Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag
Federation des Associations Neerlandaises en France (FANF) t.a.v. de heer G. Smoorenburg "La Palladienne" Plan Peyrassou 83890 Besse sur Issole FRANKRIJK
Datum Betreft
13 FEB Z013 Reactie VWS op vraagpunten overleg Alicante
Directoraat-Generaal Langdurige Zorg Directie Zorgverzekeringen Cluster lnternationaal Bezoekadres: Parnassusp lein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340 78 34 Postbus 20350 2500 EJ Den Haag www.rijksoverh eid.nl Inlichtingen bij mr. H.M. Brasker Senior Beleidsmedewerker T 070-3407368
[email protected]
Kenmerk Z-3155729 Bijlage(n)
Geachte heer Smoorenburg In haar brief van 18 januari 2012 aan de Tweede Kamer heeft minister Schippers aangegeven het belangrijk te vinden in gesprek te blijven met organisaties van pensioengerechtigde verdragsgerechtigden in het buitenland, over uw ervaringen met de uitvoering van de buitenlandregeling, zodat deze waar mogelijk verbete rd kan worden. De minister heeft daarbij aangegeven dat de bestaande juridische situatie het kader zal vormen waarbinnen die verbeteringen kunnen worden besproken.
Correspondentie uitsluitend richten aan het retouradres met vermelding van de datum en het kenmerk van deze brief.
In dat kader heeft op 4 en 5 oktober 2012 te Alicante een bijeenkomst plaatsgevonden met uw organisatie, andere organisaties van verdragsgerechtigden, de sociaal attaches werkzaam bij de ambassades te Spanje, Marokko en Turkije, vertegenwoordigers van het CVZ en van VWS. Tijdens die bijeenkomst is u toegezegd dat dezerzijds nader op een aantal door u aan de orde gestelde punten zou worden ingegaan . Met deze brief voldoe ik aan die toezegging en breng ik u tevens mijn beantwoording van een brief van 4 maart 2012 en een e-mail van 28 november jl. betreffende de advertentie van zorgverzekeraar VGZ, van de voorzitter van de SBNGB, de heer C. van der Wiel, ter kennis. Vraagpunten uit het overleg van 4 en 5 oktober:
Vraag: Kan de toepassing van het Verordeningsrecht op zorg in het pensioenland tot gevolg hebben dat het uit de Zvw voortvloeiende recht op vergoeding van kosten van zorg buiten Nederland ook voor verdragsgerechtigden in het buitenland geldt? Is Nederland bereid uitbreiding te geven aan dit verordeningsrecht? Antwoord: Een verdragsgerechtigde heeft in beginsel recht op zorg volgens het zorgpakket van zijn woonland. Daarnaast geeft de Verordening recht op zorg in het pensioenland. Dat wil niet zeggen dat de verdragsgerechtigde daarmee verzekerd
Pagina 1 van 5
wordt in het pensioenland met het - voor wat betreft Nederland - daaruit voortvloeiende recht op werelddekking. Het beleid van Nederland is gericht op de strikte toepassing van de Verordening, niet meer en niet minder. Een uitbreiding van het verdragsrecht wordt dan ook niet voorzien. Vraag: Wat is de reikwijdte van de in de Verordening voorziene evaluatie?
Directoraat-Generaal Langdurige Zorg Directie Zorgverzekeringen Kenmerk Z-3155729
Antwoord: In 2015 vindt een evaluatie plaats van de afrekeningsbepalingen uit de Verordening. Daarbij wordt bezien of de korting van 20% op de door het pensioenland te betalen gemiddelde kosten van het woonland, zal worden gehandhaafd. 1 Dit betreft een vergoedingskwestie tussen de lidstaten en staat los van nationale verzekeringen of bijdrageheffingen. Vraag: Is er sprake van strijd met Richtlijn nr. 2004/38 betreffende het recht van vrij verkeer en verblijf op het grondgebied van de lidstaten voor de burgers van de Unie en hun familieleden, als Nederland niet overgaat tot herinvoering van de vrijwillige AWBZ-verzekering? Antwoord: De Verordening is tot stand gekomen ter bevordering van het vrij verkeer van werknemers. Voor wat betreft de voorziening van medische zorg, ook ten behoeve van rechthebbenden op een pensioen komt de Verordening hieraan tegemoet door te voorzien in een aanspraak op zorg in het woonland, ook al is er geen sprake van verzekering voor ziektekosten in het woonland of in het (voormalige) werkland. Staten zijn vrij in de inrichting van hun sociale verzekeringsstelsels, mits zij daarbij de Europeesrechtelijke vrij verkeersregels niet schenden. Gelet op de voorzieningen die de Verordening biedt ziet Nederland geen aanleiding de herinvoering van de vrijwillige AWBZ-verzekering te overwegen. Ik zie niet in hoe dit in strijd zou kunnen zijn met de bedoelde richtlijn. Overigens heeft deze richtlijn betrekking op de voorwaarden voor de uitoefening van het recht op vrij verkeer en op het verblijfsrecht. Deze richtlijn is van toepassing ten aanzien van burgers van de Unie die zich begeven naar of verblijven in een andere lidstaat dan die waarvan zij de nationaliteit bezitten. Vraag: Re isverzekeringen (voor dekking buiten EU) geven onjuiste informatie omdat gesuggereerd wordt dat aile kosten worden vergoed, terwijl achteraf blijkt dat als voorwaarde geldt dat een onderliggende wettel ij ke zorgverzekering aanwezig moet zijn. Verdragsgerechtigden kunnen niet voldoen aan de voorwaarde van een onderliggende verzekering en zijn daardoor bij voorbaat uitgesloten. Antwoord: Zorg buiten de EU kan uiteraard niet op grand van de Verordening worden vergoed. Bilaterale verdragen zijn in het algemeen van toepassing op verzekerden en op hun gezinsleden die op het grondgebied van een van de verdragsluitende partijen 1
Artikel 64 lid 5 en artikel 86 lid 3 van Verordening 987/2009 bevatten een evaluatieclausule van deze vergoedingsafspraken tussen de lidstaten. Pagina 2 van 5
:
wonen. Ze zijn niet van toepassing op verdragsgerechtigden die niet op het grondgebied van een van de verdragsluitende partijen wonen. Ik breng onder uw aandacht dat privaatrechtelijke verzekeraars volledig vrij zijn in het stellen van voorwaarden, acceptatie en prem iestellingen. Zij houden rekening met de omvang van het door hen ingeschatte risico dat zij lopen. De overheid mag zich daarmee niet bemoeien. Indien verzekerden menen dat de reisverzekeraar de verzekeringsvoorwaarden niet juist heeft toegepast kan van de voor die verzekeringen gebruikelijke klachtenregeling gebruik worden gemaakt . De overheid heeft hierin geen rol.
Directoraat-Generaal Langdurige Zorg Directie Zorgverzekeringen Kenmerk Z-3155729
Vraag: De relatief lage huidige prijzen van Nederlandse reisverzekeringen staan kenne lijk in relatie tot de mogelijkheid om een deel van de kosten af te wentelen op de standaard buitenlanddekking van de Zvw. VWS wordt verzocht om bij het verbond te informeren naar de gevolgen van de afschaffing van buitenlanddekking voor de Nederlandse reisverzekeringen. Antwoord: VWS heeft in het kader van de voorbereidingen van het door de regering voorgenomen wetsvoorstel tot beperking van de werelddekking buiten de EU, bij het Verbond voor verzekeraars en Zorgverzekeraars Nederland gevraagd naar de consequenties hiervan voor de Zvw-verzekerden. Het Verbond heeft meegedeel d dat het voorgenomen wetsvoorstel inderdaad consequenties zal hebben voor de reisverzekeringen, maar dat de omvang daarvan lastig is in te schatten en mede afhankelijk is van de bereidheid van zorgverzekeraars deze kosten op te nemen in de aanvullende verzekering. ZN heeft meegedeeld dat verzekeraars daartoe niet verplicht zijn, maar op het eerste gezicht wei bereid zouden zijn. Het wetsvoorstel is in voorbereiding. Vraagpunten uit de brief van de SBNGB van 4 maart 2012:
Vraag: Uit de Verzekerdenmonitor 2012 van VWS blijkt niet duidelijk waarom de kosten van de zorg in Nederland (pensioenlandzorg) zouden moeten leiden tot een hogere woonlandfactor. Het gevolg is immers -met name bij woonlanden waarmee Nederland inmiddels op basis van werkelijke kosten afrekent- dat mi nder aan die Ianden hoeft te worden betaald. Bovendien blijkt dat de zorg in Nederland vooral wordt geconsumeerd door verdragsgerechtigden die in Belgie en Duitsland wonen. Het is dan niet eerlijk dat gerechtigden in andere Ianden moeten meebetalen via een hogere woonlandfactor. Antwoord: De verdragsbijdrage is gebaseerd op de gemiddelde kosten die worden geraamd in het woonland. Nu daarnaast ook ten laste van het pensioenland (i.e. Nederland) in dat pensioenland zorg mag worden ingeroepen komen daar kosten bovenop die niet zijn voorzien in de verdragsbijdrage. Vraag (via het CVZ): De Verzekerdenmonitor 2012 geeft ten aanzien van de kosten aileen de kosten weer van de vaste bedragen. De werkelijke kosten worden niet genoemd. Dit geeft een vertekend beeld.
Pagina 3 van 5
:
Antwoord: De werkelijke kosten kunnen aileen worden weergegeven als met het desbetreffende land op die basis wordt afgerekend . Met Spanje is dat niet het geval. De kosten opgenomen in de Verzekerdenmonitor zijn de kost en die Nederland aan Spanje betaalt voor het Verordenings recht op zorg in uw woonl an d .
Directoraat-Generaal Langdurige Zorg Directie Zorgverzekeringen Kenmerk Z·3155729
Vraag: Tijdens de bijeenkomst in november 2011 zijn bij de ve rtege nwoord igers van de verdragsgerechtigden verwachtinge n ontstaa n ove r ee n door Nederland in te voeren vrijwillige verzekering. Met de ontvangst van de brief van de minister van 18 januari 2012 is deze hoop de kop ingedrukt . Er besta at hierover een gevoel van onrechtvaardigheid. Dat gevoel wordt versterkt door het f eit dat veel gepensioneerden ten onrechte worden aangemerkt als nog woonachtig in Nederland en daardoor de volledige aanspraken op Nederlands nivea u in het woonland hebben. Bovendien hebben ambtenaren van de Europese Commissie bevestigd dat een vrijwillige verzekering niet in strijd is met de verordening 883/2004. Vraag: De brief van de minister geeft de argumenten waarom niet wordt overgegaan t ot de introductie van een vrijwillige verzekering naast het verdragsrecht. Het argument dat een vrijwillige verzekering kostenverhogend zou werken wordt volgens vertegenwoordigers van verdragsgerechtigden onvoldoende gemotiveerd . Ook andere argumenten worden als onvoldoende steekhoudend ervaren. Antwoord: Indien personen gelet op aile relevante feiten en omstandigheden niet in Nederland wonen zijn zij niet verzekerd ingevolge de Nederlandse ziektekostenverzekeringswetgeving. Inschrijving in bevolkingsregisters van het pensioenland is slechts een van de indicaties die zouden kunnen leiden tot conclusies over het al dan niet bestaan van ingezetenschap van Nederland of van een ander land. Wie opzettelijk manipuleert maakt zich schuldig aan fraude. De zorgverzekeraars is in het kader van de Wet AWBZ-zorg buitenland verzocht goed te letten op de vraag of sprake is van verzekering ten aanzien van personen die ten laste van de AWBZ in het buitenland gemaakte zorgkosten in rekeni ng brengen, terwijl de Nza in het kader van zijn toezichtstaak is verzocht op de uitvoering van die wet toe te zien. Op deze wijze kan worden bijgedragen aan het detecteren van zorgfraude. Zoals het CVZ heeft aangegeven, wordt in het brede kader van de uitvoering van de Nederlandse sociale zekerheidswetgeving, bezien hoe de "adresproblematiek ", waaronder de situatie dat iemand in de Nederlandse Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) is ingeschreven maar feitelijk in het buitenland woont, kan worden opgelost. Zoals aan het parlement is meegedeeld, bestaat er, gelet op aile inmiddels gedane rechterlijke uitspraken, voor VWS geen aanleiding om de herinvoering van de vrijwillige AWBZ opnieuw op de agenda te zetten. Daar komt nog bij dat een vrijwillige verzekering uiteraard niet anders kan zijn dan een op restitutie gebaseerde verzekering. Oat staat haaks op het in het huidige regeerakkoord opgenomen voornemen tot een wettelijke regeling tot afschaffen van de restitutiepolis. Vraagpunt uit de e-mail van 28 november 2012 van de heer Vander Wiel (overige vraagpunten zijn hierboven aan de orde gekomen) Pagina 4 van 5
:
Vraag: VGZ heeft geadverteerd in Spaanse bladen om verzekerden die zich in Spanj e bevinden te bewegen om zich bij VGZ te verzekeren . De doelgroep van de advertentie was onduidelijk : was deze gericht tot aile Nederlanders in Spanje of uitsluitend tot diegenen die als resi dent in Nederland staan ingeschreven ma ar in Spanje verblijven.
Direct oraat -Generaal Lang durige Zorg D irectie Zorgver zekeringe n Kenme rk Z- 3155 729
Antwoord: De advertentie kan aileen maar betrekking hebben op ingezetenen van Nederland die Zvw-verzekeringsplichtig zijn en die t ijdelij k in Spanje (willen) verb lijven. De advertentie is geplaatst in het kader van de jaa rlijkse cam pag ne va n ve rze keraars om ve rzekerden te bewegen naar hen over te stappen . Dat ka n elk jaar in november en december. Verdragsgerechtigden kunnen niet van de verzekering gebruik maken omdat zij niet verzekerd zijn ingevolge de Zvw. Voo r de goede orde: inschrijving op een Nederlands adres is, zoals hierboven al vermeld, slechts een indicatie van verzekeringsplicht. Met vriendelijke groet, de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, namens deze, de directeur Zorgverzekeringen,
d~.(/?#
Pag ina 5 van 5
