14 MWW Het geheim achter het succes van het Red Bull Formule 1-raceteam is samenwerking en aandacht voor details

W r W a M Jja 10

2/14

magazine voor bedrijf en techniek van sandvik coromant

innovatiE:

Ideeën op wielen

Weg in

2 seconden Het geheim achter het succes van het Red Bull Formule 1-raceteam is samenwerking en aandacht voor details

Automagie Tech Hoeveel is er veranderd? VS Grote besparingen, grote successen Tech Oplossingen in de diepte Tech Nieuwe soort niet te overtreffen China 25 uur per dag Tech Precisietransmissie nederland

redactioneel klas forsström president sandvik coromant

Voorbereid op de overstap australië heeft de afgelopen decennia een

enorme industriële transformatie ondergaan. In plaats van te vertrouwen op de tanende auto-industrie concentreren veel Australische bedrijven zich nu op aerospace. Hoewel dat segment in Australië nog relatief klein is in vergelijking met de auto-industrie, omvat het wel al zo’n 800 bedrijven en 14.000 werknemers. De jaaromzet van de branche bedraagt meer dan 4 miljard dollar en groeit gestaag. Ik wilde die omslag met eigen ogen zien. Daarom heb ik tijdens een recente trip naar Australië een paar van onze aerospaceklanten bezocht. Sommigen zagen de verschuiving aankomen en begonnen zich er in de jaren tachtig al op voor te bereiden, anderen zitten nu volop in de overgangsfase. Een van onze klanten is verantwoordelijk voor de productie van vleugelsegmenten van alle Boeing Dreamliners ter wereld. Dat bevestigt weer eens hoe mondiaal veel van onze klanten zijn of moeten worden. De Australische aerospace-industrie ligt geografisch gunstig om Zuid-Oost-Azië te bedienen, waar naar verwachting een sterke groei in de luchtvaart te zien zal zijn. De grote industriële omslag in Australië sterkt me in mijn overtuiging dat het belangrijk is om je aan te passen aan nieuwe situaties en uitdagingen. Dat geldt ook voor Sandvik Coromant. Doordat de aerospace-industrie steeds meer composietmaterialen is gaan gebruiken voor vliegtuigrompen, hebben wij als bedrijf nieuwe gereedschappen en methodes moeten creëren (bijvoorbeeld omloopboren) om met die complexe materialen te kunnen werken. We hebben onze kennis uit andere bedrijfstakken moeten aanwenden om de aerospace-industrie te ondersteunen in hun ontwikkeling. De overgang in Australië van automotive naar aerospace is spectaculair. Wat vooral indruk

maakt, zijn de moed en vastberadenheid van bedrijven bij deze verschuiving. Deze noodzaak tot aanpassing zal in de toekomst vaker te zien zijn in andere bedrijfstakken. Welke innovaties brengen het gebruik van lichtere materialen en stijgende brandstofprijzen mee? En hoe zullen milieuwetgeving en de behoefte aan schonere brandstof de auto-industrie en de bijbehorende infrastructuur gaan beïnvloeden? Of het nu kleine details zijn, of het grotere plaatje – een nieuwe techniek voor gaten boren of strengere wetgeving – we kunnen er zeker van zijn dat er veranderingen op til zijn. De vraag is: ben je voorbereid op de overstap? Veel plezier met lezen. klas forsström President Sandvik Coromant

Metalworking World is een magazine voor bedrijf en techniek van AB Sandvik Coromant, 811 81 Sandviken, Zweden. Tel.: +46 (26) 26 60 00. Metalworking world verschijnt driemaal per jaar in het Amerikaans en Brits Engels, Chinees, Deens, Duits, Fins, Frans, Hongaars, Italiaans, Japans, Koreaans, Nederlands, Pools, Portugees, Russisch, Spaans, Thai, Tsjechisch en Zweeds. Het magazine gratis voor klanten van Sandvik Coromant over de hele wereld, en wordt uitgegeven door Spoon Publishing in Stockholm, Zweden. ISSN 1652-5825. Hoofdredacteur en verantwoordelijke onder de Zweedse publicatiewetgeving: Björn Roodzandt. Hoofdredacteur: Mats Söderström. Accountmanager: Christina Hoffmann. Redacteur: Henrik Emilson. Art director: Niklas Thulin. Technische redacteurs: Börje Ahnlén, Martin Brunnander. Assistent-redacteur: Valerie Mindel. Coördinator: Lianne Mills. Taalcoördinator: Sergio Tenconi. Lay-out taaledities: Louise Holpp. Nederlandse vertaling en redactie: Jan Tazelaar, Wilma de Hoog. Prepress: Markus Dahlstedt. Cover foto: Mark Thompson. Ongevraagde artikelen worden niet gepubliceerd. Tekst in deze uitgave mag uitsluitend na verkregen toestemming worden overgenomen. Verzoeken daartoe dienen te worden gericht aan de redactiemanager van Metalworking World. Redactionele uitspraken en opinies in Metalworking World zijn niet per definitie die van Sandvik Coromant of de uitgever. Alle correspondentie en vragen met betrekking tot het magazine zijn welkom bij: Metalworking World, Spoon Publishing AB,Rosenlundsgatan 40, 118 53 Stockholm, Zweden. Tel.: +46 (8) 442 96 20. E-mail: [email protected]. Vragen over distributie: [email protected] Gedrukt in Zweden door Sandvikens Tryckeri. Gedrukt op MultiArt Matt 115 gram en MultiArt Gloss 200 gram van Papyrus AB, gecertificeerd conform ISO 14001 en geregistreerd bij EMAS. Coromant Capto, CoroMill, CoroCut, CoroPlex, CoroTurn, CoroThread, CoroDrill, CoroBore, CoroGrip, AutoTAS, GC, Silent Tools, iLock en Inveio zijn geregistreerde handelsmerken van Sandvik Coromant.

Een gratis exemplaar van Metalworking World ontvangen? Zend uw adres per e-mail naar [email protected]. Metalworking World is een informatief magazine. De aangeboden informatie is van algemene aard en dient niet te worden opgevat als advies of uitgangspunt bij het nemen van beslissingen in specifieke gevallen. Het gebruik van de verschafte informatie geschiedt op eigen risico van de gebruiker. Sandvik Coromant is niet aansprakelijk voor rechtstreekse, incidentele, gevolg- of indirecte schade van welke aard dan ook, welke in verband kan worden gebracht met het gebruik van de in Metalworking World gepubliceerde informatie.

inhoud

31

Nederland: Coromant Capto heeft onbemande 24-uursproductie mogelijk gemaakt

22

9

USA: GC4325-wisselplaat geeft Infinity Machine Work een voorsprong

China: Sneller krukassen produceren voor Changan

4

Profiel:

5

Quicktime:

7

Voor de wind gaan:

8

Eénpersoonsvliegtuig Nieuws uit de hele wereld Duurzame scheepvaartoplossingen

Profiel:

Emily Cummins over haar slimme koeler

28

Inspiratie:

38

Slotakkoord:

Het geheim achter het succes van Red Bull Formule 1 is teamwork Het beste metaalbewerkingsmagazine ter wereld

16

Innovatie: Skateboards, innovatie aan het werk - en Tony Hawk

Technologie Transmissie in beweging

Hoeveel is er veranderd?

Nieuwe oppervlakken

Gereedschap voor zware klussen

Doordat automodellen een steeds kortere levenscyclus hebben en hun transmissieonderdelen dus ook, zijn snellere productietijden en geringere productiekosten noodzakelijk.

Op het eerste gezicht lijkt de technologie voor snijden met en klemmen van vaste, ronde gereedschappen hetzelfde gebleven, maar er hebben fundamentele veranderingen plaatsgevonden op dit terrein.

Een doorbraak in de materiaalwetenschap met de Inveio-coatingtechnologie heeft geleid tot een unieke nieuwe wisselplaat voor staalbewerking, die het grote ISO P25-toepassingsgebied optimaliseert.

Voldoen aan de vraag naar grote, complexe componenten in de olie- en gasindustrie.

14

20

26

36

Quicktime TEKST: Henrik emilson

Foto: Lee Howell

Leren vliegen Zoals met veel uitvindingen het geval is, begon het in een garage. In dit geval de garage van Glenn Martin in Christchurch, Nieuw-Zeeland. Zijn uitvinding was het antwoord op een éénmansstraalmotorpakket met een vliegduur van een minuut. Martin dacht dat hij het beter kon. Dat was in 1981. Na een lange serie pogingen en een zoektocht naar sponsors, ging zijn straalmotorpakket in 2005 de lucht in, met zijn vrouw Vanessa als testpiloot. Inmiddels is de Martin Jetpack een indrukwekkend stukje werkelijkheid geworden. Het casco is ontwikkeld met gebruikmaking van de nieuwste composiettechnologie en materialen. Elke com-

ponent en elk constructie-onderdeel is zo licht, sterk en stijf mogelijk om aan de bijzondere eisen van het 180 kilogram wegende jetpack te voldoen. Het persoonlijke vliegsysteem heeft een bereik van 30 kilometer en heeft een laadvermogen van 100 kilogram, met een aanbevolen kruishoogte van ruim 150 meter. Martins onderneming, de Martin Air Company, wil medio 2014 zijn eerste product aan de man brengen. Het product, de First Responder Jetpack, is bedoeld voor brandweerkorpsen, opsporings- en reddingsteams, grensbewakingseenheden, strandwachten en andere hulpdiensten. n

wie gaat er mee?

De Jetpack heeft een snel openend parachutesysteem.

zie de jetpack in actie op de i-pad

4 

metalworking world

Quicktime

mini‘s in de race automotive – Wie eind oktober van plan is om tussen Turijn en Trente te gaan rijden, kan maar beter extra goed uitkijken. Dit is de route van de Italian Job-rally, wat betekent dat er heel wat Mini‘s onderweg zullen zijn op de pittoreske route. The Italian Job is een film uit 1969 met Michael Caine, waarin met de kleine auto‘s een verkeerschaos in de straten van Turijn wordt gecreëerd om een lading goud te stelen. (Van de film werd in 2003 een nieuwe versie gemaakt, waarbij Mini‘s opnieuw een hoofdrol speelden bij een andere diefstal.) De rally werd in 1990 voor het eerst verreden als een ‘avonturenvakantie op vier wielen‘ en een manier om geld in te zamelen voor goede doelen met kinderen. Aan de race kan iedereen boven de 21 meedoen die rijdt met een Mini of een andere auto die in de film uit 1969 schittert – een Jaguar E, Aston Martin DB4 of Fiat Dino Coupe. Het Manufacturing Technology Centre in Coventry, Engeland, doet met drie groepen studenten mee in het kader van een project. In de loop van het jaar kopen, bouwen en repareren ze hun auto‘s zelf en daarna nemen ze deel aan de rally. Sandvik Coromant sponsort het trio auto‘s, die toepasselijkerwijs Mike, Tango en Charlie (MTC!) zijn genoemd. Volg het nieuws over het Mini-trio in latere edities van Metalworking World. n

De schroef wordt geleverd met software voor het analyseren van de verzamelde gegevens.

De Petrona Towers met een hoogte van 451,9 meter.

het getal:

488

De romplengte van de Prelude FLNG in meters. Het schip, dat wordt gebouwd op de Geoje scheepswerf van Samsung Heavy Industries in Zuid-Korea, wordt het grootste vaartuig dat ooit is gebouwd. Het wordt ’s werelds eerste drijvende platform voor het condenseren van aardgas en zal worden gebruikt voor een aardgasveld voor de kust van Australië.

wist u dat?

wind uit afrika

Sensorschroef automatisering – Het is een oud technisch probleem: hoe meet je exact de krachten tussen twee componenten in een machine? De oplossing is een schroef met een geïntegreerde sensor, zeggen onderzoekers van de Technische Universität Darmstadt in Duitsland. Het aanbrengen van sensors kan lastig zijn. Lijm lost gemakkelijk op in agressieve milieus en externe sensoren meten alleen

aan de buitenkant van de machine. De sensorschroef kan exact worden geplaatst waar metingen moeten worden gedaan, wat de precisie ten goede komt. Hij kan ook op een component worden geschroefd voor metingen tijdens de productie, in plaats van alleen tijdens de eindfase. De schroef, die nog in ontwikkeling is, heet ConSenses en is naar verwachting binnenkort marktrijp. n

nieuwe energie – De onlangs geopende Ashegoda Wind Farm in Ethiopië omvat 84 windturbines en is de grootste windenergiecentrale van Afrika. Dit is onderdeel van een ambitieus plan om de energiebronnen van het land te diversifiëren en stroomuitval te beperken. Ook wordt energie geëxporteerd naar zeven buurlanden.

Quicktime

Harde hulzen

Composieten – Het Amerikaanse ontwerpduo Exovault heeft oog voor de vraag naar steeds persoonlijker smartphones. Handgemaakte etuis van composietmaterialen zoals combinaties van pau ferrohout, verguld koper, titanium en fenolharsvezelcomposieten geven de etuis de unieke look waar veel mensen op uit zijn. “We werken veel met oudere gereedschappen en apparatuur – van oude hot rods en hoepeljurken”, zegt ontwerpster Amelia Biewald. “Metaalbewerking is iets waar we heel vertrouwd mee zijn. In veel werkstukken gebruiken we rozenhoutaccenten. Dat verwijst naar oude werktuigen van roodkoper met rozenhouten handvatten. Tenslotte is de iPhone het handgereedschap van de 21e eeuw. Het ding dat je gebruikt om andere dingen voor elkaar te krijgen.” n

Mats Söderström

hoofdredacteur van Metalworking World Q: In 2014 bestaat het magazine in deze vorm tien jaar. Wat is het geheim achter het succesvolle tijdschrift?

Ik denk dat de mix van technische details en mondiale trends onze lezers aanspreekt. We weten dat vooral de technische artikelen populair zijn en dat onze artikelen over innovatie een interessant inzicht bieden in de wereld van R&D. Persoonlijk ben ik ook blij met de aantrekkelijke lay-out, die overzichtelijk is en gemakkelijk door te bladeren, met foto‘s van hoge kwaliteit. Vaak vertellen de foto‘s een groot deel van het verhaal.

bekijk de film over Exo Vault op de i-Pad.

Q: Het magazine bestaat ook in de vorm van een bekroonde iPad-app. Waarom de iPad, en komen er nog andere technische platforms?

Vol, graag Automotive – Na ruim tien jaar is de Hyundai ix35 Fuel Cell nu wereldwijd commercieel op de markt gebracht. In 2013 werd de auto met waterstofcel op kleine schaal op de Europese markt geïntroduceerd. De stad Kopenhagen kocht bijvoorbeeld 15 H2 SUV‘s voor haar eigen wagenpark om aan klimaatneutraal te kunnen rijden. De

Hallo daar…

Deense hoofdstad heeft ook ‘s werelds eerste waterstoftankstation geopend (gebouwd in slechts 48 uur). De waterstofauto‘s hebben een bereik van zo‘n 595 kilometer en kunnen in drie minuten worden gevuld. Honda, Toyota, Chrysler, General Motors en Ford willen eveneens waterstofauto‘s uitbrengen voor 2016. n

Uit de uitlaat komt alleen maar waterdamp.

Als bedrijf proberen we te zijn waar onze klanten ons graag zien, en dat geldt ook voor Metalworking World. Het is onze ambitie dat je het blad kunt lezen waar en wanneer je maar wilt. Daarom zoeken we continu naar nieuwe manieren om onze lezers te bereiken. Met digitale versies kunnen we de lezer extra materiaal bieden in de vorm van films, animaties en interactieve elementen. Q: Wat verwacht u voor de komende tien jaar?

Digitaal gaat natuurlijk een steeds grotere rol spelen in de toekomst van het blad. Het integreren van de inhoud van het blad met het totale aanbod online zal de lezerservaring nog waardevoller maken. Film en interactieve media gaan een grotere rol spelen in de verhalen die we vertellen. Eén ding weet ik zeker: de komende tien jaar wordt het bijzonder spannend in de maakindustrie. Het is onze ambitie om de meest interessante verhalen uit de wereld van de metaalbewerking te blijven vertellen.

-------------------------------------Hebt u de Metalworking Worldapp al gezien?

Net als het blad is hij gratis. Kijk onder Download op www.sandvik.coromant.com

6 

metalworking world

Quicktime tekst: HENRIK EMILSON

Moderne scheepvaart – Door de immer stijgende brandstofprijzen en de noodzaak om de uitstoot terug te dringen, wordt duurzame scheepvaart steeds afhankelijker van het gebruik van hernieuwbare energiebronnen. Maar de scheepvaartwereld hoeft niet ver te zoeken voor oplossingen. Afgezien van traditionele zeilschepen zijn er diverse technieken om wind te benutten voor de voortstuwing van schepen. Eén techniek bestaat uit enorme sleepvliegers op een hoogte van 200 meter. Die genereren 25 keer zoveel energie per vierkante meter als conventionele zeilen. Ze kunnen het brandstofverbruik met 20 procent verminderen. Een andere techniek is de scheepsromp zelf als zeil te gebruiken. Dit is het Vindskip (windschip), een innovatie van een Noors bedrijf. De romp is in wezen een gigantisch vleugelprofiel, dat een kracht genereert die vergelijkbaar is met de aerodynamische draagkracht van vliegtuigvleugels en die het schip vooruit stuwt. Onder de juiste omstandigheden kan het tot 60 procent brandstof besparen en tot 80 procent uitstoot verminderen. De hoeveelheid brandstof die op grote schepen wordt bespaard met zonnepanelen, is relatief gering. Door wind en zon te combineren in ‘zonnezeilen‘, kunnen zonnepanelen worden gebruikt als vaste zeilen en veel bijdragen aan de voortstuwing van een schip. De E/S Orcelle – E/S staat voor “environmentally sound ship” (milieuvriendelijk schip) – haalt alles aan alternatieve energiebronnen uit de kast met een combinatie van brandstofcellen, wind-, zonne- en golfenergie. Waarom zijn golven niet eerder gebruikt, zou je denken. De oceaan zit er vol mee. n

het vindskip.

De romp fungeert als zeil.

200 m Maximaal vermogen

Vliegers zijn tot driemaal efficiënter dan vaste zeilen. De windsterkte neemt toe met de hoogte.

ILLUSTRATIe: Niklas thulin

150 m

100 m

50 m

Quicktime tekst: Henrik emilson

foto: emily cummins ontwerpfilosofie

Coole uitvinding op haar vierde kreeg ze een hamer van haar grootvader. Hij leerde haar speelgoed maken van restjes materiaal die ze in het tuinschuurtje vond. Nu, 23 jaar later, concentreert de Britse uitvinder Emily Cummins zich op duurzame ontwerpen die levens veranderen. Ze heeft zich verdiept in de eigenschappen van verschillende materialen en kan met tal van gereedschappen overweg. Haar nieuwste innovatie is een duurzame koeler die wordt ‘aangedreven‘ door vuil water, maar die medicijnen en kleine etenswaren schoon, droog en koel houdt. Het prototype bestaat uit twee metalen cilinders, een kleine in een grote, met een lokaal courant materiaal zoals zand of wol ertussenin. Dat wordt sterk gecomprimeerd en dan in water geweekt. Als de koeler in een warme omgeving wordt geplaatst, begint de buitenmantel te ‘zweten‘: de warmte-energie wordt van de binnenste cilinder weggezogen, zodat die koeler wordt. De inhoud blijft droog en hygiënisch omdat het water gescheiden blijft van de inhoud. “Ik heb mijn koeler verfijnd tijdens een sabbatical en heb toen besloten om de ontwerptekeningen uit te delen in townships in zuidelijk Afrika, omdat ik zoveel mogelijk mensen in staat wilde stellen hun eigen koelers te maken”, zegt Cummins.n

Emily Cummins’ ontwerpbenadering is terug naar de basis met de blik op de toekomst.

tekst: Alexandra Leyton   foto: James Wasserman

25 uur per dag Chongqing, China. Het

snel groeiende Chinese automerk Changan breidt zijn capaciteit uit. Sandvik Coromant is de belangrijkste leverancier van gereedschappen.

[1] De motor is het ‘hart’ van elke auto, en de krukas heeft een rechtstreekse relatie tot de efficiëntie en prestaties van een voertuig.

[3] Om de productie uit te breiden werkt Changan sinds 2011 nauw samen met partners MAG en Sandvik Coromant.

[2] Kwaliteitscontrole van de krukas is van het grootste belang.

Changan Automobile

heeft meer dan 60.000 werknemers en heeft capaciteit voor het bouwen van 2,3 miljoen auto’s en 2,3 miljoen motoren. Het hoofdkantoor is gevestigd in Chongqing, een grote stad in het westen van China. Het bedrijf heeft een groot netwerk, met onder meer acht productiecentra in Chongqing en Beijing, in de provincies Hebei, Jiangsu, Anhui, Jiangxi, Zhejiang en Guangdong. Verder zijn er drie overzeese productiecentra en 27 voertuigfabrieken. Changan Automobile heeft ook samenwerkingsverbanden met Suzuki, Ford, Mazda en PSA (Peugeot Citroën). De belangrijkste producten zijn personenauto’s in alle klassen, kleine bedrijfsvoertuigen, lichte trucks, minivans, middelgrote bussen en motoren in alle klassen.

[1] [2]

[3]

nnn Changan Automobile is een van de snelst groeiende autofabrikanten in China. De CS35, die sinds 2012 op de markt is, is een populaire SUV op de Chinese markt, en de Changan Eado XT hatchback, gelanceerd in 2013, is eveneens bezig aan een snelle opmars. Om de eigen productiecapaciteit op te voeren en tegemoet te komen aan de uitdagingen waar autobouwers momenteel voor staan, werkt Changan Automobile samen met MAG, een internationale fabrikant van bewerkingsmachines die een partnerschap heeft met Sandvik Coromant. “Zoals iedereen weet, is de motor het hart van elke auto”, zegt Zhou Jingxi, directeur van het Manufacturing Project Department bij de fabriek van Changan Automobile in Jiangbei. “Om een eersteklasvisie voor Changan Automobile te creëren moesten we investeren in de fabricage van de krukassen voor de motoren van de EA-serie en de H-serie. De huidige eis in de auto-industrie luidt dat de productielijn en de technische kenmerken moeten voldoen aan internationale normen. “De krukas heeft een directe relatie tot de efficiëntie en de prestaties van de motor”, vervolgt hij. “Het bewerkingsproces, de bewerkingsapparatuur en de kwaliteitscontrole moeten de prestaties van elke geproduceerde krukas garanderen. Dit deel van de auto is altijd nauw verbonden geweest met de ontwikkeling van de auto en creëert aanzienlijke uitdagingen voor het productieproces.” Zhou beschouwt MAG als een van de belangrijkste fabrikanten van bewerkingsmachines: “We hebben voor samenwerking met MAG gekozen vanwege de efficiënte uitvoering, aftersales-service en eerdere gunstige ervaringen met het productieproces”, legt hij uit. Toen het project in mei 2011 van start ging, nam MAG contact op met het Center of Competence van Sandvik Coromant in Düsseldorf voor ondersteuning bij het installeren van de vier productielijnen voor krukassen. Daarmee werd Sandvik Coromant de belangrijkste leverancier van gereedschappen. “De reden dat we besloten met Sandvik Coromant in zee te gaan, ligt in de reeds lang bestaande en voortdurende investeringen van het bedrijf in nieuwe technologie. Sandvik Coromant heeft de markt en de erkenning van zijn klanten voor zich gewonnen met zijn superieure, wereld-

[1] Stephen Zhou, senior engineer productiviteitsverbetering bij Sandvik Coromant, met Pu Shi van Changan Automobile.

[3] Changan Automobile volgt een drievoudige strategie om zijn doelen in de komende zes jaar te verwezenlijken.

[2] De missie van Changan Automobile luidt: ‘Leid de beschaving op autogebied en laat de mensheid profiteren.’

wijde reputatie. Het past bij de visie van Changan om samen te werken met de allerbeste bedrijven, en Sandvik Coromant is ’s werelds belangrijkste leverancier van gereedschappen, gereedschapsoplossingen en fabricagetechnologie. Voor ons was het een win-winbeslissing”, zegt Pu Shi, technisch directeur van de fabriek van Changan Automobile in Jiangbei.

[1] [2]

Hij wijst erop dat Sandvik Coromant een unieke serie

producten, technologieën en oplossingen levert. Ook voert het bedrijf strenge kwaliteitscontroles uit en levert het altijd op tijd. “Ze zijn volledig toegewijd aan de klant. Ik vond op hun homepage de volgende tekst: ‘Wat als je een 25e uur had?’ Het idee erachter is dat je waarde kunt creëren via superieure service en leiderschap op het gebied van metaalbewerking, en klanten innovatieve ideeën te bieden die hen daadwerkelijk een extra uur besparen. Omdat ons eigen missiestatement is: ‘leid de beschaving op autogebied en laat de mensheid profiteren’, geloven wij dat we dezelfde waarden en visie aanhangen als Sandvik Coromant”, voegt Pu eraan toe. Volgens Tu Ling, hoofd van het Manufacturing Logistics Planning Department, heeft de investering van Sandvik Coromant in R&D, die tweemaal zo hoog is als het gemiddelde van de branche, ondanks het krappe projectschema geleid tot een gunstig resultaat en een hoge mate van efficiëntie. “We hopen dat het bedrijf doorgaat met optimaliseren en verbeteren”, zegt Tu. “Sandvik Coromant zet de klant altijd op de eerste plaats. Dankzij de ondersteuning die we op locatie kregen, konden we problemen snel vaststellen, de situatie analyseren en een oplossing ontwikkelen. Dit vermogen om problemen op te lossen, weerspiegelt de kwaliteit van het product zelf, in combinatie met de efficiënte aftersales-service.” In 2013 heeft Changan Automobile meer dan 2,1 miljoen personenauto’s geproduceerd. De productie en verkoop van Changans eigen automerken liep op tot 380.000 en het bedrijf kent een jaarlijkse groei van 66 procent, wat uniek is binnen de automotive-branche in China. “Dit heeft de Chinese auto-industrie een cruciale stimulans op het wereldtoneel gegeven”, aldus Du Zijian, vice-fabrieksdirecteur van de fabriek van Changan

[3]

“Er zijn tal van uitdagingen, zoals de efficiëntie verbeteren, de productiekosten verlagen en de auto’s verbeteren.” [1]

Zhou Jingxi, directeur van het Manufacturing Project Department van de Changan Automobile-fabriek in Jiangbei

[2] [3]

[1] Een Chinees spreekwoord luidt: “Het is moeilijk om een vriend te vinden die je goed kent”, maar als je die vindt, is succes nabij. [2] Vorig jaar heeft Changan Automobile 2,1 miljoen personenauto’s geproduceerd.

[3] Changan Automobile wil in 2020 driemaal zo groot zijn. [4] Sandvik Coromant geeft trainingen voor alle gereedschappen om Changan Automobile te helpen de ontwikkelingen en de markt te blijven volgen. [4]

Automobile in Jiangbei. “Mensen zien toekomst in Chinese auto’s. De snelle groei van Changan is het resultaat van partnerschappen met grote bedrijven zoals Sandvik Coromant. “Tien jaar geleden was de samenwerking van Changan Automobile met Sandvik Coromant gericht op ondersteuning voor pistonpennen, het effectief bewerken van cilinderkoppen en ondersteuning met gereedschappen voor het bewerken van krukassen”, aldus Du. “Onze bedrijven hebben nu een partnerschap ontwikkeld dat totale oplossingen aandraagt voor de auto-industrie. De productie-efficiëntie en kwaliteitsgarantie die hier het gevolg van zijn, zijn gebaseerd op vele jaren wederzijds respect en een diep inzicht in elkaars bedrijf. Uiteindelijk vertrouwen we elkaar.” CHANGAN automobile heeft als doelstelling om in 2020

driemaal zo groot te zijn als nu. Daaronder valt ook het verbeteren van de competentie, de kwaliteit en het merk. Changan Automobile hoopt dat Sandvik Coromant nog sterkere technische ondersteuning kan bieden om deze doelen te bereiken. Changan Automobile blijft innoveren binnen het partnerschap met Sandvik Coromant om een eersteklas automobielfabrikant te worden.“Samen staan we voor tal van uitdagingen, zoals het verbeteren van de efficiëntie en het verlagen van de kosten van de productielijn en het opwaarderen van de auto’s”, volgens Zhou. “Sandvik Coromant gaat Changan Automobile helpen een wereldmerk neer te zetten”, zegt hij. “Samenwerking wijst de weg naar de toekomst. Een boezemvriend (zoals Sandvik Coromant) is moeilijk te vinden.” n

technisch inzicht

De vier nieuwe productielijnen zijn geïnstalleerd om 200.000 krukassen te produceren.

changan automobile in Chongquing bestelde vier nieuwe krukasproductlijnen met in totaal 76 machines en gereedschappen voor de productie van 200.000 krukassen in de startfase van de constructie van de productielijnen. Sandvik Coromant was de enige leverancier en dus verantwoordelijk voor alle gereedschapsen technische oplossingen. Het is een groot project dat wordt ondersteund door Chinese en andere organisaties binnen Sandvik Coromant in de hele wereld. De grote uitdagingen van het project zijn onder meer de grote verscheidenheid aan productieprocessen en het strakke productieschema. Naast gereedschappen voor algemene bewerkingen zoals het brootsen van flenzen, eind- en hoofdlagers, wilde de klant ook gereedschappen hebben voor het extern frezen van penlagers, specifieke tapbewerkingen en diepgatboorbewerkingen. De timing van dit project was uiterst strak. Er zaten maar zeven weken tussen de order en de eerste leverantie.

technologie tekst: turkka kulmala

illustratie: borgs

De autoindustrie staat voor grote uitdagingen. Onder invloed van milieukwesties en stijgende brandstofkosten komt er vraag naar kleinere, lichtere en zuiniger voertuigen. De korter wordende levenscycli van voertuigmodellen en daarmee ook van transmissieonderdelen vereisen snellere doorlooptijden en geringere productiekosten.

Transmissie in beweging

Transmissieonderdelen moeten in een grote oplage en vooral tegen een lage stuksprijs gemaakt worden en moeten daarnaast ook aan andere eisen voldoen, zoals procesbetrouwbaarheid, korte cycli en een consistente kwaliteit, die van groot belang zijn voor het realiseren van snellere doorlooptijden en lagere productiekosten. Gelegeerd gehard staal is de traditionele grondstof voor transmissieonderdelen. Het staal ondergaat normaliter een warmtebehandeling zodat de onderdelen een harde oppervlaktelaag op een sterke kern krijgen. In de toekomst komen daar poedermetallurgische metalen en inductiegeharde koolstofarme staalsoorten bij. Sandvik Coromant helpt de producenten om componenten van topkwaliteit te leveren door de totale productiekosten en de doorlooptijden te beperken. n

CoroTurn TR De nauwkeurige en betrouwbare iLock T-rail-koppelingen van de CoroTurn TR-houders garanderen een maximale precisie en herhaalbaarheid voor positieve wisselplaten en voorkomen bewegingen van de wisselplaat, waardoor extra krappe toleranties mogelijk zijn. Er zijn zowel hardmetalen als CBN-soorten leverbaar voor profielsteekbewerkingen in een zachte en een harde staat.

Coromant Capto en RC Stabiliteit, essentieel voor elke productieve draaibewerking, is cruciaal voor ranke, trillingsgevoelige en complexe transmissieonderdelen. De modulaire Coromant Captohouders en het CoroTurn RC-wisselplaatklemsysteem voor negatieve wisselplaten leveren de stabiliteit, herhaalbaarheid en betrouwbaarheid die nodig zijn om trillingen te voorkomen en tot de juiste componentkwaliteit te komen.

CoroDrill 460 Deze veelzijdige serie volhardmetalen boren en maatoplossingen levert een hoge productiviteit en een consistente standtijd. Dit is een uitzonderlijk voordelige oplossing voor het boren van oliegaten.

CoroCut De railvormige wisselplaatzittingen van de CoroCut-1-2-gereedschappen zijn nu uitgerust met een stijf, gepatenteerd veerklemmechanisme. In combinatie met wisselplaten met CBN-tips in de GE-geometrie vormen ze een productieve en betrouwbare oplossing voor pakking- en sluitringgroeven, vooral voor de onderbroken snedes van geharde spie-asuiteinden. 'Hard part turning' Het draaien van harde werkstukken, of hard part turning (HPT), is een concurrerend alternatief voor het slijpen van geharde componenten, want het is een eenvoudiger proces, met lagere kosten, kortere doorlooptijden en een grotere duurzaamheid, doordat er geen koel- en slijpafval meer ontstaat. De sterke HPT-oplossingen van Sandvik Coromant omvatten de CBN-soorten CB7015 en CB7025 met geoptimaliseerde snijkantafwerkingen.

Zacht draaien De nieuwe hardmetalen GC4315 en GC4325 van Sandvik Coromant met de Inveio-coatingtechnologie maken hogere snijgegevens mogelijk zonder concessies aan de componentkwaliteit. Als door de snelheidslimiet van de spindel de hardheid bij hoge temperaturen niet optimaal benut wordt, kan in plaats daarvan een maximale productiviteit gerealiseerd worden via hogere voedingssnelheden. Wiper-wisselplaten leveren nog steeds de vereiste oppervlakteafwerking. Als hogere snijgegevens niet nodig of mogelijk zijn, is een veel langere standtijd haalbaar.

Samenvatting Voor de bewerking van auto-onderdelen zijn geringe kosten per component cruciaal, maar een betrouwbaar proces, een gaaf oppervlak en een effectieve spaanbeheersing zijn eveneens belangrijke vereisten. Sandvik Coromant ondersteunt de autoindustrie met nieuwe technologieën en bewerkingsprocessen en biedt productieve, rendabele oplossingen voor het hele proces, van zacht draaien tot hard part turning, met inbegrip van groefsteekbewerkingen.

teKST: Henrik Emilson

Keep on trucking!

Innovatie. Een skateboard bestaat uit slechts drie onderdelen: wielen, deck

en trucks. Toch is dit simpele sportartikel voortdurend in ontwikkeling, ongeveer zoals een bedrijf met ideeën omspringt. Metalworking World sprak over innovatie en skateboards met de innovatiegroep van Sandvik Coromant en skateboardsuperster Tony Hawk.

16 

metalworking world

“Een slecht idee bestaat niet. Je kunt net zoveel leren van een fout als van een succes” nnn Onlangs heeft Sandvik Coromant in de VS en China met partners samengewerkt bij een grote klantenmanifestatie. Skateboards hebben in 2013 een hoofdrol gespeeld in het International Machining Competence Development-programma. Het ging om een skateboardtruck, dat wil zeggen het metalen onderstel waarmee de wielen aan de plank zitten, dat de klanten moesten zien te maken. Het was een complexe opgave voor de groep. Instructies werden verstrekt door truckfabrikant Rey Trucks. Daarnaast gaf applicatie- en bedrijfsspecialist Jason Hout van Sandvik Coromant een seminar over de beste procedures bij metaalbewerking, waarbij hij speciaal inging op het bewerken van aluminium. Ook werd praktijkinstructie met bewerkingscentra gegeven om de groep een optimale leerervaring te laten opdoen. Ten slotte gaf senior projectleider JoAnn Mitchell een seminar over rendabel produceren en procesanalyse. In veel opzichten was de klantenmanifestatie een afspiegeling van de wijze waarop Sandvik Coromant omgaat met ideeën en innovatie bevordert. Verzamelde kennis wordt vermengd met nieuwe ideeën en technieken voor methodes, producten en materialen, en gecombineerd met economische overwegingen. Maar een idee wordt pas een innovatie als het zich verspreid heeft – hetzij als product op de markt, hetzij als kennis, bijvoorbeeld via de seminars tijdens de manifestatie voor de zeven grote fabrikanten in China. Anna Karlsson, onderzoeksingenieur en leider van de innovatiegroep van het bedrijf, beschrijft het groepsmodel: “Wij definiëren een innovatie als een idee dat kan worden beproefd en uitgevoerd om marktwaarde te creëren." HET oorspronkelijke idee achter het skateboard toont overeenkomsten

met de filosofie van de groep. Innovatie vloeit voort uit een idee dat al of niet werkt, maar dat je ertoe aanzet het te proberen. “Net als met skateboards”, licht Karlsson toe. “Het waren surfers in Californië die, toen er een keer weinig branding was, zeiden: ‘Hé, we kunnen niet surfen, maar als we wielen onder onze planken monteren, kunnen we misschien op straat surfen’.” De innovatiegroep werkt volgens hetzelfde ‘krijg een idee en beproef het’-model. De groep bestaat uit vier mensen van R&D en productmanagement, met als taak individuele personen, afdelingen en organisaties te ondersteunen met werkwijzen en methodes die innovatie bevorderen. “We werken samen met onze klanten. Als die iets nodig hebben, gaan we aan de slag en creëren een innovatieve oplossing die nuttig voor hen is en die we vervolgens op de markt kunnen brengen”, aldus product-

portfoliomanager Stefan Hedström. Sandvik Coromant volgt trends en verzamelt ideeën en feedback van de verkooporganisatie, die dagelijks in contact staat met klanten. De input wordt gecombineerd met inlichtingen en analyses uit de branche en uit de actualiteit. Soms ontstaat een marktbehoefte op slag. “Na de ramp in Fukushima moesten Japanse bedrijven sterk energie besparen”, herinnert Karlsson zich. “Ons werd gevraagd om gereedschapsoplossingen te ontwikkelen die zuiniger waren met energie.” Zo wordt innovatie uit behoefte geboren. Innovatie kan evenzeer op een voorwerp als op een methode slaan. De innovatiegroep en de bedrijfsexperts besteden veel tijd aan specifieke componenten die belangrijk zijn voor de klanten en ontwikkelen de beste methodes om ze te fabriceren. De bevindingen en kennis worden dan gedeeld op manifestaties zoals het International Machining Competency Development-programma, of in Productivity Centers en in opleidingscursussen. Soms wordt de methode zelf een product, legt Karlsson uit, en noemt InvoMilling als voorbeeld. “In 2009 hebben we in tandwielfrezen geïnvesteerd, een nieuw terrein voor ons”, zegt ze. “Nadat we ons verdiept hadden in hoe tandwielfrezen werkt, hebben we InvoMilling gelanceerd, een nieuwe methode die als software verpakt is. In plaats van alleen tandwielfrezen te leveren, hebben we ook software geleverd die de klant in staat stelt om de gereedschappen op een flexibele manier te gebruiken.” DE innovatiegroep toetst voortdurend nieuwe ideeën. Marianne

Sjölund Olsson, communicatiemedewerker en innovatieleider in de innovatiegroep, legt uit dat het belangrijk is om de bedrijfstop betrokken te houden en te zorgen voor een open communicatie over de wijze waarop met ideeën wordt omgesprongen. Ideeën en innovatie worden overal in de organisatie gecreëerd, zegt ze. Niet alleen op de afdeling R&D. Het is belangrijk om een omgeving te hebben die open is en waar regels geschonden mogen worden. “Een slecht idee bestaat niet. Je kunt net zoveel leren van een fout als van een succes”, zegt Olsson. “We moeten durven investeren in ideeën die een beetje gek zijn en waarvan je niet weet of ze ergens toe gaan leiden. We willen ook ideeën ontwikkelen buiten onze core business.” Aan het einde van de manifestatie in de VS en China werden de trucks onder de skateboards gemonteerd en getest. Niemand raakte gewond. n

metalworking world  17

Herinner jij je jouw eerste board nog? “Mijn eerste skateboard was van blauw polyester. Het was 1977 en ik was negen jaar. Het was heel een simpel board en er zaten een soort rolschaatswieltjes onder.”

De plank raak geslagen Tony Hawk, een grote ster uit de skateboardwereld, praat over de ontwikkeling van het skateboard en de toekomst van de sport. teKSt: Marcus Joons

Foto: Daniel Månsson

nnn Op zijn veertiende was Tony Hawk zeker geen ‘stuk’, met zijn lange blonde haar en zijn broodmagere benen. De tiener uit Zuid-Californië zag er eerder uit als Macaulay Culkin in Home Alone dan als een van die ‘coole’ skateboarders op het strand. Maar dat was ook niet wat Hawk wilde, hij wilde ’s werelds beste skateboarder worden. Met de hoogste sprongen, de meeste trucs en de meeste draaien in één sprong. Hij werd dan ook de eerste skateboarder ter wereld die, tijdens de X-Games van 1999, de 900 maakte (tweeëneenhalve draai in de lucht). Nu hij 45 is, staat Hawk nog steeds een paar uur per dag op zijn board, heeft zijn eigen firma, Birdhouse, geeft overal ter wereld skateboarddemo’s – PR voor zijn bedrijf en alle daaraan gelieerde dingen – en draait per jaar een omzet van zo'n 200 miljoen dollar. Hawk vertelt dat het bestaan als skateboarder in zijn jonge jaren verre van idyllisch was. Hij werd bijvoorbeeld beschimpt om zijn technisch perfecte stijl. “Ze noemden me destijds ‘Robot’, herinnert Hawk zich. “De coole Noord-Californische jongens rond skateboardlegende Christian Hosoi vonden het niks dat ik, die er bepaald niet uitzag als een rockster, alle prijzen in de wacht sleepte.” Hawk woont nu in een kolossaal huis in Encinitas, buiten zijn geboortestad San Diego. Wat was het geheim voor zijn succes? Hawk zegt dat hij al vroeg is gestopt zijn idolen te imiteren en zich in plaats daarvan is gaan concentreren op nieuwe stunts. “Hoewel mijn vader de baas was van de toen net opgerichte National Skateboard Association, hadden we het aan tafel nooit over skateboarden”, zegt Hawk, “we zaten nooit samen aan tafel. Ik was altijd in het park bezig, nieuwe trucs leren. En mijn energie haal de ik uit repen.”

18 

metalworking world

En wat is er sindsdien veranderd? “Dat hangt ervan af of je het over vert of freestyle hebt. Vert is skaten op een gewelfd parcours dat verticaal eindigt, een techniek die in de jaren zeventig in lege zwembaden is ontstaan en die in de jaren tachtig terugkeerde keerde in de vorm van ramp riding. De boards werden toen weer breder, tot 24 cm. Ze hadden grote concave, opgekrulde neuzen en ze konden aanzienlijk meer dan de boards uit de jaren zeventig. De opstaande neus bleef bestaan bij die boards. Toen vert uit de gratie raakte, werd het streetskaten de grote rage, en dat is nog steeds zo. De planken zijn nu nog smaller dan wat eind jaren zeventig een freestyleboard heette. Deze planken zijn 7 1/2 à 7 3/4 inch breed en hebben een grote oplopende neus, een grote staart en een grote welving. Ze variëren in dikte van 3/8 inch tot 420/1000.” innovatieve stijl niet alleen een kwestie is van doorlopend nieuwe trucs ontwikkelen, maar ook uit het leren van tegenslagen. Hij beschouwt die eerder als opbouwende ervaringen dan als hindernissen. “Dat ik mijn bekken brak”, zegt hij, “was bijvoorbeeld een typische leerervaring. Ik ben die breuk te boven gekomen. Zoiets leert me dat ik een doorzetter ben.”

Hawk zegt dat zijn

Hoe ziet het skateboard van de toekomst eruit?

“Dat is moeilijk te zeggen. Ik heb tal van verschillende boards van

allerlei lichtere materialen geprobeerd, maar ik heb er niet één gevonden die beter is dan de boards die we nu hebben. Hout is iets waar je niet buiten kunt. Ik denk dat de sport heel ver gekomen is. Kijk maar eens naar die 16-jarige knul Mitchie Brusco, die bij de X-Games van vorig jaar een 1080 (een drievoudige draai) heeft gemaakt. Hoe reageerde jij daarop? “Dat kan ik je laten zien op Youtube”, zegt hij. We gaan zijn kantoor binnen, waar zijn X-Gamesmedailles – negenmaal goud, driemaal zilver en tweemaal brons – ingelijst aan de muur hangen. Hawk start een video waarin hij te zien is als commentator bij de wedstrijd. Na de prestatie van Brusco verschijnt Hawk weer in beeld. Hij ziet er nog gelukkiger uit dan toen hij zijn eigen 900 deed. “Ik ben alleen maar heel blij dat het skateboarden nog steeds zo in ontwikkeling is”, zegt hij. “Ik vind het prachtig als nieuwe skaters niet alleen maar imiteren, maar net als ik proberen om dingen te doen die niemand voor hen heeft gepresteerd.” n

evolutie van een uitvinding Jaren ’50 Surfers monteren rollerskatewielen onder een plank en gaan ‘surfen’ op straat.

1978 Alan ‘Ollie’ Gelfland vindt de Ollie uit, een inmiddels alledaagse truc die een revolutie in de skateboardwereld veroorzaakte.

Jaren ’80 Streetskaten verdringt het skaten in parken en onder invloed van poolriding worden de planken breder.

Jaren ’60 De nieuwe sport wordt een rage met tal van fabrikanten en beoefenaars, maar is in 1965 over zijn hoogtepunt heen.

Jaren ’70 Dankzij de uitvinding van urethaanwielen in 1972 beleeft het skateboarden een comeback. Overal verschijnen skateparks.

1975 Dankzij kogellagers in de wielen draaien ze sneller en gaan ze langer mee. Sinds de komst van urethaanwielen en afgesloten lagers is de constructie van de wielen ruwweg onveranderd gebleven.

De planken worden ‘concaaf', met oplopende voor- en achterkant. Dat maakt ze sterker en geeft de gebruiker meer controle.

1999 Tony Hawk maakt de eerste officiële 900, 2,5 draai in de lucht, en wordt een legende. Mitchie Brusco overtreft hem in 2013.

Jaren ’90 De wielen worden kleiner, waardoor de planken sneller draaien bij flips.

Jaren ’90 In 1995 organiseert de Amerikaanse sportzender ESPN de eerste X-Games en brengt skateboarden onder de aandacht van een groot publiek.

Jaren ’00 Skateboarden wordt een belangrijke sport, waarin professionals geld verdienen. Videogames, muziek en YouTube-video's spelen een grote rol bij het inspireren van het talent van morgen en er worden tal van nieuwe skateboards ontwikkeld, zoals het OneWheel-prototype.

metalworking world  19

technologie tekst: CHRISTER RICHt

Hoeveel is er veranderd? Op het eerste gezicht lijkt er aan de technologie voor vaste, ronde snij- en houdergereedschappen niet veel veranderd te zijn. Francis Richt, de bedrijfsmanager verantwoordelijk voor productmanagement van vaste ronde gereedschappen, en Jenny Claus, productmanager spantangen, beantwoorden de vraag: Hoeveel is er in feite veranderd?

het product- en applicatiegebied voor vaste, ronde gereedschappen omvat het boren, tappen en ruimen van gaten met een diameter van minder dan 20 mm, en het bewerken van kleine onderdelen met volhardmetalen gereedschappen in snelle applicaties. Dit is een groot en groeiend gebied met eigen toepassingseisen. De technologie voor de snij- en opspangereedschappen voor dit gebied kan statisch lijken, maar in feite is er veel veranderd.

In hoeverre zijn gereedschappen nu anders dan vroeger, en hoeveel beter zijn ze? Francis Richt: De moderne gecementeerd

volhardmetalen opvolger van de spiraalboor, de CoroDrill 860-PM, is gericht op efficiency bij metaalbewerking en het beperken van de kosten bij het maken van gaten in een veeleisende productieomgeving. De traditionele allroundboor kan de productie van talrijke precisiegaten niet volledig optimaliseren. Voor het bewerken met flexibiliteit en herhaalbaarheid van gatkwaliteit in diverse materialen als voornaamste aandachtspunt, hebben we nu de CoroDrill 460-XM. Deze boor biedt een nieuw perspectief op machinegebruik, waarbij een gelijkmatige en betrouwbare productiestroom belangrijker is dan snelheid. De hedendaagse maakindustrie vraagt moderne concepten die zijn ontwikkeld voor het optimaliseren van het maken van gaten, ongeacht de prioriteiten. Bij staal is de nadruk op hogere snijsnelheden en daarmee een grotere penetratiegraad belangrijk voor het beperken van de kosten per gat zonder afbreuk te doen aan de gatkwaliteit. Consistente gaten kunnen maken binnen een krap tolerantiegebied, wat voor veel gatsoorten geldt, een lange standtijd en een goede procesbetrouwbaarheid zijn cruciaal. Een boor moet ook gebruiksvriendelijk zijn, meteen op topcapaciteit kunnen werken en een potentieel tot optimalisatie bezitten, vooral op precisiemachines. Productiviteitsverbeteringen bij het maken van gaten zijn voornamelijk gebaseerd op hogere penetratiesnelheden. De CoroDrill 860-PM voor staal en de CoroDrill 860-MM voor rvs behoren tot een nieuwe generatie volhardmetalen boren die een hogere snijsnelheid combineren met een hogere

procesbetrouwbaarheid. Ze hebben de verwachtingen van de gebruikers overtroffen. Hoe zit het met tappen van schroefdraden? Hoe zou u de ontwikkelingen en gebruikersverbeteringen op dit vlak samenvatten? Francis Richt: Het CoroTap-concept heeft

het tappen van alle draadsoorten bevorderd. Dankzij een ononderbroken, radicale evolutie van tappen zijn 'gevoelige bewerkingen' inmiddels geoptimaliseerd. Het verbeteren van de veiligheid bij tapbewerkingen, gewoonlijk een van de laatste bewerkingen van een component, is een belangrijk streven geweest. Verbeteringen in het gereedschapsmateriaal, zoals nieuw ontwikkeld gecoat, poedermetallurgisch hss-staal en volhardmetaal zijn essentieel geweest bij deze ontwikkeling. Ook zijn er ontwikkelingen geweest op het gebied van snijkantgeometrie, microsnijkantgeometrie en spaangroefontwerp. Zo heeft ook de ouderwetse draadtap veranderingen ondergaan die de prestaties en betrouwbaarheid in moderne machines verhogen. Speelt de gereedschapshouder, met name de spantang, een grote rol bij de prestaties en resultaten? Zijn er grote nieuwe ontwikkelingen op dat gebied geweest?

Jenny Claus: Een ontoereikende spantang is

een zeer zwakke schakel in de keten van machine, gereedschaphouders en snijgereedschappen. Maar met een goede, moderne spantang wordt het gebruik van de machine verbeterd. De meeste problemen, zoals vingerfrezen die uit de spantang worden getrokken, trillingen die de oppervlakteafwerking bederven en een geringe standtijd, zijn vaak te herleiden tot een slechte opspanning. Bovendien kunnen de kwaliteit en het ontwerp van een spantang het bereik van het gereedschap en ook het productiviteitsniveau beïnvloeden. De rol van de spantang als een integraal onderdeel van de prestatieketen valt niet te overschatten. De belangrijkste ontwikkeling van nu is de enorme stap voorwaarts op het gebied van hydraulische spantangen, waarbij we een generatieverschuiving zien met grote voordelen voor gebruikers. De ontwikkeling van de hydrauli-

sche spantang CoroChuck 930 biedt een hightechoplossing voor het opspannen van ronde gereedschappen die een zeer nauwkeurige spankracht biedt, lostrekken voorkomt, de overdracht van een groot koppel mogelijk maakt, trillingen dempt, gebruiksvriendelijk is en een grote keuze aan bewerkingsparameters en balanceereigenschappen heeft. Het is een vooruitgang in elke richting die nodig is om gereedschaphouders op te waarderen, en is leverbaar met koppelingsopties die een optimale oplossing bieden voor alle machines. Hoe zit het met de alternatieven voor een hightech hydraulische spantang? Hoe passen spantanghouders en krimpadapteropspanning in het assortiment? Jenny Claus: De CoroChuck 930 blijkt een aanzienlijke toename in standtijd op te leveren. Bij een recente test, waarbij hij een goede spantanghouder verving met 6,8 mm-boren die gaten boorden in staal op een moderne bewerkingsmachine, werd de standtijd vijf keer zo lang. Spantanghouders en krimpadapteropspanning spelen nog steeds een rol, maar het hangt sterk af van de applicatie en de vereiste resultaten, en ook van de wijze waarop de productie is georganiseerd. Een spantanghouder biedt een grote allround flexibiliteit wat betreft gereedschapsafmetingen, maar levert geen grote precisie. Een krimpadapter levert die precisie wél dankzij een maximale rondloopnauwkeurigheid, maar vereist apparatuur en een werkplaats die is ingericht op de gereedschapswisselprocedure met strikt specifieke houderafmetingen. De moderne hydraulische spantang past echter in vrijwel elke applicatie en opspanning. Hij biedt een grote precisie en betrouwbaarheid, en gereedschapswisselingen verlopen zeer simpel – een aanzienlijke verbetering. n

Grote verandering bij gaten maken: De CoroDrill 860-boor biedt een combinatie van snelheid, kwaliteit en procesbetrouwbaarheid voor het maken van gaten in staal. Dit is een zeer snelle volhardmetalen hightech boor met een diameter van 3 tot 20 mm, een boordiepte van drie- tot achtmaal de diameter, gattoleranties van IT 8 tot 9, een oppervlakteafwerking van Ra 0,8 tot 1,8 micron, rechtheidslimieten tot 0,07 mm per geboorde 100 mm en eisen voor minimale in- en uittredingsbramen. Grote verandering bij het tappen: Dankzij de CoroTap is er geen reden meer om concessies te doen aan de efficiency van tapbewerkingen uit angst voor stilligtijd en afgekeurde componenten. Door technologische verbeteringen in de tapontwikkeling zijn deze gereedschappen veel efficiënter en betrouwbaarder geworden. Het assortiment omvat zowel universele als specifieke tappen voor alle materialen en gattypes om applicaties te optimaliseren die voornamelijk afhangen van het aantal te bewerken gaten. Grote verandering in opspangereedschappen: De CoroChuck 930 vertegenwoordigt nieuwe spantangtechnologie voor ronde gereedschappen. De nieuwe Fulcrumtechnologie biedt de ideale ondersteuning bij het opspannen in een van de drie geoptimaliseerde versies van de spantang: zwaar, slank of potloodmodel. De precisie-rondloop valt binnen 4 micron, met een hoge graad van herhalingsprecisie, en de balans valt binnen DIN69888. Ze zijn leverbaar met de zeer belangrijke bewerkingsinterfaces en bieden een hoge weerstand tegen uittrekken, inwendige koelmiddeltoevoer en gebruiksgemak. Combinatie met de beste vaste, ronde gereedschappen levert een uitstekend bewerkingssysteem op.

SAMENVATTING Vaste, ronde gereedschappen en hydraulische spantangen hebben fundamentele veranderingen ondergaan. Een combinatie van deze ontwikkelingen is vooral interessant vanuit gebruikersoogpunt, omdat er nieuwe mogelijkheden zijn om applicaties op te lossen, met name bij zeer kritische bewerkingen. De precisie van de gereedschappen en de spantang samen biedt een nieuw niveau van consistentie bij het handhaven van zeer krappe bewerkingstoleranties met een hoger rendement en betrouwbaarheid, en een veel langere standtijd.

tekst: Chuck Thompson   foto: Daniel Månsson

een gave soort Pacific, Washington, USA. Toen

Infinity Machine Works deelnam aan een testprogramma met de nieuwe GC4325 wisselplaat, waren de resultaten direct zichtbaar en de reacties enthousiast.

Infinity Machine Works maakt componenten voor de tunnelboorindustrie.

22 

metalworking world

Met GC4325 zag Infinity Machine Works de standtijd en productiviteit van zijn wisselplaten meer dan verdubbelen.

nnn “Gaaf!” Dat is wat Dave Markham hoorde toen hij de kleine productiewerkplaats waaraan hij leiding geeft binnenliep. Markham is de oprichter van Infinity Machine Works in Pacific, een stadje nabij Seattle in de Amerikaanse staat Washington. De kreet bevestigde dat Markhams beslissing om deel te nemen aan een programma voor het testen van een wisselplaat van een nieuwe soort, de juiste was geweest. “Ik herinner me dat nog goed”, zegt Markham, wiens bedrijf onderdelen produceert voor de tunnelboorindustrie. “We kregen de nieuwe wisselplaten in de namiddag en de jongens namen ze in de nachtdienst meteen in gebruik. Toen ik de volgende dag de werkplaats binnenliep, had een van de operators een grote grijns op zijn gezicht. “‘Die dingen zijn te gek!’ zei hij tegen me. Dat was leuk om te horen aan het begin van de dag.” De wisselplaten waarover Markhams

operators zo enthousiast waren, waren Sandvik Coromants GC4325, een revolutionaire nieuwe soort voor metaalbewerking. De wisselplaten, die tot in hun atoomstructuur ontwikkeld zijn voor een langere standtijd, luiden een nieuw tijdperk in de wereld van

de metaalbewerking in. Markham is als hoofd van een klein bedrijf doorlopend op zoek naar manieren om zijn output te vergroten en kosten te beperken. Daarom stemde hij er in 2013 in toe om deel te nemen aan een programma om de nieuwe technologie te testen. “We werken al een tijdlang met Sandvik Coromant, en als zij zeggen dat iets gaat werken, weten we dát het gaat werken”, aldus Markham. Maar hoewel hij dus op positieve resultaten rekende, stond hij versteld van de mate waarin de GC4325 zijn rendement verbeterde. “We hebben onze standtijd en onze productiviteit meer dan verdubbeld met de GC4325”, zegt Markham. het bewijs is zichtbaar op het laadperron van Infinity.

Houten kratten met monohubs en snijringen van H13-staal worden af- en aangevoerd voor een hittebehandeling en gaan vervolgens naar Herrenknecht, een Duitse fabrikant van tunnelboormachines, die gevestigd is in het naburige Auburn, Washington. “We verspanen heel veel materiaal bij het maken van deze onderdelen”, zegt Markham. “De wisselpla-

Infinity Machine Works,

een onafhankelijk metaalbewerkingsbedrijf even ten zuiden van Seattle in de stad Pacific, heeft naam gemaakt als producent van hoogwaardige componenten voor de tunnelboorindustrie. Dave Markham, die uit de streek afkomstig is, heeft het bedrijf in 2002 opgericht. Infinity wil niet te afhankelijk zijn van de alomtegenwoordige aerospace-industrie in de regio (de grootste Boeingfabriek staat een eindje verderop), en concentreert zich op klanten zoals Herrenknecht, een Duitse fabrikant van tunnelboorapparatuur. Infinity heeft zes à twaalf medewerkers in dienst, afhankelijk van het aantal orders.

metalworking world  23

“Dit product werkt gewoon beter”, zegt Dave Markham.

Voor een klein bedrijf zijn een hogere productie en processtabiliteit van het grootste belang.

ten die we voorheen gebruikten, waren na vijf of zes werkstukken versleten. Met de nieuwe soort kunnen we er vijftien of zestien per wisselplaat doen.”

“Als zij zeggen dat iets gaat werken, weten we dat het gaat werken”, zegt Dave Markham van Infinity Machine Works (links), met Sandvik Coromant partner Eric Sleater.

24 

metalworking world

de enorme Toename in efficiency betekent hogere winsten. Voor Infinity komt dat neer op meer cashflow om tijdens hoogtij te investeren en meer kapitaal achter de hand om ‘slechtweer’-dagen te doorstaan. Markham waardeert de moleculaire complexiteit van de GC4325-technologie. Maar waar hij vooral warm voor loopt, is tamelijk basaal. “Het komt er simpelweg op neer dat dit product beter werkt”, zegt hij. “Ik ben er altijd op uit om de kosten terug te dringen en onze winsten op te voeren. We verdienen geen geld als de spindel stilstaat, maar dankzij de nieuwe wisselplaten draaien ze langer en sneller.” dat is goed nieuws voor Infinity en zijn klanten, en ook voor de operators op de werkvloer. Als Markham dezer dagen de werkplaats binnenloopt, wordt hij begroet door het geronk van draaiende spindels. Dat is het soort feedback dat Markham meer waard is dan wat ook. n

technisch inzicht

“We verdienen geen geld als de spindel stilstaat, maar dankzij de nieuwe wisselplaten draaien ze langer en sneller.” Dave Markham, oprichter Infinity Machine Works

GC4325

Sandvik Coromants nieuwe wisselplaatsoort voor draaien geeft de metaalbewerking een nieuwe impuls met een innovatieve technologie, Inveio genaamd. Hierbij worden atomen dichter en in één richting opeengepakt op de hardmetalen snijkant. Het resultaat is een aanzienlijk sterkere en slijtvastere wisselplaat, die veel langer meegaat, waardoor operators de voeding, de snelheden en de productiviteit kunnen opvoeren.

metalworking world  25

technologie tekst: christer richt

uitdaging: Consistente prestaties bij staalbewerking bereiken en de standtijd voorspelbaar en veilig verlengen met hogere snijgegevens.

oplossing: Ontwikkel een nieuwe generatie gecoate gecementeerde hardmetalen wisselplaatsoorten via innovatieve wisselplaatcoatingtechnologie en wisselplaatfabricageprocessen.

Nieuwe wisselplaatoppervlakken creëren het belangrijkste doel van het coaten van een wisselplaat is het verhogen van de slijtvastheid en de standtijd. Een mechanisch sterke wisselplaat wordt aanzienlijk duurzamer en geschikt voor hogere snijgegevens door een meerlaagscoating toe te voegen aan een substraat. Wisselplaatcoating heeft een enorme ontwikkeling doorgemaakt sinds 1970, toen de eerste CVD-gecoate soorten op de markt kwamen. Vandaag de dag stelt de zevende generatie wisselplaten voor staal in het grote ISO P25-bereik nieuwe normen voor productiviteit. Een nieuwe gecoate hardmetalen soort met een ongekende bewerkingscapaciteit biedt de mogelijkheid om de productiviteit verder op te voeren. bij het coaten van wisselplaten worden lagen beschermend en slijtvast materiaal op het wisselplaatsubstraat aangebracht. Het belangrijkste proces is chemical vapour deposition (CVD), of chemische opdamping, waarbij gassen via een chemische reactie worden omgezet in een vaste coating op het substraat. De gasmoleculen reageren met elkaar onder invloed van bepaalde procesparameters, die bepalen hoe de coating moet worden aangebracht. De belangrijkste parameters zijn temperatuur, druk en type gas (en de relatieve hoeveelheden daarvan), alsmede het oppervlak waarop de coating wordt aangebracht. Het CVD-proces is vandaag de dag een geoptimaliseerd hightech proces, dat uitermate fijn is afgesteld en een tot efficiënte en consistente massaproductie van wisselplaten leidt. Het huidige CVD-proces bij Sandvik Coromant is afhankelijk van moderne wetenschap, know-how en de ervaring die het

bedrijf als pionier en fabrikant van normstellende wisselplaten heeft opgedaan. Alumina (aluminiumoxide, Al2O3) is een beproefd gereedschapsmateriaal en wordt in beperkte mate gebruikt voor keramische wisselplaten. Alumina heeft uitstekende warmteisolerende eigenschappen en een grote chemische stabiliteit; het materiaal reageert niet snel met metallische materialen. Het is hard en zeer slijtvast, maar relatief bros in bulkvorm. Brosheid speelt echter geen rol bij een coating, en alumina is dan ook de beste CVD-coating voor de meeste wisselplaten. De coating voorkomt dat overmatige hitte in het wisselplaatsubstraat trekt, waardoor hogere snijsnelheden en een langere standtijd mogelijk worden. Het voorkomt ook chemische reacties tussen het substraat en het materiaal van het werkstuk. Als zodanig vormt het een ideale tweede laag op een wisselplaat. Moderne coatingtechnologie omvat combinaties van meer

lagen, waarbij elke laag een eigenschap bezit die bijdraagt aan de totale capaciteit van de gecoate wisselplaat. De binnenste laag van zo'n coatingstructuur is meestal titaniumkoolstofnitride (TiCN), dat zorgt voor een goede hechting aan het substraat en voor een grote mate van slijtvastheid. Het aluminiumoxide wordt daarbovenop aangebracht. Voor de buitenste laag wordt titaniumnitride (TiN) gebruikt, dat wrijving enigszins tegengaat en dat, doordat het goudkleurig is, een goede slijtageindicator is. De ontwikkeling van gereedschapsmaterialen en procestechnologieën heeft al bijgedragen aan het vestigen van een beter platform voor een nieuwe generatie van gecoate wisselplaten

De Inveio-technologie is ten dele de ontwikkeling van kristalgroei in één enkele oriëntatie, die beslissend blijkt te zijn voor de ontwikkeling van de hechte fundering van deze coating op het wisselplaatoppervlak. Dit resulteert in de creatie van een volledig nieuwe snijkant op de wisselplaat, die is opgewassen tegen bewerkingseisen op een geheel ánder niveau dan voorheen. Vandaar de verbeteringen die de maakindustrie ervaart.

De Inveio-gecoate soort GC4325 is een nieuwe generatie ISO P25-wisselplaten voor staalbewerking die een doorbraak vertegenwoordigt in de wetenschap van gereedschapsmateriaal op een schaal die niet eerder is gezien sinds de introductie van gecoate hardmetalen.

Het wisselplaatoppervlak vanaf de snijkant tot de plaats waar de spaan breekt, is de plek waar de spaanbelasting het grootst is, waar hitte en druk hun maximale waarde bereiken en waar de uitkomst en het vermogen van het gereedschap worden bepaald. Hier heeft de Inveio-coatingtechnologie een nieuw gereedschapmateriaal opgeleverd, dat meer staalbewerkingen optimaliseert en de basis vormt voor verdere wisselplaatsoorten voor staalbewerking.

voor staalbewerking. Wisselplaatsubstraten, snijkantbehandelingen en nabehandelingsmethodes zijn de belangrijkste terreinen. Een belangrijke nevenfactor is de gecoördineerde benadering van alle parameters, inclusief degene die betrekking hebben op het maken van de nieuwe gecoate soorten. De fabricageprocessen leveren niet alleen betrouwbare gereedschappen op, maar ook consistente prestaties bij het gebruik van gereedschappen daar waar staal bewerkt wordt. De aluminacoating bestaat uit kristallen die ongeveer een

micron groot zijn en als ze conventioneel worden aangebracht, in diverse richtingen kunnen groeien. De oriëntatie van deze kristallen heeft grote invloed op de eigenschappen van de coating en de capaciteit van de wisselplaat. Door elk kristal in de coating in de gewenste richting te oriënteren, kan een perfecte coating met uniforme eigenschappen worden gerealiseerd. Vergelijk het effect met dat van een klinkerweg, waarbij de klinkers willekeurig zijn neergelegd, of met dezelfde kant naar boven.

De Inveio-coatingtechnologie heeft geleid tot een doorbraak

in de oriëntatie van kristallen. Kristallen die in dezelfde richting liggen, vormen het oppervlak van de snijkant van de wisselplaat. Het is de fijnafstemming van de toepassing van aluminakristallen in het CVD-proces, die nu heeft plaatsgevonden. De ontwikkeling van kristalgroei in een unieke oriëntatie vormt de coating van goed gestapelde kristalzuilen en vormt een compleet nieuw wisselplaatoppervlak. Dit nieuwe oppervlak verspreidt de gegenereerde hitte bij metaalbewerking beter over

een groter oppervlak en creëert aldus een temperatuurverlagend effect. Een soortgelijk verbeterd effect is te zien bij een neiging tot scheuren die in de coating te zien is: in plaats van zich in het materiaal voort te planten, verspreiden de indicaties zich over het oppervlak, wat aanzienlijk minder schadelijk is. Bij wijze van eerste stap heeft de nieuwe Inveio-technologie geleid tot een zeer breed toepasbare wisselplaatsoort: GC4325, een nieuwe snijkant voor het grote middenbereik van de staalbewerking. Een kritische eis is geweest om tot processen te komen die wisselplaatgebruikers een gereedschap in handen geven zonder variatie in kwaliteit en vermogen. De Inveio-coating met kristalgroei in één richting wordt verdere ontwikkeld voor meer wisselplaatsoorten die aangrenzende terreinen van staalbewerking verder kunnen optimaliseren. n

samenvatting Een doorbraak in de wetenschap van gereedschapsmaterialen met de Inveio-coatingtechnologie heeft geleid tot een nieuwe wisselplaat voor staalbewerking, die geoptimaliseerd is voor het grote ISO P25-bereik. De innovatie heeft een aanzienlijke prestatieverbetering mogelijk gemaakt, die de basis voor een serie wisselplaten voor staalbewerking in de toekomst gaat vormen. De schaal van de ontwikkeling wordt weerspiegeld in de nieuwe kansen voor verdere efficiency in de maakindustrie.

tekst: Marcus Joons   foto: Daniel Månsson

Een succesvol team leiden Inspiratie. Leider van het Infiniti Red Bull

Racing Team, Christian Horner, legt uit dat het de kleine dingen zijn waardoor het 500 man sterke team de Formule 1 domineert en de beste startplaats mag uitzoeken.

Klaar voor een bandenwissel. Dat kan in 2 seconden. De auto Formule 1-raceauto’s moeten door de teams zelf worden gemaakt. De auto’s zijn gemaakt van koolstofvezelcomposieten, titaniumlegeringen en andere ultralichte materialen – maar de auto moet toch ten minste 691 kilo wegen, inclusief olie, water en coureur (voor 2014 was dat 642 kilo).

Wielen op wielen: stapels banden liggen klaar, voorzien van labels en klaar om gemonteerd te worden.

De motor, die zich tussen de coureur en de acterwielen bevindt, is sinds 2008 een V8 met een cilinderinhoud van maximaal 2,4 liter. Vanaf 2014 zijn de motoren V6-blokken van 1,6 liter. De versnellingbakken hebben acht sequentiële versnellingen vooruit en zijn semi-automatisch. Schakelen gebeurt met lepels aan weerszijden achter het stuur. De schijfremmen zijn van koolstofvezel gemaakt. De grote spoilers voor en achter aan de auto drukken de auto tegen de grond en geven de brede banden maximale grip op het wegdek. Er zijn vier verschillende soorten banden voor droog weer, met verschillen in bandenspanning, mate van grip en levensduur, maar tijdens de race mogen er maar twee soorten banden worden gebruikt. Welke dat zijn, moet vooraf besloten worden. Beide soorten moeten tijdens een competitie op elke auto gebruikt worden.

Elke race wordt achteraf geanalyseerd om telkens nog meer seconden van de tijden af te schaven.

Het team werkt strikt synchroon. Zie de stappen op de volgende pagina.

zomer gehouden. Dan kan het overdag knap heet zijn. Formule 1-auto’s klinken als een zwerm boze bijen als Maar naarmate we dichter bij de start komen, trekt het ze van 0 naar 350 km/u accelereren op de Kemmel altijd dicht.” Straight voordat ze in de remmen gaan. Over twee uur begint hier een van de meest fameuze races ter wereld, de Belgische Grand Prix op het circuit De belangrijkste reden dat het Formule 1-team niet van Spa-Francorchamps. De testrijders van het team van regen houdt, is dat het dan lastiger wordt om banden maken zich vertrouwd met de auto’s en het circuit en te kiezen. controleren of alles in orde is. Er zijn vier verschillende soorten banden voor droog De leider van het Red Bull Racing Team, Christian weer (hard, medium, zacht en superzacht) en twee voor Horner, kijkt bezorgd naar de bewolkte lucht, waar een nat weer (matig nat tot zeer nat), en de juiste keus kan helikopter vol camera’s rondcirkelt en opnamen maakt tijdens een race met lastig weer het verschil betekenen voor alle tv-zenders ter wereld die commerciële tussen winst en verlies, zegt Horner. uitzendrechten voor de race hebben. Als je eenmaal twee types banden hebt gekozen, moet Hij bladert door zijn weer-app en belt je ze volgens het reglement allebei met de tactisch manager en de chefmongebruiken tijdens een race. teur van het team voor het laatste nieuws “Het is allemaal een kwestie van over de regen die verwacht wordt. details, maar je moet je niet blindstaren”, Het circuit ligt in een heuvelachtig zegt hij. “Je moet de juiste balans zien te gebied in Oost-Wallonië, tegen de grens vinden.” met Duitsland en Luxemburg aan, en Je moet ook openstaan voor suggesties. heeft vele microklimaten. Delen van het “Ik ben gemakkelijk toegankelijk voor zeven kilometer lange circuit kunnen ieder van onze vijfhonderd mensen”, zegt baden in de zon, terwijl het elders hoost Horner. “Ik probeer ten minste eens per van de regen. week het hele bedrijf door te lopen, en na “Dat maakt dit een van de moeilijkste elke race doe ik dat ook. Hoewel we nu Christian Horner, leider races”, legt Horner uit. “Deze race wordt drie jaar op rij de constructeurstitel van het Red Bull racing altijd tegen het einde van de Europese hebben gewonnen en Sebastian Vettel team.

FORMULe 1-CIRCUS Als een rondreizend circus dat twintig voorstellingen geeft, trekt het Formule 1-spektakel van maart tot november de wereld rond. Coureurs strijden met elkaar om de titel van wereldkampioen en wereldconstructiekampioen. Het wereldkampioenschap in de Formule 1-klasse wordt sinds 1950 verreden, maar pas in de jaren zeventig heeft de sport zijn huidige vorm gekregen. Dat was toen Lotus het grondeffect introduceerde, wat betekende dat de auto’s zonder gas terug te nemen door de bocht konden. De race werd vanaf dat moment een ongekend snelheidsspektakel. De voormalige coureur en zakenmagnaat Bernie Ecclestone, die toen net het team Brabham had gekocht, nam de kans waar om van de sport een commerciële miljoenenindustrie te maken met dure sponsors en tv-contracten. Er zijn geen coureurs meer verongelukt sinds de dood van meervoudig wereldkampioen Ayrton Senna op het circuit van Imola in de Grand Prix van San Marino in 1994.

metalworking world  29

In 2 seconden vertrokken … voor het vierde jaar de coureurstitel heeft gepakt, zijn we nog even ambitieus als vier jaar geleden.” Horner beschrijft hoe het team na elke ronde alles

analyseert wat er gebeurd is, ongeacht de uitkomst. “We vragen ons af wat we beter hadden kunnen doen. Hadden we bijvoorbeeld van de zeven seconden die een bandenwissel duurt één of ten minste een halve seconde kunnen afschaven?” Fabrikant van energiedrankjes Red Bull heeft zich al lang geleden met de Formule 1 verbonden. Eind jaren tachtig, begin jaren negentig sponsorde de Oostenrijkse eigenaar Dietrich Mateschitz zijn vriend en Formule 1-coureur Gerhard Berger, en eind jaren negentig liet hij tijdens de drie wedstrijddagen de Formule 1-krant drukken. In 2004 maakte Red Bull een jaaromzet van 250 miljoen euro en kon het Jaguar Racing van Ford Motor overnemen. Voormalig coureur Christian Horner, toen 32, werd gevraagd om het team te leiden en werd daarmee de jongste teammanager in de geschiedenis van de Formule 1. Horner is inmiddels 40 en heeft zijn eigen fanclub en website. Zijn naam is synoniem geworden met Red Bull Racing en het merk – dat staat voor actie, explosieve energie en jeugd – lijkt gemaakt voor de Formule 1. Van Horner in zijn cabine naast het circuit, via de monteurs die de banden wisselen en de auto onderhouden tot de coureur die tijdens de race via een helmcam in contact staat met het team, alles draait om bliksemsnelle beslissingen die bovendien feilloos moeten zijn.

“de FIA, de organisatie achter de Formule 1, verandert

elk jaar de regels om ons en de sport af te remmen”, zegt Horner. “Nu moeten we een V6-motor hebben in plaats van een V8, en het minimumgewicht van de auto’s is omhoog gegaan van 642 naar 691 kilo. Zijn dat veranderingen ten goede of ten kwade? Ik weet het niet. Ik heb het idee dat de mensen denken dat de Formule 1 alleen een materiële strijd is en dat de wagens van Red Bull sterker zijn en meer pk’s hebben dan de andere. Maar in feite hebben we hetzelfde materieel, dezelfde fabrikant, dezelfde motoren en dezelfde banden. Het komt dus allemaal neer op het team en op het nemen van de juiste beslissingen. Sebastian Vettel (’s werelds jongste wereldkampioen toen hij vier jaar geleden op zijn 23e de titel won) is de nummer 1 omdat hij de beste coureur met het beste team is. Zo simpel is dat.” Later die middag hangt er een ragfijne wolk boven het circuit van Spa-Francorchamps, maar de regen is uitgebleven. Het is de nevel van Vettels champagnefles nadat hij alle anderen weer achter zich heeft gelaten en als eerste over de finishlijn is gegaan. Ruim 36 seconden voor de nummer twee. n

30 

metalworking world

Sinds 2010 wordt er niet meer getankt tijdens de Formule 1, waardoor de pitstops een kwestie van een paar seconden zijn geworden (met bijtanken was dat zo’n 7 seconden). Volgens Red Bull heeft het team het record voor de korste pitstop aller tijden in handen. Dat werd gevestigd tijdens de Grand Prix van de VS in 2013. De tijd? 1,923 seconde.

Stap 1 Als de coureur de pit lane in rijdt, mindert hij vaart tot 80 km/u. De auto moet stoppen op een exact aangegeven punt, waar de pit crew al klaar staat. Als ze van positie moeten veranderen, gaan kostbare seconden verloren.

Stap 2 Twee man schuiven hun krikken onder de auto – één voor, één achter – en heffen de auto vijf à tien centimeter op. Bij ieder wiel zitten drie wielmannen. Eén bedient de supersnelle moersleutel, waarmee de wielmoer wordt los- en vastgedraaid. Een ander verwijdert het gebruikte wiel.

Stap 3 De derde wielman plaatst het nieuwe wiel. De wielmoer wordt aangedraaid met een moment van ongeveer 680 Nm.

Stap 4 Als de vier wielen vervangen zijn, wordt de auto neergelaten en vertrekt. De pitstop duurt twee à vijf seconden.

Automagisch! Enschede. Een

grote innovatieslag heeft het productiebedrijf Huima Specials gered toen de markt voor de kassenbouw in Nederland instortte. Inmiddels wordt het engineering- en productietempo opnieuw een tandje opgevoerd met een nieuwe automatische productiecel, die onbemande fabricage mogelijk maakt, 24 uur per dag en 7 dagen per week. tekst: Tomas Lundin   foto: Audrey Bardou

[1] [1] De speciaal vervaardigde lagere turret is uitgerust met hydraulische Capto C4-klemhouders. [2] Operator Javid in het bewerkingscentrum. [3] De productiecel is binnenkort 24 uur per etmaal in bedrijf.

[2] [4]

32 

metalworking world

[5]

[3]

[4] Het systeem is geschikt voor series tot vijfhonderd eenheden. [5] Sinds ruim zeventig jaar levert Huima Specials tandwielsystemen voor de land- en tuinbouw.

Bram de Koning, CEO Cellro (links) en Ton Huitink, directeur Huima Specials (rechts).

nnn In 1938 veranderde Ton Huitinks grootvader, een pionier met een vooruitziende blik, de kleine smederij die zijn vader in 1902 Enschede had opgericht, in een bloeiend productiebedrijf. Vandaag de dag leidt Huitink, zelf ook een visionaire ondernemer, het bedrijf, Huima Specials, dat hij samen met zijn broer André bezit. “We zijn tienmaal zo klein als onze concurrenten”, zegt Huitink, terwijl hij van zijn sterke zwarte koffie nipt en af en toe zijn das rechttrekt. “Maar we zijn tienmaal zo snel en tienmaal zo innovatief.” Huitink is ingenieur, technicus en een creatieve uitvinder.

Hij haat patenten. “Die kosten tijd, gaan met een hoop bureaucratie gepaard en kosten geld”, zegt hij. “We investeren liever in onze koppositie. Dat is ons patent.” In 2009 zag het er somber uit voor Huima Specials. In West-Europa stortte de markt voor kassenbouw in, een hoeksteen van de Nederlandse economie. “Kassenbouwers waren onze grootste klanten”, merkt Huitink op. “We moesten van de ene op de andere dag op zoek naar nieuwe klanten.” In een tijdsbestek van negen maanden produceerde Huima Specials een nieuw aandrijfsysteem om aan de grote vraag vanuit Oost-Europa naar varkens- en kippenstallen te voldoen. Parallel daaraan werd een nieuw systeem ontwikkeld voor de fabrikanten van kassen. Ook ontwikkelden ze een uniek aandrijfsysteem voor Emsflower, een van Europa’s grootste tuinbouwbedrijven, dat een multifunctionele, volledig geautomatiseerde kas had ontwikkeld. Dankzij het nieuwe aandrijfsysteem kon Emsflower het materieel in hun kas wisselen met een enkele druk op de knop. Het bedrijf kan tegenwoordig de eerste helft van het jaar potplanten produceren en voor de tweede helft gemakkelijk omschakelen op komkommers en tomaten, al naar gelang de markt en de marktprijzen dicteren.

“We zijn tienmaal zo klein als onze concurrenten, maar we zijn tienmaal zo snel en tienmaal zo innovatief.” Ton Huitink, directeur Huima Specials.

Automatisering is een sleutelbegrip voor Huitink. In 2007 dacht hij samen met Sandvik Coromant en de Nederlandse robotbouwer Cellro na over een productiecel die 24 uur per etmaal in bedrijf kon zijn en zichzelf van gereedschappen

metalworking world  33

[1] Emsflower, een van de grootste tuinbouwbedrijven van Europa, is het eerste bedrijf ter wereld met een volautomatische kas, dankzij het nieuwe aandrijfsysteem van Huima Specials.

[2] V.l.n.r.: Evert van den Hurk, productiemanager Huima Specials; Ronny Booijink, Sandvik Coromant; Ton Huitink, directeur Huima Specials; Bram de Koning, CEO van Cellro.

en werkstukken kon voorzien, zonder ingrijpen van buitenaf, “Als we op maandag een order kregen, kon de productiecel de componenten zelfstandig maken, zodat ze twee dagen later konden worden geassembleerd en we aan het einde van de week konden leveren”, zegt Huitink. “Maar dat was gemakkelijker gezegd dan gedaan. We stuitten op een paar problemen.” De grootste uitdaging was dat er geen CNC-draaibank op de markt was met twee revolvers die konden worden uitgerust met de Sandvik Coromant-gereedschappen Capto C4 en C6, die automatisch gewisseld kunnen worden. De uiteindelijke oplossing was een systeem dat gebaseerd was op een multitaskingmachine die fabrikant Mazak speciaal voor Huima en een Cellro-robot aanpaste. De robot kan alle laad- en losactiviteiten zelfstandig doen, hydraulisch opgespannen Coromant Capto-gereedschappen wisselen, het hele proces regelen en metingen aan onderdelen doen. Bram de Koning, CEO van Cellro, zegt dat deze oplossing

[1]

[2]

34 

metalworking world

op maat gemaakt is en winstgevend is voor kleine partijen tot vijfhonderd stuks. Dat is alleen mogelijk als alle taken die gewoonlijk door een operator worden uitgevoerd, worden overgenomen door een robot. Maar wat gebeurt er wanneer de vraag verandert en er bijvoorbeeld ineens grotere series gewenst zijn? “Geen probleem”, zegt De Koning. “Cellro gebruikt modulaire oplossingen. De automatische lijn kan snel worden aangepast aan nieuwe productie-eisen.” Voor Huitink was het belangrijk om Sandvik Coromant erbij te betrekken om het ‘in één keer goed te doen’. “Sandvik Coromant is een partner waarop we voor 100 procent rekenen na jaren van samenwerking en het samen oplossen van tal van problemen”, zegt hij. “We hebben geen moment overwogen een ander in te schakelen.” Vandaag staat ‘Willem’, zoals de productiecel liefkozend genoemd wordt, in de werkplaats en spuwt in twee diensten zijn onderdelen uit. Er moeten nog enkele kleine dingen geoptimaliseerd worden voordat met de 24-uursoperatie begonnen kan worden. Intussen wordt ‘Tommy’, de volgende productiecel, al ontwikkeld om met het horizontale bewerkingscentrum te worden geïntegreerd. In de toekomst zal Willem tegen Tommy kunnen zeggen: “Ik ga nu 23 transmissies maken. Kun jij vast beginnen met de bijpassende omkappingen?” “Dan gaan ze samen de hele nacht aan het werk, terwijl ik thuis lekker in mijn bed lig”, zegt Huitink tevreden. n

technisch inzicht

De productiecel van Huima Specials, die is ontwikkeld voor partijen tot vijfhonderd stuks, is binnenkort 24 uur per etmaal in bedrijf en zal niet meer dan 40 uur per week bewaakt hoeven worden. “Dit kan alleen werken als een robot alle functies van een menselijke operator kan overnemen”, zegt Bram de Koning, CEO van Cellro, die de nieuw ontworpen robot heeft geleverd. Met zijn unieke grijparm kan de robot: • Producten laden en lossen. • Coromant Capto-gereedschappen wisselen in de

bovenste spindel en in de onderste turret van de onderste revolver met negen posities. •  De klauwen van de hoofd- en subspindel wisselen. • Afwijkingen in het proces meten en corrigeren. Gereedschappen worden automatisch gewisseld

dankzij een oplossing die Huima Specials samen met Sandvik Coromant en Cellro heeft ontwikkeld. De robot wordt aan een aangepaste multitaskingmachine gekoppeld. De roterende bovenste spindel wordt uitgerust met de Capto C6 en de nieuw ontwikkelde onderste turret met de Capto C4 met hydraulische opspanning. De bovenste spindel wordt gebruikt voor draaibewerkingen en voor frezen en boren. De onderste turret is bestemd voor stationair bewerken, bijvoorbeeld draaien van grote onderdelen. Samen met de robot creëert dat een maximale flexibiliteit. “Het is net zoiets als Legostenen verwisselen” zegt De Koning. De bovenste spindel en de turret hebben een drukpomp van 70 bar voor de koeling. Dat zorgt samen met het Capto Coroturn HP-systeem voor een goede verspaning en een hoge procesbetrouwbaarheid. “Een automatische productiecel die 24 uur per etmaal in bedrijf is, mag geen lange spanen produceren”, aldus Ronny Booijink, projectingenieur van Sandvik Coromant. “We hebben korte spanen nodig, die gemakkelijk zijn af te voeren. Dat is wat Sandvik Coromant ‘Green Light Machining’ noemt.”

De robotproductiecel heet Willem.

De productiecel heeft een gereedschappenmagazijn voor C6 en C4, dat losstaat van de multitaskingmachine. Dat betekent dat het gereedschappenmagazijn ‘eindloos’ is. Een paternosterlift zorgt voor de aan- en afvoer van grondstoffen, eindproducten en spantangen.

metalworking world  35

technologie tekst: Elaine McClarence

illustratie: Kjell thorsson

UITDAGIng: Hoe te voldoen aan de vraag van de olie- en gasindustrie naar grote, complexe componenten.

oplossing: Gebruik oplossingen die zijn toegesneden op productiviteit en precisie. 0

Speciaal gereedschap voor zware klussen DE VERWACHTE GROEI in de wereldvraag naar olie en gas

betekent dat er moeilijker bereikbare reserves geëxploiteerd moeten worden, die flinke technische uitdagingen opleveren. De componenten die nodig zijn voor de winning en productie van olie en gas moeten bestand zijn tegen barre omstandigheden, grote dieptes, hoge temperaturen en grote belastingen, of ze nu voor diepwater of andere productieomgevingen bestemd zijn,

Deze grote en complexe componenten, zoals spoelhuizen,

buishangers en afsluiters in de onderwatersystemen die de productiestroom op de zeebodem reguleren, moeten lang meegaan. In het downhole-materieel zijn in de kragen, naast veel andere componenten, geavanceerde stuurmechanismes en meetsystemen ondergebracht, die beschermd moeten worden tegen zeer barre omstandigheden.

De trend in de industrie beweegt zich in de richting van

steeds moeilijker te bewerken materialen zoals Inconel, titanium en roestvast staal, en eindgebruikers eisen componenten die volgens zeer krappe toleranties met een uitstekende oppervlakteafwerking zijn vervaardigd. Om aan die eisen te voldoen, eisen componentmakers een hoge mate van procesbetrouwbaarheid en voorspelbaarheid, en ook een reductie van de stilligtijd door efficiëntere bewerkingen en een hogere productiviteit dankzij gereedschappen die langer meegaan. Sandvik Coromant heeft een serie gereedschapsoplossingen ontwikkeld die geschikt zijn voor het bewerken van olie- en gaswinningsmaterieel en die soms zelfs nieuwe

bewerkingen mogelijk maken. Deze oplossingen omvatten trilarme gereedschappen en gereedschapshouders voor complexe inwendige bewerkingen en snelle gereedschapswisselingen, leidend tot een hogere productiviteit. Het assortiment Silent Tools minimaliseert trillingen tijdens het bewerkingsproces, hetgeen leidt tot een voorspelbaarder en betrouwbaarder proces. Deze gereedschaphouders met hun grote uitsteeklengtes zijn met name geschikt voor diverse draai-, frees- en kotterbewerkingen in moeilijk te bewerken materialen, die kenmerkend zijn voor componenten in de olie- en gaswinning. Silent Tools-adapters maken draaibewerkingen mogelijk tot 14-maal de diameter. De aan de machine aangepaste klemeenheid (MACU) maakt een snelle gereedschapswisseling mogelijk voor boorbaren op de meeste soorten bewerkingscentra. MACU’s kunnen gemakkelijk worden aangepast aan turrets voor stationaire en draaiende gereedschappen en geven betere prestaties, een hogere stabiliteit en meer snijtijd. MACU’s bieden ook de gelegenheid om de turret aan te passen aan het type werkstuk dat wordt bewerkt. Samen met Coromant Capto combineren ze stabiliteit en een snelle gereedschapswisseling. CoroTurn SL-adapters en snijkoppen zijn te gebruiken in combinatie met Silent Tools; de snelwisseling biedt een modulaire en flexibele oplossing voor draaien, groefsteken en draadtappen en voor andere inwendige bewerkingen zoals draaien door een ‘flessenhals’. De lancering van nieuwe soorten zoals GC4325 zal verder bijdragen aan een langere standtijd, grotere precisie en meer productiviteit. n

1 000

2 000

3 000

4 000

5 000

6 000 (meter)

Klantenprofiel Draaien door een flessenhals of kamerdraaien is een inwendige draaibewerking met grote uitsteeklengtes, die gewoonlijk op grote bewerkingscentra wordt uitgevoerd. Een grotere diameter wordt bewerkt achter een deel met een geringere diameter. De in- en uittrede heeft dus een geringere diameter dan het te bewerken gedeelte. De uitdaging is om de trillingen minimaal en de snijgegevens hoog te houden zonder frequente en lange onderbrekingen van de productie. De oplossingen: Silent Tools gedempte boorbaren beperken trillingen tot een minimum en maken een grote verspaning mogelijk. Kies zo mogelijk een grotere Coromant Capto-maat voor een grotere stabiliteit. CoroTurn SL-snijkoppen, verkrijgbaar in vier offsetstadia tot 23 millimeter, bieden een goed bereik en de grootst mogelijk boorbaardiameter. De spuitmondtechnologie van CoroTurn SL zorgt voor de spaanbeheersing en minimaliseert het aantal productie-onderbrekingen. De Coromant Capto snelwisselsystemen beperken de gereedschapwisseltijd tot minder dan een minuut. Dat is een ideale oplossing om botsingen te vermijden en de machine aan het werk te houden.

Samenvatting Sandvik Coromant levert gespecialiseerde gereedschapsoplossingen voor het bewerken van de geavanceerde componenten die nodig zijn om aan de hoge eisen van de olie- en gasindustrie te voldoen. Omdat de olie- en gaswinning plaatsvindt op grote diepte en op afgelegen en moeilijk te bereiken locaties, moeten de componenten die het hart vormen van de geavanceerde proefborings- en productiefaciliteiten een lange levensduur hebben. Ze moeten ook voldoen aan strenge milieueisen.

SLOTakkOOrd tekst: henrik emilson

u hebt verhalen gelezen uit...

Argentinië, Australië, Brazilië, Canada, China, Denemarken, Duitsland, Engeland, Frankrijk, Hongarije, Hong Kong, India, Italë, Japan, Maleisië, Nieuw-Guinea, Nieuw-Zeeland, Noorwegen, Peru, Roemenië, Rusland, Sjanghai, Singapore, Slovenië, Zuid-Afrika, ZuidKorea, Spanje, Turkije, de Verenigde Staten, Wit-Rusland, Zweden, Zwitserland, en zelfs uit de ruimte.

Waar het talent is Het aantrekken van nieuw technisch talent naar de universiteiten en de industrie - en het magazine - is van cruciaal belang. In MWW 1-2012 werd de samenwerking tussen Sandvik Coromant en de Chinese Beihang Universiteit besproken.

TERUGKIJKEN 10 JAAR MWW

Veiligheid en snelheid met de volgende generatie De GC4225-wisselplaat wordt gepresenteerd in MWW 1-2006. Zeven jaar later is de beurt aan zijn opvolger, GC4325, de revolutionairste draaikwaliteit aller tijden, onder de kop “Het wachten is voorbij.”

25 Aantal minuten dat de 250.000 lezers gemiddeld besteden aan het lezen van Metalworking World.

Mijlpaal in tandwielfrezen In MWW 1-2013 heeft u kunnen lezen hoe de nieuwe wisselplaattechnologie de productie van tandwielen radicaal gaat vernieuwen.

Een eerder leven… Metalworking World viert in zijn huidige concept, uiterlijk en vorm zijn tienjarig bestaan. Het magazine werd oorspronkelijk dertig jaar geleden, in 1984 gelanceerd. Net als tegenwoordig was het blad wereldwijd georiënteerd en bracht het verhalen uit de hele wereld. Metalworking World 1.0 had 20 lokale edities. Misschien hebt u het destijds gelezen als Welt der Fertigunstechnik, Il Mondo delle Lavaorazioni Meccaniche, Le monde de l’usinage, El Mundo del Mecanizado of Skärskådat.

38 

metalworking world

“Mijn eerste gedachte over Coromant Capto was: Waarom verschillende houders voor verschillende gereedschappen gebruiken?” In MWW 1-2004 legt Ken Andersson, de man achter Coromant Capto, uit hoe het systeem dat in 1990 een industrienorm werd, tot stand kwam.

Metalworking World schreef over supergroot... Magna Machine Co in Cincinnati, Ohio, VS, MWW 3-2012. …en klein... De Franse Arvevallei is het centrum voor het bewerken van kleine onderdelen, MWW 1-2006. Film is steeds meer een natuurlijke vertelvorm naast gedrukte pagina's geworden en voegt een nieuwe dimensie toe aan de Metalworking World-ervaring. Een filmclip die veel belangstelling genereerde, is die over Cane Creek, een kleine fietsfabrikant in de VS, die te vinden is in de advertentie van de Sandvik Coromant-website en in MWW iPad 2-2012.

15.000.000.000

De wind mee: Het groeiende segment van de windenergie werd uitgebreid besproken in MWW 1-2009.

De vraag van 15 miljard dollar: In het eerste nummer van MWW, 1-2004, werd gesteld dat de maakindustrie in de Verenigde Staten 15 miljard dollar kon besparen door van meet af aan de juiste gereedschappen te gebruiken. De vraag was: Krijgt u uw aandeel van die 15 miljard?

Technische topprestaties Of het de auto zonder bestuurder is, nanotechnologie of grootschalige architectuur – zoals het nationale stadion voor de Olympische Spelen in China in 2008 – het zijn inspirerende ingrediënten van het magazine.

Onze eerste iPad-editie kwam uit met nummer 3-2011. metalworking world  39

Print n:o C-5000:577 DUT/01 © AB Sandvik Coromant 2014:2

CoroCut®QD – Dubbel zo koel CoroCut QD brengt afsteken naar een nieuw hoogtepunt. Geoptimaliseerd voor Geoptimaliseerd voor draaibanken met barfeeder, zorgt dit voor een ongeëvenaarde sterkte en veiligheid voor diepe groeven en lange uitsteeklengtes, daarbij geholpen door een unieke nieuwe technologie: boven- en onderkoeling voor de meest effectieve en probleemloze bewerking.

Het concept omvat afsteekbeitels, adapters en schachten, plus gereedschappen voor glijkop­ machines.

Ongeëvenaarde veiligheid: sterkere uitvoering van de beitel, geavanceerde hardmetaaltechnologie en de meest stabiele wisselplaatklemming.

Ultieme spaanbeheersing en standtijd: boven- en onderkoeling met twee hogedrukstralen en speciale wisselplaatgeometrieën.

80%

nsduur *langere leve de geregistreer *gemiddeld v rbetering to ve ur du ns ve le ns stemen. Teve sy e nd re re g concur itsverbeterin ite tiv uc od een pr voeding) en id he el (snijsn van 64%

www.sandvik.coromant.com/corocutqd

Eenvoudig in gebruik: snelle en gemakkelijke koelmiddelaansluiting met plugand-play adapters voor veel machinetypes.