Inhoud
Voorwoord
13
Deel 1 1. Oprichting van een vennootschap 1.1 Mogelijke ondernemingsvormen 1.1.1 De éénmansonderneming 1.1.2 Doel van de vennootschapsvorming 1.1.3 Vennootschap 1.1.4 Handelsvennootschap 1.1.5 Mogelijke vennootschapsvormen a. Vennootschap onder firma (V.O.F.) b. Naamloze Vennootschap (NV) c. Besloten Vennootschap met Beperkte Aansprakelijkheid (BVBA) d. Coöperatieve Vennootschap (CV) e. Commanditaire Vennootschappen f. Vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid 1.2 Wettelijke bepalingen i.v.m. de oprichting 1.2.1 Oprichtingsakte en openbaarmakingsverplichtingen 1.2.2. Maatschappelijk kapitaal a. Geplaatst kapitaal b. Volgestort kapitaal c. Toegestaan kapitaal 1.2.3 Beschermingsmaatregelen a. Inbreng in geld op een bijzondere rekening b. Inbreng in natura c. Financieel plan 1.2.4 Wijze van oprichting 1.2.5 Aard en overdracht van de aandelen a. Aandelen en winstbewijzen b. Overdraagbaarheid en waardevermelding
25 25 25 26 27 28 30 31 32 32 33 35 35 38 38 41 41 42 44 45 45 46 47 48 49 49 50
6 6 6
2. 2.
3. 3.
INHOUD inhoud INHOUD
c. Stemrecht/preferentie 1.3 Vergelijking c. Stemrecht/preferentie 1.4 Vergelijking Boekhoudkundige verwerking van de oprichting 1.3 1.4.1 Rekeningen verwerking van de oprichting 1.4 Boekhoudkundige 1.4.2 Rekeningen Oprichtingskosten 1.4.1 1.4.3 Oprichtingskosten Inbreng in geld 1.4.2 1.4.4 Inbreng in geld natura 1.4.3 1.4.5 Inbreng Latere opvragingen 1.4.4 in natura en vervroegde stortingen 1.4.6 Latere Aandeelhouders in gebreke 1.4.5 opvragingen en vervroegde stortingen 1.4.7 Aandeelhouders Omzetting van aandelen op naam naar 1.4.6 in gebreke gedematerialiseerde aandelen 1.4.7 Omzetting van aandelen op naam naar 1.4.8 Vermeldingen op te nemen in de toelichting gedematerialiseerde aandelen Opdrachten bij hoofdstuk 1.4.8 Vermeldingen op 1te nemen in de toelichting Opdrachten bij hoofdstuk 1 Verhoging van het kapitaal 2.1 Behoefte vermogen Verhoging vanaan het permanent kapitaal 2.2 formaliteiten 2.1 Wettelijke Behoefte aan permanent vermogen 2.3 Wettelijke Formele kapitaalverhoging 2.2 formaliteiten 2.3.1 In aanmerking komende vermogenselementen 2.3 Formele kapitaalverhoging 2.3.2 In Problemen gesteld bij de vermogenselementen formele kapitaalverhoging 2.3.1 aanmerking komende 2.3.3 Problemen Boekhoudkundige vankapitaalverhoging een formele 2.3.2 gesteld verwerking bij de formele kapitaalverhoging verwerking van een formele 2.3.3 Boekhoudkundige 2.4 Materiële kapitaalverhoging kapitaalverhoging 2.4.1 Inleiding 2.4 Materiële kapitaalverhoging 2.4.2 Problemen 2.4.1 Inleiding gesteld door de materiële kapitaalverhoging 2.4.2 Problemen gesteld door de materiële kapitaalverho2.4.3 Eerst ging formele kapitaalverhoging doorvoeren 2.4.4 Eerst Uitgiftepremie 2.4.3 formele kapitaalverhoging doorvoeren 2.4.5 Uitgiftepremie Voorkeurrecht 2.4.4 a. Werking 2.4.5 Voorkeurrecht b. Werking Verschil met de techniek van de uitgiftepremie a. c. Waarde claimrecht b. Verschil van met het de techniek van de uitgiftepremie d. Waarde Techniekvan vanhet de claimrecht scrips c. 2.4.6 d. Kapitaalverhoging openbare inschrijving Techniek van dedoor scrips a. Procedure 2.4.6 Kapitaalverhoging door openbare inschrijving b. verwerking a. Boekhoudkundige Procedure c. Kapitaalverhoging met uitgiftepremie en voorb. Boekhoudkundige verwerking keurrecht c. Kapitaalverhoging met uitgiftepremie en voorOpdrachten bij hoofdstuk 2 keurrecht 2.4.7 Financial assistance Opdrachten bij hoofdstuk 2 Kapitaalvermindering, aflossing van het kapitaal en inkoop van eigen aandelen Kapitaalvermindering, aflossing van het kapitaal en inkoop van 3.1 Inleiding eigen aandelen kapitaalvermindering 3.1 Inleiding kapitaalvermindering
52 54 52 59 54 59 59 61 59 62 61 65 62 67 65 67 72 74 72 76 74 76 81 81 82 81 83 82 83 84 83 84 86 87 86 87 87 88 90 88 91 90 93 91 93 94 93 94 94 96 94 96 97 96 97 101 101 105 104 105 109 109 109
inhoud INHOUD 7 7
3.2 Formele kapitaalvermindering 3.2.1 Noodzaak om overgedragen verliezen weg te werken 3.2.2 Onbeschikbare reserve voor voorzienbaar verlies 3.2.3 Boekhoudkundige verwerking van de formele kapitaalvermindering 3.3 Materiële kapitaalvermindering 3.3.1 Redenen om het kapitaal te verminderen 3.3.2 Bescherming van de schuldeisers 3.3.3 Boekhoudkundige verwerking van de materiële kapitaalvermindering a. Effectieve terugbetaling van het kapitaal b. Vrijstelling van stortingsplicht 3.4 Aflossing van het kapitaal 3.4.1 Algemene principes 3.4.2 Boekhoudkundige verwerking 3.5 Inkoop van eigen aandelen 3.5.1 Inleiding 3.5.2 Wettelijke beperkingen 3.5.3 Boekhoudkundige verwerking van de inkoop van eigen aandelen Opdrachten bij hoofdstuk 3
109 109 111 112 113 113 113 114 114 115 117 117 118 120 120 121 122 124
Deel 2 4. Vennootschapsbelasting 4.1 De vennootschap als een zelfstandige fiscale entiteit 4.2 Fiscale en boekhoudkundige rapportering 4.3 Belastbaar inkomen 4.3.1 Inleiding 4.3.2 Fiscale correcties 4.3.3 Belastingvrije reserves 4.4 Berekening van de verschuldigde belasting 4.4.1 Berekening van de basisbelasting 4.4.2 Voorafbetalingen 4.5 Boekhoudkundige aspecten 4.5.1 Voorziene rekeningen 4.5.2 Boeking van de voorafbetalingen 4.5.3 Boekingen op het einde van het jaar 4.5.4 Afwikkeling van de definitieve belasting 4.5.5 Fiscale voorzieningen 4.5.6 Roerende voorheffing
131 131 131 132 132 133 134 135 135 137 140 140 142 142 144 147 148
8 8 8
5. 5.
6. 6.
inhoud INHOUD INHOUD
4.5.7 Toelichting Opdrachten bij hoofdstuk 4 4.5.7 Toelichting Opdrachten bij hoofdstuk 4 Afsluiting van de boekhouding en resultaatbestemming in de vennootschap Afsluiting van de boekhouding en resultaatbestemming in 5.1 Afsluittechniek de vennootschap 5.2 van het resultaat 5.1 Bestemming Afsluittechniek 5.2.1 Algemene 5.2 Bestemming vanprincipes het resultaat 5.2.2 éénmansonderneming/vennootschap 5.2.1 Verschilpunten Algemene principes 5.2.3 voorschriften 5.2.2 Wettelijke Verschilpunten éénmansonderneming/vennootschap a. Wettelijke reserve 5.2.3 Wettelijke voorschriften b. inzake uitkeringen a. Beperkingen Wettelijke reserve c. Uitkering van een interimdividend b. Beperkingen inzake uitkeringen 5.2.4 Boekhoudkundige verwerking c. Uitkering van een interimdividend 5.2.5 metverwerking verschillende soorten aandelen 5.2.4 Winstverdeling Boekhoudkundige Opdrachten bij hoofdstuk 5 van 5.2.6 Evolutie op het vlak winstbestemming 5.2.5 Winstverdeling met verschillende soorten aandelen Opdrachten bij hoofdstuk 5 Jaarrekening, jaarverslag, controleverslag en openbaarmaking 6.1 Schema van de jaarrekening Jaarrekening, jaarverslag, controleverslag en openbaarmaking 6.2 jaarverslag 6.1 Het Schema van de jaarrekening 6.3 6.2 Het controleverslag jaarverslag 6.4 van de jaarrekening, jaarverslag en 6.3 Openbaarmaking Het controleverslag controleverslag 6.4 Openbaarmaking van de jaarrekening, jaarverslag en Opdrachten bij hoofdstuk 6 controleverslag Opdrachten bij hoofdstuk 6
Deel 3 Deel 3 7. Langetermijnschulden 7.1 Obligatieleningen 7. Langetermijnschulden 7.1.1 Kenmerken 7.1 Obligatieleningen 7.1.2 verwerking 7.1.1 Boekhoudkundige Kenmerken a. Rekeningen 7.1.2 Boekhoudkundige verwerking b. Uitgifte a. Rekeningen c. b. Rentebetaling Uitgifte d. Terugbetaling c. Rentebetaling 7.1.3 Uitgewerkte illustraties d. Terugbetaling 7.2 Verrekening van rente of disconto in schulden 7.1.3 Uitgewerkte illustraties Opdrachten bij hoofdstuk 7 7.2 Verrekening van rente of disconto in schulden Opdrachten bij hoofdstuk 7 8. Leasingovereenkomsten Omschrijving en belang van leasingovereenkomsten 8. 8.1 Leasingovereenkomsten 8.2 8.1 Criteria Omschrijving en belang van leasingovereenkomsten 8.3 verwerking bij de leasingnemer 8.2 Boekhoudkundige Criteria 8.3 Boekhoudkundige verwerking bij de leasingnemer
149 151 149 151
155 155 156 155 156 157 156 158 157 158 159 158 160 159 163 160 166 163 170 168 166 170 173 173 176 173 183 176 183 186 189 186 189 193 193 193 194 193 194 195 194 196 195 196 197 196 204 197 207 204 207 209 209 210 209 211 210 211
inhoud INHOUD 9 9
8.3.1 Rekeningen 8.3.2 Bepalingen uit het boekhoudrecht 8.3.3 Boekingen 8.3.4 Impact op de resultatenrekening 8.4 Boekingen bij de leasinggever 8.5 Op te nemen vermeldingen in de toelichting Opdrachten bij hoofdstuk 8 9. Kapitaalsubsidies en uitgestelde belastingen 9.1 Inleiding 9.2 Boekhoudkundige verwerking 9.2.1 Rekeningen 9.2.2 Journaalposten 9.3 Uitgewerkte illustratie Opdrachten bij hoofdstuk 9
211 212 212 217 218 220 221 223 223 224 225 225 228 231
Deel 4 10. Groepsvorming 10.1 Vennootschapsgroepen en boekhoudrecht 10.2 Begripsbepalingen financiële vaste activa a. Deelnemingen b. Controle c. Dochtervennootschap d. Verbonden vennootschappen e. Deelnemingsverhouding/geassocieerde vennootschap 10.3 Vaststelling van de controlebevoegdheid 10.4 Begripsbepalingen consolidatie a. Consolidatie b. Geconsolideerd geheel en consolidatiemethodes c. De geconsolideerde jaarrekening d. Waarderingsregels
239 239 243 244 245 247 247 249 250 255 255 256 258 258
11. Financiële vaste activa en geldbeleggingen 11.1 Soorten financiële vaste activa 11.1.1 Overzichtsschema 11.1.2 Boekhoudkundige verwerking a. Rekeningen en balansrubrieken b. Waarderingsregels c. Journaalposten d. In de toelichting op te nemen gegevens 11.1.3 Uitgewerkte illustratie 11.2 Geldbeleggingen
261 261 262 263 263 264 265 265 266 270
10 10
inhoud INHOUD
11.2.1 Begripsomschrijvingen 11.2.2 Boekhoudkundige verwerking a. Rekeningen b. Waarderingsregels c. Journaalposten 11.2.3 Uitgewerkte illustratie Opdrachten bij hoofdstuk 11 12. Inleiding tot consolidatie 12.1 Boekhoudkundige vereisten, consolidatiekring en vrijstellingen 12.1.1 Boekhoudkundige vereisten 12.1.2 Consolidatiekring a. Uitsluitingen b. Niet-consolidatie van gemeenschappelijke dochter 12.1.3 Vrijstelling van consolidatie a. Vrijstelling voor kleine groepen b. Vrijstelling voor subconsolidatie 12.2 Integrale consolidatie 12.2.1 Eliminatie van eigen vermogen en deelnemingen a. Principes b. Aanschafwaarde hoger dan de FEV waarde c. De overnameprijs is minder dan de FEV waarde d. Herwaarderingen of waardeverminderingen van de deelneming e. Belangen van derden 12.2.2 Eliminatie van onderlinge verrichtingen 12.3 Evenredige consolidatie 12.4 Vermogensmutatie 12.4.1 Begrippen en wettelijke regels 12.4.2 Journaalposten 12.4.3 Uitgewerkte illustratie Opdrachten bij hoofdstuk 12
270 271 271 271 274 275 278 283 283 283 284 284 286 286 287 287 288 288 288 290 294 295 297 300 305 305 305 307 308 312
Deel 5 13. Niet 13.1 13.2 13.3
in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Omschrijving Orderekeningen Verrichtingen i.v.m. zekerheden
319 319 320 321
inhoud INHOUD 11 11
13.3.1 13.3.2 13.3.3 13.3.4
13.4
13.5 13.6 13.7
Omschrijving Rekeningen Zakelijke zekerheden Door de onderneming gestelde persoonlijke zekerheden 13.3.5 Ontvangen zekerheden 13.3.6 Toelichting Rechten en verplichtingen inzake goederen en waarden 13.4.1 Goederen en waarden van derden gehouden door de onderneming 13.4.2 Goederen en waarden van de onderneming gehouden door derden Verplichtingen tot aan- en verkoop van vaste activa Termijnovereenkomsten Overige rechten en verplichtingen
321 323 323 325 327 328 328 328 330 330 331 332
14. De kasstromentabel 14.1 Vermogensstromentabel 14.2 Wettelijke reglementering 14.3 Structuur van een kasstromentabel 14.4 Operationele cash flow 14.5 Doelstellingen van een kasstroomtabel 14.6 Opstelling van een kasstromentabel 14.7 Berekening van de operationele cash flow: indirecte methode
333 333 334 334 336 336 337
15. Analyse van de jaarrekening 15.1 De externe financiële verslaggeving 15.2 Beoordeling van de financiële en operationele performantie 15.3 Doelstellingen en methodologie van de financiële analyse 15.4 Financiële ratio’s 15.4.1 Omschrijving en berekeningswijze 15.4.2 Vergelijking van ratio’s 15.5 Analyse van de rentabiliteit 15.5.1 Inleiding 15.5.2 Rentabiliteit van het totaal vermogen 15.5.3 Rentabiliteit van het eigen vermogen 15.6 Analyse van de financiële performantie 15.6.1 Inleiding 15.6.2 Analyse van de liquiditeit 15.6.3 Analyse van de solvabiliteit
347 347
342
348 349 350 350 351 352 352 353 355 356 356 357 359
12 Geciteerde literatuuropgave Lijst 12 van afkortingen
inhoud
363 367 INHOUD
Bijlage 1: Aangepast rekeningenstelsel
369
Bijlage 2: Wettelijk schema van de jaarrekening en van de geconsolideerde jaarrekening
383
Bijlage 3: Voorstel van oplossingen van de centrale casussen
441
