15 columns van Ben Tiggelaar in Intermediair

15 columns van Ben Tiggelaar in Intermediair

Ben Tiggelaar: neem mij niet zo serieus

Een manager moet denken vanuit de werkvloer

Auteur: Ben Tiggelaar | 04-05-2012

Auteur: Ben Tiggelaar | 27-04-2012

Nederlanders vinden humor

Een baas moet zijn medewerkers net

belangrijker dan seks. Maar humor

zo behandelen als z'n klanten, vindt

is subjectief, merkte Ben Tiggelaar

de Brabantse werkgever van het

na woedende reacties op een

jaar. Ben Tiggelaar is het met hem

eerdere column.

eens.

Grappig. Nederlanders zijn de afgelopen jaren humor steeds belangrijker gaan vinden. Aldus een onderzoek van Intomart GfK van een tijdje terug. Hoe dieper de crisis, hoe harder we de lach nodig hebben.

‘Samen werkt sterker, was de slogan. Of zo. Geen idee hoe ze erbij kwamen.' Kees is nog steeds verbaasd. ‘Managers waren er serieus mee bezig. De rest maakte er alleen maar grappen over. Het was ook raar: overal die posters. Intussen werd er aan de echte problemen geen aandacht besteed.'

Meer weetjes uit het onderzoek. Nederlanders vinden humor belangrijker dan seks. We waarderen humor die gezellig is, die niet ten koste gaat van anderen en een beetje provocerend is. En we vinden Najib Amhali, Ruben Nicolai en Edwin Evers onze leukste landgenoten. Maar pas op: leuk is subjectief. Dat merk je bijvoorbeeld over de grens. Onlangs sprak ik tijdens een bijeenkomst met Britten, Amerikanen en enkele andere nationaliteiten. Bij ironie en zelfspot lagen de Britten dubbel en reageerden de Amerikanen verbaasd. Bij

Managers hebben het graag over samenwerking, proactiviteit en visie. Vorige week zei er nog eentje tegen mij dat hij het ‘jammer' vond dat medewerkers desondanks ‘steeds maar blijven denken in problemen in plaats van oplossingen.' Tja. Mensen van de werkvloer - het grootste deel van mijn familie praten meestal over het dagelijkse werk. Over de vouwmachine die niet vouwt. Over een zending die niet compleet is, terwijl de uitleverdatum nadert. Maar is dat ‘jammer' of normaal?

wat meer platte jokes was het precies andersom. Gisteren sprak ik Henny. Hij schopte het tot ‘Beste werkgever van En humor is tricky. Ik schreef pas een column met als satirische titel ‘De beste sollicitatietip ooit'. Gevolg van mijn poging tot zelfspot en ironie: bijval, maar ook blinde boosheid. Enkele lezers hadden die ‘ultieme tip' blijkbaar zo nodig, dat ze mijn grapjes niet konden waarderen. Oprechte excuses, haha!

Brabant'. Zijn mening? ‘Natuurlijk maken mensen zich druk om de schroevendraaiers waarmee ze hun werk doen. Kleine dingen tellen. Ook wanneer iemand even met je wil praten. Trek je dan je agenda of pak je meteen even vijf minuten? Om dat soort dingen gaat het.' Volgens hem moet een baas zijn medewerkers net zo behandelen als z'n klanten. ‘Als

Goed. Wat is de les? Je sollicitatiegesprek voorbereiden door intensieve studie van het oeuvre van Amhali, Nicolai en Evers? In

klanten het over concrete "kleine" dingen hebben, dan zeg je toch ook niet dat ze zeuren?'

multiculturele groepen multicultureel grappig zijn? Bij het lezen van columns op je hoede zijn voor grappige bedoelingen? Ja, ja en ja. En bovenal: niet te zuinig zijn met humor. Zeker nu de economische crisis minstens nóg een kabinet langer gaat duren.

Ik zeg: het is een kwestie van perspectief. Als je vanuit de directietoren naar beneden blikt, lijkt een schroevendraaier iets heel kleins. Maar als je kijkt vanuit het dagelijkse werk - waar het klanten en medewerkers om gaat - dan is goed gereedschap opeens geen

Komiek Mel Brooks omschreef humor als een ‘verdediging tegen het universum'. Humor als vaccin tegen crises, werkstress en

futiliteit meer. Wat klein lijkt vanuit de verte, is een stuk groter als je het van dichtbij ziet.

desillusies in het algemeen. De grote uitdaging voor managers is om beide perspectieven te Bovendien: een verantwoord medicijn. Het alternatief is tenslotte doorgaans ontkenning of chagrijn. Liever lachen dan eindigen als onnozelaar of cynicus. Gezonde humor begint volgens mij dicht bij huis, met zelfspot. Ik oefen me al tientallen jaren in het niet al te serieus nemen van Ben Tiggelaar. Mag ik je vragen hetzelfde te doen?

kennen en te verbinden. Je moet niet alleen thuis zijn in het land van hoop en glorie, maar ook in de wereld van de kleine dagelijkse ergernissen.

Het nieuwe werken is zelfmanagement voor gevorderden Auteur: Ben Tiggelaar | 20-04-2012 |

De beste sollicitatietip ooit

Auteur: Ben Tiggelaar | 13-04-2012 |

Hoe kom je aan je

Niet iedereen zit te wachten

droombaan? Ben Tiggelaar

op de vrijheid van het nieuwe

ontvouwt in drie stappen een

werken. Privé en werk

aanpak die altijd en overal

gescheiden houden, vereist

voor iedereen werkt.

namelijk een flinke dosis zelfmanagement. Dat is moeilijk, maar wel te leren, zegt Ben Tiggelaar.

Heimwee naar het oude werken. Dat is voor sommigen het enige resultaat van het nieuwe werken. Psycholoog Marjette Slijkhuis stelde vast dat lang niet iedereen zit te wachten op meer vrijheid op het werk. Veel medewerkers - oude én jonge - gedijen juist goed bij een heldere structuur. Onderzoek van socioloog Anne Roeters liet zien dat flexibel thuiswerken regelmatig gezinsactiviteiten ‘besmet'. Het wegvallen van de grenzen tussen werk en privé levert dan niet meer vrijheid

Onderzoek laat zien dat Intermediair-lezers eigenlijk maar één ding willen: sollicitatietips. Door een tekort aan liefde in mijn jeugd wil ik graag zoveel mogelijk lezers. Daarom heb ik besloten om deze week alle mij toegemeten 310 woorden te besteden aan: de beste sollicitatietip ooit! Dé aanpak die altijd en overal voor iedereen werkt. Van welke droombaan je ook wakker ligt. Een advies dat bovendien - hoe elegant - uit drie stappen bestaat. 1.

op, maar juist meer stress en te hard werken.

weet dat ze je iets kunnen leren op het gebied van solliciteren. Mensen die onlangs een baan hebben veroverd bij een bedrijf

Het nieuwe werken leidt tot steeds meer ‘verweesde' medewerkers.

waar jij zou willen werken. Mensen met vergelijkbare opleiding

Ze missen het vaste groepje collega's. Ze missen duidelijke

en ervaring die wel recent aan werk zijn gekomen. Mensen die

opdrachten tussen negen en vijf. Ze missen een heldere scheiding

overduidelijk lelijker, dommer en onhandiger zijn dan jij en toch

tussen privé en professie.

een gave functie hebben. Bij voorkeur mensen met wie je een link hebt. Hoe vergezocht die ook lijkt. (Zelfde studie gedaan,

Zelfmanagement is moeilijk. En het nieuwe werken is

ook uit Groning'n, ook dislektys).

zelfmanagement voor gevorderden. Zelf de baas zijn over je werk vergt vaardigheden die je - net als rekenen en schrijven - moet leren. Vraag maar aan een doorsnee zelfstandige. Je eigen richting

2.

voorzichtig of je een paar vragen mag stellen. Begin met kleine

projectmanagement, actief netwerken, evalueren en bijsturen. De

vragen en kijk hoever je kunt komen. Hoofdprijs is natuurlijk een

hele riedel. Veel mensen noemen zich wel graag een zelfsturende

persoonlijke afspraak bij het bedrijf in kwestie.

professional, maar zijn het nog lang niet.

beweging terug. De vrijheid om te flexen wordt bijvoorbeeld teruggebracht tot een maximum aantal uren per week. Teleurgesteld wordt teruggegrepen op het traditionele topdownmodel. De uitdaging is echter juist een extra stap vooruit te zetten. Niet alleen ruimte bieden, maar ook concrete ondersteuning bij zelfsturing. Persoonlijke begeleiding, opleiding, intervisie, online tools en alle andere voorzieningen voor zoekende zelfsturenden. Wil het nieuwe werken slagen, dan moeten we niet blijven hangen in een fixatie op kantoorinrichting en thuiswerkdagen, maar daarnaast vol inzetten op effectief zelfmanagement. Dat kun je niet ‘invoeren', ‘implementeren' of - nog mooier - ‘uitrollen'. Dat moet je heel ouderwets - leren: ondervinden en stap-voor-stap ontwikkelen.

Neem contact op door - heel ouderwets - te bellen. Vertel dat je je aan het voorbereiden bent op een sollicitatie en peil

en acties managen, prioriteiten en grenzen stellen, time-, stress- en

In sommige organisaties zie je uit pure ontgoocheling nu een

Zoek (afhankelijk van beschikbare tijd en staat van uitzichtloosheid) drie, vijf of twintig mensen van wie je zeker

3.

Verzamel alle leerpunten en destilleer hieruit je persoonlijke sollicitatieaanpak die je volgens een vast ritme - elke dag, elke week - gedurende een minimale periode - een kwartaal, een halfjaar, een jaar - toepast. Heb je dan nog geen baan, ga dan terug naar stap 1.

Leveren meerdere cycli nog geen resultaat op? Begin dan voor jezelf en neem de rest van je leven wraak door wekelijks spookvacatures te verspreiden en sollicitanten met sibillijnse antwoorden af te wijzen. Iets waar een belangrijk deel van de Nederlandse werkgevers veel plezier aan beleeft.

Hoe je als manager betrokken blijft bij je medewerkers

Ongevraagd advies, daar maak je je niet populair mee



Elke manager vindt zijn mensen het

Ongevraagde hulp leidt tot

belangrijkste kapitaal van de

irritatie, merkt Ben Tiggelaar.

organisatie. Maar zo gedragen

Toch staat het in

managers zich niet, vindt Ben

functieomschrijvingen van

Tiggelaar.

veel medewerkers.

Een beetje manager zegt altijd en overal dat ‘de mensen' het

Ongevraagd adviseren. Het staat letterlijk in de functieomschrijving

belangrijkste kapitaal van de organisatie zijn. Waarschijnlijk menen

van veel stafmedewerkers. Nou. Daar maak je je populair mee. Niet

de meesten het ook. Maar om dit besef echt concreet te maken, is

dus.

nog niet zo makkelijk. Je merkt het op je werk en thuis: ongevraagde hulp leidt tot irritatie. Vorige week ontmoette ik een directeur bij een grote

Nog erger is een zelfhulpboek cadeau krijgen. Op bol.com lees ik:

overheidsorganisatie. Naast zijn reguliere werk plant hij al jarenlang

‘Kreeg dit boek van een vriendin die dacht dat ik er wel wat aan kon

extra tijd in zijn agenda om elke dag ‘zomaar' een paar gesprekjes

hebben. Maar jee, wat een slap verhaal.'

te voeren in de wandelgangen, om zieke medewerkers te bezoeken en om eindjes te wandelen of te fietsen met mensen die problemen

Managementicoon Edgar Schein (deze maand werd hij 84)

hebben op het werk. Ook hij spreekt vaak over ‘de mensen'. Hij

verdiepte zich in dit probleem. Zijn overtuiging is dat helpen en

bedoelt daarmee niet een onbestemd, anoniem collectief, maar al

adviseren vaak leidt tot sociale ongelijkwaardigheid. Jij staat meteen

die individuen die hij persoonlijk kent en met wie hij een relatie

met 1-0 voor als je komt helpen. De ander staat met 0-1 achter,

heeft.

voelt dit als een vernedering en vecht terug. Bijvoorbeeld door elk goed advies te pareren met een ‘ja maar', met steeds weer nieuwe

Dit kost hem veel overuren. Maar het maakt hem ook bijzonder

problemen of met tegenwerpingen als: ‘Je begrijpt me niet,' of: ‘Je

effectief in zijn werk. Het zorgt ervoor dat ‘de mensen' hem niet

luistert ook nooit.'

alleen zien als de baas, maar ook als een mens van vlees en bloed met een achternaam én voornaam, met sterke en zwakke kanten.

De oplossing is volgens Schein humble inquiry: vanuit een nederige

En ik heb de stellige indruk dat het hem gelukkiger maakt.

houding onderzoeken wat de ander écht nodig heeft. Eigenlijk de ander jou eerst laten helpen om het probleem en de situatie te

Het klinkt natuurlijk best intellectueel wanneer we spreken over ‘de

doorgronden, voordat jij met je adviezen en aanwijzingen komt.

maatschappij' of ‘de organisatie', over ‘geledingen' die zich

Zélfs als die ander naar jou toekwam met een vraag.

daarbinnen bevinden en over allerlei dingen die ‘er' moeten gebeuren. Wij, zij, hen, hun, de klant, de aandeelhouder, de politiek,

Humble inquiry betekent dat je vragen stelt als: ‘Wat is volgens jou

de generatie... Maar het is de gratuite taal van het besturen op

het probleem? Wat heb je tot nu toe geprobeerd? Wat zou je willen

afstand, van de zijlijn en van de publieke tribune. Vrijblijvend

bereiken?' Ook als de ander je met een ogenschijnlijk eenvoudige

collectivisme.

vraag benadert als: ‘Kun je uitleggen wat je bedoelt met deze mail,' of de gevaarlijkste van allemaal: ‘Maakt deze broek me dik?'

Ik word liever aangesproken als individu. Ik praat liever over ‘jij', ‘ik' en mijn plicht om me persoonlijk te bekommeren om een ander.

Ik vrees dat Scheins adviezen me niet meer zullen helpen in een

Verantwoordelijk individualisme. Als wij saamhorig iets willen

aantal relaties die ik met mijn ‘hulp' heb verpest. Maar vanaf nu ga

bereiken, dan verloopt dat via de interactie tussen jou en mij. Dat is

ik er zeker gebruik van maken.

ingewikkeld, emotioneel, tijdrovend en chaotisch. Het is tegelijk de menselijke maat waarbinnen het echte leven zich afspeelt.

En ik raad jou aan om hetzelfde te doen (Oeps, sorry).

Onbehagen over de moderne tijd

Groot denken en klein doen combineren in één bedrijf



Een uurtje digitale

De menselijke maat en grenzeloze

consumptie confronteert Ben

mogelijkheden combineren in één

Tiggelaar met het onbehagen

bedrijf. Groot denken en klein doen,

over de moderne tijd. 'Klanten

is het ideaalbeeld van Ben Tiggelaar.

zijn "muppets" en "ripping eyeballs out" het hoogste doel.’

Twitter en allerlei discussiefora ontploffen bijna door de open brief

Tja, het nadeel is dat je als directeur te veel zelf moet doen.'

van Greg Smith in The New York Times: ‘Why I am leaving

‘Te veel zelf doen?'

Goldman Sachs'. Smith, een van de hoge bazen van de

‘Ja, zo ervaar ik dat.'

investeringsbank, beschrijft hoe een honderd jaar oude cultuur waarin klanten voorop stonden, in enkele jaren verwerd tot een

Martha is directeur van een kleine, zelfstandige zorginstelling. Ik

doctrine die draait om het uitknijpen van iedereen met minder

wilde weten wat het nadeel is van klein zijn. Dit is haar antwoord.

verstand van geld dan Goldman Sachs. Zeg maar: de rest van de

De voordelen hadden we al besproken. Ze kent alle medewerkers.

wereld. Klanten zijn ‘muppets' en ‘ripping eyeballs out' het hoogste

Alle medewerkers kennen haar. Beslissingen worden snel

doel. Smith luidt publiekelijk de noodklok en stapt eruit.

genomen.

De RSS-feed van de British Psychological Society komt binnen.

‘Veel zelf doen is natuurlijk ook niet zo erg. Het maakt ‘t werk

Opvallendste bericht deze keer: wie nadenkt over zijn uurloon kan

afwisselend. En het houdt je bescheiden.'

niet meer genieten van de kleine dingen in het leven. In drie

‘IT in India, administratie in Tsjechië, productie in China. Het is erg

experimenten werd een deel van de proefpersonen verleid om na te

verspreid. Je kunt niet spreken van een soort familiegevoel.'

denken over hun salaris per uur. Daarna kregen ze de gelegenheid

‘Dat is iets van vroeger?'

kort te ontspannen: surfen op het web, luisteren naar klassieke

‘Ik denk het wel.'

muziek. De proefpersonen die niet hadden nagedacht over de geldelijke waarde van hun tijd konden daar prima van genieten. De

Henk is manager bij een multinational. Ik wilde weten wat het

mensen die net daarvoor wel hadden nagedacht over hun uurloon,

nadeel is van groot zijn. En dit is zijn antwoord. De voordelen

helaas niet meer.

hadden we al besproken. Leuke internationale carrièrekansen. Volop ontwikkeling. De beste specialisten op ieder terrein.

‘Most popular' op de site van de Harvard Business Review is het artikel ‘How Will You Measure Your Life?' van innovatiehoogleraar

‘Kijk, sommige producten kún je gewoon niet maken als je klein

Clayton Christensen. Hij schreef het stuk in een periode waarin hij

bent. Dus moet je op de koop toenemen dat het allemaal wat

achtereenvolgens een hartaanval, kanker en een beroerte kreeg.

anoniemer gaat.'

Het bracht hem ertoe om steeds explicieter zijn levenslessen te delen met zijn studenten. Hij vertelt er ook over in Forbes Magazine

Martha en Henk. Ik sprak ze beiden vorige week. Het ene moment

deze week. Christensens briljante ideeën over innovatie leverden

denk ik: die Martha, geweldig die betrokkenheid. Het andere

bedrijven, onder meer Apple, miljarden op. Maar hij kan het niet

moment denk ik: die Henk, wat een mogelijkheden.

meer opbrengen om dat belangrijk te vinden. Het enige wat blijvend

En meteen erna vraag ik me af waarom we beide aanpakken niet

is, concludeert Christensen, is echte betrokkenheid bij de levens

vaker combineren. Zoals Eckart Wintzen deed met BSO, een

van andere mensen.

mondiaal IT-bedrijf opgebouwd uit kleine, zelfstandige cellen. Zoals Jos de Blok doet met Buurtzorg Nederland, een netwerk van kleine,

Het feuilleton van de 21e eeuw. Drie digitale afleveringen in een

autonome zorgteams, ondersteund door een landelijke organisatie.

uur. Vol van onbehagen over de moderne tijd. Groot denken, klein doen. Geen fantasieloze megafusies, maar slimme netwerken van zelfstandige units. Geen anonieme geldmachine waar iedereen komt graaien, maar een gemeenschap waarin medewerkers elkaar kennen en verantwoordelijkheid nemen voor wat ze doen. De menselijke maat van Martha en de grenzeloze mogelijkheden van Henk. Beide in één organisatie. Daar zou ik willen werken.

Past het arbeidscontract wel in deze tijd van flexibilisering?

Controle op thuiswerken? Alternatief is collega's vertrouwen



Als het om werk gaat willen we graag een vast contract. Maar voor verzekeringen, telecom- en energiecontracten geldt dat juist weer niet. Ben Tiggelaar gelooft in afspraken, abonnementen of contracten voor een bepaalde tijd.

Bedrijven zoeken naarstig naar manieren om thuiswerkers vooral aan het thuiswerken te houden. Maar dat controledenken leidt eigenlijk vooral tot een papieren schijnwerkelijkheid, zegt Ben Tiggelaar.

‘De koek was op. Toen zijn we uit elkaar gegaan. Je weet dat het

Enkele weken geleden stond ik op het ijs bij de eerste KNSB-

niet voor eeuwig is. Maar een van beiden gooit natuurlijk als eerste

toertocht rond Giethoorn. Dat was op een maandag. Officieel mijn

de handdoek in de ring. Terwijl de ander er nog best zin in heeft.'

thuiswerkdag. Maar ik dacht: als eigen baas moet dit kunnen. Zoiets vonden er meer, want het zag zwart. En verschillende mensen die ik

Ik praat met Kees. Vorige week hield zijn baan op te bestaan. Na

sprak beaamden dat ze eigenlijk ook aan het ‘thuiswerken' waren.

acht jaar. Net nu Den Haag zich afvraagt of een arbeidscontract voor onbepaalde tijd nog past wel in deze tijd van flexibilisering.

Nu thuiswerken steeds gewoner wordt, Den Haag er zelfs over denkt om het tot een wettelijk recht te verheffen, kan ik me

PvdA'er Martijn van Dam gelooft er niet meer in. Hij pleitte voor een

voorstellen dat werkgevers griezelen van zo'n schaatsverhaal. Niet

nieuw ‘flexcontract', dat snel opzegbaar is. Maar waarbij door

voor niets zoeken bedrijven naarstig naar manieren om de

hogere werkgeverspremies ook snel WW-rechten worden

thuiswerker vooral aan het thuiswerken te houden. Veelal via

opgebouwd. Ook wil hij dat banken zzp'ers en flexwerkers dezelfde

urenregistratie en andere administratieve methodes.

kansen op een hypotheek gunnen als mensen met een vast contract.

Jammer alleen dat dit soort controledenken vaak vooral tot een papieren schijnwerkelijkheid leidt. Voorbeeld: om te kijken of

Een PvdA'er die pleit voor flexarbeid. Natuurlijk leidt dat meteen tot

urenstaten kloppen, formuleren veel werkgevers normtijden voor

hoon en spot vanaf de publieke tribune. Maar die publieke tribune -

taken en klussen. Wanneer een klus vervolgens langer of korter

inclusief ondergetekende - wil zélf eigenlijk al lang geen vaste

duurt dan de tijd die er officieel voor staat, denken de meeste

contracten meer met stilzwijgende verlenging. Niet als het om

medewerkers: laat maar. Ze vullen gewoon de normtijd in. Zelf

verzekeringen gaat, om telecom- en energiecontracten, om

gezien. Bij monteurs, adviseurs, verplegend personeel.

abonnementen op tijdschriften, sportscholen, cv-ketelonderhoud en al die andere vormen van dienstverlening waarin - jawel - tot voor

Grappig. Baas blij met onberispelijke boekhouding. Medewerker blij,

kort vooral veel mensen werkten met contracten voor onbepaalde

want ingedekt. Zolang je beiden geen vragen stelt kun je dit jaren

tijd. Wij willen honderd procent vrijheid als consument én honderd

volhouden.

procent zekerheid als medewerker. Hoe naïef moet je zijn om in beide te geloven?

Het is ook niet makkelijk: meten hoe hard mensen werken. Sommigen worden erdoor gestimuleerd, anderen gaan er juist door

Ik weet niet of Van Dams idee het best denkbare is. Zelf geloof ik

frauderen.

meer in afspraken, abonnementen en contracten voor bepaalde tijd. Een fair arbeidscontract voor bijvoorbeeld één, drie, of vijf jaar. Met

Een gek alternatief is natuurlijk gewoon om collega's te vertrouwen.

een toeslag voor de medewerker en een WW-premie die per

Er schijnen managers te zijn die dat doen. Desnoods tegen beter

contractjaar lager worden. Zoiets.

weten in. En dat werkt ongeveer net zo goed of slecht als al dat gecontroleer. Maar de sfeer wordt leuker en het kost minder.

Met een contract voor onbepaalde tijd weet je tenslotte ook dat het eindig is. Alleen niet wanneer. En als ik Kees zo hoor, is dát

En Giethoorn dan? O ja, dat was ik vergeten te zeggen. De

minstens zo pijnlijk als een contract dat gewoon stopt op een

thuiswerkers die ik op het Giethoornse ijs sprak, vertelden dat ze die

afgesproken moment.

avond - net als ik - nu wel even wat langer door moesten. Maar dat hadden ze graag over voor hun vrijheid op die prachtige schaatsochtend.

Weg met maatwerk

Zo word je de held van de afdeling



De bouw moet stoppen met

Dat niets de zaak zo in beweging

maatwerk en modulaire

brengt als verlies, ellende en

standaardproducten maken voor

dreigend bankroet weet elke

een vaste prijs, aldus hoogleraar

manager. Ben Tiggelaar geeft een

Hennes de Ridder. Ben Tiggelaar

stappenplan hoe je de crisis

weet het nog niet zo zeker.

productief maakt.

Hennes de Ridder, nog heel even hoogleraar te Delft, faculteit

Never waste a good crisis, dat weet elke manager. Of je nu de baas

civiele techniek, is een originele denker. Volgens hem is de bouw de

bent van een Zuid-Europees land of van een afdeling van een

meest achterlijke sector ter wereld. Dus nodigen bouwers hem

Nederlands bedrijf, niets brengt de zaak zo in beweging als stront-

graag uit op hun congressen. Bij eentje was ik te gast.

aan-de-knikker. Verlies, ellende en een dreigend bankroet brengen onder jouw leiding - het beste in mensen naar boven.

De Ridders boodschap: stop met maatwerk. Woningen, ziekenhuizen en scholen moet je gewoon op internet kiezen en in

Er is echter één risico: wie te vaak te lang op de mestkar rijdt, gaat

een fabriek laten maken. Net als auto's, vliegtuigen en andere

zelf ook stinken. De manager die altijd het slechte nieuws brengt,

complexe technische producten.

roept na een tijdje ook als persoon weerzin op. En als je te sterk geassocieerd wordt met het probleem, is het bijna onmogelijk om

‘Stel dat ik een etentje zou boeken op de bouwmanier. Dat betekent

leiding te geven aan de oplossing.

eerst lang zoeken naar het ideale recept. Vervolgens dit naar zes

Lastig. Mooie crises genoeg de laatste tijd, maar hoe maak je ze

restaurants sturen. En wie het 't allergoedkoopst kan klaarmaken bij

productief?

mij thuis, mag het doen. Die restauranthouders zouden me uitlachen.'

Ik stel het volgende voor. Als je afdeling het slecht doet in een interne evaluatie of het bedrijf wordt gekraakt op internet of in Het

In de bouwsector gaat het wel zo. Elk gebouw is weer nieuw en

Financieele Dagblad, volg dan dit stappenplan...

anders en wordt op locatie gemaakt. Wie zegt dat hij 't goedkoopst is, mag het doen. Gevolgen: grote vervuiling, veel te veel

1.

verkeersbewegingen en steeds maar stijgende faalkosten (afgelopen jaar 10,8% van de omzet: vermijdbare kosten van ruim

2.

5,5 miljard euro, alleen in Nederland). Logisch dat de marges flinterdun zijn, iedereen elkaar uitknijpt en klanten bedriegt, denk ik

Regel voldoende printjes of kopieën van de negatieve rapportage of van de krant met het slechte nieuws. Ga voor dag en dauw naar kantoor en verspreid het materiaal over de bureaus van je collega's.

3.

dan.

Ga snel naar huis zonder gezien te worden en meld je om 9.15 uur telefonisch ziek.

4.

‘Ziek, maar dat kan helemaal niet', zullen je collega's

Tijd voor rigoureuze veranderingen. Stoppen met maatwerk voor de

zeggen. ‘Weet je wel wat er vanmorgen op ons bureau

allerlaagste prijs. En beginnen met modulaire standaardproducten

lag?' Je houdt je van de domme en luistert braaf naar

voor een redelijke prijs. Standaardproducten opgebouwd uit standaardcomponenten. ‘Legolisering' noemt De Ridder dat. Dat maakt huizen zeker 60 procenten goedkoper.

hun verhaal. 5.

Vervolgens zeg je: ‘Verdorie. Ik voel me echt heel slecht. Maar met zo'n crisis kan ik natuurlijk niet thuisblijven. Ik kom nu naar de zaak en dan lossen we dit samen op!'

Mijn eerste reactie: kom niet aan mijn maatwerk. Maar dat is niet eerlijk. Mijn pak komt van het rek, mijn computer is bedacht door

Op deze manier gebruik je de motiverende kracht van reële sores,

Steve Jobs en mijn auto door Ingolstadt. Eigenlijk ben ik daar heel

ruim je de shit op en ben je ook nog eens de held van de afdeling.

tevreden mee. Volgens De Ridder werkt deze aanpak ook bij de

Minstens tot aan de volgende crisis kun je niet meer stuk.

meeste bouwwerken. Binnenkort moet De Ridder met emeritaat. Een verlies voor de bouwsector, lijkt me. Gelukkig blijft hij te boeken voor lezingen (duur maatwerk) en kunnen we gewoon zijn boeken lezen (standaardadvies voor een lage prijs).

Je eigen zaak uitbreiden: dat is groeipijn ervaren

Waarom je beter niet eens per jaar kunt gaan skiën



Dingen die je minder dan twintig De keuze om te groeien maakt een

keer per jaar doet, zijn totaal

bedrijf vaak met zijn rug tegen de

onverantwoord. Stop die tijd liever

muur, merkt Ben Tiggelaar. 'Het is groeien of verzuipen. Of een stapje

in iets waar je echt goed in wilt

terug doen en juist klanten

worden, zegt Ben Tiggelaar.

weigeren, óf een stap naar voren, mensen aannemen en de uitdaging oppakken.' ‘Ik riep: nu blijf jíj hier af. Dit is míjn werk. Hiervoor heb je me zelf

Als het gaat om ingewikkeld werk zoals het uitvoeren van

aangenomen!' Tegenover me zit een grijnzende zestiger. Gepokt,

chirurgische ingrepen, dan is iedereen het over één ding eens: meer

gemazeld en gepensioneerd als hr-man trad hij in dienst bij een

is beter. Een chirurg die hele dagen uvulopalatofaryngoplastiek

ondernemer die razendsnel groeide en hulp nodig had. ‘Hij vond het

(antisnurkoperaties) verricht, wordt daar bedrevener in dan haar

enorm moeilijk om te delegeren. Toen heb ik het werk letterlijk van

collega die alleen cholecystectomieën (galblaasverwijderingen)

zijn bureau gepakt.'

doet. Als je galblaas eruit moet, kies je niet voor de arts die zegt: ‘Ha leuk, dat was alweer even geleden.'

Het is een van de anekdotes die typeren hoe groei vaak verloopt. Samen met collega Lucas de Vreugd en groei-instituut Port4Growth

‘Meer is beter. Onderzoek dat het tegendeel laat zien - "minder is

heb ik me ruim een jaar verdiept in de geheimen van snelgroeiende

beter" - bestaat niet', zei de baas van de Inspectie voor de

ondernemingen. Snelle groeiers zijn interessant. Ze zorgen voor

Gezondheidszorg in een interview. De volumenorm voor chirurgen

innovatie en werkgelegenheid.

wint terrein in veel landen. Alleen wie voldoende vlieguren maakt bij een bepaald type operaties, mag ermee doorgaan. De norm is

Opmerkelijk: bij snelle groei gaat het meestal niet om dat éne

doorgaans minimaal vijftig per jaar als het gaat om

briljante productidee, maar om tamelijk gewone dingen. Vooral om

veelvoorkomende operaties. En minimaal twintig bij weinig

het aannemen van goede mensen en het met vallen en opstaan

voorkomende.

leren om werk en beslissingen aan hen te delegeren. Grappig is dat bij dit leerproces die nieuwe medewerkers zelf een belangrijke rol

Ik heb de vervelende neiging om dit soort weetjes op mijzelf te

spelen. Zij laten de ondernemer stap voor stap ervaren dat het echt

betrekken. Als ik ergens goed in wil worden (en blijven) moet ik het

mogelijk is om dingen los te laten.

dus minstens tweewekelijks doen en liefst wekelijks. Herhaling, ervaring, routine, daar gaat het om.

Groei is een keuze, wordt vaak gezegd. Eerder onderzoek laat zien dat groeiondernemers op een bepaald moment stellen: ‘En nu ga ik

Dus is de vraag: wat doe ik op dit moment in mijn werk minder vaak

voor groei.' Opmerkelijk in de verhalen die we noteerden: die keuze

dan twintig keer per jaar? En is het wel verantwoord om hiermee

wordt vaak met de rug tegen de muur gemaakt. Het is groeien of

door te gaan? Zou ik die taak niet beter kunnen ruilen met iemand

verzuipen (in het werk). De oprichter van het bedrijf heeft het zo

die wél deze minimale routine heeft, zoals ziekenhuizen nu ook

druk dat hij moet kiezen. Of een stapje terug en juist klanten

verrichtingen met elkaar ruilen?

weigeren óf een stap naar voren, mensen aannemen en de uitdaging oppakken.

En geldt dit ook privé? Denk eens aan al die skivakanties die over een paar weken gepland staan. Moeten we wel gaan? Eén keer per

Daarna volgen nog talloze lastige momenten. En waar anderen, die

jaar, als inwoners van een volkomen vlak land, veel te snel van een

geen expliciete groeikeuze hebben gemaakt, zeggen: ‘Dit voelt wel

berg afsuizen? Totaal onverantwoord! Tenzij we de Oostenrijkse

erg onzeker, laten we maar even voorzichtig aan doen', zeggen de

ziekenhuizen willen helpen hun volumenormen te halen op het

ondernemers die eenmaal de knoop hebben doorgehakt: ‘Dit is

gebied van fracturen, dislocaties en coccygectomie (operatieve

groeipijn. Vervelend. Maar het betekent waarschijnlijk dat we op de

verwijdering van het staartbeen) en gipsvluchtpiloten aan hun

goede weg zijn.'

verplichte vlieguren.

Het enige wat we missen is vertrouwen in onszelf Auteur: Ben Tiggelaar | 27-01-2012 |

De hele wereld gelooft in de Dutch Dream, zegt Ben Tiggelaar. Nu alleen de Nederlanders zelf nog.

Als er in de wereld al een land bestaat van onbegrensde mogelijkheden, dan is dat niet China of India en ook niet meer de VS. Grote kans dat het om een klein landje gaat in NoordwestEuropa waar ruim 17 miljoen mensen dagelijks vol enthousiasme klagen over de politiek, de economie en het weer. Een paar aardige feitjes. - We worden van dubbeltjes kwartjes. De New York Times, de Washington Post en Time Magazine constateerden de afgelopen weken dat de ‘upward mobility' in de VS nu definitief lager is dan in veel Europese landen, zoals Nederland. - We zijn ontzettend ontwikkeld. De Human development index van de VN meet de volksgezondheid, kennis en levensstandaard per land. Nederland steeg in 2011 naar de derde plaats. Na Noorwegen en Australië; net voor de VS. - We zijn goudeerlijk. Volgens Transparancy International staat Nederland al sinds jaar en dag in de top tien van meest corruptievrije landen. Op een schaal van nul tot tien scoorden we in 2011 een 8,9; de VS een 7,1. - We zijn puissant rijk. In de IMF-ranglijst met bruto binnenlands product per hoofd van de bevolking staat Nederland op de negende plaats in de wereld. Na Zwitserland en voor Oostenrijk. - We zijn irritant gelukkig. Het wereldwijde geluksonderzoek van Gallup plaatst Nederland met Zweden op een gedeelde vierde plaats. Na Denemarken, Finland en Noorwegen. In een recent onderzoek van LinkedIn scoorden Nederlandse professionals het allerhoogst qua werkgeluk. Alleen die beroemde klaagcultuur van ons. De hele wereld gelooft in de Dutch Dream, behalve wijzelf. Maar misschien is dat juist ons geheim. Dat we weigeren te geloven dat het niet veel beter wordt dan dit. Dat we niet onder de indruk zijn van al die positieve lijstjes. Lekker nog even wat zeuren over voetbal of het openbaar vervoer en dan snel weer aan het werk.

Meer Ben Tiggelaar? Ga naar Intermediair.nl/BenTiggelaar

15 columns van Ben Tiggelaar in Intermediair

Recommend Documents