8
Docenten beantwoorden enkele vragen over de kredietcrisis
10
Dies natalis in teken van bama – Open Universiteit lanceert (opnieuw)
maandblad voor studenten van de Open Universiteit Nederland
vrije bacheloropleidingen 12
Succesvolle trainingen: mondeling presenteren, mindmappen, faalangst en MC-tentamen
14
Computergebaseerd toetsen weer een stap dichterbij
16
Alumna en promovenda Truus Posthuma-Trumpie: ‘Promotie hield me aan het werk’
Extra: kwartaalrubriek alumni
modulair nummer 2 jaargang 24 24 oktober 2008
Achttienjarige studente Nederlands recht Veerle Diederen:
‘Ik ken mezelf en weet wat ik kan’
Nieuw bij Teleac Zeker Weten! Zeker Weten! is de nieuwe 12-delige kennisquiz
Iedereen kan meespelen
die Teleac binnenkort wekelijks gaat uitzenden.
In de quiz komt alle lesstof voor
De quiz besteedt aandacht aan onderwerpen die
groep acht op een speelse manier
kinderen in groep acht op school leren.
aan bod. Vanaf vrijdag 31 oktober kan
Alle vakgebieden passeren de revue. De quiz wordt
iedereen meespelen via www.teleac.nl/zekerweten en
gepresenteerd door Bart Peeters en komt tot stand
meedingen naar dezelfde prijs als de finalisten op televisie.
in samenwerking met Cito en Kennisnet.
Verder is bij Teleac het Zeker Weten! familiespel te koop. Kennis en
Start: zondag 2 november om 18.10 uur,
strategisch inzicht zijn een vereiste om de meerkeuzevragen op het
Z@pp (Nederland 3)
gebied van taal, rekenen en wereldoriëntatie te beantwoorden.
€ 14,9
5
Voor slechts € 14,95 is het spel te bestellen via: www.teleac.nl/bestellen
Volgende keer beter Doorzetten, volhouden en kritisch blijven. Om de zorg te krijgen die nodig is. Daarover gaat de nieuwe talkshow Volgende keer beter. Het programma wil kijkers helpen sterker te staan binnen de bestaande reguliere gezondheidszorg. Doortastend optreden van patiënten of hun familie kan leiden tot doorbraken in de behandeling. In deze serie, gemaakt in samenwerking met UMC Utrecht, vertellen patiënten wat er mis ging en hoe ze zelf hebben ingegrepen. Volgende keer beter: een programma over communicatie en miscommunicatie tussen artsen en patiënten. Presentatie Elsemieke Havenga. Vanaf 12 november 2008 op woensdag en vrijdag om 19.55 uur op Ned. 2.
www.teleac.nl
Inhoud modulair 2 6
De student Achttienjarige studente Nederlands recht Veerle Diederen ‘Ik heb ze ervan overtuigd dat ik het écht wilde’
10
16
College van bestuur Dies natalis in teken van bama-structuur – Rector prof. dr. ir. Fred Mulder ‘We lanceren nu een instellingsbreed model voor de vrije bacheloropleiding’
Alumni Alumna en promovenda dr. Truus Posthuma-Trumpie ‘Vacature voor promovenda aan RUG betekende nieuwe kans’
19
Uit de communities Club van Psychologen in Spe ‘Drijfveer blijft de behoefte aan een stimulerend lotgenotencontact’
4 Kort nieuws
12 Start en Support
19 Uit de communities
5 Column
14 Studentenraad
20 Internationaal
6 De student
15 Computergebaseerd
21 Onderwijs
8 Kredietcrisis
toetsen / Forum
9 En dan (nog) de studie... 10 Dies Natalis
30 Tentameninfo
16 Alumni
31 Colofon
18 Activiteiten
32 Afgestudeerden
4
www.ou.nl/emodulair
24 oktober 2008
kort nieuws
Buluitreiking Noord Op 11 oktober was er een feestelijke diploma-uitreiking in Dierenpark Emmen voor studenten uit Drenthe, Groningen en Friesland. Die uitreiking, voor de tweede keer gezamenlijk, werd georganiseerd door Ytie Hoogeveen, coördinator psp Drenthe, Caroline Visser, coördinator sc Groningen, en Karin de Kruif, coördinator psp Friesland. Acht studenten en hun ruim 180 gasten werden rond 16.00 uur verwelkomd bij de haaien. Daarna volgde het officiële deel. Ytie Hogeveen, Caroline Visser en Karin de Kruif verzorgden gezamenlijk een speech. Daarna was het woord aan collegelid drs. ing. Cees Brouwer. Hij sprak alle acht kandidaten ieder heel persoonlijk toe, waarna hij het diploma overhandigde. De gezamenlijke toost ontbrak natuurlijk niet en vooral partners, familie, vrienden en collega’s van de gediplomeerden werden weer eens bedankt voor hun steun. Marian Veenendaal, bioloog van het Dierenpark, gaf ter afsluiting een lezing. Die was getiteld: ‘Leer versieren van de dieren’. Vanzelfsprekend werd er een officiële foto gemaakt van alle gediplomeerden. Waarna het tijd was voor een drankje en beestachtige hapjes.
Eerste Vlaamse MSc Actief Leren Gilbert Verhestraeten werd bij Actief Leren de eerste Vlaamse Master of Science. Prof. dr. Els Boshuizen, decaan Onderwijswetenschappen, overhandigde hem het diploma in studiecentrum Antwerpen. De afstudeerscriptie van Verhestraeten heeft als titel: De invloed van gestructureerde peer discussie met behulp van VILresultaten op het zelfreflectieproces. Verhestraeten startte in 2001 bij de Open Universiteit met de opleiding Management, organisatie en bestuur. In 2003 stapte hij over naar de master Actief Leren van het onderwijsinstituut Onderwijswetenschappen. Daar was hij ook een actief student-lid van de Facultaire opleidingscommissie.
Erkenning verworven competenties Erkenning van verworven competenties is zo in te richten, dat de kwaliteit van de instroom behouden blijft. Dat stelt promovenda dr. Desirée Joosten-ten Brinke (op foto) in haar proefschrift Assessment of Prior Learning, waarop ze 10 oktober aan de Open Universiteit promoveerde. Joosten-ten Brinke onderzocht erkenning van verworven competenties in het hoger onderwijs; hoe moet die procedure ingericht worden? Een vast onderdeel van die procedure is, dat kandidaten zichzelf beoordelen. Eerdere onderzoeken waren niet eensluidend over de betrouwbaarheid van die zelfbeoordelingen. Deze promovenda verrichte nieuw onderzoek, waaraan zo’n vijfhonderd studenten van de Open Universiteit deelnamen.
Achterste rij vlnr: Margreet Brussee (MA, Algemene Cultuurwetenschappen), Arjan Tonnis (MSc, Strategy & Organization), Hedzer van der Molen (MA, Algemene Cultuurwetenschappen), Wiebren Wijma (MSc. Psychologie), Anton Spinder (MSc, Accounting & Finance), Corry Enting (LLM, Nederlands Recht), Bert Nijhuis (LLM, Nederlands Recht), Marriëtte Slaats (MSc, Psychologie), drs. ing. Cees Brouwer, lid CvB. Op de voorste rij, vlnr: Karin de Kruif, coördinator psp Friesland, Ytie Hogeveen, coördinator psp Drenthe, Caroline Visser, coördinator sc Groningen.
Oratie Peter van Zilfhout Dr. Peter van Zilfhout, universitair docent cultuurwetenschappen, is in oktober geïnstalleerd als lector Waardeneducatie Filosofie aan Fontys Hogescholen. Zijn oratie ging over radicale waarden, zoals rechtvaardigheid, schoonheid, duurzaamheid, vrijheid en tolerantie. Die zijn voor ons van belang en liggen ons na aan het hart, stelde Zilfhout. Zij zijn open geformuleerd en ze begeleiden ons handelen. Radicale waarden doen een appel op ons als mens, als burger en als beroepsbeoefenaar. Het lectoraat Filosofie wil met studenten en medewerkers van Fontys Hogescholen waarden leren verkennen en onderzoeken, en maakt daarbij gebruik van filosofische dialogen, toegepast onderzoek, mooie teksten en beelden.
Complete lesmethodes gratis online Leraren hebben de afgelopen jaren voor eigen gebruik veel lesmaterialen ontwikkeld en zijn bereid om die gratis beschikbaar te stellen. Dat blijkt uit de inventarisatie van schoolboekvervangende materialen. Die inventarisatie wordt van augustus 2008 tot begin 2009 uitgevoerd door het Ruud de Moor Centrum. Binnen enkele weken waren er al vijf complete lesmethodes voor onder meer natuurkunde, scheikunde en biologie (onderbouw én bovenbouw) door leraren vrijgegeven. Begin 2009 wil het Ruud de Moor Centrum ook een basisinfrastructuur in de lucht hebben, zodat de lesmethodes gratis verspreid kunnen worden via internet. Die basisinfrastructuur zal innovatieve protocollen bevatten voor de inbreng van nieuw materiaal, verandering van materiaal, ondersteuning van gebruik, inzet van leergemeenschappen, en beoordeling en evaluatie van materialen.
Carolien Kroeze hoogleraar Dr. Carolien Kroeze is benoemd tot hoogleraar Milieutoekomstverkenningen bij de faculteit Natuurwetenschappen. Zij is aangesteld voor een periode van vijf jaar. Kroeze zal zich met name bezighouden met toekomststudies en modelscenario’s. Die betreffen onder andere energie, water, voedsel, gezondheid en biodiversiteit. Daarmee draagt zij bij aan het onderzoeksthema van de faculteit Natuurwetenschappen: ‘Naar een duurzame samenleving: verkennen, leren, sturen’.
www.ou.nl/emodulair
24 oktober 2008
kort nieuws
Alumna en docent schrijven boek MA Cornelie van Uuden, alumna cultuurwetenschappen, en dr. Pieter Stokvis, universitair hoofddocent, schreven Bloemen Mozes. Het leven van Adolph Stein in de marge (1872-1944). Dat boek gaat over het veelbewogen leven van deze joodse bloemenkoopman. Hij zette in 1943 zijn levensverhaal op papier, terwijl de deportaties in Den Haag in volle gang waren. In zijn memoires vertelt Adolph Stein hoe hij wist te overleven door van alles aan te pakken. Het boek is een drieluik. Allereerst worden de verschillende versies van de memoires besproken. Daarna treft de lezer een hertaling aan. De verrassende ontdekkingen die de zoektocht naar de man achter de publieke figuur heeft opgeleverd, staan in het derde deel. Bloemen Mozes verscheen bij uitgeverij Bert Bakker. Eerder schreven Van Uuden en Stokvis De gezusters Van Vloten. De vrouwen achter Frederik van Eeden, Willem Witsen en Albert Verwey, waarvan de vierde druk in aantocht is.
Bezint eer ge begint column
Tijdens het eindgesprek over de scriptie vraagt mijn scriptiebegeleidster: ‘Wat zou jij een andere student aanbevelen als die in dezelfde situatie aan jouw onderzoek zou beginnen als jij?’ Mijn antwoord is duidelijk: ‘Nooit aan beginnen.’ Ik meen het. Als ik nu weer aan mijn scriptieonderzoek zou moeten beginnen, zou ik het anders doen. Voordat ik het onderzoek uitvoerde, heb ik natuurlijk een scriptieplan geschreven. Bij het opstellen van dat plan bleek eigenlijk al dat het onderzoek niet goed haalbaar was binnen de gestelde tijd. Ik zal niet teveel in details treden. Maar om te meten wat ik wilde weten, had ik tweehonderd potentiële deelnemers aan mijn onderzoek nodig, waarvan de helft zou willen meedoen. Zodat ik er honderd over zou houden. Ik had echter slechts tijd om vijftig deelnemers te werven. De wens werd de vader van de gedachte. Niet vijftig procent, maar veel meer deelnemers zouden mee willen werken. Waardoor ik dacht veertig deelnemers over te houden, hetgeen mij ook wel voldoende leek voor mijn onderzoek. Het kwaad strafte zichzelf. Ondanks verlenging van mijn onderzoek met een maand, had ik met veel pijn en moeite maar 25 deelnemers kunnen vinden voor mijn onderzoek. Op basis van hun gegevens waren natuurlijk weinig zinvolle conclusies te trekken. Ik had er dus nooit aan moeten beginnen. Wat had ik wel moeten doen? Zodra ik had gemerkt dat het onderzoek niet goed uit te voeren was binnen de gestelde tijd, had ik aan de bel moeten trekken bij opdrachtgever en scriptiebegeleider. Dan hadden we samen kunnen kijken wat we zouden kunnen veranderen. Zodat er een onderzoeksontwerp kwam dat wel goed haalbaar zou zijn. Nu ben ik als het ware begonnen met een scheef fundament. Het heeft me op de eerste plaats enorm veel stress bezorgd om ervoor te zorgen dat het huis al niet tijdens de bouw omviel. Op de tweede plaats was het eindresultaat niet zo degelijk als ik gewild had. Waarom heb ik niet aan de bel getrokken? Ik denk omdat ik star dacht, dat er geen andere oplossingen waren om te voldoen aan de eisen van opdrachtgever en Open Universiteit. Fout gedacht. Er zijn altijd andere mogelijkheden, alleen zie je die zelf niet altijd. Daar heb je anderen voor nodig. Mijn ervaring geldt natuurlijk niet alleen voor scripties, maar ook voor andere studieprojecten en zelfs voor de hele studie aan de Open Universiteit. Moraal van dit verhaal: leg een recht fundament als je begint. En als het daar al gaat wringen? Niet tegen beter weten in door ploeteren, maar tijdig aan de bel trekken! Stuutje van Vulpen
5
Achttienjarige durft studie wel aan FOTOGRAFIE: PETER STRELITSKI
Bij studiecentrum Parkstad Limburg keken ze raar op, toen de zeventienjarige Veerle Diederen zich aanmeldde voor Nederlands recht. Ze konden zich nauwelijks voorstellen dat een pas afgestudeerde gymnasiaste het aandurfde om bij ons te beginnen aan een lange opleiding. ‘Niet doen’, zei de studieadviseur dan ook. Veerle dacht daar anders over. Tot nu toe heeft ze gelijk. ‘Toen ik ze ervan overtuigd had dat ik het echt wilde, hebben ze veel moeite voor me gedaan.’
www.ou.nl/emodulair
Eerst wilde ze na haar eindexamen zo ver mogelijk van huis op kamers gaan wonen. Toen het erop aan kwam, bleef ze thuis in Schinveld. ‘Ik heb twee paarden waarvoor ik toen bewust heb gekozen. De verantwoordelijkheid voor mijn paarden kan ik moeilijk op anderen afwentelen.’ Aan sociale contacten heeft ze geen gebrek. ‘De meeste van mijn vriendinnen zitten nu in hun derde studiejaar. Ze komen nog steeds bijna elk weekend naar huis en ik heb hier een hoop vrijwilligerswerk te doen.’ Haar ouders zagen het trouwens best zitten dat Veerle thuis bleef wonen. Haar vriendinnen fronsten de wenkbrauwen. Ze vonden het onbegrijpelijk dat Veerle zich niet op een nieuw leven in een studentenstad zou storten. En dan de Open Universiteit ... Is haar afstandonderwijs er niet voor ouderen die naast een baan een tweede kans pakken? Afwijzende reacties De decaan van haar middelbare school raadde haar met klem aan het traditionele studiepad van een reguliere universiteit te volgen. Wilde ze niet op kamers, dan kon ze toch naar de Universiteit Maastricht? ‘Daar heb ik even over nagedacht. Maar het openbaar vervoer sluit zo slecht aan, dat een enkele reis me minimaal anderhalf uur kost. En het probleemgestuurd onderwijs in Maastricht, met veel verplichte samenwerking, zie ik niet zitten.’ Op de voorlichtingsdag van de Open Universiteit verging het Veerle al niet anders. Ze kreeg alleen afwijzende reacties. ‘Jongeren zijn niet bepaald de doelgroep van de Open Universiteit. En de studieadviseur van de faculteit Rechtswetenschappen was nogal sceptisch. Die twijfelde of iemand van achttien voldoende discipline kan opbrengen om zich alleen door de studie te worstelen. Hij vond het ook zonde dat ik geen studentenleven zou hebben.’ Jong en zelfstandig Veerle zag niet op tegen studeren in eenzaamheid. In de tweede fase van het vwo raakte ze bedreven in zelfstandig leren en een studieplanning maken. ‘Gedisciplineerd naar een deadline toewerken was ik gewend. Daarom durfde ik de Open Universiteit aan.’ Samenwerken, ook een leerdoel van het studiehuis, was haar matig bevallen. Als leerling die de gewoonte had geïnspireerd en snel een opdracht uit te voeren, merkte Veerle dat ze maar al te vaak voor anderen het werk kon opknappen. Veel heeft ze tot nu toe aan de Open Universiteit niet hoeven samenwerken. En de studenten die ze bij begeleidingsbijeenkomsten ontmoet, lopen er zelden de kantjes vanaf. ‘Ze zijn meestal even gemotiveerd als ik en gaan niet voor een zes maar voor een negen.’ Toen ze bij de Open Universiteit zagen dat Veerle weet wat ze wil, hebben ze haar zoveel mogelijk geholpen. ‘Je mag aan de Open Universiteit pas tentamen doen als je achttien bent. Om niet teveel tijd te verliezen, kreeg ik het advies alvast de modules te bestuderen en direct na mijn verjaardag tentamen te doen. Ik heb trouwens het idee dat ze me bij de faculteit extra in de gaten houden, want ze vragen regelmatig naar mijn prestaties.’
24 oktober 2008
Snuffelen aan praktijk Nederlands recht bevalt haar uitstekend. ‘Op de middelbare school wilde ik al advocaat worden, dat lijkt mij een afwisselend beroep. Je bestudeert achter je bureau een casus, moet veel schrijven, je overlegt met cliënten en hebt contact met allerlei typen mensen.’ Of de advocatuur inderdaad zo veelzijdig is, moet de toekomst uitwijzen. Als het even kan ruikt Veerle nu al aan de juridische praktijk door af en toe op eigen initiatief in Maastricht rechtszittingen te bezoeken. ‘In Heerlen ken ik een advocate en als haar zogenaamde stagiaire ga ik mee en heb ik inzage in de papieren. Prachtig vind ik dat.’ Een beetje snuffelen aan de juridische praktijk kon ze ook in juli, tijdens de Summerschool on Law in Madrid. ‘Dat was ontzettend leuk. Want een buitenlandse reis tijdens je studie is een uitzondering, zeker voor Nederlands recht dat natuurlijk erg georiënteerd is op Nederland.’ Met een Nederlandse, Spaanse en Duitse studenten volgde ze colleges over Europees recht. ‘We moesten een rechtssysteem voor een denkbeeldige republiek opzetten. Interessante opdracht, omdat je door die studenten uit andere landen een frisse kijk krijgt op ons Nederlands recht. Je leert dat ons recht niet zo vanzelfsprekend is als je altijd dacht.’
‘De studieadviseur twijfelde of iemand van achttien voldoende discipline kan opbrengen om zich alleen door de studie te worstelen.’ Zelfkennis Intussen studeert Veerle al anderhalf jaar. Als ze in hetzelfde tempo had willen studeren als haar ‘collega’s’ aan een gewone universiteit, dan had ze in haar eerste studiejaar veertien modules moeten doen om haar propedeuse te halen. Het werden er twaalf. Ze zit dus net niet helemaal op haar schema, maar ligt er niet wakker van. ‘Vergelijk ik mijn studie met die van mijn vriendinnen die ook rechten studeren, dan heb ik het idee dat ik veel meer moet lezen. Niet zo gek natuurlijk, als alle stof via boeken gedoceerd wordt.’ Ze moet haar studie ook veel meer plannen dan haar vriendinnen. ‘Dit jaar is het staatsrechtjaar bij het studiecentrum in Heerlen. Om daarvan de begeleidingsbijeenkomsten te volgen, moet ik dit jaar alle modules van dat vak op mijn
de student
programma zetten.’ Met plannen heeft Veerle overigens niet zoveel moeite. ‘Ik heb mijn doelen op lange termijn op papier gezet. De stof van elk tentamen verdeel ik in pagina’s. Elke dag bestudeer ik het aantal pagina’s dat in mijn agenda staat.’ Dat vraagt om een strakke discipline. Daar heeft Veerle niet veel moeite mee. ‘Ik ken mezelf een beetje en weet wat ik kan. Dan ben je geschikt om op je eentje aan de Open Universiteit te studeren.’ Paul Troost
7
8
www.ou.nl/emodulair
24 oktober 2008
Marktwerking, gedrag en governance
Kredietcrisis Wat is de financiële crisis? De financiële markten schudden op hun grondvesten door factoren die inherent lijken aan het internationale financiële systeem. Met name de internationale verwevenheid van financiële markten en instellingen maakt dat problemen op één markt of bij één instelling zich als een olievlek kunnen verspreiden over de rest van het financiële systeem. Eén van de oorzaken voor de crisis is de complexiteit van financiële producten waarvan de waarde moeilijk te bepalen is. Bovendien lijkt er een gebrek aan toezicht op de financiële sector te bestaan. De crisis uit zich in een wereldwijde kettingreactie van faillissementen van grote financiële instellingen en in wantrouwen tussen financiële instellingen over kredietwaardigheid. Dat resulteert in terughoudendheid bij onderlinge leningen en in scherp dalende koersen van financiële instellingen, wat wereldwijd een groot effect heeft op alle aandelenkoersen en beurzen. Hoe kon de crisis ontstaan? De turbulentie ontstond in de VS, waar afgelopen jaren vele risicohypotheken zijn verstrekt. Met name de verstrekking van leningen aan de sociaal-economisch zwakkere onderlaag, met slechte woningen en hoge schulden, kunnen we zien als bron van de neergaande beweging.
De variabele rentes van deze tophypotheken en een stijgende marktrente brachten vele Amerikaanse huizenbezitters in financiële problemen. Gevolgen: huisuitzettingen, instortende huizenprijzen en verliezen bij hypotheekbanken. Pakketten van deze risicohypotheken en daarvan afgeleide producten zijn op grote schaal doorverkocht. De crisis verergerde toen enkele grote financiële beursgenoteerde instellingen, zoals Citibank, Northern Rock en AIG, door deze slechte producten in de problemen raakten. Ook Nederlandse banken hebben problemen, omdat ook zij beperkt in risicohypotheken investeerden en maar moeilijk interbancair kunnen lenen. Effecten van internationale vervlechting? De internationale vervlechting van financiële
markten en instellingen is er al zo’n vijf decennia, maar nam vooral de laatste twee decennia een grote vlucht. Het positieve effect is, dat het financiële systeem wordt gezien als smeerolie van de internationale handel en groei van de wereldeconomie ondersteunde. Er zijn ook nadelen. Ten eerste het domino-effect: als één grote financiële instelling in de problemen komt, leidt dat al gauw tot problemen bij andere instellingen. Ten tweede: de vele vertakkingen in de internationale vervlechting verminderen de transparantie op de markt. Dat beïnvloedt het gedrag van marktpartijen. Ten derde: dominoeffect en verminderde transparantie leiden tot wantrouwen bij alle partijen. En ten vierde: emoties als onrust en angst gaan een hoofdrol vervullen en kunnen bij beleggers en op financiële markten leiden tot overreacties. Amerikaans voorstel een oplossing? Het voorstel van de Amerikaanse regering behelst zevenhonderd miljard dollar voor het opkopen van activa van financiële instellingen. Bij het schrijven van dit artikel was nog onduidelijk of het Huis van Afgevaardigden het voorstel in deze vorm en omvang aanneemt en hoe de regeling precies gaat werken. Hoewel die wellicht weer enig vertrouwen in de financiële markt brengt, verandert de regeling eigenlijk niks aan de fundamentele problemen die de crisis veroorzaken. Er zijn ingrijpender maatregelen nodig, in de sfeer van regulering en toezicht. Het is de vraag of overheden die maatregelen willen nemen. Wat zegt de economische wetenschap? Allereerst moeten we opmerken, dat de kredietcrisis en haar gevolgen sociaal-economische gebeurtenissen zijn. De economische wetenschap wordt gezien als een sociale wetenschap die het gedrag van economische subjecten bestudeert. Desondanks kunnen financieel-economische modellen van economen de huidige financiële crisis maar moeilijk verklaren, laat staan voorspellen. Juist de gedragselementen die een belangrijke rol spelen in aanleiding, ontwikkeling en aanpak van zo’n financiële crisis, zijn maar mondjesmaat in dergelijke modellen opgenomen. Voorbeelden zijn hebzucht, vertrouwen en kuddegedrag. Dergelijk gedrag, dat in het algemeen niet als rationeel beoordeeld wordt, kenmerkt het handelen van betrokkenen in ontstaan, verloop en aanpak van de financiële crisis. De vrije marktwerking, met minimale overheidsregulering die met name het internationale financieeleconomische systeem momenteel kenmerkt, is daarentegen gestoeld op economische modellen die uitgaan van rationeel handelende markt-
partijen die als vanzelf zorgen voor zelfregulerende markten die in evenwicht verkeren. De kredietcrisis leert ons op harde wijze dat die modellen niet goed voldoen. Gedrag en economische wetenschap? Op basis van onze analyse lijkt meer aandacht voor gedragsaspecten in financieel-economische modellen en theorieën op zijn plaats. Aan dergelijke inzichten kan een meer gefundeerde oplossing van een financiële crisis worden ontleend dan momenteel mogelijk is. De huidige oplossing, een honderden miljarden dollars kostende overhaaste gok, is hiermee in de toekomst wellicht te voorkomen. In de financieel-economische wetenschap ontstond de laatste jaren een stroming die zeer nadrukkelijk aandacht besteedt aan beperkt rationeel menselijk gedrag. Deze en afgeleide theoretische stromingen moeten verder ontwikkeld worden en de inzichten ervan moeten vertaald worden in institutionele randvoorwaarden (organisaties, regels en procedures) van het financiële systeem. Eén van die randvoorwaarden is inrichting van het governancesysteem, zowel op het niveau van de bedrijfstak van het bank- en verzekeringswezen, als van de banken en verzekeraars (‘corporate governance’). Voorbeelden van huidige aanpassingen op bedrijfstakniveau zijn de verplichte omvorming van ‘investment banks’ tot algemene banken die vallen onder de strengere regels van de FED en andere toezichthouders, alsmede de financiële buffer van zevenhonderd miljard dollar. Voorbeelden van mogelijke aanpassingen van ‘corporate governance’ van banken en verzekeraars zijn criteria voor beloning van topbestuurders en herweging van het belang van stakeholders als klanten/kredietnemers in verhouding tot die van aandeelhouders, tussenpersonen en top-bestuurders. Msc MW en kredietcrisis? De cursus Financial Decision-Making, governance, behavior & reporting van de faculteit Managementwetenschappen biedt het financieeleconomisch denkkader om de huidige financiële crisis te doorgronden en te beoordelen. De cursus besteedt expliciet aandacht aan noodzakelijke en vernieuwende inzichten over gedragsaspecten en ‘corporate governance’. Voorproefje: gratis cursus Beleggen op www.opener.ou.nl/managementwetenschappen/beleggen.
Dr. Boudewijn Janssen, drs. Han Spekreijse, beiden universitair docent
Studeren bij de Open Universiteit Nederland kan vanuit verschillende motieven. Interesse, vergroten van de deskundigheid of het gaan voor die felbegeerde academische titel. Al of niet om de kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. Zo’n solistische studie vereist echter ook de kunst van het inpassen in een leven dat zich in velerlei opzichten kenmerkt door drukte. En dan nog de studie. Hoe inventief zijn onze studenten? De redactie vroeg dat aan Kenneth Goedertier (39), student Milieu-natuurwetenschappen (studiecentrum Gent).
En dan (nog) de studie ...
Belangrijkste bezigheden overdag? ‘Ik werk als opleidingsadviseur bij het opleidingsfonds van de bouwsector (FVB). Ik geef advies over opleidingen aan Oost-Vlaamse bouwbedrijven die hun arbeiders wensen bij te scholen. Het is een job die me, dankzij het sociale contact, veel voldoening schenkt. Ik ben dus zowel professioneel als in mijn vrije tijd bezig met opleiding.’ Studeer bij de Open Universiteit nadat ... ‘Ik in 2004 bij een Gentse hogeschool via avondonderwijs een Bachelor Bouw had behaald. Ik wilde nog een stapje verder gaan en een poging ondernemen om een universitaire titel te behalen. De studiekeuze was vlug gemaakt, wetenschappen en vooral de natuur hebben me altijd geboeid. Ik studeer bij de Open Universiteit sinds september 2007.’
Kenneth Goedertier: ‘De studie zal altijd moeten wijken voor mijn lieve gezinnetje.’
Wo-studie of een enkele cursus? ‘Studeren is voor mij in de eerste plaats een hobby, het studieplezier primeert. Mijn doel is de volledige bacheloropleiding afwerken, verdere plannen voor de masteropleiding heb ik nog niet. Ik wil niet te ver vooruitdenken, de toekomst zal ‘t wel uitwijzen.’
Leukste opmerking van de achterban over mijn studie? ‘Uit mijn directe werkomgeving kreeg ik de opmerking dat ik voortdurend evolueer. Dat was leuk om te horen. Ik ben dus een echte vertegenwoordiger van leven lang leren.’
Nog te gaan? ‘Half november heb ik mijn zesde module afgewerkt. Met dit tempo zou het me moeten lukken om de bachelor te behalen binnen 7,5 jaar.’
Lees altijd in Modulair? ‘Ik lees Modulair regelmatig, maar niet echt grondig, eerder diagonaal. Van déze rubriek boeit het me om te weten waarom anderen aan hun studies beginnen en hoe de planning en hun leven naast het studeren eruit ziet.’
Andere bezigheden waartegen de studie het moet opnemen? ‘Genieten met het gezin komt op de eerste plaats. Ik heb een lief vrouwke en twee schatjes van kinderen, Yari is vijf jaar en Jana is zeven jaar, voor wie ik heel graag tijd vrijmaak. Daarnaast probeer ik drie keer per week te sporten, fitness en lopen. Aan het motto ‘’Een gezonde geest in een gezond lichaam’’ hecht ik veel belang.’
Laatste nieuws in de wereld dat mij bezighoudt? ‘Naast de milieuproblemen, zoals het versterkte broeikaseffect, die de laatste jaren niet meer uit de actualiteit weg te branden zijn, baart de wereldwijde crisis in de banksector me zorgen. Ik vrees ook dat die crisis de aandacht voor de milieuproblematiek zal doen afnemen. De geldbuidel ligt nog steeds dichter bij de mensen dan mogelijke toekomstige klimaatsveranderingen.’
Blijft wekelijks (gemiddeld) over voor de studie? ‘Ik tracht een gemiddelde aan te houden van twaalf uur. Het is vooral belangrijk een vast weekschema op te stellen en daar zo weinig mogelijk van af te wijken. Gebeurt dat toch, dan lukt het me wel om wat extra studie-uren in te plannen. Je kan meer tijd vrijmaken dan je denkt. Televisie kijken bijvoorbeeld heb ik zo goed als geschrapt.’
Binding met de Open Universiteit? ‘Ik heb goed contact met studiecentrum Gent. Hun betrokkenheid tijdens tentamens en hun snelle reactie op e-mails zorgen ervoor dat je met plezier je cursussen gaat ophalen.’
Studie zal in ieder geval moeten wijken voor? ‘Mijn lieve gezinnetje, want dat is de motor van alles. Zonder hun steun zou het niet lukken, ik ben hen daar heel dankbaar voor.’
Wat de Open Universiteit vooral (niet) moet doen? ‘Gewoon blijven doen zoals het in haar naam staat: openstaan voor iedereen en zorgen dat de begeleiding optimaal blijft voor degenen die het wensen. Afstappen van een vast stramien, daar ligt de sterkte van de Open Universiteit. Een aanbod voor iedereen en op ieders tempo. Dit lijkt wel een promoclip.’
Studieproblemen? ‘Tot op heden heb ik alle tentamens in één keer gehaald. De opbouw van de cursussen is zeer duidelijk en maakt dat ik weinig problemen ervaar. Bij de basismodule zijn er opdrachten met terugkoppeling. Ik vind dat een goede methode. Die zorgt voor interactie met medestudenten en je krijgt bovendien feedback van je mentor.
Ultieme tip(s) voor medestudenten? ‘Al valt het eens tegen en worstel je je door een bepaald deel van de cursus, niet opgeven is de boodschap! Zo heb ik met veel moeite en extra studie-uren een nipte 6 gehaald voor fysica, waardoor ik met weinig moed aan de Engelstalige cursus over fysiologie begon. Het draaide echter beter uit dan verwacht, ik haalde een 9. Dit gaf een enorme voldoening en vooral ook vertrouwen voor de toekomstige modules.’ Frans Bogaert
10
www.ou.nl/emodulair
24 oktober 2008
Dies natalis
Hoe staat het met bama? 2
Opgeluisterd door de welluidende, melancholieke klanken van het Klezmer trio Michel Marang & Friends vierde de Open Universiteit Nederland op 25 september in Heerlen haar 24e dies natalis. In de drie diesredes over het centrale thema ‘BaMa 2B’ zat, zo bleek, óók voldoende muziek. Hoe staan we er in Nederland voor met de bama-structuur? Wat beoogden we ermee en welke aanpassingen zijn wenselijk of misschien wel noodzakelijk? De sprekers zorgden voor voldoende prikkels voor verdere reflectie en verdieping.
3
De jaarlijkse diesviering is toch altijd weer een indrukwekkende aangelegenheid. Een academische traditie die zeker in ere moet worden gehouden. Een nagenoeg voltallig cortège schreed de grote zaal van Pretoria binnen, waar inmiddels een grote schare geïnteresseerde toehoorders zitting had genomen. Onder hen de burgemeester van Heerlen mr. Toine Gresel en voor het eerst ook mr. Annie Brouwer-Korf, de nieuwe voorzitter van de Raad van toezicht. Allen benieuwd naar wat de diesredenaars in petto hadden: rector magnificus prof. dr. ir. Fred Mulder, decaan Managementwetenschappen prof. dr. Herman van den Bosch en dr. Karl Dittrich, voorzitter van de Nederlands Vlaamse Accreditatieorganisatie. Waar ging het bij de invoering van de bama-structuur ook al weer om? Een korte terugblik. In de Bologna-verklaring van 1999 maakten 29 Europese landen afspraken om te komen tot internationaal vergelijkbare graden in het hoger onderwijs. Het tweede doel was verbetering van de mobiliteit onder studenten en wetenschappelijke staf. Tegen die achtergrond is Nederland als één van de eerste landen in 2002 gestart met de invoering van de bama-structuur in het hoger onderwijs. Alle opleidingen in het hoger beroepsonderwijs en wetenschappelijk onderwijs zijn ondertussen omgezet in bacheloropleidingen en masteropleidingen.
Brede en eigenstandige bachelor In zijn betoog rapporteerde Mulder (foto 1) over de uitkomsten van een grootschalig nationaal onderzoek. Dat werd gehouden onder tweeduizend leerlingen van de havo (klas 4 en 5) en het vwo (klas 5 en 6), en elfhonderd bachelorstudenten (eerste- en tweedejaars). Zij werden ondervraagd over hun wensen, voorkeuren, motieven, plannen en opvattingen met het oog op te volgen bacheloropleidingen en masteropleidingen. Mulder sprak vooral over de breedte van het onderwijs en de eigenstandigheid van de bachelor. Ongeveer de helft van de ondervraagden is voorstander van een brede bachelor, een kwart opteert voor een specialistische invulling. Na zo’n brede bacheloropleiding kunnen studenten doorstuderen in een masteropleiding. waarbij het keuzepalet dan wat groter kan zijn dan nu. Maar men kan ook besluiten te gaan werken en desgewenst later in combinatie met een baan (of met zorgtaken) alsnog een mastertraject starten. Dit laatste kan eigenlijk alleen goed als de bachelor wordt gezien als een eigenstandige opleiding, ook op de arbeidsmarkt. Uit het onderzoek blijkt dat twintig procent van de respondenten hier voor is; de groepen met tegenstanders, respectievelijk onuitgesprokenen, zijn ongeveer even groot (veertig procent). Apollo Universiteit Van den Bosch (links op foto 5) kunnen we met recht ervaringsdeskundig noemen. In 1997 voerde hij de bama-structuur in bij de Radboud Universiteit Nijmegen. Twee jaar later deed hij dat bij de Open Universiteit. Volgens Van den Bosch is er nog te weinig veranderd. Er is te weinig afstemming tussen het hoger onderwijs en de arbeidsmarkt en er zijn nog steeds teveel afhakers. Hij pleit nadrukkelijk niet voor een grootschalige landelijke verandering. Het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap zou het onderwijs meer ruimte moeten geven om te veranderen. Van den Bosch stelde vast dat de bacheloropleidingen in Nederland te disciplinair zijn, te smal dus. Dat beperkt de keuzevrijheid
1
www.ou.nl/emodulair
24 oktober 2008
11
4
5
bij doorstroom aanzienlijk. De decaan wil een systeem van generieke academische competenties die goed aansluiten op de arbeidsmarkt, en een bachelor die een fundament legt voor het kunnen oplossen van praktijkproblemen. Daartoe heeft Van den Bosch een model ontwikkeld. Als metafoor gebruikt hij de door hem in het leven geroepen Apollo Universiteit, een fictieve instelling voor hoger onderwijs. Die biedt de mogelijkheid tot uitgestelde studiekeuze en onbeperkte keuzevrijheid. Er is geen vaste volgorde van te volgen vakken en verandering van studiekeus leidt niet tot verlies van punten. Verder kent de Apollo Universiteit permanente ondersteuning door mentoraat, een cursusonafhankelijke kennisbank met ‘open educational resources’ en een groot aanbod van stages en projecten. Gelijkheid is fictie Dittrich (foto 6) stelde dat op Europees niveau gelijkheid van de bama-structuur fictie is. Naar zijn mening is die structuur voortvarend ingevoerd, maar de Europese onderwijsministers hebben nog niet voldoende maatregelen genomen voor de basale gelijkheid van bachelors en masters. Dat beseffen ze echter niet, waardoor de aandacht voor de kwaliteit van het onderwijs sterk verslapt. ‘De ministers gaan in de komende vervolgconferentie over Bologna (voorjaar 2009 in Leuven) een onverantwoorde grote sprong voorwaarts maken, terwijl een zorgvuldige inhoudelijke analyse van de verworvenheden van Bologna noodzakelijk is!’ Dittrich kwam ook met oplossingen voor de opgaven die het Nederlands hoger onderwijs te wachten staan. Het allerbelangrijkste is dat het hoger onderwijs de lat hoog genoeg legt. Daarnaast moet het hoger onderwijs internationaler en flexibeler worden, leven lang leren moet daadwerkelijk vorm krijgen en het Bologna-akkoord moet volledig uitgevoerd worden. Tot slot pleitte Dittrich voor de instelling van een staatscommissie voor de toekomst van het Nederlandse onderwijs. Chester Bogaardt en Frans Bogaert
Reacties De redactie vroeg Fred Mulder, prof. dr. Lex Bijlsma, decaan van de faculteit Informatica, en Rikki Dijksman, voorzitter van de Studentenraad, om een reactie. Brede bachelor Een brede bacheloropleiding is belangrijk. Dat blijkt uit het onderzoek en uit de diesrede van Van den Bosch. Wat kan de Open Universiteit met deze aanbevelingen? Fred Mulder: ‘Laat ik beginnen met op te merken dat we het thema algemeen ingestoken hebben, dus niet toegespitst op onze eigen studenten. Tegen die achtergrond moet je dus zowel het onderzoek als de rede van decaan Van den Bosch zien. Aanleiding voor het onderzoek vormde het eerder dit jaar door het college van rectores van de Nederlandse universiteiten vastgestelde gebrek aan zicht op wát aankomende studenten beweegt naar hbo- en wo-opleidingen. Het onderzoek zegt dus niets over onze eigen doelgroep van studenten. Dat neemt niet weg, dat het ook voor ons bruikbare aanbevelingen bevat. Onze eerste stap is het lanceren van een instellingsbreed model voor de vrije bacheloropleiding. De WHW biedt die mogelijkheid. Daarmee kom je in elk geval tegemoet aan de wensen van studenten die zich niet op één discipline willen richten en dus ook cursussen willen bestuderen uit andere vakgebieden. Het is de bedoeling dat wij begin volgend jaar hiermee volop naar buiten treden.’ Lex Bijlsma: ‘De reguliere universiteiten hebben hun brede bacheloropleidingen allereerst opgezet om studie-uitval door verkeerde studiekeuze tegen te gaan. Als de regels voor de invulling van het studieprogramma voldoende soepel zijn, wordt het mogelijk halverwege over te stappen naar een andere major, zonder verlies van studiepunten. Dit probleem speelt aan onze universiteit veel minder, doordat studenten veelal beroepservaring met de gekozen discipline hebben en over een sterkere motivatie beschikken dan de gemiddelde schoolverlater. Een brede bachelor is wel belangrijk voor degenen die een onderwerp vanuit verschillende disciplinaire invalshoeken willen bestuderen, en ook voor wie een afgebroken studie wil voltooien in een andere dan de oorspronkelijke richting.’ Rikki Dijksman: ‘De faculteiten zouden ook over de inhoud van hun curricula meer onderling moeten overleggen. Maar ik kan me voorstellen dat elke faculteit minorprogramma’s en majorprogramma’s opstelt, zodat er een mix is en een match. Was of is er trouwens niet al een vrije bachelor, respectievelijk master waar misschien te weinig bekendheid aan wordt gegeven? Eigenstandige bachelor Uit het onderzoek blijkt dat een minderheid, twintig procent van de ondervraagden, vindt dat de bacheloropleiding een eigenstandige opleiding zou moeten zijn. Fred Mulder: ‘Maar we moeten niet vergeten dat deze minderheidsgroep beter bediend zou kunnen worden volgens zo’n veranderde beleidslijn, terwijl naar mijn mening de groep die geen voorstander is van de zelfstandige bachelorstatus hiervan geen last hoeft te ondervinden. Zij kunnen immers hoe dan ook hun studie voortzetten met een masteropleiding. Ik durf te stellen dat de Open Universiteit hier al goed in voorziet met haar modulaire systeem, waarin eigenlijk elke cursus ‘’op zichzelf staat’’. Lees verder op pagina13 6
12
www.ou.nl/emodulair
24 oktober 2008
Start en support
Groot succes! Workshops Mondeling presenteren Inmiddels is er drie keer een workshop Mondeling presenteren georganiseerd. Alledrie een groot succes! Want in kleine groepen oefenen met presenteren, is voor veel studenten een zeer welkome aanvulling op hun studie. Oefenen In totaal kwamen 33 studenten uit Friesland en Groningen naar één van de workshops. Die ging over een goede voorbereiding. Maar ook over een goede inleiding en omgaan met spanning en stress. Theorie kwam aan bod en studenten konden in groepjes van drie oefenen met presenteren. Een presentatie door een student mocht maximaal vijf minuten duren. Daarna kregen ze feedback van hun groepsleden. Zo kon iedereen oefenen met spanning hanteren, een goede presentatie opbouwen, en bruikbare en opbouwende feedback geven. Na de bijeenkomst kreeg elke student een reader met veel informatie over presenteren, zodat zij ook thuis konden oefenen. Ook in andere studiecentra Uit de evaluatieformulieren die alle studenten hebben ingevuld, blijkt dat er grote behoefte is aan een bijeenkomst over presenteren. Die mag wat studenten betreft nog wat langer duren, zodat er meer tijd is om te oefenen. Omdat oefenen met presenteren toch het meest geliefde én gevreesde onderdeel is. De spanning is namelijk bij veel studenten al duidelijk merkbaar wanneer zij voor slechts twee studenten een presentatie moeten verzorgen. En juist die spanning maakt presenteren zo lastig. We gaan de bijeenkomst grondig evalueren. Zo spoedig mogelijk verzorgen we deze workshop ook in andere studiecentra. Drs. Trientsje van der Meer, regionaal voorlichter
Workshops Mindmappen Mindmappen is een fantastisch middel om je studietaken te organiseren en uit te voeren! Dus kregen we maar liefst vijfhonderd aanmeldingen voor de workshop in studiecentrum Amsterdam op 13 november. Helaas ... er zijn slechts 32 plaatsen. Daarom gaan we nog meer van deze workshop organiseren. Studenten die op de wachtlijst stonden, hebben een uitnodiging gekregen voor de extra workshops in Amsterdam, Den Haag, Utrecht en Rotterdam. Die zijn inmiddels volgeboekt. Vanaf maart volgend jaar organiseren we deze workshop weer in studiecentra. Data en plaatsen vind je t.z.t. in Modulair, op www.ou.nl/studentsupport en op de webpagina’s van studiecentra. Voor deze workshops zal de Open Universiteit een vergoeding vragen. Drs. Eva von Stockhausen, regionaal voorlichter
www.ou.nl/emodulair
24 oktober 2008
13
Trainingen multiplechoicetentamen 2009
Workshop Faalangst Wanneer heb je voor een tentamen echt faalangst? Als paniek heftig toeslaat. Als angst je ernstig hindert. Je hebt bijvoorbeeld een gespannen gevoel, hoofdpijn en nekpijn. Je trilt en je zweet heel veel. Dat is de lichamelijke kant van faalangst. Faalangst heeft ook een cognitieve kant: je hebt angstige en irrationele gedachten. Die gaan meestal over het tentamen, over jezelf en de gevolgen van zakken. Over het tentamen denk je dingen zoals: erg moeilijk, heel veel tentamenstof, veel te weinig tijd. Als het over jezelf gaat, denk je bijvoorbeeld: ik kan het niet, ik raak geblokkeerd, ik vergeet het allemaal. Over de gevolgen van zakken komen er gedachten zoals: mijn laatste tentamenkans, ik ben te stom, de studie is misschien toch te hoog gegrepen. Blijf er niet mee zitten! Volg onze workshop Faalangst! Dr. Karin Proost, universitair docent psychologie, verzorgt eerst een inleiding over faalangst. Daarna geeft sportpsycholoog drs. Ad Vos praktijkvoorbeelden uit de sportwereld. Vervolgens ga je in groepjes van vijf ervaringen uitwisselen. Hierna zal Ad Vos iets vertellen over technieken om je faalangst adequaat aan te pakken. Dan ga je ook zelf aan de slag, met buikademhaling en verbeeldingsoefeningen. We sluiten af met een drankje. Datum: 6 november Plaats: studiecentrum Eindhoven Aanmelden: bij studiecentrum Eindhoven Leonie Heldens MSc, regionaal voorlichter
Februari - Studiecentrum Breda: 10 februari - Provinciaal steunpunt Zeeland: 12 februari - Studiecentrum Zwolle: 23 februari - Studiecentrum Den Haag: 24 februari - Studiecentrum Groningen: exacte datum nog onbekend, kijk t.z.t. op www.ou.nl/studentsupport. Juni - Studiecentrum Rotterdam en provinciaal steunpunt Leeuwarden: 9 juni - Studiecentrum Utrecht: 18 juni - Studiecentrum Alkmaar, Parkstad Limburg: exacte datum nog onbekend, kijk t.z.t. op www.ou.nl/studentsupport.
Community Day in studiecentra Op 10 januari 2009 is er weer een Community Day in alle Nederlandse en Vlaamse studiecentra. Die staat geheel in het teken van ons 25-jarig bestaan. Van 16.00 tot 19.00 uur ben je van harte welkom. Samen met familie en vrienden natuurlijk! Er zijn weer bijzondere activiteiten en workshops. Verder kun je medestudenten en medewerkers ontmoeten in een ontspannen sfeer. Voor kinderen is er een speciaal programma met veel leuke activiteiten. In de volgende Modulair staat meer informatie over de programma’s van de studiecentra.
Vervolg Dies natalis Overigens is het wel essentieel dat de perceptie op de arbeidsmarkt verandert. Daar denkt men toch nog wat conventioneel, in termen van vierjarige doctoraalopleidingen. Ik vind het daarom belangrijk om aan de potentie en het profiel van de bachelor meer bekendheid te geven. Dat kan bijvoorbeeld in contacten met VNO-NCW en MKB-Nederland. Binnen dat denken vanuit de werksituatie past ook het volgen van de master in een combinatie van leren en werken. Overigens is en blijft het van belang om inhoudelijke diepgang en een zekere specialisatie te koppelen aan het verwerven van brede academische competenties. En daarmee kom ik bij het verhaal van Van den Bosch, die voor de bachelorfase vooral een aantal generieke competenties bepleit.’ Meer hoger beroepsonderwijs Als wij ons (nóg) meer op het hoger beroepson-
derwijs moeten richten, zoals Dittrich stelt, vraagt dit dan forse inspanningen van de faculteiten die gebonden zijn aan WHW en accreditatie? Rikki Dijksman: ‘Ik zie in ieder geval dat de Open Universiteit bezig is met de Netwerk Open Hogeschool, waarvoor faculteiten speciale opleidingen gaan verzorgen. Ook hier zou het model majorminor gebruikt kunnen worden. Meer bredere hbo-opleidingen lijken mij op dit moment ongewenst, omdat het starten van gewone hbo-opleidingen al ingewikkeld genoeg is.’ Fred Mulder: ‘Het stemt tevreden dat Karl Dittrich onze enkele jaren geleden ingezette koers richting hbo-opleidingen zo stevig onderschrijft. Laat ik ook daarover stellig zijn. De bama-universiteit staat voorop, maar we zullen uit economische overwegingen ook het hbo-segment moeten bereiken. Die markt is ook voor ons van evident belang, overigens steeds in constructieve
samenwerking met hogescholen. Voorbeelden: hbo-rechten waarmee we, samen met Avans Hogeschool en Fontys Hogescholen, in februari 2009 gaan starten, en de Netwerk Open Hogeschool waar, samen met vier hogescholen en het werkveld, voorbereidingen worden getroffen voor het starten van een eerste opleiding, namelijk hbo-informatica. Bij deze opleidingen wordt uitgegaan van ‘’open educational resources’’, een mix van afstandsonderwijs en contactonderwijs, gepast inbrengen van ervaringscertificaten (EVC), intensief contact met het werkveld en een regionale inbedding. Deze initiatieven gaan significant bijdragen aan de zo noodzakelijke verhoging van het gemiddelde opleidingsniveau van de beroepsbevolking.’ Chester Bogaardt en Frans Bogaert
14
www.ou.nl/emodulair
24 oktober 2008
studentenraad
Jan van Knippenberg
Rikki Dijksman
Nuttige training
Conferentie EADTU
Op 1 september startte de nieuwe Studentenraad. Drie leden namen afscheid en twee nieuwe leden werden verwelkomd. Zoals altijd aan het begin van een nieuwe zittingsperiode, was er een training georganiseerd. Die is bedoeld om nieuwelingen in te werken, lopende zaken te bespreken en werkzaamheden te verdelen onder de leden. De training vond deze keer plaats in een contemplatieve sfeer: een voormalig klooster te Gent.
Wij zijn weer met een stevige delegatie (Herman Kiesel, Janny de Jonge, Katrien Leyers en ik) afgereisd naar de conferentie van de European Association of Distance Teaching Universities (EADTU). We hoopten daar medestudenten aan te treffen en af en toe onze stem te kunnen laten horen. Deze conferentie vond plaats in Poitiers, op 18 en 19 september. Helaas hebben we slechts kennis kunnen maken met één student. Hij kwam uit het Duitse Hagen en was wel heel enthousiast. Misschien dat er wel meer studenten waren, maar ze waren niet herkenbaar. Deze conferentie wordt vanuit de universiteiten georganiseerd. Er worden heel veel plannen gepresenteerd, waarin ook zinnen voorkomen als: ‘Opleidingen moeten toegespitst worden op de behoeften van de student.’ Echter, de student wordt nauwelijks gehoord.
Tijdens de afgelopen zittingsperiode hebben we halverwege al eens aandacht besteed aan ons functioneren en de mogelijkheden om een grotere invloed uit te oefenen op de besluitvorming, zeker als die besluitvorming studenten raakt. In de training van 22 en 23 september in Gent hebben we daar verdere verdieping aan gegeven. Zo hebben we kennisgemaakt met een aantal technieken voor overleg en besluitvorming in groepen. We oefenden met de consensusmethode, aan de hand van de casus ‘Verdwaald op de Stille Oceaan’, en met de rationeel/emotionele methode. We zijn ook nader ingegaan op gebruik van het CORPI-model (Context, Objectief, Rollen, Procedures, Interactief ) als methode om het functioneren van de groep te analyseren en als methode die toe te passen is bij concrete besluiten en agendapunten. Al met al was het een nuttige en plezierige bijeenkomst. Hopelijk zal die effect hebben op de interne werking van de Studentenraad en leiden tot een grotere invloed op de besluitvorming. Jan van Knippenberg
Herman heeft een presentatie gehouden over een businessmodel voor afstandsuniversiteiten, waarvoor heel veel belangstelling was. Ook hebben we weer gemerkt dat het op prijs gesteld wordt dat we er zijn, maar daar is het vorig jaar blijven liggen. Ondanks het voorstel van de EADTU dat iedere universiteit twee studenten afvaardigt, was er geen animo, en ook geen aparte parallelsessie voor studenten. De Studentenraad heeft van de Open Universiteit wel het verzoek gekregen om mee te denken over studentensessies tijdens de conferentie van de International Council for Open and Distance Education (ICDE). Die wordt volgend jaar juni gehouden in Maastricht. Wij moeten dan wel contacten gaan leggen met studenten van andere universiteiten. Om een en ander te kunnen realiseren en veranderen, hebben wij tijdens de conferentie een officieel verzoek ingediend voor een vaste studentenvertegenwoordiging binnen de EADTU. Ook hier is het noodzakelijk dat wij meepraten in een gestructureerde, officiële vorm, zodat er continuïteit komt. Verder ging de conferentie ook nog over problemen, toekomstverwachtingen en oplossingen die het hele universitaire scala omvatten. Dus ook veel over webgebaseerde leeromgevingen, begeleiding, studiemateriaal, opleidingen en dergelijke. Voor studenten dus voldoende interessante onderwerpen. Een heleboel presentaties worden op www.eadtu.nl/conference-2008 gezet, waar iedereen ze kan bekijken. Het waren weer een paar stimulerende dagen, waarin we alle vier weer veel contacten hebben gelegd. Rikki Dijksman
15
Computergebaseerd toetsen
Weer een stap dichterbij! Computergebaseerd toetsen gaat nu echt beginnen. De Open Universiteit koos in september voor de software van Questionmark Perception. Daarmee kunnen we ons streven naar digitalisering van toetsing en toetsprocessen realiseren. Want met Questionmark Perception kunnen we kwalitatief goede toetsen maken en presenteren. Toetsen die nu via sys of reguliere groepstentamens afgenomen worden, aanbieden via de computer. Questionmark Perception gaan we stapsgewijs inzetten. Vanaf november vinden de tentamens van drie cursussen via Questionmark Perception plaats. Om eraan te wennen, komen voor die cursussen ook de oefentoetsen via Questionmark Perception op Studienet. De studenten van deze cursussen zijn via een brief op de hoogte gebracht. Tentamenvorm en aanmelding De vorm van een computergebaseerd tentamen blijft inhoudelijk hetzelfde. Een tentamen met meerkeuzevragen blijft een tentamen met meerkeuzevragen. Een tentamen met open vragen blijft een tentamen met open vragen. De vragen staan echter op beeldscherm. En u voert de antwoorden in op de computer, dus u vult die niet meer in op een schriftelijk antwoordformulier. Ook de aanmelding voor deze tentamens blijft hetzelfde: met een formulier of via www.ou.nl > studeren > studieaanbod > mijn account > mijn tentamenaanmeldingen. Bij de tentamenkeuze in ‘mijn account’ staat ‘computergebaseerd tentamen’.
Afname Zoals gebruikelijk krijgt u één week voor het tentamen een oproep. Op de tentamendag zit u achter een computer. De surveillant zorgt ervoor dat u achter de computer de volledige tijd (drie uur) kunt besteden aan het tentamen. De dag daarna staat het voorlopige antwoordmodel op de cursussite van Studienet. Vervolgens ontvangt u uiterlijk vier weken na het tentamen de uitslag. Nadat alle tentamenverplichtingen met succes zijn afgerond, sturen wij u het certificaat. Meerwaarde Het lijkt dus of er niet veel verandert. Toch is er een opvallend verschil: u legt tentamen af achter de computer. Bovendien brengt Questionmark Perception meerwaarde met zich mee. Die betreft ten eerste de kwaliteit van toetsen: nog betere aansluiting bij de leerdoelen van de cursussen en bij de beroepspraktijk. Immers, we kunnen door deze software ook formules gebruiken, multimedia inzetten, plaatjes tonen en optimaal werken met casussen. Ten tweede kunnen we met Questionmark Perception planning en efficiëntie van het gehele tentamenproces optimaliseren. Dr. Desirée Joosten-ten Brinke Heeft u vragen of opmerkingen? Mail dan naar desiré
[email protected].
Forum publiceert ingezonden brieven van studenten en medewerkers van de Open Universiteit die
forum
discussies kunnen uitlokken over actuele onderwerpen. De redactie moedigt reacties van studenten graag aan. Wilt u een bijdrage leveren aan de rubriek Forum, stuur uw brief dan naar de redactie van Modulair, Postbus 4444, 6401 CX Heerlen of e-mail:
[email protected]. De lengte van uw inzending moet (bij voorkeur) 150 woorden zijn. De redactie behoudt zich het recht voor artikelen en brieven te redigeren en in te korten.
Mijn succes een kans voor een ander Joepie, ik heb (voor de tweede keer zelfs) mijn studie aan de Open Universiteit afgerond! Vroeger nooit gedacht dat het allemaal toch nog goed zou komen. Fijn om in een land te leven waar je zelf kunt kiezen of je gaat studeren, op welke leeftijd je dat doet en welke studierichting je kiest. Fijn ook dat vrouwen hier dezelfde kansen hebben als mannen. Dit werd pas echt duidelijk toen ik een artikel in de krant over de Stichting ProPlan (www.stichtingproplan.nl) las. Deze stichting heeft in Pakistan een school gebouwd, waar nu 150 kinderen naartoe gaan. Verder zamelen zij rugzakken met schoolspulletjes in, zodat kinderen naar de basisschool kunnen. Wat een verschil met hier! Ondertussen dacht ik aan mijn afstudeerfeestje waarbij ik vast weer veel bloemen (die na een week verwelkt zijn) en andere cadeaus zou krijgen. Deze keer wordt mijn feestje anders. Mijn afstuderen moet een nieuwe kans zijn voor anderen. Daarom vraag ik mijn gasten om als cadeau een gevulde rugzak mee te nemen of een donatie te leveren voor de bouw van een nieuwe school. Misschien ook een leuk idee voor andere geslaagden?!
Psychologen in spe – Leuven Een half jaar geleden heb ik psychologen in spe – Leuven tot leven geroepen. Ik had een geweldig contact met medestudenten via het forum, maar wou toch overstappen naar real-lifecontact. Ik contacteerde de verenigingen van de andere studiecentra en kreeg allerlei tips en weetjes mee om zelf te kunnen beginnen. Ik schreef een brief naar mijn medestudenten en studiecentrum Leuven was zo enthousiast over het initiatief, dat ze die doormailde naar alle studenten die ook maar één vak van psychologie deden. Binnen het uur dat we de mailing hadden gedaan, stormden de eerste reacties binnen, de ene nog positiever dan de andere. Ondertussen hebben we een hechte band tussen studenten die ik voor geen geld ter wereld zou willen missen. We gaan één keer per maand gezellig samen een terrasje doen, nu gaan we samen uit eten, we organiseren bijeenkomsten voor statistiek. Heb je zin om erbij aan te sluiten, laat dan gerust iets weten via
[email protected], hoe meer zielen hoe meer vreugde! Miss possitivo! Sonia Barrani, bachelorstudent psychologie
Drs. Paula Gouw, alumna psychologie/economie
16
www.ou.nl/emodulair
24 okober 2008
Alumni
Met de bul als bagage
Truus Posthuma-Trumpie (op foto) dacht na haar afstuderen wel eens aan promoveren. Het kwam er niet van. Tot ze in 2003 een kans kreeg die ze met beide handen aangreep. In september verdedigde ze haar proefschrift. Haar mentor en docent van de Open Universiteit vroeg ze als opponent, evenals haar zoon. Haar dochter was paranimf. ‘Het promotieonderzoek hield me aan het werk.’
‘Promotie hield me aan het werk’ De titel van haar proefschrift luidt: Toward a dry reagent immunoassay of progesterone in bovine milk. Posthuma onderzocht twee methoden voor geautomatiseerd bepalen van progesteron in melk. ‘Geen van deze methoden bleek geschikt om dagelijks het progesterongehalte in melk te meten.’ Teleurstellende conclusie? ‘Nee hoor’, het heeft de nodige bruikbare inzichten opgeleverd.’ Werken en studeren Posthuma (1944) is gefascineerd door natuurwetenschappen. Haar hele leven al. De vele wetenschappelijke tijdschriften in haar woonkamer getuigen ervan. Waar de nieuwsgierigheid vandaan komt, weet ze niet. Wel was ze er op de middelbare school goed in: ‘Misschien is het zo, dat waar je goed in bent ook leuk vindt.’ Dat leidde ertoe dat ze steeds meer wilde weten. Vandaar dat ze zich begin jaren negentig aanmeldde bij Natuurwetenschappen, in het bijzonder bij Voeding en toxicologie. ‘Als laboratoriumanalist bij het Centraal Diergeneeskundig Instituut miste ik na verloop van tijd diepgang. De Open Universiteit lag voor de hand. Het is de enige universiteit waar je werk en studie goed kunt combineren.’ Nieuwe inzichten In eerste instantie ging ze voor enkele losse cursussen. De studie verliep voorspoedig en gaandeweg besloot ze die af te maken. Mede op aanraden van dr. Anda Counotte, mentor en universitair docent. Haar werkgever, Wageningen Universiteit en Research Centrum, betaalde de helft van de studiekosten. Posthuma was daar niet de enige die aan de Open Universiteit studeerde. Maar om nou te zeggen dat onze instelling in die tijd bekend was, nee. ‘Veel collega’s verwarden de Open Universiteit vaak met een volksuniversiteit. Misschien kwam dat wel omdat er namens de Open Universiteit niet zoveel wetenschappelijke artikelen gepubliceerd werden.’ Posthuma vond de studie geweldig. ‘Die bood echt nieuwe inzichten. Theorie en praktijk sloten naadloos op elkaar aan.’ In 1997 studeerde zij af op haar scriptie Onderzoek naar de antimicrobiële werking van synthetische
peptiden. Haar afstuderen betekende niet dat ze bij haar werkgever carrière maakte. ‘Dat had te maken met vooroordelen’, meent Posthuma. ‘Sommigen zagen de Open Universiteit niet als volwaardige universiteit.’ Ze was weliswaar teleurgesteld, maar zat er niet echt mee. Bijzonder gezelschap Vanwege reorganisaties stond haar baan enkele jaren later op de tocht. Ze kon op haar 55ste vervroegd uittreden. ‘Daar had ik helemaal geen zin in. Ik wilde blijven werken.’ De redding was een vacature van de Rijksuniversiteit Groningen voor een promovendus. Die moest een analysemethode ontwikkelen voor bepaling van steroïd hormonen in lichaamsvloeistoffen. Posthuma werd aangenomen. ‘Mijn laboratoriumervaring en dat ik afgestudeerd was aan de Open Universiteit bleken een pré. Ik had wel eens over promoveren nagedacht. Het was echter nooit voorbijgekomen. Op dat moment kwam het wel erg goed uit.’ Op 10 september promoveerde Posthuma temidden van een bijzonder gezelschap. Anda Counotte had ze gevraagd als opponent. Net als haar zoon Niels, die doctor is in de Ingenieurswetenschappen. Dochter Karin, doctor in de Fytopathologie, was paranimf. Echtgenoot Ben was de spreekwoordelijke rots in de branding. ‘Het was een mooie dag, zo omringd door de familie. Ik hoorde dat een zoon nog nooit opponent was van zijn moeder, andersom wel. Het ging er heel ontspannen aan toe, ik werd niet in het nauw gebracht.’ Warm hart Posthuma draagt de Open Universiteit nog steeds een warm hart toe, niet alleen in de persoon van Anda Counotte. Ze leest Modulair en is lid van faculteitsvereniging NouW en van de Alumnivereniging. Niet actief. Op afstand. ‘Ik heb het gewoonweg te druk en de bijeenkomsten zijn ook niet altijd om de hoek. Maar ik betaal de contributie en wil zo wel mijn betrokkenheid bij de Open Universiteit tonen. Dat verdienen ze.’ Fred Meeuwsen
www.ou.nl/emodulair
24 okober 2008
‘Hé, ik heb er twee’ Alumnivereniging
De vereniging De Alumnivereniging wil een schakel zijn tussen alumni en de Open Universiteit, en tussen alumni onderling. Dat doen we onder andere door inhoudelijk interessante activiteiten te organiseren, waarbij onze leden ook kunnen netwerken. Voorbeelden: bezoek aan Stork, Maeslantkering, Marinebedrijf en Universiteit Twente/kasteel Bentheim. Kunt u een interessante workshop, excursie of bedrijfsbezoek organiseren? Laat het ons dan even weten. Tiendaagse jubileumreis Van 21 tot en met 30 mei 2009 organiseert de Alumnivereniging haar tiende reis. Een jubileum dus. Daarom is gekozen voor een tiendaagse reis door Duitsland, Zwitserland en Italië (Piemonte). Rode draad is het geloof: ‘cuius regio, eius religio’. Ofwel: Wiens land, diens religie. ‘Cuius regio, eius religio’ is de rechtsregel waarnaar volgens de Vrede van Augsburg (1555) en de Vrede van Westfalen (1648) in diverse staten moest worden gehandeld ten opzichte van de godsdienst. De landvorst besliste welke godsdienst de heersende zou zijn. De katholieke of de protestante godsdienst. Zijn onderdanen konden het land te verlaten en zich elders vestigen als ze de heersende godsdienst niet wilden aanhangen, zij het met verlies van hun onroerend goed. Tijdens deze reis bezoeken we eerst de prachtige Benedictijnse kloosterkerk in Maria Laach, daarna het museum van Hildegard von Bingen en de stad Worms. We gaan in Bern naar het Zentrum Paul Klee en bezoeken de Berner Münster. Daarna gaat het naar Italië waar we het palazzo La Reggia di Venaria Reale bezoeken. In Turijn gaan we onder andere naar de kapel met de lijkwade. Daarna via Schwyz in Zwitserland naar het Zürich van Zwingli. In Duitsland bezoeken we kasteel Ludwigsburg, klooster Maulbronn en Aken, waar we de dom van Karel de Grote bekijken. Kosten: 998 euro, op basis van tweepersoonskamer. Meer informatie en aanmelden: www.alumni-ou.nl. Dirkje Mulder-Boers, Judith van Weperen
Inmiddels hebben we bijna duizend leden. Daarom starten we in het najaar regionale netwerken van alumni. Wilt u daaraan een steentje bijdragen? Dan bent u van harte welkom. We kunnen niet meer zonder digitale netwerken en daar doet de vereniging natuurlijk aan mee. We hebben een eigen hyve: http://av-ounl.hyves.nl. Daar kunt u ervaringen uitwisselen, verslagen en foto’s van activiteiten plaatsen, en discussiëren. Bij het zakelijk netwerk LinkedIn hebben we een eigen groep, zodat ook daar onze alumni een netwerk kunnen vormen. De vereniging groeit dus gestaag en is volop in beweging. Genoeg reden om u aan te melden als lid of een actieve rol te vervullen! Kijk op www.alumni-ou.nl. Erwin Koenen, voorzitter
Toen zei ik: ‘Hé, ik heb er twee.’ Het was zo’n mooie, goudkleurige herfstochtend waarvan je denkt dat die alleen maar in Nederland voorkomen. Door mijn grote ramen in de woonkamer zag ik het eerste bruinrode herfstblad dwarrelen en spinnen als krankzinnig webben weven. Een goed moment om de post door te nemen. En dan is daar de septemberverrassing: we krijgen een OU card. Een belangrijke wens van de Studentenraad gaat in vervulling. Een OU card die toegang geeft tot universiteitsbibliotheken. Niet een studentenkaart of collegekaart, maar een OU card. Het werd wel tijd, dacht ik nog. In een doosje had ik ook de collegekaart van Nijmegen nog, daar waar ik eens Nederlands recht studeerde. En foto van een relatief jonge man daarop. Een kaart die je steeds moest verlengen nadat je je collegegeld had betaald. Wat een wonder dan nu de OU Card. Een jaar geldig, ook als je geen collegegeld betaalt. Als je dan je leven lang leert, heb je er later wellicht zo’n veertig of meer. Velen van u kunnen er in ieder geval wel een tiental tegemoet zien. De ‘leven-lang-leren universiteit’ zoals op de alumnipas staat. Toen dacht ik: ‘Hé, ik heb er twee.’ De alumnipas geeft aan dat je al geleerd hebt of bent. De alumnipas die ik samen met een medebestuurslid van onze Alumnivereniging (onze slaat op ons allemaal) van de bestuursvoorzitter kreeg. We waren er zo trots op. Er was een kleine ceremonie met fotograaf en zo. Niet dat dat veel uitmaakte, er kwam nooit een foto ergens en nooit een berichtje van onze Open Universiteit. Au. Allebei mooie passen, die kaarten. Met de alumnikaart kun je ineens niet meer in de bibliotheken voor niets. Wel kun je ermee een Museumkaart met korting krijgen en dat kan nu weer niet met de OU card. Ze lijken helemaal niet op elkaar, zelfs de kleuren niet. Je zou haast zeggen dat er twee Open Universiteitwerelden zijn. Samen met de Studentenraad zal de Open Universiteit bekijken welke faciliteiten zij studenten met de studentenpas kunnen aanbieden in de toekomst. Zou dit ook samen met de Alumnivereniging kunnen, vroeg ik me af, kijkend naar de nu in grotere getale vallende rode, gele en bruine bladeren, het stenen terras lag er al vol mee. De kleuren van de alumnipas, dacht ik nog, omdat ik altijd gevoelig ben voor symboliek ... Misschien komt er een nieuwe lente en een nieuw geluid. Tweemaal Open Universiteit? Welke vindt u mooier en meer Open Universiteit? Zweitze
18
www.ou.nl/emodulair
24 oktober 2008
In deze rubriek staan activiteiten zoals lezingen, symposia, bijeenkomsten van
activiteiten
studentenverenigingen en landelijke dagen, die georganiseerd worden door Nederlandse en Vlaamse studiecentra, faculteiten of studentenverenigingen. Het gaat om activiteiten die (in principe) alle studenten kunnen bijwonen. Voor de meest actuele activiteiten, meer informatie en aanmelden, verwijzen wij u naar de webpagina’s van uw faculteit en/of studiecentrum op www.ou.nl.
OKTOBER
ma 27 – Lezing door drs. Frtis Avis over sportpsychologie’ (De Studiekamer, sc Den Haag) di 28 – Bijeenkomst over Op de grens van het denken van Jan Bor (Filosofieclub, psp Drenthe) wo 29 – Lezing door prof. dr. Rik Coolsaet: ‘De geschiedenis van de wereld van morgen’ (Permanente Vorming, sc Gent) do 30 – Literatuurclub, Annejet van der Zijl, Jagtlust en Sonny Boy (ValC-hof, sc Nijmegen) – Lezing door prof. dr. Jaap van Marle: ‘De effecten van globalisering op het Nederlands’ (sc Enschede)
NOVEMBER za 1 ma 3
– NW-symposium ‘Lopend vuur’ (zie deze Modulair) – Lezing door drs. Elsbeth Rooker ‘Scheppingsmythen en invloed op oud-Egyptische tempelbouw’ (Utile Dulci ‘s Hertogenbosch, zie sc Nijmegen) – Excursie Koepelgevangenis Haarlem (Amsterdamse Juridische Vereniging, sc Amsterdam) do 6 – Workshop Faalangst (sc Eindhoven, zie déze Modulair) – Lezing door drs. Hidde Kuiper: ‘Cognitieve gedragstherapie’ (Corpus Callosum, sc Amsterdam) – Drs. Herman Simissen spreekt over nieuwe module Argumentatieleer (De Pilaar, sc Alkmaar) vr 7 – Literatuurclub, Doris Lessing, Het vijfde kind (De Verlichting, sc Eindhoven) di 11 – Lezing door drs. Herman Simissen: ‘Nationale muziek’ (Studentendispuut Cultuurwetenschappen, sc Den Haag) do 13 – Bezoek Europees Parlement, Brussel (De Verlichting, sc Eindhoven) – Poëzieclub (Suster Bertken, sc Utrecht) – Rondleiding cobra museum (Homo Ludens, sc Amsterdam) – Lezing door drs. Sylvia van Doorn: ‘Opvang na een schokkende gebeurtenis: collegiale opvang binnen de brandweer’ (sc Utrecht) – Workshop Lerende projectteams (sc Den Haag) vr 14 – Bezoek tentoonstelling Het Terracotta Leger van Xi’an in Maaseik, met inleiding (Si-tard, sc Parkstad Limburg) – Diploma-uitreiking (sc Nijmegen) za 15 – Symposium Informatica (sc Amsterdam, zie déze Modulair) – Rondleiding Universiteitsbibliotheek van Rijksuniversiteit Groningen en Studienetpracticum (sc Groningen) – RW-symposium over ‘Security’ (zie deze Modulair) ma 17 – Lezing door Josien van Klaveren over James Joyce (Retor ‘s Hertogenbosch, zie sc Nijmegen) di 18 – Algemene ledenvergadering en lezing door Lisette Almering en Leny Voortman over Jeroen Bosch (De Verlichting, sc Eindhoven)
– Lezing door dr. Elizabeth den Hartog: ‘Baksteengotiek in de Hanzesteden’ (Suster Bertken, sc Utrecht) wo 19 – Lezing door drs. Herman Simissen: ‘Theodoor Lessing (1872-1933), cultuurkritiek en geschiedfilosofie (ValC-hof, sc Nijmegen) – Lezing door Ab Bloemendaal: ‘Ontwikkeling van de golfsport in de maatschappelijke omgeving van Overijssel 1850-2005. Van elitaire bezigheid tot populaire sport.’ (Culturele Contact Groep, sc Zwolle) do 20 – Literatuurclub, Annie Romein-Verschoor, Vaderland in de verte (ValC-hof, sc Nijmegen) – Lezing door mr. Yolanda van Setten over handhaving van bestuursrecht (Ex Tunc, sc Utrecht) vr 21 – Leesclub, Voltaire, Candide (Si-tard, sc Parkstad Limburg) za 22 – Landelijke studentendag faculteit Rechtswetenschappen ‘Quota voor vrouwen: terecht?’ (in sc Den Haag, zie déze Modulair) – Bijeenkomst over Op de grens van het denken van Jan Bor (Filosofiegroep, psp Drenthe) wo 26 – Lezing door Ria Hoentjes: ‘De wederopbouw van Berlijn na de ‘’Wende’’ en in het bijzonder de Pariser Platz en Friedrichstrasse’ (sc Enschede) – Lezing door prof. dr. Eva Brems: ‘60 jaar Universele Verklaring van de Rechten van de Mens’ (Permanente Vorming, sc Gent) za 29 – Lezing door mr. Ronald van Vuure: ‘De praktijk van het Openbaar Ministerie’ (Amsterdamse Juridische Vereniging, sc Amsterdam)
DECEMBER ma 1
– Lezing door Marcel van der Lans: ‘Giorgio De Chirico (1888-1978), de metaphysische schilder’ (Utile Dulci, ‘s Hertogenbosch, zie sc Nijmegen) wo 3 – Luistergroep Muziek (Suster Bertken, sc Utrecht) ma 8 – Poëzieclub (Suster Bertken, sc Utrecht) – Lezing door dr. Gandolfo Cascio: ‘Barokke kunst in de Lage Landen’ (Homo Ludens, sc Amsterdam) wo 10 – Lezing door mr. Margariet Astrid Moelands: ‘De gerechtsschilderingen in de 17e eeuw in Nederland’ (Recht-even-redig, sc Zwolle) – Diploma-uitreiking (sc Den Haag en sc Alkmaar) – Workshop Creatief denken/creatief schrijven door Wim Michels (sc Groningen) vr 12 – Symposium Luxe & Decadentie (ValC-hof, sc Nijmegen) – Lezing door Annemieke Swaans over Byzantijnse kerken (Si-tard, sc Parkstad Limburg)
www.ou.nl/emodulair
24 oktober 2008
19
Uit de communities Brabantse club Psychologen in Spe
Bruisend en levendig Marijke Leeuwenkamp was het na twee jaar helemaal zat om altijd alleen thuis te studeren. Om slechts via nieuwsgroepen medestudenten te ontmoeten. Op Studienet zocht ze studenten die met haar een informele studieclub wilden starten. ‘Ik stond niet alleen. Als mollen kwamen de studenten psychologie uit de omgeving van Den Bosch uit de grond.’ Zo ontstond de bijzondere Brabantse club Psychologen in Spe, de PIS-club. ‘Sinds maart 2004 ontmoeten we elkaar eens in de twee à drie maanden, steeds bij iemand thuis’, vertelt Marijke. ‘Soms wisselt de samenstelling iets. Er valt eens iemand af die stopt met studeren. Of er komen mensen bij. Dat blijft mogelijk, want van iedereen valt te leren. Ook mannen zijn welkom, maar tot nu toe meldden zich alleen vrouwen.’ Bijzonder is dat de tien leden in een andere studiefase zitten, van propedeuse tot afrondende scripties. En iedereen is maar wat trots op Hélène Nieuwenhuijsen die met haar master op zak gestart is met een eigen praktijk voor studie- en beroepskeuze. Haar site www.opnieuwkiezen.nl is inmiddels in de lucht. En samen koesteren ze Marijke, die het vuurtje van de club brandend houdt. Bindende ingrediënten Er zijn steeds meer initiatieven voor persoonlijk contact tussen onze studenten. Geen daarvan was blijkbaar de juiste voor deze aanstaande psychologen. Chemie ontbrak en interesses lagen te ver uit elkaar, waardoor contacten doodbloedden. De PIS-club bruist na jaren echter nog steeds van energie. Dus wat bindt deze vrouwen? De oorspronkelijke drijfveer blijkt belangrijk te zijn, namelijk de behoefte aan een stimulerend lotgenotencontact. Die behoefte leeft bij alle leden. Modules volgen en erover praten vinden ze leuk, maar het gemeenschappelijk doel is toch echt het masterdiploma. Ze delen dus ook ambitie en daadkracht. Dat straalt er echt vanaf als je ze bij elkaar ziet.
Dubbel en dwars terug Niets is verplicht, het gaat om mogelijkheden. Toch is het lidmaatschap niet vrijblijvend. De club heeft immers ontdekt: wat je erin stopt aan inzet en ervaring krijg je dubbel en dwars terug. En als je je onzekerheden met anderen deelt, kunnen zij daarvan leren. Tijdens de ontmoetingen combineren ze dan ook moeiteloos de inhoudelijke, procesmatige en persoonlijke kanten van studeren. De vrouwen stimuleren elkaar, wisselen boekentips uit, bereiden samen opdrachten voor, discussiëren en helpen elkaar met uittreksels. Op moeilijke momenten houden ze peptalks, ze slepen elkaar door lastige tentamens, organiseren intervisie en denken praktisch mee over elkaars carrière. ‘De groep geeft mij op moeilijke momenten een zetje’, zegt Désirée Saft, die autistische jongeren begeleidt. ‘Ze helpt me focussen en door de samenwerking hou ik de vaart er beter in.’ Persoonlijke klik Regelmatig gaan ze samen naar landelijke studiedagen van de Open Universiteit. Maar ook wel eens naar zoiets als de filmreeks over psychiatrie in de Verkadefabriek in Den Bosch. Bovendien verzorgen ze voor elkaar presentaties vanuit hun beroepsmatige achtergrond. Ze vergeten niet elkaar succesverhalen te vertellen, over een baan die groeit of een scriptie die af is. Als psycholoog heb je namelijk niet zomaar een duidelijk beroepsprofiel. Door te luisteren naar elkaars (praktijk)ervaringen kunnen ze zich beter oriënteren. Er ontstaan ook wel eens subgroepjes op basis van vakkeuze of persoonlijke klik. Désirée en rij-instructrice Hanneke van Lieshout bijvoorbeeld. Die hebben elkaar echt gevonden. Twee tot drie keer per week studeren ze samen. Studeren combineren Wat delen de leden nog meer? Ze hebben allemaal kinderen, combineren de studie met hun gezinsleven en soms ook met een baan. Hanneke bijvoorbeeld, heeft jonge kinderen en een baan van 24 uur. Lees verder op pagina 21 Van links naar rechts: Lies Looijen, Frederieke van der Heijden, Hélène Nieuwenhuijsen, Hanneke van Lieshout, Helma Keyzers, Silvia van Lith, Marijke Leeuwenkamp, Loes Dijkman, Désirée Saft Niet op de foto: Ans van Velthoven.
20
www.ou.nl/emodulair
24 oktober 2008
Indrukwekkende Graduation Ceremony in Versailles Op 13 september woonden enkele medewerkers van het Onderwijs Service Centrum, onder wie uw hoofdredacteur, een indrukwekkende diploma-uitreiking bij van de Britse Open University. Deze Graduation Ceremony vond plaats in het Palais des Congrès te Versailles – naast het paleis van de Zonnekoning – voor 300 Engels sprekende studenten van het Europese continent, bachelors en masters. Wat deze studenten het ultieme gevoel gaf te zijn afgestudeerd, waren zonder twijfel de toga’s in zwart. ‘We’re looking forward meeting you’ aldus de uitnodiging van onze Britse collega’s. Vanaf dat moment lijkt het of alleen de taal – Presentation of Graduates – al bijdraagt aan enig academisch cachet. Dat neemt nog toe als de studenten allen persoonlijk worden gefeliciteerd door de Pro-Vice Chancellor (vice-rector magnificus). Wat echter pas echt bijdraagt aan het ultieme gevoel te zijn afgestudeerd, zijn de toga’s in zwart met blauwgele kraag. De graduates wilden er die dag absoluut geen afstand van doen, ook niet na de Ceremony. Tijdens de receptie en buiten op het grote plein voor het naastgelegen beroemde paleis van Zonnekoning Lodewijk XIV – hij liet het intellectuele werk graag over aan kardinalen en ministers – genoten de studenten hun finest hour. Familie en vrienden legden de hele dag door alles op foto vast. Twee miljoen alumni Net als tijdens Nederlandse academische zittingen ging het cortège voor en nam plaats op het podium. Voor deze bijzondere gelegenheid echter bevonden zich onder de hoogleraren ook docenten en andere betrokken medewerkers van de Britse Open University(BOU). In de overvolle zaal heerste een ontspannen drukte en er werd al volop gefotografeerd. Wat opviel, was de kleurrijke mix van Europese, Aziatische en Afrikaanse
etniciteiten. De studenten uit de eerste rij in de zaal maakten hun opwachting. De uitreiking kon beginnen. Dr. David Knight BSc, Regional Director van The Open University in the North, declameerde met luide stem de naam van elke student. ProVice Chancellor, prof. dr. David Vincent, feliciteerde elke student persoonlijk en nam zo nu en dan tijd voor een kort onderonsje. Op het moment van de stevige handdruk klonk applaus en gejoel uit de zaal en werden er opnieuw foto’s gemaakt. Terwijl ze van het podium afliepen, was iedere student zichtbaar onder de indruk. In zijn afsluitende speech refereerde chancellor Vincent aan de zojuist verschenen publicatie van het voor de derde keer gehouden nationale onderzoek naar de tevredenheid van studenten – ook Oxford en Cambridge namen deel – en waarin de BOU als beste publieke universiteit uit de bus kwam. Uiteindelijk begroette hij alle graduates als lid van de populatie van meer dan twee miljoen alumni. Dat kunnen wij toch ook Moeten wij dat voor studenten – na jaren van intense studie – zo belangrijke moment niet ook op zo’n waarlijk academische wijze uitvoeren? Ik meen stellig van wel! En volgens mij waren de
drie noordelijke studiecentra er al aardig dichtbij toen zij vorig jaar hun ‘Historische buluitreiking’ voor de uitlopende doctoraalopleidingen organiseerden (zie Modulair 3, november 2007). In de sfeervolle Nieuwe Kerk van Groningen reikte collegelid drs. ing. Cees Brouwer aan 30 studenten de bul uit. Zo’n 450 mensen tellende achterban luisterde aandachtig naar wat de studenten in hun studiejaren, naast gezin en werk, zoal gepresteerd hadden. Alleen de toga’s voor de afgestudeerden ontbraken nog. Laten we eerlijk zijn: de studiecentra hebben tijdens een lokale buluitreiking de handen vol aan de algehele (praktische) organisatie en moeten vaak ook nog als spreker-inleider optreden. Een academische buluitreiking vereist mijns inziens ook en vooral een enorm ‘involvement’ vanuit Heerlen, zowel van de zijde van het College van bestuur als van de faculteiten, en in het laatste geval van hoog-leraren. Met dat gevoel zullen alumni ongetwijfeld met trots de Open Universiteit verder (blijven) uitdragen. Frans Bogaert De redactie nodigt studenten uit om op dit artikel te reageren:
[email protected].
www.ou.nl/emodulair
Vervolg Uit de communities Ze is zeer gericht op tempo en studeert makkelijk. Haar kinderen gaan om 19.00 uur naar bed en meteen daarna zit ze achter de boeken. Andere vrouwen hebben hun baan opgezegd en kiezen bewust voor een langzamer tempo. Zodat ze meer tijd hebben voor hun sociale leven. Loes Dijkman zegt met een knipoog: ‘Het kan toch niet zo zijn dat mijn gezinsleden strakjes naar de psycholoog moeten omdat mama zo graag psychologie wilde studeren.’ De pubers van Hélène keken trouwens vreemd op toen hun moeder vrijwillig de leerboeken weer open sloeg. Ze studeerde met veel plezier en kan zelfs zeggen dat haar studie haar kinderen stimuleerde om ook een universitaire opleiding te volgen. Tussen soep en aardappelen Alle clubleden zijn druk, dus lang reizen is onhandig. Daarom is het belangrijk dat zij bij elkaar in de buurt wonen. Volgens Silvia van Lith is
24 oktober 2008
21
dat zelfs een belangrijke voorwaarde voor het slagen van een studieclub. De informele sfeer is een voorwaarde voor persoonlijke betrokkenheid. Het is dus duidelijk niet de bedoeling om een officiële studenten-vereniging te worden. Vanwege de drukte moeten ze ook wel eens schipperen met de tijd om de nodige studie-uren te halen. Verzekerd van het warme contact in de club, gaat het echter een stuk soepeler. En zo wordt er soms letterlijk, maar met smaak, tussen de soep en de aardappelen gestudeerd. Al met al lijkt het erop, dat deze club het ‘recept’ heeft voor een effectieve groepsdynamiek. Van dat succes krijgen ze natuurlijk een kick en daarom willen ze andere studenten er graag over informeren. Inmiddels hebben ze hun ‘recept’ opgestuurd aan alle studiebegeleiders in Nederland en België. In een aantal steden, waaronder Groningen en Leuven, kreeg hun idee al navolging! Ingrid Frints
onderwijs – Natuurwetenschappen Programma definitief gereed
NW-symposium 2008: ‘Lopend vuur’ Na eerdere vooraankondigingen over het jaarlijkse symposium van de faculteit Natuurwetenschappen op zaterdag 1 november, met deze keer als titel ‘Lopend vuur’, is nu het definitieve programma gereed. Het thema is: transitie naar nieuwe energiebronnen. Het ochtendprogramma bestaat uit drie lezingen met aansluitend een paneldiscussie. Na de lunch zijn er workshops. Aan het eind van de dag huldigen we diegenen die sinds het vorige symposium een diploma haalden, met een borrel als afsluiting. Het symposium duurt van 09.30 tot 17.00 uur en wordt gehouden in studiecentrum Eindhoven.
Sprekers Rembrandt Koppelaar, aanstormend talent met een missie, is milieu-econoom en voorzitter van de Stichting Peak-oil (www.peakoil.nl). De stichting wijst op de uitputting van fossiele energiebronnen, brengt dat in verband met economie, technologie en politiek en vraagt aandacht voor de maatschappelijke gevolgen. Lucas Reijnders, ook met een missie, al zo’n veertig jaar lang, bewonderd door velen, maar verguisd door sommigen, is hoogleraar milieukunde aan de Open Universiteit en de Universiteit van Amsterdam en medewerker van de Stichting Natuur en Milieu. Van zijn hand verscheen in 2006 Energie – van brandhout tot zonnecel. Jacques Kimman, fysicus, is lector Nieuwe Energie aan de Hogeschool Zuyd en adviseur bij SenterNovems Team Toepassing Energie Onderzoek. Hij is internationaal expert op het gebied van zonne-energie en energietransitie. Onmatig gebruik Het gebruik van fossiele energie is stormachtig gegroeid. In Nederland werd rond 1800 hooguit 20 PJ (20•1015 J) per jaar verstookt. Rond 1900 was dat toegenomen tot ruim 200 PJ en rond 2000 tot bijna 3000 PJ. In die 200 jaar werd de Nederlandse bevolking 7 maal zo groot, maar
Programma 09.30-10.00 uur 10.00-10.10 uur 10.10-10.45 uur
10.45-11.20 uur
11.20-11.40 uur 11.40-12.15 uur 12.15-13.00 uur 13.00-14.00 uur 14.00-15.30 uur 15.30-16.30 uur 16.30 uur
Ontvangst met koffie of thee in studiecentrum Eindhoven Opening door dagvoorzitter dr. Johan van Rhijn Rembrandt Koppelaar: opdrogende bronnen en internationale spanning Prof. dr. Lucas Reijnders: besparing, duurzaamheid en de energietransitie in Nederland Koffie/thee dr. Jacques Kimman: de ongekende mogelijkheden van de zon Afsluitende paneldiscussie Lunch Workshops Huldiging en afscheid Afsluiting en borrel
22
www.ou.nl/emodulair
24 oktober 2008
onderwijs – Natuurwetenschappen
het gebruik van fossiele brandstoffen 150 maal! Ruim 80% van de energie voor de huidige menselijke wereldbewoners wordt opgewekt uit fossiele brandstoffen. De behoefte aan energie stijgt nog steeds, maar de fossiele bronnen raken op. Dat merk je aan een stagnerende aanvoer, de olie- en gasprijzen, en sluimerende en escalerende conflicten tussen landen met, en landen zonder fossiele rijkdommen. Het gebruik van fossiele energie kan niet in dit tempo doorgaan. De bodem van de olievoorraad komt in zicht, de productie zal spoedig dalen. Datzelfde geldt voor gas. Kolen gaan nog wat langer mee, maar niet meer dan enkele generaties. Door dit alles is het besef gegroeid dat we zuiniger moeten zijn met energie, dus beter geïsoleerde huizen en zuinigere auto’s en apparaten. Bovendien zijn fossiele brandstoffen ongewenst vanwege de broeikasgassen. Door grotere huizen, grotere auto’s en meer apparaten, is de stijgende trend nog niet tot stilstand gebracht. Alternatieven We moeten dus andere energiebronnen benutten. Er wordt weer gediscussieerd over kernenergie en in verscheidene landen worden kolossale waterkrachtcentrales gebouwd, zeker niet met instemming van ieder. Windmolens liggen soms gevoelig en bij de biobrandstof voor auto’s lijkt het erop dat verkeerde inschattingen zijn gemaakt. De zon is wél een bruikbare energiebron. Die straalt ongeveer tienduizend keer meer naar de aarde dan we nodig hebben. We doen nog niet genoeg om dat af te tappen. Met de zon is heel veel mogelijk. Je kunt er bijvoorbeeld water mee opwarmen, of stroom mee opwekken. Met een dak vol panelen produceer je meer dan een gemiddeld gezin nodig heeft. Op grotere schaal kan je kascomplexen omvormen van aardgasverslinders tot energiecentrales. In Nederland verloopt die transitie bepaald nog niet naar wens. Kijk voor aanvullende informatie op: www.ou.nl/nw-symposium. Inschrijving geschiedt ook via deze site. Johan van Rhijn
Oproep masteronderzoek
‘Klimaatverandering: hoe leg je dat nou uit?’ 16 september 2008 – verschillende dagbladen koppen een artikel ‘Honderden doden door opwarming’. Dit naar aanleiding van een nieuw onderzoeksrapport van Erasmus MC, Universiteit Maastricht en RIVM. Vrijwel direct stromen de reacties van tientallen lezers op de bureauredacties binnen, want dankzij de moderne ICT weet de mondige burger ook op die manier prima zijn zegje te doen. Sommigen vertrouwen de boodschap niet (‘Dus omdat we straks hetzelfde klimaat hebben als in het zuiden van België gaan er hier honderden mensen meer dood. Betekent dat ook dat hoe zuidelijker je woont hoe korter je levensverwachting is? Vreemd, ik dacht dat ze in Zuid-Europa ouder werden.’), sommigen wantrouwen de zender (‘De opwarming is een hypothese. Onderzoekers dienen na een wetenschappelijk debat - wat er niet is geweest - zorgvuldig en gericht onderzoek te doen i.p.v. zich te laven aan de overvloedige gelden die vrijgemaakt zijn voor het onderzoek naar de klimaatopwarming.’) of men verkondigt gewoon een eigen standpunt (‘Ik maak me meer zorgen over de zure regen en de ijstijd zoals die beloofd werd in de jaren 70.’).
Hoe vertalen de media de uitkomsten van wetenschappelijk onderzoek naar complexe milieuproblemen als klimaatverandering? En vooral, hoe leggen de lezers van dit soort berichten de boodschap uit voor zichzelf? Hoe reageren ze, welke standpunten nemen ze in, en welke opvattingen van de werkelijkheid spreken daaruit? Inzicht daarin is niet alleen van belang voor milieuwetenschappers die hun conclusies graag zo goed mogelijk overbrengen, maar ook voor milieubeleidsmakers die goed op de hoogte willen zijn van hoe de burger klimaatverandering beleeft en voor groene ondernemers die op zoek zijn naar een consumentenmarkt voor klimaatneutrale producten. Deze vragen en gewenste inzichten willen we centraal stellen in een afstudeeronderzoek, naar berichtgeving over klimaatverandering en de reacties daarop, dat door een masterstudent Milieu-natuurwetenschappen kan worden uitgevoerd. Heb je belangstelling? Neem dan contact op met dr. ir. Joop de Kraker (
[email protected]) of met dr. Ron Corvers (
[email protected]).
www.ou.nl/emodulair
24 oktober 2008
23
onderwijs – Psychologie
Onderzoek onder de loep (4)
Macht, eerlijkheid en leiderschap Macht en besluitvormingsprocedures zijn cruciale elementen in het functioneren van organisaties. Organisatieleden vinden het van groot belang dat besluitvormingsprocedures en machtsrelaties op een eerlijke manier worden vormgegeven: Eerlijkheid wordt zelfs vaak net zo belangrijk gevonden als het eigen belang. Binnen de faculteit Psychologie onderzoek ik hoe macht, eerlijkheid en leiderschap zich tot elkaar verhouden, met daarbij een bijzondere belangstelling voor onderliggende motivationele en cognitieve processen. Zo liet bijvoorbeeld recent door mij gepubliceerd onderzoek zien dat mensen vooral hun macht over anderen vergroten om daarmee hun onafhankelijkheid te waarborgen. Verder heeft onderzoek van anderen al eerder laten zien dat macht ervoor zorgt dat mensen zich meer volgens hun persoonlijkheid gaan gedragen. In een serie hebben wij in experimenten het onderliggende proces blootgelegd. We lieten zien dat machtige mensen vooral belang hechten aan omgevings-informatie die relevant is voor het bereiken van doelen die voortvloeien uit hun specifieke persoonlijkheidsprofiel. Minder machtige mensen zijn minder doelgericht. Macht beïnvloedt ook of mensen aandacht geven aan informatie over de eerlijk-
heid van besluitvormingsprocedures. Marius van Dijke vervolgt: “Zo toonden we zowel in veldstudies in organisaties als in experimenteel onderzoek (in het Virtueel Laboratorium) consistent aan dat mensen vooral positief reageren op het gebruik van eerlijke procedures als leidinggevenden veel macht over hen hebben. Deze effecten waren onder andere zichtbaar op variabelen als toenemend vertrouwen in de leidinggevende en extra inspanning om organisatiedoelen te bewerkstelligen. Een laatste voorbeeld van recent onderzoek is dat leidinggevenden een deel van hun invloed ontlenen aan de mate waarin ze het “groepskarakter” representeren. Bekend was al dat zulke leiders meer geaccepteerd worden door ondergeschikten en daarom meer invloed hebben op hun volgers. Wij lieten in een veldstudie en een experiment zien dat leiders als eerlijker worden gezien wanneer zij het groepskarakter representeren. Dit zorgt er weer voor dat deze leiders volgelingen het idee geven dat zij gewaardeerde groepsleden zijn en dat ze een hoge status hebben.” Het onderzoek richt zich dus aan de ene kant op vragen van theoretisch belang. Aan de andere
kant wordt ook praktisch belang gezocht door te focussen op variabelen die interessant zijn voor organisaties, zoals het hebben van vertrouwen in leidinggevenden en het vertonen van extra inzet om organisatiedoelen te halen. Het onderzoek wordt deels uitgevoerd in samenwerking met promovendi van de Faculteit Psychologie van de Open universiteit en van de Universiteit van Tilburg. Er is ook regelmatig plaats voor masterstudenten A&O psychologie die in het kader van hun scriptie in dit onderzoek willen participeren. Informatie daarover kunnen studenten opvragen bij ondergetekende. Dr. Marius van Dijke (op foto), universitair docent In eerdere Modulairs verschenen in de reeks ‘Onder de loep’ onderzoeksthema’s over respectievelijk ‘Orgaandonatie’ (1); Pesten’ (9); ‘Zelfwaardering bij adolescenten’ (8); ‘Afstudeeronderzoeken die gepubliceerd zijn in wetenschappelijke tijdschriften’ (5).
Nieuw: bachelormentoraat voor net gestarte studenten Het binden van studenten aan de universiteit maar vooral aan de faculteiten is al langere tijd een vraag waarover de Open Universiteit zich organisatiebreed buigt. Uit de regelmatig gehouden onderzoeken – onder de naam Studentinzicht – naar de beleving van de studie blijkt dat (veel) studenten het regelmatig contact zoeken vanuit de faculteit zeer op prijs stellen. Tegen die achtergrond heeft de faculteit Psychologie, samen met het Onderwijsservice-centrum (OSC), het zogeheten bachelormentoraat in het leven geroepen. Zo zijn eind september ruim 450 welkomstmails verstuurd aan studenten die sinds 1 juli dit jaar met hun bacheloropleiding Psychologie zijn begonnen.
Studieadvisering op maat Het bachelormentoraat is evenwichtig opgebouwd op basis van verschillende situaties die zich tijdens de studie (kunnen) voordoen. Het contact vanuit de Open Universiteit bestaat uit een aantal gestandaardiseerde mailberichten via het Study Events System (SES) en daarnaast uit individuele telefonische benadering en studieadvisering op maat door de onderwijsadviseurs van het OSC. Welkomstmail Allereerst krijgt de nieuwe bachelorstudent een welkomstmail van de decaan Psychologie, waarin deze de service uitlegt en de onderwijsadviseurs voorstelt. Is de student geslaagd voor een tentamen, dan krijgt hij een felicitatiemail. Een student die de eerste keer zakt, wordt per mail uitgenodigd om contact op te nemen in het geval er vragen of problemen zijn. Hij/zij kan dan bijvoorbeeld gewezen worden op de mogelijkheid van een mc-tentamentraining. De onderwijsadviseur belt zelf met een student die voor de tweede keer zakt voor hetzelfde tentamen. En ook met een student die tweemaal niet is komen opdagen voor een tentamen, of na een bepaalde
periode nog geen tentamen of vervolginschrijving heeft gedaan.
Preventiemanagement Sinds de zomer 2008 kan men bij de faculteit Psychologie een kort hoger onderwijsprogramma (KHO) Preventiemanagement volgen. Deze opleiding wordt gegeven in Utrecht en telt 5 plenaire bijeenkomsten, 4 intervisiebijeenkomsten en diverse e-contactmomenten met de docenten. Er is dus zowel groepsbegeleiding als individuele begeleiding en er is een adequate inbreng van de praktijkcomponent en de eigen ervaring. Binnen 14 maanden kunnen studenten een diploma halen. De groep die in juni is gestart heeft inmiddels (o.a.) een gastcollege gehad van drs. Veerle van Doren, bedrijfsarts bij DPSO Arbozorg, een voorbeeld van het samengaan van theorie en praktijk. Tussentijds vindt er tevens evaluatie plaats van de studieresultaten opdat knelpunten in de studievoortgang direct aangepakt kunnen worden. Het is de bedoeling dat er in januari 2009 een nieuwe groep gaat starten. Meer over het KHO Preventiemanager en de wijze van inschrijven kunt u lezen op de website www.ou.nl/preventie.
24
www.ou.nl/emodulair
24 oktober 2008
onderwijs – Cultuurwetenschappen
Drukbezochte landelijke CW-dag – nu ook beloond met studiepunten
‘Natiestaat is nuttige fictie’ Op zaterdag 4 oktober vond, voor de achtste keer alweer in Nijmegen, de landelijke dag Cultuurwetenschappen plaats. Prof. dr. Remieg Aerts, hoogleraar politieke geschiedenis, verzorgde een boeiend hoorcollege over het actuele thema van de natie. De mededeling dat deze plenaire lezing op video kan worden nagezien, werd door een gehoor van ruim 300 studenten met applaus begroet. Voor de eerste keer leverde deelname aan deze dag studiepuntjes op. Zaterdagmorgen, 10.00 uur. In de straat die leidt naar de gebouwen op de campus van de Radboud Universiteit Nijmegen – doordeweeks vertoeven er duizenden studenten – is het nog stil. Mensen die je nu ontmoet, zijn zonder twijfel op weg naar de landelijke dag. Zo blijkt elke passant al gauw een medestudent: ‘Ook op weg naar de landelijke dag, zeker?’ Voor een programma dat om elf uur begint, is het rond half elf al erg druk. Er worden zo’n 330 studenten verwacht. Snel even intekenen voor twee parallel-lezingen, naam op de badge - die zouden écht vooraf gedrukt moeten worden - en opspelden. Er is koffie en thee. ‘Hé, kennen wij elkaar niet van de zomerschool...’ en ‘hoe ver ben je?’ Op video In zijn openingswoord feliciteert decaan prof. dr. Jaap van Marle faculteit en studenten met het programma van ‘blended learning’. Inhoud en opzet van de dag sluiten nauw aan bij de cursussen en vaardigheidstrainingen. Nieuw is de mogelijkheid om door deelname aan deze dag studiepunten te verzamelen. De decaan meldt dat de faculteit ook sterk inzet op digitale vormen van begeleiding. De plenaire lezing van prof. Aerts zal dan ook spoedig ‘op video’ te zien zijn. Luid gejuich en applaus uit de zaal. Alvorens key note speaker, prof. Remieg Aerts (1957) te introduceren, constateert dr. Toon Bosch dat de bestudering van nationalisme en staats- en natievorming een vaste plaats heeft op de eigen onderzoeksagenda. Niet voor niets wordt daar zowel in de bachelor als in de master aandacht aan besteed. Aerts behoort tot de groep vooraanstaande onderzoekers op het terrein van nationalisme. Hij opereert vandaag op vertrouwde bodem, hij is als hoogleraar politieke geschiedenis verbonden aan de Radboud Universiteit. De titel van zijn lezing is: ‘De natiestaat: mystieke gemeenschap of rationele constructie?’
Natiestaat in lagen In zijn hoorcollege passeren gezaghebbende opvattingen over nationalisme de revue. Bijvoorbeeld van de Nederlandse historicus, Kossmann – ‘Naties zijn geen natuurlijke zaken, maar constructies – of de Britse historicus Hobsbawm die stelt dat natievorming alles te maken heeft met ‘Inventions of traditions’, dan wel de Amerikaanse antropoloog Anderson die naties beschouwt als ‘Imagined Communities’. Vooral etniciteit speelt een grote rol bij natievorming. Aerts onderscheidt een tiental lagen in de ontwikkeling van de natiestaat: processen van staatsvorming, volk, dominante cultuur c.q. etnische groep, leefpatroon, normstellende elite, infrastructuur binnen grenzen, collectief geheugen, collectief zelfbeeld en soevereine gemeenschap. Die optelsom is de helft van het verhaal. Natie staatkundig Aan de hand van kaartbeelden legt Aerts uit hoe zich de Europese staats- en natievorming vanaf de Franse revolutie voltrok. Koninkrijken en dynastieën maakten plaats voor burgerlijke elites en opvattingen over de bestuurlijke inrichting van natiestaat, inclusief de opbouw van een staatsbureaucratie. Na de Napoleontische dominantie op het Europese continent, herstelde het Wener Congres van 1815 de vroegere Europese statenordening, maar de staats- en natievormende processen waren onomkeerbaar. In tal van varianten werden door Europese elites natiestaten gecreëerd met steeds meer nationale cohesie door onder meer de uitbouw van nationale wetgeving en centraal staatsbestuur, invoering van nationale feestdagen, verplicht lager onderwijs en de aanleg van spoorwegen. Uiteindelijk concludeert Aerts dat de natie geen pure rationele constructie is, maar evenmin een mythische eenheid. De natie is veeleer een nuttige fictie: het houdt grote groepen mensen, soms met grote interne tegenstellingen op politiek, religieus, sociaal-cultureel gebied, op doorgaans vreedzame wijze bij elkaar.
Essayprijs Vlak voor de lunch wordt de essayprijs uitgereikt, uitgeschreven door Locus. Collegevoorzitter drs. Theo Bovens – hij studeerde in Nijmegen af in de Nieuwe Geschiedenis – leest voor uit het juryrapport. De jury constateert dat de essayistiek niet meer zo populair is onder CW-studenten. Onder de weinige inzenders bevindt zich als trouw essayist wederom Arjan Vader met Een verenigd Europa: rationele constructie zonder mystieke gemeenschap. ‘Vermeldt hij dat de vorming van een Verenigd Europa nogal stroef verloopt, dat gaat dan niet op voor zijn goed leesbare en heldere betoog,’ aldus het juryrapport. De andere genomineerde, André Kruijf, met De natiestaat, Vol verwachting klopt ons hart, ‘heeft een eigen schrijfstijl, doorspekt met verrassende en verfrissende beeldspraak.’ Ofschoon beide essayisten voor de jury op vrijwel gelijke voet staan, kiest zij als winnaar André Kruijf. Hij krijgt 250 euro, Arjan Vader wordt met 100 euro beloond. Keuzeprobleem Tijdens het middagdeel kunnen studenten kiezen uit 14 parallel-lezingen van elk 1 uur. Met het interessante thema van vandaag hebben studenten duidelijk een keuzeprobleem. Doorslaggevende motieven: ik vind hem/haar een goede docent, ben net bezig met een aanverwante module, ik overweeg over dat onderwerp mijn scriptie te schrijven. Zelf woonde schrijver van dit verslag de uitermate boeiende lezing bij van universitair hoofddocent Bosch: ‘Nader tot de natie? Limburgse elites en de natiestaat (1839-1925)’. Hij concentreert zich op de acties van Limburgse elites ter verbetering van de onveilige en slecht bevaarbare Maas. Een probleem dat in toenemende mate een kloof vormde tussen de provincie en de natiestaat, waarmee men toch al op gespannen voet stond. Bosch betrekt in zijn breed opgezette cultuurhistorische onderzoek politieke, economische, sociaal-culturele en technische aspecten.
www.ou.nl/emodulair
24 oktober 2008
25
onderwijs – Cultuurwetenschappen
decennia geeft het parlement zijn fiat aan verschillende wetten op de Maasverbetering. Pas in 1925 kan kroonprinses Juliana bij Limmel de eerste spade in de grond steken voor de aanleg van het naar haar vernoemde kanaal. Deze symbolische handeling brengt Limburg nader tot de natie.
Hij onderscheidt twee perioden. In de eerst fase, de jaren vanaf 1839-1904 vormt de Maas steeds meer een splijtzwam tussen provincie en staat. In die fase krijgt deze problematiek ook een culturele lading door het toenemend Limburgs zelfbewustzijn. Een mooi voorbeeld van ‘fabrication of authenticity’. Na de ontdekking van grote kolenvoorraden in ZuidLimburg breekt de tweede fase aan, van 1904 tot 1925. Het inzicht dat de Maas een essentiële rol moet spelen in het kolentransport krijgt de politieke steun van regering en parlement, wat op termijn ruim baan geeft aan de plannen tot verbetering van de vaarweg. De Limburgse bestuurlijke en politieke elites voorop, en later bredere lagen van de bevolking, spelen daarbij een actieve rol door de oprichting van Maas-verenigingen. Door hun acties gedurende bijna twee
De landelijke dag is een gelegenheid bij uitstek voor ontmoeting tussen studenten en staf. Dat kan tijdens de lunch, maar ook bij de afsluitende borrel in het Cultuurcafé, ofschoon veel studenten na de intensieve colleges ook graag naar huis willen - velen zijn nog lang met de trein onderweg. Wat vinden studenten van de landelijke dag? Overwegend lof, maar doorvragen leert dat veel studenten het, naast lokale begeleidingsbijeenkomsten, te weinig vinden. ‘Heerlen, faculteit en hoogleraren, zijn toch wat ver weg.’ Bij studenten in verschillende stadia van hun studie is niet echt duidelijk of het hier gaat om particuliere opvattingen of om een breder gedragen gevoel. Wat vinden zij van de mogelijkheid om (extra) studiepunten te vergaren? Dat varieert van ‘dat is mij nog niet helemaal duidelijk’ tot ‘wat jammer dat dit nu pas wordt ingevoerd’. Voor de tafel waar studenten zich moeten laten registeren voor de studiepunten, staan aan het eind van de middag wel vier lange rijen. Navraag leert dat een kleine 200 studenten van de regeling gebruik hebben gemaakt. Frans Bogaert Prof. dr. Remieg Aerts promoveerde cum laude op de dissertatie De Letterheren. Liberale cultuur in de negentiende eeuw: het tijdschrift De Gids. Aerts is gespecialiseerd in de periode 1770-1960, met nadruk op Nederland en de `lange negentiende eeuw’. Hij is ook mede-auteur van Land van kleine gebaren. Een politieke geschiedenis van Nederland 1780-1990. Op uitnodiging van de KNAW bereidt hij een biografie van Thorbecke voor. De prijswinnende essays staan in Locus, waarin tevens de inleidingen op de lezingen. Wilt u een abonnement, stuur een mailtje aan:
[email protected] of
[email protected].
onderwijs – Informatica 5854
Gereviseerde cursus
WERKBOEK
Software engineering Software engineering is een vakgebied dat zich bezighoudt met alle aspecten van doelmatig hoogwaardige software produceren. De cursus Software engineering geeft een breed overzicht van het vakgebied. Dat is voortdurend sterk in beweging en daarom is het noodzakelijk om de cursus regelmatig te reviseren. Aanpassingen – Achtste editie van het tekstboek Software Engineering van Ian Sommerville wordt gebruikt. De inhoud komt in grote lijnen overeen met de zesde editie. Een aantal onderwerpen is geactualiseerd, zoals requirementanalyse, ontwerpen, ontwikkelen en testen. Nieuw is met name aandacht voor Rapid Application Development, Application Architectures en ComponentBased Software Engineering. Toegevoegd is ook een hoofdstuk over recente ontwikkelingen in software engineering, zoals Service-oriented software engineering en Aspect-oriented software development.
T07341
– Opdrachten zijn vernieuwd. De opdrachten worden regelmatig geupdatet om de actualiteit beter te kunnen volgen. Zo is er een opdracht over ontwikkeling van opensourcesoftware. En je wordt uitdrukkelijk aangemoedigd om bijvoorbeeld zelf interessante artikelen, video’s, en podcasts aan te dragen en beschikbaar te stellen aan medestudenten. – Werkboek is gereviseerd. – Eclipse wordt gebruikt, in plaats van het softwarepakket Together. Overigens blijven begeleiding en tentaminering hetzelfde. De oude versie van de cursus (T07331) is niet meer verkrijgbaar en wordt tot 30 juni 2009 getentamineerd. Meer informatie: www.studieaanbod.ou.nl/T07341.htm Beschikbaar: vanaf 1 oktober 2008 Ir. Paul Oord
Software engineering
26
www.ou.nl/emodulair
24 oktober 2008
onderwijs – Informatica
Op zoek naar samenwerking en synergie
Onderzoek Informatica
Prof. Lex Bijlsma
Accreditatie van universitaire opleidingen eist ook dat studenten kennis ontwikkelen in interactie tussen onderwijs en wetenschappelijk onderzoek. Daardoor kunnen zij zich kwalificeren voor het verrichten van zelfstandig onderzoek. Onderwijs moet daarom voor een belangrijk deel verzorgd worden door onderzoekers die een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van het vakgebied.
De Open Universiteit Nederland heeft drie wettelijke taken. Verzorgen van hoger afstandsonderwijs, bijdragen aan de innovatie van het Nederlandse hoger onderwijs, en bijdragen aan de bestrijding van het lerarentekort. Daardoor is er slecht een beperkt budget voor onderzoek in de wetenschappelijke disciplines, waaronder informatica. Daarom kiest de faculteit voor samenwerking met zusterinstellingen. Zodoende kunnen docenten in alle deeldisciplines van informatica participeren in hoogwaardig wetenschappelijk onderzoek en in teams die groot genoeg zijn om substantiële vooruitgang te bewerkstelligen in de voorhoede van kennisontwikkeling. Samenwerking De gekozen strategie houdt in dat de faculteit in elke deeldiscipline samenwerking zoekt met een actieve onderzoekgroep van een andere universiteit, en dat het onderzoek van onze medewerkers wordt ingebed in het onderzoekprogramma van de samenwerkingspartner. Daarnaast heeft dit onderzoek een speciale inkleuring, doordat het zich volgens het onderzoeksbeleidsplan van de faculteit bevindt op het grensvlak van informatica en onderwijs. In het bijzonder proberen we vanuit vragen uit (afstands)onderwijs zowel fundamentele als toegepaste informaticatechnieken te ontwikkelen, die meehelpen aan een antwoord op de vragen. Informatica en onderwijs sluiten aan bij de innovatietaak van de Open Universiteit, bij haar onderzoeksthema leven lang leren en bij de interesse van veel van onze medewerkers. Daarnaast is ict in ons afstandsonderwijs van groot belang. Dat leidt ook tot zeer concrete toepassing van onderzoeksresultaten: de revisieplannen voor de modulen Discrete wiskunde A en B behelzen integratie van verschillende tools voor logica en lineaire algebra. Die tools zijn ontwikkeld in onderzoekprojecten. Een aantal onderzoekprojecten van Informatica is inmiddels ingebracht bij het onderzoeksinstituut Netherlands Laboratory for Lifelong Learning (NELLL). Dat instituut bundelt al het onderzoek van de Open Universiteit naar leven lang leren. Synergie Voor onderzoek werken we samen met de Universiteit Utrecht, de Technische Universiteit Eindhoven, de Universiteit Twente, de Universiteit Maastricht en de Universiteit van Tilburg. In de nabije toekomst zijn meer samenwerkingsprojecten te verwachten. Deze samenwerking leidde tot een formele overeenkomst tussen faculteiten, tot een dubbelbenoeming of detachering. Prof. dr. Johan Jeuring heeft een aanstelling aan de Universiteit Utrecht en de Open Universiteit. Dr. ir. Pieter Spronck is vanuit de Universiteit van Tilburg aan de Open Universiteit gedetacheerd. Dr. Bastiaan Heeren en ir. Alex Gerdes, beiden in dienst van de Open Universiteit,
hebben hun werkplek geheel dan wel gedeeltelijk bij de Softwaretechnologiegroep van de Universiteit Utrecht, teneinde de synergie op onderzoekgebied te maximaliseren. De zo opgestarte onderzoekprojecten hebben ook hun uitstraling op onderwijs. De resultaten van het project Strategiefeedback, waaraan Alex Gerdes werkt, komen in het najaar aan de orde in de modulen Capita Selecta Thema. Hoogleraren Uitbreiding van de hooglerarenformatie, zoals voorgenomen in het personeelsplan, zoeken we opnieuw in deeltijdhoogleraren die ook bij een andere universiteit werken. Een deeltijdhoogleraar aan onze faculteit heeft voldoende gelegenheid om inhoudelijk leiding te geven aan onderzoek en curriculumontwikkeling. Dat komt doordat wij ernaar streven managementtaken en personeelstaken zo veel mogelijk aan anderen te geven, bijvoorbeeld aan de decaan, het onderwijsmanagement en de domeincoördinatoren. Daardoor is de functie ook aantrekkelijk voor ambitieuze onderzoekers. Promovendi Begin volgend jaar zijn drie promovendi aangesteld. Zij gaan onderzoek doen naar softwaretechnologie, informatiesystemen en bedrijfsprocessen, en mens, computer, maatschappij. Daarnaast zijn er contacten met enkele externe promovendi, die van hun werkgever tijd krijgen voor een proefschrift. Medewerkers van de faculteit die nog niet zijn gepromoveerd, krijgen onder voorwaarden de gelegenheid om te promoveren. Voor nieuwe aanstellingen geven we echter de voorkeur aan gepromoveerden. Die kunnen zonder inwerktijd bijdragen aan de onderzoekprojecten. Onderzoeken Een groot deel van het onderzoek vindt plaats in SURF-projecten, in samenwerking met partners die de projectresultaten toepassen in hun onderwijs. Een voorbeeld is het project Intelligente feedback, waarin de faculteit samenwerkte met de Technische Universiteit Delft en de Technische Universiteit Eindhoven. In dat project is gewerkt aan didactiek en constructie van interactieve, webgebaseerde tools voor wiskundeonderwijs. Het werd afgesloten op 18 en 19 september met een symposium op de campus in Heerlen. Onder anderen drs. Josje Lodder en dr. Bastiaan Heeren presenteerden toen de resultaten. Dit jaar start het nieuwe SURF-project Nationale Kennisbank Basisvaardigheden Wiskunde 2. Daarin participeren universiteiten, hogescholen en scholen voor voortgezet onderwijs. Prof. dr. Lex Bijlsma, decaan
www.ou.nl/emodulair
24 oktober 2008
27
onderwijs – Informatica
Symposium over ‘security’ Zaterdag 15 november organiseren faculteit en studievereniging TouW het jaarlijks symposium voor studenten, alumni en medewerkers. Dit symposium vindt plaats in studiecentrum Amsterdam. In de ochtend verzorgen externe sprekers lezingen over beveiliging van ‘embedded’ systemen en cryptografie. ‘s Middags zijn er presentaties over de nieuwe cursus Security en IT en het daarbij ontwikkelde virtuele lab. Daarin kunnen verschillende beveiligingsaspecten uitgeprobeerd worden. Verder kunnen bezoekers een managementgame informatiebeveiliging spelen. De middag staat ook in het teken van nieuwe ontwikkelingen in de studie en het onderzoek van de faculteit. Er zijn bijdragen over online-begeleiding, de nieuwe Java-cursussen en het gebruik van Eclipse, ‘artificial intelligence for games’ en het ‘semantic’ web. De dag wordt afgesloten met een borrel en buffet. Het definitieve programma en informatie over inschrijving staat binnenkort op Studienet.
Nieuwe cursus
Security en IT Deze cursus is breed van opzet en belicht uiteenlopende onderwerpen, zoals cryptografie, beveiliging van systemen in technische zin, organisatorische aspecten, management en privacy. Je analyseert de kwetsbaarheden van computersystemen op allerlei niveaus: variërend van hardware, internetprotocollen en besturingssystemen, tot databases en applicaties. En je leert hoe je computersystemen veiliger kunt maken. De cursus is verplicht voor studenten die de bacheloropleiding Informatica volgen. Security en IT is ook als losse cursus te volgen. Maatregelen en tools De cursus Security en IT gaat over maatregelen en tools om aanvallen te voorkomen en te ontdekken. Cryptografie komt aan bod. Dat is de wetenschap die zich bezighoudt met het vercijferen van berichten die geheim moeten blijven, zoals betalingen via internet. Ook beveiliging van software komt aan de orde, waarbij we de kwetsbaarheden van programma’s onderzoeken en richtlijnen geven om die kwetsbaarheden te voorkomen tijdens het ontwerpen van programma’s. Besturingssystemen en systemen voor databasemanagement krijgen speciale aandacht, waarbij onder andere access-controltechnieken aan de orde komen. De veiligheid van computer
netwerken en internet is het omvangrijkste onderwerp. De cursus belicht technische aspecten, privacy, en economische en organisatorische aspecten van ‘security’, waaronder securitybeleid en securityplannen. De cursus sluit af met enkele actuele onderwerpen, waaronder de veiligheid van stemcomputers, stemmen via internet en geldautomaten. Hacken en beveiligen De cursus bestaat uit theorie én praktische opdrachten. Je gebruikt diverse technieken en tools, waarmee je aanvallen kunt voorbereiden en uitvoeren. Uiteraard niet via internet. Het gaat immers om activiteiten die deels illegaal en dus strafbaar zijn, of op zijn minst niet op prijs worden gesteld. Om je toch te laten ervaren hoe een hacker te werk gaat, is bij de cursus een virtueel laboratorium ontwikkeld. Daarmee kun je op je eigen computer softwarematig een netwerk bouwen, waar je vervolgens allerlei technieken en tools op kunt toepassen. Zo ervaar je bijvoorbeeld hoe de veelgebruikte aanval ‘man in the middle’ precies werkt en hoe firewalls in de praktijk werken. Meer informatie: www.studieaanbod.ou.nl/ T20211.htm. Inschrijven: vanaf 1 november 2008. Ir. Herman Koppelman
Nieuwe cursus
Inrichten en beheren van ict Bedrijven besteden tot tachtig procent van hun ict-budget besteden aan beheer. Daar komt bij, dat zo ongeveer alles in de ict voortdurend verandert. Mensen die ict beheren, staan dus voor een grote uitdaging. De cursus Inrichten en beheren van ict helpt je bij die uitdaging. Je leert vanuit veel invalshoeken kijken naar ict in organisaties, kansen en knelpunten herkennen en verbetervoorstellen formuleren. Deze brede cursus is geschikt voor iedereen die in ict-beheer werkt, op uitvoerend en beslissend niveau. Het is ook een geschikte cursus voor mensen die niet werken in beheer, maar er veel mee te maken hebben. Eigen beheer of uitbesteden? De theorie in deze cursus wordt veelal behandeld aan de hand van de praktijk. Er is bijvoorbeeld een casus die twee organisaties vergelijkt. Hun doel en omvang lijken op elkaar, maar hun ict hebben ze verschillend georganiseerd. De ene
organisatie kiest voor uitbesteden, de andere voor eigen beheer. Wat is het voordeel van beide opties? Hoe voorkom je dat ict de organisatie niet meer goed ondersteunt? Bij een andere casus leer je hoe je verantwoordelijkheden voor gegevens verheldert en hoe je voor uitwisseling van gegevens samenwerking bevordert tussen organisaties.
Veelomvattend vakgebied Om als medewerker of manager goed te kunnen functioneren in een moderne organisatie, moet je actuele kennis hebben over veel uiteenlopende onderwerpen. Daarom belicht de cursus een groot scala aan onderwerpen. Meer dan in andere bachelorcursussen ligt de nadruk op parate kennis van feiten en pragmatische aanpakken van ict-beheer, waaronder BiSL, ASL en de ITIL-versies 2 en 3. Enkele onderwerpen die nadrukkelijk aan bod komen: ict-governance, ict-management, ict-alignment, en ‘sourcing’. De cursus behandelt ook actuele standaarden voor ict-beheer, zoals ISPL, CMMI en ISO 20000. De kern van de cursus is het boek Sturing en organisatie van ICT-voorzieningen van dr. Theo Thiadens. Dat boek gaat over de theorie en actuele ‘best practices’. En het bespreekt een groot aantal casussen uit de praktijk. Je zult merken dat het boek uitnodigt om ook de facultatieve delen door te nemen. Meer informatie: www.studieaanbod.ou.nl/ T45231.htm. Inschrijven: vanaf 1 november 2008. Drs. Math Dicker
28
www.ou.nl/emodulair
24 oktober 2008
onderwijs – Rechtswetenschappen
Student en hoogleraar schrijven artikel
‘Samen over de brug denderen’ Mr. Corrie Veldman schreef een goede scriptie. Zo goed zelfs, dat prof. mr. Evert Stamhuis haar vroeg om samen een artikel te schrijven. ‘Ik was onder de indruk van de kwaliteit van haar werk toen ik het als examinator aantrof.’ In 1990 begon Corrie met Nederlands recht. Zij werkte toen bij de Provinciale Bibliotheek in Groningen en was er ook lid van de Ondernemingsraad. ‘Lekker steggelen met de directie’, zegt Corrie. Ze merkte dat het juridische deel haar aantrok. Na een time-out van zes jaar voor de opvoeding van haar kinderen, pakte zij in 2007 de oude titulatuur nog mee. Ze was een van de laatste studenten van de ongedeelde wetenschappelijke opleiding. Zelf denkt ze daarmee een van de langst ingeschreven studenten te zijn. Momenteel is Corrie buitengriffier bij de Rechtbank ‘s-Hertogenbosch. Botervloot met suiker Haar belangstelling ging uit naar de kwaliteit van de rechtspraak en de positie van verdediging in het strafproces. Bij die onderwerpen zocht ze aansluiting met de keuze van haar scriptieonderwerp: is de wijziging van art. 359 lid 2 Sv een stap op weg naar een meer accusatoir gericht strafproces? Haar aanpak geeft blijk van een onafhankelijke geest. Daarom siert het schilderij ‘Botervloot met suiker’ van Jopie Huisman de omslag van haar scriptie. Voor Huisman verbeeldde die botervloot, die gevuld bleek met suiker, iemand die zijn eigen pad volgt, zijn eigen mening vormt en zich daarbij niet door conventie laat leiden. Strafrecht of privaatrecht? Wist je vanaf het begin in welke richting je wilde afstuderen? Corrie: ‘Nee, absoluut niet. Ik was tot het einde toe wisselvallig over de keuze van mijn afstudeerrichting. Eerst dacht ik aan strafrecht, later dacht ik dat het ook wel verstandig zou zijn iets aan privaatrecht te doen. Het is uiteindelijk een mix geworden. Bij de keuze van de scriptie dacht ik dat ik iets moest doen dat ik echt leuk vond. Ik kan me niet een jaar lang vastbijten in iets waarvan ik denk: is het dat nou? Dus ging ik
toch weer meer de kant uit van het strafrecht. Ik heb een onderzoeksvraag geformuleerd, onderzoeksplan ingediend, alles volgens de richtlijnen van de Handleiding scriptie. En toen aan de slag met informatie verzamelen, lezen, en ordenen van mijn kaartenbakje. Ik dacht in die eerste fase al dat ik veel zou weggooien, maar dat deed er niet toe. Ik ben gewoon begonnen. Ik kon natuurlijk niet klakkeloos citeren. Een emmertje informatie leeggooien en zeggen: dit is mijn scriptie. Analyseren is heel belangrijk. Wat lees ik en wat kan ik gebruiken. Na een uurtje turen uit het raam wist ik het. Ik ga al die jurisprudentie op het standaardarrest van de Hoge Raad leggen en kijken of het allemaal klopt. De Hoge Raad heeft de wetswijziging geduid en de richting aangegeven.’ Onder de indruk De kwaliteit van haar scriptie was voor haar examinator Evert Stamhuis aanleiding Corrie te vragen om samen aan een artikel te werken. Het werd gepubliceerd in het septembernummer van het tijdschrift Delikt en Delinkwent. Was ze er meteen voor te vinden? ‘In het begin heb ik geaarzeld’, zegt Corrie. ‘Ik ben ten slotte geen ervaren onderzoeker. Dat we het samen zouden gaan doen, heeft voor mij de doorslag gegeven. Bovendien vond ik het ook interessant om eens te zien wat er nog meer te zeggen viel over mijn scriptieonderwerp, en dat er vast meer uit zou komen als we samen over de brug zouden denderen. Waarom juist Corrie? ‘Ik was onder de indruk van de kwaliteit van haar werk toen ik het als examinator aantrof’, zegt Evert. ‘Bovendien. Als we niet waren gaan samenwerken, had ik het artikel niet geschreven, want daar lag mijn prioriteit niet. Ik zou wel vaker dat pad op willen met studenten. Maar het moeten dan wel goede studenten zijn. Uit de scriptie moet blijken dat ze kwaliteit hebben. In een cijfer uitgedrukt: een
acht of hoger. Je moet niet vergeten dat maar ongeveer een op de tien scripties geschikt is om omgewerkt te worden tot een artikel. In de golf afstudeerders waar Corrie in zat, waren er welgeteld drie aan wie ik gevraagd heb een artikel te schrijven.’ Samenhang onderwijs en onderzoek Voorheen was onze faculteit voornamelijk een opleidingsinstituut. Nu komt daar een facultaire onderzoeksgemeenschap bij. Uitingen hiervan zijn onder andere de cursus Voorbereiding onderzoek en de onderzoekspresentaties Work in Progress. Wat is het belang van de samenhang tussen onderwijs en onderzoek? Evert: ‘Tegenwoordig moet je die samenhang aantonen, anders verlies je de bevoegdheid om wetenschappelijke diploma’s te geven. Je moet onderzoek doen en daarvan blijk geven door publicaties. Je moet zorgen dat je onderwijspersoneel er blijk van heeft gegeven tot onderzoek in staat te zijn. Dat betekent in de praktijk dat het publicerend of gepromoveerd personeel moet zijn. En dat is ten opzichte van de situatie die gold vóór 2006 een grote verandering voor de faculteit. Een van de belangrijke taken die er voor mij lagen toen ik hier kwam, was het mede opzetten van deze onderzoekspijler. Ikzelf weet niet anders. Ik kom van de Rijksuniversiteit Groningen en die doet dat eigenlijk al driehonderd jaar.’ Mes snijdt aan twee kanten Evert vervolgt: ‘Wij brengen studenten in aanraking met het facultaire onderzoek. Door ze aan de hand van hun onderwerpskeuze te koppelen aan de onderzoeker die met dat onderwerp bezig is, in een promotieonderzoek of voor een publicatie. De onderzoeker kan de student aan het werk zetten met onderdelen van zijn onderzoek en hem laten doen waar hij zelf minder tijd
www.ou.nl/emodulair
voor heeft. Stukjes onderzoek, in een promotie zijn het slechts snippers, besteed je dus uit aan studenten. Op die manier leveren studenten een bijdrage aan het welslagen van facultair onderzoek. Naar die verwevenheid streven we. Tegelijkertijd is het leerdoel voor studenten dat zij als onderzoeker beter geëquipeerd zijn. Daardoor zijn ze bijvoorbeeld beter in staat om een scriptie te schrijven. Het mes snijdt dus aan twee kanten.’ Drs. John Dohmen Dit is een verkorte versie van het gesprek dat integraal te lezen is in de rubriek De Schijnwerper op de site van de faculteit Rechtswetenschappen.
Wijziging tentamenvorm Bestuursrecht (R36232) Vanaf het tentamen van 16 juni 2009 is dit geen open boek-tentamen meer. Daarom kun je tijdens het tentamen geen gebruik meer maken van werkboek, rechtspraakbundel en leerboek. Wel toegestaan tijdens het tentamen is gebruik van wettenbundels zonder commentaar. Studenten die vanaf 16 juni 2009 tentamen doen voor deze cursus, hoeven de opdracht (annotatie schrijven) niet als onderdeel van het tentamen te maken. Rechtsbescherming tegen de overheid (R16341) Vanaf het tentamen van 6 april 2009 is dit geen open boek-tentamen meer. Daarom kun je tijdens het tentamen geen gebruik meer maken van werkboek (inclusief rechtspraak) en leerboek. Wel toegestaan tijdens het tentamen is gebruik van wettenbundels zonder commentaar.
24 oktober 2008
29
onderwijs – Rechtswetenschappen
Facultaire opleidingscommissie Er zijn half september interessante onderwerpen besproken. Op de agenda stonden onder meer Studentinzicht III en het project ‘De student centraal’. Bovendien hebben we van gedachten gewisseld over beloning van deelname aan opleidingscommissies. Dat deden we op verzoek van de Studentenraad en de Raad van decanen. Beloning Over de beloning van commissiewerk dachten de leden zeer verschillend. Aangevoerd werd, dat de competenties die je door commissiewerk verwerft of verbetert, een bijdrage leveren aan het academisch denken werkniveau. Dat werd door anderen weer in twijfel getrokken. Verder zou studiepunten verdienen een verkeerde motivatie zijn voor dit werk. Het gaat immers om de kwaliteit van de opleiding. Van belang is dat Nederlandse universiteiten en hogescholen het geen probleem vinden om studiepunten in het vooruitzicht te stellen. Daarvan zou een kleine inventarisatie gemaakt moeten worden, voordat een besluit genomen wordt. Problemen bij de praktische uitvoering van een eventueel positief besluit werden niet erg zwaar gewogen. Als alternatieven voor studiepunten werden genoemd: vacatiegeld, gratis module naar keuze, en gratis verlenging van de inschrijfduur voor een gekochte module. De Raad van decanen en de Studentenraad krijgen bericht over de argumentatie, zonder eensluidend advies. Opleiding De andere onderwerpen op de agenda hadden meer met de opleiding zelf te maken. Een greep daaruit. – De commissie blijft bij de faculteit en de Commissie voor de examens hameren op een studentvriendelijkere planning van tentamens. Nu komt het nog te vaak voor dat studenten binnen één programma twee tentamens op dezelfde dag of vlak na elkaar moeten afleggen. – De commissie wil graag weten waarom het onmogelijk is om mastervakken op te nemen in de bachelor. Dat geldt zelfs voor mastervakken uit een afstudeerprofiel dat de student helemaal niet wil kiezen. Als het wel zou kunnen, vergroot dat de keuzeruimte in de bachelor en het komt tegemoet aan een wens van veel studenten. – Geadviseerd zal worden om binnen het totale cursusaanbod kleinere pakketten samen te stellen, die interessant zijn voor een bepaalde doelgroep. Die pakketten kunnen nieuwe studenten trekken en studenten stimuleren om door te gaan met studeren. Een advies op maat en een goed functionerend mentoraat horen daarbij. Prof. mr. Evert Stamhuis
Studentendag RW op 22 november Traditiegetrouw organiseert de faculteit in het najaar weer een landelijke dag. Al onze studenten zijn van harte welkom. Quota voor vrouwen: terecht? Daarover betrekt een aantal sprekers stellingen, waarover zij met elkaar en met studenten discussiëren. De sprekers zijn mr. Marilyn Haimé, directeur Inburgering en Integratie bij het Ministerie van VROM en ‘Zwarte Vrouwelijke Manager 2007’, drs. Ron Tournier, voorzitter Politiebond ANPV, prof. mr. Rikki Holtmaat, hoogleraar International Non-Discrimination Law bij het Europa Instituut van de Universiteit Leiden, en prof. dr. mr. Ben Sloot, hoogleraar Metajuridica aan onze faculteit Rechtswetenschappen.
Het middagprogramma gaat over rechtswetenschappelijk onderzoek. Wat houdt dat in? Wat betekent dat voor jouw scriptie? Over dat soort vragen gaan de presentaties van hoogleraren van de faculteit: prof. dr. mr. Ben Sloot, hoogleraar metajuridica, prof. mr. Jac Rinkes, hoogleraar privaatrecht, prof. mr. Evert Stamhuis, hoogleraar strafrecht, en prof. mr. Jos Teunissen, hoogleraar staats- en bestuursrecht. Aan het eind van de middag spreekt prof. dr. Huub Spoormans, decaan, over actuele ontwikkelingen en hij beantwoordt vragen.
Programma en informatie 10.30 - 11.00 uur: ontvangst met koffie en thee 11.00 - 11.05 uur: opening door dagvoorzitter 11.05 - 11.15 uur: welkomstwoord door decaan 11.15 - 13.00 uur: quota voor vrouwen: terecht? 13.00 - 14.00 uur: lunch, aangeboden door faculteit 14.00 - 15.15 uur: rechtswetenschappelijk onderzoek 15.15 - 15.30 uur: ontwikkelingen in juridische opleiding 15.30 - 15.35 uur: afsluiting door dagvoorzitter 15.35 - 17.00 uur: borrel, aangeboden door faculteit Alle studenten die ingeschreven zijn bij Rechtswetenschappen ontvangen een uitnodiging. Aanmelden: uiterlijk 12 november via
[email protected]. Er zal een bescheiden inschrijfgeld gevraagd worden. Plaats: sc Den Haag. Meer informatie: via
[email protected].
30
www.ou.nl/emodulair
24 oktober 2008
tentameninfo
Algemeen
Tentamendata uitlopende cursussen en errata
In deze rubriek staan wijzigingen van tentamendata,
Met klem adviseren wij studenten kennis te nemen van de
tentamenvorm en toegestane hulpmiddelen.
nadere informatie omtrent cursussen die uit het onderwijs-
Psychologie
Deze wijzigingen kunnen het gevolg zijn van nieuwe cursus-
aanbod zijn genomen (dan wel gereviseerd) en waarvan de
S31211 Onderzoekspracticum observatie en interview
sen, uit roulatie genomen cursussen of cursussen die in/uit
laatste tentamenmogelijkheid plaatsvindt in het academisch
Met ingang van het tentamen van 4-11-2008 zal het tentamen
sys zijn gegaan. De aanvullingen en wijzigingen borduren
jaar 2008-2009. Deze vindt u in de studiegids onder het
bestaan uit meerkeuzevragen en open vragen. Zie de cursus-
voort op cursus- en/of tentameninformatie die is opgenomen
hoofdstuk Tentamendata uitlopende cursussen en niet in
site voor nadere informatie.
in de studiegids en/of op de cursussite (Studienet).
Modulair. Alleen aanvullingen hierop worden vermeld in de
materiaal zoals losse aantekeningen en samenvattingen.
rubriek van de Commissie voor de examens in Modulair. Deze
S67321 Klinische psychologie 3
Actuele wijzigingen met betrekking tot cursussen worden
informatie vindt u ook op de cursussite. Een overzicht van de
In de studiegids 2008-2009 is opgenomen dat er naast het
tevens vermeld op de cursussite. Heeft u toch nog vragen,
errata op de studiegidsen vindt u op www.ou.nl/studiegids.
tentamen een opdracht moet worden gemaakt. Dat is niet juist. Het geheime tentamen bestaat enkel uit een regulier
dan kunt u contact opnemen met de afdeling Service en informatie.
Cultuurwetenschappen
schriftelijk tentamen met meerkeuzevragen.
C13112 Inleiding in de filosofie
Aanmeldtermijnen Reguliere tentamens en sluitingsdata
De laatste tentamenmogelijkheid voor deze cursus is
Rechtswetenschappen
31-12-2009.
R19331 Huurrecht
Aanmelden voor een tentamen doet u door in te loggen in
De inschrijving voor deze cursus is inmiddels stopgezet.
‘Mijn account’ in Studieaanbod en te klikken op ‘Mijn tenta-
C17311 Oudnederlandse schilderkunst
De resterende tentamendata voor het regulier schriftelijk
menaanmeldingen’ of door gebruik te maken van een aan-
Met ingang van het tentamen van 4-11-2008 bestaat het
tentamen zijn 3-11-2008, 26-1-2009 en 6-4-2009.
meldingsformulier. Maakt u gebruik van een formulier dan
regulier schriftelijk tentamen uit meerkeuzevragen. R25231 Faillissementsrecht
stuurt u de aanmelding voor een regulier tentamen naar de afdeling Tentaminering en certificering in Heerlen. Een aan-
Actief leren
De inschrijving voor deze cursus is inmiddels stopgezet.
melding voor een sys-tentamen stuurt u naar het studiecen-
O20411 De praktijk van actief leren
De resterende tentamendata voor het regulier schriftelijk
trum waar u dit sys-tentamen wilt afleggen. Alleen studenten
In het schema Overzicht stopgezette cursussen 2008-2009
tentamen zijn 3-11-2008, 26-1-2009 en 6-4-2009.
die in het buitenland een sys-tentamen maken of studenten
in de Modulair van juni 2008 is opgenomen dat de laatste
die behoren tot speciale categorieën (bijvoorbeeld handicap
inleverdatum voor de opdracht 31-08-2008 is. Dat is niet juist.
of detentie) kunnen hun sys-aanmelding sturen naar de afde-
De laatste inleverdatum is 31-08-2009.
ling Tentaminering en certificering in Heerlen. U vindt uitgebreidere informatie hierover op de website www.ou.nl/tenta-
O28411 E-learning: wat, waarom en hoe?
men
In het schema Overzicht stopgezette cursussen 2008-2009 in
Sluitingsdata van de tentamenperioden:
de Modulair van juni 2008 is opgenomen dat de laatste in-
– 26-1 t/m 28-1-2009, sluitingsdatum 17 december 2008;
leverdatum voor de opdracht 31-08-2008 is. Dat is niet juist.
Let op: de sluitingsdatum is 1 week vervroegd i.v.m. de
De laatste inleverdatum is 31-08-2009.
kerstvakantie! – 6-4 t/m 8-4-2009, sluitingsdatum 11 maart 2009,
Informatica
– 15-6 t/m 17-6-2009, sluitingsdatum 13 mei 2009,
T25141 Visueel programmeren met Java
– 24-8 t/m 26-8-2009, sluitingsdatum 29 juli 2009.
Sinds april 2008 mogen enkel de cursusdelen 1, 2, 3 en 4 van het cursusmateriaal bij het tentamen worden gebruikt als
Samenvallende tentamens
toegestane hulpmiddelen. Het tentamen is dus geen open-
Volgens vast beleid van de Commissie mogen er niet meerde-
boektentamen meer.
re (regulier schriftelijke) tentamens op één dag afgelegd worden. In uitzonderlijke omstandigheden kan de Commissie
T42231 Objectgeoriënteerd programmeren met Java
hiervan afwijken. De Commissie beoordeelt dit aan de hand
Sinds april 2008 mogen enkel de cursusdelen 1, 2 en 3 van het
van een schriftelijk, gemotiveerd, verzoek van de student.
cursusmateriaal bij het tentamen worden gebruikt als toe-
De Commissie kan een hardheidsclausule toepassen voor die
gestane hulpmiddelen. Het tentamen is dus geen openboek-
studenten die gehinderd worden in hun studievoortgang
tentamen meer.
door het hanteren van drie tentamenavonden. Het kan namelijk voorkomen dat twee cursussen in elke ronde op dezelfde
Natuurwetenschappen
dag worden afgenomen. Neemt u bij dergelijke situaties con-
N14211 Geologie rondom ijstijden
tact op met de afdeling Service en informatie. Het gaat dan
Sinds 1 juni 2008 is het tentamen een openboektentamen.
om studenten die in de problemen komen die niet te wijten
Met ingang van die datum mag u tijdens het tentamen naast
zijn aan de eigen planning. Mocht u uiteindelijk tot de conclu-
een zakrekenmachine gebruikmaken van alle cursusmateriaal
sie komen dat er een aantoonbaar probleem is, dan kunt u
van de Open Universiteit Nederland (desgewenst voorzien
een verzoek indienen bij de Commissie voor de examens.
van aantekeningen en opmerkingen), evenals ander dan
Sys-tentamentijden studiecentra Nederland Studiecentrum Alkmaar telefoon alg.: 072-5155114, di 18.00-21.00 uur (sinds 1 september 2008 enkel tijdens de even weken), wo 14.00-17.00 uur, do 18.00-21.00 uur (sinds 1 september 2008 enkel tijdens de oneven weken), za 09.30-12.30 uur. Studiecentrum Amsterdam telefoon alg.: 020-5788411, telefoon sys: 020-5788429 di 14.00-17.00/18.30-21.30 uur, do 14.00-17.00 (elke week)/18.30-21.30 uur (even weken), za 10.00-13.00 uur. Studiecentrum Breda telefoon alg.: 076-5711608, ma 18.00-21.00 uur, do 13.3016.30/18.00-21.00 uur, za 10.00-13.00 uur (oneven weken). Studiecentrum Den Haag telefoon: 070-3614701, ma 17.30-20.30 uur, do 14.30-17.30 uur, za 09.30-12.30 uur. Provinciaal steunpunt Drenthe telefoon: 0591-853265, di 14.00-17.00 /18.00-21.00 uur, wo 14.00-17.00/18.00-21.00 uur, do 09.30-12.30 uur, vr 09.30-12.30 uur.
CO LO F O N
studiebegeleiding
In alle studiecentra géén sys-tentamens tijdens feestdagen.
Sys-tentamentijden studiecentra
Studiecentrum Eindhoven
Studiecentrum Rotterdam
Studiecentrum Gent
telefoon: 040-2472901, do 18.15-21.15 uur,
telefoon: 010-2771480, ma 18.00-21.00
telefoon: 09-2648564, ma 18.00-21.00 uur,
za 09.15-12.15 uur.
uur, di 18.00-21.00 uur, do 14.00-17.00 uur,
wo 13.30-16.30 uur, vr 09.30-12.30 uur.
za 09.00-12.00 uur. Studiecentrum Enschede
Studiecentrum Kortrijk
telefoon: 053-4871680, do 18.30-21.30 uur,
Studiecentrum Utrecht
telefoon: 056-246139
vr 09.30-12.30.
telefoon: 030-2511827, ma 14.00-17.00/
Let op: aangepast schema!
18.30-21.30 uur, do 14.00-17.00/18.30-
- tot de week van 27 oktober: dinsdag van
Provinciaal steunpunt Friesland
21.30 uur, vr 09.30-12.30 uur.
telefoon: 058-2511585, di 18.00-21.00 uur, wo 10.00-13.00 uur, do 18.00-21.00 uur.
18.15 tot 21.15 uur - in de week van 27 oktober: maandag
Provinciaal steunpunt Zeeland
van 18.15 tot 21.15 uur
telefoon: 0118-489714, vr 09.00-12.00 uur.
- de week van 4 november + week van 18
telefoon: 050-3138300, di 18.30-21.30 uur,
Studiecentrum Zwolle
- vanaf 24 november altijd op maandagen
do 14.30-17.30 uur, za 10.30-13.30 uur.
telefoon alg.: 038-4297610, wo 14.00-
Studiecentrum Groningen
november: dinsdag van 18.15 tot 21.15 uur
Studiecentrum Leuven
telefoon: 024-3612000, di 14.30-17.30/
Vlaanderen
telefoon: 016-327737
18.30-21.30 uur, wo 18.30-21.30 uur,
Studiecentrum Antwerpen
Op maandagen en donderdagen, steeds in
do 18.30-21.30 uur, vr 09.30-12.30 uur.
telefoon: 032-204771, di 13.00-16.00 uur,
afwisseling van 14.00 tot 17.00 uur en van
wo 09.30-12.30 uur, do 18.00-21.00 uur.
17.00 tot 20.00 uur. Dus elke week twee
Studiecentrum Parkstad Limburg
Modulair verschijnt in een oplage van 34.000 exemplaren en wordt uitgegeven door de afdeling Voorlichting, Service en Informatie van de Open Universiteit Nederland ISSN 0920-2560. Studenten en alumni krijgen het blad toegestuurd. Voor personeel wordt het verspreid via de secretariaten. Via internet wordt ook een digitale versie van Modulair aangeboden: www.ou.nl/modulair Hoofdredactie Frans Bogaert Eindredactie Frans Bogaert / Beppie van der Heijden Bureauredactie Nicolle Delnoy, Romy Ewoldt Redactiesecretariaat Nicolle Delnoy Redactionele bijdragen Marijke te Hennepe, Fred Meeuwsen, Paul Troost, Frans Bogaert, Ingrid Frints, Zweitze W. Hofman, Boudewijn Janssen, Han Spekreijse, Chester Bogaardt, John Dohmen Overige bijdragen Walter Bazen, Paul Frank, Nanda Boers, Johan van Rhijn, Henk Frederiks, Erwin Koenen, Dirkje Mulder-Boers, Judith van Weperen, Trientsje van der Meer, Eva von Stockhausen, Leonie Heldens, Marius van Dijke, Paul Oord, Jan van Knippenberg, Rikki Dijksman, Math Dicker, Lex Bijlsma, Evert Stamhuis, Herman Koppelman
van 18.15 tot 21.15 uur.
17.00/19.00-22.00 uur, za 10.00-13.00 uur. Studiecentrum Nijmegen
31
dagen, maar de uren wisselen elke sessie.
telefoon: 045-5762100, di 13.30-16.30/
Studiecentrum Brussel
Kijkt u op http://www.avnet.kuleuven.be/
18.30-21.30 uur, wo 13.30-16.30/
telefoon 026-293784, do 13.00-16.00 uur.
ou/sys voor de precieze informatie.
18.30-21.30 uur, vr 09.30-12.30 uur.
Grafisch ontwerp Visuele communicatie en documentverwerking, Vivian Rompelberg, Aline van Hoof Fotografie Peter Strelitski (cover), Chris Peeters, Karel Kreijns, André van den Akker, Peter Honig, Veerle Verbert, Kenneth Goedertier, Pim van der Maden, Herman Simissen Cartoon Leon Mussche Druk OBT, Den Haag
Studiecentrum Diepenbeek telefoon: 011-268162, wo 13.30-16.30 uur,
Papier Terrapress mat 80gr
za 09.30-12.30 uur.
Advertenties Voor advertenties kunt u rechtstreeks contact opnemen met de hoofdredactie Algemene inlichtingen, slechte bezorging, adreswijziging en opzegging Service en informatie telefoon: 045-5762888 www.ou.nl/vragen – maandag: 10.00-21.00 uur – dinsdag tot en met donderdag: 09.00-21.00 uur – vrijdag van 09.00-16.30 uur – zaterdag van 10.00-12.30 uur.
studiebegeleiding
De laatste (actuele) informatie over studiebegeleiding vindt u steeds op de desbetreffende webpagina van een cursus op Studienet of het publieke ‘studieaanbod’ op de centrale webpagina (www.ou.nl). In dit bericht maken wij studenten alleen attent op cursussen waarvan recent wijzigingen in de begeleiding zijn opgetreden. De cursussen staan op alfabetische volgorde. Voor precieze informatie moet
u de cursussite zelf even raadplegen. Het gaat om de volgende cursussen: – Basiscursus recht R01152 – Gespreksvoering (S16212) – Inleiding in de psychologie (S48112) – Inleiding informatica (T25151) – Inleiding privaatrecht (R02132) – Intelligentie en sociale competentie (S35311) – Klinische gespreksvoering (S61321)
– Materieel strafrecht (R38272) – Milieugezondheidkunde (N27211) – Objectgeoriënteerd programmeren in Java 1 (T28131) – Onderzoekspracticum psychologisch experiment (S05261) – Security and IT (T20211) – Testpracticum psychodiagnostiek (S62321).
Redactieraad Modulair en e-Modulair worden redactioneel bewaakt binnen de uitgangspunten zoals geformuleerd door de Redactieraad Modulair. Leden: voorzitter Koos Baas, ing. (Informatica); drs. Nanda Boers (Psychologie); Frans Bogaert BA (Voorlichting, service en informatie); drs. Dick Disselkoen (Cultuurwetenschappen); drs. John Dohmen (Rechtswetenschappen); Peter Honig (studiecentra/steunpunten); dr. Marga Winnubst (OTEC); Bernadette Kop (Ondernemingsraad/Studentenraad); drs. Max van Luik (Managementwetenschappen); Henny Schut (Marketing en communicatie); drs. Bep Franke (Natuurwetenschappen) Redactieadres Valkenburgerweg 177 Postbus 2960, 6401 DL Heerlen telefoon: 045-5762670 fax: 045-5762766 e-mail:
[email protected], internet: www.ou.nl/modulair
afgestudeerden
Wo bacheloropleiding Algemene cultuurwetenschappen dhr. J.C.G. Damen (BA), Oosterhout Afstudeeropdracht: De iconografie van de liefdes- en paradijstuin en ‘De tuin der lusten’ van Jheronimus Bosch.
Informatica Wo bacheloropleiding Informatica dhr. A. van Ommen (BSc), Purmerend
Managementwetenschappen
Wo-masteropleiding Strategy and Organization dhr. H.J.S. Bax (MSc), Dordrecht Afstudeeropdracht: The orchestra without sheet Music. “Measuring organizational climate in a social constructionist perspective”. dhr. A.J.M. Bootsma (MSc), Sneek Afstudeeropdracht: Leidinggeven aan hoogopgeleide professionals: een kwestie van schakelen tussen sturen en coachen. Een onderzoek naar het verband tussen leidinggeven en de mate van teamontwikkeling in een kennisintensieve organisatie.
Psychologie Wo-bacheloropleiding Psychologie, afstudeerrichting arbeids- en organisatiepsychologie dhr. H. Bolier (BSc), Amsterdam mw. L.G. Hulsegge (BSc), Dalfsen mw. C.H.B. Rooth (BSc), Hoofddorp mw. K. Smit (BSc), Nieuwegein Wo-bacheloropleiding Psychologie, afstudeerrichting gezondheidspsychologie mw. A. Bijl (BSc), Den Helder mw. I.A.M. van Boven (BSc), Arnhem
mw. C.M. Godrie (MSc), Rosmalen Afstudeeropdracht: Toepassing van het Job Demands-Resources Model om uitputting en bevlogenheid in het werk van Interimmanagers te voorspellen. mw. D.I. Swart (MSc), Kudelstaart Afstudeeropdracht: De Invoering van de Basisverzekering als Groot Project en de Invloed hiervan op de Motivatie van Medewerkers van Achmea Zorg. mw. J.M.B. Thiemann (MSc), Amersfoort Afstudeeropdracht: De Relatie tussen Werkeisen, Energiebronnen, Persoonlijke Hulpbronnen en Bevlogenheid bij IT-professionals.
Wo bacheloropleiding Management, organisatie en bestuur
dhr. J.W. Crijns (MSc), Echt Afstudeeropdracht: Een postmoderne kijk op cultuurverandering. Ontwikkeling van een model voor cultuurverandering.
mw. A.T. van der Lee (BSc), Deventer
Wo-masteropleiding Supply Chain Management
Wo masteropleiding Accounting and Finance
dhr. M.H.A.B. Boumans (MSc.), Sittard Afstudeeropdracht: Self-Managing Teams: The influence of task interdependence on team performance.
mw. J.D. de Loches Rambonnet (BSc), Hilversum
dhr. W.M. Kooistra (MSc), Assen Afstudeeropdracht: Drivers and Obstacles for innovation in Logistics. Case studies in Dutch Logistics.
dhr. U.C. Ozcelik (BSc), Houthalen, België mw. C.L.L. Somers (BSc), AssebroekBrugge, België
mw. G.R.A. van de Woestyne (MSc), Gent, België Afstudeeropdracht: Depressie bij Kinderen: de Invloed van het Copinggedrag van de Kinderen en hun ouder.
Natuurwetenschappen
mw. M.K. Stasz (BSc), Schagen
Rechtswetenschappen
Wo masteropleiding Milieu-natuurwetenschappen
mw. K.D.A.F. Vandenberghe (BSc), Loppem, België
Wo-bacheloropleiding Nederlands Recht
dhr. E.S.J.F.B. Dekeyzer (MSc), Izegem, België Afstudeeropdracht: FSC en de supply chain van de Vlaamse houtmarkt.
Wo masteropleiding Psychologie, afstudeerrichting arbeids- en organisatiepsychologie
dhr. C.J.M. van den Biggelaar (LLB), Gieten
mw. R. Doerga (MSc), ‘s-Gravenhage Afstudeeropdracht: Literatuur review. “Relatie beloning en prestaties van bestuurders van beursgenoteerde ondernemingen”. dhr. J. Hagen (MSc), Wormer Afstudeeropdracht: Wat is de invloed van veranderingen in de bekostiging op de budgetteringssystematiek van verzorgingshuizen. dhr. L.G. Klaassen (MSc), Harderwijk Afstudeeropdracht: Trust-Contract dynamics in IT outsourcing: a case study. dhr. J.W.J. Nederend (MSc), Voorburg Afstudeeropdracht: Achtergronden bij de ontwikkeling van de planningattitude van het management van waterschappen.
dhr. G.A. Bronselaer (BSc), Gent, België mw. V.R.P. Bundervoet (BSc), Melle, België mw. K.H. Hilbrink (BSc), Nieuwegein
mw. K.P.M. Moers (BSc), ‘s-Gravenhage
mw. A.R.M. Canisius (MSc), Almelo Afstudeeropdracht: Emotieregulatiestrategieën bij Beginnende en Ervaren Leraren en de Relatie met Psychisch Welbevinden.
Wo masteropleiding Psychologie, afstudeerrichting gezondheidspsychologie mw. H. de Goeij-van Schijndel (MSc), Breda Afstudeeropdracht: De Relatie tussen Gepest Worden in de Buurt, Welzijn van de Volwassen Buurtbewoners en Buurtkenmerken.
mw. G.C. Burgemeester-van Wieringen (LLB), Landgraaf mw. A. Eerdmans (LLB), Ermelo dhr. A. El Bouayadi (LLB), Amsterdam
dhr. G.J. Keesman (LLB), Eindhoven dhr. G.A. van der Peet (LLB), Voorschoten dhr. R.C. de Quay (LLB), Hooglanderveen mw. B.C.T. Rabou-Coort (LLB), ‘s-Hertogenbosch mw. E. Tielbeke (LLB), Utrecht Wo-masteropleiding Nederlands Recht dhr. J.P. van Breugel (LLM), Bergen (NH) Scriptie: Herziening ten nadele. Herziening ten nadele van bewijsen strafbaarheidsbeslissingen. dhr. J. Hasper (LLM), Nijmegen Scriptie: (On)gecoördineerd? Een rechtsvergelijking van het wetsvoorstel Wet samenhangende besluiten AWB en de coördinatieregeling krachtens de Wet milieubeheer en de Wet verontreiniging oppervlaktewateren. dhr. E. van Onzen (LLM), ‘s-Gravenhage Scriptie: Ten voordele terugkomen van rechtens onaantastbare besluiten door SVB en Uwv. Een verplichting of een gunst? dhr. T. van Riel (LLM), Breda Scriptie: Merkgebruik in vergelijkende reclame: van bittere ernst tot korrel zout! dhr. P.J.S. Siderius (LLM), Utrecht Scriptie: Awb: geschilbeslechting en bezwaarschriftprocedure bij subsidiebeschikkingen (theorie en praktijk bij BSE-DEN) dhr. M.C. Snijders (LLM), Driebergen-Rijsenburg Scriptie: Fundamentalisme en de vrijheid van meningsuiting. Vallen fundamentalistische uitingen onder het bereik van het grondrecht vrijheid van meningsuiting en/of vrijheid van godsdienst.
Diploma-uitreiking sc Antwerpen Op 26 september vond in studiecentrum Antwerpen een diploma-uitreiking plaats. Zonder de prestaties van de anderen tekort te doen, bevonden zich enkele studenten in het gezelschap die bijzondere vermelding verdienen. Gilbert Verhestraeten is de eerste alumnus van de master Actief Leren in Vlaanderen (zie pagina 4 in deze Modulair). De man met het langste studietraject is Raf Francken, Bachelor cultuurwetenschappen; hij heeft de opleiding gespreid over 19 jaar. Diana Hendrickx heeft de kortste studieduur, met net geen twee jaar voor de Bachelor milieuwetenschappen, weliswaar met een verkort traject. Magda Heeffer is tijdens haar studie ook een aantal jaren één van de bezielers geweest van Poleimos, de studiegroep cultuurwetenschappen in Antwerpen. Annick Seegers verbleef tijdens de opleiding een tijdje in het buitenland en is in die tijd ook nog eens drie keer moeder geworden. De meeste bachelors zullen we volgend jaar wellicht terug in de bloemetjes kunnen zetten, want ze zijn al zeer ver gevorderd in het masterprogramma. Op de foto v.l.n.r.: Gilbert Verhestraeten (MSc. Actief Leren); Raf Francken (BA Cultuurwetenschappen), Charis Libotton (MSc. Psychologie), Frank Loosen (MSc. Accounting and Finance), Diana Hendrickx (BSc. Milieu-natuurwetenschappen), Danny De Caluwe (BSc. Psychologie), Tim Thys (BSc. Milieunatuurwetenschappen), Karin Verweij (BSc. Psychologie), Celestine Jansen (MA Cultuurwetenschappen), Magda Heeffer (MA Cultuurwetenschappen) en Annick Segers (MSc. Psychologie). Patrik Rombouts (BSc. Informatica) staat niet op de foto.
5708431
Cultuurwetenschappen
