12 DAGEN NOORWEGEN, GEIRANGERF
U vindt hier informatie over o.a. Geiranger, Geirangerfjord, de Sognefjord, de Flåm Spoorbaan, Stryn, Strynefjell, Peer Gyntroute en Oslo.
Algemene informatie Noorwegen heeft de grootste gebieden met natuurschoon in Europa. Het bekendst is de door fjorden ingesneden westkust met de vele eilanden. In de fjorden monden de rivieren vaak met watervallen uit. Interessante steden in het fjordengebied zijn Trondheim (o.m. de in oorsprong 11de-eeuwse dom) met in de omgeving het 18de-eeuwse mijnbouwstadje Røros, Bergen, Stavanger en Flekkefjord met het schilderachtige Hollenderbyen (Hollandersstad). Aan de zuidoostkust: Kristiansand, Risør, Oslo, met in de omgeving het oude mijnbouwstadje Kongsberg (drie watervallen, twee musea); en verder nog Fredrikstad bij de Zweedse grens. In het binnenland van Zuid-Noorwegen met zijn vele meren, ligt het berggebied Joyunheim (tot ruim 2400 m hoog), in het noordoosten begrensd door Gudbrandsdal met vele boerderijen uit de 16de en 17de eeuw. Het kenmerkendste hooggebergtetype van Noorwegen is echter de fjell (hoogvlakte), bijv. de Dovrefjell waar men 's zomers kan skiën. Noorwegen telt vele gletsjers, o.a. de Jostedalsgletsjer, de grootste van Europa. Voss is centrum van een gebied met eeuwenoude dorpen. In Zuid-Noorwegen vindt men de meeste stavkirken, middeleeuwse kerkjes met een zeer typische bouw. Zeer interessant is Finnmark, Noorwegens noordelijkste provincie, het land van Lappen, rendieren en middernachtzon. Vanuit Tromso kan men per boot Svalbard (Spitsbergen) bezoeken. O.a. in de omgeving van Alta vindt men rotstekeningen en opgravingen van nederzettingen uit de steentijd. Karasjok is een typisch Lappendorp. Naar het zuiden ligt Rana (Lappenmuseum) met in de omgeving gletsjergebieden en de kristalgrot Grønli met een onderaardse waterval. In juli 2005 plaatste de VN-organisatie voor cultuur, Unesco, twee Noorse fjorden op de lijst van werelderfgoederen. Het ging om de Geiranger- en Naeroy-fjorden. Fjorden Noorwegen is beroemd om zijn fjorden, waarvan er twee, de Geiranger- en de Nœrøyfjord, op de lijst van Werelderfgoed van de UNESCO staan. De Sognefjord, de langste van allemaal, en de om zijn met kersen- en appelbomen omzoomde bekend staande Hardangerfjord, horen tot de meest bezochte. Noorderlicht Het Noorderlicht is een algemeen voorkomend natuurfenomeen in het noorden van Noorwegen. Het wordt het vaakst waargenomen boven de Poolcirkel – en wel van de late herfst tot het vroege voorjaar. Midzomernachtzon De zon gaat in de zomer boven de Poolcirkel niet onder, dat wil zeggen dat bezoekers van Noord-Noorwegen in deze tijd van het jaar kunnen genieten van 24 uur daglicht per etmaal. Vikingen De Vikingen hebben een slechte reputatie vanwege hun activiteiten als rovers. Maar het waren ook handelslieden, ontdekkingsreizigers en kolonisators. De erfenis van de Vikingtijd (van ongeveer 800-1050 na Chr.) wordt nog steeds levend gehouden.
2
Het Sami-volk De Sami (of Samen) vormen een apart volk binnen de Noorse samenleving. Zij staan bekend om hun kleurrijke kleding en de enorme kudden rendieren die zij hoeden. De Sami leven al meer dan 10.000 jaar in het noorden van Scandinavië en hebben tegenwoordig hun eigen parlement in de plaats Karasjok.
Trollen Trollen vormen een belangrijk onderdeel van de Noorse folklore. Ze verschillen in grootte en uiterlijk, maar zijn onveranderlijk lelijke en slordige schepsels en altijd ondeugend (zo niet ronduit onbeschoft) Ze leven gewoonlijk in grotten of diep in een bos en komen altijd pas na zonsondergang uit hun schuilplaatsen. Het verhaal wil dat zij in steen veranderen zodra ze in contact komen met de zon. Verscheidene plaatsen in West- en Noord-Noorwegen ontlenen hun namen aan hen, zoals Trollheimen, Trollstigen, Trollhatten en Trollveggen.
Klimaat en weer Dankzij de warme golfstroom heeft Noorwegen een aangenamer klimaat dan andere landen op gelijke geografische breedte. Noorwegen ligt op dezelfde breedtegraad als Alaska, Groenland en Siberië, maar in vergelijking met deze gebieden heeft Noorwegen een aangenaam klimaat. Vanaf eind juni tot begin augustus is de zomer op zijn best en de dagen zijn lang en onbewolkt. De temperaturen in juli en augustus kunnen soms oplopen tot 25ºC - 30ºC. En tegelijkertijd is er nauwelijks sprake van luchtvochtigheid. De temperatuur van het zeewater kan op sommige plaatsen 18ºC en hoger worden, zodat zwemmen een populaire bezigheid is. Het warmste en meest stabiele weer komt voor aan de oostkant van de zuidelijke berggebieden en aan de zuidkust tussen Mandal en Oslo. Zelfs verder naar het noorden kunnen de temperaturen in de zomer verrassend hoog zijn – soms komen ze zelfs hoog boven 25ºC. Maar de zomer kan ook nat zijn en veranderlijk weer hebben, vooral in Fjord Noorwegen, Midden Noorwegen en Noord Noorwegen. Als u de middernachtzon wilt zien, moet u naar het noordelijk gedeelte van Noorwegen, boven de poolcirkel, reizen.
3
De Flåm Spoorbaan Een steil spoortraject dat langs spectaculaire watervallen en via besneeuwde bergen naar het einde van de Sognefjord voert. De Flåm spoorlijn (Flåmsbana) gaat van Myrdal naar Flåm, 865 meter naar beneden naar een uitloper van de Aurlandsjord. Elk jaar trekt deze indrukwekkende spoorlijn bezoekers uit alle delen van de wereld, waardoor de Flåm spoorlijn een van de belangrijkste en meest spectaculaire toeristische attracties van Noorwegen is. De treinreis laat zien hoe ruig en indrukwekkend het Noorse landschap kan zijn. Tijdens de 20 kilometer lange treinreis kunt u rivieren zien die zich door smalle kloven persen, watervallen waarvan het water met donderend geraas langs de berghellingen stort, met sneeuw bedekte bergtoppen en bergboerderijen die op duizelingwekkende hoogte tegen de berghellingen zijn ‘geplakt’. De Flåm spoorlijn is een van de steilste spoorbanen ter wereld op normaal spoor. De hellingshoek is 55/1000 op bijna 80% van de spoorlijn. De keertunnels die door de bergmassieven lopen zijn hét bewijs in de geschiedenis van de Noorse spoorwegen van durf en bekwaamheid van de bouwers. Onderaan de bergmassieven kunt u genieten van de natuurlijke pracht van het Flåmdal en de majestueuze Aurlandsfjord, een aftakking van het Sognefjord, het langste fjord van Noorwegen.
Sognefjord Sognefjord is de regio met de Flåm spoorlijn, de Nærøyfjord, Jotunheimen, Jostedalsbreen, de staafkerk van Urnes en de Vettisfossen waterval. De Sognefjord is 204 kilometer lang en ligt in het hart van Fjord Norway. De Sognefjord baant zich een weg van de kust, even ten noorden van Bergen, naar het machtige berggebied van het Jotunheimen Nationaal Park en het blauwe ijs van de gletsjers van het Jostedalsbreen Nationaal Park. Skjolden is het plaatsje dat het verst in het binnenland ligt. De Sognefjord is niet alleen de langste fjord van Noorwegen, de fjord is ook de diepste. Op het diepste punt is de fjord meer dan 1300 meter diep. De bergen langs de fjord reiken tot een hoogte van meer dan 1700 meter. Elke aftakking van de Sognefjord heeft zijn eigen naam. De nauwste en bekendste fjordarm, de Nærøyfjord, is op zijn smalst maar 250 meter breed. Andere pittoreske en bekende aftakkingen zijn de Lusterfjord, de Fjærlandsfjord en de Finnafjord. Deze fjorden hebben water met een groene kleur, dat komt door het smeltwater van de gletsjers.
Nordfjord De Nordfjord heeft een lengte van 110 kilometer en loopt van de Jostedal gletsjer tot aan de Atlantische Oceaan. De Nordfjord is gelegen in de regio Stryn en Nordfjord, in het noorden van het graafschap Sogn og Fjordane, nabij de Geirangerfjord en Sognefjord.
4
Briksdalgletsjer De Briksdalsbreen is misschien wel de bekendste zijarm van de gletsjer Jostedalsbreen. Jaarlijks trekt deze arm zo'n 300.000 bezoekers, en de foto's van de bekende brug met de paardenkoetsen is wereldberoemd. Er kan geparkeerd worden bij de Briksdalsbre Fjellstove - een cafe en souvernirshop. Daarna moet de laatste 3 km naar de gletsjer te voet worden afgelegd of met een paardenkoets. Vanaf de voet van de gletsjer heeft men al een geweldig uitzicht op de gletsjer. Stryn en Strynefjell De Gamle Strynefjellsveien (Oude weg over de Strynefjell) is een 27kilometer lange weg die Videseter in de gemeente Stryn verbindt met Grotli in de gemeente Skjåk. Stryn met haar 7.000 inwoners is het regionale centrum voor de regio Nordfjord in het graafschap Sogn og Fjordane in Fjord Noorwegen. Skjåk (2.300 inwoners) is een klein bergdorpje in het graafschap Oppland. De oude weg over de Strynefjell, tegenwoordig een NationaalToeristische Route, is een onderdeel van het Noorse culturele erfgoed, en is ruim een eeuw oud. Tussen het bergdorpje Skjåk en het dorp Stryn gelegen aan de fjord bestonden meerdere eeuwenoude routes die werden gebruikt voor het vervoer van mensen en goederen. In 1881 werd de beslissing gemaakt om een weg aan te leggen tussen Grotli en Hjelle In 1894 was de weg klaar, een meesterwerk binnen de wegenbouwkunde in deze tijd. Dit gedeelte is een onderdeel van de Noorse natuurhistorie als de enige mogelijkheid om tussen Skjåk en Stryn te kunnen reizen tijdens de vorige eeuw. Dit is dan ook de reden waarom deze weg de status van Nationaal-Toeristische Route heeft gekregen. Vandaag de dag is de oude weg als hoofdroute in onbruik geraakt, na het gereedkomen van een 12-kilometer lange weg die het hele jaar door geopend blijft. Het is echter de oude weg die het uitzicht biedt en de isolatie van dit gebied echt in haar perspectief plaatst. De natuur laat haar contrasten goed zien langs deze weg, met de afgeronde, door gletsjers gecreëerde landschapsvormen in het oosten, en de woeste, steile topografie in het westen. Geiranger Geiranger is een dorpje dat behoort bij de gemeente Stranda, gelegen in de provincie Møre og Romsdal in Noorwegen. Het ligt aan de Geirangerfjord en wordt 's zomers aangedaan door 140 tot 180 cruiseschepen. Geiranger staat sinds 2005 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Zo'n 700.000 toeristen bezoeken de plaats jaarlijks. In Geiranger is het informatiecentrum Geiranger Fjordsenter. Rond de haven zijn diverse winkels en horeca-gelegenheden. Vanuit Geiranger is er een veerverbinding over de Geirangerfjord naar Hellesylt. In de Geirangerfjord zijn onder meer de watervallen De syv søstrene ("de zeven zusters"), Brudesløret ("Bruidssluier") en de Friar ("Vrijer"). De zeven zusters bestaat uit zeven afzonderlijke stromen. Het grootste deel heeft een vrije val van circa 250 meter. De Flydalsjuvet is een rotspunt langs de weg voor Geiranger (bereikbaar via een voetpad) met uitzicht over de Geirangerfjord. Via een tolweg is de berg Dalsnibba bereikbaar. Na Geiranger begint de weg RV63, Ørnevegen (Adelaarsweg), naar Trollstigen.
5
Geiranger – Trollstigen Nationaal-Toeristische Route Geniet van de door UNESCO beschermde Geirangerfjord en de bergweg Trollstigen, twee van de meest imposante en meest bezochte attracties van Noorwegen. Geiranger – Trollstigen Nationaal-Toeristische Route is een 106 kilometer lange weg tussen het Langvatnet op de Strynefjell en de Sogge brug in Romsdal in Fjord Noorwegen. Geiranger – Trollstigen is een weg dwars door West Noorwegen, waar de Noorse natuur op zijn best is met duizelingwekkende vergezichten, steile bergwanden, watervallen, diepe fjorden en vruchtbare dalen. Vanaf de tijd dat het toerisme nog in de kinderschoenen stond tot nu toe, hebben toeristen uit de hele wereld een bezoek gebracht aan Geiranger en Trollstigen. De Trollstigen bergweg heeft een stijgingspercentage van 9 procent en bestaat uit 11 haarspeldbochten. De weg wordt omgeven door indrukwekkende bergen en bergtoppen. Benamingen als Kongen (de Koning), Dronningen (de Koningin) en Bispen (de Bisschop) bevestigen hun majestueuze grootsheid. De Trollstigen heeft een magnetische aantrekkingskracht en dat al sinds de opening van de weg in 1936. De mogelijkheid om steil omhoog te rijden naar het berggebied van Trollstigfoten naar Stigerøra is te danken aan de geweldige kennis en kunde van de ingenieurs en wegenbouwers. Dat lieten ze ook zien in Geiranger, waar de Ørnevegen, de Geirangervegen en de weg naar de top van de Dalsnibba alle drie de mogelijkheid bieden om omhoog te rijden naar unieke uitkijkpunten. Geirangerfjord De Geirangerfjord wordt wel de parel in de kroon van de Noorse fjorden genoemd. Mede dankzij de grote, bruisende watervallen en de verlaten bergboerderijen staat de Geirangerfjord op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Hier vindt u het hele jaar door ongerepte, prachtige natuur en interessante culturele attracties. De diepblauwe Geirangerfjord heeft een fantastisch decor van majestueuze, met sneeuw bedekte bergtoppen en heel veel groen. De Geirangerfjord is 15 kilometer lang en meer dan 600 meter diep. De Geirangerfjord is te vinden in het zuidwestelijk deel van de provincie Møre og Romsdal, in het noorden van Fjord Norway, op circa 100 kilometer van de stad Ålesund. De Geirangerfjord wordt jaarlijks door 150 – 200 cruiseschepen en meer dan 700.000 toeristen bezocht. De topattracties van deze regio zijn de befaamde uitzichtpunten zijn Dalsnibba (1500 meter boven zeeniveau) en Flydalsjuvet,alsnibba. Ervaar de stilte, de ruige natuur en de gezonde berglucht die worden gecombineerd met prachtige vergezichten. Dalsnibba Dalsnibba is een berg van 1476 meter in de provincie Møre og Romsdal in Noorwegen. Het ligt boven Geiranger, 7 kilometer van het Geirangerfjord. Dalsnibba is bereikbaar via een tolweg vanaf de RV 63. De berg is ook regelmatig in de zomer met sneeuw bedekt. We vinden hier machtige panorama's over bergen en fjorden.
6
Peer Gyntroute Boven Lillehammer, tussen Rondane en Jotunheimen ligt een van de mooiste gebieden van Noorwegen: het rijk van Peer Gynt. Peer Gynt was een legendarisch figuur, die in deze streek verschillende avonturen beleefde. Peer Gynt is een personage uit een toneelstuk (uit 1876) van de beroemde toneelschrijver Henrik Ibsen. Edvard Grieg schreef de toneelmuziek. De Peer Gyntweg (Noors: Peer Gynt Vegen) is een 60 kilometer lange toeristische weg, vernoemd naar Peer Gynt. De weg is grotendeels een tolweg, en loopt in het oosten van Noorwegen in de provincie Oppland bij het gebied Jotunheimen langs de dorpen Skeikampen, Fagerhøy Gålå, Fefor en Dalseter. De weg voert door het berglandschap met uitzichten op het Rondanemassief, de Jotunheimen en Dovrefjell. Een gevarieerd landschap met veel authentieke zomerboerderijen gecombineerd met ongerepte natuur. Veel mogelijkheden voor wandelaars, fietsers en vissers. De weg is alleen geopend in de zomer en wordt gesloten als er sneeuw valt. De weg wordt geopend eind mei of begin juni als de sneeuw gesmolten is. De weg begint in het zuiden bij Skeikampen, ongeveer 45 minuten vanaf Lillehammer, en eindigt in Espedalen.
Oslo Oslo werd 1000 jaar geleden aan het uiteinde van de Oslofjord gesticht en daarom was er in 2000 meteen een goede reden om de champagnekurken te laten knallen: het begin van een nieuw millennium viel samen met de festiviteiten rond het 1000-jarig bestaan van de Noorse hoofdstad. Oslo heeft tal van kenmerken die voor een Europese hoofdstad heel apart zijn. Zo vindt men aan de ene kant binnen de stadsgrenzen wildernis en onontgonnen natuur en aan de andere kant een hoorn des overvloeds aan exclusieve restaurants. In de winter is er een kunstijsbaan niet ver van het Nationale Theater en de Universiteit. Het stadhuis van Oslo is prachtig gelegen aan de oever van de Oslofjord. Vandaar heeft men een prachtig uitzicht over de plezierbootjes, de cruiseschepen, de vissersschepen, de rondvaartboten en de ferry’s naar de eilanden. Ook de belangrijkste winkelstraten zijn maar een paar honderd meter hier vandaan. Er valt veel te zien en te ontdekken in Oslo, zoals musea, parken, monumentale gebouwen en heel veel winkels. Het klimaat in Oslo is beter dan de noordelijke ligging van de stad doet vermoeden. Dat hebben de Noren aan de Golfstroom te danken, die relatief warm water van de Mexicaanse Golf via de Atlantische Oceaan naar het noorden transporteert.
7
Enkele bezienswaardigheden: Koninklijk Paleis e
e
In de 1 helft van de 18 eeuw werd dit paleis van Oslo op de Bellevue gebouwd naar en ontwerp van architect Hans Ditley Franciscus Linstow. De bouw van het paleis heeft ruim 20 jaar geduurd. Met de komst van koning Harald V zijn er aanpassingen gedaan en hebben er vernieuwingen plaats gevonden. Tijdens de zomermaanden, als de koning en zijn gezin grotendeels elders verblijven, worden er delen van het paleis opengesteld voor publikek. Het Stortinget In dit prachtige bouwwerk is het parlement van Oslo werkzaam. Letterlijk vertaald betekend ‘Stortinget’ in het Nederlands ‘De grote onderhandeling’. Het bouwwerk aan de Karl Johans Gate 22 heeft zijn oorsprong liggen in het jaar 1860 waarna het officieel in 1866 in gebruik werd genomen. De Zweedse architect Emil Victor Langlet is verantwoordelijk voor het schitterende ontwerk, zowel binnen als buiten. Het heeft hem in ieder geval geen windeieren gelegd. Het was het begin van zijn succesvolle carrière. Kathedraal van Oslo Regelmatig is de kathedraal van Oslo het toneel voor publieke optredens van het koningshuis. De prachtige glas-in-lood ramen zorgen voor het mooiste licht en sfeer. Voor de inrichting en afwerking zijn grote meesters in hun vak benaderd om deze kathedraal de mooiste van het land te maken. Het zilveren kunstwerk “Het Laatste Avondmaal” werd bijvoorbeeld gemaakt door de Italiaanse beeldhouwer Arrigo Minerbi die ook benaderd werd voor de Dom van Milaan. Bijzondere details om te weten zijn dat de oorspronkelijke stenen waarmee deze kathedraal is gebouwd, voornamelijk afkomstig zijn uit Nederland. De rode stenen zijn van een latere restauratie omdat de stenen uit Nederland niet meer te verkrijgen waren. En dat de meeste bouwwerkzaamheden zijn verricht door vrouwen! Akershus Ooit was Akershus gebouwd om de stad Oslo te beschermen voor gevaar van buitenaf. De strategische ligging is hier getuige van. Vele gevechten en belegeringen zijn er overleefd en strijden zijn er gestreden. Het is dan ook nooit gelukt om de Noren er te overmeesteren. Er is zelfs een periode geweest dat er ‘beroemde’ gevangenen werden opgesloten omdat het als gevangenis fungeerde. Hoewel het bouwwerk nog altijd op militaire grond staat, is het dagelijks geopend voor publiek. Universiteit van Oslo De Noorse ‘Universitetet i Oslo’ wordt geroemd om zijn kwaliteiten. Het is de grootste en oudste universiteit van heel Noorwegen. De universiteit zelf zit in een prestigieus gebouw met in de nabije omgeving passende bouwwerken zoals die van het nationale theater, het parlement en het Koninklijke kasteel.
Wij wensen u veel plezier tijdens uw vakantie. Heeft u leuke vakantie foto’s, dan zien wij deze graag tegemoet. U kunt uw foto’s mailen naar
[email protected]. 8
9
OSLO
