie. • Werkhouding, zoals ‘leren leren’, zelfstandig werken, leergierigheid, aandacht en concentratie, executieve functies, taakbeleving, leerstrategieën, doorzettingsvermogen, zelfbeeld, faalangst, succes georiënteerd (versus taak-vermijdend), grip op het leerproces (versus geleerd hulpeloos), zin in leren en een positieve attributiestijl voor succes en falen. • Gedrag, zoals zich aan schoolregels houden en gezag van de leerkracht aanvaarden (diens opdrachten opvolgen, sturing accepteren en leren van diens feedback). Sociaal inzicht en sociale vaardigheden, zoals samenwerken en -spelen, kunnen leren van de leerkracht en andere leerlingen. • Lichamelijk functioneren, zoals visus, gehoor, motoriek en energieniveau. Het merendeel van deze kenmerken is te beïnvloeden door het onderwijs. Is een kenmerk niet te veranderen, dan stemt het onderwijs zich er zodanig op af dat het de belemmeringen voor het leren minimaliseert. 2. Kenmerken van het onderwijs Bij onderwijskwaliteit valt te denken aan effectief leerkrachtgedrag (Pameijer e.a., 2009), zoals: • Adequaat omgaan met verschillen door planmatig te werken met groepsplannen • uitdagende doelen en effectieve feedback • Kwalitatief goede instructie en begeleiding, • Effectieve pedagogisch/didactische aanpak • Verantwoorde methodes • Goed klassenmanagement met een hoge effectieve leertijd en samenwerken met leerlingen en hun ouders (ouderbetrokkenheid). Voor leerlingen met een OPP is het de vraag in hoeverre het onderwijs adequaat afgestemd is op hun onderwijsbehoeften: krijgen zij daadwerkelijk de extra begeleiding die zij nodig hebben? Denk bijvoorbeeld aan extra instructie en oefentijd, opdrachten afgestemd op hun mogelijkheden en interesses, gerichte effectieve feedback en de mogelijkheid om te leren van sterkere leerlingen. Worden hun vorderingen gemonitord en de ambitieuze doelen van hun OPP systematisch geëvalueerd en regelmatig teruggekoppeld naar de leerling en diens ouders? Bij Passend Onderwijs is er tevens de cruciale vraag naar de ondersteuningsbehoeften van de leerkracht: Wat heeft hij/zij concreet nodig om dit kind te kunnen bieden wat het nodig heeft? De leerkracht doet er immers toe. Als beschermende factor voor leerlingen met leerproblemen kan hij/zij eraan bijdragen dat ook deze leerling zich optimaal ontwikkelt. 3. Kenmerken van de opvoeding: onderwijsondersteunend gedrag van ouders Ouders kunnen het onderwijs ondersteunen en daarmee bijdragen aan het schoolsucces van hun kind. De volgende vier kenmerken zijn hierbij relevant (Marzano, 2007): • Communicatie over school, zoals: ouders tonen interesse voor het schoolwerk van hun kind, ze ondersteunen het huiswerk, ze verwoorden naar hun kind hoe belangrijk school is en staan expliciet achter het schoolbeleid. Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

69

Supervisie, zoals: ze houden toezicht op het gedrag van hun kind (denk aan buitenspelen, TV, computer, slapen en eten) en ze sturen dit gedrag bij om het presteren op school te optimaliseren. • Verwachtingen: ouders hebben hoge reële verwachtingen van hun kind, want dit hangt samen met goede schoolprestaties. • Een democratische opvoedingsstijl draagt bij aan een optimale ontwikkeling en goede schoolprestaties. Deze stijl kenmerkt zich door warme ouders die belangstelling hebben voor het alledaagse leven van hun kind, die regels in overleg met hun kind bepalen en consequent hanteren. Vanuit een constructieve samenwerking met ouders kan school een positieve invloed uitoefenen op de eerste drie kenmerken (Marzano, 2007). Op het vierde kenmerk heeft een school geen directe invloed, ze kan echter wel vroegtijdig signaleren en ouders motiveren voor ondersteuning vanuit jeugdzorg. •


70

Bijlage 3.7.c – OPP; Referentieniveaus Er zijn vier fundamentele niveaus beschreven. De niveaus geven een opklimmende moeilijkheidsgraad in basiskennis en -vaardigheden aan. Elk fundamenteel niveau omvat het voorgaande niveau. En bij het behalen van een fundamenteel niveau kan het volgende niveau gezien worden als een streefniveau.

Niveau

Fundamentele kwaliteit

Drempel

1F 1S

Eind primair onderwijs

Van po naar vo

2F

Eind vmbo en mbo-2 en mbo-3

Van vmbo naar mbo of havo en van mbo-3 naar mbo-4

3F

Eind mbo-4 en havo

Van havo en mbo-4 naar ho

4F

Eind vwo

van vo naar wo

en


71

Bijlage 3.7.d – Protocol OPP Stap 1: bepalen van specifieke leerbehoeften • IQ score vaststellen als een OPP opgesteld wordt voor taal- en rekengebieden* • Uit LVS toetsen blijkt, dat de leerling voor begrijpend lezen, rekenen & wiskunde of spelling een leerachterstand heeft van minimaal een jaar of E-scores (na 3 metingen) of lade D-scores (Niveauwaarde gelijk lager dan 1,5) • De leerling zal maximaal einddoel klas 4 (dle 40) kunnen halen voor ‘Rekenen & Wiskunde’, Spelling of Begrijpend Lezen • De verwachting bestaat dat de leerling in aanmerking komt voor LWOO of PRO • De leerling heeft een indicatie SO en zal niet het niveau van klas 6 kunnen halen.** • Onderbouwing van het OPP door het benoemen van bevorderende en belemmerende factoren en onderwijsbehoeften. • De mogelijkheden en beperkingen van de leerling zijn met een ambulant begeleider,psycholoog, onderwijscoach of orthopedagoog besproken. * Voor leerlingen door andere oorzaken dan een lage IQ score een laag leerrendement hebben kan er een OPP opgesteld worden om beter in te kunnen zetten op de einddoelen. Het SWV wordt ingeschakeld om de onderwijsbehoeftes van deze kinderen te definiëren. De uitstroom doelen die gehanteerd worden zijn dan > DLE 45????? **Opmerking: Leerlingen met een indicatie SO hebben een arrangement waarin alle persoonlijke doelen en evaluaties staan. Stap 2: bepalen van een eindniveau Om te voorkomen dat de school, voor een leerling met een lage intelligentie of laag leerrendement, onvoldoende aansluit bij de zone van de naaste ontwikkeling worden er bij het bepalen van de uitstroom ook stimulerende factoren en onderwijsbehoeften geformuleerd. Het uitstroomniveau kan bepaald worden door verschillende meetgebieden te beoordelen, oa.: Tabel DLE’s bij verschillende IQ’s (Gerard Melis) Het eindniveau wordt bepaald door het omzetten van een bepaald IQ naar een verwacht DLE aan het einde van de schoolloopbaan van het kind. Hiervoor hanteren wij onderstaande omzettingstabel van Gerard Melis. IQ 70 75 80 85 90 95

DLE 22 30 35 40 45 47

Leerrendementsverwachting (LRV) 37% 50% 58% 67% 75% 83%

Tabel theoretische leerrendementsverwachting Deze tabel is overgenomen uit ‘eindrapportage Project ontwikkelingsperspectief van de zorgleerling (dec.2007); dit onderzoek heeft uiteindelijk niet het gewenste resultaat behaald – ontwikkelen bruikbaar instrument SBO – omdat er te weinig respondenten waren. De getallen zijn dus onvoldoende wetenschappelijk onderbouwd, maar geven wel een duidelijke indicatie, gebaseerd op ervaring. IQ <81 81-90 91-100

Citoscore (verwachting) E D C

LRV <65% 65%-80% 80%-100%


72

Tabel Criterium uitstroom VO (Bron: SWV IJSSEL BERKEL) Uitstroom VO n.a.v. LR en DLE Criterium Pro Criterium LWOO Criterium BB LR < 66 % en > 50 % LR<83 % en > 66 % LR ≥66 % DLE 30 DLE 40 (op 2 vakgebieden) DLE 40 In ParnasSys is de volgende tabel verwerkt: Niveau Niveau eind Klas 6 Leerrendement E Tot eind klas 3 (DLE 30) < 50% D Tot eind klas 4 (DLE 40) >50% en <66% C- Tot eind klas 5 (DLE 50) > 66% en < 83% C+ Tot eind klas 6 (DLE 60) > 83% en < 100% B Tot een jaar voorsprong (DLE 70) > 100% en < 117% A(+) Meer dan een jaar voorsprong > 117

Criterium KB LR ≥ 83% DLE 50

VO PRO LWOO BB/KB TL HAVO VWO

(Bron: tabel 'Indicatie voor relatie uitstroomniveau, intelligentieniveau en ontwikkelingsperspectief' uit het inspectiekader ) Stap 3: Praktische uitwerking en starten met OPP Ter info • De school heeft voor het hele traject de leerlijn voor de verschillende vakken in kaart gebracht. We gaan uit van de referentiekaders, kerndoelen en leerlijnen van het SLO. OPP Leerroutes SLO; website http://www.taalenrekenen.nl/) • In de groepsplannen worden de doelen uit leerlijnen beschreven, alsmede de aanpak en de aangeboden leerstof. Voorwaarden opstellen OPP: Stappenplan 1. Na drie metingen is er driemaal een E gescoord op de LVS toetsen Rekenen-Wiskunde, Spelling* of Begrijpend lezen (of een lage D-score, niveauwaarde gelijk of lager dan 1,5) 2. IQ onderzoek wordt door IB-er aangevraagd in overleg met ouders. 3. IQ is vastgesteld en is lager dan 90 4. OPP wordt opgesteld vanaf klas 4 (dus na E4, M5 en E5 meting) en opgeslagen en in leerlingdossier. 5. Ouders worden op de hoogte gesteld van het OPP 6. OPP wordt elke halfjaar geëvalueerd door leerkrachten, ouders en IB-er. Voorbespreking in klasbespreking IB leerkracht. *Voor leerlingen met een dyslexieverklaring wordt er geen OPP gemaakt voor Spelling.


73

Bijlage 3.7.e – Het OPP formulier Dit formulier wordt digitaal ingevuld.

1. Invulgegevens Datum opstellen OPP: Naam en functie opsteller: Datum evaluatie 1: Datum evaluatie 2:

2. Algemene gegevens school Naam school: Brinnummer: Plaats: Bestuur: Naam leerkracht: Naam intern begeleider: Telefoon: Email:

3. Algemene gegevens kind en ouder(s)/verzorger(s) Achternaam, voorvoegsels: Voornamen (voluit): Straat en huisnummer: Postcode en woonplaats: Geslacht: Meisje Jongen Geboortedatum: Burgerservicenummer: Nationaliteit: Taal thuis gesproken: Groepsverloop: Verandering van school? Zo ja, reden? Naam en voorletters ouder(s) / verzorger(s): Gezinsvorm: Gehuwd Gescheiden Plaats in de kinderrij: Adres ouder(s)/verzorger(s) indien anders dan adres kind. Telefoon: Email:

Alleenstaand

Samenwonend

4. Uitkomsten onderzoek (indien van toepassing) Datum onderzoek: Uitvoerder: Soort onderzoek: Intelligentiegegevens: Andere uitkomsten:

5. Beschermende en belemmerende factoren Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

74

Factoren Didactische ontwikkeling

Beschermend Cognitieve ontwikkeling Sociaal-emotionele ontwikkeling en gedrag Werkhouding en taakaanpak Spraak- en taalontwikkeling Lichamelijke, motorische, zintuigelijke ontwikkeling Onderwijs (school, groep, leerkracht) Opvoeding (gezin, ouders, vrije tijd)

Belemmerend

6. Leerrendementsverwachting t/m klas 6 Rekenen en wiskunde Behaalde doelen Technisch lezen Behaalde doelen Begrijpend lezen Behaalde doelen Spelling Behaalde doelen

Klas 3

Klas 3

Klas 4

Klas 4

Klas 5

Klas 5

Klas 6

Klas 6

7. Geplande uitstroombestemming Ontwikkelingsperspectief (kruis aan)

voor: Leergebied specifiek: Technisch lezen Begrijpend lezen Spelling Rekenen / wiskunde

Geplande uitstroombestemming voortgezet onderwijs: (kruis aan)

VWO HAVO VMBO TL Met LWOO VMBO GL Met LWOO

Leergebied overstijgend: Sociaal-emotionele ontwikkeling en gedrag Werkhouding en taakaanpak Spraak- en taalontwikkeling Lichamelijke, motorische, zintuiglijke ontwikkeling VMBO KB Met LWOO VMBO BB Met LWOO Praktijkonderwijs

8. Aanbod om gestelde doelen te bereiken Gebieden

Didactische ontwikkeling

Op school Denk aan verlengde instructie, meer leertijd en/of verwerkingstijd


Thuis Welke ondersteuning is nodig en door wie? 75

Sociaal-emotionele ontwikkeling en gedrag Werkhouding en taakaanpak

Spraak- en taalontwikkeling Lichamelijke, motorische, zintuigelijke ontwikkeling

9. Afspraken tussen ouders, kind en school Datum: Afspraken: Datum volgend overleg:

10. Evaluatie

Zijn de (tussen)doelen behaald? Licht toe. Gebieden Datum evaluatie: .. / .. / .. Didactische ontwikkeling Sociaal-emotionele ontwikkeling en gedrag Werkhouding en taakaanpak Spraak- en taalontwikkeling

Lichamelijke, motorische, zintuigelijke ontwikkeling

Datum evaluatie: .. / .. / ..


76

Bijlage 3.8.a – SWV De Stroming; Dienstencentrum; Expertisecentrum HB en de CTT 1. Het samenwerkingsverband De Stroming Het SVW De Stroming is één van de deelverbanden van het regionale deelverband 2305 PO. Binnen het samenwerkingsverband werken een beperkt aantal schoolbesturen samen in deelverbanden. De Stroming is een samenwerkingsverband met 32 openbare en algemeen bijzondere basisscholen uit Zwolle, Hasselt, Hattem, Genemuiden, Oldebroek en Heerde met in totaal ongeveer 5800 leerlingen. Het deelverband ondersteunt de scholen bij het bieden van een passend onderwijsaanbod voor alle leerlingen. Bekostiging PO Naast de basiskosten, het bedrag dat een school voor elke leerling ontvangt, stelt de overheid geld beschikbaar voor extra ondersteuning. Dit geld gaat naar de regionale samenwerkingsverbanden en wordt uitgekeerd op basis van het aantal ingeschreven leerlingen. Het SWV verdeelt het geld over de scholen in hun regio. Scholen kunnen met dit geld de extra begeleiding van leerkrachten en leerlingen betalen. Ook kunnen zij er lesmateriaal mee aanschaffen. Het budget is niet bedoeld voor zorg, alleen voor onderwijs. Doordat de scholen het budget nu zelf verdelen, kunnen zij beter kijken naar de onderwijsbehoefte van de leerlingen. Er wordt door de overheid ook nog geld beschikbaar gesteld waarmee het SWV de ondersteuning aan de scholen kan vormgeven. Alle deelverbanden kunnen bij deze ondersteuning zelf invullen welke keuzes zij hierin maken. Een uitgangspunt bij het vormgeven is de ondersteuningsbehoefte van de scholen binnen het deelverband. 2. Het Dienstencentrum De Stroming Dienstencentrum De Stroming is een onderdeel van de Stichting Openbaar Onderwijs Zwolle en Regio. Dit is een schoolbestuur, waaronder 30 basisscholen, 3 scholengemeenschappen in het VO en SO de Twijn (cluster 3) vallen. De orthopedagogen en preventief begeleiders van het Dienstencentrum hanteren bij de ondersteuning van leerlingen een handelingsgerichte werkwijze. Deze kenmerkt zich door het in kaart brengen van de stimulerende en beperkende factoren op alle gebieden die met het functioneren van een kind te maken hebben. Naast de mogelijkheden en resultaten van het kind zelf gaat het dan ook over de school en de leefomgeving van de leerling. Steeds weer wordt de vraag gesteld: 'Wat heeft deze leerling, met deze leerkracht, in deze klas, op deze school, uit dit gezin, in deze wijk, nodig om zich optimaal te ontwikkelen?' Aan onze school is een vaste orthopedagoog verbonden. Onder regie van de orthopedagoog kan een preventief begeleider (PB-er) worden ingezet om de onderwijs-ondersteuningsbehoeften van leerlingen in beeld te brengen. Het woord 'preventief' geeft aan dat het de bedoeling is dat dit in een vroegtijdig stadium gebeurt, zodat remediërende en curatieve acties kunnen worden voorkomen. Het komt voor dat leerprocessen van leerlingen stagneren. Leerkrachten nemen dit waar of hebben een niet-pluis-gevoel. Via de IB-er kan de PB-er worden ingezet om de situatie van de leerling in kaart te brengen en te adviseren over de aanpak. De preventieve begeleiders zijn afkomstig uit het Speciaal Onderwijs. Daar hebben ze een jarenlange ervaring opgebouwd als begeleiders van rugzakleerlingen. Levert bovengenoemde aanpak onvoldoende resultaat dan kan de orthopedagoge ingezet worden. De IB-er kan de orthopedagoog betrekken, voor advies of onderzoek. Met als uitkomst, dat er voor de leerlingen een aanpak, een plan wordt opgesteld, om tegemoet te komen aan de onderwijsbehoeften. 3. Het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

77

Het Kenniscentrum hoogbegaafdheid en de Cnopius klassen zijn een onderdeel van het Dienstencentrum van De Stroming. Het Kenniscentrum HB kan worden ingeroepen voor advies rond de omgang met meer- en hoogbegaafde leerlingen in de basisschool. Daarbij gaat het vaak om organisatorische aspecten, maar ook over de benodigde materialen. Ook is het mogelijk om leerkrachten te ondersteunen in hun aanpak van begaafde leerlingen. De ondersteuning van scholen kan ook op beleidsmatig terrein liggen. Het kenniscentrum HB is gebaseerd op een visie waarin wordt uitgegaan van de integratie van hoogbegaafde leerlingen in het regulier basisonderwijs. Zo leren deze leerlingen omgaan met de pluriforme afspiegeling van de maatschappij. Voor hun eigenheid en eigenwaarde is erkenning en herkenning naast de Cnopiusklassen ook in de basisschool nodig. 4. De CTT; Commissie Toewijzing Toelaatbaarheid. Door de besturen van de deelverbanden de Stroming, de Brug en Florion is besloten om een gezamenlijke nieuwe Commissie voor de Toewijzing van toelaatbaarheidsverklaringen voor het SO en het SBO in te richten, de CTT. Deze commissie zal voor veel scholen in Zwolle en omgeving de toelaatbaarheid tot het Speciaal (Basis) Onderwijs gaan vaststellen. Ze speelt geen rol bij de toekenning van arrangementen. Een arrangement is een vorm van aanvullende ondersteuning voor een leerling in de basisschool. Deze taak wordt per deelverband anders ingevuld. Als de school geen passend arrangement meer kan bieden om aan de onderwijsbehoeften van de leerling tegemoet te komen, dan kan de school de leerling aanmelden bij de CTT voor een verwijzing naar het Speciaal (Basis) Onderwijs (SBO of SO). De Commissie Toewijzing Toelaatbaarheid heeft wettelijke en door de besturen opgelegde taken voor de aangesloten scholen om: te beoordelen of een leerling toelaatbaar is tot het Speciaal Basisonderwijs (SBO). Het document waarin dat beschreven staat heet een Toelaatbaarheidsverklaring SBO. te beoordelen of een leerling toelaatbaar is tot het Speciaal Onderwijs (cluster 3 en 4). Dit besluit heet een Toelaatbaarheidsverklaring SO. Een Toelaatbaarheidsverklaring (TLV) geeft naast het schooltype ook de lengte van de toelaatbaarheid aan. Dit is minimaal een jaar en maximaal de hele basisschoolloopbaan. Leerlingen waarvan de toelaatbaarheid afloopt, komen in aanmerking voor terugplaatsing in het regulier onderwijs. De CTT bestaat uit deskundigen met verschillende achtergronden, zoals een orthopedagoog, een jeugdarts, een maatschappelijk werker en vertegenwoordigers van basisscholen. Het is mogelijk dat door de CTT aanvullend g en vertegenwoordigers van basisscholen. Het is mogelijk dat door de CTT aanvullend onderzoek wordt gevraagd, voordat een beslissing wordt genomen. De TLV wordt aangevraagd door de school, in samenwerking met de ouders. Hiervoor wordt een dossier over het kind ingediend bij het secretariaat van de CTT. Het dossier bestaat minimaal uit een HGW-dossier, een begaafdheidsonderzoek en een sociaal-emotioneel onderzoek. Als het dossier compleet is, volgt de beslissing van de CTT binnen zes weken. De contactpersoon bij de Stroming voor de CTT is Elisabeth Colijn. Zij is bereikbaar via de Stroming. Met een TLV is plaatsing op een SBO-school mogelijk. Binnen deelverband de Stroming is dit SBO De Sluis waar kinderen in kleinere klassen specialistische hulp kunnen krijgen.


78

Bijlage 3.9.a – Clusterindeling Speciaal Onderwijs 1. Cluster 1 (Blind en slechtziend) Cluster 2 (Doof, slechthorend, spraak- en taalstoornis) Aanmelding Om tot de instellingen van cluster 1 en 2 toegelaten te kunnen worden, dient een leerling aan landelijke indicatie criteria te voldoen. Deze criteria worden niet wettelijk verankerd, maar worden opgesteld door cluster 1 en 2. Daarbij zal tevens worden afgesproken welke procedures worden doorlopen bij de plaatsing van leerlingen binnen de instellingen en bij de toekenning van ondersteuning en begeleiding van leerlingen binnen het reguliere onderwijs.

Met ingang van 1 augustus 2015 is de samenstelling van de instellingen definitief en zijn de instellingen volledig ingericht. De huidige scholen voor (voortgezet) speciaal onderwijs zijn bestuurlijk ondergebracht bij de instellingen en alle artikelen uit de Wet op de expertisecentra die betrekking hebben op de instellingen zijn van kracht. Deze instellingen hebben een commissie van onderzoek ingericht. De taken van deze commissies zijn: • indiceren toelaatbaarheid tot het (voortgezet) speciaal onderwijs/ begeleiding binnen het regulier onderwijs) • het leveren van begeleidingsarrangementen • trajectbegeleiding van ouders Bekostiging Voor visueel en voor auditief gehandicapte leerlingen een blijft er een landelijke bekostigingssystematiek. De instellingen krijgen het totale budget voor de begeleiding van leerlingen in het reguliere onderwijs. Concreet betekent dit dat de instellingen voor cluster 1 ook de middelen ontvangen die nu bestemd zijn voor de regelingen visueel gehandicapten in het regulier onderwijs (po en vo). De instellingen in cluster 2 krijgen de volledige lgf-middelen voor po en vo, zowel het deel dat in de huidige situatie naar het reguliere onderwijs gaat als de middelen voor de ambulante begeleiding. Hiermee krijgen de instellingen de volledige verantwoordelijkheid om leerlingen met een visuele, auditieve of communicatieve beperking in het reguliere onderwijs te ondersteunen. 2.Cluster 3 (Zeer moeilijk lerend, meervoudig gehandicapt, langdurig ziek) / Cluster 4 (Sociale handicaps en psychiatrische stoornissen) Het cluster 3 en 4 onderwijs is na invoering van het passend onderwijs deel uit gaan maken van de regionale samenwerkingsverbanden (SWV 2305). Dat betekent dat de gelden die voorheen naar school gingen, nu naar het samenwerkingsverband gaan. Aanmelding De aanmelding voor een cluster 3 of cluster 4 SO schol verloopt via de CTT Ouders en de school kunnen een aanvraag indienen. (Zie Bijlage 3.8.a SWV De Stroming; Dienstencentrum; Expertisecentrum HB en de CTT) Bekostiging (V)SO scholen ontvangen, net als reguliere scholen, de reguliere basisbekostiging voor elke ingeschreven leerling direct vanuit de overheid. Daarnaast ontvangt de (v)SO school per ingeschreven leerling een extra zorgbekostiging. De kosten hiervan worden vergoed uit het zorgbudget van het samenwerkingsverband waaruit de leerling afkomstig is. Het SWV kan de keuze maken om de een leerling te verwijzen naar het SO of de leerling binnen VO/PO scholen een passende plek te bieden en de gelden voor de zorg via deze weg te bekostigen. Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

79

Bijlage 4.1.a – Leerlijn sociaal emotionele ontwikkeling Leerlijn sociaal gedrag

S.1 Zelfbeeld Kerndoel 2: de leerlingen leren met gevoel van zelfvertrouwen en zelfwaardering omgaan met de eigen mogelijkheden en grenzen en leren uitingen geven aan eigen wensen, gevoelens en opvattingen. S.1.1 Jezelf presenteren S.1.2 Een keuze maken S.1.3 Opkomen voor jezelf S.2 Sociaal gedrag Kerndoel 3: De leerlingen leren naar algemeen geaccepteerde normen en waarden omgaan met anderen en leren samenwerken aan een gezamenlijke taal of spel en leren omgaan met conflictsituaties. S.2.1 Ervaring delen S.2.2 Aardig doen S.2.3 Omgaan met ruzie


80

S.1 Zelfbeeld S.1.1. Jezelf presenteren: Jongste kleuters Vraagt in de klas op een adequate manier aandacht (vinger opsteken, naar leerkracht lopen) Wacht op zijn beurt ( in de kring, bij een werkje) Toont trots OUdste kleuters Vraagt in verschillende situaties op een adequate manier aandacht (iemand aantikken, vragen of je mag storen) Vertelt wat hij leuk vindt om te doen Vertelt een idee aan een medeleerling ( nieuw spel, activiteit) Gaat adequaat om met gevoelens van trots Klas 1 Stelt zichzelf netjes aan een ander voor in een bekende omgeving ( hand geven, naam zeggen) Vertelt over zichzelf in een groep (hobby, familie) Vertelt een idee aan een groepje medeleerlingen ( nieuw spel, activiteit) Denkt van tevoren na over wat hij wil vertellen Kijkt anderen aan wanneer hij iets vertelt in de kring Klas 2 Vertelt wat hijzelf en wat een ander goed kan Treedt in een toneelstuk of bij voorlezen zeker op voor een groep medeleerlingen (houding, bewegingen, spreekvolume) Praat duidelijk wanneer hij iets vertelt of vraagt in de kring Klas 3 Vertelt een idee aan de klas Presenteert een idee aan iemand die hij niet goed kent binnen de school Reageert op positieve feedback (kijkt trots) Vertelt wat bij het geven van een presentatie belangrijk is ( luid genoeg, rustig praten aankijken) gaat adequaat om met gevoelens van nervositeit/ onrust ( heeft geduld, zoekt een oplossing om rustig te worden) Klas 4 Stelt zichzelf voor aan onbekende leeftijdsgenoten Geeft zijn mening over een onderwerp uit het nieuws (geen jacht op zeehonden) Houdt een presentatie voor de klas Klas 5 Geeft feedback op een prettige manier (bij iets negatiefs ook iets positiefs noemen) Treedt zeker op bij een presentatie voor de klas (houding, niet steeds wegkijken, hardop spreken) Klas 6 Reageert op negatieve feedback (door te zeggen dat hij gaat proberen om iets te veranderen) Geeft een presentatie voor een willekeurige groep (ouders, andere klassen) Vertelt of, en waarom hij graag in het middelpunt staat S.1.3 Opkomen voor jezelf Jongste kleuters


S.1.2 Een keuze maken: Jongste kleuters Kiest tussen 2 of 3 aangeboden voorwerpen Kiest wat hij wil doen op basis van eigen voorkeuren (binnen of buiten spelen) OUdste kleuters maakt keuze en blijft daarbij vertelt anderen dat hij een andere keuze maakt (hij wil naar buiten, ik niet) Klas 1 Denkt na voordat hij een keuze maakt Durft andere keuze te maken dan vriend Gaat soms mee in de keuze van een ander (spelmaterialen) Klas 2 Kiest een activiteit die op dat moment mogelijk is (niet zwemmen maar knutselen) Durft andere keuze te maken dan vriend of dominant persoon in de klas Legt een bekende zijn keuze uit ( ik doe het liever niet, omdat) Benoemt keuzes waar je kort of juist langer over na moet denken (buiten/ binnen spelen, aanschaf duur speelgoed) Groep 5 Heeft respect voor de keuze van een ander (blijft vriendelijk) Benoemt dat je een dilemma kunt hebben (Wie nodig je wel of niet uit op je verjaardag, wat doe je met gevonden voorwerpen die je graag wilt houden?) Benoemt voor- en nadelen bij een keuze waarbij alleen hijzelf belang heeft (voor- of na de pauze trakteren) Legt ander uit als hij terug wil komen op zijn keuze Klas 4 Houdt rekening met de wensen van een ander bij het maken van een keuze Vraagt de mening van een ander als hij moeilijk een keuze kan maken Vraagt bedenktijd als hij het moeilijk vindt om te kiezen Klas 5 Geeft de ander de tijd om over een keuze na te denken Voorspelt welke keuze een ander zal maken Zorgt voor extra informatie om een keuze te kunnen maken Differentieert in de manier waarop hij een keuze maakt (kort of juist lang nadenken) Benoemt voor- en nadelen van minder snel kiezen Klas 6 Benoemt dat er situaties zijn waarin je niet wil of kan kiezen Maakt een afweging bij een dilemma of een complexere keuze en komt tot een standpunt ( gevonden voorwerp terugbrengen) Noemt argumenten waardoor een ander tot een andere keuze komt dan hij zelf

S.2 Sociaal gedrag S.2.1. Ervaringen delen

81

-

Loopt weg als een ander onaardig tegen hem doet Vraagt aan een medeleerling of hij mee mag doen met een spel Vraagt om hulp als iets alleen niet lukt (aan- en uitkleden)

OUdste kleuters Zegt nee als hij iets niet wil Zoekt de leerkracht op om te vertellen dat hij niet mee mag doen Maakt aan de leerkracht duidelijk als een ander onaardig tegen hem doet Vraagt hulp als het doen van een werkje niet alleen lukt Klas 1 Komt voor zichzelf op bij ongewenste aanrakingen of uitingen (weglopen, nee zeggen) Maakt onderscheid tussen iemand die de baas speelt en echt gezag Vertelt als hij wordt overgeslagen of als iets dat beloofd is vergeten wordt Komt voor zijn mening uit in een één op één gesprek zonder deze te motiveren ( ik vind voetbal stom) Kiest als hij niet mee mag doen uit twee, door de leerkracht aangereikte oplossingen Toont gevoelens van schaamte Klas 2 Zegt nee tegen een onredelijk verzoek Geeft de ander aan te stoppen (stopteken) als die iets doet wat hij niet leuk vindt Vertelt de ander als hij iets heeft gedaan wat hij niet aardig vindt (iets wat eerder gebeurd is) Blijft bij zijn mening wanneer hij gezegd heeft als hij iets niet wil Geeft motivatie voor zijn mening in een één op één gesprek (ik heb er geen zin in, ik vindt dat spel te moeilijk, niet leuk) Vertelt als hij niet mee mag doen zelf een oplossing Verwoord gevoelens van schaamte Groep 5 Spreekt medeleerling erop aan dat hij zich niet aan afspraken houdt Komt voor zichzelf op als hij ten onrechte wordt beschuldigd Vertelt wat hi voelt als een ander onaardig tegen hem doet of hem ten onrechte beschuldigd Verwoord gevoelens van schaamte over zichzelf (kleren, haren) Klas 4 Zegt het als hij op dat moment niet over zijn gevoelens wil praten Vertelt een vriend(in) wat hij wel of niet fijn vindt in de vriendschap Zegt op een adequate manier als hij aan de beurt is (winkel, loket) Geeft in een één op één gesprek een afwijkende mening Klas 5 Vraagt hulp over hoe hij iets kan aanpakken Vraagt hulp aan de juiste persoon (iemand die hem echt kan helpen) Verwoord gevoelens van schaamte over zijn innerlijk (een blunder) Klas 6 Komt voor zichzelf op bij ongewenste aanrakingen of


Jongste kleuters Vertelt in de kring over iets dat hij zojuist op school heeft meegemaakt (korte tijd ertussen) Geeft aan wat hij leuk/mooi/lekker/interessant vindt (smaak, voorkeur) Toont gevoelens van blijdschap, angst, boosheid en verdriet Toont teleurstelling OUdste kleuters Vertelt wat hij die dag op school heeft meegemaakt (aan het einde in de kring) Toont verbazing Neemt afscheid in verschillende situaties (tot straks, vakantie) Deelt een soortgelijke ervaring met anderen (ik ben daar ook geweest) Luistert wanneer een medeleerling vertelt dat hij iets anders wil Herkent basale gevoelens bij een ander (blijdschap, verdriet, boosheid, angst) Klas 1 Vertelt over grappige situaties die hij heeft meegemaakt (in de kring, aan een medeleerling) Vertelt een ander dat hij ergens teleurgesteld over is Heeft geheimpjes met een ander Luistert wanneer een medeleerling vertelt dat hij iets anders voelt Herkent gevoelens van verdriet, blijdschap, angst en boosheid bij een ander Klas 2 Maakt grapjes Merkt dat je verschillende gevoelens tegelijk kunt hebben (boosheid en lachen tegelijk) Merkt of iemand de situatie grappig vindt of niet en stemt zijn gedrag hierop af Herkent complexere gevoelens bij zichzelf Groep 5 Praat met een ander over een afspraak die misliep Geeft aan als hij merkt dat een ander iets naars heeft meegemaakt Helpt iemand die iets naars heeft meegemaakt om te vertellen wat er gebeurd is (rustige plek opzoeken, vragen stellen) Kiest als gespreksonderwerp iets wat hij samen met de ander heeft meegemaakt Klas 4 Maakt onderscheid tussen wat hij aan bekenden en onbekenden vertelt Benoemt verschillende factoren die inwerken op hoe iemand zich voelt ( eerdere ervaringen humeur) Gaat adequaat om met gevoelens van verlegenheid en onzekerheid Maakt samen goede afspraken over ruilen en lenen en houdt zich hieraan. Herkent verschillende gevoelens bij een ander (nervositeit, schaamte, jaloezie) Toont interesse als iemand iets vertelt, (luisterhouding, knikken, vragen) Klas 5 Vertelt welke onderwerpen wel of niet geschikt zijn om grapjes over te maken Weet dat iemands persoonlijkheid een rol speelt in het inschatten van gevoelens bij een ander Geeft de ander de ruimte om zijn eigen mening te vertellen over iets wat ze samen hebben meegemaakt Toont belangstelling voor de ander door vragen te stellen Klas 6

82

uitingen door dit te zeggen Spreekt volwassenen er op een adequate manier op aan als zij zich niet aan hun afspraken houden Zoekt hulp wanneer een ander niet reageert op eigen pogingen om voor zichzelf op te komen -

-

Voelt aan wat foute grapjes zijn en stemt zijn gedrag hierop af (over iets wat voor iemand gevoelig is of wat belangrijk voor hem is) Vertelt anders over een belevenis aan een vertrouwd dan aan een minder vertrouwd persoon (zakelijker) Gaat adequaat om met gevoelens van eenzaamheid (praat erover zoekt gezelschap) Geniet samen met anderen van een gedeeld succes Valt iemand die iets vertelt niet in de rede met eigen ervaringen


83

S.2 Sociaal gedrag S.2.1. Ervaringen delen Jongste kleuters Vertelt in de kring over iets dat hij zojuist op school heeft meegemaakt (korte tijd ertussen) Geeft aan wat hij leuk/mooi/lekker/interessant vindt (smaak, voorkeur) Toont gevoelens van blijdschap, angst, boosheid en verdriet Toont teleurstelling OUdste kleuters Vertelt wat hij die dag op school heeft meegemaakt (aan het einde in de kring) Toont verbazing Neemt afscheid in verschillende situaties (tot straks, vakantie) Deelt een soortgelijke ervaring met anderen (ik ben daar ook geweest) Luistert wanneer een medeleerling vertelt dat hij iets anders wil Herkent basale gevoelens bij een ander (blijdschap, verdriet, boosheid, angst) Klas 1 Vertelt over grappige situaties die hij heeft meegemaakt (in de kring, aan een medeleerling) Vertelt een ander dat hij ergens teleurgesteld over is Heeft geheimpjes met een ander Luistert wanneer een medeleerling vertelt dat hij iets anders voelt Herkent gevoelens van verdriet, blijdschap, angst en boosheid bij een ander Klas 2 Maakt grapjes Merkt dat je verschillende gevoelens tegelijk kunt hebben (boosheid en lachen tegelijk) Merkt of iemand de situatie grappig vindt of niet en stemt zijn gedrag hierop af Herkent complexere gevoelens bij zichzelf Groep 5 Praat met een ander over een afspraak die misliep Geeft aan als hij merkt dat een ander iets naars heeft meegemaakt Helpt iemand die iets naars heeft meegemaakt om te vertellen wat er gebeurd is (rustige plek opzoeken, vragen stellen) Kiest als gespreksonderwerp iets wat hij samen met de ander heeft meegemaakt Klas 4 Maakt onderscheid tussen wat hij aan bekenden en onbekenden vertelt Benoemt verschillende factoren die inwerken op hoe iemand zich voelt ( eerdere ervaringen humeur) Gaat adequaat om met gevoelens van verlegenheid en onzekerheid Maakt samen goede afspraken over ruilen en lenen en houdt zich hieraan. Herkent verschillende gevoelens bij een ander (nervositeit, schaamte, jaloezie) Toont interesse als iemand iets vertelt, (luisterhouding, knikken, vragen) Klas 5 Vertelt welke onderwerpen wel of niet geschikt zijn om grapjes over te maken Weet dat iemands persoonlijkheid een rol speelt in


S.2.2 Aardig doen Jongste kleuters Troost iemand die gevallen is Zegt dankjewel als reactie op alsjeblieft Zegt sorry als er door hem per ongeluk iets mis gaat (drinken valt om, tekening raakt zoek) Luistert als iemand iets vertelt (is stil) Vraagt een ander of hij een voorwerp van hem mag gebruiken (pakt het niet af) OUdste kleuters Troost iemand die bang of verdrietig is Helpt een ander als die daar om vraagt Geeft een compliment over iets wat een ander gemaakt heeft Feliciteert een ander met zijn verjaardag Houdt zich aan een afspraak met een medeleerling (samen knikkeren op het plein als je hebt afgesproken) Klas 1 Helpt een ander als hij merkt dat iets niet lukt Bedankt als een ander hem iets geeft of iets voor hem doet Luistert actief naar een ander (aankijken, stil zijn, knikken, een vraag stellen) Trekt zich terug (accepteert het) als een ander niet geholpen of met rust gelaten wil worden Heeft besef van ‘goed’ en ‘kwaad’ in eenvoudige situaties (stelen en klikken mag niet, je hoort fatsoenlijk en beleefd te zijn) Laat een ander meespelen Maakt afspraken met medeleerlingen over om beurten een voorwerp te gebruiken waar je beiden mee wilt spelen Klas 2 Blijft vriendelijk wanneer een ander een aanbod van hulp afslaat Geeft een compliment over iets wat een ander goed kan Reageert aardig op een voorstel van een ander Doet bewust iets aardigs voor een ander (iets pakken, iemand verrassen) Houdt rekening met de mogelijkheden van een ander (een jonger iemand laten winnen) Houdt rekening met de wensen van een ander (soms doen waar de ander zin in heeft) Zegt een afspraak op tijd af Benoemt het verschil tussen ruilen en lenen Groep 5 Helpt uit zichzelf iemand die iets minder leuks moet doen Reageert adequaat als door hem iets is misgegaan (excuses aanbieden, proberen een oplossing te verzinnen) Vertelt wat je kunt doen als je een geheim verklapt hebt (spijt tonen, zeggen het nooit meer te doen) Vraagt een kind dat niemand heeft om mee te doen met een groepsactiviteit Feliciteert een ander wanneer degene wint met een groepsactiviteit Doet een voorstel om een afspraak af te zeggen en legt uit waarom Klas 4 Troost een leerling die gepest wordt Onderkent gevoelens van jaloezie Gunt een ander iets leuks (spelletje winnen, op een verjaardag in het middelpunt staan) Reageert op een leuk voorstel van een ander door samen een plan te maken Gaat adequaat om met gevoelens van verliefdheid (uit verliefdheid, valt een ander er niet mee lastig) Biedt zijn excuses aan als hij een ander gekwetst heeft

84

het inschatten van gevoelens bij een ander Geeft de ander de ruimte om zijn eigen mening te vertellen over iets wat ze samen hebben meegemaakt Toont belangstelling voor de ander door vragen te stellen

Klas 5 -

Helpt een medeleerling die hij minder aardig vindt wanneer dit gevraagd wordt Toont respect voor de gevoelens van een ander Komt op voor een leerling die gepest wordt Gaat aardig om met leerlingen die anders zijn dan anderen (niet pesten, betrekken bij activiteiten, complimenten geven) Heeft oog voor ieder kwaliteiten Overziet consequenties van eigen gedrag (kattig doen leidt ertoe dat iemand niet met je wil spelen)

Klas 6 -

Reageert vriendelijk wanneer een ander hem iets voorstelt wat hij niet leuk vindt Merkt wanneer een ander zich gekwetst voelt en stemt zijn gedrag hierop af Zorgt dat hij een ander niet kwetst Geeft zijn mening over wat ‘hoort’(u-zeggen/opstaan voor ouderen, niet voor je beurt gaan) Komt op voor een leerling die in groepsverband gepest wordt Vervult een leidende of een volgende rol en houdt daarbij rekening met de wensen van zichzelf en anderen

S.2.3 Omgaan met ruzie Jongste kleuters Benoemt dat hij een ander geen pijn mag doen Reageert bij boosheid op de aanwijzing, correctie van de leerkracht OUdste kleuters Luistert naar een ander als die sorry zegt Volgt het advies op van de leerkracht bij een meningsverschil Laat non-verbaal/verbaal merken dat de ruzie voorbij is Uit zijn boosheid door anderen fysiek pijn te doen of materiaal kapot te maken Vertelt na een ruzie wat er gebeurd is Kalmeert bij boosheid na een aanwijzing van de leerkracht Klas 1 Aanvaardt excuses van een ander Schakelt de leerkracht in wanneer hij zelf een ruzie niet op kan lossen Herkent bij zichzelf gevoelens van boosheid Waarschuwt de leerkracht wanneer een ruzie van anderen uit de hand loopt Vertelt waarom hij boos is op een ander Klas 2 Probeert een ruzie op te lossen door te praten Laat een ander uitpraten bij het oplossen van een ruzie Vertoont spijt en maakt het goed met een ander Herkent of iets expres of per ongeluk gebeurd is Past manieren om rustig te blijven toe wanneer hij boos wordt Groep 5 Gaat bij een ruzie in op wat een ander zegt Corrigeert zijn gedrag wanneer hij weet dat hij ongewenst gedrag vertoont Verzint een oplossing bij ruzie Benoemt welke gedachten bij anderen boze reacties oproepen Wacht met oplossen van ruzie tot zijn emoties bedaard zijn Klas 4 Luistert naar een medeleerling wanneer een ander een voorstel doet over een oplossing Noemt voor- en nadelen van conflicten Toont begrip voor de gevoelens van ander bij ruzie Blijft rustig wanneer de ander boos reageert of hem beschuldigd Schat juist in wanneer hij zich beter niet met de ruzie van anderen kan bemoeien Gaat adequaat om met een meningsverschil met een volwassenen ( houdt rekening met machtspositie, komt wel voor zichzelf op) Klas 5 Onderhandelt met een medeleerling over het oplossen bij ruzie Vertelt bij navraag welk aandeel hij heeft gehad bij onenigheid Gaat adequaat om met gevoelens van schuld en spijt (probeert recht te zetten, accepteert situatie waaraan niet te veranderen is) Benoemt vormen van hulp bij ruzie tussen anderen (voorstel doen, zeggen zie gelijk heeft, een derde erbij halen)


85

Klas 6 Benoemt wat hij bij een ruzie acceptabel gedrag vindt en wat hij te ver vindt gaan Bedenkt een compromis Benoemt dat een meningsverschil niet tot ruzie hoeft te leiden Benoemt hoe iemand die kritiek of een negatieve reactie krijgt zich kan voelen Verwoordt beide standpunten bij ruzie tussen zijn partij en de tegenpartij Voorkomt ruzie door de ander tijdig aan te geven dat hij te ver gaat Bemiddelt bij een ruzie tussen anderen


86

Bijlage 4.1.b – Leerlijn ‘Leren leren’ Leerlijn ‘Leren leren’

Voor de leerlingen die niet vanzelfsprekend aan het leren gaan De leerlingen leren belangstelling hebben voor de wereld om hen heen, ze leren deze gemotiveerd te onderzoeken en daarin taken uit te voeren, waarbij ze gebruik maken van informatie, strategieën en vaardigheden en ze leren m te reflecteren op hun eigen handelen. L.1 Taakaanpak L.2 uitgestelde aandacht/hulpvragen L.3 zelfstandig (door)werken L.4 Samen spelen, samenwerken L.5 Reflectie op eigen werk


87

L.1 Taakaanpak

L.2 Uitgestelde aandacht/hulpvragen

Jongste kleuters Luistert naar de opdracht in een één-op-één-situatie Wijst aan waar hij moet beginnen Gaat zorgvuldig met materialen om Voert een simpele enkelvoudige taak uit tot het einde Controleert of de taak klaar is (alles gebruikt) Pakt en ruimt zijn materialen op OUdste kleuters Luistert en kijkt naar de uitleg van een groepsinstructie voordat hij met zijn taak begint Kijkt hoe de leerkracht een taak aanpakt en neemt deze aanpak over Herhaalt de opdracht die hem is gegeven (wat ga je nu doen?) Begint na uitleg met zijn taak Verbetert na aanwijzingen, de manier waarop hij zijn taak uitvoert Klas 1 Plant met behulp van de leerkracht twee taken achter elkaar Voert twee taken achter elkaar uit met behulp van een planner Bepaalt zelf in welke volgorde hij een taak uitvoert Leest van het bord of een taakkaart wat en hoeveel hij moet doen Klas 2 Plant zelfstandig meerder taken achter elkaar (binnen één vak) Bedenkt en vertelt hoe hij een taak gaat aanpakken Kiest uit twee manieren om een taak aan te pakken de beste manier Kijkt hoe medeleerlingen een taak aan pakken en neemt de strategie over Weet wanneer hij hulp nodig heeft Zet door en past oplossingen toe bij een taak die hij moeilijk of eng vindt Geeft aan wanneer hij toe is aan een moeilijker taak Groep 5 Geeft aan wat hij wel en niet verwacht te kunnen: aantal taken in een bepaalde tijd Geeft aan wat hij wel en niet verwacht te kunnen: eigen vaardigheden Plant zelfstandig meerdere taken achter elkaar: op één dagdeel/ op één dag Achterhaalt bij een veelvoorkomende (of belangrijke) fout waar de fout zit Probeert de fout te herstellen Controleert zijn eigen taak en corrigeert waar nodig Klas 4 Stelt zich bij een bekende taak een tijdsdoel (dan moet ik het af hebben) Plant zelfstandig meerdere taken achter elkaar op meerdere dagen Houdt bij meerdere taken het overzicht van wat wanneer moet gebeuren (agenda, actielijstje) Klas 5 Plant taken van een vakgebied voor een week (agendabeheer) Maakt een huiswerkplanning in de agenda Schat in hoeveel taken hij afkrijgt binnen een bepaalde tijd Stelt prioriteiten wanneer er meerdere dingen tegelijk moeten gebeuren

Jongste kleuters Luistert naar de klassikale start van een les Begrijpt wanneer de regels voor uitgesteld aandacht gelden Wacht met een vraag tot de groepsleiding bij hem is Houdt zich aan de vier werkregels voor het zelfstandig werken (stil zijn/ zachtjes praten, blijven zitten, geen hulp vragen Weet de volgorde van de ronde Kan de volgorde van de ronde aangeven Benoemt de regels voor het zelfstandig werken OUdste kleuters Weet wanneer de leerkracht beschikbaar is voor hulp en wanneer niet Lost praktische zaken/problemen zelf op Kan omgaan met verschillende regels in verschillende lessituaties Klas 1 Hanteert de afgesproken regels om problemen op te lossen ( bijv. Hulp vragen aan medeleerling of leerkracht opzoeken) Klas 2 Schat in of hij na uitleg alle taken kan maken en vraagt direct extra hulp in de startronde


88

-

Geeft vooraf aan bij welk resultaat hij tevreden is met zijn werk

Klas 6 -

Maakt een plan voor de aanpak van een klein project (volgorde taken, duur van de taken, tijdsindeling, benodigdheden) Maakt voor drie vakken een volledige weekplanning waarin onderscheid is tussen instructietijd, zelfstandig werken en huiswerk Houdt bij zijn planning rekening met eerdere ervaringen


89

L.3 Zelfstandig doorwerken

L.4 Samen spelen en samenwerken

Jongste kleuters Voert een korte gestructureerde opdracht uit en maakt die af zonder te stoppen Pakt vervolgwerk na het afronden van een taak OUdste kleuters Werkt 10 minuten zelfstandig aan een bekende taak Probeert een taak nog een keer wanneer het de eerste keer niet lukt Lost een klein materiaalprobleem op zonder anderen te storen (papier vol, ander potlood nodig) Pakt bij een probleem een wachtwerkje Klas 1 Werkt 15 minuten zelfstandig aan een taak Maakt een langdurige opdracht af als daar af en toe aanwijzingen voor worden gegeven Maakt gebruik van hulp Werkt harder om een taak af te krijgen als de leerkracht dit aangeeft Maakt gebruik van een wachtwerkje als hij vastloopt of lost het probleem op een andere manier op Klas 2 Werkt 30 minuten zelfstandig aan een taak Volgt een stappenplan om een grotere taak uit te voeren Werkt zelfstandig door zonder klassikaal teken Hanteert de zelfstandig werken regels bij alle vakken Slaat een probleem over of gaat door met een ander deel van zijn werk (ook ander vakgebied) Zet door bij een taak die hij moeilijk of eng vindt (iets vragen aan een andere leerkracht, iets uiteggen aan een andere leerling, gymoefening de niet lukt) Werkt door bij extreme afleiding (onderbouw speelt buiten, lawaai) Groep 5 Werkt een uur zelfstandig aan een taak op een dag Houdt zelf de tijd in de gaten om het werk op tijd af te krijgen Begint aan een volgende taak waarvan hij weet dat hij deze zelfstandig mag en kan doen Werkt netjes en/of snel, afhankelijk van de eisen die aan de taakuitvoering worden gesteld Klas 4 Zoekt een oplossing bij tegenslag met een taak (aanwijzingen onleesbaar, spullen onvindbaar) Klas 5 Zet zich langere tijd in voor een taak die hij niet leuk vindt of die niet lukt Werkt door bij interne afleiding (schrijft vragen en gedachten die afleiden op)

Jongste kleuters Speelt en werkt naast andere leerlingen Deelt materiaal met andere leerlingen Voert met een medeleerling een opdracht uit onder leiding van de leerkracht OUdste kleuters Vraagt of hij mee mag spelen Speelt zowel een leidende als een volgende rol in het spel Vraagt of hij iets mag gebruiken van een ander Helpt op verzoek anderen bij het uitvoeren van een taak Voert met een medeleerling zelfstandig een opdracht uit en rondt de taak samen af Klas 1 Houdt zich aan afspraken over wie, wat, war bij het uitvoeren van een gezamenlijke opdracht Werkt samen in duo’s aan een activiteit die beperkt overleg vraagt Werkt langere tijd samen met een medeleerling bij het uitvoeren van een gezamenlijke opdracht Spreekt met de ander af wie wat gaat maken Voert zonder aansporing zijn taken uit bij het samenwerken met een medeleerling Klas 2 Werkt samen, in duo’s aan een schoolopdracht (veel overleg) Werkt samen met kleine subgroepen (2-3 personen) met beperkt overleg Bespreekt een probleem onder leiding van een leerkracht Maakt met medeleerlingen een taakverdeling en neemt hierbij ook minder leuke taken op zich Laat de ander zijn eigen taak uitvoeren Doet een ander voor hoe een taak gedaan moet worden Helpt uit zichzelf een ander die hulp nodig heeft bij het uitvoeren van een taak Zegt op een aardige manier dat hij een idee van een ander niet leuk vindt Groep 5 Werkt samen met kleine subgroepen (2-3 personen) aan opdrachten die veel overleg vragen Leden van de subgroep: wisselen ideeën met elkaar uit/ maken afspraken over wie wat doet en houden zich daaraan/ geven complimenten aan iemand die het goed doet Geeft feedback aan een medeleerling waarmee hij samenwerkt (wat goed is en wat beter kan/ moet) Past in onderling overleg tussentijdse afspraken aan Klas 4 Maakt afspraken over taakverdeling in een subgroep (4-6 personen) Heeft eigen bijdrage in het bespreken van de taakverdeling Legt zichzelf neer bij een groepsbeslissing Helpt een ander om iets in te brengen in de groep (wat vind jij?) Klas 5 Noemt een aantal van de eigen capaciteiten (wat kan je goed) Benoemt en gebruikt capaciteiten van medeleerlingen Zet zijn capaciteiten adequaat in Past zijn gedrag aan na terechte kritiek van een medeleerling Klas 6 Neemt bij samenwerken aan een taak een leidende en een volgende rol Benoemt naast zijn capaciteiten ook zijn beperkingen bij het uitvoeren van taken (verdeelt op basis daarvan de rollen tijdens het samenwerken)


90

L.5 Reflectie op het werk Jongste kleuters Vertelt na afloop van een taak wat hij gedaan heeft Geeft tijdens een activiteit aan dat hij het (te) makkelijk of moeilijk vindt Vertelt wat hij die middag/ochtend heeft gedaan m.b.t. dagritmekaarten Geeft aan welke taken hij moeilijk vond en welke makkelijk OUdste kleuters Vertelt wat hij die ochtend/middag heeft gedaan (zonder visuele steun) Controleert het gemaakte werk Geeft aan of de taak makkelijk of moeilijk was en of hij goed heeft gewerkt Klas 1 Vertelt in een paar stappen hoe hij zijn taak heeft aangepakt Zoekt een fout op als de leerkracht vraagt nog eens goed te kijken Beoordeelt samen met de leerkracht hoe hij zijn taak gedaan heeft (werkwijze, snel/langzaam, resultaat) Klas 2 Onderbouwt zijn mening over de kwaliteit van een gemaakte taak (goed omdat) Kijkt naar en praat over overeenkomsten en verschillen tussen eigen en andermans werkaanpak Geeft aan op welk gebied zich een probleem voordeed en welke oplossing is gekozen Bij materiaal. Taak of samenwerking) Groep 5 Reageert zonder boos te worden op kritiek op zijn werk Stelt vorderingen bij zichzelf vast (dit ging beter dan de vorige keer) Vertelt achteraf waarom iets goed, minder goed of fout is gegaan Legt samen met de leerkracht een relatie tussen deze beoordeling en afspraken voor de volgende keer Geeft aan in welke vakken hij goed en minder goed is Evalueert de periode van zelfstandig werken gericht op de voorbereiding, het proces en het resultaat Klas 4 Geeft feedback op het werk van een medeleerling Ontvangt feedback van een medeleerling op zijn gemaakte werk Evalueert planning en uitvoering van zijn dag-/ meer dagen-/weektaak op basis van feedback Reflecteert zowel op het resultaat van een taak als op het proces (hoe heb ik het aangepakt) Onderscheidt daarbij persoonlijke (kun je zelf beïnvloeden) en externe oorzaken Evalueert zijn werkdag gericht op de voorbereiding, het proces, en het resultaat Verbindt consequenties voor de volgende keer aan zijn beoordeling Klas 5 Stelt zo nodig zijn tijdsplanning bij (meer/minder tijd nodig) voor een enkelvoudige taak/ voor een taaksysteem Beoordeelt of hij een uitgevoerde taak goed had voorbereid en uitgevoerd en verbindt hier consequenties aan Beoordeelt of hij de juiste prioriteiten heeft gesteld en geeft aan welke gevolgen dit heeft voor de volgende planning Past zijn werkstijl (kwaliteit t.o.v. hoeveelheid) waar nodig aan Schat in wat nodig is om de leerstof te beheersen (aanvullende instructie-/oefenstof nodig Klas 6 Bespreekt met anderen hoe hij zijn project heeft aangepakt gericht op de voorbereiding, het proces en het resultaat Evalueert eigen werkweek (er is een balans tussen positieve en negatieve punten) Komt met suggesties voor aanpassingen op inhoudelijke (wat moet ik leren) en procesmatige aspecten van het onderwijsleerproces


91

Bijlage 5a – Signaleren dyslexie bij kleuters

Invullen kijkwijzer dyslexie bij kleuters, zie Google Drive.


92

Bijlage 5b – Signaleren dyslexie bij klas 1 en 2

Taaltoetsen in november, januari april en juni wordt er door de leerkracht onderzocht op welke onderdelen van de leesontwikkeling de leerling uitvalt.

Ook kan het probleem zichtbaar worden vanuit andere factoren: - Zie vorige tabel Lees- en spellingsproblemen voor kleuters. - Het begrijpend lezen - Het begrijpend luisteren - De woordenschat - Observatie van 1. werkhouding 2. taakuitoefening 3. concentratie


93

Bijlage 5c – Signaleren dyslexie bij klas 4 t/m 6

Ook kan het probleem zichtbaar worden vanuit andere factoren: - Het begrijpend lezen; tempo, taalbegrip - Het begrijpend luisteren - De woordenschat - Observatie van 4. werkhouding 5. taakuitoefening 6. concentratie


94

Bijlage 5d – Aanvraag dyslexie onderzoek Wat moet de school aanleveren voor een dyslexie onderzoek Wat moet er in het leerlingdossier aanwezig zijn: 1. Overzichten uit Cito leerlingvolgsysteem: Rekenen, spelling, DMT, AVI begrijpend lezen. 2. Een beschrijving van de lees en spellingsproblematiek. Deze kan ingevuld worden op het aanvraagformulier. Moet ook weer zichtbaar worden in de handelingsplannen. 3. Argumentatie t.a.v. het vermoeden van ernstige dyslexie, aantonen van blijvende achterstand, V-score, ondanks geboden begeleiding van voldoende kwaliteit en intensiteit 4. Handtekening bevoegd gezag van de school Comorbiditeit; Nationaal Referentiecentrum Dyslexie en Kwaliteitsinstituut Dyslexie okt 12: Voor een aanvraag moet er sprake zijn van enkelvoudige dyslexie. Is er comorbiditeit dan kan de leerling alleen in aanmerking komen voor de vergoedingsregeling als de andere stoornis niet (meer) belemmerend is voor dyslexieonderzoek. Bijvoorbeeld: Kinderen met ADHD en kunnen dan alleen in aanmerking kome als de dyslexie domineert en de ADHD gereguleerd is, bijv. Door medicatie, en de factoren die het effect van zo’n behandeling kunnen bemoeilijken onder controle zijn. Dit moet eerst door een diagnosticus worden beoordeeld. Indien de diagnosticus vindt dat de bijkomende stoornis volledig onder controle is, moet toestemming worden gevraagd aan de zorgverzekeraar om in aanmerking te komen voor de vergoedingsregeling.


95

Bijlage 5e – Dyslexieprotocol Vrije School Michael

Dyslexieprotocol Vrije School Michaël 2015-2016 Leerproblemen en dyslexie; gebaseerd op normen expertisecentrum dyslexie; wordt gehanteerd als toetskalender 1

Aanvang Klas 1 Beginsituatie vastleggen

2

Oktober/november (na ongeveer 8-10 weken onderwijs) Meetmoment 1

3

Oktober/november - januari/februari Interventieperiode 1

4

Januari/februari (nadat alle letters in de methode zijn aangeboden) Meetmoment 2

5

Januari/februari - april Interventieperiode 2a

6

April Tussenmeting

7

April - mei/juni Interventieperiode 2b

8

Mei/juni Meetmoment 3

Protocol Dyslexie klas 1 Interventie

bespreken

datum

Individueel / Klas I / K

Streefdoel

Toetsing

Meting

1. Alle leerlingen / *Leerlingen die al lezen en al verder zijn in ontwikkeling

Startniveau

1. Overdracht LVS kleuters *Spellen: Auditieve analyse Lezen: Auditieve synthese Grafemen *AVI (bij ll. die al lezen)

Werken vanuit het groepslan

I

septe mber, week 37

kleuter Maken van een leidster (groeps)handelingsplan op auditief, leerkracht visueel en/of motorisch gebied klas 1

Okt./ nov., na 8 weke n onder wijs

leerkracht met intern begeleide r

Bepalen niveau van zorg. Tussenevaluatie groepsplan. Aanpassen (groeps)handelingsplan aan de nieuwe situatie.

2. Alle leerlingen

2. Letterkennis; letterdictee, lezen en benoemen van aangeboden letters. Kinderen moeten kunnen synthetiseren en analyseren:

Kinderen kunnen aangeboden K I letters lezen en schrijven

Fonemen dictee

Score hoog

K

Lezen: CITO Auditieve synthese en Grafementoets

Score hoog

K I

Hoofd- meting Woorden lezen/Tekst lezen; DMT, AVI 1 bij kinderen die al lezen

K I

Interventieperiode 1 november tot februari, werken vanuit het groepsplan 3. Alle leerlingen Hoofd- meting 3. Spelling:

Cito Auditieve


score hoog

K I

janua leerkracht Bepalen niveau van zorg, evaluatie

96

2

Analyse

Lezen:

ri

Fonemen toets

score hoog

Cito Spelling M3

DLE 5

Cito Aud. synthese

Score hoog

Cito Grafemen

Score hoog

Cito AVI M3

DLE 5

, intern groepsplan. Maken nieuw begeleide groepsplan, plannen r tussenevaluatie 15 april Bespreken groepsplan met IB-er

Cito DMT kaart 1 en DLE 5 2 Interventieperiode 2 januari tot april 4. Leerlingen met IV of V score

Spelling

Tussen meting April Lezen

Cito Auditieve Analyse

score hoog

Fonemen toets

score hoog

Cito Spelling M3

DLE 5

Aud. synthese

score hoog

Grafemen

score hoog

AVI M3

DLE 5

DMT kaart 1 en 2

DLE 5

Cito Spelling E3

DLE 10/ zorg ll DLE + 6

AVI E3

DLE 10 / zorg ll DLE + 6

I

april leerkracht

Tussenevaluatie zorgleerlingen in groepsplan

Mei Meetmoment 3 5. Alle leerlingen Spelling

Hoofd meting 3

I Lezen DMT kaart 1, 2 en 3


mei

Bepalen niveau van zorg. Evaluatie in groepsplan en nieuwe interventies opnemen in groepsplan. Niveau IV en V scores evt. doorverwijzen, afhankelijk van leerkracht de uitval, naar intern kinderfysiotherapeut, logopedie, begeleide optometrist. Traject aanvraag r/rt-er dyslexie onderzoek inzetten, beoordelen vanuit scores dyslexie kijkwijzers. Oudergesprek plannen met zorgleerlingen in juni. Acties uitzetten voor groepsplan klas 2

2014-2015 Leerproblemen en dyslexie; toetskalender klas 2 gebaseerd op normen expertisecentrum dyslexie 1

Aanvang Klas 2 Beginsituatie vastleggen; groepsplan opstellen

2

Interventieperiode 1

3

Oktober/november (na ongeveer 8-10 weken onderwijs) Tussenmeting 1

4

Oktober/november - januari/februari Interventieperiode 2


97

5

Januari/februari (nadat alle letters in de methode zijn aangeboden) Meetmoment 1

6

Januari/februari - april Interventieperiode 3

7

April Tussenmeting 2

8

April - mei/juni Interventieperiode 4

9

Mei/juni Meetmoment 2

Protocol Dyslexie klas 2 Interventie

bespreken

datum


Streefdoel

Toetsing

Meting 1. Alle leerlingen

Start niveau

Beginsituatie vastleggen van alle leerlingen op basis van groepsplan Voortzetting leesproces Verlengde instructie, begeleide Startt DLE 10 inoefening en pre-teaching bij gesignaleerde leerlingen

K I

sept., week 37

Groepsplan maken vanuit opzet E3. leerkrac Verlengde instructie en préteaching ht plannen. Leesgroepen maken voor het klasdoorbrekend lezen.

okt./ nov., na 8 weken onderw ijs

leerkrac ht met intern begelei der

Werken vanuit het groepslan 2. Leerlingen met IV of V score Letterkennis

Grafemen toets

Score hoog

K I

Letters schrijven

Fonemen dictee

Score hoog

K

Lezen:

CITO Auditieve synthese

Score hoog

K I

Woorden lezen: Cito DLE 10, / of + 6 I DMT kaart 1, 2 en 3 Tekst lezen: Cito AVI DLE 10, / of + 6 I Bij onvoldoende Tussen meting 1 leesvaardigheid

Bij onvoldoende schrijf- vaardigheid

Leesproces: via analyse toetsresultaten en observaties, invullen kijkwijzer Dyslexie

I

Spelling: Cito E3

groe DLE 10, / of + 6

Spellingproces: Via analyse toetsresultaten en observaties

DLE 10, / of + 6 I


pje

Interventieperiode 1 november tot februari, werken vanuit het groepsplan 3. Alle leerlingen Spelling

Hoofdme ting 1

Cito DMT krt. 1,2 en DLE 15, bij lage 3 scores DLE +6 Lezen

Cito AVI M4

DLE 15, bij lage scores DLE +6

Cito begr. lezen M4

DLE15

Interventieperiode 2 januari tot april


Cito M4


K I

jan.

Bepalen niveau van zorg, evaluatie leerkracht groepsplan. Maken nieuw , intern groepsplan, plannen begeleide tussenevaluatie april Bespreken r groepsplan met IB-er

98

4. Leerlingen met IV of V score

Spelling

Tussenmeting 2 April Lezen

Cito Auditieve Analyse

score hoog

Fonemen toets

score hoog

Cito Spelling M4


Aud. synthese

score hoog

Grafemen

score hoog

AVI M4


DMT kaart 1, 2 en 3


Cito Spelling E3

DLE 10/ zorg ll DLE + 6

AVI E3


DMT kaart 1, 2 en 3

DLE 10 / zorg ll DLE + 6 I

Begrijpend lezen E4


I

april leerkracht


Interventieperiode 3 april tot juni 5. Alle leerlingen Spelling

Hoofdmeting 2

mei

Lezen

Bepalen niveau van zorg. Evaluatie in groepsplan en nieuwe interventies opnemen in groepsplan. Niveau IV en V scores evt. doorverwijzen, afhankelijk van leerkracht de uitval, naar intern kinderfysiotherapeut, logopedie, begeleide optometrist. Traject aanvraag r dyslexie onderzoek inzetten, beoordelen vanuit scores dyslexie kijkwijzers. Oudergesprek plannen met zorgleerlingen in juni. Acties uitzetten voor groepsplan klas 3

2015-2016 Leerproblemen en dyslexie; toetskalender klas 3-6 gebaseerd op normen expertisecentrum dyslexie 1 Aanvang: Beginsituatie vastleggen; groepsplan opstellen 2 Interventieperiode 1 3 Oktober/november (na ongeveer 8-10 weken onderwijs) Meetmoment 1, voor kinderen met IV of V score 4 Oktober/november - januari/februari Interventieperiode 2 5 Januari/februari (nadat alle letters in de methode zijn aangeboden) Meetmoment 2 6 Januari/februari - april Interventieperiode 3 7 April Tussenmeting 2 voor kinderen met IV of V score 8 April - mei/juni Interventieperiode 1a 9 Mei/juni Meetmoment 2

Interventie

bespreken

datum


Streefdoel

Toetsing

Meting

Protocol Dyslexie klas 3-6


99

1. Alle leerlingen Beginsituatie vastleggen van alle leerlingen op basis van groepsplan Voortzetting Start DLE Startnivea leesproces Verlengde 20-50 u instructie, begeleide inoefening (klas 3-6) en pre-teaching bij gesignaleerde leerlingen

Groepsplan maken vanuit opzet E september toetsen. Verlengde instructie en leerkracht , week 37 préteaching plannen. Leesgroepen maken voor het klasdoorbrekend lezen.

Interventieperiode 1, 2. Leerlingen met IV of V score Cito E-toets vorige DLE+ 6 klas Spelling

Spellingproces: Via analyse toetsresultaten en observaties Woorden lezen: Cito DMT kaart 1, 2 DLE+ 6 en 3

Tussenme ting 1

Tekst lezen: Cito AVI Lezen

K I

DLE+ 6

Leesproces: via analyse toetsresultaten en observaties, invullen kijkwijzer Dyslexie

Interventieperiode 2 november tot februari

oktober/ november, na 8 weken onderwijs

leerkracht met intern begeleide r


K I

januari

leerkracht , intern begeleide r

Bepalen niveau van zorg, evaluatie groepsplan. Maken nieuw groepsplan, plannen tussenevaluatie april Bespreken groepsplan met IB-er

I

april

leerkracht


I I

I

3. Alle leerlingen Spelling

Hoofdmet ing 1

Cito M toetsen

DLE 25-55 (klas 3-6)

Cito DMT krt. 1,2 en DLE 25-55 3 (klas 3-6) Lezen

Cito AVI M toetsen

DLE 25-55 (klas 3-6)

Cito begr. lezen M toetsen

DLE 25-55 (klas 3-6)

Interventieperiode 3 januari tot april 4. Leerlingen met IV of V score Cito M toetsen Spelling

Tussenme ting 2 April

DLE +6

Spellingproces: Via analyse DLE +6 toetsresultaten en observaties Cito DMT krt. 1,2 en DLE +6 3 Cito AVI M toetsen DLE + 6

Lezen

Leesproces: via analyse toetsresultaten en observaties, invullen kijkwijzer


100

Dyslexie Interventieperiode 4 april tot juni 5. Alle leerlingen Cito Spelling E DLE 30/ Spelling toetsen Klas 3- zorg ll DLE 6 + 6 DLE 30/ zorg ll DLE + 6

AVI E3 Hoofdmeting 3 Lezen

DLE 30/ DMT kaart 1, 2 zorg ll DLE en 3 + 6

I

mei

Bepalen niveau van zorg. Evaluatie in groepsplan en nieuwe interventies opnemen in groepsplan. Niveau IV en V scores evt. doorverwijzen, afhankelijk leerkracht van de uitval, naar intern kinderfysiotherapeut, logopedie, begeleide optometrist. Traject aanvraag dyslexie r onderzoek inzetten, beoordelen vanuit scores dyslexie kijkwijzers. Oudergesprek plannen met zorgleerlingen in juni. Acties uitzetten voor groepsplan volgende klas


101

Bijlage 7a – Het aanname beleid

Aannameprocedure De Vrije School Michaël hanteert een aanname procedure waarin elke leerling individueel wordt bekeken. In de procedure wordt onderscheid gemaakt tussen onder- en zij-instroom bij de aanname van leerlingen. Beleid aanname kleuters: De leerkracht van de kleuterschool maakt een afspraak voor een nadere kennismaking met de ouders/verzorgers van het kind. Het gesprek vindt plaats in de kleuterschool en in de desbetreffende klas. Tijdens het gesprek mag het kind spelen in de klas en observeert de leerkracht ondertussen. Na afloop van het gesprek wordt ouders/verzorgers gevraagd een vragenlijst met betrekking tot de ontwikkeling van het kind in te vullen. Dit formulier is per 1 augustus 2014 wettelijk verplicht gesteld in het kader van de wet Passend Onderwijs. Hierin staan vragen over de ontwikkeling van het kind. Tenslotte beslist de intern begeleider in overleg met de betreffende leerkracht of uw kind op onze school ingeschreven kan worden. Beleid aanname van kinderen jonger dan vier jaar: Kinderen starten in de kleuterklas als ze 4 jaar zijn geworden. De verjaardag van het kind dat 4 jaar wordt, wordt in de peutergroep of thuis gevierd. Pas als het kind 5 jaar wordt dat in de kleuterklas gevierd. Als ouders eerder aanmelden, dan gaat het om een voorlopige aanmelding. De school houdt een lijst bij met voorlopige aanmeldingen. De ouders van leerlingen die op de lijst staan, krijgen drie maanden voordat de leerling 4 worden een uitnodiging om kennis te komen maken en het aanmeldingsgesprek te voeren. Wendagen Wanneer ouders gebruik willen maken van de wettelijke 10 dagdelen om te wennen, dan doen we dat alleen wanneer dit kind niet in de zelfde periode ook naar een kinderdagverblijf of peutergroep gaat. Dit spreken we zo af, omdat we willen voorkomen dat een kind overvraagt wordt wat betreft het zich aanpassen aan verschillende juffies, regels, gewoontes en sferen. We stimuleren ouders niet om gebruik te maken van de “wen-dagen”. In onze ogen hebben kinderen tot hun 5e jaar de tijd om ‘het naar school gaan’ rustig op te bouwen. Pas op hun 5de jaar zijn kinderen leerplichtig. Wij zien kinderen die jonger zijn dan vier jaar op hun tenen lopen. Kinderen die in de zomervakantie 4 jaar worden, mogen na de zomervakantie in de kleuterklas starten. In de eerste twee weken kan een kind eventueel een deel van de ochtend komen, om rustig op te bouwen. We zien deze dagen als “wen-dagen” (maximaal 10). Beleid zij-instroom: Na het informatiegesprek met de ouders/verzorgers, beslist de schoolleider of intern begeleider of het kind 1 week op proef kan komen op Vrije School Michaël. Het kind neemt in die week deel aan alle (leer)activiteiten in de desbetreffende klas. Door de intern begeleider wordt er contact gezocht met de huidige school van het kind. Aan het einde van de week vindt er een evaluatie plaatst tussen de ouders/verzorgers, de schoolleider en/of de intern begeleider en de desbetreffende leerkracht. Samen wordt dan gekeken of de overstap naar onze school wenselijk is. Mocht het zijn dat ouders en/of de huidige school de wens hebben uitgesproken om de leerling te laten onderzoeken (dyslexie, IQ, persoonlijkheidsonderzoek e.d.), dan wordt dit proces niet doorbroken en kan een leerling niet bij ons op school geplaatst worden. Ouders kunnen opnieuw aanmelden als het onderzoek is afgerond. De reden hiervoor is dat de overstap naar een andere Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

102

school tijdens dit proces de voortgang en de uitkomst zal beïnvloeden. Het onderzoek moet plaatsvinden op de huidige school. Voorwaarde is dat de school inzage krijgt in het onderzoek. Het samenwerkingsverband De Stroming heeft een adviserende en begeleidende rol bij onduidelijkheid over de plaatsing. Beleid aanname kinderen met een ondersteuningsvraag: Alle basisscholen krijgen door Passend Onderwijs de taak om bij de aanmelding van een leerling te bekijken of ze de nieuwe leerling het onderwijs kunnen bieden, dat de leerling nodig heeft. Ouders kunnen dus niet meer zonder meer een leerling laten inschrijven bij de school van hun keuze. Om ouders te helpen een school te kiezen hebben wij, zoals iedere school, een schoolondersteuningsprofiel. Het schoolondersteuningsprofiel ondersteunt in de eerste plaats het antwoord op de vraag of een school kan voldoen aan de onderwijsbehoefte van een kind. Op basis van het profiel wordt in algemeenheid duidelijk wat de school wel of niet voor een kind kan betekenen. (zie website) Om te kunnen beoordelen of de school passend is, is informatie nodig. Volgens de wet zijn ouders verplicht om de gevraagde informatie te geven. Ouders hebben een informatieplicht. Als ouders zich niet aan deze plicht houden, dan is de school niet gehouden aan de zorgplicht. Als het formulier is ingeleverd dan heeft de school 6 weken de tijd om een beslissing te nemen over de inschrijving van de leerling. In uitzonderlijke gevallen kan deze termijn met 4 weken worden verlengd naar 10 weken. De school onderzoekt of het onderwijsaanbod aansluit bij de onderwijsbehoeften van de leerling. Naast het gesprek met de ouders is de informatie uit het aanmeldingsformulier hiervoor de basis. Er mag en kan contact worden opgenomen met voorschoolse voorzieningen, zoals peuterspeelzaal of kinderdagverblijf en eventueel andere bij het kind betrokken organisaties. De scholen van de Stroming kunnen het deelverband bij het onderzoek betrekken voor advies. De uitkomst van het onderzoek is een beslissing over het al dan niet inschrijven. Dit kan ook een school voor Speciaal (Basis) Onderwijs zijn. De schoolleider beslist over de aanname na overleg met de leerkracht en de Intern Begeleider Bij een negatieve beslissing heeft de school een trajectplicht: er moet aan de ouders worden aangegeven welke school (of scholen) in staat is (zijn) om aan de onderwijsbehoeften van het kind te voldoen. Bij een positieve beslissing krijgen de ouders een inschrijfformulier van de school. Dit formulier wordt op school ingeleverd. Nadat de ouders een schriftelijke bevestiging hebben ontvangen, is de inschrijving een feit. Aanname van nieuwe kinderen in de laatste weken voor de zomervakantie: Aanname gesprekken met ouders van nieuwe kinderen worden gedurende het gehele jaar gevoerd. In de laatste twee weken week voor de zomervakantie gebeurt dit echter niet. Om de ouders die hun kind op het laatste moment willen aanmelden tegemoet te komen, wordt een voorstel gedaan om het aanname gesprek te voeren in de laatste week van de zomervakantie (dus vlak voordat het schooljaar start). Proefdagen vinden gedurende het gehele jaar plaats, met uitzondering van de laatste twee weken van het schooljaar en de eerste week van het nieuwe schooljaar. Kinderen die aan het einde van het schooljaar zijn aangemeld kunnen in de tweede week van het nieuwe school jaar ‘op proef’ in de klas zijn waar zij mogelijk geplaatst worden. (Alleen in bijzondere omstandigheden wordt hiervan afgeweken.) Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

103

De school houdt zich het recht voor om kleuters die 6 weken voor de zomervakantie 4 jaar worden gefaseerd op school te laten komen (twee of drie dagen per week) of pas na de zomervakantie te laten starten. Dit hangt af van de grootte van de kleuterklassen. Ouders zijn volgens de wet verplicht hun kind minimaal tien weken voor de aanvang van het nieuwe schooljaar (1 augustus) schriftelijk aan te melden. Dit is dus voor half juni van desbetreffende schooljaar. Als het kind tijdig is aangemeld en op 1 augustus nog niet is toegelaten dan biedt de school vanaf 1 augustus een tijdelijke onderwijsplek aan. Inschrijving: • Als een kind is aangenomen ontvangen de ouders een formeel inschrijfformulier. • Er is sprake van een formele inschrijving als de ouders de formele bevestiging van inschrijving hebben ontvangen. • De school stuurt/geeft de ouders tevens de meest recente informatie over de school en de ouderbijdrage. • Door de klassenleerkracht worden de ouders nogmaals uitgenodigd voor een nadere kennismaking en het kind wordt uitgenodigd voor de eerste schooldag.


104

Bijlage 8.1.a – Verwijzing VMBO-LWOO of PRO Leerwegondersteunend onderwijs (LWOO) is bestemd voor leerlingen die voldoende capaciteiten hebben om een VMBO-diploma te halen maar leerachterstanden hebben, mogelijk in combinatie met sociaal-emotionele problemen. Voor deze leerlingen kan een LWOO beschikking worden aangevraagd. LWOO-leerlingen volgen onderwijs in het VMBO en krijgen daarnaast extra ondersteuning gericht op hun specifieke leerachterstanden en/of sociaal-emotionele problemen, bijvoorbeeld door plaatsing in kleinere klassen en/of ondersteuning door extra RT. LWOO is dus geen aparte leerweg, maar een extra ondersteuning. In aanmerking komen voor LWOO: Voorwaarden Om voor LWOO in aanmerking te kunnen komen, moet er een indicatie worden afgegeven door de Regionale Verwijzingscommissie voortgezet onderwijs (RVC-VO). Hiervoor moet een leerling aan een aantal landelijke criteria voldoen: • Leerachterstanden op minimaal 2 van de didactische gebieden technisch lezen, begrijpend lezen, spellen en rekenen. Er moet in ieder geval een achterstand zijn op begrijpend lezen of rekenen; • Intelligentiequotiënt (IQ) tussen de 80-90; • Indien er sprake is van een IQ boven de 90, dient aanvullende sociaal-emotionele problematiek te worden onderbouwd (faalangst, problemen qua prestatiemotivatie, sociaal emotionele instabiliteit). Het moet duidelijk zijn dat de leerling zonder LWOO het VMBO diploma niet zal halen. Procedure Wanneer de basisschool bij een VO aanmelding adviseert dat een leerling baat heeft bij LWOO dan onderzoekt de VO school of de leerling hiervoor ook in aanmerking komt. Er wordt overlegd met de basisschool en met ouders. Als er te weinig gegevens beschikbaar zijn, wordt de leerling uitgenodigd voor aanvullende testen op de VO school. De VO school meldt de leerling uiteindelijk aan bij de Regionale verwijzingscommissie voortgezet onderwijs (RVC-VO). Deze commissie beslist uiteindelijk of uw kind in aanmerking komt voor LWOO Een leerling komt in aanmerking voor Praktijkonderwijs PRO als: • De leerling heeft een IQ tussen de 55 en de 80. • Op twee van de vier domeinen (technisch lezen, begrijpend lezen, spelling en inzichtelijk rekenen) is sprake van een achterstand van 3 jaar of meer, waaronder in elk geval begrijpend lezen en/of inzichtelijk rekenen. Indien het totaal IQ van de aangemelde leerling bekend is en valt in de klasse 75 t/m 80 dient u expliciet te motiveren waarom u de leerling voor LWOO dan wel voor PRO wilt laten indiceren. Toetsen van Leerlingen die aangemeld worden voor LWOO en PRO: De leerlingen hebben leerachterstanden. Het is daarom van belang dat adaptief getoetst wordt. De leerling maakt de toets die hij/zij op basis van zijn eigen leerniveau redelijk zou moeten kunnen maken. De gebruikte toetsen moeten voorkomen op de lijst met te gebruiken instrumenten 20152016 van de RVC. Als de toets uitslag van de leerling meer dan 10 DLE-punten van de gekozen toets versie af ligt moet er worden door- of terug getoetst


105

Bijlage 8.2.a – Formulier dossieroverdracht tussen twee scholen (bao-bao)

Vrije school Michaël

Bachlaan 8 8031 HL Zwolle tel: 038 - 422 54 48 E-mail: [email protected]

Onderwijskundig rapport

naam:

Het betreft: Leerling zit niet meer op onze school sinds: Reden: Leerlinggegevens Achternaam leerling Voorna(a)m(en) leerling Adres Postcode en woonplaats Geboortedatum Burgerservice (Sofinummer) Schoolgegevens Naam school Adres Postcode en woonplaats Telefoonnummer school Brinnummer Naam contactpersoon Functie contactpersoon E-mail adres contactpersoon Naam Directeur school Schoolloopbaan Is de leerling blijven zitten? Zo ja, in welke groep(en)? (1-2-3-4-5-6-7-8) Was er wisseling van school? Zo ja, wanneer en om welke reden? Is de leerling regelmatig afwezig? Schoolvorderingen Functioneringsniveau Is er sprake van leerachterstand? Is deze leerachterstand mogelijk het gevolg van een cognitieve beperking? Speciale begeleiding m.b.t. de schoolvorderingen (welke zorg, door wie en met welke intensiteit) Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

School voor basisonderwijs Vrije school Michaël Bachlaan 8 8031 HL Zwolle 038 42 25 44 8 06ZZ

106

Effect/rendement v.d. speciale begeleiding (evaluatie) Individueel gedrag van de leerling(e) Zelfvertrouwen Concentratie Werkverzorging Werkhouding Zelfstandigheid Leerhouding Special begeleiding t.a.v. het individueel gedrag Sociaal gedrag van de leerling(e) Contact met de leerkracht en andere volwassenen Nemen van initiatieven Behulpzaamheid Functioneren in de klas Speciale begeleiding t.a.v. het sociale gedrag Lichamelijke ontwikkeling van de leerling(e) Grove motoriek Fijne motoriek Sportiviteit Linkshandig/ rechtshandig Pengreep Methodes Rekenen Wizwijs Taal spelling Methodiek José Schraven Taal lezen Leeslijn Methodiek José Schraven Taal begrijpend lezen Engels Hello World Topografie Zorgplan Vrije School Michaël Zwolle

107

Aanvullingen Geef hieronder de zaken weer die in dit onderwijskundig rapport niet zijn gevraagd, maar die wel belangrijk zijn om te vermelden.

Aanvullingen ouder(s) Hieronder kunnen de ouders aanvullingen geven. Dit onderdeel is vooral belangrijk als de ouders een andere zienswijze hebben dan de school.

Ondertekening De ouders hebben dit Onderwijskundig Rapport gelezen en geven toestemming om onderzoeken en rapport door te sturen naar de nieuwe school

Plaats: Zwolle datum:

Plaats: Zwolle

Interne begeleiding: Ria Beuving,

Klasseleraar:

Naam directeur: Daniëlle Wessels

Handtekening directeur Bijlagen: O LVS CITO (grafiek/tabel) O Getuigschrift vorige klas O Meanderklas O Anders namelijk:

Handtekening ouder(s)/voogd

Eventueel: O Onderzoek uitslag O handelingsplannen d.d. O Onderwijsbehoeften d.d.


108

Bijlage Z – Individueel ontwikkelplan op te stellen met het kind Dit plan is van : ............................................. Ik zit in groep : ............................................. Nu kan ik al Straks wil ik kunnen Om dat te bereiken ga ik De groepsleerkracht kan mij helpen door Daar heb ik bij nodig Hoe is het gegaan?

2. Zorgteam Structuur van het zorgteam Wat doet het zorgteam? Externe zorgverleners; Ondersteuningsniveau 4 en 5

Recommend Documents