Jaarverslag
2
jaarverslag 2005 | vos/abb
Ë Be good and tell it
Een opvallend terugkerend thema bij de interviews over identiteit en imago is dat de geïnterviewden, onafhankelijk van elkaar, het steeds weer hebben over het onderscheidend vermogen van hun school. Waardoor val je op, hoe uniek ben je en waarin onderscheidt jouw school zich van die van anderen? Maar misschien is het ook weer helemaal niet zo opvallend. Bij het thema identiteit en imago draait het toch vooral ook om hoe je de buitenwereld laat weten wat je doet en waar je voor staat. In de profitsector gebruiken ze hiervoor hét kanaal bij uitstek, namelijk reclame. Iets waar het onderwijs – zeker als het gaat om imagobevorderende campagnes nog nauwelijks gebruik van maakt. Dit gegeven inspireerde de vormgever tot het trekken van enkele parallellen tussen de uitspraken van geïnterviewden en enkele commerciële varianten. Wellicht vormt dit een bron voor inspiratie.
jaarverslag 2005 | vos/abb
Ë Inhoudsopgave
Voorwoord Philip Geelkerken 1 Profiel VOS/ABB
4 6
Interview:
32
Ton Rek van de Community School in Amsterdam:
Interview:
10
‘We hebben nu leerlingen van 28 nationaliteiten’
Communicatiewetenschapper Anne van der Meiden:
Interview:
‘Imago vereist politieke betrokkenheid’
Leon de Rond
36
van ’t Rijks in Bergen op Zoom Interview:
14
‘De leerlingen zijn onze ambassadeurs’
Prof. mr. Paul Zoontjens, hoogleraar onderwijsrecht:
5 Vereniging VOS/ABB
38
‘Stop met denken in denominaties’ Interview: 2 Doelstellingen en resultaten 2005 3 Dienstverlening: Belangenbehartiging
16 18
42
Freek van Reeven van het OPO Dordrecht ‘Ouders van nu zijn consumenten’
Interview:
22
Fred Timmermans
Interview:
van RSG Slingerbos/Levant:
mw. Ruud Pollman en
’De grootste groep kiest op
Leendert van der Deijl
kwaliteit en uitstraling’
van het Stabrecht College in Geldrop:
46
‘Houd de discussie over kernwaarden levend!’ Interview:
26
Jaap Balkema
6 Financieel verslag
van OPO Smallingerland:
Accountantsverklaring
50 58
‘Ik heb veel geleerd van IKEA’ Bijlage 1: Overzicht ledencommissies 4 Dienstverlening: Ledenservice
28
Bijlage 2: Beknopt sociaal verslag VOS/ABB
60 62
3
4
jaarverslag 2005 | vos/abb
Voorwoord
In het voorwoord van een jaarverslag is het gebruikelijk een korte schets te geven van de belangrijkste ontwikkelingen die zich het afgelopen jaar hebben voorgedaan. De verleiding is groot om u direct een fraaie opsomming te geven van het vele, goede werk dat het afgelopen jaar is verzet. Ik wil echter direct maar met de deur in huis vallen en beginnen bij het thema waaraan we in ons jaarverslag aandacht besteden: ‘Identiteit en imago’. Dit thema komt niet zomaar uit de lucht vallen. We merken dat veel van onze leden hiermee bezig zijn. Meer dan ooit is het noodzakelijk dat je als school nagaat waar je voor staat. De visie op onderwijskundige vernieuwingen, de kwaliteit van de zorg die de school te bieden heeft, huisvesting en allerlei andere aspecten winnen aan belang. Scholen en besturen moeten steeds meer rekening houden met de wensen van hun klanten, in dit geval de ouders en de leerlingen. Tegelijkertijd moeten ze zich realiseren dat de omgeving hen kritisch beoordeelt. Ouders kiezen allang niet meer traditioneel, maar kijken naar wat een school hun kinderen te bieden heeft. Scholen werken daarom hard aan hun imago. Dat is een goede zaak. De vanzelfsprekendheid van de komst van leerlingen uit bepaalde groepen in de samenleving is verleden tijd; profilering van de school des te belangrijker. We willen u hierbij
jaarverslag 2005 | vos/abb
graag ondersteunen en samen met u werken
komen zullen we in 2006 enkele nieuwe
aan oplossingen en antwoorden.
consultancydiensten ontwikkelen.
Terug naar het jaarverslag. VOS/ABB heeft
Natuurlijk blijven we goed luisteren naar de
een prima jaar achter de rug. In financieel
wensen van onze leden! Gelukkig mogen we
opzicht kunnen we tevreden zijn; qua dienst-
als actieve vereniging rekenen op uw kriti-
verlening en belangenbehartiging hebben
sche participatie in veel van onze activitei-
we opnieuw veel leden op maat kunnen
ten: in ledencommissies en – panels, tijdens
bedienen. We zijn er in geslaagd om een
regio- en themabijeenkomsten en in de vele
aantal belangrijke thema’s op de agenda
projecten die het afgelopen jaar het licht
te zetten. We zijn actief betrokken geweest
hebben gezien. Ook in 2006 kunt u onver-
bij de sectorvorming VO en de oprichting
minderd rekenen op onze ondersteuning!
van de WvPO; we hebben ons steentje bijgedragen aan het landelijke project voor de herijking van de zorg en WSNS+ en we zien bijvoorbeeld dat veel besturen grote be-
Philip Geelkerken
langstelling hebben voor onze conceptcode
Algemeen directeur
Good Governance en de ontwerp beloningsleidraad voor besturen. Verder mogen we concluderen dat het proces van bestuurlijke vernieuwing in het openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs ook in 2006 onverminderd doorgaat. Als VOS/ABB ondersteunen wij onze leden uiteraard ook het komende jaar met woord en daad bij deze, soms ingewikkelde, processen. VOS/ABB Consulting heeft een geslaagd jaar achter de rug. Ik maak hieruit op dat u het werk van onze consultants en juristen waardeert. Verder bereiken ons signalen dat er behoefte is aan specifieke vormen van dienstverlening. Om aan uw wensen tegemoet te blijven
5
6
jaarverslag 2005 | vos/abb
Ë 1 Profiel VOS/ABB
Onze missie
Wat betekent dit voor VOS/ABB?
VOS/ABB biedt belangenbehartiging en dienst-
VOS/ABB is en blijft een organisatie van
verlening voor zowel groepen van scholen als
openbare en algemeen toegankelijke scho-
individuele leden, voor zowel het primair als
len. De missie van VOS/ABB is om scholen
het voortgezet onderwijs. We werken profes-
te helpen om goed onderwijs te bieden. We
sioneel, herkenbaar, resultaatgericht en kos-
werken innovatief en klantgericht. Oftewel:
tenbewust. VOS/ABB streeft naar een zelfbe-
‘VOS/ABB, als het gaat om goed onderwijs’.
wust en hoogwaardig openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs dat in voortdurende
VOS/ABB biedt daarom een reeks aan dien-
wisselwerking staat met de veranderingen in
sten en producten vanuit een combinatie van
de maatschappij en zonodig ook richting daar-
belangenbehartiging, eerste en tweede lijns-
aan geeft.
dienstverlening, consultancy en geschillen- en klachtenafhandeling.
De omgeving De verzuiling brokkelt zienderogen af. Steeds
Organisatie
meer scholen van christelijke of katholieke
Het bureau VOS/ABB bestaat uit de business-
signatuur profileren zich als algemeen toe-
teams Verenigingszaken en VOS/ABB Consul-
gankelijke scholen. De traditionele verschillen
ting. Het derde businessteam is de LGC/LKC,
tussen scholen en schoolbesturen worden
dat echter een onafhankelijke positie inneemt
hiermee kleiner. Tegelijkertijd is er een duide-
binnen de organisatie VOS/ABB*.
lijke trend naar branchevorming waarneembaar. Dit manifesteert zich nu vooral in het
Organogram
voortgezet onderwijs, maar ook het primair
Het businessteam Verenigingszaken werkt
onderwijs zal de komende jaren volgen. Werk-
op contributiebasis voor de leden en is vooral
gevers- en schoolleidersorganisaties trekken
gericht op de collectieve belangenbehartiging
steeds vaker samen op.
en dienstverlening. Speerpunten zijn belan-
Naast de huidige collectieve belangenbehar-
genbehartiging, informatievoorziening, net-
tiging is er in toenemende mate sprake van
werken, advisering en innovatie. VOS/ABB
belangenbehartiging door groepen scholen
Consulting adviseert, ondersteunt en bege-
en door individuele grote besturen. De soli-
leidt bestuurders en managers van scholen.
dariteit tussen scholen vermindert. Het auto-
De dienstverlening kent drie centrale the-
matisme waarmee men in het verleden con-
ma’s: organisatieadvies, juridisch advies en
tributie betaalde én lid bleef, maakt plaats
diensten van het kenniscentrum. VOS/ABB
voor kritische leden die zich afvragen welke
Consulting is onafhankelijk en werkt voor
meerwaarde het lidmaatschap van VOS/ABB
alle schoolsoorten.
te bieden heeft. * De LGC/LKC neemt een onafhankelijke positie in binnen de organisatie VOS/ABB. De LGC/LKC voert het secretariaat van de klachtenen geschillencommissies, brengt haar eigen jaarverslag uit en wordt daarom in dit jaarverslag verder buiten beschouwing gehouden.
Regelgeving en arbeidsvoorwaarden worden
De afdeling Bedrijfsvoering bevat alle interne
geleidelijk aan minder onderwijsspecifiek. Dit
ondersteunende diensten van VOS/ABB,
geldt net zozeer voor de dienstverlening aan
waaronder secretariaat, facilitaire dienst,
scholen. Steeds meer (semi-)commerciële
communicatie & marketing, ICT-beheer, in-
bedrijven breiden hun activiteiten uit naar de
formatiebeheer, financiële administratie en
onderwijsmarkt.
ledenadministratie.
jaarverslag 2005 | vos/abb
Ë Organogram
Directeur
Staf
Bedrijfsvoering
Businessteam Verenigingszaken
Businessteam Consulting
LGC/LKC
• Secretariaat
• Belangenbehartiging
• Organisatieadvies
• Facilitaire dienst
• Informatievoorziening
• Juridisch advies
geschillencommissie
• Communicatie & marketing
• Advisering
• Kenniscentrum
• Secretariaat landelijke
• Ledenadministratie
• Innovatie
• Financiële administratie
• Netwerken
• ICT-beheer • Informatiebeheer
• Secretariaat landelijke
klachtencommissie
7
10
jaarverslag 2005 | vos/abb
interview
Anne van der Meiden:
‘Imago vereist politieke betrokkenheid’
Van der Meiden groeide op in een christelijkgereformeerd gezin in Enschede. Na zijn studie theologie werd hij predikant van de vrijzinnige geloofsgemeenschap van de Nederlandse Protestantenbond in het Zuid-Hollandse dorp Meerkerk. Hij studeerde ook marketing en communicatiewetenschappen. In 1972 promoveerde
De politieke partijen zouden zich sterker
hij op de ethiek van propaganda. Opmerkelijk is
moeten maken voor het openbaar en
dat Van der Meiden in zijn Meerkerkse tijd koos
algemeen toegankelijk onderwijs. De
voor openbaar onderwijs. “Mijn dochter zat
sector moet echter ook zelf aan een
daar op een school met de bijbel. Daar gaf een
steviger imago werken. Dat zegt theo-
heel strenge juffrouw godsdienstles. Toen mijn
loog en communicatiewetenschapper ds. Anne van der Meiden.
dochter thuiskwam met verhalen over hel en verdoemenis, heb ik haar direct naar de openbare school gestuurd.” De moeder van Van der Meiden was ook al een vooruitstrevende ouder. “Zij wilde niet dat ik naar het Christelijk Lyceum ging, omdat ik van haar onder de mensen moest komen.”
Over openbaar onderwijs: ‘Voor veel mensen is het openbaar onderwijs toch een beetje een vergaarbak’ Als Van der Meiden aan het imago van de huidige openbare en algemeen toegankelijke scholen denkt, ziet hij een weinig helder beeld voor zich. “Het heeft minder uitstraling dan vroeger. Toen stonden openbare scholen voor degelijk onderwijs. Je leerde er goed; het was niet een mindere soort. Het waren toen vooral de rooien die er gebruik van maakten, maar
jaarverslag 2005 | vos/abb
ook wel de liberalen, hoor.” Het imago waar
onderwijs. Dat kan wat hem betreft meteen
openbare scholen nu mee te maken hebben,
in de prullenmand. “Ik begrijp niet dat we dit
is dat ze volgens veel mensen ‘een beetje
groen uitgeslagen grafmonument steeds maar
een vergaarbak’ zijn, zegt Van der Meiden.
weer schoonmaken en vereren.” Om het feit
“Dat heeft vooral te maken met het feit dat
dat VVD-coryfee Hans Wiegel artikel 23 wil
er veel zwarte kinderen op zitten, maar dat is
handhaven in tegenstelling tot zijn partijgenoot
natuurlijk vooral een probleem in de stad”, zegt
Ayaan Hirsi Ali, zoals uit hun discussie van
de emeritus hoogleraar die tegenwoordig met
vorig jaar bleek, moet hij hartelijk lachen. “Ach,
uitzicht op de Holterberg in Nijverdal woont.
Wiegel is allang geen liberaal meer, die man is
“Een ander probleem is dat men denkt dat er
een conservatief.”
op openbare scholen minder aan zingeving wordt gedaan dan in het christelijk onderwijs. Ik weet dat dit onzin is, maar het zit wel in het hoofd van de mensen”, zegt Van der Meiden als imagodeskundige, “en dat krijg je er maar
Over artikel 23: ‘Ik begrijp niet dat we dit groen uitgeslagen grafmonument steeds maar weer schoonmaken en vereren’
heel moeizaam uit.” Ook de openbare en algemeen toegankelijke
Grafmonument
scholen en besturen zelf zouden meer aan hun
Een manier om volgens hem het imago te
imago kunnen werken, denkt Van der Meiden.
verbeteren, is door de politieke partijen die het
Belangrijk daarbij zijn de kwaliteiten waarmee
aangaat het openbaar en algemeen toeganke-
de scholen zichzelf kunnen profileren, zoals
lijk onderwijs beter op de kaart te laten zetten.
onderwijskundige vernieuwingen of goede
“Dan denk ik aan de PvdA, maar ook aan de
huisvesting. “Het gaat niet alleen om je prin-
VVD. Jan Marijnissen van de SP zou daar ook
cipes, zoals algemene toegankelijkheid, maar
meer zijn nek voor kunnen uitsteken.” Maar
net als in het bedrijfsleven ook om je eva’s, je
zover zal het waarschijnlijk niet komen, denkt
exclusieve verkoopargumenten.”
Van der Meiden, omdat met name de PvdA en de VVD bang zijn kiezers te verliezen. “Vergis je niet: er stemmen heel veel christelijke mensen op de PvdA en de VVD.” Een ander punt dat volgens hem het imago parten speelt, is artikel 23 van de Grondwet over de vrijheid van
11
14
jaarverslag 2005 | vos/abb
interview
prof. mr. Paul Zoontjens:
‘Stop met denken in denominaties’
In zijn optiek is het onderscheid tussen openbaar en bijzonder onderwijs verdwenen. “Alle scholen zijn in wezen algemeen toegankelijk. Het is niks speciaals meer dat op de openbare scholen elk kind, van welke afkomst of religie dan ook, welkom is. Dat is op katholieke en
Een splinternieuw, torenhoog gebouw
protestants-christelijke scholen ook zo, dus
van de Universiteit van Tilburg: de
het maakt geen indruk meer. Ouders kijken
faculteit rechtsgeleerdheid. Op de
naar het specifieke aanbod van de school en
begane grond een royale studiezaal,
daarmee moet de school zich dus profileren.”
waar groepjes studenten rustig werken achter moderne flatscreens. Op de derde verdieping zetelt bijzonder hoogleraar onderwijsrecht prof. mr. Paul Zoontjens. Hij heeft zich, getuige
Het voorstel van een aantal Tweede Kamerfracties om algemene acceptatieplicht voor alle scholen in te voeren, laat Zoontjens dan ook volledig koud. “Het is zoeken naar een oplossing voor een probleem dat allang niet meer bestaat.”
enkele artikelen van zijn hand, al vaker verdiept in het imago-probleem van het openbaar onderwijs. Zijn advies: “Stop met denken in denominaties. Die bestaan allang niet meer.”
‘Bouw meer openbare scholen in nieuwe wijken en het imago zal verbeteren.’ Daarbij nuanceert Zoontjens: “Het imagoprobleem is erg regionaal gebonden. In het katholieke zuiden van ons land zijn de openbare scholen juist vaak de elitescholen. Dat komt omdat het vooral de scholen in oude binnensteden zijn, die net als die wijken verzwarten. Hier in het zuiden zijn dat de katholieke scholen, in de Randstad zijn het de openbare scholen. Een school wordt altijd een afspiegeling van de woonwijk. Bouw meer openbare scholen in nieuwe wijken en het imago zal verbeteren.”
jaarverslag 2005 | vos/abb
Innovatief en neutraal
trekt dit gelijk en geeft de ouders daar ook
Het huisvestingsbeleid is dus voor een be-
meer invloed. Een gunstige ontwikkeling, waar
langrijk deel debet aan de imagoproblemen
de scholen gebruik van moeten maken.”
van het openbaar onderwijs, maar dat is het
Dat kan bijvoorbeeld door de scholen na de ver-
niet alleen. Zoontjens vindt ook dat landelijk
zelfstandiging een andere naam te geven. “Niet
onvoldoende doorklinkt dat het openbaar
meer openbare basisschool, maar ‘neutrale
onderwijs een innoverende sector is.
school’ of misschien zelfs ontmoetingsschool”,
“Mensen denken dat het katholiek onderwijs
zegt Zoontjens. “Geen humanistische school of
voorop loopt, maar dat is flauwekul, puur
zo, daar kunnen ouders zich niets bij voorstel-
een kwestie van beeldvorming. Daar is dus
len, terwijl ze zich bij de bijbel van alles kunnen
wel wat aan te doen. Zorg dat alle scholen
voorstellen. Die bijbel brengt in hun ogen ook
excellent zijn, dat is het belangrijkste, en
normen en waarden mee, terwijl het openbaar
misschien moeten de scholen het verouderde
onderwijs nog een beetje het jaren-zeventig
etiket ‘openbaar’ er vanaf halen. In plaats
imago heeft: links, geitewollensokken en Kees
daarvan moeten ze uitstralen dat ze positief
zeggen tegen de meester. Zorg voor een andere
neutraal onderwijs bieden. Want daar is
aankleding en maak meer werk van ethiek-
zeker een markt voor. Dat is het product dat
achtige vakken. Kies een naam die ouders
ze moeten verkopen: innovatief en positief
aanspreekt. Kortom, vertaal het concept naar
neutraal onderwijs.”
markttermen.”
‘Vertaal het concept naar markttermen’ Wat ook helpt, volgens Zoontjens, is de verzelfstandiging van het openbaar onderwijs. “Ouders zien de openbare school als een school van de overheid, terwijl bijzondere scholen van de ouders zijn. De kerk heeft geen grote vinger in de pap meer sinds de staat het bijzonder onderwijs bekostigt. Wie betaalt, bepaalt. Alleen zijn het bij de bijzondere scholen de ouders die de scholen besturen. Verzelfstandiging van het openbaar onderwijs
15
16
jaarverslag 2005 | vos/abb
Ë 2 Doelstellingen en resultaten VOS/ABB in 2005 In dit hoofdstuk zijn de belangrijkste doelstel-
het onderwijs, medezeggenschap, herijking
lingen en resultaten geschetst die zijn gehaald
van de zorg, een meer kaderstellende CAO-PO
per businessunit. De in cursief opgenomen doel-
(via het secretariaat WvPO, dat bij VOS/ABB
stellingen refereren aan het jaarplan 2005 waarin
is gevestigd), de invoering van persoonsge-
deze doelstellingen waren geformuleerd.
bonden nummers PO en VO, innovatie PO en schoolkosten VO.
Verenigingszaken De leden van VOS/ABB weten welke producten
Er wordt actief naar het gehele scholenveld ge-
en diensten worden aangeboden en met wie ze
communiceerd dat alle openbare en bijzondere
contact op moeten nemen.
schoolbesturen en scholen die algemeen toe-
Via het blad Over Onderwijs, de (e-mail) nieuws-
gankelijk zijn bij VOS/ABB terecht kunnen.
brieven voor po en vo, de website en diverse
De ontwikkelingen rondom sectorvorming in
folders is scherper dan in de jaren hiervoor ge-
het onderwijs hebben ervoor gezorgd dat VOS/
communiceerd wat het aanbod van VOS/ABB
ABB-activiteiten vooral in het teken van samen-
is, wat nieuw ontwikkeld is, waar en wanneer
werking met collega-organisaties hebben ge-
bijeenkomsten plaatsvinden. Bij alle publicaties
staan. Er is dus geen uitvoering aan deze brede
is altijd een naam van één van de medewerkers
doelstelling gegeven. Alleen op individueel ver-
vermeld met wie contact kan worden opgeno-
zoek is gemeld dat alle schoolbesturen met al-
men. Het aantal bezoekers van de website nam
gemeen toegankelijke scholen bij VOS/ABB lid
opnieuw toe tot 22.000 per maand. Dit is een
kunnen worden.
stijging van 3000 bezoekers gemiddeld per maand ten opzichte van 2004.
Er wordt een zeker gedifferentieerd aanbod van dienstverlening gerealiseerd, in ieder geval voor
Het ledenbestand van VOS/ABB (uitgedrukt
de segmenten toezichthouders en bestuurders,
in leerlingenaantallen) blijft per saldo tenmin-
de grote 25 schoolbesturen en REC’s.
ste gelijk.
In 2005 is een forse impuls gegeven in het vorm-
Het ledenbestand van VOS/ABB is vrijwel gelijk
geven van ledencontacten, gericht op verschil-
gebleven. Op 31 december 2005 waren 428 be-
lende doelgroepen: bovenschools managers
sturen met 2.776 scholen en 821.887 leerlingen
PO, PenO-functionarissen van zowel PO als VO,
lid van VOS/ABB. In 2004 waren 411 besturen
WEC-scholen, grootste schoolbesturen PO en
Dienstverlening VOS/ABB Consulting
lid met 2.773 scholen en 821.324 leerlingen.
VO. Voor besturen en toezichthouders is gestart
• Organisatieadvies en –inrichting
In 2005 hebben zich ook twee nieuwe besturen
met een speciale nieuwsbrief over het thema
• Projectmanagement
als buitengewoon lid aangemeld met 24 scholen
governance. Een soortgelijke uitgave over het
• Invoering Lumpsum PO
en 39.985 leerlingen.
thema Huisvesting staat op stapel.
VOS/ABB neemt de voortrekkersrol in de sa-
Er wordt een gedifferentieerde contributiepakket
• Functiewaardering
menwerking met de collega-organisaties op het
opbouw uitgewerkt
• Teamontwikkeling/teambuilding
gebied van belangenbehartiging.
Er zijn twee nieuwe contributievormen geïntro-
• Competentiemanagement
Voor alle grote, belangrijke dossiers geldt dat
duceerd: het kennismakingslidmaatschap en
• Coaching/conflictbemiddeling
VOS/ABB een leidende rol gespeeld heeft bij
het dubbellidmaatschap. Het kennismakingslid-
• Interimmanagement
het initiëren en afstemmen van beleid. Hierbij
maatschap is bedoeld voor schoolbesturen die
• Identiteit en imagobeleid
kan gedacht worden aan de sectorvorming in
nog niet eerder lid zijn geweest van VOS/ABB en
• Financiële analyses • Huisvestingsvraagstukken
jaarverslag 2005 | vos/abb
17
geeft recht op gebruikmaking van alle diensten
• Met Pro Mereor wordt de mogelijkheid aan-
Voor een aantal onderdelen van het team
voor de duur van een jaar. Het dubbellidmaat-
geboden voor het afsluiten van aantrekke-
Bedrijfsvoering is een producten- en diensten-
schap is bedoeld voor schoolbesturen die al
lijke raamcontracten met leveranciers van
catalogus opgesteld. Hiermee wordt inzich-
aantoonbaar lid zijn van een andere besturen-
producten en diensten voor scholen.
telijk gemaakt welke producten en diensten
organisatie, maar die toch gebruik willen maken van de diensten van VOS/ABB.
VOS/ABB Consulting
• AON heeft een aanbod ontwikkeld waar-
worden geleverd, met welk kwaliteitsniveau
mee VOS/ABB-leden een collectieve ziek-
en binnen welke termijnen en wat de kosten
tekostenverzekering kunnen aanbieden in
zijn die zijn gemoeid met de dienstverlening.
het kader van het nieuwe zorgstelsel.
In 2006 zal in het kader van de ontwikkeling
VOS/ABB Consulting behaalt de in de begro-
van een nieuw dienstverleningsconcept de
ting 2005 geplande omzet.
Er is ook een bijeenkomst georganiseerd met
producten- en dienstencatalogus worden
Op jaarbasis was voor de contractdienstver-
alle externe dienstverleners die namens VOS/
gecompleteerd. Verder is in 2005 het crm-
lening begroot een bedrag van € 3.295.000.
ABB Consulting actief zijn op het gebied van
systeem Superoffice geïntroduceerd. Super-
De werkelijke inkomsten over het jaar 2005
bedrijfsvoering en financiën. Hier zijn ervarin-
office biedt een uitgekiend ledenadministra-
liggen zelfs vier procent hoger (€ 135.000).
gen en expertises uitgewisseld en afspraken
tiesysteem in combinatie met diverse rappor-
De omzetdoelstelling is hiermee gehaald.
gemaakt over de kwaliteit en uniformiteit van
tage- en signaleringssystemen die verband
de dienstverlening.
houden met customerservice. De organisatie
VOS/ABB Consultancy versterkt haar netwerk-
verwacht hiermee een aanzienlijke verbete-
structuur en gaat partnerships aan met externe
VOS/ABB Consultancy breidt haar dienstver-
ring te bewerkstelligen bij het onderhouden
partijen met specifieke kennis en knowhow.
lening uit met minimaal drie duurzame produc-
van klantcontacten. Alle medewerkers zijn in
VOS/ABB Consulting is actief op zoek ge-
ten en diensten.
2005 getraind in het gebruik van Superoffice.
weest naar externe partners met een speci-
VOS/ABB Consultancy heeft minimaal twee in-
fieke knowhow en expertise. Inmiddels is een
novatieve producten of diensten met succes in
Het VOS/ABB-bureau heeft een goed werken-
aantal partnerships gevormd met als thema’s:
de markt gezet.
de, planmatige en efficiënte verantwoordings-
• Het (laten) verzorgen van interim manage-
Het jaar 2005 wordt gekenmerkt door con-
systematiek (inhoudelijk en financieel)
ment en begeleiden van zorgtrajecten in
tinuïteit in de reeds bestaande activiteiten
Voor het jaar 2005 is een nieuwe Planning &
een partnership met de M&O groep. Deze
van VOS/ABB consulting, zoals begeleiding
Controlsystematiek vastgesteld binnen de
groep is gespecialiseerd in advisering bij
van fusies en verzelfstandigingen, de invoe-
VOS/ABB. De belangrijkste kenmerken van
zorgstructuur in het primair en voortgezet
ring van lumpsum en de continue stroom
deze systematiek zijn de introductie van kwar-
onderwijs.
van vragen om juridische ondersteuning bij
taalrapportages voor de Auditcommissie en
• Begeleiding van klanten bij het vormgeven
arbeidsrechtelijke zaken, het inrichten van
Raad van Toezicht, maandrapportages voor
en implementeren van communicatie- en
functiebouwwerken en zo meer. Op deze ter-
het bureaumanagement en vroegtijdige ka-
PR-beleid. Partnership met Godding & CO
reinen is nog veel groeipotentieel aanwezig.
derstelling (op hoofdlijnen) door de Raad van
op het gebied van corporate communicatie.
Er is nieuw aanbod ontwikkeld op het gebied
Toezicht voor het volgende begrotingsjaar.
• Korting voor leden op het afnemen van ad-
van governance, managementstatuut, mar-
viesproducten zoals assessments en loop-
keting- en merkbeleid en kwaliteitsbeleid.
baanbegeleiding. Hiervoor is een partnership aangegaan met Tomee Consultancy,
Bedrijfsvoering VOS/ABB
gespecialiseerd in het oplossen van perso-
De interne dienstverlening van het bureau
neelsvraagstukken in het onderwijsveld.
werkt als een serviceorganisatie, waarbij dui-
• Het raamcontract met Tredin op het terrein
delijk is welke diensten geboden worden, met
van Arbo-dienstverlening heeft tot con-
vaste termijnen, wie wat doet en wie waar ver-
tracten met leden van VOS/ABB geleid.
antwoordelijk voor is.
18
jaarverslag 2005 | vos/abb
Ë 3 Belangenbehartiging
VOS/ABB zet zich in om de belangen van haar
VOS/ABB ook zou worden opgenomen. Helaas
leden zo goed mogelijk te behartigen op alle
is dit niet gelukt. Er is inmiddels een Sectoror-
fronten; politiek, departementaal, lokaal met de
ganisatie VO opgericht, die momenteel verder
gemeenten. Uitgangspunt is dat een zelfbewust
wordt ingericht.
en kwalitatief hoogwaardig onderwijs in voortdurende wisselwerking staat met de veranderin-
In het primair onderwijs was de respons op
gen in de maatschappij.
de enquête zelfs nog beter. En ook hier werd zeer positief tegen sectorvorming aangekeken.
Werkgeverschap
In het primair onderwijs zijn de eerste stappen
In juni 2005 hebben de werkgeversorganisaties
naar sectorvorming gezet. De eerste stap in die
gezamenlijk de Werkgeversvereniging Primair
richting is de oprichting van de WvPO en een
Onderwijs (WvPO) opgericht. Het secretariaat
onderzoek naar een mogelijke bundeling van
hiervan is gevestigd bij VOS/ABB in Woerden.
krachten op het terrein van innovatie.
Vanaf september is de nieuwe vereniging ook extern actief geworden.
ICT/informatievoorziening De belangrijkste randvoorwaarden voor invoe-
Met de leden is binnen de commissie ARPO en
ring van het persoonsgebonden nummer VO zijn
tijdens diverse andere bijeenkomsten uitgebreid
getroffen. VOS/ABB heeft samen met de colle-
gesproken over de inzet voor de CAO-PO 2006.
ga-organisaties een advies uitgebracht over de
De uitkomsten zijn in oktober ingebracht in de
toekomst van Kennisnet en ICT op school.
WvPO om vervolgens te komen tot een sectorbrede inzet voor genoemde CAO. Inmiddels is
Herijking van de zorg
de CAO 2006 afgesloten volgens de gestelde
In september is de definitieve notitie van de
randvoorwaarden. De voorbereidingen voor een
gezamenlijke organisaties voor de herijking van
meer kaderstellende CAO met meer ruimte voor
de zorg vastgesteld en verzonden naar de mi-
individuele schoolbesturen zijn gestart.
nister en de Tweede Kamer. Mede op basis van deze notitie heeft de minister de nota ‘Vernieu-
Sectorvorming
wing zorgstructuren funderend onderwijs’ en
Het hele jaar door is de sectorvorming, zowel
de uitwerkingsagenda naar de Tweede Kamer
voor het voortgezet als primair onderwijs, een
verzonden. Onze leden hebben zich al in een
veelbesproken thema geweest in onze leden-
eerder stadium positief uitgesproken over de
kring (ledencommissies, regiobijeenkomsten,
voorgestelde uitwerking.
individuele gesprekken). Er zijn voor beide sectoren enquêtes uitgezet om te peilen welke
Bekostiging in het primair onderwijs
richting onze leden op willen gaan. De respons
In het Jaarplan 2005 is een onderzoek bij onze
op de enquêtes was goed. In het voortgezet
leden aangekondigd naar de hoogte van de
onderwijs heeft 42 procent van de leden gere-
bekostiging in het primair onderwijs in relatie
ageerd, waarvan ruim 85 procent vindt dat een
tot de werkelijke kosten. De resultaten hiervan
sectororganisatie VO voordelen biedt. Vervol-
zouden worden gebruikt in het overleg met
gens heeft VOS/ABB zich sterk gemaakt voor
OCW bij de evaluatie van de LONDO-syste-
de oprichting van een sterke sectororganisatie
matiek in 2006. Helaas is door gebrek aan res-
waarin het gedeelte voortgezet onderwijs van
pons het onderzoek tussentijds stopgezet.
jaarverslag 2005 | vos/abb
Relatie openbaar onderwijs - gemeenten Afgelopen jaar is een eerste stap gezet om tot een gezamenlijk standpunt van VOS/ABB en VNG te komen over een nieuwe relatie tussen het openbaar onderwijs en de gemeenten. Er is gesproken over het proces van de verzelfstandiging van het openbaar onderwijs, de ontwikkelingen rondom de stichting openbaar onderwijs en het samenwerkingsbestuur en de nieuwe verhoudingen op lokaal niveau tussen de gemeente en de schoolbesturen in het kader van het jeugdbeleid. Deze discussie is ook met de ledencommissies gevoerd. Onderwijsachterstandenbeleid/ gewichtenregeling Mede door veel kritische geluiden vanuit onze achterban heeft VOS/ABB via de aanbieding van een petitie en persoonlijke contacten bij de verschillende fracties van de Tweede Kamer een succesvolle actie gevoerd om de voorstellen van de minister van tafel te krijgen. Inmiddels wordt weer constructief overleg gevoerd met het ministerie van OCW. In september is overeenstemming met het ministerie van OCW bereikt over de aanpassingen van de gewichtenregeling voor leerlingen met onderwijsachterstanden. De ledencommissie PO heeft zich hierover positief uitgesproken. Lumpsum primair onderwijs De invoering van lumpsum in het primair onderwijs is dit jaar een belangrijk onderwerp geweest. Het wetsvoorstel hiertoe is in werking getreden. Vervolgens is de nadruk gelegd op implementatie en ontwikkeling van een flankerend beleid. Met een OCW-subsidie heeft VOS/ ABB een team met deskundigen uit de eigen ledenkring ingericht, die alle aangesloten besturen voor primair onderwijs heeft benaderd met een ondersteuningsaanbod.
19
22
jaarverslag 2005 | vos/abb
interview
Fred Timmermans:
‘De grootste groep kiest op kwaliteit en uitstraling’
Strategie, dat is waar Timmermans hardop over nadenkt om ouders en leerlingen voor zijn school te laten kiezen. Harderwijk en in mindere mate Zeewolde liggen in een gebied waar het bijzonder onderwijs van oudsher een stevige positie heeft. Omliggende plaatsen op de Noordwest-Veluwe en in de Gelderse Vallei,
“De mensen die zoeken naar goed
zoals Putten, Ermelo en Nunspeet, maar ook
onderwijs, proberen wij binnen te halen.
het vroegere vissersstadje Harderwijk zelf,
Wij hoeven niet ons best te doen voor
staan bekend als bolwerken van het orthodox
degenen die uit overtuiging kiezen voor
protestantisme in de zogenoemde ‘bible belt’.
christelijk onderwijs, want die winnen wij toch nooit.” Dat zegt algemeen directeur Fred Timmermans van RSG
‘Openbaar onderwijs aan de rand van de bible belt’
Slingerbos/Levant in Harderwijk en
De strategie van RSG Slingerbos/Levant
Zeewolde.
bestaat eruit dat de school zich behalve met algemene toegankelijkheid vooral profileert met kwaliteit. Daarmee wil Timmermans ervoor zorgen dat de mensen die al principieel voor het openbaar onderwijs kiezen, dat inderdaad blijven doen. “Deze groep kunnen we alleen maar verliezen, en daar moeten we natuurlijk voor oppassen.” Maar misschien nog belangrijker zijn volgens hem de potentiële klanten die op zoek zijn naar goed onderwijs, waarbij het voor hen niet zozeer uitmaakt of dat wordt gegeven door een openbare of bijzondere school. “De grootste groep kiest op kwaliteit en uitstraling. Dus als wij onze kwalitatieve uitstraling niet bewaken, zijn we deze mensen kwijt. Er moet een argument voor hen zijn om
jaarverslag 2005 | vos/abb
voor ons te kiezen.” De derde groep waar
hem op school centraal staan. “Dat lijkt een
Timmermans over spreekt, zijn de ouders die
open deur, maar dat is het niet, als ik kijk
op levensbeschouwelijke principes kiezen voor
naar andere scholen. Het staat soms wel op
het christelijk onderwijs. “De vaste stroom die
gespannen voet met ons personeelsbeleid,
niet voor ons kiest, winnen wij nooit”, aldus
bijvoorbeeld als het gaat om de roosterwen-
Timmermans. In dit geval zijn het Christelijk
sen van sommige leerkrachten. Maar ik hoor
College Nassau-Veluwe in Harderwijk en het
het in mijn omgeving terug en proef het ook
Christelijk College Groevenbeek in Ermelo de
zelf als ik op andere scholen kom, dat het
belangrijkste tegenhangers.
goed is dat wij dit doen.”
‘Al sinds negen jaar werken wij met tweetalig onderwijs’ Timmermans is blij met de positie die zijn school in Harderwijk en Zeewolde de afgelopen jaren heeft opgebouwd. Het lukt volgens hem steeds beter om zijn school positief te profileren. “Al sinds negen jaar werken wij met tweetalig onderwijs. Dat doen we van klas 1 tot het eind. We zijn een van de veertien scholen in Nederland die hiervoor volledig gecertificeerd zijn. Groevenbeek begint er nu ook mee, maar wij lopen natuurlijk lichtjaren voor.” Ook op andere onderwijskundige terreinen maakt Slingerbos/Levant zich sterk, met als resultaat dat de examenresultaten significant beter zijn dan die van omliggende scholen. Het Christelijk College Nassau-Veluwe is volgens Timmermans als reactie hierop begonnen met vwo-plus. Een ander belangrijk positief punt dat de directeur naar voren brengt, is dat de leerlingen bij
23
26
jaarverslag 2005 | vos/abb
interview
Jaap Balkema:
‘Ik heb veel geleerd van IKEA’
Het openbaar primair onderwijs in de Friese gemeente Smallingerland, waarvan Drachten de kern vormt, zag het aantal leerlingen in de afgelopen jaren met ongeveer 400 dalen. “Dat had verschillende oorzaken”, legt Balkema uit. “De huisvesting van de openbare basisscholen
”We moeten trots zijn op onze toko”,
was in die tijd verouderd en ook onderwijskun-
zegt algemeen directeur Jaap Balkema
dig liepen het openbaar primair onderwijs niet
van Openbaar Primair Onderwijs Smal-
in de pas met de ‘bijzondere’ concurrentie.
lingerland. Het gaat volgens hem om de concerngedachte, net zoals bij een groot bedrijf als IKEA.
Een ander aspect dat een deel van ouders afschrok, was het groeiend aantal leerlingen van allochtone afkomst. Dat laatste was voornamelijk het geval in de sociaal zwakkere wijken van Drachten. De daling die in 1998 werd ingezet, is in dit schooljaar echter tot staan gebracht. Dat is gerealiseerd door nieuwe huisvesting, betere onderwijsmethoden en vooral ook een structurele cultuurverandering binnen de scholen die onder het openbare bestuur vallen. Er is bij ons weer sprake van een bescheiden groei, en daar zijn wij trots op.”
‘Nieuwe huisvesting, betere onderwijsmethoden en een structurele cultuurverandering’ Hiermee komt hij op een kernpunt van zijn beleid: “We moeten trots zijn op onze toko. Als je dat niet bent, werkt dat in je nadeel”. Deze manier van denken, de concerngedachte, leerde Balkema kennen toen hij voor zijn mastersopleiding aan de Hogeschool Windesheim
jaarverslag 2005 | vos/abb
in Zwolle een werkbezoek bracht aan IKEA in
die zich profileert als TOM-school (Team
Stockholm. “Van de mensen op de werkvloer
Onderwijs op Maat). In het plaatsje De
tot en met het hoogste management, ieder-
Veenhoop, in de Friese middle of nowhere,
een is daar trots op wat ze voor IKEA doen.
staat de kleinste school van OPO Smallin-
Ze hebben op die manier een ijzersterk imago
gerland, die zich met 24 leerlingen profileert
opgebouwd.” Scholen en besturen kunnen
als natuurschool. “Wij hebben dus een
dit goed gebruiken, vooral nu steeds meer
meerkeuzemenu!”
openbare onderwijsbesturen zelfstandig worden. “Het openbaar onderwijs is van oudsher niet gewend om zelfstandig te zijn. Daar is echt een cultuurverandering voor nodig. We moeten eraan wennen dat we met elkaar een product neerzetten. Het is niet meer van deze tijd om alleen maar aan de eigen school te denken. Het gaat om het grote geheel.”
‘We moeten er aan wennen dat we met elkaar een product neerzetten’ Belangrijk voor het product dat OPO Smallingerland neerzet, is variatie. Ook hier komt de bedrijfskundige om de hoek: de klanten kopen pas wat, als ze iets te kiezen hebben. “We moeten onze oogkleppen afdoen, van buiten naar binnen denken, klantgericht worden zonder onze idealen te verliezen. Ons vak zit vooral in waardering.” Balkema vertelt dat elke school die onder zijn bestuur valt, zich daarom profileert met een eigen karakter. Zo zijn er een Dalton- en een sportschool, een basisschool die werkt met het BAS-concept (Bouwen aan Adaptieve Scholen) en een
27
28
jaarverslag 2005 | vos/abb
Ë 4 Dienstverlening ledenservice
Feiten en cijfers
In 2005 is het aantal e-mails met vragen die
Nieuwsbrieven en Over Onderwijs
leden ons stellen met maar liefst 33 procent
Een belangrijke schakel in de informatievoor-
Periodieken:
gestegen! Hieruit blijkt wel dat de behoefte
ziening naar onze leden vormen de nieuws-
Aantal abonnees e-mailnieuwsbrieven PO
aan informatie op allerlei terreinen groot
brieven po/vo Deze komen tweewekelijks uit
1235
is. Telefonisch is de helpdesk elke werk-
en worden in hoge mate gewaardeerd door
Aantal abonnees e-mailnieuwsbrieven VO
dag bereikbaar van 8.30 uur tot 12.30 uur.
onze leden, zo blijkt uit veel gesprekken met
404
Per e-mail is de helpdesk te bereiken via
onze leden. Ook komen steeds meer vragen
[email protected]
voor extra abonnementen. Veel leden gebruiken de nieuwsbrieven ook voor het plaatsen
Website Gemiddeld aantal bezoekers per maand
Ongeveer 60 procent van de vragenstellers
van personeelsadvertenties. Als afgeleide van
22144
is afkomstig uit het primair onderwijs en circa
de geprinte nieuwsbrief verschijnt tegelijker-
Aantal bezoekers per dag
40 procent uit het voortgezet onderwijs. Zo’n
tijd een e-mailversie. Ook het aantal abon-
729
70 procent van de vragen heeft betrekking op
nees voor de e-mailnieuwsbrief vertoont een
CAO en rechtspositie. Ook werden veel vra-
stijgende lijn. Het magazine Over Onderwijs
Netwerk en regiobijeenkomsten:
gen gesteld over thema’s als goed onderwijs-
verscheen in 2005 acht keer. In dit jaar vond
Aantal deelnemers themabijeenkomsten PO
bestuur, verzelfstandiging en huisvesting
tevens een lezersonderzoek plaats. De waar-
375 Aantal deelnemers regiobijeenkomsten VO
dering voor het blad scoorde een ruime vol-
De leden informeren
137
doende. Over de leesbaarheid, actualiteit en verschijningsvorm waren de meeste respon-
Modellen en handreikingen
denten tevreden. Opvallend was ook dat naast
Helpdesk:
In 2005 zijn diverse modellen en handreikin-
de geabonneerde nog eens vijf personen in de
E-mails
gen gepubliceerd en verspreid zoals de code
directe omgeving eveneens tot de lezerskring
7813
Goed Onderwijsbestuur, het eerste ontwerp
kunnen worden gerekend. Minder goed scoor-
Telefonische vragen
beloningsleidraad VO, het managementstatuut
de het blad op lay out en aantrekkelijkheid. Dit
4383
voor het primair en voortgezet onderwijs, per-
is ook de reden dat is besloten om het blad
sonele kosten onder lumpsum, voortgangs-
met ingang van 2006 in full colour, voorzien
rapportages lumpsum PO, specials over Good
van een nieuwe lay out, uit te geven.
Governance, en de handreiking sociale zekerheid voor zowel het primair als het voorgezet
Unicef
onderwijs.
Veel aandacht is opnieuw uitgegaan naar het project Wereldklassen van Unicef, waarmee
www.vosabb.nl
VOS/ABB een samenwerking heeft. Aan het
De website van VOS/ABB liet opnieuw een
einde van 2005 hadden zich 85 Wereldklassen
stijgende lijn zien voor wat betreft het aantal
aangemeld.
bezoekers. Er zijn vele nieuwe veelgestelde vragen en antwoorden opgenomen in de be-
Samen met de leden
treffende rubriek. De toolbox is aanzienlijk uitgebreid met nieuwe instrumenten. De eer-
Ledencommissies
ste serie kernthema’s van VOS/ABB hebben
Vanaf januari 2005 zijn de VOS/ABB-ledencom-
invulling gekregen: kwaliteitszorg, lumpsum
missies uitgebreid. Er zijn nu vier ledencommis-
PO, verzelfstandiging, goed onderwijsbestuur,
sies, namelijk voor PO, VO, arbeidsvoorwaarden
leerlingenzorg.
en de WEC. De ledencommissies vergaderen
jaarverslag 2005 | vos/abb
aan de hand van een inhoudelijke planning. Er
29
Kerngegevens leden VOS/ABB 2005
zijn twee gezamenlijke themadagen belegd. Uit
Besturen
Scholen
Leerlingen*
de commissies is een werkgroep samengesteld
Totaal aantal leden
410
2.769
823.836
die de thema’s inhoudelijk voorbereidt. In april is
PO
292
2.327
484.514
gekozen voor het thema herijking van de zorg.
VO
144
234
305.961
274
2.327
484.514
78
102
15.010
In oktober heeft de standpuntbepaling van VOS/ ABB over horizontale verantwoording en artikel
Schoolsoorten
23 van de Grondwet centraal gestaan.
BO SBO
Ledenpanels
VO
144
234
305.961
Er zijn drie panels ingericht voor het primair on-
WEC
32
60
10.056
derwijs, voortgezet onderwijs en WEC-speciaal
WECSO
17
33
5.383
onderwijs
WECVO
8
2
294
11
11
19.545
Ledencontacten PO en VO Er hebben vele bijeenkomsten plaatsgevonden
Bestuursvormen
met verschillende doelgroepen binnen ons le-
Bestuur openbaarlichaam op basis van de WGR
denbestand:
Bestuur stichting samenwerkingsschool
• regionale bijeenkomsten schoolleiders VO, in
Bestuurscommissie / art. 83 Gmw /
het voorjaar en najaar drie bijeenkomsten; • verschillende bijeenkomsten met de grootste schoolbesturen PO en VO; • themabijeenkomsten PO, twee keer negen bijeenkomsten; • contactgroepen bovenschools management,
6
6
16.193
113
826
244.827
Bestuurscommissie stadsdeelraad / art. 87 Gmw /
10
55
19.359
Integraal bestuur B&W
99
678
138.102
2
8
2.316
Integraal bestuur B&W gemandateerd Openbare rechtspersoon
9
104
26.357
Samenwerkingsbestuur
24
111
51.480
Stichting algemeen bijzonder onderwijs
37
97
64.438
zes groepen die verschillende malen bijeen
Stichting openbaar onderwijs
96
868
239.719
zijn geweest;
Vereniging algemeen bijzonder onderwijs
3
5
1.500
410
2.769
823.836
• diverse druk bezochte bijeenkomsten Contactgroepen PenO functionarissen; • netwerk pilot besturen lumpsum, vier bijeenkomsten; • bijeenkomsten WEC scholen, gericht op invoering lumpsum; • bijeenkomsten praktijkscholen, gericht op invoering lumpsum; • bijna 60 (individuele) gesprekken met bestuurders/schoolleiders VO; • scholingsactiviteiten in het kader van invoering lumpsum PO; • één op één contacten met vrijwel alle besturen in het PO in het kader van de invoering lumpsum.
Totaal * gebaseerd op peildatum: 1 oktober 2005
32
jaarverslag 2005 | vos/abb
interview
Ton Rek:
‘We hebben nu leerlingen van 28 nationaliteiten’
De school is gehuisvest in een mooi, groot pand uit het einde van de negentiende eeuw in de Tweede Jan van der Heijdenstraat, aan de rand van de Amsterdamse Pijp niet ver van de Amstel. De Community School bestaat sinds 2000. Loek Hermans, die destijds minister van Onderwijs was, verrichtte de officiële
De Community School is een brede
opening. Rek vertelt dat de school ‘breed’ is
school naar Amerikaans voorbeeld in
naar Amerikaans voorbeeld. Er zitten zoveel
Amsterdam. “Wij staan midden in de
mogelijk voorzieningen onder één dak.
wereld. Onze drie pijlers zijn school,
“Regulier onderwijs natuurlijk, de overblijf,
buurt en gezin”, zegt directeur
naschoolse opvang en twee peuterspeelzalen,
onderwijs Ton Rek.
maar ook sociaal-cultureel werk, zowel voor kinderen als volwassenen, inclusief ouderen.” Daarom is het schoolgebouw ook ’s avonds en in de weekeinden geopend.
‘Dit verhaal over de mix bij ons op school vertel ik altijd aan de ouders die komen kijken. Dan moet je niet krampachtig doen’ “We verhuren bijvoorbeeld een yoga-accommodatie en hebben hier een Spaanse school. Drie ochtenden in de week is er het spreekuur van de sociale raadsvrouw en ook de buurtregisseur van de politie heeft een eigen spreekuur in dit pand. In november heeft de Surinaamse gemeenschap bij ons in het gebouw de 30-jarige onafhankelijkheid van Suriname gevierd. Kortom: we staan midden in de wereld, midden in de maatschappij.”
jaarverslag 2005 | vos/abb
Andere activiteiten die in het pand plaatsheb-
Rek zou in dit Amsterdamse stadsdeel nooit
ben, variëren van breakdance tot Indonesisch
directeur van een ‘witte’ school willen zijn.
koken en van het zingen van smartlappen tot
“Daarmee wil ik niet zeggen dat witte scholen
flamencodansen.
niet goed zouden zijn, maar ik zou het heel vreemd vinden. Je moet je realiseren dat in
‘Onze school is breed, naar Amerikaans voorbeeld’
deze wijk 65 procent van de bevolking van allochtone afkomst is. Dan krijg je van die witte bastions en daar zou ik niet voor kunnen
Op De Community School zaten in de
werken. Ik wil leerlingen laten opgroeien in een
begintijd louter leerlingen van allochtone
omgeving waarin ze zich leren gedragen met
afkomst, waarbij de Marokkaanse kinderen
anderen. Dat vind ik heel belangrijk en dat kan
de overgrote meerderheid vormden. Dat was
het beste op een gemengde school.”
het gevolg van de voorganger, de openbare basisschool De Edelsteen, die even verderop in de Diamantbuurt stond. Met De Community School werd in het huidige pand een nieuw imago opgebouwd. Inmiddels is de populatie verre van mono-etnisch, legt Rek uit. “Wij hebben nu leerlingen van 28 nationaliteiten. De mengeling is goed en past prima in deze wijk. We zitten hier in een heel geliefde buurt in Oud-Zuid met allerlei soorten ouders, van laagopgeleid en werkloos tot hoogopgeleid en tweeverdienend. Ook in religieus opzicht loopt het goed. Dit verhaal over de mix bij ons op school vertel ik altijd aan ouders als die komen kijken of het hier wat is voor hun kind. Dan moet je niet krampachtig doen, maar gewoon eerlijk zijn. Ik merk dat mijn verhaal goed werkt, niet alleen bij de autochtone maar zeker ook bij de allochtone ouders.”
33
36
jaarverslag 2005 | vos/abb
interview
Leon de Rond:
‘De leerlingen zijn onze ambassadeurs’
Rector is drs. Leon de Rond, die glunderend het steeds verder uitdijende schoolgebouw laat zien. Wat is het geheim? “Gewoon goed, degelijk en toch eigentijds onderwijs bieden, dan worden je leerlingen vanzelf je ambassadeurs. Wij hebben dus 2100 ambassadeurs in
Het van oudsher katholieke West-
stad en regio rondlopen. Wat wil je nog meer?”
Brabant weet het openbaar onderwijs te waarderen. In Bergen op Zoom groeit scholengemeenschap ’t Rijks tegen de klippen op. Alleen dit schooljaar al kwamen er maar liefst 475 nieuwe brugklassers binnen: 18 klas-
Waarom kiezen katholieke ouders voor deze openbare school? “Omdat net als elders in het land ook hier denominatie niet meer voorop staat bij de schoolkeuze”, zegt De Rond. “Ouders kiezen tegenwoordig voor kwaliteit. Deze school heeft een imago
sen. Deze openbare school, voortge-
van duidelijkheid, structuur, zorgzaamheid,
komen uit de voormalige Rijks HBS,
maatschappelijke betrokkenheid en aandacht
kan al meer dan 40 jaar bogen op een
voor talenten. En dat is geen verfje, geen
ijzersterk imago.
buitenkant, het is echt. Dat is de kwaliteit die doorwerkt.” “Hoe we dat voor elkaar krijgen? Het zit in onze aanpak. Neem bijvoorbeeld de beperking van lesuitval. Hier is altijd vervanging en de vervangende docent houdt niet alleen toezicht, nee, hij geeft gewoon les. Daar wordt hij extra voor betaald en daarom gebeurt het ook. Ouders waarderen dat.”
‘We zijn heel duidelijk als het gaat om waarden en normen’ “Verder zijn we heel duidelijk als het gaat om waarden en normen. Een kwestie van het goede voorbeeld geven en aangeven wat wel
jaarverslag 2005 | vos/abb
en wat niet kan. Diefstal, geweld en drugs-
hebben we zelf ook in geïnvesteerd”, vertelt De
gebruik kunnen hier niet. Leerlingen die we
Rond. “Maar dat betekent niet dat wij een hoge
daarop betrappen, worden direct verwijderd.
ouderbijdrage vragen. Onze school is niet ex-
En daar zijn we dan ook weer duidelijk over:
clusief, maar nog steeds openbaar. We houden
in zo’n geval pak ik zelf de microfoon om het
de kosten voor de ouders zo laag mogelijk.”
alle leerlingen te vertellen. De boodschap is steeds: wie op ’t Rijks zit, heeft respect voor
“Nu staan wij voor de uitdaging de gegroeide
anderen en andermans eigendommen.”
school in stand te houden”, zegt De Ronde. “Maar het fundament is goed, dus ik heb er
Voor de talenten biedt ’t Rijks (vmbo-tl, havo,
alle vertrouwen in. Campagnes? Nog nooit
vwo) sportklassen, cultuurklassen en tweetalig
gedaan en ook nu niet nodig. Ik vertrouw op
gymnasium. “Die dingen verrijken de school”,
onze ambassadeurs.”
zegt De Rond. “We hebben het niet bedacht om leerlingen te trekken en we zijn er ook niet uniek in. Onlangs nog is een andere school hier in Bergen gestart met een wielerklas. De plaatselijke pers schreef dat het was ingegeven door de onderlinge concurrentiestrijd, maar daar is geen sprake van. Die wielerklas is geen bedreiging, het is een aanvulling op het onderwijsaanbod hier. Een beetje onderlinge competitie komt de kwaliteit alleen maar ten goede. Ouders moeten ook wat te kiezen hebben.”
‘Campagnes? Nog nooit gedaan en ook nu niet nodig.’ “De gemeente Bergen op Zoom werkt mee als het gaat om onderwijshuisvesting. Het oude gebouw van de HBS is steeds verder uitgebreid. Op dit moment is een kunst/cultuurgebouw met theater in aanbouw. Daar
37
38
jaarverslag 2005 | vos/abb
Ë
5 Vereniging VOS/ABB
Algemene ledenvergadering
is van belang, omdat die in politiek Den Haag
Op 17 november 2005 heeft de vergadering
veel meer kan bereiken dan allemaal kleine
de notulen, de financiële verantwoording
clubjes apart.”
2004 en de begroting 2006 vastgesteld. Philip Geelkerken deelde mee dat vanaf
Raad van Toezicht
1 januari 2006 alle consultancyactiviteiten
In 2005 is de Raad van Toezicht vijf keer bij el-
van VOS/ABB voortaan BTW-belast zijn van-
kaar geweest. Belangrijk onderwerp in de ver-
wege een gewijzigde opstelling van de Be-
gaderingen was het volgen en beoordelen van
lastingdienst inzake de toenmalige vrijstel-
de dit jaar ingestelde cyclus van rapportage en
ling van VOS/ABB. Alle leden en klanten van
verantwoording binnen de organisatie VOS/
VOS/ABB Consulting hebben hierover be-
ABB. Eveneens is uitgebreid gesproken over
richt ontvangen. Om een onderscheid te
de ontwikkelingen rondom de sectorvorming in
maken tussen dienstverlening aan leden en
het onderwijs en de eventuele gevolgen daar-
niet-leden is een nieuw tariefstelsel inge-
van voor VOS/ABB.
voerd waarbij leden korting krijgen. De leden hebben eveneens ingestemd met
In oktober is de Raad op studiereis geweest
een minimale contributieverhoging van 6 en
naar de Verenigde Staten. In Washington en
7 cent, respectievelijk voor het primair onder-
New York hebben zij enkele interessante projec-
wijs en het voortgezet onderwijs.
ten bezocht waarin de thema’s school en omge-
Verder werd een statutenwijziging goedge-
ving en Good Governance centraal stonden.
keurd om de werkgeverstaken voor het primair onderwijs over te hevelen naar de nieuw
Financiën 2005
opgerichte
VOS/ABB heeft het verslagjaar afgesloten
Werkgeversvereniging
Primair
Onderwijs (WvPO).
met een positief exploitatieresultaat van ruim
De vergadering stond vooral in het teken van
Met name de hoger uitgevallen contract-
de sectorvorming in het voortgezet onderwijs.
dienstverlening heeft bijgedragen aan dit
De leden gaven nogmaals aan achter de am-
positieve saldo.
€ 285.000,-- (3,5% van de totale omzet).
bitie van VOS/ABB te staan om voor het onderdeel voortgezet onderwijs op termijn op te
Zowel de omvang van de contributieopbrengs-
gaan in een krachtige sectororganisatie VO.
ten (VOS/ABB en LGC/LKC) als omzet gerealiseerd op contractdienstverlening is toegeno-
Aansluitend op de vergadering vond een
men ten opzichte van het boekjaar 2004. Beide
gesprek plaats tussen de leden en Loek
geldstromen maken 50%, respectievelijk 43%
Hermans, directeur van MKB-Nederland en
van de totale omzet uit. De totale opbrengst is
oud-minister van Onderwijs. Hij trok parallel-
in vergelijking met het vorige boekjaar geste-
len tussen het bedrijfsleven en het onderwijs.
gen met ruim € 0.3 miljoen.
MKB Nederland onderzoekt mogelijkheden tot samenwerking met de werkgeversorga-
De contractdienstverlening op het terrein
nisatie VNO-NCW, terwijl VOS/ABB in het
van management- en organisatieadvies, ju-
proces zit tot sectorvorming in het onderwijs.
ridische dienstverlening en scholing is met
Hermans stelde: “Eén krachtige organisatie
een omzet van € 3.4 miljoen ruim € 150.000
jaarverslag 2005 | vos/abb
hoger uitgevallen dan begroot. De trend van een sterke stijging van de contractdienstverlening die zich enkele jaren geleden heeft ingezet is in 2005 gecontinueerd. Als gevolg van de toegenomen contributie- en dienstverleningsactiviteiten is het personeelsbestand in 2005 uitgebreid en zijn de personeelslasten toegenomen met bijna € 0.6 miljoen. De overige kosten zijn binnen de kaders van de vastgestelde begroting 2005 gerealiseerd. In 2005 heeft uitvoerig overleg plaatsgevonden met de belastingdienst over de BTW-plicht van VOS/ABB en de LGC/LKC. De belastingsdienst heeft eind 2005 haar standpunt over de BTW-vrijstelling van beide organisaties aangepast. Vanaf 1 januari 2006 is VOS/ABB BTW-plichtig voor al haar activiteiten op het gebied van contractdienstverlening en vallen tevens de activiteiten van de LGC/LKC onder de BTW-plicht.
39
42
jaarverslag 2005 | vos/abb
interview
Freek van Reeven:
‘Ouders van nu zijn consumenten’
Met deze strategie bindt Van Reeven de strijd aan met het bijzonder onderwijs, de strijd om de leerling. Want nu denominatie nog nauwelijks een schoolkeuzemotief is, ligt de markt open. “Vroeger kozen ouders nog uit principe voor protestants-christe-
“Onderwijs is een markt geworden. Daarom moeten we de scholen gaan besturen als ondernemingen.” Freek van Reeven, algemeen directeur van het openbaar primair onderwijs Dordrecht, ziet het als een uitdaging om in deze markt te opereren. “Doet de concurrentie het goed? Dan moeten wij zorgen dat we het nog beter gaan doen. Met topscholen.”
lijk, katholiek of openbaar onderwijs. Maar ouders van nu zijn consumenten. Ze kiezen een school zoals ze een auto kiezen. De sociaal-economische status is het belangrijkste criterium.” Dordrecht kampt al een paar jaar met teruglopende leerlingenaantallen op de vijftien openbare basisscholen. Al deze scholen presteren goed: de ouders waarderen het schoolklimaat, de inspectie schrijft uitstekende rapporten, de schoolroutes zijn veilig. Toch kiezen ouders de laatste jaren vaker voor de scholen ‘met de bijbel’, die in Dordrecht het hardst groeien. Van Reeven: “Ouders kijken naar schoolklimaat en naar Cito-scores, maar ze kijken vooral of de ouders die bij het schoolplein staan ‘ons soort mensen’ zijn. Daarbij gaat het niet zo zeer om etniciteit, maar wel om sociaal-economische status. Ook de tijdgeest speelt mee. In deze tijd van maatschappelijke onrust zijn ouders onzeker, ze hebben behoefte aan rust en orde. In hun beleving biedt de christelijke school meer duidelijkheid en strengheid.”
jaarverslag 2005 | vos/abb
Rommelige feestmutsen
er perfect uitzien. Tweede punt: het Pluscon-
Daarbij lijdt het openbaar onderwijs onder het
cept. Alle scholen moeten zich profileren. De
imago dat het daar ‘een rommeltje is’. Hoe
ene school doet veel aan kunst en cultuur, de
ontstaat zo’n imago? Van Reeven: “Een sim-
andere richt zich op kinderfilosofie, een derde is
pel voorbeeld. Bij de intocht van Sinterklaas
een ‘ondernemende school’, waar kinderen al
staan onze kleuters op het schoolplein met
vanaf groep 6 zelf bedrijfjes runnen. De scholen
zelfgemaakte feestmutsen op. Ze hebben ze
zorgen zelf voor publiciteit daarover. Al die
zelf geknipt en geplakt en daarom zien ze er
Plusconcepten werken statusverhogend. En je
soms een beetje schots en scheef uit. Op de
ziet na een paar jaar al effect. Leerlingenaantal-
christelijke school ernaast staan ook kleuters
len trekken aan en in sommige gevallen worden
met feestmutsen, maar die zijn door de juf
de scholen witter.”
geknipt en geplakt, zodat ze er keurig uitzien. “De keuze van zo’n Plusconcept moet wel goed
Een school die van het een naar het ander zwabbert, verzwakt’
voorbereid en doordacht zijn. Het moet namelijk meteen een schot in de roos zijn. Een school die van het een naar het ander zwabbert, verzwakt.
Wat denken ouders? ‘Op die school wordt
Soms is het nodig met behulp van externe onder-
veel netter gewerkt’. Het is een perceptie van
steuning het schoolteam tot een juiste keuze te
orde en regelmaat, die in feite flauwekul is.
brengen. Goed leiderschap is van cruciaal belang
Want bij ons werken de kleuters zelf en daar
om draagvlak te creëren”. Voor Van Reeven staat
leren ze wat van. Dat veranderen we dus ook
het vast dat zijn strategie werkt. “Met een status-
niet, maar voor ons imago werkt het ave-
verhogend concept en goed leiderschap is van de
rechts.” Van Reeven maakt ‘de concurrentie’
allerzwakste school nog een topschool te maken.”
geen verwijten. “Onderwijs is gewoon business geworden. Het gaat om marktaandeel. Minder leerlingen? Minder geld.”
Plusconcept Dordrecht is inmiddels begonnen met een aanvalsplan dat twee hoofdpunten omvat. “Het eerste is: investeren in de schoolgebouwen en het schoolmateriaal. Onze scholen moeten
‘Onderwijs is gewoon business geworden. Het gaat om marktaandeel’
43
46
jaarverslag 2005 | vos/abb
interview
mw Ruud Pollman en Leendert van der Deijl:
‘Houd de discussie over kernwaarden levend!’
Mevrouw Ruud Pollmann is lid van de tweehoofdige directie van het Strabrecht College in Geldrop. Over de oprichting van de school in 1974 zegt zij: “Geldrop is niet zo groot. Er kon indertijd dus maar één school worden gesticht. Gekozen werd voor een bestuur waarin de gemeente en drie levensbeschouwelijke stromingen vertegenwoordigd waren, namelijk
Het Strabrecht College is een algemeen bijzondere school. In het schoolbestuur zijn sinds de oprichting katholieken, protestanten en niet-confessionelen
katholiek, protestants en niet-confessioneel.”
‘We willen ons niet teveel laten meeslepen door de hectiek van alledag’
vertegenwoordigd. Deze ‘samenwer-
Drie levensbeschouwelijke stromingen, ver-
kingsschool’ slaagt erin om de verschil-
enigd in één school. Wat merk je daarvan in de
lende levensbeschouwelijke stromingen
praktijk? “Gelukkig heel veel”, zegt directielid
zichtbaar te houden binnen de school.
Leenderd van der Deijl. “We willen ons niet
Zij betrekt daar leerlingen, ouders en
te veel laten meeslepen door de hectiek van
docenten bij.
alledag - we willen regelmatig stilstaan bij onze identiteit en bij het feit dat drie levensbeschouwelijke stromingen in onze school vertegenwoordigd zijn.” De commissie Leven speelt hierin een belangrijke rol. Deze commissie stimuleert de discussie over de kernwaarden van de school en denkt na over de manier waarop je de samenwerkingsgedachte invult.
Studium generale Deze commissie organiseert jaarlijks een aantal activiteiten rondom een bepaald thema. Bijvoorbeeld een studium generale voor ouders. In een serie van drie à vier lezingen wordt het
jaarverslag 2005 | vos/abb
jaarthema vanuit verschillende gezichtspunten
docent, die de lessen op eigen wijze invult.”
benaderd. De belangstelling bij ouders is flink;
In de bovenbouw zitten de leerlingen van de
de laatste keren zaten zo’n honderd mensen in
verschillende stromen tijdens de KGL-les-
de zaal. De commissie organiseert ook activi-
sen bij elkaar. Leenderd van Deijl: “Op die
teiten voor docenten. Onlangs hield professor
leeftijd is het belangrijk dat leerlingen hun
Wil Derkse een lezing over ‘ de ziel van het
blikveld verruimen en met elkaar in gesprek
onderwijs’. Leenderd van der Deijl: “Aanslui-
zijn, bijvoorbeeld over hun kernwaarden en
tend hebben we met elkaar gesproken over de
levensovertuiging.”
manier waarop je het onderwijs en jezelf vitaal houdt. Derkse bepleitte dat je moet blijven
Aandacht voor het individu
nadenken over de kernwaarden in het leven en
“We besteden al 32 jaar aandacht aan het
over mogelijke inspiratiebronnen. Ik vind het
zoeken naar waarden. Het individu is daarbij
waardevol om in het team over dit soort zaken
een steeds terugkomend thema. Wij vinden
te praten.”
dat de school niet alleen kennis moet overdragen, maar leerlingen op élk terrein moet
‘De leerlingen van de verschillende stromen zitten gewoon bij elkaar in de klas. Hun curriculum is identitiek’
stimuleren. Deze kernwaarde heeft een positieve invloed op de omgang met de leerlingen en het schoolklimaat. Leerlingen geven dat ook zelf aan: zij voelen zich hier snel thuis.
Elke leerling die zich inschrijft op het Strabrecht
Dat soort positieve zaken benadrukken we
College, kiest voor de katholieke, de protes-
uiteraard in onze externe communicatie en
tantse of de niet-confessionele stroom. De
profilering”, besluit Ruud Pollmann.
leerlingen van de verschillende stromen zitten gewoon bij elkaar in de klas, hun curriculum is identiek. Alleen de KGL-lessen (Kennis van het Geestelijk Leven) volgt men met klasgenoten uit dezelfde stroom. De KGL-lessen worden aangeboden in de eerste twee leerjaren (2 uur per week), in havo 4 en in vwo 4 en 5 (1 uur per week). Ruud Pollmann: “In de onderbouw is de inhoud van de KGL-lessen in elke stroming verschillend. Elke stroom heeft een eigen
47
48
jaarverslag 2005 | vos/abb
jaarverslag 2005 | vos/abb
Ë
6 Financieel verslag
49
50
jaarverslag 2005 | vos/abb
Balans per 31 december 2005 (alle bedragen in euro’s)
31 december 2005
31 december 2004
(Vóór bestemming van het exploitatiesaldo)
ACTIVA Vaste activa Materiële vaste activa Bedrijfsgebouwen en -terreinen
1.095.982
1.143.233
Verbouwingen
151.722
165.298
Inventaris
136.224
179.253
Computerapparatuur
277.407
146.240
9.128
24.135
Vervoermiddelen
1.670.463
1.658.159
Financiële vaste activa Overige vorderingen
27.000
59.000 27.000
59.000
Vlottende activa Vorderingen Debiteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige vorderingen en overlopende activa
Liquide middelen TOTAAL
596.112
498.127
843
-
428.784
270.698 1.025.739
768.825
3.988.639
4.580.670
6.711.841
7.066.654
jaarverslag 2005 | vos/abb
31 december 2005
31 december 2004
PASSIVA Eigen vermogen Algemene reserve Bestemmingsreserve Onverdeeld exploitatiesaldo
-
2.515.351
2.888.152
-
285.440
372.801 3.173.592
2.888.152
Voorzieningen Pensioenen
229.743
245.354
Groot onderhoud
124.175
109.175
-
61.913
Overige voorzieningen
353.918
416.442
Kortlopende schulden Crediteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden en overlopende passiva
TOTAAL
1.219.046
955.024
327.878
291.202
1.637.407
2.515.834 3.184.331
3.762.060
6.711.841
7.066.654
51
52
jaarverslag 2005 | vos/abb
Exploitatierekening over 2005 (alle bedragen in euro’s)
Gerealiseerd 2005
Begroting 2005
Gerealiseerd 2004
3.998.770 3.432.151 226.112 287.905 7.944.938
3.959.500 3.275.000 180.000 259.200 7.673.700
3.788.723 3.349.340 178.602 325.410 7.642.075
5.630.153 284.816 227.160 267.881 278.715 173.500 482.838
5.518.361 208.000 269.500 227.500 259.000 175.000 579.000
5.062.477 214.468 223.221 256.834 210.387 132.737 606.585
287.424
322.500
562.565
27.011 7.659.498
7.558.861
7.269.274
285.440
114.839
372.801
Baten Contributies Betaalde dienstverlening Subsidies Overige inkomsten Totaal baten
Lasten Personeelslasten Reis- en verblijfkosten Huisvestingskosten Afschrijvingskosten Bureaukosten Bestuurs- en commissiekosten Voorlichting/regionalisering Diverse en onvoorziene uitgaven Bijzondere baten en lasten Totaal lasten Exploitatiesaldo
jaarverslag 2005 | vos/abb
Ë
Algemene toelichting I Doel van de vereniging De vereniging heeft onder andere tot doel de behartiging van de belangen van het bestuur en het management van het openbaar en algemeen toegankelijk bijzonder onderwijs. Hiertoe behartigt zij de collectieve en individuele belangen van haar leden en ondersteunt zij haar leden bij de vervulling van hun taken. Onder algemeen toegankelijk bijzonder onderwijs wordt verstaan onderwijs overeenkomstig de wettelijk vastgelegde kenmerken van het openbaar onderwijs.
Voorziening pensioenen Deze voorziening is gevormd om de indexatie van reeds ingegane en slapende pensioenrechten van ex-medewerkers, met een pensioen verzekerd bij Centraal Beheer Achmea, te financieren. Voorziening groot onderhoud Dit betreft een voorziening ter egalisatie van geschatte onderhoudskosten van het kantorencomplex.
II Grondslagen
IV Grondslagen voor de resultaatbepaling
De geformuleerde grondslagen hebben betrekking op de financiële verantwoording als geheel. De grondslagen zijn ten opzichte van het voorgaande jaar niet gewijzigd.
Algemeen De lasten worden bepaald met inachtneming van de vermelde grondslagen voor de waardering van activa en passiva; zij worden toegerekend aan de verslagperiode waarop zij betrekking hebben. Baten worden verant-
De jaarrekening is opgesteld op basis van een stelsel van bepaling van vermogen en resultaat, dat uitgaat van verkrijgingsprijzen.
woord in de periode waarin de diensten zijn verricht. Verliezen worden in aanmerking genomen in het jaar van oorsprong en voor zover deze voorzienbaar zijn.
III Grondslagen van waardering en resultaatbepaling Algemeen Voor zover niet anders is vermeld zijn de activa, de voorzieningen en de schulden opgenomen tegen nominale waarde. Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs onder aftrek van de gecumuleerde afschrijvingen. De afschrijvingen, welke lineair worden berekend, zijn gebaseerd op de verwachte economische levensduur van de activa. Eventueel wordt daarbij rekening gehouden met een restwaarde. Bij de waardering van de materiële vaste activa wordt rekening gehouden met een vermindering van de waarde, indien deze naar verwachting duurzaam is. De gehanteerde afschrijvingspercentages zijn derhalve als volgt: Bedrijfsgebouwen en -terreinen Verbouwingen Inventaris Computerapparatuur Vervoermiddelen
2,5 % 10 % 20-33 % 33 % 33 %
Vorderingen De vorderingen worden gewaardeerd op nominale waarde rekening houdend met mogelijke oninbaarheid, welke wordt bepaald op basis van een individuele beoordeling van de uitstaande posten.
Baten Onder baten worden verstaan de in de verslagperiode aan derden in rekening gebrachte bedragen voor geleverde diensten. Tevens zijn de rente-opbrengsten verantwoord onder de baten. Afschrijvingen op materiële vaste activa De afschrijvingen op materiële vaste activa worden berekend door middel van vaste percentages van de verkrijgingsprijzen op basis van de verwachte economische levensduur. Boekwinsten en –verliezen bij verkoop van materiële vaste activa worden normaliter opgenomen onder de afschrijvingen. Boekwinsten en –verliezen bij realisatie van niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbare activa worden in het algemeen onder buitengewone baten en lasten verantwoord. Indien van toepassing worden boekwinsten van beperkte betekenis in mindering gebracht op nieuw aangeschafte materiële vaste activa.
53
54
jaarverslag 2005 | vos/abb
Toelichting op de balans per 31 december 2005 (alle bedragen in euro’s)
ACTIVA Materiële vaste activa Boekwaarde per 1 januari Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijving
Gebouwen 1.890.063 (746.829) 1.143.234
Mutaties Investeringen Afschrijvingen Desinvesteringen Afschrijving desinvesteringen Boekwaarde per 31/12 Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijving
Verbouwingen 560.033 (394.735) 165.298
Inventaris 567.422 (388.169) 179.253
Computerapparatuur 777.179 (630.939) 146.240
Vervoermiddelen 45.019 (20.885) 24.135
Totaal 3.839.717 (2.181.558) 1.658.159
(47.252) (47.252)
13.347 (26.923) (13.575)
24.269 (67.298) (43.029)
242.569 (111.402) 131.168
(15.007) (15.007)
280.185 (267.881) 12.305
1.890.063 (794.081) 1.095.982
573.379 (421.657) 151.722
591.692 (455.468) 136.224
1.019.748 (742.341) 277.407
45.019 (35.891) 9.128
4.119.902 (2.449.439) 1.670.463
2005
2004
27.000
59.000
617.366 -21.254 596.112
512.323 -14.196 498.127
843
-
5.140 19.311 259.956 8.415 20.954 1.500 68.253 45.255 482.784
12.917 16.591 13.497 8.415 160 28.458 12.920 83.131 94.608 270.698
2.422.685 1.565.954 3.988.639
4.387.393 193.277 4.580.670
Financiële vaste activa Overige vorderingen Aan enkele medewerkers is een lease–auto ter beschikking gesteld. De financiering van dezelease-auto’s is voor eigen rekening genomen. De vrijgevallen afschrijvingstermijnen worden periodiek aan de vereniging overgemaakt en op deze vordering in mindering gebracht.
Vorderingen Debiteuren Debiteuren nominale waarde Afwaardering dubieuze debiteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Afdrachtvermindering scholing Overige vorderingen en overlopende activa Voorschotten personeel Bankrente- en kosten Nog te ontvangen subsidies PTT post, depot frankeermachine Vooruitbetaalde ziektekostenverzekering Rekening-courant Stichting Geschillencommissie Onderwijs Rekening-courant Stichting Sociaal fonds ABB Overige nog te ontvangen posten Overige vooruitbetaalde posten
Liquide middelen ABN AMRO, ondernemersdeposito Overige bank- en kasgelden
jaarverslag 2005 | vos/abb
PASSIVA Eigen vermogen
Algemene reserve
Stand 1 januari Bij: Exploitatiesaldo voorgaande verslagperiode Af: Toevoeging aan instandhoudingsreserve Stand 31 december Bestemmingsreserve Instandhoudingsreserve Stand 1 januari Bij: Toevoeging vanuit algemene reserve Stand 31 december
2005 2.515.351 372.801 2.888.152 -2.888.152 0
2004 2.515.351 2.515.351 2.515.351
2.888.152 2.888.152
0
372.801 -372.801 0 285.440 285.440
0 372.801 372.801
245.354 - 24.461 220.893 8.850 229.743
286.540 -50.686 235.854 9500 245.354
109.175 15.000 124.175
113.894 15.000 -19.719 109.175
111.154 98.874 117.850 327.878
11.251 127.934 149.909 2.108 291.202
316.997 1.079.714 154.429 10.000 76.267 1.637.407
261.036 2.224.623 8.529 10.000 11.645 2.515.834
In het verleden is door het bestuur van VOS/ABB besloten dat de instandhoudingsreserve minimaal de omvang van de jaarlijkse personeelslast dient te bedragen. Het bedrag aan algemene reserve is in 2005 omgevormd tot instandhoudingsreserve. Onverdeeld exploitatiesaldo Stand 1 januari Af: Verdeling exploitatiesaldo voorgaande verslagperiode Bij: Onverdeeld exploitatiesaldo verslagperiode Stand 31 december Aan de Algemene Ledenvergadering zal worden voorgesteld het batig saldo over 2005 ad € 285.440 ten gunste van de Instandhoudingsreserve te brengen.
Voorzieningen
Pensioenen Stand 1 januari Onttrekking verslagperiode Rente verslagperiode (4%) Balans per 31 december Groot onderhoud Stand 1 januari Dotatie verslagperiode Onttrekking verslagperiode Overige voorzieningen Dit betreft een voorziening voor publicaties. De voorziening is in 2005 vrijgevallen.
Kortlopende schulden
Belastingen en premies sociale verzekeringen Bedrijfsvereniging Loonheffing Pensioenpremies Omzetbelasting Overige schulden en overlopende passiva Reservering vakantiegeld en -dagen Vooruitontvangen subsidie WSNS+ Vooruitontvangen overige subsidies Accountants- en advieskosten Overige nog te betalen posten
Niet uit de balans blijkende activa en verplichtingen
Langlopende verplichtingen De vereniging is langlopende verplichtingen aangegaan met een resterende looptijd ultimo 2005 van: • 1 jaar • langer dan 1 jaar, korter dan 5 jaar • langer dan 5 jaar
191.928 187.676 379.604
55
56
jaarverslag 2005 | vos/abb
Toelichting op de exploitatierekening over 2005
Algemeen De gerealiseerde contributieopbrengsten liggen 1% hoger dan geraamd. De totale opbrengst uit de betaalde dienstverlening is € 157.151 (4,8%) hoger dan geraamd. Het aandeel van de betaalde dienstverlening in de totale opbrengst bedraagt over 2005 43% (2004: 44%). De totale contributieopbrengsten bedragen in 2005 50% van de totale baten (2004: 50%). De totale lasten zijn € 100.637 hoger dan begroot. Daar staat tegenover dat de totale bate € 271.238 hoger zijn dan geraamd. Per saldo is over 2005 een positief exploitatiesaldo behaald van € 285.440.
Baten Betaalde dienstverlening Aanvullend op de dienstverlening en belangenbehartiging op basis van de contributie zijn aan leden en niet-leden diensten verleend waarvoor een nota is verzonden. De dienstverlening vindt plaats op het terrein van management- en organisatie advisering, juridische dienstverlening en scholing. Ten opzichte van 2004 is de opbrengst uit betaalde dienstverlening met € 82.811 toegenomen tot € 3.432.151 Subsidies Deelplansubsidie Steunpunt ADR Q-primair Lumpsum PO SPS Helpdesk
Overige inkomsten Verhuur gebouw Interest Overige
2005 59.312 51.000 28.520 19.250 40.000 28.030 226.112
2004 93.282 67.000 18.320 178.602
16.682 81.412 189.811 287.905
68.601 63.231 193.578 325.410
4.012.999 428.656 594.474 594.024 5.630.153
3.587.350 429.456 616.411 429.260 5.062.477
Overige Betreft omzet derden, advertenties, verkopen van brochures, verkopen abonnementen, vacatiegelden van medewerkers ontvangen van het ministerie van OC&W en overige opbrengsten.
Lasten Personeelskosten Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Overige personeelslasten
jaarverslag 2005 | vos/abb
Personeelssterkte De personeelssterkte bedroeg per 1 januari van het boekjaar 74, waarvan 26 parttime. In de. loop van 2005 zijn 20 personen in dienst- en 10 personen uit dienst getreden. De personeelssterkte per 31 december 2005 komt daarmee op 84, waarvan 29 parttime, overeenkomend met 76 fte. Onder de overige personeelslasten zijn onder meer begrepen de kosten van uitzendkrachten, scholing en studiekosten, vergoeding woon-werkverkeer en spaarloonregeling. Reis- en verblijfkosten Betreft kosten van dienstreizen van medewerkers. Bestuurs - en commissiekosten Kosten huur vergaderruimten voor bestuur en ledencommissies alsmede reis- en verblijfkosten bestuur en ledencommissies. Bureaukosten Dit betreffen met name uitgaven voor kantoorbenodigdheden, telefoon, porti, reprokosten en automatiseringskosten. Voorlichting en /regionalisering Ten laste van deze post komen de kosten van de nieuwsbrieven, het verenigingsblad, de regiobijeenkomsten, de PR- en acquisitieactiviteiten en de kosten van de Algemene Ledenvergadering. Diversen en onvoorziene uitgaven Betreft kosten bibliotheek, premies algemene verzekeringen en advieskosten derden. Bijzondere baten en lasten Onder deze post is de vrijval van de voorziening voor publicaties verwerkt. De last uit hoofde van af te dragen BTW is eveneens onder deze post opgenomen.
57
58
jaarverslag 2005 | vos/abb
jaarverslag 2005 | vos/abb
Ë
Bijlagen
59
60
jaarverslag 2005 | vos/abb
Ë
Overzicht samenstelling ledencommissies 31 december 2005
Ledencommissie Primair Onderwijs (APO)
M. Everink
ir. J. van der Linden
J. ter Avest
Stichting OPONOA
Willem de Zwijger College, Papendrecht
Openbaar Onderwijs Hengelo
F.A.J. van Moorsel
L.G.M. van Minderhout
E. Borghouts
Stichting Openbaar Basisonderwijs
OSG De Waerdenborch, Holten
Openbaar Onderwijs Ermelo
West-Brabant
drs. P.N.J. Nieuwstraten
R. Bruijn
W.G.H. Rongen
OSG Piter Jelles, Leeuwarden
Stafbureau Stichting Surplus, Schagen
Bestuurscommissie Openbaar Onderwijs Almere
drs. P.J. Ronner
B. van Es
mw. E. Ruggenberg
RSG Linge College, Tiel
OBS De Griffioen, Dordrecht
Gemeente Leerdam
drs. J.B. van Rijn
J. Hakze
W.A. van der Steen
Lek en Linge, Culemborg
Openbaar Onderwijs Tynaarlo
Dienst Openbaar Primair Onderwijs
drs. M.C.A. Schenk (voorzitter)
E. de Joode
Hendrik Ido Ambacht
Stedelijk College, Zoetermeer
14e Montessorischool De Jordaan, Amsterdam
L.P.Th. Verwijmeren
ir. G.J. Smit
H. Koedood
Bestuurscommissie Openbaar Basisonderwijs
Onderwijsstichting zelfstandige gymnasia,
Openbaar Onderwijs Rotterdam / OBS De Boog
Zwijndrecht
Haarlem
H. van Kruchten
J. de Vos
drs. Th. Smit
Samenwerkingsstichting Jong Leren, Maastricht
Bestuurscommissie OPO Leeuwarden
IJsselcollege, Capelle aan den IJssel
C. Kuyvenhoven
H.P. van Well
R. Steensma
Archipelscholen, Vlissingen
Regionaal Bestuur Openbaar BO De Kempen
OSG Sevenwolden, Heerenveen drs. M. Stoker
mw. Th. Meijer
Ledencommissie Voortgezet Onderwijs (LCVO)
Stedelijk College, Eindhoven
H.A. Mulder Bestuurscommissie Openbaar Onderwijs Voorst
L.J.M. van Beek
Bestuurscommissie Openbaar Voortgezet
H. Norder
AREVO, Arnhem
Onderwijs, Haarlem
Openbaar Primair Onderwijs Zwolle
P. Bey
W.A. van der Veer
J.G. Tiemersma (voorzitter)
Vlaardingse Openbare Scholengemeenschap
Scholengroep Cambium, Zaltbommel
College van bestuur openbaar onderwijs Almere
J. de Boom
J. van den IJssel
L. van Wagtendonk
Zuyderzeecollege, Emmeloord
Atlas College Rijswijk
C. van Dalen
mw. S. Walvisch
Centrele directie Pontes Scholengroep Goes/
College van bestuur openbaar onderwijs Almere
Bestuurscommissie Primair Onderwijs Utrecht
ODS De Zeppeling, Barendrecht
J.H.B. Strijker
Ledencommissie Arbeidsvoorwaarden Primair Onderwijs (ARPO)
Zierikzee mw. P.J.G. Frederix
Ledencommissie WEC
P. Adriaans
RSG Wolfsbos, Hoogeveen
E. Baakman
OBS Brandevoort, Helmond
L. de Haan
OBS De Dorpsschool, Vorden
mw. E. van Beekom-van den Barselaar
Gemini College, Ridderkerk
L. Batstra
dOO, Schiedam
E.R. van den Hooven
REC Noord-Holland
L.M.F. Cordewener (voorzitter)
Stedelijke Scholengemeenschap De Rede,
G. Bouma
Bestuurscommissie Openbaar Onderwijs Sittard
Terneuzen
RENN 4, Groningen
E. Bol
B.H.A. Karstenberg
J.P. van Bruchem
B en W van Spijkenisse
De Nieuwe Veste, Coevorden
De Piloot Rotterdam
C. Corstanje
mw. drs. H. Koster
Mw. G. Durkstra
Archipelscholen Vlissingen
OSG De Driemark, Winterswijk
Stichting Gewoon Anders
jaarverslag 2005 | vos/abb
Ë
Raad van Toezicht VOS/ABB 31 december 2005
J. Jansema
Mevrouw J.G. Vlietstra
W.A. van Lieflandschool, Groningen
Burgemeester van Winschoten
W. Ludeke
Nevenfuncties:
SG Mariëndael, Arnhem
• Vice-voorzitter RVT van
mw. J. Meijer Stichting Orion, Amsterdam
Onderwijsgroep Noord in Groningen • Lid Veldadviescommissie van de Noordelijke
Th. van Munnen (voorzitter)
Hogeschool Leeuwarden, instituut Educatie en
Koninklijke Auris Groep, Gouda
Communicatie (voor de onderdelen PABO en
N. Nieuwboer REC ’t Gooi, Utrecht West-Veluwe
lerarenopleidingen). • oorzitter RVT van Biblionet Groningen
H. Polman Tuin ZMLK ‘De Eenhoorn’ Hoorn
Drs. R.L. Azimullah
S. Schilder
Lid directie Triple P
Floraschool, Wormerveer A. Sikkema
Drs. E.A.W. Bolle
GPI, Amsterdam
Partner Montaigne B.V.
mw. J. Spekreijse Onderwijscentrum De Twijn, Zwolle
Drs. M.J. Fait
mw. H. Weytens
Voorzitter College van Bestuur Stichting
Pedologisch Instituut ‘De Brug’,
Onderwijs Midden-Limburg
Leiden
Nevenfuncties: • Lid cliëntenplatform VF/PF • Lid Raadgevend College Loyalis • Lid Raad van Advies Fontys Lerarenopleidingen • Lid Schoolmanagers_VO en bestuurslid sectie KVSC • Lid Adviesraad WVO • Lid stuurgroep platform Arbeidsmarktbeleid Limburg • Lid Limburgse Werkgeversvereniging onderdeel van NVO/NCW Mevrouw M.J. Grotenhuis directeur MCS, Amsterdam Drs. P.P.M. van Loon Directeur Openbaar Primair Onderwijs Capelle aan den IJssel Mr. C. van de Meent Managing Partner Höcker Rueb Doeleman Advocaten
61
62
jaarverslag 2005 | vos/abb
Ë
Beknopt sociaal verslag VOS/ABB
In dit jaarverslag willen wij u – voor de eerste
rende het verslagjaar zijn 10 medewerkers
keer – ook informeren over het Sociaal beleid
vertrokken en zijn 15 personen in dienst
dat gedurende 2005 is gevoerd binnen het
getreden. In totaal waren op 31 december
bureau VOS/ABB. Hoewel sommige onder-
84 medewerkers in dienst: 43 mannen en 41
werpen een voornamelijk ‘intern’ karakter
vrouwen. De gemiddelde leeftijd bedroeg in
hebben, zijn wij van mening dat het voor onze
dat jaar 43 jaar.
leden van belang kan zijn om het ‘reilen en zeilen’ van het bureau VOS/ABB te volgen.
Arbeidsvoorwaarden en faciliteiten
Hieronder volgt een beknopt verslag.
Tijdens het verslagjaar heeft de ondernemingsraad ingestemd met de voorgestelde
Reorganisatie
verhoging van de eindejaaruitkering naar
Op 1 januari 2005 is de nieuwe organisa-
0.8%, conform de CAO voor rijksambtenaren.
tiestructuur ingegaan. Het doel van deze
Andere onderwerpen van gesprek waren de
reorganisatie is het realiseren van een meer
beperking van de doorbetaling tijdens het
bedrijfsmatig ingerichte organisatie, waarin
tweede ziektejaar, de levensloopregeling, de
belangenbehartiging en contractactiviteiten
wijzigingen van de pensioenaanspraken en de
elkaar versterken. Beide activiteiten zijn
invoering van het nieuwe zorgstelsel.
daarom in aparte units ondergebracht met Belangrijke aspecten zijn het vergroten van de
Arbeidsomstandigheden en ziekteverzuim
transparantie over en het versterken van de
In het verslagjaar is een preventiemedewerker
effectiviteit van de activiteiten van de organi-
aangesteld en zijn de bedrijfshulpverleners
satie. De nieuwe structuur is in 2005 een vast
(bij)geschoold. Voor alle nieuwe medewerkers
agendapunt geweest van het overleg tussen
heeft een werkplekonderzoek plaatsgevon-
elk een eigen verantwoordingsstructuur.
directeur en ondernemingsraad. De mede-
den. Het ziekteverzuim bedroeg 2,7% exclu-
werkers zijn schriftelijk hierover geïnformeerd.
sief zwangerschapsverlof en WAO.
Tijdens bureaubijeenkomsten is hier verder over van gedachten gewisseld.
BSC-gesprekken Evenals voorgaande jaren zijn in het voorjaar
Vanaf 1 januari bestaat het bureau, naast de
de zogenoemde bsc-voortgangsgesprekken
directeur/bestuurder uit drie businessunits:
gevoerd tussen leidinggevenden en mede-
VOS/ABB Consulting, Verenigingszaken en
werkers. In het najaar vinden de de bsc-ge-
LGC/LKC. Daarnaast is er een unit be-
sprekken plaats ter beoordeling van de mede-
drijfsvoering. De units worden geleid door
werker. Aan de hand van het jaarplan wordt
managers. De directeur/bestuurder en de
onder meer vastgesteld of en in hoeverre het
managers stemmen hun activiteiten af in het
jaarplan is gerealiseerd. Daarnaast geven de
managementoverleg.
medewerkers aan wat zij vinden van zaken zoals inhoud van het werk, contacten met
Het bureau VOS/ABB
collega’s, arbeidsvoorwaarden, faciliteiten,
Het bureau VOS/ABB (inclusief LGC/LKC)
werkplek en werkdruk.
telde op 1 januari 2005 79 medewerkers,
Een uitgebreid verslag is opvraagbaar bij
waarvan 29 medewerkers in deeltijd. Gedu-
S. Elshout, e-mail:
[email protected].
jaarverslag 2005 | vos/abb
Ë
Colofon
Jaarverslag 2005 Uitgave VOS/ABB, Woerden © Polanerbaan 15 Postbus 162, 3440 AD Woerden Tel.: 0348 405 200 Fax: 0348 405 205 E-mail:
[email protected] Website:www.vosabb.nl www.vosabbconsulting.nl Tekstbijdrage Karin van Breugel Fotografie: Cees van Alten Martin Droog Vincent van den Hoogen Martine Sprangers Berten Steenwegen Vormgeving Vormgeving Onbekend, Almere Druk Drukkerij Giethoorn ten Brink, Meppel ISBN: 9077200-14-2 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd bestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enigerlei wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgave mei 2006
63
64
jaarverslag 2005 | vos/abb