EEN MUZIKALE THEATERVOORSTELLING VAN DE MAKERS VAN ONDER MEER ‘GEJAAGD DOOR DE WIND’, ‘ALSOF HET VOORBIJ IS’, ‘EVERYBODY HAPPY!?’ EN ‘DE EENZAAMHEID VAN DE PRIEMGETALLEN’. MATZER Theaterproducties is een ondernemend theatergezelschap en maakt transparant, gelaagd, sensitief en muzikaal theater, dat toeschouwers direct en oprecht aanspreekt, over mensen die een herkenbare strijd voeren met het leven. MATZER streeft ernaar een groot en nieuw publiek met haar voorstellingen te genereren door een actuele en inhoudelijke keuze voor onderwerpen en bronnen en een consistente en vakmatige stijl van theatermaken. Literatuurbewerkingen zijn een vast onderdeel van MATZER geworden, waarbij het aandeel muziek en de muzikaliteit van de montage sterk doorontwikkeld zijn. Door de hand te leggen op boeken die een grote groep mensen aanspreken, voordat ze in de prijzen vallen, zoals Knielen op een bed violen (2008) en De eenzaamheid van de priemgetallen (2011), blijkt Madeleine Matzer een sterke intuïtie te bezitten voor wat er speelt en leeft. De verhalen die ze vertelt, de thema’s die ze in haar voorstellingen aansnijdt, appelleren aan de gevoelens van een divers publiek. MATZER maakt theater dat dichtbij mag komen, zowel voor acteurs als publiek. Theater dat verwondert, verwarmt, verwart en verleidt. Dit seizoen reist MATZER langs de theaters met de voorstellingen Alsof het voorbij is (naar de bekroonde roman van Julian Barnes, vormgeving door Maarten Baas) en Gejaagd door de wind (met Anna Drijver en Nasrdin Dchar in de hoofdrollen, kostuums door Jan Taminiau), beide met muziek van Helge Slikker en in bewerking en regie van Madeleine Matzer. In 2014-2015 presenteert MATZER met trots de voorstelling Hart. Hart is in meerdere opzichten een bijzondere voorstelling. Madeleine Matzer maakte Hart al in 2003 - ook toen met Wendell Jaspers en Fokka Deelen - dat destijds in première ging tijdens Festival CEMENT (Maastricht) en dat jaar ook te zien was tijdens Theaterfestival Boulevard in ’s-Hertogenbosch. Vanwege het grote succes werd Hart een seizoen later opgenomen in de serie Blind Date (georganiseerd door het TIN) en maakte toen een kleine tournee door het land. En nu zal de voorstelling opnieuw te zien zijn, waarbij de kracht van de oorspronkelijke productie behouden zal blijven, maar deze tegelijkertijd zal worden getoetst aan de actualiteit en aan opgedane inzichten en ontwikkelingen bij de makers. Waarmee Hart een update - of liever een upgrade - krijgt. Madeleine Matzer: ‘Hart is een sleutelvoorstelling voor MATZER. De eerste boekbewerking, de eerste samenwerking met Wendell Jaspers en Fokka Deelen, maar vooral werd bij Hart ook voor het eerst mijn hoofdthema echt duidelijk: het schemergebied tussen goed en kwaad. Hart wordt nog vaak aangehaald door MATZER-fans als een verbluffend mooie voorstelling waarin die grens tussen goed en kwaad haarscherp werd onderzocht, middels het ontroerende verhaal van Greetje, die tijdens WOII voor keuzes komt te staan die haar vormen. De voorstelling is toen slechts beperkt te zien geweest, daarom zijn we erg blij dat we nu de remake kunnen tonen in uw theater en samen een groot publiek de kans kunnen bieden om deze parel alsnog te komen zien.’ Tekst: Bewerking en regie: Spel: Speelperiode: Zalen: Contactpersoon: Website:
Lisette Lewin Madeleine Matzer Fokka Deelen en Wendell Jaspers 5 februari t/m 28 maart 2015 kleinere zalen / vlakke vloeren tot ong. 300 stoelen Judith van der Velden -
[email protected] - 073 6900908 www.matzer.org 2
=== OVER HART IN 2003 EN 2015 === Synopsis: In 1941 ontmoet Greetje, opgegroeid in het streng christelijke vissersdorp Katwijk, de Duitse officier Heinz. In een fractie van een seconde neemt ze een fatale beslissing die haar leven voor altijd verandert. Heinz introduceert haar in een exclusief gezelschap Duitsers en hun vriendinnen, dat in een villa in de duinen losbandige feesten viert. Na de bevrijding vlucht ze naar Amsterdam en neemt een valse identiteit aan. Ze breekt harten, ontwricht huwelijken. Wraak is haar levensmotto. Wie haar afwijst, kan dat lelijk opbreken. Twaalf jaar later, bijna dertig jaar oud, blikt ze terug. Nuchter en zonder wroeging overpeinst ze wat ze in de levens van anderen heeft aangericht. In dit meeslepende verhaal wordt de donkere kant van de mens blootgelegd. Zonder oordeel. Zacht en zinnelijk. Madeleine Matzer aan het woord: Waarom deze remake? ‘In 2003 maakte ik onder de hoede van Productiehuis Brabant de voorstelling Hart, een bewerking van Een hart van prikkeldraad, van Lisette Lewin. Hart is altijd een lievelingsvoorstelling gebleven van zowel Fokka, Wendell als mijzelf. En staat daardoor al jaren op ons verlanglijstje, om hem te laten herleven. In de afgelopen 10 jaar hebben Wendell, Fokka en ik ons ieder op onze wijze ontwikkeld: gedeeltelijk samen, en voor een groter deel in het werken met anderen. We vinden het een spannend onderzoek, hoe we in het nu, met de kunde en kennis van nu, een voorstelling van toen weer kunnen laten herleven. Hij was toen raak, dus zullen we willen behouden wat goed is, maar tegelijkertijd ontkomen we er niet aan om met wie we nu zijn, opnieuw de materie onder ogen te zien. Hart in 2015 wordt iets tussen een remake en een reprise in.’ Waarom nu? ‘Sinds 2003 is de wereld niet veiliger geworden, daarmee is de angst en de daaruit voortvloeiende polarisatie toegenomen. MATZER wil voorstellingen maken die de kern raken, die vertrouwen geven, die ons met onszelf doen verzoenen, opdat we minder veroordelen. Dat is ‘hart’ nodig nu. Veel in deze wereld is onbegrijpelijk. We proberen houvasten te vinden, en vinden die vaak in het veroordelen van de ander. Terwijl mogelijk de antwoorden te vinden zijn in het accepteren van de ‘vijand’ in onszelf. Om juist via WOII, de meest geëvalueerde gebeurtenis van de afgelopen eeuw, de thematiek goed/kwaad nog eens onder ogen zien, bleek in 2003 te werken, en zal dat hopelijk nu weer doen. Bij de generatie(s) onder ons begint het besef over WOII te verdwijnen. Deze voorstelling actualiseert het thema, zonder de historie te verloochenen.’ Hart in het MATZER-oeuvre: ‘De thema’s uit Hart - ‘goed en kwaad’ en ook ‘lotsbestemming en vrije wil’ - zijn sinds deze voorstelling altijd in het werk van MATZER aanwezig geweest. De komende jaren wil MATZER de verbinding die ze al langer is aangegaan met muziek en (beeldende) kunst, actiever dan tot nu toe, uitbreiden naar filosofie en politiek. Hart is bij uitstek de voorstelling die daar in past. Een klein verhaal over een groot dilemma. Wat zou jij doen in een situatie waarin je kan kiezen tussen veiligheid en rijkdom, of angst en armoede? Waarom weten wij achteraf altijd zo goed welke kant we gekozen zouden hebben, maar kiezen we in de situatie vaak voor onszelf? En waarom is dat misschien niet ‘goed’, maar wel te begrijpen? Wie zonder zonden is......’
3
=== PERS EN PUBLIEK OVER VOORSTELLING EN ROMAN === Recensies Hart (2003): ‘Hart is het koesteren waard. Wat een mooie vertelling, wat integer en naturel gebracht door Fokka Deelen en Wendell Jaspers. Onder de handen van de twee actrices wordt de vertelling, in essentie zwaar en tragisch, een fascinerende speelbal. Ze zingen en dansen en geven vloeiend het estafettestokje door bij de snelle wisseling van rollen.’ Brabants Dagblad ‘Met een natuurlijkheid die ons verleidt. En misleidt en bedriegt. Raffinesse puur.’ NRC Handelsblad ’Een venijnige voorstelling over de donkere kant van de mens.’ Friesch Dagblad Publieksreacties Hart (2003): ‘Zelden heb ik een hoofdpersoon zich zo doelbewust naar de verdoemenis zien helpen en zelden heb ik daar zo geanimeerd naar zitten kijken. De voorstelling zindert met een morbide erotiek en dat is zowel credit voor de sterkte tekst als het sterke spel dat elk dreigend cliché die het onderwerp met zich meedraagt (jawel, het oer-Hollandse oorlogstrauma) uit de weg gaat.’ ‘Wendell Jaspers en Fokka Deelen vertolkten op sublieme wijze en in een elkaar vloeiend geheel de rol van een naïef meisje dat zich nietsvermoedend de avances van een dikke en lelijke Duitser laat welgevallen.’ ‘Bijzonder ingetogen en soms toch ook humoristische vertelling over Greetje... De wisselwerking tussen Wendell Jaspers en Fokka Deelen is fantastisch.’ ‘Voor je het weet identificeer je jezelf met de hoofdpersoon in haar context. Je wilt haar behoeden voor persoonlijke foute keuzes en je bent ontsteld over wat zij aanricht.’ ‘Mijn hart is geraakt. Weinig woorden, veel lof.’
Recensies Een hart van prikkeldraad (1998, Nijgh & Van Ditmar, 80.000 exemplaren verkocht) 'Lewin kan mooi en goed vertellen.' NRC Handelsblad 'Een prachtig boek. Boeiend, uitputtend gedocumenteerd, messcherp en ontroerend.' Eindhovens Dagblad 'Fascinerend boek.' Martin Ros
4
=== OVER DE MAKERS === Regie: Madeleine Matzer (1958). Oprichter en artistiek leider van MATZER Theaterproducties. Ze maakte eerder toneelbewerkingen van Hokwerda’s kind (2004), Knielen op een bed violen (2008), De eenzaamheid van de priemgetallen (2011) en in seizoen 2013-2014 van Alsof het voorbij is en Gejaagd door de wind. Zowel Knielen op een bed violen als De eenzaamheid van de priemgetallen werden genomineerd voor de Toneel Publieksprijs. Naast haar bewerkingen van literatuur voor theater, werkt ze graag met in opdracht geschreven nieuw Nederlands repertoire, hetgeen resulteerde in o.a. Everybody Happy!? (2012, Peter De Graef), ValAngst (2012, Peter De Graef en Gerardjan Rijnders), Marilyn Monroe. Diamonds are a girl’s best friend (2010, Frouke Fokkema, Peter De Graef, Frederieke Hijink en Gerardjan Rijnders)Sweet Revenge (2009, Peter De Graef) en VoetbalVaders (2009, Frederieke Hijink). Spel:
Fokka Deelen (1972) studeerde in 1997 af aan de Fontys Academie voor Drama te Eindhoven. Sinds 2001 staat ze, samen met Bas Kortmann, aan het roer van het theatercollectief Powerboat uit Rotterdam, dat hun projecten start vanuit een artistiek, maatschappelijk of sociaal actueel thema. Ze maakten o.a. Poldertango, Datsja, Ruis, Lovelab, Raising Reality en Glas. In regie van Madeleine Matzer speelde Fokka in De Rolburg (2002), Hart (2003 en 2005), Hokwerda’s kind (2004), Recht van overpad (2005) en Marilyn Monroe. Diamonds are a girl’s best friend (2010). Wendell Jaspers (1980) studeerde in 2003 af aan de Fontys Academie voor Drama te Eindhoven. Voor die tijd had ze al een ruime staat van dienst opgebouwd bij De Wetten van Kepler en Growing Up in Public. Ze speelde na haar afstuderen o.a. bij het Nationale Toneel, Oostpool en Toneelschuur Producties. Wendell werkt veelvuldig samen met Thibaud Delpeut (o.a. de veelgeprezen monoloog 4.48 Psychosis, genomineerd voor TF2013). Voor de komende seizoenen staan diverse voostellingen bij Delpeut/De Utrechtse Spelen op het programma. Ze speelde in de film Komt een vrouw bij de dokter (2009) en een hoofdrol in de tvserie Rembrandt & ik (2011) en Cornea (voorjaar 2014). Ook is ze vaste speelster in het tvprogramma De Vloer Op en schrijft ze columns in TheaterMaker In regie van Madeleine Matzer speelde Wendell in Hart (2003 en 2005), Hokwerda’s kind (2004) Tij (2005), Alleen op de wereld (2006), Knielen op een bed violen (2008), Marilyn Monroe. Diamonds are a girl’s best friend (2010) en Kracht (2011). Voor Hokwerda’s kind ontving ze een nominatie voor de Colombina, voor Marilyn Monroe. Diamonds are a girl’s best friend werd ze genomineerd voor de Theo d’Or.
MATZER Theaterproducties is eind 2005 opgericht en sinds 2009 als huisgezelschap gevestigd in de Bossche Verkadefabriek, waar ook première en dernière van Hart plaatsvinden. MATZER wordt sinds 2009 structureel ondersteund door zowel de Gemeente ’s-Hertogenbosch, de Provincie Noord-Brabant als het Fonds Podiumkunsten (zowel 2009-2012 als 2013-2016). === MEER MATZER IN 2014-2015 === Naast Hart gaan we volgend seizoen ook op tournee met: Romeo and Juliet: het concert Intiem en explosief popconcert waarbij Shakespeares tekst geheel tot muziek is verworden | Première afgelopen Theaterfestival Boulevard in W2 Poppodium | Tournee 8 oktober t/m 13 december 2014 | M.n. in poppodia via Dox Records Music Management. Everybody Happy!? Herneming van de lovend ontvangen voorstelling uit 2012 met Peter De Graef en Lottie Hellingman | Tournee 17 maart t/m 2 mei 2015 | M.n. in België via Theaterbureau Thassos. Uiteraard spelen we ook deze voorstellingen graag (nogmaals) in uw theater, neem hiervoor contact op met Judith van der Velden.
5
=== DE PERS OVER EERDERE MATZER-VOORSTELLINGEN === Everybody Happy!? (2012) tekst: Peter De Graef, regie Madeleine Matzer ‘Een gedurfd stuk en een gedurfde regie. Een machtig pleidooi tegen zelfgenoegzaamheid en oordelen.’ (Brabants Dagblad) ‘De regie van Madeleine Matzer is krachtig, de intense oprechtheid waarmee De Graef theater maakt lovenswaardig.’ (NRC Handelsblad) ‘Een slim uitgebalanceerde theaterthriller, een stuk over de imperfectie en het monster in elk mens.’ (Knack) ‘Overweldigd door de kwaliteit.’ (Cultuurpodium.nl) ValAngst (2012) - tekst: Peter De Graef & Gerardjan Rijnders, regie Madeleine Matzer ‘De strijd tussen het tweetal kent mooie momenten van wanhoop en liefde, begeleid door de ijle gitaarmuziek of pianospel. Na alle heftigheid verandert Boeke fraai van toon. (...) Ingeleefd gebracht en tegelijk met distantie. Bijzonder mooi.’ (NRC Handelsblad) ‘Jasper Boeke en Aafke Buringh zijn monumentaal als vechtpaar’. (Brabants Dagblad) De eenzaamheid van de priemgetallen (2011) - bewerking en regie: Madeleine Matzer 'Toneelversie Priemgetallen is beter dan het boek.' (Het Parool) ‘Matzer’s bewerking is simpel en treffend. In razende vaart komen de cruciale scènes voorbij. De voorstelling blijft boeien door het onverschrokken acteren van Roothooft en Klaver.’ (De Volkskrant) ‘Het is de verdienste van Madeleine Matzer, die tekent voor bewerking en regie, dat ze de psychologische reikwijdte van de roman heeft behouden. Het spel van de vier acteurs is uitmuntend.’ (Weekblad Elsevier) 'Aangrijpende toneelversie van Priemgetallen. Zo moet het, en niet anders.' (Eindhovens Dagblad) Kracht (locatievoorstelling 2010) - bewerking en regie: Madeleine Matzer ‘De klasse van acteurs Kees Hulst en Wendell Jaspers (...) trefzeker spel waarmee de aarzelende aantrekkingskracht tussen die twee wordt neergezet'. (Brabants Dagblad) 'De locatie wordt optimaal benut (...) Hulst en Jaspers zijn een genot om naar te kijken'. (De Volkskrant) Marilyn Monroe (2010) - tekst: o.a. Peter De Graef & Gerardjan Rijnders, regie: Madeleine Matzer ‘Jaspers weet de peilloze eenzaamheid te treffen als vrouw, als actrice, als ster. Matzer laat ons opnieuw kijken naar beelden die we als overbekend vastgezet hebben in onze gedachten.' (Brabants Dagblad) ‘Biografisch toneel en muziektheater in één.. Marlijn Weerdenburg is de zingende glamourgirl, Fokka Deelen de nadenkende Marilyn die Ulysses leest en Wendell Jaspers het breekbare meisje dat huilt om gemaaide bloemen, maar onzichtbaar verstopt blijft achter een stralende glimlach en weelderige krullen..’ (Het Parool) Knielen op een bed violen (2008) - bewerking en regie Madeleine Matzer ‘Prachtige, onsentimentele toneelversie Siebelink’s roman. Regisseur en bewerker Madeleine Matzer is er met glans geslaagd in een respectvolle bewerking te maken… briljant vormgegeven in de spelregie.’ (Trouw) ‘Fel gevoerde strijd tussen aardsheid en ascese... Puntgave toneelbewerking. Sensitieve Wendell Jaspers contrasteert met krachtige Cees Geel.’ (NRC Handelsblad) ‘Tot mijn verbazing kon ik ook zelf de verleiding voelen van zo’n inktzwarte boodschap van lijden en verlossing. Dat is de verdienste van de gedreven spelers, die in grote eensgezindheid de ijzersterke regie van Madeleine Matzer volgen. Het verhaal blijft steeds glashelder en geconcentreerd, zelfs met humor in de lichtere ogenblikken. Een integere, aangrijpende voorstelling.’(GPD) Hokwerda’s kind (2004) - bewerking en regie Madeleine Matzer ‘Prachtig hoe regisseuse Madeleine Matzer 450 pagina’s heeft teruggebracht tot anderhalf uur vlammend en sensueel spel rond die ene vrouw, Lin Hokwerda. Knappe afwisseling tussen indringend spel en humoristische terzijdes maken Hokwerda’s kind tot een zinnenprikkelende voorstelling.’ (De Volkskrant) ‘De spelers vertellen het verhaal deels rechtstreeks aan het publiek, en deels worden de scènes nagespeeld. Dat geeft een plezierige losse vorm, die veel van de acteurs vergt. Maar dit ensemble redt zich er wonderbaarlijk goed uit. Verbluffend krachtig spel, zo mooi, zo roerend, zo gedoemd.’ (NRC Handelsblad)
6
