l'.""*-s*, ëï
Ë&, #*€ Ë ï
,,:,i...i' :tt,t'
,)í
,"'",
'' 77,, .j::::u .. 't:.,,á_.
rlr,:',::.
...::::l'u""
..::,::"
lrl:l
ll..-lll
.
lliiiil.,i':
r.atrl:
3.:
lii'',1
ll,
iili.:à.
BEDREIGD ...? Hct huis Dorpsstraat 4tl staat middcn in hct dorp. rccht tcgcrrorcr dc Oudc Kcrk Ondanks zijn glar.cn nrnkclpui hcclt hct pand ccn bclangrlkc uitstraling Hclaas hccft cr al srnds Jarcn gccn cnkcl ondcrhoud plaats go'ondcn cn is vcn'al rccds lang ingctrcdcn Inrrriddcls hccft dc cigcnaar. dc hccr A. ran Lc[o'cld. hct pand aan ccn prolcctontuikliclaar rcrkocht Hocn'cl hct gcboun'nict op dc gcmccntclijkc rnonumcntcnhjst voorkomt. zoll ccn ondcrz.ock naar bchoud cn rcstauratic zccr aan tc bo'clcn z.ijn. *aarbii ook dc rclatic
mct dc omgci'ing. mct namc dc Oudc Kcrk. in ogcnschouu gcnomcn zou moc-
cn dag tusscn trrcc modcrnc bankgcboun'cn ingcslotcn ligt. r'crdicnt hct dc grootstc aandacht tc zorgcn dat cr nog cnlgc historischc uitstraling in dc buurt r an dit bclangrijkstc Bcnnckomsc nlonumcltt Llc'n'aard
bliift
(z.o.z. )
tcn ir'ordcn. Nu dc Oudc Kcrk al sinds iaar
#e Zx*k v*n
J{eu*+:ktnr
een prentbneÍkosrt uil l9ll. Links op dc wtorgrcnd 'l)e .yt.cret Zaok vun Bennakont'. het knticleniersbedri.ll' (loler grutssier an grooÍhonclal) vun ,Ioh. l'un ,\illhout Bz.. clit cleze ctnsic'htkaarÍ in eigen heheer uilgctl l)qctrnrtsst ltal Íttut'l l)orTtsstrocrt 18. De acrste vercliaping en da clakparíi1 ziln - onclqnks cle vtrvQqrlo:tr7!' nos heyr:ctctrcl rchlevcn. Ac'hter de bomen slctat tle Oucle Kerk. lioÍo ('ollcctra (.'4. Ht'itink
I)e I)orps:;traot iu Rannekom op
Dorpsstraat 48 datccrt
uit
190,5
cn is op-
genomen in het Monumentcn Inventarisatic Proiect (MIP) r'an dc gemeente Ede uit 1994, waarin de belangrr.;kste gcbourven uit de periode 18,50-1940 zrln geïnventariseerd. In het MIP rvordt bescherming van het pand geadviseerd 'vanwege schoonheid, vanrvege de nlke detaillering met tegeltableaus. gekleurde baksteen. sierankers, dakliapel etc. Daamaast vanwege het cultuur-historisch belang, vanwege de samenhang met de andere dorpsbebourving in de Dorpsstraat in Bennekom'.
Dc herinrichting van hct dorpsccntrum nadcí zrln voltooiing. Het zou bijzondcr betrcurenswaardig z4n als tegehlkertijd
DES
een dergelgk bclangnlk en bceldbcpalcnd pand in datzelfde centrum het veld zou moeten ruimen.
Herko
Het bestuur van Oud-Bennekom zal
tn
Rectificat,
dezen contact opnemen met de monumentencommissre van de gemeentc Ede cn de
In de vori
Bennekomse Dorpsraad.
mct bctrcl
Het beshmr van Oud-Bennekom
Dunant zi Ons lid d,
bncf volgt
Jean Hen
naar ltal militoirer Uostenri.l
mel ctndet gevangen I)unant lt
scltok
vet
1863.
In
men dool
alspraken - regels vt - onschen
-
vQstsle'
ZwiÍserse
Hct
doct Bcnnckor
IRENEL Irenc Em
landen. p ses ran L De huidi
een slnte
DE STRAAT WAARII\ WIJWONEN IV Herkomst en betekenis van straatnamen in Bennekom RectiJicatie
In dc r-origc aflcl.cring is door tocdoen van de cindrcdacteur ccn hindcrhlkc fout gcslopcn mct bctrckliing tot dc Hcnri Dunantlaan en zrln naamgcvcr. Tcn onrechtc rvcrd gcmcld dat Dunant zijn idce voor hct Rodc Kruis in dc Krimoorlog ( 1854- I tf 56) zou hcbbcn opgcdaan Ons lid dc hcer G. Klomp maaktc ons op dczc fout attcnt. Hct inhoudctilkc dccl van zt;n bricf volgt hicrna:
Jean Henri Dmant (lS2B-1910) was een Z*-itserse hanher. T'oen hii op doorreis was naar ltalië *-erd h4j op 21 juni 1859 geconfronteerd met de nooel van cle gewonde militairen in de slag bij SotÍërino. waar een F-rcrns-,sardijns leger een aanvol cleed op het Oostenri.lkse leger. Na de veldslag bleven 10.000 gewonden onverzorgd achter.,\amen met ctndere hurgers heeJt Dunant een hulpacrie georganiseerd, wartrbij voor het eerst ook gevo n ge n ge n o me n mi li t ai re a rl s e n we r de n i nge s c' h ake I cl. Dtrnont legde in 1862 zi.in ervaringen vasÍ in een boek Un Souvcnir dc Solfcrlno dat een schok veroorzaakte in Europa en de stooÍ gaftot de oprichting van het Rode Kruis in 1863. In dot.laar werd er in ()enève een conJërentie gehouden wQoraan werd cleelgenomen cloor regeringsvertegenwoordigers uit zestien landen. Op deze con.fërentie t+€ftfufi oJipraken ge maakt ove r ; - regels voor de vri.lwillige hulpverlening in oorlogsti.id - onschendhaarheicl van httlpverleners en slachtoJfers - vaststellen van een nettíraal beschermingsteken (in de omg,ekeerde kleuren van de Zw'itserse vlag.
Hct doct dc rcdactic ovcrigcns gcnocgcn dat Dc Kostcrstccn door dc lcdcn van OudBcnnckom kcnncl4k zorgvuldig gclczcn rvordt cn
zr1
dankt dc hccr Klomp voor zijn rcacttc lleclcrctie
TRENELAAN (RB o l-05- 1940) lrcne Emma Elisabeth, prinscs der Nedsrlanden. prinses van Oranle Nassau. prtnscs van Lippe-Biesterfeld (* 1939). De huidrgc lrenclaan \\'as oorspronketgk een sintelpad. dat vroeger ook rvel schei-
r,oor (schciding tusscn landcrijcn) l'crd gcnocmd. In dc iarcn dcrtig rvcrd dczc laan sonrs ook (Jiverlaan gcnocmd naar hct KlM-vlicgtuig dat in 1934 aan dc famcu-
ze
Melbournerace deelnaml3.
Op Duils
bcvcl rvcrd dc naam Ircnclaan pcr 0l-04-
1942 gcu'ijzigd in KORTELAAN Na dc Bcvrryding u'crd dczc rvijziging sncl r,vccr
Bcnnckom).
JANSTRAAT (RB 08-09- 1965) De Commanderie van St Jan te Arnhem.
Dc Ncderlandsc Johannrtcr ordc x'crd gcsticht op 30 april 1909 ondcr dc naam Orde van Sint Jan In 1957 lcrd dc naam vcranderd in Johannitcrordc (zic voor dc oudc Johannitcr Ordc ondcr Comman-
onderdeel van de Orde van St Jan van Je-
dcursrvcg).
ongcdaan gcmaakt.
ruzalcm, had
al omstrccks 1300 r,ecl
grondbczit in Bcnnckom. (zic voor mccr gcgcvcns ondcr Cathanlncstraat cn Com-
JONKER SLOETLAAN (RB 2s-03-
mandcurswcg).
Gcnocmd naar dc jonkcrs Timan cn Arcnt
JERFAASPLANTSOEN
(RB
3o-09-
1970)
Dit
plantsoen ligt op het terrern dat in 1690 Jerefaesen Gat uerd genoemd. Combinaties met 'Gat' komen in Bennekom yaker voor Zij hebben betrekliing op grond die lager ligt dan de omgeving. Jerfaas is een persoonsnaam die afgeleid is van de voornaam Gen'asius. Gen'asius was ccn rvat onduidchlkc vrocg-christclrykc martclaar. wicns naam in dc middclccurvcn als voornaam voorkomt. Hct 'Gat' zal rvaarschijnlryk ooit cigcndom van cnc Gcrvasius/Jcrfacs gcwccst zr1n. Hct Jcrfasc Gat of Jcrfse Gat \\.as ccn ondcrdccl van de Dorenrveertse Tiendoo (zie verder onder Ticndrvcg).
1e70)
Sloot - nu gcschrncn als Sloct - dic van 1637 tot 1677 hct toen omvangnlkc gocd Boekclo in hun bczit haddcn Timan krccg dit gocd door zijn hurvclijk mct Alcid van Rourvcnoort. r,vicr famrlic hct al sinds 1564 bczat. Na dc dood van Timan in 1670 crfdc zljn zoon Arcnt Bockclo. maar ht1 mocst hct rvcgcns schuldcn rn 1677 aan Van Wrlnbergen afstaan'o (zre ook Boekclo).
JULIANALAAN (RB
0l
-05- 1940)
Juliana Louisc Emma Maric Wilhclmina (* 1909). Koningin dcr Ncdcrlandcn
JOHANNITERHOF (BW I 6.04. I 985)
(1948-1980). pnnscs dcr Ncdcrlandcn. prinscs van Oranje Nassau. hcrtogin van Mecklenburg Op Duits ber.el nerd deze straatnaam pcr 0l-04-1942 gclrijzigd in HOOGELAAN. Na dc Bo'r4ding n'crd dcze wijziging sncl rvccr ongcdaan gc-
Zie Johanniterlaan
maakt,
JOHANNITERLAAN íRB 08-05- I98O) Dc Johannitcrhof cn dc Johanniterlaan liggcn achter hct voormaligc Johannitcr Zickcnhuis, dat van 1938 tot 1957 gehuisvcst was rn de villa Oud-Vosscnhol. Edescwcg l17. In 1957 rvcrd het zickenhuis
KAARDEBOL (RB l3-l l-1e80)
gcslotcn. \\,aarna hct opging in hct Protcstants Christcl4k Streekziekenhuisas (nu
Zickcnhuis Dc Gcldcrsc Vallci. lokatic 4
KERKHOFLAAN (RB l 7-04- l 97-5) Dczc rvcg hcettc in hct bcgin van dczc ccuw 'Achtcr-Dorp' In 1920 rvcrd hct 'Achterdorperwcg' cn daarna'Schoolstraat'. In 1975 krccg hct zuidchjkc dccl van de Schoolstraat de naam
De.lulictnt
Kcrkholla 1828 aang dic vrocgc
KERKPA
Dit is ccn
dat r,rocgr
dc kcrk
u
ontstaan
nog tc
pcn
l
Vo(
z{
rr
partrculicr
zl.y dc ko. gcbicdcn
Hct huidil zichtbarc
u'aard gcl Oud-Bcnr
B&W
van
De,lulianalaon omstreeks I 950. l'-oto Collectie Oud-Bennekom KcrkhoÍlaan. Dc laan loopt langs de in I 828 aangclcgdc Algcmcnc Bcgraafplaats. dic vrocgcr hct 'Kcrkhof rvcrd gcnocmd.
KERKSTRAAT (RB
KERKPAD (BW l l-12-1984) Dit is ccn gcdecltc r,an hct oudc kcrkpad
KIERKAMPERWEG (RB 25-03- I 970)
dat vrocgcr r-an dc Hockclumsebrink naar dc kcrk in hct dorp liep. Kcrkpadcn zrln ontstaan in dc trld dat dc mccstc mcnscn nog tc voct naar dc kcrk gingcn. Vaak liepcn zr1 met ccn rccht van ovcrpad ovcr particulicr tcrrcin Op dic manicr vormdcn z,i1 dc koístc vcrbinding van dc buitcngcbicdcn mct hct ccntrum van hct dorp. Hct huidigc Kcrkpad is het cnrgc nog gocd zichtbarc restant in Bcnnekom. Hct is bcu'aard gcblcvcn dankzrl ccn l'crzock van Oud-Bcnnckom aan hct Collcse van B&W van Edea'.
ol
-05- l94o)
Deze straat loopt naar de Nedcrlands Hervormde Kerk in de Dorpsstraat.
Op de kaart van Nicolaes van Geelkerkcn uit 1656 rvordt deze weg 'Bornsteegh' genoemd (zre onder Bomsesteeg) Ht1 liep langs een stuk grond dat 'de Kierkamp' heette. Op de 'Polderatlas des D4ckstoels van Wagenrngen en Bennekom' urI 17521753 komt deze rveg r,oor als 'Kerkekamp'.
KLErN HOEKELUMSEWEG (RB 0l0-5-
1940)
Deze rveg is genoemd naar de buurschap of de boerdcr4 'Klein of Nccr Hoekelum'.
die al in 1484 genoemd rvordt en eeuwenlang in hct bczit was van hct huis Hockclum. In l(176 heette hct Nederhoekelum"
kaar or.crh
diknijls cc dczc naan
*'Y'i
schiinlryk. bcschcnnh
mogclijkhc
sc'. ccn ke:
i':'t
&i 'É,",
Zr
dc. rvordt I hct xolkar de Kraatssr
:::::::ij
KROMM]
Dc
stecg
bochtige I als 'Gccrt naam Voor de vormi:. gaand vcr
lcrd De Kierkamperweg ten westen van Roekelo omstreeks l9l(). Rechts vcrn de de DL'O sporthal. F'oto Collectie (htcl-Bennekom.
KNOOPKRUTD (RB l3-l l-1980) KOOTWEG (RB 30-0e- I 948) In de naaste omgeving van deze n'eg hebbcn ccrtijds tu'cc ccndcnkooicn gcstaan. Dc Kooi van Harsc' drc in l(rl0 als 'Harsclodcr Kor-c" r'oorkomt- cn dc 'Sallants Kor". dic in hct bcgin r,an dc achtticndc ccu\\'gcnocmd n'ordt. Dc pcrcclcn \\aarop z4 stondcn hctcn nu nog 'Dc Kooi'. Dc Kooi van Harsclo hoordc bij hct gchlknamigc kastccl Dc u'cg is naar dczc ccndenkooi genoemdre,
KORENLAAN (RB
0 I -05- 1940)
Boekrvcit en rogge \\'arcn de geu'assen dic in deze buurt vccl ncrden t'erbound.
we.q
staat ntl
hct
slaan cn
tcn\cg
c
dr
(zrc
KORTEHOVEN (RB 20-l l-19(,tt) Dczc straal" is aangclcgd op ccu pcrcccl grond mct bocrdcrij dat dc 'Kockclt' of 'Kortenhof hcctte5o. KRAATSWEG (RB 0 I -05- le40) Dc ncg loopt door dc Kraats. ccn buurtschapdic voor hct ccrst in l6lt(r in dc gcschrcvcn bronncn voorkomt. Voor dc hcrkomst van dc naam l'ordcn r.crschillcndc vcrklaringcn gcgcvcn. Hij kan afliomstig
zijn r.an 'krcts'. krctsgrondcn zrjn grondcn \\ aarop de zeis br1 hct maaien een krasscnd gcluid rnaakt Dc naam zou ook ccn vcrbastcring I an Sint Pancratius kunncn zijn. ecn hciligc dic ondcr andcrc in dc kapcl van hct bisschoppclijkc kastccl Tcr Horst bij Achtcrbcrg vcrccrd ncrd Omdat Gclrc cn hct Sticht Utrccht r aak mct cl-
De Krulhu
kaar ovcrhoop lagcn cn Tcr Horst daarbrl diksijls ccn bclangrr"lkc rol spccldc. lijkt dczc naamsaflciding r,r'at mindcr lvaarschijnhlk: mcn nocmt cen gcbicd niet naar bcschcnnhcrligcn r an dc vijand. Ook dc mogclqkhcid van ccn aflciding van 'krctsc . csrl Zurdnedcrlands rvoord r,oor kaardc. n'ordt gcoppcrd Dc kaardcbol. dic bii hct l'olkamrnen gcbmikt rvcrd- groeit in dc Kraatssl,
KROMMESTEEC (RB 0 l-0s- 1940) Dc stccg ontlccnt zryr naam aan zryn bochtigc vcrloop. Hr1 komt rn 1620 r-oor als 'Gccrtstccch'. Gccr is ccn pcrcccls-
nu \.an dc Dr W.
Drccslaan
tot aan dc
DrlkgraaÍ.
KRULWEG (RB ol-05- 1940) Op 27 december 1905 r'roeg C Klcinrcnsink. timmerïnan en aanncmer te Bennekom. een vergunning aan bg dc gemecnte Ede 'tot het oprichtcn van een geboun op de hoek Molenrveg nab4 dc molen', Het 'gcboun' zou bcstaan uit zcs *ottirtgelt. Klcinrcnsink rrocg dczc rcrgunning aan r,oor dc bounkundigc Aric Krul. dic van ll deccmbcr 1905 tot 7 scptcmbcr l9l0 op dc Edcsnrcg - in huizc 'Dcl Borgo' -
naam \.oor ccn stuk land mct ccn toclopcnde vorm5t. Na het afsluitcn voor het doorgaand vcrkccr bij dc Dr W. Drccslaan
hccft gcnoond. Dc vcrgunning rvcrd op 28 dcccmbcr 1905 door B&W i'crlccnd cn dc huizen rrerden in 1906 gebouud. [n Bennckom gingcn z4 dc 'Krulhuizcn' hctcn.
*crd hct oostclijk dccl - tusscn dc Drcc-
Zljrvcrdcn in l97l afgcbrokcn.
slaan cn dc Borcnbuurtl'cg dc Langschotcnrcg (zic aldaar). Dc Krommcstccg loopt
De
Krulhtizan vlak voor
cle
olbraok in
I971 ktro H (iiishertsen
Tot dc afi Drccslaan uit van dc
LIJSTEF
LrNDE(f
Deze stra BROEKA
ding).
Dc
straat \\'cl
het eerst Op vcrzor
I
naam tn
'omdat
l
d,
door kin,
kccrd uttl school
ts
De Lincle(n)laan voor 1939. toen hi.f nog Broekctkkerweg heette. I"oto Collectie OtrdBennekom.
LAARWEG (RB 0 l -05- 1940) Dczc wcg loopl. or,cr hct gcbicd dat oorspronkchlk 'Dc Laar' hccttc. 'Laar' bctckcnt 'opcn plek in hct bos' of 'bosrveide'53. Hoervel er al
in 1388 sprake is r,an ecn molcn op dc Laar (zic ondcr Molcn-kamp), dic in hct bezit n'as van hct kasteel Harslo5r. is het tenein door zrln schrale grond pas laat ontgonnen55. Alleen aardappclcn. bockrvcit cn roggc u'ildcn cr
LANGESTEEG (RB 0 l-05- 1940) Dczc langc wcg was oorspronkcl4k ccn vccdrift, drc vanuit dc Kraats via dc Molcnstraat. Strooillvcg cn Prins Bcrnhardlaan naar het Moftbos liep en die de boercnbcdrilvcn van Harsclo- Bruxvoort cn Schoonhovcn mct drt bos vcrbond. Dc rveg liep vroeger r,'anaf de Achterstraat tot aan de D{kgÍaaf, nu vanaf de Dr Dreeslaan.
groercn.
LANGE RTJNSTEEG (RB 0l-0s-1940) Dczc stccg loopt vanuit dc Kraats in dc richting van dc rivicr dc Rijn. Hr3 hect Langc Rrjnstccg. omdat hg vccl langer is dan dc Rrlnstccg- die cr pal tcn noordcn van list.
LANGHOVEN (RB 20-l l-1968) Dczc naam is nict aíliomstig van ccn pcrc.cclsnaam. maar is naar analogic van Brcchovcn cn Koíchoven gcgcvcn.
LANGSCHOTERWEG l
(BW
29-05-
e85)
Langschotcn
l:i::::,:.i
j;::iiiiii:::itiiilt:;:
is ccn oudc
pcrccclsnaam. die r.oor het eerst rn 1620 r,ermeld u,ordtsu.
l)e Mari,
Tot dc afsluiting tcr hoogtc r an dc dr W Drccslaan maaktc dc Langschotcnlcg dccl uit van dc Kronrmcstccg (zic aldaar).
bcurdc 60 laar gclcdcn ook al: dc krndcrcn n'crdcn uitgcmaakt voor'brock-kakkcrs'.
MAANDERDIJK (RB LIJSTERBESLAAN (RB l8-l l-l94tt) LrNDE(N)LAAN (RB 05-oe- I 93e) Dezc straat n'erd op 16 november 1920 BROEKAKKERWEG genoemd (zie Inleiding). Dc 'Brocckaklicr . waarovcr dczc straat rvcrd aangclcgd. komt in 1443 r'oor hct eerst in dc geschrercn bronnen \oor'-. Op vcrzock van dc gcmccntcraad rvcrd dc naam in 1939 gcu'rlzigd in LINDELAAN" 'omdat dc raad bczrvaar maaktc tcgcn dc
door krndcrcn rvcl ccns opzcttcl4k vcrkccrd uitgcsprokcn bcnaming' Pcstcn op school is nict allccn van dczc tr1d. Dat gc-
t)e Moriiketoen voor 1959.
Ibto
0I
-0s- 1940)
Dczc drlk vormdc vanouds dc grcns tusscn dc buurtschap Mancn cn hct dorp Bcnnckorn. Hij drcndc als rvatcrkcnng r-oor Mancn tcgcn ovcrstromingcn van dc Krommc Ecm cn dc Grift
MADELIEFJE (RB l3-l l-1980) MARGRTETLAAN (RB l8-l l-1948) Margriet Francisca. prinscs der Nederlanden. prinses van Oranje Nassau, prlnses van Lippe-Biestcrfeld (x 1943).
('oLLec'tte Oucl-Bennekttm
MARTENHOVEN (RB 20-l l-1968) Dczc straat is gcnoemd naar dc in 1960 afgebroken villa 'Mariënhof aan de Bo\ren\\,cg. Dc tuin van dcze r,'illa liep langs het zogeheten Hondepad tot aan Schuurhoven. Om de naam passend te maken in de 'hol'enbuurt' rverd Mariënhof veranderd in Mariënhoven.
MARIJKELAAN (RB l8-l l-1e48) Maria Christina. prinses der Nederlanden. prinses van Oranle Nassau. prinses r.an Lippe-Biesterfeld (*1947). Deze prinses wcrd tot 1963 Marqkc gcnocmd. daama Christina.
H. Gijsbertsen (*-ordt vervolgd)
Literatuur
F
Beltjes z.j. Bcltlcs. P.J W. 'Jonkcr Timan Sloot cn dc zrJncn cn hct gocd Boekclo tc Bcnnckom'.
ln. Een veluw.c c{orp. Iien herinnering.sverk voor Ir. M.M. wn Holièn. Bcnnekom 2.j., 174-220.
Edelman - Vlam & Edelman z.j. Edclman - Vlarn A.W. & C.H Edclman. 'Toponlmic lan Bcnnckom'. In. F.en vt,luws dorp. Een herinneringswerk voor Ir.
M.M. van Ho/.fen. Bennekom 2.j..95-135. Gijsbertsen 1981 Grlsbertsen. H.. 'De Johanniter Orde in Ncdcrland en dc Johannitcr zickcnhuizcn in Bennekom'- Meelcelelingen van de L'areniging Oud-Bennekorn. 48 (l9ttl). 5-S cn49 (1981). l-10
Noten 'o Edelman - Vlam & Edelman 123: Maris 2.i..236
2.i..ll2.
1s
Bcgraafpli
dc bcgraal gcmaklich.l
Prins.
Dc Werkg r,oor kort van dc grc
nog
aan\\ vcrzamclc,
Maris z.j. Maris. A. Johanna Maris. 'Or,cr dc ticndcn in Bcnnckom'. ln' Een veluws doro. Ec'n ht'rinneringsvcrk voor Ir. M.M. vàn
Hrffin.
o"
&
Edelman 2.i.. 103. l0(r. fujksarchief Amhem. Rechterhlke Archie'r.en Krvarticr Velur.ve 797 - f 3 re Edelman - Vlam & Edelman t..i..124 s" Edelnrar - Vlarn & Edelman r.i.. t to '' Edelman - Vlarn & Edelnran-2..i.. 103104. De eerste afleiding is de enige die Vries, de 1962 s v. Kraats. noemt. t: Edelman - Vlarn & Edelman 2.i..l\(t " Edelrnan - Vlanr & Edelman 2..'i.. 120 " Edclman - Vlam & Edelman z.'i..lll "tu Stellaard 1996 Edelman - Vlarn & Edelman z.i.- l2g '- Edclnrau - Vlarn & Edclnran r.i . ll5. ILLAt,l
ln dc afg
r-cncn, Ntr
'r Vos. de. 19tt4
Ggsbcrtscn tqS t Beltles z.j { Vos, de 191i5 t* Edelman - Vlam
BE
Bennekom 2.j.. 221 -258.
Stellaard 1996 Stellaard, W.. 'Grootl'ader ktr,am r-an de Laar' . De KosÍersteen 56 ( 1996). 6- l0 Vos. de.1984
Vos, M.A. de, 'Bennekom sn de r,lucht van de Uiver rn l()34'- De Kostersteen l0 (1e84).7-8 Vos, de,1985 Vos, M.A. de. 'Kerkpaden in Bennekom'. De Kostersteen 12 (1985).9-10. Vries, de 1962
Vries, J. de 1962. Woorrlenboek
der
Noord- en Zuidneclerlondse plaatsnomen. Utrccht/Antu crpcn I ()(r2
#*lW L'oorheret
hekwerk t
Heitink
l0
en
RESTAURATIE OUDSTE DEEL BENNEKOMSE BEGRAAFPLAATS BEGONNEN In dc afgclopcn z.omcr rs door dc Wcrkgrocp
Bchoud Oudstc Gcdccltc Bennckomsc
Bcgraafplaats ccn bcgin gcmaakt mct rcstauraticlvcrkzaamhcdcn op hct oudstc gcdccltc van dc bcgraafplaats. Drt gcdceltc ligt in dc mccst zuidcl4ke hock br1 dc Kcrkhoflaan. Hct is gcrnaklichlk te hcrkcnncn door dc aanrvczighcid van ccn cngcl op hct graf van dc familic Pnns.
De Werkgroep bestaat al vanaf l99l' . Tot r,oor koí bcstondcn dc rvcrkzaamhedcn van dc gtocp uit hct invcntariscrcn van dc nog aÍInwczigc grafbcdckkingcn cn hct r crzamclcn r-an informatic ovcr dc bcgra\.cncn. Nu cchtcr vorig jaar hct bctrcffcndc
iï
#L
it'
Xiiill
.iffi' ,1
!::i4w!i*r
hoekje van de begraafplaats tot gemeentelijk monumcnt vcrklaard is cn cr ook ccn gcmccntcl4k subsidic tocgczcgd is. kon mct hct cigcnhlkc rvcrk bcgonncn rvordcn.
ffi.*
okv' e rkzcts m h e d e n op l1 .lttni 1999. Later zou ook nog het worclen. I'qn links nactr rechts. Jan de Nooii, Kees weggehaalcl hekw'erk ler resÍ(ruralie Heiíink en - op cle rug gezien - Hennie Alberts lioto lJert Lever. L: o rt
rh
e
re i d e n cl e
s c h rt rt n m a
Dc ccrstc u,crkzaamhedcn bcstondcn uit
rcchthcb
hct vcnr,gdcren van vooral hccl r ccl klimop cn u'at andcrc opslag. In hct kadcr van hct zogchcten 'onderhoudsarm bchccr' is in hct vcrlcden dc nodigc klimop aangeplantz Voor de begraafplaats en zeker voor hct zichtbaar houdcn van dc grafstcncn hccft ecn cn andcr tamcl4k dcsastrcuzc go,olgcn gchad. Op cen gedecltc r,an hct tcrrcin had zich cen dichtc mat van klimop ontrviklicld. die bovcndicn - zclfs hoogopstaandc - stenen cn hck*'crken ovcnvockcrdc. Gcdurcndc ecn aantal avondcn is cr mct ecn flinkc grocp vrr3rvilligers klimop gcrurmd: hct lo,crdc cnorïnc. mcer dan manshogc bergcn bio-afval op lVa cn soms tcgchlk mct dc klimop rvcrdcn ook n'at struikcn venvrlderd. met nanrc daar waar dczc tusscn stcncn dtc dcel uitmaakten van ccn graÍbcdckliing uitgroei-
Blijft
dc Wcrk tuccl lcr nrct dc t
staat!
Hocr,l'cl dc rooirvcrkzaamhedcn nog niet gcheel zrjn afgcrond en - \ranwcge opnicuw uitlopcnde klimoprcstcn - volgcnd
jaar hun \,cn'olg zullcn krrlgcn. is
dczc
hock van dc bcgraafplaats door dc opschoningsactie enonn opgcknapt Hct
I
u'ccr als
I
noodzakr
richt
Op dc b< stadia r.a
Opcn M,
tl
hcbbcr
bruik
gcr
in ogcusc
Als
bcgr.
grafstcnc
lllct
CCn
u aardoor
dcn cn zo voor bcschadiging zorgden.
Op hct terrcin staan ook cnige karaktcristicke bomcn. Voorshands is er voor gckozen dcze tc handhaven, ook als daardoor graÍbcdekkrngen in dc knel komen. Zo nrogelr.lk zal daar dan ccn andcrc oplossing rvordcn gekozcn. Overigcns is hct cvcn afivachtcn of allc bomcn hct zullen redden. Enkelc wordcn namclryk inmiddcls min of mcer gc\\urgd door dc klimop. Dc nadere bcschourver zal bovcndien br1 dczc bomen zien. dat een niet onbelanguk decl van het 'loof r,an dezc conifcren nict mecr uit naaldcn. maar uit klimopbladercn be-
ool
hct graf
dui;nt
O
Het veru;i.icleren von cla klimopnat clortr Lineke Lever. Fbt
digcr' door govordcn, Dc gralstcncn cn zcrken zijn nu ook allcmaal rvccr zichtbaar
Met dc volgcndc fasc r an hct rcstauraticprojecl - hct rcstaurcrcn van dc graÍbcdckkingen zclf - is inmiddcls ook ccn flinkc start gcmaalit. Natuurhlk is hct nret mogclryk cn ook nict tocgcstaan om zomaar aal.l 'andcrmans' grafstcncn tc zrttcn Daarom n,ordt cr cerst vanuit dc gcmccntc Edc ccn ondcrzoek naar cr-cntuclc rcchthcbbcndcn gcdaan. Ztjn cr bii dc Gcmccntc gccn rcchthcbbcndcn mccr bckcnd. dan uordt er in ccn kastjc bij dc ingang lan dc bcgraafplaats ccu oprocp gcplaatst. \\aarop
t".
Ilttn
:i+;
Herl I999. I'o/t
rcchthcbbcndcn alsnog kunncn rcagcrcn. BlijÍ1 ook dit zondcr rcsultaat. dan rcn'alt lTct graf aan dc Gcmccntc. Pas daarna kan dc Wcrkgrocp aan dc slag gaan om c\-cntuccl lcrral tc kcrcn. Hct is uitdruklicl4k nict dc bcdocling om dc bcgraaÍplaats cr u'ccr als nrcun uit tc latcn zicn: allccn ccht noodzakclijk ondcrhoud zal rvordcn vcrricht.
rn ogcnschou\\' tc ltcltlcn,
Als bcgin ran hct ondcrhoud lrordcn dc gral-stcncn cn -zcrkcn ccn kccr hclcmaal mct ccn hogcdrukspuit schoon gcspotcn. naardoor allc alg- cn mosaanslag r.cr-
ilnt
dichtgcsmccrd, In ccn aantal go'allcn zrln vcn'olgcns dc lcttcrs \ïccr z$'art gcvcrÍd.
zodat opnicurv zichtbaar lr'ordt. u'ic cr bcgravcn hggcn.
Soms gaat hct hcrstchvcrk vcrdcr. Hecl duidcl4k is dat nodig br1 gravcn \\aaromhccn lrckn'crken staan. Dczc z.ljn vaak bc-
Op dc bcgraafplaats zrjn nu vcrschillcndc stadia van ondcrhoud tc zicn T4dcns dc Opcn Monumcntcndag van I I scptcmber tl hcbbcn vclcn lan dc gclcgcnhcid gebruik gcmaakt om dat - mct uitlcg crb4 -
du
diging door ingrocicndc plantcn tc voorkomcn. n'ordt ccn cnkclc barst in dc stcncn
hoorlijk r,'crbogcn gcraakt cn crnstig vcrrocst. zodat r,c zondcr ondcrhoud binncn afzicnbarc tijd vcrdu,cncn zoudcn zijn, Dczc hcklicn rvordcn vcnvgdcrd- r'an rocst
laar nodrg hcrstcld cn opnicuu' gclakt. Daama rvordcn zc tcmggcplaatst. Op dit momcnt ziln dc hckncrkcn van dc gravcu van Van dcn Bosch. Durlts cn Prrns vcm'i1dcrd. Ztl zullcn binncnkort. hcrstcld cn ncl. hcrplaatst u'ordcn, ontdaan.
Om r crdcrc r orstschadc of bcscha-
t
s' *:qe*p**
.
ï
Rtan Hcii hazig mel raslouratiew'arkzsamheclen op Open Mttnumentenclag.
l')')').
111111
lJt'n
LCYt't"
i;
ll
septemher
Op Opcn Monumentcndag u'crd gcdcmonstrecrd. dat hct soms nodig is om ook hct mctsclwcrk tc hcrstcllcn om dc hckrvcrken op dc juistc rvrlzc tcrug tc kunncn plaatscn, Ook is hct ccn cnkclc kccr nodig grafstenen rvccr gocd tc ondcrsteuncn om verdcr barstcn, brckcn enlof vcrzaklicn tc voorkomcn. In ccn aantal gevallcn zrln dc stcnen al zodanig gebrokcn cn r,'crzakt. dat hct nodrg 'zal zljn dc brokstukkcn t4dchlk tc vcnvrldcrcn cn zc op ccn betonplaat tc fundcrcn, opdat dc dclcn lvccr in hun oorspronkchlkc vcrband komen tc liggcn.
In dc komendc pcriodc zullcn op dc bcgraafplaats nog cnkclc rvcrkzaamhcdcn afgcrond wordcn. Omdat dc wintcr niet erg geschikt is voor het uitvoeren van dit soort rverk, zal dat pas in het volgend \,oor1aar rveer zichtbaar opgepakt tvorden.
ln de tussent4d gaat dc Wcrkgroep op de achtergrond met haar voorbereidende rverkzaamheden door en zal brlr,oorbeeld r,erdere studic naar de graven verrichten.
Ovcrigcns is hct hccl stimulcrcnd tc mcrken, dat de activiteiten van de Werkgroep ertoe geleid hebben, dat ook enkele particulieren. die recht hebben op graven op dit deel van de begraafplaats, nu tot het hcrstel daanan overgaan. Zo u'erd onlangs de restauratic van het graf van de voormalige schoolmeester Hendrik van Slootcn (18461940) en zrln echtgenole afgcrond.
ccrstc vanuit zijn grafvcrzorgingsbcdrryf. dc andcrc door z4n matcriaalkcnnis. Bcidc aspcctcn zijn van groot bclang in hct huidige stadium van dc rvcrkzaamhcdcn. Er is dc afgclopcn tijd ccn gtotc hocvcclhcid rverk vcrzet, rvaarb4 krachtig de handcn uit dc mou$'cn gingcn Dc wcrkgrocp stclt hct op pr4s hcn dic daarbl hiclpcn hier ccns br.; namc tc nocmen: Drickus
Bcgraafpl
Noten
schoonhcr bcu'arcn.
t
Or,er de activiteiten van de nerkgroep en ovcr de bcgraafplaats zclf is al vclc malen bericht in De KostersÍeen. zoals uit ondcrstaande hlst bh;kt.
C.A. Heitink. 'Begraven in Bennekom'. De Kostersteen 34. oktober 1990. 7-l I en
I gemeentel
In
dcze I
aanleidrng
het artiliel Lo'er op
1
yilla is mir
35.januari 199l.6-10. C.A. Heitink. 'Begraafplaats als monumcnt', De Kostersteen 37- augustus 199 l. I l-12 en 3c),januari 1992. l8-19. H. Gijsbcrtscn, 'Ecn mcrkrvaardigc grafsteen' Ds Kostersleen 41. augustus 1992. l4- I 6. C.A. Hcitink.'Mcdcdelingcn Projcctgrocp Bchoud Bcgraafplaats Bcnnckom'. De Kostersteen 42. oktober 1992. lt C.A. Heitink. 'De engel van Bennekom?'. De Kostersreen 42. oktober 1992.9-12. C.A. Heitink, 'Procedure in gang/r'en'olg onzckcr', l)e Kostersteen 45. augustus
jaar ucer
d
1993, 5-6.
Kettrng (r
i
H.
l4
mcnt. hoe
november Kecs Heit
In Bennel
Heitink. Jan de Noorl en ondergetekender. Rien Heij en Jan de Noorl ziin relatreve
specifieke deskundigherd inbrengen. dc
A J. Loct komse b,
Jcllc Lcvcr. Ook in dc toekomst zult u via I)e Kosíersteen op dc hoogtc rvordcn gchoudcn van dit intcrcssantc cn tastbarc projcct Bert Lever
C.A. Heitink. 'Projcctgrocp Bchoud Bcgraafplaats Bcnnekom'. l)e Kostersteen
in de groep, r'vaarin zr1 hun
I
Hcij, Dolf van Kampcn. Linckc Lcvcr cn
Voor eventuele vragen over het project kunt u terecht b4 dc leden ran de Werkgroep: Hennie Alberts, fuen Her1, Kees
nieulvkomers
Bchoud
Kosters[e,
46, oktober t993,2-3.
Grysbertsen, 'Een merkwaardige graf-
steen', De Kosrersreen 46- oktober 1993. 9-11. (C A. Heitink), 'Jaan'erslag Projcctgroep
'fw'ee stukl
Joost Mck
cn l8(rl vi teramen
o,
pcrcecl.
rn
l8tt8 in zi plaats r an
land'
aan
nekom,
Albcrts
rc
licgrafop I komse bcg Dezc Kcttir
Bchoud Bcgraafplaats Bennckom'. De Kostersleen 47.lanuari 1994.6-1 A J. Lo'cr- 'Hct oudstc dccl van de Bennekonrse begraafplaats beschenrrd monunrent: hoc nu r.erdcr'J'- De Kostersíeen 62.
vcmbcr 1998. l6-17. I Om dezelfde reden zal straks het lrele Van Slootenplein ermcc r.vordcn volgczct! 3 De adressen van de heren Heitink en Levcr zijn op pagina 22 van deze Koster-
novcmbcr 1997.9-10
stcen te vindcn.
.
Kees Heitink. 'Nieulvs van de Wcrkgroep BcgraaÍplaats'. 1)e Kostersteen 66. no-
BOUWHISTORIE EDESEWEG ln Bennekom
51
staan tal van markante panden. Gcbourvcn dic opvallcn door architectonischc
schoonheid. door hun ligging of misschien gewoon omdat velen er een herinncring aan bcrvaren. Een azurtal van deze r.voonhuizen, r'illa's en boerderijen is opgenomen in de te li ke monumenten h1 st. Anderen zijn zelfs ri ksmonument. deze Kostcrstccn aandacht l'oor de villa Urteneng. eerder 'Linnaca' genocmd Dc aanleiding daartoe is een reactic van ons lid. mevrour,v C.H.E Kr,vant - Ploos van Amstel op het artiliel over Heinrich Witte in De Kostersteen 69 r'an augustus 1999. Daarin noemt Bcí Lcr-er op pagina I 7 het jaartal 1902 als stichtingsjaar van de vrlla Dat 1aaÍal is onluist De villa is minstcns ticr, taar oudcr.
gcmecn
j
j
ln
'tw^ee
stukjes hctkhout en houwland'
Joost Mek-lirng Bz. r-envierf tussen 1856 cn I 8(r I vicr aaneengesloten stukjes grond tcranren onge\eer 1027.65 m: groot. Het pcrcccl. in tu'ee delen. bleef tot ongeveer l88tt in ztjn bezit. Toen r.ond er verkoop
plaats r an 'tnee stukjes hakhout en boulvland' aan H.J Alberts- aÍuuremer te Bennekom,
Alberts verkocht de grond nog hetzclfdc Jaar \\'eer door. Nieuuc cigcnaar uerd J.E. Ketting (r'an dczc farnilic is nog ccn famihegrafop het oudste hocklc van de Bennekomse begraafplaats bervaard geblevcn). Deze Ketting nu liet cen villa bourven.
misschien rvel door aannemer Alberts l'an rvic hij dc grond immers gekocht had. Als rve daarbrj aannemen dat het bouuen van icdcr huis een zekere voorbererdingstrjd kost en dat dc boull-t4d van lvoonhuizen ongevccr een eeu\\' geleden aanzienlgk langcr rvas dan nu, kunnen rve vaststellen
dat de r,illa in oudste vorm rond 1890-
l89l
opgeleverd moet z4n, Dc familie Kettrng bleef eigenaar tot 190(r. Toen verkocht r,vedurve A.P. Ketting het
huis aan Heinrich Witte, hortulanus in ruste, die het tot zrln overl4den. op 9ianu-
ari l9l7 bervoonde. Nieurve eigenaar u'erd ven'olgens dÍ J.W F Donath. arts te Bennekom. dic hct
l5
Ku'ant
-
gcndom. i trlk die er
tig laar
le
vcrschille rvcrdcn c
ramcn
op
1960 rve 1969 ln\ plaats iar en rverder novccrd. 1962 r,an de tu
ln
Bij hct s Hcinnch' Het htris (Iyteneng, Edeseweg 51. in sepíember 1962. Linksachter is cle serre tc zien. liokt C.H.E. Kw-ont - Ploos van Amstel huis cchtcr bgna onmiddclhlk rvccr doorvcrkocht aan Pcllewrlk (r'oorlcttcrs ontbrckcn),van bcroep gcmeentcsccretaris te 'sGravenhagc.
Zoals vele huizen is ook Urtcneng in dc loop dcr jarcn meermalen vcrbouwd. Voor hct cerst in 1895. tocn cr in opdracht van dc familic Kctting ccn 'bijbourv' aankrvam (nadere gegevens ontbreken). Een trveede (grotc?) verbouwing \\'as er in 1917. in dc pcriode dat Pclleu'r1k het pand in cigendom had Daar hct origineel van de hicr afgcbcclde ansichtkaart
in 1923 afgestcm-
pcld is cn het rvoord 'pcnsion' op het br1schrift voorkomt. mogcn lvc aannemcn dat dczc 'b4boulv' hecft gcdiend om de villa
16
als pcnsion gcrccd tc makcn. Gccil r rccmde t.ct. want cr \\'arcn ticntallcn pcnsions in Bcnnckom in dic tr1d. In l92l kocht H.J. Mckliing Johz. hct huis van Pcllovrjk. In 1924 (of 1927) kocht C. Klcinrcnsink (timmcrman) lict op /l.ln bcurt r-an H.J. Mckliing Hct totalc pcrcccl had tocn ccn oppcn'laktc ran ongcvccr I100 m2. Kleinrcnsink vcrkocht in dc iarcn '30 (hct prcciczejaartal is onbckcnd) hct huis door aan Willcm van Voorst cn 1935 rond cr wecr sen vcrbouuing plaats. [n ]942 kocht Jan van Voorst Ullcncng r an Wtllcm van Voorst.
In
19-53
krcgcn G.W. Knant cn C H
E
aantal din houden m
kom
gor', bckend da
hcct. gcur
ccn (sccur gccft dat cn Wittc l
<
ncn. kon h
govoond
I
archict.cn
r
lqkc
bclas
ontdcktc
c
cldcrs. naÍ
Kn'ant - Ploos van Amstcl het huis in cigcndom
Zr1 vcstigdcn er ccn
tandaísprak-
t4k die er tot 1992 gerveest is. brlna veertig jaar lang. Ook in dezc pcrrode vonden vcrschillcnde verboulvingcn plaats. Zn wcrdcn cr in 19,53 in dc zurdger,el tlce ramen op de vcrdieping geplaatst. Rond 1960 rverd dc keukcn verbourvd cn in 1969 krvam er eon grote aanboun' in plaats van dc dan bcstaandc houtcn serrc en rverden de u'oonkamers grondrg gere-
hoo'e r,an dc hcrinrichting van dc Edcscu'cg. Dc pcrccclsgroottc nam daarbrl af van 1033 m: tot 875
m2.
In 1992 r'crkocht Krvant hct pand. Na aankoop door ccn aanncmcr-proJcctontrviklielaar en de daaropvolgendc afsplitsing van de achtertuin. waarin inmiddels nieur.vbouw hceft plaatsgcvonden. krvam de villa in handen van de familie G.W. Drcchsel, die het pand tot op hcden particulicr bervoont.
noveerd.
ln
1962 vcrkocht G.W. Krvant ccn dccl r.an dc tuin aan de gcmecntc Edc ten be-
(1.4.
Heitink
DUBBEL BLIJ MET EEN FOUT hct schrijven van hct vcrhaal or,cr Heinrich Wiftc hcb ik mg - omdat ik ccn aantal dingcn n-rldc vcrifiërcn - bezig gchoudcn met dc vraag \\aar hr1 in Bennckom gcrvoond hceft. Van oudshcr was Br.1
bekend dat hr1 in hct huis dat nu Ultencng hcct. gcu,oond hccft. Vanrvcge hct fcit dat ccn (sccundairc) gcmccntchlkc bron aangccft dat dit huis in 1902 gcbourvd rvcrd
cn Witte in 1898 in Bcnnckom krvam rvoncn. kon hil cr dus nooit al i'anaf hct bcgin gcu'oond hcbben. Om dic rcdcn bcn ik in archiclcn mct bctrckliing tot dc gcmccntc-
lSkc bclastingcn vcrdcr gaan zockcn cn ontdcktc daar dat Wittc indcrdaad ccrst cldcrs. namchlk in hct huis Dc Hulst, gc-
rvoond hceft.
Het bovcnstaand artikcl van Kees Hcitink toont gcnocgzaam aan. dat Urtcncng oudcr is en hct gegcvcn in dc door mU gcraadplcegdc bron onluist. Znnder dic fout zou ik er.cnwcl nooit verdcr t.ljn gaan z.oekcn cn zou dc ccrdcrc. andcrc u,'oonplaats van Heinrich Wittc onbckcnd zijn gcblcvcn. En dan bcn 1c toch bh1 mct zo'n fout. Ecn tr,vccdc rcdcn on blil tc zr1n. is dat lvc nu in Dc Kostcrstccn cen vcrhaal hcbbcn or.cr dc bouu'gcschicdcnis r,an Ultcncng. dic anders u'cllicht ook onbckcnd z,ou zijn gcblo'cn. 4../. Lever
t7
HANSKE GIJSBERTSEN - VOGEL KRIJGT DE GOUDEN VLEGEL is. als zc volkomen onvcnvacht komcn cn toch dik cn drvars verdiend zr1n. Daarom doet hct het bcstuur van dc Vcrcniging Oud-Bcnnckom ccn groot plezier Hanskc Grlsbertscn - Vogcl te mogcn fcliciteren met hct fcit dat zii op dc laatstc Vlegeldag op 2-5 sugu5tus jl ondcrscheidcn is met De Gouden Vlcgel Het aardigste
r,.an onderschcidingen
BERI Rcgcrcn i
Kiik-
cn
hicrondcr
r
-5
oktobcr
7
deccmbe
dc 20e eeu
maart
-
c
babl'kledir
luli - eind oktober
2C
Januail -
n
zen
Zoals u zi
aanbod. di onintcrcssi
dat laatste ken. hecft gevcn. nie Daarin sta
Hanske Gi jsbertsen - ltogel ontvangt De Gouden Ylegel uit hanclcn vctn cle Hcidekoningirt Foto Bos ma. Wagen i n gen.
Zrl krceg dit tekcn van verdtcnste u'egcns haar onvermoeibarc arbeid voor het tn standhouden van belangrrlk cultuur-historisch erfgoed. met name dat van de collectie textiel in het Kiik- en Lutstermlrseum Al vanaf dc eerste Vlcgcldag in 1982 is Hanske ook daar van de partrl getveest. vooral op de markt van oude ambachtcn. waar 211 - samen met haar echtgcnoot sprnnend kon r.lorden aangetroffen.
De uitreiking aan Hanske Gijsbcrtsen is om meer dan éen reden een 'doorbraak'. Z4 rs de eerste vrourv die dcze prestigtcuze
l8
gedurendc terscizoen t/nt t.atcrd; cr-enals op
ondcrscheiding ontving. maar ook dc ccrste dic niet urt dc l'at nau\\crc krirrg ran
dc Vlcgeldag afliomstig is Hiemrcc is De Gouden Vlcgcl al meer ccn ccrbctoon geu'orden aan mcnsen dic zich bclangcloos inzettcn of zich ingczet hcbbcn voor hct bchoud van hct Bennckomse cultuur-historische crÍgoed rn nclkc vorm dan ook. Het bestuur van Oud-Bennckom felicitcert daarom niet allccn Hanskc Gilsbcrtscn. maar ook het organiscrcnd comitc r an de Bennckomsc Vlegeldag rnet hct vcrlenen van die ondcrscheidtng aau haar.
Hel he.sluur
VERI
In dc mrdc r anaf het
I
u'at het ritlr
In Amcron
bczocht. dr een dncbcr
middcn va torcn" dic
BERICHTEN UIT HET KIJK- EN LUISTERMUSEUM Rcgcrcn is vooruitzien Dic opvatting heeft kennehlk ook postgevat br1 dc lciding van het Kiik- cn Luistcrmuseum: het tcntoonstcllingsplan ligt vast tot in 2001! Wii laten het hicronder mct plczicr volgen. zodat u r'vcet l'at u allemaal kunt gaan zien. 5 oktobcr - 27 novembcr: Bcschuitbusscn 7 deccmber - fcbruari 2000: Tcrugblik op dc 20e eeurv
maart - cind juni 2000: Doopjurken babllileding
en
juli - cind
septcmber 2000: Poppcnhuizen oktober 2000 -januari 2001: Schaatsen
lanuari - mei 2001: Kofhe- en thcesen'ic-
dag, tn'ccde pinkstcrdag cn tlvcede kcrstdag. Op dc ovengc zon- cn feestdagcn is het Museum gcslotcn. In de rvinterttld is hct op r'vocnsdag en zatcrdag van 14.00 17.00 geopcnd, maar voor gÍocpen ls op aan\Taag ook toegang op andere dagcn en tijden mogehlk. Al deze gcgcvens kunt u ook vinden op:
7.en
http ://urlrv.hollandmuscums.nl.
Zoals u zict is het ccn uitcrst gel'arieerd aanbod. dat nog bovcnop dc toch ook niet onintcressantc vaste opstclling komt. Orn dat laatste nog cens cxtra duidel4k tc maken. heeft het Muscum een fraai lorïngegevcn. nieurvc folder hct licht doen zicn. Daarin staat ook tc lezen dat hct Muscum gedurcndc dc schooh'alianties in het winterseizocn (oktober - april) r'an dinsdag tlm zaterdag van 14.00 - 17.00 open rs. clenals op tu'cede paasdag. hcmelvaarts-
Tenslotte is het misschien ccn gocd idee 'vricnd' van het Museum tc nordcn. U steunt daarmee het belangrrlke rvcrk dat daar - ook door ecn scharc vn;u'illigers verricht rvordt. Inlichtingen: Ktlk- en l-uistermuseum. Kcrkstraat l- (t'l2l VA Bennekom" 0317-414628. Redoctie
VERSLAG NAJAARSEXCURSIE I\AAR AMEROI\GEN In dc middag ,r an 25 septembcr jl vcÍrokkcn 27 lcden van onzc Vereniging om half trvce r anaf hct Kgk- cn Luistcrmuscum mct eigen auto's naar Amerongen. Het r'r'as stralend n'cer. n'at hct ritlc cxtra aantrekkchlk maakte, Utrecht l4kt. Ecn 'gclcgenhcidskostcr' gaf In Amcror-rgcn lcrd eerst de Andrieskcrk uitlcg over het intcrieur van de kcrk. Er bczocht. dc oude kcrk van het dorp. Het is een driebcukig bakstonen gebourv uit hct middcn van de vrlftiendc ceu\\' met ecn
torcl. dic sterk op dic van dc Dom
in
hangcn daar 22 rourvbordcn van de Vrou\\'en en Hercn van Amcrongcn. lcden r.'an het gcslacht Van Reedc Verdcr wargn er een (beschadigd) grafmonumcnt- authen-
l9
tickc lichtkronen uit dc zevcnticndc ccurv. kanscl cn doopvont cn ccn aantal tcruggcvondcn middclccurvsc frcsco's tc ztcn.
Na hct bczock aan dc kcrk rvandcldc dc grocp naar hct kasteel, waar ccrst gclcgenhcid gcbodcn wcrd tot hct nuttigcn van een consumptic. Dc rondleiding die daarop volgdc, bcgon op dc bovcnstc vcrdicping.
vanwaar gcleidch.lk afgcdaald rvcrd naar
dc keldcrs. Dc rondlcidstcr vcrteldc cnthousiast ovcr bclvoncrs, gcwoonten cn voorwerpcn. Wc zagcn vcel portrcttcn, ccn fccstehlk gcdckte tafel. ccn indrukrveklicn-
hijsinstallatic had gczetcn om rvasgocd van dc kcldcr naar dc zoldcr tc transportcren. Nadat vecl vragcn cn opmcrkingcn dcskundrg warcn beantrvoord. rvcrd dc rondlcidrng beëindigd cn kccrde hct gczcl-
lcdental r
schap terug naar Bcnnekom.
geu'ccst,
Nieuwe ler Dc Vlcgek
Z
op 25 augr Dczc nicuuc opl.ct ran dc najaarscxcursic
bcstuur
plaats van op cgll avond - is mrlns inzicns zckcr voor hcrhaling vatbaar. Els Montel - van Síaaveren
dc Vcrenig
-
op ccn middag
ír
her
Dc heer W.
Mevrouu,I Mevrouw'\ Familie R
de bibliothcck cn ook dc plaats waar ccn
Dc heer A.
Familic K.i
Mevrouu'l
VEEL GEWEEN EN TAI\DENGEKNARS
Familie M
Ondcr dcze intrigcrcndc titel zal drs J. Buisman op rvoensdag 17 novcmber a,s. ccn lczing houdcn ovcr dc invlocd van hct wcsr op het dagchlks lcvcn van dc mcns. Hrj zal ztln aandacht vooral richten op de mcns dic in onzc strcken woncn en r'voondcn. narnel4k in dc Gcldcrse Vallci. de Vcluwezoom/Betuwc cn de Achtcrhoek. Dc heer Buisman is historisch-gcograaf cn was lcraar aardrijkskundc aan hct St Janscollcgc in Dcn Haag. Zljn publicatics omvatten ondcr andere 'Nedcrland zoals hct was. zoals het is', 'Zuid-Holland vanuit dc lucht', 'Wcer of geen wccr, mctgrcologic
voor natuurr'riendcn' en 'Bar cn
Boos:
Z*ven eeuwen rvintern'ccr in de Lage Landen' . Zlln grootstc wcrk. rvaardoor h4 zcker een bcgrip zal blqvcn. is 'Duizend jaar weer. wind en water in dc Lage Landen'. een vceldelig ucrk. waarin allc hem bekcnde gegevcns over wcer. wind cn rvatcr uit onze gebiedcn van hct iaar 764 tot rn onzc tqd tc vinden zr1n. Decl I is rn trvee jaar trvee maal herdrukt! Zondcr twryfcl zal men in de toekomst naar analogic van dc Diklie Van Dalc ovcr de Dikke Buisman
20
gaan sprckcn als mcn icts rvil rvctcn over hct u,eer in historischc t4dcn. Dit allcs khnkt nogal zu'aar cn vccl. Dc hccr Buisman is cchtcr een uitcrst bocicnd vcrtcllcr. die op basis van zr.1n fenomcnalc
kennis de lcdcn van Oud-Bcnnckom - cn hun introduce(c)s! - zckcr ccn ar,ondlang aan zijn lippcn zal hcbbcn hangen. U zult
'wencn
of
tandcnknarscn' als
u
dczc
avond mist!
Woensdag 17 november: drs J. Buisman, Geween en tandengeknars: de invloed van het weer op het dagelijks leven Yan de mens. Aanvang 20.00. NB DEZE LEZING ZALBIJ UITZONDERING PLAATS VINDEN IN HET KIJK- EN LUTSTERMUSBUM, Ht'Í bestuur KERKSTRAAT I
Mcvroun'I Familie
PJ
Famifie W
Familie J.C Familic H ' Dc hccr H.
Mevrouu'E Familic F.A
Mutaties
Milatres
\
schriftel4k dcnadminis
van
Staavc
Bcnnekom.
Cursus ger Volksunive Op ticn din Gast. gcme
gen. ccn cul dcn geven. I
voor hen. d
MEDEDELINGEN VAN HET BESTUUR kcnnis van de clcmcntaire bronnen cn Nieuwe leden Dc Vlcgcldag is r,oor hct grocien van hct ledcntal van Oud-Bennekom belangrijk gcr,veest. Zesticn nieurvc leden hebbcn zic,h
op 25 augustus en daama opgegevcn. Het bestuur heet zc allen van hartc u,elkom in de Vcrcniging. Dc hccr W.T.M. r'an dcn Aklier Mcvrour,v
E
ondcrzoekssl,'stcmatiek cn -methodiek. als-
ook voor dicgenen. dic mct hun onderzock zrln vastgclopen. Ondcnverpcn die tijdens dc cursus behandcld zullen lvordcn z4n onder andere: familicnamen. heraldick en familicrvapens. bezittingen. pachtcn cn crjnsen, lvccskamers cn notanële archieven, hr,pothcck- en belastingregisters, rcchtsgebicdcn en rcch-
terhlke archieven Er komcn mct anderc rvoordcn wat mindcr geraadpleegdc bronnen aan dc orde. Tevens zullen cr praktischc ocfeningcn gcdaan norden in archief-
Groencr-eld
Mcvrouw W. r-an Holland Familic R r an dc Hul Dc hccr A. r'an Kampen Familie K.J. Kruize Mer-roun'A. Kuipers
onderzock.
NB! BU r.oldoende belangstelling staí er bovendien in februari 2000 een cursus 'Oud Schrift'
Familic M. Nicurvhof Mcvrourv A i.E. Rcnkema Familic P.J Rrbbcrink Familic W, r'an der Steege Farnilie J.C A.M. Vcraa Familie H. Van dcr Voet Dc hccr H. Wcstendorp Mcr.rouu E H. Wouters - \'an der Wcvden
Familic F A, r an Zullen
T.echnische gegevens. dag: tien dinsdagar,onden tgd: 20.00 - 22.00 uur
dala'. 2. 9. 23 en 30 november. 7 en 14
I en l8 januari plaats: studiezaal gemeentearchief. Staddecember. 4, I
vriendclSk
huis Wageningen kostcn: f 175.- + / 10.- voor dc svllabus (af te rekenen met de docent)
schrifteliik tc rvillen doorgo,cn aan de ledcnadministratie: mo,rouw E. Mantel van Staavcrcn. Hogovcg 4" 6721 VE
Opgave bi1 de Volksuniversiteií Wageningen. Vergersweg 22, 6707 Hf Wageningen. Tel. 03 I 7-1 I 5231
Mutaties
Mutaties r.'erzoekcn wrJ
u
Bennckom.
Agenda van activiteiten van Oud-Ben-
Cursus genealogie van de Wageningse Volksuniversiteit Op ticn dinsdagavonden zal de hccr C.D Gast. gcmeentearchivaris r.an Wageningen. een cursus gencalogie I'oor ger,ordcrdcn geven. Dczc cursus is speciaal bedoeld voor hen. dic recds beschrklien ovcr enigc
nekom tot29 februari 200O
l7 november
1999: lezrng over dc invloed
van het weer op het dagehlks ler,cn r,an dc mens door drs J. Buisman.
29 februari 2000. Algemene ledenvergade-
ring Het bestuur
2l
Bestuur van Oud-Bennekom Voorzittcr:
P Aalbers, Algcmeer 49.6721 GA Bcnnckom Vrcc-Voorzittcr: T J Hockstra. Van Hoffcnlaan 44.6721 XE Bcnnckom Sccrctaris:
Mcvroun'G M. Hoogkamcr - Wegman, Emmalaan 33.6721 ET. Bcnnekom. tel. 416180 Penningmccstcr: A. r'an dc Wccrdhof. Molcnstraat 122^ 6721WP Bcnnekom
Lcdcn:
A. Dirkscn. Pr Bcrnhardlaan22- (r721 DR Bennckom
Bcsluur H. Grysbert:
A J Lo'cr. Prinscnlaan 2^ 6721 EC Bennckom Mcvrouu E. Mantcl - r'an Staavcrcn. Hogelvc g 4. 6721 VE Bcnnekom
Bcrt Lever
Ledenadministratie Mcvrouu' E Mantcl - r'an Staaveren- Hogovcg 4- 6721VE Bennckom
C A. Hcitin
Conservator Collectie Oud-Bennekom G. r'an de Born. Scltcrskampweg 25. 6721 AR Bcnnekom Beheer foto- en diacollectie H. G4sbertscn Gasthuisbour'ving 9a- 6721XH Bennekom Redactie Kostersteen
T.J Hoekstra. Van Hoffenlaan 44.6721XE Bennekom, cindredactcur C.A Heitink. Brinkcrpad 29.6721 WJ Bcnnekom A.J. Lq cr. Prinscnlaan 2.6721 EC Bennckom H.J. r an den Oo er. Edcserveg l
17
A.J. Lo,cr Bcstuur Rcdactic Els Mantel.
Bestuur Bcstuur
. 6721 JT Bcnnekom
DE KOSTT maal pcrlaa De minimu gczinsvcrba van pennng
Hct gchccl c toestcmmrnr
ISSN I383.(
22
