001

In samenwerking met : Acoustical Engineering NV

MER Clarebout Potatoes N.V. – Hervergunning

Oktober 2007

0956/001

INHOUDSTAFEL 1.

2.

Inleiding........................................................................................................................... 16 1.1.

Aanleiding voor het project............................................................................................... 16

1.2.

Toetsing aan de MER-plicht ............................................................................................. 17

1.3.

Doelstelling MER-rapport en situering in de vergunnings-procedure ......................... 18

1.4.

Totstandkoming van het rapport ..................................................................................... 19

Projectbeschrijving.......................................................................................................... 21 2.1.

Ruimtelijke situering ......................................................................................................... 21

2.2.

Verantwoording ................................................................................................................. 27

2.3.

Beschrijving van het project ............................................................................................. 29

2.3.1. 2.3.2. 2.3.3.

3.

4.

5.

Werking van het bedrijf................................................................................................................. 29 Massa, wateren energiebalans..................................................................................................... 48 Milieu- en veiligheidsprocedures .................................................................................................. 50

Relevante alternatieven ................................................................................................... 53 3.1.

Beleidsalternatieven........................................................................................................... 53

3.2.

Locatiealternatieven .......................................................................................................... 53

3.3.

Uitvoeringsalternatieven ................................................................................................... 53

Juridische, beleidsmatige en administratieve situering ................................................. 58 4.1.

Juridische en beleidsmatige situering .............................................................................. 58

4.2.

Administratieve voorgeschiedenis .................................................................................... 68

Algemene methodologische aspecten ............................................................................. 75 5.1.

Overzicht van te onderzoeken milieudisciplines ............................................................. 75

5.2.

Opbouw per milieudiscipline ............................................................................................ 76

5.2.1. 5.2.2. 5.2.3. 5.2.4. 5.2.5. 5.2.6.

5.3.

6.

Blz.

Afbakening van het studiegebied .................................................................................................. 76 Bestaande toestand ........................................................................................................................ 76 Geplande situatie ........................................................................................................................... 76 Ontwikkelingsscenario’s ............................................................................................................... 77 Maatregelen................................................................................................................................... 77 Samenvatting en besluit ................................................................................................................ 77

Overzicht van mogelijke (gewest)grensoverschrijdende effecten.................................. 78

Beschrijving van de bestaande toestand – milieueffecten en maatregelen ................... 80 6.1. 6.1.1. 6.1.2. 6.1.3. 6.1.4. 6.1.5. 6.1.6. 6.1.7. 6.1.8.

Lucht ................................................................................................................................... 80 Afbakening van het studiegebied .................................................................................................. 80 Juridische en Beleidsmatige context ............................................................................................. 80 Methodologie ................................................................................................................................ 81 Bestaande toestand ........................................................................................................................ 82 Geplande toestand en beschrijving van effecten en maatregelen .................................................. 87 Geuremissies / - immissies .......................................................................................................... 104 Emissie- & immissieconcentraties van NOx na implementatie van de milderende maatregelen 118 Afweging van de alternatieven.................................................................................................... 120

Belconsulting N.V.

MER Clarebout Potatoes

-3-

6.2.

Geluid en trillingen .......................................................................................................... 123

6.2.1. 6.2.2. 6.2.3. 6.2.4. 6.2.5. 6.2.6. 6.2.7.

6.3.

Water................................................................................................................................. 158

6.3.1. 6.3.2. 6.3.3. 6.3.4. 6.3.5. 6.3.6. 6.3.7.

6.4.

Afbakening van het studiegebied ................................................................................................ 158 Juridische en beleidsmatige context ............................................................................................ 158 Methodologie .............................................................................................................................. 162 Bestaande toestand ...................................................................................................................... 163 Geplande toestand + beschrijving van de effecten ..................................................................... 177 Maatregelen................................................................................................................................. 200 Afweging van de alternatieven.................................................................................................... 203

Mens-ruimtelijke ordening en verkeer .......................................................................... 207

6.4.1. 6.4.2. 6.4.3. 6.4.4. 6.4.5. 6.4.6. 6.4.7.

6.5.

Afbakening van het studiegebied ................................................................................................ 207 Juridische en beleidsmatige context ............................................................................................ 207 Methodologie .............................................................................................................................. 210 Bestaande toestand ...................................................................................................................... 210 Geplande toestand + beschrijving van de effecten ...................................................................... 232 Maatregelen................................................................................................................................. 242 Afweging van de alternatieven.................................................................................................... 244

Andere aspecten ............................................................................................................... 246

6.5.1. 6.5.2. 6.5.3. 6.5.4.

7.

Afbakening van het studiegebied ................................................................................................ 123 Juridische en beleidsmatige context ............................................................................................ 123 Methodologie .............................................................................................................................. 126 Bestaande toestand ...................................................................................................................... 127 Geplande toestand + beschrijving van de effecten ...................................................................... 149 Maatregelen................................................................................................................................. 149 Afweging van de alternatieven.................................................................................................... 153

Bodem ......................................................................................................................................... 247 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie ........................................................................ 250 Mens-toxicologie......................................................................................................................... 254 Veiligheid.................................................................................................................................... 260

Leemten in de kennis/monitoring ................................................................................. 262 7.1.

Leemten in de kennis ....................................................................................................... 262

7.2.

Monitoring ........................................................................................................................ 263

8.

Synthese van de milieueffecten en milderende maatregelen ....................................... 264

9.

Eindbespreking.............................................................................................................. 274

10.

Tewerkstellingsrapport & Geplande investering...................................................... 279

11.

Elementen voor het uitvoeren van de Watertoets..................................................... 280

Belconsulting N.V.


-4-

12.

Niet-technische samenvatting ................................................................................... 282

12.1.

Aanleiding voor het project............................................................................................. 282

12.2.

Ruimtelijke, administratieve, juridische en beleidsmatige situering .......................... 282

12.3.

Beschrijving van het project ........................................................................................... 288

12.4.

Bestaande toestand, milieueffecten en maatregelen...................................................... 294

12.4.1. 12.4.2. 12.4.3. 12.4.4. 12.4.5.

Lucht....................................................................................................................................... 294 Geluid en trillingen................................................................................................................. 300 Oppervlaktewater ................................................................................................................... 301 Mens – ruimtelijke ordening en verkeer................................................................................. 305 Andere aspecten ..................................................................................................................... 308

12.5.

Synthese van de milieueffecten en milderende maatregelen ........................................ 311

12.6.

Eindbespreking ................................................................................................................ 322

Bijlagen .......................................................................................................................................... 328

Belconsulting N.V.


-5-

LIJST MET FIGUREN

Blz.

Figuur 2.1. : Situering van het projectgebied op de wegenkaart .......................................................................... 23 Figuur 2.2. : Situering van het projectgebied op topografische kaart + aanduiding straatnamen ...................... 24 Figuur 2.3. : Situering van het projectgebied op topografische kaart .................................................................. 25 Figuur 2.4. : Situering van het projectgebied op de orthofoto.............................................................................. 26 Figuur 2.5.a : Grondplan geplande bedrijfsindeling ............................................................................................ 42 Figuur 2.5.b : Grondplan met aanduiding verschillende bedrijfseenheden.......................................................... 43 Figuur 2.6.a : Schematische voorstelling watercycli en zuiveringsprocessen ...................................................... 44 Figuur 2.6.b : Principeschets vetflotatie............................................................................................................... 45 Figuur 4.1.a : Situering van het project op gewestplan Ieper-Poperinge............................................................. 71 Figuur 4.1.b. : Legende gewestplan...................................................................................................................... 72 Figuur 4.2. : Uittreksel BPA ................................................................................................................................. 73 Figuur 4.3. : Habitatrichtlijngebieden t.h.v. het projectgebied ............................................................................ 74 Figuur 6.1.1. : Situering emissiebronnen Clarebout Potatoes NV........................................................................ 84 Figuur 6.1.2. : NOx verspreidingscontour na maatregelen (P98 uurwaarde).................................................... 103 Figuur 6.1.3a : Geregistreerde snuffelcontouren ............................................................................................... 107 Figuur 6.1.3b : Geurimmissiecontour op basis van snuffelmetingen................................................................. 108 Figuur 6.1.4. : Geurimmissiecontour vóór maatregelen en in de bestaande situatie ......................................... 112 Figuur 6.1.5. : Geurimmissiecontour na maatregelen voor de geplande situatie............................................... 116 Figuur 6.2.1. : Locatie geluidsmeetpunten ......................................................................................................... 130 Figuur 6.2.2. : Locatie van de verschillende bronnen ........................................................................................ 155 Figuur 6.2.3. : Geluidsdrukniveaus in de omgeving van Clarebout Potatoes nv (situatie sept. 2006) ............... 156 Figuur 6.2.4. : Geluidsdrukniveaus in de omgeving van Clarebout Potatoes nv (situatie na maatregelen)....... 157 Figuur 6.3.1. : Situering van het projectgebied op VHA..................................................................................... 173 Figuur 6.3.2. : Overstromingsgevoelige gebieden t.h.v. projectgebied .............................................................. 174 Figuur 6.3.3. : Overzicht regenwaterafvoer, zuiveringsinfrastructuur en bufferbekkens ................................... 175 Figuur 6.3.4. : Vergunde grondwaterwinningen in een straal van 1 km rond het projectgebied ....................... 176 Figuur 6.4.1. : Afbakening studiegebied "Mens – ruimtelijke ordening en verkeer" .......................................... 209 Figuur 6.4.2. : Kruispunttellingen ...................................................................................................................... 223 Figuur 6.4.3. : Herkomst aardappelen (mei 2007) (aantal voertuigen).............................................................. 227 Figuur 6.5.1. : Situering van het project op bodemkaart.................................................................................... 249 Figuur 6.5.2. : Situering van het project op landschapsatlas ............................................................................. 251 Figuur 12.1. : Situering van het projectgebied op de wegenkaart ...................................................................... 284 Figuur 12.2. : Situering van het projectgebied op topografische kaart + aanduiding straatnamen .................. 285 Figuur 12.3. : Situering van het projectgebied op topografische kaart .............................................................. 286 Figuur 12.4. :Uitreksel BPA ............................................................................................................................... 287 Figuur 12.5. : Grondplan met aanduiding verschillende bedrijfseenheden........................................................ 292 Figuur 12.6. : Schematische voorstelling watercycli en zuiveringsprocessen .................................................... 293

Belconsulting N.V.


-6-

LIJST MET TABELLEN

Blz.

Tabel 2.1. : Overzicht verschillende nevenstromen en hoeveelheid en wijze van transport + bestemming.......... 48 Tabel 5.1. : Overzicht ingreep-effectrelaties......................................................................................................... 79 Tabel 6.1.1a : Jaarlijkse emissies per emissiebron voor de bestaande toestand (kg/j)......................................... 86 Tabel 6.1.1.b : Jaarlijkse emissies per emissiebron voor de geplande toestand (kg/j) ......................................... 89 Tabel 6.1.2. : Procentuele verhouding van de berekende immissies op punt van maximale impact van Clarebout Potatoes NV tot de grens- en richtwaarde van de milieukwaliteitsnormen voor NO2 .......................................... 93 Tabel 6.1.2a : Alternatief 1A (Bestaande situatie) + fakkel.................................................................................. 93 Tabel 6.1.2b : Alternatief 1B (Bestaande productiecapaciteit + vlokkenlijn) + fakkel......................................... 93 Tabel 6.1.2c : Alternatief 2A (Productiecapaciteit 810 ton/d zonder vlokkenlijn) + fakkel.................................. 94 Tabel 6.1.2d : Alternatief 2B (Productiecapaciteit 810 ton/d met vlokkenlijn) + fakkel ...................................... 94 Tabel 6.1.2e : Alternatief 2B (Productiecapaciteit 810 ton/d met vlokkenlijn)+gasmotor+fakkel als back-up.... 94 Tabel 6.1.3. : Procentuele verhouding van de berekende immissies op punt van maximale impact van Clarebout Potatoes NV tot de grens- en richtwaarde van de milieukwaliteitsnormen voor PM10 en PM2.5 .......................... 95 Tabel 6.1.3a : Alternatief 2B (Productiecapaciteit 810 ton/d met vlokkenlijn) + fakkel ...................................... 95 Tabel 6.1.3b : Alternatief 2B (Productiecapaciteit 810 ton/d met vlokkenlijn) + gasmotor (+ fakkel als back-up) .............................................................................................................................................................................. 95 Tabel 6.1.4. : Procentuele verhouding van de berekende immissies op punt van maximale impact van Clarebout Potatoes NV tot de grens- en richtwaarde van de milieukwaliteitsnormen voor SO2 ........................................... 95 Tabel 6.1.4a : Alternatief 1A en Alternatief 1B (bestaande productiecapaciteit zonder vlokkenlijn (1A) en met vlokkenlijn (1B)) + fakkel ..................................................................................................................................... 95 Tabel 6.1.4b : Alternatief 2A en Alternatief 2B (Productiecapaciteit 810 ton/d zonder vlokkenlijn (2A) en met vlokkenlijn (2B)) + fakkel ..................................................................................................................................... 96 Tabel 6.1.4c : Alternatief 2B (Productiecapaciteit 810 ton/d met vlokkenlijn) + gasmotor (+ fakkel als back-up) .............................................................................................................................................................................. 96 Tabel 6.1.5. : Procentuele verhouding van de berekende immissies op punt van maximale impact van Clarebout Potatoes NV tot de grens- en richtwaarde van de milieukwaliteitsnormen voor CO............................................ 96 Tabel 6.1.5a : Alternatief 2B (Productiecapaciteit 810 ton/d met vlokkenlijn) + fakkel ...................................... 96 Tabel 6.1.5b : Alternatief 2B (Productiecapaciteit 810 ton/d met vlokkenlijn) + gasmotor (+ fakkel als back-up) .............................................................................................................................................................................. 96 Tabel 6.1.6. : Vergelijking van de berekende deposities op punt van maximale impact van Clarebout Potatoes NV met de Vlarem II milieukwaliteitsnormen ....................................................................................................... 97 Alternatief 2B (Productiecapaciteit 810 ton/d met vlokkenlijn) + fakkel (= worst case)...................................... 97 Tabel 6.1.7. : Procentuele verhouding van de berekende immissies op punt van maximale impact van Clarebout Potatoes NV tot de grens- en richtwaarde van de milieukwaliteitsnormen voor NO2 ........................................ 100 Tabel 6.1.7a : Alternatief 1A (Bestaande situatie) + fakkel................................................................................ 100 Tabel 6.1.7b : Alternatief 1B (Bestaande productiecapaciteit + vlokkenlijn) + fakkel....................................... 100 Tabel 6.1.7c : Alternatief 2A (Productiecapaciteit 810 ton/d zonder vlokkenlijn) + fakkel................................ 101 Tabel 6.1.7d : Alternatief 2B (Productiecapaciteit 810 ton/d met vlokkenlijn) + fakkel .................................... 101 Tabel 6.1.7e : Alternatief 2B (Productiecapaciteit 810 ton/d met vlokkenlijn) + gasmotor (fakkel als back-up)101 Tabel 6.1.8. : Procentuele verhouding van de berekende immissies op punt van maximale impact van Clarebout Potatoes NV tot de grens- en richtwaarde van de milieukwaliteitsnormen voor SO2 (Alternatief 2A en Alternatief 2B (Productiecapaciteit 810 ton/d zonder vlokkenlijn (2A) en met vlokkenlijn (2B)) + fakkel........................... 104 Tabel 6.1.9. : Procentuele verhouding van de berekende immissies op punt van maximale impact van Clarebout Potatoes NV tot de grens- en richtwaarde van de milieukwaliteitsnormen voor NO2 ........................................ 119 Uitvvoeringsalternatief 2B (Productiecapaciteit 810 ton/d met vlokkenlijn) + gasmotor + naverbrander + milderende maatregelen volgens 6.1.5.2 d (schouwen 30m hoog, emissieconcentratie WKK 150mg/Nm3) en volgens 6.1.7 (schouw naverbrander 30m hoog, NOx emissieconcentratie naverbrander 150mg/Nm3) ............ 119 Tabel 6.1.10. : Procentuele verhouding van de berekende immissies op punt van maximale impact van Clarebout Potatoes NV tot de grens- en richtwaarde van de milieukwaliteitsnormen voor NO2 ........................................ 119 Uitvoeringsalternatief 2B (Productiecapaciteit 810 ton/d met vlokkenlijn) + naverbrander + milderende maatregelen volgens 6.1.5.2 d (schouwen 30m hoog) en volgens 6.1.7 (schouw naverbrander 30m hoog, NOx emissieconcentratie naverbrander 150mg/Nm3) ................................................................................................. 119 Tabel 6.2.1. : Beschrijving van de meettijden en meteocondities........................................................................ 128 Tabel 6.2.2. : Verloop van LA95,1h in meetpunt 1 en de Vlarem II-gemiddelden .............................................. 131 Tabel 6.2.3. : Verloop van LA95,1h in meetpunt 2 en de Vlarem II-gemiddelden .............................................. 132 Tabel 6.2.4. : Verloop van LA95,1h in meetpunt 3 en de Vlarem II-gemiddelden .............................................. 133 Belconsulting N.V.


-7-

Tabel 6.2.5. : Verloop van LA95,1h in meetpunt 4 en de Vlarem II-gemiddelden .............................................. 134 Tabel 6.2.6. : Verloop van LA95,1h in meetpunt 5 en de Vlarem II-gemiddelden .............................................. 135 Tabel 6.2.7. : Geluidsdrukniveaus van de bronnen (waarden in dBlin) ............................................................. 136 Tabel 6.2.8. : Tonale componenten van de geluidsbronnen................................................................................ 139 Tabel 6.2.9. : Luchtabsorptie per m (ISO 9613-1 T= 10°C en 70% vochtigheid) .............................................. 139 Tabel 6.2.10. : Bodemabsorptie per m (ISO 9613-2) .......................................................................................... 140 Tabel 6.2.11. : Geluidsdrukniveaus in het meetpunt 1 in de Heirweg 35............................................................ 141 Tabel 6.2.12. : Geluidsdrukniveaus in het meetpunt 2 in de Heirweg 34............................................................ 141 Tabel 6.2.13. : Geluidsdrukniveaus in het meetpunt 3 in de Korte Mooiaardstraat 4 ........................................ 142 Tabel 6.2.14. : Geluidsdrukniveaus in het meetpunt 4 in de Dranouterstraat 37 ............................................... 142 Tabel 6.2.15. : Geluidsdrukniveaus in het meetpunt 5 in de Heirweg 20............................................................ 143 Tabel 6.2.16. : Samenvatting van het gemeten omgevingsgeluid, het berekende specifieke geluid en de vergelijking met de richtwaarden uit Vlarem II (alle waarden in dB(A)) ........................................................... 144 Tabel 6.2.17. : LAeq,1h-waarde naast een verkeersweg in functie van de afstand (dB(A))................................ 145 Tabel 6.2.18. : Voorbeeld geluidsreductie voor de uitlaat drogers ................................................................... 150 Tabel 6.2.19. : Voorbeeld vereiste geluidsreductie voor omkasting ................................................................... 150 Tabel 6.2.20. : Voorbeeld vereiste geluidsreductie voor de ventilator aardelokaal ........................................... 150 Tabel 6.2.21. : Geluidsdrukniveaus in de meetpunten in de omgeving (alle waarden in dB(A)) ........................ 151 Tabel 6.2.22. : Geluidsdrukniveaus in het meetpunt 1 in de Heirweg 35............................................................ 151 Tabel 6.2.23. : Geluidsdrukniveaus in het meetpunt 2 in de Heirweg 34............................................................ 151 Tabel 6.2.24. : Geluidsdrukniveaus in het meetpunt 3 in de Korte Mooiaardstraat 4 ........................................ 151 Tabel 6.2.25. : Geluidsdrukniveaus in het meetpunt 4 in de Dranouterstraat 37 ............................................... 152 Tabel 6.2.26. : Geluidsdrukniveaus in het meetpunt 5 in de Heirweg 20............................................................ 152 Tabel 6.3.0.: Analyseresultaten voor de Douvebeek in VMM-meetpunt te Warneton, Route de Quesnoy voor het jaar 2006(1) .......................................................................................................................................................... 167 Tabel 6.3.1. : Overzicht van de verschillende geologische lagen (bron: boorbeschrijving t.h.v. grondwaterwinningsput bij Clarebout Potatoes NV) en de overeenkomstige hydrogeologische eenheden........ 170 Tabel 6.3.2. : Karakteristieken van de vergunde grondwaterwinningen in een straal van ca. 1 km rond het projectgebied....................................................................................................................................................... 171 Tabel 6.3.3. : Overzicht verwacht waterverbruik voor 4 alternatieve scenario’s (uitgedrukt in m³/jaar) .......... 179 Tabel 6.3.4. : Overzicht raming hoeveelheden lozingswater voor 4 alternatieve scenario’s (uitgedrukt in m³/jaar) ............................................................................................................................................................................ 180 Tabel 6.3.5. : Analyseresultaten 5-daagse meetcampagne lozingswater (oktober 2006) in vergelijking met de lozingsvoorwaarden ............................................................................................................................................ 183 Tabel 6.3.6. : Analyseresultaten maandelijkse schepmonsters afvalwater (2006) in vergelijking met de lozingsvoorwaarden ............................................................................................................................................ 184 Tabel 6.3.7.a : Impactberekening bedrijfsafvalwater op Noordhoekbeek (situatie 2006) .................................. 188 Tabel 6.3.7.b : Impactberekening bedrijfsafvalwater op Douvebeek (situatie 2006).......................................... 190 Tabel 6.3.8. : Overzicht piekdebieten afkomstig van de verharde oppervlaktes op de site ................................. 192 Tabel 6.3.9. : Dynamische en statische grondwaterpeilen opgemeten in het jaar 2006 ..................................... 194 Tabel 6.3.10. : Grondwateranalyseresultaten voor 2004, 2005 en 2006 en milieukwaliteitsnormen voor grondwater.......................................................................................................................................................... 195 Tabel 6.3.11. : Analyseresultaten mixwater (ECCA, dd. 17/10/2006) in vergelijking met drinkwaternorm....... 196 Tabel 6.3.12. : Samenstelling leidingwater te Nieuwkerke (bron: VMW, staalname op 21/06/2007) ................ 196 Tabel 6.4.1: Transportbewegingen Clarebout (telling Clarebout 2 mei 2007 – 25 mei 2007) ........................... 224 Tabel 6.4.2. : Werktijden en tewerkstelling Clarebout........................................................................................ 228 Tabel 6.4.3. : Transport van en naar opslag Delbé (Heirweg) + aandeel in het totale aardappeltransport...... 229 Tabel 6.4.4. : Aandeel transport Clarebout in totale verkeerstromen. ............................................................... 230 Tabel 6.4.5. : Evolutie aantal vrachttransporten per dag voor de verschillende scenario’s vertrekkende van het minimum aantal transporten gedurende de maand mei (2007). ......................................................................... 233 Tabel 6.4.6. : Evolutie aantal vrachttransporten per dag voor de verschillende scenario’s vertrekkende van het gemiddeld aantal transporten gedurende de maand mei (2007)......................................................................... 234 Tabel 6.4.7. : Evolutie aantal vrachttransporten per dag voor de verschillende scenario’s vertrekkende van het maximaal aantal transporten gedurende de maand mei (2007).......................................................................... 234 Tabel 6.4.8. : Verdeling evolutie van het verkeer per dag over de verschillende wegen voor de verschillende scenario’s vertrekkende van het minimum aantal transporten gedurende de maand mei (2007) met inbegrip van 15 extra werknemers.. ......................................................................................................................................... 235 Tabel 6.4.9. : Verdeling evolutie van het verkeer per dag over de verschillende wegen voor de verschillende scenario’s vertrekkende van het gemiddeld aantal transporten gedurende de maand mei (2007) met inbegrip van Belconsulting N.V.


-8-

15 extra werknemers. .......................................................................................................................................... 235 Tabel 6.4.10. : Verdeling evolutie van het verkeer per dag over de verschillende wegen voor de verschillende scenario’s vertrekkende van het maximaal aantal transporten gedurende de maand mei (2007) met inbegrip van 15 extra werknemers. .......................................................................................................................................... 236 Tabel 6.4.11. : Aantal transporten bij beperking transport in het weekend in huidige situatie (productie 631ton/per dag)................................................................................................................................................... 238 Tabel 6.4.12. : Aantal transporten bij beperking transport in het weekend bij productie van 810ton/dag met rendement van 48,4 + vlokkenlijn....................................................................................................................... 239 Tabel 6.4.13. : Aantal transporten bij beperking transport in het weekend bij productie van 540ton/dag met rendement van 44% + vlokkenlijn....................................................................................................................... 239 Tabel 6.4.14. : Aantal transporten bij beperking transport in het weekend bij productie van 810ton/dag met rendement van 43% + vlokkenlijn (= slecht aardappelseizoen) ......................................................................... 239 Tabel 6.5.1. : Huidige immissiewaarden (achtergrondniveau)........................................................................... 254 Tabel 6.5.2. : Huidige bijdrage Clarebout Potatoes N.V. aan immissieniveau in Nieuwkerke........................... 255 Tabel 6.5.3. : Toekomstige bijdrage Clarebout Potatoes N.V. aan immissieniveau in Nieuwkerke (maximaal scenario) ............................................................................................................................................................. 257 Tabel 8.1. : Overzicht van de effecten en bijhorende maatregelen voor de verschillende disciplines ................ 265 Tabel 12.1. : Overzicht van de effecten en bijhorende maatregelen voor de verschillende disciplines .............. 312

Belconsulting N.V.


-9-

LIJST MET BIJLAGEN Bijlage 1.1. : Voorschriften BPA Heirweg, dd. 22/06/2004 (zie ook Figuur 4.2.) Bijlage 2.1. : Overzicht van alle vergunde inrichtingen Bijlage 2.2. : Beleidsverklaring Clarebout Potatoes N.V. Bijlage 4.1. : Referenties en data van de vermelde wetgeving en beleidsdocumenten welke zijn beschreven onder Hfdst 3 Bijlage 6.1.1. : Immissiegrenswaarden en beoordeling bestaande luchtkwaliteit Bijlage 6.1.2. : Samenstelling van de baklucht (voor en na condensor) Bijlage 6.1.3. : Condensatie van dampen uit friteuses Bijlage 6.1.4. : Emissiebronnen Bijlage 6.1.5. : Klachtenregister Bijlage 6.2.1 : Ligging geluidsmeetpunten en resultaten statistische analyse ( Acoustical Engineering) Bijlage 6.2.2. : Foto's geluidsbronnen + resultaten frequentiemetingen

Belconsulting N.V.


- 10 -

VERKLARENDE WOORDENLIJST Aardappelseizoen Abiotisch milieu Aërobie A-hout

Afgekeurd product

Anaërobie

Ankerplaatsen

Avifauna Bemaling

Biotisch Bodemkaart

Bodemstructuur dB(A)-waarde

Debiet Ecotoop

Emissie Fauna Belconsulting N.V.

= van juni tot mei van het daaropvolgende jaar De niet-levende materie Deelproces in de waterzuivering waarbij de vuilvracht verwijderd wordt (oxideert) in aanwezigheid van zuurstof A-hout, B-hout en C-hout : Praktische indeling van het houtafval uit de houtrecuperatiesector, die geen wettelijke basis hebben. A-hout = onbehandeld houtafval en houtafval vergelijkbaar met onbehandeld houtafval bvb. natuurlijk hout in de vorm van zaagresten Frieten die niet beantwoorden aan de kwaliteitseisen (vb. gebakken frieten die van de transportband zijn gevallen, die niet voldoende gebakken zijn,…) Deelproces in de waterzuivering waarbij de vuilvracht verwijderd wordt in zuurstofloze toestand en waarbij CO2 en CH4 (methaan) wordt geproduceerd (biogas) De meest landschappelijk waardevolle gebieden voor Vlaanderen. Ze bestaan uit complexen van gevarieerde erfgoedelementen die een geheel vormen. Ze zijn binnen de relictzone uitzonderlijk inzake gaafheid of representativiteit, of nemen ruimtelijk een plaats in die belangrijker is voor de zorg of het herstel van de landschappelijke omgeving, of ze zijn uniek Vogels Oppompen van grondwater om de grondwatertafel op een bepaald peil te houden en zo vb. werken in droge omstandigheden te kunnen uitvoeren Met betrekking tot de levende materie De bodemkaart geeft de verspreiding van bodemseries, die elk gekenmerkt worden door hun grondsoort, natuurlijke drainageklasse en horizontenopvolging; ze geeft in een begeleidende tekst ook de blijvende landbouwwaarde van de verschillende bodems aan Grootte, onderlinge ruimtelijke rangschikking en onderlinge binding van vaste deeltjes Het A-gewogen geluidsniveau (decibel A). Door deze weging toe te passen worden de lineaire niveaus aangepast aan de gevoeligheid van het menselijk oor. Volume water of lucht dat per tijdseenheid op een bepaald punt voorkomt Een ruimtelijk begrensde eenheid die homogeen is ten aanzien van de vegetatie en de abiotische standplaatsfactoren (water, bodem) die voor de vegetatie bepalend zijn Uitstoot (in lucht) of lozing (in water of de bodem) van stoffen Dieren MER Clarebout Potatoes

- 11 -

Flora Grondwaterkwetsbaarheid Hinderlijke inrichting Immissie Inwonerequivalent

LAeq,T

LAi,T

LA1,T LA10,T LA50,T LA95,T

Lsp

LAmax,T LW, LWA

Landschapsatlas

Lijnrelicten

Lozingspunt Belconsulting N.V.

Vegetatie Aanduiding in welke mate een watervoerende laag beschermd is tegen verontreiniging vanaf het maaiveld Bedrijf waar milieubelastende activiteiten uitgevoerd worden De bij de ontvanger aankomende hoeveelheid geluid of stoffen Wordt gedefinieerd als de biologisch afbreekbare organische belasting met een biochemisch zuurstofverbruik gedurende 5 dagen van 60 g zuurstof per dag het A-gewogen continu equivalent geluidsniveau over periode T. Het discontinue geluidsniveau over de meetperiode T wordt omgerekend naar een continu niveau met dezelfde energetische waarde. Het equivalent geluidsniveau wordt in de meeste normen als maat voor de geluidsbelasting gebruikt. het A-gewogen geluidsdrukniveau dat gedurende i % van de observatieperiode T wordt overschreden (i = 1, 10, 50, 95, ...). is een maat voor de veelvuldig optredende pieken in het geluid. het gemiddeld piekgeluid, vb. bij druk verkeersgeluid. is representatief voor het gemiddelde niveau. is representatief voor het achtergrondgeluidsniveau en wordt in VLAREM II bij een evaluatie periode van 1h gebruikt als beoordelingsparameter van het omgevingsgeluid. het specifiek geluid. Het is een component van het omgevingsgeluid die kan worden toegeschreven aan één of meer welbepaalde geluidsbronnen van een inrichting en die akoestisch gezien, kan geïdentificeerd worden. het maximaal geluidsdrukniveau geregistreerd in de periode T. het geluidsvermogenniveau (lineair of A-gewogen). Het is een maat voor het uitgestraalde geluidsvermogen. Het is een éénduidig cijfer voor een bepaalde bron. Voor een puntbron geldt in het vrije veld volgende relatie tussen geluidsdrukniveau en geluidsvermogenniveau : LWA = LPA + 11 + 20 log r (r = afstand in m). Verkorte naam voor ‘Atlas van de relicten van traditionele landschappen’. Deze atlas werd opgemaakt voor de vijf provincies. Lijnvormige landschapselementen die drager zijn van een cultuurhistorische betekenis. Het kunnen allerhande wegtracés zijn, dijken, militaire verdedigingslinies en ook natuurlijke verschijnselen wanneer die het bindend element zijn tussen erfgoedwaarden of landschappelijk structurerend zijn. Plaats waar het afvalwater in het oppervlaktewater terechtkomt MER Clarebout Potatoes

- 12 -

Mixed liquor Niet conforme aardappelen

Omgevingsgeluid

Ontwikkelingsscenario

Puntrelict

Personenautoequivalenten (= pae)

Quartair Residueel geluid

Relictzones

Ruimtelijk structuurplan

Schoon water/waswater

Snippers Belconsulting N.V.

mengsel van afvalwater en actief slib in een waterzuiveringsinstallatie Aardappelen die niet voldoen aan de kwaliteitseisen om frieten van te maken (vb. glazen, rotte en te kleine aardappelen…) Totaal geluid veroorzaakt door alle geluidsbronnen op een gegeven plaats en op een gegeven ogenblik; oorspronkelijk omgevingsgeluid = omgevingsgeluid dat aanwezig is vóór het exploiteren of veranderen van een inrichting Beschrijft de evolutie van het studiegebied in de toekomst, rekening houdend met de autonome evolutie van het gebied en met de evolutie o.i.v. plannen en beleidsopties Afzonderlijke objecten met hun onmiddellijke omgeving. Het zijn dikwijls bouwkundige elementen met een bijzondere erfgoedwaarde, zoals monumenten. Niet alleen het bouwkundig erfgoed behoort tot deze categorie, maar ook alle bijzondere landschapselementen zoals bv. een solitaire boom. personenautoequivalenten: eenheid/maat voor het aan geven van verkeersinitensiteiten waarbij vrachtwagens een wegingsfactor wordt toebedeeld naargelang de grootte van de vrachtwagen (afstand tussen de assen) waarbij ze herleid worden tot een equivalent aan auto’s: 3,9 – 5,5 m: 1 grote bestelwagen = 1,5 auto’s of 1,5 pae 5,5 – 7,5 m: 1 vrachtwagen = 2 auto’s of 2 pae > 7,5 m: 1 vrachtwagen = 2,5 auto’s of 2,5 pae Geologisch tijdvak, vanaf ongeveer 2 miljoen jaar geleden tot nu. Geluid dat bestaat na stopzetting of opheffing van één of meer welbepaalde geluidsbronnen van een inrichting die op significante wijze bijdragen tot het omgevingsgeluid. Gebieden met grote dichtheid aan punten lijnrelicten, zichten en ankerplaatsen en zones waarin de samenhang tussen de waardevolle landschapselementen belangrijk is voor de gehele landschappelijke waardering. Een ruimtelijk structuurplan is een beleidsplan waarin de keuzes met betrekking tot de ruimtelijk-structurele ontwikkeling van een bepaald gebied aangegeven worden, de ruimtelijke potenties worden belicht en waarin richtlijnen en organisatieprincipes voor gronden ruimtegebruik worden aangegeven Gezuiverd productiewater dat ontsmet is (conform FAVV definities) en bestemd is voor hergebruik in het proces indien voldaan aan de kwaliteitseisen voor het toepassingsgebied Aardappelsnippers die niet voldoen aan de kwaliteitseisen MER Clarebout Potatoes

- 13 -

Studiegebied

Tertiair Traditionele landschappen

Triage

Belconsulting N.V.

(vb. te kleine frieten, frieten met zwarte vlekken,…) + de niet conforme aardappelen worden ook versneden tot snippers Het gebied dat bestudeerd wordt in functie van het vaststellen van de milieueffecten en afhankelijk is van de invloedssfeer van de milieueffecten Geologisch tijdvak, vanaf ongeveer 65 miljoen tot 2 miljoen jaar geleden Landschapstypering die gebaseerd is op landschappen die niet of slechts in beperkte mate gewijzigd zijn door grootschalige ingrepen sedert de Industriële revolutie Gebouw/loods waar de aardappelen gesorteerd worden o.b.v. grootte


- 14 -

LIJST VAN AFKORTINGEN AWP BBI

BBT BPA

BS B.Vl.R. BWK

CPBW CxHy FAVV GOM IPPC/GPBV JAP KPI m.e.r. MER MKN PAE PBM PIO

REG TAW UASB-reactor VLAO VMM VMW VMZ VOS WKK Belconsulting N.V.

Algemeen Waterzuiveringsprogramma (opgesteld door VMM) Belgische Biotische Index; een systeem om via de bepaling van de aanwezigheid van een aantal groepen macroinvertebraten in een waterloop de biologische waterkwaliteit van deze waterloop te beoordelen Best Beschikbare Techniek Gemeentelijk Bijzonder Plan van Aanleg beslaat een gedeelte van het grondgebied van één gemeente. Het is een zeer gedetailleerd plan dat verder gaat dan het aanduiden van een bestemming van de bodem, maar uitgebreide voorschriften inhoudt Belgisch Staatsblad Besluit van de Vlaamse Regering Biologische Waarderingskaart. De voorkomende vegetatie wordt, aan de hand van een uniforme lijst van karteringseenheden, geïnventariseerd en in kaart gebracht. Aan ieder ecotoop wordt een waarde toegekend Comité voor Preventie en Bescherming van Werknemers Vluchtige organische stoffen (= VOS) Federaal Agentschap voor de Voedselveiligheid Gewestelijke Ontwikkelingsmaatschappij Integrated Pollution Prevention and Control/Geïntegreerde Preventie en Bestrijding van Verontreiniging Jaar Aktie Plan Kritische Prestatie-Indicatoren Milieueffectrapportage Milieueffectrapport MilieuKwaliteitsNorm (voor oppervlaktewater) Personenautoequivalent Persoonlijke Beschermingsmiddelen Prati-index volgens zuurstof: deze index wordt bepaald op basis van het percentage zuurstofverzadiging en geeft een graad van zuiverheid aan het water Rationeel Energieverbruik Referentiepeil (nulniveau) volgens de Tweede Algemene Waterpassing Reactor voor de productie van biogas als gevolg van vergisting Vlaams Agentschap Ondernemen (voorheen deel van de GOM) Vlaamse MilieuMaatschappij Vlaamse maatschappij voor watervoorziening Vlaamse Maatschappij Waterzuivering Vluchtige organische stoffen (= CxHy) Warmtekrachtkoppeling MER Clarebout Potatoes

- 15 -

1.

INLEIDING

1.1. Aanleiding voor het project Clarebout Potatoes N.V. werd opgericht in 1973. Dit bedrijf was gespecialiseerd in het sorteren en verhandelen van verse aardappelen. Als gevolg van een gedeeltelijke herschikking van de activiteiten en het opstarten van de productie van diepgevroren voorgebakken aardappelproducten, neemt in 1988 Clarebout Potatoes N.V. intrek in de gebouwen van het failliete bedrijf Vanhuysse in Nieuwkerke. Sinds 1988 is het aandeel van het verwerken van verse aardappelen tot voorgebakken en diepgevroren aardappelproducten steeds toegenomen in het geheel van de activiteiten. Clarebout Potatoes N.V. beschikt voor haar huidige activiteiten over een basisvergunning die loopt tot 2 maart 2009. De vergunde productiecapaciteit bedraagt 540 ton afgewerkt diepvriesproduct/dag. Clarebout Potatoes NV zal een hernieuwing van de milieuvergunningsaanvraag aanvragen. Hiervoor zal een MER opgemaakt worden. Het MER zal tevens onderzoeken wat de effecten zijn bij een productie van 810 ton afgewerkt diepvriesproduct per dag. Rekening houdend met het in werking treden van het MER-besluit van 17 februari 2005 (besluit Vlaamse Regering dd. 10 december 2004), dient een bedrijf als Clarebout Potatoes N.V. vóór de hernieuwing van deze basisvergunning en de diverse daaropvolgende exploitatie-, lozings- en milieuvergunningen, sedert deze datum een MER op te maken. Gezien de continu veranderende omstandigheden en rekening houdend met de actuele regelgeving voor bedrijven, zoals bijvoorbeeld de richtlijnen die door het FAVV opgelegd werden na de dioxinecrisis, strengere Vlarem-voorwaarden, de tendens tot afbouw van het gebruik van sokkelwater, toetreding tot het benchmarkingconvenant voor energie, verplichtingen die voortvloeien uit het Kyotoprotocol, het decreet integraal waterbeleid, enz… dient Clarebout Potatoes N.V. zich continu aan te passen en te verbeteren. In dat kader wenst Clarebout Potatoes N.V. een aantal aanpassingen door te voeren. Het betreft onder meer een verplaatsing van de triage (sorteergebouw) van de binnenkomende aardappelen met voorziening van een overdekte losplaats voor grondstoffen (incl. de in gebruik name van een nieuwe toegang), vergistinginstallatie voor bruin zetmeel, een biogasvalorisatie middels warmtekrachtkoppeling, eventueel hergebruik van water door het gebruik van een tertiaire zuivering van afvalwater (zuivering tot drinkwaterkwaliteit: echter nog pilootproject op te starten (gepland in april/mei 2008) om de technische haalbaarheid na te gaan) en een vlokkenlijn (incl. de installatie van een stoomketel) ter valorisatie van de niet conforme aardappelen en de te kleine frieten en ter beperking van de afvoer van nevenstromen. Recent werden ook maatregelen getroffen om enkel neveneffecten onder controle te houden, nl. wijziging in concept aërobie en verplaatsing van anaërobie. Er wordt hiervoor verwezen naar de ‘Projectbeschrijving’.

Belconsulting N.V.


- 16 -

Daarnaast wenst Clarebout Potatoes n.v. een aantal optimalisaties in het productieproces door te voeren waarbij tevens een rendementsverhoging van de productielijnen beoogd wordt (tot een productiecapaciteit tot 810 ton afgewerkt diepvriesproduct/dag). Clarebout Potatoes N.V. wenst hierbij te benadrukken dat de ruimtelijke begrenzing van het terrein (zoals vastgelegd in het BPA Heirweg, zie Figuren 4.1. en 4.2. en Bijlage 1.1) niet wijzigt. Het is de bedoeling van het MER om na te gaan of het voorgestelde project voldoet aan de vigerende wetgeving en te onderzoeken of er schadelijke effecten voor het milieu kunnen zijn en op welke wijze deze kunnen voorkomen of gemilderd worden.

1.2. Toetsing aan de MER-plicht De lijst van MER-plichtige activiteiten is opgenomen in het Besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004 (BS 17/02/2005). In dit besluit worden de projecten opgedeeld in Bijlage I-projecten (MER altijd vereist) en Bijlage II-projecten (ontheffing van MER-plicht mogelijk na gemotiveerd verzoek). M.b.t. voorliggend project (aardappelverwerking) omvat dit besluit volgende categorieën: Bijlage II: categorie 7 b): “Inrichtingen voor het conserveren van dierlijke en/of plantaardige producten met een productiecapaciteit van 100.000 ton per jaar of meer”. Aangezien Clarebout Potatoes N.V. een hervergunning van de bestaande activiteiten voorbereidt met een productiecapaciteit van meer dan 100.000 ton per jaar, is een MER vereist. Daar het project is onderverdeeld onder de Bijlage II-projecten kan een gemotiveerd verzoek tot ontheffing van de MER-plicht ingediend worden. Clarebout Potatoes N.V. heeft, na overleg met de dienst MER, beslist de volledige MER-procedure (zie volgend hoofdstuk) te doorlopen en geen ontheffing aan te vragen. M.b.t. de te volgen procedure voor de opmaak van een MER is het decreet van 18/12/2002 (BS 13/02/2003)1 van toepassing. In het MER worden volgende disciplines beschreven door een erkend deskundige: lucht geluid en trillingen water mens – ruimtelijke ordening en verkeer Andere disciplines zoals bodem, landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie, menstoxicologie en veiligheid worden door de coördinator, in overleg met erkende deskundigen (zie verder onder §1.4. ‘Totstandkoming van het rapport’), behandeld. Deze disciplines zijn voor dit MER immers minder complex. De disciplines fauna en flora en licht komen verder in het MER niet aan bod daar er voor deze disciplines geen belangrijke effecten verwacht worden (zie ook verder onder §5.1. ‘Overzicht van te onderzoeken milieudisciplines’). De discipline afval komt aan bod onder de projectbeschrijving (zie verder §2.3.2.1. ‘Massabalans producten’) en onder discipline bodem 1

Decreet van 18/12/2002 (BS 13/02/2003) tot aanvulling van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid met een titel betreffende de milieueffecten veiligheidsrapportage. Belconsulting N.V. MER Clarebout Potatoes - 17 -

(zie verder onder §6.5.1. ‘Bodem’).

1.3. Doelstelling MER-rapport en situering in de vergunningsprocedure Voor de MER-plichtige activiteiten dient bij elke vergunningsaanvraag een MER gevoegd te worden. Voor dit project dient er een stedenbouwkundige vergunning en een milieuvergunning aangevraagd te worden. Dit MER en vooral de synthese van de positieve en negatieve effecten evenals de voorgestelde milderende maatregelen, zullen als instrument gebruikt worden bij de hervergunning van Clarebout Potatoes N.V. Dit rapport behandelt alle aspecten die in het MER dienen opgenomen te worden. Enkele belangrijke stappen in de MER-procedure zijn de volgende: Opmaak van een Kennisgeving (hierin wordt informatie verschaft omtrent het project en de te bestuderen effecten zodat de burger en de administraties tijdens de terinzagelegging in de gemeente kunnen nagaan wat er zal bestudeerd worden en of de geplande MERstudie de te verwachten effecten voldoende zal bestuderen; de Kennisgeving wordt tevens gebruikt als controlemiddel om bij de beoordeling van het MER na te gaan of alle effecten wel degelijk en terdege bestudeerd zijn). Volledigheidsverklaring van de Kennisgeving door de dienst MER: dd. 15/01/07. Terinzagelegging van de Kennisgeving bij de milieudienst van de gemeente Heuvelland: van 02/02/07 tot 05/03/07. Bundeling door de dienst MER van eventuele vragen en bemerkingen geformuleerd tijdens de terinzagelegging. Bespreking in een richtlijnenvergadering van de Kennisgeving en de tijdens de terinzagelegging geformuleerde vragen en bemerkingen met de administraties, de erkende deskundigen en de initiatiefnemer: dd. 13/03/07. Opmaak richtlijnen (dd. 17/04/07) + goedkeuring team van de deskundigen door de dienst MER (dd. 25/04/07). Opmaak ontwerprapport door de erkende deskundigen: dit rapport wordt ter nalezing en controle op de volledigheid (overeenkomstig de richtlijnen) aan de verschillende betrokken administraties overhandigd. Bespreking van het ontwerprapport met de verschillende betrokken administraties: dd. 24 augustus 2007. Aanpassing van het ontwerprapport overeenkomstig de opmerkingen + indiening eindrapport bij de dienst MER. Goedkeuringsonderzoek eindrapport door de dienst MER. Een aantal belangrijke stappen in het milieuvergunningsproces zijn de volgende: Maximaal 14 dagen na het indienen van de milieuvergunningsaanvraag bij de Bestendige Deputatie volgt eventueel de volledig-en ontvankelijkheidsverklaring. Vervolgens start de gemeente binnen de 10 dagen een openbaar onderzoek op, waarin ook een openbare hoorzitting plaatsvindt. Binnen een termijn van 4 maanden (verlengbaar met 2 maanden) na de volledig- en ontvankelijkheidsverklaring, volgt een beslissing m.b.t. de milieuvergunningsaanvraag door de bevoegde overheid. Belconsulting N.V.


- 18 -

Een aantal belangrijke stappen in de aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning zijn de volgende: Maximaal 14 dagen na het indienen van de aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning bij het College van Burgemeester en Schepenen van de gemeente Heuvelland volgt eventueel de volledig- en ontvankelijkheidsverklaring. Vervolgens start de gemeente binnen de 10 dagen een openbaar onderzoek op, waarin ook een openbare hoorzitting plaatsvindt. Binnen een termijn van 75 dagen na de volledig- en ontvankelijkheidsverklaring, volgt een beslissing m.b.t. de aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning door de bevoegde overheid. Rekening houdend met de termijnen van de verschillende procedures die dienen genomen te worden (MER-procedure en procedure vergunningsaanvragen) en rekening houdend met het feit dat een goedgekeurd MER bij de vergunningsaanvragen dient gevoegd te worden, wordt door de initiatiefnemer volgende planning vooropgesteld: Goedkeuring van het MER : 2e helft 2007. Indienen vergunningsaanvragen: eind 2007/begin 2008. Verderzetting activiteiten volgens nieuwe vergunning: na het bekomen van de milieuvergunning.

1.4. Totstandkoming van het rapport Aan het rapport werkten de volgende deskundigen mee: Interne deskundigen De interne deskundigen zijn betrokken bij de algemene uitwerking en uitvoering van het hier besproken project en bij de nodige administratieve procedures voor dit project. De belangrijkste interne deskundigen zijn:

Jan Clarebout Lic. Alain Monteyne Ing. Francky Dekoninck Ing. Andy Vandekerckhove Ing. Kris Devriese Ir. Arch. Mark De Meyer Dr. Ir. Wim Moerman

Belconsulting N.V.

Gedelegeerd Bestuurder (Clarebout Potatoes N.V.) Directie (Clarebout Potatoes N.V.) Preventieadviseur (Clarebout Potatoes N.V.) Intern milieuverantwoordelijke (Clarebout Potatoes N.V.) Technisch coördinator (DD-Engineering) Architect (De Meyer & Partners) Milieucoördinator (Akwadok bvba)


- 19 -

Externe deskundigen Volgende erkende deskundigen werkten de respectievelijke disciplines uit: Deskundige Dirk Dermaux Chris Buscchots (Acoustical Eng.) Anke Hermans Koert David

Disciplines Lucht Geluid en trillingen Water Mens – sociaal organisatorische aspecten en verkeer

Erkenningsnummer MB/MER/EDA/645 MB/MER/EDA/371/V-2

Geldig tot 28/09/2010 11/05/2008

MB/MER/EDA/614/B MB/MER/EDA/627-A

02/09/2008 14/07/2009

De coördinatie van het MER gebeurde door Anke Hermans (tevens erkend als deskundige Bodem). Voor de discipline Water werd zij bijgestaan door de erkend deskundige Roel Colpaert. De disciplines Bodem, Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie, Mens-toxicologie en Veiligheid werden uitgewerkt door de coördinator. Voor de uitwerking van de discipline Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie deed de coördinator beroep op de erkend deskundige Koert David en voor de discipline Mens-toxicologie op de erkend deskundige Roel Colpaert. Daarnaast werkte ook Nico Cannie mee voor de uitwerking van het hoofdstuk “Juridische en beleidsmatige randvoorwaarden” en Daan Renier als Gis-deskundige. Verder heeft Prof. Dr. Ir. W. Verstraete van de Universiteit van Gent ondersteuning verleent inzake de beoordeling van de zuiveringsprocessen van het afvalwater en Prof. Dr. Vanlangenhove inzake de ontgeuringsinstallatie voor bakdampen. Verder verleent ook PRG Odournet advies inzake de reductie van geuremissies (PRG Odournet heeft ook de geuremissiemetingen uitgevoerd in het kader van dit MER).

Belconsulting N.V.


- 20 -

2.

PROJECTBESCHRIJVING

2.1. Ruimtelijke situering In dit hoofdstuk wordt een globale situering gegeven van het projectgebied in haar ruimere omgeving. Voor een meer gedetailleerde situering van het projectgebied wordt verwezen naar hoofdstuk 6, meer bepaald onder de hoofdstukken ‘Bestaande toestand’ bij de verschillende disciplines. Kadastrale ligging Adres en kadastrale ligging van de percelen waarop de exploitatie of de verandering van de inrichting gebeurt of gepland is : gemeente : straat :

Nieuwkerke (Heuvelland) Heirweg

Provincie

WEST-VLAANDEREN

Gemeente Nieuwkerke

postnr. : Nr. :

8950 26

Afdeling

Sectie

Perceelnrs.*

3

A

264g2 286k 278s (deel)

* situatie november 2005

Bestemming volgens de plannen Ruimtelijke Ordening Volgens het BPA “10/1 Heirweg” (dd. 22/06/2004) is de volledige inrichting gelegen in een ambachtelijke zone. De bestemmingen in de omgeving worden weergegeven op Figuren 4.1. en 4.2. (zie verder). Ligging t.o.v. de omgeving Clarebout Potatoes NV is gelegen op het grondgebied van de gemeente Heuvelland, deelgemeente Nieuwkerke in West-Vlaanderen. Nieuwkerke grenst aan de West-Vlaamse gemeenten Dranouter, Kemmel, Wulvergem, de Henegouwse gemeente Ploegsteert en de Franse gemeenten Nieppe, Steenwerck en Bailleul. Volgende kenmerkende elementen bevinden zich in de omgeving van het projectgebied: de Belgisch-Franse grens op ca. 3 km ten zuiden en 3 km ten westen grens met Henegouwen op ca. 3 km ten oosten de Kemmelberg op ca. 4 km ten noorden le Bois de Ploegsteert op 4,5 km ten oosten de D933 op ca. 3 km ten zuidwesten de A25/E42 op ca. 5 km ten zuidwesten kerk van Nieuwkerke op ca. 450 m ten oosten gemeentelijk containerpark (plaats van openbaar nut) ten oosten aanpalend aan het bedrijf

Belconsulting N.V.


- 21 -

Ruimtebeslag en bodemgebruik Het bedrijf Clarebout Potatoes N.V. bevindt zich op het nagenoeg hoogste punt van een heuvel (heuveltop tot +80 mTAW), welke samen met een andere heuvel de hoogste verhevenheden vormt in de wijde omgeving. Ten oosten van de site bevindt zich de dorpskern van de gemeente Nieuwkerke. Aanpalend ten zuiden bevindt zich lintbebouwing. Langs de andere zijden bevindt zich landbouwgebied (akkers en weilanden) met verspreide bewoning. Het bedrijventerrein van Clarebout Potatoes N.V. is reeds grotendeels verhard. Op de site bevinden zich naast de bedrijfsgebouwen ook een afvalsorteerplaats, een waterzuiveringsinstallatie waar het afvalwater van het bedrijf gezuiverd wordt, een personeelsparking, een energielokaal en een waterpark (waterbuffertanks). Een algemene situering wordt gegeven op de Figuren 2.1. t.e.m. 2.4.

Belconsulting N.V.


- 22 -

Figuur 2.1. : Situering van het projectgebied op de wegenkaart

Belconsulting N.V.


- 23 -

Figuur 2.2. : Situering van het projectgebied op topografische kaart + aanduiding straatnamen

Belconsulting N.V.


- 24 -

Figuur 2.3. : Situering van het projectgebied op topografische kaart

Belconsulting N.V.


- 25 -

Figuur 2.4. : Situering van het projectgebied op de orthofoto

Belconsulting N.V.


- 26 -

2.2. Verantwoording Clarebout Potatoes N.V. beschikt over diverse milieuvergunningen voor de vergunningsplichtige activiteiten binnen het bedrijf. Deze worden opgesomd in Hfst 4.2. ‘Administratieve voorgeschiedenis’, een overzicht van de vergunningstoestand is bijgevoegd in Bijlage 2.1. De basisvergunning loopt tot 02/03/2009. De vergunde productiecapaciteit bedraagt 540 ton afgewerkt diepvriesproduct/dag (milieuvergunning dd. 29 juli 2004). Clarebout Potatoes N.V. is genoodzaakt te groeien om zijn economische rendabiliteit in de sector te kunnen behouden. De aardappelverwerking moet immers in een Europese context bekeken worden. In deze jonge sector ontstaan er steeds groter wordende productie-eenheden die een lagere productiekostprijs tot gevolg hebben. Hierdoor zijn vele kleinere bedrijven inmiddels opgeslokt door grotere groepen. Aan de zijde van de productafname concentreert het retailgebeuren zich op Europees vlak. Dit heeft als gevolg dat de afnemers grote Europese groepen worden die onderhandelen over ‘groot volume contracten’, wat voor kleinere producenten heel kwetsbare situaties creëert. Een economisch rendabele productie-eenheid heeft dan ook een bepaalde schaalgrootte nodig om te kunnen overleven. Tevens dient vermeld te worden dat de grote druk op voedselveiligheid, ‘tracebility’ en hogere kwaliteit noodzaken tot investeren in hoger gekwalificeerde mensen die slechts rendabel kunnen zijn in een grotere organisatie. Anderzijds is er het grote volume aan aardappelen dat lokaal beschikbaar is en steeds minder afzet vindt in de versmarkt. Er is immers een verschuiving waarneembaar in de westerse maatschappij naar het verbruik van kant en klare aardappelproducten. Clarebout Potatoes N.V. heeft dan ook de intentie om te groeien door een optimalisatie van de huidige infrastructuur, zodat het bedrijf zelfstandig verder concurrentieel kan blijven zonder opgeslorpt te worden door een multinational. Enkele bedrijfsactiviteiten zullen herschikt worden binnen de grenzen van het BPA. Door de ligging van het bedrijf in het hart van één van de belangrijkste aardappelproducerende regio’s voor het aardappelras Bintje in Europa, kan het bedrijf beschikken over een verse grondstof van hoge kwaliteit en competitieve prijs, zonder dat er derden aan te pas komen. De akkerbouwgemeente Heuvelland, waar Clarebout Potatoes N.V. zich vestigde, had in het jaar 1985 een areaal aardappelen van 1.000 ha. Tegen 1992 was dit areaal aangegroeid tot 1.270 ha. In 1999 bedroeg het areaal 1.430 ha, een stijging van 45% t.o.v. 1985. Het totaal volume aardappelen geproduceerd in Heuvelland bedroeg in 2001 reeds meer dan 70.000 ton. Binnen een straal van 20 km rond Clarebout Potatoes N.V. is jaarlijks een volume aardappelen van meer dan 400.000 ton beschikbaar. Verder is Clarebout Potatoes N.V. een bedrijf met een uitgesproken regionale tewerkstelling. Ongeveer 85 % van de werknemers woont op minder dan 20 km van het bedrijf. Het werknemersbestand, met een mix van hoog- en laagopgeleide medewerkers, benadert een dwarsdoorsnede van de plaatselijke bevolking.

Belconsulting N.V.


- 27 -

Clarebout Potatoes N.V. verwacht met een optimalisatie van de huidige baklijnen en aanpassing van de randinfrastructuur op termijn een capaciteit van ca. 810 ton afgewerkt diepvriesproduct/dag te kunnen bewerkstelligen. Deze dagcapaciteit in combinatie met 340 productiedagen zou resulteren in een diepvriesproductie van ca. 275.400 ton op jaarbasis. Om deze capaciteit te kunnen bewerkstelligen met de huidige baklijnen, en met aandacht voor het beperken van de impact naar het milieu en de omgeving, heeft Clarebout Potatoes N.V. een aantal essentiële projecten gepland (sommigen reeds uitgevoerd of in uitvoering met oog op het beperken van de milieuhinder en anderen nog uit te voeren wanneer de nodige vergunningen bekomen zijn). Een overzicht van deze projecten is opgesomd in Hfst 2.3.1.3. ‘Karakteristieken en lay-out van de installatie’. Clarebout Potatoes N.V. wenst te benadrukken dat er geen bijkomende productielijn voor diepvriesfriet wordt voorzien. Naast de productie van diepgevroren voorgebakken aardappelproducten wenst Clarebout Potatoes N.V. een installatie te exploiteren om een belangrijk volume aan niet conforme aardappelen en te kleine frieten (momenteel nog gecertificeerd en afgevoerd als nevenproduct voor de productie van veevoeders) te valoriseren en om te zetten in een eindproduct met een droge stofgehalte van ca. 100% (aardappelvlokken). Hiertoe wordt er een bijkomende vlokkenlijn voorzien. Hierbij wordt de fractie aan aardappelsnippers (vochtgehalte van ca. 80%) gereduceerd tot 1/5 van de oorspronkelijke hoeveelheid. Rekening houdend met de huidige en de geschatte toekomstige capaciteit, zal op jaarbasis maximaal 25.000 ton vlokken kunnen geproduceerd worden. Dit betekent een vermindering van de afvoer van 100.000 ton nevenproduct per jaar. Zowel de hierboven omschreven productiecapaciteit t.o.v. de referentietoestand, als de geplande bedrijfsmaatregelen die beschreven worden in § 2.3.1.3. zullen geëvalueerd worden in het MER onder de hoofdstukken ‘Geplande toestand’ onder de verschillende disciplines.

Belconsulting N.V.


- 28 -

2.3. Beschrijving van het project De projectbeschrijving geeft de geplande/gewenste situatie van het bedrijf weer. Dit is immers de toestand waarvoor de vergunningsaanvraag zal ingediend worden. Er zal hier wel duidelijk vermeld worden welke bedrijfsonderdelen reeds bestaan (en eventueel waar deze in de actuele situatie op het bedrijventerrein gesitueerd zijn), welke recent uitgevoerd zijn en welke gepland zijn en zullen uitgevoerd worden na het bekomen van de nodige stedenbouwkundige- en milieuvergunningen. De recente en geplande wijzigingen worden uitgevoerd in het kader van de optimalisatie van de bestaande infrastructuur, teneinde een rendementsverhoging te kunnen bewerkstelligen met de huidige baklijnen en de implementatie te voorzien van secundaire projecten (aardappelvlokkenlijn en valorisatie van biogas of WKK).

2.3.1.

Werking van het bedrijf

2.3.1.1. Algemeen Clarebout Potatoes N.V. is een bedrijf dat, naast verhandelen en sorteren van aardappelen, ook aardappelen verwerkt tot diepgevroren voorgebakken aardappelproducten (hoofdzakelijk friet). De aardappelen worden aangevoerd ofwel uit tijdelijke opslagplaatsen ofwel direct van het veld (in de periode juni - oktober). Ze worden ontsteend, gesorteerd en gewassen. Nadien gebeurt het stoomschillen, versnijden, blancheren, drogen, frituren (voorbakken), invriezen en verpakken. 95% van de productie wordt geëxporteerd naar het buitenland met als belangrijkste klanten de retail, catering en industrie. De spreiding van de afzet in het buitenland is hoofdzakelijk geconcentreerd in Europa (Frankrijk, Groot-Britannië, Duitsland, Spanje, e.a.), maar ook belangrijke groeimarkten zoals o.a. Zuid-Amerika (Brazilië, Argentinië,...) en Azië (met groeimarkt China,...) behoren tot het afzetgebied. In de toekomst plant Clarebout Potatoes N.V., naast een optimalisatie van de huidige infrastructuur, ook de installatie van een vlokkenlijn voor de verwerking van niet conforme aardappelen en aardappelsnippers die niet geschikt zijn voor de verkoop. Op deze wijze wordt de productielocatie verder geoptimaliseerd met een hoger percentage eindproduct en een kleinere nevenstroom. Momenteel worden deze niet conforme aardappelen en te kleine frieten afgevoerd als veevoeding.

Belconsulting N.V.


- 29 -

2.3.1.2. Productieprocessen A. Productie van diepvriesfriet en wedges (actueel reeds bestaand) Actueel worden er diepvriesfriet en wedges (aardappelproduct in een halve maanvorm) geproduceerd met een productiecapaciteit van 613 ton/dag (gemiddelde voor 2006). In de toekomst beoogt men een productiecapaciteit van 810 ton/dag. In onderstaand schema wordt in volle lijnen het productieproces voor diepgevroren voorgebakken diepvriesfriet voorgesteld. De input- en outputproducten worden eveneens voorgesteld in groene, respectievelijk rode kleur. Op het processchema worden de verschillende stappen nog eens uitgebreid verduidelijkt. Het nevenproces dat in de vette kaders wordt aangegeven slaat op de nog te implementeren vlokkenlijn (zie verder onder B).

Belconsulting N.V.


- 30 -

Belconsulting N.V.


- 31 -

Hieronder wordt het productieproces geschetst: 1) De aardappelen worden aangevoerd ofwel uit opslagplaatsen ofwel rechtstreeks van de velden. Er worden zowel aardappelen uit België, Nederland als uit Noord-Frankrijk aangevoerd. 2) De aangevoerde aardappelen worden gesorteerd op grootte en type. Dit gebeurt in de triage. Tijdens het sorteren in de triage wordt de meeste aarde verwijderd. 3) Na het sorteren worden de stenen van de aardappelen gescheiden en worden de aardappelen gewassen. 4) Het schillen van de aardappelen gebeurt door middel van stoom. De opgevangen schillen (= in pureevorm) worden afgevoerd als veevoeder. 5) Na het schillen en afborstelen worden de aardappelen opnieuw gesorteerd op grootte en worden de aardappelen gecontroleerd om knollen met onderhuidse gebreken en vreemde voorwerpen zoals houtstukjes, loof, enz... te verwijderen. De niet conforme aardappelen worden actueel afgevoerd als veevoeder. In de toekomst zal men het grootste deel van deze niet conforme aardappelen aanwenden in de productie van aardappelvlokken (zie verder onder B). 6) Hierna worden de aardappelen versneden tot frietstaafjes door middel van “watermessen”. Dit gebeurt via krachtige pompen die het water een grote snelheid geven waardoor de aanwezige aardappelen door een snijrooster geperst en gesneden worden, waarvan de mazen afhangen van de gewenste frietmaat. Hierbij komt er wit zetmeel vrij. 7) Na het versnijden worden de frieten gekalibreerd volgens dikte en lengte. Via camera’s worden de frieten ook nog eens gecontroleerd op zwarte plekken. De gebrekkige producten worden verwijderd door middel van perslucht. De te kleine en slechte frieten worden actueel afgevoerd als veevoeder. In de toekomst zal men het grootste deel van deze niet conforme frieten aanwenden in de productie van aardappelvlokken (zie verder onder B). 8) Het blancheren gebeurt in een blancheur met stoominjectie. Het blancheren heeft drie doelen: a) De structuur van het zetmeel wijzigen door het gedeeltelijk geleren (stijven) van het zetmeel; b) Uitlogen van suikers; c) Thermische inactivatie van enzymes (tegengaan grauwverkleuring). 9) Eenmaal geblancheerd, worden de producten in pyrofosfaat gedipt (niet-enzymatische grauwverkleuring). Ze worden vervolgens gedroogd in een stroom van warme en droge lucht teneinde de vetabsorptie te beperken en de knapperigheid te verbeteren. 10) De verse frieten worden vervolgens gebakken in plantaardige olie. 11) Vervolgens passeren de frieten opeenvolgende koelzones tot zij een temperatuur van 0°C bereiken. Daarna gaan ze doorheen een diepvriestunnel die het product invriest. 12) Na het invriezen worden de frieten gewogen. Dit deelproces gebeurt volautomatisch. Elke lijn kan het volledige gewichtengamma verpakken (van 400 g tot 5 kg). 13) De frieten worden daarna ook volautomatisch in zakken verpakt en in dozen gelegd. 14) Via transportbanden worden de dozen getransporteerd naar de paletizer waar de dozen automatisch op een palet gestapeld worden en omwikkeld worden met een rekfolie. 15) Tenslotte worden de paletten in de vrachtwagen geladen in de automatische laadzone en weggevoerd naar het logistiek centrum in Komen (CLF Logistics) van waaruit het product internationaal verspreid wordt.

Belconsulting N.V.


- 32 -

Wedges zijn aardappelproducten in een halve maanvorm, op basis van niet geschilde aardappelen. De productie van wedges verloopt zeer gelijkaardig aan de productie van friet. Hierbij wordt stap 4, het stoomschillen, echter overgeslagen. Bovendien is er tussen stap 9 en 10 een aftakking nodig in het proces om de wedges onder te dompelen in een smaakbad (om de korst een kruidensmaak te geven). B. Productie van aardappelvlokken (nog te implementeren t.o.v. de bestaande situatie) Naast de productie van diepgevroren voorgebakken aardappelproducten, wenst Clarebout Potatoes N.V. in de toekomst ook aardappelvlokken te produceren, vertrekkende van de niet conforme aardappelen en te kleine frieten die niet geschikt zijn voor de verkoop. Er wordt verwacht dat een klein deel van de snippers niet geschikt zal zijn om te verwerken tot vlokken. Dit deel zal afgevoerd worden als veevoeder. De vlokkenlijn zal beginnen na stap 5, resp. 7, het uitsorteren van aardappelen en frieten. C. Biogasvalorisatie (nog te implementeren t.o.v. de bestaande situatie) In de actuele situatie wordt het biogas afkomstig uit de anaërobie (UASB-reactor) verbrand in een fakkel (dit type van verbranding wordt ook affakkeling genoemd). Het zetmeel afkomstig van de centrifuges wordt verzameld in een tank en opgehaald door een externe verwerker. Clarebout Potatoes N.V. wenst in de toekomst het bruin zetmeel van de centrifuge in een anaërobe reactor te vergisten tot biogas. Het biogas zal, samen met het biogas van de UASBreactor, verder aangewend worden voor de productie van energie (elektriciteit en warmte) in een nog te installeren WKK of via verbranding in een stoomketel (zie ook verder onder §3.3. ‘Uitvoeringsalternatieven’).

2.3.1.3. Karakteristieken en lay-out van de installatie Op Figuur 2.5. wordt een grondplan weergegeven van de geplande bedrijfsindeling. De verschillende onderdelen in het proces (zoals hierboven beschreven) zijn hierop aangeduid. Hier wordt een uitgebreidere beschrijving gegeven van de verschillende bedrijfsonderdelen. Er wordt tevens vermeld welke bedrijfsonderdelen reeds bestaan en in werking zijn, welke actueel (september 2007) in opbouw zijn of voorzien zijn en welke men in de nabije toekomst (na het bekomen van de nodige stedenbouwkundige- en milieuvergunningen) nog wenst te realiseren.

a)

Installaties/eenheden verbonden aan los- en laadactiviteiten

Losplaats, triage en opslagplaats (reeds operationeel, bestaande losplaats en triage worden verplaatst (deels reeds gerealiseerd), milieu- en stedenbouwkundige vergunning bekomen, bouwactiviteiten aan de gang) Op de locatie van de oude waterzuivering bouwt men een nieuw gebouw, waarin een nieuwe aardappellosinstallatie, een aardappelsorteerinstallatie (triage) en een aardappelopslag zal worden voorzien. Deze locatie zal ruimer behuisd zijn (met stockageruimte voor 3.000 ton Belconsulting N.V.


- 33 -

aardappelen2), zodat het gros van de aanvoerbewegingen van aardappelen overdag kan gebeuren. Met het oog op geluidsreductie zal de nieuwe los- en sorteerplaats volledig overdekt zijn met een nieuwe betonnen hal. Bijkomende oprit T2 (in realisatie, stedenbouwkundige vergunning reeds verkregen; milieuvergunning voor het gebruiken van deze toegang nog te bekomen –maakt deel uit van de hervergunning) Het verplaatsen van de los- en sorteerinstallatie zal toelaten aan Clarebout Potatoes N.V. om een bijkomende bedrijfsinrit voor vrachtverkeer in gebruik te nemen. De nieuwe locatie is gelegen in zone 7 van het BPA, zie Figuur 4.2. Zie ook verder onder § 2.3.1.4. ‘Bedrijfstijden + transport en interne verkeerscirculatie’. Opslag verpakkingsmateriaal (recent (2007) gerealiseerd) De opslag van papier/karton en verpakkingsfolie is recent verplaatst naar een betonnen opslag achteraan het gebouw waardoor de opslag van papier/karton enerzijds en de opslag van folie anderzijds zowel onderling als van de rest van het gebouw gecompartimenteerd is. Naar brandlast en brandveiligheid betekent dit een ernstige reductie van het risico. De nieuwe opslagplaats heeft een capaciteit van 1.000 paletten karton en 600 paletten folie. Automatische laadkaai De laadkaai is volledig geoptimaliseerd waarbij de vrachtwagens via een automatisch laadsysteem maximaal gevuld worden (ter minimalisatie van het transport van het afgewerkt product).

b)

Installaties/eenheden verbonden aan de productie

Stoomketels (reeds operationeel + nog bijkomende stoomketel te voorzien) De aardappelen worden geschild en geblancheerd o.b.v. stoom. De stoom wordt geproduceerd in stoomketels die opgesteld staan in een afzonderlijk energielokaal. De stoomketels zijn van het type ‘vuurgangvlampijpketel’. Een vuurgangvlampijpketel, ook wel schotse ketel genoemd, heeft de vorm van een liggende cilinder. In deze cilinder zit een gang welke de vuurgang genoemd wordt. Deze gang eindigt in het inwendige van de ketel in de keerkast (= holle ruimte). Vanuit de keerkast lopen meer dan 100 vlampijpen terug naar de voorzijde van de stoomketel. In de vuurgang wordt het gas verbrand in een gasbrander. De warme gassen en rook komen vervolgens in de keerkast en hierna gaan deze door de vlampijpen richting de rookkast die in verbinding staat met de schoorsteen. Alle delen waardoor de hete gassen passeren geven hun warmte af aan het omringende water. Bovenin de ketel zit de stoomruimte met stoomdoom waarop alle aansluitingen naar bijv. de machine geplaatst zijn. Bij implementatie van de vlokkenlijn zal nog een bijkomende stoomketel voorzien worden (zie ook verder bij ‘Aardappelvlokkenlijn’). Pompen en ‘watermessen’ De pompen en watermessen staan in voor het voortstuwen en vervolgens snijden van de aardappelen.

2

Ter info: de stockageruimte van de actuele aardappelloods (toestand juli 2007) bedraagt 900 ton). Belconsulting N.V. MER Clarebout Potatoes

- 34 -

Compressoren Twee compressoren die instaan voor de productie van perslucht. De compressoren persen lucht samen om dit onder 7 bar beschikbaar te stellen. Drogers Drogers (stroom van warme en koude lucht) worden ingezet voor het drogen van de geblancheerde frieten. Bakovens De frieten worden gebakken in bakovens. De bakolie wordt met behulp van warmtewisselaars opgewarmd door thermische olie afkomstig uit thermische olieketels. Deze laatsten staan opgesteld in een afzonderlijk energielokaal. Vriestunnel In een vriestunnel worden de frieten afgekoeld en ingevroren. Een tussentijdse vriesbuffer, verbonden aan de automatische laadinstallatie, fungeert als tijdelijke opslag van de verpakte producten in afwachting van het overbrengen naar de externe opslag in Komen. Condensors De condensors staan in voor de koeling van de koelcompressoren door het verdampen van water. Voorkoeling van producten (type van koeling recent vervangen) Naast de stoomketels en de olieketels staan ook de koelinstallaties opgesteld in een afzonderlijke koelruimte naast het energielokaal. Clarebout Potatoes N.V. heeft recent de buitenluchtkoeling vervangen door een glycolkoeling (= BBT-voorwaarde), zodat de emissie van de baklucht uit de koeltunnel voor het voorkoelen van frieten niet meer relevant is. Het glycolcircuit is een gesloten circuit waarin constant glycol rond gepompt wordt. Het glycolcircuit wordt verduidelijkt in onderstaand stroomschema (zie schema na tekst). De glycol wordt ook wel een koude drager genoemd. Hij brengt immers de koude over van de platenwisselaar naar de koelbatterijen. De glycol verandert hierbij niet van fase-toestand en komt ook niet in contact met lucht. Het circuit bestaat uit 4 belangrijke componenten. 1) Platenwisselaar: Dit is een warmtewisselaar waarin de glycol gekoeld wordt door het verdampen van ammoniakvloeistof. Hierbij wordt warmte die nodig is voor het verdampen onttrokken aan de glycol. Bij het doorstromen van de platenwisselaar koelt de glycol dus af (van 7,5°C naar 0°C). De glycol komt niet in aanraking met de ammoniak. 2) Pomp: Dient om de stroming van de glycol te onderhouden en de drukvallen in het circuit door kleppen en wisselaars te overwinnen. 3) Koelbatterijen: Een koelbatterij bestaat uit een buizenpakket met lamellen, ook wel de koelblok genoemd. Met een ventilator wordt er lucht doorheen de blok gestuurd. Bij het doorstromen van de blok gaat de lucht afkoelen (vb. van 30°C naar 25°C) terwijl de glycol gaat opwarmen (van 0°C naar 7,5°C). De glycol neemt de warmte uit de lucht op. De afgekoelde lucht wordt gebruikt om het product (gebakken frieten) af te koelen. 4) De opgewarmde glycol wordt nu terug naar de platenwisselaar gestuurd om opnieuw af te koelen. Belconsulting N.V.


- 35 -

glycol warm

lucht warm

lucht koud koelbatterij

product warm

product koud lucht warm

glycol koud

NH3 liquid NH3 gas

platenwisselaar

glycol warm

Aardappelvlokkenlijn (nog te realiseren) Deze investering in een nieuwe installatie heeft als doelstelling om het volume aan niet conforme aardappelen en te kleine frieten (momenteel nog afgevoerd als nevenproduct) te valoriseren en om te zetten in een eindproduct met een droge stofgehalte van ca 100%. Hierbij wordt de fractie aan aardappelsnippers (vochtgehalte van ca. 80%) gereduceerd tot 1/5 van de oorspronkelijke hoeveelheid. Rekening houdend met de huidige en de geschatte toekomstige capaciteit, zal op jaarbasis 25.000 ton vlokken kunnen geproduceerd worden. Dit betekent een vermindering van 100.000 ton nevenproduct per jaar en een significante vermindering van het vrachtwagentransport (zie ook verder onder discipline ‘Mens – ruimtelijke ordening en verkeer’). De frieten die qua afmeting niet aan de kwaliteitseisen voldoen gaan naar een aparte blancheur. Vervolgens worden de geblancheerde frieten gekookt, door middel van stoom, tot een puree. Deze puree gaat via schroeven naar de bovenkant van een walsdroger. In deze walsdroger, die eveneens met stoom wordt verwarmd, zal de aardappelpuree worden gedroogd. De puree wordt aan de ene kant van de wals met verschillende rollen in een dunne Belconsulting N.V.


- 36 -

laag op de wals aangebracht. Door de hoge temperatuur in de wals verdampt het water uit de pureelaag en ontstaat er een vel dat aan de wals blijft kleven. Deze gedroogde puree zal worden afgesneden aan de andere kant van de wals. De vervlokker slaat het pureevel in kleine stukjes (vlokken) in verschillende maten. Tenslotte worden deze vlokken ingepakt of in bulk. Gezien gebruik zal gemaakt worden van stoom is in dit project eveneens een bijkomende stoomketel voorzien.

c) Installaties/eenheden verbonden aan de behandeling van nevenstromen (water, gassen, slib) Zandvang (reeds operationeel, geen wijzigingen gepland) De zandvang fungeert als opvang van het zand bij het wassen van de aardappelen. De zandvang bestaat uit 4 compartimenten. Het eerste compartiment wordt 2 à 3-wekelijks leeggeschept, de andere compartimenten sporadisch. Het uitgegraven zand wordt afgevoerd en aangewend als grondbrij (overeenkomstig de Vlarea-reglementering, zie ook verder onder § 6.5.1. ‘Bodem’). De zandvang bevindt zich achteraan op de site (in de noordwestelijk hoek). Afvalwaterzuivering (recent vernieuwd) Tijdens het productieproces komt het water in contact met verschillende stoffen (o.a. aardappelen zelf waarbij o.a. P en N vrijkomt, pyrofosfaat, reinigingsmiddelen, additieven, chloride,…) of komen er verschillende stoffen (voornamelijk zetmeel) vrij zodat zuivering nodig is vooraleer het water opnieuw kan aangewend of geloosd worden. Ook een deel van het hemelwater dat neervalt t.h.v. het bedrijfsterrein komt in contact met verschillende stoffen (zoals stoomschillen, zetmeel, zuiveringsslib t.h.v. opslag- en laadlocaties) zodat zuivering noodzakelijk is. Enkel het hemelwater afkomstig van de niet-verontreinigde dakoppervlakte en de niet-verontreinigde verharde terreinoppervlakte wordt rechtstreeks naar het regenwaterbekken (zie verder discipline ‘Water’ en Figuur 6.3.3.) afgeleid. Er zijn 3 verschillende cycli van waterzuivering en hergebruik. Deze worden schematisch weergegeven in Figuur 2.6.a. en worden hieronder kort verduidelijkt. 1) Cyclus van het waswater (groen stroomschema op Figuur 2.6.a.): het zand bezinkt in zandputten en wordt afgevoerd; het water wordt deels direct hergebruikt als waswater. Een ander deel van het waswater wordt continu afgevoerd naar de waterzuivering; 2) Cyclus van het water gebruikt in de snijcoupes (roos stroomschema in Figuur 2.6.a.): het wit zetmeel dat vrijkomt bij het snijden wordt gescheiden van het water in een bezinker en vervolgens in een centrifuge (de centrifuge –zie hieronder- en de zetmeelcontainer zijn geplaatst in een betonnen gebouw om geuren geluidshinder te reduceren). Een deel van het water wordt direct hergebruikt in het snijproces. Een ander deel van dit water wordt continu afgevoerd naar de waterzuivering; 3) Cyclus van al het overige afvalwater en verontreinigd hemelwater (blauw stroomschema op Figuur 2.6.a.): Het grootste deel van dit water ondergaat een mechanische voorzuivering over een boogzeef en in een lamellenseparator3 waar het grove (bruine) zetmeel afgescheiden 3

In de lamellenseparator worden bezinkbare delen gesedimenteerd door deze te verbinden aan een Belconsulting N.V. MER Clarebout Potatoes - 37 -

wordt door bezinking. Een goede zetmeelverwijdering is van belang voor een goede werking van de waterzuivering en een hoger rendement van de anaërobie. Het bruin zetmeel-water mengsel dat hierbij vrijkomt gaat verder naar een centrifuge (zie hieronder). Het water dat in voorgaande stap vrijkomt, gaat naar de anaërobie (zie meer gedetailleerde uitleg hieronder). Hier wordt een eerste deel van de vuilvracht verwijderd onder zuurstofloze condities. De (bio)gassen die hierbij vrijkomen (CO2 en CH4) worden actueel afgefakkeld (= verbrand). In de toekomst zullen deze biogassen grotendeels verbrand worden in een stoomketel of WKK-installatie met productie van elektriciteit en warmte (zie ook verder). Een andere kleinere stroom van het water (nl. het water afkomstig van de reiniging onder de bakovens en het water uit de ontgeuringsinstallatie) die mogelijks vet bevatten, ondergaan een vetflotatie (rood stroomschema op Figuur 2.6.a. en zie ook principeschets in Figuur 2.6.b.). Het vet wordt hierbij verwijderd en afgevoerd. Het afvalwater wordt naar de aërobie geleid. Na anaërobie gaat het water naar een aërobisch werkend deel (zie meer gedetailleerde uitleg hieronder). In de aërobie (verdeeld over 2 grote bekkens (aërobie 2 en 3), vroeger over 3 kleinere bekkens) wordt de rest van de vuilvracht verwijderd door oxidatie. Voor de oxidatie wordt zuurstof toegediend via bellenbeluchting. Aërobie 3 bevat tevens een nadenitrificatie. Als laatste stap in de waterzuivering passeert het water over een nabezinker om het slib te laten bezinken. Het water passeert nog over een zandfilter en wordt opgeslagen in de buffer voor schoon water. Het slib wordt verder ontwaterd in een kamerfilterpers (zie hieronder) en wordt daarna door Clarebout Potatoes N.V. afgevoerd. Het slib wordt jaarlijks ontleed om –indien in overeenstemming met de voorwaarden van de Mestbank- als meststof te kunnen aanwenden. Sinds eind mei 2007 is, na de nabezinker en vóór de meetgoot, een bijkomende lamellenseparator met poly-electroliet dosering in gebruik, waardoor zwevende stoffen, Kjeldahl-stikstof en fosfaat nog verder kunnen verwijderd worden.

Het overschot water dat niet als schoon water kan aangewend worden of waarvoor geen plaats meer is in de buffertanks, wordt via de meetgoot geloosd op een ingebuisde gracht in de Korte Mooiaardstraat na behandeling in een defosfatatietank (gemiddeld ca. 612 m³/dag voor 2006). De werking van de waterzuivering wordt continu opgevolgd en indien nodig worden aanpassingen doorgevoerd om te kunnen blijven voldoen aan de milieunormen die worden opgelegd. Momenteel lopen testen met een proefinstallatie voor P-verwijdering (zie verder onder discipline ‘Water’ (§ 6.3.)). De waterzuiveringsinstallatie werd volledig vernieuwd. Hierbij werd gestreefd naar een minimale hinder voor de omgeving door bepaalde onderdelen in gebouwen onder te brengen en door plaatsing van andere onderdelen achter andere gebouwen. Zo werden alle delen van de voorzuivering afvalwater gecentraliseerd en in een nieuw betonnen dienstgebouw ondergebracht en werd een opslagbunker voorzien voor het ontwaterd zetmeel, dat voorheen in open lucht werd opgeslagen. (reeds vergund en gerealiseerd)

vlokmiddel, waardoor een vlok ontstaat. Het vlokmiddel zorgt ervoor dat de delen zwaarder worden dan het water waardoor ze bezinken. Voor een optimale sedimentatie loopt het water door lamellen. Bovenin de lamellenseparator loopt het schone water over, onderin wordt er door een klep slib afgelaten. Belconsulting N.V. MER Clarebout Potatoes - 38 -

Eventuele mogelijkheid tot uitbreiding van de capaciteit van de waterzuiveringsinstallatie bestaat erin om over te gaan naar een Membraam BioReactor (MBR). Hierdoor kan het slibgehalte opgetrokken worden naar 12 tot 15 kg/m³, waardoor potentieel in verwerkingscapaciteit nog een factor 1,5 tot 2 kan toenemen op vlak van verwerkbare COD vracht. Voor de N verwijdering ligt de limitering iets strenger en kan de bestaande capaciteit tot factor 1,5. Anaërobe waterzuivering: Zuiveringsstap dat doorgaat bij afwezigheid van zuurstof. Al het water, na de mechanische voorzuivering, komt terecht in de anaërobe reactor. Hierbij worden vooral de organische verbindingen (COD) afgebroken en omgezet naar CO2 en CH4 (biogas) wat daarna gevaloriseerd zal worden in een biogasmotor of stoomproductie (zie ook verder onder WKK-installatie en §3.3. ‘Uitvoeringsalternatieven’). De anaërobe reactor is van het type UASB (Upflow Anaerobic Sludge Blanket). Het principe bestaat erin dat biologisch afbreekbaar organische verbindingen (BZV) in afwezigheid van zuurstof worden gereduceerd door anaërobe micro-organismen in de slibkorrels. Het afvalwater doorstroomt de reactor van onder naar boven waardoor de slibkorrels in suspensie worden gehouden of uitspoelen. Hierdoor ontstaat een selectieproces waardoor enkel de goed bezinkbare slibkorrels overblijven. Boven in de reactor zit een 3-fasenscheider om gas, vloeistof en vaste delen van elkaar te scheiden. Mogelijks kan als tussenstap tussen UASB en aërobie later nog een struvietreactor komen voor verdergaande P verwijdering. De oorspronkelijke anaërobie werd afgebroken en verwijderd. De nieuwe anaërobie (die nu verder van de bewoning is geplaatst) zorgt voor een geringere belasting van de daaropvolgende aërobe zuiveringsstap, waardoor deze dan ook een hoger verwijderingsrendement heeft. De nieuwe anaërobie is operationeel sinds april/mei 2007. Aërobe waterzuivering: Na de anaërobe waterzuivering vindt de aërobe waterzuivering plaats (zuivering op basis van zuurstof). De oude aërobie, bestaande uit 3 bekkens en diverse oppervlaktebeluchters werd vervangen door een nieuw concept. In mei 2007 is aërobie 1 uit gebruik genomen en verwijderd (voor de bouw van de nieuwe triagehal). De nieuwe aërobie bestaat uit een tank met concentrische segmentatie binnenin. Er werd voorzien in een contacttank voor biologische fosforverwijdering, een voorgeschakelde denitrificatietank met beluchtingstank voor het verwijderen van het gros van de vuilvracht en een nageschakelde denitrificatietank voor het verwijderen van vooral reststikstof (operationeel sinds maart 2006). Het doel van de postdenitrificatie is het verhogen van het denitrificatierendement en bijgevolg de verhoging van de nitraatverwijdering. De nieuwe aërobie maakt gebruik van bellenbeluchting. Dit is een efficiëntere manier van beluchten, waardoor de mogelijke overlast van geluid, geur en aërosolvorming, die gepaard kon gaan met de oppervlaktebeluchters, volledig verdwijnt. (reeds vergund en gerealiseerd) Er is tevens een nieuwe nabeluchter voorzien. Deze wordt ingezet na de nageschakelde denitrificatie en vóór de nabezinker. De functie van de nabeluchting is een betere werking van de nabezinker.

Belconsulting N.V.


- 39 -

Centrifuges De centrifuges worden ingezet om het wit en bruin zetmeel uit het water te verwijderen. Door de verschillende eigenschappen van wit en bruin zetmeel gebeurt de centrifugatie in afzonderlijke centrifuges. Er wordt in het bedrijf gebruik gemaakt van het principe van de decanteercentrifuge. Een decanteercentrifuge bestaat uit een roterende mantel met daarin een roterende transportschroef. De mantel heeft een cilindrisch en een conisch gedeelte. De mantel en de schroef roteren beide in dezelfde richting, maar met een verschil in toerental van ongeveer 10 - 20 rotaties per minuut. De snelheid van de mantel is normaal gezien 1.500 – 4.000 rotaties per minuut. Het te ontwateren zetmeel wordt centraal in de draaiende mantel van de decanteercentrifuge ingebracht. Onder invloed van de centrifugale kracht treedt een scheiding tussen de vaste en de vloeibare stof op. De slibdeeltjes bewegen naar de buitenkant van de mantel en worden door de transportschroef naar de afvoer getransporteerd. Het slibwater of centraat verlaat de centrifuge aan het andere einde van de trommel via een verstelbaar overstort. De hoogte van het verstelbare overstort bepaalt de hoogte van het vloeistofniveau en daarmee ook de verblijftijd van de vloeistof in de decanteercentrifuge. Hoe langer de vloeistof in de decanteercentrifuge blijft, hoe meer deeltjes onder invloed van de zwaartekracht afgescheiden worden. De verblijftijd hangt ook af van het verschil in toerental. Door het toerental te variëren, kan het droge stofgehalte worden beïnvloed. Clarebout nv wenst het bruin zetmeel grotendeels te vergisten waarna het biogas zal gevaloriseerd worden. Een kleiner deel zal afgevoerd worden als veevoeder (in tanks; het witte zetmeel wordt afgevoerd in laadbakken –wit zetmeel is immers droger dan bruin zetmeel). Het bruine zetmeel dat naar de reactor wordt afgevoerd, wordt vooraf niet ontwaterd. Het water gescheiden van het wit zetmeel wordt opnieuw aangewend in de snijcoupes. Kamerfilterpers Kamerfilterpers voor het afvalwaterzuiveringsinstallatie.

ontwateren

van

het

slib

afkomstig

uit

de

In de kamerfilterpers wordt het slib (vaste stof - vloeistof mengsel) in verschillende filterkamers gepompt die aan elke zijde beschikken over een permeabele filterdoek. De vaste deeltjes worden door deze filterdoeken tegengehouden terwijl de vloeistof tussen de gefiltreerde vaste deeltjes wegstroomt en er een filterkoek ontstaat. Het geperste slib wordt afgevoerd naar de landbouw als meststof. Het water gaat terug naar de waterzuiveringsinstallatie. Waterrecuperatie door verdergaande zuivering (nog te realiseren-haalbaarheid hiervan wel nog te testen d.m.v. pilootproject) Het verder opwaarderen van het gezuiverde afvalwater en het overdekken van het waterpark, met de bedoeling om schoon water verder te zuiveren en voor een aantal doeleinden te hergebruiken, kadert in de verplichting om het gebruik van sokkelwater af te bouwen. Mogelijke technieken (membraan technieken en/of omgekeerde osmose) worden nog onderzocht door Clarebout Potatoes N.V. in samenwerking met de VMW (proefproject wordt wellicht uitgevoerd in april/mei 2008, resultaten zijn dan ook nog niet beschikbaar tijdens uitwerking MER). De al dan niet uitvoering, de uiteindelijke techniek en de capaciteit van verdergaande zuivering hangen af van de lozingsnormen die zullen opgelegd worden (immers hoe groter het volume aan schoon water, hoe geringer het volume aan lozingswater en dus hoe Belconsulting N.V.


- 40 -

groter het concentraat in het resterende lozingswater) en de technische haalbaarheid. Afzuiging bakovens/ontgeuringsinstallatie (reeds vergund en gerealiseerd) De waterdamp die gevormd wordt in de bakovens en de dampen afkomstig uit de bakolie worden afgezogen door deze te laten condenseren, het condensaat komt in een waterbak terecht. De niet condenseerbare dampen worden door een blower aangezogen en eveneens door een waterbak gepompt. Het opzet van deze installatie is dat de bakdampen hun geur verliezen als ze door een watermassa worden geblazen. De bestaande ontgeuringsinstallatie werd verplaatst van de fabriekshal naar een apart dienstgebouw en geherdimensioneerd om het rendement aan gaswassen van de bakdampen te verhogen. Wat de verdere evaluatie van dit project betreft, wordt er samengewerkt met Prof. Vanlangenhove van de Universiteit Gent, in het kader van het IWT-project (zie ook verder § 2.3.3.1. ‘Controleprocedures + milieumaatregelen’ en discipline ‘Lucht’). WKK-installatie (nog te realiseren, vergunningen nog aan te vragen) De geplande WKK-installatie zal het geproduceerde biogas afkomstig van de UASB-reactor en van de vergisting van het bruin zetmeel omzetten in warmte en elektriciteit. Het biogas o.b.v. bruin zetmeel wordt aangemaakt in een tank (de reeds bestaande maar niet meer werkzaam zijnde anaërobe waterzuiveringstank) door vergisting van het bruin zetmeel van de centrifuges. Het principe van de vergistingstank bestaat uit CSTR (d.i. een compleet gemengde reactor met interne recirculatie van de mixed liquor voor mengen + voorzien van externe afscheider met slibretour naar de reactor). De vergistingstank heeft een beschikbaar volume van 3000 m³ wat een verwerking moet mogelijk maken van 300 m³ zetmeel per dag (rekening houdend met een verblijftijd van 10 dagen). Met een corresponderend debiet aan spui met een COD van 50 kg/m³ komt dit neer op 15 ton COD/dag. Het water dat hierbij vrijkomt, wordt naar de aërobe zuivering afgevoerd; het slib wordt terug in de vergistingstank gebracht. De biogassen zullen gereinigd worden in een biogaswasser, d.w.z. dat ontzwaveling van de biogassen gebeurt o.b.v. actief slib. Het principe van deze techniek bestaat erin dat bovenaan in een kunststof-vat, gevuld met een dragermateriaal, een mixed liquor, afkomstig uit de aërobie 3, wordt ingelaten. De biogassen komen onderaan in tegenstroom door het vat waardoor de bacteriën die zich in de mixed liquor bevinden de H2S component uit de biogassen opnemen. Onderaan de wasser wordt het water dan teruggepompt naar de aërobie 3 waar de H2S geoxideerd wordt tot sulfaat. Met deze basisoplossing kan een H2Sverwijderingsrendement van 85 à 90 % gegarandeerd worden voor een maximaal rookgasdebiet van 700 Nm³/uur. Voorwaarden zijn dat het actief slib uit de aërobie een pH heeft van ≥ 7,5 en een temperatuur < 35 °C en een H2S-concentratie in de uitlaat ≥ 500 ppm (zodra de H2S-concentratie in de uitlaat ≤ 500 ppm daalt het rendement). Het biogas kan in een biogasmotor (WKK-installatie) omgezet worden in elektriciteit en warmte. De biogasmotor heeft een elektrisch ontwerpvermogen van 1,7MWe. De schouwhoogte van de WKK-installatie is nog niet bepaald. Aanbevelingen worden gedaan onder de discipline ‘Lucht’. Er wordt verwacht dat er van de totale energiebehoefte bij Clarebout Potatoes N.V. door de WKK 3,3 % thermisch en 26 % elektrisch vermogen gedekt wordt. Het is tot op heden nog niet bepaald in welke processen dit thermische en elektrische vermogen zal aangewend worden. Belconsulting N.V.


- 41 -

Figuur 2.5.a : Grondplan geplande bedrijfsindeling

Belconsulting N.V.


- 42 -

Figuur 2.5.b : Grondplan met aanduiding verschillende bedrijfseenheden

Belconsulting N.V.


- 43 -

Figuur 2.6.a : Schematische voorstelling watercycli en zuiveringsprocessen

Belconsulting N.V.


- 44 -

Figuur 2.6.b : Principeschets vetflotatie

Belconsulting N.V.


- 45 -

2.3.1.4. Bedrijfstijden + transport en interne verkeerscirculatie + opslagplaatsen Bedrijfs- en transporttijden Er wordt gewerkt in een 5-ploegensysteem. Het weekregime omvat volgende ploegen: 06h14h, 14h-22h en 22h-06h. Het weekendregime omvat ploegen tussen 06h-18h en 18h-06h. De productie draait nagenoeg continu met uitzondering van: 1x/week ligt 1 (de grootste) productielijn stil om de vriezers te laten ontdooien; Elke vrijdag ligt de productie volledig stil voor onderhoud en reiniging; Tijdens de jaarlijkse vakantieperiodes ligt de productie eveneens volledig stil; stilstand omwille van technische redenen. De aanvoer van de grondstoffen gebeurt maximaal tussen 7u ’s morgens en 21u ’s avonds. De afvoer van het eindproduct kan 24u/24u doorgaan. Hiervoor kunnen de poorten ’s nachts van op afstand geopend worden met zenders, zodat de aanrijdende vrachtwagens onmiddellijk het bedrijf kunnen open afrijden. Interne verkeerscirculatie Clarebout Potatoes NV plant de site te voorzien van 2 toegangen (T1 en T2, zie ook Figuur 2.5.b.). De bedoeling is dat alle aanvoer van de aardappelen via toegang T2 kan gebeuren. T.h.v. T2 zal zich immers de nieuwe triage en aardappelloods bevinden. De aanvoer van de hulpstoffen en nevenproducten en de afvoer van het eindproduct zal via toegang T1 gebeuren. T.h.v. van beide toegangen zal er een weegbrug zijn. Na lossen of laden zal het verkeer wegrijden langs dezelfde toegang waarlangs ze gekomen zijn. Momenteel komt al het verkeer toe via ingang T1, waar zich de huidige losplaats, triage en ook de burelen bevinden. Opmerking: Clarebout Potatoes N.V. wenst een tweede toegang T2 te voorzien omwille van volgende redenen: Huidige toegang T1 is hellend omhoog met als gevolg dat de vrachtwagens/ tractoren die toekomen, moeten optrekken om omhoog te geraken. T2 daarentegen kan licht hellend naar beneden toe vanaf de weg voorzien worden, zodat het toekomend verkeer minder dient op te trekken (wat ook de geluidsproductie reduceert). Pal tegenover toegang T2 zijn geen woningen gesitueerd. Als enkel de ingang T1 gebruikt wordt, moeten de vrachtwagens/tractoren over de volledige site rijden om de nieuwe losplaats te bereiken. Dit compliceert de verkeersorganisatie en –veiligheid op het bedrijventerrein. Tijdens piekmomenten van aanvoer, kan het aanvoerverkeer over de 2 toegangen verdeeld worden zodat de vrachtwagens minder lang moeten wachten.

Transportroutes en –hoeveelheden Hieronder wordt de verwachte situatie van het project voorgesteld (bij door Clarebout Potatoes NV gewenste situatie = productie van 810 ton afgewerkt diepvriesproduct/dag en 25.000 ton aardappelvlokken/jaar). De actuele situatie inzake transporthoeveelheden zal aan bod komen onder het hoofdstuk ‘Bestaande toestand’ bij de discipline ‘Mens – ruimtelijke ordening en verkeer’. Belconsulting N.V.


- 46 -

Aanvoer De aanvoer van de aardappelen gebeurt zowel met tractoren, externe vrachtwagens als vrachtwagens van Clarebout Potatoes N.V. De vrachtwagens van Clarebout Potatoes N.V. zijn uitgerust met een transportband. Het voordeel van vrachtwagens met transportband t.a.v. vrachtwagens met kipsysteem is de geringere geluidsproductie en geringere stofontwikkeling. In de geplande situatie (productie van 810 ton/dag aan diepvriesproducten en van 25.000 ton/jaar aan vlokken en rekening houdend met een rendement van 48,4 %) wordt volgende gemiddelde verkeersstroom voor aanvoer verwacht (zie ook verder onder de discipline ‘Mens – ruimtelijke ordening en verkeer’ voor een meer gedetailleerde weergave voor verschillende scenario’s): een 80-tal vrachtwagens/dag met aardappelen; een 15-tal vrachtwagens/dag met verpakkingsmaterialen. De aardappelen en hulpstoffen worden vanuit de verschillende uitvalswegen in de omgeving aangevoerd (nl. via N331, N322, N304 en N314). Afvoer In de geplande situatie wordt volgende gemiddelde verkeersstroom voor afvoer verwacht: een 45-tal vrachtwagens/dag met diepvriesproducten; een 2-tal vrachtwagens/dag met vlokken; een 7-tal vrachtwagens met nevenproduct. Het laden van het eindproduct verloopt volledig automatisch. Het transport van afgewerkt product gebeurt volcontinu (week, weekend, ’s nachts). De afvoer van het eindproduct naar het logistiek centrum in Komen gebeurt via de N314, een klein deel via de N336 en verder via de N58 (zie eerder Figuur 2.1.). Van aan de N58 is er rechtstreekse aansluiting op de industriezone waar het logistiek centrum gesitueerd is. Actueel en tijdelijk, door een wegomlegging, gebeurt de afvoer via de N331 richting Ieper en verder via de A19. Externe opslagplaatsen aardappelen Voor een overzicht van de externe opslagplaatsen wordt verwezen naar de discipline ‘Mens – ruimtelijke ordening en verkeer’.

Belconsulting N.V.


- 47 -

2.3.2.

Massa, wateren energiebalans

2.3.2.1. Massabalans producten Aanvoer producten Rekening houdend met een productie van 810 ton/dag diepvriesproducten en een rendement van 48,4 % zal er dagelijks gemiddeld zo’n 1.674 ton aardappelen aangevoerd worden. Afvoer product, afvalstoffen en secundaire grondstof In 2006 werd er 613 ton/dag afgewerkt diepvriesproduct geproduceerd. In de toekomst kan dit tot 810 ton/dag of 275.400 ton/jaar bedragen, vermeerderd met ca. 74 ton aardappelvlokken/dag of 25.000 ton/jaar. Daarnaast komen er afvalstoffen en secundaire grondstoffen vrij bij de productie. De ingeschatte jaarlijkse hoeveelheden worden in onderstaande tabel weergegeven. Tabel 2.1. : Overzicht verschillende nevenstromen en hoeveelheid en wijze van transport + bestemming Finale Hoeveel-heid Hoeveelbestemming geplande Aard van de (neven)stroom heid 2006 toestand (ton/jaar) (+ type afvoerwagen) Oorsprong Afnemer (ton/jaar) Plastiek folie Erkend Materiaalverpakking ophaler recyclage 78 103 Afvalstroom (container) Hout (‘A-hout’) RecyclageMateriaal(container) verpakking bedrijf recyclage 37 48 Afval van spijsolie en vetten van dierlijke of plantaardige oorsprong 372 (container geladen met kubicontainers van 1 RecyclageMateriaalm³) productie bedrijf recyclage 282 Restafval Erkend Storten / (container) algemeen ophaler verbranden 200 264 Karton RecyclageMateriaal(container) verpakking bedrijf recyclage 307 405 Stoomschillen Erkend Materiaal(tankwagen) ophaler recyclage 45.402(1) productie 34.360 Zetmeel (wit zetmeel in 1.200 container + bruin AfvalwaterErkend Materiaalzetmeel in tankwagen) zuivering 12.644 ophaler recyclage MateriaalSnippers/niet recyclage 1.000 conforme aardappelen Erkend (hoofdzaak productie vlokken) 45688 (containers) ophaler Materiaal4.625 Erkend recyclage Afgekeurd product productie ophaler (veevoeder) 3.500 Waterzuiveringsslib AfvalwaterErkend Secundaire (containers) zuivering mestvoerder 495(2) Meststof 495 grondstof Grondbrij (droge tarra in tractor Wassen van de Erkend (3) met boerenkar + aardappelen vervoerder Bodem (3) Belconsulting N.V.


- 48 -

Finale bestemming

Hoeveelheid 2006 (ton/jaar)

Hoeveel-heid geplande toestand (ton/jaar)

Aard van de (neven)stroom (+ type afvoerwagen) Oorsprong Afnemer geperste natte tarra in tractor met boerenkar en in open container + uitgeschepte natte tarra in open container) (1) Bij de berekening in deze tabel werd nog geen rekening gehouden met de rendementsverbetering. De werkelijke hoeveelheid stoomschillen zal kleiner zijn daar de benodigde hoeveelheid aardappelen per ton diepvriesproduct daalt. (2) Ondanks de productie-uitbreiding blijft de hoeveelheid af te voeren slib in dezelfde grootte-orde. Dit is te danken aan de verbeterde werking van de nieuwe aërobie. (3) De droge tarra is afkomstig van het triëren, de natte tarra van het wassen. De natte tarra wordt ter plaatste ontwaterd/geperst in een filterpers. Beide vormen van grondbrij gaan ofwel terug naar de landbouw (wordt terug meegenomen door de landbouwers die aardappelen afleveren) ofwel naar een erkende verwerker (vb. BSV Zwevegem).

Het waterzuiveringsslib en de grondbrij voldoen aan de bepalingen van Vlarea voor hergebruik als secundaire grondstof. Bij de discipline Mens – Ruimtelijke Ordening en Verkeer worden bovenstaande stromen vertaald naar de transportbewegingen van en naar Clarebout Potatoes NV.

2.3.2.2. Waterbalans Hiervoor wordt verwezen naar § 6.3. discipline ‘Water’.

2.3.2.3. Energiebalans Clarebout Potatoes N.V. neemt eveneens deel aan het Benchmarking Convenant EnergieEfficiëntie in de industrie. Dit Convenant is tot stand gekomen tussen de overheid en het bedrijfsleven en streeft het bereiken van de wereldtop en het blijven behoren tot de wereldtop wat betreft energie-efficiëntie na. Clarebout Potatoes N.V. heeft bij dit Convenant op 30/06/2004 een Energie Plan (EP) ingediend. Het Energie Plan en de daaraan verbonden acties moeten leiden tot een energiebesparing en een vermindering van de CO2-emissie. Clarebout Potatoes N.V. zal het Energie Plan jaarlijks monitoren en de resultaten rapporteren aan het Verificatiebureau. Een Energie Plan met actieplan is opgemaakt voor de periode 2003-2007. Het actieplan voor de periode 2008-2012 is nog in opmaak (gepland tegen april 2008). Dit zal toegevoegd worden bij de vergunningsaanvraag. Volgende acties ter energiebesparing werden reeds uitgevoerd: Warmtewisselaar op spui stoomketel; Economiser, rookgascondensor, geleidbaarheidsmeting en 3-maandelijkse rookgasmeting op stoomketel. De frequente rookgasmeting laat toe de stookinstallatie steeds in de meest optimale omstandigheden te laten werken; Isolatie van de leidingen; Monitoring O2-gehalte stoomketels; Belconsulting N.V.


- 49 -

Aansluiting frequentiesturing op compressor. Dit zorgt voor minder leegloop en een maximale benutting van de compressor en dus een vermindering van het energieverbruik. Warmterecuperatie op de bakdampen;

2.3.3.

Milieu- en veiligheidsprocedures

2.3.3.1. Controleprocedures + milieumaatregelen Milieucoördinator Clarebout Potatoes N.V. stelt zich tot doel de milieu-impact van haar activiteiten zoveel mogelijk te beperken. Clarebout Potatoes N.V. heeft een externe milieucoördinator benoemd overeenkomstig de Vlaamse Milieuwet van 1996. Bovendien werd er een interne milieuverantwoordelijke aangeduid. Deze coördinatoren geven advies over de ontwikkeling, de invoering, de toepassing en de evaluatie van milieuvriendelijke productie, met inbegrip van procédés, afval en REG (Rationeel Energieverbruik). Zij brengen ook verslag uit aan de bevoegde autoriteiten betreffende afval en lozingen. Eveneens is er een werkgroep milieu die agendapunten en problemen in verband met milieuzorg binnen het bedrijf bespreekt en uitvoert. Communicatie met de overheid (zoals jaarlijkse meldingen) spelen eveneens een belangrijke rol.

Vrijwillige milieuprogramma’s Clarebout Potatoes N.V. nam deel aan het PRESTI-2 programma, waarbij kleine en middelgrote ondernemingen aangespoord werden om de haalbaarheid en de resultaten van preventieve maatregelen te demonstreren en te publiceren. Verder werkten 2 thesisstudenten aan een modellering en optimalisering van de afvalwaterzuivering, met behulp van de ASM-modellen (activated sludge models nr.1, 2, 2d en 3). De resultaten hiervan worden weergegeven onder § 6.3. ‘Water’.

Controles/metingen Ter controle van de emissies gebeuren regelmatig onder meer de volgende controles: Periodiek bodemonderzoek : om de 10 jaar, Clarebout Potatoes N.V. is een type B bedrijf wegens de vergunning voor de opslag van corrosieve producten, onder meer Na-loog voor het kuisen van de frituren, ontsmettingsmiddelen en hulpstoffen voor de afvalwaterzuivering. Het laatste bodemonderzoek gebeurde in februari 2006. De resultaten worden in het MER besproken worden onder de discipline ‘Bodem’. Continue opvolging van het rendement van de waterzuivering (op dagbasis) door middel van een eigen meetprogramma voor diverse parameters, onder meer COD, fosfor en stikstof. Hierbij wordt Clarebout Potatoes N.V. continu begeleid door een erkend deskundige inzake water. Deze aanpak, samen met een aantal ingrepen in het productieproces, hebben geleid tot goede resultaten. Analyses op de waterlozing door Envirotox (5-daagse meetcampagne ter bepaling van de waterheffing). 3-maandelijkse luchtemissiemetingen (parameters: vochtgehalte, temperatuur, debiet, statische druk, O2, CO, NOx en SO2). Halfjaarlijkse boorputwateranalyses. Belconsulting N.V.


- 50 -

Zuiveringsslibanalyses. Grondwaterpeilmetingen. Maandelijkse staalname door VMM van het lozingswater (extra analyse van Cl- en opsplitsing van totaal N t.o.v. de eigen meetcampagnes door Envirotox). De resultaten van deze meetgegevens worden besproken in het MER onder discipline ‘Water’. Implementatie milieumaatregelen Volgende milieumaatregelen werden door het bedrijf toegepast: Gescheiden opslag en ophaling van het afval (o.a. productafval, papier en karton, metaal, restafval) in het containerpark van Clarebout Potatoes N.V. Daarnaast tracht men om het verpakkingsmateriaal (zoals folie) zoveel mogelijk te reduceren en te sorteren. Jaarlijkse meldingen aan OVAM zorgen ervoor dat er een duidelijk zicht blijft over de hoeveelheden afval dat per ton geschilde aardappelen wordt geproduceerd; Aanpassing foliedikte tot dunnere folies om de afvaltonnage te verminderen; Sluiten van deuren en poorten om geluids- en geurhinder maximaal te voorkomen; In functie van een landschappelijke integratie van het bedrijf in zijn omgeving werden er bermen rond het bedrijf aangelegd. Deze hebben een hoogte van 10 m. Aan de noordkant van de site wordt tevens een groenscherm en bos aangebracht om het zicht op de witte oppervlakten van de diepvriesmuren vanuit Dranouter en Kemmel zo veel mogelijk te masceren (noordelijke zone 5 en 6 op Figuur 4.2.). Geur = aandachtspunt voor Clarebout Potatoes N.V. waarbij reeds een aantal maatregelen werden getroffen om geurhinder te verminderen. In het kader van dit MER loopt een geuronderzoek; de resultaten worden verwerkt onder de discipline ‘Lucht’. Daarnaast is met de steun van het Instituut voor de aanmoediging van innovatie door Wetenschap & Technologie in Vlaanderen (IWT) en in samenwerking met Prof. Vanlangenhove van de Universiteit Gent een project in uitvoering ter beoordeling van de werking van de ontgeuringsinstallatie voor bakdampen (de resultaten worden verwerkt onder de discipline ‘Lucht’).

2.3.3.2. Veiligheidsvoorzieningen Zie ook verder onder discipline ‘Veiligheid’ (§ 6.4.6.). Wettelijke basis Clarebout Potatoes N.V. beschikt over een preventiedienst in overeenstemming met de welzijnswet (KB van 4 augustus 1996). Hierbij treft Clarebout Potatoes N.V. de nodige maatregelen voor het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk betreffende : Arbeidsveiligheid Gezondheid Psychosociale belasting Ergonomie Arbeidshygiëne Verfraaiing arbeidsplaatsen Maatregelen van de onderneming op het leefmilieu Bescherming tegen pesten op het werk Belconsulting N.V.


- 51 -

De arbeidsplaatsen zijn zo geconstrueerd, dat zij voldoen aan de wettelijke bepaling beschreven in de Codex Titel III. Bij de uitbouw van deze werkplaatsen werd ook rekening gehouden met de talrijke artikelen beschreven in het ARAB, zoals ondermeer artikel 52 inzake brandveiligheid. De structuur van het bedrijf is zo georganiseerd dat de machines in de productie en in de verpakkingsafdeling goed toegankelijk zijn voor inspectie, onderhoud en reiniging. Met betrekking tot brandveiligheid en op uitdrukkelijk verzoek van de verzekering, werden de stoom- en olieketels opgesteld in een afzonderlijk energielokaal en dus gescheiden van het productieapparaat. Verder is er een totaal rookverbod in het bedrijf (met uitzondering van een extern opgesteld lokaal) geïmplementeerd bij Clarebout Potatoes N.V. De preventiedienst van Clarebout Potatoes N.V. heeft de omgang met chemische producten duidelijk omschreven waarbij ze zich heeft gebaseerd op de Codex Titel V. Werknemers die potentieel in contact kunnen komen met gevaarlijke producten (bij voorbeeld corrosieve, schadelijke of irriterende producten), worden daarvoor voldoende opgeleid en krijgen persoonlijke beschermingsmiddelen ter beschikking gesteld om de mogelijke risico’s zoveel mogelijk preventief uit te schakelen. In de noodprocedures is er onder meer een scenario voorzien in geval van lekken van gevaarlijke producten. Bij Clarebout Potatoes NV worden geen brandgevaarlijke vloeistoffen opgeslagen, enkel corrosieve en/of irriterende producten. De opslag van deze producten voldoet aan de reglementering van Vlarem II en ARAB. De houders worden 3-jaarlijks geïnspecteerd door een milieudeskundige erkend in de discipline houders voor gassen of gevaarlijke stoffen.

Clarebout Potatoes N.V. is een voedingsverwerkend (voedsel)veiligheid van het eindproduct uiterst belangrijk is.

bedrijf

waarbij

ook

de

Tenslotte moeten de arbeidsmiddelen, die bij Clarebout Potatoes N.V. gebruikt worden, voldoen aan strikte normen zoals beschreven in het KB van 4 augustus 1996 en het KB arbeidsmiddelen (KB 12 augustus 1993). Clarebout Potatoes N.V. werkt hiervoor samen met het studiebureau D.D.Engineering.

Beleidsverklaring Clarebout Potatoes N.V. Clarebout Potatoes N.V. heeft een duidelijk beleid uitgestippeld welke werd samengevat in de beleidsverklaring. Daar maakt welzijn een belangrijk onderdeel van uit. De beleidsverklaring wordt weergegeven in Bijlage 2.2.

Belconsulting N.V.


- 52 -

3.

RELEVANTE ALTERNATIEVEN

Er kunnen op verschillende niveaus alternatieven beschouwd worden. Hierbij kan er een onderscheid gemaakt worden tussen beleidsalternatieven, uitvoeringsalternatieven en locatiealternatieven.

3.1. Beleidsalternatieven Aangezien voorliggend project betrekking heeft op een bestaande industriële vestiging worden er in dit MER geen beleidsalternatieven onderzocht.

3.2. Locatiealternatieven Sinds 1988 is het bedrijf Clarebout Potatoes N.V. actief in Nieuwkerke. Sinds de inplanting van het bedrijf is de aardappelteelt in deze streek gegroeid. De regio is uitermate geschikt voor de aardappelteelt, waardoor de afstand tussen het hoofdaandeel van de productie van de grondstof en de verwerking van de grondstof minimaal is. Zoals aangegeven in § 2.2. ‘Verantwoording’ woont het merendeel van de werknemers op minder dan 20 km van het bedrijf. De bestemming van de grond op het gewestplan is “gebieden voor ambachtelijke bedrijven of gebieden voor kleine en middelgrote ondernemingen”. Via een BPA-wijziging in 2004 werd een nieuwe perceelsgrens getrokken en het bestaande perceel uitgebreid (zie ook verder onder § 4 ‘Beleidsmatige en juridische randvoorwaarden’). Er wordt hier tevens op gewezen dat een herlocalisatie naar Komen, waar het logistiek centrum van de firma Clarebout Potatoes NV gevestigd is, niet mogelijk is wegens onvoldoende plaats. Locatiealternatieven komen dan ook niet aan bod in dit MER.

3.3. Uitvoeringsalternatieven Er worden verschillende uitvoeringsalternatieven bestudeerd, nl. uitvoeringsalternatieven inzake: de productiecapaciteit, het al of niet voorzien van een WKK, de transporttijden, grondwatergebruik, toetsing aan BBT en BREF.

Belconsulting N.V.


- 53 -

Uitvoeringsalternatief 1 m.b.t. productiecapaciteit Inzake de productiecapaciteit worden er 2 uitvoeringsalternatieven beschouwd, nl. productie van 540 ton afgewerkt diepvriesproduct/dag (= huidige vergunde productiecapaciteit) en productie van 810 ton afgewerkt diepvriesproduct/dag (= gewenste maximale productiecapaciteit). Voor beide alternatieven wordt er nog een deelalternatief beschouwd, nl. al of niet verwerking van de nevenstroom ‘niet conforme aardappelen en te kleine frieten’ tot aardappelvlokken. Zo worden volgende scenario’s beschouwd: Uitvoeringsalternatief 1A: productie van 540 ton afgewerkt diepvriesproduct/dag + afvoer van de nevenstroom ‘niet conforme aardappelen en te kleine frieten’ als veevoeder (dit uitvoeringsalternatief komt overeen met de referentietoestand en kan dus als het nulalternatief (= ‘niets doen’ t.o.v. huidige situatie) beschouwd worden); Uitvoeringsalternatief 1B: productie van 540 ton afgewerkt diepvriesproduct/dag + verwerking van de nevenstroom ‘niet conforme aardappelen en te kleine frieten’ tot aardappelvlokken met een productiecapaciteit van 16.000 ton/jaar; Uitvoeringsalternatief 2A: productie van 810 ton afgewerkt diepvriesproduct/dag + afvoer van de nevenstroom ‘niet conforme aardappelen en te kleine frieten’ als veevoeder; Uitvoeringsalternatief 2B: productie van 810 ton afgewerkt diepvriesproduct/dag + verwerking van de nevenstroom ‘niet conforme aardappelen en te kleine frieten’ tot aardappelvlokken met een productiecapaciteit van 25.000 ton/jaar. Dit is voor Clarebout Potatoes NV de gewenste situatie en vormt voor dit MER dan ook het basisscenario waarbij bij de algemene effectbeoordeling dan ook vanuit gegaan wordt. De verschillen tussen deze 4 uitvoeringsalternatieven hebben, naast de productiecapaciteit en de aard van de productie, hoofdzakelijk betrekking op de waterbalans en het transport. De 4 uitvoeringsalternatieven inzake productiecapaciteit zullen onder alle disciplines evenwaardig beschouwd worden. Uitvoeringsalternatief 2 m.b.t. WKK In het MER wordt er uitgegaan van de situatie waarbij er een WKK voorzien wordt voor de verbranding van de biogassen afkomstig van de vergisting van het bruin zetmeel en afkomstig van de UASB-reactor. Clarebout Potatoes N.V. heeft immers de intentie om een WKK-installatie te voorzien om bovenvermelde nevenstromen te valoriseren door deze nuttig aan te wenden voor de productie van energie. De belangrijkste verschilpunten voor dit uitvoeringsalternatief (al dan niet installatie van een WKK) worden besproken onder de relevante disciplines ‘Lucht’ en ‘Water’. Opmerking: De projectbeschrijving in het MER gaat uit van de installatie van een WKK. Er dient hier echter nog opgemerkt te worden dat tijdens de loop van het MER-proces Clarebout Potatoes NV ook de optie heeft naar voor gebracht om het biogas na te verbranden met recuperatie van warmte, vb. onder de vorm van stoom (in de geplande stoomketel bij de vlokkenlijn). De belangrijkste verschillen tussen beide in effectbeoordeling situeren zich binnen de discipline ‘Lucht’. De stoomketel zal dan ook enkel beoordeeld worden onder deze discipline. Voor de andere diciplines zijn de verschilpunten gering of niet relevant. Daarnaast is er sowieso een Energiestudie in uitvoering die de voor- en nadelen van stoomketel en WKK t.o.v. elkaar zal uitzetten. Deze studie zal bij de vergunningsaanvraag worden gevoegd.

Belconsulting N.V.


- 54 -

Uitvoeringsalternatief 3 m.b.t. transporttijden Onder de discipline ‘Mens – ruimtelijke ordening en verkeer’ zullen de effecten op verkeer beschouwd worden voor 2 situaties: Aanvoer en afvoer verdeeld over week en weekend; Geen aanvoer van aardappelen Uitvoeringsalternatief 4 m.b.t. grondwatergebruik In maart 2004 werd een studie ‘Onderzoek Alternatieve Waterbevoorrading Clarebout Potatoes N.V.’ uitgevoerd. Deze studie evalueerde verschillende alternatieven voor het gebruik van grondwater uit de watervoerende laag in het Krijt, nl. ofwel verdere optimalisatie van de reeds bestaande andere waterbronnen (hemelwater, leidingwater, gezuiverd afvalwater) ofwel grondwater zoeken in een andere watervoerende laag. Uit de studie resulteerden volgende mogelijke haalbare oplossingen voor een verminderd gebruik van het diepe grondwater: - Meer gebruik van leidingwater (recent werden er aanpassingen aan het leidingnet uitgevoerd waardoor het potentieel toevoerdebiet verhoogd werd, zie ook verder onder discipline ‘Water’); - Verdergaande zuivering van het afvalwater zodat dit voor meerdere toepassingen kan aangewend worden. Het gezuiverde afvalwater wordt immers actueel reeds maximaal benut op locaties waar dit om kwaliteitsredenen toelaatbaar is. Daar deze locaties beperkt zijn in verhouding tot de hoeveelheid gezuiverd afvalwater, blijft er steeds een overschot aan gezuiverd afvalwater dat geloosd wordt op een gracht. In dit kader onderzoekt Clarebout Potatoes N.V. in samenwerking met de VMW de mogelijkheid om het overtollige gezuiverde afvalwater nog verder te zuiveren zodat dit ook kan aangewend worden in cycli waar een hoogwaardige waterkwaliteit vereist is. Mogelijke technieken voor verdergaande behandeling zijn membraan technieken en/of omgekeerde osmose. Een proefproject inzake de technische haalbaarheid van membraantechnologie zal opgestart worden in april/mei 2008. De resultaten zijn dan ook nog niet beschikbaar voor dit MER. De werkelijke haalbaarheid hangt naast het technische aspect ook af van de problematiek rond de rest-vuilvracht (zie ook verder onder discipline ‘Water’). Bovenstaande 2 mogelijkheden en/of een combinatie van beide worden onderzocht onder de discipline ‘Water’.

Toetsing aan BBT en BREF De installaties worden getoetst aan de Best Beschikbare Technieken (studies BBT en BREF’s), d.i. toetsen of gehanteerde methodologieën de best beschikbare techniek zijn. De BBT-studie ‘groentenen fruitverwerkende nijverheid’4 en de Bref ‘Food, Drink and Milk’ zijn hier van toepassing5.

4

Vito 1999 EU 2006 Belconsulting N.V. 5


- 55 -

In de Vito BBT studie is een lijst van 133 technieken opgenomen die mogelijk als BBT kunnen toegepast worden (een aantal technieken heeft echter geen betrekking op de aardappelverwerkende industrie). Een aantal van deze technieken zijn : Referentie Aanvoeren, lossen, opslag van gronden hulpstoffen

Techniek Minimaliseren van de stock

Aanvoeren, lossen, opslag van gronden hulpstoffen Voorbewerking

Tussenbehandeling

Gescheiden inzameling van verpakkingsmateriaal Aardappelen mechanisch van vuil ontdoen Schillen met behulp van stoom Indirecte koeling

Reinigen / ontsmetten van productie-installaties Koelen en conditioneren van ruimten

Zoveel mogelijk hergebruik van water Gebruik van ammoniak als koudemiddel

Voorbewerking

Situatie Clarebout Wordt naar gestreefd, maar i.f.v. beperking transporthinder wordt er wel voorzien in een opslagcapaciteit om het weekend deels te kunnen overbruggen (zie discipline ‘Mens - verkeer’) OK OK OK Gerealiseerd op beide lijnen sinds eind 2006 Zie discipline ‘water’ OK

In de respectievelijke disciplines wordt verder verwezen naar de (andere) relevante technieken van de BBT.

Clarebout Potatoes NV heeft de checklist ingevuld die uitvoering geeft aan de bepalingen van de Bref. Deze checklist is daarna doorgenomen met de Afdeling Milieuvergunningen van de Vlaamse Overheid. Een groot deel van de technieken / preventiemaatregelen die aangeraden worden in deze checklist zijn reeds gerealiseerd bij Clarebout Potatoes NV. Volgende werkpunten (niet-limitatieve lijst) blijven nog over (met elk hun respectievelijke uitvoeringstermijn) :

Belconsulting N.V.


- 56 -

Referentie Lijst 1 : Preventie

Lijst 1 : Preventie

Lijst 1 : Preventie

Lijst 5 : Rationeel energiegebruik

Belconsulting N.V.

Maatregel Geluidshinder aanpakken aan de bron op het niveau van ontwerp, selectie, procesvoering en onderhoud, en geluidsbronnen inkapselen. Geluidsdempers voorzien op lucht in- en uitlaten van compressoren Water hergebruiken na sterilisatie en desinfectie, waarbij het gebruik van actief chloor wordt vermeden en op voorwaarde dat voldaan is aan de bepalingen van de Europese Richtlijn 98/83/EC. Toepassen van WKK


Uitvoeringstermijn 2007- 2010

2007- 2010

2007- 2010

In studie

- 57 -

4.

JURIDISCHE, BELEIDSMATIGE EN ADMINISTRATIEVE SITUERING

4.1. Juridische en beleidsmatige situering In onderstaand overzicht worden de belangrijkste juridische en beleidsmatige randvoorwaarden opgesomd. De onderwerpen die eerder een algemene, administratieve betekenis hebben (vb. vergunningsplicht) worden in dit overzicht volledig beschreven. De onderwerpen die inhoudelijk van belang zijn voor het MER worden hier enkel kort vermeld en worden verder behandeld in de betrokken hoofdstukken. Er wordt in de tabel dan ook verwezen naar deze hoofdstukken, namelijk als volgt: Proj: projectbeschrijving; B: Bodem; Water: (oppervlakte- en grond)water; Gel: geluid; Lucht: lucht; F en Fl: Fauna en Flora; L, BE en Ar: landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie; Mens SO: mens – ruimtelijke ordening en verkeer; Mens tox: mens toxicologie; /: niet relevant (De referenties en data van de vermelde wetgeving en beleidsdocumenten zijn opgenomen in bijlage 4.1) Juridische/beleidsmatige randvoorwaarde

Inhoudelijk

Discipline/ Hoofdstuk

Bespreking relevantie

JURIDISCHE RANDVOORWAARDEN MILIEUHYGIENE VLAREM I en Milieuvergunnings-decreet

Belconsulting N.V.

Vlarem I is een uitvoeringsbesluit van het Vergunning aan te Enkele belangrijke toepasselijke vergunningsplichtige Vlaremrubrieken: milieuvergunningsdecreet. vragen De voornaamste toepasselijke rubrieken zijn: Hierin worden de procedures voor de Rubriek 45.16: installaties voor het bewerken en verwerken voor de meldingen en milieuvergunningsaanvragen fabricage van levensmiddelen op basis van plantaardige grondstoffen met een productiecapaciteit van meer dan 300 ton per dag vastgelegd. Rubriek 45.13.a: verwerken aardappelen De ‘hinderlijke inrichtingen’ worden in Vlarem Rubriek 45.13.b: schillen van aardappelen en conserveren I ingedeeld in een aantal ‘rubrieken’. Rubriek 45.17.2.: inrichtingen voor het conserveren van plantaardige producten Daarnaast zijn tal van vlaremrubrieken van toepassing, waaronder onder meer : rubriek 2.2.3.c.: opslag en biologische behandeling van bruin zetmeel MER Clarebout Potatoes

- 58 -

Juridische/beleidsmatige randvoorwaarde

Inhoudelijk


VLAREM II en Vlarem II is een uitvoeringsbesluit van het milieuvergunnings-decreet milieuvergunningsdecreet Hierin worden de algemene en sectorale voorwaarden beschreven waaraan vergunningsplichtige activiteiten moeten voldoen. Daarnaast bevat dit besluit ook de milieukwaliteitsnormen voor oppervlaktewater, grondwater, lucht, geluid, bodem. VLAREA en Afvalstoffendecreet

Belconsulting N.V.

B Water Gel Lucht Mens SO

Het uitvoeringsbesluit van het B afvalstoffendecreet is gekend als het VLAREA (Vlaams Reglement inzake afvalvoorkomingen beheer). Het heeft als doelstelling de gezondheid van de mens en het milieu te beschermen tegen de schadelijke invloed van afvalstoffen en de verspilling van grondstoffen en energie tegen te MER Clarebout Potatoes

Bespreking relevantie rubriek 3.6: afvalwaterzuiveringsinstallaties en lozing afvalwater rubriek 12.1.2.: elektriciteitsproductie rubriek 12.2: transformatoren rubriek 12.3.2.: batterijladers rubriek 15.1.1.: stalplaats voertuigen rubriek 16.3: koelinstallaties en compressoren rubriek 16.7.1.: opslagplaats voor gassen rubriek 17: opslag gevaarlijke producten rubriek 19.6.: opslag van paletten rubriek 23.3.: opslag verpakkingsfolie rubriek 24.4.: labo rubriek 29.5.2.2.: mataalbewerkingsmachines rubriek 31.1.: vast opgestelde motoren (WKK + sprinklerinstallatie) rubriek 33.4.: opslag van karton rubriek 39.: stoomketels en stoomschillervat rubriek 43: verbrandingsinrichtingen stoomketel en thermische olieketel rubriek 53: grondwaterwinning De voorwaarden en normen uit Vlarem II die relevant zijn voor het project, zullen worden behandeld bij de effectbespreking in dit MER

Het Vlarea is van toepassing op het inzamelen, vervoer en verwerking van de geproduceerde afvalstoffen en op het gebruik van afvalstoffen als secundaire grondstof (hergebruik aardappelschillen als veevoeder)

- 59 -

Juridische/beleidsmatige randvoorwaarde VLAREBO en Bodemsaneringsdecreet

Inhoudelijk


gaan. Het decreet voorziet o.a. in een regeling voor B de identificatie en een register van verontreinigde gronden, een regeling voor nieuwe en historische bodemverontreiniging en een regeling voor de overdracht van gronden. Het VLAREBO (Vlaams Reglement betreffende de bodemsanering) is het uitvoeringsbesluit van het bodemsaneringsdecreet.

WATER Decreet Waterbeleid

Integraal In uitvoering van de Europese Kaderrichtlijn Water werd het Decreet Integraal Waterbeleid aangenomen door het Vlaams Parlement. De Vlaamse overheid streeft naar duurzame ontwikkeling van de watersystemen in Vlaanderen. Besluit inzake Dit besluit gaat uit van het principe dat hemelwaterputten, hemelwater in eerste instantie dient hergebruikt infiltratie-voorzieningen, te worden, in tweede instantie in de bodem buffervoorzieningen en infiltreert en in laatste instantie vertraagd wordt gescheiden lozing van afgevoerd. Het besluit is o.m. van toepassing afvalwater en hemelwater op het bouwen of herbouwen van gebowen vanaf 75 m² dakoppervlakte, uitbreidingen vanaf 50 m² dakoppervlakte en aanleg van verharde grondoppervlaktes vanaf 200 m².


Het bedrijf dient periodiek een oriënterend bodemonderzoek uit te voeren (om de tien jaar)

B Water F en Fl § 12

In het kader van dit decreet dient door de vergunningverlenende overheid een ‘watertoets’ uitgevoerd te worden (art. 8). De elementen die nodig zijn voor het invullen van de Watertoets worden aangereikt in het MER

Water

Het project voorziet bijkomende verharde oppervlakte (toegang T2)

Besluit betreffende indeling De wet op bescherming van de Water en kwaliteitsdoelstellingen oppervlaktewateren tegen verontreiniging legt waterlopen de basis voor o.a. milieukwaliteitsnormen. Een besluit van de Vlaamse Regering duidt de verschillende bestemmingen van de oppervlakte-wateren aan (drinkwater, zwemwater, viswater, schelpdierwater). De milieukwaliteitsnormen voor de verschillende bestemmingen zijn opgenomen in Belconsulting N.V.


In de omgeving van het projectgebied situeren zich volgende waterlopen: Zeepbeek: waterloop van derde categorie op ca. 600 m ten NO Noordhoekbeek: waterloop van derde categorie op ca. 800 m ten NW Niet geklasseerde waterloop op ca. 650 m ten ZO Douvebeek: waterloop tweede categorie op ca. 1700 m ten N

- 60 -


Inhoudelijk

Vlarem II. Besluit betreffende Onbevaarbare waterlopen worden ingedeeld in onbevaarbare waterlopen 3 categorieën: -categorie 1 (bevoegdheid Aminal Afdeling Water) -categorie 2 (bevoegdheid provincie) -categorie 3 (bevoegdheid gemeente) De niet geklasseerde waterlopen vallen onder de bevoegdheid van de eigenaars van de percelen. Besluit betreffende Bevaarbare waterlopen vallen onder de bevaarbare waterlopen bevoegdheid van het Vlaams Gewest (Afdeling Waterwegen en Zeewezen (AWZ)). Wet betreffende wateringen; Openbare besturen die in hun ambtsgebied Wet betreffende de polders instaan voor de waterbeheersing. Ze zijn o.a. verantwoordelijk voor de onderhouds- en aanpassingswerken voor de waterlopen van 2e en 3e categorie (en ingeschreven niet-geklasseerde waterlopen) binnen hun ambtsgebied. Grondwaterdecreet en Het grondwaterdecreet voorziet in de uitvoeringsbesluiten afbakening van waterwingebieden en beschermingszones. De grondwatervergunning is geïntegreerd in de milieuvergunning (opgenomen in Vlarem).



Water

In de onmiddellijke omgeving van het projectgebied bevinden zich 3 onbevaarbare waterlopen (zie hoger)

Niet relevant

In de omgeving van het projectgebied zijn geen bevaarbare waterlopen gelegen

Niet relevant

Niet van toepassing voor het projectgebied

Water

Het projectgebied en nabije omgeving liggen niet in waterwingebied of binnen een beschermingszone

LUCHT Europese kaderrichtlijn Deze Europese Kaderichtlijn Lucht’ vormt Lucht luchtkwaliteit samen met een aantal dochterrichtlijnen de basis voor het luchtbeleid in Europa (luchtkwaliteit, beoordelingscriteria,…). In de kaderrichtlijn worden o.a. de verontreinigende stoffen omschreven waarvoor in de ‘dochterricht-lijnen’ grenswaarden of richtwaarden moeten worden vastgelegd. Belconsulting N.V.


Dit wordt besproken in de overeenkomstige discipline

- 61 -

Juridische/beleidsmatige Inhoudelijk randvoorwaarde Eerste dochterrichtlijn Deze Europese Richtlijn stelt o.a. luchtkwaliteit grenswaarden vast voor SO2, NO2, NOx, PM10 en Pb. Ze werd omgezet in Vlaremwetgeving. Hiermee beoogt de EU concentraties van deze verontreinigende stoffen in de lucht te verkrijgen die schadelijke gevolgen voor de gezondheid van de mens en voor het milieu voorkomen, verhinderen of verminderen. Tweede dochterrichtlijn Deze Europese Richtlijn stelt o.a. luchtkwaliteit grenswaarden voor CO en benzeen. Ze werd omgezet in Vlaremwetgeving. Deze richtlijn is analoog opgebouwd als de eerste dochterrichtlijn luchtkwaliteit. Derde dochterrichtlijn Dit is een Europese Richtlijn betreffende ozon. luchtkwaliteit In deze richtlijn wordt een streefwaarde voor ozon vastgelegd die de lidstaten zo goed mogelijk moeten benaderen. Ze werd omgezet in Vlaremwetgeving. Vierde dochterrichtlijn Deze Europese Richtlijn handelt over luchtkwaliteit verontreinigende stoffen zoals arseen (As), cadmium (Cd), kwik (Hg), nikkel (Ni) en polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK). In deze richtlijn worden drempelwaarden en monitoringsverplichtingen opgelegd. Deze richtlijn is omgezet in Vlaremwetgeving Kyoto-protocol In 1997 werd een protocol ondertekend, waarbij de geïndustrialiseerde industrielanden er zich toe verbinden om hun globale uitstoot aan broeikasgassen tegen 2008-2012 meer dan 5% onder het niveau van 1990 te brengen. België engageerde zich tot een vermindering met 7,5%. NEC-richtlijn Deze Europese richtlijn legt nationale emissieplafonds op voor SO2, NOx, VOS en ammoniak. Belconsulting N.V.


Discipline/ Hoofdstuk Lucht


Lucht

De evaluatie van de grenswaarden wordt besproken in de discipline lucht.

Lucht


Lucht


Lucht

Dit wordt bestudeerd in de betrokken discipline

Lucht


Dit wordt besproken in de overeenkomstige discipline

- 62 -


Inhoudelijk



Project Lucht

Het bedrijf wordt beschouwd als een IPPC-bedrijf (omwille van rubriek 45.16). De IPPC-richtlijn is dus van toepassing Een herevaluatie van deze IPPC-toetsing (zie ook eerder onder §. 3.3. ‘Uitvoeringsalternatieven’) zal alsnog sowieso gebeuren in kader van de vergunningsaanvraag.

Project

De bepalingen van deze BBT zijn van toepassing voor het bedrijf

Mens SO

Stedenbouwkundige vergunning is vereist voor het project o.w.v.: Bouwen (art. 99-1°)

Doel is de verzuring, eutrificiëring en ozonverontreiniging aan te pakken. Het Vlaamse NEC-reductieprogramma werd door de Vlaamse Regering goedgekeurd in 2003 IPPC IPPC-richtlijn (GPBV-richtlijn)

Deze Europese Richtlijn 96/61/EG van 24/09/1996 inzake Geïntegreerde Preventie en Bestrijding van verontreiniging (GPBV, in het Engels IPPC: (Integrated Pollution Prevention and Control) vraagt dat alle annex-1 bedrijven werken volgens vergunningsvoorwaarden gebaseerd op BBT/BAT. Deze richtlijn werd geïntegreerd in Vlarem. Voor de toepassing van de richtlijn wordt gebruik gemaakt van BREF’s (Europees) en BBT-studies (Vlaams) BBT Groentenen De BBT “groentenen aardappelverwerking” aardappelverwerking beschrijft de BAT die van toepassing zijn voor installaties die groenten en aardappelen verwerken. In uitvoering van de IPPC-richtlijn wordt de BREF gebruikt bij vergunningverlening aan en beoordeling van bedrijven waarop de IPPCrichtlijn van toepassing is. RUIMTELIJKE ORDENING Decreet m.b.t. de Dit decreet vormt de basis van de organisatie van de reglementering m.b.t. ruimtelijke ordening en Ruimtelijke Ordening legt o.a. een lijst van handelingen op waarvoor een stedenbouwkundige vergunning verplicht is (art. 99).

Belconsulting N.V.


Verder dient vermeld te worden dat het verlenen van een milieuvergunning gekoppeld is aan een bouwvergunning. De ene vergunning mag niet mag worden gebruikt zolang de andere niet is verleend. Indien de milieuvergunning wordt geweigerd dan vervalt de bouwvergunning van rechtswege. Omgekeerd, indien de bouwvergunning wordt geweigerd wordt de milieuvergunning enkel geschorst. - 63 -

Juridische/beleidsmatige Inhoudelijk Discipline/ randvoorwaarde Hoofdstuk Plannen m.b.t. De bodembestemming wordt vastgelegd via de Mens SO bodembestemming gewestplannen en/of via de algemene plannen van aanleg (APA’s) of bijzondere plannen van aanleg (BPA’s). Ter uitvoering van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) worden gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP’s) opgemaakt. Ook op provinciaal en gemeentelijk vlak worden gelijkaardige plannen opgesteld.


Besluit betreffende Deze instrumenten hebben respectievelijk als Niet relevant Ruilverkaveling en doel te komen tot een betere economische Landinrichting uitbating en te komen tot volwaardige ontwikkeling van alle facetten van een gebied NATUUR Natuurbehoudsdecreet Dit decreet heeft als doel de bescherming, de F en F Vogelrichtlijn ontwikkeling, het beheer en het herstel van het Habitatrichtlijn natuurlijk milieu. Conventie van Ramsar Het decreet wenst een gebiedsgericht natuurbeleid, zowel inzake het creëren van ruimtelijke netwerken (VEN, IVON) als op het vlak van het creëren van natuurreservaten. In het decreet staan ook een aantal belangrijke principes ingeschreven, zoals standstill, compensatiemaatregelen,… In dit decreet worden ook de instandhoudingsdoelstellingen en procedures bepaald betreffende de speciale beschermingszones (SBZ) in het kader van de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn en in het kader van de waterrijke gebieden van internationale betekenis (“Ramsar”).

Het projectgebied maakt geen deel uit van een landinrichtingsproject noch van een ruilverkavelingsproject.

Het projectgebied is op het gewestplan (zie Figuur 4.1.) gedeeltelijk aangeduid als gebied voor ambachtelijke bedrijven en kmo’s, gedeeltelijk als landschappelijk waardevol gebied en voor een klein deel in woonuitbreidingsgebied (in het ontwerp van het GRS omgezet naar buffergebied) Voor het projectgebied is een BPA van kracht. Het ‘BPA Heirweg’ werd goedgekeurd op 22/06/2004 en bevat het bedrijf en zijn onmiddellijke omgeving (zie Figuur 4.2.)

In de omgeving van het projectgebied (meerdere kilometers) zijn geen VEN-gebieden (eerste fase) aangeduid. Het projectgebied ligt op 1,5 km van het habitatrichtlijngebied (SBZ-H) “Westvlaams Heuvelland” (ten westen t.o.v. het projectgebied), zie Figuur 4.3. Het projectgebied is niet gelegen in een straal van 2 km van een vogelrichtlijngebied (SBZ-V), ramsargebied of weidevogelgebied. Er is geen natuurvergunning vereist

Naast dit gebiedsgericht beleid worden ook Belconsulting N.V.


- 64 -


Inhoudelijk



Niet relevant

Er bevindt zich geen bos binnen het projectgebied

L, BE en Ar

MER’s en de daaruit voortvloeiende beslissingen dienen ten volle rekening te houden met archeologische vindplaatsen en hun context (art. 5.3 van de conventie van Malta). Toevalsvondsten dienen gemeld te worden. Er dient rekening gehouden te worden met de eventuele adviezen van de Administratie Onroerend Erfgoed

L, BE en Ar

In de omgeving van het projectgebied bevinden zich volgende beschermde monumenten: O.L.V Kapel (Eikelstraat 4); Voormalig gemeentehuis (Markt 17); Hoeve “Cense Westhove” (Westovestraat 3).

specifieke maatregelen en beschermingsprocedures beschreven ter bescherming van vegetaties of kleine landschapselementen. De bescherming van beschermde dieren, vogels en planten wordt verder geregeld in diverse koninklijke besluiten. Ook werden beheersgebieden voor weidevogels afgebakend. Bosdecreet Het bosdecreet heeft tot doel het behoud, de bescherming, de aanleg en het beheer van de bossen in Vlaanderen te regelen. LANDSCHAP, BOUWKUNDIG ERFGOED EN ARCHEOLOGIE Decreet betreffende Door dit decreet m.b.t. het archeologisch archeologisch patrimonium patrimonium en door de conventie van Malta (La Valetta, 16/01/1992) wordt de bescherming, de instand-houding, het behoud, het herstel en het beheer van het archeologisch patrimonium geregeld. Decreten betreffende Deze decreten regelen de bescherming van monumenten, landschappen, monumenten en de instandhouding, het herstel stads- en dorpsgezichten en het beheer van de in het Vlaamse Gewest gelegen beschermde landschappen en stads- en dorpsgezichten. Het doel van het decreet op de erfgoedlandschappen is o.a. om een juridische basis te creëren voor het behoud en de zorg voor landschapskenmerken en landschapswaarden van ankerplaatsen en erfgoedlandschappen. GELUID Richtlijn Omgevingslawaai Deze Europese Richtlijn bepaalt het kader voor de evaluatie en de beheersing van omgevingslawaai (o.a. door wegverkeer, spoorwegverkeer, luchtverkeer, GPBVinstallaties) Belconsulting N.V.


Op ca. 4 km bevindt zich het beschermd landschap de KemmelbergMonteberg

/

Deze richtlijn is in principe van toepassing daar het bedrijf een GPBVinstallatie is; voor GPBV-installaties wordt er echter in de richtlijn niets specifieks vermeld, zodat deze richtlijn verder niet relevent is voor het MER - 65 -


Inhoudelijk



Door het Besl. Vl. Reg. van 22/07/05 werd deze richtlijn omgezet in de Vlaremwetgeving ENERGIE REG-decreet

Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) Provinciaal Structuurplan Vlaanderen

Ruimtelijk West-

Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Heuvelland Milieubeleidsplan 20032007 (MINA-plan 3)

Milieubeleidsplan provincie West-Vlaanderen

Milieubeleidsplan Belconsulting N.V.

Dit decreet vormt de basis voor het Vlaamse Proj Bepalingen m.b.t. rationeel energiegebruik zijn relevant voor het project beleid inzake rationeel energiegebruik. BELEIDSMATIGE RANDVOORWAARDEN Het Structuurplan geeft de richtlijnen weer Mens SO In het RSV zijn geen specifieke bepalingen opgenomen m.b.t. het voor het toekomstig gebruik van de ruimte in projectgebied Vlaanderen voor verschillende sectoren. Het ruimtelijke structuurplan van de provincie Mens SO Er zijn geen specifieke bepalingen opgenomen m.b.t. het projectgebied West-Vlaanderen werd op 12/06/2001 vastgesteld door de provincieraad (gewijzigd op 29/11/2001) en goedgekeurd door de Vlaamse regering op 06/03/2002. Het ontwerp van gemeentelijk ruimtelijk Mens SO In het ontwerp van ruimtelijk structuurplan wordt het structuurplan is opgestuurd naar de Provincie woonuitbreidingsgebied dat voorzien was rond de site omgezet in een West-Vlaanderen ter goedkeuring buffergebied Het gewestelijk milieubeleidsplan wordt Proj In het MINA 3-plan worden een aantal ‘ projecten’ vermeld die relevant opgesteld met het oog op de bescherming en Lucht zijn voor dit MER het beheer van het milieu. Mens SO project 4: emissiereductiebeleid lucht project 11: afvalvoorkoming project 30: milieu en mobiliteit project 39: milieuvergunningenbeleid (o.a. IPPC of GPBV-richtlijn (Geïntegreerde Preventie en Bestrijding van Verontreiniging)) Het thema ‘verstoring door geur’ (en beleidsdocument ‘De weg naar een duurzaam geurbeleid’) is eveneens relevant. Het milieubeleidsplan 2004-2008 werd F en Fl Relevante acties voor het project zijn: goedgekeurd door de provincieraad op actie 52: de provincie zal een leidraad voor gemeenten ontwikkelen om 29/01/2004. groene buffering rond bedrijven te realiseren actie 72: de provincie zal een inventaris opmaken van punten verspreide bronnen, bronnenclusters en industriecomplexen die aanleiding (kunnen) geven tot geluids-, geuren lichthinder met lokalisatie en zo mogelijk een schatting van de hoeveelheid emissie. Er zal gekeken worden welke instanties de problematiek kunnen verhelpen en er zal een actieplan opgesteld worden ter verbetering van de situatie. Het gemeentelijk milieubeleidsplan 2005-2009 Relevante projecten uit het milieubeleidsplan zullen besproken worden MER Clarebout Potatoes - 66 -

Juridische/beleidsmatige randvoorwaarde Gemeente Heuvelland

Inhoudelijk


werd op 25/04/2005 vastgesteld door de gemeenteraad Mobiliteitsplan gemeente Het mobiliteitsplan werd definitief conform Mens SO Heuvelland verklaard op 14/10/2002 SamenwerkingsDe samenwerkingsovereenkomst is een overeenkomst vrijwillige overeenkomst die een gemeente (of provincie) kan afsluiten met de Vlaamse overheid op vlak van milieu. Regionale Landschappen Een regionaal landschap is een duurzaam L, BE en Ar samenwerkingsverband ter bevordering van o.a. streekeigen karakter, natuur, beheer kleine landschapselementen.

Belconsulting N.V.


Bespreking relevantie bij de toepasselijke disciplines In het mobiliteitsplan wordt ervan uitgegaan dat het bedrijf ruimtelijk niet verder zal uitbreiden De gemeente Heuvelland heeft een samenwerkingsovereenkomst afgesloten voor de clusters instrumentarium, vaste stoffen, water, natuurlijke entiteiten en energie. Telkens werd geopteerd voor ambitieniveau 1 (‘toegankelijk’) Het projectgebied is gelegen in het regionaal landschap ‘West-Vlaamse Heuvels’

- 67 -

4.2. Administratieve voorgeschiedenis Overzicht van de vergunningstoestand : Op 2 maart 1989 werd door de Bestendige Deputatie van West-Vlaanderen een exploitatievergunning verleend voor een aardappelverwerkend bedrijf voor een termijn van 20 jaar (tot 2 maart 2009). Op 23 november 1989 werd door de VMZ (Vlaamse Maatschappij Waterzuivering) van West-Vlaanderen een lozingsvergunning verleend voor een termijn tot 1 september 2011. Op 16 november 1995, 20 maart 1997 en 28 mei 1998 werd door de Bestendige Deputatie van West-Vlaanderen een milieuvergunning verleend voor het uitbreiden van een aardappelverwerkend bedrijf voor een termijn tot 2 maart 2009. Op 5 december 1996 werd door de Bestendige Deputatie van West-Vlaanderen een vergunning verleend voor de exploitatie van een grondwaterwinning in de watervoerende laag van Boven Devoon Bekken van Namen en bovenliggende afzettingen van het Krijt voor een termijn van 3 jaar (tot 5 december 1999). Op 13 april 2000 werd door de Bestendige Deputatie van West-Vlaanderen een milieuvergunning verleend voor de exploitatie van een grondwaterwinning in de sokkel voor een termijn van 5 jaar (tot 13 april 2005). Bij Ministerieel Besluit dd. 18 oktober 2000 werd deze vergunning beperkt in capaciteit (nl. 81.000 m³/jaar), voor een termijn tot 13 april 2005. Op 28 juni 2001 werd door de Bestendige Deputatie van West-Vlaanderen akte genomen van de vervanging van de bestaande anaërobie voor een termijn tot 2 maart 2009. Op 29 juni 2004 werd door de Bestendige Deputatie van West-Vlaanderen een milieuvergunning verleend voor de exploitatie van een grondwaterwinning in de Sokkel voor een termijn tot 2 maart 2009. Op 29 september 2005 werd door de Bestendige Deputatie van West-Vlaanderen een milieuvergunning verleend voor het wijzigen van een aardappelverwerkend bedrijf voor een termijn tot 2 maart 2009. Dit besluit werd in beroep bevestigd bij Ministerieel Besluit dd. 16 april 2006. Op 12 januari 2006 werd door de Bestendige Deputatie van West-Vlaanderen akte genomen van het herstellen en/of vervangen van een aantal beschadigde motoren van de productielijnen. Op 16 februari 2006 werd door de Bestendige Deputatie van West-Vlaanderen akte genomen van het verplaatsen van diverse opslag en het verwijderen en herbouwen van de opslag- en sorteerinstallatie en de afvalwaterzuivering, zonder wijziging van het lozingspunt en lozingsdebiet. Op 22 december 2006 werd door het college van Burgemeester en Schepenen van de gemeente Heuvelland een stedenbouwkundige vergunning verleend voor het oprichten van industriële gebouwen en technische installaties (aardappelloods, gebouwen voor waterbehandeling, blowers, meetlokaal en gebouwen voor opslag van papier en karton en een overdekt containerpark). Een uitgebreid overzicht van alle vergunningen wordt weergegeven in Bijlage 2.1. Daarnaast kan nog vermeld worden dat er op 13/04/2004 een vergunning werd afgeleverd voor het logistiek centrum aan de Chemin de Langemarcq 2 te Komen (vergunning voor de bouw en de exploitatie van een logistiek centrum die een diepvriesopslag bevat over een oppervlakte van 11.450 m² en stockageruimten voor voedings- en verpakkingsprodukten). Daar deze vergunning losgekoppeld is van de vergunningen voor de site Nieuwkerke, staan de Belconsulting N.V.


- 68 -

activiteiten van de site te Komen los van het voorwerp van dit MER (hervergunning site Clarebout Potatoes N.V. te Nieuwkerke) en zal hier dan ook niet dieper op ingegaan worden in dit MER. De effecten van de afvoer van afgewerkte diepvriesproducten naar het logistiek centrum te Komen zullen geëvalueerd worden tot de aansluiting op de N58 (= een 4-vaksbaan met middenberm die geschikt is voor zwaar verkeer). Ter informatie kan hier nog vermeld worden dat er van aan de N58 een rechtstreekse aansluiting is op de industriezone waar het logistiek centrum gelocaliseerd is. Certificaat: Clarebout Potatoes N.V. beschikt over volgende certificaten: International Food Standard (IFS) certificaat (versie 4). Kwaliteitscertificaten zoals : - HACCP (Hazard Analyses Critical Control Points; doel is de risico’s in de verschillende stadia van het productie- of behandelingsproces van voedingsmiddelen te identificeren en te analyseren, de middelen aan te geven die nodig zijn om deze te beheersen en zich ervan te vergewissen dat deze middelen efficiënt en daadwerkelijk in de praktijk worden gebracht); - BRC (British Retail Consortium: deze Britse organisatie heeft richtlijnen opgesteld waaraan een levensmiddelenproducent moet voldoen om aan de grote Engelse supermarkten te mogen leveren); - IFS (International Food Standard: audit-systeem ontwikkeld door Duitse voedingsretailers en gevolgd door Franse voedingsretailers). Studies: De resultaten van deze studies werden verwerkt in het MER : Studie ‘Onderzoek Alternatieve Waterbevoorrading Clarebout Potatoes nv’ uitgevoerd door een erkend deskundige inzake water, in opdracht van Clarebout Potatoes N.V. in maart 2004. Zie ook eerder onder Hfdst. 3 ‘Alternatieven’. Geuraudit (2004). De geurinventaris in 2004 werd uitgevoerd door een erkend geuradviesbureau PRG Odournet in het kader van het Presti5-project “Geurmetingen in de voedingsindustrie” in samenwerking met GOM Oost-Vlaanderen en voeding Meetjesland. Uit de geurstudie volgden een aantal maatregelen die ondertussen zijn uitgevoerd (o.a. herdimensionering ontgeuringsinstallatie). Avecom en LabMet-Universiteit Gent, (december 2004). Resultaten van anaërobe testen op het afvalwater van Clarebout. De studie werd uitgevoerd door Prof. Willy Verstraete van LabMet-Universiteit Gent omdat een aangroei van het noodzakelijke korrelslib in de anaërobe zuivering een probleem was. De studie heeft geleid tot een concrete saneringsaanpak van de anaërobie. De doelstelling om een vorm van continue samenwerking met LabMet te onderhouden op het vlak van anaërobe technieken werd in augustus 2006 vertaald in een samenwerkingsovereenkomst. PIH, Akwadok BVBA en Clarebout Potatoes NV, (2006). Volle-schaal modellering van een industriële afvalwaterzuivering uit de voedingsindustrie met het oog op een proces upgrade.

Belconsulting N.V.


- 69 -

De studie had als eerste doel het ontwikkelen van een betrouwbaar model voor het aërobe gedeelte van de AWZI. Ten tweede werd het ontwikkelde model gebruikt om een aantal upgrade opties voor dit aërobe gedeelte (nl. bouw van extra reactorvolume om de effluentconcentraties verder te verminderen) te evalueren. Uit de studie volgde dat de implementatie van een nageschakelde denitrificatie (na aëroob zuiveringsproces) noodzakelijk is om aan de lozingsnormen te kunnen voldoen. De waterzuiveringsinstallatie is in navolging hiervan recent vernieuwd. Moerman Wim, Dewindt Wim, Grootaerd Hans & Verstraete Willy (2007). Influence of Reagent Choice on Strategies of Nutrient Recovery by Struvite Crystallisation. Accepted Water Science Technolgy & Oral presentation Anaerobic Digestion 11 Brisbane 23 - 28/09/2007. Dit artikel handelt over een methode voor nutriëntverwijdering o.b.v. kristallisatie. Deze methode is in proefopstelling. Op vraag van de milieu-inspectie lopen volgende studies gelijktijdig met de m.e.r.: Geluidsstudie Geurstudie Deze studies zijn in uitvoering door de erkende MER-deskundigen ‘Geluid en trillingen’ en ‘Lucht’ die ook in dit MER als MER-deskundigen optreden. De resultaten worden in het MER weergegeven en verwerkt.

Belconsulting N.V.


- 70 -

Figuur 4.1.a : Situering van het project op gewestplan Ieper-Poperinge

Belconsulting N.V.


- 71 -

Figuur 4.1.b. : Legende gewestplan

Belconsulting N.V.


- 72 -

Figuur 4.2. : Uittreksel BPA

Belconsulting N.V.


- 73 -

Figuur 4.3. : Habitatrichtlijngebieden t.h.v. het projectgebied

Belconsulting N.V.


- 74 -

5.

ALGEMENE METHODOLOGISCHE ASPECTEN

5.1. Overzicht van te onderzoeken milieudisciplines Hieronder worden de verschillende delen die in de effectenstudie aan bod komen, gedefinieerd. Volgende aspecten worden in het MER onder hoofdstuk 6 door de respectievelijke erkende MER-deskundigen beschreven: lucht geluid en trillingen water mens – ruimtelijke ordening en verkeer De overige aspecten, die wegens hun geringe complexiteit voor dit project op een meer summiere wijze door de coördinator worden benaderd in het MER, zijn weergegeven onder het § ‘Andere disciplines’: bodem landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie mens-toxicologie veiligheid De discipline ‘fauna en flora’ zal verder in het MER niet bestudeerd worden daar er voor deze discipline geen belangrijke effecten verwacht worden. Het projectgebied heeft geen significante invloed op bijzonder beschermd gebied en/of biologisch waardevol gebied, immers: de projectsite is reeds grotendeels verhard zodat door de bouw van de uitbreiding er geen biologisch waardevolle vegetatie dient te verdwijnen; het habitatrichtlijngebied langs de Heirweg ligt op meer dan 600 m van de depot in de Heirweg, zodat er geen rustverstoring optreedt voor het habitatrichtlijngebied als gevolg van transport van en naar deze depot. Er dient hier wel opgemerkt te worden dat de waterlopen die het lozingswater van Clarebout Potatoes NV ontvangen, aangereikt worden met nutriënten (hoofdzakelijk fosfor) en andere verontreinigende parameters (hoofdzakelijk chloriden), waardoor de ontwikkeling van langdurige en waardevolle gemeenschappen in deze waterlopen beperkt wordt. Ook de discipline ‘licht’ zal verder in het MER niet aan bod komen. Volgens de gegevens van de armaturen en de isolijnen van de verlichting op de parking (bron: Axioma Lighting nv) is de verlichting zo opgesteld dat de uitstraling normaal is.

Belconsulting N.V.


- 75 -

5.2. Opbouw per milieudiscipline 5.2.1.

Afbakening van het studiegebied

Voor ieder milieuaspect zal een geografische en inhoudelijke afbakening gegeven worden.

5.2.2.

Bestaande toestand

In dit hoofdstuk worden de kenmerken van het gebied in de omgeving van Clarebout Potatoes N.V. besproken. Deze beschrijving geeft de actuele milieutoestand in de omgeving van Clarebout Potatoes N.V. weer. Voor de effectgroepen waar er geen toetsing aan normen kan gebeuren, vormt de actuele milieutoestand het kader voor de effectbeoordeling. Onder de verschillende disciplines wordt telkens aangegeven welke tijdsperiode de actuele milieutoestand vertegenwoordigt (= overeenkomend met de tijdsperiode binnen dewelke de metingen werden uitgevoerd). Inzake de actuele productiecapaciteit wordt in het MER uitgegaan van de productiecapaciteit in 2006, dit is gemiddeld 613 ton/dag. Specifiek in de discipline ‘Mens – ruimtelijke ordening en verkeer’ wordt uitgegaan van de gemiddelde productiecapaciteit in de maand mei van 2007, dit is de periode waarbinnen de verkeerstellingen zijn uitgevoerd. De gemiddelde productiecapaciteit tijdens de verkeerstellingen in de maand mei (2 mei – 25 mei 2007) bedroeg 631 ton/dag6.

5.2.3.

Geplande situatie

Onder de geplande toestand wordt de invloed van het bedrijf op de omgeving beschreven en dit zonder rekening te houden met eventuele milderende maatregelen. Deze beschrijving omvat dus eigenlijk de beschrijving en de evaluatie van de positieve en negatieve effecten van het bedrijf. Hierbij wordt er gerefereerd naar de vergunningstoestand (normen –toetsing aan de normen gebeurt voor die disciplines waarvoor er normen bestaan, nl. disciplines Lucht, Geluid en Water), de bestaande toestand (voor die disciplines waarvoor er geen wetgevend vergelijkingskader bestaat, nl. Mens – ruimtelijke ordening en verkeer) en de geplande toestand (al dan niet reeds gerealiseerd of in realisatie). Bij de bespreking van de geplande situatie wordt tevens rekening gehouden met verschillende alternatieve scenario’s (inzake productiecapaciteit, WKK, transporttijden en grondwatergebruik). Zie eerder onder § 3.3. ‘Uitvoeringsalternatieven’ voor een beschrijving van de verschillende alternatieve scenario’s. De beoordeling van de effecten gebeurt o.b.v. expert judgement en is –waar dit mogelijk isgebaseerd op cijfermatige gegevens. Om een overzicht te verkrijgen van het belang van de verschillende effecten wordt voor elk effect volgende indelingswijze gehanteerd:

6

In het verdere documenten wordt verwezen naar de productiecapaciteit van de maand mei. Hiermee wordt de productiecapaciteit bedoeld tijdens de verkeerstellingen van 2 mei 2007 tot 25 mei 2007. Belconsulting N.V. MER Clarebout Potatoes - 76 -

sterk negatief (-3) matig negatief (-2) licht negatief (-1)

sterk positief (+3) matig positief (+2) licht positief (+1) geen significant effect (0)

Op basis van de grootte van de cijfergegevens kan vervolgens snel afgeleid worden in hoeverre de deskundigen een effect als belangrijk beoordeeld hebben en kan tevens afgeleid worden in hoeverre een maatregel vereist is en welke de impact is van de maatregel (resterend effect). Onder “Geplande toestand-Methodologie” is voor elke discipline aangegeven op basis van welke criteria en op welke wijze de beoordeling van de effecten gebeurt.

5.2.4.

Ontwikkelingsscenario’s

Volgende ontwikkelingen worden verwacht in de omgeving van het projectgebied: Aanleg van een bos in combinatie met de noordelijke bufferen groenzone (zie zones 5 en 6 op Figuur 4.2.). Dit bos zal aansluiten op het recent aangeplante bos tussen de noordoostelijke grens van het projectgebied en de Dranouterstraat (met toegang langs de Dranouterstraat). Hiervoor is er overleg met de gemeente. In deze toekomstige boszones is er een wandelverbinding gerealiseerd tussen de Korte Mooiaardstraat en de Dranouterstraat. In de discipline ‘Mens- ruimtelijke ordening en verkeer’ zal hier kort naar verwezen worden. Voor de andere disciplines is dit ontwikkelingsscenario niet relevant. Herinrichting doortocht door Nieuwkerke (termijn voor uitvoering is nog niet bepaald + er bestaan nog geen concrete plannen voor de herinrichting: al dan niet herinrichting + aard van de herinrichting wordt beslist op gewestelijk niveau). Het is dan ook moeilijk dit scenario als concreet ontwikkelingsscenario te beschouwen in het MER. Onder discipline ‘Mens – ruimtelijke ordening en verkeer’ zullen wel een aantal suggesties gegeven worden inzake verkeersdoorstroming en verkeersveiligheid.

5.2.5.

Maatregelen

Na de bespreking en evaluatie van de effecten worden – waar dit nuttig en mogelijk is – maatregelen voorgesteld ter eliminatie, beperking of compensatie van de effecten. Aan de hand van de grootte van de cijfergegevens zoals onder het hoofdstuk ‘Geplande toestand’ bepaald wordt, zal kunnen afgeleid worden in hoeverre de deskundigen een effect belangrijk vinden en in hoeverre een maatregel vereist is en welke de impact is van de maatregel (resterend effect). Het resterend effect wordt op gelijkaardige wijze zoals hierboven aangehaald werd, beoordeeld.

5.2.6.

Samenvatting en besluit

Na de analyse i.f.v. de verschillende milieuaspecten worden in een samenvatting en een eindbespreking de belangrijkste elementen van de studie tabelmatig weergegeven en besproken, samen met een evaluatie van het project en de verschillende alternatieven.

Belconsulting N.V.


- 77 -

5.3. Overzicht effecten

van

mogelijke

(gewest)grensoverschrijdende

Grensoverschrijdende effecten De site Clarebout Potatoes N.V. te Nieuwkerke bevindt zich op ca. 2,5 km van de BelgischFranse grens en op ca. 2 km van de Waalse gewestgrens. Uit een eerste inschatting van de te verwachten effecten volgt dat de invloedssfeer voor de verschillende disciplines niet groter zal zijn dan 2 km (o.a. voor de discipline Lucht wordt o.b.v. praktijkervaring verwacht dat de invloedszone van de geleide emissies maximaal 2 km bedraagt). Uit de effectbespreking in de verschillende disciplines (zie Hfdst. 6) blijkt dat er ten aanzien van de activiteiten op de projectsite aan de Heirweg te Nieuwkerke in beperkte mate significante grensoverschrijdende effecten zijn. De maximale geurimmissiecontouren en contouren met geluidsdrukniveaus waarboven er hinder kan ontstaan, reiken niet verder dan 2 km t.o.v. het projectgebied zodat er voor deze disciplines geen grensoverschrijdende effecten zijn. M.b.t. mogelijke effecten langs de transportwegen, werden de effecten bestudeerd tot de aansluiting met de N58 (= een 4-vaksbaan met middenberm die geschikt is zwaar verkeer). De afvoer van afgewerkte diepvriesproducten naar Komen loopt voor een deel op Waals grondgebied, nl. een deel van de N314 en de N336. Op deze delen van de gewestwegen zijn er echter geen significante effecten. M.b.t. de impact van het lozingswater zijn er echter wel gewestgrensoverschrijdende effecten. Het lozingswater heeft een grote impact op de kwaliteit van de Noordhoekbeek (echter volledig op Vlaams grondgebied gelegen), die uitmondt in de Douvebeek. Ook de Douvebeek, die voorbij het centrum van Wulvergem op Waals grondgebied loopt, zo’n 10 km stroomafwaarts van de monding van de Noordhoekbeek, ondervindt een kwalitatieve invloed van de lozing. Zie ook verder onder discipline ‘Water’. Zoals reeds eerder vermeld werd onder § 4.2. ‘Administratieve voorgeschiedenis’ beschikt de site te Komen (gelegen op Waals grondgebied) over een aparte vergunning en worden de activiteiten aldaar niet beoordeeld in dit MER. Overzicht algemeen te verwachten effecten Gebaseerd op de algemene locatiekarakteristieken en de projectbeschrijving worden hieronder de voornaamste mogelijke effecten die t.g.v. het project redelijkerwijze kunnen verwacht worden in een overzicht weergegeven (zie Tabel 5.1.).

Belconsulting N.V.


- 78 -

Tabel 5.1. : Overzicht ingreep-effectrelaties Ingreep

Direct effect

Discipline

Indirect effect

Discipline

Productie + WKK

Invloed op luchtkwaliteit (o.a. geur)

Lucht

Mens Mens-toxicologie

Geluidsemissies als gevolg van de installaties

Geluid

Geurhinder Invloed op gezondheid van de omwonenden Invloed op de gezondheid van omwonenden

Bodem- en grondwaterverontreiniging

Water Bodem

Waterverbruik (leidingwater, grondwater, schoon water,…) Brandgevaar

Water

Geluidsemissies als gevolg van transport Verkeersgeneratie (bereikbaarheid, verkeersleefbaarheid en –veiligheid)

Geluid

Invloed op grondwatervoorraden en kwaliteit Invloed op waterkwantiteit en – kwaliteit van ontvangende waterlopen Invloed op landschapsbeeld

Water

Transport

Oppompen grondwater Lozing van bedrijfsafvalwater Aanwezigheid infrastructuur

Belconsulting N.V.


Mens-toxicologie

Veiligheid Invloed op de leefbaarheid van de omwonenden

Mens - verkeer

Water Landschap

- 79 -

Mens

6.

BESCHRIJVING VAN DE BESTAANDE TOESTAND – MILIEUEFFECTEN EN MAATREGELEN

6.1. Lucht 6.1.1.


Aangezien de verwachte invloedszone van de geleide emissies van Clarebout Potatoes NV maximaal 2 à 3 km t.o.v. de installatie bedraagt, wordt een zone van 5 km op 5 km (met de installatie in het centrum) als studiegebied beschouwd. Bepaalde zones van het studiegebied worden in meer of minder detail bestudeerd, afhankelijk van de klimatologische basisgegevens (bvb. meer aandacht voor gebied ten NO van de bron) en van de bestaande toestand in de omgeving (bvb. aanwezigheid van bewoning). Tevens wordt voor het aspect ‘geur’ een ruimere zone beschouwd, tot ca. 10 km van de Clarebout Potatoes NV installatie (zie § 6.1.6). Voor deze invloedszone wordt het volgende nagegaan: • bestaande luchtkwaliteit • de emissiebronnen van Clarebout Potatoes NV

6.1.2.

Juridische en Beleidsmatige context

Voor de emissies naar de lucht zijn volgende Vlarem artikelen relevant : • Vlarem II art. 5.45.1.3 (Voedingsindustrie) ‘Voorkoming en bestrijding geurhinder’ §1 : De procesinstallaties met inbegrip van de opslagplaatsen waarbij het ontstaan van geuren kan worden verwacht, moeten in gesloten ruimten worden ondergebracht. • Vlarem II art. 5.43.2.2.1 Emissiegrenswaarden voor middelgrote stookinstallaties. Er zijn in de bestaande toestand 3 middelgrote stookinstallaties (zie § 6.1.4.1), voor de geplande situatie zijn er 4 middelgrote stookinstallaties (zie verder § 6.1.5.1). De onderstaande emissiegrenswaarden zijn genormaliseerd naar een temperatuur van 273K, een druk van 101,3kPa, omgerekend naar een zuurstofpercentage van 3% (gasgestookte verbrandingsinstallatie): Parameter CO NOx SO2 Stof (1)

Grenswaarde (mg/Nm3) 100 150 35 5

(1) Voor deze parameter zijn geen metingen vereist als het gaat om in hoofdzaak met gasvormige brandstoffen gevoede stookinstallaties (Vlarem II art. 5.43.2.2.3 §2 en 5.43.2.3.3 §2).

Belconsulting N.V.


- 80 -

•

Vlarem II art 5.43.2.3.1 Emissiegrenswaarden voor kleine stookinstallaties. Zowel in de bestaande toestand als in de geplande situatie is er 1 kleine stookinstallatie (zie § 6.1.4.1 en 6.1.5.1). De toepasselijke emissiegrenswaarden zijn dezelfde als voor de middelgrote stookinstallaties (gasgestookt).

Ten einde de kwaliteit van de omgevingslucht te evalueren wordt deze getoetst aan de bestaande normen en richtwaarden inzake omgevingslucht. Deze normen en richtwaarden hebben tot doel: • • •

de gezondheid en het welzijn van de omwonenden te vrijwaren; de hinder tot een minimum te beperken; de verontreiniging van de verschillende milieucompartimenten binnen aanvaardbare grenzen te houden. De normen en richtwaarden zijn samengevat in Bijlage 6.1.1 (vooral Vlarem II). De vermelding van de andere juridische en beleidsmatige randvoorwaarden is opgenomen in hoofdstuk 4 (vooral Visiedocument ‘De weg naar een duurzaam geurbeleid’ – zie ook § 6.1.6).

6.1.3.

Methodologie

Effectgroep

Beoordeling significantie op basis van Geleide emissies Toetsing aan normen Vergelijking meetresultaten Al of niet overschrijding en – met normen Vlarem II indien van toepassing - graad van overschrijding Geleide en niet- Bijdrage tot IFDM-model Actuele luchtkwaliteit en geleide emissies immissieconcentratie luchtkwaliteitsdoelstellingen (procentuele bijdrage in 3 klassen (>1%, >3%, >5% - zie § 6.1.5.2c), benadering van of overschrijding van doelstelling) Geuremissies en - Hinder Onderzoek mogelijkheid tot Grootte van de invloedszone + al immissies emissies op basis van dan niet aanwezigheid van exploitatiekenmerken bewoning

Belconsulting N.V.

Criterium

Methodologie


- 81 -

6.1.4.

Bestaande toestand

6.1.4.1. De referentiesituatie van de emissies Luchtemissies zijn divers van aard. Enerzijds kunnen geleide emissies en anderzijds diffuse, of niet-geleide, emissies worden onderscheiden. De geleide emissies vinden plaats via een kanaal of schoorsteen en worden gekarakteriseerd door hun ligging, geometrische kenmerken en door een meetbaar debiet en concentratie. Diffuse emissies daarentegen zijn niet exact meetbaar en kunnen voorkomen ten gevolge van open overslag, lekken en kleine verliezen, ventilatie en dergelijke meer. De emissiepunten van Clarebout Potatoes NV zijn ruimtelijk voorgesteld in Figuur 6.1.1.

a)

Geleide emissies

Bij Clarebout Potatoes NV zijn volgende geleide emissies : • Er zijn 2 stoomketels en 2 thermische olieketels (zie bron nummer 1 op Figuur 6.1.1), waarvan telkens één ketel draait en de tweede ketel reserve is. Er is een driemaandelijkse emissiemeting op elke ketel in werking op het moment van de meting. Voor deze 4 geleide emissiepunten zijn de polluenten stof, SO2, NOx en CO van belang. • Bij het voorbehandelen en bakken van de aardappelen tot frieten komen ook dampen vrij (vooral verdampt water uit de aardappelen). In deze dampen is ook een complex mengsel van vluchtige koolwaterstoffen aanwezig (bvb. alkanen), in minieme concentraties (< 0,001gew%), behalve in de bakdamplucht uit de bakovens (ca. 0,2gew% - zie verder § 6.1.6). Een voorbeeld van een samenstelling bevindt zich in Bijlage 6.1.2. In volgend vereenvoudigd proces schema wordt aangeduid in welke processtap deze emissies vrijkomen. Tevens is aangegeven welke maatregelen Clarebout Potatoes NV nu reeds genomen heeft om de emissie te reduceren. Meer details i.v.m. het condenseren van de emissies uit de friteuses (condensatie van de dampen in een waterbak) zijn opgenomen in Bijlage 6.1.3. De bronnummers verwijzen naar de nummers op Figuur 6.1.1.

Belconsulting N.V.


- 82 -

Belconsulting N.V.


- 83 -

Figuur 6.1.1. : Situering emissiebronnen Clarebout Potatoes NV

Belconsulting N.V.


- 84 -

b)

Niet-geleide emissies

De diffuse emissies bij Clarebout Potatoes NV zijn : • De fakkel, die de biogassen van de anaërobie van de waterzuivering verbrandt (zie bron nr. 2 op Figuur 6.1.1) • Emissies omwille van verluchting van de ruimtes via geforceerde circulatie (zie bron nrs. 5, 6, 7, 9, 10, 12 en 13 op Figuur 6.1.1). • In de stoomschillers worden de aardappelen van de schil ontdaan door toevoeging van stoom. Dit apparaat werkt discontinu en elke 90 seconden ontsnapt gedurende een paar seconden een damppluim. Deze damppluim is een niet-geleide emissie (zie bron nr. 4 op Figuur 6.1.1). • Ter hoogte van de overstort van het (deels) gezuiverde afvalwater in de anaërobie (zie bron nr. 14 Figuur 6.1.1) Recent aangebrachte wijzigingen t.o.v. oorspronkelijke toestand (toestand eind 2005) De oorspronkelijke verluchtingsbekkens in de aërobie werden recent vervangen door een nieuwe tank met concentrische segmentatie voor een voorgeschakelde denitrificatie, beluchting en nageschakelde denitrificatie. De tank werd verder van de woningen geïnstalleerd en werd voorzien van bellenbeluchters i.p.v. oppervlaktebeluchters. Alle installaties van de voorzuivering (boogzeven, voorbezinktank, flotatie-eenheid,…) staan binnen in een afzonderlijk lokaal opgesteld (en dus niet meer in openlucht). De gebakken frieten worden niet meer rechtstreeks met buitenlucht gekoeld, maar indirect d.m.v. glycol. De anaërobie is volledig herbouwd op een plaats die verder van de woningen af ligt. Voor het beperken van de niet-geleide emissies (openstaande deuren, lekkende containers, …) heeft Clarebout Potatoes NV een inventarisatie opgesteld en is momenteel een saneringsprogramma lopende. De belangrijkste acties van dit saneringsprogramma zijn overgemaakt aan Milieu-Inspectie (zie ook § 6.1.6) Al deze maatregelen hebben een positief effect wat betreft de emissiedebieten (zowel van geleide als niet-geleide bronnen) en de beperking van de geurhinder naar de omgeving toe.

Op jaarbasis worden volgende hoeveelheden uitgestoten (zie Tabel 6.1.1 a), zowel voor de geleide als de niet-geleide emissies. Voor deze berekening is gebruik gemaakt van gemiddeld gemeten debieten, gemiddelde emissieconcentraties en een gemiddeld aantal draaiuren per jaar (zie Bijlage 6.1.4). De metingen voor de stoom- en thermische olieketels worden, zoals gezegd, 3-maandelijks uitgevoerd. Onderstaande hoeveelheden zijn gemiddelden van de voorbije 2 jaren. De emissies van de fakkel zijn op basis van een meting ; voor SO2 en stof was geen (accurate) meting beschikbaar en dus zijn de emissies van deze polluenten berekend7. De procesemissies zijn op basis van metingen door PRG Odournet (zie § 6.1.6 ‘Geuremissies en –immissies’).

7

Diffuse emissies (RIVM 2004) Belconsulting N.V.


- 85 -

Tabel 6.1.1a : Jaarlijkse emissies per emissiebron voor de bestaande toestand (kg/j) SO2 Emissiepunt CO NOx Stof kg/j kg/j kg/j kg/j Stoomketel 1 77 6.744 72 94 Stoomketel 2 (back-up) 3 254 1 3 Th. Olieketel 1 187 4.888 36 68 Th. Olieketel 2 (back-up) 25,2 372,9 1,8 4,9 Fakkel 16.838 825 6.600 545 Proces (geleid + niet-geleid) Totaal

17.131

13.083

6.711

714

CxHy kg/j

42.483 63.923 106.406

6.1.4.2. De referentiesituatie van de immissies in de omgeving van de vestiging a)

Huidige immissieconcentraties

Uit de beschrijving van de huidige installatie is gebleken dat de volgende componenten t.g.v. de activiteiten van Clarebout Potatoes NV worden geëmitteerd : stof, SO2, NOx en CO en VOS. Voor VOS gaat het om een complex mengsel van koolwaterstofverbindingen (zie Bijlage 6.1.2). Hieruit blijkt dat geen enkele schadelijke organische stof wordt uitgestoten met een concentratie die een meetbare impact heeft op de kwaliteit van de omgevingslucht. VOS worden dus niet verder opgenomen voor de beoordeling van de luchtkwaliteit 8. Deze bronnen en bijhorende emissies worden wél opgenomen bij de bespreking van het aspect geurhinder (zie § 6.1.6). De uitgestoten polluenten stof, SO2, NOx en CO hebben een invloed op de kwaliteit van de omgevingslucht. Ter bepaling van de bijdrage van deze verschillende polluenten in de geplande toestand dient vooreerst een referentietoestand te worden geschetst. Deze referentietoestand wordt ingeschat met behulp van meetgegevens afkomstig van de bestaande meetnetten van de VMM. 8

Ter staving van deze bewering kan een berekening gemaakt worden op basis van volgende hypothetische veronderstellingen (hiermee wordt een worst case benadering gevolgd) : - Alle VOS emissie wordt beschouwd als één component. - De berekende immissieconcentratie in het punt van maximale impact voor het maximale scenario wordt vergeleken met de toetsingswaarde TresholdLimitValue/200 (gedefinieerde risicogroepen - zie ‘Richtlijnenhandboek Lucht’ (dienst MER)). - Als component wordt n-hexaan geselecteerd, aangezien deze component voorkomt in de uitlaatdampen van Clarebout Potatoes NV en een relatief lage TLV waarde heeft (72mg/m3).

Onder voorwaarde van deze hypotheses blijkt dat de gemiddelde toename op dagbasis door de uitstoot van Clarebout Potatoes NV 17µg/m3 bedraagt, d.i. 0,024% van de TLV-waarde, en 4,7% van TLV/200. Deze toename heeft geen merkbare invloed op de luchtkwaliteit. Belconsulting N.V.


- 86 -

In Bijlage 6.1.1 staat een uitgebreid overzicht van de bestaande referentiesituatie van de immissies in de omgeving van de site. In Bijlage 6.1.1 is per component aangegeven in welk meetstation de bestaande immissieconcentraties zijn bepaald. Het is immers niet zo dat voor elke component er metingen zijn vlakbij de Clarebout Potatoes NV site. In die zin zijn de opgetekende meetwaarden eerder waarden die betrekking hebben op de algemene achtergrondconcentraties in de (ruime) regio van Clarebout Potatoes NV. Opmerking NOx : In de eerste plaats dient voor stikstofoxiden rekening te worden gehouden met het verschil tussen stikstofdioxide (NO2) en stikstofmonoxide (NO). NO2 is het meest toxische stikstofoxide en wordt gevormd door oxidatie van NO met zuurstof (O2) of met andere oxidantia zoals ozon, organische peroxy-radicalen (RO2) en sommige waterstof-zuurstof verbindingen. Emissiefactoren en emissiemeetwaarden worden vaak opgegeven als zijnde NOx-emissies waarbij geen onderscheid wordt gemaakt tussen NO2 en NO-emissies. Immissiemetingen geven daarentegen wel NO2-waarden weer. In de verdere bespreking bij dit MER betreffende de stikstofoxiden wordt verondersteld dat 60% van de NOx-emissievracht uit NO2 bestaat9. Doorheen het MER wordt, indien wordt gesproken over NOx, voor de luchtkwaliteit of immissies, steeds NO2 in aanmerking genomen.

b)

Vergelijking met de beoordelingscriteria

Worden de gemeten immissieconcentraties in de (ruime) regio van Clarebout Potatoes NV vergeleken met de algemeen geldende grens- en/of richtwaarden, dan blijkt dat er voor de polluenten waarvoor Clarebout Potatoes NV een bijdrage levert aan de actuele luchtkwaliteit, op heden geen overschrijding is van de richten grenswaarden. Gezien Nieuwkerke het best kan vergeleken worden met de situatie bij het meetstation van Houtem (allebei een landelijke ligging), wordt verwacht dat de huidige PM10 concentraties in Nieuwkerke vergelijkbaar zijn met de gemeten waarden in Houtem. Hieruit volgt dat ook voor PM10 de normen niet worden overschreden (zie Bijlage 6.1.1).

6.1.5. Geplande maatregelen

toestand

en

beschrijving

van

effecten

en

6.1.5.1. De emissiesituatie a)

Overzicht emissies

Het MER betreft een hervergunning. In dit MER worden ook 4 alternatieve scenario’s inzake productiecapaciteit bekeken (zie § 3.3 ‘Uitvoeringsalternatieven’). Voor de emissies naar de lucht, is de ‘geplande situatie’ (uitbreiding naar 810 ton/dag met vlokkenlijn) de meest nadelige. Hierna zijn de gegevens gebaseerd op dit maximale (en tevens 9

Richtlijnenboek lucht van Dienst MER Belconsulting N.V.


- 87 -

door Clarebout Potatoes N.V. gewenste) scenario, tenzij anders vermeld. Alle emissiepunten zoals besproken in § 6.1.4 ‘Bestaande toestand’ blijven bestaan. Daarbovenop zijn er volgende veranderingen : - 1 bijkomende stoomketel (middelgrote stookinstallatie – 15,3MWth) voor de aanmaak van de nodige stoom voor de vlokkenlijn. Deze wordt geplaatst bij de bestaande stoom- en thermische olieketels (zie punt 1 op Figuur 6.1.1). - 1 bijkomende droger voor de vlokkenlijn (zie punt 15 op Figuur 6.1.1) - de capaciteiten / debieten (en dus de emissies) van de bestaande stoom- en thermische olieketels voor de bestaande installaties worden vermenigvuldigd met een factor 1,5 ; d.i. de verhouding van de stijging van de productiecapaciteit (810ton/dag t.o.v. 540 ton/dag). De berekeningen in § 6.1.5 en § 6.1.6 gaan uit van een gemiddelde jaarlijkse productiecapaciteit van 540 ton/dag. Gezien de metingen van de debieten en concentraties gemiddelden zijn over de voorbije jaren, is dit een logische aanname. Indien er op jaarbasis een hogere productie zou zijn, zijn de gegevens en berekeningen overschat. Er wordt dan een worst case benadering gevolgd. - de geleide emissies voor de proces-gerelateerde bronnen (droger(s), friteuses) worden ook vermenigvuldigd met een factor 1,5, d.i. de verhouding van de stijging van de productiecapaciteit (810 ton/dag t.o.v. 540 ton/dag). Dit is aannemelijk gezien mag aangenomen worden dat de hoeveelheid uitgestoten VOS uit de aardappelen bij deze processtappen recht evenredig is met de productie. - de niet-geleide emissies (verluchting van de productiehallen) zijn niet of zeer beperkt afhankelijk van de geproduceerde hoeveelheid. Voor de geplande situatie wordt nog een alternatief bekeken i.v.m. de installatie van een WKK (zie § 3.3 ‘Uitvoeringsalternatieven’) : - Optie 1 : er is geen wijziging wat biogas betreft in vergelijking met de bestaande situatie. Het geproduceerde biogas in de anaërobie wordt afgefakkeld. Door de stijgende capaciteit zal er meer biogas gevormd worden. De emissies in Tabel 6.1.1.b worden vermenigvuldigd met een factor 1,28 , d.i. de verhouding van de stijging van de productiecapaciteit (810 ton/dag t.o.v. 631 ton/dag)10. - Optie 2 : er wordt een bijkomende optie bestudeerd om biogas te produceren door de vergisting van bruin zetmeel (zie § 2.3.1.3 c ‘projectbeschrijving’) ; het geproduceerde biogas + het biogas uit de anaërobie kunnen worden aangewend om een gasmotor aan te drijven. De fakkel blijft bestaan, maar het aantal werkingsuren zal drastisch dalen ; de fakkel is de back-up installatie voor uitval van de gasmotor. Wat betreft de jaarlijkse uitstoot wordt volgend overzicht bekomen (zie Bijlage 6.1.4 – de basis voor deze gegevens is analoog als vermeld onder 6.1.4.1) :

10

Voor de fakkel is wordt als referentie 631 ton/dag aangehouden, d.i. de productiecapaciteit ten tijde van de meting van de fakkelemissies (juli 2007). Belconsulting N.V. MER Clarebout Potatoes - 88 -

Tabel 6.1.1.b : Jaarlijkse emissies per emissiebron voor de geplande toestand (kg/j) SO2 Emissiepunt CO NOx Stof kg/j kg/j kg/j kg/j Stoomketel 1 116 10.116 108 141 Stoomketel 2 (back-up) 4 381 1 5 Stoomketel (vlokken) 77 6.744 72 94 Th. Olieketel 1 280 7.332 54 102 Th. Olieketel 2 (back-up) 38 559 3 7 Alternatieven Optie 1 : Fakkel 21.553 1.056 8.448 697 Optie 2 : Gasmotor + fakkel 30.456 22.398 3.558 454 Proces (geleid + niet-geleid) Totaal optie 1 Totaal optie 2

22.069 30.971

26.187 47.530

8.686 3.796

1.046 803

CxHy kg/j

54.378 10.303 93.916 148.294 104.219

Opmerkingen : 1. De VOS emissies voor de fakkel en de gasmotor zijn gerekend in kg C/j ; voor het proces (geleide en niet geleide bronnen) in kg totaal CxHy/j en er is geen omrekeningsfactor bekend naar kg C/j. Voor de overzichtelijkheid (en om de hoeveelheden te kunnen optellen) wordt een worst case benadering gevolgd, waarbij wordt aangenomen dat de VOS afkomstig van het proces ook worden uitgedrukt als kg C. 2. In optie 2 daalt de SO2 uitstoot door installatie van een gaswassing (zie § 2.3.1.3 c ‘projectbeschrijving’)

Belconsulting N.V.


- 89 -

Volgend vereenvoudigd proces schema is geldig voor de geplande Clarebout Potatoes NV installatie (aan het bestaande proces wijzigt niets ; enkel de vlokkenlijn is nieuw). De bronnummers verwijzen naar de nummers op Figuur 6.1.1.

b) Controle volgens Vlarem II van de emissieconcentraties van Clarebout Potatoes NV Bij Clarebout Potatoes NV worden op dit ogenblik de stoom- en thermische olieketels 3maandelijks bemeten. De afgassen van deze geleide emissiepunten worden in volle werking 4-maal per jaar gemeten door een erkend laboratorium die ter plaatse de verschillende componenten komt opmeten. Deze metingen worden vergeleken met de toepasselijke Vlarem II normen (zie § 6.1.2 ‘Juridische en beleidsmatige randvoorwaarden’). Voor de polluenten NOx, SO2, CO wordt nooit een overschrijding vastgesteld.

Belconsulting N.V.


- 90 -

c)

NEC-doelstellingen

Vergelijking van de emissies met de NEC-doelstellingen De Raad van de Europese Unie heeft Richtlijn 2001/81/EG van 23/10/2001 opgesteld inzake nationale emissie-plafonds voor bepaalde luchtverontreinigende stoffen. Deze richtlijn staat bekend als de NEC-richtlijn (NEC = National Emission Ceiling). Er wordt voor elke lidstaat van de EU in vastgelegd wat de uiterlijk in 2010 te bereiken emissie-plafonds zijn voor SO2, NOx, VOS (vluchtige organische stoffen) en NH3 (ammoniak). Dit is dus de totale hoeveelheid van deze stoffen die door het volledige land (industrie, verkeer, landbouw, huishoudens,…) jaarlijks mag worden uitgestoten. Voor België zijn deze plafonds als volgt : • SO2 : 99 kiloton (2,6% van het Europees totaal) ; • NOx : 176 kiloton (2,7%) ; • VOS : 139 kiloton (2,1%) ; • NH3 : 74 kiloton (2,4%). Deze totale emissies voor België werden verdeeld over de drie gewesten en over de transportsector, die apart verrekend werd (vooral vanwege haar impact op de emissie van stikstofoxiden). • SO2 : 65,8 kt voor Vlaanderen en 2 kt voor transport ; • NOx : 58,3 kt voor Vlaanderen en 68 kt voor transport ; • VOS : 70,9 kt voor Vlaanderen en 35,6 kt voor transport ; • NH3 : 45 kt voor Vlaanderen (transport niet relevant). Per component en per sector worden doelstellingen 2010 voorop gezet. Clarebout Potatoes NV delen we in bij de sector ‘Overige industriële emissies’ : • SO2 : 7,25 kton • NOx : 7,6 kton • VOS : 6,5 kton (NH3 is niet relevant voor Clarebout Potatoes NV) De emissie van Clarebout Potatoes NV kan vergeleken worden met bovenstaande plafonds : SO2 (kton) NOx (kton) VOS (kton C) Doelstelling Vlaanderen 2010 65,8 58,3 70,9 Doelstelling sector 2010 7,25 7,6 6,5 Bijdrage Clarebout Potatoes 0,001 (optie 1) 0,05 (optie 2) 0,15 (optie 1) NV (zie tabel 6.1.1.b) 1 (1) : steeds is geopteerd voor de optie met de maximale bijdrage van Clarebout Potatoes NV

Belconsulting N.V.


- 91 -

Screening van mogelijke emissiereductiemaatregelen In het kader van het aspect ‘geur’, kunnen de VOS emissies substantieel dalen na uitvoering van de emissiebeperkende maatregelen (zie verder § 6.1.6 ‘Geuremissies en –immissies’). De VOS emissies zullen dalen tot 0,054kton C/j, indien er niets wordt ondernomen met het geproduceerde biogas (= optie 1 - de fakkelemissies blijven dan gewoon bestaan) of tot 0,01ktonC/j, indien het geproduceerde biogas wordt verbrand in een gasmotor of een naverbrander (= optie 2).

6.1.5.2. Evaluatie van de immissiebijdrage van Clarebout Potatoes NV tot de kwaliteit van de omgevingslucht a)

Methodologie en uitgangspunten

Om de verspreiding van de verontreinigende componenten na te gaan, werd gebruik gemaakt van het verspreidingsmodel van VITO, het IFDM-model. Daarmee wordt de immissiebijdrage van Clarebout Potatoes NV naar de omgeving toe berekend. De beschouwde componenten zijn NOx, SO2, CO en stof. Voor de IFDM-modelberekening werden de klimatologische gegevens van Mol voor ‘78-‘79 gedefinieerd. De emissiebronnen die in de berekening zijn opgenomen, worden samengevat in Bijlage 6.1.4. In het model zijn zowel de geleide als de niet-geleide emissiepunten opgenomen (zie § 6.1.5.1). Hierbij werd telkens rekening gehouden met de uitstoot per meetpunt, de duur van de uitstoot over het jaar, de plaats van de uitstoot, het debiet en de schouwkarakteristieken. Verder werd een raster gehanteerd met als zijde 5 km (-2.5/+2.5 km) en een rasterafstand tussen de punten van 200 m. De schouw van de fakkel bevindt zich in het midden van het raster; coördinaten (0,000/0,000)km. De bepaling van de immissieconcentraties berust op volgende aannames : • De emissiedebieten per polluent en de rookgastemperatuur zijn voor de stoom- en thermische olieketels gebaseerd op de diverse meetcampagnes van de voorbije jaren (gemiddelde uurvrachten). • De emissies van de fakkel zijn gemeten, behalve voor SO2 en stof ; voor deze laatste polluenten zijn de emissies berekend (zie § 6.1.4.1). • De emissiedebieten voor de gasmotor zijn gebaseerd op gegevens van een constructeur van gasmotoren. Steeds is voor een worst case benadering geopteerd (bvb. de gasmotor emitteert aan de emissiegrenswaarden voor CO en NOx). In navolgende tabellen worden per polluent de berekende immissieconcentraties samengevat : • voor de installaties van Clarebout Potatoes NV • op het punt van maximale impact (= worst case benadering). De hoogte van de bronnen is relatief beperkt (ca. 13m) ; hieruit volgt dat de rookgassen zich niet over grote afstand verspreiden. Het punt van maximale impact ligt dus steeds relatief dicht bij Clarebout Potatoes NV (200 à 300m in oost- noordoostelijke richting). Gezien de Belconsulting N.V.


- 92 -

inplanting van Clarebout Potatoes NV is op het punt van maximale impact steeds bewoning aanwezig. Daarna worden de berekende immissieconcentraties vergeleken met de achtergrondwaarden en wordt een procentuele verhouding aangegeven tot de richtwaarden en de grenswaarden voor de immissies van stoffen zoals vermeld in de Vlarem II – Milieukwaliteitsnormen voor lucht (Bijlage 6.1.1).

Voor de invloed van het wegverkeer op de luchtkwaliteit in de omgeving van de site, wordt verwezen naar de discipline Mens – Toxicologie.

b)

Resultaten NOX

Tabel 6.1.2. : Procentuele verhouding van de berekende immissies op punt van maximale impact van Clarebout Potatoes NV tot de grens- en richtwaarde van de milieukwaliteitsnormen voor NO2 Tabel 6.1.2a : Alternatief 1A (Bestaande situatie) + fakkel Gemeten Polluent Bijdrage omgevingsClarebout Potatoes NV tot waarden immissieconc. Aard (µg/m3) (µg/m3) Punt van maximale impact P98 NO2 (µg/m3) uurwaarde Dagwaarde gem.

Richtwaarde Vlarem II

Grenswaarde Vlarem II

(µg/m3)

(µg/m3)

Richtwaarde

Grenswaarde

14

49 – 71

135

200

10%

7%

1

16 – 29

-

40

-

2,5%

Tabel 6.1.2b : Alternatief 1B (Bestaande productiecapaciteit + vlokkenlijn) + fakkel Polluent Bijdrage Gemeten RichtGrensClarebout omgevingswaarde waarde Potatoes NV tot waarden Vlarem II Vlarem II immissieconc. Aard (µg/m3) (µg/m3) (µg/m3) (µg/m3) Punt van maximale impact P98 NO2 (µg/m3) uurwaarde Dagwaarde gem.

Belconsulting N.V.

Proc. bijdrage van Clarebout Potatoes NV t.o.v.

Proc. bijdrage van Clarebout Potatoes NV t.o.v. Richtwaarde

Grenswaarde

20

49 - 71

135

200

15%

10%

1,5

16 - 29

-

40

-

3,8%


- 93 -

Tabel 6.1.2c : Alternatief 2A (Productiecapaciteit 810 ton/d zonder vlokkenlijn) + fakkel Polluent Bijdrage Gemeten RichtGrensProc. bijdrage van Clarebout omgevingswaarde waarde Clarebout Potatoes Potatoes NV tot waarden Vlarem II Vlarem II NV t.o.v. immissieconc. Aard RichtGrens(µg/m3) (µg/m3) (µg/m3) (µg/m3) waarde waarde Punt van maximale impact P98 18 49 – 71 135 200 13,3% 9% NO2 (µg/m3) uurwaarde Dagwaarde 1,3 16 - 29 40 3,3% gem. Tabel 6.1.2d : Alternatief 2B (Productiecapaciteit 810 ton/d met vlokkenlijn) + fakkel Polluent Bijdrage Gemeten RichtGrensClarebout omgevingswaarde waarde Potatoes NV tot waarden Vlarem II Vlarem II immissieconc. Aard (µg/m3) (µg/m3) (µg/m3) (µg/m3) Punt van maximale impact P98 NO2 (µg/m3) uurwaarde Dagwaarde gem.


Grenswaarde

24,5

49 – 71

135

200

18%

12,2%

1,8

16 – 29

-

40

-

4,5%

Tabel 6.1.2e : Alternatief 2B (Productiecapaciteit 810 ton/d met vlokkenlijn)+gasmotor+fakkel als backup Polluent Bijdrage Gemeten RichtGrensProc. bijdrage van Clarebout omgevingswaarde waarde Clarebout Potatoes Potatoes NV tot waarden Vlarem II Vlarem II NV t.o.v. immissieconc. Aard RichtGrens(µg/m3) (µg/m3) (µg/m3) (µg/m3) waarde waarde Punt van maximale impact P98 43,8 49 – 71 135 200 32,4% 21,9% NO2 (µg/m3) uurwaarde Dagwaarde 3,2 16 – 29 40 8% gem. Opmerking : De totale emissie van NO en NO2 wordt uitgedrukt als NOx na omrekening in NO2 equivalenten. De stikstofoxiden ontstaan bij de verbranding, de vorming is afhankelijk van de verbrandingstemperatuur. Bij hoge temperaturen wordt hoofdzakelijk stikstofmonoxide gevormd namelijk 95 %. De overige hoeveelheid is stikstofdioxide. (Bron: “NOx-Emissionsminimierung bei Abfallverbennungsanlagen” von Dieter O.Reimann verschenen in het tijdschrift Müll und Abfall 9/89). Bij afkoeling in de omgeving wordt NO omgezet in NO2; voor de immissieberekeningen in de nabijheid van de installatie wordt een omzetting van 60 % aangenomen van NO naar NO2 (zie ook richtlijnenhandboek ‘Lucht’).

Stof (PM10 en PM2.5) In onderstaande tabel is verondersteld dat alle stof als PM10 dient beschouwd te worden. Enkel de resultaten van de maximale scenario’s zijn opgenomen ; er wordt vastgesteld dat de bijdrage voor deze scenario’s beperkt is (zie § 6.1.5.2 c). Voor de andere scenario’s is de bijdrage nog minder. Belconsulting N.V.


- 94 -

Tabel 6.1.3. : Procentuele verhouding van de berekende immissies op punt van maximale impact van Clarebout Potatoes NV tot de grens- en richtwaarde van de milieukwaliteitsnormen voor PM10 en PM2.5 Tabel 6.1.3a : Alternatief 2B (Productiecapaciteit 810 ton/d met vlokkenlijn) + fakkel Polluent Aard Bijdrage Gemeten GrensProc. bijdrage Clarebout omgevingswaarde van Clarebout Potatoes NV tot waarden Vlarem II Potatoes NV immissie-conc. t.o.v. grensw. (µg/m3) (µg/m3) (µg/m3) PM10 P90 dagwaarde 1,4 43 50 2,8% Dagwaarde 0,4 34 40 1% gem. PM2.5 Dagwaarde 0,28 13 gem. Tabel 6.1.3b : Alternatief 2B (Productiecapaciteit 810 ton/d met vlokkenlijn) + gasmotor (+ fakkel als back-up) Polluent Aard Bijdrage Gemeten GrensProc. bijdrage Clarebout omgevingswaarde van Clarebout Potatoes NV tot waarden Vlarem II Potatoes NV immissie-conc. t.o.v. grensw. (µg/m3) (µg/m3) (µg/m3) PM10 P90 dagwaarde 0,24 43 50 0,5% Dagwaarde 0,08 34 40 0,2% gem. PM2.5 Dagwaarde 0,056 13 gem. Opmerking : Voor de verdeling van het stof wordt volgende aanname gedaan (zie Vito studie 2003) : PM10 – PM2.5 = 30%PM10 PM2.5 = 70%PM10

SO2 Tabel 6.1.4. : Procentuele verhouding van de berekende immissies op punt van maximale impact van Clarebout Potatoes NV tot de grens- en richtwaarde van de milieukwaliteitsnormen voor SO2 Tabel 6.1.4a : Alternatief 1A en Alternatief 1B (bestaande productiecapaciteit zonder vlokkenlijn (1A) en met vlokkenlijn (1B)) + fakkel Polluent Aard Bijdrage Gemeten GrensProc. bijdrage Clarebout omgevingswaarde van Clarebout Vlarem II Potatoes NV Potatoes NV tot waarden t.o.v. grensw. Immissieconc (µg/m3) (µg/m3) (µg/m3) Punt van maximale impact Max. uurwaarde 11,8 56 350 3,4% SO2 (µg/m3) P99 dagwaarde 5,4 8 125 4,3% Opmerking : de SO2 immissie is onafhankelijk van de installatie van een vlokkenlijn

Belconsulting N.V.


- 95 -

Tabel 6.1.4b : Alternatief 2A en Alternatief 2B (Productiecapaciteit 810 ton/d zonder vlokkenlijn (2A) en met vlokkenlijn (2B)) + fakkel Polluent Aard Bijdrage Gemeten GrensProc. bijdrage Clarebout omgevingswaarde van Clarebout Potatoes NV tot waarden Vlarem II Potatoes NV Immissieconc t.o.v. grensw. (µg/m3) (µg/m3) (µg/m3) Punt van maximale impact Max. uurwaarde 15,2 56 350 4,3% SO2 (µg/m3) P99 dagwaarde 7 8 125 5,6% Opmerking : de SO2 immissie is onafhankelijk van de installatie van een vlokkenlijn Tabel 6.1.4c : Alternatief 2B (Productiecapaciteit 810 ton/d met vlokkenlijn) + gasmotor (+ fakkel als back-up) Polluent Aard Bijdrage Gemeten GrensProc. bijdrage Clarebout omgevingswaarde van Clarebout Potatoes NV tot waarden Vlarem II Potatoes NV Immissieconc t.o.v. grensw. (µg/m3) (µg/m3) (µg/m3) Punt van maximale impact 5,7 56 350 1,6% Max. uurwaarde SO2 (µg/m3) P99 dagwaarde 3,4 8 125 2,7%

CO Enkel de resultaten van de maximale scenario’s zijn opgenomen ; er wordt vastgesteld dat de bijdrage voor deze scenario’s beperkt is (zie § 6.1.5.2 c). Voor de andere scenario’s is de bijdrage nog minder. Tabel 6.1.5. : Procentuele verhouding van de berekende immissies op punt van maximale impact van Clarebout Potatoes NV tot de grens- en richtwaarde van de milieukwaliteitsnormen voor CO Tabel 6.1.5a : Alternatief 2B (Productiecapaciteit 810 ton/d met vlokkenlijn) + fakkel Polluent Aard Bijdrage Gemeten GrensProc. bijdrage Clarebout omgevingswaarde van Clarebout Potatoes NV tot waarden Vlarem II Potatoes NV Immissieconc t.o.v. grensw. (µg/m3) (µg/m3) (µg/m3) CO Gem.dagwaarde 2,4 350 - 380 10.000 < 1% Tabel 6.1.5b : Alternatief 2B (Productiecapaciteit 810 ton/d met vlokkenlijn) + gasmotor (+ fakkel als back-up) Polluent Aard Bijdrage Gemeten GrensProc. bijdrage Clarebout omgevingswaarde van Clarebout Potatoes NV tot waarden Vlarem II Potatoes NV Immissieconc t.o.v. grensw. (µg/m3) (µg/m3) (µg/m3) CO Gem.dagwaarde 4,5 350 - 380 10.000 < 1%

Belconsulting N.V.


- 96 -

Stofdeposities Op basis van de immissiewaarden en rekening houdend met de korrelgrootte van de stofdeeltjes en hun valsnelheid zijn de stofdeposities bepaald. Voor de droge deposities wordt een depositiesnelheid gelijk aan 0,1 cm/s aangenomen. Indien rekening gehouden wordt met de natte depositie dan dienen de waarden van de droge depositie vermenigvuldigd te worden met een factor 1,60 (volgt uit nota Vito - R.De Fré: "Berekende milieu-impact van een dioxine-emissie met concentratie van 2 ng TEQ/Nm3 en 0,1 ng TEQ/Nm3" , januari 1998). De waarden voor de natte en droge deposities zijn vermeld in de Tabel 6.1.6 (de waarden tussen haakjes zijn de waarden voor de droge depositie). De berekende waarden gelden op het punt van maximale impact. Enkel de resultaten van het maximale scenario zijn opgenomen ; er wordt vastgesteld dat de bijdrage voor dit scenario beperkt is (zie § 6.1.5.2 c). Voor de andere scenario’s is de bijdrage nog minder. Tabel 6.1.6. : Vergelijking van de berekende deposities op punt van maximale impact van Clarebout Potatoes NV met de Vlarem II milieukwaliteitsnormen Alternatief 2B (Productiecapaciteit 810 ton/d met vlokkenlijn) + fakkel (= worst case) Polluent Bijkomende Gemeten RichtGrensProc. Bijdrage bijk. Depositie omgevingswaarde waarde depositie waarden t.o.v. Aard RichtGrenswaarde waarde 56,3 (36) 42 000 – 48 000 350 000 650 000 < 1% < 1% Maandgem. Stof (µg/m2.dag)

Belconsulting N.V.


- 97 -

c)

Effecten

Referentiekader Voor de beoordeling van de effecten geldt volgend referentiekader volgens de richtlijnen van de dienst MER (Richtlijnenboek lucht van Dienst MER). (X is de procentuele bijdrage t.o.v. de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde van de polluent bij realisatie van het project) : X > 1% van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde = beperkte bijdrage X > 3% van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde = relevante bijdrage X > 5% van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde = belangrijke bijdrage De resultaten van deze toetsing worden gekoppeld aan milderende maatregelen : Voor een beperkte bijdrage Voor een relevante bijdrage

: onderzoek naar milderende maatregelen is minder dwingend. : er dient noodzakelijkerwijs gezocht te worden naar milderende maatregelen, eventueel te koppelen aan (lange, langere) termijn. Bij het ontbreken ervan dient dit gemotiveerd te worden. Voor een belangrijke bijdrage : er dient noodzakelijkerwijs gezocht te worden naar milderende maatregelen. Bij het ontbreken ervan dient dit gemotiveerd te worden.

Effectbeoordeling • Uit Tabel 6.1.2 (NOx) blijkt dat er voor elk uitvoeringsalternatief een belangrijke bijdrage is van Clarebout Potatoes NV tot de luchtkwaliteit. Opvallend is dat reeds voor de bestaande situatie de bijdrage van Clarebout Potatoes NV (P98 uurwaarde) 7% bedraagt t.o.v. de luchtkwaliteitsdoelstelling. Het onderzoek naar milderende maatregelen is dwingend. • Uit Tabel 6.1.3 (stof – PM10) en Tabel 6.1.6 (stof depositie) blijkt dat er voor elk uitvoeringsalternatief een beperkte bijdrage is. Voor het maximale scenario (verhogen van de productiecapaciteit tot 810 ton/h + vlokkenlijn + fakkel) is de bijdrage van Clarebout Potatoes N.V. voor PM10 2,8% t.o.v. luchtkwaliteitsdoelstelling (P90 dagwaarde) en voor stofdepositie < 1% t.o.v. luchtkwaliteitsdoelstelling (maandgemiddelde). • Uit Tabel 6.1.4 (SO2) blijkt dat er een relevante bijdrage is van Clarebout Potatoes NV tot de kwaliteit van de omgevingslucht : De bijdrage voor de bestaande productiecapaciteit (met of zonder vlokkenlijn) + fakkel bedraagt 3,4% t.o.v. de kwaliteitsdoelstelling voor de max. uurwaarde en 4,4% t.o.v. de P99 dagwaarde. De bijdrage voor de geplande Clarebout Potatoes NV installatie na verhogen van de productiecapaciteit tot 810 ton/h (met of zonder vlokkenlijn) + fakkel bedraagt 4,3% t.o.v. de kwaliteitsdoelstelling voor de max. uurwaarde en 5,6% t.o.v. de P99 dagwaarde. Indien het biogas wordt gevaloriseerd, wordt tevens een biogaswassing geïnstalleerd (zie § 2.3.1.3 c ‘projectbeschrijving’) die het grootste gedeelte van H2S in de Belconsulting N.V.


- 98 -

biogassen uitwast waardoor de vorming van SO2 in de rookgassen wordt vermeden. Hierdoor is de bijdrage van de geplande Clarebout Potatoes NV installatie beperkt (= 1,6% t.o.v. de kwaliteitsdoelstelling voor de max. uurwaarde en 2,7% t.o.v. de P99 dagwaarde). • Uit Tabel 6.1.5 (CO) blijkt dat er voor alle uitvoeringsalternatieven een beperkte bijdrage is. Voor het maximale scenario (verhogen van de productiecapaciteit tot 810 ton/h + vlokkenlijn, onafhankelijk van het alternatief gasmotor + fakkel of enkel fakkel) is de bijdrage < 1% van de respectievelijke luchtkwaliteitsdoelstelling. Samenvattend kan gesteld worden dat voor NOx en SO2 er milderende maatregelen zullen worden voorgesteld. Dit geldt reeds voor de bestaande situatie en geldt dus zeker voor alle toekomstige scenario’s. Voor alle andere componenten (stof (PM10), stofdepositie, CO) is er steeds een beperkte bijdrage, ook voor het maximale scenario en dus zeker voor alle andere scenario’s. Zoals reeds aangegeven (zie § 6.1.4.2 a) is er voor alle VOS geen meetbare impact op het effect van de luchtkwaliteit, zowel voor het maximale scenario als voor alle andere scenario’s.

d)

Milderende maatregelen

Uit bovenstaande blijkt dat voor NOx : • De emissieconcentraties van de stoom- en thermische olieketels voldoen aan de respectievelijke Vlarem II normen. Deze normen zijn (relatief) streng (150 mg/Nm3). • De totaal geëmitteerde hoeveelheden NOx zijn beperkt (zie (§ 6.1.4.1, 6.1.5.1) • De bijdrage van Clarebout Potatoes NV tot de luchtkwaliteit (immissie) in de omgeving van de site is aan de hoge kant. Dit wordt veroorzaakt door de relatief lage schouwhoogte van de ketels (ca. 13m) en de nabijheid van woningen rondom de Clarebout Potatoes NV site. Om de immissieconcentraties van NOx in de omgeving van Clarebout Potatoes NV te verbeteren, wordt voorgesteld om : • de schouw te verhogen voor de bestaande stoom- en thermische olieketels S1 en O1 (de 2 grootste ketels met de meeste draaiuren), van de nieuwe stoomketel voor de vlokkenlijn en de gasmotor (WKK) tot 30m • Indien een gasmotor wordt geïnstalleerd : de emissiegrensconcentratie verlagen tot 150mg/Nm3 (op dit ogenblik is de Vlarem II norm 500mg/Nm3). Dit kan bvb. worden gerealiseerd door een katalytische DeNOx installatie te voorzien op de uitlaatgassen van de gasmotor. Met een katalytische DeNOx zijn deze emissiegrensconcentraties haalbaar11. Het verhogen van de schouwhoogte zal een gunstig immissieconcentraties van alle polluenten, dus niet alleen NOx.

effect

hebben

op

de

11

Vito BBT studie Stookinstallaties en stationaire motoren (mei 2002) Belconsulting N.V. MER Clarebout Potatoes

- 99 -

Uit bovenstaande blijkt voor SO2 : • De verbranding van de biogassen in de fakkel staat in voor de grootste uitstoot van SO2, ook in de bestaande situatie. Er wordt voorgesteld een biogaswassing te installeren, ook indien geen WKK wordt geïnstalleerd. De biogaswassing, die reeds voorzien is in het kader van de uitbreiding van de installatie met een WKK, zorgt voor een grote reductie van de SO2 uitstoot (rendement van de biogaswassing minstens 85% - zie § 2.3.1.3 c ‘projectbeschrijving’).

Het verhogen van de schouw heeft invloed op het visuele aspect van de installatie (zie discipline Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie.

e)

Effectbeoordeling na milderende maatregelen

Mits implementatie van bovenstaande maatregelen (zie § 6.1.5.2 d), worden volgende immissieconcentraties berekend : NOx Tabel 6.1.7. : Procentuele verhouding van de berekende immissies op punt van maximale impact van Clarebout Potatoes NV tot de grens- en richtwaarde van de milieukwaliteitsnormen voor NO2 Tabel 6.1.7a : Alternatief 1A (Bestaande situatie) + fakkel Polluent Bijdrage Gemeten Clarebout omgevingsPotatoes NV tot waarden immissieconc. Aard (µg/m3) (µg/m3) Punt van maximale impact P98 NO2 (µg/m3) uurwaarde Dagwaarde gem.

Richtwaarde Vlarem II

Grenswaarde Vlarem II

(µg/m3)

(µg/m3)

Richtwaarde

Grenswaarde

5

49 – 71

135

200

3,7%

2,5%

0,46

16 – 29

-

40

-

1,2%

Tabel 6.1.7b : Alternatief 1B (Bestaande productiecapaciteit + vlokkenlijn) + fakkel Polluent Bijdrage Gemeten RichtGrensomgevingswaarde waarde Clarebout waarden Vlarem II Vlarem II Potatoes NV tot immissieconc. Aard (µg/m3) (µg/m3) (µg/m3) (µg/m3) Punt van maximale impact P98 NO2 (µg/m3) uurwaarde Dagwaarde gem.

Belconsulting N.V.

Proc. bijdrage van Clarebout Potatoes NV t.o.v.


Grenswaarde

7

49 - 71

135

200

5,2%

3,5%

0,6

16 - 29

-

40

-

1,5%


- 100 -

Tabel 6.1.7c : Alternatief 2A (Productiecapaciteit 810 ton/d zonder vlokkenlijn) + fakkel Polluent Bijdrage Gemeten RichtGrensProc. bijdrage van Clarebout omgevingswaarde waarde Clarebout Potatoes Potatoes NV tot waarden Vlarem II Vlarem II NV t.o.v. immissieconc. Aard RichtGrens(µg/m3) (µg/m3) (µg/m3) (µg/m3) waarde waarde Punt van maximale impact P98 6 49 – 71 135 200 4,4% 3% NO2 (µg/m3) uurwaarde Dagwaarde 0,53 16 - 29 40 1,3% gem. Tabel 6.1.7d : Alternatief 2B (Productiecapaciteit 810 ton/d met vlokkenlijn) + fakkel Polluent Bijdrage Gemeten RichtGrensClarebout omgevingswaarde waarde Potatoes NV tot waarden Vlarem II Vlarem II immissieconc. Aard (µg/m3) (µg/m3) (µg/m3) (µg/m3) Punt van maximale impact P98 NO2 (µg/m3) uurwaarde Dagwaarde gem.


Grenswaarde

7,8

49 – 71

135

200

5,7%

3,9%

0,7

16 - 29

-

40

-

1,8%

Tabel 6.1.7e : Alternatief 2B (Productiecapaciteit 810 ton/d met vlokkenlijn) + gasmotor (fakkel als backup) Polluent Bijdrage Gemeten RichtGrensProc. bijdrage van Clarebout omgevingswaarde waarde Clarebout Potatoes Potatoes NV tot waarden Vlarem II Vlarem II NV t.o.v. immissieconc. Aard RichtGrens(µg/m3) (µg/m3) (µg/m3) (µg/m3) waarde waarde Punt van maximale impact P98 10,5 49 – 71 135 200 7,8% 5,25% NO2 (µg/m3) uurwaarde Dagwaarde 0,9 16 - 29 40 2,25% gem.

Voor de polluent NOx is alternatief 1A de meest gunstige. Dit is logisch gezien de emissie van NOx evenredig is met de uitbreiding van de productie en/of de voorziening van warmte (stoom) voor de vlokkenlijn. Alternatief 1B, 2A zorgen daarna voor een (lichte) even grote verhoging van de NOx emissies en immissieconcentraties. Alternatief 2B komt overeen met alternatief 1A + toename door alternatief 1B en alternatief 2A. Uit deze tabellen volgt verder dat de bijdrage van Clarebout Potatoes NV maximaal 5,25% van de luchtkwaliteitsnorm (P98 uurwaarde = 200 µg/m3) bedraagt en maximaal 2,25% van de daggemiddelde luchtkwaliteitsnorm (40 µg/m3) voor het uitvoeringsalternatief 2B + gasmotor (fakkel als back-up).

Belconsulting N.V.


- 101 -

Mits implementatie van bovenstaande maatregelen (zie § 6.1.5.2 d), kan de bijdrage van de geplande Clarebout Potatoes NV site, d.i. met verhoging van de productie tot 810ton/d + vlokkenlijn + gasmotor, aan de luchtkwaliteit in de omgeving als aanvaardbaar bestempeld worden. Dit geldt voor de geplande Clarebout Potatoes N.V. site (maximaal scenario) en dus voor alle andere scenario’s. Hierbij zijn nog volgende randvoorwaarden geldig : • De huidige gemiddelde achtergrondwaarde (P98-uurwaarde) bedraagt max. 71µg/m3. Dit is respectievelijk 52,6% en 35,5% van de richtwaarde en grenswaarde van de milieukwaliteitsnormen voor lucht (135 µg/m3 resp. 200 µg/m3). De bijkomende bijdrage bedraagt max. 10,5µg/m3, zodat de richten grenswaarde ruimschoots gerespecteerd blijven. Ook de daggemiddelde luchtkwaliteitsnorm (40 µg/m3) blijft steeds gerespecteerd. • Bij de berekening is een worst case benadering gevolgd : - er is aangenomen dat de gasmotor steeds emitteert aan de emissiegrenswaarde (150mg/Nm3) ; de reële emissies kunnen lager liggen. - voor de toekomstige emissies is vermenigvuldigd met een factor 1,5, d.i. de verhouding van de stijging van de productiecapaciteit (810ton/dag t.o.v. 540 ton/dag). Bij berekening met een grotere gemiddelde productiecapaciteit (bvb. 613 ton/dag over 2006), is de toe te passen factor niet 1,5 maar 1,32. Hierdoor dalen de emissies en dus immissies. - de warmte die gerecupereerd wordt door de WKK is niet in mindering gebracht voor de hoeveelheid warmte (stoom, thermische olie) die nodig is voor de productie Op basis van deze gewijzigde aannames wordt berekend dat de bijdrage van Clarebout Potatoes NV P98 uurwaarde ca. 9,5µg/m3 bedraagt (=4,75% van de luchtkwaliteitsnorm P98 uurwaarde = 200 µg/m3). Voor het daggemiddelde is de bijdrage van Clarebout Potatoes NV ca. 0,8µg/m3, d.i. ca 2% van de luchtkwaliteitsnorm. • Door het verhogen van de schouwen en het respecteren van een strengere emissiegrenswaarde voor de gasmotor dan voorgeschreven door Vlarem II, is er een verbetering t.o.v. de bestaande toestand : voor de P98-uurwaarde bedraagt de bijdrage voor de bestaande toestand 7% en voor de geplande (maximale) toestand 5,25% ; voor de daggemiddelde waarde bedraagt de bijdrage voor de bestaande toestand 2,5% en voor de geplande (maximale) toestand 2,25%. • De bijdrage van Clarebout Potatoes NV is steeds beschouwd in het punt van maximale impact. De concentraties in andere punten in de omgeving van Clarebout Potatoes NV liggen lager (zie ook verspreidingscontour NOx na maatregelen in Figuur 6.1.2).

Belconsulting N.V.


- 102 -

Figuur 6.1.2. : NOx verspreidingscontour na maatregelen (P98 uurwaarde)

Belconsulting N.V.


- 103 -

SO2 Enkel de resultaten van het scenario, dat voor de grootste SO2 uitstoot zorgde (zie § 6.1.5.2 b Alternatief 2A en Alternatief 2B + fakkel) zijn opgenomen. Er wordt vastgesteld dat de bijdrage voor deze alternatieven (mits milderende maatregel) beperkt is. Voor de andere scenario’s is de bijdrage nog minder. Tabel 6.1.8. : Procentuele verhouding van de berekende immissies op punt van maximale impact van Clarebout Potatoes NV tot de grens- en richtwaarde van de milieukwaliteitsnormen voor SO2 (Alternatief 2A en Alternatief 2B (Productiecapaciteit 810 ton/d zonder vlokkenlijn (2A) en met vlokkenlijn (2B)) + fakkel Polluent Aard Bijdrage GrensProc. bijdrage Gemeten Clarebout waarde van Clarebout omgevingsPotatoes NV tot Vlarem II Potatoes NV waarden Immissieconc t.o.v. grensw. (µg/m3) (µg/m3) (µg/m3) Punt van maximale impact 2,4 56 350 0,6% Max. uurwaarde SO2 (µg/m3) P99 dagwaarde 1 8 125 0,8%

Uit deze tabel blijkt dat, mits milderende maatregel (zie § 6.1.5.2 d), voor het maximale scenario de bijdrage van Clarebout Potatoes NV steeds beperkt is (max. bijdrage = 0,8% milieukwaliteitsnorm P99 dagwaarde). Voor de andere scenario’s is de bijdrage nog minder. Enkel de fakkel (en het daar verbrande biogas) is een belangrijke bron van SO2. Indien er een gaswassing voor het biogas wordt voorzien als milderende maatregel, is de bijdrage van Clarebout Potatoes NV steeds beperkt. De installatie van een vlokkenlijn heeft geen invloed op de uitstoot van SO2.

6.1.6.

Geuremissies / - immissies

6.1.6.1. Bestaande situatie a)

Klachtenregister

In het kader van dit MER rapport zijn de klachten opgevraagd bij de diverse verantwoordelijke instanties (gemeente, milieu-inspectie). In Bijlage 6.1.5 is deze bevraging samengevat. Uit het klachtenregister blijkt dat in 10 van de 15 klachten die geregistreerd werden vanaf 2004 tot nu, een intense zure geur de aanleiding is voor de klacht.

Belconsulting N.V.


- 104 -

b)

Snuffelmetingen

Om bovenstaande klachten i.v.m. geurhinder te kunnen kwantificeren, zijn 5 snuffelmetingen uitgevoerd. Bij een snuffelmeting wordt een rondgang in de omgeving van het bedrijf gemaakt en wordt opgetekend tot waar nog net iets van de geurbron te ruiken is. Op dit punt wordt de concentratie gelijkgesteld aan 1 se/m3 (se = snuffeleenheid). Op basis van de resultaten van op het terrein, kan d.m.v. modellering en/of berekening een totale geuremissie (uitgedrukt in se/s) van het bedrijf worden bepaald. Eens deze geuremissie gekend, wordt deze samen met de gegevens van de emissiebronnen van Clarebout Potatoes NV (gemiddelde hoogte, totaal debiet, gemiddelde temperatuur,…) in het IFDM-model gestopt (zie § 6.1.5.1). Hierbij is verondersteld dat de volledige Clarebout Potatoes N.V. installatie wordt herleid tot 2 puntbronnen : het emissiepunt van de friteuses (na de waterbak) en al de andere emissiepunten samen. De geurimmissiecontour(en) worden bepaald, d.i. er wordt bepaald hoeveel tijd per jaar er kans bestaat om geurhinder te ondervinden i.f.v. de afstand tot Clarebout Potatoes NV. Snuffelmetingen zijn een relatief eenvoudige methode. De totaliteit van het bedrijf wordt gemeten, dus zowel geleide als niet geleide bronnen. De relatieve bijdrage van de verschillende bronnen kan niet worden gemeten ; daarvoor zijn additionele geurmetingen op het bedrijf nodig (zie punt c hieronder). De resultaten van de 5 snuffelmetingen12 zijn als volgt (zie opgetekende geurcontouren in Figuur 6.1.3a) : Datum 21/08/06 31/08/06 13/09/06 04/06/07 14/06/07 Gemiddelde Standaard deviatie (%)13

Geuremissie (se/s) 600.000 300.000 850.000 1.050.000 770.000 714.000 35

De geurimmissiecontour op basis van deze gemiddelde geuremissie is toegevoegd als Figuur 6.1.3b. Op deze figuur zijn 4 zones voorgesteld : • Zone met (zeer) beperkte hinder : de P98-concentratie op jaarbasis is minder dan 1se/m3 • Zone met volgende grenzen : 1se/m3 < P98-concentratie op jaarbasis < 2se/m3. Hoewel geurwaarneming mogelijk is vanaf 1se/m3 (conform definitie – zie hoger), wordt in de aardappelverwerkende industrie een geurtoetsingswaarde gedefinieerd van 2se/m3 ; 2se/m3 wordt beschouwd als het nuleffectniveau14 op basis van het hedonisch

12

Al de snuffelmetingen zijn uitgevoerd met 3 deelnemers De spreiding van de resultaten is aanzienlijk. Dit wordt echter vastgesteld bij heel wat snuffelmetingen. Factoren die de resultaten beïnvloeden zijn : de weersomstandigheden, de bebouwing en reliëf rond het bedrijf (bvb. afscherming door heuvelrug), interferentie door andere bronnen (bvb. bemesten van de akkers), wisselende bedrijfsomstandigheden, … 14 Visiedocument ‘De weg naar een duurzaam geurbeleid’ (LNE, januari 2006) Belconsulting N.V. MER Clarebout Potatoes - 105 13

•

•

karakter (aangenaamheid – onaangenaamheid) van de geur. Meer aangename geuren hebben een hogere toetsingswaarde dan meer onaangename geuren. Zone met volgende grenzen : 2se/m3 < P98-concentratie op jaarbasis < 3se/m3. Niveau’s voor afbakening van hinder (aanvaardbaarheidsniveau’s) liggen hoger dan 2 se/m3. Omdat er op heden in Vlaanderen deze aanvaardbaarheidsniveau’s voor de aardappelverwerkende industrie niet zijn vastgelegd 15, wordt beschouwd dat het hinderniveau bij 3se/m3 ligt (richtwaarde). Dit is een logische extrapolatie. Zone : P98-concentratie op jaarbasis > 3se/m3. In deze zone ligt gedurende 2% van de tijd (= 175 uren) de concentratie boven 3se/m3.

Uit Figuur 6.1.3b blijkt dat hinder kan voorkomen in een zone van ca. 2km rondom het bedrijf (tot 2,7km in NO richting t.o.v. het bedrijf). In deze zone komt een emissiedebiet van 714.000 se/s overeen met een concentratie tussen 3 en 20 se/m3. Bij de snuffelmetingen was een kleffe warme geur volgens de deelnemers dominant. Om te kunnen detecteren welke bron(nen) instaan voor de geurhinder, zijn geurmetingen uitgevoerd in het bedrijf op 10 individuele bronnen binnen het bedrijf (zie punt c hieronder).

15

Ook in Nederland zijn er geen hinderniveau’s kunnen vastgelegd worden (zie NeR. Infomil. Hoofdstuk 5 Voorbeelden 5.2 (december 2001)) Belconsulting N.V. MER Clarebout Potatoes - 106 -

Figuur 6.1.3a : Geregistreerde snuffelcontouren

Belconsulting N.V.


- 107 -

Figuur 6.1.3b : Geurimmissiecontour op basis van snuffelmetingen

Belconsulting N.V.


- 108 -

c)

Geurmetingen

In 2004 is een geuraudit uitgevoerd bij Clarebout Potatoes NV in kader van een PRESTI5project ‘Geurmetingen in de voedingsindustrie’. Tijdens deze audit zijn, op een kwalitatieve wijze, de potentieel belangrijkste geurbronnen geïdentificeerd en worden maatregelen voorgesteld. De belangrijkste voorgestelde maatregelen betreffen de voorkoeling van de gebakken frieten (verandering van buitenluchtkoeling naar indirecte koeling) en de geuremissies van de friteuses (verhogen capaciteit van de blower en aanpak van de diffuse ruimteluchtemissies uit de bakovenzaal). Bij de opmaak van dit MER is opnieuw een kwalitatieve audit uitgevoerd. Ten opzichte van de geuraudit uit 2004 zijn verschillende inspanningen geleverd teneinde geuremissies te reduceren. De belangrijkste doorgevoerde verbeteringen bestaan uit: • De wijze van voorkoelen van de voorgebakken aardappelproducten. Vroeger gebeurde dit met behulp van buitenlucht waarmee grote emissiedebieten en bijgevolg grote geuremissies gepaard gingen. Deze koeling werd vervangen door een gesloten koeling met glycol. De invoering van een voorkoeling met glycol in plaats van met ruimtelucht, heeft naar schatting een emissiereductie met zich meegebracht van ca. 250.000 ouE/s (schatting PRG Odournet). • Het minimaliseren van diffuse emissies door het onderbrengen van afvalproducten in gesloten lokalen in plaats van in niet-afgesloten containers op het terrein, het rein houden van het terrein en het afdekken van bepaalde productie-onderdelen. Clarebout Potatoes NV overdekte o.a. de boogzeven en lamellenseparator teneinde diffuse emissies te minimaliseren. De geuremissie als gevolg van de ruimteluchtventilatie bij gesloten deksels van de boogzeven bleek ca. 15.000 ouE/s geringer t.o.v. niet-afgesloten boogzeven. Het afsluiten van de lamellenseparator zorgt voor een geuremissiereductie van ca. 49.000 ouE/s t.o.v. de toenmalige situatie (zie metingen PRG Odournet).

• •

Voor het beperken van de geuremissies door openstaande deuren, lekkende containers, … heeft Clarebout Potatoes NV een inventarisatie opgesteld en is momenteel een saneringsprogramma lopende. De belangrijkste acties van dit saneringsprogramma zijn overgemaakt aan Milieu-Inspectie. De blower ter behandeling van de bakovenemissies bleef behouden doch werd uitgebreid in capaciteit en de schouwen werden verhoogd. Bouw van een nieuwe anaërobie waardoor het gevormde biogas op een efficiënte manier wordt opgevangen en niet langer ontsnapt naar de atmosfeer.

Tevens zijn (olfactometrische) geurmetingen uitgevoerd aan een tiental bronnen bij Clarebout Potatoes NV. Op basis van de audit werd besloten emissiemetingen uit te voeren ter hoogte van volgende potentiële geuremissiebronnen (voor een beschrijving van de bronnen zie punt 6.1.5.1 ; de bronnen zijn gelocaliseerd op Figuur 6.1.1) : •

De ruimtelucht ter hoogte van de bakovenlijnen, blower, blancheerlijnen, boogzeven, invoerschudder van de drooglijnen, stoomschillers en van de ruimtelucht in de open ruimte tussen de drooglijnen

Belconsulting N.V.


- 109 -

• •

Emissies drogerlijn en niet-condenseerbare dampen van de blower Anaërobie

De geurmetingen zijn uitgevoerd door PRG Odournet. De belangrijkste besluiten van deze geurmetingen zijn : - Op basis van de olfactometrische analyses bleek dat de hoogste geurconcentratie werd bekomen voor achtereenvolgens de emissies van de niet-condenseerbare dampen van de blower, emissies van de anaërobie en van de ruimteluchtventilatie ter hoogte van de blancheerlijnen (uitlaatsectie). Teneinde de impact op de omgeving te evalueren is niet de geurconcentratie bepalend maar wel de geuremissie en de bronkarakteristieken. - De emissies van de niet-condenseerbare dampen uit de blower blijken het belangrijkste aandeel te hebben in de totale geuremissies namelijk ca. 80%. De anaërobie vertegenwoordigt in de huidige situatie (opstartfase) de tweede belangrijkste bron (aandeel van 8,5%). Als derde belangrijkste bron kunnen de ruimteluchtventilatie ter hoogte van de bakovenlijnen en deze aan de blancheerlijnen (uitlaatsectie) aangeduid worden (beide 2,3%). Ter hoogte van de anaërobie is een relevante concentratie aan waterstofsulfide (H2S) vastgesteld. Rekening houdend met een geurdrempelwaarde voor H2S van 0,000335 ppm blijkt dat H2S in de gemeten concentratie zeker een belangrijke bijdrage zal leveren tot de geurvorming ter hoogte van de reactor. Er werden tevens luchtmonsters genomen voor chemische analyse via GC-MS en dit voor: De ruimtelucht ter hoogte van de bakovenlijnen, blower, stoomschilfers, blancheerlijnen, invoerschudder grote drooglijn en boogzeven (gesloten deksels); Emissie van niet-condenseerbare dampen uit de blower en van de grote drooglijn (1ste sectie) Anaërobie De emissie van de niet-condenseerbare dampen van de blower bezitten de hoogste concentratie aan totaal VOS (ca. 2g/m3). Hiervan wordt ca. 80% vertegenwoordigd door de groep van de aldehyden, waaronder tevens een niet geringe concentratie aan onverzadigde aldehyden welke naar geur toe erg belangrijk zijn. Tevens bleek een aanzienlijke concentratie aan furanen en organische zuren aanwezig. De hoge concentratie aan totaal VOS voor dit emissiepunt komt tot uiting in de hoge geurconcentratie bekomen op basis van olfactometrie16. De totale VOS concentratie voor de anaërobie is relatief laag. Vermoedelijk draagt vooral waterstofsulfide bij tot de geurvorming ter hoogte van de reactor. De totale VOS concentratie van de overige bronnen is van gelijkaardige grootte-orde (een paar mg/m³). Voor zes van de negen bronnen blijken de alifatische koolwaterstoffen, alcoholen en aldehyden de kwantitatief belangrijkste groepen VOS. De organische zwavelverbindingen zijn in belangrijke concentraties aanwezig in de ruimtelucht van de 16

Opmerking in kader van MER rapport (door Belconsulting) : De VOS emissie van de blower staat in voor ca. 85% van de totale VOS emissie, verbonden met het ‘proces’ (zie Tabel 6.1.1a en Tabel 6.1.1b). Na het nemen van milderende maatregelen voor deze bron zal de VOS emissie dus zeer sterk dalen (zie punt 6.1.5.1c). Belconsulting N.V. MER Clarebout Potatoes - 110 -

stoomschillers, blancheerlijnen en boogzeven. - Naar geurreductie toe dienen prioritair de emissies van de niet-condenseerbare dampen van de blower aangepakt te worden. De blower zorgt niet voor de verwachte geurreductie gezien er een belangrijke resterende geuremissie is17. Gezien de grootte-orde van concentraties komt enkel naverbranding als behandelingstechniek in aanmerking waarmee verwacht wordt een geurreductie van 99,9% te kunnen halen. - Daarnaast wordt aanbevolen om de anaërobie – die zich momenteel in opstartfase bevindt – nauwgezet op te volgen en procesmatig te optimaliseren. Hierbij wordt verwacht een geurreductie van ca. 95% te kunnen realiseren. Indien na optimalisatie zou blijken dat de emissies van de anaërobie niet voldoende gereduceerd zijn, kan overwogen worden om de reactor te overkappen en de emissies te behandelen.

Op basis van de olfactometrische analyseresultaten werden lange termijn dispersieberekeningen uitgevoerd zowel voor de huidige situatie als voor twee scenario’s met geurreductie. Hoewel in laboratorium-omstandigheden geurwaarneming kan plaatsgrijpen vanaf een concentratie van 1 ouE/m3, wordt getoetst aan 5 ouE/m3. Dit is een realistische waarde, aangezien uit onderzoek blijkt dat hinder meestal pas optreedt vanaf hogere concentraties dan de geurwaarnemingsconcentraties. In Figuur 6.1.4 staat de geurimmissiecontour voor de bestaande situatie. De geurpercentielscontour van 5 ouE/m³ als 98-percentiel strekt zich in de huidige situatie uit tot op een maximale afstand in noordoostelijke richting van ca. 4.500 m ten opzichte van het bedrijf. Dit betekent dat woningen die binnen deze zone gelegen zijn gedurende 2% van de tijd op jaarbasis mogelijks geurhinder kunnen ondervinden. Een gedeelte van de dorpskern van Wulvergem en Kemmel is binnen deze contour gelegen. Tot zover de belangrijkste besluiten van de geurmetingen van PRG Odournet.

17

De bestaande blowerbak zorgt zeker voor een geurreductie, maar de efficiëntie van deze reductie is op heden onbekend. Gezien de voorziene milderende maatregelen, is het onnodig deze efficiëntie te willen achterhalen. Belconsulting N.V. MER Clarebout Potatoes - 111 -

Figuur 6.1.4. : Geurimmissiecontour vóór maatregelen en in de bestaande situatie

Belconsulting N.V.


- 112 -

Uit § 6.1.6.1 b van dit MER volgt dat : • het nuleffectniveau voor de aardappelverwerkende industrie bedraagt 2se/m3 (P98). • Niveau’s voor de afbakening van hinder (aanvaardbaarheidsniveau’s) liggen hoger dan deze waarde. • De niveau’s worden uitgedrukt in se/m3, wat een verschillende eenheid is t.o.v. de met olfactometrie opgemeten ouE/m3. Meestal zijn de overeenkomstige getalwaarden in ouE/m3 hoger dan in se/m3. Uit de snuffelmetingen die ongeveer gelijktijdig met de geurmetingen zijn uitgevoerd, wordt blijkbaar een gemiddelde bronsterkte afgeleid van 714.000 se/s (snuffeleenheden per seconde). Uit de bronsterktemetingen m.b.v. olfactometrie, wordt een totale geuruitstoot uit de hele fabriek ingeschat die rond de 3 miljoen ouE/s draait. Hieruit kan een verband afgeleid worden waarbij 1 se min of meer overeenkomt met 4 ouE. Hieruit volgt dat het nuleffectniveau op deze manier kan vertaald worden naar een niveau van een achttal ouE/m³ als 98-percentiel. In de wetenschap dat het nuleffectniveau die grens betreft, waar net geen invloed van het bedrijf waarneembaar is, kan gesteld worden dat een aanvaardbaarheidsgrens een nog hogere geurconcentratie als 98-percentiel zal betreffen. Hieruit blijkt dat de normering van 5 ouE/m³ als 98-percentiel, zoals aangenomen in bovenstaand rapport van PRG Odournet, zeker kan aanzien worden als een strenge/veilige grenswaarde. Tevens wordt in het rapport van PRG Odournet getoetst aan een normering van 10 ouE/m³ als 98-percentiel (zie ook Figuur 6.1.4), wat gezien de resultaten van de snuffelmetingen, tevens een realistische richtwaarde is voor het hinderniveau (aanvaardbaarheidsniveau). Uit § 6.1.6.1 b van dit MER volgt dat er 5 snuffelmetingen zijn uitgevoerd. Op zichzelf is dit, gezien de grote variatie op deze snuffelmetingen, een relatief klein aantal. Deze metingen zijn echter aangevuld door olfactometrische metingen, op basis waarvan de belangrijkste te saneren bronnen aangeduid werden. Het geheel aan metingen is ruim voldoende voor de effectinschatting in het MER.

6.1.6.2. Geplande maatregelen a)

toestand

en

beschrijving

van

effecten

en

Veranderingen t.o.v. de bestaande situatie

Voor de geplande toestand wordt het meest nadelige scenario berekend : de productiecapaciteit wordt verhoogd tot 810ton/d en er wordt een bijkomende vlokkenlijn geïnstalleerd. De andere scenario’s liggen wat geurimpact betreft tussen de bestaande toestand en het meest nadelige scenario. Ook de andere scenario’s worden mee opgenomen in de beoordeling. Voor het meest nadelige scenario : • zullen de geuremissies van de niet-geleide emissiebronnen niet of nauwelijks stijgen (zie § 6.1.5.1. a). Belconsulting N.V.


- 113 -

•

•

de geuremissies van de geleide emissiebronnen (droger(s), friteuses) worden vermenigvuldigd met een factor 1,5, d.i. de verhouding van de stijging van de productiecapaciteit (810ton/dag t.o.v. 540 ton/dag). Zoals aangegeven onder §6.1.5.1 is dit een worst case benadering. Gezien de grootste geurhinder voortkomt door de friteuses, bedraagt de geuremissie voor de geplande toestand ca. 1,5 keer de geuremissie in de bestaande situatie. de geuremissie van de vlokkenlijn is ingeschat op basis van de interne databank PRG Odournet18

Volgend overzicht is geldig :

Bestaande situatie Geplande toestand (maximaal scenario) Stijging door vlokkenlijn Totaal geplande situatie

Geuremissie (ouE/s) 3.000.000 +1.500.000 + 40.000 4.540.000

Gezien in de bestaande situatie er reeds geurhinder kan voorkomen tot op een afstand van 2,7km van het bedrijf (zie § 6.1.6.1 b) en er door de geplande productie uitbreiding de kans op geurhinder verder zou toenemen, worden milderende maatregelen voorgesteld.

b)

Milderende maatregelen

Volgende milderende maatregelen worden voorgesteld (zie ook § 6.1.6.1 c) : •

•

c)

Naar geurreductie toe dienen prioritair de emissies van de niet-condenseerbare dampen van de blower aangepakt te worden. Gezien de grootte-orde van concentraties komt enkel naverbranding als behandelingstechniek in aanmerking waarmee verwacht wordt een geurreductie van 99,9% te kunnen halen. Daarnaast wordt aanbevolen om de anaërobie – die zich momenteel in opstartfase bevindt – nauwgezet op te volgen en procesmatig te optimaliseren. Hierbij wordt verwacht een geurreductie van ca. 95% te kunnen realiseren. Ter gelegenheid van een stilstand van Clarebout Potatoes NV in juni 2007, zijn reeds de eerste optimalisaties aan de anaërobie uitgevoerd.

Resultaten van de immissieberekeningen

De geurimmissiecontouren zijn bepaald na implementatie van bovenstaande maatregelen (naverbranding van de emissies van de blower en reductie van de emissies van de anaërobie). Voor de milderende maatregelen werd op basis van ervaringsgegevens uitgegaan van een haalbare geuremissiereductie van 99,9% voor de emissies van de blower m.b.v. naverbranding en 95% ter hoogte van de anaërobie. 18

Mondelinge mededeling door PRG Odournet dd. 19/06/07 Belconsulting N.V. MER Clarebout Potatoes

- 114 -

Uit de resultaten van de immissieberekeningen blijkt dat de immissieconcentraties in de straten rond het bedrijf worden gereduceerd van 100 à 200 ouE/m³ in de huidige situatie naar 10 à 23 ouE/m³ als 98 percentiel bij reductie van de emissies van blower en anaërobie voor de geplande situatie (Uitvoeringsalternatief 2B (uitbreiding van de productiecapaciteit tot 810ton/dag en installeren van de vlokkenlijn)). De geurimmissiecontouren na maatregelen voor de geplande situatie zijn opgenomen in Figuur 6.1.5.

Belconsulting N.V.


- 115 -

Figuur 6.1.5. : Geurimmissiecontour na maatregelen voor de geplande situatie

Belconsulting N.V.


- 116 -

d)

Beoordeling

Uit bovenstaande volgt : • de emissies die aanleiding geven tot geurhinder zijn de laatste jaren reeds verminderd. Als belangrijkste maatregelen worden vermeld : indirecte koeling van de gebakken frieten i.p.v. directe koeling met buitenlucht, het minimaliseren van diffuse emissies en de bouw van een nieuwe anaërobie en aërobie. • Voor de vermindering van de geurhinder worden 2 maatregelen geïmplementeerd : naverbranding van de emissies van de friteuses (blowerbak) en vermindering van de emissies van de anaërobie. Hierdoor spreiden de geurcontouren zich voor de geplande situatie (Uitvoeringsalternatief 2B (uitbreiding van de productiecapaciteit tot 810ton/dag en installeren van de vlokkenlijn)) ca. 4x minder ver uit dan in de bestaande situatie. In de bestaande situatie blijkt dat geurhinder kan voorkomen in een zone van ca. 2km rondom het bedrijf (tot 2,7km in NO richting t.o.v. het bedrijf – zie Figuur 6.1.3b en Figuur 6.1.4). Voor de geplande situatie blijkt dat geurhinder kan voorkomen in een zone van ca. 0,5km rondom het bedrijf (tot 0,7km in NO richting t.o.v. het bedrijf – zie Figuur 6.1.5). Bovendien vermindert binnenin de gehinderde zone de geurconcentraties met een factor 10 (van 100 à 200 ouE/m3 tot 10 à 23 ouE/m3 gedurende 2% van de tijd). • Voor de tussenliggende scenario’s (bvb. geen verhoging van de productiecapaciteit maar wel vlokkenlijn) worden geurconcentraties verwacht tussen 11 tot max. 22 ouE/m3 gedurende 2% van de tijd. Voor alle geplande scenario’s zal de kans op geurhinder dus sterk verminderd zijn t.o.v. de bestaande situatie. Er wordt voorgesteld om te werken met een stappenplan : eerst bovenstaande milderende maatregelen uitvoeren en daarna de situatie opnieuw evalueren. Er wordt voorgesteld een controlemeting uit te voeren, teneinde de efficiëntie van de uitgevoerde maatregelen te evalueren.

e)

Toetsing aan BBT

In de BBT voor de groente- en fruitverwerkende nijverheid (Vito juni 1999) en de Bref Food, drink and Milk (EU, 2006) zijn Milieuvriendelijke Technieken opgesomd ter voorkoming van geurhinder. Eén van de voorgestelde technieken is het afzuigen van dampen ter hoogte van de bakoven en de organische geurcomponenten verwijderen door de bakdampen na te verbranden. Bovenstaande milderende maatregel is exact wat in dit BBT rapport is opgenomen.

f)

Klachten i.v.m. ‘vette bakdamplucht’

De vette bakdamplucht kan alleen ontstaan vanaf het bakken van de aardappelen tot aan het invriezen van de frieten. Hierna zijn de mogelijke emissiepunten opgesomd. Tevens wordt een korte historiek toegevoegd om de klachten terzake te kaderen : • Bakdampen uit de friteuses. Sinds 2001 worden deze bakdampen behandeld in een waterbak. Het ontwerp van de waterbak (en de blower (ventilator)) is veranderd (capaciteit vergroot) eind 2005. De concentratie van ‘vettige componenten’ (= organische stoffen) is aanzienlijk in deze luchtstroom (ca. 2g/m3). Belconsulting N.V.


- 117 -

• •

Ruimteluchtventilatie uit de productieruimtes waar de friteuses en/of de blowerbak staan opgesteld. De concentratie van organische stoffen is zeer beperkt in deze luchtstroom (ca. 2mg/m3). Voorkoelen van de frieten nadat deze gebakken zijn. Er kunnen vette bakdampen vrijkomen indien de frieten direct worden gekoeld met buitenlucht die naar de omgeving wordt geloosd. Op heden zijn beide lijnen uitgerust met indirecte koeling zodat deze bron(nen) van vette bakdamplucht zijn vervallen. De grote baklijn is sinds 2006 uitgerust met indirecte koeling, de kleine baklijn sinds begin 2007.

Enkel de bakdampen uit de friteuses en de ruimteluchtventilatie blijven dus mogelijke bronnen voor de vette bakdamplucht. Uit bovenstaand punt c volgt dat de emissies van de friteuses ook instaan voor het grootste deel van de geurhinder. Milderende maatregelen zijn voorgesteld. Deze milderende maatregelen zullen tevens een groot (positief) effect hebben op het vermijden van de vette bakdamplucht (de organische componenten worden verbrand). Mits implementatie van deze maatregel, blijft enkel nog de ruimteluchtventilatie als potentiële bron over. Gezien de beperkte concentratie in deze luchtstroom (ca. 2mg/m3), wordt verwacht dat dit probleem zich niet meer zal stellen.

6.1.7. Emissie- & immissieconcentraties van NOx na implementatie van de milderende maatregelen Uit § 6.1.5.2 e ‘effectbeoordeling na milderende maatregelen’ blijkt dat voor de polluent NOx de emissiegrensconcentraties worden gerespecteerd. De bijdrage tot de immissieconcentraties van Clarebout Potatoes, na uitbreiding van de productiecapaciteit tot 810ton/dag + vlokkenlijn + WKK + implementatie van de milderende maatregelen volgens 6.1.5.2 d, bevindt zich echter tegen de grens bij beoordeling volgens het standaard referentiekader (van Dienst MER) : de bijdrage van Clarebout Potatoes NV bedraagt op het punt van maximale impact 5,25% van de luchtkwaliteitsnorm (P98 uurwaarde = 200 µg/m3). Uit § 6.1.6.2 b volgt dat voor de vermindering van de kans op geurhinder een naverbrander van de niet-condenseerbare dampen van de blower de aangewezen milderende maatregel is. Deze naverbrander produceert echter ook NOx, waardoor de overschrijding van de luchtkwaliteitsdoelstelling volgens het standaard referentiekader, groter wordt. Voor de emissiegrensconcentratie voor de naverbrander wordt voorgesteld om 150mg/Nm3 bij het actuele zuurstofpercentage aan te nemen19. Hiermee worden de emissiegrensconcentraties van de diverse verbrandingsprocessen bij Clarebout Potatoes NV (stoom- en thermische olieketels, WKK, naverbrander) consistent met elkaar (alle emissiegrensconcentraties op 150mg/Nm3). De schouwhoogte van de naverbrander wordt ook vastgelegd op 30m. Indien zowel een WKK als een naverbrander wordt geïnstalleerd, wordt de fakkel niet in de berekening meer opgenomen, gezien de naverbrander kan ontworpen worden om dienst te doen als back-up voor uitval van de WKK. Mits deze aannames worden volgende resultaten bekomen voor de immissieconcentraties :

19

In Vlarem II art. 5.43.2.3 §1 3° c (kleine stookinstallatie gevoed met ‘andere’ gassen, staat als emissiegrenswaarde 200mg/Nm3. De hier voorgestelde emissiegrenswaarde (150 mg/N m3) is dus strenger. Belconsulting N.V. MER Clarebout Potatoes - 118 -

Tabel 6.1.9. : Procentuele verhouding van de berekende immissies op punt van maximale impact van Clarebout Potatoes NV tot de grens- en richtwaarde van de milieukwaliteitsnormen voor NO2 Uitvvoeringsalternatief 2B (Productiecapaciteit 810 ton/d met vlokkenlijn) + gasmotor + naverbrander + milderende maatregelen volgens 6.1.5.2 d (schouwen 30m hoog, emissieconcentratie WKK 150mg/Nm3) en volgens 6.1.7 (schouw naverbrander 30m hoog, NOx emissieconcentratie naverbrander 150mg/Nm3) Polluent Bijdrage Gemeten RichtGrensProc. bijdrage van Clarebout omgevingswaarde waarde Clarebout Potatoes Potatoes NV tot waarden Vlarem II Vlarem II NV t.o.v. immissieconc. Aard RichtGrens(µg/m3) (µg/m3) (µg/m3) (µg/m3) waarde waarde Punt van maximale impact P98 12 49 – 71 135 200 8,8% 6% NO2 (µg/m3) uurwaarde Dagwaarde 1,02 16 - 29 40 2,55% gem.

Een variante op de gasmotor (WKK) is de verbranding van het biogas in de naverbrander met recuperatie van warmte, maar zonder elektriciteitsproductie. De naverbrander kan gecombineerd worden met de verbranding van de niet-condenseerbare dampen van de blower ter vermindering van de kans op geurhinder. Voor deze variante blijft de fakkel behouden als back-up voor uitval van de naverbrander. Tabel 6.1.10. : Procentuele verhouding van de berekende immissies op punt van maximale impact van Clarebout Potatoes NV tot de grens- en richtwaarde van de milieukwaliteitsnormen voor NO2 Uitvoeringsalternatief 2B (Productiecapaciteit 810 ton/d met vlokkenlijn) + naverbrander + milderende maatregelen volgens 6.1.5.2 d (schouwen 30m hoog) en volgens 6.1.7 (schouw naverbrander 30m hoog, NOx emissieconcentratie naverbrander 150mg/Nm3) Polluent Bijdrage Gemeten RichtGrensProc. bijdrage van omgevingswaarde waarde Clarebout Potatoes Clarebout Potatoes NV tot waarden Vlarem II Vlarem II NV t.o.v. immissieconc. Aard RichtGrens(µg/m3) (µg/m3) (µg/m3) (µg/m3) waarde waarde Punt van maximale impact P98 10 49 – 71 135 200 7,4% 5% NO2 (µg/m3) uurwaarde Dagwaarde 0,84 16 - 29 40 2,1% gem.

Een aantal aandachtspunten voor deze variantes kunnen als volgt worden samengevat met + (positief) en – (negatief) : Criterium Energie

Kostprijs

WKK + naverbrander + Elektriciteitsproductie in gasmotor - Bijkomend gasverbruik in de naverbrander - Gasmotor enkel rendabel indien ook benutting van Lage Temperatuurwarmte + Groene stroomcertificaten - Hogere investering

Belconsulting N.V.


Naverbrander (+ fakkel als backup) - Enkel warmterecuperatie

- 119 -

Criterium

WKK + naverbrander

Naverbrander (+ fakkel als backup) + Minder NOx emissies + Lagere immissieconcentraties - Afstemmen van nodige geurreductie van dampen van de blower enerzijds met verbranding van biogas met wisselende samenstelling anderzijds

Milieu Werking

De variante ‘naverbrander’ heeft enkel invloed op de discipline Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie (bijkomende schouw van 30m). Voor de andere disciplines valt deze variante binnen de besproken alternatieven.

6.1.8.

Afweging van de alternatieven

6.1.8.1. Luchtemissies en -immissies Uit bovenstaande blijkt dat voor de polluenten stof (PM10, stofdeposite), CO en VOS alle emissiegrenswaarden en immissiekwaliteitsdoelstellingen volgens het standaard referentiekader (volgens richtlijnenboek van Dienst MER) worden gerespecteerd voor alle alternatieven, d.i. zowel de bestaande toestand (540ton/dag) als de maximaal geplande toestand (810ton/dag + vlokkenlijn + WKK). Voor de polluent SO2 zijn er volgens het standaard referentiekader (volgens richtlijnenboek van Dienst MER) maatregelen gewenst, en dit reeds voor de bestaande toestand. De biogassen van de anaërobie bevatten een te grote concentratie H2S dat door verbranding wordt omgezet tot SO2. Een biogaswassing is aangeraden, ook als geen WKK wordt voorzien. Als deze biogaswassing is geïnstalleerd worden alle kwaliteitsdoelstellingen gerespecteerd voor alle alternatieven. De productie uitbreiding heeft immers geen invloed op de hoeveelheid geproduceerd SO2. In het kader van de biogasvalorisatie is een biogaswassing sowieso voorzien (zie § 2.3.1.3 c ‘projectbeschrijving’). Voor de polluent NOx worden de emissiegrenswaarden gerespecteerd, maar overschrijden de immissieconcentraties de luchtkwaliteitsdoelstellingen volgens het standaard referentiekader. Dit is reeds het geval voor de bestaande situatie (540ton/dag) en dus ook voor de maximaal geplande toestand (810ton/dag + vlokkenlijn + WKK). Milderende maatregelen zijn aangeraden : • de schouw te verhogen voor de bestaande stoom- en thermische olieketels S1 en O1 (de 2 grootste ketels met de meeste draaiuren), de nieuwe stoomketel voor de vlokkenlijn, de gasmotor en naverbrander tot 30m • Indien een gasmotor wordt geïnstalleerd, de emissiegrensconcentratie te verlagen tot 150mg/Nm3 (op dit ogenblik is de Vlarem II norm 500mg/Nm3). Indien een naverbrander wordt geïnstalleerd, de emissiegrensconcentratie te verlagen tot 150mg/Nm3 (op dit ogenblik is de Vlarem II norm 200mg/Nm3) Mits toepassing van deze milderende maatregelen, zijn de emissies van NOx aanvaardbaar, ook voor de maximaal geplande toestand (810ton/dag + vlokkenlijn + WKK). Belconsulting N.V.


- 120 -

6.1.8.2. Geuremissies en –immissies In de bestaande situatie is geurhinder mogelijk gedurende 2% van de tijd tot op een afstand van 2km rondom het bedrijf (tot 2,7km in NO richting t.o.v. het bedrijf). Milderende maatregelen zijn aangeraden : • Naar geurreductie toe dienen prioritair de emissies van de niet-condenseerbare dampen van de blower aangepakt te worden. Gezien de grootte-orde van concentraties komt enkel naverbranding als behandelingstechniek in aanmerking waarmee verwacht wordt een geurreductie van 99,9% te kunnen halen. • Daarnaast wordt aanbevolen om de anaërobie – die zich momenteel in opstartfase bevindt – nauwgezet op te volgen en procesmatig te optimaliseren. Hierbij wordt verwacht een geurreductie van ca. 95% te kunnen realiseren. Mits implementatie van deze milderende maatregelen, spreiden de geurcontouren zich voor de maximaal geplande situatie (Uitvoeringsalternatief 2B (810ton/dag + vlokkenlijn) + WKK) ca. 4x minder ver uit dan in de bestaande situatie. Bovendien vermindert binnenin de gehinderde zone de geurconcentraties met een factor 10 (van 100 à 200 ouE/m3 tot 10 à 23 ouE/m3 gedurende 2% van de tijd). Voor de tussenliggende scenario’s (bvb. geen verhoging van de productiecapaciteit maar wel vlokkenlijn) worden, mits milderende maatregelen, geurconcentraties verwacht tussen 11 tot max. 22 ouE/m3. Voor alle geplande scenario’s zal de kans op geurhinder dus sterk verminderd zijn t.o.v. de bestaande situatie. Er wordt voorgesteld om eerst bovenstaande milderende maatregelen uitvoeren en daarna de situatie opnieuw evalueren. Er wordt voorgesteld een controlemeting uit te voeren, teneinde de efficiëntie van de uitgevoerde maatregelen te evalueren. Gezien de naverbrander een bijkomende hoeveelheid NOx produceert, en de bijdrage van de geplande installatie van Clarebout Potatoes N.V. tot de immissieconcentratie van NOx in de omgeving van de site reeds aan de hoge kant is, is het voordelig om het biogas niet in een WKK te verbranden, maar samen met de niet-condenseerbare dampen van de blower in de naverbrander. Een meer uitgebreide evaluatie van de opties verbranden biogas in WKK respectievelijk in een naverbrander, komt aan bod in § 6.1.7, waarbij nog andere factoren dan alleen NOx emissie en - immissieconcentratie in rekening worden genomen.

Belconsulting N.V.


- 121 -

Bovenstaande wordt in tabelvorm als volgt samengevat :

Stof (PM10, depositie) CO VOS SO2 (2) NOx (3) Geur (4)

Uitvoeringsalternatief 1A + fakkel (of naverbrander) Beperkte bijdrage

Toestand voor milderende maatregelen UitvoeringsUitvoeringsUitvoeringsalternatief 1B alternatief 2A alternatief 2B + fakkel (of + fakkel (of + fakkel (of naverbrander) naverbrander) naverbrander) Beperkte Beperkte Beperkte bijdrage bijdrage bijdrage

Beperkte bijdrage Beperkte bijdrage Relevante bijdrage Belangrijke bijdrage Geurhinder tot 2 à 2,7 km afstand mogelijk (2% van de tijd)


Beperkte bijdrage Beperkte bijdrage Belangrijke bijdrage Belangrijke bijdrage Geurhinder tot verder dan 2,7 km afstand mogelijk (2% van de tijd)


Uitvoeringsalternatief 2B + WKK Beperkte bijdrage Beperkte bijdrage Beperkte bijdrage Beperkte bijdrage Belangrijke bijdrage Geurhinder tot verder dan 2,7 km afstand mogelijk (2% van de tijd)


Toestand na milderende maatregelen UitvoeringsUitvoeringsUitvoeringsalternatief 1B alternatief 2A alternatief 2B + fakkel (of + fakkel (of + fakkel (of naverbrander) naverbrander) naverbrander) Beperkte Beperkte Beperkte bijdrage bijdrage bijdrage

Beperkte bijdrage Beperkte bijdrage Beperkte bijdrage Beperkte bijdrage Geurhinder tot 0,5 km afstand mogelijk (2% van de tijd)

Beperkte bijdrage Beperkte bijdrage Beperkte bijdrage Relevante bijdrage Geurhinder tot 0,5 km afstand mogelijk (2% van de tijd)



Uitvoeringsalternatief 2B + WKK Beperkte bijdrage Beperkte bijdrage Beperkte bijdrage Beperkte bijdrage Relevante bijdrage Geurhinder tot 0,5 km afstand mogelijk (2% van de tijd)

Opmerkingen : 1. Bepalingen ‘beperkte bijdrage, relevante bijdrage, belangrijke bijdrage’ volgens referentiekader uit Richtlijnen Lucht van Dienst MER. 2. Milderende maatregel SO2 (zie § 6.1.5.2 d): Installatie biogaswassing 3. Milderende maatregelen NOx (zie § 6.1.5.2 d en § 6.1.7) : 3.1 schouw verhogen voor de bestaande stoom- en thermische olieketels S1 en O1 (de 2 grootste ketels met de meeste draaiuren), de nieuwe stoomketel voor de vlokkenlijn, de WKK (gasmotor) en naverbrander tot 30m 3.2 Indien een gasmotor wordt geïnstalleerd, de emissiegrensconcentratie te verlagen tot 150mg/Nm3 (op dit ogenblik is de Vlarem II norm 500mg/Nm3). Indien een naverbrander wordt geïnstalleerd, de emissiegrensconcentratie te verlagen tot 150mg/Nm3 (op dit ogenblik is de Vlarem II norm 200mg/Nm3) 4. Milderende maatregelen geur (zie § 6.1.6.2 b) 4.1 Prioritair de emissies van de niet-condenseerbare dampen van de blower aanpakken (geurreductie voor blowerdampen van 99,9%) 4.2 Optimalisatie van de anaërobie (geurreductie van de anaërobie van ca. 95%)

Belconsulting N.V.


- 122 -

6.2. Geluid en trillingen 6.2.1.


Voor het deel geluid en trillingen wordt het studiegebied gekozen rekening houdende met de bepalingen uit Vlarem II. Het studiegebied omvat de zone binnen dewelke zich de effecten kunnen voordoen. Gezien de ligging zal vooral gekeken worden naar de 1ste lijnsbebouwing.

6.2.2.

Juridische en beleidsmatige context

Het wettelijke toetsingskader voor hinderlijke inrichtingen is titel II van het Vlarem. De milieukwaliteitsnormen gelden als basis voor een akoestisch comfort. Voor bestaande inrichtingen gelden de richtwaarden, voor nieuwe inrichtingen worden grenswaarden afgeleid op basis van de ligging van de immissiepunten volgens het gewestplan en het huidige omgevingsgeluid. Volgens de voorschriften van Vlarem II ‘Bijlage 2.2.1. milieukwaliteitsnormen voor geluid in openlucht’ gelden volgende richtwaarden (RW) voor het LA95,1h van het oorspronkelijke omgevingsgeluid. Milieukwaliteitsnormen voor geluid in open lucht Richtwaarde in dB(A) Categorie overdag ’s avonds 1. Landelijke gebieden en gebieden voor verblijfsrecreatie 40 35 2. Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m van industriegebieden niet vermeld in punt 3 of van gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen 3. Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m van gebieden voor ambachtelijke bedrijven en middelgrote ondernemingen, van dienstverleningsgebieden of van ontginningsgebieden tijdens de ontginning 4. Woongebieden 5. Industriegebieden, dienstverleningsgebieden, gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen en ontginningsvoorzieningen tijdens ontginning 6. Recreatiegebieden uitgezonderd gebieden voor verblijfsrecreatie 7. Alle andere gebieden, uitgezonderd: bufferzones, militaire domeinen en deze waarvoor in bijzondere besluiten richtwaarden worden vastgesteld 8. Bufferzones

’s nachts

30

50

45

45

50

45

40

45

40

35

60

55

55

50

45

40

45

40

35

55

50

50

9. Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m gelegen van voor grindwinning 55 50 45 bestemde ontginningsgebieden tijdens ontginning Opmerking: Als een gebied valt onder twee of meer punten van de tabel dan is in dat gebied de hoogste richtwaarde van toepassing. Dag: van 07.00 tot 19.00 uur Avond: van 19.00 tot 22.00 uur Nacht: van 22.00 tot 07.00 uur

Alle geluidsbronnen die een vergunning hebben die dateert van vóór 1 januari 1993 worden als bestaande geëvalueerd, alle geluidsbronnen met een vergunning na die datum dienen als nieuwe geëvalueerd te worden. Het specifieke geluid van een bestaande milieukwaliteitsdoelstellingen of richtwaarden te voldoen.

Belconsulting N.V.


inrichting

dient

aan

de

- 123 -

Het specifieke geluid van een nieuwe inrichting dient aan volgende voorwaarden te voldoen: “Indien het LA95,1h van het oorspronkelijke omgevingsgeluid gelijk aan of hoger dan de milieukwaliteitsnorm van bijlage 2.2.1. bij VLAREM II is, moet de continue component van het specifieke geluid, voortgebracht door de nieuwe inrichting beperkt worden tot het LA95,1h van het oorspronkelijke omgevingsgeluid verminderd met 5 dB(A) enerzijds alsmede tot de in bijlage 4.5.4. bij VLAREM II vermelde richtwaarde anderzijds. Indien het LA95,1h van het oorspronkelijk omgevingsgeluid lager is dan de richtwaarde in de gebieden onder 2°, 3°, 5°, 8° of 9° van bijlage 2.2.1. bij VLAREM II, moet de continue component van het specifiek geluid voortgebracht door de nieuwe inrichting voor deze gebieden beperkt worden tot de in bijlage 4.5.4. bij het VLAREM II bepaalde richtwaarde verminderd met 5 dB(A)”. Als het geluid in openlucht van de inrichting een incidenteel, fluctuerend, intermitterend of impulsachtig karakter vertoont, dan worden de in bijlage 4.5.5. bij VLAREM II aangegeven richtwaarden toegepast. De toepasselijke waarde is in dit geval de in bijlage 4.5.4. bij VLAREM II aangegeven richtwaarde voor de verschillende gebieden verminderd met 5. Onderstaande tabel geeft de richtwaarden voor fluctuerend, incidenteel, impulsachtig en intermitterend geluid in open lucht weer van als hinderlijk ingedeelde inrichtingen : Aard van het geluid fluctuerend incidenteel impulsachtig intermitterend

Richtwaarden uitgedrukt als LAeq,1s in dB(A) Overdag ‘s Avonds Toepasselijke waarde Toepasselijke waarde + 15 + 10 Toepasselijke waarde + 20

Toepasselijke waarde + 15

‘s Nachts Toepasselijke waarde + 10 Toepasselijke waarde + 15

Toepasselijke waarde: voor nieuwe inrichtingen: richtwaarde in bijlage 4.5.4. bij VLAREM II verminderd met 5 voor bestaande inrichtingen: richtwaarde in bijlage 4.5.4. Deze richtwaarden zijn niet van toepassing op het in- en uitgaande wegverkeer.

De bepalingen van de ontwerptekst verkeersgeluid zijn enkel van toepassing op het geluid voortgebracht door het wegverkeer op openbare wegen (gewestwegen, provinciale wegen) met een jaargemiddelde verkeersintensiteit (IV) van minstens 20.000 voertuigen (16 uurswaarde: van 06.00 tot 22.00 uur). In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van de waarden uit het Belgische ontwerp Koninklijk Besluit opgesteld ' tot vaststelling van grenswaarden voor lawaai voor binnenshuis en buitenshuis en van geluidsisolatie-eisen voor woningen' (opgesteld in 1991 door het voormalig kabinet van staatssecretaris van Volksgezondheid en Leefmilieu Miet Smet). Hierin worden richtwaarden voorgesteld m.b.t. het specifiek geluid van wegverkeer. Het doel van deze richtwaarden is de bevolking een voldoening gevend akoestisch leefmilieu te geven. Deze richtwaarden hebben, zoals in de meeste Europese landen, betrekking op het A-gewogen equivalent geluidsdrukniveau LAeq,T. In het ontwerp K.B. wordt de parameter LAeq voor de perioden dag (7h - 19h), avond (19h-23h) en nacht (23h - 7h) ter hoogte van de gevel van Belconsulting N.V.


- 124 -

gebouwen of van de rooilijn gevels gehanteerd. Voor deze perioden worden twee grenswaarden voorgesteld: • Richt Waarden zijn grenswaarden waarnaar gerefereerd wordt voor de vaststelling van geluidszones en om het specifieke geluid van wegverkeer te beperken en die met inachtneming van het type zone aan de bevolking een voldoeninggevend akoestisch leefmilieu bieden. Waar het bestaande omgevingsgeluid onder de richtwaarden ligt, moeten wijzigingen in de bestaande toestand die een verhoging van het omgevingsgeluid tot gevolg kunnen hebben, derwijze opgevat en uitgevoerd worden dat deze richtwaarden niet overschreden worden. • Maximale Waarden zijn grenswaarden waarnaar gerefereerd wordt voor de vaststelling van geluidszones en om het specifieke geluid van wegverkeer te beperken en die met inachtneming van het type zone aan de bevolking bescherming moeten bieden tegen overmatige hinder. In die zones waarbij de inwerkingstreding van dit besluit de maximale waarden niet overschreden worden, moeten, wijzigingen in de bestaande toestand die een verhoging van het omgevingsgeluid tot gevolg kunnen hebben derwijze opgevat worden dat de maximale waarden niet overschreden worden. LAeq,T in dB(A) Omgevingskenmerken Richt Waarden Omgevingskenmerken Dag/Avond/Nacht 1. Op minder dan 500m van wegen 60/55/50 met 4 of meer rijstroken, buiten de bebouwde kom in woon- en recreatiegebieden 2. In woongebieden buiten de 55/50/45 bebouwde kom, in recreatiegebieden voor verblijfsrecreatie 3. In woongebieden binnen de 60/55/50 bebouwde kom, behalve in het geval onder 4 4. In woongebieden binnen de 65/60/55 bebouwde kom met overheersende administratieve en commerciële functie 5. In landelijke en agrarische 50/45/40 gebieden, woonuitbreidingsgebieden Opmerking: Dag: van 07.00 tot 19.00 uur Avond: van 19.00 tot 23.00 uur Nacht: van 23.00 tot 07.00 uur

Maximale Waarden Dag/Avond/Nacht 70/65/60

65/60/55

70/65/60

75/70/65

60/55/50

In die zones waar bij de inwerkingtreding van dit besluit de Maximale Waarden overschreden worden, moet via sanering van de bestaande toestand het omgevingsgeluid ten minste tot die Maximale Waarden teruggedrongen worden.

Belconsulting N.V.


- 125 -

6.2.3.

Methodologie

Het specifieke geluid van de bestaande inrichting dient aan de richtwaarden uit Vlarem II te voldoen. Er wordt nader ingegaan op de geluidsemissie van de nieuwe installaties in combinatie met de bestaande toestand, de daarbij horende bronnen en de maatregelen die reeds getroffen zijn om de geluidsemissie in de omgeving in overeenstemming te brengen met de bepaalde grenswaarden van Lsp. De toekomstige toestand zal in de mate van het mogelijke op basis van de kennis van de geluidsbronnen geëvalueerd worden. Met betrekking tot de bouwfase zal nagegaan worden of er geluids- of trillingsgevoelige objecten in hun evenwicht kunnen verstoord worden. Een vergelijking van de berekende waarden van het specifiek geluid van de installatie met de richtwaarde voor nieuwe inrichtingen toont aan in hoeverre de geluidsproductie hiervan conform zal zijn. Indien uit de vergelijking zou blijken dat de opgelegde richtwaarden overschreden worden, zullen milderende maatregelen voorgesteld worden. Effectgroep

Criterium

Methodologie

Geluid

Geluidsniveaus in de omgeving ten gevolge van bouw, exploitatie, verkeer

Trillingen

Trillingsniveaus ten gevolge van activiteiten op het bedrijfsterrein Trillingen ten gevolge van verkeer

Meting of bepaling van te verwachten emissies van de geluidsbronnen. Berekening te verwachten geluidsimmissies in omgeving Vergelijking literatuurgegevens en beschrijving van de staat van het wegdek

Beoordeling significantie op basis van Overschrijding van de grenswaarden (VLAREM) Bewoonde gebouwen in zone boven de grenswaarde Beoordeling o.b.v. waarnemingsdrempel

Beoordeling op basis van de staat van het wegdek

Volgend significantiekader wordt vooropgesteld: Overschrijding van de milieukwaliteitsnorm met meer dan 10 dB(A) = sterk negatief = -3, Overschrijding van de milieukwaliteitsnorm met 5 tot 10 dB(A) = matig negatief = -2, Overschrijding van de milieukwaliteitsnorm met 1 tot 5 dB(A) = zwak negatief = -1, Specifiek niveau schommelt rond de milieukwaliteitsnorm (+1 tot -1 dB(A) = niet significant = 0, Specifiek niveau ligt 1 tot 5 dB(A) beneden de milieukwaliteitsnorm = zwak positief = +1, Specifiek niveau ligt 5 tot 10 dB(A) beneden de milieukwaliteitsnorm = matig positief = +2, Specifiek niveau ligt meer dan 10 dB(A) beneden de milieukwaliteitsnorm = sterk positief = +3

Belconsulting N.V.


- 126 -

6.2.4.

Bestaande toestand

Teneinde de bestaande toestand te inventariseren, werden geluidsmetingen uitgevoerd. Enerzijds werden statische geluidsmetingen in de omgeving uitgevoerd en anderzijds frequentie metingen aan de dominante geluidsbronnen.

6.2.4.1. Keuze van de meetpunten en verantwoording geluidsmeting Aangezien er geen actuele geluidsmetingen beschikbaar zijn van het terrein of de omgeving (omgevingsgeluid) werden geluidsmetingen uitgevoerd vanaf 15/09/2006 tot en met 25/09/2006 teneinde de actuele toestand te beschrijven. In theorie dienen metingen op 200 m van de terreingrens of bij de dichtstbijzijnde woningen (op hoogstens 200 m afstand van de rand van het gebied) uitgevoerd te worden. Rekening houdende met metingen in het verleden (door het departement LNE, afdeling Milieu-inspectie buitendienst West-Vlaanderen), na grondig terreinonderzoek en in overleg met de bevoegde diensten werden volgende vijf meetpunten weerhouden (Figuur 6.2.1.): M1 in de zijtuin van de woning aan de Heirweg 35 ten zuiden van de inrichting op ca. 10 meter van de terreingrens, volgens het gewestplan ligt het punt in een woongebied op minder dan 500 m van een gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen, M2 in de zij/achtertuin van de woning aan de Heirweg 34 ten zuidwesten van de inrichting op ca. 30 meter van de terreingrens, volgens het gewestplan ligt het punt in een agrarisch gebied op minder dan 500 m van een gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen, M3 in de achtertuin van de woning aan de Korte Mooiaardstraat 4 ten noordwesten van de inrichting op ca. 10 meter van de terreingrens, volgens het gewestplan ligt het punt in een agrarisch gebied op minder dan 500 m van een gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen, M4 in de achtertuin van de woning aan de Dranouterstraat 37 ten noorden van de inrichting op ca. 40 meter van de terreingrens, volgens het gewestplan ligt het punt in een woongebied op minder dan 500 m van een gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen, M5 in de achtertuin van de woning aan de Heirweg 20 ten oosten van de inrichting op ca. 40 meter van de terreingrens, volgens het gewestplan ligt het punt in een woongebied op minder dan 500 m van een gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen. De meethoogte bedraagt ca. 4 meter boven de maaiveldhoogte.

6.2.4.2. Meetapparatuur De metingen en hun analyse werden uitgevoerd met behulp van aangepaste apparatuur met ingebouwde mogelijkheid tot een statistische en frequentie analyse van de optredende geluidsdrukken: Larson Davis geluidsmeter type 2900 (SN2900B0937), Larson Davis geluidsmeters type 820A (SN0714, SN0716 en SN0771), Belconsulting N.V.


- 127 -

Larson Davis microfoons type 2541 (SN3604, SN3559, SN2228 en SN5764), Larson Davis ijkbron type CA200 (SN2259). Alle toestellen voldoen aan de technische eisen gesteld in Vlarem II.

6.2.4.3. Resultaten statistische analyse De metingen houden in dat de optredende geluidsniveaus continu en simultaan werden opgemeten in de meetpunten 4 en 5 gedurende ca. 120 uren en gemiddeld over een periode van 1 uur. De metingen werden uitgevoerd tussen vrijdag 15 en woensdag 20 september 2006. In de meetpunten 1, 2 en 3 werden de optredende geluidsniveaus continu en simultaan opgemeten gedurende 120 uren en gemiddeld over een periode van 1 uur. De metingen werden uitgevoerd tussen woensdag 20 en maandag 25 september 2006. Voor en na de meting werd de meetketen met behulp van een ijkbron geijkt zoals voorgeschreven in het kwaliteitshandboek van Acoustical Engineering. Tijdens de metingen werden de waarden van volgende grootheden bepaald; het betreft hier de grootheden LAeq,1uur (equivalent geluidsdrukniveau) en LAN,1uur (met N = 1, 5, 10, 50, 95 en 99). Tijdens de metingen worden volgende gegevens verzameld: De waarden van LAeq,1h: het constante A gewogen geluidsdrukniveau dat gedurende de meettijd (1uur) dezelfde geluidsenergie bezit als het werkelijk fluctuerende signaal, De waarden LAN,1h (statistische analyse van het geluidsdrukniveau): het A gewogen geluidsdrukniveau dat gedurende N % van de meettijd (1 uur) overschreden wordt, met N = 1 (piekniveaus), 5, 10, 50, 95 (oorspronkelijk omgevingsgeluid volgens Vlarem II) en 99; deze waarden worden bepaald per periode van 1 uur en zowel grafisch als in tabelvorm weergegeven.

De metingen werden uitgevoerd onder representatieve meteo-omstandigheden, d.w.z. bij voldoende lage windsnelheden en zonder neerslag. In Tabel 6.2.1. is een samenvatting gegeven van meettijden en de meteocondities. De meteogegevens zijn afkomstig van het Koninklijk Meteorologisch Instituut van België (meteostation Semmerzake) in combinatie met het weerstation van Acoustical Engineering. Uit uurlijkse waarden werden gemiddelden gemaakt. Indien de standaarddeviatie (0,5 m/s voor de windsnelheid en 45° voor de windrichting) voldoende klein is, kan volstaan worden met 1 waarde per dag, zoniet worden meerdere waarden per dag gegeven. De geluidsmetingen geven een idee van het oorspronkelijke omgevingsgeluid in het gebied. Tabel 6.2.1. : Beschrijving van de meettijden en meteocondities Meetdata Meteocondities Dag Van Tot Windsnelheid Windrichting Vrijdag 15/09/06 12.00 24.00 3,0 m/s Noordoost Zaterdag 16/09/06 00.00 22.00 1,0 m/s Variabel (N) 22.00 24.00 1,0 m/s Variabel (W) Zondag 17/09/06 00.00 24.00 2,1 m/s Variabel (W) Maandag 18/09/06 00.00 13.00 2,0 m/s Variabel (W) 13.00 11.00 3,3 m/s West Dinsdag 19/10/06 00.00 11.00 2,6 m/s Zuid 11.00 11.00 3,2 m/s West Belconsulting N.V. MER Clarebout Potatoes - 128 -

Dag Woensdag 20/09/06

Donderdag 21/09/06

Vrijdag 22/09/06

Zaterdag 23/09/06 Zondag 24/09/06

Maandag 25/09/06

Meetdata Van 00.00 08.00 11.00 17.00 00.00 08.00 15.00 00.00 08.00 17.00 00.00 23.00 00.00 06.00 12.00 00.00 09.00

Tot 08.00 11.00 17.00 24.00 08.00 15.00 24.00 08.00 17.00 24.00 23.00 24.00 06.00 12.00 24.00 09.00 13.00

Meteocondities Windsnelheid Windrichting 2,0 m/s Zuid 3,6 m/s Zuid 5,1 m/s Zuid 3,1 m/s Zuid 3,1 m/s Zuid 4,4 m/s Zuid 3,4 m/s Zuid 3,1 m/s Zuid 4,5 m/s Zuid 2,2 m/s Zuid 1,6 m/s Zuidoost 4,0 m/s Zuid 4,1 m/s Zuid 2,7 m/s Zuid 2,0 m/s Zuid 2,1 m/s Zuidoost 4,5 m/s Zuid

In de Tabellen 6.2.2. tot 6.2.6. zijn de meetresultaten (LA95,1h en de Vlarem II-gemiddelden) opgenomen voor de meetpunten. De numerieke waarden van alle gemeten grootheden evenals de grafische voorstelling van de grootheden LAeq,1h, LA5,1h en LA95,1h, zijn terug te vinden in Bijlage 6.2.1.

Belconsulting N.V.


- 129 -

Figuur 6.2.1. : Locatie geluidsmeetpunten

Belconsulting N.V.


- 130 -

Tabel 6.2.2. : Verloop van LA95,1h in meetpunt 1 en de Vlarem II-gemiddelden Wo 20/09 Do 21/09 Vr 22/09 Za 23/09 Zo 24/09 Ma 25/09 tijd LA95,1h LA95,1h LA95,1h LA95,1h LA95,1h LA95,1h 0:00 54,9 57,2 58,1 58,6 61,9 1:00 56,3 57,2 57,7 59,9 61,5 2:00 56,6 56,9 57,5 59,3 60,5 3:00 56,3 57,0 57,8 58,4 60,2 4:00 58,8 56,1 56,8 59,5 60,4 5:00 57,1 56,0 56,2 59,4 60,2 6:00 57,0 55,6 59,1 60,2 60,1 7:00 8:00 9:00 10:00 11:00 12:00 13:00 14:00 15:00 16:00 17:00 18:00

57,0 56,5 57,6 60,3 59,7 57,9 59,1

55,1 57,2 57,0 58,6 58,5 56,4 59,1 58,1 57,6 57,6 57,4 57,5

52,4 52,1 52,3 52,3 50,5 51,4 53,0 53,1 52,9 53,3 53,4 56,0

60,0 60,4 60,0 60,2 59,1 58,2 58,1 58,2 58,0 59,0 58,6 59,1

60,3 60,0 59,7 60,0 59,3 59,4 60,1 60,8 60,1 60,1 60,5 60,5

19:00 20:00 21:00

59,7 58,2 56,5

58,1 58,3 57,5

57,9 57,5 58,3

60,1 60,3 61,0

60,3 61,0 60,8

22:00 23:00

57,7 57,6

56,2 57,0

58,2 58,2

61,1 60,3

61,1 61,1

dag avond nacht

58 58 56

58 58 56

Vlarem II 53 58 57

59 60 59

60 61 60

Belconsulting N.V.


59,0

59

- 131 -


54,3 55,6 55,0 54,0 52,6 53,2 53,4

48,5 47,9 46,6 46,5 46,5 48,4 50,4 48,7 48,2 53,4 48,1 48,4

57,2 58,1 57,3 58,0 57,3 56,3 53,7 52,8 53,7 55,9 55,1 56,0

52,2 53,1 52,4 52,0 49,3 48,8 48,7 51,3 49,4 51,5 51,5 54,1

48,6 48,5 49,0 50,3 51,2 51,1

19:00 20:00 21:00

53,1 52,2 52,2

54,0 56,7 55,8

50,7 51,1 52,6

57,2 57,6 57,4

54,7 57,0 56,6

22:00 23:00

52,5 54,1

53,6 53,9

53,1 52,1

57,8 57,4

55,5 56,4

dag avond nacht

50 53 53

54 56 51

Vlarem II 48 51 53

56 57 52

51 56 55

Belconsulting N.V.


56,2 56,1

56

- 132 -


48,2 47,8 48,6 49,2 48,4 46,5

45,1 46,6 45,2 46,1 45,4 45,8 46,2 49,0 48,7 49,4 49,0 47,7

41,2 42,3 42,1 42,5 42,1 42,3 47,3 46,8 44,7 48,6 48,8 45,5

43,3 42,0 42,1 40,9 41,0 42,2 41,8 43,2 43,1 43,1 43,1 43,2

43,1 44,0 44,3 44,1 43,2 43,6 42,4 43,0 41,8 42,0 41,3 42,3

19:00 20:00 21:00

45,2 44,1 43,6

45,7 46,0 46,2

45,1 43,7 43,2

42,3 42,1 42,1

40,9 41,9 41,6

22:00 23:00

43,9 44,0

44,1 43,1

43,1 43,5

41,0 41,1

41,1 41,7

dag avond nacht

48 44 43

47 46 42

Vlarem II 42 44 42

42 42 42

43 41 40

Belconsulting N.V.


35,4 38,0 42,4 38,5

39

- 133 -

Tabel 6.2.5. : Verloop van LA95,1h in meetpunt 4 en de Vlarem II-gemiddelden Vr 15/09 Za 16/09 Zo 17/09 Ma 18/09 Di 19/09 Wo 20/09 tijd LA95,1h LA95,1h LA95,1h LA95,1h LA95,1h LA95,1h 0:00 35,0 45,9 49,4 49,5 49,4 1:00 33,5 49,3 49,7 49,4 49,7 2:00 33,5 51,4 47,6 50,1 50,2 3:00 34,2 51,3 51,4 50,4 50,1 4:00 32,7 49,0 51,3 51,2 50,9 5:00 34,2 50,0 50,4 49,5 51,7 6:00 36,7 45,0 49,6 50,1 51,5 7:00 8:00 9:00 10:00 11:00 12:00 13:00 14:00 15:00 16:00 17:00 18:00

38,2 37,7 37,7 38,2 37,3 38,1

36,4 38,4 40,0 38,5 39,7 39,3 41,1 41,5 41,3 39,4 38,4 39,9

45,4 44,7 45,4 42,4 39,2 38,4 38,1 38,3 39,8 41,2 44,5 40,5

50,4 50,2 45,4 48,0 47,5 45,2 49,9 55,9 54,9 57,9 56,0 53,9

50,2 51,1 50,9 50,2 50,5 53,7 53,0 53,3 56,4 56,8 56,1 52,4

19:00 20:00 21:00

37,8 36,1 35,0

39,3 39,7 39,7

46,8 45,8 46,0

53,2 52,0 50,2

51,7 51,6 50,5

22:00 23:00

34,0 34,1

43,3 44,1

47,2 49,4

50,1 49,1

50,0 49,9

dag avond nacht

38 36 34

39 40 45

Vlarem II 39 46 48

51 52 49

53 51 50

Belconsulting N.V.


50,1 50,3 49,7 50,3 50,6 49,6

50

- 134 -

Tabel 6.2.6. : Verloop van LA95,1h in meetpunt 5 en de Vlarem II-gemiddelden Vr 15/09 Za 16/09 Zo 17/09 Ma 18/09 Di 19/09 Wo 20/09 tijd LA95,1h LA95,1h LA95,1h LA95,1h LA95,1h LA95,1h 0:00 44,1 49,1 47,2 49,6 51,2 1:00 43,6 49,4 47,1 49,9 51,1 2:00 43,7 49,5 44,7 46,6 50,8 3:00 46,0 50,1 48,4 46,2 52,6 4:00 45,1 49,0 48,4 45,1 45,1 5:00 44,5 49,2 49,1 46,2 45,0 6:00 44,6 50,2 51,3 47,3 46,9 7:00 8:00 9:00 10:00 11:00 12:00 13:00 14:00 15:00 16:00 17:00 18:00

51,2 52,7 51,4 52,8 50,7 49,3 48,5

47,0 47,5 48,2 51,6 51,4 50,2 53,1 51,1 51,1 51,8 50,0 48,2

48,6 50,1 52,0 50,8 51,2 50,6 49,0 49,2 49,9 50,3 52,0 50,0

50,3 51,9 48,0 53,6 52,7 52,8 54,4 55,5 56,0 56,5 56,9 54,9

50,0 53,4 53,2 52,4 52,8 53,7 53,4 52,5 53,2 54,5 54,7 54,6

19:00 20:00 21:00

48,4 49,2 47,2

48,6 51,2 47,6

51,8 51,3 50,2

52,7 52,1 50,5

53,5 52,4 52,9

22:00 23:00

45,8 44,1

49,6 50,4

50,2 48,2

49,2 49,1

51,2 50,0

dag avond nacht

51 48 44

50 49 49

Vlarem II 50 51 47

54 52 46

53 53 47

Belconsulting N.V.


48,8 51,1 49,2 51,0 52,3

50

- 135 -

6.2.4.4. Resultaten bronanalyse Aan de dominante geluidsbronnen werd een frequentie analyse uitgevoerd op korte afstand (van de voornaamste (deel)bronnen). Doel van deze metingen is het éénduidig bepalen van de specifieke geluidsbijdrage van de onderzochte bronnen en dit aan de hand van de bijdrage van elke bron afzonderlijk, teneinde de eventueel te saneren geluidsbronnen aan te duiden. De metingen werden uitgevoerd volgens het principe van de “geconcentreerde bronmethode”. Hiertoe werden op korte afstand (1 meter) van de relevante geluidsbronnen frequentie metingen uitgevoerd. Bij openingen werd in het vlak van de opening gemeten. Fouten tengevolge van het geometrische nabijheidsveld en het akoestische nabijheidsveld spelen bij deze methode in de praktijk geen rol van betekenis. De mogelijke invloed van stoorgeluid is bij deze metingen tot een minimum teruggebracht, doch de nauwkeurigheid wordt beperkt door de onzekerheid over de richtingskarakteristiek van de bronnen. De metingen werden uitgevoerd conform de internationale standaard norm ISO 3744 (Determination of sound power levels of noise sources – Engineering methods for free-field conditions over a reflecting plane). Het geluidsimmissieniveau (in de evaluatiepunten in de omgeving) kan worden bepaald uit de berekende bronsterkte in combinatie met een overdrachtsberekening. De geluidsmetingen werden uitgevoerd op woensdag 20 september 2006. De resultaten in tertsbanden, evenals de grafische voorstelling van deze geluidsdrukmetingen zijn terug te vinden in Bijlage 6.2.2. De geluidsdrukniveaus zijn terug te vinden in Tabel 6.2.7. De locatie van de verschillende bronnen wordt weergegeven op Figuur 6.2.2. Tabel 6.2.7. : Geluidsdrukniveaus van de bronnen (waarden in dBlin) Frequentie (Hz) 1a 1b 2 2 3 4 5 5 5 5 6 6 6 6 7a 7b 8

Uitlaatrooster compressoren Uitlaatrooster compressoren P21 compressoren gebouw open P21 compressoren gebouw dicht P20 thermische olieketel dicht P19 stoomketel dicht Aanzuig BAC max Aanzuig BAC min Aanzuig BAC 25Hz Aanzuig BAC 35Hz Aerzen blower max Aerzen blower min Aerzen blower max overbrenging Aerzen blower min overbrenging 1 Recirculatiepomp anaërobie intern Recirculatiepomp anaërobie extern Beluchter op 3m

Belconsulting N.V.

dB(A)

63

125

250

500

1k

2k

4k

8k

LAeq

79,1 74,4 78,1 77,1 85,9 86,7 87,3 80,6 81,4 84,0 82,7 77,0 88,9 81,4 77,2 72,7 74,7

86,5 79,5 79,9 75,4 86,5 80,5 85,3 77,3 78,2 80,2 88,6 92,6 93,2 87,3 80,2 73,1 69,9

85,6 73,9 78,0 70,0 81,4 76,3 82,9 83,1 83,3 82,6 84,3 85,0 89,6 84,1 75,8 72,1 73,5

81,4 72,0 75,9 65,2 78,7 74,1 86,7 78,1 79,2 80,5 86,0 82,4 89,0 87,0 73,8 73,5 77,2

77,8 68,6 76,9 65,5 77,4 75,8 85,5 75,9 77,3 80,0 83,8 78,2 86,4 84,6 72,1 73,0 81,9

77,7 69,1 73,1 62,8 74,3 73,6 84,5 73,3 75,1 79,7 78,8 73,3 83,6 76,7 68,3 68,0 80,7

70,2 61,8 67,6 56,0 69,5 70,4 82,2 72,3 74,1 80,4 75,9 68,6 80,1 73,2 67,6 68,4 80,2

60,6 53,1 56,4 46,3 59,0 62,2 73,7 68,0 68,8 70,0 64,3 58,2 68,8 61,3 68,4 64,1 79,5

84,6 75,2 80,8 70,3 82,4 80,4 91,0 81,7 83,0 86,5 88,8 84,8 92,3 88,6 77,7 77,3 87,4


- 136 -

Frequentie (Hz) 9 9 10 10 11 12 12 13 14 15 16 17a 17b 17c 18a 18a 18b 18b 18c 18c 18d 18d 18e 18e 19a 19a 19b 19b 19c 19c 19d 19e 19d 19e 19d 19e 19e 19e 20 21 22 22

P13 voorzuigen open P13 voorzuigen dicht P zandputten open P zandputten gesloten Ventilator aardelokaal Warmtewisselaar stoomschillers Warmtewisselaar stoomschillers Ventilator Pitband Ventilator boogzeven Ventilator fritvang Aanzuigventilator hal Pitband Ventilator paddestoel aan drogers Ventilator paddestoel aan drogers Ventilator aan drogers Uitlaat 1 droger kl min Uitlaat 1 droger kl max Uitlaat 2 droger kl min Uitlaat 2 droger kl max Uitlaat 3 droger kl min Uitlaat 3 droger kl max Uitlaat 4 droger kl min Uitlaat 4 droger kl max Uitlaat 5 droger kl min Uitlaat 5 droger kl max Uitlaat 1 droger gr 20Hz Uitlaat 1 droger gr 40Hz Uitlaat 2 droger gr 20Hz Uitlaat 2 droger gr 40Hz Uitlaat 3 droger gr 20Hz Uitlaat 3 droger gr 40Hz Uitlaat 4 droger gr 20Hz Uitlaat 5 droger gr 20Hz Uitlaat 4 droger gr 40Hz Uitlaat 5 droger gr 40Hz Uitlaat 4 droger gr 50Hz Uitlaat 5 droger gr 50Hz Inlaat 5 droger gr 40Hz Inlaat 5 droger gr 20Hz Stoomreductiestation Ventilator Blancheerhal P11 Blancheren open P11 Blancheren dicht

Belconsulting N.V.

dB(A)

63

125

250

500

1k

2k

4k

8k

LAeq

80,6 77,2 74,2 70,9 77,2 80,1 80,8 79,9 76,9 76,1 82,1 84,9 85,0 82,8 84,8 88,7 86,0 99,7 86,0 96,7 89,2 98,1 87,3 99,5 87,6 106,0 87,5 101,3 88,0 103,8 89,6 89,2 105,9 101,3 112,7 111,0 82,4 83,0 76,6 77,8 80,8 77,4

83,9 75,4 75,6 71,1 86,4 83,7 83,0 86,8 78,3 80,7 82,6 85,1 86,9 83,3 92,8 98,4 86,0 97,9 86,0 91,9 88,4 92,9 87,0 94,1 89,3 98,6 91,8 97,8 89,3 98,8 89,9 91,0 97,9 94,9 105,0 102,9 89,9 83,1 77,5 82,1 81,7 73,7

86,0 73,9 74,4 62,9 87,4 82,8 82,2 81,0 79,7 77,9 84,0 86,6 92,4 82,4 89,3 100,9 89,2 103,3 89,2 92,9 90,3 95,7 89,6 95,2 94,1 97,2 94,6 98,7 93,5 100,5 97,3 96,9 99,1 100,6 105,7 104,8 91,3 81,7 77,5 82,3 85,4 74,5

83,8 71,4 74,6 62,1 84,6 80,0 77,7 77,8 77,4 75,7 82,7 88,1 91,2 83,2 92,1 99,7 90,9 103,8 90,9 97,3 91,8 97,5 91,5 99,3 93,0 98,4 94,8 100,5 91,4 102,7 94,8 96,8 101,8 102,9 108,3 107,6 90,5 79,7 75,5 78,8 83,6 71,7

77,6 67,9 73,1 59,7 85,2 80,4 77,2 76,7 76,3 73,7 82,0 83,7 86,6 80,2 89,0 100,4 87,2 100,6 87,2 94,2 87,7 94,5 88,1 97,3 88,1 95,7 91,2 97,6 88,5 99,4 92,2 93,0 99,7 100,4 105,4 104,9 85,2 79,8 80,3 82,1 81,4 68,7

75,6 64,5 69,6 55,3 80,3 80,3 75,2 74,6 73,2 71,5 79,1 79,2 81,1 77,4 84,6 93,7 82,8 95,8 82,8 87,7 84,1 88,1 84,3 89,9 81,0 89,2 83,3 91,9 81,4 93,2 85,4 85,3 93,8 94,5 100,9 100,1 80,2 74,1 83,5 81,0 78,7 65,4

72,6 59,6 65,1 50,2 72,3 73,3 67,2 69,7 66,7 66,2 73,6 71,8 73,4 69,6 76,8 87,3 73,0 87,6 73,0 80,5 74,8 80,4 75,1 83,0 69,6 81,2 70,8 83,9 72,0 86,3 74,5 74,7 85,7 85,9 92,4 92,1 73,8 69,4 86,8 79,1 71,5 60,7

68,4 49,2 57,4 41,6 66,6 64,0 55,3 61,1 57,1 57,5 65,2 61,4 63,8 61,8 70,5 76,8 59,8 79,3 59,8 69,0 63,2 69,5 61,4 71,8 76,3 76,1 64,6 76,1 72,2 78,7 76,0 82,2 79,0 81,4 84,3 83,9 68,5 69,7 88,5 78,1 64,0 56,0

84,9 73,6 77,6 65,2 88,8 85,8 82,3 82,1 80,8 79,0 86,6 88,8 91,9 85,2 93,8 103,6 91,9 105,2 91,9 98,2 92,8 98,5 92,8 100,7 93,5 99,9 95,6 101,9 93,1 103,8 96,8 97,7 103,6 104,5 109,9 109,2 91,0 83,6 91,7 87,5 86,4 74,1


- 137 -

Frequentie (Hz) 23 24a 24b 25a 25b 26a 26a 26b 27 28 29a 29b 29c 29c

Ventilator foliemagazijn Ventilator Bakoven Ventilator Bakoven Ventilator Voorkoeling Ventilator Voorkoeling Uitlaat Buitenluchtkoeling Uitlaat Buitenluchtkoeling Inlaat Buitenluchtkoeling Boven BAC bureau Compressor koeling bureau Opladen aardappelen triage Lossen aardappelen triage Loshal triage Loshal triage

dB(A)

63

125

250

500

1k

2k

4k

8k

LAeq

83,6 87,6 88,3 83,5 82,6 84,1 86,4 91,1 83,5 79,8 73,7 80,1 79,6 83,8

84,3 83,9 81,5 87,7 89,1 83,8 86,3 91,1 82,3 85,4 77,1 81,6 84,7 88,9

86,9 83,0 80,8 83,6 84,1 88,8 93,3 92,6 78,7 81,5 74,4 79,7 82,2 89,8

85,6 82,2 81,0 80,0 79,5 92,2 97,1 93,7 80,1 83,8 71,1 75,7 77,2 81,2

84,0 78,6 79,1 76,8 77,5 91,5 95,9 92,2 79,2 76,6 70,1 72,8 73,8 77,3

79,4 74,2 74,6 72,0 72,4 89,1 93,1 91,6 76,8 72,1 67,7 68,7 70,5 74,0

72,5 68,8 68,8 64,5 65,1 78,9 82,9 84,5 69,3 65,5 61,9 64,2 66,1 70,2

68,0 64,2 61,5 57,7 57,6 63,7 67,0 72,5 64,1 58,9 51,4 56,3 57,8 62,2

88,3 83,7 83,4 82,5 82,7 95,7 100,0 97,4 83,7 83,3 75,1 78,4 80,1 85,0

Bespreking geluidsbronnen Uitgaande van het gemeten geluidsdrukniveau is het geluid veroorzaakt door de individuele inlaten van de luchtkoeling van de drogers het grootst. De uitlaten van de grote lijn gaan van 99,9 dB(A) (uitlaat 1) tot 104,5 dB(A) (uitlaat 5) op 1 meter bij een frequentie van 40 Hz. Bij een frequentie van 20 Hz (minimaal) ligt het niveau gemiddeld meer dan 7 dB(A) lager, bij een frequentie van 50 Hz (maximaal) ligt het niveau gemiddeld ca. 5 dB(A) hoger. De uitlaten van de kleine lijn gaan van 98,5 dB(A) (uitlaat 3) tot 105,2 dB(A) (uitlaat 2) bij maximale frequentie. Bij minimale frequentie liggen de niveaus bijna 9 dB(A) lager. De in- en uitlaat van de buitenluchtkoeling is ook een zeer belangrijke geluidsbron (niveau tot 100 dB(A) en grote oppervlakte). Het verschil tussen open en gesloten poorten varieert tussen 10 en 13 dB(A) en is dus eveneens belangrijk. Tonaliteit Uit de tertsbandanalyse (zie bijlage) blijkt dat op korte afstand van de geluidsbronnen (100 Hz bij de compressoren, 40, 160, 315, 630 en 1000 Hz bij blower Aerzen max, 160 en 630 Hz bij de overbrenging Aerzen, 40, 80, 125, 250 en 500 en 1600 Hz bij Aerzen min, 50 en 125 bij de recirculatiepomp anaërobie intern, 125 Hz bij de recirculatiepomp anaërobie extern, 125 Hz bij de ventilator Pitband, 6300 Hz bij uitlaat 1-3-4-5 grote lijn droger 20 Hz, 125 en 250 Hz bij ventilator Blancheerhal, 50 en 100 Hz bij ventilatoren voorkoeling, 200 Hz bij aanzuig BAC, 100 Hz bij compressor koeling bureau) op vele plaatsen tonaliteit gemeten wordt. In Tabel 6.2.8. wordt een overzicht gegeven van de verschillende bronnen met hun respectievelijke tonale componenten. Omwille van de grote verscheidenheid van de frequentie van de tonaliteiten, kunnen deze elkaar opheffen naar de omgeving toe. In de praktijk wordt er hier in de omgeving geen tonaliteit gemeten.

Belconsulting N.V.


- 138 -

Tabel 6.2.8. : Tonale componenten van de geluidsbronnen Geluidsbron Frequentie (Hz) 3 Uitlaatrooster compressoren 100 5 Aanzuig BAC min / 25Hz / 35Hz 200 6 Aerzen max 40 – 160 – 315 – 630 - 1000 6 Aerzen min 40 – 80 – 125 – 250 – 500 - 1600 6 Aerzen max overbrenging 160 – 630 6 Aerzen min overbrenging 1 125 7a Recirculatiepomp anaërobie intern 50 - 125 7b Recirculatiepomp anaërobie extern 125 19a Uitlaat 1 droger gr 20Hz 6300 19c Uitlaat 3 droger gr 20Hz 6300 19d Uitlaat 4 droger gr 20Hz 6300 19e Uitlaat 5 droger gr 20Hz 6300 21 Ventilator Blancheerhal 125 - 250 25a Ventilator Voorkoeling 50 - 100 28 Compressor koeling bureau 100

6.2.4.5. Modelvorming - computersimulatie Uitgaande van de geluidsdrukniveaumetingen, kan het geluidsvermogenniveau van de relevante geluidsbronnen bepaald worden. Aan de hand van deze geluidsvermogenniveaus kan met behulp van een rekenmodel bepaald worden wat de invloed is op de omgeving. De berekeningen werden uitgevoerd met het computersimulatiemodel IMMI. De geschatte fout op de berekeningen bedraagt ca. 2 dB(A). De overdrachtsberekeningen worden uitgevoerd in de octaafbandfrequenties van 31,5 Hz tot 8000 Hz. Alle overdrachtsberekeningen worden uitgevoerd volgens ISO 9613-2 (downwindcondities). De dempingwaarden voor lucht zijn bepaald op basis van ISO 9613-1 voor een luchtdruk van 101,325 kPa, een temperatuur van 10°C en een luchtvochtigheid van 70%. Tabel 6.2.9. : Luchtabsorptie per m (ISO 9613-1 T= 10°C en 70% vochtigheid) Frequentie (Hz) 63 125 250 500 1000 2000 4000 Alu/m 0,000122 0,000411 0,001040 0,001930 0,003660 0,009660 0,032800

8000 0,117000

Uit berekeningen is gebleken dat als de temperatuur stijgt en de luchtvochtigheid daalt, de luchtabsorptie in de lage en middenfrequenties toeneemt. In de hoge frequenties is er een daling, maar deze heeft weinig of geen invloed op het totale geluidsdrukniveau (omwille van het feit dat de daling percentsgewijs beperkt is). De invloed van wijziging in temperatuur en/of luchtvochtigheid is zeer beperkt (minder dan 1 dB(A)) en de uitgevoerde berekening, kan beschouwd worden als een worst case scenario. Voor de bodemafname worden volgende formules uit ISO 9613-2 gebruikt (zie Tabel 6.2.10.).

Belconsulting N.V.


- 139 -

Tabel 6.2.10. : Bodemabsorptie per m (ISO 9613-2) Frequentie (Hz) 63 125 250 500 1000 Voor het middengebied -3*q

2000

4000

8000

-3*q*(1-Gm) -3*q*(1-Gm) -3*q*(1-Gm) -3*q*(1-Gm) -3*q*(1-Gm) -3*q*(1-Gm) -3*q*(1-Gm)

Voor het brongebied of het ontvanggebied -1,5

-1,5*G*a'(h)

-1,5*G*b'(h)

-1,5*G*c'(h)

-1,5*G*d'(h)

-1,5*(1-G)

-1,5*(1-G)

-1,5*(1-G)

Hierbij is q = 0 als dp < 30* (hb+ho) q = 1 - (30*(hb+ho)/dp) a'(h) = 1,5+3*e(-012*(h-5)2)*(1-e(-d/50))+5,7*e(-0,09h2*(1-e(-2,8*10(-6)*dp2) b'(h) = 1,5+8,6*e(-0,09*h2)*(1-e(-dp/50)) c'(h) = 1,5+14,0*e(-0,46*h2)*(1-e(-dp/50)) d'(h) = 1,5+5,0*e(-0,09*h2)*(1-e(-dp/50)) Gm = 0 harde grond Gm = 1 zachte grond dp = afstand tussen bron en ontvanger

Het rekenmodel houdt rekening met de volgende factoren, die alle worden ingevoerd: de geometrie van het terrein wordt ingevoerd via de x, y en z-coördinaten van een aantal discrete punten, uitgaande van de coördinaten van deze punten wordt de reële geometrie omschreven; hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen de beschrijving van de geluidsbronnen, de bodemgesteldheid, de aanwezigheid van gebouwen, schermen, taluds en de waarneempunten, de hoogteverschillen in het terrein (zoals wijzigingen in het maaiveld) worden aangegeven door de z-waarde van de diverse punten, de geluidsbronnen worden ingegeven aan de hand van hun geluidsvermogenniveau. Met behulp van het computersimulatiemodel is de geluidsbelasting vanwege de inrichting berekend. De nauwkeurigheid van het rekenmodel is deze van de ISO-9613. Voor de berekeningen is gebruik gemaakt van de berekende geluidsvermogenniveaus van de verschillende bronnen. De berekeningen zijn dan ook slechts correct voor deze (maximale) geluidsvermogenniveaus van de machines. Over de gemodelleerde zone werd een regelmatig raster gelegd waarbij in elk punt het LAeq-niveau wordt berekend. De resultaten worden uiteindelijk verwerkt tot kleurenkaarten waarop de afname van het geluidsdrukniveau visueel is voorgesteld. Het geluidsvermogenniveau werd bepaald aan de hand van de frequentie analyse (zie paragraaf 6.2.3.). De onderlinge afstand tussen de rekenpunten bedraagt 10 m in de lengterichting en 10 m in de breedterichting. De resultaten worden uiteindelijk verwerkt tot kleurenkaarten (dagsituatie = nachtsituatie) waarop de afname van het geluidsdrukniveau visueel is voorgesteld (zie Bijlage 6.2.2.).

Belconsulting N.V.


- 140 -

Bovendien wordt ter hoogte van de door Vlarem vereiste evaluatiepunten en/of ter hoogte van de overeengekomen evaluatiepunten een puntberekening uitgevoerd. Voor deze evaluatiepunten worden de meetpunten uit de statistische analyse genomen.

Geluidssimulatie actuele toestand (toestand september 2006) Uitgaande van de metingen aan de belangrijkste geluidsbronnen werd een computersimulatie gemaakt van de bestaande toestand. De resultaten hiervan zijn terug te vinden in de geluidskaart op Figuur 6.2.3. Van alle individuele geluidsbronnen werd de specifieke bijdrage in de evaluatiepunten berekend. De evaluatiepunten zijn de meetpunten uit de statistische analyse. In de Tabellen 6.2.11. tot 6.2.15. staan de resultaten voor de meest dominante geluidsbronnen in de evaluatiepunten. Tabel 6.2.11. : Geluidsdrukniveaus in het meetpunt 1 in de Heirweg 35 Frequentie (Hz) Bronnr. 63 125 250 500 1000 Totaal niveau (dBA) 31,0 38,5 49,7 55,4 55,1 18b uit 2 droger klein 48,7 46,6 54,4 54,0 49,4 26 uit buitenlucht 37,0 36,9 46,6 50,1 48,3 18a uit 1 droger klein 32,8 45,2 47,4 45,7 45,5 19c uit3 droger gr 47,5 42,2 46,0 47,1 42,1 19e uit5 droger gr 44,5 37,7 45,4 46,4 42,0 19d uit4 droger gr 49,3 40,8 44,1 45,5 41,5 19b uit2 droger gr 45,1 41,3 44,4 45,1 40,6 18e uit 5 droger klein 43,0 37,4 41,0 44,5 41,3 19a uit1 droger gr 50,0 42,3 43,3 43,6 39,5 18d uit 4 droger klein 41,8 36,4 41,7 42,9 38,8 18c uit 3 droger klein 40,5 35,5 39,1 42,9 38,8 12 warmtewis uit 37,5 43,0 41,5 37,8 36,8 8 beluchter** 32,0 26,8 32,4 34,8 37,7 6 Aerzen 39,7 43,1 36,0 37,6 35,3 8 beluchter* 30,8 25,5 31,1 33,4 36,2 som 15 bronnen 56,5 53,1 57,6 58,2 54,8 som 10 uitlaten drogers 56,3 52,0 57,1 57,3 53,4

dB(A) 2000 49,9 42,0 44,1 36,8 33,1 33,0 32,5 32,1 31,7 30,4 30,2 30,2 34,4 34,0 29,6 32,3 48,2 45,2

4000 38,6 28,3 29,4 25,5 20,5 18,4 18,5 18,5 19,4 16,9 17,2 17,8 22,7 29,5 24,3 27,6 36,4 32,0

2000 45,5 38,6 31,6 32,6 32,3 31,0 31,6 31,5 29,6 26,9 32,0 31,8

4000 35,0 23,3 15,8 19,9 17,9 18,2 17,7 19,5 15,8 13,1 26,5 26,2

59,4 54,3 52,0 48,4 47,0 46,5 45,8 45,2 44,9 44,0 43,1 42,9 41,5 40,9 39,4 39,3 59,0 57,8

Tabel 6.2.12. : Geluidsdrukniveaus in het meetpunt 2 in de Heirweg 34

Frequentie (Hz) Bronnr. 26 18b 18e 19e 19c 19d 18a 19b 19a 8 8

Totaal niveau (dBA) uit buitenlucht uit 2 droger klein uit 5 droger klein uit5 droger gr uit3 droger gr uit4 droger gr uit 1 droger klein uit2 droger gr uit1 droger gr beluchter*** beluchter**

Belconsulting N.V.

63 28,8 33,9 44,9 45,1 42,4 45,0 47,1 29,5 42,6 47,3 31,4 30,6

125 36,0 33,8 42,4 39,6 35,9 39,9 39,0 39,1 38,9 39,8 26,4 25,6

250 44,8 40,6 46,7 40,5 41,4 41,4 39,9 41,4 39,6 38,1 29,5 28,8

500 50,6 44,3 45,5 44,3 43,3 43,2 42,2 39,9 41,0 38,9 32,3 31,8


1000 50,8 42,7 40,0 41,7 40,1 39,1 39,4 40,0 37,3 35,4 35,6 35,3

dB(A) 54,9 46,3 45,6 45,1 43,9 43,4 43,1 42,7 41,5 39,6 38,6 38,3 - 141 -

18d 18c 8 19e

uit 4 droger klein uit 3 droger klein beluchter in1 droger gr som 15 bronnen som 10 uitlaten drogers

38,8 37,4 31,1 28,6 54,1 54,0

33,5 32,5 25,7 35,9 49,3 48,9

36,1 33,3 28,1 37,0 51,8 51,2

37,6 37,4 30,2 35,7 53,0 52,1

34,0 33,7 32,7 29,4 50,2 48,8

25,8 25,5 28,4 22,2 43,5 40,5

Tabel 6.2.13. : Geluidsdrukniveaus in het meetpunt 3 in de Korte Mooiaardstraat 4 Frequentie (Hz) Bronnr. 63 125 250 500 1000 2000 Totaal niveau (dBA) 23,2 28,9 36,9 40,9 38,8 32,0 26 uit buitenlucht 30,0 29,5 35,7 38,3 35,1 28,4 18b uit 2 droger klein 40,3 37,5 40,9 38,0 30,5 20,3 19e uit5 droger gr 37,7 30,4 34,4 33,5 26,9 15,8 19c uit3 droger gr 40,0 34,2 34,1 33,1 25,7 14,3 19d uit4 droger gr 42,2 33,4 32,8 32,3 26,1 15,0 18a uit 1 droger klein 24,3 33,2 34,1 29,8 26,4 14,4 19b uit2 droger gr 37,5 33,1 32,2 30,9 23,8 13,0 26b aan buitenlucht 27,6 27,2 28,0 27,9 24,4 19,9 19a uit1 droger gr 42,1 33,8 30,7 28,7 21,9 10,1 18c uit 3 droger klein 31,8 25,8 25,0 27,0 20,9 9,7 18e uit 5 droger klein 32,8 25,3 23,8 24,9 19,6 7,3 18d uit 4 droger klein 31,4 24,1 24,3 23,2 16,8 5,5 23 vent foliemagazijn 25,4 24,9 25,2 20,3 14,4 4,6 6 Aerzen 23,1 25,9 18,4 19,5 16,8 9,8 19e in5 droger gr 18,7 25,3 24,8 20,8 11,3 1,2 som 15 bronnen 48,6 43,3 44,9 43,8 38,5 30,3 som 10 uitlaten drogers 48,5 42,8 44,1 42,1 35,4 24,5 Tabel 6.2.14. : Geluidsdrukniveaus in het meetpunt 4 in de Dranouterstraat 37 Frequentie (Hz) Bronnr. 63 125 250 500 1000 Totaal niveau (dBA) 25,3 31,1 39,8 47,0 46,9 19c uit3 droger gr 43,0 37,9 39,3 43,9 39,8 19e uit5 droger gr 40,6 34,1 39,5 41,4 38,1 19b uit2 droger gr 40,4 36,8 37,4 41,6 37,9 26b aan buitenlucht 32,5 32,5 36,8 38,2 37,9 19d uit4 droger gr 45,1 37,0 37,9 40,2 37,3 19a uit1 droger gr 45,1 37,6 35,9 39,5 36,0 18a uit 1 droger klein 26,4 35,0 38,7 35,2 32,8 26 uit buitenlucht 19,9 19,8 29,7 33,8 33,8 18e uit 5 droger klein 37,6 31,2 30,6 35,4 30,3 18d uit 4 droger klein 36,2 30,1 34,3 33,9 27,9 18c uit 3 droger klein 34,8 29,0 31,4 33,6 27,5 19c in3 droger gr 21,6 28,9 30,0 31,5 25,3 19d in4 droger gr 21,6 29,0 30,0 31,6 25,3 19a in1 droger gr 21,5 28,9 29,9 31,5 25,2 19b in2 droger gr 21,6 28,9 30,0 31,5 25,2 som 15 bronnen 50,9 45,5 47,4 49,9 46,6 som 10 uitlaten drogers 50,8 44,9 46,7 49,4 45,8

Belconsulting N.V.


12,4 12,5 22,4 9,6 32,5 27,0

38,0 37,6 35,6 35,6 54,0 52,8

dB(A) 4000 14,5 8,2 1,3 -3,0 -2,9 -3,3 -2,9 -5,4 2,8 -8,3 -6,2 -8,3 -11,1 -10,8 -0,5 -15,5 11,4 6,3

44,4 39,0 37,9 33,1 32,7 32,1 31,3 30,6 29,0 28,9 26,4 24,7 23,0 21,3 20,9 20,9 44,0 42,0

dB(A) 2000 40,9 30,8 29,5 29,4 34,9 28,7 26,7 20,6 28,6 17,6 16,2 15,7 17,1 17,2 17,1 17,2 39,3 37,1

4000 23,8 13,2 10,5 10,7 18,4 10,2 7,9 1,7 9,0 -2,0 -4,7 -4,8 -0,5 -0,4 -0,6 -0,5 21,6 18,5

50,9 43,8 41,9 41,8 41,5 41,0 39,8 36,8 36,7 34,8 33,6 32,9 31,0 31,0 30,9 30,9 50,5 49,7

- 142 -

Tabel 6.2.15. : Geluidsdrukniveaus in het meetpunt 5 in de Heirweg 20 Frequentie (Hz) Bronnr. 63 125 250 500 1000 Totaal niveau (dBA) 26,5 33,4 40,8 43,4 43,2 26b aan buitenlucht 39,7 39,7 41,0 41,9 40,0 29c loshal triage 35,8 42,0 45,6 36,9 32,8 19e uit5 droger gr 40,1 32,0 35,5 35,2 29,7 19c uit3 droger gr 42,7 36,0 35,5 35,1 28,7 19d uit4 droger gr 44,7 35,0 34,0 34,1 29,0 28 comp koeling bureau 30,9 36,5 32,5 34,7 27,4 29b lossen aardappel tra 32,1 34,7 35,4 31,3 28,2 19b uit2 droger gr 40,2 35,0 33,6 32,8 26,9 26 uit buitenlucht 19,2 19,1 25,9 29,5 27,9 19a uit1 droger gr 44,9 35,8 32,1 30,7 25,0 29a opladen aardappel tr 25,8 30,3 30,2 26,8 25,6 27 BAC VXC804 bureau 42,1 37,6 32,9 27,0 21,8 18a uit 1 droger klein 25,7 32,2 31,5 27,2 24,6 27 BAC VXC bureau 41,4 36,2 31,6 25,8 21,8 5 VXC 804R 36,4 33,6 30,3 25,5 20,9 som 15 bronnen 51,8 48,0 48,7 46,0 42,6 som 10 uitlaten drogers 50,4 42,8 42,1 41,4 35,9

dB(A) 2000 40,9 38,2 28,8 19,7 18,4 19,0 22,2 23,5 17,1 23,8 14,4 22,5 18,6 16,1 17,2 14,9 39,4 26,1

4000 30,2 26,4 22,3 3,0 3,5 2,9 12,9 16,3 1,1 8,8 -1,6 14,1 14,6 5,2 12,1 5,2 28,8 11,5

48,5 44,6 40,3 35,1 34,8 34,3 34,1 33,5 32,8 31,5 31,2 30,1 29,9 29,2 28,8 27,4 47,9 41,5

In onderstaande tabel worden de resultaten van de geluidsmetingen en de berekeningen met de computersimulatie samengevat:

mp1 mp2 mp3 mp4 mp5

Gemeten LA95,1h 58 53 42 50 47

Berekend Lsp 59 55 44 51 49

Uit de tabellen en de kleurenkaart blijkt dat de berekende geluidsdrukniveaus (Lsp) vrij goed aansluiten bij de resultaten uit de statistische analyse (LA95,1h). Dit geeft aan dat het model een goede basis is om geluidsreducerende maatregelen aan te geven. Uit de tabellen blijkt dat in meetpunt 1 er 13 bronnen zijn waarvan de individuele bijdrage boven 40 dB(A) gelegen is. De uitlaat 2 van de droger kleine lijn en de uitlaat buitenluchtkoeling zitten zelfs boven 50 dB(A), de uitlaat 1 van de droger kleine lijn en de uitlaten 3, 4, 5 en 2 van de droger grote lijn zitten boven 45 dB(A). In meetpunt 2 zijn er 8 bronnen waarvan de individuele bijdrage boven 40 dB(A) gelegen is. De uitlaat buitenluchtkoeling en de uitlaten 2 en 5 van de droger kleine lijn liggen boven 45 dB(A). In meetpunt 3 liggen alle individuele bronnen beneden 40 dB(A). De belangrijkste bijdrage komt van de uitlaat buitenlucht met 39 dB(A), gevolgd door de uitlaat 2 van de droger kleine lijn met bijna 38 dB(A). Alle andere individuele bronnen hebben een bijdrage van minder dan 35 dB(A). Belconsulting N.V.


- 143 -

In meetpunt 4 zijn er 5 bronnen waarvan de individuele bijdrage boven 40 dB(A) gelegen is. Het zijn de uitlaten 3, 5, 2 en 4 van de droger grote lijn en de aanzuig buitenluchtkoeling. De uitlaat 1 van zowel de grote als de kleine lijn en de uitlaat buitenluchtkoeling veroorzaken nog een bijdrage van meer dan 35 dB(A). In meetpunt 5 zijn er 2 bronnen waarvan de individuele bijdrage boven 40 dB(A) gelegen is. Het betreft de aanzuiging van de buitenluchtkoeling en de loshal van de triage. Alle andere geluidsbronnen veroorzaken een bijdrage van 35 dB(A) of minder.

6.2.4.6. Beoordeling naar Vlarem II Bij de beoordeling van het huidige geluidsklimaat wordt een toetsing doorgevoerd van de berekende waarden van het geluid met de milieukwaliteitsnormen (voor een bestaande inrichting) uit Vlarem II. In Tabel 6.2.16. zijn de relevante gegevens samengevat; aangeduid zijn de ligging volgens het gewestplan, de periode, de gemeten waarde van LA95,1h (omgevingsgeluid), de berekende waarde van het specifieke geluid (aan de hand van de geluidsvermogenniveaus van de geluidsbronnen), de milieukwaliteitsnormen voor bestaande en grenswaarde voor nieuwe inrichting. Tabel 6.2.16. : Samenvatting van het gemeten omgevingsgeluid, het berekende specifieke geluid en de vergelijking met de richtwaarden uit Vlarem II (alle waarden in dB(A)) Punt Periode Ligging LA95,1h Lsp RW RW-5 1 Dag Woongebied op minder 59 59 50 45 Avond dan 500 m van gebied 59 59 45 40 Nacht voor openbaar nut 58 59 45 40 2 Dag Woongebied op minder 54 55 50 45 Avond dan 500 m van gebied 55 55 45 40 Nacht voor openbaar nut 53 55 45 40 3 Dag Woongebied op minder 44 44 50 45 Avond dan 500 m van gebied 43 44 45 40 Nacht voor openbaar nut 42 44 45 40 4 Dag Woongebied op minder 51 / 39 51 50 45 Avond dan 500 m van gebied 51 / 38 51 45 40 Nacht voor openbaar nut 50 / 34 51 45 40 5 Dag Woongebied op minder 52 / 50 49 50 45 Avond dan 500 m van gebied 52 / 49 49 45 40 Nacht voor openbaar nut 47 / 44 49 45 40

Uit Tabel 6.2.16. blijkt dat in de evaluatiepunten in de omgeving het gemeten geluidsdrukniveau (gedomineerd door Clarebout) bijna overal boven de milieukwaliteitsnormen voor de dag-, avond- en nachtperiode gelegen is. Enkel in meetpunt 3 is er conformiteit. Met de computersimulatie is het Lsp berekend. Ook hier blijkt dat het specifieke geluid (gelijk aan de relevante waarde, want geen tonaliteit gemeten in de omgeving) veroorzaakt door Clarebout bijna overal boven de milieukwaliteitsnormen gelegen is. Enkel in meetpunt 5 tijdens de dagperiode en in meetpunt 3 tijdens alle perioden van de dag is er conformiteit bij een evaluatie naar bestaande inrichting. Belconsulting N.V.


- 144 -

Een evaluatie naar de richtwaarden voor nieuwe inrichtingen is 5 dB(A) strenger en zorgt voor een overschrijding in bijna alle evaluatiepunten tijdens alle perioden van de dag behalve in meetpunt 3 tijdens de dag. Uit de metingen is ook gebleken dat voor woningen op verdere afstand de windrichting (en de windsnelheid) een (zeer belangrijke) rol spelen (zie 2 waarden voor LA95,1h in de Tabel 6.2.16. voor meetpunten 4 en 5) : bij een wind uit noordelijke richting is er conformiteit tijdens alle perioden van de dag in het evaluatiepunt 4 (wind komende van het meetpunt in de richting van het bedrijf), terwijl er bij een wind uit zuidelijke richting (wind komende van het bedrijf in de richting van het meetpunt) duidelijke overschrijdingen vastgesteld worden. Globaal kan gesteld worden dat de geluidsdrukniveaus in een (ruime) omgeving rond Clarebout Potatoes NV boven de milieukwaliteitsdoelstelllingen liggen. Voor de woningen in de Heirweg lopen de overschrijdingen op tot 14 dB(A) tijdens de nachtperiode.

6.2.4.7. Verkeer Met betrekking tot het geluid veroorzaakt door verkeer gaan we uit van de gegevens van de verkeersdeskundige. Er werd specifiek aandacht besteed aan de dichtst bijzijnde dorpskern. Er wordt rekening gehouden met volgende uurgemiddelden (op basis van de telresultaten over de periode van 2 tot 27 mei 2007): • Actueel dag (07-19 uur): 35 bewegingen van voertuigen met aslengte > 3,9m, • Actueel dag (07-19 uur): 212 bewegingen in totaal, • Actueel avond (19-23 uur): 12 bewegingen van voertuigen met aslengte > 3,9m, • Actueel avond (19-23 uur): 37 in totaal, • Actueel nacht (23-07 uur): 7 bewegingen van voertuigen met aslengte > 3,9m, • Actueel nacht (23-07 uur): 35 bewegingen in totaal. Bij de beoordeling van het huidige geluidsklimaat wordt een toetsing doorgevoerd van de berekende waarden van het geluid met de milieukwaliteitsnormen (voor een bestaande inrichting) uit Vlarem II. In Tabel 6.2.17. zijn de relevante gegevens samengevat voor de verschillende perioden. Bij de berekeningen werd uitgegaan van een maximale snelheid van 50 km/u.

Tabel 6.2.17. : LAeq,1h-waarde naast een verkeersweg in functie van de afstand (dB(A)) afstand tot de weg in meter 5 10 25 50 100 200 300 400 Dagsituatie (07 – 19 uur) gemiddeld 221 voertuigen/uur waarvan 35 vrachtwagens 66.3 63.7 59.5 55.5 50.9 47.1 44.6 42.5 Dagsituatie (07 – 19 uur) aandeel personenwagens 63.1 60.5 56.2 52.2 47.6 43.7 41.1 38.9 Dagsituatie (07 – 19 uur) aandeel vrachtwagens 63.5 60.9 56.8 52.8 48.2 44.4 42.0 40.0 Avondsituatie (19 – 23 uur) gemiddeld 37 voertuigen/uur waarvan 12 vrachtwagens 60,4 57.8 53.6 49.6 45.1 41.3 38.8 36.7 Avondsituatie (19 – 23 uur) aandeel personenwagens 54.8 52.2 47.9 43.9 39.3 35.4 32.8 30.7 Avondsituatie (19 – 23 uur) aandeel vrachtwagens 59.0 56.4 52.2 48.2 43.8 40.0 37.5 35.4 Nachtsituatie (23 – 07 uur) gemiddeld 35 voertuigen/uur waarvan 7 vrachtwagens 58.9 56.3 52.1 48.1 43.5 39.7 37.2 35.1 Nachtsituatie (23 – 07 uur) aandeel personenwagens Belconsulting N.V.


500 40.7 37.0 38.3 34.9 28.8 33.7 33.3 - 145 -

55.2

52.6

56.5

53.9

48.3 44.3 39.7 35.8 33.2 Nachtsituatie (23 – 07 uur) aandeel vrachtwagens 49.8 45.8 41.2 37.4 35.0

31.1

29.2

32.9

31.2

Bij de berekeningen werd alleen het invallende geluid beschouwd (conform het Besluit van de Vlaamse Regering dd. 22 juli 2005 inzake de evaluatie en de beheersing van het omgevingslawaai en tot wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 1 juni 1995 houdende de algemene en sectorale bepalingen inzake milieuhygiëne), wat inhoudt dat het door de gevel van de betrokken woning gereflecteerde geluid niet in aanmerking wordt genomen (in de regel betekent dit een correctie van 3 dB). Uit de studie bij Clarebout blijkt dat een aandeel zwaar verkeer van 16 % (zie verder discipline ‘Mens – ruimtelijke ordening en verkeer’) zoals in de onderzochte situatie (Markt) het geval is voor de dagperiode aanleiding geeft tot een geluidsdrukniveauverhoging van ca. 3 dB(A). Tijdens de avondperiode bij een percentage van 32 bedraagt de verhoging ca. 5 dB(A). Tijdens de nachtperiode bij een vrachtwagenpercentage van gemiddeld ca. 20% bedraagt de toename bijna 4 dB(A). Deze geluidsdrukniveauverhoging sluiten nauw aan bij de literatuurgegevens (‘Verkeerslawaai en wegontwerp’, ir. Van Noort en ir. Oosting, en ‘Lawaaibronnen, prognose verkeerslawaai, maatregelen verkeerslawaai’, TH Delft). Uit de Tabel 6.2.17. blijkt dat de hoogste geluidsdrukniveaus tijdens de dagperiode voorkomen. De externe geluidsbronnen (geluid niet afkomstig van het verkeer van en naar Clarebout) bereiken net als het geluid afkomstig van de vrachtwagens van en naar Clarebout hun hoogste niveaus tijdens de dagperiode. De bijdrage van beiden is ongeveer even groot. Tijdens de avond en nachtperiode liggen de niveaus van het verkeer vreemd aan Clarebout ca. 8 dB(A) lager dan tijdens de dagperiode. De bijdrage van het verkeer van en naar Clarebout daalt met ca. 6 dB(A) tijdens de avondperiode en met ca. 7 dB(A) tijdens de nachtperiode.

Volgens het ontwerp-KB van Miet Smet gelden volgende grenswaarden voor het specifieke geluid van wegverkeer ter hoogte van de rooilijn of van de gevels van geluidsgevoelige gebouwen: LAeq,T in dB(A) Omgevingskenmerken In woongebieden binnen bebouwde kom

de

Richt Waarden 60/55/50

Maximale Waarden 70/65/60

Een vergelijking van de berekende waarden bij Clarebout met de Maximale Waarden toont aan dat voor alle perioden van de dag voldaan wordt. Een vergelijking van de berekende waarden bij Clarebout met de Richt Waarden toont aan dat tijdens de dagperiode voldaan wordt ter hoogte van de rooilijn of van de gevels van geluidsgevoelige gebouwen op minimaal 23 meter. Tijdens de avondperiode wordt voldaan voor afstanden van ca. 45 meter en voor de nachtperiode is een afstand van 35 meter voldoende. We merken op dat het aandeel van het vrachtverkeer in het totale geluid ca. 52 % bedraagt tijdens de dagperiode, ca. 70% tijdens de avondperiode en ca. 58% tijdens de nachtperiode. Indien enkel het aandeel van het vrachtverkeer zou genomen worden, daalt de afstand van overschrijding met ongeveer de helft. Belconsulting N.V.


- 146 -

Teneinde het geluid van het wegverkeer te reduceren kunnen volgende 2 belangrijke parameters in acht genomen worden: doorstroming van het verkeer, snelheid van het verkeer.

Doorstroming van het verkeer Het geluid geproduceerd door de motor (in- en uitlaat) is sterker naarmate de motor meer vermogen moet ontwikkelen. Hoe hoger het toerental van de motor, hoe sterker het geproduceerde lawaai. Vooral bij optrekken, als de motoren een grote prestatie moeten leveren, zijn de geluidsniveaus die de motor veroorzaakt hoog. Het veelvuldig afremmen en optrekken veroorzaakt (vooral in stedelijke kernen) dan ook extra veel hinder. De plaatsen waar dit optreedt, zijn steeds gelegen in een omgeving met een grote concentratie van woningen; bushalten en kruispunten. Het reducerende effect van een betere doorstroming is moeilijk vast te stellen, vooral omdat een combinatie van effecten kan optreden. Zo zal een verbetering van de doorstroming wellicht leiden tot hogere snelheden waardoor een deel van het positieve effect wordt teniet gedaan. Aangenomen wordt dat een verbetering van de doorstroming niet meer dan 5 dB(A) aan reductie kan geven.

Wijziging van de snelheid van zwaar verkeer met behoud van de snelheid van personenwagens of omgekeerd Een andere relevante factor zijn de snelheden van de diverse voertuigcategorieën. De snelheid van het zware verkeer geeft nauwelijks aanleiding tot een aanwijsbare verhoging van het equivalente geluidsdrukniveau. Dit fenomeen is te verklaren door het feit dat de hogere niveaus bij hogere snelheden worden gecompenseerd door een kortere passagetijd waardoor energetisch gezien dezelfde hoeveelheid geluidsenergie wordt waargenomen. Daar tegenover staat het feit dat een reductie van de snelheid van het personenverkeer wel aanleiding geeft tot een gevoelige daling van het equivalente geluidsdrukniveau. Het verband tussen verkeerssnelheid en geluidsdrukniveau (LAeq) kan ook aangegeven worden door een geluidsprognoseformule: het verhoudingsgetal 30 log v (voor personenwagens). Voor het maximale geluidsdrukniveau (LAmax) wordt dit zelfs 40 log v. Hieruit blijkt dat de invloed van de verkeerssnelheid op het geluidsdrukniveau zeer groot kan zijn. Een verdubbeling van de verkeerssnelheid geeft aanleiding tot een verhoging van 9 dB(A). Voor de maximale niveaus bedraagt de verhoging zelfs 12 dB(A).

6.2.4.8. Trillingen In het kader van deze studie werden geen trillingsmetingen uitgevoerd. Met betrekking tot trillingen veroorzaakt door wegverkeer is dit in het kader van andere MER-studies (onder andere voor gewestwegen) al enkele malen gebeurd. Zo werden in het kader van de MER-studie van de aanleg van de N74 trillingsmetingen verricht in 4 meetpunten en in het kader van de MER-studie van de N49 werden in twee meetpunten Belconsulting N.V.


- 147 -

trillingsmetingen uitgevoerd. Voor de beoordeling werd gerefereerd aan de Duitse norm DIN 4150-2: “Erschutterüngen im Bauwesen - Einwirkung auf Menschen in Gebaüden” en dit bij gebrek aan een Belgische of Vlaamse normering ter zake. In beide studies werd geconcludeerd dat de huidige trillingsniveaus in de omgeving laag en beneden de comfortwaarde lagen. Uit gesprekken met bewoners in de omgeving van Clarebout Potatoes NV is gebleken dat er soms klachten van trillingen zijn. Deze klachten situeren zich op plaatsen waar niveauverschillen in de weg (wegverzakkingen) zijn. Met andere woorden indien het wegdek in goede staat is, zijn er geen klachten. Het is bijgevolg niet zinvol om in het kader van dit MER trillingsmetingen uit te voeren. Wel werd de conditie van het wegdek in de omgeving bekeken. Het bedrijfsterrein is aangelegd in asfalt (vlakke structuur, geen niveauverschillen). De Heirweg (directe ontsluitingsweg van het bedrijf) is aangelegd in betonplaten. Het wegdek is recent (in 2006) vernieuwd en is in goede staat (vlakke structuur, geen niveauverschillen). Bovendien ligt er een school zodat de snelheid er beperkt is tot 30 km/u. De op de Heirweg aansluitende weg (Seulestraat) is aangelegd in asfalt. Er kan dan ook besloten worden dat wanneer het wegdek op de ontsluitingswegen in goede staat is, er geen trillingshinder verwacht wordt. Verder werd onderzocht of er zich op het bedrijfsterrein bronnen van trillingshinder bevinden, die een impact kunnen hebben op de huizen in de onmiddellijke omgeving van het bedrijfsterrein. Naast het verkeer en het werken met de bulldozer worden geen potentiële trillingsbronnen op het bedrijf geïnventariseerd. De trillingshinder veroorzaakt door vrachtwagens en tractoren die op het bedrijf rijden, is vergelijkbaar met deze op de ontsluitingswegen. Aangezien het terrein aangelegd is in asfalt en er zich geen verkeersdrempels op bevinden, is het risico op trillingshinder minimaal. Dat het werken met de bulldozer (laadschop die over de grond schuurt) aanleiding zou geven tot trillingshinder is weinig realistisch. Immers de horizontale versnelling (schuiven) is veel kleiner dan de verticale versnelling (schokdempers en wielen die glijden). Met andere woorden de horizontale kracht is klein. De trillingsfrequenties liggen bijgevolg zeer laag (grootteorde van 1 Hz of minder) zodat trillingshinder onwaarschijnlijk is. Uit ervaring is geweten dat omwonenden klagen over trillingshinder, maar dat het hier geen grondtrillingen betreft, maar luchttrillingen veroorzaakt door een geluidsbron op laag toerental (staande golven in een ruimte met afmetingen die van dezelfde grootte-orde zijn als de excitatie). Deze trillingen worden op een gelijkvloers hoger ervaren als op een verdieping. Trillingsmetingen (op de structuur) hebben dan ook geen enkel nut.

Belconsulting N.V.


- 148 -

6.2.5.

Geplande toestand + beschrijving van de effecten

Een aantal bronnen die actueel belangrijk zijn, zullen in de toekomst verdwijnen. De buitenluchtkoeling is begin 2007 al uit gebruik genomen. De beluchters van de waterzuivering zijn in mei 2007 verwijderd voor de bouw van een nieuwe triagehal. Een gedetailleerde bespreking van deze acties en de toekomstige toestand zal onder de paragraaf milderende maatregelen besproken worden. De actueel vergunde productiecapaciteit bedraagt 540 ton afgewerkt diepvriesproduct/dag. Clarebout Potatoes N.V. vraagt in haar milieuvergunningsaanvraag een verhoging van de productiecapaciteit naar 810 ton afgewerkt diepvriesproduct/dag. Deze toename van de productiecapaciteit wordt bekomen door een rendementsverhoging van de bestaande productielijnen. Naar vaste geluidsbronnen wordt enkel een bijkomende stoomketel voorzien. Uit de metingen in de bestaande toestand is gebleken dat deze bron verwaarloosbaar is, enkel de afstraling van de poort (P20 of bron 3 uit de geluidsmetingen) is hoorbaar (niveau van 82,4 dB(A) voor de gesloten poort). We kunnen dan ook stellen dat de stoomketel als bron niet relevant is (ter vergelijking zien we in tabel 6.2.7. meer dan 40 bronnen met een niveau boven 85 dB(A), waarvan 28 met een niveau boven 90 dB(A)). Voor het geluid veroorzaakt door het verkeer wordt uitgegaan van de gegevens uit de discipline ‘Mens – ruimtelijke ordening en verkeer’. Bij een productiestijging tot 810 ton/dag zullen er gemiddeld 9 vrachtwagens per dag extra rijden. Dit betekent een intensiteitstoename met ca. 24% of een geluidstoename met ca. 0,9 dB. Deze toename leidt aldus niet tot significante effecten.

6.2.6.

Maatregelen

Uit de metingen en de computersimulatie is gebleken dat het specifieke geluid veroorzaakt door de onderzochte inrichting in de omgeving boven de richtwaarde gelegen is. Omwille van de geluidsproblematiek werd in overleg met Milieuinspectie buitendienst WestVlaanderen een saneringsplan opgesteld en goedgekeurd (februari 2007). Het doel van deze paragraaf is, conform het saneringsplan, het voorschrijven van geluidsreducerende maatregelen teneinde de geluidsdrukniveaus conform de richtwaarde te brengen in alle evaluatiepunten in de omgeving. Ter berekening van de te verwachten geluidsdrukniveaus in de omgeving na modificaties wordt het reeds opgestelde computersimulatiemodel (zie 6.2.4.5) gebruikt. Met behulp van dit rekenmodel wordt de geluidsbelasting vanwege de inrichting berekend. De berekeningen van het A-gewogen equivalente geluidsdrukniveau (LAeq) werden uitgevoerd voor de basissituatie met een aantal maatregelen.

Belconsulting N.V.


- 149 -

Maatregelen: FASE 1 De maatregelen bestaan enerzijds in het verdwijnen van enkele geluidsbronnen; met name de buitenluchtkoeling (reeds buiten gebruik gesteld begin 2007) en de beluchters van de waterzuivering (reeds buiten gebruik gesteld mei 2007). Op de plaats van de waterzuivering komt het nieuwe triagegebouw (bouw is reeds aangevangen in juni 2007, planning tegen eind 2007). Dit gebouw heeft een hoogte van 9 meter met een centraal gedeelte met een hoogte van 12 meter.

Maatregelen: FASE 2 Aangezien de maatregelen van fase 1 niet voldoende zijn om het geluid tot een aanvaardbaar niveau te laten dalen, dienen bijkomende maatregelen genomen te worden. Aangezien uit de computersimulatie gebleken was dat de uitlaten van de kleine en de grote drogers in alle evaluatiepunten tot de dominante bronnen behoren, is het aangewezen deze bronnen prioritair aan te pakken. Als maatregel wordt voorgesteld om het geluidsniveau van de drogers te reduceren. Het specifieke geluid van de uitlaat van de drogers moet gereduceerd worden met meer dan 10 dB(A). Bij wijze van voorbeeld worden in Tabel 6.2.18 karakteristieken gegeven voor de afname. Deze waarden zijn afkomstig van praktijkgegevens van een potentiële leverancier (waarmee kan aangetoond worden dat dit een realistische oplossing is). Tabel 6.2.18. : Voorbeeld geluidsreductie voor de uitlaat drogers

Frequentie (Hz) Reductie dB(A)

63 1

125 2

250 7

500 12

1000 11

2000 10

4000 7

8000 6

Omwille van de relatieve eenvoud en het relatieve belang van de blowers Aerzen, wordt als bijkomende maatregel een omkasting voorzien rondom de blowers Aerzen. Bij wijze van voorbeeld worden in Tabel 6.2.19 karakteristieken gegeven voor de afname. Tabel 6.2.19. : Voorbeeld vereiste geluidsreductie voor omkasting


63 10

125 10

250 15

500 20

1000 30

2000 35

4000 35

8000 35

Eveneens omwille van de relatieve eenvoud en het relatieve belang van de ventilator van het aardelokaal, werd als bijkomende maatregel een geluidsreductie aan de ventilator aardelokaal voorgesteld. Deze reductie voldoet minimaal aan volgende waarden: Tabel 6.2.20. : Voorbeeld vereiste geluidsreductie voor de ventilator aardelokaal


63 5

125 10

250 15

500 15

1000 15

2000 15

4000 15

8000 15

Volgens de vergunning mag op de plaats van de huidige waterzuivering het nieuwe triagegebouw (planning tegen eind 2007) komen, met een hoogte van 9 meter met een centraal gedeelte met een hoogte van 12 meter. Belconsulting N.V.


- 150 -

In de aanvraag voor het nieuwe gebouw triage was overal een hoogte van 12 meter voorzien. Onder deze omstandigheden zou het geluidsdrukniveau in de meetpunten in de Heirweg sterker dalen. In het meetpunt 1 zou het niveau met meer dan 1 dB(A) en in meetpunt 2 met meer dan 2 dB(A) verder afnemen. Aangezien deze hoogte echter niet vergund werd, wordt er voorgesteld een geluidsscherm te plaatsen op het dak (met een hoogte van 9 meter) parallel met de Heirweg in het verlengde van het 12 meter hoge centrale gedeelte aan de voorzijde (kant Heirweg) en langs de achterzijde (kant energiegebouw). Dit scherm zal een hoogte van 3 meter hebben, zodat het even hoog is als het centrale gebouw. Door deze schermen wordt een winst in de grootteorde van 1 dB(A) behaald. Deze winst is aanzienlijk minder dan wanneer het gebouw op volledige hoogte 12 meter werd uitgevoerd, waardoor een significante winst (meer dan 2 dB(A)) zou bekomen worden (bepalend voor het halen van de norm op alle immissiepunten). Rekening houdende met deze veranderingen werden fase 1 en fase 2 met het computermodel gesimuleerd. De globale resultaten hiervan zijn terug te vinden in de geluidskaart op Figuur 6.2.4. en weergegeven in Tabel 6.2.21. Voor de toekomstige toestand (na uitvoering van fase 1 en 2) werd de specifieke bijdrage in de evaluatiepunten berekend. In de Tabellen 6.2.22. tot 6.2.26. staan de resultaten n de evaluatiepunten. Tabel 6.2.21. : Geluidsdrukniveaus in de meetpunten in de omgeving (alle waarden in dB(A)) Gemeten Berekend FASE 1 FASE2 LA95,1h Lsp Lsp Lsp mp1 58 59 56 46 mp2 53 55 51 45 mp3 42 44 43 38 mp4 50 51 50 43 mp5 47 49 47 45

Tabel 6.2.22. : Geluidsdrukniveaus in het meetpunt 1 in de Heirweg 35 Frequentie (Hz) Bronnr. 63 125 250 500 1000 Totaal niveau (dBA) 27,9 33,7 39,7 41,3 40,9

dB(A) 2000 36,8

4000 26,4

2000 33,1

4000 23,2

46,3


Bronnr. Totaal niveau (dBA)

63 27,0

125 33,1

Frequentie (Hz) 250 500 1000 39,0 40,6 39,1

dB(A) 44,9

Tabel 6.2.24. : Geluidsdrukniveaus in het meetpunt 3 in de Korte Mooiaardstraat 4


Belconsulting N.V.

63 22,9

125 26,9

Frequentie (Hz) 250 500 1000 31,4 33,5 31,1


dB(A) 2000 24,2

4000 10,8

37,7

- 151 -

Tabel 6.2.25. : Geluidsdrukniveaus in het meetpunt 4 in de Dranouterstraat 37


63 23,7

125 28,1

Frequentie (Hz) 250 500 1000 34,7 39,1 38,7

dB(A) 2000 33,4

4000 18,4

43,2



63 25,2

125 32,3

Frequentie (Hz) 250 500 1000 39,8 39,4 38,2

dB(A) 2000 34,7

4000 27,2

44,8

In alle meet-/evaluatiepunten zal het geluidsdrukniveau beneden 50 dB(A) gelegen zijn na uitvoering van de 2de fase van de saneringsmaatregelen (voor een enkele woning aan de Heirweg kan er nog lichte overschrijding van 50 dB(A) optreden – ter hoogte van de huidige triage (maar deze zal waarschijnlijk niet in zijn huidige vorm blijven) – en ter hoogte van het nieuwe triagegebouw). Met uitzondering van de dichtstbijgelegen woningen in de Heirweg zal het geluidsdrukniveau overal beneden 45 dB(A) komen te liggen. Uit de berekeningsresultaten blijkt dat in geen enkel meetpunt er bronnen zijn waarvan de individuele bijdrage boven 40 dB(A) gelegen is. Het verschil in waarde tussen de belangrijkste geluidsbron en de minder belangrijke geluidsbronnen is sterk afgenomen. Voor de sanering was er een verschil van gemiddeld 16 dB(A) tussen de belangrijkste en de 15de belangrijkste geluidsbron, na sanering is dit verschil gedaald naar gemiddeld 8 dB(A). Het feit dat de verschillen klein geworden zijn, duidt er ook op dat verdere maatregelen enkel efficiënt zijn als vele bronnen aangepakt worden en niet enkele bronnen. Saneringsplan - eindbesluit Door het uitvoeren van de voorziene maatregelen zal het geluidsdrukniveau met ca. 12 dB(A) afnemen in meetpunt 1, met ca. 9 dB(A) in meetpunt 2, met ca. 6 dB(A) in meetpunt 3, met ca. 7 dB(A) in meetpunt 4 en met ca. 4 dB(A) in meetpunt 5. In alle meetpunten zal het geluidsdrukniveau beneden 50 dB(A) gelegen zijn na uitvoering van de saneringsmaatregelen. Met uitzondering van de dichtstbijgelegen woningen in de Heirweg zal het geluidsdrukniveau overal beneden 45 dB(A) komen te liggen. Voorgesteld wordt al de opgesomde saneringsmaatregelen: - buiten gebruik stellen van de buitenluchtkoeling (reeds uitgevoerd), - buiten gebruik stellen van de beluchters van de waterzuivering (reeds uitgevoerd), - oprichten nieuwbouw triagegebouw met een globale hoogte van 9 meter en een centraal gedeelte van 12 meter (vergunning reeds bekomen en bouw gestart in mei 2007, finalisatie tegen eind 2007), - geluidsreductie met 10 dB(A) uitlaten drogers (contacten met leveranciers lopende), - omkasting van de blowers Aerzen (voorziene leveringsdatum, installatie en plaatsing eind september 2007), - geluidsreductie ventilator aardelokaal + 4 andere ventilatoren op het dak (voorziene leveringsdatum, installatie en plaatsing eind november 2007), - schermen tot 12m op het nieuw te bouwen triagegebouw parallel met de Heirweg, uit te voeren tegen uiterlijk 31 december 2007. Belconsulting N.V.


- 152 -

Na uitvoering van de geluidsreducerende maatregelen wordt voorgesteld een controlemeting uit te voeren, teneinde de efficiëntie van de uitgevoerde maatregelen te evalueren. Na analyse van de controlemetingen kan een derde fase van de geluidssanering opgestart worden, teneinde overal conform de milieukwaliteitsdoelstelling van 45 dB(A) te komen.

6.2.7.


Uitvoeringsalternatief 1 m.b.t. productiecapaciteit Inzake de productiecapaciteit worden er 2 uitvoeringsalternatieven beschouwd, nl. productie van 540 ton afgewerkt diepvriesproduct/dag (= huidige vergunde productiecapaciteit) en productie van 810 ton afgewerkt diepvriesproduct/dag (= gewenste maximale productiecapaciteit). Voor beide alternatieven wordt er nog een deelalternatief beschouwd, nl. al of niet verwerking van de nevenstroom ‘afgekeurde aardappelen en te kleine frieten’ tot aardappelvlokken. De verschillende scenario’s zijn terug te vinden in 3.3. De uitvoeringsalternatieven 1A en 2A hebben enkel betrekking op de productiecapaciteit. De wijzigingen op het vlak van geluid zijn nihil met betrekking tot de vaste geluidsbronnen (m.a.w. er dienen geen nieuwe geluidsbronnen bij te komen om de productiecapaciteit te halen, het betreft een optimalisatie). Met betrekking tot de mobiele geluidsbronnen blijkt uit de gegevens van verkeer ((gemiddeld aantal vrachtwagens per dag) dat er een toename van 6% te verwachten is ten opzichte van de actuele situatie; dit betekent een geluidstoename met enkele tienden van een dB (niet-significant). Een daling van de actuele productie (631 ton tijdens de verkeerstellingen in de maand mei 2007) tot de vergunde 540 ton zou leiden tot een afname van het transport met 25 % of een geluidsreductie met 0,5 tot 1 dB(A) (nietsignificant). De uitvoeringsalternatieven 1B en 2B hebben betrekking op de verwerking van de nevenstromen. In dit alternatief B zullen nieuwe geluidsbronnen (afzuigventilatoren) dienen geplaatst te worden. Rekening houdende met de kennis van de site en de actuele mogelijkheden qua geluidsarme toestellen, kan hier verwacht worden dat de impact minimaal (geen verhoging van het omgevingsgeluid) zal zijn. Met betrekking tot de mobiele bronnen kan gesteld worden dat het aantal vrachtwagenbewegingen zal afnemen. De vermindering van 80% voor de nevenstromen zal leiden tot een afname met ca. 8 transporten (of ca. 5 %) ten opzichte van de actuele toestand. In geluidstermen betekent dit een geluidsreductie met enkele tienden van een dB (niet-significant).

Uitvoeringsalternatief 2 m.b.t. WKK Niettegenstaande wij niet beschikken over (exacte) gegevens met betrekking tot de aard van de geluidsbronnen, zullen we toch een poging ondernemen om de geluidsdrukniveaus zo goed mogelijk in te schatten. Bijna alle bronnen zullen binnen in een gebouw staan. Het betreft onder andere; • Zuigtrekventilator, • Primaire luchtventilator, • Secundaire luchtventilator, • Recirculatie ventilator, • Branderventilator, • Turbine-alternatorgroep. Belconsulting N.V.


- 153 -

De hierboven opgegeven geluidsbronnen zijn afkomstig van andere WKK’s. De exacte bronnen zijn afhankelijk van de technologiekeuze en de technologieleverancier (nog niet gekend). Al deze bronnen zullen, mits opstelling in een gebouw, verwaarloosbaar zijn. De belangrijkste geluidsbron zal de buitenopgestelde bron (schouw) zijn. Uit ervaring met andere WKK’s blijkt dat indien de norm niet gehaald wordt, het aangewezen is een geluidsdemper te plaatsen na de zuigtrekventilator in de schouw (de technische gegevens van de leverancier zal moeten uitwijzen of dit effectief noodzakelijk is). Indien aan bovenvermelde randvoorwaarden voldaan wordt, zal voor het aspect ‘Geluid en trillingen’ de uitvoering van een WKK geen verschil in de beoordeling opleveren. Naast de aanwending van het biogas in een WKK, bekijkt Clarebout Potatoes N.V. momenteel de optie voor de naverbranding van het biogas, vb. onder de vorm van stoom (nl. aanwending in de geplande stoomketel bij de vlokkenlijn). Bij de thermische valorisatie van het biogas (i.p.v. WKK) is er geen beduidend effect naar geluid toe (zie ook beoordeling bijkomende stoomketel vlokkenlijn. Uitvoeringsalternatief 3 m.b.t. transporttijden Voor het aspect ‘Geluid en trillingen’ levert dit geen verschil op in de beoordeling. Uitvoeringsalternatief 4 m.b.t. grondwatergebruik Voor het aspect ‘Geluid en trillingen’ levert dit geen verschil op in de beoordeling.

Belconsulting N.V.


- 154 -

Figuur 6.2.2. : Locatie van de verschillende bronnen

Belconsulting N.V.


- 155 -

Figuur 6.2.3. : Geluidsdrukniveaus in de omgeving van Clarebout Potatoes nv (situatie sept. 2006)

Belconsulting N.V.


- 156 -

Figuur 6.2.4. : Geluidsdrukniveaus in de omgeving van Clarebout Potatoes nv (situatie na maatregelen)

Belconsulting N.V.


- 157 -

6.3. Water Onder dit hoofdstuk worden de deeldisciplines ‘Oppervlaktewater’ en ‘Grondwater’ uitgewerkt.

6.3.1.


In dit deel worden -voor zover relevant- de effecten op oppervlaktewater, neerslagwater, afvalwater, leidingwater en grondwater besproken evenals de processen die hiermee in verband staan (vb. verdamping, evapotranspiratie,...). Daar dit project over het algemeen reeds bestaande installaties betreft, zullen de effecten betrekking hebben op de exploitatiefase. Het studiegebied omvat de site zelf evenals de waterlopen en de grondwaterlagen die kunnen beïnvloed worden door de exploitatie. Het studiegebied spreidt zich uit vanaf de site tot de monding van de Noordhoekbeek in de Douvebeek en de Douvebeek zelf en over het grondwaterlichaam SS_1300_GWL_4 (op de grens met het grondwaterlichaam SS_1300_GWL_3).

6.3.2.


Binnen Vlaanderen worden in uitvoering van het Decreet Integraal Waterbeleid 11 rivierbekkens onderscheiden. Voor elk bekken wordt een bekkenbeheerplan opgesteld dat omvat: situatieanalyse, een beschrijving van de knelpunten en de mogelijkheden, een visievorming, acties en maatregelen, functiebestemming (overstromingszones, oeverzones, waterzuiveringszones). De waterlopen in de omgeving van het projectgebied behoren tot het Bekken van de Leie. Het bekken van de Leie bestaat uit 4 deelbekkens. Het projectgebied behoort tot het deelbekken ‘Grens-Leie’. Het beheerplan voor dit deelbekken is in opmaak, het ontwerp zou opgemaakt worden tegen april 2008. Hierop volgt een openbaar onderzoek (gelijklopend met het openbaar onderzoek van de gebiedsvisies, verwacht in 2009).20 De doelstellingen voor het behalen van de waterkwaliteitsnormen zullen in de toekomst benaderd worden per stromingsbekken. In het Bekkenbeheerplan van het Leiebekken21 is o.a. volgende bepaling van toepassing op voorliggend project: “Deze “gebiedsgerichte normstelling” kan in twee richtingen werken. Enerzijds kan een verstrenging van de normen noodzakelijk zijn voor waterlopen met (hoge potentie voor) een zeer goede ecologische kwaliteit, die volgens de Kaderrichtlijn Water beschermd moeten worden. Anderzijds is het voor sommige beekjes quasi onmogelijk om de huidige 20

Bron: mondelinge mededeling E. Van Quickenborne, W&Z dd. 03/07/2007. Bron: Ontwerp Bekkenbeheerplan Leiebekken oktober 2006, Integraal Waterbeleid in de praktijk. P.94 Rapport te raadplegen op: 21

https://circa.vlaanderen.be/irc/DownLoad/kpeuAUJ1mqGJujP627AQ33c0uKpTVKFb3 Y7jy5_vIVp60K3K13SMqL4GRcD2r6RrX1SRTupSN0iU1T/Voorontwerp%20bekkenbeheerplan%20Leiebekken. pdf) Belconsulting N.V.


- 158 -

kwaliteitsdoelstellingen te halen. Dit omdat ze als het ware ontspringen op een bedrijfsterrein: in droge periodes wordt tot 95% van hun debiet gevormd door effluent, terwijl in de vergunningsverlening meestal uitgegaan wordt van een tienvoudige verdunning. Voor deze specifieke gevallen kan een versoepeling van de kwaliteitsnormen een oplossing bieden. De Kaderrichtlijn Water biedt de mogelijkheid om waterlichamen aan te duiden waar de normen later gehaald moeten worden of minder streng zijn.” Aangezien Clarebout Potatoes NV loost op een kleine beek (Noordhoekbeek) kan deze bepaling in acht genomen worden bij de normbepaling van de Noordhoekbeek. Eén van de belangrijke elementen uit het Decreet Integraal Waterbeleid (18/07/03) is het uitvoeren van de ‘watertoets’. Het voorontwerp van het uitvoeringsbesluit is principieel goedgekeurd door de Vlaamse Regering (dd. 20/01/2006). De watertoets houdt in dat voor elk plan, programma of vergunningsplichtig project dient te worden nagegaan of dit schadelijke effecten heeft op het watersysteem (waarbij het watersysteem beschouwd wordt als zijnde een samenhangend en functioneel geheel van oppervlaktewater, grondwater, waterbodems en oevers, met inbegrip van de daarin voorkomende levensgemeenschappen en alle bijhorende fysische, chemische en biologische processen en de daarbij behorende technische infrastructuren). Indien dit het geval is, dient te worden gezocht naar milderende of compenserende maatregelen. Eventueel kan op basis van een negatieve watertoets een plan, programma of project worden geweigerd. De elementen die nodig zijn voor het invullen van de watertoets worden in hoofdzaak aangereikt in het MER onder deze discipline ‘Water’. De belangrijkste bevindingen worden samengevat onder Hoofdstuk 12 overeenkomstig de doelstellingen vermeld in art. 5 van het Decreet betreffende het integraal waterbeleid. Voor het lozen van bedrijfsafvalwater dient de lozingsvergunning hernieuwd te worden. De bepalingen voor het lozen van bedrijfsafvalwater staan vermeld in Vlarem II, Afdeling 5.3.2. ‘Bedrijfsafvalwater’. In Art. 5.3.2.1. §2 staat voor de lozing van bedrijfsafvalwater in oppervlaktewater dat afkomstig is van een installatie voor de verwerking van aardappelen en dat een biologisch afbreekbare organische belasting van tenminste 4.000 inwonerequivalenten vertegenwoordigt het volgende vermeld: “de biologisch afbreekbare industriële afvalwaters dienen uiterlijk op 31 december 2000 vóór de lozing in het ontvangende oppervlaktewater tenminste behandeld in een secundaire afvalwaterbehandelingsinstallatie waarbij de minimumverminderingen ten opzichte van de influentbelasting, voorgeschreven in artikel 5.3.1.3. en bijlage 5.3.1. in acht worden genomen, onverminderd de emissiegrenswaarden die door dit reglement zijn opgelegd”. De toepasselijke emissiegrenswaarden worden verder in deze discipline weergegeven. Voor de parameters die niet vermeld zijn in bijlage 5.3.1. zijn de sectorale lozingsvoorwaarden voor bedrijfsafvalwater van aardappelverwerking van toepassing. Deze worden eveneens verder vermeld. Bovenvermelde lozingsvoorwaarden vervangen de lozingsvoorwaarden vermeld in de vergunning van 23/11/1989, tenzij dit anders vermeld wordt in de nieuwe lozingsvergunning. Volgende voorwaarden opgelegd in de lozingsvergunning (dd. 23/11/1989 en geldig tot 01/09/2011) zijn nog wel van toepassing: o Lozing via 1 afvoerleiding van het ander afvalwater dan normaal huisafvalwater, dat samengesteld is uit sanitair en industrieel afvalwater, in de weggracht langs de Korte Mooiaardstraat die afvloeit naar de Noordhoekbeek + voorzien van een Belconsulting N.V.


- 159 -

controleput (meetgoot) op deze afvoerleiding die toelaat om de kwaliteit en kwantiteit van het werkelijk geloosde water te controleren en monsters te nemen met als voorwaarde dat er geen regenwater wordt afgevoerd langs deze controleput; o Lozen van maximum 20 m³/uur en 480 m³ bedrijfsafvalwater/dag in de oppervlaktewateren voor een termijn verstrijkend op 1 september 2011; o Elke blijvende wijziging van de hoeveelheid of van de samenstelling van het geloosde water moet het voorwerp zijn voor een nieuwe lozingsvergunning. In de exploitatievergunning van 2 maart 1989 staat vermeld dat: “alle maatregelen moeten getroffen worden om de verontreiniging van het grondwater en de bodem te voorkomen. Meer in het bijzonder moeten lekken van vloeibare substantie vermeden worden, op tijd opgespoord en hersteld worden. Waar lekken mogelijk kunnen zijn, worden maatregelen getroffen om te beletten dat de vloeibare instantie in de grond terecht komt. Dit geldt ook voor lekken, die het gevolg zijn van werkzaamheden zoals vullen of ledigen van houders. In het bijzonder worden de vloeistofhouders die bij lek tot bezoedeling van grondwater of bodem kunnen aanleiding geven, geplaatst in vloeistofdichte inkuipingen waarvan de nuttige inhoud minstens gelijk is aan de grootste erin geplaatste opslaghouder. De kuip dient degelijk gebouwd te zijn en aangepast aan de opgeslagen producten”. De Richtlijn inzake de behandeling van stedelijk afvalwater heeft als doel het milieu te beschermen tegen de nadelige gevolgen van de lozing van stedelijk afvalwater en van het afvalwater van bepaalde bedrijfstakken. In de richtlijn staat o.a. vermeld dat het water dat geloosd wordt op waterzuiveringsinstallaties een voorbehandeling dient te ondergaan en dat het resulterende slib op een uit milieu-oogpunt verantwoorde wijze veilig kan worden afgevoerd. Er staat ook nog in vermeld dat het zuiveringsslib zo mogelijk moet worden hergebruikt. Het Koninklijk besluit van 14 januari 2002 ‘betreffende de kwaliteit van voor menselijke consumptie bestemd water dat in voedingsmiddeleninrichtingen verpakt wordt of dat voor de fabricage en/of het in de handel brengen van voedingmiddelen wordt gebruikt’ vermeldt een aantal minimumvereisten (o.a. betreffende microbiologische parameters en chemische en microbiologische indicatorparameters) waaraan het water dat wordt aangewend in voedingsmiddelenbedrijven dient te voldoen. De bevoegde overheid die de kwaliteitscontrole doet/opvolgt, is het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV). Er dient hier op gewezen te worden dat er voor de sector een door het FAVV goedgekeurde sectorgids is die het mogelijk maakt ook water van andere kwaliteit aan te wenden (tot en met de snijcoupes). Voor het oppompen van grondwater uit de watervoerende lagen van Sokkel en Krijt (1 boorput met diepte van 360 m, met filterelement van 320 tot 157 m diepte, met cementering tot 161 m diepte en pomp op 243 m diepte) dient de vergunning hernieuwd te worden. In de vergunning van 29 juli 2004 wordt vergunning verleend voor een grondwaterwinning met getrapte afbouw met: o een maximaal debiet van 555 m³/dag en 81.000 m³/jaar voor een termijn verstrijkend op 31 december 2005; o een maximaal debiet van 525 m³/dag en 76.000 m³/jaar voor een termijn verstrijkend op 31 december 2006; o een maximaal debiet van 500 m³/dag en 71.000 m³/jaar voor een termijn verstrijkend op 2 maart 2009. Belconsulting N.V.


- 160 -

In de vergunning wordt tevens vermeld dat: o dit grondwater uitsluitend voor hoogwaardige productiedoeleinden, met uitsluiting van alle andere toepassingen, mag aangewend worden; o het bedrijf voldoende opslagcapaciteit dient te hebben om het sokkelwater en leidingwater samen op te slaan in een gesloten citerne. De minimum opvangcapaciteit van deze citerne dient gelijk te zijn aan het vergund dagdebiet; o aanvrager dient voldoende opslagcapaciteit te hebben om het leidingwater afzonderlijk op te vangen in een gesloten inox citerne. De minimum opvangcapaciteit moet gelijk zijn aan de benodigde opvang voor leidingwater gedurende 10 uren, met een minimum opvangcapaciteit van 200 m³; o er maandelijkse metingen dienen te gebeuren van het dynamisch grondwaterpeil (= peil nadat alle pompen minstens 3 uren in werking zijn) en het statisch grondwaterpeil (= peil nadat alle pompen minstens 24 uren ononderbroken zijn stilgelegd); o er tweemaal per jaar grondwateranalyses dienen te gebeuren; Het Besluit van de Vlaamse Regering dd. 01/10/2004 (B.S. 08/11/2004) ‘houdende vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratie-voorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden riolering van afvalwater en hemelwater’ gaat uit van het principe dat hemelwater in eerste instantie hergebruikt moet worden, in tweede instantie infiltreert in de bodem en, als het niet anders kan, vertraagd wordt afgevoerd. Dit besluit is o.m. van toepassing op het bouwen of herbouwen van gebouwen of constructies met een dakoppervlakte vanaf 75 m², uitbreidingen met een dakoppervlakte vanaf 50 m² en de aanleg of heraanleg van verharde grondoppervlakten vanaf 200 m². Voor verharde grondoppervlakten vanaf 200 m² dient een infiltratievoorziening aanwezig te zijn. Het buffervolume van de infiltratievoorziening bedraagt minimaal 300 liter per begonnen 20 m² en waarbij de oppervlakte van de infiltratievoorziening min. 2 m² per begonnen 100 m² verharde oppervlakte bedraagt. Vertraagde afvoer (en dus afwijking van infiltratie) kan voorzien worden indien: 1° doorlatendheidsfactor van de grond kleiner is dan 1.10-5 m/s; 2° voorkomen van een permanent hoge grondwaterstand; 3° infiltratievoorziening ligt in beschermingszone 1 of 2 van een drinkwaterwingebied; 4° verharde oppervlakte is groter dan 1.000 m² (geen vrijstelling voor de eerste 1.000 m²). Bij vertraagde afvoer mag het maximale lozingsdebiet 1.500 liter/uur.100m² bedragen en dient het buffervolume 400 liter per 20 m² te bedragen. Naast bovenvermeld Besluit kan hier ook nog gewezen worden op de “Code van goede praktijk voor de aanleg van openbare riolen en individuele voorbehandelingsinstallaties (Bron: VMM, (1996). Krachtlijnen voor een geïntegreerd rioleringsbeleid. Code van goede praktijk)”. Hierin staan volgende lozings- en bufferingsvoorwaarden vermeld om de kwantitatieve impact, komende van grote verharde oppervlakten, te beperken: - voor verharde oppervlaktes vanaf 0,1 ha: maximaal toegelaten lozingsdebiet van 10 l/s.ha of een te voorzien bufferingsvolume van 100 m³ om een bui met een duur van 20 minuten en een terugkeerperiode van 2 jaar te kunnen bergen; respectievelijk 5 l/s.ha en 150 m³ indien de ontvangende waterloop in overstromingsgevoelig gebied is gelegen. - voor hemelwater afkomstig van dakoppervlaktes dient een hemelwaterput voorzien te worden met een volume van 0,5 m³ per 100 m².

Belconsulting N.V.


- 161 -

6.3.3.

Methodologie

Effectgroep Rationeel watergebruik

Waterkwaliteit

Waterkwantiteit

Grondwaterverbruik

Belconsulting N.V.

Criterium

Methodologie

Fractie watergebruik voor verbetering vatbaar /lozing van water

Milieutechnische evaluatie op basis van de waterbalans van de installatie (zowel grondwater, schoon water, leidingswater als afvalwater) Kwaliteit Op basis van de (concentraties) van te beschikbare lozen afvalwaters analyseresultaten en de verwachte waterkwaliteiten in relatie tot de lozingsnormen Invloed (te verwachten Berekening te verwachten kwaliteit) op waterkwaliteit bij ontvangende volledige menging en waterloop bij lozing in vergelijking met oppervlaktewater milieukwaliteitsnormen van Noordhoekbeek en Douvebeek

Beoordeling significantie op basis van Aard en omvang van de waterbronnen

Omvang en al of niet overschrijding van de lozingsnormen (LN)

Bijdrage tot de milieukwaliteitsnorm (MKN) voor oppervlaktewaterkwaliteit door te lozen afvalwater Volgend significantiekader wordt gehanteerd(1): Overschrijding LN of bijdrage tot MKN met > 10%: ‘-3’; Geen overschrijding LN maar bijdrage tot MKN tussen 5 en 10%: ‘2’; Geen overschrijding LN maar bijdrage tot MKN tussen 1 en 5%: ‘1’; Geen overschrijding LN en bijdrage tot MKN < 1%: ‘0’

Bijkomende Berekening op basis van piekdebieten bij lozing verwachte lozingsdebieten gezuiverd afvalwater (m³/s)

Omvang debiet en al of niet overschrijding van de lozingsnormen Relatie piekdebieten met capaciteit van ontvangende waterloop en risico op overstroming Verminderd gebruik Kwantitatieve Afstemming op grondwater uit de beschrijving o.b.v. van vergunningsvoorwaarde Sokkel actuele oppompingsdebieten en juridisch kader (algemene afbouw van oppomping grondwater uit de Sokkel) Er wordt geen modelmatige berekening uitgevoerd van de verlaging Wijziging Interpretatie Coherentie met algemene trends voor grondwaterkwaliteit grondwateranalyses en grondwaterwinningen in vergelijking met Sokkelsysteem literatuurgegevens


- 162 -

Grondwaterverontreiniging

Risico op verspreiding Milieutechnische Aantal risicolocaties binnen de site van verontreiniging evaluatie van de geplande voor contact van verontreinigde tijdens exploitatie site (kans op uitloging stoffen met grondwater afvalstoffen, lekken van machines,…) op basis van gebruikte producten en de te volgen werkwijze om verontreiniging te voorkomen

(1): Bij de bepaling van het significantiekader werd rekening gehouden met het Reductieprogramma Gevaarlijke Stoffen 2005 (Besluit van de minister dd. 23 oktober 2005, Belgisch Staatsblad dd. 25 november 2005). Bij de normering gevaarlijke stoffen staat het volgende vermeld (p.43): “In principe mag een individuele puntlozing niet meer dan 10% van de beschikbare “ruimte” van het oppervlaktewater innemen (cfr. MER-aanpak). In geval van beperkte oppervlaktewaterdebieten mag dus niet zomaar uitgegaan worden van een tienvoudige verdunning.”

6.3.4.

Bestaande toestand

6.3.4.1. Afwatering site en omgeving Voor de algemene hydrografische situering van het studiegebied en een meer gedetailleerde beschrijving van de oppervlaktewaterhuishouding en de hydrografische en kwaliteitskenmerken van de waterlopen in de nabije omgeving van het projectgebied werd beroep gedaan op volgende informatiebronnen: Topografische kaarten; VHA-atlas (zie Figuur 6.3.1.); Overstromingskaarten (bron: www. gisvlaanderen.be); Internetsite VMM m.b.t. de kwaliteit van de waterlopen; Waterbeheerders voor gegevens met betrekking tot de (afwaterings)karakteristieken (waterbergingscapaciteit, overstromingsrisico’s, oeverversteviging...); Veldwerk deskundige m.b.t. karakteristieken waterloop (structuurkenmerken, visuele waterkwaliteit, debiet, …)

a)

Algemene hydrologische situatie omgeving

Het projectgebied maakt deel uit van het Leiebekken en behoort tot het AWP II-gebied van de Leie tot het Afleidingskanaal. De site ligt in de vallei van de Leie. De belangrijkste waterloop in de omgeving is de Douvebeek, een 1 tot 2m brede waterloop van 2e categorie die het Heuvelland doorkruist en in de Leie uitmondt. Het stroomgebied van de Douvebeek strekt zich uit van Dranouter tot in Warneton. In een straal van ca. 1 km rond de site komen volgende zijbeken van de Douvebeek voor (zie Figuur 6.3.1.): Zeepbeek: een waterloop 3e categorie op ca. 600m in het noordoosten; Noordhoekbeek: een waterloop van 3e categorie op ca. 800m in het noordwesten. Deze Belconsulting N.V.


- 163 -

waterloop is aan haar bron een niet-geklasseerde waterloop. Verder, op ca. 650 m in het zuidoosten van het projectgebied, komt nog de Despierrebeek voor. Deze is aan haar bron een niet-geklasseerde waterloop die verder parallel stroomt aan de Belgisch-Franse grens (en waar ze een waterloop van 2e categorie wordt). Al de bovengenoemde waterlopen hebben geen specifieke kwaliteitsdoelstellingen en dienen dus te voldoen aan de normen voor de basiskwaliteit. De gebieden langs de verschillende waterlopen worden aangeduid als mogelijk overstromingsgevoelig (zie Figuur 6.3.2.). Ter hoogte van het projectgebied zelf zijn volgens de overstromingskaarten geen overstromingsgevoelige gebieden aanwezig. Voor het studiegebied zijn enkel de Noordhoekbeek en de Douvebeek van belang. De site watert immers via een ingebuisde weggracht af naar de Noordhoekbeek (zie ook verder onder ‘Afwateringskarakteristieken van de site’). Noordhoekbeek De Noordhoekbeek ontspringt te midden van de velden (zie Figuur 6.3.1.) en wordt zowel gevoed door grondwater, hemelwater als door het water afkomstig van de ingebuisde gracht langs de Korte Mooiaardstraat. Deze ingebuisde gracht voert zowel het lozingswater als het hemelwater afkomstig van Clarebout Potatoes N.V. af. De Noordhoekbeek mondt uit in de Douvebeek t.h.v. het kruispunt Rozestraat-Noordhoekstraat. Langs de Noordhoekbeek zijn er tot op heden geen specifieke overstromingsproblemen vastgesteld. De beek is niet verstevigd. Meer stroomafwaarts (waar er slib van de akkers afstroomt naar de beek) wordt ze geregeld (ca. om de 3 jaar) geruimd. Voor de Noordhoekbeek zijn er geen waterkwaliteitsmetingen beschikbaar. Er wordt wel verondersteld dat de waterkwaliteit niet slecht is, daar op verschillende locaties het vee rechtstreeks uit deze waterloop drinkt (er zijn nog geen klachten geweest van de betrokken landbouwers inzake waterkwaliteit).22 In onderstaande tabel worden de karakteristieken van de waterloop zoals opgenomen tijdens veldwaarnemingen (dd. 28/06/2007 en 04/07/2007) opgenomen. De locatie van de waarnemingspunten wordt weergegeven op Figuur 6.3.1. Waarnemingspunt W1 Noordhoekbeek 28/06/2007, 12.00u (nagenoeg geen lozingsdebiet Clar. Pot. op moment van meting) 1m Bodembreedte 2,7 m Oeverbreedte 1,2 m Diepte bodem-oever 0,05 m Waterdiepte v = 0,34 m/s Watersnelheid (v) Q = 0,0187 m³/s Debiet (Q) Helder, geen geurwaarneming, lauw (gevoeld na flux van Waarneembare lozingswater) waterkwaliteit Natuurlijk, licht meanderend patroon, geen oever en Structuurkenmerken bodemversteviging, oevers sterk begroeid (hoofdzakelijk met ruige vegetatie zoals brandnetels), bodem niet begroeid 22

Bron: mondelinge mededeling Luc Gruson, gemeente Heuvelland dd. 25/06/2007 Belconsulting N.V. MER Clarebout Potatoes

- 164 -

Noordhoekbeek afwaarts lozingspunt en W1

Lozingspunt op Noordhoekbeek (waarneming bij lozing)

Waarnemingspunt 2 Noordhoekbeek Bodembreedte Oeverbreedte Diepte bodem-oever Waterdiepte Watersnelheid (v) Debiet (Q) Waarneembare waterkwaliteit Structuurkenmerken

04/07/2007, 17.30u 0,7 m 1,6 m 1,0 m 0,09 m v = 0,44 m/s Q = 0,028 m³/s Helder, geen geurwaarneming Natuurlijk, licht meanderend patroon, geen oever en bodemversteviging, oevers sterk begroeid (hoofdzakelijk met ruige vegetatie), bodem niet begroeid

Noordhoekbeek stroomopwaarts van W2

Belconsulting N.V.

Noordhoekbeek stroomafwaarts van W2


- 165 -

De capaciteit van de waterloop kan berekend worden aan de hand van de Formule van Manning23: Q = km * A * R2/3 * i1/2 Met Q : afvoercapaciteit [m3/s] km : ruwheidscoëfficiënt van Manning (onbenoemd getal) zeer zuivere waterloop: km = 40 zuivere waterloop: km = 30 licht begroeide waterloop: km = 20 matig begroeide waterloop: km = 15 sterk begroeide waterloop: km = 10 A : natte dwarssectie [m2] R : hydraulische straal = A/O (met O = natte omtrek) [m] i : verhang waterspiegel of beddinghelling [m/m], berekend op basis van de hoogtelijnen van de topografische kaart, schaal 1/10000. Met bovenstaande formule kan het debiet berekend worden die de gracht plaatselijk kan afvoeren. Er werd rekening gehouden met een helling van ca. 0,02 overeenkomstig een hoogteverschil van 2,5 m over een lengte van 120 m (lengte tussen bron en Dranouterstraat en er werd uitgegaan van een km = 10 (rekening houdend met een waterloop met sterk begroeide oevers). Uitgaande van deze gegevens wordt een afvoercapaciteit t.h.v. de bron van de Noordhoekbeek (W1) van 1,57 m³/s of 5.652 m³/uur berekend. De afvoercapaciteit van de Noordhoekbeek t.h.v. de inbuizing onder de Dranouterstraat werd in 2001 berekend24 m.b.v. de Fanning vergelijking (vergelijking voor de berekening van de stroom van een niet-samendrukbare vloeistof in een buis). Uit de berekening volgde een afvoercapaciteit van 17.112,35 m³/h of 4,75 m³/s. Voor de Noordhoekbeek werd de maatgevende afvoer (= gemiddeld jaarmaximum debiet) berekend volgens de frequentieanalyse van hoogwaterafvoeren25. De berekende maatgevende afvoer bedraagt 0,61 m³/s. Douvebeek De Douvebeek ontspringt op de flanken van de Vidaigneberg en stroomt oostwaarts naar de Leie. De Douvebeek t.h.v. Wulvergem vangt al het water op dat met een redelijk groot debiet afstroomt van de Vidaigneberg en de Zwarteberg. Het is dan ook t.h.v. het gehucht Zwijnbak, waar het debiet sterk vermindert, dat er geregeld overstromingsproblemen ontstaan. Ook waar de Lindebeek uitmondt in de Douvebeek, wordt de vallei van de Douvebeek gekenmerkt door 23

Bron: Leijendeckers, P.P.H., Fortuin, J.B., Herwijnen, F. & Leegwater, H. (1998). Polytechnisch zakboekje, p.F2/63. 24 Bron: R.Floor, DD Engineering, ‘Pipe flow’, dd. 23/10/01 25 Formule: log Qgem = -0,733 + 0,326 log HELL + 1,175 log OPP – 0,566 log L met OPP = stroomgebiedsoppervlakte in km² (= 2,075 km²), L = lengte van de hoofdstroom in km (= 1,566 km) en HELL = helling bepaald als het gemiddelde verhang van de hoofdwaterloop tussen de punten op 10 en 85 % van de lengte waarbij 0% en 100% respectievelijk het afwaarts en opwaarts gedeelte aanduiden (berekend als S1085 = (H85 – H10)/0,75L met H85 en H10 = de hoogten (in m) op 85 en op 10 % van L met L de lengte van de hoofdwaterloop) (H85 = 39,79 m en H10 = 32,62 m). Bron: Voet, M., Frequentieanalyse van hoogwaterafvoeren in het limnimetrisch net van de Landelijke Waterdienst. Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Bestuur Landinrichting en –beheer, Vlaamse Landmaatschappij, 1991. Belconsulting N.V. MER Clarebout Potatoes - 166 -

overstromingen. Op de Douvebeek is er 1 VMM-meetpunt, nl. te Warneton, ca. 2,5 km stroomafwaarts van het projectgebied. De analyseresultaten van de parameters die relevant zijn voor de verdere effectbespreking worden weergegeven in onderstaande Tabel 6.3.0. In de tabel worden tevens de milieukwaliteitsnormen voor de verschillende parameters in de Douvebeek weergegeven. Aangezien de waterkwaliteit van de Douvebeek dient te voldoen aan de basiswaterkwaliteit, worden de basismilieukwaliteitsnormen van Vlarem II (MKN) weergegeven. Voor de meeste parameters wordt de norm uitgedrukt als absolute norm (A), soms wordt ook een gemiddelde norm (G) weergegeven. Tabel 6.3.0.: Analyseresultaten voor de Douvebeek in VMM-meetpunt te Warneton, Route de Quesnoy voor het jaar 2006(1) 23/01 16/02 21/03 18/04 17/05 20/06 19/07 21/08 19/09 18/10 16/11 06/12 MKN 92 66 102 138 77 67 Cl211 337 201 401 864 463 A<200 (mg/l) 22 CZV 50 42 46 57 34 70 50 49 55 65 40 A<30 (mgO2/l) 0,30 0,25 oPO4 0,34 0,40 0,45 0,47 0,32 1,30 1,10 0,95 2,90 1,0 A<0,3 (mgP/l) 0,86 0,94 0,86 0,86 0,52 0,58 Pt 1,4 2,10 1,60 1,30 3,40 2,10 A<1 (mgP/l) G≤0,3 (1): de waarden in vet duiden op een overschrijding van de (absolute) basismilieukwaliteitsnorm (MKN)

Uit Tabel 6.3.0. kan afgeleid worden dat de (absolute) basismilieukwaliteitsnorm voor de parameters chloride, chemische zuurstofverbruik, orthofosfaat en totaal fosfaat in het grootste deel van de metingen overschreden wordt. De hoge gehaltes worden, naast de bijdrage van de lozing van Clarebout Potatoes NV, ook bepaald door de lozing van niet gezuiverd huishoudelijk afvalwater (afkomstig van de gemeenten Nieuwkerke, Wulvergem, Mesen en deels ook Warneton). Waarnemingspunt 3 Douvebeek t.h.v. landbouwweg 04/07/2007, 17.45u 1,7 m Bodembreedte 4,3 m Oeverbreedte 1,9 m Diepte bodem-oever 0,6 m Waterdiepte v = 0,28 m/s Watersnelheid (v) Q = 0,29 m³/s Debiet (Q) troebel, geen geurwaarneming Waarneembare waterkwaliteit Natuurlijk, licht meanderend patroon, oevers sterk begroeid, Structuurkenmerken bodem niet begroeid

Belconsulting N.V.


- 167 -

Douvebeek stroomopwaarts van W3

Douvebeek stroomafwaarts van W3

Waarnemingspunt 4 Douvebeek t.h.v. Zwijnbakstraat 04/07/2007, 18.00u 2,9 m Bodembreedte 3,5 m Oeverbreedte 1,9 m Diepte bodem-oever 0,4 m Waterdiepte v = 0,28 m/s Watersnelheid (v) Q = 0,32 m³/s Debiet (Q) troebel, geen geurwaarneming Waarneembare waterkwaliteit Natuurlijk, licht meanderend patroon, oevers sterk begroeid, Structuurkenmerken bodem niet begroeid

Douvebeek stroomopwaarts van W4

Belconsulting N.V.

Douvebeek stroomafwaarts van W4


- 168 -

b)

Afwateringskarakteristieken site

De afwateringssituatie binnen het projectgebied wordt voorgesteld op Figuur 6.3.3. Het hemelwater dat neervalt t.h.v. de site kent verschillende bestemmingen, nl.: het hemelwater dat neervalt t.h.v. de dakoppervlakte en t.h.v. de verharde terreinoppervlakte die niet in contact komt met verontreinigende stoffen wordt afgevoerd naar het regenwaterbekken in het waterpark. De overloop van het regenwaterbekken geeft rechtstreeks uit op de (ingebuisde) weggracht langs de Korte Mooiaardstraat. De ingebuisde gracht mondt uit in de Noordhoekbeek. het hemelwater dat neervalt t.h.v. de verharde terreinoppervlakte die wel in contact kan komen met verontreinigende stoffen, wordt afgevoerd naar de waterzuiveringsinstallatie. Het effluentwater van de waterzuiveringsinstallatie wordt afgevoerd naar een ondergrondse buffer voor de opslag van schoon water (zie ook verder). Het overschot schoon water uit deze buffer pompt men naar de meetgoot via de desfosfatatie . De meetgoot komt uit op de (ingebuisde) weggracht langs de Korte Mooiaardstraat. Deze lozingsplaats is opgelegd in de lozingsvergunning van 23 november 1989. De ingebuisde gracht mondt uit in de Noordhoekbeek. het hemelwater dat neervalt t.h.v. de waterzuiveringsbekkens (anaërobie en aërobie) komt uiteraard rechtstreeks in de waterzuivering terecht en doorloopt dezelfde weg als hierboven beschreven; het hemelwater dat neervalt t.h.v. de niet-verharde oppervlakte, nl. de personeelsparking en de groenzones, infiltreert in de bodem; het hemelwater dat neervalt t.h.v. de toegangswegen (T1 en de in uitvoering zijnde T2) vloeit af naar het gemeentelijk rioleringsnetwerk. De verharde oppervlakte van de toegangswegen is van de rest van de verharde terreinoppervlakte gescheiden door een goot.

6.3.4.2. Hydrogeologische karakteristieken t.h.v. site en omgeving Vlaanderen is ingedeeld in verschillende grondwatersystemen die elk uit verschillende grondwaterlichamen kunnen bestaan. Aangezien Clarebout Potatoes NV een grondwaterwinning heeft in het Sokkelsysteem, wordt dit systeem hier nader toegelicht. Het Sokkelsysteem omvat delen van HCOV 1000 (meer bepaald 1010 Landeniaan Aquifersysteem), HCOV 1100 (Krijt Aquifersysteem) en HCOV 1300 (Sokkel). Het Krijt Aquifersysteem en de Sokkel worden samen als één watervoerend pakket beschouwd, daar de krijtgesteenten direct aansluiten bij de sokkelgesteenten. In het Sokkelsysteem is het projectgebied gelegen in de regio behorende tot het grondwaterlichaam SS_1300_GWL_4 (grondwaterlichaam in Krijt en Sokkel). Het betreft een gespannen grondwaterlichaam. T.h.v. Nieuwkerke ligt het grondwaterlichaam binnen de periferie van de depressietrechter die zich voordoet in het grondwaterlichaam SS_1300_GWL_3 (regio Harelbeke-Wielsbeke-Anzegem-Zwevegem-Kortrijk). De depressietrechter in dit grondwaterlichaam is ontstaan ten gevolge van het intensief pompen van de voornamelijk in deze regio gevestigde textiel- en voedingsindustrie. De stijghoogte van het sokkelwater is er op meerdere plaatsen onder het dak van de laag gedoken.

Belconsulting N.V.


- 169 -

Ter info: ontstaan en gevolgen van een depressietrechter: In gespannen watervoerende lagen leidt overmatig onttrekken van grondwater (d.i. wanneer de grondwateronttrekking de aanvulling overtreft) tot drukverlagingen. Meestal geldt hoe dieper de watervoerende laag gelegen is, hoe trager de voeding ervan is en hoe meer deze laag gevoelig is voor overexploitatie. De Sokkel is een voorbeeld van een erg kwetsbare laag daar ze onder een meer dan 100 m dikke kleilaag gelegen is. Doorheen deze kleilaag krijgt ze jaarlijks een voeding van slechts 2 mm (minder dan 1 % van de neerslag). Drukverlagingen, ontstaan door het overmatig onttrekken van grondwater, kunnen leiden tot een wijziging van de grondwaterstroming (gespannen grondwater stroomt van hoge druk naar lage druk). Grote zones met een sterk verlaagde druk als gevolg van overbemaling worden aangeduid als depressietrechters. Via boorputten die niet voldoende verbuisd zijn, kan atmosferische lucht in de afgesloten laag worden aangezogen, waardoor kwaliteitsverandering van het grondwater kan optreden. Anderzijds kan door de grondwaterwinning het diepere zoute grondwater opwellen. Zie ook verder onder § 6.3.5.4. ‘Effecten t.g.v. grondwateroppomping’.

In onderstaande Tabel 6.3.1. wordt een overzicht gegeven van de geologische opbouw en de hydrogeologische karakteristieken t.h.v. het studiegebied. Tabel 6.3.1. : Overzicht van de verschillende geologische lagen (bron: boorbeschrijving t.h.v. grondwaterwinningsput bij Clarebout Potatoes NV) en de overeenkomstige hydrogeologische eenheden Diepte (m-mv) Lithologie Hydrogeologische eenheid 0- 7 Vettig geel bruin zand Quartair en Tertiair aquifersysteem 7 - 10 Gele klei Aquitard 10 - 108 Blauwe zware klei 108 - 125 Landeniaan zand Landeniaan aquifersysteem 125 - 154 Klei Aquitard 154 - 180 Zacht krijt 180 - 203 Hard krijt + silex 203 - 235 Zachte grijze rots + grijze klei Krijt- en Sokkelaquifersysteem 235 - 250 Grijs-groene klei 250 - 252 Grijs-bruine rots + glauconiet 252 - 255 Geel-bruine zachte rots 255 - 303 Zachte grijze rots 303 - 310 Bruine zachte rots 310 - 360 Variërend rood-bruine + groene rots

De grondwatertafel (in de freatisch watervoerende laag) wordt aangetroffen op een diepte van 2,5 m onder het maaiveld. Volgens de grondwaterkwetsbaarheidskaart wordt het grondwater in het studiegebied (Landeniaan aquifer) gekarakteriseerd als weinig kwetsbaar (Cc) aangezien de zandige watervoerende laag bedekt wordt door een kleiige deklaag. Het projectgebied is niet gelegen in een waterwingebied of in een beschermingszone van een waterwingebied. T.h.v het projectgebied bevinden zich in een straal van 1 km 9 vergunde grondwaterwinningen. Onderstaande Tabel 6.3.2. geeft de eigenschappen van deze grondwaterwinningen weer. Deze grondwaterwinningen worden weergegeven op Figuur 6.3.4.

Belconsulting N.V.


- 170 -

Tabel 6.3.2. : Karakteristieken van de vergunde grondwaterwinningen in een straal van ca. 1 km rond het projectgebied Nr Naam Vergund tot Vergunde Vergunde Maximale Watervoerende hoeveelheid per hoeveelheid per diepte (m) laag dag (m³/dag) jaar (m³/jaar) 1 Clarebout Potatoes 30/07/2009 500 71.000 320 Sokkel en Krijt N.V. 2 Verstraete P. 07/07/2019 1 400 3 Quartair 3 Vermeersch D. 28/04/2019 4 1.800 4 Quartair 4 Bonte I. 17/03/2019 5 1.800 3 Quartair 5 Verfaille M. 26/05/2009 8 3.000 125 Landeniaan 6 Bacqaert M. 12/05/2019 10 2.000 3 Quartair Bacqaert M. 12/05/2019 18 2.000 3 Quartair 7 warlop D 25/06/2007 3 1.095 120 Landeniaan 8 Segers R. 10/12/2007 12 4.300 125 Landeniaan 9 Callewaert G. 11/10/2009 5 1.825 100 Landeniaan

Uit bovenstaande tabel blijkt dat de overige vergunde grondwaterwinningen in een straal van 1 km rond Clarebout Potatoes NV zich in de andere watervoerende lagen situeren dan de winning van Clarebout Potatoes NV zelf. Er bestaat bijgevolg geen interferentie tussen de winning van Clarebout Potatoes NV en de andere winningen. Er wordt hier bij de effectbespreking dan ook niet verder op ingegaan.

6.3.4.3. Beschikbare waterbronnen op de site In het productieproces en voor de reinigingsactiviteiten worden 4 verschillende watertypes gehanteerd, nl. leidingwater, grondwater, hemelwater en schoon water (= gezuiverd en gedesinfecteerd productiewater). Door de geografische ligging van het bedrijf is de toevoer van leidingwater moeilijk. Er werden echter recent (december 2006) aanpassingen uitgevoerd aan het leidingwaternet om het toevoerdebiet te verhogen. Het potentieel gemiddeld afnamedebiet bedraagt 70 m³/uur. Dit is het maximum gemiddelde dat technisch gezien kan afgenomen worden. In de praktijk is dit niet realistisch daar de opslag in de watertanks niet groot genoeg is voor dit debiet en daar er wellicht ook geen toestemming door de VMW zal gegeven worden voor dit debiet (wegens te gering afnamepotentieel voor de andere bewoners). De gemiddelde afname bedraagt actueel ca. 30 m³/uur (aanwending in de productie aan een hoeveelheid van ca. 0,9 m³ leidingwater per ton frieten + aanwending in de condensors). Clarebout Potatoes NV beschikt over zijn eigen waterzuiveringsinfrastructuur. Het water uit het productieproces en van de reiniging, alsook het hemelwater dat in contact kan komen met de verontreinigende stoffen wordt hierin gezuiverd. Het gezuiverde schoon water wordt maximaal terug herbruikt. Ook het overige hemelwater dat neervalt t.h.v. de site en niet in contact komt met verontreinigende stoffen wordt opgevangen en maximaal herbruikt (= eveneens schoon water). Clarebout Potatoes N.V. beschikt over een vergunning om grondwater uit de Sokkel en het Krijt op te pompen (diepte boorput op 360 m). In de milieuvergunning van 29 juli 2004 is de oppomping van grondwater vergund uitsluitend voor aanwending voor hoogwaardige productiedoeleinden (zie ook verder onder §6.3.5.1. ‘Waterbalans van Clarebout Potatoes Belconsulting N.V.


- 171 -

NV’). De vergunning doelde eveneens op een afbouw van het oorspronkelijke oppompingsdebiet en vergunde volgende debieten: 81.000 m³/jaar tot 31/12/2005, 76.000 m³/jaar tot 31/12/2006 en 71.000 m³/jaar tot 02/03/2009. Om de vergunde hoeveelheid (actueel 71.000 m³/jaar met een maximum van 500 m³/dag) niet te overschrijden, is een alarmprocedure in voege die op basis van een datalogger het dagelijks verbruik opmeet. Op deze wijze heeft het bedrijf een duidelijk zicht op zijn momentaan grondwaterverbruik en kunnen bijsturingen snel gebeuren. Ook de verbruiken van de andere waterbronnen worden elk afzonderlijk en continu opgemeten d.m.v. elektronische debietmetingen. Verder zijn op de belangrijkste verbruiksposten in de productie en t.h.v. de waterzuivering afzonderlijke watertellers aangebracht om de debieten op te volgen. Door de beschikbaarheid van voldoende gegevens slaagt men erin om de waterbalans (op weekbasis) quasi volledig te sluiten.

6.3.4.4. Waterzuivering op de site Zie eerder onder projectbeschrijving §2.3.1.3. ‘Karakteristieken en lay-out van de installatie’.

Belconsulting N.V.


- 172 -

Figuur 6.3.1. : Situering van het projectgebied op VHA

Belconsulting N.V.


- 173 -

Figuur 6.3.2. : Overstromingsgevoelige gebieden t.h.v. projectgebied

Belconsulting N.V.


- 174 -

Figuur 6.3.3. : Overzicht regenwaterafvoer, zuiveringsinfrastructuur en bufferbekkens

Belconsulting N.V.


- 175 -

Figuur 6.3.4. : Vergunde grondwaterwinningen in een straal van 1 km rond het projectgebied

Belconsulting N.V.


- 176 -

6.3.5.


6.3.5.1. Waterbalans van Clarebout Potatoes N.V. Toepassingsgebieden verschillende waterstromen Water is een belangrijke hulpstof tijdens het productieproces. Naargelang de toepassing is een welbepaalde waterkwaliteit vereist. Overeenkomstig de toepassing worden er dan ook verschillende types van water gebruikt, nl. leidingwater, grondwater, hemelwater en/of gezuiverd en gedesinfecteerd proceswater (= schoon water). Door het regelmatig uitvoeren van analyses is de samenstelling van de verschillende watertypes gekend, zodat iedere waterstroom kan gebruikt worden voor de toepassing waarvoor deze waterkwaliteit het best geschikt is. Voor bepaalde toepassingen (zie hieronder) wordt het grondwater gemengd met leidingwater (mixwater genaamd) om de vereiste kwaliteit (drinkwaterkwaliteit) te bekomen. De verhouding grondwater/leidingwater bedraagt ca. 35%/65%. De kwaliteit in relatie tot de drinkwaternorm wordt regelmatig gecontroleerd (zie ook verder onder §.6.3.5.4. ‘Effecten t.g.v. grondwateroppomping). De volgende types water worden gebruikt voor de volgende toepassingen: Wassen van de aangevoerde aardappelen: schoon water (niet drinkbaar water); Zoutbad (voor het scheiden van de glazen aardappelen): schoon water vermengd met zout (niet drinkbaar water); Stoomwater voor schillen van de aardappelen: onthard leidingswater (drinkbaar water); Warmwater voor warmwaterbad blancheurs: onthard leidingwater (drinkbaar water); Stoomwater voor opwarmen warmwaterbad blancheurs (d.m.v. stoominjectie): onthard leidingwater (drinkbaar water); Water voor dippen (water met pyrofosfaat, kruiden, suiker,… tegen grauwverkleuring): mix van grondwater en leidingwater (drinkbaar water); Transportwater voor transport van de (al dan niet reeds gesneden) aardappelen tussen de verschillende deelprocessen van de productie - het gebruik van water is hier noodzakelijk omwille van zijn anti-oxiderend karakter: o Voor snijsysteem: schoon water (niet drinkbaar water); o Na snijsysteem: mix van grondwater en leidingwater (drinkbaar water); Koelwater voor de condensors: niet-verontreinigd hemelwater of onthard leidingwater (drinkbaar water); Reiniging en onderhoud machines: mix van grondwater en leidingwater (drinkbaar water); Reiniging en onderhoud overdekte en niet-overdekte grondoppervlaktes: o In de productiehal: onthard leidingwater (drinkbaar water); o In de niet kritische zones: schoon water (niet drinkbaar water). In 2006 werd er in totaal 521.257 m³ water verbruikt. De (exacte en procentuele) verbruiken per watertype waren: Leidingwater: 187.421 m³ of 36,0 % Grondwater: 71.250 m³ of 13,7 % Hemelwater: 3.386 m³ of 0,6 % Schoonwater: 259.200 m³ of 49,7 % De verschillende toepassingen van de verschillende waterbronnen worden nog eens samengevat weergegeven in onderstaand schema.

Belconsulting N.V.


- 177 -

Wateropslag Op Figuur 6.3.3. wordt een overzicht gegeven van de verschillende bufferbekkens aanwezig op de site. Het betreft verschillende tanks: 4 tanks (T1, T2, T3 en T4) voor mixwater (= mix van grondwater en leidingwater) met elk een volume van 72 m³; 2 tanks (T5 en T6) voor onthard leidingswater (= onthard water voor stoom en warmwater toepassing) met elk een volume van 72 m³; 2 tanks (T7 en T8) voor leidingwater met elk een volume van 72 m³; 1 tank (T9) voor pekelwater (= regeneratie voor de ontharders) met een volume van 72 m³; 3 tanks (T10, T11 en T12) voor verwarmd leidingwater met 2 tanks een volume van 45 m³ en 1 tank een volume van 56 m³; Regenwaterbekken (RW) van 1.300 m³ Daarnaast komen nog volgende buffers voor: Ondergrondse buffer voor opslag schoon water (onder atelier): 400 m³ Bovengrondse buffer voor opslag schoon water (naast zandfilter): 108 m³ Bij toetsing aan de voorwaarden vermeld in de vergunning van 29/07/2004 worden volgende bevindingen gedaan: “Totale opslagcapaciteit voor leidingwater en grondwater is minimaal het vergunde dagdebiet voor grondwaterwinning (nl. 500 m³/dag)”: Clarebout Potatoes NV beschikt over een totaal volume voor opslag van grondwater en leidingwater van 722 m³ (T1+ T2 +T3 + T4 + T5 + T6 +T7 + T8 + T10 +T11 + T12); “Opslagcapaciteit leidingwater moet minstens gelijk zijn aan benodigde opvang voor leidingwater gedurende 10 uren (met minimum van 200 m³/dag)”: Clarebout Potatoes NV beschikt over een afzonderlijk opvang voor leidingwater voor 434 m³. De actuele behoefte bedraagt 720 m³ leidingwater/dag of 300 m³/10 uren (dus aan voorwaarde voldaan); in de gewenste situatie (alternatief 2B) behoeft Clarebout Potatoes NV 1087 m³ leidingwater/dag (zie verder Tabel 6.3.3.) of een opslag voor 453 m³/10 uren (volgens de huidige voorwaarde en indien deze voorwaarden geldig blijven, bestaat er dus voor dit scenario een (gering) tekort aan opslagcapaciteit) . Waterbalans Het ingeschatte waterverbruik voor de 4 verschillende scenario’s inzake productiecapaciteit wordt weergegeven in onderstaande Tabel 6.3.3. De primaire waterbronnen zijn leidingwater, grondwater en hemelwater. De secundaire waterbronnen (primair water dat hergebruikt wordt) zijn schoonwater en condenswater.

Belconsulting N.V.


- 178 -

Tabel 6.3.3. : Overzicht verwacht waterverbruik voor 4 alternatieve scenario’s (uitgedrukt in m³/jaar) Bron Alternatief 1A Alternatief 1B Alternatief 2A Alternatief 2B 540 ton 540 ton + vlokken 810 ton 810 ton + vlokken leidingwater 165.102 231.052 270.799(1) 369.723(1) grondwater 62.765 62.765 71.000 71.000 Niet-verontreinigd 30.413 30.413 30.413 30.413 hemelwater(2) Totaal primair water 258.280 324.230 372.212 471.136 Schoon water(3) 250.020 250.020 284.269 284.269 Condenswater / 47.938 / 71.909 vlokkenlijn(4) Totaal secundair 250.020 297.958 284.269 356.178 water TOTAAL (m³/jaar) 508.300 622.188 656.481 827.314 Percentage secundair 49 48 43 43 waterverbruik (%) (1): de vermelde hoeveelheid leidingwater wordt mogelijks deels ingevuld door verder gezuiverd effluentwater (door verdere upgrade van de kwaliteit van het effluentwater van de waterzuiveringsinstallatie via ultrafiltratie (UF) en omgekeerde osmose (RO)) Mogelijke scenario’s worden uitgewerkt onder hfdst. 6.3.7. ‘Afweging van de alternatieven – uitvoeringsalternatief 4 m.b.t. grondwatergebruik’. Ter info: t.o.v. de actuele situatie zal het leidingwaterverbruik (in m³) per ton eindproduct afnemen. Het is vanaf heden immers toegelaten om schoon water aan te wenden op de snijcoupes i.p.v. leidingwater. De uiteindelijke hoeveelheid is op heden moeilijk in te schatten (verwacht wordt 0,4 tot 0,6 m³ leidingwater/ton frieten); daarnaast is er nog water nodig voor de vlokkenproductie en voor de condensors. De cijfers in de tabel geven bijgevolg slechts een inschatting van het te verwachten verbruik. (2): het niet-verontreinigde hemelwater is de hemelwaterfractie afkomstig van de dakoppervlakte en de verharde terreinoppervlakte die niet in contact komt met verontreinigende stoffen. Het volume hemelwater afkomstig van de dakoppervlakte bedraagt 28.753 m² x 800 mm/jaar = 23.002 m³/jaar. Dit hemelwater wordt afgevoerd naar de regenwaterput en aangewend in de condensors. Het volume hemelwater afkomstig van de niet-verontreinigde verharde terreinoppervlakte bedraagt 9.264 m² x 800 mm/jaar = 7.411 m³/jaar. Dit hemelwater passeert eerst de zandvang en wordt daarna eveneens afgevoerd naar de regenwaterput en dus hergebruikt in de condensors. De totale hoeveelheid niet-verontreinigd hemelwater bedraagt dus ca. 30.413 m³/jaar. Let wel: deze hoeveelheid is benaderend (rekening houdend met een jaarlijkse neerslaghoeveelheid van 800 mm) en geeft dus slechts een grootte-orde weer. (3): schoon water = ontsmet gezuiverd productiewater (4): het condenswater van de vlokkenlijn dat gerecupereerd wordt, is de gecondenseerde waterfractie afkomstig van de indirecte stoominjectie (om de wals op te warmen). Deze fractie blijft in gesloten circuit en gaat terug naar de stoomketel, Spui en condensaat komen in de afvoer van het productiewater en eindigen dus finaal als deel van het schoonwater.

Uit Tabel 6.3.2. volgt dat ca. 43 % tot 49 % van het waterverbruik wordt ingevuld door secundair water. De waterstromen die vrijkomen en niet hergebruikt worden, zijn het lozingswater (effluentwater van de defosfatatie waterzuiveringsinstallatie), het overschot aan hemelwater (via overloop op regenwaterbekken), het verdampingswater (ca. 10 à 12 m³/u tot 20 m³/u bij warm weer van de condensors), het water dat in het productieproces blijft hangen en het water dat met de nevenstroom wordt afgevoerd (deze laatste fractie is zeer gering). De hoeveelheid regenwater die overloopt, is onder normale weersomstandigheden nagenoeg nihil daar er een continue waterhoeveelheid benodigd is voor de condensors. Enkel de fractie aan lozingswater kan ingeschat worden. Een raming van de jaarlijkse hoeveelheid lozingswater voor de 4 alternatieve scenario’s inzake productiecapaciteit wordt weergegeven in onderstaande Tabel 6.3.4. In deze tabel wordt tevens het verwachte gemiddelde dagelijkse lozingsdebiet weergegeven (hierbij wordt er mee rekening gehouden dat er elke dag overloping van de bufferbekkens kan zijn). Belconsulting N.V.


- 179 -

Tabel 6.3.4. : Overzicht raming hoeveelheden lozingswater voor 4 alternatieve scenario’s (uitgedrukt in m³/jaar) Aard van het Alternatief 1A Alternatief 1B Alternatief 2A Alternatief 2B waterverlies 540 ton 540 ton + 810 ton 810 ton + vlokken(1) vlokken(1) Lozingswater (m³/jaar) 197.100 307.695 310.615 416.712 Lozingswater (m³/dag) 540 843 851 1.142 Lozingswater 1 m³/ton frieten 1 m³/ton frieten + 1,05 m³/ton 1,05 m³/ton frieten + (m³/ton eindproduct) 4,12 m³/ton vlokken frieten 3,96 m³/ton vlokken (1): Bij de bepaling van de lozingshoeveelheden (m³/dag en m³/uur) als gevolg van de vlokkenproductie wordt rekening gehouden met een productie van 25.000 ton/jaar of verdeeld over 340 productiedagen 73,5 ton/dag. Algemeen wordt nog bij Tabel 6.3.4. opgemerkt dat het benaderende cijfers betreft, maar die een goed idee geven van de grootte-orde en dus een voldoende beeld scheppen ten behoeve van de effectinschatting.

Een verdere evaluatie van de waterbronnen gebeurt onder §6.3.5.4. ‘Grondwateroppomping’ en §6.3.7. ‘Afweging van de alternatieven’.

6.3.5.2. Lozing bedrijfsafvalwater van Clarebout Potatoes N.V. Het water uit de verschillende buffervoorzieningen (zie eerder) wordt hergebruikt op de site. Het overtollige water dat niet als schoon water kan aangewend worden of waarvoor geen plaats meer is in de buffertanks, wordt na tertiaire behandeling voor fosfaatverwijdering via de meetgoot geloosd op een gracht langs de Korte Mooiaardstraat. Deze lozing gebeurt nagenoeg doorlopend. Ook het hemelwater dat gebufferd wordt in het regenwaterbekken wordt hergebruikt op de site. Het teveel aan hemelwater wordt eveneens geloosd op de gracht langs de Korte Mooiaardstraat (lozing niet via de meetgoot). Lozing van hemelwater komt enkel voor tijdens hevige en/of langdurige regens. Tijdens normale weersomstandigheden kan al het beschikbare hemelwater aangewend worden in de condensors. De operator aan de waterzuivering heeft de mogelijkheid om door het instellen van de niveaus in de buffers anticiperend te ageren op vb. extra nood aan schoon water (instellen van een hoog niveau in de buffertanks) of een verwachtte intense neerslag (instellen van een laag niveau in de buffertanks).

a)

Vergelijking met de lozingsvoorwaarden voor lozing op oppervlaktewater

Kwantitatieve beoordeling In 2006 werd er in totaal 223.289 m³ water geloosd (lozingshoeveelheid gekoppeld aan een productie van gemiddeld 613 ton/dag). Rekening houdend met 365 dagen/jaar (de waterzuiveringsinstallatie wordt niet stopgezet tijdens de dagen dat er geen productie is zodat mag aangenomen worden dat er dagelijks een zeker lozingsdebiet zal zijn), komt dit overeen met een gemiddeld dagelijks lozingsdebiet van 612 m³/d. In Tabel 6.3.4. (zie eerder) wordt een inschatting gegeven van het verwachte lozingsdebiet voor de 4 alternatieve scenario’s inzake productiecapaciteit. Als we deze cijfers vergelijken met het actuele toegelaten lozingsdebiet aan bedrijfsafvalwater (zoals vermeld in de lozingsvergunning), nl. 20 m³/uur en 480 m³/dag, dan wordt er voor alle alternatieve scenario’s een overschrijding van het actueel toegelaten lozingsdebiet vastgesteld. Voor de geplande scenario’s zal dan ook een verhoging van de vergunde lozingsdebieten dienen aangevraagd te worden. Belconsulting N.V.


- 180 -

De impact van alternatief 2B (810 ton/dag + vlokken) op de Noordhoekbeek kan ingeschat worden rekening houdend met volgende waterloop- en lozingskarakteristieken (zie ook eerder): Capaciteit Noordhoekbeek t.h.v. de bron: 1,57 m³/s of 5.652 m³/u; Capaciteit ingebuisde Noordhoekbeek onder Dranouterstraat: 4,75 m³/s of 17.122 m³/u; Maatgevende afvoer: 0,61 m³/s of 2.196 m³/u; Momentaan debiet dd. 28/06/2007 12.00u: 0,0187 m³/s of 67,32 m³/u; Verwachte lozingshoeveelheid in alternatief 2B (zie Tabel 6.3.4.): 1.142 m³/dag of 47,58 m³/u of 0,013 m³/s. Uitgaande van bovenvermelde gegevens, kan gesteld worden dat de kwantitatieve impact van de lozingshoeveelheid van Clarebout Potatoes NV op de capaciteit van de Noordhoekbeek niet significant is, noch onder normale weersomstandigheden (vb. situatie dd. 28/06/2007), noch wanneer rekening gehouden wordt met het berekende maximum hoogwaterdebiet (maatgevende afvoer). Kwalitatieve beoordeling De kwalitatieve toetsing van het bedrijfsafvalwater (effluentwater waterzuivering) aan de lozingsvoorwaarden zal gelijk zijn voor de 4 alternatieve scenario’s inzake productiecapaciteit. De productie van vlokken zorgt voor een groter influentdebiet met een lagere belasting. Volgens info van Clarebout Potatoes NV is de nieuwe waterzuivering voldoende gedimensioneerd zodat ook al het productiewater in het alternatief 2B ‘810 ton + vlokken’ aan hetzelfde zuiveringsrendement kan behandeld worden. Ter info: recent aangebrachte wijzigingen t.o.v. oorspronkelijke situatie (maart 2006 – april 2007): Aan het aërobe deel van de waterzuivering werden een aantal aanpassingen doorgevoerd. Zo werd er een bijkomende postdenitrificatie-eenheid voorzien (operationeel sinds maart 2006). Het doel van de postdenitrificatie is het verhogen van het nitrificatie- en denitrificatierendement en bijgevolg de verhoging van de nitraatverwijdering. De anaërobie werd verplaatst en daarbij tevens groter gedimensioneerd (operationeel sinds eind april 2007). De nieuwe anaërobie zorgt voor een geringere belasting van de daaropvolgende aërobe zuiveringsstap, waardoor deze dan ook een hoger verwijderingsrendement heeft. Aërobie 1 is in mei 2007 uit gebruik genomen en verwijderd voor de bouw van de nieuwe triagehal. Er is een nieuwe nabeluchter voorzien. Deze wordt ingezet na de nageschakelde denitrificatie en vóór de nabezinker. De functie van de nabeluchting is een betere werking van de nabezinker. Sinds eind mei 2007 is een bijkomende lamellenseparator met poly-electroliet dosering in gebruik (tussen nabezinker en meetgoot), waardoor zwevende stoffen, Kjeldahl-stikstof en fosfaat nog verder kunnen verwijderd worden.

Voor een inschatting van de effecten wordt gebruik gemaakt van de meest recente analyseresultaten die tijdens de MER-procedure beschikbaar zijn. Er wordt gekozen voor analyseresultaten vanaf april 2006 (beschikbaar tot eind 2006) omdat de vernieuwde aërobie met o.a. bijkomende postdenitrificatie-eenheid operationeel is sinds maart 2006. Na 2006 zijn er echter nog aanpassingen gebeurd die de kwaliteit van het effluentwater verder beïnvloeden (vb. anaërobie, recent geplaatste lamellenbak,…zie ook ‘ter info’ hierboven). Bovendien duurt het, na de inwerking stelling, ook nog enige tijd vooraleer alle nieuwe zuiveringseenheden optimaal operationeel zijn. Recentere en volledig representatieve analyseresultaten zijn echter niet beschikbaar tijdens de MER-procedure. De analyseresulaten van 2006 geven dan ook slechts een benaderend beeld van de toekomstige te verwachten waterkwaliteit. De effectbespreking in dit MER geeft bijgevolg ook slechts een benaderend beeld. Het is dan ook noodzakelijk deze evaluatie opnieuw te doen wanneer er voldoende representatieve analyseresultaten beschikbaar Belconsulting N.V.


- 181 -

zijn. Met representatieve analyseresultaten worden resultaten bedoeld van een situatie waarin alle zuiveringseenheden gedurende reeds een aantal maanden optimaal operationeel zijn. In onderstaande tabellen worden de analyseresultaten van 2006 weergegeven van: een 5-daagse meetcampagne van het lozingswater door Envirotox (ter bepaling van de waterheffing); maandelijkse schepmonsters van het afvalwater door de VMM. Zoals onder §6.3.2. ‘Juridische en beleidsmatige context’ werd aangehaald, zijn de lozingsvoorwaarden onder Bijlage 5.3.1.A. (lozing van stedelijk afvalwater van agglomeraties met meer dan 10.000 IE) en Bijlage 5.3.2.1° (sectorale lozingsvoorwaarden voor lozing in oppervlaktewater van bedrijfsafvalwater afkomstig van de aardappelverwerking) van Vlarem II van toepassing. Indien er in beide bijlagen andere normen staan voor dezelfde parameters, dan dient de strengste van beide normen gehanteerd te worden26. Enkel de strengste voorwaarde wordt in onderstaande tabellen weergegeven. Er dient hierbij nog opgemerkt te worden dat de lozingsvoorwaarde voor totaal stikstof (volgens Bijlage 5.3.1.A) primeert boven de sectorale lozingsvoorwaarde voor Kjeldahl stikstof (die onderdeel uitmaakt van de totale stikstof en waarvoor de vermelde norm minder streng is dan deze voor totaal stikstof). In Tabel 6.3.5. staan eveneens voorwaarden vermeld inzake het minimum percentage waarmee de vracht van een welbepaalde parameter in het effluent (na secundaire afvalwaterbehandeling) dient verminderd te zijn t.o.v. de vracht in het influent. Voor de parameters waarvoor geen lozingsnormen bestaan, wordt de milieukwaliteitsnorm voor oppervlaktewater gehanteerd.

26

Mondelinge mededeling Kathleen Vanmaele, VMM dd. 20/06/2007 Belconsulting N.V. MER Clarebout Potatoes

- 182 -

Tabel 6.3.5. : Analyseresultaten 5-daagse meetcampagne lozingswater (oktober 2006) in vergelijking met de lozingsvoorwaarden Concentra Verminde Minimum Parameter Eenheid Concentraties effluent (1) ties ring percentag influent vracht e van effluent vermint.o.v. dering(2) (5) influent (Bijlage 5.3.1.A) 02/10/2006 03/10/2006 04/10/2006 05/10/2006 06/10/2006 Debiet m³/24u 309,6 341,3 364,5 444,8 422,6 2.400 Zwevende stoffen mg/l 17,8 18,9 21,8 19,6 14,8 <1.000 à >97 % 90 % 3.000 Bezinkbare stoffen ml/l 20 à 100 BZV (bij 20°C, mg/l O2 <5 <5 <5 <5 <5 4.400 à >99 % 90 % zonder nitrificatie) 9.700 CZV mg/l O2 53 56 51 50 52 8.000 à >93 % 75 % 15.000 Totaal fosfor mg/l P 0,83 60 à 120 >97% 1,3 1,2 1,3 1,5 80 % Totaal stikstof (3) mg/l N 8,0 7,6 7,7 8,5 250 à 400 >95% 10,4 80 % Kjeldahl stikstof mg/l N 4,8 4,3 4,2 3,7 4,3

Kwik (totaal) Zilver (totaal) Arseen (totaal) Cadmiun (totaal) Chroom (totaal) Koper (totaal) Lood (totaal) Nikkel (totaal) Zink (totaal)

µg/ µg/ µg/ µg/ µg/ µg/l µg/ µg/ µg/

<0,1 <4 <27 <1,5 <6 8,7 <24 9,4 42

<0,1 <4 <27 <1,5 <6 7,7 <24 8,6 20

<0,1 <4 <27 <1,5 <6 11 <24 9,3 24

<0,1 <4 <27 <1,5 <6 12 17 8,6 20

<0,1 <4 <27 <1,5 <6 <7 <24 8,8 26

Lozingsvoorwaar de (Bijlage 5.3.1.A)

Sectorale lozingsvoorwaard e (Bijlage 5.3.2.1°)

/ 35

/

1,5 25 125 1 10

/

20,0 MKN oppervlakt ewater(4) 0,5 / A ≤ 30 1 A ≤ 50 A ≤ 50 A ≤ 50 A ≤ 50 A ≤ 200

(1): De waarden in vet duiden op een overschrijdng van de lozingsvoorwaarde of milieukwaliteitsnorm voor oppervlaktewater (2): Vermindering t.o.v. de vracht van het influent. Tenzij anders vermeld in de milieuvergunning wordt het minimum percentage van vermindering bepaald op jaarbasis (3): Totaal stikstof: de som van totaal Kjeldahl-stikstof (organisch N + NH3), nitraat (NO3)-stikstof en nitriet (NO2)-stikstof (4): Voor de parameters waarvoor geen lozingsvoorwaarde bestaat onder Bijlage 5.3.1.A of onder 5.3.2.1.° wordt de basismilieukwaliteitsnorm (MKN) voor oppervlaktewater gehanteerd (5): het percentage verminderde vracht van effluent t.a.v. influent wordt in deze tabel berekend o.b.v. de grootste effluentwaarde en de kleinste influentwaarde (= slechtste-geval scenario)

Belconsulting N.V.


- 183 -

Tabel 6.3.6. : Analyseresultaten maandelijkse schepmonsters afvalwater (2006) in vergelijking met de lozingsvoorwaarden Concentra Parameter eenConcentraties effluent(1) ties heid influent

Vermindering vracht effluent t.o.v. influent(6)

Minimum percentage van vermindering(2) (Bijlage 5.3.1.A)

Lozingsvoorwaarde (Bijlage 5.3.1.A)

68 (89,5 bij infl. 3000) tot 99 % > 99 %

90 %

35

90 %

25

75 %

125

80 %

1

80 %

10

Sectorale lozingsvoorwaarde

Debiet Zwevende stoffen

m³/24u mg/l

31 ma 490 243

2 mei 432 29

12 jun 242 62

24 jul 443 179

23 aug 452 26

14 sept 460 8

10 okt 431 14

14 nov 473 317

30 nov 433 25

BZV (bij 20°C, zonder nitrificatie) CZV

mg/l O2

7

6

19

10

<3

<2

3

40

3

4.400 9.700

mg/l O2

149

101

167

183

106

100

83

300

111

Totaal fosfor

mg/l P

8,4

4,4

4,2

9,7

5,9

0,79

17

16

1

8.000 à 15.000 60 à 120

96 tot 99 % 72 (86 bij infl. 120) tot 99 %

Totaal stikstof (3)

mg/l N

15

21

27

15

16

7

11

20

10,55

250 à 400

89 tot 97 %

Kjeldahl stikstof Ammonium stikstof NH4+

mg/l N

13

<4,7

26

12

7,2

6,1

5,8

19

5,2

20,0

mg/l N

4,6

<1,3

16

<1,3

<0,63

<0,63

<0,63

1,5

<0,63

5,0

(4)

Belconsulting N.V.


- 184 -

2.400 <1.000 3.000

à

à

Orthofosfaat

Nitriet nitraat Chloride

+

mg/l P

<0,47

2,70

1,90

1,60

4,1

<0,47

16

9,2

<0,47

mg/l N

2,36

16,28

<0,5

2,64

8,5

<0,50

5,5

0,07

5,35

MKN oppervlakt ewater(5) In stromend water: A< 0,30 A≤10

mg/l Clµg/ µg/ µg/

2320

1720

1280

1400

1500

1770

2810

4030

5190

A(7) < 200

Zilver (tot.) <0,1 <0,1 <0,1 <0,1 <0,1 <0,1 <1,1 <0,1 <1,1 / Arseen (tot.) 13 12 11 10 <9 <9 <9 <9 <3 A ≤ 30 Cadmium <1,1 <0,1 <1,1 <1,1 <1,1 <1,1 <0,1 <1,1 <1,1 1 (tot.) Chroom (tot.) µg/ <1,1 <0,1 <1,1 <0,1 <0,1 <0,1 <0,1 <1,1 <0,1 A ≤ 50 Koper (tot.) µg/l <10 7 5 11 8 5 17 32 10 A ≤ 50 Lood (tot.) µg/ <4,1 <1,1 <1,1 <1,1 <1,1 <1,1 <1,1 13 <1,1 A ≤ 50 Nikkel (tot.) µg/ 17 15 12 13 9 11 15 23 14 A ≤ 50 Zink (tot.) µg/ 68 17 37 37 22 17 8 25 451 A ≤ 200 (1): De waarden in vet duiden op een overschrijding van de lozingsvoorwaarde of milieukwaliteitsnorm voor oppervlaktewater (2): Vermindering t.o.v. de vracht van het influent. Tenzij anders vermeld in de milieuvergunning wordt het minimum percentage van vermindering bepaald op jaarbasis (3): Totaal stikstof: de som van totaal Kjeldahl-stikstof (organisch N + NH3), nitraat (NO3)-stikstof en nitriet (NO2)-stikstof (4): Overeenkomstig artikel 3, §1, 2°, van bijlage 4.2.5.4. van titel II van het Vlarem gaat het bij deze concentratie om het jaargemiddelde. Het daggemiddelde mag niet hoger zijn dan 25 mg stikstof totaal/l voor alle monsters, wanneer de temperatuur van het effluent in de biologische reactor 12°C of hoger is. (5): Voor de parameters waarvoor geen lozingsvoorwaarde bestaat onder Bijlage 5.3.1.A of onder 5.3.2.1.° wordt de basismilieukwaliteitsnorm (MKN) voor oppervlaktewater gehanteerd (6): de range die wordt weergegeven voor percentage vermindering vracht effluent t.o.v. influent wordt berekend o.b.v. de grootste, respectievelijk de kleinste effluentwaarde in de periode van 31 maart t.e.m. 30 november; de berekening werd tevens uitgevoerd met de kleinste concentratie in het influentwaarde (= slechtste-geval scenario) (7): A = absolute norm: dit is de norm voor de kwaliteit van het ontvangende oppervlaktewater; een al dan niet versoepeling van deze norm voor het bedrijfsafvalwater wordt bepaald door de verdunningsfactor wanneer het bedrijfsafvalwater in het oppervlaktewater terecht komt (m.a.w. hoe groter het debiet van de ontvangende waterloop, hoe groter de versoepeling die kan worden toegestaan voor het bedrijfsafvalwater)27.

27

Bron: Mondelinge mededeling Frieke Segers, VMM dd. 27/06/2007

Belconsulting N.V.


- 185 -

Bespreking analyseresultaten in Tabellen 6.3.5. en 6.3.6. (bij toetsing aan de strengste lozingsvoorwaarden, d.i. in eerste instantie volgens Bijlage 5.3.1.A): het valt op dat de analyseresultaten van de maandelijkse schepmonsters hogere waarden geven dan de 5-daagse meetcampagne. Bij de bespreking wordt vooral toegespitst op de analyseresultaten van de maandelijkse schepmonsters (meer representatief voor een grotere tijdsperiode en weerspiegeling van een slecht-geval scenario (zie ook verder); Voor ca. 50% van de gemeten waarden voor zwevende stoffen en CZV wordt de lozingsvoorwaarde overschreden; Met uitzondering van de meting op 14 november overschrijdt de gemeten BZV-waarde nooit de lozingswaarde; De lozingsvoorwaarde voor totaal fosfor, orthofosfaat en totaal stikstof wordt in de meeste metingen overschreden. De waarde voor Kjeldahl stikstof, ammonium stikstof en som van nitriet en nitraat overschrijdt echter slechts éénmaal de norm. Ook tijdens in de 5-daagse meetcampagne overschrijdt totaal fosfor nagenoeg altijd de norm; De milieukwaliteitsnorm voor chloride wordt in alle metingen overschreden; De waarden voor de zware metalen overschrijden nooit (met uitzondering van zink op 14 november) de milieukwaliteitsnorm voor oppervlaktewater. Bemerkingen bij de bespreking: De algemeen hoge waarden die werden gemeten op 14 november 2006 waren te wijten aan een storing in de waterzuivering, nl. verhoogde waarde van zwevende stoffen door slechte korrelgroei in de anaërobie (= calamiteit). Er kan hierbij opgemerkt worden dat een nieuwe anaërobie in gebruik is genomen sinds april 2007. De reactorconfiguratie van de nieuwe anaërobie is anders waardoor een betere korrelgroei mogelijk is en dus de kans op overbelasting van de aërobie dus geringer zou moeten zijn. De hoge waarden aan Cl- die worden vastgesteld in het najaar van 2006 zijn deels te wijten aan het slechte aardappelseizoen (veel voorkomen van glazen aardappelen). Glazen aardappelen worden immers van de goede aardappelen gescheiden in een zoutbad (NaCl of keukenzout in water opgelost). Het zoutgebruik was dan ook veel hoger tijdens dit slechte aardappelseizoen. Tijdens een normaal aardappelseizoen ligt de gemiddelde Clconcentratie in het effluentwater op 1500 à 1800 mg/l (de vastgestelde Cl- waarden in de afvalwaterschepmonsters die door de VMM genomen werden in 2003, 2004 en 2005 liggen effectief tussen 885 en 1.800 mg/l). Het chloride-gehalte in het afvalwater kan ook verklaard worden door de toevoeging van stoffen zoals FeCl3 en PAC (poly-aluminium chloride) aan het afvalwater. Deze stoffen staan in voor de neerslag en verwijdering van P en dus een verdergaande zuivering van P. Tijdens een normaal aardappelseizoen wordt het chloride-gehalte in het effluentwater voor ca. 30 % verklaard door deze bronnen. Een andere bron (tijdens een normaal aardappelseizoen verantwoordelijk voor ca. 50 % van het Cl-gehalte) is het pekelwater voor de ontharders (ontharding van leidingwater). Er kan hier tevens opgemerkt worden dat chloriden op biologische wijze niet uit het water kunnen verwijderd worden. Sinds eind mei 2007 is een nieuwe lamellenbak voorzien t.h.v. de meetgoot. Deze nieuwe lamellenbak vormt de stap waterzuivering voor de lozing. Hierdoor ontstaat ook een betere verwijdering van stoffen (o.a. P) die aan deze zwevende stoffen gebonden zijn. Er mag dus verwacht worden dat de concentratie aan P in het effluentwater in de toekomst geringer zal zijn.

Belconsulting N.V.


- 186 -

b)

Invloed op oppervlaktewaterkwaliteit Noordhoekbeek en Douvebeek

Voor de ontvangende waterlopen, nl. de weggracht en verder de Noordhoekbeek en vervolgens de Douvebeek, gelden de basiswaterkwaliteitsnorm. Om een inschatting te kunnen maken van de bijdrage van de vuilvracht in het lozingswater op de kwaliteit van het ontvangende oppervlaktewater (Noordhoekbeek) dient rekening gehouden te worden met de verdunningsfactor van de ontvangende waterloop. Dit gebeurt aan de hand van een eenvoudige impactberekening o.b.v. de debieten en concentraties in het bedrijfsafvalwater in vergelijking met het debiet in de Noordhoekbeek. Voor de wijze van effectbeoordeling wordt verwezen naar het significantiekader onder §. 6.3.3. ‘Methodologie’. Bij de berekening wordt uitgegaan van een aantal aannames waardoor de resultaten slechts een indicatie geven van de impact: Voor het debiet van de Noordhoekbeek wordt gerekend met het momentaan debiet opgemeten tijdens een veldwaarneming op 28/06/2007 om 12.00u. Het debiet bedroeg 67,32 m³/uur of 1.616 m³/dag. Dit is een situatie waarbij het niet regende (ook de dag ervoor niet) en waarbij er nagenoeg geen lozing was van Clarebout Potatoes NV. Dit debiet benadert dus het natuurlijke debiet en dit onder relatief droog weer omstandigheden (= slecht geval scenario). Deze berekening is wel een benadering voor een momentane situatie. De debieten zijn immers zeer variabel en afhankelijk van de weersomstandigheden en de seizoenen (vb. bij een zelfde neerslaghoeveelheid minder afvloei in zomer t.o.v. winter); Er wordt rekening gehouden met het gemiddelde lozingsdebiet (Q lozing) gemeten aan de meetgoot. Er wordt dus geen rekening gehouden met een eventueel lozingsdebiet van (niet-verontreinigd) hemelwater afkomstig van Clarebout Potatoes NV; Voor de concentraties in het bedrijfsafvalwater wordt rekening gehouden met de analyseresultaten van de maandelijkse schepmonsters (weergegeven in Tabel 6.3.6.) omdat deze hogere waarden weergeven dan de 5-daagse meetcampagne en dus een slechtgeval situatie weergeven. Er wordt uitgegaan van een gemiddelde situatie van maart 2006 t.e.m. november 2006. De analyseresultaten van de calamiteit op 14 november 2006 werden niet mee in het gemiddelde verrekend. Tussen haakjes wordt telkens ook de maximale waarde weergegeven die in die periode werd gemeten (eveneens geen rekening houdend met de meetresultaten van 14 november); Vergelijking van gemiddelde analyseresultaten met een absolute norm (en dus onderschatting van de impact). De impactberekening gebeurt op basis van volgende formule: Bijdrage tot MKN in % = [((concentratie lozing x Q lozing)/ Q totaal) / MKN] x 100 Tussen haakjes wordt telkens ook in de bijdrage tot de MKN gegeven indien uitgegaan wordt van de maximaal gemeten waarde. Er wordt nog steeds uitgegaan van het gemiddelde lozingsdebiet voor 2006, aangezien uit Tabel 6.3.6. kan afgeleid worden dat de datum van maximaal gemeten concentratie niet noodzakelijk overeenkomt met de datum waarop het maximale debiet gemeten werd. Deze situatie weerspiegelt een slechtste-geval situatie.

Belconsulting N.V.


- 187 -

In de laatste kolom wordt de impactberekening weergegeven indien wordt uitgegaan van het toekomstige verwachte lozingsdebiet (voor gewenste situatie = alternatief 2B, nl. 1142 m³/dag). Er wordt hierbij uitgegaan van een gemiddelde situatie (wegens het ontbreken van analyseresultaten voor de toekomstige situatie wordt hier eveneens uitgegaan van de gemiddelde resultaten voor 2006 => geeft dus een benaderend beeld). Tabel 6.3.7.a : Impactberekening bedrijfsafvalwater op Noordhoekbeek (situatie 2006) Parameter Bedrijfsafvalwater Debiet + Bijdrage tot MKN Bijdrage tot MKN milieukwaliteitsdoor lozing door lozing norm Clarebout in 2006 Clarebout in Noordhoekbeek (%) toekomst (alt. 2B) (%) Gem. 2006 Gem. 2006 Gem. (max.) Debiet (m³/dag) 423 (490) 1616 21 (23) 41 ZS (mg/l) 73,3 (243) 50 30 (100) 61 BZV (mg/l) 6,6 (19) 6 23 (66) 46 CZV 125 (183) 30 86 (127) 173 Totaal fosfor (mg/l 6,4 (17) 1 133 (353) 265 P) Orthofosfaat (mg/l 3,46 (16) 0,3 239 (1.106) 478 P) Nitriet + nitraat 5,2 (16,28) 10 11 (34) 22 (mg/l N) Kjeldahl stikstof 10 (26) 6 35 (90) 69 (mg/l N) Ammonium (mg/l 3,2 (16) 5 13 (66) 27 N) Chloride 2.249 (5190) 200 233 (538) 466 (mg/l Cl-)

Uit Tabel 6.3.7.a. kunnen volgende bevindingen gemaakt worden: In een gemiddelde situatie is er een belangrijke bijdrage tot de MKN (> 10 % bijdrage tot de MKN) voor de parameters zwevende stoffen, BVZ, som nitraat en nitriet, Kjeldahl stikstof en ammonium(sterk negatief effect) ; Grote bijdrage tot de MKN (> 10 % bijdrage tot de MKN) voor de parameters CZV, totaal fosfor en orthofosfaat en chloride en namelijk normoverschrijding (en dit reeds zonder rekening te houden met bijdrage van het afstromende hemelwater van de akkers) (sterk negatief effect). De bijdrage tot de MKN door het lozingswater van Clarebout Potatoes NV zal groter zijn naargelang het lozingsdebiet groter is. Overeenkomstig de verwachte lozingsdebieten voor de verschillende alternatieve scenario’s (zie eerder Tabel 6.3.4.) zal de impact op de oppervlaktewaterkwaliteit van de Noordhoekbeek het grootst zijn in alt. 2B (= door Clarebout Potatoes N.V. gewenste situatie). Een verwacht scenario voor dit geval wordt weergegeven in de laatste kolom van de tabel (sterk negatief effect). Indien gerekend wordt met de maximum waarden (waarden tussen haakjes), dan wordt de norm nagenoeg volledig ingevuld of overschreden door de lozing van Clarebout Potatoes NV (sterk negatief effect). Bij impactberekening van Cl- tijdens een normaal aardappelseizoen, waarbij er 1500 à 1800 mg Cl-/l in het effluentwater wordt gemeten, is de bijdrage tot de MKN in alt. 2B nog steeds 311 à 373 %.

Belconsulting N.V.


- 188 -

Globaal genomen is het duidelijk dat de kwaliteit van de Noordhoekbeek reeds in de bestaande toestand (toestand 2006) in belangrijke mate bepaald wordt door de kwaliteit van het lozingswater waardoor de milieukwaliteitsnorm (basiskwaliteitsnorm) grotendeels of volledig wordt ingevuld door het lozingswater (meer dan 10% bijdrage tot de milieukwaliteitsnorm voor alle parameters en overschrijding van de lozingsnorm voor zwevende stoffen, fosfor en chloride en sporadisch ook voor CZV en stikstof (zie eerder Tabel 6.3.6.). Voor de parameters totaal fosfor, orthofosfaat en chloride wordt de MKN zelfs voor meer dan 100 % ingevuld. O.b.v. de analyseresultaten van 2006 wordt de draagkracht van de waterloop wordt voor deze parameters overschreden. In de toekomst (alt. 2B) zal door de uitbreiding van Clarebout Potatoes NV, zonder maatregelen, nog een grotere bijdrage tot de milieukwaliteitsnorm plaatsvinden. De draagkracht van de waterloop wordt bijkomend overschreden voor de parameter CZV. Op basis van bovenvermelde gegevens wordt de kwalitatieve impact op de Noordhoekbeek beoordeeld als sterk negatief. Deze sterk negatieve impact doet zich voor over een lengte van 1566 m (= lengte van de beek). Zoals reeds eerder opgemerkt werd, is het wel te verwachten dat de waarden voor verschillende parameters zoals zwevende stoffen, orthofosfaat en totaal fosfor in de toekomst nog kunnen dalen door het gebruik van de nieuwe lamellenseparator (in werking sinds eind mei 2007). Dit dient geherevalueerd te worden in een aanvullende studie o.b.v. representatieve metingen. Er kan hier reeds vermeld worden dat Clarebout Potatoes NV verwacht dat zij met de huidige vernieuwde waterzuiveringsinfrastructuur (o.a. door lamellenseparator) een gemiddeld gehalte van 2 mg/l voor totaal fosfor kan halen. Indien de impactberekening wordt uitgevoerd uitgaande van dit gehalte aan totaal fosfor dan wordt voor het gewenste scenario (= alt. 2B en dus uitgaande van een lozingsdebiet van 1142 m³/dag) volgende resultaten bekomen: Bijdrage van 83 % tot de MKN voor de Noordhoekbeek (i.p.v. de verwachte 265 % o.b.v. de analyseresultaten van 2006). In volgende Tabel 6.3.7.b. wordt de onrechtstreekse invloed bepaald van de lozing op de Noordhoekbeek die uitmondt in de Douvebeek. De bekomen resultaten geven een indicatie van de impact daar de berekening uitgaat van een aantal aannames, nl.: Er wordt gerekend met het debiet gemeten op 04/07/2007 17.45u, dit was tijdens een periode met natte weersomstandigheden waardoor het debiet niet representatief is voor het slechtste-geval scenario (impact lozing bij beperkt debiet tijdens droog weer omstandigheden); Het debiet opgemeten in W3 is het debiet van de Douvebeek vóór de monding van de Noordhoekbeek; voor het totaaldebiet na lozing wordt in de berekening de som gemaakt van debiet Douvebeek, debiet Noordhoekbeek (1.616 m³/dag) en gemiddeld lozingsdebiet 2006. Er wordt uitgegaan van een rechtstreekse lozing op de Douvebeek en dus geen rekening gehouden met eventuele afbraak/bezinkingsprocessen tijdens de tijdsperiode die het water aflegt in de Noordhoekbeek (dus slechtste-geval scenario inzake concentraties) + er wordt gerekend met het lozingsdebiet van het bedrijfsafvalwater; Vergelijking van gemiddelde analyseresultaten met een absolute norm (en dus onderschatting van de impact).

Belconsulting N.V.


- 189 -

Tabel 6.3.7.b : Impactberekening bedrijfsafvalwater op Douvebeek (situatie 2006) Parameter Bedrijfsafvalwater Debiet + Invulling MKN milieukwaliteitsno door lozing rm Douvebeek Clarebout (%)

Debiet (m³/dag) ZS (mg/l) BZV (mg/l) CZV Totaal fosfor (mg/l P) Orthofosfaat (mg/l P) Nitriet + nitraat (mg/l N) Kjeldahl stikstof (mg/l N) Ammonium (mg/l N) Chloride (mg/l Cl-)

Gem. 2006

Invulling MKN door lozing Clarebout in toekomst (alt. 2B) (%) Gem.

25.056 50 6 30 1

2 (2) 2 (8) 2 (5) 7 (10) 10 (28)

4 6 5 18 28

3,46 (16)

0,3

18 (89)

50

5,2 (16,28)

10

1 (3)

2

10 (26)

6

3 (7)

7

3,2 (16)

5

1 (5)

3

2.249 (5190)

200

18 (43)

49

Gem. 2006 (max.) 423 (490) 73,3 (243) 6,6 (19) 125 (183) 6,4 (17)

Daar de Noordhoekbeek uitmondt in de Douvebeek, oefent de lozing onrechtstreeks ook een invloed uit op de waterkwaliteit van de Douvebeek. Globaal genomen kan gesteld worden dat de milieukwaliteitsnorm (voor de parameters orthofosfaat, totaal fosfaat en chloride) in de bestaande toestand (toestand 2006) en voor een gemiddelde situatie reeds voor 10% of meer wordt ingevuld (sterk negatief effect) en dat de waarden voor orthofosfaat, totaal fosfaat en chloride in de Douvebeek reeds hoog zijn (geregeld boven de milieukwaliteitsnorm -zie eerder Tabel 6.3.0.). In de toekomst (alt. 2B) zal door de uitbreiding van Clarebout Potatoes NV, zonder maatregelen, nog een grotere bijdrage tot de milieukwaliteitsnorm plaatsvinden. Er zal dan ook bijdrage van meer dan 10 % van de MKN zijn voor de parameter CZV (sterk negatief effect). Clarebout Potatoes NV verwacht echter wel dat het gehalte aan CZV nog sterk kan gereduceerd worden in de nieuwe lamellenseparator. Dit dient aangetoond te worden in een aanvullende studie (zie ook verder onder ‘Maatregelen’). Op basis van bovenvermelde gegevens wordt de kwalitatieve impact op de Douvebeek beoordeeld als sterk negatief. Net zoals voor de Noordhoekbeek, kan hier ook berekend worden wat de impact van alt. 2B zou zijn indien wordt uitgegaan van een gehalte van 2 mg/l voor totaal fosfor. Dit geeft een bijdrage van 9 % tot de MKN voor de Douvebeek (i.p.v. de verwachte 28 % o.b.v. de analyseresultaten van 2006). Met de lamellenseparator wordt ook het gehalte aan CZV verder gereduceerd, zodat er voor de Douvebeek mogelijks ook minder dan 10 % bijdrage tot de MKN zal zijn voor deze parameter (nl. indien emissieconcentratie aan CZV maximaal 69 mg/l bedraagt).

Belconsulting N.V.


- 190 -

6.3.5.3. Hemelwaterafvoer op de site van Clarebout Potatoes N.V. Zoals reeds weergegeven werd onder §6.3.4.1. ‘Afwatering site en omgeving’ worden er verschillende hemelwaterstromen onderscheiden op de site. Op Figuur 6.3.3. wordt een overzicht gegeven van deze verschillende afvloeiingswijzen van het hemelwater dat neervalt t.h.v. de site. De verschillende bestemmingen van het hemelwater zijn: hemelwater neervallend t.h.v. de dakoppervlakte en t.h.v. niet-verontreinigde verharde terreinoppervlakte (verder aangeduid als ‘hemelwater dak’): afvoer naar het regenwaterbekken in het waterpark (inhoud 1.300 m³); hemelwater neervallend t.h.v. verontreinigde verharde terreinoppervlakte (verder aangeduid als ‘verontreinigd hemelwater’): afvoer naar waterzuiveringsinstallatie, opslag effluentwater WZI in ondergrondse buffer voor opslag schoon water (inhoud 400 m³) + 1 cm buffering op terrein zelf; rechtstreekse neerval hemelwater in waterzuiveringsbekkens (verder aangeduid als ‘hemelwater bekkens’): verloop idem als verontreinigd hemelwater; hemelwater neervallend t.h.v. niet-verharde oppervlakte, nl. personeelsparking en groenzone (verder aangeduid als ‘hemelwater infiltratie’): infiltratie in bodem; hemelwater neervallend t.h.v. de toegangswegen (T1 en de in uitvoering zijnde T2) (verder aangeduid als ‘hemelwater toegang’): afvoer naar gemeentelijk rioleringsnetwerk. De totale oppervlakte van het terrein bedraagt ca. 6,9 ha. Het grootste deel van het hemelwater wordt dus gebufferd en grotendeels hergebruikt (al dan niet na zuivering) op de site zelf. Een ander deel kan infiltreren. Een kleine fractie wordt afgevoerd naar de gemeentelijke riolering. In onderstaande tabel worden de potentiële piekafvoerdebieten berekend voor het hemelwater dat neervalt op de verharde oppervlaktes. Verharde oppervlaktes leiden immers tot een versnelde afvoer van het hemelwater naar omgeving en oppervlaktewater indien niet de nodige buffervoorzieningen voorzien worden. De berekening gebeurt niet voor het hemelwater dat rechtstreeks neervalt in de bekkens (overeenstemmend met een oppervlakte van 2.644 m²) en het hemelwater dat rechtstreeks infiltreert in de bodem (overeenstemmend met een oppervlakte van 23.269 m²). Er worden piekafvoerdebieten berekend voor 4 types van standaardbuien naargelang de terugkeerperiode en de buiduur. Voor de berekening van de piekafvoerdebieten wordt gebruik gemaakt van de ‘rationele formule’: Q=C*I*A

met: Q = piekafvoerdebiet (l/s) C = afvoercoëfficiënt (afhankelijk van de aard van de verharding) I = neerslagintensiteit (l/s ha) A = oppervlakte van de hydrografische eenheid (ha)

De parameters worden als volgt ingevuld: Neerslagintensiteit I: - 119 l/s.ha voor een 2-jaarlijkse bui met een buiduur van 15 minuten; - 149 l/s.ha voor een 5-jaarlijkse bui met een buiduur van 15 minuten; Belconsulting N.V.


- 191 -

- 49 l/s.ha voor een 2-jaarlijkse bui met een buiduur van 60 minuten; - 61 l/s.ha voor een 5-jaarlijkse bui met een buiduur van 60 minuten; Afvoercoëfficiënt C = 0,9 (voor verharde oppervlaktes en ervan uitgaand dat 10% van het regenwater achterblijft en terug verdampt). Tabel 6.3.8. : Overzicht piekdebieten afkomstig van de verharde oppervlaktes op de site Niet-verontreinigd Verontreinigd Hemelwater toegang hemelwater hemelwater Verharde oppervlakte 38.017 m² 4.233 m² 893 m² (28.753 dak + 9.264 weg) Piekdebiet 2j. bui duur 407 m³ 45 m³ 10 m³ 15min. Piekdebiet 5j. bui duur 510 m³ 57 m³ 12 m³ 15min. Piekdebiet 2j. bui duur 168 m³ 19 m³ 4 m³ 60min. Piekdebiet 5j. bui duur 209 m³ 23 m³ 5 m³ 60min. Voorziene buffervolumes 1.300 m³ bekken 42 m³ op terrein zelf Buffering in riolering

Evaluatie buffervoorzieningen overeenkomstig Tabel 6.3.6.: Buffering ‘niet-verontreinigd hemelwater’: rekening houdend met het voorziene buffervolume en het feit dat er continu water uit het regenwaterbekken naar de condensors gaat (de condensors behoeven continu gemiddeld 10 à 12 m³/u water als aanvulling van het verdampingswater), mag er aangenomen worden dat er voldoende bufferruimte aanwezig is op de site om piekbuien op te vangen; Buffering ‘verontreinigd hemelwater’: rekening houdend met het voorziene buffervolume op het terrein zelf en de continue afvoer van dit hemelwater naar de waterzuivering mag verwacht worden dat over het algemeen piekbuien op de site zelf kunnen opgevangen worden; Buffering ‘hemelwater toegang’: het hemelwater dat neervalt op de toegangswegen vloeit rechtstreeks af naar de gemeentelijke riolering (niet-gescheiden stelsel). Deze riolering is recent hernieuwd en zou voldoende gedimensioneerd zijn (afvoerdiameter van 500 mm). Het effect van de hemelwaterafvoer tijdens piekbuien wordt globaal als niet significant beoordeeld. Inzake bijkomende verharde oppervlaktes dient wel sowieso het Besluit van de Vlaamse Regering dd. 01/04/2004 ‘houdende vaststellingen van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen en gescheiden afvoer van afvalwater en hemelwater’ gerespecteerd te worden. De bepalingen van dit besluit werden reeds toegelicht onder 6.3.2. ‘Juridische en beleidsmatige context’. Daar er op de site een nieuwe toegang (T2) met een oppervlakte van 500 m² voorzien wordt, is het duidelijk dat dit besluit van toepassing is. Tot op heden is het nog niet duidelijk welke maatregelen Clarebout Potatoes NV plant te treffen om te voldoen aan de bepalingen van dit Besluit. Wegens het reeds voorziene (voldoende gedimensioneerde) regenwaterbekken en de continue vraag naar hemelwater voor de condensors lijkt het logisch dat ook deze hemelwaterhoeveelheid naar dit bekken wordt afgevoerd.

Belconsulting N.V.


- 192 -

6.3.5.4. Effecten t.g.v. grondwateroppomping Algemene filosofie inzake afbouw grondwaterwinningen in Sokkelsysteem28: Voor de grondwaterlichamen van het Sokkelsysteem (zie ook eerder onder §6.3.4.2. ‘Bestaande toestand’) is een regionaal model opgesteld. Hiermee konden zones met sterk verlaagde grondwaterpeilen afgebakend worden. Naast de grondwaterstandsverlagingen heeft het model ook scenarioberekeningen uitgevoerd voor de afbouw van grondwaterwinningen. De effecten van een afbouw zijn vooral in het centrum van de depressietrechter zichtbaar en veel minder aan de rand te zien. Via het model is berekend dat enkel een afbouw van minimaal 75 % van de grondwaterwinningen in de Sokkel en het Landeniaan (afbouw bepaald t.o.v. de vergunde debieten voor het jaar 2000) op lange termijn (ca. 50 jaar) zorgt voor een stijging van de peilen. Afbouw van winningen kleiner dan 75 % leveren in het begin wel een stijging van de grondwaterpeilen op maar stabiliseren of dalen zelfs weer na verloop van de tijd. Het huidige grondwaterbeleid is er in de eerste plaats op gericht het gebruik van het grondwater tot een minimum te beperken. Voor het vereiste volume moet nagegaan worden welke kwaliteit noodzakelijk is. Indien mogelijk moeten alternatieve bronnen (oppervlaktewater, regenwater, schoon water) worden aangewend. Slechts in het uiterste geval kan grondwater worden aangewend, waarbij de voorkeur gegeven wordt aan freatisch grondwater. Gespannen grondwater mag enkel gebruikt worden bij gebrek aan alternatieven en alleen voor hoogwaardige toepassingen. Het streefdoel van het vergunningenbeleid is een afbouw van de grondwaterwinningen in het Sokkelsysteem met 75 %. In bovengenoemd model wordt gebruik gemaakt van gridcellen van 1 km op 1 km. Door de grootte van de gridcellen is het bijgevolg niet mogelijk om de individuele bijdrage van grondwateroppomping van een specifiek bedrijf in te schatten. Beoordeling grondwaterwinning Clarebout Potatoes NV In onderstaande Tabel 5.3.9. wordt een overzicht gegeven van de grondwaterstanden die werden opgemeten in de grondwaterwinningsput in Sokkel en Krijt Aquifersysteem van Clarebout Potatoes NV. Het betreft metingen van het dynamisch grondwaterpeil (= peil nadat alle pompen minstens 3 uren in werking zijn) en het statisch grondwaterpeil (= peil nadat alle pompen minstens 24 uren ononderbroken zijn stilgelegd). De maandelijkse opname van het dynamisch en statisch grondwaterpeil is een voorwaarde van de vergunning. De resultaten worden jaarlijks doorgestuurd naar VMM, afdeling Water, Cel grondwater. Bemerking: Er wordt hier wel opgemerkt dat er niet steeds aan de huidige vergunningsvoorwaarden voldaan wordt, nl. geen maandelijkse meting van statisch én dynamisch peil en de pomp ligt niet steeds 24 uren stil voorafgaand aan de meting van het statisch peil. VMM, Cel Grondwater29 laat weten dat deze bijzondere voorwaarde eventueel kan aangepast worden indien dit gemotiveerd kan worden.

28 29

Bron: VMM, (2006). Grondwaterbeheer in Vlaanderen: het onzichtbare water doorgrond. Bron: mondelinge mededeling Tine Soetens, VMM, afdeling Water, Cel Grondwater, dd. 14/09/2007.

Belconsulting N.V.


- 193 -

Tabel 6.3.9. : Dynamische en statische grondwaterpeilen opgemeten in het jaar 2006 Datum Statisch grondwaterpeil Dynamisch grondwaterpeil Diepte van het Tijd dat de pomp Diepte van het Ogenblikkelijk grondwater onder stilligt (uren en grondwater onder debiet (m³/uur) het referentiepunt minuten) het referentiepunt (m) (m) 26/01 126,73 1u04min 14/02 182,49 22,64 18/03 202,18 17,41 03/04 140,67 0h31min 05/05 179,2 23,31 18/06 192,56 19,65 27/07 92,18 54u51min 07/09 87,88 >100u 27/10 176,75 23,35 08/11 87,15 29u36min 20/12 156,85 26,78

Rekening houdend met volgende hydrogeologische kenmerken en boorputkarakteristieken: Voorkomen dak watervoerende laag op diepte van 154 m; Filterelement over lengte van 320 m diep tot 157 m diep; kan uit Tabel 6.3.9. afgeleid worden dat tijdens de grondwaterbemaling het grondwaterpeil zakt tot onder het dak van het aquifersysteem. Dit creëert een (plaatselijke) grondwaterverlaging in het aquifersysteem. Daar het grondwaterpeil zakt tot onder het dak van de watervoerende laag en dus tot onder de bovenliggende zeer slecht doorlatende laag, kan de atmosferische lucht aanwezig in de boorput in het sokkelgesteente gezogen worden. Dit kan leiden tot een (plaatselijke) wijziging in de grondwaterkwaliteit o.i.v. oxidatiereacties. Naast de oxidatiereacties kan de grondwaterkwaliteit ook beïnvloed worden door opwellend zout water dat zich op grote diepte bevindt. Door de sterk verlaagde druk in de ‘bovenste’ delen van de Sokkel is het mogelijk dat vanuit diepere zones (in de Sokkel via spleten en breuken) zout water, dat nog steeds onder druk zit, naar boven gestuwd wordt. De voeding van de Sokkel en het Krijt is zodanig traag en niet voldoende om het gewonnen debiet aan te vullen, dat de verzilting van de diepe watervoerende lagen een onomkeerbare verandering in de grondwaterkwaliteit betekent.30 Uit Tabel 6.3.9. kan tevens afgeleid worden dat het grondwaterpeil in rust terug stijgt tot boven het dak van de watervoerende laag. D.w.z. dat het grondwater op deze locatie in de watervoerende laag gespannen is. In onderstaande Tabel 6.3.10. worden de resultaten van grondwaterstaalnames over 2004, 2005 en 2006 weergegeven. De analyseresultaten worden getoetst aan de milieukwaliteitsnormen voor grondwater (richtniveau RN en maximaal toelaatbare concentratie MTC) zoals vermeld in Vlarem II, Bijlage 2.4.1. en aan de drinkwaternormen (DWN) zoals vermeld in het Koninklijk besluit van 14 januari 2002 betreffende de kwaliteit van voor menselijke consumptie bestemd water dat in de voedingsmiddeleninrichtingen verpakt wordt of dat voor de fabricage en/of het in handel brengen van voedingsmiddelen wordt gebruikt.

30

Bron: VMM. Artikel: Problemen voor de kwaliteit van het groundwater (www.vmm.be)

Belconsulting N.V.


- 194 -

Tabel 6.3.10. : Grondwateranalyseresultaten voor 2004, 2005 en 2006 en milieukwaliteitsnormen voor grondwater Parameter eenheid Analyseresultaat grondwater RN MTC 11/10/02 10/03/04 10/12/04 20/04/05 31/03/06 11/07/06 geleidbaarheid µS/cm 2330 2670 2550 2540 2600 2750 chloriden mg/l 340 312 312 1505 315 335 fluoriden mg/l 4,59 4,43 4,8 4,6 4,4 4,2 sulfaten mg/l 411 481 466 414 480 490 nitraten mg/l 0,66 <1 <1 <1 <1 2,61 nitrieten mg/l <0,01 0,139 <0,1 <0,1 <0,1 <0,1 ammonium mg/l <0,5 <0,1 0,541 0,585 0,54 0,842 natrium mg/l 570 490 479 475 490 500 kalium mg/l 11 12 15,1 14,3 13,3 16 calcium mg/l 7,7 8,71 6,53 6,62 6,5 7 magnesium mg/l 3,6 3,82 3,52 3,47 3,6 3,9 mangaan µg/l <1,0 <10 <10 <10 <10 <0,1 ijzer µg/l 0,075 107 0,098 135 60 <0,1 Uitleg bij Tabel 6.3.10.: Waarden in cursief wijzen op een overschrijding van de richtnorm; Waarden in vet wijzen op een overschrijding van de maximaal toelaatbare concentratie; Waarden in blauw duiden op een overschrijding van de drinkwaternorm

400 25 / 25 25 / 0,05 20 10 100 30 20 50

/ / 1500 250 50 0,1 0,5 150 12 / / 50 200

Gelijkaardige analyseresultaten werden vastgesteld in een oudere put van Clarebout Potatoes NV (diepte 320 m), nl. voor 6 metingen tussen 07/04/1998 en 30/03/2001 werden sterk schommelende waarden waargenomen voor sulfaat (tussen 339 mg/ en 833 mg/l) en voor chloride (tussen 295 mg/l en 440 mg/l). Gemiddelde normale sulfaat-gehalten die volgens analyses31 worden waargenomen in de Sokkel (grondwatermonsters genomen in de streek rond Waregem) liggen in de range tussen 100 en 200 mg/l. Waarden die worden aangetroffen aan de rand van de depressietrechter naar de kern variëren van 200 mg/l aan de rand tot 700 mg/l in de kern. Een zelfde trend wordt waargenomen voor het chloride-gehalte, nl. gemiddelde voor een normale toestand tussen 100 en 200 mg/l, 200 mg/l aan de rand tot 500 mg/l in de kern van de depressietrechter. De verhoogde sulfaatgehaltes in de put van Clarebout Potatoes NV wijzen op de oxidatie van pyriet (FeS2). Hiermee kunnen tevens de verhoogde ijzergehaltes verklaard worden. De verhoogde waarden voor natrium, chloride en de geleidbaarheid wijzen op het opwellen van het diepere zoute water. Uit de Tabel 6.3.10. kan tevens afgeleid worden dat de drinkwaternormen voor toepassing van het grondwater in voedingsbedrijven overschreden worden voor de parameters geleidbaarheid, chloriden, fluoriden, sulfaten, ammonium en natrium. Clarebout Potatoes NV gebruikt het grondwater niet in pure vorm, maar mengt dit met leidingwater zodat er (volgens mondelinge mededeling van Clarebout Potatoes NV) wel aan de drinkwaternormen voldaan wordt. De kwaliteit van dit mixwater (in verhouding ca. 35 % grondwater en ca. 65 % leidingwater) wordt gecontroleerd door de FAVV.

31

Uit: “Colloquium Diepe Ondergrond in Vlaanderen. Ecologische en economische belangen.” Georganiseerd door UG, Prof. dr. K. Walraevens in 1997. Bron: Dieter Vandevelde, VMM, afdeling Water Cel grondwater W.-Vl., dd. 03/07/2007. Belconsulting N.V.


- 195 -

DWN

2500 250 1,5 250 50 0,5 0,5 200 / / / 50 200

Rekening houdend met de vastgestelde overschrijdingen van de milieukwaliteitsnormen voor grondwater en de drinkwaternormen, wordt de beïnvloeding van de grondwaterkwaliteit onder invloed van de grondwaterwinning als sterk negatief beoordeeeld. Ter aanvulling op Tabel 6.3.10. worden in onderstaande Tabel 6.3.11. de analyseresultaten weergegeven van het mixwater (monstername op 17/10/2006 + analyse van het monster door Laboratorium ECCA NV). In de Tabel 6.3.11. worden enkel die parameters weergegeven die in relatie tot de grondwaterkwaliteit voor dit MER relevant zijn. Tabel 6.3.11. : Analyseresultaten mixwater (ECCA, dd. 17/10/2006) in vergelijking met drinkwaternorm Parameter Eenheid Analyseresultaat Drinkwaternorm Nitriet mg/l 0,18 0,5 Nitraat mg/l 2,1 50

In het analyseverslag staat vermeld dat de bacteriologische en fysicochemische kwaliteit van het onderzochte staal aanvaardbaar is. Voor de parameters nitriet en nitraat wordt dit gestaafd in bovenstaande tabel. Er is echter geen analyse gebeurd op de andere in Tabel 6.3.10. opgenomen parameters (geleidbaarheid, chloride, sulfaat, natrium, ammonium, fluoride), zodat hier geen beoordeling over kan gebeuren. Er wordt aanbevolen deze toetsing alsnog te doen en de resultaten toe te voegen aan de milieuvergunningsaanvraag. Ter info wordt in onderstaande Tabel 6.3.12. de samenstelling weergegeven van het leidingwater dat in Nieuwkerke geleverd wordt. De leidingwaterkwaliteit dient te voldoen aan de eisen van het besluit van de Vlaamse Regering van 12/12/2002. Tabel 6.3.12. : Samenstelling leidingwater te Nieuwkerke (bron: VMW, staalname op 21/06/2007) Parameter Eenheid Analyseresultaat Drinkwaternorm geleidbaarheid µS/cm 817 2100 Chloriden mg/l 56 250 Fluoriden mg/l 0,4 1,5 Sulfaten mg/l 136 250 Nitraten mg/l 3 50 Nitrieten mg/l < 0,03 0,1 Ammonium mg/l < 0,3 0,5 Natrium mg/l 46,8 200 Kalium mg/l 5,7 / Calcium mg/l 117,7 270 Magnesium mg/l 24 50 Mangaan µg/l < 10 50 Ijzer µg/l < 75 200

De kwantitatieve bijdrage van de grondwaterwinning van Clarebout Potatoes NV tot de algemene sokkelproblematiek en dus de invloed van deze grondwaterwinning op regionaal niveau kan o.b.v. de beschikbare gegevens (zie ook regionaal model hierboven) niet ingeschat worden. De beoordeling dient gemaakt te worden rekening houdend met alle grondwaterwinningen in de wijde omgeving die uit hetzelfde grondwaterlichaam water putten. Dit overstijgt het beoordelingsniveau van dit MER. Rekening houdend met de algemene beleidsvisie voor een maximale afbouw van de grondwaterwinningen in het sokkelsysteem, heeft Clarebout Potatoes N.V. wel een onderzoek gevoerd naar de mogelijkheid tot het inzetten van alternatieve waterbronnen.

Belconsulting N.V.


- 196 -

Deze alternatieven maken deel van het in dit MER beschouwde ‘uitvoeringsalternatief 4 i.v.m. grondwatergebruik’ en wordt verder besproken onder §6.3.7. ‘Afweging van de alternatieven’.

6.3.5.5. Grondwaterverontreiniging De verharde delen op de site zijn van de niet-verharde delen gescheiden door een goot. Zo bestaat er geen contact tussen de delen die in contact kunnen komen met verontreinigende stoffen en de niet-verharde delen waar het water in de bodem infiltreert. Ook tussen het deel van de verharde oppervlakte dat afvloeit naar de riolering en de rest van de verharde oppervlakte is een goot voorzien. Het water dat in de goot terecht komt, wordt afgevoerd naar de waterzuivering. De opslagreservoirs van verontreinigende stoffen zijn geplaatst conform Vlarem. D.w.z. dat het dubbelwandige tanks betreft, dat zij op lekbakken staan en/of ingekuipt zijn. Bovendien staan de opslagreservoirs opgesteld op locaties waarvan het kuiswater naar de waterzuivering wordt afgevoerd. Het risico op grondwaterverontreiniging t.g.v. lekken zal dan ook niet significant zijn.

6.3.5.6. Calamiteiten In het recente verleden heeft er zich éénmaal (dd. 16/02/2007) een calamiteit voorgedaan op het waswatersysteem. T.g.v. een technisch defect ging het waswater uitzonderlijk naar de triageput, welke het toestromende waswater niet kon slikken. Hierdoor stroomde het waswater (mengeling van water en tarra) gedurende een 5-tal minuten de openbare weg op. Volgens mededeling van Clarebout Potatoes NV werd deze calamiteit echter snel opgemerkt door de ploegchef zodat het defect snel hersteld kon worden en op een uur tijd de weg was schoongemaakt. In de actuele situatie (september 2007) is men echter bezig aan de bouw van een nieuwe triage. Het hoofdaandeel van het waswatersysteem wordt verhuisd naar deze nieuwe triage. Het waswatercircuit zal een gesloten systeem zijn zodat er onder normale omstandigheden geen water weggepompt wordt naar de WZI. Niettemin wordt er in de triage een nieuwe put geïnstalleerd met een pomp en reservepomp die ervoor zorgen dat al het water bij enige waterverlies of calamiteit naar de WZI gepompt wordt. Bij het in het ergste geval falen van die pompen komt eerst heel de triage zo’n 40-50cm onder water te staan (triage is volledig ingekuipt). Als er dan toch nog water ergens over zou lopen dan loopt het naar de vuilregenwaterzone waar er ook een put zit met een pomp met reservepomp die het water naar de WZI sturen. Zowel de pompen bij de nieuwe triage als de pompen bij de vuil-regenwaterzone zijn gevisualiseerd en bij een defect komt er hiervan een alarm op het centraal systeem dat opgevolgd wordt door de operatoren en ploegchefs. Het is dan ook duidelijk dat in de toekomstige situatie de kans op een calamiteit in het waswatersysteen nihil zal zijn (niet significant effect).

Belconsulting N.V.


- 197 -

6.3.5.7. Toetsing aan BBT In deze paragraaf zullen de voor dit bedrijf relevante bevindingen uit de BBT-studie ‘groentenen fruitverwerkende nijverheid' aangehaald worden. Relatie tussen BBT en afvalwaterlozingsnormen In de BBT-studie wordt de relatie beschreven tussen BBT en de huidige Vlarem-IIlozingsnormen waarbij ook een suggestie wordt gedaan naar nieuwe normen voor fosfor en stikstof. De onderbouwing van de relatie gebeurt o.b.v. Zuiveringsscenario's en kostprijsberekening Voor Clarebout Potatoes NV dient de vergelijking gemaakt te worden met de normen voor lozing van stedelijk afvalwater (Bijlage 5.3.1.; zie eerder onder §.6.3.5.2.). In de BBT-studie staat het volgende vermeld inzake normen lozing stedelijk afvalwater: “De huidige normen lozing stedelijk afvalwater kunnen voor wat betreft zwevende stof, COD en stikstof totaal gehaald worden door toepassing van primaire zuivering, gevolgd door anaërobe en aërobe zuivering (inclusief nitrificatie/denitrificatie/defosfatatie) en bovendien door flocculatie/coagulatie/filtratie. De norm voor fosfor totaal daarentegen kan niet in alle omstandigheden gehaald worden. Primaire zuivering gevolgd door secundaire zuivering (anaërobe en aërobe zuivering, inclusief nitrificatie/denitrificatie/defosfatatie) en beperkte tertiaire zuivering (flocculatie/coagulatie/filtratie) is de BBT voor grote aardappelverwerkende bedrijven die lozen op gevoelig oppervlaktewater, indien de vergunningsverlenende overheid oordeelt dat de verbeterde kwaliteit van het ontvangende water opweegt tegen de verhoogde afvalproductie en energiegebruik. De aanbevolen maximum normen voor aardappelverwerkende bedrijvenbij lozing op gevoelig oppervlaktewater zijn de huidige lozingsnormen stedelijk afvalwater voor > 10.000 IE afvalwater, met aanpassing van Ntot- en Ptot-norm: zwevende stoffen: 35 mg/l COD: 125 mg/l BOD: 25 mg/l Ntot: 15 mg/l Ptot: 10 mg/l (1) (1): rekening houdend met een Ptot-gehalte van 200 mg/l in het ruw afvalwater”

Inzake de basiskwaliteitsnormen voor oppervlaktewater staat het volgende in de BBT-studie vermeld: “Voor het behalen van de basiskwaliteitsnormen dienen dezelfde technieken te worden ingezet als voor het behalen van de normen lozing stedelijk afvalwater, vermoedelijk gevolgd door nog één of meerdere bijkomende zuiveringsstappen zoals microfiltratie, actieve koolfiltratie of omgekeerde osmose. Deze technieken worden als te duur voor BBT gekenmerkt.”

Belconsulting N.V.


- 198 -

Besluitend wordt gesteld dat “een zuivering volgens BBT bestaat uit een primaire zuivering gevolgd door een anaërobe voorzuivering en een aërobe zuivering met biologische denitrificatie/defosfatatie. Indien de vergunningverlenende overheid oordeelt dat de verbeterde kwaliteit van het ontvangende water en het al dan niet behalen van de kwaliteitsdoelstellingen opweegt tegen de verhoogde afvalproductie en energiegebruik en de bijkomende kosten die het bedrijf zich moet getroosten, is bovendien een bijkomende flocculatie/coagulatie/filtratiestap BBT.” Clarebout Potatoes NV beschikt (na de recentste aanpassingen) over (zie ook eerder onder §2.3.1.3.c. 'Installaties/eenheden verbonden aan de behandeling van nevenstromen'): Primaire zuivering: mechanische voorzuivering over een boogzeef en in een lamellenseparator; Secundaire zuivering: anaërobe zuivering (Type UASB) + aërobe zuivering inclusief voor- en nageschakelde denitrificatietank en defosfatatie + nabezinker; Tertiaire zuivering: extra lamellenseparator met poly-electroliet dosering. Clarebout Potatoes NV voldoet dan ook aan de basisBBT-voorwaarden. BBT-vergunningsnormen m.b.t. watergebruik en waterhergebruik In de BBT-studie wordt het volgende aanbevolen: “Indien de overheid oordeelt dat, omwille van de grondwatervoorraden, een verregaande beperking van het gebruik van (diep) boorputwater vereist is, kan zij het bedrijf in de vergunning beperkingen opleggen. Zij kan zich hierbij baseren op het volgende voorstel van BBT-hoeveelheden van gebruik van hoogkwalitatief water (d.i. Boorputwater, leiding- of stadswater, of recuperatiewater van drinkwaterkwaliteit, nl. bij tekort aan grondwater is volgende BBT-hoeveelheid voorgesteld voor een aardappelverwerkend bedrijf: 5,1 m³ hoogkwalitatief water/ton eindproduct. Bij een tekort aan grondwater dient door het Vlaamse milieubeleid te worden uitgemaakt of een verslechtering van de andere milieucompartimenten (afvalproductie, energieverbruik,...) acceptabel geacht wordt, indien verregaande waterbesparende maatregelen worden toegepast. Toetsing van de BBT m.b.t waterbesparing impliceert bovendien vaak bijkomende investeringen. Er dient op gewezen te worden dat hiervoor een voldoende lange overgangstermijn dient te worden voorzien. Dergelijke overgangstermijnen dienen echter bedrijf per bedrijf te worden bepaald door de vergunningsverlenende overheid. De overheid kan zich op bovenstaand voorstel inzake de beperking van het gebruik van hoogkwalitatief water (o.a. diep boorputwater) baseren in de veronderstelling dat er voldoende alternatieve waterbronnen voorhanden zijn om aan de totale waterbehoefte te voldoen; de lokale omstandigheden van het bedrijf in rekening worden gebracht; de noodzakelijke kosten over een voldoende lange periode gespreid kunnen worden, en rekening houdend met de hydrogeologie.” De waterbehoefte bij Clarebout Potatoes NV wordt voor 43 % (in alt. 2B) tot 49 % (in alt. 1A) ingevuld door secundair water.

Belconsulting N.V.


- 199 -

De behoefte aan hoogkwalitatief water (leidingwater en grondwater) bedraagt (zie ook eerder Tabel 6.3.3.) bedraagt 1,2 m³/ton eindproduct (= diepvriesproduct) in alt. 1A en 2A en alt. 2B; 1,4 m³/ton eindproduct (= diepvriesproduct + vloken) in alt. 1B. Deze waterhoeveelheden (m³ hoogkwalitatief water/ton eindproduct) situeren zich ruim onder de voorgestelde maximum hoeveelheid in de BBT-studie.

6.3.6.

Maatregelen

6.3.6.1. Maatregelen m.b.t. waterverbruik en hemelwaterafvoer Daar het waterverbruik in de condensors (> 10 m³/u of > 87.600 m³/jaar) groter is dan de beschikbare hoeveelheid hemelwater afkomstig van de dakoppervlakte en de nietverontreinigde grondoppervlakte (in totaal gemiddeld 30.413 m³/jaar) wordt er aanbevolen om het hemelwater blijvend maximaal op te vangen en aan te wenden. Overeenkomstig het Besluit van 1/10/2004 dient er buffer voorzien te worden voor de bijkomende verharde oppervlakte t.h.v. T2. Wegens het reeds voorziene (voldoende gedimensioneerde) regenwaterbekken en de continue vraag naar hemelwater voor de condensors lijkt het logisch dat ook deze hemelwaterhoeveelheid naar dit bekken wordt afgevoerd. Dit strookt bovendien met het principe van het maximaal nuttig hergebruik van hemelwater.

6.3.6.2. Oppervlaktewaterkwaliteit In eerste instantie wordt hier nog eens opgemerkt dat de beoordeling van de impact op de oppervlaktewaterkwaliteit van Noordhoekbeek en Douvebeek slechts een benaderend beeld geeft van de werkelijk te verwachten toestand. Dit omdat er uitgegaan wordt van analyseresultaten van 2006 die niet volledig representatief zijn voor de te verwachten toestand en met éénmalig gemeten debieten in de ontvangende waterlopen . Er werden in 2007 nog wijzigingen doorgevoerd aan de waterzuivering die de analyseresultaten zullen beïnvloeden (nl. verwachte verbetering van de toestand). Zo verwacht Clarebout Potatoes NV dat er met de nieuwe lamellenseparator (tussen nabezinker en meetgoot + operationeel sinds eind mei 2007) een gehalte aan totaal fosfaat van gemiddeld 2 mg/l kan gehaald worden en dat ook het CZV-gehalte nog sterk kan gereduceerd worden. Door het ontbreken van recente en volledig representatieve analyseresultaten tijdens de loop van de MERprocedure, is het in eerste instantie noodzakelijk dat de evaluatie van de effecten opnieuw gebeurt wanneer er voldoende representatieve analyseresultaten beschikbaar zijn. Met representatieve analyseresultaten worden resultaten bedoeld van een situatie waarin alle zuiveringseenheden gedurende reeds een aantal maanden optimaal operationeel zijn. Deze aanvullende studie dient toegevoegd te worden aan de milieuvergunningsaanvraag.

Zoals onder §6.3.5.7. reeds werd aangetoond, voldoet de waterzuiveringsinstallatie van Clarebout Potatoes NV aan de BBT-basisvoorwaarden.

Belconsulting N.V.


- 200 -

O.b.v. de effectbespreking in het MER is het daarentegen wel duidelijk dat de lozing van het bedrijfsafvalwater een grote invloed heeft op de waterkwaliteit van de Noordhoekbeek en de Douvebeek. De meest bepalende parameters hierin zijn orthofosfaat en totaal fosfaat, chloride en CZV. Voor de Noordhoekbeek is het duidelijk dat de waterkwaliteit steeds in grote mate zal bepaald worden door de kwaliteit van het lozingswater. Voor totaal fosfor vb. is het zo dat indien zelfs zou uitgegaan worden van een gehalte van 1 mg/l voor totaal fosfaat (= lozingsvoorwaarde Bijlage 5.3.1.A), de lozing van Clarebout Potatoes NV met een verwacht lozingsdebiet van 1.142 mg/l (alt. 2B) nog steeds een bijdrage van 41% tot de MKN voor de Noordhoekbeek heeft. Het is dus duidelijk dat, ondanks een verregaande zuiveringsgraad van de waterzuiveringsinstallatie, er nog steeds een grote invloed op de kwaliteit van de Noordhoekbeek blijft bestaan. Dit is gekoppeld aan de aard van de waterloop, het betreft nl. een kleine waterloop met een beperkt natuurlijk debiet. De enige mogelijkheden om het bedrijfsafvalwater toch te kunnen lozen, zijn: 1) Ofwel laat de overheid (VMM) toe dat de kwaliteit van de Noordhoekbeek sterk bepaald wordt door de lozing. Dit kan kaderen in de stelling die vermeld wordt in het Bekkenbeheerplan van de Leie waarin gesteld wordt dat versoepeling van de kwaliteitsnorm een oplossing kan bieden voor industriële lozingen op kleine beken. 2) Indien dit niet het geval is, dient de Noordhoekbeek ontlast te worden door het lozingspunt rechtstreeks (al dan niet via een openbare collector) op de Douvebeek te voorzien. De versoepeling van de lozingsnorm i.k.v. het Bekkenbeheerplan kan enkel gelden voor de rechtstreeks ontvangende waterloop, nl. de Noordhoekbeek, en dus niet voor de Douvebeek. Voor de Douvebeek worden dan ook volgende voorwaarden gesteld (aan te tonen in aanvullende studie): 1) In eerste instantie dient aangetoond te worden dat de bijdrage tot de MKN in de grootteorde van 10 % ligt. 2) Indien hier niet aan voldaan wordt, dan dient in tweede instantie aangetoond te worden dat de MKN voor de Douvebeek (= basiswaterkwaliteitsdoelstelling), na menging met het lozingswater van Clarebout, niet overschreden wordt. Om dit te kunnen aantonen, dient de kwaliteit van de Douvebeek op het punt van lozing gekend te zijn (het zou sowieso nuttig zijn om een waterstaal te nemen vóór en na punt van lozing om de exacte bijdrage van de lozing van Clarebout te kunnen bepalen. Om de invloed op de Douvebeek voor meer situaties te kunnen inschatten (droogweeromstandigheden, natte weersomstandigheden,…) zou het bovendien nuttig zijn het debiet van de Douvebeek op te volgen voor verschillende weersomstandigheden. Indien niet kan voldaan worden aan bovenvermelde voorwaarden, dan is verdere optimalisatie nodig via: Optimalisatie van de waterzuivering (vb. verdergaande verwijdering P door implementatie struvietreactor, onderzoek naar reductie Cl-gehalte door vb. membraantechnologie of door FeCl3 te vervangen door een andere stof,…); Procesaanpassing (vb. reductie waterbehoefte, optimalisatie van de ontharders om het Clgebruik te kunnen reduceren,…).

Belconsulting N.V.


- 201 -

De fasering van de uitbreiding dient (vanuit het oogpunt om te beantwoorden aan de MKN voor de Douvebeek) afgestemd te worden op bovenstaande, nl. meer lozing mogelijk indien: Emissies Clarebout kunnen geoptimaliseerd worden; En/of een verbetering van de waterkwaliteit van de Douvebeek (door beperking emissies Clarebout en/of externe emissies) een grotere lozingshoeveelheid aankan. Dit kan gebeuren in overleg met de overheid (VMM). Volgens de verwachtingen van Clarebout Potatoes NV zal het gehalte aan totaal P en CZV zodanig kunnen gereduceerd worden in de waterzuivering, dat er -o.b.v. de beschikbare debietsgegevens voor de Douvebeek- mag verwacht worden dat de MKN voor minder dan 10 % zal ingevuld worden. Dit dient echter aangetoond te worden in de aanvullende studie o.b.v. de representatieve analyseresultaten. Voor orthofosfaat en chloride kan deze invulling echter niet gehaald worden. (Onrechstreekse) lozing op de Douvebeek kan maar indien de overheid (VMM) een versoepeling van de norm toelaat.

6.3.6.3. Maatregelen m.b.t. grondwaterverlaging Bij de beslissing inzake de al dan niet verdere afbouw van het vergund grondwaterdebiet dient rekening gehouden te worden met de andere bedrijven in de streek die grondwater uit hetzelfde aquifersysteem oppompen, met de inspanningen die het bedrijf reeds doet of de investeringen die het bedrijf wil doen om de benodigde hoeveelheid hoogkwalitatief water ook uit andere bronnen te putten en dit in relatie tot de behoefte aan hoogkwalitatief water. Daar het niet mogelijk is om de invloed van een individueel bedrijf op regionaal niveau te beschouwen, is duidelijk dat deze beslissing vanuit het beleid dient genomen te worden en bijgevolg de reikwijdte van dit MER overstijgt. Rekening houdend met de algemene beleidsvisie die stelt dat de grondwateroppomping uit het sokkelsysteem maximaal dient afgebouwd te worden, kan hier wel vermeld worden dat het logisch is dat indien het bedrijf in de toekomst haar productiecapaciteit wenst uit te breiden en daardoor een grotere waterbehoefte creëert, het bedrijf deze bijkomende behoefte invult door het gebruik van andere bronnen dan grondwater. De enige mogelijkheid om de invloed van de grondwateronttrekking op de grondwaterkwaliteit (door beluchting en sterke oppomping) te vermijden, is het laten stijgen van het grondwaterpeil in de Sokkel (tot boven het dak van de watervoerende laag om oxidatie te vermijden). De al dan niet afbouw dient overwogen te worden op overheidsniveau (zie hierboven). Inzake de controle van de mixwaterkwaliteit in relatie tot de drinkwaternormen (cfr. Koninklijk besluit van 14/01/2002) dienen er aanvullende analyses te gebeuren op het mixwater (dat aangewend wordt in de productiestappen waarvoor drinkwaterkwaliteit vereist is). Er zijn immers geen analyseresultaten beschikbaar voor de aan de grondwaterkwaliteit gerelateerde significante parameters zoals geleidbaarheid, chloride, sulfaat, natrium, ammonium en fluoride. De analyseresultaten dienen toegevoegd te worden aan de milieuvergunningsaanvraag.

Belconsulting N.V.


- 202 -

6.3.7.


Uitvoeringsalternatief 1 m.b.t. productiecapaciteit De effecten voor de 4 verschillende scenario’s inzake productiecapaciteit werden reeds behandeld onder de verschillende bestudeerde effectgroepen. Het is duidelijk dat het primair waterverbruik het grootst is in alternatief 2B (810 ton + vlokken) en afneemt in de volgorde alt. 2B, alt. 2A, alt. 1B en alt. 1A (zie eerder Tabel 6.3.3.). Vanuit het oogpunt om het primair waterverbruik (en zeker het grondwaterverbruik maximaal te beperken scoort alt.1A beter dan alt. 2B (in dezelfde volgorde als hierboven vermeld). De 4 alternatieven worden wel gelijkaardig beoordeeld indien de extra waterbehoefte die gecreëerd wordt bij een hogere productiecapaciteit ingevuld wordt door secundaire bronnen (o.a. door verdergaande zuivering effluentwater). De technische haalbaarheid van verdergaande zuivering is echter nog een onzekerheid (pilootproject loopt pas in april/mei 2008). Indien geen verdergaande zuivering mogelijk is, dient de waterbehoefte in alternatieven 2A en 2B verder ingevuld te worden door leidingwater (zie ook verder onder ‘Uitvoeringsalternatief m.b.t. grondwatergebruik’). De impact op de oppervlaktewaterkwantiteit wordt gelijkwaardig beoordeeld voor de 4 alternatieven (voldoende afvoercapaciteit in de Noordhoekbeek). De kwalitatieve impact (bepaald o.b.v. de bijdrage tot de MKN door het lozingswater van Clarebout Potatoes NV voor de analyseresultaten van 2006) is sterk negatief voor de 4 scenario’s en zal toenemen in deze volgorde: 1A, 1B, 2A en 2B.

Uitvoeringsalternatief 2 m.b.t. WKK Het biogas dient gereinigd (ontzwaveld) te worden vooraleer het in de WKK aangewend wordt. Ontzwaveling kan op biologische wijze gebeuren door wassen met actief slib. Sulfide komt hierbij finaal als sulfaat in effluent terecht. O.b.v. ervaring met andere installaties werd (door Clarebout Potatoes NV) berekend dat bij dit proces 6 mg sulfaat/l in het afvalwater zal zitten. Na recuperatie bedraagt deze hoeveelheid maximaal 20 mg sulfaat per liter lozing. Uit analyseresultaten t.h.v. de nabezinker (dd. 15/07/2005) blijkt dat het actuele sulfaatgehalte 128 mg/l bedraagt. Samen met de verwachte stijging van 20 mg/l blijft dit nog ruim onder de milieukwaliteitsnorm voor oppervlaktewater (250 mg/l SO42-). De werking van de WKK heeft geen significante invloed op het gehalte van andere parameters. Het effect op de oppervlaktewaterkwaliteit bij uitvoering van dit alternatief t.o.v. het niet uitvoeren van de WKK wordt bijgevolg beoordeeld als licht negatief. Uitvoeringsalternatief 3 m.b.t. transporttijden Voor de discipline ‘Water’ levert dit geen verschil op in de beoordeling. Uitvoeringsalternatief 4 m.b.t. grondwatergebruik Kwantitatieve benadering In het kader van de verdere afbouw van het grondwaterverbruik (zie ook eerder onder §6.3.5.4. ‘Grondwateroppomping’) werd in maart 2004 een studie ‘Onderzoek Alternatieve Waterbevoorrading Clarebout Potatoes N.V.’ uitgevoerd. Uit deze studie resulteerden 2 mogelijke haalbare oplossingen voor een verminderd gebruik van het diepe grondwater uit Sokkel en Krijt, nl.: Belconsulting N.V.


- 203 -

Meer gebruik van leidingwater; Verdergaande zuivering van het afvalwater zodat dit voor meerdere toepassingen kan aangewend worden. In navolging hiervan bestudeerde Clarebout Potatoes NV de mogelijkheden van een groter gebruik van bovengenoemde bronnen. Volgende acties werden hiertoe ondernomen: Recente aanpassing aan het leidingwaternet waardoor actueel (technisch gezien) tot 70 m³/uur (1.680 m³/dag of rekening houdend met 340 productiedagen 571.200 m³/jaar) kan opgepompt worden. Het actuele gemiddelde afnamedebiet bedraagt 30 m³/u (720 m³/u of rekening houdend met 340 productiedagen 244.800 m³/jaar); Samenwerking met de VMW aan een project om door opconcentratie van het effluentwater via Ultrafiltratie (UF) en Omgekeerde Osmose (RO) hoogkwalitatief water te maken. Het pilootproject (testen naar de technische haalbaarheid) zal lopen in april/mei 2008. Exacte resultaten inzake beschikbare hoeveelheden water zijn gedurende de MERprocedure dan ook nog niet beschikbaar. Op basis van een aantal eenvoudige berekeningen (uitgevoerd door Clarebout Potatoes NV) kunnen wel reeds een aantal veronderstellingen gemaakt worden. De effectbeoordeling o.b.v. deze veronderstellingen is dan ook louter indicatief en dient geherevalueerd te worden wanneer de resultaten van het pilootproject bekend zijn. Het potentieel debiet aan water met drinkwaterkwaliteit dat bij Clarebout Potatoes NV door opconcentratie kan bekomen worden, wordt ingeschat op 20 m³/u (480 m³/dag of rekening houdend met 340 productiedagen 163.200 m³/jaar). Hierbij wordt rekening gehouden met: o een effluent debiet uit de WZI van 80 tot 100 m³/u; o 40 m³/u dat benodigd is als schoonwater/waswater en dus niet kan aangewend worden voor de opconcentratie; o 70 % rendement voor de ultrafiltratie en de omgekeerde osmose. Op basis van deze potenties voor aanvulling en vernieuwing van de waterbronnen, kan de potentie voor afbouw van het grondwatergebruik geëvalueerd worden. Hierbij zijn er ontelbare scenario’s mogelijk. Het is niet de bedoeling van dit MER om alle mogelijke scenario’s weer te geven. Hieronder wordt enkel suggestief aangegeven in hoeverre afbouw mogelijk is wanneer men uitgaat van een aantal alternatieve bronnen (leidingwater en/of verder gezuiverd effluentwater). Voor de evaluatie wordt het scenario met het grootste waterverbruik genomen (d.i. alternatief 2B ‘810 ton + vlokken’ en stemt overeen met de door Clarebout Potatoes NV gewenste situatie). Bij de aangenomen scenario’s wordt uitgegaan van volgende primaire waterbehoefte (of behoefte aan water met een gelijkaardige kwaliteit) (zie eerder Tabel 6.3.3.) en van een aantal praktische beperkingen: TOTALE primaire waterbehoefte: 471.136 m³/jaar, waarvan: o Leidingwater (drinkwaterkwaliteit): 369.723 m³/jaar; o Grondwater: 71.000 m³/jaar; o Niet-verontreinigd hemelwater: 30.413 m³/jaar; Actueel afnamedebiet aan leidingwater: 30 m³/uur of 244.800 m³/jaar (rekening houdend met 340 productiedagen). Potentieel debiet aan verder gezuiverd effluentwater met drinkwaterkwaliteit: 163.200 m³/jaar.

Belconsulting N.V.


- 204 -

Scenario 1: ‘maximaal gebruik van leidingwater en maximaal gebruik van verder gezuiverd effluentwater’ (= optimaal scenario voor grondwaterafbouw) INDIEN uitgaand van totale primaire waterbehoefte: 471.136 m³/jaar, waarvan: o Leidingwater: 244.800 m³/jaar; o Verder gezuiverd effluentwater: 163.200 m³/jaar o Niet-verontreinigd hemelwater: 30.413 m³/jaar; DAN: grondwaterbehoefte = 32.723 m³/jaar. In het optimale scenario 1 zou een afbouw van 54 % van de huidige vergunde grondwaterhoeveelheid (71.000 m³/jaar) mogelijk zijn en 60% van de oorspronkelijke vergunde grondwaterhoeveelheid (81.000m³/jaar). In dit scenario zal ca. 63 % van de totale waterbehoefte kunnen ingevuld worden door secundair water. Dit is een sterke verbetering t.a.v. het gebruik aan secundair water in de actuele situatie (ca. 49 % in alternatief 1A; zie eerder Tabel 6.3.3.): matig positief effect. Scenario 2: ‘maximaal gebruik van leidingwater waarbij geen mogelijkheid tot verdere zuivering effluentwater’ INDIEN uitgaand van totale primaire waterbehoefte: 471.136 m³/jaar, waarvan: o Leidingwater: 244.800 m³/jaar; o Niet-verontreinigd hemelwater: 30.413 m³/jaar; o Grondwater 71.000 m³/jaar o Totaal = 346.213 DAN: o Actuele grondwaterbehoefte blijft bestaan + o Tekort aan primair water: 124.923 m³/jaar DUS: De enige optie om de primaire waterbehoefte in alternatieven 2B (en 2A) in te vullen is door een verhoogd gebruik aan leidingwater, nl. tot 45 m³/uur. Technisch gezien is dit bij Clarebout Potatoes NV mogelijk (nl. toevoerleiding voorzien voor een afname tot 70 m³/u). De haalbaarheid t.a.v. de waterafname in de ganse gemeente dient bij de VMW gecheckt te worden. Daarnaast dient er, indien de voorwaarden volgens de vergunning van 29/07/2004 geldig zouden blijven, een groter opslagvolume voor leidingwater voorzien te worden op de site van Clarebout. Verdere afbouw van het grondwatergebruik is in dit scenario enkel mogelijk indien er dan nog meer leidingwater wordt afgenomen. Zoals reeds eerder vermeld werd, dient bij de beslissing tot verdere afbouw van het grondwaterverbruik voor een specifiek bedrijf rekening gehouden te worden met de andere bedrijven in de streek die grondwater uit hetzelfde aquifersysteem oppompen, met de inspanningen die het bedrijf reeds doet of de investeringen die het bedrijf wil doen om de benodigde hoeveelheid hoogkwalitatief water ook uit andere bronnen te putten en dit rekening houdend met de technische haalbaarheid van specifieke zuiveringstechnieken en de behoefte aan hoogkwalitatief water. Indien Clarebout Potatoes NV een afbouw van het grondwaterverbruik zou opgelegd krijgen, kan zij overwegen om deel te nemen aan het ‘grijs water project’. Het ‘grijs water project’ is een sokkelwaterproject in Zuid-West-Vlaanderen waarbij bedrijven worden aangemoedigd het sokkelwatergebruik te verminderen. In ruil voor het verminderde grondwaterdebiet, kan de watermaatschappij tot 30 % subsidies krijgen (voor het overeengekomen verminderde debiet) voor installaties nodig voor het voorzien van alternatieve bronnen met een gelijkaardige kwaliteit, vb. onthardingsinstallatie voor ontharden van leidingwater, installatie Belconsulting N.V.


- 205 -

voor de verdere opconcentratie van effluentwater. Ter info: Clarebout Potatoes NV heeft hier vroeger reeds voor geïnformeerd, maar beschouwde deelname aan het ‘grijs water project’ niet als een optimaal alternatief. De aangeboden omvang aan ‘grijs water’ bedroeg slechts 10.000 m³/jaar (met 2004 als referentiejaar). Daarnaast kon Clarebout Potatoes NV het risico (nog niet) nemen om zich te engageren tot een inbinding van het grondwaterverbruik. Kwalitatieve benadering De verdergaande zuivering van het effluentwater impliceert wel een opconcentratie van het concentraatwater afkomstig van de omgekeerde osmose en dus een grotere concentratie in het lozingswater. O.b.v. de huidige kennis verwacht Clarebout Potatoes NV dat de concentraties voor BZV, CZV, totaal fosfor, totaal stikstof en chloride na opconcentratie met een factor 3,4 zullen verhogen (bepaald o.b.v. debiet dat naar ultrafiltratie gaat en vervolgens resterend debiet naar omgekeerde osmose en rekening houdend met een rendement van ultrafiltratie en omgekeerde osmose van 70 %). Door een groter hergebruik van gezuiverd proceswater, zal het lozingsdebiet daarentegen geringer zijn. De totale vracht in het lozingswater zal dus niet wijzigen. Voor de lozingsinvloed op de waterlopen houdt dit enerzijds in dat voor bovenvermelde parameters zeker niet meer aan de actueel geldende lozingsnormen zal kunnen voldaan worden en anderzijds dat de impact op de Noordhoekbeek t.h.v. het lozingspunt vergroot, nl. lozing van meer geconcentreerd bedrijfsafvalwater. Na menging echter zal de impact op de waterkwaliteit dezelfde zijn als deze van de lozing van niet opgeconcentreerd water met een groter debiet (immers identieke vuilvracht). Voor de Douvebeek mag dan ook, rekening houdend met een volledige menging van het lozingswater met het water van de Noordhoekbeek, verwacht worden dat de impact identiek zal zijn aan deze die reeds eerder werd ingeschat o.b.v. de beschikbare analyseresulaten. Gekoppeld aan de reeds vermelde maatregel voor de Noordhoekbeek, dient de overheid te beslissen of deze plaatselijke nog grotere impact op de Noordhoekbeek kan toegestaan worden. Evaluatie alternatief 4 Uit bovenvermelde resultaten blijkt dat kwantitatief een verdere afbouw van het grondwatergebruik enkel mogelijk zou zijn indien een deel van het effluentwater verder gezuiverd wordt tot drinkwaterkwaliteit en/of indien een groter afnamedebiet aan leidingwater kan voorzien worden (overeen te komen met VMW). Indien gekozen wordt voor het scenario met een opconcentratie van het effluentwater van de waterzuivering, dan houdt dit wel in dat er grotere concentraties aan vuilvracht in het oppervlaktewater terecht komen. Dit heeft vooral een bijkomende negatieve impact op de Noordhoekbeek en dan vooral t.h.v. het lozingspunt. Voor de Douvebeek is er geen verschil in impact bij lozing van niet opgeconcentreerd water. Er zal wel een verschil zijn in impact voor de Douvebeek indien de maatregel van rechtstreekse lozing op de Douvebeek wordt opgevolgd. Dit scenario geniet enerzijds de voorkeur op het vlak van een maximaal hergebruik van secundair water t.o.v. het gebruik van primair water, maar heeft anderzijds (plaatselijk) een versterkt negatief effect op de oppervlaktewaterkwaliteit. De afweging tussen beide (verhoogd gebruik schoon water en potentiële afbouw grondwatergebruik t.o.v. toekennen verhoogde lozingsnorm en plaatselijk grotere impact op oppervlaktewaterkwaliteit) dient op hoger niveau (vergunningverlenende overheid) te gebeuren.

Belconsulting N.V.


- 206 -

6.4. Mens-ruimtelijke ordening en verkeer 6.4.1.


Het studiegebied kan op verschillende schaalniveaus afgebakend worden (zie Figuur 6.4.1.). Op microniveau omvat het studiegebied de bedrijfssite en de Heirweg. Op mesoniveau wordt het studiegebied uitgebreid met de kern Nieuwkerke, de invalswegen tot de kern en de omgeving waar geurhinder wordt vastgesteld. Op macroniveau bestaat het studiegebied uit de regio Heuvelland tot de primaire wegen/hoofdwegen (N58, A25). In wat volgt wordt vooral dieper ingegaan op het micro- en mesoniveau. Het macroniveau zal vooral het aspect verkeer behandelen. In wat volgt wordt na de juridische en beleidsmatige context en de methodologie, dieper ingegaan op de aanwezig functies, bestemmingen en de verkeersaspecten van het studiegebied op de verschillende schaalniveaus.

6.4.2.


Structuurplan Vlaanderen en provinciaal structuurplan In de omgeving van Nieuwkerke zijn er noch primaire wegen noch secundaire wegen. Op 5 km ten zuiden van Nieuwkerke (vogelvlucht) ligt een autosnelweg A25 (Frankrijk). Ontwerp gemeentelijk structuurplan Heuvelland (ontwerp is opgestuurd naar de provincie ter goedkeuring op 19/10/2006) De gemeente wenst het woonuitbreidingsgebied van Nieuwkerke niet verder voor wonen aan te snijden. Het gebied sluit immers aan op de bedrijfssite van Clarebout. De gemeente grijpt dan ook dit gebied aan om het bedrijf enerzijds een degelijke buffer te geven, en het anderzijds in te richten als speelbossen en -weide. Deze visie werd al geconcretiseerd in het BPA Heirweg. Daarnaast werden maatregelen genomen om de milieu- en visuele hinder te verbeteren. Na het vastleggen van deze contouren in het BPA, is een verdere ruimtelijke uitbreiding niet meer wenselijk. Tussen het bedrijf en de Dranouterstraat combineert het BPA Heirweg de te voorziene buffer rond het bedrijf met de aanleg van een bos (aansluitend op het bestaande bos aan de Dranouterstraat) met medefinanciering door Clarebout Potatoes nv. Met de kern van Nieuwkerke als knooppunt, wordt in het deelgebied een recreatief circuit uitgebouwd. Landelijke wegen en buurtwegen vormen hierbij de dragers. Mobiliteitsplan De gemeente Heuvelland beschikt over een goedgekeurd mobiliteitsplan (conform verklaard op 14/10/2002). Het gemeentebestuur van Heuvelland hoopt een deel van het doorgaand vrachtvervoer om te leiden. Dit weerhoudt niet dat er verdere verkeersmaatregelen kunnen worden toegepast in de doortochten van de kernen. In het mobiliteitsplan wordt tevens geopteerd een tonnagebeperking op te leggen tussen Nieuwkerke en De Seule. Deze beperking kan bijdragen tot het beperken van doorgaand vrachtverkeer tussen Frankrijk en Ieper. In het mobiliteitsplan zijn de wegen als volgt gecategoriseerd: Belconsulting N.V.


- 207 -

-

lokale verbindingsweg (verbinding tussen gemeenten) - de N331: Ieper – Kemmel – Nieuwkerke - de N314: Komen – Mesen – Nieuwkerke - de N322: Nieuwkerke – Dranouter – Loker - verbinding tussen gemeenten waar de doorstroomfunctie dient te worden beperkt: - N 331 tussen Nieuwkerke en de N42, deze weg mag niet ingeschakeld worden in het kader van een ontsluiting naar het Franse wegennet voor doorgaand verkeer. -

buurtweg van groot verkeer: - Nieuwkerke – Ploegsteert

In het mobiliteitsplan is de aanpak van de doortocht Nieuwkerke voorzien in 2006-2009. In deze doortocht worden volgende aanpassingen vooropgesteld: - heraanleg N331; - uitwerking concept betreffende voetgangersdoorsteken naar de achterliggende gebieden; - De gemeente Heuvelland opteert om het doorgaand vrachtverkeer uit de kernen te weren. De aanleg van de doortochten dient deze routes onaantrekkelijk te maken als vrachtroutes. - beperkt vrachtverkeer richting Frankrijk - beperkt vrachtverkeer richting Dranouter en richting Kemmel; - verkeerstechnische oplossingen op kruispunt met N322 en N331; snelheidsremmende maatregelen in de Seulestraat (schoolomgeving); fietsvoorzieningen tussen Kemmel en Nieuwkerke en tussen Dranouter en Nieuwkerke. BPA Heirweg Het project is gesitueerd binnen een BPA, dat op 22/06/2004 werd goedgekeurd. Dit BPA omvat het bedrijf Clarebout Potatoes N.V. en zijn onmiddellijke omgeving (incl. containerpark van de intercommunale). Doel van het bestemmingsplan is de ruimtelijke uitbreiding van het bedrijf beperken en de aanleg van een ruime bufferzone mogelijk te maken.

Belconsulting N.V.


- 208 -

Figuur 6.4.1. : Afbakening studiegebied ‘Mens – ruimtelijke ordening en verkeer’

Belconsulting N.V.


- 209 -

6.4.3.

Methodologie

Volgende effectgroepen worden in het MER bestudeerd: Effectgroep

Criterium

Methodologie

Mens-RO

Inplanting conform juridische voorschriften Bereikbaarheid (kwalitatief + intensiteit)

Vergelijking voorwaarden (o.a. BPA) met gepland project Vergelijking capaciteit van de Mate van afstemming wegen t.o.v. te verwachten bereikbaarheidsprofiel t.o.v. intensiteit (met onderscheid mobiliteitsprofiel tussen de actuele situatie en de mogelijke ontwikkelingsscenario’s aanleg nieuwe of optimalisatie bestaande ontsluitingswegen)

Verkeersleefbaarheid

O.b.v. meetgegevens discipline geluid en trillingen Bepalen aantal voertuigbewegingen

Toetsen aan geluidsnormen (zie discipline ‘Geluid en trillingen’) Frequentie voertuigbewegingen

Verkeersveiligheid

Voorstelling van eventuele conflictenpunten tussen autoverkeer en langzaam verkeer

Aantal en type conflictpunten

Wachttijden af- en aanrijdend verkeer t.h.v. de site

Nagaan beschikbare ruimte binnen de site

Toetsen aantal bewegingen (vrachtverkeer en personeelsverkeer) t.o.v. beschikbare ruimte

Mens-verkeer

6.4.4.

Beoordeling significantie op basis van Conformiteit met voorschriften BPA

Bestaande toestand

6.4.4.1. Functies Wonen - voorzieningen Het wonen in de ruime regio situeert zich vooral in de compacte kernen. De belangrijkste kernen in de gemeente Heuvelland zijn Kemmel, Westouter, Wijtschate en Nieuwkerke. De kleinere dorpen zijn Dranouter, Loker, De Klijte en Wulvergem. Nieuwkerke is een kern met meer dan 1000 inwoners (GRS, 2006). De kern is gelegen binnen woongebied op het gewestplan. In de kern zijn er diverse voorzieningen/handelszaken: − Slager − Kruidenier − Twee bakkers − Apotheek − Diverse bankinstellingen − Verschillende cafés Belconsulting N.V.


- 210 -

− Frituur − Kapsalon − … Deze voorzieningen zijn hoofdzakelijk gesitueerd langs de Markt en zijn lokale kerngebonden voorzieningen. Daarnaast zijn er in de kern van Nieuwkerke eveneens gemeenschapsvoorzieningen: − Gemeentelijk containerpark (Heirweg) − Brandweer (Dranouterstraat) − Vrije basisschool (Heirweg-Seulestraat) (± 240 kinderen) − Sportvelden − … De bebouwing in Nieuwkerke bestaat uit woonlinten (Markt, Heirweg, Dranouterstraat en Seulestraat), een woonwijk ten zuidoosten van de Markt en verspreide bebouwing. De woonlinten bestaan in het centrum van Nieuwkerke (Markt, Heirweg en deels Seulestraat) uit gesloten bebouwing. Verder van de Markt bestaat de bebouwing meer uit open bebouwing. Op basis van een survey van de woonkwaliteit in Vlaanderen op basis van de volkstelling in 2001 blijkt dat 20% van de woningen in Heuvelland in slechte tot zeer slechte staat is32. Voor Vlaanderen is dit gemiddeld 13,3%. Dit is vooral te verklaren door de ouderdom van de woningen. Ook in Nieuwkerke kan vastgesteld worden dat er veel oude woningen zijn. Het publiek domein in het centrum van Nieuwkerke is weinig kwaliteitsvol. Ter hoogte van de Markt is er een plein met parking en groenaanleg wat het centrum wat opfrist. Nieuwkerke is een kern waar investeringen in het publieke domein de kwaliteit van de woonfunctie verder ten goede zou komen33. Onder het hoofdstuk verkeersleefbaarheid wordt dieper ingegaan op het verkeersaspect. Werken In de ruime regio rond en in Heuvelland is landbouw een belangrijke activiteit. De goede bodemgeschiktheid (leem) voor landbouwactiviteiten ligt hier aan de basis (zie discipline bodem, en figuur 6.5.1.). De bodem is zowel geschikt voor akkerbouw als weiland. Aansluitend bij de landbouwactiviteiten zijn er de agrarische toeleveranciers en verwerkers. In de regio zijn er dan ook diverse leveranciers van veevoeders en meststoffen. Ten zuiden van Nieuwkerke langs de Seulestraat is het mengvoederbedrijf N.V. Veraverbeke (lokaal bedrijf). Langs de Heirweg is er het aardappelverwerkend bedrijf Clarebout (regionaal bedrijf, 6,9 ha, - ± 250 werknemers). Een ruim aandeel van de aardappelen voor Clarebout komt uit Heuvelland en de aangrenzende gemeenten. (zie Figuur 6.4.3.)

32

Dominique Vanneste, Isabelle Thomas & Ilse Laureyssen, (2004) Fysische staat van de woning in Ruimte en planning jaargang 24 nr. 4 33 Provincie West-Vlaanderen, Leefbaarheidsaanpak in de Westhoek in de reeks ‘Gebiedsgericht beleid in de praktijk’ Belconsulting N.V.


- 211 -

Recreatie De regio heeft een belangrijke recreatieve en toeristische waarde. De aanwezige heuvels (Rodeberg, Zwarteberg, Kemmelberg, ..), de talrijke routes en paden, … trekken ieder weekend en vakantieperiode talrijke toeristen aan. De diverse hotels, campings, jeugd- en groepsverblijven ondersteunen en versterken de toerische-recreatieve potenties van de regio. In Nieuwkerke is er het jeugdverblijfscentrum ‘De Bosgeus’ (131 personen). In en rond Nieuwkerke zijn er diverse ruiterpaden, fiets- en wandelroutes: − Fietsnetwerk Westhoek zuid (500 km) met volgende routes te Nieuwkerke: Knooppunt 10, fietsroutes 6 en 9; − Wandelpaden door het landbouwgebied langs oude veldwegen; − Geuzenwandelroute (9,6 km) − De Geuzen achter na (9 km) − Wandelnetwerk Heuvelland (100 km) − Breemeersenpad (10,6 km) − West-Vlaamse Bergenfietsroute - Heuvelland (45 km) − Ruiterpad Route Nieuwkerke-Ploegsteert (± 29 km als onderdeel van West-Vlaamse Heuvels ruiterpad-Heuvelland)

6.4.4.2. Bestemming Het bedrijf Clarebout Potatoes N.V. is gelegen binnen het BPA Heirweg (goedgekeurd op 22/06/2004) met als bestemming lokaal bedrijventerrein. Rond het bedrijf is een groenzone/buffer. De gebouwen mogen niet hoger zijn dan 12 meter t.o.v. het referentiepeil aangegeven op het plan (met uitzondering van schoorstenen, verluchtingsschachten en silo’s voor zover ze niet meer dan 5% van de totale bebouwbare oppervlakte beslaan en op minimum een zelfde afstand van de eigendomsgrens als de hoogte). De parkeerplaatsen voor het personeel dient in waterdoorlatende materialen uitgevoerd, voldoende ingekleed in het groen en voorzien van één hoogstamboom per 10 parkeerplaatsen. In het BPA is enkel een toerit voorzien ter hoogte van het containerpark. Volgens de voorschriften kunnen er maximum drie toeritten via de Heirweg van telkens maximum 16 meter. In het BPA zijn geen voorschriften opgenomen ten aanzien van de kenmerken van de aangelegde berm.

6.4.4.3. Structuren De belangrijkste structuren in de regio zijn de: − de kernen met hun voorzieningen (Nieuwkerke, Kemmel, Wulvergem en Mesen); − de wegen (N 331, N314, N322, N336, D933 en N58) (zie bespreking verkeer) (figuur 2.1); − Clarebout (kenmerken zie projectbeschrijving). Belconsulting N.V.


- 212 -

6.4.4.4. Verkeer In deze paragraaf wordt dieper ingegaan op de kenmerken van de belangrijkste wegen alsook de huidige verkeersintensiteiten. Om een goed beeld te hebben van de huidige verkeersintensiteiten werden lustellingen en kruispunttellingen uitgevoerd. De lustellingen werden door Dinaf Traffic Consult uitgevoerd van 2 mei t.e.m. 27 mei, op 7 verschillende plaatsen (zie figuur hiernaast). De lustellingen geven een beeld van het type voertuig34 (auto, vrachtwagen, …), de richting, de snelheid en de intensiteiten. Op 12 april, 7 mei en 14 mei werden door Belconsulting gedurende telkens 1 uur kruispunttellingen uitgevoerd ter hoogte van het kruispunt HeirwegSeulestraat-Markt-Dranouterstraat.

Naast deze tellingen werden gedurende de maand mei door Clarebout volgende gegevens bijgehouden: − Aankomst en vertrekuur van de vrachtwagens met afgewerkte producten − Aan- en afvoer niet-grondstoffen en afvalstoffen (karton, olie,…) − Afvoer van snippers, stoomschillen, zetmeel en afgekeurd product − Aanvoer van aardappelen + herkomstroute (week 32 en week 46 in 2006, mei 2007) Deze informatie vormt de basis voor de bespreking van de huidige verkeerssituatie ter hoogte van Nieuwkerke. De bespreking gebeurt enerzijds per straat met aandacht voor het wegprofiel, de wegcapaciteit en de huidige intensiteiten en anderzijds voor de belangrijkste verkeersgenererende functies zoals: school, containerpark en Clarebout. In wat volgt wordt gesproken over vrachtwagens. Dit is de som van alle vrachtwagens (= afstand tussen de assen > 3,9 meter). Indien er geen onderscheid wordt gemaakt tussen de diverse klassen van vrachtwagens dan wordt een vrachtwagen gelijk gesteld aan 2 auto’s (1 vrachtwagen = 2 pae) 34

Bij de lustellingen wordt een onderscheid gemaakt tussen voertuigklassen op basis van de afstand tussen de assen. Volgende klassen worden onderscheiden: <3,9 meter= auto, kleine bestelwagen (1 pae) 3,9 – 5,5 meter= grote bestelwagen, kleine vrachtwagen (1,5 pae) 5,5 – 7,5 meter= vrachtwagen (2 pae) >7,5 meter= gelede vrachtwagen (= 2,5 pae) Belconsulting N.V.


- 213 -

De Kemmelstraat – N331

De Kemmelstraat (N331) is een gewestweg. De weg verbindt Ieper met de Franse grens ten zuiden van Nieuwkerke. De weg bestaat uit twee rijstroken van elk ongeveer 3 meter breed. Tussen Nieuwkerke en Kemmel is de weg niet voorzien van een fietspad. Ten noorden van Kemmel (tot in Ieper) is er langs beide zijden van de weg een vrijliggend fietspad. De toegelaten snelheid is er 90 km/uur (buiten de bebouwde kom). De wegcapaciteit is er ongeveer 1200 pae per uur per richting (of 28.800 pae per dag per richting). Ten noorden van Kemmel is dit ongeveer 1500 pae/uur per richting (of 36.000 pae per dag per richting). Langs deze weg rijden gemiddeld 1500 à 1800 pae/dag per richting. Op zaterdagen kan dit oplopen tot 1900 pae/dag per richting, op een zondag is dit gemiddeld 1200 pae/dag per richting. Gemiddeld genomen, zijn 11% van de voertuigen vrachtwagens (=gelede vrachtwagens), 4% kleine vrachtwagens (ongelede vrachtwagens) en 85% personenauto’s en bestelwagens. Op zondag is dit respectievelijk 6%, 3% en 91%.

Belconsulting N.V.


23:00

22:00

21:00

20:00

19:00

18:00

17:00

16:00

15:00

14:00

13:00

12:00

11:00

10:00

09:00

08:00

07:00

06:00

05:00

04:00

03:00

02:00

01:00

00:00

Aantal voertuigen

Tijdens de weekdagen is er Aantal voertuigen/uur Kemmelstraat - beide richtingen geen duidelijke ochtendspits. 250 Vanaf 7.00 uur is er een duidelijke toename van het 200 Gelede vrachtwagen verkeer en dit tot 16.00 uur. Vrachtwagen 150 Kleine vrachtwagen Er rijden ongeveer 150 à 180 Auto's voertuigen per uur in beide 100 richtingen waarvan gemiddeld 15 grote gelede 50 vrachtwagens en 7 niet0 gelede vrachtwagens. Vanaf 16.00 uur tot 18.00 uur is er Uur een avondspits met ongeveer 225 voertuigen (of 256 pae) per uur waarvan 110 voertuigen richting Nieuwkerke en 115 voertuigen richting Kemmel.

- 214 -

De verkeerstechnische capaciteit van de weg ter hoogte van Nieuwkerke (1200 pae/uur per richting) wordt niet overschreden. Er is nog een restcapaciteit van ongeveer 1000 pae/uur per richting. Markt – N331

De Markt (N331) is een gewestweg. De weg kent een rechtlijnig verloop vanaf de Kemmelstraat tot aan de Heirweg. De weg is niet opgedeeld in rijstroken en heeft een gabariet van ongeveer 11,5 meter. De weg zelf is ongeveer 8,5 meter met langs weerszijden parkeermogelijkheid (telkens 1,8 m) en een voetpad van 1,5 meter. Er is geen fietspad. De toegelaten snelheid is er 50 km/uur (= binnen bebouwde kom). De wegcapaciteit is er ongeveer 600 pae/uur per richting of 14.400 pae/dag per. Gemiddeld rijden er per dag 1800 à 2000 pae per richting. Op zaterdagen loopt dit op tot 2200 pae/per richting. Op zon- en feestdagen zijn dit er niet meer dan 1600 pae/richting. Gemiddeld genomen, zijn 30 % van de voertuigen vrachtwagens en 70 % personenauto’s en bestelwagens. Op zondag is dit respectievelijk 23% en 77 %.

23:00

22:00

21:00

20:00

19:00

18:00

17:00

16:00

15:00

14:00

13:00

12:00

11:00

10:00

09:00

08:00

07:00

06:00

05:00

04:00

03:00

02:00

01:00

00:00

Aantal voertuigen

Tijdens de weekdagen is er Aantal voertuigen/uur Markt - beide richtingen geen duidelijke 300 ochtendspits. Vanaf 7.00 250 uur is er een duidelijke Gelede vrachtwagen toename van het verkeer Vrachtwagen 200 Kleine vrachtwagen en dit tot 16.00 uur. Er Auto's 150 rijden ongeveer 200 100 voertuigen per uur in beide richtingen waarvan 50 gemiddeld 20 grote gelede 0 vrachtwagens en 17 nietgelede vrachtwagens. Uur Vanaf 16.00 uur tot 18.00 uur is er een avondspits met ongeveer 280 voertuigen (of 324 pae) per uur waarvan 140 voertuigen in iedere richting. De verkeerstechnische capaciteit van de weg wordt niet overschreden. De restcapaciteit van de weg is aldus nog ongeveer 430 pae/uur per richting. Belconsulting N.V.


- 215 -

De verkeersdoorstroming in de Markt verloopt niet optimaal. Twee auto’s kunnen elkaar net kruisen. Als er een vrachtwagen rijdt dan kan er geen auto en zeker geen vrachtwagen kruisen. Dit vermindert de verkeersdoorstroming. Wegens de lage intensiteiten zorgt dit niet voor noemenswaardige problemen. Het leidt wel voor extra hinder voor de bewoners doordat voertuigen dienen te vertragen/te stoppen (zie verder) en terug aan te zetten. Nieuwkerkestraat (N314)

De Nieuwkerkestraat (N314) is eveneens een gewestweg. De weg verbindt Nieuwkerke via Wulvergem en Mesen met de N336 in het oosten. De weg kent een rechtlijnig verloop vanaf de Kemmelstraat tot in Wulvergem. In het centrum van Nieuwkerke is de weg niet opgedeeld in rijstroken. De weg is ongeveer 11,5 meter breed met langs weerszijden een voetpad van 1,5 meter. De weg zelf is ongeveer 8,5 meter met langs weerszijden parkeermogelijkheid (telkens 1,8 m). Er is geen fietspad. De toegelaten snelheid is er 50 km/uur (= binnen bebouwde kom). De wegcapaciteit is er ongeveer 600 pae/uur per richting of 14400 pae/dag per richting. Net buiten het centrum van Nieuwkerke wordt de weg heraangelegd. De weg is er onderbroken. In wat volgt wordt enkel dieper ingegaan op het weggedeelte in het centrum van Nieuwkerke (tussen de Kemmelstraat en de Zuidlindestraat). Als gevolg van de wegenwerken zijn onderstaande cijfers niet representatief voor de bestaande toestand.

23:00

22:00

21:00

20:00

19:00

18:00

17:00

16:00

15:00

14:00

13:00

12:00

11:00

10:00

09:00

08:00

07:00

06:00

05:00

04:00

03:00

02:00

01:00

00:00

Aantal voertuigen

Gemiddeld rijden er per dag 270 à 310 pae per richting. Op zaterdagen loopt dit op tot 360 pae per richting. Op zon- en Aantal voertuigen/uur Nieuwkerkestraat - beide richtingen feestdagen zijn dit er niet 70 Gelede vrachtwagen meer dan 250 pae per 60 Vrachtwagen richting. Kleine vrachtwagen 50 Auto's Gemiddeld genomen, zijn 40 15 % van de voertuigen 30 vrachtwagens en 85 % personenauto’s en 20 bestelwagens. Op zondag is 10 dit respectievelijk ongeveer 0 10% en 90 %. Uur

Tijdens de weekdagen is er geen duidelijke ochtendspits. Vanaf 7.00 uur is er een duidelijke toename van het verkeer en dit tot 17.00 uur. Belconsulting N.V.


- 216 -

Er rijden ongeveer 40 à 50 voertuigen per uur in beide richtingen waarvan gemiddeld 2 grote gelede vrachtwagens en 2 niet-gelede vrachtwagens. Vanaf 17.00 uur tot 18.00 uur is er een beperkte avondspits met ongeveer 60 voertuigen (of 64 pae) per uur waarvan 30 voertuigen in iedere richting. De verkeerstechnische capaciteit van de weg wordt niet overschreden. Rekening houdend met een capaciteit van ongeveer 600 pae/uur per richting is er nog een restcapaciteit van ongeveer 560 pae/uur per richting. Seulestraat (N331)

De Seulestraat (N331) is eveneens een gewestweg. De weg kent een rechtlijnig verloop. In het centrum van Nieuwkerke is de weg niet opgedeeld in rijstroken. De toegelaten snelheid is er 50 km/uur (= binnen bebouwde kom) en 30 km/uur tijdens begin- en einduur van de school. Ten noorden van de school is de weg ongeveer 11,5 meter. Langs weerszijden is er een voetpad van 1,5 – 2,1 meter. Het wegvak zelf is ongeveer 5,5 meter met langs één zijde een parkeerstrook (1,8 m). Het voetpad aan de kant van de school is 2,1 meter, aan de andere zijde van de weg is dit ongeveer 1,7 meter. Er is geen fietspad. Ten zuiden van de school is de weg 13,6 meter breed (binnen de bebouwde kom) met langs weerszijden parkeermogelijkheid (telkens 2 meter). Er is geen fietspad. De wegcapaciteit is er ongeveer 600 - 800 pae/uur per richting of 14400 à 19200 pae/dag per richting. Buiten de bebouwde kom is de Aantal voertuigen/uur Seulestraat - beide richtingen wegcapaciteit 1200 pae/ 180 uur per richting. Gemiddeld rijden er per dag (incl. zaterdag) 1000 à 1100 pae per richting. Op zon- en feestdagen zijn dit ongeveer 950 pae/richting.

Aantal voertuigen

160 140

Gelede vrachtwagen

120

Vrachtwagen Kleine vrachtwagen

100

Auto's

80 60 40 20 23:00

22:00

21:00

20:00

19:00

18:00

17:00

16:00

15:00

14:00

13:00

12:00

11:00

10:00

09:00

08:00

07:00

06:00

05:00

04:00

03:00

02:00

01:00

00:00

0

Uur

Belconsulting N.V.


- 217 -

Gemiddeld genomen, zijn 10 % van de voertuigen vrachtwagens en 90 % personenauto’s en bestelwagens. Op zondag is dit respectievelijk ongeveer 5% en 95 %. Tijdens de weekdagen is er geen duidelijke ochtendspits. Vanaf 5.00 uur is er een toename van het verkeer (50 voertuigen per uur) alsook om 7.00-8.00 uur. Tot 16.00 blijft de verkeersintensiteit van dezelfde grootteorde (100 à 120 voertuigen per uur). Tussen 16.00 uur en 19.00 uur is er een avondspits (± 150 voertuigen per uur of 75 per richting) waarvan 6 nietgelede vrachtwagens en 8 gelede vrachtwagens. Rekening houdend met een capaciteit van ongeveer 600 à 800 pae/uur per richting is er nog een restcapaciteit van ongeveer 500 à 700 pae/uur per richting.

Dranouterstraat N322

De Dranouterstraat (N322) verbindt Nieuwkerke met Loker. Buiten de bebouwde kom (zie bovenstaande foto) is de weg 6 meter breed zonder voet- of fietspad. De toegelaten snelheid is 90 km/uur. De weg heeft een capaciteit van ongeveer 1200 pae/uur per richting.

In de bebouwde kom (zie bovenstaande foto) is de weg ongeveer 13,6 meter breed waarvan langs weerszijden voetpaden van 1,6 à 2,1 meter en parkeermogelijkheid. Er is geen wegmarkering (behalve in de bocht). Er is geen fietspad.

Belconsulting N.V.


- 218 -

De weg heeft een capaciteit van ongeveer 600 à 800 pae/uur per richting of 14.400 à 19.200 pae/richting per dag.

23:00

22:00

21:00

20:00

19:00

18:00

17:00

16:00

15:00

14:00

13:00

12:00

11:00

10:00

09:00

08:00

07:00

06:00

05:00

04:00

03:00

02:00

01:00

00:00

Aantal voertuigen

Gemiddeld rijden er per dag 700 pae per richting. Op zaterdag, zon- en feestdagen fluctueert dit sterk (weersafhankelijk Aantal voertuigen/uur Dranouterstraat - beide richtingen toerisme). De 160 verkeersintensiteit varieert 140 tussen 800 en 1200 pae/richting 120 Gelede vrachtwagen per dag. Opmerkelijk is dat er Vrachtwagen 100 Kleine vrachtwagen meer verkeer richting Auto's 80 Nieuwkerke rijdt dan richting 60 Loker. 40 Gemiddeld genomen, zijn 10 % 20 van de voertuigen 0 vrachtwagens en 90 % personenauto’s en Uur bestelwagens. Op zondag is dit respectievelijk ongeveer 3% en 97 %. Tijdens de weekdagen is er geen duidelijke ochtendspits. Vanaf 7.00 uur is er een toename van het verkeer (60 voertuigen per uur). Tot 16.00 uur blijft de verkeersintensiteit minder dan 100 voertuigen per uur). Tussen 16.00 uur en 19.00 uur is er een avondspits tot 136 voertuigen per uur (63 richting Dranouter en 73 richting Nieuwkerke) waarvan 8 niet-gelede vrachtwagens en 3 gelede vrachtwagens. De verkeerstechnische capaciteit van de weg wordt niet overschreden. Rekening houdend met een capaciteit van ongeveer 600 à 800 pae/uur per richting is er nog een restcapaciteit van ongeveer 500 à 700 pae/uur per richting.

Belconsulting N.V.


- 219 -

Heirweg (t.h.v. containerpark)

De Heirweg is een lokale weg. Van de Seulestraat aan Clarebout Potatoes N.V. is de weg (in beton) ongeveer 11,4 meter breed waarvan langs weerszijden een voetpad van respectievelijk 2,1 meter (kant school) en 1,7 meter (kant Clarebout). Langs de weg mag geparkeerd worden langs de zijde van school tot ongeveer 150 meter voor het kruispunt met de Seulestraat. Voorbij Clarebout is er geen voetpad aan de zijde van Clarebout. De toegelaten snelheid is 30 km/uur (schoolomgeving) De Heirweg sluit aan op de Seulestraat waar de Seulestraat afbuigt naar het zuiden. Hierdoor moet men komende uit de Heirweg deels de Seulestraat oprijden om te kijken of er verkeer komt uit de Seulestraat (uit het zuiden). Mede door het ontbreken van wegmarkeringen is de situatie ter hoogte van dit kruispunt niet steeds overzichtelijk. Dit gedeelte van de Heirweg (tot aan Clarebout) laat een capaciteit toe van ongeveer 600 pae/uur per richting of 14.400 pae/dag per richting. Gemiddeld rijden er per weekdag en de zaterdag 600 à 700 pae per richting. Op zon- en feestdagen is dit 400 pae per richting per dag. Op woensdagen loopt dit op tot 800 pae/per richting. Dit is te verklaren door aan het aantal personenauto’s (gemiddeld 100 personenauto’s meer dan op andere dagen) die naar het containerpark rijden. Tussen 14.00 uur en 16.00 uur rijden op woensdagen gemiddeld 100 personenwagens meer in de Heirweg dan op de andere dagen van de week. Ook op zaterdag zijn er tijdens de openingsuren van het containerpark gemiddeld 100 personenauto’s meer dan op ander werkdagen. Gemiddeld genomen, zijn 30 % van de voertuigen vrachtwagens en 70 % personenauto’s en bestelwagens. Op zondag is dit gelijkaardig. De gemiddelde uurintensiteiten vertonen een grillig verloop. Er is geen duidelijke ochtend- of avondspits waarneembaar. Uit de verdere analyse van de gemiddelde uurintensiteiten van het verkeer in de Heirweg kan het ploegensysteem afgeleid worden. Er is een sterke toename van het verkeer na 5.00 uur (ploegwissel (beperkte) nachtploeg ochtendploeg) tot 55 voertuigen per uur en een beperkte toename tussen 7.00 en 8.00 uur (bedienden + dagploeg) tot 72 voertuigen. Tussen 5.00 en 6.00 uur start de ochtendploeg van de arbeiders. Om 14.00 uur is er terug een ploegwissel (ochtendploeg - namiddagploeg). Hiervoor komt de dagploeg tussen 13.00 uur en 14.00 uur aan in het bedrijf. Hierdoor stijgt het aantal voertuigen tot 78. Tussen 14.00 en 15.00 uur zijn er ongeveer 94 voertuigen in Belconsulting N.V.


- 220 -

23:00

22:00

21:00

20:00

19:00

18:00

17:00

16:00

15:00

14:00

13:00

12:00

11:00

10:00

09:00

08:00

07:00

06:00

05:00

04:00

03:00

02:00

01:00

00:00

Aantal voertuigen

beide richtingen. Hetzelfde wordt vastgesteld tussen 21.00 en 23.00 uur (ploegwissel dagploeg -beperkte Aantal voertuigen/uur Heirweg (containerpark) - beide richtingen nachtploeg) met ongeveer 30 120 voertuigen per uur. 100 Omstreeks 16.00 uur eindigt Gelede vrachtwagen de school en vanaf 17.00 uur Vrachtwagen 80 Kleine vrachtwagen gaan de bedienden naar huis. Auto's 60 Globaal kan er tussen 16.00 40 uur en 18.00 uur gesproken worden van een avondspits 20 met ongeveer 85 voertuigen 0 per uur. Tussen 7.00 uur en 19.00 uur Uur rijden er gemiddeld 14 gelede vrachtwagens en 7 niet gelede vrachtwagens per uur in de Heirweg. De verkeerstechnische capaciteit van de weg wordt niet overschreden. Rekening houdend met een capaciteit van ongeveer 600 pae/uur per richting is er nog een restcapaciteit van ongeveer 500 à pae/uur per richting (op woensdag nog ongeveer 400 pae/uur per richting).

Heirweg (t.h.v. Korte Mooiaardstraat)

De Heirweg is een lokale weg van ongeveer 9 meter breed. Even voorbij van het kruispunt met de Korte Mooiaardstraat versmalt de weg tot ongeveer 3 meter (landbouwweg). De weg kan tot 600 pae/uur per richting verwerken. Op de weg rijden tot 25 pae/per uur per richting. Er is toename van het verkeer vanaf 6.00 uur (16 pae/uur beide richtingen samen of 12 voertuigen) tot 12.00 uur (40 pae/uur beide richtingen samen of 28 voertuigen). Tussen 12.00 en 13.00 zijn er 27 pae/per uur of 19 voertuigen. In de namiddag zijn er tot 20.00 uur maximum 30 voertuigen of 44 pae/uur beide richtingen samen langs de Heirweg. Het aandeel vrachtwagens is ongeveer 50%. Er rijden gemiddeld 5 gelede vrachtwagens per uur tussen 6.00 en 21.00 uur in de Heirweg. Belangrijk hierbij op te merken is dat een deel van deze vrachtwagens gerelateerd zijn aan de bouwwerken bij Clarebout. Belconsulting N.V.


- 221 -

Aantal voertuigen

Op 23, 24 en 25 mei zijn er gemiddeld per dag 121 gelede vrachtwagens langs de Heirweg gepasseerd. Dit is meer dan Aantal voertuigen/uur Heirweg (Korte Mooiaardstr.) - beide richtingen het dubbele van een andere 35 dag. Dit wordt verklaard door 30 de afbraak en het afvoeren van Gelede vrachtwagen 25 Vrachtwagen grond als gevolg van Kleine vrachtwagen 20 graafwerken. Auto's 15 10 5

23:00

22:00

21:00

20:00

19:00

18:00

17:00

16:00

15:00

14:00

13:00

12:00

11:00

10:00

09:00

08:00

07:00

06:00

05:00

04:00

03:00

02:00

01:00

00:00

0

Uur

Naast de verkeerstellingen en de kenmerken van de weg, werden eveneens een aantal kruispunttellingen uitgevoerd. Enige duiding:

A B

In de Dranouterstraat rijden er 93 voertuigen per uur waarvan 41 richting Nieuwkerke en 52 richting Dranouter A: 41 voertuigen komen uit de Dranouterstraat en rijden naarNieuwkerke. B: Van de 41 voertuigen rijden er 4 in de richting van de Heirweg, 10 in de richting van de Seulestraat en 27 in de richting van de Mark (rood omcirkeld). . Mvt: staat voor motervoertuigen De dikte van de lijnen staat in verhouding tot het aantal voertuigen Belconsulting N.V.


- 222 -

Figuur 6.4.2. : Kruispunttellingen.

Belconsulting N.V.


- 223 -

Op basis van deze tellingen kan aangenomen worden dat ongeveer 20% van alle vrachtwagens die de Heirweg inrijden of uitrijden de Seulestraat in- of uitrijden, 20% de Dranouterstraat en 60 % de Markt. Op basis van de tellingen van Clarebout wordt tot volgende verdeling gekomen: − 7% van/naar Dranouterstraat − 20% van/naar Seulestraat − 73% van/naar Markt. Aangezien de info van Clarebout over een langere periode werd gemeten wordt aangenomen dat laatstgenoemde verdeling meer representatief is dan de 3 kruispunttellingen.

Clarebout Door Clarebout Potatoes N.V. werd gedurende de maand mei (2 mei tot 25 mei) de verkeersbeweging zo goed mogelijk bijgehouden. Een belangrijk aandeel van de aangevoerde aardappelen komt uit de regio (zie Figuur 6.4.3). Om een goed beeld te krijgen van de transporten werd van ieder vrachttransport het begin- en einduur genoteerd. Er werd telkens aangeduid via welke route (of lussen) het transport verliep. Er dient echter opgemerkt te worden dat er in mei heel wat bouwwerken bezig waren bij Clarebout Potatoes N.V. Het aan- en afrijden van deze aannemers kon echter niet worden bijgehouden. Daarnaast werd eveneens het slib van de ‘oude’ waterzuivering afgevoerd (6600 m³ of ongeveer 300 vrachtwagens) wat eveneens niet in de registratie van Clarebout werd opgenomen. De verschillen tussen de lussen en de registratie van Clarebout werden onder de tabel dan ook verklaard waardoor kan aangenomen worden dat de cijfers bijgehouden door Clarebout een correct beeld geven van het transport gerelateerd aan de productie. Tabel 6.4.1: Transportbewegingen Clarebout (telling Clarebout 2 mei 2007 – 25 mei 2007)

− Iedere zondag en donderdag 17 mei (feestdag) worden er als het ware meer vrachtwagens geregistreerd bij Clarebout dan dat er geregistreerd werden op de lussen. Anderzijds worden vooral de zaterdagen en op 16 mei (dag voor feestdag) opmerkelijk meer vrachtwagens geregistreerd op de lussen dan bij Clarebout. Dit komt omdat op zaterdagen en de dag voor een feestdag verschillende vrachtwagens met aardappelen op het terrein van Clarebout werden gezet maar nog niet door de weegbrug werden geregistreerd maar wel over de lussen reden. Het wegen gebeurt Belconsulting N.V.


- 224 -

− −

− − −

− − −

−

−

dan op zondag alsook het registreren waardoor deze vrachtwagens niet over de lussen rijden en er meer geregistreerde vrachtwagens zijn dan geteld door de lussen. Vrachtwagens waarvan de aardappelen worden afgekeurd worden niet door Clarebout geregistreerd door middel van een weegbrief. Er kan aangenomen worden dat dit er ongeveer 3 zijn per dag. In de gegevens van Clarebout zijn de vrachtwagens en auto’s van de bouwfirma’s niet inbegrepen. Zo is de grote discrepantie op het einde van de maand mei deels te wijten aan het hoge aantal vrachtwagens op de Heirweg als gevolg van het extra transport als gevolg van afbraak- en graafwerken (zie bespreking Heirweg – Korte Mooiaardstraat). De aan- en afvoer van containers van het containerpark is uiteraard eveneens niet in de tellingen van Clarebout opgenomen. De gemeente meldt dat dit er ongeveer 4 per week zijn. Het leegmaken van het laagbelast bekken is gestart rond 8 mei. Daarnaast zijn er nog verklaringen voor uitzonderlijke situaties zoals bvb. 19 mei. In de lussen zien we een grote discrepantie tussen de lussen en de registratie bij Clarebout. Door een buurtbewoner werd eveneens melding gemaakt van extreem druk verkeer. Deze vaststelling blijkt eveneens uit de lustellingen. De extra transporten zijn te wijten aan de afvoer van slib uit het waterzuiveringsbekken en de afbraak van het bekken. Vanaf woensdag 16 mei sterke inspanning naar leegmaken laagbelast bekken en oude anaërobie. Er werd toen ook gestart met grondverzet voor bouw van de aardappelloods. Vrijdag 18 mei: ledigen van zandbakken: hiervoor zijn er zuigwagens vereist; een kraan en verscheidene vrachtwagens met laadbak Vanaf woensdag 23 mei zijn er veel bewegingen als gevolg van het volledig leegmaken van de oude waterzuivering en de afvoer van aarde en beton. Hiervoor werden er verschillende tractors met mixers ingehuurd. Eveneens werd er in het begin van het leegmaken van het laagbelast bekken en de oude anaërobie veel slib hiervan gebufferd in de waterzuiveringsinstallatie. Meer naar de afwerkingsfase toe werd er veel slib gebufferd in externe stockage. Er moet zeker rekening gehouden worden met het feit dat de oude waterzuivering een volume had van 6600 m³, aan gemiddeld 20 à 30m³ per vrachtwagen (volume afhankelijk van welke zuigwagen er vervoerd heeft) levert dit 220 à 330 vrachtwagens meer bovenop het verkeer als gevolg van de productie. Daarnaast dient opgemerkt te worden dat dit slib verdund werd (vooral meer naar het einde toe) omdat het niet meer mogelijk was om deze dikke smurrie op te zuigen met een tankwagen waardoor het volume nog toenam. Vanaf 23 mei is er versneld werk gemaakt van de grondwerken wat leidde tot extra transporten. Dit is zowel af te leiden uit de lustelling van de Heirweg-Korte Mooiaardstraat als de lus in de Heirweg ter hoogte van het containerpark. Deze transporten zijn niet opgenomen in de registratie door Clarebout. Aanvullend dient opgemerkt te worden dat de lustellingen geen 100% correct beeld geven maar wel grootteordes. Uurgegevens van de lustellingen van een bepaalde dag worden aldus best niet vergeleken met uurgegevens van het bedrijf. De lustellingen werden over verschillende dagen gespreid om zo een uurgemiddelde te krijgen tijdens werken weekdagen.

Belconsulting N.V.


- 225 -

Ter controle van het transport van de aardappelen kan volgende berekening het aantal transporten bevestigen: Voor een gemiddelde productie van 631 ton (= gemiddelde voor de maand mei) met een rendement van 36% is 1753 ton aardappelen nodig. Van de 84 vrachtwagens zijn er 30 tractoren en 54 gelede vrachtwagens met een tonnage van respectievelijk ± 12 en ± 27 ton. Deze vrachtwagens en tractoren voeren 1818 ton aardappelen aan wat in de grootteorde overeenkomt met de nodige hoeveelheid bij een productie van 631 ton met een rendement van 36% (1753 ton). Er dient eveneens opgemerkt te worden dat gedurende de lustellingen op de Heirweg er enerzijds 400 gelede vrachtwagens meer richting markt rijden (weg van Clarebout) dan dat er richting Clarebout rijden en 370 kleine vrachtwagens meer die richting Clarebout rijden dan dat in de richting van de Markt rijden (gedurende de lustelperiode). Daarnaast stellen we eveneens vast dat er ongeveer 380 personenauto’s meer naar Clarebout rijden dan richting markt. Dit verschil is waarschijnlijk te wijten aan de foutenmarge op de slangdetectie. De vrachtwagens welke bij Clarebout toekomen hebben een zeer lage snelheid waardoor een aantal geledevrachtwagens gedetecteerd worden als een kleine vrachtwagen en auto. Bij het verlaten van Clarebout hebben de vrachtwagens een grotere snelheid en worden ze integraal als geledevrachtwagen gedetecteerd. In wat volgt wordt gewerkt met pae waardoor dit ‘uitgemiddeld’ is en geen invloed heeft op de effectbespreking. Dagelijks rijden er gemiddeld 84 transporten met aardappelen. Hiervan zijn er ongeveer 30 met tractors (± 36%).

Belconsulting N.V.


- 226 -

Figuur 6.4.3. : Herkomst aardappelen (mei 2007) (aantal voertuigen).

Belconsulting N.V.


- 227 -

Naast het vrachtwagentransport is er eveneens het verkeer van de werknemers. Het bedrijf stelt ongeveer 250 werknemers tewerk waarvan 200 arbeiders en 50 bedienden. De arbeiders werken in een volcontinu ploegensysteem met volgende verdeling: Tabel 6.4.2. : Werktijden en tewerkstelling Clarebout

Ploeg Ploeg A Ploeg B Ploeg C Ploeg Da Ploeg Db Dagploeg Bedienden

Beginuur 6.00 14.00 22.00 6.00 18.00 08.00 Tussen 06.00 en 8.00

Einduur 14.00 22.00 6.00 18.00 6.00 16.00 Na 17.00

Aantal arbeiders ongeveer 28 ongeveer 28 ongeveer 34 ongeveer 42 ongeveer 34 26-40 (sterk variabel) 50

Er kan aangenomen worden dat nagenoeg alle arbeiders en bedienden gebruik maken van autotransport. De invloed van de tewerkstelling op het verkeer werd reeds besproken bij de analyse van de kenmerken van de invalswegen en de bijhorende verkeersintensiteiten. Vooral de ploegwissels om 6.00, 14.00 en 22.00 uur in de week en de ploegwissel om 6.00u in het weekend zijn merkbaar. De overige ploegwissels gebeuren tijdens de drukste momenten op de wegen waardoor deze niet voelbaar zijn. De ploegwissels zijn vooral merkbaar in de Heirweg. In de overige wegen is er meer verkeer vreemd aan Clarebout en verspreidt het verkeer zich in diverse richtingen. Het werken met vier ploegen (tijdens de week) zorgt voor een spreiding in de tijd van het aantal voertuigbeweging wat de hinder voor de omwonenden beperkt. Indien toch melding wordt gemaakt van hinder is dit niet te wijten aan het aantal voertuigen maar wel aan de rijstijl en verkeersgedrag (= wat niet dient gerelateerd te worden aan werknemers van Clarebout). Clarebout Potatoes N.V. heeft volgende eigen aardappeldepôts: − te Wijtschate Ieperstraat 60: 5.000 ton − te Nieuwkerke (Heirweg) – Delbé: 10.000 ton (niet meldingsplichtig) − op de bedrijfssite zelf: 900 ton Daarnaast zijn er nog landbouwers die zelf aardappelen opslaan en leveren aan o.a. Clarebout Potatoes N.V. Hierover zijn geen gegevens beschikbaar. De transporten van de depots zitten in de algemene tellingen van zowel Clarebout (tabel 6.4.1.) als de verkeerstellingen. Van de depot langs de Heirweg werden de transporten door Clarebout bijgehouden. Er werd eveneens een lus gelegd (zie hoger) ter hoogte van de Korte Mooiaardstraat.

Belconsulting N.V.


- 228 -

Tabel 6.4.3. : Transport van en naar opslag Delbé (Heirweg) + aandeel in het totale aardappeltransport.

Gemiddeld genomen rijden er tijdens de maand mei gemiddeld 7 vrachtwagens van de stock naar Clarebout en 9 vrachtwagens met aardappelen van Clarebout (na het wegen en de controle) naar de opslagplaats Delbé. In totaal zijn dit dagelijks gemiddeld 16 vrachtwagens per dag of 32 vrachtwagen bewegingen van of naar de opslagplaats Delbé. Er kan echter een sterke variatie in de tijd worden vastgesteld. Nader onderzoek leert ons dat er vooral in het weekend aanvoer is naar Clarebout vanuit de opslagplaats Delbé. Dit loopt op tot meer dan 1/3 van de totale aanvoer van de aardappelen. Op vrijdagen is er nagenoeg geen aan- of afvoer vanuit Delbé.

Aandeel verkeer Clarebout Potatoes N.V. in de totale verkeerstroom Op basis van de informatie van Clarebout kan aangenomen worden dat het vrachttransport volgens volgende verdeling verloopt: − 7% via Dranouterstraat − 20% via Seulestraat − 73% via Markt. Er wordt aangenomen dat al het vrachttransport dat via de Markt verloopt zich vandaag, wegens wegenwerken te Wulvergem, via de Kemmelstraat en Ieper naar de A19 begeeft. Als de wegwerkzaamheden beëindigd zijn dan wordt aangenomen dat alle vrachtwagens zich via Wulvergem en Mesen naar de N58 en A19 begeven.

Belconsulting N.V.


- 229 -

Tabel 6.4.4. : Aandeel transport Clarebout in totale verkeerstromen.

In bovenstaande tabel wordt een gemiddelde situatie weergegeven. In de kolom ‘Totaal verkeer’ worden de lusgegevens van de respectievelijke straten weergegeven voor de auto’s en de vrachtwagens. De pae werd bekomen door de auto’s samen te tellen met de vrachtwagens waarbij de vrachtwagens werden vermenigvuldigd met factor 2. In de kolom met het totale verkeer exclusief aannemers werd aangenomen dat er tijdens de werkdagen in de Heirweg en de Markt dagelijks gemiddeld 10 auto’s (heen en terug = 20 bewegingen) en 40 vrachtwagenbewegingen zijn van aannemers die in mindering worden gebracht. Er werd aangenomen dat er geen aannemers werken tijdens het weekend. Het aandeel van Clarebout werd dan ook geplaatst t.o.v. de kolom ‘Totaal verkeer excl. aannemers’. Voor de verdeling van het verkeer van Clarebout uit de Heirweg werd zowel voor het autoverkeer als het vrachtverkeer de verdeling 7%-73%-20% aangehouden. Uit de tabel blijkt: − 1/3 van de auto’s in de Heirweg is bestemd voor Clarebout 2/3 is niet bestemd voor Clarebout (= bewoners, school, containerpark, …); − Meer dan 90% van de vrachtwagens in de Heirweg is bestemd voor Clarebout; − 42% van de vrachtwagens in de Markt is bestemd voor Clarebout, de andere 58% is doorgaand verkeer of bestemmingsverkeer voor de Markt zelf; − In de Kemmelstraat is de helft van het vrachtverkeer bestemd voor Clarebout. Indien wordt aangenomen dat alle vrachtverkeer in de Heirweg bestemd is voor Clarebout dan is het aandeel van het vrachtverkeer van Clarebout in de Markt ongeveer de helft. Containerpark Het containerpark is gevestigd te Nieuwkerke, Heirweg 24 (naast Clarebout). Het containerpark heeft volgende openingsuren: − woensdag: 14.00 - 18.00 u. − zaterdag: 09.00 - 15.00 u. − en enkele extra dagen in juli en augustus. Het containerpark te Nieuwkerke is het containerpark voor de gehele gemeente Heuvelland. De lustellingen tonen op woensdagnamiddag en zaterdag een duidelijke toename van het autoverkeer (zie bespreking Heirweg). Op woensdagnamiddag en zaterdag tussen 9.00 en 15.00 uur is een duidelijke toename van het verkeer merkbaar tijdens de openingsuren van het containerpark. Dan rijden er gemiddeld 20 à 25 auto’s per uur per richting meer dan tijdens de zelfde uren als het containerpark niet Belconsulting N.V.


- 230 -

open is. Ieder week worden er ongeveer 4 containers opgehaald en geleverd (info aangeleverd door de gemeente). School De school te Nieuwkerke is een vrije basisschool met een kleuter- en lager afdeling. Voor ieder jaar zijn er 1 à 2 klassen. De school telt ongeveer 215 leerlingen. De school begint iedere dag om 8.50 uur en eindigt om 16.05 uur. ’s Middag is er een pauze van 12.00 tot 13.20 uur. Woensdag eindigt de school om 11.35 uur . De school heeft een toegang via de Seulestraat en via de Heirweg. Langs de Seulestraat is er parkeermogelijkheid. Langs de Heirweg is er beperkte parkeermogelijkheid. Vanaf de schoolpoort tot aan de Seulestraat is er langs de Heirweg een parkeerverbod aan de zijde van de school. Langs de zijde van Clarebout is er een totaal parkeerverbod langs de Heirweg. Het globale vrachttransport in de Markt en de Seulestraat – vooral tijdens het begin en het einde van de school – wordt als hinderlijk ervaren. Het belet ouders om kinderen met hun fiets naar school te sturen. Er is eveneens geen fietspad langs de Markt en de Seulestraat. Het kruispunt Heirweg-Seulestraat is gevaarlijk voor fietsers/voetgangers die uit van de Markt of Dranouterstraat komen en richting Seulestraat willen.

6.4.4.5. Beleving – leefbaarheid In deze paragraaf wordt dieper ingegaan op de huidige leefbaarheid en beleving. Hiervoor wordt voor wonen en de school het aspect hinder nader bekeken. Dit gebeurt op basis van de verkeerstellingen, geluids- en trillingshinder en de geurhinder. Daarnaast werd informatie ontvangen van de gemeente. Er werd geen leefbaarheidsonderzoek uitgevoerd. Vandaag de dag zijn er meldingen van geurhinder bij de gemeente. De geurstudie en snuffelmetingen wijzen op hinder in een straal van 2 km rond het bedrijf en tot 2,7 km ten noordoosten van het bedrijf. Dit leidt tot hinder voor 630 woningen (= aantal bebouwde percelen binnen de geurcontour 2,1 se (= snuffeleenheid per m³) bepaald op basis van geurcontour uit de discipline lucht). Naast meldingen van geurhinder zijn er eveneens klachten over geluidshinder. In de discipline geluid werd eveneens aangegeven tot waar er geluidshinder is als gevolg van de productie en als gevolg van het transport. De geluidscontour van 45 dB(A) van het bedrijf als gevolg van het productieproces reikt heel ver. Het wegverkeer in Nieuwkerke zorgt eveneens voor een overschrijding van de richtwaarden. Zelfs zonder de vrachtwagens van Clarebout is er een overschrijding van de richtwaarden. Dit geldt trouwens voor het merendeel van de Vlaamse wegen waar de bebouwing op minder dan 10 meter uit de as van de weg staat. Om geen overschrijding te hebben van de richtwaarde (voor de avondperiode) zouden de woningen 45 meter uit de as van de weg moeten staan. Naast de norm als toetsingskader zijn er eveneens het klachtendossier, info van de gemeente en van buurtbewoners. Hier wordt melding gemaakt van hinder als gevolg van transport met tractoren, wachtende en aanzettende vrachtwagens in de Heirweg en de Markt, het manoeuvreren van vrachtwagens op het terrein zelf, …

Belconsulting N.V.


- 231 -

Er werd aangehaald dat het gebruik van beton als verharding deze geluidshinder in de hand werkt.

6.4.5.


6.4.5.1. Structuren Er is geen wijziging van de structuren naar aanleiding van de productie-uitbreiding en optimalisatie van Clarebout Potatoes N.V. Er worden bijgevolg ook geen significante effecten verwacht ten aanzien van de structuren.

6.4.5.2. Bestemming De voorliggende plannen zijn grotendeels in overeenstemming met het BPA. De parking van het personeel werd uitgevoerd in waterdoorlatende verharding. Er zijn echter nog geen hoogstammige bomen aangeplant. Conform het BPA dient per 10 parkeerplaatsen 1 hoogstammige boom aangeplant te worden. Er zijn 166 parkeerplaatsen. Een aantal van deze parkeerplaatsen zullen gebruikt worden voor het planten van bomen waardoor het aantal parkeerplaatsen iets vermindert en er 16 hoogstammige bomen dienen aangeplant te worden. De nieuwe toerit (T2) langs de Heirweg is ongeveer 13 meter. Volgens het BPA kunnen er slechts drie toeritten zijn van telkens 16 meter. De toerit is aldus conform het BPA. Schoorstenen kunnen binnen het BPA opgetrokken worden. De afstand tot de perceelsgrens dient minstens gelijk te zijn aan de hoogte van de schoorsteen. De schoorstenen (30 meter hoog) die als milderende maatregel worden vooropgesteld in de discipline lucht situeren zich ter hoogte van de olieketels en de WKK. Deze gebouwen liggen telkens op meer dan 30 meter van de perceelsgrens.

6.4.5.3. Verkeerintensiteiten Om een beeld te geven van de evolutie van het vrachtwagentransport volgens de verschillende scenario’s wordt enerzijds vertrokken van het gemiddeld aantal transporten per dag gedurende de maand mei en anderzijds van het maximum aantal transporten per categorie per dag gedurende de maand mei. Het maximum is NIET het maximale transport op één dag gedurende de registratieperiode. Het maximum werd bekomen door gedurende de registratieperiode het maximum van ieder transportcategorie (aardappelen, karton, zetmeel,…) samen te tellen. Dit maximum werd dus nooit geregistreerd maar is een mogelijk scenario (worst case). Om het beeld totaal te maken werd ook het minimum aantal geregistreerde vrachtwagens bij Clarebout opgelijst. De verdeling van de lustellingen over de verschillende categorieën gebeurt op basis van de verhouding van de gemiddelde geregistreerde transporten door Clarebout. De eerste drie tabellen geven de situatie weer in de Heirweg.

Belconsulting N.V.


- 232 -

Voor de uitgebreide verklaring van de verschillende rendementen wordt verwezen naar de projectbeschrijving. Op basis van berekeningen door Clarebout werd gesteld dat bij een aardappelkwaliteit zoals deze in mei 2007 er bij de aanpassing van de productie er in de toekomst een rendement van 43% kan gehaald worden in vergelijking met een rendement van 36% in mei 2007. In een normaal aardappelseizoen wordt vandaag de dag een rendement van 44% gehaald. In de toekomst met de aanpassingen in de productie (rendementsverbeteringen) zou dit gemiddeld 48,4% zijn. Huidige situatie A: aantal vrachtwagens per dag volgens de lustellingen op de Heirweg B: aantal vrachtwagens per dag periode mei (geteld door Clarebout) Vergunde hoeveelheid (540 ton afgewerkt diepvriesproduct per dag) C: aantal vrachtwagens per dag slecht seizoen (rendement = 36 %) 540 ton /dag D: aantal vrachtwagens per dag gemiddeld seizoen (rendement = 44%) 540 ton/dag (= Alternatief 1A) E: aantal vrachtwagens per dag in een gemiddeld seizoen (rendement = 44%) 540 ton/dag + vlokkenlijn (= Alternatief 1B) Toekomstscenario’s (rendemensverhoging (= 48,4 %) door aanpassing productieproces + hogere tonnage afgewerkte diepvriesproducten) F: aantal vrachtwagens per dag slecht seizoen(rendement = 43%) 810 ton/dag + vlokkenlijn G: aantal vrachtwagens per dag gemiddeld seizoen (rendement 48,4%) 810 ton/dag (Alternatief 2A) H: aantal vrachtwagens per dag gemiddeld seizoen (rendement 48,4%) 810 ton/dag + vlokkenlijn (=Alternatief 2B) Tabel 6.4.5. : Evolutie aantal vrachttransporten per dag voor de verschillende scenario’s vertrekkende van het minimum aantal transporten gedurende de maand mei (2007).

Belconsulting N.V.


- 233 -

Tabel 6.4.6. : Evolutie aantal vrachttransporten per dag voor de verschillende scenario’s vertrekkende van het gemiddeld aantal transporten gedurende de maand mei (2007).

Tabel 6.4.7. : Evolutie aantal vrachttransporten per dag voor de verschillende scenario’s vertrekkende van het maximaal aantal transporten gedurende de maand mei (2007).

Deze info is enkel van toepassing op de Heirweg. Voor de verdeling over de ander wegen (Markt, Seulestraat en Dranouterstraat) werd de huidige verdeling aangehouden (7 % - 73% 20%). Daarnaast werd de info aangevuld met de extra autobewegingen als gevolg van de extra tewerkstelling van 15 personen. Voor deze 15 personen werd dezelfde verdeling aangehouden (7 % - 73% - 20%).

Belconsulting N.V.


- 234 -

Tabel 6.4.8. : Verdeling evolutie van het verkeer per dag over de verschillende wegen voor de verschillende scenario’s vertrekkende van het minimum aantal transporten gedurende de maand mei (2007) met inbegrip van 15 extra werknemers..

Tabel 6.4.9. : Verdeling evolutie van het verkeer per dag over de verschillende wegen voor de verschillende scenario’s vertrekkende van het gemiddeld aantal transporten gedurende de maand mei (2007) met inbegrip van 15 extra werknemers.

Belconsulting N.V.


- 235 -

Tabel 6.4.10. : Verdeling evolutie van het verkeer per dag over de verschillende wegen voor de verschillende scenario’s vertrekkende van het maximaal aantal transporten gedurende de maand mei (2007) met inbegrip van 15 extra werknemers.

Vertrekkend van een gemiddelde aantal vrachtwagens zullen er bij een productie stijging tot 810 ton/dag met vlokkenlijn gemiddeld 2 vrachtwagens per dag extra rijden en 11 vrachtwagens zonder vlokkenlijn in vergelijking met mei 2007 (= slechte aardappelen). Vertrekkend van het maximaal aantal vrachtwagens zullen er bij een productie stijging tot 810 ton/dag met vlokkenlijn gemiddeld 4 vrachtwagens per dag extra rijden en 12 vrachtwagens zonder vlokkenlijn. Deze beperkte toenames zijn vooral te verklaren doordat uitgegaan werd van het rendement van het huidige slechte seizoen (mei 2007). Dit rendement was slechts 36% waardoor meer aardappelen dienen aangevoerd te worden om evenveel te produceren. In de toekomst wordt een gemiddeld rendement verwacht van 48,4%. Hierdoor zullen minder aardappelen moeten aangevoerd worden om 810 ton te produceren dan in mei 2007 om 631 ton te produceren. Er zullen ongeveer 4 transporten van aardappelen minder zijn. Daarnaast zorgt de vlokkenlijn voor een vermindering van het aantal vrachtwagens met 7. De extra productie (810 ton) en de rendementsverhoging zorgt voor 10 extra vrachtwagens afgewerkt product en ongeveer 5 vrachtwagens extra karton/folie en olie. Indien wordt vertrokken van een slecht seizoen (ingeschat op 1 maal om de 15 jaar) dan kan een rendement van 43% gehaald worden als gevolg van de verbetering van het productieproces. Dit leidt gemiddeld genomen tot 13 vrachtwagens meer dan in de huidige situatie (mei 2007). Indien wordt uitgegaan van het maximaal aantal vrachtwagens dan is er een toename van 18 vrachtwagens per dag in de Heirweg. Dit is gemiddeld 1,3 vrachtwagens per uur extra (tussen 7.00 en 21.00 uur). Indien de huidige gemiddelde situatie wordt vergeleken met het toekomstige maximale scenario wordt een beeld verkregen van de maximale toename indien op één dag alle aan- en afvoer maximaal is. Deze situatie kan zich uitzonderlijk enkele malen per jaar voor voordoen. Deze vergelijking is dan ook de meest extreme verkeerssituatie die zich kan voordoen naar aanleiding van de productie (calamiteiten uitgezonderd). In het maximale scenario rijden er bij een productie van 810 ton/dag en een rendement van 48,4% met vlokkenlijn, 196 vrachtwagens in de Heirweg t.o.v. het huidige gemiddelde van 147. Dit is een toename van 48 Belconsulting N.V.


- 236 -

vrachtwagens of 96 vrachtwagenbewegingen. Dit is een toename met 32%. Verkeerstechnisch is dit geen probleem voor de wegcapaciteit van verschillende wegen. Deze toename leidt aldus niet tot significante effecten ten aanzien van de wegcapaciteit. In de Markt zou dit leiden tot 34 extra vrachtwagens per dag, in de Seulestraat 10 extra vrachtwagens en in de Dranouterstraat 3 extra vrachtwagens. Verkeerstechnisch kunnen de verschillende wegen deze verkeerstoenames voor de verschillende scenario’s aan en is er nog ruime restcapaciteit waardoor geen significante effecten worden verwacht ten aanzien van de capaciteit van de diverse wegen. Het mobiliteitsprofiel van het bedrijf is afgestemd op het verkeerstechnische bereikbaarheidsprofiel van de weg. De verkeersdoorstroming zorgt vandaag de dag reeds voor problemen in de Markt bij het kruisen van vrachtwagens. In de toekomst zal de verkeersdoorstroming in de Markt tijdens een gemiddelde situatie niet wijzigen t.o.v. de huidige doorstroming wegens de beperkte toename van het verkeer (2 vrachtwagens en 11 auto’s). Dit geldt eveneens voor de vergelijking van de verkeersdoorstroming in het huidige maximale scenario met de verkeersdoorstroming in het maximale scenario bij 810 ton/dag. Tijdens een ‘slecht’ aardappelseizoen is er gemiddeld 1 extra vrachtwagen per uur (7.0021.00 uur). Dit zal de doorstroming niet significant beïnvloeden t.o.v. huidige situatie. De toenames in het maximale scenario vandaag de dag (=192 vrachtwagens) t.o.v. het huidige gemiddelde scenario (631 ton/dag) (= 147 vrachtwagens) is van dezelfde grootteorde als de vergelijking van het gemiddelde scenario 810 ton/dag met vlokkenlijn (149 vrachtwagens) als met het maximale scenario bij 810 ton/dag en vlokkenlijn (= 196 vrachtwagens), namelijk respectievelijk 45 en 47 vrachtwagens. In beide situaties is er een vermindering van de doorstroming als gevolg van de 47 extra vrachtwagens of 94 vrachtwagenbewegingen in vergelijking met de gemiddelde verkeersstromen bij respectievelijk 540 ton/dag en 810 ton/dag. Deze extreme situatie doet zich uitzonderlijk enkele malen per jaar voor. Indien in de toekomst het maximaal aantal transporten zich voordoet (47 extra vrachtwagens of 94 bewegingen) dan zal er ’s nachts (21.00 tot 7.00 uur) gemiddeld 1 beweging per uur meer zijn en gemiddeld 6 bewegingen per uur extra tijdens de dag (7.00 tot 21 uur). Dit zal de verkeersdoorstroming in de Heirweg en de Markt verminderen wat als zwak negatief wordt beoordeeld. De huidige verkeersdoorstroming is vandaag de dag niet steeds optimaal tijdens de dag. Indien er nog 6 vrachtwagenbewegingen extra zijn dan kan dit een voelbare vermindering zijn van de verkeersdoorstroming. Het mobiliteitsprofiel van het bedrijf is aldus min of meer afgestemd op het bereikbaarheidsprofiel van de weg. Er is niet steeds vlot verkeer mogelijk door de geparkeerde wagens langs weerszijden van de weg. 540 ton/dag Een productie van 540 ton/dag leidt tot een beperkt aantal minder vrachtwagens. Verkeerstechnisch zijn de wegprofielen van de verschillende wegen voldoende om de huidige capaciteit te verwerken. Een vermindering leidt niet tot significante effecten ten aanzien van de wegcapaciteit. Er ontstaat een grotere restcapaciteit.

Belconsulting N.V.


- 237 -

De verkeersdoorstroming wordt beter bij een productie van 540 ton met vlokkenlijn. Dan rijden gemiddeld 41 vrachtwagens of zijn er 82 vrachtwagen bewegingen minder per dag of gemiddeld 1 beweging per uur tijdens de avond en nacht (21.00 – 6.00) en 5 bewegingen per uur tijdens de dag. Dit is een zwak positief effect.

Geen aanvoer van aardappelen in het weekend (alternatief 3) Indien er geen aanvoer van aardappelen in het weekend is dan dienen deze aardappelen in de loop van de week aangevoerd worden. Aangezien er nu reeds een beperking is op het transport vanaf 21.00 uur tot 7.00 uur is er voor 2,5 dagen aardappelen in stock nodig. Voor een productie van 810 ton met een rendement van 48,4 % is een stockage van 4184 ton nodig. De voorziene nieuwe triage (+ stockage) laat maximum 3000 ton toe. Samen met de huidige stockage ruimte van 900 is er nog steeds 284 ton aardappelen te kort of ± 11 vrachtwagens (27 ton). Geen aanvoer in het weekend is aldus geen mogelijke optie bij een productie van 810 ton. Naast de afvoer van snippers, zetmeel, stoomschillen en afgewerkt diepvriesproduct zal er op zaterdag steeds transport nodig zijn van aardappelen (± 11 vrachtwagens (27 ton). Deze berekening is louter mathematisch om aan te geven welke grootteorde aan aardappelen er tekort is indien er in het weekend geen aanvoer is. Geen aanvoer, met uitzondering van 11 vrachtwagens op zaterdag voormiddag, betekent dus nog steeds ongeveer 70 vrachtwagens minder dan vandaag de dag in het weekend. Voor een productie van 540 ton met een rendement van 44% is er een stockage nodig van 3068 ton om het weekend te overbruggen. De huidige stockage en de nieuwe triage (+stockage) samen bieden voldoende buffering. Voor de verdeling van de extra aanvoer van de aardappelen wordt aangenomen dat er vrijdag en maandag telkens 30% wordt aangevoerd en de overige dagen van de week ongeveer 13,3%. De hogere aanvoer op maandag en vrijdag zijn nodig om respectievelijk de reserve voor de productie terug op te bouwen na de stock volledig aan te wenden tijdens het weekend en om voldoende aardappelen in stock te hebben in het weekend. In onderstaande tabellen wordt het aantal transporten weergegeven indien het transport van aardappelen beperkt wordt tot de weekdagen en dit respectievelijk bij 631 ton (huidige productie), 810 ton + vlokkenlijn, 540 ton + vlokkenlijn. Tabel 6.4.11. : Aantal transporten bij beperking transport in het weekend in huidige situatie (productie 631ton/per dag).

Belconsulting N.V.


- 238 -

Tabel 6.4.12. : Aantal transporten bij beperking transport in het weekend bij productie van 810ton/dag met rendement van 48,4 + vlokkenlijn.

Tabel 6.4.13. : Aantal transporten bij beperking transport in het weekend bij productie van 540ton/dag met rendement van 44% + vlokkenlijn.

Tabel 6.4.14. : Aantal transporten bij beperking transport in het weekend bij productie van 810ton/dag met rendement van 43% + vlokkenlijn (= slecht aardappelseizoen)

In de huidige situatie (631 ton) zou dit op maandag en vrijdag leiden tot 50 extra vrachtwagens per dag of 100 bewegingen. De overige dagen van de week zijn dit ongeveer 22 vrachtwagens meer. Bij een productie van 810 ton per dag + vlokkenlijn zonder aanvoer in het weekend is de situatie vergelijkbaar met de situatie bij 631 ton per dag zonder aanvoer van aardappelen in het weekend. Rekening houdend dat dit transport enkel kan tussen 7.00 en 21.00 zijn dit gemiddeld 7 à 8 vrachtwagenbewegingen per uur extra of ongeveer 33% extra vrachtwagens (op maandag en vrijdag). Dinsdag t.e.m. donderdag zijn dit gemiddeld 21 vrachtwagens extra of 3 vrachtwagenbewegingen per uur. Ten aanzien van de wegcapaciteit leidt dit niet tot significante effecten. De restcapaciteit op de verschillende wegen is voldoende.

Belconsulting N.V.


- 239 -

De verkeersdoorstroming verloopt vandaag de dag niet steeds optimaal. Als gevolg van de toename met 33% op maandag en vrijdag zal de doorstroming verminderen. De 7 à 8 extra vrachtwagenbewegingen per uur leidt tot matig negatieve effecten. Op dinsdag, woensdag en donderdag zijn de effecten zwak negatief (3 à 4 extra vrachtwagenbewegingen per uur). Tijdens een slecht aardappelseizoen (tabel 6.2.14) leidt dit tot 134 extra vrachtwagenbewegingen tussen 7.00 en 21.00 uur of 10 extra vrachtwagenbewegingen per uur. Dit leidt eveneens tot een matig negatief effect ten aanzien van de verkeersdoorstroming. In totaal worden dit dan ruim 30 vrachtwagenbewegingen per uur. De verkeersituatie in het weekend verbetert. Globaal genomen is er op zaterdag en zondag een afname met bijna 60%. Tussen 7.00 uur en 21.00 uur is er zelfs een afname met 90% in de Heirweg. Hierdoor zullen gemiddeld 14 vrachtwagenbewegingen per uur minder zijn in het weekend tussen 7.00 en 21.00 uur. Dit houdt in dat er in het kader van de productie bij Clarebout er nog 4 à 5 vrachtwagenbewegingen per uur zullen zijn in de Heirweg en de Markt. Ten aanzien van de verkeersdoorstroming is dit een sterk positief effect in de Heirweg. In de Markt en de overige wegen zal het verkeer vreemd aan Clarebout domineren waardoor de effecten in deze wegen minder merkbaar zullen zijn (matig positief effect). Een productie van 540 ton met vlokkenlijn komt de verkeersdoorstroming eveneens ten goede in vergelijking met de bestaande toestand. In vergelijking met ‘810ton + vlokkenlijn en geen aanvoer in het weekend’, zijn er gemiddeld 50 vrachtwagens per dag minder of 100 vrachtwagenbewegingen. Dit is een matig positief effect ten aanzien van de verkeersdoorstroming in vergelijking met huidige situatie. In het weekend zijn er nog 30 transporten of 60 vrachtwagenbewegingen of 2 à 3 bewegingen per uur in de Heirweg. Dit zijn er 105 vrachtwagens of 210 vrachtwagenbewegingen minder dan vandaag wat als sterk positief wordt beoordeeld.

6.4.5.4. Functies De bespreking van effecten ten aanzien van de verschillende functies beschouwt vooral het aspect hinder. Er verdwijnen geen functies of komen geen functies bij, de fysieke dragers van de functies wijzigen niet waardoor ten aanzien van deze elementen geen significante effecten verwacht worden en ook niet verder besproken worden. Er worden wel effecten verwacht ten aanzien van hinder. Hierop wordt per functie dieper ingegaan. Hiervoor worden de verwachte verkeersintensiteiten in rekening gebracht (zie hierboven) alsook de verschillende elementen aangebracht in de discipline geluid en trillingen en in de discipline lucht (geur). Vooraleer dieper in te gaan op de verschillende functies wordt dieper ingegaan op lekverliezen (mogelijke hinder voor alle functies). Tijdens het transport bestaat er sporadisch een kans op lekverlies. In Tabel 2.1. (zie eerder onder ‘projectbeschrijving’) wordt aangegeven op welke wijze de verschillende afvalstromen vervoerd worden. De types van transportmiddelen worden hieronder nog eens opgesomd met de bijhorende kans op lekkage: Container voor vervoer van plastiek folie, hout, restafval, karton, wit zetmeel –wordt geperst tot een droge stof, waterzuiveringsslib –geperst tot droge koeken: geen kans op lekverlies wegens vervoer van droge stoffen; Container voor afvoer frietsnippers en uitgeschepte natte tarra: zekere kans op lekverlies wanneer de dichtingen van de container niet meer optimaal is (in principe wel strenge Belconsulting N.V.


- 240 -

controle bij Clarebout Potatoes NV op de containers – de afvoer gebeurt door externen), de natte tarra wordt slechts sporadisch uitgeschept (meestal afvoer van geperste natte tarra), zodat de kans op lekverlies zich zelden voordoet; Container geladen met cubicontainers (afvoer van spijsolie en vetten): geen kans op lekverlies door vervoer in afgesloten eenheid; Tankwagen (afvoer van stoomschillen, bruin zetmeel): geen kans op lekverlies door vervoer in afgesloten eenheid; Tractor met boerenkar voor afvoer droge tarra en geperste natte tarra: geen kans op lekverlies wegens vervoer van droge stof. Zoals uit bovenstaande kan afgeleid worden is de kans op lekverlies gering. Wanneer er zich wel dergelijke calamiteit voordoet wordt het effect als licht negatief beoordeeld (visuele hinder + mogelijks geurhinder).

Wonen en voorzieningen Op basis van de informatie aangeleverd uit de discipline geluid en trillingen en de discipline lucht wordt nagegaan hoeveel woningen bijkomend hinder zullen ondervinden als gevolg van de uitbreiding van de productiecapaciteit van het bedrijf. De uitbreiding van de productie tot 810 ton/dag leidt tot geurhinder voor 277 woningen (rekening houdend met de maatregelen voorgesteld onder de discipline lucht).. De uitbreiding in z’n globaliteit leidt tot zwak positieve effecten in vergelijking met de effecten vandaag indien de geplande en vooropgestelde maatregelen worden uitgevoerd. Er zijn 353 woningen minder die geurhinder zullen ondervinden. Dit houdt in dat er nog steeds 277 woningen zijn waar er een kans is dat de bewoners 2% van de tijd geurhinder kunnen ondervinden. (uitgebreid zie discipline lucht en mens-toxicologie). Als gevolg van de geplande uitbreiding van de productiecapaciteit worden heel wat maatregelen genomen om de geluidshinder te verminderen. Als gevolg hiervan vermindert de geluidshinder waardoor het aantal woningen binnen de 45 dB(A) contour nog beperkt is tot enkele dichtbijgelegen woningen in de Heirweg. Dit is een matig positief effect. In de gemiddelde situatie bij een productietoename tot 810 ton met vlokkenlijn rijden er per dag gemiddeld 2 vrachtwagens extra. Dit leidt ten aanzien van het aspect verkeersleefbaarheid niet tot significante effecten in vergelijking met de referentiesituatie. Er dient wel opgemerkt dat er vandaag de dag reeds hinder wordt ervaren (zie beschrijving bestaande toestand). Een productie van 540 ton leidt tot een vermindering van het aantal vrachtwagens met 41 vrachtwagens of 82 vrachtwagenbewegingen per dag. Dit is gemiddeld 1 beweging per uur minder per uur tijdens de avond en nacht (21.00 – 6.00) en 5 bewegingen per uur minder tijdens de dag. Ten aanzien van de verkeersleefbaarheid wordt dit als zwak positief effect voor de Heirweg en de Markt en als zwak positief voor de Seulestraat en de Dranouterstraat. Indien er geen transport van aardappelen is in het weekend is dit een sterk positief effect ten aanzien van de verkeersleefbaarheid in het weekend. In de week zal het extra transport de verkeersleefbaarheid verder aantasten wat als matig negatief wordt beoordeeld.

Belconsulting N.V.


- 241 -

Voorzieningen De impact van het bedrijf Clarebout op de school heeft vooral betrekking op het verkeersaspect. Aanzien de verkeersevolutie niet significant wijzigt, worden geen significante effecten verwacht voor de aanwezige school. Er komt een nieuwe toerit waardoor het wachten van vrachtwagens in de Heirweg, wat vandaag de dag af en toe gebeurt, zich niet meer zal voordoen. Dit is een zwak positief effect in vergelijking met de huidige toestand.

Recreatie De verkeerstoename bij een productie tot 810 ton/dag is niet significant in vergelijking met de huidige verkeerssituatie. Ter hoogte van het kruispunt Dranouterstraat-Markt is er een knooppunt en verschillende fietsroutes worden eveneens gebruikt voor de aan- en afvoer voor Clarebout Potatoes N.V. In vergelijking met de referentiesituatie zijn er ten aanzien van recreatie dan ook geen significante wijzigingen. Bij een productie van 540 ton/dag is er beperkt minder transport wat als zwak positief wordt beoordeeld. De aanvoer enkel in de week wordt ten aanzien van recreatie als sterk positief omschreven aangezien er vooral in het weekend wordt gerecreëerd. De extra aanvoer in de week wordt vooral in vakantieperiodes als matig negatief omschreven.

Werk De capaciteitsuitbreiding van Clarebout Potatoes N.V. leidt tot een extra tewerkstelling van 5 arbeiders in drie ploegen. Dit is een toename van 15 op 250 of 6 %. Dit is een zwak positief effect.

6.4.6.

Maatregelen

Uit de evaluatie van het project blijkt dat er nog geen hoogstammige bomen zijn aangepland ter hoogte van de 166 parkeerplaatsen. Er wordt dan ook voorgesteld om bij de realisatie of afwerking 16 hoogstammige bomen aan te planten verspreid over de parking. Transporten enkel met (eigen) vrachtwagens, geen tractors of minstens deze beperken: − aanleg van depots buiten Nieuwkerke (bvb. ten noorden van Kemmel), ten zuiden (t.h.v. de grens), in het oosten (ten oosten van Mesen, bvb. in Waasten). − Zelf ophalen van aardappelen bij de landbouwers − In de nieuwe gemiddelde situatie zouden van de 81 vrachtwagens en tractors die aardappelen aanvoeren 29 tractors van 12 ton (= 36 %) kunnen vervangen worden door 13 vrachtwagens van 27 ton. Dit leidt tot een reductie met in totaal nog 65 vrachtwagens die aardappelen aanvoeren. Rekening houdend met het andere transport geeft dit, bij uitvoering van deze maatregel, een totaal van 134 vrachtwagens voor aanvoer of 16 vrachtwagens (tractors!) minder. Belconsulting N.V.


- 242 -

Uit het gesprek met de gemeente en een buurtbewoner wordt aangehaald dat de diepvrieswagens minst hinder veroorzaken. De chauffeurs rijden heel rustig en gedisciplineerd. Deze vrachtwagens maken ook minder lawaai dan de aardappeltransporten aangezien het modernere vrachtwagens zijn. Er wordt dan ook voorgesteld om: − op termijn het wagenpark van het eigen aardappelvervoer vernieuwen (afhankelijk van de financiële haalbaarheid); − de chauffeurs van het aardappeltransport eveneens een aangepaste rijstijl bij te brengen; − meer transporten door Clarebout Potatoes N.V. te laten uitvoeren. Het gebruik van asfalt – fluisterasfalt leidt tot een reductie van het geluid. Hierbij wordt voorgesteld om niet de standaard ZOAB te gebruiken maar de nieuwe vorm ZSA-SD of ZSAO. Uit metingen in Nederland blijkt dit bij 50 km/uur er een geluidsreductie is van 3dB(A). Dit kan eveneens bereikt worden door twee dunne deklagen van asfalt. Deze nieuwe vorm van asfalt ZSA-SD is eveneens beter bestand tegen zwaar verkeer, stof en sneeuw/ijs. Een mogelijks belangrijkere maatregel in vergelijking met ZSA is het zorgen voor een goede doorstroming met snelheidsverlaging op de Markt (30 km/uur). Vandaag de dag kunnen twee vrachtwagens elkaar niet kruisen. Dit zorgt er telkens voor dat vrachtwagens moeten stoppen en terug aanzetten wat leidt tot een extra hinder. Een nieuwe doortocht te Nieuwkerke met aandacht voor doorstromingen en verkeersveiligheid kunnen een belangrijke bijdrage leveren om de hinder als gevolg van het verkeer, te reduceren. Een combinatie van beide maatregelen (snelheidsreductie en zeer stille) biedt geen extra voordelen. Zeer stille asfalt leidt niet tot reductie van het geluid bij snelheden lager dan 50km/uur. Bij het aanpassen van de doortocht door Nieuwkerke dient aandacht uit te gaan naar de aanleg van een fietspad of fietssuggestiestroken. Hier dient een afweging te gebeuren ten aanzien van de parkeermogelijkheden en breedte van de fietspaden. Belangrijk op te merken is dat het wegprofiel (tussen de woningen) beperkt is (11,5 meter). Rekening houdend met volgende nodige breedtes: − een weg van minstens 5,5 meter (twee kruisende vrachtwagens < 50 km/uur), − twee fietspaden (=3 meter) en − minstens parkeren aan één zijde (2 meter) kan besloten worden dat er dan onvoldoende ruimte is voor voetgangers (1 meter). Een mogelijke oplossing is een wegprofiel met fietssuggestiestroken:

(Bron: Vademecum fietsvoorzieningen, versie 2005)

Belconsulting N.V.


- 243 -

Om de snelheid te beperken wordt een asverschuiving bvb. ter hoogte van het marktplein aanbevolen. De vernieuwing van de doortocht kadert best in een globale aanpak van de doortocht en het publiek domein.

Een mogelijke piste om de verkeersleefbaarheid voor de bewoners in de Heirweg, Markt, Wulvergem en Mesen te verbeteren, is spreiding brengen in de te volgen transportroutes. Mogelijke routes zijn: − Langs de Kemmelstraat via Ieper naar de A19 Via deze route wordt nog steeds Nieuwkerke belast maar is er minder hinder voor Wulvergem en Mesen. − Langs Korte Mooiaardstraat-Rozestraat-Noordhoekstraat. Om deze route te gebruiken, is het aanbevolen om aanpassingswerken uit te voeren aan deze weg. De weg is immers slechts 2,8 meter breed. De minimale aanpassing zijn het aanbrengen van uitwijkstroken als er één richtingsverkeer wordt ingevoerd voor +3,5ton. Langs deze route staan ongeveer 5 woningen dicht bij de weg en enkele boerderijen die enkele 10-tallen meters van de weg staan. − De klassieke route via Markt, Wulvergem en Mesen. Deze routes kunnen deel uit maken van een uit te werken ‘spreidingsplan’.

Met betrekking tot maatregelen tot beperken van de geluidshinder en de geurhinder van het bedrijf wordt verwezen naar de respectievelijke disciplines. Om lekverlies tegen te gaan moet de afvoer van vloeibare producten in aangepaste, lekdichte transportwagens te gebeuren.

Om de contacten met de inwoners van Nieuwkerke te verbeteren wordt de opmaak van een communicatieplan aanbevolen. In dit communicatieplan wordt opgenomen welke stappen zullen ondernomen worden om de bevolking te informeren over de verdere ontwikkelingen van het bedrijf. Hierbij dient vooral aandacht uit te gaan naar de maatregelen die zullen genomen worden om de hinder ten aanzien van de bewoners te verminderen. Er kan opgemerkt worden dat er sinds juli 2007 gestart werd met verspreiding van een nieuwsbrief met o.a. een meldpunt (telefoonnummer) voor klachten.

6.4.7.


Uitvoeringsalternatief 1 m.b.t. productiecapaciteit De effecten voor de 4 verschillende scenario’s inzake productiecapaciteit werden reeds behandeld onder de verschillende bestudeerde effectgroepen (hinder en verkeer). Het is duidelijk dat het meeste verkeer wordt gegenereerd bij een productie van 810 ton zonder vlokkenlijn, de laagst is dit bij een productie van 540 ton met vlokkenlijn. De vlokkenlijn leidt telkens tot een vermindering van het transport. Bij een productie van 810 ton met vlokkenlijn blijft de verkeersintensiteit gelijkaardig aan de huidige intensiteit wegens een hoger rendement in vergelijking met de referentiesituatie. Belconsulting N.V.


- 244 -

De wegcapaciteit is voor alle scenario’s van de uitvoeringsalternatieven ruim voldoende waardoor er geen significante effecten zijn ten aanzien van dit aspect. De doorstroming verloopt vandaag de dag uitzonderlijk minder goed bij het kruisen van voertuigen. Aangezien de gemiddelde verkeersintensiteit ongewijzigd blijft t.o.v. de huidige situatie zijn er geen bijkomende significante effecten. Enkel in de meest extreme situatie (maximale transport) is er een significante toename van de verkeersintensiteit t.o.v. de huidige situatie wat als zwak negatief wordt beoordeeld. De beperking van de productiecapaciteit tot 540 ton leidt tot een optimale verkeersdoorstroming wat als zwak positief wordt beoordeeld. Uitvoeringsalternatief 2 m.b.t. WKK Een WKK leidt niet tot significante effecten ten aanzien van verkeer.

Uitvoeringsalternatief 3 m.b.t. transporttijden Indien geopteerd wordt om enkel aardappelen in de week aan te voeren dan zorgt dit voor zwak tot matig negatieve effecten ten aanzien van verkeersdoorstroming en hinder tussen 7.00 en 21.00 uur tijdens de week en tot sterk positieve effecten in het weekend. Bij een productie van 810 ton is wel nog steeds een aanvoer van 11 vrachtwagens van telkens 27 ton nodig op zaterdag aangezien de stockageruimte te klein is.

Uitvoeringsalternatief 4 m.b.t. grondwatergebruik Uitvoeringsalternatief 4 is niet van toepassing op de discipline mens- ruimtelijke ordening en verkeer.

Belconsulting N.V.


- 245 -

6.5. Andere aspecten De disciplines Bodem, Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie, Mens-toxicologie, Veiligheid werden, gezien hun geringe complexiteit voor dit project door de coördinator (in samenwerking met andere deskundigen, zie eerder onder §5.1 ‘Overzicht van te onderzoeken milieudisciplines’) behandeld. De gehanteerde methodologie voor de bestudeerde effectgroepen wordt in onderstaande tabel weergegeven.

Effectgroep Bodem

Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie

MensToxicologie

Veiligheid

Criterium

Methodologie

Risico op verspreiding van verontreiniging door bouw en exploitatie

Milieutechnische evaluatie van de geplande site en de bouwwerken (kans op uitloging afvalstoffen, lekken van machines,…) op basis van gebruikte producten voor de te volgen werkwijze om verontreiniging te voorkomen Wijziging van de Kwalitatieve beschrijving van de perceptieve wijzigingen in het landschap die kenmerken door de leiden tot een visuele impact en bouw en herlocalisatie beschrijving hoe hierdoor de van constructies landschappelijke belevingswaarde Orde, verzorgdheid, kan wijzigen netheid, barrièrewerking, rust, herkenbaarheid, schaal van de ingreep natuurlijkheid Kans op inname van Bepaling van de verschillende toxische stoffen blootstellingswegen van de omwonenden aan stoffen en relatieve bijdrage van de geplande installatie

Effecten door geluidsoverlast of geurhinder (psychosomatische effecten) Brandgevaar

Beoordeling significantie op basis van Aantal risicolocaties binnen de site voor contact van verontreinigde stoffen met bodem (en grondwater)

Schaal van het project Mate van visuele impact + verdwijnen versus aanbrengen van nieuwe volumes, structuren (groenscherm) met vooral aandacht voor mogelijke maatregelen voor optimale landschappelijke inpassing

Benadering van of percentage van overschrijding van de maximaal toelaatbare waarden (WHO-richtwaarden, grenswaarden ARAB). In geval van overschrijding : aantal woningen in zone boven de grenswaarde Aantal mensen en omvang van de psychosomatische effecten

Bepaling mogelijke gezondheidseffecten via geluidsemissie of geurimmissie op basis van de verwachte immissies en vergelijking met literatuur Detectie van de risicovolle Aantal eventuele risico-locaties plaatsen / installaties

Volgende effectgroepen zijn niet relevant en werden dus niet in het MER besproken omwille van volgende reden: Vernietiging bodemstructuur: het projectgebied is immers gelegen in reeds vergraven gebied;

Belconsulting N.V.


- 246 -

Grondverzet buiten het kadastraal perceel met risico op verspreiding van verontreiniging: de site is reeds grotendeels verhard, eventueel uit te graven gronden worden maximaal binnen de site hergebruikt en worden dus niet afgevoerd. Grond- en bodemverplaatsingen in het verleden zijn steeds conform de regelgeving grondverzet uitgevoerd Wijziging grondwaterstromingspatroon en risico op zettingen door grondwaterverlaging tijdens de werken: bemalingswerken zijn waarschijnlijk niet noodzakelijk. Wijziging erfgoedwaarde: er zijn geen nieuwe vergravingen op de site, Wijziging structuur en relaties: er is geen wijziging in het bodemgebruik.

6.5.1.

Bodem

Volgens de Bodemkaart (Figuur 6.5.1.) bevindt het projectgebied zich in bebouwde zone. De bodem is er reeds sterk vergraven en dus verstoord. Uit boringen uitgevoerd in het kader van het oriënterend bodemonderzoek t.h.v. de site Clarebout Potatoes N.V. blijkt dat de Quartaire afzetting een dikte heeft van ca. 2m en hoofdzakelijk uit zand bestaat. Onder het Quartair komen de tertiaire afzettingen van de Formatie van Tielt voor welke gekenmerkt worden door slecht doorlatend glimmer- en glauconiethoudend kleiig zand tot zandhoudende klei. De Formatie van Tielt heeft t.h.v. het projectgebied een gemiddelde dikte van 5 m. In Tabel 6.3.1. (zie eerder) wordt de geologische opbouw t.h.v. het projectgebied beschreven. In februari 2006 werd door Envirosol nv. een oriënterend bodemonderzoek uitgevoerd op de terreinen van Clarebout Potatoes N.V. Er werden 11 boringen uitgevoerd, waarvan er drie werden afgewerkt met een peilbuis. T.h.v. een aantal peilbuizen (nl. geplaatst t.h.v. de locatie waar vroeger een citern geplaatst was voor de opvang van spuiwater van de stoomketel) werd een verhoogde geleidbaarheid en pH vastgesteld. In het oriënterend bodemonderzoek werd besloten dat er gemengde en historische verontreiniging werd vastgesteld op kadastraal perceel 264G2 en dat het perceel bijgevolg diende opgenomen te worden in het register van verontreinigende gronden. Een beschrijvend bodemonderzoek was noodzakelijk voor verder onderzoek naar geleidbaarheid en pH. Het beschrijvend onderzoek is momenteel (juli 2007) in opmaak. Volgens de reeds beschikbare resultaten kan besloten worden dat de nieuwe meetresultaten voor de betreffende peilbuizen geen noemenswaardige verhogingen weergegeven voor de vermelde parameters, waardoor de in 2006 vastgestelde verhogingen kunnen weerlegd worden. Verdergaande onderzoeksinspanningen worden dan ook niet noodzakelijk geacht35. In een straal van 200 m rondom het projectgebied zijn verder geen bodemonderzoeken gekend bij OVAM. Overeenkomstig Vlarea, Bijlage 4.1., Afdeling 3 wordt het zand afkomstig van de zandvang en van de triage en dat wordt hergebruikt als bodem benoemd als ‘grondbrij’ (= ‘bodem afkomstig van het triëren en wassen van nijverheidsgewassen uit de volle grond’). Vóór afvoer wordt de natte tarra ontwaterd. De grondbrij wordt terug afgevoerd door de leveranciers van de aardappelen. 35

Bron: schriftelijke mededeling Karolien Stroo, Envirosol dd. 02/07/2007.

Belconsulting N.V.


- 247 -

Om de grondbrij te kunnen aanwenden als bodem dient voldaan te worden aan de voorwaarden vermeld in artikel 4.2.3.1. (dit houdt in dat voor het gebruik van afvalstoffen als bodem de overeenkomstige definities en voorwaarden gelden als voor het gebruik van uitgegraven bodem als bodem, zoals bepaald in hoofdstuk X van het Vlarebo met uitzondering van de bepalingen die verband houden met de administratieve opvolging via technische verslagen en bodembeheerrapporten). 3x/jaar wordt de grondbrij ontleed. Overeenkomstig Vlarea, Bijlage 4.1., Afdeling 1 wordt het slib afkomstig van de waterzuiveringsinstallatie en dat wordt aangewend in of als meststof of bodemverbeterend middel benoemd als ‘behandeld zuiveringsslib’. ‘Behandeld zuiveringsslib’ wordt gedefinieerd als zuiveringsslib dat biologisch, chemisch, thermisch behandeld is door langdurige opslag of volgens enig ander geschikt procédé, om de vergistbaarheid en de hygiënische bezwaren tegen het gebruik ervan aanzienlijk te verminderen, zoals nader bepaald in bijlage 4.2.1.C bij het Vlarea. De voorwaarden inzake samenstelling en gebruik staan vermeld in artikelen 4.2.1.1. en 4.2.1.2. + een gebruikscertificaat is verplicht. De voorwaarden inzake samenstelling en gebruik staan vermeld in bijlage 4.2.1.A en B. Het slib van de waterzuiveringsinstallatie bij Clarebout Potatoes NV wordt half-jaarlijks ontleed en afgevoerd om –indien in overeenstemming met de voorwaarden van de Mestbankals meststof te kunnen aanwenden. Hiervoor beschikt Clarebout over een gebruikscerticicaat van OVAM (geen significant negatief effect). Voor de beschrijving van de risico’s op bodem- en grondwaterverontreiniging wordt verwezen naar de discipline ‘Water, deeldiscipline grondwater’ (zie eerder § 6.3.).

Belconsulting N.V.


- 248 -

Figuur 6.5.1. : Situering van het project op bodemkaart

Belconsulting N.V.


- 249 -

6.5.2. a)


Bestaande toestand

Volgens de Landschapsatlas wordt de omgeving van het projectgebied nagenoeg omringd door de ankerplaats Dikkebusvijver-Kemmelberg-Scherpenberg-Zwarte Molenhoek met als puntrelictenassociaties vaubantoren Dikkebus (P30290), Kasteel Elzenwalle (P30291), dorpskern Kemmel met dries (P30295), Hoeve Traisnel (P30514) en Kasteel De Warande (P30515). De Douvebeek is een lijnrelictenassociatie (L30047). Op ca. 3km ten noordoosten van het projectgebied wordt de ankerplaats Heuvel van Wijtschate-Mesen aangetroffen met als lijnrelictenassociaties de Kraterlijn Wijtschate (L30046), de Douvebeek (L30047) en de Wijtschatebeek (L30048). De aangetroffen puntrelictenassociaties zijn de Spanbroekmolentrechter (P30296), de dorpskern Mesen (P30312) en de dorpskern Wulvergem (P30533). Op ca. 4km ten noordwesten van het projectgebied wordt de ankerplaats VidaignebergRodeberg met Hellegatbos-Douvevallei aangetroffen. De belangrijkste lijnrelictassociaties zijn de Grote Kemmelbeek en de Douvebeek. Als puntrelictassociaties staan het Kasteelgoed De Douve, de Gallooi-motte en de dorpskern Westouter vermeld. In de omgeving van het projectgebied bevinden zich de beschermde monumenten O.L.V Kapel (Eikelstraat 4), Voormalig gemeentehuis (Markt 17) en Hoeve “Cense Westhove” (Westovestraat 3). In het noorden van de site bevindt zich op ca. 4 km het beschermd landschap de KemmelbergMonteberg. Voor de archeologische aspecten wordt verwezen naar de meldingsplicht. Bij de opmaak van het BPA”10/1 Heirweg” (d.d. 22/06/2004) werd reeds zeer intensief gedialogeerd met de verschillende overheden (o.m. de administratie ruimtelijke ordening van het toenmalige departement leefmilieu en infrastructuur) (maar niet met RO - Onroerend Erfgoed het toenmalige Monumenten en Landschappen) waardoor diverse belangrijke voorwaarden m.b.t. de visuele effecten en de inplanting van Clarebout Potatoes N.V. in het BPA werden opgenomen.

b)

Geplande toestand + effecten

Binnen de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie worden drie effectgroepen onderscheiden: − Erfgoedwaarde − Perceptieve kenmerken − Structuur en relatie Voor ieder van de effectgroepen wordt een beoordeling gegeven van de effecten van de geplande ingrepen. De referentiesituatie is de situatie met aanwezigheid van het bedrijf en niet de situatie voor dat het bedrijf er was. Belconsulting N.V.


- 250 -

Figuur 6.5.2. : Situering van het project op landschapsatlas

Belconsulting N.V.


- 251 -

Erfgoedwaarde Op het terrein worden beperkte vergravingen uitgevoerd voor de realisatie van gebouwen. De vergravingen zijn beperkt en overwegend voor funderingswerken op plaatsen waar in het verleden reeds gebouwen of verharding aanwezig waren. Wegens de beperkte omvang en diepte van de vergravingen en de vergravingen welke in het verleden reeds hebben plaatsgevonden is de kans gering dat er nu nog archeologische relicten worden beschadigd of vernietigd. Het perceel grenst wel aan een ‘heirweg’ (Gemeentelijk ruimtelijk structuurplan, Heuvelland, 2006) wat de archeologische potenties vergroot. Waakzaamheid is aldus geboden. De vergravingen leiden aldus niet significante effecten. Hierbij wensen we wel aan te halen dat bij het aantreffen van sporen de vondstenplicht van toepassing is. Dit houdt in dat indien alsnog archeologische sporen worden aangetroffen bij de vergravingen dit steeds dient gemeld te worden bij het agentschap onroerend erfgoed. De bedrijfsite is gelegen op een heuvelrug (met o.a. de romeinse heirweg). Het ligt aan de rand van een ankerplaats (= door de aanwezigheid van het bedrijf maakt het geen deel uit van de ankerplaats) en het maakt deel uit van de relictzone ‘Zuidelijke rug van de West-Vlaamse heuvels’. Hieruit kan besloten worden dat de site een hoge erfgoedwaarde heeft (indien het bedrijf er niet zou staan). Bij de effectbespreking wordt echter uitgegaan van de beschreven referentiesituatie. De uitbreiding van de productiecapaciteit en de implementatie van de vlokkenlijn leiden niet tot significante effecten ten aanzien van de landschappelijke erfgoedwaarde van de plaats ten opzichte van de referentiesituatie. Noch op de bedrijfssite, noch in de nabije omgeving van het bedrijf is er bouwkundig erfgoed. De uitbreiding van de productiecapaciteit leidt niet tot significante effecten. Perceptieve kenmerken De aanwezige talud buffert het bedrijf zeer goed. Van op ruime afstand is het bedrijf niet meer zichtbaar (vandaag de dag zijn enkel de kranen voor de verbouwingswerken zichtbaar). Dit wordt als positief beoordeeld. Lokaal zorgt de berm eveneens voor een goede visuele buffer van het bedrijf. De talud van de berm is echter zeer steil wat als onnatuurlijk wordt ervaren. Een minder steile talud zou de eerder de voorkeur krijgen. In het BPA waren echter geen voorschriften ten aanzien van de hoogte en hellingsgraad van de buffer opgenomen. Binnen de grenzen van het BPA zijn er eveneens geen mogelijkheden meer om het talud minder steil te maken. De bouw van de buffer werd uitgevoerd conform de stedenbouwkundige vergunning. Een minder hoge buffer zou er toe geleid hebben dat de eerste jaren het bedrijf minder gebufferd is. Het zou enkele jaren duren vooraleer de begroeiing voldoende was om het bedrijf volledig te bufferen. Vanuit de discipline lucht wordt voorgesteld om verschillende schoorstenen te bouwen tot 30 meter boven het terreinniveau. Deze schoorstenen zullen het landschap domineren aangezien het bedrijf reeds op een heuveltop is gelegen. In totaal kunnen er 4 schoorstenen komen van telkens 30 meter. Indien geen WKK wordt uitgevoerd zijn dit er 3. De schoorstenen zijn niet verspreid over het gehele terrein, maar komen alle voor in de buurt van de stoom- en thermische olieketels en WKK (zie figuur 6.1.1). Deze schoorstenen worden dan ook als matig negatief beoordeeld.

Belconsulting N.V.


- 252 -

Relatie en structuren De uitbreiding van de productiecapaciteit en de implementatie van de vlokkenlijn leiden niet tot een significante wijziging van de landschappelijke structuren en relaties ten opzichte van het huidige landschap.

c)

Maatregelen

Binnen de grenzen van het BPA is er geen ruimte om de berm landschappelijk beter te integreren. De ruimte binnen het BPA die voorzien is om een buffer te realiseren is volledig ingevuld. De hellingsgraad van het talud kan niet verminderd worden. Het negatieve effect kan beperkt worden door aan de voet van het talud enkele bomenrijen te voorzien. Om de impact van de schoorstenen enigszins te beperken kan onderzocht worden of het financieel en technisch haalbaar is (zie discipline lucht) om de schoorstenen te groeperen en te voorzien van één omhulsel (mantel) zodat als het ware slechts één schoorsteen wordt gezien. het negatieve effect van deze ene schoorsteen blijft echter wel bestaan.

Belconsulting N.V.


- 253 -

6.5.3.

Mens-toxicologie

6.5.3.1. Bestaande toestand a)

Bewoning en kwetsbare populaties

Clarebout Potatoes N.V. ligt aan de westrand van de dorpskern van Nieuwkerke, ca. 500 m van de kerk en het voormalig gemeentehuis. Nieuwkerke telt ca. 1500 inwoners, waarvan ca. 900 in de kern; de rest is verspreide bewoning. Kwetsbare populaties omvatten personen met een verminderde of slechte gezondheidstoestand (in ziekenhuizen of hospitalen), oudere personen (bejaarden in rusthuizen), ofwel jonge personen (scholen). De vrije basisschool van Nieuwkerke telt ca. 215 leerlingen en ligt in de Heirweg, op 100 m van Clarebout Potatoes N.V. Er zijn geen rusthuizen of ziekenhuizen in Nieuwkerke of directe omgeving. Het dichtstbijzijnde ziekenhuis bevindt zich in Bailleul, over de Franse grens, op meer dan 5 km afstand.

b)

Huidige luchtkwaliteit

De bestaande luchtkwaliteit wordt uitgebreid besproken in het hoofdstuk “Lucht”. In onderstaande synthesetabel wordt voor een aantal stoffen de vergelijking gemaakt tussen de huidige achtergrondniveaus en de van toepassing zijnde normen en richtwaarden. Dit gebeurde voor de stoffen NO2, SO2 en fijn stof (PM10). In de omgeving van het projectgebied zijn geen meetstations. Het meest nabije en qua omgeving vergelijkbare meetstation is Houtem (Veurne). Tabel 6.5.1. : Huidige immissiewaarden (achtergrondniveau) Stof Eenheid achtergrondmeetlocatie waarde NO2 Jaargemiddelde 16 µg/m³ Houtem P98 uurwaarden 43 µg/m³ Houtem SO2 P99 dagwaarden 43 µg/m³ Houtem max uurwaarden 53 µg/m³ Houtem PM10 Jaargemiddelde 26 µg/m³ Houtem P90 dagwaarden 43 µg/m³ Houtem

Grenswaarde 40 µg/m³ 200 µg/m³ (richtwaarde 135 µg/m³) 125 µg/m³ (max 3x / jaar) 350 µg/m³ (max 24x / jaar) 40 µg/m³ 50 µg/m³ (max 35x / jaar)

Uit de tabel blijkt dat voor alle stoffen die relevant zijn voor het project en waarvoor representatieve meetgegevens voorhanden zijn, de normen en grenswaarden ruimschoots worden gerespecteerd in Houtem, en dus (door aanname) ook in Nieuwkerke. Clarebout Potatoes N.V. heeft een duidelijke invloed op de lokale luchtkwaliteit in Nieuwkerke, meer bepaald voor de stoffen NO2 en SO2 (voor stof is de impact daarentegen beperkt). Modellering van de huidige emissiebronnen in het hoofdstuk “Lucht” leverde volgende bijdrages op van het bedrijf aan het immissieniveau op het punt van maximale impact, dat zich 200 à 300 m ten NNO van het bedrijf, zijnde middenin de dorpskern van Nieuwkerke, bevindt: Belconsulting N.V.


- 254 -

Tabel 6.5.2. : Huidige bijdrage Clarebout Potatoes N.V. aan immissieniveau in Nieuwkerke Stof Eenheid Bijdrage % t.o.v. Grenswaarde Clarebout grenswaarde Potatoes N.V. NO2 Jaargemiddelde 2,5% 1,0 µg/m³ 40 µg/m³ P98 uurwaarden 7% 14 µg/m³ 200 µg/m³ (richtwaarde 135 µg/m³) SO2 P99 dagwaarden 4,3% 5,4 µg/m³ 125 µg/m³ (max 3x / jaar) max uurwaarden 3,4% 11,8 µg/m³ 350 µg/m³ (max 24x / jaar) PM10 Jaargemiddelde 0,2% 0,1 µg/m³ 40 µg/m³ P90 dagwaarden 0,4% 0,2 µg/m³ 50 µg/m³ (max 35x / jaar)

Ook op het vlak van geurhinder heeft Clarebout Potatoes N.V. een belangrijke impact, wat niet onlogisch is voor een aardappelverwerkend bedrijf. Op basis van snuffelmetingen werden geurimmissiecontouren bepaald, waaruit bleek dat de zone waarin zich gedurende meer dan 2% van de tijd geurhinder kan voordoen (waarbij het hinderniveau voor aardappelverwerking op 3 zgn. snuffeleenheden per m³ gelegd wordt) zich tot op ca. 2,5 km van het bedrijf uitstrekt en in ieder geval de volledige dorpskern van Nieuwkerke omvat. Om de impact van het huidig verkeer op de lokale luchtkwaliteit in te schatten, werd het CAR Vlaanderen-model36 toegepast voor de Markt, de drukste straat van Nieuwkerke en belangrijkste aanvoerroute voor Clarebout Potatoes N.V. Het gemiddeld aantal voertuigen werd afgeleid uit de tellingen (zie eerder discipline ‘Mens – ruimtelijke ordening en verkeer’). De volgende wegkenmerken werden in het model ingevoerd: • Voertuigen per etmaal: 3250 (afgerond gemiddelde, cfr. hoofdstuk verkeer); • Verdeling personenwagens/lichte/zware vrachtwagens/bussen: 85/3/12/0; • Wegtype: 3b = “street canyon” (afstand straatas-gevel < 1,5 x hoogte gebouwen); • Snelheidstype: normaal stadsverkeer (19 km/h); • Bomen: weinig of geen; • Gemiddelde afstand van woning tot straatas: 6 m. Dit levert volgende immissiewaarden op (o.b.v. achtergrondconcentraties in 2005): • Jaargemiddelde NO2: 27 µg/m³; • Jaargemiddelde PM10: 32 µg/m³; • Aantal overschrijdingen daggrenswaarde PM10: 38x. Daaruit blijkt dat ook op lokaal niveau de grenswaarden voor het jaargemiddelde van NO2 en PM10 (beide 40 µg/m³) ruimschoots worden gerespecteerd. De dagnorm voor PM10 wordt op 38 dagen overschreden, terwijl slechts 35 overschrijdingen toegelaten zijn. In vergelijking met vrijwel heel de rest van Vlaanderen is dit evenwel een laag cijfer. Conclusie: De huidige luchtkwaliteit in de omgeving van Clarebout Potatoes N.V. kan dus als goed beschouwd worden, ondanks de relevante bijdrage van het bedrijf zelf op het vlak van NO2 en SO2, met uitzondering van het geuraspect.

36

CAR = Calculation of Air pollution from Road traffic; luchtmodel voor immissies ten gevolge van wegverkeer ontwikkeld door TNO in opdracht van Afdeling Lucht, Hinder, Milieu & Gezondheid (2006) Belconsulting N.V.


- 255 -

c)

Huidige geluidskwaliteit

Uit de metingen uitgevoerd in het kader van de discipline “geluid en trillingen” blijkt dat de milieukwaliteitsnormen (uitgedrukt in LA95) in vier van de vijf meetpunten (gelegen in de Heirweg zelf en in de Dranouterstraat) (ruimschoots) worden overschreden, en dit zowel voor de dag-, avond- als nachtperiode (niveaus tot 58 dB(A), terwijl de norm resp. 50, 45 en 45 dB(A) bedraagt). Modellering van de geluidsemissie van Clarebout Potatoes N.V. wijst uit dat het bedrijf daarbij veruit de dominante geluidsbron is. Enkel in het meetpunt aan de Korte Mooiaardstraat, aan de westzijde van Clarebout Potatoes N.V., worden de normen gerespecteerd. Naar gezondheidseffecten toe, zijn in de vakliteratuur dosis-respons-formules voorhanden om het percentage ernstig gehinderden en het percentage ernstig slaapverstoorden in te schatten ten gevolge van (niet impulsachtig) omgevingsgeluid37. Deze formules vertrekken resp. van de parameters Lden – het gewogen gemiddelde van de gemiddelde LAeq-waarden overdag (7-19u), ’s avonds (19-23u) en ’s nachts (23-7u) – en Lnight (LAeq 23-7u): • % ernstig gehinderden = 9,868 * 10-4 * (Lden - 42) -1,436 * 10-2 * (Lden – 42) + 0,5118 * (Lden – 42) • % ernstig slaapverstoorden = 0,62 * (Lnight – 43,2) Toepassing van deze formules op de geluidsmeetresultaten aan de vijf meetpunten levert op: MP 1 MP 2 MP 3 MP 4 MP 5 Lden (dB(A)) 66 61 50 53 56 % ernstig gehinderden 17 11 4 5 7 Lnight (dB(A)) 61 56 45 48 49 % ernstig slaapverstoorden 11 8 1 3 4 Wat verkeersgeluid in de dorpskern van Nieuwkerke betreft, vertegenwoordigt het vrachtverkeer, deels gelieerd aan Clarebout Potatoes N.V. (< 50%), 52% van het totaal niveau tijdens de dag (7-19u), 70% ’s avonds (19-23u) en 58% ’s nachts (23-7u). De huidige geluidskwaliteit in de omgeving is dus zwak, en dit vooral onder invloed van de activiteiten van Clarebout Potatoes N.V.

6.5.3.2. Geplande toestand + beschrijving van de effecten In principe kunnen verontreinigingen vanuit het projectgebied via verschillende wegen in de omgeving terechtkomen en op deze wijze door mensen opgenomen worden. Uit de betreffende hoofdstukken blijkt dat geen voor de volksgezondheid relevante verspreiding van verontreiniging via grondwater of oppervlaktewater verwacht wordt. De belangrijkste verspreidingswijze van verontreinigingen vanuit het projectgebied zal via lucht zijn. Daarnaast zijn geurhinder en geluidshinder van groot belang.

37

Bron: Bureau Medische Milieukunde i.o.v. Ministerie VWS en VROM, Lokale gezondheidseffectscreening t.b.v. ruimtelijke ordening en milieu – Kwantificering van gezondheidseffecten, 2002

Belconsulting N.V.


- 256 -

a)

Effecten op luchtkwaliteit

In het hoofdstuk “Lucht” werd de immissiebijdrage gemodelleerd van Clarebout Potatoes N.V. na de geplande uitbreiding, waarbij 4 scenario’s werden onderzocht. In dit hoofdstuk beperken we ons tot een bespreking van het meest maximalistisch scenario (810 ton/dag + vlokken). Tabel 6.5.3. : Toekomstige bijdrage Clarebout Potatoes N.V. (maximaal scenario) Stof Eenheid Bijdrage % t.o.v. Clarebout grenswaarde Potatoes NO2 Jaargemiddelde 8% 3,2 µg/m³ P98 uurwaarden 22% 44 µg/m³ SO2 P99 dagwaarden 4,4% 5,5 µg/m³ max uurwaarden 3,4% 11,9 µg/m³ PM10 Jaargemiddelde 0,8% 0,3 µg/m³ P90 dagwaarden 2,2% 1,1 µg/m³

aan immissieniveau in Nieuwkerke Grenswaarde 40 µg/m³ 200 µg/m³ (richtwaarde 135 µg/m³) 125 µg/m³ (max 3x / jaar) 350 µg/m³ (max 24x / jaar) 40 µg/m³ 50 µg/m³ (max 35x / jaar)

Uit de tabel blijkt dat de bijdrage van Clarebout Potatoes N.V. in het maximalistisch scenario voor PM10 beperkt blijft, en voor SO2 relevant is, zij het niet hoger dan in de huidige toestand. Voor NO2 is de bijdrage van Clarebout Potatoes N.V. echter belangrijk, vooral voor de P98 uurwaarde, én een sterke toename t.o.v. de huidige toestand. Omwille van deze relevante verwachte bijdrages van Clarebout Potatoes N.V., wordt gekeken naar mogelijke gezondheids-effecten. NO2 heeft nadelige gezondheidseffecten door inwerking op het ademhalingssysteem. In de literatuur worden de eerste klachten (bij astmalijders) aangehaald bij concentraties van 0,5 ppm NO2 (= ca. 1000 µg/m3). Daarnaast speelt NO2 een belangrijke rol in de milieuverzuring en de fotochemische smogvorming (één van de precursoren van ozon en andere fotochemisch actieve verbindingen). Het jaargemiddelde van de achtergrondconcentratie van NO2 in de omgeving van Clarebout Potatoes N.V. is (wellicht) zeer laag (16 µg/m³ in het meetpunt Houtem), waaraan Clarebout Potatoes N.V. maximaal ca. 3 µg/m³ zou toevoegen. De P98-uurwaarde zou o.i.v. Clarebout Potatoes N.V. verdubbelen (achtergrondniveau Houtem 43 µg/m³ + bijdrage Clarebout Potatoes N.V. 44 µg/m3). Maar voor beide parameters zullen de grenswaarden (resp. 40 en 200 µg/m³) nog steeds ruimschoots worden gerespecteerd, en niveaus van 1000 µg/m³ zullen in geen geval bereikt worden. Wat NO2 betreft worden de gezondheidseffecten van het project als zwak negatief beschouwd. Intoxicatie door SO2 is enkel mogelijk via de ademhaling. Concentraties van 50 ppm (= 142,9 mg/m3) en hoger veroorzaken irritaties die slechts gedurende enkele minuten kunnen verdragen worden. Chronische blootstelling aan concentraties tussen 1 ppm (2,9 mg/m3) en 2,5 ppm (7,1 mg/m3) vermindert reeds na 1 à 2 jaar de longcapaciteit. Alhoewel de bijdrage van Clarebout Potatoes N.V. aan het SO2-immissieniveau als significant beschouwd kan worden, zullen de gezondheidsrisico’s toch uiterst beperkt zijn. Het immissieniveau ligt ook in de toekomst ruimschoots onder de grenswaarden. Gezondheidsbedreigende niveaus van 3 à 7 mg/m³ zijn volgens Tabel 6.5.3 absoluut niet te verwachten. Beoordeling gezondheidseffecten: niet significant.

Belconsulting N.V.


- 257 -

Aangezien het project – in haar maximaal scenario – voorziet in een verhoging van de productiecapaciteit van Clarebout Potatoes N.V. met 32% (van 613 naar 810 ton/dag), zal ook de geurhinder (zonder milderende maatregelen) toenemen. Dit wordt als sterk negatief beoordeeld.

b)

Effecten op geluidskwaliteit

Zoals beschreven in het hoofdstuk “Geluid en trillingen” zal de uitbreiding van de productiecapaciteit van Clarebout Potatoes N.V., mits implementatie van de reeds uitgevoerde en voorgestelde milderende maatregelen, geen negatieve effecten hebben op het vlak van geluidshinder t.g.v. de fabriek zelf, integendeel. Een aantal belangrijke geluidsbronnen (buitenluchtkoeling, beluchters waterzuivering) werd inmiddels reeds verwijderd. Verder zouden de in het project voorziene geluidsreducerende maatregelen, in combinatie met de geluidsafscherming door het nieuwe triagegebouw, moeten leiden tot een zeer aanzienlijke afname van het geluidsniveau in de omgeving van het bedrijf (een daling t.h.v. de meetpunten van -4 tot -13 dB(A)). Daardoor zou overal de kwaliteitsnorm overdag gerespecteerd worden en, op de dichtst bijzijnde meetpunten na, ook de avond- en nachtnorm. De dosis-respons-formules uit §6.5.3.1 werden opnieuw toegepast op de resultaten van de modellering uit het hoofdstuk geluid. De equivalente geluidsniveaus overdag, ’s avonds en ’s nachts werden daarbij gemakshalve gelijkgesteld aan elkaar: MP 1 MP 2 MP 3 MP 4 MP 5 Lden (dB(A)) 50 49 42 47 49 % ernstig gehinderden 4 3 0 2 3 Lnight (dB(A)) 46 45 38 43 45 % ernstig slaapverstoorden 2 1 0 0 1 Het percentage ernstig gehinderden en slaapverstoorden zou aldus terugvallen tot maximaal enkele procenten, zelfs in het meetpunt rechtover de fabriek, tegenover meer dan 10% in de huidige situatie. Aangezien er nog steeds een aantal ernstig gehinderden overblijven, wordt het project als zwak negatief beoordeeld, maar dit is een sterke verbetering ten opzichte van de huidige sterk negatieve situatie. De enige geluidsbron die toeneemt bij uitbreiding van de productiecapaciteit is het verkeersgeluid in de worst case situatie (810 ton/dag + vlokken). Zoals aangehaald in de discipline verkeer kunnen er bij uitzondering vandaag de dag ongeveer 94 bijkomende vrachtwagenbewegingen per etmaal op een totale verkeersstroom van ca. 3.250 motorvoertuigen (zie mens –verkeer) bijkomen. Dit kan zich eveneens voordoen bij een productie van 810 ton/dag. Dit zorgt echter voor een toename van het verkeersgeluid met minder dan 1 dB(A), wat als niet significant beoordeeld wordt. Overdag kan deze lichte toename bovendien ruimschoots gecompenseerd worden door uitvoering van de milderende maatregel die zowel bij mens – verkeer als bij geluid wordt opgelegd: de verbetering van de doorstroming van het verkeer in (met name) de Markt (zodat vrachtwagens minder moeten remmen en optrekken) en/of de beperking van de snelheid van de personenwagens. Aangezien doorstroming ’s nachts echter geen probleem is, heeft deze maatregel dan geen positief effect.

Belconsulting N.V.


- 258 -

6.5.3.3. Maatregelen Aangezien de geluidsreducerende maatregelen die intrinsiek deel uitmaken van het project (sterk) positieve effecten hebben op de lokale geluidskwaliteit, en ook de impact van het bijkomend verkeersgeluid niet significant geacht wordt, zijn met betrekking tot geluid geen bijkomende milderende maatregelen nodig. Dit is zeker wel het geval voor de aspecten luchtemissies en geurhinder (zie ook hoofstuk “Lucht”): •

Om de bijdrage van Clarebout Potatoes N.V. aan de lokale immissieniveaus te verminderen wordt voorgesteld om de hoogte van de schoorstenen op te trekken van 13 m naar 30 m. Bij installatie van een WKK wordt een emissiegrensconcentraite van 150mg/Nm3 voorgesteld. Na implementatie van deze maatregelen zakt de bijdrage van Clarebout Potatoes N.V. aan het NO2-immissieniveau in het maximaal scenario tot resp. 0,9 µg/m³ (jaargemiddelde) en 10,5 µg/m³ (P98 uurgemiddelde), zijnde ca. ¼ van de bijdrage zonder deze maatregelen én lager dan de huidige bijdrage. De bijdrage aan het SO2-niveau zakt, mits biogaswassing, zelfs tot ca. 20% van de bijdrage zonder maatregelen (niet significant effect voor NO2, zwak positief effect voor SO2).

•

De geurhinder wordt vooral veroorzaakt door het bakken van de frieten. Door naverbranding van de niet-condenseerbare dampen die bij dit proces vrijkomen, kan deze geurbron quasi volledig (voor 99,9%) uitgeschakeld worden. Een optimalisatie van de anaërobie levert eveneens een sterke reductie op. Door implementatie van deze maatregelen kan de geurhindercontour tot ca. 1/5 van zijn huidige omvang teruggebracht worden, en zakken de maximale geurimmissieniveaus rond het bedrijf met een factor 10. De productie-uitbreiding zorgt nadien wel weer voor een toename van de geuremissie met ca. 17%, maar ten opzichte van de huidige toestand in dit nog altijd een reductie met 84% (positief effect).

Wat betreft de communicatie naar de omwonende toe, wordt sinds juli 2007 op geregelde tijdstippen een nieuwsbrief verspreid Op deze nieuwsbrief staat ook het nummer van het klachtenmeldpunt bij Clarebout Potatoes NV vermeld.

Belconsulting N.V.


- 259 -

6.5.4.

Veiligheid

Voor de reeds getroffen maatregelen inzake veiligheid op de site wordt er verwezen naar § 2.3.3 ‘Milieu- en Veiligheidprocedures’ onder de projectbeschrijving. De bestaande veiligheidsprocedures inclusief risico-analyse + maatregelen zijn op dit ogenblik vastgelegd d.m.v. volgende documenten (deze documenten zijn alle bij wet38 verplicht) : Globaal Preventieplan jaaractieplan ExplosieVeiligheidsdocument Zoneringsplan Daarnaast zijn een aantal maatregelen geïmplementeerd om te voldoen aan de bepalingen uit de verzekeringspolis van Clarebout Potatoes N.V. tegen Brand. Aangebrachte wijzigingen na de brand (eind 2005) - verplaatsen van de thermische olieketels, oliepompen, stoomketels en expansievaten naar een apart stooklokaal volledig in beton opgetrokken en op voldoende afstand van de productieruimte - verplaatsen van de koelcompressoren, drukvaten, condensors naar een apart lokaal volledig in beton opgetrokken op voldoende afstand van de productieruimte - verplaatsen van een aantal transformatoren, HS kasten en elektrische borden naar een apart lokaal volledig in beton opgetrokken op voldoende afstand van de productieruimte - transformatorlokalen, HS kasten en elektrische borden die niet verplaats konden worden werden in een volledig gecompartimenteerde betonnen ruimte geplaatst - elektrische kasten van de koeltunnels werden in een volledig gecompartimenteerde ruimte geplaatst tussen beide tunnels - alle kabeldoorgangen van en naar de verschillenden elektrische lokalen werden brandwerend opgestopt - de sorteerinstallatie van de verpakkingsafdeling werd op een betonnen bordes geplaatst - de ontvettingsinstallatie na de bakovens werd op een betonnen bordes geplaatst - bijplaatsen van een waterleidingsnet op het dak van de fabriek DN100 met 25 tal aftakpunten DSP Ø 70 met per aftakpunt één slang van 20 meter lengte en een straalpijp Ø 70 mm. Plaatsen van een waterleidingsnet in de fabriek met een 20 tal haspels met axiale voeding en 20 m. slanglengte - creëren van een rookcompartimentering in de zone van de bakovens (dmv isolatiepanelen met PIR schuim : Rf 37 min.) - alle dak- en wandpanelen die vervangen werden zijn vervangen door isolatiepanelen met PIR schuim : Rf 37 min - plaatsen van gasdetectie in het stooklokaal met gestuurde afsluiter op de hoofdtoevoerleiding van de aardgas - compartimentering van de ruimte boven de koeltunnels ifv ammoniak - plaatsen van ammoniakdetectie met gestuurde gedwongen ventilatie in de ruimte boven de koeltunnels en in de machinekamer koeling - bovendaks brengen van zoveel mogelijk thermische olieleidingen. Bovendaks brengen van zoveel mogelijk elektrische leidingen - Het verpakkingsmateriaal werd verplaatst naar een volledig gecompartimenteerde betonnen ruimte beschermd door middel van een sprinklerinstallatie (conform de voorwaarden van Vlarem II wat betreft de afzonderlijke opslag van papier en ander brandbaar materiaal). - plaatsen van een automatisch blussysteem (CO2) op de bakovens met mogelijkheid om manueel een tweede shot te geven met de installatie van de andere oven - plaatsen van een automatisch blussysteem ( CO2 of inert gas ) in alle transformatorlokalen. Plaatsen van een automatisch blussysteem (inert gas) in alle elektrische cabines. - Voorzieningen voor bluswerken (wateropslag, 4 stuks droge stijgleiding, …) - Intensieve samenwerking met de brandweer

38

Welzijnswet, KB 04/08/1996 ; Atex Richtlijn 137 1999/92/EG ; ARAB ; Codex ; AREI

Belconsulting N.V.


- 260 -

Voor de geplande toestand (een hervergunning van de activiteiten, een optimalisatie van de huidige infrastructuur, en in de veronderstelling dat alle alternatieven worden uitgevoerd (zie punt 3.3 ‘Uitvoeringsalternatieven’) zijn er volgende gevolgen wat veiligheid betreft : Er wordt een bijkomende stoomketel geïnstalleerd voor de vlokkenlijn. Deze stoomketel wordt geplaatst bij de bestaande stoomketels en voldoet aan dezelfde veiligheidsnormen. De vergisting van het bruin zetmeel is een bijkomende bron voor biogas. Analoge maatregelen die nu genomen zijn bij de productie van biogas van de anaërobie zullen ook hier moeten toegepast worden (explosieveilig materiaal binnen een bepaalde zone, werken met vuurvergunning, …). Deze maatregelen moeten opgenomen worden in het bestaande zoneringsplan en explosieveiligheidsdocument. Bij installeren van de gasmotor dient een gasdetectie voorzien te worden met gestuurde afsluiter op de hoofdtoevoerleiding van het biogas. Bij lek dient steeds een back-up systeem (fakkel of equivalent) stand-by te staan voor de behandeling (verbranding) van het geproduceerde biogas.

Belconsulting N.V.


- 261 -

7.

LEEMTEN IN DE KENNIS/MONITORING

7.1. Leemten in de kennis Leemten m.b.t. het project De vermelde cijfers in Tabellen 6.3.3. en 6.3.4. (onder discipline ‘Water’) zijn benaderende cijfers (o.a. gebaseerd op het referentiejaar 2006 en geëxtrapoleerd naar de verwachte situatie –en dit voor 4 verschillende scenario’s). Deze cijfers geven wel een goed beeld van de grootte-orde inzake waterverbruik en lozingshoeveelheden en zijn dus voldoende bruikbaar voor een betrouwbare effectinschatting. De analyseresulaten van de waterkwaliteit van het lozingswater in 2006 (weergegeven in Tabellen 6.3.5. en 6.3.6.) geven slechts een benaderend beeld van de toekomstige te verwachten waterkwaliteit. Dit omwille van het feit dat er in 2007 nog vernieuwingen zijn gebeurd aan verschillende waterzuiveringseenheden (nieuwe anaërobie (operationeel sinds eind april 2007 en nog verder geoptimaliseerd in de loop van 2007) + nieuwe lamellenbak tussen nabezinker en zandvang (operationeel sinds eind mei 2007). Door het ontbreken van recente en volledig representatieve analyseresultaten tijdens de loop van de MER-procedure, geeft de effectbespreking in dit MER slechts een benaderend beeld van de werkelijk te verwachten situatie. Het is dan ook noodzakelijk deze evaluatie opnieuw te doen wanneer er voldoende representatieve analyseresultaten beschikbaar zijn. Met representatieve analyseresultaten worden resultaten bedoeld van een situatie waarin alle zuiveringseenheden gedurende reeds een aantal maanden optimaal operationeel zijn. Deze aanvullende studie dient toegevoegd te worden aan de milieuvergunningsaanvraag. In april/mei 2008 wordt een pilootproject opgestart inzake de verdere zuivering van effluentwater. Op basis van de beschikbare analyseresultaten van 2006 werd in functie van de effectinschatting geraamd wat de verwachte concentraties zullen zijn in het effluentwater na verdergaande zuivering. Zoals hierboven reeds aangehaald werd, zijn de analyseresultaten van 2006 echter niet volledig representatief voor de toekomstige situatie. Het is dan ook noodzakelijk de kwalitatieve evaluatie van de verdergaande zuivering en dus ook van uitvoeringsalternatief 4 m.b.t. grondwatergebruik opnieuw te doen wanneer er voldoende representatieve analyseresultaten beschikbaar zijn en wanneer de resultaten van het pilootproject gekend zijn. Deze resultaten zullen jammer genoeg niet beschikbaar zijn vóór de milieuvergunningsaanvraag. Een aparte studie dient alsnog ingediend te worden bij de vergunningverlenende overheid (VMM). Er zijn geen voldoende analyseresultaten beschikbaar van het mixwater (mix van grondwater en leidingwater) zodat er geen toetsing kon gebeuren aan de drinkwaternormen voor aanwending van het water in voedingsbedrijven. Er zijn meer bepaald geen analyseresultaten beschikbaar voor de aan de grondwaterkwaliteit gerelateerde significante parameters zoals geleidbaarheid, chloride, sulfaat, natrium, ammonium en fluoride. Belconsulting N.V.


- 262 -

De analyseresultaten (en de toetsing hiervan aan de drinkwaternormen) dienen toegevoegd te worden aan de milieuvergunningsaanvraag. Leemten m.b.t. de methodologie / Leemten m.b.t. inventarisatie Voor de Noordhoekbeek zijn geen waterkwaliteitsgegevens bekend.

7.2. Monitoring Discipline ‘Lucht’ In het kader van de beperking van de geurhinder is een stappenplan voorgesteld : • Eerst implementatie van de milderende maatregelen (naverbranding van de bakdampen, optimalisatie anaërobie). Hierdoor daalt de kans op geurhinder met > 80%. • Evaluatie van de kans op geurhinder na maatregelen Discipline ‘Geluid’ Na uitvoering van de geluidsreducerende maatregelen (alles uitgevoerd tegen eind december 2007) wordt voorgesteld een controlemeting uit te voeren, teneinde de efficiëntie van de uitgevoerde maatregelen te evalueren. Na analyse van de controlemetingen kan een derde fase van de geluidssanering opgestart worden, teneinde overal conform de milieukwaliteitsdoelstelling van 45 dB(A) te komen. Discipline ‘Water’ Opvolging analyseresultaten lozingswater + opmaak aanvullende studie met herevaluatie effectbeoordeling inzake waterkwaliteit ontvangende waterlopen (Noordhoekbeek en Douvebeek): zie ook onder ‘Leemten m.b.t. het project’. Studie toe te voegen aan milieuvergunningsaanvraag. Opvolging analyseresultaten mixwater (zie ook eerder onder ‘Leemten m.b.t. het project’) + toevoegen van resultaten aan vergunningsaanvraag. Pilootproject inzake verdergaande zuivering van effluentwater uit te voeren (april/mei 2008) + resultaten op te volgen (zie ook eerder onder ‘Leemten m.b.t. het project’). Om de invloed op de Douvebeek voor meer situaties te kunnen inschatten (droogweeromstandigheden, natte weersomstandigheden,…) zou het nuttig zijn het debiet op te volgen voor verschillende weersomstandigheden.

Belconsulting N.V.


- 263 -

8.

SYNTHESE VAN DE MILIEUEFFECTEN EN MILDERENDE MAATREGELEN

In Tabel 8.1. worden de verschillende effecten en voorgestelde maatregelen tabelmatig samengevat. Zoals reeds eerder aangehaald werd, gebeurt de beoordeling van de effecten en van de resterende effecten voor elk van de aspecten a.d.h.v. volgende indeling: -3 : sterk negatief -2 : matig negatief -1 : licht negatief

+3 : +2 : +1 :

sterk positief matig positief licht positief

0 : geen significant effect

De effecten worden opgesplitst in tijdelijke (T) en permanente (P). De beoordeling van de effecten gebeurt o.b.v. expert judgement en is –waar dit mogelijk isgebaseerd op cijfermatige gegevens. Aan de hand van de grootte van de cijfergegevens zal kunnen afgeleid worden in hoeverre de deskundigen een effect belangrijk vinden en in hoeverre een maatregel vereist is en welke de impact is van de maatregel (resterend effect). In het MER werden 4 alternatieven beoordeeld (zie punt 3.3 ‘Uitvoeringsalternatieven’), nl. Uitvoeringsalternatief 1 m.b.t. productiecapaciteit (4 scenario’s m.b.t. tonnage afgewerkt diepvriesproduct en al dan niet productie van vlokken; Uitvoeringsalternatief 2 m.b.t. WKK (al dan niet aanwending biogas in WKK of naverbrander); Uitvoeringsalternatief 3 m.b.t. transporttijden (al dan niet aanvoer aardappelen in weekend); Uitvoeringsalternatief 4 m.b.t. grondwatergebruik (onderzoek naar potenties afbouw grondwaterverbruik door verhoogd leidingwatergebruik en/of verdergaande zuivering schoon water). De effecten weergegeven in onderstaande Tabel 8.1. geven de effecten en overeenkomende maatregelen weer voor de gewenste situatie (= situatie overeenkomend met alternatief 2B ‘810 ton + vlokken’). Dit komt overeen met het maximale scenario. Voor het aspect ‘Lucht’ houdt de effectbeoordeling in de Tabel 8.1. eveneens rekening met de aanwezigheid van de WKK.

Belconsulting N.V.


- 264 -

Onder de tabel worden de belangrijkste verschilpunten voor de verschillende alternatieven t.o.v. de gewenste situatie (= overeenkomend met alternatief 2B) weergegeven en t.o.v. elkaar afgewogen. Tabel 8.1. : Overzicht van de effecten en bijhorende maatregelen voor de verschillende disciplines Aspect Effecten Beoordeling Maatregelen Beoordeling effect resterend effect Lucht Emissie en immissie van PM10 en CO respecteren 0 / 0 respectievelijke emissienormen en immissiekwaliteitsdoelstellingen volgens referentiekader 0 Bijdrage SO2 tot de luchtkwaliteit bedraagt 11,8µg/m3 -1 / -2 Installatie biogaswassing ook indien geen WKK wordt (max. uurwaarde), d.i. 3,4% t.o.v. grenswaarde (350 geïnstalleerd. µg/m3) en 5,4 µg/m3 (P99 dagwaarde), d.i. 4,3 % t.o.v. Mits installatie van deze biogaswassing, vermindert de grenswaarde (125 µg/m3) voor de bestaande bijdrage van Clarebout Potatoes N.V. tot 2,4µg/m³ (max. productiecapaciteit zonder WKK en met fakkel. Bijdrage uurwaarde), d.i. 0,6% t.o.v. grenswaarde (350 µg/m³) en tot SO2 tot de luchtkwaliteit bedraagt 15,2µg/m3 (max. 1µg/m³ (P99 dagwaarde), d.i. 0,8% t.o.v. grenswaarde uurwaarde), d.i. 4,3% t.o.v. grenswaarde (350 µg/m3) en 7 (125µg/m³) voor de bestaande situatie en de toekomstige µg/m3 (P99 dagwaarde), d.i. 5,6 % t.o.v. grenswaarde situatie zonder WKK en met fakkel (of naverbrander). (125 µg/m3) voor de toekomstige situatie zonder WKK Ingeval van WKK zijn de respectievelijke bijdragen hiernaast opgegeven. en met fakkel. Ingeval van WKK wordt een biogaswassing geïnstalleerd ter vermindering van H2S in het biogas en dus SO2 in de rookgassen. Hierdoor is de bijdrage van SO2 tot de luchtkwaliteit 5,7µg/m3 (max. uurwaarde), d.i. 1,6 % t.o.v. grenswaarde (350 µg/m3) en 3,4µg/m3 (P99 dagwaarde), d.i. 2,7 % t.o.v. grenswaarde (125 µg/m3) Bijdrage van NOx tot de luchtkwaliteit bedraagt -3 - Schouw verhogen voor de bestaande stoom- en thermische -2 43,8µg/m3 (P98-uurwaarde), d.i. 32,4 % t.o.v. de olieketels S1 en O1 (de 2 grootste ketels met de meeste richtwaarde (135 µg/m3) en 21,9 % t.o.v. grenswaarde draaiuren), de nieuwe stoomketel van de vlokkenlijn en de (200µg/m3). gasmotor en/of naverbrander tot 30m Bijdrage van NOx tot de luchtkwaliteit bedraagt 3,2 - Verbranding van biogas + niet-condenseerbare dampen µg/m3 (gem. dagwaarde), d.i. 8% t.o.v. grenswaarde (40 van de blower (zie beperking geurhinder) in eenzelfde µg/m3). naverbrander is gunstiger voor de NOx immissieconcentraties dan installatie van een WKK én een naverbrander. - Indien een gasmotor en/of naverbrander wordt Belconsulting N.V.


- 265 -

Aspect

Effecten

Beoordeling effect

Maatregelen

Beoordeling resterend effect

geïnstalleerd, de emissiegrenswaarde vastleggen op max. 150mg/Nm3.

Geurhinder : 98-percentielcontour van 10 ouE/m3 (hinderniveau) reikt tot verder dan 2km afstand van het bedrijf

Geluid en trillingen

Emissie van VOS bedraagt ca. 0,1 kton C/jaar, d.i. 1,5 % t.o.v. NEC-doelstelling voor ‘overige industriële emissies’ Geluid veroorzaakt door de exploitatie van de inrichting

Trillingen op het bedrijfsterrein Trillingen veroorzaakt door wegverkeer

Belconsulting N.V.


-3

-1 -3

0 -1 / 0

Mits deze milderende maatregelen bedraagt de bijdrage van Clarebout Potatoes NV 10 µg/m3 (P98-uurwaarde), d.i. 7,4% t.o.v. de richtwaarde (135 µg/m3) en 5% t.o.v. grenswaarde (200µg/m3). De bijdrage van NOx tot de luchtkwaliteit bedraagt 0,84 µg/m3 (gem. dagwaarde), d.i. 2,1 % t.o.v. grenswaarde (40 µg/m3). - Naverbranding van de niet-condenseerbare dampen van de blower - Optimalisatie van de anaërobie - Daarna : opvolging en evaluatie Mits deze milderende maatregelen reikt de 98percentielcontour van 10ouE/m3 (hinderniveau) tot max. ca. 500m in NO richting t.o.v. het bedrijf Zie maatregelen beperking geurhinder

-1

0

Buitenwerking stelling van de buitenluchtkoeling (reeds uitgevoerd begin 2007) Buitenwerking stelling van de beluchters (reeds uitgevoerd mei 2007) Bouw van een nieuw tiragebouw (reeds aangevangen in mei 2007, finalisatie tegen eind 2007) Geluidsdempers op de dominante geluidsbronnen (de 10 uitlaten van de drooglijnen) Omkasting rond de blowers Aerzen Geluidsreductie ventilator aardelokaal Geluidsscherm op dak nieuw triagegebouw Opvolging en evaluatie

-1 / 0

Goed onderhoud van de wegen: geen oneffenheden, geen wegverzakking, naadloze aansluiting

0

- 266 -

Aspect Water

Effecten Rationeel waterverbruik: 43 tot 49% van waterbehoefte wordt ingevuld door secundair water

de

Gering tekort opslagcapaciteit voor leidingwater in alt. 2B volgens voorwaarde huidige vergunning (29/07/2004) Toename debiet in Noordhoekbeek bij (nagenoeg continue) lozing bedrijfsafvalwater en hemelwater: Overschrijding huidige vergunde lozingsdebieten Beperkt in vergelijking met capaciteit beek Lozing bedrijfsafvalwater op oppervlaktewater (evaluatie o.b.v. analyseresultaten 2006): Geregelde overschrijding vergunde lozingsnormen voor ZS, CZV, totaal fosfor en totaal stikstof Impact op Noordhoekbeek (meer dan 10 % bijdrage tot MKN voor ZS, BZV, nitraat + nitriet, Kjeldadl N en ammonium + overschrijding draagkracht waterloop voor CZV, totaal P, orthofosfaat en Cl) Impact op Douvebeek (meer dan 10 % bijdrage tot MKN voor totaal P, orthofosfaat, chloride en CZV)

Beoordeling effect /

/

Maatregelen

Beoordeling resterend effect Bij uitvoering alternatief 2: extra waterbehoefte in te vullen / door verder gezuiverd effluentwater en/of leidingwater: keuze te maken door overheid (VMM), nl. afweging tussen reductie grondwatergebruik en impact op oppervlaktewaterkwaliteit / / /

/ 0

-1

-3

-3

/ 0 In eerste instantie!: herevaluatie effecten o.b.v. recente en representatieve metingen (nadat waterzuivering volledig en optimaal operationeel is) + aanvullende studie toevoegen aan milieuvergunningsaanvraag. Enige mogelijkheid voor lozing op Noordhoekbeek: ✔ Ofwel laat overheid toe dat kwaliteit sterk bepaald wordt door lozingswater (vb. kaderend in Bekkenbeheerplan Leie waarin gesteld wordt dat versoepeling van de milieukwaliteitsnormen kan toegestaan worden voor industriële lozingen op kleine beken; niet geldig voor Douvebeek); ✔ Ofwel rechtstreekse lozing op Douvebeek (via al dan niet openbare collector). Voorwaarden voor Douvebeek: ✔ Aantonen dat bijdrage lozing max. rond 10 % MKN ligt; ✔ Indien niet: aantonen dat MKN op zich niet overschreden wordt (kwaliteit Douvebeek op punt van lozing te bepalen (best staalname net voor en na lozingspunt). Maatregelen o.b.v. beoordeling in MER (kan eventueel weerlegd worden indien de nieuwe resultaten

Belconsulting N.V.


- 267 -

0/-2

0

0/-2 -1/-3

Aspect

Effecten

Beoordeling effect

Maatregelen


aanduiden dat geen maatregelen nodig zijn). Bij voorkeur invloed bij verschillende debieten te bepalen. Indien niet voldaan aan MKN: verdere optimalisatie zuivering en/of proces nodig. Fasering uitbreiding best af te stemmen op optimalisatie emissies Clarebout en/of kwaliteitsverbetering Douvebeek (in overleg met overheid, VMM).

Mens – ruimtelijke ordening en verkeer

Voldoende buffercapaciteit is voorzien voor opvang hemelwater op de site

0

Grondwaterverlaging (specifieke bijdrage tot algemene sokkelproblematiek te beoordelen op regionaal en dus hoger niveau)

/

Beïnvloeding grondwaterkwaliteit grondwateroppomping

t.g.v.

-3

Geen significant risico op grondwaterverontreiniging Risico op calamiteit in het waswatersysteem Vermindering restcapaciteit op de weg door toename verkeer in een gemiddelde situatie met 2 vrachtwagens per dag

0 0 0

Vermindering restcapaciteit op de weg door toename verkeer in uitzonderlijke extreme situatie (worst case) met 48 vrachtwagens per dag (810 ton + vlokkenlijn)

0

Variatie in transportroutes – spreiding Beperken aanvoer met tractors Op termijn vernieuwen vrachtwagenpark aardappeltransport Herinrichting doortocht Nieuwkerke Zeer stille asfalt

+1

Vermindering

0

Idem

+1

Belconsulting N.V.

verkeersdoorstroming

Sokkel

gemiddelde


Wel te voldoen aan Besluit 10/04/2004 voor de bijkomende verharde grondoppervlakte (T2): bij voorkeur te bufferen in aanwezige regenwaterbekken en dus nuttige aanwending hemelwater Algemene intentie overheid = afbouw oppompingsdebieten uit Sokkel. Specifiek voor Clarebout Potatoes N.V. : te beoordelen op regionaal niveau rekening houdend met andere grondwaterwinningen in omgeving Vermindering oppompingsdebiet (te beslissen op hoger niveau, zie ook hierboven) Analyses uitvoeren op mixwater (dat aangewend wordt in de productiestappen die drinkwaterkwaliteit behoeven) en vergelijking met drinkwaternorm (cfr. KB 14/01/2002) + resultaten toevoegen aan milieuvergunningsaanvraag / / /

- 268 -

0

/

-1

0 0 0

Aspect

Andere – Bodem Andere – Landschap, bouwkundig erfgoed en

Effecten

Beoordeling effect

verkeersituatie Vermindering verkeersdoorstroming in uitzonderlijke extreme situatie (worst case) Verminderde restcapaciteit tijdens week indien geen aanvoer aardappelen in het weekend met 100 pae in Heirweg Geen wijziging van de verkeersleefbaarheid door twee extra vrachtwagens per dag (echter nu wel reeds hinder) Verminderde doorstroming tijdens de week indien geen aanvoer aardappelen in het weekend Verminderde verkeersleefbaarheid tijdens de week indien geen aanvoer aardappelen in het weekend Een hogere restcapaciteit op de wegen tijdens het weekend indien geen aanvoer aardappelen in het weekend Een verbeterde verkeersdoorstroming tijdens het weekend indien geen aanvoer aardappelen in het weekend Verbetering verkeersleefbaarheid in het weekend indien geen aanvoer aardappelen in het weekend Geen of minder wachtende vrachtwagens op de weg door het realiseren van een extra toegang (T2) Minder hinder van vrachtwagens voor recreanten indien geen aanvoer aardappelen in het weekend 353 bewoners minder geurhinder bij uitvoering maatregelen discipline ‘Lucht’ Vermindering aantal bewoners met geluidshinder a.g.v. productie door het treffen van maatregelen Toename tewerkstelling met 6% Geen significante effecten

Geen significante productiecapaciteit

Belconsulting N.V.

effecten

bij

uitbreiding


Maatregelen


-1

Idem

0

0

Idem

+1

0

Idem

+1

-2/-1

Idem

-1

-2

Idem

-1

0

/

0

+3

/

+3

+3

/

+3

+1

/

+1

+3

/

+3

+1

Zie ‘Lucht’

+1

+2

Zie ‘Geluid en trillingen’

+2

+1 0

/

+1 0

0

/

0

- 269 -

Aspect

Effecten

Beoordeling effect

Maatregelen


archeologie Bufferende werking talud + begroeiing Ontwerp talud 4 schoorstenen (gegroepeerd) Andere – Mens Gezondheidseffecten NO2-emissie Gezondheidseffecten SO2-emissie - toxicologie Geurhinder

Andere Veiligheid

Gezondheidseffecten geluid bedrijf Gezonheidseffecten geluid verkeer Geen significante effecten

Belconsulting N.V.


+3 -2 -2 -1 0 -3 -3 0 0

Planten enkele bomenrijen voor de voet van de talud Mits mantel rondom de 3 of 4 schouwen Verhogen schoorstenen (zie discipline lucht) Naverbranding niet-condenseerbare dampen, optimalisatie anaërobie (zie discipline lucht) Geluidsreducerende maatregelen (zie discipline geluid) / /

- 270 -

0/-1 -1 0 +1 -1 -1 0 0

In het MER werden 4 uitvoeringsalternatieven bestudeerd. De belangrijkste verschilpunten voor de alternatieven t.o.v. het gewenste scenario (= alternatief 2B ‘810 ton/dag + vlokken’) worden hieronder weergegeven. De alternatieven worden bijgevolg afgewogen t.a.v. het gewenste scenario en/of onderling. Uitvoeringsalternatief 1 m.b.t. productiecapaciteit Volgende scenario’s werden bestudeerd: Alternatief 1A: productie van 540 ton/dag diepvriesproduct + geen productie van vlokken; Alternatief 1B: productie van 540 ton/dag diepvriesproduct + productie van 16.000 ton vlokken/jaar; Alternatief 2A: productie van 810 ton/dag diepvriesproduct + geen productie van vlokken; Alternatief 2B: productie van 810 ton/dag diepvriesproduct + productie van 25.000 ton vlokken/jaar. De belangrijkste verschilpunten zijn: Voor de discipline ‘Lucht’: De vlokkenlijn heeft geen invloed op de geproduceerde hoeveelheid SO2. De productie uitbreiding wél gezien dan meer biogas wordt geproduceerd. Mits milderende maatregel (biogaswassing) zijn alle alternatieven evenwaardig. Voor de polluent NOx is alternatief 1A de meest gunstige. Dit is logisch gezien de emissie van NOx evenredig is met de uitbreiding van de productie en/of de voorziening van warmte (stoom) voor de vlokkenlijn. Alternatief 1B, 2A zorgen daarna voor een (lichte) even grote verhoging van de NOx emissies en immissieconcentraties. Alternatief 2B komt overeen met alternatief 1A + toename door alternatief 1B en alternatief 2A. De verhoging van de NOx emissies en immissieconcentraties, mits milderende maatregelen, blijft aanvaardbaar voor alternatief 2B. Voor de discipline ‘Geur’ Vooral voor de bestaande toestand kan veel verbeteren en zijn milderende maatregelen gewenst. Na implementatie van deze maatregelen, zijn de alternatieven met productie uitbreiding en/of vlokkenlijn (alternatieven 1B, 2A en 2B) evenwaardig : de kans op geurhinder zal slechts in beperkte mate toenemen (in geuremissie eenheden uitgedrukt tot max. 16,9% t.o.v. bestaande toestand na sanering ; er blijft een reductie t.o.v. de bestaande toestand zonder maatregelen van ca. 84%). Voor de discipline ‘Geluid en Trillingen’ De uitvoeringsalternatieven 1A en 2A hebben enkel betrekking op de productiecapaciteit. De wijzigingen op het vlak van geluid zijn nihil met betrekking tot de vaste geluidsbronnen (m.a.w. er dienen geen nieuwe geluidsbronnen bij te komen om de productiecapaciteit te halen, het betreft een optimalisatie). Met betrekking tot de mobiele geluidsbronnen blijkt uit de gegevens van verkeer (gemiddeld aantal vrachtwagens per dag) dat er een toename van 6% te verwachten is ten opzichte van de actuele situatie; dit betekent een geluidstoename met enkele tienden van een dB (niet significant). De uitvoeringsalternatieven 1B en 2B hebben betrekking op de verwerking van de nevenstromen. In dit alternatief B zullen nieuwe geluidsbronnen (afzuigventilatoren) dienen geplaatst te worden. Rekening houdende met de kennis van de site en de actuele mogelijkheden qua geluidsarme toestellen, kan hier verwacht worden dat de impact minimaal (= geen verhoging van het omgevingsgeluid) zal zijn. Met betrekking tot de Belconsulting N.V.


- 271 -

mobiele bronnen kan gesteld worden dat het aantal vrachtwagenbewegingen zal afnemen. De vermindering van 80% voor de nevenstromen zal leiden tot een afname met ca. 8 transporten (of ca. 5 %) ten opzichte van de actuele toestand. In geluidstermen betekent dit een geluidsreductie met enkele tienden van een dB (niet-significant). Voor de discipline ‘Water’: Het primair waterverbruik is het grootst in alternatief 2B en neemt af in de volgorde 2A, 1B en 1A. Vanuit het oogpunt om het primair waterverbruik (en zeker het grondwaterverbruik maximaal te beperken scoort alt.1A beter dan alt. 2B (in dezelfde volgorde als hierboven vermeld). De 4 alternatieven worden wel gelijkaardig beoordeeld indien de extra waterbehoefte die gecreëerd wordt bij een hogere productiecapaciteit ingevuld wordt door secundaire bronnen (o.a. door verdergaande zuivering effluentwater en/of verhoogd leidingwatergebruik). Pilootproject inzake verdergaande zuivering effluentwater dient nog uitgevoerd te worden (april/mei 2008). De kwantitatieve impact op de oppervlaktewaterkwaliteit wordt gelijkwaardig beoordeeld voor de 4 alternatieven (voldoende afvoercapaciteit in de Noordhoekbeek). De kwalitatieve impact (bepaald o.b.v. de bijdrage tot de MKN door het lozingswater van Clarebout Potatoes NV) is sterk negatief voor de 4 scenario’s en zal toenemen in deze volgorde: 1A, 1B, 2A en 2B. Voor de discipline ‘Mens – Ruimtelijke Ordening en Verkeer’ : Alternatief 1B is het meest gunstige scenario ten aanzien van verkeer, hinder en verkeersleefbaarheid. In dit scenario zijn er gemiddeld 41 vrachtwagens of 82 bewegingen per dag minder dan vandaag de dag. Dit zijn 5 vrachtwagen bewegingen per uur minder tijdens de dag en 1 beweging per uur minder tijdens de dag. Uitvoeringsalternatief 2 m.b.t. WKK De belangrijkste verschilpunten zijn: Voor de discipline ‘Lucht’: Door de uitbreiding van de biogasproductie door vergisting van het zetmeel, wordt een WKK (gasmotor) of een naverbrander (zie ook milderende maatregel voor vermindering kans op geurhinder) overwogen. Hierdoor stijgt de bijdrage van Clarebout Potatoes N.V. tot de NOx immissieconcentraties tot ca. 5% van de luchtkwaliteitsdoelstelling voor P98 uurwaarde (200µg/m3) en tot ca. 2% van de luchtkwaliteitsdoelstelling voor de gemiddelde dagwaarde - 40µg/m3. Dit is aanvaardbaar gezien de genoemde luchtkwaliteitsdoelstellingen ruimschoots worden gerespecteerd in de volledige omgeving van Clarebout Potatoes NV. De voorkeur wordt echter gegeven aan de naverbranding. Voor de discipline ‘Geluid en Trillingen’ Indien aan de juiste randvoorwaarden (o.a. bronnen op te stellen in een gebouw en geluidsdemper te plaatsen na zuigtrekventilator in de schouw) voldaan wordt, zal voor het aspect ‘Geluid en trillingen’ een WKK geen verschil in de beoordeling opleveren. Een eventuele naverbranding levert geen verschil in effectbeoordeling op. Voor de discipline ‘Water’ : Hoger sulfaatgehalte in het effluentwater, maar onder de milieukwaliteitsnorm (licht negatief t.o.v. scenario zonder WKK).

Belconsulting N.V.


- 272 -

Uitvoeringsalternatief 3 m.b.t. transporttijden Indien er geen transport van aardappelen is tijdens het weekend dan leidt dit in de week tot een toename van het transport in het verkeer bij 810 ton + vlokkenlijn met 22 à 50 vrachtwagens of 3 à 8 vrachtwagens per uur extra. In het weekend zijn dit 93 of 186 bewegingen per dag minder of 14 vrachtwagenbewegingen per uur minder (7.00 – 21.00 uur). Bij een productie van 540 ton + vlokkenlijn zijn er nog steeds minder vrachtwagens tijdens de week dan vandaag de dag (7 vrachtwagens minder) en 117 (of 234 bewegingen) minder tijdens het weekend. De afweging tussen het sterk positieve effect voor het weekend en matig negatieve effect voor de week dient gemaakt te worden in samenspraak met de bewoners en de gemeente. Uitvoeringsalternatief 4 m.b.t. grondwatergebruik In eerste instantie dient hier opgemerkt te worden dat een herevaluatie van de mogelijkheden binnen dit alternatief dient te gebeuren wanneer de resultaten van het pilootproject inzake technische haalbaarheid verdergaande zuivering van het effluentwater beschikbaar zijn. De verdere afbouw van het grondwatergebruik is kwantitatief maar mogelijk indien een deel van het effluentwater verder gezuiverd wordt tot drinkwaterkwaliteit en/of indien een groter afnamedebiet aan leidingwater kan voorzien worden (overeen te komen met VMW). Indien gekozen wordt voor het scenario met een opconcentratie van het effluentwater van de waterzuivering, dan houdt dit wel in dat er grotere concentraties aan vuilvracht in het oppervlaktewater terecht komen. Dit heeft vooral een bijkomende negatieve impact op de Noordhoekbeek en dan vooral t.h.v. het lozingspunt. Voor de Douvebeek is er geen verschil in impact bij lozing van niet opgeconcentreerd water. Er zal wel een verschil zijn in impact voor de Douvebeek indien de maatregel van rechtstreekse lozing op de Douvebeek wordt opgevolgd. Dit scenario geniet enerzijds de voorkeur op het vlak van een maximaal hergebruik van secundair water t.o.v. het gebruik van primair water, maar heeft anderzijds (plaatselijk) een versterkt negatief effect op de oppervlaktewaterkwaliteit. De afweging tussen beide (verhoogd gebruik schoon water en potentiële afbouw grondwatergebruik t.o.v. toekennen verhoogde lozingsnorm en plaatselijk grotere impact op oppervlaktewaterkwaliteit) dient op hoger niveau (vergunningverlenende overheid) te gebeuren.

Belconsulting N.V.


- 273 -

9.

EINDBESPREKING

Clarebout Potatoes N.V. gelegen langs de Heirweg te Nieuwkerke, beschikt voor haar huidige activiteiten over een basisvergunning voor de productie van 540 ton afgewerkte producten per dag. Deze vergunning loopt tot 2 maart 2009. Clarebout Potatoes NV zal een hernieuwing van de milieuvergunningsaanvraag aanvragen voor de productie van 810 ton afgewerkte producten per dag. Deze toename kadert in een optimalisatie van het productieproces wat leidt tot een rendementsverhoging (er is geen nieuwe productielijn). Aangezien Clarebout Potatoes N.V. een hervergunning van de bestaande activiteiten voorbereidt met een productiecapaciteit van meer dan 100.000 ton per jaar, is een MER vereist, conform het Besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004 (BS 17/02/2005). Gezien de continu veranderende omstandigheden en rekening houdend met de actuele regelgeving voor bedrijven, dient Clarebout Potatoes N.V. zich continu aan te passen en te verbeteren. In dat kader wenst Clarebout Potatoes N.V. een aantal aanpassingen door te voeren. Het betreft onder meer een verplaatsing van de triage (sorteergebouw) van de binnenkomende aardappelen met voorziening van een overdekte losplaats voor grondstoffen (incl. de in gebruik name van een nieuwe toegang), een vergistingsinstallatie voor bruin zetmeel, biogasvalorisatie middels warmtekrachtkoppeling of thermische valorisatie, hergebruik van water door het gebruik van een tertiaire zuivering van afvalwater (zuivering tot drinkwaterkwaliteit, pilootproject echter nog uit te voeren – april/mei 2008) en een vlokkenlijn (incl. de installatie van een stoomketel) ter valorisatie van de niet conforme aardappelen en de aardappelsnippers en ter beperking van de afvoer van nevenstromen. In het MER werden 4 alternatieven bestudeerd, nl. Uitvoeringsalternatief 1 m.b.t. productiecapaciteit (Alternatief 1A: productie van 540 ton/dag diepvriesproduct + geen productie van vlokken; Alternatief 1B: productie van 540/dag ton diepvriesproduct + productie van 16.000 ton vlokken/jaar; Alternatief 2A: productie van 810 ton/dag diepvriesproduct + geen productie van vlokken; Alternatief 2B: productie van 810 ton/dag diepvriesproduct + productie van 25.000 ton vlokken/jaar). Alternatief 2B werd doorheen het MER beschouwd als gewenst scenario en dus aangenomen als uitgangsscenario voor de effectbespreking). Uitvoeringsalternatief 2 m.b.t. WKK (al dan niet aanwending biogas in WKK of naverbrander); Uitvoeringsalternatief 3 m.b.t. transporttijden (al dan niet aanvoer aardappelen in weekend); Uitvoeringsalternatief 4 m.b.t. grondwatergebruik (onderzoek naar potenties afbouw grondwaterverbruik door verhoogd leidingwatergebruik en/of verdergaande zuivering schoon water). Na uitvoering van het project beschouwt Clarebout Potatoes N.V. de site in Nieuwkerke als ‘volledig gerealiseerd’ en geoptimaliseerd wat betreft productiecapaciteit in respect voor de omgeving van de site en de milieu-effecten in het algemeen. De optimalisatie van de site laat het toe om eveneens inspanningen te leveren ter beperking van de hinder.

Belconsulting N.V.


- 274 -

Voor een overzicht van alle effecten en overeenkomstige milderende maatregelen wordt verwezen naar de overzichtstabel onder §8.1. In deze tabel wordt de effectbeoordeling voor het door Clarebout Potatoes NV gewenste scenario (= alt. 2B ‘productie van 810 ton diepvriesproduct/dag + vlokkenlijn) weergegeven. Onder de tabel worden de belangrijkste verschilpunten voor de verschillende alternatieven weergegeven (zie ook verder in dit eindbesluit). Vanuit de discipline ‘Lucht kan gesteld worden dat alle emissienormen op dit ogenblik gerespecteerd worden door het bedrijf. Voor de beoordeling van de bijdrage van Clarebout tot de immissieconcentraties wordt beroep gedaan op het standaard referentiekader van de dienst MER. Hieruit blijkt dat voor de polluenten SO2 en NO2 milderende maatregelen gewenst zijn voor de bestaande situatie, voor alle andere polluenten is de bijdrage beperkt. Mits toepassing van deze milderende maatregelen (biogaswassing ter vermindering van H2S (en dus SO2) en optrekken van de hoogte van de schouwen tot 30m) is de invloed op de omgeving voor alle polluenten beperkt. Door het doorvoeren van uitvoeringsalternatief 1 (alt. 2B: uitbreiding productiecapaciteit + vlokkenlijn) vergroot de bijdrage van Clarebout Potatoes N.V. tot de immissieconcentraties, maar blijft de invloed eerder beperkt (mits dezelfde milderende maatregelen). Door het doorvoeren van uitvoeringsalternatief 2 (WKK installatie) wordt de bijdrage van Clarebout Potatoes N.V. bijkomend vergroot. Mits een bijkomende milderende maatregel (emissiegrensconcentatie voor WKK = 150mg/Nm3) is de invloed van Clarebout Potatoes N.V. op de omgevingskwaliteit aanvaardbaar. Alle luchtkwaliteitsnormen voor alle polluenten zijn ruimschoots gerespecteerd voor de volledige omgeving van Clarebout Potatoes N.V. Op dit ogenblik is er kans op geurhinder gedurende 2% van de tijd tot op een afstand van ca. 2,5km van Clarebout Potatoes NV. Mits milderende maatregelen (naverbranding van de nietcondenseerbare gassen uit de friteuses en optimalisatie van de anaërobie) kan de geurhindercontour tot ca. 1/5 van zijn huidige omvang teruggebracht worden, en zakken de maximale geurimmissieniveaus rond het bedrijf met een factor 10. Het doorvoeren van de alternatieven zorgt voor een beperkte toename van de geuremissie en – immissie, maar ten opzichte van de huidige toestand is er nog altijd een aanzienlijke reductie. Voor de bestaande toestand (voor maatregelen) zijn er 631 bebouwde kavels met kans op geurhinder gedurende 2% van de tijd, voor de geplande situatie (na maatregelen) zijn er nog steeds 277 bebouwde kavels met kans op geurhinder gedurende 2% van de tijd. Voor de discipline ‘Geluid’ blijkt dat, voor de bestaande toestand, de geluidskwaliteitsnormen in vier van de vijf meetpunten (gelegen in de Heirweg zelf en in de Dranouterstraat) (ruimschoots) worden overschreden, en dit zowel voor de dag-, avond- als nachtperiode (niveaus tot 58 dB(A), terwijl de norm resp. 50, 45 en 45 dB(A) bedraagt). Modellering van de geluidsemissie van Clarebout wijst uit dat het bedrijf daarbij veruit de dominante geluidsbron is. Na milderende maatregelen zal het geluidsdrukniveau in alle meetpunten beneden 50 dB(A) gelegen zijn. Met uitzondering van de dichtstbijgelegen woningen in de Heirweg zal het geluidsdrukniveau (volgens de modellering) overal beneden 45 dB(A) komen te liggen. De uitvoeringsalternatieven hebben geen significante invloed op de kans op geluidshinder. Een productie van 810 ton/dag leidt niet tot een significante toename van het verkeer t.o.v. de huidige situatie. Dit kan verklaard worden door een hoger vooropgesteld rendement, d.i. het tonnage geproduceerde afgewerkte frieten t.o.v. het tonnage aangevoerde aardappelen (48,4 Belconsulting N.V.


- 275 -

t.o.v. 36% in mei), en de implementatie van een vlokkenlijn (12 à 18 vrachtwagenbewegingen minder per dag). Vandaag de dag is er echter reeds melding van hinder als gevolg van het verkeer. De hinder in de Heirweg is louter te wijten aan het verkeer als gevolg van Clarebout Potatoes N.V. Bij de hinder in de Markt dient opgemerkt te worden dat volgens de lustellingen nog niet de helft van het transport in de Markt gerelateerd is aan Clarebout Potatoes N.V. De verkeerstechnische wegcapaciteit voor de verschillende aan- en afvoerroutes is voldoende. Er is nergens een overschrijding voor de verschillende voorgestelde alternatieven en scenario’s. Een verminderde productie leidt logischer wijs tot een vermindering van het aantal vrachtwagenbewegingen. Zo zou een productie van 540 ton/dag met vlokkenlijn leiden tot 41 vrachtwagens minder per dag wat een positieve bijdrage levert tot de verkeersdoorstroming, verkeersleefbaarheid en verkeersveiligheid. De vooropgestelde milderende maatregelen in de discipline mens ruimtelijke ordening en verkeer leiden zowel bij een productie van 810 ton per dag als bij een productie van 540 ton per dag tot verbetering van de verkeersdoorstroming, verkeersleefbaarheid als verkeersveiligheid ten opzichte van de huidige situatie. Indien er geopteerd wordt om geen aardappelen aan te voeren in het weekend dient opgemerkt te worden dat er bij een productie van 810 ton/dag er onvoldoende stockageruimte om het weekend te overbruggen waardoor er toch aardappelen dienen aangevoerd te worden. Geen aanvoer in het weekend leidt in het weekend tot een sterker verbetering van de verkeersdoorstroming, -leefbaarheid en –veiligheid. Tijdens de weekdagen worden deze aspecten negatief beoordeeld als gevolg van de extra aanvoer van aardappelen tijdens de week. Bij de exploitatie van Clarebout Potatoes NV (met uitbreiding van de productiecapaciteit afgewerkt diepvriesproduct tot 810 ton/dag en implementatie van een vlokkenlijn) worden belangrijke negatieve effecten verwacht ten aanzien van de discipline water (zie ook overzicht in synthesetabel onder Hfdst. 8). De impact op de oppervlaktewaterkwaliteit werd ingeschat o.b.v. de meest recente beschikbare analyseresultaten, nl. van 2006. Deze analyseresultaten zijn echter niet volledig representatief voor de toekomstige situatie aangezien er recent heel wat wijzigingen (optimalisaties) zijn doorgevoerd aan de waterzuivering. Het is dus sowieso noodzakelijk om een herevaluatie van de impact op de oppervlaktewaterkwaliteit uit te voeren wanneer representatieve gegevens (nadat waterzuivering volledig en optimaal operationeel is) beschikbaar zijn (+ studie herevaluatie toe te voegen aan milieuvergunningsaanvraag). Bij de herevaluatie van de impact op de Douvebeek dient bijkomend ook rekening gehouden te worden met droog-weeromstandigheden (= slechtste-geval situatie). O.b.v. de effectenstudie in dit MER kan echter wel het afgeleid worden dat: de lozing van het overtollige effluentwater een sterk negatieve impact heeft op de oppervlaktewaterkwaliteit van de Noordhoekbeek (met overschrijding van de draagkracht van de waterloop) en in mindere maar ook nog belangrijke mate op de Douvebeek. De belangrijkste bepalende parameters zijn hierin orthofosfaat, totaal fosfaat, CZV en chloride (en sporadisch voor de Noordhoekbeek eveneens zwevende stoffen en totaal stikstof). Rekening houdend met het feit dat enerzijds Clarebout Potatoes NV voldoet aan de basisvoorwaarden die vermeld worden als BBT, maar anderzijds wetende dat de kwaliteit van de Noordhoekbeek steeds in grote mate zal bepaald worden door de kwaliteit van het lozingswater (dit om de Noordhoekbeek een kleine waterloop is met een beperkt debiet), is de enige mogelijkheid voor lozing op de Noordhoekbeek het volgende: Belconsulting N.V.


- 276 -

Ofwel laat overheid toe dat kwaliteit sterk bepaald wordt door lozingswater (vb. kaderend in Bekkenbeheerplan Leie waarin gesteld wordt dat versoepeling van de milieukwaliteitsnormen kan toegestaan worden voor industriële lozingen op kleine beken; niet geldig voor Douvebeek); Ofwel rechtstreekse lozing op Douvebeek (al dan niet via openbare collector). Voor de Douvebeek worden volgende voorwaarden gesteld: Aantonen dat bijdrage lozing max. rond 10 % MKN ligt; Indien niet: aantonen dat MKN op zich niet overschreden wordt (kwaliteit Douvebeek op punt van lozing te bepalen (best staalname net voor en na lozingspunt). Maatregelen o.b.v. beoordeling in MER (kan eventueel weerlegd worden indien de nieuwe resultaten aanduiden dat geen maatregelen nodig zijn). Bij voorkeur invloed bij verschillende debieten te bepalen. Indien niet voldaan aan MKN: verdere optimalisatie zuivering en/of proces nodig. Fasering uitbreiding best af te stemmen op optimalisatie emissies Clarebout en/of kwaliteitsverbetering Douvebeek (in overleg met overheid, VMM). Bij uitbreiding van productiecapaciteit neemt de waterbehoefte toe; vanuit het algemeen beleidsprincipe voor afbouw van grondwateronttrekking uit de Sokkel dient deze extra behoefte ingevuld te worden door andere bronnen dan grondwater. De grondwaterwinning heeft bovendien een invloed op de grondwaterkwaliteit (waarneming van verhoogde sulfaaten chloride-gehaltes), wat enkel kan voorkomen worden door niet te pompen tot onder het dak van de Sokkel. Alternatieve bronnen voor grondwater zijn een verhoogd gebruik van leidingwater (maximum debiet overeen te komen met VMW) en aanwending van verder gezuiverd effluentwater. Voor deze laatste mogelijkheid wordt in april/mei 2008 een pilootproject opgestart om de technische haalbaarheid na te gaan. Zoals reeds eerder aangehaald werd, werden er in dit MER 4 alternatieven bestudeerd. De verschilpunten tussen de verschillende alternatieve scenario’s werden reeds uitgebreid beschreven onder de synthesetabel in §. 8.1. De belangrijkste conclusies worden hier nog eens vermeld: ‘Alternatief 1 m.b.t. de productiecapaciteit’: Het is logisch dat de alternatieven 1A en 1B de meest gunstige zijn (kleinste productie). Mits het nemen van maatregelen inzake luchtimmisies en geur blijven echter alternatieven 2A en 2B echter ook nog aanvaardbaar voor deze aspecten. Voor geluid is er geen significant verschil tussen de verschillende alternatieven (wel sowieso doorvoeren van de voorgestelde maatregelen die geldig zijn voor alle alternatieven). Voor water scoort alternatief 2B wel slechter dan 2A en 1B en dan 1A, nl. door een grotere waterbehoefte en een nog grotere impact op de oppervlaktewaterkwaliteit van Noordhoekbeek en Douvebeek. De bijkomende waterbehoefte in alternatieven 2A en 2B dient ingevuld te worden door andere bronnen dan grondwater, nl. verder gezuiverd effluentwater (resultaten pilootproject af te wachten) en/of het afnamedebiet aan leidingwater te verhogen (overeen te komen met VMW). Inzake meer exacte impactbepaling op oppervlaktewaterkwaliteit dient sowieso nog een herevaluatie uitgevoerd te worden o.b.v. representatieve metingen (studie toe te voegen bij vergunningsaanvraag). Vanuit de aspecten verkeer, verkeersleefbaarheid en hinder is alternatief 1B het meest gunstige. Alternatief 2B (vergelijkbaar met huidige situatie) is echter ook haalbaar indien de voorgestelde milderende maatregelen getroffen worden (geeft verbetering t.o.v. huidige situatie). Belconsulting N.V.


- 277 -

‘Alternatief 2 m.b.t. WKK’: WKK aanvaardbaar vanuit alle disciplines (wel voorwaarden inzake geluid en lucht op te volgen), naverbranding eveneens aanvaardbaar, als ook de combinatie WKK en naverbranding. ‘Alternatief 3 m.b.t. transporttijden’: dit alternatief geeft minder transport tijdens het weekend (sterk positief), maar meer transport tijdens de week (matig negatief). Afweging te maken in samenspraak met de bewoners en de gemeente. ‘Alternatief 4 m.b.t grondwatergebruik’: afbouw van het grondwaterverbruik is enkel haalbaar indien een deel van het effluentwater verder kan gezuiverd worden tot drinkwaterkwaliteit (pilootproject inzake technische haalbaarheid wordt uitgevoerd in april/mei 2008) en/of indien een groter afnamedebiet aan leidingwater wordt toegestaan door VMW. Verdergaande zuivering leidt wel tot een opconcentratie van het lozingswater; de totale vuilvracht echter wijzigt niet. Bij lozing leidt dit tot een grotere impact op de kwaliteit van de Noordhoekbeek (vooral t.h.v. het lozingspunt) en een nog geringere kans op het halen van de actueel geldende lozingsnormen. De afweging tussen een verhoogd gebruik schoon water en dus potentiële afbouw grondwatergebruik t.o.v. toekennen verhoogde lozingsnorm en een plaatselijk grotere impact op oppervlaktewaterkwaliteit dient op hoger niveau (VMM) te gebeuren. Samenvattend kan gesteld worden dat er een groot aantal milderende maatregelen kunnen doorgevoerd worden voor de disciplines Lucht, Geluid en Mens-verkeer ter vermindering van de effecten en de hinder door de huidige en toekomstige activiteiten van Clarebout Potatoes. De impact van deze milderende maatregelen is voor alle vermelde disciplines groter dan de impact van de uitbreiding van de productiecapaciteit. Mits milderende maatregelen zal de hinder door de geplande activiteiten van Clarebout Potatoes steeds minder zijn dan de hinder in de bestaande situatie. Logischerwijs zorgt een verminderde productie bvb 540 ton/dag voor de disciplines lucht, water en verkeer voor minder effecten in de omgeving. Voor de discipline water dient opgemerkt te worden dat, ongeacht de zuiveringsgraad van de waterzuivering, de kwaliteit van de Noordhoekbeek steeds in grote mate zal bepaald worden door de kwaliteit van het lozingswater. De overheid dient te bepalen of dit kan toegestaan worden. Voor de Douvebeek dient er wel naar gestreefd te worden om op zijn minst onder de milieukwaliteitsnormen te blijven en bij voorkeur een bijdrage tot de MKN te hebben van minder dan 10% (tenzij de overheid versoepeling toelaat). De kwalitatieve invloed op beide waterlopen stijgt in functie van de productiecapaciteit. M.b.t. bovenvermelde doelstelling voor de Douvebeek wordt de fasering voor uitbreiding dan ook best afgestemd op de draagkracht van de waterloop (ofwel door optimalisatie emissies Clarebout ofwel door kwaliteitsverbetering Douvebeek). Dit kan gebeuren in overleg met de overheid (VMM).

Belconsulting N.V.


- 278 -

10. TEWERKSTELLINGSRAPPORT & GEPLANDE INVESTERING In het bedrijf zijn momenteel een 166-tal arbeiders, een 52-tal bedienden en een 20 à 40-tal tijdelijke werknemers aan de slag. In de geplande situatie (scenario productiecapaciteit diepvriesproducten van 810 ton/dag + 25.000 ton vlokken/jaar) zullen er een 10 à 15-tal arbeiders bij aangeworven worden (hoofdzakelijk als gevolg van de implementatie van de vlokkenlijn). Het bedrijf creëert tevens een indirecte tewerkstelling in de streek. Sedert de inplanting van het bedrijf is er een groei van de aardappelteelt in de streek.

Belconsulting N.V.


- 279 -

11. ELEMENTEN VOOR HET UITVOEREN VAN DE WATERTOETS Voor de invulling van de watertoets wordt verwezen naar de beschrijving van de verschillende deeleffecten onder de discipline ‘Water’. Deze worden in dit samenvattend hoofdstuk nog eens opgesomd in overeenstemming met de beoordelingsschema’s van het Besluit van de Vlaamse Regering tot vaststelling van nadere regels voor de toepassing van de watertoets (20 juli 2006). Er wordt hier wel nog eens benadrukt dat in het MER en in dit hoofdstuk de elementen worden aangereikt voor de invulling van de Watertoets. De Watertoets zelf gebeurt echter door de vergunningverlenende overheid.

1. Project behelst het verkavelen van een stuk grond, het oprichten van een constructie, al dan niet gedeeltelijk of volledig ondergronds, of het aanleggen van een verharding. Gewijzigde afstromingshoeveelheid en gewijzigde infiltratie naar het grondwater. Het project voorziet bijkomende verharde oppervlakte (>200 m²) t.h.v. de nieuwe toegang T2. Overeenkomstig het Besluit van de Vlaamse Regering van 01/04/2004 dient het hemelwater opgevangen te worden in een hemelwaterput voor hergebruik en/of in een buffervoorziening voor infiltratie en/of in een buffervoorziening voor vertraagde afvoer. 2. Project behelst de opslag van, het storten van bodemvreemd materiaal of de wijziging van vegetatie. Opslag en storten van bodemvreemd materiaal Het zand afkomstig van zandvang en triage worden hergebruikt als bodem en dienen als ‘grondbrij’ te voldoen aan de Vlarea-voorwaarden inzake samenstelling en gebruik. Het slib van de waterzuiveringsinstallatie wordt aangewend als meststof en dient eveneens aan de Vlarea-voorwaarden inzake samenstelling en gebruik te voldoen.

3. Project behelst een reliëfwijziging.

Het project brengt geen nieuwe reliëfwijziging teweeg.

4. Project behelst het aanleggen van een buffer- of infiltratievoorziening voor de opvang van oppervlakte- of hemelwater. Voldoende buffervoorziening voor hemelwater is reeds aanwezig op de site.

Belconsulting N.V.


- 280 -

5. Project behelst een lozing op het rioleringsstelsel, het oppervlaktewater of het grondwater. Lozing van hemelwater na buffering op het oppervlaktewater Beperkt lozingsdebiet, het hemelwater wordt maximaal hergebruikt in de condensors. Lozing van het effluentwater van de waterzuiveringsinstallatie op het oppervlaktewater Clarebout Potatoes NV beschikt hiervoor over een lozingsvergunning tot 2009. Volgens de beschikbare analyseresultaten en de debietsgegevens van lozingswater (2006) en waterloop (Noordhoekbeek en Douvebeek) is het duidelijk dat de kwaliteit van het lozingswater de kwaliteit van de Noordhoekbeek grotendeels bepaalt en dat de draagkracht van de waterloop overschreden wordt. Voor alle parameters neemt het lozingswater meer dan 10% van de milieukwaliteitsnorm voor oppervlaktewater in (sterk negatief effect). Overschrijding van de huidige lozingsnormen wordt ook vastgesteld voor de parameters orthofosfaat, totaal fosfaat, chloride en sporadisch ook voor CZV, zwevende stoffen en totaal stikstof. Ook op de Douvebeek is de invloed van de lozing nog waarneembaar. De parameters orthofosfaat en chloride vullen nog voor meer dan 10% de milieukwaliteitsnorm in (sterk negatief effect).

6. Project behelst een grondwaterwinning.

Clarebout Potatoes NV beschikt over een grondwaterwinningsput in de watervoerende laag van Krijt en Sokkel. Er wordt gepompt tot onder het dak van de watervoerende laag. Waargenomen verhoogde sulfaatgehaltes wijzen op oxidatie van pyriet als gevolg van beluchting van de watervoerende laag. Waargenomen verhoogde chloride-gehaltes wijzen op een opwelling van het diepere zout grondwater onder invloed van de grondwateronttrekking.

7. Project behelst een wijziging van de bedding en de structuurkwaliteit van de waterloop

Niet van toepassing.

Belconsulting N.V.


- 281 -

12. NIET-TECHNISCHE SAMENVATTING

12.1.

Aanleiding voor het project

Clarebout Potatoes N.V., gelegen langs de Heirweg te Nieuwkerke, is een bedrijf dat verse aardappelen verwerkt tot voorgebakken en diepgevroren aardappelproducten. Clarebout Potatoes NV beschikt voor haar huidige activiteiten over een basisvergunning voor de productie van 540 ton afgewerkte producten per dag. Deze vergunning loopt tot 2 maart 2009. Clarebout Potatoes NV zal een hernieuwing van de milieuvergunningsaanvraag aanvragen voor de productie van 810 ton afgewerkte producten per dag. Deze toename kadert in een optimalisatie van het productieproces wat leidt tot een rendementsverhoging (er is geen nieuwe frietproductielijn). Aangezien Clarebout Potatoes N.V. een hervergunning van de bestaande activiteiten voorbereidt met een productiecapaciteit van meer dan 100.000 ton per jaar, is een MER vereist, conform het Besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004 (BS 17/02/2005). Gezien de continu veranderende omstandigheden en rekening houdend met de actuele regelgeving voor bedrijven, dient Clarebout Potatoes N.V. zich continu aan te passen en te verbeteren. In dat kader wenst Clarebout Potatoes N.V. een aantal aanpassingen door te voeren. Het betreft onder meer een verplaatsing van de triage (sorteergebouw) van de binnenkomende aardappelen met voorziening van een overdekte losplaats voor grondstoffen (incl. de in gebruik name van een nieuwe toegang), vergistingsinstallatie bruinzetmeel, een biogasvalorisatie middels warmtekrachtkoppeling of thermische valorisatie, hergebruik van water door het gebruik van een tertiaire zuivering van afvalwater (zuivering tot drinkwaterkwaliteit, pilootproject naar de technische haalbaarheid echter nog uit te voeren – gepland voor april/mei 2008) en een vlokkenlijn (incl. de installatie van een stoomketel) ter valorisatie van de niet conforme aardappelen en de aardappelsnippers en ter beperking van de afvoer van nevenstromen. Na uitvoering van het project beschouwt Clarebout Potatoes de site in Nieuwkerke als ‘volledig gerealiseerd’ en geoptimaliseerd wat betreft productiecapaciteit in respect voor de omgeving van de site en de milieu-effecten in het algemeen. De optimalisatie van de site laat het toe om eveneens inspanningen te leveren ter beperking van de hinder.

12.2. Ruimtelijke, administratieve, juridische en beleidsmatige situering Clarebout Potatoes NV is gelegen op het grondgebied van de gemeente Heuvelland, deelgemeente Nieuwkerke in West-Vlaanderen. Nieuwkerke grenst aan de West-Vlaamse gemeenten Dranouter, Kemmel, Wulvergem, de Henegouwse gemeente Ploegsteert en de Franse gemeenten Nieppe, Steenwerck en Bailleul. Het bedrijf Clarebout Potatoes N.V. bevindt zich op het nagenoeg hoogste punt van een heuvel (heuveltop tot +80 mTAW), welke samen met een andere heuvel de hoogste Belconsulting N.V.


- 282 -

verhevenheden vormt in de wijde omgeving. Ten oosten van de site bevindt zich de dorpskern van de gemeente Nieuwkerke. Aanpalend ten zuiden bevindt zich lintbebouwing. Langs de andere zijden bevindt zich landbouwgebied (akkers en weilanden) met verspreide bewoning. Een algemene situering wordt gegeven op de Figuren 12.1. t.e.m. 12.3. Het projectgebied bevindt zich binnen de grenzen van het ‘BPA Heirweg’ (goedgekeurd dd. 22/06/2004). De voorwaarden van het BPA worden weergegeven op Figuur 12.4. Verder wordt het bedrijf onderworpen aan verschillende wettelijke voorwaarden en/of beleidsdocumenten. De belangrijkste zijn: Talrijke exploitatievoorwaarden van Vlarem II inzake geluid, lucht, oppervlaktewater,…; Europese kaderrichtlijn en dochterrichtlijnen luchtkwaliteit (evaluatie t.o.v. de grenswaarden); Decreet integraal waterbeheer (o.a. Watertoets uit te voeren); VLAREA en Afvalstoffendecreet inzake het inzamelen, vervoer en verwerking van geproduceerde afvalstoffen en gebruik van afvalstoffen als secundaire grondstof Toetsing aan BBT (Best Beschikbare Technieken) ‘groentenen aardappelverwerking’. Mobiliteitsplan gemeente Heuvelland.

Belconsulting N.V.


- 283 -

Figuur 12.1. : Situering van het projectgebied op de wegenkaart

Belconsulting N.V.


- 284 -

Figuur 12.2. : Situering van het projectgebied op topografische kaart + aanduiding straatnamen

Belconsulting N.V.


- 285 -

Figuur 12.3. : Situering van het projectgebied op topografische kaart

Belconsulting N.V.


- 286 -

Figuur 12.4. :Uittreksel BPA

Belconsulting N.V.


- 287 -

12.3.

Beschrijving van het project

Kenmerken en lay-out installatie Clarebout Potatoes NV is een bedrijf dat, naast het verhandelen en sorteren van aardappelen, ook aardappelen verwerkt tot diepgevroren voorgebakken aardappelproducten (hoofdzakelijk friet). De aardappelen worden aangevoerd ofwel uit tijdelijke opslagplaatsen ofwel direct van het veld (in de periode juni - oktober). Ze worden ontsteend, gesorteerd en gewassen. Nadien gebeurt het stoomschillen, versnijden, blancheren, drogen, frituren (voorbakken), invriezen en verpakken. 95% van de productie wordt geëxporteerd naar het buitenland met als belangrijkste klanten de retail, catering en industrie. In de toekomst plant Clarebout Potatoes N.V., naast een optimalisatie van de huidige infrastructuur, ook de installatie van een vlokkenlijn voor de verwerking van niet conforme aardappelen en frietsnippers (momenteel afgevoerd als veevoeder). De bedoeling is om deze reststroom te reduceren tot 1/5 van de oorspronkelijke hoeveelheid (om minder reststroom te moeten afvoeren). De te implementeren aardappelvlokkenlijn zal een potentiële capaciteit van 25.000 ton vlokken/jaar hebben. In onderstaand schema wordt in volle lijnen het productieproces voor diepgevroren voorgebakken diepvriesfriet voorgesteld. De input- en outputproducten worden eveneens voorgesteld in groene, respectievelijk rode kleur. Het nevenproces dat in de vette kaders wordt aangegeven slaat op de nog te implementeren vlokkenlijn. Clarebout Potatoes NV denkt er eveneens aan om een WKK (warmtekrachtkoppeling) te installeren. Hierbij plant men om het bruine zetmeel te laten vergisten tot biogas. Dit biogas zal samen met het biogas afkomstig van de anaërobe waterzuivering aangewend worden in de WKK voor de productie van groene energie (elektriciteit en warmte). Op Figuur 12.5. worden de verschillende bedrijfseenheden aangeduid.

Belconsulting N.V.


- 288 -

Belconsulting N.V.


- 289 -

Waterzuivering Clarebout Potatoes NV beschikt over verschillende cycli van waterzuivering en hergebruik. Deze cycli worden schematisch voorgesteld op Figuur 12.6. De belangrijkste onderdelen hierin zijn: Zandvang: opvang van het zand afkomstig van het wassen van de aardappelen. Het zand wordt afgevoerd, het water wordt direct herbruikt als waswater. Mechanische voorzuivering over boogzeef en lamellenseparator. Vetflotatie: verwijderen vet uit water afkomstig van bakovens en ontgeuringsinstallatie. Anaërobe zuiveringsstap: afbraak van de biologisch afbreekbare verbindingen in afwezigheid van zuurstof, met productie van biogas (CO2 en CH4). De oorspronkelijke anaërobie werd verplaatst en vernieuwd (operationeel sinds april 2007). Aërobe zuiveringsstap (zuivering op basis van zuurstof): werd in mei 2007 vernieuwd: werking o.b.v. bellenbeluchting en bestaande uit een contacttank voor fosforverwijdering en een voor- en nageschakelde denitrificatietank. Nabezinker (bezinking van het slib) en zandfilter. Lamellenseparator voor verdergaande fosforverwijdering. Een deel van het gezuiverde en gedesinfecteerde water (= schoon water) wordt hergebruikt. Het overschot water dat niet als schoon water kan aangewend worden of waarvoor geen plaats meer is in de buffertanks, wordt via een meetgoot, na bijkomende fosfaatverwijdering, geloosd op een ingebuisde gracht in de Korte Mooiaardstraat, die uitkomt op de Noordhoekbeek. De kwaliteit van het lozingswater wordt dagelijks opgevolgd (monstername t.h.v. de meetgoot). Transport en werktijden Er wordt gewerkt in een 5-ploegensysteem. Het weekregime omvat volgende ploegen: 06h14h, 14h-22h en 22h-06h. Het weekendregime omvat ploegen tussen 06h-18h en 18h-06h. De productie draait nagenoeg continu met uitzondering van: 1x/week ligt 1 (de grootste) productielijn stil om de vriezers te laten ontdooien; Elke vrijdag ligt de productie volledig stil voor onderhoud en reiniging; Tijdens de jaarlijkse vakantieperiodes ligt de productie eveneens volledig stil; stilstand omwille van technische redenen. De aanvoer van de grondstoffen gebeurt maximaal tussen 7u ’s morgens en 21u ’s avonds. De afvoer van het eindproduct kan 24u/24u doorgaan. Hiervoor kunnen de poorten ’s nachts van op afstand geopend worden met zenders, zodat de aanrijdende vrachtwagens onmiddellijk het bedrijf kunnen open afrijden. Voor de dagelijkse transporthoeveelheden (actuele en geplande situatie) wordt verwezen naar de discipline ‘Mens – ruimtelijke ordening en verkeer’. Alternatieven In het MER zijn geen beleids- of locatiealternatieven bestudeerd wegens het feit dat het project conform de beleidsdoelstellingen is en het de hervergunningsaanvraag voor een bestaand bedrijf op een welbepaalde locatie betreft. In het MER werden wel 4 uitvoeringsalternatieven bestudeerd, nl.

Belconsulting N.V.


- 290 -

Uitvoeringsalternatief 1 m.b.t. productiecapaciteit (Alternatief 1A: productie van 540 ton/dag diepvriesproduct + geen productie van vlokken; Alternatief 1B: productie van 540 ton/dag diepvriesproduct + productie van 16.000 ton vlokken/jaar; Alternatief 2A: productie van 810 ton/dag diepvriesproduct + geen productie van vlokken; Alternatief 2B: productie van 810 ton/dag diepvriesproduct + productie van 25.000 ton vlokken/jaar). Alternatief 2B werd doorheen het MER beschouwd als gewenst scenario en dus aangenomen als uitgangsscenario voor de effectbespreking. Uitvoeringsalternatief 2 m.b.t. WKK (al dan niet aanwending biogas in WKK of thermische valorisatie (in geplande stoomketel bij vlokkenlijn)); Uitvoeringsalternatief 3 m.b.t. transporttijden (al dan niet aanvoer aardappelen in weekend); Uitvoeringsalternatief 4 m.b.t. grondwatergebruik (onderzoek naar potenties afbouw grondwaterverbruik door verhoogd leidingwatergebruik en/of verdergaande zuivering schoon water).

Belconsulting N.V.


- 291 -

Figuur 12.5. : Grondplan met aanduiding verschillende bedrijfseenheden

Belconsulting N.V.


- 292 -

Figuur 12.6. : Schematische voorstelling watercycli en zuiveringsprocessen

Belconsulting N.V.


- 293 -

12.4.

Bestaande toestand, milieueffecten en maatregelen

12.4.1. Lucht a)

Bestaande toestand

Worden de gemeten immissieconcentraties in de VMM meetstations in de regio van Clarebout Potatoes NV vergeleken met de algemeen geldende grens- en/of richtwaarden, dan blijkt dat er voor de polluenten waarvoor Clarebout Potatoes NV een bijdrage levert aan de actuele luchtkwaliteit, op heden geen overschrijding is van de richten grenswaarden. Gezien Nieuwkerke het best kan vergeleken worden met de situatie bij het meetstation van Houtem (allebei in landelijke ligging), wordt verwacht dat de huidige PM10 concentraties in Nieuwkerke vergelijkbaar zijn met de gemeten waarden in Houtem. Hieruit volgt dat ook voor PM10 de normen niet worden overschreden. In het kader van het opstellen van dit MER zijn de klachten opgevraagd bij de diverse verantwoordelijke instanties (gemeente, milieu-inspectie). Uit het klachtenregister wat geurhinder betreft, blijkt dat in 10 van de 15 klachten die geregistreerd werden vanaf 2004 tot nu, een intense zure geur de aanleiding is voor de klacht. Dit wordt verder behandeld tijdens het gedeelte ‘Geur’.

b)

Effecten Gedeelte ‘Lucht’

Geleide emissies Bij Clarebout Potatoes NV zijn volgende geleide emissies : • Er zijn voor de bestaande toestand 2 stoomketels en 2 thermische olieketels, waarvan telkens één ketel draait en de tweede ketel reserve is. Indien in de toekomstige situatie een vlokkenlijn wordt geïnstalleerd, is er 1 bijkomende stoomketel. • Indien voor de toekomstige situatie de productiecapaciteit stijgt, zullen de emissies van de bestaande stoom- en thermische olieketels worden vermenigvuldigd met een factor 1,5, d.i. de verhouding van de stijging van de productiecapaciteit (810ton/dag t.o.v. 540 ton/dag). • Voor de geplande situatie wordt nog een alternatief bekeken i.v.m. de installatie van een WKK. Voor het aspect ‘Lucht’ heeft dit volgende gevolgen : - Optie 1 : er is geen wijziging wat biogas betreft in vergelijking met de bestaande situatie. Het geproduceerde biogas in de anaërobie wordt afgefakkeld. Door de stijgende capaciteit zal er meer biogas gevormd worden. - Optie 2 : er wordt een bijkomende optie bestudeerd om biogas te produceren door de vergisting van bruin zetmeel ; het geproduceerde biogas + het biogas uit de anaërobie kunnen worden aangewend om een gasmotor aan te drijven. De fakkel blijft bestaan, maar het aantal werkingsuren zal drastisch dalen ; de fakkel is de back-up installatie voor uitval van de gasmotor. Als alternatief voor de gasmoter denkt Clarebout Potatoes nv aan thermische valorisatie van het biogas in een stoomketel. • In het kader van de geurhinder wordt voorgesteld een naverbrander te installeren (zie gedeelte ‘Geur’). Belconsulting N.V.


- 294 -

Voor deze geleide emissiepunten zijn de polluenten stof, SO2, NOx en CO van belang. Niet-geleide emissies Enkel de fakkel heeft belang voor de polluenten stof, SO2, NOx en CO. In de fakkel worden de biogassen verbrand die ontstaan bij de behandeling van het afvalwater in de anaërobie. Bij het voorbehandelen en bakken van de aardappelen tot frieten komen ook dampen vrij (vooral verdampt water uit de aardappelen). In deze dampen is ook een complex mengsel van vluchtige koolwaterstoffen aanwezig (bvb. alkanen), in minieme concentraties (< 0,001gew%), behalve in de bakdamplucht uit de bakovens (ca. 0,2gew%). In dit complex mengsel VOS is geen enkele schadelijke organische stof aanwezig met een concentratie die een meetbare impact heeft op de kwaliteit van de omgevingslucht. VOS worden dus niet verder opgenomen voor de beoordeling van de luchtkwaliteit. Deze bronnen en bijhorende emissies worden wél opgenomen bij de bespreking van het aspect geurhinder. Controle van de emissieconcentraties Bij Clarebout Potatoes NV worden op dit ogenblik de stoom- en thermische olieketels 3maandelijks bemeten. De afgassen van deze geleide emissiepunten worden in volle werking 4-maal per jaar gemeten door een erkend laboratorium die ter plaatse de verschillende componenten komt opmeten. Deze metingen worden vergeleken met de toepasselijke Vlarem II normen. Voor de polluenten NOx, SO2, CO wordt nooit een overschrijding vastgesteld. Immissieconcentraties ten gevolge van de emissies Op basis van de emissies worden immissieconcentraties (d.i. luchtkwaliteitsconcentraties) berekend in de omgeving van Clarebout Potatoes NV. De immissieconcentraties zijn berekend op basis van volgende aannames : • Berekening op het punt van maximale impact. Dit punt is gelegen in NO richting (ca. 300m). • De emissiedebieten voor de gasmotor zijn op basis van gegevens van een constructeur van gasmotoren. Steeds is voor een worst case benadering geopteerd (bvb. de gasmotor emitteert aan de emissiegrenswaarden voor CO en NOx). Uit de berekeningen wordt afgeleid dat in het punt van maximale impact voor de elementen SO2 en NO2 de procentuele bijdrage van de totale Clarebout Potatoes vestiging, zowel voor de bestaande situatie en dus zeker voor de geplande situatie, in verhouding tot de immissiegrenswaarde hoger is dan 3%, soms hoger dan 5%. Er kan gesteld worden dat voor NOx en SO2 er milderende maatregelen zullen worden voorgesteld. Voor alle andere componenten (stof (PM10), stofdepositie, CO, VOS) is er steeds een beperkte bijdrage, ook voor het maximale scenario en dus zeker voor alle andere scenario’s.

c)

Maatregelen Gedeelte ‘Lucht’

Voor NOx blijkt : • De emissieconcentraties van de stoom- en thermische olieketels voldoen aan de respectievelijke Vlarem II normen. Deze normen zijn (relatief) streng (150 mg/Nm3). Belconsulting N.V.


- 295 -

• •

De totaal geëmitteerde hoeveelheden NOx zijn beperkt De bijdrage van Clarebout Potatoes NV tot de luchtkwaliteit (immissie) in de omgeving van de site is aan de hoge kant. Dit wordt veroorzaakt door de relatief lage schouwhoogte van de ketels (ca. 13m) en de dichte bewoning rondom de Clarebout Potatoes NV site.

Om de immissieconcentraties van NOx in de omgeving van Clarebout Potatoes NV te verbeteren, wordt voorgesteld om : • de schouw te verhogen voor de bestaande stoom- en thermische olieketels S1 en O1 (de 2 grootste ketels met de meeste draaiuren), van de nieuwe stoomketel voor de vlokkenlijn, de gasmotor (WKK) en eventueel de naverbrander tot 30m. • Indien een gasmotor wordt geïnstalleerd, de emissiegrensconcentratie te verlagen tot 150mg/Nm3 (op dit ogenblik is de Vlarem II norm 500mg/Nm3). Indien een naverbrander wordt geïnstalleerd de emissiegrensconcentratie te verlagen tot 150mg/Nm3 (op dit ogenblik is de Vlarem II norm 200mg/Nm3). Het verhogen van de schouwhoogte zal een gunstig immissieconcentraties van alle polluenten, dus niet alleen NOx.

effect

hebben

op

de

Uit bovenstaande blijkt voor SO2 : • De verbranding van de biogassen in de fakkel staat in voor de grootste uitstoot van SO2, ook in de bestaande situatie. Er wordt voorgesteld een biogaswassing te installeren, ook indien geen WKK wordt geïnstalleerd. Deze maatregel geldt onafhankelijk of de biogassen nu verbrand worden in de fakkel dan wel in de naverbrander (zie gedeelte ‘Geur’). De biogaswassing, die reeds voorzien is in het kader van de uitbreiding van de installatie met een WKK, zorgt voor een grote reductie van de SO2 uitstoot (rendement van de biogaswassing minstens 85%). Het verhogen van de schouw heeft invloed op het visuele aspect van de installatie (zie discipline Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie.

d)

Effectbeoordeling na milderende maatregelen gedeelte ‘Lucht’

NOx Voor de polluent NOx is uitvoeringsalternatief 1A (bestaande situatie) de meest gunstige. Dit is logisch gezien de emissie van NOx evenredig is met de uitbreiding van de productie en/of de voorziening van warmte (stoom) voor de vlokkenlijn. Alternatief 1B (bestaande situatie + vlokkenlijn), 2A (verhogen productiecapaciteit zonder vlokkenlijn) zorgen daarna voor een (lichte) even grote verhoging van de NOx emissies en immissieconcentraties. Alternatief 2B (verhogen productiecapaciteit + vlokkenlijn) komt overeen met alternatief 1A + toename door alternatief 1B en alternatief 2A. Uit de berekeningen volgt dat de bijdrage van Clarebout Potatoes NV maximaal 5,25% van de luchtkwaliteitsnorm (P98 uurwaarde = 200 µg/m3) bedraagt en maximaal 2,25% van de daggemiddelde luchtkwaliteitsnorm (40 µg/m3) voor het uitvoeringsalternatief 2B + gasmotor (fakkel als back-up). Belconsulting N.V.


- 296 -

Mits implementatie van bovenstaande maatregelen, kan de bijdrage van geplande Clarebout Potatoes NV site, d.i. met verhoging van de productie tot 810ton/d + vlokkenlijn + gasmotor, aan de luchtkwaliteit in de omgeving als aanvaardbaar bestempeld worden. Dit geldt voor de geplande Clarebout Potatoes site (maximaal scenario) en dus voor alle andere scenario’s. Hierbij zijn nog volgende randvoorwaarden geldig : • De huidige gemiddelde achtergrondwaarde (P98-uurwaarde) bedraagt max. 71µg/m3. Dit is respectievelijk 52,6% en 35,5% van de richtwaarde en grenswaarde van de milieukwaliteitsnormen voor lucht (135 µg/m3 resp. 200 µg/m3). De bijkomende bijdrage bedraagt max. 10,5µg/m3, zodat de richten grenswaarde ruimschoots gerespecteerd blijven. Ook de daggemiddelde luchtkwaliteitsnorm (40 µg/m3) blijft steeds gerespecteerd. • Door het verhogen van de schouwen en het respecteren van een strengere emissiegrenswaarde voor de gasmotor dan voorgeschreven door Vlarem II, is er een verbetering t.o.v. de bestaande toestand : voor de P98-uurwaarde bedraagt de bijdrage voor de bestaande toestand 7% en voor de geplande (maximale) toestand 5,25% ; voor de daggemiddelde waarde bedraagt de bijdrage voor de bestaande toestand 2,5% en voor de geplande (maximale) toestand 2,25%. • De bijdrage van Clarebout Potatoes NV is steeds beschouwd in het punt van maximale impact. De concentraties in andere punten in de omgeving van Clarebout Potatoes NV liggen lager. Het resterende effect voor de bijkomende NOx immissies is licht negatief voor de bestaande productiecapaciteit (maximale bijdrage 2,5% van de luchtkwaliteitsnorm P98 uurwaarde) tot matig negatief voor de installatie na uitbreiding (maximale bijdrage ca. 5% van de luchtkwaliteitsnorm P98 uurwaarde). SO2 Mits milderende maatregel is voor het maximale scenario de bijdrage van Clarebout Potatoes NV tot de luchtkwaliteit van SO2 steeds beperkt (max. bijdrage = 0,8% milieukwaliteitsnorm P99 dagwaarde). Voor de andere scenario’s is de bijdrage nog minder. Enkel de fakkel/naverbrander (en het daar verbrande biogas) is een belangrijke bron van SO2. Indien er een gaswassing voor het biogas wordt voorzien als milderende maatregel, is de bijdrage van Clarebout Potatoes NV steeds beperkt. De installatie van een vlokkenlijn heeft geen invloed op de uitstoot van SO2.

e)

Gedeelte ‘Geur’

Effecten In het kader van dit MER zijn volgende metingen gebeurd : 5 snuffelmetingen. Bij een snuffelmeting wordt een rondgang rond het bedrijf gemaakt en wordt opgetekend tot waar nog net iets van de geurbron te ruiken is. Deze snuffelmetingen geven een indicatie van de mogelijke geurhinder van het hele bedrijf samen. Olfactometrische metingen aan de individuele bronnen van Clarebout Potatoes NV, op basis waarvan de belangrijkste (individuele) te saneren bronnen aangeduid werden.

Belconsulting N.V.


- 297 -

Op basis van deze metingen is vastgesteld dat geurhinder kan voorkomen tot op een afstand van 2,7 km van het bedrijf gedurende 2% van de tijd. Dit geldt voor de bestaande situatie ; door de geplande productie uitbreiding zou de kans op geurhinder verder toenemen. Om dit te vermijden worden milderende maatregelen voorgesteld. Maatregelen Volgende milderende maatregelen worden voorgesteld : •

•

Naar geurreductie toe dienen prioritair de emissies van de niet-condenseerbare dampen van de blower (d.i. uit de friteuses) aangepakt te worden. Gezien de grootteorde van concentraties komt enkel naverbranding als behandelingstechniek in aanmerking waarmee verwacht wordt een geurreductie van 99,9% te kunnen halen. Daarnaast wordt aanbevolen om de anaërobie – die zich momenteel in opstartfase bevindt – nauwgezet op te volgen en procesmatig te optimaliseren. Hierbij wordt verwacht een geurreductie van ca. 95% te kunnen realiseren.

Effecten na maatregelen Uit de resultaten van de immissieberekeningen blijkt dat de immissieconcentraties in de straten rond het bedrijf worden gereduceerd van 100 à 200 ouE/m³ in de huidige situatie naar 10 à 23 ouE/m³ als 98 percentiel bij reductie van de emissies van blower en anaërobie voor elke toekomstige situatie, onafhankelijk van het uitvoeringsalternatief. Er blijft geurhinder mogelijk tot ca. 0,5km afstand van Clarebout Potatoes NV gedurende 2% van de tijd, onafhankelijk van de scenario’s. Het resterende effect is licht negatief. Er is voorgesteld te werken met een stappenplan : eerst uitvoering van bovenstaande milderende maatregelen, daarna evaluatie van de resterende kans op geurhinder.

Belconsulting N.V.


- 298 -

Bovenstaande wordt in tabelvorm als volgt samengevat :

Stof (PM10, depositie) CO VOS SO2 NOx Geur


Toestand voor milderende maatregelen UitvoeringsUitvoeringsUitvoeringsalternatief 1B alternatief 2A alternatief 2B + fakkel (of + fakkel (of + fakkel (of naverbrander) naverbrander) naverbrander) Beperkte Beperkte Beperkte bijdrage bijdrage bijdrage





Uitvoeringsalternatief 2B + WKK Beperkte bijdrage Beperkte bijdrage Beperkte bijdrage Beperkte bijdrage Belangrijke bijdrage Geurhinder tot verder dan 2,7 km afstand mogelijk (2% van de tijd)


Toestand na milderende maatregelen UitvoeringsUitvoeringsUitvoeringsalternatief 1B alternatief 2A alternatief 2B + fakkel (of + fakkel (of + fakkel (of naverbrander) naverbrander) naverbrander) Beperkte Beperkte Beperkte bijdrage bijdrage bijdrage

Beperkte bijdrage Beperkte bijdrage Beperkte bijdrage Beperkte bijdrage Geurhinder tot 0,5 km afstand mogelijk (2% van de tijd)



Opmerkingen : 1. Bepalingen ‘beperkte bijdrage, relevante bijdrage, belangrijke bijdrage’ volgens referentiekader uit Richtlijnen Lucht van Dienst MER.

Belconsulting N.V.


- 299 -


Uitvoeringsalternatief 2B + WKK Beperkte bijdrage Beperkte bijdrage Beperkte bijdrage Beperkte bijdrage Relevante bijdrage Geurhinder tot 0,5 km afstand mogelijk (2% van de tijd)

12.4.2. Geluid en trillingen a)

Bestaande toestand

Uit de geluidsmetingen (5 meetpunten, metingen uitgevoerd van 15 tot 25 september 2006) is gebleken dat het actuele geluidsdrukniveau in de omgeving ruim boven de milieukwaliteitsdoelstellingen uit Vlarem II ligt. Voor de woningen in de Heirweg lopen de overschrijdingen op tot 14 dB(A) tijdens de nachtperiode. Aangezien de overschrijdingen meer dan 10dB(A) bedragen, is een geluidssanering verplicht. O.b.v. de metingen werd dan ook een saneringsplan opgemaakt (in samenspraak met Acoustical Engineering en onder toezicht van Milieu-inspectie). De maatregelen in dit saneringsplan zullen tegen eind 2007 allen in voege zijn.

b)

Geplande toestand

Een aantal bronnen die actueel belangrijk zijn, zullen in de toekomst verdwijnen. De buitenluchtkoeling is begin 2007 al uit gebruik genomen. De beluchters van de waterzuivering zijn in mei 2007 verwijderd voor de bouw van een nieuwe triagehal. De toename van de productiecapaciteit van 540 naar 810 ton afgewerkt product per dag wordt bekomen door een rendementsverhoging van de bestaande productielijnen. Naar vaste geluidsbronnen wordt enkel een bijkomende stoomketel voorzien. Uit de metingen in de bestaande toestand is gebleken dat deze bron verwaarloosbaar is. Voor het geluid veroorzaakt door het verkeer staat een intensiteitstoename met ca. 24% gelijk aan een geluidstoename met ca. 0,9 dB. Deze toename leidt aldus niet tot significante effecten.

c)

Maatregelen

Uit de geluidsmetingen is gebleken dat het actuele geluidsdrukniveau in de omgeving (dichtstbijgelegen woningen) niet conform de milieukwaliteitsdoelstellingen is. Volgens de voorschriften van VLAREM II dient bij een overschrijding van de richtwaarden met meer dan 10 dB(A) een saneringsplan opgesteld te worden waarin geluidsreducerende maatregelen worden voorgesteld. Deze maatregelen dienen overeen te komen met de ‘beste, beschikbare technieken’. Voorgesteld wordt al de opgesomde saneringsmaatregelen: buiten gebruik stellen van de buitenluchtkoeling (reeds uitgevoerd), buiten gebruik stellen van de beluchters van de waterzuivering (reeds uitgevoerd), oprichten nieuwbouw triagegebouw met een globale hoogte van 9 meter en een centraal gedeelte van 12 meter (vergunning reeds bekomen en bouw gestart in mei 2007, finalisatie tegen eind 2007), geluidsreductie met 10 dB(A) uitlaten drogers (geluidsreducerende maatregelen reeds besteld – in voege tegen eind 2007), omkasting van de blowers Aerzen (voorziene leveringsdatum, installatie en plaatsing eind september 2007), Belconsulting N.V.


- 300 -

geluidsreductie ventilator aardelokaal + 4 andere ventilatoren op het dak (voorziene leveringsdatum, installatie en plaatsing eind november 2007), schermen tot 12 m op het nieuw te bouwen triagegebouw parallel met de Heirweg, uit te voeren tegen uiterlijk 31 december 2007. Deze saneringsfase zou ertoe moeten leiden dat ter hoogte van alle bewoonde gebouwen het geluidsdrukniveau beneden 50 dB(A) zal dalen en met uitzondering van de dichtstbijgelegen woningen in de Heirweg zelfs tot onder 45 dB(A) Na uitvoering van de geluidsreducerende maatregelen wordt voorgesteld een controlemeting uit te voeren, teneinde de efficiëntie van de uitgevoerde maatregelen te evalueren. Na analyse van de controlemetingen kan een derde fase van de geluidssanering opgestart worden, teneinde overal conform de milieukwaliteitsdoelstelling van 45 dB(A) te komen.

d)


De verschillende alternatieven inzake productiecapaciteit creëren verschillende transporthoeveelheden (zie ook verder discipline ‘Mens – ruimtelijke ordening en verkeer’). De verschillen in transporthoeveelheden leiden echter tot een verschil in geluidsniveau’s van slechts enkele tienden dB(A). De effectbeoordeling voor de verschillende alternatieven inzake productiecapaciteit is dan ook gelijkwaardig. Indien er een WKK wordt geplaatst, dan worden er vanuit discipline ‘Geluid’ een aantal randvoorwaarden opgelegd, nl. plaatsing van een geluidsdemper na de zuigtrekventilator in de schouw + opstelling van de bijkomende bronnen in een gebouw. Onder deze randvoorwaarden levert dit alternatief geen bijkomende effecten op. Bij de thermische valorisatie van het biogas in een stoomketel is er geen beduidend effect naar geluid toe.

12.4.3. Oppervlaktewater a)

Bestaande toestand

De site ligt in de vallei van de Leie. De belangrijkste waterlopen in de omgeving van het projectgebied zijn de Noordhoekbeek en de Douvebeek, waarin de Noordhoekbeek uitmondt. Langs de Korte Mooiaardstraat bevindt zich een (ingebuisde) weggracht welke uitmondt in de Noordhoekbeek. Deze weggracht voert het lozingswater en overtollige hemelwater van Clarebout Potatoes af. De Noordhoekbeek heeft een licht meanderend patroon en de oevers zijn sterk begroeid. De waterkwaliteit is niet gekend (geen VMM-meetpunt op de beek). Tijdens een veldbezoek werd het debiet van de beek opgemeten t.h.v. de bron (= tevens punt waar de weggracht uitmondt). Op het moment van de meting was er nagenoeg geen lozing van Clarebout Potatoes en bedroeg het debiet 0,0187 m³/s. De Douvebeek heeft een licht meanderend patroon en de oevers zijn sterk begroeid. T.h.v. een VMM-meetpunt te Warneton, stroomafwaarts van het projectgebied, worden er geregeld overschrijdingen van de basismilieukwaliteitsnormen waargenomen voor de parameters chloride, chemisch zuurstofverbruik, orthofosfaat en totaal fosfaat. De hoge gehaltes worden, naast de bijdrage van de lozing van Clarebout Potatoes NV, ook bepaald door de lozing van huishoudelijk afvalwater (afkomstig van de gemeenten Nieuwkerke, Wulvergem, Mesen en Belconsulting N.V.


- 301 -

deels ook Warneton). Het debiet dat tijdens een veldbezoek werd opgemeten, net stroomopwaarts van de monding van de Noordhoekbeek, bedroeg op dat moment 0,29 m³/s. Clarebout Potatoes heeft een grondwaterwinning in de watervoerende laag van de Sokkel (diepte boorput op 360 m, filter van 320 tot 157 m diepte en pomp op 243 m diepte). Deze grondwaterwinning bevindt zich in de randzone van een depressietrechter die ontstaan is in de regio Harelbeke-Wielsbeke-Anzegem-Zwevegem-Kortrijk als gevolg van intensief pompen.

b)

Effecten

In het productieproces en op de site van Clarebout Potatotoes worden verschillende types watergebruikt, nl. grondwater, leidingwater, hemelwater en schoon water (= gezuiverd en gedesinfecteerd proceswater). In alt. 1A (productie van 540 ton afgewerkt diepvriesproduct/dag) bedraagt de waterbehoefte 508.300 m³/jaar. In de toekomst (alt. 2B: 810 ton afgewerkt diepvriesproduct/dag + vlokken) wordt de waterbehoefte ingeschat op 827.314 m³/jaar. Zo'n 43 % hiervan wordt ingevuld door secundair water (= gerecupereerd schoon water). De hoeveelheid water die geloosd wordt op het oppervlaktewater bedraagt voor alt.1A gemiddeld 540 m³/dag en voor alt. 2B gemiddeld 1142 m³/dag. De lozing van het bedrijfsafvalwater op de Noordhoekbeek heeft geen kwantitatieve impact op de waterloop. De capaciteit van de Noordhoekbeek is voldoende om de lozingshoeveelheid af te voeren. Het lozingsdebiet overschrijdt wel het lozingsdebiet dat in de actuele vergunning is opgelegd, zodat nieuwe voorwaarden dienen aangevraagd te worden. De kwalitatieve impact van de lozing op de oppervlaktewaterkwaliteit van Noordhoekbeek en Douvebeek werd ingeschat o.b.v. de meest recente beschikbare analyseresultaten, nl. van 2006. Er dient in eerste instantie wel vermeld te worden dat deze metingen niet volledig representatief zijn, daar in tussentijd de waterzuivering vernieuwd is zodat er betere resultaten mogen verwacht worden. De evaluatie in dit MER zal dus opnieuw moeten gebeuren o.b.v. representatieve metingen, d.i. metingen nadat de waterzuivering volledig en optimaal operationeel is. De aanvullende studie dient bij de milieuvergunningsaanvraag toegediend te worden. Niettemin geeft de beoordeling in het MER (o.b.v. de analyses van 2006) toch reeds aan wat de gevoeligste en dus in acht te nemen parameters zijn. De toetsing gebeurt o.b.v. de bijdrage tot de milieukwaliteitsnorm (bijdrage van meer dan 10 % wordt als een sterk negatief effect beoordeeld + bijdrage van meer dan 100 % wordt als een overschrijding van de draagkracht van de waterloop beoordeeld). Voor de Noordhoekbeek en de Douvebeek geldt de basiskwaliteitsdoelstelling. Uit de analyseresultaten volgt dat de kwaliteit van de Noordhoekbeek in grote mate bepaald wordt door de kwaliteit van het lozingswater. De draagkracht van de waterloop wordt overschrden voor de parameters orthofosfaat en totaal fosfor, chloride en in de toekomst (alt. 2B) ook voor CZV. Clarebout verwacht wel dat het gehalte aan fosfor en CVZ nog naar beneden kan met de vernieuwde waterzuivering (dient aangetoond te worden in de aanvullende studie). In de Douvebeek neemt de grote van de impact af daar deze waterloop een groter debiet heeft en dus een groter verdunningseffect dan de Noordhoekbeek. Niettemin blijft de impact van de lozing op de waterkwaliteit in deze waterloop sterk negatief voor dezelfde parameters als hierboven vermeld. Voor deze parameters worden ook de actueel geldende lozingsnormen, voor lozing op de Noordhoekbeek, overschreden. Het hemelwater dat neervalt t.h.v. de site kent verschillende bestemmingen, nl. het hemelwater dat niet in contact komt met verontreinigende stoffen wordt afgevoerd naar het regenwaterbekken (met overloop op de weggracht langs de Korte Mooiaarstraat). Het Belconsulting N.V.


- 302 -

hemelwater dat wel in contact kan komen met verontreinigende stoffen wordt afgevoerd naar de waterzuiveringsinstallatie. T.h.v. de personeelsparking en de groenzones infiltreert het hemelwater in de bodem. T.h.v. de toegangsweg T1 vloeit het hemelwater af naar het gemeentelijk rioleringsnetwerk (zo ook gepland voor de nieuwe toegangsweg T2). Op de site is voldoende buffering voorzien om al het hemelwater op te vangen en te bufferen, ook tijdens piekbuien. Zoals reeds eerder vermeld werd, pompt Clarebout Potatoes NV grondwater op uit de Sokkel. Het grondwater wordt met leidingwater gemengd om als water met drinkwaterkwaliteit aan te wenden in het productieproces. O.b.v. bijkomende analyses dient aangetoond te worden dat de kwaliteit van dit mixwater effectief voor alle parameters voldoet aan de drinkwaterkwaliteitsnormen (voor de toepassingen die deze kwaliteit vereisen) (resultaten toe te voegen aan milieuvergunningsaanvraag). Uit maandelijkse grondwaterpeilmetingen kan afgeleid worden dat tijdens pomping het waterpeil zakt (nl. tot onder het dak van de watervoerende laag zodat het grondwater niet meer onder spanning staat); wanneer er niet gepompt wordt stijgt het peil echter terug. Door de pomping wordt eveneens de grondwaterkwaliteit beïnvloed, nl. verhoogde sulfaatgehaltes doordat het Sokkelwater via de boorput in contact komt met lucht en verhoogde chloridegehaltes doordat het diepere zout water wordt aangetrokken. Daar de opslagreservoirs voor verontreinigende stoffen op lekbakken staan en/of ingekuipt zijn, bestaat er geen risico op lekken van deze stoffen en dus ook geen risico op (grond)waterverontreiniging. Bovendien wordt het kuiswater van deze zones afgevoerd naar de waterzuiveringsinstallatie. Een vroegere calamiteit op het waswatersysteem,waarbij er eenmalig waswater op de openbare weg kwam, is ondervangen door een wijziging in het waswatersysteem (gesloten circuit) en een extra beveiliging op het systeem door de aanwezigheid van pompen en reservepompen. Het risico op calamiteiten is dus weggenomen.

c)

Maatregelen

Vanuit de regelgeving en vanuit het oogpunt om het hemelwater maximaal te hergebruiken, lijkt het logischer dat het hemelwater van T2 naar het bestaande regenwaterbekken wordt afgevoerd i.p.v. naar het rioleringsstelsel. Inzake de impact van de lozing op de oppervlaktewaterkwaliteit wordt hier nog eens benadrukt dat de effectbeoordeling in het MER dient geherevalueerd te worden o.b.v. representatieve analyseresultaten. Sowieso is het reeds duidelijk dat, ondanks een verregaande zuiveringsgraad van de waterzuiveringsinstallatie, er nog steeds een grote invloed op de kwaliteit van de Noordhoekbeek blijft bestaan. Dit is gekoppeld aan de aard van de waterloop, het betreft nl. een kleine waterloop met een beperkt natuurlijk debiet. Rekening houdend met het feit dat enerzijds Clarebout Potatoes NV voldoet aan de basisvoorwaarden die vermeld worden als BBT, maar anderzijds wetende dat de kwaliteit van de Noordhoekbeek steeds in grote mate zal bepaald worden door de kwaliteit van het lozingswater, is de enige mogelijkheid voor lozing op de Noordhoekbeek het volgende: Ofwel laat overheid toe dat kwaliteit sterk bepaald wordt door lozingswater (vb. kaderend in Bekkenbeheerplan Leie waarin gesteld wordt dat versoepeling van de milieukwaliteitsnormen kan toegestaan worden voor industriële lozingen op kleine Belconsulting N.V.


- 303 -

beken; niet geldig voor Douvebeek); Ofwel rechtstreekse lozing op Douvebeek (al dan niet via openbare collector). Voor de Douvebeek worden volgende voorwaarden gesteld: Aantonen dat bijdrage lozing max. rond 10 % MKN ligt; Indien niet: aantonen dat MKN op zich niet overschreden wordt (kwaliteit Douvebeek op punt van lozing te bepalen (best staalname net voor en na lozingspunt). Maatregelen o.b.v. beoordeling in MER (kan eventueel weerlegd worden indien de nieuwe resultaten aanduiden dat geen maatregelen nodig zijn). Bij voorkeur invloed op Douvebeek bij verschillende debieten te bepalen. Indien niet voldaan aan MKN: verdere optimalisatie zuivering en/of proces nodig. Dit is vooral van belang voor de parameter orthofosfaat (en totaal fosfaat) daar deze behoort tot de Lijst van gevaarlijke stoffen voor lozing in aquatisch milieu (Vlarem I bijlage 2C). Fasering uitbreiding af te stemmen op optimalisatie emissies Clarebout en/of kwaliteitsverbetering Douvebeek.

Bij uitbreiding van productiecapaciteit neemt de waterbehoefte toe; vanuit het algemeen beleidsprincipe voor afbouw van grondwateronttrekking uit de Sokkel dient deze extra behoefte ingevuld te worden door andere bronnen dan grondwater. Al dan niet verdergaande afbouw van het huidige vergunde debiet dient beslist te worden op overheidsniveau (hierbij rekening te houden met de andere bedrijven in de streek die eveneens sokkelwater oppompen, met de inspanningen die het bedrijf reeds doet of de investeringen die het bedrijf plant te doen om andere bronnen met dezelfde kwaliteit te kunnen aanwenden). Een mogelijkheid om invloed van de winning op de grondwaterkwaliteit te vermijden, is het laten stijgen van het grondwaterpeil tot boven het dak van de Sokkel (al dan niet afbouw te overwegen op overheidsniveau, zie hierboven). Inzake de controle van de kwaliteit van het mixwater dienen bijkomende analyses aan te tonen dat er aan de drinkwaternormen voldaan wordt (voor de toepassingen die deze kwaliteit vereisen).

d)


De waterbehoefte stijgt in functie van de productiecapaciteit (1A < 1B < 2A < 2B). De 4 alternatieven worden wel gelijkaardig beoordeeld indien de extra waterbehoefte die gecreëerd wordt bij een hogere productiecapaciteit ingevuld wordt door secundaire bronnen (o.a. door verdergaande zuivering effluentwater of leidingwater). De kwantitatieve impact op de Noordhoekbeek blijft voor de 4 alternatieven gelijk (immers voldoende capaciteit waterloop). De kwalitatieve invloed daarentegen stijgt met de productiecapaciteit (1A < 1B < 2A < 2B). Indien installatie van een WKK zal het sulfaat-gehalte in het effluentwater licht stijgen. Er blijft echter wel voldaan aan de miliekwaliteitsnorm. De verdere afbouw van het grondwatergebruik is kwantitatief maar mogelijk indien een deel van het effluentwater verder gezuiverd wordt tot drinkwaterkwaliteit en/of indien een groter afnamedebiet aan leidingwater kan voorzien worden (overeen te komen met VMW). Indien gekozen wordt voor het scenario met een opconcentratie van het effluentwater van de waterzuivering, dan houdt dit wel in dat er grotere concentraties aan vuilvracht in het oppervlaktewater terecht komen. Dit heeft vooral een bijkomende negatieve impact op de Noordhoekbeek en dan vooral t.h.v. het lozingspunt. Voor de Douvebeek is er geen verschil Belconsulting N.V.


- 304 -

in impact bij lozing van niet opgeconcentreerd water. Er zal wel een verschil zijn in impact voor de Douvebeek indien de maatregel van rechtstreekse lozing op de Douvebeek wordt opgevolgd. Dit scenario geniet enerzijds de voorkeur op het vlak van een maximaal hergebruik van secundair water t.o.v. het gebruik van primair water, maar heeft anderzijds (plaatselijk) een versterkt negatief effect op de oppervlaktewaterkwaliteit. De afweging tussen beide (verhoogd gebruik schoon water en potentiële afbouw grondwatergebruik t.o.v. toekennen verhoogde lozingsnorm en plaatselijk grotere impact op oppervlaktewaterkwaliteit) dient op hoger niveau (vergunningverlenende overheid) te gebeuren.

12.4.4. Mens – ruimtelijke ordening en verkeer a)

Bestaande toestand

Het bedrijf Clarebout is gelegen in Nieuwkerke (Heuvelland) langs de Heirweg. Voor het gebied is een BPA van toepassing met bestemming lokaal bedrijventerrein. Nieuwkerke is een dorp met ongeveer 900 inwoners. Langs de Markt zijn er verschillende voorziening. Ter hoogte van de Seulestraat-Heirweg is er een basisschool. In de Heirweg, naast Clarebout, is er het containerpark. Nieuwkerke heeft heel wat recreatieve troeven met o.a. talrijke routes en paden. In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven de kenmerken van de belangrijkste wegen en tevens aan- en afvoerroutes voor Clarebout.

De wegen hebben nog ruime restcapaciteit vooraleer ze verzadigd zijn en er structurele files ontstaan. Wel dient opgemerkt dat de doorstroming in de Markt niet steeds optimaal is omdat twee voertuigen elkaar niet kunnen kruisen. Op basis van tellingen in de maand mei kan afgeleid worden dat de productie bij Clarebout leidt tot ongeveer 294 transportbewegingen van vrachtwagens per dag (= 147 vrachtwagens). Daarnaast zijn er de voertuigen van de tewerkgestelden (ongeveer 250) waarvan het merendeel met de wagen komt (= 500 transportbewegingen per dag). Dit transport verloopt via de Heirweg. Vanaf de Heirweg rijdt ongeveer 20% langs de Seulestraat, 7 % langs de Dranouterstraat en 73% langs de Markt. Ter info: Dit zijn de gegevens tijdens de verkeerstellingen in de maand mei 2007, d.i. bij een productie van 631 ton afgewerkt diepvriesproduct per dag en met een rendement van 36%. Het rendement was op dat moment zeer laag wegens de slechte kwaliteit van de aardappelen. Langs de Heirweg is er het aardappeldepot ‘Delbé’ gelegen. Vooral tijdens het weekend is er aanvoer van dit depot naar het bedrijf (20 à 36 vrachtwagens per dag). Tijdens de week zijn er gemiddeld 9 transporten met aanvoer van aardappelen naar het depot. Dit kan oplopen tot 26 vrachtwagens per dag. Nabij Clarebout is er eveneens het containerpark van de gemeente Heuvelland. Dit containerpark genereert ongeveer 8 vrachtwagenbewegingen per week. Belconsulting N.V.


- 305 -

In de onderstaande tabel is het aandeel weergegeven van Clarebout in de totale verkeerstroom van de verschillende wegen.

Naast transporthinder zijn er vandaag de dag eveneens meldingen van geurhinder bij de gemeente. De geurstudie en snuffelmetingen wijzen op hinder voor 630 woningen. Naast meldingen van geurhinder zijn er eveneens klachten over geluidshinder. In de discipline geluid werd eveneens aangegeven tot waar er geluidshinder is als gevolg van de productie en als gevolg van het transport. Deze geluidscontour van het bedrijf als gevolg van het productieproces reikt heel ver. Het wegverkeer in Nieuwkerke zorgt eveneens voor een overschrijding van de richtwaarden voor geluid. Zelfs zonder de vrachtwagens van Clarebout is er een overschrijding van de richtwaarden. Dit geldt trouwens voor het merendeel van de Vlaamse wegen waar de bebouwing op minder dan 10 meter uit de as van de weg staat. Om geen overschrijding te hebben van de richtwaarde (voor de avondperiode) zouden de woningen 45 meter uit de as van de weg moeten staan.

b)

Effecten

Bij de bespreking van de effecten wordt vertrokken van de bestaande toestand. Omdat er onvoldoende cijfergegevens m.b.t. verkeer voorhanden waren werden tellingen uitgevoerd en werden door Clarebout de vrachtwagenbewegingen bijgehouden gedurende de maand mei. Hierbij dient opgemerkt dat de aardappelen in de maand mei van slechte kwaliteit waren waardoor er meer aanvoer nodig is dan in een normaal seizoen. Dit leidt ertoe dat bij de effectenbeoordeling vertrokken is van een slechte situatie. Bij een toename van de productie tot 810 ton afgewerkte diepvriesproducten per dag en het implementeren van een vlokkenlijn komen er t.o.v. de situatie in mei (631 ton afgewerkte diepvriesproducten) slecht 2 extra vrachtwagens per dag bij in een gemiddeld aardappelseizoen. In een slecht aardappelseizoen zijn dit er 13 of gemiddeld 1 vrachtwagen of 2 vrachtwagenbewegingen per uur extra (7.00 en 21.00 uur). Bij een productie volgens de vergunde hoeveelheid afgewerkt diepvriesproduct (540 ton per dag) in een gemiddeld seizoen zijn dit, met een vlokkenlijn, 41 vrachtwagens of 82 vrachtwagenbewegingen per dag minder in vergelijking met mei 2007. Dit leidt tot één vrachtwagen minder tussen 21.00 en 7.00 uur en gemiddeld 5 vrachtwagenbeweging minder tussen 7.00 en 21.00 uur.

Belconsulting N.V.


- 306 -

De toename van het verkeer als gevolg van de productietoename leidt niet tot echte wijzigingen in het verkeer. De situatie blijft nagenoeg hetzelfde zelfs in een slecht aardappelseizoen (2 bewegingen per uur extra). Wel dient opgemerkt dat de verkeersdoorstroming vandaag de dag niet steeds optimaal is. Zo kunnen twee voertuigen elkaar vandaag niet kruisen. Een vermindering van de productie tot 540 ton zou logischerwijs leiden tot een verbetering van de verkeersdoorstroming. Indien wordt geopteerd om geen aanvoer van aardappelen toe te laten in het weekend zal dit in de week leiden tot extra transporten. Op maandag en vrijdag zijn dit ongeveer 50 vrachtwagens of 100 transportbewegingen extra. Op de overige dagen van de week zijn dit ongeveer 20 vrachtwagens extra of 40 vrachtwagenbewegingen. De extra transporten op maandag en vrijdag zijn respectievelijk om de lege stock terug aan te vullen en om voldoende grote stock te hebben tijdens het weekend. De voorziene stockageruimte is echter te klein om het weekend te kunnen overbruggen bij een productie van 810 ton per dag. De stockageruimte is wel voldoende groot bij een productie van 540 ton per dag. De extra vrachtwagens tijdens de week leiden tot een vermindering van de verkeerdoorstroming. De 80 vrachtwagens minder per dag tijdens het weekend zouden tot een merkbare verbeteren van de verkeerssituatie leiden (= nog slechts 4 à 5 vrachtwagens per uur in de Heirweg en de Markt). Bij de afvoer van frietsnippers en uitgeschepte natte tarra is er een beperkte kans op verlies van vloeistof (lekverlies). Indien zich dit voordoet dan leidt dit tot visuele hinder en geurhinder. De uitbreiding van de productie tot 810 ton/dag leidt tot geurhinder gedurende 2% van de tijd voor 277 woningen (rekening houdend met het uitvoeren van de maatregelen vermeld onder ‘Lucht’). Dit is een verbetering in vergelijking met de situatie vandaag de dag. Van de woningen die actueel gedurende 2% van de tijd geurhinder kunnen ondervinden, zullen er 353 woningen minder zijn na uitvoering van de voorgestelde maatregelen (zie discipline ‘Lucht’) die geurhinder zullen ondervinden. Daarnaast zal er eveneens een vermindering zijn van de geluidshinder in de ruime omgeving. Na de uitbreiding zouden nog slechts enkele woningen in de Heirweg hinder ondervinden. Als gevolg van de productietoename neemt het aantal vrachtwagentransporten beperkt toe. Deze toename zal aldus de verkeersleefbaarheid niet voelbaar beïnvloeden. Er dient wel opgemerkt dat er vandaag de dag reeds hinder wordt ervaren.

c)

Maatregelen

Volgende maatregelen worden aanbevolen: aanplant van 16 hoogstammige bomen verspreid over de parking. transporten enkel met (eigen) vrachtwagens, geen tractors of minstens deze beperken: aanleg van depots buiten Nieuwkerke zelf ophalen van aardappelen bij de landbouwers In de nieuwe gemiddelde situatie zouden van de 81 vrachtwagens en tractors die aardappelen aanvoeren 29 tractors van 12 ton (= 36 %) kunnen vervangen worden door 13 vrachtwagens van 27 ton. Dit leidt tot een reductie met in totaal nog 65 vrachtwagens die aardappelen aanvoeren. Rekening houdend met het andere transport geeft dit, bij uitvoering van deze maatregel, een totaal van 134 vrachtwagens voor aanvoer of 16 vrachtwagens (tractors!) minder. Belconsulting N.V.


- 307 -

op termijn het wagenpark van het eigen aardappelvervoer vernieuwen. meer transporten door Clarebout Potatoes i.p.v. externen + aangepaste rijstijl chauffeurs zorgen voor een goede doorstroming met snelheidsverlaging op de Markt (30 km/uur). een nieuwe doortocht te Nieuwkerke met aandacht voor doorstromingen en verkeersveiligheid kunnen een belangrijke bijdrage leveren om de hinder als gevolg van het verkeer, te reduceren. transport spreiden en bvb. deels en in één richting via de Kort MooiaardstraatRozestraat-Noordhoekstraat om lekverlies tegen te gaan moet de afvoer van vloeibare producten in aangepaste, lekdichte transportwagens te gebeuren. communicatie met bevolking en gemeente bespoedigen (reeds initiatief genomen door Clarebout door middel van nieuwsbrief en meldpunt voor klachten).

d)


De productie van 540 ton afgewerkt diepvriesproduct met vlokkenlijn leidt tot een vermindering van de effecten ten aanzien van verkeer en verkeersleefbaarheid in vergelijking met de productie in mei 2007. Een toename van de productiehoeveelheid tot 810 ton afgewerkt diepvriesproduct met vlokkenlijn gaat gepaard met heel wat inspanning ten aanzien van geur en geluid waardoor de hinder voor beide aspecten zal verminderen. Ten aanzien van verkeersintensiteiten en verkeersleefbaarheid blijft de situatie dan ongeveer zoals deze was in mei 2007. Indien geopteerd wordt om geen aanvoer van aardappelen te voorzien in het weekend dan zal dit leiden tot een sterke toename van het verkeer in de week en een sterke vermindering van het verkeer in het weekend. Dit dient mogelijks een onderwerp uit te maken van een infovergadering.

12.4.5. Andere aspecten a)

Bodem

Het zand afkomstig van de zandvang en van de triage wordt hergebruikt als bodem (in Vlarea benoemd als ‘grondbrij’). Het slib afkomstig van de waterzuiveringsinstallatie wordt aangewend in of als meststof of bodemverbeterend middel (in Vlarea benoemd als ‘behandeld zuiveringsslib’). In Vlarea staan voor beide categorieën voorwaarden vermeld om verspreiding van verontreiniging te voorkomen. Om de kwaliteit op te volgen, worden regelmatig analyses uitgevoerd.

b)


Het bedrijf is gelegen op de heuvelrug. Deze heuvelrug is een ankerplaats en relictzone in de landschapsatlas en heeft aldus een landschappelijke waarde. De aanwezigheid van het bedrijf tast deze landschappelijke waarde aan. De aanleg van een buffer beperkt de visuele zichtbaarheid van het bedrijf op de ruime omgeving. De buffer die bestaat uit een begroeide Belconsulting N.V.


- 308 -

berm met steile helling wat van nabij als onnatuurlijk wordt ervaren. Het aanplanten van extra bomen/struiken aan de voet van de talud kan dit enigszins verbeteren. De eventuele bouw van 4 à 5 schoorstenen van telkens 30 meter hoog (voorgesteld als maatregelen in de discipline lucht) wordt vanuit landschappelijk oogpunt niet aanbevolen. Er wordt dan ook voorgesteld om na te gaan of deze schoorstenen kunnen herleid worden tot één omhulsel (mantel) zodat als het ware slechts één schoorsteen wordt gezien.

c)

Mens – toxicologie

Bestaande toestand Clarebout Potatoes ligt aan de westrand van de dorpskern van Nieuwkerke (ca. 900 inwoners). Er is één kwetsbare locatie in de omgeving: de vrije basisschool (ca. 215 leerlingen), gelegen in dezelfde straat op ca. 100 m van het bedrijf. De huidige luchtkwaliteit in Nieuwkerke (inclusief de impact van het lokaal verkeer) kan als goed beschouwd worden. Toch heeft het bedrijf een relevante bijdrage aan de lokale luchtkwaliteit op het vlak van NO2 en SO2. Maar de impact van Clarebout Potatoes ligt vooral op het vlak van geurhinder: de gemodelleerde zone met regelmatige geurhinder strekt zich uit tot op ca. 2,5 km van het bedrijf en omvat in ieder geval de volledige dorpskern van Nieuwkerke. De huidige geluidskwaliteit in de omgeving van Clarebout Potatoes is zwak: de geluidskwaliteitsnormen worden overschreden in 4 van de 5 onderzochte meetpunten, in dit zowel voor de dag-, avond- als nachtperiode. Modellering wijst uit dat het bedrijf daarbij veruit de dominante geluidsbron is. Op basis van dosis-respons-formules kan ingeschat worden dat het percentage ernstig gehinderden en ernstig slaapverstoorden in de directe omgeving van het bedrijf tussen 10 en 20% ligt (bepaald t.h.v. de geluidsmeetpunten). Effecten geplande toestand en maatregelen De bijdrage van Clarebout Potatoes aan de lokale luchtkwaliteit zou in het maximalistisch scenario (productie 810 ton/dag + vlokken) beperkt/vergelijkbaar met de huidige situatie zijn voor fijn stof en SO2, maar voor NO2 belangrijk zijn en een sterke toename inhouden t.o.v. de huidige situatie. De verwachte immissieniveaus zijn echter absoluut niet van aard om nadelige gezondheidseffecten (ademhaling) te kunnen veroorzaken. Door de in het hoofdstuk “lucht” voorgestelde verhoging van de schoorstenen verminderen de effecten nog aanzienlijk. De geurhinder zal zonder milderende maatregelen echter nog toenemen, wat als sterk negatief wordt beoordeeld. Door de naverbranding van de niet-condenseerbare dampen en een optimalisatie van de anaërobie kan de geurhinder evenwel zeer sterk gereduceerd worden (geuremissie -84%). Op het vlak van geluidshinder zal de uitbreiding van Clarebout Potatoes mits implementatie van de reeds uitgevoerde en voorgestelde milderende maatregelen geen negatieve gevolgen hebben. Integendeel: in combinatie met de geluidsafscherming door het nieuwe triagegebouw moeten de milderende maatregelen leiden tot een zeer aanzienlijke afname van het geluidsniveau in de omgeving van het bedrijf, waardoor het percentage ernstig gehinderden en ernstig slaapverstoorden zou terugvallen tot enkele procenten. De geluidseffecten van de eventuele toename van het vrachtverkeer zijn niet significant.

Belconsulting N.V.


- 309 -

d)

Veiligheid

De bestaande veiligheidsprocedures inclusief risico-analyse + maatregelen zijn op dit ogenblik vastgelegd in het Globaal Preventieplan, een jaaractieplan, een ExplosieVeiligheidsdocument en een Zoneringsplan (deze documenten zijn alle bij wet verplicht). Voor de geplande toestand zijn er volgende gevolgen wat veiligheid betreft : Installatie van een bijkomende stoomketel voor de vlokkenlijn: te voldoen aan dezelfde veiligheidsnormen als de bestaande ketels. De vergisting van het bruin zetmeel is een bijkomende bron voor biogas. Analoge maatregelen die nu genomen zijn bij de productie van biogas van de anaërobie zullen ook hier moeten toegepast worden (explosieveilig materiaal binnen een bepaalde zone, werken met vuurvergunning, …). Deze maatregelen moeten opgenomen worden in het bestaande zoneringsplan en explosieveiligheidsdocument. Bij installeren van de gasmotor dient een gasdetectie voorzien te worden met gestuurde afsluiter op de hoofdtoevoerleiding van het biogas. Bij lek dient steeds een back-up systeem (fakkel of equivalent) stand-by te staan voor de behandeling (verbranding) van het geproduceerde biogas.

Belconsulting N.V.


- 310 -

12.5.

Synthese van de milieueffecten en milderende maatregelen

In Tabel 12.1. worden de verschillende effecten en voorgestelde maatregelen tabelmatig samengevat. Zoals reeds eerder aangehaald werd, gebeurt de beoordeling van de effecten en van de resterende effecten voor elk van de aspecten a.d.h.v. volgende indeling: -3 : sterk negatief -2 : matig negatief -1 : licht negatief

+3 : +2 : +1 :

sterk positief matig positief licht positief

0 : geen significant effect

De effecten worden opgesplitst in tijdelijke (T) en permanente (P). De beoordeling van de effecten gebeurt o.b.v. expert judgement en is –waar dit mogelijk isgebaseerd op cijfermatige gegevens. Aan de hand van de grootte van de cijfergegevens zal kunnen afgeleid worden in hoeverre de deskundigen een effect belangrijk vinden en in hoeverre een maatregel vereist is en welke de impact is van de maatregel (resterend effect). In het MER werden 4 alternatieven beoordeeld (zie punt 3.3 ‘Uitvoeringsalternatieven’), nl. Uitvoeringsalternatief 1 m.b.t. productiecapaciteit (4 scenario’s m.b.t. tonnage afgewerkt diepvriesproduct en al dan niet productie van vlokken; Uitvoeringsalternatief 2 m.b.t. WKK (al dan niet aanwending biogas in WKK of naverbrander); Uitvoeringsalternatief 3 m.b.t. transporttijden (al dan niet aanvoer aardappelen in weekend); Uitvoeringsalternatief 4 m.b.t. grondwatergebruik (onderzoek naar potenties afbouw grondwaterverbruik door verhoogd leidingwatergebruik en/of verdergaande zuivering schoon water). De effecten weergegeven in onderstaande Tabel 12.1. geven de effecten en overeenkomende maatregelen weer voor de gewenste situatie (= situatie overeenkomend met alternatief 2B ‘810 ton + vlokken’). Dit komt overeen met het maximale scenario. Voor het aspect ‘Lucht’ houdt de effectbeoordeling in de Tabel 12.1. eveneens rekening met de aanwezigheid van de WKK.

Belconsulting N.V.


- 311 -

Onder de tabel worden de belangrijkste verschilpunten voor de verschillende alternatieven t.o.v. de gewenste situatie (= overeenkomend met alternatief 2B) weergegeven en t.o.v. elkaar afgewogen. Tabel 12.1. : Overzicht van de effecten en bijhorende maatregelen voor de verschillende disciplines Aspect Effecten Beoordeling Maatregelen Beoordeling effect resterend effect Lucht Emissie en immissie van PM10 en CO respecteren 0 / 0 respectievelijke emissienormen en immissiekwaliteitsdoelstellingen volgens referentiekader 0 Bijdrage SO2 tot de luchtkwaliteit bedraagt 11,8µg/m3 -1 / -2 Installatie biogaswassing ook indien geen WKK wordt (max. uurwaarde), d.i. 3,4% t.o.v. grenswaarde (350 geïnstalleerd. µg/m3) en 5,4 µg/m3 (P99 dagwaarde), d.i. 4,3 % t.o.v. Mits installatie van deze biogaswassing, vermindert de grenswaarde (125 µg/m3) voor de bestaande bijdrage van Clarebout Potatoes tot 2,4µg/m³ (max. productiecapaciteit zonder WKK en met fakkel. Bijdrage uurwaarde), d.i. 0,6% t.o.v. grenswaarde (350 µg/m³) en tot SO2 tot de luchtkwaliteit bedraagt 15,2µg/m3 (max. 1µg/m³ (P99 dagwaarde), d.i. 0,8% t.o.v. grenswaarde uurwaarde), d.i. 4,3% t.o.v. grenswaarde (350 µg/m3) en 7 (125µg/m³) voor de bestaande situatie en de toekomstige µg/m3 (P99 dagwaarde), d.i. 5,6 % t.o.v. grenswaarde situatie zonder WKK en met fakkel (of naverbrander). (125 µg/m3) voor de toekomstige situatie zonder WKK Ingeval van WKK zijn de respectievelijke bijdragen hiernaast opgegeven. en met fakkel. Ingeval van WKK wordt een biogaswassing geïnstalleerd ter vermindering van H2S in het biogas en dus SO2 in de rookgassen. Hierdoor is de bijdrage van SO2 tot de luchtkwaliteit 5,7µg/m3 (max. uurwaarde), d.i. 1,6 % t.o.v. grenswaarde (350 µg/m3) en 3,4µg/m3 (P99 dagwaarde), d.i. 2,7 % t.o.v. grenswaarde (125 µg/m3) Bijdrage van NOx tot de luchtkwaliteit bedraagt -3 - Schouw verhogen voor de bestaande stoom- en thermische -2 43,8µg/m3 (P98-uurwaarde), d.i. 32,4 % t.o.v. de olieketels S1 en O1 (de 2 grootste ketels met de meeste richtwaarde (135 µg/m3) en 21,9 % t.o.v. grenswaarde draaiuren), de nieuwe stoomketel van de vlokkenlijn en de (200µg/m3). gasmotor en/of naverbrander tot 30m Bijdrage van NOx tot de luchtkwaliteit bedraagt 3,2 - Verbranding van biogas + niet-condenseerbare dampen µg/m3 (gem. dagwaarde), d.i. 8% t.o.v. grenswaarde (40 van de blower (zie beperking geurhinder) in eenzelfde µg/m3). naverbrander is gunstiger voor de NOx immissieconcentraties dan installatie van een WKK én een naverbrander. - Indien een gasmotor en/of naverbrander wordt Belconsulting N.V.


- 312 -

Aspect

Effecten

Beoordeling effect

Maatregelen


geïnstalleerd, de emissiegrensconcentratie vastleggen op max. 150mg/Nm3.

Geurhinder : 98-percentielcontour van 10 ouE/m3 (hinderniveau) reikt tot verder dan 2km afstand van het bedrijf

Geluid en trillingen

Emissie van VOS bedraagt ca. 0,1 kton C/jaar, d.i. 1,5 % t.o.v. NEC-doelstelling voor ‘overige industriële emissies’ Geluid veroorzaakt door de exploitatie van de inrichting

Trillingen op het bedrijfsterrein Trillingen veroorzaakt door wegverkeer

Belconsulting N.V.


-3

-1 -3

0 -1 / 0

Mits deze milderende maatregelen bedraagt de bijdrage van Clarebout Potatoes NV 10 µg/m3 (P98-uurwaarde), d.i. 7,4% t.o.v. de richtwaarde (135 µg/m3) en 5% t.o.v. grenswaarde (200µg/m3). De bijdrage van NOx tot de luchtkwaliteit bedraagt 0,84 µg/m3 (gem. dagwaarde), d.i. 2,1 % t.o.v. grenswaarde (40 µg/m3). - Naverbranding van de niet-condenseerbare dampen van de blower - Optimalisatie van de anaërobie - Daarna : opvolging en evaluatie Mits deze milderende maatregelen reikt de 98percentielcontour van 10ouE/m3 (hinderniveau) tot max. ca. 500m in NO richting t.o.v. het bedrijf Zie maatregelen beperking geurhinder

-1

0

Buitenwerking stelling van de buitenluchtkoeling (reeds uitgevoerd begin 2007) Buitenwerking stelling van de beluchters (reeds uitgevoerd mei 2007) Bouw van een nieuw tiragebouw (reeds aangevangen in mei 2007, finalisatie tegen eind 2007) Geluidsdempers op de dominante geluidsbronnen (de 10 uitlaten van de drooglijnen) Omkasting rond de blowers Aerzen Geluidsreductie ventilator aardelokaal Geluidsscherm op dak nieuw triagegebouw Daarna : opvolging en evaluatie

-1 / 0

Goed onderhoud van de wegen: geen oneffenheden, geen wegverzakking, naadloze aansluiting

0

- 313 -

Aspect Water

Effecten Rationeel waterverbruik: 43 tot 49% van waterbehoefte wordt ingevuld door secundair water

de

Gering tekort opslagcapaciteit voor leidingwater in alt. 2B volgens voorwaarde huidige vergunning (29/07/2004) Toename debiet in Noordhoekbeek bij (nagenoeg continue) lozing bedrijfsafvalwater en hemelwater: Overschrijding huidige vergunde lozingsdebieten Beperkt in vergelijking met capaciteit beek Lozing bedrijfsafvalwater op oppervlaktewater (evaluatie o.b.v. analyseresultaten 2006): Geregelde overschrijding vergunde lozingsnormen voor ZS, CZV, totaal fosfor en totaal stikstof Impact op Noordhoekbeek (meer dan 10 % bijdrage tot MKN voor ZS, BZV, nitraat + nitriet, Kjeldadl N en ammonium + overschrijding draagkracht waterloop voor CZV, totaal P, orthofosfaat en Cl) Impact op Douvebeek (meer dan 10 % bijdrage tot MKN voor totaal P, orthofosfaat, chloride en CZV)

Beoordeling effect /

/

Maatregelen

Beoordeling resterend effect Bij uitvoering alternatief 2: extra waterbehoefte in te vullen / door verder gezuiverd effluentwater en/of leidingwater: keuze te maken door overheid (VMM), nl. afweging tussen reductie grondwatergebruik en impact op oppervlaktewaterkwaliteit / / /

/ 0

-1

-3

-3

/ 0 In eerste instantie!: herevaluatie effecten o.b.v. recente en representatieve metingen (nadat waterzuivering volledig en optimaal operationeel is) + aanvullende studie toevoegen aan milieuvergunningsaanvraag. Enige mogelijkheid voor lozing op Noordhoekbeek: ✔ Ofwel laat overheid toe dat kwaliteit sterk bepaald wordt door lozingswater (vb. kaderend in Bekkenbeheerplan Leie waarin gesteld wordt dat versoepeling van de milieukwaliteitsnormen kan toegestaan worden voor industriële lozingen op kleine beken; niet geldig voor Douvebeek); ✔ Ofwel rechtstreekse lozing op Douvebeek (via al dan niet openbare collector). Voorwaarden voor Douvebeek: ✔ Aantonen dat bijdrage lozing max. rond 10 % MKN ligt; ✔ Indien niet: aantonen dat MKN op zich niet overschreden wordt (kwaliteit Douvebeek op punt van lozing te bepalen (best staalname net voor en na lozingspunt). Maatregelen o.b.v. beoordeling in MER (kan eventueel weerlegd worden indien de nieuwe resultaten

Belconsulting N.V.


- 314 -

0/-2

0

0/-2 -1/-3

Aspect

Effecten

Beoordeling effect

Maatregelen


aanduiden dat geen maatregelen nodig zijn). Bij voorkeur invloed bij verschillende debieten te bepalen. Indien niet voldaan aan MKN: verdere optimalisatie zuivering en/of proces nodig. Fasering uitbreiding best af te stemmen op optimalisatie emissies Clarebout en/of kwaliteitsverbetering Douvebeek (in overleg met overheid, VMM).

Mens – ruimtelijke ordening en verkeer

Voldoende buffercapaciteit is voorzien voor opvang hemelwater op de site

0

Grondwaterverlaging (specifieke bijdrage tot algemene sokkelproblematiek te beoordelen op regionaal en dus hoger niveau)

/

Beïnvloeding grondwaterkwaliteit grondwateroppomping

t.g.v.

-3

Geen significant risico op grondwaterverontreiniging Risico op calamiteit in het waswatersysteem Vermindering restcapaciteit op de weg door toename verkeer in een gemiddelde situatie met 2 vrachtwagens per dag

0 0 0

Vermindering restcapaciteit op de weg door toename verkeer in uitzonderlijke extreme situatie (worst case) met 48 vrachtwagens per dag (810 ton + vlokkenlijn)

0

Variatie in transportroutes – spreiding Geen aanvoer met tractors Op termijn vernieuwen vrachtwagenpark aardappeltransport Herinrichting doortocht Nieuwkerke Zeer stille asfalt

+1

Vermindering

0

Idem

+1

Belconsulting N.V.

verkeersdoorstroming

Sokkel

gemiddelde


Wel te voldoen aan Besluit 10/04/2004 voor de bijkomende verharde grondoppervlakte (T2): bij voorkeur te bufferen in aanwezige regenwaterbekken en dus nuttige aanwending hemelwater Algemene intentie overheid = afbouw oppompingsdebieten uit Sokkel. Specifiek voor Clarebout Potatoes: te beoordelen op regionaal niveau rekening houdend met andere grondwaterwinningen in omgeving Vermindering oppompingsdebiet (te beslissen op hoger niveau, zie ook hierboven) Analyses uitvoeren op mixwater (dat aangewend wordt in de productiestappen die drinkwaterkwaliteit behoeven) en vergelijking met drinkwaternorm (cfr. KB 14/01/2002) + resultaten toevoegen aan milieuvergunningsaanvraag / / /

- 315 -

0

/

-1

0 0 0

Aspect

Andere – Bodem Andere – Landschap, bouwkundig erfgoed en

Effecten

Beoordeling effect

verkeersituatie Vermindering verkeersdoorstroming in uitzonderlijke extreme situatie (worst case) Verminderde restcapaciteit tijdens week indien geen aanvoer aardappelen in het weekend met 100 pae in Heirweg Geen wijziging van de verkeersleefbaarheid door twee extra vrachtwagens per dag (echter nu wel reeds hinder) Verminderde doorstroming tijdens de week indien geen aanvoer aardappelen in het weekend Verminderde verkeersleefbaarheid tijdens de week indien geen aanvoer aardappelen in het weekend Een hogere restcapaciteit op de wegen tijdens het weekend indien geen aanvoer aardappelen in het weekend Een verbeterde verkeersdoorstroming tijdens het weekend indien geen aanvoer aardappelen in het weekend Verbetering verkeersleefbaarheid in het weekend indien geen aanvoer aardappelen in het weekend Geen of minder wachtende vrachtwagens op de weg door het realiseren van een extra toegang (T2) Minder hinder van vrachtwagens voor recreanten indien geen aanvoer aardappelen in het weekend 353 bewoners minder geurhinder bij uitvoering maatregelen discipline ‘Lucht’ Vermindering aantal bewoners met geluidshinder a.g.v. productie door het treffen van maatregelen Toename tewerkstelling met 6% Geen significante effecten

Geen significante productiecapaciteit

Belconsulting N.V.

effecten

bij

uitbreiding


Maatregelen


-1

Idem

0

0

Idem

+1

0

Idem

+1

-2/-1

Idem

-1

-2

Idem

-1

0

/

0

+3

/

+3

+3

/

+3

+1

/

+1

+3

/

+3

+1

Zie ‘Lucht’

+1

+2

Zie ‘Geluid en trillingen’

+2

+1 0

/

+1 0

0

/

0

- 316 -

Aspect

Effecten

Beoordeling effect

Maatregelen


archeologie Bufferende werking talud + begroeiing Ontwerp talud 4 schoorstenen (gegroepeerd) Andere – Mens Gezondheidseffecten NO2-emissie Gezondheidseffecten SO2-emissie - toxicologie Geurhinder

Andere Veiligheid

Gezondheidseffecten geluid bedrijf Gezonheidseffecten geluid verkeer Geen significante effecten

Belconsulting N.V.


+3 -2 -2 -1 0 -3 -3 0 0

Planten enkele bomenrijen voor de voet van de talud Mits mantel rondom de 4 schouwen Verhogen schoorstenen (zie discipline lucht) Naverbranding niet-condenseerbare dampen, optimalisatie anaërobie (zie discipline lucht) Geluidsreducerende maatregelen (zie discipline geluid) / /

- 317 -

0/-1 -1 0 +1 -1 -1 0 0

In het MER werden 4 uitvoeringsalternatieven bestudeerd. De belangrijkste verschilpunten voor de alternatieven t.o.v. het gewenste scenario (= alternatief 2B ‘810 ton/dag + vlokken’) worden hieronder weergegeven. De alternatieven worden bijgevolg afgewogen t.a.v. het gewenste scenario en/of onderling. Uitvoeringsalternatief 1 m.b.t. productiecapaciteit Volgende scenario’s werden bestudeerd: Alternatief 1A: productie van 540 ton/dag diepvriesproduct + geen productie van vlokken; Alternatief 1B: productie van 540 ton/dag diepvriesproduct + productie van 16.000 ton vlokken/jaar; Alternatief 2A: productie van 810 ton/dag diepvriesproduct + geen productie van vlokken; Alternatief 2B: productie van 810 ton/dag diepvriesproduct + productie van 25.000 ton vlokken/jaar. De belangrijkste verschilpunten zijn: Voor de discipline ‘Lucht’: De vlokkenlijn heeft geen invloed op de geproduceerde hoeveelheid SO2. De productie uitbreiding wél gezien dan meer biogas wordt geproduceerd. Mits milderende maatregel (biogaswassing) zijn alle alternatieven evenwaardig. Voor de polluent NOx is alternatief 1A de meest gunstige. Dit is logisch gezien de emissie van NOx evenredig is met de uitbreiding van de productie en/of de voorziening van warmte (stoom) voor de vlokkenlijn. Alternatief 1B, 2A zorgen daarna voor een (lichte) even grote verhoging van de NOx emissies en immissieconcentraties. Alternatief 2B komt overeen met alternatief 1A + toename door alternatief 1B en alternatief 2A. De verhoging van de NOx emissies en immissieconcentraties, mits milderende maatregelen, blijft aanvaardbaar voor alternatief 2B. Voor de discipline ‘Geur’ Vooral voor de bestaande toestand kan veel verbeteren en zijn milderende maatregelen gewenst. Na implementatie van deze maatregelen, zijn de alternatieven met productie uitbreiding en/of vlokkenlijn (alternatieven 1B, 2A en 2B) evenwaardig : de kans op geurhinder zal slechts in beperkte mate toenemen (in geuremissie eenheden uitgedrukt tot max. 16,9% t.o.v. bestaande toestand na sanering ; er blijft een reductie t.o.v. de bestaande toestand zonder maatregelen van ca. 84%). Voor de discipline ‘Geluid en Trillingen’ De uitvoeringsalternatieven 1A en 2A hebben enkel betrekking op de productiecapaciteit. De wijzigingen op het vlak van geluid zijn nihil met betrekking tot de vaste geluidsbronnen (m.a.w. er dienen geen nieuwe geluidsbronnen bij te komen om de productiecapaciteit te halen, het betreft een optimalisatie). Met betrekking tot de mobiele geluidsbronnen blijkt uit de gegevens van verkeer (gemiddeld aantal Belconsulting N.V.


- 318 -

vrachtwagens per dag) dat er een toename van 6% te verwachten is ten opzichte van de actuele situatie; dit betekent een geluidstoename met enkele tienden van een dB (niet significant). De uitvoeringsalternatieven 1B en 2B hebben betrekking op de verwerking van de nevenstromen. In dit alternatief B zullen nieuwe geluidsbronnen (afzuigventilatoren) dienen geplaatst te worden. Rekening houdende met de kennis van de site en de actuele mogelijkheden qua geluidsarme toestellen, kan hier verwacht worden dat de impact minimaal (= geen verhoging van het omgevingsgeluid) zal zijn. Met betrekking tot de mobiele bronnen kan gesteld worden dat het aantal vrachtwagenbewegingen zal afnemen. De vermindering van 80% voor de nevenstromen zal leiden tot een afname met ca. 8 transporten (of ca. 5 %) ten opzichte van de actuele toestand. In geluidstermen betekent dit een geluidsreductie met enkele tienden van een dB (niet-significant). Voor de discipline ‘Water’: Het primair waterverbruik is het grootst in alternatief 2B en neemt af in de volgorde 2A, 1B en 1A. Vanuit het oogpunt om het primair waterverbruik (en zeker het grondwaterverbruik maximaal te beperken scoort alt.1A beter dan alt. 2B (in dezelfde volgorde als hierboven vermeld). De 4 alternatieven worden wel gelijkaardig beoordeeld indien de extra waterbehoefte die gecreëerd wordt bij een hogere productiecapaciteit ingevuld wordt door secundaire bronnen (o.a. door verdergaande zuivering effluentwater en/of verhoogd leidingwatergebruik). Pilootproject inzake verdergaande zuivering effluentwater dient nog uitgevoerd te worden (april/mei 2008). De kwantitatieve impact op de oppervlaktewaterkwaliteit wordt gelijkwaardig beoordeeld voor de 4 alternatieven (voldoende afvoercapaciteit in de Noordhoekbeek). De kwalitatieve impact (bepaald o.b.v. de bijdrage tot de MKN door het lozingswater van Clarebout Potatoes NV) is sterk negatief voor de 4 scenario’s en zal toenemen in deze volgorde: 1A, 1B, 2A en 2B. Voor de discipline ‘Mens – Ruimtelijke Ordening en Verkeer’ : Alternatief 1B is het meest gunstige scenario ten aanzien van verkeer, hinder en verkeersleefbaarheid. In dit scenario zijn er gemiddeld 41 vrachtwagens of 82 bewegingen per dag minder dan vandaag de dag. Dit zijn 5 vrachtwagen bewegingen per uur minder tijdens de dag en 1 beweging per uur minder tijdens de dag. Uitvoeringsalternatief 2 m.b.t. WKK De belangrijkste verschilpunten zijn: Voor de discipline ‘Lucht’: Door de uitbreiding van de biogasproductie door vergisting van het zetmeel, wordt een WKK (gasmotor) of een naverbrander (zie ook milderende maatregel voor vermindering kans op geurhinder) overwogen. Hierdoor stijgt de bijdrage van Clarebout Potatoes tot de NOx immissieconcentraties tot ca. 5% van de luchtkwaliteitsdoelstelling voor P98 uurwaarde (200µg/m3) en tot ca. 2% van de Belconsulting N.V.


- 319 -

luchtkwaliteitsdoelstelling voor de gemiddelde dagwaarde - 40µg/m3. Dit is aanvaardbaar gezien de genoemde luchtkwaliteitsdoelstellingen ruimschoots worden gerespecteerd in de volledige omgeving van Clarebout Potatoes NV. De voorkeur wordt echter gegeven aan de naverbranding. Voor de discipline ‘Geluid en Trillingen’ Indien aan de juiste randvoorwaarden (o.a. bronnen op te stellen in een gebouw en geluidsdemper te plaatsen na zuigtrekventilator in de schouw) voldaan wordt, zal voor het aspect ‘Geluid en trillingen’ een WKK geen verschil in de beoordeling opleveren. Een eventuele naverbranding levert geen verschil in effectbeoordeling op. Voor de discipline ‘Water’ : Hoger sulfaatgehalte in het effluentwater, maar onder de milieukwaliteitsnorm (licht negatief t.o.v. scenario zonder WKK). Uitvoeringsalternatief 3 m.b.t. transporttijden Indien er geen transport van aardappelen is tijdens het weekend dan leidt dit in de week tot een toename van het transport in het verkeer bij 810 ton + vlokkenlijn met 22 à 50 vrachtwagens of 3 à 8 vrachtwagens per uur extra. In het weekend zijn dit 93 of 186 bewegingen per dag minder of 14 vrachtwagenbewegingen per uur minder (7.00 – 21.00 uur). Bij een productie van 540 ton + vlokkenlijn zijn er nog steeds minder vrachtwagens tijdens de week dan vandaag de dag (7 vrachtwagens minder) en 117 (of 234 bewegingen) minder tijdens het weekend. De afweging tussen het sterk positieve effect voor het weekend en matig negatieve effect voor de week dient gemaakt te worden in samenspraak met de bewoners en de gemeente. Uitvoeringsalternatief 4 m.b.t. grondwatergebruik In eerste instantie dient hier opgemerkt te worden dat een herevaluatie van de mogelijkheden binnen dit alternatief dient te gebeuren wanneer de resultaten van het pilootproject inzake technische haalbaarheid verdergaande zuivering van het effluentwater beschikbaar zijn.

Belconsulting N.V.


- 320 -

De verdere afbouw van het grondwatergebruik is kwantitatief maar mogelijk indien een deel van het effluentwater verder gezuiverd wordt tot drinkwaterkwaliteit en/of indien een groter afnamedebiet aan leidingwater kan voorzien worden (overeen te komen met VMW). Indien gekozen wordt voor het scenario met een opconcentratie van het effluentwater van de waterzuivering, dan houdt dit wel in dat er grotere concentraties aan vuilvracht in het oppervlaktewater terecht komen. Dit heeft vooral een bijkomende negatieve impact op de Noordhoekbeek en dan vooral t.h.v. het lozingspunt. Voor de Douvebeek is er geen verschil in impact bij lozing van niet opgeconcentreerd water. Er zal wel een verschil zijn in impact voor de Douvebeek indien de maatregel van rechtstreekse lozing op de Douvebeek wordt opgevolgd. Dit scenario geniet enerzijds de voorkeur op het vlak van een maximaal hergebruik van secundair water t.o.v. het gebruik van primair water, maar heeft anderzijds (plaatselijk) een versterkt negatief effect op de oppervlaktewaterkwaliteit. De afweging tussen beide (verhoogd gebruik schoon water en potentiële afbouw grondwatergebruik t.o.v. toekennen verhoogde lozingsnorm en plaatselijk grotere impact op oppervlaktewaterkwaliteit) dient op hoger niveau (vergunningverlenende overheid) te gebeuren.

Belconsulting N.V.


- 321 -

12.6.

Eindbespreking

Clarebout Potatoes N.V. gelegen langs de Heirweg te Nieuwkerke, beschikt voor haar huidige activiteiten over een basisvergunning voor de productie van 540 ton afgewerkte producten per dag. Deze vergunning loopt tot 2 maart 2009. Clarebout Potatoes NV zal een hernieuwing van de milieuvergunningsaanvraag aanvragen voor de productie van 810 ton afgewerkte producten per dag. Deze toename kadert in een optimalisatie van het productieproces wat leidt tot een rendementsverhoging (er is geen nieuwe productielijn). Aangezien Clarebout Potatoes N.V. een hervergunning van de bestaande activiteiten voorbereidt met een productiecapaciteit van meer dan 100.000 ton per jaar, is een MER vereist, conform het Besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004 (BS 17/02/2005). Gezien de continu veranderende omstandigheden en rekening houdend met de actuele regelgeving voor bedrijven, dient Clarebout Potatoes N.V. zich continu aan te passen en te verbeteren. In dat kader wenst Clarebout Potatoes N.V. een aantal aanpassingen door te voeren. Het betreft onder meer een verplaatsing van de triage (sorteergebouw) van de binnenkomende aardappelen met voorziening van een overdekte losplaats voor grondstoffen (incl. de in gebruik name van een nieuwe toegang), een vergistings installatie voor bruin zetmeel, een biogasvalorisatie middels warmtekrachtkoppeling of thermische valorisatie, hergebruik van water door het gebruik van een tertiaire zuivering van afvalwater (zuivering tot drinkwaterkwaliteit, pilootproject echter nog uit te voeren – april/mei 2008) en een vlokkenlijn (incl. de installatie van een stoomketel) ter valorisatie van de niet conforme aardappelen en de aardappelsnippers en ter beperking van de afvoer van nevenstromen. In het MER werden 4 alternatieven bestudeerd, nl. Uitvoeringsalternatief 1 m.b.t. productiecapaciteit (Alternatief 1A: productie van 540 ton/dag diepvriesproduct + geen productie van vlokken; Alternatief 1B: productie van 540/dag ton diepvriesproduct + productie van 16.000 ton vlokken/jaar; Alternatief 2A: productie van 810 ton/dag diepvriesproduct + geen productie van vlokken; Alternatief 2B: productie van 810 ton/dag diepvriesproduct + productie van 25.000 ton vlokken/jaar). Alternatief 2B werd doorheen het MER beschouwd als gewenst scenario en dus aangenomen als uitgangsscenario voor de effectbespreking. Uitvoeringsalternatief 2 m.b.t. WKK (al dan niet aanwending biogas in WKK of naverbrander); Uitvoeringsalternatief 3 m.b.t. transporttijden (al dan niet aanvoer aardappelen in weekend); Uitvoeringsalternatief 4 m.b.t. grondwatergebruik (onderzoek naar potenties afbouw grondwaterverbruik door verhoogd leidingwatergebruik en/of verdergaande zuivering schoon water). Na uitvoering van het project beschouwt Clarebout Potatoes de site in Nieuwkerke als ‘volledig gerealiseerd’ en geoptimaliseerd wat betreft productiecapaciteit in respect voor de omgeving van de site en de milieu-effecten in het algemeen. De optimalisatie van de site laat het toe om eveneens inspanningen te leveren ter beperking van de hinder.

Belconsulting N.V.


- 322 -

Voor een overzicht van alle effecten en overeenkomstige milderende maatregelen wordt verwezen naar de overzichtstabel onder §8.1. In deze tabel wordt de effectbeoordeling voor het door Clarebout Potatoes NV gewenste scenario (= alt. 2B ‘productie van 810 ton diepvriesproduct/dag + vlokkenlijn) weergegeven. Onder de tabel worden de belangrijkste verschilpunten voor de verschillende alternatieven weergegeven (zie ook verder in dit eindbesluit). Vanuit de discipline ‘Lucht kan gesteld worden dat alle emissienormen op dit ogenblik gerespecteerd worden door het bedrijf. Voor de beoordeling van de bijdrage van Clarebout tot de immissieconcentraties wordt beroep gedaan op het standaard referentiekader van de dienst MER. Hieruit blijkt dat voor de polluenten SO2 en NO2 milderende maatregelen gewenst zijn voor de bestaande situatie, voor alle andere polluenten is de bijdrage beperkt. Mits toepassing van deze milderende maatregelen (biogaswassing ter vermindering van H2S (en dus SO2) en optrekken van de hoogte van de schouwen tot 30m) is de invloed op de omgeving voor alle polluenten beperkt. Door het doorvoeren van uitvoeringsalternatief 1 (alt. 2B: uitbreiding productiecapaciteit + vlokkenlijn) vergroot de bijdrage van Clarebout Potatoes tot de immissieconcentraties, maar blijft de invloed eerder beperkt (mits dezelfde milderende maatregelen). Door het doorvoeren van uitvoeringsalternatief 2 (WKK installatie) wordt de bijdrage van Clarebout Potatoes bijkomend vergroot. Mits een bijkomende milderende maatregel (emissiegrensconcentatie voor WKK = 150mg/Nm3) is de invloed van Clarebout Potatoes op de omgevingskwaliteit aanvaardbaar. Alle luchtkwaliteitsnormen voor alle polluenten zijn ruimschoots gerespecteerd voor de volledige omgeving van Clarebout Potatoes. Op dit ogenblik is er kans op geurhinder gedurende 2% van de tijd tot op een afstand van ca. 2,5km van Clarebout Potatoes NV. Mits milderende maatregelen (naverbranding van de nietcondenseerbare gassen uit de friteuses en optimalisatie van de anaërobie) kan de geurhindercontour tot ca. 1/5 van zijn huidige omvang teruggebracht worden, en zakken de maximale geurimmissieniveaus rond het bedrijf met een factor 10. Het doorvoeren van de alternatieven zorgt voor een beperkte toename van de geuremissie en – immissie, maar ten opzichte van de huidige toestand is er nog altijd een aanzienlijke reductie. Voor de bestaande toestand (voor maatregelen) zijn er 631 bebouwde kavels met kans op geurhinder gedurende 2% van de tijd, voor de geplande situatie (na maatregelen) zijn er nog steeds 277 bebouwde kavels met kans op geurhinder gedurende 2% van de tijd. Voor de discipline ‘Geluid’ blijkt dat, voor de bestaande toestand, de geluidskwaliteitsnormen in vier van de vijf meetpunten (gelegen in de Heirweg zelf en in de Dranouterstraat) (ruimschoots) worden overschreden, en dit zowel voor de dag-, avond- als nachtperiode (niveaus tot 58 dB(A), terwijl de norm resp. 50, 45 en 45 dB(A) bedraagt). Modellering van de geluidsemissie van Clarebout wijst uit dat het bedrijf daarbij veruit de dominante geluidsbron is. Na milderende maatregelen zal het geluidsdrukniveau in alle meetpunten beneden 50 dB(A) gelegen zijn. Met uitzondering van de dichtstbijgelegen woningen in de Heirweg zal het geluidsdrukniveau (volgens de modellering) overal beneden 45 dB(A) komen te liggen. De uitvoeringsalternatieven hebben geen significante invloed op de kans op geluidshinder. Een productie van 810 ton/dag leidt niet tot een significante toename van het verkeer t.o.v. de huidige situatie. Dit kan verklaard worden door een hoger vooropgesteld rendement, d.i. het tonnage geproduceerde afgewerkte frieten t.o.v. het tonnage aangevoerde aardappelen (48,4 Belconsulting N.V.


- 323 -

t.o.v. 36% in mei), en de implementatie van een vlokkenlijn (12 à 18 vrachtwagenbewegingen minder per dag). Vandaag de dag is er echter reeds melding van hinder als gevolg van het verkeer. De hinder in de Heirweg is louter te wijten aan het verkeer als gevolg van Clarebout Potatoes. Bij de hinder in de Markt dient opgemerkt te worden dat volgens de lustellingen nog niet de helft van het transport in de Markt gerelateerd is aan Clarebout Potatoes. De verkeerstechnische wegcapaciteit voor de verschillende aan- en afvoerroutes is voldoende. Er is nergens een overschrijding voor de verschillende voorgestelde alternatieven en scenario’s. Een verminderde productie leidt logischer wijs tot een vermindering van het aantal vrachtwagenbewegingen. Zo zou een productie van 540 ton/dag met vlokkenlijn leiden tot 41 vrachtwagens minder per dag wat een positieve bijdrage levert tot de verkeersdoorstroming, verkeersleefbaarheid en verkeersveiligheid. De vooropgestelde milderende maatregelen in de discipline mens ruimtelijke ordening en verkeer leiden zowel bij een productie van 810 ton per dag als bij een productie van 540 ton per dag tot verbetering van de verkeersdoorstroming, verkeersleefbaarheid als verkeersveiligheid ten opzichte van de huidige situatie. Indien er geopteerd wordt om geen aardappelen aan te voeren in het weekend dient opgemerkt te worden dat er bij een productie van 810 ton/dag er onvoldoende stockageruimte om het weekend te overbruggen waardoor er toch aardappelen dienen aangevoerd te worden. Geen aanvoer in het weekend leidt in het weekend tot een sterker verbetering van de verkeersdoorstroming, -leefbaarheid en –veiligheid. Tijdens de weekdagen worden deze aspecten negatief beoordeeld als gevolg van de extra aanvoer van aardappelen tijdens de week. Bij de exploitatie van Clarebout Potatoes NV (met uitbreiding van de productiecapaciteit afgewerkt diepvriesproduct tot 810 ton/dag en implementatie van een vlokkenlijn) worden belangrijke negatieve effecten verwacht ten aanzien van de discipline water (zie ook overzicht in synthesetabel onder Hfdst. 8). De impact op de oppervlaktewaterkwaliteit werd ingeschat o.b.v. de meest recente beschikbare analyseresultaten, nl. van 2006. Deze analyseresultaten zijn echter niet volledig representatief voor de toekomstige situatie aangezien er recent heel wat wijzigingen (optimalisaties) zijn doorgevoerd aan de waterzuivering. Het is dus sowieso noodzakelijk om een herevaluatie van de impact op de oppervlaktewaterkwaliteit uit te voeren wanneer representatieve gegevens (nadat waterzuivering volledig en optimaal operationeel is) beschikbaar zijn (+ studie herevaluatie toe te voegen aan milieuvergunningsaanvraag). Bij de herevaluatie van de impact op de Douvebeek dient bijkomend ook rekening gehouden te worden met droog-weeromstandigheden (= slechtste-geval situatie). O.b.v. de effectenstudie in dit MER kan echter wel afgeleid worden dat: de lozing van het overtollige effluentwater een sterk negatieve impact heeft op de oppervlaktewaterkwaliteit van de Noordhoekbeek (met overschrijding van de draagkracht van de waterloop) en in mindere maar ook nog belangrijke mate op de Douvebeek. De belangrijkste bepalende parameters zijn hierin orthofosfaat, totaal fosfaat, CZV en chloride (en sporadisch voor de Noordhoekbeek eveneens zwevende stoffen en totaal stikstof). Rekening houdend met het feit dat enerzijds Clarebout Potatoes NV voldoet aan de basisvoorwaarden die vermeld worden als BBT, maar anderzijds wetende dat de kwaliteit van de Noordhoekbeek steeds in grote mate zal bepaald worden door de kwaliteit van het lozingswater (dit om de Noordhoekbeek een kleine waterloop is met een beperkt debiet), is de enige mogelijkheid voor lozing op de Noordhoekbeek het volgende: Belconsulting N.V.


- 324 -

Ofwel laat de overheid toe dat de kwaliteit sterk bepaald wordt door lozingswater (vb. kaderend in Bekkenbeheerplan Leie waarin gesteld wordt dat versoepeling van de milieukwaliteitsnormen kan toegestaan worden voor industriële lozingen op kleine beken; niet geldig voor Douvebeek); Ofwel rechtstreekse lozing op Douvebeek (al dan niet via openbare collector). Voor de Douvebeek worden volgende voorwaarden gesteld: Aantonen dat bijdrage lozing max. rond 10 % MKN ligt; Indien niet: aantonen dat MKN op zich niet overschreden wordt (kwaliteit Douvebeek op punt van lozing te bepalen (best staalname net voor en na lozingspunt). Maatregelen o.b.v. beoordeling in MER (kan eventueel weerlegd worden indien de nieuwe resultaten aanduiden dat geen maatregelen nodig zijn). Bij voorkeur invloed bij verschillende debieten te bepalen. Indien niet voldaan aan MKN: verdere optimalisatie zuivering en/of proces nodig. Fasering uitbreiding best af te stemmen op optimalisatie emissies Clarebout en/of kwaliteitsverbetering Douvebeek (in overleg met overheid, VMM). Bij uitbreiding van productiecapaciteit neemt de waterbehoefte toe; vanuit het algemeen beleidsprincipe voor afbouw van grondwateronttrekking uit de Sokkel dient deze extra behoefte ingevuld te worden door andere bronnen dan grondwater. De grondwaterwinning heeft bovendien een invloed op de grondwaterkwaliteit (waarneming van verhoogde sulfaaten chloride-gehaltes), wat enkel kan voorkomen worden door niet te pompen tot onder het dak van de Sokkel. Alternatieve bronnen voor grondwater zijn een verhoogd gebruik van leidingwater (maximum debiet overeen te komen met VMW) en aanwending van verder gezuiverd effluentwater. Voor deze laatste mogelijkheid wordt in april/mei 2008 een pilootproject opgestart om de technische haalbaarheid na te gaan. Zoals reeds eerder aangehaald werd, werden er in dit MER 4 alternatieven bestudeerd. De verschilpunten tussen de verschillende alternatieve scenario’s werden reeds uitgebreid beschreven onder de synthesetabel in §. 8.1. De belangrijkste conclusies worden hier nog eens vermeld: ‘Alternatief 1 m.b.t. de productiecapaciteit’: Het is logisch dat de alternatieven 1A en 1B de meest gunstige zijn (kleinste productie). Mits het nemen van maatregelen inzake luchtimmisies en geur blijven alternatieven 2A en 2B echter ook nog aanvaardbaar voor deze aspecten. Voor geluid is er geen significant verschil tussen de verschillende alternatieven (wel sowieso doorvoeren van de voorgestelde maatregelen die geldig zijn voor alle alternatieven). Voor water scoort alternatief 2B wel slechter dan 2A en 1B en dan 1A, nl. door een grotere waterbehoefte en een nog grotere impact op de oppervlaktewaterkwaliteit van Noordhoekbeek en Douvebeek. De bijkomende waterbehoefte in alternatieven 2A en 2B dient ingevuld te worden door andere bronnen dan grondwater, nl. verder gezuiverd effluentwater (resultaten pilootproject af te wachten) en/of het afnamedebiet aan leidingwater te verhogen (overeen te komen met VMW). Inzake meer exacte impactbepaling op oppervlaktewaterkwaliteit dient sowieso nog een herevaluatie uitgevoerd te worden o.b.v. representatieve metingen (studie toe te voegen bij vergunningsaanvraag). Vanuit de aspecten verkeer, verkeersleefbaarheid en hinder is alternatief 1B het meest gunstige. Alternatief 2B (vergelijkbaar met huidige situatie) is echter ook haalbaar indien de voorgestelde milderende maatregelen getroffen worden (geeft verbetering t.o.v. huidige situatie). Belconsulting N.V.


- 325 -

‘Alternatief 2 m.b.t. WKK’: WKK aanvaardbaar vanuit alle disciplines (wel voorwaarden inzake geluid en lucht op te volgen), naverbranding eveneens aanvaardbaar, als ook de combinatie WKK en naverbranding. ‘Alternatief 3 m.b.t. transporttijden’: dit alternatief geeft minder transport tijdens het weekend (sterk positief), maar meer transport tijdens de week (matig negatief). Afweging te maken in samenspraak met de bewoners en de gemeente. ‘Alternatief 4 m.b.t grondwatergebruik’: afbouw van het grondwaterverbruik is enkel haalbaar indien een deel van het effluentwater verder kan gezuiverd worden tot drinkwaterkwaliteit (pilootproject inzake technische haalbaarheid wordt uitgevoerd in april/mei 2008) en/of indien een groter afnamedebiet aan leidingwater wordt toegestaan door VMW. Verdergaande zuivering leidt wel tot een opconcentratie van het lozingswater; de totale vuilvracht echter wijzigt niet. Bij lozing leidt dit tot een grotere impact op de kwaliteit van de Noordhoekbeek (vooral t.h.v. het lozingspunt) en een nog geringere kans op het halen van de actueel geldende lozingsnormen. De afweging tussen een verhoogd gebruik schoon water en dus potentiële afbouw van het grondwatergebruik t.o.v. toekennen verhoogde lozingsnorm en een plaatselijk grotere impact op oppervlaktewaterkwaliteit dient op hoger niveau (VMM) te gebeuren. Samenvattend kan gesteld worden dat er een groot aantal milderende maatregelen kunnen doorgevoerd worden voor de disciplines Lucht, Geluid en Mens-verkeer ter vermindering van de effecten en de hinder door de huidige en toekomstige activiteiten van Clarebout Potatoes. De impact van deze milderende maatregelen is voor alle vermelde disciplines groter dan de impact van de uitbreiding van de productiecapaciteit. Mits milderende maatregelen zal de hinder door de geplande activiteiten van Clarebout Potatoes steeds minder zijn dan de hinder in de bestaande situatie. Logischerwijs zorgt een verminderde productie bvb 540 ton/dag voor de disciplines lucht, water en verkeer voor minder effecten in de omgeving. Voor de discipline water dient opgemerkt te worden dat, ongeacht de zuiveringsgraad van de waterzuivering, de kwaliteit van de Noordhoekbeek steeds in grote mate zal bepaald worden door de kwaliteit van het lozingswater. De overheid dient te bepalen of dit kan toegestaan worden. Voor de Douvebeek dient er wel naar gestreefd te worden om op zijn minst onder de milieukwaliteitsnormen te blijven en bij voorkeur een bijdrage tot de MKN te hebben van minder dan 10% (tenzij de overheid versoepeling toelaat). De kwalitatieve invloed op beide waterlopen stijgt in functie van de productiecapaciteit. M.b.t. bovenvermelde doelstelling voor de Douvebeek wordt de fasering voor uitbreiding dan ook best afgestemd op de draagkracht van de waterloop (ofwel door optimalisatie emissies Clarebout ofwel door kwaliteitsverbetering Douvebeek). Dit kan gebeuren in overleg met de overheid (VMM).

Belconsulting N.V.


- 326 -

BIJLAGEN

Belconsulting N.V.


- 327 -

Opgemaakt door het studiebureau Belconsulting N.V. Tielt, oktober 2007

ir. J. Vande Vyvere, Gedelegeerd Bestuurder.

1/word/951-975/956001/eindrapport/Eindrapport Clarebout 27sept07 iw.docAH/IW

Belconsulting N.V.


- 351 -

001

Recommend Documents