weekblad voor de hogeschool van amsterdam / 10 september 2008 nr. 03
ruimte voor de roker waar mag het nog?
-advertenties-
EN OP EEN KUNSTACAD N E I D EMI V ER J E I B
Leuke afwisselende baan op een kunstacademie in Amsterdam. Regel jij de modellen voor de docenten, ruim je de kantine op, maak je cijferlijsten aan en heb je een goed humeur. Ben je 12 tot 24 uur per week beschikbaar Kijk op www.wackersacademie.nl bij vacatures.
a
HR bureau VOP, onder andere gespecialiseerd in assessments, is per direct op zoek naar een
testzaalassistent(e) voor 2 à 3 dagen per week. Kijk voor vacatureinformatie op www.avop.nl
ik wacht op je telefoontje!
Vert Ve rtegenwo rt woor wo o dig JIJ in n 20009 de de Neederlands de dsee jongeren bij de VN ds N? Als jo jong ng gerenverteegen egenw en oordiger bij de VN verteel jiji werreld eldle leiders watt Nederlandse le Ne jonger gereen vinden van ger n ond nder nd er erpen als kli erw klimaat, armoede,, ee eerlijke hand del.. Ben jij tussen dee 188 en 26 jaar en is ditt iets voor jou Be u? Meld Mel d je dan uiteerlijijjk 15 september 2008 008 aan via:
www w.dewereldvandev evnn.nl ev
Nee, je hoeft chimpansee Patrick niet te bellen. Maar je kunt hem wel helpen! Hoe? Door je oude mobiele telefoontje in te leveren voor Stichting AAP.
meer weten? Kijk op www.aap.nl of bel gratis 0800-1118
OPEN HUIS
WOENSDAG 10 SEP, 12.00 - 14.00 UUR EN VRIJDAG 12 SEP, 16.00 - 18.00 UUR
Voor hèt onderzoeksbureau van Amsterdam is StudiJob Uitzendbureau op zoek naar gemotiveerde
Telefonisch Enquêteurs (minimaal 8u per week) %FPOEFS[PFLFOHBBOPWFSBDUVFMFFONBBUTDIBQQFMJKLFPOEFSXFSQFO[PBMT MFFGCBBSIFJE WFJMJHIFJE KPOHFSFO QPMJUJFLFOTQPSUJOEFTUBE"NTUFSEBN
Amsterdam - Landlust Vraagprijs v.a. € 165.000,- k.k. Sinds kort in de verkoop! Deze leuke appartementen zijn gelegen in de levendige omgeving van stadsdeel Bos en Lommer. In de nabije omgeving zijn vele winkels te vinden en is er een goede bereikbaarheid met het openbaar vervoer en via de uitvalswegen. Tevens zijn het Westerpark en het centrum op fietsafstand. De appartementen variëren in grootte van 55 m2 t/m 80 m2. Inlichtingen kantoor Amsterdam: 020 - 520 95 80
Profiel: )#080TUVEFOUFO XFSLUJKEFOWBOVV NJOJNBBMVQFSXFFLCFTDIJLCBBS[JKO UXFFEJFOTUFOWBOV HPFEFUFMFGPPOTUFNFOHPFEFCFIFFSTJOHWBOEF/FEFSMBOETFUBBM %F[FCJKCBBOJTJEFBBMPNEBUIFUHPFEUFDPNCJOFSFOJTNFUEFTUVEJFFOKF KFCFTDIJLCBBSIFJEXFLFMJKLTLVOUEPPSHFWFO #FOKJKPQ[PFLOBBSFFOMFVLFCJKCBBOFOIFCKFJOUFSFTTFJOXBUFSTQFFMUJO EFTUBE"NTUFSEBN /FFNEBOTOFMDPOUBDUPQNFU"MFTTBOESB $IFDLWPPSBOEFSFWBDBUVSFTPO[FXFCTJUFXXXTUVEJKPCOM
r4UVEJ+PCJTHFPQFOEWBOVVS r7PPSNFFSJOGPSNBUJFLVOKFPPLCFMMFOOBBS
AMSTERDAM AMSTERDAM-NOORD UTRECHT PURMEREND EDAM-VOLENDAM HOORN STEDE BROEC
inhoud 9
tijd voor talent De HvA wil een kleine topgroep studenten op de hogeschool meer aandacht geven. In 2012 moet de top van minstens 5 procent studenten boven zichzelf kunnen uitstijgen dankzij excellente programma’s, bovenop het standaard studieprogramma.
12
creatief met rook De vakantie is over, het einde van de zomer in zicht. Dag terrasjes, doei parken, tot ziens festivals. Voor rokers zal de winterdip extra zwaar vallen dit jaar, voor hen is het ook: ‘Dag sigaret’. Kan er nog gerookt worden op de HvA?
14 “we zijn net de anwb” Studentenvakbond ASVA heeft een nieuw bestuur. In hun eerste week vertellen de vijf nieuwe bestuursleden over hun plannen voor het komende jaar.
vaste rubrieken 04 nieuws 06 prijsvraag 06 knip/plak 06 vraag van de week 07 column Gijs
17 weekgast Coyan Tromp (42) is opleidingscoördinator en docent bij Future Planet Studies, een nieuw traject van de bachelor bèta-gamma. Op 2 september ging het programma van start met vijftig studenten.
07 ondertussen in.. 18 recensies 19 eten 20 wat waar wanneer 21 1234 22 vakantie 22 en nu jij 23 dobbertjes 23 agenda 24 stage
colofon
nieuwe ronde, nieuwe kansen Op pagina 14 en 15 stellen vijf ambitieuze studenten zich voor: Emil, Frank, Martijn, Caroline en Thomas. Deze heren en dame zijn het nieuwe bestuur van de ASVA Studentenunie, op de kop af een week in functie. Zelf heb ik al het genoegen gehad even kennis met ze te mogen maken en ik heb de indruk dat ze er zin in hebben. De ASVA, van oorsprong een universitaire club, doet al een paar jaar flink zijn best om ook HvA-studenten te verleiden tot een echt studentenleven. Fietsenverkoop, kamerbemiddeling, een megafeest in de Powerzone voor de eerstejaars, om maar wat te noemen. Het is wel eens verfrissend om in UvAcontreien mensen tegen te komen die echt heil zien in de samenwerking met de HvA en zich met plezier inzetten voor hbo-studenten. Een paar jaar geleden verscheen zelfs de eerste HvA-student in het bestuur. De bloeiende ASVA stond afgelopen jaar in schril contrast met het sluimerende (en dat is in sommige gevallen nog vriendelijk uitgedrukt) bestaan van een aantal HvA-verenigingen. Als redactie van
Jammer dat Emil, Frank, Martijn, Caroline en Thomas allemaal aan de UvA studeren het huisorgaan van de HvA houden wij natuurlijk graag contact met iedereen die iets aangenaams organiseert binnen de hogeschool. Maar het varieert nogal per jaar hoe actief het bestuur van een vereniging is. Continuïteit is vaak ver te zoeken. En afgelopen jaar leken de meeste besturen vooral bezig met ruziemaken met elkaar. En als er al iets georganiseerd werd - ik noem een Khmisa (Wim: bedoel je niet een Iftar?) - dan bleken de meest actieve studenten aan andere instellingen ingeschreven te zijn. Het is toch tekenend dat ik het afgelopen jaar vaker koffie gedronken heb met de voorzitter van de ASVA, die zijn kantoor op drie kilometer afstand heeft, dan met de voorzitter van de Amsterdamse Studenten Vereniging Leeuwenburg, die zijn kantoor op drie verdiepingen afstand heeft. (Dat mag de nieuwe ASVL-voorzitter - whoever you are - opvatten als een uitnodiging voor een cappuccino in kamer B2.18 van de Leeuwenburg.) Bij de ASVA lijken ze de opvolging redelijk goed voor elkaar te hebben. Elk jaar slagen ze erin een behoorlijk bekwame club bestuurders bij elkaar te vegen. Groot was dus mijn teleurstelling toen bleek dat Emil, Frank, Martijn, Caroline en Thomas allemaal aan de UvA studeren. Het was een goed teken geweest voor de nieuwe generatie HvA-bestuurders als er ook eentje tot de ASVA was doorgedrongen. Begrijp me niet verkeerd, ik zie ook veel nieuwe initiatieven bij voorheen winterslapende clubs, dus ik heb hoop. Maar een HvA’ er tussen al die academici was toch mooi geweest, al was het alleen om te laten zien dat het talent er is. Misschien moeten we voor 2009-2010 een Idols-achtige competitie organiseren. So you think you can run the ASVA? Of The Next Martijn Weeda. Ik geloof er wel in. Bestuurlijk talent aan de HvA, laat je hore! Wim de Jong hoofdredacteur
Havana is het onafhankelijke weekblad voor studenten en medewerkers van de Hogeschool van Amsterdam 10 september 2008 jaargang 14, nummer 03
Redactieadres: Weesperzijde 190 (kamer B.2.18), 1097 DZ Amsterdam, tel 595 24 90 e-mail:
[email protected]. ■ Hoofdredactie: Wim de Jong
[email protected] ■ Eindredactie: Annemarie Vissers
[email protected] ■ Redactie: Tim van den Berg
[email protected], Tomoko Claringbould
[email protected], Linde Arts (stagiaire), Selina van Loon (redactie- assistent)
[email protected] ■ Medewerkers: Kim Bos
[email protected], Gijs Hardeman, Eduard Hoekstra, Jorrit Roerdinkholder, Abel Schoenmaker, Mario Verhoeven ■ Manager a.i.: Paul v/d Water
[email protected] ■ Redactieraad: Eric Hardeman, Wijnand Scholtens, Evelien Spaan, Jerke van der Woerdt, Tarik Yousif ■ Fotografen: Amber Beckers, Fred van Diem, Marc Deurloo, Margriet Jeninga, Paco Weekenstroo ■ Coverbeeld: Pascal Tieman en Fred van Diem ■ Illustratoren: Bas Kocken, Pascal Tieman ■ Vormgeving: Pascal Tieman ■ Ontwerp Lay-out: Death Valley / Amsterdam ■ Advertenties: Bureau Van Vliet, Postbus 20, 2040AA, Zandvoort, telefoon 023-571 47 45 fax: 023-571 76 80 of
[email protected] ■ Abonnementen: € 18,15 per jaar, opgave via de redactie-assistent of per e-mail. ■ Drukkerij: Dijkman Offset Diemen. ■ Havana: Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen. ISSN - 1385-5670 ■ De volgende Havana verschijnt woensdag 17 september ■
havana
3
nieuws tim van den berg / tomoko claringbould / jim jansen / wim de jong
[email protected]
LANX OP HET MATJE ■ Het voltallige bestuur van studentenvereniging Lanx is vrijdag op het Maagdenhuis ontboden. Rector Magnificus Dymph van den Boom heeft het bestuur nogmaals op de gedragscode gewezen waaraan studentenverenigingen zich moeten houden. Of de berisping van Van den Boom gevolgen heeft, is niet bekend.
“Ik heb het bestuur verteld dat ze verplicht zijn zich te houden aan de code die voor studentenverenigingen van de UvA en de HvA geldt”, licht Van de Boom toe. LANX is een van de vier Amsterdamse studentenverenigingen die onlangs de Gedragscode Introductietijd ondertekenden. In deze code staan regels voor introductieperiodes opgesteld waar de verenigingen aan moeten voldoen, waaronder: ‘Deelname aan onderwijsverplichtingen mag nooit worden belemmerd. Aspirant-leden moeten 100% kunnen deelnemen aan het onderwijs.’ De introductie van LANX was echter gelijktijdig met de start van veel colleges. Volgens Van den Boom is bij LANX te weinig rekening gehouden met, hoe zij het uitdrukt, “de zwakkeren die geen weerstand kunnen bieden aan groepsdruk.” “Er is een ontgroeningprogramma en daar gelden groepsregels. Daar kan ik inkomen. Maar ik vind het stoer
van het LANX-bestuur als ze ook met individuele personen rekening houden, die wellicht minder bestand zijn tegen bepaalde zaken. Het bestuur heeft toegezegd hier voortaan rekening mee te houden.” De nieuwe leden van LANX trokken er deze week op uit voor de Kennismakingstijd (KMT). Mobieltjes moesten achterblijven en de bestemming was vooraf onbekend. De feuten zouden vervolgens door de leiding onder druk zijn gezet om het introkamp vooral niet te verlaten, bijvoorbeeld door ze ’s avonds verplicht aan de hele groep te laten vertellen dat ze de dag erna naar college zouden gaan. Dit kwam aan het licht door een telefoontje van een moeder naar de HvA. Ze kon haar zoon niet bereiken, terwijl zijn studie die week al was begonnen. Volgens LANX-praeses Ronald van Workum is het ‘absoluut niet waar’ dat eerstejaars onder druk zijn gezet om niet naar school
VERTREKKENDE DIRECTEUREN
te gaan. “Studenten konden ten alle tijden naar colleges toe. Daar hebben wij van tevoren alle rekening mee gehouden. Wij houden ons strikt aan de Gedragscode Introductietijd.” Van den Boom heeft niet overwogen om de hele ontgroening binnen de UvA te verbieden. “Dat vind ik ver gaan, mede omdat ik ook het nut van ontgroeningen zie. Je ontwikkelt een netwerk en sluit er vriendschappen. Dit moet natuurlijk wel gebeuren binnen de regels van het spel. Ik weet dat er in het verleden – voor mijn tijd – bij de UvA excessen tijdens ontgroeningen hebben plaatsgevonden, en dat is nu absoluut verboden.” Of de berisping van Van den Boom consequenties heeft voor de vereniging of individuele leden, wil Van den Boom niet zeggen. “Ik weet daar niets van, en het is aan Frank van Kampen (hoofd Studentenzaken) om daarover te oordelen.” (TvdB/JJ)
RECHTGEZET
■ Het begin van het studiejaar wordt gekenmerkt door het vertrek van een
FOTO’S
aantal directeuren, onder andere naar aanleiding van de domeinvorming.
De foto’s van weekgast Marijn Lansbergen (Havana nr.2) zijn niet gemaakt door Henk Thomas maar door Bob Bronshoff.
Drie instituutsdirecteuren dragen binnenkort hun werkzaamheden over aan een domeinvoorzitter, of hebben dat al gedaan: Emilie Randoe, Wijnand Scholtens, Tonny Triezenberg (zie kader). Randoe en Triezenberg weten nog niet wat ze na het beëindigen van hun werkzaamheden als directeur gaan doen. Voor Scholtens wordt een nieuwe functie binnen de HvA gezocht. De positie van instituutsdirecteur verdwijnt vanwege de nieuwe indeling van HvA-opleidingen in domeinen. Zeven domeinvoorzitters – gerekruteerd uit toenmalige instituutsdirecteuren – staan nu aan het hoofd van evenzoveel opleidingenclusters. Sommige voormalige directeuren hebben een andere functie binnen de HvA gevonden. Voor het Amsterdam Fashion Institute (AMFI), dat onder het domein Media, Creatie en Informatie valt, wordt een uitzondering gemaakt: Liesbeth in ’t Hout blijft daar als enige instituutsdirecteur over. Algemeen directeur Jeroen Knigge: “Het AMFI is een dermate sterk merk dat we vinden dat daar een instituutsdirecteur bij hoort. Dit betekent
echter niet dat het AMFI ook een aparte medezeggenschapsraad krijgt.” Bij de stafdiensten wordt gezocht naar tijdelijke opvolgers – in afwachting van het samengaan van de HvA en UvA – voor de drie directeuren (zie kader). (WdJ)
wie vertrekt wanneer Emilie Randoe, Instituut voor Interactieve Media, directeur Instituut voor Informatica, resp. 1 september en 1 oktober Wijnand Scholtens, Hoger Juridisch Onderwijs, 1 september Tonny Triezenberg, Instituut voor Information Engineering, 1 januari Marianne Bogers, Marketing & Communicatie a.i., n.n.b. Ria Braspenning, Personeel en Organisatie, n.n.b. Arend Wildeboer, IT & V a.i. (vervanger Flip Popma), n.n.b.
ZORGMASTERS MOGEN GROEIEN De zorgmasters van het hbo gaan uitbreiden. Er komen 75 extra opleidingsplaatsen voor nurse practitioners en physician assistents bij, waarmee het totaal op vierhonderd komt. De vraag naar topverplegers neemt de komende jaren fors toe, blijkt uit een onderzoek dat de 4
havana
HBO-raad liet uitvoeren op verzoek van de ministeries van Volksgezondheid en OCW. Het is nog niet duidelijk hoe de extra plaatsen precies worden verdeeld over de zorgopleidingen. “We bekijken nu bij de individuele opleidingen met hoeveel plaatsen ze kunnen uitbreiden.” (HOP)
DOCENTE MAAKT VAL ■ Aan de Wenckebachweg op de locatie van HvA Domein Onderwijs en Opvoeding is een ‘bedrijfsongeval’ gebeurd. Een docente gleed uit op de trap en viel op haar hoofd.
De brandweer moest er aan te pas komen om de docente uit het gebouw te vervoeren. Mike van Drongelen, hoofd Beveiliging en Veiligheid: “Als iemand horizontaal uit het pand moet worden vervoerd, dan moet dat via de ladderwagen van de brandweer. Dat is op veel plekken in Amsterdam. Hiervoor zijn speciale plekken waar de ramen helemaal open kunnen, zodat de patiënt horizontaal uitgelicht kan worden.” Vorig jaar waren medewerkers nog niet zo bekend met deze speciale ramen. Toen ontstonden er complicaties bij het vervoeren van een docent die een hartaanval had gekregen. Naar aanleiding hiervan zijn deze speciale plekken in kaart gebracht. De uitgegleden docente is met de ambulance afgevoerd naar het ziekenhuis voor onderzoek. Ze maakt het goed. Op dit moment worden de omstandigheden van de valpartij onderzocht door coördinator Maarten Hoogland van Kwaliteit, Arbo & Milieu. (TC)
ZILVEREN ROEISTER In het overzicht van Olympische medaillewinaars op de HvA, in Havana 2, ontbrak Roline Repelaer van Driel. De studente van het domein Bewegen Sport en Voeding roeide mee met de dames acht, die in Peking zilver wonnen. Zwemster Femke Heemskerk doet niet de ALO, maar SM&O.
Volg de eerste week in Amsterdam van onze 1234 eerstejaars Arian Reymen op Havanaweb.nl
WINDESHEIM WIL POLDER IN ■ Windesheim onderzoekt de mogelijkheid om in Almere een nieuwe hogeschool te beginnen. Dat meldt hskwin’, de krant van deze Zwolse hogeschool. De HvA zou zich uit de Flevopolder terugtrekken.
Een marktonderzoek, dat in oktober klaar moet zijn, moet duidelijk maken of er kansen zijn voor het hbo-onderwijs in Almere. Windesheim-bestuurder Hein Dijkstra laat in hskwin’ weten er wel vertrouwen in te hebben. Hij wil ‘inzetten op massa’, in tegenstelling tot de HvA, die het met de geleidelijke groei van opleidingen probeerde. Volgens algemeen directeur Jeroen Knigge van de HvA praat Windesheim enigszins voor zijn beurt. “De stelligheid waarmee daar staat dat de HvA vertrekt is onjuist. De beslissing van Windesheim – en daarmee die van de HvA – zal afhangen van de uitkomst van de businesscase.” Over wat er gebeurt met de bestaande opleidingen als
de HvA zich terugtrekt uit Almere, wil Knigge zich niet uitlaten. “Het gaat veel te ver om daar nu over te praten. Wij hebben tegenover de gemeente Almere de ambitie uitgesproken om het hoger onderwijs daar verder vorm te geven. En die verplichtingen komen wij na.” De bewering dat de HvA de handen vol zou hebben aan de studenten in eigen stad en daarom ‘minimaal investeert’ in Almere, noemt Knigge ‘onzin’. Over haalbaarheid van de strategie van Windesheim – ‘inzetten op massa’ – wil Knigge niets kwijt. “Dat is niet onze zaak. Wat wel duidelijk is dat elk jaar een nieuwe opleiding, zoals de HvA het doet, niet tegemoet komt aan de ambitie van de gemeente Almere.” (WdJ)
nieuws GROOTVERDIENERS IN ONDERWIJS
JURIDISCH SPREEKUUR
■ De meest verdienende bestuurder in het hoger onderwijs was afgelopen jaar vertrekkend collegevoorzitter Bert Vork van de Hogeschool Leiden. Die kreeg 615.000 euro, inclusief een vertrekpremie.
■ Het Juridisch Spreekuur (HJS) is pas een week op gang, maar over
Dat blijkt uit een overzicht dat de Algemene Onderwijsbond heeft samengesteld uit de jaarverslagen van hogescholen en universiteiten. In totaal verdienden 45 bestuurders meer dan het gemiddelde ministersalaris van 169.000 euro. Dat bedrag is de norm voor openbaarmaking van salarissen. Wageningen Universiteit duikt drie keer op in de top tien. Aan die universiteit kunnen ze geen geschikte bestuurder vinden die voor minder dan twee of drie ton komt opdraven. Onder de eerste tien bevinden zich ook de UvA/HvA, de Vrije Universiteit, de Hanzehogeschool, de Universiteit Maastricht, de Hogeschool van Arnhem & Nijmegen en de TU Delft. De vakbond heeft alle inkomsten bij elkaar opgeteld: bruto salaris, pensioen- en vertrekpremies, onkostenvergoedingen en bonussen. Het kabinet is voornemens een maximum te stellen
de opkomst valt niet te klagen, aldus de projectleiders. HJS is vanaf dit studiejaar begonnen met het geven van advies en wordt geleid door studenten van HBO-Rechten en Sociaal Juridische Dienstverlening. Zij geven advies aan studenten over wonen, werken, consumentenrecht en inkomen en brengen hiermee hun kennis in praktijk. Het was even afwachten, maar het spreekuur werkt, zeggen Lilian Suger en Menno Kluft, projectleiders van HJS: “Het overtreft onze verwachtingen. Op maandag kregen we gemiddeld vier vragen binnen, mondeling of via e-mail.
aan salarissen in de semi-publieke sector, waar het hoger onderwijs onder valt. Het is nog niet zeker hoe de zogeheten ‘Balkenende-norm’ er uiteindelijk uit zal zien. Waarschijnlijk beperkt die zich tot een brutosalaris van ongeveer 176.000 euro en vallen pensioenpremies, vertrekregelingen en prestatiebonussen buiten de norm. De AOb wijst erop dat bestuurders de norm dan eenvoudig kunnen omzeilen. (HOP)
de hoogste drie hva’ers 08 Ankie Verlaan (collegelid) € 341.000 in dienst tot 1 september 2007 18 Karel van der Toorn (collegevoorzitter) € 222.800 36 Paul Doop (collegelid) € 181.000
Daarbij zijn er door studenten nog vier afspraken gemaakt om de informatie te bespreken. We hebben eerder een tekort aan personeel dan een overschot.” De hoge opkomst bij HJS is volgens ontwikkelaar Kees de Vey Mestdagh te verklaren door verschillende factoren. “Het is een nieuw project, dus mensen zijn erg benieuwd. Ook de posters die op veel locaties hangen, doen hun werk. Daar komt bij dat het niveau van de adviserende studenten hoger is dan we verwacht hadden.” (LA)
“HARDE KNIP IS ONZINNIG” ■ Studenten die bijna klaar zijn met hun bacheloropleiding hebben
geen extra ‘bezinningsmoment’ nodig voor ze aan hun masteropleiding beginnen.
DOO WORDT UNESCO-SCHOOL
Met dat argument reageert de Landelijke Studentenvakbond op de recente aankondiging van minister Plasterk dat hij ‘nu echt’ werk gaat maken van de invoering van een ‘harde knip’. Hij wil dat de overgang van bachelor- naar masteropleiding een belangrijk moment wordt waarop studenten nadenken over hun toekomst. De LSVb schrijft dat studenten heus wel beseffen
■ Het domein Onderwijs en Opvoeding (DOO) heeft de status van Unesco-school
gekregen. Deze status levert het domein een aantal nieuwe projecten op met andere Amsterdamse Unesco-scholen. Jos Beelen, hoofd International Office van het domein: “We krijgen van Unesco geld voor projecten die voldoen aan hun doelstellingen. Ook kunnen studenten gaan stagelopen bij andere Unescoscholen en wordt subsidie aanvragen gemakkelijker.” Beelen vroeg de status aan naar aanleiding van verschillende projecten binnen zijn domein. “Er is bijvoorbeeld een project in Mali waarbij een lerarenopleiding wordt opgezet voor meisjes. Ook hebben we een minor ‘Werken in ontwikkelingslanden’ waar alle HvA-studenten zich voor in kunnen
schrijven.” Deze sluiten goed aan bij het schoolprofiel van Unesco. De vier thema’s die hierin centraal staan zijn vrede en mensenrechten, burgerschap, intercultureel leren en duurzaamheid. Unesco is de organisatie van de Verenigde Naties voor onderwijs, wetenschappen, cultuur en communicatie. Dit studiejaar krijgen twaalf onderwijsinstellingen subsidie van Unesco. Over het algemeen worden alleen scholen van voortgezet onderwijs aan de organisatie van de Verenigde Naties gelieerd, maar ook lerarenopleidingen krijgen af en toe de kans. (LA)
dat zij een passende master moeten kiezen. Vaak bepalen zij hun keuze zelfs al vroeg in de opleiding omdat ze voorbereidende bachelorvakken moeten volgen. Daarnaast stelt de bond dat een harde knip tot studievertraging leidt, waardoor studenten nog minder dan nu geneigd zullen zijn om buitenlandervaring op te doen of bestuurswerk te verrichten. (HOP)
VRAAG/ANTWOORD
KAPOTTE TL-BUIZEN ■ Een ex-HvA-student is vorige week de Leeuwenburg ingeslopen om daar vernielingen aan te richten. Havana vraagt hoofd Beveiliging en Veiligheid Mike van Drongelen wat er is gebeurd.
Een insluiper op de Leeuwenburg, spannend! Nou ja, ik wil het geen insluiper noemen. Een ex-student, die volgens papieren van de politie in behandeling is bij een ‘bepaald instituut’, is de Leeuwenburg binnengelopen om vernielingen aan te richten.
beeld tim van den berg
Kapotte computers, ingeslagen ruiten? Nee, er zijn een paar tl-buizen kapotgeslagen in een lokaal op verdieping min 3.
Studentenvereniging ASVL organiseerde vorige week het Startsein, een feest waarmee het begin van het nieuwe studiejaar werd ingeluid. De vereniging begon het jaar zelf zonder voorzitter (aangezien de beoogde kandidaat er al in de zomervakantie de brui aan gaf). De vereniging belooft, ondanks het gebrek aan voorzitter, weer een studiejaar vol gezelligheid. (TvdB)
Zijn er nog gewonden gevallen? Ook niet. Studenten hebben er geen last van gehad. Alleen een docent was erbij. Die heeft het gemeld bij de beveiliging, die vervolgens de politie heeft gebeld. De politie heeft het verder afgehandeld. Wat was het motief van de dader? Zoals gezegd is deze persoon in behande-
ling wegens zijn geestestoestand. Hij is niet helemaal honderd procent. Dus waarom hij het heeft gedaan is onduidelijk. Hoe kon dit gebeuren? Het gebeurde overdag, dus het is heel moeilijk om dit soort mensen te weren. Er zijn wel mogelijkheden toe, zoals toegangspoorten, maar wil je die toepassen? Ik ben nu bezig met een veiligheidsbewustheids-campagne voor medewerkers. Het is de bedoeling dat we vooral facilitaire HvA-medewerkers betrekken bij de veiligheid in het gebouw. Dus iedereen moet vooral goed opletten of er niet een ongewenste gast insluipt? Ja. Ons idee is: we investeren liever in mensen dan in apparaten. Voorkomen doe je namelijk toch niet, tenzij je de school dichttimmert. Maar dan is er geen onderwijs meer mogelijk. (TC) havana
5
prijsvraag
WIN VRIJKAARTEN VOOR DISCOVERY ‘08 26 september 2008 vindt er een op het eerste gezicht vreemde uitgaansnacht plaats. Jonge wetenschappers organiseren Discovery 08. Van 21:00 tot 04:00 zullen ruim 1000 mensen in NEMO uit hun dak gaan met beats en cocktails, maar ook met nieuwe wetenschap, live-experimenten, games, films en visuals. Op Discovery 08 draait alles om de kick van nieuwe dingen ontdekken. Havana mag 5 x 2 kaarten weggeven! Kaarten winnen?
Wat heeft uitgaan volgens jou met wetenschap te maken? Mail je antwoord naar
[email protected] (alleen vanaf je HvA-mailadres) De winnaars van de dvd ‘Juno’ uit Havana nummer 2 zijn: Lili Chen, Pim Ranzijn en Ton van Angeren. De winnaars van 2 kaartjes voor ‘Het Begin’ in de Escape dinsdag 16 september zijn: Bjorn Spronk, Suzanne Kaldenbach, Ferhat Acar, Tessa de Jong en Tom van der Peet.
knip en plak MUZIEKKEUZE
FALENDE STAGIAIRS
Je persoonlijkheid bepaalt je muziekkeuze. Liefhebbers van heavy metal en klassieke muziek hebben dezelfde soort persoonlijkheid. Ze hebben veel zelfvertrouwen, zijn creatief en zitten goed in hun vel, maar ze zijn niet extravert, zo zegt een wetenschapper van de Heriot Watt Universiteit in Edingburgh. Er is onderzoek gedaan onder meer dan 36.000 muziekliefhebbers. Reggaefans houden niet van hard werken, zitten lekker in hun vel en zijn genereus. Liefhebbers van dancemuziek zijn volgens de onderzoekers extraverte creatievelingen, maar doorgaans onvriendelijk en egocentrisch. Ook liefhebbers van rap zijn erg extravert en hebben een hoge pet op van zichzelf. Volgens de onderzoekers definiëren mensen hun persoonlijkheid vaak aan de hand van muzieksmaak, kleding, taalgebruik en naar welke uitgaansgelegenheden ze gaan. Uit: NU.nl, 5 september
Bedrijven zijn zelden blij met stagiairs. Ze zijn niet gemotiveerd en het ontbreekt ze aan voldoende kennis. Nog niet eens de helft van de bedrijven die een stagiair in dienst heeft, is daar tevreden over. Slechts 24 procent beschikt volgens de werkgevers over voldoende kennis, en maar 40 procent heeft een goede instelling. Dat blijkt uit een enquête van de Belgische zelfstandigenvakbond Unizo. Volgens de ondervraagde ondernemers heeft amper twintig procent van de jongeren voldoende vaardigheden als ze aan de stage beginnen. Leggen we de lat dan te hoog voor stagiairs? Iets meer dan 30 procent van de ondernemers wil meer begeleiding om de stagiairs beter te ondersteunen. De rest wijt het falen toch echt aan de student zelf. Uit: Carp*, 3 september
BLUF!
KLASSIEKE JURIST Hbo-juristen moeten zich niet blindstaren op de klassieke togaberoepen, maar zich richten op banen waarvoor academici te hoog zijn opgeleid, vindt Rob van Otterloo, bijzonder hoogleraar Organisatie van Juridische Dienstverlening aan de UvA. Hij denkt dat de hbojuristen waarschijnlijk bijzonder geschikt zijn voor banen waarvoor tot nu toe, noodgedwongen, academische juristen werden aangenomen. Otterloo: “De hbo’er heeft als voordeel dat deze is opgeleid om praktische toepassingen voor juridische problemen te zoeken, in plaats van per se de mooiste juridische constructie.” Hij denkt daarbij vooral aan posities binnen de provinciale- en gemeentelijke overheden en koepelorganisaties als het midden- en kleinbedrijf (MKB). Volgens hem zijn academische juristen vaak overgekwalificeerd voor de banen die zij bezetten. Uit: Folia, 5 september
Niet alleen minister Cramer, maar ook HvA-manager Jelle Jeensma van het MIM, heeft zijn handtekening gezet onder BLUF-steunbetuiging. ’Wij ondersteunen de funktie die het weekblad Bluf! vervult door het publiceren van geheime dokumenten die laten zien hoe het werkelijk toegaat in de Haagse Kringen.’ Was ondertekend: Jaqueline Kramer (voorz. Milieudefensie), 21 juni 1986. Jacqueline Cramer, de huidige minister van Milieu, weet echter van niets. Ze blijkt niet de enige: ook andere ondertekenaars weten zich weinig of niets meer te herinneren van de advertentie. “Echt waar?” roept Jelle Jeensma uit als hij hoort dat zijn naam eronder stond. “Dat wist ik echt niet meer.” Jeensma was destijds redacteur van het linkse dagblad De Waarheid. “Misschien is er toen iemand de redactie rondgegaan om handtekeningen te verzamelen.” Uit: Trouw, 27 augustus
vraag van de week Het Europees Parlement wil vernederende stereotypen als ‘domme blondjes’ die opgewonden raken van wit wasgoed, van de buis hebben, om gelijkheid tussen mannen en vrouwen te bevorderen. Mee eens?
6
Heb je een mening? Reageer zelf op havanaweb.nl tekst linde arts
Christina van Hoekelen (18)
Kim Hofstede (18)
Eline Vink (18)
Nina Kessler (20)
Linde Arts (20)
Eerstejaars Human Resource Management Ik heb er geen last van. Soms kun je het zelfs goed gebruiken, dan zeg ik iets van: oh, maar ik ben blond. Als je iets doms zegt hoor je mensen vaak zeggen: zeker blond hè? De domme blondjes van televisie halen helpt denk ik niet, maar het is misschien een eerste stap voor de nieuwe generatie. Wij komen er in ieder geval niet meer vanaf.
Eerstejaars Bouwkunde Ik denk niet dat het veel nut heeft. Als ze de blondjes van televisie afhalen, heb je geen reclame meer. Mannen kunnen niet afwassen. Ze kunnen het misschien wel, maar dat komt totaal niet over. Het geijkte plaatje van ‘man die werkt en vrouw in het huishouden’ bestaat nog steeds. Ach, het is onzin.
Eerstejaars Forensisch Onderzoek Van mij hoeft het niet van tv, ik vind het wel grappig. Het is leuk om naar te kijken. Doordat je dat soort mensen ziet, is niet meteen iedereen zo. Ze noemen je ‘dom blondje’ omdat dat soort mensen op tv zijn, niet omdat het echt zo is. Alleen mensen die me kennen noemen me zo. Het is vaak voor de grap.
Tweedejaars Sport Marketing Ik vind het onzin. Blondjes worden vaak dom genoemd, maar mensen moeten zelf inzien dat het niet bij iedereen zo is. Ze maken je af en toe belachelijk, maar je moet zelf nuchter genoeg zijn om te weten dat je iemand moet kennen voor je weet hoe diegene in elkaar steekt. Het gaat natuurlijk niet alleen om haarkleur.
Stagiaire Havana Ik denk niet dat het veel effect heeft om alleen de reclamespotjes aan te pakken. Stereotypen zijn overal terug te vinden: in videoclips, krantenberichten, films en nog veel meer. Het lijkt me ook lastig om daar regels voor op te stellen. Het is toch aan onszelf om te bewijzen dat we meer kunnen dan alleen de (af)was.
havana
strip
column Gijs Vierdejaars SM&O-student Gijs Hardeman (27) won onze columnistenwedstrijd en schrijft elke week over actuele onderwerpen. Deze week over zijn reismaatje.
Goede reis
ondertussen in curaçao Lisette van der Heijden (20, MIM) gaat stagelopen bij een social mediabedrijf op Curaçao. Dat wordt natuurlijk niet alleen maar nippen aan cocktails. Voor nu is het vooral jagen op ongedierte en vleermuizen.
Ik ga je missen
Bon Bini Korsou Terwijl de meeste HvA’ers waarschijnlijk nog druk bezig waren met het vieren van de zomervakantie, ben ik vrijdag 11 juli naar Curaçao gevlogen. Niet voor vakantie, maar om daar vijf maanden stage te lopen. Na een reis van twaalf uur, wegens een tussenstop op Aruba, kwam ik vrijdagmiddag aan op Curaçao. Het eerste weekend werd ik direct hartelijk ontvangen. Amper twee uur na aankomst stond ik al met mijn blote voeten in het zand een wijntje te drinken met mijn toekomstige collega’s. De overige dagen van mijn eerste weekend waren niet minder gezellig. Ik zit in een ‘hotel’, waar nog zo’n twintig stagiaires verblijven. Over een maand zullen dat er vijftig zijn! Hartstikke gezellig, maar niet al te schoon. Waar ik dan ook erg aan moest wennen waren de enorme kakkerlakken die hier rondlopen, maar ik heb er ook al ratten gezien en er vloog zelfs een keer een vleermuis vanuit een gat in het keukenplafond een keukenraam uit! Niet al te hygiënisch dus allemaal. Het idee om in het ‘hotel’ te koken heb ik dan ook snel laten varen, ik ga nu iedere avond zo goedkoop mogelijk uit eten met een groep stagiaires. De meeste locals zijn allemaal erg vriendelijk en behulpzaam. Zo stond ik laatst bijna een kwartier te wachten bij een tankstation omdat een vrouw twee auto’s voor mij rustig stond te telefoneren. Anders dan in Nederland waar iedereen direct zou gaan toeteren, bleven de mensen hier rustig afwachten totdat de vrouw haar gesprek beeindigd had. En inderdaad, waarom zou je je daar ook druk om gaan maken? Behalve dat ik zelf ook steeds meer ‘poko poko’ (rustig, rustig) word, ben ik onlangs ook begonnen met een cursus salsadansen en spreek ik inmiddels zelfs wat woordjes Papiamento. De stage zelf bevalt ook goed. Ik loop stage bij een onlangs opgericht social mediabedrijf. Je kunt hierbij denken aan een soort Hyves, maar dan gericht
Ik kijk naar je en ik weet dat het afscheid dichterbij komt. De spiegeling in je aangezicht maakt me verdrietig en ik weet dat jij hetzelfde denkt als ik. Zeven jaar zijn we samen geweest en was de wereld te klein. Nou, Nederland dan in ieder geval, je wilde niet graag over de grens. Je vond dat je daar niets te zoeken had. We leerden elkaar kennen bij het postkantoor in Utrecht, op het Neude. Ik was net met mijn studie begonnen. Het leek wel een blind date. Na dik een halfuur wachten ontmoette ik je voor de eerste keer. Ik kan me nog goed herinneren dat ik je voor het eerst mocht aanraken. Wat gaf je mij een gevoel van vrijheid. Later ging je zelfs met me mee naar Amsterdam, toen ik daar ging studeren. Onafscheidelijk waren we. Samen sterk en overal naartoe. Jij was een echte reiziger en maakte dat gevoel ook in mij los. Doordeweeks maakten we korte tripjes samen, vaak naar werk en studie. In het weekend waren we soms wat langer op pad. Dan gaven we ook wat meer geld uit aan de reis, dat mocht wel. Van Groningen tot Maastricht. Van Enschede naar Amsterdam. We zijn zelfs een keer in Zeeland geweest. Jij vond die lange reisjes altijd heel leuk, omdat je jezelf dan zo vaak kon showen. In vol ornaat lachte je dan, en zo kwamen we overal terecht. Twee keer zijn we korte tijd uit elkaar geweest. Ik moest zo nodig naar het buitenland. Jij ging terug naar huis. In Groningen werd je er niet gelukkiger op en elke keer was je binnen een week na mijn landing weer bij me terug. Ik heb het je nooit gezegd, maar terwijl ik in het buitenland zat heb ik je gemist. Je was mijn vaste reispartner en het was zo raar dat je er niet bij was. Ik heb ook nooit een ander gehad terwijl ik weg was. Maar aan dit alles komt nu abrupt een einde. Morgen ga ik je terugbrengen. Een strenge mevrouw uit Groningen wil dat ik je terugbreng naar een postkantoor. Als ik dat niet doe krijg ik een boete voor elke dag dat je bij mij blijft. Vanaf nu moet ik gewoon maar een kaartje gaan kopen of een strippenkaart. Blauw, in plaats van roze. Dag ov-jaarkaart, goede reis, ik zal je missen.
op een meer welvarende doelgroep. De site is nog niet gelanceerd, waardoor ik veel leer over wat er allemaal komt kijken bij een startend bedrijf. Ik ben bezig met de content van de website en ik doe onderzoek naar het stimuleren van user generated content (UGC). Kortom, ik schrijf een rapport over hoe leden van de site gestimuleerd kunnen worden om foto’s en video’s te uploaden, blogs te schrijven en threads op het forum te posten. Ik heb colleges gehad over UGC dus dat ik hier nu onderzoek naar kan doen vind ik erg interessant. Mijn collega’s spreken allemaal Nederlands, toch kan ik aan mijn Engels werken doordat rapporten en de content op de site in het Engels geschreven moeten worden. Mijn zusje is net begonnen met haar opleiding en ze is net geslaagd voor haar theorieexamen, ik vind het wel jammer dat ik niet even naar haar toe kan om daar met haar over te kletsen. Van vriendinnen hoor ik regelmatig verhalen over feestjes die ik gemist heb in Nederland, maar tot nu toe vermaak ik me hier toch net iets te goed om heimwee te krijgen.
havana
7
-advertenties-
Studenten nu 50% korting op de Volkskrant + gratis 6 dvd-box Buurman & Buurman Ben je uitwonend en niet ouder dan 27 jaar, ga dan naar volkskrant.nl/studenten of sms VKBUURMAN naar 2002 (verplicht tot niets).
,"1/ Ê 1Ê -"
Studentenabonnement: per maand € 12,50
-/"*Ê Ê " 1-/, ]Ê-/ 1 Ê7 ,Ê ,
ÜÜÜ°Ü>iÀ`iÀ° INFO
8
havana
WAKKERDIERNL GIRO
ÈÊiÊÛ>ÀiÃÊÜÀ`iÊ>>ÀÃÊÛ>ÕÌÊ i`iÀ>`Ê «ÊÌÀ>ëÀÌÊÊ}iâiÌÊÛiÀÊ>}iÊ>vÃÌ>`°ÊÊ`iÊ
ÌÌi]Ê `V
ÌÊ«ii}i«>ÌÊ>ÃÊiÛi`iÊÛiiÃÌ>«iÃÊÃÌ>>Ê âiÊÊiiÊÃV
ii`iÊÛÀ>V
ÌÜ>}i°Ê1Ì}i«ÕÌÊvÊ ÃÃÊâivÃÊ``ÊiÊâiÊ>>ÊÊ>`iÊ>ÃÊÌ>l]ÊÊ -«>iÊ iÊ }>Ài°Ê Óxä°äääÊ i`iÀ>`ÃiÊ ÃV
>«iÊ iÊ }iÌiÊ ÜÀ`iÊ ÕÀ«>Ê À`}iâiÕ`Ê >>ÀÊ`iÊ}i`«ÃÌiÊÃ>V
ÌiÀ°Ê iÊ«ÌiÊ«À>>ÌÊ Üi]Ê >>ÀÊ `iÌÊ iÀÊ iÌÃÊ >>°Ê iiÌiÀ}i`iÊ Ê iiÌÀ>ëÀÌiÊ >>ÀÊ
iÌÊ ``iÊ "ÃÌiÊ ÜÀ `iÊâivÃÊiÌÊ 1ÃÕLÃ`iÃÊ}iÃÌÕiiÀ`°
tekst tomoko claringbould en wouter de haan beeld bas kocken
TIJD VOOR TOPPERS excelleren kun je leren De HvA wil een kleine topgroep studenten op de hogeschool meer aandacht geven. In 2012 moet de top van minstens vijf procent studenten boven zichzelf kunnen uitstijgen dankzij excellente programma’s, bovenop het standaard studieprogramma. Het is tijd voor de toppers “In de ‘normale’ klassen is het heel vermoeiend dat je in de werkgroepen altijd een paar studenten moet meeslepen in de opdrachten”, zegt Mitchell Bokhove (21, vierdejaars Commerciële Economie). “Daar heb je altijd een of twee strebers in de groep die de kar trekken. Die zitten hier bij TOP allemaal bij elkaar. Iedereen is heel actief en je krijgt veel meer feedback. Bij het TOP-project krijg je een veel intensievere ervaring. Het mooiste is de gemotiveerde omgeving.” ‘Toppers’ of ‘talenten’ worden de studenten van het TalentOntwikkelingsProgramma (TOP) van de HES genoemd. Mitchell is een van de zeventien studenten die vorig jaar werden geselecteerd. Het programma kost
vier of vijf uur per week, bovenop het gewone studieprogramma. Je krijgt er geen extra studiepunten voor, en er wordt actieve inzet geëist. Je wordt alleen toegelaten als je gemiddeld een zeven of hoger staat, en als je genoeg indruk hebt gemaakt in een pittig selectiegesprek. Mitchell wil wel graag gezegd hebben dat de toppertjes geen buitenaardse strebers zijn. “We blijven studenten.
“Heel jammer dat we de student niet genoeg uitdagen” Je moet niet denken dat iedereen altijd op tijd is of altijd netjes zijn huiswerk heeft gemaakt.” Toch, de sfeer bij TOP is heel echt anders, zegt ook TOP-projectleider Paul Riegen: “Tijdens je coachgesprekken moet je wel laten zien dat je elk jaar weer gemotiveerd bent voor dit programma en dat je hoge cijfers blijft halen. Wij hebben met TOP de ambitie om uit de zesjescultuur te komen”, zegt Riegen. “Maar studenten moeten de uitdaging wel aangaan. Het thema van TOP is: halen mag, maar brengen moet.” Het TOP-project is niet het enige programma op de HvA (zie overzicht per domein)
dat een kleine groep excellente studenten moet uitdagen. Dat is volgens Riegen geen toeval: er is een tendens gaande. “We vinden dat we onderscheid tussen studenten moeten stimuleren. Studenten die meer in hun mars hebben of harder werken, moeten en kunnen daarvoor nu beloond worden met een uitdagend programma.” De HvA wil meer aandacht besteden aan excellente studenten. Marcelle Peeters heeft als directeur van de afdeling Onderwijs en Onderzoek een subsidieaanvraag voorbereid voor excellent onderwijs bij het ministerie van Onderwijs. Peeters: “De aandacht voor excellent onderwijs is door het ministerie ingezet. De politiek zegt: er is altijd een sfeer geweest van doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg, niet je hoofd boven het maaiveld steken. Daar kunnen we niet verder mee. Als we aandacht hebben voor de bijzonderheid en de excellentie van studenten, gaat zowel het onderwijs als de economie er op vooruit. Er zijn nu subsidies beschikbaar voor excellente studieprogramma’s. De aandacht is in een soort stroomversnelling gekomen. Ik ben benieuwd welk effect dat gaat hebben op het reguliere onderwijs.”
weg met de grijze massa, weg met de zesjescultuur >>> lees verder op p.11 havana
9
10
havana
De meeste initiatieven voor excellente studenten zitten nog in de plannenfase. Bijvoorbeeld bij het Domein Gezondheid. Bovengemiddelde studenten krijgen er al extra aandacht. Als medewerker Onderwijs en kwaliteit werkt Rob Haacke aan het ontwikkelen van extra aanbod in het curriculum voor deze studenten. “Je kunt denken: die goede studenten halen hun papiertje toch wel. Maar wij willen dat die goede studenten er veel meer bij kunnen doen. Op de lange termijn is het onze bedoeling dat de top tien procent van de studenten een leidende rol binnen het beroepsveld gaat vervullen.” “Behalve een speciale route voor HBO-Rechten-studenten, hebben we ons tot nu toe vooral gericht op het ondersteunen van de zwakkere en de gemiddelde student”, vertelt Willem Baumfalk van het domein Maatschappij en Recht. “Nu willen we ook iets voor excellente studenten. We willen dat zij de functie van rolmodel gaan vervullen en de nieuwsgierigheid van studenten uit de middenmoot wekken.”
“Ook de gewone student vindt het niveau onvoldoende” Voor de toppers is het basispakket niet genoeg. Maar wat blijkt? De toppers staan niet alleen. Ook de gemiddelde student vindt het niveau van zijn eigen studie onvoldoende. Duizenden studenten doen jaarlijks mee aan het HvA-studentenonderzoek STM. Een van de uitkomsten van STM 2008: meer dan dertig procent van de derdejaars vindt het niveau van de opleiding te laag. En nog eens vier op de tien vierdejaars vindt het niveau onder de maat. Marcelle Peeters neemt de studentenoordelen heel serieus. “Het is heel jammer dat we de reguliere student vaak niet genoeg uitdagen. Dat is ook de uitkomst van het Exitonderzoek dat de HvA houdt onder studenten die zijn gestopt met de studie. Het grootste pijnpunt: de opleiding biedt te weinig uitdaging. ”Het instellingsplan (waarin de HvA en de UvA hun visie op het onderwijs hebben bepaald, red.) heet niet voor niets ‘Leren excelleren.’ We voelen best dat er iets aan de hand is – we hebben niet zitten slapen de afgelopen jaren. Als je eenmaal weet dat je iets wilt veranderen, gaat het nooit hard genoeg.”
ma.” Is de gewone opleiding niet uitdagend genoeg? Jawel, zegt Kim. “Je hebt het standaardvakkenpakket, en het hangt van de student af of die er iets bij wil doen.”
meehobbelen “Studenten leren buiten school net zo veel als binnen een opleiding”, vindt ook Peeters, maar toch… “Mijn ideaalbeeld is dat je als opleiding studenten weet te boeien, omdat werken, leren en de ontwikkeling van je persoonlijkheid samensmelt.” Bij sommige opleidingen lukt het goed om studenten op zo’n manier uit te dagen, vertelt Peeters. “Als je bijvoorbeeld ziet hoe hard er wordt gewerkt op het AMFI. Die studenten moet je ’s avonds het gebouw uitduwen. Ik zie dat binnen de domeinen kleinere en grotere pogingen worden ondernomen om die verbinding te maken tussen studeren, werken en persoonlijkheid. Dat er een beroep wordt gedaan op de drive van studenten, in plaats van ze – ik overdrijf een beetje –te laten meehobbelen in de groep en ze tentamens te laten doen omdat ze dat zo gewend zijn in het Nederlandse onderwijs.” De topprogramma’s zullen volgens Peeters ook effect hebben op het niveau van de middenmoot. “Zulke programma’s bieden studenten perspectief: er staan je als studenten interessante dingen te wachten. Je mag bijvoorbeeld meedoen aan interessant beroepsseminar, betaald door de HvA.” Een tweede reden is dat je met excellente programma’s positieve prikkels geeft aan studenten. “Het bevestigen en stimuleren van talent heeft honderdduizend keer meer effect dan hameren op wat er allemaal aan schort.”
Dat het niveau van je opleiding niet zo heel hoog is, heeft ook voordelen. Je kunt dan naast je studie een heleboel tijd vrijmaken voor andere belangrijke dingen. “Naast de opleiding heb ik altijd wat anders gedaan”, zegt Kim. “In mijn eerste jaar moest ik mijn 6 VWO nog halen, omdat ik daarvoor was gezakt. Ik heb dus mijn 6 VWO en mijn propedeuse in het eerste jaar gehaald. In het tweede jaar zat ik in het bestuur van de A.S.V.L en in het derde jaar liep ik stage.” Leandra: “Ik ben OC-lid, promoteamlid en ik was tutor van het tutorenprogram-
(bron: subsidie-aanvraag excellentie HvA; exclusieve doorstroomprogramma’s)
● Domein Economie & Management
2008 Honoursprogramma Economie (40-50 studenten) JCU-opleiding (300 studenten) TOP-project (20-30 studenten) Deelname aan internationale competities (3 tot 30) Plannen: Honoursprogramma HRM: 20-40 Honoursprogramma JCU
● Domein Gezondheid
Talentenklasjes: geen Plannen: Internationale uitwisselingsmodule Uitbouwen Multiprofessionele samenwerking
● Domein Maatschappij en Recht
In 2012 wil de HvA zover zijn dat een kleine groep topstudenten excellente studieprogramma’s volgt. Wat betekent dat voor het onderwijs? Vijf procent excellente toppertjes die extra aandacht krijgen. En daarnaast de grote massa studenten die een standaardprogramma volgt van het niveau middenmoot: niet slecht, maar ook niet heel uitdagend. “Dat is een fundamentele vraag”, zegt Peeters. “Ik heb heel lang gedacht: iedereen is gelijk, iedereen moet gelijke kansen krijgen. Maar ik ben daar toch vanaf gestapt. Je doet geen recht aan de talenten van studenten als je op de grijze middenmoot gaat zit-
“Ik heb lang gedacht ‘iedereen is gelijk’”
jaloers op vrije tijd In hun vierde en laatste jaar volgen Kim Flinterman (21) en Leandra Boudewijn (21) het Engelstalige honoursprogramma Aviation Management. “Ik ben soms wel jaloers op alle vrije tijd die zij hebben“, zegt Kim over de studiegenoten van het gewone programma. Kim: “De eerste drie jaar heb ik wel op mijn sloffen gedaan.” Ook Leandra Boudewijn (21) merkt in dit laatste jaar duidelijk verschil. “De eerste drie jaar gingen me makkelijk af ”, zegt Leandra. Te makkelijk? “Misschien wel. Wij waren wel altijd brave studenten. We waren altijd bij de les aanwezig, dan hoef je niet meer veel te leren voor een tentamen.”
Talentenklassen nu & plannen voor talentenklassen per domein
Talentenklas: geen Talent: enkele plaatsen voor Hoio’s (hogeschool onderzoeker in opleiding) Plannen: Honourstraject voor vierdejaars (2009)
●
Domein Management, Creatie en Informatie
Talentenklas: Medialab Plannen: Honourstraject in 2009 Transmedialab in 2009
● Domein Onderwijs en Opvoeding
Talentenklas: geen ten. Daar win je niets mee. Bovendien gaan de excellente programma’s buiten je studie en de gewone studiepunten om. Iedere student weet heel goed van zichzelf wat hij aankan. Ik denk dat studenten in het derde of vierde studiejaar, zij die er echt voor gaan, boven zichzelf uit kunnen stijgen en kansen kunnen benutten.”
Plannen: Honourstraject voor 5 % van de derde- en vierdejaars (2009) Meer docenten die promotieonderzoek doen
● Domein Sport, Bewegen en Voeding
“Een opleiding moet natuurlijk voor alle studenten uitdagend zijn”, vindt ook Riegen van het TOP-programma. “Eigenlijk willen we elke student op de HES een TOP-student maken. Om de beste Businessschool van Nederland te worden, moet je díe studenten aantrekken die dat aankunnen. Eigenlijk denk ik: om dat te bereiken moet je voor de poort selecteren. Maar dat mag niet. We moeten ons dus zo positioneren in de markt, dat alleen de topstudenten zich aanmelden. Dat kun je doen door keiharde eisen te stellen in het eerste jaar: als je niet je best doet, krijg je binnen de kortste keren een BAS. Maar dat is ‘not done’. Ik zie nu studenten in het vierde jaar waarvan ik denk: die hadden er al in het eerste jaar uitgestuurd moeten worden.” ■
Talentenklas: geen Plannen: Talentgroup vanaf tweede jaar ALO (2009)
● Domein Techniek
Talentenklas: Aviation Management Plannen: Multidisciplinair innovatielab Enkele nieuwe honourprogramma’s
havana
11
12
havana
tekst kim bos beeld pascal tieman
CREATIEF MET ROOK
waar kunnen studenten hun saffie nog opsteken? De vakantie is over, het einde van de zomer in zicht. Dag terrasjes, doei parken, tot ziens festivals. Voor rokers zal de winterdip extra zwaar vallen dit jaar, voor hen is het ook: ‘Dag sigaret’. Hoe staat het met de rookruimtes die uit de grond werden gestampt? En kan er nog gerookt worden op de HvA? Een avond dansen in poptempel Paradiso heeft er sinds twee maanden een extra dimensie bij gekregen. De muziek is niet meer het belangrijkst, het is nu ook een aromatisch avontuur. Verdoezelde de ook niet al te frisse rookwalmen voorheen een behoorlijk deel van de ongewenste lichaamsluchten, nu komt ieder geurelement uitstekend tot zijn recht. Een vleugje zweet, een wolkje overdadige parfum, wat lichaamsgassen en oeh, ruik daar! Er komt een roker voorbij.
rokersparadijs Die roker komt uit het glazen rookhok naast de garderobe op de eerste verdieping, daar waar eerst wat tafels en stoelen stonden. De eerste weken waren er nog een hoop recalcitrante bezoekers die toch baldadig een sigaret opstaken op de dansvloer. Daar wordt gelijk korte metten mee gemaakt, zo heeft Michel Heij (21, Bedrijfseconomie) ervaren. “Ik had al redelijk wat gedronken dus stak uit gewoonte een sigaret op. Dat werd niet in dank afgenomen, twee minuten later stond ik buiten en lagen mijn spullen nog binnen. Die heb ik door vrienden laten ophalen. Ik begrijp het wel hoor, anders blijven ze aan de gang met waarschuwen. Het is jammer dat die rookruimte zo ranzig is, het staat er echt blauw. En tsja, er is ook geen muziek, een beetje saai.” Die eigenwijze rokers zijn er volgen Paradiso’s persvoorlichtster Jeanine Albronda nog steeds. “Gisteren nog, tijdens een reggaeconcert. Het halve publiek stond te roken en dan is het heel moeilijk er iets aan te doen. Die mensen aanspreken is dan heel lastig. We volgen een protocol waarbij iemand eerst een aantal waarschuwingen krijgt en er dan wordt uitgezet maar op dansavonden is het voor de beveiliging heel lastig om alle bezoekers uit elkaar te houden.” Het glazen rookaquarium in Paradiso is nu niet bepaald uitnodigend, het doet denken aan een slagveld in een oorlogsgebied –minus de bloederige lichamen- waar juist de kruitdampen wegtrekken. Inmiddels heeft de organisatie al tot drie keer aan toe verbeteringen aangebracht, denk aan andere asbakken en betere ventilatie. De komende maanden moet de plek veranderen in een rokersparadijs. In The Powerzone vinden ze die rookhokken maar smerig en werd een andere oplossing gezocht: ze lieten naast het pand en aan het water een terras bouwen met loungebanken en grote parasollen tegen de regen. Manager Max Morel: “Zo’n kleine ruimte waar iedereen op een kluitje staat te roken vonden wij maar niets. We hadden deze ruimte nog over dus besloten we dit speciaal voor
rokers in te richten, al mogen niet-rokers er natuurlijk ook komen.” De afgelopen maanden stonden er volgens Morel telkens zo’n tweehonderd rokers op het terras. “Toen hebben we bedacht dat daar af en toe eens een dj moet draaien en dat is tot nu toe een succes.” Leuk en aardig zo’n rookruimte in de buitenlucht, maar hoe gaat dat als het kwik daalt? “We hebben nu nog geen verwarming, maar dat willen we nog wel gaan regelen.”
rookpodium In studentensociëteit De LAX bij de Leeuwenburg zijn ze ook nog niet helemaal klaar voor de winter. Vlak voor het rookverbod van start ging sloot de tent en 1 september gaan ze weer open. Medewerker Bob Smit: “Dat is wel handig hoor, nu zijn de rokers al een beetje afgericht en lopen ze automatisch naar buiten.” Toch zijn er wel plannen voor een speciale ruimte. “De cordialen (een soort disputen, red.) zitten op een podium en dat is ideaal om zo’n plek te realiseren. We wachten nu nog op een vergunning van de HvA, maar zodra die er is gaan we aan de slag.” Het is niet te hopen dat er een cordiaal is met een intense rookhaat: ze krijgen geen nieuwe plek toegewezen, maar moeten tijdens hun eigen avonden gewoon plaatsnemen in het rookhok. Bij CREA, de culturele organisatie van de UvA is dat anders, daar moeten rokers – net als bij het gros van de kleinere café’s – gewoon netjes buiten hun (rook) behoefte doen.
werd gezocht naar creatieve oplossingen zoals het oprichten van een rokersclub of het verstrekken van pasjes zodat het een soort privé-club zou worden. Voorlichtster Carolien Beenhakker (Etienne Verheem is ‘langdurig op vakantie’): “Het enige dat we waarschijnlijk bereikt hebben door ons zo duidelijk uit te spreken tegen het verbod, is dat de regelgeving nog strenger is geworden.” De ideeën van de clubeigenaar waren onbruikbaar, want nog steeds illegaal. “De enige manier waarop onze klanten hier mogen blijven roken is wanneer we er een psychiatrische inrichting van maken, al onze klanten moeten zich dan voordoen als patiënt. Dat ging ons een beetje te ver.” Dus nu heeft Club 8 twee rookruimtes van vijftig vierkante meter, eentje in het poolgedeelte, de andere een verdieping hoger bij de club. Bij hoge nood lopen de rokers braaf naar een van de aquaria, alle ophef ten spijt. De prijs voor de creatiefste nog werkende oplossing gaat naar Pacific Park op het Westergasterrein. Ieder uur rinkelt een bel, knippert er een groot neonbord met de tekst ‘rookruimte’, komt er rook uit de dj booth en haast het personeel zich naar buiten of naar een achtergelegen ruimte. Tijd voor de bezoekers om hun peuk aan te steken. Laura Bakker (22, Pedagogiek) was erbij: “Dat is echt hilarisch om te zien! Iedereen slaat massaal aan het roken. Het lijkt of zelfs mensen die normaal niet roken dan ook een sigaret opsteken. Ik zag ook geen bezoekers die de zaal verlieten omdat ze het vervelend vonden.”
“Nu zijn rokers al afgericht en lopen ze naar buiten”
Met bibberende handen en bevroren lippen voor de deur van je stamdiscotheek? Geen paniek, gewoon binnen in de smoezelige rookruimte naar lucht happen en dan – net als vroeger – thuis gelijk je rokerige kleren in de was. ■
paf-spots
Waar op de HvA kun je nog roken?
In The Sugarfactory vlakbij het Leidseplein gebruiken ze net als bij De LAX een voor andere doeleinden bestemde ruimte als pafspot: de oude keuken. Promotiemedewerker Noortje Smit noemt dat een groot voordeel. “Die afzuiginstallatie daar was al zo goed dat we daar niets meer aan hebben hoeven doen. Er blijft bijna geen rook hangen.” De ruimte is ingericht door studenten van de Rietveld Academie. “Op een van de muren staat graffiti en er is nog een klein hoekje waar geëxposeerd kan worden.” In het najaar begint The Sugarfactory opnieuw met een restyling van de ruimte, dan komt er ook videokunst en zijn er wisselende tentoonstellingen. Wat erg handig is aan de rookruimte hier, in tegenstelling tot die van bijvoorbeeld Paradiso: de muziek uit de club schalt ook een verdieping hoger gewoon uit de speakers. Als er een goed nummer voorbij komt, worden de sigaretten uitgedrukt en trekken de rokers massaal een sprint naar de dansvloer. Voor zover de conditie dat toelaat, natuurlijk.
patiënten Eigenaar van discotheek en poolhal Club 8 Etienne Verheem blies in de aanloop naar de invoering van het nieuwe rookbeleid hoog van de toren. “Dit laten we niet zo ver komen”, was de strekking van zijn boodschap. Er
● De LAX
Studentensociëteit Leeuwenburg. Geen rookgelegenheid, wel plannen voor rookruimte op het podium van de cordialen (soort disputen). ● Gekraakt/Kult
Studentenbar Jan Bommerhuis. Geen rookgelegenheid, buiten roken ● Woei
Studentencafe Wenckebachweg. Geen rookgelegenheid, buiten roken. ● Soos
Café ALO Dr. Meurerlaan, Geen rookgelegenheid, buiten roken in de speciaal aangegeven rookzone. ● HES Café
Cafe Fraijlemaborg. Geen rookgelegenheid, buiten roken . havana
13
het nieuwe asvabestuur Studentenvakbond ASVA heeft een nieuw bestuur. In hun eerste week vertellen de vijf nieuwe bestuursleden – allen UvAstudent – over hun plannen voor het komende jaar.
Voorzitter Martijn Weeda (21, vierdejaars Politicologie) Sterke eigenschap: “Ik ben sociaal en kan goed met mensen overweg. Daarnaast heb ik feeling voor studentenbelangen.” Wat doet ASVA voor studenten? “Je kunt ASVA het beste vergelijken met de ANWB. We doen aan dienstverlening, informatievoorziening en belangenbehartiging. Dat zijn de drie pijlers.”
“VERGELI
Wat is jouw belangrijkste taak bij ASVA? “Mijn grootste taak dit jaar is studentenhuisvesting. Voor studenten in Amsterdam is dit één van de grootste problemen in de duurste stad van Nederland. ASVA heeft met de wethouder Huisvesting een prestatiecontract getekend. ASVA heeft een belangrijke rol als waakhond richting gemeente en woningbouwverenigingen. Dat betekent veel discussiebijeenkomsten aflopen, aandacht organiseren voor dit probleem om het zo op de politieke agenda te krijgen en te houden.
ASVA wil sinds een paar jaar ook opkomen voor de belangen van HvA-studenten. Waarom zit er dit jaar geen HvA-student in het bestuur? “Je kunt ervoor kiezen dat er altijd een vrouw in het bestuur moet zitten, of altijd een hbo-student. Ik vind dat je altijd de beste mensen moet kiezen. Voor het bestuur moet je de best beschikbare mensen kiezen. Gelukkig hebben we in de organisatie van ASVA genoeg HvA-studenten.”
Waarom krijgen ASVA-bestuurders van de UvA een hogere bestuursbeurs dan ASVAbestuurders die studeren aan de HvA? De UvA heeft in haar geschiedenis een gigantisch rijk verenigingsleven geërfd en de bestuursbeurzen zijn ook goed geregeld. De HvA bestaat vijftien jaar. Er is dus een verschil in traditie. Op de HvA is het systeem van beurzen nog meer in ontwikkeling.
Vicevoorzitter Frank Brussel (21, derdejaars Natuurkunde) Sterke eigenschap: “Ik houd het overzicht en kan een rots in de branding zijn. Ik kan wel wat stress hebben.” ASVA is belangrijk omdat… “Belangenbehartiging vind ik toch het belangrijkste. De politiek doet weinig voor studenten.Terwijl studenten een belangrijke groep zijn voor ‘Nederland kennisland’ en Amsterdam als kennisstad. We willen hierover praten met politici, maar ook met bestuurders van de UvA en de HvA. En we werken veel samen met studentenraden.”
Bij vakbonden loopt het ledenaantal al jaren terug. Daar hebben jullie als studentenvakbond ook last van. “Lid worden is een keuze. Bij mijn studievereniging is negentig procent van de studenten lid, en die keuze komt voort uit logica. De vereniging biedt met de verkoop van studieboeken en het aanbieden van het eerstejaarsweekend duidelijk voordelen. ASVA biedt ook duidelijk voordelen voor studenten. Het aanbieden van goedkope fietsen aan leden vind ik heel praktisch en ons rechtshulpbureau vind ik ook heel mooi. Studenten verdienen het om goede rechtshulpbemiddeling te krijgen.
Mijn bestuursjaar is geslaagd als… Mijn bestuursjaar is geslaagd als… “Het onderwijs beter is geregeld en er minder woningnood is onder studenten in Amsterdam. Als de student er aan het eind van het jaar onderaan de streep beter voorstaat.” 14
havana
“Ik ben als vicevoorzitter vooral intern bezig met ASVA. Het is geslaagd als iedereen binnen de organisatie met plezier werkt aan de doelstellingen. Met plezier bereik je het meest.”
tekst wouter de haan beeld marc deurloo
IJK ONS MET DE ANWB” Algemeen bestuurslid Thomas Smits (20, derdejaars Geschiedenis en Sociologie) Sterke eigenschap: “Ik ben creatief in het opzetten van nieuwe projecten.” Waarom is ASVA belangrijk? “Studenten zijn een belangrijke groep, ook voor later. Het zijn de studenten die in de toekomst een belangrijke rol hebben in het beslissen waar we met zijn allen heen willen. Ik vind het belangrijk dat studenten maatschappelijk betrokken zijn en een gemeenschap vormen. Zonder ASVA of andere verenigingen wordt studeren zoiets als de middelbare school.”
Wat is het verschil tussen HvA-studenten en UvA-studenten? “Ik weet niet of HvA-studenten erg verschillen van UvAstudenten. Dat willen we juist gaan uitzoeken.”
Mijn bestuursjaar is geslaagd als… “De HvA zit in mijn portefeuille. Het jaar is voor mij geslaagd als we straks een visie hebben over wat we kunnen betekenen voor HvA-studenten. En als we een paar leuke dingen op de HvA hebben kunnen organiseren. Bijvoorbeeld een Docent van het Jaar-verkiezing voor de hele hogeschool.”
Secretaris Caroline Leek (22, master Politicologie) Sterke eigenschap: “Ik ben nieuwsgierig en doortastend, ik wil ook de details. Ik vraag door waar anderen misschien niet aan hebben gedacht.”
Penningmeester Emil Pepiçe (22, vijfdejaars Politicologie en Arabisch) Sterke eigenschap: “Ik ben een goede sfeermaker. Ik vind het belangrijk dat er een goede vibe is en dat iedereen het naar zijn zin heeft.” Waarom is een club als ASVA belangrijk?
Wat wil ASVA doen voor HvA-studenten? HvA-studenten wonen minder vaak op kamers en zijn over het algemeen minder betrokken bij het studentenleven. Van de studenten aan de UvA woont zeventig procent op kamers, bij de HvA-is dat dertig procent. Zeker voor die dertig procent zijn onze diensten goed genoeg nu. We willen de betrokkenheid van HvA-studenten bij het studentenleven stimuleren. ASVA heeft ook dit jaar het introductiefeest Kersvers voor de eerstejaars van de HvA georganiseerd. Dat was een succes met een feest en een informatiemarkt voor 2500 studenten. We willen Kersvers komend jaar misschien uitbouwen door er een dagprogramma aan te koppelen.”
Mijn bestuursjaar is geslaagd als…
“Het is belangrijk dat studenten zich verenigen: samen sta je sterk. Ik moet eerlijk toegeven dat veel studenten het goed hebben gehad de afgelopen jaren. Dat speelt wel een rol in waarom het voor ons moeilijker is onze doelgroep te bereiken. Maar ik denk ook dat dat de komende jaren door de bezuinigingen op het onderwijs zal veranderen. Het collegegeld wordt verhoogd, hoe moet je je studieschuld afbetalen, hoe gaat de master bekostigd worden in de toekomst? Het zal straks weer meer nodig zijn om samen sterk te staan.”
Mijn bestuursjaar is geslaagd als… “Ik zou het geweldig vinden als over acht jaar het verenigingsleven op de HvA verdriedubbeld is. Ik hoop dat ik daar dan een bijdrage aan heb geleverd.” ■
“We leveren goede diensten voor studenten. We hebben bijvoorbeeld het rechtsbureau, het studentensteunpunt aan de HvA en de studentenbalie op de UvA. We hebben ook het onderzoeksbureau waarmee we problemen voor studenten aan de kaak kunnen stellen. Voor mij is het jaar geslaagd als studenten de weg naar ASVA steeds beter weten te vinden en wij steeds beter in staat zijn te helpen.”
havana
15
-advertenties-
The Talent company zoekt jou! HET bemiddelingsbegeleidings- en uitzendbureau voor HBO/WO-studenten tijdens en na je studie!
Schrijf je in op www.thetalentcompany.nl, of bel gewoon even naar 020-4352610 of 030-2381919
#2%! IS DE CULTURELE ORGANISATIE VAN DE 5V! EN (V! 4URFDRAAGSTERPAD 84 !MSTERDAM
DO SEPTEMBER
4HEATER-UZIEK
/PEN 0ODIUM
#ABARETIERS THEATERMAKERS EN MUZIKANTEN IN SPE VERTONEN HUN KUNNEN OP HET /PEN 0ODIUM VAN #2%! :ELF OPTREDEN 3TUUR EEN EMAIL NAAR OPENPODIUM
CREAUVANL 0LAATS #2%! -UZIEKZAAL 4OEGANG GRATIS 2ESER
VEREN NIET MOGELIJK
MA SEPTEMBER
#2%! 3TUDIUM 'ENERALE 3ERIE OVER .ATIONALISME
/VER DE BRONNEN VAN HET NATIONALE DENKEN
3PREKER *OEP ,EERSSEN HOOGLERAAR -ODERNE %UROPESE ,ETTERKUNDE 5V! )N DIT EERSTE COLLEGE VAN DE REEKS
TTc heeft haar opdrachtgevers in Amsterdam, Utrecht e.o.
Gespecialiseerd in het vinden van werkplekken, stageplekken.
WORDEN DE NOTOIR VAGE BEGRIPPEN hNATIEv EN hNATIONALISMEv NADER BEPAALD 7AT IS DE OORSPRONG VAN HET HUIDIGE STATENSYSTEEM IN %UROPA EN HOE ONTSTAAN DE VERSCHILLENDE VORMEN VAN NATIONALISTISCH DENKEN /RGA NISATIE ISM (OME !CADEMY 0LAATS #2%! 4HEATER 4OEGANG GRATIS VOOR STUDENTEN ALLE ANDEREN +AARTEN VERKRIJGBAAR AAN DE BALIE VANAF UUR )NLICHTINGEN
DI SEPTEMBER
#2%! 3TUDIUM 'ENERALE ISM 3%3 6EILIGHEID VERSUS PRIVACY IN %UROPA
%UROPA WEET STEEDS MEER OVER ONS EN HANDELT NAAR DIE INFORMATIE UIT NAAM VAN ONZE VEILIGHEID -AAR ZIJN AL DIE MAATREGELEN ECHT NODIG %EN PANEL MET OA 3OPHIE IN T 6ELD %UROPARLEMENTARIÑR $ !NNIEKE +RANENBERG JOURNALISTE 6OLKSKRANT EN -ARA 7ESSELING 5V! GAAN OVER DEZE VRAGEN MET ELKAAR IN DEBAT 0LAATS #2%!
afstudeeropdrachten, relevante bijbanen en vaste banen!
kijk op:
www.thetalentcompany.nl voor meer informatie en overige vacatures
8k_j[dbWdZCWd_\[ijWj_[
me[diZW]'eajeX[h(&&. =[XekmB[[km[dXkh]M[[if[hp_`Z['/& leehc[[h_d\ehcWj_[mmm$klW#^lW$db%Xk_j[dbWdZcWd_\[ijWj_[
16
havana
4HEATER 4OEGANG GRATIS VOOR STUDENTEN ALLE ANDEREN
WO SEPTEMBER
4HEATER
0)&