Berichten uit de jeugdzorg / 156 Samenvatting uit de “Nieuwsbrief Jeugd” van het Nederlands Jeugd Instituut
Ministerie: minder zorgleerlingen dan eerder gemeld 11 mei 2011 Het aantal zorgleerlingen blijkt sinds 2003 niet met 65 maar met 15 procent te zijn gestegen. Minister Marja van Bijsterveld van Onderwijs baseerde haar beleid op cijfers van de Inspectie van het Onderwijs. Nu blijkt dat de inspectie veel leerlingen dubbel heeft geteld. Veel zorgleerlingen krijgen een indicatie voor zowel zware als lichte zorg. Ze hebben bijvoorbeeld een 'rugzakje' met eigen financiering en gaan ook naar een school voor speciaal onderwijs. Deze overlap is door de inspectie niet gecorrigeerd. Volgens het ministerie is de stijging tussen 2003 en 2009 van het totaal aantal leerlingen met indicaties voor lichte en zware zorg samen 15 procent. De groep met een indicatie voor zware zorg, zoals een rugzakje of speciaal onderwijs, is wel gegroeid. De vermeende grote toename van het totaal aantal zorgleerlingen is een belangrijk argument voor de bezuinigingen op het passend onderwijs. Meer informatie: Volkskrant-artikel; Bericht Ministerie van Onderwijs Bron: De Volkskrant, 10 mei 2011; Ministerie van Onderwijs Twee interventies effectief tegen agressie op straat 11 mei 2011 Een internationaal literatuuronderzoek door het Trimbos-instituut heeft twee effectieve preventieve interventies opgeleverd tegen agressie en geweldpleging in de openbare ruimte. Een daarvan is vergelijkbaar met twee Nederlandse schoolinterventies: Taakspel en Baas in eigen soap. De onderzoekers selecteerden 61 effectstudies naar interventies gericht op de school, het individu, de wijk of meerdere contexten. De effectieve schoolinterventie RIPP is voor kinderen in achterstandswijken die overstapen naar de middelbare school. De vergelijkbare Nederlandse interventie Taakspel is gericht op een jongere doelgroep; Baas in eigen soap richt zich ook op de overgang naar de middelbare school. Taakspel is een van de weinige interventies die in Nederland zijn erkend als bewezen effectief. Effectief is ook de wijkinterventie Problem Oriented Policing, voor wijken met veel criminaliteit. Nederland kent geen vergelijkbare interventies. De studie leverde ook veelbelovende interventies op. Een deel wordt in Nederland aangeboden, zoals VoorZorg, Agressie Regulatie Training (ART) en Minder Boos en Opstandig. Meer informatie: Rapport Agressie en geweld. Weten wat helpt; Databank Effectieve Jeugdinterventies: Taakspel; Baas in eigen soap; Voorzorg; ART; Minder boos en opstandig Bron: WODC Zie ook: 17-03-2010 - Taakspel is eerste bewezen effectieve interventie Dossier over leefstijl van jeugd online 11 mei 2011 Het nieuwe digitale dossier Leefstijl van het Nederlands Jeugdinstituut laat zien dat alcohol het populairste genotmiddel is onder de jeugd. Het dossier is bedoeld om beroepskrachten die werken met kinderen en jongeren een beeld te geven van de gangbare leefstijl van de jeugd. Minder dan de helft van de kinderen en jongeren beweegt volgens de Nederlandse norm voor gezond bewegen, zo blijkt. Wel ontbijten de meeste kinderen dagelijks. Link: www.nederlandsjeugdinstituut.nl
De informatie in het dossier beperkt zich niet tot gedrag dat direct invloed heeft op de lichamelijke gezondheid, zoals eten, bewegen en middelengebruik. Ook vrijetijdsbesteding en seksueel gedrag komen aan de orde. Verder blijkt dat een goede relatie met de ouders belangrijk is voor een gezonde leefstijl van een kind. Daarom bevat het dossier ook advies voor gesprekken met ouders. Meer informatie: NJi-dossier Leefstijl Bron: Nederlands Jeugdinstituut Ondersteuning voorkomt doorgave huiselijk geweld 10 mei 2011 Sociale ondersteuning van gezinnen en het bespreekbaar maken van huiselijk geweld voorkomen de overdracht van huiselijk geweld van de ene op de volgende generatie. Dat concludeert het VerweijJonker Instituut in het rapport 'Opvoeden na partnergeweld', dat 9 mei is gepresenteerd. Het rapport is opgesteld op verzoek van de vier grote steden. Het instituut ondervroeg 100 moeders en 84 jongeren. De onderzoekers ontdekten geen verschillen tussen autochtonen en allochtonen. Wel ervaren allochtonen soms een taboe om over het geweld te praten waardoor hun isolement groter wordt. De onderzoekers pleiten voor vroege signalering van geweld. Getroffen gezinnen moeten uit hun isolement gehaald worden en ouders moeten anders met hun problemen leren omgaan. Opvoedingsondersteuning kan helpen bij problemen met disciplinering van de kinderen en bij structuur bieden. Ook het bieden van alternatieven voor fysieke straf en bewustwording van een mogelijk gebrek aan liefde of van compensatie door toegeeflijkheid werkt. Meer informatie: Uitgebreid bericht; NJi-dossier Partnergeweld - gezinsleven Bron: Gemeente Rotterdam; ANP Twaalfduizend jongeren verslaafd aan gamen 10 mei 2011 In Nederland zijn ongeveer twaalfduizend jongeren van 13 tot 16 jaar verslaafd aan online gamen. Dat is 3 procent van alle online gamers. Dat blijkt uit onderzoek dat Tony van Rooij uitvoerde op scholen voor het Erasmus MC en waarop hij 11 mei promoveert. De verslaafde jongeren, vrijwel allemaal jongens, gamen gemiddeld bijna acht uur per dag. Ze slapen daardoor weinig en verwaarlozen hun huiswerk. Ook hebben ze vaker last van depressies, eenzaamheid, een negatief zelfbeeld en sociale angst dan niet-verslaafde gamers. Gamers met goede vrienden in het echte leven of online hebben daar minder last van. Van Rooij verwacht dat het aantal gameverslaafden zal toenemen omdat games steeds meer met het leven verweven raken. Hij dringt er op aan dat ouders het gedrag van hun kinderen beter in de gaten houden en dat jongeren zelf bijhouden hoeveel tijd ze per dag gamen. Meer informatie: Uitgebreid bericht over het onderzoek; Reactie hoogleraar Mediaopvoeding Peter Nikken; NJi-dossier Mediaopvoeding: De noodzaak van mediaopvoeding Bron: NOS.nl; Erasmus MC Zie ook: 01-11-2010 - Gameverslaafde probleemjongere steeds eenzamer 16-12-2009 - Ouders moeite met opstellen internetregels
Info jeugdzorg 156 156 blz 2 van 5
reageren?
[email protected]
er is meer op www.koppelepe.nl
Dossier over pedagogische kwaliteit kinderopvang 10 mei 2011 Het Nederlands Jeugdinstituut heeft een nieuw digitaal dossier gepubliceerd over de pedagogische kwaliteit van kinderopvang. In het dossier is onder meer te lezen welke factoren de pedagogische kwaliteit bepalen en wat goede of slechte opvang voor een kind kan betekenen. Josette Hoex, expert bij het Nederlands Jeugdinstituut op het gebied van pedagogische kwaliteit in de kinderopvang, blogt naar aanleiding van de Amsterdamse zedenzaak over veiligheid in de kinderopvang. Het dossier gaat in op de opvang van verschillende groepen: baby's, basisschoolkinderen en kinderen met een moeilijk temperament. Experts betwijfelen of een kinderdagverblijf zelfs in de beste omstandigheden kan voldoen aan wat jonge baby's nodig hebben. Het Nederlands Jeugdinstituut pleit ervoor kinderen niet eerder dan de leeftijd van zes maanden te laten beginnen met kinderopvang. Meer informatie: www.nji.nl/kinderopvang Bron: Nederlands Jeugdinstituut Zie ook: 19-04-2011 - Amsterdam: Radicale omslag nodig na zedenzaak 29-03-2011 - Kind ontwikkelt zich beter in goede kinderopvang Werk draagt bij aan terugdringen delinquentie 4 mei 2011 Slechts weinig mannen blijven delictvrij na een verblijf in een justitiële jeugdinrichting vanwege een vermogens- of geweldsdelict. Het aantal delicten neemt wel af na het 30e levensjaar. Het hebben van werk vermindert de recidive. Dat blijkt uit onderzoek van Victor van der Geest, die op 18 mei promoveert aan de Vrije Universiteit. Van der Geest deed onderzoek onder 270 mannen die tussen 1989 en 1996 werden ontslagen uit een justitiële jeugdinrichting. 86 procent recidiveerde. De criminele carrières die Van der Geest schetst, zijn opvallend gevarieerd in frequentie, ernst en toe- of afname. Rond het 30e levensjaar verminderde de frequentie, zelfs bij veelplegers. Het opleidingsniveau en de arbeidsparticipatie van de mannen zijn laag, terwijl een vaste baan juist recidive tegengaat. Van der Geest pleit daarom voor investering in opleiding en werkervaring van jonge delinquenten. Bovendien moeten interventies niet alleen gericht zijn op het vinden maar vooral op het behouden van werk. Meer informatie: Downloadbare delen van het proefschrift Bron: Vrije Universiteit Atlas toont beschikbare crisisopvang 2 mei 2011 Mensen die dringend opvang nodig hebben, kunnen sinds 26 april via Opvangatlas.nl de juiste hulp op de juiste plek vinden. Gebruikers kunnen op basis van selectiecriteria als leeftijd, soort opvang en bijkomende problemen zoeken naar ruimte voor eenoudergezinnen, zwangere vrouwen of alleenstaanden. Per plaats of postcodegebied verschijnt een lijst met toepasselijke instellingen. De Opvangatlas bevat alleen informatie van leden van de Federatie Opvang. Medewerkers van die organisaties krijgen toegang tot extra informatie, zoals het aantal beschikbare plekken van een opvangadres. In de loop van het jaar kunnen gemeenten en andere organisaties zich tegen betaling aansluiten bij de Opvangatlas. Opvangatlas.nl is de opvolger van de papieren gids Vademecum Opvang, die voor het laatst in 2004
Info jeugdzorg 156 156 blz 3 van 5
reageren?
[email protected]
er is meer op www.koppelepe.nl
verscheen. Meer informatie: www.opvangatlas.nl Bron: PSY Nieuwsbrief 'Afspraken jeugdzorg onvoldoende nagekomen' 29 april 2011 Professionalisering van de jeugdzorg heeft in de afgelopen jaren geleid tot betere afspraken over onderlinge samenwerking en tot protocollen voor heldere procedures. Medewerkers in de jeugdzorg houden zich in de praktijk onvoldoende aan die afspraken, waardoor misverstanden ontstaan die de kwaliteit van zorg en de veiligheid van de kinderen niet ten goede komen. Dat concludeert de Inspectie Jeugdzorg in het Jaarbericht 2010, dat 28 april verscheen. De inspectie wees vorig jaar op de risico's van particulier jeugdzorgaanbod, omdat deze instellingen doorgaans niet getoetst worden. Inmiddels heeft de staatssecretaris een voorstel gedaan waardoor toetsing voorlopig mogelijk wordt via de reguliere zorgaanbieder die het particulier aanbod contracteert. De inspectie blijft voorstander van een langetermijnoplossing waarbij iedere jeugdzorgaanbieder onder toezicht van de inspectie valt. In 2010 zijn verder door de inspectie in samenwerking met het Interprovinciaal Overleg en MOgroep Jeugdzorg kwaliteitsmaatstaven ontwikkeld voor buitenlands zorgaanbod in de jeugdzorg. Meer informatie: Jaarbericht 2010 Bron: Inspectie Jeugdzorg; ANP Tweede Kamer bezorgd over sluiting locaties jeugdzorg 29 april 2011 De Tweede Kamer is bezorgd over het sluiten van gesloten jeugdzorglocaties door staatssecretaris Marlies Veldhuijzen van Zanten. De Kamer voorziet dat in sommige regio's te weinig voorzieningen overblijven. De bewindsvrouw wil 314 van de 1662 plekken schrappen. Daarvan verdwijnen er 179 bij Avenier 't Anker in Harreveld en Overberg in Overberg in de plannen. Een Kamermeerderheid van PvdA, SP, ChristenUnie, D66 en PVV is daar tegen omdat het de enige instellingen zijn met gespecialiseerde behandelgroepen voor jongens met ernstige seksuele problemen. In andere instellingen worden de jongeren met problematisch seksueel gedrag door hun leeftijdgenoten gepest, stelt gedragswetenschapper Ivo van Gerven van 't Anker in dagblad Trouw. Risico is dat ze dan zwijgen over hun problemen en zo ontsnappen aan een deel van de behandeling. Meer informatie: Het artikel in Trouw Bron: ANP; dagblad Trouw 27 april 2011 Zie ook: 14-04-2011 - Minder plekken nodig in gesloten jeugdzorg Kamer stemt in met verplichte maatschappelijke stage 28 april 2011 De Tweede Kamer heeft dinsdag 26 april ingestemd met een wijziging van de Wet op het voortgezet onderwijs in verband met de invoering van de maatschappelijke stage. Leerlingen die vanaf schooljaar 2011/2012 instromen in het voortgezet onderwijs moeten verplicht een maatschappelijke stage doen van dertig uur. De stage mag verspreid worden over de hele schoolloopbaan en geldt voor alle schooltypen. De scholen zijn vrij om zelf de invulling te bepalen. De scholierenorganisatie LAKS is blij met de inkorting van de eerder geplande drie volle maanden naar
Info jeugdzorg 156 156 blz 4 van 5
reageren?
[email protected]
er is meer op www.koppelepe.nl
dertig uur, maar is tegen het verplichte karakter. Het LAKS zegt dat door de maatschappelijke stage scholen en scholieren veel tijd moeten steken in het project. Ook blijkt uit voorbeelden van scholen die de stage al uitvoeren dat er veel problemen optreden, zoals slechte stageplaatsen en gebrek aan begeleiding. Meer informatie: Nieuwsbericht Maatschappelijkestage.nl; Meldpunt LAKS Bron: Ministerie van OCW; LAKS Zie ook: 10-06-2010 - Ouders zijn positief over maatschappelijke stage 20-04-2010 - Scholieren positief over maatschappelijke stage Taalprestaties leerlingen verbeterd door proef 28 april 2011 Een driejarige proef op 353 bassischolen om taalachterstanden te bestrijden is geslaagd. Dat blijkt uit de eindrapportage van de Pilots taalbeleid onderwijsachterstanden die minister van Onderwijs Marja van Bijsterveldt naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Aan het eind van de proefperiode scoorden meer leerlingen op de deelnemende achterstandsscholen voldoende op verschillende onderdelen van het lezen dan gemiddeld op deze scholen. Het succes komt vooral door het zogenaamde opbrengstgericht werken. Dat bestaat uit helder formuleren van doelen, het toetsen van leerlingen en het afstemmen van het onderwijsaanbod op de uitkomsten van de toetsen. Verder zijn een leraar die goed kan omgaan met verschillen tussen leerlingen en onderwijskundig leiderschap doorslaggevende factoren. De hoofddoelstelling van de proef was taalachterstanden te verminderen op scholen met leerlingen die voor meer dan de helft bestaan uit kinderen met een lage sociaaleconomische positie. De pilots liepen van het schooljaar 2007-2008 tot en met 2009-2010. Meer informatie: Nieuwsbericht ministerie van OCW Bron: Ministerie van OCW
Info jeugdzorg 156 156 blz 5 van 5
reageren?
[email protected]
er is meer op www.koppelepe.nl