1. Een balans is een overzicht van activa (bezittingen) en passiva (schulden en eigen vermogen)

Hoofdstuk 1

Opgave 1.1 1.

Een balans is een overzicht van activa (bezittingen) en passiva (schulden en eigen vermogen).

2.

Een subgrootboek is een specificatie in geld van een (collectieve) grootboekrekening. Voorbeelden zijn het debiteurenboek, het crediteurenboek en het voorraadboek.

3.

Een subgrootboek geeft een specificatie van een grootboekrekening in geld en een bijboek geeft een specificatie in hoeveelheden.

4.

Een voorafgaande journaalpost is een journaalpost die wordt gemaakt nadat de saldibalans is opgesteld en voordat de winst-en-verliesrekening en eindbalans worden opgesteld. Vaak betreft het correctieposten.

Opgave 1.2

Rekening- Namen van de rekeningen nrs. 031 060 100 141 450 820 990

Saldibalans Debet

Credit

Afschrijving auto’s ..........................................................85.600 Algemene reserve ............................................................ 364.000 Kas ................................................................................... 8.240 Voorziening debiteuren ....................................................45.000 Afschrijvingskosten ......................................................... 47.300 Inkoopprijs verkopen ....................................................... 788.450 Interest ............................................................................. 3.000

Opgave 1.3 1.

€ 7.296,30 – € 1.266,30 = € 6.030,-.

2.

Factuur 81104 met een bedrag van € 21.780,-.

1

Winst-enverliesrekening Debet Credit

Balans Debet

Credit 85.600 364.000

8.240 45.000 47.300 788.450 3.000

Hoofdstuk 2

Opgave 2.1 1.

€ 9,80 × 1,10 × 100/75 × 1,21 = € 17,39, afgerond € 18,-.

2.

21/121 × € 18,- = 3,12.

3.

€ 18,- – € 9,80 × 1,10 = € 7,22.

Opgave 2.2 De omzet exclusief omzetbelasting bedraagt: € 6.969.600,- × 100/121 = € 5.760.000,-. De omzet van A is: 24% van € 5.760.000,- = € 1.382.400,-. De omzet van de overige producten is: € 5.760.000,- – € 1.382.400,- = € 4.377.600,-. De omzet van C is: 6/(4 + 6 + 9 + 1) × € 4.377.600,- = € 1.313.280,-.

Opgave 2.3 1.

De aanschafprijs exclusief omzetbelasting bedraagt: 100/121 × € 175.450,- = € 145.000,-. De maandelijkse afschrijvingskosten bedragen: 1/12 × 1/6 × (€ 145.000,- – € 14.500,-) = € 1.812,50.

2.

1/12 × 6% van (€ 145.000,- + € 14.500,-)/2 = € 398,75.

3.

€ 145.000,- – 24 × € 1.812,50 = € 101.500,-.

Opgave 2.4 1.

35% van € 85.000,- = € 29.750,-.

2.

35% van (€ 85.000,- – € 29.750,-) = € 19.337,50.

3.

De boekwaarde aan het einde van 2012 bedraagt: € 85.000,- – € 29.750,- = € 55.250,-. De interestkosten in 2012 bedragen: 5,5% van (€ 85.000,- + € 55.250,-)/2 = € 3.856,88.

Opgave 2.5 € 18.400,- × 100/75 × 100/75 × 100/75 = € 43.614,81, afgerond € 43.600,-.

2

Hoofdstuk 3

Opgave 3.1 1.

Rechtspersoonlijkheid houdt in dat de onderneming zelfstandig aan het rechtsverkeer deelneemt en dus zelf rechten en plichten heeft.

2.

Eenmanszaak, vennootschap onder firma, commanditaire vennootschap, maatschap.

3.

Besloten vennootschap, naamloze vennootschap.

Opgave 3.2 1.

Ondernemingsvorm zonder rechtspersoonlijkheid.

2.

Hoofdelijke aansprakelijkheid in een vof houdt in dat elke vennoot voor de totale schuld van de onderneming aansprakelijk is.

3.

Ook zijn de vennoten van een vof privé aansprakelijk voor schulden van de onderneming.

4.

Een vennootschap onder firma heeft alleen beherende vennoten; een commanditaire vennootschap heeft naast beherende vennoten ook één of meer vennoten die uitsluitend kapitaal hebben ingebracht.

Opgave 3.3 1.

Een aandeel is een bewijs van eigendom in een nv of een bv.

2.

Een preferent aandeel is een aandeel met bepaalde voorrechten boven een gewoon aandeel. Preferenties kunnen betrekking hebben op de winstuitkering (preferente aandeelhouders krijgen dividend voordat de gewone aandeelhouders dat krijgen), stemrecht en voorrang van uitkering bij liquidatie van de onderneming.

3.

De Algemene Vergadering van Aandeelhouders.

4.

Een aandelenemissie waarop bestaande aandeelhouders bij voorrang mogen inschrijven.

5.

Het totale bedrag van het eigen vermogen (of bezittingen minus schulden) gedeeld door het aantal geplaatste aandelen.

6.

Cashdividend is winstuitkering aan aandeelhouders in geld en stockdividend is winstuitkering in aandelen.

7.

Als obligaties worden uitgegeven beneden de nominale waarde.

3

Opgave 3.4 1.

Een ondernemingsraad behartigt de belangen van de werknemers en is verplicht bij ten minste 50 werknemers.

2.

Recht op informatie.

3.

Initiatiefrecht.

Opgave 3.5 1.

Uitstel van betaling.

2.

Bewindvoerder.

3.

Een curator beheert de failliete boedel in een faillissement. Taken van een curator zijn onder andere: – het maken van een boedelbeschrijving (beschrijving van bezittingen en schulden); – zorgen dat niets uit boedel verdwijnt; – beheren van de administratie; – openen van alle correspondentie; – rapporteren aan de rechter-commissaris; – opmaken van de uitdelingslijst en verdelen van de baten onder schuldeisers.

4.

Een faillissement eindigt als: – de rechtbank het faillissement vernietigt; – de schuldenaar al zijn schulden heeft betaald; – er een akkoord met de schuldeisers wordt bereikt; – er onvoldoende middelen zijn om de kosten van het faillissement te betalen; – de boedel wordt verkocht en de opbrengst onder de schuldeisers wordt verdeeld.

4

Hoofdstuk 4

Opgave 4.1 1.

€ 38.200,- + € 18.150,- – € 25.000,- = € 31.350,- (debet).

2.

€ 482.320,- + € 55.000,- – € 31.350,- = € 505.970,-.

Opgave 4.2 1.

5 juni: € €

461 Autokosten 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 041 Privé

130,27,30 €

157,30

12 juni: €

110 Bank Aan 041 Privé

15.000,€

15.000,-

€

5.000,-

15 juni: €

041 Privé Aan 110 Bank

5.000,-

23 juni: €

041 Privé Aan 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 470 Algemene kosten (30% van € 580,80 = € 174,24)

174,24 € €

30,24 144,-

786,50 € €

136,50 650,-

29 juni: €

041 Privé Aan 181 Te betalen omzetbelasting Aan 700 Voorraad goederen 2.

Debet Datum 15 jun 23 jun 29 jun 30 jun

Privé Omschrijving B148 M57 M61 Naar Eigen vermogen Totaal

Bedrag € 5.000 € 174 € 786 € 9.196 ––––––– € 15.157

Datum 5 jun 24 12 jun 50 56 –– 30

5

Credit Omschrijving M48 B147

Bedrag € 157 30 € 15.000 -

Totaal

––––––– –– € 15.157 30

Opgave 4.3 1.

€ 98.000,- – € 89.700,- – € 3.500,- (1/12 × 10% van € 420.000,-) – € 3.000,- = € 1.800,-.

2.

€ 1.800,- + € 3.500,- + € 3.000,- = € 8.300,-. Dit is het bedrag waarover de eigenaar (inkomsten)belasting moet betalen.

3.

€ 420.000,- + € 8.300,- (nettowinst) – € 4.000,- (privéopname) = € 424.300,-.

Opgave 4.4 1. Inkoopprijs verkopen Huur winkel Afschrijving inventaris Loonkosten Overige kosten Winstsaldo

Winst-en-verliesrekening over 2012 € 170.000,- Opbrengst verkopen € 15.000,€ 5.000,€ 45.000,€ 11.000,€ 79.000,––––––––– € 325.000,-

€ 325.000,-

––––––––– € 325.000,-

Toelichting: 100/106 × (€ 318.000,- + € 26.500,-) = € 325.000,-. 2.

3.

Debet Kasopnamen Verbruik goederen

Debet 31/12 Privé 31/12 Naar balans

Privé € 40.000,- Naar Eigen vermogen € 21.200,–––––––– € 61.200,-

Credit € 61.200,–––––––– € 61.200,-

Eigen vermogen € 61.200,- 1/1 Balans € 109.600,- 31/12 Winstsaldo ––––––––– € 170.800,-

Credit € 91.800,€ 79.000,––––––––– € 170.800,-

Opgave 4.5 1.

2.

€

065 Winstsaldo vorig boekjaar Aan 030 Eigen vermogen Faas Aan 031 Eigen vermogen Goossens

410 Loonkosten € Aan 920 Gewaardeerd ondernemersloon Faas Aan 921 Gewaardeerd ondernemersloon Goossens

6

90.000,€ €

50.000,40.000,-

€ €

5.200,4.950,-

10.150,-

3.

4.

5.

040 Privé Faas Aan 700 Voorraad goederen Aan 181 Verschuldigde omzetbelasting

€

110 Bank Aan 041 Privé Goossens

€

041 Privé Goossens Aan 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 490 Algemene kosten

€

1.452,€ €

1.200,252,-

€

15.000,-

15.000,-

72,60 € €

12,60 60,-

Opgave 4.6 1.

2.

3.

041 Aandelen in portefeuille Aan 040 Aandelenkapitaal

€ 1.000.000,-

110 Bank 042 Aandeelhouders nog te storten Aan 041 Aandelen in portefeuille

€ 200.000,€ 200.000,-

110 Bank Aan 041 Aandelen in portefeuille Aan 047 Agioreserve

€ 520.000,-

€ 1.000.000,-

€ 400.000,€ 400.000,€ 120.000,-

Opgave 4.7 1.

2.

3.

041 Aandelen in portefeuille Aan 040 Aandelenkapitaal

€ 200.000,-

110 ABN-Amrobank Aan 041 Aandelen in portefeuille Aan 047 Agioreserve

€ 150.000,-

€ 200.000,€ 100.000,€ 50.000,-

Vennootschapsbelasting: 20% van € 200.000,- + 25% van € 370.000,- = Dividend: 12% van (€ 800.000,- + € 100.000,-) = Algemene reserve

4. Aan Aan Aan Aan Aan

€ 132.500,€ 108.000,€ 329.500,–––––––––– € 570.000,-

060 Winstsaldo € 570.000,045 Uit te reiken aandelen € 54.000,050 Algemene reserve € 329.500,171 Te betalen dividend € 37.800,172 Te betalen dividendbelasting € 16.200,173 Te betalen vennootschapsbelasting € 132.500,(½ × € 108.000,- = € 54.000,-; 15% van € 108.000,- = € 16.200,-; € 108.000,- – € 54.000,- – € 16.200,- = € 37.800,-)

7

5.

6.

171 Te betalen dividend 172 Te betalen dividendbelasting 173 Te betalen vennootschapsbelasting Aan 110 ABN-Amrobank

€ 37.800,€ 16.200,€ 132.500,-

045 Uit te reiken aandelen Aan 041 Aandelen in portefeuille

€

€ 186.500,54.000,€

54.000,-

Opgave 4.8 1.

2.

3.

041 Aandelen in portefeuille Aan 040 Aandelenkapitaal

€ 500.000,-

110 ABN-Amrobank 042 Aandeelhouders nog te storten Aan 041 Aandelen in portefeuille

€ 100.000,€ 150.000,-

110 ABN-Amrobank Aan 041 Aandelen in portefeuille Aan 047 Agioreserve

€

€ 500.000,-

€ 250.000,62.500,€ €

50.000,12.500,-

Opgave 4.9 1. Aan Aan Aan Aan Aan

2.

3.

4.

060 Winstsaldo € 900.000,163 Te betalen vennootschapsbelasting € 230.000,042 Uit te reiken aandelen € 250.000,161 Te betalen dividend € 90.000,162 Te betalen dividendbelasting € 60.000,049 Algemene reserve € 270.000,(5% van € 5.000.000,- = € 250.000,-; 15% van 8% van € 5.000.000,- = € 60.000,-; 3% van € 5.000.000,- – € 60.000,- = € 90.000,-)

162 Te betalen dividendbelasting 163 Te betalen vennootschapsbelasting Aan 110 ING bank

€ 60.000,€ 230.000,-

161 Te betalen dividend Aan 110 ING bank

€

042 Uit te reiken aandelen Aan 041 Aandelen in portefeuille

€ 125.000,-

€ 290.000,45.000,€

45.000,-

€ 125.000,-

8

Opgave 4.10 1. Aan Aan Aan Aan Aan Aan Aan

090 Winstsaldo € 620.000,055 Uit te reiken aandelen € 120.000,060 Algemene reserve € 160.000,160 Interim-dividend € 60.000,161 Te betalen dividend € 33.000,162 Te betalen dividendbelasting € 27.000,164 Te betalen tantièmes € 80.000,165 Te betalen vennootschapsbelasting € 140.000,[15% van (€ 240.000,- – € 60.000,- = € 27.000,-]

2.

€ 33.000,-/(€ 1.200.000,- : € 20,-) = € 0,55.

3.

161 Te betalen dividend Aan 110 ABN-Amrobank (20.000 × € 0,55 = € 11.000,-)

€

055 Uit te reiken aandelen Aan 051 Aandelen in portefeuille (20.000 × € 120.000,-/60.000 = € 40.000,-)

€

162 Te betalen dividendbelasting 164 Te betalen tantièmes 165 Te betalen vennootschapsbelasting Aan 110 ABN-Amrobank

€ 27.000,€ 80.000,€ 140.000,-

4.

5.

11.000,€

11.000,-

€

40.000,-

40.000,-

€ 247.000,-

Opgave 4.11 1.

(€ 3.600.000,- – € 3.100.000,-)/€ 50,- = 10.000 aandelen.

2.

€ 50,- + (€ 510.000,- – € 310.000,-)/10.000 = € 70,- per aandeel.

3.

€ 3.600.000,- + € 800.000,- + € 510.000,- = € 4.910.000,-.

4.

Het aantal geplaatste aandelen per 31 december is: € 3.600.000,-/€ 50,- = 72.000. De intrinsieke waarde per aandeel bedraagt: € 4.910.000,-/72.000 = € 68,19.

Opgave 4.12 1.

€ 297.000,€ 3.000,-

110 Rabobank 930 Interest Aan 078 5% Onderhandse lening o/g

€ 300.000,-

9

2.

3.

930 Interest Aan 193 Te betalen bedragen (1/12 × 5% van € 300.000,- = € 1.250,-)

€

193 Te betalen bedragen 078 5% Onderhandse lening o/g Aan 110 Rabobank (5% van € 300.000,- = € 15.000,-)

€ €

1.250,€

1.250,-

€

40.000,-

15.000,25.000,-

Opgave 4.13 1.

€ 800.000,-

071 3% Obligaties in portefeuille Aan 070 3% Obligatielening

€ 800.000,-

2.

110 ABN-Amrobank € 405.000,Aan 071 3% Obligaties in portefeuille € 400.000,Aan 073 Agio op 3% obligaties € 5.000,(101,25% van ½ × € 800.000,- = € 405.000,-)

3.

920 Interest Aan 163 Te betalen bedragen (1/12 × 3% van € 800.000,- = € 2.000,-)

€

163 Te betalen bedragen Aan 170 Te betalen coupons (3% van € 800.000,- = € 24.000,-)

€

170 Te betalen coupons Aan 110 ABN-Amrobank (60 × 3% van € 1.000,- = € 1.800,-)

€

4.

5.

10

2.000,€

2.000,-

€

24.000,-

€

1.800,-

24.000,-

1.800,-

Hoofdstuk 5

Opgave 5.1 1.

2.

3.

005 Kantoorinventaris 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 140 Crediteuren

€ €

430 Afschrijvingskosten Aan 005 Kantoorinventaris (1/12 × 20% van € 33.000,- = € 550,-)

€

33.000,6.930,€

39.930,-

€

550,-

€

11.880,-

€

352,-

550,-

De totale afschrijving in de eerste twee jaren bedraagt: 1ste jaar: 20% van € 33.000,- = € 6.600,2de jaar: 20% van (€ 33.000,- – € 6.600,-) = € 5.280,––––––––– Totaal € 11.880,De journaalpost is: €

005 Kantoorinventaris Aan 015 Afschrijving kantoorinventaris

4.

11.880,-

430 Afschrijvingskosten € Aan 015 Afschrijving kantoorinventaris [1/12 × 20% van (€ 33.000,- – € 11.880,-) = € 352,-]

352,-

Opgave 5.2 De boekwaarde na 1 jaar bedraagt: 0,70 × € 300.000,- = De boekwaarde na 2 jaar bedraagt: 0,70 × € 210.000,- = De boekwaarde na 3 jaar bedraagt: 0,70 × € 147.000,- = De boekwaarde na 4 jaar bedraagt: 0,70 × € 102.900,- = De boekwaarde na 5 jaar bedraagt: 0,70 × € 72.030,- =

€ € € € €

210.000,147.000,102.900,72.030,50.421,-

De geschatte restwaarde is € 50.000,-.

Opgave 5.3 1.

€ 850.000,- – (€ 262.512,- – € 7.083,-) = € 594.571,-.

2.

12 × € 7.083,-/€ 850.000,- × 100% = 10%.

3.

De boekwaarde van de vervoermiddelen bedraagt per 1 januari 2013: € 570.000,- – € 203.870,- + € 7.790,- = € 373.920,-. Het afschrijvingspercentage is: (12 × € 7.790)/€ 373.920,- × 100% = 25%. 11

4.

5.

432 Afschrijvingskosten machines Aan 012 Afschrijving machines

€

433 Afschrijvingskosten vervoermiddelen Aan 013 Afschrijving vervoermiddelen

€

Debet Datum Omschrijving 1 feb Balans

1 mrt

7.083,€

7.083,-

€

7.790,-

7.790,-

Totaal

002 Machines Bedrag Datum Omschrijving € 850.000,- 28 feb Naar balans ––––––––– € 850.000,Totaal

Balans

€ 850.000,-

Debet Datum Omschrijving 28 feb Naar balans

Totaal

012 Afschrijving machines Bedrag Datum Omschrijving € 269.595,- 1 feb Balans 28 feb Afschrijving –––––––– € 269.595,Totaal 1 mrt

Debet Datum Omschrijving 28 feb Afschrijving

Totaal

Credit Bedrag € 850.000,––––––––– € 850.000,-

Credit Bedrag € 262.512,€ 7.083,–––––––– € 269.595,€ 269.595,-

Balans

432 Afschrijvingskosten machines Bedrag Datum Omschrijving € 7.083,- 28 feb Naar winst-enverliesrekening –––––––– € 7.083,Totaal

Credit Bedrag € 7.083,–––––––– € 7.083,-

Opgave 5.4 1.

002 Machines € 300.000,180 Te verrekenen omzetbelasting € 63.000,Aan 140 Crediteuren € 363.000,[100/121 × (€ 314.600,- + € 48.400,-) = € 300.000,-]

2.

110 Bank 435 Interestkosten Aan 076 Lening o/g (1,5% van € 240.000,- = € 3.600,-)

€ 236.400,€ 3.600,-

430 Afschrijvingskosten Aan 002 Machines (1/12 × € 300.000,-/5 = € 5.000,-)

€

3.

€ 240.000,-

5.000,€

12

5.000,-

4.

€ 180.000,-

002 Machines Aan 012 Afschrijving machines (3 × 12 × € 5.000,- = € 180.000,-)

€ 180.000,-

Opgave 5.5 1.

2.

3.

100 Kas 012 Afschrijving machines Aan 002 Machines Aan 181 Te betalen omzetbelasting Aan 980 Incidentele verliezen en winsten

€ €

100 Kas 980 Incidentele verliezen en winsten Aan 004 Inventaris Aan 181 Te betalen omzetbelasting

€ €

003 Auto’s 013 Afschrijving auto’s 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 003 Auto’s Aan 140 Crediteuren Aan 980 Incidentele verliezen en winsten (€ 29.000,- – € 3.100,- = € 25.900,-)

€ € €

7.260,27.500,€ € €

27.500,1.260,6.000,-

€ €

1.000,168,-

€ € €

29.000,35.480,1.900,-

968,200,-

36.700,25.900,3.780,-

NB: De omzetbelasting is geen 21%, omdat over de BPM in de aanschafprijs geen omzetbelasting wordt berekend. 4.

De afschrijving op gebouwen bedraagt: 1/4 × 2,5% van € 2.100.000,- = € 13.125,-. De afschrijving op machines bedraagt: 1/12 × 12% van € 1.460.000,- + 2/12 × 12% van (€ 1.460.000,- – € 27.500,-) = € 43.250,-. De afschrijving op auto’s bedraagt: 2/12 × 25% van (€ 749.300,- – € 245.300,-) + 1/12 × 25% van (€ 749.300,- – € 245.300,- + € 36.700,- – € 3.100,-) = € 32.200,-. De afschrijving op inventaris bedraagt: 2/12 × 18% van € 263.000,- + 1/12 × 18% van (€ 263.000,- – € 1.000,-) = € 11.820,-.

13

De journaalpost luidt:

Aan Aan Aan Aan

5.

€ € € €

431 Afschrijvingskosten gebouwen 432 Afschrijvingskosten machines 433 Afschrijvingskosten auto’s 434 Afschrijvingskosten inventaris 011 Afschrijving gebouwen 012 Afschrijving machines 013 Afschrijving auto’s 004 Inventaris

1 apr

€ € € €

Totaal

003 Auto’s Bedrag Datum € 749.300,- 1 mrt € 36.700,- 31 mrt ––––––––– € 786.000,-

Balans

€ 757.000,-

Debet Datum Omschrijving 1 jan Balans 1 mrt Aankoop

Debet Datum Omschrijving 1 mrt Verkoop 31 mrt Naar balans Totaal

Totaal

13.125,43.250,32.200,11.820,-

Credit Bedrag € 29.000,€ 757.000,––––––––– € 786.000,-

Omschrijving Verkoop Naar balans Totaal

013 Afschrijving auto’s Bedrag Datum Omschrijving € 25.900,- 1 jan Balans € 251.600,- 31 mrt Afschrijving ––––––––– € 277.500,Totaal 1 apr

Debet Datum Omschrijving 31 mrt Afschrijving

13.125,43.250,32.200,11.820,-

Credit Bedrag € 245.300,€ 32.200,––––––––– € 277.500,€ 251.600,-

Balans

433 Afschrijvingskosten auto’s Bedrag Datum Omschrijving € 32.200,- 31 mrt Naar winst-enverliesrekening –––––––– € 32.200,Totaal

Credit Bedrag € 32.200,–––––––– € 32.200,-

Opgave 5.6 1.

2.

€ €

002 Machines 170 Te verrekenen omzetbelasting Aan 002 Machines Aan 140 Crediteuren

24.300,4.326,€ €

3.700,24.926,-

012 Afschrijving machines € 19.200,Aan 002 Machines € 18.400,Aan 980 Incidentele winsten en verliezen € 800,(€ 22.100,- – € 2.900,- = € 19.200,-; € 22.100,- – € 3.700,- = € 18.400,-)

14

Opgave 5.7 1.

10% van € 15.000,- = € 1.500,-.

2.

014 Afschrijving kantoorinventaris 980 Incidentele winsten en verliezen Aan 004 Kantoorinventaris

€ €

13.500,1.500,€

15.000,-

€

539,-

€ €

44.000,3.813,-

€

14.520,-

€

2.825,-

€

2.825,-

€

305,-

€

250,-

Opgave 5.8 1.

De boekwaarde per 1 januari 2012 bedraagt: € 44.000,- × 0,70 × 0,70 = € 21.560,-. De maandelijkse afschrijving in 2012 bedraagt: 1/12 × 30% van € 21.560,- = € 539,-. 433 Afschrijvingskosten auto’s Aan 013 Afschrijving auto’s

€

2.

€ 44.000,- × 0,70 × 0,70 – 7 × € 539,- = € 17.787,-.

3.

150 Nog te ontvangen bedragen 013 Afschrijving auto’s Aan 003 Auto’s Aan 980 Incidentele winsten en verliezen (€ 44.000,- – € 17.787,- = € 26.213,-)

€ €

539,-

21.600,26.213,-

Opgave 5.9 1.

2.

3.

4.

5.

€ €

080 Apparatuur in leasing 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 148 Leaseverplichtingen

12.000,2.520,-

148 Leaseverplichtingen € 461 Financieringskosten apparatuur in leasing € Aan 150 Vervallen leasetermijnen (€ 2.520,- + € 250,- = € 2.770,-)

2.770,55,-

€

2.825,-

150 Vervallen leasetermijnen Aan 110 Bank

148 Leaseverplichtingen € 461 Financieringskosten apparatuur in leasing € Aan 150 Vervallen leasetermijnen

250,55,-

460 Afschrijvingskosten apparatuur in leasing € Aan 080 Apparatuur in leasing [€ 12.000,-/(4 × 12) = € 250,-]

250,-

15

6.

470 Leasekosten auto’s 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 140 Crediteuren

€ €

5.200,1.092,€

6.292,-

€

72.978,-

€

14.158,-

€

14.158,-

€

1.180,-

€

1.000,-

€

6.050,-

Opgave 5.10 1.

2.

3.

4.

5.

6.

050 Leasemachines 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 148 Leaseverplichtingen

€ €

148 Leaseverplichtingen 480 Financieringskosten leasemachines Aan 150 Vervallen leasetermijnen (€ 12.978,- + € 1.000,- = € 13.978,-)

€ €

150 Vervallen leasetermijnen Aan 110 Bank

€

148 Leaseverplichtingen 480 Financieringskosten leasemachines Aan 150 Vervallen leasetermijnen

€ €

452 Afschrijvingskosten leasemachines Aan 052 Afschrijving leasemachines [€ 60.000,-/(5 × 12) = € 1.000,-]

€

002 Machines 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 140 Crediteuren

€ €

60.000,12.978,-

13.978,180,-

14.158,-

1.000,180,-

1.000,-

5.000,1.050,-

Opgave 5.11 1.

Aflossing: € 180.000,-/48 = Interest: 1/12 × 6% van € 90.000,- = Bijkomende kosten: 5% van (€ 3.750,- + € 450,-) = Omzetbelasting: 21% van (€ 180.000,- + 48 × € 210,-) =

2.

€ 3.750,- + € 450,- + € 210,- = € 4.410,-.

3.

4.

145 Leaseverplichtingen 490 Financieringskosten heftrucks in leasing Aan 150 Vervallen leasetermijnen

€ €

145 Leaseverplichtingen 490 Financieringskosten heftrucks in leasing Aan 150 Vervallen leasetermijnen

€ €

16

€ 3.750,€ 450,€ 210,€ 39.916,80 ––––––––––– € 44.326,80

43.666,80 660,€

44.326,80

3.750,660,€

4.410,-

Hoofdstuk 6

Opgave 6.1 1.

Inkoopprijs van de verkochte producten: Inkopen € 395.420,Voorraadtoename € 1.530,- (€ 25.850,- – € 24.320,-) ––––––––– Inkoopprijs verkopen € 393.890,Overige kosten: Betalingen € 36.256,Toename nog te betalen kosten € 265,- (€ 4.525,- – € 4.260,-) ––––––––– Totaal € 36.521,De totale kosten over 2012 zijn: € 393.890,- + € 36.521,- = € 430.411,-.

2.

De winst over 2012 bedraagt: € 482.330,- – € 430.411,- = € 51.919,-.

Opgave 6.2 1.

2.

700 Voorraad goederen 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 140 Crediteuren (1.500 × € 5,20 = € 7.800,-)

€ €

700 Voorraad goederen 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 100 Kas (100/121 × € 363,- = € 300,-)

€ €

7.800,468,€

8.268,-

€

363,-

€ €

1.620,27.000,-

€

16.200,-

300,63,-

Directe inkoopkosten verhogen de inkoopprijs van de goederen! 3.

130 Debiteuren Aan 181 Te betalen omzetbelasting Aan 840 Opbrengst verkopen (3.000 × € 9,- = € 27.000,-)

€

800 Kostprijs verkopen Aan 700 Voorraad goederen (3.000 × € 5,40 = € 16.200,-)

€

17

28.620,-

16.200,-

Opgave 6.3 a.

3 november: 130 Debiteuren € 60.500,830 Rabatten en kortingen € 12.500,Aan 181 Te betalen omzetbelasting € 10.500,Aan 840 Opbrengst van de verkopen € 62.500,[20% van € 62.500,- = € 12.500,-; 21% van (€ 62.500,- – € 12.500,-) = € 10.500,-] €

800 Inkoopprijs van de verkopen Aan 700 Voorraad goederen (2.500 × € 14,50 = € 36.250,-) b.

€

€ 113.600,€ 23.856,€ 137.456,-

15 november: €

700 Voorraad goederen Aan 140 Crediteuren d.

36.250,-

8 november: 700 Voorraad goederen 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 140 Crediteuren (8.000 × € 14,20 = € 113.600,-)

c.

36.250,-

3.200,€

3.200,-

€

2.900,-

840 Opbrengst van de verkopen € 5.000,181 Te betalen omzetbelasting € 840,Aan 830 Rabatten en kortingen € Aan 130 Debiteuren € [200 × € 25,- = € 5.000,-; 20% van € 5.000,- = € 1.000,-; 21% van (€ 5.000,- – € 1.000,-) = € 840,-]

1.000,4.840,-

26 november: €

700 Voorraad goederen Aan 800 Inkoopprijs van de verkopen (200 × € 14,50 = € 2.900,-)

2.900,-

Opgave 6.4 1.

De waarde van de eindvoorraad op 30 juni (tegen vaste verrekenprijs) bedraagt: (30.000 + 20.000 – 40.000 – 5.000 + 25.000 + 10.000 – 20.000 + 5.000 – 15.000) × € 6,- = € 60.000,-.

18

2.

Op de grootboekrekening Prijsverschillen is geboekt: 2 juni: 20.000 × € 0,50 = € 10.000,- (credit) 17 juni: 25.000 × € 0,25 = € 6.250,- (credit) 24 juni: 5.000 × € 0,25 = € 1.250,- (debet) –––––––– Totaal € 15.000,- (credit)

3.

De verkoopwinst over juni bedraagt: (40.000 + 5.000 + 20.000 + 15.000) × (€ 10,- – € 6,-) = € 320.000,-.

Opgave 6.5 1.

€ €

700 Voorraad goederen 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 720 Prijsverschillen bij inkoop Aan 140 Crediteuren (5.000 × € 18,- = € 90.000,-)

90.000,18.427,50 € 2.250,€ 106.177,50

Een inkooprabat verlaagt de inkoopprijs en wordt op Voorraad goederen geboekt! 2.

3.

4.

5.

130 Debiteuren 830 Rabatten en kortingen Aan 181 Te betalen omzetbelasting Aan 840 Opbrengst van de verkopen

€ 215.985,€ 31.500,-

800 Kostprijs van de verkopen Aan 700 Voorraad goederen (8.000 × € 18,- = € 144.000,-)

€ 144.000,-

700 Voorraad goederen Aan 800 Kostprijs van de verkopen (400 × € 18,- = € 7.200,-)

€

€ 37.485,€ 210.000,€ 144.000,-

7.200,€

840 Opbrengst van de verkopen € 10.500,181 Te betalen omzetbelasting € 1.874,25 Aan 830 Rabatten en kortingen € Aan 130 Debiteuren € (400 × € 26,25 = € 10.500,-; 15% van € 10.500,- = € 1.575,-)

7.200,-

1.575,10.799,25

Opgave 6.6 1.

€ €

700 Voorraad goederen 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 720 Prijsverschillen bij inkoop Aan 100 Kas (50.000 × € 38,-/100 = € 19.000,-)

19.000,3.570,€ €

19

2.000,20.570,-

2.

3.

4.

5.

6.

7.

130 Debiteuren Aan 181 Te betalen omzetbelasting Aan 840 Opbrengst verkopen

€

800 Inkoopwaarde verkopen Aan 700 Voorraad goederen (80.000 × € 38,-/100 = € 30.400,-)

€

700 Voorraad goederen Aan 800 Inkoopwaarde verkopen (4.000 × € 38,-/100 = € 1.520,-)

€

840 Opbrengst verkopen 181 Te betalen omzetbelasting Aan 130 Debiteuren

€ €

140 Crediteuren 720 Prijsverschillen bij inkoop Aan 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 700 Voorraad goederen (6.000 × € 38,-/100 = € 2.280,-)

€ €

720 Prijsverschillen bij inkoop 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 100 Kas (100/121 × € 1.512,50 = € 1.250,-)

€ €

700 Voorraad goederen Aan 980 Incidentele baten en lasten (500 × € 38,-/100 = € 190,-)

€

67.760,€ €

11.760,56.000,-

€

30.400,-

€

1.520,-

€

3.388,-

30.400,-

1.520,-

2.800,588,-

2.468,40 240,€ €

428,40 2.280,-

1.250,262,50 €

1.512,50

190,€

190,-

Op rekening 800 is per saldo gedebiteerd: € 30.400,- – € 1.520,- = € 28.880,-. Op rekening 840 is per saldo gecrediteerd: € 56.000,- – € 2.800,- = € 53.200,-. Het verkoopresultaat bedraagt: € 53.200,- – € 28.880,- = € 24.320,- (voordelig).

8

9

€

720 Prijsverschillen bij inkoop Aan 700 Voorraad goederen (30.000 × € 3,-/100 = € 900,-)

900,€

Verwachte gemiddelde inkoopprijs: (€ 36,- + € 32,40)/2 = Verwachte gemiddelde directe inkoopkosten: (€ 2,50 + € 3,-)/2 = Indirecte inkoopkosten: 4% van de vvp Magazijnkosten: 5,5% van de vvp Vaste verrekenprijs De vaste verrekenprijs is: 100/90,5 × (€ 34,20 + € 2,75) = € 40,83; afgerond € 41,-.

20

900,-

€ 34,20 € 2,75 € .......... € .......... –––––––– € ..........

Opgave 6.7 1.

2.

3.

4.

5.

6.

710 Inkopen 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 140 Crediteuren

€ 140.000,€ 29.400,-

700 Voorraad goederen 720 Prijsverschillen bij inkoop Aan 710 Inkopen

€ €

720 Prijsverschillen bij inkoop Aan 140 Crediteuren

€

710 Inkopen Aan 720 Prijsverschillen bij inkoop Aan 700 Voorraad goederen

€

140 Crediteuren Aan 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 710 Inkopen (21% van € 900,- = € 189,-)

€

€ 169.400,68.000,2.000,€

70.000,-

€

4.000,-

€ €

100,800,-

€ €

189,900,-

4.000,-

900,-

1.089,-

Een debetsaldo op de rekening Inkopen betekent dat (een deel van) de ontvangst van goederen nog moet worden geboekt, terwijl de facturen al wel zijn geboekt. Of dat aan een leverancier teruggestuurde goederen al zijn geboekt en de creditnota nog niet.

Opgave 6.8 1.

2.

3.

4.

710 Inkopen 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 720 Prijsverschillen bij inkoop Aan 140 Crediteuren (1.500 × € 30,- = € 45.000,-)

€ €

700 Voorraad goederen Aan 710 Inkopen (1.200 × € 30,- = € 36.000,-)

€

140 Crediteuren Aan 120 ING bank Aan 971 Ontvangen betalingskorting

€

720 Prijsverschillen bij inkoop 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 100 Kas

€ €

21

45.000,2.610,€ €

1.500,46.110,-

€

36.000,-

€ €

45.648,90 461,10

€

2.783,-

36.000,-

46.110,-

2.300,483,-

5.

6.

7.

8.

800 Inkoopwaarde verkopen Aan 700 Voorraad goederen (1.800 × € 30,- = € 54.000,-)

€

130 Debiteuren 830 Rabatten en kortingen Aan 181 Te betalen omzetbelasting Aan 840 Opbrengst verkopen

€ €

120 ING bank 830 Rabatten en kortingen Aan 130 Debiteuren

€ €

700 Voorraad goederen 980 Incidentele baten en lasten Aan 800 Inkoopwaarde verkopen (50 × ½ × € 30,- = € 750,-)

€ €

840 Opbrengst verkopen 181 Te betalen omzetbelasting Aan 830 Rabatten en kortingen Aan 130 Debiteuren (25% van € 3.000,- = € 750,-)

€ €

720 Prijsverschillen bij inkoop Aan 950 Resultaat prijsverschillen

€

54.000,€

54.000,-

85.860,27.000,€ 4.860,€ 108.000,84.572,10 1.287,90 €

85.860,-

750,750,€

1.500,-

€ €

750,2.385,-

€

480,-

€ €

600,4.719,-

€

4.500,-

€

7.500,-

3.000,135,-

480,-

Opgave 6.9 1.

a. 12 juni: € €

710 Inkopen 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 720 Prijsverschillen bij inkoop Aan 140 Crediteuren (300 × € 15,- = € 4.500,-)

4.500,819,-

b. 15 juni: €

700 Voorraad goederen Aan 710 Inkopen (300 × € 15,- = € 4.500,-)

4.500,-

c. 18 juni: €

800 Kostprijs verkopen Aan 700 Voorraad goederen (500 × € 15,- = € 7.500,-)

22

7.500,-

d. 22 juni: €

130 Debiteuren Aan 181 Te betalen omzetbelasting Aan 840 Opbrengst verkopen

12.100,€ €

2.100,10.000,-

€

900,-

e. 23 juni: €

710 Inkopen Aan 700 Voorraad goederen (60 × € 15,- = € 900,-)

900,-

f. 26 juni: € €

140 Crediteuren 720 Prijsverschillen bij inkoop Aan 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 710 Inkopen

943,80 120,€ €

163,80 900,-

g. 28 juni: €

700 Voorraad goederen Aan 800 Kostprijs verkopen (120 × € 15,- = € 1.800,-)

1.800,€

1.800,-

€

2.904,-

h. 30 juni: € €

840 Opbrengst verkopen 181 Te betalen omzetbelasting Aan 130 Debiteuren (100/121 × € 2.904,- = € 2.400,-) 2.

2.400,504,-

Op de rekening 840 Opbrengst verkopen is per saldo gecrediteerd: € 10.000,- – € 2.400,- = € 7.600,-. Op de rekening 800 Kostprijs verkopen is per saldo gedebiteerd: € 7.500,- – € 1.800,- = € 5.700,-. Er is een transactiewinst (verkoopwinst) van: € 7.600,- – € 5.700,- = € 1.900,-.

Opgave 6.10 1.

Goodwill is een extra vergoeding die voor een overgenomen onderneming moet worden betaald voor bijvoorbeeld de klantenkring, de goede naam en de overgenomen merken.

2.

Er kunnen aan het einde van elke periode snel een balans en een winst-en-verliesrekening worden gemaakt.

23

3.

Redenen kunnen zijn: – De rekening Opbrengst verkopen geeft de omzet aan. – Het moment van de verzending van de factuur en dat van de afgifte van de goederen vallen niet samen. – Met twee rekeningen is gemakkelijk het verkoopresultaat in een percentage van de omzet of van de inkoopwaarde van de omzet te berekenen.

4.

Redenen voor de invoering van een vaste verrekenprijs kunnen zijn: – Met behulp van de vaste verrekenprijs kan de kostprijs van de verkopen snel worden berekend. – Met behulp van de vaste verrekenprijs kan de waarde van de voorraad snel worden bepaald (ook als de inkoopprijzen vaak veranderen). – Een vaste verrekenprijs maakt het mogelijk om vanuit het (sub)grootboek controle op de aanwezige voorraad uit te oefenen.

5.

010 Gebouw € 1.000.000,020 Inventaris € 340.000,Aan 011 Afschrijving gebouw € 1.000.000,Aan 021 Afschrijving inventaris € 340.000,(€ 3.500.000,- – € 2.500.000,- = € 1.000.000,-; € 1.000.000,- – € 660.000,- = € 340.000,-)

6.

130 Debiteuren € 726.000,100 Kas € 181.500,830 Rabatten en kortingen € 50.000,Aan 840 Opbrengst verkopen € 800.000,Aan 181 Te betalen omzetbelasting € 157.500,(21% van € 750.000,- = € 157.500,-; 20% van € 907.500,- = € 181.500,-) € 600.000,-

800 Kostprijs van de verkopen Aan 700 Voorraad

€ 600.000,-

7.

700 Voorraad € 500.000,720 Prijsverschillen € 20.000,180 Te verrekenen omzetbelasting € 109.200,Aan 140 Crediteuren € 629.200,(10.000 × € 50,- = € 500.000,-; 21% van € 520.000,- = € 109.200,-)

8.

720 Prijsverschillen 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 140 Crediteuren

€ €

1.000,210,€

1.210,-

Opgave 6.11 1.

710 Nog te ontvangen goederen € 9.000,160 Te verrekenen omzetbelasting € 1.953,720 Prijsverschillen op inkopen € 300,Aan 130 Crediteuren € (1.500 × € 6,- = € 9.000,-; 21/121 × € 11.253,- = € 1.953,-) 24

11.253,-

2.

3.

4.

5.

6.

135 Te ontvangen creditnota’s Aan 700 Voorraad goederen (40 × € 6,- = € 240,-)

€

240,€

130 Crediteuren € 720 Prijsverschillen op inkopen € Aan 135 Te ontvangen creditnota’s Aan 160 Te verrekenen omzetbelasting (40 × € 6,- = € 240,-; € 240,- – 40 × € 5,90 = € 4,-) 700 Voorraad goederen Aan 710 Nog te ontvangen goederen (1.200 × € 6,- = € 7.200,-)

€

120 Debiteuren Aan 161 Te betalen omzetbelasting Aan 840 Opbrengst van de verkopen

€

820 Inkoopwaarde van de verkopen Aan 715 Af te leveren goederen (2.400 × € 6,- = € 14.400,-)

€

715 Af te leveren goederen Aan 700 Voorraad goederen

€

285,56 4,€ €

240,-

240,49,56

7.200,€

7.200,-

€ €

4.725,22.500,-

€

14.400,-

€

14.400,-

27.225,-

14.400,-

14.400,-

Opgave 6.12 1.

2.

3.

4.

5.

710 Nog te ontvangen goederen 160 Te verrekenen omzetbelasting Aan 130 Crediteuren

€ €

700 Voorraad goederen Aan 715 Af te leveren goederen (80 × € 2,80 = € 224,-)

€

700 Voorraad goederen Aan 132 Nog te ontvangen facturen (1.200 × € 2,80 = € 3.360,-)

€

720 Prijsverschillen op inkopen 160 Te verrekenen omzetbelasting Aan 130 Crediteuren (100/121 × € 314,60 = € 260,-)

€ €

132 Nog te ontvangen facturen Aan 710 Nog te ontvangen goederen Aan 720 Prijsverschillen op inkopen (4.300 × € 2,80 = € 12.040,-)

€

6.360,1.335,60 € 224,€

224,-

€

3.360,-

3.360,-

260,54,60 €

314,60

12.040,€ €

25

7.695,60

11.600,440,-

Opgave 6.13 1.

2.

3.

4.

710 Nog te ontvangen producten 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 140 Crediteuren

€ €

700 Voorraad producten Aan 145 Nog te ontvangen facturen

€

145 Nog te ontvangen facturen Aan 710 Nog te ontvangen producten Aan 720 Prijsverschillen op inkopen

€ 320.400,-

700 Voorraad producten 830 Inkoopwaarde van de verkopen Aan 980 Incidentele resultaten (€ 280.600,- – € 260.220,- = € 20.380,-)

€ €

62.000,13.020,€

75.020,-

€

77.400,-

77.400,-

€ 315.000,€ 5.400,20.380,15.300,€

36.180,-

Opgave 6.14 1.

2.

3.

730 Voorinkopen producten Aan 141 Voorkoopcrediteuren

€ 456.000,-

710 Inkopen 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 140 Crediteuren (100/121 × € 137.940,- = € 114.000,-.)

€ 114.000,€ 23.940,-

700 Voorraad producten Aan 710 Inkopen Aan 720 Prijsverschillen op inkopen (30.000 × € 4,- = € 120.000,-)

€ 120.000,-

141 Voorkoopcrediteuren Aan 730 Voorinkopen producten (30.000 × € 3,80 = € 114.000,-)

€ 114.000,-

€ 456.000,-

€ 137.940,-

€ 114.000,€ 6.000,-

€ 114.000,-

Opgave 6.15 1.

131 Voorverkoopdebiteuren € 56.000,Aan 135 Ongerealiseerde winst voorverkopen € 18.000,Aan 745 Af te leveren goederen wegens voorverkopen € 38.000,-

2.

130 Debiteuren Aan 181 Verschuldigde omzetbelasting Aan 840 Opbrengst verkopen

€ 54.208,€ 9.408,€ 44.800,26

3.

800 Inkoopprijs verkopen Aan 740 Af te leveren goederen (80.000 × € 38,-/100 = € 30.400,-)

€ 30.400,-

740 Af te leveren goederen Aan 700 Voorraad goederen

€ 30.400,-

€ 30.400,-

€ 30.400,-

745 Af te leveren goederen wegens voorverkopen € 30.400,135 Ongerealiseerde winst voorverkopen € 14.400,Aan 131 Voorverkoopdebiteuren € 44.800,(80.000 × € 56,-/100 = € 44.800 4.

745 Af te leveren goederen wegens voorverkopen € 7.600,135 Ongerealiseerde winst voorverkopen € 3.600,Aan 131 Voorverkoopdebiteuren € 11.200,(€ 56.000,- – € 44.800,- = € 11.200,-)

27

Hoofdstuk 7

Opgave 7.1 1.

2.

240 Tussenrekening lonen Aan 150 Te betalen loonheffingen Aan 110 Bank

€ 1.465.140,-

410 Directe loonkosten 411 Indirecte loonkosten Aan 240 Tussenrekening lonen

€ 874.220,€ 510.440,-

€ 483.870,€ 981.270,-

€ 1.384.660,-

3.

Een deel van het betaalde loon heeft betrekking op een voorgaande maand.

4.

410 Directe loonkosten € 174.844,411 Indirecte loonkosten € 102.088,Aan 150 Te betalen loonheffingen € 276.932,(20% van € 874.220,- = € 174.844,-; 20% van € 510.440,- = € 102.088,-)

Opgave 7.2 1.

2.

3.

4.

210 Tussenrekening lonen Aan 152 Te betalen loonheffingen Aan 150 Te betalen lonen

€

410 Loonkosten nieuwbouw 411 Loonkosten onderhoud 412 Indirecte loonkosten Aan 210 Tussenrekening lonen

€ € €

150 Te betalen lonen Aan 110 Bank

€

410 Loonkosten nieuwbouw 411 Loonkosten onderhoud 412 Indirecte loonkosten Aan 152 Te betalen loonheffingen (15% van € 69.700,- = € 10.455,-)

€ € €

69.700,€ €

22.720,46.980,-

€

69.700,-

€

46.980,-

€

10.455,-

€

560,-

31.500,19.620,18.580,-

46.980,-

4.725,2.943,2.787,-

Opgave 7.3 1.

€

090 Voorziening garantie Aan 705 Voorraad onderdelen Hier geen omzetbelasting boeken!

28

560,-

2.

3.

€

470 Onderhoudskosten Aan 080 Voorziening onderhoud

1.850,€

1.850,-

135 Voorziening debiteuren € 4.920,182 Af te dragen omzetbelasting € 1.033,20 Aan 130 Debiteuren € 5.953,20 (60% van € 9.922,- = € 5.953,20; 21/121 × € 5.953,20 = € 1.033,20)

Opgave 7.4 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

440 Onderhoudskosten Aan 080 Voorziening groot onderhoud

€

120 Debiteuren Aan 181 Te betalen omzetbelasting Aan 840 Opbrengst verkochte producten

€

2.000,€

2.000,-

€ €

9.450,45.000,-

830 Verkoopkosten € 1.350,Aan 085 Voorziening garantieverplichtingen € Aan 122 Voorziening dubieuze debiteuren € (1% van € 45.000,- = € 450,-; 2% van € 45.000,- = € 900,-)

450,900,-

810 Inkoopprijs verkochte producten Aan 700 Voorraad goederen (15.000 × € 2,20 = € 33.000,-)

€

085 Voorziening garantieverplichtingen Aan 810 Inkoopprijs verkochte producten (100 × € 2,20 = € 220,-)

€

840 Opbrengst verkochte producten 181 Te betalen omzetbelasting Aan 120 Debiteuren (100 × € 3,- = € 300,-)

€ €

080 Voorziening groot onderhoud 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 140 Crediteuren

€ €

54.450,-

33.000,€

33.000,-

€

220,-

€

363,-

€

50.820,-

220,-

300,63,-

42.000,8.820,-

122 Voorziening dubieuze debiteuren € 6.400,182 Af te dragen omzetbelasting € 1.344,Aan 121 Dubieuze debiteuren € (80/20 × € 1.936,- = € 7.744,-; 21/121 × € 7.744,- = € 1.344,-)

29

7.744,-

8.

830 Verkoopkosten Aan 085 Voorziening garantieverplichtingen (€ 5.000,- + € 2.470,- = € 7.470,-)

€

121 Dubieuze debiteuren Aan 120 Debiteuren

€

122 Voorziening dubieuze debiteuren Aan 830 Verkoopkosten (€ 9.670,- – € 8.000,- = € 1.670,-)

€

7.470,€

7.470,-

€

4.600,-

€

1.670,-

1.780,80 4.155,20 € €

336,5.600,-

4.600,-

1.670,-

Opgave 7.5 1.

2.

100 Kas 210 Kruisposten pinontvangsten Aan 181 Verschuldigde omzetbelasting Aan 840 Opbrengst verkopen (100/106 × € 5.936,- = € 5.600,-)

€ €

800 Inkoopprijs verkopen Aan 700 Voorraad producten

€

110 Bank Aan 200 Kruisposten geld Aan 210 Kruisposten pinontvangsten

€

3.140,€

3.140,-

€ €

7.102,42.612,-

€ €

3.297,15.700,-

€

9.420,-

€

5.000,-

€

2.000,-

49.714,-

Opgave 7.6 1.

2.

3.

220 Kruisposten creditcardontvangsten Aan 181 Verschuldigde omzetbelasting Aan 840 Opbrengst verkopen (100/121 × € 18.997,- = € 15.700,-)

€

800 Inkoopprijs verkopen Aan 700 Voorraad producten (60% van € 15.700,- = € 9.420,-)

€

120 Rabobank Aan 110 ING bank

€

100 Kas Aan 200 Kruisposten geld

€

18.997,-

9.420,-

5.000,-

2.000,-

Opgave 7.7 1.

€ 400.000,-

041 Ongeplaatst aandelenkapitaal Aan 040 Aandelenkapitaal

€ 400.000,30

2.

Aan Aan Aan Aan 3.

€ 227.000,€ 45.200,€ 30.400,€ 9.170,€ 16.340,€ 11.480,€ 70.590,-

001 Gebouwen 010 Gereedschappen 020 Inventaris 700 Voorraden 130 Debiteuren 100 Liquide middelen 025 Goodwill 070 5% Hypothecaire lening o/g 140 Crediteuren 191 Nog te betalen bedragen 041 Ongeplaatst aandelenkapitaal

€ 120.000,€ 14.880,€ 15.300,€ 260.000,€ €

100 Liquide middelen 043 Aandeelhouders nog te storten Aan 041 Ongeplaatst aandelenkapitaal

50.000,50.000,€ 100.000,-

Opgave 7.8 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

700 Voorraad goederen Aan 710 Inkopen

€

710 Inkopen 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 720 Prijsverschillen op inkopen Aan 170 Crediteuren

€ €

130 Filiaal Arnhem Aan 700 Voorraad goederen

€

130 Filiaal Arnhem 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 170 Crediteuren

€ €

110 Bank Aan 130 Filiaal Arnhem

€

130 Filiaal Arnhem Aan 930 Huuropbrengsten

€

18.000,-

€ €

800,20.812,-

€

6.700,-

€

9.680,-

€

6.050,-

€

3.000,-

€ €

6.700,4.020,-

€

8.000,-

6.700,-

8.000,1.680,-

6.050,-

3.000,-

10.720,-

€

8.000,-

31

18.000,-

18.000,3.612,-

700 Voorraad goederen € Aan 130 Hoofdkantoor Aan 730 Ongerealiseerde winst en omzetbelasting (60% van € 6.700,- = € 4.020,-) 030 Inventaris Aan 130 Hoofdkantoor

€

9.

10.

11.

130 Hoofdkantoor Aan 140 Debiteuren

€

470 Algemene kosten Aan 130 Hoofdkantoor

€

100 Kas 140 Debiteuren Aan 700 Voorraad goederen

€ €

6.050,€

6.050,-

€

3.000,-

€

13.120,-

3.000,-

10.920,2.200,-

730 Ongerealiseerde winst en omzetbelasting € 4.920,Aan 181 Verschuldigde omzetbelasting € 2.277,02 Aan 800 Gerealiseerde winst € 2.642,98 (60/160 × € 13.120,- = € 4.920,-; 21/121 × € 13.120,- = € 2.277,02)

Opgave 7.9 1.

2.

3.

4.

5.

6.

710 Inkopen 160 Te verrekenen omzetbelasting Aan 140 Crediteuren

€ €

020 Inventaris filiaal Zeist 011 Afschrijving inventaris Aan 021 Afschrijving inventaris filiaal Zeist Aan 010 Inventaris

€ 12.000,€ 7.200,-

4.200,882,€

5.082,-

€ 7.200,€ 12.000,-

701 Voorraad filiaal Zeist € 12.705,Aan 700 Voorraad Aan 751 Opslag winst en omzetbelasting filiaal Zeist €

200 Kruisposten Aan 101 Kas filiaal Zeist

€

7.000,5.705,-

€

9.500,-

9.500,-

101 Kas filiaal Zeist € 39.930,751 Opslag winst en omzetbelasting filiaal Zeist € 17.930,Aan 701 Voorraad filiaal Zeist Aan 161 Verschuldigde omzetbelasting Aan 851 Brutowinst filiaal Zeist (100/121 × € 39.930,- – € 22.000,- = € 11.000,-) 700 Voorraad Aan 710 Inkopen Aan 510 Opslag inkoopkosten (15% van € 6.500,- = € 975,-)

€ €

€ 39.930,€ 6.930,€ 11.000,-

7.475,€ €

32

6.500,975,-

7.

701 Voorraad filiaal Zeist € 9.801,160 Te verrekenen omzetbelasting € 1.134,Aan 751 Opslag winst en omzetbelasting filiaal Zeist € 4.401,Aan 141 Crediteuren filiaal Zeist € 6.534,(21/121 × € 6.534,- = € 1.134,-; € 9.801,- – 100/121 × € 6.534,- = € 4.401,-)

8.

431 Loonkosten filiaal Zeist Aan 152 Te betalen loonheffing Aan 151 Te betalen nettolonen

9.

10.

€

8.800,-

751 Opslag winst en omzetbelasting filiaal Zeist € Aan 701 Voorraad filiaal Zeist

1.694,-

€ € €

1.194,6.752,1.980,-

120 Bank 151 Te betalen nettolonen 152 Te betalen loonheffing Aan 200 Kruisposten Aan 131 Debiteuren filiaal Zeist

€ €

2.048,6.752,-

€

1.694,-

€ €

9.500,426,-

Opgave 7.10 1.

2.

3.

€ €

710 Inkopen 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 700 Voorraad goederen Terugboeking inkoopfactuur: 140 Crediteuren Aan 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 710 Inkopen

€

Boeking creditnota: 840 Opbrengst verkopen 181 Verschuldigde omzetbelasting Aan 130 Debiteuren

€ €

Terugboeking retourontvangst: 800 Inkoopprijs verkopen Aan 700 Voorraad goederen

€

Boeking ontvangst wegens inkoop: 700 Voorraad goederen Aan 710 Inkopen Aan 720 Prijsverschillen op inkopen

€

6.000,360,€

6.360,-

€ €

39,650,-

€

689,-

€

2.000,-

€ €

1.900,100,-

€

1.350,-

689,-

650,39,-

2.000,-

2.000,-

Opgave 7.11 1.

€

021 Afschrijving inventaris Aan 031 Afschrijving auto’s 33

1.350,-

2.

Terugboeking van de gemaakte journaalpost: 140 Crediteuren € Aan 020 Inventaris (1,21 × € 3.500,- = € 4.235,-)

4.235,€

4.235,-

Juiste boeking: 020 Inventaris € 1.000,021 Afschrijving inventaris € 2.700,180 Te verrekenen omzetbelasting € 735,Aan 960 Incidentele resultaten € 200,Aan 140 Crediteuren € 4.235,(€ 4.000,- – € 3.000,- = € 1.000,-; 90% van € 3.000,- = € 2.700,-; 21% van € 3.500,- = € 735,-; € 500,- – 10% van € 3.000,- = € 200,-)

Opgave 7.12 1.

2.

3.

4.

5.

140 Crediteuren Aan 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 710 Inkopen

€

840 Opbrengst verkopen Aan 181 Te betalen omzetbelasting (21/121 × € 6.292,- = € 1.092,-)

€

170 Rekening-courant directie Aan 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 004 Kantoorinventaris

€

180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 181 Te betalen omzetbelasting (21% van € 16.000,- = € 3.360,-)

€

076 5% Hypothecaire lening o/g Aan 110 Rabobank

€

34

3.630,€ €

630,3.000,-

€

1.092,-

€ €

147,700

€

3.360,-

€

20.000,-

1.092,-

847,-

3.360,-

20.000,-

Hoofdstuk 8

Opgave 8.1 1.

Debet

Winst-en-verliesrekening Huuropbrengst

Credit € 7.500,-

(1/12 × € 90.000,- = € 7.500,-) 2.

Debet Huurkosten

3.

Debet

Winst-en-verliesrekening € 7.500,-

Credit

Balans Vooruitontvangen huur

Credit € 15.000,-

(mei en juni: 2/12 × € 90.000,- = € 15.000,-) 4.

Debet Vooruitbetaalde huur

5.

Dit heeft geen gevolgen voor de winst-en-verliesrekening.

6.

De bv: Debet Nog te ontvangen huur

Balans € 15.000,-

Credit

Balans € 7.500,-

Credit

(mei: 1/12 × € 90.000,- = € 7.500,-) De exploitatiemaatschappij: Debet

Balans Nog te betalen huur

Credit € 7.500,-

Opgave 8.2 1.

110 Bank € 508.800,Aan 181 Te betalen omzetbelasting € 28.800,Aan 191 Vooruitontvangen bedragen € 480.000,(3.200 × € 159,- = € 508.800,-; 6/106 × € 508.800,- = € 28.800,-)

2.

191 Vooruitontvangen bedragen € 197.500,Aan 996 Opbrengsten abonnementen € 197.500,[1/12 × (15.200 – 1.200 + 1.800) × 100/106 × € 159,- = € 197.500,-]

3.

910 Interestkosten € 3.735,Aan 192 Nog te betalen bedragen € [1/12 × 4,15% van (€ 1.200.000,- – € 120.000,-) = € 3.735,-] 35

3.735,-

4.

€ 44.820,€ 120.000,-

192 Nog te betalen bedragen 076 Lening o/g Aan 110 Bank (12 × € 3.735,- = € 44.820,-)

€ 164.820,-

Opgave 8.3 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

192 Nog te betalen bedragen Aan 110 Rabobank (¼ × € 75.000,- = € 18.750,-)

€

465 Huurkosten Aan 192 Nog te betalen bedragen (1/12 × € 75.000,- = € 6.250,-)

€

191 Vooruitontvangen bedragen Aan 986 Interestopbrengsten (1/12 × 5,4% van € 350.000,- = € 1.575,-)

€

120 ING bank Aan 191 Vooruitontvangen bedragen Aan 032 Leningen u/g (½ × 5,4% van € 300.000,- = € 8.100,-)

€

460 Verzekeringskosten Aan 190 Vooruitbetaalde bedragen (1/12 × € 15.000,- = € 1.250,-)

€

18.750,€

18.750,-

€

6.250,-

€

1.575,-

€ €

8.100,50.000,-

€

1.250,-

435 Interestkosten € 4.160,Aan 192 Nog te betalen bedragen € [1/12 × 6,4% van (€ 900.000,- – 2 × € 60.000,-) = € 4.160,-]

4.160,-

€ €

192 Nog te betalen bedragen 077 Hypothecaire lening o/g Aan 110 Rabobank (6,4% van € 780.000,- = € 49.920,-) Debet Datum Omschrijving 1 okt Balans Totaal

1 nov

Balans

6.250,-

1.575,-

58.100,-

1.250,-

49.920,60.000,€ 109.920,-

190 Vooruitbetaalde bedragen Bedrag Datum Omschrijving € 3.750,- 31 okt Memoriaal 31 okt Naar balans –––––––– € 3.750,Totaal € 2.500,-

Verzekeringspremie: 2/12 × € 15.000,- = € 2.500,-.

36

Credit Bedrag € 1.250,€ 2.500,–––––––– € 3.750,-

Debet Datum Omschrijving 31 okt Naar balans Totaal

192 Nog te betalen bedragen Bedrag Datum Omschrijving € 47.850,- 1 okt Balans 31 okt Memoriaal –––––––– € 47.850,Totaal 1 nov

Credit Bedrag € 37.440,€ 10.410,–––––––– € 47.850,€ 47.850,-

Balans

Het balansbedrag per 31 oktober 2012 op de rekening 192 Nog te betalen bedragen bestaat uit: huur: 1/12 × € 75.000,- = € 6.250,interest hypothecaire lening: 10/12 × 6,4% van € 780.000,- = € 41.600,––––––––– Totaal € 47.850,-.

Opgave 8.4 1.

2.

3.

4.

5.

6.

700 Voorraad goederen 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 140 Crediteuren

€ 150.000,€ 31.500,-

130 Debiteuren Aan 181 Te betalen omzetbelasting Aan 840 Opbrengst verkopen

€ 338.800,-

800 Kostprijs verkopen Aan 700 Voorraad goederen (100/140 × € 280.000,- = € 200.000,-)

€ 200.000,-

190 Vooruitbetaalde bedragen Aan 120 ING bank

€

076 Lening o/g 192 Nog te betalen bedragen Aan 110 Rabobank

€ €

700 Voorraad goederen Aan 800 Kostprijs verkopen

€

840 Opbrengst verkopen 181 Te betalen omzetbelasting Aan 130 Debiteuren

€ €

€ 181.500,€ 58.800,€ 280.000,€ 200.000,-

37

18.000,€

18.000,-

€

11.000,-

€

3.500,-

€

6.292,-

5.000,6.000,-

3.500,-

5.200,1.092,-

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

100 Kas 014 Afschrijving inventaris Aan 004 Inventaris Aan 181 Te betalen omzetbelasting Aan 980 Incidentele baten en lasten

€ €

140 Crediteuren Aan 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 700 Voorraad goederen

€

440 Huurkosten Aan 190 Vooruitbetaalde bedragen

€

700 Voorraad goederen Aan 100 Kas Aan 980 Incidentele baten en lasten

€

430 Afschrijvingskosten Aan 014 Afschrijving inventaris

€

430 Afschrijvingskosten Aan 012 Afschrijving machines

€

193 Nog te ontvangen bedragen Aan 980 Incidentele baten en lasten

€

2.662,6.500,€ € €

8.000,462,700,-

€ €

378,1.800,-

€

1.500,-

€ €

100,400,-

€

1.800,-

€

4.000,-

€

10.000,-

2.178,-

1.500,-

500,-

1.800,-

4.000,-

10.000,-

14.

De verkoopwinst bedraagt: € 280.000,- – € 200.000,- – € 5.200,- + € 3.500,- = € 78.300,-.

15.

De kosten zijn: € 1.500,- + € 1.800,- + € 4.000,- = € 7.300,-. De incidentele baten en lasten zijn: € 700,- + € 400,- + € 10.000,- = € 11.100,- (winst). De nettowinst bedraagt: € 78.300,- – € 7.300,- + € 11.100,- = € 82.100,-.

Opgave 8.5 1.

€ 5.630.000,-

001 Gebouwen Aan 191 Vooruitontvangen huren Aan 140 Crediteuren

€ 350.000,€ 5.280.000,-

De door de verkoper vooruitontvangen huren van juni tot en met december zijn doorgegeven aan de koper. 2.

€

191 Vooruitontvangen huren Aan 985 Huuropbrengsten (€ 350.000,-/7 = € 50.000,-)

50.000,€

38

50.000,-

3.

4.

430 Afschrijvingskosten Aan 011 Afschrijving gebouwen (1/12 × 3% van € 5.630.000,- = € 14.075,-)

€

435 Interestkosten Aan 192 Nog te betalen interest (1/12 × 6% van € 4.000.000,- = € 20.000,-)

€

14.075,€

14.075,-

€

20.000,-

20.000,-

Opgave 8.6 1.

076 9% Hypothecaire lening € 50.000,192 Nog te betalen bedragen € 58.500,Aan 110 Bank € 108.500,[9% van (€ 1.000.000,- – 7 × € 50.000,-) = € 58.500,-]

2.

190 Vooruitbetaalde bedragen Aan 110 Bank

3.

4.

€

36.000,€

100 Kas € 1.200,110 Bank € 17.400,Aan 191 Vooruitontvangen bedragen € (2 × ¼ × € 2.400,- = € 1.200,-; 29 × ¼ × € 2.400,- = € 17.400,-)

36.000,-

18.600,-

€ 100.800,-

100 Kas Aan 961 Opbrengsten kortparkeerders

€ 100.800,-

5.

077 9,5% Onderhandse lening € 40.000,190 Vooruitbetaalde bedragen € 64.600,Aan 110 Bank € 104.600,[1/2 × 9,5% van (€ 2.000.000,- – 16 × € 40.000,-) = € 64.600,-]

6.

440 Huurkosten Aan 190 Vooruitbetaalde bedragen

€

191 Vooruitontvangen bedragen Aan 960 Opbrengsten langparkeerders (1/12 × 168 × € 2.400,- = € 33.600,-)

€

430 Interestkosten Aan 192 Nog te betalen bedragen (1/12 × € 58.500,- = € 4.875,-)

€

7.

8.

9.

3.000,€

3.000,-

€

33.600,-

€

4.875,-

33.600,-

4.875,-

430 Interestkosten € 11.083,33 Aan 190 Vooruitbetaalde bedragen € 11.083,33 [1/12 × 9,5% van (€ 2.000.000,- – 15 × € 40.000,-) = € 11.083,33]

39

Opgave 8.7 a.

b.

c.

d.

e.

f.

g.

430 Algemene kosten 025 Afschrijving machines Aan 020 Machines Aan 990 Diverse baten en lasten

€ €

195 Omzetbelasting Aan 030 Auto’s

€

900 Interest Aan 161 Nog te betalen bedragen (4/12 × 6% van € 215.000,- = € 4.300,-)

€

150 Debiteuren Aan 110 Ontvangen voorschotten Aan 195 Omzetbelasting

€

151 Dubieuze debiteuren Aan 150 Debiteuren

€

151 Dubieuze debiteuren Aan 152 Voorziening dubieuze debiteuren Aan 195 Omzetbelasting

€

3.000,1.360,€ €

4.200,160,-

€

5.030,-

€

4.300,-

€ €

3.800,798,-

€

6.350,-

€ €

5.300,1.113,-

5.030,-

4.300,-

4.598,-

6.350,-

6.413,-

196 Te betalen loonheffingen € 550,197 Te betalen pensioenpremies € 1.370,Aan 415 Loonkosten € (€ 7.350,- – € 6.800,- = € 550,-; € 1.050,- + € 320,- = € 1.370,-) €

990 Diverse baten en lasten Aan 300 Voorraad beplanting (€ 10.900,- – € 9.950,- = € 950,-)

1.920,-

950,€

950,-

Opgave 8.8 a.

450 Autokosten € 8.160,960 Interest € 2.040,Aan 040 Auto’s in leasing € 10.200,(€ 28.900,- ‒ € 18.700,- = € 10.200,-; 20% van € 10.200,- = € 2.040,-)

b.

060 Privé Kobus Aan 161 Te betalen omzetbelasting Aan 300 Voorraad drank Aan 301 Voorraad etenswaren

€

960 Interest Aan 130 Te betalen bedragen (1/12 × 6% van € 20.000,- = € 100,-)

€

c.

40

265,€ € €

15,150,100,-

€

100,-

100,-

d.

e.

f.

g.

h.

€ €

061 Privé Herman 950 Incidentele baten en lasten Aan 100 Kas (€ 1.723,- – € 1.512,- = € 211,-)

950 Incidentele baten en lasten € Aan 300 Voorraad drank [€ 3.246,- – € 150,- (zie post b) – € 3.047,- = € 49,-] 301 Voorraad etenswaren Aan 400 Algemene kosten

€

430 Loonkosten Aan 130 Te betalen bedragen

€

800 Opbrengsten paviljoen 6% Aan 801 Opbrengsten paviljoen 21% Aan 161 Te betalen omzetbelasting

€

41

200,11,€

211,-

€

49,-

€

400,-

€

300,-

€ €

500,71,-

49,-

400,-

300,-

571,-

Hoofdstuk 9

Opgave 9.1 1.

310 Inkopen € 150.000,180 Te verrekenen omzetbelasting € 25.200,Aan 320 Prijsverschillen € 12.000,Aan 505 Opslag inkoopkosten € 18.000,Aan 125 Crediteuren € 145.200,(15.000 × € 10,- = € 150.000,-; 12% van € 150.000,- = € 18.000,-)

2.

300 Voorraad grondstoffen Aan 310 Inkopen Aan 320 Prijsverschillen

€ 151.000,-

600 Grondstofkosten Aan 300 Voorraad grondstoffen (4.000 × € 10,- = € 40.000,-)

€

240 Tussenrekening lonen Aan 151 Te betalen loonheffingen Aan 160 Te betalen lonen

€

601 Directe loonkosten 420 Verkoopkosten Aan 240 Tussenrekening lonen Aan 151 Te betalen loonheffingen

€ €

430 Interestkosten Aan 170 Te betalen interest

€

140 Vooruitontvangen bedragen Aan 915 Huuropbrengsten

€

700 Voorraad fietsbanden Aan 600 Grondstofkosten Aan 601 Directe loonkosten Aan 410 Indirecte fabricagekosten

€

120 Debiteuren Aan 840 Opbrengst verkopen Aan 181 Verschuldigde omzetbelasting

€ 157.300,-

800 Kosten van de verkopen Aan 700 Voorraad fietsbanden

€

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

€ 150.000,€ 1.000,40.000,€

40.000,-

€ €

8.130,16.270,-

€ €

24.400,4.880,-

€

705,-

€

800,-

€ € €

39.090,26.120,13.150,-

24.400,-

25.200,4.080,-

705,-

800,-

78.360,-

€ 130.000,€ 27.300,81.460,€

42

81.460,-

Opgave 9.2 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

310 Voorraad grondstoffen Aan 300 Inkopen Aan 515 Dekking inkoopkosten

€

300 Inkopen 170 Te verrekenen omzetbelasting 320 Prijsverschillen inkopen Aan 150 Crediteuren

€ € €

700 Voorraad gereed product Aan 600 Grondstoffenverbruik Aan 601 Directe loonkosten Aan 602 Indirecte fabricagekosten

€

600 Grondstoffenverbruik Aan 310 Voorraad grondstoffen

€

120 Debiteuren Aan 171 Verschuldigde omzetbelasting Aan 800 Opbrengst verkopen

€

810 Kosten van de verkopen Aan 710 Te verzenden goederen

€

180 Te ontvangen creditnota’s 320 Prijsverschillen inkopen Aan 310 Voorraad grondstoffen

€ €

510 Inkoopkosten 170 Te verrekenen omzetbelasting Aan 150 Crediteuren

€ €

800 Opbrengst verkopen 171 Verschuldigde omzetbelasting Aan 120 Debiteuren

€ €

24.186,€ € 20.850,4.436,88 278,€

20.850,3.336,-

25.564,88

48.170,€ € €

25.260,10.480,12.430,-

€

8.961,-

8.961,-

38.266,25 € €

6.641,25 31.625,-

27.530,€

27.530,-

€

1.160,-

1.000,160,-

1.040,218,40 €

1.258,40

2.700,567,€

3.267

Opgave 9.3 1.

300 Voorraad 700 grams vellen € 3.090,180 Te verrekenen omzetbelasting € 546,Aan 320 Prijsverschillen € 232,50 Aan 515 Opslag indirecte inkoopkosten € 257,50 Aan 140 Crediteuren € 3.146,(10 × 1.030/1.000 × € 300,- = € 3.090,-; 10 × 1.030/1.000 × € 25,- = € 257,50)

43

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

320 Prijsverschillen 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 140 Crediteuren

€ €

060 Vouwplakmachines 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 140 Crediteuren

€ €

400 Verbruik 700 grams vellen Aan 300 Voorraad 700 grams vellen

€

700 Voorraad pizzadozen Aan 600 Berekende grondstofkosten Aan 601 Berekende directe lonen Aan 602 Berekende indirecte kosten

€

130 Debiteuren Aan 840 Opbrengst pizzadozen Aan 181 Verschuldigde omzetbelasting

€ 108.900,-

800 Kostprijs pizzadozen Aan 700 Voorraad pizzadozen

€

410 Directe lonen 411 Indirecte lonen Aan 280 Tussenrekening loonkosten

€ €

430 Afschrijvingskosten machines Aan 061 Afschrijving vouwplakmachines

€

420 Kosten milieuschade Aan 080 Voorziening milieuschade

€

835 Verstrekte bonussen 181 Verschuldigde omzetbelasting Aan 130 Debiteuren

€ €

320,67,20 €

387,20

37.200,7.812,€

45.012,-

€

60.000,-

€ € €

9.000,18.000,27.000,-

€ €

90.000,18.900,-

€

54.000,-

60.000,-

54.000,-

54.000,-

90.000,30.000,€ 120.000,5.000,€

5.000,-

€

8.000,-

€

2.420,-

€

69.696,-

€

15.120,-

8.000,-

2.000,420,-

Opgave 9.4 1.

2.

310 Inkopen 170 Te verrekenen omzetbelasting Aan 145 Crediteuren

€ €

600 Grondstoffenverbruik Aan 300 Voorraad grondstoffen (16.800 × € 0,90 = € 15.120,-)

€

44

57.600,12.096,-

15.120,-

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

300 Voorraad grondstoffen Aan 330 Prijsverschillen grondstoffen Aan 310 Inkopen (72.000 × € 0,90 = € 64.800,-)

€

130 Debiteuren Aan 801 Opbrengst verkopen flacons Aan 172 Verschuldigde omzetbelasting

€

800 Kostprijs verkopen flacons Aan 700 Voorraad flacons Aan 530 Opslag verkoopkosten

€

240 Tussenrekening lonen Aan 150 Te betalen loonheffingen Aan 160 Te betalen lonen

€

310 Inkopen 330 Prijsverschillen grondstoffen Aan 300 Voorraad grondstoffen

€ €

400 Directe loonkosten 420 Verkoopkosten Aan 240 Tussenrekening lonen Aan 150 Te betalen loonheffingen (25% van € 31.400,- = € 7.850,-)

€ €

700 Voorraad flacons Aan 610 Standaard grondstoffenverbruik Aan 612 Standaard directe loonkosten Aan 613 Standaard toeslag indirecte fabricagekosten (70.000 × € 0,45 = € 31.500,-)

€

950 Incidentele baten en lasten Aan 700 Voorraad flacons (6.000 × € 0,45 = € 2.700,-)

€

330 Prijsverschillen grondstoffen Aan 300 Voorraad grondstoffen

€

64.800,€ €

7.200,57.600,-

€ €

28.000,5.880,-

€ €

15.750,1.750,-

€ €

10.555,20.845,-

€

6.300,-

€ €

31.400,7.850,-

€ € €

7.000,14.000,10.500,-

€

2.700,-

€

2.150,-

€ €

45.000,7.200,-

33.880,-

17.500,-

31.400,-

5.880,420,-

32.000,7.250,-

31.500,-

2.700,-

2.150,-

Opgave 9.5 1.

€

310 Voorraad grondstoffen Aan 300 Inkopen Aan 535 Opslag inkoopkosten

45

52.200,-

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

300 Inkopen 170 Te verrekenen omzetbelasting 320 Prijsverschillen inkopen Aan 150 Crediteuren

€ € €

700 Voorraad gereed product Aan 605 Standaard grondstoffenverbruik Aan 615 Standaard directe loonkosten Aan 625 Standaard overige productiekosten

€

600 Grondstoffenverbruik Aan 310 Voorraad grondstoffen

€

120 Debiteuren Aan 171 Verschuldigde omzetbelasting Aan 800 Opbrengst verkopen

€

810 Kostprijs verkopen Aan 710 Te verzenden goederen

€

190 Te ontvangen creditnota’s 320 Prijsverschillen inkopen Aan 310 Voorraad grondstoffen

€ €

530 Inkoopkosten 170 Te verrekenen omzetbelasting Aan 150 Crediteuren

€ €

710 Te verzenden goederen Aan 700 Voorraad gereed product Aan 575 Opslag verkoopkosten

€

120 Debiteuren Aan 800 Opbrengst verkopen Aan 171 Verschuldigde omzetbelasting

€

45.000,9.576,600,€

55.176,-

€ € €

50.400,20.800,24.800,-

€

17.922,-

96.000,-

17.922,-

76.532,50 € €

13.282,50 63.250,-

55.000,€

55.000,-

€

2.320,-

1.950,370,-

1.040,218,40 €

1.258,40

55.000,€ € 11.543,40 € €

50.000,5.000,-

9.540,2.003,40

Opgave 9.6 1.

2.

€ €

310 Inkopen 160 Te verrekenen omzetbelasting Aan 130 Crediteuren

82.800,17.388,€ 100.188,-

300 Voorraad doek € 84.000,320 Prijsverschillen inkopen € 7.200,Aan 310 Inkopen € Aan 510 Opslag inkoopkosten € (100 × 120 × € 7,- = € 84.000,-; 10% van € 84.000,- = € 8.400,-)

46

82.800,8.400,-

3.

€

600 Verbruik doek Milano Aan 300 Voorraad doek (40 × 120 × € 7,- = € 33.600,-)

4. Aan Aan Aan Aan

€

33.600,-

700 Voorraad tuinkussens Milano € 58.900,610 Standaardverbruik doek Milano € 611 Standaardverbruik vulling Milano € 612 Standaard directe loonkosten Milano € 613 Standaard toeslag indirecte fabricagekosten Milano € (3.100 × € 19,- = € 58.900,-)

32.550,7.750,6.820,11.780,-

5.

500 × € 30,- × 85/100 × 1,21 = € 15.427,50.

6.

120 Debiteuren 880 Verleende kwantumkorting Aan 820 Opbrengst verkopen tuinkussens Milano Aan 161 Verschuldigde omzetbelasting

€ €

800 Kostprijs verkopen tuinkussens Milano € Aan 700 Voorraad tuinkussens Milano Aan 520 Opslag verkoopkosten (€ 500,- × € 19,- = € 9.500,-; 500 × € 0,50 = € 250,-) 7.

8.

9.

33.600,-

310 Inkopen 510 Opslag inkoopkosten 320 Prijsverschillen inkopen Aan 301 Voorraad vulling (10% van € 125,- = € 12,50)

€ € €

130 Crediteuren Aan 160 Te verrekenen omzetbelasting Aan 310 Inkopen

€

15.427,50 2.250,€ €

15.000,2.677,50

9.750,€ €

9.500,250,-

101,12,50 11,50 €

125,-

121,21 € €

21,21 101,-

Het opslagpercentage is: € 3,80/(€ 10,50 + € 2,50 + € 2,20) × 100% = 25%.

10.

Bij de primitieve opslagmethode worden de indirecte kosten uitgedrukt in een percentage van óf de directe materiaalkosten, óf de directe loonkosten, óf de totale directe kosten. Bij de verfijnde opslagmethode worden de indirecte kosten gescheiden in kosten die samenhangen met de directe materiaalkosten, kosten die samenhangen met de directe loonkosten en kosten die samenhangen met de totale directe kosten. De op die wijze gescheiden indirecte kosten worden vervolgens uitgedrukt in een percentage van de bijbehorende directe kostensoort.

11.

420 Afschrijvingskosten Aan 011 Afschrijving machines (1/12 × 20% van € 9.900,- = € 165,-)

€

165,€

47

165,-

12.

De boekwaarde op het moment van verkoop bedraagt: € 9.900,- – 40 (maanden) × € 165,- = € 3.300,-. Bij de verkoop is een nadelig resultaat behaald van: € 3.300,- – € 1.500,- = € 1.800,-.

13.

011 Afschrijving machines 110 Bank 980 Incidentele baten en lasten Aan 010 Machines Aan 161 Verschuldigde omzetbelasting

€ € €

010 Machines 160 Te verrekenen omzetbelasting Aan 130 Crediteuren

€ €

14.

6.600,1.815,1.800,€ €

9.900,315,-

€

15.972,-

€ €

18.480,2.772,-

€

22.627,-

13.200,2.772,-

Opgave 9.7 1.

2.

3.

310 Voorraad grondstoffen Aan 300 Inkopen grondstoffen Aan 505 Opslag indirecte inkoopkosten

€

300 Inkopen grondstoffen 320 Prijsverschillen grondstoffen 170 Te verrekenen omzetbelasting Aan 130 Crediteuren

€ € €

210 Tussenrekening lonen Aan 140 Te betalen lonen Aan 142 Te betalen loonheffingen

€ 153.560,-

21.252,-

18.480,220,3.927,-

€ 103.194,€ 50.366,-

4.

500 Indirecte inkoopkosten € 38.640,420 Magazijnkosten € 25.692,610 Directe loonkosten € 82.800,570 Indirecte verkoopkosten € 37.140,Aan 210 Tussenrekening lonen € 153.560,Aan 142 Te betalen loonheffingen € 30.712,(20% van € 153.560,- = € 30.712,-; 1,20 × € 32.200,- = € 38.640,-)

5.

700 Voorraad gereed product Aan 605 Standaard grondstoffenverbruik Aan 615 Standaard directe loonkosten Aan 625 Standaard toeslag indirecte productiekosten

€

600 Grondstoffenverbruik Aan 310 Voorraad grondstoffen

€

140 Te betalen lonen 320 Prijsverschillen grondstoffen 170 Te verrekenen omzetbelasting Aan 110 Bank

€ 103.194,€ 100,€ 21,-

6.

7.

27.100,€ € €

7.950,10.750,8.400,-

€

3.864,-

3.864,-

€ 103.315,48

8.

9.

10.

120 Debiteuren 810 Kortingen Aan 171 Verschuldigde omzetbelasting Aan 840 Opbrengst verkopen

€ €

800 Kostprijs verkopen Aan 710 Te verzenden producten

€

710 Te verzenden producten Aan 700 Voorraad gereed product Aan 575 Opslag indirecte verkoopkosten

€

701 Voorraad producten in bewerking Aan 605 Standaard grondstoffenverbruik Aan 615 Standaard directe loonkosten Aan 625 Standaard toeslag indirecte productiekosten (€ 2.650,- ‒ € 2.310,- = € 340,-)

€

22.990,1.000,€ €

3.990,20.000,-

€

16.900,-

€ €

16.250,650,-

€ € €

130,120,90,-

16.900,-

16.900,-

340,-

Opgave 9.8 1.

2.

3.

4.

5.

325 Prijsverschillen grondstoffen 181 Te verrekenen omzetbelasting Aan 140 Crediteuren

€ €

120 Debiteuren Aan 182 Verschuldigde omzetbelasting Aan 820 Opbrengst verkopen

€ 115.192,-

250,52,50 €

302,50

€ €

19.192,95.200,-

810 Kostprijs verkopen € 76.720,Aan 530 Opslag verkoopkosten € Aan 705 Voorraad gereed product € (2.800 × € 25,30 = € 70.840,-; 2.800 × € 2,10 = € 5.880,-)

5.880,70.840,-

300 Voorraad grondstoffen € 42.000,Aan 141 Nog te ontvangen facturen € Aan 520 Opslag indirecte inkoopkosten € (14.000 × € 3,- = € 42.000,-; 14.000 × € 0,70 = € 9.800,-)

32.200,9.800,-

600 Grondstoffenverbruik Aan 300 Voorraad grondstoffen (17.000 × € 3,- = € 51.000,-)

€

141 Nog te ontvangen facturen 181 Te verrekenen omzetbelasting 325 Prijsverschillen grondstoffen Aan 140 Crediteuren (14.000 × € 2,30 = € 32.200,-)

€ € €

49

51.000,€

51.000,-

€

39.325,-

32.200,6.825,300,-

6.

7.

435 Autokosten Aan 041 Afschrijving auto’s (1/12 × 1/6 × 100/121 × € 57.717,- = € 662,50)

€

601 Directe loonkosten Aan 280 Tussenrekening lonen

€

662,50 €

662,50

40.700,€

40.700,-

8.

705 Voorraad gereed product € 108.790,Aan 610 Standaard grondstoffenverbruik € 32.250,Aan 611 Standaard directe loonkosten € 29.240,Aan 612 Standaard toeslag indirecte fabricagekosten € 47.300,(4.300 × € 25,30 = € 108.790,-; 4.300 × € 7,50 = € 32.250,-; 4.300 × € 6,80 = € 29.240,-; 4.300 × € 11,- = € 47.300,-)

9.

715 Producten in bewerking € 14.371,20 Aan 610 Standaard grondstoffenverbruik € 5.400,Aan 611 Standaard directe loonkosten € 3.427,20 Aan 612 Standaard toeslag indirecte fabricagekosten € 5.544,(720 × € 7,50 = € 5.400,-; 720 × 70% van € 6,80 = € 3.427,20; 720 × 70% van € 11,- = € 5.544,-)

50

Hoofdstuk 10

Opgave 10.1 1.

Interne jaarrekening (bedrijfseconomische jaarrekening), externe jaarrekening (gepubliceerde jaarrekening), enkelvoudige jaarrekening, geconsolideerde jaarrekening, fiscale jaarrekening.

2.

Het deponeren van de jaarrekening bij het Handelsregister van de Kamer van Koophandel.

3.

In Titel 9 van boek 2 van het Burgerlijk Wetboek.

4.

Naamloze vennootschappen, besloten vennootschappen, onderlinge waarborgmaatschappijen, coöperatieve verenigingen.

Opgave 10.2 1.

Middelgroot. In de jaren 2011 en 2012 voldoet Wyma nv niet aan twee van de criteria voor groot.

2.

Vereenvoudigde balans + uitgebreide toelichting en vereenvoudigde winst-en-verliesrekening + uitgebreide toelichting.

3.

Op 31 januari 2014.

4.

Vaste activa, bijvoorbeeld gebouwen, inventaris, machines; Vlottende activa, bijvoorbeeld debiteuren, liquide middelen.

5.

Volgens normen en waarden die in het maatschappelijk verkeer aanvaardbaar zijn.

6.

Een interne jaarrekening (bedrijfseconomische jaarrekening) is uitsluitend bestemd voor de leiding van de onderneming.

Opgave 10.3 1.

Een gezamenlijke jaarrekening van ondernemingen die tot dezelfde groep behoren.

2.

Debet voor € 1.222.000,-. (€ 1.436.000,- – € 120.000,- – € 94.000,- = € 1.222.000,-)

3.

Onder de afzonderlijke bezittingen en schulden.

Opgave 10.4 1.

€ 8.400.000,- + € 3.200.000,- – € 9.920.000,- = € 1.680.000,-.

2.

8/12 × 5% van € 900.000,- + 4/12 × 5% van € 800.000,- = € 43.333,33. 51

3.

Het aantal geplaatste aandelen is: € 2.000.000,-/€ 50,- = 40.000 stuks. De uitgiftekoers bedraagt: (€ 15.000.000,- – € 13.000.000,- + € 2.970.000,- – € 2.130.000,- – € 340.000,-)/40.000 = € 62,50.

52

Hoofdstuk 11

Opgave 11.1 1.

Belanghebbende buitenstaanders, zoals afnemers, leveranciers, vakbonden.

2.

Het verslag moet voor zoveel mogelijk mensen toegankelijk en te snappen zijn, de gegevens moeten nuttig zijn en ze moeten kunnen worden vergeleken met andere perioden en met andere ondernemingen.

3.

Nee, een beursgenoteerde onderneming moet ook rekening houden met de regels van IFRS.

4.

Raad voor de Jaarverslaggeving.

Opgave 11.2 1.

Niet-tastbare vaste activa, bijvoorbeeld goodwill, licenties, patenten.

2.

Tastbare vaste activa, bijvoorbeeld gebouwen, inventaris, machines.

3.

Vorderingen met een looptijd van langer dan een jaar, bijvoorbeeld hypothecaire lening u/g, onderhandse lening u/g.

4.

Debiteuren, Vooruitbetaalde bedragen.

5.

Door het uitgeven van aandelen boven pari (boven 100%).

6.

Voorziening groot onderhoud, voorziening milieumaatregelen, voorziening garantieverplichtingen.

Opgave 11.3 1.

Een balans met toelichting en een winst-en-verliesrekening met toelichting.

2.

In een kasstroomoverzicht staan alleen de ontvangsten en de uitgaven van liquide middelen. In een winst-en-verliesrekening staan de kosten en opbrengsten.

3.

Een verslag van de directie van de onderneming over de gang van zaken gedurende het boekjaar en de verwachtingen voor het volgende jaar.

4.

Als in twee achtereenvolgende jaren wordt voldaan aan ten minste twee van drie criteria met betrekking tot activa, omzet en aantal werknemers.

5.

Eenvoudige balans + toelichting, eenvoudige winst-en-verliesrekening + toelichting, directieverslag, overige gegevens.

53

Hoofdstuk 12

Opgave 12.1 1.

Het geheel van maatregelen die gericht zijn op een goede werking van de informatievoorziening in een onderneming.

2.

In een handelsonderneming vindt een goederenstroom plaats en in een dienstverlenende onderneming niet.

3.

Controle door afdelingen of functionarissen binnen de organisatie.

4.

Formele controle houdt in dat gecontroleerd wordt of de gegevens kloppen, of ze cijfermatig juist zijn, Bijvoorbeeld een controle op telfouten en verkeerd berekende bedragen. Materiële controle is controle op de volledigheid van gegevens. Bijvoorbeeld of de juiste kwaliteit en hoeveelheid goederen is geleverd.

5.

Ontstaanscontrole.

6.

Nagaan of een schuld aan een crediteur per het einde van het jaar in het nieuwe jaar is betaald.

7.

Controle van werkelijke cijfers met een bepaalde norm. Bijvoorbeeld of de loonkosten in een bepaalde periode niet te veel afwijken van die in een andere periode. Of dat de verkoopkosten in een percentage van de omzet niet te veel afwijken van het normale percentage.

8.

De bevestiging van een openstaande vordering of schuld door een derde (afnemer of leverancier).

Opgave 12.2 1.

Het verdelen van de verschillende functies over verschillende afdelingen of functionarissen.

2.

Afdelingen/functionarissen controleren elkaar om zo bewuste of onbewuste fouten zoveel mogelijk te voorkomen.

3.

Beschikken, uitvoeren, bewaren, registreren, controleren.

4.

a. Registrerende functie. b. Beschikkende functie. c. Bewarende functie.

5.

Het bewust samenwerken van functionarissen, die verschillende functies vervullen, met de bedoeling om te frauderen.

6.

– Rouleren van werkzaamheden. – Functionarissen verplichten vakantie te nemen. – Controleren of er cijfermatige afwijkingen zijn.

54

7.

Dit is functievermenging. Hiermee loopt men het risico dat de magazijnbeheerder bijvoorbeeld ontvangen goederen ontvreemdt en zegt dat hij deze niet ontvangen heeft.

Opgave 12.3 1.

Onder kredietlimiet wordt verstaan het maximale bedrag dat een afnemer aan een bedrijf schuldig mag zijn in verband met geleverde goederen of diensten. (Bij het bereiken van de kredietlimiet kan het gevolg zijn dat niet meer geleverd wordt of alleen nog tegen contante betaling.)

2.

Het te vorderen bedrag van een debiteur, verhoogd met het bedrag van de nog lopende, niet gefactureerde orders en verhoogd met eventuele nieuw binnengekomen orders, mag niet hoger zijn dan de gestelde kredietlimiet.

3.

Een factoorsbedrijf.

4.

Andere taken die een factoorsbedrijf kan verrichten zijn: – het overnemen van het risico van wanbetaling; – het voeren van de debiteurenadministratie; – het onderzoeken van de kredietwaardigheid van (nieuwe) afnemers.

Opgave 12.4 1.

Een geïntegreerd automatiseringssysteem, waarvan elke afdeling gebruik kan maken.

2.

– Gegevens hoeven slechts eenmaal vastgelegd te worden. – Betere onderlinge communicatie tussen afdelingen. – aanhouden van lagere voorraden.

3.

Voor kleine ondernemingen is het vaak te duur.

4.

ERP veroorzaakt een ingrijpende verandering in de organisatie en in het werk van werknemers.

Opgave 12.5 1.

Notarissen, advocaten, belastingadviseurs, accountants. Maar ook banken en verzekeraars vallen onder de wet. Voor het witwassen van geld worden vaak deze beroepsgroepen ingeschakeld.

2.

Een betaling van ten minste € 15.000,- in contant geld of een transactie waarvan het vermoeden bestaat dat deze met witwassen of terrorisme te maken heeft.

3.

Hij moet deze binnen veertien dagen melden bij FIU-Nederland in Zoetermeer.

4.

Een uitgebreid onderzoek door een notaris e.d. naar de identiteit van een nieuwe cliënt.

55

Hoofdstuk 13 Financiële Administratie

Opgave 13.1 1.

2.

3.

4.

5.

6.

700 Voorraad 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 704 Opslag ongerealiseerde winst en omzetbelasting Aan 100 Kas (200/100 × € 8.740,- × 121/100 = € 21.150,80)

€ €

100 Kas 210 Kruisposten 130 Tussenrekening creditcardbetalingen 140 Tussenrekening pinbetalingen Aan 181 Verschuldigde omzetbelasting Aan 801 Omzet (21/121 × € 29.645,- = € 5.145,-)

€ € € €

21.150,80 1.835,40 € €

12.410,80 10.575,40

€ €

5.145,24.500,-

€

2.541,-

171,6.000,8.591,14.883,-

910 Incidentele baten en lasten € 1.050,704 Opslag ongerealiseerde winst en omzetbelasting € 1.491,Aan 700 Voorraad [(100/200 × 100/121 × (€ 583.462,- – € 580.921,-) = € 1.050,-]

003 Inventaris € 450,004 Afschrijving inventaris € 1.620,180 Te verrekenen omzetbelasting € 420,Aan 910 Incidentele baten en lasten € Aan 150 Crediteuren € (90% van € 1.800,- = € 1.620,-; € 250,- – € 1.800,- + € 1.620,- = € 70,-) € € € € €

110 Rabobank 150 Crediteuren 160 Vooruitbetaalde bedragen 180 Te verrekenen omzetbelasting 440 Autokosten Aan 210 Kruisposten Aan 140 Tussenrekening pinbetalingen

70,2.420,-

20.395,26.210,12.000,21,100,€ €

28.500,30.226,-

811 Inkoopwaarde omzet € 93.800,704 Opslag ongerealiseerde winst en omzetbelasting € 133.196,Aan 700 Voorraad € 226.996,(100/200 × € 187.600,- = € 93.800,-; € 187.600,- × 121/100 = € 226.996,-)

56

7.

8.

048 Resultaat lopend boekjaar Aan 191 Te betalen tantièmes

€

163 Nog te ontvangen bedragen 442 Kosten Visa Aan 130 Tussenrekening creditcardbetalingen

€ 103.484,€ 1.236,-

9.

Aan Aan Aan Aan

12.000,€

€ 104.720,€ € € €

440 Autokosten 443 Afschrijvingskosten inventaris 444 Assurantiekosten 900 Interest 004 Afschrijving inventaris 005 Bedrijfsauto 160 Vooruitbetaalde bedragen 161 Nog te betalen bedragen

12.000,-

750,3.260,2.344,833,€ € € €

3.260,750,2.344,833,-

10.

Door de uitkomsten van de inventarisatie te vergelijken met wat volgens de voorraadadministratie aanwezig moet zijn.

11.

Met behulp van de grootboekrekeningen 700 en 704.

12.

Afloopcontrole op het crediteurensaldo per 31 december 2012 houdt in, dat in de eerste maanden van 2013 gecontroleerd wordt of de per 31 december 2012 openstaande facturen van leveranciers inderdaad worden betaald.

13.

Balansposten waarop afloopcontrole kan worden toegepast, zijn: – de voorraad – de vorderingen op debiteuren

14.

Onder transitorische posten wordt verstaan: Balansposten die ontstaan, doordat de betaling en de ontvangst in een andere periode plaatsvinden dan die waarin het betaalde en het ontvangen bedrag als kosten respectievelijk als opbrengsten tot uitdrukking moeten worden gebracht. Voorbeelden zijn: – nog te ontvangen bedragen – vooruitbetaalde bedragen

Opgave 13.2 1.

Met behulp van de volgende grootboekrekeningen kan het verkoopresultaat worden berekend: – 800 Inkoopprijs snacks – 810 Inkoopprijs drank – 820 Opbrengst snacks – 830 Opbrengst drank

57

2.

Redenen waarom Smulpaap voor de vaste activa twee rekeningen in het grootboek heeft opgenomen, kunnen zijn: – men wil de aanschafprijs zichtbaar houden in de boekhouding; – men wil de cumulatieve afschrijving zichtbaar houden in de boekhouding.

3.

010 Bedrijfspand Aan 020 Inventaris

4.

5.

€

12.000,€

12.000,-

410 Afschrijvingskosten € 2.070,Aan 011 Afschrijving bedrijfspand € [3/12 × 3% van (€ 380.000, - + € 12.000, - – € 116.000, -) = € 2.070,-]

2.070,-

€ €

021 Afschrijving inventaris 020 Inventaris Aan 020 Inventaris Aan 900 Incidentele baten en lasten

8.000,1.250,€ €

8.000,1.250,-

6.

410 Afschrijvingskosten € 2.700,Aan 021 Afschrijving inventaris € 2.700,[3/12 × 20% van (€ 60.000,- – € 12.000,- + € 14.000,- – € 8.000,-) = € 2.700,-]

7.

Er is afgeschreven tot en met: – het 1e jaar: 20% van € 18.000,- = € 3.600,-; – het 2e jaar: € 3.600,- + 20% van (€ 18.000,- – € 3.600,-) = € 6.480,-; – het 3e jaar: € 6.480,- + 20% van (€ 18.000,- – € 3.600,- – € 2.880,-) = € 8.784,-. Er is dus drie jaar op de auto afgeschreven.

8.

410 Afschrijvingskosten € Aan 031 Afschrijving auto [3/12 × 20% van (€ 18.000,- – € 8.784,-) = € 460,80]

9.

€ €

180 Nog te betalen bedragen 050 6% Hypothecaire lening o/g Aan 110 Bank (6% van € 200.000,- = € 12.000,-)

460,80 €

460,80

12.000,6.000,€

18.000,-

10.

460 Interestkosten € 2.970,Aan 180 Nog te betalen bedragen € 2.970,[2/12 × 6% van € 200.000,- + 1/12 × 6% van (€ 200.000,- – € 6.000,-) = € 2.970,-]

11.

Een debetsaldo van € 1.600,- op de grootboekrekening Kruisposten betekent, dat er kasstortingen op de bank zijn geweest, die nog niet op de bankrekening zijn bijgeboekt en/of dat bankopnamen hebben plaatsgevonden, die nog niet in het kasboek zijn geboekt. (Geld onderweg tussen kas en bank)

12.

110 Bank Aan 150 Te verrekenen omzetbelasting Aan 900 Incidentele baten en lasten

€

636,€ €

58

36,600,-

13.

14.

15.

16.

17.

900 Incidentele baten en lasten Aan 300 Voorraad snacks

€

440 Verzekeringskosten Aan 170 Vooruitbetaalde bedragen (3/12 × € 3.600,- = € 900,-)

€

430 Energiekosten 150 Te verrekenen omzetbelasting Aan 110 Bank

€ €

151 Verschuldigde omzetbelasting Aan 150 Te verrekenen omzetbelasting Aan 152 Af te dragen omzetbelasting

€

Eigen vermogen per 1 oktober 2012 Opbrengsten minus kosten vierde kwartaal 2012

€ 46.300,€ 37.835,–––––––––– € 84.135,€ 16.396,–––––––––– € 67.739,-

€

395,-

€

900,-

€

695,75

900,-

575,120,75

12.233,€ €

Privéopnamen vierde kwartaal 2012 Eigen vermogen per 31 december 2012 18.

395,-

6.391,5.842,-

Onder de administratieve organisatie van een bedrijf wordt verstaan: alle activiteiten die betrekking hebben op het verzamelen, vastleggen en verwerken van gegevens en het verstrekken van gerichte informatie ten behoeve van het besturen, het doen functioneren en beheersen van het bedrijf evenals het afleggen van verantwoording.

Opgave 13.3 1.

Een reden om bij grondstoffen met een vaste verrekenprijs te werken is, dat daardoor de kostprijs voor een langere periode kan worden vastgesteld. (De vaste verrekenprijs is vooral van belang bij niet individueel te volgen goederen. Het verband tussen grootboek en subadministratie is eenvoudig te leggen.)

2.

Het saldo van de grootboekrekening 140 Te ontvangen facturen staat credit op de balans, omdat de ontvangst van de noten altijd vóór de inkoopfactuur wordt geboekt.

3.

700 Voorraad noten € 14.000,Aan 140 Te ontvangen facturen Aan 505 Opslag inkoopkosten (1.000 × € 14,- = € 14.000,-; 10% van € 14.000,- = € 1.400,-)

4.

€ €

140 Te ontvangen facturen € 17.640,171 Te vorderen omzetbelasting € 1.115,52 720 Prijsverschillen noten € 952,Aan 130 Crediteuren € (1.400 × 0,9 × € 14,- = € 17.640,-; € 18.592,- × 1,06 = € 19.707,52)

59

12.600,1.400,-

19.707,52

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

145 Te verzenden facturen Aan 700 Voorraad noten (1.500 × € 14,- = € 21.000,-)

€

120 Debiteuren Aan 172 Te betalen omzetbelasting Aan 840 Opbrengst van de verkopen (1.200 × € 21,- = € 25.200,-)

€

800 Inkoopprijs van de verkopen Aan 145 Te verzenden facturen (1.200 × € 14,- = € 16.800,-)

€

700 Voorraad noten Aan 190 Te verzenden creditnota’s (200 × € 14,- = € 2.800,-)

€

190 Te verzenden creditnota’s Aan 800 Inkoopprijs van de verkopen

€

840 Opbrengst van de verkopen 172 Te betalen omzetbelasting Aan 120 Debiteuren (200 × € 21,- = € 4.200,-)

€ €

21.000,€

21.000,-

€ €

1.512,25.200,-

€

16.800,-

€

2.800,-

€

2.800,-

€

4.452,-

26.712,-

16.800,-

2.800,-

2.800,-

4.200,252,-

Overzicht te betalen lonen februari 2013 Brutoloon Loonheffing Nettoloon Directie: 2 × € 7.500,€ 15.000,€ 7.050,€ 7.950,Secretariaat: 2 × € 2.500,€ 5.000,€ 1.800,€ 3.200,Buitendienst: 8 × € 4.000,€ 32.000,€ 13.760,€ 18.240,Magazijn: 3 × € 1.600,€ 4.800,€ 1.584,€ 3.216,Boekhouding: 2 × € 3.500,€ 7.000,€ 3.010,€ 3.990,Inkoop: 2 × € 4.500,€ 9.000,€ 3.870,€ 5.130,Totaal € 72.800,€ 31.074,€ 41.726,€

230 Tussenrekening lonen Aan 181 Te betalen loonheffing Aan 182 Te betalen nettolonen

72.800,€ €

31.074,41.726,-

420 Loonkosten directie € 19.440,430 Loonkosten secretariaat € 6.480,440 Loonkosten buitendienst € 41.472,450 Loonkosten magazijn € 6.220,80 460 Loonkosten boekhouding € 9.072,470 Loonkosten inkoop € 11.664,Aan 230 Tussenrekening lonen € 72.800,Aan 181 Te betalen loonheffing € 15.724,80 Aan 183 Te betalen vakantiegeld € 5.824,[€ 15.000,- × 1,08 × 1,20 = € 19.440,-; € 72.800,- × 0,08 = € 5.824,-; (€ 72.800,- + € 5.824,-) × 0,20 = € 15.724,80] 60

12.

€

182 Te betalen nettolonen Aan 111 ING bank

41.726,€

41.726,-

13.

De interne controle heeft tot doel vast te stellen of alle activiteiten volgens plan verlopen en om eventuele fouten op te sporen. (Als resultaat daarvan kan de controle onder andere ook leiden tot wijziging van deelprocessen, tot invoering of afstoting van activiteiten of tot herziening van doelstellingen.)

14.

De beschikkende (beherende) functie met betrekking tot de inkoop kan bij Kraker inhouden, dat de inkoper (van noten) beslissingen neemt die rechtstreeks invloed hebben op de bezittingen of schulden van de onderneming. (De inkoper sluit contracten met leveranciers.)

15.

Andere functies uit het oogpunt van functiescheiding zijn: de bewarende functie, de registrerende functie, de controlerende functie en de uitvoerende functie.

16.

Bij financial lease van een bestelwagen komt de (gehuurde) bestelwagen debet op de balans te staan en de leaseverplichtingen credit.

17.

Bij operational lease wordt de onderneming geen (economisch) eigenaar van de bestelwagen en daarom komt hiervan niets op de balans te staan.

18.

035 Afschrijving bestelwagens 130 Crediteuren Aan 030 Bestelwagens Aan 171 Te vorderen omzetbelasting Aan 910 Diverse baten en lasten

€ €

031 Leasebestelwagen Aan 032 Verplichtingen leasebestelwagen

€

171 Te vorderen omzetbelasting Aan 173 Verschuldigde omzetbelasting leasetermijnen (21% van € 36.000,- = € 7.560,-)

€

032 Verplichtingen leasebestelwagen 410 Interestkosten leasebestelwagen 411 Onderhoudskosten leasebestelwagen 171 Te vorderen omzetbelasting 173 Verschuldigde omzetbelasting leasetermijnen Aan 135 Vervallen leasetermijnen

€ € € € €

135 Vervallen leasetermijnen Aan 110 Rabobank

€

412 Afschrijvingskosten leasebestelwagens Aan 036 Afschrijving leasebestelwagen

€

19.

20.

21.

22.

61

15.750,8.470,€ € €

22.000,1.470,750,-

€

36.000,-

€

7.560,-

€

8.785,20

€

8.785,20

€

750,-

36.000,-

7.560,-

750,270,120,25,20 7.560,-

8.785,20

750,-

Opgave 13.4 1.

De permanence de l’inventaire met maandelijkse resultaatbepaling houdt in dat direct vanuit het grootboek (snel) een balans en een winst-en-verliesrekening kunnen worden opgesteld. (Er wordt alleen gewerkt met zuivere grootboekrekeningen.)

2.

De grootboekrekeningen gaan naar: a. 010 Bedrijfsgebouwen: balans debet b. 060 7% Hypothecaire lening o/g: balans credit c. 140 Vooruitbetaalde bedragen: balans debet d. 170 Te verrekenen omzetbelasting: balans debet e. 840 Opbrengst nieuwbouw: winst-en-verliesrekening winst

3.

030 Kantoorinventaris € 13.800,170 Te verrekenen omzetbelasting € 2.730,Aan 900 Incidentele resultaten € Aan 130 Crediteuren € (€ 16.000,- − € 2.200,- = € 13.800,-; € 3.000,- − € 2.200,- = € 800,-)

4.

€ € € €

130 Crediteuren 140 Vooruitbetaalde bedragen 145 Nog te betalen bedragen 110 ING bank Aan 120 Debiteuren

5.

De 7% hypothecaire lening bedraagt per 1 juni 2012: 2 × € 10.500,-/0,07 = € 300.000,-.

6.

700 Voorraad sanitair en kachels 170 Te verrekenen omzetbelasting Aan 130 Crediteuren

€ €

150 Te betalen lonen Aan 110 ING bank

€

401 Loonkosten onderhoud 402 Loonkosten nieuwbouw 405 Indirecte loonkosten Aan 150 Te betalen lonen Aan 151 Te betalen loonheffingen Aan 152 Te betalen pensioenpremies

€ € €

401 Loonkosten onderhoud 402 Loonkosten nieuwbouw 405 Indirecte loonkosten Aan 151 Te betalen loonheffingen

€ € €

7.

8.

9.

62

800,15.730,-

5.700,1.200,10.500,18.480,€

35.880,-

€

10.164,-

€

35.013,-

€ € €

35.013,12.280,7.307,-

€

9.092,-

8.400,1.764,-

35.013,-

12.200,33.000,9.400,-

2.074,5.610,1.408,-

10.

11.

12.

13.

14.

15.

810 Kosten onderhoud 820 Kosten nieuwbouw Aan 700 Voorraad sanitair en kachels Aan 710 Overige voorraad

€ €

120 Debiteuren Aan 171 Verschuldigde omzetbelasting Aan 830 Opbrengst onderhoud Aan 840 Opbrengst nieuwbouw

€

051 Privé Aan 170 Te verrekenen omzetbelasting Aan 700 Voorraad sanitair en kachels (21% van € 1.295,- = € 271,95)

€

900 Incidentele resultaten Aan 710 Overige voorraad

€

440 Interestkosten Aan 145 Nog te betalen bedragen (7% van € 300.000,-/12 = € 1.750,-)

€

051 Privé Aan 110 ING bank

€

9.600,19.400,€ €

27.500,1.500,-

€ € €

9.450,36.000,9.000,-

54.450,-

1.566,95 € €

271,95 1.295,-

€

2.600,-

€

1.750,-

€

1.000,-

2.600,-

1.750,-

1.000,-

16.

Om de aanschafprijs en de boekwaarde van de vaste activa uit het grootboek te kunnen aflezen moet van elk vast actief een afzonderlijke afschrijvingsrekening in rubriek 0 worden opgenomen.

17.

Eigen vermogen per 1 januari 2012 Voorlopig winstsaldo 2012

Saldo rekening Privé Voorlopig eigen vermogen per 31 december 2012

€ 365.230,€ 66.780,––––––––– € 432.010,€ 31.325,––––––––– € 400.685,-

18.

De rekening 051 Privé wordt vervangen door de rekening Rekening-courant K. Ganzevoort.

19.

Onder functiescheiding wordt verstaan het aanbrengen van een scheiding tussen de functies (beschikken, registreren, bewaren, uitvoeren en controleren), die de verschillende medewerkers uitoefenen.

20.

De bewarende functie van de voorraden kan bij Installatiebedrijf Ganzevoort gedaan worden door de magazijnmeester.

21.

Installatiebedrijf Ganzevoort heeft de administratieve organisatie laten beschrijven om beter inzicht te hebben in en controle te houden over de bedrijfsprocessen.

63

22.

Onder verbandscontrole wordt verstaan, dat de juistheid van een vastgelegd feit kan worden vergeleken met een ander vastgelegd feit dat daarmee verband houdt. Een mogelijk voorbeeld bij Installatiebedrijf Ganzevoort: uit de voorraadadministratie van onderdelen kan worden vastgesteld wat het bedrag van de inkopen is. Dat bedrag moet overeenstemmen met het inkoopbedrag van onderdelen in de crediteurenadministratie.

Opgave 13.5 1.

We spreken van een zuivere rekening als het saldo van elke grootboekrekening een bezit, een schuld of een resultaat voorstelt.

2.

a. b. c. d. e. f.

3.

430 Onderhoudskosten Aan 010 Gebouwen en terreinen

4.

Balans, credit Balans, credit Balans, debet Balans, debet Balans, debet Winst- en verliesrekening, verlies €

40.000,-

420 Afschrijvingskosten € 9.250,Aan 011 Afschrijving gebouwen [¼ × (€ 980.000,- – € 40.000,- – € 200.000,-)/20 = € 9.250,-]

€

40.000,-

€

9.250,-

5.

Machines: € 761.000,- – € 261.000,- (€ 270.000,- – € 9.000,-) = € 500.000,-.

6.

De afschrijving per jaar bedraagt: 10% van € 240.000,- = € 24.000,-. De afschrijving van 1 januari tot en met 30 september 2012 bedraagt: 9/12 van € 24.000,- = € 18.000,-. Per 30 september 2012 bedraagt de totale afschrijving op de ingeruilde machines: € 208.000,- + € 18.000,- = € 226.000,-.

7.

990 Incidentele resultaten € 5.000,021 Afschrijving machines € 226.000,Aan 020 Machines (€ 240.000,- – € 226.000,- – € 9.000,- = € 5.000,-)

8.

9.

420 Afschrijvingskosten € Aan 021 Afschrijving machines [¼ × 10% van (€ 761.000,- – € 231.000) = € 13.250,-]

13.250,-

420 Afschrijvingskosten € Aan 030 Inventaris [¼ × 30% van (€ 82.500,- – € 28.500,-) = € 4.050,-]

4.050,-

64

€ 231.000,-

€

13.250,-

€

4.050,-

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

€ €

070 7% Hypothecaire lening o/g 150 Te betalen bedragen Aan 110 Bank (½ × 7% van € 400.000,- = € 14.000,-)

20.000,14.000,-

400 Interestkosten € Aan 150 Te betalen bedragen [¼ × 7% van (€ 400.000,- – € 20.000,-) = € 6.650,-]

6.650,-

125 Vooruitbetaalde bedragen Aan 430 Onderhoudskosten

€

7.250,-

060 Privé A.C. de Boer Aan 171 Te vorderen omzetbelasting Aan 430 Onderhoudskosten

€

065 Privé G.H.W. de Boer Aan 100 Kas

€

450 Huisvestingskosten Aan 150 Te betalen bedragen (½ × € 4.500,- = € 2.250,-)

€

150 Te betalen bedragen Aan 110 Bank

€

450 Huisvestingskosten Aan 125 Vooruitbetaalde bedragen (¼ × € 6.300,- = € 1.575,-)

€

140 Te ontvangen bedragen Aan 990 Incidentele resultaten (100/121 × € 968,- = € 800,-)

€

810 Opbrengst verkopen 172 Te betalen omzetbelasting Aan 120 Debiteuren (2 × € 17.787,-/1,21 = € 29.400,-)

€ €

710 Voorraad gereed product Aan 800 Kostprijs verkopen

€

€

34.000,-

€

6.650,-

€

7.250,-

€ €

840,4.000,-

€

5.000,-

€

2.250,-

€

4.500,-

€

1.575,-

€

800,-

€

35.574,-

€

8.500,-

4.840,-

5.000,-

2.250,-

4.500,-

1.575,-

800,-

29.400,6.174,-

8.500,-

20.

Onder functiescheiding wordt verstaan het scheiden van functies naar de aard van de activiteiten.

21.

Uit het oogpunt van functiescheiding mag een kassier alleen de bewarende functie vervullen.

65

22.

Naast de bewarende functie worden onderscheiden: – de beherende functie; – de registrerende functie; – de controlerende functie; – de uitvoerende functie.

Opgave 13.6 1.

De vaste verrekenprijs per m2 metaalplaat bedraagt: 100/85 × € 15,30 = € 18,-.

2.

310 Voorraad grondstoffen en halffabricaten € 20.736,Aan 300 Inkopen Aan 515 Opslag indirecte inkoopkosten (1.152 × € 18,- = € 20.736,-; 15% van € 20.736,- = € 3.110,40)

3.

4.

5.

300 Inkopen 170 Te verrekenen omzetbelasting Aan 320 Prijsverschillen inkopen Aan 150 Crediteuren

€ €

010 Gebouwen 430 Interestkosten Aan 050 6% Hypothecaire lening o/g Aan 133 Nog te betalen bedragen (of 150 Crediteuren)

€ 329.700,€ 2.500,-

430 Interestkosten Aan 133 Nog te betalen bedragen (1/12 × 6% van € 300.000,- = € 1.500,-)

€

€ €

625,60 20.570,-

€ 300.000,€ 32.200,-

1.500,-

De afschrijvingskosten van de inventaris over februari 2013 bedragen: 1,6% van (€ 70.000,-  € 41.000,-) = € 464,-.

7.

031 Afschrijving inventaris 170 Te verrekenen omzetbelasting Aan 030 Inventaris Aan 960 Incidentele baten en lasten Aan 150 Crediteuren

9.

17.625,60 3.110,40

17.625,60 3.570,-

6.

8.

€ €

€ €

31.500,-

€

12.100,-

66

1.500,-

€ € €

10.000,1.000,24.200,-

€ € €

16.065,7.245,8.190,-

€

12.100,-

31.000,4.200,-

700 Voorraad gereed product € Aan 605 Standaardverbruik grondstoffen en halffabricaten Aan 615 Standaard directe loonkosten Aan 625 Standaard overige productiekosten 600 Verbruik grondstoffen en halffabricaten Aan 310 Voorraad grondstoffen en halffabricaten

€

10.

€

810 Kostprijs verkopen Aan 700 Voorraad gereed product Aan 565 Opslag verkoopkosten (6% van € 2.600,- = € 156,-)

11.

Factuur voor Dikker bv te Eindhoven: 20 magnetrons type Excellent à € 195,- € 3.900,Korting 5% € 195,–––––––––– € 3.705,Omzetbelasting 21% € 778,05 –––––––––– Totaal € 4.483,05

12.

120 Debiteuren 820 Kortingen Aan 171 Verschuldigde omzetbelasting Aan 800 Opbrengst verkopen

€ €

2.756,€ €

2.600,156,-

€ €

778,05 3.900,-

4.483,05 195,-

13.

De hier bedoelde maatregel van interne controle is inventarisatie van de hoeveelheden in het magazijn.

14.

600 Verbruik grondstoffen en halffabricaten 960 Incidentele baten en lasten Aan 310 Voorraad grondstoffen en halffabricaten

€ €

700 Voorraad gereed product Aan 810 Kostprijs verkopen (€ 2.600,-/20 = € 130,-)

€

15.

16.

De creditnota voor Dikker bv is als volgt: Terugontvangen magnetron type Excellent Korting 5%

€

1.400,-

€

130,-

€

318,53

130,-

€ 195,€ 9,75 –––––––– € 185,25

Extra korting op twee beschadigde magnetrons: 20% van 2 × € 195,- =

Omzetbelasting 21% Totaal credit 17.

1.000,400,-

€ 78,–––––––– € 263,25 € 55,28 –––––––– € 318,53 € € €

171 Verschuldigde omzetbelasting 800 Opbrengst verkopen 820 Kortingen Aan 120 Debiteuren

67

55,28 195,68,25

18.

19.

20.

21.

22.

240 Tussenrekening loonkosten Aan 134 Te betalen lonen Aan 180 Af te dragen loonheffingen

€

610 Directe loonkosten 560 Verkoopkosten 440 Algemene kosten Aan 240 Tussenrekening loonkosten (80% van € 46.500,- = € 37.200,-)

€ € €

132 Vooruitbetaalde bedragen Aan 110 ING bank

€

450 Huisvestingskosten Aan 132 Vooruitbetaalde bedragen (1/6 × € 2.226,- = € 371,-)

€

150 Crediteuren Aan 120 Debiteuren

€

46.500,€ €

26.000,20.500,-

€

46.500,-

€

2.226,-

€

371,-

€

2.900,-

37.200,4.650,4.650,-

2.226,-

371,-

2.900,-

Opgave 13.7 1.

Bij het afstorten c.q. opnemen van kasgeld (en pinbetalingen) bij de bank of anders gezegd: alle geldverkeer tussen kas en bank.

2.

Andere bestanden met stamgegevens zijn onder andere: – debiteuren; – crediteuren; – dagboeken; – btw-codes.

3.

Bij het controlesaldo wordt het eindbedrag van het bankafschrift ingevoerd. Dit moet gelijk zijn aan het eindsaldo dat door het financieel pakket wordt berekend.

4.

710 Inkopen 160 Te verrekenen omzetbelasting Aan 130 Crediteuren

€ 110.475,€ 23.199,75

700 Voorraad goederen 720 Prijsverschillen op inkopen Aan 710 Inkopen

€ 105.000,€ 5.475,-

460 Algemene kosten Aan 153 Vooruitbetaalde bedragen (2/6 × € 450,- = € 150,-)

€

5.

6.

7.

€ 133.674,75

€ 110.475,150,€

150,-

Factoring is de overname van de administratie en incasso van de vorderingen door een factoorbedrijf.

68

8.

Voordelen: – vakkundige kennis debiteurenbeheer: zorgen voor incasso van vorderingen, beoordelen kredietwaardigheid, eventueel overnemen van risico’s van het niet kunnen innen van vorderingen; – professioneel relatiebeheer door regelmatig contact met klanten; – direct geld beschikbaar; Grashoff kan beschikken over het factuurbedrag minus het af te dragen percentage provisie aan het factoorbedrijf. Nadelen: – het inschakelen van een factoorbedrijf veroorzaakt extra kosten; – niet alle klanten vinden het prettig dat de inning van de vorderingen via een andere partij gaat.

9.

10.

11.

12.

€

120 Debiteuren Aan 165 Verschuldigde omzetbelasting Aan 820 Opbrengst verkopen

13.933,15

800 Kostprijs verkopen € Aan 700 Voorraad goederen (20 × € 70,- + 30 × € 120,- + 25 × € 80,- = € 7.000,-)

7.000,-

153 Vooruitbetaalde bedragen Aan 110 Rabobank

€

7.800,-

020 Auto’s 160 Te verrekenen omzetbelasting 021 Afschrijving auto’s Aan 020 Auto’s Aan 900 Diverse baten en lasten Aan 130 Crediteuren (€ 6.250,- – € 35.000,- + € 30.000,- = € 1.250,-)

€ € €

€ €

2.418,15 11.515,-

€

7.000,-

€

7.800,-

€ € €

35.000,1.250,54.450,-

51.250,9.450,30.000,-

De afschrijvingskosten van de nieuwe auto over de maand maart 2013 bedragen: 1/12 × (€ 51.250,- – € 7.250,-)/4 = € 916,67.

13. Aan Aan Aan Aan

€ €

400 Loonkosten 440 Sociale lasten 153 Vooruitbetaalde bedragen 170 Te betalen loonheffingen 175 Te betalen pensioenpremies 155 Te betalen lonen

37.510,3.844,€ € € €

1.000,9.296,2.724,28.334,-

14.

Onder het slepen van kasgeld wordt verstaan het opzettelijk te laat verantwoorden van ontvangsten c.q. te vroeg verantwoorden van uitgaven.

15.

Slepen van kasgeld kan onder andere worden voorkomen door: – het aanbrengen van functiescheiding; er is nog een persoon (procuratiehouder) naast de kassier in het bedrijf op de hoogte van de ontvangsten en de uitgaven; – door gebruik te maken van voorgenummerde kwitanties; – het regelmatig tellen van het kasgeld. 69

16.

17.

18.

19.

200 Kruisposten Aan 100 Kas

€

110 Rabobank Aan 120 Debiteuren Aan 130 Crediteuren

€

090 Rekening-courant directie Aan 165 Verschuldigde omzetbelasting Aan 700 Voorraad goederen (21% van € 500,- = € 105,-)

€

460 Algemene kosten Aan 153 Vooruitbetaalde bedragen (1/12 × € 1.500,- = € 125,-)

€

4.500,€

4.500,-

€ €

4.560,60 4.560,60

€ €

105,500,-

€

125,-

9.121,20

605,-

125,-

20.

De interestkosten per jaar over het gemiddeld in de machine geïnvesteerde vermogen bedragen: 5% van (€ 600.000,- + € 50.000,-)/2 = € 16.250,-.

21.

600 Verbruik materialen Aan 300 Voorraad materialen

22.

23.

24.

25.

€

601 Directe lonen € 540 Indirecte fabricagekosten € 550 Indirecte verkoopkosten € Aan 210 Tussenrekening lonen (60% van € 26.000,- = € 15.600,-; 40% van € 26.000,- =

62.000,-

€

80.000,-

€

1.248,-

€

10.500,-

€ € €

55.800,72.000,38.340,-

€ 10.400,-)

800 Kostprijs verkopen Aan 555 Opslag indirecte verkoopkosten (3% van € 50.336,-/1,21 = € 1.248,-)

€

550 Indirecte verkoopkosten Aan 480 Overige bedrijfskosten (€ 12.705,-/1,21 = € 10.500,-)

€

700 Voorraad gereed product Aan 600 Verbruik materialen Aan 601 Directe lonen Aan 545 Opslag indirecte fabricagekosten [30% van (€ 55.800,- + € 72.000,-) = € 38.340,-]

€ 166.140,-

1.248,-

10.500,-

De afschrijvingskosten van de nieuwe bestelauto over april 2013 bedragen: 3,2% van (€ 38.000,- – 3,2% van € 38.000,-) = € 1.177,-.

70

62.000,-

54.000,15.600,10.400,-

Opgave 13.8 1.

€

2.

De maandelijkse interestkosten van de nieuwe bestelauto bedragen: 0,5% van (€ 38.000,- + € 8.000,-)/2 = € 115,-.

3.

De betekenis van een debetsaldo op de rekening Te ontvangen facturen wil zeggen dat er facturen zijn geboekt, waarvan de goederen nog niet zijn ontvangen.

4.

De rekening Te ontvangen facturen wordt gedebiteerd vanuit het Inkoopboek.

5.

Op de buiten gebruik gestelde personenauto is per 1 april 2012 afgeschreven: 1/12 × 20% van € 24.000,- × 52 (maanden) = € 20.800,-.

6.

100 Kas 031 Afschrijving transportmiddelen Aan 030 Transportmiddelen Aan 181 Te betalen omzetbelasting Aan 980 Incidentele baten en lasten

€ €

110 Rabobank Aan 200 Kruisposten Aan 210 Tussenrekening pinontvangsten

€

7.

4.840,20.800,€ € €

24.000,840,800,-

€ €

5.000,12.530,-

17.530,-

190 Rekening-courant directie € 3.600,151 Nog te betalen bedragen € 1.734,180 Te verrekenen omzetbelasting € 315,Aan 110 Rabobank € (100/121 × € 1.815,- + € 234,- = € 1.734,-; 21/121 × € 1.815,- = € 315,-) 8.

9.

10.

11.

210 Tussenrekening pinontvangsten 705 Voorraad tweedehandsfietsen Aan 181 Te betalen omzetbelasting Aan 850 Opbrengst verkopen nieuwe fietsen

€ €

800 Inkoopprijs verkopen nieuwe fietsen Aan 700 Voorraad nieuwe fietsen

€

150 Vooruitbetaalde bedragen Aan 140 Crediteuren

€

440 Verzekeringskosten Aan 150 Vooruitbetaalde bedragen (€ 4.800,-/12 = € 400,-)

€

151 Nog te betalen bedragen € 490 Algemene kosten € (of: 450 Verkoopkosten) 180 Te verrekenen omzetbelasting € Aan 140 Crediteuren (21/121 × € 484,- + 21/121 × € 181,50 = € 115,50)

71

5.649,-

726,199,€ €

126,799,-

€

495,-

€

4.800,-

€

400,-

€

665,50

495,-

4.800,-

400,-

400,150,115,50

12.

13.

14.

15.

16.

142 Te ontvangen creditnota’s Aan 700 Voorraad nieuwe fietsen

€

190 Rekening-courant directie 980 Incidentele baten en lasten Aan 100 Kas

€ €

400 Loonkosten Aan 160 Te betalen lonen Aan 161 Te betalen loonheffingen Aan 162 Te betalen pensioenpremies

€

410 Sociale lasten Aan 161 Te betalen loonheffingen Aan 162 Te betalen pensioenpremies

€

450,€

450,-

€

110,-

€ € €

17.878,8.218,1.300,-

€ €

2.660,2.600,-

€

1.120,-

100,10,-

27.396,-

5.260,-

460 Interestkosten € 1.120,Aan 151 Nog te betalen bedragen [1/12 × 4,8% van (€ 400.000,- – 12 × € 10.000,-) = € 1.120,-].

17.

Cijferbeoordeling is het vaststellen van afwijkingen tussen bepaalde grootheden (bijvoorbeeld een norm) en de analyse daarvan. (Het kan aanleiding zijn geconstateerde verschillen in detail te controleren.)

18.

Het is niet verstandig de inkoper tevens te laten optreden als magazijnbeheerder, omdat de inkoper dan zowel de beschikkende/uitvoerende functie als de bewarende functie uitoefent. Uit oogpunt van controletechnische functiescheiding is het beter deze functies niet door dezelfde persoon te laten uitoefenen, omdat dan de kans op fraude wordt vergroot.

19.

Een bedrijf dat is gespecialiseerd in het innen van vorderingen is een factoorsbedrijf.

20.

600 Directe grondstofkosten Aan 300 Voorraad grondstoffen (8.200 × € 20,- = € 164.000,-)

€ 164.000,-

601 Directe loonkosten Aan 240 Tussenrekening lonen

€

602 Toeslag indirecte fabricagekosten Aan 545 Opslag indirecte fabricagekosten (20% van € 164.000,- = € 32.800,-)

€

700 Voorraad gereed product Aan 610 Standaard directe grondstofkosten Aan 611 Standaard directe loonkosten Aan 612 Standaard toeslag indirecte fabricagekosten (8.000 × € 27,- = € 216.000,-)

€ 216.000,-

21.

22.

23.

€ 164.000,-

72

30.875,€

30.875,-

€

32.800,-

32.800,-

€ 160.000,€ 24.000,€ 32.000,-

24.

Een ERP-systeem is een (geïntegreerd) computerprogramma waarin onder andere de financiële administratie, de inkoop- en verkoopadministratie en de personeelsadministratie worden gevoerd. Dit computerprogramma ondersteunt de processen in de organisatie.

25.

Voordelen van een ERP-systeem zijn onder andere: – gegevens hoeven maar één keer te worden ingevoerd; – de communicatie tussen de afdelingen kan verbeteren doordat elke afdeling door de centrale vastlegging van de gegevens gebruikmaakt van dezelfde informatie.

Opgave 13.9 1.

Het bedrag van de huur over de periode 1 januari 2010 tot en met 31 december 2010 bedraagt: € 18.576,-/(1,02 × 1,02) = € 17.855,-.

2.

450 Huurkosten Aan 180 Nog te betalen bedragen (1/12 van € 18.576,- = € 1.548,-)

€

1.548,€

1.548,-

3.

Het saldo op de grootboekrekening Nog te betalen bedragen bedraagt per 31 maart 2013: € 18.576,- × 1,02 × 3/12 = € 4.737,-. Dit is een creditsaldo.

4.

110 Rabobank Aan 172 Vooruitontvangen bedragen (4 × € 500,- = € 2.000,-)

€

172 Vooruitontvangen bedragen Aan 860 Huuropbrengsten

€

110 Rabobank Aan 152 Af te dragen omzetbelasting

€

5.

6.

2.000,€

2.000,-

€

500,-

€

1.278,-

500,-

1.278,-

7.

De economische gebruiksduur van een bedrijfsauto is de periode dat de bedrijfsauto prestaties levert die waarde hebben voor de onderneming.

8.

De maandelijkse afschrijving op de bedrijfsauto Xavri bedraagt: 1/12 × (€ 45.000,- – € 6.600,-)/4 = € 800,-.

9.

410 Afschrijvingskosten Aan 031 Afschrijving bedrijfswagens

10.

€

800,€

800,-

030 Bedrijfswagens € 11.000,150 Te verrekenen omzetbelasting € 4.200,900 Incidentele baten en lasten € 4.200,031 Afschrijving bedrijfswagens € 4.800,Aan 140 Crediteuren € 24.200,(€ 56.000,- – € 45.000,- = € 11.000,-; € 45.000,- – 6 × € 800,- – € 36.000,- = € 4.200,-)

73

11.

12.

13.

14.

15.

440 Verzekeringskosten Aan 170 Vooruitbetaalde bedragen (1/12 × € 1.440,- = € 120,-)

€

400 Lonen en sociale lasten Aan 161 Te betalen loonheffingen Aan 162 Te betalen pensioenpremies Aan 160 Te betalen lonen

€ 113.760,-

400 Lonen en sociale lasten Aan 161 Te betalen loonheffingen Aan 162 Te betalen pensioenpremies

€

130 Debiteuren Aan 151 Verschuldigde omzetbelasting Aan 850 Opbrengst van de verkopen

€

800 Inkoopprijs van de verkopen Aan 700 Voorraden

€

820 Toeslag indirecte verkoopkosten Aan 555 Opslag indirecte verkoopkosten (1% van € 55.000,- = € 550,-)

€

120,€

120,-

€ € €

43.760,2.600,67.400,-

€ €

10.800,2.880,-

€ €

11.550,55.000,-

€

25.000,-

€

550,-

13.680,-

66.550,-

25.000,-

550,-

16.

Aan het grootboekrekeningenschema moet worden toegevoegd de rekening Af te leveren goederen in rubriek 7.

17.

Factoring houdt in dat de vorderingen op debiteuren van de onderneming worden overgedragen aan een factormaatschappij.

18.

Dit is normcontrole.

19.

Het doel van cijferbeoordeling is het vaststellen van afwijkingen tussen bepaalde grootheden en/of met bepaalde normen, en de analyse daarvan. (Het kan aanleiding zijn geconstateerde verschillen in detail te controleren.)

20.

610.1 Standaard materiaalkosten Fida € 1.870,611.1 Standaard directe loonkosten Fida € 1.290,612.1 Standaard toeslag indirecte fabricagekosten Fida € 560,Aan 710 Voorraad onderhanden kasten

21.

22.

600.1 Materiaalkosten Fida Aan 300 Voorraad materialen (280 × € 25,- + 75 × € 2,40 + € 3.780,- = € 10.960,-)

3.720,-

€

10.960,-

€ € €

11.000,5.240,3.670,-

€ 10.960,-

700 Voorraad kasten € 19.910,Aan 610.1 Standaard materiaalkosten Fida Aan 611.1 Standaard directe loonkosten Fida Aan 612.1 Standaardtoeslag indirecte fabricagekosten Fida (200 × € 99,55 = € 19.910,-) 74

€

23.

€

220 Tussenrekening lonen Aan 601.1 Directe loonkosten Fida (€ 5.740,- – € 5.470,- = € 270,-)

270,€

270,-

24.

Een ERP-systeem is ten opzichte van afzonderlijke computersystemen niet goedkoop, maar juist duur. Verder wordt de afhankelijkheid van softwareleveranciers niet kleiner, maar groter. (Men is minder flexibel en eigenlijk volledig afhankelijk van de leverancier van het ERPsysteem.) Dat een ERP-systeem een snellere en betere communicatie tussen verschillende afdelingen in het bedrijf mogelijk maakt, is juist.

25.

Andere voordelen van een ERP-systeem zijn onder andere: – vastlegging van gegevens hoeft slechts één keer te gebeuren; – efficiëntere organisatie; – verlaging van voorraden, doordat onmiddellijk wordt gesignaleerd als de voorraad van materialen beneden het minimumniveau is gedaald en er pas dan besteld hoeft te worden.

Periodeafsluiting Opgave 13.10 1.

Werkzaamheden van een curator zijn onder andere: – het opstellen van een lijst van bezittingen en schulden; – het leiden van de verificatievergadering, waarin hij tevens verslag uitbrengt over de toestand van de boedel; – het opmaken van de uitdelingslijst; – het opmaken van de slotuitdelingslijst bij beëindiging van het faillissement.

2.

De curator is verantwoording verschuldigd aan de rechter-commissaris (rechtbank)

3.

De jaarrekening bestaat uit een balans, een winst-en-verliesrekening en een toelichting op beide.

4.

Van aandeelhouders is ontvangen het bedrag dat op de rekening Maatschappelijk aandelenkapitaal staat verminderd met de saldi van de rekeningen Aandelen in prortefeuille en Aandeelhouders nog te storten.

5.

Tot de transitorische activa behoren de grootboekrekeningen: – Nog te ontvangen bedragen; – Vooruitbetaalde bedragen.

6.

080 Voorziening onderhoud gebouwen 170 Te verrekenen omzetbelasting Aan 010 Gebouwen en terreinen

7.

€ €

31.000,6.510,-

470 Afschrijvingskosten vaste activa € 2.000,Aan 011 Afschrijving gebouwen [1/12 × 3% × (€ 987.510,- – € 37.510,- – € 150.000,-) = € 2.000,-] 75

€

37.510,-

€

2.000,-

8.

9.

020 Loods Aan 021 Afschrijving loods (€ 225.000,- – € 207.000,- = € 18.000,-)

€

470 Afschrijvingskosten vaste activa Aan 021 Afschrijving loods [(€ 225.000,- – € 207.000,-)/24 = € 750,-]

€

10. Aan Aan Aan Aan

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.000,-

€

154 Nog te betalen bedragen Aan 100 Liquide middelen [6% van (€ 360.000,- + € 35.000,-) = € 23.700,-]

€

450 Interestkosten Aan 154 Nog te betalen bedragen (1/12 × 6% van € 360.000,- = € 1.800,-)

€

910 Incidentele baten en lasten Aan 100 Liquide middelen

€

120 Debiteuren 122 Voorziening dubieuze debiteuren 175 Af te dragen omzetbelasting Aan 121 Dubieuze debiteuren [100/121 × (€ 5.082,- – € 3.630,-) = € 1.200,-]

€ € €

171 Verschuldigde omzetbelasting Aan 170 Te verrekenen omzetbelasting Aan 175 Af te dragen omzetbelasting (€ 25.650,- + € 6.510,- = € 32.160,-)

€

Het risico van wanbetaling wordt onder andere beperkt door: – het instellen van een kredietlimiet per afnemer; – afnemers contant laten betalen; – afnemers (een deel) vooruit laten betalen.

76

18.000,-

€

750,-

€ € € €

250,250,200,50,-

€

2.820,-

€

23.700,-

€

1.800,-

€

350,-

€

5.082,-

€ €

32.160,19.140,-

750,-

152 Vooruitontvangen bedragen € 750,810 Huuropbrengsten 910 Incidentele baten en lasten 080 Voorziening onderhoud gebouwen 100 Liquide middelen (3 × € 1.500,-/6 = € 750,-; maanden januari, februrari en maart)

470 Afschrijvingskosten vaste activa Aan 031 Afschrijving inventaris (1/12 × € 270.720,-/8 = € 2.820,-)

€

2.820,-

23.700,-

1.800,-

350,-

3.630,1.200,252,-

51.300,-

18.

De totale interestkosten over 2013 met betrekking tot de 6% onderhandse lening o/g bedragen: 6% van € 200.000,- × 2/12 = € 2.000,6% van € 185.000,- × 6/12 = € 5.550,6% van € 170.000,- × 4/12 = € 3.400,–––––––– Totaal € 10.950,-

19.

Van de aflossing: 075 6% Onderhandse lening o/g Aan 100 Liquide middelen

€

Van de betaling van de interest: 154 Nog te betalen bedragen Aan 100 Liquide middelen (6% van € 200.000,- × 6/12 = € 6.000,-)

€

Van de maandelijkse interestkosten: 450 Interestkosten Aan 154 Nog te betalen bedragen (6% van € 185.000,- × 1/12 = € 925,-) 20.

€

15.000,€

15.000,-

€

6.000,-

€

925,-

6.000,-

925,-

031 Afschrijving inventaris € 4.000,100 Liquide middelen € 756,25 910 Incidentele baten en lasten € 375,Aan 030 Inventaris € Aan 171 Verschuldigde omzetbelasting € (€ 5.000,- – € 1.000,- = € 4.000,-; 21% van € 625,- = € 131,25)

5.000,131,25

Opgave 13.11 1.

€ 1.200.000,-

041 Ongeplaatste aandelen Aan 040 Aandelenkapitaal

2.

Aan Aan Aan Aan

€ 1.200.000,€ 42.000,€ 300.000,€ 100.000,€ 41.000,€ 115.000,€ 38.000,€ 8.000,-

005 Goodwill 010 Onroerend goed 015 Vervoermiddelen 140 Rekening-courant Karel de Ronde 700 Voorraad producten 120 Debiteuren 100 Kas 041 Ongeplaatste aandelen 085 5,5% Hypothecaire lening 115 ING bank 130 Crediteuren

€ 350.000,€ 140.000,€ 74.000,€ 80.000,-

77

3.

4.

€ 125.000,-

118 Rabobank Aan 041 Ongeplaatste aandelen Aan 048 Agioreserve (500 × € 250,- = € 125.000,-)

€ 100.000,€ 25.000,-

Openingsbalans per 1 juni 2012 van Hiphop bv (bedragen × € 1000,-) Goodwill 102 Aandelenkapitaal Onroerend goed 760 Ongeplaatste aandelen Inventaris 120 Vervoermiddelen 100 Geplaatst aandelenkapitaal Voorraad producten 239 Agioreserve Debiteuren 38 5,5% Hypothecaire lening Rekening-courant Karel de Ronde 41 6% Onderhandse lening Rabobank 180 ING bank Kas 15 Crediteuren Rekening-courant Rob van Boven Totaal ––––– 1.595 Totaal

1.200 150 –––– 1.050 25 140 110 74 176 20 –––– 1.595

[(1.750 + 3.000 + 500) × € 200,- = € 1.050.000,-] 5.

Het bedrag op de rekening Rekening-courant Rob van Boven is als volgt berekend: eigen vermogen € 520.000,correctie onroerend goed € 60.000,correctie inventaris – € 20.000,goodwill € 60.000,‒‒‒‒‒‒‒‒‒– € 620.000,Nominale waarde verstrekte aandelen: 3000 × € 200,- = € 600.000,–––––––––– Rekening-courant Rob van Boven € 20.000,- (credit)

6.

166 Interim-dividend € 63.000,Aan 160 Te betalen dividend € Aan 162 Te betalen dividendbelasting € (1.050.000/200 × € 12,- = € 63.000,-; 15% van € 63.000,- = € 9.450,-)

7.

8.

9.

10.

160 Te betalen dividend Aan 118 Rabobank (5.200 × 85% van € 12,- = € 53.040,-)

€

162 Te betalen dividendbelasting Aan 118 Rabobank

€

53.550,9.450,-

53.040,€

53.040,-

€

9.450,-

9.450,-

Het saldo op de grootboekrekening Interim-dividend gaat per 31 december 2012 naar de balans en komt daarop aan de debetzijde te staan. Een optie is in dit verband een recht om in een toekomstige periode aandelen te kopen van de eigen onderneming tegen een tevoren vastgestelde prijs.

78

11.

12.

13.

710 Nog te ontvangen producten 153 Te verrekenen omzetbelasting Aan 130 Crediteuren

€ €

700 Voorraad producten Aan 135 Nog te ontvangen facturen

€

135 Nog te ontvangen facturen Aan 710 Nog te ontvangen producten Aan 715 Prijsverschillen

€ 160.200,-

31.000,6.510,€

37.510,-

€

38.700,-

38.700,-

€ 157.500,€ 2.700,-

14.

Het saldo op de grootboekrekening Nog te ontvangen facturen per 31 december 2012 bedraagt: € 8.000,- (credit) + € 144.800,- (credit) + € 38.700,- (credit) – € 160.200,- (debet) = € 31.300,- credit.

15.

De betekenis van het bij vraag 15 berekende saldo is dat er per 31 december 2012 voor € 31.300,- producten zijn ontvangen (tegen vaste verrekenprijs), waarvan de facturen nog niet zijn ontvangen.

16.

Twee andere eisen die in de wettelijke bepalingen zijn opgenomen zijn: – publicatie-eisen; – controle-eisen.

17.

De richtlijnen worden uitgevaardigd door de Raad voor de Jaarverslaggeving.

18.

Gedurende de verificatiefase controleert de curator de juistheid van alle vorderingen van de schuldeisers. Hij doet dit aan de hand van de administratie van de schuldenaar en kan ook bij de schuldeisers inlichtingen vragen.

19.

Op de grootboekrekening Nog te betalen interest staat per 31 december 2012: 3/12 van 5,5% van € 140.000,- = € 1.925,- credit.

20.

410 Interestkosten Aan 170 Nog te betalen interest (1/12 × 5,5% van € 140.000,- = € 641,67)

€

170 Nog te betalen interest 085 5,5% Hypothecaire lening Aan 115 ING bank (6/12 × 5,5% van € 140.000,- = € 3.850,-)

€ €

21.

22.

641,67 €

3.850,10.000,€

De totale interestkosten van de 5,5% hypothecaire lening over 2013 bedragen: 3/12 van 5,5% van € 140.000,- = € 1.925,9/12 van 5,5% van € 130.000,- = € 5.362,50 ––––––––– Totaal € 7.287,50

79

641,67

13.850,-

Opgave 13.12 1.

Het gevraagde overzicht is de kolommenbalans.

2.

Voor het samenstellen van de proefbalans komen de gegevens uit het grootboek.

3.

Redenen voor het gebruiken van de rekening Inkopen in plaats van de rekening Nog te ontvangen facturen zijn: – het is geen vast patroon dat de goederen eerder worden ontvangen dan de facturen; – de goederen worden geadministreerd tegen vaste verrekenprijzen en de werkelijke factuurprijs hoeft nog niet bekend te zijn bij de (eerdere) ontvangst van de goederen.

4.

Om de juistheid van het saldo Debiteuren per 31 december 2012 te kunnen beoordelen kan de accountant een afloopcontrole toepassen.

5.

Bij beoordeling van de saldi van de balansrekeningen kan onder andere gebruik worden gemaakt van ontstaanscontrole, verbandscontrole (bijvoorbeeld Beginvoorraad + Inkopen – Verkopen = Eindvoorraad), controle via de saldobiljettenmethode (van bankrekeningen), inventarisatie (van voorraden) en inschrijving in het hypotheekregister (van hypotheken).

6.

410 Afschrijvingskosten € Aan 015 Afschrijving gebouwen [1/12 × 2% van (€ 430.000,-  € 130.000,-) = € 500,-]

500,-

€

675,-

7.

8.

410 Afschrijvingskosten Aan 025 Afschrijving bestelauto’s [3% van (€ 45.600,-  € 23.100,-) = € 675,-]

020 Bestelauto’s € 7.450,025 Afschrijving bestelauto’s € 20.073,950 Incidentele baten en lasten € 3.577,Aan 142 Nog te betalen bedragen [€ 36.350,-  € 28.900,- = € 7.450,-; € 19.800,- + 3% van (€ 28.900,-  € 19.800,-) = € 20.073,-]

€

500,-

€

675,-

€

31.100,-

9.

Het saldo op de rekening Aandeelhouders nog te storten is het verschil tussen het totaalbedrag van de op 31 december 2012 geplaatste aandelen en het volgens afspraak op dat moment door de aandeelhouders betaalde bedrag.

10.

De bv is verplicht de (op naam gestelde) aandelen te registreren in het aandeelhoudersregister van de vennootschap.

11.

142 Nog te betalen bedragen Aan 070 6% Hypothecaire lening o/g (6% van € 160.000,- × 6/12 = € 4.800,-)

12.

€

910 Interest € Aan 142 Nog te betalen bedragen [1/12 × 6% van (€ 160.000,- – € 10.000,-) = € 750,-]

80

4.800,€

4.800,-

€

750,-

750,-

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

430 Overige bedrijfskosten 910 Interest Aan 142 Nog te betalen bedragen

€ €

152 Af te dragen omzetbelasting 125 Voorziening debiteuren Aan 120 Debiteuren (60% van 19/119 × € 4.760,- = € 456,-)

€ €

850 Verkoopkosten Aan 125 Voorziening debiteuren [€ 12.000,-  (€ 11.463,- – € 2.400,-) = € 2.937,-]

€

150 Te verrekenen omzetbelasting 720 Inkopen 730 Prijsverschillen bij inkoop Aan 130 Crediteuren

€ € €

142 Nog te betalen bedragen Aan 141 Vooruitbetaalde bedragen

€

151 Verschuldigde omzetbelasting Aan 150 Te verrekenen omzetbelasting Aan 152 Af te dragen omzetbelasting (€ 7.462,- + € 4.200,- = € 11.662,-)

€

140 Nog te ontvangen bedragen 950 Incidentele baten en lasten Aan 700 Voorraad feestartikelen

€ €

950 Incidentele baten en lasten Aan 700 Voorraad feestartikelen (€ 366.235,-  € 1.900,-  € 364.000,- = € 335,-)

€

125,1.208,€

1.333,-

€

2.856,-

€

2.937,-

€

24.200,-

€

1.100,-

€ €

11.662,4.005,-

€

1.900,-

€

335,-

456,2.400,-

2.937,-

4.200,19.500,500,-

1.100,-

15.667,-

1.400,500,-

335,-

Winst-en-verliesrekening 2012 Feestneus bv 400 Lonen en sociale lasten € 99.976,- 860 Opbrengst verkopen 410 Afschrijvingskosten € 16.352,420 Autokosten € 8.750,430 Overige bedrijfskosten € 15.225,800 Vaste verrekenprijs verkopen € 585.855,840 Rabatten en kortingen € 15.800,850 Verkoopkosten € 26.386,910 Interest € 15.188,950 Incidentele baten en lasten € 5.706,970 Winst 2012 voor belasting € 138.030,Totaal € 927.268,- Totaal

81

€ 927.268,-

€ 927.268,-

22.

€

970 Winst 2012 voor belasting Aan 170 Te betalen dividend Aan 175 Te betalen dividendbelasting (15% van € 60.000,= € 9.000,-)

60.000,€ €

51.000,9.000,-

Opgave 13.13 1.

Een subgrootboek is een specificatie van een (collectieve) grootboekrekening in bedragen; in een bijboek staan alleen hoeveelheden.

2.

Mogelijke redenen voor het omzetten van een bv in een nv zijn: – de aandelen zijn beter verhandelbaar; – een nv kan beursnotering aanvragen en een bv niet; – betere financieringsmogelijkheden.

3.

De rekening Aandelenkapitaal geeft het maatschappelijk aandelenkapitaal weer, omdat er ook nog een aparte rekening is voor het ongeplaatst aandelenkapitaal.

4.

Het aantal geplaatste aandelen per 31 december 2012 is: (€ 250.000,- – € 100.000,-)/€ 10,- = 15.000 stuks.

5.

420 Materiaalkosten Aan 300 Voorraad materialen

€

820 Verkoopkosten 170 Te verrekenen omzetbelasting Aan 135 Crediteuren

€ €

6.

7.

Oplevering deel project Parkwijk Staete Reeds ontvangen voorschot

Omzetbelasting 21%

8.

9.

18.000,€

18.000,-

€

8.954,-

7.400,1.554,-

€ 250.000,€ 50.000,––––––––– € 200.000,€ 42.000,––––––––– € 242.000,-

130 Debiteuren 110 Ontvangen voorschotten Aan 171 Verschuldigde omzetbelasting Aan 850 Opbrengst projecten

€ 242.000,€ 50.000,-

320 Prijsverschillen materialen 170 Te verrekenen omzetbelasting Aan 135 Crediteuren (2 × € 1.210,-/1,21 = € 2.000,-)

€ €

€ 42.000,€ 250.000,2.000,420,€

82

2.420,-

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

420 Materiaalkosten € 11.000,990 Incidentele baten en lasten € 2.946,Aan 300 Voorraad materialen (€ 478.044 ,- – € 18.000,- – € 11.000,- – € 446.098,- = € 2.946,-) 170 Te verrekenen omzetbelasting Aan 400 Kosten onderaannemers Aan 135 Crediteuren (€ 7.600,- – € 7.744,-/1,21 = € 1.200,-)

€

320 Prijsverschillen materialen Aan 490 Algemene kosten

€

156 Vooruitbetaalde bedragen Aan 150 Nog te ontvangen bedragen

€

030 Inventaris Aan 490 Algemene kosten

€

480 Afschrijvingskosten Aan 031 Afschrijving inventaris (2% van € 12.000,- × 8 = € 1.920,-)

€

070 6% Hypothecaire lening o/g Aan 154 Nog te betalen bedragen

€

460 Transportkosten 400 Kosten onderaannemers 440 Huisvestingskosten Aan 154 Nog te betalen bedragen (€ 37.294,- – 12 × € 3.000,- = € 1.294,-)

€ € €

071 5% Onderhandse lening o/g Aan 101 Rabobank (€ 1.100.000,- – € 1.000.000,-, = € 100.000,-)

€ 100.000,-

€ €

1.200,144,-

€

4.000,-

€

48.000,-

€

12.000,-

€

1.920,-

€

27.500,-

€

3.278,-

4.000,-

48.000,-

12.000,-

1.920,-

27.500,-

634,1.350,1.294,-

€ 100.000,-

€

€ €

1.637,63,-

€

70.180,-

€

21.200,-

70.180,-

820 Verkoopkosten € 21.200,Aan 132 Voorziening dubieuze debiteuren (75% van € 70.180,-/1,21 + € 25.000,- – € 47.300,- = € 21.200,-)

83

13.946,-

1.344,-

031 Afschrijving inventaris € 1.600,990 Incidentele baten en lasten € 100,Aan 030 Inventaris Aan 171 Verschuldigde omzetbelasting (€ 2.000,- – € 400,- = € 1.600,-; € 2.000,- – € 363,- = € 1.637,-) 131 Dubieuze debiteuren Aan 130 Debiteuren

€

22.

Deze stelling is onjuist. Surseance van betaling wordt juist opgelegd om een faillissement te voorkomen.

23.

140 Rekening-courant directie Aan 170 Te verrekenen omzetbelasting Aan 102 Kruisposten

24.

€

242,€ €

42,200,-

Een bv is een ondernemingsvorm met rechtspersoonlijkheid. Dat houdt in dat de bv zelfstandig aan het rechtsverkeer deelneemt en dat de bv aansprakelijk is voor alle schulden.

Opgave 13.14 1.

Twee belangrijke voordelen van een eenmanszaak ten opzichte van een vof zijn: – de eigenaar kan zelfstandig alle beslissingen nemen; snelle besluitvorming, slagvaardige en flexibele bedrijfsvoering zijn hierdoor mogelijk; – de eigenaar kan zelf bepalen hoeveel winst hij zal opnemen voor privédoeleinden.

2.

De winst van Unico over 2011 bedraagt: € 522.000,- – (€ 13.500,- + € 14.600,- + € 8.150,- + € 21.000,- + € 17.100,- + € 366.800,-) = € 80.850,-.

3.

Gewaardeerd loon is het (fictief) loon dat de eigenaar zichzelf toekent voor zijn werkzaamheden.

4.

De omvang van het eigen vermogen bedraagt: eigen vermogen op de saldibalans: € 126.000,- + nettowinst € 80.850,- + privé € 32.025,- – ––––––––––– Eigen vermogen op de eindbalans € 174.825,-

5.

De afschrijving per jaar op de auto bedraagt: € 32.600,-/4 = € 8.150,-. De auto van Matthijs is per 31 december 2011 dus precies één jaar oud.

6.

In het geval van omzetting van een bedrijf in een andere ondernemingsvorm moet het overnamebedrag worden vastgesteld. Indien dit bedrag hoger is dan de intrinsieke waarde is het verschil tussen deze twee de goodwill. Of: De contante waarde van de toekomstige overwinsten.

7.

De volgende rekeningen worden als volgt opgenomen in de openingsbalans van de vof: a. 050 Goodwill b. 065 Eigen vermogen Matthijs: € 174.825,- + € 20.000,- = c. 070 Eigen vermogen Peter d. 071 Nog te storten vermogen Peter e. 110 Bank: € 40.000,- – € 13.680 =

84

€ € € € €

20.000,- debet 194.825,- credit 100.000,- credit 60.000,- debet 26.320,- debet

8.

Het aankoopbedrag van de auto van Peter bedraagt: € 56.600,- – € 32.600,- = € 24.000,-.

9.

430 Afschrijvingskosten Aan 011 Afschrijving inventaris (25% van € 84.000,- + € 12.000,- = € 33.000,-)

€

440 Interestkosten Aan 160 Vooruitbetaalde bedragen (2/12 × € 240.000 × 5% = € 2.000,-)

€

200 Kruisposten Aan 850 Huuropbrengsten

€

960 Incidentele baten en lasten Aan 700 Voorraden (600 × € 55,- – € 24.000,- = € 9.000,-)

€

450 Assurantiekosten Aan 150 Nog te betalen bedragen Aan 160 Vooruitbetaalde bedragen

€

830 Omzet 171 Verschuldigde omzetbelasting Aan 100 Kas

€ €

700 Voorraden 170 Te verrekenen omzetbelasting Aan 100 Kas

€ €

410 Verkoopkosten Aan 150 Nog te betalen bedragen

€

145 Nog te ontvangen bedragen Aan 960 Incidentele baten en lasten Aan 420 Autokosten

€

170 Te verrekenen omzetbelasting Aan 700 Voorraden (21/121 × € 605,- – € 34,25 = € 70,75)

€

171 Verschuldigde omzetbelasting Aan 170 Te verrekenen omzetbelasting Aan 180 Af te dragen omzetbelasting

€

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

33.000,€

33.000,-

€

2.000,-

€

700,-

€

9.000,-

€ €

1.260,1.260,-

€

2.178,-

€

2.178,-

€

360,-

€ €

1.520,1.520,-

2.000,-

700,-

9.000,-

2.520,-

1.800,378,-

1.800,378,-

360,-

3.040,-

70,75 €

9.642,€ €

85

70,75

5.577,4.065,-

19.

De winstverdeling over 2012 ziet er als volgt uit: Winstsaldo Matthijs, vergoeding arbeid (privé) Peter, vergoeding arbeid (privé)

€

89.393,-

€ 20.000,€ 20.000,–––––––––– € 40.000,–––––––––– € 49.393,-

Matthijs, interest (privé): 4% van € 194.825,- = Peter, interest (privé): 4% van € 40.000,- =

Restant Matthijs (eigen vermogen): 50% × € 40.000,-/2 = Peter (eigen vermogen): 50% × € 40.000,-/2 = Matthijs (privé): 50% × € 40.000,-/2 = Peter (privé): 50% × € 40.000,-/2 =

€ 7.793,€ 1.600,–––––––––– € 9.393,–––––––––– € 40.000,€ 10.000,€ 10.000,€ 10.000,€ 10.000,–––––––––– € 40.000,–––––––––– € 0,-

20.

De journaalpost van de winstverdeling over 2012 is: 095 Winstsaldo Aan 084 Privé Matthijs Aan 085 Privé Peter Aan 065 Eigen vermogen Matthijs Aan 070 Eigen vermogen Peter

€

89.393,€ € € €

38.993,32.400,9.000,9.000,-

21.

Bedrijfsaansprakelijkheid houdt in dat een onderneming aansprakelijk kan worden gesteld voor schade door of in verband met de uitvoering van haar bedrijfsactiviteiten.

22.

Aansprakelijkheid voor: – werknemers van de onderneming; – inventaris van de onderneming; – goederen die de onderneming levert.

Opgave 13.15 1.

Andere ondernemingsvormen met rechtspersoonlijkheid zijn: – de naamloze vennootschap; – de coöperatie; – de stichting.

2.

De taken van een bewindvoerder bij surseance van betaling zijn onder andere: – de bij hem bekende schuldeisers per brief in kennis stellen van de surseance; – goedkeuren van door de schuldenaar gesloten nieuwe overeenkomsten; – het houden van een vergadering van schuldeisers. 86

3.

De surseance van betaling kan eindigen door: – het intrekken van de voorlopige of definitieve surseance door de rechtbank; – het verstrijken van de gegeven tijdsduur; – dat de onderneming weer kan betalen; – de homologatie (goedkeuring) van een akkoord.

4.

De verschillende soorten jaarrekeningen zijn: – de interne jaarrekening; – de bedrijfseconomische jaarrekening; – de fiscale jaarrekening; – de externe jaarrekening; – de geconsolideerde jaarrekening; – de enkelvoudige jaarrekening.

5.

200 Kruisposten Aan 100 Kas Aan 115 Rabobank

6.

7.

€

430 Afschrijvingskosten € Aan 010 Bedrijfspanden [1/12 × 3% van (€ 619.000,- – € 169.000,-) = € 1.125,-] 030 Bestelauto’s 031 Afschrijving bestelauto’s 960 Incidentele baten en lasten Aan 161 Nog te betalen bedragen (100/121 × € 41.503,- = € 34.300,-)

€ € €

2.943,€ €

2.400,543,-

€

1.125,-

€

34.300,-

1.125,-

6.000,26.400,1.900,-

8.

De afschrijving op bestelauto’s over 2012 bedraagt: 24% van (€ 176.000,- – € 16.000,-) + 24% van € 16.000,- × 9/12 = € 41.280,-.

9.

Het maandelijkse afschrijvingspercentage is: [1/38 × € 12.635,-/(€ 6.365,- + € 12.635,-)] × 100% = 1,75%.

10.

11.

12.

13.

430 Afschrijvingskosten Aan 020 Inventaris [1,75% van (€ 12.635,- + € 6.365,-) = € 332,50]

€

400 Personeelskosten Aan 450 Autokosten

€

160 Vooruitbetaalde bedragen Aan 410 Huisvestingskosten

€

160 Vooruitbetaalde bedragen Aan 070 6% Onderhandse lening o/g (€ 53.900,- – € 35.000,- = € 18.900,-)

€

87

332,50 €

332,50

2.260,€

2.260,-

€

4.500,-

€

18.900,-

4.500,-

18.900,-

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

460 Interestkosten Aan 160 Vooruitbetaalde bedragen (1/6 × € 18.900,- = € 3.150,-)

€

700 Voorraad auto-onderdelen 185 Te verrekenen omzetbelasting Aan 140 Crediteuren

€ €

140 Crediteuren Aan 185 Te verrekenen omzetbelasting Aan 480 Verkoopkosten

€

040 Aandelenkapitaal 043 Aandelen in portefeuille Aan 045 Agioreserve (€ 160.000,- – 10.000 × € 10,- = € 60.000,-)

€ €

161 Nog te betalen bedragen Aan 115 Rabobank [5,5% van (€ 220.000,- + € 20.000,-) = € 13.200,-]

€

162 Nog te ontvangen bedragen Aan 940 Ontvangen omzetbonus (100/121 × € 3.630,- = € 3.000,-)

€

480 Verkoopkosten Aan 131 Voorziening debiteuren (€ 21.000,- – € 16.400,- = € 4.600,-)

€

3.150,€

3.150,-

€

1.510,40

€ €

18,90 90,-

1.355,155,40

108,90

20.000,40.000,€

60.000,-

€

13.200,-

€

3.000,-

€

4.600,-

13.200,-

3.000,-

4.600,-

21.

De rekening Inkopen wordt gecrediteerd bij ontvangst van onderdelen en gedebiteerd bij ontvangst van de factuur. Een debetsaldo geeft aan dat er voor € 3.800,- facturen is binnengekomen, waarvoor nog geen auto-onderdelen zijn ontvangen.

22.

830 Kortingen Aan 161 Nog te betalen bedragen

€

195 Rekening-courant directie Aan 185 Te verrekenen omzetbelasting Aan 410 Huisvestingskosten (of: 085 Voorziening onderhoud bedrijfspanden)

€

410 Huisvestingskosten Aan 085 Voorziening onderhoud bedrijfspanden (€ 10.600,- – € 8.400,- = € 2.200,-)

€

23.

24.

25.

18.400,€

18.400,-

€ €

147,700,-

€

2.200,-

847,-

2.200,-

De term operating result betekent bedrijfsresultaat en de term trades receivable betekent handelsvorderingen.

88

26.

Andere maatregelen van interne controle zijn onder andere: – functiescheiding; – verbandscontrole; – inventarisatie; – controle via de saldobiljettenmethode; – normcontrole – aanwezigheidscontrole; – juistheidcontrole.

Opgave 13.16 1.

De vennoten van een vof zijn hoofdelijk en privé aansprakelijk voor de schulden van de vof. Hoofdelijke aansprakelijk houdt in dat de totale schuld van de vof op elk van de vennoten kan worden verhaald. Bovendien kunnen schuldeisers hun vordering verhalen op het privévermogen van de vennoten als het vermogen van de vof niet toereikend is.

2.

Een kolommenbalans bestaat uit de proefbalans, de saldibalans, de winst-en-verliesrekening en de (eind)balans.

3.

Een voorafgaande journaalpost is een journaalpost die wordt gemaakt voordat de definitieve winst-en-verliesrekening en balans worden samengesteld. (Het betreft een correctieboeking naar aanleiding van de uitgedraaide proef- en/of saldibalans)

4.

430 Interestkosten Aan 150 Nog te betalen bedragen (1/12 × 4% van € 300.000,- = € 1.000,-)

€

710 Voorraad overige artikelen 130 Crediteuren Aan 120 Debiteuren Aan 701 Inkopen schoenen

€ €

5.

6.

1.000,€

1.000,-

€ €

2.420,2.000,-

€

3.630,-

2.000,2.420,-

900 Incidentele baten en lasten € 3.000,182 Af te dragen omzetbelasting € 630,Aan 120 Debiteuren [(€ 11.900,- – € 1.900,- – (€ 8.330,- – € 1.330,-) = € 3.000,-; 21% van € 3.000,- = € 630,-]

7.

De curator beheert, zolang het faillissement duurt, het vermogen van de faillietverklaarde onderneming. Hij maakt de boedelbeschrijving, verifieert de juistheid van de ingediende vorderingen en schrijft de verificatievergadering uit.

8.

055 Privé J. Elsenbout Aan 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 700 Voorraad schoenen Aan 710 Voorraad overige artikelen (21/121 × € 121,- + 21/121 × € 242,- = € 63,-)

89

€

363,€ € €

63,100,200,-

9.

10.

11.

€

056 Privé D. Terhegge Aan 180 Te verrekenen omzetbelasting Aan 450 Autokosten

484,-

120 Debiteuren € 820 Kortingen winkels € Aan 181 Verschuldigde omzetbelasting Aan 810 Opbrengst verkochte schoenen (30 × € 150,- = € 4.500,-; 20% van € 4.500,- = € 900,-)

4.356,900,-

800 Inkoopprijs schoenen Aan 700 Voorraad schoenen (30 × € 95,- = € 2.850,-)

€

2.850,-

460 Verkoopkosten Aan 150 Nog te betalen bedragen

€

€ €

84,400,-

€ €

756,4.500,-

€

2.850,-

€

750,-

750,-

12.

€ 8.250,-/33 (maanden) = € 250,-.

13.

€ 7.000,- – (€ 15.000,- – € 8.250,- – € 250,-) = € 500,- voordelig.

14.

De grootboekrekeningen die vervallen zijn: 050 Vermogen J. Elsenbout, 051 Vermogen D. Terhegge, 055 Privé J. Elsenbout en 056 Privé D. Terhegge.

15.

Voordelen van een bv boven een vof: – de eigenaren zijn niet meer hoofdelijk aansprakelijk en niet meer aansprakelijk met hun privévermogen; – een bv kan in het algemeen iets makkelijker vermogen aantrekken.

16.

Bevoegdheden van een ondernemingsraad zijn: adviesrecht, recht op informatie, initiatiefrecht en instemmingsrecht.

17.

Verschillen tussen aandelen en obligaties zijn: – aandelen behoren tot het eigen vermogen en obligaties behoren tot het vreemd vermogen; – aandelen worden niet afgelost en obligaties wel; – op aandelen wordt dividend uitgekeerd (als er voldoende winst is gemaakt) en op obligaties wordt (een vaste) interest betaald.

18.

Afloopcontrole van schulden is een methode om te controleren of schulden per bepaalde datum (bijvoorbeeld per balansdatum) juist zijn. De controle vindt plaats door de afloop van de schulden gedurende de periode daarna te volgen.

19.

Balansposten waarop afloopcontrole kan worden toegepast, zijn: – de vorderingen op debiteuren; – de aanwezige voorraad schoenen; – de aanwezige voorraad overige artikelen.

20.

041 Aandelen in portefeuille Aan 040 Aandelenkapitaal

€ 2.000.000,€ 2.000.000,90

21.

22.

23.

24.

25.

050 Vermogen J. Elsenbout 051 Vermogen D. Terhegge Aan 055 Privé J. Elsenbout Aan 056 Privé D. Terhegge Aan 041 Aandelen in portefeuille

€ 400.000,€ 275.000,-

110 ING bank 125 Aandeelhouders nog te storten Aan 041 Aandelen in portefeuille Aan 045 Agioreserve (80% van 5.000 × € 125,- = € 500.000,-)

€ 500.000,€ 125.000,-

110 ING bank Aan 125 Aandeelhouders nog te storten

€ 125.000,-

€ 3.200,€ 11.000,€ 660.800,-

€ 500.000,€ 125.000,-

€ 125.000,-

080 Winstsaldo € 250.000,Aan 126 Te betalen dividend Aan 127 Te betalen dividendbelasting Aan 046 Winstreserve [85% van 10% van (€ 660.800,- + € 500.000,-) = € 98.668,-] €

126 Te betalen dividend Aan 110 ING bank (20% van € 98.668,- = € 19.733,60)

€ 98.668,€ 17.412,€ 133.920,-

19.733,60 €

19.733,60

Opgave 13.17 1.

De functie van salarisadministrateur is een registrerende functie.

2.

Door de uitkomsten van de inventarisatie te vergelijken met wat volgens de boekhouding aanwezig moet zijn.

3.

De onderdelen van de jaarrekening zijn: – de balans; – de winst-en-verliesrekening; – een toelichting op de balans en de winst-en-verliesrekening.

4.

Het saldo van de rekening rekening-courant directeur M. Matra heeft geen invloed op het bedrijfsresultaat over het eerste kwartaal van 2013 is, omdat het het saldo is van de privémutaties van directeur Matra.

5.

Het resultaat over het eerste kwartaal 2013 vóór aftrek belasting bedraagt: (€ 231.810,- + € 85.800,-) – (€ 26.430,- + € 9.300,- + € 18.600,- + € 12.105,- + € 124.815,- + € 63.525,- + € 17.073,-) = € 45.762,- positief.

6.

410 Afschrijvingskosten Aan 020 Inventaris

€

2.196,€

91

2.196,-

7.

031 Afschrijving bedrijfsauto’s 900 Incidentele baten en lasten Aan 030 Bedrijfsauto’s

€ €

€

8.

1/12 × (€ 21.600,- – € 10% van € 21.600,-)/4 = € 405,-.

9.

130 Crediteuren Aan 150 Te verrekenen omzetbelasting Aan 420 Huurkosten

€

120 Debiteuren Aan 125 Voorziening debiteuren Aan 152 Af te dragen omzetbelasting (€ 1.633,50 – 50% van € 2.904,- = € 181,50)

€

142 Nog te betalen bedragen 150 Te verrekenen omzetbelasting Aan 130 Crediteuren Aan 900 Incidentele baten en lasten

€ €

141 Vooruitbetaalde bedragen Aan 430 Overige bedrijfskosten

€

140 Nog te ontvangen bedragen Aan 700 Voorraad wijnen Aan 710 Voorraad overige dranken Aan 900 Incidentele baten en lasten

€

180 Rekening-courant directeur M. Matra Aan 141 Vooruitbetaalde bedragen Aan 430 Overige bedrijfskosten (2/12 × € 675,- = € 112,50)

€

430 Overige bedrijfskosten Aan 141 Vooruitbetaalde bedragen

€

420 Huurkosten Aan 142 Nog te betalen bedragen

€

120 Debiteuren Aan 151 Verschuldigde omzetbelasting Aan 850 Opbrengst verkopen wijnen

€

800 Inkoopprijs verkopen wijnen Aan 700 Voorraad wijnen (50 × € 72,60 = € 3.630,-; 50 × 6 × € 3,- = € 900,-)

€

180 Rekening-courant directeur M. Matra Aan 151 Verschuldigde omzetbelasting Aan 700 Voorraad wijnen

€

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

9.800,8.200,-

92

18.000,-

786,50 € €

136,50 650,-

€ €

150,31,50

181,50

3.000,567,€ €

3.267,300,-

€

954,-

€ € €

1.695,420,1.800,-

954,-

3.915,-

675,€ €

562,50 112,50

€

480,-

€

2.300,-

€ €

630,3.000,-

€

900,-

480,-

2.300,-

3.630,-

900,-

21,78 € €

3,78 18,-

19.

151 Verschuldigde omzetbelasting € 21.519,78 Aan 150 Te verrekenen omzetbelasting € Aan 152 Af te dragen omzetbelasting € [€ 20.886,- + € 630,- (post 17) + € 3,78 (post 18) = € 21.519,78; € 9.318,- – € 136,50 (post 9) + € 567,- (post 11) = € 9.748,50]

9.748,50 11.771,28

20.

Voordat de aandelenemissie plaatsvindt, is het aantal aandelen in het aandeelhoudersregister: € 120.000,-/€ 10,- = 12.000 stuks.

21.

Het aantal aandelen dat ten minste moet worden uitgegeven is: € 110.000,-/€ 20,- = 5.500 stuks.

22.

051 Aandelen in portefeuille Aan 050 Aandelenkapitaal (6.000 × € 10,- = € 60.000,-)

€

052 Aandeelhouders nog te storten Aan 051 Aandelen in portefeuille Aan 055 Agioreserve (4.000 × € 20,- = € 80.000,-)

€

100 ING bank Aan 052 Aandeelhouders nog te storten (40% van € 80.000,- = € 32.000,-)

€

23.

24.

25.

60.000,€

60.000,-

€ €

40.000,40.000,-

€

32.000,-

80.000,-

32.000,-

Factoren die de beurskoers van aandelen beïnvloeden zijn onder andere: – economische ontwikkeling; – overheidsbeleid; – rentebeleid van de centrale bank.

Opgave 13.18 1.

In een vennootschap onder firma zijn de beherende vennoten hoofdelijk en met hun privévermogen aansprakelijk voor schulden van de onderneming.

2.

Verschillen tussen een beherende vennoot en een commanditaire vennoot zijn onder andere: – een beherende vennoot verricht beheerstaken en een commanditaire vennoot brengt alleen geld in en mag geen beheerstaken verrichten; – een beherende vennoot is ook met zijn privévermogen aansprakelijk voor schulden en een commanditaire vennoot is alleen aansprakelijk tot het bedrag van zijn inbreng in de vennootschap.

3.

De boeking van de aflevering van aardappelen vindt eerder plaats dan de boeking van de verkoopfactuur. Bij aflevering wordt de grootboekrekening Afgeleverde aardappelen gedebiteerd en ontstaat een vordering op een afnemer. Daarom staat de rekening Afgeleverde aardappelen in rubriek 1.

93

4.

5.

6.

420 Afschrijvingskosten Aan 011 Afschrijving gebouwen (3% van € 650.000,-/12 = € 1.625,-)

€

125 Afgeleverde aardappelen Aan 700 Voorraad aardappelen (100/121 × € 5.082,- = € 4.500,-)

€

123 Vooruitbetaalde bedragen Aan 130 Crediteuren

€

7.

Het bedrag van de premienota van december 2011 is: € 5.082,- × 100/105 × 1,097/1,21 = € 4.388,-.

8.

470 Overige kosten Aan 123 Vooruitbetaalde bedragen (€ 4.388,-/12 = € 365,67)

€

120 Debiteuren Aan 171 Verschuldigde omzetbelasting Aan 810 Opbrengst verkopen

€

800 Inkoopprijs verkopen Aan 125 Afgeleverde aardappelen

€

440 Energiekosten 170 Te verrekenen omzetbelasting Aan 110 Bank

€ €

060 Privé J.A. Maters Aan 171 Verschuldigde omzetbelasting Aan 700 Voorraad aardappelen

€

030 Houten kisten 170 Te verrekenen omzetbelasting Aan 130 Crediteuren

€ €

100 Kas Aan 171 Verschuldigde omzetbelasting Aan 810 Opbrengst verkopen

€

800 Inkoopprijs verkopen Aan 700 Voorraad aardappelen

€

460 Verkoopkosten Aan 065 Privé G.N. Joosten

€

9.

10.

11.

12.

13.

14.

1.625,€

1.625,-

€

4.500,-

€

4.607,40

€

365,67

4.500,-

4.607,40

365,67

12.879,€ €

729,12.150,-

€

8.250,-

€

3.025,-

8.250,-

2.500,525

87,45 € € 4.000,840,€

4.840,-

€ €

3,50,-

€

27,50

53,-

27,50

275,€

94

4,95 82,50

275,-

15.

16.

020 Vrachtauto’s 170 Te verrekenen omzetbelasting 021 Afschrijving vrachtauto’s Aan 130 Crediteuren Aan 990 Incidentele resultaten (€ 80.000,- – € 75.000,- – € 7.500.- = € 2.500,-)

€ € €

990 Incidentele resultaten Aan 700 Voorraad aardappelen

€

10.000,17.325,75.000,€ €

99.825,2.500,-

€

450,-

450,-

17.

Surseance van betaling houdt in dat de rechtbank uitstel van betaling verleent. Voor de afhandeling daarvan wordt een bewindvoerder aangesteld.

18.

Surseance van betaling gaat over in faillissement als de onderneming niet meer aan zijn betalingsverplichtingen kan voldoen.

19.

121 Voorziening debiteuren 172 Af te dragen omzetbelasting Aan 120 Debiteuren

20.

€ €

€

€ 7.500,€ 12.500,––––––––––

€ 123.750,€ 101.250,––––––––––

€ 20.000,–––––––––– € 225.000,-

€ 225.000,–––––––––– € 0,-

€ 245.000,-

090 Resultaat boekjaar 2012 Aan 060 Privé J.A. Maters Aan 065 Privé G.N. Joosten

€ 131.250,€ 113.750,-

22.

Het bedrag dat van derden wordt ontvangen is: 1.200 × 140% van € 50,- = € 84.000,-.

23.

042 Uit te reiken aandelen Aan 041 Aandelen in portefeuille

€ 250.000,-

110 Bank Aan 042 Uit te reiken aandelen Aan 045 Agioreserve

€

24.

34.264,50

€ 245.000,-

Resultaat boekjaar 2012 5% van de gestorte deelname: J.A. Maters: 5% van € 150.000,- = G.N. Joosten: 5% van € 250.000,- =

Verdeling restant: J.A. Maters: 55% van € 225.000,- = G.N. Joosten: 45% van € 225.000,- =

21.

32.325,1.939,50

€ 250.000,84.000,€ €

95

60.000,24.000,-

25.

Factoren die van invloed zijn op de beurskoers van aandelen zijn onder andere: – winstontwikkeling van het bedrijf; – renteontwikkeling; – politieke factoren; – economische factoren.

96