DE ONDERNEMERSVERENIGING VAN DE LIEMERS
1.
lnleiding
Al langere tijd wordt het belang van meer en effectievere samenwerking tussen de Liemerse gemeenten op (sociaal-)economisch gebied benadrukt. Het bestuur van Lindus beschouwt dit als een van haar belangrijkste doelstellingen. Ook andere partijen als "Liemers 2020" onderschrijven dit en het rapport "Wonen, werken en winkelen in de Liemers" (Rabobank de Liemers, mei 2012) werkte als een katalysator. Het bestuur van Lindus heeft dan ook zonder aarzelen positief gereageerd op het verzoek van de portefeuillehouders Economische Zaken in de Liemers om onderzoek te doen naar meer samenwerking op economisch gebied in de Liemers. Met deze nota wordt verslag gedaan van de uitkomsten van dit onderzoek en voorstellen gedaan voor het optimaliseren van de samenwerking.
2. lnhoud
van het voorstel.
Voorgesteld wordt om te komen tot een samenhangende overlegstructuur tussen partijen die een bijdrage kunnen leveren aan het versterken van de economische kracht van de 6 gemeenten in de Liemers en van daar uit naar Centraal Gelderland. De belangrijkste dragers van zo'n overleg vormen de in de Liemers gevestigde bedrijven/organisaties en Overheden en met het Ondenrvijs als belangrijke faciliterende speler. Voorgesteld wordt om voor de zes sterke en/of meest kansrijke bedrijfssectoren op Liemerse schaal (dit zijn wat Lindus betreft alle 6 qemeenten: Doesburg, Duiven, Montferland, Rijnwaarden, Westervoort en Zevenaar) een overleg met ondernemers/organisaties in te richten. ln een dergelijk overleg worden vervolgens in ieder geval de voor de economische ontwikkeling meest relevante thema's geagendeerd. Het aanbrengen van samenhang tussen de uitkomsten van de besprekingen per sector vindt plaats in themagerichte bijeenkomsten van ondernemers uit bepaalde sectoren en relevante andere partijen of deskundigen. Om te borgen, dat de voorstellen van uit de thema- of sectorgerichte overleggen ook daadwerkelijk een vervolg krijgen wordt een overkoepelende Liemerse Economische Raad ingericht. ln deze Raad zijn de drie "O's" vertegenwoordigd. Zij heeft tot taak de adviezen vanuit de sectoren en thema's te vertalen naar beleidskeuzes in één Liemerse Economische Agenda. Deze agenda is vervolgens voor de deelnemende partijen Ondernemers, Overheid en Onderwijs een - weliswaar niet bindend - maar wel richtinggevend kader voor de interne besluitvorming. De in de bijlage voorgestelde overlegstructuur moet niet worden gezien als een dogma. Het zullen uiteindel'rjk de deelnemers zijn, die de inhoud en vorm van een dergelijk structuur bepalen. De focus op een beperkt aantal sectoren en thema's en het inrichten van een overkoepelend orgaan gelden echter als kaders.
Voorstel Liemerse Economische Agenda, versie 3.0,
l6
mei 2013
Mercurion 3 6903 PX Zevenaar I T: (0316) 342065 | E: info@lindus nl I w: www.lindus.nl Bankrekeningnummer 1111.56.475 Rabobank De Liemers Zevenaar I BIC RABONL2U tBAN NLlgRABOOl 1 1 1 56475 | BTW-nummer N1810865130801 | Handelsregister 09127098
ilil0lJs DE ONDERNEMERSVERENIGING VAN DE LIEMERS
3.
Het gevraagde besluit.
Primair wordt aan de portefeuillehouders E(conomische) Z(aken) van de 6 Liemerse Gemeenten gevraagd: o zich uit te spreken voor het realiseren van één Economische Agenda in de Liemers; . op hoofdlijnen akkoord te gaan met een daarvoor noodzakelijke overlegstructuur; . in te stemmen met het inrichten van een Liemerse Economische Raad; . aan de Raad als eerste opdracht mee te geven, met voorstellen te komen voor de verdere uitwerking, inrichting en bemensing van de voorgestelde overlegstructuur; . de uitkomsten van deze besluitvorming in te brengen in de Colleges van de 6 gemeenten. Aan de vertegenwoordigers van andere participerende partijen (MKB-organisaties, Ondenruijsorganisaties) en bestaande gremia (POA, LEC, platform R&T etc.) zal gevraagd worden om actief te participeren bij de verdere uitwerking. Lindus is als initiatiefnemer vanzelfsprekend bereid om aan haar inbreng een vervolg te geven.
4.
De analyse.
Uit de analyse van de huidige en gewenste samenwerking in de Liemers is geconcludeerd, dat er bij ondernemers en overheid een sterke behoefte bestaat aan: 1. Samen sterker: er is zeker bereidheid tot samenwerken, maar er wordt nog onvoldoende gebruik gemaakt van elkaars kennis en complementariteit. Zowel binnen de groep Ondernemers, Overheid en Ondennrijs zelf als tussen de partijen uit de 3 "O's". Met o.a. als gevolg dat te weinig invloed kan worden uitgeoefend op relevante besluitvorming door gremia buiten de Liemers; 2. Samenhang: er is nog sprake van onvoldoende samenhang in het bestaande beleid en de daaruit volgende investeringen. Meer samenhang leidt o.a. tot een toename van de efficiency, verhoogt de betrokkenheid en daardoor ook de acceptatie van keuzes; 3. Focus: de effectiviteit van de investeringen (in geld, kennis en menskracht) kan verbeteren als de focus wordt gelegd op een beperkt aantal sectoren; 4. Verbinden: overleg moet wel ergens toe leiden. Partijen moeten zich verbinden aan gemaakte afspraken en zich inspannen om de uitkomsten van het overleg ook bij hun "achterban" geaccepteerd te krijgen.
5.
Het tot nu toe gevolgd traject.
Gegeven de vraag van de Liemerse portefeuillehouders E.Z. zlin namens het bestuur van Lindus gesprekken gevoerd met de individuele portefeuillehouders van 6 gemeenten in de Liemers plus Arnhem. Na ambtelijke afstemming heeft het bestuur van Lindus de uitgangspunten (zie hierna onder 6.) voor een Liemerse Economische Agenda voorgelegd aan de portefeuillehouders E.Z.ln een bespreking met 2 vertegenwoordigende portefeuillehouders zrjn deze op hoofdlijnen geaccordeerd.
Voorstel L¡emerse Economische Agenda, versie 3.0, 16 mei 201 3
Mercurion 3 6903 PX Zevenaar I T: (0316) 342065 | E:
[email protected] I W: www.lindus'nl Bankrekeningnummer 1111 56.475 Rabobank De Liemers Zevenaar I BIC RABONL2U IBAN NLl9RABO01 1 1 1 56475 | BTW-nummer N1810865130801 | Handelsregister 09127098
DE ONDERNEMERSVERENIGING
VAN DE LIEMERS
Vervolgens is de opzet voor een onderliggende overlegstructuur met diverse partners en ambteùjk voorbesproken. Na de nodige aanpassingen heeft dit geleid tot het huidige voorstel. ln deze fase is nog onvoldoende afstemming geweest met andere relevante partijen als de lokale MKB-organisaties en de ondenruijsinstellingen. Als de oplossingsrichting door de gemeentelijke bestuurders wordt onderschreven zal dit het eerste punt van aandacht zijn.
6.
De meetwaarde van een Liemerse Economische Agenda (LEA).
Een LEA is te zien als een dynamische "kalende/' met daaraan gekoppeld een planning van activiteiten, budgetten en evaluaties. Een LEA dient een tweeledig doel: 1. Het versterken van dé economische kracht en de economische groei van de in de 6 Liemerse gemeenten gevestigde bedrijven; en 2. Het behoud en waar mogelijk uitbreiden van de werkgelegenheid voor de inwoners van de 6 Liemerse gemeenten. Een LEA moet vervolgens voldoen aan de volgende uitgangspunten: . Wordt primair gevoed door ondernemers maar in gezamenlijk overleg tussen Overheid, Ondernemers en Ondenruijs vastgesteld; o Wordt door de deelnemende part'rjen (portefeuillehouders EZ, besturen ondernemersverenigingen en onderwijsinstellingen) gezien als een gemeenschappelijk koersdocument waar partijen zich aan verbinden in de verdere interne en externe overleg- en besluitvormende gremia; . Bevat voor een aantal sectoren (samenhangende groep ondernemingen/organisaties) en een beperkt aantalthema's (samenhangende kansen/bedreigingen) concrete en uitvoerbare voorstellen o ls inhoudelijk dynamisch van karakter en heeft als structuur een focus van 4 jaar met 1 tussentijdse evaluatie. ;
Gelet op de maatschappelijke trend naar een op participatie gerichte beleidsontwikkeling en een voóral regievoerende óverheid is het essentieel een Liemerse Economische Agenda te laten voeden door ondernemers en in ieder geval de grotere werkgevers' Een continu en gestructureerd overleg tussen overheid, ondêrnemers/organisaties en onderwijs is daarbij een belangrijk hulpmiddel. Deze inbrðng "van onderaf'biedt de betrokken partijen (m.n. ondernemers, overheid en ondennrijs) dé mogelijkheid om op een effectieve en efficiënte manier gezamenlijk richting te geven aañ de econom¡sche ontwikkeling in de Liemers. En van daar uit een sterke bijdrage te leveren aan die ontwikkeling in o.a. Centraal Gelderland'
7.
De meerwaarde van een samenhangende overlegstructuur.
Op basis van bovengenoemde analyse wordt voorgesteld om een op de gewenste sámenwerking en sãmenhang geric-nte overlegstructuur in te richten. Deze structuur is
Voorstel Liemerse Economische Agenda, versie 3.0, 16 mei 2013
Mercurion 3 6903 PX Zevenaar I T: (0316) 342065 | E:
[email protected] I W: www.lindus.nl Bankrekeningnummer 1111.56.475 Rabobank De Liemers Zevenaar I BIC RABONL2U IBAN NL19RABO01 1 1 1 56475 | BTW-nummer N1810865130801 | Handelsregister 09127O98
DE ONDERNEMERSVERENIGING VAN DE LIEMERS
uiteraard een hulpmiddel om de gewenste verbeteringen te realiseren en daardoor niet "in beton gegoten". Op dit mòment vindt er al op diverse fronten en over diverse ondenruerpen intensief overleg plaats tussen de 3 O's. De waarde van deze overleggen zal toenemen door daarbij de focus te richten op belangrijke bedrijfssectoren en relevante thema's. Het voeren van overleg per bedrijfssector verhoogt de betrokkenheid en de kwaliteit van de inbreng. Door daarin ook gestructureerd aandacht te besteden aan een aantal thema's zijn de uitkomsten van het óverleg met de sectoren met elkaar in verbinding te brengen. Daardoor kunnen eventueel te maken keuzes uiteindelijk beter worden afgewogen.
7.1De indeling naar sectoren. Het opstellen van een Liemerse Economische Agenda is niet specifiek een Liemerse aangelegenheid. Ook in de ons omringende gemeenten, Provincie en Stadsregio is de keuze gemãat<[om daarbij de focus te leggen op sterke en/of kansrijke groepen ondernemingen. Óe economische ontwikkeling in de Liemers kan niet los worden gezien van de ontwikkeling in de omgeving. Het is dan ook logisch verband te leggen met de bijv. door Arnhem, Provincie/Stadsregio als sterk en kansrijk aangeduide sectoren. Voor de indeling is gekeken naar de. . economische kracht van sectoren: de toegevoegde waarde van sectoren aan de regionale economie; . economische kansen binnen sectoren. groei- en innovatiemogelijkheden van sectoren.
Voorqestelde sectorindelinq : Sterke sectoren: 1. detailhandel (perifeer en/of stedelijk?); 2. food/agro; 3. logistiek; 4. maakindustrie. Kansrijke sectoren'. 5. R&T; 6. zorg (cure en care)
7.2De indeling naar thema's. Het benoemen van thema's biedt de gelegenheid om de belangrijkste kansen en bedreigingen binnen op gestructureerde wijze te agenderen. Door dê ultkomsten van ãie behandeling in de diverse sectoren met elkaar in verband te brengen wordt samenhang aangebrachi en kan bijv. door gezamenlijk op te trekken synergie worden bereikt. De thema's zullen en hoeven niet in elke sector altijd even relevant te zijn. Daarom zal er soms sprake zijn van een structureel overleg maar ook kan er meer incidenteel overleg zijn Bij de k'euze ván de thema's is - vanuit de behoefte aan bovenregionale afstemming - ook weer gekeken naar de thema's zoals die elders worden gehanteerd. Voorstel Liemerse Economische Agenda, versie 3.0, 16 mei 2013
Mercurion 3 6903 PX Zevenaar I T: (0316) 342065 | E:
[email protected] I W: www'lindus.nl Bankrekeningnummer 1111.56 475 Rabobank De Liemers Zevenaar I BIC RABONL2U IBAN NL19RABOo1 1 1 1 56475 | BTW-nummer N1810865130801 | Handelsregister 09127O94
DE ONDERNEMERSVERENIGING
VAN DE LIEMERS
tussen Overheid en ondernemers (ook met een optimale dienstverlening aan slagen kleine ondernemerslZZP-ers) kan alleen ondernemers. Bijvoorbeeld t.a.v. inkoop, harmonisatie vergunningverlening etc.; Een goed functionerende arbeidsmarkt waarbij vraag en aanbod binnen de regio zijn afgestemd mede dankzij een goede aansluiting met het onderwijs; Een op duurzame en innovatieve concepten gerichte productie; Bereikbare werklocaties voor leveranciers, afnemers en werknemers. Zowel via de weg, openbaar vervoer als digitaal; Beschikbaarheid - kwantitatief (ontwikkeling/sanering) en kwalitatief (revitalisering/veilig/glasvezel) - van voldoende werklocaties; Acquisitie gelicfrt op behoud en aantrekken van nieuwe werkgelegenheid, mede gebaseerd op een generieke gebiedspromotie.
1. De basis op orde. Economische samenwerking
2. 3. 4. 5. 6.
7.3 De Liemerse Economische Raad. Om de voorstellen/ideeën uit de sectoren en thema's te vertalen naar een Economische Agenda is een overkoepelend instituut nodig: de Liemerse Economische Raad - Deze Raad heeft o.a. tot doel om de voorstellen vanuit de sectoren en thema's in samenhang te beoordelen en in te brengen in de besluitvormende gremia van de deelnemende partijen. Ter mogelijke verduidelijking is een schematische opzet van de onderlinge verbanden en communicatielijnen als volgt weer te geven:
Liemerse Economische Raad Recr. en
Sectoren
oer,
Thema
Dienstverlening
<-
<-
<_
<_
<-
<-
Arbeidsmarkt
<_
<_
<-
<--
<--
<_
Duuzaamheid
<-
<_
<-
<-
<_
<-
Bereikbaarheid
<-
<-
<-
<-
<_
BeschiRbaarheid
<-
<-
<-
<_
<-
<-
Acquisitie
<_
<-
<-_
<_
+-
<_
NB: De pijltjes geven de hoofdrichting van de informatiestroom vanuit de sectoren en thema's naar de fconom¡scÉre Raad weer. De horizoñtale pijlen zijn vooral gericht op het (waar nodig) aanbrengen van samenhang tussen de problemen/oplossingen per thema in de sectoren. De verticalé pijlen zijn vooral gericht op de inbreng in de Economische Raad.
Voorstel Liemerse Economische Agenda, versie 3.0, 16 mei 2013
Mercurion 3 6903 PX Zevenaar I T: (0316) 342065 | E:
[email protected] I W: www.lindus nl Bankrekeningnummer 1 1 1 1.56 475 Rabobank De Liemers Zevenaar I BIC RABONL2U IBAN NL19RABOol 1 1 156475 | BTW-nummer N1810865130801 | Handelsregister 09127O94
ilil0lJs DE ONDERNEMERSVERENIGING VAN DE LIEMERS
Verder is in de bijlage een mogelijke uitwerking van de doelen, samenstelling en vergaderfrequentie van de Economische Raad en de thema- en sector-overleggen opgenomen.
8. Gefaseerde uitwerking. Zoals aangegeven, moet de voorgestelde overlegstructuur niet worden gezien als een dogma. Oãaiwaar nieuwe overlegvormen ontstaan zullen partijen daarin hun weg moeten vinãen en de meenruaarde willen ervaren. En het inpassen in bestaande overleggen zal ook tijd en energie vragen. d""ror wo-rOt gealviseerd om de opbouw gefaseerd te realiseren. En daarbij aansluiting te zoeken met bewezen en gebleken behoeften. Concreet wordt daarom geadviseerd om - na het inrichten van de Economische Raad - te starten in drie sectoren Logistiek (LEC), (Platform) R&T en Maakindustrie en in 3 thema's Arbeidsmarkt (pon), Dienstverlening en Duurzaamheid (DEC).
Voorstel Liemerse Economische Agenda, versie 3.0, 1 6 mei 2013
Mercurion 3 6903 PX Zevenaar I T: (0316) 342065 | E:
[email protected] I W: www.lindus'nl Bankrekeningnummer 1111 56.475 Rabobank De Liemers Zevenaar I BIC RABONL2U IBAN N119R48O0111156475 | BTW-nummer N1810865130801 | Handelsregister 09127098
DE ONDERNEMERSVERENIGING VAN DE LIEMERS
Bijlage: Mogelijke uitwerking van de ondersteunende structuur t.b.v. het opstellen van één Liemerse Economische Agenda. Economische Raad. Bestaat uit 2 vertegenwoordigers (pfh's EZ) vanuit de Overheid, 2 vanuit de Ondernemers (MKB en Lindus) en 1 of 2 vanuit het Ondenruijs. Wordt voorgezeten door een prominente, onafhankelijke inwoner of (ex-)ondernemer uit de Liemers. Doel: 1. Bewaken van het goed functioneren van de sector- en thema-overleggen; 2. Aanbrengen/bewaken van de samenhang in de ontwikkelingen per thema; 3. Waar gewenst initiëren van acties/ambities binnen de sectoren of thema's; 4. Vertalen - zonder zelfstandige inhoudelijke toets - van voorstellen vanuit de thema's/sectoren in de Liemerse Economische Agenda; 5. Vaststellen van de EA; 6. lnbrengen van de EA in de besluitvormende gremia (Colleges, Besturen etc.) van de deelnemende partners. Frequentie . 2 x per iaar.* Sector-overleqqen. Bestaat uit tenminste 50% ondernemers (groot en klein) uit de 6 gemeenten, vertegenwoordigers van Overheid en (waar relevant) Onderwijs. Daar waar afstemming nodig is met onðernemers of bestuurders uit andere gemeenten (bijv. uit Arnhem of Rheden) wordt dit zelfstandig door leden van het overleg geÏnitieerd. Wordt voorgezetendoor een burgemeester dan wel portefeuillehouder EZ uit 1 van de 6 gemeenten. Deze wordt bijgestaan door een beleidsmedewerker uit een andere gemeente. Beide hebben daarin primair een procesbewakende en faciliterende rol. Het primaat voor de agendavoering (inhoud, vorm, tijdstip) ligt uitdrukkelijk bij de deelnemers/ondernemers. Doel: 1. Behandelen van tenminste de aangegeven thema's voor zover relevant voor die sector; 2. Zelfstandig regelen van operationele zaken; 3. Zorgen voor optimaal draagvlak bij niet deelnemende ondernemers in die sector; 4. Doen van voorstellen voor themaoverleg c.q. ER. Frequentie: 3 x per jaar.* Thema-overleoqen. De gedachte tot nu is, dat er naast de sector-overleggen ook thema-overleggen kunnen besiaan. Het bestaande POA-overleg (thema arbeidsmarkt) of DLHG (promotie/acquisitie) zou als zo'n thema-overleg kunnen worden gezien/omgevormd. Deelnemers dan vertegenwoordigers uit sectoren waar het thema relevant is, evt. aangevuld met andere partners (bijv. RSD, RBT/I(AN etc.). Doel: 1. Bespreken van voorstellen gericht op het betreffende thema uit de diverse sectoroverleggen; 2. Het zoigen voor samenhang/voorkomen van overlap bij de initiatieven of voorstellen gericht op hetzelfde thema binnen de diverse sectoren; 3. Doen van beleidsmatige voorstellen aan ER. Frequentie: 3 x per jaar.* * De frequentie en de tijdstippen van de overleggen moeten in ieder geval aansluiten op de jaarplancyclus in de deelnemende partijen. Voorstel Liemerse Economische Agenda, versie 3.0, 16 mei 201 3
Mercurion 3 6903 PX Zevenaar I T: (0316) 342065 | E:
[email protected] I W: www.lindus.nl Bankrekeningnummer 1111.56.475 Rabobank De Liemers Zevenaar I BIC RABONL2U IBAN N119R48O0111156475 | BTW-nummer N1810865130801 | Handelsregister 09127098
