17 maart 2006 - 57e jaargang no. 10
De eerste critical analysis - meeting is op donderdag 9 maart j.l. gehouden; de spits van een serie die maandelijks zal plaatsvinden, is toen afgebeten. De term critical analysis is niet nieuw, maar de wijze waarop Suralco en ook andere locaties in onze Business Unit er nu invulling aan geven en die tool die wij hierbij gebruiken, zijn wel nieuw. De huidige critical analysis - meeting maakt deel uit van de nieuwe meetingstructuur die wij thans binnen de Suralco L.L.C. implementeren, waarbij wij de plant performance op een gestandaardiseerde wijze willen bespreken, per dag, week, maand en kwartaal.
vastgesteld). Elke indicator heeft een target. De verantwoordelijke persoon van de specifieke indicator (indicator owner) - manager en/of afdelingshoofd - moet in de meeting zijn/haar scorecard (de actuele resultaten versus de gestelde target) ‘verantwoorden’. Gezamenlijk wordt dus bekeken, op basis van de ingevulde actuele resultaten, of targets al dan niet zijn gehaald. Als aan de targets is voldaan, is dat natuurlijk goed, een pluimpje waard! Indien targets niet gehaald zijn, moet er een actieplan in het systeem worden ingevoerd om de target wel te kunnen halen. Dat is ook de taak van de owner van de indicator.
Het doel van de critical analysis - meeting is om maandelijks de performance van de plant te reviewen met alle managers, department heads, PAS-sen en Engineers. Voor de eerste meeting is de doelgroep beperkt gebleven tot managers en department heads. Refinery Manager Peter de Wit hield een inleiding over het doel van de meetings. Bij critical analysis wordt als tool gebruikt een web based applicatie, genaamd Hyperion Performance Scorecard. Binnen deze applicatie heeft elk aandachtsgebied (bijvoorbeeld EHS, Cost, People) een scorecard die opgebouwd is uit indicators (door het management 1 Bauxco Nieuws no. 10 - 17 maart 2006
22 maart is WWD, Wereldwaterdag. Deze internationale dag heeft dit jaar als thema: Water en Cultuur. Elk jaar worden de vele facetten van drinkwaterbronnen belicht, op basis van thema’s, steeds door een andere afdeling van de Verenigde Naties die ook de gebeurtenissen in het kader van WWD coördineert. Dit jaar, 2006, is het de Unesco, de VN-tak voor onderwijs, wetenschappen en cultuur, die dat doet. In ons dagelijks leven is water geenszins weg te denken. Zonder het water dat ons omringt – vochtigheid in de lucht, stromen van de rivier - zou ons leven onmogelijk zijn. In de afgelopen tientallen jaren zijn vele gemeenschappen in de wereld nonchalant met water omgesprongen. Het is
niet langer een element dat wordt beschermd, het is een consumentenproduct geworden dat we als iets vanzelfsprekends beschouwen. Tachtig procent van ons lichaam bestaat uit water, tweederde deel van het aardoppervlak wordt bedekt door water. Water is onze cultuur, ons leven. Het thema Water en Cultuur moet de aandacht vestigen op de vele manieren waarop in talrijke culturen water wordt bekeken en gebruikt. Water staat in het middelpunt van vele religiën, riten en ceremoniën. Water staat al eeuwen centraal in vele vormen van kunst – in muziek, schilderijen, boeken, films – en is ook een essentiële factor in wetenschappelijke inspanningen.
Ook bij Suralco zal het op een gegeven moment moeten zijn ingeburgerd, dat water niet iets vanzelfsprekends is dat altijd in elke hoeveelheid aanwezig zal zijn en waarvan men gebruik kan maken zodra men maar wil. Suralco’s EHS Policy is er ook op gericht onze natuurlijke hulpbronnen op een zodanige wijze te gebruiken dat deze niet worden verspild, maar efficiënt worden aangewend. Daarom heeft het huidige Plant Water Management Team, dat in augustus 2004 is gereactiveerd, als doel het “freshwater” ( = zoetwater) - verbruik te verminderen met 60%. Zoetwater is elk water dat eventueel gebruikt kan worden als drinkwater, zoals rivierwater dat hier gebruikt wordt voor het sproeien van de wegen of het bevochtigen van de belts op het Dock, of bronwater dat opgepompt
1. als process water in de Refining (voor de koeltorens, als back up voor condensaat) 2. als potable water (drinkwater, spoelwater voor toiletten, koeling van airco’s, koeltorens van het Powerhouse).
wordt uit de bronnen voor gebruik in de koeltorens. Het PWMT heeft het afgelopen jaar enkele verbeteringen bereikt, waarbij het gebruik van bronwater minder is geworden. Er zijn nog mogelijkheden tot verdere reductie. Suralco gebruikt het bronwater voor twee doeleinden, n.l.:
2 Bauxco Nieuws no. 10 - 17 maart 2006
De focus van het PWMT in 2006 is gericht op: 1. Het elimineren van het gebruik van process water en andere mogelijkheden zoeken als back up voor condensaat. 2. Het verzamelen van data (gegevens) over gebruik van andere zoetwaterbronnen om uiteindelijk ook het gebruik van de huidige in de toekomst te reduceren. Een andere grote uitdaging van het PWMT is om strategieën te bedenken om in de toekomst over te gaan tot ZERO DISCHARGE, waarbij helemaal geen afvalwater naar het milieu wordt geloosd. Een grote
uitdaging, omdat Suriname ligt in een “net rainfall” - gebied, d.w.z. dat meer water van boven valt dan wij van beneden naar boven sturen (meer neerslag dan verdamping). Voor deze gebieden met een “net rainfall” zijn er strategieën die toegepast kunnen worden om tenminste heel dicht bij de Zero Discharge te komen.
Over het algemeen is bij Suralco het potable water - verbruik per persoon per dag gemiddeld vrij hoog ten opzichte van het gebruik in Paramaribo. Er zijn wat mogelijkheden om dit te verminderen. Als employés van Suralco hebben wij de plicht om met zijn allen hieraan te werken om zodoende kostbaar bronwater te conserveren voor de naaste toekomst.
Draai kranen steeds dicht, ook die van eye-wash-stations!
investeringsplan dat Alcoa uitvoert voor de primary metal - productie in Brazilië. Daarvoor is US$ 1.6 miljard uitgetrokken. Het plan behelst ook de expansie van de refinery in São Luís en de aanleg van de Juruti bauxietmijn.
De expansie van de Alumar smelter in São Luís, Brazilië, is een feit. De constructie werd op 7 maart j.l. opgeleverd. De uitbreiding moet resulteren in een extra productie van 63.000 metrieke ton aluminium. Daarmee moet de totale capaciteit op 433.000 mt komen te staan. Alcoa Chairman and CEO Alain Belda maakte melding van de afronding van de expansie van Alumar tijdens zijn presentatie over Alcoa’s global growth strategy in New York. Hij zei dat het gebruik van aluminium, zowel upstream als downstream, door ontwikkelingen in de wereld naar verwachting zal verdubbelen in de komende veertien jaar.
De expansie van de Alumar smelter vond in twee fasen plaats: 48 van de nieuwe smeltpotten werden in november 2005 in gebruik genomen en nu is dat het geval met de resterende 52 potten. De totale productie in 2006 wordt geraamd op 50.000 mt. Als de huidige expansie volledig operationeel is, zal Alcoa haar aandeel in de aluminiumproductie in São Luís verhogen tot 60 procent, hetgeen neerkomt op ongeveer 264.000 mt. Voor de aluminiumproductie in Alumar is er een consortium, waarvan de rest van de aandelen in handen is van BHP Billiton. De expansie van de Alumar smelter maakt deel uit van een algemeen
Alain Belda
“Alumar is recognized worldwide as one of the world’s largest industrial complexes for producing alumina and aluminum, and it is one of the most modern smelters in the Alcoa system. This project was completed within the original timetable and budget and most importantly it was completed safely.” 3
Bauxco Nieuws no. 10 - 17 maart 2006
PPE (Personal Protective Equipment) is de Engelse term voor persoonlijke beschermingsmiddelen. Ze worden vaak gezien als eerstelijnsbescherming tegen mogelijke gevaren op de werkplek. Als we echter onze target van ZERO ACCIDENTS in aanmerking nemen, dan zou PPE in feite tot de laatste beschermingsmiddelen moeten behoren. Op de ideale werkplek is geen PPE nodig, omdat productie-equipment en procedures honderd procent bescherming garanderen. Om welke reden dan ook blijkt dit niet altijd mogelijk of praktisch realiseerbaar te zijn. Het besluit over welk type PPE voldoende bescherming zal bieden, moet na een risk analysis, een risicoanalyse, genomen worden. Deze analyse moet zich richten op zaken als de ernst van een incident als er ongecontroleerd iets fout gaat, het aantal mensen dat aan eventuele gevaren blootgesteld is, de duur van de blootstelling, enz. Als het besluit genomen is om onder gegeven omstandigheden een bepaald PPE te gebruiken, is er geen discussie meer mogelijk en moet dat PPE verplicht worden gebruikt, waarbij men zich strikt aan de naleving van die verplichting houdt. De situatie van de Paranam refinery brengt met zich mee dat er dagelijks ongeveer 1300 mensen het fabriekscomplex binnenkomen en verlaten. De meesten laten hun standaard PPE op de werkplek achter. Hierdoor kunnen ze zich dus blootstellen aan ongecontroleerde veiligheidsgevaren als ze naar en van de werkplek lopen. Om de risico’s te verkleinen heeft Suralco de reeds verplichte regels verder aangepast voor de periode tussen het betreden en verlaten van het fabriekscomplex (zie volgende pagina). Nogmaals, dit is niet de ideale situatie en ook niet het eindpunt in het treffen van veiligheidsmaatregelen! Locaties van locker rooms en routes naar de verschillende werkplekken worden geëvalueerd.
Peter de Wit
Peter de Wit zegt zich als Refinery Manager persoonlijk verantwoordelijk te voelen voor de mensen die op de plant werken. Hij is van oordeel en verwacht ook, evenals het management van Alcoa, dat een ieder de plant in goede of zelfs betere gezondheid verlaat dan bij het betreden van het complex. “Nothing is worth risking your eyes, ears and even your life!” Er zijn goede systemen in place (OHA, de Critical Six – protocollen, ARGOS) om een veilige werkplek te garanderen. MAAR: we moeten ervoor waken dat deze systemen niet slechts een papieren exercitie worden. ,,Als ik op de plant loop, zie ik gedrag en situaties die risico met zich meebrengen, simpele, evidente, zonneklare gevaren, zowel in de conditie van equipment als in de werkomgeving. If I can see them, why can’t you see them?” De Refinery Manager roept een ieder op tot het werpen van een kritische blik op zijn of haar werkomgeving. Als er via engineering een oplossing gevonden moet worden om het risico van gevaren te verkleinen, zal hij die ten volle ondersteunen. ,,Mijn eerste aanpak is altijd mensen ervan te overtuigen waarom iets van belang is, maar er zullen zeker maatregelen getroffen worden tegen mensen die de veiligheidsregels overtreden.”
Wij moeten met zijn allen erover nadenken hoe de blootstelling aan gevaar gemanaged en steeds verder teruggedrongen kan worden en hoe de safety van ons allen minder ‘PPE – afhankelijk’ gemaakt kan worden. 4 Bauxco Nieuws no. 10 - 17 maart 2006
5 Bauxco Nieuws no. 10 - 17 maart 2006
Jeroen Mertowidjojo is per 1 maart j.l. Production Technician – Power in de Power Division. Zijn vaste aanstelling vloeit voort uit een job posting. Toen bleek dat er intern geen kandidaten waren die op verzoek van het management direct inzetbaar moesten zijn voor de job, werd ‘extern’ naar een kandidaat gezocht. Jeroen kwam ervoor in aanmerking vanwege de ervaringen die hij als contractor in deze job heeft opgedaan. Hij is namelijk al sinds 1999 in het Powerhouse werkzaam. Wij feliciteren Jeroen van harte met zijn aantreden in vaste dienst bij Suralco en wensen hem succes in zijn loopbaan. De Mobile Plant is er trots op dat er weer een onderdeel van het equipment gecertificeerd is voor de stappen 3 en 4 van Autonomous Maintenance. Het gaat om de Lube Shop Air Compressor, die deze afdeling van de benodigde lucht moet voorzien. Over het algemeen wordt de lucht compressor ingezet bij het gebruik van gereedschap dat door lucht aangedreven moet worden. Ook bij het laten functioneren van het grease – systeem en bij het pompen van de ‘off the road tires’ van bijvoorbeeld loaders is de Air Compressor niet weg te denken. Hij heeft een werkdruk van ongeveer 120 tot 150 PSI (pounds-force per square inch). General Mechanic William Samat, die de ‘equipment owner’ is van de Air Compressor, heeft zich in de afgelopen weken ingespannen om de Step 3 en Step 4 – certificering te behalen. Hij werd aangespoord door AM Facilitator Paul Sidodikromo. De Air Compressor is de tweede machine in de Mobile Plant die Step 3 en Step 4 gecertificeerd is. Eerder behaalde de Steam Cleaner Machine dat niveau in het kader van Autonomous Maintenance.
William Samat (links) en Paul Sidodikromo bij de Air Compressor in de Lube Shop.
900 miljoen jaren waren er verstreken sinds het ontstaan ervan, nu 13,7 miljard jaar geleden. Was het heelal nu een tachtigjarige, dan was het toen nog een kind van vijf. Locatie van GRB 050904 in het sterrenbeeld Vissen [afb: Nasa].
In het tijdschrift Nature beschrijven astronomen de oudste gamma-explosie die ooit in het heelal is waargenomen. De explosie, waarmee een ster gewelddadig aan zijn einde kwam, dateert van 12,8 miljard jaar geleden, toen het heelal nog in zijn kinderschoenen stond. Het heelal was nog jong. ‘Slechts’ 6 Bauxco Nieuws no. 10 - 17 maart 2006
In het sterrenbeeld Vissen blies een ster zijn laatste adem uit. Na een kort en heftig leven klapte de ster onder zijn eigen gewicht in elkaar tot een zwart gat. Daarbij kwam een gigantische hoeveelheid energie vrij in de vorm van gammastraling, de krachtigste straling in het universum. Die straling, feller dan een miljard zonnen bij elkaar, hield bijna anderhalve minuut aan. 12,8 miljard jaar later, op 4 september 2005, bereikte de stervenskreet
De Swift-satelliet is ontworpen om zijn meetinstrumenten razendsnel in de richting van een gammaexplosie te draaien. Veel tijd is daar niet voor: de meeste gammaflitsen zijn in een seconde of tien voorbij.
van de ster de door mensenhanden gebouwde Swift-satelliet. Sinds anderhalf jaar draait die satelliet, speciaal gemaakt om gammaflitsen te meten, zijn geduldige rondjes om de aarde. Meetinstrumenten aan boord van die satelliet stelden razendsnel de precieze locatie van de explosie vast, tot op een honderdste graad nauwkeurig. Die coördinaten werden tachtig seconden later doorgegeven aan een aantal telescopen hier op aarde. In Spanje, Chili, de Verenigde Staten en op Hawai: overal richtten telescopen hun blik naar de bewuste plek aan de hemel. De daaropvolgende uren werd de hevige explosie - en vooral het nagloeien ervan, waarbij ‘zachtere’ straling als infrarood en röntgenlicht wordt uitgezonden door vele ogen begluurd. Er werden röntgenopnames van het gebied gemaakt, infraroodplaatjes, en vanzelfsprekend foto’s in gewoon licht. In het tijdschrift analyseren drie groepen astronomen de gegevens die dat opleverde. De gammauitbarsting van 4 september vorig jaar, GRB 050904 genaamd, is de oudste sterexplosie die ooit in het heelal is waargenomen. Daardoor
kunnen wetenschappers ongekend ver terugkijken in de tijd. De explosie stamt uit de tijd dat de eerste sterren en melkwegstelsels nog maar net gevormd waren, 12,8 miljard jaar geleden. Het was evenwel geen ster van de allereerste generatie. Dergelijke sterren bevatten alleen waterstof en helium, en uit het licht van GRB 050904 valt af te leiden dat deze ster ook al zwaardere elementen bevatte, zoals koolstof, silicium en zwavel. Opmerkelijk is dat de explosie zo lang duurde. Gamma-uitbarstingen zijn doorgaans kort en hevig. Na een seconde of tien zijn ze meestal voorbij. Bovendien flikkerde de stralingsbundel aan het eind nog een paar keer hevig op, iets wat normaal gesproken ook niet gebeurt. Dat wijst er volgens de onderzoekers op dat de vorming van het zwarte gat - het eindstadium van de ster behoorlijk chaotisch moet zijn verlopen. En dat geeft sterrenkundigen weer iets om stevig hun tanden in te zetten, want theoretisch gezien zou een zwart gat veel minder ‘slordig’ moeten ontstaan.
Een flink uit de kluiten gewassen ster kan zijn leven eindigen als zwart gat. Als de ster is opgebrand, en er van binnenuit dus geen tegendruk meer wordt geleverd, stort de ster onder zijn eigen gewicht in elkaar. Er ontstaat een zwart gat. Bovendien spuwt de stervende ster in korte tijd een gigantische hoeveelheid energie uit in de vorm van een gamma-explosie. Niet alle sterren eindigen als zwart gat. De zon is daar bijvoorbeeld te klein voor. [Nicolle Rager Fuller/NSF]
GRB 050904. Heel even extreem helder aan de hemel, om in de loop van een paar dagen (nachten) weer uit te doven. Foto: ESO.
De straling van de gammauitbarsting heeft er 12,8 milard jaar over gedaan om de aarde te bereiken. Door de uitdijing van het heelal zijn de stralingsgolven onderweg geweldig uitgerekt. Het licht is daardoor een stuk ‘roder’ geworden. Ook de tijd is opgerekt. Het lijkt daardoor op aarde alsof de uitbarsting langer duurde dan in werkelijkheid, 12,8 miljard jaar geleden, het geval was. Reuze handig, voor de aardse onderzoekers, want die hadden daardoor extra tijd om hun telescopen goed te richten. Astronomen hadden twee kostbare minuten nodig om de instrumenten aan boord van de Swift-telescoop scherp te stellen, maar in werkelijkheid - 12,8 miljard jaar geleden, in het sterrenbeeld Vissen - waren er nog maar 23 seconden van de uitbarsting verstreken. Astronomen beschouwen de vondst van dit kosmisch fossiel uit de kindertijd van het heelal als ‘een doorbraak’ en verwachten nog veel meer oude gammaflitsen op het spoor te komen. Het liefst van sterren die nóg eerder zijn ontstaan, en die louter helium en waterstof bevatten. Dat zou een unieke kijk in de keuken betekenen van het vroege heelal. Jacqueline de Vree, Noorderlicht Nieuws 7
Bauxco Nieuws no. 10 - 17 maart 2006
Duizeligheid is het gevoel alsof de waarnemer en zijn omgeving ten opzichte van elkaar draaien. Dit komt o.a. voor bij aandoeningen van het evenwichtsorgaan en/of de hersenen. Duizeligheid kan door een groot aantal afwijkingen worden verwekt. Een bekende aandoening is de ziekte van Menière, die bestaat uit een stoornis van het evenwichtsorgaan, gelegen in het binnenoor, hoorstoornissen (gehoorverlies en oorsuizen), draaiduizelingen en verschijnselen van het autonoom zenuwstelsel, zoals misselijkheid en braken. Het was de Franse arts Prosper Ménière die in 1861 deze combinatie van klachten voor het eerst beschreef. Wat voor klachten heeft een patiënt met de ziekte van Ménière? Aanvallen van draaiduizelingen In het algemeen verstaat men onder duizeligheid veel verschillende klachten. Deze zijn onder anderen: draaien met neiging tot omvallen, knikkende knieën, zwart worden voor de ogen, zweven, een gevoel van dronkenschap, lichtheid of juist zwaarte in het hoofd, flauw vallen. Bij de ziekte van Ménière treden vooral in het beginstadium plotseling aanvallen op van draaiduizeligheid met valneiging. Meestal gaan deze aanvallen gepaard met misselijkheid, braken, bleek zien en koud zweet. Tijdens deze aanvallen, die meestal enkele uren in beslag nemen, is het niet meer mogelijk de normale werkzaamheden te verrichten. De meeste mensen gaan naar bed wanneer zo’n aanval optreedt. Na een nacht slapen voelt men zich weer wat beter. Niet iedere aanval is even zwaar. Sommige aanvallen duren slechts enkele minuten, en niet iedereen hoeft over te geven tijdens een aanval. Het is niet te voorspellen of en wanneer zich weer een aanval voordoet. Tussen de aanvallen door kan de patiënt helemaal vrij zijn van duizeligheid; soms echter blijft hij/zij licht in het hoofd, onzeker, zweverig of heeft een “dronken” gevoel. Slechthorendheid In aansluiting op de eerste aanval, maar soms later, ontstaat gehoorverlies, aanvankelijk vrijwel altijd eenzijdig. Het gaat om een
zogenaamde perceptieslechthorendheid. Meestal begint het gehoorverlies in de lage tonen. In de loop van de tijd kan ook het verstaan van spraak minder makkelijk worden. Vooral in het begin van de ziekte kan de ernst van de slechthorendheid nogal wisselen. In een enkel geval ontstaat gehoorverlies aan beide oren. Sommige mensen hebben last van vervorming van geluid. Geluid kan ook als te hard of onaangenaam ervaren worden. Oorsuizen De patiënt heeft last van oorsuizen. Eigenlijk is de benaming “oorsuizen” niet altijd juist: het geluid in het oor is lang niet altijd suizend van karakter maar kan brommend, dreunend of fluitend zijn. Bovendien lokaliseren sommige mensen het gehoorde lawaai niet in het oor maar in hun hoofd. Meestal is het oorsuizen het ergst tijdens en vlak na een duizeligheidsaanval. Drukgevoel Vele patiënten klagen ook over een drukgevoel of een vol, verstopt gevoel in het oor. Vaak gaat dit gevoel vooraf aan een aanval. Wat is de oorzaak? Ondanks jaren van uitgebreid onderzoek is nog steeds niet bekend wat nu de precieze oorzaak van de ziekte is. Waarschijnlijk is er sprake van ophoping (hydrops) van endolymfe, de vloeistof die zich in de binnenste ruimte van het slakkenhuis bevindt. Een scheurtje in de dunne wand tussen deze (endolymfatische) ruimte en de ruimte erom heen, (gevuld met de vloeistof perilymfe), leidt tot vermenging van deze vloeistoffen en kan een aanval geven. De oorzaak van deze hydrops is nog onbekend. Er wordt op dit moment veel onderzoek naar de ziekte van Ménière gedaan. Hoe ontstaat een Ménière-aanval? Het binnenoor (slakkenhuis) bestaat uit drie compartimenten, die gevuld zijn met vloeistof. Het bovenste en onderste bevatten Perilymfe (P), het middelste Endolymfe (E). Deze vloeistoffen zijn verschillend van samenstelling. Middelste en bovenste compartiment zijn gescheiden door
8 Bauxco Nieuws no. 10 - 17 maart 2006
een dun vlies, de membraan van Reisner (M). 1. In het middelste compartiment, de Scala Media of ook wel de endolymfatische ruimte (E), zit het eigenlijke gehoororgaan, het orgaan van Corti (C). De Scala media is ook verbonden met het evenwichtsorgaan. Veranderingen in de endolymfatische ruimte beïnvloeden dus zowel het gehoor als het evenwicht. 2. Om nog steeds niet bekende redenen kan er in de Scala media een overproductie van endolymfe optreden. Daardoor komt de membraan van Reisner onder spanning te staan en gaat dan uitpuilen. Vermoedelijk ontstaat hierdoor ook het drukgevoel, waarover veel patiënten klagen, voorafgaand aan een aanval. 3. Als de membraan teveel wordt uitgerekt, kan hij scheuren (S). Daardoor raken endolymfe en perilymfe met elkaar vermengd, waardoor van beide vloeistoffen de samenstelling verandert. Het orgaan van Corti en het evenwichtsorgaan raken dan allebei in de war. Daardoor ontstaan gehoorverlies en oorsuizen (in het gehoororgaan) en duizeligheid (in het evenwichtsorgaan). Er treedt een Ménière-aanval op. 4. Door de scheur in de membraan verdwijnt de spanning in het binnenoor. Omdat de membraan elastisch is, neemt hij vrij snel zijn oude stand weer aan. Het scheurtje geneest met een klein litteken (L) en de beide vloeistoffen krijgen in enkele dagen weer hun oorspronkelijke samenstelling. De aanval gaat geleidelijk over, maar er blijft nog vrij lang een onzeker gevoel bestaan. bewerkt naar: Winkler Prins Medische Encyclopedie, www.kno.nl
