14. Elk kind heeft recht op cultuur DE VRIENDEN VAN HETPALEIS

Vriendenbrief DE VRIENDEN VAN HETPALEIS

09/’14 Elk kind heeft recht op cultuur

Afscheid van Marleen Van Ouytsel Zonder twijfel schrokken velen toen ze bij terugkeer uit verlof tussen hun vakantiepost de overlijdensbrief van Marleen Van Ouytsel ontdekten. Onmiddellijk linkt de verbaasde lezer het bericht aan de laatste telefoon, mail of ontmoeting met de strijdende en optimistische dame. Marleen wist als geen ander haar omstaanders te beroeren en te vervoeren. ‘Onmogelijk!’ stond niet in haar woordenboek en als de uitdrukking ‘die kan bergen verzetten!’ nog niet bestond, dan zou deze omschrijving speciaal voor Marleen zijn uitgevonden. Ieder was er dan ook van overtuigd dat Marleen die ongewenste kankerbezoeker wel klein zou krijgen. Niet dus. Op 3 juli 2014 verloor Marleen haar moedige strijd met kanker en nam ze afscheid van haar man, haar dochter en haar zoon. Ze was 52. Marleen was zeer actief en zetelde in heel wat organisaties; soms als bestuurder, soms als raadgever, meestal als beide. Haar kennissenkring was enorm uitgebreid. Het was opmerkelijk hoeveel mensen Marleen kenden en dat viel des te meer op bij premières, recepties en andere ontmoetingsgelegenheden. Zelf moest ze er steeds om lachen wanneer zij als ‘koppelaarster’ werd aangesproken. Haar netwerk benutte ze niet alleen ten gunste van de organisaties waaraan ze zelf verbonden was maar ze stelde deze zeer royaal ten dienste van andere werkingsterreinen met steevast de afsluiter ‘en breng ze de groeten over van mij!’ Marleen opende vele deuren maar zette zelf ook haar deuren wagenwijd open. Haar inzet voor allochtonen, haar overtuiging dat nieuwkomers een gastvrij onthaal verdienen, haar geloof dat creatieve onderwijscursussen gepaard kunnen gaan met ontspannende zomervakantiemaanden, haar ijver om van Vredescentrum een zeer dynamische organisatie te maken … maakten dat haar werkagenda nauwelijks openingen had. En toch. Haar stellingname elk kind heeft recht op cultuur maakte dat zij een actief bestuurslid was en bleef van de Vrienden van HETPALEIS. Met Marleen verliest de vzw Vrienden van HETPALEIS een zeer enthousiaste, dynamische, meeslepende en knappe (letterlijk en figuurlijk!) dame. Wanneer we straks op de benefietavond van donderdag 6 november met vrienden en sympathisanten verzameld zijn, zullen ongetwijfeld de gedachten gaan naar een stichtend voorbeeld. Marleen Van Ouytsel. Marleen, bedankt voor alles. Hartelijk, Barbara Wyckmans directeur HETPALEIS

© GVA - Arlette Stubbe

Yasmine Kherbache:

“Cultuur is een grondstof voor kinderen” Yasmine Kherbache beleefde haar eerste jaren in Algerije en groeide daarna op in het landelijke Oelegem. Momenteel woont de politica van sp.a in hartje Antwerpen aan het De Coninckplein. Voor een gesprek over cultuurbeleving kwam ze onlangs even in HETPALEIS op bezoek.

“Op mijn zesde ben ik naar hier gekomen. Ik had toen al enigszins kennis gemaakt met cultuur in Algerije. De traditionele muziek en dans waren daar heel aanwezig in het dagelijkse leven. Mijn ouders waren zelf minder met cultuur bezig, al hebben ze altijd mijn nieuwsgierigheid aangescherpt. Ze hebben mij ook openheid bijgebracht. Maar toen ik naar hier kwam, had ik nog nooit een theater of een museum van dichtbij gezien. Dat leek voor mij in het begin een wereld die er was voor andere mensen.

Midddelheim Via de lagere school in Oelegem kwam ik voor het eerst in contact met theater. Voor het schooltoneel heb ik toen zelf op het podium gestaan, tot mijn eigen verbazing want ik was een erg schuchter meisje. Dat is voor mij het bewijs dat je door cultuur je grenzen verlegt en je onzekerheden overboord gooit. Mijn juf geschiedenis op de middelbare school in Lier heeft voor de meeste impact gezorgd. Ze bestookte ons continu met cultuur. Ik herinner me als 14-jarige puber

nog een bezoek aan het Middelheimmuseum. Dat was een fascinerende ervaring, sindsdien heeft cultuur me niet meer losgelaten.

Grondstof Je mag stellen dat Yasmine Kherbache met een Belgische moeder en een Algerijnse vader ook opgroeide tussen twee culturen. “Dat was voor mij extra zoeken. Zeker als kind wil je ergens bij horen. Als je nergens bij hoort, beschouw je die twee culturen eerder als een verlies dan als een rijkdom. Intussen heeft ze wel haar eigen kijk op cultuur. “Cultuur voor de bourgeoisie, dat heb ik altijd bestreden. Cultuur is geen luxeproduct. Het is ook geen zoetstof. Het is een grondstof waar kinderen van groeien. De essentie is niet alleen ontspanning. Cultuur moet uitdagen en mag kritisch zijn. Met die kritiek heeft de politiek het wel eens moeilijk. Maar dat is nu eenmaal de taal van de kunstenaar die duidelijk mag zijn.”

Statuut Yasmine Kherbache nam ook een actieve rol op met de uitwerking van het kunstenaarsstatuut. “ Veel kunstenaars in mijn vriendenkring hadden problemen met het systeem. Dat belemmerde hen om hun talenten te tonen. Ik ging me als advocaat voor een beter statuut voor hen engageren. Zo kwam ik op het kabinet van Frank Vandenbroucke terecht. Kennissen vonden dat niet slim van mij. Ik had lange tijd voor een gereputeerd advocatenkantoor gewerkt. Maar ik heb toen mijn innerlijke stem gevolgd. Dat is de raad die ik ook altijd aan jongeren meegeef. Volg je gevoel, laat je niet afleiden door het negatieve.”

Vrienden

Redactie: Dominique Piedfort / Eindredactie: Dirk Vandervelden / Foto’s: Kurt Van der Elst / Coverbeeld: Kurt Van der Elst / Vormgeving: Yellow Submarine Info: [email protected] De Vriendenbrief is een initiatief van de vzw de Vrienden van HETPALEIS met de bedoeling de huidige leden, toekomstige leden en alle geïnteresseerden te informeren over de werking van de Vrienden. Met de HETPALEISrevolutie willen wij de cultuurparticipatie van kansarmen en minder kapitaalkrachtigen bevorderen. Raad van Bestuur: Luc Allaerts (voorzitter), Koen Fröberg, Anja Geuns, Lieve Mariën, Annemie Morbee, Annie Poelmans, Eveline Reusens, Marco Schoups, Dirk Vandervelden (secretaris), Jan Van Sande (penningmeester), Bart Verhelst, Wendy Willems, Barbara Wyckmans.

© Filip Van Roe

Het opzet van de Vrienden van HETPALEIS om cultuur naar kansarme kinderen te brengen, vormt voor haar ook een politieke uitdaging. “Zeker en vast. Cultuurbeleving op school, dat is voor mij nog te veel ontspanning. Dat zou meer opvoeding mogen zijn. En de komende jaren zijn er in deze stad nog meer besparingen op komst. Dat maakt mij ongerust. Kleinschalige projecten van muzische vorming zouden niet geschrapt mogen worden. Want die hebben wel een grote impact. Net in budgettair moeilijke tijden moet je cultuur extra beschermen. Dat niet doen, is een bedreiging voor de diversiteit van cultuur en de cultuurbeleving van kinderen.”

Elke voorstelling geeft je energie

Peter Marnef over kunst  en cultuur in het onderwijs

“Met elk kind kan je  alles doen”

Er zijn vast nog onderwijzers die hun leerlingen zoveel mogelijk kunst en cultuur proberen bij te brengen, maar Peter Marnef van het Sint-Lievenscollege uit Antwerpen vormt in elk geval een categorie apart. Als trouwe bezoeker van HETPALEIS vertelt hij graag over zijn grote passie.

“Onderwijs en kunst, het is een moeilijk huwelijk. De centen vormen het grootste probleem. De zoektocht naar geld vergt al heel wat creativiteit van een individuele leerkracht. Dat houdt veel mensen tegen. Gelukkig bestaan er dingen als de CANON Cultuurcel van het Vlaamse onderwijs. Daar kan je subsidies krijgen, eerst moet je wel door een dikke boterham van paperassen. Goed, ik ben erg dankbaar dat het bestaat. Want zonder subsidies zou het eenvoudigweg niet kunnen. Daarnaast moet je vooral durven. Cultuurhuizen en kunstenaars om samenwerking durven vragen voor jouw idee. Want die doen dat allemaal erg graag. Wonder boven wonder, dat verraste me erg.”

Guernica Voor alle duidelijkheid, Peter doet dus meer dan met zijn leerlingen van het vierde leerjaar naar een theatervoorstelling aan. “Dat is het klassieke scenario, ja. En ik wil daar zeker niet denigrerend over doen. Ik ben er ook zeker van dat heel veel collega’s

beseffen dat het meer mag zijn dan één keer per schooljaar met de leerlingen naar het theater. Dat moet wel meer zijn dan een namiddag ontspanning. Je kan daar ongelooflijk mooie dingen mee doen. Ik zeg niet dat het moet, iedereen vult dat nu eenmaal op zijn eigen manier in. Maar ik vind dat je een stap verder mag zetten. Vorig jaar hebben we samengewerkt met vzw Fameus, CANON Cultuurcel en het MUHKA voor een project rond Picasso’s Guernica. Daar hebben we een eigentijdse versie van gemaakt met een toonmoment.”

Kansarm De kritische lezer zal nu misschien denken: ja, dat kan met het Sint-Lievenscollege. Maar kan het ook met scholen uit de kansarme buurten van Antwerpen? Dat is tenslotte toch de doelgroep van de Vrienden van HETPALEIS. “Dat zou daar absoluut kunnen. Met elk kind kan je alles doen. Denk nooit dat iets niet kan. Als leerkracht vind ik het voor de hand liggend dat elk kind toegang moet krijgen tot elke vorm van cultuur. Maar de praktijk toont een andere realiteit. Jammer genoeg is cultuurbeleving dikwijls een luxe die slechts voor de beter begoeden ons ons beschikbaar is. Ook scholen moeten inzetten op cultuureducatie, dan komt dikwijls het probleem van de maximumfactuur op de proppen. Het is hier dat het initiatief van De Vrienden een standbeeld verdient. Het is een nobel doel om ernaar te streven dat ook kinderen die het

Meyrem Almaci kwam in de lagere school van Sint-Gilis Waas voor het eerst in contact met cultuur. “Kunst en cultuur moeten de rode draad blijven vormen in het leven van elk kind”, meldt de politica van Groen die nu in Antwerpen woont.

wat minder breed hebben toegang krijgen tot cultuur. En geloof me, zij waarderen dit vaak veel meer dan verwende kinderen. Doe zo voort! Mijn steun hebben jullie alleszins.”

“De basisschool van Sint-Gillis Waas had een erg open karakter. Ik herinner me een optreden toen ik in het vijfde leerjaar zat. Ik vernam later dat het leden waren van de groep De Vieze Gasten. Op die school kwam ik voor het eerst in contact met cultuur. Theater zonder woorden, dat smaakte voor mij naar meer. Ik wilde plots zelf toneeltjes in elkaar gaan steken. Pas toen ik op de middelbare school zat, ging ik zelf naar het theater. Ik vond dat telkens erg ontwapenend. Nu probeer ik in de mate van het mogelijke zoveel mogelijk te gaan, ook naar HETPALEIS natuurlijk. En als ik zelf niet kan, vraag ik het aan de oppas. Laatst bezocht ik met de kinderen nog ‘Bus vol leugens’: geweldig! Elke

voorstelling leert je iets of geeft je energie. Je ziet de dingen daarna meestal in een ander perspectief. “

Man Bijt Hond De Vrienden van HETPALEIS zetten cultuur voor iedereen voorop. Dat is niet evident. Zeker niet voor scholen die worstelen met de maximumfactuur. Welk standpunt neemt Meyrem Almaci daarover in? “Kunst en cultuur moeten de rode draad blijven vormen in het leven van elk kind. De scholen kunnen op dat vlak veel doen. Dat hoeft niet altijd veel te kosten. Inviteer bijvoorbeeld een kunstenaar die in de buurt woont. Dat inspireert niet alleen de kinderen, dat werkt ook inspirerend voor die kunstenaar. Ik denk nog aan dat luik in het tv-programma Man Bijt Hond. Kinderen mochten daarin commentaar geven op bekende kunstwerken. Dat zorgde voor erg interessante resultaten. Die dingen moeten in het onderwijs zeker aan bod komen, misschien meer dan nu al het geval is. Er moet in elk geval voldoende ruimte vrijkomen om de complete ontwikkeling van het kind mogelijk te maken.”

Onzin Tot slot nog even dit. In Groot-Brittannië was er ondanks de polemiek rond een uitspraak van de kunstenaar Jake Chapman. Die vond het zinloos om met kinderen naar een museum te trekken. Daarover heeft Peter wat te zeggen. “Ik heb even moeten slikken toen ik dat las. Ik ga daar niet mee akkoord. Ik denk dat Chapman vooral wilde provoceren, hij zocht wellicht naar gratis reclame. Ik weet ook wel dat kinderen niet begrijpen wat Pollock of Rothko met hun werk bedoelen. Maar dat is niet de bedoeling van met kinderen naar een museum gaan. Met onze klassen hebben we het MUHKA bezocht waar een tapijt hing, gebaseerd op Guernica. Een gids heeft daar op een fantastische manier verteld waarom Guernica een icoon is geworden van anti-oorlog. De kinderen vonden dat geweldig. Oké, ik kan alleen maar spreken voor mijn kinderen. Vraag me niet hoe je dat met kinderen van zes jaar doet. Iedereen moet dat op zijn eigen niveau doen. En niet elk museum is een succes natuurlijk. Soms heb je het na vijf minuten wel gezien en ben je er snel door. Ach, dat heb je met sommige theatervoorstellingen natuurlijk ook.” (lacht)

De verwondering in de ogen van de kinderen! Daar gaan de Vrienden van HETPALEIS voor.

OpScène Avond met Vrienden Met de Raad van Bestuur proberen we op verschillende manieren geld in te zamelen voor ons doel. Daarom organiseren we op 6 november 2014 een OpScène Avond, een feestelijke avond op de bühnes van HETPALEIS. Met bubbels en hapjes, driegangenmenu en aangepaste wijn, maar vooral met feestelijke muziek uit De Trilogie, live gebracht door Sam Vloemans. De hele avond zal ook in het thema zijn van die muziek. Zo vindt u misschien een stukje Water, Aarde, Lucht en Vuur op uw bord, of versiert Nachtmuziek de tafel? Op het einde van de avond gaat u zeker met Vrienden naar huis, want we geven elke gast een CD-box van De Trilogie cadeau. Als Vriend bent ook u van harte uitgenodigd, om zelf aan te schuiven en kandidaatvrienden mee te nemen. We reserveren aan elke tafel alvast een stoel voor een artiest bekend bij HETPALEIS voor een cultureel gesprek. Warre Borgmans zal ons door het gebeuren leiden.

Praktisch: DONDERDAG 6 NOVEMBER 2014, vanaf 19u een stoel voor €85 u kan ook meteen een tafel reserveren (10 personen), u gaat naar huis met de CD-box van De Trilogie van Sam Vloemans een plekje reserveren kan via [email protected]

AGENDA 23 september leden-event Vrienden ontmoeten elkaar Vrienden brengen vrienden mee die Vrienden worden

6 november OpScène Avond Exclusief diner voor en met de Vrienden

22 december Avant-première Het vertrek van de mier vanaf 8 jaar

De Vrienden op het wereldwijde web! Onze langverwachte website staat eindelijk online! Hier kan je ondermeer de bijdrages nalezen over “Recht op Cultuur” van de voorbije jaren. Je vindt er eveneens getuigenissen van jongeren die via jullie steun konden genieten van een voorstelling of workshop in HETPALEIS. Het is ook dé place to be om Vriend te worden of om je kennissen, vrienden, familie of bedrijf Vriend te laten worden. www.devriendenvanhetpaleis.be

Hoe word je vriend? Vriend van HETPALEIS worden is eenvoudig.

Volg ons op Facebook! De Vrienden van HETPALEIS zijn voortaan ook op Facebook terug te vinden. Op onze pagina serveren wij je naast interessante achtergrondinformatie rond kinderarmoede en cultuurparticipatie in de stad ook cijfers en statistieken over onze werking, foto’s, herinneringen aan de nakende avant-premières,… op een digitaal presenteerblaadje. Zo blijf je nauwgezet op de hoogte wat er met jouw gewaardeerde steun gebeurt en waarom die zo broodnodig is. Daarnaast hopen we uiteraard ook dat dit forum een ontmoetingsplaats wordt waar Vrienden elkaar leren kennen en ze hun ervaringen met elkaar kunnen delen. Je kan ons volgen op www.facebook. com/devriendenvanhetpaleis.

Avant-premières 2014-2015 Het nieuwe HETPALEISseizoen heeft opnieuw een aantal mooie voorstellingen in petto voor de Vrienden. We heten jullie graag allemaal van harte welkom op de avant-premières op onderstaande data. Niet vergeten om vooraf even je plaats te reserveren via de ticketbalie van HETPALEIS op het nummer 03/202 83 60 of via [email protected]! DI 23/09/14 om 19u: De zaak van de dieren tegen de mensen (12+) MA 22/12/14 om 19u: Het vertrek van de mier (8+) VR 13/03/15 om 19u: Ans en Wilma gestrand (6+) WO 29/04/15 om 19u: het gaat over (11+)

Alle info over deze voorstellingen vind je terug op de website van HETPALEIS www.hetpaleis.be

Stap 1: kies welk type vriend je wilt worden Vriend van HETPALEIS ben je al voor €30 per persoon. Indien je samen met je partner voor een Twee Vrienden wilt gaan, betaal je €50. Jongeren t/m 18 jaar kunnen lid worden voor €10. Als Vriend word je uitgenodigd voor de avant-premières van de Grote zaalvoorstellingen.

Vriend

Goede Vriend

Boezemvriend

Een Goede Vriend betaalt €150 en krijgt 4 gratis tickets en een uitnodiging voor 2 personen op alle avant-premières in de Grote zaal van HETPALEIS. Met je bedrijf of je organisatie kan je Boezemvriend worden. Dit lidmaatschap kost €300. Je krijgt hiervoor 10 gratis tickets en je wordt uitgenodigd met twee personen op alle avant-premières in de de Grote zaal.

Hartsvriend

Voor € 1000 word je een Hartsvriend en krijg je 15 gratis tickets en een uitnodiging voor 2 personen op alle avant-premières in de Grote zaal.

Zielsverwant

Als zielsverwant steun je de Vrienden voor €2000 en krijg je 20 gratis tickets, een uitnodiging voor alle avant-premières en krijgt het logo van het bedrijf een ereplaats in de inkomhal van HETPALEIS.

Stap 2: in- & overschrijven Vul het inschrijfformulier in op onze website www.devriendenvanhetpaleis.be en stort het gewenste bedrag op het rekeningnummer van de Vrienden van HETPALEIS 410-0655701-04. Meer info krijg je van Lieve Vanhaecke op het nummer 03 280 45 62 of via [email protected]

Stap 3: Welkom bij de Vrienden! Zodra we je overschrijving hebben ontvangen, krijg je van ons per post een bevestiging met een exemplaar van de meest recente Vriendenbrief. Welkom bij de Vrienden!

Elk kind heeft recht op cultuur

word lid van de vrienden van hetpaleis www.devriendenvanhetpaleis.be