Zwartboek CAK. Wat er misgaat bij de uitvoering Regeling Compensatie Eigen Risico bij Zorgverzekeringen door het CAK. Zwartboek CAK - November 2009

Zwartboek CAK - November 2009

Zwartboek CAK Wat er misgaat bij de uitvoering Regeling Compensatie Eigen Risico bij Zorgverzekeringen door het CAK

Pagina [1]


Pagina [2]


Inhoud 1. Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4 2. Adviesbureau verandert van naam vanwege CAK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6 3. Interviews . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7 4. Conclusies en aanbevelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17 5. Samenvatting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19

Bijlage: 1 Brief aan de Vaste Commissie VWS en de Minister van VWS d.d. 15 september 2009 inzake de CER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20

Pagina [3]


1. Voorwoord Sinds 1 januari 2006 kennen we de Zorgverzekering nieuwe stijl. Deze Zorgverzekering is de opvolger van de Ziekenfondsverzekering en de Particuliere Ziektekostenverzekering. Vanaf de totstandkoming van deze wijze van verzekeren tegen ziektekosten, is er discussie gevoerd over de manier waarop bevorderd zou moeten worden dat burgers/verzekerden zo min mogelijk gebruik zouden maken van deze verzekering. In eerste instantie was hiervoor een systeem bedacht waarbij mensen die geen of bijna geen beroep op deze verzekering doen, een bedrag terug krijgen. Sinds 2008 is hiervoor een andere regeling bedacht. Het eigen risico werd ingevoerd. Dit betekent dat de verzekering pas geld uitkeert, als het eigen risico is gebruikt.

Regeling Compensatie Eigen Risico Voor een beperkte groep chronisch zieken en gehandicapten is hier weer een “reparatieregeling” op bedacht. Chronisch zieken en gehandicapten krijgen een verlaging van het eigen risico. Die verlaging wordt ieder jaar opnieuw vastgesteld, door het bedrag dat gemiddeld door alle verzekerden wordt gebruikt af te trekken van het maximale eigen risico. In 2009 kwam daar een bedrag van 50 euro uit. Deze regeling heet “Regeling Compensatie Eigen Risico”.

foontjes van leden. Die meldden ons dat zij bij (de helpdesk van) het CAK nul op rekest kregen. Concreet kreeg men te horen dat het CAK helemaal niet ging over deze regeling en dat de bellers maar contact moesten opnemen met hun eigen (lees onze) vakorganisatie, om het verder uit te zoeken!

Klachten Wij besloten zelf naar het CAK te bellen en dit probleem werd opgelost. Mensen die naar het CAK belden kregen in ieder geval niet meer de boodschap dat het CAK hier niets mee te maken had. Maar we bleven reacties van leden ontvangen over de al dan niet ten onrechte afwijzing van het verzoek om in aanmerking te komen voor de Compensatie Eigen Risico (CER). Ook hoorden we veel klachten over de manier waarop helpdeskmedewerkers van het CAK de mensen te woord stonden. Veel bellers voelden zich vaak ronduit onbeschoft behandeld. Bovendien ontving men vaak een afwijzing, terwijl men in het voorgaande jaar bijvoorbeeld wel in aanmerking was gekomen. Ondanks het relatief geringe bedrag van 50 euro zijn een aantal leden van onze vakorganisatie toch in beroep gegaan bij de Rechtbank, tegen de afwijzing van de aanvraag door het CAK. Meestal om principiële redenen. Al gaat het om relatief weinig geld, het CAK mocht hier niet mee wegkomen.

Veel vragen Wanprestatie FNV Bondgenoten houdt regelmatig informatieavonden voor leden en geïnteresseerden. Vanaf einde 2008 werden wij op deze avonden steeds vaker geconfronteerd met vragen over de wijze waarop het CAK (het Centraal Administratie Kantoor) aan de Regeling Compensatie Eigen Risico (CER) uitvoering gaf. Het CAK is onder andere verantwoordelijk voor het uitbetalen van de Compensatie eigen risico in de zorgverzekeringswet. Naar aanleiding van deze vragen publiceerden wij in ons ledenblad OuderenWijzer een artikel over dit onderwerp. Daarin hebben we ook aangegeven hoe men deze regeling kon aanvragen. Echter, direct na het uitkomen van dit blad (begin 2009), werd onze organisatie bestookt met tele-

Pagina [4]

Dit alles heeft er toe geleid dat FNV Bondgenoten aan zijn leden een oproep heeft gedaan om de ervaringen met het CAK, inzake de uitvoering van de CER-regeling, aan ons te melden. In een tijdsbestek van enkele weken, hebben meer dan 100 leden dit gedaan. De ervaringen van deze mensen zijn af en toe onvoorstelbaar. Het lijkt niet te begrijpen dat een uitvoeringsinstelling op een dergelijke wijze met haar cliënten omgaat. De Nationale Ombudsman heeft een lijst van instanties waarover een klacht kan worden ingediend. Wij begrijpen wel waarom het CAK in 2008 met stip is gestegen naar de 1e plaats!


De regeling zelf deugt ook niet We moeten overigens wel melden dat het CAK het niet makkelijk heeft. De CER is in onze ogen een gedrocht. De ingewikkelde (en in onze ogen ook zeer onrechtvaardige) wijze waarop deze regeling is vormgegeven, moet wel leiden tot fouten. En daardoor tot frustratie bij helpdeskmedewerkers die deze regeling “moeten verkopen” aan de betrokkenen. Maar dat maakt de handelswijze van het CAK natuurlijk niet minder onbehoorlijk!

Zwartboek Veertien mensen zijn door onze vakorganisatie gevraagd om hun medewerking te verlenen aan het samenstellen van een zwartboek. De veertien betrokkenen hadden hun ervaring met het CAK bij ons gemeld en hebben ingestemd om hierover geïnterviewd te worden. Hun ervaringen vindt u in dit Zwartboek. We sluiten dit zwartboek af met de conclusies die wij hebben gedestilleerd uit alle ervaringen die bij ons zijn gemeld. Omdat we willen dat de ervaringen van deze mensen ergens toe leiden, hebben wij op basis van onze conclusies een voorstel opgesteld over de wijze waarop de geschetste problematiek zou kunnen worden opgelost. Dit voorstel vindt u op pagina 16.

FNV Bondgenoten Henk van der Kolk, voorzitter FNV Bondgenoten

November 2009

Pagina [5]


2. Adviesbureau verandert naam vanwege CAK Niet alleen mensen die hun eigen risico gecompenseerd willen zien, hebben last van de wondere werkwijze van het CAK. Een financieel adviesbureau uit Dordrecht kan er ook van meepraten.

Vragen over de compensatie van het eigen risico? Geen probleem, via zoekmachines als Google is het CAK zo gevonden en dan is het een kleine moeite om een mail te sturen of de telefoon te pakken. Dat hebben ze geweten bij het Dordtse financieel adviesbureau Academica, dat in het verleden ook onder de naam CAK opereerde. Het bedrijf kreeg talloze telefoontjes van mensen die problemen hebben met het Centraal Administratie Kantoor en van wat op de mail verscheen, lustten de honden vaak geen brood. Maar het adviesbureau had hier helemaal niets mee te maken.

Wij hebben er niets mee te maken! Toen er in 2008 in televisieprogramma’s als Radar en Netwerk aandacht werd besteed aan de problemen bij het CAK, plaatste Academica een bericht op de eigen website, waarin het bedrijf uitlegt niets met de problemen bij het CAK te maken te hebben. Dat het bedrijf tegenwoordig onder de naam Academica opereert, is mede om verwarring met het Haagse kantoor te voorkomen.

De kous af Al staat Academica lang niet meer bovenaan bij de zoekresultaten die volgen op het intikken van CAK, het bedrijf is nog niet van de overlast verlost. “We zitten hier met vijftien mensen aan de telefoon en ik krijg dagelijks gemiddeld twee mensen aan de lijn die eigenlijk op zoek zijn naar het CAK”, vertelt Jasper van der Feest van Academica. “De verwarring wordt mede ingegeven door het feit dat we een beetje op een vergelijkbaar werkterrein actief zijn: wij geven bijvoorbeeld ook advies over ziektekostenverzekeringen. Maar we zijn er inmiddels aan gewend. Als mensen voor het CAK bellen, geven we ze gewoon het juiste nummer. Daarmee is voor ons de kous af.”

Pagina [6]


3. Interviews Een onbegrijpelijk verschil

Hoger beroep rond 47 euro

Jan Harms (58) uit E. kan er geen wijs uit worden: het ene jaar voldoet hij wel aan de eisen voor de compensatie eigen risico, het andere jaar niet. Maar er is helemaal niks veranderd, hoe kan dat? Een gang naar de rechter is hem echter te gortig.

Nel Orth - Tameris (65) uit S. kreeg geen compensatie voor haar eigen risico. Onterecht, oordeelde de rechter. Maar het CAK vertikte het om de 47 euro plus 39 euro griffiekosten te betalen en ging in beroep. “Ik hoop dat ik de afloop nog meemaak.”

Jan Harms heeft een veel voorkomende aandoening: diabetes, plus de daarmee vaak gepaard gaande hoge bloeddruk en hoog cholesterol. En hij gebruikt daar ook al vier jaar medicijnen voor. Zoals velen is hij jaarlijks al snel door zijn eigen risico heen en betaalt hij dus de volle mep. Toen hij hoorde van de regeling voor de compensatie van het eigen risico, diende hij dan ook een aanvraag in, in het volste vertrouwen dat het goed zou komen.

Nel Orth - Tameris is ziek geweest, heel ziek. “Maar kennelijk niet ziek genoeg”, stelt zij nu bitter vast. Het begon met een aanval van acute leukemie in maart 2006, waarna zij maanden in het ziekenhuis verbleef. In 2007 volgde een stamceltransplantatie. “Uiteraard kreeg ik in die tijd heel veel medicijnen”, vertelt ze.

Foutje waarschijnlijk Maar hij kreeg een afwijzing. Waarop hij zich in de kwestie ging verdiepen. Via de site van het CAK vond hij de lijst met medicijnen, plus de lijst met aandoeningen. Het leek hem heldere taal: diabetes staat erop, evenals het middel Metformine. Dus waarom zou hij niet in aanmerking komen? Foutje waarschijnlijk. Hij tekende protest aan. Niemand begrijpt er iets van Maar ook dat mocht niet baten. Harms kreeg een brief van het CAK, waarin stond dat zijn medicijnen in 2006 wel onder de farmaceutische kostengroep vielen, maar in 2007 niet. “Hoe dat kan? Ik heb geen idee. Ik heb in 2006 precies hetzelfde gebruikt als in 2007. Ik ben nog naar de apotheek gegaan en daar begrepen ze er ook niks van. Ik voldoe gewoon aan de voorwaarden, maar krijg niets.” Dan maar naar de rechter? “Ach, ik heb het er maar bij laten zitten. Dat gaat me echt te ver voor die 47 euro”, zegt Harms. Voor afgelopen jaar heeft hij de compensatie echter wel weer aangevraagd. “Je weet het tenslotte maar nooit.”

In ieder geval iets positiefs Haar man heeft diabetes en in de folder van het CAK die bij de toekenning van zijn compensatie eigen risico was meegestuurd, las zij een interessante passage: wie kanker heeft en daarvoor in 2006 en 2007 meer dan 180 dagen medicijnen heeft gehad, komt ook in aanmerking voor deze vergoeding. Dat is in ieder geval iets positiefs, dacht ze en ze diende een aanvraag bij het CAK in. Er volgde een afwijzing en ook naar het bezwaar had het CAK geen oren. Dan maar naar de rechter, ook al kost dat 39 euro aan griffiekosten, besloot mevrouw Orth, want wat recht is, moet ook recht zijn. Onduidelijkheid Bij de zitting, die werd gehouden op 3 juli 2009 te Rotterdam, hield zij het simpel: in de folder staat dat ze recht heeft op de vergoeding, klaar uit. Het CAK had meer tekst nodig, zo blijkt uit het verslag van de zitting. De folder is onduidelijk, gaf de advocaat van het CAK ruiterlijk toe. Het gaat bijvoorbeeld niet om 180 dagen, maar om 180 dagdoseringen. Maar toekenning vindt plaats op basis van de wet, niet op basis van de tekst van de folder, zo betoogde het CAK. Ter zitting werd niet duidelijk hoe het zit met de medicijnen die Orth in het ziekenhuis had gekregen. Zijn die kosten wel gedeclareerd? Tellen die eigenlijk mee in het berekenen van het aantal dagdoseringen? De advocaat moest het antwoord schuldig blijven.

Pagina [7]


Alsof ik sta te liegen Twee weken later bleek dat de rechters niet bijster onder de indruk waren van het verweer van het CAK. In de uitspraak stelde de rechtbank dat in de folder ‘uitdrukkelijke, ondubbelzinnig en ongeclausuleerde inlichtingen zijn verstrekt die bij eiseres gerechtvaardigde verwachtingen hebben gewekt.’ En zo kwam de rechter tot een oordeel: het CAK moet alsnog 47 euro betalen, plus de 39 euro die Orth aan griffiekosten kwijt was. Eind goed al goed? Nee. Het CAK is in beroep gegaan tegen de uitspraak. En nu is mevrouw Orth pas echt pissig. “Alsof het mij om die lullige 47 euro gaat. Toen ik ziek werd, kreeg ik te horen dat ik een overlevingskans van 20 procent had. Ik heb vier maanden in het ziekenhuis gelegen en heel veel medicijnen gekregen. In het verweer stelt het CAK dat er geen werkzame stoffen in zaten. Alsof ik sta te liegen, mijn ziekte wordt gewoon ontkend! Ben ik soms niet ziek genoeg geweest?” Ook windt zij zich op over de knulligheid van het CAK. “Ze weten daar niet eens of de medicijnkosten in het ziekenhuis meetellen. Wat een kleuterklas: zoek dat dan even uit, zou ik zeggen. Die kosten zijn trouwens echt niet door een suikeroom betaald hoor, maar gewoon door mijn ziektekostenverzekeraar.” Het gaat niet om die lullige 47 euro Inderdaad: het gaat haar allang niet meer om die lullige 47 euro, Orth wil meer. Om precies te zijn: duizend euro. “Als morele schadevergoeding voor al dit belachelijke gedoe en de minachting waarmee het CAK met zieke mensen omgaat. Ik zal dat geld gelijk overmaken aan de Cliniclowns.” Orth heeft maar één zorg: gaat ze het nog meemaken? Na de behandeling in het ziekenhuis gaat het inmiddels redelijk goed met haar, maar de toekomst? Die blijft onzeker. “Ik heb begrepen dat zo’n hoger beroep jaren kan duren. Het CAK zit de boel nu gewoon te rekken. Ik ben er echt heel opstandig van geworden.”

Pagina [8]

Het hele circus opnieuw Simone Sousdi-de Jong (62) bewoog hemel en aarde om de compensatie eigen risico te krijgen. Ze kreeg het geld uiteindelijk van de ziektekostenverzekeraar. Maar nu het CAK haar weer lijkt te zijn vergeten, dreigt het verhaal van voren af aan te beginnen. “Ik ben vorig jaar heel lang bezig geweest om die vergoeding te krijgen. Moet ik dat nou allemaal weer gaan doen?” Toen Simone Sousdi begin oktober 2009 terugkwam van een vakantie, kon zij geen andere conclusie trekken. Er had post van het CAK moeten zijn, maar die was er niet. Vorig jaar ook al niet. We hebben geen vertrouwen meer Ze heeft borstkanker gehad. En ze is hartpatiënt, net als haar man (68). Al jaren gebruiken beiden hiervoor de nodige medicijnen. Ze stuurden vorig jaar een aanvraagformulier in, plus de nodige mailtjes er achteraan omdat een antwoord uitbleef. Toen er eindelijk een afwijzing kwam, maakten ze bezwaar en wendden ze zich gelijk ook maar tot de Ombudsman, want in een voortvarende behandeling hadden ze inmiddels geen vertrouwen meer. “De Ombudsman heeft het CAK gevraagd de zaak met spoed te behandelen”, vertelt Sousdi. Dat werkte: het antwoord kwam nu binnen twee dagen. Maar het was allerminst bevredigend. “Het CAK zou geen gegevens van verzekeraar Menzis hebben gehad op grond waarvan we voor de 47 euro in aanmerking zouden komen. We konden in beroep gaan bij de rechtbank”, vertelt Sousdi. Compensatie alvast uitbetaald Maar naar de rechtbank gaan leek haar wat omslachtig. Als het CAK geen gegevens had ontvangen, was er dan wellicht een fout gemaakt bij de verzekeraar? Sousdi wendde zich tot Menzis en kreeg vrij snel antwoord. In twee gelijkluidende brieven aan de echtelieden stelde de verzekeraar dat het CAK, op basis van door de verzekeraar verstrekte declaratiegegevens, bepaalt of mensen in aanmerking komen voor de compensatie eigen risico. En dat Menzis op basis hiervan besloten heeft de compensatie alvast uit te betalen. ‘Menzis zorgt voor de verdere afhandeling bij het CAK, u


hoeft hier niets voor te doen’, zo schreef de verzekeraar. En maakte twee maal 47 euro over. Onbeleefd aan de telefoon Eind goed al goed, maar Sousdi wilde wel graag weten of de gegevens inmiddels bij het CAK waren gearriveerd, zodat ze volgend jaar niet opnieuw haar geld via een dergelijke u-bocht zou moeten ontvangen. Op mails naar het CAK kreeg zij echter geen antwoord. Dan maar weer eens de telefoon gepakt. “Ik kreeg toen te horen dat ik heel blij mocht zijn dat Menzis had betaald en dat de verzekeraar er echt niet op hoefde te rekenen dat het CAK dat zou verrekenen. Ze deden er zelfs een beetje lacherig over. Dat was bepaald niet vriendelijk, onbeleefd zelfs.” Kronkelige en ondoorgrondelijke wegen En nu is gebeurd waar Sousdi toen al een beetje bang voor was. Ze is weer overgeleverd aan het CAK en moet weer alle kronkelige en ondoorgrondelijke wegen bewandelen om de tegemoetkoming te kunnen incasseren. “Ik zal wel weer naar de apotheek gaan om een uitdraai te vragen van alle medicijnen die we gebruiken, enzovoort. Maar het kost wel heel erg veel energie als het op zo’n manier moet. Ook mijn cardioloog vindt het belachelijk.” En het gaat haar lang niet alleen om de twee maal 47 euro. “Het gaat ook om erkenning als chronisch zieke. Want wat voor gevolgen heeft het voor andere regelingen als we die erkenning niet krijgen?” Sousdi weet het niet en daarom begint zij van voren af aan met mailen, bellen en brieven schrijven. Na een vakantie kan ze er tenslotte weer fris tegenaan.

De ene grote vraag: waarom? Dat Mia van de Ven (62) uit E. geen 47 euro van het CAK krijgt, zal haar eigenlijk een zorg zijn. Maar wat is de reden? Geen instantie en zeker geen CAK die dat kan uitleggen en daarom gaat zij naar de rechter. Het verhaal van Henk en Mia van de Ven is er een van kastjes en muren, talloze telefonades, stapels papier en hier en daar een vleugje hufterigheid. Mia

van de Ven heeft diabetes, al een paar jaar langer dan haar man Henk. Maar hij kreeg in september 2008 een net briefje van het CAK, waarin hem de compensatie voor het eigen risico werd toegekend. Dat zal wel een foutje zijn, dachten ze nog en ze belden met het CAK. Het eerste kastje En daar ontmoette Mia van de Ven het eerste kastje. “Ik wilde gewoon een aanvraagformulier hebben, maar dat kreeg ik niet. Het was bijna beledigend. Ze zeiden: ‘Wat denkt u dat er gebeurt als wij iedereen maar een formulier gaan sturen die denkt recht te hebben op de vergoeding? Dan raakt ons systeem overbelast’. Toen ik zei dat ik dezelfde medicijnen gebruik als mijn man, kreeg ik te horen dat het wel in precies hetzelfde doosje kan zitten, maar dat dat niet wil zeggen dat er ook hetzelfde inzit.” Het tweede kastje Dan maar een verzoek per e-mail. Dat werkte wel, zelfs kwam er een excuus voor de gang van zaken aan de telefoon. Maar vervolgens raakte het CAK de aanvraag kwijt, waardoor hij nog een keer moest worden ingezonden. Kan gebeuren. En zo duurde het tot maart 2009 voor de afwijzing van het CAK kwam. Van de Ven ging in beroep en overlegde daarbij de bewijzen van haar medicijngebruik, plus een uitdraai van de lijst van het CAK waar de uitverkoren medicijnen op staan. Geen speld tussen te krijgen, zou je zeggen. Diabetes staat op de lijst, het medicijn Metformine ook en ze gebruikt het 365 dagen per jaar, ruim de 180 dus waar in de folder sprake van is. Het derde kastje Maar het antwoord laat zich raden. Met verwijzing naar gegevens die door de ziektekostenverzekeraar zijn verstrekt, legde het CAK het bezwaar naast zich neer. Voor Van de Ven was dat de start van een zoektocht naar het waarom. “Als iemand mij kan vertellen waarom ik geen gelijk heb, ben ik tevreden. Maar ik weet het nog steeds niet”, zegt Van de Ven. Haar conclusie was dat er iets mis moet zijn gegaan in het verstrekken van gegevens. Vandaar dat ze zich vervolgens ging verdiepen in hoe een en ander procedureel in z’n werk gaat. “We werken allebei niet meer, we hebben de tijd en ik wil het weten”, zegt ze.

Pagina [9]


Maar het College van Zorgverzekeraars, waar haar verzekeraar naar verwees, stuurde haar weer terug naar de verzekeraar, die in tweede instantie stelde dat ze bij het CAK moest zijn. Inmiddels was haar wel opgevallen dat de folder van het CAK is veranderd: in die van vorig jaar staat dat men de medicijnen meer dan 180 dagen per jaar moet gebruiken, in de nieuwe is sprake van dagdoseringen. “Het opvallende is dat het CAK in antwoorden refereert aan dagdoseringen. Maar in mijn geval gaat het om vorig jaar, toen de folder nog sprak van dagen.” Zou dat ermee te maken hebben?

Een ziekte waarvoor geen medicijnen bestaan De ziekte komt zo weinig voor, dat er nog geen medicijnen voor bestaan. “Er zijn in Nederland maar vijfhonderd mensen die het hebben. Het is kennelijk commercieel niet interessant om daar medicijnen voor te ontwikkelen”, zegt Duinhouwer. En dus moet hij leren leven met de gevolgen, zo goed en zo kwaad als dat gaat. Een jaar na zijn eerste val moest hij zijn werk als lasser opgeven, met nog een halfjaar te gaan tot zijn vroegpensioen. Inmiddels gaat spreken ook lastig: Duinhouwer heeft grote moeite zich verstaanbaar te maken.

De muur Van de Ven weet het nog steeds niet en daarom heeft zij haar zaak aan de bestuursrechter voorgelegd. Dat dat 41 euro kost, ach, dat kan er na al die postzegels en telefoongesprekken ook nog wel bij. Veel papier is er sindsdien heen en weer gegaan tussen de familie Van de Ven, de rechtbank, het CAK en diverse instanties en Van de Ven heeft het CAK ook toestemming gegeven om inzage te krijgen in haar medische gegevens. Het CAK volhardt echter in zijn standpunt en Henk en Mia van de Ven weten nog steeds niet waarom. De rechtbank mag nu een oordeel gaan vellen. “We zullen zien of ik nu eindelijk antwoord krijg”, besluit Van de Ven.

Raar is het wel En hij heeft hoge kosten. Bijvoorbeeld is de voortuin van zijn woning aangepast, omdat hij vrij makkelijk z’n evenwicht verliest. “Ik kan zomaar omvallen.” Verder werd de douche verbouwd, op eigen kosten. En eigenlijk heeft hij een driewielerfiets nodig, om nog enigszins zelfstandig te kunnen functioneren. “Ik werk in deeltijd als peuterleidster”, vertelt echtgenote Hannie Duinhouwer (59). “En ik wil daar graag nog een tijdje mee doorgaan.” De peperdure fiets bleek echter financieel niet haalbaar. Niet dat de 47 euro van de compensatie voor het eigen risico daar verandering in zou kunnen brengen, maar uiteraard heeft Duinhouwer wel een aanvraag ingediend. “We geven dat eigen risico natuurlijk ruimschoots uit. Er zijn dan wel geen medicijnen, maar Dick komt wel regelmatig bij de logopedist”, zegt Hannie Duinhouwer. Ze vindt het wrang dat haar man achter het net vist. “Ik heb nog gebeld met het CAK. Het is duidelijk dat we die compensatie niet krijgen, maar raar is het wel. Alsof dit geen chronische ziekte is die hoge kosten met zich meebrengt.”

Hoge kosten tellen niet mee Dick Duinhouwer (60) uit B. heeft als gevolg van een aandoening aan zijn hersenen veel extra kosten, die lang niet allemaal worden vergoed. En zelfs de compensatie eigen risico zit er niet in, want er zijn geen medicijnen tegen zijn kwaal. Twee jaar geleden was Dick Duinhouwer met vrienden op vakantie in de Belgische Ardennen, toen hij bij het zwembad zijn evenwicht verloor. Het was het eerste teken dat er iets mis was in zijn hoofd, heel erg mis zelfs. Na de nodige onderzoeken werd vastgesteld dat hij een vrij zeldzame aandoening heeft, waarbij zijn kleine hersenen langzaam maar zeker aan het verschrompelen zijn.

Pagina [10]


Alleen maar formele antwoorden

‘Laat de politiek het maar uitleggen’

Martien Fonteijn (77) uit V. gebruikt sinds bijna vijf jaar allerlei medicijnen om zijn prostaatkanker rustig te houden. Maar een compensatie voor het eigen risico zit er voor hem niet in. “Terwijl het hier om een levensbedreigende ziekte gaat.”

Bep Goossens-Van Langen (76) uit S. nam er geen genoegen mee dat ze geen compensatie eigen risico kreeg voor de middelen die zij als hartpatiënt gebruikt. Ze heeft inmiddels antwoord op de vraag waarom ze buiten de boot valt, “maar van het CDA heb ik nog niks gehoord.”

Hij is altijd kerngezond geweest en pillen heeft Martien Fonteijn nooit nodig gehad. Tot de droeve dag in maart 2005, toen bij hem de diagnose prostaatkanker werd gesteld. Zijn PSA-waarde bleek extreem hoog en sindsdien is hij permanent onder behandeling. Soms gaat het een tijdje redelijk goed, dan weer lijkt de ziekte zich opnieuw te manifesteren. “Eén ding is duidelijk: dit gaat nooit meer over”, zegt Fonteijn, “het is heel duidelijk een chronische ziekte, die elk moment weer kan toeslaan.” Grote verbazing In de folder die het CAK verspreidt, staat duidelijk dat kanker een van de ziektes is waarbij mensen in aanmerking komen voor de compensatie van het eigen risico. En dat Fonteijn er meer dan 180 dagen medicijnen voor slikt, is ook wel duidelijk. Tot zijn grote verbazing kreeg hij echter een afwijzing. Telefonische navraag bij het CAK leerde hem dat zijn medicijnen niet op een door de overheid vastgestelde lijst staan. “Maar waarom staat het dan zo in de folder?”, vraag Fonteijn zich af. Koud op m’n dak Het is hem inmiddels duidelijk dat hij niet aan de voorwaarden voldoet. “Het zal wel. Het CAK moet natuurlijk gewoon de wet uitvoeren, maar het kwam me wel heel koud op m’n dak.” Fonteijn loopt van controle naar controle en heeft de ene na de andere behandeling en zijn agenda staat vol met vervolgafspraken. Bij het CAK ontmoet hij weinig begrip hiervoor. “Je krijgt alleen maar van die formele antwoorden. Ik begrijp het wel, de werkdruk zal er wel hoog zijn, maar ik zou er ook liever helemaal niks mee te maken hebben. Maar het is niet anders. Ik probeer zo goed mogelijk te functioneren, maar het is wel een levensbedreigende ziekte. Ik weet niet hoelang het nog duurt.”

Het jaar 2002 was geen goed jaar voor Bep Goossens-Van Langen. Ze kreeg een stent en werd twee keer gedotterd, maar kreeg desondanks een hartinfarct. Sinds ze in 2003 nog een keer is gedotterd en een tweede stent kreeg, gaat het beter met haar, maar ze zit wel dagelijks aan medicijngebruik vast, waaronder Pravastatine en Nitroglycerine in sprayvorm. Aanvraag afgewezen Toen zij in de Nestor - het periodiek van de KBO las over de regeling van de compensatie van het eigen risico, leek het haar nogal voor de hand liggen dat zij daarvoor in aanmerking zou komen. Haar partner Kees Aarts, die diabetes heeft, kreeg het tenslotte ook, zelfs zonder erom te vragen. Maar haar aanvraag werd afgewezen, evenals het bezwaar, dat zij er onmiddellijk op liet volgen. Ik werd er niet wijzer van “Ik drink er echt geen kopje koffie minder om, maar ik wilde wel weten waarom ik de vergoeding niet kreeg”, verklaart Goossens de stappen die zij vervolgens zette. Omdat het CAK refereerde aan gegevens rond het medicijngebruik die door de ziektekostenverzekeraar zijn verstrekt, wendde zij zich tot haar verzekeraar, Achmea Zilveren Kruis. Die verwees echter terug naar het CAK, die over de lijst met medicijnen zou beschikken. “Maar het ging me niet meer om de 47 euro, waar het CAK over moest beslissen, ik wilde weten welke medicijnen ik precies had gehad. Dus heb ik weer de verzekeraar benaderd. Niet dat ik veel wijzer van werd, maar daar kreeg ik tenminste snel een reactie.” En toen bleef het weer stil Na een derde poging om helderheid te krijgen bij Achmea, zegde de verzekeraar toe het CAK te vragen de zaak schriftelijk goed uit te leggen, met een kopie

Pagina [11]


aan de verzekeraar. En toen bleef het weer stil. Zich opwinden is eigenlijk niet goed voor mevrouw Goossens, maar daar ontkwam ze op een gegeven moment echt niet meer aan. “Ik heb toen de Ombudsman gebeld. Daar kreeg ik te horen dat er honderden klachten zijn over het CAK. Dat je altijd een callcenter aan de lijn krijgt en nooit iemand die ergens wat van weet. Mijn telefoontje naar de Ombudsman heeft wel gewerkt: binnen een week werd ik gebeld door een medewerker van het CAK. Het was deze keer geen robot en hij nam een halfuur de tijd voor me. Het was een pittige discussie, waarin hij zich verontschuldigde dat hij zich aan de regels moest houden. En dat mijn medicijnen niet op de lijst van het CAK staan.” In het toilet kieperen Detail, zo ontdekte Goossens tijdens het gesprek: Nitroglycerine staat er wel degelijk op, maar zij gebruikt er niet genoeg van. “Ik gebruik het als ik het nodig heb. Kennelijk is het dus zo dat als ik het vier maal per jaar bestel en in het toilet kieper, ik wel de vergoeding krijg. Tja, wat moet je doen als je onrechtvaardig wordt behandeld? Mijn moeder zei altijd: je mag nooit beginnen met slaan, maar als je geslagen wordt, moet je terugslaan. Dat heb ik mijn kinderen ook weer geleerd. Misschien moet ik het zo oplossen, ze vragen er tenslotte om.” Het is te zot voor woorden Goossens weet nu waar de schoen wringt, maar daarmee is het verhaal niet afgelopen. “Het is een onrechtvaardige regeling die tot willekeur leidt: het ene medicijn wel, het andere niet. Ik ben daar kwaad over. Ik heb vroeger in de verpleging gewerkt en weet hoe het gaat. De pillenfabrikanten organiseren leuke uitstapjes voor huisartsen, als ze dan maar wel hún medicijnen voorschrijven. Daar ben je als patiënt dus afhankelijk van. Ik heb daarom Pieter Omzigt benaderd, die voor het CDA in de Tweede Kamer zit en die in de Nestor de regeling heeft uitgelegd. Hij gaat daar kennelijk over. Als mijn volksvertegenwoordiger niet voor mij opkomt, wie dan wel? Maar ik heb nog geen reactie gehad, ik zal ‘m nog eens een mailtje sturen. Want ik laat het er echt niet bij zitten. Het is te zot voor woorden: kijk eens wat al die brievenschrijverij en procedures aan mensuren kosten. Waarschijnlijk heel wat meer dan die 47 euro.”

Pagina [12]

Ziek genoeg, maar niet op de lijst Jaap Haven (60) uit J. is al bijna de helft van zijn leven ziek en slikt daarvoor dagelijks zes stuks medicijnen. Maar tot zijn verbijstering krijgt hij geen compensatie voor het eigen risico. “Ik zit echt niet te springen om deze ziekte.” Jaap Haven was 32 jaar oud toen hij voor het eerst rugklachten kreeg. Hij zou zich wel vertild hebben, dacht hij nog. Maar de klachten gingen niet weg en de pijn straalde door naar zijn voeten. Daarop werd geconstateerd dat hij te kampen had met een dubbele hernia. Niet fijn, maar de aandoening had tenminste een naam en was behandelbaar. De operatie slaagde, maar... de klachten bleven. De ziekte heeft een naam Haven weet nog wat de specialist zei toen hij weer op het spreekuur kwam: “Ik hoop niet dat het is wat ik denk dat het is.” Maar dat was het wel: de ziekte van Bechterew, een chronische reumatische aandoening aan de rugwervel. Wederom had de ziekte een naam, maar helaas geen al te beste. Haven heeft met de ziekte moeten leren leven. Hij heeft moeite met bewegen, krijgt snel last en is inmiddels ook voor 80 tot 100 procent afgekeurd. En sinds de ziekte is geconstateerd slikt hij medicijnen, de laatste jaren het middel Arcoxia. Plus vooral een hele reeks pillen om de bijwerkingen tegen te gaan. “De bloeddruk loopt op en ik heb ook maagzuurremmers nodig”, vertelt hij. Het klopt gewoon niet Geen wonder dat hij dacht in aanmerking te komen voor de compensatie van het eigen risico van 47 euro. Hij had begrepen dat hij er niks voor hoefde te doen en was dan ook verbaasd dat hij niks hoorde. “Ik besloot er daarom zelf maar achteraan te gaan en heb het CAK gebeld. Daar kreeg ik te horen dat mijn medicijnen niet op de lijst staan.” Ontevreden met dit antwoord, besloot Haven toch het formulier te downloaden, in te vullen en op te sturen. Maar wat hij eigenlijk al verwachtte, gebeurde: hij kreeg een afwijzing. “Ik heb er nog over gebeld, maar het heeft geen zin. Het medicijn staat niet op de lijst, hartelijk dank voor de moeite, dat is het antwoord. Wat moet ik er verder mee? Begrijp me goed, we kunnen ons redden en zonder


die 47 euro komen we er ook wel. Maar dat geldt niet voor iedereen. En daarbij: het klopt gewoon niet. Ik zit echt niet te springen om deze ziekte. Maar de buitenwereld is bikkelhard.”

Niet procederen om een koe Feiko Kruizinga (72) uit W. kent het klappen van de zweep bij de overheid. Hij is dan ook niet heel erg verbaasd dat hij geen 47 euro krijgt. Maar al met al vindt hij het wel een heel raar verhaal. Het is nu acht jaar geleden dat Feiko Kruizinga ’s nachts wakker werd met een pijn aan de borst, die naar achteren naar de schouders doortrok. Foute boel, dacht hij. De huisarts was het met hem eens en stuurde hem gelijk door naar het ziekenhuis. “Daar kwam ik op de intensive care aan het infuus te liggen. Na drie uur was de klacht voorbij”, vertelt hij. Wat bleek? Het was geen hartinfarct, zoals aanvankelijk werd verondersteld, maar een dichtgeslibde kransslagader. “Het was dus minder erg dan het leek.” Maar wel een waarschuwing. “Ik zocht al jaren een aanleiding om te stoppen met roken en die had ik toen.” En Kruizinga moest aan de pillen: bloeddrukverlagers, bloedverdunners en cholesterolverlagers. Standaardbrief met afwijzing Er ging hem een lichtje op toen zijn echtgenote Truus van het CAK de mededeling kreeg dat ze recht had op een compensatie van het eigen risico van 47 euro, want uit de begeleidende folder bleek dat hij daar wellicht ook voor in aanmerking kwam. Immers, hij heeft hartklachten en slikt structureel medicijnen. Hij deed een aanvraag bij het CAK, maar kreeg een nette standaardbrief met een afwijzing. Uiteraard ging hij in beroep, met overlegging van de lijst van medicijnen die hij dagelijks slikt. Maar ook daar kwam een afwijzing op: Kruizinga zou niet zijn ingedeeld in een farmaceutische kostengroep (FKG), zoals dat heet. Dat zou nogmaals door de ziektekostenverzekeraar zijn bevestigd. Zo ontstaat willekeur Maar Kruizinga houdt het graag simpel: zijn aandoening wordt genoemd in de lijst van het CAK en hij

slikt er meer dan 180 pillen per jaar voor. “Ik heb niet het gevoel dat ik dit alles al zeven jaar slik voor de lol”, schreef hij in het beroepschrift dat hij vervolgens richtte aan de rechtbank te Groningen. Maar toen kwam de grap: om beroep in te kunnen dienen, moest hij een bedrag van 39 euro aan griffierecht betalen. Kruizinga: “Het gaat natuurlijk om het principe, maar dit was echt te dol.” In een kort briefje aan de rechtbank schreef hij: “Hij die procedeert om een koe, geeft er een toe.” En daarmee was het beroep van de baan. Wat overblijft is de ergernis. “Ik ben tijdens mijn werkzame leven loco-secretaris geweest in diverse gemeentes, dus ik weet hoe de overheid te werk gaat. Je bedenkt eerst een mooie regeling en vervolgens ga je een dam opwerpen om te voorkomen dat mensen er gebruik van gaan maken. En zo ontstaat de willekeur.”

Geen medicijnen, wel veel kosten Dirk de Jager (69) uit R. ontdekte vier jaar geleden bijtijds dat er iets mis was met zijn prostaat. Sindsdien heeft hij luiers nodig, in verband met zijn incontinentie. Maar dat zijn geen medicijnen, dus betaalt hij de volle mep aan eigen risico. Wijs geworden door ervaringen van anderen, liet Dirk de Jager jaarlijks controleren of het goed ging met zijn prostaat. Het is zijn ‘geluk’ geweest, want vier jaar geleden bleek dat zich kanker aan het ontwikkelen was. “De prostaat is verwijderd, waarmee de kanker ook weg was”, legt De Jager uit. “Ik heb verder geen bestraling of niks gehad.” Nadeel: de ex-patiënt zou de rest van z’n leven luiers moeten gebruiken, want door de operatie was hij wel incontinent geworden. Ik blijf hier altijd mee zitten De luiers worden vergoed door de ziektekostenverzekeraar, waardoor De Jager het maximum van het eigen risico al snel bereikt. Het leek hem dan ook niet meer dan logisch dat hij in aanmerking zou komen voor de 47 euro compensatie van het eigen risico. “Het zijn dan wel geen medicijnen, maar mijn gebruik van luiers is behoorlijk chronisch te noemen. Ik blijf hier altijd mee zitten.”

Pagina [13]


Het is een hele rare zaak Al was de kans op succes niet al te groot, De Jager besloot de kwestie toch bij het CAK aan te kaarten. “Ik betaal maandelijks ongeveer 100 euro aan premie, plus nog eens jaarlijks dat eigen risico van 155 euro. Dat mag van mij wel wat minder. Ik heb daarom via internet een formulier gedownload en dat heb ik opgestuurd.” Maar het CAK maakte korte metten met zijn aanvraag: De Jager kreeg een afwijzing. “Het is een hele rare zaak. Ik heb echt niet om deze ziekte gevraagd. Er zijn waarschijnlijk duizenden mensen die in een vergelijkbare positie als ik zitten. Voor allerlei aandoeningen is er een tegemoetkoming, maar als je incontinent bent, vis je achter het net. Kennelijk zijn we een vergeten groep.”

Wat een verspilling Tuinman heeft het erbij laten zitten. “Het sop is de kool niet waard, ik ga echt geen 39 euro betalen om naar de rechter te gaan.” Wel vindt hij dat de regeling op de helling moet. Niet eens zozeer vanwege de 47 euro - genoeg voor een avondje kroeg - maar vanwege de verspilling. “Kijk eens wat al dit gedoe kost: de brieven, de bezwaren, de rechtszaken en ga zo maar door. Laat ze dat geld in de gezondheidszorg pompen, daar is het veel beter op z’n plek.”

‘Pomp het geld in de gezondheidszorg’

‘Daar heb je die Cools weer’

Ger Tuinman (64) uit O. heeft geen zin om naar de rechter te stappen. Maar raar is het wel, want sinds de ingreep aan zijn hart gebruikt hij een behoorlijke hoeveelheid medicijnen. “Van die 47 euro zou je toch lekker een avondje naar het café kunnen”, grapt hij.

John Cools (61) uit G. gebruikt al jaren vele medicijnen en als gevolg van zijn handicap heeft hij daarnaast ook nogal wat extra kosten. Toch vist hij achter het net. “Als ik het CAK opbel, doen ze daar alsof ik niet goed snik ben.”

Ger Tuinman gaat zich niet druk maken. Dat heeft hij zijn hele leven al niet gedaan en misschien is dat ook wel de reden dat hij in augustus 2004 naar het ziekenhuis moest, om een aantal stents in de kransslagader te laten plaatsen. Hij werkte dertig jaar als zelfstandig groothandelaar in bloemen. “Vroeg op, naar de veiling, een hectisch leven”, schetst Tuinman. Met het akkefietje aan zijn hart kwam er een eind aan dat bestaan. Sinds hij is opgekrabbeld, rijdt hij nog ongeveer twintig uur een lijndienst in het streekvervoer. “Het is leuk werk en ik had nog geen zin om niks te gaan doen.” Een vreemde gang van zaken Uiteraard werd hij lid van de bond en zo las hij over de mogelijkheid om compensatie te krijgen voor het eigen risico. Maar op de aanvraag kwam een afwijzing en op het bezwaar een brief dat hij volgens de gegevens van de ziektekostenverzekeraar niet was ingedeeld in farmaceutische kostengroep (FKG), zoals dat heet. En dat vindt Tuinman vreemd. Want

Pagina [14]

hoe kan de verzekeraar dat weten? “Ik ben op een gegeven moment overgestapt naar een andere verzekeraar. Hoe kan die mijn ziektegeschiedenis kennen?” Op die vraag heeft hij van het CAK geen duidelijk antwoord gekregen.

Het leven van John Cools kreeg ik 1965 een ingrijpende wending, toen hij als gevolg van een voedselvergiftiging een hersenbeschadiging opliep. Sindsdien is hij gehandicapt: hij heeft moeite met zijn evenwicht en hij spreekt langzaam en soms onduidelijk. Als hij zijn evenwicht verliest en valt, wil dat nogal eens schade opleveren. Een kapotte bril, schade aan het meubilair, van die dingen. Te veel medicijnen om op te noemen In de loop van de jaren zijn daar nog eens nierproblemen, benauwdheid, een te hoog cholesterol en een hoge bloeddruk bijgekomen. Hij is jarenlang voor 50 procent afgekeurd geweest, tot werken echt niet meer ging. Sinds acht jaar zit hij volledig in de WAO. De medicijnen die hij slikt: het zijn er haast te veel om op te noemen, maar toen Cools een aanvraag deed bij het CAK om zijn eigen risico gecompenseerd te krijgen, kreeg hij een nette brief terug dat het er niet inzat. Uiteraard maakte hij hier bezwaar tegen, maar ook dat werd afgewezen. “Het is heel


raar: mijn vrouw heeft borstkanker gehad, maar is weer volledig aan het werk. Zij heeft de 47 euro wel gekregen. Waarom ik niet?” Het is hem wel duidelijk: om wat voor reden dan ook staan zijn medicijnen niet op de lijst. “Dat is volgens de letter van de wet, maar het CAK zou ook volgens de geest van de wet kunnen handelen”, zegt Cools. “Ik krijg te horen dat ik maar een beroep moet doen op de bijzondere bijstand.” Zijn de regels al veranderd? Cools neemt er geen genoegen mee. “Ik heb bij Philips jaren in de ondernemingsraad gezeten en daar heb ik geleerd mondig te zijn, ondanks mijn handicap.” Dus hangt hij nog regelmatig bij het CAK aan de telefoon. Niet omdat hij nog steeds niet heeft begrepen dat zijn medicijnen niet op de lijst staan. “Nee, dat weet ik wel. Elke keer zeggen ze dat zij de regels niet maken, maar alleen uitvoeren. Daarom bel ik elke paar maanden om te vragen of de regels al veranderd zijn. Inmiddels kennen ze me wel: daar heb je die Cools weer. En ze denken dat ik niet goed wijs ben, door mijn manier van spreken. Maar ik ben hbo-geschoold. Ik ga hiermee door omdat het een oneerlijke regeling is. Het gaat om het principe, allang niet meer om die 47 euro. Maar ik ben de enige niet, er zijn heel wat mensen die het goed zouden kunnen gebruiken. Daarom blijf ik doorzeuren.”

Ook chaos rond eigen bijdrage AWBZ Andrea Schaaphok (58) uit L. had niet alleen te maken met trammelant rond de compensatie eigen risico. Ook de inhouding eigen bijdrage van de AWBZ van haar schoonouders was een chaos. “Elk overzicht ontbreekt.” Het lijkt een niet al te ingewikkelde klus: elke maand de eigen bijdrage voor het verblijf in een verpleeghuis in rekening brengen. Maar voor het CAK is het een brug te ver, moet Andrea na ruim twee jaar bellen en brievenschrijverij concluderen. Er klopt niets van Andrea’s schoonouders verbleven in een verpleeghuis, toen zij in augustus 2007 het bericht kreeg

dat het CAK de inning van AWBZ-kosten van de ziektekostenverzekeraar zou overnemen. Het CAK hield hiervoor het grootste deel van de AOW -uitkering in en stuurde een factuur voor het restant van de kosten. “Vanaf het eerste moment klopten de bedragen niet. Ook werd er soms niks in rekening gebracht, dan weer twee maanden in één maand. Er komt wel een specificatie, maar daar kun je niet uit opmaken om welke maanden het gaat. Als je dan gaat bellen, krijg je iemand van een callcenter, die er niets van begrijpt.” Toen zij een keer de belofte kreeg dat ze werd teruggebeld, gebeurde dat niet. “Dan wordt er gezegd dat ze mij niet thuis troffen, maar dat is echt niet waar. Uiteindelijk heb ik mijn mobiele nummer maar gegeven, maar toen belden ze toen ik de spullen niet bij de hand had.” Naar de Ombudsman Ondertussen had Andrea het ook aan de stok met het CAK rond de verpleegkosten van haar pleegvader. Die verbleef in september 2007 tien dagen in een verpleeghuis, waarna hij overleed. Tot haar verbazing ontving ze rekeningen voor oktober en november, maar niet voor die tien dagen. Na meerdere aan haar overleden pleegvader gerichte brieven, richtte Andrea zich tot de Ombudsman. Dat werkte. Althans, ze kreeg een kloppende rekening, maar die was wederom gericht aan de overledene. Toen ze daarover weer ging bellen, kreeg ze een nieuwe rekening. Die werd echter afgeboekt van de rekening van haar schoonvader. “Hoe ze daar bij komen, geen idee!”, zegt Andrea. De chaos had zodanige vormen aangenomen dat zij een heuse case manager kreeg toegewezen. “En daarna nog een en nog een. Ik heb er drie versleten.” Na heel veel bellen en zeuren is dat hoofdstuk eindelijk afgesloten. Het is een gepuzzel Maar Andrea is nog lang niet klaar met het CAK Haar schoonmoeder leeft inmiddels niet meer, maar in de betalingen van de eigen bijdrage van haar schoonvader ontbreekt nog altijd de regelmaat. “Het CAK slaat regelmatig een maand over, dan weer krijg ik er twee. Het is altijd een heel gepuzzel. Het gaat soms een tijdje goed, maar laatst was er opeens weer ruim driehonderd euro te weinig afgeschreven. Wat blijkt dan: ze hebben twee rekeningnummers door elkaar gehaald. Ik kreeg toen de vraag of ik het verschil maar even wilde overmaken.

Pagina [15]


Nou, mooi niet dus, want dat raakt gegarandeerd zoek. Stuur maar een acceptgiro, zei ik toen. En dat gaat dan weer wel goed, die had ik de volgende dag in huis.” De vriendelijkheid is ver te zoeken En de compensatie eigen risico? Ach, dat is het volgende dossier. Andrea heeft een reumatische aandoening en gebruikt verschillende medicijnen o.a. voor astma en schildklier. Bovendien komt ze geregeld bij de fysiotherapeut. Inmiddels is ze erachter dat de medicijnen die zij slikt niet op de lijst van het CAK staan, of dat ze er te weinig van slikt. Maar ook dat kostte de nodige telefoongesprekken, waarbij de vriendelijkheid soms ver te zoeken was. “Ik had er gewoon geen recht op en hoefde het verder ook niet te proberen, want dat had geen enkele zin”, zegt Andrea. “Het lijkt erop dat het CAK totaal niet op z’n taak is berekend. Je moet er niet aan denken dat deze organisatie ook belast wordt met de uitvoering van de compensatie van het vervallen van de belastingaftrek voor bijzondere ziektekosten.”

dan toe elke maand een nota kreeg van 86,04 euro. Ze diende een bezwaarschrift in. Daarop ontstond een eindeloos gekrakeel tussen instanties, waarbij Lydia Baalemans en haar man Piet (62) al snel het spoor bijster raakten. Op 12 januari 2009 vond ze het welletjes. “Ik heb toen betaald wat ik moest betalen: 86,04 euro. Ik dacht dat daarmee de kous af was, maar ik kreeg alsnog een incassobureau op de stoep”, vertelt ze. En dat was niet zomaar tevreden. Naast de 153,45 euro kwam er ook nog eens 68,05 rente en incassokosten bij. Een klein misverstandje Moe geworden van al het gedoe, besloot Baalemans het gevraagde bedrag toch maar te betalen, aan het CAK. Dat wil zeggen: de 153,45 euro, want om die rente en incassokosten had ze zeker niet gevraagd. Zíj had immers het bureau niet ingeschakeld? “Het betekende wel dat ik twee keer betaalde voor de maand mei, maar dan was ik er in ieder geval vanaf”, aldus Baalemans. Maar dat was een klein misverstandje. Het bureau wilde ook nog geld zien, de incassokosten. “Natuurlijk heb ik daar bezwaar tegen gemaakt. Maar bij het bureau zeiden ze dat als ik gelijk had, ik die kosten maar bij het CAK moest verhalen.” En zo betaalde ze ook die kosten.

Dan maar liever dubbel betalen Lydia Baalemans (61) uit A. hoeft niet bij het CAK aan te kloppen voor de compensatie eigen risico. Maar zij heeft met het CAK te maken voor de eigen bijdrage in de zorg en dat is misschien nog wel veel erger. “Het CAK is totaal doof voor argumenten.” Huishoudelijk werk is voor Lydia Baalemans maar beperkt mogelijk, omdat ze nogal wat mankeert. Ze is hartpatiënt, heeft een pacemaker, reuma, osteoporose en heeft al twee keer een gebroken ruggenwervel gehad. Haar probleem is niet het verkrijgen van een compensatie voor het eigen risico, maar de betaling van de eigen bijdrage voor de huishoudelijke hulp die de familie drie uur in de twee weken krijgt. Sinds 2007 is het CAK verantwoordelijk voor de inning hiervan. Eindeloos gekrakeel Bij Baalemans ging het goed tot mei 2008. Ze moest opeens 153,45 euro betalen, terwijl ze tot

Pagina [16]

Wat moet je anders? En dat geldt ook voor de maanden juni, juli en augustus 2008, waarin de familie helemaal geen huishoudelijke hulp kreeg. Piet Baalemans: “We kregen op een gegeven moment een andere thuiszorgorganisatie. In de overgang tussen die twee hebben we toen drie maanden geen zorg gekregen, maar wel rekeningen voor de eigen bijdrage. Die hebben we ook maar betaald, wat moet je anders?” Er kwamen nota’s van respectievelijk 218,47 euro, 86,04 euro en 43,02 euro. De familie Baalemans betaalde ze allemaal. Wel gingen er nog de nodige brieven naar het CAK. Vriendelijk: ‘hallo lieve mensen’, soms boos: ‘hebben jullie soms analfabeten in dienst’, een enkele keer cynisch: ‘allereerst wil ik u bedanken dat u de incassodienst hebt ingeschakeld’ en dan weer moedeloos: ‘weet u, ik word hier zo moe van. Om altijd maar wéér uit te leggen. Ik ben hartpatiënt. Ik denk dat ik alle media die er zijn maar ga inlichten.’ “Het CAK is totaal doof, je krijgt helemaal geen vat op die mensen”, vat Piet Baalemans samen.


4. Conclusies een aanbevelingen Conclusies en aanbevelingen > De regeling is een onwerkbaar monstrum > Ons voorstel is eenvoudiger, eerlijker en goedkoper

Conclusie Op basis van de gemelde ervaringen van onze leden die met het CAK van doen kregen bij de aanvraag voor de Compensatie Eigen Risico bij Zorgverzekeringen, kunnen we niet anders dan concluderen dat deze regeling een onwerkbaar monstrum is geworden. De regelgeving zelf roept heel veel misverstanden op en kent allerlei discutabele selectiecriteria om al dan niet in aanmerking te komen voor de compensatie. Daarnaast is de uitvoering van deze regeling door het CAK volstrekt onder de maat. Sterker nog: het is gewoon niet acceptabel voor een uitvoeringsorgaan. Alhoewel een deel van deze uitvoeringsproblematiek wordt veroorzaakt door de wijze waarop de regeling is vormgegeven, pleit dat het CAK allesbehalve vrij. Als uitvoeringsinstelling heeft het CAK ook de taak om, indien een regeling feitelijk onuitvoerbaar blijkt te zijn of volstrekt ongewenste resultaten oplevert, dit te melden bij de verantwoordelijke Minister. In dit geval de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, dhr. A. Klink. Door de (hoe goed waarschijnlijk ook bedoelde) regelgeving en criteria komen de burgers die zelf een aanvraag indienen (dus waarbij niet automatisch de zorgverzekeraar de benodigde gegevens heeft doorgegeven aan het CAK), terecht in een Kafkaiaanse mallemolen. Dat is de Nederlandse samenleving onwaardig! De meeste burgers haken daarom murw geslagen af. Ze laten het er maar bij zitten als het CAK hun verzoek om in aanmerking te komen voor de CER, afwijst! Dat de griffiekosten 39 euro bedragen om de zaak überhaupt bij de rechtbank aanhangig te kunnen maken, terwijl de Compensatie 50 euro bedraagt, helpt daarbij natuurlijk ook niet echt!

Uitgangspunt zou hier toch het rechtvaardigheidsbeginsel dienen te zijn! Het meest wrange is nog dat de betrokken burgers, die vaak ernstig ziek zijn (soms zelfs terminaal!) geen erkenning krijgen van hun ziek zijn. Dat bewerkstelligt een volstrekt onnodige psychische schade bij de betrokkenen en geeft frustratie over de wijze waarop in onze maatschappij wordt omgegaan met de belangen van (zieke) burgers. En dan vragen politici zich af hoe het toch kan dat de burger zich steeds meer afkeert van de politiek en overheidsinstellingen! Als laatste constateren we dat de regeling zelf als zodanig ook zijn doel volstrekt voorbij schiet. De totale uitvoeringskosten van de regeling Compensatie Eigen Risico door zorgverzekeraars en het CAK bedragen een veelvoud van het bedrag dat uiteindelijk in zijn totaliteit wordt uitgekeerd aan de betrokken burgers wiens aanvraag wel wordt gehonoreerd!

Aanbeveling FNV Bondgenoten is van mening dat de huidige regeling op de kortst mogelijke termijn beëindigd dient te worden. Een voorstel hoe dan om te gaan met deze situatie vindt u aangegeven in de brief die FNV Bondgenoten hierover heeft geschreven aan de Vaste Commissie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport van de Tweede kamer. Deze brief is in dit zwartboek opgenomen als bijlage 1. Wij doen een voorstel dat bij invoering ervan leidt tot: 1. een eerlijke, eenvoudige en duidelijke compensatieregeling voor aantoonbaar chronisch zieken en gehandicapten; 2. een eenvoudige en goedkope wijze van uitvoering (door de zorgverzekeraars); 3. controleerbaarheid voor de Inspectie indien noodzakelijk of gewenst; 4. een positieve bijdrage aan het zoveel mogelijk beperken van het gebruik van de Zorgverzekering zelf!

Pagina [17]


Gezien de voordelen die het voorstel van FNV Bondgenoten voor alle betrokkenen (de burgers, het CAK, de zorgverzekeraars en de beperking van het gebruik van de zorgverzekering) heeft, is het niet voorstelbaar dat aan dit voorstel niet met voorrang uitvoering wordt gegeven. Vooral ook bezien in de Kabinetsafspraak van september jongstleden bij de behandeling van de Miljoenennota, waarbij een twintigtal werkgroepen aan de slag moeten om de invulling van de bezuinigingsdoelstelling vorm te geven. Het voorstel van FNV Bondgenoten voldoet aan alle hiervoor gestelde criteria, Het wordt eenvoudiger, eerlijker en vooral goedkoper! Een bijkomend voordeel is dat het CAK alle aandacht kan richten op de uitvoering van de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg). Deze wet zou vooral in 2010 tot grote uitvoeringsproblemen kunnen leiden. Alleen al daarom moet de uitvoering van het voorstel van FNV Bondgenoten op zo kort mogelijke termijn plaatsvinden.

Pagina [18]


5. Samenvatting > De regeling is een onwerkbaar monstrum > De uitvoering van de regeling is ver onder de maat > Burgers die zelf een aanvraag indienen, komen terecht in een Kafkaiaanse mallemolen > De regeling schiet zijn doel voorbij en is veel te duur De Regeling Compensatie Eigen Risico Zorgverzekeringen, zoals die met ingang van 2008 in werking is getreden, is een onwerkbaar monstrum geworden. De regelgeving zelf roept heel veel misverstanden op en kent allerlei discutabele selectiecriteria om al dan niet in aanmerking te komen voor de compensatie. De uitvoering van deze regeling door het CAK is volstrekt onder de maat, sterker nog, gewoon niet acceptabel voor een uitvoeringsorgaan. Zorgverzekeraars geven niet altijd automatisch de gegevens door naar het CAK. Burgers moeten dan zelf een aanvraag indienen. Wie dat doet, komt terecht in een Kafkaiaanse mallemolen. De meesten laten het er daarom maar gewoon bij zitten als het CAK hun verzoek, om in aanmerking voor de CER te komen, afwijst! Dat de griffiekosten 39 euro bedragen om de zaak überhaupt bij de rechtbank aanhangig te kunnen

maken, terwijl de Compensatie 50 euro bedraagt, helpt daarbij natuurlijk ook niet echt! Het meest wrange is nog dat de betrokken burgers, die vaak ernstig ziek zijn (soms zelfs terminaal!) geen erkenning krijgen van hun ziek zijn. Wat een volstrekt onnodige psychische schade bij de betrokkenen bewerkstelligt. Het levert bovendien veel frustratie op over de wijze waarop in onze maatschappij wordt omgegaan met de belangen van (zieke) burgers. En dan vragen politici zich af hoe het toch kan dat de burger zich steeds meer afkeert van de politiek en overheidsinstellingen! Als laatste constateren we dat de regeling zelf als zodanig ook zijn doel volstrekt voorbij schiet. De totale uitvoeringskosten van de regeling Compensatie Eigen Risico door zorgverzekeraars en het CAK bedragen een veelvoud van het bedrag dat uiteindelijk in zijn totaliteit wordt uitgekeerd aan de betrokken burgers wiens aanvraag wel wordt gehonoreerd! De huidige regeling is een onwerkbaar monstrum. FNV Bondgenoten komt met een alternatief dat eenvoudiger, eerlijker en goedkoper is.

Pagina [19]


Bijlage Postadres Postbus 9208, 3506 GE Utrecht

De leden van de Vaste Commissie

UGO T

0900 9690 (lokaal tarief)

F

030 66 30 000

Volksgezondheid, Welzijn en Sport www.fnvbondgenoten.nl T.a.v. De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Datum

Doorkiesnummer

15 september 2009

0495 – 433199

Ons kenmerk

09258WBc.cvh Onderwerp

Overleg Vaste Commissie d.d. 23 september 2009, onderwerp Compensatie Eigen Risico (CER) betreffende de zorgverzekering

Geachte leden van de Vaste Commissie Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Namens FNV Bondgenoten willen wij graag de Regeling Compensatie Eigen Risico (CER) onder uw aandacht brengen. Wij willen u een voorstel doen om de door ons geconstateerde problematiek op te lossen. De Regeling Compensatie Eigen Risico (CER) is onderdeel van de Zorgverzekeringswet (artikelen 18a en 118a, het Besluit zorgverzekering (artikel 3a.1) en de Regeling zorgverzekering (artikelen 2.41, 7.4a en 8.3). De uitvoering hiervan is opgedragen aan het CAK. De afgelopen maanden heeft onze Vakorganisatie een groot aantal klachten ontvangen over de wijze waarop de uitvoering van de CER plaatsvindt. Een groot deel van deze klachten heeft niet alleen betrekking op de wijze waarop het CAK deze regeling uitvoert, maar ook op de schijnbare willekeur van de Regelgeving zelf. Deze is voor niet-ingewijden, c.q. de belanghebbenden zelf, niet te begrijpen. Ten eerste is niet uit te leggen dat de compensatie alleen geldt voor bepaalde chronische ziekten en niet voor vele andere, net zo aantoonbare, chronische ziekten. Ten tweede constateren wij dat bij de uitvoering een veelheid aan fouten wordt gemaakt, wat leidt tot veel (vaak onnodige) bezwaar- en beroepsprocedures en onnodig lange doorlooptijden. Ten derde ontvangen wij veel klachten over bejegening van belanghebbenden door het CAK. Gezien het grote aantal klachten, wilden wij u aanvankelijk vragen om de huidige Regelgeving eens goed tegen het licht te houden. Maar verdere discussie over de oorspronkelijke bedoeling van de Regeling heeft er toe geleid dat we u het navolgende willen voorleggen:

Pagina [20]


Waarom is er een Compensatie regeling? De CER is bedoeld om compensatie te bieden aan burgers, die vanwege een chronische ziekte, gebrek en/of handicap te maken hebben met bovenmatige extra kosten. Deze hogere kosten werken door in het eigen risico bij de zorgverzekering van 155 euro. Deze compensatie bedraagt in 2009 50 euro. Dit is berekend op basis van het vastgestelde eigen risico van 155 euro minus het gemiddelde risico van de Nederlandse burger, zijnde 105 euro. De oorspronkelijke bedoeling van deze compensatie is verwerkt in de huidige (bovengenoemde) regelgeving zoals die nu door het CAK wordt uitgevoerd. Maar de huidige regelgeving is een monstrum geworden en is volstrekt onbegrijpelijk voor de belanghebbenden. (Dit ondanks de pogingen van het CAK om een en ander door middel van brochures en andere informatievormen te verduidelijken.) Schrijnend is het gegeven dat slechts een deel van de (erkende) chronische ziekten recht geeft op de compensatie. Daarnaast is ook het medicijngebruik (beter gezegd de werkzame stof daarvan) bepalend voor het recht op compensatie. Daardoor vallen veel belanghebbenden, ondanks het feit dat zij zeer hoge kosten voor medicijngebruik hebben, toch buiten de Regeling. Er wordt in deze Regelgeving gediscrimineerd tussen ziekte A en ziekte B. De ene wel en de andere niet. Ondanks dat beide chronische ziekten erkende ziekten zijn, wordt er dus verschil gemaakt. Wij begrijpen dat er financiële redenen zijn om de aanspraak op deze compensatie te beperken. Maar de wijze waarop dat nu gebeurt, is volgens ons volstrekt verwerpelijk, zeker gezien vanuit de belanghebbende burger. Daarnaast zijn de uitvoeringskosten van deze Compensatieregeling voor het CAK (en de Zorgverzekeraars) waarschijnlijk hoger dan het totaalbedrag dat aan de belanghebbenden wordt toegekend en uitgekeerd. En daarbij laten we de extra kosten die gemaakt worden in verband met bezwaarschriften, vervolgprocedures bij de rechtbank, et cetera, nog buiten beschouwing. Op basis van de bovenstaand beschreven situatie, willen wij u het navolgende in overweging geven. 1. Beëindig de huidige Regelgeving Compensatie Eigen Risico zorgverzekeringen met ingang van 1 januari 2010. 2. Laat met ingang van 1 januari 2010 een nieuwe Regeling Compensatie Eigen Risico ingaan. De berekeningswijze van het compensatiebedrag kan wat ons betreft dezelfde basis houden als in de huidige regelgeving. 3. Deze Regeling dient zich te beperken tot het vastleggen van het recht op compensatie voor die burgers, die vanwege een aantoonbare chronische ziekte, gebrek en/of handicap te maken hebben met aantoonbare bovenmatige extra kosten. 4. Deze compensatie beoogt de hogere kosten, (vanwege ziekte, gebrek en/of handicap) die weer doorwerken in het eigen risico bij de zorgverzekering, te compenseren. 5. Geef de Zorgverzekeraars met ingang van 1 januari 2010 de taak om de nieuwe Compensatieregeling uit te voeren. 6. Indien gewenst, kan de Inspectie de taak krijgen om er op toe te zien dat de Zorgverzekeraars deze taak goed uitvoeren. Uiteraard zijn wij graag bereid om voor uw Commissie dit voorstel nader toe te lichten.

Pagina [21]


FNV Bondgenoten stelt op dit moment een zwartboek samen op basis van de klachten die onze leden de afgelopen maanden aan ons kenbaar hebben gemaakt. Mocht u nog twijfels hebben of de huidige Regelgeving Compensatie Eigen Risico ‘op de schop moet’, dan adviseren wij u om kennis te nemen van de ervaringen van onze leden met deze Regelgeving. Medio oktober ontvangt u van ons dit zwartboek. Tijdens het maken van dit zwartboek is ons duidelijk geworden hoe diep iets ogenschijnlijk simpels, kan ingrijpen in de privé-sfeer van belanghebbenden. We spreken de wens uit dat uw Commissie haar taak om ook de zwakkeren in onze samenleving recht te doen, met verve zal oppakken. En dat met ingang van het nieuwe jaar, ook de burgers die elke dag weer de gevolgen ondervinden van hun chronische ziekte, gebrek en/of handicap, voor wat betreft dit onderwerp, weer met een schone lei kunnen beginnen. Hoogachtend,

W. Banning, Bestuurder Uitkeringsgerechtigden en Ouderen

Pagina [22]


Pagina [23]


Colofon: Dit is een uitgave van de Stichting FNV Pers i.o.v. FNV Bondgenoten Opmaak en druk: FNV Bondgenoten Oplage: 125 November 2009 34207

Pagina [24]

Zwartboek CAK. Wat er misgaat bij de uitvoering Regeling Compensatie Eigen Risico bij Zorgverzekeringen door het CAK. Zwartboek CAK - November 2009

Recommend Documents