JAARVERSLAG 2012
1
VOORWOORD & inhoud
VOORWOORD
De gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2012 hebben tot een grondige vernieuwing geleid van het OCMW-bestuur. Van de ploeg van 13 OCMW-raadsleden zijn er 10 nieuwe gezichten, mezelf incluis. Ik kan u getuigen dat we ons de voorbije weken en maanden met veel belangstelling, enthousiasme en appreciatie hebben “ingewerkt” in het grote zorgbedrijf dat ons OCMW is. En samen zullen we de koers voor de komende zes jaar uitstippelen om ervoor te zorgen dat het OCMW Sint-Niklaas een referentie is en blijft inzake seniorenzorg en sociale dienstverlening. In ons OCMW-beleidsplan “Krachtlijnen voor een eigentijds sociaal beleid” blikken we vooruit op wat komen gaat. In het voorwoord van dit jaarverslag neem ik de gelegenheid te baat om de vorige ploeg te bedanken, niet in het minst mijn voorganger Jef Foubert, voor al het geleverde werk. Er werden de voorbije jaren vele projecten gerealiseerd of in de steigers gezet. Tevens een zeer gewaardeerd dankwoord aan het goed werkend managementteam onder leiding van onze secretaris Tjeu van Diessen, aan alle diensthoofden en aan alle medewerkers zonder wie deze en toekomstige realisaties niet mogelijk zijn. Het OCMW hield er een stevig investeringsritme op na. Geen prestigeprojecten, maar projecten op maat van onze (toekomstige) bewoners. Het zorgstrategisch plan is in grote mate gerealiseerd en het laatste grote bouwproject met de bouw van een nieuw woonzorgcentrum en een tweede dienstencentrum op de Gerdasite zit in de ontwerpfase. Intussen gaan we van start met de voorbereidingen voor de opmaak van een geactualiseerd zorgstrategisch plan. Het OCMW is, ondanks de vele investeringen, nog altijd financieel gezond. Dat willen we ook in de toekomst zo houden. Wereldwijd worden de middelen schaarser en ook wij zullen met het OCMW kijken hoe we het beter maar ook efficiënter kunnen doen en onze bewoners, gebruikers en cliënten maar ook de inwoners van Sint-Niklaas een betere dienstverlening kunnen aanbieden. Door bijvoorbeeld meer in te zetten op synergie. Met de oprichting van één gezamenlijke ICTdienst is enkele jaren terug een eerste stap gezet. Ik ben dan ook zeer verheugd dat de nieuwe besturen van stad en OCMW onlangs akkoord gingen met de oprichting van een heuse Welzijnssite in de Abingdonstraat, waar de welzijnsdiensten van de stad en de sociale dienstverlening van het OCMW onder één dak te vinden zullen zijn, en een verregaande synergie m.b.t. een reeks ondersteunende diensten zoals de perso-
4
neelsdienst, aankoopdienst en technische dienst. Het management en alle betrokken medewerkers staan door de synergie voor grote ingrijpende veranderingen. We zullen dan ook als bestuur en managementteam dit proces goed (laten) begeleiden en de medewerkers hierbij ook voortdurend betrekken. In ons nieuwe WZC De Spoele en in onze nieuwe keuken valt alles stilaan op zijn pootjes. De medewerkers vinden hun draai. WZC Het Lindehof is bijna af. In het najaar sluit woonzorgcentrum Sint-Katharina de deuren en verhuizen de bewoners naar Het Lindehof in Belsele. Hiermee schrijven we weer een stukje geschiedenis. Tegelijk denken we nu al na over de toekomstige invulling van de site te Sinaai. Het is nu aan de medewerkers om de kwaliteit van de dienstverlening in onze woonzorgcentra verder te verbeteren. Thuiszorgcentrum ’t Punt, nog zo’n schitterende realisatie, ging ook in 2012 de vernieuwende toer op. Naast de klassieke thuiszorgdienstverlening, werkt ’t Punt diverse initiatieven uit voor een positieve beeldvorming over personen met dementie en de ondersteuning van hun mantelzorgers. De ondertekening van de engagementsverklaring voor een dementievriendelijk SintNiklaas samen met de stad en de subsidietoezegging van de Koning Boudewijnstichting waren het orgelpunt in 2012. In de sociale dienstverlening zagen we de laatste jaren een sterke stijging van het aantal dossiers en aantal rechthebbenden op leefloon of een andere vorm van steun. In 2012 lijkt een daling ingezet. Wel is het nog afwachten of de aanpassingen in de werkloosheids-wetgeving een effect zullen hebben. Dit zal de komende maanden duidelijk worden. Anderzijds zitten we ook nog volop in crisistijd en is een nieuwe economische heropleving nog niet ingezet. Maar toch ook enkele signalen. Hoewel we in de cijfers zien dat minder ouderen in de armoede verzeilen door de bijsturingen in de pensioenwetgeving, blijven de jongeren die leefloon ontvangen hoog. We blijven dan ook sterk inzetten op activering. De bouw van het Opleidings- en Oriëntatiecentrum op de gronden van Den Azalee moet er nu snel komen. De aanwerving van de jobcoach leidt ook al tot de eerste concrete resultaten met meer tewerkstellingsplaatsen voor personen met art. 60 in de privé-sector.
voorwoord
VOORWOORD
besparingen. Dat wijzigingen soms met argusogen worden gevolgd, kan ik vanuit menselijk oogpunt zeker begrijpen. Het is echter belangrijk om het totaalplaatje te zien. Het is in het belang van zowel onze gebruikers, cliënten, personeelsleden, als het OCMW zelf dat we er alles aan doen om onze werking waar te maken in financieel gezonde omstandigheden. En dat vergt inspanningen, die we allemaal met een open geest moeten benaderen. Door meer synergie, het beter inzetten van ons beschikbaar potentieel, het optimaliseren van subsidie-inkomsten en uitgaven en een vernieuwend personeels- en communicatiebeleid kunnen we er samen bovendien voor zorgen dat we ook ruimte scheppen voor nieuwe mogelijkheden en een aangenaam werkklimaat creëren.
Uit de laatste Armoedebarometer blijkt dat ons land er voorlopig niet in slaagt om de kinderarmoede terug te dringen. In Sint-Niklaas willen we de uitdaging aangaan om elk kind een goede start mee te geven. In de opmaak van het lokaal armoedeplan willen we de krachten bundelen en samen met diverse andere welzijnspartners werk maken van meer welzijn in SintNiklaas. Hiermee haalde ik al enkele van de 91 actieplannen aan uit het hoger vermeld OCMW-beleidsplan. Samen met het managementteam en de diensten zullen we deze actieplannen de komende maanden uitwerken en vertalen in een financieel meerjarenplan. Met het in de praktijk brengen van al deze plannen staan ons ongetwijfeld boeiende jaren te wachten, waarover we in volgende jaarverslagen zeker zullen rapporteren.
De uitdagingen zijn groot maar samen met de collega’s uit de OCMW-raad ga ik er samen met jullie allemaal met veel enthousiasme en inzet voor.
De afgelopen maanden mocht ik al vele medewerkers ontmoeten. Vele medewerkers uitten hun vrees voor
Mike Nachtegael Voorzitter
5
6
inhoudstafel
inhoud Voorwoord
3
OCMW-bestuur
9
1
2
Bouwprojecten
3
3.1. Woonzorgcentrum De Spoele: de verhuis en opening komen eraan 3.2. Bouw 60 serviceflats en centrale keuken in de Azalealaan 3.3. WZC Het Lindehof: in de tweede bouwfase 3.4. Vorderingen op de Gerdasite 3.5 Realisatie zorgstrategisch plan goed gevorderd
Seniorenzorg
4
4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. 4.6. 4.7. 4.8.
Werking bijzonder comité seniorenbeleid Overzicht woonzorgcentra Serviceflats Kortverblijf Dagverzorgingscentrum De Sprankel Thuiszorgcentrum ’t Punt Kwaliteitswerking Vrijwilligerswerking
13 14 21 24 25 27 29 30 31 33 34 35 36 43 45
Sociale dienstverlening 49
5
5.1. Werking bijzonder comité sociale dienst 5.2. Werking sociale dienst 5.3. Recht op sociale zekerheid 5.4. Recht op gezondheid 5.5. Recht op sociale en juridische bijstand 5.6. Recht op arbeid 5.7. Recht op behoorlijke huisvesting 5.8. Recht op onderwijs 5.9. Recht op bescherming van een gezond milieu 5.10. Recht op culturele en maatschappelijke ontplooiing
Interne organisatie
6
6.1. 6.2. 6.3. 6.4. 6.5. 6.6. 6.7.
50 51 52 55 57 66 72 76 80 81 83 84 87 87 90 90 91 97
Interne organisatie Personeel Communicatie en participatie ICT Aankopen Preventie Financiën
Lijst met afkortingen
101
Contactgegevens
103
7
8
7
8
2
ocmw-bestuur
Samenstelling van de OCMW-raad Tijdens de installatievergadering op maandagavond 7 januari 2013 is de nieuwe OCMW-raad voor de legislatuur 2013-2018 officieel aangesteld en geïnstalleerd. Wie meer info wenst over de samenstelling van de nieuwe OCMW-raad, kan de info raadplegen op www. ocmwsintniklaas.be. De installatie van de OCMW-raad vond plaats op de derde werkdag na de installatie van de gemeenteraad.
De OCMW-raadsleden waren wel al verkozen op woensdag 2 januari 2013 door de nieuwe gemeenteraad. Mike Nachtegael is tijdens de installatievergadering verkozen tot nieuwe OCMW-voorzitter van Sint-Niklaas. De nieuwe OCMW-voorzitter maakt voortaan van rechtswege deel uit van het college van burgemeester en schepenen. Hij is ook schepen voor financiën van de stad Sint-Niklaas.
De samenstelling van het OCMW-bestuur hieronder is de samenstelling van het uittredende bestuur in 2012.
Zittend van links naar rechts: Latifah BENLAMCHICH, Kris VAN DER COELDEN, Jef FOUBERT(voorzitter), Marleen VANHUFFEL, Rob VERREYCKEN Staand van links naar rechts: Roland SYVERTSEN, Liliane VERBEKE, Antoine DE MEYER, Ali SALHI, Freddy VAN GASSE, Yvan DE BRUYNE, Walther BRUWIERE, Tjeu VAN DIESSEN (secretaris) , Niet op de foto: Mark Van De Velde.
De OCMW-raad beheert een ruime waaier van diensten en instellingen en hun budgetten en beslist over allerlei personeelsaangelegenheden, evenals over bepaalde aankopen en werken. De OCMW-raad komt in principe maandelijks bijeen. De voorzitter leidt de activiteiten van het centrum. Hij roept de vergaderingen bijeen en zit ze voor. Hij is van rechtswege ook voorzitter van het vast bureau en de bijzondere comités.
10
Voorzitter FOUBERT Jef Raadsleden DE BRUYNE Yvan DE MEYER Antoine VANHUFFEL MARLEEN SYVERTSEN Roland VAN DE VELDE Mark VAN DER COELDEN Kris VAN GASSE Freddy VERBEKE Liliane VERREYCKEN Rob BRUWIERE Walther SALHI Ali BENLAMCHICH Latifah
ocmw bestuur
Samenstelling en werking vast bureau en bijzondere comités VAST BUREAU
Rob Verreycken, Ali Salhi, Latifah Benlamchich, Tjeu van Diessen (secretaris), Luc Vermeiren (ontvanger).
Het Vast Bureau bestaat uit 4 raadsleden. Het vast bureau is zowat het dagelijks bestuur van het OCMW. De raad kan ook andere bevoegdheden aan het vast bureau toewijzen.
BC Personeelsbeleid en Organisatie: Samenstelling van het BC Personeelsbeleid en Organisatie: Jef Foubert (voorzitter), Kris Van der Coelden, Liliane Verbeke, Roland Syvertsen, Marleen Vanhuffel, Antoine De Meyer, Walther Bruwiere, Rob Verreycken, Ali Salhi, Tjeu van Diessen (secretaris), Bruno De Vos (departementschef algemene zaken), Georges Schelfaut (diensthoofd personeelszaken), Christophe Rutten (personeels- en organisatiedeskundige), Veerle Christiaens (beleidsmedewerker voorzitter), Herman Van Landeghem (coördinator personeel).
Samenstelling van het Vast Bureau: Jef Foubert (voorzitter), Kris Van Der Coelden, Marleen Vanhuffel, Rob Verreycken, Tjeu van Diessen (secretaris).
BIJZONDERE COMITES
Bijzondere comités staan de OCMW-raad bij in het nemen van beslissingen. Zij hebben vooral een voorbereidende en adviserende taak. Elk bijzonder comité is samengesteld uit een aantal raadsleden.
Secretaris
De OCMW-raad heeft 4 bijzondere comités opgericht: het bijzonder comité sociale dienst, het bijzonder comité seniorenbeleid, het bijzonder comité eigendommen en financiën en het bijzonder comité personeelsbeleid en organisatie. Het bijzonder comité voor de sociale dienst beslist wel over steunaanvragen.
Elk OCMW heeft ook een secretaris. De secretaris leidt de diensten en is hoofd van het personeel. De secretaris is ook de tussenpersoon tussen het OCMWbestuur en de departementen en diensten. Hij is verantwoordelijk voor de werking van de diensten. Hierbij houdt hij rekening met de instructies van het politieke bestuur (voorzitter, raad, vast bureau en bijzondere comités). De secretaris woont zonder beraadslagende stem de vergaderingen bij van de raad en het vast bureau. Hij is in het bijzonder belast met de opmaak van de notulen van die vergaderingen.
BC Sociale Dienst Samenstelling van het BC Sociale Dienst: Jef Foubert (voorzitter), Roland Syvertsen, Antoine De Meyer, Ali Salhi, Freddy Van Gasse, Latifah Benlamchich, Yvan De Bruyne, Mark Van De Velde, Walther Bruwiere, raadsleden, Tjeu Van Diessen (secretaris), Luc Vermeiren (ontvanger), Gerry Van de Steene (diensthoofd sociale dienst).
Ontvanger De ontvanger heeft heel wat taken: - de boekhouding, - de opmaak van de inventaris, de jaarrekeningen en de geconsolideerde jaarrekening, - de financiële analyses en het financiële beleidsadvies. Voor deze taken legt hij verantwoording af aan de secretaris.
Het bijzonder comité sociale dienst neemt alle individuele beslissingen over materiële en financiële hulp aan gezinnen en individuen. Het beslist over de opnames, al of niet met OCMW-steun, in de woonzorgcentra van het OCMW.
BC Seniorenbeleid Samenstelling van het BC Seniorenbeleid: Jef Foubert (voorzitter), Kris Van Der Coelden, Liliane Verbeke, Mark Van De Velde, Freddy Van Gasse, Yvan De Bruyne, Walther Bruwiere, Vanhuffel Marleen, Latifah Benlamchich, Tjeu van Diessen (secretaris), Nele De Pagie (directeur seniorenzorg), Herman Van Landeghem (coördinator residentiële seniorenzorg), Elien Van de Wiele (administratief en facilitair coördinator), Peter Goossens (coördinator bouwwerken en ICT), Frans Vandermeiren (coördinator kwaliteit en bewonerszorg), Katelijne Vanderkerken (coördinator thuiszorg).
Daarnaast voert de ontvanger onafhankelijk nog andere taken uit. Hij is hoofd van het departement financiën. Hij gaat ook na of er wel centen zijn voor bepaalde plannen of aankopen. Hij bekijkt ook of alles volgens de wet- en regelgeving gebeurt. Ook moet de ontvanger de financiële belangen van het OCMW verzekeren. Wilt u de OCMW-raad bijwonen? Dat kan. De zittingen worden gehouden in de raadzaal in de Lodewijk De Meesterstraat 3, 9100 Sint-Niklaas. U kunt de data van de zittingen en de agenda raadplegen op www.ocmwsintniklaas. be. U vindt hier ook de publieke agenda, bondige toelichting en verslagen. U kunt de publieke agenda en bondige toelichting bij de raad ook gratis via e-mail ontvangen. Hiervoor stuurt u uw e-mailadres door naar
[email protected].
BC Eigendommen en Financiën: Samenstelling van het BC Eigendommen en Financiën: Jef Foubert (voorzitter), Liliane Verbeke, Roland Syvertsen, Mark Van De Velde, Antoine De Meyer, Yvan De Bruyne,
11
12
3
bouwprojecten
3.1. Woonzorgcentrum De Spoele: de verhuis en de opening komen eraan Woonzorgcentrum De Spoele wordt gebouwd op de hoek van de Lodewijk De Meesterstraat en de Lamstraat. In het nieuwe woonzorgcentrum kunnen 128 bewoners wonen, waarbij 8 kamers voor kortverblijf. Er zijn ook 8 appartementen voor echtparen of samenwonende personen. De bouw startte in januari 2010. In het voorjaar van 2012 zou de bouw instapklaar zijn. Het nieuwe woonzorgcentrum biedt plaats aan de bewoners van de oude vleugel Jasmijn van WZC Ter Wilgen, beter gekend als de appartementen, en aan de bewoners van Woonzorgcentrum Albert-Elisabeth op de OCMW-campus.
De binneninrichting Begin 2012 is de binneninrichting gestart. Het ganse bouwproject zat nog steeds perfect op schema. De nevenaannemers waren volop bezig met allerlei nutsvoorzieningen te installeren zoals elektriciteit, sanitair, verwarming en vast meubilair. De kamers zagen er zo goed als afgewerkt uit. Natuurlijk volgde dan nog de nodige inrichting en aankleding met los meubilair en gordijnen. De gangen, leefruimtes en gemeenschappelijke delen op de verdiepingen zaten in de afwerkingsfase. Voor de gelijkvloerse verdieping met de polyvalente zaal, de keukenruimte, de balie en het administratieve gedeelte stond de inrichting en afwerking nog op het programma. Het aftellen voor de verhuis in het voorjaar van 2012 en de officiële opening kon beginnen. De directie seniorenzorg startte eind 2011 alvast met een werkgroep verhuis
14
waar de eerste items op de agenda de personeelsplanning en de dienstberoostering waren. Begin februari 2012 was het nog even wachten op de verhuisdatum die afhing van de vordering van de elektriciteitswerken. Ook de telefonie, brandalarmen, beveiliging en toegangscontrole moesten immers in orde zijn. Pas daarna konden de bewoners verhuizen. De dienstregeling en de uurroosters voor de medewerkers werden opgemaakt en voorgelegd aan het BOC (Basisoverlegcomité). Voor de medewerkers van de appartementen en WZC Albert-Elisabeth was er een infovergadering op maandag 5 maart 2012.
Goed voorbereid op de verhuis
Kijkdag
Op 8 en 13 maart volgden er ook infomomenten voor de bewoners en hun familie. Wat kan mee? Wat kan niet mee? Wanneer is de verhuisdatum? “Helaas die oude tv mag niet mee. Brandveiligheid, weet u wel. Maar er zijn spiksplinternieuwe moderne flatscreens.” Familieleden kregen meteen een warme oproep om mee te helpen bij het pakken.
Op 23 april konden de bewoners en hun familie een bezoekje brengen aan het nieuwe woonzorgcentrum. Ze konden niet wachten om hun kamer te zien. Er was zoveel mogelijk rekening gehouden met de voorkeuren van de bewoners. Mooi en een grote kamer, daar waren ze het over eens. Maar het zou natuurlijk wennen zijn.
De bewoners en hun familie kregen de info netjes op papier zodat ze alles achteraf nog rustig konden nalezen. De verhuis stond gepland op 22 mei. Sommige bewoners telden af en keken uit naar de verhuis. Anderen lagen er niet van wakker. Verhuizen moesten ze toch.
De laatste week voor de grote dag. Het verloop van de dag stond netjes opgelijst. Medewerkers en bewoners en hun familie kregen elk nog een nieuwsbrief boordevol praktische info. Waar kunnen we parkeren, onze fiets plaatsen, de openingsuren van de onthaalbalie…, Hoe zit het met de sleutel(s)?
De datum voor de officiële opening was intussen ook vastgelegd. Minister van Welzijn Jo Vandeurzen zou het nieuwe woonzorgcentrum komen openen op vrijdag 22 juni 2012, exact 2 jaar geleden na de eerstesteenlegging op 22 juni 2010.
Intussen gingen medewerkers proefdraaien in het nieuwe WZC zodat ze vertrouwd waren met het gebouw en de lokalen als de bewoners aankwamen.
15
Dinsdag 22 mei 2012: de verhuis De bewoners van de appartementen Ter Wilgen en van WZC Albert-Elisabeth verhuisden op dinsdag 22 mei naar woonzorgcentrum De Spoele. Het was een ganse oefening om 128 bewoners te verhuizen en te zorgen dat de zorg gewoon verder kon gaan. Maar alles verliep vlot. Tegen de middag was iedereen goed aangekomen. De directie verwelkomde hen met een koud buffet op de nieuwe afdeling. Extra medewerkers werden ingezet om het de bewoners die eerste dag zo comfortabel mogelijk te maken.
‘Onzen toren’ is er Woensdagnamiddag 20 juni 2012 is het kunstwerk ‘Onzen toren’, een creatie van de Wase kunstenares Sofie Muller, op het binnenplein van woonzorgcentrum De Spoele geplaatst. Sofie Muller, de kunstenares was hierbij aanwezig en volgde op de voet hoe haar creatie over het woonzorgcentrum naar het binnenplein werd gehesen. Een huzarenstukje, maar rond 17 uur was de operatie geslaagd. Een ideaal moment, alle dagbladen en de regionale tv waren erbij. Meteen ook gratis promotie voor de open deur op zaterdag. Het kunstwerk ‘Onzen toren’ is een toren van 6 handen, van oudere handen tot jonge kinderhandjes, en symboliseert een reusachtige levensboom die verwijst naar de kracht van generaties en familiale verbondenheid. ‘Onzen toren’ is uitgevoerd in brons, bijna 5 meter hoog en weegt ongeveer 1500 kg.
16
bouwprojecten
Sofie Muller omschrijft haar creatie als volgt: “het is een sculptuur waarvan de wortels terug gaan naar een oud, Vlaams kinderlied uit het Waas- en Meetjesland. Voor rijpere generaties roept het jeugdherinneringen op, voor jongeren is het een appèl tot het spel. Rond Sint-Niklaas klonk het lied zo: “Onzen toren kan niet breken, zonder te lachen of zonder te spreken. Al wie zijn handen of zijn tanden laat zien, die krijgt een neep of tien!” Als kind speelde ik het met mijn familieleden en zorgde het voor het nodige plezier en samenhorigheidsgevoel. De herinnering aan dit Waaslandse lied, met vooral de herinnering aan een groeiende handentoren inspireerde me voor het kunstwerk ‘Onzen toren’.
De minister was meer dan op tijd. Gelukkig was onze secretaris er om hem op te vangen en hem het gebouw te tonen. Na de obligate speeches, onthulde de heer Jo Vandeurzen, Vlaams minister van welzijn, het inhuldigingsbord. De genodigden begaven zich naar de binnentuin. Honderden ballonnetjes dwarrelden neer. Woonzorgcentrum De Spoele is geopend.
Vrijdag 22 juni 2012: officiële opening Die dag viel de regen met bakken uit de hemel en stond er een stevige wind. Zouden we onze feestballonnen kunnen laten openspatten boven ‘Onzen toren’?
17
Woonzorgcentrum De Spoele voorgesteld
Strak uitzicht langs buiten, open ronde vormen binnen Het buitenaanzicht dat met zijn trapeziumvorm vrij strak en gesloten aandoet, openbaart zich als je het open binnenplein ingaat. Het gebouw omgeeft je met zijn ronde vorm. De frisse felgekleurde lamellen in geel, geel-oranje en groen zijn een decoratief element maar fungeren ook als zonnewering en zorgen voor een goede akoestiek. Het woonzorgcentrum telt 5 bouwlagen en heeft een oppervlakte van 9.005 m2. Ondergronds is een parkeergarage met 127 parkeerplaatsen. Via de wandelzones die rond de binnencirkel gelegen zijn, kan je op elke verdieping helemaal rondwandelen. Tussen de wandelgangen en de kamers liggen de dienstverlenings- en zorgruimtes zoals de verpleegposten, toiletten en de technische en opbergruimtes.
De verdiepingen en leefgroepen De verdiepingen zijn herkenbaar aan de verschillende warme kleurtinten die symbool staan voor de continenten. Voor de namen van de afdelingen koos het OCMW ervoor om de link met het textielverleden verder door te trekken met De Spinnerij (verdieping 1), De Twijnderij (verdieping 2), De Weverij (verdieping 3) en De Ververij (verdieping 4). De bewoners mochten de namen van de verdiepingen bepalen via een bewonerswedstrijd. De verdiepingen beschikken allemaal over een eetruimte voor de bewoners, een kleine activiteitenkeuken waar de bewoners aan kookactiviteiten kunnen deelnemen, een terras en een afzonderlijke afgesloten rokersruimte voor de bewoners. Elke verdieping kan 32 bewoners huisvesten. Op de gelijkvloerse verdieping springen de grote polyvalente zaal met cafetaria, die uitkijkt op de hoek van de Lod. De Meesterstraat en de Lamstraat, en een kapsalon
18
in het oog. Twee grote liften brengen je naar de verdiepingen. Daarnaast is er nog 400 m2 bureelruimte voor de directie en administratie van het departement seniorenzorg.
De kamers De bewonerskamers situeren zich op de 4 verdiepingen en zijn elk 24 m2 groot. Elke kamer is standaard uitgerust met het nodige meubilair, voldoende ingemaakte kasten, een oproepsysteem, flatscreentv, ijskast en kluis en natuurlijk mogelijkheid voor telefoonaansluiting. De bewoner kan zijn kamer naar smaak verder inrichten. De ruime badkamers met toilet, lavabo met spiegelkast en instapdouche met douchestoel, allen voorzien van de nodige handgrepen, zijn rechtstreeks bereikbaar vanuit de
bouwprojecten
kamer via een verschuifbare wand wat de verzorging van bedlegerige bewoners veel gemakkelijker maakt. In elke kamer is een zorgregistratiesysteem waar de medewerkers de zorgplanning kunnen raadplegen en registreren. “Een nieuw gebouw biedt ook kansen om de zorg beter te organiseren. In de bewonersgroepen geniet men zorg op maat. De zorgmomenten zijn er opgebouwd rond het maaltijdgebeuren. De maaltijd is voor vele bewoners immers een belangrijk moment. In ‘De Spoele’ kunnen de bewoners genieten van maaltijden in buffetvorm met keuzemogelijkheid. Met gezellige eethoekjes willen we de bewoners ook aanzetten om zoveel mogelijk samen te eten. Dat bevordert de appetijt. Maar wie absoluut op de kamer wil eten, kan dat ook. Zwaar dementerende bewoners wonen op de 4de verdieping. Deze afdeling is ook uitgerust met extra beveiliging zodat de bewoners met dwaalgedrag veilig op de afdeling kunnen vertoeven. Om de overstap wat kleiner te maken, wonen bewoners met een gelijkaardig zorgprofiel die al regelmatig elkaars gezelschap opzochten, samen op dezelfde verdieping.”
De dagprijs De OCMW-raad heeft de dagprijs vastgelegd op 46,8 euro per dag voor inwoners van Sint-Niklaas. Nietinwoners betalen een hogere dagprijs van 54 euro per dag. De dagprijs is hetzelfde als deze in het woonzorgcentrum Het Lindehof in Belsele. Bij indexaanpassingen wordt de dagprijs aangepast. Voor de bewoners die verhuisden van de appartementen van WZC Ter Wilgen en WZC Albert-Elisabeth gebeurt de overgang naar de nieuwe dagprijs geleidelijk aan via een stappenplan.
Duurzaamheid Woonzorgcentrum De Spoele is uitgerust met een zonneboiler en een regenput van 200.000 liter voor hergebruik van regenwater in de toiletten. De ventilatie gebeurt via een systeem van grondbuizen. Via de lucht uit de grondbuizen wordt de binnenlucht in de wintermaanden voorverwarmd en in de zomermaanden afgekoeld. Verder is ‘De Spoele’ - zoals Het Lindehof in Belsele - uitgerust met een systeem voor ondergrondse gescheiden afvalopslag van restafval, papier en karton en PMD.
Financieel plaatje Het totale investeringsbedrag bedraagt bijna 21 miljoen euro waarvan de Vlaamse overheid zowat 60 % subsidieert. De stad en het OCMW zetten hiervoor ook 5,81 miljoen euro opzij in het Zilverfonds.
19
Zaterdag 23 juni 2012: Open deur Lang feesten was er niet bij. De volgende middag waren we opnieuw paraat om bezoekers te ontvangen. Bij momenten was het drummen in de inkomhal, zo groot was de interesse. De gidsen van dienst gidsten aan de lopende band alle kijklustigen door het gebouw. De oh’s waren niet uit de lucht. Een mok met daarop het kunstwerk ging mee naar huis als blijvende herinnering. We hebben ze niet geteld, maar we schatten dat we meer dan 1000 bezoekers mochten begroeten. Een meer dan geslaagd initiatief. Ook de tentoonstelling rond het textielverleden van textielfabrikant Meert lokte veel volk. De naam ’De Spoele’ is immers een eerbetoon aan alle medewerkers uit de ooit bloeiende textielnijverheid. Met dank aan Interwaas en de Koninklijke Oudheidkundige Kring Waasland van wie we enkele originele patroonschetsen van tapijten in bruikleen kregen.
20
Buitenaanleg verbindt ‘De Spoele’ met de serviceflats Het OCMW zal een groenzone aanleggen die zich uitstrekt van De Spoele over het ‘park’ met de vijver tot aan de nieuwe serviceflats De Priesteragie in de Azalealaan. De groenzone zal ook toegankelijk zijn voor voetgangers en rolwagengebruikers. De inrit naar de bezoekersparking van AZ Nikolaas blijft wel in de Lodewijk De Meesterstraat. Op en rond de bezoekersparking is ook meer groen voorzien.
bouwprojecten
Begin 2012 stelde de OCMW-raad de firma aan die de buitenaanleg zal uitvoeren. In maart 2012 startte de aanleg van paden en de buitenaanleg. Het binnenplein en de voetpaden naar en rond het nieuwe woonzorgcentrum De Spoele werden eerst aangelegd zodat de nieuwbouw vlot toegankelijk was.
Afbraak van WZC Albert-Elisabeth Volgende stap in de buitenaanleg was de afbraak van de ‘Witten bouw’ zoals het vroegere rusthuis genoemd werd bij de oude getrouwen. De tuin- en omgevingsaanleg schoot nu goed op. Vanuit De Spoele zag je de contouren van de toegangswegen, het terras, de paden en de zithoek in de tuin. Vanaf half november startte de firma met de beplanting. Een ideaal moment om struiken en bomen te planten. De aansluiting met het park achter de serviceflats liet nog even op zich wachten. De firma zou hiermee beginnen als WZC Albert-Elisabeth is afgebroken. De afbraak startte half november en duurde tot eind december. Het gure winterweer zorgde intussen voor vertraging op de andere 2 bouwwerven. In februari konden de bouwvakkers opnieuw aan de slag.
3.2. Bouw 60 serviceflats en centrale keuken in de Azalealaan Serviceflats De Priesteragie Serviceflats Invest bouwt hier voor het OCMW 60 serviceflats. Het OCMW heeft al 36 serviceflats in Zwijgershoek, de Goudbloem. Met deze serviceflats erbij beschikt het OCMW in totaal over 96 serviceflats. Van de 60 serviceflats beschikken er 13 over 2 slaapkamers. Ondergronds is een parking voorzien met 47 parkeerplaatsen en individuele bergruimte voor de bewoners. De ingebruikname is voorzien vóór eind 2012.
21
Deze nieuwbouw betekent een investering van 7,5 miljoen euro (11 miljoen euro met de aangrenzende nieuwe centrale keuken van het OCMW).
Nieuwe centrale keuken aangrenzend bij de serviceflats
Begin juni was er goed nieuws: de eerste bewoners zouden vanaf november in hun flat kunnen intrekken. Op zaterdag 16 juni kon een eerste groep kandidaten van de wachtlijst de modelflat bekijken en kregen ze meer uitleg over inrichting, uitrusting en kosten. Eind oktober is de bouw van de 60 serviceflats De Priesteragie in de Azalealaan bijna klaar. De verfwerken en het leggen van de vloerbekleding waren nog bezig. Op 30 november is het gebouw officieel geopend. Alle flats zijn momenteel verhuurd. Vanaf 1 december konden de huurders hun sleutel afhalen en hun nieuwe stekje beginnen inrichten. De Azalealaan kreeg er in één klap 77 bewoners bij, 17 koppels en 43 alleenstaanden. Alle bewoners op één na kwamen uit Sint-Niklaas of een deelgemeente. De oudste bewoner was net 92 geworden, de jongste bewoner was 67 jaar. Bij de toewijzing stonden op de wachtlijst 170 kandidaten. De 125ste persoon op de wachtlijst kreeg nog net een flat toegewezen. Eind 2012 stonden er nog een 130-tal kandidaten op de wachtlijst. Intussen schreven zich ook nieuwe geïnteresseerden in op de wachtlijst. De werken gingen van start in oktober 2010. Voor de bouw ruimden de vroegere lokalen van de technische dienst en het vroegere kaarthuisje plaats. Aansluitend aan het gebouw is ook een nieuwe schakelcabine van Eandis gebouwd. Daar wordt de stroom voor een groot deel van de stad verdeeld.
22
Het OCMW-bestuur koos er uitdrukkelijk voor om te investeren in een eigen nieuwe keuken. De keuken zal bereidingen klaarmaken volgens de methode van het ontkoppeld koken. Daarbij gebeuren het moment van koken en consumptie los van elkaar. De maaltijden worden in bulk in de centrale keuken bereid, snel gekoeld in grote porties en opgeslagen in een voedselbibliotheek. Daar kunnen ze tot 3 dagen bewaard worden op een constante lage temperatuur. Vervolgens gaan ze in bulk naar de diverse woonzorgcentra waar ze in zogenaamde regeneratiekeukens verwarmd worden tot minimaal 65 graden Celsius. Ter plaatse op de afdelingen worden de maaltijden dan warm opgeschept op het bord van de bewoner. De centrale keuken van het OCMW verzorgt dagelijks 600 warme maaltijden en levert ook de nodige ingrediënten aan voor de ontbijten en de avondmalen. De nieuwe keuken kan tot 1000 maaltijden per dag bereiden. Dit laat het OCMW toe om de komende jaren ook warme maaltijden aan te bieden via de nog uit te bouwen dienstencentrumantennes in de deelgemeenten.
bouwprojecten
De keuken was nog niet klaar zijn toen De Spoele in gebruik genomen werd. Maar natuurlijk kon de andere centrale keuken nog dienst doen. Nochtans was het OCMW wel klaar met de voorbereidingen zoals de aankoop van de nieuwe keukentoestellen, de personeelsinzet, …. En ook het aangepaste koelvoertuig dat de maaltijden zou vervoeren naar de nieuwe woonzorgcentra was al aangekocht.
“De nieuwe ‘self-cooking’ centers: het hart van de keuken.”
De nieuwe OCMW-keuken is officieel geopend op 19 september 2012. De eerste dagen was het proefdraaien. En het moet gezegd worden: wat we bij de opening mochten proeven, viel in de smaak. Op vrijdag 28 september gingen de maaltijden, bereid volgens de nieuwe techniek, voor de eerste keer de deur uit richting de woonzorgcentra en het dienstencentrum.
“De nieuwe centrale keuken is uitgerust met 4 zogenaamde combisteamers die kunnen werken als ‘selfcooking centers’. Deze zorgen ervoor dat bijvoorbeeld de hamburgers allemaal gelijk gebakken worden. Bij een klassiek kookconcept kun je hebben dat de ene burger te hard gebakken is, de andere te weinig… Natuurlijk kan de bakwijze en de temperatuur ook handmatig ingesteld worden. De keuken is verder uitgerust met 2 braadsleden, 1 fornuis en 4 kookketels met terugkoeling. Ik hoor u al denken, dat kan toch nooit vers zijn? Toch wel. In de centrale keuken of productiekeuken bereidt men de porties in bulk. Onmiddellijk daarna koelt men de porties supersnel af via snelkoelers tot 4 graden Celsius.”
De bewoners genoten vanaf maandag 1 oktober van de warme maaltijden uit de nieuwe keuken. Het nieuwe keukengebeuren bracht ingrijpende veranderingen met zich mee. Er kwam immers heel wat bij kijken: een nieuwe personeelsformatie, nieuwe uurroosters, uitwerking van de logistieke en technische ondersteuning met een centraal aankoop- en stockbeheer, de aankoop van een elektronisch systeem waarbij de gegevens van de bewoners gekoppeld worden met de ingrediënten voor de maaltijd, enzovoort.
Wat? Een voedselbibliotheek? “De klaargemaakte groenten en aardappelen worden dan gekoeld bewaard in de zogenaamde ‘voedselbibliotheek’. Voor de maaltijd van dag x neemt men er dan de nodige porties uit en dan gaat dit met de nieuwe koelwagen naar de woonzorgcentra of het dienstencentrum. De temperatuur wordt constant gecontroleerd. Om kruisbesmettingen te voorkomen, is er een strikte scheiding van koude en warme ingrediënten alsook van propere, grijze en vuile zones in het keukengebeuren”, legt Patrick Everaert, hoofd voedingsdienst, helder uit. “In het woonzorgcentrum komen de medewerkers van de regeneratiekeuken in actie: zij verwarmen de maaltijden tot minstens 65 graden in de speciale buffetkarren (regeneratiewagens) en werken de gerechten af. Elke kar
23
bouwprojecten
beschikt over 4 mogelijke temperatuurinstellingen zodat elk ingrediënt gepast verwarmd kan worden. De porties gaan dan in de buffetkarren naar de leefruimtes op de verdiepingen. Daar schept men de maaltijd op het bord, net zoals thuis. Gedaan met vooraf afgemeten porties op dienbladen. Wie nog wat groenten of aardappeltjes wil, geen probleem. Bijscheppen kan. Natuurlijk houden we wel rekening met wat de bewoners mogen eten. Kroketten en frieten maken we volledig klaar in de regeneratiekeukens. Bij feestelijke gelegenheden kunnen hier ook kleine bereidingen klaargemaakt worden. De regeneratiekeukens beschikken dan ook allemaal over een kok.”
Fricandon met kriekjes De nieuwe keukenwerking opent ook nieuwe mogelijkheden. “Nu willen we eerst de warme maaltijden op punt zetten. De verfijning en afwerking van de gerechten gebeurt in de regeneratiekeuken in de nieuwe woonzorgcentra. Maar op termijn kunnen we bij het avondeten ook iets warms aanbieden zoals fricandon met kriekjes. Dat zijn zo van die typische gerechten van vroeger die onze bewoners wel lusten”, aldus nog Patrick Everaert.
3.3. WZC Het Lindehof: in de tweede bouwfase In de tweede bouwfase wordt het centraal gedeelte opgericht, met een uitbouw met 48 kamers - waarbij nog 2 kamers voor kortverblijf - naar de achterzijde van het terrein richting de ouderenwoningen. De 1ste bouwfase van woonzorgcentrum Het Lindehof is sedert 1 juli 2011 in gebruik. WZC Het Lindehof zal in totaal over 96 bewonerskamers beschikken, waaronder 6 kamers voor kortverblijf. Dan kunnen de bewoners van WZC Sint-Katharina in Sinaai naar Belsele verhuizen. De eerste kelder die 200 m2 groot is, was klaar begin 2012. Vervolgens werd ondergronds een verbinding gemaakt met het nieuwe gebouw (het huidige Lindehof). Eind april en in de eerste helft van mei lagen de werken stil omdat de aannemer een veiliger stelling moest aanbrengen. Daardoor schoof de planning wel wat op. Tegen het bouwverlof was de dragende structuur van de tweede bouwfase van woonzorgcentrum Het Lindehof in Belsele klaar. Tegen het najaar was de constructie winden waterdicht. Nu de ruwbouw er staat, valt op hoe groot het nieuwe woonzorgcentrum wel wordt. Eind oktober zat de bouw toch weer op schema. Bouwfirma Maes was bezig aan de laatste verdieping van het centrale deel van het gebouw. De aannemer kon intussen ook beginnen met de ‘chape’, het plaatsen van de binnenwanden en de ramen. De installatie van elektriciteit en sanitair volgden. Intussen waren ook de grondboringen gestart op het terrein waardoor later koele of voorverwarmde lucht geleverd kan worden in het gebouw naargelang de seizoenen. Hiervoor werden een 60-tal boringen uitgevoerd tot 100 meter diep in de grond.
24
bouwprojecten
De tuin rond Het Lindehof krijgt ook een nieuw groen kleedje. De procedure voor de aanstelling van de tuinen buitenaanleg liep nog eind 2012. De buitenaanleg zou uiteindelijk in januari 2013 kunnen starten. WZC Het Lindehof zou tegen het najaar 2013 instapklaar zijn.
3.4. Vorderingen op de Gerdasite De voorbereidingen van de bouwprojecten op de Gerdasite vorderden gestaag. Het OCMW wil hier een Nieuw Administratief Centrum (NAC) en een nieuw woonzorgcentrum bouwen. Het nieuwe woonzorgcentrum zal woonzorgcentrum Ter Wilgen vervangen.
onthaal is veel meer naar voren gebracht en de ruime onthaalbalie heeft zicht op de volledige onthaalzone. De balie is verbonden met de back-office. Zo kan men vanuit de burelen tussenkomen bij eventuele moeilijkheden aan het onthaal. De rechte lange zitbanken voor de wachtende bezoekers hebben plaats gemaakt voor kleine ronde zitelementen met meer privacy.
Nieuw Administratief gebouw: zo flexibel als het maar zijn kan
De aparte personeelsingang is behouden en komt aan de parkzijde. Ook de patio, die uitgewerkt wordt met veel hout, blijft. In de winter kan deze dicht.
In 2011 stelde de OCMW-raad het ontwerpersduo aan. Het OCMW had in de meerjarenplanning bijna 12 miljoen euro voorzien voor deze nieuwbouw, maar dat bedrag valt heel wat lager uit. Streeftiming start bouwwerken: voorjaar 2013
De verplaatsbare wanden zorgen ervoor dat de bureelruimtes vlot heringedeeld kunnen worden. Het gebouw is ook uitgerust met een personeelscafetaria, doucheruimte voor fietsers en een ondergrondse parking met 53 parkeerplaatsen en ruime fietsenberging. Het nieuwe woonzorgcentrum zal ook een ondergrondse parking krijgen.
Het definitieve ontwerp is aan de buitenzijde weinig veranderd tegenover het voorontwerp. Het compacte rechthoekige gebouw wordt langs buiten afgewerkt met een lichtgrijze geglazuurde gevelsteen.
Na de raad van september stonden we weer een stapje verder in het dossier. De raad gaf groen licht om het lastenboek te publiceren.
Binnenin is vooral aan het onthaal van de bezoekers en cliënten van de sociale dienstverlening gesleuteld. Het
25
En op de valreep kon de OCMW-raad tijdens haar allerlaatste zitting van 2012 de bouw gunnen voor een lager bedrag dan geraamd. Dat was een financiële meevaller. De voorbereidende grondwerken zouden kunnen beginnen in het voorjaar 2013. In samenspraak met netbeheerder Elia wordt de hoogspanning boven het gebouw begin 2013 2 meter verhoogd zodat de bouwkraan vlot haar werk kan doen en om eventueel strengere stralingsnormen voor te zijn.
Nieuw woonzorgcentrum met dienstencentrum: van 75 naar 120 woongelegenheden Aanvankelijk wilde het OCMW hier een woonzorgcentrum bouwen met 75 woongelegenheden en een tweede lokaal dienstencentrum. Eind 2011 is de ontwerper aangesteld. Llox was ook de ontwerper van het nieuwe woonzorgcentrum De Spoele. Het nieuwe woonzorgcentrum komt achteraan de Gerdasite met de inkom naar het plein en de Abingdonstraat gericht. Omdat de Sint-Niklase bevolking de komende jaren meer en meer vergrijst, besloot de OCMW-raad om alvast een voorafgaande vergunning en stedenbouwkundig attest aan te vragen bij de hogere overheid voor een woonzorgcentrum met 120 woongelegenheden en een lokaal dienstencentrum. De architect heeft intussen de eerste voorontwerpen voorgelegd. Nu wordt bekeken of dit ontwerp beantwoordt aan onze woonzorgvisie. Eind november is de voorafgaande vergunning binnengekomen voor een woonzorgcentrum met 120 woongelegenheden. Op de allerlaatste zitting van de OCMW-raad in december 2012 heeft de raad ingestemd met de aanvraag voor investeringssubsidies voor een woonzorgcentrum met lokaal dienstencentrum bij het Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden (VIPA). Eind 2012 wachtten we nog op de voorafgaande vergunning voor het 2de dienstencentrum. Wanneer de bouw precies zal starten, is nog niet geweten. Dit hangt af van de subsidietoezegging door de Vlaamse overheid.
26
bouwprojecten
3.5. Realisatie zorgstrategisch plan goed gevorderd De officiële opening van het nieuwe woonzorgcentrum De Spoele is meteen de realisatie van het grootste bouwproject uit het zorgstrategisch plan van het OCMW, dat de toenmalige Minister van Welzijn begin 2005 goedgekeurd heeft, en dat we dankzij de subsidiëring van het VIPA en het Zilverfonds van de stad Sint-Niklaas kunnen waarmaken. Met de opening van de serviceflats eind 2012 is de realisatie van de projecten uit het zorgstrategisch plan goed gevorderd. De andere belangrijke reeds gerealiseerde projecten uit het zorgstrategisch plan zijn: een dagverzorgingscentrum (2004), thuiszorgcentrum ’t Punt in de Lamstraat (2008), 36 serviceflats de Goudbloem (2009) en de ingebruikname van de eerste bouwfase van woonzorgcentrum Het Lindehof (juli 2011 - bouw 2de fase bezig). In het nieuwe WZC Het Lindehof komt ook nog een dienstencentrumantenne. Intussen worden ook de tweepersoonskamers in woonzorgcentrum De Plataan verbouwd tot comfortabele en ruime eenpersoonskamers door onze technische dienst.
Verbouwing en herinrichting kamers in WZC De Plataan.
Zoals hierboven beschreven, is de bouw van het nieuwe woonzorgcentrum en een lokaal dienstencentrum - het tweede voor het OCMW - op de Gerdasite in voorbereiding. Het is nu aan de nieuwe legislatuur om ook dit grote bouwproject te realiseren en de mogelijkheden voor extra flats of woningen voor ouderen verder uit te werken. In Nieuwkerken heeft het OCMW daarvoor de voorbije jaren de nodige gronden aangekocht. Ook de bestemming van het gebouw en de gronden van WZC Sint-Katharina in Sinaai ligt nog open.
27
28
4
seniorenzorg
4.1. werking bijzonder comité In 2012 kwam het bijzonder comité seniorenzorg 9 maal samen. Voornaamste punten die behandeld zijn: • • • •
• • • • •
opvolging realisatie nieuwbouwprojecten WZC De Spoele en WZC Het Lindehof in gebruikname serviceflats De Priesteragie en de nieuwe centrale keuken opvolging van de verbouwing WZC De Plataan Aanzet opmaak plannen nieuw WZC en LDC project “Gerda” ikv de uitwerking van het zorgstrategisch plan jaarverslagen van gezinszorg, kortverblijf, dagverzorgingstehuis, lokaal dienstencentrum Project levensbeschouwelijke dienstverlening ism vrijwilligerswerk Overeenkomst seniorenadviesraad Project aandachtspersonen in het dagverzorgingscentrum De Sprankel Opvolging project dementievriendelijke gemeente en aanvraag subsidie Koning Boudewijnstichting
30
seniorenzorg
4.2. Overzicht van de woonzorgcentra Woonzorgcentrum De Spoele (bestaande vanaf 22/05/2012) Lamstraat 44, 9100 Sint-Niklaas beschikbare woongelegenheden: 120 woongelegenheden voor kortverblijf: 8
Het OCMW Sint-Niklaas beheert volgende woonzorgcentra: Woonzorgcentrum Ter Wilgen Hospitaalstraat 10, 9100 Sint-Niklaas beschikbare woongelegenheden : 265 vanaf 22/05/2012: 177 woongelegenheden
Woonzorgcentrum Populierenhof Turkyen 2, 9100 Nieuwkerken-Waas beschikbare woongelegenheden: 80
Woonzorgcentrum De Plataan Hospitaalstraat 12 , 9100 Sint-Niklaas beschikbare woongelegenheden : 120 maar afbouw naar 80 bedden
Woonzorgcentrum Sint-Katharina Vleeshouwersstraat 10, 9112 Sinaai beschikbare woongelegenheden : 54
Woonzorgcentrum Albert-Elisabeth (bestaande tot 21/05/2012) Lodewijk de Meesterstraat 5, 9100 Sint-Niklaas beschikbare woongelegenheden: 45
Woonzorgcentrum Het Lindehof Kerkstraat 11, 9111 Belsele beschikbare woongelegenheden: 44 woongelegenheden voor kortverblijf: 4
Woonzorgcentra
Aantal opnames 2009
Aantal opnames 2010
Aantal opnames 2011
Aantal opnames 2012
Albert-Elisabeth tot 21/05/2012 (45 opnamemogelijkheden)
20
18
19
10
nieuw woonzorgcentrum De Spoele vanaf 22/05/2012 (120 opnamemogelijkheden)
0
0
0
65
De Plataan afbouw naar 80 bedden
54
39
51
3
Sint-Katharina (54 opnamemogelijkheden)
9
10
8
11
Populierenhof (80 opnamemogelijkheden)
19
17
18
31
Het Lindehof (44 opnamemogelijkheden)
9
9
17
12
Ter Wilgen (265 opnamemogelijkheden) (vanaf 22/05/2012: 177 opnamemogelijkheden)
66
60
65
77
Woonzorgcentra
Gemiddelde leeftijd 2009
Gemiddelde leeftijd 2010
Gemiddelde leeftijd 2011
Gemiddelde leeftijd 2012
Albert-Elisabeth / De Spoele
77
79
81
82
De Plataan
82
82
84
80
Sint-Katharina
83
83
80
84
Populierenhof
82
82
83
82
Het Lindehof
79
79
86
80
Ter Wilgen
81
81
82
82
31
Woonzorgcentra
Bezettingscijfer 2009
Bezettingscijfer 2010
Bezettingscijfer 2011
Bezettingscijfer 2012
Albert-Elisabeth / De Spoele
96,85%
96,91%
96,33%
94,83%
De Plataan afbouw naar 80 bedden
96,46%
97,05%
93,44%
76,74%
Sint-Katharina
98,16%
97,51%
90,76%
87,67%
Populierenhof
96,61%
96,94%
97,20%
94,40%
Het Lindehof
95,72%
85,73%
90,55%
97,32%
Ter Wilgen
96,33%
96,45%
91,37%
89,60%
32
seniorenzorg
4.3. Serviceflats
Serviceflats De Priesteragie Azalealaan 6 9100 Sint-Niklaas
Een serviceflat is erop gericht om de bewoners zo optimaal en zelfstandig mogelijk te laten wonen. Het aanbod van hulp- en dienstverlening kan op vraag van de bewoners.
Het OCMW van Sint-Niklaas beschikt sinds begin december 2012 over 60 extra serviceflats.
Serviceflats de Goudbloem Zwijgershoek 10 9100 Sint-Niklaas
Relevante cijfergegevens serviceflats periode 01/12/2012 – 31/12/2012
Het OCMW van Sint-Niklaas beschikt sinds eind januari 2009 over 36 serviceflats.
Relevante cijfergegevens serviceflats 2012 Aantal aanwezigheidsdagen serviceflats Gemiddelde verblijfsduur Gemiddelde bezette serviceflats
Aantal aanwezigheidsdagen serviceflats
27
Gemiddelde bezette serviceflats
57
Geslacht
13.139
36
Geslacht 16
Aantal vrouwen
34
Leeftijd Gemiddelde leeftijd
80
Leeftijd jongste bewoner
68
Leeftijd oudste bewoner
92
Gezinssamenstelling alleenstaanden
22
echtparen
14
Reden van opname in een serviceflat einde huurcontract
0
dichter bij kinderen gaan wonen
0
woning onvoldoende aangepast
2
verminderde zelfredzaamheid
0
32
Aantal vrouwen
35
Leeftijd
1.094,92 dagen
Aantal mannen
Aantal mannen
33
Gemiddelde leeftijd man
80
Gemiddelde leeftijd vrouw
79
4.4. KORTVERBLIJF Centrum voor kortverblijf Het Lindehof Kerkstraat 11 9111 Belsele
Een cliënt kan maximaal 60 dagen aaneensluitend in kortverblijf vertoeven binnen dezelfde instelling. Dit kan uitgebreid worden naar maximaal 90 dagen. Deze uitbreiding dient dan gestaafd te worden door een interdisciplinair overleg van de betrokken disciplines van het woonzorgcentrum.
Centrum voor kortverblijf De Spoele Lamstraat 44 9100 Sint-Niklaas Het OCMW Sint-Niklaas beschikt over 4 erkende bedden voor kortverblijf in het woonzorgcentrum Lindehof te Belsele, en over 8 erkende bedden voor kortverblijf in het woonzorgcentrum De Spoele te Sint-Niklaas. Op 1 juli 2011 verhuisden de bewoners van het oude woonzorgcentrum Herfstrust naar de nieuwbouw Het Lindehof, gelegen op dezelfde locatie. Op 22 mei 2012 opende het nieuwe woonzorgcentrum De Spoele haar deuren.
Met de kamers voor kortverblijf bieden we aan de mantelzorgers, die dagdagelijks voor hun ouders, partners en familie zorgen, de mogelijkheid om eens met vakantie te gaan. Bovendien zorgt het kortverblijf voor een passende opvang van zorgbehoevende personen wanneer de mantelzorger of het familielid hiervoor niet kan instaan door ziekte.
Relevante cijfergegevens
2008
2009
2010
2011
2012
Aantal aanwezigheidsdagen kort- 1.132 verblijf
1.014
1.105
1.257
1.067
Bezettingspercentage
75,78%
76,83%
86,10%
73,08%
Gemiddelde verblijfsduur (in da- 32 gen)
31,62
28,13
29,93
20,79
Aantal mannen in kortverblijf
10
17
15
14
22
Aantal vrouwen in kortverblijf
26
15
23
28
26
Gemiddelde leeftijd
78 jaar
78 jaar
81 jaar
80 jaar
81 jaar
leeftijd jongste bewoner
51 jaar
33 jaar
52 jaar
60 jaar
61 jaar
leeftijd oudste bewoner
96 jaar
97 jaar
98 jaar
92 jaar
99 jaar
crisisopvang
2,78%
0%
2,76%
2,39%
ontlasting mantelzorger
41,67%
18,75%
18,32%
9,50%
14,58%
afwezigheid mantelzorger
0%
18,75%
10,52%
21,50%
50%
herstel na ziekte
27,78%
28,12%
36,84%
23,80%
20,83%
78,35%
Reden opname kortverblijf
tijdelijk verminderde zelfredzaamheid
palliatieve setting
woning niet aangepast
afwachting van definitieve opname in woonzorgcentrum
sociaal isolement
14,30% 3,13%
0%
6%
0%
3,13%
5,26%
0%
19,44%
28,12%
5,26%
11,90%
12,50% 0,50%
34
seniorenzorg
4.5. dagverzorgingscentrum de sprankel Dagverzorgingscentrum De Sprankel Hospitaalstraat 12 9100 Sint-Niklaas
Het aantal mannen dat aanwezig was in het dagverzorgingstehuis bedraagt 33 en het aantal vrouwen 22. De gemiddelde leeftijd bedraagt 77; de jongste gebruiker was 61, de oudste 88 jaar.
Het OCMW Sint-Niklaas beschikte in oorsprong over 10 erkende verblijfseenheden voor dagverzorging. In 2008 is er een erkenning bijgekomen voor 5 extra verblijfseenheden, wat het totaal op15 brengt. Het dagverzorgingscentrum is ondergebracht in de gebouwen van het woonzorgcentrum De Plataan.
36 gebruikers waren RVT-gerechtigd, 19 gebruikers hadden het ROB-statuut. 30 gebruikers waren dementerend.
Het dagverzorgingstehuis richt zich vooral naar gebruikers die geen intensieve medische behandeling en toezicht nodig hebben, maar wel behoefte aan (re-)activering, verpleging, verzorging, toezicht en/of begeleiding in de activiteiten van het dagelijkse leven. Door deze opvang kunnen deze gebruikers langer in de thuissituatie blijven, en kunnen de mantelzorgers overdag eens op adem komen.
Reden van opname in het dagverzorgingscentrum : • Vermindering van de belasting van de mantelzorger: 43 • Sociaal isolement: 12
Relevante cijfergegevens
Ongeveer 95% van de gebruikers wordt opgehaald met de liftbusjes van het OCMW. 5% van de gebruikers wordt gebracht door mantelzorgers.
Woonsituatie: • Alleenstaand: 14 • Samenwonend met partner: 33 • Samenwonend met familielid: 8
In de loop van 2012 zijn 2.447 aanwezigheidsdagen gerealiseerd, wat een gemiddelde bezetting van 9,90 aanwezigen per dag omvat.
35
4.6. thuiszorgcentrum 1. Cel info en advies
deelnemers, vaststellen van tijdstip en locatie, verslaggeving en de administratieve opvolging van de dossiers.
Vragen met betrekking tot informatie en advies worden opgenomen door de cel informatie en advies. De opdrachten van info en advies zijn als volgt samen te vatten:
A.Ten aanzien van de individuele gebruiker, mantelzorger
Een informatieve en adviserende opdracht Het beluisteren van de zorgvraag en het detecteren van de vraag achter de vraag, het aanreiken van objectieve informatie, relevant voor de zorgvraag. Het aanreiken, op objectieve wijze, van de nodige oplossingen met voor- en tegenaanwijzingen. Hierdoor het kader creëren waardoor zorgvragers zelfstandig een keuze kunnen maken en op weg gezet worden. De methodieken zijn ontvangst op het bureel en huisbezoek. Dit tracht men te realiseren binnen de 5 werkdagen na aanmelding.
Een verwijzende en toeleidende opdracht Wanneer de zorgvrager een beslissing genomen heeft, zorgt info en advies indien gewenst voor de verdere toeleiding naar de juiste zorgcontext en staat dan in voor de nodige communicatie en organisatie en overdracht van informatie, zowel naar de interne als externe partners.
Een coördinerende opdracht Zorgdossiers, zorgtoeleiding en zorgoverdracht kunnen vaak complex en/of urgent zijn. De bijkomende methodiek van zorgcoördinatie is dan wenselijk om tot een éénduidige zorgorganisatie te komen met betrokken gebruiker, zijn mantelzorgers en alle betrokken partners en hulpverleners. Info en advies staat in voor de coördinatie van het multidisciplinair overleg: het samenroepen van de betrokken
36
Cijfers multidisciplinair team In 19 dossiers werd een interdisciplinair team georganiseerd. Tijdens deze bijeenkomsten werden verschillende disciplines vertegenwoordigd zoals: • • • • • • • • • • • • • • • • •
eigen diensten gezinszorg: huisarts: thuisverpleging: algemene sociale dienst OCMW: sociale dienst ziekenhuis: dagverzorgingscentrum psychiatrische thuiszorg: sociale dienst psychiatrie: andere dienst gezinszorg: dienst maatschappelijk werk ziekenfonds: CLB: sociale dienst rusthuis: collectieve schuldbemiddeling: verantwoordelijke serviceflats: CAW Waasland: Soveka: woonwinkel:
15 13 12 8 6 2 1 1 3 1 2 4 1 1 4 1 4
Volgende elementen waren aanleiding tot het organiseren van een teamoverleg: • voorbereiding ontslag ziekenhuis en organisatie van de thuiszorg: 5 • complexe problemen en organisatie van de thuiszorg: 5 • info-uitwisseling en strategiebepaling: 3 • planning verhuis en organisatie van de hulpverlening: 3 • planning opname WZC en info-overdracht vanuit de thuiszorg 1 • opvolgoverleg: 6 Het multidisciplinair overleg is en blijft een actuele methodiek die vrij intensief lijkt maar op termijn leidt tot een betere efficiëntie. Binnen de thuiszorg wordt dit opgenomen door zorgcoördinatoren. In de toekomst wordt bekeken in hoeverre deze methodiek , via het casemanagement én in samenwerking met de algemeen sociale dienst, kan worden doorgetrokken voor dossiers waar de niet-traditionele thuiszorgpartners zijn betrokken.
seniorenzorg
2. De thuiszorgorganisatie Dienst voor Gezinszorg: jaartotaal 2012
B. ten aanzien van de intermediairen Het middenveld van socio-culturele organisaties, gebruikersverenigingen zoals zelfhulpgroepen, vrijwilligersverenigingen én de professionele context waarbij de netwerken binnen het zorgverleningsveld belangrijk zijn, scholen en opleidingen: het zijn doelgroepen die beoogd worden om op een bredere schaal informatie met betrekking tot zorgverlening te verspreiden. Een goede informatie van deze doelgroepen heeft een multiplicatoreffect, gezien hun beïnvloedende kracht ten aanzien van potentiële gebruikers van dienstverlening. Deze informatie behelst niet alleen de organisatie van de zorg, maar tevens het organiseren van infomomenten betreffende onderwerpen en items waarover veel vragen leven binnen de diverse doelgroepen. Hiermee vindt de cel info en advies aansluiting bij de opdracht van het lokaal dienstencentrum en wordt dit dan ook ingebed in de informatieve programmatie van het dienstencentrum.
Maand
Gepresteerde Inkomsten uren
januari
3.616,25
€ 15.980,15
februari
3.606,75
€ 15.960,97
maart
4.073,50
€ 18.052,14
maart (reg)
-2,00
-€ 6,54
1° kwartaal 2012
11.294,50
€ 49.986,72
april
3.234,00
€ 15.261,65
mei
3.146,25
€ 14.859,62
mei (reg)
€ 65,52
juni
3.628,75
€ 16.877,04
2° kwartaal 2012
10.009,00
€ 47.063,83
juli
3.159,25
€ 14.939,19
juli (reg)
37
-€ 71,40
augustus
3.332,00
€ 15.553,88
augustus (reg)
-0,25
-€ 0,82
september
3.095,75
€ 14.597,93
3° kwartaal 2012
9.586,75
€ 45.018,78
oktober
3.584,25
€ 17.013,39
november
3.460,50
€ 16.562,00
december
2.899,25
€ 13.851,69
4° kwartaal 2012
9.944,00
€ 47.427,08
Totaal
40.834,25
€ 189.496,41
Personenalarmsysteem voor ouderen JAAR 2012
Bijdragen
Gemiddeld
1° kwartaal 2012 € 1.323,76
47,27714
2° kwartaal 2012 € 1.283,25
49,35577
3° kwartaal 2012 € 1.167,72
48,65500
4° kwartaal 2012 € 1.225,70
45,39611
TOTAAL
€ 5.000,43
gemiddelde cliëntbijdrage per kwartaal : 47,67 euro aantal cliënten in 2012: 32
De dienst voor gezinszorg staat op jaarbasis 293 gezinnen bij.
Indeling volgens leeftijdsstructuur:
Aantal cliënten/ leeftijdscategorie Leeftijd
Aantal
Procentueel
66-75
6
18,75%
76-85
11
34,38%
86-90
7
21,88%
ouder dan 90
8
25,00%
50 of jonger 51-65
50 of jonger
39
13,31%
51-55
14
4,78%
56-60
19
6,48%
61-65
17
5,80%
66-70
22
7,51%
71-75
36
12,29%
76-80
31
10,58%
81-85
65
22,18%
86-90
35
11,95%
ouder dan 90
15
5,12%
293
100,00%
32
Indeling volgens Bel-score: Bel-Profielschaal GZ
%
<20
84
28,67%
20-34
106
36,18%
≥35
103
35,15%
Totaal
293
100,00%
Gezinnen en ouderen In 2012 werden 83 gezinnen en 210 ouderen geholpen. Aantal nieuwe hulpverleningen: 88 Aantal stopzettingen: 90
38
seniorenzorg
Maaltijden MAALTIJDEN: 2012
Aantal cliënten
Aantal maaltijden
Aantal maaltijden per dag
Inkomsten
Gemiddelde bijdrage/ maaltijd
januari
271
6.409
207
€ 28.122,15
€ 4,39
februari
269
6.049
209
€ 26.641,80
€ 4,40
maart
270
6.346
205
€ 28.007,35
€ 4,41
€ 27.019,35
€ 4,44
april
270
6.085
203
mei
270
6.199
200
€ 27.579,25
€ 4,45
juni
267
6.097
203
€ 27.250,90
€ 4,47
juli
271
6.389
206
€ 28.859,90
€ 4,52
augustus
273
6.459
208
€ 29.214,50
€ 4,52
september
267
6.100
203
€ 27.540,20
€ 4,51
oktober
263
6.440
208
€ 29.106,45
€ 4,52
november
268
6.167
206
€ 27.854,35
€ 4,52
december
270
6.213
200
€ 28.169,35
€ 4,53
74.953
Aantal cliënten/ leeftijdscategorie (warm + diepvries) Leeftijd
Aantal
Procentueel
50 of jonger
19
3,99%
51-65
54
11,34%
66-75
90
18,91%
76-85
183
38,45%
86-90
100
21,01%
ouder dan 90
30
6,30%
476
100,00%
€ 335.365,55 € 4,47 Totaal aantal maaltijden in 2012 : 74.953 Totaal aantal cliënten warme maaltijden 2012: 476
39
Poetsdienst LEEFTIJDSGROEP ALLE CLIËNTEN POETSDIENST
STOPZETTINGEN POETSDIENST
2012
Aantal cliënten
Procent
REDEN
≤ 50
21
5,59
51-55 jaar
11
2,93
56-60 jaar
18
4,79
61-65 jaar
23
6,12
66-70 jaar
29
7,71
71-75 jaar
42
11,17
76-80 jaar
63
16,76
81-85 jaar
93
24,73
86-90 jaar
58
15,43
> 90 jaar
18
4,79
Totaal
376
100
2012 de hulp is stopgezet door de dienst : andere reden
Aantal cliënten
Procent
6
8,11
de hulp is niet meer 9 nodig (=de hulpvraag is niet langer aanwezig)
12,16
de gebruiker wenst niet langer hulp: de gebruiker vindt de kostprijs te hoog
1
1,35
de gebruiker wenst niet langer hulp: de gebruiker vindt een alternatief
8
10,81
3
4,05
2012
Aantal cliënten
Procent
de gebruiker wenst niet langer hulp: andere reden
< 20
228
60,64
de gebruiker is verhuisd 6
8,11
20 - 34
85
22,61
10
13,51
≥ 35
63
16,76
de gebruiker is overleden
Totaal
376
100
de gebruiker is opgenomen in een woonzorgcentrum
26
35,14
andere reden
5
6,76
Totaal
74
100
BELSCORE POETSDIENST
NIEUWE CLIËNTEN POETSDIENST 2012
Aantal cliënten
Procent
DOORVERWIJZING DOOR de cliënt komt uit eigen beweging
39
50,00
directe omgeving (familie, buren, verenigingsleven)
18
23,08
eigen OCMW-diensten 6
7,69
geestelijke gezondheidszorg (psychiatrie)
1
1,28
huisarts
1
1,28
lichamelijke gezondheidszorg (ziekenhuis)
8
10,26
prive-dienst gezins- en bejaardenhulp
1
1,28
sleutelfiguren (pastoor, burgemeester, raadsleden, voorzitter OCMW, …)
1
1,28
sociale dienstverlening (OCMW, buurtwerk, …)
3
3,85
Totaal
78
100
40
seniorenzorg
Klusjesdienst KLUSJESDIENST: JAAROVERZICHT 2012 totaal aantal uren
2059 uren
bijdragen
12565,4 euro
cliënten
126
personeelsleden
3,8 FTE
cliënten
110
in Sint-Niklaas
2
in Nieuwkerken
5
in Belsele
9
in Sinaai
126 Gemiddelde cliëntbijdrage: € 6,10 Gemiddeld aantal uren gepresteerd per cliënt: 16,34 uren Aantal cliënten/leeftijdscategorie Leeftijd
Aantal
Procentueel
50 of jonger
6
4,76%
51-65
20
15,87%
66-75
41
32,54%
76-85
44
34,92%
86-90
13
10,32%
ouder dan 90
2
1,59%
126
100,00%
41
Stad en OCMW ondertekenen overeenkomst voor dementievriendelijke gemeente
’t Punt probeert al enkele jaren dementie ‘uit de mist te halen’. De verzorgenden en poetshulpen zijn opgeleid om tekenen van dementie te signaleren. In De Sprankel en nu in de woonzorgcentra komt regelmatig een hond met begeleider op bezoek die getraind is om met personen met dementie om te gaan. ’t Punt is ook gestart met de opmaak van levensverhalen van personen die naar het dagverzorgingscentrum komen of naar een woonzorgcentrum gaan. ’t Punt stelt het levensverhaal samen, samen met familie en mantelzorgers. Wat heeft de oudere vroeger gedaan, wat waren zijn hobby’s, waar geniet hij/zij van… Zijn er minder prettige herinneringen? Herinneringen aan vroeger worden verzameld en opgetekend in ‘het levensverhaal’. Op deze manier kunnen zorgverleners de persoon beter begrijpen en helpen als deze later dementie heeft.
42
‘t Punt heeft alweer nieuwe projecten in petto zoals een geheugen’koor’ voor personen met dementie en hun familie. Zo’n zanggroep is al actief in woonzorgcentrum De Plataan maar met de subsidie kan men de zanggroep verder uitbouwen en begeleiden. Via de samenwerking met de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten kunnen personen met dementie genieten van zintuiglijke ervaringen, het voelen van materialen en het waarnemen van kleuren. Leerlingen van de academie maken op een ongedwongen manier kennis met personen met dementie.Daarnaast gaat ‘t Punt lokale handelaars en wijkagenten informeren hoe ze best met personen met dementie kunnen omgaan. ’t Punt kreeg in oktober te horen dat de Koning Boudewijnstichting hen voor deze projecten beloont met een financieel duwtje in de rug van 10.000 euro De voortrekkersrol die ’t Punt in Sint-Niklaas opneemt, zetten de stad en het OCMW er toe aan om van SintNiklaas een dementievriendelijke gemeente te maken. De burgemeester en onze voorzitter ondertekenden hiervoor de overeenkomst op woensdag 19 september 2012.
seniorenzorg
4.7. KWALITEITSZORG Valbeleid
Ontwikkeling incontinentiebeleid •
enkele voorbereidende gesprekken met vzw Urobel en dienst urologie UZ Gent en AZ Nikolaas
2012 • belang van (in)continentiebeleid in de woonzorgcentra toegelicht ten gevolge van studienamiddag voor alle personeelsleden, planning met betrekking tot ontwikkeling van een beleid besproken met personeel • belang van (in)continentiebeleid in de woonzorgcentra toegelicht aan huisartsen ten gevolge van navorming voor huisartsen, in samenwerking met UZ Gent en urologen AZ Nikolaas
Kwaliteitszorg op de zorgeenheden in het kader van zelfevaluatie •
•
• • •
via ondersteuningspunten kwaliteitszorg is informatie ingewonnen omtrent de ontwikkeling van meetinstrumenten voorbereiding zelfevaluatie thuiszorg in samenwerking met de VVSG (Vereniging Vlaamse Steden en Gemeenten) de informatie over zelfevaluatie is uitgesteld zelfstudie omtrent zelfevaluatie medewerking aan de ontwikkeling referentiekader kwaliteitszorg, initiatief van het agentschap ‘zorg en gezondheid‘ (voorbereidende sessies en denkoefening binnen onze woonzorgcentra)
2012 • ontwikkeling van een zelfevaluatie-instrument voor onze woonzorgcentra • • •
•
de resultaten van de valregistraties zijn geëvalueerd in de werkgroep er was een sensibilisatiecampagne met foto’s een osteoporose-screening vond plaats in onze woonzorgcentra in samenwerking met de CRA’s (coördinerend adviserend arts) overleg met valexpertisecentrum Vlaanderen (K.U.Leuven) in verband met de implementatie valpreventierichtlijn
Herwerkte procedures kwaliteitshandboek communiceren •
verdere ontwikkeling en uitschrijven van bijlagen aan de procedures
2012 • aantal bijlagen werden ontwikkeld
2012 • analyse resultaten valregistraties • valpreventierichtlijn besproken in de werkgroep
Hygiënebeleid •
43
wegens uitstel publicatie infectiedraaiboek worden de toelichting en de implementatie infectiedraaiboek verschoven naar 2012
• • •
deelname aan haalbaarheidstest infectiedraaiboek en procedures deelname aan evaluatiemoment infectiedraaiboek proefproject WZC De Plataan – AZ Nikolaas in verband met infectiemelding bij opname en ontslag ziekenhuis
Ons streven naar kwaliteit mag gezien worden.
2012 • in overleg met AZ Nikolaas werd een visie met betrekking tot infectiepreventiebeleid binnen onze woonzorgcentra uitgewerkt
Palliatieve zorgen •
• •
voorbereiding en organisatie opleiding vroegtijdige zorgplanning in onze woonzorgcentra in samenwerking met palliatief netwerk Waasland de werkgroep heeft opleiding gehad rond vroegtijdige zorgplanning begin van een actieplan in verband met vroegtijdige zorgplanning
2012 • actieplan ‘vroegtijdige zorgplanning‘ voor onze woonzorgcentra opgesteld in overleg met de werkgroep en de referenten palliatieve zorgen
Werkgroepen kwaliteitszorg •
•
overleg met referentieverpleegkundigen omtrent planning werkzaamheden van de verschillende werkgroepen werkgroep maaltijdzorg: bespreking resultaten screening malnutritie in onze woonzorgcentra en sensibiliseringsdag
2012 • geen verdere ontwikkelingen
44
Op 22 november 2012 werden 70 enthousiaste Oost-Vlaamse Zorgambassadeurs gelanceerd en officieel aangesteld door minister Vandeurzen en Vlaams Zorgambassadeur Lon Holtzer. Meer mensen moeten kiezen voor een job in de (ouderen) zorg. De zorgsector schreeuwt om nieuwe mensen. De zorgambassadeurs helpen een positief beeld te creëren over de zorgsector. Ook het OCMW van Sint-Niklaas heeft nu 2 zorgambassadeurs met Aline Sabbe, die in thuiszorgcentrum ’t Punt de opleiding polyvalent verzorgende coördineert, en Annelies Boon, die de familieparticipatie en de serviceflats De Priesteragie opvolgt. “Als zorgambassadeur nodigen wij opleidingen verpleegkunde en zorg uit de buurt uit om kennis te maken met het OCMW, met de seniorenzorg en met ons kwaliteitsbeleid. Studenten die bij ons stage lopen, krijgen een uitvoerige introductie met een grote nadruk op kwaliteitszorg. Verpleegkunde en zorg bij ouderen is immers veel meer dan hen komen wassen of in bed leggen. Onze mensen werken met de medicatierobot, maken deel uit van kwaliteitswerkgroepen en –stuurgroepen rond wondzorg, vroegtijdige zorgplanning, incontinentiebeleid. In ons thuiszorgcentrum ’t Punt zetten we dan weer sterk in op de nodige ondersteuning bij de omgang met personen met dementie. Onze medewerkers hebben elk een grote verantwoordelijkheid. In het OCMW zijn we trots op ons werk en dat willen we ook samen met hen uitdragen. Da’s onze rol als zorgambassadeur.”
seniorenzorg
4.8. VRIJWILLIGERSWERKING 1. OVERZICHT VAN HET AANTAL VRIJWILLIGERS – AANGROEI EN VERLOOP Op 1 januari 2012 zijn er 101 vrijwilligers actief 30 werden nieuw aangeworven waarvan er 6 in hetzelfde jaar ontslag namen 14 vrijwilligers die eerder dan 2012 actief waren, namen ontslag Op 31 december 2012 zijn er 111 vrijwilligers actief
101 + 30 - 6 - 14
111
In de loop van 2012 zijn er dus 151 mensen actief geweest als vrijwilliger.
Nieuw aangeworven vrijwilligers en ontslagen 30 vrijwilligers werden nieuw aangeworven, waarvan er 6 in de loop van hetzelfde jaar ontslag namen.
Overzicht van aangroei en verloop per instelling
01.01.2012
aangroei exit
01.01.2013
Verhouding vrijwilligers per inwoner
Dienstencentrum
19
+9
-8
20
Ter Wilgen
14
+4
-2
16
1/11
Plataan
14
+1
-5
10
1/8
Lindehof
12
+3
-1
14
1/3 1/5
Populierenhof
12
+3
0
15
Azalee
7
+4
0
11
Telefoon-ster
6
0
-1
5
De Spoele/ Alb.Elis.
6
4
-2
8
1/16 1/9
Sint-Katharina
5
0
0
5
De Sprankel
3
+2
-1
4
OCMW
3
0
0
3
101
30
-20
111
45
2. PROFIEL VAN DE HEDENDAAGSE VRIJWILLIGER OP DATUM VAN 01.01.2013
Verdeling volgens vast of occasioneel engagement Vaste vrijwilligers zijn actief in een regelmatig, steeds terugkerende werkregeling. Occasionele vrijwilligers stellen zich ten dienste bij activiteiten, als er hulp nodig is.
Verdeling volgens geslacht mannen
vrouwen
totaal
43
68
111
Verdeling volgens leeftijdsklasse 26-30
0
61-65
26
31-35
2
66-70
25
36-40
4
71-75
8
41-45
6
76-80
4
46-50
3
81-85
2
51-55
10
86-90
0
56-60
20
+90
1
Occasioneel
34
Vast
77
Verdeling volgens statuut
Verdeling volgens burgerlijke stand
op pensioen
47
arbeidsongeschikt
13
werkloos
13
brugpensioen
12
mindervalide
7
werkend
5
huisman/vrouw
6
Gehuwd
58
PWA
3
Weduwstaat
23
loopbaanonderbreking
2
Ongehuwd
16
uitstapregeling
1
Gescheiden
12
zelfstandige
2
Samenwonend
2
Er zijn 5 echtparen die samen vrijwilligerswerk doen in onze instellingen : 1 echtpaar in WZC Sint-Katharina, 1 in WZC Populierenhof, 3 in het Dienstencentrum De Wilg.
Verdeling volgens woonplaats Belsele
19
Kemzeke
1
Steendorp
1
Beveren
1
Kieldrecht
2
Stekene
3
Bornem
1
Meerdonk
1
Temse
3
De Klinge
1
Nieuwkerken
10
Waasmunster
2
Deurne
1
Sinaai
6
Sint-Niklaas
57
Eksaarde
1
Sint-Pauwels
1
Groot Sint-Niklaas
92
Buiten St-Niklaas
19
3. ONTSLAGEN Aantal 14 vrijwilligers die reeds eerder dan 2012 in dienst waren, namen zelf ontslag of de overeenkomst werd beëindigd; 6 begonnen en eindigden in 2012. Totaal aantal ontslagen: 20
Reden van ontslag
46
geen interesse meer in de activiteit
6
opleiding of werk gevonden
4
gezondheid
4
minder geschikt voor de activiteit
2
einde tijdelijke overeenkomst
1
opleiding gestopt
1
komt engagement niet na
1
overleden
1
seniorenzorg
4. ACTIVITEITEN VAN DE VRIJWILLIGERS
Ontslag volgens instelling dienstencentrum
8
Ter Wilgen
2
Plataan
5
Lindehof
1
Populierenhof
0
Azalee
0
Telefoon- ster
1
De Spoele/Alb.Elis.
2
Sint-Katharina
0
De Sprankel
1
OCMW
0
20
• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
Aantal ontslagen per maand januari
1
februari
1
maart
0
april
4
mei
1
juni
3
juli
1
augustus
0
september
2
oktober
1
november
1
december
5
Ontslagen per leeftijd 16-20
2
51-55
3
21-25
1
56-60
0
26-30
1
61-65
3
31-35
1
66-70
0
36-40
0
71-75
2
41-45
1
76-80
4
46-50
2
plus 80
0
• • • • • • • •
De ontslagen vrijwilligers onder de 30 jaar, zijn mensen met een tijdelijk engagement van minder dan één jaar, waaronder studenten.
47
animatie-medewerkers bejaardenbezoek boekensortering cafetaria catering – medewerking aan computercursus – initiatie Word dansnamiddag organiseren fietsherstelling fietstochten – organisatie van fruitsaptoer haartooisalon – medewerkster in rolstoelbegeleiding kaarting organiseren klein elektro herstellen lees-uur – voorlezen van krant logistiek – medewerking aan luisteruur voor bejaarden organiseren maaltijdbegeleiding maaltijdbedeling maaltijdvoorbereiding midweek – vrijwilliger tijdens de huisbezoeken mobiel winkeltje runnen moreel consulent sorteren documenten taalcursus geven telefoon-ster pétanque organiseren en onderhoud van de banen quiz organiseren spelbegeleiding turnlessen organiseren uitbaten van winkeltje vervoer van bejaarden wandeltochten – organisatie van winkelonderhoud en aanvullen van rekken zonnedekens...
5. ONDERSTEUNING • Vrijwilligers in de woonzorgcentra kunnen genieten van een maaltijd ter plaatse, wanneer hun noodzakelijke activiteit op de middag valt (vnl. de maaltijdbegeleiders) • Terugbetaling verplaatsingsonkosten (woonwerkverkeer en terug) In 2012 werd er 34.188 kilometer gereden door 34 vrijwilligers. € 11.115 aan verplaatsingsonkosten werd terugbetaald. • Het vrijwilligersfeest werd vervangen door kleine feestelijke bijeenkomsten per instelling. • Uitnodiging op de nieuwjaarsreceptie • Speculaas van Sinterklaas • Personeelsblad • Telefoononkosten voor de medewerkers van de telefoon-ster, à rato van € 0,5 per gewoon telefoongesprek. Er werden 759 telefoongesprekken gevoerd door 5 medewerkers van de telefoon-ster. • E 0,15 per consumptie voor onkosten cafetariauitbaters met een max. van € 1257,51 per jaar (vrijwilligerswet en index 2012). • € 15 per halve dag inzet voor de nieuwe vrijwilligers in de cafetaria’s van WZC Ter Wilgen en WZC De Spoele, en dit vanaf september. Dit systeem zal doorgevoerd worden in 2013, in alle cafetaria’s. • Medisch onderzoek – Elke nieuwe vrijwilliger, actief in De Sprankel en in de woonzorgcentra, kreeg de gelegenheid tot medisch onderzoek en de nodige inentingen (Hepatitis A, B en Tetanos).
6. ONGEVALLEN Eén ongeval in 2012.
7. ARBEIDSINSPECTIE
Organisaties die werken met vrijwilligers kunnen gecontroleerd worden door de arbeidsinspectie. In 2012 kregen wij geen inspectie.
8. STUURGROEP VRIJWILLIGERSWERKING 2012
In 2012 vonden er vier vergaderingen plaats. De stuurgroep heeft de taak om de vrijwilligerswerking te promoten, te ondersteunen, te reguleren en bij te sturen. De groep is samengesteld uit personeelsleden van de verschillende woonzorgcentra. Telkens wordt een overzicht gegeven van het verloop, nieuwe kandidaturen, aanwervingen en ontslagen. Andere onderwerpen die besproken werden zijn : onkostenregeling voor verschillende groepen vrijwilligers (cafetariahouders, morele consulenten, pastorale medewerkers) waarderingsbeleid uitbating winkeltje De Spoele griep- en andere vaccins enquête rond vorming time-out project VTS ...
9. BESLUIT Het vrijwilligersaantal stijgt licht terwijl het ontslagpercentage daalt : van 25 tot 30% ontslag de voorgaande jaren, naar 20% dit jaar. Het dienstencentrum heeft het grootst aantal ontslagen, maar ook het grootst aantal nieuwe vrijwilligers. De verhouding tussen het aantal inwoners van een woonzorgcentrum en het aantal vrijwilligers ligt het hoogst in het Lindehof, en het laagst in De Spoele waar de werking nog maar in de loop van 2012 van start ging. De grootste groep vrijwilligers situeert zich tussen 61 en 70 jaar. Voor 2013 verwachten wij een groei van het vrijwilligersaantal. Nieuwe initiatieven, vooral in het dienstencentrum, een mogelijke uitbouw van de cafetariawerking in de verschillende woonzorgcentra, het onderbrengen van morele consulenten en pastorale werkers bij de vrijwilligers, zijn de voornaamste redenen. Deze aangroei zal ook budgettaire gevolgen hebben door de terugbetaling van forfaitaire onkosten (cafetariahouder, morele consulenten, pastorale werkers).
5
sociale dienstverlening
5.1. Werking bijzonder comite SOCIALE DIENST Het bijzonder comité sociale dienst is belast met alle beslissingen inzake maatschappelijke dienstverlening. Het neemt alle beslissingen omtrent materiële en financiële hulp aan gezinnen en individuen. Het beslist over de individuele dossiers thuishulp alsook over de opnames, al dan niet met OCMW-steun, in de woonzorgcentra van het OCMW. Daarnaast bespreekt het bijzonder comité verschillende thema’s die als basis dienen voor de organisatie en samenwerking van de dienst- en hulpverlening van het OCMW. Het comité heeft hierbij dikwijls een adviserende bevoegdheid naar de algemene raad.
Niet alleen het aantal beslissingen, maar ook de verhoudingen tussen de aard van de beslissingen blijven nagenoeg gelijk. Bij de terugvorderingen zien we een daling. Tot 2010 was hun aandeel telkens meer dan 5% . In 2011 was dit nog 3% in 2011 en in 2012 slechts 2,5%.
BESLISSINGEN SENIORENZORG Betreffende de woonzorgcentra besliste het bijzonder comité over 82 aanvragen in 2012. Dit gaat over opnames waarvoor het OCMW financieel tussenkomt of tussenkomsten verleent in allerlei kosten van bewoners die niet volledig zelf betalend zijn.
Het bijzonder comité sociale dienst kwam 24 maal samen in 2012.
ANDERE ONDERWERPEN De thema’s en onderwerpen die in 2012 aan bod kwamen zijn: • tussenkomst in tandzorg • de nieuwe werkwijze m.b.t. het BC sociale dienst • wijziging permanentie-uren in de deelgemeenten vanaf 1 maart 2012 • cijfers van een onderzoek in opdracht van de POD maatschappelijke integratie over de doorstroming naar reguliere tewerkstelling na een tewerkstelling art.60 • de werking en tussentijdse resultaten van de verschillende werkgroepen in het kader van het kwaliteitsproject binnen de sociale dienst • voorstelling van welzijnscongres op 15 juni 2012 • huur tijdelijke transitwoning • referentieadressen voor studenten • jaarverslag van de sociale dienst en de woonwinkel • evaluatie avondpermanentie • goedkeuring standaardmodel Geïndividualiseerd Project Maatschappelijke Integratie. • voorstel principes steunverlening aan mensen met een tijdelijk verblijfsstatuut • verslag audit maatschappelijke dienstverlening • nieuw voorstel transitwoningen • werkwijze crisisnetwerk • toepassing van het systeem van de minimale levering van gas voor de periode 2012-2013 • afsluiten partnerovereenkomst in het kader van verdeling EG voedseloverschotten. • Remi project (referentiebudgetten voor een menswaardig inkomen)
BESLISSINGEN INDIVIDUELE HULPVERLENING 1. Aantal beslissingen: Aantal beslissingen
Aantal dossiers
2005 6.081
1.816
2006 5.950
2.066
2007
7.415
2.319
2008 8.763
2.836
2009 10.123
2.714
2010
12.467
2.893
2011
13.197
3.071
2012
13.096
3.140
In 2012 zien we voor het eerst een daling in het aantal beslissingen, terwijl het aantal dossiers wel licht gestegen is. Het gemiddelde aantal beslissingen per dossier is 4,2, wat nog steeds een sterke stijging is ten opzichte van de 2,9 in 2005. Hieruit blijkt een stijging van de complexiteit van de situaties waarin mensen verkeren die beroep doen op het OCMW.
2. Overzicht van het type beslissingen: Type
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
toekenning
3.177
3.801
4.772
4.906
5.979
6.405
6.361
herziening
427
556
896
866
1.210
1.724
1.838
verlenging
688
815
905
1.488
1.896
1.726
1.628
weigering
476
709
803
894
1.012
1.130
1.071
stopzetting
704
1.013
903
1.317
1.588
1.659
1.769
terugvordering
429
459
468
611
726
478
387
49
62
16
41
56
75
42
andere
50
sociale dienstverlening
5.2. Werking sociale dienst Het begrip “menselijke waardigheid” werd ingeschreven in de Belgische grondwet en als volgt gespecificeerd:
Om de dagelijkse werking, die voornamelijk gericht is op individuele dienstverlening, te optimaliseren, werd er gewerkt aan: • het continue bijschaven van de eigen werking, bijsturen van interne (taak-) afspraken. Vanuit de A3 jaarplanning worden concrete acties gekoppeld aan meetbare indicatoren. • samenwerkingsafspraken met andere diensten • het organiseren van interne opleidingen zoals vorming voor nieuwe medewerkers • de afronding van het eerste deel van het kwaliteitsproject, wat resulteerde in een doorstart naar kwaliteitszorg in september 2012. Binnen kwaliteitszorg is in 2012 vooral werk gemaakt van het oplijsten en actualiseren van interne werkafspraken en processen, het opvolgen van diverse werkgroepen en verwerken van resultaten van deze werkgroep in de dagelijkse werking.
Ieder heeft het recht een menswaardig leven te leiden. (…) Die rechten omvatten inzonderheid: 1° het recht op arbeid en op de vrije keuze van beroepsarbeid in het raam van een algemeen werkgelegenheidsbeleid dat onder meer gericht is op het waarborgen van een zo hoog en stabiel mogelijk werkgelegenheidspeil, het recht op billijke arbeidsvoorwaarden en een billijke beloning, alsmede het recht op informatie, overleg en collectief onderhandelen; 2° het recht op sociale zekerheid, bescherming van de gezondheid en sociale, geneeskundige en juridische bijstand; 3° het recht op een behoorlijke huisvesting; 4° het recht op de bescherming van een gezond leefmilieu; 5° het recht op culturele en maatschappelijke ontplooiing.
De sociale dienst is voor zijn werking opgesplitst in verschillende teams: het team onthaal, het team langdurige begeleiding, het team jongeren, het team wonen en werken, het team vorming en tewerkstelling, het team schuldhulpverlening en de administratie sociale dienst.
Zoals de voorbije jaren zullen we in dit jaarverslag aantonen hoe de sociale dienst in 2012 heeft getracht bij te dragen tot de realisatie van deze sociale grondrechten.
Al deze teams werken samen om een actieve bijdrage te kunnen leveren aan de realisatie van de algemene doelstelling van het OCMW, zoals vervat in artikel 1 van de OCMW-wet: “Elke persoon heeft recht op maatschappelijke dienstverlening. Deze heeft tot doel eenieder in de mogelijkheid te stellen een leven te leiden dat beantwoordt aan de menselijke waardigheid”
51
5.3. Recht op sociale zekerheid Voorzien in het recht op sociale zekerheid is een belangrijk onderdeel van de werking van de sociale dienst.
RMI ONDER DE VORM VAN LEEFLOON Mensen die geen of onvoldoende inkomen hebben kunnen een leefloon of een aanvullend leefloon aanvragen. Een leefloon is meer dan een maandelijks inkomen. Het is een onderdeel van het recht op integratie in de samenleving, met extra aandacht voor jongeren onder de 25 jaar. Om op een leefloon aanspraak te kunnen maken, moet men zijn werkelijke verblijfplaats in België hebben, Belg zijn, onderdaan zijn van de EU met een verblijfsrecht van meer dan 3 maanden, als vreemdeling ingeschreven zijn in het bevolkingsregister, staatsloze of erkend vluchteling zijn. Verder moet men meerderjarig of als minderjarige door de wet ‘gelijkgesteld’ zijn, blijk geven van werkbereidheid, tenzij dit om billijkheidsredenen onmogelijk is, en de rechten laten gelden op sociale uitkeringen.
Er is een verschil tussen ons cijfer en het cijfer van de POD-MI. Dit komt omdat wij alle dossiers waarin het leefloon werd toegekend mee opnemen in onze cijfers. In de officiële cijfers worden mensen met een uitkering die later integraal gerecupereerd kan worden, niet gezien als zijnde leefloongerechtigd.
Aantal dossiers leefloon in 2012
totaal
aantal 2008
aantal 2009
aantal 2010
aantal 2011
aantal 2012
1.013
1.053
1.163
1.121
1.067
2012 is het tweede jaar op rij met een lichte daling op jaarbasis van het aantal dossiers met leefloon.
Aantal dossiers leefloon per maand in 2012
Leefloon 2012 leefloon 2012 1000 500 Aantal 0 leefloon -25 jarigen
Jan Feb Mrt Apr Mei Jun
Jul Aug Sep Okt Nov Dec
187 195 207 199 184 173 155 161 165 189 200 195
leefloon +25 jarigen 401 401 396 399 373 375 379 380 372 355 357 364 TOTAAL leefloon
De -25 jarigen vormen nog steeds ongeveer een derde van ons leeflooncliënteel. In deze groep is een sterke daling in juli, augustus en september, wanneer van studenten verwacht wordt dat ze vakantiewerk opnemen. Deze daling is in 2012 sterker dan de voorbije jaren.
Evolutie leefloon: opname in december 2012 Jaar
totaal
2003
418
2004
454
2005
493
2006
512
473
2007
464
444
2008
555
544
2009
650
605
2010
599
546
2011
562
531
2012
557
588 596 603 598 557 548 534 541 537 544 557 559
Na een lichte daling van het leefloon vanaf mei 2012 is er naar het einde van het jaar toe terug een lichte stijging merkbaar. Wanneer we de laatste jaren bekijken, zien we dat na de piek eind 2009 en begin 2010 het aantal dossiers leefloon blijft schommelen rond de grens van 600.
POD-MI
52
sociale dienstverlening
Leefloon: aantal per maand van januari 2009 tot en met december 2012:
Historiek leefloon 20092009-2012 - 2012 historiek leefloon 800 700 600 500 400 300 200 100 0 jan-09
apr-09
jul-09
okt-09
jan-10
apr-10
jul-10
okt-10
jan-11
apr-11
jul-11
okt-11
jan-12
apr-12
jul-12
okt-12
Leefloon en leeftijd
Leefloon op in % leefloon opleeftijd leeftijd in % 40 35 30 25 20 15 10 5 0
2009 2010 2011 2012 -18
18-24
25-34
35-44
45-54
In 2012 zien wij opnieuw een stijging bij de -25jarigen. Deze groep maakt nu bijna 35% uit van het totale aantal leefloondossiers. Ook de 65+ers stijgen voor het derde jaar op rij. Als we hier de bevolkingscijfers van Sint-Niklaas naast leggen, dan zien we dat de groep 18-24 jarigen slechts 11% procent van de totale bevolking uitmaakt (als we alle 0-17 jarigen uit de bevolkingscijfers weglaten). Hieruit blijkt dat deze groep een zeer kwetsbare groep is die vaker een beroep moet doen op het OCMW voor een leefloon. De 65+ers maken zo’n 25% uit van de totale bevolking (zonder de 0-17 jarigen). Hier kan men vaststellen dat verhoudingsgewijs minder mensen uit deze groep een beroep doen op het OCMW voor een leefloon. Voor 65+ers zijn er andere mogelijkheden zoals het gewaarborgd minimumpensioen.
55-64
65+
BIJSTAND Bijstand, of equivalent leefloon, kan worden toegekend aan mensen ingeschreven in het vreemdelingenregister, die niet toegewezen zijn, en in het wachtregister (met uitzondering van erkende UNO-vluchtelingen, EU-onderdanen en mensen in het kader van een gezinshereniging met een EU-onderdaan of Belg met een verblijfsrecht van meer dan 3 maanden). Deze mensen hebben geen recht op leefloon maar op een equivalent bedrag. Zij moeten evenwel ook aan de voorwaarden voldoen die voor het leefloon gelden. Zo moeten zij dus hun werkelijke verblijfplaats in België hebben, meerderjarig zijn, of als minderjarige ‘gelijkgesteld’ door de wet, blijk geven van werkbereidheid, tenzij dit om billijkheidsredenen onmogelijk is, en de rechten laten gelden op sociale uitkeringen.
Leefloon en geslacht Net zoals de voorbije jaren kan men in 2012 stellen dat er een evenwicht is tussen het aantal mannen (50,14%) en vrouwen (49,86%). Wetende dat wij binnen gezinnen het leefloon meestal op naam van de man uitkeren, wijst dit op een groter aantal vrouwen die leefloon genieten.
Aantal dossiers bijstand in 2012 Ook het aantal dossiers met bijstand daalt in 2012. De daling zit echter volledig in de groep +25 jarigen. De groep -25 jarigen blijft gelijk, wat ook hier wijst op een groter aandeel van de -25 jarigen. De daling zet zich in vanaf april, wanneer de ESF-ploegen opstarten.
Bijstand 2012 2012 bijstand 300 200 Aantal
100 0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
bijstand -25 jarigen
63
61
64
73
57
58
59
53
58
61
64
62
bijstand +25 jarigen
180
185
191
171
166
162
157
150
146
159
135
128
TOTAAL bijstand
243
246
255
244
223
220
216
203
204
220
199
190
53
KANDIDAAT VLUCHTELINGEN
Evolutie bijstand: opname in december 2012 jaar
aantal in december totaal dossiers / jaar
2009
160
239
2010
233
380
2011
255
422
2012
190
342
In 2012 waren er 52 dossiers met een asielaanvraag. Dit is een duidelijke daling ten opzichte van 2011.
Er is een sterke daling in vergelijking met het leefloon, waar de cijfers dit jaar stabiel blijven. Een mogelijke oorzaak hiervoor is het activeringsbeleid van de voorbije jaren. Een verhoging van het aantal tewerkstellingen met een positieve afloop, zonder terugval, zorgt voor lagere cijfers. Andere, bijkomende, verklaringen kunnen zijn: de strengere voorwaarden in het kader van gezinshereniging die van kracht gingen eind 2011 en de daling van het aantal kandidaat-vluchtelingen.
Bijstand en leeftijd bijstand Bijstandop op leeftijd leeftijd in %in % 30 25
2008
20
2009
15
2010
10 5 0 18-24
25-34
35-44
2009
2010
2011
2012
0
16
37
42
25
Verzadiging opvangnetwerk
0
7
30
30
22
Na weigering asielaanvraag, voor betekening bevel
5
Ingevolge vonnis arbeidsrechtbank
2
2
0
Asieldossiers voor toewijzing
4
1
5
0
0
Totaal
4
24
74
74
52
AANVULLENDE STEUN
35
-18
2008 Vrijwillige opheffing code 207
45-54
55-64
Aanvullende steun is vooral een zaak van mensen die niet (onmiddellijk) professioneel activeerbaar zijn. Hierdoor is een noodzakelijke verhoging van hun inkomen via loon niet (of pas op langere termijn) mogelijk.
2011
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2012
117
186
170
154
170
160
65
Ook in de bijstand zijn de -25jarigen de grootste groep (29%). Ook de groep van 55+ers kent een stijging en gaat van 9% naar 13%.
In 2012 is er een bedrag van 157.038,82 uitgegeven aan aanvullende steun. In 2011 was dit 176.315,47 euro. Er is dus een lichte daling in zowel het aantal dossiers als in het bedrag.
Bijstand en geslacht bijstand Bijstandop opgeslacht geslacht in in %% 70 60 50 40
Vrouwen
30
Mannen
20 10 0 2009
2010
2011
In vergelijking met de leefloongerechtigden is er in de bijstand een sterk verschil in de verhouding tussen mannen en vrouwen merkbaar. Deze kloof wordt nog elk jaar groter.
54
2012
sociale dienstverlening
Aanvullende steun / leeftijd aanvullende steun / leeftijd 50 40 30 2011
20
2012
10 0 -25
25-34
34-44
45-54
55-64
+65
Bij de verdeling op leeftijd zien we vooral een daling in de groep 25-34-jarigen en een stijging in de groep +65ers.
5.4. Recht op gezondheid Op het domein van gezondheid is socio-economische ongelijkheid en sociale uitsluiting duidelijk merkbaar. Gezondheid is onlosmakelijk met verschillende aspecten verbonden. De sociale dienst werkt dan ook op diverse manieren aan het recht op gezondheid. Op de eerste plaats is er natuurlijk de wettelijke opdracht in het kader van de dringende medische hulpverlening aan personen zonder geldig verblijfsstatuut. Daarnaast wordt via de steunverlening tussengekomen in medische kosten. Ook gezonde voeding heeft een belangrijk aandeel in de algemene gezondheid. Door het samenwerkingsverband met de vzw den Azalee worden in het sociaal restaurant Variant gezonde en betaalbare maaltijden aangeboden. Hierbij worden voor mensen met beperkte inkomsten lagere tarieven gehanteerd.
december
dossiers
2005
94
2006
106
2007
124
2008
66
2009
70
2010
48
2011
64
2012
104
Aan personen met een geldig verblijfsstatuut Ondanks een geldig verblijfsstatuut kan het zijn dat iemand geen aansluiting kan krijgen bij een ziekenfonds. Dit heeft meestal te maken met de duurtijd van het verblijfsstatuut.
DRINGENDE MEDISCHE HULPVERLENING
In 2012 hebben we in 112 gezinnen (314 personen) een tussenkomst gedaan voor medische kosten voor mensen die wel een geldig verblijfsstatuut hadden, in 2011 waren dit 145 gezinnen.
Aan personen zonder geldig verblijfsstatuut In 2012 werden er voor 197 gezinnen betalingen gedaan in het kader van dringende medische hulpverlening aan personen zonder een geldig verblijfsstatuut. Dit is een stijging van 22% ten opzichte van de 161 gezinnen in 2011. Wanneer we de maand december bekijken zien we een nog sterkere stijging.
55
TUSSENKOMST IN MEDISCHE KOSTEN
In 2012 ziet de verdeling er als volgt uit:
Buiten de tussenkomsten in het kader van de dringende medische hulpverlening aan vreemdelingen, betaalt het OCMW ook regelmatig andere medische kosten voor mensen die wel aangesloten zijn bij een ziekenfonds maar voor wie de oplegfactuur te zwaar om dragen is, gelet op het beperkte gezinsbudget. Voornamelijk gaat dit om tussenkomsten in ziekenhuisfacturen. In 2012 werd bij 10 cliënten van de sociale dienst een extra tussenkomst toegestaan voor het betalen van hun ziekenhuisfactuur, in 2011 waren dit er nog 19. Het aantal tussenkomsten bedraagt 25, voor een totaal bedrag van 2426,64 euro. Ook in de berekening van de aanvullende steun is een luik voorzien voor de medische kosten.
In de Variant worden 4 tarieven voorzien voor een maaltijd. Het volledige tarief: 8,5 euro en 5,5 euro voor kinderen. Kansenpastarief (voor mensen met een omnio-inkomen): 5,50 euro en 3,50 euro voor kinderen. Restaurantpas (uitgereikt door de sociale dienst aan mensen met een beperkt inkomen): 3,20 euro en kinderen 1,10 euro. Kinderen onder 6 jaar krijgen een gratis maaltijd. In totaal werden er 26.710 maaltijden verstrekt in 2012. 2010
2011
2012
met restau - 2.861 rantpas
3.031
3.012
met kansen- 14.761 pas
15.354
15.806
aan volledig 6.780 tarief
8.255
7.765
gratis kinde- 112 ren
152
127
Totaal
26.792
26.710
24.514
Variant 2012 2012 variant 11%
29% Met restaurantpas Met kansenpas Aan volledig tarief Gratis kinderen
60%
Uit de cijfers blijkt dat de groep “kansenpasgebruikers”, net zoals de voorbije jaren, sterk vertegenwoordigd is en nog een lichte groei kent van 2%. De doelgroep “restaurantpasgebruikers” wordt minder bereikt en blijft op 11%.
SOCIAAL RESTAURANT DE VARIANT
Variant
0%
56
sociale dienstverlening
5.5. Recht op sociale en juridische bijstand Sociale en juridische bijstand wordt door het OCMW aangeboden op verschillende manieren.
Dit team heeft van maandag tot en met vrijdag permanentie tussen 8u30 en 11u30. Mensen kunnen ook terecht op dinsdagavond, tussen 17u00 en 18u30. In 2012 was dit nog enkel op afspraak. Hierdoor kunnen ook mensen terecht voor wie het overdag moeilijk is om langs te komen.
DAGELIJKS ONTHAAL VAN DE SOCIALE DIENST Balie
2007
De balie is vaak het eerste aanspreekpunt voor personen die een beroep doen op het OCMW. De baliewerking is sedert 2010 ondergebracht onder de sociale dienst om de afstemming tussen de balie en de (teams) maatschappelijk assistenten te bevorderen. Voor sommige vragen en diensten kunnen hulpvragers rechtstreeks door de onthaalmedewerksters verder geholpen worden. Dit zijn zaken zoals opladingen voor gas en elektriciteit, verstrekken van de kansenpas en restaurantsticker,...
2008
2009
2010
2011
3.432 3.355 3.532 4.125 3.668 3.864
Gemiddeld per dag
13,4
13,1
13,8
16,1
14,8
Deze cijfers zijn absolute aantallen en hebben geen relevantie ten opzichte van de inhoud of het gewicht van de vraag. We merken in 2012 een lichte stijging van het aantal meldingen via de balie. Wanneer we het aantal meldingen per maand bekijken, stellen we vast dat in 2012 de maand december de minst drukke maand was (gemiddeld 12 aanmeldingen per dag). De maanden februari en september zijn de drukste maanden (gemiddeld bijna 18 aanmeldingen per dag). Naast aanmeldingen via de balie is er ook de permanentie in de deelgemeenten, de schriftelijke aanvragen (173), aanvragen via mail of aanvragen van andere diensten (bv. vanuit psychiatrie, CAW, …).
SCHULDHULPVERLENING Team schuldhulpverlening Team onthaal
Het team schuldhulpverlening richt zich naar mensen met nood aan hulp bij de organisatie van hun financiële huishouding en mensen die schulden hebben opgebouwd of voor wie, bij niet-begeleiding, een schuldenproblematiek dreigt.
Dit team verzorgt de dagelijkse permanentie van de sociale dienst. Mensen die zich voor de eerste keer aanmelden op het OCMW komen hier terecht.
Het betreft een preventieve of curatieve ondersteuning die erop gericht is om mensen te helpen om prioriteiten te bepalen, zicht te geven op komende uitgaven, structuur te bieden en een begeleiding inzake besteding van beschikbaar leefgeld. Het leerproces is prioritair. Afhankelijk van de aard van de problematiek, en in samenspraak met de cliënt, wordt de meest passende hulpverleningsmethodiek gehanteerd.
Dit team verzorgt ook de crisishulpverlening van alle niet-gekende cliënten en van gekende cliënten wanneer de maatschappelijk assistent die het dossier beheert, niet beschikbaar is. Dit team verzorgt verder alle aanvragen voor stookoliepremies, de permanentie in de deelgemeenten en de minimale levering van gas bij niet-gekende cliënten.
57
2012
Totaal aantal meldingen via de balie
15,58
De dienst biedt hulpverlening in de vorm van budgetbeheer of budgetbegeleiding en verzorgt de doorverwijzing naar collectieve schuldenregeling (CSR). Sedert 2011 is er een specifieke intake schuldhulpverlening via dit team. In 2012 waren er 237 afspraken voor een intakegesprek, in 2011 waren dit er 247. Dit geeft het aantal gemaakte afspraken weer, niet het aantal aanvragers. Eenzelfde iemand kan zowel een keer niet geweest zijn, eens afgebeld hebben en ook eens aanwezig geweest zijn voor het gesprek. Van alle afspraken zijn er 168 gesprekken effectief doorgegaan. Deze intakegesprekken resulteerden in volgende resultaten:
Resultaatintakegesprek intakegesprek resultaat 70 60 50 40 30 20 Beheer/beg
CSR
Uit de intake in 2012 kwamen er 53 adviezen voor budgetbeheer/budgetbegeleiding en 59 doorverwijzingen naar collectieve schuldenregeling. Van de 56 andere was er iemand die verkeerd doorverwezen was, en iemand die nog even wil afwachten. Bij de andere 54 waren de redenen waarom er geen vorm van schuldhulpverlening gestart is:
reden stopzetting CSR advocaat 6%
geen vraag 31%
afgehaakt 11%
betaalplan 13%
a) Budgetbegeleiding Dit is het begeleiden van een cliënt bij het beheer van zijn inkomsten en uitgaven. Deze hulpverleningsmethodiek is gericht op de autonomie van de cliënt. Via een leerproces helpt men mensen om te gaan met hun budget, de financiële huishouding georganiseerd te krijgen en (opnieuw) een zicht te krijgen op de inkomsten en uitgaven. b) Budgetbeheer Hierbij wordt het geldbeheer van de cliënt volledig overgenomen door de hulpverlener en ontvangt de cliënt een leefgeld voor de dagelijkse kosten. Het bepalen van het leefgeld en de frequentie van uitbetaling gebeurt telkens in samenspraak met de cliënt. Deze werkvorm staat voor ondersteuning, maar dient beperkt in tijd te zijn wegens de sterke afhankelijkheidsrelatie van de cliënt. Ook hier ligt het accent op een leerproces. Samen met de persoon of het gezin in kwestie wordt gezocht naar de meest geschikte manier van omgaan met hun budget, op een manier dat zij dit in de toekomst weer autonoom kunAndere nen doen. c) Collectieve schuldenregeling Een collectieve schuldenregeling is een gerechtelijke procedure die ingeleid wordt bij de arbeidsrechter op verzoek van de schuldenaar. Er wordt een schuldbemiddelaar aangesteld. Dit is de meest ingrijpende vorm van schuldhulpverlening en is slechts van toepassing wanneer er sprake is van een overmatige schuldenlast. Dit houdt in dat wie zijn schuldenlast niet kan aflossen in een tijdspanne van drie tot vier jaar, in aanmerking komt voor een collectieve schuldenregeling. Doel van een collectieve schuldenregeling is om binnen een bepaalde, vooropgestelde termijn de schulden terugbetaald te hebben. Mensen die via het OCMW een aanvraag doen voor schuldhulpverlening en in aanmerking komen voor collectieve schuldenregeling, worden doorverwezen naar de Dienst voor Schuldbemiddeling Waasland. Zij stellen de verzoekschriften op en kunnen in sommige gevallen als schuldbemiddelaar aangesteld worden.
Vraag na intake
advies 9%
Werkvormen
Profiel van de cliënten van het team schuldhulpverlening
zelfstandige 4%
In 2012 had dit team 165 dossiers in begeleiding. In 2011 waren dit er 158. In het team langdurige begeleiding zitten ook een 38-tal budgetbeheren.
inkomstenproblemen 26% inkomstenproble
em 26%
58
sociale dienstverlening
Dit zijn dossiers waarbij de situatie gestabiliseerd is, maar waar er een blijvende nood aan ondersteuning of bescherming door middel van budgetbeheer noodzakelijk is. Deze dossiers zijn niet mee opgenomen in de verdere cijfers. In 2012 zijn er 47 dossiers stopgezet. De redenen van stopzettingen waren voornamelijk in samenspraak met de maatschappelijk assistent (12), stopzetting door OCMW (10) en doorverwijzing naar collectieve schuldenregeling (10).
redenstopzetting stopzetting Reden 14 12 10 8 6 4 2 0
in samenspraak met MA
overlijden
verhuis
start CSR
stop door OCMW
vroegtijdige stop door cliënt
12
1
6
10
10
8
aantal
De stopzetting door het OCMW wil zeggen dat de hulpverlening stopzet is op vraag van de hulpverlener wegens een gebrek aan medewerking van de cliënt.
a) Geslacht en gezinssamenstelling
geslacht Geslacht
koppel 16%
7% 1%
gezinssituatie Gezinssituatie
alleenwonend
8% eenoudergezin 10%
vrouw 31%
gehuwd/samenwonend met kinderen
man 53%
57%
gehuwd/samenwonend zonder kinderen samenwonend met familie/vrienden
17%
andere
Alleenstaande mannen maken 53 % uit van ons cliënteel in budgetbeheer/budgetbegeleiding en dit tegenover 32 % alleenstaande vrouwen. Deze mannen en vrouwen kunnen ook wel deel uitmaken van een eenoudergezin of samenwonende zijn met vrienden of familie.
Waar we de voorbije jaren steeds een stijging van het aantal alleenstaanden konden vaststellen, is er in 2012 een kleine daling van deze groep merkbaar. Deze groep gaat van 64% naar 58%, maar blijft nog steeds de grootste groep. Er is een lichte stijging merkbaar bij de groep samenwonend met familie of vrienden.
59
b) Leeftijd en duur
leeftijd leeftijd van vande deaanvrager aanvrager 60 40 20 0 procent aantal
18-24
25-34
35-44
45-54
55-64
65-74
75-84
12%
26%
24%
19%
12%
6%
1%
20
43
40
31
20
10
1
Qua leeftijd zijn de verhoudingen te vergelijken met die van vorig jaar. Het merendeel van het cliënteel (62%) is jonger dan 44 jaar.
23%
22%
duurtijd Duurtijd
25%
23%
7% proefperiode
minder dan 1 jaar
1 a 2 jaar
2 a 3 jaar
+3 jaar
Van de totale groep is 25% langer dan 3 jaar in budgetbeheer of budgetbegeleiding. Dit was in 2011 nog 28%. De aandacht voor het traject en de participatie van de cliënt is in 2012 verder voelbaar.
c) Inkomenssituatie
inkomenssituatie aanvrager Inkomenssituatie aanvrager leefloon
loon
loon/vervangingsinkomen
vervangingsinkomen
4%
33% 53%
10% De groep personen die beschikken over een vervangingsinkomen is nog steeds de grootste. Het aantal personen die werknemer zijn is dit jaar gedaald en vertegenwoordigt nu nog 33% van het cliënteel in budgetbeheer of budgetbegeleiding. In 2011 was dit nog 44%. De groep personen die een inkomen hebben zowel uit loon als vervangingsinkomen is gestegen van 4 perso-
60
nen naar 16 personen. Dit zijn zowel personen die op een vaste basis een deeltijdse tewerkstelling combineren met een uitkering als personen die slechts af en toe kunnen werken. Van de 26 partners zijn er slechts 19 met een inkomen. Hiervan hebber er 11 een vervangingsinkomen, 6 een loon en 2 een combinatie van beiden.
sociale dienstverlening
d) Schuldensituatie
Overlevingsschulden: het inkomen is structureel te laag in verhouding tot de vaste lasten. Aanpassingsschulden: wanneer door omstandigheden Het totaal bedrag van de schuldenlast per dossier varihet inkomen drastisch daalt of de uitgaven sterk stijgen eert enorm. (bv. verlies werk, scheiding of gezinsuitbreiding) en men Van alle dossiers in budgetbeheer zijn er slechts 3% de vaste kosten niet meer kan betalen of men niet in staat met een schuldenlast van meer dan 25.000 euro. Dit is de levensstijl en het bestedingspatroon aan te passen is slechts de helft ten opzichte van vorig jaar. aan de nieuwe omstandigheden. Dossiers zonder schulden maken slechts 5% uit van de Compensatieschulden: er is in principe voldoende intotale groep. komen, maar er is sprake van een overbesteding als Het merendeel van de cliënten heeft een schuldlast die gevolg van compensatiegedrag. Dit zijn onder andere minder dan 5000 euro bedraagt. schulden die voortkomen uit een verslaving of ontstaan door een psychisch probleem (bv. 2011 2011 2012 2012 een gebrek aan sociale contacten, geen leuk 0 5 3% 9 5% werk, eenzaamheid enz.) Overbestedingsschulden: er is in principe 1-1000 euro 26 16% 24 15% voldoende inkomen, maar er wordt naar ver1001-2500 euro 23 15% 19 12% houding te veel uitgegeven. Deze schulden 2501-5000 euro 28 18% 40 24% ontstaan vaak door slecht financieel beheer en 5001-10000 euro 44 28% 42 25% gaan gepaard met sociale en psychische problemen. Oorzaken zijn bijvoorbeeld tekort10001-25000 euro 23 15% 26 16% schietende vaardigheden, relatieproblemen >25000 euro 9 6% 5 3% of koopverslaving. 158 100% 165 100% Afgeleide schulden: dit zijn schulden door derden (bv. geld geleend, borg gestaan,..). Wanneer we kijken naar de soort schulden valt op dat energieschulden er bovenuit steken, gevolgd door woonschulden. Het totale pakket “wonen” is dus zeer aanwezig in de schuldenlast. Kredietopeningen komt op de derde plaats, gezondheidsschulden op de vierde plaats. Bij de aanmeldingsproblematiek zien we ook in 2012 dat overbestedingsschulden de grootste groep blijft, al daalt deze van 60% naar 47%. De groep met aanpassingsschulden stijgt van 16% naar 26%. Hieruit blijkt dat er steeds meer mensen in de problemen geraken na een wijziging in hun inkomenssituatie.
aanmeldingsproblematiek
Aanmeldingsproblematiek overbestedingsschulden compensatieschulden afgeleide schulden
aanpassingsschulden overlevingsschulden
8% 3% 16% 47%
26%
61
CASEMANAGEMENT
ALTERNATIEVE WERKSTRAFFEN
Een stuurgroep casemanagement functioneert als ondersteunend en adviserend orgaan en komt op regelmatige basis samen. De vaste leden zijn de casemanager van de sociale dienst en de thuiszorgcoördinator van ’t Punt en hun beide diensthoofden, de coördinator van RWO Waasland en één van de teamcoördinatoren van CAW Waasland.
De alternatieve werkstraf laat politierechters, jeugdrechters en correctionele rechtbanken toe om in de plaats van een geldboete of gevangenisstraf een werkstraf op te leggen. De veroordeelde kan deze straf uitsluitend verrichten bij openbare diensten, vzw’s en verenigingen met een sociaal- wetenschappelijk en cultureel doel. Vanuit de dienst Vorming en Tewerkstelling worden de werkstraffen gecoördineerd die plaatsvinden binnen de eigen OCMW-diensten en vzw Den Azalee. De duur van deze werkstraffen ligt in 2012 tussen 23 uur en 275 uur. De opvolging hiervan gebeurt door een justitieassistent(e).
In 2012 waren er 14 nieuwe aanvragen om een cliëntoverleg te plannen. Hiervan gebeurden 13 aanvragen door de maatschappelijk assistent van de sociale dienst. Eén aanvraag gebeurde door het CAW. Van deze 14 aanvragen werd voor 9 cliënten minstens 1 overleg gepland dat werd voorgezeten door de casemanager van de sociale dienst. Voor een aantal cliënten werden opvolgvergaderingen georganiseerd met de cliënt en de verschillende hulpverleners. Eén dossier werd opgenomen vanuit de thuiszorgcoördinatie van ’t Punt vermits de casemanager van de sociale dienst betrokken hulpverlener was. Voor vier dossiers werd geen overleg gepland. Redenen: • Geen vraag/toestemming tot overleg vanuit de cliënt • Doorverwijzing naar de thuiszorgcoördinatie vermits de te bespreken problematiek daar beter bij aansloot, invalshoek was niet een “multiproblemsituatie”. • Tijdens voorbereidingsfase blijkt casemanagement niet de piste die bewandeld dient te worden. Voor deze 9 aanvragen van cliënten vonden er in totaal 20 overlegmomenten plaats. Er waren steeds minimum 4 deelnemers. Het maximum aantal deelnemers bedroeg 8 personen. De resultaten van het cliëntoverleg waren divers. Voor vier dossiers werd geen opvolgvergadering meer gepland omdat het doel werd bereikt. Drie dossiers werden stopgezet wegens overlijden van de cliënt, verhuis van de cliënt en omdat het overleg geen meerwaarde meer bleek te hebben. Voor twee dossiers staat de vraag nog open of er een vervolgvergadering volgt.
62
In 2012 volbrachten 32 mensen hun alternatieve sanctie in OCMW Sint-Niklaas en den Azalee.
WERKPLAATS
AANTAL
%
Azalee logistiek
6
19%
Azalee revisie
9
28%
Azalee kleine sortering
1
3%
Afwas/band
6
19%
10
31%
Keuken
32
6
sociale dienstverlening
CRISISNETWERK De hulpverlener is bereikbaar via een centraal gsmnummer. Enkel de politiediensten en de spoeddiensten van AZ Nikolaas kunnen rechtstreeks contact opnemen. De hulpverlener kan, afhankelijk van de aard van de gestelde problematiek en de al dan niet beschikbaarheid van opvangmogelijkheden binnen de reguliere opvangcentra, een bed(den) ter beschikking stellen. De eerste werkdag na de crisis kan een beroep gedaan worden op een deskundige van een eerstelijnsdienst voor verdere begeleiding.
Op 1 oktober 1999 werd het crisisnetwerk Sint-Niklaas opgestart. Het crisisnetwerk van Sint-Niklaas biedt deskundige begeleiding aan personen in psycho-sociale crisis , die zich bevinden op het grondgebied van Sint-Niklaas op momenten dat de reguliere welzijnsdiensten niet bereikbaar zijn. Wanneer een crisissituatie zich voordoet, kan een hulpverlener worden opgeroepen, alle werkdagen van 17.00 u tot 08.00 u alsook 24/24 uur tijdens weekends en feestdagen.
In 2012 kreeg het crisisnetwerk 43 oproepen. Dit is een stijging ten opzichte van vorig jaar.
crisisnetwerk
Crisisnetwerk
60 50 40 30
Crisisnetwerk
20
aantal oproep
10 0 2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012 aantal oproepen/jaar
2007
2008
2009
Verwijzers
2010
Oproep regulier 2012 Oproep niet-regulier Politiediensten AZ Nikolaas
Totaal
2011
2012
30
Politie Lokeren
1
9
Politie Stekene
1
Politie Hamme
1
CAW Waasland
1
Totaal
4
39
Het crisisnetwerk kent sinds enkele jaren een ruime bekendheid, doch de beeldvorming is niet steeds correct. Foute oproepen zijn dus niet uit te sluiten. Het aantal niet-reguliere oproepen is wel gedaald ten opzichte van de voorbije jaren.
63
2012
Oproeper regulier,% 5
13
19
87
81
2000
2001
95
2002
Oproeper niet regulier,% 8
9
13
13
87
87
91
92
2003
2004
2005
2007
In 2012 waren er 5 personen die 2 keer een beroep deden op het crisisnetwerk. Voor sommige personen die in een labiele relatie leven is het crisisnetwerk een toevlucht bij zwaar conflict. In andere situaties leidt het weigeren van de aangeboden hulpverlening vanuit de eerstelijnsdienst tot een hernieuwde opname in het crisisnetwerk. Om dit te vermijden dient blijvende aandacht te worden geschonken aan de communicatie tussen de crisisnetwerkhulpverlener en de maatschappelijk werker die de eerstelijnsopvang waarneemt daags na de crisisinterventie.
9
16
20
20
21
80
80
79
84
91
2008
2009
2010
2011
2012
Profiel van hulpvrager Geslacht
2012
in %
Man
16
37%
Vrouw
23
53%
Koppel
3
7%
Ouder met minderjarig (e) kind(eren)
1
2%
43 In 2011 was het merendeel (51%) van de hulpvragers man, in 2012 is het merendeel (53%) van de hulpvragers vrouw.
Aanmeldingsproblematiek
1
Chronische dakloosheid 2
1
1 7
Dakloosheid tgv relatieproblematiek (ouders-kind, partners) Dakloos na ontslag psychiatrie
5
Dakloos wegens onbewoonbaar verklaarde woning
2
Dakloos na uithuiszetting 10
Weggelopen minderjarige
5
Gestrande toerist na ongeval Onbekend
64
sociale dienstverlening
Dakloosheid ten gevolge van relatieproblematiek (ouders-kind, partners) is met 27% net als vorig jaar de meest voorkomende aanmeldingsproblematiek.
In 2012 werd 21% van de oproepen door de hulpverlener als niet-opportuun beschouwd.
Aard van de interventie
Reden niet uitgevoerd
Interventietype
2012
Telefonische interventie (advies, verwijzing, bemiddeling)
10
Aanbieden van huisvesting met verplaatsing en/of gesprek bij doorverwijzer
33
2012
Hulpvrager is minderjarig
1
Buiten het grondgebied van Sint-Niklaas
3
Door politie zelf oplossing gezocht
1
Meermaals beroep op het crisisnetwerk
2
Aanbod OCMW eerder die dag geweigerd
2 9
Huisvesting
Doorverwijzing na de crisisopvang
In 2012 resulteerden 27 oproepen in een effectieve opname of huisvesting. In 22 situaties diende de huisvestingspermanentie te worden ingeschakeld. In het andere geval werd een andere oplossing gevonden (4x hotel De Spiegel, 1x opname psychiatrie).
Eerstelijnsdienst
uitgevoerd totaal
%
29
78%
UZ Gent psychiatrie
1
3%
Niet van toepassing
13
35%
OCMW
43
Uitgevoerde interventies
niet uitgevoerd
aantal
34
79%
9
21%
43
65
5.6. Recht op arbeid Tewerkstelling is één van de belangrijke hefbomen in armoedebestrijding. Werk verzekert een inkomen en opent rechten op sociale zekerheid, maar het garandeert ook maatschappelijke waardering en sociale contacten.
Voor diegenen waarbij een sociale tewerkstelling te hoog gegrepen is, wordt arbeidszorg aangeboden in vzw Den Azalee. Voor sommigen is arbeidszorg een voortraject naar een beschermde tewerkstelling. Daarnaast staat dit team ook in voor de coördinatie van autonome werkstraffen die plaatsvinden binnen de eigen OCMW-diensten en vzw Den Azalee.
Intake Bij aanvang worden één of meerdere oriënterende gesprekken gevoerd waarbij motivatie, vorige werkervaring, interesses, vaardigheden, …uitvoerig worden besproken. Deze intake vormt de basis van het eventuele verdere trajectbegeleidingsplan. In 2012 werden er 418 mensen uitgenodigd door het team Vorming en Tewerkstelling. In totaal leidde dat bij 212 (51%) hiervan tot professionele activering. Het voorlopig eindpunt van elk van die trajectbegeleidingen is:
Voorlopig eindpunt trajectbegeleiding
ARBEIDSTRAJECTBEGELEIDING
artikel 60 §7
Het team Vorming en Tewerkstelling maakt deel uit van de sociale dienst van het OCMW. De kernopdracht van dit team is het aanbieden van een passend activeringstraject aan cliënteel van de sociale dienst. De trajectbegeleiding bestaat hoofdzakelijk uit: intake, het zoeken naar de gepaste vorming of opleiding, het aanbieden van en het ondersteunen bij een beschermde tewerkstelling en arbeidsbemiddeling.
66
% 125
59%
wepplus OCMW
13
6%
doelgroepmedewerker en siné Azalee
9
4%
24
11%
voortraject
3
1%
opleiding/studies
arbeidszorg
20
9%
reguliere tewerkstelling
18
8%
TOTAAL
212
sociale dienstverlening
Aanbieden en ondersteunen van beschermde tewerkstelling
In 2012 slaagden 18 mensen (8 %) erin om tijdens de intakefase, al dan niet met de hulp van de trajectbegeleider, zelf werk te vinden op de reguliere arbeidsmarkt. Dit is iets minder dan de 13% van 2011 maar meer dan een verdubbeling ten opzichte van de 4,5% in 2010.
Het OCMW van Sint-Niklaas beschikt over tal van mogelijkheden die mensen in staat stellen om arbeidservaring op te doen:
206 dossiers resulteerden (nog) niet in een tewerkstelling of in een andere vorm van activering:
lopende dossiers
80
leefloon ingetrokken tijdens trajectbegeleiding
19
onvoldoende kennis Nederlands
2
problematiek kinderopvang
1
verblijfsstatuut ontoereikend
2
recht op WLHV of andere uitkering
4
uitstel tewerkstelling medische / psychosociale redenen
21
Kandidaat niet in aanmerking voor wepplus (*)/doelgroep
52
werfreserve wep+/doelgroep
18
wachtlijst arbeidszorg
7
TOTAAL
a) Tewerkstelling artikel 60§7 in eigen OCMW diensten of bij partners met wie een samenwerkingsovereenkomst werd afgesloten In 2012 werd samengewerkt met volgende partners: • publieke partners stad Sint-Niklaas, rijksarchief Beveren • sociale economie initiatief sociale werkplaats Den Azalee, Jomi en Mo-clean • vzw’s met sociaal, pedagogisch of cultureel doel als Janitor, wijkgezondheidscentrum De Vlier, kinderopvanginitiatief Ready Teddy en Zonnestraal, CAW Waasland, Sociaal verhuurkantoor Waasland, Rode Kruis asielcentrum, VLOS, Dokters van de wereld, REC Radiocentrum, vzw Amarant, Casino • privé bedrijf Solar Cleaning • voetbalclubs Waasland Beveren en Sportkring SintNiklaas De samenwerking met deze organisaties en bedrijven maakt het mogelijk om een grote diversiteit aan functies aan te bieden en leidde in sommige situaties tot een contract van onbepaalde duur.
206
(*) Wanneer er binnen het OCMW een openstaande vacature is voor wepplus of doelgroepmedewerker, stuurt de VDAB ook kandidaten door die voldoen aan de voorwaarden. Het betreft vaak verplichte sollicitaties van minder gemotiveerde mensen. In de praktijk geven wij voorrang aan mensen die reeds gekend zijn op het OCMW.
In 2012 waren 224 cliënten tewerkgesteld in een artikel 60§7-contract. 33 % hiervan betrof jongeren minder dan 25 jaar.
Zoeken naar de gepaste vorming of opleiding Een tewerkstelling vinden op de reguliere arbeidsmarkt vraagt vaak een verdere opleiding op diverse vlakken. Het aanbod bestaat zowel uit eigen specifieke opleidingsinitiatieven (ESF-opleidingstrajecten, voortrajecten, vorming tijdens de tewerkstelling art 60, sollicitatietraining,…), als uit doorverwijzing naar andere instanties als het Huis van het Nederlands, VDAB beroepsopleiding, Leerpunt, Vokans, Groep Intro,…
2003 Aantal 87 art 60
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
111
152
176
180
172
204
233
239
224
67
Plaats van tewerkstelling
2008
2009
2010
2011
2012
17
28
26
16
9
interne diensten OCMW terbeschikkingstelling aan sociale-economiebedrijven
147
165
186
202
186
terbeschikkingstelling publieke partner
2
4
2
4
6
Terbeschikkingstelling vzw’s
6
6
17
15
22
Privé-ondernemingen
0
1
2
2
1
172
204
233
239
224
Totaal
b) Werkervaring in een wep+ statuut in eigen OCMW diensten In 2012 werkten 33 personen in een wep+ contract. Hiervan waren 24 mensen voorafgaand gekend op de sociale dienst van het OCMW en werden door onze diensten geselecteerd. In 17 van de gevallen werd de wep+ tewerkstelling voorafgegaan door een tewerkstelling art 60. 9 medewerkers waren voor de start van de tewerkstelling niet gekend op het OCMW, zij werden doorverwezen door de VDAB. Deze tewerkstellingen vonden plaats binnen de eigen OCMW-diensten: administratie, hoteldienst, technische dienst en logistieke dienst. Sociale tewerkstelling interne diensten in 2012:
interne diensten
Interne diensten Wep+ 16
Art 60
15
6 2
hoteldienst
1
1
logistieke dienst
administratie
68
1
0
technische dienst WZC Belsele/Sinaai
sociale dienstverlening
Doorstromingscijfers In het werkingsjaar 2012 werden in totaal 131 contracten art 60§7 en 16 contracten wep+ beëindigd.
doorstromingscijfers
Doostromingscijfers
Na contract artikel 60
Na weppluscontract
Onbekend
5
Geen inkomen (samenwonend, ten laste)
5
Detentie
2
Buitenland
2
Ziekte-uitkering/ invaliditeit
1
4
11
Leefloon/bijstand
15 46
Werkloosheidsuitkering Artikel 60
2
Sine
2
Beschutte werplaats
1 5
Doelgroepmedewerker Azalee Doelgroepmedewerker andere werkplaats
1
Wep+ OCMW
2
Zelfstandige activiteit
2
Reguliere tewerkstelling OCMW
1
Dienstencheques regulier Interim Reguliere tewerkstelling privé
3
11 7 8
Van de 147 contracten art. 60 en wep+ die werden beëindigd in 2012 werden er 40 vroegtijdig stopgezet.
Uit bovenstaande tabel blijkt dat in totaal 32 personen of 24 % na hun tewerkstelling zijn doorgestroomd naar een nieuwe tewerkstelling of opleiding. In 2011 waren dit in totaal 54 personen (of 37 %).
69
Er zijn 39 contracten art.60 stopgezet om volgende redenen:
2
Doorstroming tewerkstelling
5
Verhuis Arbeidsongeschikt wegens medische of ernstige psychosociale belemmeringen
6
Ernstige inbreuk als diefstal, vervalsing ziekteattest, agressie en veroorzaken van ongeluk met vluchtmisdrijf
6 20
Ontslag wegens ongewettigde afwezigheid 0
Ook 1 weppluscontract werd vroegtijdig beëindigd omdat die persoon zelf ontslag nam.
DE SOCIALE WERKPLAATS DEN AZALEE In 1995 werd vanuit het OCMW de sociale werkplaats Den Azalee opgericht met het oog op het uitbreiden van de tewerkstellingsmogelijkheden voor mensen die leven van een OCMW-uitkering. De tewerkstellingsdoelstelling is dubbel: Enerzijds een werkvloer organiseren waar beschermde tewerkstelling en opleiding georganiseerd kan worden met het oog op doorstroming naar reguliere tewerkstelling. Anderzijds een sociaal economie bedrijf oprichten waar permanente tewerkstelling kan worden aangeboden aan diegenen waarvoor doorstroming geen mogelijkheid meer is.
Doelgroepmedewerkers In 2012 had Den Azalee 93 doelgroepmedewerkers in dienst voor een contingent van 84,30 FTE.
70
5
10
15
20
25
sociale dienstverlening
doelgroep medewerkers
Art. 60 In samenwerking met de OCMW’s van hun werkingsgebied biedt Den Azalee een opleiding aan medewerkers, die door deze OCMW’s naar Den Azalee gedetacheerd worden in een “art.60 statuut” van de OCMW wetgeving. In totaal werkten er 184 medewerkers van OCMW Sint-Niklaas in art.60 in Den Azalee in 2012.
aantal medewerkers art.60 in 2012
Aantal medewerkers art.60 in 2012 Dispatch Variant 9%
1% 0% 1%
Textiel (ESF vrouwen) 10%
Catering 11%
Energiesnoeiers 2% Fietspunt 2%
Secretariaat 1%
Kringwinkel 12%
Revisie 10%
Arbeidszorg Den Azalee heeft een afdeling arbeidszorg. Hier kunnen mensen terecht voor wie betaalde contractuele tewerkstelling (nog) niet mogelijk is. De primaire taak van arbeidszorg is het voorbereiden op een reguliere tewerkstelling. In 2012 heeft Den Azalee 31 personen tewerkgesteld via arbeidszorg, samen goed voor een FTE van 12,90.
Logistiek 13% ESF opleidingsproject (renovatie) 13% Poetsploeg 8%
71
Kleine sortering Klusploeg 7% 1%
5.7. Recht op behoorlijke huisvesting Een goede huisvestingssituatie is essentieel voor het welzijn en de waardigheid van alle burgers. Gezinnen in armoede wonen vaak in woningen die van slechte kwaliteit zijn. Deze woningen zijn vaak ongezond, slecht geïsoleerd, te klein,… Dit heeft effect op de gezondheid, sociale contacten, hoge energiefacturen, grotere medische kosten,.. OCMW Sint-Niklaas werkt op verschillende manieren aan het bevorderen van de huisvestingssituatie.
WONEN EN ENERGIE
Er zijn in 2012 een totaal van 1.215 dossiers ingepland, waarvan er 1.141 dossiers zijn behandeld. Dit waren 534 dossiers voor elektriciteit, 482 dossiers voor gas en 125 voor water. Dit is een stijging van 190 behandelde dossiers ten opzichte van 2011. 16 % van de ingeplande dossiers werd opgelost voor de actualisatie van de zitting. Op 31 december 2012 waren er 713 actieve budgetmeters voor elektriciteit. Dit op een totaal van 1.468, dit wil zeggen dat er reeds 755 gedeactiveerd zijn. Voor aardgas waren er op dat moment 557 actieve budgetmeters. Dit op een totaal van 805, dit wil zeggen dat er reeds 248 gedeactiveerd zijn.
Het team Wonen en Energie wordt deeltijds ingezet in de werking van de woonwinkel, het gezamenlijk OCMWstadsbestuur initiatief. Hier doen zij aan preventief werk m.b.t. mogelijke uithuiszettingen, woonbegeleidingen van personen, behandeling aanvragen stookoliepremies,… Daarnaast wordt dit team vanuit het OCMW ingezet om de adviezen van de Lokale Adviescommissie voor Gas, Water en Elektriciteit (LAC) voor te bereiden. Zij proberen iedereen wiens dossier door Eandis of de VMW wordt geagendeerd voor afsluiting, vooraf te contacteren om een afsluiting van energie en water te vermijden.
De lokale adviescommissie De (sociale) leverancier kan aan de LAC vragen om klanten, die schulden bij hen hebben opgebouwd, te mogen afsluiten. Het team Wonen en Energie zal trachten om op voorhand een voorstel tot oplossing te formuleren. Bedoeling is zo weinig mogelijk advies te geven tot afsluiting van energie en/of watertoevoer. De medewerkers van het team zullen trachten de klanten, waarvoor een verzoek wordt ingediend, in de periode voorafgaand aan het LAC te bereiken d.m.v. het uitvoeren van huisbezoeken. Naast het aanbieden van een concreet voorstel i.v.m. de energieproblematiek, zijn LAC-dossiers regelmatig een aanleiding om een dieperliggende problematiek te detecteren. Het team heeft dan ook een belangrijke preventieve en doorverwijsfunctie naar andere teams binnen de sociale dienst. Als de klant, waarvoor een dossier ingediend wordt, reeds gekend is bij de sociale dienst, legt de maatschappelijk assistent(e) van de sociale dienst contact. In samenspraak met de cliënt zet hij/zij de nodige stappen om tot een voorstel te komen. Zowel de maatschappelijk assistent(e) als de medewerker van het team Wonen en Energie kan de cliënt bijstaan op de LAC-bijeenkomst indien deze dit wenst.
72
Er zijn in 2012 in het oplaadpunt van OCMW SintNiklaas voor elektriciteit en gas 6.149 opladingen gebeurd.
Gerechtelijke uithuiszettingen Huurders waartegen een vordering tot gerechtelijke uithuiszetting (vredegerecht) wordt ingeleid vanwege huurachterstal, worden door het OCMW gecontacteerd. Wanneer de betrokkene reeds in begeleiding is (of tot voor kort is geweest) van de sociale dienst, volgt de maatschappelijk assistent(e) dit verder op. Huurders die nog niet in begeleiding zijn bij OCMW Sint-Niklaas worden door de woonbegeleider van de woonwinkel gecontacteerd om de uithuiszetting te proberen vermijden. Uit dit contact kan een woonbegeleiding voortvloeien. Eerste doel is het vermijden van een uithuiszetting. Er wordt getracht de bedreigde huurder te contac teren d.m.v. huisbezoeken. Ver volgens wordt onderhandeld met eigenaar, advocaat, … Indien we niet slagen in het behoud van de huisvesting, wordt getracht voor betrokkene een andere huisvesting te realiseren.
sociale dienstverlening
2009
2010
2011
2012
Aantal dossiers uit- 125 huiszettingen
120
154
157
Aantal begeleidin- 41 (32,8%) gen woonwinkel
33 (27,5%)
49 (31,8%)
49 (31,2%)
de beste zorgen behandeld en hebben daardoor meer kans op recuperatie. Wat niet wordt opgehaald door de eigenaars en herbruikbaar blijkt, wordt verkocht in de kringwinkel. Het restafval wordt gescheiden in recycleerbaar materiaal en een beperkt deel restafval. Naast Sint-Niklaas heeft Den Azalee hiervoor ook samenwerkingsakkoorden gesloten met de gemeenten Temse, Sint-Gillis-Waas en Waasmunster.
In Sint-Niklaas werden in 2012 157 huishoudens bedreigd met gerechtelijke uithuiszetting. Hiervan hebben 49 personen een begeleiding aanvaard om de uithuiszetting te proberen voorkomen. Bij 5 gezinnen (van de 49) werd overgegaan tot een effectieve uithuiszetting, deze kregen ondersteuning in het zoeken naar een andere woning. Uit de cijfers blijkt dat het aantal dossiers in het kader van huurachterstal jaar na jaar stijgt. Met het Sociaal Verhuurkantoor Waasland werd de afspraak gemaakt dat zij de namen van bewoners, waarvoor zij een procedure gaan instellen, reeds doorgeven aan de sociale dienst. Hierdoor wordt het mogelijk nog sneller in te grijpen. Alle bewoners tekenen bij verhuring voor akkoord.
Cijfers voor Sint-Niklaas 2012
Op 13 december 2011 werd in de woonwinkel een deeltijdse medewerker aangesteld voor de opvolging van huurders van sociale huisvestingsmaatschappijen, die mogelijk bedreigd worden met een gerechtelijke uithuiszetting. Indien er vanuit de Sint-Niklase Maatschappij voor de Huisvesting een brief “laatste verwittiging” vertrekt, wordt deze doorgezonden naar de woonwinkel. Indien de betrokken persoon een maatschappelijk assistent heeft in het OCMW, wordt het dossier daar verder opgevolgd. Indien betrokkene niet gekend is bij het OCMW, gaat de woonwinkel op huisbezoek. Het doel van de huisbezoeken is woonzekerheid van de betrokkenen te garanderen. Dat kan door een afbetalingsplan voor te stellen aan de huisvestingsmaatschappij, maar ook door een doorverwijzing naar andere diensten, een intensieve opvolging of langdurige begeleiding vanuit de woonwinkel. Nauwe samenwerking en goede contacten met de sociale huisvestingsmaatschappijen en andere betrokken diensten maken een goede opvolging mogelijk. In 2012 werden 88 dossiers opgenomen door de woonwinkel. Het aantal dossiers dat wordt doorgegeven vanuit de huisvestingsmaatschappij ligt echter hoger. Het aantal dossiers dat door het OCMW wordt opgevolgd is niet meegeteld.
Aantal uitgevoerde uithuiszettingen
51
Aantal afgemelde uithuiszettingen (door de deurwaarder) Afvoer naar het containerpark
33
Aantal mensen die hun goederen helemaal of deels kwamen ophalen
16
5360 kg
Noodwoningen – bezetting Het OCMW voorziet de mogelijkheid tot tijdelijke opvang in noodwoningen van personen zonder huisvesting. Personen of gezinnen in crisissituaties, gedomicilieerd in Sint-Niklaas of er legaal feitelijk verblijvend, kunnen worden opgevangen in een noodwoning. De crisissituatie kan zowel van materiële, sociale, als gerechtelijke aard zijn. Tijdens het verblijf worden de bewoners actief begeleid en ondersteund door de woonbegeleider van het OCMW Sint-Niklaas, o.a. bij het op zoek gaan naar een andere woning.
Wanneer een effectieve uithuiszetting niet meer vermeden kan worden, is er sedert 2011 een belangrijke wijziging in de uitvoeringswijze. Den Azalee staat vanaf dan in voor het ophalen en beheren van goederen. Zij registreren en stockeren de goederen volgens de principes van een kringloopcentrum. De getroffen eigenaars zien hun goederen met
73
In 2011 werd vanuit het OCMW een wijziging aan het reglement van de noodwoningen doorgevoerd. Voordien werd een vaste dagprijs aangerekend voor het verblijf in een noodwoning. Sinds 2011 wordt bijkomend bij de vaste dagprijs een bedrag voor het verbruik van nutsvoorzieningen berekend. Bezetting noodwoningen
2009
2010
2011
2012
Dries 88, 9112 Sinaai
/
1
3
2
Dries 90, 9112 Sinaai
2
2
1
1
Lamstraat 54, 9100 SintNiklaas
3
2
1
/
In 2012 werden er 846 energiescans uitgevoerd, waarvan 219 in Sint-Niklaas. Van deze 219 waren er 165 gewone afnemers en 54 afnemers uit de prioritaire doelgroep. Deze prioritaire doelgroep bestaat uit: • beschermde afnemers • LAC • minimumlevering aardgasbudgetmeter • FRGE-doelgroep • huurder sociaal verhuurkantoor • huurder sociale huisvestingsmaatschappij Den Azalee krijgt de adressen door via verschillende kanalen:
herkomst adressen
Herkomst adressen
Het totale aantal dagen bezetting in 2012 was 347. We merken geen verhoging van het aantal opnames. Alvorens cliënten tijdelijk in een noodwoning worden gehuisvest, bekijkt het team onthaal van het OCMW Sint-Niklaas samen met de betrokkene andere opvangscenario’s.
ENERGIESCANS
Energiesnoeiers FRGE 1% 5%
Sociale huisvestingsmaatschappij 39%
Binnen de vzw Den Azalee werkt een ploeg energiescanners en energiesnoeiers. De energiescanners lichten een woning door op het vlak van energieverbruik en de verliezen. Zij geven de bewoners advies en tips om rationeel om te springen met hun eigen energiebehoefte. De energiesnoeiers voeren kleine energie- en waterbesparende maatregelen uit in de gescande woningen en geven tips en advies rond woningaanpassing en premies. De energiescan door de energiesnoeiers van Den Azalee is meer dan de doorlichting van de woning: met de bewoner wordt gesproken over preventie rond COvergiftiging, er wordt nagegaan of de bewoner recht heeft op een sociaal tarief, er is toelichting omtrent de premies en ze verwijzen door bij vragen en problemen omtrent woonkwaliteit, veiligheid van de woning, sociale en financiële problemen, …
74
Milieudienst 4%
OCMW 6%
Eandis 44%
Sociaal verhuurkantoor 1%
sociale dienstverlening
VERWARMINGSTOELAGE
Dit laat de OCMW’s toe om aan behoeftigen een beperkte financiële steun toe te kennen om op te laden. Deze financiële tussenkomst staat voor een minimale hoeveelheid aardgas, goed voor een minimaal comfort. De OCMW’s beschikken hiermee over een extra instrument om een financiële tussenkomst te doen in de energiekosten. In 2012 waren er 68 opladingen, in 32 dossiers met een tussenkomst voor een minimale levering gas.
HUURWAARBORG EN INSTALLATIEPREMIE Het OCMW heeft in 2012 aan 75 personen een schriftelijke huurgarantie gegeven voor huurders die zelf niet de middelen hadden om een huurwaarborg te betalen. Dit is een lichte stijging ten opzichte van de 70 toekenningen in 2011. Er zijn 28 huurgaranties geweigerd in 2012. In 2012 werd in 326 dossiers (alleenstaanden of gezinnen) een premie toegekend vanuit het sociaal verwarmingsfonds. Dit voor een totaal bedrag van 48.190,80 euro. Ten opzichte van de 238 dossiers in 2011, voor een bedrag van 41.176,85 euro, is dit een sterke stijging in het aantal dossiers, met een minder sterke stijging in het totale bedrag.
Er werden in 2012 ook 65 installatiepremies toegekend.
MATERIËLE HULPVERLENING VIA MEUBELBONNEN Een goede huisvesting is meer dan een geschikt pand en de nodige nutsvoorzieningen. Ook voldoende en behoorlijk meubilair draagt hiertoe bij. Wanneer personen of gezinnen niet voldoende financiële ruimte hebben om dit aan te kopen, kunnen zij hiervoor een kortingsbon voor de kringwinkel Den Azalee krijgen. Elke bon is voorzien voor 75% van de gemiddelde aankoopsom. De cliënt betaalt dus in principe 25% van de aankoopprijs zelf.
TUSSENKOMST ENERGIEFACTUUR In 2012 zijn er 78 rechtstreekse betalingen geweest aan een energiemaatschappij voor een tussenkomst in de energiefactuur. Dit voor een bedrag van 15.037,29 euro.
MINIMALE LEVERING GAS
In 2012 waren er 136 toekenningen en 64 weigeringen van een bon om een aankoop te doen in Den Azalee. Er werden bonnen voor een totaal bedrag van 19.461,75 euro toegekend.
Voor gas is het, met het oog op de technische mogelijkheden en de veiligheid, onmogelijk om een continue minimumlevering te voorzien. Wie niet oplaadt en ook zijn noodkrediet (1000 kWh) heeft opgebruikt, valt volledig zonder aardgas totdat hij de meter opnieuw oplaadt met de budgetmeterkaart. Om te vermijden dat mensen wegens een gebrek aan geld niet kunnen opladen en zo in de winter zonder verwarming vallen, voorzag de Vlaamse Regering een “minimale levering gas”.
75
5.8. Recht op onderwijs Onderwijs zorgt onbewust en vaak ongewild voor achterstelling en zo ook voor de reproductie van kansarmoede. Toch is goed onderwijs één van de belangrijkste ontsnappingsroutes uit de kansarmoede.
Wanneer we de gevolgde studies bekijken, komen we op volgende cijfers:
gevolgde studies
STUDENTEN EN LEEFLOON / BIJSTAND
Gevolgde studies
Naast de algemene voorwaarden dient een student jonger te zijn dan 25 jaar en een voltijds leerplan te volgen om van een leefloon te kunnen genieten. In 2012 waren er 150 studenten100% die het leefloon genoten, dit is 44% van het volledige80% aantal -25 jarigen. In de bijstand zien we bij de -25 jarigen 60% slechts 27% studenten. 40%
100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
Gevolgde studies
20%
hogesch
secunda
leefloon bijstand leefloon bijstand leefloon 2010
0%
2011
bijstand
2012
hogeschool/universiteit leefloon bijstand leefloonbijstand leefloon bijstand 2010
2011
secundair
2012
HET BRUGPROJECT Het OCMW van Sint-Niklaas biedt als promotor, in samenwerking met vzw Den Azalee, OCMW Stekene en OCMW Kruibeke, 24 tewerkstellingsplaatsen aan deeltijds leerplichtige jongeren vanaf 15 jaar in het kader van zijn brugproject. Het betreft jongeren die er niet in slagen een gepaste tewerkstelling te vinden in het normaal economisch circuit wegens een gebrek aan essentiële arbeidsattitudes. Vanuit de school, de werkvloer en het team jongeren wordt hen een opleiding, werkervaring en vooral individuele opvang en begeleiding geboden.
Tewerkstellingsplaatsen 2012-2013
Interne en en externe externe werkvloeren interne werkvloeren 6 5 4 3 2
Interne diensten
1
Externe diensten se H W Logoitsetie ZC ld k SN ie St ns Hot ek t W eldeinenst SN e SN ZC l WZC og S S Wtekenteeklo istie engisti k ZC e ek ke WZC Kr u uk W Stekeinbee ZC kekeukeen n l WZC K og Krui rui is bekebe t i lkogis ek W e tiek ZC Ke WZC A uk Krui lb bekee e rtkeuke n El n iz WZC ab Albe r t El e izab th eth
Win kel T em
Va r Variaian ntt C at er Cate in ri g Fi ng et sp Fiets un pu M ntt ag Kl a eM in agazzijn e i so jn rte Klein e sor rin terin g g Te xt Text iel iel R ev Revi isie sie W in k Setrl ijk Si atel nt ier -N Win W ik kel S in inkt-N laa el ikla s Ke as m Win z kel K emz eke eke
0
76
sociale dienstverlening
In de loop van het schooljaar 2012-2013 heeft het OCMW van Sint-Niklaas 18 werkplaatsen ter beschikking gesteld, waarbij verscheidene werkplaatsen meerdere jongeren te werk stelden. Alle werkvloeren effectief invullen is onmogelijk aangezien OCMW Sint-Niklaas slechts erkend is voor 9.900 uren. Daarnaast zijn niet alle werkvloeren even aantrekkelijk (alternerend) voor de jongeren.
Algemene gegevens brugproject 2012-2013 geslacht
Geslacht Jongens
Meisjes
9
Tot 31 januari 2013 hebben 27 jongeren een opleidingsovereenkomst afgesloten met het OCMW van Sint-Niklaas.
18
De centrale keuken van het OCMW en het Opleidingsen Oriënteringscentrum in den Azalee zijn twee nieuwe werkvloeren sinds dit schooljaar.
66,8% van de jongeren die werden tewerkgesteld als brugproject zijn jongens. Dit cijfer is opnieuw gestegen ten opzichte van vorige jaren (55% in 2011-2012, 62% in 2010-2011). De kloof tussen de werkende meisjes en jongens is gegroeid.
studierichtingen
Studierichtingen Jongens
5
Meisjes
8 3
Logi s
logistiek helper in de zorg
77
Thui shul p
in de
thuishulp
tiek h elpe r
Carrosserie werfbediender winkelbediende bandenmonteur Keukenmedewerker magazijnmedewerker Keuk en
1
zorg
1 Mag azijn med ewer ker
1 C ar r osse rie
1
Band enm onte ur
med ewer ker
Win kelb edie nde
2
Wer fbed iend er
5
Een brugproject hoeft in principe niet alternerend te zijn. OCMW Sint-Niklaas streeft naar een maximale tegemoetkoming aan de leerkansen van de jongeren en probeert hierdoor, in de mate van het mogelijke, alternerende brugprojecten aan te bieden.
Wij bieden vooral werkplaatsen aan uit de zachte sector, de jongeren die bij ons starten volgen dan ook vaak een richting uit deze zachte sector ( keuken, winkel,…). De jongeren uit de harde sector vinden echter steeds moeilijker een werkplaats op de reguliere arbeidsmarkt zonder zich eerst te bewijzen op een andere werkvloer. Hierdoor blijft de opleiding carrosserie ook een grote toeleverancier voor het brugproject.
alternerende brugprojecten
Alternerende brugprojecten Jongens
meisjes
4
5
10
8
Alternerend
Niet-alternerend
leefloon- of bijstandgerechtigde brugprojecten Jongens
Meisjes
leefloon- of bijstandgerechtigde brugprojecteN
Einde brugproject Jongens
1
1 0
stopzetting
leefloon- of externe factoren bijstandgerechtigd
2
Meisjes
8
3
12
1
1
Reguliere Stopzetting Niet gerechtigd doorstroming eigen vraag
78
1 6
Stopzetting in overleg
ouders gerechtigd
sociale dienstverlening
TUSSENKOMSTEN IN SCHOOLFACTUREN
Bij de aanvang van het schooljaar 2012-2013 werd aan de maatschappelijk assistenten gevraagd leefloon- of bijstandgerechtigde cliënten op te lijsten die in aanmerking komen voor een brugproject. Doorheen het jaar kunnen zij mogelijke kandidaten nog doorgeven. Vaak zijn de ouders van deze kinderen eveneens gekend bij onze dienst en bevinden zij zich in een maatschappelijk kwetsbare positie. Door deze jongeren tewerk te stellen via een brugproject hopen wij de vicieuze cirkel te doorbreken, het gezinsinkomen te verhogen en hun participatiekansen te bevorderen. De tabel heeft enkel betrekking op leefloon- of bijstandgerechtigden van OCMW Sint-Niklaas. Jongeren of ouders die steun ontvangen van een ander OCMW zijn hierbij niet opgenomen. •
•
•
• •
Het OCMW stort jaarlijks 5000 euro in het schoolparticipatiefonds. Dit fonds wordt gezamenlijk met het stadsbestuur beheerd. Vanuit dit fonds wordt tussengekomen in onbetaalde schoolfacturen van leerlingen uit kansarme gezinnen. Naast deze deelname aan het schoolparticipatiefonds werd tevens 74 keer tussengekomen voor het betalen van de schoolfactuur, voor een totaal bedrag van 5.449,60 euro.
Stopzetting externe factoren: de jongeren hun brugproject wordt stopgezet, doordat externe factoren (verhuis, zwangerschap…) het brugproject volgen onmogelijk maakt. Reguliere doorstroming: jongeren die klaar zijn voor de reguliere tewerkstelling, met al dan niet een reguliere tewerkstelling in het vooruitzicht. Stopzetting eigen vraag: jongeren die op eigen vraag hun brugproject stopzetten (bv. jongeren die regulier willen werken omdat ze te weinig verdienen in een brugproject). Stopzetting in overleg: stopzetting waar een ander traject aangewezen is (bv. voortraject). Stopzetting school: de jongere is +18 jaar en kiest om de school stop te zetten; dan volgt automatisch het ontslag van het brugproject.
De cijfers werden opgemaakt op 31 januari 2013. De meest voorkomende reden om een brugproject stop te zetten is een stopzetting op eigen vraag van de jongeren. Er wordt verwacht dat naar het einde van het schooljaar, er nog meer reguliere doorstromingen zullen plaatsvinden. Er kan in de redenen van stopzetting nog geen conclusies genomen worden omdat de brugprojecten nog volop lopen.
einde brugproject
Einde brugproject Jongens
1
1 stopzetting externe factoren
2 Reguliere doorstroming
Meisjes
3
1
1
Stopzetting eigen vraag
79
Stopzetting in overleg
5.9. Recht op bescherming van een gezond milieu Het OCMW werkt mee aan de bescherming van een gezond leefmilieu door de oprichting van vzw Den Azalee. Het kringloopcentrum zorgt mee voor het verminderen van de afvalberg met zijn verschillende ateliers en de kringwinkel. Vanuit het magazijn en de werkplaatsen worden de goederen gesorteerd, gereinigd, opgeslagen en geleverd aan de winkels voor de verkoop. Afgedankte en onbruikbare materialen worden optimaal gesorteerd en worden doorverkocht voor recyclage. Enkel de restfracties, die zo beperkt mogelijk gehouden worden, komen terecht op het containerpark.
80
sociale dienstverlening
5.10. Recht op culturele en maatschappelijke ontplooiing Volgens het Algemeen Verslag over de Armoede is cultuur het levensdomein waarin mensen hun waarden en gedachten, hun visies en ideeën uitdrukken en met elkaar communiceren. Enkel via cultuur kan men meebouwen aan een samenleving. Cultuurparticipatie biedt recht van spreken. Deelname aan cultuur stelt een mens in staat om zichzelf en de wereld rondom zich in vraag te stellen en om in relatie te treden met de omliggende samenleving. Burgerschap is een multidisciplinair gegeven en houdt rechtstreeks verband met cultuur. Cultuur zorgt voor het verhogen van het gevoel van zelfwaarde en versterkt de eigen krachten van mensen.
Met deze middelen kan het OCMW helpen de financiële drempels weg te nemen. Ook het stadsbestuur ontvangt middelen van de Vlaamse Overheid voor de bevordering van de vrijetijdsparticipatie van personen in armoede. Het stadsbestuur en het OCMW van Sint-Niklaas hebben ervoor gekozen deze middelen aan elkaar te koppelen. De samenwerking en afspraken tussen het OCMW en de deelnemende organisaties gelden daardoor ook voor iedereen met een Kansenpas. De budgetten worden voornamelijk besteed aan: • de deelname van onze cliënten of hun kinderen aan sociale, sportieve of culturele manifestaties. • de kosten voor deelname van onze cliënten of hun kinderen aan sociale, culturele of sportieve verenigingen. • vakanties via het steunpunt vakantieparticipatie. • opleidingen die de toegang tot de nieuwe informatie- en communicatietechnologieën bevorderen.
Elk OCMW ontvangt van de federale overheid extra middelen om kansarmen en mensen die het financieel moeilijk hebben, te laten deelnemen aan culturele, sportieve of sociale activiteiten.
Voor de meeste activiteiten wordt een eigen financiële inspanning van de cliënt verwacht en bestaat de tussenkomst vanuit het OCMW uit 80% van de totale kost. Enkele cijfers uit het werkjaar 2012: - 247 alleenstaanden en 224 gezinnen kregen een Sterabonnement voor de zomer 2012. - 300 filmcheques werden verdeeld onder de cliënten van de sociale dienst. - 474 kinderen (en ouders) kregen kaarten voor “Sint in de Piste”. - 77 kinderen maakten in de zomer 2012 gebruik van de speelpleinwerking of vakantieactiviteiten. - 60 cliënten kregen een tussenkomst in hun vakantie vanuit het aanbod van het steunpunt vakantieparticipatie. - 143 cliënten deden een daguitstap (Zoo, Bellewaerde, Plopsaland,…). - 5 kinderen namen deel aan het sportkamp via de stedelijke sportdienst. - 27 cliënten van de sociale dienst sloten zich aan bij een sportclub uit Sint-Niklaas of bij een Sint-Niklase jeugdbeweging. - 44 mensen volgden een opleiding/vorming bij de Stedelijke Academie, Vrije Ateliers of vormingplus.
81
82
6
interne organisatie
6.1. INTERNE ORGANISATIE HR-BELEID
de aanpassing van het arbeidsreglement om effectief van start te kunnen gaan met het vernieuwde aanwezigheidsbeleid.
1. Competentiemanagement Sinds enkele jaren is het OCMW bezig met de modernisering van haar personeelsbeleid. In overleg en samenspraak met het stadsbestuur, werd hiervoor enkele jaren geleden gestart met de invoering van competentiemanagement.
PLANNING EN ORGANISATIEBEHEERSING 1. A3 jaarplannen
In 2011 werden voor alle functies competentieprofielen opgemaakt en werd de evaluatiecyclus (functioneringsen evaluatiegesprekken) vernieuwd. In 2012 kwam het onderdeel personeelsselectie aan de beurt en werden de selectieprocedures geactualiseerd. In de loop van 2012 werd ook concreet aan de slag gegaan met competentiemanagement. Ter voorbereiding hiervan werd een vormingsprogramma uitgewerkt om de leidinggevenden, maar ook alle medewerkers, de nodige handgrepen aan te reiken bij de toepassing van deze nieuw ontwikkelde instrumenten op het gebied van personeelsbeleid. De opleidingen zelf werden gegeven door de firma Quintessence, welke het OCMW reeds eerder had begeleid bij de implementatie van competentiemanagement. In 2013 zal werk worden gemaakt van een beleid rond persoonlijke ontwikkeling (vorming, coaching, training on the job,…). Dit is naast werving/ selectie en evaluatie het derde en laatste onderdeel van competentiemanagement dat wordt uitgewerkt.
2. Aanwezigheidsbeleid In een aantal diensten is er een vrij hoog ziekteverzuim. Dit leidt tot verstoring van de dienstverlening en zorgt voor extra werkdruk bij de personeelsleden die moeten instaan voor de vervangingen. Daarom werd begin 2012 beslist werk te maken van een aanwezigheidsbeleid met een aantal maatregelen die gericht zijn op het verminderen van het verzuim. In samenwerking met SD Worx werden de afwezigheidscijfers geanalyseerd en vergeleken met vergelijkbare organisaties, en werd een werkgroep ‘aanwezigheidsbeleid’ opgericht. De werkgroep, bestaande uit de preventieadviseur, vertegenwoordigers van diensten en de vakorganisaties, leverde eind 2012 een visie, blauwdruk en plan van aanpak voor het aanwezigheidsbeleid. Onder meer de procedure voor ziektemelding werd grondig aangepast en er komt een sterkere opvolging van afwezigheden door leidinggevenden. In 2013 volgt
84
Zoals zoveel organisaties werkt ook het OCMW SintNiklaas reeds enige tijd met een jaarplanning. De laatste jaren echter groeide binnen de organisatie het besef dat de bestaande werkwijze dringend aan herziening toe was. De belangrijkste ‘pijnpunten’ konden als volgt worden samengevat: • De verschillende departementen/ diensten maakten voor hun onderdeel een eigen planning op. Deze werden wel besproken en opgevolgd door het managementteam, maar eigenlijk was er geen of onvoldoende afstemming over de departementen/ diensten heen. • De jaarplanningen van de verschillende diensten waren meestal zeer lijvige documenten. Bovendien waren ze hoofdzakelijk een opsomming van acties zonder dat er enige vorm van resultaatverbintenis aan verbonden was. • De opmaak van de jaarplanning was gekoppeld aan de financiële cyclus en de opmaak van het budget, maar van een echte integratie was eigenlijk geen sprake. Beide trajecten liepen min of meer parallel naast elkaar. Als organisatie waren we dus al een tijdje op zoek naar een gepaste methodiek voor de opmaak van onze jaarplanning. In het najaar van 2009 kwamen we zo voor het eerst in contact met de A3 methodiek.
interne organisatie
de strategische doelstellingen voor het nieuwe meerjarenplan voorbereid. Daarnaast werd ook deelgenomen aan gemeenschappelijke stuurgroepen Stad-OCMW voor de voorbereiding en afstemming van het meerjarenplan volgens de BBC-richtlijnen.
De A3 methodiek laat toe een jaarplan weer te geven op twee A-viertjes, ofwel één A3. Of het nu het jaarplan betreft van een afdeling, een organisatieonderdeel of een organisatie als geheel, de omvang van het plan beslaat nooit meer dan één A3. En dat is ook meteen de kracht van deze methodiek. Het A3 jaarplan is hierdoor helder en overzichtelijk en heeft een grote pragmatische waarde. Temeer omdat de missie en visie van een organisatie en de daaraan gekoppelde succesfactoren een centrale plaats innemen in het jaarplan en vertaald worden in bijbehorende prestaties, doelstellingen en acties.
3. Interne controle en interne audit In het kader van de interne controle werden in 2012 de processen van de personeelsdienst geanalyseerd, met in het bijzonder het proces voor de individuele personeelsbeslissingen. Op organisatieniveau werd de implementatie van de nieuwe beleids- en beheerscyclus voorbereid en werd vorming rond budgetopvolging georganiseerd voor de budgethouders. In 2012 vonden 3 interne audits plaats: de audit maatschappelijke dienstverlening (deel 1) over de organisatie van de sociale dienst en intake van cliënten, de audit digitalisering rond mogelijke digitaliseringsprojecten, zoals digitalisering van briefwisseling en facturen, en de audit van het aankoopproces, waarbij de volledige cyclus van het aankoopproces werd geanalyseerd. De interne audits werden uitgevoerd door Audio, een organisatie die werd opgericht voor het afnemen van interne audits in OCMW’s en waar het OCMW Sint-Niklaas deelgenoot van is.
Het eigenlijke startschort voor de opmaak van het A3 jaarplan voor het OCMW werd gegeven tijdens een tweedaags residentieel seminarie voor de leden van het managementteam op 30 en 31 maart 2011. Tijdens de workshop werden zij ingewijd in de bepalingen van de A3 methodiek. De begeleiding was in handen van TNO Management Consultants, onder supervisie van de VVSG. Het implementeren van de A3 methodiek is een arbeidsintensief proces. Al snel na de tweedaagse werd het duidelijk dat, ook gezien het tijdstip (april 2011), het niet meer haalbaar was om de A3 methodiek als vertrekpunt te nemen voor de jaarplanning en het budget 2012. De keuze werd dan ook gemaakt om de pijlen te richten op 2013. December 2011 startte het managementteam met de effectieve opmaak van zijn jaarplan, hetgeen na een aantal bijeenkomsten in maart 2012 resulteerde in een A3 jaarplan voor het geheel van de organisatie.
KWALITEITSZORG 1. Zelfevaluatie via het CAF-model
Rond diezelfde periode had er een tweedaagse opleiding voor een groep van ongeveer twintig leidinggevenden plaats. Naast het theoretisch gedeelte, dat grotendeels hetzelfde was als de opleiding voor de leden van het managementteam, werd ook het uitgewerkte A3 jaarplan van het managementteam grondig overlopen en besproken. De begeleiding was wederom in handen van TNO Management Consultants.
In 2012 werd, onder de vorm van een zelfevaluatie, de globale werking van het OCMW onder de loep genomen. Net zoals in 2009 werd voor deze zelfevaluatie gebruik gemaakt van het CAF-model. Het CAF-model reikt een kader aan dat de organisatie toelaat op een gestructureerde manier een zelfevaluatie van alle belangrijke aspecten van de organisatie uit te voeren, om een foto van de sterke en minder sterke punten van de organisatie te maken met het oog op de verbetering van deze minder sterke punten. Op die manier wordt getracht een permanente verbeterdynamiek op gang te brengen.
Aangezien nu ook de leden van de verschillende afdelingsteams ondergedompeld waren in de A3 methodiek, werd kort na de opleiding gestart met de opmaak van de A3 jaarplannen voor de verschillende departementen. Dit resulteerde in juni 2012 in een A3 jaarplan voor elk van de vijf departementen.
De zelfevaluatie werd uitgevoerd door het managementteam tijdens een tweedaags residentieel seminarie op 20 en 21 september 2012. De interne begeleiding van deze CAF-oefening was in handen van enkele stafmedewerkers.
In 2013 gaan we effectief aan de slag met de verschillende A3 jaarplannen. Aan de hand van zogenaamde A3 voortgangsgesprekken zal op periodieke basis, zowel op het niveau van de organisatie als op dat van de verschillende departementen, de opvolging gebeuren van de verschillende plannen.
De zelfevaluatie is uiteraard geen doel op zich, maar moet resulteren in een actieplan/ verbeterplan dat de werking van de organisatie daadwerkelijk verbetert. Het verbeterplan werd opgemaakt tijdens de maanden oktober en november 2012.
2. Voorbereiding meerjarenplan 2014-2019 In functie van de voorbereiding van het meerjarenplan 2014-2019 werd de inhoud vanuit de administratie voor
85
Proclamatie opleiding polyvalent verzorgende/zorgkundigen begin 2013 - met de verzorgenden/zorgkundigen die de opleiding in 2012 met succes gevolgd hebben.
De belangrijkste actiepunten opgenomen in het verbeterplan: • Een beleid uitwerken rond persoonlijke ontwikkeling voor medewerkers (zie ook punt 1). • Het uitwerken van een visie op leiderschap. • Actualisering van de afsprakennota tussen het managementteam en de Raad alsook het huishoudelijk reglement van de beleidsorganen. • Het uitwerken van een beleidsinformatiesysteem. Het is de bedoeling om de actiepunten uit dit plan te integreren binnen de bestaande A3 jaarplannen (zie ook punt 2) zodat de uitwerking ervan op systematische wijze kan worden opgevolgd.
2. ESF-kwaliteitslabel.
Het OCMW organiseert jaarlijks een aantal zeer specifieke projecten die mee worden gefinancierd vanuit het Europees Sociaal Fonds. Dit fonds geeft vooral toelagen aan projecten die extra kansen bieden aan specifieke doelgroepen om aansluiting te vinden bij de reguliere arbeidsmarkt. Concreet gaat het over de voortrajecten en opleidingsprojecten voor mensen met een leefloon of bijstand, de brugprojecten voor jongeren uit het deeltijds onderwijs en de opleiding polyvalent verzorgende. Vanuit het Europees Sociaal Fonds eist men dat deze projecten voldoen aan een aantal kwaliteitseisen. Tevens stelt Europa een aantal kwaliteitseisen aan de ganse organisatie die projectpromotor wil zijn. Op deze wijze verzekert Europa zich ervan dat enkel goed georganiseerde en kwaliteitsvolle organisaties dergelijke middelen kunnen gebruiken voor deze projecten Om dit op te volgen wordt driejaarlijks vanuit het ESFagentschap Vlaanderen een kwaliteitsaudit gedaan bij de projectpromotoren. Ook OCMW Sint-Niklaas werd in 2012 opnieuw aan dit onderzoek onderworpen. Op basis van deze audit werd aan het OCMW SintNiklaas opnieuw het ESF-kwaliteitslabel toegekend. Dit label is geldig tot eind 2015.
86
interne organisatie
6.2. personeel PERSONEEL PER CATEGORIE OP 1 JANUARI
statutairen TOT. STATUTAIREN contractuelen (art.56,…) sif/gemeentefonds jobcreatie gesco TOT. CONTRACTUELEN wep + art.60 Dienstencheques Brugproject Bio (beroepsinlevingsovereenkomst) TOT. SOCIALE TEWERKSTELLINGEN TOTAAL
2008 FTE 335,90 335,91 160,20
KOPPEN 449 449 225
2009 FTE 346,80 346,80 146,20
KOPPEN 465 465 194
2010 FTE 364,00 364,00 139,40
KOPPEN 471 471 190
2011 FTE 366,40 366,40 147,00
KOPPEN 483 483 196
2012 FTE 365,40 365,40 168,35
13,95 1,00 85,65 260,80
19 2 112 358
13,25 1,00 85,90 246,35
18 2 101 315
11,90 1,00 88,95 241,25
14 1 104 309
12,90 1,00 85,85 246,75
14 1 105 316
1,00 2 84,25 104 253,60 324
2,00 3 84,00 113 256,05 341
16,25 74,30 5,50 4,50 1,45
18 77 7 9 4
14,50 94,10 4,00 7,50 0,50
15 95 5 15 1
15,00 104,40 4,00 9,00 0,50
16 107 5 18 1
14,50 103,70 3,30 8,50 1,80
15 105 5 17 3
15,00 105,90 4,80 8,95 1,80
15,50 111,30 3,30 7,80 2,41
KOPPEN 483 483 218
15 108 6 17 3
2013 FTE 359,62 359,62 170,05
KOPPEN 479 479 225
16 113 4 15 4
102,00 115,00
120,60 131,00
132,40 146,00
131,80 145,00
136,45 149,00
140,31 152
698,71 922,00
713,75 911,00
737,65 926,00
744,95 944,00
755,45 956,00
755,98 972
6.3. COMMUNICATIE EN PARTICIPATIE I n 2012 st o n d d e o p maa k va n e en i nt ern communicatieplan centraal. Bij de externe com mu n i cat i e g i n g ve el aa ndach t naa r d e communicatie bij de verhuis, de opening en de open deur van het nieuwe woonzorgcentrum De Spoele.
communicatie op poten. Maar eerst wou Jos wel weten hoe het met de interne communicatie gesteld was. En daarom ging hij zijn oor te luisteren leggen bij de medewerkers. Een 8-tal focusgroepen met een vertegenwoordiging van medewerkers uit alle diensten kon zijn zeg doen. Dat gebeurde vorig jaar in de periode augustus-september.
Interne communicatie
Een gans lijstje van goede en minder goede punten was het resultaat. Wat opviel was, dat de verbeterpunten ook telkens terugkwamen, zodat we al een kapstok hadden om van te vertrekken. Onze interne communicatie steunde tot vandaag nogal sterk op het lijndenken waarbij heel wat info mondeling via een cascadesysteem wordt doorgegeven van depar tementchef naar diensthoofd, eventueel nog eerst naar een chef of ploegverantwoordelijke, om uiteindelijk - en hopelijk - tot bij de medewerker te geraken. Zo bleek uit de focusgroepgesprekken dat de kwaliteit van de interne communicatie sterk verschilde van afdeling tot afdeling en van leidinggevende tot leidinggevende. Dat systeem is op zich niet slecht, maar deze informatiedoorstroming vullen we het best ook aan met andere kanalen die voor bepaalde soorten informatie beter aangewezen zijn.
Uit de tevredenheidsenquête van 2009 bij de medewerkers bleek dat de interne communicatie kon verbeteren. Een intern communicatiebeleidsplan opmaken werd dan ook één van de 12 actiepunten. Vaak is het goed om daarbij ook iemand van buiten het OCMW te betrekken. Iemand met een klare kijk die niet zo betrokken is bij de organisatie en die ook nieuwe ideeën kan aanbrengen. Een lastenboek voor de opmaak van een intern communicatiebeleidsplan werd opgemaakt. Het OCMW wees de opdracht na onderhandelingsprocedure toe aan Communicado Int. uit Leuven geleid door Prof. Jos Huypens. Samen met een stuurgroep waarin elk departement ver tegenwoordigd was, zetten we de interne
87
Andere verbeterpunten zijn vooral: • de communicatie bij veranderingen, de betrokkenheid of inspraak daarbij, opvolging van vragen,… • de doorstroming van beleidsinfo die men vaak niet of extern verneemt of via de OCMW-website; • werkoverleg: ofwel is het er, maar kan het vaak beter wat betreft vergadertechniek, naar elkaar luisteren, zijn mening durven zeggen, feedback en inspraak krijgen, opvolging van vragen…. Ofwel is het er te weinig of niet; • te moeilijke communicatie waarbij de personeelsinformatie een belangrijk aandachtspunt is: niet goed leesbaar/verstaanbaar, geen volledige info, geen duidelijk antwoord, verschillende antwoorden naargelang wie de info geeft… Aandachtspunten die op zich minder met interne communicatie te maken hebben, maar ook aan bod kwamen, zijn de bereikbaarheid van de diensthoofden, vooral bij thuiszorg, en de telefonische bereikbaarheid van diverse diensten. In het najaar begonnen we met de opmaak van het plan. Vertrekpunt bij de opmaak van het plan waren de soorten informatie en de doelgroepen van de interne communicatie. Vervolgens bekeken we ook de visie op interne communicatie waarbij we benadrukken dat elke medewerker een rol heeft in de interne communicatie. Daarbij sturen het managementteam en de leidinggevenden de interne communicatie eenduidig aan naar en in hun teams en bewaken ze de informatiedoorstroming in twee richtingen. De 3 grote doelgroepen voor de interne communicatie in het OCMW zijn: • medewerkers met computer • medewerkers zonder computer • communicatief moeilijk bereikbare doelgroepen (bijvoorbeeld personen die hier tijdelijk werken of personen die minder taalvaardig zijn…) Met doelgroepen bedoelen we grote groepen van medewerkers die met mekaar bepaalde kenmerken delen en die je daarom het best op een aangepaste manier benadert.
88
Vervolgens hebben we opgelijst via welke kanalen we elke soort informatie zo goed mogelijk kunnen doorgeven naar élk van die 3 groepen. Maar communicatie gaat ook in twee richtingen. Vragen/opmerkingen vanuit de medewerkers moeten dus ook zo goed mogelijk naar boven kunnen doorstromen. Dat is dan de interne communicatiestructuur. De interne communicatiestructuur was eind 2012 zo goed als uitgewerkt. We waren het er alvast over eens dat ons huidig gamma aan communicatiekanalen niet vols tond. Het personeelsblad krijgt een babyzusje met een maandelijkse nieuwsbrief en een communicatieparagraaf moet de interne communicatie eenduidig aansturen doorheen de organisatie. Vervolg in 2013.
Sensibilisatie Duurzaamheid Parkeerplaatsen in de stad kosten veel geld. Maar dat is niet dé beweegreden om de medewerkers op de fiets te krijgen. Fietsen is immers gezond. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt ook dat medewerkers die naar het werk fietsen, minder afwezig zijn op het werk. En zo draagt het OCMW bij tot een duurzame mobiliteit. Bike to Work, een initiatief van de Fietsersbond, helpt werkgevers om meer werknemers op de fiets te krijgen in het woon-werkverkeer (ook voor medewerkers die een gedeelte van het woon-werktraject met het openbaar vervoer doen) en motiveert de werknemers met bepaalde acties om meer dagen te fietsen. De medewerkers kunnen via een digitale portaalsite www.biketowork.be een fietspunt per gefietste dag verzamelen en daarnaast ook deelnemen aan twee wedstrijden per jaar, waaronder een teamwedstrijd waarbij medewerkers elkaar stimuleren om naar het werk te fietsen. Dit blijkt naast de fietsvergoeding een belangrijke motivatie voor beginnende fietsers. Het OCMW besliste om zich voor 3 jaar aan te sluiten bij Bike to Work.
interne organisatie
In 2012 konden de medewerkers al deelnemen aan de de Winterwedstrijd. Het OCMW eindigde 19 . Momenteel zijn een 40-tal fietsers geregistreerd, terwijl er in het OCMW meer dan 450 medewerkers in 2012 een fietsvergoeding ontvingen. Alle begin is moeilijk, maar we kijken uit naar de Zomerwedstrijd in 2013 die ongetwijfeld meer effect zal hebben.
Externe communicatie De dienst communicatie coördineert het folder- en brochureaanbod van het OCMW, verspreidt regelmatig persmededelingen en volgt de info op de website en het intranet op. Verder ondersteunt de dienst de andere OCMW-diensten bij de bekendmaking van de dienstverlening en lopende projecten zoals bouwprojecten.
Gratis infolijn De gratis infolijn 0800 900 76 geeft de bellers wegwijsinformatie en eerstelijnsinformatie over de dienstverlening van het OCMW en wordt beantwoord door de dienst communicatie of door de medewerkers van de onthaalbalie wanneer de dienst communicatie niet beschikbaar is.
De klachtenbehandelaar ontving 18 ontvankelijke klachten over de seniorenzorg: dat zijn er 4 meer dan in 2011. Er werden slechts enkele problemen gemeld met de kledij en de wasserij, een positieve evolutie. De meeste klachten gingen over de maaltijd(bedeling), de verzorging en over de accommodatie of de faciliteiten. Over het WZC Ter Wilgen waren er dan weer 4 klachten minder. Het nieuwe woonzorgcentrum De Spoele kreeg de meeste klachten te verwerken.
De gratis infolijn registreerde 225 oproepen in 2012, een lichte daling tegenover 2011. De oproepen op het gratis nummer die door de onthaalmedewerkers beantwoord worden, worden echter niet geregistreerd zodat het werkelijke aantal oproepen hoger ligt.
Persmededelingen D e co m mu n i c at i ea m b t e naa r ve r s tuu r d e 22 persmededelingen die leidden tot heel wat persartikels in de dagbladen en nog ex tra publicaties in weekbladen. Bij belangrijke gebeurtenissen is ook een persconferentie georganiseerd. Daarnaast waren er ook enkele reportages op de Stadstv Sint-Niklaas.
Over de sociale dienstverlening waren er 2 klachten. Minder klachten dus dan vorig jaar. In de thuiszorg noteerde men 17 meldingen die binnen de thuiszorg opgenomen zijn, waarbij de meeste klachten gingen over de dienstverlening en de omgang van het personeel met de cliënt. Daarbij waren er 5 meldingen over dezelfde medewerker(s) die we eigenlijk als klacht moeten beschouwen, gezien ze herhaaldelijk voorkwamen.
Meldingen en klachten De klachtenbehandelaar ontving in 2012 31 klachten, 9 meldingen en 2 suggesties.
77,5 % van de klachten gebeurde schriftelijk, waarvan de meeste via het meldingsformulier en enkele ook mondeling. Slechts 4 klachten kwamen binnen via de website.
De meldingen en suggesties worden door de klachtenbehandelaar doorgegeven aan de verantwoordelijke van de betrokken dienst(en). Van de 31 klachten waren er 8 onontvankelijk. Dat wil zeggen dat, zoals de interne procedure het voorschrijft, voor deze klachten de klachtenbehandelaar niet bevoegd is. 3 Klachten bleken na behandeling ongegrond.
In 2013 zullen we acties ontwikkelen om meer meldingen en klachten geregistreerd te krijgen en de klachtenregistratie en –opvolging te automatiseren.
89
6.4. ICT In 2012 zijn de voorbereidingen getroffen voor een aantal organisatiebrede processen. Het lastenboek voor het implementeren van een programma voor het facility management (voor onder meer aankoop-, voorraad- en gebouwbeheer) werd uitgeschreven en verspreid. We hebben een model uitgewerkt en geïmplementeerd voor de contactendatabank van Stad en OCMW, gelinkt met de authentieke informatiebronnen, en de update van het boekhoudprogramma voor de nieuwe beleids- en beheerscyclus werd voorbereid. In de periode 2013-2014 worden deze systemen uitgerold waarbij de onderlinge interactie de efficiëntie van de interne werking en de dienstverlening moet verbeteren.
•
Vervangen verwarmingsketel in het WZC Ter Wilgen
•
Afbraak van WZC Albert-Elisabeth
•
De omgevingsaanleg van WZC Lindehof en de campus Sint-Niklaas werd toegewezen
•
De bouw van het Nieuw Administratief Centrum van het OCMW op de Gerda-site werd toegewezen
Leveringen
In het kader van de start van het document management systeem werd een sharepoint-server opgezet. Alle documenten voor de OCMW-beslissingsorganen worden digitaal ter beschikking gesteld. De raadsleden beschikken over een tablet om de documenten te consulteren. Hierdoor kunnen we het papierverbruik sterk terugdringen en vermijden we het rondvoeren van papieren dossiers. Verder blijft ICT investeren in de goede operationele werking van systeem en netwerk. In 2012 is dit uitgebreid met een VoIP telefooncentrale, waarvan de uitrol volledig is afgewerkt over de meer dan 30 locaties van stad en OCMW. De ontdubbelde telefooncentrales zijn operationeel en alle toestellen zijn geïnstalleerd. Ten slotte is ook het dossier voor de aanschaf van multifunctionele printers opgestart, wat de aanzet wordt tot een grotere digitalisering van de werking (meldingen en klachten, dossiers en klanten, briefwisseling).
•
Leveren en plaatsen van LED tv’s in WZC De Plataan en WZC De Spoele
•
Diverse firma’s worden toegewezen voor de aankoop van afruimkarren, hotpots, girafmixer en weegschalen voor diverse woonzorgcentra
•
Diverse firma’s worden toegewezen voor de aankoop van matrassen, donsdekens en hoofdkussens voor diverse woonzorgcentra
•
Aankoop van medicatiekarren voor diverse woonzorgcentra
•
Diverse firma’s worden toegewezen voor het leveren van kiné-materiaal voor WZC De Spoele.
•
Aankoop van actieve en passieve tilliften
•
Leveren van kookmateriaal leefruimten WZC De Spoele en WZC Het Lindehof
•
Leveren en plaatsen van semi-ondergrondse afvalcontainers voor WZC Ter Wilgen
6.5. AANKOPEN Werken
90
interne organisatie
•
Aankoop van afruimkarren voor de decentrale keukens
•
Aanstelling consultant voor de opmaak van een aanwezigheidsbeleidsplan.
•
Diverse firma’s worden toegewezen voor de levering van schoenen voor verzorgenden en de hoteldienst
•
Diverse firma’s worden toegewezen voor het reinigen van de oppervlakten van de gebouwen van het OCMW.
•
Diverse firma’s worden toegewezen voor het leveren van onderhoudsproducten en benodigdheden voor het OCMW Sint-Niklaas
•
Aanduiding van een firma voor het oproepsysteem serviceflats Zwijgershoek en Priesteragie
•
Er werd een raamcontract afgesloten voor het vernieuwen en onderhoud van software-licenties
•
Voor de levering IT-materialen wordt er aangesloten bij een raamcontract van de Provincie Oost-Vlaanderen
Diensten •
Aanstelling consultant voor operators telefonie, digitale televisie en internet
•
Aanstelling consultant voor de opmaak van een intern communicatieplan
6.6. PREVENTIE ANALYSE VAN DE INCIDENTEN EN ARBEIDSONGEVALLEN VAN 2012
Indeling van de arbeidsongevallen en incidenten naar type
Een arbeidsongeval is een plotselinge gebeurtenis die een lichamelijk letsel veroorzaakt en die voorvalt tijdens en door het feit van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst.
Een analyse op basis van de officiële codering (KB ernstige ongevallen) is in deze analyse minder relevant wegens de diversiteit van de bepalende elementen zoals de afwijkende gebeurtenis, het betrokken voorwerp, de gevolgen van het ongeval en de aard van het letsel.
De bepalende elementen van een arbeidsongeval zijn dus: een plotse, niet noodzakelijk abnormale, gebeurtenis; minstens één uitwendige oorzaak; het bestaan van een lichamelijk letsel dat niet noodzakelijk arbeidsongeschiktheid of het overlijden meebrengt, maar minstens medische kosten; een causaal verband tussen het ongeval en het letsel; het ongeval moet zijn voorgevallen tijdens de uitvoering van de arbeidsovereenkomst; het ongeval moet zijn voorgevallen door het feit van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst.
Voor deze analyse werden de ongevallen en incidenten onderverdeeld in de categorieën zoals opgelijst in de tabel ‘soort ongeval’ en ‘soort ongeval per dienst’. Het is evident dat sommige ongevallen en incidenten ondergebracht kunnen worden in diverse categorieën. In deze analyse werd elk ongeval of incident slechts eenmaal opgenomen in een bepaalde categorie. Ook kan het voorkomen dat, gedurende de voortgang van de analyse, het meer logisch leek om een bepaald ongeval of incident in een andere categorie te plaatsen. Dit heeft tot gevolg dat de tabellen op bepaalde punten kunnen verschillen.
Voor de nationale statistieken van de Inspectie wordt enkel rekening gehouden met de arbeidsongevallen met één of meer dagen arbeidsongeschiktheid, de dag van het ongeval zelf niet meegerekend.
Bij het vallen met een fiets bijvoorbeeld is de aanleiding tot het ongeval het verlies over de controle over de fiets, maar de letsels worden veroorzaakt ten gevolge van het contact van lichaamsdelen met de ondergrond.
Een incident is een ongewenste en of ongunstige gebeurtenis in een arbeidsomgeving die aanleiding geeft tot ofwel geen schade; louter materiële schade of een letsel doch zonder arbeidsongeschiktheid.
91
Uit de tabel van ‘soort ongeval’ en ‘soort ongeval per dienst’ blijkt dat bij de onverwachte gebeurtenissen, wat betreft aantallen, uitglijden of misstappen en verlies van controle over fiets of bromfiets, het hoogste scoren in 2012, wat hetzelfde resultaat is als in 2009, 2010 en 2011.
Preventiemaatregelen
De grootste arbeidsongeschiktheid in dagen wordt veroorzaakt door verlies van controle over de fiets of bromfiets en uitglijden of misstappen.
Wel kan het OCMW er bij het stadsbestuur op aandringen een verhoogde aandacht in acht te nemen en maatregelen te nemen om de wegen, fietspaden en voetpaden op een efficiënte wijze sneeuw- en ijsvrij te maken en te houden en de kwaliteit van voetpaden en fietspaden te verbeteren en te garanderen door efficiënt onderhoud.
De openbare weg is oorzaak van 44% van de ongevallen, dit percentage staat echter in voor 61% van de dagen arbeidsongeschiktheid. 5 ongevallen met als gevolg 94 dagen ongeschiktheid zijn louter te wijten aan de staat van het wegdek/ fietspad/voetpad, 4 ongevallen met als gevolg 68 dagen ongeschiktheid zijn louter te wijten aan de staat van de oppervlakken in gebouwen en op de campus van het OCMW. Het aantal ongevallen van en naar het werk is ten opzichte van 2011 met 183% gestegen, het aantal verletdagen met 334%.
Prevalentie in de diensten Vooraf moet de opmerking gemaakt worden dat het hier enkel de absolute cijfers betreft, rekening houdend met het aantal medewerkers van een bepaalde dienst zullen de resultaten procentueel een totaal ander beeld geven. Het grootste aantal ongevallen in absolute cijfers komt voor in de hoteldienst (7 waarvan 1 op de openbare weg).
92
Preventiemaatregelen ter voorkoming van incidenten en ongevallen op de openbare weg zijn, behoudens het aanleggen van de nodige omzichtigheid, zeer moeilijk te implementeren voor het OCMW.
Het OCMW doet zelf inspanningen om op de eigen terreinen en in de gebouwen de kwaliteit van alle oppervlakken, zij het in de gebouwen, zij het in open lucht, te verbeteren en te garanderen door een efficiënt onderhoud en of nieuwe aanleg, zoals bijvoorbeeld de nieuwe parking aan WZC De Spoele en gebouw Vermeir.
interne organisatie
AANTAL ONGEVALLEN EN INCIDENTEN PER DIENST
Aantal ongevallen op de werkpost
administratie
Aantal dagen werkverlet bij ongevallen op de werkpost
2008
2009
2010
2011
2012
evolutie 2008
2009
2010
2011
2012
evolutie
1
1
0
2
0
-2
3
0
13
0
-13
1
ergo + kiné
1
0
0
0
1
+1
3
0
0
0
4
+4
hoteldienst
5
3
2
2
6
+4
41
15
8
12
46
+34
keuken
8
6
3
2
2
0
94
55
43
51
10
-41
logistiek
2
1
0
1
1
0
39
2
0
0
14
+14
technische dienst
2
1
1
2
0
-2
27
7
4
23
0
-23
thuiszorg
4
1
1
1
3
+2
62
7
4
1
58
+57
verpleging
1
1
1
1
1
0
5
33
7
37
17
-20
verzorging
10
4
5
6
0
-6
62
50
189
79
0
-79
34
18
13
17
14
-3
334
172
255
216
149
-67
Incidenten op de werkpost en van en naar het werk administratie
2008
2009
2010
2011
2012
evolutie
3
2
7
3
5
+2
ergo + kiné
0
0
0
1
1
0
hoteldienst
4
5
1
3
0
-3
keuken
4
1
1
2
6
+4
logistiek
2
3
2
1
0
-1
technische dienst
1
1
1
1
4
+3
thuiszorg
4
3
1
3
4
+1
verpleging
1
2
2
3
1
-2
verzorging
8
2
1
0
3
+3
27
19
16
17
24
+7
Aantal ongevallen van en naar het werk
administratie
Aantal dagen bij ongevallen van en naar het werk
2008
2009
2010
2011
2012
evolutie 2008
2009
2010
2011
2012
evolutie
3
2
3
2
1
-15
16
116
27
12
-15
1
ergo + kiné
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
hoteldienst
2
2
1
2
1
+26
12
30
64
13
39
+26
keuken
1
0
2
1
0
-21
8
0
29
21
0
-21
logistiek
0
1
0
0
1
+30
0
9
0
0
30
+30
technische dienst
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
thuiszorg
5
5
2
0
2
+47
17
69
11
0
47
+47
verpleging
0
1
0
1
1
-3
0
14
31
8
5
-3
verzorging
2
4
3
0
5
+98
2
19
33
0
98
+98
13
15
11
6
11
+162
40
157
284
69
231
+162
Incidenten = ongevallen met of zonder letsel zonder werkverlet
93
ongeva l len 2009
ongeva l len 2010
ongeva l len 2011
ongeva l len 2012
evolutie
incidenten 2008
incidenten 2009
incidenten 2010
I n ci d e n t e n 2011
I n ci d e n t e n 2012
evolutie
aantal dagen 2008
aantal dagen 2009
aantal dagen 2010
aantal dagen 2011
aantal dagen 2012
evolutie
aanrijding door wagen agressie door bewoner of derde agressie door dieren beweging hand/arm beweging lichaam zonder belasting blootstelling biologische agentia blootstelling chemische agentia brandwonden elektrische schok heffen en tillen loskomen, versplinteren, wegspringen van materiaal manipulatie arbeidsmiddelen manipulatie machines en mobiele arbeidsmiddelen manipulatie materialen/ voorwerpen manipulatie personen ongeval wagen onverwachte bewegingen van derden orale inname van schadelijke stoffen prikongevallen snij-incidenten en ongevallen stoten van een lichaamsdeel struikelen uitglijden of misstappen vallen al dan niet over een voorwerp verlies controle arbeidsmiddel verlies controle fiets of bromfiets verplaatsing als voetganger vallen van voorwerpen
ongeva l len 2008
SOORT ONGEVAL
1
1
1
1
1
0
1
0
0
2
0
-2
17
40
25
12
39
+17
0
0
0
1
0
-1
1
0
1
0
0
0
0
0
0
13
0
-13
0 0 0
0 0 0
0 0 1
0 0 0
0 0 0
0 0 0
3 0 1
0 1 0
0 0 0
1 0 0
2 0 0
+1 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
1
0
2
0
2
2
0
0
0
0
0
0 0 2 0
0 0 0 0
1 0 2 0
0 0 3 0
1 0 1 0
+1 0 -2 0
2 0 2 0
0 0 1 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 30 0
0 0 0 0
11 0 102 0
0 0 64 0
3 0 7 0
+3 0 -57 0
1
0
0
0
1
+1
0
1
0
1
0
-1
31
0
0
0
2
+2
1
3
1
2
1
-1
0
1
1
0
3
+3
4
5
25
12
26
+14
2
4
0
0
3
0
0
0
1
4
2
-2
50
15
0
0
53
+53
5 0 1
3 2 0
0 1 0
2 0 0
0 0 0
-2 0 0
4 1 0
1 1 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
49 0 3
54 14 0
0 6 0
37 0 0
0 0 0
-37 0 0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0 3
0 2
0 1
0 2
0 3
0 +1
1 3
2 0
1 2
0 2
0 2
0 0
0 25
0 20
0 7
0 12
0 15
0 +3
7
4
3
1
1
0
3
5
0
0
1
+1
35
39
53
12
5
-7
2 1
2 6
1 6
4 4
1 5
-3 +1
1 0
0 1
1 2
1 1
0 4
0 +3
17 1
41 44
0 115
44 34
5 99
-39 +65
1
0
0
0
0
0
0
1
0
0
1
+1
13
0
3
0
0
0
2
0
0
1
1
0
1
1
0
0
6
+6
34
24
0
12
14
+2
3
6
5
3
6
+3
2
3
4
3
0
-3
15
43
146 33
112
+79
1
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
8
0
0
0
0
0
0
0
3
0
0
0
0
0
3
0
0
0
0
0
46
0
0
0
34
33
26
24
25
+1
27
20
16
17
24
+7
334 339 539 285 380 +95
94
interne organisatie
EVOLUTIE VAN DE ARBEIDSONGEVALLEN
aantal
aantal dagen
aantal
aantal dagen
aantal
aantal dagen
aantal
aantal dagen
aantal
aantal dagen
aantal
aantal dagen
2012
aantal dagen
2011
aantal
2010
aantal dagen
2009
aantal
2008
aantal dagen
2007
aantal
2006
aantal dagen
2005
aantal
2004
aantal dagen
administratie ergo + kiné hoteldienst keukens logistiek technische dienst thuiszorg verpleging verzorging totaal
2003
aantal
2002
1
3
0
0
4
30
1
2
0
0
0
0
1
1
3
19
4
116
5
40
1
12
6 4 1 6
54 27 17 108
4 7 3 2
88 145 30 19
5 10 2 5
20 124 14 43
7 7 1 4
52 64 5 30
7 5 4 0
62 79 31 0
1 6 9 2 1
2 36 93 15 2
1 5 8 2 2
3 41 94 39 27
0 5 6 2 1
0 45 55 11 7
0 2 6 0 1
0 72 72 0 4
0 4 5 0 2
0 25 72 0 23
1 7 2 2 0
4 85 10 44 0
2
19
3
17
3
7
3
34
12 32
175 7 403 27
98 31 14 319
2 2 12 35
24 22 218 412
4 1 10 34
62 5 62 334
6 2 8 33
74 47 69 329
3 3 7 26
15 38 222 539
1 3 6 26
1 45 79 285
5 2 5 25
105 22 98 380
149 8 469 37
54 14 292 39
5 4 103 2 290 28
95
1 2 3 4 5 6
7
8 9 10 11
12 13
14
15 16 17
18 19 20 21 22 23 24 25 26 27
aanrijding door wagen agressie door bewoner of derde agressie door dieren beweging hand/ arm beweging lichaam zonder belasting blootstelling biologische agentia blootstelling chemische agentia brandwonden elektrische schok heffen en tillen loskomen, versplinteren, wegspringen van materiaal manipulatie arbeidsmiddelen manipulatie machines en mobiele arbeidsmiddelen manipulatie materialen/ voorwerpen manipulatie personen ongeval wagen onverwachte bewegingen van derden orale inname van schadelijke stoffen prikongevallen snij-incidenten en ongevallen stoten van een lichaamsdeel struikelen uitglijden of 2 misstappen vallen al dan niet 1 over een voorwerp Vallen van voorwerpen verlies controle arbeidsmiddel verlies controle 2 fiets of bromfiets
1
TOTAAL
ongeval
verzorging incident
ongeval
verpleging incident
ongeval
incident
ongeval
thuiszorg
technische dienst incident
ongeval
logistiek incident
ongeval
incident
ongeval
keuken
hoteldienst incident
ongeval
ergo + kiné incident
ongeval
incident
administratie
Soort ongeval per dienst
1 0 2
2 0 0 0
0
1
1 0 1 3
1 3
1
1
1
2
1
2
1
4
2
4
0 0 0
0
1
1
1
1
0 5
1 1
1
1
1
1
1
1
0
2
1 2
1 9 1 0
1 1
5
1
1 1
1
0 1
6 7
0 2
96
2
4 2
1
4 0
1
1 5
2
2
12
5
24 25
3 2
interne organisatie
6.7. financiën TOELICHTING BIJ DE JAARREKENING 2012
In 2012 heeft het OCMW voor €21.564.525,65 aan investeringen gedaan. De belangrijkste projecten hierbij waren: • informaticavernieuwing: aankoop informaticamateriaal en materiaal voor telefonie en software voor €240.019,12 • bouw WZC Het Lindehof voor €4.046.257,58 • bouw WZC De Spoele voor €5.194.299,35 • bouw SF De Priesteragie voor €7.124.356,07 • bouw nieuwe centrale keuken voor €3.002.768,95 • welzijnssite voor €961.144, waarvan €485.000 voor het administratief gebouw en €476.144 voor het WZC
De jaarrekening van 2012 heef t een positief cumulatief saldo van €1.126.962,43 op het eigen boekjaar, zichtbaar op rubriek 13 in de balans (IV. Gemeentelijke bijdrage in de werking en de aflossingen; passief van de balans). Dit overschot is het saldo van de kosten en opbrengsten in de resultatenrekening van -€15.174.937,04 (IX. Resultaat van het boekjaar; resultatenrekening) met daarop correcties voor zaken die al dan niet ten laste worden genomen door de gemeentelijke bijdrage. Na die correcties, komen we op het eerstgenoemde bedrag van €1.126.962,43 als verschil tussen de gebudgetteerde gemeentelijke bijdrage en diegene die we effectief nodig hadden in 2012.
Daarnaast waren er diverse andere investeringen in (koel)wagens, nieuwe toestellen en meubilair voor het comfort voor ouderen, …
De balans op 31 december 2012 heeft een balanstotaal van €108.532.649,60 waarvan €49.610.499,64 aan eigen middelen zijn (rubriek 10/15 op de passiefzijde van de balans). Het patrimonium heeft een boekwaarde van €77.204.163,34 (rubriek 20/28 op de actiefzijde van de balans). Enkele kengetallen in verband met de aangeboden diensten in 2012 zijn: • Voor sociale dienstverlening waren er 603 RMIgerechtigden en 232 gerechtigden wet ’65; • 203.205 ligdagen in onze zes woonzorgcentra (met in totaal op 31 december 2012 547 bedden waarvan 309 RVT en 238 ROB, exclusief 12 bedden kortverblijf). We zien hier de zorggraad stijgen, in dit opzicht dat de verhouding B’s en C’s stijgt van 60,3% van het totale aantal RIZIVligdagen in 2011 naar 63%. Ook in absolute getallen ligt het aantal RIZIV-dagen van B’s en C’s hoger in 2012 dan in 2011 terwijl het totaal aantal ligdagen daalt. • Er werden 74.953 maaltijden aan huis geleverd door een externe cateringfirma; • De dienst gezinszorg presteerde 40.834,25 uren thuishulp, 28.911,50 uren poetsdienst, 3.575 uren poetsdienst met dienstencheques en 2.059 uren klusjesdienst; • Er werden 33 woningen aan ouderen verhuurd. Op 31 december 2012 waren er 959 personen tewerkgesteld in het OCMW, exclusief brugprojecten en beroepsinleving, inclusief Wep+. Dit aantal in koppen komt overeen met 744 FTE. De bruto-personeelskosten komen op €34.125.008,69 oftewel 62,07% van de totale kosten zonder interne facturatie. Ten opzichte van vorig jaar zijn de absolute personeelskosten gestegen met 3,13%.
97
Geconsolideerd
BALANS NA RESULTAATSVERDELING
CODES
BOEKJAAR
BOEKJAAR
2012
2011
ACTIVA Vaste activa
20/28
77.204.163,34
59.671.177,04
I.
Oprichtingskosten
20
0,00
0,00
II.
Immateriële Vaste Activa
21
348.858,70
435.510,42
III.
Materiële Vaste Activa
22/27
71.093.627,10
53.474.989,08
A.
Terreinen en gebouwen
22
50.366.429,86
27.163.929,28
B.
Installaties, machines en uitrusting
23
953.990,16
429.688,77
C. D.
Meubilair en rollend materieel Leasing en soortgelijke rechten
24
1.986.376,63
1.240.897,43
25
6.409.367,21
3.230.505,21
E.
Overige materiële vaste activa
26
5.112.884,57
5.596.205,58
F.
Vaste activa in aanbouw en vooruitbetaling
27
6.264.578,67
15.813.762,81
IV.
Financiële Vaste Activa
A.
Belangen in rechtspersonen
B.
Vorderingen en effecten
C.
Borgtochten betaald in contanten Vlottende activa
28
5.761.677,54
5.760.677,54
280
5.220.689,04
5.220.689,04
281/5
534.613,50
534.613,50
288
6.375,00
5.375,00
29/58
31.328.486,27
29.580.146,76
V.
Vorderingen op meer dan één jaar
29
13.756.754,00
14.399.856,32
A.
Werkingsvorderingen
290
20.000,00
25.000,00
B.
Overige vorderingen
291
0,00
0,00
C.
Vorderingen wegens subsidies
292
13.736.754,00
14.374.856,32
VI.
Voorraden
3
117.763,41
151.578,79
VII. A.
Vorderingen op ten hoogste één jaar Werkingsvorderingen
40/41
10.034.962,86
12.115.498,90
40
7.640.424,67
5.848.311,47
B.
Overige vorderingen
41
2.394.538,19
6.267.187,43
VIII.
Geldbeleggingen
50/53
6.873.789,09
1.060.903,14
IX.
Liquide middelen
54/58
473.932,79
1.365.107,58
X.
Overlopende rekeningen
490/1
71.284,12
487.202,03
20/58
108.532.649,61
89.251.323,80
TOTAAL DER ACTIVA
98
interne organisatie
Geconsolideerd
BALANS NA RESULTAATSVERDELING
CODES
BOEKJAAR
BOEKJAAR
2012
2011
PASSIVA Eigen middelen
10/15
49.610.499,64
48.751.349,67
I.
Kapitaal
10
42.172.485,59
40.285.202,59
III.
Herwaarderingsmeerwaarden
12
909.303,00
909.303,00
IV.
Gemeentelijke bijdrage in de werking en de aflossingen
13
1.126.962,43
830.017,77
V.
Gecumuleerd resultaat
14
-11.972.057,39
-10.816.229,92
VI.
Investeringssubsidies / schenkingen
15
17.373.806,01
17.543.056,23
16
4.389.036,53
4.456.085,66
Voorzieningen voor Risico's en Kosten VII.
Voorzieningen voor risico's en kosten
16
4.389.036,53
4.456.085,66
A.
Pensioenen en soortgelijke verplichtingen
160
4.377.965,88
4.445.015,01
B.
Voorzieningen voor belastingen
161
0,00
0,00
C.
Grote herstellings- en onderhoudswerken
162
0,00
0,00
D.
Overige risico's en kosten
163/9
11.070,65
11.070,65
17/49
54.533.113,43
36.043.888,46
17
39.039.796,07
27.125.052,28
170/4
39.039.796,07
27.125.052,28
Schulden VIII.
Schulden op meer dan één jaar
A.
Financiële schulden
B.
1. Leasingschulden en soortgelijke
172
5.911.267,94
2.516.630,49
2. Kredietinstellingen
173
33.128.528,13
24.608.421,79
3. Overige leningen Werkings- en handelsschulden
174
0,00
0,00
175
0,00
0,00
176/7
0,00
0,00
C.
Ontvangen vooruitbetalingen en tijdelijk werkkapitaal
D.
Borgtochten ontvangen in contanten
178
0,00
0,00
E.
Overige schulden
179
0,00
0,00
IX. A.
Schulden op ten hoogste één jaar Schulden op meer dan één jaar, die binnen het jaar vervallen
42/48 42
15.241.701,11
8.329.538,51
2.186.759,38
1.838.528,89
B.
Financiële schulden
43
112.467,28
455.617,89
430/8
112.467,28
455.617,89
1. Kredietinstellingen C.
2. Overige leningen Werkings- en handelsschulden
439
0,00
0,00
44
9.694.582,19
3.131.503,25
46 45
0,00
0,00
3.247.742,30
2.903.788,52
1. Belastingen
452/3
1.141.645,86
963.002,86
2. Bezoldigingen met sociale lasten
454/9
2.106.096,44
1.940.785,66
48
149,96
99,96
492/9
251.616,25
589.297,67
10/49
108.532.649,60
89.251.323,79
D.
Diverse schulden : ontvangen voorschotten
E.
Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten
F
Overige schulden
X.
Overlopende rekeningen TOTAAL DER PASSIVA
99
Geconsolideerd
RESULTATENREKENING Werkingsopbrengsten en geproduceerde vaste activa Werkingsopbrengsten 1. Werkingsopbrengsten 2. Recuperatie specifieke kosten sociale dienst B. Voorraadwijzigingen C. Geproduceerde vaste activa D. Interne facturatie E. Andere opbrengsten
CODES 70/74 70 700/7-9 708 71 72 73 74
BOEKJAAR 2012 38.044.141,23 20.299.476,75 20.001.762,20 297.714,55 0,00 47.664,92 0,00 17.696.999,56
BOEKJAAR 2011 37.139.862,57 19.548.696,80 19.201.858,74 346.838,06 0,00 44.744,32 0,00 17.546.421,45
II. A.
60/64 60 600/7 608 609 61 610/7-9 618 62
53.571.869,16 12.697.681,88 3.190.779,18 9.473.087,32 33.815,38 3.324.160,97 3.324.160,97 0,00 34.125.008,69
I. A.
1. 2. 3. B. 1. 2. C. D.
Werkingskosten Verbruikte goederen en verstrekte diensten Aankoop goederen Specifieke kosten sociale dienst Voorraadwijzigingen Diensten, diverse leveringen en interne facturatie Leveringen en diensten Interne facturatie Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, immateriële en materiële vaste activa
BUDGET
BUDGET
2012 38.554.910,09 20.014.307,84 19.575.707,84 438.600,00 0,00 50.000,00 0,00 18.490.602,25
2011 37.827.793,26 20.001.888,61 19.509.638,61 492.250,00 0,00 50.000,00 0,00 17.775.904,65
51.930.493,89 12.686.313,65 2.970.785,47 9.718.850,69 -3.322,51 3.215.607,17 3.215.607,17 0,00 33.087.847,55
54.885.052,27 13.581.683,50 3.261.651,50 10.320.032,00 0,00 3.572.407,40 3.572.407,40 0,00 34.330.056,45
54.643.526,65 13.437.658,00 3.319.247,00 10.118.411,00 0,00 3.735.376,66 3.735.376,66 0,00 33.291.241,89
E. F. G. H.
Waardeverminderingen op voorraden en vorderingen Voorzieningen voor risico's en kosten Andere werkingskosten Als herstructureringskosten geactiveerde werkingskosten (-)
630 631/4 635/7 640/8 649
3.544.891,92 -143.455,68 -67.049,13 90.630,51 0,00
2.752.780,25 -38.995,54 182.579,69 44.361,12 0,00
3.305.167,54 0,00 28.576,00 67.161,38 0,00
4.117.028,00 0,00 19.225,00 42.997,10 0,00
III.
Werkingsresultaat
70/64
-15.527.727,93
-14.790.631,32
-16.330.142,18
-16.815.733,39
IV. A. B. C.
Financiële opbrengsten Opbrengsten uit financiële vaste activa Opbrengsten uit vlottende activa Overige financiële opbrengsten
75 750 751 752/9
865.216,25 63,70 41.140,26 824.012,29
1.005.957,28 63,70 155.880,49 850.013,09
860.458,20 100,00 35.000,00 825.358,20
901.192,00 100,00 150.000,00 751.092,00
V. A. B.
Financiële kosten Kosten van schulden Waardeverminderingen op vlottende activa andere dan bedoeld onder II.E.
65 650
1.324.627,40 1.313.779,06
1.284.369,00 1.258.375,86
1.469.145,30 1.456.695,30
1.365.597,00 1.337.997,00
C.
Andere financiële kosten
651 652/9
0,00 10.848,34
0,00 25.993,14
0,00 12.450,00
0,00 27.600,00
VI.
Resultaat van de gewone activiteiten
70/65
-15.987.139,08
-15.069.043,04
-16.938.829,28
-17.280.138,39
VII. A.
Uitzonderlijke opbrengsten Terugneming van afschrijvingen en van waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa
76
891.523,96
120.261,18
9.490,63
42.543,51
B. C. D. E.
Terugneming van waardeverminderingen op financiële vaste activa Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico's en kosten Meerwaarden bij de realisatie van vaste activa Andere uitzonderlijke opbrengsten
760 761 762 763 764/9
0,00 0,00 0,00 879.138,36 12.385,60
424,21 0,00 0,00 57.716,03 62.120,94
0,00 0,00 0,00 0,00 9.490,63
0,00 0,00 0,00 0,00 42.543,51
66
79.321,92
53.065,77
1.360,50
38.663,70
660 661 662 663 664/8 669
0,00 0,00 0,00 63.336,01 15.985,91 0,00
5.081,82 0,00 0,00 1.166,92 46.817,03 0,00
0,00 0,00 0,00 0,00 1.360,50 0,00
0,00 0,00 0,00 1.166,92 37.496,78 0,00
7/66 6/76
-15.174.937,04 0,00 -25.991.166,96 0,00 -15.174.937,04
-15.001.847,63 0,00 -24.442.528,88 0,00 -15.001.847,63
-16.930.699,15 0,00 -16.930.699,15 0,00 -16.930.699,15
-17.276.258,58 0,00 -17.276.258,58 0,00 -17.276.258,58
790 690
0,00 -10.816.229,92
0,00 -9.440.681,25
0,00 0,00
0,00 0,00
791 792 794
0,00 0,00 14.019.109,57
0,00 0,00 13.626.298,96
0,00 0,00 16.830.699,15
0,00 0,00 17.152.424,00
691 692 694
0,00 0,00 0,00
0,00 0,00 0,00
0,00 0,00 0,00
0,00 0,00 0,00
693 793
0,00 11.972.057,39
0,00 10.816.229,92
0,00 0,00
0,00 0,00
VIII. Uitzonderlijke kosten A. Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa B. Waardeverminderingen op financiële vaste activa C. Voorzieningen voor uitzonderlijke risico's en kosten D. Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa E. Andere uitzonderlijke kosten F. Als herstructureringskosten geactiveerde uitzonderlijke kosten (-) IX. A. 1. 2.
B. 1. 2. 3. C. 1. 2. 3. D. 1. 2.
Resultaat van het boekjaar Te bestemmen positief resultaat (+) Te bestemmen negatief resultaat (-) Positief resultaat van het boekjaar (+) Negatief resultaat van het boekjaar (-) Overgedragen resultaat a. Gecumuleerd overschot van het vorige boekjaar (+) b. Gecumuleerd tekort van het vorige boekjaar (-) Onttrekking aan het kapitaal, de reserves, en de gemeentelijke bijdrage Onttrekking aan het kapitaal Onttrekking aan de reserves Onttrekking aan de gemeentelijke bijdrage Toevoeging aan het kapitaal, de reserves, en de gemeentelijke bijdrage Toevoeging aan het kapitaal Toevoeging aan de reserves Toevoeging aan de gemeentelijke bijdrage Over te dragen resultaat Over te dragen bonus (-) Over te dragen negatief resultaat (+)
100
7
lijst met afkortingen
LIJST MET AFKORTINGEN Bel-score : beoordelingsschaal eerste lijn (zelfredzaamheid) CAW : Centrum voor Algemeen Welzijnswerk CRA: coördinerend adviserend arts CSR: collectieve schuldenregeling ESF : Europees Sociaal Fonds FTE : fulltime equivalent HACCP : Hazard Analysis Critical Control Points HR : Human Resources ICT: informatie- en communicatietechnologie IT: informatietechnologie JOP : jongeren opleidingsproject LAC : lokale adviescommissie LDC : lokaal dienstencentrum PAS: personenalarmsysteem PWA: plaatselijk werkgelegenheidsagentschap RMI : recht op maatschappelijke integratie ROB: rustoord voor bejaarden RVT: rust- en verzorgingstehuis RSZ : Rijksdienst voor Sociale Zekerheid RWO : Ruimtelijke ordening, Woonbeleid en Onroerend erfgoed SIF : sociaal impulsfonds Sine : sociale inschakelingseconomie TVT : team vorming en tewerkstelling VLOS: vluchtelingen ondersteuning Sint-Niklaas VoIP: voice over internet protocol Wep+ : werkervaringsplan WLHV : werkloosheidsvergoeding WZC : woonzorgcentrum
102
8
contactgegevens
Contactgegevens diensten OCMW Sint-Niklaas OCMW Sint -Niklaas
Thuiszorgcentrum ’t Punt is ook het aanspreekpunt voor alle vragen rond serviceflats de Goudbloem en De Priesteragie, ouderenwoningen, ouderenflats Sint-Rochus en dagverzorgingscentrum De Sprankel.
Lodewijk De Meesterstraat 3 9100 Sint-Niklaas Tel: 03 778 60 00 Fax: 03 778 60 01 e-mail:
[email protected] website: www.ocmwsintniklaas.be
Woonzorgcentra
Openingsuren onthaalbalie: - elke werkdag van 8u00 tot 12u00 en van 13u00 tot 17u00 - op dinsdagavond van 17u00 tot 18u30 - op vrijdag tot 16u00.
WZC Ter Wilgen Hospitaalstraat 10 9100 Sint-Niklaas Tel: 03 778 63 00
Sociale dienstverlening Lodewijk De Meesterstraat 3 9100 Sint-Niklaas Tel: 03 778 60 00 Fax: 03 778 62 01 Openingsuren: - elke werkdag van 8u30 tot 11u30 (op dinsdagavond van 17 tot 18.30 uur) - klanten op afspraak. WZC De Spoele Lamstraat 44 9100 Sint-Niklaas Tel: 03 778 69 00
Thuiszorgcentrum ‘t Punt Lamstraat 23 9100 Sint-Niklaas Tel: 03 778 68 68 e-mail:
[email protected] website: www.tpunt.be Spreekuren ‘info en advies’: - maandag - vrijdag van 9u00 tot 12u30 - in de namiddag op afspraak
104
contactgegevens
WZC Het Lindehof Kerkstraat 11 9111 Belsele Tel: 03 561 17 00
WZC De Plataan Hospitaalstraat 12 9100 St-Niklaas Tel: 03 778 64 00
WZC Populierenhof Turkyen 2 9100 Nieuwkerken Tel: 03 780 57 00
Sociale dienst woonzorgcentra Lamstraat 44 9100 Sint-Niklaas Tel. 03 778 69 61 of 62 Fax 03 778 69 01 E-mail:
[email protected]
VZW Den Azalee Heistraat 115 9100 Sint-Niklaas Tel. 03 766 70 45 Fax. 03 766 70 46 E-mail:
[email protected] Website: www.vzwdenazalee.be
WZC Sint-Katharina Vleeshouwersstraat 10 9112 Sinaai Tel. 03 772 48 22
105
Met dank aan alle medewerkers voor hun bijdrage aan de realisatie van dit jaarverslag.
Verantwoordelijke uitgever: Mike Nachtegael, voorzitter OCMW Sint-Niklaas, Lodewijk De Meesterstraat 3 9100 Sint-Niklaas
106
Lodewijk De Meesterstraat 3 9100 Sint-Niklaas tel. 03 778 60 00 e-mail
[email protected] website www.ocmwsintniklaas.be