1 Voorwoord 3. 2 Verslag Directeurbestuurder 4. 3 Verslag Raad van Commissarissen 7

Inhoudsopgave

1

Voorwoord

3

2

Verslag Directeurbestuurder

4

3

Verslag Raad van Commissarissen

7

4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8

Maatschappelijk presteren Missie en visie Relatie met bewoners Relatie met gemeenten Relatie met maatschappelijke partners Relatie met collega-corporaties Leefbaarheid, zorg en welzijn Beoordeling van ons maatschappelijk presteren en onze dienstverlening Sponsoring en donaties

13 17 20 21 24 24 27 30 33

5 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7

Duurzaam investeren Passende woonruimte voor alle klanten Het bezit Aan- en verkoop van huurwoningen Het aanbieden en verhuren van de woningen De kwaliteit en ontwikkeling van vastgoed Duurzaamheid Nieuwbouw

36 41 41 43 44 54 59 60

6

Creatief ondernemen

64

7 7.1 7.2 7.3 7.4

De organisatie Verslag ondernemingsraad 2011 Goed ondernemingsbestuur Stichting Volkshuisvestingsgroep Wooncompagnie Interne organisatie

71 75 79 80 83

8

Toekomst

89

9 9.1 9.2 9.3 9.4

Financiële verantwoording en risicomanagement Financiële positie en continuïteit Resultaten boekjaar 2011 Risicomanagement Verkorte jaarrekening 2011

10 Verklaringen 10.1 Verklaring Directeurbestuurder 10.2 Accountantsverklaring

94 95 98 103 108 114 115 116

1

Voorwoord

Graag leggen wij in ons jaarverslag 2011 verantwoording af over onze maatschappelijke en volkshuisvestelijke prestaties. Met dit verslag voldoen wij aan onze wettelijke verplichtingen zoals opgelegd door diverse overheidsinstanties. Maar minstens zo belangrijk vinden wij het om verantwoording af te leggen aan onze klanten, medewerkers, collega‟s en aan onze belanghouders. Ons jaarverslag 2011 is wederom gebaseerd op ons ondernemingsplan „Thuis in de kern 2009 – 2012‟. De koers van Wooncompagnie fundeert op drie inhoudelijke thema‟s: maatschappelijk presteren, duurzaam investeren en innovatief ondernemen. Een vierde thema is de organisatie zelf en met name de mensen achter de organisatie; zij hebben immers de taak om alle doelen tot leven te brengen en te verwezenlijken. In 2012 hebben wij het ondernemingsplan herijkt, waarover u meer kunt lezen in dit jaarverslag. Wij willen naast een verslaglegging van onze maatschappelijke en volkshuisvestelijke prestaties in 2011 in het algemeen ook inzichtelijk maken waar we eind 2011 staan als het gaat om de specifieke doelstellingen zoals geformuleerd in het ondernemingsplan „Thuis in de kern 2009 – 2012‟. Daarom volgt de opbouw van ons jaarverslag 2011, net als in 2009 en 2010, de structuur van het ondernemingsplan. In hoofdstuk twee vindt u het verslag van de directeurbestuurder. In hoofdstuk drie blikt de Raad van Commissarissen terug op 2011. Hoofdstuk vier tot en met zes zijn gewijd aan de drie inhoudelijke thema‟s uit het ondernemingsplan: maatschappelijk ondernemen, duurzaam investeren en innovatief ondernemen. Hoofdstuk zeven betreft het vierde thema; de organisatie. In dit hoofdstuk wordt tevens ingegaan op het ondernemingsbestuur, waarvoor de Governance Code leidend is. Hoofdstuk acht staat in het teken van de toekomst. In hoofdstuk negen leggen we verantwoording af over de inzet van onze financiële middelen in 2011 en treft u de verkorte jaarrekening. Tenslotte eindigt het jaarverslag met een verklaring van de directeurbestuurder en de accountantsverklaring. Wij hopen met dit jaarverslag inzichtelijk te maken hoe wij onze rol als corporatie in een sterk veranderende omgeving in 2011 hebben ingevuld, hoe wij zijn gevorderd met het verwezenlijken van onze doelstellingen zoals geformuleerd in ons ondernemingsplan „Thuis in de kern 2009 – 2012‟ en hoe wij hier in 2012 vervolg aan zullen geven. Graag beantwoorden wij uw eventuele vragen of verschaffen wij u nadere informatie als u daar behoefte aan heeft.

Jaarverslag 2011 Wooncompagnie

-3-


-4-

2

Verslag Directeurbestuurder

Het jaar 2011 was in vele opzichten – zowel binnen als buiten Wooncompagnie – een bewogen jaar gebleken. Net als in 2010 stond ook 2011 grotendeels in het teken van Europese regelgeving. Met name de lage middeninkomens – vanaf € 34.000 per jaar – kunnen feitelijk niet meer bij ons aankloppen voor een huurwoning. We houden ons als corporatie uiteraard aan die nieuwe regels, maar proberen daarbinnen wel zo slim en creatief mogelijk te zijn. Zo kunnen we in de Kop van Noord-Holland en de regio Alkmaar ook aan de vraag van de lage middeninkomens voldoen. Dat de crisis en de bezuinigingen ook de corporatiesector raken, werd in 2011 maar al te duidelijk. Dit dwingt ons om kritisch te kijken naar onze toekomst en naar de financiële ruimte die we nodig hebben om onze ambities te realiseren. Zo lijkt de huurtoeslagheffing per 2014 nog ver weg, maar daarmee moeten we wel rekening houden. Sterker nog: Het Lenteakkoord gaat zelfs uit van een heffing per 2013. Voor Wooncompagnie gaat het al gauw om € 3,5 miljoen per jaar. Tegen de economische tegenwind en de trend van een teruglopende woningproductie in, hebben we in 2011 onze woningvoorraad sterk weten te transformeren met de bouw en aankoop van 189 huurwoningen en de verkoop van 141 huurwoningen, vooral aan zittende huurders. Al met al een prestatie van formaat, waar we heel trots op mogen zijn.

Zoals in eerdere jaarverslagen reeds benoemd heeft Wooncompagnie gekozen voor een strategie waarbij het „netwerken‟ centraal staat, met de nadruk op transparantie en op een dialoog op kracht van argumenten. Waar mogelijk en gewenst worden zaken aan het management overgelaten. De keuze voor een lerende netwerkorganisatie vraagt om voldoende handelingsruimte voor de bedrijfsonderdelen om daadwerkelijk te kunnen ondernemen, en tegelijk vraagt het om heldere grenzen en voorwaarden vooraf waarbinnen die handelingsruimte benut kan worden. Het benoemen van heldere grenzen en voorwaarden alsmede de controle op het naleven van die gemeenschappelijke normen vanuit de stafafdelingen, is bepalend voor het succes van de netwerkorganisatie. Enkele jaren terug hebben Woonwaard, IntermarisHoeksteen en Wooncompagnie besloten tot het oprichten van Trevin, een samenwerking op de thema‟s denkkracht, bestuurskracht en daadkracht. In 2011 hebben de partners in Trevin opnieuw gekeken naar deze vorm van samenwerking. Gegeven de sterk gewijzigde omstandigheden is gezamenlijk besloten Trevin in de huidige vorm te beëindigen na afloop van de eerste contractsperiode en in 2012 te werken aan nieuwe vormen van samenwerking. Zo bleek in 2011 dat het succes van „Kracht door Verbinding‟, een samenwerkingsverband van vijf corporaties in Noord-Holland, waaronder de drie partners in Trevin, op het thema bestuurskracht meer succesvol. Ook kondigden zich nieuwe mogelijkheden aan op het vlak van gezamenlijke inkoop en ICT.

Presteren als maatschappelijke onderneming betekent ook dat we maatschappelijk verantwoording willen afleggen. Behalve terugblikken is vooruitkijken gegeven de vele veranderingen minstens zo belangrijk. Reden voor Wooncompagnie om in 2011 onze strategische visie en ons ondernemingsplan „Thuis in de kern 2009-2012‟ te herijken. Aanleiding hiervoor zijn alle veranderingen, economisch, in de woningmarkt, en door regelgeving, waar Wooncompagnie mee te maken krijgt en nog zal krijgen. Het doel van de herijking was om na te gaan in hoeverre het huidige ondernemingsplan eerder bijstelling behoeft. Ook voor de eigen organisatie stond de wereld in 2011 niet stil.


Net als in 2010 blijft ook voor 2011 het belang van de klant onze belangrijkste leidraad. De bewoner, huidige en toekomstige, legitimeert ons bestaansrecht. Trouw blijven aan ons kerntaak – het betaalbaar huisvesten van kwetsbare mensen – is en blijft de basis van waaruit we handelen en waarin we geloven. We kunnen dit echter niet alleen: Ook in 2011 hebben we samen met bewoners en belanghebbenden aan deze ambities gewerkt. Tegen de achtergrond van de sterk wijzigende

-5-

marktomstandigheden en rekening houdende met een kabinet dat een deel van de bezuinigingen laat neerslaan op de sociale huursector, stelt Wooncompagnie zich de vraag wat we wel en wat we niet meer gaan doen. Ook naar de toekomst toe willen wij ons met hart en ziel kunnen blijven inzetten om betaalbaar en goed wonen mogelijk te maken voor alle mensen die - om welke reden dan ook - daarvoor een steuntje in de rug nodig hebben. Daarbij is wonen uiteraard méér dan een woning. Duidelijk is dat veel sociale vraagstukken nog om oplossingen vragen: segregatie, krimp, vergrijzing van de bevolking, de toekomst van de kleine kernen, de beschikbaarheid van woningen voor de middeninkomens et cetera.

2011 was voor de corporatiesector een jaar van stilstand en achteruitgang en zolang de woningmarkt niet als totaal wordt aangepakt, blijft het zwaar weer. Het is dan ook met meer dan trots dat ik kan melden dat desondanks Wooncompagnie in 2011 zeer goed heeft weten te presteren. De productie van nieuwbouw huurwoningen is sterk gestegen alsmede de geplande verkoop van nieuwbouw koopwoningen. Tevens is de verkoop van bestaande huurwoningen conform planning op peil gebleven. Wooncompagnie heeft meer geïnvesteerd aan het onderhouden en verbeteren van haar woningvoorraad, en haar dienstverlening heeft zij opnieuw weten te verbeteren. Niet in de laatste plaats is dat te danken aan de enorme inzet van de medewerkers van Wooncompagnie die samen met bewoners, gemeenten en belanghouders de nieuwe uitdagingen niet uit de weg gaan.

Corporaties, waaronder Wooncompagnie, staan onder toenemende druk vanuit de maatschappij om toetsbaar te presteren. De overheid lijkt na eerst afstand te hebben genomen nu weer sterker in haar regierol te willen zitten. Zij zet daarvoor in op verevening door heffingen, fiscalisering en door een inflatievolgend huurbeleid. De beperkende invloed van Europa op de faciliteiten die de overheid in ruil hiervoor aan Wooncompagnie kan bieden, is voelbaar. Onze huurmarkt is volledig dichtgeregeld, en komt langzaam tot stilstand: Mensen die er buiten staan kunnen er niet in. Wie er in zit, komt niet van zijn plek. Veel Corporaties kunnen als gevolg van een inflatievolgend huurbeleid, tegenvallende woningverkopen, een steeds groter geleend bedrag op hun vastgoed en extra heffingen steeds minder investeren.


John Hendriks

-6-

3

Verslag Raad van Commissarissen

De Raad van Commissarissen houdt toezicht op het bestuur en op de algemene gang van zaken bij Wooncompagnie en de met haar verbonden ondernemingen. De governancestructuur is hierbij leidend. De Raad functioneert en handelt in het belang van Wooncompagnie. In 2011 werd de focus van de Raad van Commissarissen uiteraard beïnvloed door de wijzigingen vanuit o.a. de nieuwe governancecode, kortom de veranderende rol van de commissaris, maar ook door de invloed van alle ontwikkelingen om ons heen. De bedrijfsvoering en de risico‟s in termen van continuïteit en toekomstperspectief van Wooncompagnie binnen de sterk veranderende economische, politieke en regionale verhoudingen stonden hierbij wederom centraal in de zienswijze van de Raad van Commissarissen.

voor twee jaar (nieuwe regeling). Vicevoorzitter per 20-12-2010. Lid Remuneratiecommissie Hoofdberoep: Directeur/eigenaar fitnessbedrijf Fit4lady. Nevenfuncties: geen

Samenstelling van de Raad De Raad van Commissarissen bestaat statutair uit tenminste drie en ten hoogste zeven personen, die primair voor een periode van drie jaar werden benoemd. Deze periode kan maximaal tweemaal worden verlengd. Twee commissarissen zijn op voordracht van de huurdersorganisaties benoemd.

De heer H. (Henk) Wokke uit Hoorn, 1966, eerste benoeming in 2009, huidige 1e zittingsperiode tot 10-2-2013 (nieuwe regeling). Voorzitter Auditcommissie. Hoofdberoep: Organisatieadviseur, geassocieerd partner Rijnconsult B.V. Nevenfuncties: lid raad van commissarissen/ toezicht van drie maatschappelijke organisaties. Tevens lid rekenkamercommissie gemeente Opmeer.

De heer H. (Han) Quick, uit Heerhugowaard, 1953, eerste benoeming in 2008, huidige 1e zittingsperiode tot 18-10-2012 (nieuwe regeling). Voorzitter van de Raad. Hoofdberoep: Hoofd Vastgoed van De Hartekamp Groep, een zorginstelling voor mensen met een verstandelijke beperking in Midden- en ZuidKennemerland. Nevenfuncties: Lid Raad van Toezicht van een maatschappelijke organisatie.

In 2011 heeft de Raad, in navolging van de nieuwe governancecode, het besluit genomen het rooster van aftreden alsmede de zittingsduur en de zittingstermijnen hieraan te conformeren. De samenstelling gedurende het verslagjaar is gehandhaafd op vijf personen. Deze samenstelling is tevens uitgangspunt voor 2012.

De heer A. (Aad) de Wit uit Castricum, 1956, eerste benoeming 2009, huidige 1e zittingsperiode tot 14 december 2013 (nieuwe regeling). Lid Auditcommissie. Hoofdberoep: Voorzitter van Bestuur van ROC Kop van Noord-Holland. Nevenfuncties: lid raad van toezicht van drie maatschappelijke organisaties.

Op 31 december 2011 bestond de raad uit de volgende personen: Mevrouw A. (Arina) van Damme uit Alkmaar, 1969, eerste benoeming in 2005, huidige 2e zittingsperiode tot 1110-2011 (oude regeling). Herbenoemd


De heer K. (Koos) Parie uit Amsterdam, 1950, eerste benoeming 2010, huidige 1e zittingsperiode tot 8 februari 2014

-7-

(nieuwe regeling). Voorzitter Remuneratiecommissie. Hoofdberoep: Zelfstandig adviseur en interim managerbestuurder, verbonden aan ORKA advies.

jaarlijkse bijeenkomst met het personeel. Daarnaast hebben de leden van de Raad in 2011 zich in speciale sessies extra te laten adviseren door externe adviseurs. Thema‟s hierbij waren o.a. maatschappelijk ondernemen en samenwerking, marktwerking en bedrijfsvoering en Wooncompagnie 2.0. De Raad blijft op de hoogte van actuele ontwikkelingen die belangrijk zijn voor het toezicht via publicaties van VTW, Aedesmagazine en Media Select.

De heer Han Quick en de heer Aad de Wit hebben op voordracht van de huurdersorganisaties zitting in de Raad. Bezoldiging leden van de Raad in 2011 De leden van de Raad ontvangen voor hun werkzaamheden een vaste honorering. De vergoeding van de leden van de Raad is gebaseerd op de Adviesregeling “Honorering toezichthouders in woningcorporaties”. De jaarlijkse aanpassing is gekoppeld aan de aanpassing van de salarissen van medewerkers in dienst van corporaties, per 1 januari. Eenmaal per vier jaar vindt een benchmark onderzoek plaats. Het honorarium van de Commissarissen is niet gekoppeld aan de financiële prestaties van Wooncompagnie.

Zelfevaluatie De zelfevaluatie over het verslagjaar 2011 is agendatechnisch op 30 januari 2012 uitgevoerd onder leiding van een extern deskundige. Ter voorbereiding hebben de leden individueel hun mening over het functioneren van zichzelf en de samenwerking binnen de raad en die met de bestuurder gegeven. Bij een deel van de zelfevaluatie is de bestuurder aanwezig geweest. Het functioneren van de Raad zelf is besproken met aandacht voor: de vergaderingwijze en de deskundigheid van de afzonderlijke leden de informatievoorziening door de bestuurder gericht op strategie, bedrijfsvoering en controle het functioneren van de commissies de samenwerking met de bestuurder

In 2011 bedroeg de honorering van de leden van de Raad: € 8.200 (2010: € 8.080). Voor de voorzitter: € 10.252 (2010: € 10.100). De leden van de auditcommissie ontvangen een jaarlijkse toeslag van € 1.024.( 2010 € 1.010) Er is geen vaste onkostenvergoeding. De totale bezoldiging over 2011 bedroeg € 44.844. Deskundigheidsbevordering „De vele ontwikkelingen in de corporatiesector, de veranderende wet en regelgeving, de economie en de regionale ontwikkelingen op termijn leiden tot een complexer toezicht”, aldus het verslag van de Raad van 2010. Voor het verslagjaar 2011 is dit beeld nog meer verscherpt. De deskundigheidsbevordering stond in het teken van de veranderende rol van de commissaris. Binnen Wooncompagnie vertaald zich dit naar minder op afstand en naar meer actief en transparant toezicht houden. Dit kreeg o.a. vorm in het thema “Samen Sterk”. Dat hebben de leden van de Raad in 2011 mede ingevuld door in workshops actief te participeren in de


Daarnaast heeft de Raad aan de hand van vier thema‟s focus aangebracht in haar functioneren, te weten: het volgen van een consequente strategie in het toezicht de onderwerpen klantperspectief en volkshuisvesting structureel op de agenda contact houden met de organisatie en haar ontwikkeling scherpte van de commissarissen De evaluatie heeft geleid tot onderstaande afspraken tussen de leden en met de bestuurder:

-8-

de strategische dialoog staat regelmatig op de agenda balans in de agenda van de raad inzake de verschillende thema‟s in het toezicht de lange termijn organisatieontwikkeling verbinden aan de strategische dialoog de commissarissen houden de bestuurder aan zijn strategische focus

evaluatie functioneren auditcommissie Audit Governance Code jaarplan 2012 en begroting audit jaarrapportage, audit agenda De reguliere onderwerpen zoals in control informatie en 4 maandsrapportages stonden periodiek op de agenda van de auditcommissie. In 2011 is formeel de remuneratiecommissie ingesteld. Mevrouw Arina van Damme en de heer Koos Parie (voorzitter) hebben namens de Raad van Commissarissen zitting in de remuneratiecommissie Tot de taken van de remuneratiecommissie behoren o.a. het werven, selecteren en voordragen van leden van de RvC en bestuurder. Het bezoldigingsbeleid betreffende de leden van de RvC en bestuurder. Het voeren van het jaarlijkse beoordelingsgesprek en het voortgangsgesprek met de bestuurder. Het voorbereiden van het jaarlijkse evaluatiegesprek inzake het functioneren van de RvC. De remuneratiecommissie heeft de selectie en voordracht van de externe deskundige voor de zelfevaluatie 2011 verzorgd.

Kerncommissies Binnen de Raad zijn twee commissies met bijzondere taken. Zij bereiden de besluitvorming van de Raad voor betreffende financiële aspecten en de beoordeling en honorering van de directeurbestuurder. De auditcommissie bestaat uit twee leden van de Raad van Commissarissen, te weten de heer Henk Wokke (voorzitter) en de heer Aad de Wit. De leden schenken hun aandacht met name aan: het functioneren van de interne risicobeheersings- en controlesystemen de financiële informatievoorziening door Wooncompagnie en derden de naleving van de aanbevelingen van de externe accountant de treasury-activiteiten

Integriteit Wooncompagnie kent sedert 2008 een integriteitcode. Deze gedragscode geeft richting aan de afwegingen die medewerkers dagelijks moeten maken in hun relatie met de huurders van Wooncompagnie, leveranciers, belanghouders, bedrijfseigendommen en met elkaar. Daarnaast beschikt Wooncompagnie over een klokkenluidersregeling. Over de werkzaamheden van de klachtencommissie heeft het bestuur bij bespreking van het jaarverslag verslag gedaan. Wooncompagnie gaat in 2012 de regelingen weer toetsen en waarnodig aanpassen. De Raad stelt vast dat gedurende het verslagjaar het toezicht is uitgevoerd volgens de regels die daarvoor gelden. De eigen onafhankelijkheid is daarbij immer gewaarborgd. Er is in 2011 geen sprake geweest van situaties van tegenstrijdig belang tussen de leden van de Raad van Commissarissen en Wooncompagnie.

De leden van de auditcommissie spraken in 2011 in 4 vergaderingen met de directeurbestuurder, de manager finance, planning en control en de treasurydeskundigen. In deze gesprekken kwamen o.a. de volgende onderwerpen aan de orde: jaarrekening en jaarverslag 2010, alsmede het rapport van bevindingen PWC treasurystatuut, treasury jaarplan 2011, treasury rapportage 2010 verbindingenstatuut Wooncompagnie Trevin risicomanagement evaluatie dienstverlening externe accountant


-9-

De werkwijze van de Raad Binnen de Raad zijn juridische, financiële, volkshuisvestelijke en maatschappelijke expertises vertegenwoordigd; de leden zijn zowel in de private als in de publieke sector werkzaam. De leden van de Raad kennen het werkgebied van de corporatie en opereren als team. De sfeer binnen de Raad is collegiaal en constructief, waarbij ieder van de commissarissen de ruimte krijgt én neemt die voor een goede uitoefening van de toezichtrol vereist is. De zelfevaluatie 2011 is door de leden van de Raad als zeer constructief en positief ervaren. De afspraken uit de evaluatie worden in het komend verslagjaar ingebed en toegepast.

De werkzaamheden van de Raad De Raad is in 2011 in zes reguliere vergaderingen met de directeurbestuurder bijeengekomen. Vaste onderwerpen werden gevormd door: jaarstukken over 2010 meerjarenplanning en begroting 2011 activiteiten auditcommissie vier maandsrapportages Trevin In aanwezigheid van de accountant werd op 30 mei 2011de jaarrekening 2010 goedgekeurd. Buiten de vaste onderwerpen is tijdens de bijeenkomsten o.a. gesproken over de herijking van het ondernemingsplan „Thuis in de kern 2009-2012‟, diverse grote bouwprojecten, deskundigheidsbevordering van de Raad van Commissarissen, ontwikkelingen in de corporatiesector, organisatie Wooncompagnie, Nieuwe Governance Code, personeelsbijeenkomst, overname bezit Ymere en ontwikkelingen in de regio. Behalve de directeurbestuurder waren leden van het management aanwezig voor zover onderwerpen op hun terrein geagendeerd waren.

De leden van de Raad zijn zich terdege bewust van de veranderende rol van de commissaris in een sterk veranderend speelveld. De nieuwe governancecode, de toegenomen financiële onzekerheid, imagoschade in de sector en een zich sterk roerende politiek zijn enkele ontwikkelingen die volop gevolgd en beoordeeld worden in het belang van Wooncompagnie. Op de website is het door de Raad gehanteerde toezichtkader te vinden. Dit toezichtskader is in 2011 wederom voor één jaar vastgesteld. De Raad van Commissarissen heeft in 2011.tevens een toetsingskader vastgesteld. Dit document geeft een beeld van de meetinstrumenten waarmee de Raad de prestaties van Wooncompagnie toetst. Op de website is het toetsingskader te vinden, samen met alle overige documenten die alle in het verslagjaar zijn aangepast aan de nieuwe governancecode.

Daarnaast is de Raad bijeengekomen voor themabijeenkomsten in het kader van deskundigheidsbevordering. De voorzitter heeft kennisgemaakt met de nieuwe voorzitter van Intermaris Hoeksteen. Een delegatie van de Raad is aanwezig geweest bij overleggen met de ondernemingsraad en de huurdersorganisaties. Twee leden van de Raad hebben workshops gegeven tijdens de personeelsbijeenkomst in september.

De Raad heeft de aanbevelingen uit 2010 in het verslagjaar 2011 uitgevoerd. In de besturingsgids van Wooncompagnie, die in 2012 uitkomt, wordt op toegankelijke en transparante wijze helderheid verschaft over de taken en bevoegdheden, de planning & control cyclus en de governance.


De Raad wordt mondeling en schriftelijk geïnformeerd. De informatie bestaat onder andere uit externe rapportages en correspondentie van WSW, CFV, het ministerie, de accountant en de fiscaal adviseur. Verder worden interne notities en onderzoeken, waaronder audits, die voor het functioneren van Wooncompagnie relevant zijn in de informatievoorziening betrokken. De

-10-

leden van de Raad willen tevens hun toezichthoudende rol actiever invullen door ook op andere wijze de informatie “uit het veld” te verkrijgen.

samenwerken moet bijdragen aan de doelstellingen en het resultaat van Wooncompagnie. Het interne doorontwikkelingstraject, ingezet in 2010, heeft in 2011 de inrichting van de organisatie gevormd naar de veranderende omstandigheden waarbinnen Wooncompagnie haar doelstellingen moet realiseren. De eerder genoemde herijking van het ondernemingsplan heeft sommige keuzes versneld. De Raad spreekt haar waardering uit voor de professionele wijze waarop bestuurder, medewerkers en ondernemingsraad met de veranderende omstandigheden zijn omgegaan.

De Raad stelt vast dat zij haar toezichthoudende taak in onafhankelijkheid heeft kunnen vervullen en dat zij zonder terughoudendheid de daartoe benodigde informatie verkreeg. De Raad wordt door de directeurbestuurder proactief geïnformeerd en waardeert de kritische opstelling van de directeurbestuurder daarbij. Algemene indrukken De Raad heeft in 2011 vastgesteld dat de druk vanuit de ontwikkelingen op financieel terrein, governance, de politiek en de verslechterde sector door Wooncompagnie tijdig en proactief wordt gepareerd. Wooncompagnie doet dat met volle aandacht voor haar maatschappelijke verantwoordelijkheid. De herijking van het ondernemingsplan geeft blijk van actief ondernemerschap.

Honorering directeurbestuurder De honorering van de directeurbestuurder, de heer J.W. (John) Hendriks, 1951, werkzaam bij Wooncompagnie sinds 1998, bedraagt € 157.666 (periodiek betaalde beloningen) en € 43.297(pensioendeel). (2010: € 155.947 resp. € 41.754). De stijging ten opzichte van 2010 komt voort uit de jaarlijkse salarisverhoging. De beloningsstructuur (met een vast salaris en een beoordelingsafhankelijke stijging van 0,2% of 4%) is in het verslagjaar ongewijzigd gebleven. De jaarlijkse salarisstijging wordt door de volledige Raad vastgesteld.

Dat gaat niet zonder nieuwe keuzes te maken. Nieuwe keuze die vervolgens veel vragen van de flexibiliteit van de medewerkers en leiding. De Raad heeft gemerkt dat iedereen de schouders eronder zet en spreekt hier haar waardering voor uit. Het is daarbij prettig om vast te stellen dat de belangen van de huurders in de vorm van de contacten met de huurdersorganisaties niet onder de mindere omstandigheden lijden. Het tegendeel mag beweert worden als we de verkiezing tot beste huurdersorganisatie van Nederland van één van de huurdersorganisaties van Wooncompagnie betrekken. Ook die prestatie vindt de Raad indrukwekkend.

Tot slot Het is een open deur wanneer we zeggen dat het op dit moment minder gaat in Nederland. Iedereen merkt er het zijne van. De corporatiesector moet in een snel veranderende markt proberen adequaat een weg te vinden tussen een flink aantal nieuwe uitdagingen en oude ambities. Wooncompagnie heeft daar in 2011 goed op weten te anticiperen. De vier kernthema‟s van het ondernemingsplan zijn wel aangescherpt, maar niet ingeleverd. Zo illustreert “de kloeke woning” het innovatieve ondernemende karakter van Wooncompagnie waarmee nieuwe vragen in moeilijke markten beantwoord kunnen worden. Nieuwe samenwerkingsverbanden bieden nieuwe inzichten en kansen. Om mogelijke nieuwe risico‟s tijdig te toetsen is het

Organisatieontwikkeling In het verslagjaar is de corporatie in de samenwerking binnen Trevin sterk gaan nadenken over de termijn na 2013. De Raad volgt de ontwikkelingen in Trevinverband nauwlettend. De Raad handhaaft haar uitgangspunten uit het verslag van 2009:


-11-

verbindingenstatuut uit 2011 voor de Raad van groot belang. Zelf heeft de Raad gekozen voor een nieuw rooster van aftreden dat per 2013 recht doet aan betere continuïteit in termen van tijd, competenties en kwaliteit van toezicht. De komende jaren zal nog veel gevraagd worden van Wooncompagnie, bestuurder en medewerkers. De wijze waarop ook in 2011 bestuurder en medewerkers zich van hun taken


hebben gekweten verdiend veel waardering. De Raad vermeldt dit in haar verslag met enige trots.

Namens de Raad van Commissarissen, J.F.T. Quick, voorzitter

-12-

4

Maatschappelijk presteren

Als woningcorporatie hebben we een belangrijke maatschappelijke taak. Wooncompagnie meent dat optimaal maatschappelijk presteren kan worden gerealiseerd door je te richten op zowel het proces als op de inhoud.

in buurten en wijken. We willen onze bewoners dan ook meer invloed geven op onze keuzes en waar mogelijk ook meer eigen verantwoordelijkheid. Met de herijking is het nemen van eigen verantwoordelijkheid door onze bewoners niet meer als streven maar als randvoorwaarde geformuleerd.

Wat betreft het proces vindt Wooncompagnie het erg belangrijk om helder te maken welke relatie wij hebben en willen hebben met onze belanghouders. Daarmee wordt duidelijk wat we voor elkaar willen en kunnen betekenen. Op basis daarvan kunnen we heldere, concrete en resultaatgerichte afspraken maken met gemeenten en andere maatschappelijke partners en deze vastleggen in (prestatie)afspraken en samenwerkings– of intentieovereenkomsten. Als de relaties helder zijn, is ook duidelijk waar sprake zal zijn van informeren, afstemmen dan wel samenwerken. Daarnaast zal Wooncompagnie uiteraard ook tussentijds en achteraf verantwoording afleggen. Over de wijze en frequentie daarvan kunnen concrete afspraken worden gemaakt in de overeenkomsten.

Wat betreft de inhoud wil Wooncompagnie met de bewoners, maatschappelijke partners en gemeenten in beeld brengen wat nodig is in buurten en wijken. Duidelijk moet zijn wat Wooncompagnie reeds doet en wat onze partners van ons mogen verwachten. Dit bepaalt de door ons gedefinieerde rol en kaders met betrekking tot het maatschappelijk investeren, bijvoorbeeld in maatschappelijk vastgoed. Ook op dit punt is met de herijking als randvoorwaarde geformuleerd dat andere partijen bereid moeten zijn om hun verantwoordelijkheid te nemen. In de resterende looptijd van het ondernemingsplan zal een accentverschuiving plaatsvinden van kwantiteit naar kwaliteit. We sturen in sterkere mate op maatschappelijk rendement en in plaats van het plegen van generieke investeringen, leveren we meer maatwerk waar de behoefte het grootst is.

Ook de bewoner wordt door Wooncompagnie gezien als een belanghouder. Immers: Mensen maken wonen, de bewoners weten wat nodig is


-13-

Interview Maatschappelijk presteren Gemeente Purmerend stelt woonvisie op met Wooncompagnie Samen woonambities waarmaken

In de Woonvisie Purmerend 2012 - 2016 is vastgelegd hoe de stad als woonplaats aantrekkelijk en bereikbaar gehouden moet worden. Voor het eerst is dit document tot stand gekomen als volledige coproductie met woningcorporaties. Wethouder Krieger: ‘De opgaven vragen om samenwerking, de inspanningen betalen zich nu al uit!’ Woningprijzen dalen, de hypotheekrente is onzeker. De inkomensnorm verstoort de doorstroming in de sociale huursector en stijgende energieprijzen drijven de woonlasten omhoog. Kortom, er verandert veel. En in hoog tempo. Tijd om de krachten te bundelen, vond de gemeenteraad, en ze stelde voor om stakeholders en woonpartners te laten meewerken aan de nieuwe woonvisie van Purmerend. Rollen omgedraaid Hoofdrollen hierbij waren weggelegd voor de woningcorporaties. Wethouder Hans Krieger: „Voorheen werd de woonvisie opgesteld vanuit het gemeentehuis. Nu hebben we het grotendeels omgedraaid. Tegen onder meer de woningcorporaties hebben we gezegd: wonen is júllie kerntaak. Vertel ons, als kenner van de materie én van deze mooie stad, hoe wij de uitdagingen op woongebied volgens jullie moeten aanpakken.‟ Vijf maatschappelijk speerpunten Zo is de woonvisie een product geworden van zowel gemeente, corporaties, makelaardij als huurdersbelangen. Ook andere stakeholders hebben de mogelijkheid gekregen om sturing te geven aan het geheel, dat bestaat uit vijf maatschappelijke speerpunten: woningvoorraad, prettige woonomgeving, woonruimte voor bijzondere doelgroepen, duurzaam leven en wonen, en het verdelen van de woonruimte.

„Wonen is jullie kerntaak. Vertel het óns maar!‟

Inhoudelijk verbeterd De aanpak bleek verfrissend en vruchtbaar, zowel qua eindresultaat als qua proces. „Wij vinden dat alle partijen van elkaar moeten weten waar we naartoe willen met onze stad. Nu ieder zijn inbreng heeft kunnen geven, is er begrip voor elkaars standpunten en wordt de visie breder gedragen. Daarnaast is het plan inhoudelijk verbeterd. Zo hebben de woningcorporaties zich sterk gemaakt voor het leefbaarheidsfonds en heeft Wooncompagnie duurzaamheid nadrukkelijk op de agenda gezet‟, aldus Krieger.


-14-

Van A naar B Deel A van de woonvisie is hiermee vastgesteld. De betrokken partners werken nu aan vertaling naar deel B: strategie en concrete stappen. Deze afspraken worden medio 2012 vastgelegd. Hans Krieger: „Wonen is meer dan een dak boven je hoofd. Veiligheid, betaalbaarheid, leefbaarheid… De woonvisie brengt nu alle woonaspecten samen. We vervolgen dan ook de ingeslagen weg: gezamenlijk en controlerend. Een woonvisie is immers altijd in beweging. Zo blijven we optimaal inspelen op nieuwe ontwikkelingen en kunnen we sámen onze woonambities blijven verwezenlijken.‟

Maatschappelijk partner Wethouder Hans Krieger prijst zich gelukkig met een partner als Wooncompagnie. En niet allen vanwege de bijdrage aan de woonvisie. „Met hun brede maatschappelijke betrokkenheid zijn ze – ook in deze tijden van crisis – bereid te investeren in nieuwe doelgroepenprojecten. Recent voorbeeld is het zorgcentrum in Weidevenne, maar Wooncompagnie realiseerde ook veel woningen boven winkels in het stadshart. Nu brandt daar weer licht, is er leven. Voor Wooncompagnie zijn het niet de grootste operaties, maar voor ons wel heel belangrijke!‟

De Woonvisie 2012 - 2016, getiteld „Samen leven en wonen‟, is te downloaden via www.purmerend.nl.


-15-

Onze maatschappelijke doelen en waar we nu staan:

Een kader op basis waarvan we bepalen hoe ver we gaan bij het investeren in leefbaarheid. De definitie is vastgesteld en opgenomen in de beleidsnotitie SPB. In 2012 stellen we het kader met betrekking tot leefbaarheidsinvesteringen op. Inzicht in de maatschappelijke opgaven in de wijken en buurten waar wij woningbezit hebben, en onze bijdragen vastleggen. Als eerste aanzet is in de buurtanalyses (SPB) aangegeven welke voorzieningen in een buurt of wijk aanwezig zijn. In 2012 stellen we prioriteiten en bepalen we onze bijdragen. Relaties met gemeenten en andere duurzame partners die passen bij de wederzijdse verwachtingen, en die gebaseerd zijn op vertrouwen en afspraken. Wooncompagnie heeft prestatieafspraken met alle gemeenten waar wij bezit van enige omvang hebben. Met onze strategische partner de Raphaëlstichting hebben we een samenwerkingsovereenkomst gesloten. Voor onze maatschappelijke partners hebben we eind 2011 een inbeddingsladder opgesteld. Op basis daarvan sluiten we samenwerkingsovereenkomsten met meer maatschappelijke partners. Nieuwe vormen van participatie. In 2012 zoeken we samen met onze huurders actief naar nieuwe vormen van participatie. Het doel: klanten die meer meedoen, meedenken en meebeslissen over hun woonomgeving. Blijven investeren in maatschappelijk vastgoed. In 2011 heeft Wooncompagnie wederom maatschappelijk vastgoedprojecten opgeleverd en enkele in gang gezet. In Trevinverband is een kadernotitie opgesteld dat aangeeft wanneer wij wel (en wanneer niet) investeren in maatschappelijk vastgoed en onder welke condities. Transparantie over onze inzet van mensen en financiële middelen. In ons jaarverslag geven wij duidelijkheid over de samenstelling, hoogte en besteding van de maatschappelijke budgetten.


-16-

4.1

Missie en visie

De kerntaak van Wooncompagnie is het bouwen en beheren van (liefst zo betaalbaar mogelijke) huurwoningen. We zijn een private organisatie met een publiek doel. Huurwoningen bouwen en beheren kan iedereen. Wat ons – en andere corporaties – bijzonder maakt is dat publieke doel: Betaalbare en kwalitatief goede woningen voor bewoners met lagere inkomens.

De woningvoorraad van Wooncompagnie is verspreid over de Kop van Noord-Holland, West-Friesland, Noord-Kennemerland en Stadsregio-Noord. We hebben daarom twee vestigingen, één in Schagen en één in Purmerend. De vestiging Purmerend heeft haar werkgebied in de gemeenten Beemster, Edam-Volendam, Graft-de Rijp, Landsmeer, Oostzaan, Purmerend, Schermer, Waterland en Zeevang. De vestiging Schagen is actief in de gemeenten Anna Paulowna, Harenkarspel, Hoorn (Blokker), Medemblik, Niedorp, Opmeer (Hoogwoud), Schagen, Wieringermeer en Zijpe. Per 1 januari 2012 zijn de gemeenten Anna Paulowna, Niedorp en Wieringermeer tezamen met de gemeente Wieringen gefuseerd tot de gemeente Hollands Kroon. Wooncompagnie, ooit begonnen als bouwer en verhuurder van huurwoningen, manifesteert zich nu met een bredere scope. Dit vanuit het besef dat het niet alleen om de kwaliteit van de woning gaat, maar ook om de kwaliteit van de buurten en kernen. Ook de externe relaties van Wooncompagnie worden breder en diverser: Naast de huurders en de gemeenten gaat het ook om andere wijkbewoners, zorginstellingen, welzijnsinstellingen, scholen, ondernemers, enzovoorts.


-17-

Ondernemingsplan 2009 – 2012 De wereld om ons heen is significant gewijzigd ten opzichte van het moment dat wij ons ondernemingsplan „Thuis in de kern 2009 – 2012‟ hebben vastgesteld. Een tussentijdse herijking in 2011 is dan ook noodzakelijk gebleken. Wooncompagnie wordt gedwongen zich meer en meer te richten op haar kerntaak: het bieden van huisvesting aan mensen die daar zelf niet in kunnen voorzien. Dat is ook de richting die de overheid steeds meer voorstaat. Bezuinigingen bij de overheid hebben hun weerslag op zowel de corporaties als op de huurders. De financiële positie van Wooncompagnie komt mogelijk onder druk te staan. Met ons vermogen is in de kern niets mis, maar de ontwikkeling van de kasstromen baart ons wel zorgen. De investeringen nemen toe, terwijl de rendementen op die investeringen steeds lager worden. Het voornemen van de overheid om een substantieel deel van de huurtoeslag door woningcorporaties te laten financieren, maakt dat onze exploitatie verder onder druk komt te staan. Voor Wooncompagnie betekent de bijdrage aan de financiering van de huurtoeslag een extra aanslag op de (meerjaren)begroting van circa € 3,5 miljoen op jaarbasis. Het inflatievolgende huurbeleid, dat zal gelden voor het grootste deel van onze huurders, is ontoereikend om dat op te vangen. We kunnen de huurinkomsten met het streefhuurbeleid optimaliseren en vanzelfsprekend blijven we kritisch kijken naar de bedrijfslasten. Maar de genoemde ontwikkelingen betekenen een verandering in de rol en positie van onze huidige woningvoorraad. Om nieuwe woningen te kunnen bouwen en om de bestaande woningen te kunnen blijven exploiteren, is Wooncompagnie meer en meer afhankelijk van het verkopen van bestaande huurwoningen. Een heroverweging van de keuze tussen sloop en vervangende nieuwbouw of het in stand houden (lees: levensduurverlenging) van de huidige woningvoorraad is gegeven deze constatering opnieuw legitiem.

impact van de ministeriële regeling, voortkomend uit de EU-beschikking, vast te stellen. In 2011 zijn –voor zover mogelijk– de mogelijkheden om het niet-DAEB bezit afzonderlijk te financieren onderzocht en is de juridische of administratieve scheiding voorbereid. Begin 2011is conform de beleidscyclus van het Strategisch Portefeuillebeleid (SPB) het woningmarktonderzoek geactualiseerd dat het RIGO in 2008 voor ons heeft uitgevoerd. Dit onderzoek betreft alle gemeenten waar wij actief zijn. Het geeft inzicht in de toekomstige vraag naar huur– en koopwoningen, de ontwikkeling van de woningvoorraad naar type, eigendom en prijsniveau, bevolkings– en huishoudensontwikkeling, alsook in verhuisbewegingen. Daarnaast hebben we, onder andere naar aanleiding van de EUbeschikking, nu expliciet een onderscheid gemaakt tussen huishoudens met een inkomen tot € 33.614, huishoudens met een inkomen van € 33.614 tot € 43.000 en huishoudens met een inkomen van €43.000 en hoger. Daarmee hebben we zicht gekregen op de omvang en ontwikkeling van deze groepen, hun woonvraag en hun (on)mogelijkheden op de woningmarkt. Om de impact van alle bovengenoemde ontwikkelingen in kaart te brengen, zijn in juli 2011 met managers, hoofden en een aantal medewerkers drie sessies gehouden ten behoeve van de herijking van het ondernemingsplan „Thuis in de kern 2009 – 2012‟. De resultaten van de strategische sessies van medio 2010 naar aanleiding van de EUbeschikking, de resultaten van het woningmarktonderzoek en de gemaakte analyse met betrekking tot gewijzigde en toekomstige wetgeving zijn daarbij belangrijke input geweest. Het eindresultaat van de herijkingsessies hebben hun weerslag gekregen in een aangepaste versie van het ondernemingsplan dat de koers weergeeft tot eind 2012; de nog niet opgepakte of afgeronde doelstellingen zijn opgenomen, aangepast dan wel aangescherpt. In dit jaarverslag en in het reeds verschenen jaarbeeld „Thuis in 2011‟ doen wij verslag van de stand van zaken van alle doelstellingen uit het ondernemingsplan. Zowel het herijkte ondernemingsplan als het

Uiteraard heeft de veranderende wetgeving ook in financiële en organisatorische zin impact op onze organisatie. Medio 2010 is binnen Wooncompagnie een aantal strategische sessies gehouden om onze reactie op en de


-18-

jaarbeeld 2011 kunt u vinden op onze website. In 2012 zetten we het nieuwe ondernemingsplan 2013 – 2016 op dat vanaf 2013 van kracht zal zijn en waarbij we wederom onze stakeholders nauw zullen betrekken.

zorg– en welzijnsinstellingen en de bewoners. Een integrale aanpak met alle partijen in gedeelde verantwoordelijkheid zien wij dan ook als een randvoorwaarde voor onze inspanningen ten behoeve van maatschappelijke opgaven.

De missie van Wooncompagnie We hebben onze missie als volgt gedefinieerd:

De visie van Wooncompagnie De visie geeft aan hoe wij de toekomst zien en wat onze langere termijnambities zijn. De manier waarop wij dat willen bereiken (de koers zoals beschreven in het ondernemingsplan „Thuis in de kern 2009 – 2012‟) hebben we geïntegreerd in onze visie.

“Wooncompagnie biedt haar klanten woningen en woondiensten, draagt actief bij aan vitale kernen en buurten en is betrouwbaar, open en duidelijk”. De missie geeft aan waarvoor „we op aarde zijn‟ en geeft richting aan onze activiteiten. Wij staan voor onze maatschappelijke opgaven en voor onze klanten. Dat vraagt een ondernemende en nieuwsgierige instelling. Gezien de gesignaleerde ontwikkelingen hebben wij er behoefte aan om op een nog scherpere manier positie te kiezen:

Wooncompagnie is een plattelandscorporatie. In die traditie is Wooncompagnie gevormd. We hebben affiniteit met het platteland en de plattelandscultuur. Bovendien ligt onze professionaliteit op dit terrein. Onze structuur, cultuur en onze kennis zijn hierop toegesneden. Wij hebben veel aandacht voor de identiteit, kleinschaligheid en kwaliteit van de dorpen en kernen. Ook omdat wij daar vaak de enige aanbieder van sociale huurwoningen zijn. Wooncompagnie speelt in op de ontwikkelingen op het platteland, zoals de veranderende samenstelling van huishoudens (met name naar grootte en leeftijd), de stabiliserende omvang van de bevolking en de groeiende vraag naar onze investeringen in leefbaarheid. Wij werken dan ook nauw samen met bewoners, gemeenten en andere aanbieders van diensten op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Die positie van plattelandscorporatie veronderstelt dat ons aanbod van woonproducten breed, toegankelijk, kwalitatief goed en herkenbaar is, zodat we zoveel mogelijk kunnen beantwoorden aan de vraag van verschillende groepen mensen.

1. Onze klanten: Wij richten ons primair op huishoudens met een laag inkomen1 en specifieke groepen zoals mensen met een beperking en/of zorgvraag en statushouders. Secundair richten wij ons daar waar nodig ook op huishoudens met een laag middeninkomen2 voor wie de reguliere koopmarkt onbereikbaar is. 2. Onze maatschappelijke opgaven: Vitaliteit wordt bepaald door een wisselende mix van wonen, werken, voorzieningen, sociale samenhang, een actieve dorpsraad, een florerend verenigingsleven, rust en ruimte en hoe de bewoners deze ervaren en waarderen. We zijn ons bewust van onze belangrijke betekenis in delen van ons werkgebied. Omdat wij in veel van onze kernen en buurten de enige sociale verhuurder zijn, moeten we onze verantwoordelijkheid kennen en nemen. Het behouden of vergroten van de vitaliteit van een buurt of kern vergt echter een duurzame samenwerking met gemeenten, corporaties,

Wooncompagnie zoekt voortdurend naar de meest optimale invulling van het maatschappelijk ondernemerschap om vorm te kunnen blijven geven aan haar bestaansrecht. De organisatie opereert daarbij binnen een netwerk van verschillende belanghouders om haar missie te realiseren. Onze missie realiseren en daartoe succesvol opereren binnen ons netwerk vraagt enerzijds om een opstelling naar buiten toe die het functioneren binnen dat netwerk ondersteunt

1

Per 1 januari 2011 betreft dit een gezamenlijk belastbaar jaarinkomen tot € 33.614 dat jaarlijks wordt geïndexeerd. 2 Per 1 januari 2011 betreft dit een gezamenlijk belastbaar jaarinkomen tussen € 33.614 en € 43.000 dat wordt jaarlijks wordt geïndexeerd.


-19-

en anderzijds een interne organisatie en besturing die dit faciliteren. De lijn die Wooncompagnie hierbij zoekt is die van samenwerking, waarbij de sterke punten van elkaar worden opgezocht daar waar dit meerwaarde biedt en waarbij elke betrokkene zijn verantwoordelijkheid kent en neemt: Het is de lijn van een netwerkorganisatie.

4.2

Herzieningswet wijziging incassobureau herijkt ondernemingsplan aankoop bezit Ymere nieuwe website stand van zaken onderhoud asbestbeleid digitaal klantenpanel koers Wooncompagnie Trevin

Relatie met bewoners Met de SHO wordt gesproken over de wijze waarop Wooncompagnie op dit moment de participatie heeft geregeld. We zijn het met elkaar eens dat dit aanpassing behoeft. In november 2011 is met alle leden van al onze huurdersverenigingen gesproken over nieuwe vormen van participatie. De Huurdersbelangenvereniging regio Schagen (Huko) heeft een onderzoek laten doen naar haar eigen functioneren. Ook Huurdersvereniging De Vijfhoek heeft dit laten doen. Daarnaast zijn we met de SHO op excursie geweest naar corporaties in Friesland om te zien en te praten over de manier waarop zij de participatie hebben geregeld. Dit alles zal als input worden gebruikt om in 2012 met elkaar verder te verkennen hoe we de participatie kunnen verbeteren.

Wooncompagnie betrekt haar bewoners zoveel als mogelijk bij het beleid. Veelal gebeurt dit via vertegenwoordigers. Dit zijn huurdersorganisaties zoals de huurdersverenigingen en bewonerscommissies. Het is nu eenmaal onmogelijk elke individuele bewoner bij de beleidscyclus te betrekken. De meeste bewoners zouden dat bovendien niet eens willen. Individuele huurders die wél graag betrokken willen worden bij onze beleidsvorming, kunnen bijvoorbeeld deelnemen aan het klantenpanel (zie hoofdstuk 6). Samenwerkende Huurders Organisaties (SHO) De SHO is een samenwerkingsverband tussen de Huurderskoepel Schagen en Omstreken, en Huurdersvereniging De Vijfhoek. De SHO is het officiële orgaan waaraan Wooncompagnie (gekwalificeerd) advies vraagt en informatie verstrekt conform de samenwerkingsovereenkomst en de overlegwet. De SHO voert overleg met de directeurbestuurder.

Huurdersbelangenverenigingen regio Schagen (Huko) Op voordracht van Wooncompagnie was de Huko genomineerd voor de door de Woonbond georganiseerde selectie „Beste huurdersorganisatie‟. Tijdens een feestelijke bijeenkomst mocht de Huko de eerste prijs in ontvangst nemen. Er is regelmatig en goed overleg geweest tussen de Huko en het management van vestiging Schagen.

In 2011 is de SHO vijf keer bij elkaar geweest om met de directie te overleggen. De navolgende onderwerpen zijn besproken: nieuwe samenwerkingsovereenkomst (getekend) uitkomsten participatielabel Kracht door Verbinding jaarplan en meerjarenbegroting Wooncompagnie huurverhoging en huurharmonisatie veiligheidsinspecties kleine kernenbeleid (adviesaanvraag) nieuwe toewijzingsregels jaarverslag en jaarrekening Wooncompagnie


Huurdersvereniging De Vijfhoek De Vijfhoek heeft net als de Huko een onderzoek laten uitvoeren door de Woonbond. Bij het maken van dit jaarverslag waren de uitkomsten hiervan nog niet bekend. De beide onderzoeken, de uitkomst van het participatielabel en de discussieavond met de SHO leveren allemaal ingrediënten voor de discussie over de toekomst van de bewonersparticipatie. In 2012 zal hier een vervolg aan worden gegeven.

-20-

Sinds de jaarvergadering in maart 2011 kent de Vijfhoek in Purmerend een nieuw bestuur dat vol elan aan de slag is gegaan. Er is vier keer overleg geweest met het bestuur en daarnaast drie keer overleg met de voorzitter. Ook tussentijds wordt constructief overlegd. We ondersteunen het bestuur waar mogelijk. In 2011 is onder andere gesproken over: omgaan met bewonerscommissies jaarplan vestiging Purmerend excursie onderzoek Woonbond resultaten Leefbaarheidsonderzoek ontwikkelingen Woningnet prestatieovereenkomst Schermer jaarverslag geschillencommissie SWW planmatig onderhoud activiteitenplannen gemeenten

overleg met de verschillende gemeenten besproken.

Bewonerscommissies en huurdersverenigingen In 2011 is regelmatig en goed overleg geweest tussen de huurdersverenigingen en de woonconsulenten en opzichters van vestiging Schagen. De samenwerking tussen vestiging Schagen en de huurdersorganisaties is in 2012 verder versterkt door een succesvolle najaarsbijeenkomst met alle huurdersverenigingen van de vestiging Schagen. Het thema was „heldere kaders voor leefbaarheidsprojecten‟ en dit heeft voor beide partijen geleid tot inzichten in criteria voor toekenning van leefbaarheidsprojecten. In 2012 wordt dit verder uitgewerkt.

4.3

Woonvisie Purmerend De Gemeente Purmerend heeft samen met de woningcorporaties een woonvisie opgesteld. Zowel voor de gemeente als voor de corporaties was het de eerste keer dat in volwaardige gezamenlijkheid een Woonvisie is opgesteld. De vaststelling door de Gemeenteraad heeft plaatsgevonden in februari 2012. Aangezien in de toekomst in Purmerend nog maar twee corporaties actief zullen zijn, moet worden nagedacht of gezamenlijke prestatieafspraken wenselijk zijn of dat Wooncompagnie gaat voor eigen afspraken. Woonzorgvisie Edam-Volendam Met de Gemeente Edam-Volendam en vele partners die daar actief zijn, is gewerkt aan het opstellen van een woonzorgvisie. In februari 2012 is deze door de Raad vastgesteld. Uitwerking zal daarna met alle partners worden vormgegeven.

Relatie met gemeenten

Om onze relaties met gemeenten in beeld te brengen, maken wij gebruik van „de inbeddingsladder‟. Deze inbeddingsladder geeft de verschillende niveaus aan waarop Wooncompagnie relaties kan onderhouden met andere partijen. Per niveau geeft de ladder de intensiteit, het karakter en de afspraken met partijen aan. De ladder is een hulpmiddel bij het ontwikkelen van relaties die passen bij de wederzijdse verwachtingen en die gebaseerd zijn op de lokale situatie en het wederzijds vertrouwen. In 2010 is de inbeddingsladder herijkt en de uitkomst is tijdens het bestuurlijk


Prestatieafspraken Passend bij een netwerkorganisatie, zoekt Wooncompagnie de afstemming en samenwerking met gemeenten actief op. We hebben elkaar nodig om onze doelen te bereiken. Met alle gemeenten is in het voor- en het najaar dan ook op bestuurlijk niveau overleg gevoerd.

-21-

Wooncompagnie is voorstander van het maken van concrete afspraken. Bij voorkeur leggen we intenties en inhoudelijke en procesmatige afspraken vast in een convenant of prestatieafspraak. Door de economische crisis en de ontwikkelingen in onze sector is wel gebleken dat gemeenten en corporaties terughoudend moeten zijn in het verder concretiseren van afspraken. De polstok lijkt minder lang te zijn dan voorheen.

prestatieafspraken gemaakt met alle gemeenten waar we positie van enige omvang hebben. Met de aankomende fusie tussen de gemeenten in de regio van vestiging Schagen zal ook met de fusiegemeente nieuwe prestatieafspraken worden gemaakt. Wooncompagnie zal hierin als trekker fungeren. In Medemblik wordt gestreefd naar gemeenschappelijke afspraken met de collega corporaties en ook met de collega‟s uit Hollands Kroon is het streven om tot gemeenschappelijke prestatieafspraken te komen. De Huko zal actief betrokken worden bij de prestatieafspraken met Hollands Kroon en fusiegemeente Schagen.

Ondanks de aanhoudende crisis is het in 2011 gelukt om met de gemeente Schermer afspraken te maken. Daarmee heeft Wooncompagnie ultimo 2011


-22-

Gemeente

Inhoud

Anna

Doelgroepen, wonen en zorg, leefbaarheid, samenstelling woningvoorraad:

Paulowna

betaalbaarheid en kernvoorraad, rollende voorraad: ontwikkelingen in en van de

Gereed/Verwacht



voorraad, huurbeleid, woonruimteverdeling, schuldhulpverlening en ontruiming, energiebeleid, investeringsafspraken. Beemster

Doelgroepen (met name starters en mantelzorgers), samenstelling woningvoorraad: betaalbaarheid en kernvoorraad, grondprijs, rollende voorraad



(nieuwbouw, kwaliteit op peil houden van de bestaande voorraad, verkoop), duurzaamheid en energie, samenwerking en overleg. Edam-

Doelgroepen, wonen en zorg, leefbaarheid en veiligheid, betaalbaarheid,

Volendam

kernvoorraad, ontwikkelingen woningvoorraad, verkoop, woonruimteverdeling,



maatschappelijke opvang, schuldhulpverlening, ontruimingen en 2e kansbeleid, onderzoek en monitoring woningmarkt. Harenkarspel

Doelgroepen, wonen en zorg, leefbaarheid, samenstelling woningvoorraad, betaalbaarheid en kernvoorraad, rollende voorraad, ontwikkelingen in en van de



voorraad, huurbeleid, woonruimteverdeling, energiebeleid, investeringsafspraken. Medemblik

Beleid ten aanzien van ouderen en starters, voorraad betaalbare huurwoningen, toewijzing van woningen, huurbeleid, verkoop van woningen, overleg met en



inspraak van huurders. Purmerend

Doelgroepen, voorraadontwikkeling, kwaliteit van de leefomgeving, wonen, zorg en welzijn, monitoring en overleg, begrip sociale huurwoning, sociale grondprijs,



onvoorziene omstandigheden. Schagen

Doelgroepen, wonen en zorg, leefbaarheid en veiligheid, samenstelling woningvoorraad: betaalbaarheid en kernvoorraad, rollende voorraad (nieuwbouw,



bestaande voorraad - kwaliteit op peil houden, verkoop), huurbeleid, woonruimteverdeling, maatschappelijke opvang, schuldhulpverlening en ontruiming. Niedorp

Doelgroepen, wonen zorg en welzijn, leefbaarheid, ontwikkeling van de woningvoorraad, woonruimteverdeling, samenwerking en overleg.

Schermer

Doelgroepen, wonen zorg en welzijn, vitaliteit, betaalbaarheid en kernvoorraad, ontwikkelingen in en van de voorraad, verkoop, huurbeleid,

 

woonruimteverdeling, schuldhulpverlening en duurzaamheid. Waterland

Betaalbaarheid, aanpak schaarste, oplossingen bieden in de woonbehoefte van speciale doelgroepen , samenwerking en overleg.

Wieringer-

Doelgroepen, wonen en zorg, leefbaarheid, samenstelling woningvoorraad,

meer

betaalbaarheid en kernvoorraad, rollende voorraad, ontwikkelingen in en van de

 

voorraad, huurbeleid, woonruimteverdeling, energiebeleid, investeringsafspraken. Zeevang

Onderzoek en monitoring, doelgroepen, wonen en zorg, leefbaarheid en bewonersparticipatie, sociale woningvoorraad / kernvoorraad, nieuwbouw en



woonruimteverdeling. Zijpe

Kernvoorraad, huurbeleid, ontwikkeling van de woningvoorraad, wonen met zorg en welzijn, woonruimteverdeling, leefbaarheid, samenwerking en overleg.


-23-



4.4

Relatie met maatschappelijke partners

varianten wordt doorgerekend op financiële haalbaarheid. Mobiele mantelzorgwoning Zeevang In het kader van het project „De Verbinding‟ is een proef gestart met de realisatie van een mobiele zorgkamer. Op 5 oktober 2011 hebben de deelnemende partijen een samenwerkingsovereenkomst getekend. Het resultaat is een concrete handleiding en een flexibele zorgkamer, die in 2011 is geplaatst in Zeevang. Een mobiele zorgkamer is een verplaatsbare aanbouw met een slaapkamer met badkamer en toilet die tegen een bestaande woning wordt aangezet. Het gaat dus niet om een zelfstandige woonruimte. Wooncompagnie is eigenaar van de flexibele zorgkamer. Zodra de zorgkamer weer beschikbaar komt, zal deze bij een volgende kandiaat geplaatst worden.

Ook met de maatschappelijke partners zoekt Wooncompagnie de samenwerking actief op. We hebben elkaars kennis en kunde hard nodig om onze doelen te bereiken. Informeren, afstemmen en samenwerking is daarbij hard nodig. Per maatschappelijke partner kunnen de wederzijdse verwachtingen –gebaseerd op de lokale situatie en wederzijds vertrouwen– anders zijn. Om dit goed in beeld te krijgen en daar transparant in te kunnen zijn, heeft Wooncompagnie eind 2011 een inbeddingsladder voor zorg en welzijn opgesteld, net zoals we voor gemeenten hebben gedaan. De partijen waar mee wordt samengewerkt, zijn in kaart gebracht. Daarnaast is bepaald wat het niveau van de huidige relatie is en wat het gewenste niveau is. Deze inbeddingsladder is daarmee vastgesteld. In 2012 gaan de vestigingen werken aan het actieplan hoe te komen van de huidige naar de gewenste situatie.

4.5

Het speelveld van de corporaties is voortdurend in beweging. Ontwikkelingen volgen elkaar steeds sneller op en dit heeft een groot effect op ons denken en handelen. Corporaties zijn meer en meer markten klantgericht gaan denken en werken. Het merendeel van de corporaties verlegt de focus van vastgoed naar mensen en de maatschappij. Als een reactie op alle ontwikkelingen in de sector, zien we een duidelijke trend van schaalvergroting onder woningcorporaties. Ook de afspraken over het toekennen van staatssteun die de voormalig minister van der Laan met de EU in december 2009 heeft gemaakt, hebben een grote invloed op de woningcorporaties. Met name de afspraak rondom de toewijzing van sociale huurwoningen heeft een grote impact op de corporaties. Daarnaast worden de financiële mogelijkheden van corporaties niet alleen door de EU beperkt, maar heeft ook het Rijk een grote impact op de investeringsruimte door maatregelen te treffen zoals het heffen van vennootschapsbelasting en de bijdrage van corporaties aan de huurtoeslag. Tegelijkertijd doet de maatschappij een beroep op corporaties om juist in deze economisch barre tijden anticyclisch te investeren en worden veelvuldig posities en projecten aan corporaties

Net als met gemeenten, legt Wooncompagnie bij voorkeur intenties en inhoudelijke en procesmatige afspraken vast in een convenant of samenwerkingsovereenkomst. Ook in 2011 zijn afspraken op deze wijze bekrachtigd en vastgelegd: Visie op Broek In januari 2011 is een intentieovereenkomst getekend waarin diverse partijen hebben aangegeven dat zij voor het dorp Broek in Waterland een stedenbouwkundige visie en een globaal programma willen opstellen. Deze partijen zijn Wooncompagnie, Algemene Woningbouwvereniging Monnickendam, De Zorgcirkel, Stichting Spoor en Kinderopvang SKW. Zij zijn bij elkaar gebracht door werkgroep „Visie op Broek‟. De Werkgroep „Visie op Broek‟ bestaande uit leden van de Dorpsraad, de Broeker Gemeenschap en inwoners van Broek, is initiatiefnemer voor de ontwikkeling van de planvorming. Eind 2011 is de eerste fase afgerond en is een stedenbouwkundige visie en een globaal programma opgesteld. In 2012 zal de tweede fase worden afgerond waarbij een aantal


Relatie met collegacorporaties

-24-

aangeboden. Corporaties komen dus klem te zitten tussen „willen‟ en „kunnen‟.

toekomstige ontwikkelingen. Daarbij kwamen we soms tot andere keuzes en oplossingen. De ontwikkelingen in de eigen gelederen leidden tot het opnieuw bepalen van de relatie van de corporaties in Trevin. Begin 2012 is besloten om de coöperatieve vereniging in 2013 te beëindigen. Het voorstel is om voor het SSCInkoop per 1 juli 2012 de zelfstandige inkoop B.V. Trevian op te richten. De Trevincorporaties zullen het ICT-beheer gaan uitbesteden. Wooncompagnie is begin 2012 dan ook een traject opgestart om een leverancier te selecteren voor het beheren van de centrale ICT-infrastructuur. Trevin ICT blijft de huidige dienstverlening voortzetten tot het moment dat voor alle drie de corporaties de nieuwe situatie is bereikt.

Brancheorganisatie Wooncompagnie is lid van Aedes, de koepelvereniging van woningcorporaties. Aedes maakt zich sterk voor de condities waaronder corporaties als maatschappelijke ondernemingen hun werk kunnen doen, geeft voorlichting en informatie en initieert onderzoek en productontwikkeling. Aedes is ook de werkgeversvereniging van de corporatiebranche. Aedes heeft begin 2011 aangegeven zich te concentreren op de kerntaken belangenbehartiging, ledenbinding en professionalisering. Het bestuur en de directie willen daarvoor extra specialisten op het gebied van de belangenbehartiging aantrekken. Tegelijkertijd is de inzet de personeelsomvang terug te brengen van 120 volledige arbeidsplaatsen naar maximaal 75. Wooncompagnie is blij met deze koerswijziging. De drie kerntaken zijn waar het Wooncompagnie om gaat en wat voor ons de meerwaarde geeft van het hebben van een brancheorganisatie.

Kracht door Verbinding Wooncompagnie voelt zich sterk betrokken bij de toekomst van Noord-Holland en neemt hier haar verantwoordelijkheid in. Veel ontwikkelingen overstijgen de grenzen van steden en dorpen, en zelfs die van de subregio‟s. Zaken als krimp en bereikbaarheid zijn geen lokale onderwerpen, maar kunnen slechts in een breder verband begrepen en aangepakt worden. Zo kan het voor een individuele gemeente, woonkern of buurt verleidelijk zijn om ieder voor zich zoveel mogelijk voorzieningen en woningen binnen te halen. Dat zijn we wel zo gewend. We komen uit een tijd waarin „groei‟ overal gemeengoed was. Maar we weten dat naast „groei‟ ook „stabilisatie‟ en zelfs „krimp‟ bestaat. Dat is een nieuw fenomeen. Deze ontwikkelingen kunnen zich soms in één en dezelfde regio voordoen. Op dat moment kan het „ieder voor zich‟ scenario contraproductief of zelfs „kannibalistisch‟ uitpakken. Het risico is groot dat woningen deels voor de leegstand worden gebouwd, en voorzieningen het uiteindelijk niet redden door gebrek aan draagvlak. Voor een regio als geheel kan het dan beter zijn dat partijen in buurten en woonkernen in samenhang gericht investeren in een beperkt aantal voorzieningen, maar die goed en kwalitatief van niveau zijn. Wij willen de uitdaging aangaan om met een gezamenlijke, gerichte inzet te werken aan een krachtig en toekomstgericht Noord-Holland. Daarom zijn wij in 2009 het samenwerkingsverband „Kracht door Verbinding‟ aangegaan met vijf andere

Trevin In 2008 hebben IntermarisHoeksteen, Woonwaard en Wooncompagnie met elkaar gesproken over de ontwikkelingen in de sector en geconstateerd dat we op dezelfde manier tegen grenzen, vraagstukken en ontwikkelingen aankijken en aanlopen. De grenzen zien wij op het gebied van: professionalisering marktmacht & coalitievorming invloed en rol in het debat IntermarisHoeksteen, Woonwaard en Wooncompagnie hebben daarom in 2009 is een samenwerkingsovereenkomst getekend. Het samenwerkingsverband heeft de vorm van een coöperatie gekregen, genaamd Trevin (zie ook paragraaf 7.3). 2010 stond in het teken van het opbouwen van het bedrijf Trevin. In 2011 heeft Trevin voor het eerst volledig gedraaid. 2011 was in alle opzichten een turbulent jaar. Zowel Wooncompagnie als Woonwaard en IntermarisHoeksteen hebben in 2011 veel inspanningen verricht om voorbereid te zijn op


-25-

corporaties: Woningstichting Den Helder, IntermarisHoeksteen, Parteon, De Woonschakel en Woonwaard. De corporaties hebben naast hun volkshuisvestelijke taak ook te maken met de ontwikkeling van de regio op het gebied van bijvoorbeeld wonen, leefbaarheid of duurzaamheid. Het is in hun belang om te investeren op een manier die het meest optimaal is voor de regio en de mensen die er wonen. Daarbij is het werken aan de woningvoorraad of het meedenken over voorzieningen niet altijd genoeg.

Zoals gezegd is de visie een uitnodiging aan gemeenten, (belangen)organisaties en maatschappelijke groepen om regionaal samen te werken. Dit heeft in 2010 de vorm gekregen van regioscans en daarop volgende „Alliantiefabrieken‟. De Alliantiefabrieken zijn een manier om op de gekozen thema‟s concrete uitvoeringallianties te smeden tussen de deelnemers. Wooncompagnie is partner in verschillende allianties en heeft hier in 2011 verder invulling aan gegeven. In november 2011 heeft een grote bijeenkomst plaatsgevonden waarbij de website www.krachtdoorverbinding.nl is gelanceerd door de gedeputeerde van de provincie NoordHolland. Op de website zijn alle allianties te vinden en wordt de voortgang bijgehouden. In 2012 zal Wooncompagnie doorgaan met de allianties waar zij bij betrokken is. Tevens zal in de loop van 2012 door de vijf corporaties van Kracht door Verbinding de strategische visie van het initiatief worden herijkt.

Wij hebben daarom als initiatiefnemers Berenschot gevraagd om het perspectief van de Noord-Hollandse corporaties in een regionaal kader te schetsen. Dat heeft geresulteerd in het rapport „Kracht door verbinding‟. Hierin staan zes thema‟s centraal: wonen, bereikbaarheid, duurzaamheid & energie, leefbaarheid & voorzieningen, leisure en kenniseconomie & agri-business. Uit de analyse blijkt dat NoordHolland er zeker niet slecht voorstaat. Uit het onderzoek komt duidelijk naar voren dat Noord-Holland zijn kracht ontleent aan het feit dat de verschillende kernen onderling hun eigen karakter en pluspunten hebben, en dat die kernen in hun samenhang een aantrekkelijk geheel vormen waar collectief het totale palet aan functies op een aantrekkelijke manier voorhanden is. Maar er is naast groei in bepaalde regio‟s en kernen, ook een tendens naar krimp; van de bevolking, de arbeidsmarkt, voorzieningen, leefbaarheid en ook van de woningmarkt. Alleen met een integrale benadering, zo blijkt, is het mogelijk de regionale opgaven aan te gaan. Daarbij moeten naast de woningmarkt onder andere ook voorzieningen, economie en onderwijs worden betrokken.

Samenwerkende Waterlandse Woningcorporaties (SWW) De Samenwerkende Waterlandse Woningcorporaties (SWW) vormen samen met de Federatie van Zaanse woningcorporaties de Samenwerkende Woningcorporaties Zaanstreek-Waterland (SWZW). Het SWW kent een beleidsoverleg en een directeurenoverleg. De vestigingsmanager neemt deel aan het directeurenoverleg van het SWW dat in 2011 zeven keer heeft plaatsgevonden. Belangrijke onderwerpen in 2011 waren: invulling beleidsruimte 10% voor middeninkomens huurverhoging 2011 jaarplan SWW Kamers met Kansen jongerencontract aanbiedingsafspraken gemeente Purmerend volkshuisvestingsplan gemeente Waterland rapport rekenkamercommissie gemeente Waterland Woonvisie Purmerend liberalisatie van huurwoningen voorbereiding bestuurlijke overleggen Purmerend en Waterland Warmtewet

In het rapport doen we een voorzet hoe we de samenwerking zien, en hoe die samenwerking zich verhoudt tot andere verbanden binnen onze branche. Daarbij gaan wij ook in op de partners buiten onze sector die we uitnodigen voor samenwerking. Wij zoeken dialoog en samenwerking met partijen van binnen en buiten onze sector. De discussies rondom de totstandkoming van dit rapport hebben ons geholpen om tot een scherper beeld te komen van wat die samenwerking zou kunnen inhouden.


-26-

toekomst SWW voorkomen dakloosheid

geschillencommissie voortgang regionaal woonruimteverdeelsysteem (Woningmatch)

Woningcorporaties Noordvleugel Randstad Het Platform Woningcorporaties Noordvleugel Randstad is een samenwerking tussen corporaties in de Stadsregio Amsterdam. Wooncompagnie wordt vertegenwoordigd door de directeurbestuurder. In 2011 is drie keer overleg gevoerd. Daarbij is onder andere aan de orde gekomen: gevolgen Europese beschikking voor de middeninkomens woonruimteverdeling in de Stadsregio begroting 2012 monitor woningbouw Stadsregio Herzieningswet

Kop van Noord-Holland De corporaties in de Kop van Noord-Holland vormen formeel geen samenwerkingsverband, anders dan een gezamenlijke geschillencommissie. Wel is er bereidheid tot de regionale afstemming dan wel samenwerking. Stichting Morene Wooncompagnie is één van de vijf woningcorporaties die Stichting Morene hebben opgericht. Deze stichting stelt zich ten doel uitsluitend op het gebied van huisvesting van dak– en thuislozen werkzaam te zijn in de gemeenten Drechterland, Enkhuizen, Hoorn, Koggenland, Medemblik, Opmeer, Stede Broec en Wervershoof. De Stichting heeft al enige tijd geen activiteiten ondernomen en is eind 2011 dan ook opgeheven.

Samenwerkingsverband NoordKennemerland Het samenwerkingsverband NoordKennemerland is een samenwerking van woningcorporaties in Noord-Kennemerland (SVNK). Wij participeren in dit overleg vanwege ons woningbezit in Schermer. Wooncompagnie wordt vertegenwoordigd door de directeurbestuurder. In 2011 is drie keer overleg gevoerd. Daarbij is onder andere aan de orde gekomen: begroting 2012 woningmarktontwikkelingen toekomstvisie betaalbaarheid RAP regio Alkmaar regionale huisvestingsverordening reglement Klachtencommissie Kracht door Verbinding Herzieningswet

4.6

Leefbaarheid is voor Wooncompagnie de mate waarin bewoners zich prettig voelen in hun woonomgeving en de beschikbaarheid van voorzieningen. De woonomgeving moet schoon en veilig zijn. Wat defect is moet snel gemaakt worden. Kinderen van verschillende leeftijden moeten er kunnen spelen. Ouderen moeten zich op hun gemak voelen. Winkels, scholen en openbaar vervoer moeten goed bereikbaar zijn. De beschikbaarheid van kinderopvang, gezondheidszorg, mogelijkheden voor sport en recreatie: Het zijn allemaal onderdelen van een goed woon– en leefklimaat. Voor oudere bewoners is een combinatie van goed wonen en de nabijheid van zorg– en welzijnsvoorzieningen van extra groot belang. Vooral op het platteland staat de aanwezigheid van voorzieningen onder druk. De trend is dat voorzieningen vooral worden geconcentreerd in de hoofdkernen. In de wijken en buurten waar wij woningen hebben, leveren we een passende bijdrage aan de leefbaarheid. Om inzicht te krijgen in de leefbaarheid in een wijk of buurt maken we

Platform Woningcorporaties WestFriesland In verband met het woningbezit in de gemeente Medemblik is Wooncompagnie aangesloten bij Platform Woningcorporaties West-Friesland. Wooncompagnie wordt vertegenwoordigd door de directeurbestuurder en/of de vestigingsmanager. In 2011 is vijf keer overleg gevoerd, waarbij onder andere aan de orde is gekomen: staatssteundossier AEDES en landelijke ontwikkelingen RAP West Friesland huisvesting MOE-landers


Leefbaarheid, zorg en welzijn

-27-

onder andere gebruik van de zogenoemde leefbaarheidsmonitor Lemon. Lemon maakt verschillende aspecten van leefbaarheid op buurt–, wijk– of gemeenteniveau inzichtelijk. Het onderzoek wordt tweejaarlijks uitgevoerd en bekostigd door Wooncompagnie en de betreffende gemeente. In 2011 zijn de resultaten gepubliceerd van het in 2010 uitgevoerde Lemon. Voor de prioritering van leefbaarheidprojecten zijn de resultaten van de uitgevoerde metingen gebruikt.

Het realiseren en behouden van vitale kernen raakt veel onderwerpen en beleidsterreinen en vraagt daarom om een integrale aanpak, op lokaal en regionaal niveau. Provincies, gemeenten, corporaties, zorg– en welzijnsinstellingen en bewoners zijn daarmee de aangewezen partijen in het realiseren en behouden van vitale kernen en buurten. De beleidsvelden leefbaarheid, zorg en welzijn dienen daarbij in samenhang te worden bezien. Dit sluit naadloos aan bij onze visie dat Wooncompagnie een netwerkorganisatie moet zijn. Per onderdeel kan de rol en verantwoordelijkheid per partij verschillen. Dat verandert niet door een integrale aanpak dus rollen, taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden moeten helder zijn en blijven. Een goede afstemming tussen partijen is gewenst, maar de afzonderlijke partijen moeten ook met hun eigen problematiek en maatregelen de ruimte krijgen om zich te onderscheiden. Naast rollen, taken en verantwoordelijkheden is het van belang om vooraf helder te hebben waar in het proces en op welke onderwerpen informeren voldoende is en waar afstemming dan wel samenwerking noodzakelijk is.

Naast de term „leefbaarheid‟ heeft Wooncompagnie in het ondernemingsplan het bredere begrip „vitaliteit‟ geïntroduceerd, vanuit het besef dat ook andere thema‟s belangrijk zijn: de sociale samenhang, een actieve dorpsraad, een florerend verenigingsleven, rust, ruimte en (het gevoel van) veiligheid. Vitaliteit is veel meer dan alleen wonen, werken en voorzieningen. Vitaliteit is een regionaal of lokaal wisselende mix van deze elementen en hoe burgers deze ervaren en waarderen. De inhoud van het begrip vitaliteit is in de tijd aan verandering onderhevig en kan voor elk individu anders zijn. Wat de één vitaal vindt, kan de ander niet vitaal vinden; wat iemand op een bepaald moment vitaal vindt, kan op een ander moment niet vitaal zijn. Een eenduidige definitie voor vitaliteit is er daarom niet. Toch bestond de behoefte aan een definitie wel zodat intern en extern helder is wat we bedoelen als we praten over vitaliteit. Daarom heeft Wooncompagnie in 2009 vitaliteit in het Strategisch Portefeuillebeleid (zie paragraaf 5.5) als volgt gedefinieerd.

Met het opstellen van buurtanalyses in 2009 is in beeld gebracht waar volgens Wooncompagnie de maatschappelijke en volkshuisvestelijke opgaven liggen. Met een aantal gemeenten zijn nieuwe prestatieafspraken gemaakt waarin ook afspraken zijn gemaakt over deze maatschappelijke opgaven. Naast de inbeddingsladder met betrekking tot gemeenten, heeft Wooncompagnie eind 2011 ook een inbeddingsladder opgesteld voor maatschappelijke partners. Doel hiervan is om ook ten opzichte van de maatschappelijke partners vooraf helderheid te creëren over rollen, taken en verantwoordelijkheden en de wijze van samenwerking. De inbeddingsladder zal begin 2012 met de verschillende partners worden besproken. Onderstaand een aantal voorbeelden van projecten die Wooncompagnie in 2011 in het kader van vitale kernen en buurten heeft uitgevoerd. De projecten behoren tot de beleidsvelden leefbaarheid, zorg en/of welzijn.

„Vitaliteit van een kern of buurt wordt bepaald door een wisselende mix van wonen, werken, voorzieningen, sociale samenhang, een actieve dorpsraad, een florerend verenigingsleven, rust en ruimte en hoe burgers deze ervaren en waarderen. Rode draad daarbij is steeds een adequate combinatie van sociaal en fysiek, integraal en afgestemd op de lokale situatie. De mate waarin de sociale en fysieke leefomgeving voldoen aan de normen en waarden van onze klanten en andere gebruikers, is uiteindelijk bepalend voor de mate van vitaliteit.‟


-28-

Fysiek maatschappelijke projecten zijn weergegeven in paragraaf 5.7.

experiment geëvalueerd. De ervaringen en reacties van starters zijn tot nu toe positief.

Burendag 2011 Nieuwe Niedorp Op zaterdag 24 september organiseerde Wooncompagnie samen met Vluchtelingenwerk in Nieuwe Niedorp een uniek programma in het kader van Burendag 2011. De helft van de aanwezigen hebben plantenbakken van steigerhout gemaakt. De andere helft heeft huisnummers gemozaïekt. Daarna zijn bewoners aan het woord gelaten om hen te laten vertellen waarom zij uit hun land gevlucht zijn en hoe de inburgeringcursus verloopt. Na een gezellige barbecue is de dag rond 19 uur afgesloten.

Pilot budgetcoach Eind 2011 zijn we gestart met de pilot budgetcoach. Huurders die mee willen doen, konden zich opgeven als ze hiervan gebruik willen maken. Uit de 125 aanmeldingen zijn 10 huurders geselecteerd die een traject gaan doorlopen met de budgetcoach. De budgetcoach is nadrukkelijk bedoeld voor huurders die nog geen huurachterstanden of (torenhoge) schulden hebben. Het is de bedoeling dat de budgetcoach orde schept in de administratie van huurders en kijkt waar deze kan besparen op vaste kosten, belasting, subsidies etc. We zullen dit project in maart 2012 evalueren. Hierbij zullen we ook een plan van aanpak maken voor de 115 huurders die zich wel hebben opgegeven, maar niet konden deelnemen.

Project Ethiopië Door de gift van Wooncompagnie zijn in de dorpen Jage, Kora en Ejersa de centra voor basisonderwijs afgemaakt met de bouw van één extra klaslokaal. Naast de bouw van het extra klaslokaal is ook bibliotheek gebouwd. Hier kunnen de kinderen hun huiswerk maken. Voor de leerkrachten is een kantoor gebouwd. Ook is in het programma van NVEA lesmateriaal gekocht en zijn er kantoormeubelen, schoolbanken en houten kozijnen, ramen en deuren gekocht. Het aantal leerlingen heeft door dit project kunnen stijgen van 531 naar 831. Verder zijn er twee trainingen georganiseerd voor de leden van de oudercommissies. De eerste training was vooral gericht op voorlichting over HIV/aids. De tweede training stond in het teken van het verbeteren van de eigen leefomgeving.

Opening Floriade en Pinksterblom Schermerhorn Op zaterdag 10 september 2011 is niet alleen het bruisende dorpsfeest, maar ook het appartementencomplex De Pinksterblom op feestelijke wijze geopend. Met een ballonnenwedstrijd voor kinderen zijn het appartementencomplex en de Floriade op een extra feestelijke manier geopend. De Pinksterblom bestaat vijftien sociale huurappartementen. De appartementen zijn met een lift bereikbaar en elk appartement heeft een eigen fietsenberging op de begane grond. De Pinksterblom is bestemd voor starters, senioren en alleenstaanden.

Voortgang SEV-project Wooncursus Wooncompagnie vindt het belangrijk dat huurders zorgeloos kunnen huren. Daarom is in 2011 in Trevinverband de cursus „Wonen is een vaardigheid‟ opgestart. Er is een aantal „tools‟ ontwikkeld die huurders vooraf voorbereidt en ons relatief snel inzicht geeft in de woon/leefsituatie van de starter. Daarnaast zet het de starter aan het denken over de consequenties en verantwoordelijkheden. „Wonen is een vaardigheid‟ is een experiment dat financieel wordt gesteund door de stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting (SEV). Met regelmaat komen de Trevinpartners bij elkaar en wordt dit


Binnentuin Plataanstate Purmerend De bewoners van de aanleunwoningen in de Plataanstate in Purmerend hebben afgelopen zomer heerlijk buiten gezeten. Wooncompagnie heeft namelijk de binnentuin opgefrist met nieuwe planten en een nieuw bankje. Ook zijn het hekwerk en het terras opgeknapt. BOP diner Purmerend 28 september hebben we wederom deelgenomen aan het BOP diner. Op initiatief van het platform Betrokken Ondernemen Purmerend (BOP) wordt jaarlijks een diner georganiseerd. Ongeveer twintig

-29-

vrijwilligersorganisaties en twintig ondernemers c.q. bedrijven uit Purmerend maken tijdens dit diner kennis met elkaar en onder de bezielende leiding van een prominente tafelheer of -dame gaan zij met elkaar in gesprek over wat zij voor elkaar kunnen betekenen. Het is de bedoeling om nog diezelfde avond afspraken met elkaar te maken. De matches vinden in principe plaats met gesloten beurzen. Het gaat om diensten en wederdiensten. Dit jaar is een afspraak tot stand gekomen tussen Wooncompagnie en Vereniging Historisch Purmerend. Ter ere van het 40 jarig bestaan van de vereniging willen ze een straatnamenboek met uitleg over de straten in Purmerend uitgeven. In eerste instantie ondersteunen we met het opzetten van dit project. Samen met VHP en het Gilde in Purmerend zullen we kijken of we ook een financiële bijdrage leveren.

kenniscentrum heeft als doel om nieuwe (wetenschappelijke) inzichten over de effecten van getroffen maatregelen door te vertalen naar de praktijk. Het vervult een spilfunctie tussen de wetenschap en de lokale praktijk. Door deel te nemen aan het kenniscentrum zal Wooncompagnie beter in staat zijn om te sturen op maatschappelijk rendement en daarbij het maatschappelijk rendement uit te drukken in euro‟s (monetariseren) en toe te delen aan de begunstigden. Wooncompagnie heeft in 2011 een projectvoorstel gemaakt, waarbij een MKBA zal worden opgesteld van het in 2010 opgeleverde multifunctionele centrum „Trefpunt op Marken‟. De MKBA van ‟t Trefpunt zal in 2012 worden uitgevoerd.

4.7

Beeldbellen In het kader van project de Verbinding zijn we in Schermer en Beemster gestart met project beeldbellen. Mensen met een (lichamelijke) beperking kunnen op deze wijze contact maken. WonenPlus heeft de regie en verzorgt de dagelijkse contacten. Op termijn kunnen ook zorginstellingen zich aansluiten. Het project is een proef en zal in 2012 worden geëvalueerd. Het beeldbellen gebeurt met een beeldtelefoon, en loopt via internet.

In de Aedescode en de Governancecode Woningcorporaties is bepaald dat corporaties zich één keer in de vier jaar laten visiteren. Naast deze verplichting hecht Wooncompagnie ook zelf belang aan een visitatie. Wij zijn immers een maatschappelijk ondernemer op het gebied van wonen. Bij maatschappelijk ondernemerschap gaat het uiteindelijk om de gerealiseerde maatschappelijke prestaties. Met een visitatie wordt door een onafhankelijke commissie op een vooraf vastgelegde gestructureerde wijze een oordeel gegeven over het maatschappelijk presteren van Wooncompagnie. Daarnaast vinden wij het belangrijk om te weten hoe onze klanten de kwaliteit van ons presteren en onze dienstverlening ervaren en welke verbeterpunten te benoemen zijn. Door diverse kwaliteitslabels na te streven van het Kwaliteitscentrum Woningcorporaties Huursector (KWH), wordt de kwaliteit van ons presteren en onze dienstverlening gemeten en wordt inzichtelijk waar we een verbeterslag kunnen maken.

Dag van Dialoog Landelijk wordt sinds 2002 de dag van de dialoog georganiseerd. Sinds 2008 is dit initiatief ook in Purmerend opgepakt. Op deze dag kunnen mensen die wonen of werken in Purmerend elkaar ontmoeten tijdens een maaltijd. Vestiging Purmerend heeft in 2011 wederom deelgenomen door het verzorgen van een simpel diner in de Woonwinkel. Het thema was „samen zijn‟ en met een groep van vijf Purmerendse dames is onder het diner besproken wat dit voor iedereen betekent. Overeenkomst Kenniscentrum Maatschappelijke Kosten Baten Analyse (MKBA) In juli 2011 heeft Wooncompagnie zich tezamen met zeven andere corporaties aangesloten bij het kenniscentrum MKBA, een initiatief van Ymere en het Rigo. Het


Beoordeling van ons maatschappelijk presteren en onze dienstverlening

KWH-huurlabel Medio 2011 heeft de jaarlijkse meting van het KWH huurlabel plaatsgevonden. De rapportage waar de resultaten in zijn verwerkt, hebben we in september 2011ontvangen. Wederom scoort Wooncompagnie op de

-30-

gemeten onderdelen mooie cijfers. Op alle drie de onderdelen waren de scores hoger dan in de vorige meting. Onderdeel Woning verlaten Woning onderhouden Klachten afhandelen

2011 8,5 7,6 6,8

Beter sturen op behoeften. In de meting wordt ook expliciet gevraagd naar wat de huurder belangrijk vindt aan de dienstverlening van Wooncompagnie. Hierdoor kunnen we ons nog beter focussen op datgene wat onze huurders belangrijk vinden. Realtime inzicht in resultaten. Dankzij de nieuwe rapportage hoeven we niet meer te wachten op de resultaten van de meting, maar hebben we zelf direct inzage waar we staan. Het geeft ons de mogelijkheid om daar waar nodig adequaat bij te sturen.

2009 8,4 7,5 6,5

Zoals bij elke meting kwamen ook dit keer verbeterpunten uit de rapportage naar voren, waarvan een verbeterplan is gemaakt. Belangrijke verbeterpunten naar aanleiding van de meting in 2011 zijn onder andere het beter informeren van huurders bij planmatig onderhoud, het nakomen van afspraken en het gedrag van medewerkers bij het afhandelen van klachten.

Continue meting telefonisch bereikbaarheid Medio 2010 is Wooncompagnie gestart met het continu meten van de telefonische bereikbaarheid. Over een totaalperiode van twee jaar worden ons telefonisch informatiepunt alsmede de BackOffice van beide vestigingen in drie periodes van zestien weken gemeten op de telefonische bereikbaarheid. De eerste twee meetperioden liggen reeds achter ons en scoorden beide een 6,6. De derde en laatste meetperiode is begin januari 2012 gestart en liep tot eind april 2012. Tijdens de jaarlijkse meting in 2011van het KWH-huurlabel is al wel schriftelijk de tevredenheid van onze huurders over de telefonische bereikbaarheid geënquêteerd. Voor deze schriftelijke meting scoorde we het cijfer 7,6. Dit cijfer zal samen met het gemiddelde van de drie metingen het eindcijfer voor de telefonische bereikbaarheid vormen.

Met ingang van 1 januari 2012 gaat het huurlabel een andere opzet krijgen; het KWHhuurlabel 2.0. Met het KWH-huurlabel 2.0 krijgen we een compleet nieuw instrument voor het inzichtelijk maken van de kwaliteit van de dienstverlening. Vanaf 2012 kunnen we nog beter de waardering van onze klanten voor onze dienstverlening in beeld krijgen. De belangrijkste veranderingen zijn: Focus op klantbeleving. Een groot verschil zit in de focus op de beleving van de klant en veel minder op onze processen. Bij de meting gaat het er dus niet om of we alle stappen in het proces wel juist doorlopen, maar meer hoe onze klant de dienstverlening waardeert. Continu onze dienstverlening in beeld. Alle onderdelen worden jaarlijks gemeten. Daarbij is het mogelijk bepaalde onderdelen continu te laten meten. Zo kunnen we het hele jaar door het oordeel van onze klanten ophalen, direct nadat zij een bepaalde dienst hebben afgenomen. Aftersales. KWH 2.0 biedt ook een aftersalesfunctie. Deze functie houdt in dat wij een signaal kunnen krijgen wanneer een respondent op vooraf vastgestelde vragen in de vragenlijst negatief antwoordt. Zo kunnen wij nazorg verlenen aan de klant.


KWH-maatschappijlabel Wooncompagnie heeft in 2009 onderzoek laten doen naar de kwaliteit van haar maatschappelijk ondernemerschap. Aan de hand van uitkomsten van enquêtes en interviews met relaties van Wooncompagnie zoals gemeenten en maatschappelijke organisaties, documentenanalyse en onderzoek bepaalt het Kwaliteitscentrum een rapportcijfer voor vier onderdelen van maatschappelijk ondernemerschap: open beleid, vertrouwengevend beleid, gewaardeerde prestaties en een goede reputatie. Wooncompagnie voldoet met een gemiddelde score van een 7,4 voor alle onderdelen ruimschoots aan de eisen van het Kwaliteitscentrum: minimaal een zeven voor

-31-

twee onderdelen en minimaal een zes voor de resterende twee. Wij hebben daarmee niet alleen onszelf verbeterd ten opzichte van de vorige meting in 2006, maar we hebben nu ook in vergelijking met andere corporaties in Nederland de hoogste score voor goed maatschappelijk ondernemerschap. Het in 2009 behaalde label is geldig tot 28 september 2012. Het volledige rapport is te downloaden van onze website.

Visitatie Wooncompagnie heeft in 2009 tevens een maatschappelijke visitatie laten uitvoeren door Raeflex. De visitatie is een belangrijk instrument om op transparante en objectieve wijze inzicht te krijgen in de prestaties die wij als woningcorporatie leveren. In de visitatie wordt de prestatie van de corporatie vanuit vier invalshoeken beoordeeld: presteren naar eigen ambities en doelen; presteren naar opgaven; presteren naar vermogen; presteren volgens stakeholders; Ook de governance wordt onderzocht.

KWH-participatielabel Als maatschappelijk ondernemer wordt van ons verwacht dat wij onze bewoners en bewonersorganisaties actief betrekken bij het beleid en hen zeggenschap en een rol geven in de uitvoering daarvan. Onze bewoners verwachten van ons dat wij integer, open en aanspreekbaar zijn en dat wij ze betrekken bij beleidsmatige zaken. Met het KWHparticipatielabel hebben wij een instrument om de kwaliteit van onze bewonersparticipatie te meten en inzichtelijk te krijgen op welke onderdelen verbeterslagen kunnen worden gemaakt. Daarom hebben we in 2010 voor het eerst onderzoek laten doen naar de kwaliteit van onze participatie. Gemeten is hoe wij onze bewoners en bewonersorganisaties betrekken bij het beleid, bewoners en bewonersorganisaties invloed laten hebben op zaken die gaan over wonen, woonomgeving en leefbaarheid en of deze organisaties voldoende middelen en ondersteuning krijgen. Om het label te behalen dienen minimaal twee cijfers boven een zeven te zijn en maximaal twee cijfers daaronder, maar wel boven de zes.

Samenvattend heeft de visitatiecommissie gesteld dat Wooncompagnie is te typeren als een rolbewuste maatschappelijke onderneming met een duidelijke ambitie, die zich vertaalt in prestaties. Deze prestaties zijn zichtbaar op de verschillende werkvelden. Wooncompagnie heeft dan ook een brede oriëntatie op de opgave in zowel de Kop van Noord–Holland als de streek rond Purmerend. Door haar intensieve contacten met stakeholders en haar uitgewerkte communicatiebeleid is de corporatie goed verankerd in haar werkgebied. Ze werkt met stakeholders aan tal van initiatieven op het gebied van leefbaarheid, wonen, zorg en welzijn en dorpsvernieuwing. Stakeholders vinden in Wooncompagnie een bereidwillige en enthousiaste samenwerkingspartner. De corporatie stelt zich open en communicatief op en opereert transparant. Stakeholders waarderen dat zeer. De hoge waardering voor het KWHmaatschappijlabel is daar een illustratie van. Tot slot heeft de commissie geconstateerd dat Wooncompagnie doelmatig met haar middelen om gaat en deze naar vermogen in zet. De visitatiecommissie heeft het presteren van Wooncompagnie met een acht gewaardeerd. Ook het visitatierapport is te downloaden van onze website.

Wooncompagnie is er trots op dat wij in 2010 het KWH-participatielabel ruimschoots hebben gehaald:

Scores Wooncompagnie Visie Randvoorwaarden Samenwerking Rendement

2010 7,3 7,0 6,9 6,8

Met de uitkomsten van beide rapportages willen we ons verantwoorden over onze prestaties aan allen die daarbij belang hebben, zoals huurders, gemeenten en maatschappelijke partners. Maar bovenal willen we leren hoe we onze prestaties verder kunnen verbeteren. Daarom is begin 2010 een verbeterplan

Daarmee liggen alle cijfers boven het landelijk gemiddelde. Met het KWH-label is Wooncompagnie de trotse eigenaar van drie KWH-labels. Het KWH-participatielabel is drie jaar geldig.


-32-

opgesteld naar aanleiding van de aanbevelingen die zijn opgenomen in de rapportages. Na het opstellen van het verbeterplan is gestart met de uitvoering. In 2012 zal het verbeterplan worden afgerond.

ingediend bij Wooncompagnie, toetsen wij het voorstel aan de hand van de volgende criteria: het brengt mensen samen; de activiteit is toegankelijk voor de lokale mensen in het werkgebied van Wooncompagnie het versterkt de leefbaarheid in de kleine kernen (o.a. het verenigingsleven); het zijn bij voorkeur maatschappelijke projecten; het zijn eenmalige evenementen of projecten; het valt in principe binnen ons verzorgingsgebied; het is geen landelijk project of stichting; het sponsorobject is geen individu.

Interne bereikbaarheid Eind 2011 is gestart met een project om de interne bereikbaarheid te verbeteren. Hiervoor heeft elke afdeling een afdelingsbereikbaarheidsplan opgesteld. In dit plan is opgenomen hoe en wanneer de betreffende afdeling het beste bereikbaar is. Begin 2012 zijn de plannen gebundeld en voorzien van een adviesnotitie, welke ter goedkeuring aan de directie zal worden voorgelegd.

4.8

Sponsoring en donaties

De vestigingen en Bouwcompagnie ontvangen jaarlijks een budget dat zij kunnen inzetten voor sponsoractiviteiten. Sponsoring is daarbij altijd in het belang van de lokale gemeenschap en het betreft veelal een eenmalig evenement of activiteit. In totaal hebben de vestigingen en Bouwcompagnie € 17.948,76 besteed aan sponsoractiviteiten.

Iedereen wil in een fijne buurt wonen waar hij of zij zich thuis voelt. Daarnaast moet de stad of het dorp waar je woont iets extra‟s bieden zoals sportevenementen, cultuur of een actief verenigingsleven. Door lokale initiatieven te sponsoren tonen wij onze maatschappelijke betrokkenheid. Als een sponsorverzoek wordt


-33-

Gemeente

Doel

Bedrag

Gemeente Schagen TAS

Den Helder/Schagen

Stg Folklore Festival

internationaal festival

Historische Vereniging

contributie

SRC

keepers promotiedag

€ 250,00 € 300,00

Kunstplein 2010

€ 200,00

Jeu de Boules

€ 100,00

VV Schagen

jubileum 100 jaar bestaan

€ 450,00

Schoolvoetbalorganisatie

EHBO tassen

€ 168,00

Hel van Petten

wielerwedstrijd

€ 250,00

vv Vesdo, Schagerbrug

tribune verfraaien

€ 500,00

Evenementen Commissie Burgerbrug

dorpsfeest

€ 308,00

Canto

voorjaarsconcert

€ 250,00

Gemeente Zijpe

Gemeente Harenkarspel € 200,00

Sinterklaas Stg 't Centrum

feestweekend/stoelen

€ 300,00

Hollandia T T'horn

voetballen jeugd/stoelen

€ 500,00

Schoolvoetbal Vrouwenver. Ons Eigen Kring Sint Maarten

EHBO tassen

€ 169,00

Jubileum

€ 350,00

Schoolvoetbal organisatie Nierdorp

EHBO tassen

€ 163,00

Turnlust

voorwedstrijd NK

€ 250,00

OTC Sluis 1

tennistoernooi

€ 150,00

Huttendorp Middenmeer

algemene donatie

€ 300,00

ANBO Kreileroord

keuken geplaatst door eigen dienst

€ 515,76

Zakenclub Middenmeer

havenfeest

Stichting Meertour

donatie meertour 2011

€ 250,00

Waterlandziekenhuis

Dobi Beter Boek

€ 180,00

Betrokken Ondernemen Purmerend

jaarlijks BOP diner

€ 500,00

Wijkkerngroep Wheermolen

sinterklaasfeest

€ 500,00

Lionsclub Purmerend

zwemestafette

€ 300,00

Gemeente Hollands Kroon

€ 1.000,00

Gemeente Purmerend


-34-

Gemeente

Doel

Bedrag

Odion

benefietdiner voor film

€ 125,00

Harddraverij Prins Bernhard

algemene donatie evenement

€ 500,00

Harddraverij Prins Bernhard

bijdrage advertentiekosten

€ 450,00

St. Beemster Werelderfgoed

muziek aan de Middenweg

€ 500,00

Breidablick

bouwen van een aula

Gemeente Beemster € 1.500,00

Gemeente Schermer Basisschool De Wiekslag

Fancy Fair

€ 300,00

Pinksterblom Schermerhorn

feestelijke opening en dorpsfeest

€ 400,00

Stichting The Vibe

Summerbreek festival

€ 500,00

Stichting Singelfestival

diverse activiteiten tijdens festival

€ 1.000,00

bouw van museum De Speeltoren

€ 1.000,00

Gemeente Edam - Volendam

Gemeente Waterland Stichting Museum de Speeltoren

Gemeente Zeevang Stichting DPJ

drugsinfo pakket voor scholen

€ 300,00

Historische vereniging Warder

ondersteuning opstart vereniging

€ 500,00

algemene donatie evenement

€ 720,00

Gemeente Opmeer Stichting Tentoonstelling Opmeer

Gemeente Hoorn Architectuurcentrum Hoorn

algemene donatie

€ 1.000,00

algemene donatie

€ 750,00

Gemeente Oostzaan Shantomar evenementen

€ 17.948,76

Totaal


-35-


-36-

5

Duurzaam investeren

Het ondernemingsplan richt zich wat betreft duurzaam investeren op twee onderdelen. Het gaat enerzijds om de bedrijfsmatig strategische inzet van middelen en anderzijds om de zorg voor het milieu. Onze ambities en doelstellingen zoals verwoord in het ondernemingsplan „Thuis in de kern 2009 - 2012‟ blijven op dit gebied na de herijking onveranderd van kracht. Wel is geconstateerd dat we het begrip duurzaamheid breder moeten zien.

hebben gekregen dankzij het recent uitgevoerde marktonderzoek, hebben ertoe geleid dat we met de herijking van het ondernemingsplan „Thuis in de kern 2009 – 2012‟ een aantal benodigde accentverschuivingen binnen het Portefeuillebeleid hebben geformuleerd. De kwalitatieve opgave vullen we in door het renoveren en opwaarderen van bestaand bezit, door verkoop van bestaande huurwoningen en door sloop en vervangende nieuwbouw. Onze inspanningen zullen meer dan in het verleden liggen in de bestaande voorraad. Met nieuwbouw realiseren we woningtypen, voornamelijk in de huur, die we niet voldoende hebben of kunnen realiseren binnen de bestaande voorraad. Sociale en goedkope koopwoningen voegen we toe waar nodig om de lage middeninkomens te bedienen, bij voorkeur door verkoop van bestaande huurwoningen waarvan de vraag afneemt. Onze voorraad blijft dus rollend, met als doel een accentverschuiving van verjonging naar transformatie van de woningportefeuille. De gewenste omvang van onze woningportefeuille wordt bepaald door de vraag. Daarmee verlaten we dus het uitgangspunt dat onze voorraad in omvang gelijk blijft en stellen we dit niet meer als doel op zich.

Een belangrijk aspect van duurzaamheid is het milieu. Als maatschappelijke organisatie willen we verantwoord omgaan met energie en grondstoffen. Méér nog dan we nu al doen. Wooncompagnie onderzoekt daarom alle mogelijke extra inspanningen op het vlak van energiebesparing en duurzaamheid bij het bouwen en aanpassen van onze woningen. Voor wat betreft de strategische inzet van middelen zal de woningportefeuille aansluiting moeten houden met de behoefte vanuit de markt. Onze woningvoorraad moet in de pas lopen met de vraag vanuit onze doelgroepen. Nu en in de toekomst, getalsmatig en kwalitatief. Zowel de vrager als de vraag verandert daarbij voortdurend. De aanleiding van de herijking en nieuwe inzichten die we


-37-

Interview Duurzaam investeren Raphaëlstichting, Staatbosbeheer en Wooncompagnie ‘Drie handen op één buik’ In 2011 nam de Raphaëlstichting zorgboerderij Dijkgatshoeve te Wieringerwerf in gebruik. De locatie is geheel nieuw ontwikkeld door Bouwcompagnie. De partijen zijn sinds jaar en dag partners in het realiseren van maatschappelijke doelen. ‘Er is een bijzondere band ontstaan vanuit verwantschap in denken: positief, duurzaam en altijd op zoek naar nieuwe mogelijkheden.’ De koeien zijn gemolken, de moestuin ligt er keurig bij en de kaasmakerij is weer opgeruimd. Binnen schilt een groepje bewoners de aardappels voor het avondeten. In Dijkgatshoeve wonen en werken twintig mensen met een speciale zorgbehoefte. Pim Blomaard van de Raphaëlstichting, is trots. „Dit is meer dan een zorgboerderij. Samen met Wooncompagnie en Staatsbosbeheer creëren we hier een sociaal-culturele meerwaarde voor het buitenleven in deze mooie streek‟, aldus het lid van de Raad van Bestuur. Tal van werkzaamheden In totaal bevat Dijkgatshoeve 25 wooneenheden. Een ervan is voor de dienstdoende medewerker van de Raphaëlstichting. In het aangrenzende huis woont de boer met zijn gezin. Overdag verrichten zij tal van werkzaamheden. Er wordt biologische kaas, boter, karnemelk en kwark gemaakt, waarvoor de melk afkomstig is van de twintig eigen koeien. De verse producten worden verkocht in de winkel. Daarnaast helpen de bewoners het landschap te onderhouden en verbouwen zij hun eigen groente en fruit. Nieuwe invulling De reacties en resultaten na het eerste jaar zijn uitmuntend. „Gelukkig wel,‟ zegt Pim Blomaard, „want we willen méér dan enkel betekenis voor de mensen hier. In het agrarische landschap vindt leegloop plaats. Samen zijn we op zoek naar nieuwe invullingen; Raphaëlstichting vanuit zorg, Wooncompagnie vanuit woonfunctie en Staatsbosbeheer vanuit recreatie. Dijkgatshoeve richt zich dan ook op vele doelgroepen. Staatsbosbeheer start vanaf hier rondleidingen, vogelaars, wandelaars, fietsers en toeristen zijn altijd welkom en de grote zaal met keuken wordt voor allerlei activiteiten verhuurd aan verenigingen en bedrijven.‟

„Zonder Wooncompagnie hadden wij dit niet nooit kunnen doen. Andersom helpen wij Wooncompagnie haar maatschappelijke doelen waar te maken‟ Duurzame ambities Creatie van nieuwe functies in het buitengebied is niet de enige ambitie die samenwerkende organisaties delen. Ook op het gebied van duurzaamheid vullen zij elkaar aan. „Door gebruik van warmtepompen, zonne-energie en een computergestuurde houtkachel functioneert Dijkgatshoeve CO2neutraal. Voor Wooncompagnie is dit een ideaal pilotproject. Voor de Raphaëlstichting is duurzaamheid vanuit de antroposofische opvatting al een basisthema. Ook hierin vinden wij elkaar dus. Wij houden ons bijvoorbeeld ook bezig met Healing Environment, oftewel de werking van materialen, kleuren en ruimte op het welbevinden van de mens. Die wetenschap is ook waardevol bij het ontwikkelen van nieuwe gebouwen en wijken‟, aldus Pim Blomaard.


-38-

Bijzondere band Zo is Dijkgatshoeve een schoolvoorbeeld van samenwerking die vele maatschappelijke en sociale vruchten afwerpt. Maar daarvan was Pim Blomaard vooraf al van overtuigd. „Zodra de eerste ideeën ontstonden hebben we Wooncompagnie bij de ontwikkeling betrokken. We hebben een bijzondere band, die is ontstaan vanuit eenzelfde denkwijze. Bijna alle maatschappelijke initiatieven die op onze paden komen, zien wij als mogelijke kans. En daar gáán we dan ook voor. We onderzoeken de haalbaarheid en als het in de strategie past, pakken we door.‟

Open, creatief en betrokken Die optimistische geaardheid leidt tot aansprekende resultaten. De afgelopen jaren werden al gelijksoortige projecten succesvol ontwikkeld, zoals het Janusz Korczakhuis (woonzorgboerderij in Middenbeemster), Oosterheem (woonzorgtuinderij in Broek op Langedijk) en Croon en Bergh (woonzorgkwekerij in Burgerbrug). Het ontwerp komt in samenspraak tot stand, waarna Bouwcompagnie de bouw realiseert en de regie voert. Pim Blomaard: „Zonder hun expertise hadden wij dit niet nooit kunnen doen. Andersom helpen wij Wooncompagnie haar maatschappelijke doelen waar te maken. Het is een bijzonder prettige club mensen. Altijd open, creatief en betrokken, óók bij de kleine vragen die we er neerleggen.‟


-39-

Onze duurzame doelen en waar we nu staan:

Het strategisch portefeuillebeleid stemt zich continu af op de veranderende markt. Op basis van marktonderzoek is in 2011 is een strategische kadernotitie opgesteld. Deze geeft weer hoe we de samenstelling van onze woningvoorraad toekomstbestendig kunnen houden. Onze woningvoorraad rolt (wordt voortdurend ververst). Het hoofddoel is optimale afstemming van ons aanbod op de vraag. In 2011 zijn diversie nieuwbouwprojecten gestart en opgeleverd. We zijn actief geweest in onze herstructureringsgebieden en complexbeheerplannen zijn geactualiseerd. Nieuwbouw of transformatie van bestaande woningen wordt doelgroeponafhankelijk gerealiseerd, tenzij het is voor een bijzondere doelgroep met specifieke behoeften. Dit is een doorlopend proces. Gemiddeld 8% besparing op het (theoretisch) energieverbruik in onze woningen. Het energiebeleid is vastgesteld en de energetische maatregelen zijn geïntegreerd in de complexbeheerplannen. De besparing van 8% in de looptijd van het ondernemingsplan wordt gehaald. Een stimuleringsregeling voor bewoners om energiebesparende maatregelen te laten uitvoeren. In 2011 is een stimuleringsregeling in gang gezet. Zo is in de gemeente Hollands Kroon het project Step2save opgezet, waarbij werkloze jongeren een opleiding krijgen en vervolgens bewoners bezoeken om energieadvies te geven. De totale stimuleringsregeling wordt begin 2012 afgerond en geïmplementeerd. Bij renovatie of nieuwbouw wordt nadrukkelijker gekeken naar de beheerkosten en levensduur van de materialen. Dit is een doorlopend proces.


-40-

5.1

Passende woonruimte voor alle klanten

5.2

Wooncompagnie staat voor goed en betaalbaar wonen. We richten ons op huishoudens met een laag inkomen, de lagere middeninkomens voor wie de koopmarkt onbereikbaar is, en specifieke groepen zoals mensen met een beperking en/of zorgvraag, statushouders, enzovoort. Wooncompagnie vindt dat kwetsbare groepen gelijke toegang tot de woningmarkt moeten hebben. We zoeken samenwerking met andere partijen om die toegang te kunnen bieden. Wij willen continu een gevarieerd woningaanbod, met verschillende woningtypes, kwaliteit– en huurniveaus aan kunnen bieden. Dat bereiken we door woningverbetering, nieuwbouw, aan– en verkoop van woonruimte en door ons huurbeleid. Onze huidige woningvoorraad is van goede kwaliteit. Om ook op termijn te voldoen aan de wensen van onze klanten is het noodzakelijk dat we de toekomstige vraag helder voor ogen hebben en voortdurend investeren.

Beemster Edam-Volendam Harenkarspel Hollands Kroon Hoorn Langedijk Medemblik Oostzaan Opmeer Purmerend Schagen Schermer Waterland Zeevang Zijpe Eindtotaal

Huurwoning goedkoop

Huurwoning betaalbaar

71 153 89 693

478 580 833 1775 16

52

377

163 284 86 165 62 65 1883

2420 1843 261 308 380 625 9896


Het bezit

Omvang van de voorraad Het totaal aantal verhuureenheden in eigendom per 31 december 2011 was 13.410. Het verloop in 2011 is hieronder weergegeven. Tevens is het bezit per 31 december 2011 weergegeven per gemeente en naar huurklasse, inclusief de overige woongelegenheden en het aantal eenheden in een verzorgingshuis.

Gegevens bezit in eigendom Woningen Overige woongelegenheden Garages / Parkeervoorzieningen Overige verhuureenheden Totaal aantal verhuureenheden Diversen in eigendom Totaal bezit Mutaties in het bezit Opgeleverde nieuwbouw Aankoop Sloop Verkoop Overige mutaties Saldo

Huurwoning duur tot huurtoeslaggrens 57 94 14 71

36 16 9 390 162 30 30 19 25 953

-41-

Huurwoning duur boven huurtoeslaggrens 9 2 6

2011 12.885 405 75 45 13.410 65 13.475

2010 12.889 177 45 29 13.140 35 13.175

195 197 0 -119 27 300

158 0 -30 -115 0 13

Overige wooneenheid

Eindtotaal

26 8

641 835 938 2632 16 14 477 16 28 3261 2318 406 503 478 727 13290

87 14 12

116 18

2 153

19 172 11 29 17 10 405

Nieuwbouwproductie ten behoeve van eigen verhuur

Opgeleverde Nieuwbouw-projecten

Totaal Huuraantal woningen

Overige woongelegenheden

Gemiddelde Overige Overig Gemiddelde onrendabele verhuurbezit in S tichtingsOnrendabele stiko (in € / investering eenheden eigendom kosten (S tiko) investering vhe) (in € / vhe)

Dijkgatshoeve Wieringerwerf 29 1 25 3 € 4.094.386 € 1.744.774 € 141.186 € 60.165 Aan de Noorderdijkweg 24 in Wieringerwerf heeft Wooncompagnie in samenwerking met de Raphaëlstichting een zorgboerderij gerealiseerd waar aan mesnen met een verstandelijke beperking begeleiding, zorg en huisvesting wordt geboden. Tevens zijn er ook bedrijfsruimten ten behoeve van die zorgverlening gerealiseerd. t Hoefje Niedorp 12

12

-

-

-

€ 2.272.341

€ 1.074.069

€ 189.362

€ 89.506

Aan Hoefje 14 is een voormalig bedrijfspand gesloopt. Op deze locatie is door Bouwcompagnie, ontwikkelafdeling van Wooncompagnie, 12 huurwoningen voor starters gerealisereerd. Hoep Parlan, S chagen 11 11 € 1.096.669 € 653.429 € 99.697 € 59.403 Sinds 1 oktober huurt Parlan een complex aan de Florastraat te Schagen. De organisatie voor Jeugd en Opvoedhulp vangt hier jongeren op. Het complex bestaat uit 3 eengezinswoningen en een grote tuin. Leeghwater III fase 2, Middenbeemster 18 18 € 3.418.803 € 272.356 € 189.934 € 15.131 Het plan Leeghwater III ligt aan de oostzijde van M iddenbeemster. Het vorm voorlopig de laatste uitbreiding van het derde kwadrant. Het gebied wordt begrensd door de Rijperweg, de ontsluitingsweg vanuit de polder, Groendeveld en Portugaal, twee bestaand wijkontsluitingswegen en tenslotte aan de oostzijde door het landschap van de polder. Achterdijk Koopvaart WBW, Purmerend 9

9

-

-

-

€ 1.473.953

€ 774.597

€ 163.773

€ 86.066

Er zijn door Wooncompagnie 9 sociale huurwoningen gerealiseerd boven winkelruimte. Alle woningen zijn voorzien van een eigen berging op de begane grond. Kanaalzone fase 3, Purmerend 28 28 € 5.703.461 € 1.886.325 € 203.695 € 67.369 Op de plaats waar voorheen de betonmortelcentrale heeft gestaan zijn 43 appartementen gerealiseerd. Deze appartementen zijn in 2 volumes gebouwd. Limbostraat, Purmerend 1 1 € 1.104.291 € 0 € 1.104.291 €0 Wooncompagnie heeft de prijsvraag gewonnen met als opgave een naschoolse opvang op de Limbostraat te Purmerend te realiseren. Tevens is er een programma facilliteiten voor een peuterspeelzaak toegevoegd. De nieuwe Hulst, Oterleek 30

29

-

1

-

€ 4.054.692

€ 422.822

€ 135.156

€ 14.094

De modelboerderij bestaat uit een stolpboerderij, erf, opstallen en een agrarische omgeving. Op het erf rond om de boerderij zijn woningen voor elk 6 mensen met dementie gerealiseerd. In de Hulst zelf is ook ruimte gerealiseerd waar activiteiten kunnen worden gehouden. Pinksterblom, S chermerhorn 15 15 € 2.606.551 € 1.130.293 € 173.770 € 75.353 In het hartje van Schermerhorn, tegenover het nieuwe zorgcentrum aan het Hornplein is een nieuw appartementencomplex gerealiseerd: "De Pinksterblom". Uitdam Waterland 5 4 1 € 1.769.006 € 1.438.595 € 353.801 € 287.719 In het overgangsgebied van het dorp aan de plas en de lintbebouwing naar het landelijk gebied ligt het project Uitdam aan de IJsselmeerdijk. Het voormalige schoolgebouw is verbouwd tot woning en de aanpalend gelegen onderwijzerswoning gewijzigd in een dorpshuis. Daarnaast zijn er op de lokatie 3 woningen in Waterlandse stijl gebouwd. Parelgras, Wognum 11 11 € 1.444.887 € 245.974 € 131.353 € 22.361 De gemeente M edemblik ontwikkelt de 2e fase van het woningbouwplan Kreeklanden II te Wognum, een plan voor ca. 29 woningen. Een deel van de 2e fase van de woningbouw in dit plan, te weten 11 woningen, zijn in de huursector ingevuld. S neeuwgans, Nibbixwoud 10

10

-

-

-

€ 1.309.474

€ 217.242

€ 130.947

€ 21.724

De gemeente M edemblik ontwikkelt de laatste fase van het woningbouwplan Ganzenweyd II te Nibbixwoud, een plan voor ca. 30 woningen. Een deel van de laatste fase van de woningbouw in dit plan, te weten 10 woningen, wordt in de huursector ingevuld. S chat van Compaen, Oostzaan 16

16

-

-

-

€ 2.958.072

€ 1.196.136

€ 184.880

€ 74.759

Een historische locatie, aan de voet van de kerk, in het hart van het dorp, ligt het project Schat van Compaen. Bijna alle appartementen hebben uitzicht op het oude kerkplein, het levendig centrum van het dorpsleven.


-42-

van Koopzeker. Koopgarant kent ten opzichte van Koopzeker enkele belangrijke voordelen, zoals de verrekening van de zelf aangebrachte voorzieningen (ZAV‟s), de naamsbekendheid voor de klant en het externe onderhoud van dit ver doorontwikkelde product door stichting OpMaat. Het product heeft zijn succes bewezen. Eind 2010 is de licentie van Koopgarant aangekocht. Per 1 april 2011 is Koopgarant geïmplementeerd en hebben we de overstap gemaakt van Koopzeker naar Koopgarant. Wat betreft Koopzeker is in de loop van 2010, mede op basis van de uitkomsten van de staatssteundiscussie, besloten dit product alleen aan te bieden aan huishoudens met een inkomen tot € 43.000 (onze doelgroep van beleid). Daarmee zorgen er ervoor dat het product (en dus maatschappelijk kapitaal) alleen wordt ingezet voor de huishoudens die het nodig hebben om de stap naar de koopmarkt te kunnen maken. Bij de implementatie van Koopgarant is deze beleidslijn gecontinueerd.

Sloop en verkoop Waar noodzakelijk, vindt in herstructureringsgebieden sloop van sociale huurwoningen plaats. Veelal worden op deze locaties nieuwe sociale huurwoningen ontwikkeld. In 2011 zijn geen woningen gesloopt. Vooruitlopend op herstructurering worden vrijkomende woningen in beheer gegeven bij Interim Vastgoed. Ultimo 2011 waren 264 woningen in beheer bij Interim Vastgoed. In 2011 hebben wij 119 bestaande huurwoningen verkocht. Meer over ons verkoopbeleid is terug te vinden in paragraaf 5.3. Nieuwbouw koopwoningen In 2011 hebben wij totaal 31 woongelegenheden gerealiseerd. In onderstaand overzicht is een specificatie opgenomen van de opgeleverde projecten. Gemeente Schermer Opgeleverd 2011 Verkocht koopgarant Verkocht regulier Niet verkocht Gem. prijs koopgarant Gem. prijs regulier

5.3

Schagen

Totaal

6

25

31

6

12

18

0

7

7

0

6

6

€ 169.750

€ 149.862

-

€ 320.457

Aan- en verkoop van huurwoningen

Kopen onder voorwaarden Wooncompagnie vindt het belangrijk dat de klant kan kiezen tussen een huur- of een koopwoning. Echter, de koopmarkt is voor onze doelgroep van beleid lang niet altijd bereikbaar. Daarom bieden wij sinds 2002 het eigen ontwikkelde product Koopzeker aan. In 2010 hebben we uitgebreid onderzoek gedaan naar de verschillende vormen die bestaan tussen huur en koop. Op basis van dit onderzoek is besloten om in 2011te gaan werken met het product Koopgarant in plaats


Doordat Koopgarant een terugkoopplicht heeft, is net als bij Koopzeker het probleem met betrekking tot de mate van inzetbaarheid niet opgelost. Terwijl we juist meer koopwoningen bereikbaar willen maken voor de lage middeninkomens. Daarom is in 2010 ook positief besloten over het product Startersrenteregeling. Daar waar Koopgarant geschikter lijkt voor verkoop van bestaande bouw en voor huishoudens die geen significante inkomensgroei meer verwachten, lijkt de Startersrenteregeling met name passend voor huishoudens die wel een inkomensgroei verwachten en voor nieuwbouw door de relatief lage voorfinanciering. De verwachting is dat we door beide producten naast elkaar in te zetten, zowel in nieuwbouw als bestaande bouw meer huishoudens met een laag middeninkomen in staat kunnen stellen een woning te kopen. Daarnaast bevordert dit de uitstroom uit de sociale huursector wat uiteindelijk meer kansen biedt voor in- en doorstroom binnen de sociale huursector. In 2011 hebben we een verdiepend onderzoek gedaan naar de Startersrenteregeling waarbij we ook ervaringen hebben opgehaald bij collega-corporaties die het product reeds

-43-

toepassen. Het advies van dit onderzoek heeft wederom geleid tot een positief advies. Wel is besloten om de definitieve keuze uit te stellen tot de contouren van het nieuwe ondernemingsplan helder zijn, en de kadernotie van het Strategisch Portefeuillebeleid is geactualiseerd. Ook wachten we af of het „right to buy‟ werkelijk wordt doorgezet en hoe dit er concreet uit gaat zien.

aanbod toe te wijzen aan huishoudens met een belastbaar jaarinkomen tot € 33.614. In 2011 heeft Wooncompagnie 95% van het vrijkomend aanbod toegewezen deze doelgroep. De norm van 90% is hiermee behaald, ondanks de oplevering van een aantal nieuwbouwcomplexen dat voor de start van de nieuwe regels was toegewezen en waarin woningzoekenden met een hoger inkomen zijn gehuisvest. Omdat Wooncompagnie woningen in verschillende regio‟s heeft, wordt gewerkt met vier verschillende woonruimteverdelingsmodellen. De implementatie van de toewijzingsnorm is niet in al deze regio‟s op eenzelfde wijze geïmplementeerd:

Verkoop van bestaand bezit Huurders die een woning kopen van Wooncompagnie, krijgen 10% korting op de taxatieprijs. Ter bevordering van de verkoop en met name ter bevordering van de reguliere verkoop. De actie is succesvol te noemen: De verkoopdoelstelling in aantallen woningen (100 woningen) is in 2011 dan ook gehaald.

Stadsregio Amsterdam Een deel van ons bezit behoort tot de Stadsregio Amsterdam, waar alle corporaties via WoningNet hun vrijkomende woningen aanbieden. In gezamenlijkheid is besproken hoe in de Stadsregio wordt omgegaan met de 90%-regel. Dit heeft ertoe geleid dat in de Stadsregio de 90%-regel strak wordt gehanteerd. In principe komen huishoudens met een belastbaar jaarinkomen van meer dan € 33.614 niet meer in aanmerking voor een sociale huurwoning, tenzij zij behoren tot bepaalde vooraf gedefinieerde groepen zoals mensen met een zorgvraag of (stadsvernieuwings)urgenten.

We hebben in 2011 141 woningen overgedragen aan een nieuwe eigenaar; 119 huurwoningen en 22 teruggekochte Koopzekerwoningen. Van de verkochte woningen ging 55% (77 stuks) naar huurders van Wooncompagnie. Van de 141 verkochte woningen zijn 48 verkocht onder de Koopgarantconstructie. De korting bedroeg daarbij 25% en Wooncompagnie deelt voor 50% mee in de waardeontwikkeling (conform Fair Value). Per 1 januari 2012 hebben wij de verdeling van de waardeontwikkeling aangepast aan de nieuwe Fair Value voor bestaande bouw. Woningen die na 1 januari 2012 worden verkocht onder de Koopgarantcontructie kennen een korting van 25%. De waardeontwikkeling komt voor 67.5% ten goede aan de koper. De gemiddelde Koopgarantprijs bedroeg € 149.330 en de gemiddelde koopprijs waarbij zonder voorwaarden is verkocht, bedroeg € 166.003. De opbrengst van verkopen wordt gebruikt om nieuwe huurwoningen en maatschappelijk vastgoed te realiseren. De verkoopdoelstelling voor 2012 is wederom op 100 woningen gesteld.

5.4

SVNK-gebied Het bezit van Wooncompagnie in de gemeente Schermer behoort tot het SVNK-gebied. Ook hier hebben de corporaties in gezamenlijkheid bepaald hoe de 90%-regel wordt vormgegeven. Het uitgangspunt was daarbij het naleven van de nieuwe regelgeving met maximale benutting van de 10%. Dit heeft ertoe geleid dat in het SVNK-gebied huishoudens met een belastbaar jaarinkomen tot € 38.500 mogen reageren op het vrijkomend aanbod van sociale huurwoningen. Deze inkomensgrens is berekend op basis van het aantal toewijzingen aan huishoudens met een belastbaar jaarinkomen tussen € 33.614 en € 38.500 en de omvang van het resterende 10% na aftrek van toewijzing aan bepaalde groepen zoals urgenten en mensen met een zorgvraag. De voortgang met betrekking tot de toewijzing wordt gemonitord zodat tijdig kan worden

Het aanbieden en verhuren van de woningen

Toewijzingsnorm Met in gang van 1 januari 2011 dienen corporaties minimaal 90% van het vrijkomende


-44-

bijgestuurd als de 10% dreigt te worden overschreden.

ons schrijven hebben we aangeven dat ons inziens mede door deze regeling de mutatiegraad in 2011 verder is afgenomen. Met name huishoudens met een inkomen tussen € 33.614 en € 43.000 hebben weinig mogelijkheden om de stap naar een andere woning te maken. Zij kunnen niet meer terecht in de sociale sector en huren in de vrije sector of kopen is veelal financieel niet op te brengen voor deze groep. Wij zijn van mening dat de grens van € 33.614 te laag is en opgetrokken zou moeten worden naar circa € 43.000 om zowel de lage inkomens als de lage middeninkomens te kunnen bedienen. Dit om te voorkomen dat deze tweede groep daadwerkelijk tussen wal en schip geraakt. Op zijn minst zou een differentiatie op zijn plaats zijn met betrekking tot de huishoudgrootte. Een alleenstaande met een belastbaar jaarinkomen tot € 33.614 heeft nu eenmaal meer financiële ruimte dan een (groot) gezin. Daar komt bij dat grote gezinnen grotere woonruimte nodig hebben, wat voor hen in de koop- of dure huursector al gauw onbetaalbaar is.

Kop van Noord-Holland In de Kop van Noord-Holland zijn met andere corporaties geen collectieve regels opgesteld over de toewijzing. Daardoor was Wooncompagnie vrij om eigen beleid te voeren met betrekking tot de 90%-regel. Ons uitgangspunt was, net als in het SVNK-gebied, het naleven van de nieuwe regelgeving met maximale benutting van de 10%. Dit ten behoeve van huishoudens met een belastbaar jaarinkomen tussen € 33.614 en € 43.000 omdat wij naast de primaire doelgroep de lage middeninkomens hebben benoemd als doelgroep van beleid. Dit heeft ertoe geleid dat Wooncompagnie ervoor heeft gekozen om huishoudens met een belastbaar jaarinkomen tussen € 33.614 en € 43.000 de mogelijkheid te geven om te reageren op vrijkomend aanbod met een huurprijs vanaf € 575. Zeker in de kleinere kernen is dit aanbod echter zeer beperkt. De voortgang met betrekking tot de toewijzing wordt maandelijks gemonitord zodat tijdig kan worden bijgestuurd als de 10% dreigt te worden overschreden. West-Friesland In West-Friesland neemt Wooncompagnie deel aan een regionaal woonruimteverdeelsysteem. Over de toewijzingscriteria zijn echter geen regionale afspraken gemaakt, zodat dit systeem slechts als gemeenschappelijk aanbodportaal fungeert. Voor de toewijzing hanteert Wooncompagnie dezelfde toewijzingsregels als in de Kop Noord-Holland. Huishoudens met een belastbaar jaarinkomen tussen € 33.614 en € 43.000 hebben derhalve de mogelijkheid om te reageren op vrijkomend aanbod met een huurprijs vanaf € 575. Ook in dit gebied geldt dat het aanbod in de huurklasse beperkt is. De voortgang met betrekking tot de toewijzing wordt gemonitord zodat tijdig kan worden bijgestuurd als de 10% dreigt te worden overschreden.

Herziening woningwet Op 13 mei 2011 heeft de minister van BZK de herziene woningwet naar de Tweede Kamer gestuurd. Duidelijk is dat het brede werkdomein van de woningcorporatie gehandhaafd blijft. Het ziet er naar uit dat de wet ruimte gaat bieden om ook middeninkomens te bedienen met woningen waarvan de huur onder de € 664,66 (prijspeil 2012) ligt. De definitieve wetstekst en de aanvullende Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) waarin nadere regels zullen worden gesteld over de procedure en voorwaarde waaronder dit kan plaatsvinden, zal daar meer duidelijkheid over moeten geven. Het is echter onduidelijk wanneer we dit kunnen verwachten, omdat bij het schrijven van dit jaarverslag nog niet duidelijk was of de herzieningswet controversieel wordt verklaard, nu het kabinet Rutte is gevallen.

In november 2011 heeft het ministerie van BZK de corporaties verzocht om kenbaar te maken wat de ervaringen tot nu toe zijn met betrekking tot de toewijzingsnorm en of er schrijnende situaties hebben voorgedaan. Wooncompagnie is ingegaan op dit verzoek. In

Wooncompagnie maakt zich zorgen om de groep met de lagere middeninkomens en onderzoekt de mogelijkheden om een deel van haar voorraad met een huurprijs van € 550 tot ca. € 700 beschikbaar te maken voor deze (secundaire) doelgroep.


-45-

Daarnaast heeft Wooncompagnie in 2012 een Beheer BV opgericht voor het geval de nieuwe woningwet voorschrijft dat een deel van het bezit, waar geen staatssteun voor van toepassing is en waarmee we de middeninkomens kunnen bedienen, juridisch gesplitst moet worden van de Toegelaten Instelling.

Gemeente Schermer: Regionaal aanbodmodel Stichting Sociale Verhuurders NoordKennemerland (SVNK). Onze woningen in de gemeente Schermer behoren tot de regio Noord-Kennemerland. Jaarlijks wordt de Rapportage Woonruimteverdeling Noord-Kennemerland opgesteld.

Mutatiegraad De mutatiegraad is ten opzichte van 2010 met 0,8% gedaald tot 5,7%. In het werkgebied van de vestiging Schagen daalde de mutatiegraad naar 7,0% (2010: 7,8%). De mutatiegraad in het werkgebied van de vestiging Purmerend bleef met 5,2% nagenoeg gelijk aan de mutatiegraad in 2010 ( 5,3%).De lage mutatiegraad is een effect van de vastgelopen huizenmarkt dat in het gehele spectrum van de woningmarkt zijn weerslag heeft. Mede door de lage mutatiegraad zijn zowel doorstromende als startende woningzoekenden minder goed in staat een passende woning te vinden. Daarnaast is het door de lage mutatiegraad lastiger om de verkoopdoelstelling te halen omdat het merendeel van de verkopen gebeurt bij mutatie.

Het aantal actief woningzoekenden is in het SVNK-gebied voor de eerste keer sinds 2007 gedaald en bedroeg in 2011 12.391. Er is een (lichte) stijging in het aantal advertenties in 2011 tot 1715 advertenties. Het gemiddeld aantal reacties per advertentie stijgt opnieuw en ligt in 2011 op 143. Door de daling van het aantal actief woningzoekenden is het aantal reacties per actief woningzoekende gestegen. De regionale woningmarkt van Noord – Kennemerland is een open woningmarkt. Dat betekent dat ook woningzoekenden woonachtig buiten de gemeenten in dit gebied kunnen reageren op het aanbod. Gemiddeld is ongeveer 82% van de woningzoekenden uit de regio Noord – Kennemerland afkomstig. De gemeenten Castricum, Graft-de Rijp en Schermer trekken meer woningzoekenden van buiten de regio. Er is zelfs een lichte stijging in 2011. Het lijkt er op dat de gemeenten die het dichtst bij de stedelijke woningmarkt van de Zaanstreek liggen, relatief veel woningzoekenden van buiten de regio aantrekken.

Onze verwachting is dat de mutatiegraad in 2012 wederom laag zal zijn. Door de effecten van de ministeriële regeling zijn huishoudens die meer verdienen dan € 33.614 minder snel geneigd om te verhuizen omdat zij dan niet meer in aanmerking komen voor een sociale huurwoning. Dat geldt zeker de huishoudens met een inkomen tussen € 33.614 en € 43.000, die een koopwoning of een huurwoning in de vrije sector veelal niet kunnen betalen. Daarnaast is het voor starters op de koopmarkt erg lastig om een financiering rond te krijgen en zijn er veel onzekerheden over de hervormingen op de woningmarkt in het algemeen en de aftrek van de hypotheekrente in het bijzonder.

Het aantal en aandeel van de woningzoekenden met een inkomen tot het minimum (conform de definitie van het BBSH) neemt opnieuw toe in 2011. Inmiddels behoort 46% tot deze categorie. Het aandeel woningzoekenden met middeninkomens en hogere inkomens is fors gedaald. Dit heeft waarschijnlijk te maken met de invoering van 90%-norm per 1 januari 2011. Absoluut gezien is de groep 30 tot en met 54 jaar de grootste groep actief woningzoekenden. Alleen de groep actief woningzoekenden van 23 tot en met 29 jaar is licht gestegen. De overige leeftijdscategorieën laten een daling zien.

Woonruimteverdeling Omdat Wooncompagnie woningen in verschillende regio‟s heeft, wordt er gewerkt met drie verschillende woonruimteverdelingsmodellen.

De samenstelling van woningzoekenden naar huishoudgrootte laat een stabiel beeld zien. Inmiddels bestaat meer dan de helft uit


-46-

eenpersoons huishoudens. Ook in 2011 is dit aantal opnieuw gestegen en komt daarmee op 56%. Dit beeld komt geheel overeen met dat van andere regionale woningmarkten zoals de stadsregio Arnhem – Nijmegen. Opvallend is dat alle overige huishoudgroottes zijn gedaald.

opgesteld. Daarnaast laat Wooncompagnie specifiek voor de verdeling van het eigen bezit een jaarrapportage opstellen. Op 31 december 2011 stonden 29.412 woningzoekenden ingeschreven. Dat zijn 422 woningzoekenden meer dan een jaar geleden. Dat is een stijging van 1,5%. Daarmee is het aantal woningzoekenden in regio Waterland bijna even sterk gestegen als in Stadsregio Noord en de Stadsregio als geheel (1,4% en 1,7%). Het aandeel woningzoekenden dat starter is, is nauwelijks veranderd ten opzichte van een jaar geleden, namelijk 62% en datzelfde geldt voor Stadsregio Noord en de Stadsregio als geheel (60% en 62% is starter). In de gemeente Waterland is het aandeel starters met 72% beduidend hoger.

Het aandeel woningen dat is verhuurd aan mensen uit de laagste inkomensgroep neemt langzaam toe van 30% in 2007, naar 35% in 2008, naar 37% in 2009, naar 41% in 2010 en naar 43% in 2011. De daling van het aantal verhuringen aan de leeftijdsgroep tot en met 22 jaar die in 2010 werd geconstateerd, heeft zich in 2011 niet doorgezet. Het aantal verhuringen is gestegen en de stijging is in alle leeftijdsgroepen terug te vinden. De relatief grootste stijging zit in de leeftijdsgroep tot en met 22 jaar en de kleinste stijging bij de 55 plussers.

Van de woningzoekenden in regio Waterland is ruim een kwart 55-plusser en 16% is 65plusser. In Stadsregio Noord zijn deze percentages vrijwel gelijk, terwijl in de Stadsregio als geheel deze percentages lager liggen: respectievelijk 25% en 21% 55-plussers en respectievelijk 16% en 12% 65-plussers . Wat verder opvalt, is dat het aandeel woningzoekende jongeren tot 23 jaar in de Stadsregio kleiner is dan in regio Waterland en in Stadsregio Noord (respectievelijk 8%, 13% en 12%). Het aandeel jongeren is overigens in alle drie de gebieden in vergelijking met vorig jaar licht toegenomen. Binnen regio Waterland kent de gemeente Waterland het meest afwijkende profiel wat betreft de leeftijd van de woningzoekenden met relatief veel 55plussers (34%). In Edam-Volendam is de leeftijdsgroep van 23-55 jaar met 65% het sterkst vertegenwoordigd.

Het aandeel verhuurde goedkope woningen is in 2011 afgenomen, maar het aantal betaalbare woningen laat een lichte stijging zien. Ruim 61% van de verhuurde woningen valt nog onder de categorieën goedkoop of betaalbaar. Daar tegenover staat een toename van de duurdere huurwoningen onder de huurtoeslaggrens. In 2011 is er een behoorlijke toename van het aantal verhuringen van woningen met één kamer (5% in 2010 en 7,5% in 2011). Ook zijn binnen de woningtypes met twee en vier slaapkamers meer woningen verhuurd dan in 2010. In de overige categorieën zijn nauwelijks veranderingen zichtbaar. In 2011 is de slaagkans door het toenemend aantal verhuringen en de daling van het aantal actief woningzoekenden gestegen naar 15%. De slaagkansen zijn voor alle inkomensgroepen ten opzichte van 2010 gestegen. De slaagkans voor de groep met een inkomen vanaf de huurtoeslaggrens tot € 33.614 laat de grootste stijging zien. Dit heeft vooral te maken met de grote daling van de actief woningzoekenden in deze groep.

In het jaar 2011 heeft Wooncompagnie 274 woningen aangeboden. Dat is minder dan vorig jaar. Per gemeente zijn er verschillen te zien. In Edam-Volendam, Waterland en Zeevang is het aanbod afgelopen jaar toegenomen en in de overige gemeenten nam het aanbod af. In Purmerend worden de meeste woningen aangeboden (54% van het totaal). Voor Wooncompagnie was het aandeel eengezinswoningen met 38% een stuk groter dan in Stadsregio Noord (19%) en de Stadsregio als geheel (10%). Het aandeel eengezinswoningen is vooral hoog in

Gemeenten Beemster, Edam-Volendam, Purmerend, Waterland en Zeevang: Regionaal aanbodmodel (Stadsregio) via WoningNet Jaarlijks wordt een rapportage Woonruimteverdeling voor de Stadsregio


-47-

Waterland en Zeevang (65% en 56%). In Purmerend was 31% van het aanbod een eengezinswoning. Het merendeel van het aanbod bestaat hier uit meergezinswoningen (69%). Het aanbod van Wooncompagnie komt wat betreft aantal kamers relatief gezien overeen met het aanbod in de Stadsregio als geheel. Vergeleken met Stadsregio Noord heeft het aanbod van Wooncompagnie vaker twee of drie kamers en juist minder vaak vier of meer kamers.

aanbod van Wooncompagnie kreeg gemiddeld meer reacties dan het duurdere aanbod in de Stadsregio als geheel en in Stadsregio Noord. Op het aanbod van Wooncompagnie in de huurklasse tussen de kwaliteitkortingsgrens en de eerste aftoppingsgrens van de huurtoeslag lag de reactiegraad een stuk hoger dan bij Stadsregio Noord. Van alle reacties op het aanbod van Wooncompagnie was afgelopen jaar 68% afkomstig van starters. Dat is lager dan in Stadsregio Noord (73%) en in de Stadsregio als geheel (69%).

Het aanbod van Wooncompagnie had gemiddeld een iets lagere huur dan het aanbod in Stadsregio Noord en de Stadsregio als geheel. Het merendeel van het aanbod van Wooncompagnie (50%) heeft een huurprijs tussen de kwaliteitkortingsgrens en de eerste aftoppingsgrens van de huurtoeslag. In zowel Stadsregio Noord als Stadsregio geheel liggen de huren gemiddeld hoger; 39% en 40% van de aangeboden woningen heeft een huurprijs tussen de eerste aftoppingsgrens en de maximale huurgrens van de huurtoeslag. Voor de woningen van Wooncompagnie geldt dit voor 28% van het bezit.

In het jaar 2011 heeft Wooncompagnie 293 verhuringen via Woningnet verhuurd. Daarvan is 63% verhuurd aan woningzoekenden uit dezelfde gemeente als waar de woning staat. Dat percentage is vanaf 2008 aan het afnemen. Het percentage nieuwe huurders dat uit één van de andere gemeenten binnen het werkgebied van Wooncompagnie komt is 9%. Het aandeel dat afkomstig is uit Amsterdam is gestegen naar 20%. Wooncompagnie heeft van het totaal aantal verhuringen 52% aan starters verhuurd. In 2011 accepteerde gemiddeld de 5,1e kandidaat de aangeboden woning. Dat is hoger dan in het jaar 2010 (aanbiedingsresultaat van 3,8). Het aantal weigeringen is in 2011 overigens in Stadsregio Noord en de Stadsregio als geheel sterk toegenomen. Wat betreft de argumentatie van weigeren worden de woningen van Wooncompagnie iets vaker geweigerd omdat de woonomgeving niet bevalt of vanwege ongeschiktheid van de kandidaat.

In 2011 ontving Wooncompagnie gemiddeld 107 reacties per aangebonden woning. Dat zijn gemiddeld 52 reacties minder dan in 2010. Het aanbod van Wooncompagnie krijgt duidelijk meer reacties dan het aanbod in Stadsregio Noord (gemiddeld 73 reacties) en dat verschil is bovendien de afgelopen jaren groter geworden. Het gemiddeld aantal reacties in Waterland is ten opzichte van het jaar 2010 licht toegenomen. In de overige gemeenten is het gemiddeld aantal reacties juist flink gedaald.

Gemeenten Schagen, Zijpe, Hollands Kroon, de kern Blokker in de gemeente Hoorn, de kern Hoogwoud in de gemeente Opmeer en de kernen Wognum, Nibbixwoud en ZwaagdijkWest in de gemeente Medemblik: Aanbodmodel regio Schagen Wooncompagnie stelt jaarlijks zelf een rapportage op over woonruimteverdeling van vestiging Schagen.

Woningen met vier kamers of meer kregen in de gehele Stadsregio gemiddeld de meeste reacties (222 reacties). Voor Wooncompagnie geldt dat woningen met drie kamers gemiddeld de meeste reacties hebben gekregen (136 reacties). Woningen met vijfkamers of meer hebben gemiddeld de minste reacties gehad (43 reacties). Het aanbod van Wooncompagnie in de huurklasse tussen de eerste en de tweede aftoppingsgrens van de huurtoeslag kreeg gemiddeld de meeste reacties (139 reacties). De goedkopere woningen waren het minst populair; gemiddeld 73 reacties. Het duurdere


In 2011 zijn 414 woningen aangeboden. Ten opzichte van 2010 is dit een stijging van 17 woningen (4%). Met name het aantal aangeboden eengezinswoningen is beduidend lager dan in 2010 terwijl het aantal aangeboden

-48-

woningen dat geschikt is voor ouderen of mensen met een zorgvraag is toegenomen. Dit is met name te verklaren door ons verkoopprogramma wat voornamelijk eengezinswoningen betreft in combinatie met opgeleverde nieuwbouw. Aanbod naar woningtype: Type

2011

2010

Eengezinswoning

150 (36%)

175 (44%)

Etage- of galerijwoning

139 34%)(

88 (22%)

Senioren /geschikt voor

100 (24%)

86 (22%)

25 (6%)

48 (12%)

414 (100%)

397 (100%)

zorg

Trend gemiddeld aantal reacties:

Duplex / HAT/ maisonnette/standplaats Totaal

Het aantal woningzoekenden is gestegen naar 4.698 (2010:3.869). De toename betreft woningzoekenden in alle leeftijdscategorieën. De verklaring voor de toename ligt in het feit dat woningzoekenden tot 2011 minimaal eenmaal per jaar op een woning dienden te reageren om ingeschreven te kunnen blijven. Jaarlijks leidde dit ertoe dat gemiddeld 750 woonpashouders werden uitgeschreven. Deze verplichting is met ingang van 1 januari 2011 komen te vervallen.

Aanbod naar kamertal: 1

2011

2010

5 (1%)

4 (1%)

2

91 (22%)

87 (22%)

3

175 (42%)

138 (35%)

4

94 (23%)

115 (29%)

5 Totaal

49 (12%)

53 (13%)

414 (100%)

397 (100%)


Gemiddeld aantal reacties 2006

49

2007

50

2008

66

2009

80

2010

103

2011

91

De theoretische wachttijd is licht gestegen tot 11,9 jaar (2010: 10,9). De stijging van de werkelijke wachttijd is gelijk gebleven en betreft 2,0 jaar. De gemiddelde acceptatiegraad (eerste acceptatie) is licht gedaald van 46% in 2010 naar 44% in 2011. 23% van de woningzoekenden heeft om privéomstandigheden geweigerd, 19% weigerde de woning omdat alleen is gereageerd vanwege puntenopbouw en 12% heeft geweigerd omdat de buurt niet beviel.

Als het gaat om de huishoudgrootte van de woningzoekenden, is wederom de groep eenpersoonshuishoudens toegenomen van 56% in 2010 naar 58% in 2011. Maar liefst 86% van de woningzoekenden betreft een één– of tweepersoons huishouden. Het aanbod betrof in 2011 voor 66% uit drieof vierkamerwoningen (2010: 64%). Met name het aanbod van vierkamerwoningen is ten opzichte van 2010 gedaald en het aantal aangeboden driekamerwoningen is toegenomen ten opzichte van 2010.

Kamertal

Het gemiddeld aantal reacties is licht gedaald van 103 in 2010 naar 91 in 2011. De daling is absoluut bezien in Schagen het grootst, van 262 reacties gemiddeld in 2010 naar 210 in 2011. Toch is dit beduidend hoger dan in de overige gemeenten, waar het gemiddeld aantal reacties onder het gemiddelde van 91 ligt. In Anna Paulowna lag het gemiddeld aantal reacties slechts op 17 en in Niedorp op 34. Steeds meer reacties komen via internet binnen. In 2009 was dat 76%, in 2010 83% en in 2011 87%.

-49-


-50-

Urgente woningzoekenden Soms hebben mensen dringend woonruimte nodig en kunnen deze zelf op korte termijn niet vinden. Zij kunnen in dat geval een urgentieverklaring aanvragen. Urgente woningzoekenden krijgen voorrang bij het toewijzen van een vrijgekomen huurwoning. In de regio Purmerend kan een urgentieverklaring bij de desbetreffende gemeente worden aangevraagd. In de regio Schagen kan dit bij de Regionale Adviescommissie Beoordeling Sociale en Medische urgentie. Voor urgentieaanvragen in de gemeente Medemblik geldt de procedure uit de Regionale Huisvestingsverordening in West-Friesland.

Woningruil In 2011 hebben in de regio Purmerend negen woningruilen plaatsgevonden. In de regio Schagen betrof het aantal woningruilen vijf. Aandachtsgroepen Wooncompagnie is er om betaalbare en kwalitatief goede woonruimte te bieden. Dat kunnen zelfstandige woningen zijn, of woonvormen in de sfeer van beschermd wonen. We schenken hierbij speciale en gespecialiseerde aandacht aan kwetsbare groepen zoals mensen met de allerlaagste inkomens, mensen met een beperking of zorgvraag, dak– en thuislozen, (ex-) verslaafden, slachtoffers van huiselijk geweld en ex-gedetineerden. Kwetsbare groepen hebben recht op een gelijke toegang tot de woningmarkt. Voor hen blijven wij het vangnet. Daarnaast zijn huishoudens met een inkomen tot € 33.614 onze primaire doelgroep van beleid conform de ministeriële regeling. De lage middeninkomens (tot € 43.000) zien wij als onze secundaire doelgroep van beleid, omdat zij veel moeite hebben bij het vinden van een bereikbare koopwoning of een woning in de vrije sector. En als de doorstroming van deze groep stagneert (en dus de uitstroom uit de sociale sector), hebben de lagere inkomensgroepen daar direct last van.

In 2011 heeft Wooncompagnie in totaal 39 woningzoekenden met een sociaal medische urgentieverklaring gehuisvest. Daarnaast zijn 20 woningzoekenden geherhuisvest met een urgentieverklaring op basis van stadsvernieuwing. In Purmerend, Zeevang en Edam zijn in totaal vijf woningen toegewezen op basis van de lokale 5% beleidsruimte van corporaties. Wij zijn daarmee binnen de beschikbare ruimte gebleven. Deze ruimte is bedoeld voor woningzoekenden die acuut woonruimte nodig hebben maar niet binnen bestaande urgentieregelingen geholpen kunnen worden. De corporaties leggen achteraf verantwoording af over het gebruik van de 5%-regeling.

Statushouders Vanzelfsprekend willen we bijdragen aan de taakstelling die elke gemeente heeft voor het huisvesten van statushouders (asielzoekers met een verblijfsvergunning). In 2011 heeft Wooncompagnie in de regio Purmerend in totaal 25 statushouders gehuisvest. Daarmee is voldaan aan de taakstelling van Purmerend. De vestiging Schagen fungeert als coördinator voor het huisvesten van statushouders voor de gemeenten waar vestiging Schagen actief is. In de regio Schagen zijn door Wooncompagnie 36 statushouders gehuisvest. Daarmee is de gemeentelijke taakstellig niet gehaald. Dit komt enerzijds doordat het aanbod vanuit het COA beperkt was, maar anderzijds heeft ook de opdracht vanuit de gemeenten om beperkt aan te bieden, hier aan bijgedragen.


Beperkt budget Wij streven ernaar dat huurders van onze doelgroep zo min mogelijk een beroep hoeven te doen op huurtoeslag. Bewoners zijn vrij om buiten ons om huurtoeslag aan te vragen. Op deze aantallen hebben wij geen zicht. Onderstaand een weergave van het aantal huurders dat hun aanvraag voor huurtoeslag via Wooncompagnie heeft laten lopen. Het toeslagjaar loopt van januari tot december; in januari heeft een aantal aanvragers nog geen toekenning gehad.

-51-

Totaal toegekend Vertrokken huurders Totaal actieve huurders Totaal toegekend Gemiddeld per huishouden

Huurtoeslag

Huurtoeslag

per 31-12-2011

per 1-1-2012

2162

2083

-10

-4

2152

2079

€ 395.225

€ 378.824

€184

€ 182

In 2011 is het Woningwaarderingstelsel (WWS) op twee punten aangepast; het energielabel heeft een plek gekregen en de schaarstepunten zijn ingevoerd. De schaarstepunten zijn voor Wooncompagnie van toepassing in het werkgebied van vestiging Purmerend. Wooncompagnie heeft de schaarstepunten opgevoerd in de WWS. Mede daardoor zijn de maximale huurprijzen flink gestegen. Om die reden is eind 2011 gestart met het opstellen van een nieuw streefhuurbeleid. Daarbij worden de streefhuurpercentages in het werkgebied van vestiging Purmerend zodanig aangepast, dat we enerzijds de huurinkomsten kunnen optimaliseren en anderzijds voldoende betaalbare woningen in portefeuille houden.

Betaalbare huren Bij nieuwbouw beperkten wij ons vrijwel altijd tot de aftoppingsgrenzen die gelden voor huurtoeslag. Deze beleidslijn is eind 2010 genuanceerd. Vanaf 2011 wordt de maximale grens van de huurtoeslag als bovengrens gedefinieerd. Allereerst speelt de financiële haalbaarheid van projecten daarbij een rol. Daarnaast spelen in onze toewijzingsregels de aftoppingsgrenzen geen rol meer in de zin dat lage inkomens boven die grenzen worden uitgesloten om te reageren.

Wooncompagnie blijft vanzelfsprekend bereid een vangnetfunctie te vervullen voor kwetsbare groepen van huurders door een substantieel deel van de huren kunstmatig laag te houden, zowel bij nieuwbouw als bestaande bouw. Dit doen we door minder huur te vragen dan het Woningwaarderingstelsel toelaat. Ook al houdt dit in dat we verlies moeten nemen. Een sociale woning kan niet worden gebouwd zonder een onrendabele investering. De huurinkomsten zijn –over de hele levensduur van de woning gezien– onvoldoende om de investering en het beheer van de woning te betalen.

Op dit moment heeft ca. 89% van ons bezit een huurprijs onder de aftoppingsgrenzen. De behoefte bestaat om meer differentiatie aan te brengen in de huurniveaus. Met name voor woningen van zeer goede woontechnische en energetische kwaliteit zullen wij vaker een huurprijs vragen die ligt tussen de aftoppingsgrens en de maximale huurgrens van de huurtoeslag. Dit kan nieuwbouw betreffen, maar ook bestaande bouw. Eind 2010 is daarom de beleidslijn losgelaten om bij harmonisatie de geharmoniseerde huurprijs af te toppen op de aftoppingsgrens. We harmoniseren op basis van het voor de woning vastgestelde streefhuurpercentage en toppen zo nodig af op de maximale huurgrens van de huurtoeslag. Mogelijk verhogen we in de toekomst bij mutatie in beperkte mate ook huurprijzen naar de vrije sector. Het in 2011 uitgevoerde marktonderzoek heeft ons een globaal inzicht geven in de vraag naar huurwoningen in de vrije sector binnen ons werkgebied. We zullen echter ook meer duidelijkheid moeten hebben over de consequenties van het overhevelen van DEAB (Dienst van Algemeen Economisch Belang) naar niet DEAB-bezit.


Alle woningen hebben in 2011 een inflatievolgende huurverhoging gekregen van 1,3% met uitzondering van: woningen die in 2011 zijn opgeleverd; woningen die worden gesloopt; woningen waar een sociaal plan van kracht was. Huurachterstand Met ons incassobeleid anticiperen we op slechte betalers en huurders die elke maand te laat betalen. We begrijpen dat financiële problemen vaak niet op zichzelf staan. Bij een problematische schuld kunnen ook andere problemen een rol spelen. We nodigen daarom huurders met (beginnende) betalingsproblemen uit om over hun situatie te komen praten. Het doel is om zo tot een betalingsafspraak te komen en eventueel door te verwijzen naar hulpinstanties. Wij streven naar een oplossing

-52-

van de problemen zodat we voor de toekomst weer kunnen rekenen op correcte betaling van de huur. Ondanks de aanhoudende gevolgen van de recessie heeft Wooncompagnie het huurachterstandpercentage ten opzichte van 2010 gelijk kunnen houden op 0,5% van de bruto jaarhuur.

afhandeling van een klacht nemen wij contact op om te vragen of de huurder tevreden is over de manier waarop Wooncompagnie de klacht heeft afgehandeld. Op deze manier krijgen we goed zicht op de klachten en kunnen we de totale dienstverlening verbeteren. Als we er niet uitkomen met de huurder, dan kan deze een beroep doen op een Geschillencommissie. De samenstelling en de werkwijze van elke commissie is vastgelegd in een reglement. Wij stellen de huurder na de uitspraak schriftelijk op de hoogte van de eventueel te nemen maatregelen. Op onze website is de werkwijze omtrent klachten en geschillen weergegeven en is de wegwijzer voor klachten en geschillen te downloaden.

Ontruimingen In 2011 zijn 40 ontruimingen aangezegd en 15 woningen daadwerkelijk ontruimd. Dat is één ontruiming meer dan in 2010. Een aantal ontruimingen had betrekking op huurachterstand. Het lukt Wooncompagnie om het aantal ontruimingen op basis van huurschuld beperkt te houden, door direct in actie te komen bij een huurachterstand. Door direct te handelen en te komen tot een betalingsafspraak, voorkomen we dat de financiële problemen dusdanig groot worden dat ontruimen onontkoombaar is. Om vroegtijdig in contact te komen met huurders die betalingsproblemen hebben, is vestiging Schagen in 2010 als proef gestart met huisbezoeken. De verwachting daarbij was dat deze persoonlijke manier van benaderen bevorderend werkt bij het komen tot een oplossing. Na een positieve evaluatie in 2011 is dit omgezet in regulier beleid. In Purmerend hebben de corporaties en de gemeente in 2007 convenanten afgesloten met betrekking tot het Tweede Kansbeleid en voorkoming van dakloosheid. In 2011 is net als in 2010 met name veel aandacht besteed aan het voorkomen van huurschuld, zodat het traject van het Tweede Kans Beleid niet hoeft te worden ingezet. Daar waar dat wel nodig was, heeft het Tweede Kans Beleid naar tevredenheid gefunctioneerd.

In 2011 heeft vestiging Schagen zeventien klachten ontvangen over onze dienstverlening. De aard van de klachten heeft te maken met: geen duidelijkheid verschaffen over termijn afhandeling reparatieverzoeken; niet nakomen van afspraken; niet nakomen van afspraken door derden; gedrag tijdens huisbezoek; afhandeling reparatieverzoek; niet tevreden met standpunt Wooncompagnie; niet reageren op telefonische melding reparatie. Vestiging Purmerend heeft in 2011 27 klachten over onze dienstverlening ontvangen. De aard van de klachten had te maken met: niet nakomen van afspraken; niet nakomen van afspraken door derden; afhandelen van reparatieverzoek; ontevreden over uitvoering en communicatie van planmatig onderhoud; niet eens met beslissing opzichter; ontevreden over kwaliteit uitgevoerde werkzaamheden; ontevreden over telefonisch contact met medewerker Wooncompagnie.

Klachten en Geschillen De klachten over onze dienstverlening worden per vestiging op één centraal punt bijgehouden. De medewerkers werken volgens een vaste procedure wanneer ze een klacht ontvangen. Als er een klacht wordt ingediend, ontvangt de huurder zo spoedig mogelijk een ontvangstbevestiging. We geven daarbij aan hoe lang het duurt voordat Wooncompagnie actie onderneemt. Tussentijds houden we de huurder op de hoogte van wat er met de klacht gebeurt. De status van de klacht kan op elk gewenst moment bekeken worden. Na


-53-

Regionale Klachtencommissie Woonruimteverdeling (regio Schagen) In het werkgebied Schagen is een Regionale Klachtencommissie Woonruimteverdeling actief voor alle gemeenten in dit werkgebied. Ook inwoners van de gemeente Medemblik kunnen klachten over de woonruimteverdeling aan deze commissie sturen. Klachten over woonruimteverdeling in de overige gemeenten in West-Friesland worden behandeld door de Regionale Klachtencommissie Woningtoewijzing West-Friesland. De klachtencommissie regio Schagen heeft in 2011 vier klachten ontvangen. Eén klager is door de commissie in het gelijk gesteld en een klager is gedeeltelijk door de commissie in het gelijk gesteld. Twee klachten zijn ultimo 2011 nog in behandeling.

verzoek ingediend voor huurverlaging, dat door de Huurcommissie is goedgekeurd. Ook in dit geval is de huurprijs aangepast.

5.5

Strategisch Portefeuillebeleid Wooncompagnie ziet het Strategisch Portefeuillebeleid (SPB) als een noodzakelijk instrument dat leidend is in de uitvoering van haar primaire taakstelling. Immers, in het SPB komen demografie en marktontwikkelingen, de passendheid van de woningvoorraad voor nu en in de toekomst en de verwachte ontwikkeling van de woonlasten samen. Al deze punten hebben betrekking op de kernactiviteiten van Wooncompagnie, namelijk het realiseren, verhuren en beheren van woningen met een aanbod dat aansluit bij wat de maatschappij van ons vraagt. Voor het ontwikkelen en uitvoeren van het SPB hanteert Wooncompagnie de beleidsachtbaan van Rigo Research en Advies BV. Het strategische en het operationele niveau raken elkaar op het tactisch niveau in de vorm van de buurtanalyses.

Geschillenadviescommissie Kop van NoordHolland Geschillen uit het werkgebied van vestiging Schagen die niet over de woonruimteverdeling gaan, worden behandeld door de Geschillenadviescommissie Kop van NoordHolland. Er is in 2011 een klacht ingediend over Wooncompagnie. Deze klacht is nog in behandeling. Geschillencommissie Samenwerkende Woningcorporaties Waterland (SWW) In de zes gemeenten van het werkgebied van vestiging Purmerend worden de geschillen behandeld door de geschillencommissie SWW. Deze werkt –behalve voor Wooncompagnie– ook voor De Algemene Woningbouwvereniging Monnickendam en met ingang van 2009 ook voor Stichting Woningbeheer De Vooruitgang in Volendam. De geschillencommissie heeft in 2011 vier klachten over Wooncompagnie behandeld. Twee daarvan zijn ongegrond verklaard. Een klacht is tijdens de zitting ingetrokken en bij een klacht heeft Wooncompagnie tijdens de zitting besloten akkoord te gaan met de wens van de klager

In het SPB is inzichtelijk gemaakt in welke richting de woningportefeuille van Wooncompagnie zich zal (moeten) ontwikkelen, gebaseerd op externe ontwikkelingen en eigen beleidskeuzes. Het SPB maakt structureel onderdeel uit van de beleidscyclus van Wooncompagnie.

Huurcommissie Naar aanleiding van de huurverhoging in 2011 zijn vijf bezwaarschriften tegen de huurverhoging ingediend. Een daarvan is ontvankelijk verklaard waarbij de huurverhoging is aangepast. Daarnaast is een


De kwaliteit en ontwikkeling van vastgoed

-54-

2009

2010

2011

2012

ondernemingsplan

x*

x

strategische kadernotitie SPB

x

x

marktonderzoek buurtanalyses complexbeheerplannen

x

x

x

2013

2014

2015

2016

x

x x

x

*Tussentijdse herijking van het ondernemingsplan 2009 - 2012 In 2009 zijn de buurtanalyses opgesteld en in 2010 zijn de complexbeheerplannen geactualiseerd en geïntegreerd met energetische maatregelen. Begin 2011 hebben we opnieuw een woningmarktonderzoek laten uitvoeren waarbij we specifiek een uitsplitsing hebben gemaakt naar onze primaire en secundaire doelgroep van beleid naar inkomen.

De verschillen tussen delen van ons werkgebied zullen toenemen, wat ertoe zal leiden dat we niet overal (in gelijke mate) voor dezelfde opgaven staan. Het portefeuillebeleid vraagt dan ook om een verdiepingsslag per regio. Concreet betreft dit een verdiepingsslag naar de werkgebieden van onze vestiging Schagen en onze vestiging Purmerend.

Eind 2011 is gestart met het actualiseren van de kadernotitie SPB. Tot 2030 verwachten we nog een groei van het aantal huishoudens, maar het aantal inwoners zal in delen van ons werkgebied stagneren of zelfs dalen. Het aandeel huishoudens behorend tot de primaire doelgroep zal toenemen als gevolg van de vergrijzing. Een groter deel van de toekomstige primaire doelgroep is echter nu al in de koopsector gehuisvest en zal in mindere mate en beroep gaan doen op sociale huurwoningen. Onze opgave is voornamelijk kwalitatief van aard; we voorzien een toename van de vraag naar woningen die geschikt zijn voor senioren en/of voor het leveren van zorg, en een lichte afname van de vraag naar woningen voor jonge gezinnen. De startersvraag blijft in veel gebieden groot. Door gehoor te geven aan de vraag van met name de jongere starters, kunnen we mogelijk de ontgroening enigszins beperken. Binnen ons werkgebied zijn significante verschillen in deze ontwikkeling, maar gesteld kan worden dat deze ontwikkeling wordt veroorzaakt door een negatief migratiesaldo van met name jongere huishoudens en de vergrijzing.

De kwalitatieve opgave vullen we in door het renoveren en opwaarderen van bestaand bezit, door verkoop van bestaande huurwoningen en door sloop en vervangende nieuwbouw. Onze inspanningen zullen meer dan in het verleden liggen in de bestaande voorraad. Met nieuwbouw realiseren we woningtypen, voornamelijk in de huur, die we niet voldoende hebben of kunnen realiseren binnen de bestaande voorraad. Sociale en goedkope koopwoningen voegen we toe waar nodig om de lage middeninkomens te bedienen, bij voorkeur door verkoop van bestaande huurwoningen waarvan de vraag afneemt. Onze voorraad blijft dus rollend, met als doel een accentverschuiving van verjonging naar transformatie van de woningportefeuille. De gewenste omvang van onze woningportefeuille wordt bepaald door de vraag. Daarmee verlaten we dus het uitgangspunt dat onze voorraad in omvang gelijk blijft en stellen we dit niet meer als doel op zich.


We beseffen dat we nadrukkelijk moeten sturen op de realisatie van onze voornemens en dat we steeds op de hoogte moeten blijven van marktontwikkelingen en –verwachtingen, om aan te kunnen sluiten bij wat onze klanten vragen en nodig hebben.

-55-


-56-

Buurtanalyse Anna Paulowna Wooncompagnie werkt al een paar jaar met de buurtanalyses. Inmiddels zijn niet alleen wij enthousiast over dit middel. In contacten met Woningbouwvereniging Anna Paulowna bleek dat ook zij met hun portefeuillebeleid bezig waren. Omdat ook Wooncompagnie bezit heeft in de kernen Anna Paulowna, Breezand en Wieringerwaard van de gemeente Hollands Kroon en wij ook nieuwe ontwikkelingen willen starten in de kern Anna Paulowna, hebben we besloten buurtanalyses op te stellen in samenwerking met de woningbouwvereniging Anna Paulowna. Dat is in 2011 succesvol afgerond.

consequent van een onderdeel van het PvE wordt afgeweken, zal dit aangepast dienen te worden. Eén keer per half jaar wordt het PvE herzien. In juni 2011 is het PvE conform deze cyclus herzien. Dit heeft geleid tot een aantal kleine wijzigingen en aanvullingen. In december 2011 is gestart met een uitgebreide herziening. Dit gaat onder andere over aanpassingen en/of aanvullingen waarvoor uitgebreid onderzoek moet plaatsvinden en waarbij we de meningen van verschillende afdelingen willen hebben. Ook in 2011 heeft Wooncompagnie haar woningen weer onderhouden om deze op het in het portefeuillebeleid bepaalde kwaliteitsniveau te brengen en te houden. We besteden daarbij aandacht aan de ontwikkelingen op het gebied van duurzaam bouwen, veiligheid en energiebesparing. Van het beschikbare budget voor investeringen in energiebesparende maatregelen is in 2011 € 1,4 miljoen uitgegeven. In 2011 zijn de volgende onderhoudsprojecten uitgevoerd:

Onderhoud en kwaliteit bestaande woningvoorraad Wooncompagnie onderhoudt haar woningen conform haar portefeuillebeleid. We onderhouden ze niet alleen, de kwaliteit wordt ook verbeterd. We gaan mee met de ontwikkelingen op het gebied van duurzaam bouwen, veiligheid en energiebesparing. De kosten om de woningen naar standaardkwaliteit te brengen komen voor onze rekening. Waar mogelijk bieden we op individuele basis, tegen huurverhoging of een eenmalige bijdrage, een aantal aanpassingen in de woning aan.

De Dillen Broek in Waterland Wooncompagnie heeft in 2011 een nieuw duurzaam verwarmingssysteem in appartementencomplex De Dillen in Broek in Waterland aangelegd. Deze bestaat uit een warmtepomp en zonnecollectoren met boiler. De eerste gebruikt aardwarmte voor verwarming van de radiatoren, de tweede benut zonlicht voor de warmwatervoorziening. Enkele HR-ketels bieden piekondersteuning bij extreem koud weer. Om de nieuwe installatie optimaal te laten renderen, heeft Wooncompagnie ook spouw- en dakisolatie, nieuwe dakbedekking, dakramen en kozijnen met HR++ glas aangebracht. Ook zijn dakgoten, gevelbekleding en een gedeelte van het voegwerk vernieuwd. Binnen zijn het complete leidingnetwerk en alle radiatoren en badkamers vervangen. Met de renovatie is het energielabel gestegen van een E/F-label naar een B-label.

In 2010 is het Functioneel Programma van Eisen (PvE) opgesteld, het Technisch PvE aangescherpt en samengevoegd tot één PvE. Het Functioneel PvE is opgesteld om gebruiksvriendelijke woningen te realiseren, die in de toekomst hun functionele eigenschappen behouden of makkelijk aanpasbaar zijn aan de toekomstige eisen en wensen van onze huurders. Het Functioneel PvE is bedoeld voor de nieuwbouw van eengezins–, meergezins– en nultrapswoningen. De overige typen zijn buiten dit PvE gelaten. Voor de bestaande bouw is het Functioneel PvE ook van toepassing, al zal daar in alle redelijkheid gekeken moeten worden welke eisen haalbaar zijn. Het Technisch PvE is bedoeld voor de nieuwbouw en het onderhoud met betrekking tot doorexploitatie. In principe dient bij elk project het PvE gebruikt te worden. Het is mogelijk om van delen van het PvE af te wijken, zij het goed beargumenteerd. Indien blijkt dat in de praktijk


Lelystraat Middenmeer In 2011 zijn 96 woningen aan de Lelystraat in Middenmeer gerenoveerd. Daarbij zijn kunststof kozijnen en nieuwe dakramen geplaatst. Ook de toiletten, badkamers en

-57-

keukens zijn gerenoveerd. Sommige bewoners maakten gebruik van de optie om de badkamer te verplaatsen. Anderen kozen voor een compleet nieuwe cv-installatie en weer anderen voor het totale pakket.

Complex Jaagband Wognum Het complex Jaagband in Wognum heeft een metamorfose ondergaan. In samenwerking met Architecten bureau Hooyschuur is er een plan gemaakt. De werkzaamheden omvatten het vervangen van de kozijnen van de woningen en het trappenhuis, het voegwerk is vernieuwd, de dakbedekking en gevelbekleding is vervangen en de balkons zijn voorzien van nieuw hekwerk.

A. Mauveplein en Regioplein Schagen Wooncompagnie heeft in 2011 de woningen aan de A. Mauvestraat en het Regioplein in Schagen gerenoveerd. De meeste werkzaamheden komen voort uit een enquête die Wooncompagnie onder de bewoners hield. Eén van de belangrijkste conclusies van deze enquête was dat de bewoners zich soms onveilig voelden omdat de portieken vrij toegankelijk waren. Naar aanleiding van deze uitkomst heeft Wooncompagnie de portieken inmiddels voorzien van een slot, waardoor de veiligheid van de bewoners wordt gewaarborgd. Aan de buitenzijde van het complex zijn brievenbussen en een bellentableau geplaatst. Elke woning beschikt over een intercominstallatie. Daarnaast zijn de badkamers en toiletruimten gerenoveerd, zijn voorzieningen getroffen in het kader van de brandveiligheid en energiebesparing en is schilderwerk uitgevoerd.

Schilderwerk algemeen In 2011 is bij ongeveer 2300 woningen schilderwerk en houtrotherstel uitgevoerd. HR Combiketels In 2011 zijn bijna 500 cv-ketels vervangen door nieuwe, energiezuinige HR-combiketels. Ongeveer 95% van de CV ketels in het bezit van Wooncompagnie beschikt inmiddels over een hoog rendement. Dit levert de huurders een energiebesparing op. Dakramen In 2011 zijn ruim 500 dakramen vervangen, een groot aantal in één jaar. Daarom is aan het begin van het jaar een uitgebreider inkooptraject doorlopen. Dat heeft geleid tot een besparing van 7% op de kosten voor de inkoop en het plaatsen van de dakramen.

Dakbedekking Purmerend De platte daken van honderd woningen in Purmerend – in de Laagveenstraat, Bovenlandsestraat en de Veenweidestraat – zijn afgelopen zomer voorzien van witte dakbedekking. Met deze reflecterende oplossing heeft Wooncompagnie gehoor gegeven aan klachten van bewoners over de snel oplopende slaapkamertemperatuur. Het witte dak weerkaatst het zonlicht en houdt zo veel warmte buiten.

Veiligheid Al enkele jaren besteden we extra aandacht aan de veiligheid van onze complexen. Daar worden telkens andere speerpunten voor gekozen. In 2011 zijn alle brandveiligheidinstallaties extra gecontroleerd op functioneren en onderhoud. Geconstateerd werd dat alles goed functioneerde, maar dat niet alle installaties beschikten over het vereiste logboek en een onderhoudscontract. Dat is inmiddels opgelost. Ook is voor alle zorginstellingen een controle uitgevoerd op het bestaan en opvolgen van het legionellabeheerplan. Tenslotte hebben alle medewerkers die met asbest te maken kunnen krijgen een cursus asbestherkenning gevolgd en hebben we als gevolg van de nieuwe regelgeving een nieuw asbestbeleid opgesteld.

Ir. Wortmanstraat en Breestraat Middenmeer De buitenkant van de huizen in de Ir. Wortmanstraat en de Breestraat in Middenmeer zijn in 2011 opgeknapt. Voegen zijn vernieuwd, dakpannen zijn waar nodig vervangen, de gootbekleding is vernieuwd, houtrot is hersteld en er zijn schilderwerkzaamheden uitgevoerd. Ook zijn de stalen dakramen vervangen voor kunststof dakramen, zijn de regenpijpen vernieuwd en is een beschermlaag aangebracht zodat de gevels waterdicht zijn.


-58-

5.6

Duurzaamheid

dat een besparing van 8% in de looptijd van het ondernemingsplan wordt gehaald.

In de looptijd van het ondernemingsplan willen we vier inspirerende en tot de verbeelding sprekende projecten realiseren op het gebied van energie en milieu. Het gaat om twee projecten in de nieuwbouw en twee in het bestaand bezit. In 2011 zijn twee inspirerende projecten met betrekking tot. milieu opgeleverd. Het gaat om „De Hulst‟ in Oterleek en „Dijkgatshoeve‟ in Kreileroord. Vervolgens zal een traject opgezet worden om het daadwerkelijke energieverbruik te monitoren. De eerste helft van 2012 komt een derde project in uitvoering (Breestraat te Middenmeer). Dit laatste project zal wellicht als voorbeeldproject gaan dienen in het verdere verloop van de herstructurering Middenmeer. Een vierde project (Kerkring in Middenmeer) zal eveneens begin 2012 in uitvoering zijn.

In de meerjaren onderhoudsbegroting zijn al maatregelen opgenomen die leiden tot energiebesparing. Bij ketelvervanging wordt standaard een HR-ketel geplaatst ter vervanging van de oude, meestal minder energiezuinige, ketel. Hierdoor wordt, door het grote aantal vervangingen, een substantiële energiebesparing geboekt. Ook bij kozijnvervanging wordt het bestaande glas (meestal enkelglas of oud isolatieglas) standaard vervangen door HR++-glas. Omdat dit standaard onderhoudsmaatregelen zijn, vragen wij de huurders hiervoor geen huurverhoging. Wooncompagnie vraagt wel bij extra energetische maatregelen een bijdrage door middel van een huurverhoging ter hoogte van maximaal 60% van de theoretische besparing aan energielasten. Deze wijze van berekenen van de huurverhoging is overeengekomen met de SHO. In 2011 is gestart met de voorbereidingen van het project Step2Save. Dit is een uniek programma waarin Wooncompagnie, de gemeenten Schagen, Harenkarspel en Zijpe , ISD en Nuon hun krachten bundelen. De Step2Save-adviseurs zijn langdurig werkzoekenden die een afstand hebben tot de arbeidsmarkt. Zij krijgen een opleiding van zes weken. Daarna krijgen zij een leerwerkovereenkomst voor een jaar bij Nuon en volgen ze 1,5 dag per week een opleiding. Na hun opleiding gaan de adviseurs langs bij de bewoners en geven vrijblijvend advies over energiebesparing. De bewoners krijgen daarbij een gratis energiebox met energiebesparende artikelen, die desgewenst door de energieadviseur ter plekke worden geïnstalleerd. Doel van het project is om mensen bewuster te maken van hun energiegebruik en hen te bewegen om zelf initiatieven te ondernemen om hun energieverbruik te verminderen.

Energiebesparing en vermindering van CO2 uitstoot Als maatschappelijke organisatie willen we verantwoord omgaan met energie en grondstoffen. Méér nog dan we nu al doen. We sluiten ons daarom aan bij de opgave van de corporatiesector als geheel om tot 2025 een vermindering van 20% van het energieverbruik in onze woningen te realiseren. Wij hebben onszelf als doel gesteld om gedurende de looptijd van het ondernemingsplan gemiddeld 8% te besparen op het theoretisch energieverbruik van onze woningen. Het slopen van woningen met een slecht energielabel en het toevoegen van energetisch hoogwaardige nieuwbouw wordt daarbij overigens buiten beschouwing gelaten. Wooncompagnie heeft haar bijdrage daarvoor bepaald op netto € 8 miljoen voor vier jaar. Om aan deze doelstelling invulling te kunnen geven, is begin 2010 het energiebeleid van Wooncompagnie vastgesteld. In de beleidsnota zijn de kaders vastgelegd wanneer we welke maatregelen treffen en hoe de prioritering tot stand komt. Uitgangspunt van het energiebeleid is om energiebesparende maatregelen zoveel mogelijk gelijktijdig uit te voeren met (planmatig) onderhoudsmaatregelen. In 2010 zijn de energetische maatregelen in de bestaande bouw dan ook geïntegreerd in de complexbeheerplannen. Doorrekening laat zien


Eco platform Wooncompagnie vormt met zeventien andere woningcorporaties het Eco Platform Corporaties Bestaande Bouw. Doel van dit platform is ervaring, kennis en expertise uit te wisselen over energiebesparende maatregelen in bestaande woningen. Hiertoe worden, steeds

-59-

bij wisselende corporaties, themabijeenkomsten gehouden. Naast vertegenwoordigers van de verschillende woningcorporaties maken een medewerker van het CO2 Servicepunt en een energieconsulent van Aedes deel uit van het platform. In 2011zijn vier themabijeenkomsten georganiseerd. Tijdens deze bijeenkomsten zijn onderwerpen besproken als het energiebeleid, bewonerscommunicatie bij energieprojecten en tools voor energiebesparing en energielabeling. Naast deze informatieve bijeenkomsten heeft het platform een digitaal netwerk ontwikkeld. Binnen dit netwerk worden discussies gevoerd en kennis uitgewisseld. De deelnemers leggen contacten en bespreken problemen en oplossingen op het gebied van energiebesparing. De verkregen kennis wordt digitaal verzameld en beschikbaar gesteld aan de platformdeelnemers.

5.7

voor hen blijven wij het vangnet. In 2011 is in Trevinverband een kadernotitie maatschappelijke huisvesting opgesteld. Doel van de kadernotitie is om ons beter in staat te kunnen stellen om beargumenteerd en weloverwogen wel of niet te participeren in een initiatief met betrekking tot maatschappelijke huisvesting. Daarnaast schept het uiteraard duidelijkheid voor gemeenten en onze partners in het maatschappelijk middenveld; helder is wanneer wij wel of niet zullen participeren, en waarom. De kadernotitie omvat ook een checklist die wordt gehanteerd om te bepalen of we een traject wel of niet zullen opstarten. In 2011 hebben we deze voor het eerst een aantal keer toegepast en ervaren dat de checklist een zeer nuttig instrument is. Voor ons, omdat we zeker weten dat we alle aspecten aflopen en mee laten wegen waardoor de interne werkgroep Maatschappelijke Huisvesting een weloverwogen en gedegen advies kan afgeven richting directie. Maar ook extern wordt de checklist als prettig ervaren; ook de zorgpartij controleert met het doorlopen van de checklist of alle elementen zijn meegenomen, of alle risico‟s in beeld zijn gebracht en (voldoende) beheersbaar zijn.

Nieuwbouw

Bouwcompagnie is de projectontwikkelingsafdeling van Wooncompagnie Zij is verantwoordelijk voor de ontwikkeling, realisatie en eventueel verkoop van nieuwbouwprojecten. Ook de herstructureringsprojecten vallen onder verantwoording van Bouwcompagnie. Uitgebreide informatie over de projecten is te vinden op www.bouwcompagnie.nl. Uiteraard is ook Bouwcompagnie vast verankerd in Noord-Holland. De medewerkers kennen het gebied en voelen zich betrokken bij de ontwikkeling van de Provincie. Bouwcompagnie zet zich in om delen van dorpen of wijken te herontwikkelen, passend binnen de natuurlijke elementen die de omgeving zo karakteriseren én met respect voor de historie en haar bewoners.

Ook in 2011 zijn nieuwe initiatieven gestart en heeft Wooncompagnie maatschappelijke huisvesting gerealiseerd dan wel gerenoveerd, zoals: Mobiele mantelzorgwoning Zeevang In 2010 is in het kader van het project De Verbinding een proef gestart met de realisatie van een mobiele zorgkamer. Het resultaat is een concrete handleiding en een flexibele zorgkamer, die in 2011 is geplaatst in Zeevang. Een mobiele zorgkamer is een verplaatsbare aanbouw met een slaapkamer met badkamer en toilet die tegen een bestaande woning wordt aangezet. Het gaat dus niet om een zelfstandige woonruimte. Wooncompagnie is eigenaar van de flexibele zorgkamer. Zodra de zorgkamer weer beschikbaar komt, zal deze bij een volgende kandidaat geplaatst worden.

Een overzicht van de in 2011 opgeleverde nieuwbouw ten behoeve van verhuur staat vermeld in paragraaf 5.2. Maatschappelijke Huisvesting Wooncompagnie schenkt speciale en gespecialiseerde aandacht aan kwetsbare groepen zoals mensen met een handicap of zorgvraag. Kwetsbare groepen hebben recht op een gelijke toegang tot de woningmarkt en


Oplevering De Hulst Het project De Hulst is een initiatief van Wooncompagnie en Stichting WarmThuis, een

-60-

organisatie voor wonen en welzijn voor mensen met dementie. Eind november hebben 24 mensen hun betrekking genomen in De Hulst. „Wonen zoals thuis‟, is de gedachte achter De Hulst. Dit komt in de eerste plaats tot uiting in het ontwerp van het woonzorgcomplex. Op het erf zijn drie schuurachtige woningen neergezet die de uitstraling en kwaliteiten hebben van een echt woonhuis. Daarnaast is de oude stolp die vroeger op deze locatie stond, De Hulst, op karakteristieke wijze herbouwd. Maar ook de ligging van het complex geeft de bewoners een thuisgevoel. De Hulst ligt landelijk en er is (klein)vee aanwezig. De specifieke opzet en ligging van het complex hebben alles te maken met de overtuiging van WarmThuis, die er vanuit gaat dat mensen met dementie behoefte hebben aan een herkenbare en veilige omgeving, waar zij zich geborgen voelen. De Hulst maakt gebruik van een collectief systeem van duurzame energie. Zo wordt voor het verwarmen van tapwater voor de kraan of de cv-installatie gebruik gemaakt van bodemwarmte, een warmtepompinstallatie met bodemopslagsysteem en zonnecollectoren. Ook liggen er op het dak van de stolp PVcellen die zonlicht omzetten in elektriciteit.

zorgboerderij gerealiseerd. De boerderij bevat zestien wooneenheden voor mensen met een verstandelijke beperking, negen appartementen voor mensen met een psychosociale hulpvraag en een appartement en een aangrenzende eengezinswoning voor medewerkers. Daarnaast zijn bedrijfsruimten ten behoeve van de zorgverlening gerealiseerd. Dijkgatshoeve is een biologisch-dynamische boerderij. De bewoners gaan zich specialiseren in het vervaardigen van kwark en kaas. Dijkgatshoeve ligt aan de IJsselmeerdijk in een prachtig natuurgebied van maar liefst 80 hectare van Staatsbosbeheer. De boerderij wordt gedeeltelijk selfsupporting; de 25 bewoners gaan hun eigen energie produceren. Het is een CO2 neutraal woonhuis met aardwarmte, zonnecollectoren en een computergestuurde houtkachel die energie produceert. Trambaan fase II De eerste fase van de herstructurering Niedorp is gestart met de bouw van een nieuw woon- en woonzorgcomplex voor senioren. Er worden ruim 100 woningen/appartementen gebouwd. Daarnaast worden diverse zorgfuncties in het complex gehuisvest. Het gebouw ligt nabij het winkelcentrum van Winkel. Hierdoor zijn de voornaamste centrumfuncties eenvoudig bereikbaar. Op de begane grond van het complex zal een wijksteunpunt breed (ontmoetingsmogelijkheid in combinatie met zorgen dienstverlening) worden ondergebracht. Daarnaast zal Woonzorggroep Samen hier de dienstenruimte (kantoren en vergaderruimtes) inrichten. De verwachting is dat het complex voor de zomer van 2012 wordt opgeleverd.

Parlan Hoep Schagen Op 1 oktober is Parlan de huurovereenkomst aangegaan voor een complex aan de Florastraat in Schagen. Parlan, organisatie voor Jeugd en Opvoedhulp vangt hier op dit moment acht jongeren op in de leeftijd van zeven tot achttien jaar. De jongeren wonen hier 24 uur per dag en Parlan draagt zorg dat hun leven zo „normaal‟ mogelijk verloopt. Op dit moment bestaat het complex uit drie aaneengeschakelde eengezinswoningen. Met name de hoeveelheid ruimte die voor iedereen is gecreëerd, maakt dat de jongeren écht hun eigen plek hebben. Een riante eigen slaapkamer, voldoende sanitaire voorzieningen, beneden een huiselijke woonkamer waar de kinderen samen kunnen komen om te eten of tv kijken. Ook de grote tuin is een pluspunt.

Maatschappelijk Vastgoed Wooncompagnie neemt haar verantwoordelijkheid wat betreft de ontwikkeling van het platteland en de steden Purmerend en Schagen. Waar nodig en noodzakelijk leveren wij een bijdrage die verder gaat dan het wonen alleen, om ons werkgebied aantrekkelijk en leefbaar te houden. In het kader van onze maatschappelijke verantwoordelijkheid en gegeven onze positie in bepaalde wijken en woonkernen, mag worden verwacht dat we een rol spelen in het realiseren van maatschappelijk

Dijkgatshoeve in Wieringerwerf In Wieringerwerf heeft Wooncompagnie in samenwerking met de zorginstelling Scorlewald, zorgkoepelorganisatie Raphaëlstichting en Staatsbosbeheer een


-61-

vastgoed. Hieraan geven we ook graag gehoor mits het maatschappelijk rendement de benodigde inspanning rechtvaardigt. Maar ook hiervoor geldt dat we keuzes moeten maken; we kunnen niet alles doen en we kunnen zeker niet alles betalen. Enerzijds willen we dus graag dat partijen bij ons aankloppen met hun vragen op het gebied van vastgoed. Anderzijds willen we geen valse verwachtingen wekken en zo min mogelijk risico lopen dat we onze gewaardeerde partners teleurstellen. Om voldoende duidelijkheid te bieden moeten we onze beleidsuitgangspunten voor maatschappelijk vastgoed duidelijk maken. Deze beleidsuitgangspunten zijn met de herijking van het ondernemingsplan niet significant gewijzigd. Wel maakt de uitkomst van de staatssteundiscussie dat het maatschappelijk vastgoed wat gerealiseerd kan worden met WSW-borging, strakker is afgekaderd. Omdat wij de lijn vasthouden dat we alleen borgbare activiteiten willen ontplooien, zullen wij vaker dan in het verleden geen partij zijn bij de ontwikkeling van maatschappelijk vastgoed. Tevens zal onze focus vaker op projecten in de (combinatie van) zorg en welzijn zijn gericht. De beleidsuitgangspunten luiden samengevat als volgt: Wooncompagnie wil bijdragen aan maatschappelijke activiteiten en voorzieningen, op die plaatsen waar wij woningbezit van enige omvang hebben. Maatschappelijk vastgoed is voor ons: “Gebouwen waar mensen samenkomen en die bijdragen aan de sociale cohesie van de buurt, wijk, kern of stad, dan wel het behoud van cultuurhistorisch vastgoed met een betekenis voor de buurt”. Het gaat hierbij dus om ontmoeting, ontplooiing, ontspanning en opvang. Het gaat om gebouwen waarin geen mensen wonen. Wij willen door het realiseren van maatschappelijk vastgoed een toegevoegde waarde hebben voor de gemeenschap, die breder is dan alleen onze huurders. Het bouwen van maatschappelijk vastgoed mag niet ten koste gaan van onze primaire taak, maar het moet


elkaar versterken (wonen, zorg, welzijn). Wanneer er een mogelijkheid is tot commerciële exploitatie, wanneer er een andere partij is die het beter kan (commercieel of niet), of wanneer het gaat om private personen zal Wooncompagnie geen partij zijn. Wooncompagnie zal ten aanzien van maatschappelijk vastgoed alleen bij het WSW borgbare activiteiten ontplooien. Denkbare rollen voor Wooncompagnie zijn projectontwikkelaar, eigenaar en verhuurder (mits één partij de huurder is). Een actieve rol van Wooncompagnie, als initiatiefnemer, facilitator of regisseur is alleen in uitzonderlijke gevallen bespreekbaar (nee, tenzij…). Bij investeringsbeslissingen in maatschappelijk vastgoed wegen we de bedrijfswaarde en de marktwaarde van het maatschappelijk vastgoed mee, zodat we zicht hebben op de onrendabele investeringen en de verdiencapaciteit van het vastgoed zodat we ook op basis daarvan een besluit kunnen nemen. In onze kadernotitie maatschappelijk vastgoed is vastgelegd onder welke voorwaarden een project kan worden gerealiseerd en aan welke rendementseisen het dient te voldoen (zowel financieel als maatschappelijk). Ook in 2011 zijn nieuwe initiatieven gestart en heeft Wooncompagnie maatschappelijk vastgoed gerealiseerd dan wel gerenoveerd, zoals: Dorpshuis Uitdam In het overgangsgebied van het dorp aan de plas en de lintbebouwing naar het landelijk gebied ligt ons project Uitdam aan de IJsselmeerdijk. Het voormalige schoolgebouw is gesloopt en vervangen door een dorpshuis en een aanpalende woning. Daarnaast zijn op de locatie drie woningen in Waterlandse stijl gebouwd. Het dorpshuis en de woningen zijn in maart 2011 opgeleverd.

-62-

Kinderopvang Partou Purmerend Wooncompagnie heeft een prijsvraag gewonnen met als opgave een naschoolse opvang in de Limbostraat in Purmerend te realiseren. Het ontwerp van het gebouw is geïnspireerd door de „open luchtschool‟ van architect Jan Duiker. Binnen dat ontwerp draait alles om het contact met de buitenwereld, de buitenlucht. Het gebouw voor de buitenschoolse opvang omvat zes lokalen, verdeeld over twee lagen. Alle lokalen hebben aan de zuidkant grote schuifpuien van zeven meter breed. Via deze puien kijken de kinderen regelrecht de wijde wereld in én kunnen ze naar het speelterrein of het ruime balkon. Bovendien is bewust gekozen voor meer lokalen dan strikt noodzakelijk is. Deze overmaat biedt de kans om eenvoudig met verschillende thema's te werken. Zo worden een theater-, bouwplaats-, en natuurlokaal ingericht, maar ook een heus atelier voor beeldende vorming. Bij de bouw van het complex, dat een goede warmte-isolatie en energiezuinige installaties krijgt, worden duurzame materialen gebruikt. Bovenal is het gebouw levensloopbestendig ontworpen. Het gebouw is nu zeer geschikt als BSO, maar in de toekomst kan het op relatief eenvoudige wijze tot vier appartementen worden omgebouwd.

stond hier een schoolgebouw. Met de kleinere nieuwbouw wordt gebruik gemaakt van de maatschappelijke bestemming van deze grond. Op 17 november 2011 heeft een voorlichtingsavond plaatsgevonden voor omwonenden. Zij kregen tekeningen te zien en konden vragen stellen. Het gepresenteerde hospice biedt plaats aan vier gasten. Naast eigen kamers komen er onder meer een gemeenschappelijke woonkamer, keuken, doktersruimte en twee logeervoorzieningen voor familie. Aan de straatzijde krijgt het pand eigen parkeerplaatsen en een opvallende entree. Aan de achterzijde is een circa tien meter diepe tuin gepland. De bouw zal naar verwachting in de tweede helft van 2012 starten en begin 2013 zijn afgerond. De appelboom Eind maart is gestart met de bouw van kinderdagcentrum „De appelboom‟ in Tuitjenhorn. Het kinderdagcentrum wordt eigendom van de Raphaëlstichting en is bedoeld voor kinderen met een bijzondere zorgvraag. Deze zorg wordt geleverd door Midgard, een van de zorginstellingen van de Raphaëlstichting. Daarnaast worden drie geschakelde gebouwen gerealiseerd die Wooncompagnie gaat verhuren aan Midgard. Eén gebouw betreft een groepswoning en een gebouw wordt opgedeeld in vier appartementen. Deze zijn bedoeld voor de bewoners van Midgard. Het laatste gebouw wordt een medewerkerwoning. Naar verwachting wordt De Appelboom voor de zomer van 2012 opgeleverd.

Hospice Purmerend Wooncompagnie wil in Purmerend een hospice bouwen voor Stichting Hospice in Vrijheid. In 2011 heeft de gemeente hiervoor een geschikte locatie aangewezen. Tot enkele jaren geleden


-63-


-64-

6

Creatief ondernemen

Ondernemen betekent kansen zoeken, creëren én benutten. Om dit te kunnen doen, moeten we onze klanten kennen en ons omringen met mensen die ons op nieuwe ideeën brengen en waarvan we kunnen leren. Maar ondernemen betekent ook risico‟s nemen. En risico‟s nemen wij alleen als we ze kunnen overzien, hoe groot de urgentie ook mag zijn. Wij hebben tijdens de herijking van het ondernemingsplan heroverwogen of innovatief ondernemen een term is die ons nog past. Innovatief wordt


veelal uitgelegd als pionieren. En pionieren gaat vaak samen met het nemen van grotere risico‟s. Wij zijn van mening dat het niet bij ons als woningcorporatie past om grote risico‟s te nemen. Toch zijn we wel innovatief vanuit een bepaalde creativiteit. We blijven zoeken naar andere wegen, leggen nieuwe verbanden om een doel te bereiken. Creatief ondernemen is dus feitelijk een term die ons beter past.

-65-

Interview Creatief ondernemen Het succes van het digitale klantenpanel ‘Kleine moeite, groot plezier!’ ‘Ideaal, die vragenlijstjes via de e-mail. Mijn vrouw gooit alle ongeadresseerde post in de brievenbus toch weg. En telefonische enquêteurs bellen nooit gelegen.’ Jan Spruijt is enthousiast over het digitale klantenpanel van Wooncompagnie. ‘Meedoen vind ik belangrijk, want zo kan Wooncompagnie nóg beter inspelen op de wensen en behoeften van bewoners.’ Jan Spruijt begrijpt precies waar het om draait: wisselwerking tussen huurders en verhuurder. Goed contact is daarvoor essentieel. Via huurdersverenigingen, woonconsulenten en telefonische en fysieke informatiepunten kunnen klanten van Wooncompagnie al hun klachten, wensen en ideeën kwijt. Sinds twee jaar is daar het digitale klantenpanel bijgekomen. Via deze weg ondervraagt Wooncompagnie haar huurders actief, kort en gericht. Drie per jaar Alle huurders kunnen zich voor het digitale klantenpanel opgeven. Jan Spruijt (72) heeft al ruime ervaring. „Het zijn drie enquêtes per jaar. De thema‟s verschillen: of je tevreden bent over je woning, over je buurtbewoners, het groen in de omgeving, de voorzieningen, de klachtenafhandeling. Eigenlijk over alles wat met wonen en de dienstverlening van Wooncompagnie te maken heeft. Het grappige is dat je soms aan het denken wordt gezet over dingen die je anders niet eens bezig houden. Een goed teken natuurlijk. En het houdt je alert.‟

„Mensen denken te vaak dat hun mening er niet toe doet. Onzin.‟

Alert Alert is Jan van nature al. Hij maakt radio, doet veel vrijwilligerswerk én houdt de boel rond het appartementencomplex in de gaten. „Ik zit graag hier aan de eettafel. Moet je kijken wat een mooi uitzicht! Zwerfafval stoort mij bijzonder. Als ik het zie liggen, onthoud ik dat en raap ik het later op. En als ik een lampje in de hal zie flikkeren, dan bel ik Wooncompagnie op. Komt er altijd meteen een mannetje. Mensen om me heen weten ook dat ik dat doe. Wanneer ze zelf een klacht hebben, vragen ze mij om het door te geven. Ach, volgens mij heeft elk woningblok wel zo iemand.‟ Serieus Een aantal maanden geleden deelde een buurvrouw van de begane grond een klacht met Jan. Het ging over het geluid van auto‟s die naast haar slaapkamer parkeren. „Terwijl even verderop een grasveldje ligt‟, zegt Jan. „Dus wij dachten: kan dat niet omgewisseld worden? Dat idee hebben we aan Wooncompagnie voorgesteld. Er is heel serieus naar gekeken maar uiteindelijk bleek het plan niet haalbaar. Wooncompagnie heeft duidelijk toegelicht waarom. Dat vind ik klasse.‟


-66-

Slimme zet Jan heeft geen idee hoeveel mensen er meedoen aan het digitale klantenpanel, laat staan wie. „Maar dat vind ik helemaal niet erg. Sterker nog, misschien is het juist wel beter. Anders zou je wellicht de vragen bespreken en dan wordt je eigen mening beïnvloed‟, aldus Jan. De digitale vorm vindt hij een slimme zet. „Je kunt de enquête invullen wanneer het jou uitkomt, en in jouw tempo. Bovendien zijn veel van mijn generatiegenoten handiger met internet dan met mobieltjes, terwijl formulieren altijd weer naar de post gebracht moeten worden. Kortom, de keuze voor internet levert volgens mij de meeste respons op.‟

Niet zeuren, meedoen! Tegenwoordig kondigt Wooncompagnie onderhoudsrondes ook aan. Huurders kunnen aandachtspunten aangeven. „Anticiperend onderhoud noemen ze dat geloof ik‟, zegt Jan. „Werkt goed hoor. Maar ik zeg altijd: Is er iets aan de hand? Niet zeuren, maar melden! Wooncompagnie wil ook niet dat er gemopperd wordt. Mensen denken te vaak dat hun mening er niet toe doet. Onzin. Het klantenpanel bewijst dat. Een kleine moeite die veel oplevert. En hoe meer deelnemers hoe beter!‟


-67-

Onze creatieve doelen en waar we nu staan:

Wij kennen onze klanten en weten wat we hen moeten bieden. Elk klantcontact wordt in het klantregistratiesysteem ingevoerd. Medewerkers informeren elkaar persoonlijk én via dit systeem over gemaakte afspraken. In 2009 startte vestiging Schagen met een pilot waarbij klantgegevens werden gecompleteerd en steeds geactualiseerd. Hiervoor werden de gegevens schriftelijk ter controle voorgelegd aan de huurders. In 2011 is de proef omgezet naar reguliere werkwijze voor vestiging Schagen en vestiging Purmerend. In 2012 wordt het project afgerond. Een persoonlijke, digitale woonwinkel voor klanten (mijnwooncompagnie.nl), toegankelijk via onze website. De klant kan hier persoonlijke gegevens inzien en beheren, opdrachten inplannen, informatie opvragen, suggesties doen et cetera. In 2011 is het functioneel Proces van Eisen afgerond en zijn we gestart met de realisatie. In april 2012 is www.mijnwooncompagnie.nl live gegaan. Een besluit of we – naast Koopgarant – de Startersrenteregeling gaan aanbieden om onze doelgroepen meer mogelijkheden te bieden op de woningmarkt. Koopgarant is per 1 april 2011 geïmplementeerd. Wat betreft de Startersrenteregeling is een verdiepingsslag gemaakt naar het product. Het definitieve besluit omtrent het aanbieden van de Startersrenteregeling wordt genomen na afronding van de actualisatie van de strategische kadernotitie SPB en wanneer de eventuele consequenties van het wetsvoorstel ‘right to buy’ helder zijn. Een huur-, investerings- en onderhoudsbeleid bezien in relatie tot de overige woonlasten. Eind 2011 is gestart met de actualisatie van het streefhuurbeleid. De actualisatie van het onderhoudsbeleid en investeringsbeleid zijn voor 2012 ingepland.


-68-

Kennis registreren Met ons woonaanbod en onze diensten willen we zo goed mogelijk inspelen op vragen uit de samenleving. Om dat goed te kunnen doen is het essentieel dat we onze klanten en maatschappelijke partners nog beter leren kennen. Relevante informatie zullen we daarom op een goede manier moeten vastleggen en op een zinnige manier gebruiken. Wooncompagnie heeft hiervoor € 400.000 gereserveerd voor de duur van het ondernemingsplan.

eerste of tweede enquête hebben in april 2011 als dank een USB stick ontvangen in de vorm van een huissleutel. Met de huurverhogingsbrief in 2011 hebben we wederom een antwoordkaart meegestuurd om lid te worden van het panel. Ons panel telt nu ongeveer op 255 leden. Koopgarant Wooncompagnie biedt per 1 april 2011 woningen te koop aan met Koopgarant. Met Koopgarant is het mogelijk om een woning tegen gunstige voorwaarden te kopen. Wooncompagnie maakt hiermee voor huishoudens met een (gezamenlijk) bruto jaarinkomen tot €43.000 de stap naar een koopwoning mogelijk. Op deze manier komen we onder meer huurders tegemoet die door de nieuwe inkomensgrens voor huurwoningen geen sociale huurwoning meer mogen huren. We zien het als onze sociaal-maatschappelijke taak om het kopen van een woning voor zoveel mogelijk mensen bereikbaar te maken. Met Koopgarant kunnen bestaande woningen met 25% (verrekenbare) korting worden gekocht. Doordat het aankoopbedrag van de woning lager is, heeft de koper aanzienlijk lagere maandlasten. Bij Koopgarant geldt een terugkoopgarantie. Bij een eventuele verhuizing wordt de woning gegarandeerd, binnen drie maanden, door Wooncompagnie teruggekocht. Hierbij wordt de waardeontwikkeling gedeeld. Een eventuele waardestijging door zelf aangebrachte voorzieningen komt geheel ten goede aan de koper (zie ook paragraaf 5.3).

Eind 2009 is vestiging Schagen gestart met een pilot om de gegevens van de klant te actualiseren en completeren door schriftelijk contact op te nemen met onze huurders. In 2011 is de proef na enkele aanpassingen omgezet in een reguliere werkwijze voor zowel vestiging Schagen als vestiging Purmerend. Circa 85% van de huurders reageert op ons schrijven. Begin 2012 wordt het project afgerond. Klantcontacten We willen ook op andere manieren met onze klanten communiceren, en niet alleen met de klanten die ons opzoeken maar ook met degenen die dat niet doen. Men moet met ons in contact kunnen treden en zaken zelf kunnen regelen wanneer dat hen het beste uitkomt. Indien gewenst zonder tussenkomst van een medewerker en onafhankelijk van onze openingstijden. Wooncompagnie heeft daartoe een persoonlijke, digitale woonwinkel voor klanten opgezet die toegankelijk is via onze website (www.mijnwooncompagnie.nl). De klant kan hier persoonlijke gegevens inzien en wijzigen, opdrachten inplannen, informatie opvragen en geven, enzovoort. In 2011is het Programma van Eisen opgeteld en is gestart met de bouw van de website. Begin 2012 is www.mijnwooncompagnie.nl live gegaan.

Woonlastenbeleid Eind 2011 is gestart met de actualisatie van het streefhuurbeleid. Per 1 juli heeft het energielabel een plek gekregen in de woningwaardering en per 1 november 2011 zijn de schaarstepunten ingevoerd. Het gehele bezit in het werkgebied van vestiging Purmerend heeft daarmee 15 dan wel 25 extra WWS-punten toebedeeld gekregen. Mede door deze ontwikkeling is aanpassing van het streefhuurbeleid noodzakelijk. Daarnaast hebben wij ons ten doen gesteld om woonlastenbeleid te ontwikkelen. In het concept van het nieuwe streefhuurbeleid zullen woningen met een slecht energielabel dan ook een afslag krijgen op de huur, om zo

Digitaal klantenpanel In 2011 hebben we twee enquêtes uitgevoerd via het digitale klantenpanel. De onderwerpen waren de nieuwe Europese regelgeving en bewonersparticipatie. In totaal zijn er drie panels gehouden. De uitslagen zullen we meenemen in toekomstige plannen van Wooncompagnie. Alle leden van ons digitaal klantenpanel die hebben meegewerkt aan de


-69-

de hogere energierekening enigszins te compenseren. De verwachting is dat we begin 2012 het beleid hebben uitgewerkt en kunnen voorleggen aan de SHO. De actualisatie van het onderhoudsbeleid en investeringsbeleid zal later in 2012 worden opgepakt.

geven op de vraag naar nultredenwoningen in kleine dorpen en kernen, is afgerond. Dit product komt in plaats van de kostbare en op termijn weinig duurzame appartementenprogramma‟s. De Provincie heeft enthousiast op dit initiatief gereageerd. Inmiddels krijgen wij van diverse gemeenten het verzoek om nadere informatie te verschaffen over dit product.

Kloeke woning De conceptontwikkeling van de „Kloeke Woning‟, een product dat antwoord moet


-70-

7

De organisatie

Wooncompagnie heeft ambities en zet met het ondernemingsplan de koers uit voor de komende jaren. De mensen die de organisatie van Wooncompagnie vormen, zullen de gestelde doelen moeten verwezenlijken. Daartoe zal de organisatie van Wooncompagnie optimaal moeten zijn toegerust.

Het stelt vervolgens ook eisen aan samenwerking. Wooncompagnie werkt veel samen met andere maatschappelijke partners. Zoals eerder geformuleerd, willen we deze samenwerkingsverbanden meer structureren en effectiever maken. Voor de medewerkers van Wooncompagnie betekent dit dat zij, intern en extern, goed moeten kunnen samenwerken en dat het „netwerkdenken‟ in de hele organisatie verankerd is.

Voor alles moet de uitgezette koers voor een ieder helder zijn. De medewerkers moeten niet alleen weten maar ook echt begrijpen wat we willen bereiken. Dat vergt ruimte voor inbreng en discussie, gevolgd door heldere besluitvorming en communicatie die niet voor meerdere interpretaties vatbaar is.

Wooncompagnie is financieel gezond en het is noodzakelijk dat zo te houden om de geformuleerde doelstellingen te kunnen waarmaken. Zicht op toekomstige risico‟s is daarbij belangrijk. Voor de financiële vertaling van de beleidskeuzes uit het ondernemingsplan staat helderheid over de reële financiële ruimte voorop. Voor de gewenste omvang van het weerstandsvermogen heeft Wooncompagnie een harde ondergrens gesteld waarop actief wordt gestuurd. Voor een gezonde operationele kasstroom hanteren we een ICR van jaarlijks minimaal 1,5.

Daarnaast stelt het eisen aan leiderschap: onze leidinggevenden moeten in staat zijn om medewerkers eigen verantwoordelijkheid te geven, hen te coachen en te motiveren. Ze te betrekken bij het bepalen van de doelstellingen, duidelijk te maken of de doelstellingen worden gehaald en wat ieders bijdrage daarin is (geweest).


-71-

Interview Organisatie Trainees aan het woord: Drie keer 100 dagen werken bij Wooncompagnie

Vanaf september 2010 tot april 2012 hebben Wike Wilbrink, Jelle van Leeuwen en Dorien Meijerink na elkaar een half jaar als trainee bij Wooncompagnie gewerkt. Zij hebben zich gedurende dat halve jaar diverse opdrachten en projecten uitgevoerd. Als onderdeel van het traineeprogramma hebben zij een verslag geschreven over hun bevindingen. Wat vinden zij eigenlijk van Wooncompagnie en haar medewerkers?

Wike Wooncompagnie: open, sociaal en ondernemend Ik heb Wooncompagnie leren kennen als een open en sociale organisatie. Medewerkers weten elkaar te vinden voor ieders eigen expertise. Naast het sociale karakter kenmerkt Wooncompagnie zich in haar klantgerichtheid en de dienstverlening die daaruit voortvloeit. Wooncompagnie heeft hart voor haar doelgroep. Wooncompagnie is ook een ondernemende corporatie die omgevingsbewust is en vernieuwende ideeën heeft. Daarnaast testen de vestigingen nieuwe strategieën en projecten door middel van pilots. Zo vinden de vestigingen niet beide het wiel opnieuw uit. Initiatiefnemers en (project)medewerkers beschikken over een grote dosis enthousiasme om nieuwe plannen en projecten op te stellen die Wooncompagnie verder kan ontwikkelen.

Vlnr: Dorien, Jelle en Wike

Vestigingen Purmerend en Schagen De grootte van het gebied waarin Wooncompagnie actief is, zorgt ervoor dat de vestigingen te maken hebben met verschillende problemen, projecten en systemen. Wooncompagnie brengt naar haar huurders en belanghouders echter een eenduidig beeld naar buiten. Het is daarnaast ook duidelijk zichtbaar dat de theorie die Wooncompagnie heeft ten aanzien van het beleid per vestiging ook daadwerkelijk in de praktijk uitgevoerd wordt en goed werkt! De directie stelt de kaders waarbinnen de vestigingen opereren. De vestigingen handelen daardoor zelfstandig en bepalen zelf hoe zij hun doelen wensen te behalen. Dit is een essentiële voorwaarde voor het werken in een netwerkorganisatie en het benoemen van verantwoordelijkheden zo dicht mogelijk bij de uitvoering.


-72-

Jelle Wooncompagnie: informeel en professioneel Ik ervaar Wooncompagnie als een organisatie met een „platte‟ organisatiestructuur, waarbij collega‟s in soortgelijke posities, maar ook ondergeschikten en leidinggevenden eenvoudig bij elkaar de kamer binnenlopen voor vragen of informatie. Ik zou de sfeer willen typeren als zeer informeel. Belangrijk is te zeggen dit niet ten koste gaat van de professionaliteit, en de professionaliteit juist bevordert. Het leidt er namelijk toe dat medewerkers graag bij Wooncompagnie willen blijven werken. Veel medewerkers hebben zich in de loop van de tijd (door)ontwikkeld binnen de organisatie en zijn trots om voor Wooncompagnie te werken. En dit wordt naar buiten toe uitgestraald. Hart voor het platteland Wooncompagnie profileert zich nadrukkelijk als plattelandscorporatie. Zij heeft veel aandacht voor de identiteit en kwaliteit van wonen in dorpen en kernen. Ook omdat zij daar vaak de enige aanbieder is. Dit vindt ik een mooie gedachte. Dit gedachtegoed wordt ook in de organisatie gedragen. Deels omdat het gros van de medewerkers zelf in het werkgebied van Wooncompagnie woont is, maar ook zeker door activiteiten die Wooncompagnie zelf doet en organiseert. De corporatie is lokaal nauw (maatschappelijk) betrokken. Een mooi voorbeeld hiervan is de jaarlijkse Maatschappelijke Dag.

Dorien Wooncompagnie: open, toegankelijk en vriendelijk Ik ervaar mijn collega‟s als vriendelijk, open en heel behulpzaam. In een mum van tijd voelde ik mij thuis bij Wooncompagnie en leek het eigenlijk alsof ik er al langere tijd werkte. Wat mij, opvalt is de afwezigheid van hiërarchie in de organisatie. Medewerkers voelen zich voor het stellen van vragen of het zoeken naar informatie niet belemmerd door verschillende lagen in de organisatie. Naast het feit dat Wooncompagnie zich kenmerkt als „platte‟ organisatie, valt ook op dat het een „organisatie zonder schotten‟ is. Wooncompagnie omschrijft zichzelf als een netwerkorganisatie en dat wordt ook duidelijk uit de vele afdelingsoverstijgende projecten en de mate waarin medewerkers van verschillende afdelingen elkaar opzoeken en met elkaar samenwerken. De grote kracht van Wooncompagnie Wooncompagnie is een organisatie waarin medewerkers zich veilig en vrij voelen om fouten te maken (“als je er maar van leert!”). Voor mij gaat daar een enorme kracht van uit. Een dergelijke sfeer stimuleert medewerkers namelijk om de grenzen van hun eigen kunnen op te zoeken en zich daardoor op zowel persoonlijk als professioneel vlak verder te ontwikkelen. En dat brengt de organisatie in zijn geheel uiteindelijk ook naar een hoger niveau. Een mooi voorbeeld waaruit blijkt dat medewerkers zich vrij voelen om risico‟s te nemen vind ik een bepaalde interne sollicitatieprocedure waar maar liefst 5 medewerkers hadden aangegeven dat zij geïnteresseerd waren in deze functie. Dat vond ik verrassend veel, omdat er doorgaans veel angst is voor „imagoschade‟ wanneer men afgewezen wordt bij een interne sollicitatie. Blijkbaar is de organisatiecultuur binnen Wooncompagnie zodanig, dat deze medewerkers de „kans op imagoschade‟ niet zo ervaren. Dit vind ik een zeer mooi en sterk kenmerk, waarvan ik hoop dat Wooncompagnie die ook koestert.

De toekomst van de drie trainees Het traineeprogramma was erop gericht om pas afgestudeerde talenten enthousiast te krijgen voor werken in de corporatiesector en hun loopbaan een kick-start te geven. Dat is mede dankzij Wooncompagnie gelukt. Op dit moment is Jelle werkzaam als jr. beleidsadviseur bij Woonwaard en bij IntermarisHoesteen, Wike werkt als jr. beleidsadviseur bij Woonwaard en Dorien is stafmedewerker Wonen bij Viverion.


-73-

Onze organisatorische doelen en waar we nu staan:

Leiderschap met de verantwoordelijkheden laag in de organisatie. Medewerkers worden actief en nauw betrokken bij doelstellingen, van bepaling tot realisatie. De hele organisatie kan „netwerkdenken‟: men is gericht op samenwerken en het realiseren van toegevoegde waarde, in - en extern. In 2010 is de manager van vestiging Purmerend benoemd als programmamanager. Haar opdracht is het leiderschapstraject verder vorm te geven en daarin competentiemanagement mee te nemen in samenwerking met P&O. In 2011 lag de focus op het netwerkdenken. Partnerorganisaties, huurders en medewerkers worden betrokken bij het maken van keuzes op strategisch en tactisch niveau. Er is regelmatig overleg met Samenwerkende Huurdersorganisaties (SHO), de Vijfhoek en de Huurdersbelangenvereniging regio Schagen. Ook voeren we structureel beraad met onze belanghouders. In 2012 worden zij tevens nauw betrokken bij het opstellen van een nieuw ondernemingsplan. Onze informatie is op orde: helder is wat we willen weten, waar we het vandaan halen (intern en extern via onze partners, de markt, klanten en benchmarks) en waar we het kunnen terugvinden. Deze doelstelling heeft continu onze aandacht. Medewerkers en belanghouders weten waar Wooncompagnie voor staat. Doelen en kaders zijn volstrekt helder met een duidelijke focus. Als doelen niet worden gehaald, wordt hierover verantwoording afgelegd en waar mogelijk proactief bijgestuurd. Deze doelstelling heeft continu onze aandacht.


-74-

7.1

Helaas heeft slechts een medewerker uit kiesgroep Purmerend zich aangemeld. Om die reden zijn er geen verkiezingen gehouden. Eind 2011 bestond de OR dan ook uit vijf leden en waren er twee vacatures. Omdat een lid van de OR sinds de zomer van 2011 wegens privéomstandigheden uit de roulatie is, komt het OR-werk al enige maanden neer op vier OR-leden.

Verslag ondernemingsraad 2011

Samenstelling ondernemingsraad Conform het reglement bestaat de ondernemingsraad van Wooncompagnie uit zeven leden die worden gekozen door en uit de volgende kiesgroepen: • twee leden door en uit vestiging Schagen; • twee leden door en uit vestiging Purmerend; • twee leden door en uit de centrale vestiging (hoofdkantoor Hoorn); • één lid wordt gekozen door en uit de gehele organisatie (in een tweede verkiezingsronde). De leden worden benoemd voor een periode van vier jaar. Om de twee jaar treden twee leden af, met dien verstande dat er nooit twee leden uit dezelfde kiesgroep tegelijk aftredend zijn. In elke derde verkiezingsperiode zijn drie leden aftredend. De aftredende leden zijn direct herkiesbaar.

Tijdsbelasting De ondernemingsraad heeft het afgelopen jaar wederom afspraken met de directie gemaakt over de te besteden tijd aan OR-werk. Elke week is er voor elk OR-lid vier uur gereserveerd. Indien dit voor de eigen functiegerelateerde werkzaamheden of de werkzaamheden van directe collega‟s leidt tot een te grote belasting, is de leidinggevende bevoegd deze vier uur per week opvullen. In principe gebruiken de leden de donderdagochtend voor OR-gerelateerde werkzaamheden, inclusief vergaderen. Deze afspraak geeft duidelijkheid aan de ondernemingsraad maar vooral ook duidelijkheid aan de overige medewerkers van de organisatie. Gezien het feit dat de ondernemingsraad in 2011 met een onvolledig e bezitting heeft gefunctioneerd, is de tijdsbelasting voor de vijf en later in het jaar vier OR-leden in 2011 sterk toegenomen. De ondernemingsraad maakt zich zorgen om het gebrek aan animo onder de collega‟s om zich aan te melden voor de ondernemingsraad. In 2011 heeft de OR dan ook veel inzet gepleegd om te laten zien waar de OR zich mee bezig houdt en om de contacten met de achterban sterker te maken.

In 2011 zijn drie leden afgetreden. Een lid heeft zich niet verkiesbaar gesteld en twee leden zijn voortijdig uit de Ondernemingsraad gestapt. Voor een lid lag de argumentatie daarvoor in het niet kunnen combineren van de tijdsbelasting van het OR-werk met de parttime functie. Het tweede vroegtijdig afgetreden lid kon het drukke OR-werk, waar ook behoorlijk wat privé tijd in gaat zitten, niet meer combineren met zijn drukke bezigheden buiten het werk. De OR heeft in 2011 veel tijd gestoken in het werven van nieuwe leden. De samenstelling van de OR per 31 december 2011

Functie Voorzitter Secretaris Vicevoorzitter / notulist Lid Lid (gekozen in 2011) Lid Lid

Naam Peter Cornielje Ingeborg van den Bergh Hanneke van Ofwegen Silvan Wiersma Ad Bruinsma Vacature Vacature


-75-

Kiesgroep Hoorn Hoorn Hoorn Schagen Purmerend Purmerend Schagen

Specifieke taken Organisatie & Samenwerking Communicatie & Organisatie Personeelsbeleid / ARBO Communicatie & Samenwerking

samenwerking binnen Trevin en de toekomst van Trevin; doorontwikkeling Vastgoed; overname bezit Ymere; werkdruk; beleid ziekteverzuim; verlofstuwmeren; beleid bij verhuizing; beoordelingssystematiek; DAEB / niet- DAEB; ARBO; reiskosten woonwerkverkeer; collectieve vrije dagen; concepten functieomschrijving manager Vastgoed, hoofd Vastgoedbeheer en hoofd Vastgoedontwikkeling; opleiding en ontwikkeling; wagenparkbeheer; zakelijke kilometers met privéauto.

Ongeplande tijdsbelasting In 2011 is er door het Dagelijks Bestuur van de ondernemingsraad extra tijd besteed aan het onderwerp Trevin. Dit resulteerde in een bijkomende tijdsbelasting van ca. 125 uur per persoon. Het voornemen was om hier in 2011 afspraken over te maken. Gezien de ontwikkelingen binnen Trevin is dit niet gebeurd. Daar staat tegenover dat de OR-leden alle ruimte krijgen om het OR-werk naar behoren te kunnen uitvoeren. Cursusdagen De volledige ondernemingsraad is in maart een dag op cursus geweest in het kader van strategische personeelsplanning en alles wat daarbij komt kijken. De ondernemingsraad heeft dit als een informatieve en constructieve dag ervaren.

Ook de overleggen met de directeurbestuurder heeft de ondernemingsraad wederom als positief ervaren. De sfeer is informeel, open en transparant. De informatieverstrekking is ruim voldoende en geschiedt in een vroegtijdig stadium. Daarnaast verlopen de contact niet allen via de directeurbestuurder maar ook direct via de afdeling P&O en de overige managers. De ondernemingsraad ervaart dit als zeer positief. Het vroegtijdig betrekken leidt ertoe dat de ondernemingsraad en het bestuur het proces samen doorleven en de ondernemingsraad gaandeweg het proces initiatief kan nemen.

Vergaderstructuur en onderwerpen De ondernemingsraad heeft in 2011 onderling twintig keer vergaderd en acht keer formeel met de directie overleg gevoerd. Daarbij is eenmaal een afvaardiging van de Raad van Commissarissen aanwezig geweest. Tijdens deze vergadering is onder andere aan de orde gekomen: • terugblik 2010, stand van zaken en vooruitblik 2012; • doorontwikkeling BackOffice; • samenwerking binnen Trevin en de toekomst van Trevin.

Adviezen De ondernemingsraad heeft in 2011 drie adviezen voorgelegd gekregen: doorontwikkeling Backoffice; overdracht zakelijke telefonie naar afdeling TIP; overname bezit Ymere in Purmerend.

Daarnaast heeft ondernemingsraad op verzoek van de Raad van Commissarissen eenmaal overleg gevoerd met de Raad van Commissarissen Zaken zonder de aanwezigheid van de Directeurbestuurder. De ondernemingsraad heeft het als zeer positief ervaren dat in 2011 het contact met de Raad van Commissarissen wat intensiever is geweest dan in voorgaande jaren. De overleggen verliepen in een open en transparante sfeer.

Met betrekking tot de doorontwikkeling heeft de ondernemingsraad, na gesproken te hebben met de medewerkers van de afdelingen Bouwcompagnie en Vastgoed, een positief advies afgegeven op de inrichting van de afdeling Vastgoed. Wel is de positionering van de specialisten Strategisch Portefeuillebeheer aangepast op verzoek van de ondernemingsraad. Daarnaast is intensief

Tijdens de overige zeven vergaderingen met de directie en de onderlinge overleggen kwam in 2011 onder andere aan de orde:


-76-

Instemming In 2011 heeft de ondernemingsraad voorlopige instemming verleend op het instemmingverzoek met betrekking tot de wijziging beoordelingssystematiek. De ondernemingsraad heeft op alle locaties bijeenkomsten gehouden. Hier werd de achterban geraadpleegd en een stemming gehouden. 77% van de aanwezige medewerkers was akkoord met het voorstel, wat heeft ertoe heeft geresulteerd dat de ondernemingsraad een voorlopige positieve instemming heeft afgegeven onder enkele voorwaarden. In 2012 zal dit onderwerp wederom op de agenda staan en worden afgerond.

gesproken over het nut en de noodzaak van de functie van manager Vastgoed. De ondernemingsraad is aanwezig geweest bij de presentaties die de directie heeft gehouden voor alle afdelingen. Daardoor was de ondernemingsraad op de hoogte van de reacties, vragen en opmerkingen van de medewerkers. De voorzitter van de ondernemingsraad heeft zich, gezien zijn functie binnen Wooncompagnie bij de afdeling Vastgoed, onthouden van advisering met betrekking tot de inrichting van de afdeling Vastgoed. Tevens heeft de ondernemingsraad een positief advies afgegeven over de herinrichting van de afdeling Strategie en Beleid en de afdeling Middelen en Bedrijfsvoering. De ondernemingsraad heeft bij de advisering wel aangedrongen op het snel verschaffen van duidelijkheid over de functieomschrijvingen voor de afdeling Bedrijfsadministratie.

Initiatief De ondernemingsraad heeft in 2011 één keer gebruik gemaakt van het initiatiefrecht. Omdat de bestaande vergoeding voor het woonwerkverkeer al ruim vijf jaar vaststond en de brandstofprijs flink zijn gestegen, heeft de ondernemingsraad een voorstel gedaan om de vergoeding woon-werkverkeer met de prijsdan wel inflatiecorrectie van de afgelopen vijf jaar te verhogen. De directie van Wooncompagnie heeft dit verzoek van de ondernemingsraad ingewilligd. Daarnaast is de regeling dusdanig versoepeld dat een werknemer bij verhuizing en waarbij de woonwerk afstand langer wordt, dit vergoed krijgt met een maximum van 60km. Voorheen werden de extra kilometers bij vergroten van de woonwerk afstand niet vergoed.

Wat betreft de overdracht van de zakelijke telefonie naar de afdeling TIP heeft de ondernemingsraad intensief overleg gehad met het hoofd van de afdeling TIP en de medewerkers van FD. Het voorstel was wat betreft de ondernemingsraad niet voldoende uitgekristalliseerd en concreet gemaakt, waardoor de ondernemingsraad een negatief advies heeft afgegeven. De adviesaanvraag is begin 2012 opnieuw ingediend. De ondernemingsraad is van mening dat het voorstel nog steeds niet voldoende in uitgekristalliseerd en concreet gemaakt, waardoor wederom geen positief advies kan worden afgegeven.

Trevin Om ervoor te zorgen dat de ondernemingsraden van de Trevin-corporaties op dezelfde wijze en op hetzelfde moment worden geïnformeerd, zijn de Stuurgroep (bestaande uit de directeurbestuurders van de Trevincorporaties), de dagelijks besturen van de drie ondernemingsraden en de Pre-OR van Trevin in 2011 vier keer bij elkaar geweest. Daarnaast zijn de dagelijks besturen van de drie ondernemingsraden en de Pre-OR Trevin veertien keer bij elkaar om alle adviesaanvragen en instemmingverzoeken voor te bereiden die benodigd zijn om Trevin als werkgever te laten functioneren. Daarbij was vier keer ook de manager Trevin aanwezig. Eind 2011 bleek echter dat samenwerking

Wat betreft de overname van het bezit van Ymere in Purmerend heeft de ondernemingsraad een positief advies afgegeven. De ondernemingsraad heeft daarbij met name gekeken naar eventuele ongewenste financiële consequenties voor de organisatie die een gezonde bedrijfsvoering in gevaar zouden kunnen brengen. Daarvan was geen sprake waardoor een positief advies kon worden afgegeven.


-77-

25 medewerkers is over dit thema gediscussieerd. De ondernemingsraad beziet momenteel of zij met de resultaten van de discussie nieuwe manieren kunnen inzetten om in contact te zijn met de achterban. Helaas heeft het café niet geleid tot een opvulling van de twee vacaturen binnen de ondernemingsraad.

binnen Trevin een andere vorm gaat krijgen dan in eerste instantie was bedoeld. Dit zal in 2012 zijn beslag gaan krijgen. Communicatie met medewerkers In 2011 heeft de ondernemingsraad veel aandacht besteed aan het contact met de achterban en profilering van de ondernemingsraad. De ondernemingraad is vaker langsgegaan bij afdelingen om te horen wat er speelt. Daarnaast denken we na over creatieve manieren om de achterban te betrekken en te weten wat er leeft onder de medewerkers. Een eerste aanzet daartoe is het mede organiseren van het vierde volkshuisvestingscafé wat deze keer in het thema stond van medewerkerparticipatie. Begin 2012 heeft dit plaatsgevonden. Met circa


Vooruitblik 2012 De ondernemingsraad verwacht dat 2012 wederom een druk jaar wordt. Uiteraard zullen de ontwikkelingen binnen Trevin de nodige tijd vergen. Daarnaast is de verwachting dat in 2012 de zakelijke telefonie, de onkostenvergoeding, het calamiteitenverlof en de verlofstuwmeren stevige thema‟s zullen zijn. Uiteraard zal zowel de werkdruk voor medewerkers in het algemeen als de werkdruk voor de ondernemingsraad een terugkerend agendapunt zijn.

-78-

7.2

onbepaalde tijd. Dat is langer dan de aanbeveling en een bewuste afwijking. Wooncompagnie hecht groot belang aan de continuïteit binnen het bestuur. Daarnaast is de huidige directeurbestuurder benoemd vóór de invoering van de Code. Om die reden is Wooncompagnie gebonden aan de arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. De Raad van Commissarissen is niet voltallig aanwezig geweest bij het overleg met de belanghouders. Twee leden van de Raad namen deel aan het Volkshuisvestingsplatform. Zij hebben de andere leden van de Raad hierover geïnformeerd. Er is geen selectie/remuneratiecommissie ingesteld. Eenmaal per jaar voeren de voorzitter en de vicevoorzitter van de Raad van Commissarissen een functioneringsgesprek met de directeurbestuurder. Het bezoldigingsbeleid van de leden van de Raad van Commissarissen en de directeurbestuurder wordt vastgesteld door de voltallige Raad van Commissarissen. Hetzelfde geldt voor de selectiecriteria en de benoemingsprocedure voor de leden van de Raad van Commissarissen en de directeurbestuurder.

Goed ondernemingsbestuur

Wooncompagnie heeft op basis van haar missie en strategische positie en in het licht van haar maatschappelijk ondernemerschap de volgende hoofddoelstelling geformuleerd: Wooncompagnie spant zich in om de verbinding met haar omgeving te behouden, te versterken en uit te bouwen en zet haar vermogen, middelen en organisatie zo optimaal mogelijk in, om haar rol als maatschappelijk ondernemer zo optimaal mogelijk te vervullen. Een constante dialoog met de buitenwereld en met belanghouders in het bijzonder is het logische gevolg. Immers, bij een maatschappelijke onderneming is de status van belanghouders ten aanzien van het goed presteren van de onderneming van groot belang. Verder impliceert maatschappelijk ondernemen dat het ondernemingsbestuur integer en transparant handelt. En dat er goed intern toezicht is op het handelen van het ondernemingsbestuur en het afleggen van verantwoording daarover. Governance Code Woningcorporaties De Governance Code Woningcorporaties is voor Wooncompagnie leidend voor de inrichting van het ondernemingsbestuur. Wooncompagnie onderschrijft en volgt de „Governance Code Woningcorporaties‟ volgens het principe „pas toe of leg uit‟. Dat betekent dat wij de code volgen en waar we dat niet doen, leggen we dat uit. In het document „Governancestructuur Wooncompagnie‟ verantwoorden wij ons over de toepassing van de Governance Code. Dit document is beschikbaar via onze website. De voornaamste punten waarop Wooncompagnie afwijkt van de Governance Code Woningcorporaties: De benoeming van de directeurbestuurder voor een (her)benoemingsperiode van maximaal vier jaar. De Raad van Commissarissen heeft de directeurbestuurder van Wooncompagnie aangesteld voor


De Corporate Governance principes zoals Wooncompagnie die hanteert zijn vastgelegd in onderstaande separate documenten: governancestructuur Wooncompagnie; reglement Raad van Commissarissen; reglement Auditcommissie; profielschets Raad van Commissarissen; rooster van aftreden; directiebestuursreglement; integriteitscode; klokkenluidersregeling; toezichtskader. Deze reglementen zijn samengesteld met inachtneming van de code. U kunt ze vinden op de website van Wooncompagnie onder het hoofdstuk „Corporate Governance‟.

-79-

7.3

Werkwijze en verantwoordelijkheid directeurbestuurder De directeurbestuurder is verantwoordelijk voor de realisatie van de doelstellingen, de strategie, de financiering, het beleid, de resultaten van Wooncompagnie, de beheersing van de risico‟s en de naleving van weten regelgeving. Niet in de laatste plaats is de directeurbestuurder verantwoordelijk voor de continuïteit van het bedrijf. De strategie en doelstellingen zijn vastgelegd in het in 2011 herijkte ondernemingsplan „Thuis in de kern 2009 - 2012‟. De directeurbestuurder wordt gesteund door de managers van de bedrijfsonderdelen en vormt samen met hen het managementteam. De directeurbestuurder richt zich bij de vervulling van zijn taak op het belang van de corporatie. Dat gebeurt vanuit de volkshuisvestelijke en maatschappelijke doelstelling van de onderneming, waarbij rekening wordt gehouden met de belangen van betrokkenen bij de corporatie. De directeurbestuurder legt verantwoording af aan de Raad van Commissarissen. Daartoe verschaft de directeurbestuurder de Raad de benodigde informatie en bespreekt de wijze waarop de interne controle en beheersing is ingericht. In het bestuursreglement van 10 juni 2008 is vastgelegd wanneer sprake is van een tegenstrijdig belang. In 2010 bekleedde de directeurbestuurder geen nevenfuncties die strijdig waren met de statuten of het bestuursreglement. En er was dan ook geen sprake van tegenstrijdige belangen.

Naam: Leeftijd: In dienst per: Nevenfuncties:


Stichting Volkshuisvestingsgroep Wooncompagnie

Stichting Volkshuisvestingsgroep Wooncompagnie heeft een overzichtelijke holdingstructuur. De directeur van Wooncompagnie houdt invloed op de besluitvorming en controle. Het toezicht vindt plaats door de Raad van Commissarissen van Wooncompagnie. Binnen de dochters vinden geen activiteiten plaats die strijdig zijn met die van Wooncompagnie. Wooncompagnie Holding bv Stichting Volkshuisvestingsgroep Wooncompagnie is de oprichter en enige aandeelhouder van Wooncompagnie Holding bv. Op 31 oktober 2003 is de akte van oprichting notarieel gepasseerd. De directie wordt gevormd door de heer John Hendriks. Het maatschappelijk kapitaal van de holding bedraagt € 90.000, het geplaatste en gestorte kapitaal € 18.000. In 2011 is het kantoorgebouw Westerpark te Schagen overgedragen aan Wooncompagnie Beheer bv. Het resultaat over 2011 bedraagt € 131.000 waarmee het vermogen van Wooncompagnie Holding bv ultimo 2011 uit komt op € 149.000. De partijen hebben een rekeningcourantovereenkomst afgesloten met een limiet van € 3 miljoen. Over het rekeningcourantkrediet wordt een rente berekend van het 1-jaars Euribor-tarief per 1 januari van elk boekjaar, verhoogd met een opslag van 0,05%. De stand per 31 december 2011 bedraagt € 2.255.000.

Directeurbestuurder J.W. (John) Hendriks 60 jaar s 1 januari 1998 Bestuurslid Stichting Vrienden Sociaal Logement; Lid bestuur Wonen Plus Welzijn Noord-Holland Noord; Lid agendacommissie platform woningcorporaties Noordvleugel Randstad; Lid examencommissie Hogeschool Limburg; Gecommitteerde Hogeschool Zuyd; Voorzitter Raad van Commissarissen KWH; Initiatiefnemer oprichting Platform Woningcorporaties NHN.

-80-

Wooncompagnie Ontwikkeling bv Wooncompagnie Holding bv heeft op 28 september 2005 Wooncompagnie Ontwikkeling bv opgericht. Zij is enige aandeelhouder en bestuurder. Het maatschappelijk kapitaal van Wooncompagnie Ontwikkeling bv bedraagt € 90.000, het geplaatste en gestorte kapitaal is € 18.000. Het resultaat over 2011 bedraagt € 51.000 nadelig waarmee het vermogen van Wooncompagnie Ontwikkeling bv ultimo 2011 uit komt op € 449.000. Wooncompagnie Ontwikkeling bv heeft een rekeningcourantovereenkomst met Stichting Volkshuisvestingsgroep Wooncompagnie. De stand per 31 december 2011 bedraagt € 7.714.000. In Wooncompagnie Ontwikkeling bv zijn enkele grondposities ondergebracht waarvan pas op langere termijn duidelijk wordt of die locatie een woningbouwbestemming krijgt. Voor een specificatie van de grondposities wordt verwezen naar paragraaf 9.2.

gaan ontwikkelen. In het plan is aandacht geschonken aan waterberging (40 ha), ecologie 40 ha) en recreatie (120 km fiets- en vaarroutes), aangevuld met 1200 woningen van alle types. Vof Polderkamer Op 26 maart 2008 is gezamenlijk met Bouwfonds MAB Ontwikkeling bv de vof Polderkamer opgericht. In dit samenwerkingsverband zullen grondposities worden verworven in de uitbreidingsgebieden waarvan verwacht kan worden dat deze voor (her)ontwikkeling in aanmerking zullen komen. Het werkgebied van deze „grondbank‟ is afgestemd op het huidige bezitsgebied van Wooncompagnie en het potentiële werkgebied. Vof Groene Dijk. Vof Groene Dijk is een samenwerking met USP Vastgoed en is opgericht op 14 januari 2010. Doel van deze samenwerking is het voor gezamenlijke rekening uitvoeren van het bouwproject De Omloop in Sint Maarten (gemeente Harenkarspel).

Het Leeker Woonland bv Het Leeker Woonland bv is een samenwerkingsverband van Scholten Holding Groep bv (56,7%), Dura Vermeer (10%) en Wooncompagnie Ontwikkeling bv (23,3%). Dit samenwerkingsverband wil een gebied van 1500 hectare tussen Wognum en Wervershoof


Wooncompagnie Beheer bv Wooncompagnie Holding bv heeft op 13 mei 2011 Wooncompagnie Beheer bv opgericht. Zij is enige aandeelhouder en bestuurder. Het maatschappelijk kapitaal van Wooncompagnie

-81-

Beheer bv bedraagt € 90.000, het geplaatste en gestorte kapitaal is € 18.000. Na oprichting is door Wooncompagnie Holding bv een kantoorgebouw ingebracht. Het vermogen ultimo 2011 bedraagt € 429.000.

het handelsregister van de Kamer van Koophandel. Het doel van deze vof is voor gezamenlijke rekening en risico de exploitatie en ontwikkeling te realiseren van registergoederen ten behoeve van maatschappelijke vastgoedprojecten, zoals woningbouw, in de ruimste zin van het woord.

Bouwcompagnie Project bv Wooncompagnie Holding bv heeft op 31 oktober 2003 Bouwcompagnie Project bv opgericht. Zij is enige aandeelhouder en bestuurder. Het maatschappelijk kapitaal van Bouwcompagnie Project bv bedraagt € 90.000, het geplaatste en gestorte kapitaal is € 18.000. Het resultaat 2011 bedraagt € 497.000 waarmee het vermogen ultimo 2011 uit komt op € 1.142.000. Bouwcompagnie Project bv heeft een rekeningcourantovereenkomst met Stichting Volkshuisvestingsgroep Wooncompagnie. De stand per 31 december 2011 bedraagt € 4.959.000. Bouwcompagnie Project bv heeft geen langlopende schulden.

Vof Scholtens-Project-Compagnie Vof Scholtens-Project-Compagnie is een samenwerking met Scholtens en is opgericht op 27 januari 2010. Doel van deze samenwerking is het voor gezamenlijke rekening en risico ontwikkelen van de strategische grondpositie in Spierdijk (gemeente Koggenland). Coöperatieve Trevin U.A. Op 12 augustus 2009 hebben IntermarisHoeksteen, Woonwaard NoordKennemerland en Wooncompagnie een samenwerkingsovereenkomst getekend met als doel een professionaliseringsslag te willen maken waaruit een meerwaarde ontstaat voor de samenwerkende partijen. Op 20 november 2009 is deze samenwerking geformaliseerd door het gezamenlijk oprichten van Coöperatieve Trevin U.A. (Trevin), waarinIntermarisHoeksteen, Woonwaard Noord-Kennemerland en Wooncompagnie als leden zijn toegetreden.

Vof Bot Bouwcompagnie Begin 2004 heeft Bouwcompagnie Project bv samen met een partner grond in Schagen gekocht. Hiervoor is de vof Bot Bouwcompagnie opgericht. In 2007 werd deze grond verkocht aan de Gemeente Schagen. Verder vinden er geen activiteiten plaats. Vof Stompetoren Noord Bouwcompagnie Project bv en Mulder Obdam Ontwikkeling bv hebben op 19 december 2006 de samenwerkingsovereenkomst vof Stompetoren Noord getekend. Het doel is de ontwikkeling en realisatie van huur– en koopwoningen in het plan Stompetoren Noord. Overeengekomen is dat Stichting Volkshuisvestingsgroep Wooncompagnie eerste recht van koop heeft van de negentien woningen in de sociale sector. De onderneming is op 17 januari 2007 ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel. Ultimo 2011 was fase 1 van het project volledig afgerond en was fase 2a voor 83% gereed.

Stichting Centraal Woningbeheer Wieringermeer en Bouw- & Beheerstichting Wieringermeer Van voor de fusie tussen „ROAC Huisvesting‟ te Purmerend en „Wooncompagnie‟ te Wieringerwerf stamt de bestuurlijke verbondenheid met een tweetal stichtingen: „Stichting Centraal Woningbeheer Wieringermeer‟, opgericht op 1 juli 1950 en Bouw- & „Beheerstichting Wieringermeer‟, opgericht op 28 april 1995. Stichting Centraal Woningbeheer Wieringermeer heeft een woonhuis met bedrijfsruimte en enkele terreinen in eigendom. Omdat er geen bedrijfsactiviteiten meer plaatsvonden in de Bouw- & Beheerstichting Wieringermeer is deze stichting op 21 september 2011 uit het handelsregister geschreven. De opheffing heeft plaatsgevonden middels een fusie met Stichting Volkshuisvestingsgroep Wooncompagnie. De reden dat is gekozen voor

Vof Bouw-Meester-Compagnie Bouwcompagnie Project bv en partner hebben op 7 mei 2007 de samenwerkingsovereenkomst getekend van vof Bouw-Meester-Compagnie. De vof is op dezelfde datum ingeschreven in


-82-

een fusie is, dat mochten er in de toekomst toch nog baten blijken, deze toekomen aan Wooncompagnie.

7.4

Samenstelling managementteam ultimo 2011: Manager S&B

Interne organisatie

Structuur Wooncompagnie kiest voor een strategie waarbij het „netwerken‟ centraal staat. De relaties en interacties die ontstaan wanneer mensen en organisaties informatie en daarmee betekenis met elkaar uitwisselen, zijn typerend voor netwerken. De nadruk ligt op transparantie en het sociaal construeren van betekenis (mening, visie, keuze, beslissing, handelen). Bij deze werkwijze worden bestaande verschillen bij de besluitvorming betrokken. Waar mogelijk en gewenst worden zaken aan het management overgelaten, waarbij de directeurbestuurder vooral een completerende rol moet spelen en er voor zorgt dat de organisatie, samengesteld uit allerlei bedrijfseenheden, op koers blijft. Hierbij wordt de directeurbestuurder ondersteund door het „Bestuurlijk Centrum‟. Deze koers vormt het collectieve kader waarbinnen de eenheden vervolgens vrij kunnen handelen. Het is een besturingsfilosofie met integraal management als uitgangspunt.

Naam

A. (Annique) Bruin

Leeftijd

34 jaar

In dienst per

1 februari 2009

Nevenfuncties

Geen Manager M&B

Naam

S. J. T. (Stefan) van Schaik

Leeftijd

33 jaar

In dienst per

14 april 2008

Nevenfuncties

Lid Raad van Toezicht Stichting Kinderopvang Hoorn Bestuurslid Stichting Hotel Mariakapel Manager Vastgoed

Naam

R. (Ruud) Geelhoed

Leeftijd

56 jaar

In dienst per

16 januari 2012

Nevenfuncties

Adviseur: Ruud Geelhoed, Advies & management BV Lid examencommissie, Onderhoud & Beheer bij BOB opleidingen in Zoetermeer Manager vestiging Schagen

Naam

R. (Roeland) Gravestein

Leeftijd

48 jaar

In dienst per

1 mei 2007

Nevenfuncties

Lid Raad van Toezicht en Stichting Welsaen Zaandam

Manager vestiging Purmerend Naam

C.W.M (Rina) van Rooij

Leeftijd

60 jaar

In dienst per

1 juli 1989

Nevenfuncties

Bestuurslid St. Sociaal Logement Waterland Bestuurslid Regionale Stichting Wonen Plus Bestuurslid Purmerendse Voedselbank Bestuurslid St. Algemeen Opvangcentrum Purmerend Lid Provinciale Staten NoordHolland


-83-

directieniveau is behoefte aan meer ruimte om de lange termijnkoers van de organisatie binnen het netwerk te realiseren met minder aandacht voor de meer dagelijkse, operationele zaken.

Besturingsfilosofie De basis van alle activiteiten van Wooncompagnie ligt in de overtuiging: dingen doen die „nuttig‟ zijn, de „goede‟ dingen. Als maatschappelijk ondernemer ervaren wij daarbij zowel de rol van eigenaar als die van beheerder. Deze dubbelrol vertaalt zich in de besturingsfilosofie en bijbehorende structuur van de organisatie. Om de diverse taken uit te voeren zijn verschillende organisatie-eenheden ingericht, die binnen de kaders van het geheel zoveel mogelijk als kleine zelfstandige ondernemingen worden gezien. Om daarbij de gezamenlijke koers te behouden is niet zozeer het begrijpen van de samenstellende elementen belangrijk, maar vooral de relatie tussen deze elementen. Voor Wooncompagnie zijn deze relaties voorwaarden om goed te kunnen functioneren, zowel intern als extern.

De werkwijze combineert twee zaken. Aan de ene kant wordt er maximale duidelijkheid verschaft over wat bereikt moet worden. De prestaties als volkshuisvester, zoals verwoord in de missie, moeten naar een zo hoog mogelijk niveau worden getild. Dit vereist heldere doelstellingen ten aanzien van prestaties, concrete afspraken en een goed zicht op de realisatie van prestaties. Tegelijkertijd wordt maximale vrijheid verschaft over hoe dit bereikt moet worden, waarmee er voldoende ruimte voor eenheden ontstaat om zelf beslissingen en verantwoordelijkheid te kunnen nemen. De vraag hoe zal worden geleverd is dan de eigen verantwoordelijkheid, in goed overleg met de andere managers. Vuistregels daarbij zijn een open communicatie (kwetsbaar durven opstellen) en de zorg voor het geheel.

Wooncompagnie zoekt voortdurend naar de meest optimale invulling van het maatschappelijk ondernemerschap om vorm te geven aan haar bestaansrecht. De organisatie opereert daarbij binnen een netwerk van verschillende belanghouders om haar missie te realiseren. Dit vraagt om een interne organisatie en besturing die dit faciliteren. De lijn die Wooncompagnie hierbij kiest is die van samenwerking, waarbij de sterke punten van elkaar worden opgezocht daar waar dit meerwaarde biedt. Juist in een concurrerende markt is er behoefte aan een krachtige, flexibele organisatie met medewerkers die in hun voelen, denken en handelen de klant op elk moment centraal stelt, met organisatieeenheden die over een voldoende vrijheid en beslissingsruimte beschikken en die niet gehinderd worden door te zware verticale beslissing- , rapportering- en controlestructuren. De kerntaak van de directeurbestuurder bestaat dan niet zozeer in het coördineren, het verzorgen en (waar nodig) het bijsturen van de overkoepelende organisatieprocessen, maar vooral in het creëren van de nodige ruimte waarbinnen de dynamiek kan gedijen. Deze filosofie maakt efficiënte besluitvorming mogelijk door een slagvaardig lijnmanagement, waarbij een manager –binnen vaststaande collectieve kaders en in dialoog met anderen– zelfstandig beslissingen kan nemen, passend bij de specifieke, lokale, omstandigheden. Op


Wooncompagnie kiest voor leiderschap dat eerder veiligheid schept door niet alleen de ruimte van mogelijkheden aan te geven, maar ook de grenzen en voorwaarden waarbinnen die ruimte benut kan worden. Deze grenzen en voorwaarden bepalen het collectieve kader, waarbinnen met respect voor het geheel vrij kan worden gehandeld. Het kader bestaat uit de strategische koers van de organisatie, naleving van gemeenschappelijke normen, het behoud van samenhang, de minimaal vereiste uniformiteit in werkwijze en daarmee het voorkomen van versnippering en eilandvorming, en de maximalisering van budgetten en investeringsruimte. In 2009 hebben alle leidinggevenden een leiderschapstraject doorlopen om invulling te geven aan de besturingsfilosofie en de bijbehorende principes zoals integraal management, „decentraal, tenzij…‟ en de netwerkorganisatie. Het doel van het leiderschapstraject is het realiseren van de doelstellingen uit het ondernemingsplan. Bij de afronding van het traject met de leidinggevenden, die plaatsvond in februari 2010, is afgesproken dat het thema leiderschap

-84-

in 2010 zou worden voortgezet door middel van themabijeenkomsten. Hiertoe is in 2010 Rina van Rooij (vestigingsmanager Purmerend) benoemd als programmamanager. De programmamanager heeft als opdracht het leiderschapstraject verder vorm te geven en daarin competentiemanagement mee te nemen in samenwerking met P&O. De programmamanager wordt ondersteund door een werkgroep, bestaande uit leidinggevenden van verschillende afdelingen binnen de organisatie en P&O. Door de programmamanager en de werkgroep zijn in samenwerking met P&O twee themabijeenkomsten georganiseerd om leidinggevenden nog meer handvatten te geven

Daarnaast zijn de afdelingen Vastgoedbeheer en Facilitaire Dienst bij elkaar gevoegd, conform het traject van de doorontwikkeling. Ontwikkeling Telefonisch Informatie Punt (TIP) De invoering van het TIP bij Wooncompagnie ruim tien jaar geleden was redelijk uniek en vooruitstrevend in corporatieland. Klant centraal, één nummer voor alle klantvragen. Echter, sinds de invoering is er qua doorontwikkeling te weinig aandacht geweest voor het TIP. Daarom is in 2010 een plan gemaakt om het TIP verder door te ontwikkelen, met name op technisch gebied. Dubbele monitoren op de werkplek, andere wallscreens, TAPI applicatie, andere kennisbank, inzicht in bereikbaarheid collega‟s en het klantvolg- en registratiesysteem zijn de voornaamste doelen hierin. In 2011 is een aantal van deze items ten uitvoer gebracht. Er zijn twee nieuwe walldisplays geplaatst en elke werkplek is voorzien van dubbele monitoren. De grotere complexere items zoals de kennisbank, TAPI en het klantregistratiesysteem vergen een langere voorbereidingstijd. Deze items zijn in voorbereiding en hiervan zal de uitvoering plaatsvinden in 2012. Daarbij is in 2010 het besluit genomen om ook het zakelijke nummer binnen te laten komen bij het TIP. Deze overgang is een kans om de bereikbaarheid van Wooncompagnie nog verder te verbeteren. Voor de benodigde aanpassingen zijn in 2011 voorbereidingen getroffen en bedragen opgenomen in de

om invulling te geven aan de besturingsfilosofie. In mei 2011 is met alle leidinggevenden een ‟APK-bijeenkomst‟ dat voornamelijk evaluerend van aard was. Uit dit overleg zijn geen zaken naar voren gekomen die forse bijsturing behoeven. Daarnaast zijn in 2011 vier themabijeenkomsten gehouden. Personeel & Organisatie Doorontwikkeling In de zomer van 2011 is gestart met de werving voor de functie Manager Vastgoed. Na de selectieprocedure zijn de gesprekken met de kandidaat afgerond in december 2011. Met de aanstelling van de manager Vastgoed, vormen Vastgoedontwikkeling en Vastgoedbeheer één bedrijfsonderdeel.


-85-

begroting. Sommige aanpassingen zijn eenvoudig te realiseren, andere vergen een goede en nauwkeurige voorbereiding en uitwerking waarbij de samenhang tussen alle projecten een groot aandachtspunt is. Naar verwachting al het zakelijke nummer voor de zomer van 2012 binnenkomen bij het TIP.

andere kijk op ons werk en doen we nieuwe kennis op. In 2011 hebben dan ook vijf studenten van uiteenlopende opleidingen bij ons stage gelopen. Daarnaast hebben we in totaal elf leerlingen van een praktijkschool laten meedraaien met de servicediensten van de vestiging Purmerend en de vestiging Schagen. Ook in 2012 zullen we dergelijke leerlingen de kans geven om hun stage bij de servicedienst van Wooncompagnie in te vullen en op die manier kennis te laten maken met het bedrijfsleven.

Personeelsbestand Eind 2011 waren er 158 medewerkers in dienst (135fte). We hebben afscheid genomen van zeven medewerkers. In 2011 zijn twaalf medewerkers in dienst getreden, zijn twee UWV-ers een herintredingtraject gestart en hebben drie medewerkers binnen het bedrijf een andere functie gekregen. De gedragsregels voor personeel zijn vastgelegd in de huisregels van Wooncompagnie.

Alliantie leerling-marktplaats In de regio Noord-Holland Noord biedt Stichting Talent voor Techniek organisaties en gemeenten de kans projecten aan te dragen die hoog nodig aangepakt moeten worden. Wanneer de organisaties het project laat uitvoeren door leerling vakmensen, dekt de overheid het merendeel van de kosten. Op deze manier kunnen leerlingen werkervaring opdoen en is de samenleving op een vakkundige manier geholpen. Wooncompagnie werkt samen met de Stichting Talent voor Techniek in de alliantie Leer-werk Marktplaats. Deze alliantie is ontstaan uit het netwerk Kracht door Verbinding (zie ook paragraaf 4.5). Leerlingtimmermannen, -tegelzetters en –schilders hebben steeds meer moeite met het vinden van een bedrijf waar ze ervaring op kunnen doen. Maatschappelijke projecten bieden een oplossing. Dit zijn projecten waar geen regulier budget voor is maar die door ondersteuning van de overheid toch uitgevoerd kunnen worden. Door de Stichting Talent voor Techniek zijn twee projecten van Wooncompagnie als voorbeeldprojecten gepresenteerd te De Hulst Warm Thuis en Dijkgatshoeve Raphaëlstichting (zie ook subparagraaf 5.7).

Trainees Plateau heeft samen met Aedes het traineeprogramma „Talent in Huis‟ ontwikkeld. Daarmee worden corporaties bij het aantrekken en klaarstomen van jong talent voor toekomstige managementposities en vakspecialismen ondersteund. Wooncompagnie vindt het belangrijk om jong talent enthousiast te maken voor de sector en een leerplek te bieden om met de sector kennis te maken. In Trevinverband heeft Wooncompagnie daarom in 2010 aan drie startende hoogopgeleiden een leer– en werkomgeving geboden. De trainees doorlopen een traject van drie keer een half jaar bij een van een de Trevincorporaties. De trainees maken met de drie corporaties kennis en zullen roulerend werkzaam zijn bij de projectorganisatie, Strategie en Beleid en Woonzaken. Medio 2010 heeft onze eerste trainee zich ingezet op de vestigingen. De vestigingsmanager van Purmerend heeft de trainee begeleid. In de eerste helft van 2011 heeft de tweede trainee de afdeling Strategie en Beleid versterkt. De derde trainee is na de zomer gestart bij de afdelingen Vastgoed en Communicatie en is tot maart 2012 bij ons werkzaam geweest.

Wajong medewerker Op 5 december 2011 heeft Wooncompagnie een Wajong medewerker in dienst genomen, conform de voorwaarde in de CAO. Deze medewerker wordt in eerste instantie ingezet bij de werkzaamheden van de kantine in Hoorn, met als doel een betere balans te brengen in de fysieke belastbaarheid van deze medewerker.

Stages Zoals gezegd,vinden we het belangrijk om jonge mensen kennis te laten maken met ons bedrijf en onze sector. Daarnaast biedt het Wooncompagnie de gelegenheid voor een


-86-

Workshop Vrouwen met Ambitie Gezocht FNV Formaat heeft kosteloos de workshop „Vrouwen met Ambitie Gezocht‟ aangeboden aan Wooncompagnie. Centraal stond het thema „keuzes maken in relatie tot ambitie‟. Een groep van veertien ambitieuze medewerksters heeft deelgenomen aan deze workshop.

ondernemingsraad heeft de achterban geraadpleegd en heeft ingestemd met het voorstel. Het jaar 2012 zal dienen als proefjaar. Introductiebijeenkomst Op 13 oktober 2011 hebben we voor alle nieuwe medewerkers, die in dienst zijn gekomen van Trevin en de aangesloten corporaties, een introductiebijeenkomst georganiseerd. Tijdens de bijeenkomst zijn de deelnemers bijgepraat over de historie, het verzelfstandigingsproces van woningcorporaties en het maatschappelijk ondernemerschap. Daarnaast zijn zij geïnformeerd over de actuele vraagstukken in de woningmarkt. In de vorm van een spel heeft men op een interactieve manier het krachtenspel leren kennen waarin woningcorporaties acteren.

Arbeidsomstandigheden De overheid ondersteunt met het beleid tot duurzame inzetbaarheid werkgevers en werknemers bij het nemen van maatregelen waardoor langer en gezond doorwerken mogelijk wordt. De overheid heeft daarvoor subsidie beschikbaar gesteld. In 2011 heeft Wooncompagnie deze subsidie aangevraagd en toegewezen gekregen. Wooncompagnie vindt het belangrijk om in te spelen op deze ontwikkelingen en wil hiermee actief aan de slag. We bieden medewerkers al vele mogelijkheden om zich te ontwikkelen, maar we willen nadrukkelijker aansluiting zoeken met het ondernemingsplan en de toekomstige ontwikkelingen in de branche en in de markt. Eind 2011 is gestart met het samenstellen van een projectgroep duurzame inzetbaarheid. Medewerkers konden zich opgeven om deel te nemen aan deze projectgroep. De projectroep zal nieuwe wegen zoeken en in de loop van 2012 een advies opstellen hoe Wooncompagnie de uitdagingen van de toekomst aan kan gaan.

Beste werkgever Uit het jaarlijkse onderzoek van Effectory naar de beste werkgevers van Nederland 2011, eindigde Wooncompagnie als zesde in de categorie tot 1000 medewerkers. Van alle deelnemende corporaties werd zelfs de hoogste score behaald. Een knappe prestatie waar we trots op zijn. Eerder haalden we mooie resultaten als het gaat om hoe onze klanten en belanghouders ons waarderen. Met de resultaten van het onderzoek van Effectory zijn we gesterkt in onze overtuiging dat het kunnen leveren van goede prestaties start bij een gezonde interne organisatie, waar medewerkers zich thuis voelen en waarde hechten aan samenwerking en de kwaliteit van hun werk.

Individueel loopbaanontwikkelingsbudget Vanaf 1 januari 2010 kunnen medewerkers gebruik maken van het individueel loopbaanontwikkelingsbudget. Eind 2011 hebben negentien medewerkers gebruik gemaakt van dit budget om zichzelf verder te ontwikkelen. Daarnaast hebben neggen medewerkers van 55 jaar of ouder vrije uren gekocht uit het individueel loopbaanbudget.

Betrekken van medewerkers Uit het Medewerkers Tevredenheids Onderzoek (MTO) 2008 en 2010 is naar voren gekomen dat medewerkers graag actiever en intensiever mee willen praten over ontwikkelingen en onderwerpen op het gebied van volkshuisvesting in het algemeen en Wooncompagnie in het bijzonder. Het MTO van 2008 is input geweest voor het ondernemingsplan. Het actief betrekken van medewerkers bij het maken van keuzes op strategisch en tactisch niveau, is dan ook als doelstelling opgenomen in het ondernemingsplan.

Beoordelen, wijzigen naar 5 punt-schaal De 4-punt schaal in de beoordelingscyclus van Wooncompagnie biedt onvoldoende houvast om een nuance te maken tussen de onderkant van goed functioneren en slecht functioneren, omdat er geen score is tussen slecht/matig en normaal/goed. P&O heeft een wijzigingsvoorstel ingediend naar een 5-punt schaal, waarmee tussen slecht en goed de score voldoende kan worden gegeven. De


-87-

Personeelsbijeenkomst Het thema van de jaarlijkse personeelsbijeenkomst was in 2011 „Samen Sterk‟. Er zijn vier workshops gehouden met elk een eigen thema: „maatschappelijke projecten‟, „netwerkorganisatie‟, „ontwikkelingen in de sector‟ en „Raad van Commissarissen‟. Aan de hand van enquêtes is gemeten wat het personeel van de avond vond. Alle workshop werden zeer goed beoordeeld. Met name het feit dat de Raad van Commissarissen in een workshop meer inzicht heeft gegeven in het werk van de Raad, werd zeer gewaardeerd.

Maatschappelijke dag In de zomer van beleefde het personeel van Wooncompagnie de jaarlijkse Maatschappelijke Dag. Op de Maatschappelijke Dag gaan medewerkers van Wooncompagnie belangeloos aan de slag voor uiteenlopende organisaties. Het scala aan werkzaamheden was in 2011 wederom breed. Het varieerde van woonkamers sausen bij zorginstelling Midgard tot bestraten in het hertenkamp in Purmerend. Een aantal medewerkers is met twaalf cliënten van Odion naar het Dolfinarium Harderwijk geweest, GGZ-cliënten in Schagen kregen een heerlijke driegangenlunch voorgeschoteld, cliënten van Wonen Plus werden begeleid tijdens een dagje uit naar Volendam en de senioren van Avondlicht in Hoorn zijn vermaakt met spelletjes en wandelingen. Ieder jaar blijkt opnieuw hoe waardevol en dankbaar vrijwilligerswerk is. Dat maakt de Maatschappelijke Dag de moeite meer dan waard. Iedereen doet mee, en ervaring leert dat het aan het einde van de dag een rijke ervaring is belangeloos de medemens te helpen.

Volkshuisvestingscafé Een tweede –wat luchtiger– manier om actiever en intensiever met medewerkers te discussiëren over volkshuisvestelijke thema‟s en ontwikkelingen binnen de sector, is het Wooncompagnie volkshuisvestingscafé. Medewerkers konden zich daarvoor opgeven. Op 31 mei 2011 is het derde volkshuisvestingscafé georganiseerd. Circa 25 medewerkers hebben deelgenomen. Het besproken thema was „integriteit‟. Reden daarvoor was dat dit onderwerp ook behandeld is tijdens de personeelsbijeenkomst in 2010. Een van de conclusies was daarbij dat het goed is om met regelmaat met elkaar te praten over integriteit. Aan de hand van stellingen is gediscussieerd. Vervolgens volgde in de vorm van het petje-op-petje-af spel een kennistoets over de sector in het algemeen en Wooncompagnie in het bijzonder. De winnaar ontving de Wooncompagnie wisseltrofee. De bijeenkomst werd afgesloten met een borrel. De deelnemers waren wederom zeer positief. Men vond het leuk en leerzaam en het heeft het teamgevoel verder versterkt. Voor 2012 is het voornemen het volkshuisvestingscafé twee keer te organiseren.


‘Wooncompagnie got talent’ In navolging van het in 2010 georganiseerde Sterrenslag door de medewerkers van vestiging Schagen, heeft vestiging Purmerend samen met Bouwcompagnie in november 2011 een theateravond georganiseerd in theater P3 in Purmerend. Elf collega‟s lieten hun zangkwaliteiten horen. Met een 170 personen tellend publiek en verassend mooie optredens kijken we terug op een zeer geslaagde avond. Na afloop van de theatershow volgde een feestavond. In 2012 zal vestiging Schagen een tweede Sterrenslag organiseren.

-88-

8

Toekomst

De afgelopen jaren zijn turbulent geweest. En ook 2012 belooft wederom geen jaar van „business as usual‟ te worden. De wereld om ons heen is significant gewijzigd ten opzichte van het moment dat wij ons ondernemingsplan hebben vastgesteld. Een tussentijdse herijking is dan ook noodzakelijk gebleken en heeft in de zomer van 2011 plaatsgevonden.

minister was voornemens om de Tweede Kamer na het meireces haar reactie op de ingediende amendementen toe te sturen. Echter, gezien de val van het kabinet Rutte is het onzeker of de Herzieningswet al dan niet controversieel wordt verklaard. De beoogde invoeringsdatum van de Herzieningswet is 1 januari 2013. Het BBSH, diverse MGcirculaires en aanverwante stukken komen te vervallen en worden samengevoegd in één nieuw document: de nieuwe Woningwet. Daarnaast zal ten behoeve van de praktische uitvoering een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) worden uitgebracht. De wet kooprecht (right to buy) wordt apart behandeld en zal een aanvulling worden op de Herzieningswet.

Bezuinigingen bij de overheid hebben hun weerslag op zowel de corporaties als op de huurders. Ook de financiële positie van Wooncompagnie komt mogelijk onder druk te staan. Met ons vermogen is in de kern niets mis, maar de ontwikkeling van de kasstromen baart ons wel zorgen. De investeringen nemen sterk toe, terwijl de rendementen op die investeringen steeds lager worden. Wooncompagnie wordt gedwongen zich meer en meer te richten op haar kerntaak: het bieden van huisvesting aan mensen die daar zelf niet in kunnen voorzien. Dat is ook de richting die de overheid steeds meer voorstaat. Het voornemen van de overheid om een substantieel deel van de huurtoeslag door woningcorporaties te laten financieren, en zelfs conform het Lenteakkoord vervroegd vanaf 2013, maakt dat de exploitatie verder onder druk komt te staan. Voor Wooncompagnie betekent de bijdrage aan de financiering van de huurtoeslag een extra aanslag op de (meerjaren-)begroting van zo‟n € 3,5 miljoen op jaarbasis. Het inflatievolgende huurbeleid, dat zal gelden voor het grootste deel van onze huurders, is ontoereikend om dat op te vangen. Ook het wetsvoorstel met betrekking tot een inkomensafhankelijke huurverhoging voor huishoudens met een gezamenlijk belastbaar jaarinkomen vanaf € 43.000, zal voor Wooncompagnie de bijdrage aan de huurtoeslag bij lange na niet compenseren: Met de extra huurinkomsten kan Wooncompagnie bij volledige en maximale doorvoering circa zes ton aan extra inkomsten genereren.

Met de herziening van de Woningwet worden de kaders voor het werkdomein van woningcorporaties voor lange tijd vastgelegd. De primaire taak van woningcorporaties is het bieden van huisvesting aan huurders met een inkomen tot € 34.085 en maatschappelijk vastgoed, zoals buurthuizen of brede scholen. Voor deze DAEB-activiteiten blijft staatssteun beschikbaar. Met betrekking tot het nietDAEB-bezit kunnen corporaties hun rol blijven spelen, maar krijgen daarbij niet langer staatssteun. Corporaties moeten een administratieve scheiding aanbrengen tussen taken die zij met staatssteun uitvoeren en activiteiten zonder staatssteun. Belangrijkste punten nieuwe Woningwet zijn: handhaving brede werkdomein van corporaties; administratieve scheiding tussen DAEB en niet-DAEB verplicht; eenmalig mag maximaal 10% van het woningbezit worden overgeheveld van DAEB naar niet-DAEB; toezicht nieuwe autoriteit beperkt tot financieel toezicht en naleving van staatssteunregels; versterking interne toezicht; de minister krijgt de mogelijkheid om in te grijpen in geval van ernstig falen van de RvC;

Herziening Woningwet Er wordt al lang over gesproken: De herziening van de Woningwet. In april 2012 heeft de Tweede Kamer het wetsvoorstel besproken. De


-89-

de bestuurder van de verbindingen dient van buiten de organisatie te komen.

disciplines. In maart en april 2012 is een aantal sessies gehouden met de stuurgroep en de sleutelfigurengroep, waarin met name is gesproken over de missie en de visie. Daarnaast zijn de hoofdthema‟s van het nieuwe ondernemingsplan aan de orde gekomen en de onderwerpen die daar bij horen. In de loop van 2012 zullen ook de belanghouders en alle medewerkers worden betrokken bij de totstandkoming van het nieuwe ondernemingsplan.

In 2011 heeft Wooncompagnie een Beheer B.V. opgericht, ter voorbereiding op een mogelijke juridische scheiding tussen het DAEB en het niet-DAEB bezit. Tevens is in beeld gebracht wat wij nu aan niet-DAEB voorraad in portefeuille hebben. In 2012 bepalen we of een deel van de woningvoorraad zal worden overgeheveld naar de niet-DAEB sfeer, of wij de ruimte van 10% volledig willen benutten en welke woningen in aanmerking komen voor overheveling. Wooncompagnie streeft daarbij niet naar een rol als speler in de markt van de dure verhuur. Als woningen worden overgeheveld naar de niet-DAEB sfeer dan heeft dit als doel om een portefeuille te creëren ten behoeve van de lage (midden)inkomens. Het al dan niet inrichten van een woningportefeuille in de niet-DAEB sfeer wordt echter in sterke mate bepaald door de vraag of wij de lage middeninkomens blijven zien als onze doelgroep van beleid. Zo ja, dan ligt de vraag voor of de mate waarin wij ons in willen zetten voor de lage middeninkomens gelijk ligt aan de mate waarin wij ons in willen zetten voor de lage inkomensgroepen. Deze beleidsmatige keuzes komen aan de orde in het in 2012 nieuw op te stellen ondernemingsplan dat per 1 januari 2013 van kracht zal zijn. Daadwerkelijke keuzes kunnen echter pas gemaakt worden als de AMvB is verschenen, waarin de praktische uitvoering is geregeld.

Kadernotitie Strategisch Portefeuillebeleid (SPB) Begin 2012 is de kadernotitie SPB in concept opgesteld. In deze kadernotitie wordt een beeld geschetst van de verwachte vraag en de huishoudontwikkeling van de lage en de lage middeninkomens. Onze woningvoorraad zal moeten blijven aansluiten op de vraag van onze doelgroepen van beleid. Gezien het voorgaande heeft de kadernotitie een sterkte relatie met met name de missie en visie van het nieuwe ondernemingsplan en de keuzes die wij maken met betrekking tot het creëren van een niet-DAEB voorraad. Zodra we hier in de loop van 2012 definitieve keuzes in hebben gemaakt, zal de kadernotitie van het SPB een concretere vorm krijgen en worden vastgesteld. Inkomensafhankelijke huurverhoging Het wetsvoorstel „Huurverhoging op grond van inkomen‟ voorziet in een wijziging van het Burgerlijk Wetboek (BW) en de Uitvoeringswet huurprijzen woonruimte. Het kabinet-Rutte heeft deze maatregel al aangekondigd in het regeerakkoord. Het achterliggende doel van het wetsvoorstel is het bevorderen van de doorstroming. Als huurders met een hoger inkomen er niet voor kiezen te verhuizen, gaan zij door deze maatregel wel een meer marktconforme huur betalen. Het was de bedoeling dat met ingang van 1 juli 2012 inkomensafhankelijke huurverhogingen van inflatie plus maximaal 5 procent mogelijk zouden worden. Echter, door de val van het kabinet-Rutte is dit niet haalbaar gebleken. Gezien de praktische onuitvoerbaarheid heeft Wooncompagnie al vlak voor de val van het kabinet besloten om voor 2012 af te zien van de inkomensafhankelijke huurverhoging en al onze huurders een huurverhoging ter hoogte van de inflatie te vragen. Consequentie is wel

Met betrekking tot de verbindingen waarin Wooncompagnie actief is, wordt in 2012 bezien of en hoe we onze deelname in de verbindingen willen voortzetten. Ondernemingsplan 2013 – 2016 In 2012 stellen wij het ondernemingsplan voor de periode 2013 tot en met 2016 op. We hebben een stappenplan opgesteld waarin is weergeven hoe we dat gaan aanpakken. Er is een stuurgroep opgericht en een sleutelfigurengroep. De stuurgroep bestaat uit de managers en de senior adviseur Strategie en Beleid. De sleutelfigurengroep bestaat uit de stuurgroep, aangevuld met de hoofden en een aantal medewerkers van verschillende


-90-

dat we zullen bezien of we de huurinkomsten die we hiermee niet kunnen genereren, kunnen en moeten compenseren in onze uitgavensfeer.

wij bijdragen aan de huurtoeslag, wat een jaarlijkse kostenpost van ruim € 3.500.000 betekent. Als wij onze inkomsten niet kunnen optimaliseren, gaat dit direct ten koste van onze investeringsmogelijkheden ten behoeve van onze primaire en secundaire doelgroep. Het gaat dan om investeringen om de woningvoorraad kwalitatief te verbeteren, investeringen om nieuwe woningen te realiseren, maar ook maatschappelijke investeringen in kernen, buurten en wijken en investeringen om de huurprijs kunstmatig laag te houden voor diegenen die dat daadwerkelijk nodig hebben.

Wooncompagnie is voornemens om de inkomensafhankelijke huurverhoging in 2013 wel te effectueren. De inkomensgrens ligt bij een huishoudinkomen van €43.000. De Belastingdienst zal informatie over het huishoudinkomen op verzoek van de verhuurders aanleveren. Onze argumentatie om gebruik te maken van de inkomensafhankelijke huurverhoging is in de eerste plaats een principiële afweging. In het herijkte ondernemingsplan 2012 heeft Wooncompagnie aangegeven wie zij rekent tot doelgroep van beleid:

Jaarplan 2012 In het ondernemingsplan „Thuis in de kern 2009 – 2012‟ heeft Wooncompagnie voor een periode van vier jaar keuzes gemaakt en een koers uitgezet. Zoals eerder gezegd hebben we het ondernemingsplan in 2011 herijkt. Het eindresultaat van de herijking hebben hun weerslag gekregen in een aangepaste versie van het ondernemingsplan dat de koers weergeeft tot eind 2012; de nog niet opgepakte of afgeronde doelstellingen zijn opgenomen, aangepast dan wel aangescherpt. In dit jaarverslag en in het reeds verschenen jaarbeeld „Thuis in 2011‟ doen wij verslag van de stand van zaken van alle doelstellingen uit het ondernemingsplan.

“Wij richten ons primair op huishoudens met een laag inkomen en specifieke groepen zoals mensen met een beperking en/of zorgvraag en statushouders. Secundair richten wij ons daar waar nodig ook op huishoudens met een laag middeninkomen voor wie de reguliere koopmarkt onbereikbaar is.” Het wetsvoorstel geeft ruimte om een extra huurverhoging door te voeren bij huishoudens met een gezamenlijk belastbaar jaarinkomen van meer dan €43.000. In de lijn van het vigerend ondernemingsplan behoren deze huishoudens niet tot onze doelgroep van beleid. De huidige huurprijzen van onze sociale woningvoorraad zijn feitelijk gesubsidieerde huurprijzen: Zij worden bewust laag gehouden en liggen lager dan de maximaal toegestane huurprijzen conform het WWS. Omdat huishoudens met een inkomen hoger dan € 43.000 niet behoren tot onze doelgroep van beleid, menen wij dat het gerechtvaardigd is om bij deze huishoudens het gesubsidieerde deel middels de inkomensafhankelijke huurverhoging te verkleinen. Het huishouden kan vervolgens blijven wonen in de huurwoning. Dat laat onverlet dat wij het redelijk achten dat wij aan een huishouden met een (hoog) middeninkomen een faire, meer marktconforme huurprijs vragen.

Naast ons „dagelijks werk‟ richten we ons in 2012 vooral op maatschappelijk presteren (wat moeten en willen we doen met betrekking tot onze maatschappelijke inzet en maatschappelijk vastgoed), de duurzame voorraad (de toekomstbestendigheid van onze vastgoedportefeuille), creatief ondernemen (het contact met onze klanten) en onze organisatie (de manier waarop we onze organisatie leiden en sturen). In het Jaarplan 2012 hebben we voor onze organisatie de volgende speerpunten benoemd: Maatschappelijk presteren: We hebben het kader vastgesteld op basis waarvan we bepalen hoe ver we gaan in het investeren in leefbaarheid en het oppakken van zaken die anderen laten liggen. Uitgangspunten voor dit kader zijn onze definiëring van „vitale buurten‟ en het dicht bij

In de tweede plaats zoeken wij mogelijkheden om onze inkomsten te optimaliseren. Vanaf 2014, en mogelijk zelfs vanaf 2013, moeten


-91-

onze eigen expertise van de buurt, van wonen en van vastgoed blijven. We hebben de prioriteiten en de meest urgente kernen en buurten bepaald en hiervoor hebben we gedefinieerd wat onze bijdrage is. We hebben de inbeddingsladder opgesteld voor de overige belanghouders. Het effect hiervan is dat we in contact zijn met al onze belanghouders en hen in het vizier hebben. Met onze duurzame partners hebben we transparante prestatieafspraken vastgesteld waarin de wederzijdse ambities erkend en gedragen zijn. We monitoren de naleving van deze prestatieafspraken structureel, intern en extern. We hebben samen met onze huurders invulling gegeven aan het toepassen van nieuwe vormen van participatie waardoor onze klanten meer meedoen, meedenken en meebeslissen in hun woongebied en wij een representatief beeld hebben van wat er speelt en wat nodig is in „onze‟ kernen en buurten. We blijven investeren in maatschappelijk vastgoed, in die gebieden waar wij bezit hebben en waar een investering in maatschappelijk vastgoed noodzakelijk is voor de vitaliteit van een kern, buurt of wijk. We zijn transparant gebleven over onze inzet van mensen en financiële middelen. Wij hebben in ons jaarverslag duidelijk gemaakt wat de samenstelling, hoogte en besteding van de maatschappelijke budgetten is. Dit hebben we vooraf en achteraf gedaan.

kwalitatieve opgave binnen ons werkgebied. Toevoeging door nieuwbouw of transformatie van de bestaande voorraad is doelgroeponafhankelijk, tenzij het voor een bijzondere doelgroep wordt gerealiseerd met specifieke behoeften. We hebben de geplande energetische maatregelen uitgevoerd en eind 2013 hebben we ten opzichte van 2009 8% besparing van het theoretisch energieverbruik in onze woningen gerealiseerd. We hebben een stimuleringsregeling opgesteld voor het toepassen van energiebesparende maatregelen, om onze bewoners te stimuleren deze actie onder regie van Wooncompagnie uit te voeren. Bij renovatie of nieuwbouw is in het kader van duurzaamheid nadrukkelijk naar de beheerkosten en levensduur van de materialen gekeken. Creatief ondernemen: Onze klanten kennen en weten wat we ze moeten bieden. Hiervoor hebben we onze klantencontacten in een klantvolgsysteem geregistreerd en informeren we elkaar ook persoonlijk over klantcontacten en gemaakte afspraken. Via de website hebben we een persoonlijke digitale woonwinkel ontwikkeld voor klanten (www.mijnwooncompagnie.nl), om klanten meer service te kunnen bieden. De klant kan persoonlijke gegevens inzien en wijzigen, opdrachten inplannen, informatie opvragen en geven, etc. We hebben de Startersrenteregeling geïmplementeerd om onze doelgroep van beleid meer mogelijkheden te bieden op de woningmarkt. Het huur-, investerings- en onderhoudsbeleid is bezien in relatie met de overige woonlasten.

Duurzaam investeren: Het strategisch portefeuillebeleid is continu actueel en marktgericht. In 2012 is het ondernemingsplan 20132016 opgesteld waarbij we onze maatschappelijke partners nadrukkelijk betrekken. Onze voorraad is rollend met als hoofddoel het invullen van de


-92-

Organisatie: Er is sprake van leiderschap met de verantwoordelijkheden laag in de organisatie. Dit betekent in ieder geval dat medewerkers worden betrokken bij het bepalen van en sturen op de doelstellingen, en dat zij worden geïnformeerd over de resultaten en hun bijdrage daaraan. Het netwerkdenken is eigen gemaakt door de hele organisatie en het handelen van medewerkers is gericht op samenwerken en het realiseren van de toegevoegde waarde in de interne en externe keten. Partners, huurders en medewerkers zijn betrokken bij het maken van keuzes op strategisch en tactisch niveau. Onze informatie is op orde: helder is wat we willen weten, waar we het vandaan halen (intern, extern, toekomstverwachtingen, bij onze partners, uit de markt, bij klanten, uit benchmarks, etc.) en waar we het terug kunnen vinden. Medewerkers en belanghouders weten waar Wooncompagnie voor staat. Als doelen niet gehaald worden, wordt hierover verantwoording afgelegd en waar mogelijk tijdig bijgestuurd en verbeterd (proactief). Dit betekent dat er volstrekt heldere en dus niet multiinterpretabele doelen en kaders zijn met een duidelijke focus, waar echt op gestuurd wordt. We hebben strategische personeelsplanning vormgegeven en daarbij passende instrumenten herijkt. Het personeelsbeleid is afgeleid van de organisatiedoelstellingen. We hebben voor en met alle medewerkers ontwikkelingsplannen besproken en desgewenst uitgewerkt


in een persoonlijk loopbaanplan (PLP). De wijze van werken wordt gekenmerkt door leren en verbeteren. Bij medewerkers wordt gestuurd op resultaatafspraken en competenties. Ook wordt de bijdrage van medewerkers (en/of afdelingen) aan de resultaten zichtbaar gewaardeerd. Budgethouders binnen Wooncompagnie zijn resultaatverantwoordelijk: Verantwoordelijkheden en bevoegdheden zijn helder, budgethouders verantwoorden zich, er is sprake van goed opdrachtgeverschap en er worden eenduidige afspraken gemaakt over wat gevraagd en geleverd wordt. We hebben een eerste stap gemaakt op het gebied van kennismanagement door het gebruik van wat er beschikbaar is (aan informatie, systemen, mensen) te optimaliseren. Er is sprake van organisatiebreed risicomanagement (door de hele organisatie, dus breder dan alleen vastgoed en financiën, en breder dan de bestuurder, de managers en de concerncontroller). Voor de belangrijke processen hebben we de relevante maatstaven herijkt, de kritische momenten en/of risicovolle onderdelen zijn inzichtelijk en de verantwoordelijkheden, onderlinge afhankelijkheden en besluitvormingsmomenten zijn helder zodat we goed op onze processen kunnen sturen. Het gebruik en het goed afmaken van de PDCA-cyclus is voor iedereen standaard. Dit zit in de genen van de organisatie.

-93-


-94-

9

Financiële verantwoording en risicomanagement

9.1

Financiële positie en continuïteit

volkshuisvestelijke bedrijfswaarde4 voldoen aan de ondergrens die door het Centraal Fonds wordt gesteld, waarmee de oordelen „solvabiliteit: voldoende‟ en „A1-oordeel‟ worden verkregen.

Algemene uitgangspunten financieel beleid Wooncompagnie is een corporatie die streeft naar maximale volkshuisvestelijke prestaties. Om ook in de toekomst deze prestaties te kunnen blijven leveren is een solide financiële positie en een duurzaam businessmodel noodzakelijk. Hiervoor heeft Wooncompagnie een financieel beleidskader geformuleerd bestaande uit een kader voor de kasstromen, de vermogensontwikkeling, resultaat- en rendementsdoelstellingen, het rendement op investeringen en de leningportefeuille. Wooncompagnie streeft naar continu inzicht in deze onderdelen en de bijbehorende risico‟s. Daartoe worden meerjarenbegrotingen opgesteld en gevoeligheidsanalyses uitgevoerd. Aan de hand van de resultaten wordt het financiële beleid gemonitord en zo nodig bijgesteld.

Resultaat- en rendementsdoelstellingen Wooncompagnie streeft naar een gezond resultaat uit de exploitatie van haar vastgoedportefeuille. Om deze reden heeft Wooncompagnie er voor gekozen om het functionele model van de winst- en verliesrekening toe te passen. Daardoor wordt in de externe verantwoordingsinformatie en interne stuurinformatie te allen tijde het netto resultaat uit de exploitatie van de vastgoedportefeuille zichtbaar gemaakt. Ook in het dashboard wordt gerapporteerd over het directe rendement, zijnde het exploitatiesaldo gemeten in kasstromen en uitgedrukt in een percentage van de waarde van het bezit. Rendement op investeringen De investeringen van Wooncompagnie in nieuwe huurwoningen, „Maatschappelijk vastgoed‟, „Maatschappelijke huisvesting‟ en het bestaand bezit (bijvoorbeeld energetisch) zijn in de afgelopen jaren fors toegenomen. Wooncompagnie beschikt over een kwalitatief en kwantitatief kader voor investeringen aan de hand waarvan investeringsbeslissingen worden genomen. Onderdeel van het kwantitatieve kader zijn per type vastgoed en doelgroep gedifferentieerde rendementseisen (Internal Rate of Return).

Kasstromen Wooncompagnie vindt het van groot belang om een „gezonde‟ operationele kasstroom te hebben zodat de financierbaarheid gegarandeerd blijft. Hiertoe wordt ook gestuurd op het rentedekkingsgetal. Deze ratio geeft aan hoe vaak de, per saldo verschuldigde, rente uit de operationele kasstroom kan worden betaald. Het rentedekkingsgetal dient jaarlijks minimaal 1,5 te zijn, waardoor aan de norm kan worden voldaan aan de van het WSW 3 . Vermogensontwikkeling Wooncompagnie stuurt op basis van het weerstandsvermogen op basis van de „bedrijfswaarde‟. Hierbij wordt een harde ondergrens van 30% gehanteerd. Daarnaast moet het weerstandsvermogen op basis van de

Leningportefeuille In het financieringsbeleid van Wooncompagnie wordt afstemming gezocht tussen de looptijden van de leningportefeuille en rentevastperiodes enerzijds en de exploitatieduur van het bezit anderzijds. Wooncompagnie wil in de regel het gat tussen deze twee looptijden, de durationmismatch, zo klein mogelijk houden. Hierbij

3

WSW hanteert een aflossingsfictie van 2% op de operationele kasstroom om ruimte te creëren voor aflossing van leningen. De corporatie moet in staat zijn om over een periode van 5 jaar 10% van zijn leningportefeuille te kunnen aflossen uit operationele kasstromen zonder dat deze negatief worden.


4

De volkshuisvestelijke bedrijfswaarde is de gepresenteerde bedrijfswaarde van ons bezit herrekend op basis van de uitgangspunten van het Centraal Fonds Volkshuisvesting.

-95-

wordt wel nadrukkelijk rekening gehouden met een bepaalde mate van flexibiliteit. Wooncompagnie streeft naar een leningportefeuille met een lage rentevoet, lange duration en een redelijke mate van vrijheid/stuurbaarheid. Lenen met een korte looptijd is in veel gevallen goedkoper is dan een langere looptijd. Aangezien dit risico‟s zoals beschikbaarheid en prijs van de herfinanciering met zich meebrengt kiest Wooncompagnie hier niet voor.

investerings-, verkoop-, onderhouds- en huurbeleid aan te passen. Vermogensontwikkeling Het vermogen blijft hoger dan de gestelde ondergrens die Wooncompagnie hanteert. Op basis van de meerjarenbegroting 2012-2016 kan worden geconcludeerd dat ook het weerstandsvermogen op basis van de volkshuisvestelijke bedrijfswaarde voldoende is om aan de eisen van het Centraal Fonds Volkshuisvesting waarmee naar verwachting het A1-oordeel zal worden verkregen.

De totale leningportefeuille van Wooncompagnie is in de afgelopen jaren toegenomen van € 29.000 per verhuureenheid in 2000 tot ruim € 34.000 in 2011. Ondanks dat het absolute financieringsniveau per verhuureenheid laag blijft is het een trend dat op lange termijn tot problemen kan leiden. Om deze reden stuurt Wooncompagnie ook op het kengetal „Loan to Value‟. Dit geeft aan hoeveel van de waarde is gefinancierd met leningen. Bij nieuwe investeringen is de regel dat maximaal 25% van de waarde met leningen mag worden gefinancierd. Het restant van de investering moet uit de verkoopkasstromen en de operationele kasstroom komen.

Resultaat- en rendementsdoelstellingen De exploitatie van het vastgoed leidt tot een gezond resultaat. Het „directe rendement‟ in 2011 op basis van de marktwaarde in verhuurde staat (geschat op 50% van de WOZwaarde) bedraagt 3,1% (2010: 2,6%). Deze ratio geeft aan wat de verhouding is tussen de operationele kasstroom (exclusief rente) en de waarde van het vastgoed. Ondanks dat dit rendement voldoende is om de financieringslasten van het bezit te dekken moet worden geconcludeerd dat er vrijwel geen rendement wordt gemaakt op het eigen vermogen.

Financiële continuïteit en meerjarenperspectief Zoals beschreven in de voorgaande paragraaf wordt op basis van de restricties vanuit het financieel beleidskader actief gemonitord op verschillende kengetallen.

Het „indirecte rendement‟ op basis van de marktwaarde in verhuurde staat (geschat op 50% van de WOZ-waarde) is de waardemutatie van de bestaande vastgoedportefeuille uitgedrukt in een percentage van de waarde en bedraagt over 2011 1,35% (2010: -/-0,38%). In zowel 2010 en 2011 was zichtbaar dat de vastgoedmarkt het moeilijk heeft en dat de waarde van het vastgoed sterk onder druk staat.

Kasstromen Wooncompagnie heeft een zeer stabiele en gezonde operationele kasstroom. Het rentedekkingsgetal blijft tot en met 2016 boven de door Wooncompagnie gestelde ondergrens van 1,5.

Rendement op investeringen De investeringen van Wooncompagnie in 2011 in nieuwe huurwoningen, „Maatschappelijk vastgoed‟, „Maatschappelijke huisvesting‟ en het bestaand bezit (bijvoorbeeld energetisch) voldoen aan het kwalitatief en kwantitatief kader voor investeringen.

De mogelijke heffing voor huurtoeslag en de toenemende onderhoudskosten hebben een substantiële impact op de financiële positie van Wooncompagnie. Om ook op langere termijn de financierbaarheid van Wooncompagnie te garanderen is het noodzakelijk om het huidige


-96-

Vermogen op basis van de bedrijfswaarde (in procenten van het balanstotaal)

Vermogen op basis van volkshuisvestelijke bedrijfswaarde (in procenten van het balanstotaal)

Rentedekkingsgetal

Schuldrestant per verhuureenheid


-97-

Leningportefeuille Het gemiddeld gewogen rentepercentage op de leningen bedraagt per ultimo 2011 4,07%. Indien rekening wordt gehouden met de reeds afgesloten derivaten bedraagt het gewogen rentepercentage ultimo 2011 4,30%. De „loan to value‟op basis van de marktwaarde in verhuurde staat (geschat op 50% van de WOZwaarde) is gestegen van 40,46% ultimo 2010 naar 40,76% ultimo 2011. Deze ratio geeft aan in hoeverre het woningbezit is gefinancierd met vreemd vermogen.

Resultaat uit verhuuractiviteiten Het resultaat uit verhuuractiviteiten is vrijwel conform begroting. Ten opzichte van 2010 is er sprake van een positieve toename van het resultaat als gevolg van de jaarlijkse huurverhoging. Resultaat uit financieringsactiviteiten Het resultaat uit financieringsactiviteiten is ten opzichte van 2010 en de begroting verslechterd met ruim € 6 miljoen als gevolg van het vormen van een voorziening voor drie rentederivaten die een negatieve marktwaarde hebben. Voor deze rentederivaten (swaption, increasable swap en smart index) was het niet mogelijk om hedge accounting toe te passen waardoor waardeveranderingen over het resultaat lopen.

Wooncompagnie heeft als zachte bovengrens voor de schuld per woning een bedrag van € 35.000 benoemd. Als gevolg van de omvangrijke investeringsopgave zal de schuld per woning in de komende jaren sterk oplopen. In deze jaren kan dan ook niet worden voldaan aan de regel dat maximaal 25% van de waarde van de investeringen met leningen mag worden gefinancierd. In de jaren na 2016 zal de schuld per woning weer worden teruggebracht tot onder de grens van € 35.000 per woning. Bij het actualiseren van het investeringsbeleid zal dit nadrukkelijk worden meegenomen.

9.2

Resultaat uit projecten en verkopen Wooncompagnie heeft zich in 2011 actief ingezet in bestaande en nieuwe leefomgevingen door te investeren in nieuwbouw en herstructurering. Dit komt tot uiting in de onrendabele investeringen die ten laste van het resultaat zijn gebracht. Het onrendabele deel van een investering is het verschil tussen de investering en de actuele waarde. In 2011 is als gevolg van de aankoop van tweetal woningcomplexen een bedrag van € 6 miljoen ten laste van het resultaat gebracht. Met deze aankopen was geen rekening gehouden in de begroting.

Resultaten boekjaar 2011

Jaarresultaat 2011 Het jaarresultaat van Wooncompagnie kwam in 2011 uit op € 16 miljoen nadelig en betekent een afname ten opzichte van vorig jaar en de begroting. Deze afname is onder andere veroorzaakt door de daling van de restwaarde van een deel van het bezit en de investeringsbeslissingen die in 2011 zijn genomen. Deze wijzigingen hebben een materiële impact gehad op de mutatie actuele waarde respectievelijk het resultaat uit projecten en verkopen.

Jaarresultaat (bedragen x € 1 miljoen)

Jaarrekening 2010

Jaarrekening 2011

Begroting 2011

Resultaat uit verhuuractiviteiten

30

34

35

Resultaat uit financieringsactiviteiten

19-

26-

20-

Resultaat uit projecten en verkopen

16

22-

9-

Vennootschapsbelasting

5-

13

4-

Mutatie actuele waarde materiële vaste activa

-

15-

7

22

16-

9

Totaal


-98-

Ondanks dat de verkoopdoelstelling voor 2011 in aantallen is gerealiseerd, is het verkoopresultaat lager dan begroot. De oorzaak hiervan is een lagere verkoopopbrengst per woning (hogere boekwaarde en lagere opbrengst).

Mutatie actuele waarde In 2011 zijn er geen belangrijke schattingswijzigingen doorgevoerd in de uitgangspunten van de waardering van het bezit. De afname van de mutatie actuele waarde is voornamelijk veroorzaakt door een daling van de restwaarde van het bezit.

Vennootschapsbelasting Het belastbaar bedrag over 2011 bedraagt -/- € 11 miljoen. Na langdurig overleg met de grote fiscale advieskantoren, heeft de belastingdienst eind 2011 standpunten ingenomen over verschillende onderwerpen in de aangiften over 2006 t/m 2008. Vervolgens heeft ook de lokale inspecteur haar standpunt ingenomen over enkele voorstellen die wij hadden gedaan. Eerder hadden wij al meerjarenafspraken met haar kunnen maken over onderhoud/verbetering. Tenslotte hebben wij alle verschillen tussen de standpunten van de belastingdienst, onze standpunten en de ingediende aangiften in kaart gebracht en in april 2012 bij de belastingdienst ingediend.

Kasstroomoverzicht De kasstroom uit operationele activiteiten is per saldo € 2 miljoen hoger dan begroot. De positieve toename als gevolg van de jaarlijkse huurverhoging en de lagere bedrijfslasten zijn de hiervan de voornaamste oorzaak. Met betrekking tot de investeringsactiviteiten is er minder uitgegeven dan begroot. De ontvangsten door verkoop bestaand bezit zijn lager uitgevallen in verband met de stagnerende huizenmarkt. Daarnaast is er minder uitgegeven aan nieuwbouwprojecten. Door alle onzekerheden en ontwikkelingen die er gaande zijn, is ook Wooncompagnie kritischer gaan kijken naar haar projectenportefeuille. Sommige projecten zijn geannuleerd, sommige zijn doorgeschoven naar de toekomst of worden op een andere manier ingevuld.

Naar aanleiding van een uitspraak van de Hoge Raad in januari 2012 heeft de belastingdienst laten weten dat toepassing van een herbestedingsreserve door een woningcorporatie in beginsel toelaatbaar wordt geacht. Hiermee is vrijwel zeker dat ook Wooncompagnie een succesvol beroep kan doen op de herbestedingsreserve en daarmee de volledige fiscale winst van 2008 tot en met 2011 tot nihil kan worden teruggebracht. Door wijzigingen in de wet op de vennootschapsbelasting is toepassing van de herbestedingsreserve door woningcorporaties vanaf 2012 niet meer mogelijk.

In 2010 is voor een totaalbedrag van € 106 miljoen aan nieuwe leningen aangetrokken. Van dit bedrag is € 35 miljoen volgestort in 2010. Een bedrag van € 35,3 miljoen was begroot voor 2011. Dit is in werkelijkheid € 27,7 miljoen geworden. Het restant wordt gestort in 2012. Dit verklaart de lagere kasstroom uit financieringsactiviteiten. Treasury Wooncompagnie is een kapitaalintensieve instelling die, gezien de dynamische omgeving en ambities, te maken heeft met significante financiële risico‟s. Daarom heeft Wooncompagnie haar bedrijfsvoering gericht op het beheersen van deze risico‟s en is er veel aandacht voor treasurymanagement.

Hoewel wij nog geen absolute zekerheid hebben over de vennootschapsbelasting vanaf 2006, vertrouwen wij erop dat er over 2008 tot en met 2011 geen vennootschapsbelasting betaald hoeft te worden.

Kasstroomoverzicht (bedragen x € 1 miljoen)

Jaarrekening 2010

Jaarrekening 2011

Begroting 2011

Kasstroom uit operationele activiteiten

9

14

13

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

20-

39-

51-

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

13

9

18

Mutatie geldmiddelen

2

15-

21-


-99-

Treasuryactiviteiten 2011 In verband met de invoering van Basel 3 in 2018 verwacht Wooncompagnie in de nabije toekomst gebruik te moeten maken van alternatieve financieringsbronnen. Ondanks het feit dat de sectorbanken tot op heden de sector nagenoeg altijd op een goede wijze heeft kunnen voorzien van financiering, neemt het risico met betrekking tot de afhankelijkheid van deze banken toe. Om dit risico te ondervangen is Wooncompagnie één van de initiatiefnemers van een regionaal samenwerkingsverband om de mogelijkheid van alternatieve financieringsbronnen, zoals kapitaalmarktfinanciering, te onderzoeken. In 2011 is onderzoek gedaan naar mogelijkheden tot optimalisatie van de leningenportefeuille. Het merendeel van de leningen loopt bij BNG, NWB, Gemeente Purmerend en de Gemeente Schagen. De doelstellingen van de optimalisatie: 1. portefeuille vereenvoudigen; 2. beter stroomlijnen van de kasstromen; 3. profiteren van de lage rentetarieven voor een langere periode. Besloten is om de optimalisatie van de portefeuille geleidelijk te bewerkstelligen. Hierdoor verwachten we meer flexibiliteit in de portefeuille te creëren. Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) Het WSW heeft een integrale beoordeling gedaan van de financiële positie van Wooncompagnie. Het WSW verklaart dat Wooncompagnie conform artikel 8 van het reglement van deelneming van het

Derivatenpositie 31 december 2011


-100-

Waarborgfonds voldoet aan de eisen van kredietwaardigheid. Het WSW heeft in 2011 aan Wooncompagnie een faciliteringsvolume van € 150 miljoen vrijgegeven. Het faciliteringsvolume is gebaseerd op de investerings- en herfinancieringsprognose voor de jaren 2011 tot en met 2013. In 2010 is reeds financiering aangetrokken voor de jaren 2011 en 2012 voor een bedrag van € 68,8 miljoen waarmee een faciliteringsvolume van € 81,2 miljoen resteert. Derivaten Financiële instrumenten kunnen een belangrijke rol spelen bij de optimalisatie van het renteresultaat en de beheersing van renterisico‟s. Wooncompagnie heeft de stresstest van het Centraal Fonds Volkshuisvesting goed doorstaan. In de contracten die Wooncompagnie met Deutsche Bank en ABN AMRO heeft gesloten is geen sprake van zogenaamde „margin calls‟. Wel is in de contracten sprake van „break clauses‟. Dit betreft een periodieke ( één keer per vijf of tien jaar) afrekening van de swap tegen marktwaarde. Deze clausule leidt tot een liquiditeitsrisico. Wooncompagnie heeft in haar financiële positie voldoende ruimte gecreëerd om eventuele tussentijdse afrekeningen te financieren.

Strategische grondposities Wooncompagnie heeft in de jaren 2007, 2008 en 2009 verschillende strategische grondposities verworven om op middellange termijn de bouwproductie, tegen betaalbare condities, zeker te stellen. In onderstaande tabel is een overzicht opgenomen van de ultimo 2011 aanwezige strategische grondposities. Grondpositie

Jaar

Oppervlakte

Eigendom

S amenwerkingspartner

Koopprijs x € 1 mjl

aankoop S tichting Volkshuisvestingsgroep Wooncompagnie Koorndijk, Tuitjenhorn

2010 1.1712 m2

100% nvt

0,2

Spierdijk, Koggenland

2008 75.355 m2

100% VOF Scholtens-Project-Compagnie

1,3

Veilingweg, Warmenhuizen

2008 11.055 m2

100% nvt

0,4

Veilingweg, Warmenhuizen

2008 7.415 m2

100% nvt

0,3

Oudendijk, Koggenland

2007 30.180 m2

100% nvt

0,1

t Zand, Zijpe

2007 243.083 m2

Dergmeerweg, Harenkarspel

2007 58.910 m2

100% nvt

0,8

Schapenlandje, Waterland

2007 7.090 m2

100% VOF Bouw-M eester-Compagnie

0,3

Bamestraweg, M iddenbeemster

2007 75.031 m2

Dorpsstraat, Nieuwe Niedorp

2005 900 m2

100% nvt

-

Westerweg, Schagen

2005 5.000 m2

100% nvt

0,3

A.C. de Graafweg, Wognum

2010 4.840 m2

100% nvt

De Omloop, Sint M aarten

2009 22.300 m2

nabij kerkstraat/Westeinderweg, Wognum

2008 270.000 m2

Oosteinderweg Wognum, M edemblik

2008 352.380 m2

99% Het LeekerWoonland bv

4,8

Zwaagdijk, M edemlbik

2008 20.720 m2

99% Het LeekerWoonland bv

0,2

50% Bouwfonds M AB Ontwikkeling B.V.

99% HollandKwartier bv

1,5

0,8

Wooncompagnie Ontwikkeling bv 50% USP Vastgoed bv 100% nvt

0,4 0,5

VOF Polderkamer (koopprijs op basis van 50% belang in VOF) Dergmeerweg, Warmenhuizen

2009 33.630 m2

50% belang in VOF Bouwfonds M AB Ontwikkeling B.V.

Elshof Zuid, Anna Paulowna

2009 20.579 m2

50% belang in VOF Bouwfonds M AB Ontwikkeling B.V.

Totaal


0,6 0,2 12,4

-101-

Risicoclassificatie verbindingen

Wooncompagnie Holding bv

Laag

Belang (financieel) Hoog

Wooncompagnie Beheer bv

Laag

Hoog

2

Wooncompagnie Ontwikkeling bv

Hoog

Hoog

1

Bouwcompagnie Project bv

Hoog

Hoog

1

Het Leeker Woonland bv

Hoog

Hoog

1

VOF Groene Dijk

Hoog

Laag

2

VOF Polderkamer

Hoog

Laag

2

VOF Stompetoren Noord

Laag

Hoog

2

VOF Bouwmeester Compagnie

Laag

Laag

3

VOF Scholtens Project Compagnie

Laag

Laag

3

VOF Bot Bouw

Laag

Laag

3

Trevin U.A.

Hoog

Laag

2

Stichting Centraal Woningbeheer W'meer

Laag

Laag

3

Verbinding

Risicoprofiel

Verbindingen In 2011 heeft Wooncompagnie veel aandacht besteed aan het verder beheersen van de risico‟s in de nevenstructuur. Dit heeft geresulteerd in een verbindingenstatuut waarin het kader ten aanzien van de verbindingen is opgenomen. Bij de implementatie van dit statuut zijn alle verbindingen qua belang en risicoprofiel geclassificeerd (1 is een hoog risico en 3 een beperkt risico). Deze classificatie wordt jaarlijks geactualiseerd. De verbindingen in categorie 1 worden extra gemonitord. Waar voor uw geld In de afgelopen jaren heeft Wooncompagnie keer op keer bewezen bovengemiddeld te presteren tegen bescheiden kosten. Wooncompagnie heeft dan ook een naam hoog te houden waar het effectiviteit en efficiency aangaat. Activiteiten worden naar nut en noodzaak gewogen: op kosten die daarmee gepaard gaan en opbrengsten die kunnen worden gerealiseerd. Wooncompagnie blijft een financieel gezond bedrijf op een „maatschappelijk spoor‟. Onze sociaal maatschappelijke taak vervullen we tenslotte met het geld van huurders. De prijs/kwaliteit verhouding moet in alles optimaal zijn en deze opgave vergt extra besef


-102-

Indeling categorie 2

en aandacht. Discussie over de rol van corporaties, de verhouding met de overheid, de aansporing tot transparante en de noodzaak tot beheersing van de uitgaven zijn een gegeven. De huidige economische crisis is geen reden om hervormingen uit te stellen, maar juist een aansporing om een ingeslagen weg te vervolgen. Er zijn veel externe factoren die van grote invloed zijn op onze financiële positie. Actualiteiten zijn de fiscale maatregelen van de overheid, de stagnatie van de verkoop, de Europese wetgeving en zoals blijkt uit het regeerakkoord een substantiële bijdrage in de betaalbaarheid. Daar valt weinig aan te veranderen. De vraag is hoe we daar mee omgaan. We moeten opnieuw een vertaalslag maken naar de bedrijfsvoering: een (nieuwe) balans vinden tussen de activiteiten, de kosten en de opbrengsten. Wooncompagnie zal meer terug moeten naar de basis van haar bestaan. Dat is ook de richting die de overheid steeds meer voorstaat. Voor beheer en ontwikkeling is het van belang om het strategisch voorraadbeleid op orde te houden. Daarbij is „waar voor uw geld‟ niet alleen voor de klant en Wooncompagnie van belang. Wooncompagnie neemt vanuit eigen kracht het initiatief om de balans in de relatie

met de (lokale) overheid te behouden en waar mogelijk te versterken.

De netto bedrijfslasten zullen in 2012 licht stijgen ten opzichte van 2011. De verklaring hiervoor is dat de automatiseringskosten zullen stijgen als gevolg van toegenomen gebruikerseisen. De lagere netto bedrijfslasten van 2010 ten opzichte van 2011 zijn te verklaren door de eenmalige BTW teruggave met betrekking tot de integratieheffing en pro-rata regeling.

Netto bedrijfslasten per verhuureenheid5

9.3

Risicomanagement

Vormgeving risicomanagementproces De onzekerheden waarmee de corporatiesector wordt geconfronteerd zijn de afgelopen periode sterk toegenomen. Niet alleen de economische crisis, maar ook de ontwikkelingen op het gebied van weten regelgeving zorgen voor deze toename. Binnen Wooncompagnie is de aandacht voor risico‟s en interne beheersing in de afgelopen jaren sterk toegenomen. Voor ons is risicomanagement een binnen de gehele organisatie ingebed, proactief en continu proces, waarbij vanuit een gemeenschappelijk referentiekader op gestructureerde wijze wordt omgegaan met het beheersen van risico‟s in relatie tot de organisatie- en beleidsdoelstellingen.

Aantal verhuureenheden per fte

Risico’s Wooncompagnie In de volgende figuur is een integraal overzicht van de grootste risico‟s opgenomen. Dit overzicht is in 2011 geactualiseerd op basis van de laatste inzichten. In dit overzicht is onderscheid aangebracht tussen de interne en externe risico‟s. Daarnaast zijn de risico‟s gegroepeerd per categorie. Zoals reeds aangegeven is voor ieder van deze risico‟s de kans, impact (in euro‟s) en de prioritering in kaart gebracht. In deze paragraaf zijn de risico‟s beschreven met een hoge prioritering.

5

Het referentie en landelijk gemiddelde zijn afkomstig uit de „Corporatie in Perspectief‟ rapportage van het Centraal Fonds Volkshuisvesting. Voor 2011 en 2012 zijn nog geen vergelijkende cijfers beschikbaar derhalve zijn de resultaten van 2010 weergegeven.


-103-

Risico’s Wooncompagnie

Nieuwe weten regelgeving „Het risico dat de voor Wooncompagnie relevante weten regelgeving aan verandering onderhevig is en dat Wooncompagnie niet in staat is om hierop in te spelen‟. In de afgelopen jaren is de dynamiek in de wijzigingen van de weten regelgeving fors toegenomen. De monitoring van nieuwe weten regelgeving en de vertaling hiervan in beleid ligt bij de afdelingen Middelen & Bedrijfsvoering en Strategie & Beleid. Het tijdig signaleren van en inspelen op (voorgenomen) wijzigingen in weten regelgeving vraagt steeds meer tijd en aandacht van Wooncompagnie. Demografische ontwikkelingen „Het risico dat ontwikkelingen in de samenstelling en opbouw van de bevolking (bijvoorbeeld krimp en vergrijzing) leiden tot een mismatch met het woningaanbod.‟ Wooncompagnie ziet het Strategisch Portefeuillebeleid (SPB) als een noodzakelijk instrument dat leidend is in de uitvoering van de primaire taakstelling. Immers, in het SPB komen demografie en marktontwikkelingen, de passendheid van de woningvoorraad voor nu en in de toekomst en de verwachte ontwikkeling van de woonlasten samen. Al deze punten hebben betrekking op de kernactiviteiten van Wooncompagnie, namelijk het realiseren, verhuren en beheren van woningen met een aanbod dat aansluit bij wat de maatschappij van ons vraagt. Voor het ontwikkelen en uitvoeren van het SPB hanteert Wooncompagnie de beleidsachtbaan van Rigo Research en Advies BV. Het strategische en


-104-

het operationele niveau raken elkaar op het tactisch niveau in de vorm van de buurtanalyses. Wooncompagnie heeft een meerjarenplanning voor de cyclus van het SPB opgesteld. De planning omvat het actualiseren van de strategische kaders, de buurtanalyses, de complexbeheerplannen en het marktonderzoek en heeft een logische aansluiting met de vierjaarlijkse cyclus van het ondernemingsplan. In 2011 is gestart met het opstellen van een nieuwe de strategische beleidsnotitie van het SPB. Aan deze notitie ligt een in 2011 geactualiseerd marktonderzoek ten grondslag. Om trends en ontwikkelingen goed zichtbaar te krijgen, was de vraagstelling bij dit marktonderzoek voor een belangrijk deel hetzelfde als in het vorige marktonderzoek. Wel is nu heel expliciet de ontwikkeling, woonsituatie en woonwensen van huishoudens met een inkomen tot € 33.614 en huishoudens met een inkomen tussen € 33.614 en € 43.000 meegenomen. Deze informatie is essentieel voor het maken van de juiste beleidskeuzes als reactie op de ministeriële regeling en de definiëring van onze doelgroepen van beleid. Vernieuwing portefeuille „Het risico dat Wooncompagnie onvoldoende vernieuwing of verbetering aanbrengt in het bezit in de vorm van aankoop, nieuwbouw of herstructurering en/of hier geen rekening mee houdt in de bedrijfsvoering.‟

Ook voor dit risico geldt het strategisch portefeuille beleid, inclusief meerjarige financiële vertaling, als fundament onder de vastgoedopgave. Als gevolg van het hebben van onvoldoende financiële middelen, vertraging in de uitvoering of inadequaat projectmanagement kan de realisatie van de vastgoedopgave onder druk komen te staan. In 2010 en 2011 heeft het verder beheersen van de projectontwikkeling nieuwbouw en herstructurering veel aandacht gekregen (zie risico projectontwikkeling vastgoed). Daarnaast vindt de behandeling van acquisitieen investeringsvoorstellen consequent plaats in een investeringscommissie waarin de vestigingen, Bouwcompagnie en het Bestuurlijk Centrum zitting hebben. Projectontwikkeling vastgoed „Het risico dat er geen goed (totaal)inzicht bestaat in de lopende vastgoedprojecten binnen de corporatie en/of dat vastgoedprojecten (zowel maatschappelijk vastgoed, maatschappelijke huisvesting als overig vastgoed) niet goed beheerst worden.‟ Projectontwikkeling behoort tot de meest risicovolle activiteiten van Wooncompagnie. Om het projectontwikkelingsproces te beheersen moet inzicht bestaan in de voortgang, de belangrijkste kengetallen en de risico‟s van een project. Wij hebben hiervoor de beschikking over een systeem waarmee monitoring plaatsvindt van de uitvoering van de lopende projecten en de overeenkomst hiervan met bestuursbesluiten. Daarbij wordt er gewerkt met een standaard proces voor projectontwikkeling, projectmanagement en interne verslaglegging. Om inzicht te verkrijgen in de risico‟s van een project wordt de komende periode een projectrisicomanagementsysteem geïmplementeerd. Hiervoor is reeds de tool Rearisk aangeschaft, dat ons in staat stelt projectrisico‟s te kwantificeren. Daarnaast is de formatie van Bouwcompagnie uitgebreid met een controller. In 2010 zijn alle projecten onderworpen aan een zogenaamde „paspoortcontrole‟ waarbij gekeken is naar de voortgang, de bestuursbesluiten, budgetten, contracten, etc. Voorts is in 2010 en 2011 de planning- & controlcyclus van Bouwcompagnie verder uitgewerkt, is het aantal projecten per ontwikkelaar


-105-

teruggebracht en zijn de projecten geprioriteerd. Met deze maatregelen zijn belangrijke stappen gezet om te komen tot een verbeterde beheersing van de projectenportefeuille. Grondposities „Het risico dat Wooncompagnie grondposities heeft ingenomen waar substantiële verliezen uit volgen.‟ Wooncompagnie heeft in de jaren 2007, 2008 en 2009 een actief grondaankoopbeleid gevoerd. Dit beleid werd ingezet om de bouwproductie op middellange termijn zeker te stellen, tegen betaalbare condities. Een voorwaarde hierbij was dat er binnen tien jaar zou moeten kunnen worden gestart met ontwikkelactiviteiten. Bij het verwerven van gronden heeft de nadruk gelegen op grondposities die tegen agrarische waarde konden worden aangekocht. Hiermee is het risicoprofiel beperkt gebleven. Desalniettemin heeft Wooncompagnie geconcludeerd dat het beslag van de grondposities op het vermogen en de financieringsmiddelen aan de bovengrens van het gewenste niveau zitten. Om deze reden is in 2011 een terughoudend aankoopbeleid van grondposities gevoerd en zijn onderzoeken gestart naar het afstoten van enkele van deze grondposities. Verkoop (tussenvormen) „Het risico dat Wooncompagnie afhankelijk is van woningverkopen en hieruit onvoldoende inkomsten genereert en/of dat de verkooptussenvorm(en) niet aansluiten bij de behoefte van de klant.‟ Mede als gevolg van de ambitieuze nieuwbouwplannen was Wooncompagnie in de afgelopen jaren sterk afhankelijk van de verkoopopbrengsten. Vanaf de meerjarenbegroting 2011-2015 heeft Wooncompagnie haar plannen bijgesteld waardoor de verkoopafhankelijkheid ook minder groot is geworden. De door Wooncompagnie gehanteerde verkooptussenvorm „Koopzeker‟ is in 2011vervangen door de verkooptussenvorm „Koopgarant‟. Daarnaast wordt onderzocht of Wooncompagnie naast „Koopgarant‟ ook de startersrenteregeling zal gaan gebruiken (zie ook hoofdstuk 5).

Informatie en kennismanagement „Het risico dat de informatievoorziening en kennismanagement niet op orde is: er is niet helder wat we willen weten, waar we het vandaan halen en waar we het terug kunnen vinden.‟ Een van de speerpunten uit het ondernemingsplan „Thuis in de kern 2009 – 2012‟ is dat Wooncompagnie het kennis- en informatiemanagement verder op orde wil krijgen. Inmiddels zijn enkele stappen gezet om deze ambitie waar te maken. Zo is onderdeel van de doorontwikkeling van Wooncompagnie het optuigen van een nieuwe afdeling „informatiemanagement‟.

gebied van ICT verder te vergroten en de betrouwbaarheid te waarborgen heeft Wooncompagnie besloten het (technisch) beheer van de ICT uit te besteden. In 2011 waren deze taken ondergebracht in het samenwerkingsverband Trevin een Shared Service Centre (SSC). Voor 1 januari 2013 zullen deze taken worden ondergebracht bij een datacenter.

(In)formele samenwerkingsverbanden „Het risico dat samenwerking met externe partijen, zowel met als zonder juridische en financiële afspraken, niet goed verloopt.‟ De oorzaken van dit risico zijn te vinden in bijvoorbeeld tegenstrijdige belangen verschillende partijen, onvoldoende inzicht in de belangen van de betrokken partijen, onduidelijke afspraken, ontbreken vastlegging afspraken en ontbreken van een adequate monitoring van de voortgang. Wooncompagnie maakt binnen de bedrijfsvoering in beperkte mate gebruik van verbindingen, hoofdzakelijk ingericht ten behoeve van projectontwikkeling en grondposities. Ondanks dat het aantal verbindingen en de activiteiten hierin beperkt zijn, is Wooncompagnie gestart om de beheersing van dit risico verder te verbeteren. Zo is de controllingrol van de verbindingen centraal belegd en zijn alle gemaakte afspraken (zoals samenwerkingsovereenkomsten) ten aanzien van samenwerkingsverbanden centraal verzameld. Daarnaast is een verbindingenstatuut opgesteld, vastgesteld en geïmplementeerd. In dit statuut zijn nadere kaders opgenomen rondom het aangaan en ontbinden van verbindingen, randvoorwaarden voor samenwerkingspartners, financiering, risicomanagement en periodieke verantwoording. Werking infrastructuur „Het risico dat de IT-infrastructuur (hardware en software) van Wooncompagnie veelvuldig buiten werking is of niet functioneert.‟ Een optimaal werkende IT-infrastructuur is voor ons onmisbaar. Om de slagkracht op het


-106-

Fiscaliteiten „Het risico dat de afhandeling van fiscale vraagstukken plaatsvindt op een financieel onvoordelige wijze en/of dat fiscale wetgeving niet wordt gevolgd (risico op boetes).‟ De fiscale wereld van sector is in de afgelopen jaren ingrijpend gewijzigd, bijvoorbeeld door het invoeren van de integrale VPB-plicht en het vervallen van de vrijstelling voor integratieheffing. Mede als gevolg hiervan heeft Wooncompagnie verschillende maatregelen getroffen om de fiscale risico‟s te beheersen. Zo is gewerkt aan het bouwen van een „Tax Control Framework‟ (raamwerk met beheersingsmaatregelen), is per rijksbelasting een coördinator benoemd, heeft in 2011 intensief contact met de belastingdienst plaatsgevonden en is het BTW-verbetertraject afgerond. Rente en flexibiliteit portefeuille „Het risico dat renterisico‟s onvoldoende beheerst worden (bijvoorbeeld als gevolg van onvoldoende inzicht in de risico‟s of te complexe derivaten) en/of dat de leningportefeuille onvoldoende flexibel is.‟ Wooncompagnie heeft in haar treasurystatuut doelstellingen als het minimaliseren van de vermogenskostenvoet en het beheersen van renterisico‟s vastgelegd. Wooncompagnie beschikt over een actief treasurybeleid en heeft verschillende beheersmaatregelen getroffen om de risico‟s ten aanzien van de portefeuille te beheersen. Voorbeelden hiervan zijn de inzet van een onafhankelijke externe adviseur als onderdeel van de treasurycommissie, de periodieke risicoanalyse & –rapportage en het onderzoek naar de herstructurering van de leningportefeuille. Overigens maken de andere treasuryrisico‟s, zoals beschikbaarheid van middelen, ook onderdeel uit van het risicomanagementsysteem (risico „financieringspositie‟).

Verwachtingsmanagement „Het risico dat Wooncompagnie verwachtingen schept (door bijvoorbeeld hoog ambitieniveau) die niet kunnen worden waargemaakt. Gevolg hiervan kan zijn dat de relatie met stakeholders en andere partners onder druk komt te staan.‟ Dit risico heeft zich in de afgelopen jaren verschillende malen gemanifesteerd en geresulteerd in financiële nadelen voor Wooncompagnie. Met de aanscherping van de projectbeheersing (zie risico „projectontwikkeling vastgoed‟), het opstellen van heldere en duidelijke (investerings)kaders en het actualiseren van de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden is dit risico verder teruggebracht. Kwantificering risico’s Onderdeel van het risicomanagementproces is het bepalen van de totale risicosom. Op grond van de meerjarenbegroting 2012-2016 bedroeg deze risicosom bijna € 105 miljoen ofwel 15,3 % van het balanstotaal op basis van de volkshuisvestelijke bedrijfswaarde. Het totale vermogen op basis van de volkshuisvestelijke bedrijfswaarde bedraagt ultimo 2016 € 122 miljoen (17,7% van het balanstotaal) en ligt dus hoger dan de totale risicosom.

Realisatie ambities risicomanagement Het ontwikkelen van een effectief risicomanagement(proces) was een van de speerpunten uit het ondernemingsplan „Thuis in de kern 2009 – 2012‟. Hierbij waren een drietal concrete activiteiten benoemd: Per afdeling met de medewerkers inventariseren welke mogelijke risico‟s er gemoeid zijn met hun werkzaamheden, en hierover op afdelingsniveau afspraken maken (bijvoorbeeld gedragsregels). Doel: medewerkers realiseren zich welke risico‟s er kleven aan hun handelen en weten hoe zij deze kunnen en moeten beïnvloeden. De afspraken van alle afdelingen op managementniveau met elkaar delen, beoordelen en organisatiebreed vaststellen. Doel: Organisatiebreed inzicht in de risico‟s van alle afdelingen en afspraken over hoe op risicobeheersing gestuurd wordt. De afspraken communiceren naar alle medewerkers en de naleving ervan op afdelingsniveau monitoren. Doel: er is sprake van een organisatiebreed risicomanagement waardoor de risico‟s beheerst worden. Destijds was gekozen voor een bottom-up benadering met als doel het risicobewustzijn in de hele organisatie te vergroten. Uiteindelijk is gekozen voor een combinatie van een topdown en bottom-up benadering om de strategische risico‟s ook goed in beeld te krijgen. In 2011 zijn met de medewerkers de resultaten van de inventarisatie van risico‟s en beheersingsmaatregelen besproken en praktisch vertaald ten behoeve van de operationele werkvloer.


-107-

9.4

Verkorte jaarrekening 2011

Geconsolideerde balans (na voorgestelde resultaatbestemming) ACTIEF

31-12-2011

31-12-2010

x € 1.000

x € 1.000

Vaste activa Materiële vaste activa Onroerende en roerende zaken in exploitatie Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Onroerende en roerende zaken t.d.v. de exploitatie Commercieel onroerend goed in exploitatie Woning verkocht onder voorwaarden Totaal materiële vaste activa

779.715

764.917

31.379

31.824

8.168

7.463

2.356

2.730

69.626

62.425

891.244

869.358

152

846

13

73

Financiële vaste activa Te vorderen BWS-subsidies Leningen u/g Deelnemingen in groepsmaatschappijen

4

4

1830

50

12.796

8.437

14.794

9.409

906.038

878.767

297

288

Vastgoed bestemd voor de verkoop

3.383

2.042

Onderhanden werk

5.087

3.621

8.767

5.951

187

265

Huurdebiteuren

636

620

Gemeenten

704

517

10.636

7.153

987

1.283

Beleggingen Latente belastingvorderingen Totaal financiële vaste activa Subtotaal vaste activa Vlottende activa Voorraden Onderhoudsmaterialen

Totaal voorraden Onderhanden projecten Vorderingen

Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige vorderingen Overlopende activa Totaal vorderingen Liquide middelen Subtotaal vlottende activa Totaal


-108-

804

864

13.768

10.438

7.457

27.871

30.178

44.525

936.216

923.292

PASSIEF

Groepsvermogen

31-12-2011

31-12-2010

x € 1.000

x € 1.000

367.687

383.432

367.687

383.432

0

371

Voorzieningen Voorziening huurverlaging Voorziening onrendabele investeringen

16.234

2.191

Voorziening overdracht erfpachtgronden

75

232

Voorziening latente belastingverplichting

777

6.634

Voorziening jubilea uitkeringen

133

92

Voorziening loopbaanbudget

453

480

Voorziening garantieverplichtingen projecten

95

46

Voorziening derivaten

8.944

0

Totaal voorzieningen

26.711

10.047

25.936

27.011

430.048

419.604

66.962

60.659

522.946

507.275

Schulden aan kredietinstellingen/overheid

80

5.125

Schulden aan gemeenten

78

13

4.423

4.716

Schulden Langlopende schulden Leningen overheid Leningen kredietinstellingen Verplichting verkoop onder voorwaarden Totaal langlopende schulden Kortlopende schulden

Schulden aan leveranciers Onderhanden projecten

495

179

2.854

507

10.942

11.999

18.872

22.538

Subtotaal schulden

541.818

529.813

Totaal

936.216

923.292

Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden en overlopende passiva Totaal kortlopende schulden


-109-

Winst- en verliesrekening 2011

2010

x € 1.000

x € 1.000

Bedrijfsopbrengsten Huren

70.938

68.101

Vergoedingen

1.244

1.053

Overige bedrijfsopbrengsten

1.668

1.740

73.850

70.894

967

1.083

Salarissen

6.638

6.519

Sociale lasten / pensioenlasten

2.077

1.959

Kosten onderhoud

18.533

18.895

Overige bedrijfslasten

11.427

12.036

Totaal bedrijfslasten

39.642

40.492

Resultaat uit verhuuractiviteiten

34.208

30.402

8.256

10.322

180

377

Totaal bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Afschrijvingen op materiële vaste activa

Resultaat uit projecten en verkopen Opbrengst verkopen bestaand bezit Opbrengst terugkoop/verkoop bestaand bezit Opbrengst verkopen overig Opbrengst verkopen nieuwbouw Wijziging voorraad gereed product

0

16

12.735

4.701

3.976

1.795

Kostprijs opgeleverde werken en projecten

-15.963

-6.286

Onrendabele investeringen

-30.955

4.976

-21.772

15.901

12.436

46.303

Rentebaten

531

364

Rentelasten

-19.859

-19.741

-7.165

0

Resultaat uit financieringactiviteiten

-26.493

-19.377

Groepsresultaat uit bedrijfsuitoefening voor belastingen Vennootschapsbelasting

-14.057 13.127

26.926 -5.315

Groepsresultaat na belastingen voor mutatie actuele waarde Mutatie actuele waarde materiële vaste activa

-930 -14.815

21.611 113

Groepsresultaat na belastingen na mutatie actuele waarde

-15.745

21.724

Totaal resultaat uit projecten en verkopen Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten

Waardeveranderingen financiële instrumenten gewaardeerd tegen reële waarde


-110-

Kasstroomoverzicht op grond van de geconsolideerde jaarrekening 2011

2010

x € 1.000

x € 1.000

Kasstroom uit operationele activiteiten 12.436

Bedrijfsresultaat

46.303

aanpassingen voor: Afschrijvingen Onrendabele investeringen Marge opgeleverde werken en projecten Verkoopresultaat Mutatie voorzieningen Mutatie fiscale latenties

967

1.083

30.955

-4.976

-748

-210

-8.435

-10.715

-227

5.448

-10.217

7.961

veranderingen in werkkapitaal: Mutatie voorraden

-1.350

-242

Mutatie onderhanden projecten

-1.390

-2.209

Mutatie beleggingen

-

-

Mutatie vorderingen

-3.350

-14.278

1.380

-109

695

204

Mutatie kortlopende schulden Mutatie BWS subsidies kasstroom uit bedrijfsoperaties: Ontvangen rente Betaalde rente Betaalde/ontvangen vennootschapsbelasting Kasstroom uit operationele activiteiten

531

364

-19.860

-19.742

13.028

-299

14.416

8.583

-56.809

-39.633

17.599

18.855

-

-2

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen Desinvesteringen Mutatie deelnemingen Mutatie leningen u/g

60

501

-39.151

-20.279

Verstrekte leningen

-

-

Aflossing verstrekte leningen

-

-

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten

Toename leningen

27.700

35.000

Aflossing leningen

-18.333

-21.522

9.367

13.478

-15.368

1.782

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie geldmiddelen


-111-

Kengetallen

Gegevens bezit in eigendom Bezit in eigendom Woningen Overige woongelegenheden Garages Overige objecten

2011

2010

2009

2008

Aantal

Aantal

Aantal

Aantal

12.885 405 75 110

12.889 177 45 64

12.903 156 45 59

12.909 88 45 21

13.475

13.175

13.163

13.063

Mutaties in het bezit Opgeleverde nieuwbouw Sloop Verkoop Aankoop Overige mutaties

195 0 119 197 27

158 30 115

128 6 53

153 0 75

0

-5

0

Saldo

300

13

64

78

1.883 9.896 953 153

2.008 9.952 868 61

2.330 9.888 638 47

2.298 9.623 605 30

12.885

12.889

12.903

12.556

Totaal aantal in eigendom

Woningen naar huurklasse Goedkoop (< 361,66) Betaalbaar (>= 361,66 en < 554,76) Bereikbaar tot huurtoeslaggrens (>= 554,76 en < 652,52) Duur boven huurtoeslaggrens (>= 652,52) Totaal aantal woningen Kwaliteit Kosten onderhoud per woning Niet-planmatig onderhoud Planmatig onderhoud

x€1

x€1

x€1

x€1

413 1.025

398 1.068

358 970

433 806

1.438

1.466

1.327

1.239

x €1.000 790 414 14 144

x €1.000 743 279 63 131

Totaal maatschappelijke uitgaven

1.362

Het verhuren van woningen Gerealiseerde huurverhoging Huurachterstand in % van de jaarhuur Huurderving in % van de jaarhuur

1,3% 0,88% 1,88%

Totaal kosten onderhoud Maatschappelijke uitgaven Bijdrage wijkenaanpak Leefbaarheid Maatschappelijk ondernemen Wonen/Zorg/Welzijn


-112-

x €1.000 695 479 313 186

x €1.000 712 399 578 112

1.216

1.673

1.801

1,2% 0,90% 1,57%

2,5% 0,77% 1,22%

1,6% 0,85% 0,82%

2011 Personeelsbezetting einde boekjaar Aantal FTE Aantal vhe's per fte Opleidingskosten Ziekteverzuimpercentage

2010

2009

2008

Aantal, €, % 135,0 100 168.047 3,57%

Aantal, €, % 126,7 104 204.053 4,83%

Aantal, €, % 124,2 105 178.282 4,63%

Aantal, €, % 120,3 108 143.120 3,84%

x €1.000

x €1.000

Financierbaarheid Schuldrestant leningen overheid en kredietinstellingen per vhe Waarvan geborgd door het WSW per vhe Gemiddelde rentepercentage

33.839 33.560 4,30%

31.851 33.017 4,49%

x €1.000

x €1.000

32.758 31.908 4,19%

33.171 32.611 4,70%

Financiële continuïteit Solvabiliteit1

39,31%

41,53%

40,80%

40,83%

160%

197,55%

170,78%

167,79%

Investerings- en financieringsratio3

16,49%

34,00%

-4,86%

-36,63%

Rentedekkingsgetal (ICR)4 WOZ-waarde per vhe Bedrijfswaarde per vhe

1,75 166.058 57.864

1,44 167.579 58.058

1,19 168.373 56.491

2,10 162.853 55.122

Loan to value (obv 50% WOZ-waarde)5 Loan to value (obv bedrijfswaarde)

40,76% 58,48%

40,46% 58,39%

39,09% 58,25%

40,92% 60,45%

3,08% 4,42%

2,55% 3,68%

1,94% 2,89%

3,58% 5,28%

1,35% 1,90% -4,28% 0,44%

-0,38% 2,79% 5,67% 4,49%

8,03% 2,20% -0,04% 2,06%

11,81% -8,36% -21,94% -6,51%

Liquiditeit2

Direct rendement (obv 50% WOZ-waarde)6 Direct rendement (obv bedrijfswaarde) Indirect rendement (obv 50% WOZ-waarde)7 Indirect rendement (obv bedrijfswaarde) Rentabiliteit eigen vermogen Rentabiliteit totaal vermogen

1

5

De solvabiliteit is het gepresenteerde eigen

Bij loan to value wordt de financiering uitgedrukt

vermogen uitgedrukt in een percentage van het

in een percentage van de waarde van het bezit. Een

balanstotaal.

hoger percentage leidt tot een hogere financieringslast. Hierboven hebben we de

2

De liquiditeit wordt berekend door de vlottende

financiering afgezet tegen de woz-waarde en de

activa uit te drukken in een percentage van de

bedrijfswaarde.

kortlopende schulden. 6 3

De investerings- en financieringratio geeft aan

Het direct rendement is de exploitatiekasstroom

(exclusief rente) uitgedrukt in een percentage van de

welk gedeelte van de investering extern wordt

waarde van het bezit, in dit geval de woz-waarde en

gefinancierd. Deze wordt berekend door de

de bedrijfswaarde.

investering in de vastgoedportefeuille af te zetten 7

tegen de mutatie in de financiering.

Het indirect rendement is de waardemutatie van de

bestaande vastgoedportefeuille uitgedrukt in een 4

De ICR bestaat uit het saldo van de

percentage van de totale waarde. In dit geval hebben

exploitatiekasstroom (exclusief rente) in verhouding

we deze ook berekend op basis van de woz-waarde

tot de totale rentelasten.

en de bedrijfswaarde.


-113-


-114-

10

Verklaringen

10.1

Verklaring Directeurbestuurder

De directeur van Stichting Volkshuisvestingsgroep Wooncompagnie, op grond van de statuten belast met de bestuurlijke bevoegdheden, verklaart dat alle uitgaven in 2011 door Wooncompagnie uitsluitend in het belang van de volkshuisvesting zijn gedaan. Alle middelen (batige saldi daaronder begrepen) zijn uitsluitend voor werkzaamheden op het gebied van de volkshuisvesting bestemd. De directeur heeft het jaarverslag en de jaarrekening vastgesteld. De jaarrekening omvat de enkelvoudige en de geconsolideerde jaarrekening. De Raad van Commissarissen heeft op 25 juni 2012 de jaarstukken 2011, inclusief het volkshuisvestingsverslag 2011, goedgekeurd.

Hoorn, 25 juni 2012 ir. J.W. Hendriks, directeurbestuurder


-115-

10.2

Accountantsverklaring


-116-


-117-

Colofon

© Stichting Volkshuisvestingsgroep Wooncompagnie

Contactgegevens Hoofdkantoor: Geldelozeweg 41, Hoorn Vestiging Schagen: Laanplein 3, Schagen Vestiging Purmerend: Kraggeveenstraat 5, Purmerend Postadres: Postbus 160, 1620 AD Hoorn Telefonisch informatie punt: 0900 20 22 373 (lokaal tarief) www.wooncompagnie.nl [email protected]

Overige gegevens Instellingsnummer: L0478 NRV-nummer: 686 KvK-nummer: 360001723

Redactie jaarverslag Edith Abbring

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt op welke wijze dan ook, zonder schriftelijke toestemming van Wooncompagnie.

Bij het samenstellen van dit jaarverslag is de grootste zorg besteed aan de juistheid van de hierin opgenomen informatie. Wooncompagnie kan echter niet verantwoordelijk worden gehouden voor enige onjuist verstrekte informatie.


-118-

1 Voorwoord 3. 2 Verslag Directeurbestuurder 4. 3 Verslag Raad van Commissarissen 7

Recommend Documents