07 - Informatie over insectenallergie
Inhoud Wat is een insectenallergie eigenlijk? ........................................................................................ 1 Waarom is een behandeling nodig?........................................................................................... 2 Wat te doen indien een insectenallergie wordt vermoed? ....................................................... 3 De behandeling van insectenallergie ......................................................................................... 3 Hoe lang wordt de specifieke immunotherapie uitgevoerd? .................................................... 3 Heeft de specifieke immunotherapie ook ongewenste neveneffecten? .................................. 3 Hoe kunt u de therapie zinvol ondersteunen? .......................................................................... 4 Hoe kunt u proberen om u tegen insectensteken te beschermen? .......................................... 4 Het leven na de allergiebehandeling ......................................................................................... 5
Wat is een insectenallergie eigenlijk? Vele mensen hebben angst voor insecten omdat het vaak pijn doet als deze steken. Maar voor mensen die allergisch zijn voor insectengif, kan een steek een ernstig en levensgevaarlijk probleem vormen. Daarom moet een allergie voor insectengif in ieder geval worden behandeld. Deze brochure geeft u meer informatie over moderne behandelingsmogelijkheden. Stekende insecten brengen hun gif bij het steken in de huid of het mondslijmvlies. Bij mensen zonder allergie wordt het gebied rond de steek rood en zal de huid jeuken en zwellen. Dit is de normale reactie op het gif. Bij mensen met een allergie voor bijen- of wespengif treden aanvullende reacties op. Dat kan ondermeer zijn: netelroosachtige huiduitslag, zwelling van het gezicht en de hals, ademnood, collaps. Deze gevaarlijke reacties treden meestal binnen enkele minuten na de steek op. Een insectenallergie is over het algemeen een overgevoeligheidsreactie van het immuunsysteem op insectengif. Het immuunsysteem van iemand die allergisch ist produceert, aangezet door het ingedrongen gif, een grote hoeveelheid van een bepaalde substantie (immunoglobuline E), die de allergische reactie veroorzaakt. Bij vele steken na
1(6)
elkaar of een steek ter hoogte van de bovenste luchtwegen kunnen zwellingen zware ziektebeelden veroorzaken. Deze verschillen echter van een 'echte' allergie.
Waarom is een behandeling nodig? Een insectenallergie kan levensgevaarlijk zijn! U kunt het risico dat u gestoken wordt nooit helemaal uitsluiten. Alleen de specifieke immunotherapie (vroegere naam: hyposensibilisatiekuur) biedt optimale bescherming, omdat na een succesvolle therapie insectensteken geen levensgevaarlijke reacties meer kunnen veroorzaken.
Wat weet men eigenlijk over insectenallergie? Een insectenallergie is niet iets van nu en kwam vroeger ook al voor: zelfs de Egyptische farao Menes (2640 v.Chr.) zou allergisch voor wespen zijn geweest. Dat staat volgens historici in de hiërogliefen op het graf van de farao te lezen. Zo'n 4% van de bevolking in Nederland en België lijdt aan een insectenallergie. Het betreft meer mannen dan vrouwen. In Europa komen vooral de honingbij en de met haar verwante hommel voor, evenals de plooivleugelwespen waartoe de wesp en de horzel behoren. Hommels en horzels steken heel zelden. De bij is ca. 1,5 cm lang en behaard. Het achterlijf is bruinachtig met weinig opvallende strepen. De bij heeft stuifmeelkorfjes aan de achterpoten en vliegt voornamelijk in de maanden maart tot augustus. Na het steken blijft de angel meestal in de huid steken. Een bij is minder agressief dan een wesp. De hommel is ca. 2 cm lang en sterker behaard dan de bij. Hij is weinig agressief en steekt heel zelden. De wesp is ca. 1,5 cm lang en heeft opvallende zwarte en gele strepen. Ze heeft een duidelijke 'wespentaille' en is niet behaard. Ze vliegt vooral in de maanden met rijpend fruit (juli tot september). Na het steken blijft de angel meestal niet in de huid steken. Dat is wel geen zeker criterium om wespensteken en bijensteken van elkaar te onderscheiden. De horzel heeft net als de wesp zwarte en gele strepen, maar is gemiddeld 3 cm lang en dus duidelijk groter dan een wesp. De horzel vliegt ook 's nachts.
2(6)
Wat te doen indien een insectenallergie wordt vermoed? Indien na een insectensteek een hevige reactie bij u optreedt, dient u onmiddellijk een arts te raadplegen. Om te weten te komen welk insect de klachten heeft veroorzaakt, zijn enkele bloed- en huidtests nodig. Deze worden meestal op de afdeling allergologie van een ziekenhuis uitgevoerd. Uw arts zal u enkele vragen stellen: is de angel blijven steken, wanneer (in welk seizoen) gebeurde de steek, bent u in de buurt van bloemen of vuilnisemmers gestoken. Hij zal u ook vragen hoeveel tijd er tussen de steek en de reactie lag, welke klachten u had en of u deze al vaker hebt gehad.
De behandeling van insectenallergie De specifieke immunotherapie is de enige therapie die de oorzaak bestrijdt. Het is specifiek, omdat alleen de veroorzakende allergenen worden toegediend. Artsen noemen deze therapie immunotherapie omdat ze de overdreven reactie van het immuunsysteem op de allergenen in het gif remt. De behandeling van insectenallergie wordt over het algemeen in een ziekenhuis begonnen. De behandelende arts zal u meermaals per dag een injectie met het betreffende insectengif toedienen. De dosis is in het begin zeer laag en wordt behoedzaam en geleidelijk verhoogd tot 100 μg. Deze basisbehandeling is meestal na 5-10 dagen voltooid en daarna mag u weer naar huis. Indien u niet in een ziekenhuis kan worden opgenomen, kan de basisbehandeling auch poliklinisch met een injectie per week worden uitgevoerd. Na de basisbehandeling komt de onderhoudsbehandeling die altijd poliklinisch wordt gedaan. De periode tussen de injecties wordt behoedzaam van een week naar twee, drie tot vier weken verlengd.
Hoe lang wordt de specifieke immunotherapie uitgevoerd? De behandelingstijd bedraagt minstens 3 jaar, nog beter zijn 5 jaar. Na de basisbehandeling bent u al beschermd en dit wordt door de verdere behandeling gewaarborgd.
Heeft de specifieke immunotherapie ook ongewenste neveneffecten? Zoals elke andere behandeling kan ook de specifieke immunotherapie ongewenste reacties tot gevolg hebben. Een arts die expert is op het gebied van allergieën kent alle maatregelen en beschikt over middelen voor de behandeling van bijwerkingen. Voor het begin van de therapie zal hij met u bespreken waarop u in het bijzonder moet letten.
3(6)
Hoe kunt u de therapie zinvol ondersteunen? Uw medewerking is heel belangrijk voor de therapie. Neem de volgende punten in acht:
De tijdsafstanden tussen de verschillende injecties dienen precies te worden nageleefd.
Indien u na de injectie iets ongewoons vaststelt (bijv. jeuk in de keelholte, aan uw hand of de voetzool, niezen, hoesten, ademnood, jeukende huid, gevoel van hitte, duizeligheid), raadpleeg dan meteen uw arts.
Na elke poliklinische injectie dient u minimaal 30 minuten in de praktijk te blijven, zodat uw arts indien nodig snel en competent kan reageren.
Indien na het verlaten van de praktijk ongewone symptomen optreden, dient u eveneens meteen contact op te nemen met uw arts.
Voor elke nieuwe injectie dient u uw arts te informeren over hoe u de laatste injectie hebt verdragen, welke medicijnen u op dat moment neemt, of u momenteel ziek bent en of u in de tussentijd door een insect werd gestoken.
Op de dag van de injectie dienen lichamelijke inspanningen (vooral sportieve activiteiten) en buitengewone belastingen (bijv. te warm douchen, sauna's) in ieder geval te worden vermeden.
Informeer uw arts indien u zwanger bent.
Hoe kunt u proberen om u tegen insectensteken te beschermen? Neem de volgende punten in acht:
Consumeer geen eten en zoete dranken buitenshuis.
Pluk geen fruit of bloemen.
Blijf uit de buurt van afvalbakken of fruit dat op de grond ligt.
Gebruik geen parfum of geparfumeerde cosmetica.
4(6)
Loop niet op blote voeten.
Zorg ervoor dat uw huid zo veel mogelijk door kleding bedekt is en dat insecten niet onder uw kleding kunnen komen.
Zweet lokt insecten aan. Vermijd dus lichamelijke inspanningen in de open lucht.
Voorzie uw ramen van insectenhorren.
Maak geen snelle bewegingen in de buurt van insecten.
Indien u toch bent gestoken, verwijder dan meteen de angel door deze met uw vingernagel weg te krabben. Uw arts zal u een speciale EHBO-set voorschrijven. De set kan bijv. een auto-injector bevatten waarmee u zelf een medicijn (adrenaline) snel, veilig en eenvoudig kunt injecteren. Draag deze EHBO-set steeds bij u. Maak u vooraf met het gebruik daarvan vertrouwd en controleer regelmatig de houdbaarheidsdatum van de medicijnen. Raadpleeg zo snel mogelijk een arts!
Het leven na de allergiebehandeling De behandeling is succesvol verlopen indien er na een nieuwe steek geen ernstige allergische reacties meer optreden Dit betekent dat u als allergisch persoon geen angst meer hoeft te hebben voor steken van bijen en wespen in de zomer. De specifieke immunotherapie verloopt bij 95% van de mensen met een allergie voor bijenen wespengif succesvol.
HAL Allergy Group J.H. Oortweg 15-17 2333 CH Leiden The Netherlands Tel: +31-88-1959 000 Fax: +31-88-1959 001 Email:
[email protected] Internet: www.hal-allergy.com
HAL Allergy B.V. J.H. Oortweg 15-17 2333 CH Leiden The Netherlands Tel: +31-88-1959 000 Fax: +31-88-1959 001 Email:
[email protected] Internet: www.hal-allergy.com
5(6)
