#15 CELEBRATE DIVERSITY. Beheer van patenten en bedrijfjes gaat weer terug naar kenniseenheden

Resource 0315 1-3 en 8-9

28-01-2009

16:43

Pagina 1

Beheer van patenten en bedrijfjes gaat weer terug naar kenniseenheden Pag. 4

WEEKBLAD VOOR WAGENINGEN UR/

Plan landgoed Duurzame Larenstein tips: van traplopen ‘druist in tegen tot groen alles wat we studenten leren’ bankieren Pag. 5

Pag. 10

3E JAARGANG/ 29 JANUARI 2009

RESOURCE

#15

PAG. 8 & 12

CELEBRATE DIVERSITY

Resource 0315 1-3 en 8-9

28-01-2009

16:43

Pagina 2

2

2

ZEEPKIST [email protected]

HR

VISIE ZWANEN MET VOGELPEST Het Productschap Pluimvee en Eieren is verbijsterd over een veldproef van ecologie-instituut NIOO en de Erasmus Universiteit. Onderzoekers hebben zestien zwanen besmet met een ongevaarlijk vogelgriepvirus en gaan via een zendertje na of de trekvogels ziek worden en het virus verspreiden. Het productschap vreest dat het virus kan muteren naar een hoogpathogene variant. Is die zorg terecht?

Henk van Ruitenbeek

HOFFMAN HOUTEN HELDEN Ik hou van populieren. Van die prachtige statige peppelbomen die ons landschap zo bepalen. Hoge houten helden rond de voetbalvelden. In weer en wind. Ik hou ook van aardappels, met jus. Vorige week werd bekend dat Belgische transgene populieren misschien op een proefveld in Nederland worden uitgezet. De biotechnologen hebben gesleuteld aan een gen, waardoor het populierenhout beter geschikt is voor gebruik als biobrandstof. Een klein genetisch leugentje om bestwil, je ziet er verder niets van. Wat mij betreft is het doodzonde om die mooie peppels te verbranden. Maar als de fik er toch in gaat, dan maar zo effectief mogelijk. In de samenleving ligt het allemaal wat

gevoeliger: genetische manipulatie is eng, is gevaarlijk, loopt zomaar gierend uit de klauwen. Greenpeace en andere actiegroepen staan op scherp om alles nauwlettend in de gaten te houden. Sterker nog, de peppels zijn hun leven niet zeker. Dat leert ons de recente geschiedenis. Militante anonieme actiegroepen doemen regelmatig op. Proefvelden met transgene aardappels werden bijvoorbeeld systematisch vernield door activisten met veelzeggende namen als ‘Razende Rooiers’ en ‘Ziedende Bintjes’. Geheid dat de ‘Doldrieste Peppels’ al staan te popelen om met hun kettingzagen het genetisch onderzoek opnieuw te dwarsbomen. Nou lijkt me een pissige peppel nog wel voor rede vatbaar, maar doldrieste pep-

pels kun je beter niet tegenkomen, zeker niet gewapend met een kettingzaag. En een op tilt geslagen ziedend bintje wil je ook niet op je pad (de moordenaar van Pim Fortuin was er één!). Wat bezielt zo’n ziedend bintje, wat drijft de doldrieste peppel? Onderbuikgevoelens en angst? Vermomd linksig conservatisme? In ieder geval uit het zich vaak in ongezond fanatisme. En dat is pas echt gevaarlijk. Als ook Columbus zich door angst en behoudzucht van zijn avontuurlijke reis had laten weerhouden, kenden wij geen aardappels en geen Canadese populieren. Dat zou toch zonde zijn, want ik ben juist zo dol op aardappels, met jus. En ik hou zo van populieren, die helden van hout. / Marco Hoffman

Prof. Mart de Jong, hoogleraar Kwantitatieve veterinaire epidemiologie, verwacht niet dat de geïnfecteerde zwanen een uitbraak van vogelpest veroorzaken. ‘Ze zijn geïnjecteerd met een laagpathogeen H4virus. Dit komt van nature voor bij trekvogels en er is nooit aangetoond dat H4-virussen hoogpathogeen worden voor pluimvee. Je kunt die mogelijkheid niet voor honderd procent uitsluiten, maar de kans is miniem.’ Het verwondert De Jong wel dat het productschap niet is betrokken bij de afweging vooraf. ‘Bij zo’n onderzoek moet je het maatschappelijk belang van de pluimveesector meewegen. Waarschijnlijk was daaruit echter dezelfde conclusie getrokken, namelijk om wel toestemming te verlenen.’ De Jong verwacht overigens geen opmerkelijke resultaten. ‘Dergelijke laagpathogene virussen zijn wijdverbreid onder trekvogels, dat weten we al. Het onderzoeksvirus zal zich verspreiden onder trekvogels en wellicht krijgen de onderzoekers beter inzicht in hoe dat gebeurt. Maar wat je wilt weten is: kan het hoogpathogene H5N1 virus zich verspreiden via trekvogels? Daar kom je met dit onderzoek niet achter, want je kunt de resultaten met H4 niet extrapoleren naar H5N1. Een hoogpathogeen virus gedraagt zich heel anders dan een laagpathogene variant.’ Zo vermoeden sommige veterinaire onderzoekers dat het H5N1-virus zich vanuit China via trekvogels heeft verspreid en in bijvoorbeeld Frankrijk een uitbraak van vogelpest heeft veroorzaakt. Als je die hypothese wilt toetsen, moet je dat uittesten met H5N1, zegt De Jong, maar dat is uiteraard niet mogelijk. ‘Ik kan me voorstellen dat een ecoloog van NIOO wil weten hoe een vogelgriepvirus zich gedraagt in een populatie zwanen. Maar het leert je niets over de verspreiding en bestrijding van de dierziekte vogelpest, want daar gaat het om hoogpathogene H5- of H7-virussen.’ / Albert Sikkema

P

Br aa

B

M ge 'W Re m za Ge de do oo ca du du lijk Do du ha Wa m lijk ap be Wa Le da te op aa st dit Ve ne Le bi Ce ja he ar be wi wo To En he ge ele bij uit he m on Vo ww

R Z

Zi fa yo ex

s

a

t tn 4-

e

ms kr-

r-

ekvis er

t 4

uit n

yen

l-

i-

Resource 0315 1-3 en 8-9

28-01-2009

16:43

Pagina 3

29 JANUARI 2009

3

RESOURCE #15

Het omstreden onderzoek ‘leert je niets over de verspreiding van vogelpest’

POST Brieven kunnen worden gericht aan [email protected].

BLEEKGROEN Met belangstelling, maar ook met gemengde gevoelens, heb ik het artikel 'Wageningen ziet bleekgroen' gelezen in Resource 12. Belangstelling omdat het mijns inziens inderdaad de stand van zaken aangeeft binnen Wageningen UR. Gemengde gevoelens omdat het artikel de discussie verder had kunnen helpen door het 'containerbegrip' duurzaamheid ook in de WUR-situatie op te delen in drie categorieën: economische duurzaamheid, ecologische duurzaamheid en sociaal-maatschappelijke duurzaamheid. Door bij een beoordeling op duurzaamheid deze drie invalshoeken te hanteren en de resultaten binnen Wageningen UR vervolgens langs de meetlat te houden, wordt de inzichtelijkheid vergroot. En wordt voorkomen dat appels met peren worden vergeleken. Het behoud van jong cultureel erfgoed van Wageningen UR in Wageningen en Lelystad is bijvoorbeeld van andere aard dan een beleidskeuze om groene stroom te gaan gebruiken. Verder draagt een opdeling in de genoemde categorieën bij aan 'het in de vingers krijgen' van de sturing en beheersbaarheid. Jammer dat dit niet gebeurd is in het artikel. Verder vind ik het als mede-initiatiefnemer van de drie windparken in Lelystad, en als betrokken projectleider binnen het initiatief Acrres (Application Centre for Renewable RESources), erg jammer dat dit initiatief van ASG en PPO helemaal niet wordt genoemd in het artikel. Dit initiatief vindt zijn oorsprong in bedrijfseconomische duurzaamheid ( windmolens) die vervolgens als hefboom wordt gebruikt voor de realisatie van het Toepassingscentrum voor Duurzame Energie in Lelystad. De drie windparken hebben zowel in 2007 als in 2008 gezamenlijk meer dan 75 miljoen Kwh elektriciteit opgewekt, en hebben dus bijgedragen aan het voorkomen van CO2uitstoot. Door dit getal te plaatsen naast het wel genoemde verbruik van 63 miljoen Kwh van WageningenUR totaal, ontstaat op zijn minst een breder beeld. Voor meer informatie over ACRRES zie: www.acrres.nl. / Gert Kolstee, ASG

RESEARCH IN ZIMBABWE I Zimbabwe is a beautiful country with fantastic people, but the problem is that you are dealing with hungry, poor and expectant fantastic people. That is hardly

BOEK a conducive environment for research. I work in the Mid-Zambezi Valley in Mbire district where people are trying to get out of poverty through cotton production and livestock keeping. Because they are poor they cannot afford agricultural inputs and drugs (trypanocides and acaricides) when these are available on the market. Cotton revenues have become meaningless in the hyperinflationary environment. When you go to the field as a student, the air of expectation is almost suffocating. Everyone comes to the meeting thinking you have something to donate. When they realize you are a student and that your work can reach policy makers and development agents, they see you as a conduit for taking their problems to the top. A new role is therefore being crafted for the researcher in Zimbabwe – ‘Be our ambassador’. It’s not an easy role but one that is possible. The era of incestuous research is gone. We need research that identifies with the struggling smallholder farmer, research that helps the farmer to sustainably and gainfully till his piece of land and keep his small herd of livestock with few local resources. However, it is still possible to do research in Zimbabwe. The farmers still co-operate well with researchers, as long as the research has relevance to their livelihoods strategies. And we need that research to go on because that research is critical for directing the way in which development projects are implemented in rural areas. When the current political dust is settled and Zimbabwe once more has a clear vision on the way forward, the research findings will be one of the pillars upon which the reconstruction of Zimbabwe will stand. Ken Giller and his team should be complemented on their endeavours. The tragedy in Zimbabwe and the interna-

tional community is the fixation on, and almost hypnotic obsession with President Robert Mugabe to the detriment of research and development efforts. Under the current circumstances, we cannot avoid a glance at the president but the sooner we look away the better: it reminds us of our duty to re-build the country when President Mugabe is gone through resignation, retirement or the natural and biological cessation of life. This applies to both the skilled Zimbabweans and students who are in and outside the country, as well as to those with the funds to spend on educating a Zimbabwean student. / Steven Matema, MSc student

MODELLEN VOOR BETER VOEDSEL

RESEARCH IN ZIMBABWE II

‘Waar het boek over gaat is hoe je kwaliteitsaspecten - houdbaarheid, kleur, smaak en textuur - van een voedingsmiddel kunt voorspellen bij een nieuwe bewerking of een andere combinatie van ingrediënten. Je wilt bijvoorbeeld kaas ontwikkelen waar minder zout in zit omdat dat gezonder is. Als je het zout gewoon weg zou laten zou dat verschillende consequenties hebben.’ Die consequenties kunnen microbiologisch, chemisch, biochemisch of fysisch van aard zijn. Voor elk van die onderdelen maken de levensmiddelentechnologen een berekening. Van Boekel: ‘In het geval van de kaas kijk je naar de functie van zout. Het heeft invloed op de houdbaarheid van de kaas omdat microorganismen zonder zout sneller kunnen groeien. Ook wordt de smaak van het product beïnvloed, wat je zou kunnen tegengaan door bepaalde kruiden toe te voegen. Die kruiden kunnen echter ook de houdbaarheid veranderen of andere smaken opleveren. Ook verandert de textuur van de kaas als er minder zout in zit. Dan kunnen er nog andere reacties plaatsvinden, zoals de rijping van kaas door enzymen die worden beïnvloed door zout. Door elke verandering in een wiskundig model te vatten, kun je berekenen wat er gebeurt als je het zoutgehalte vermindert.’ Van Boekels boek beschrijft hoe elk van de vier onderdelen het best in een model te vatten is. De voorspellingen op deze onderdelen geven samen inzicht in de kwaliteit van het nieuwe eindproduct. Van Boekel ziet modelleren niet als panacee, maar als een sturend hulpmiddel bij het ontwikkelen van nieuwe producten, doordat het bepaalde processen vooraf uitsluit of juist nieuwe mogelijkheden aan het licht brengt. Kortom: modelleren schept wat orde in de chaos aan innovatiemogelijkheden. / Nicolette Meerstadt

I would like to comment on Professor Giller’s noble efforts to abate the loss of skilled personnel from the University of Zimbabwe into the Diaspora. The improvement of smallholder farmer welfare can only be practicable when the economy in total is functional. The brain drain will only be halted when there are sufficient incentives and feedbacks for people in every sector of the economy, and not through sectoral efforts, though these can be the ignition points. As long as the rest of the economy is paralyzed, the results from research cannot be implemented for the benefit of the people since there will be no complementary inputs, extension, markets and institutions to ensure a sustainable outcome. Therefore as I see it, yes, let us do research and hope to use the findings in a changed future politico-economic environment. The way I see it, it is not long before the country regains its lost grandeur. The time is nigh when the great nation will rise from its slumber and reclaim its lost pride. In the light of that, I still wish that after completing my studies I could go back home and apply the acquired knowledge in resuscitating the country. But without a paradigm change in the politics of the country as well as a return to the use of macroeconomic fundamentals, we can expect that more brains will be drained. / Tendayi Nyamugure, MSc student of Environmental Science

Levensmiddelentechnologen ontwikkelen veel nieuwe producten. Nu doen ze dat nog via trial and error, maar dat kan gestructureerder, vindt dr. Tiny van Boekel. En daarom heeft de hoogleraar Productontwerpen en kwaliteitskunde de afgelopen negen jaar met tussenpozen gewerkt aan Kinetic Modeling of Reactions In Food.

Martinus A.J.S. van Boekel, Kinetic Modeling of Reactions In Foods. www.CRCPress.com, 2009 Omslagfoto’s Guy Ackermans

Resource 0315 4-7

28-01-2009

16:45

Pagina 4

2

4

IN ‘T NIEUWS 22 JANUARI T/M 28 JANUARI 2009

LANDSCHAPSARCHITECTUUR ZOEKT NIEUWE HOOGLERAAR De leerstoelgroep Landschapsarchitectuur is op zoek naar een nieuwe hoogleraar. Deze moet de wetenschappelijke kwaliteit verhogen.

BEDREIGD/

De wilde honingbij is vrijwel uitgestorven, maar ook bij imkers sterven bijen massaal. Omdat de honingbij een belangrijke bestuiver is, dreigt schade voor natuur en landbouw, zo rapporteerden onderzoekers van Plant Research International en de Nederlandse imkers gisteren aan landbouwminister Gerda Verburg. De bijenhouderij heeft al langer last van de varraomijt, maar kampt ook steeds vaker met de eencellige parasiet Nosema ceranae. Bovendien is de bijenhouderij economisch niet rendabel. De imkers in dit land zijn een sterk vergrijzende groep hobbyisten. / GvC, foto ANP

KENNISEENHEID REGELT SPIN-OFF WEER ZELF Nieuwe spin-offs van Wageningen UR vallen voortaan onder verantwoordelijkheid van de kenniseenheden. Het centrale orgaan voor kennisvalorisatie, Wageningen Business Generator (WBG), blijft alleen bestaan om lopende contracten met kennisbedrijfjes te beheren. Dat meldt prof. Martin Kropff, binnen de raad van bestuur verantwoordelijk voor kennisvalorisatie. WBG, dat ruim drie jaar heeft bestaan, kostte zo’n drie miljoen euro per jaar en bracht evenzoveel op. Vooraf was de gedachte dat octrooien en deelname aan jonge bedrijven tot extra inkomsten zouden leiden, die dan weer geïnvesteerd konden worden in nieuwe bedrijven. Maar dat viel tegen. De raad van bestuur onderzocht in 2008 of externe investeerders mee konden (INGEZONDEN MEDEDELING)

Schets zelf de ideale collegezaal Meedenken over de inrichting van het tweede onderwijsgebouw? Kijk op www.intranet.wur.nl onder Wageningen UR Events

doen. ‘Die vonden echter dat Wageningen UR dan haar onderzoeksbeleid veel strakker moest sturen op patentontwikkeling’, zegt Kropff. ‘Alle middelen moesten worden ingezet in projecten die konden leiden tot patenten. Toen hebben wij gezegd: dat kan niet leidend zijn voor onze organisatie. De richting van het kennisbasisonderzoek wordt bepaald door het ministerie van LNV, en de onderzoekscholen hebben hun eigen onderzoeksvisie. We zijn dus niet verdergegaan met de externe partijen.’ Ook nam de raad van bestuur een besluit over een kwestie die al vanaf de oprichting van WBG speelde: wie bepaalt wat er gebeurt met patenten? ‘Een onderzoeksteam kan het patent verkopen aan een bedrijf of met dat bedrijf vervolgonderzoek doen’, verklaart Kropff. ‘Maar ze kan het patent ook zelf proberen te verwaarden. We hebben nu gezegd: we leggen de bevoegdheid om die afweging te maken bij de kenniseenheden.’ Dit betekent dat de kenniseenheid voortaan beoordeelt of een onderzoeker een bedrijf kan starten, en of ze wil investeren in zo’n spin-off. Raoul Bino, directeur Plant, coördineert dit namens de kenniseenheden. Voor de Animal Sciences Group verandert er niet veel, vindt directeur Bedrijfsvoering Dick Pouwels. ‘De kennisvalorisatie was al ontwikkeld bij ons toen WBG be-

gon. Sinds 2000 hebben we zo’n tien potentiële bedrijfjes gehad, daar bleven er na uitwerking nog vijf van over. Van die vijf leven er nog twee. Ik verwacht hoogstens één spin-off per jaar. Mijn vraag is wel: hebben we voldoende inzicht in huis om de opzet van een bedrijf te ondersteunen?’ Pouwels heeft geen budget gekregen voor kennisvalorisatie van de raad van bestuur. De centrale ondernemingsraad (COR) heeft negatief geadviseerd over het nieuwe beleid. Raadslid Ard de Leur: ‘Er is geen overleg geweest met WBG over de beleidswijziging en zonder vooroverleg zijn de taken van de medewerkers opgeheven. Dat kan zo niet. Ook denken we dat het decentraal regelen van de kennisvalorisatie niet tot succes leidt. Dat was juist de reden om WBG op te richten.’ Omdat de COR geen instemmingsrecht heeft bij deze kwestie, is het besluit van de raad van bestuur niet meer terug te draaien, stelt De Leur. Kropff verwacht dat de decentralisatie juist zal leiden tot meer succes. Bij WBG werkten tien mensen, die een baan elders hebben aanvaard of terug zijn gegaan naar de kenniseenheden. De Servicedesk IP, die octrooiaanvragen begeleidt, blijft centraal gefinancierd. Het bureau is gehuisvest bij Plant, maar ondersteunt alle kenniseenheden. / AS

Het niveau van de Wageningse landschapsarchitectuur is beneden de maat. Dat stelt de commissie-Koster die halverwege 2008 de leerstoelgroepen Sociaalruimtelijke analyse en Landschapsarchitectuur heeft beoordeeld op hun wetenschappelijke merites. Daarom wordt nu een nieuwe leerstoelhouder Landschapsarchitectuur aangetrokken. Tot die tijd is prof. Adri van den Brink benoemd als interim-manager. Van den Brink is al deeltijdhoogleraar bij de leerstoelgroep Landgebruiksplanning. Hij heeft in januari de leiding van de leerstoelgroep overgenomen van prof. Jusuck Koh, wiens kwaliteiten vooral liggen in het onderwijs en de creatieve aspecten van landschapsontwerp. Van den Brink: ‘Er moet gewoon meer gepubliceerd worden. Ook moet de leerstoelgroep meer gaan samenwerken met verwante groepen in Wageningen en Nederland.’ In november is een benoemingsadviescommissie ingesteld onder leiding van prof. Pim Brascamp. Landschapsarchitecten ontwerpen de ruimtelijke indeling van een streek, rekening houdend met de verschillende functies van het landschap zoals natuur, landbouw, verkeer en recreatie. De Wageningse leerstoelgroep is in Nederland enig in zijn soort. / GvC

CAMPUS NOG STEEDS DRASSIG Wageningen Campus kampt nog steeds met wateroverlast. In het najaar werd een aantal knelpunten weggewerkt, maar het probleem is nog niet helemaal verholpen, erkent parkmanager Albert Olde Daalhuis. Afgelopen vrijdag werd het probleem van de slechte waterafvoer weer zichtbaar. Het voetpad tussen Forum en Atlas was onbegaanbaar. Olde Daalhuis: ‘Vorige zomer hebben we al geconstateerd dat het water op sommige plekken te lang blijft staan. We hebben er een extern bureau naar laten kijken en op hun advies zijn de meest natte plekken behandeld.’ Hoe de resterende drassige plekken worden weggewerkt is nog niet duidelijk. Als er oppervlaktewater in de buurt is, is drainage via een pijp een optie. Zo zijn diverse locaties al aangepakt. Bij het voetpad naast Atlas kan dat evenwel niet. Daar moet volgens Olde Daalhuis iets anders worden verzonnen. / RK Zie ook pagina 20: Wageningen Swampus

‘D D O

De en ge sin st le m en op

VH Jo die die ble de de de wi M zic No Ha 22 uit He du va sn ra ke en ke ee we co ge va ge ze m em ee Hi na pr de zie aa su

Resource 0315 4-7

28-01-2009

16:45

Pagina 5

29 JANUARI 2009

5

RESOURCE #15

‘Als er huizen komen, verdwijnt de vos van het landgoed’

NEGATIEF ADVIES OVER PLAN LARENSTEIN

e

Personeel en studenten van Van Hall Larenstein in Velp adviseren negatief over het plan voor het landgoed waarop de hogeschool staat. Vooral het voornemen om huizen te bouwen en het terrein open te stellen, vallen slecht.

. r-

In het stedenbouwkundig plan wordt het hele oostelijke deel van landgoed Larenstein opengesteld voor fietsers en wandelaars. Verder moet er ruimte komen voor bedrijven en huizen. Op de plaats van het oude klooster – alleen de kapel blijft behouden – en bij de groene mbo Helicon

n

ij elh, d-

e-

et -

cdg-

s

al

n

ot

e

r-

aise

us

‘DECANEN MOETEN DURVEN STUREN OP EMOTIE’ De scholieren van tegenwoordig hebben een enorme keus in opleidingen, en moeten tegelijkertijd direct een verantwoorde beslissing nemen vanwege het keurslijf van studiepunten en studiefinanciering. Dat leidt tot veel uitval. Jongeren zijn geholpen met een decaan die luistert, helpt zoeken en ordent, stelde psycholoog Gerard Wijers op de Decanendag van Van Hall Larenstein. VHL-decanen Mieke Grossoo en Tine de Jong krijgen dagelijks studenten op bezoek die een verkeerde studie hebben gekozen of die overbelast zijn door psychosociale problemen. Vorig jaar leidde dat tot tweehonderd uitschrijvingen, elf procent van de studentenpopulatie in Leeuwarden. Het gemiddelde aantal uitvallers in het hoger onderwijs ligt rond de vijftien procent. Met 75 collega’s bogen Grossoo en De Jong zich op de jaarlijkse decanendag van de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden, Van Hall Larenstein en Stenden Hogeschool, op 22 januari, over de mogelijkheden om de uitval te verminderen Het ontbreekt leerlingen tegenwoordig aan duidelijk maatschappelijk perspectief en vanzelfsprekende sociale kaders als richtsnoeren voor hun studieplanning, stelt Gerard Wijers van het Instituut voor Beroepskeuze en Loopbaanpsychologie. Alles kan, en wel overal, maar tegelijkertijd eist het keurslijf van studiepunten en financiering een verantwoorde keuze. Veel scholieren weren zich daartegen met uitstelgedrag, constateert de psycholoog. De uiteindelijk gekozen studie komt tot stand op basis van vage noties en haastig genomen beslissingen, daar veranderen goedbedoelde adviezen van decanen weinig aan. Volgens Wijers moeten decanen van nu durven sturen op emotie. ‘Emoties geven namelijk aan wat een mens beweegt.’ Hij pleit voor een psychotherapeutische benadering; de decaan in de rol van coach die probeert het diffuse zelfbeeld van de student helder te krijgen. Grossoo en De Jong zien er wel wat in. Er is al een begin met die aanpak gemaakt met een heroriëntatiecursus voor vastgelopen studenten. / WB

komt nieuwbouw. Met Rijkswaterstraat, die de aan het landgoed grenzende A12 wil verbreden, wordt nagedacht over de bouw van bedrijfsruimtes in de geluidswallen. Medewerkers en studenten die verenigd zijn in de Kwaliteitswerkgroep onderwijs in het landgoed, wijzen er in hun negatieve advies op dat het landgoed bijzondere dieren en planten herbergt. ‘Het ecologisch evenwicht is kwetsbaar. De heemtuin kun je bijvoorbeeld alleen openstellen met continu toezicht’, vertelt Ad Woudstra, docent planologie en landschapsinrichting.

De werkgroep is enthousiast over het idee om het landgoed een bredere bestemming te geven, maar denkt meer aan activiteiten die passen bij VHL, zoals groene bedrijven. ‘Toen er een paar weken geleden sneeuw lag, waren er vossensporen te zien’, illustreert Woudstra. ‘Als er bewoning komt, verdwijnt zo’n dier. Terwijl verwante bedrijven ook moeite zullen doen een vos te behouden. Wij zien wel iets in een leerwerklandschap, dat is een interessant concept voor het landgoed.’ Nu wordt er alleen gekeken naar het bouwvolume en te weinig naar de conse-

quenties, meent Woudstra. Zo komt er een weg dwars over een ruïne waar allerlei amfibieën zitten. De bomenrand die het bos beschermt bij harde westenwind verdwijnt en de waterpartijen worden verlegd. Woudstra: ‘Die ingrepen druisen in tegen alles wat we onze studenten leren.’ Het advies van de werkgroep wordt half februari besproken door de directie van VHL en andere betrokken partijen. Daarom wil Martin Jansen van de directie er nog niet inhoudelijk op ingaan. Hij ziet in elk geval aanknopingspunten om verder te praten. / AB

WAAROM GAAN SCHEPEN SCHOMMELEN? Grote containerschepen op ruwe zee gaan heel soms spontaan aan de rol. Bij een bepaalde golfslag gaan ze plotseling hevig om hun lengteas schommelen. Dat kan behoorlijk uit de hand lopen. Tientallen wiskundigen zoeken deze week in Wageningen naar de oorzaak. De mysterieuze scheepsrol is nou typisch zo’n fenomeen dat uitermate geschikt is voor bestudering tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van de Studiegroep Wiskunde en Industrie, legt de Wageningse hoogleraar Jaap Molenaar uit. De wiskundigen smullen van dit soort open vraagstellingen, waarvoor ze in groepsverband een mooi model kunnen ontwikkelen. Ze hebben maar een weekje de tijd. Dan wacht het gewone werk weer. Het initiatief is veertig jaar geleden ontstaan in Oxford. ‘Wiskunde had een nega-

tief imago’, vertelt Molenaar. ‘Knap hoor, wat ze doen, maar volstrekt nutteloos.’ De studiegroep moet aantonen dat wiskunde niet alleen heel nuttig is, maar ook nog eens ontzettend leuk. Biometris, de groep van Wageningse wiskundigen, is gastheer van de bijeenkomst, waarbij zo’n zestig wiskundigen uit binnen- en buitenland zich over zes problemen uit de industrie buigen. Het rolprobleem van scheepvaartinstituut Marin in Wageningen is een fraai geval. Op YouTube staat een filmpje van het fenomeen, opgenomen in de eigen watertank van Marin. ‘Er is heel veel onderzoek gedaan naar de stabiliteit van schepen, maar helemaal niet naar dit probleem’, vertelt Molenaar. ‘Niemand begrijpt waarom een schip bij bepaalde golfprofielen plotseling gaat rollen.’ De wiskundigen van het Marin komen er niet uit. Ze weten

wel ongeveer wanneer het gebeurt. Zo moet de lengte van de golf ongeveer gelijk zijn aan de lengte van het schip. De frequentie van de rol is van belang en ook de vorm van het schip. En de golven moeten toch zeker vijf meter hoog zijn. Maar dat zegt allemaal nog niks over het waarom. Morgen zullen we weten of de wiskundigen erin zijn geslaagd de oorzaak wiskundig te verklaren. Dan presenteren zes groepen hun bedenksels. Volgens Molenaar leert de ervaring dat meestal één van de problemen helemaal wordt opgelost. ‘Bij de andere wordt een aanzet gegeven. En vaak wordt na de bijeenkomst nog flink aan het probleem gewerkt.’ Uit liefhebberij, of omdat de wetenschappers gegrepen zijn door het onderwerp. ‘En je weet nooit of er nog een leuke samenwerking of publicatie in zit.’ / RK

ALF/ Een schoonmaker verwijdert oranje letters van een raam bij de ingang van het bestuurscentrum. Het gebouw is afgelopen weekend beklad met onder meer de kreten ALF en FTA. ALF staat voor Animal Liberation Front, een organisatie van dierenactivisten. / GvC, foto BdG

Resource 0315 4-7

28-01-2009

16:45

Pagina 6

2

6

UIT ‘T VELD NIEUWS UIT DE WETENSCHAP

H Met relatief eenvoudige maatregelen kan een tuinder al een kwart besparen op gas / foto TT

SLIMME TUINDER KAN TOE MET HELFT GAS Nederlandse tuinders kunnen in de kas dezelfde productie halen met de helft minder gas. Dat blijkt uit een studie van Wageningen UR Glastuinbouw en kennismakelaar CropEye. Afgelopen week is een test gestart om te bekijken of deze theoretische besparing ook in de praktijk haalbaar is. Onderzoeksleider ir. Eric Poot van Wageningen UR Glastuinbouw spreekt van ‘het nieuwe telen’: evenveel kasgroenten, bloemen en potplanten produceren met een halvering van het energiegebruik. ‘Ons uitgangspunt was energiebesparing’, zegt hij. ‘Vervolgens zijn we gaan kijken met welke bestaande maatregelen en technologie we die doelstelling konden bereiken.’ Het onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van het ministerie van LNV en

het Productschap Tuinbouw. Tuinders kunnen allereerst energie besparen door de kassen beter te isoleren, met een doek onder het dak. ‘Als het koud is, trek je het scherm dicht’, zegt Poot. Veel tuinders hebben al zo’n scherm. Poot adviseert twee schermen, in combinatie met een luchtbehandelingssysteem. ‘Weliswaar krijg je dan minder licht in de kas, waardoor de productie lager wordt. Maar de ramen kun je langer dicht houden, omdat je geen vocht hoeft af te voeren. Dat leidt tot een hogere CO2-concentratie, waardoor de planten beter groeien. Per saldo denken we dan geen productieverlies te hebben.’ Daarnaast kunnen tuinders het kasklimaat beter afstemmen op het buitenklimaat. ‘Op een bewolkte dag moet de tuinder niet extra gaan stoken of een hoge

CO2-concentratie willen, want er is toch weinig licht.’ Ook kunnen tuinders op een ander moment met de teelt beginnen. ‘Nu wordt de tomatenteelt in december gestart, als het donker en koud is. Ons idee: begin een maand later. Dan win je veel op energiegebied, terwijl je niet veel productie verspeelt.’ Met dergelijke relatief simpele en goedkope aanpassingen kan de tuinder ruim een kwart van zijn stookkosten besparen, verwacht Poot. Het restant van de mogelijke besparing is te halen door te investeren in dure technieken. In de eerste plaats in warmtekrachtkoppeling, een kleine energiecentrale die zowel warmte, elektriciteit als CO2 produceert. De tuinder kan zelfs geld verdienen met het slim aan- en verkopen van de elektriciteit: verkopen als de stroom duur is, aankopen als het goed-

koop is, bijvoorbeeld ‘s nachts. Een andere dure techniek is het ’s zomers opslaan van overtollige warmte in water onder de grond, om dat ’s winters op te pompen voor de verwarming van de kas. Die investering kost enkele miljoenen euro’s. Een paar jaar geleden is de terugverdientijd hiervan vastgesteld op acht à tien jaar. ‘Dat is lang’, zegt Poot. ‘Een collega bij het LEI gaat het komende jaar nog eens aan de kosten en baten van deze technologie rekenen.’ Aan het eind van dit jaar weten we wat elk van de besparingssuggesties van Wageningen UR in de praktijk waard is. Dan zijn de resultaten bekend van een praktijkproef bij een tuinder. ‘Hij gaat tomaat en komkommer telen’, zegt Poot. ‘Zelf gaan we vergelijkbare proeven doen met snijbloemen en potplanten.’ / AS

ETEN GAAT OM MEER DAN ALLEEN GEZONDHEID Nutrigenomics-onderzoekers vergeten dat eten meer is dan een factor die de gezondheid beïnvloedt. Voeding raakt zo waardes kwijt, zoals genot, stelt ir. Rixt Komduur in The British Journal of Nutrition. De Wageningse promovenda achterhaalde welke impliciete aannames wetenschappers doen bij onderzoek naar de wisselwerking tussen voedingsstoffen en het erfelijk materiaal. Dat nutrigenomicsonderzoek kan bijvoorbeeld leiden tot een dieet op maat. In Wageningen houden

veel mensen zich daarmee bezig Komduur stelt dat onderzoekers impliciet aannemen dat gezondheid cruciaal is voor een goed leven. Gezondheid wordt daarbij teruggebracht tot beheersbaar risico. ‘Voeding raakt zo bepaalde waardes kwijt, bijvoorbeeld culturele aspecten en genot’, zegt Komduur. ‘Nutrigenomics veronderstelt dat mensen zich intensief met hun toekomstige gezondheid bezig moeten en willen houden. Maar is dat wel zo? Raak je daarmee niet het plezier kwijt?’ Komduur stelt dat gezondheid ook afhangt van de culturele betekenis van

eten, de band die voedsel schept tussen mensen, de invloed van eten op de identiteit en het genot dat het verschaft. Daar zouden voedingswetenschappers rekening mee moeten houden. ‘Als je bij een innovatie al vroeg rekening houdt met de consument, wordt het later makkelijker om het te integreren in de maatschappij. Als je daar in een later stadium nog over gaat nadenken, kan het zijn dat een toepassing niet aanslaat of dat er onwenselijke bijeffecten ontstaan.’ Nutrigenomics-onderzoekers moeten hun aannames over gezondheid en welzijn

daarom verbreden, stelt Komduur. Ze beveelt aan dat al in een vroeg stadium de dialoog met consumenten en voedingsprofessionals gezocht wordt. ‘Mijn vervolgonderzoek gaat over de normen die gelden voor eten en gezondheid in het dagelijks leven. Ik heb discussies georganiseerd over overgewicht, waarbij we keken hoe gesproken werd over gezond gedrag, risico’s en aanleg voor overgewicht’, vertelt Komduur. ‘De algemene uitkomst is dat je een beetje relaxed moet zijn over je gezondheid. Je moet geen freak zijn.’ / NM

He Ne kr ve Zo be kle W ve

De is m he do de de ve vo be pe pe ijs va Se ge de pe al ze les da be te se Wa us Ko ge laa do bl ku br do let

e

eT

e-

d

re et

Resource 0315 4-7

28-01-2009

16:45

Pagina 7

29 JANUARI 2009

7

RESOURCE #15

‘Hooguit de geitenwollensokkentypes zullen geen biologische gemaksproducten kopen’

BIOLOGISCH MAG BEST KANT-EN-KLAAR Biologisch en gemak vloeken niet met elkaar. Sterker nog: biologische producten zouden een stuk aantrekkelijk worden voor consumenten in de vorm van gemaksproducten, schrijft het LEI. Een modern huishouden trekt doordeweeks gemiddeld achtendertig minuten uit om een warme hap op tafel te zetten, en in het weekeinde vier minuten extra. Het assortiment gemaksproducten in de winkels stijgt gestaag, en producenten van biologisch voedsel vragen zich nu af of ze mee moeten in die hang naar gemak. Het LEI meent van wel. In opdracht van de sector voerden de onderzoekers diepte-interviews om te achterhalen hoe de moderne consument aankijkt tegen de combinatie van gemak en biologisch. De studie

richtte zich op light users, mensen die zo eens in de maand wel eens bewust een biologisch product kopen. Dat is de markt waar nog veel winst valt te halen. Het marktaandeel van biologische versproducten is nu 2,5 procent, en biologisch vlees scoort nog iets lager, blijkt uit de Biomonitor 2007. Consumenten kopen volgens het LEI biologisch omdat ze het lekkerder vinden, gezonder en beter voor het dier en het milieu. Ze hechten echter ook sterk aan gemak. Snel koken betekent immers meer tijd voor het drukke sociale leven in een modern gezin. Die tijdsbesparing wordt niet alleen gezocht in het koken zelf, maar ook in de voorbereiding. Hoe minder we hoeven na te denken over het menu en de bereiding, hoe beter. Besparing van

denkkracht, noemt het LEI dat. In het geval van vlees komt daar nog bij dat het braden makkelijk kan mislukken. Een handleiding op de vleesverpakking scoort daarom hoog bij de ondervraagden. En vlees moet vooral snel gaar zijn. Voorgesneden en gemarineerd vlees wordt ook gemakkelijk gevonden. Biologisch voedsel en gemak kunnen dus volgens de meeste light-users best samengaan. ‘Je zou wel stom zijn het niet aan te bieden’, verwoordt een van hen het. ‘Hooguit de reformjongens en– meisjes - de geitenwollensokkentypes - zullen het misschien niet kopen.’ Een kwart van de ondervraagden lijkt in die categorie te vallen. Die vinden dat biologisch hoort bij vers en ambachtelijkheid. Niet bij voorverpakt en bewerkt. / RK

HET IS DRUK ONDER HET IJS Het was begin dit jaar druk op het Nederlandse ijs. Maar ook eronder krioelde het ondertussen van het leven, vertelt Ralf Verdonschot van het team Zoetwaterecologie van Alterra. Hij bemonstert al drie weken intensief de kleine vijver naast Lumen op Wageningen Campus. En komt tot verrassende inzichten. De directe aanleiding voor het onderzoek is een vraag van het Vara-radioprogramma Vroege Vogels: wat is het effect van het ijs op de waternatuur. Dat zette Verdonschot aan het denken en hij vertaalde de vraag naar een wetenschappelijk onderzoek. Sindsdien wordt het bevroren vijvertje naast Lumen intensief de pols gevoeld. ‘Wat we willen weten is welke beestjes nog voorkomen bij die lage temperatuur. Hoe is het verloop van de temperatuur en het zuurstofgehalte onder het ijs en hoe beïnvloedt dat het voorkomen van waterdieren.’ Sensoren meten elk kwartier het zuurstofgehalte, zowel direct onder het ijs als op de bodem. Datzelfde gebeurt met de temperatuur. Met de bevindingen tot nu toe is al meteen een populaire hypothese om zeep geholpen. ‘Vroeger dacht men dat alles overwintert op en in de bodem, want daar is het ’t warmst. Maar wij zien dat de beestjes op de planten kruipen in de waterkolom boven de bodem. Dat is verrassend.’ Water is het zwaarst bij vier graden Celsius. Dat water zakt dus naar de bodem. Koudbloedige dieren zullen zich normaal gesproken het liefst in die relatief warme laag ophouden. Maar ze moeten ook voldoende zuurstof binnenkrijgen. En dat blijkt nu juist dichtbij de bodem niet te kunnen. De bacteriën in de bodem verbruiken alle zuurstof bij de afbraak van dode waterplanten. Op de bodem is het letterlijk geen leven. En dus verzamelen

Sensoren meten het zuurstofgehalte en de temperatuur in de vijver naast Lumen. / foto Ralf Verdonschot de beestjes zich op de planten in de koudere waterlagen verder weg van de bodem. Alleen sommige wormen die met weinig zuurstof toe kunnen, leven op de bodem. Verbazingwekkend vindt Verdonschot ook de vele dieren die onder het ijs actief zijn. Hij vond eendagsvliegen, kokerjuffers en sommige wormen, waarvan niet bekend was dat ze in de winter actief zijn. Algen en waterplanten produceren ook onder een veertien centimeter dikke ijslaag ruim voldoende zuurstof. Op zonnige winterdagen is het water zelfs oververzadigd met zuurstof. Dan komt een soort pomp op

gang, waardoor het warmere en koudere water zich mengen. Maar verrassend genoeg worden de dieren daar niet actiever van. ‘Alleen de wantsen zwemmen altijd vrolijk rond. Maar dat komt doordat ze een soort antivries in hun lichaam hebben. De rest blijft op zijn plek op de planten zitten.’ Verdonschot heeft daar nog geen verklaring voor. Het onderzoek gaat de komende winters verder. Verdonschot wil weten wat er bijvoorbeeld in kwakkelwinters gebeurt. Welke effecten hebben ijs en kou op de levensgemeenschappen van stilstaande wateren? Een publicatie zit in de pen. / RK

NERVEUZE MEERVAL BIJT VAN ZICH AF Bij de kweek van Afrikaanse meerval, Clarias gariepinus, kan de dichtheid oplopen tot vijfhonderd kilo meerval per kubieke meter. ‘Het is vaak half vis, half water in zo’n bak’, zegt dr. Pascal van de Nieuwegiessen. Toch brengt zijn onderzoek welzijnsactivisten niet in rep en roer. Meervallen gedijen uitstekend in hoge dichtheden. Behalve als ze gestrest zijn. De meerval is geen doetje. ‘In de natuur zijn ze veel extremere omstandigheden gewend’, zegt Van de Nieuwegiessen. ‘Ze komen voor in meertjes en plassen in Afrika die soms opdrogen. Ze hebben een longachtig orgaan dat hen in staat stelt naar een volgende poel te kruipen. En ze zijn niet erg gevoelig voor de waterkwaliteit. Tijdens de evolutie is eigenlijk een meerval ontstaan die het heel goed doet in een kwekerij.’ In Nederland wordt dan ook veel meerval gekweekt, meestal in voormalige varkensschuren. Van de Nieuwegiessen bevestigde met zijn experimenten eerder onderzoek waaruit bleek dat agressie bij lage dichtheden niet minder voorkomt dan bij hoge dichtheden, maar juist meer. Toch moeten kwekers opletten, stelt hij. Hij deed proeven met jonge meerval (tot 100 gram), de jeugd (100 tot 300 gram) en volwassen vissen (1000 tot 1500 gram). Daaruit blijkt dat het aantal bijtwonden bij jonge meerval zowel hoog is bij lage als hoge dichtheden. Te veel kleine meervallen bij elkaar is dus niet goed. Bij de middengroep leidde een hogere dichtheid juist tot minder agressie. Ook blijkt de sfeer in een volgepakte bak te verslechteren als de vissen in de stress schieten. Dat gebeurt bijvoorbeeld als ze collectief uit de waterbak worden gehaald. ‘Ze groeien niet allemaal even snel’, zegt Van de Nieuwegiessen. ‘Rond de 150 gram worden ze allemaal gewogen, waarna de vis per gewichtsklasse over de bakken wordt verdeeld.’ Dat levert stress en agressie op, vooral bij vissen die in hoge dichtheid worden teruggezet. Ook incidentele verstoringen leiden tot meer agressie bij hoge dichtheden (500 kilo per kubieke meter) dan bij gemiddelde dichtheden (300 kilo per kubieke meter). Incidentele verstoringen zijn bijvoorbeeld momenten waarop een dode meerval uit de vijver wordt geschept of een zware vrachtwagen langsrijdt. De meerval is gevoelig voor trilling. Tot strakke welzijnsadviezen leidt het onderzoek niet. Van de Nieuwegiessen wijdt er zijn eerste stelling aan: limitering van de dichtheid alleen garandeert niet een beter welzijn van de meerval. / AS Pascal van de Nieuwegiessen is op 21 januari gepromoveerd bij prof. Johan Verreth, hoogleraar Aquacultuur en visserij.

Resource 0315 1-3 en 8-9

28-01-2009

16:43

Pagina 8

ACHTERGROND

2

8

Wageningen is de meest internationale universiteit van Nederland. Ongeveer een derde van de studenten komt uit het buitenland en er lopen zo’n honderd nationaliteiten rond. Toch laat de internationalisering nog te wensen over, zeggen kritische studenten. Er gebeurt te veel in het Nederlands en lang niet alle verenigingen zijn gemengd. Bovenal ‘viert’ Wageningen haar diversiteit niet genoeg.

I

door ALEXANDRA BRANDERHORST, foto’s GUY ACKERMANS

W

Veel mensen denken dat internationaal slaat op buitenlanders

ageningen Universiteit neemt sinds 2007 deel aan de International Student Barometer (ISB), een vergelijkend onderzoek met andere universiteiten. Daaruit blijkt dat Wageningen onder 93 deelnemende universiteiten uit onder meer Europa en de VS op de zevende plaats staat qua studenttevredenheid. Van de elf Nederlandse universiteiten komt Wageningen zelfs als beste uit de bus. Vooral de kwaliteit van het onderwijs, maar ook internettoegang, veiligheid en sportfaciliteiten scoren erg hoog. Toch blijven er altijd minpuntjes. Veel buitenlandse studenten hebben bijvoorbeeld moeite met de, in hun ogen, hoge kamerhuur. Mensen die graag Nederlands willen leren melden dat de cursussen van het talencentrum steeds vol zitten. En Hongjuan Qu uit China vertelt dat ze goedkoop en lekker middageten mist. ‘Het is saai om brood te eten. Op de campus moet voor goed eten worden gezorgd, net als op Chinese universiteiten.’ Een Franse Erasmusstudente vult aan: ‘Thuis warmde ik ’s middags op de universiteit in een magnetron mijn eten op. Dat kan hier niet.’ PhD’er Rashid Kazmi uit Pakistan mist vooral de campus van zijn vroegere universiteit in het Engelse Brighton. ‘Alles vind je daar: winkels, bars, eettentjes. In Wageningen is niet genoeg te doen. Maar misschien weet ik nog niet zo goed waar ik moet zijn.’ Dan Li had hetzelfde probleem. De Chinese is ondertussen voor haar derde jaar hier en vond het de eerste twee jaar

maar een saaie boel. Nu ze de weg en de cultuur beter heeft leren kennen, is dat anders. ‘Ik ga vaker naar feesten en doe aan sport. Ik dacht eerst dat de sportfaciliteiten alleen voor Nederlandse studenten waren.’ NEDERLANDSE VERENIGINGEN Het gebrek aan uitgaansgelegenheden en betaalbare activiteiten in Wageningen is een veelgehoorde klacht onder buitenlandse studenten. Onterecht, vindt Edwin Zea Escamilla. De Colombiaan zat vorig jaar in de studentenraad en was daarvoor actief bij de International Student Organisation Wageningen (ISOW). De cursussen en feesten van ISOW zijn in het Engels en gratis voor leden. Lid ben je al voor een tientje per jaar. ‘Maar er komen soms maar twee, drie mensen op een activiteit af. Het probleem is dat mensen zich niet informeren.’ Ook de vele posters en flyers op de prikborden in Forum worden volgens hem slecht gelezen. Een paar weken geleden hield de universiteit een gratis nieuwjaarsdiner voor buitenlandse studenten. Krap een vijfde van de genodigden kwam opdagen. Het ligt dus bij de studenten zelf, wil Zea Escamilla maar zeggen. ‘Wageningen Universiteit geeft veel steun aan studentenorganisaties en -activiteiten. Bovendien had ze als eerste een studentenraad waarin buitenlandse studenten zitten. De formele taal van de raad is Engels. Dat laat zien dat de universiteit de studentenbevolking serieus neemt.’ Toch is de internationalisering nog lang niet overal doorgedrongen. De traditionele studentenverenigingen

zi te ge la ‘D e st de ee le de ov le D m ‘M b va na te m be

Ed de de m la zi va

Resource 0315 1-3 en 8-9

28-01-2009

16:43

Pagina 9

29 JANUARI 2009

9

RESOURCE #15

IEDEREEN IS

INTERNATIONAAL

n

l

r

-

p

u-

u-

g

n

zijn meestal specifiek gericht op binnenlandse studenten. En dat geldt ook voor de meeste studieverenigingen. Tendayi Nyamugure uit Zimbabwe zat een jaar lang in het bestuur van studievereniging Aktief Slip. ‘Die was op sterven na dood en daardoor kwamen ik en nog een paar buitenlandse eerstejaars in het bestuur terecht. Maar voor zover ik weet, is het een van de weinige Engelstalige studieverenigingen.’ Het was een belangrijke ervaring voor hem. ‘Als je samenwerkt, leer je veel van elkaar. Over eten bijvoorbeeld, omdat de bestuursleden elkaar uitnodigden voor diners. En over het belang van time management. Ik heb echt geleerd om de tijd in de gaten te houden.’ Dit jaar bestaat het bestuur van Aktief Slip weer helemaal uit Nederlanders. Jammer, vindt Nyamugure. ‘Met een internationale vertegenwoordiging hebben buitenlandse studenten het idee dat ze deel uitmaken van een vereniging. De universiteit promoot internationalisering, maar heeft nog geen mechanismen om dat te verzekeren. Voer een quotasysteem in met een maximum aantal Nederlandse studenten in een bestuur.’

gelooft dat die subtiele verandering in de manier van denken alleen met gericht beleid tot stand kan komen. ‘Je moet het begrip internationalisering definiëren en doelen en methodes vaststellen op dat gebied.’ Volgens Ab Groen, beleidsdirecteur Onderwijs en onderzoek, is zo’n integrale benadering precies waar de universiteit mee bezig is. ‘Wij willen die meerwaarde voor Nederlandse en buitenlandse studenten creëren. Alles, van de werving tot de werkvormen en de service eromheen, moet daarop worden afgestemd. Wageningen loopt voorop, maar het kan altijd beter. Het gevoel van celebrate diversity kan sterker.’ Vooral blokvorming moet worden voorkomen, zegt Groen. Ongeveer de helft van de Nederlandse studenten in Wageningen voelt zich internationaal, blijkt uit de ISB. ‘We hebben nog een slag te maken wat dat betreft’, aldus Groen. Om die reden is hij ook tevreden over het onderwijsplan Towards Flexibility, dat het Nederlandse bachelorstudenten makkelijker maakt om een tijdje in het buitenland te studeren of stage te lopen. Groen: ‘Zelf studeerde ik ooit in Noorwegen. Dan zie je dat dingen ook anders kunnen dan je gewend bent. Waarom trekken Noren bijvoorbeeld hun schoeDIVERSITEIT VIEREN nen uit als ze een huis binnenkomen?’ Edwin Zea Escamilla trekt dat breder. Veel mensen Bij de universiteit wordt dus over internationalisering denken volgens hem dat ‘internationaal’ op buitenlan- nagedacht. Het thema is zelfs aangewezen als speerders slaat. ‘Ze zien daar een grens, maar die zou niet punt. ‘We vinden het heel belangrijk om te weten moeten bestaan; het is een mindset. Als je een Neder- waarom studenten komen en wat hun ervaringen hier landse student bent, kun je nog steeds internationaal zijn’, vertelt Delia de Vreeze, verantwoordelijk voor de zijn. Internationalisering is in mijn ogen de integratie internationale werving. De International Student Barovan verschillende nationaliteiten die samenwerken.’ Hij meter is daar een goed meetinstrument voor. Met

klachten over slecht openbaar vervoer of het gebrek aan bijbaantjes, kan de universiteit weinig beginnen. Maar aan andere obstakels wordt gewerkt. Zoals de ontevredenheid over het talencentrum en de catering. SCHEIDING OPHEFFEN De raad van bestuur heeft een jaar geleden bovendien een speciaal Team Intercultural Dialogue ingesteld. Beleidsmedewerker Onderwijs en onderzoek Liesbeth van der Linden maakt daar deel van uit. ‘Je hebt een ideaalbeeld, maar de werkelijkheid is weerbarstig. Toch gebeurt er veel meer dan alleen internationale studenten opleiden. Er zijn steeds verdergaande plannen om de scheiding op te heffen. Er is al veel gebeurd, zoals de invoering van de gezamenlijke introductiedagen. Een paar jaar geleden was dat nog ondenkbaar.’ Het team bekijkt wat er moet gebeuren in de hele instelling. ‘Dat is een hele waslijst. Van het onderwijs zelf tot opvang bij aankomst, personeel dat Engels spreekt en de bewegwijzering’, aldus Van der Linden. Rien Bor, beleidsmedewerker Internationale werving, zegt hetzelfde. ‘We moeten met een stofkam door de hele universiteit en alles, bordjes en verwijzingen, moet in twee talen of in ieder geval in het Engels. Dat geldt ook voor Resource.’ Zijn collega Delia de Vreeze noemt het grotendeels Nederlandstalige weekblad zelfs een doorn in het oog. ‘Het is jammer dat er alleen een selectie van het nieuws op de Engelstalige pagina’s staat. Laat buitenlandse studenten zelf kiezen wat ze willen lezen.’ <

Resource 0315 10-13 en 18-20

28-01-2009

16:44

Pagina 10

OPINIE

2

10

M.I.

De interne bedrijfsvoering van Wageningen UR kan een stuk duurzamer. Het energiegebruik stijgt bijvoorbeeld met twee procent per jaar, terwijl het juist omlaag zou moeten. In het stuk ‘Wageningen ziet bleekgroen’ in Resource 12 vroegen we lezers om oplossingen. Oftewel: tips om Wageningen UR een groenere kleur op de wangen te geven.

HOE MAKEN WE DE ORGANISATIE GROENER? door ROELOF KLEIS, foto BART DE GOUW ‘Bevorder het traplopen’

‘Voer een milieutest voor medewerkers in’

‘Eindelijk! Een jaar of vier na de eerste keer dat ik heb geprobeerd het gebleekte printpapier te laten vervangen dat we massaal en achteloos gebruiken, staat er dan een groot stuk in Resource’, reageert Amber Ronteltap van het LEI enthousiast. Ander printpapier dus. En ook andere schrijfblokken, vult ze aan. ‘Je kunt ook maatregelen nemen om het liftgebruik tegen te gaan en het traplopen te bevorderen. En stel een maximum in voor de temperatuur in de werkruimtes. Ik zie regelmatig dat mensen de thermostaat op maximaal hebben staan, ook als ze er een week niet zijn.’

Paul de Bie, hoofd Kwaliteit arbo en milieu van Environmental Sciences Group, heeft tal van tips. Maar de belangrijkste is wel: kijk naar ons. De kenniseenheid heeft als enige binnen Wageningen UR het ISO-milieukeurmerk. Dat betekent dat er een hele infrastructuur is opgezet: van een milieuverklaring van de directie tot een milieubeleidsplan, -zorgsysteem, jaarplan en -doelstellingen. Maar hoe groen is ESG door dit alles? Lichtgroen is het antwoord. Dat blijkt volgens De Bie uit een zelfontwikkelde milieutest die is voorgelegd aan alle medewerkers. De test meet het groene gedrag aan de hand van twintig vragen. De eindscore is gekoppeld aan het labelsysteem dat bekend is van koelkasten en wasmachines. ESG scoort een C. Zes op de tien medewerkers wonen minder dan tien kilometer van het werk, blijkt uit de test. Driekwart van hen fietst naar kantoor. Dat is niet slecht, maar daar staat tegenover dat een doorsnee ESG’er veel vliegt. De Bie: ‘Dat komt omdat wij veel onderzoek doen in Azië. We zijn nu bezig mensen te bewegen minder vlieguren te maken, bijvoorbeeld door vaker te televergaderen.’ Een ander voorbeeld van ‘dubbelzinnig’ gedrag zijn eigen mokken. Die worden vaak gespoeld met heet water uit de automaat en dat doet de milieuwinst van de uitgespaarde plastic bekertjes teniet. ‘Een eigen mok is prima, maar neem hem dan mee naar huis en zet hem daar bij de rest van de afwas’, zegt De Bie. Eigenlijk zou de milieutest van zijn kenniseenheid in heel Wageningen UR moeten worden ingevoerd, vindt De Bie. Als een soort nulmeting. Ze hoeven maar bij hem aan te kloppen. ‘We hebben hier al zo veel kant-en-klaar liggen.’

‘Maak telewerken mogelijk’ Rien van Lieburg van het facilitair bedrijf pendelt dagelijks tussen Wageningen en zijn woonplaats Twello. Vijfenvijftig kilometer enkele reis. ‘Dat betekent iedere dag vele milieubelastende kilometers per auto. Het openbaar vervoer is geen alternatief omdat de verbindingen met Wageningen ronduit slecht zijn’, zegt hij. Verhuizen is ook geen optie. Door alle reorganisaties vindt Van Lieberg dat een ‘te onzekere investering in de toekomst’. Wat Van Lieberg wel wil is twee dagen in de week thuis werken in plaats van op het Computechnion op de Dreijen. Hij heeft ook geprobeerd dat voor elkaar te krijgen, maar ving bot. Volgens personeelszaken van het Facilitair Bedrijf heeft Wageningen UR geen beleid voor telewerken. Bovendien is dan de output van de werknemer niet goed te meten. Onzin, vindt Van Lieberg. ‘De huidige ICT-faciliteiten zijn dermate goed dat er geen enkel beletsel zou mogen zijn om telewerken in te voeren. Bovendien wordt de output van de werknemer exact bijgehouden via een systeem van tijdschrijven.’

‘Groen bankieren heeft het meeste effect’

‘LEI’ers moeten carpoolen naar Wageningen’

Groen bankieren. Dát zou Wageningen UR moeten doen, vindt Nynke Groendijk van de leerstoelgroep Biosystematiek. Zij stuurde een hele lijst met tips om Wageingen duurzamer te maken, van carpoolen tot verplicht gescheiden afval inzamelen. ‘Maar ik denk zelf dat groen bankieren het meeste effect heeft. Ook al is dat misschien het minst zichtbaar. Laat Wageningen UR zich aansluiten bij een bank die duurzaamheid hoog in het vaandel

Medewerkers van het LEI pendelen nogal eens heen en weer tussen Wageningen en de standplaats in Den Haag. Maar van elkaar weten ze dat eigenlijk niet. Dat kan anders, denkt LEI-medewerker Paul van der Wielen. Hij wil een systeem waarmee iedereen kan zien wie wanneer naar Wageningen rijdt. Carpoolen dus. Van der Wielen zit sinds kort in de ondernemingsraad van de Social Sciences Group, onder meer om duurzaamheid te promoten. Bin-

heeft, zoals Triodos of ASN. Weet je dat dat ook de enige banken zijn in Nederland die niet zijn geraakt door de kredietcrisis?’ Verder staat duurzaam bouwen hoog op Groendijks verlanglijstje. ‘Als je de hele bedrijfsvoering in nieuwe gebouwen duurzaam zou maken, schiet je heel veel op. En er zijn zo veel mogelijkheden om dat te doen.’

nen de raad is dat inmiddels tot speerpunt verheven. De directie van SSG kan binnenkort dan ook een aantal voorstellen verwachten, laat Van der Wielen weten. Op de groslijst staan er tientallen. Van CO2-compensatie bij zakelijke vliegreizen tot het vervangen van plastic roerstaafjes door echte lepeltjes. Van het ‘op zwart zetten’ van de achtergrond van je computer tot het beschikbaar stellen van leenfietsen voor verplaatsingen binnen Wageningen.

H

Th ric m m th Re

‘Th pr ke lite nu th ba

‘Th we be ha ca an ar va

Ha

Resource 0315 10-13 en 18-20

28-01-2009

16:44

Pagina 11

29 JANUARY 2009

11

RESOURCE #15 Science fiction is ‘just around the corner’

ROUND THE WORLD IN EIGHTEEN BILLION PIXELS Just imagine, you’re an African farmer and you want to find out more about your own piece of land. What is the soil like and how can you get the best out of it? You pick up your GSM and consult the digital GlobalSoilMap. A few seconds later, the information you want appears on the screen. That’s still science fiction at the moment. But it may not be in a couple of years’ time, thinks Alfred Hartemink of the Wageningen ISRIC – World Soil Information. ‘It’s just around the corner,’ he says. is

at n

s uit or-

n d

t

kt r

er

te an . er

Hartemink is project leader of the new

digital GlobalSoilMap, a large-scale project that aims to put the whole world into a digital soil map. No such map exists yet, he explains. Hard to imagine in this little country where every square meter has been mapped. But it’s not like that everywhere – far from it. The bigger the country, the less information about the soil there is, according to Hartemink. To say nothing of Africa, where the need for data about the soil is enormous. ‘There is a tremendous hunger for soil science information – among foresters, agriculturalists, hydrologists, climatologists, biologists and so on. There’s so much going on at all levels.’ Hartemink sees this

as a ‘soil science renaissance’. The new map links a fixed set of soil characteristics to Nasa satellite maps with a resolution of nineteen by nineteen metres. ‘Pixels of thirty by thirty metres would be even better, but they are not yet available for the whole world.’ The result is a digital map with eighteen billion pixels, quantifying the carbon, water, clay and specific gravity of every inch of ground. ‘That may not seem like many characteristics, but from those four we can work out a lot of things.’ In Africa especially, a lot of new measurements are being taken on location. The

HOPE FOR AFRICA IN BAOBAB The baobab tree produces fruit that is rich in vitamin C, antioxidants and minerals. ‘The pulp of the fruit has the most vitamin C of all the natural foods in the world’, says Flora Chadare in Critical Reviews in Food Science and Nutrition. ‘The baobab is a very rich tree. Its edible products are the fruit pulp, the seed and kernels, and the leaves.’ Chadare did a literature study of the macro- and micronutrients, amino acids and fatty acids in the pulp, leaves, seeds and kernels of the baobab tree. ‘The pulp has a high antioxidant level as well as a lot of vitamin C, and the link between these is also strong. The leaves have a high mineral content, mainly calcium and iron. They also contain antioxidants. Baobab seeds and kernels are oily and fatty.’ Chadare found very varied results in the literature, probably

because several different measuring methods were used, and because the origin of the samples was variable. No conclusions can be drawn yet about biological variation, either. Chadare’s follow-up research looks into how available and digestible the minerals in the leaves are. Chadare was recently awarded a grant by the Storm-van der Chijs fund for promoting the careers of women scientists at Wageningen UR. But her interest goes beyond the nutritional value of baobab products. She has already published articles about the various baobab food products processed by the people of Benin. ‘For example, they use fermented foods that are unknown in the literature. People in Benin also use the fresh leaves, which are only available during the rainy season, to make a sauce. The leaves are slimy, just like okra. In

ar m e. s-

dried powder form, the leaves are eaten in the dry season as well. The baobab fruit is eaten too, and the surplus is often sold at the market.’ There are some problems to be addressed, as Chadare explains: ‘The kernels are good for selling and eating, but it is difficult to get them out of the seeds, so the latter are often simply thrown away. If we can improve this process and the packaging, the kernels can be a very good product for export.’ In an important development for the export potential of dried baobab fruit, the EU has recently categorized it as a novel food, opening up a whole new export market. ‘And the baobab is prominent throughout Africa, so this product can be very valuable for poor African farmers.’ / NM

rest are being extrapolated from existing databases and maps, because a map like this costs a fortune to produce. Hartemink estimates that it will cost 150 to 200 million dollars to map the whole world. Eighteen million has already been donated by the Gates Foundation and AGRA, the Alliance for a Green Revolution in Africa. This contribution is primarily intended for the African digital soil map. And this first phase of the global project was launched in Nairobi recently. The global project will be launched in New York in February, and several leading lights from Wageningen will probably attend. / RK

CHEAPER COURSE BOOKS? ON YER BIKE! It’s worth shopping around, even for course books. A foreign student who ordered his books from Pakistan got them cheaper, even with the shipping fee, than he could have done in the Netherlands. But even without going that far afield, a little effort can save you quite a bit on books. Michiel Korthals’s thin hardback Before Dinner: Philosophy and Ethics on Food is quite pricey at between 100 and 130 Euros in a high street bookshop. But at the WUR shop in the Forum you can get it for 89.50, and if you are a member of a study association, for ‘only’ 81 Euros. In the case of that page-turner An Introduction to Statistical Methods and Data Analysis, by R. Lyman Ott & Michael Longnecker, it’s just the other way round. At the WUR shop it costs 65 Euros (82 full price). But if you cycle down to the town centre, you can order it at Kniphorst bookshop for 60.99. For students on a tight budget, those four Euros might be worth the bike ride.

m For another standard work in our price survey, Organic Chemistry by John Murray, the price difference was minimal. The WUR shop charges 61.50 for it (67.50 full price), and Kniphorst charges 61.95. So that’s only of interest to students who do not belong to a study association. The internet, incidentally, is not always a cheap option. Quite apart from the postage costs, most books cost more at Bol.com. And in spite of the low dollar, it’s not even worth looking on Amazon.com, since course books can cost between fifteen and forty (!) Euros more in the US. Prices do of course vary depending on the edition, the impression and the format (hardback or paperback). / AB

nt n-

de m-

.

Hadzabe women gathering baobab fruit in Tanzania. / photo Lineair

Resource 0315 10-13 en 18-20

28-01-2009

16:44

Pagina 12

INTERNATIONAL

2

12 For most people, ‘international’ means foreigners

EVERYONE IS INTERNATIONAL Wageningen is the most international university in the Netherlands. Around one third of the students come from abroad and there are about a hundred different nationalities walking round the campus. But the internationalization process leaves a lot to be desired, say critical students. Too many activities are still conducted in Dutch, and by no means all the societies are international. Above all, Wageningen doesn’t ‘celebrate’ its diversity enough. Since 2007, Wageningen University has taken part in the International Student Barometer (ISB), a comparative survey of universities. The barometer shows that of the 93 participating universities, including many from Europe and the US, Wageningen is in seventh place for student satisfaction. And of the eleven Dutch universities, Wageningen comes top, scoring particularly high for the quality of its education, internet access, security and sport facilities. But of course there are always a few minus points as well. Some foreign students think the rents for accommodation are too high. Those who are keen to learn Dutch report that the language centre’s courses are always full. And Hongjuan Qu from China says she misses good cheap food. ‘It’s boring eating bread. You should be able to get a good meal on campus, as you can in Chinese universities.’ A French Erasmus student adds: ‘At home I could warm up my lunch in a microwave oven at the university. I can’t do that here.’ PhD student Rashid Kazmi from Pakistan misses the campus of his former university in Brighton, England. ‘It’s got

everything: Shops, bars, cafés. There’s not enough to do in Wageningen. But perhaps I just don’t know where to go.’ Dan Li had the same problem. She’s in her third year now, and she found it pretty boring for the first two years. Now she knows her way around and understands the culture a bit better, that’s changed. ‘I go to more parties and I do some sport. At first I though the sports facilities were only for Dutch students.’

DUTCH CLUBS The lack of night life and affordable events in Wageningen is a frequently voiced complaint among foreign students. Wrongly, thinks Edwin Zea Escamilla, a Columbian student who was on the Student Council last year. Before that, he was actively involved in the International Student Organization Wageningen (ISOW), which throws parties and runs courses in English which are free to members. Membership only costs a tenner a year. ‘But often only two or three people come to events. The problem is that people don’t keep informed.’ He thinks few people really read the many posters and flyers on the noticeboards in the Forum. A couple of weeks ago, the university hosted a free New Year dinner for foreign students. Less that one fifth of those invited showed up. It’s up to the students themselves, is Zea Escamilla’s message. ‘Wageningen University gives a lot of support to student organizations and events. What’s more, it was the first to have foreign students on the Student Council, where the official language is

English. That shows that the university takes its student population seriously.’ Nevertheless, internationalization hasn’t reached all corners of the university. The traditional student associations tend to be geared to local students. And the same goes for most study associations. Tendayi Nyamagure from Zimbabwe was on the board of Aktief Slip for a year. ‘It was dying out, so a couple of other foreign first years and I got on the board. But as far as I know, it's one of the few English language study associations.’ It was an important experience for Tendayi. ‘When you work together you learn a lot from each other. About food, for example, because board members invite each other for dinner. And about the importance of time management. I have really learned to keep an eye on the time.’ But this year the board of Aktief Slip is an all-Dutch affair. A pity, thinks Nyamugure. ‘International representation gives foreign students the feeling that they belong to the association too. The university promotes internationalization, but does not yet have systems for ensuring it happens. Install a quota system with a maximum number of Dutch students allowed on a board.’

CELEBRATING DIVERSITY Edwin Zea Escamilla goes further than that. For a lot of people, ‘international’ means foreigners, he says. They see a border which shouldn’t be there. It’s a mindset. If you’re a Dutch student, you can still be international. In my view, internationalization is the integration of different nationalities

that are working together.’ He thinks this subtle change of mentality can only be brought about through well-targeted policy. ‘You need to define the concept of internationalization and establish targets and methods for achieving it.’ According to Ab Groen, policy director of Education and Research, this kind of integral approach is exactly what the university is developing. ‘We want to create that added value for both Dutch and foreign students. Everything, from recruitment to working methods and all the related services, should be geared to this. Wageningen is ahead of the field, but there’s always room for improvement. The spirit of ‘celebrate diversity’ could be stronger.’ Above all, you want to prevent in-groups forming, says Groen. The ISB revealed that about half the Dutch students in Wageningen feel international. ‘We’ve still got a way to go in that respect’, says Groen. With this in mind, he is also happy with the education plan ‘Towards Flexibility’, which makes it easier for Dutch Bachelor's students to study abroad for a while or do an internship. Groen: ‘I studied in Norway for a while myself. It shows you that things can be done differently to the way you’re used to. Why do the Norwegians take their shoes off whenever they come into a house, for example?’ So thought is being given to internationalization at the university. ‘It is very important to us to know why students come and what their experiences are here,’ explains Delia de Vreeze, who is responsible for international recruitment. The Interna-

tio m m tra Bu pr la

Ay sp Lie ed ha re m na fa rie int wa

Th ha qu re sta de re th to ev En Re Vr is pit ne fo wh Br

s

f s

e-

t

o

-

f

ill n.

r's o y gs

eir

alint

ns

Resource 0315 10-13 en 18-20

28-01-2009

29 JANUARY 2009

16:44

Pagina 13

13

RESOURCE #15

SNAPPED WHO? Celine Lardinois, minor student of Landscape Architecture at VHL Velp, from Belgium, finishing her final poster: ‘To show our plans for a nature area in the neighbourhood of Epe. I made it together with Dutch students.’ DID YOU ENJOY IT? ‘Not really, I prefer the design work I did in

the last period. This is more analytical and I can’t be creative. Some lectures were in Dutch – that’s difficult, but it does improve my Dutch. I like the project lessons: they are more practical than in Belgium.’ WHAT ABOUT THE NEXT PERIOD? ‘I’ll do an internship with a landscape architect in Barcelona. I’m looking forward to it – it’s a chance to be creative.’ / SvG

HARD TIMES FOR UNITAS The rector and a few other Wageningen University staff received an email last week with the subject ‘Unitas bankrupt in 2009?’ The email was sent by a concerned member, says Pieter Mulder, chairperson of the Wageningen youth organization. ‘We’re not too happy about it, actually. Bankrupt is a big word.’ Pieter doesn’t deny that something is wrong. ‘Parties are not well attended so it’s not going so well, financially.’ The board is now busy looking into ways of ‘getting things going again’. Pieter doesn’t want to say much about it yet. The board doesn’t know quite why attendance is going down. Treasurer Tom Driedonks says, ‘It’s a vicious circle. Once you get this sort of image, you get fewer

people coming. And then if there’s another party at Ceres which all their friends are going to, there’s no contest. It’s not the atmosphere that is to blame, Tom is convinced of that: ‘It’s always very friendly here.’ Some people think the drop in numbers is because of the ban on smoking. ‘At first, smokers had to go outside and they didn’t come back in after one thirty’, says Tom. ‘Now we have a smoking room, and people hang around longer.’ The board’s plans for turning the tide are still at the drawing-board stage, but Tom certainly doesn’t believe these difficulties spell the end for Unitas. ‘We can do without too many scare stories.’ / AB

CAMPUS STILL TOO SOGGY Wageningen campus is still getting waterlogged. Some of the problems were solved last autumn, but not all, admits park manager Albert Olde Daalhuis. The drainage problem was visible again last Friday when the footpath between the Forum and the Atlas building was impassable. It is not clear what can be done about it. When there is surface water nearby, a drainage pipeline is an option. This is what was done in several places but it won’t work for the footpath, says Olde Daalhuis. Olde Daalhuis thinks last Friday’s problems might have been due to the hard frosty ground keeping the water on the surface. / RK

DRILLED OUT OF BED

tional Student Barometer is a good way of measuring this. The university cannot do much about complaints about public transport or the lack of jobs for students. But it is doing something about other problems, such as dissatisfaction with the language centre and the catering.

BREAK DOWN BARRIERS A year ago, the Executive Board set up a special ‘Team Intercultural Dialogue’. Liesbeth van de Linde, who works on educational policy, is on the team. ‘You have an ideal picture in your mind, but the reality is hard to change. Still, there's a lot more going on than just educating international students. There are increasingly far-reaching plans to break down the barriers. A lot has happened already, like the introduction of joint introduction days. That was unthinkable a couple of years ago.’ The team is looking at what needs to happen throughout the institution. ‘It’s quite a list. From the education itself, to reception on arrival, to English-speaking staff and bilingual signposts’, says Van der Linden. Rien Bor, from International recruitment, agrees. ‘We’ve got to go through the whole university with a finetoothed comb and made sure everything, every signpost and instruction, is either in English or bilingual. The same goes for Resource.’ For his colleague Delia de Vreeze, the largely Dutch-language weekly is a constant source of irritation. ‘It’s a real pity that there is only a selection of the news on the English-language pages. Let foreign students choose for themselves what they want to read.’ / Alexandra Branderhorst, photo’s Guy Ackermans

It’s unusually busy at the exit for so early on a Friday morning. Students who would normally be sleeping off their hangover at this time are getting out of the student residence and heading for the Forum. The higher up the stairs you go, the more deafening the din that is driving them out. There’s work going on at the Bornsesteeg. Two builders are installing a kitchen in corridor 6A. Are they the source of the piercing drilling sound? ‘No, that’s coming from the workers on the balconies.’ At 6B, Prosper shuffles blearily into the corridor. ‘There is too much noise! I can’t get enough sleep because the noise starts at 8 o’clock in the morning. I knew there would be work going on, but not that it would make so much noise.’ On the seventh floor, Nashiru is at the lift, poised to flee to the Forum. ‘I stay out of my room as long as possible because it is not possible to rest or study there.’ The people to ‘blame’ are the men with the job of renovating the floors on the walkways. They attack the old cement, and their colleagues cart away the debris in loaded wheelbarrows. Among them is Adrian, who thinks the amount of noise they’re making is ‘not too bad’. He is not even keeping his ear muffs on all the time he’s drilling. And some of the residents agree that it’s not too bad. ‘I don’t have a problem with the noise. It doesn’t wake me up, and it doesn’t go on too long, so it’s okay’, says Edson. Someone of the twelfth floor has a suggestion for getting away from the noise and the builders: ‘Escape to the shower if the noise gets too much for you, and make sure you keep the curtains closed’, says Ye. And residents at 9C have found a solution to yet another problem:

Hard at work to renovate the Bornsesteeg student residence. / photo MW they have wedged a full pack of kiwi & lemon Dubbelfris between the door and the frame. The juice is slowly seeping out

of the pack. ‘But at least it doesn’t slam shut quite so hard every time the builders walk in and out’, says Ma Rema. / AD

Resource 0315 14-17p

28-01-2009

16:45

Pagina 14

SERVICE

SWITCH

14

NAMEN

AGENDA

In memoriam

Mail agendaberichten uiterlijk maandag 09.00 uur naar [email protected], met als onderwerp ‘Agenda’. De lengte is hooguit 60 woorden.

his own no matter what. He was always very grateful to the support and assistance lent to him by the student deans Eljan Smeets and Carla Haenen and his close friends, especially Nurdin Mantasia from the MAK programme and PHD POSITION IMPROVING PHD CHEMICAL MODIFICATION Jimmy Tanaya and also Yustina OF WEAR-RESISTANT SURFACES NITROGEN EFFICIENCY IN Murdiningrum from the MID proPOTATO M/F (1.0) M/F (1.0) gramme. Eventually due to the incPSG, Centre for Crop Systems AnaAFSG, Laboratory of Organic reasing health complications, he lysis/Plant Breeding, Wageningen Chemistry, Wageningen decided to return home to his Vacancy number: AT: DPW 09-05 Vacancy number: AFSG 09.006 country. Even though Andi was well aware of the seriousness of PHD-POSITION IN SYSTEMS PHD WETTING CONTROL IN Andi Bastian the situation, he was still hoping BIOLOGY APPLIED TO IMMERSION LITHOGRAPHY M/F After a long struggle with his to complete his studies here and EXPLAINING TOMATO FRUIT (1.0) health problems, Andi Bastian GROWTH AND QUALITY M/F (1.0) passed away in Makassar, Indone- Professor Leontine Visser was tryAFSG, Laboratory of Organic ing to contact him earlier this PSG, Crop and Weed Ecology Chemistry, Wageningen sia on Monday 19 January. Andi Group, Crop Physiology, Vacancy number: AFSG 09.007 started the International Develop- month to make arrangements to facilitate that. But Andi's strong Wageningen ment Studies programme in PHD SILICON NANOPARTICLES IN Vacancy number: AT: DPW 09-03 2005, and followed the specialisa- will ultimately yielded to the inevitable. It is our deep regret that he PHOTOVOLTAIC DEVICES M/F tion Sociology of Rural Develophas not been able to complete the PHD-POSITION AGRICULTURE (1.0) ment. He was a very motivated degree he wanted to get. His FACING PHOSPHORUS AFSG, Laboratory of Organic student who was still concerned friends and fellow classmates LIMITATION M/F (1.0) Chemistry, Wageningen about completing his studies in (wherever they are) join us and his PSG, Plant Production Systems Vacancy number: AFSG 09.008 spite of the mounting health proGroup/Earth Systems Sciences blems. He had completed most of teachers in expressing their heartfelt condolences to his family. Group, Wageningen the courses and had started on HOOGLERAAR LANDSCHAPSVacancy number: AT: DPW 09-04 his research for his master thesis Following Indonesian tradition and ARCHITECTUUR M/V (1.0) at the request of his family: Keluwhen he was forced to give up. I ESG, Landschapsarchitectuur, PHD CANDIDATE IN ETHICS OF remember visiting him in hospital arga Andi mohon dimaafkan atas Wageningen INTELLECTUAL PROPERTY when his first question to me was kesalahan Andi selama di WageVacaturenummer: AT HGL ESG REGIMES M/F (1.0) how he could still arrange to take ningen. 2009-2 Maria Smetsers, programme SSG, Applied Philosophy Group, the remaining examinations. Wageningen During this time, Andi was greatly director International DevelopTECHNICAL ASSISTANT Vacancy number: AT MW 2009–05 concerned about inconveniencing ment Studies, Prof. Leontine VisVIROLOGY M/F (1.0) ser and Paul Hebinck and staff of fellow students. He was a very PSG, Laboratory of Virology, Voor meer informatie zie: determined person who believed the Rural Development Sociology Wageningen www.werkenbij.wur.nl in fighting his personal battles on group and Sudha Loman, study Vacancy number: AT: DPW 09-06 advisor International Develop(ADVERTENTIE) ment Studies. Vacatures zijn voor interne en externe kandidaten. Interne kandidaten hebben voorrang, zie intranet/people/arbeidsvoorwaarden. De volledige vacaturetekst staat op www.werkenbij.wur.nl. Aanleveren: woensdag in de week voorafgaand aan verschijnen van Resource. Voor informatie, bel Corporate HRM: (0317-4)85706.

2

Promoties

Cursussen

4 februari

11 en 12 maart en 17 april

13.30 uur promotie dhr. drs. F.J. Los: Eco-hydrodynamic modelling of primary production in coastal waters and lakes using BLOOM. Promotor prof.dr. M. Scheffer. 16.00 uur promotie dhr. ir. P.M.J.A van Poppel: The Phytophthora infestans avirulence gene PiAvr4 and its’ popato counterpart R4. Promotoren prof.dr.ir. F.P.M. Govers en prof.dr.ir. P.J.G.M. de Wit.

Cursus Werken met netwerken, voor mensen die meer willen weten over hun rol als begeleider in het netwerk en die zich daarin willen professionaliseren. Cursusleider Eelke Wielinga (LEI). Informatie en mogelijkheid tot inschrijven (tot 16 februari) op www.wbs.wur.nl.

24 en 25 maart

Cursus Pluimveevoeding en –management. Recente ontwikkelingen op het gebied van de voeding 6 februari 16.00 uur promotie dhr. ir. R.P.H. in relatie tot gezondheid en welzijn Snep: Biodiversity conservation at worden behandeld. Aandacht zal worden besteed aan de samenbusiness sites. Options and opstelling van het voer en de relatie portunities. Promotoren prof.dr. met managementfactoren. CurP.F.M. Opdam en prof.dr. E.C. van susleiding prof.dr. E. Decuypere Ierland. (KU Leuven), dr.ir. R.P. Kwakkel (Wageningen UR), dr.ir. P.C.M. Si9 februari mons (WPSA). Informatie en moge16.00 uur promotie dhr. ir. G.J. lijkheid tot inschrijven (tot 10 Carsjens: Supporting Strategic maart) op www.wbs.wur.nl. Spatial Planning. Planning support systems for the spatial planning of metropolitan landscapes. 26 en 27 maart Promotor prof.dr. A.J.J. van der Cursus Biomassa en energie. Valk. Kernbegrippen en toelichtingen, gericht op het verkrijgen van een breed inzicht in de biomassaketen 13 februari 13.30 uur promotie dhr. ir. M. Ver- van bron tot verwerking naar enermeulen: Isothiocyanates from Cru- gie (warmte, elektriciteit, transportciferous Vegetables: Kinetics, Bio- brandstoffen) en chemicaliën en markers and Effects. Promotoren producten. Informatie en mogelijkheid tot inschrijven (tot 6 maart) prof.dr.ir. I.M.C.M. Rietjens en via www.wbs.wur.nl. prof.dr. P.J. van Bladeren, co-promotor dr. W.H.J. Vaes (TNO Voeding). Jesse Versteegh MR-lid VHL 30 March - 12 June Jesse Versteegh is 22 januari in de 16.00 uur promotie dhr. ir. T. Bak- Course Food and Nutrition Sepersoneelsgeleding van de Mede- ker: An Autonomous Robot for curity. This training programme foWeed Control. Design, Navigation cuses on knowledge and insights zeggenschapsraad van Van Hall Larenstein Leeuwarden verkozen. and Control. Promotoren prof.dr.ir. on the interrelationship between G. van Straten en prof.dr. J. Müller food and nutrition security and deVersteegh kreeg 43 stemmen bij de tussentijdse verkiezing. Het op- (University of Hohenheim, Gervelopment and how to design promany), co-promotor dr. J. Bontsekomstpercentage bedroeg dertig jects for vulnerable groups to adma. procent. dress problems in the field of food

Medezeggenschap

(ADVERTENTIE)

Vacancies student members Board OWI (Educational Institute) The Board of the Educational Institute manages the BSc and MSc programmes of WU: – programmes and budgets, courses, schedules – quality assurance – study advising Student Vacancie The Board consists of 8 members: 4 professors, 4 students. One student place is vacant per February 2009. Duration and investment Appointment is for one year. The Board activities require about one day a week. What can you expect from a one-year board membership? You represent students from WU in a high level governmental body of WU. You will work on a rather varied range of subjects, related to the WU education system. Your voice counts on various subjects like new programmes, quality and internationalization. You will have the opportunity to take an exhaustive look in the management of your university. Your resume will be enriched with education management experience. Students are compensated with three months FOS (financial compensation for board activities). More information: Prof. Pim Brascamp, Director OWI, 0317-482312, [email protected] Harry Scholten, secretary OWI Board, 0317-482802, [email protected] See also: www.owi.wur.nl Reactions, preferably by e-mail, before February 14 to Pim Brascamp or Harry Scholten. Ex student members of programme committees and Student Council are especially invited to respond.

and sec de Inte ap ww

31

Cu ati des ger en zaa trie (Un pro Mo Zea (Un Info ma

22

Twe Op ren Po ond op gro tot ww

22

Cu ren sul me ken Ter H. S ma leid die ser ring rei gro en 3a

Di

tot

08 ma cen edd

29

09 Foo me Bu coo wit bro sci nov tun ple 20 Isla cie ne 13 uits ten 15 rich gen 20 bb Ru Lau An Oo voo Jan De ww

n wileitie tot

mang zijn al

e

ge-

, n en erortn ijk-

fos n deood

Resource 0315 14-17p

28-01-2009

16:45

Pagina 15

29 JANUARI 2009

15

RESOURCE #15

EDUCATION and nutrition security from a multisectoral perspective. Course leader: Fannie de Boer (Wageningen International). Information and application (till 28 February) www.cdic.wur.nl/UK/Courses

31 maart, 1, 2 en 3 april Cursus Advances in Feed Evaluation Science, voor veevoedingsdeskundigen, adviseurs, managers, onderzoekers, onderwijzers en andere professionals die werkzaam zijn in de veevoedingsindustrie. Cursusleiders prof. J.L. Black (University of Sydney, Australia), prof. W.H. Hendriks, prof. P.J. Moughan (Massey University, New Zealand) en prof. C.F.M. de Lange (University of Guelph, Canada). Informatie en inschrijven (tot 3 maart) op www.wbs.wur.nl.

22 en 23 april Tweedaagse intensieve training Opgeruimd denken en presenteren in samenwerking met Your Point. De cursus is opgezet voor onderzoekers en beleidsmakers op het brede terrein van agro en groen. Informatie en mogelijkheid tot inschrijven (tot 3 maart) op www.wbs.wur.nl.

22, 23 en 24 april Cursus Maatschappelijk innoveren van Transitieopgave naar Resultaat. Inzicht en houvast voor mensen die het verschil willen maken. Cursusleiding prof. dr. ir. K. Termeer (Wageningen UR) en dr. ir. H. Smit (WING). Voor programmamanagers en projectleiders, beleidsmedewerkers en adviseurs die betrokken zijn bij het realiseren van innovaties en veranderingen, in het bijzonder op de terreinen landbouw, voedsel en de groene leefomgeving. Informatie en mogelijkheid tot inschrijven (tot 3 april) op www.wbs.wur.nl.

Diversen tot 30 januari 08.00-23.00 uur Expositie Climate Change Himalayas in de centrale hal van Forum. Inl: [email protected].

30 januari 11.30-16.30 uur MSc/doctoraaluitslagen. 11.30 uur de kandidaten van de richting: MES, MUE; 13.30 uur de kandidaten van de richting: MEA, MHW, MIL, MMA, MSS, L50, O10; 15.30 uur de kandidaten van de richting: MFN, MGI, MLE, MLP. Aula Wageningen Universiteit. 22.30 uur Binnenhaven Party at Binnenhaven 12 ( IPO). Theme of the Night: BinnenHeaven&Hell. Handmade decorations by the Binnen'SCrew.

Course Conservation Agriculture FTE-50806

The course will be given in period four, weeks 26-31. Conservation Agriculture (CA) is a crop production system based on minimal soil disturbance, maintenance of a permanent soil cover and crop rotations. CA is applicable in a wide range of environments to achieve 2 februari sustained production while protec20.00 uur Concert door het duo SAX & STIX met Eva van Grinsven, ting natural resources. The course lectures address the concept of saxofoon en Ramon Lormans, slagwerk bij de Vereniging voor Ka- CA, the effects on soil ecosystem mermuziek. Aula Wageningen Uni- services, and CA management strategies and farm technology for versiteit. different environmental and socioeconomic situations. Practicals in4 februari 20.00 uur Lezing Blootsvoets door clude problem oriented case-studies, an individual paper exercise de Amazone door dr. Marc van Roosmalen in De Leeuwenborch, and a 1-day field excursion. Please subscribe via CSA/EduWeb. ConWageningen. Organisatie: Studium Generale. Inl. R. van Haarlem, tact: [email protected] or [email protected] [email protected].

12 februari 16.00 uur Afscheidsrede prof. dr. J. Lengkeek: Van Homo Ludens naar Homo Turisticus; regressie of een stap in de menselijke evolutie? Aula Wageningen Universiteit.

15 februari 15.30 uur Concert door The Roaddawgz bij bluesclub XXL in Café XL.

16 februari 20.00 uur Concert door het Amstel Quartet met vier saxofonisten, bij de Vereniging voor Kamermuziek. Aula Wageningen Universiteit.

17 februari 09.00-17.00 uur Bos- en Natuurdebat De natuur beschermd bij wet. Heeft de papieren tijger tanden? op Hogeschool Van Hall Larenstein in Velp. Info: www.knbv.nl/ archief/173/bos-en-natuurdebat

19 en 20 februari

09.30-18.00 hrs Sense Symposium on Innovative Techniques for a Sustainable Environment at 09.00-16.30 uur FND-Day. The Food and Nutrition Delta Program- Wageningen University. Main tome organises the first FND-Day, at pics: Wastewater treatment, Bioremediation, Bio-energy. InformatiBurger's Zoo in Arnhem, in close on: www.sense.nl/articles/events cooperation with SenterNovem, /4100. Online registration: with the aim to present to a www.sense.nl/confregistration. broader audience the hunt for scientific food knowledge, food in- Free registration for BSc and MSc novation, possibilities and oppor- students. Abstract submission and tunities. For the complete program registration deadline: 1 February. For more information contact: please visit www.tifn.nl. 20.00 uur Lezing over Deception [email protected]. Island in de Weddellsea door Francien Karsten in Huize Erica, Ben11 maart nekom. Inl: www.knvv.nl. 15.00-18.00 hrs The Schilperoort 13.30-16.30 uur MSc/doctoraal- Lectures 2, Second of a series of uitslagen. 13.30 uur de kandidasuccess stories of entrepreneurial ten van de richting: MME, MFQ; scientists. Introduction and chair15.30 uur de kandidaten van de man: Wim Jongen (Westertoren Inrichting: MAK, MCS, MID. Aula Wa- novation Center). Invited speakers geningen Universiteit. are Jeff Gielen (BioPartner Center 20.00 uur Gedichtendag in de Wageningen), Arne Aiking (Clean bblthk. De Wageningse dichters Light) and Gerrit Hiemstra (WeerRuben Schreurs, Merijn Schipper, OnLine). You’ll be inspired by their Laurens van der Zee, Wim Koster, personal contribution in bringing Annie van Gansewinkel, Simon science to commercialization and Oosting en Peter Abspoel lezen societal impact. information voor uit eigen werk. Presentatie www.dafne-entrepreneurship.nl. Jan Blom, muzikale omlijsting door Registration before March 1 via De mannetjes. Toegang gratis. Inl: [email protected]. Venue: Fowww.bblthk.nl. rum. No entrance fee.

29 januari

Mail onderwijsberichten uiterlijk maandag 09.00 uur naar [email protected], met als onderwerp ‘Education’. De lengte is hooguit 100 woorden. Submit education announcements before Monday 09.00 to [email protected], with header ‘Education’. The announcement doesn’t exceed 100 words.

SAP Scriptiewedstrijd Sapiens is een scriptiewedstrijd voor HBO- en WO-studenten die dit jaar afstuderen op een onderwerp gerelateerd aan bedrijfsprocessen en geïntegreerde IT. De prijzen: 2.000 euro voor de winnende scriptie, 1.000 euro voor de tweede plaats en 500 euro voor de derde plaats. De auteurs van de drie allerbeste scripties mogen bovendien kosteloos deelnemen aan een SAP masterclass of cursus. De jury bestaat uit vertegenwoordigers uit het hoger onderwijs en het bedrijfsleven. De drie finalisten en hun docenten worden uitgenodigd voor het congres van de Vereniging Nederlandstalige SAP Gebruikers (VNSG). Tijdens dit congres in april volgend jaar presenteren de finalisten hun scriptie aan honderden aanwezige bedrijven. Een publieksjury kiest tenslotte de definitieve winnaar. Inl: www.sap.com/netherlands/ campaigns/sapiens/index.epx.

Animal sciences Zodiac Lectures ‘Paratuberculosis infection in cattle, of hosts, bugs and habitats’, Ad Koets Ph.D., DVM, B.Ag.Sci., Assistant professor at Utrecht University, Faculty of Veterinary Medicine: co-referee: Prof. Huub Savelkoul, Cellbiology and Immunology Group. Date: Tuesday 3 February 2009 at 16.00 hrs. Venue: Zodiac, Marijkeweg 40, Wageningen, lecture room 80. Drinks afterwards. Ad Koets is an assistant professor at Utrecht University, Faculty of Veterinary Medicine. Since 1996 he has been studying various aspects of bovine paratuberculosis. Bovine paratuberculosis is a chronic proliferative infection of the small intestine caused by Mycobacterium avium ssp paratuberculosis. The disease is highly prevalent in dairy and beef farms world wide, a cause of substantial financial losses on farms with endemic infections and is notoriously difficult to control. The talk will represent the multidisciplinary approach currently taken to better understand the dynamics of this disease, which is the interplay between hosts, bugs and their habitat, in order to find new ways towards control.

land use change are considered critical to sustainable development. In the LUPIS project we will develop integrated assessment tools to address the linkage of land use policy to sustainable development in the context of a range of developing countries. Attention will be given to both natural and agricultural ecosystems. This MSc study will adapt bio-economic farm models developed in a European context to allow for i) use in developing countries, ii) linking to other models (e.g. crop models at field level or market models at regional level). A first application is foreseen in China, but collaboration with other countries is also possible. Supervisors: Pytrik Reidsma, 0317 485578, [email protected], Martin van Ittersum, 0317-482382, [email protected].

Social sciences Project aanpak overgewicht

Gezocht: student voor het project “Een brede aanpak van overgewicht: de school als gezonde setting”. Doel van dit project is het in kaart brengen van bestaande meStudenten gezocht thoden op het gebied van overgeDe afdeling Voorlichting en Werwichtpreventie op scholen en de ving zoekt studenten voor het versucces- en faalfactoren daarbij. zorgen van de volgende Mobiele Prijs Marga Klompé Stichting Het project bestaat uit een literaPractica: Fotosynthese@school, De Marga Klompé Stichting kent DNA, Economie en Experiment. jaarlijks drie prijzen toe van elk Environmental sciences tuurstudie en interviews. De literatuurstudie inventariseert bestaanProfiel: 3e jaars of ouder, gemo2.500 voor projecten en studies, de methoden gericht op preventie tiveerd voor de promotie van Wadoor vooral jonge mensen, die Meteorology and Air van overgewicht op scholen. De ingeningen Universiteit, in de vierde bijdragen aan menselijkheid, geQuality terviews worden gehouden met periode fulltime beschikbaar, en rechtigheid, vrede, en emancipasleutelfiguren binnen en buiten ervaring willen opdoen met lesge- tie van achtergestelde groepen in Seminar ven. Tijdens deze periode bezoek kerk en samenleving. De projecten High resolution weather radar: Jor- het onderwijs om behoeften te peilen, bewustzijn en draagvlak te je, samen met een andere student, (initiatieven die op de praktijk ge- di Figueres i Ventura (TUD). Date: ongeveer 20 middelbare scholen, richt zijn) of studies (zoals acade- Tuesday 3 February 2009, 15.30 vergroten en om hen te betrekken bij nieuwe en/of bestaande sawaar het practicum aan VWO5 misch proefschrift of essay) moe- hrs. Venue: Room: 1 C103, 1st scholieren gegeven wordt. Naast ten toegankelijk zijn voor een floor, Atlas Building, Droevendaal- menwerkingsverbanden. Project 6 studiepunten, krijg je per practi- breed publiek. De aanmeldingssesteeg 4, 6700 AA Wageningen. kan uitgevoerd worden als afstudeervak. Een (kleine) vergoeding cumdag 50 euro. Lijkt het je leuk? termijn sluit op 31 maart 2009. Drinks afterwards. voor de werkzaamheden is beKijk op www.wurkforce.wur.nl of je Inl: www.margaklompestichting.nl. de geschikte studie doet, en meld Hydrology and Quantitative schikbaar. Meer info: dr. Kirsten Verkooijen, Gezondheid en Maatje aan! Wa t e r M a n a g e m e n t schappij, tel: 0317-482509, kir(ADVERTENTIE) [email protected]. Colloquium Lineke Woelders: The relation between geological formations and Development Economics groundwater resources in the Palouse Basin. Date: 5 February Cost-Benefit Analysis and 2009, 13.30-14.15 hrs. Venue: Environmental Valuation (DECC45 (A109) Atlas building, Droe31306) vendaalsesteeg 4, Wageningen. Period 4: Afternoons, Monday to Thursday; 1st lecture Monday, March 2, 15:30; Room C72. The Plant sciences course Cost-Benefit Analysis and Environmental Valuation covers Entomology the economic analysis of investments and policies, as well as the Colloquium Loes Duivenvoorde: The contribu- valuation of environmental effects tion of the neuropeptide proctolin of such projects or policies. Investments could be in, for example, to the regulation of acoustical factories, irrigation and drainage communication in the grasshopper Chorthippus biguttulus. Date: projects, roads and railways, or in Tuesday, 3 February, 16.30 - 17.00 nature conservation projects. Policies that can be appraised are, for hrs. Venue: large lecture room C19, Building 511, Binnenhaven 7, example, taxes, price-support measures and environmental reWageningen. gulations. Several aspects of costbenefit analysis are treated: welfaPlant Production re economic foundations, financiSystems al versus economic analysis, valuation methods and problems, shaThesis subject: Land Use Kom langs bij het Futurepoint in FORUM dow pricing, effects on income disPolicies and Sustainable tribution, combined with methods Development in Developing (naast de receptie) to assess environmental effects, Countries Elke donderdag van 08.30 uur tot 17.00 uur such as contingent valuation, traPoverty, food security, uncontrol(vanaf 1 februari) vel cost, and hedonic pricing; led land conversions, loss of bioother aspects treated in the diversity, pressure on forested course are irreversibility, risks and areas: the enhancement of uncertainty. sustainable development is an important issue in developing countries. Land use patterns and

Bijna afgestudeerd, wat nu? KLV Professional Match geeft inzicht in jouw kwaliteiten en begeleid je naar je eerste baan

wie

ik n be wat

kan ik l ik i w t a w

Resource 0315 14-17p

28-01-2009

16:45

Pagina 16

SERVICE

COLOFON Resource, Weekblad voor Wageningen Universiteit en Researchcentrum, is het weekblad voor personeel en studenten van Wageningen UR. Uitgever/ Wageningen UR. ISSN/ 1874-3625. Redactieadres/ Bornsesteeg 47, 6708PD Wageningen, tel. 0317 484020, e-mail [email protected]; secretariaat Thea Agba-Kuijpers. Redactie/ Gaby van Caulil (hoofdredacteur), tel. 0317 482997, e-mail [email protected]; Lieke de Kwant (eindredactie), tel. 0317 485320, Alexandra Branderhorst (VHL, studentennieuws, organisatie), tel. 0317 481725; Roelof Kleis (economie, omgeving, ecologie, maatschappij), tel. 0317 481721; Nicolette Meerstadt (voeding), tel. 0317 481721; Albert Sikkema (plant, dier), tel. 0317 481724: Hans Weggen (service), tel. 0317 485272. Studentredacteuren: Marrit van den Akker, Anneloes Dijkstra, Stijn van Gils, Christoph Janzing, Emily

2

16

Parry, Tom Rijntjes, Barbara Tielemans. Freelance medewerkers: Wim Bras (VHL), Alice van Ginkel, Yvonne de Hilster, Laurien Holtjer, Hanneke Marcelis (website), Clare McGregor (international pages), Rik Nijland, Joris Tielens. Landelijk nieuws: Hoger Onderwijs Persbureau. Foto's/ Guy Ackermans, bvBeeld, Bart de Gouw, Hoge Noorden, Lineair, Ruben Smit, Theo Tangelder, Martijn Weterings. Illustraties/ Henk van Ruitenbeek, Guido de Groot Vormgeving/ Hans Weggen (basisvormgeving OfD, Loek Kemming). Redactieraad/ dr. ir. Ernst van den Ende (voorzitter), ir. Martijn de Groot, ir. Marianne Heselmans, dr. Patrick Jansen, Marloes van der Kamp, Mascha Rasenberg, prof.dr. Cees van Woerkum en Judit Zijlstra Druk/ Dijkman Offset BV. Abonnementen/ Studenten van Wageningen Universiteit en personeel van Wageningen UR krijgen

Resource gratis; anderen kunnen zich abonneren. Abonnementsprijs Nederland €58,00 (buitenland €131,50) per jaar. Inl: tel. 0317 484020. Een abonnement wordt automatisch verlengd tenzij uiterlijk een maand voor het eind van de lopende abonnementsperiode schriftelijk is opgezegd. Advertenties intern/ Onderdelen van Wageningen UR kunnen tegen gereduceerd tarief adverteren in Resource. Inl: Elisa Salentijn, tel. 0317-482519. Kleintjes is de rubriek voor nietcommerciële advertenties en dienen contant te worden betaald. Advertenties extern/ Van Vliet, bureau voor media-advies, Passage 13, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, tel. 023 5714745. Serviceberichten/ Beknopte, zakelijke mededelingen van eenheden van Wageningen UR aan studenten en personeel kunnen gratis in Resource worden geplaatst. Inlichtingen: 0317 485272.

PUBLICATIES

KLEINTJES

V

Berichten in de categorie ‘Gevraagd en aangeboden’, voor studenten en medewerkers van Wageningen UR. Lever het bericht voor maandag 10.00 uur in bij het redactiesecretariaat van Resource, gebouw 116, kamer 0.31, en betaal contant. Tarief is 3,50 euro per dertig woorden, de lengte is hooguit 60 woorden.

A

Promotiefeest?

DIVERSEN Cross Your Borders: een onderwijsproject voor middelbare scholieren over ontwikkelingsvraagstukken, uitgevoerd door enthousiaste studenten. Een steentje bijdragen aan een betere wereld én nuttige vaardigheden opdoen? Word vrijwilliger! Nieuwsgierig? Check www.crossyourborders.nl! Gevraagd: iemand die jongeman met lichte verstandelijke beperking, te Wageningen, wil helpen met het monteren van videobeelden op de computer. Betaling via persoonsgebonden budget. Informatie: 0317-414623. Vrijwilligersvereniging zoekt leuke leiding voor bijspijkerkampen. Interesse? Kijk voor meer info op www.anderwijs.nl.

Bekijk onze kleurrijke ruimte voor een borrel, diner of compleet feest. Wereldse buffetten vanaf € 16,50 per persoon voor groepen van 20 tot 120 personen. Meer informatie? Bekijk onze website: www.colorsworldfood.nl of maak een afspraak voor meer informatie. Nieuw in Wageningen: Colors World Food, Markt 15, 6701 CX, Wageningen, 0317-417463, E:[email protected]

Onderdelen van Wageningen UR kunnen tegen gereduceerd tarief adverteren in Resource

Mail nieuwe publicaties in reeksen van instituten en eenheden uiterlijk maandag 09.00 uur naar [email protected]. De lengte is hooguit 60 woorden.

Alterra Policy integration, coherence and governance in Dutch climate policy. A multi-level analysis of mitigation and adaptation policy. S. van Bommel en W. Kuindersma. Alterrarapport 1799. Van de wal in de sloot; Bodemkundig en cultuurhistorisch onderzoek Zwarte Kade te Tricht. J.R. Mulder. Alterrarapport 1788. Advies Kennissysteem Dosis-effectrelaties. Naar een centraal kennissysteem voor dosiseffectinformatie. R. C. van Apeldoorn, R. Henkens, A. Griffioen, C. Niemeijer, C. Smit en M. van der Veen. Alterrarapport 1776. Een nieuwe vegetatiekaart (2006) en een Natura 2000 habitatkaart van de Hoge Veluwe. R.J. Bijlsma en A.J. Griffioen. Alterrarapport 1770. Natura 2000 habitattypen in Gelderland. R.J. Bijlsma, J.A.M. Janssen, R. Haveman, R.W. de Waal en E.J. Weeda. Alterrarapport 1769. Systeemanalyse voor het stroomgebied Quarles van Ufford Fase 3.

C. Siderius, R.J. Wolleswinkel, F.J.E. van der Bolt, J. Roelsma, O.F. Schoumans, T.P. van Tol - Leenders en H. de Ruiter. Alterrarapport 1767. Systeemanalyse voor het stroomgebied van de Krimpenerwaard Fase 3. J.G. Kroes, J.D. Schaap, F.J.E. van der Bolt, R.J. LöschnerWolleswinkel, O.F. Schoumans, J. Roelsma, C. Siderius en T.P. van Tol-Leenders. Alterrarapport 1766. Systeemanalyse voor het stroomgebied van de Drentse Aa Fase 3. J. Roelsma, T.P. van Tol-Leenders, F.J.E. van der Bolt, R.J. LöschnerWolleswinkel, L.V. Renaud, J.D. Schaap, O.F. Schoumans, C. Siderius, H. van der Heide en K. van der Molen. Alterrarapport 1764. Fosfaatonderzoek Kolonievaart; Onderzoek naar de benodigde inrichtingsmaatregelen voor het behalen van de gewenste natuurdoeltypen in het natuurgebied Kolonievaart. M. Pleijter, S.P.J. van Delft, R .H. Kemmers en M.M. van der Werff;. Alterrarapport 1755. Methodiek voor het karakterise-

ren van fosfaatlekkende gronden Beschrijving van het instrumentarium PLEASE. O. Schoumans, P. Groenendijk, C. van der Salm en M. Pleijter. Alterrarapport 1724. Van praktijk naar praktijk; kennis voor Project Ontwikkeling Militaire Terreinen. M. Brinkhuijsen, J. Westerink, R.J.H.G. Henkens, J.G. de Molenaar en A. Wintjes. Alterrarapport 1634. Te bestellen via www.boomblad.nl /rapportenservice. Veel rapporten zijn ook te downloaden vanaf www.alterra.nl (publicaties).

LEI Biologisch en gemak; Een combinatie voor de toekomst? E. van Wijk-Jansen en G. Tacken. LEI-rapport 2008-028; ISBN 978-908615-250-6; Prijs €15 Te bestellen door overschrijving van het bedrag op rekening 30.00.90.641 van het LEI te Den Haag o.v.v. het rapportnummer. Rapporten zijn ook te downloaden vanaf www.lei.nl (producten, publicaties, rapporten).

(ADVERTENTIE)

50% korting op de Volkskrant plus 1 jaar gratis pasta Ben je uitwonend student en niet ouder dan 27 jaar, ga dan nu naar naar eenjaargratispasta.nl De actie loopt tot en met 28 februari 2009

Int nis 9.3 aie

Wh is t

Wh Gu An log wo AIE AIE tra mo wid list by Alle aie

Bo

Sti All st.b ww

Ins

Inlichtingen: Elisa Salentijn, tel. 0317- 482519 (ADVERTENTIE)

Ja,

Bij OGD werken ruim 500 studenten en afgestudeerden. Solliciteer online of bel voor een (bij)baan in de ICT.

ik wil een

baantje en ik ben

handig

Du

ww

Pri

Bel in Wageningen 030-2392090 [email protected] www.ogd.nl

met

computers

He inte voo ma Ins ma je k Zie

Delft Amsterdam Utrecht Eindhoven Enschede

Du ma wil ling kel stu voo cat dri ger he ver len lijk erv doo duc stu een een feb doo zo De du

In

Du stu ww

Ag

Zon Su ri, 1

Resource 0315 14-17p

28-01-2009

16:45

Pagina 17

29 JANUARI 2009

17

RESOURCE #15

VERENIGINGEN AIESEC

lenmuziek, wednesday 4 February, Middle-East Meal, 18.30 hrs and special Movie, 20.00 hrs.

Internationale studentenorganisatie, Lawickse Allee 13, open 9.30-16.30, tel. 0317-422264, [email protected], www.aiesec.nl.

Ieder zijn engel

ingeschreven, mail dan naar wage- business met hoge financiële [email protected]. Op de site belangen en met een laaghartige vind je alle stages van Integrand. moraliteit. De Albanese Lorna (Arta Dobroshi) is voor de schijn in het huwelijksbootje gestapt met Onderzoek verbetering van Claudy (Jérémie Renier), een zaadproductiemethoden Code 4631, afstudeerstage, bach- armoedige junk. Zodra ze de Belgielor eindproject, meeloopstage of sche nationaliteit heeft, hoopt Lorna haar grote droom waar te zomerstage. Activities will be: maken: een snackbar openen. Field evaluation of parental spinach trial twice a week; Field eva- Maar Fabio (Fabrizio Rongione), de criminele arrangeur van het luation of priming trial once a huwelijk, broedt op een plan om week; Work out data in excel file; Claudy te vermoorden. Dan kan Germination trials in lettuce spiLorna snel een tweede, nog lucranach and fennel; Analyze and retiever schijnhuwelijk sluiten. view historical data. (yes also for Vrijdag tot en met zondag, dinsSolanum crops !). dag en woensdag 20.30 uur.

Ervaring met een persoonlijke engel of benieuwd naar hun betekenis? Geef je op voor één of meer activiteiten in onze ‘EngelenWhich international traineeship cyclus’: Schilderen op engelenmuziek, Luisteren naar engelenmuis there on your wish list? ziek en schilderen vanuit je gevoel Whether you want to go to India, en ervaring, 3 februari en 10 Guatamala, Cambodja or Niger... februari 2009, 19.30 uur, met And whether you want to work in logistics, development, corporate Ruth Eisen; Ieder zijn engel, Engelen in Bijbelse verhalen, ontdek de world, education or nutrition... AIESEC has the internship for you! meditatieve kracht die hieruit spreekt, 16 februari, 20.00 uur, AIESEC has more than 23.000 met Anja Vogelzang. Meer info en Quality Systems Manager traineeships in their database in opgave: In de wereld-sp3.nl. more than 100 countries worldgezocht wide. The one that's on your wishCode 3852, werkopdracht. In list might be among them, so pop Interstedelijk Studenten 2008 is gestart met de digitaliseby the AIESEC office at Lawickse ring van het QMS. Het papieren Overleg Allee 13, or send an email to handboek wordt geverifieerd aan [email protected]. de hand van audits en andere vorwww.iso.nl. men van onderzoek en op basis van de onderzoeksresultaten worBestuursleden Boerengroep Het ISO is op zoek naar bestuurs- den bestaande procedures aangepast of nieuwe ontwikkeld. In het leden voor het jaar 2009/2010. kader van 'less is more' wordt alle Studenten, studentenvertegenwoordigers, bestuurders en politici overtollige informatie weggelaten. Het digitaliseren van de informatie zijn een kritisch groep mensen. Stichting Boerengroep, Lawickse Ben jij degene die daar mee over- behelst het verwerken van procesinformatie in flowcharts voor publiweg kan? Heb je zin om een jaar Allee 13, tel. 0317 410500, catie op het bedrijfseigen intranet. iets anders te doen dan colleges [email protected], volgen? Lijkt het je leuk om een www.boerengroep.nl jaar te discussie?ren met het Sharepoint HR & Payroll ministerie van onderwijs, Tweede Solutions Inspringtheater Kamerleden, de universiteit- en Het Inspringtheater organiseert Code 4720, afstudeerstage. Bininteractieve theatervoorstellingen hogeschoolbestuurders en andere nen de Business Unit HR & Payroll organisaties? Wil je de belangen voor boeren, burgers en beleidsSolutions dient het SharePoint invan de Nederlandse student op makers: word onze nieuwe gericht te worden. De stagiair zal Inspringtheater coördinator! Per 1 het hoogste niveau behartigen? op basis van inventariserende gemaart komt deze functie vrij. Pak En wil je daarnaast veel organisa- sprekken met betrokkenen binnen je kans en reageer op de vacature! torische en communicatieve vaar- de Business Unit bepalen hoe het Zie hiervoor www.boerengroep.nl. digheden opdoen tegen een uitSharePoint ingericht kan worden, stekende vergoeding? Solliciteer welke informatie opgenomen dan voor een bestuursfunctie bij dient te worden etc. Het advies Duurzame Student het ISO. Het Interstedelijk Studen- wordt voorgelegd aan de op dit ten Overleg (ISO) in het kort: vijf moment verantwoordelijken voor www.duurzamestudent.nl. bestuursleden; een achterban van het SharePoint. Daarnaast is de 31 lidorganisaties; 430.000 stustagiair verantwoordelijk voor het Prijsvraag Duurzamestudent.nl is een online denten vertegenwoordigen op lan- inrichten, vergaren van de nodige informatie en het implementeren magazine voor studenten die iets delijk niveau; meedenken over thema’s als harde knip, internati- van het SharePoint binnen de willen met duurzame ontwikkeonalisering, het bindend studiead- Business Unit (Roadshow). ling. Op de site staan tips en artivies en studiefinanciering. Je bent kelen op het gebied van lifestyle, een zelfstandige, flexibele student, Movie W studie en carrière, geschreven met goede communicatieve vaarvoor en door studenten. In de digheden, eigen initiatief en zakecategorieën shoppen, eten en drinken, wonen, stage en vrijwilli- lijke inslag. Ervaring in de (studenten)politiek is een pre. Geïnteresgerswerk en carrière komt het hele studentenleven aan bod. Ook seerd? Vraag een zoekpakket aan verschijnen er persoonlijke verha- via [email protected] en kom langs voor len en columns van maatschappe- een vrijblijvend informatiegesprek. Filmhuis Movie W, Lawickse Allee Tijdens het gesprek vertelt een ISO 13, tel. 0317-484809 (ook voor lijk betrokken studenten, stagebestuurder over de bezigheden tij- reserveren), www.movie-w.nl ervaringen en shopping-routes dens een bestuursjaar en de door studentensteden. Ter introductie van de site deelt duurzame- onderwerpen die voor ons belang- The Mourning Forest van Naomi rijk zijn. Maak een afspraak door student.nl samen met Gulpener Kawase (Japan 2007) te bellen naar 030-230 26 66 en De zeventigjarige weduwnaar Shieen typische studentenprijs uit: te vragen naar Jochim Schueler of geki gaat samen met zijn begeleideen jaar lang gratis bier. Tot 1 mail naar [email protected]. Sollici- ster, de verpleegster Machiko, februari maken studenten kans door de zin “Duurzaamheid is: ….” teren kan tot 19 maart. Kijk voor naar het bos waar de vrouw van meer informatie op www.iso.nl. zo origineel mogelijk in te vullen. de man begraven ligt. Na 33 jaar De prijsvraag is te vinden op www. is het tijd om defi nitief afscheid te duurzamestudent.nl/prijsvraag. nemen van de ziel van de overleIntegrand den vrouw, die dan volgens de boeddhistische traditie definitief In de wereld - sp3 het aardse verlaat. De man is dement en kinderlijk speels. Al snel neemt hij de benen en voor de beBemiddelingsorganisatie voor geleidster zit er niets anders op studenten en recent afgestudan de man te volgen, diep het deerden, www.integrand.nl, bos in. [email protected], tel. Duivendaal 7, tel. 0317 482663, Donderdag 20.30 uur. 0317 422421. [email protected], www.indewereld-sp3.nl

Integrand Agenda

Wil je reageren op onze stages? Als je bent ingeschreven bij InteZondag 1 februari, 11.00 uur, Sunday Service; dinsdag 3 februa- grand kun je reageren door in te ri, 19.30 uur, Schilderen op enge- loggen op de website. Sta je niet

Le Silence de Lorna van Jean-Pierre en Luc Dardenne (België 2007) De onderwereld van schijnhuwelijken en valse paspoorten is een

Jagdhunde van Ann-Kristin Reyels (Duitsland 2007) De 16-jarige Lars (Constantin von Jascheroff) en zijn recent gescheiden vader Henrik (Josef Hader) zijn van Berlijn verhuisd naar een boerderij in de dunbevolkte regio Uckermark. Het duo krijgt maar moeilijk contact met de plaatselijke bevolking en ook de verhouding tussen vader en zoon verloopt stroef. Lars brengt zijn tijd grotendeels buiten in de sneeuw door, samen met zijn twee honden. Rond kersttijd vinden er plots grote veranderingen plaats in het leven van Lars: hij ontmoet het doofstomme meisje Marie (Luise Berndt), zijn vader confronteert hem met een nieuwe liefde en zijn moeder duikt onverwacht op in het dorp. Donderdag 5 februari 20.30 uur.

StOC

StOC, Gebouw achter de Aula, Gen. Foulkesweg 1a; [email protected]; www.stocwageningen.nl

Business Challenge Op 14 mei 2009 organiseert het StOC de Business Challenge. Het doel van de Business Challenge is het uitwerken van een ondernemersidee tot een businessplan. Het product, de markt en de financiën van je bedrijf worden behandeld en besproken waarbij je persoonlijk begeleid wordt door een ervaren ondernemer. Grijp deze uitgelezen kans om een business idee naar een hoger plan te tillen en begin met het verzinnen en het uitwerken van een ondernemers idee. Voor meer informatie kijk op www.stocwageningen.nl

Student Chaplaincy

Student Chaplaincy Wageningen, Duivendaal 7, tel. 0317 - 48 26 63, www.wau.nl/scw, [email protected]

Eucumenical church services In English. Sunday 1 February, 11.00 hrs, Rev. Josine van der Horst.

Other activities Thursday 29 January, 19.00 hrs: Preparation meeting, Bible study; Thursday 5 February, 19.00 hrs: Crossroads.

Studentenraad

[email protected]

Generaal Foulkesweg 1a, Achter de Aula, gebouw 365 www.wageningen-alumni.nl e-mail: [email protected]

Towards Flexibility In the academic year 2010-2011 a change of BSc education is planned. This plan, called ‘Towards Flexibility’, is the result of a year university broad discussion and work of the steering committee. The EB decided to implement the plan, and co-management including the student council, will decide if the plan finally will be approved. The student council will emphasize that the quality of courses should remain at least at the same level. Moreover, scheduling of education exams should be student-friendly and students should be involved in the evaluation of the plan.

Studium Generale

http://studiumgenerale.wur.nl, tel. 0317 482030

Darwin Year by Studium Generale Wageningen Barefoot across the Amazon: About the Protection of the World’s largest Rainforest. Wednesday February 4th, 20.00hrs. Venue: Leeuwenborch (instead of LA13!), Hollandseweg 1, Wageningen. Dr. M. (Marc) G.M. van Roosmalen, Hero of the Planet (Times magazine), Officier in de Orde van de Gouden Ark. If Darwin lived today, and collected so many species, he would be put in prison!! This happened to the Dutch biologist/ecologist Marc van Roosmalen because of his efforts to protect the Amazon from deforestation. As most of you will know, the causes of rainforest destruction are (1) population pressure by people migrating from the south, (2) the planting of sugar cane (for biofuel), (3) the increasing number of oil palm plantations and (4) the planting of soya (for the McDonald’s Chicken McNuggets that are sold to millions of people every week in Europe). Marc van Roosmalen effected conservation of parts of the Amazon together with Nature Conservation Organizations. He tried to safe biotopes of rare animals by the acquisition of large areas of forest with the help of his Amazon Association for the Preservation of high biodiversity areas (AAP). But!! The powerful real estate developers, investment bankers and government agencies had different plans with the Amazon. They exploded into a rage about this activities and, while be foaming with anger, they accused him from illegal actions. In 2007, at the age of 60 years, he was put into prison and suspended 16 years. However, after 18 months he was cleared of almost all allegations by a federal court. Dr. Marc van Roosmalen is a world renowned researcher of fauna and flora in the Amazon (Brasil, Suriname, Guyana). His interest is the interaction of plant and ani-

Hét netwerk voor iedereen die iets met Wageningen heeft. www.klv.nl e-mail: [email protected]'

KLV mid-career Loopbaancafé Ben je al een flinke tijd aan het werk en vraag je je af: is dit nog wat ik wil? Wat geeft mij energie? Hoe krijg ik verdieping? Een totaal andere koers: is dat wel haalbaar? Dat soort vragen. In een avond blijk je – sparrend met professionele begeleiders en lotgenoten – hiermee al een stap verder te kunnen komen. Op 10 februari a.s. organiseert KLV weer een mid-career loopbaancafé (café H41, Wageningen). Toegang: voorrang voor KLV-leden die ook korting krijgen. Info en aanmelding: www.klv.nl/

mal species connected with the biophysical parameters of the river basin. Bestseller still is his guide “A guide to the fruits of the Amazonian rainforest” a must for every biologist visiting the area.

Thymos

Sportstichting Wageningen Universiteit, tel. 0317 482746; open ma-wo 9.00-17.00, do 9.00-18.00 en vr 11.00-15.00 uur; www.swuthymos.nl

Schiet-mee Woensdagavond 11 februari is het tijd om te schieten! We zullen naar Zetten fietsen om daar met luchtbuksen ons helemaal uit te leven op de schietbaan. Met sportrechten betaal je 3,50 euro, zonder deze rechten betaal je 6 euro, inclusief de kosten voor het pontje. Let op! We gaan dus op de fiets! Je kunt je uiterlijk op 5 februari opgeven. Voor meer informatie en het inschrijfformulier ga je naar onze website!

Paintball-mee Maandagmiddag 16 februari zullen we met Thymos de eerste Paintball-mee organiseren! Sportrechtenhouders betalen 27,50 euro voor vervoer naar Uden. 150 paintballen, en 3 uur lang paintballplezier! Zonder sportrechten betaal je 32,50 euro. De uiterste inschrijfdatum is 5 februari! Voor meer informatie en het inschrijfformulier ga je naar onze website!

WaHo Volleybalvereniging WaHo, www.waho.wur.nl. Competitieuitslagen Dinsdag 20 januari: Waho H1Scylla H4 1-3; Waho H3 - Excelsior H2 4-0; Waho D2 - Scylla D3 1-3; Waho D1 - Arvevo D3 0-4; Waho D5 - Toesj D3 0-4.

Resource 0315 10-13 en 18-20

28-01-2009

16:44

Pagina 18

STUDENT

>

2

18 Hoe gewilliger de vrouw, des te sneller het sperma. Tenminste, als je een vis bent van de Cichlidae-familie. Soorten van deze familie hebben uiteenlopend paringsgedrag, variërend van strikte monogamie tot promiscuïteit. Mannetjes van de losbandige soorten – waarvan de vrouwtjes in korte tijd veel sekspartners hebben – produceren meer en sneller sperma dan trouwe Cichlidae-vissen. Hoe dit bij de mens werkt is vooralsnog onbekend, maar proefpersonen zijn vast niet moeilijk te vinden.

Het doet soms een beetje zeer, maar doorgaans plas je nierstenen gewoon uit. Bij de Hongaar Sandor Sarkadi ging dat echter niet lukken. Zijn niersteen had een diameter van zeventien centimeter en woog meer dan een kilo. Ook de ‘grijper’ waarmee artsen stenen kunnen weghalen via de urineleider, bood geen soelaas meer. Een spoedoperatie was nodig om de Hongaar te verlossen van zijn ‘kokosnoot’, aldus de Vlaamse krant Het Laatste Nieuws.

S T IJ N

U

De va vo m fa de W er

GEITENWOLLEN SOK Zwak licht schijnt op het schoolbord. ‘Hoe zouden jullie de bos- en natuurbeheerders hier beschrijven’, vraag een docent terwijl hij een krijtje ronddraait tussen zijn vingers. Een angstige stilte valt. Het krijtje blijft draaien en de vingers worden steeds witter. ‘Geitenwollen sokken’, klinkt door het lokaal. Meer opmerkingen volgen niet. Hoe is het mogelijk. Zelfs binnen de groene sector worden we nog geitenwollen sok genoemd. Want dat de buitenwereld bos- en natuurbeheer een suf imago toedeelt, ach, daar kan ik inmiddels mee leven. Een vriendje van mijn broertje omschrijft Wageningen UR bijvoorbeeld als ‘schrale universiteit’. Ik weet niet wat dat betekent, maat het lijkt me pijnlijk. En in die stoffigste sector van Nederland zijn wij ook nog eens het sufste. Dat is toch wel heel erg. Terwijl ik mijzelf en ‘mijn’ sector toch associeer met stoere motorzagen, omvallende woudreuzen en woeste tochten met terreinwagens. Al doet mijn motoriek die associatie doorgaans weer teniet, geef ik toe. Gedesillusioneerd en licht aangebrand loop ik door de hogeschoolgangen in Velp, en als even niemand kijkt schuif ik mijn broek omhoog. Verrek, ik moet ze nog gelijk geven ook. Het is alleen omdat er toevallig niets anders in mijn la lag, maar daar sta ik, formidabel in een hokje geplaatst. Gelukkig ben ik niet de enige. Met het cadeau van Tsjechië aan de EU zijn alle Europese landen weer in hokjes geduwd. Wat een opluchting. In het enorme werk met lampjes van kunstenaar Alexandr Vondra is Bulgarije een hurktoilet. Heel Frankrijk is in staking, en in Nederland steken nog slechts wat minaretten boven de gestegen zeespiegel uit. Reden: de kunstenaar wilde kijken of Europa om zichzelf kon lachen. Tuurlijk, dat is het. Om jezelf lachen. Wageningen Universiteit deed dat natuurlijk al lang. Ik bedoel, die boom voor het Forum, dat is toch niet echt serieus? Gelukkig hebben we nu ook een enorm Europees lachertje, een provocerend kunstwerk met blije lampjes. Onze eenheid. Een fantastisch uitgangspunt. Amerika roept gebroederlijk en vol overtuiging yes we can, en wij Europeanen, tja, wij lachen om onszelf. / Stijn van Gils

Wageningse bosbouwstudenten duiken eens per jaar de Rijn in. Als daad van verbroedering. / foto BdG

OEPS, DAT IS TOCH WEL HEEL BLOOT Het is zes uur geweest en donker. De wind zwiept de golven het kleine strandje op bij de Wolfswaard in Wageningen. De gevoelstemperatuur nadert het vriespunt, ook al geeft het kwik vier graden Celsius aan. Echt weer om bij de kachel te zitten met een goed glas sterk water. Dat vinden vijftien dappere bosbouwers ook. Maar afspraak is afspraak. En dus gaan ze zo meteen uit de kleren voor een frisse duik in het duistere sop. De Rijnduik is een traditie onder de leden van Ifsow, de internationale club van bosbouwstudenten. Nee, het heeft niks met een nieuw-

jaarsduik van doen, legt organisator Karin Steijven uit. Wat het dan wel is? Een ritueel, een uit de hand gelopen grap, een daad van verbroedering. Steijven kan niet exact zeggen hoe vaak er al is gedoken. Maar toch zeker een keertje of tien. En de duik zit in de lift. Vorig jaar zes deelnemers, dit keer bijna drie keer zoveel! Er is zelfs buitenlandse deelnemer. Alwin, uit de Filippijnen, zal ook meedoen. Alleen, hij is er niet. De rest gaat tegen half zeven te water. Geheel of vrijwel geheel bloot. Nog zo’n jonge traditie. Wat geeft het ook, het is toch donker. Op de felle flits van de fotograaf na. Vooral niet rennen, tipt Steijven nog.

Vanwege de stenen. De verslaggever haalt nog net op tijd een aangespoelde paal met prikkeldraad weg. Toch rent iedereen zo hard mogelijk de plomp in. En vervolgens minstens zo snel er weer uit. Blij, opgelucht en trots. Afdrogen en dan een flinke slok. En, hoe staan we op de foto? Oeps, dat is toch wel heel bloot. Tsjonge, wat smaakt glühwein met rum lekker na een duik in de Rijn. Ruim een half uur te laat, als de rest al lang weer in de kleren is en licht rozig van de sterke drank, komt de Filippijn aangeschuifeld door het drassige weiland. Toch nog internationaal, die Rijnduik. / RK

Un de zo bl ja wa na Da vo go do gr be zo Om wi Oo he laa aa ee vr tijd de ko ee ge ke m tw

VLUCHTEN VOOR DE DRILBOREN Bij de draaideur van de Bornsesteeg is het opvallend druk voor een vroege vrijdagochtend. Studenten die normaal gesproken op dit tijdstip hun kater uitslapen, lopen de studentenflat uit op weg naar Forum. En hoe hoger je de trap oploopt, hoe oorverdovender de herrie is die hen verjaagt. Er wordt geklust in de Bornsesteeg. Op afdeling 6A zijn twee bouwvakkers een keuken aan het installeren. Zijn zij de bron van het doordringende gedril? ‘Nee, dat komt van die werklui op de balkons.’ Op 6B komt Prosper net wezenloos de gang opsloffen. Net wakker en nog lang niet uitgerust. ‘Er is te veel herrie!’, roept hij boven het lawaai uit. ‘Ik krijg zo niet genoeg slaap, want het begint al om acht

uur in de ochtend. En ik wist wel dat er aan de flat gewerkt zou worden, maar niet dat het zoveel kabaal zou veroorzaken.’ Op de zevende verdieping staat Nashiru ondertussen al klaar bij de lift om naar Forum te vluchten. ‘Ik ben zo min mogelijk in mijn kamer want het is onmogelijk om daar te rusten of studeren.’ Dat is vooral de schuld van de mannen die opdracht hebben om de galerijvloeren te renoveren. Met grote drilboren gaan ze het oude beton op de balkons te lijf, terwijl collega’s met volle kruiwagens het puin naar beneden brengen. Adrian is één van hen, en hij vindt de herrie die hij voortbrengt ‘wel meevallen’. Hij heeft zelfs niet altijd zijn oorbeschermers op tijdens het boren. En er zijn ook bewoners

die het allemaal wel mee vinden vallen. ‘Ik heb geen problemen met de herrie. Ik word er niet wakker van en het duurt maar kort, dus het is prima’, zegt Edson. Een alternatief om de herrie en de bouwvakkers te ontsnappen wordt op de twaalfde gegeven. ‘Vlucht naar de douche als het geluid je te veel wordt en houdt vooral je gordijnen dicht’ aldus Ye. En 9C heeft een oplossing gevonden voor weer een ander probleem. De bewoners hebben een vol pak Dubbelfris kiwi-limoen tussen de deur en het kozijn gezet. Langzaam sijpelt het sap uit het pak. ‘Maar dan knalt de deur tenminste niet zo hard dicht als de bouwvakkers in- en uitlopen’, zegt Ma Rema. / AD

Un m

Resource 0315 10-13 en 18-20

28-01-2009

16:44

Pagina 19

29 JANUARI 2009

het van

Biologiestudenten in Utrecht mogen zich alleen nog afmelden voor een tentamen als ze een doktersverklaring hebben. Een docente klaagt in U-blad dat gemiddeld tien tot vijftien procent van de eerstejaars zich afmeldt voor tentamens. Volgens haar beginnen ze te laat met studeren, en duikt in februari de ‘skiziekte’ op. Zonder goede reden mogen studenten geen herkansing maken, aldus het universiteitsblad. Hoera voor de verschoolsing van het wetenschappelijk onderwijs.

ie

s

n mens oefn.

s t

19

UNITAS ‘REDT HET NOG WEL’ De rector en enkele andere medewerkers van Wageningen Universiteit troffen vorige week een bericht aan in hun mailbox met als onderwerp ‘Unitas failliet in 2009?’ Al langer doen verhalen de ronde dat het niet zo goed gaat bij de Wageningse jongerenvereniging. Wat is er aan de hand? Unitas-voorzitter Pieter Mulder vertelt dat de mail is verstuurd door een lid dat zich zorgen maakt. ‘Eigenlijk zijn we er niet zo blij mee. Het is goed bedoeld, maar het is jammer als iemand die niet precies weet wat er gaande is de verkeerde informatie naar buiten brengt.’ Dat er iets aan de hand is, ontkent de voorzitter niet. ‘De feesten worden niet goed bezocht en financieel loopt het daardoor ook minder. Failliet is echter een te groot woord. We redden het nog wel.’ Het bestuur zoekt momenteel manieren om te zorgen dat ‘het weer lekker gaat lopen’. Omdat ze nog middenin dat proces zitten, wil Pieter er nog niet veel over vertellen. Ook Tom Driedonks, penningmeester, ziet het niet al te somber in. Unitas heeft de laatste jaren een redelijk stabiel ledenaantal. Er zijn nu 180 leden. ‘Niet iedereen is even actief, maar dat gebrek aan vrijwilligersinzet is een probleem van alle tijden. Vijf jaar geleden zaten we in hetzelfde schuitje. De invoering van de overeenkomsten voor vrijwilligers zorgde toen voor een opleving.’ Sinds 2004 hoeven leden geen contributie meer te betalen, maar tekenen ze een contract en draaien minimaal acht uur per maand – bijvoorbeeld twee avonden tappen – mee als vrijwilliger.

Het ware probleem is het teruglopen van de bezoekersaantallen, vertelt Tom. ‘Watskeburt? Waarom is er geen hond te bekennen?’, postte een van de leden in november al op een UnitasHyves. Een directe verklaring heeft Tom niet. ‘Er is veel te doen, ook bij de andere studentenverenigingen. En het werkt zichzelf in de hand. Als je eenmaal zo’n imago hebt, komen mensen niet zo snel meer. Dan is de keus snel gemaakt als er tegelijkertijd een feest bij Ceres is waar veel vrienden naartoe gaan.’ Aan de sfeer ligt het volgens Tom zeker niet: ‘Het is altijd heel gezellig.’ Sommigen denken dat de terugloop met het rookverbod te maken heeft. In de weekenden en bij housefeesten gingen bezoekers inderdaad eerder naar huis toen de rookruimte er nog niet was, herinnert Tom zich. ‘De rokers moesten naar buiten en kwamen er na half twee niet meer in. Nu we de rookruimte hebben, blijven mensen langer plakken en nemen nog een extra biertje.’ Maar op studentenfeesten speelt het rookverbod minder, de meeste studenten roken namelijk niet, zegt hij. De mensa van Unitas trekt nog wel de gebruikelijke eters, aldus Tom. Hij is ook commissaris van de keuken, die avondmaaltijden voor leden verzorgt en lunches die toegankelijk zijn voor iedereen. De plannen van het bestuur om het tij te keren staan nog in de kinderschoenen, maar volgens Tom betekenen de moeilijkheden zeker niet het einde. ‘Wij zijn geschrokken van die mail. We moeten niet te veel indianenverhalen krijgen.’ / AB

on

k

-

he

C r

g-

d ’, Unitas zit in een dip, erkent het bestuur. Maar van faillissement is geen sprake. ‘We moeten niet te veel indianenverhalen krijgen.’ / foto GA

RESOURCE #15 Twee beveiligers gaan de orde bewaken tijdens tentamens van de Hogeschool voor Economische Studies in Amsterdam. Ze moeten een einde maken aan intimidatie van surveillanten, meldt het Hoger Onderwijs Persbureau. Van de zevenhonderd economiestudenten die een tentamen moeten maken, zijn er ‘hooguit twintig’ die zich misdragen. ‘Die schelden controleurs uit, intimideren ze fysiek of maken even duidelijk dat ze weten wie ze tegenover zich hebben.’ Vorige week zijn twee studenten uit de tentamenzaal verwijderd.

HET ECHTE WERK

BEDELEN MET EEN BABY Het handenwasgedrag van jongeren bestuderen. Dat was de stageopdracht die Antje Augustinus, zesdejaarsstudent MME, kreeg bij een ngo in Bangladesh. Ze trok rond met haar tolk en verbaasde zich over de grote tegenstellingen. De armsten bedelen op straat met ingehuurde baby’s, de rijksten bezoeken de obesitaskliniek. ‘Ik deed interviews met kinderen van twaalf tot achttien jaar over hun kennis en bewustzijn van sanitatie. Hiervoor had ik een tolk, een Bengaalse antropologiestudent. Dat was leerzaam en leuk want hij werd een goede vriend. Het was voor hem wel moeilijk om met een meisje op stap te gaan, want het land is voor 83 procent islamitisch. Op het platteland zijn de mensen heel gastvrij en gelukkig met weinig. Het was inspirerend om hen te ontmoeten. Vaak wordt je overstelpt met eten, want dat is in een land van voedselschaarste een teken van respect. Eten afslaan zorgt echt voor verbazing. Ramadan viel tijdens mijn bezoek. Van zonsopgang tot zonsondergang niets eten of drinken. Ik heb het ook geprobeerd, maar in het warme weer is vooral niets drinken erg zwaar. Sommige Bengalen aten ook gewoon, vooral de upperclassies. Eettentjes worden met lakens behangen, zodat de klanten die wel eten niet te zien zijn. Mijn tolk vastte ook niet. Toen hij een keer water dronk werd hij meteen aangesproken door iemand die een heftige discussie begon over zijn gedrag. ‘s Avonds is er iftar, het einde van het vas-

ten, maar alleen de relatief kleine groep rijken kan zich een echt feestmaal veroorloven. De rijken zijn vaak dik; een statussymbool. Er zijn zelfs enkele obesitasklinieken, dat verwacht je niet in Bangladesh. Het verandert wel. Pubers uit de upperclass spiegelen zich aan het westerse schoonheidsideaal. Ze gebruiken zelfs bleekcrèmes om meer te lijken op de mensen die ze op tv zien. Het eind van de ramadan is vergelijkbaar met kerst. Cadeautjes en winkelen. Maar weer vooral bij de rijken. In Dhaka stonden de dikke auto’s vier rijen dik voor de winkels. Heel cru, want een werkneemster verdient maar vijftien euro per maand. Daarvoor werkt zij zes dagen per week, minstens twaalf uur per dag, zonder pensioensopbouw, sociale voorzieningen of ziektewet. Bedelen op straat – soms met ingehuurde baby’s – is vaak lucratiever. Bangladesh is pas sinds 1971 onafhankelijk en aan de grenzen is het nog steeds onrustig. Als we op het platteland waren kreeg ik het advies om mijn bed en spullen naar het midden van de kamer schuiven, ondanks tralies voor de ramen. Er wordt geregeld geschoten door grenswachten. Soms gaat daarbij een koe dood. Weg levensonderhoud van een hele familie. Ik denk dat het voor mij als westerling heel moeilijk zou zijn om er te gaan wonen, maar ik wil erg graag een keer terug. Een bezoek aan Bangladesh lijkt me voor iedereen goed. Vooral om te zien dat alles niet per se zo hoeft zoals wij denken en zoals het hier gedaan wordt.’ / Barbara Tielemans

Resource 0315 10-13 en 18-20

28-01-2009

16:44

Pagina 20

STUDENT

20 ‘Er is waarschijnlijk geen God. Maak je nu geen zorgen meer en geniet van je leven.’ Sinds begin dit jaar rijden er in Engeland bussen rond met dit advies erop. Dit tot ontsteltenis van veel gelovigen, die de tekst beledigend en misleidend vinden. Maar de Britse reclamewaakhond oordeelde dat de boodschap niet in strijd is met de reclamecode. De campagne is een idee van journaliste Ariane Sherine (foto) die zich ergerde aan christelijke advertenties met dreigementen aan niet-gelovigen.

PRIKBORD WAGENINGEN SWAMPUS ‘Door flinke regenval was de campus op vrijdag 23 januari veranderd in iets wat aan een moeras deed denken. Een voetpad van Forum naar Atlas lag gedeeltelijk onder water’, mailt Wopke van der Werf van de leerstoelgroep Gewas- en onkruidecologie. ‘De benaming Swampus kon in ons werkgroepje in lokaal PC610 op bijval rekenen. Ik vroeg me af wat Pier Vellinga of Pavel Kabat hiervan zouden vinden en of ze ook iets moeten gaan doen aan climate proofing Atlas. Het gebouw zal toch niet wegzakken in de drassigheid?’ Zie ook pagina 4: Campus nog steeds drassig

STUDIEBOEKEN KOPEN? EEN STUKJE FIETSEN KAN LONEN Prijzen vergelijken loont. Ook als het om studieboeken gaat. Een buitenlandse student die zijn boeken uit Pakistan liet komen, was met shipping fee erbij nog steeds goedkoper uit dan in Nederland. Maar ook wie zijn boeken niet van zover wil halen, kan met enige inspanning al aardig wat besparen. Aan de dunne hardcover Before Dinner; Philosophy and Ethics on Food van Michiel Korthals hangt een behoorlijk prijskaartje. Als je hem bij de gewone boekhandel bestelt, leg je er 100 tot 130 euro voor neer. Maar bij de WUR-shop in Forum betaal je 89,50, en als je lid bent van een studievereniging zelfs ‘slechts’ 81 euro. Bij de pageturner An Introduction to Statistical Methods and Data Analysis van R. Lyman Ott & Michael Longnecker slaat de weegschaal anders uit. Die kost 65 euro bij de WUR-shop (82 zonder korting). Als je even naar het centrum fietst, naar boekhandel Kniphorst in de Hoogstraat,

kun je hem echter bestellen voor 60,99. Voor studenten met een krappe beurs zijn die vier eurootjes misschien de fietstocht waard. Een ander standaardwerk uit ons prijsvergelijkend onderzoekje, Organic Chemistry van John Mc Murry, levert slechts een miniem prijsverschil op. De WUR-shop vraagt er 61,50 voor (67,50 zonder korting) en Kniphorst 61,95. Alleen interessant voor studenten die niet zijn aangesloten bij een studievereniging dus. Internet blijkt trouwens niet direct een goedkope oplossing. Los van de verzendkosten ben je bij Bol.com voor de meeste boeken meer kwijt. En bij Amazon.com hoef je -ondanks de lage dollar- al helemaal niet te kijken. In de VS zijn studieboeken al gauw tussen de vijftien en veertig (!) euro duurder. De prijzen hangen overigens wel af van de editie, druk en uitvoering (hard cover of paperback). / Alexandra Branderhorst

RESOURCE #15 De ideale vrouw heeft stevige heupen, flinke borsten en volle lippen. Toch? Nou, volgens het Noord-Brabants museum is een mooi en sexy uiterlijk is een typisch twintigste-eeuws ideaal. Lange tijd werd de vrouw geacht heel andere deugden te hebben, zoals echtelijke trouw, huiselijkheid en vroomheid. En ze moest een toegewijd moeder zijn, wijs en daadkrachtig. Het museum wijdt een tentoonstelling aan de ideale vrouw. Een ideale man zou je toegangskaartje betalen. / NM

stuur je foto’s naar [email protected]

<