Inhoud
Voorwoord
V
THEORIE
1 Inleiding tot het Nederlandse recht
3
1.1 Een inleiding tot het Nederlandse recht
3
1.2 Indeling van het recht
5
1.3 Regels in het recht 1.3.1 Functionarissen in de rechterlijke macht 1.3.2 Plaats van het recht 1.3.3 Hoger beroep en cassatie 1.3.4 De voorlopige voorziening, het kort geding
7 7 8 11 11
2 Het arbeidsprocesrecht
13
2.1 Relatieve en absolute competentie in het arbeidsrecht 2.2 De dagvaardingsprocedure 2.3 De voorlopige voorziening 2.4 De verzoekschriftprocedure 2.5 Executeren van de rechterlijke uitspraak 2.6 Beslag
13 14 16 17 18 19
VII
pdl arbeidsrecht n 2014/2015
Deel I DE ARBEIDSOVEREENKOMST
21
3 De arbeidsovereenkomst: een inleiding
23
3.1 De arbeidsovereenkomst
23
3.2 Aanneming van werk en overeenkomst van opdracht 3.2.1 Aanneming van werk 3.2.2 Overeenkomst van opdracht
25 25 26
3.3 Bijzondere arbeidsrelaties 3.3.1 Gemengde contracten 3.3.2 Arbeidsovereenkomst voor fulltimers en parttimers 3.3.3 Oproepovereenkomst 3.3.4 Detacheringsovereenkomst 3.3.5 Uitzendovereenkomst 3.3.6 Thuiswerkovereenkomst 3.3.7 Stageovereenkomst
27 27 27 27 29 30 30 31
3.4 Rechtsvermoedens
31
3.5 Partijen bij een arbeidsovereenkomst 3.5.1 Minderjarigen 3.5.2 Statutair directeur 3.5.3 Buitenlanders
33 33 33 34
3.6 Sollicitatieprocedure
35
3.7 Arbeidsovereenkomst voor onbepaalde/bepaalde tijd
36
4 De arbeidsovereenkomst: totstandkoming en verplichtingen
41
4.1 Totstandkoming van de arbeidsovereenkomst
41
4.2 Loon 4.2.1 Loonbetaling 4.2.2 Vormen van loon 4.2.3 Minimumloon en minimumvakantiebijslag 4.2.4 De besteding van het loon 4.2.5 Sanctie niet-tijdige loonbetaling 4.2.6 Loonstrook 4.2.7 Loonbeslag 4.2.8 Verjaring van de loonvordering en de vakantiebijslag
42 42 42 43 45 46 46 47 47
VIII
inhoud
4.3 Arbeid
48
4.4 Goed werkgeverschap en goed werknemerschap 4.4.1 Goed werkgeverschap 4.4.2 Goed werknemerschap
49 49 50
4.5 Aansprakelijkheid voor schade 4.5.1 Aansprakelijkheid werkgever
50 50
4.6 Verrekening
52
5 De arbeidsovereenkomst: loondoorbetaling
53
5.1 De verplichting tot loondoorbetaling
53
5.2 Loondoorbetaling bij arbeidsongeschiktheid 5.2.1 Algemeen 5.2.2 Omvang 5.2.3 Periode 5.2.4 Wanneer is sprake van arbeidsongeschiktheid? 5.2.5 Geen recht op loondoorbetaling 5.2.6 Preventie
54 54 55 55 56 58 61
5.3 Loondoorbetaling bij vakantie 5.3.1 Recht op vakantie 5.3.2 Opbouw vakantiedagen 5.3.3 Vakantieregeling
62 62 64 65
6 De arbeidsovereenkomst: speciale regels
67
6.1 Het boetebeding 6.2 Het concurrentiebeding 6.3 Het relatiebeding 6.4 Het proeftijdbeding 6.5 Het geheimhoudingsbeding 6.6 Overgang van ondernemingen
67 68 71 71 73 74
IX
pdl arbeidsrecht n 2014/2015
Deel II EINDE VAN DE ARBEIDSOVEREENKOMST
77
7 Einde van de arbeidsovereenkomst: een inleiding
79
7.1 Het stelsel van het Nederlandse ontslagrecht
79
7.2 Einde van de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd
80
7.3 Einde van de arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd 7.3.1 Einde van de arbeidsovereenkomst met wederzijds goedvinden 7.3.2 Opzeggen van de arbeidsovereenkomst door de werknemer 7.3.3 Einde van de arbeidsovereenkomst door overlijden
82 82 83 84
8 Opzegging door de werkgever
85
8.1 Procedure bij opzegging door de werkgever 8.1.1 Ontslag aanzeggen 8.1.2 Ontslagvergunning aanvragen bij UWV 8.1.3 Toetsing door UWV
85 85 86 87
8.2 Gronden voor het aanvragen van een ontslagvergunning 88 8.2.1 Ontslag wegens bedrijfseconomische redenen 88 8.2.2 Ontslag wegens langdurige arbeidsongeschiktheid of veelvuldig ziekteverzuim92 8.2.3 Ontslag wegens disfunctioneren van de werknemer 92 8.2.4 Ontslag wegens verwijtbaar handelen of nalaten van de werknemer93 8.2.5 Ontslag wegens een duurzaam verstoorde arbeidsverhouding 93 8.2.6 Ontslag wegens gewetensbezwaren 93 8.3 Faillissement, surseance van betaling en WSNP
94
9 Regels bij ontslag
95
9.1 Ontslag op staande voet 9.2 Vernietiging van het ontslag door de werknemer 9.3 Ontbinding van de arbeidsovereenkomst door de kantonrechter 9.4 De kantonrechtersformule 9.5 Onregelmatige opzegging 9.6 Kennelijk onredelijke opzegging
X
95 97 98 100 103 104
inhoud
10 Opzegverboden
107
10.1 Wetsbepalingen rond bijzondere opzegverboden
107
10.2 Soorten opzegverboden 10.2.1 Opzegging in strijd met algemene opvattingen in de samenleving (art. 7:670 BW) 10.2.2 Bijzondere opzegverboden
108 108 109
10.3 Gevolgen van het schenden van de opzegverboden
111
Deel III ARBEIDSRECHTWETGEVING
113
11 De collectieve arbeidsovereenkomst
115
11.1 Wat is een cao? 11.2 Verschillende soorten cao’s 11.3 Soorten cao-bepalingen 11.4 Gebondenheid aan de cao 11.5 Cao-loze periodes
115 116 116 119 121
12 Wet arbeid en zorg
123
12.1 Verlof bij zwangerschap, bevalling, adoptie en pleegzorg 12.2 Calamiteitenverlof 12.3 Kortdurend en langdurend zorgverlof 12.4 Ouderschapsverlof 12.5 Loopbaanonderbreking 12.6 Politiek verlof
123 126 126 128 129 129
13 Wetgeving rond arbeidstijd, arbeidsomstandigheden en arbeidsduur
131
13.1 Arbeidstijdenwet 13.2 Arbeidsomstandighedenwet 13.3 Wet aanpassing arbeidsduur
131 134 136
XI
pdl arbeidsrecht n 2014/2015
14 Wetten rond gelijke behandeling
139
14.1 Algemene wet gelijke behandeling 14.2 Wet gelijke behandeling mannen en vrouwen bij arbeid 14.3 Wet gelijke behandeling op grond van leeftijd bij de arbeid 14.4 Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte 14.5 Het College voor de rechten van de mens
139 140 141 142 142
15 Wet op de ondernemingsraden
143
15.1 Instelling ondernemingsraad
143
16 Pensioenwet
145
16.1 Uitvoering pensioenregeling
145
16.2 De pensioenovereenkomst 16.2.1 Vormen van een pensioenovereenkomst 16.2.2 Wijziging van de pensioenovereenkomst
146 146 148
16.3 Deeltijdwerker en jonge werknemer
148
16.4 Informatieplicht werkgever
149
16.5 Afkoop pensioen en uitruil partnerpensioen
149
16.6 Veranderingen in het dienstverband
150
XII
inhoud
OPGAVEN
1 Inleiding tot het Nederlandse recht 2 Het arbeidsprocesrecht 3 De arbeidsovereenkomst: een inleiding 4 De arbeidsovereenkomst: totstandkoming en verplichtingen 5 De arbeidsovereenkomst: loondoorbetaling 6 De arbeidsovereenkomst: speciale regels 7 Einde van de arbeids-overeenkomst: een inleiding 8 Opzegging door de werkgever 9 Regels bij ontslag 10 Opzegverboden 11 De collectieve arbeidsovereenkomst 12 Wet arbeid en zorg 13 Wetgeving rond arbeidstijd, arbeidsomstandigheden en arbeidsduur 14 Wetten rond gelijke behandeling 15 Wet op de ondernemingsraden
153 155 157 163 167 171 173 177 181 185 189 193 195 199 201
Proefexamens
203
Index
219
XIII
