1 Marokko maart 2008

1

Marokko

21-31 maart 2008

2

Marokko 21-31 maart 2008 deelnemers Eric Jan Alblas Sjaak van den Berg Marianne van den Berg-van Kempen Erik Jansen Jeannet van Rossum-Keijzer René van Rossum Henk Tamerius reisleider Arnoud B. van den Berg reisorganisatie BirdingBreaks chauffeur Ali vormgeving & opmaak René van Rossum omslag foto Zonsondergang nabij Lac de Merzouga, Marokko, 26 maart 2008, René van Rossum ondergrond foto Palmboomoase bij Rissani, Marokko, 26 maart 2008, Jeannet Keijzer samenstelling René van Rossum & Jeannet Keijzer

inhoud Route 3 Reisverslag 4 - 23 Vogelfoto’s 24 - 59 Soortenlijst 60 - 69 Verschillen reis eind maart en begin april 70

Route / itinerary door Arnoud B. van den Berg

21-03 transport Schiphol via Casablanca AT851 en Marrakech AT411 naar Ait Ourir 22-03 06:30-07:15 hoteltuin Ait Ourir langs oever Oued Zat; vanaf 07:45 op weg naar Oukaïmeden (2750 m) in High Atlas via Ourika-vallei; ochtend rond skilift; 13:00-14:00 lunch in Juju-restaurant; 15:00 rond gebouw ‘seismologie scolaire’; 15:00-19:30 terug via Ourika-vallei naar Ait Ourir. 23-03 06:30-07:15 hoteltuin Ait Ourir langs oever Oued Zat; 08:00 vertrek voor tocht over High Atlas via Tizi-n-Tichka, Ouarzazate, Skoura en rozenvallei naar Boumalne Dades, met ochtendstop te Toufliht, lunch in Palais de Tichka (12:30) en middagstop aan Mansour-meer; 18:00 hotel Boumalne. 24-03 06:00-09:00 Boumalne-Ikniouen-Tagdilt steenwoestijn; ontbijt in hotel 10:00; eind ochtend verplaatsing naar Tinerhir; lunch te Todhra 14:00; Todhra gorges tot 1500 m; eind middag oase bij Imiter; 18:00 terug in hotel Boumalne. 25-03 06:00-08:00 Boumalne-Ikniouen-Tagdilt steenwoestijn; ontbijt in hotel 08:30-09:30; rest van dag verplaatsing via Tinerhir, Tinjdad, Jorf (lunch in Afriquia-garage) en Erfoud naar Rissani, waar 15:30-19:30 gebivakkeerd in wadi bij nesten van Lannervalk en Woestijnoehoe; in donker gearriveerd in Hotel Tombouctou te Merzouga. 26-03 06:00-07:00 zandduinen bij hotel; 07:00-07:45 ontbijt; 08:00-09:00 bij Taouz; 10:15-12:00 in dadelpalmoase Rissani; lunch in Maison Touareg; in middag met landrovers terug naar Merzouga met 14:00-16:00 café Yasmina (met Yasmina-meer) en café Caravanes en 16:30-18:30 Lac de Merzouga. 27-03 06:00-07:00 zandduinen bij hotel; ontbijt 07:15-08:00; ochtend in dadelpalmoase Rissani; daarna verplaatsing via Rissani, Erfoud, Tinjdad (vruchtensapstop) en Tinerhir naar Boumalne Dades (lunch in Kasbah Chems); ‘s middags via Skoura naar Mansour-meer; 18:00 hotel Perle du Sud te Ouarzazate. 28-03 06:00-06:45 ontbijt Ourzazate; 07:40-08:30 woestijn bij Amerzgane; 09:00 oase Oued Iriri; 10:30 koffiestop in Tazenakht; 12:00 wandeling vlakte bij pas Tizi-n-Taghatine; rivierwandeling en lunch in Taliouline; pauze op uitkijkbrug van Aoulouz; ‘s middags wandeling in wadi Oued Souss ten zuiden van Olad Berhil; ‘s avonds 18:30 Hotel Palais Salam te Taroudannt. 29-03 06:00-07:30 hoteltuin en ontbijt; ochtend onderweg van Taroudannt naar Agadir dichte mist; 10:00-12:30 riviermonding en duinen Tamri; 13:30 lunch te Taghazoute; 14:30 hotel Sud Bahia te Agadir; 15:00-20:00 monding van Oued Souss bij Royal Palace te Agadir. 30-03 06:00-06:45 ontbijt in hotel; 06:45-07:45 zuidwaarts naar Oued Massa; 08:00-12:30 wandeling van Sdi Rbat langs Massa-rivier in reservaat tot betonnen uitkijkpunt; lunch te Tassila in Musée de Massa 13:30-14:30; 14:45-16:00 wandeling in akkers langs rivier bij Tassila. 31-03 transport van Agadir om 06:00 naar Casablanca (AT420) en om 07:50 naar Amsterdam (AT850).

3

4

Reisverslag van 21 maart / dag 1 door Sjaak en Marianne van den Berg Van Amsterdam naar Aît Ourir Op Schiphol vinden we elkaar vlot: Arnoud de reisleider, Jeannet, Marianne, Eric Jan, Erik, René en Sjaak. Henk moet een vlucht later nemen vanwege een vol vliegtuig. Na een tussenlanding op Casablanca verloopt de vliegreis naar Marrakech volgens plan. Bij aankomst op het vliegveld hangt er een dreigende lucht maar we komen nog net droog in de hal. We staan natuurlijk in een verkeerde rij voor de douane: de betreffende beambte neemt er wat klantjes tussendoor!! Intussen is het gaan gieten. Na het wisselen van wat slappe was door een aantal reisgenoten moeten we toch door de regen naar de bus. Mooie grote bus met chauffeur (Ali) en voor iedereen

een plaatsje aan het raam doordat we maar met 8 mensen zijn: groot voordeel waar we de hele reis veel plezier van zullen hebben. De rit naar het hotel op zo’n 40 km van Marrakech vindt plaats in een knetterend onweer en een plensbui. De woestijn, oplichtend in de bliksemflitsen, lijkt wel een groot waterballet. In “Le Coq Hardi” aangekomen is het weer droog. Kamers verdelen, nog een maaltijd en tegen een uur of elf naar bed. We hopen maar dat Henk de volgende ochtend zal zijn aangekomen. Afspraak voor morgen: opstaan om 6.30 uur, een rondje door de tuin en omgeving van het hotel, ontbijt om 7.15 uur en dan de Hoge Atlas in.

De groep, Marokko, maart 2008 (René van Rossum)

Jeannet Keijzer

Arnoud B. van den Berg

Sjaak van den Berg

Henk Tamerius

Eric Jan Alblas

Erik Jansen

René van Rossum

Marianne van den Berg

5

6

Reisverslag van 22 maart / dag 2 door Sjaak en Marianne van den Berg In de zeer dicht begroeide en groene tuin van het hotel melden zich meteen al de eerste Marok­ kaanse vogels. En Henk ook: hij is midden in de nacht aangekomen. De Grauwe Buulbuul heeft met zijn vroege zang gefungeerd als wekker maar hij is alom in de tuin ook te zien. Het lijkt of onze Merel er ook is, maar hier zien man en vrouw Merel er hetzelfde uit!! De Huisgors scharrelt met nestmateriaal in één of ander portaaltje. In de rivier zien we de eerste Marokkaanse Kwikstaart en in de verte passeert een Zwarte Wouw. Huisgierzwaluwen en Vale Gierzwaluwen scheren door de lucht boven ons ….. en we maken meteen al kennis met het snorren van de snelle Canon van René. Na het ontbijt spullen bij elkaar en plekje in de bus: het blijkt de vaste plek die ieder gedurende de hele reis zal blijven bezetten. Met voor iedereen een zitplaats aan een raam geen probleem. Op naar de Hoge Atlas Het eerste deel gaat door een redelijk vlak landbouwgebied. In de buurt van een vuilnisbelt een honderdtal Ooievaars.Verder in de akkers Leeuweriken, Tapuiten, enz. In de eerste uitlopers van de Atlas een grote groep Alpenkraaien. Even verderop een eerste Maghrebpimpelmees met stropdas en Atlas Vink. De eerste geoden- en fossielenverkopers weten ons te vinden: ze hebben wel mooie spullen. Verder de helling op diverse roofvogels: Sperwer, Havik, Atlas Arendbuizerd en 2 prachtige Steenarenden, een hele tijd cirkelend boven een heuvel. Landschappelijk prachtig met dorpjes of kluitjes huizen tegen hellingen waarbij je je afvraagt hoe die daar komen. In de lagere dalen met veel loofbomen steeds zoeken naar Levaillants Specht, maar hij laat zich alleen een keer horen. In de laatste dennenbossen Vuurgoudhaan en daar ook onze eerste Diadeemroodstaart. De camera snort weer… Zwarte Tapuit zorgt weer voor opwinding en in een bergbeek 2 Waterspreeuwen (maar niet voor Sjaak). Boven op 2720 meter (volgens hoogtemeter van Eric Jan) komen we in een grote sneeuwbedekte open ‘vlakte’ met het dorp Oukaïmeden. Op een klein meer een drietal Casarca. Hier veel Alpenkauwen. In een groep Rotsmussen zit een Keep! In de sneeuw op afstand veel vogels: in de telescoop blijken het

voor het grootste deel Atlas Strand­leeuweriken (nou ja ‘Strand’) te zijn!! Via het parkeerterrein bij de skipistes nog naar wat hoger gelegen terreintjes. Aan de overkant van een klein dal op een rotsblok in het zonnetje zitten een twintigtal Afrikaanse Bergvinken: prachtige vogels en ze laten zich ongestoord bekijken. Topper!! Even verder op een muurtje rond een huis een Seebohm’s Tapuit: hij laat zich kort zien en fotograferen, maar dan verdwijnt hij in het niets. Hij wordt althans niet meer teruggevonden. Wel een paartje NoordAfrikaanse Raaf dat zich soms van zeer dichtbij op het parkeerterrein laat bekijken. Op de terugweg naar een restaurant komen de fotograferende reisgenoten aan hun trekken met mooie Atlas Strandleeuweriken (dat wordt weer deleten straks). En bij een aangename frisse temperatuur blijft de zon enthousiast schijnen met als gevolg dat de hoofden snel roder worden. We lunchen binnen waar de kachel brandt. De eerste keer dat we omelet bestellen en dat zal niet de laatste keer zijn deze trip. Na de lunch blijkt de bewolking rondom te liggen en de zon verdwijnt voor een korte periode. We zoeken tevergeefs naar de Alpenheggenmus. Wel Grote Lijster en een aantal Barbarijse Grond­eek­hoorns. Weer de bus in en naar beneden. De Waterspreeuwen zijn er weer. Arnoud probeert de Levaillants uit hun tent te lokken, maar ze laten zich niet foppen. Intussen amuseert René een grote groep plaatselijke jeugd die wel nieuwsgierig is, maar uiteenstuift zodra René zijn Canon-kanon op hen richt. Beneden in het dal verschillende Zuidelijke Klapeksters (algeriensis) op de draden. De chauffeur levert ons weer veilig af bij het hotel. Na een opknapbeurt verzamelen we ons voor het ‘lijsten’ en de maaltijd. Niet voor de laatste keer tajine: deze keer met kip. We spreken af de volgende dag weer een rondje tuin en rivier te maken, voordat we om 7.15 uur ontbijten. Deze eerste dag was landschappelijk prachtig en wat vogels betreft kon het eigenlijk nauwelijks beter.

7

Oukaïmeden, Hoge Atlas, Marokko, 22 maart 2008 (Arnoud B. van den Berg)

8

Reisverslag van 23 maart / dag 3 door Sjaak en Marianne van den Berg Van Aît Ourir naar Boumalne du Dadès Begint zonder water in het hotel. We doen weer een rondje in de tuin en naar de rivier. Weer soorten als Huisgierzwaluw,Vale Gierzwaluw, Huisgors doet zijn naam weer eer aan, Nachtegaal, Italiaanse en Iberische Gele Kwikstaart. Heerlijk om een poosje te scharrelen voor het ontbijt: smaakt de koffie een stuk lekkerder. 7.15 uur ontbijt, 8.00 uur vertrek. Het wordt deze dag een lange rit naar Boumalne via de Tichka pas door de hoge Atlas. Landschappelijk is het weer schitterend, zowel de berglandschappen als de diverse typen woestijn. Het weer was prima, zonnig maar boven op de pas (2260 m.) stond een straffe koude wind. De eerste stop houden we in een oud bos tot 10.30 uur. In dit bos Gaai, Grote Bonte Specht, Kruisbek, Atlas Vink, Marokkaanse Boomkruiper (Maghrebboomkruiper), Grote Gele Kwikstaart (waarvoor René diep door de knieën moest), grote groepen Sijs en de Levaillants Specht laat zich alleen weer even horen. Boven op de pas de eerste Zwarte Tapuit: we moeten nogal moeite doen om hem op de foto te krijgen. Snel blijken ze algemeen te worden en zitten ze vaak aan de rand van dorpen op draden, huizen enz.Verderop gaan ze over in Witkruintapuit (jonge vogels hebben geen witte kruin, waardoor dat verwarrend werkt). Lunch in Palais de Tichka om 12.30 uur. Tegenover het restaurant zitten weer Zwarte Tapuiten vlak bij mensen die op het land aan het werken zijn: kennelijk is dat minder bedreigend dan mensen met Canons en/of Nikon.Vanaf dat punt komen we in het weidse woestijnlandschap. In de uitlopers van de bergen nog veel trekkende Boeren-, Huiszwaluw en Bijeneters. Een eerste stop in de woestijn levert verschillende leeuweriken en tapuiten op waaronder de eerste Woestijntapuit van deze reis. Een volgende stop is een ‘noodstop‘ naar aanleiding van een schreeuw van iemand “Renvogels”. En inderdaad een vijftal Renvogels lopen op een kale woestijnbodem. Ze zijn een hele tijd goed te bekijken en te fotograferen voor ze op de wieken gaan. Even voorbij Ouarzazate (Marokkaanse filmstad) bij het grote stuwmeer Kokmeeuw, Fuut, Aalscholver en in de lucht een drietal Zwarte Ooievaar. In de oevervegetatie o.a. Baardgrasmus.

Weer verder zien we onderweg nog Zwarte Wouw, Atlas Arendbuizerd en Dwergarend. In de lage zon kleurt het woestijnlandschap vaak schitterend op. De route loopt dan door de rozenvallei (geen roos te bekennen) door een kilometerslange lintbebouwing naar het hotel Kasbah Tizzarouine in Boumalne. Een schitterend hotel op de rand van de vallei.Vrij nieuw en helemaal in traditionele Marokkaanse stijl gebouwd. Prima kamers en een terras met schitterend uitzicht over het dal met de rivier Dadès en palmbomen. Dat zien we echter pas de volgende dag, want we zijn in het donker aangekomen. De avond in Boumalne eindigt met getrommel rond het haardvuur. Haardvuur trouwens, waarvan wij maar matig konden profiteren. En een alcoholloos dagje! Na het diner weer vroeg naar bed want morgen vroeg uit de veren om naar woestijnvogels te zoeken in de Hamada. Ook deze dag was weer prima, zowel wat landschappen betreft als wat betreft vogels ondanks de lange rit.

9

In de koude ochtend, Boumalne-Ikniouen-Tagdilt steenwoestijn, Marokko, 24 maart 2008 (René van Rossum) Uitzicht vanuit het busje, Steenwoestijn, Marokko, 24 maart 2008 (Sjaak van den Berg)

10

Reisverslag van 24 maart / dag 4 door Eric Jan Alblas Als je aan mensen vertelt dat je in Marokko bent geweest is de eerste vraag meestal: “Het was wel lekker warm zeker?” Ik raad al deze mensen aan om bij zonsopgang de woestijn bij Boumalne du Dadès te bezoeken en zelf te ervaren hoe warm het is. Temperaturen van rond de 5 graden en een flinke wind maakte dat handschoenen, een aantal lagen kleren en een dikke jas geen overbodige luxe waren om een beetje warm te blijven. Hoewel er natuurlijk altijd uitzonderingen zijn: René vond deze temperatuur juist heerlijk en Arnoud merkt volgens mij niet veel van de buiten­tem­pe­ratuur, of het nu warm of koud is. In ieder geval bezochten we voor het ontbijt de woestijn ten zuidoosten van Boumalne, de in voge­laars­ kringen beroemde ‘Tagdilt Track’. Inmiddels ligt hier een verharde weg zodat het mak­kelijk is in dit ge­bied door te dringen. Hier bleken veel vogels aanwezig die zich over het algemeen mooi en van dichtbij lieten zien en fotograferen, ondanks de wind. Diksnavelleeuwerik, Temmincks Strand­leeuwe­rik, Woestijnvink en Kortteenleeuwerik bleken opvallend talrijk. Ook de specialiteit van dit gebied, de Roodstuittapuit, bleek goed vertegenwoordigd. Er waren vele paartjes aanwezig waarbij het mannetje de kenmerkende zang liet horen en het vrouwtje soms letterlijk in de grond verdween. Nieuwe soorten voor de reis waren verder een onvolwassen Lannervalk (aan de grond, van de ondersoort erlangeri), twee opvliegende Zwartbuikzand­ hoenders en Witbandleeuwerik.Verder waren nog soorten aanwezig als Arend­buizerd (ondersoort cirtensis), Renvogels (langs­vliegend), Woestijn­tapuit, Theklaleeuwerik, Blonde Tapuit en ‘gewo­ne’ Tapuit. Dit is ook een van de weinige plekken waar nog enkele ‘wilde’ (niet-geïntroduceerde) weste­lijke Kraagtrappen voor­ komen, maar ondanks veel scannen werd deze soort niet gezien, evenmin als de Duponts Leeuwerik. Om circa 9.30 uur waren wij weer terug in het hotel voor een laat ontbijt dat bestond uit verse si­naas­ appelsap, koffie en thee, brood, jam, pannenkoekjes en kaas (tot grote vreugde van enkele deel­ne­mers). Tja, het blijven natuurlijk kaaskoppen die Nederlanders. Na het ontbijt gingen wij op weg naar de bekende Todhra-kloof, die is gelegen boven Tinerhir. Onder­weg werd een aantal malen gestopt. Eerst kwamen wij langs de kolonie Koereigers die aanwezig is in Boumal­ne in een Eucalyptusboom bij het plaatselijke politiebureau, volgens Arnoud één van de zuidelijkste kolonies in Marokko. Bij een volgende stop zagen wij de eerste Woestijn­leeuwe­riken (ondersoort payni) van de reis en vanuit de bus nog soorten als Zwarte Wouw, Woestijntapuit, Roodkopklauwier, Zuidelijke Klapekster

(ondersoort elegans), Witkruintapuit en Zwarte Tapuit (die hier naast elkaar voorkomen, dus opletten geblazen). In Tinerhir kwamen wij bij een uitzichtspunt over een vallei zoals je je dat voorstelt uit het sprookje van duizend-en-een-nacht met prachtige palmbomen, een strakblauwe lucht en een nostalgisch dorp dat tegen een berg leek aangebouwd. Helaas waren ook de verkopers van blauwe hoofddoeken en an­dere snuisterijen op de hoogte van deze verleiding en ik heb me zelfs laten vertellen dat een deel­ne­mer aan onze reis een tochtje op een kameel heeft gemaakt. De Todhra-kloof is erg toeristisch en het bleek dan ook gemakkelijk om hier wat te eten. Het enige probleem bleek het draaien van de zon te zijn, waardoor de tafel het ene moment in de zon stond en het andere moment in de schaduw, en dit was weer van invloed op de eerder genoem­de temperatuurs­beleving door de diverse mensen. In ieder geval kon er onder de lunch worden genoten van de vele Rotszwaluwen die boven de rivier foerageerden en de Blauwe Rotslijster die door iedereen langdurig kon worden bekeken.Verder waren Roodstuitzwaluwen en Grote Gele Kwikstaarten aan­we­zig. Ook hier had de vooruitgang toegeslagen en bleek de weg stroomopwaarts te zijn verhard zodat we na enkele kilometers rijden in plaats van lopen het rijk weer alleen hadden. Erik ontdekte vrij snel na el­kaar de specialiteiten van deze kloof: eerst een paartje Havikarend en later een aantal Atlasgrasmus­sen. Beide soorten lieten zich prachtig bekijken en fotograferen. Na deze geslaagde actie was het al laat in de middag en ging het weer terug naar het hotel in Boumal­ne. Ergens halverwege stopten wij nog bij een groene boomgaard midden in de woestijn om te zoeken naar zangers. Naast broedvogels als Westelijke Vale Spotvogel, Kleine Zwartkop, Hop, Put­ter, Groen­ling en Grauwe Buulbuul bleken ook doortrekkers aanwezig als Ge­kraag­de Roodstaart, de enige Gras­mus van de reis, Fitis, Tjiftjaf en Zomertortel. Een aantal jongetjes toverden een Zuidelijke Klap­ek­ster onder een jas vandaan, maar deze was al zodanig toegetakeld dat deze waarschijnlijk niet lang meer zou leven. En dan sta je toch direct weer met beide benen op de grond. Terug in het hotel werden eerst de gebruikelijke lijstjes ingevuld en werd daarna soep en tajine met brood gegeten (zoals de afgelopen dagen). Ook ’s avonds waaide er nog een harde wind en was het koud, zodat er geen Dwerg­ooruilen werden gehoord in de vallei onder het hotel. Deze soort zou overi­gens de hele reis ongrijp­baar blijven voor de meeste deelnemers, de imitaties niet meegerekend.

11

Tinerhir, op de achtergrond de rotswanden van Todhra, Marokko, 24 maart 2008 (René van Rossum) Arnoud B. van den Berg en René van Rossum, druk in de weer met een Atlasgrasmus in de Todhra-kloof, Marokko, 24 maart 2008 (Henk Tamerius)

12

Reisverslag van 25 maart / dag 5 door Erik Jansen Van Boumalne du Dadès naar Merzouga Net als gisteren startten we de dag in alle vroegte in de steenwoestijn van Boumalne. De omstandig­ heden waren vandaag wat minder ijzig, maar desondanks was een stevige winterjas geen overbodige luxe. Wat soorten betreft was het vooral een weerzien van de soorten van de dag ervoor: Woestijnvink, Woestijntapuit, Roodstuittapuit en het leeuwerikentrio Kortteen-, Diksnavel- en Temmincks Strandleeuweriken lieten zich weer leuk bekijken. We koesterden een stille hoop op zandhoenders, soorten waarop de kans in de vroege ochtend doorgaans het grootst is. Deze hoop werd wat minder stil toen een nasale roep de komst van een groepje Kroonzandhoen­ ders aankondigde. Een zestal vogels vloog vlak over onze hoofden. Details die we in de gauwigheid hadden gemist, lieten zich mooi terugzien op het schermpje van René’s camera. Hoewel Arnoud met zijn indrukwekkende afluisterapparatuur in de verte nog meer zandhoenders oppikte, bleef het bij deze ene zichtwaarneming. We reden terug naar het hotel voor een uitgebreid ontbijt. Hierbij konden we nog een laatste blik op het fraaie dal van de Dadès werpen. De reis zou ons vandaag immers verder oostwaarts voeren, dieper de woestijn in. Het werd een dag met veel mooie landschappen, die allemaal het gebrek aan vocht gemeen hadden. In dit barre biotoop was de diversiteit aan vogels niet bijzonder groot. Maar de soorten die we wel zagen waren steevast de moeite waard. Roodkopklauwieren en Zuidelijke Klapeksters waren talrijk. Een cirkelende Aasgier en een doortrekkend mannetje Grauwe Kiekendief waren de krenten in de pap. Toen we op een veldje vlak langs de weg vier Renvogels opmerkten, maakten we een wat langere stop. Behalve een fraaie blik op deze merkwaardige steltlopers, leverde een wandelingetje ook Baardgrasmus en Rosse Woestijnleeuwerik op. Voor het dorpje Jorf moest chauffeur Ali ineens stevig in de remmen, want vanuit de bus waren ‘verdachte’ bijeneters gezien. De stop was niet voor niets, want het bleken Groene Bijeneters te zijn, een sprookje van een vogel en net terug uit tropisch Afrika. Onder grote belangstelling van de plaatselijke jeugd werden bovendien enkele Langsnavelkuifleeuweriken ontdekt. Sinds kort mag deze vogel zich een volwaardige soort noemen. Het was tijd voor de lunch. Op de weg naar Erfoud

waren de mogelijkheden hiertoe nu niet bepaald legio. We kwamen terecht in een vliegenrijke ruimte, waarin Al Jazeera ons luid van het wereldnieuws op de hoogte bracht. Ook een groep Britse schoolmeisjes was hier neergestreken. Op zoveel klandizie ineens was men hier duidelijk niet ingesteld. Het duurde dan ook even voordat iedereen eten had, maar het smaakte uiteindelijk prima. Na een overvliegende Barbarijse Valk ging de reis verder. Al vroeg in de middag reden we de zandwoestijn in. Dit kwam goed uit, want volgens Arnoud konden de gewenste woestijnsoorten wel eens tijdrovend zijn. Een extra middagje was dus meer dan welkom. De eerste woestijnsoort bleek trouwens een fluitje van een cent: boven het zand cirkelde een indrukwekkende groep Bruinnek­raven. We stopten en liepen door een net drooggevallen wadi naar een rotswand waarin op dat moment de Woestijnoehoe nestelde. Het was warm in de wadi, alhoewel Arnoud met trui en winterjas meer de indruk wekte op poolexpeditie te gaan. Onze wandeling door de woestijn was niet onopgemerkt gebleven. Nog voor we ons goed en wel bij de bewuste rotswand hadden geposteerd, kwam al een klein legertje snuisterijenverkopers op ons afgefietst. Hoewel onze aandacht voor hun handel slechts matig was, lieten ze zich hier niet door uit het veld slaan. Ondertussen gingen wij door met vogels kijken. De show werd gestolen door twee Lannervalken die in de wand een nest hadden. De zon zakte en een paar keer riep de uil dromerig. Maar hoe we de stenen ook aftuurden, er was geen spoor van de vogel te zien. Dit veranderde ook niet toen langzaamaan de schemering inzette. We begonnen het al somber in te zien, toen Henk in het laatste daglicht de roepende Woestijnoehoe ontdekte. De vogel zat veel lager dan dat we de hele tijd hadden gedacht. Om het feest compleet te maken lieten ook twee grote kuikens zich zien. Na de laatstovergebleven verkoper voor zijn trouwe gezelschap gecompenseerd te hebben, liepen we in de invallende nacht terug naar de bus. Niet veel later waren we in het woestijndorpje Merzouga. Over het diner in hotel Kasbah Tombouctou zou ik heel wat kunnen zeggen, maar alle superlatieven die aan tafel werden gebezigd, zou ik toch niet kunnen evenaren. Laat ik dus besluiten dat we ons vol eten en nieuwe indrukken bijtijds te ruste legden.

13

Kasbah Tizzarouine, Boumalne, Marokko, 24 maart 2008 (Sjaak van den Berg) Rivier de Dades, Boumalne, Marokko, 24 maart 2008 (Sjaak van den Berg)

14

Reisverslag van 26 maart / dag 6 door Erik Jansen Merzouga mag zich verheugen in een steeds grotere belangstelling van buitenlandse bezoekers. De toeristische attractie van de streek zijn de prachtige zandduinen, waarboven iedere ochtend heel sfeervol de zon opkomt. Toen Eric Jan en ik voor een vroeg vogelrondje naar buiten stapten, waren we dan ook niet de enige hotelgasten die al op waren. Maar terwijl op de duinen in de verte een hele menigte stond, was het bij de bosjes rondom het hotel rustig. Rustig met mensen dan, want het aantal Baardgrasmussen dat hier op doortrek was neergestreken, was indrukwekkend. Ook Koekoek, Roodkopklauwier, Boompieper en Iberische Gele Kwikstaart waren present. Na het ontbijtbuffet vervolgden we onze zoektocht naar speciale woestijnsoorten. Dat Ali zijn bus niet mocht blootstellen aan de onverharde paden der woestijn, was hierbij een complicerende factor. Eerst gingen we op zoek naar de Afrikaanse Woestijngrasmus bij Taouz. Het vinden van de goede plek leverde al soorten als Rosse Woestijnleeuwerik, Witbandleeuwerik en een wolk Witbuikzandhoenders op. Een strook stug gras met enkele warrige struiken leek Arnoud het juiste biotoop voor de grasmus. Dit bleek inderdaad het geval. We zagen de schuwe Woestijngrasmus een paar keer fantastisch en kregen bovendien nog een mooie Moltoni’s Baardgrasmus (dwaalgast!) als bonus. De Woestijnmus zou het volgende doel zijn, maar de vindplaatsen van deze soort bevonden zich nog dieper in de woestijn. Ali wilde ons er wel heen rijden, maar vreesde problemen met de Landroverchauffeurs, een beroepsgroep die zich het monopolie op de woestijn heeft toegeëigend. We zouden dus Landrovers huren, maar omdat deze ons pas aan het begin van de middag konden oppikken, hadden we wat tijd over. Deze benutten we door de oase van Rissani te bezoeken. Dit eiland van groen in een zee van droogte oefent een grote aantrekkingskracht uit op vogels. We zagen onder meer Grauwe Buulbuul, Palmtortel, Bijeneter, Huisgors, Putter en Europese Kanarie. Meest bijzonder waren twee zingende Saharaanse Vale Spotvogels. Deze ondersoort van de Oostelijke Vale Spotvogel staat in Marokko momenteel nog als dwaalgast te boek, maar de soort lijkt toch eerder een regelmatige broedvogel te zijn. Na een lunch in Rissani in een tent (Touareg)

reden we met twee Landrovers de woestijn in. Eerst gingen we naar Café Yasmina. Ooit was deze kleine horecagelegenheid het bruisende middelpunt voor Woestijnmussen in Marokko, maar door de uitbreiding van het complex lijkt de Huismus zijn kleinere familielid te hebben verdrongen. Over Huismussen hadden we dan ook niet te klagen, maar Woestijnmussen konden we er ondanks intensief speurwerk niet tussen ontdekken. Overigens waren er genoeg vogels te zien. In de vele struiken zaten leuke soorten als Bergfluiter, Kleine Zwartkop, Baardgrasmus en Westelijke Orpheusgrasmus. Het meertje leverde Casarca, Europese Flamingo, Kluut en Steltkluut op. Een tweede poging voor de Woestijnmussen deden we even verderop, in de buurt van een groep Dromedarissen. Hier waren de vogels vorige week nog gezien, dus dat gaf goede hoop. Toch bleek de praktijk weerbarstig. Iedere mus die we in de kijker kregen was een Huismus. Ietwat moedeloos besloten we uiteindelijk verderop ons geluk te beproeven. Net toen we de Landrovers weer instapten, verscheen er op het dak van een grauw gebouwtje een vaal, klein vogeltje: een vrouwtje Woestijnmus. De chauffeurs van de Landrovers zullen ongetwijfeld verbaasd zijn geweest, toen de gehele groep zich plotseling, haastig en zonder al te veel uitleg uit de voeten maakte. Achteraf was de haast helemaal niet nodig. In een spleet in de muur nestelde namelijk een paartje en man en vrouw lieten zich regelmatig en van dichtbij mooi bekijken, soms met nestmateriaal in de snavel. Toen we uitbewonderd waren, zochten we in alle rust de voertuigen weer op. We konden nog even relaxed gaan vogelen bij het meer bij Merzouga. Dit meer ontstaat alleen na overvloedige regenval en lag er nu pas een paar weken. Toch hadden talloze watervogels de weg naar de plas al weten te vinden. Leuk waren de vele Marmereenden die er ronddobberden. Andere mooie soorten waren Dodaars, Slobeend, Tafeleend, Lachstern, Strandplevier, Kleine Strandloper en veel Flamingo’s. De zon zakte weg achter de heuvels en de nacht viel snel in.Voldaan reden we terug naar Hotel Tombouctou, ons al weer verheugend op een overvloedig maal, midden in de woestijn.

15

Yasmina, Marokko, 26 maart 2008 (Jeannet Keijzer) De zandwoestijn ten zuiden van Yasmina, Marokko, 26 maart 2008 (Sjaak van den Berg)

16

Reisverslag van 27 maart / dag 7 door Jeannet Keijzer Van Merzouga naar Ouarzazate Voor het ontbijt hadden we allemaal al wat gewandeld en rondgekeken in de mooie omgeving van Kasbah Tombouctou. Een Draaihals werd gezien, diverse Baardgrasmussen (de dag ervoor waren het er veel). Arnoud spotte een Griel, die Henk nog op de foto heeft gezet. Om 7.00 uur hadden we afgesproken om te ontbijten, echter de voordeur van het restaurant zat nog dicht. Een enkeling was door de zijdeur (was wel open) al naar binnen gegaan, zodat we uiteindelijk ruim een kwartier later toch gezamenlijk zaten te genieten van het overheerlijke ontbijtbuffet. Na afscheid te hebben genomen van de Kasbah Tombouctou vertrokken we naar de dadelpalmoase nabij Rissani voor een kleine wandeling, waar we op zoek gingen naar Bruingele Babbelaars. Deze bleken heel moeizaam mee te werken. Een vijftal vloog op enige afstand weg en de helft van de groep had de vogels niet gezien. We hebben daarna het gebied doorkruist waar de vogels ergens in een groepje palmbomen moesten zitten, maar ze lieten zich niet meer vinden. Wel veel Palmtortel, Huisgors, Boompieper en Turkse Tortel. Om 9.30 uur vertrokken we richting Erfoud, tussendoor een tankstop, daarna een welkome onderbreking in Tinjdad in een café (met schoon toilet) langs de weg met een soort vruchtendrankje van sinaasappelsap, avocado en banaan, erg dorstlessend. Er was een goede doortrek van zwarte plastic zakjes, sommigen gingen zo hoog dat je echt wel keek of het geen vogel was. Daarna reden we verder om om ongeveer 13.30 uur in Boumalne te lunchen met een tomatensoep, spaghetti met keftaballetjes en yoghurt met een mandarijntje na. Er zaten weer veel Koereigers in de boom in de tuin van het politiebureau (veilig, beschermd achter een omheining). Na ongeveer een kwartier rijden zijn we onderweg gestopt bij de rivier waar een mannetje en vrouwtje Hop liepen te foerageren. Op een klein schiereilandje in de rivier liepen een mannetje en vrouwtje Marokkaanse Kwikstaart en een Iberische Gele Kwikstaart. In de buurt van Skoura hebben we goed gezocht naar de

Rouwtapuit door het geluid af te spelen en het gebied uit te kammen. Tevergeefs, deze liet zich helaas toen niet verschalken. We zijn verder gereden en bij het Mansour-meer hebben we rond 18.15 uur opnieuw een poging gedaan voor de Bruingele Babbelaar. Een viertal liet zich mooi zien in het avondzonnetje en waren, in tegenstelling tot die ochtend, zelfs te fotograferen.Verder nog o.a. Westelijk Blonde Tapuit, Baardgrasmus, Kluut en Steltkluut gezien. Vervolgens vertrokken we om naar het hotel La Perle du Sud in Ouarzazate te gaan. Na inchecken, opfrissen en het invullen van de vogellijsten, zouden we om 20.00 uur gaan eten (dinerbuffet). Henk wilde echter zo graag e-mailen met de thuisbasis (wat helaas niet zo lukte; het Marokkaanse toetsenbord is totaal anders ingericht dan in Nederland), dat hij aan tafel verscheen toen de rest met het toetje bezig was. Daarna hebben we met zijn allen nog een wandelingetje gemaakt in de stad Ouarzazate, waarna we lekker zijn gaan slapen.

Deze Kasbah is

ader !

een ware aanr

17

Sjaak en Erik op zoek naar de Woestijnmus ten westen van Yasmina, Marokko, 26 maart 2008 (Marianne van den Berg) Vervoer van werk naar huis, Marokko, 30 maart 2008 (Sjaak van den Berg)

18

Reisverslag van 28 maart / dag 8 door Henk Tamerius Van Ouarzazate naar Taroudannt Een enkeling hoorde vannacht dankzij het open raam een Dwergooruil. Tijdens het ontbijt kwam er een Huisgors het hotel binnengevlogen en ging in het raamkozijn zitten zingen. Hij vloog later de eetzaal in en probeerde nog wat kruimeltjes mee te pikken. Bij het zwembad liepen twee Grote Gele Kwikstaarten. We vertrokken om 6.45 uur uit Ouarzazate. Bij gebrek aan Witkruintapuiten schakelde René vandaag over op het tellen van Roodkopklauwie­ ren (score aan het einde van de dag 120 ex!) Onderweg hadden we de eerste groep langstrekkende (gewone) Gierzwaluwen. De Vale Gierzwaluw hadden we tot nu toe veel vaker gezien. We reden langs de Bollywoodstudio’s met sfinxen bij de ingang. Hier worden dus films als Lawrence of Arabia gemaakt.Verderop in de woestijn was een filmploeg bezig met filmen vanuit een vrachtwagen. Bij een riviertje zaten vier Hoppen dichtbij. Verderop op een kale steenhelling bij Amerzgane zochten we naar de Rouwtapuit. Arnoud speelde een paar keer het geluid af, maar er kwam alleen maar een Witkruintapuit op af, die kennelijk vond dat de zang wel erg veel op een Witkruintapuit leek. Toen we ons begonnen af te vragen of er toch echt niets zat, zagen we opeens een tapuit dichterbij komen: de Rouwtapuit! Hij lijkt wel een beetje op een Witkruintapuit met een hele brede witte kruin, maar dan wit op de onderdelen. Het vrouwtje zat verder naar achteren (grijs met donkere vleugels).Verder zagen we nog een paartje Woestijntapuit en enkele Woestijnvinken. Langs een riviertje zagen we Oeverloper, Kleine Plevier, drie Iberische Gele Kwikstaarten, onze eerste Roodborst en een Resedawitje. Bij een poel zaten vijf Zwartbuikzandhoenders, waarvan we door de telescoop mooi het kop- en rugpatroon konden zien. Het werd weer wat bergachtiger. Al snel zagen we weer een Diadeemroodstaart en Zwarte Tapuiten. Na een korte koffiepauze in het bedrijvige Tazenakht (tapijtenstad) gingen we in een licht glooiend steenachtig terrein bij de pas Tizi-nTaghatine op zoek naar de Duponts Leeuwerik. Het afspelen van het geluid mocht dit keer niet baten. Wel kwam er een zeer tamme

Woestijntapuit op 70 cm afstand van René zitten (hij kon niet eens scherpstellen!). Ook leuk waren twee Temmincks Strandleeuweriken, zingende Thekla Leeuweriken en twee overvliegende Renvogels. In het restaurant in Taliouline was men nog druk met het bereiden van de lunch, vandaar dat we eerst nog even door de ‘tuin’ langs de rivier struinden. Dit leverde Nachtegaal, Kleine Zwartkop, twee Bergfluiters, Witgatje en Kleine Plevier op. Bij de brug bij Aoulouz zagen we een Italiaanse Gele Kwikstaart, Kleine Zilverreiger en Zwarte Spreeuwen. De rotswanden langs de rivier herbergden in het verleden nog een kolonie Kaalkopibissen. ’s Middags zwierven we door de wadi Oued Souss bij Olad Berhil. De Thekla-, Rosse Woestijn- en Witbandleeuweriken lieten zich goed fotograferen. Ook nu overvliegende Renvogels en de eerste Slangenarend trok over. Zoals te verwachten liet de Egyptische Nachtzwaluw zich niet zien, maar dat zou ook te mooi zijn om waar te zijn. We maakten kennis met een bijzonder fenomeen: trekkende Spaanse Mussen. We zagen regelmatig groepjes van 10-20 ex. langsvliegen, later zelfs een aantal groepen van meer dan honderd. Ze konden de bus makkelijk bijhouden. We reden door een spectaculair heuvelachtig savannelandschap met Arganabomen. In dit gebied heeft in de jaren tachtig de Donkere Zanghavik gebroed, maar hij is weer verdwenen doordat de nesten werden uitgehaald. Iedereen lette extra goed op de Grijze Wouw, maar we moesten het met enkele Torenvalken doen. In een Cypressenhaag bij een sinaasappelboom­ gaard hoorde Arnoud net voor zonsondergang een Zwartkruintsjagra! Na het afspelen van het geluid (wielewaalachtig) zagen we al snel twee ex. opvliegen uit de cypressenhaag en snel er weer in duiken. Op de elektriciteitsdraden zaten diverse Zomertortels, vinkachtigen en Cirlgors. Er vlogen ook opvallend veel Bijeneters rond en Marianne ontdekte op de elektriciteitspalen nog twee Steenuilen. We kwamen in de schemering aan bij hotel Palais Salam, het voormalige paleis van de Pasha. Een waar paradijs met hoge palmbomen, Oleander en fonteinen. Sommigen hadden een hotelkamer van ruim zes meter hoog en twee dakterrassen !

19

Arganabos, omgeving Taroudannt, Marokko, 28 maart 2008 (Henk Tamerius) Palais Salam het voormalige paleis van de Pasha, Marokko, 29 maart 2008 (Jeannet Keijzer)

20

Reisverslag van 29 maart / dag 9 door Sjaak en Marianne van den Berg Van Taroudannt naar Agadir Om half zes loopt de wekker weer af in het luxe verblijf van Palais Salam. We beginnen met een rondje door de prachtige tuinen van het Palais.Vanaf de uitzichttoren zouden we heel veel (soorten) Gierzwaluwen boven de stad moeten kunnen zien, was ons beloofd door onze grote voorganger Arnoud. Maar een laag hangende bewolking, dan wel dichte mist, schermde die Gierzwaluwen heel degelijk af. In de tuin wel Turkse Tortels die hun slaapplaatsen verlieten, Zwarte Spreeuw en Westelijke Vale Spotvogel. Om half zeven waren we de eerste gasten aan het rijkelijke ontbijt(buffet). In een kast een poes met heel kleine jongen in een kartonnen doos. René krijgt ons alweer aan het lachen met zijn verhalen over zijn Kauw genaamd Gerrit. Om 7.30 uur vertrekt de bus door de smalle straatjes van de binnenstad richting Agadir. Door de dichte mist is het zicht slecht en de laatste kans om in de Arganabossen de Grijze Wouw te zien te krijgen, vergaat daarmee. Wel dooie Vos langs de weg en Eksters.Voordeel van de mist is wel dat de vele foeilelijke plastic kassen niet zo opvallen. René ziet in een flits een Kuifkoekoek. Om 8.30 uur het eerste slappe zonnetje en een Hop.Via een snelweg in aanleg naar Agadir. Agadir is in 1960 bijna totaal verwoest door een aardbeving en dat is de stad aan te zien: veel moderne hoogbouw en dat gaat kennelijk nog steeds in hoog tempo door. De stad groeit zichtbaar als kool. Om 9.00 uur zien we de zee: havens, stadsuitbreiding en aan de landzijde veel Euphorbia begroeiing. In de lucht Geelpoot- en Mantelmeeuw en Raaf (Noord Atlantische). Een eerste baai met meeuwen op het strand levert de volgende soorten op: Geelpoot-, Kleine Mantel-, Audouins Meeuw, Grote Stern en Marokkaanse Aalscholver. Een 2e en 3e baai leveren dezelfde soorten op plus een Jan-van-gent en een drietal Raven. In de delta van de Tamri rivier staat een stevige wind en op het water niet veel meer dan gewone Meerkoeten.Verderop zien we nog een Diadeemroodstaart in het voorbijrijden. En dan ineens om 11.15 uur een vijftal Kaalkopibissen. Het gaat heel slecht met deze ibis die vroeger vrij algemeen voorkwam in veel kleine kolonies verspreid over het land. Nu rest nog slechts één kleine kolonie die goed bewaakt wordt. De vijf Kaalkoppen die we zien scharrelen door een zanderig duingebiedje op zoek naar prooi. Ze zijn heel goed te bekijken in de telescoop en te fotograferen. Op dezelfde plek ook nog een Duinpieper. Een eindje verderop willen we kijken of we een blik kunnen werpen op de klippen

waar de Kaalkoppen broeden. Ali, de chauffeur van de bus bespaart ons een stuk ploeteren door het zand door het zandweggetje naar de kolonie in te rijden. Een klein wandelingetje door de duinen en we zien van een flinke afstand de klippen waar de nesten zitten. Maar de bewaker krijgt ons ook in het zicht. En die bewaker is onverbiddelijk: niet verder, geen telescoop, verrekijker, fototoestel en rechtsomkeert. Jammer maar wel begrijpelijk. We krijgen nog wel een toegift in de vorm van een Barbarijse Valk die laag over de duinen scheert: René’s Canon snort weer en hij heeft beslist weer een aantal mooie opnames. Dan terug richting Agadir. Nog een stop op een klif levert alleen enkele Aalscholvers op en een vin van een dolfijn. We lunchen op een terras in Café de la Paix in een surfersdorp. Daarna checken we in hotel Sud Bahia in Agadir. Marianne blijft daar achter omdat ze zich niet goed voelt. De rest gaat door naar het natuurgebied de monding van de Sous dat parallel ligt aan een van de vele paleizen waarover de Marokkaanse koning kan beschikken. We zien al meteen een groep scharrelende Eksters (goed te fotograferen), Scholeksters, Zilverplevier,Visarend en meerdere Graszangers. Een Kleine Zilverreiger blijkt na veel discussie toch een Kleine Zilverreiger te zijn (de gele poten waren vanwege de modder niet te zien). Op een lange wandeling naar zee zien we veel meeuwen waaronder Dunsnavel-, Kok- en Zwart­kop­ meeuw, veel steltlopers en sterns waaronder veel Lachsterns en een enkele Dwergstern. We blijven daar tot in de schemer om de Griel en Moorse Nachtzwaluw te horen en eventueel te zien te krijgen. De Griel horen we al snel in de paleistuin achter de paleismuren (zwaar bewaakt door militairen) en we zien er ook enkele vanuit die tuin naar de riviermonding vliegen. De ijverige en kennelijk wantrouwige bewakers laten ons echter niet door en we moeten proberen om alles zo goed mogelijk van achter een slagboom te doen. De Moorse Nacht­ zwaluw laat zich ook redelijk dichtbij horen in bomen in onze omgeving. Arnoud heeft dan ook nog een scherpe schijnwerper bij de hand en in de lichtbundel daarvan zien we verschillende keren een Moorse Nachtzwaluw vliegen: het licht reflecteert scherp in het oog van deze nachtzwaluw. Het had wat beter gekund, maar gelukkig hebben we zowel Griel als Moorse Nachtzwaluw gehoord en gezien. Om 20.00 uur zijn we terug in het hotel. Een bijzonder lange dag maar alweer zeer de moeite waard.

21

Zonsondergang, nabij Ouarzazate, Marokko, 27 maart 2008 (René van Rossum) Kust boven Agadir, Marokko, 29 maart 2008 (Jeannet Keijzer)

22

Verslag van 30 maart / dag 10 door Erik Jansen De trend van bijtijds opstaan werd ook de laatste vogeldag voortgezet.Vandaag zouden we het natuur­ reser­­vaat Oued Massa bezoeken. Omdat de lichtval op de rivier in de ochtenduren het meest gunstig is, vertrok­ken we vroeg. Tijdens een korte stop bij een benzine­pomp zorgden twee Maghrebeksters voor een onderhoudend pauzenummer. Daarna kwamen we al snel in het natuurgebied. Een eerste stop voor een uitkijkje op rivier de Massa wist onze reislijst flink op te vijzelen met Kleine Karekiet, Purperreiger, Ralreiger, IJsvogel en een overvliegende Reuzenstern, die daarna zo sympathiek was om nog eens terug te komen vliegen. In de struikjes onder ons zong de Cetti’s Zanger en zipte de Graszanger. Een stuk verder hoorde Arnoud vanuit de bus een zingende Zwartkruintsjagra. Omdat onze enige waarneming van deze soort nogal vluchtig was geweest, stapten we hier, hopend op een wat intensievere kennismaking, snel uit. Maar eerst was het een andere soort die de aandacht opeiste. Een koppeltje Barbarijse Patrijzen stoof op en landde op een rotsige helling. Hier werden de vogels herontdekt en ze lieten zich geweldig bekijken. Ook met de Zwartkruintsjagra kwam het trouwens nog wel goed, want dit keer kreeg iedereen de vogel mooi in de kijker. Ook de andere vogels hier hadden weinig cameravrees. Diadeem­rood­ staart, Europese Kanarie en Roodborsttapuit poseerden voorbeeldig, alsof het met hen was afgesproken. We reden verder tot waar Ali niet verder mocht. Van hieraf zouden we te voet enkele kilometers de rivier volgen. We maakten een prachtige wandeling langs de ondiepe Oued Massa, waar bij vrijwel iedere meter wel iets te zien was. Boven wilgenstruweel aan de overkant ontdekte Eric Jan een Vale Oeverzwaluw. Ondanks de afstand viel het kleine fladderige vogeltje duidelijk op tussen de robuustere Boerenzwaluwen. Minder zeldzaam, maar ook leuk waren Marmereend, Roodstuitzwaluw, Zwarte Ibis en de Witbuikige Afrikaanse Aalscholver. Aan haar einde lukt het de Oued Massa net niet om in zee uit te komen. De rivier loopt dood op een grote zandbank, die alleen bij hoge

waterstanden weet door te breken. Er was hier een heuse vogelkijkhut neergezet. Soms zijn van hieruit zeldzame Afrikaanse dwaalgasten te zien. Dit geluk hadden wij niet: er zaten voornamelijk ‘Europese’ vogels, zoals Kuif-, Tafel-, en Krakeend, Pijlstaart, Wintertaling, Oeverloper en Bosruiter. Leuk waren ook twee opzichtig gekleurringde Lepelaars, die vermoedelijk op een Nederlands Waddeneiland uit het ei zijn gekropen. We liepen terug en zagen nog een groep van zo’n 50 zwarte Ibissen en een Slangenarend, met slang.Voor de lunch had Arnoud ons een plek beloofd waar een paartje Diadeemroodstaarten zou optreden als tafelheer en tafeldame. In de mooie tuin van dit cafeetje waren ze inderdaad van dichtbij te bewonderen. Ook nestelde de Huisgors hier. Een ver­ rassing waren twee rondcirkelende Alpengierzwaluwen. Na de lunch gingen we naar enkele voormalige idyllische plekjes. Helaas had de modernisering hier flink om zich heen gegrepen. Halfverharde paden waren geasfalteerd en vrouwen op ezeltjes hadden plaatsgemaakt voor voorbijsnellende auto’s. Toch leverde een stop bij een drooggevallen rivierbedding leuke waarnemingen op, zoals een (voor de fotografen) zeer coöperatieve Zwartkruintsjagra, drie fladderende Vale Oever­zwalu­­w­en en een op het oog raszuivere Italiaanse Gele Kwikstaart. Een wegschietende kat bleek toen hij zich nog eens vertoonde een Egyptische Mangoest (of Ichneumon) te zijn, een roofdier van ruim een halve meter met een voorliefde voor slangen. We reden terug naar het hotel om onze bagage alvast te gaan pakken.Voor het vliegtuig van morgen zouden we namelijk onaards vroeg op moeten staan. De laatste leuke waarneming van de reis was een groepje Huisgierzwaluwen boven Agadir. Het enige wat ons nog restte van de vakantie was een vreugdeloos geserveerd diner in de kolossale eetzaal van hotel Sud Bahia en de soms wat ontmoedigende formaliteiten die een vliegreis in deze tijd zo kenmerken. Maar ondanks dat hadden we alle reden om met een tevreden gevoel te gaan slapen. Het was namelijk een fantastische vogelreis!

Terugreis op 31 maart / dag 11 door Jeannet Keijzer Van Agadir naar Amsterdam Om 03.00 uur vertrokken we uit het hotel in Agadir om aan de terugreis te beginnen.Van Agadir vliegen we naar Casablanca en dan door naar Amsterdam. Met een half

uurtje vertraging kwamen we om 13.45 uur aan op Schiphol, nog even wachten op de koffers om vervolgens hartelijk afscheid van elkaar te nemen.

23

Man steekt rivier over per band, Oued Massa, Marokko, 30 maart 2008 (René van Rossum) Oued Massa, Marokko, 30 maart 2008 (Jeannet Keijzer)

24

▲▼ Groene Bijeneter, Merops persicus chrysocersus, rond Jorf, Marokko, 25 maart 2008 (René van Rossum)

Groene Bijeneter, Merops persicus, langs de weg tussen Erfoud en Touroug, Marokko, 27 maart 2008 (René van Rossum)

25

Atlasstrandleeuwerik ♂, Eremophila alpestris atlas, Oukaïmeden, Marokko, 22 maart 2008 (René van Rossum) Atlasstrandleeuwerik ♀, Eremophila alpestris atlas, Oukaïmeden, Marokko, 22 maart 2008 (René van Rossum)

26

Afrikaanse Bergvink, Rhodopechys alienus, nabij de skilift te Oukaïmeden Marokko, 22 maart 2008 (René van Rossum) Bergfluiter, Phylloscopus bonelli, Rissani, Marokko, 26 maart 2008 (René van Rossum)

27

Atlasgrasmus ♂, Sylvia deserticola maroccana, Todhra, Marokko, 24 maart 2008 (René van Rossum)

28

Diadeemroodstaart ♂, Phoenicurus moussieri, Oued Massa, Marokko, 30 maart 2008 (René van Rossum) Diadeemroodstaart ♀, Phoenicurus moussieri, Oued Massa, Marokko, 30 maart 2008 (Sjaak van den Berg)

29

Blauwe Rotslijster, Monticola solitarius, Rotswanden van Todhra, Marokko, 24 maart 2008 (René van Rossum) Duinpieper, Anthus campestris, Tamri, Marokko, 29 maart 2008 (René van Rossum)

30

Maghrebekster, Pica mauritanica, Oued Souss, Marokko, 29 maart 2008 (René van Rossum)

31

Dwergarend, Aquila pennata Rissani-klif, Marokko, 25 maart 2008 (René van Rossum)

Slangenarend, Circaetus gallicus Wadi van Souss bij Olad Berhil, Marokko, 28 maart 2008 (René van Rossum)

Steenarend, Aquila chrysaetos boven de Ourika-vallei, Marokko, 22 maart 2008 (René van Rossum)

Havikarend, Aquila fasciata Rotswanden van Todhra, Marokko, 24 maart 2008 (René van Rossum)

Aasgier, Neophron percnopterus Ten westen van Tinerhir, Marokko, 25 maart 2008 (René van Rossum)

Atlasarendbuizerd, Buteo rufinus cirtensis Tagdilt track, Marokko, 24 maart 2008 (René van Rossum)

32

Witbandleeuwerik, Alaemon alaudipes, wadi van Oued Souss, Marokko, 28 maart 2008 (René van Rossum)

33

Huisgors ♂, Emberiza sahari, ten zuiden van Rissani, Marokko, 27 maart 2008 (René van Rossum) Huisgors ♀, Emberiza sahari, ten zuiden van Rissani, Marokko, 27 maart 2008 (René van Rossum)

34

Kroonzandhoen, Pterocles coronatus coronatus, Boumalne, Ikniouen-weg, Marokko, 25 maart 2008 (René van Rossum) Witbuikzandhoen, Pterocles alchata caudacutus, Taouz, Marokko, 26 maart 2008 (René van Rossum)

35

Roodstuittapuit ♂, Oenanthe moesta, Boumalne langs de Ikniouen- en Tagdilt-wegen, Marokko, 24 maart 2008 (René van Rossum)

36

Westelijke Rouwtapuit Oenanthe halophila ♂, Amerzgane, Marokko, 28 maart 2008 (René van Rossum) Westelijke Rouwtapuit Oenanthe halophila ♀, Amerzgane, Marokko, 28 maart 2008 (René van Rossum)

37

Woestijntapuit Oenanthe deserti homochroa ♂, Marokko, maart 2008 (René van Rossum) Woestijntapuit Oenanthe deserti homochroa ♀, Marokko, maart 2008 (René van Rossum)

38

Huisgierzwaluw, Apus affinis Oued Zat, Marokko, 22 maart 2008 (René van Rossum)

Vale Oeverzwaluw, Riparia paludicola mauritanica, Boven de akkers van Tassila, Marokko, 30 maart 2008 (René van Rossum)

Vale Gierzwaluw, Apus pallidus Tassila, Marokko, 30 maart 2008 (René van Rossum)

Vale Gierzwaluw, Apus pallidus Tassila, Marokko, 30 maart 2008 (René van Rossum)

Alpengierzwaluw, Apus melba of tuneti Tassila, Marokko, 30 maart 2008 (René van Rossum)

Grauwe Kiekendief, Circus pygargus ten westen van Tinerhir, Marokko, 25 maart 2008 (René van Rossum)

39

Steenarend, Aquila chrysaetos homeyeri, boven de Ourika-vallei, Marokko, 22 maart 2008 (René van Rossum) Kaalkopibis, Geronticus eremita, duinen van Tamri, Marokko, 29 maart 2008 (René van Rossum)

40

Zwarte Roodstaart ♂, Phoenicurus ochruros gibraltariensis, Oukaïmeden, Hoge Atlas, Marokko, maart 2008 (René van Rossum) Zwartkruintsjagra ♂, Tchagra senegalus cucullata, Oued Massa, Marokko, 30 maart 2008 (René van Rossum)

41

Zwarte Tapuit ♂, Oenanthe leucura syenitica, Tichka-pas, Marokko, 23 maart 2008 (René van Rossum)

42 Woestijnmus Passer simplex saharae ♂, westen van Yasmina, Marokko, 26 maart 2008 (René van Rossum)

43

Woestijnmus Passer simplex saharae ♀, westen van Yasmina, Marokko, 26 maart 2008 (René van Rossum) Westelijke Blonde Tapuit ♂, Oenanthe hispanica, Marokko, maart 2008 (René van Rossum)

44

Lannervalk, Falco biarmicus erlangeri, Rissani, Marokko, 25 maart 2008 (Arnoud B. van den Berg) Barbarijse Valk, Falco pelegrinoides, Tamri, Marokko, 29 maart 2008 (René van Rossum)

45

Renvogel, Cursorius cursor, steenwoestijn tussen Boumalne en Ikniouen, Marokko, 24 maart 2008 (René van Rossum) Marmereend, Marmaronetta angustirostris, Lac de Merzouga, Marokko, 26 maart 2008 (René van Rossum)

46

Saharaanse Vale Spotvogel, Iduna pallida reiseri (Acrocephalus pallidus reiseri), ten zuiden van Rissani, Marokko, 26 maart 2008 (René van Rossum) Westelijke Vale Spotvogel, Iduna opaca (Acrocephalus opacus), Merzouga, Marokko, 30 maart 2008 (René van Rossum)

47

Vuurgoudhaan, Regulus ignicapilla balearicus Ourika-vallei, Marokko, 22 maart 2008 (Arnoud B. van den Berg)

Kleine Zwartkop, Sylvia melanocephala Oued Massa, Marokko, 30 maart 2008 (René van Rossum)

Alpenkauw, Pyrrhocorax graculus Oukaïmeden, Marokko, 22 maart 2008 (René van Rossum)

Alpenkraai, Pyrrhocorax pyrrhocorax barbarus Tichka-pas, Marokko, 23 maart 2008 (René van Rossum)

Barbarijse Patrijs, Alectoris barbara spatzi, Oued Massa, Marokko, 30 maart 2008 (René van Rossum)

48

Woestijnklapekster, Lanius meridionalis algeriensis/elegans, Marokko, 29 maart 2008 (René van Rossum)

Roodkopklauwier, Lanius senator senator / rutilans, Marokko, 28 maart 2008 (René van Rossum)

Woestijnklapekster, Lanius meridionalis algeriensis/elegans, de jeugd had bij deze klapekster de grote slagpennen uitgetrokken Marokko, 29 maart 2008 (Sjaak van den Berg)

49

Iberische Kwikstaart, Motacilla iberiae, Marokko, 24 maart 2008 (René van Rossum) Grote Gele Kwikstaart, Motacilla cinerea, Atlas, Marokko, 24 maart 2008 (René van Rossum)

50

Woestijnleeuwerik, Ammomanes deserti payni, Marokko, 28 maart 2008 (René van Rossum) Rosse Woestijnleeuwerik, Ammomanes cincturus, Olad Berhil wadi, Marokko, 28 maart 2008 (René van Rossum)

51

Diksnavelleeuwerik, Ramphocorys clotbey, Boumalne, Marokko, 24 maart 2008 (René van Rossum) Bruingele Babbelaar, Turdoides fulva maroccanus, meer van Mansour, Marokko, 27 maart 2008 (René van Rossum)

52

Graszanger, Cisticola juncidis, Oued Massa, Marokko, 30 maart 2008 (René van Rossum) Casarca, Tadorna ferruginea, Lac de Merzouga, Marokko, 30 maart 2008 (René van Rossum)

53

Atlaskruisbek, Loxia curvirostra poliogyna ♂, Toufliht, Marokko, 23 maart 2008 (René van Rossum) Steenuil, Athene noctua glaux, Oued Massa, Marokko, 30 maart 2008 (René van Rossum)

54

Seebohms Tapuit ♂, Oenanthe seebohmi, Hoge Atlas, Oukaïmeden, Marokko, 22 maart 2008 (René van Rossum) Europese Kanarie, Serinus serinus, Oued Massa, Marokko, 30 maart 2008 (René van Rossum)

55

Witkruintapuit onvolwassen, Oenanthe leucopyga, Merzouga, Marokko, 25 maart 2008 (René van Rossum) Witkruintapuit, Oenanthe leucopyga, Rissani, Marokko, 25 maart 2008 (René van Rossum)

56 Moltoni’s Baardgrasmus, Sylvia cantillans moltonii, wadi ten zuiden van Taouz Marokko, 30 maart 2008 (Arnoud B. van den Berg)

Afrikaanse Woestijngrasmus, Sylvia deserti, wadi ten zuiden van Taouz, Marokko, 26 maart 2008 (René van Rossum)

Theklaleeuwerik, Galerida theklae wadi van Oued Souss, Marokko, 28 maart 2008 (René van Rossum)

Langsnavelkuifleeuwerik, Galerida macrorhyncha rond Jorf, Marokko, 25 maart 2008 (Arnoud B. van den Berg)

Atlasvink, Fringilla coelebs africana Hoge Atlas, Marokko, 23 maart 2008 (René van Rossum)

Maghrebpimpelmees, Cyanistes ultramarinus monding van Oued Souss, Marokko, 29 maart 2008 (René van Rossum)

57

Reuzenstern, Sterna caspia, Oued Massa, Marokko, 30 maart 2008 (René van Rossum) Lachstern, Sterna nilotica, Lac de Merzouga, Marokko, 26 maart 2008 (René van Rossum)

58

Grauwe Buulbuul, Pycnonotus barbatus, Marokko, 30 maart 2008 (René van Rossum) Flamingo, Phoenicopterus roseus, monding van Oued Souss, Marokko, 29 maart 2008 (René van Rossum)

59

Bruinnekraaf, Corvus ruficollis Rissani, Marokko, 27 maart 2008 (René van Rossum)

Cirlgors, Emberiza cirlus, Ourika-vallei, Marokko, 22 maart 2008 (René van Rossum)

Afrikaanse Raaf, Corvus corax tingitanus, Oukaïmeden, Marokko, 22 maart 2008 (René van Rossum)

60

Lijst van 204 waargenomen vogelsoorten door Arnoud B. van den Berg Barbarijse Patrijs / Barbary Partridge Alectoris barbara spatzi Op 22/3 (drie) en 23/3 (twee) werden in het Atlasgebergte door enkele waarnemers opvliegende exemplaren gezien. Op 30/3 lieten twee exemplaren in Oued Massa zich mooi bekijken terwijl ze langzaam een heuvel opliepen. Kwartel / Common Quail Coturnix coturnix Op 27/3 gehoord in Rissani. Casarca / Ruddy Shelduck Tadorna ferruginea Op 22/3 verbleef een paar op 2750 m in een meertje omringd door sneeuw te Oukaïmeden. Op 26/3 talrijk rond de zandduinen van Merzouga: in het meer van Yasmina (50+) en in het Lac de Merzouga (100+). Op 29/3 drie exemplaren in Oued Souss en op 30/3 drie in Oued Massa. Krakeend / Gadwall Anas strepera Op 30/3 zwom een paar in Oued Massa. Wilde Eend / Mallard Anas platyrhynchos Op 23/3 was een mannetje aanwezig in het Mansourmeer te Ouarzazate. Op 27/3 was de soort present in Lac de Merzouga. Op 30/3 zwommen vier exemplaren in Oued Massa. Slobeend / Northern Shoveler Anas clypeata Op 26/3 zwom een groep van 30 in Lac de Merzouga. Pijlstaart / Northern Pintail Anas acuta Op 30/3 zwom een mannetje in Oued Massa. Wintertaling / Common Teal Anas crecca Op 30/3 telden we zeven exemplaren in Oued Massa. Marmereend / Marbled Duck Marmaronetta angustirostris Op 26/3 zwommen meer dan 100 exemplaren in Lac de Merzouga, meest paarsgewijs. In Oued Massa zagen we er vier op 30/3. Tafeleend / Common Pochard Aythya ferina Op 26/3 zwommen er minstens 50 in Lac de Merzouga. Op 30/3 telden we er 30 in Oued Massa. Kuifeend / Tufted Duck Aythya fuligula Op 30/3 troffen we een mannetje en twee vrouwtjes in Oued Massa. Dodaars / Little Grebe Tachybaptus ruficollis Op 26/3 zwommen minstens 10 exemplaren in Lac de Merzouga. Minstens 200 werden geteld in Oued Massa op 30/3, ook in groepen.

Fuut / Great Crested Grebe Podiceps cristatus Op 23/3 zagen we minstens twee adulte in het meer van Mansour. Flamingo / Greater Flamingo Phoenicopterus roseus Op 26/3 werden minstens 800 exemplaren geteld in de meren rond Merzouga. Op 29/3 waren 380 exemplaren aanwezig in de monding van Oued Souss. Op 30/3 bevonden zich 40 adulte in Oued Massa. Zwarte Ooievaar / Black Stork Ciconia ciconia Op 23/3 zagen we drie exemplaren langzaam dalen boven het meer van Mansour ten oosten van Ouarzazate. Ooievaar / European White Stork Ciconia ciconia Op vijf dagen genoteerd: talrijk met nesten rond Marrakech en Ouarzazate op respectievelijk 22/3 en 28/3. Ook werden nesten gezien op 27/3 en (Taroudannt) 29/3. Kaalkopibis / Northern Bald Ibis Geronticus eremita Op 29/3 kregen we in de duinen van Tamri vijf foeragerende exemplaren van heel dichtbij te zien. We konden erg kort een blik werpen op de broedkolonie. Zwarte Ibis / Glossy Ibis Plegadis falcinellus Een groep van 60 foerageerde te Oued Massa op 30/3. Lepelaar / Eurasian Spoonbill Platalea leucorodia Vijf exemplaren waren present in de monding van Oued Souss op 29/3 en 15 in Oued Massa op 30/3. We fotografeerden in Oued Massa twee onvolwassen exemplaren met zes kleurringen elk; ze zouden in het afgelopen jaar op Schiermonnikoog zijn geringd. Ralreiger / Squacco Herron Ardeola ralloides Op 30/3 werd een exemplaar in Oued Massa gezien. Koereiger / Cattle Egret Bubulcus ibis Op bijna alle dagen waargenomen. Een boom met nesten voor het hotel in Boumalne op 24/3 en 25/3 zou een van de zuidelijkste broedkolonies van Marokko kunnen zijn. Blauwe Reiger / Grey Heron Ardea cinerea In het meer van Merzouga zagen we een exemplaar op 27/3. Bij Ouarzazate werden er twee gezien in het Mansour-meer op 28/3. De soort was talrijk in de monding van Oued Souss met meer dan 50 op 29/3.Vier exemplaren waren present in Oued Massa op 30/3.

Purperreiger / Purple Heron Ardea purpurea Op 30/3 werden twee exemplaren gezien in Oued Massa. Kleine Zilverreiger / Little Egret Egretta garzetta Op bijna alle dagen waargenomen. Jan-van-gent / Northern Gannet Morus bassanus Op 29/3 zagen we een adult en een juveniel exemplaar te Tamri. Afrikaanse Aalscholver / White-breasted Cormorant Phalacrocorax carbo maroccanus / lucidus Op 29/3 zagen we minstens 20 exemplaren in de monding van Oued Souss en langs de kust tussen Agadir en Tamri. Op 30/3 werden er 50 geteld in Oued Massa. Aalscholver / Continental Great Cormorant Phalacrocorax carbo sinensis Op 23/3 was een handvol donkere exemplaren (mogelijk deze ondersoort of maroccanus) aanwezig in het meer van Mansour. Torenvalk / Common Kestrel Falco tinnunculus Op iedere dag werd een handvol gezien. Lannervalk / Lanner Falco biarmicus erlangeri Op 24/3 konden we langdurig een juveniele bekijken op Tagdilt track. Op 25/3 bevonden we ons enkele uren onder een nest met twee adulte bij Rissani. Op 26/3 werd een adulte waargenomen te Taouz. Op 27/3 hadden we een juveniele ten westen van Tinerhir. Slechtvalk / Peregrine Falco peregrinus Op 23/3 werd een vliegend exemplaar gemeld. Barbarijse Valk / Barbary Falcon Falco pelegrinoides Op 25/3 cirkelde een exemplaar boven de benzinepomp van Jorf. Op 26/3 werd een exemplaar gemeld van Merzouga. Op 29/3 vloog een exemplaar vlak langs ons te Tamri. Visarend / Osprey Pandion haliaetus Op 29/3 bevond zich een exemplaar in de monding van Oued Souss.

Slangenarend / Short-toed Eagle Circaetus gallicus Op 28/3 vloog een exemplaar over ons heen in de wadi van Souss bij Olad Berhil. Op 30/3 zagen de meesten van ons bij de ingang van Oued Massa een exemplaar langsvliegen met een slang in de klauwen. Bruine Kiekendief / Western Marsh Harrier Circus aeruginosus Op zes dagen werd een exemplaar waargenomen, drie keer een mannetje en drie keer een vrouwtje. Grauwe Kiekendief / Montagu’s Harrier Circus pygargus Op 25/3 fotografeerden we een langstrekkend mannetje ten westen van Tinerhir. Sperwer / Eurasian Sparrowhawk Accipiter nisus Op 22/3 telden we minstens vier exemplaren langs de Ourika-vallei. Op 23/3 zagen we er twee bij Toufliht. Havik / Northern Goshawk Accipiter gentilis Op 22/3 observeerden we een baltsend, opmerkelijk wit lijkend exemplaar boven de weg naar Oukaïmeden. Atlasarendbuizerd / Atlas Long-legged Buzzard Buteo rufinus cirtensis Op zes dagen waargenomen met als maximum zes op 27/3 tussen Merzouga en Ouarzazate. Steenarend / Golden Eagle Aquila chrysaetos homeyeri Op 22/3 bewonderden we twee exemplaren iets onder Oukaïmeden boven de Ourika-vallei. Havikarend / Bonelli’s Eagle Aquila fasciata Op 24/3 kon een adult paar prachtig worden bekeken op de rotswanden van Todhra. Dwergarend / Booted Eagle Aquila pennata Op vijf dagen werden in totaal negen lichte exemplaren waargenomen: twee op 22/3, drie op 23/3, een op 25/3 (Rissani-klif), twee op 26/3 (Merzouga) en een op 27/3 (Touroug).

Aasgier / Egyptian Vulture Neophron percnopterus Op 25/3 fotografeerden we een adulte die ten westen van Tinerhir over ons heen noordwaarts vloog.

Waterhoen / Common Moorhen wGallinula chloropus Present in het meer bij Yasmina ten oosten van Merzouga op 26/3. Op 29/3 zwom een exemplaar in Oued Souss. Op 30/3 waren er aardig wat in Oued Massa.

Zwarte Wouw / Black Kite Milvus migrans Op de eerste vijf dagen van onze tocht (van 22/3 tot en met 26/3) werd de soort iedere dag gezien, daarna niet meer. Op 24/3 en 25/3 noteerden we meer dan 30 trekkers bij Boumalne.

Meerkoet / Common Coot Fulica atra Op 26/3 zagen we minstens 10 in Lac de Merzouga. Op 29/3 verbleven er minstens 20 in de Tamri-rivier. De soort was talrijk in Oued Massa op 30/3.

61

62

Griel / Eurasian Stone-curlew Burhinus oedicnemus saharae 27/3 één in zandwoestijn nabij hotel Tombouctou, Merzouga. Na zonsondergang op 29/3 zagen we vijf exemplaren vliegen en hoorden we er nog meer bij het Royal Palace van Oued Souss. Scholekster / Eurasian Oystercatcher Haematopus ostralegus Bijna 100 exemplaren waren aanwezig in de monding van Oued Souss op 29/3. Steltkluut / Black-winged Stilt Himantopus himantopus Op vijf dagen genoteerd waaronder een exemplaar in de steenwoestijn van Ikniouen op 24/3 en een exemplaar langs de Dades onder het Tizzarouine-hotel te Boumalne op 25/3. Talrijk in de meren van Merzouga op 26/3 en in Oued Souss op 29/3. In Oued Massa werd minstens een vijftal waargenomen op 30/3. Kluut / Pied Avocet Recurvirostra avosetta Rond Merzouga op 26/3 zagen we twee exemplaren bij Yasmina en minstens 30 in Lac de Merzouga. Op 29/3 was een groep van 10 present in de monding van Oued Souss. In Oued Massa bevond zich een handvol op 30/3.

Tureluur / Common Redshank Tringa totanus Op 29/3 bevonden zich meer dan vijf exemplaren in de monding van Oued Souss. Op 30/3 werd een exemplaar in Oued Massa gezien. Groenpootruiter / Common Greenshank Tringa nebularia Meer dan vijf werden gezien in Oued Souss op 29/3 en Oued Massa op 30/3. Witgat / Green Sandpiper Tringa ochropus Op 26/3 zagen we een exemplaar in Merzouga. Op 28/3 bevond zich een exemplaar in de rivier van Taliouline. Diverse werden genoteerd in Oued Massa op 30/3. Bosruiter / Wood Sandpiper Tringa glareola Op 29/3 werd de soort gehoord in Oued Souss en op 30/3 zagen we twee exemplaren in Oued Massa. Oeverloper / Common Sandpiper Actitis hypoleucos Op vier dagen genoteerd: 23/3 Mansour, 28/3 Taliouline, 29/3 Tamri en 30/3 Oued Massa. Steenloper / Turnstone Arenaria interpres Op 29/3 liepen twee exemplaren in de monding van Oued Souss.

Zilverplevier / Grey Plover Pluvialis squatarola Op 29/3 zagen we meer dan 30 in de monding van Oued Souss.

Kanoet / Red Knot Calidris canutus Op 29/3 werd een 10-tal gezien in de monding van Oued Souss.

Bontbekplevier / Common Ringed Plover Charadrius hiaticula In de monding van Oued Souss telden we meer dan 100 op 29/3. Op 30/3 bevond zich een aantal in Oued Massa.

Drieteenstrandloper / Sanderling Calidris alba Op 29/3 werden 50 exemplaren waargenomen in de monding van Oued Souss. Op 30/3 liepen er drie in Oued Massa.

Kleine Plevier / Little Ringed Plover Charadrius dubius Op 22/3 baltste een exemplaar bij ons hotel boven Oued Zat. Op 28/3 konden we exemplaren noteren bij de bruggen van Oued Iriri en Taliouline. Strandplevier / Kentish Plover Charadrius alexandrinus Op 26/3 bevonden zich minstens 30 exemplaren in Lac de Merzouga. Meer dan 150 waren aanwezig in de monding van Oued Souss op 29/3. Een handvol was present in Oued Massa op 30/3. Rosse Grutto / Bar-tailed Godwit Limosa lapponica Op 29/3 zagen we meer dan 30 exemplaren in de monding van Oued Souss. Wulp / Eurasian Curlew Numenius arquata Op 29/3 zagen we meer dan 10 exemplaren in de monding van Oued Souss.

Kleine Strandloper / Little Stint Calidris minuta On 26/3 zagen we minstens 10 exemplaren in Lac de Merzouga. Op 29/3 noteerden we een tweetal te Oued Souss. Bonte Strandloper / Dunlin Calidris alpina Meer dan 50 waren aanwezig in de monding van Oued Souss op 29/3. Renvogel / Cream-coloured Courser Cursorius cursor Op vijf dagen waargenomen, waaronder vijf vliegend ten westen van Ouarzazate op 23/3, een enkel exemplaar boven Tizi-n-Taghatine op 28/3 en in totaal 20 boven de wadi van Oued Souss ter hoogte van Olad Berhil op 28/3. In Merzouga zagen we enkele exemplaren vanuit de landrovers op 27/3. In de steenwoestijn tussen Boumalne en Ikniouen op 24/3 en 25/3 namen we de soort zes keer waar met in totaal 21 exemplaren. Vorkstaartplevier / Collared Pratincole Glareola pratincola Op 23/3 werd door een van ons een exemplaar vanuit de bus gezien ten westen van Ouarzazate.

Dunbekmeeuw / Slender-billed Gull Chroicocephalus genei Op 29/3 zagen we een viertal adulte in de monding van Oued Souss. Kokmeeuw / Black-headed Gull Chroicocephalus ridibundus Op 23/3 vloog een exemplaar boven het meer van Mansour. Op 27/3 vlogen er zeven boven het meer van Merzouga. Op 29/3 werden vijf exemplaren geteld in de monding van Oued Souss. Audouins Meeuw / Audouin’s Gull Larus audouinii Op 29/3 telden we 50 exemplaren in de monding van Oued Souss. Geelpootmeeuw / Yellow-legged Gull Larus michahellis Op 22/3 noteerden we twee exemplaren op het vliegveld van Casablanca. De soort was algemeen (maar veel minder talrijk dan Kleine Mantel) langs de kust van Agadir, Tamri en Souss-Massa op 29/3 en 30/3. Kleine Mantelmeeuw / Lesser Black-backed Gull Larus fuscus Talrijk langs de kust van Agadir, Tamri en SoussMassa op 29/3 en 30/3. Zwartkopmeeuw / Mediterranean Gull Larus melanocephalus Op 29/3 zagen we een onvolwassen exemplaar in de monding van Oued Souss. Dwergstern /Little Tern Sternula albifrons Twee exemplaren stonden in de monding van Oued Souss op 29/3. Lachstern / Gull-billed Tern Sterna nilotica In Lac de Merzouga bevond zich een groep van zeven op 26/3. In de monding van Oued Souss was een groep van meer dan 80 aanwezig op 29/3. In Oued Massa zagen we vier exemplaren op 30/3. Reuzenstern / Caspian Tern Sterna caspia Op 30/3 zagen we een exemplaar in Oued Massa. Grote Stern / Sandwich Tern Sterna sandvicensis Talrijk in de monding van Oued Souss op 29/3 (200+). Nabij het strand in Oued Massa was een 100-tal aanwezig, onder meer slapend op palen. Witbuikzandhoen / Pin-tailed Sandgrouse Pterocles alchata caudacutus In de ochtend van 26/3 vlogen achtereen enkele grote groepen met in totaal 600 exemplaren over Taouz, vlak langs onze bus.

Zwartbuikzandhoen / Black-bellied Sandgrouse Pterocles orientalis Op 24/3 zagen we een paar in het gebied van Tagdilt track. Op 28/3 vonden we vijf exemplaren bij een plas langs de weg bij Iriri en vloog een tweetal over de wadi van Oued Souss ter hoogte van Olad Berhil. Kroonzandhoen / Crowned Sandgrouse Pterocles coronatus coronatus In de ochtend van 25/3 vloog eerst een groep van zes langs en hoorden we daarna in de verte het geluid langs de Ikniouen-weg. Rotsduif / Rock Dove Columba livia Iedere dag gezien. De vogels van Oukaïmeden waren duidelijk van de wilde populatie (22/3) maar voor alle andere waarnemingen gold dat niet. Houtduif / Common Wood Pigeon Columba palumbus Op vijf dagen waargenomen. Algemeen in de Ourika, Marrakech en Tichka gebieden in de eerste twee dagen en opnieuw in de Souss-vallei en het Souss-Massa-gebied in de laatste drie dagen. Zomertortel / European Turtle Dove Streptopelia turtur Op alle dagen gezien behalve de eerste. Het talrijkst op 28/3 (Souss-vallei) en 30/3 (Massa). Turkse Tortel / Eurasian Collared Dove Streptopelia decaocto Deze nieuwkomer werd op elke dag en overal waargenomen. Palmtortel / Laughing Dove Streptopelia senegalensis / phoenicophila Van 26/3 tot en met 30/3 dagelijks gezien. Het talrijkst in Oued Massa op 30/3. Kuifkoekoek / Great Spotted Cuckoo Clamator glandarius Op 29/3 werd buiten Taroudannt door een aantal van ons een exemplaar vanuit de rijdende bus waargenomen. Koekoek / Common Cuckoo Cuculus canorus Op 22/3 noteerden we een exemplaar bij het hotel te Ait Ourir. Op 23/3 bevond zich een andere op een electriciteitsdraad boven de weg ten noorden van Toufliht. Op 26/3 namen we een exemplaar waar bij ons hotel. Dwergooruil / Eurasian Scops Owl Otus scops Op 28/3 hoorde een van ons een exemplaar vanuit het hotel te Ouarzazate.

63

64

Woestijnoehoe / Pharaoh Eagle Owl Bubo ascalaphus desertorum Op 25/3 hoorden we in de middag enkele keren een mannetje zingen op een klif bij Rissani. Hierdoor aangemoedigd bleven we tot in de schemering wachten en werden beloond met de aanblik van een vrouwtje met twee uitgevlogen grote jongen die tevoorschijn kwamen vanonder een rots, op korte afstand.

Hop / Common Hoopoe Upupa epops Op elke dag waargenomen (behalve de eerste) waaronder baltsende vogels en het hoogste aantal was 10 op 24/3.

Steenuil / Little Owl Athene noctua glaux Enkele roepen werden genoteerd onder Oukaïmeden op 22/3. Op 28/3 zagen we rond zonsondergang twee exemplaren op een telegraafpaal langs de weg. Op 30/3 werden in totaal drie exemplaren waargenomen in Oued Massa.

Grote Bonte Specht / Great SpottedWoodpecker Dendrocopos major mauritanus Op 23/3 zagen we een exemplaar te Toufliht.

Moorse Nachtzwaluw / Red-necked Nightjar Caprimulgus ruficollis Na zonsondergang op 29/3 hoorden we de zang en zagen we een exemplaar in de schijnwerper bij het Royal Palace van Oued Souss. Alpengierzwaluw / Alpine Swift Apus melba = doortrekker (of Apus tuneti = lokale broedvogel) Op 29/3 werd een exemplaar bij Agadir gezien. Op 30/3 vlogen drie exemplaren korte tijd boven ons restaurant te Tassila.

Draaihals / Eurasian Wryneck Jynx torquilla Op 26/3 hadden we een exemplaar te Rissani en in de vroege ochtend van 27/3 bij het Tombouctouhotel.

Levaillants Specht / Levaillant’s Woodpecker Picus vaillantii Op 22/3 hebben we twee exemplaren gehoord in de Ourika-vallei. Op 23/3 hoorden we slechts eenmaal een roep te Toufliht. Zwartkruintsjagra / Black-crowned Tchagra Tchagra senegalus cucullata In de namiddag van 28/3 zagen we twee exemplaren in dicht gewas in de wegberm bij Taroudannt. Op 29/3 werd een exemplaar bij Tamri gezien en werden verschillende gehoord. Op 30/3 noteerden we 10 exemplaren bij Oued Massa, met onder meer een exemplaar dat voor ons uit op het pad bleef lopen.

Gierzwaluw / Common Swift Apus apus Na een exemplaar te Jorf op 25/3 werden diverse exemplaren gedetermineerd op de laatste drie dagen in de Souss-vallei en het Souss-Massagebied.

Woestijnklapekster / Desert Southern Grey Shrike Lanius meridionalis algeriensis/elegans Op bijna alle dagen vijf tot meer dan 30 (op 28/3) genoteerd. De grijze algeriensis zagen we op 22/3 (zes) en zeker op 29/3 en 30/3 c 15 rond Oued Tamri, Oued Souss en Oued Massa.

Vale Gierzwaluw / Pallid Swift Apus pallidus Talrijk op het vliegveld van Casablanca op 21/3. In de ochtend van 22/3 zagen we twee exemplaren bij ons hotel. De soort was vrij talrijk op plaatsen als Ouarzazate (27/3) en rond Agadir, Tamri en Oued Massa op 29/3 en 30/3.

Roodkopklauwier / Woodchat Shrike Lanius senator senator / rutilans Van 23/3 tot en met 29/3 op iedere dag gezien en opmerkelijk talrijk. De hoogste aantallen werden vastgesteld op 26/3, 27/3 en vooral 28/3 (100+).

Huisgierzwaluw / Little Swift Apus affinis In de ochtenden van 22/3 en 23/3 vijf tot 20 boven Oued Zat bij ons hotel. Op 30/3 meer dan 10 bij Agadir. IJsvogel / Common Kingfisher Alcedo atthis Op 30/3 zagen we drie exemplaren in Oued Massa. Groene Bijeneter / Blue-cheeked Bee-eater Merops persicus chrysocersus Op 25/3 zagen we minstens 20 exemplaren rond Jorf. Op 27/3 troffen we drie paren langs de weg tussen Erfoud en Touroug. Bijeneter / European Bee-eater Merops apiaster Talrijk op iedere dag behalve in de Ourika-vallei en op Oukaïmeden.

Gaai / Eurasian Jay Garrulus glandarius minor minor Op 23/3 zagen we vier exemplaren langs de Tichka-weg. Maghrebekster / Maghreb Magpie Pica mauritanica Op 23/3 zagen we twee exemplaren langs de weg van Ait Ourir naar Tichka. Op 28/3 werden twee exemplaren opgemerkt voor Taroudannt. Op 29/3 en 30/3 was de soort talrijk bij Oued Souss en langs de weg tussen Inezgane en Oued Massa, respectievelijk. Alpenkraai / Red-billed Chough Pyrrhocorax pyrrhocorax barbarus Op 22/3 talrijk te Oukaïmeden. Op 23/3 vlogen een paar en een groep van 10 bij de Tichka-pas. Alpenkauw / Alpine Chough Pyrrhocorax graculus Op 22/3 talrijk te Oukaïmeden.

Bruinnekraaf / Brown-necked Raven Corvus ruficollis Op 25/3, 26/3 en 27/3 werden rond Rissani en Merzouga hoge aantallen gezien, waaronder meer dan 100 op de vuilnisbelt van Rissani en een broedpaar op de klif bij Rissani op 25/3. Afrikaanse Raaf / African Northern Raven Corvus corax tingitanus Op 22/3 liet een paar zich van dichtbij bekijken bij de parkeerplaats van Oukaïmeden. Op 23/3 zagen we een exemplaar vliegen bij Tichka. Op 29/3 vlogen in totaal zes bij Tamri. Zwarte Mees / Coal Tit Periparus ater atlas Op 22/3 zagen we twee exemplaren beneden Oukaïmeden en op 23/3 zongen diverse te Toufliht. Koolmees / Great Tit Parus major excelsus Diverse exemplaren werden gezien en gehoord op 22/3 en 23/3 (Atlas) en 30/3 (Oued Massa). Maghrebpimpelmees / Ultramarine Tit Cyanistes ultramarinus Op 22/3 zagen we vier exemplaren en ook op 23/3 werd een aantal waargenomen. Op 28/3 kwamen we een exemplaar tegen te Taliouline en op 29/3 twee bij de monding van Oued Souss. Vale Oeverzwaluw / Brown-throated (Plain) Martin Riparia paludicola mauritanica Op 30/3 zagen we eerst twee vogels bij de ‘monding’ van Oued Massa en daarna vier boven akkers van Tassila. Oeverzwaluw / Common Sand Martin Riparia riparia Trekkers werden op bijna alle dagen genoteerd. Rotszwaluw / Eurasian Crag Martin Ptyonoprogne rupestris theresae Op 23/3 zagen we twee exemplaren te Amerzgane. De soort was talrijk te Todhra op 24/3 met meer dan 100 exemplaren. Op 25/3 kwamen we een handvol trekkers tegen bij een klif te Rissani. Boerenzwaluw / Barn Swallow Hirundo rustica Talrijk als trekvogel en op elke dag te zien. Huiszwaluw / Northern House Martin Delichon urbicum Trekkers werden op vrijwel alle dagen genoteerd (niet op 29/3). Roodstuitzwaluw / Red-rumped Swallow Cecropis daurica Op zes dagen waargenomen. De meeste vlogen rond bij bruggen van Oued Zat op 22/3 en bij Tinerhir op 24/3 (c50). Ook bij Tamri, Aoulouz en Massa.

Witbandleeuwerik / Greater Hoopoe Lark Alaemon alaudipes Op 24/3 namen we drie exemplaren waar langs de Ikniouen-weg. Op 26/3 noteerden we een totaal van 12 bij Merzouga. Op 27/3 zagen we een baltsende vogel bij Skoura. Op 28/3 zagen we (opnieuw) twee exemplaren van dichtbij in de wadi van Oued Souss ter hoogte van Olad Berhil. Rosse Woestijnleeuwerik / Bar-tailed Lark Ammomanes cincturus Dagelijks gezien van 25/3 (Touroug-vlakte) tot 28/3 (Olad Berhil wadi). Woestijnleeuwerik / Desert Lark Ammomanes deserti payni Op vijf dagen waargenomen, van 23/3 tot en met 28/3 met uitzondering van 26/3 (Merzouga), talrijker dan Rosse Woestijnleeuwerik. Diksnavelleeuwerik / Thick-billed Lark Ramphocorys clotbey Op 24/3 en 25/3 opmerkelijk hoge aantallen in het Boumalne-Ikniouen gebied met c 20 exemplaren. Kortteenleeuwerik / Greater Short-toed Lark Calandrella rubiginosa / brachydactyla Talrijk in het Boumalne-Ikniouen-gebied op 24/3 en 25/3 met veel zingende exemplaren en rondtrekkende groepen. Ook genoteerd bij Amerzgane op 23/3 en 28/3 (op laatste dag ook op andere plekken). Kleine Kortteenleeuwerik / Lesser Short-toed Lark Calandrella rufescens Op 26/3 zingend boven de Ikniouen-weg maar niet gezien. Atlasstrandleeuwerik / Atlas Horned Lark Eremophila alpestris atlas Talrijk te Oukaïmeden op 22/3. Temmincks Strandleeuwerik / Temminck’s Lark Eremophila bilopha Talrijk langs de Ikniouen en Tagdilt track op 24/3 en 25/3. Ook twee exemplaren op Tizi-n-Taghatine op 28/3. Langsnavelkuifleeuwerik / Long-billed Crested Lark Galerida macrorhyncha Op 25/3 zagen we een paar met uitgevlogen jongen in Jorf. Op 26/3 en 27/3 werden verschillende exemplaren gezien in de palmerie van Rissani. Kuifleeuwerik / Common Crested Lark Galerida cristata ruficolor Op 23/3 werd een exemplaar gedetermineerd op de oever van Mansour; hier werden op 27/3 verschillende exemplaren gezien.

65

66

Theklaleeuwerik / Thekla Lark Galerida theklae De talrijkste leeuwerik: op bijna alle dagen gezien (niet op 26/3 en 27/3). Graszanger / Zitting Cisticola Cisticola juncidis Talrijk bij Tamri, Oued Souss en vooral Oued Massa op 29/3 en 30/3. Grauwe Buulbuul / Common Bulbul Pycnonotus barbatus Talrijk en iedere dag waargenomen.

Zwartkop / Blackcap Sylvia atricapilla Verschillende exemplaren werden op de eerste twee dagen in de Atlas gezien. Op 28/3 bevond zich een mannetje in bomen bij het hotel te Ouarzazate. Westelijke Orpheusgrasmus / Western Orphean Warbler Sylvia hortensis Op 26/3 was een exemplaar present in de tamarisken van Yasmina bij Merzouga.

Cetti’s Zanger / Cetti’s Warbler Cettia cetti Op 22/3 en 23/3 zingend bij hotel te Ait Ourir. Op 30/3 zongen veel exemplaren te Oued Massa.

Afrikaanse Woestijngrasmus / African Desert Warbler Sylvia deserti Op 26/3 konden we een exemplaar fraai bekijken in een wadi ten zuiden van Taouz.

Rietzanger / Sedge Warbler Acrocephalus schoenobaenus Op 30/3 zongen enkele exemplaren in Oued Massa.

Grasmus / Common Whitethroat Sylvia communis Op 24/3 werd een trekker gezien te Imiter en op 30/3 bij Oued Massa.

Kleine Karekiet / Eurasian Reed Warbler Acrocephalus scirpaceus Op 26/3 zagen we een exemplaar bij Rissani. Verschillende exemplaren werden waargenomen te Oued Massa op 30/3. Saharaanse Vale Spotvogel / Saharan Eastern Olivaceous Warbler Iduna pallida reiseri (Acrocephalus pallidus reiseri) Op 26/3 troffen we een paar aan in een tamarisk ten zuiden van een school ten zuiden van Rissani; in een nabije tamarisk hoorden we nog een exemplaar (geluidsopnamen). Op 27/3 hoorden we opnieuw deze vogels zingen. Westelijke Vale Spotvogel / Western Olivaceous Warbler Iduna opaca (Acrocephalus opacus) Op vijf dagen waargenomen met in totaal c 12 exemplaren.Verschillende zongen in de tuin van het hotel te Ait Ourir op 22/3 en 23/3, in de tuin van ons restaurant te Taliouline op 28/3, en in de tuin van ons hotel te Taroudannt op 29/3.Voorts fotografeerden we twee vogels in de oase van Imiter op 24/3. Fitis / Willow Warbler Phylloscopus trochilus Trekkers werden gezien op 24/3 en 26/3. Tjiftjaf / Common Chiffchaff Phylloscopus collybita Trekkers werden gezien op 24/3, 26/3 en 30/3. Bergfluiter / Western Bonelli’s Warbler Phylloscopus bonelli Op vier dagen werden enkele trekkers gezien: op 25/3 en 26/3 rond Rissani en Merzouga, op 28/3 te Taliouline. en op 29/3 te Tamri. Fluiter / Wood Warbler Phylloscopus sibilatrix Op 23/3 werden twee exemplaren genoteerd bij het meer van Mansour.

Atlasgrasmus / Tristram’s Warbler Sylvia deserticola maroccana Op 24/3 troffen we drie zingende bij Todhra, waarvan een exemplaar zich langdurig liet bekijken. Brilgrasmus / Spectacled Warbler Sylvia conspicillata Op 27/3 zagen we een exemplaar bij het Mansour-meer. Baardgrasmus / Subalpine Warbler Sylvia cantillans ssp Talrijk en op elke dag gezien. In de Tafilalt op 26/3, 27/3 en 28/3 een van de talrijkste soorten met 40 tot meer dan 80 per dag. Moltoni’s Baardgrasmus Sylvia cantillans moltonii Een vrouwtje met een ratelroep op 26/3 in een wadi ten zuiden van Taouz. Werd eerst foutief als Brilgrasmus gedetermineerd. Kleine Zwartkop / Sardinian Warbler Sylvia melanocephala Op 22/3, 23/3 en 24/3 werden slechts 1-3 exemplaren gezien. De soort werd de volgende drie dagen niet genoteerd. De laatste drie dagen was hij echter talrijk: in de Souss-vallei, rond Tamri en bij Oued Massa. Bruingele Babbelaar / Fulvous Chatterer (Fulvous Babbler) Turdoides fulva maroccanus Op 27/3 zag een van ons ’s ochtends een aantal exemplaren te Rissani en konden we ’s avonds allemaal genieten van een groep bij het meer van Mansour. Vuurgoudhaan / Firecrest Regulus ignicapilla balearicus Op 22/3 zagen we verschillende exemplaren en hoorden we nog meer in de Ourika-vallei. Op 23/3 namen we een aantal waar te Toufliht.

Winterkoning / Northern Wren Troglodytes troglodytes kabylorum Gehoord bij Oukaïmeden op 22/3 en te Toufliht op 23/3.

Roodborsttapuit / European Stonechat Saxicola rubicola Op 30/3 werden c 10 exemplaren gezien in Oued Massa.

Maghrebboomkruiper / Maghreb Short-toed Treecreeper Certhia brachydactyla mauritanica Op 23/3 zagen we drie zingende exemplaren te Toufliht.

Roodstuittapuit / Red-rumped Wheatear Oenanthe moesta Een gewone verschijning ten oosten van Boumalne langs de Ikniouen- en Tagdilt-wegen op 24/3, 25/3 en 27/3; we vonden hier twee nesten.Verder werd de soort nergens anders waargenomen.

Zwarte Spreeuw / Spotless Starling Sturnus unicolor Talrijk van 28/3 (Taroudannt) tot en met 30/3 (Oued Massa). Merel / Eurasian Blackbird Turdus merula mauritanicus Talrijk en op alle dagen gezien. Grote Lijster / Mistle Thrush Turdus viscivorus deichleri Op 22/3 werd een totaal van 10 waargenomen te Oukaïmeden.

Seebohms Tapuit / Seebohm’s Wheatear Oenanthe seebohmi Op 22/3 zagen we een prachtig mannetje in de sneeuw van Oukaïmeden. Op 27/3 zag een aantal van ons een exemplaar vanuit de rijdende bus nabij Tinerhir. Tapuit / Northern Wheatear Oenanthe oenanthe Deze trekker werd iedere dag waargenomen met een maximum van 10 op 25/3 en 28/3.

Roodborst / Eurasian Robin Erithacus rubecula Zingend in Ourika op 22/3 en waargenomen in de struiken bij Oued Iriri op 28/3.

Westelijke Blonde Tapuit / Western Blackeared Wheatear Oenanthe hispanica Op bijna iedere dag waargenomen, vermoedelijk trekkers, met in totaal 22.

Nachtegaal / Common Nightingale Luscinia megarhynchos Op vier dagen werden diverse zingende exemplaren gehoord (22/3, 23/3, 26/3 en 28/3). Op 28/3 werd een aantal gezien bij Taliouline.

Woestijntapuit / Desert Wheatear Oenanthe deserti homochroa Van 23/3 tot en met 28/3 werden iedere dag meer dan vijf exemplaren gezien.

Blauwborst / Bluethroat Luscinia svecica Op 24/3 zag een aantal van ons een exemplaar in de oase van Imiter, op 26/3 bevond zich een exemplaar te Yasmina bij Merzouga en op 30/3 werd een exemplaar gezien te Oued Massa. Westelijke Rosse Waaierstaart / Western Rufous Scrub Robin Cercotrichas galactotes galactotes Door een van ons werd kort een exemplaar waargenomen. Zwarte Roodstaart / Western Black Redstart Phoenicurus ochruros gibraltariensis Op 22/3 talrijk te Oukaïmeden. Gekraagde Roodstaart / Common Redstart Phoenicurus phoenicurus Van 23/3 tot en met 28/3 werden iedere dag trekkers gezien, met in totaal 10 mannetjes en vier vrouwtjes. Diadeemroodstaart / Moussier’s Redstart Phoenicurus moussieri In de Ourika-vallei en te Oukaïmeden werden op 22/3 acht exemplaren bewonderd. Op 23/3 zagen we twee mannetjes langs de Tichka-weg. Daarna zagen we de soort weer op de laatste drie dagen, vanaf Oued Iriri tot en met Oued Massa (waar de soort talrijk was).

Westelijke Rouwtapuit / Western Mourning Wheatear Oenanthe halophila Van deze zeldzame soort vonden we een broedpaar bij Amerzgane op 28/3. Witkruintapuit / White-crowned Wheatear Oenanthe leucopyga Talrijk en iedere dag waargenomen van 23/3 tot en met 28/3, met een maximum van 55 op 27/3. Zwarte Tapuit / Black Wheatear Oenanthe leucura syenitica Op 22/3 zagen we een exemplaar onder Oukaïmeden. Op 23/3, 24/3 en 25/3 was de soort algemeen met meer dan 10 exemplaren. Op 28/3 werd opnieuw een 10-tal gezien. Blauwe Rotslijster / Blue Rock Thrush Monticola solitarius Op vijf dagen waargenomen met in totaal acht exemplaren. Waterspreeuw / White-throated Dipper Cinclus cinclus minor Op 22/3 zagen we twee exemplaren bij Oukaïmeden. Huismus / House Sparrow Passer domesticus tingitanus Op iedere dag waargenomen.

67

68

Spaanse Mus / Spanish Sparrow Passer hispaniolensis Op 22/3 zag een aantal van ons tweemaal een groep in akkers bij Ait Ourir. Op 28/3 vlogen talloze groepen langs, met name tegenover Olad Berhil, met in totaal meer dan 1000 exemplaren. Woestijnmus / Desert Sparrow Passer simplex saharae Op 26/3 vonden we een nest met een vrouwtje en een mannetje ten westen van Yasmina. Rotsmus / Rock Sparrow Petronia petronia barbara Op 22/3 bevonden zich meer dan 100 exemplaren in de sneeuw van Oukaïmeden. Gele Kwikstaart / Blue-headed Wagtail Motacilla flava Op drie dagen waargenomen waaronder meer dan 100 rond Merzouga op 26/3 en 10 bij Oued Iriri op 28/3. Iberische Kwikstaart / Spanish Wagtail Motacilla iberiae Op zeven dagen waargenomen en de talrijkste ‘gele kwik’. Italiaanse Kwikstaart / Ashy-headed Wagtail Motacilla cinereocapilla Op 28/3 zagen we drie exemplaren te Aoulouz die beantwoordden aan het uiterlijk van dit taxon. Op 30/3 zong een exemplaar bij Tassila.

Boompieper / Tree Pipit Anthus trivialis Deze trekker werd op vijf dagen genoteerd. Atlasvink / Atlas Chaffinch Fringilla coelebs africana Talrijk in de Atlas op 22/3 en 23/3. Daarna werd dit taxon weer veelvuldig gezien op de laatste drie dagen, van Oued Iriri westwaarts. Vink / European Chaffinch Fringilla coelebs coelebs Een mannetje bevond zich in een groep Rotsmussen langs de weg in de sneeuw van Oukaïmeden op 22/3. Keep / Brambling Fringilla montifringilla Een mannetje bevond zich in een groep Rotsmussen langs de weg in de sneeuw van Oukaïmeden op 22/3. Europese Kanarie / European Serin Serinus serinus Talrijk en op iedere dag waargenomen. Groenling / European Greenfinch Chloris chloris voousi Vrij talrijk en op zes dagen vastgesteld (niet van 25/3 tot en met 27/3). Putter / European Goldfinch Carduelis carduelis parva Op bijna iedere dag gezien (niet op 29/3) met meer dan 10 op drie dagen.

Noordse Kwikstaart / Grey-headed Wagtail Motacilla thunbergi Op 23/3 werd door een aantal van ons een exemplaar gezien bij Tichka.

Sijs / Eurasian Siskin Carduelis spinus Op 23/3 bevond zich een groep van 100 te Toufliht, in een dichte bal opvliegend voor een Sperwer.

Grote Gele Kwikstaart / Grey Wagtail Motacilla cinerea Vrij talrijk op de eerste drie dagen in de Atlas en langs de Todhra-kliffen op 24/3. Daarna alleen nog gezien ‘s ochtends vroeg bij het zwembad van het hotel te Ouarzazate op 28/3 (twee) en onder de brug van Aoulouz op 28/3 (een).

Kneu / Common Linnet Carduelis cannabina Op 23/3 zagen we acht exemplaren op de Tichkapas. Op 28/3 vlogen twee exemplaren langs Oued Iriri en twee zaten op een draad ten oosten van Taroudannt. Op 29/3 kwamen we er twee tegen bij Souss en op 30/3 meer dan 20 aan het eind van Oued Massa.

Witte Kwikstaart / White Wagtail Motacilla alba Op vier dagen genoteerd met in totaal zeven exemplaren.

Afrikaanse Bergvink / African Crimson-winged Finch Rhodopechys alienus Op 22/3 zagen we een groep van 20 bij de skilift te Oukaïmeden en daarna nog enkele exemplaren verderop.

Marokkaanse Kwikstaart / Moroccan Wagtail Motacilla subpersonata Deze tamelijk zeldzame endeem hebben we op vier dagen gezien: bij het hotel te Oued Zat op 22/3 en 23/3 (twee), nestelend in de Dades-rivier in de rozenvallei op 27/3 (twee) en in de monding van Oued Souss op 29/3 (een). Duinpieper / Tawny Pipit Anthus campestris Op 29/3 werd een exemplaar gefotografeerd te Tamri.

Woestijnvink / Trumpeter Finch Rhodopechys githagineus zedlitzi Talrijk en van 23/3 tot en met 28/3 iedere dag waargenomen. Atlaskruisbek / Atlas Crossbill Loxia curvirostra poliogyna Op 22/3 zagen we tweemaal twee exemplaren op de weg naar Oukaïmeden, waaronder een zingend mannetje dat zich dicht liet benaderen. Op 23/3 troffen we in totaal meer dan 20 exemplaren te Toufliht.

Appelvink / Hawfinch Coccothraustes coccothraustes buvryi Op 23/3 werd door sommigen van ons een exemplaar in de hoteltuin van Ait Ourir gezien en een aantal bevond zich later die ochtend te Toufliht.

Mammals

Grauwe Gors / Corn Bunting Emberiza calandra Op 22/3 zongen verschillende exemplaren op de weg tussen Ait Ourir en de Ourika-vallei.

Fat Sand Rat Psammomys obesus Op 24/3 zagen we een handvol langs de Ikniouenweg.

Grijze Gors / Rock Bunting Emberiza cia Op 23/3 hoorden we een exemplaar roepen in de berm bij Taddert maar we slaagden er niet in hem in beeld te krijgen.

Egyptian Mongoose Ichneumon herpestes Op 30/3 liep een exemplaar rond in de akkertjes van Tassila.

Cirlgors / Cirl Bunting Emberiza cirlus Op 22/4 zagen we twee zingende exemplaren in de Ourika-vallei. Op 23/3 bevonden zich twee te Toufliht. Op 28/3 werd een mannetje gezien op een draad ten oosten van Taroudannt en op 29/3 ten westen van Taroudannt. Huisgors / House Bunting Emberiza sahari Talrijk en op iedere dag waargenomen, in bijna alle hotels.

Barbary Ground Squirrel Atlantoxerus getulus Op drie dagen werden exemplaren waargenomen (22/3, 24/3 en 28/3).

Wild Zwijn Sus scrofa Op 30/3 telden we 20 exemplaren op de oever van Oued Massa. North African Elephant Shrew Elephantulus rozeti Op 25/3 zagen twee van ons een dier wegrennen langs de Ikniouen-weg dat het meest aan deze soort deed denken.

Egyptische Mangoest Ichneumon herpestes, Tassila, Marokko, 30 maart 2008 (René van Rossum)

69

70

Verschillen reis maart & april 2008 door Arnoud B. van den Berg Aangezien ik merkte dat er belangstelling bestond hoe de resultaten van onze reis verschilden met die langs exact dezelfde route een paar weken later (6/7 tot 15/16 april) met Limosa Holidays, heb ik de verschillen op een rijtje gezet. In grote lijnen kun je stellen dat er in maart nog wat overwinteraars (eenden en sijzen) waren te zien en dat de soortsamenstelling van doortrekkers anders was (roofvogels, sterns en zangvogels). Het weer was in april niet zo stabiel als in maart en vogels kijken was (bijna) niet te doen op Oukaïmeden (eerste dag) vanwege keiharde wind en op 10 april (vierde dag) onderweg van Boumalne naar Merzouga vanwege een hevige zandstorm. Het weer was zo slecht dat op 10 april het vliegveld van Casablanca moest worden gesloten. Anderzijds had de Limosa-tour als voordeel dat er sprake was van ‘voorkennis’, wat vooral belangrijk was in Merzouga (Woestijnmusnest bijvoorbeeld), maar op andere plekken bleek de situatie niet meer hetzelfde. Zo was in april de zingende Atlasgrasmus van maart niet meer te vinden en moest een andere worden gezocht.

Soorten die in maart wel en in april niet werden gezien (BirdingBreaks met Arnoud): Krakeend Pijlstaart Wintertaling Kuifeend Zwarte Ooievaar Barbarijse Valk Aasgier Slangenarend Havik Steenarend Havikarend Zwartkopmeeuw Dunbekmeeuw Reuzenstern Witbuikzandhoen Kuifkoekoek Dwergooruil Woestijnoehoe (!) [Moorse Nachtzwaluw: in april alleen kort gehoord] Kleine Kortteenleeuwerik Brilgrasmus Moltoni’s Baardgrasmus (dwaalgast!) Westelijke Blonde Tapuit Rotsmus Duinpieper Europese Vink Sijs Afrikaanse Bergvink (!)

Soorten die in april wel en in maart niet werden gezien (Limosa Holidays met Arnoud): Kleine Torenvalk Boomvalk Geelsnavelwouw (dwaalgast!) Waterral Kraagtrap (niet door mij gezien!) Watersnip Regenwulp Krombekstrandloper Witwangstern Zwarte Stern Visdief Egyptische Nachtzwaluw (!) [Levaillants Specht: in maart alleen gehoord] Wielewaal Sprinkhaanzanger Orpheusspotvogel Tuinfluiter Beflijster [Rosse Waaierstaart: slechts eenmaal in maart] Paapje Grauwe Vliegenvanger Bonte Vliegenvanger Engelse Gele Kwikstaart Ortolaan