10 Stappen voor het maken van een Mindmap Benodigdheden Om een mindmap te maken heeft u de volgende materialen nodig:
papier stiften
Gebruik bij voorkeur A3-formaat blanco papier, lijntjes of ruitjes leiden af. Gebruik stiften met een dunne punt, dan zijn de teksten goed leesbaar. Tip: gebruik een vierkleurenbalpen, zodat u direct verschillende kleuren in handen heeft. Regels Het maken van een mindmap is niet ingewikkeld. Het is echter wel belangrijk dat er optimaal gebruik wordt gemaakt van beide hersenhelften. Dit kan worden bereikt door gebruik te maken van de ‘mindmap regels’. Deze regels bieden bovendien structuur.
Mindmap-regels:
1. Neem een blanco vel papier van A3-formaat. 2. Leg het papier in de breedte op tafel. 3. Zorg dat het papier niet verschuift als u aan het werk bent. Als het papier zou meedraaien, kunt u de tekst op de mindmap niet meer lezen als u deze ophangt. Plak het vel vast op tafel om dit te voorkomen.
4. Noteer in het midden (op enkele cm²) een beeld of een letterwoord dat het onderwerp voorstelt. Gebruik hiervoor meerdere kleuren, zodat het centrale onderwerp direct opvalt.
5. Teken met een andere kleur vanuit het onderwerp een tak. Deze tak begint rechtsboven vanuit het midden en loopt van dik naar dun. De vorm van de takken is erg persoonlijk; sommigen houden van ‘strakke’ takken, anderen van sierlijke takken. Gebruik liever geen geel om een hele tak uit te werken, op wit papier kun je deze kleur niet goed onderscheiden. Geel kun je wel goed gebruiken voor accenten en tekeningetjes.
6. Schrijf het subonderwerp dikgedrukt op deze tak met dezelfde kleur. Zorg dat ieder woord/onderwerp een eigen tak heeft en dat deze tak even lang is als de tekst. Houd de tekst zo kort mogelijk door sleutelwoorden te gebruiken. Noteer de woorden horizontaal of schuin naar boven of beneden, zodat ze leesbaar zijn zonder het blad te draaien.
7. Teken korte vertakkingen vanuit het einde van deze tak met dezelfde kleur en schrijf hier de tekst op. Schrijf deze tekst met kleine (druk)letters.
8. Teken bij de zijtakken een plaatje of symbool dat je linkt aan het onderwerp. De plaatjes mogen kleurrijk en bijzonder zijn, bijzondere plaatjes en symbolen maken het gebruik van het associatieve geheugen effectiever. Bij de tekeningen gaat het niet om ‘Rembrandt-kwaliteiten’, maar om persoonlijke associaties. De symbolen die in de mindmap worden gebruikt zijn ook persoonlijk. Maak het uzelf makkelijk door voor bepaalde woorden altijd dezelfde symbolen te gebruiken, bijvoorbeeld voor eten een mes en een vork. Daarnaast kunt u algemeen geldende kleurcodes gebruiken, zoals groen voor iets ‘goeds’ en rood voor ‘gevaar’.
9. Zorg ervoor dat in de mindmap alles met elkaar verbonden is en er geen losse stukken tekst of tekeningen zijn. Als u alle woorden, beelden of symbolen wegdenkt, ontstaat er een volledig aaneengeschakeld netwerk van lijnen of takken. Als u alle takken en lijnen wegdenkt, bevinden de sleutelwoorden zich logisch geordend dicht bij elkaar.
10. Maak meerdere takken en breng ook verbanden aan tussen de takken. Iedere hoofdtak heeft een eigen kleur en dus een eigen accent. De mindmap is hierdoor beter leesbaar. Breng verbanden aan door takken te markeren met pijlen, merktekens, rangcijfers, kleurencombinaties of het ‘inkapselen’ van logisch gegroepeerde elementen. Op deze manier blijft uw mindmap overzichtelijk zonder te moeten hertekenen.
groep
op de basisschool
Taal
1 2 3
Mind mappen
vak
Letters -
Letters leren herkennen en er woorden bij vinden.
tips/variatie:
- - - -
Zoek naar afbeeldingen in tijdschriften of op internet. Maak op het prikbord één grote mindmap en verzamel samen voorwerpen of afbeeldingen. Deze mindmap kun je gebruiken voor alle letters van het alfabet. Schrijf of stempel woorden op de takken.
Leerkracht:
In groep 3 kunt u binnen de methode die gebruikt wordt ook een mindmap maken per kern of deel. Als bijvoorbeeld de ‘eu’ van ‘neus’ wordt besproken dan kan ‘n eu s’ in het midden worden gezet en kunnen leerlingen daaromheen andere woorden met ‘eu’ schrijven.
stappen:
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Schrijf het onderwerp van de mindmap in het midden, bijvoorbeeld ‘b’. Maak hieromheen een tekening of figuur. Kies een kleur en teken de eerste tak altijd rechtsboven. Schrijf een woord dat met die letter begint in dezelfde kleur op de tak. Maak een tekening bij de tak of zoek er een afbeelding bij. De tweede tak teken je met een nieuwe kleur. Zo maak je kloksgewijs alle takken af.
nr.
7
Mindmappen op de basisschool © Bazalt, www.bazalt.nl
doel:
Taal
Mindmappen op de basisschool © Bazalt, www.bazalt.nl
vak
Letters
nr.
7
groep
op de basisschool
Thema
1 2 3
Mind mappen
vak
Huis -
Voorwerpen in je huis leren benoemen en in de juiste kamer kunnen plaatsen.
tips/variatie: e: e:
- - - -
Zoek naar afbeeldingen in tijdschriften of op internet. Maak op het prikbord één grote mindmap en verzamel samen afbeeldingen. Schrijf of stempel woorden op de takken. Deze mindmap kun je ook gebruiken voor het benoemen van voorwerpen, zoals ‘rond’. Of voor andere locaties zoals school, zwembad, winkel, supermarkt.
stappen:
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Schrijf het onderwerp van de mindmap in het midden, bijvoorbeeld ‘huis’. Maak hieromheen een tekening of figuur. Kies een kleur en teken de eerste tak altijd rechtsboven. Schrijf de tekst, bijvoorbeeld ‘woonkamer’, in dezelfde kleur op de tak. Maak een tekening bij de tak of zoek er een afbeelding bij. Teken met dezelfde kleur aan de eerste tak een aantal vertakkingen. Maak een tekening of zoek afbeeldingen van voorwerpen die te vinden zijn in de woonkamer. De tweede tak teken je met een nieuwe kleur. Zo maak je kloksgewijs alle takken af.
nr.
5
Mindmappen op de basisschool © Bazalt, www.bazalt.nl
doel:
Thema
Mindmappen op de basisschool © Bazalt, www.bazalt.nl
vak
Huis
nr.
5
groep
op de basisschool
Rekenen
1 2 3
Mind mappen
vak
Cijfers -
De cijfers leren herkennen plus benoemen en aantallen leren tellen.
tips/variatie:
- -
Zoek naar afbeeldingen in tijdschriften of op internet. Maak op het prikbord één grote mindmap en verzamel samen afbeeldingen.
stappen:
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Schrijf het onderwerp van de mindmap in het midden, bijvoorbeeld ‘cijfers’. Maak hieromheen een tekening of figuur. Kies een kleur en teken de eerste tak altijd rechtsboven. Schrijf de tekst en het cijfer in dezelfde kleur op de tak. Maak een tekening bij de tak of zoek er een afbeelding bij. Teken de tweede tak met een nieuwe kleur. Maak kloksgewijs alle takken af.
nr.
2
Mindmappen op de basisschool © Bazalt, www.bazalt.nl
doel:
Rekenen
Mindmappen op de basisschool © Bazalt, www.bazalt.nl
vak
Cijfers
nr.
2
groep
op de basisschool
Taal
4-8
Mind mappen
vak
Boekverslag -
De belangrijkste gebeurtenissen uit een boek leren halen om er een boekverslag van te kunnen maken.
tips/variatie:
- -
Vul na het lezen van elk hoofdstuk één tak in, zodat je niet meer kunt vergeten waar het over ging. Als je het boek uit hebt en alle takken zijn ingevuld dan kun je alle (uitleg)takken samenvoegen om er één verhaal van te maken.
Leerkracht:
-
Na het maken van deze mindmap kunt u de leerlingen volgens uw inzicht of lesmethode een boekverslag laten maken.
stappen:
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.
Schrijf de titel van het boek in het midden. Maak hieromheen een tekening of figuur. Kies een kleur; teken de eerste tak rechtsboven. Schrijf de titel van het eerste hoofdstuk in dezelfde kleur op de tak. Maak met dezelfde kleur twee vertakkingen aan de hoofdtak. Schrijf ‘uitleg’ op de eerste zijtak. Deze tak splits je weer op in een aantal takken. Schrijf hier met dezelfde kleur in sleutelwoorden op waar het hoofdstuk over ging. Schrijf ‘hoofdpersonen’ op de tweede zijtak. Deze tak splits je weer op in een aantal takken. Schrijf hierop met dezelfde kleur de namen van de hoofdpersonen. Maak een tekening of zoek een afbeelding bij de tak. De tweede tak maak je pas als je het tweede hoofdstuk hebt gelezen. De tweede tak teken je ook met een nieuwe kleur. Zo werk je kloksgewijs alle takken af.
nr.
17
Mindmappen op de basisschool © Bazalt, www.bazalt.nl
doel:
Taal
Mindmappen op de basisschool © Bazalt, www.bazalt.nl
vak
Boekverslag
nr.
17
groep
vak
op de basisschool
4
Spelling
Mind mappen
Categorie aai/ooi/oei - -
Een spellingsregel of spellingscategorie leren. Het goed leren schrijven van woorden die bij deze regel of categorie horen.
tips/variatie:
-
Hang de mindmap op een plaats waar je hem vaak ziet, zodat je hem vaak kunt herhalen.
Leerkracht:
- -
Deze mindmap kunt u ook toepassen op ieuw/eeuw/uw. Controleer het werk zelf of laat leerlingen elkaars werk controleren.
stappen:
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.
Schrijf het onderwerp van de mindmap in het midden. In dit geval is dat de spellingsregel, bijvoorbeeld ‘ik hoor een j, ik schrijf een i’. Maak hieromheen een tekening of figuur. Kies een kleur. Teken de eerste tak altijd rechtsboven. Schrijf op de tak ‘aai’ in dezelfde kleur als de tak. Maak vertakkingen aan de tak waarop je woorden schrijft die erbij horen. Je kunt deze woorden zelf bedenken of woorden nemen uit het woordpakket. Maak er tekeningen bij. Maak de tweede tak in een andere kleur voor ‘ooi’. Maak de derde tak in een andere kleur voor ‘oei’. Maak een gekke hulpzin met de woorden op de kaart. Schrijf deze hulpzin in een apart kader vast aan het onderwerp in het midden, in de kleur die je ook in het midden hebt gebruikt.
nr.
21
Mindmappen op de basisschool © Bazalt, www.bazalt.nl
doelen:
Spelling
Mindmappen op de basisschool © Bazalt, www.bazalt.nl
vak
Categorie aai/ooi/oei
nr.
21
groep
op de basisschool
Rekenen
4-8
Mind mappen
vak
Tafels -
Je leert een tafel.
tips/variatie:
- -
Lamineer de kaart en gebruik dit thuis als placemat. Tijdens het eten kun je tafels oefenen. Weet je een antwoord niet, spiek dan onder het bord. Soms is het lastig om een associatie te zoeken bij een opgave. Misschien kunnen deze voorbeelden je helpen: leeftijden ouder(s), grootouder(s) - aantal leerlingen in de klas met of zonder juf of meester - huisnummers - verkeersborden
stappen:
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Maak eerst een grote ronde vorm ter grootte van een bord. Schrijf het onderwerp van de mindmap in het midden: ‘tafel van…’. Rechts van de cirkel maak je 10 takken in dezelfde kleur. Op deze takken schrijf je de opgaven van de tafel zonder antwoorden in dezelfde kleur. Bij de opgaven waarvan je het antwoord niet weet, schrijf je het antwoord aan de linkerkant van de som, in de cirkel. Achter de opgave bedenk je een associatie (zie voorbeeld). Maak een tekening bij deze associatie. Links van de cirkel schrijf je de korte (verdubbelde) tafels op 1x, 5x, 10x / 2x, 4x, 8x / 3x, 6x. Kies voor iedere serie een andere kleur. Schrijf en teken dezelfde associaties bij de opgaven.
nr.
12
Mindmappen op de basisschool © Bazalt, www.bazalt.nl
doel:
Rekenen
Mindmappen op de basisschool © Bazalt, www.bazalt.nl
vak
Tafels
nr.
12
Dit is een selectie uit de ringband Mindmappen op de basisschool. Deze bevat veel kaarten met voorbeelden, instructie en een handleiding. U kunt deze uitgave bestellen op http://www.bazalt.nl/educatieve-uitgaven/mindmappen-op-debasisschool. Uw investering is € 72,-. Bestelt u deze uitgave vóór 1 januari 2015 met actiecode
Bazalt Postbus 21778 3001 AT Rotterdam T 088-5570500 E
[email protected] I www.bazalt.nl
mind2014 dan betaalt u geen verzendkosten.