1 INLEIDING: STABILITEIT EN GROEI 5

JAARVERSLAG 2011

INhOuDSOpGAVE 1

INLEIDING: STABILITEIT EN GROEI

5

2 2.1

CuLTuuREDuCATIE BINNENSChOOLS CultuureduCatie voor kinderen en jongeren in het onderwijs skvr produCten binnensChools Het Stedelijk Cultuurtraject: kennismaken met kunst en cultuur Leerlijnen cultuureducatie PO: KunstID en IKEI Kort kennismaken met cultuureducatie: KunstActief Voortgezet onderwijs (VO) en MBO MBO: Young Stage Scholing van docenten in het onderwijs

7

2.2 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.2.4 2.2.5 2.2.6 3 3.1

brassbandschool

7 7 7 8 9 9 10 11 13

3.2 3.2.1 3.2.2 3.2.3 3.2.4 3.2.5 3.2.6 3.3 3.3.1 3.3.2 3.3.3 3.3.4 3.3.5 3.3.6 3.3.7 3.4 3.4.1

KuNSTEDuCATIE BuITENSChOOLS kunsteduCatie voor kinderen, jongeren en volwassenen in de vrije tijd de skvr kunstsCholen: les- en Cursusaanbod 2011 De Muziekschool De Schrijversschool De Theaterschool De Dansschool De Vrije Academie Rotterdam (VAR) De BeeldFabriek bijzondere trajeCten in de vrije tijd Talentontwikkeling Innovatie Feyenarts Kaderopleiding Werelddans / Internationale dans Open podium: Fanatics Wijkactiviteiten Maatwerkactiviteiten op basis van externe vraag ondersteuning amateurkunst Activiteiten SKVR kunstscholen

4 4.1 4.2 4.2.1 4.2.2 4.2.3 4.2.4 4.2.5 4.2.6

KENNISCENTRum CuLTuuREDuCATIE ROTTERDAm organisatie produCten en diensten Informatie en advies Deskundigheidsbevordering & Summerschool Begeleiding scholen Expertmeetings, kenniskringen, weblog Onderzoek Omvorming Cultuurtraject

25 25 26 26 26 26 27 27 27

13 13 13 14 14 14 15 15 16 16 17 19 19 19 19 21 22 22

4

SKVR JAARVERSLAG 2011

5 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5

pR, mARKETING, COmmuNICATIE EN KLANTENSERVICE pr en marketing aCtiviteiten 2011 onderzoek klantenserviCe interne CommuniCatie kCr

31 31 32 33 33 33

6 6.1 6.1.1 6.1.2 6.1.3 6.1.4 6.1.5 6.1.6 6.1.7 6.2 6.2.1 6.2.2 6.2.3 6.2.4 6.3 6.3.1 6.3.2 6.3.3 6.3.4 6.4 6.4.1 6.5 6.5.1 6.5.2

BEDRIJfSVOERING personeel & organisatie Arbeidsvoorwaarden Afvloeiingsregeling Opleiden en ontwikkelen (employability) Organisatieontwikkeling Freelance medewerkers Verzuim Formatie automatisering E-dienstverlening Investeringen in automatisering Software Wireless internet FinanCiën en administratie Afschaffen incasso’s Controle belastingdienst Rapportages Begroting 2012 FaCilitaire zaken Balies en beheer huisvesting Huisvesting Onderhoud gebouwen

35 35 35 35 35 36 36 37 37 37 37 38 38 38 38 38 38 39 39 39 39 40 40 41

7 7.1 7.2 7.3

BESTuuR, TOEzIChT EN zEGGENSChAp bestuurssamenstelling skvr per 31 deCember 2011 raad van toeziCht ondernemingsraad (or)

43 43 43 44

fINANCIEEL JAARVERSLAG

45

BIJLAGEN - KENGETALLEN bereikCijFers skvr 2011 personeelsopbouw 2011 organogram huisvesting skvr 2011

49 51 52 52 53

COLOfON

53

1.INLEIDING: STABILITEIT EN GROEI

5

het verslagjaar 2011 was voor skvr een jaar van stabiliteit en groei. de problemen waarmee we tijdens het begin van de lopende cultuurplanperiode werden geconfronteerd, hebben we inmiddels grotendeels opgelost. de begrotingstekorten zijn weggewerkt; één jaar eerder dan voorzien in het skvr herstelplan 2009-2012. er zijn aanzienlijke besparingen en verschuivingen gerealiseerd zonder dat de prestaties wezenlijk zijn teruggelopen. de vermogenspositie is aanmerkelijk verbeterd. voor het eerst in tijden is er sprake van een positief eigen vermogen. de in 2010 ingezette reorganisatie werd najaar 2011 afgerond. hiermee is de stuurbaarheid en efficiency van de organisatie verbeterd. INhOuDELIJKE GROEI In 2011 kwam er meer focus op het onderwijs. We konden snel reageren met mooie producten in relatie tot het nieuwe Rotterdamse onderwijsbeleid Beter Presteren. Denk hierbij aan ons product Taalateliers. Er is geld vrijgemaakt waarmee we nieuwe initiatieven en innovatieve producten konden ontwikkelen. We hebben ons succesvolle programma IKEI weten uit te breiden naar het VO (High School Music) en we lanceerden onze eerste online cursus gitaar. De talentenklassen in alle disciplines zijn uitgebreid, er zijn meer wijkmuziekscholen bijgekomen. We voeren meer maatwerkactiviteiten uit op commerciële basis en zorgden voor meer podium- en presentatie activiteiten voor onze amateurs. Ook vierden we in 2011 het eerste lustrum van de Talentenroute van de Dansschool. KCR Begin 2011 opende het Kenniscentrum Rotterdam haar deuren. Dit vierden we in de Rotterdamse Schouwburg met een stevig introductieprogramma. KCR liet hier zien wat zij culturele instellingen, scholen en opleidingen gaat brengen: een platform waar kennis, contact en samenspel wordt gecreëerd door en voor alle betrokkenen. In de loop van het jaar organiseerde KCR enkele succesvolle lokale en landelijke netwerken expertmeetings en debatten. In 2012 bereiden we de ontvlechting en verzelfstandiging van KCR verder voor. ROTTERDAm BuILDING De verhuizing naar de centrale locatie Rotterdam Building bracht ons niet alleen financiële voordelen, het geeft SKVR ook meer exposure. Met ruim 1000 bezoekers per dag brengen we meer dynamiek in de binnenstad. In samenwerking met de eigenaar van het Rotterdam Building en Bureau Binnenstad van de gemeente werkte SKVR aan het plintproject Rotterdam Building. Met het verlevendigen van de plint van het gebouw wil SKVR een bijdrage leveren aan het gemeentelijke plintenbeleid en een positieve impuls geven aan de directe omgeving. Medio 2012 zullen de resultaten zichtbaar zijn.

Rotterdam: cultuureducatie-hoofdstad Aan onze kernwaarden veranderde in 2011 niets. SKVR wil zoveel mogelijke (jonge) Rotterdammers verbinden met kunst en cultuur. SKVR positioneert zich midden in de samenleving en levert een bijdrage aan de ontwikkeling van iedere Rotterdammer tot cultureel burger. Rotterdam wordt cultuureducatie-hoofdstad van Nederland genoemd. We zijn er trots op dat we daaraan in 2011 een bijdrage hebben geleverd en 100.000 Rotterdammers met cultuureducatie in contact hebben mogen brengen. Cultuurplan 2013-2016 Verslagjaar 2011 was voor SKVR een belangrijk jaar, waarin veel tijd werd besteed aan de voorbereidingen van het nieuwe SKVR Cultuurplan 20132016. Begin 2011 bogen we ons over de missie en herpositioneringvraagstukken aan de hand van verschillende toekomstscenario’s. Na de zomer ontvingen wij van de gemeente Rotterdam de uitgangspunten voor het nieuwe cultuurbeleid. Eind 2011 leverden wij een nieuw meerjaren beleidsplan op waarin we invulling geven aan de bezuinigingsopdracht en een nieuw uitdagend beleid formuleerden. Zo geven wij een nieuwe invulling aan het concept van een basisvoorziening voor kunsten cultuureducatie voor de stad. SKVR blijft na 2012 staan voor het betaalbaar en bereikbaar houden van kunsteducatie voor kinderen, jongeren en volwassenen. SKVR is als basisvoorziening mede verantwoordelijk voor een stadsbreed en gevarieerd afgewogen aanbod op het gebied van actieve kunstbeoefening, waarbij we nauw samenwerken met partners in het veld. Tot slot Het afgelopen jaar is ontzettend hard gewerkt om het positieve resultaat van stabiliteit en groei te bereiken. Voor de afronding van het herstelplan hebben de medewerkers van SKVR zich tot het uiterste ingezet. Bovendien hebben we daarnaast een nieuw meerjarenbeleidsplan weten te schrijven waar we trots op kunnen zijn. Ik bedank hiervoor alle medewerkers van SKVR, de leden van de Raad van Toezicht en de leden van de Ondernemingsraad.

Ocker van Munster Directeur SKVR, 23 maart 2012

2.CuLTuuREDuCATIE BINNENSChOOLS skvr heeft in 2011 haar focus nog sterker gelegd op cultuureducatie in het onderwijs, zowel het primair (po) als het voortgezet onderwijs (vo). vanuit de zes verschillende skvr kunstscholen is zowel een eerste kennismaking met kunst en cultuur, als de inzet op brede talentontwikkeling belegd in verschillende activiteiten. het kenniscentrum Cultuureducatie rotterdam (kCr) versterkt vanuit skvr de rotterdamse scholen en het culturele veld met een uitgebreid programma gericht op kennisuitwisseling, advies en begeleiding en deskundigheidsbevordering. de activiteiten van kCr in 2011 worden apart beschreven in hoofdstuk 4. 2.1 CuLTuuREDuCATIE VOOR KINDEREN EN JONGEREN IN hET ONDERwIJS De introductie van het nieuwe Rotterdamse onderwijsbeleid Beter Presteren in februari 2011 betekende verandering van focus voor een groot aantal scholen. Het behalen van hogere scores op het gebied van rekenen en taal staat centraal. Dit had invloed op de samenwerking tussen SKVR en het onderwijs. Scholen dienen middelen voor leertijduitbreiding (voorheen middelen voor brede school) van de gemeente Rotterdam gericht in te zetten voor de verbetering van de resultaten. In hun aanvragen voor deze middelen moeten scholen duidelijk kunnen aangeven hoe zij tot verhoging van prestaties komen. Waar voorheen iedere school een brede school kon worden, werden in 2011 de middelen voor leertijdverlenging aan een beperkter aantal scholen verstrekt. Voor SKVR zijn de gevolgen van het nieuwe beleid vooral voelbaar in de uitvoering van activiteiten in het VO. Het aantal aanvragen naar activiteiten daalde. In het PO groeide in 2011 het aantal scholen waarmee intensief wordt samengewerkt, maar veranderde de vraag van scholen. 2.2. SKVR pRODuCTEN BINNENSChOOLS 2.2.1 hET STEDELIJK CuLTuuRTRAJECT: KENNISmAKEN mET KuNST EN CuLTuuR

Foto boven: taalatelier Foto onder: kunst idee theater

Het nieuwe onderwijsbeleid heeft in het verslagjaar geen grote gevolgen gehad voor de deelname aan het Cultuurtraject voor PO en VO. Er blijft grote behoefte aan een eerste kennismaking met kunst en cultuur en de culturele instellingen in Rotterdam. Alle SKVR Kunstscholen voeren programma’s uit in het Cultuurtraject. Meestal betreft dit een samenwerking met een culturele instelling, waarbij het actieve onderdeel, de workshop, wordt uitgevoerd door docenten van SKVR. Vooruitlopend op de toekomstige verzelfstandiging van KCR is de regie van het Cultuurtraject in oktober 2011 ondergebracht bij KCR. Zo kan – op stedelijk niveau – nieuw samenspel ontstaan tussen de meer dan 40 verschillende culturele partners. Hierover meer in hoofdstuk 4.

8


CultuurtrajeCt

jaarverslag 2011

jaarplan 2011

jaarverslag 2010

PO

33341

37000

36952

VO

7875

7400

7373

41216

44400

44325

Totaal

Ook in 2011 bood SKVR de landelijke filmprogramma’s Klassefilm (PO) en Moviezone (VO) aan (ontwikkeld door Eye Film Instituut Nederland). Deze losse programma’s werden voorheen aangeboden binnen het Cultuurtraject. Het zijn schoolvoorstellingen die klassikaal bezocht worden. SKVR treedt op als bemiddelaar voor Eye Film Instituut Nederland in Rotterdam.

Concert ‘ieder kind een instrument’

jaarverslag 2011

jaarplan 2011

jaarverslag 2010

Klassefilm

6318

6500

7330

Moviezone

784

0

1895

2.2.2 LEERLIJNEN CuLTuuREDuCATIE pO: KuNSTID EN IEDER KIND EEN INSTRumENT (IKEI) SKVR ontwikkelde de afgelopen jaren de cultuureducatie programma’s KunstID en IKEI, programma’s voor de verlengde leertijd in het PO. Voor beide programma’s werden leerlijnen ontwikkeld. In 2011 werd samengewerkt met meer dan 30 scholen waarbij per week zo’n 400 uur cultuuronderwijs in een bepaalde kunstdiscipline deel uitmaakte van het reguliere onderwijsprogramma voor leerlingen. Er werden niet alleen kunstvakvaardigheden geoefend, ook het vergroten van creatieve vaardigheden, sociale competenties en leren presenteren maakt bij alle kunstdisciplines deel uit van de leerlijnen. Aan KunstID werd een nieuw programma toegevoegd: Taalateliers. In Taalateliers wordt creatief schrijven gekoppeld aan beeldende vorming. Bij de introductie van het programma in maart 2011 werd het door basisscholen voor meer dan 70 groepen aangevraagd. Hieruit bleek een duidelijke behoefte bij scholen om niet alleen aan te sluiten bij het nieuwe onderwijsbeleid, maar ook om cultuureducatie een plek te geven in het onderwijscurriculum. Taalateliers wordt in 2012 jaar verder ontwikkeld en uitgebreid met de disciplines dans en theater. kunst id

jaarverslag 2011

jaarplan 2011

jaarverslag 2010

4540

0

3867

CULTUUREDUCATIE BINNENSCHOOLS

“BIJ SChOLEN BLEEK EEN DuIDELIJKE BEhOEfTE Om CuLTuuREDuCATIE EEN pLEK TE GEVEN IN hET ONDERwIJSCuRRICuLum”

9

IKEI is een binnenschoolse leerlijn voor instrumentale muziekeducatie. Het is een programma dat stedelijk wordt ingezet in het kader van leertijdverlenging. In groep 1 t/m 4 wordt gestart met zang in de klas, waarbij groep 4 wordt voorbereid op instrumentale lessen. Groep 5 en 6 krijgen een programma met wekelijkse lessen op een instrument. Er zijn homogene klassen (strijkers of blazers) en heterogene klassen (gemengd instrumentarium). IKEI richt zich specifiek op scholen in wijken met een lage score op de sociale index, waar kinderen niet vanzelfsprekend een muziekinstrument leren bespelen. IKEI werd in 2011 uitgebreid van 14 naar 18 scholen. In 2010 werd door het Fonds Cultuurparticipatie aan de Muziekcoalitie subsidie toegekend voor het implementeren van een doorlopende leerlijn muziek in het onderwijs. Onderdeel van dit plan is de doorontwikkeling van IKEI voor groepen 7 en 8 (schoolkoor/schoolorkest) en een workshopprogramma voor het voortgezet onderwijs, dat als pilot op twee scholen heeft gedraaid met deelname van zes groepen. De uitvoering van het project startte in 2010 en loopt door tot en met halverwege 2013. ikei po & vo

jaarverslag 2011

jaarplan 2011

jaarverslag 2010

6583

5000

5571

2.2.3 KORT KENNISmAKEN mET CuLTuuREDuCATIE: KuNSTACTIEf KunstActief is het kennismaken met een kunstdiscipline op school. Het gaat hier om korte lessenseries in alle disciplines. In 2010 is dit product al selectief aangeboden aan de scholen: de focus van het Team Onderwijs ligt op langdurige samenwerkingsverbanden met scholen (in samenwerking met KCR), waarbij de doelstelling het verankeren van cultuureducatie in de school is. Dit programma is daarom in 2011 verder afgebouwd. kunstaCtieF

jaarverslag 2011

jaarplan 2011

jaarverslag 2010

2877

2880

3452

2.2.4 VOORTGEzET ONDERwIJS (VO) EN mBO In het VO drukte het nieuwe onderwijsbeleid het aantal aanvragen naar cultuureducatie. Ook verloor een aantal scholen waarmee werd samengewerkt hun brede school subsidie en daarmee de middelen om cultuureducatie in te kopen. Een aantal VO scholen koos er voor zich te profileren met kunst en cultuur. Deze scholen werden begeleid door KCR (zie hoofdstuk 4) en SKVR voerde onderdelen uit van de jaarprogrammering. SKVR kreeg de mogelijkheid om voor het VO een variant van IKEI te ontwikkelen die aansluit bij jongeren. De Muziekschool ontwikkelde High School Music. Leerlingen op een aantal VMBO praktijkscholen kregen les in DJ en Scratch.

10


In het MBO waren in de tweede helft van 2011 bezuinigingen al voelbaar. Door ROC Zadkine werden meer losse workshops aangevraagd en minder lessenseries. Het aantal leerlingen dat deelnam aan een workshop steeg, maar het aantal gemaakte contacturen bleef ongeveer gelijk aan 2010. De verwachting is dat het aantal contacturen in 2012 iets zal dalen onder druk van bezuinigingen. De vraag om met cultuureducatie aan te sluiten bij de ontwikkeling van burgerschapscompetenties bleef ongewijzigd. Opvallend was de grote vraag naar workshops op het gebied van styling en mode. Om de vaardigheden van leerlingen van een aantal opleidingen uit te breiden en hun kansen op de arbeidsmarkt te vergroten, werd door SKVR invulling gegeven aan twee minoren: de minor media begeleider door de BeeldFabriek en de minor workshop assistent dans door de Dansschool. De Theaterschool verzorgde op aanvraag studio’s theater waarin door jongeren een voorstelling werd gemaakt onder begeleiding van professionals. De eindpresentatie was een groot succes. mbo

jaarverslag 2011

jaarplan 2011

jaarverslag 2010

5682

4000

2627

2.2.5 mBO: YOuNG STAGE Young Stage kon zich in 2011 verheugen op de 11de editie. Zes getalenteerde spelers maakten drie producten die voor leerlingen van het VO gemaakt werden. Ten eerste een kort interdisciplinair spektakel waarbij het vooral ging om het enthousiasmeren van scholieren. Verder de voorstelling Wat Doe jij? Dit is inspringtheater waarbij scholieren werden aangesproken op hun sociale competenties. En de grote voorstelling Memory waarbij leerlingen na afloop ook diverse workshops konden volgen om hun eigen talent verder te ontwikkelen. Interessant waren de Young Stage studio’s waarbij jongeren konden doorstromen na het zien van de voorstelling. Tijdens de studio’s werken de jongeren aan hun eigen vaardigheden die altijd uitmonden in een presentatie.

Foto boven: voorstelling ‘memory’, Young stage Foto onder: presentatie Young stage studio’s

CULTUUREDUCATIE BINNENSCHOOLS

11

2.2.6 SChOLING VAN DOCENTEN IN hET ONDERwIJS Het werken in het onderwijs is een vak apart en voortdurend in ontwikkeling. Kunstvakopleidingen leiden hun studenten nog niet voldoende op om adequaat aan de slag te kunnen gaan op Rotterdams scholen. SKVR besteedde daarom ook in 2011 aandacht aan scholing en begeleiding van vaste en freelance docenten. Voor het werken met leerlijnen in verlengde leertijd in het PO werden 4 verplichte studiedagen georganiseerd; de laatste in samenwerking met KCR. Ook werd een studiedag georganiseerd over het werken met jongeren in VO en MBO. Tijdens de Summerschool 2011 konden vaste en freelance docenten een keuze maken uit verschillende workshops ter ondersteuning in hun werk in het onderwijs. Vanuit de vraag van Codarts bachelor opleiding docent dans, ontwikkelde de Dansschool in samenwerking met KCR modules cultuureducatie als inleiding op de onderwijsstages binnen het curriculum van de opleiding.

onderwijs totaal bereik PO

jaarverslag 2011

jaarplan 2011

jaarverslag 2010

56868

48775

58029

VO / MBO

20565

16000

22216

Totaal

77433

64775

80750

PO

18145

12950

19248

VO / MBO

6424

3730

8685

24569

16680

28120

totaal dCu’s

Totaal

12


3.KuNSTEDuCATIE BuITENSChOOLS

13

skvr is aanbieder van kwalitatieve kunsteducatie in de vrije tijd, van vioollessen tot beeldhouwcursussen in rotterdam. het aanbod is gericht op elke rotterdammer die kunstzinnige vaardigheden wil aanleren. het actief of receptief beoefenen van kunst in de vrije tijd draagt bij aan het algemene welzijn van mensen en levert een bijdrage aan hun creatieve ontwikkeling. actieve kunstbeoefening inspireert, overstijgt het alledaagse en biedt de mogelijkheid tot zelfexpressie, zowel artistiek als cognitief, sociaal en emotioneel. persoonlijke ontwikkeling, beleving, ontmoeting en betekenisgeving zijn belangrijke drijfveren voor mensen om te kiezen voor kunsteducatie in de vrije tijd. 3.1 KuNSTEDuCATIE VOOR KINDEREN, JONGEREN EN VOLwASSENEN IN DE VRIJE TIJD Het aanbod van SKVR omvat naast lessenseries (van beginners tot gevorderden en specialistisch) deelname aan producties en ensembles. Optreden en exposeren zijn onlosmakelijk verbonden met het leren beoefenen. Niet alleen wordt het vak technisch geleerd, maar podiumervaring draagt wezenlijk bij aan de beleving van de discipline. Als onderdeel van het leerproces, waarbij cursisten werk laten zien en horen, stellen zij zich open voor de reactie van anderen. Hetzelfde geldt voor het kennis nemen van kunst van professionele kunstenaars. Door het verwerven van kennis groeit de waardering voor en beleving van het eigen werk en dat van anderen. Het werken met professionele kunstenaars fungeert als inspiratiebron. Veel cursussen voorzien in een bezoek aan een tentoonstelling of voorstelling. SKVR staat pal voor bereikbaarheid en betaalbaarheid van kunsteducatie voor alle lagen van de Rotterdamse bevolking. Het decentraal en zonder financiële drempels aanbieden maakt cultuur(onderwijs) letterlijk bereikbaar, vooral voor kinderen en jongeren die niet vanzelfsprekend met kunsten cultuureducatie in aanraking komen. SKVR heeft een aantal programma’s dat zich specifiek op deze doelgroep richt. 3.2 DE SKVR KuNSTSChOLEN: LES- EN CuRSuSAANBOD 2011 De uitvoering van het volledige vrije tijdsaanbod, inclusief het wijkgerichte, is ondergebracht bij de SKVR Kunstscholen. Zij stellen disciplinegerichte (half)jaarprogramma’s samen en daarnaast coproduceren zij multidisciplinaire activiteiten. Bij de verschillende paragrafen treft u de concrete resultaten over 2011 per discipline aan. 3.2.1 DE muzIEKSChOOL De Muziekschool biedt, stimuleert en faciliteert voor iedereen in Rotterdam en de regio Rijnmond actieve muziekbeoefening. Plezier in muziek, educatie in doorlopende leerlijnen en talentontwikkeling, samenspel en podiumeducatie en ondersteuning van de amateurmuziekbeoefenaar (zowel individueel als in georganiseerd verband) staan centraal. Foto links: talentenroute dans Foto boven: maatjesproject Foto onder: stadsacademie

14


Het aanbod van de Muziekschool is opgebouwd via een leerketen: kennismaking met muziek; verleiden tot het gaan maken van muziek; ontwikkeling van muzikale competenties en tot slot de stimulering tot langdurige muziekbeoefening. Noemenswaardig in 2011 waren de IKEI concerten waarbij twee keer 100 kinderen op het podium van de grote zaal van De Doelen samen met musici van het Rotterdamse Philharmonisch Orkest een wervelend concert brachten voor hun familie en andere geïnteresseerden. De concerten van de Wijkmuziekscholen in het Hofpleintheater waar negen wijkorkesten aan deelnamen waren tevens hoogtepunten. Verder organiseerde de Muziekschool vlak voor de zomer het SKVR Music Festival waar de talenten van het seizoen 2010-2011 zich lieten horen en zien. 3.2.2 DE SChRIJVERSSChOOL De Schrijversschool mocht zich in 2011 verheugen op een groeiende belangstelling van zowel het aantal jongeren als volwassenen. Nieuw initiatief was om bekende gezichten uit het Rotterdamse literaire circuit te vragen lessen en cursussen te verzorgen. Daarnaast kwam de Schrijversschool tegemoet aan de groeiende vraag van cursisten naar begeleiding in het proces ná het schrijven; veel cursisten zijn geïnteresseerd in publicatie. De Schrijversschool haakte daarop in door het eerste Schrijverscafé te organiseren waar een professional uit het literaire veld (een bekende uitgever of agent) informatie geeft over de ins- en outs, do’s and don’ts, van het schrijversvak. 3.2.3 DE ThEATERSChOOL

rotterdamse lettertypes

Ook de Theaterschool ontving een groeiend aantal cursisten. De helft van de cursisten bestond uit kinderen en jongeren. Juist de authenticiteit en het spelplezier trok de jeugd aan zich op te geven voor een van de cursussen. Het beproefde concept waarin alle cursussen eindigen in een presentatie maakte kinderen en jongeren enthousiast. Veel werd gedaan om de cursisten op een vervolgtraject te wijzen. De zeer talentvolle jongeren werden doorverwezen naar de audities van Young Stage. Ook de volwassenen kregen ruimschoots de gelegenheid hun theaterpassie te volgen. Er werden vier producties gemaakt die in onze theaterzaal te zien waren. Hoogtepunt was de jaarlijks terugkerende musical, opgevoerd in theater Zuidplein. Nieuw was het Theatercafé voor ambitieuze amateurs. Doel was een uitwisseling met partijen in de stad en het verzorgen van masterclasses. Deelnemende partijen waren het RO theater, het OT en de Rotterdamse Schouwburg. 3.2.4 DE DANSSChOOL De Dansschool biedt binnen het amateurdansveld een breed aanbod voor kinderen, jongeren, volwassenen en senioren. Voor de zich oriënterende danser heeft de Dansschool een verrassend en gevarieerd aanbod van korte cursussen. Voor de ambitieuze danser biedt de Dansschool de mogelijkheid zich te ontwikkelen binnen diverse theaterdans- en werelddansstijlen. Naast gedegen cursusopbouw en doorstroming (wekelijks actieve dans-

KUNSTEDUCATIE BUITENSCHOOLS

15

training en dansbeleving) geeft de Dansschool cursisten de mogelijkheid eenmaal per jaar gezamenlijk een dansvoorstelling te bezoeken (receptieve dansbeleving) en staan alle cursisten ten minste eenmaal per twee jaar zelf op het toneel in een dansvoorstelling.

“pERSOONLIJKE ONTwIKKELING, BELEVING, ONTmOETING EN BETEKENISGEVING zIJN DRIJfVEREN VOOR mENSEN Om TE KIEzEN VOOR KuNSTEDuCATIE IN DE VRIJE TIJD”

De Dansschool is onderscheidend in de stad door inzet van musici in de danslessen; daar kent de inzet van live begeleiding in het vrijetijdaanbod een lange traditie. Vanaf 2011 is live begeleiding binnen het PO ondersteunend in de lessen binnen KunstID. Live muziek draagt bij aan de dansbeleving en stimuleert de dansante en muzikale ontwikkeling van kinderen en jongeren. Bijzondere vermelding verdient de intensieve samenwerking met Conny Janssen Danst tijdens de laatste voorstelling van Zout (XL) in de Rotterdamse Schouwburg. Danstalenten en productiegroepen kregen les van dansers van het gezelschap en traden op in de Schouwburg in de randprogrammering. Deze laatste voorstelling werd ingezet als een cadeau voor de amateurdansers van de stad; dit was tevens de aftrap van het landelijke festival WAK (Week van de Amateurkunst). 3.2.5 DE VRIJE ACADEmIE ROTTERDAm (VAR) Het aanbod van de Vrije Academie biedt ruimte aan elke Rotterdammer die zich met beeldende kunst wil bezighouden: van puur plezier tot ambitieus. Naast het ontwikkelen van beeldende vaardigheden en het aanscherpen van beeldend talent, wordt reflectie op het werk belangrijk geacht. De Vrije Academie werkt samen met diverse partners uit de stad om kunsteducatie projecten te realiseren. Hoogtepunten voor de Vrije Academie in 2011 waren de diverse tentoonstellingen die werden georganiseerd. De tentoonstellingen bieden een podium voor alle makers van jong tot oud: T-Factor deelnemers in Villa Zebra (zie ook hieronder bij talentontwikkeling), Het Totaalprogramma De Opleiding en de Stadsacademie in galerie Selexyz Donner. Verder was er een expositie in een galerie op het Westelijk Handelsterrein van de Talenspalet deelnemers en de tentoonstelling van werk van 40 gedetineerden in galerie Hennekijn. Ander hoogtepunt was het amateur- schilderconcours: 100 deelnemers schilderden een dag buiten op de tweede Maasvlakte. 3.2.6 DE BEELDfABRIEK De BeeldFabriek zette in 2011 in op ontmoeting en beleving. Naast cursussen in de vrije tijd en lesprogramma’s voor het PO en VO, werkten de BeeldFabriek en het Nederlands Fotomuseum intensief samen in een aantal publieksevenementen op het gebied van beeld en media. Zo kwamen bijvoorbeeld tijdens de Museumnacht, het Fotofestival aan de Maas, en 24 uur cultuur liefhebbers en amateurs massaal naar Las Palmas om te kijken en te doen. Vermeldenswaardig is o.a. de gigantische camera obscura in de cruiseterminal, waar bezoekers van 24-uur cultuur de technische werking van een camera life konden ervaren, in combinatie met een actieve verwerkingsworkshop pinholefotografie bij de BeeldFabriek.

16


totaalbereik kunstsCholen buitensChools

jaarverslag 2011

jaarplan 2011

jaarverslag 2010

Muziekschool

4798

4730

4799

Theater/Schrijven

2828

1377

1326

Dansschool

2625

2945

2314

BeeldFabriek

1652

1650

1822

Vrije Academie

2505

2430

2499

14408

13132

12760

Totaal

In de cijfers van het jaarplan 2011 waren de bezoekersaantallen van deze evenementen nog niet opgenomen; in de uiteindelijke realisatie worden ze nu verantwoord binnen het amateurveld (zie paragraaf 3.4). Dit soort evenementen zal in de toekomst steeds belangrijker worden bij het bereiken van publiek. 3.3 BIJzONDERE TRAJECTEN IN DE VRIJE TIJD 3.3.1 TALENTONTwIKKELING De Muziekschool kent drie talentenklassen die zich richten op bovengemiddeld getalenteerde kinderen die gemotiveerd zijn om intensiever met muziek bezig te zijn dan waar het reguliere lesaanbod in voorziet. Op het gebied van klassieke muziek zijn er een talentenpool voor kinderen t/m 12 jaar (15 leerlingen) en de talentenklas voor jongeren (7 leerlingen). Voor jongeren is er op het gebied van popmuziek de Talentzone (7 leerlingen) en werkt SKVR samen met Codarts om jongeren beter te laten doorstromen naar de kunstvakopleiding door middel van proef-toelatingsexamens met feedback. De Theaterschool richtte in 2011 een talentenklas op om jongeren de kans te geven zich verder te ontwikkelen en ook elders in het land op te treden. Na All Stars kunnen leerlingen doorstromen naar de LOT (Landelijke Oriëntatie Cursus Theater) om vervolgens auditie te doen voor een kunstvakopleiding.

Foto boven: Fanatics Foto onder: expositie t-Factor

Vanaf najaar 2011 heeft de Dansschool naast de Talentenroute op vrijdagmiddag en -avond een ruime programmering gerealiseerd met als doel talentontwikkeling. Daarin is trainings- en repetitieruimte voor alle productiegroepen opgenomen: Kids voor kinderen vanaf 8 jaar en Flex en Pulse voor jongeren vanaf 12 jaar. Naast de programmering van de productiegroepen en de talentroutes zijn er speciale lessen die aansluiten bij de trainingswensen van de verschillende dansgroepen uit de stad. Danstalenten en danskernen trainen middels een strippenkaartsysteem. Daardoor ontstaan op deze vrijdagen boeiende artistieke samenwerkingen tussen talenten die elkaar ontmoeten in en buiten de dansstudio’s.


17

In 2011 vierde de Dansschool het vijfjarig bestaan van de Talentroute. Er werd ter ere van het lustrum een bijzondere voorstelling geprogrammeerd waarin oud talenten actief deelnamen. Er is een publicatie uitgegeven over vijf jaar werken met een nieuwe visie op talentontwikkeling, waarin zichtbaar werd gemaakt welk enorm effect de Talentenroute heeft in de doorgeleiding naar de professionele kunstvakopleidingen. De Vrije Academie ontwikkelde samen met Villa Zebra de T-Factor: In dit traject krijgen talentvolle kinderen die op school worden ontdekt, de mogelijkheid hun talent verder te onderzoeken en ontwikkelen, om vervolgens desgewenst te worden doorverwezen naar een kunstvakopleiding (zoals Kunstlyceum, Willem de Kooning Academie e.d.). In januari 2011 startte de eerste groep van 14 geselecteerde kinderen uit de deelgemeente Feyenoord. Zij kregen 15 weken lang les van een beeldend kunstenaar. Verder kent de Vrije Academie het talentonwikkelingstraject het Totaalprogramma dat in semesters is opgebouwd, wat mogelijkheid biedt tot portfolio opbouw, doorstroom naar de kunstvakopleiding of vestiging als (semi) professioneel kunstenaar. Van de 13 deelnemers zijn er dit jaar twee doorgestroomd naar de kunstvakopleiding. De Stadsacademie tenslotte is een opleiding in klassieke tekentraditie. Na drie jaar kan men naar waarneming tekenen. Hier namen 32 cursisten wekelijks aan deel.

musical ‘my Fairlady’

Eind 2010 werd bij de BeeldFabriek, in samenwerking met Stichting Mara en de stichting Two get there, het Maatjesproject opgestart: studenten van de Willem de Kooning academie en de Hogeschool InHolland coachen vanuit de BeeldFabriek en Vrije Academie een selecte groep kinderen uit de deelgemeente Feijenoord. Deze kinderen verkennen op woensdagmiddag, samen met hun coaches, de wereld van kunst en cultuur: zij filmen, fotograferen, schilderen, doen aan mode en design, maar bezoeken ook een museum of een kunstenaar. Dit talentontwikkelingstraject richt zich op kinderen die normaal gesproken niet met kunst en cultuur in aanraking komen. Waar in het reguliere aanbod het bereik onder kinderen en jongeren achterbleef bij het jaarplan 2011, werd in dit project een groep van in totaal 43 kinderen intensief begeleid. 3.3.2 INNOVATIE In het kader van het masterplan van de Muziekcoalitie heeft de Muziekschool in 2011 een aantal ontwikkelingen in gang gezet: samen met Music Matters en Zangmakers en met behulp van de genoemde projectsubsidie van het Fonds Cultuurparticipatie, is ingezet op een binnenschools aanbod van zang en eenvoudig instrumentaal onderwijs dat door basisschoolleerkrachten zelf gegeven kan worden. Dit programma draait inmiddels op ruim 30 basisscholen. Het aanbod van IKEI werd uitgebouwd met concepten voor schoolorkesten en schoolkoren. Een pilot met een vervolg voor het voortgezet onderwijs werd uitgevoerd en positief geëvalueerd. Het aantal Wijkmuziekscholen werd uitgebreid van 9 naar 10. Samen met WMDC werd de overgang van de Brassbandschool naar SKVR gerealiseerd.

18


Deze bereikt een doelgroep die geen formele educatiecontext kent. Samen met Baroeg werd het programma Rock Central gestart, een specifiek aanbod voor jongeren die actief zijn op het gebied van alternatieve popmuziekstijlen. Voor de vijf populairste instrumenten werd een lesmodule ontwikkeld voor grote groepen (zang, gitaar, piano, slagwerk en viool) en geïmplementeerd. De online Muziekschool werd gelanceerd met een cursus gitaar die in het najaar van 2011 is gestart. De Schrijversschool startte eind 2010 met de pilot Rotterdamse Lettertypes. Door de grote belangstelling voor dit initiatief vanuit de doelgroep (jongeren van 15-25 jaar) kreeg dit open podium in 2011 vaste vorm en een vaste plek binnen de activiteiten van de Schrijversschool. Tijdens Rotterdamse Lettertypes dragen jongeren voor uit eigen werk en worden, zoals in de talentenwedstrijden bekend van televisie, direct door een professionele jury beoordeeld op tekst en performance. De talenten die uit de wedstrijd voortvloeien worden door de SKVR verder begeleid. Op deze manier richt de SKVR zich sinds 2011 meer op coaching en ontwikkeling van jong talent buiten het cursusaanbod.

“ uRBAN DANSERS uIT DE hELE REGIO VINDEN ELKAAR TIJDENS DE SuNDAY JAm EN ONTmOETEN EN INSpIREREN ELKAAR”

De Dansschool functioneerde in 2011 als haven voor danskernen. Danskernen (met name Urban) en individuele dansers krijgen repetitie- en trainingsruimtes tot hun beschikking in de daluren van de Dansschool. Hiermee werd een nieuwe weg ingeslagen. Een ander nieuw concept in 2011 was de Sunday Jam. De Sunday Jam is een open trainings- en repetitieruimte op zondagmiddag voor die dansers die gewoonlijk de weg niet vinden naar SKVR. Het concept heeft een aanzuigende werking. Urban dansers uit de hele regio vinden elkaar tijdens de Sunday Jam en ontmoeten en inspireren elkaar. Ook was de Dansschool in 2011 een veelgevraagde repetitie- en opname plek voor televisieprogramma’s (So you think you can dance, The Ultimate Dance Battle, Holland Got Talent) en entertainment evenementen (Heren van Amstel live in Ahoy). Najaar 2011 heeft de Dansschool een start gemaakt met een speciale productiecursus voor kinderen, het Mini Zwanenmeer. Dit is een nieuwe richting binnen de voorstellingsmethodiek van de dansschool. De Dansschool is in 2011 gestart met het opzetten van speciale jongensklassen. Deze zijn geprogrammeerd op de vrijdagmiddag/avond met de bedoeling methodiek te ontwikkelen voor jongens en daarmee talentvolle en gemotiveerde jongens een eigen plek te geven binnen de Dansschool. Jongens blijken namelijk graag met jongens te willen trainen. In de danstraining voor jongens vanaf 8 jaar wordt aangesloten bij de behoeften van de jongens om te werken met spel en competitie elementen. Tijdens de zomervakantie was het aanbod binnen de Zomerdansschool succesvol. Bijzonder is dat tijdens de Zomerdansschool ook vooral dansers van buiten de SKVR deelnemen aan dit zomerprogramma. Sinds najaar 2011 is het initiatief The Circle van start gegaan. Dansers en dansdocenten geven elkaar les, en zorgen samen voor interessant trainingsaanbod. Zij houden de kosten laag omdat ze rondgaan door de stad langs verschillende


19

dansinstellingen, waarbij gebruik wordt gemaakt van elkaars faciliteiten. SKVR Dansschool is een stevige samenwerkingspartner voor The Circle. Ter voorbereiding op de nieuwe cultuurplanperiode is de BeeldFabriek in de tweede helft van 2011 gestart met de opzet van een compleet vernieuwd cursuscurriculum, gebaseerd op blended learning: e-learning in combinatie met fysieke lessen in de BeeldFabriek. Najaar 2012 zullen de eerste cursussen uit dit nieuwe curriculum van start gaan. 3.3.3 fEYENARTS

jongensklas dans

FeyenArts is een project op het snijvlak van talentontwikkeling en wijkgericht werken en is er voor jongeren tussen de 18 en 25 jaar uit de deelgemeente Feijenoord. In dit leerwerktraject ontwikkelen de deelnemers zich tot workshopdocent en zelfstandig ondernemer. Onder de noemer FeyenArts werkt! werden in 2011 alle workshopdocenten die tussen 2007 en 2011 opgeleid zijn, gepresenteerd aan de bestuurders van Feijenoord, culturele partners, onderwijs en welzijnswerk. Het programma van FeyenArts werkt! bestond uit een gelijknamige documentaire (zie skvr.nl/feyenarts), een publicatie waarmee de workshopdocenten zichzelf kunnen presenteren bij potentiële opdrachtgevers en een eindpresentatie in de BeeldFabriek. In 2012 zal opnieuw bekeken worden of FeyenArts met projectsubsidie – van onder andere de deelgemeente Feijenoord – voortgezet wordt. 3.3.4 KADEROpLEIDING wERELDDANS / INTERNATIONALE DANS In 2011 werd een start worden gemaakt met de kaderopleiding dans in modulaire vorm. De modules zijn kostendekkend aangeboden. In eerste instantie leek de belangstelling groot maar het verhoogde tarief bleek een drempel. Doordat er te weinig inschrijvingen waren konden de modules niet kostendekkend starten en is SKVR gestopt met het aanbieden van de Kaderopleiding Werelddans/Internationale dans. 3.3.5 OpEN pODIum: fANATICS Het open podium Fanatics mocht zich in 2011 verheugen in de achtste editie. Tot de zomervakantie in Your Space, na de zomer in de Gouvernestraat. Interessant is dat diverse artiesten elkaar vinden tijdens de edities om vervolgens met elkaar hun weg te vinden. Gemiddeld aantal bezoekers per avond is 125, gemiddeld aantal artiesten per avond is 12. Inmiddels wordt Fanatics helemaal door jongeren en voor jongeren georganiseerd. Innovatief element in 2011 is dat het open podium Fanatics uitgebreid werd met coachingbijeenkomsten van de deelnemers op de zondagmiddag 3.3.6 wIJKACTIVITEITEN De Muziekschool heeft sinds 1980 de Wijkmuziekscholen. Deze vormen een naschools aanbod van instrumentale muzieklessen in kleine groepen, veelal op de scholen zelf of op locaties nabij de scholen. Omdat de structurele financiering ervan onder druk is gekomen voorziet Music Matters tijdelijk in (deel)financiering die zo veel mogelijk wordt afgebouwd. Voor het SKVR Cultuurplan 2013-2016 is de dekking van de kosten voor Wijkmuziekscholen weer structureel in de exploitatie opgenomen. De Wijkmu-

20


ziekscholen zijn bedoeld voor kinderen die in hun vrije tijd niet vanzelfsprekend met muziekeducatie in aanraking komen. Voor deelname wordt geen of een heel kleine eigen bijdrage gevraagd. In 2011 werd het aantal uitgebreid van negen naar tien en het totaal aantal deelnemende kinderen van 540 naar 600. Een bijzondere Wijkmuziekschool is de Brassbandschool, specifiek gericht op Antilliaanse Brassmuziek. Zowel kinderen en volwassenen volgen elke zaterdag een vier uur durend aanbod van samenspel en lessen in grotere en kleinere groepen. In totaal nemen 22 volwassenen en 48 kinderen deel. Er zijn instrumentale lessen en bandcoachings, workshops en individuele begeleidingstrajecten voor aankomende docenten en bandleiders. Speciale aandacht gaat uit naar de blazerssectie van de brassbands. Daarnaast krijgen leerlingen een programma aangeboden met verschillende activiteiten zoals projecten met blazers van het Rotterdams Philharmonisch Orkest, deelname aan de Battle of the Drums en ontmoeting met de traditionele Nederlandse HaFaBra-praktijk.

brassbandschool

Door middel van subsidie van de deelgemeente Delfshaven en Centrum heeft de Schrijversschool diverse laagdrempelige activiteiten voor kinderen van 6 t/m 12 jaar gerealiseerd. De meeste activiteiten werden uitgevoerd binnen het verlengde dagschoolarrangement van scholen basisonderwijs. Doel was vooral het stimuleren van de taalontwikkeling door middel van literaire activiteiten. Daarnaast waren er activiteiten in buurthuizen en werden er workshops in de herfstvakantie georganiseerd. Inmiddels zijn de twee wijkprojecten deelgemeente Centrum en Delfshaven volledig geïntegreerd binnen de Schrijversschool. Kinderen van 6 t/m 12 jaar kregen les ter bevordering van hun taalontwikkeling. De creatieve invalshoek stond daarbij centraal. Ook buiten de schoolperioden organiseert SKVR in de wijken initiatieven voor kinderen als de succesvolle Superheldenweek. De Dansschool heeft op zes verschillende leslocaties programmering voor peuters, kleuters en kinderen en pubers; vanaf 14 jaar worden jongeren doorgeleid naar de hoofdlocatie Hennekijnstraat. In 2011 startte de Dansschool een succesvolle samenwerking met Sports & Activity Delfshaven. Tien zaterdagochtenden werd een dansen muziekprogramma in het WMDC voor kinderen uit de wijk aangeboden. De eerste pilot was succesvol met 18 deelnemers. Zij sloten in januari 2012 af met een optreden in het WMDC.


21

3.3.7 mAATwERKACTIVITEITEN Op BASIS VAN ExTERNE VRAAG Incidenteel verzorgt de Muziekschool maatwerk workshops op commerciële basis, met als doel friend- en fundraising. In 2011 was dat voor DECgroep (workshop Popkoor voor 25 deelnemers), de Laurenskerk (workshop percussie voor 150 deelnemers) en ING regio Zuidwest Nederland (workshop zang voor 25 deelnemers). In 2011 was de vraag naar maatwerkactiviteiten bij de Theaterschool groot. Opvallendste opdracht (van dienst Sport en Recreatie Rotterdam) was het maken van een voorstelling over het Sinterklaasfeest voor kinderen met een verstandelijke beperking. Daarnaast organiseerde de Theaterschool workshops en lessenseries voor bedrijven. De Schrijversschool kreeg een grote opdracht van een Rotterdamse Welzijnsinstelling om de taalontwikkeling van buurtbewoners te stimuleren. In 2011 heeft de Dansschool met maatwerkactiviteiten verschillende producten ontwikkeld en uitgevoerd. Zowel binnenschools als aan school gerelateerde activiteiten binnen PO, VO, MBO en HBO. Voor de Codarts Bachelor opleiding Docent dans werd de Stageschool geprogrammeerd: een eerste kennismaking met de beroepspraktijk van het amateur dansveld. Daarnaast werden in samenwerking met enkele scholen uit het SKVR netwerk onderwijsstages gerealiseerd voor studenten dansdocent, met als doel kennis en vaardigheden te ontwikkelen voor de cultuureducatieve beroepspraktijk. Met de onderwijsstages werden 526 kinderen en jongeren bereikt, fors meer dan was begroot.

“DE wIJKmuzIEKSChOLEN zIJN BEDOELD VOOR KINDEREN DIE IN huN VRIJE TIJD NIET VANzELfSpREKEND mET muzIEKEDuCATIE IN AANRAKING KOmEN”

De Vrije Academie verzorgde ook in 2011 weer creatieve vorming van 100 gedetineerden in de penitentiaire inrichting aan de Noordsingel te Rotterdam. In opdracht van de Erasmus Universiteit Rotterdam werd door acht studenten onder begeleiding van een kunstenaar de eerste heipaal beschilderd voor het nieuwbouwcomplex van de Erasmusuniversiteit. Op verzoek van Rotterdam Cares en in samenwerking met voetbalclub Feyenoord en met Heineken organiseerde SKVR een aantal eigentijdse workshops in het Maasgebouw (Feijenoord gots Talent). Meer dan 80 kinderen van basisscholen in de buurt werden daarbij terzijde gestaan door medewerkers van Heineken. Maatwerkprojecten werden in 2011 door de BeeldFabriek o.a. geleverd aan de Stichting Pameijer. 18 Jong volwassenen met een autistische stoornis volgden een cursus fotografie. Om op een goede manier met deze groep om te kunnen gaan, volgde de docent hiertoe zelf bij Pameijer een speciale cursus over dit onderwerp. In een ander maatwerkproject werd in opdracht van het Rotterdams Philharmonisch Orkest met bewoners van de wijk Vreewijk gefotografeerd rond het thema muziek.

22


totaalbereik kunstsCholen maatwerk/wijken

jaarverslag 2011

jaarplan 2011

jaarverslag 2010

Muziekschool

988

1000

984

Theater/Schrijven

554

1709

2091

Dansschool

544

145

128

73

100

226

278

210

315

2437

3164

3744

BeeldFabriek Vrije Academie Totaal

3.4 ONDERSTEuNING AmATEuRKuNST De SKVR kunstscholen zijn actief betrokken bij de amateurkunst in Rotterdam. SKVR kunstscholen organiseerden diverse evenementen waar amateurkunstenaars uit alle disciplines elkaar ontmoetten, adviseerden en ondersteunden gezelschappen, verenigingen en individuele amateurs. Dit alles met het doel een zichtbaar platform te creëren en de kwaliteitsontwikkeling van amateurkunst te bevorderen. Per discipline is er een consulent/ projectcoördinator verantwoordelijk voor het amateurveld. Er wordt nauw samengewerkt met de consulent theater van de Rotterdamse Vereniging van Amateurtheater (RVA). In 2011 had SKVR de regie over de Rotterdamse editie van de landelijke Week van de Amateurkunst (WAK) in samenwerking met Rotterdam Festivals en de SBAW. Er werden 191 activiteiten en voorstellingen verzorgd door 99 verenigingen en gezelschappen. Alle activiteiten samen trokken rond de 2800 bezoekers. Alle SKVR kunstscholen leverden hier een inhoudelijke bijdrage aan, met workshops, demonstratielessen, optredens en exposities. Er was speciale randprogrammering voor amateurs bij de voorstelling Zout XL van Conny Janssen danst. De Nacht van de Amateurkunst werd gehost door SKVR in onze centrale locatie Rotterdam Building. Het hele Rotterdamse amateurveld zorgde hier voor een divers programma. 3.4.1 ACTIVITEITEN SKVR KuNSTSChOLEN De Muziekschool zette zich in 2011 in voor het inhoudelijk, bestuurlijk en financieel ondersteunen van amateurverenigingen. Koren en orkesten werden geïnformeerd over diverse manifestaties en festivals (o.a. Nederlands Koorfestival, Volkorenfestival Middelburg, WinterZoo in Blijdorp, Rotterdamse Operadagen). Via de Rotterdamse Agenda Amateurmuziek (RAAM) werden maandelijks


23

ongeveer 200 verenigingen en personen op de hoogte gesteld van elkaars activiteiten en via het nieuwsblog van de amateurmuziek geïnformeerd over de belangrijke activiteiten rondom de amateurkunst. Er werd advies uitgebracht aan personen bij het vinden van een orkest of koor. Verenigingen werden ondersteund bij het verwerven van financiën of het aanvragen van subsidie. Aan de dKC werd diverse malen extra informatie verstrekt ten behoeve van subsidie aanvragen. Speerpunt dit jaar was het meezoeken naar mogelijkheden om de amateurverenigingen gezond en levend te houden. (geschat bereik: 9000 mensen). De Theater- en Schrijversschool is medeorganisator van Theaterweb: de grote Amateurtheaterdag voor alle spelers uit het Rotterdamse Amateurveld. In samenwerking met Theaternetwerk Rotterdam, het Rotterdams Centrum voor Theater en diverse partners in de stad op het gebied van de professionele kunst werden er workshops georganiseerd en ontmoetingen tussen amateurs en professionals mogelijk gemaakt. De Theater- en Schrijversschool is ook medeorganisator van het Theaterfestival Rotterdam waarbij alle amateurtheatergroepen konden spelen en de ontmoeting tussen de spelers centraal stond. Dit betrof een samenwerking met het OT en Theaternetwerk Rotterdam. Het Theaterfestival trok rond de 1000 bezoekers. De dansconsulent van de Dansschool organiseerde in het voorjaar 2011 tweemaandelijkse podia in het WMDC ter ondersteuning van de amateurkunst. Deze avonden zijn thematisch verdeeld en worden in samenspraak met het werkveld geprogrammeerd. Zo waren er zeer succesvolle avonden rondom Belly dance, Global moves, Jazz dance en Urban dance.

talentenroute dans

Iedere dansavond ontmoetten verschillende danskernen vanuit diverse achtergronden elkaar, door voor elkaar en hun meegebrachte publiek op te treden. De avonden werden gezamenlijk afgesloten met een speciaal bij het thema passende workshop, waarin samen dansen en ontmoeten centraal staat. Met deze speciale avonden werden 550 deelnemers bereikt en 656 bezoekers. Vanuit regionaal initiatief heeft de dansconsulent samengewerkt binnen de Dansronde. Culturele Centra organiseren bij toerbeurt een podium voor topamateurdansers om elkaar te ontmoeten, ervaringen uit te wisselen en elkaar te inspireren. De consulent amateurdans krijgt regelmatig vragen over ruimtes, subsidies, docenten en evenementen, waarbij zij bemiddelt, informatie verstrekt en mensen met elkaar verbindt. De Vrije Academie bood dit jaar tijdens wedstrijden en tentoonstellingen de Rotterdamse amateur beeldend kunstenaar diverse malen een professioneel podium. Exposities vonden plaats in galerie Kralingen en Selexyz Galerie. 92 Amateurschilders hebben werk ingeleverd en geëxposeerd voor de regio editie 2011 van het Talenspalet, de landelijke schilder-en tekenwedstrijd.

24


In opdracht van het Havenbedrijf werd een schilderevenement uitgezet op de tweede Maasvlakte. De 100 deelnemers schilderden een dag buiten. Hun werk wordt in voorjaar 2012 geëxposeerd in Futureland, de expositieruimte van het Havenbedrijf. Het project kwam tot stand door een samenwerkingsverband tussen het Havenbedrijf, het Maritiem Museum, Gemeentearchief Rotterdam en de SKVR Vrije Academie. De evenementen trokken bij de openingen in totaal rond de 470 bezoekers. De BeeldFabriek organiseerde in november 2011 het tweejaarlijkse Fotofestival aan de Maas: een evenement met exposities, lezingen en diverse workshops voor de Rotterdamse amateurverenigingen. De BeeldFabriek was samen met het Nederlands Fotomuseum en LPII gastheer en medeorganisator. In één weekend wisten ruim 1500 amateurs de weg naar Las Palmas te vinden. totaalbereik kunstsCholen amateurveld

jaarverslag 2011

jaarplan 2011

jaarverslag 2010

Muziekschool

705

170

560

Theater/Schrijven

360

0

75

Dansschool

550

150

580

4832*

100

36

293

100

0

6740

520

1251

BeeldFabriek Vrije Academie Totaal

* Bereik betreft geteld aanlooppubliek tijdens evenementen op de Wilhelminapier

4.KENNISCENTRum CuLTuuREDuCATIE ROTTERDAm (KCR)

25

op 17 januari 2011 presenteerde kCr zich officieel aan de culturele instellingen, scholen en opleidingen in de rotterdamse schouwburg. met deze opening liet kCr zien wat zij de stad wil brengen: een platform waarop kennis, contact en samenspel tot stand wordt gebracht door alle betrokkenen. op die manier wordt continuïteit en kwaliteit in het cultuuronderwijs op rotterdamse scholen bereikt.

Met de introductie van het nieuwe Rotterdamse Onderwijs Beleid “Beter Presteren” in januari 2011, werd van de scholen en van hun partners, waaronder die uit de culturele sector, gevraagd om aan te sluiten bij dit nieuwe beleid. Het behalen van hogere scores op het gebied van rekenen en taal staat daarin centraal. Scholen en culturele instellingen werden geinformeerd over (on-)mogelijkheden van cultuureducatie binnen de context van Beter Presteren. Rode draad in het werk van KCR in 2011 was dan ook de legitimatie van cultuureducatie, aandacht voor standaardisering door de sector zelf, en focus op effecten van kunst en cultuuronderwijs.

4.1 ORGANISATIE KCR is opgezet als onafhankelijke shop binnen SKVR. Dit is zichtbaar aan de eigen website en vormgeving. De zeven consulenten van KCR ontwikkelden zich als adviseur binnen de scholen en binnen verschillende netwerken in de culturele sector. Om het draagvlak voor samenwerking tussen het onderwijs en de culturele instellingen levend te houden en signalen uit beide velden te stroomlijnen, is een klankbordgroep onder voorzitterschap van KCR opgericht. Die bestaat uit vertegenwoordigers van het Rotterdamse culturele veld en vertegenwoordigers uit het onderwijs. De klankbordgroep kwam in 2011 vier keer bijeen.

26


4.2 pRODuCTEN EN DIENSTEN 4.2.1 INfORmATIE EN ADVIES

team kCr

In samenwerking met de afdeling Marketing en Communicatie van SKVR werd al het stedelijke culturele aanbod bijeengebracht in een overzichtelijke brochure, die ook online te raadplegen was. Het aanbod van de culturele sector richt zich op PO, VO en MBO. KCR begon in januari 2011 met een eigen, eenvoudige website. In de loop van het verslagjaar werd een nieuwe website voorbereid, waarin o.a. een zoekfunctie is opgenomen. Op die manier kan in de toekomst relevante informatie over cultuuronderwijs worden samengebracht. Er werden 64 vragen om advies geregistreerd. Vragen gingen o.a. over onderwijsontwikkeling, om advies bij het formuleren van een subsidieaanvraag, over de invulling van een ouderavond, over mogelijke ingang naar scholen of juist over mogelijke samenwerking met kunstenaars (scholen), over bijscholing, over het creëren van een doorlopende leerlijn muziek en dans. 4.2.2 DESKuNDIGhEIDSBEVORDERING & SummERSChOOL Bij de afdeling onderwijs van SKVR waren aansturing van vakdocenten, organisatie en planning ondergebracht bij één afdeling. Bij de overdracht naar KCR veranderde dat en moesten nieuwe werkwijzen gevonden worden. In de nieuwe werkwijze wordt nu aangehaakt bij schoolthema’s en wordt lesinhoud aangeboden die direct toepasbaar is in de klas. De groepsleerkracht ziet makkelijker waar kunst en cultuur verbonden kan worden met het curriculum, en herkennen waarin de opbrengst ligt voor zijn klas. In de zomer van 2011 vond het eerste lustrum van de SKVR-KCR Summerschool plaats. 315 Deelnemers bezochten workshops, seminars, lezingen en debatten in de week van 8 - 11 augustus. 4.2.3 BEGELEIDING SChOLEN

debat summerschool

In 2010 – 2011 werden vijf scholen voor PO en twee scholen voor VO begeleid bij het verankeren van cultuureducatie in het curriculum, binnen het traject “Denken, Voelen, Doen”. In het najaar 2011 startte een nieuwe serie van zes scholen (4 PO en 2 VO). Van de eerste zeven scholen werden de ervaringen vastgelegd in een handboek, dat onder de titel “Kunst zaaien, kansen oogsten” is gepubliceerd op de website van KCR. Daarnaast werden drie scholen voor VO – Pact op zuid begeleid bij het ontwikkelen van een cultuur profiel. In november 2011 wisselden deze drie scholen hun kennis en ervaring uit in een gezamenlijke bijeenkomst. Voor scholen die actief zijn met het integreren van cultuuronderwijs en de ankerscholen, organiseerde KCR twee netwerkbijeenkomsten. Ook tussentijds werden scholen aan elkaar voorgesteld, die met vergelijkbare thematiek bezig waren. Aansluitend konden scholen ook elkaar versterken.

KENNISCENTRUM CULTUUREDUCATIE ROTTERDAM (KCR)

27

4.2.4 ExpERTmEETINGS, KENNISKRINGEN, wEBLOG

“ONzE GROOTSTEDELIJKE JEuGD LEERT mEER EN mEER Om VANuIT EEN NETwERK TE OpEREREN”

In het verslagjaar werden twee conferenties, een debat en een aantal netwerkbijeenkomsten georganiseerd. De bijeenkomsten werden mogelijk gemaakt door projectsubsidie van de gemeente en door een bijdrage van SKVR. Van de conferenties werd een uitgebreid verslag gemaakt en gepubliceerd op de website. Een weblog als instrument om kennis en ervaring in een “tweede kring” te delen, sloeg goed aan. In de conferentie “Afkijken mag!” toonden Rotterdamse culturele instellingen hun aanpak op het gebied van cultuureducatie. Henk Oosterling opende de dag met een boeiend betoog over cultuureducatie en opgroeien in de stad. Onze grootstedelijke jeugd leert meer en meer om vanuit een netwerk te opereren. De conferentie werd gehouden in het gloednieuwe theater van Lantaren/Venster, en werd bezocht door 107 deelnemers uit heel Nederland. Op 11 augustus werd in samenwerking met Het Portaal, binnen de Summerschool een debat georganiseerd onder de titel: ”Cultuureducatie: het speelkwartier voorbij!” Genodigden uit onderwijs, cultuur, wetenschap en politiek gingen in gesprek over al dan niet wenselijke standaardisering van cultuureducatie. Uitkomsten van dit debat werden verder uitgewerkt in verschillende blogs op de website van KCR. Onder de titel “Focus op effect” werden 47 mensen bijeengebracht uit onderwijs, cultuur , wetenschap en politiek om verder te werken aan planontwikkeling voor cultuuronderwijs. Prof dr. Barend van Heusden gaf een aantal handvatten daarvoor, waarmee de deelnemers in multidisciplinaire teams aan de slag konden. Via de weblog werd een veelvoud van deze deelnemers betrokken bij de expertmeeting. Met een totaal aantal unieke bezoekers van 450 is het beoogde aantal bezoekers van de blog van 400 behaald. In de periode van lancering van de blog tot en met de meeting op 7 november 2011 hebben 282 unieke bezoekers de blog van KCR bezocht. 4.2.5 ONDERzOEK

workshop ‘afkijken mag’

KCR was in het verslagjaar verbonden met het onderzoeksproject “Cultuur in de Spiegel” van de Rijksuniversiteit Groningen en de SLO. De binnen het onderzoeksproject ontwikkelde theorie biedt een kader, dat kan dienen als basis voor de wetenschappelijke onderbouwing van cultuuronderwijs. In de onderzoeksperiode wordt de theorie verder uitgewerkt en wordt onderzocht of en in hoeverre hij vertaald kan worden, in de vorm van een raamleerplan, naar de praktijk van het cultuuronderwijs. Kortom: wat betekent de theorie voor de praktijk, en hoe kan ze voor de praktijk worden vertaald? In opdracht van Cultuur in de Spiegel coördineerde KCR het onderzoek bij de vier deelnemende Rotterdamse onderzoeksscholen. 4.2.6 OmVORmING CuLTuuRTRAJECT In opdracht van SKVR hield KCR een veldonderzoek onder culturele instellingen en scholen. Doel van deze veldraadpleging is een ‘herijking’ van de belangen en behoeften van de samenwerkingspartners en hen te vragen naar hun ideeën en visies. Hierdoor is de culturele sector in Rotterdam beter in staat gemeenschappelijk op te trekken en kunnen we cultuureducatie in de stad, en in het cultuurtraject in het bijzonder, beter bestendig

28


maken voor de toekomst. Uit het veldonderzoek bleek dat zowel scholen als culturele instellingen nog steeds enthousiast zijn over het Cultuurtraject. Het Cultuurtraject neemt zowel de culturele aanbieders als de afnemers uit het onderwijs veel werk uit handen, en levert een constante, goede kwaliteit. Daarnaast bleek behoefte aan een digitaal platform waarin scholen heel gericht aanbod kunnen overzien en kiezen, en waarop culturele instellingen zich met een eigen smoel kunnen presenteren. Meer dan voorheen zien partijen dat eerste contacten – ook binnen het cultuurtraject – kunnen leiden tot een langere relatie waarin cultuuronderwijs (meer) in dialoog tot stand komt.

Foto rechts: wethouder laan (sport en recreatie, kunst en cultuur) tijdens de platformbijeenkomst kCr ‘samen op de brug voor cultuureducatie in rotterdam’.

HOOFDSTUKTITEL

29

30


5.pR, mARKETING, COmmuNICATIE EN KLANTENSERVICE

31

voor skvr is het van essentieel belang een goed profiel te hebben bij stakeholders en klanten en te weten wat zij vinden van skvr-producten. de afdeling pr, marketing, Communicatie (marCom) en klantenservice heeft een adviesrol op dat gebied. de in 2010 opgezette pr-taak is in 2011 verder uitgewerkt, waarbij is geïnvesteerd in contacten met pers, bedrijfsleven en instellingen. in 2011 is een gespecialiseerde medewerker onderzoek aangetrokken, die een programma heeft opgesteld voor structurele marktanalyse en imago-onderzoek. om de professionalisering van de afdeling pr, marketing, Communicatie en klantenservice een stap voorwaarts te brengen, is vanaf september 2011 een interim manager aangetrokken. naast het stroomlijnen van de processen op de afdeling, had hij als opdracht om het merkenbeleid en corporate communicatiebeleid te verankeren in de organisatie. begin 2012 start een nieuwe manager, die als lid van het managementteam, communicatie en marketing als strategisch instrument voor skvr verder kan ontwikkelen. 5.1 pR EN mARKETING ACTIVITEITEN 2011 Het afgelopen jaar is ingezet op persbewerking bij projecten en activiteiten die het profiel van SKVR versterken. Het gaat daarbij met name om speerpunten uit het nieuwe Cultuurplan. Daarnaast is een begin gemaakt met structurele aandacht voor relatiemanagement. Om stakeholders, beleidsmakers, politici, culturele instellingen, sponsoren, geïnteresseerden, scholen en leden van ons klantenpanel op een aansprekende manier te informeren over de SKVR, werd begin van het jaar SKVR Update gelanceerd. Deze mooi vormgegeven nieuwsbrief heeft een oplage van 2000 stuks en verscheen vier keer in 2011. Voor de verschillende groepen relaties zijn bijeenkomsten georganiseerd: een Groot Openingsfeest op de nieuwe locatie Rotterdam Centrum, een burenborrel voor de bedrijven in Rotterdam Building, een VIP ontvangst bij het IKEI-concert in de Doelen en een zakelijk evenement op de Wilhelminapier getiteld Hier op de Pier. Doel van dit laatstgenoemde evenement was om de SKVR-locaties en activiteiten op de Wilhelminapier onder de aandacht te brengen bij de zakelijke doelgroep en onderlinge samenwerking te bevorderen.

Foto links: open dag

Verder waren vertegenwoordigers van SKVR actief bij externe bijeenkomsten zoals het Overleg Binnenstadspartijen, Rotterdamse Kringen en het Programmeringsoverleg Schouwburgplein. Ook leverde SKVR een actieve bijdrage aan het Plintproject Rotterdam Building. Doel was om in het kader van het plintbeleid van de gemeente een positieve impuls te geven aan de directie omgeving van het Rotterdam Building.

32


In 2011 steeg het aantal online inschrijvingen van 43% naar 71%. Het aantal unieke bezoekers van de website (SKVR.nl) steeg met 8% van 142.548 in 2010, naar 154.860 in 2011. Er werd een begin gemaakt met de inzet van social media, op basis van een uitgebreide afstudeeropdracht Communication & Multimedia Design. Op Facebook heeft SKVR nu 1101 volgers en op Twitter 1317. In 2012 zal de inzet van social media meer structureel en planmatiger worden aangepakt. Ter promotie voor het vrijetijdsaanbod werd in augustus voor het eerst de Try Out-week met gratis kennismakingslessen georganiseerd. Van de 141 deelnemers schreef 37% zich na afloop in voor een cursus, waarvan 71% voor de eerste keer bij SKVR. In juni 2011 startte SKVR de uitgave van een tweemaandelijkse kalender met de belangrijkste evenementen binnen het vrijetijdsaanbod. De kalender wordt in een oplage van 15.000 verspreid op 200 culturele locaties in de stad en bij alle SKVR-locaties. 5.2 ONDERzOEK SKVR vindt het belangrijk de wensen en verwachtingen van de huidige en toekomstige klant in kaart te brengen en om de kwaliteit van de verschillende cursussen en docenten te evalueren. Daarnaast is regelmatig onderzoek naar het imago en de uitstraling van SKVR in de stad van belang. Jaarlijks wordt er een agenda voor onderzoek opgesteld. In 2011 lag de focus op het in kaart brengen van de klanttevredenheid onder SKVR cursisten. Uit het klanttevredenheidsonderzoek (waaraan 3090 cursisten deelnamen) kwamen de volgende conclusies naar voren: -

“SKVR VINDT hET BELANGRIJK DE wENSEN EN VERwAChTINGEN VAN DE huIDIGE EN TOEKOmSTIGE KLANT IN KAART TE BRENGEN ”

hoge algemene tevredenheid hoge aanbeveling van SKVR (sterk merk/goede kwaliteit) goede prijs/kwaliteit verhouding verbetering mogelijk op het gebied van bereikbaarheid, lesmateriaal en uitstraling/sfeer van de leslocaties kansen voor kort en specifiek cursusaanbod, multidisciplinaire cursussen, differentiatie binnen het aanbod, podium/expositiemogelijkheden en aanbod in weekenden en vakanties

Voor het doen van aanvullend onderzoek is in 2011 een klantenpanel in het leven geroepen. Het klantenpanel bestond aan het einde van het jaar uit ruim 350 cursisten en is een representatieve doorsnede van het klantenbestand.

PR, MARKETING, COMMUNICATIE EN KLANTENSERVICE

33

5.3 KLANTENSERVICE In het afgelopen jaar is de afdeling Klantenservice gecentraliseerd. Daardoor is er meer contact met de coördinatoren van de diverse SKVR Kunstscholen en een hechtere samenwerking met Bureau Muziek. Er is een verdeling gemaakt tussen front- en backofficetaken. De backoffice is centraal gesitueerd in het kantorendeel van het Rotterdam Building en verantwoordelijk voor de administratieve werkzaamheden. De meer intensieve contacten en gesprekken met klanten en docenten worden gevoerd door medewerkers van de frontoffice. De klachtenprocedure is geoptimaliseerd. De verbetering van servicenormen komt in 2012 op de agenda. 5.4 INTERNE COmmuNICATIE De directie en afdeling MarCom werkten in 2011 nauw samen om interne vraagstukken op te pakken. Begin 2011 zijn middels een interne campagne nieuwe OR-leden geworven. Er is gestart met een gebruikersonderzoek om het intranet verder te ontwikkelen. In 2012 zal hieraan verdere invulling worden gegeven. Belangrijk intern vraagstuk voor SKVR was het Cultuurplan 2013-2016. Afdeling MarCom adviseerde directie, managementteam en afdeling P&O bij de informatieverstrekking aan medewerkers over het Cultuurplan. Er zijn onder andere een videoboodschap, intranetpagina en een cultuurplanpagina ontwikkeld. Ook leverde de afdeling een belangrijke bijdrage aan de externe communicatie over het Cultuurplan. Foto boven: opening locatie rotterdam Centrum beelden onder: Covers update #1 en #2

5.5 KCR Op 17 januari is het Kenniscentrum Cultuureducatie Rotterdam (KCR) opgericht. Vanaf schooljaar 2012–2013 wordt KCR hét stedelijk platform voor kunsten cultuureducatie voor het onderwijs in Rotterdam. KCR communiceert dan het gehele Rotterdamse aanbod naar de scholen en neemt de organisatie van het Cultuurtraject over van SKVR onderwijs. Afdeling MarCom coördineerde het oprichtingsevenement en was intensief betrokken bij de publicatie van het handboek Denken Voelen Doen. Over de oprichting en ontwikkeling van KCR werd gecommuniceerd via de website (extern en intern), nieuwsbrief, folders en mailings. Er werd een nieuwe website ontwikkeld, waarin het totale stedelijke aanbod inclusief het Cultuurtraject wordt gecommuniceerd. Deze website gaat in maart 2012 online.

34


6.BEDRIJfSVOERING

35

in 2010 vond er een herstructurering van de organisatie plaats naar aanleiding van het herstelplan 2009-2012. deze herstructurering droeg bij aan de verbetering van de financiële positie van skvr en aan een efficiëntere bedrijfsvoering. de eerste ervaringen in het werken volgens de nieuwe matrixstructuur zijn positief. desalniettemin waren verbeteringen in de stuurbaarheid van de organisatie en in de projectcoördinatie onderwijs noodzakelijk. in het najaar van 2011 zijn deze laatste organisatiewijzigingen doorgevoerd. 6.1 pERSONEEL & ORGANISATIE 6.1.1 ARBEIDSVOORwAARDEN SKVR volgt nu de rechtspositie van de gemeente Rotterdam en is daarmee eigen risicodrager voor de WW en gebonden aan de bovenwettelijke en nawettelijk WW. Een situatie die een gezonde bedrijfsvoering in de weg staat. In 2011 is in samenwerking met een externe jurist onderzoek gedaan naar verschillende oplossingsvarianten om de rechtspositie te veranderen. In afwachting van een definitieve oplossing neemt SKVR al een aantal jaren niemand meer rechtstreeks in dienst waardoor het probleem in ieder geval niet groter wordt. Inhuur van nieuw personeel gebeurt via het Werkgeversinstituut van waaruit de medewerker wordt gedetacheerd bij SKVR. 6.1.2 AfVLOEIINGSREGELING In vervolg op de aangepaste arbeidsvoorwaarden voor onderwijzend personeel in de Kunsteducatie is in 2011 de afvloeiingsregeling voor docenten van SKVR totstandgekomen. Als sprake is van overtolligheid of reorganisatie kan (deeltijd)ontslag worden aangezegd. Deze regeling gaat in vanaf het jaar 2012. Hiermee is het laatste deel afgerond van de implementatie van hoofdstuk 19b uit de CAO CAR-UWO van toepassing voor docenten in de Kunsteducatie. 6.1.3 OpLEIDEN EN ONTwIKKELEN (EmpLOYABILITY) SKVR heeft behoefte aan medewerkers die zich bewust zijn van hun talenten en die deze talenten inzetten voor de klant en hun eigen employability. Flexibele en goed opgeleide medewerkers kunnen tijdig inspelen op innovatie van producten en diensten maar ook op een fluctuerende markt. Daarom investeerde SKVR ook in 2011 weer in opleidingen.

locatie rotterdam Centrum

In het herstelplan is beschreven hoe SKVR in 2010 omgevormd is tot een matrixorganisatie waarin medewerkers veel meer op een projectmatige wijze samenwerken. Om medewerkers daarbij te ondersteunen is in 2011 een scholingstraject Projectmatig werken uitgevoerd. Er namen 45 medewerkers aan deze training deel. De medewerkers van KCR hebben in het kader van hun nieuwe taken en verantwoordelijkheden gezamenlijk een training Adviesvaardigheden gevolgd.

36


Voor het onderwijzend personeel werd in 2011 een training loopbaanoriëntatie georganiseerd. Een belangrijk onderwerp voor veel docenten die door hun specialistische kennis en een krimpende arbeidsmarkt op hun vakgebied, zich moeten herbezinnen op mogelijkheden buiten SKVR. Tijdens de SKVR Summerschool hebben ca. 115 medewerkers workshops gevolgd op het terrein van persoonlijke ontwikkeling, inhoudelijke verdieping en talentontwikkeling. Er is naast de genoemde opleidingstrajecten geïnvesteerd in individuele langlopende scholingstrajecten en opleidingen voor de nieuwe kantoorautomatiseringsomgeving Office 2010. 6.1.4 ORGANISATIEONTwIKKELING iCt, serverruimte

In het kader van de verbetering van de stuurbaarheid en efficiency van de organisatie zijn in 2011 de volgende organisatieaanpassingen doorgevoerd: - De span of control van de directeur is verkleind door de benoeming van de unit manager Muziekschool als unit manager Kunstscholen (tevens adjunct-directeur). - De vacature manager Externe Relaties is vervallen. De huidige teammanagers blijven direct rapporteren aan de directeur. - Het aandachtsgebied Public Relations is ingebed als onderdeel van de huidige functie teammanager PR, Marketing, Communicatie & Klantenservice. - In voorbereiding op de verzelfstandiging is KCR als een separate unit binnen de SKVR geplaatst, rapporterend aan de directeur. - Het team Onderwijs is teruggebracht tot een kleine regiekern. Deze regiekern is met het team Productontwikkeling samengevoegd tot projectbureau Onderwijs & Innovatie. De coördinerende werkzaamheden zijn verplaatst naar KCR of SKVR Kunstscholen. - Er is een nieuwe functie Procesmanager voor een periode van 2 jaar ingevoerd. De Procesmanager is verantwoordelijk voor het inrichten van efficiënte en effectieve processen voor alle werkzaamheden. 6.1.5 fREELANCE mEDEwERKERS SKVR werkt met ca. 600 freelance medewerkers. De groeiende omvang van deze flexibele schil maakte het noodzakelijk om het proces van inhuur tot uitbetaling te stroomlijnen. Hiertoe is een geautomatiseerd systeem geïmplementeerd. In 2011 is veel aandacht uitgegaan naar het verder optimaliseren van het werken met het freelance administratiesysteem. Doel van het systeem is het sturen op de juridisch en fiscaal juiste relatie met de freelancer en sturen op openstaande verplichtingen en urenadministratie van de freelancer. Omdat freelancers van strategisch belang zijn voor SKVR willen we de groep blijven binden en boeien. Freelancers worden uitgenodigd deel te nemen aan de SKVR Summerschool, ontvangen nieuwsbrieven (Muziekschool) worden betrokken bij vakgerichte deskundigheidsmeetings en worden uitgenodigd bij interne evenementen zoals Nieuwjaars- en Kerstborrels.

BEDRIJFSVOERING

37

6.1.6 VERzuIm SKVR had tot doel gesteld om in 2011 de verzuimmeldingsfrequentie te verlagen omdat deze in relatie tot het landelijk gemiddelde hoog was, nl. 1,4 gemiddelde melding per medewerker. Door het invoeren van een verscherpt verzuimbeleid in 2011 is dit teruggebracht naar gemiddeld 1,1 melding per medewerker. Het blijven sturen op het langdurig verzuim is een blijvend aandachtspunt. SKVR stuurt op het zo laag mogelijk houden van de instroom in de WGA om de kosten te beperken.

6.1.7 fORmATIE In overeenstemming met het herstelplan is in 2011 de formatie ten opzichte van 2010 verder gedaald. Bij SKVR kennen we diverse vormen van arbeidsrelaties. Einde 2011 waren er 203 medewerkers vast in dienst bij SKVR, daarnaast waren er 28 medewerkers werkzaam gedetacheerd vanuit het WGI en 13 medewerkers gedetacheerd vanuit de gemeente Rotterdam (dienst gedetacheerd en begeleid werken). Uitgaande van deze groep medewerkers is het personeelsbestand in 2011 met 9 medewerkers gedaald ten opzichte van 2010. Totaal is dit 7,15 FTE. Naast deze groepen medewerkers werkt SKVR structureel met stagiaires, vrijwilligers en freelancers. 6.2 AuTOmATISERING Afdeling ICT is verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van automatiseringsaspecten voor de gehele SKVR. Daarnaast ondersteunt de afdeling ICT enkele specifieke processen van de SKVR Kunstscholen. In 2011 zijn in dit kader de volgende zaken gerealiseerd: nieuwe doorgang locatie rotterdam Centrum

-

-

Netwerk en systeembeheer van de BeeldFabriek door 2 à 3 (niveau 4 netwerk/systeembeheer) stagiaires van het Albeda College. Deze stagiaires lopen een heel jaar stage en doen hun praktijk eindexamen aan SKVR BeeldFabriek. Deze stagiaires worden begeleid door een systeembeheerder en het hoofd van de afdeling ICT. Aanschaf van 10 laptops voor docenten werkzaam in de vier grote lesgebouwen van de Muziekschool. Docenten zetten steeds meer digitale hulpmiddelen in ter ondersteuning van hun lessen. Daarnaast is er per gebouw een multimedia PC geïnstalleerd. Het installeren, onderhouden en systeembeheer van deze computers is eveneens in handen van de ICT afdeling. Onderhoud en systeembeheer van de aanwezige apparatuur in Taaldrukwerkplaatsen van de Schrijversschool in Delfshaven en Centrum Noord.

6.2.1 E-DIENSTVERLENING In 2010 werd het voor klanten mogelijk om zich digitaal in te schrijven voor lessen en cursussen. In 2011 is de E-dienstverleningsmodule gereed gemaakt voor de nieuw in te voeren betaalwijze in 2012: niet langer via automatische incasso, maar middels betaling via iDEAL en AcceptEmail.

38


De E-dienstverleningsapplicatie wordt steeds aangepast aan de inrichting van de SKVR website en het aanbod van onze producten. 6.2.2 INVESTERINGEN IN AuTOmATISERING

“ALLE VESTIGINGEN VAN SKVR BESChIKKEN Nu OVER wIRELESS INTERNETTOEGANG VOOR DOCENTEN EN CuRSISTEN”

Met de verhuizing naar het Rotterdam Building in 2010 zijn er investeringen gepleegd op vervanging en innovatie van het kantoornetwerk van SKVR. In 2011 is de virtualisering van het kantoornetwerk verder uitgewerkt: er is een aantal werkstations (terminals) vervangen. De vervanging van de terminals levert op termijn financiële besparingen op in verband met lagere energiekosten. In 2012 zullen de overige terminals vervangen worden wanneer het investeringsbudget het toelaat. 6.2.3 SOfTwARE In 2011 zijn essentiële softwarepakketten van SKVR geupdatet naar de meest nieuwe versies. Voor de afdeling Financiën is in de financiële module een projectmodule geïmplementeerd, zodat een overzichtelijke projectadministratie gevoerd kan worden. Voor de servers in het netwerk is in 2011 een aanvang gemaakt om over te gaan naar de meest recente serversoftware en componenten hiervan. 6.2.4 wIRELESS INTERNET De voorgenomen installatie van een wireless internet toegang voor SKVR docenten en cursisten op de hoofdlocatie aan de Aert van Nesstraat is in 2011 gerealiseerd. De andere SKVR locaties aan de Dalweg en Ringdijk zijn ook voorzien van wireless internet. Alle vestigingen van SKVR beschikken nu over toegang naar het internet voor docenten en cursisten. 6.3 fINANCIëN EN ADmINISTRATIE 6.3.1 AfSChAffEN INCASSO’S In 2011 zijn de voorbereidingen gestart voor het volledig afschaffen van automatische incasso’s van les- en cursusgelden. Reden hiervoor is de administratieve rompslomp en het hoge aantal storno’s. Incasso’s zullen in de loop van de eerste helft van 2012 vervangen worden door een combinatie van iDEAL en AcceptEmail. De implementatie van deze procedure heeft de volgende voordelen: minder administratieve handelingen, klanten betalen sneller en foutloos en definitief, lager saldo openstaande debiteuren, ‘real time’ transacties. 6.3.2 CONTROLE BELASTINGDIENST In het najaar van 2011 heeft de belastingdienst een boekenonderzoek uitgevoerd naar de aangifte omzetbelasting 2011. Dit onderzoek spitste zich toe op aansluiting financiële administratie en aangiften, juistheid van toegepaste gemengd tarief en van afgedragen en verrekende omzetbelasting en tijdigheid van indiening aangiften. De conclusie van dit onderzoek was dat SKVR aangiften omzetbelasting correct en tijdig aanlevert.

BEDRIJFSVOERING

39

6.3.3 RAppORTAGES In 2011 zijn de maandrapportages en de projectadministratie verder verfijnd. Na de rapportage over de eerste zes maanden is met de afdelingshoofden een prognose opgesteld over de tweede helft van 2011, om een goed beeld te krijgen over de verwachte stand van zaken per einde 2011. Voornemen is nu om zo’n prognose elk kwartaal in de rapportage op te nemen. 6.3.4 BEGROTING 2012 In 2011 hebben we de begroting nog alleen per afdeling opgesteld. Vooruitlopend op de nieuwe cultuurplanperiode, waarin volwassenenonderwijs niet meer gesubsidieerd zal worden, is de begroting 2012 per productmarkt-combinatie EN per afdeling gemaakt. Dit om beter inzicht te krijgen waar de dKC subsidie naartoe gaat. 6.4 fACILITAIRE zAKEN 6.4.1 BALIES EN BEhEER 2011 was het eerste volle jaar waarin sprake was van het concept “balies & beheer”. Achterliggend idee van dit concept is dat alle locaties van de SKVR iedere werkdag een receptiebezetting hebben van “9 tot 9” om alle medewerkers, cursisten en overige bezoekers nadrukkelijk te verwelkomen bij de voordeur. Er is voorzien in een interne opleiding van medewerkers die er op gericht was om aan de balie de meest elementaire informatie te kunnen geven. Door de opvang bij de voordeur te realiseren met de medewerkers van de receptiebalie, kan tegelijkertijd worden gerealiseerd dat conciërges zich vooral kunnen richten op het ondersteunen van docenten, het uitvoeren van eenvoudig onderhoud, het toezicht op het gebouw en de veiligheid daarin. In 2011 zijn de beginselen van dit concept uitgerold; er zijn echter nog veel verbeterpunten nodig die in 2012 opgepakt worden.

opnames ‘acteren voor de camera’

Om de klanttevredenheid op facilitair gebied te verbeteren zijn in 2011 de volgende maatregelen genomen: • Op de locatie Centrum is een bewegwijzering aangebracht die cursisten sneller op de juiste bestemming moet brengen. • Op alle locaties heeft de koffievoorziening extra aandacht gekregen waarbij de kwaliteit ervan voorop stond. • Op de locatie Centrum is naar een meer structurele oplossing voor de kantinefunctie gezocht; door in zee te gaan met een externe cateraar en hiermee goede afspraken te maken over voorzieningenniveau, prijzen en openingstijden is het gelukt om op een vrij eenvoudige manier een kantinefunctie te verzorgen voor cursisten en personeel.

40


6.5 huISVESTING 6.5.1 huISVESTING Vanaf 2011 zijn de SKVR locaties Calandstraat en Oostzeedijk gehuisvest op de locatie Rotterdam Centrum op de 3e etage aan de Aert van Nesstraat. De doorbraak naar het gebouw dat SKVR reeds langere tijd in gebruik heeft aan de Hennekijnstraat zorgt voor een grote locatie in het midden van de stad. In april is Baan (berging) verlaten en aan het eind van het jaar is de locatie Gaffelstraat door het wegvallen van een groot deel van de subsidie verlaten. Met de verhuizing naar de grote locatie Rotterdam Centrum is de transitie in de huisvestingssituatie van de SKVR grotendeels afgerond. De strategie van planeten (hoofdlocaties) en satellieten is in ongeveer 4 jaar tijd omgebouwd naar een strategie waarin SKVR op drie plekken in de stad prominent aanwezig wil zijn (Kop van Zuid, Rotterdam West en Rotterdam Centrum) met daarnaast op twee plekken meer wijk gebonden locaties met beperkt aanbod. Er is ingezet op enerzijds een grote herkenbare locatie in het centrum van de stad, en een groot aantal plekken in de stad waar kort en tijdelijk aanbod wordt uitgevoerd dicht bij de doelgroep; voor dit laatste wordt veelvuldig gebruik gemaakt van wijkvoorzieningen en scholen.

rotterdam building en hennekijnstraat

Met bovenstaande nieuwe huisvestingssituatie heeft de SKVR een aantal doelen bereikt: • heldere positionering in de stad met enkele grote locaties die elk een multidisciplinair aanbod kennen. • aanwezigheid dicht bij de doelgroep met toegesneden aanbod, veelal op het gebied van muziek en dans. • één grote locatie op een optimaal bereikbare plek in het centrum van de stad; in deze locatie zijn alle disciplines vertegenwoordigd. De locatie trekt dagelijks bijna 1000 bezoekers die gebruik maken van een groot aantal faciliteiten waarvan ook steeds meer externen gebruik maken. • betere benutting van de beschikbare vierkante meters en terugdringen van huisvestingslasten met ca. 50% in de afgelopen vier jaar. Bovenstaande bewegingen hebben in de loop der tijd een managementsysteem noodzakelijk gemaakt waarin het gebruik van de gebouwen beter kon worden geregisseerd. In 2011 heeft de afdeling Facilitaire Zaken het gebruik van het al beschikbare systeem (Axxerion) verder uitgebouwd. Ruimtegebruik wordt vastgelegd in het reserveringssysteem, dat tegelijkertijd periodieke informatie genereert over bezetting en type gebruik.

BEDRIJFSVOERING

41

6.5.2 ONDERhOuD GEBOuwEN Onderhoud van de gebouwen neemt af met de afname van vierkante meters. Daarnaast is veel noodzakelijk onderhoud ondervangen door de verhuizingen. Tegelijkertijd zijn de verhuisbewegingen aanleiding geweest om plannen te maken voor onderhoud van andere locaties en in een aantal gevallen dit onderhoud al in 2011 ten uitvoer te brengen. Een greep uit een lange lijst onderhoud en mutaties in 2011:

‘kantoortuin’ rotterdam Centrum

•

Ringdijk: de tuin is flink aangepakt in het voorjaar van 2011. Er is een plan gemaakt om het volledige interieur begin 2012 opnieuw te schilderen en alle vloerbedekking te vervangen. De elektrotechnische installatie is aangepast.

•

WMDC: de verlichting in de aula is vernieuwd en er is tegelijkertijd theaterlicht aangebracht. In 2011 zijn plannen gemaakt om samen met Codarts – een groot gebruiker van de ruimtes – de luchtbehandeling op de 1e en 2e verdieping te verbeteren. De uitvoering gebeurt in 2012.

•

Dalweg: De elektrotechnische installatie is verbeterd. Er is een instrumentenberging gerealiseerd door op het achterplein een porto-cabin te plaatsen.

•

Rotterdam Centrum: in de Hennekijnstraat is de toegankelijkheid voor invaliden tot de theaterzaal verbeterd door een invalidenlift aan te brengen. Er zijn aanpassingen gedaan aan de luchtbehandeling bij Beeldend. De winkel is verplaatst van de kelder naar een zichtlocatie in het trappenhuis.

42


7.BESTuuR, TOEzIChT EN mEDEzEGGENSChAp

43

in 2003 vormde skvr het bestuursmodel om naar een raad van toezicht model. de statuten zijn overeenkomstig de Code Cultural governance opgesteld. de algemeen directeur van skvr is belast met het bestuur van de stichting. de directeur ontwikkelt het beleid, stelt vast en draagt daarvoor de verantwoordelijkheid. de raad van toezicht benoemt en ontslaat de bestuurder. de raad van toezicht heeft een toezichthoudende en adviserende taak richting de directeur. de ondernemingsraad behartigt de belangen van het personeel en is tevens gesprekspartner voor het bestuur in diverse beleids- en organisatievraagstukken.

7.1 BESTuuRSSAmENSTELLING SKVR pER 31 DECEmBER 2011 De heer O. van Munster, algemeen directeur SKVR 7.2 RAAD VAN TOEzIChT SKVR In de statuten is vastgelegd voor welke zaken de directeur vooraf goedkeuring nodig heeft van de Raad van Toezicht (RvT). De RvT benoemt jaarlijks een deskundige voor de controle van de jaarstukken en de verdere financiele huishouding van SKVR. Directeur en RvT vergaderen minstens vijf keer per jaar. Naast directeur SKVR zijn hoofd Financiën en de directiesecretaris aanwezig bij deze vergaderingen. De RvT bestaat momenteel uit zes leden. De leden van de RvT worden benoemd – na goedkeuring van het college van B&W – voor een periode van vier jaar. Daarna is een lid op advies van de directie nog voor één termijn van vier jaar direct herbenoembaar. Twee leden zijn benoemd op voordracht van de Ondernemingsraad (OR). De RvT en de OR voeren twee keer per jaar een gesprek. Jaarlijks voert een kleine afvaardiging van de RvT een functioneringsgesprek met de directeur. De voorzitter doet hier verslag van aan de leden van de RvT. In 2011 is de RvT vijf keer bij elkaar gekomen en behandelde de volgende onderwerpen: drumles locatie wmdC

Keurde de jaarrekening en het jaarverslag 2010 goed Keurde de Managementletter 2010 van de accountant goed Keurde de begroting en jaarplan 2012 goed Stemde in met de koers omtrent de arbeidsvoorwaardenproblematiek Keurde het SKVR Cultuurplan 2013-2016 en bijbehorende meerjarenbegroting goed Voerde een evaluatie uit op het eigen functioneren Voerde een functioneringsgesprek met de directeur

44


Samenstelling Raad van Toezicht en expertisegebieden per 31 december 2011: -

Mevrouw K. Schrederhof, voorzitter: Algemeen bestuurlijk georiënteerd De heer. W. Blok (op voordracht OR): Onderwijs georiënteerd De heer R.L. van der Post: Financieel, economisch georiënteerd De heer R. Rapmund: Bestuurlijk georiënteerd De heer G.P. van der Beek (op voordracht OR): Juridisch georiënteerd Mevrouw G.Y.M. Heuvel: Maatschappelijk georiënteerd

7.3 ONDERNEmINGSRAAD (OR) In mei 2011 verliep de formele zittingstermijn van de OR. Na een interne wervingsactie is in april 2011 een nieuwe OR aangetreden. OR verkiezingen bleken niet nodig te zijn. In 2011 sprak de OR met de directie over de volgende onderwerpen: de verdere organisatiewijzigingen die geïmplementeerd zijn naar aanleiding van het SKVR Herstelplan 2009-2012, huisvesting en het werkklimaat in het Rotterdam Building, de positionering van KCR binnen SKVR, de SKVR jaarplannen 2011 met in het bijzonder het jaarplan van afdeling P&O, de arbeidsvoorwaardenproblematiek, de aanscherping van het beleid omtrent ziekteverzuim en nevenwerkzaamheden en tot slot het Cultuurplan 2013-2016 en de bijbehorende begroting. De OR heeft in 2011 de volgende advies- en instemmingsaanvragen geformuleerd op voorgenomen besluiten van de directie: -

Instemming op arbeidstijdverkorting voor oudere werknemers Instemming over afvloeiingsregeling voor docenten en dansbegeleiders Instemming op het taakbeleid voor docenten Instemming op het vakantierooster 2011-2012 Instemming op de sluiting van de locatie aan de Gaffelstraat, Taaldrukwerkplaats

Twee keer per jaar spreekt de OR met ten minste twee leden van de RvT. Samenstelling OR per 31 december 2011: -

Carin Mulder (voorzitter) Leo Timmer (vice voorzitter) Chantal Prins (secretaris) Caroline Kuijpers Dave Vanderheijden Indira Mendonça Alida Busi

BESTUUR, TOEZICHT EN MEDEZEGGENSCHAP

fINANCIEEL JAARVERSLAG

45

46


Financieel verslag 2011 BALANS SKVR PER 31 DECEMBER 2011

ACTIVA

31/12/2011 31/12/2010

PASSIVA

31/12/2011

31/12/2010

Materiële vaste activa Vlottende activa Liquide middelen

3.186.653 2.154.999 1.527.339

3.332.260 1.254.407 2.287.302

Eigen vermogen Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden

760.519 587.686 2.106.247 3.414.539

-449.435 1.016.744 2.342.181 3.964.479

TOTAAL

6.868.991

6.873.969

TOTAAL

6.868.991

6.873.969

STAAT VAN BATEN EN LASTEN SKVR 2011 2011 BATEN Producten Overige Bijdragen derden Subsidie Gem Rotterdam TOTAAL BATEN

LASTEN Activiteitslasten Personeelskosten Huisvesting Overige bedrijfskosten Afschrijvingen TOTAAL LASTEN

EXPLOITATIERESULTAAT

2010

3.200.656 587.900 2.921.798 9.937.000

3.313.051 718.065 1.522.583 10.037.848

16.647.354

15.591.547

3.439.804 9.287.741 1.244.690 953.073 512.092

990.539 11.058.481 1.463.568 1.117.910 365.772

15.437.400

14.996.270

1.209.954

595.277

SKVR verkeert momenteel in een stadium van financiële en bedrijfsmatige stabiliteit en inhoudelijke groei. De problemen waarmee we in de aanvang van de lopende cultuurplanperiode werden geconfronteerd zijn grotendeels onder de knie. De begrotingstekorten zijn weggewerkt; één jaar eerder dan voorzien in het SKVR Herstelplan 2009-2012. Er zijn aanzienlijke besparingen en verschuivingen gerealiseerd zonder dat de prestaties wezenlijk zijn teruggelopen. Met incidentele projecten hebben we goed verdiend, waarbij vooral vast personeel ingezet is. Verdere rationalisatie en efficiency maatregelen in ons cursusaanbod en bedrijfsvoering en terugloop in vast personeel droegen ook bij aan het positieve resultaat.

48


BIJLAGEN

50


Bijlagen – Kengetallen 2011 Bereikcijfers SKVR 2011 Bereikcijfers jaarverslag 2011 Totaal Realisatie 2010

Jaarplan 2011

Prognose 2011

Realisatie 2011

1 Regulier volwassenen/senioren

7.576

7.424

7.104

7.421

2 Regulier kinderen / jongeren

5.010

5.108

5.093

5.090

174

600

1.756

1.888

3 Streetwise jongeren 4 Amateurveld

1.251

1.050

1.823

6.740

5 PO

59.829

54.230

52.498

56.868

6 VO / MBO

22.216

21.940

21.621

20.565

3.744

3.164

3.583

2437

7 Maatwerk / wijk 8 Deskundigheidsbevordering

505

0

131

223

100.305

93.516

93.609

101.232

Docentcontacturen jaarverslag 2011 Totaal Realisatie 2010

Jaarplan 2011

Prognose 2011

Realisatie 2011

1 Regulier volwassenen

28.603

30.572

28.305

28.074

2 Regulier kinderen / jongeren

34.838

35.114

34.871

37.303

3 Streetwise jongeren

220

120

256

293

4 Amateurveld

240

150

212

111

19.248

19.475

17.640

18.145

6 VO / MBO

8.685

6.010

5.944

6.424

7 Maatwerk / wijk

6.079

5.540

5.421

7.542

187

0

39

66

98.100

96.981

92.688

98.604

5 PO

8 Deskundigheidsbevordering

Personeelsopbouw 2011 Totaal FTE

158,6

aantal medewerkers SKVR aantal medewerkers WGI aantal medewerkers WIW + WSW

203 28 13

Totaal headcount

244

Leeftijd personeel SKVR

15-24 jaar 25-34 jaar 35-44 jaar 45-54 jaar 55-65 jaar

3 32 43 91 62

Organogram 2011 Raad van Toezicht

Directiesecretariaat

Directeur

Ondernemingsraad

Kenniscentrum

P&O Financien Facilitaire Zaken

Kunstscholen/Adjunctdirecteur

ICT

Procesmgt.

Marketing, PR & Klantenservice

Vrije Academie

Theater & Schrijversschool

Dansschool

Beeldfabriek

Muziekschool

ProjectBureau Onderwijs & Innovatie

Huisvesting SKVR 2011 Locatie

Rotterdam Building Hennekijnstraat Calandstraat Oostzeedijk Dalweg Ringdijk Las Palmas WMDC Romeijnshof Pier 80 Baan Gaffelstraat Larenkamp Totaal

m2 per 1 januari 2010

0 3561 2584 679 1030 591 1400 2117 260 100 100 200 358 12.980 m2

m2 per 1 januari 2011

Eigendom/huur

m2 per 31 december 2011

2100

Huur

2100

3561 0 0 1030 591 1400 2117 260 100 100 200 80 11.539 m2

Eigendom Huur Huur Eigendom Eigendom Huur Eigendom Huur Huur Huur Huur Huur

3561 0 0 1030 591 1400 2117 260 100 0 0 80 11.239 m2

COLOfON REDACTIE

fOTOGRAfIE

Demelza Wener Anouk Glaudemans Marcel van der Aa Rudy Blaakman

Rinie Bleeker Rudy Blaakman Clara Elders Sanna Haalebos Gaby Jongenelen Stefan Koopmans Anke Meijer Settia Tin

VORmGEVING: DC (www.dcworks.nl)

Stichting Kunstzinnige Vorming Rotterdam (SKVR) Aert van Nesstraat 45 3012 CA Rotterdam Postbus 23260 3001 KG Rotterdam 010 - 4361366 [email protected]

1 INLEIDING: STABILITEIT EN GROEI 5

Recommend Documents