ZSM! Zen Spirit Magazine Voorjaar 2014 ZSM!6

ZSM!6

ZSM! Zen Spirit Magazine Voorjaar 2014

1


Voorwoord Met veel genoegen presenteren wij het eerste Zen Spirit Magazine van 2014. Het thema is Sangha en als ooit een thema de lading heeft gedekt dan is het wel in deze ZSM. Niet alleen vanwege de inhoud, maar vooral ook omdat het tot stand gekomen is door een gezamenlijke inspanning; een echt Zen Spirit Sangha project! We wensen je veel leesplezier en hopelijk ook de inspiratie om een actief onderdeel te zijn en te blijven van onze mooie Sangha!! De ZSM-redactie.

afbeelding cover: The Turnip , door Sengai (18e eeuw) Tekst:

ZSM!6

A turnip and a monk in meditation Are best when they sit well

2


Gesprek met Irène Sensei over Sangha Om me voor te bereiden op het gesprek met Irène Sensei over “wat is Sangha?”, “wat betekent Sangha voor jou?”, was ik in Wikipedia gedoken en had daar onder meer de volgende informatie uitgehaald: Sangha (wordt uitgesproken als san-gaa) (pali en sanskriet) is een belangrijk begrip in het boeddhisme.

De Sangha is één van de 'Drie Juwelen' (Tiratana) in het boeddhisme, waar elke boeddhist toevlucht in neemt. Het heeft een centrale rol in alle boeddhistische religies en stromingen. In de meest ware betekenis van het woord verwijst het naar alle wezens die een bepaalde graad van verlichting behaald hebben. In het Theravada bestaat de Sangha uit de vier soorten verlichte personen: de Sotapanna, Sakadagami, Anagami en Arahant. In het Mahayana behoren ook de Bodhisattvas tot de Sangha. Leken kunnen ook lid zijn van deze 'echte' Sangha. Monniken die (nog) geen graad van verlichting bereikt hebben, vallen buiten deze meest essentiële betekenis van het woord Sangha. In een meer dagelijks gebruik van het woord Sangha verwijst het naar de Bhikkhu-Sangha ofwel de Orde van Boeddhistische Monniken. De Bhikkhuni-Sangha is de Orde van Boeddhistische Nonnen. Als het woord op deze manier gebruikt wordt horen de leken, ook al zijn ze verlicht, niet tot de Sangha. Ze zijn immers geen monnik of non en hoeven zich dus ook niet aan die regels en conventies te houden waar monniken en nonnen zich wel aan dienen te houden. De Sangha van boeddhistische monniken en nonnen bestaat al meer dan 2500 jaar en is waarschijnlijk de oudste instelling ter wereld. Tegenwoordig wordt in de westerse landen het woord Sangha vaak gebruikt om losjes te verwijzen naar alle boeddhisten, of een groep leken en/of monniken die regelmatig met elkaar contact onderhoudt, te vergelijken met het woord 'parochie'. Dit is niet de traditioneel gangbare betekenis van het woord in Azië, maar kent eveneens zijn bronnen in de Pali-canon; bijvoorbeeld Anguttara-Nikaya. Vanzelfsprekend geldt voor de betekenis van Sangha als het derde juweel voor toevlucht dat pakweg het 'Arya sangha' niveau hier veel meer op de voorgrond staat dan het niveau van 'een gemeenschap van boeddhisten'.

Tot zover Wikepedia.

Nu is wat op Wikepedia staat natuurlijk niet “de waarheid”, iedereen kan er in/op zetten wat hij of zij wil. Hieronder volgt een samenvatting van het gesprek met Irène Kaigetsu Sensei.

Op zich is het een kunstmatige scheiding, want in wezen is de hele wereld een Sangha, aldus Irène Sensei. Je kunt het begrip Sangha op verschillende niveaus bekijken, aldus Irène Sensei.

ZSM!6

Irène Sensei herkende de verschillende definities uit Wikipedia niet, vooral “alleen diegenen die een bepaalde graad van verlichting hebben bereikt”, want “wat is verlichting en is niet iedereen verlicht??” Oorspronkelijk betekende Sangha de groep monniken en nonnen rond de Boeddha. Voor Irène Sensei is de verbinding met een spiritueel leider en elkaar als groep belangrijk, er ontstaat continuïteit in de Sangha door deze verbinding. Dat betekent dat een willekeurige meditatiegroep niet per definitie ook een Sangha is. Zo zijn we in Groningen in 2004 begonnen als een meditatiegroep die heel organisch is uitgegroeid tot een echte Sangha.

3


Zo is Sangha één van de 3 treasures of juwelen: de Boeddha, Dharma en Sangha. De historische Boeddha kunnen we zien als ons voorbeeld, de Dharma als de leer van de Boeddha en daarmee het pad en de Sangha als de mensen die dit pad samen gaan. Daarnaast staat Boeddha ook voor de eenheid, de absolute werkelijkheid en Dharma voor het perspectief van het alledaagse en voor veelheid. De Sangha is dan het overstijgende begrip (de Apex van Genpo Roshi), omarmt zowel Boeddha als Dharma en staat voor harmonie tussen eenheid en veelheid. Berni Glassman, de leraar van Joan Halifax Roshi, beschrijft de 3 treasures nog weer anders: respectievelijk als Not knowing, Bearing witness en Compassionate or healing action. Wij als deelnemers aan de Zen Spirit Sangha belichamen zowel de Boeddha als de Dharma. Sangha ontstaat en kun je niet bewerkstelligen. Net als bij familie ontstaat er door de bloedlijn een onderlinge verbondenheid door dik en dun. De Zen Spirit Sangha is groter dan alleen de dinsdagavond meditatiegroep. Veel mensen uit de rest van Nederland doen regelmatig mee aan retraites van Zen Spirit met Irène Sensei. Er zijn nu ook plannen om een afdeling van de Sangha in de regio Arnhem-Nijmegen te beginnen. Als start geeft Sensei in het voorjaar een zencursus in Arnhem, die georganiseerd wordt door Willem Woertman, die verderop in dit nummer vertelt wat sangha voor hem betekent. In de periode van de Kanzeon Sangha (Genpo Roshi) deed Irène heel veel sesshins en 'monthlongs' bij haar leraar zowel in Nederland als in Polen, Duitsland, Frankrijk, Engeland en uiteraard in Amerika. Er was continuïteit in de Sangha in Nederland door verbinding met andere Nederlandse en Europese leerlingen van hem en door gezamenlijke beoefening. In verschillende plaatsen waren Kanzeon meditatiegroepen bijvoorbeeld in Amsterdam met Nico Tydeman Sensei, in Den Haag met Kees vd Bunt en in Nijmegen met Irène. Van 1995 – 2001 woonde Irène in Kanzeon Zen Center in Salt Lake City en trainde daar met de plaatselijk sangha rond Genpo Roshi. Elk jaar was er in januari een grote internationale Maha Sangha Gathering op Ameland, waar veel dharma vriendschappen ontstaan zijn. Nu heeft Irène Sensei regelmatig contact met haar leraar Joan Halifax Roshi in Amerika, via skype en telefoon. Ze ging de afgelopen 15 jaar natuurlijk al elk jaar naar Upaya, en voelt zich dan ook daadwerkelijk verbonden met deze Sangha, temeer omdat ze daar nog steeds elke zomer les geeft. Voor mij was het gesprek met Irène Sensei verhelderend, juist door de nadruk op de verbondenheid met een spiritueel leider. Deze zorgt voor continuïteit en onderlinge verbondenheid tussen de leden van de Sangha. Irène Sensei gaf tot slot nog een mooi citaat mee: Ananda zei tegen de Boeddha: "Friendship is half of spiritual life". Boeddha antwoordde: "this is not so, Ananda. Friendship is all of spiritual life" Haar wens voor 2014 (en daarna) is dan ook: Mogen wij allemaal goede spirituele vrienden zijn voor elkaar!

ZSM!6

Gerie Ryotan van Maanen

4


Sangha-lid in de spotlight Cisca Thijs Wie is Ciska? Tja…….. Vrouw, moeder, zoeker, zen student, oma, lid van 2 leesclubs, piekeraarster, tante, ex maatschappelijk werker, zus, vrijwilliger in het gasthuis (hospice), liefhebster van tuinieren, wandelen en koken en eten, echtgenote, eeuwige twijfelaar, net 64, vriendin ………… Zen Spirit Ik was al jaren geleden bij tijd en wijle op zoek naar een spiritueel onderdak en mediteerde zelf bij periodes. Op een gegeven moment wilde ik meer delen met en leren van anderen. Ik heb toen een cursus van 10 bijeenkomsten gevolgd bij Zen Spirit. Vijf bij Irène Bakker en vijf bij Annetje Brunner. Toen op de laatste bijeenkomst de vraag kwam of ik of ik door wilde gaan met oefenen op een vaste meditatieavond heb ik geen moment geaarzeld. Ik voelde dat ik daar veel te halen had en dat bleek ook zo te zijn. Na jaren van twijfel (ben ik al wel goed genoeg) heb ik in maart vorig jaar Jukai ontvangen. Bij die ceremonie beloof je om je best te doen om te leven naar en met de boeddhistische leefregels. Ik wilde dat graag beloven en vond het fijn en belangrijk om dat voor mijzelf, mijn familie, Irène Kaigetsu (inmiddels sensei) en de Sangha hardop uit te spreken. Wat bracht je naar het boeddhisme? Het boeddhisme spreekt zowel mijn hart als hoofd aan. Ik hou van zitten, van samen zitten, van de service en van Sensei, hoe zij de dharma belichaamt. En ik hou van het verhaal, de boeddhistische leer. Het klopt voor mij, ik voel me er bij thuis en het geeft richting in mijn leven. Het helpt me om om te gaan met mezelf en met de wereld. Een soort houvast, en tegelijkertijd voel ik dat er helemaal niets is om je aan vast te houden. Wat betekent de sangha voor jou? Inspiratie, een plek om te delen en te leren maar ook continuïteit in mijn beoefening, oftewel een stok achter de deur.

Hoe zie je de toekomst van de sangha? Rooskleurig. De sangha is de laatste jaren flink gegroeid. Er is een min of meer vaste groep die al jaren meedoet en van wie ik vermoed dat (zoals bij mij) meditatie en zen beoefening bij hun leven is gaan horen. Inmiddels hebben we een Zen Spirit Magazine (ZSM) , een leesclub, en de zomeravondzen.( buiten mediteren in de tuinen van sanghaleden ) Het is mooi om te merken dat we met elkaar ook goed draaien als Sensei er niet is.

ZSM!6

Welke rol heb je in de sangha? Er is een groeiend groepje mensen dat een taak heeft in het sangha gebeuren, zoals: de zendo en het altaar klaar maken en weer opruimen, thee zetten, bellen (de tijd bewaken) het opvangen van nieuwe mensen, een rol hebben tijdens de service zoals reciteren, de bellen of de magokyo slaan. Ik hoor ook bij dat groepje, bovendien heb ik een sleutel dus ben ik er in principe altijd.

5


Vorig jaar zijn we gestart met avonden waarop telkens twee mensen iets vertellen over hun zenpad, wat hen hier op de dinsdagavond heeft gebracht. Daarna of daarnaast lijkt het mij ook inspirerend om eens iemand uit te nodigen van een andere school of richting. Een puntje van zorg heb ik wel : waar blijven de jongeren? Moeten we daar wat mee en zo ja wat? Ciska werd geïnterviewd door Karin

Wat betekent de sangha voor Zen Spiritleden? Greta Etsudo De Sangha neemt in mijn leven een vanzelfsprekende plek in. Samen met anderen zen beoefenen is voor mij heel waardevol. Zen beoefenen in al zijn facetten in de Sangha is zen beoefenen in het' klein' wat ik vervolgens ook weer in mijn werk en in al mijn bezigheden in mijn leven doe. Ik vind het mooi als we weer nieuwe mensen ontmoeten die ook deel gaan uitmaken van de Sangha en vind het belangrijk er ook voor hen te zijn. Met de Sangha (met de zennies van ZS en nieuwe mensen ) een retraite volgen vind ik altijd zo indrukwekkend. Wat er dan in een week gebeurt met al die mooie mensen, die ervaring wens ik iedereen toe.

Gerie Ryotan

Ik mediteer ook wel bij Zen Amsterdan, waar ik van Nico Tydeman Sensei alweer 3 jaar geleden Jukai heb ontvangen. Ook een fijne plek en een

ZSM!6

Toen ik jaren geleden na een korte introductie Zen-meditatie elders, op de dinsdagavond bij Zen Spirit ging mediteren, kwam ik eigenlijk alleen om te mediteren. De mensen vond ik niet belangrijk en het duurde ook zeker twee jaar voor ik namen leerde kennen en wat contact kreeg met anderen. Inmiddels zijn de andere Sangha-leden misschien wel net zo belangrijk als het mediteren. Het is voor mij een plek waar je veilig kunt oefenen, met dat wat je in je leven tegenkomt. Sensei Irène als bindende factor speelt daarin voor mij een belangrijke rol.

6


fijne Sangha. Ik voel me daar altijd welkom en op mijn plek. Retraites zowel met Nico als met Irène, verdiepen mijn ervaringen en zijn belangrijk voor me. Nu ik binnenkort met pensioen ga, heb ik hopelijk meer tijd voor de Sangha en de activiteiten van Zen Spirit,

Marianne Fokkema Vanuit het Taoïsme wilde ik mij verder verdiepen in Zen. Ik zag de documentaire met Sensei Irène ( in de Geest van Zen) Ik was geroerd en ontroert door haar ontspannen blik, en het zo aanwezig zijn bij zichzelf terwijl het een intense ervaring geweest moet zijn. Ik voelde dat ik naar Groningen moest gaan, daar aangekomen was het ‘thuiskomen’ een gevoel van even voor een vakantie weggeweest te zijn. Ik hoor graag bij deze Sangha, mediteren kan ik ook thuis, alhoewel in een groep mediteren wel prettig is ligt het accent voor mij meer op het samenzijn, weten wat ons bindt of niet dat zou ik meer tegen willen komen, en vooral elkaar helpen op wat voor manier ook. Ik hoor Sensei Irène nog zeggen:"leuk dat je meegaat naar de Pauenhof!" Nou, dat gevoel had ik niet, ik vond het eng, maar wat was het prachtig. En, wat heb ik veel over mezelf geleerd, ik dacht dat ik veel kennis had over mijn functioneren nou, dat was een illusie minder! Nu kan ik zeggen ’ha we gaan weer naar de Pauenhof’ nu zal ik nog meer genieten, en ik sluit mij aan bij Greta Etsudo. Ik hoop dat iedereen de kans neemt om aan een retraite deel te nemen. Dit is mijn eerste Sangha en dat hou ik zo, ik blijf in mijn comfortzone zitten, want er is zoveel werk aan de winkel. Er valt heel veel te leren. En ik weet dat ik dat kan leren bij Zen-Spirit onder de inspirerende leiding van Sensei Irène.

Alie Jimon

ZSM!6

De sangha: De magie van het samenzijn in stilte. De stilte van de groep helpt om zelf stil te worden, terwijl de eigen stilte weer een bijdrage levert aan de hele groep. Verbondenheid.

7


Henny Rengetsu De Zen Spirit Sangha blijkt voor mij een plek waar ik vooral mezelf leer kennen en ontwikkelen. Het opmerkelijke is dat ik dat in mijn eentje niet zo zou kunnen. Marianne heeft het over in haar comfortzone blijven... Mijn ervaring met Sensei is dat ik als ik me net lekker in het ’pierenbadje' thuis begint te voelen, dan staat zij met een grote hengel op de kant en het volgende moment vlieg ik met een boog en een daverende plons het diepe in. (…en ik had nog zo gezegd: geen bommetje! maar, geloof mij maar: dat is bij Sensei tegen dovemans oren..) Wat ik echt heel bijzonder vind is hoe de verhoudingen onderling zo kunnen veranderen. Ik heb met zowel Ryotan als Etsudo een tijd de indruk gehad dat we altijd op ramkoers lagen. Zij zijn mij beiden nu enorm dierbaar. Samen op retraite zijn heeft daar geweldig bij geholpen. Het intensief in stilte met elkaar zijn, met elkaar de verantwoordelijkheid dragen, je kunt elkaar niet ontwijken. Een situatie die vergt dat je het letterlijk met elkaar ’oplost’, in stilte, geen kant op kunnen en er weet van hebben dat er bij die ander hetzelfde gebeurt. Het is net magie. Heel bijzonder, heel kostbaar, ik voel me echt een rijker mens.

Martin Süßbauer Ook al ben ik de afgelopen tijd erg onregelmatig in de groep aanwezig geweest, ik vind het heel fijn dat er een groep bestaat waar ik naar toe kan gaan om gezamenlijk te mediteren en waar ik me thuis voel. Het deel uitmaken van een groep en het contact hebben met elkaar ervaar ik als inspirerend en motiverend. Omdat het voor mij van groot belang is welke leraar is verbonden aan de Sangha, heeft dit in feite mijn keuze voor deze Sangha medebepaald. In het verleden heb ik kortdurend deel uitgemaakt van de Zen Sangha in Rotterdam en de Vipassana Sangha in Groningen. Ik heb op dit moment geen contact meer met andere Sangha's of spirituele groepen.

Tjallie Gendo

ZSM!6

De sangha: elke week een rustpunt. Zoals de adem een ankerpunt is tijdens de meditatie is de sangha bijeenkomst een een ankerpunt in de week. Samen, warmte, welkom, verdieping en meditatie. Maar soms ook: Alweer? Wil ik wel? Ik ben moe, druk. Het kost tijd....... En dan toch weer ...blij dat ik gegaan ben.

8


Eduard Heyning Afgelopen jaar heb ik geparticipeerd in de Zen Spirit Sangha. Nu ben ik in Canterbury UK voor studie en laat hier nou een Sangha zijn in de White Plum Lineage! Gisteren was ik er voor het eerst voor Zazen. Het is een kleine Sangha (ca. 20 personen), die verspreid over twee avonden wekelijks bijeenkomen in het huis van de Dharma Holder Marcus Averbeck en zijn vrouw. Marcus is (o.a. mindfulness) therapeut en heeft zijn eetkamer opgeofferd om als meditatie ruimte te dienen voor max. 10 personen per keer. Zoals ik had gehoopt doen ze alle pasjes en buigingen precies zoals bij Zen Spirit, behalve de vows, die gaan in het Japans; de afronding is een sonoor gezongen gebed door de Dharma Holder (prachtig!). Het is tenslotte Engeland en daar zijn tradities en formaliteiten belangrijk. De Canterbury groep is onderdeel van de Wild Goose Sangha van Sensei Patrick Kundo Eastman, die ik nog niet heb ontmoet. De man is naast Zen leraar ook priester in de Anglicaanse Kerk, iets wat mij bijzonder intrigeert. De Wild Goose Sangha staat voor: de kern van de traditie goed bewaken maar flexibel omgaan met de vorm. Na afloop van de Zazen drinkt met gezamenlijk thee (met een koekje). Bijzonder vriendelijke mensen waar ik me meteen helemaal thuis voelde. En dat is de kern van mijn verhaal: de innerlijke zoektocht naar de Boeddha gaat toch echt een stuk makkelijker in een Sangha dan in je uppie. Een liefdevol woord van Irène, een vriendelijke glimlach, dat kan al genoeg zijn je thuis te laten komen en dan is het goed onderdompelen in het tijdloze. http://wildgoosesangha.org.uk/

Kees Hogewerf In “De vrouw die de honden te eten gaf”van schrijfster Kristien Hemmerechts duikt ze in het leven van Michelle Martin de ex van Mark Dutroux. Dieptreurig, een grote tragedie. Na enkele bladzijden wil je het al dichtgooien. “Maar het is goed als het schuurt” waren woorden van een goede vriend, en dus lees je verder.Vraag me af of ik maar ook of ZS sanghaleden Martin met open armen zou kunnen ontvangen en zonder oordeel haar verhaal kunnen aanhoren! Ja sangha. Een zin die dat voor mij het mooiste weergeeft,uit “De poortloze poort” van Ton Lathouwers is: ”Het in samenhang en onderlinge betrokkenheid oprijzen uit de leegte”.

Moeilijker vind ik om gesprekjes met anderen aan te gaan. Dan is het net als bij een stekelvarken waar automatisch de stekels opgezet worden,(trouwens best een aaibaar beestje als het ontspannend lebberend aan een schaaltje melk zijn stekels ingetrokken heeft), waardoor er enkel holle woorden gesproken worden. Open en kwetsbaar, zachte buik open hart. Woorden noodzakelijk voor een ik/jij spreken maar voor mij vaak nog niet haalbaar.

ZSM!6

Het zitten in stilte met elkaar, het zingen van het Avero Homi, het reciteren van de vier geloften en tweewekelijks het aanhoren van de anderen geeft verbondenheid en van tijd tot tijd ook grote dankbaarheid.

9


Sesshins volg ik de laatste 10 jaar bij de Maha Karuna van Lathouwers. Een leraar die geen leraar wil zijn, af wil van hiërarchische structuren, waar de laatst paar jaar geen leraar leerling gesprekken meer plaatsvinden, maar waar de participanten onderling elkaar kunnen bevragen, waar de soetra’s in het Nederlands op Russisch orthodoxe wijze vierstemmig gezongen worden wat mij de eerste jaren rillingen over het lijf deed lopen van schoonheid, waar de joodschristelijke religie een volwaardige plaats inneemt en ook de literatuur. Iemand waarbij de woorden genade en deemoed heel belangrijk zijn en die altijd weer vernieuwde leerredes heeft met de nodige humor. De sesshins worden gehouden in een klooster in Steijl. Al jaren elke dag het zelfde rooster zo eenvoudig mogelijk van opzet zodat er voor nieuwelingen weinig uitleg nodig is waardoor er veel ruimte is om in stilte naar binnen te keren. Op de een of andere manier verloopt het als een organisch geheel. Zelf ben ik blij dat ik aan beide groepen deel kan nemen waar openheid, mededogen, liefde de rode draad vormen.

Eef Yuman De Zen Spirit Sangha is voor mij een samenleving in het klein. De Sangha-spiegel toont mij mijn hebbelijkheden en onhebbelijkheden. Na het overlijden van mijn moeder - 30 jaar geleden - wist ik dat er geen weg meer terug was - geen moederschoot meer om naar terug te gaan. Vanaf het eerste moment was de Sangha zo'n veilige haven waar ik altijd weer aan mag leggen en naar terug kan gaan. Hiervoor grote dank aan alle Menschen die samen de Zen Spirit Sangha vormen

Ciska Jishin Sangha: Mijn spirituele familie. Samen op onderzoek uit, in stille meditatie en door naar elkaar te luisteren. Het is steeds meer bij mijn leven gaan horen en ik ben er enorm blij mee. Ik was deze winter een kleine week in een boeddhistisch klooster in Thailand. Ook daar had ik het sangha gevoel. Er waren op dat moment ongeveer zestig mensen, waaronder veel jongeren, overal vandaan. Allemaal in het wit. Samen zitten, lopen en reciteren en samen buigen voor onze Boeddhanatuur.

ZSM!6

Verbondenheid. Ontroerend.

10


Wilma Postma Als ik aan ‘onze’ Sangha van Zen Spirit denk krijg ik een blij gevoel. Voor mij een gemeenschap waar ik deel van uit maak om samen te mediteren en als het nodig is er voor elkaar te zijn. Elkaar begroeten als je binnen komt, kopje thee, een en ander uitwisselen, mijn plek opzoeken, de bel gaat en dan de sterke energie voelen van de groepsmeditatie. Door omstandigheden kon ik 1½ á 2 jaar niet met de Sangha mediteren, Thuis deed ik wel mee op hetzelfde tijdstip, ik kon mij verbinden met de groepsenergie en voelde mij op afstand wel verbonden, maar toch mistte ik het fysieke samenzijn. Een periode in mijn leven maakte ik deel uit van de Sangha van Shanti mayi, een spiritueel leider die in India woont en af en toe naar Europa komt. Het was prettig om op verschillende plaatsen in Europa een aantal weken bij elkaar te komen, onderricht krijgen, mediteren, mantra’s zingen, ceremonies doen, rituelen voorbereiden en ondergaan. Heel anders als de Sangha van Zen Spirit. Ook heb ik een periode deel uitgemaakt van de Vipassana Sangha van Groningen, Het voelde niet als een Sangha, voor mij was er geen gemeenschapsgevoel. Voor mij is het belangrijk dat ik deel uitmaak van een of andere gemeenschap, waar ik mij thuis voel en waar ik heling en lering kan ontvangen en geven.

Ik heb jaren alleen op mijn kussentje gezeten. Zonder leraar, zonder sangha. Dat kwam omdat ik nooit een traditie tegenkwam die me zó aansprak dat ik me er echt mee wilde verbinden, maar zeker ook omdat ik dat verbinden zelf –en het echt contact makenmoeilijk en eng vond. Maar door al dat zitten werden de muren om me heen toch dunner en poreuzer. En de laatste jaren ben ik wel echt een sangha-mens geworden. Ik ontdekte een heel leuke, levendige sangha bij mij in de buurt: Wake Up Nijmegen, een jongeren sangha in de Plum Village traditie (van Thich Nhat Hanh). Daar heb ik me heel erg verbonden mee gevoeld, en me er ook met veel enthousiasme voor ingezet. Ik vond veel in de Plum Village traditie, zoals warmte en verbondenheid, maar er waren ook dingen die ik miste. Echt serieus zitten bijvoorbeeld, en stilte. En een leraar. Ik ben heel blij dat ik bij Zen Spirit een traditie gevonden heb waarbij het helemaal goed voelt, waarmee ik me echt wil

ZSM!6

Willem Woertman – Zen Spirit Arnhem-Nijmegen

11


verbinden. Ik voel dat ik hier meer de diepte in kan, en dat ik dat ook heel graag wil; dat ik dit pad echt wil gaan. En daarmee voelt het ook goed en natuurlijk om Wake Up los te gaan laten. Het werd ook wel tijd; ik ben 37, in feite is Wake Up bedoeld tot en met 35 jaar. Tegelijkertijd is het soms ook wel pijnlijk en een beetje eng. Maar het is ook leuk en spannend om samen met Irène hier in de buurt veldwerk te verrichten, zaadjes te zaaien en te zien wat er hier uit de grond gaat komen. Ik hoop dat er hier ook een mooie sangha opbloeit, ik heb er wel vertrouwen in!

“Torn between two Sanghas?”

Zo doorredenerend kom je al gauw in een Boeddhistisch-filosofische discussie over wat nou precies Sangha is. In de literatuur spreekt men, voor zover ik weet, niet van een sangha, steeds van de sangha. De drie juwelen zijn dan ook niet: de Boeddha, de Dharma en een willekeurig door uzelf te kiezen Sangha, maar: de Boeddha, de Dharma en de Sangha. Dat betekent dat er wel verschillen kunnen zijn tussen diverse "zitgroepen", maar dat er maar een Sangha is! Er kan dus helemaal geen sprake zijn van "torn between two Sangha's"!! Gelukkig, kan ik weer met

ZSM!6

Midden jaren 70 kwam er een plaatje in de hitparades getiteld : torn between two lovers. Het ging over een vrouw die van twee verschillende mannen hield en dat was ook in de jaren '70 lastig. "Loving both of you is breaking all the rules" zong Mary MacGregor en gelijk had ze, alhoewel... Nou ja die discussie voeren we ergens anders. Het gaat nu even om het gegeven ergens tussen te staan en niet te kunnen of willen kiezen. Zelf zit ik (de analogie is een beetje vergezocht, maar vooruit) in hetzelfde schuitje als Mary als het gaat om Sangha's: de Zenspiritsangha en de Zenriversangha. Bij de sangha van Sensei Irène kom ik elke dinsdagavond zitten. Maar ik heb Shoken en Jukai gedaan bij Tenkei Roshi in Uithuizen en daar ga ik ook (on)regelmatig naar toe voor korte sesshins. Overtreed ik daarmee nu zelf alle regels? Vooralsnog lijkt het van niet, want zowel Sensei als Roshi weten ervan en leggen mij daarbij geen duimbreed in de weg. Ervaar ik het zelf dan als een probleem? Nee, eigenlijk ook niet. Ik ervaar wel verschillen, maar dat maakt het voor mij eerder interessanter en leerzamer om zowel onderdeel van de "Spirit-" als de "Riversangha" te zijn.

12


onbezwaard gemoed, zowel in Groningen, als in Uithuizen, maar natuurlijk ook in Paterswolde en waar ook ter wereld op mijn kussentje zitten. De Sangha is niet plaatsgebonden, maar juist wereldwijd. Volgende keer over: “ torn between two zitgroepen.” Mark Ekai

Vorig jaar maart deed ik met 4 andere sangha-leden Jukai (gelofte als leek-boeddhist). Daarbij heb ik als onderdeel van de voorbereiding beschreven hoe ik mijzelf zie als boeddhist, waaronder mijn deelname aan onze sangha met sensei Irène. In de weg er naar Jukai toe, in het ritueel zelf en de nawerking ervaar ik bij uitstek het delen in de Sangha. Dit voelt/voelde voor mij zeer waardevol. O.a is er nu (nog) meer dankbaarheid in mij voor mijn weg en verbinding met de dharma vanuit de Japanse Zen traditie die vanuit India, via China en Japan naar het westen is gebracht.

ZSM!6

Delen in de sangha

13


Hieraan hebben jullie als sangha een belangrijke bijdrage geleverd; in de voorbereiding kon ik met 4 dharma-zusters gedachten en gevoelens delen over onze nieuwe stap, er was de voortdurende steun van sensei Irène op de achtergrond, de hulp van anderen die al Jukai gedaan hadden, de aanwezigheid van diverse sangha-leden bij het ritueel en de verassende en ontroerende geschenken. Het is nu bijna een jaar later en ik zie mezelf gaandeweg als meer betrokken bij de sangha en de sangha en dharma als een onderdeel van mijn leven. Het is niet zo dat ik me altijd als deel van het geheel gedraag, de intentie en het gevoel van de sangha hebben bij mij het streven naar samenwerking en verbinding versterkt, zowel in als buiten ‘onze’ groep. Zodat ik me dan ook steeds meer Luce Shinko (mijn boeddhistische naam) voel. Luce Shinko

De sangha als ervaring Er bestaat een oud Armeens volksverhaal over een man die op zijn cello oefende. Hij bespeelde één snaar en hield zijn vinger steeds op dezelfde plek...jarenlang. Op de vraag waarom hij alleen 1 toon speelde, antwoordde hij dat hij op zoek was naar de juiste toon. Rondom onze Zen spirit Zenmeester Irène Kaigetsu is een groep gevormd: de Sangha,die de juiste toon in zichzelf zoekt door te mediteren….jaren lang. Ze komen in de wekelijkse sangha op de dinsdagavond of naar haar sesshins en weekenden.

Voor mij ontstond uit beide componenten de Sangha als levende verbinding. Als we praten ‘over’ de Sangha herinneren we ook de tonen die we “hoorden” in: de Jukai ceremonie waarin sommige

ZSM!6

Hoorbaar zijn de momenten van gezamenlijkheid, waarin we luisteren naar Irène, tijdens een service ,en in een Big-Mind Big-Heart beoefening. In de laatste beoefening laten we elkaar de tonen horen die klinken op het moment als we ons een innerlijk figuur inleven. De grondtoon in onszelf kan meeklinken naar gelang je in je stilte ermee hebt kunnen verbinden. De hoorbare tonen groeien aaneen en worden een samenspel. We luisteren... reageren niet op wat er gezegd wordt. Zo ontstaat in de muziek ook de improvisatie. In de andere groepsmomenten kunnen we langs verschillende wegen elkaars tonen horen. Wanneer we het in geluid omzetten en niet te vergeten de stiltes daartussen, dan klinken er de verschillende muziekstukken. Het mediteren is de structuur waarin de tonen onhoorbaar klinken. Een geluidloze stem.

14


van ons hun geloften deden en de meerdaagse meditaties met Irène op Terschelling, de Pauwenhof of elders. Altijd is er de grondtoon van het zitten: de geluidloze stem. Zo kan er in onszelf ook een geluidloze stem klinken als onze eigen grondtoon, die van je eigen stilte momenten. En als we samen ‘stil’ zitten?……. zoekend naar de grondtoon van jouw weg in dit moment…Is dat ook onderdeel van de Sangha? Wat kan er leven als “verbinding” in een kring van individuele stilzittende mensen?

Tijdens een service hoorde ik eens de geluidloze toon … in mijn ‘aanwezig zijn’ met de anderen te midden van het gebeuren dat zich voltrok. Ik ademde daar vanuit de geborgenheid van mijzelf en ervoer ‘ het samen’, de verbinding.

ZSM!6

Toen ik als totaal vreemde aan het begin van het seizoen, deze groep binnenkwam ontmoette ik de openheid van het stem geven, op de vraag hoe de zomer was geweest. Ik hoorde muziek waar zonder franje en in het moment werd gesproken. Het Zen maatjesschap zoals die nu vormgegeven wordt, was er niet toen ik bij deze sangha kwam. Dus zwierf ik als individuele vreemde in groepsverband op (toen) de donderdagavonden. Dat zwerven beviel me, omdat het meteen ook een Zenbeoefening inhield. Geen gebaand pad, maar kansen te struikelen over je eigen stenen. Samengesteld uit gevoelens van onzekerheid. Zit ik hier wel goed …anderen hebben al samen gespeeld, dat is duidelijk te horen. Ik zoek geen verlichting….. Ik leef het lichte en het donker… Ik ga niet zover in de differentiatie van een godsdienstige structuur dat ik eens Jukai ga doen. Ik raak na jaren nog steeds verstrikt in de rituele opeenvolgingen van gebaren. Ik vind ze prachtig vooral het buigen. Ik vind in deze Sangha door het toegewend zijn naar de bron, buigen voor het wezenlijke van in ons bestaan iets waarin ik mijn gesteente kan ontdoen van absolutisme, openingen maken voor deze manier van verbinden dat me vrij maakt…. het ‘ ervaren’ van dit verbinden is bepalend voor mij. Dus ook het ervaren van het erbij willen horen, ook in oneigenlijke zin, de angst er buiten te vallen, Het zien van gegroeide banden van mensen onderling horen daarbij. Ook de vragen: wat is Zen en wat is zitten? Zit ik eigenlijk wel? Zit ik niet gewoon mijn onrust? Is dit een kader waarbinnen ik een plek kan vinden? Begeef ik me op weg? Of…. in de ervaringen van de pijn in mijn rug ineens horen: het gaat over midden in jezelf zitten te - midden van de anderen. Als ik mijn eigen grondtoon niet hoor, kan ik mij verliezen in de groep of in het Zenmeesterschap van Irène Kaigetsu, maar juist de Zen brengt je terug naar je eigen geluidloze stem. Voor mij is de beoefening in de groep ook het luisteren naar de beide grondtonen, of zoals Martin Houtman het noemt in zijn boek ‘ Zen, notities onderweg’: Vertrouwend op de niet aflatende werking van het verborgene, je openen voor het leven om je heen. Het zijn allemaal slijpstenen en tegelijkertijd openingen voor het laten gaan….om vanuit eigen midden te begeven in het gezamenlijke zitten. De vriendelijkheid en het onderweg zijn, het zoeken en verbinden van iedereen binnen de groep doen me goed. Zo vind ik de momenten waar in geluidloze grondtonen zich verbinden, naast de horende tonen van het moment die voor mij ook altijd meezingen.

15


Wanneer Irène haar transmissie zich voltrekt helemaal in Amerika, zitten wij beneden in de Boeddhazaal. In het stilzitten speur ik momenten van verbinding met de anderen en de aansluiting met dáár, zonder dat ik weet wat zich daar in Amerika precies voltrekt. Ook de oefening van het tonglen is het gezamenlijk stilzitten …de pijn en verdriet van de Syrische bevolking in te ademen en de warmte in ons hart te laten uitstromen… dat mij steunt. Ik ervaar een zinvol verband waar iets vanuitgaat naar de mensen in Syrië die in een afschuwelijke oorlog leven. Het onhoorbare en onzichtbare verbinden is misschien: het verbinden en het niet verbinden. Ik ervaar het soms in een levend gebeuren van verbondenheid dat voor mij een basis vormt waarop ik me in de sangha op mijn manier een deelgenote van het geheel kan voelen. Marian le Roux

Pasgeleden liep ik in een supermarkt in de stad waar ik onverwacht door iemand werd begroet. We praatten over haar studie, haar plannen en de relatie met het werk dat ik doe. Zij zat lange tijd in onze sangha; elkaar weleens gesproken, heel kort. Toch voel ik een band. Zij ook, want ze voelde zich wat bezwaard om te vertellen dat ze nu definitief voor een andere boeddhistische groep had gekozen. Net als met een sangha-genote die afscheid heeft genomen vanwege fysieke beperkingen en mij onlangs belde om iets praktisch te vragen. We praatten over alle veranderingen bij haar, het opruimen dat herinneringen opriep en de bijdrage van zen in dit proces. We spraken af indien wenselijk nog eens contact te zoeken.

ZSM!6

Sangha-verbinding

16


Of die keer dat ik een week in stilte doorbracht in een klooster in België en iemand aan het einde vertelde dat ze het contact in die week met mij prettig vond en we daarna nog hebben gemaild. De beoefening geeft voor mijn gevoel dus een verbinding; de onzichtbare draden die we in het boeddhisme benoemen als verbinding van alle leven, zijn soms ( juist) voelbaar door in de stilte met elkaar door te brengen. Soms delen we in woorden kleine stukjes van ons leven die ons bijblijven, daarnaast verbindt de intentie van het zitten ons in mijn beleving met elkaar. Delen is niet altijd (meteen) in taal uit te drukken. De stille aandacht verheldert ook de onderlinge verschillen, door de stilte is er aandacht, aandacht voor alles dat is. De viering van Vesak ( 1 keer per jaar) is m.i. een goede gelegenheid om elkaar weer te ontmoeten tussen de diverse boeddhistische groepen, naast andere afspraken die er tussen groepen en personen gemaakt worden door het jaar heen. Zo zie ik in onze sangha ook wel mensen uit andere boeddhistische groepen die eens komen mediteren en ga ik zelf af en toe naar een andere groep. Mooi om verbindingen zowel binnen als buiten de sangha te onderhouden. Deze ZSM biedt de mogelijkheid bij verbindingen stil te staan en daar even extra aandacht voor te hebben. Luce Shinko.

Sangha omzwervingen Zen

Zen om de hoek: Zenriver Zen om de hoek. Een groot zencentrum hier niet ver vandaan. Jarenlang nam Irène Sensei ons één keer per jaar mee voor een bezoek. Later ben ik er nog een paar keer voor retraite geweest. Veel rituelen daar: de service die daar vlekkeloos verloopt, orioki. dokusan. Oef wat spannend allemaal. Maar wat een fijne sangha daar. Je mag met alles meedoen, het wordt je zo gemakkelijk mogelijk gemaakt en er wordt van alles gedaan om je op het ongewone voor te bereiden. Daar

ZSM!6

De Zen Spirit sangha De Zen Spirit sangha is mijn honk, mijn basis. Niet de plek waar ik ooit mijn boeddhistische pad begonnen ben maar wel de sangha (of meer de leraar eigenlijk) waar ik bewust voor gekozen heb. Want toen ik met Irène Sensei in aanraking kwam was er nog geen sangha. Het gezegde “ als de leerling eraan toe is verschijnt de leraar vanzelf” klopt bij mij helemaal. Na een eerste kennismaking met boeddhisme tijdens een 10 daagse retraite in een oud vervallen huis ergens op het spaanse platteland was ik op zoek naar een leraar of een groep dichter bij huis. Nog niet duidelijk hoe ik dat wilde aanpakken ging ik naar een lezing bij de Poort en daar trof ik Irène Sensei die net terug was uit Amerika en een lezing hield. Ik was zeer geïnspireerd en wilde meer. Heb bijna alle workshops gevolgd die ze gaf en heb de Zen Spirit sangha als het ware vanzelf zien ontstaan. Door de loop der jaren zijn er veel mensen gekomen, gegaan, en soms ook weer teruggekomen. Naar mijn idee zijn we inmiddels een hechte groep, met mensen die al wat langer van de sangha deel uit maken en mensen die nog nog niet zo heel lang komen. Toch voelen de “nieuwe” mensen snel niet meer nieuw. Tenminste dat is mijn ervaring. Ik ben blij met onze sangha: ik vind het fijn om samen te mediteren, heel bijzonder om met elkaar op retraite te gaan, om dingen te delen. Dat schept een band, helpt me bij mijn beoefening en bij het zetten van verdere stappen op het boeddhistische pad.

17


ben ik me heel erg bewust geworden van hoe het voelt als nieuweling in “Zenland” en wat je als langer meelopende “Zennie” kan doen om nieuwe mensen op hun gemak te stellen. Niet zen: andere boeddhistische groeperingen Het Westers Boeddhisme Bij de VWBO (Vrienden van de Westerse Boeddhisten orde), nu Triratna zette ik mijn eerste schreden op het boeddhistische pad. Behoefte aan rust en mijn liefde voor de natuur brachten me er toe me in te schrijven voor een retraite ergens in de bergen in Spanje. Heerlijk dacht ik, eindelijk tijd om heel veel te gaan lezen. Dat je tijdens boeddhistische retraites niet geacht wordt te lezen of te schrijven wist ik toen nog niet en daarvan afzien viel niet altijd mee. Toen bleek dat het ook niet was toegestaan om te praten. Geen afleiding, geen woorden, zelfs geen oogcontact. Dat was spannend en nieuw. Uiteindelijk bleek dat “niet praten” voor mij een gouden formule te zijn. Voor contact. Voor verbinding. Niet alleen verbinding met mezelf, maar juist ook verbinding met anderen. Tien dagen stil met tien andere mensen (de sangha) op een oude boerderij. Van deze “sangha” wist ik niets. Ik wist niet of de mensen elkaar kenden, wat men in het dagelijks leven deed of waar men vandaan kwam. Wel wist ik (doordat ik iedere dag drie keer met hen aan tafel zat) wat ieders eet en drinkgewoonten waren. Bijvoorbeeld eerst thee, dan koffie en na een boterham met kaas één met pindakaas. Woordeloos en zonder oogcontact werd de pot met pindakaas doorgeschoven en kreeg ik m’n koffie zonder dat ik daarom gevraagd had. Ook voelden we aan hoe het met iemand was: verdrietig, blij of verward. En dat dat zonder gesprekje of troostende arm vaak vanzelf weer goed kwam. Bijzonder om zo samen te zijn. Om je met vreemde mensen zo snel (woordeloos) zo verbonden te voelen.

ZSM!6

Buddhafield De natuur, daar ligt mijn hart. Vaak kan ik het “Boeddhistisch gedachtegoed” het beste in de natuur ervaren. Triratna of een afscheidingsbeweging daarvan (Buddhafield) organiseert ook camping retraites. Dat bracht mij ertoe om in mei 2012 naar Engeland te gaan voor een Buddhafield retreat. Ondanks het feit dat ik inmiddels erg aan de zenpraktijk verknocht ben en het voor mij ook goed is om op een bepaalde vorm van beoefening te focussen, was het toch ook leerzaam om eens in een andere boeddhistische omgeving (met andere rituelen, mensen en gewoonten) te vertoeven. En dit was anders, heel anders! De zendo in de tent, puja’s (een soort boeddhistische service maar dan met tamboerijnen, lach, dans, prostraties) en veel meer. Ik heb het ervaren als een soort hippie-boeddhisme (wat ik overigens wel leuk vind). Hier was ik de “nieuweling”. Iemand stelde zich voor als DB. Hij vertelde dat dat de afkorting was van zijn Dhammabandu, zijn boeddhistische naam. Noem me maar DB, dat is gemakkelijker te onthouden. Prettig. Al met al veel aandacht om het mij en andere nieuwelingen zo gemakkelijk mogelijk te maken. Ook veel interesse voor mijn boeddhistische achtergrond en hoe wij dingen bij zen doen. De sangha bij Buddhafield is trouwens heel groot. Er is een vaste kern mensen die de retraites organiseert en daarnaast een groep mensen die frequent meedoen aan een retraite. Maar verder zijn er iedere keer weer anderen: vaak mensen van de Triratna, maar soms ook een vreemde eend in

18


de bijt zoals ik. Leuk om uit te wisselen met mensen van van andere richtingen. De vorm is anders, maar we streven uiteindelijk hetzelfde na.

Vesak Vesak is het feest waarbij de geboorte, verlichting en heengaan van De Boeddha wordt gevierd. We (Zenspirit) doen dit al jaren samen met bevriende boeddhistische organisaties in Groningen en omgeving. Eerst hebben we een gezamenlijke viering en daarna eten we met z’n allen. World wide web Hoe ver reikt sangha? Is het belangrijk om met elkaar in één ruimte te zijn? Om deel uit te maken van dezelfde boeddhistische stroming? Of is het feit dat je allemaal hetzelfde pad bewandelt voldoende om een sangha te zijn?

ZSM!6

Esther Zen’etsu

19


In deze stilte Staan de toppen der wolken In ’t hart van het meer Buson (1715-1783) Ik leunde aan een boom; haast geen blad aan de takken; een nacht vol sterren. Shiki (1867 -1902) Uit:: Japans Gedicht, J. van Tooren, Uitg: Meulenhof 1985 pag 119 en 184

Een momentopname Haar stem slaat vleugels uit het is zo eenvoudig ja, zo simpel is het. Wij zijn met elkaar verbonden. Jouw voetstappen kruizen de mijne jouw beweging raakt aan de mijne tot in Syrië? We zitten stil, beamen wat gaande is in Syrië wat geleefd wordt aan angst haat, pijn en oorlog Is het hoop misschien wat het er nog toe doet? Het raakt ons aan Wij zitten……. adem in…….adem uit toegewend in aandacht bij de mensen in Syrië

ZSM!6

Marian le Roux

20


Pompoensoep à la ZSM! Pompoensoep met gember en Mon Chou (à la Marian) Ingrediënten: 1 kilo pompoen met schil 1 ui 1 kleine winterwortel 3 eetlepels olie 2 theelepels gemberpoeder( ik deed een kleine eetlepel gesneden verse gember) ½ theelepel komijn 1 theelepel gemalen koriander 1 liter groente – of kruiden bouillon zout vers gemalen peper 100 gr. Mon Chou 3 eetlepels gesnipperde peterselie(vergat ik) * Schil pompoen en winterwortel snijd het in kleine brokjes,snipper ui. * Verhit de olie en bak de ui 1 minuut * roer de gember en komijn en koriander erdoor * Voeg pompoen en wortel toe en schenk de bouillon erbij. * Breng het geheel aan de kook , al roerend en laat de soep zachtjes koken tot de pompoen zacht is ( ca 20 minuten) * Pureer de soep met een staafmixer. * Roer de Mon Chou los met enkele lepels soep en roer dit mengsel door de soep peterselie erbij…klaar

‘Pompoensoep’ à la Gerie Ingrediënten: 3 wortelen, grof gehakt 2 preien in ringen 1 kleine aardappel, grof gehakt 1 ¼ liter groente bouillon zout, peper peterselie om te garneren Alles in de pan, poosje koken, staafmixer er in, soep klaar!!

ZSM!6

Dit is het officiële recept uit het boekje 500 soepen. Het kan ook met wat minder wortel en wat meer prei, dan krijgt de soep een andere kleur. Ik maak het ook wel zonder aardappel, omdat ik die dan toevallig niet in huis heb, gaat ook prima!!

21


Pompoensoep met linzen (een gegarandeerde opkikker in noodgevallen) van Pay-Uun Hiu, volkskok bij de Volkskeuken van de Volkskrant Inbreng van Tjallie gemaakt door Paul. Ingrediënten (voor 2 personen en minimaal 2 eenpersoons porties extra) 1 kg schoongemaakte pompoen in stukjes 150 gr rode linzen 1,5 liter groentebouillon 2 wortelen in stukjes 1 gesnipperde ui 2 teentjes fijngehakte knoflook stukje gember, geschild en lijngehakt 2 theel kerrie 1 theel sambal 1 theel garam masala • 1 laurierblaadje 2 djeroek poeroet blaadjes (limoenblad) 1 pijpje kaneel rasp van 1 Iimoen of citroen verse koriander olie, zout, peper Verhit de olie in een flinke pan met stevige boden,. Fruit daarin de ui, knoflook en gember. Voeg kerrie, garam masala en eventueel wat sambal toe. Laat de (gewassen) linzen en de in stukjes gesneden wortelen even meebakkei doe er daif de pompoenblokjes bij en roer alles nog even op hoog vuur door. Voeg de bouillon toe, breng alles aan de kook en doe er nog de resterende ingrediënten bij: rasp van 1 limoen, 2 djeroek poeroetblaadjes, kaneelpijpje en 1 laurierblaadje. Laat alles een klein half uurtje koken. Haal de kaneelstokjes en blaadjes laurier en djeroek poeroet eruit. Pureer de soep desgewenst, maar het hoeft niet. Maak op smaak af met zout én peper en serveer met wat verse koriander. Lekker is ook nog een scheutje kokosmelk er doorheen.

Pompoensoep à la Karin

Kook de pompoen in de groentebouillon in ± 10 minuten gaar. Bak in een andere soeppan ondertussen ui en knoflook met de kerrie en gember in de boter zachtjes bruin. Voeg de bloem toe. Laat dit een paar minuten zachtjes bakken. Voeg daarna wat groentebouillon voorzichtig toe, terwijl je de roux glad blijft roeren. Schenk uiteindelijk alle pompoen en bouillon erbij. Maak af met koriander en kokosmelk of peterselie en room.

ZSM!6

1 pompoen in stukken gesneden 1,5 liter groentebouillon 1 gesnipperde uit 2 knoflookteentjes, fijn gesneden 50 gr bloem 50 gr boter 1 eetlepel kerrie of garam massala (stukje geraspte gember, wat koriander en kokosmelk of peterselie en room)

22


Thich Nhat Hanh, "The Fertile Soil of Sangha" Tweeduizendvijfhonderd jaar geleden kondigde Shakyamuni Boeddha aan dat de naam van de volgende Boeddha Maitreya is: de Boeddha van de Liefde. Ik denk dat Maitreya Boeddha wel eens een gemeenschap kan zijn en niet alleen een individu. We hebben een goede gemeenschap nodig om de hedendaagse ongezonde levensstijlen te weerstaan. Als we in aandacht leven, beschermt dit ons en kunnen we de richting van vrede opgaan. Met de hulp van vrienden die ook de leer van het boeddhisme beoefenen, heeft de vrede een kans. Als je een sangha hebt die je steunt, is het makkelijk om je bodhicitta, de zaden van verlichting te voeden. Als je niemand hebt die je begrijpt, die je aanmoedigt de levende dharma te beoefenen, kan je verlangen verdwijnen. Je sanghafamilie, vrienden en medebeoefenaars zijn de aarde en jij bent het zaad. Het maakt niet uit hoe sterk het zaad is, als de aarde geen voeding geeft, zal jouw zaad sterven. Een goede sangha is essentieel voor de beoefening. Vind een goede sangha of help er een te creëren. Boeddha, Dharma en Sangha zijn de drie kostbare juwelen in het boeddhisme, en de belangrijkste daarvan is Sangha. De Sangha omvat de Boeddha en de Dharma. Het is belangrijk een goede leraar te hebben, maar de belangrijkste ingrediënten voor succes zijn de broeders en zusters in de beoefening. Je bereikt geen verlichting door jezelf in je kamer op te sluiten. Transformatie is alleen mogelijk als je jezelf verbindt. Als je de grond aanraakt, kun je de stabiliteit van de aarde voelen en daar vertrouwen uit halen. Als je keer op keer de zon, de lucht en de bomen observeert, weet je dat je erop kunt rekenen dat de zon iedere dag weer opkomt en dat er lucht en bomen zijn. Als je een huis bouwt, dan bouw je het op stevige grond. Je moet vrienden bij de beoefening zoeken die betrouwbaar zijn, waar je op kunt bouwen. Als je je toevlucht in de sangha zoekt, betekent het dat je je vertrouwen schenkt aan een gemeenschap van betrouwbare leden die samen mindfulness beoefenen. Je hoeft niet intensief te oefenen; het is al genoeg om in een sangha te zijn waar mensen gelukkig zijn en de momenten van hun dag heel bewust leven. Hoe iemand zit, loopt, eet, werkt en glimlacht is een bron van inspiratie; en er vindt transformatie plaats zonder dat je er iets voor hoeft te doen. Als iemand in de knoop zit en in een goede sangha wordt geplaatst, is het al genoeg om daar te zijn om transformatie tot stand te brengen. Ik hoop dat groepen beoefenaars in het westen zich als families zullen organiseren. In de sangha’s in Azië spreken we elkaar aan als Dharma Broeder, Dharma Zuster, Dharma Tante of Dharma Oom, en noemen we onze leraar Dharma Vader of Dharma Moeder. Een boeddhistische gemeenschap heeft dat familiegevoel nodig om de beoefening te voeden.

Overgenomen uit: Tricycle summer 2008, from Cultivating the Mind of Love, by Thich Nhat Hanh.

ZSM!6

Als je een sangha hebt die vreugdevol is, en gedreven wordt door het verlangen te oefenen en te helpen, dan zul je als bodhisattva groeien. Ik vertel de monniken, nonnen en lekenbeoefenaars in Plum Village altijd dat als ze willen slagen in de beoefening, ze manieren moeten vinden met elkaar in harmonie te leven, zelfs met degenen die moeilijk zijn. Als het in de sangha niet lukt, hoe kan het dan erbuiten lukken? Het gaat niet alleen de student en de leraar aan dat je monnik of non wordt. Het gaat iedereen aan. Het ‘ja’ van iedereen in de sangha is een echte dharma-zegel.

23


Activiteiten in het kader van of door Zenspiritleden opgezet. Leesgroep Zen Spirit heeft sinds ruim een jaar een leesgroep. We hebben inmiddels 3 bijeenkomsten gehad. Deelnemers komen ongeveer 3 maal per jaar bij elkaar. Ieder kan een wensenlijstje maken, de boeken worden vervolgens in overleg met elkaar gekozen en per keer afgesproken. Om jullie een indruk te geven tot nu toe lazen we : Bernie Glassman: Oneindige Cirkel. Lessen In Zen Thich Nhat Hanh: Vorm is leegte, leegte is vorm. Commentaar op het prajnaparamita hartsoetra. Lenore Friedman: Meetings With Remarkable Women: Buddhist Teachers In America. We komen op maandagavond samen en de volgende bijeenkomst is 7 april as. Als boek hebben we deze keer gekozen: De Essentie van Chogyam Trungpa. “Een selectie uit het werk van Chogyam Trungpa” Mocht je belangstelling hebben en mee willen doen kun je een mailtje sturen naar [email protected] of iemand van de groep aanspreken: Ciska, Esther, Mark, Greta, Hennie, Sim, Gerie, Marianne, Ra, Mirjam, Tjallie.

ZSM! Zen Spirit Magazine. Eenmaal of soms tweemaal per jaar verschijnt digitaal de sangha krant ZSM. De redactie is wisselend. Als je het leuk vindt om aan één of meerdere kranten mee te werken kun je je aanmelden. We komen per uitgave een paar maal samen op de dinsdag rond etenstijd voorafgaand aan de meditatieavond. We zorgen samen voor een maaltijd van lekkere soep, brood en een toetje. Je kunt je aanmelden bij [email protected], of iemand van de redactie (Karin, Esther, Luce, Gerie, Mark, Marian of Tjallie) om informatie vragen.

Het Boeddhistisch filmweekend van het Noorden

ZSM!6

Behoefte aan uitwisseling (en samen mooie films kijken) was de achtergrond van de start van het Boeddhistisch filmweekend van het Noorden dat in 2011 voor het eerst plaatsvond. In maart 2013 was de tweede editie en in oktober 2014 komt de derde editie. Het filmweekend wordt georganiseerd door afgevaardigden van meerdere boeddhistische sangha’s in Groningen in samenwerking met de Boeddhistische Omroep. Voor meer informatie: http://www.boeddhistischfilmweekend.nl/ of iemand van de organisatie (Esther en Fokje).

24


De Sjamaan in de Boeddha Terugkeren en Verder gaan

Vanaf mijn 25e tot aan mijn 55e heb ik met veel plezier voornamelijk in directie en bestuurlijke functies in de gezondheidszorg en onderwijs gewerkt. Ik kon hard werken en had daar plezier in. Al jaren beoefen ik meditatie. Gedurende een lange periode binnen de Vipassana traditie en sinds 6 jaar binnen de Zen traditie in de Zen Spirit Sangha. Binnen deze traditie mocht ik ook jukai ontvangen van Irène Kaigetsu sensei. Zeven jaar geleden, ik was toen 55, werd ik ziek en naast operatie ontving ik chemokuren in de behandeling tegen borst kanker. Dit was een periode waarin ik veel aan mijn meditatie ervaring had. Dit was ook een periode waarin ik op verschillende niveaus besefte dat tijd op aarde eindig is… Ik werd daar niet somber van maar er groeide bij mij een sterk verlangen om zo vrij als mogelijk te kunnen leven en over te gaan….als het mijn tijd zou zijn …Ik besefte dat ik delen van mijn leven had verstopt en had afgescheiden in mijn leven. In mijn dromen kwamen aanwijzingen wat ik zou kunnen gaan doen…ik nam deze serieus en ontmoete wijze vrouwen en mannen uit verschillende culturen (een verzamelnaam voor hen is Sjamanen). Ik mocht en mag langere tijd met een aantal van hen werken. Leer mijn innerlijke Sjamaan in mijn Boeddha natuur steeds meer herkennen en gebruiken. Mede Sangha leden en ook buiten de sangha vroegen mij de laatste jaren: wat doe jij nou bij die sjamanen en hoe combineer je dat met de Zen beoefening, vertel er eens een keer wat over. Vaak gaf ik als antwoord dat komt wel …maar ik weet niet precies wanneer. Als ik ga delen en vertellen dan moet dat geleefde ervaring zijn en niet een verhaaltje. In de zomer van 2013 was het zover en in het najaar van 2013 heb ik voor degenen die mij gevraagd hadden twee avonden verzorgd met als titel: “DE SJAMAAN IN DE BOEDDHA”, Terugkeren en Verder gaan.

Jennyke Yakushin

ZSM!6

Begin 2014 zijn twee avonden gepland waarin we verder gaan. Als je hier meer over wilt weten mag je altijd bellen op 0613987278 of mailen naar [email protected].

25


Boeken Sangharakshita What Is the Sangha? The Nature of Spiritual Community It can be a surprise to find that Buddhism gives great importance to the Sangha, the spiritual community. Some may feel that their guru or teacher is all that they need. To others, the idea of sharing their inner and outer lives with others can seem a challenge or even a threat. But the spiritual community is not about unthinking conformity or belonging to a comfortable group. Rather, it is the free association of developing individuals choosing to help each other along the path. Paperback: 288 pages Publisher: Windhorse Publications (August 1, 2004) ISBN-10: 1899579311

Thich Nhat Hanh Friends on the Path: Living Spiritual Communities Friends on the Path is an anthology that includes contributions from experienced Dharma teachers and Sangha leaders around the world; each giving sage advice on how to build and sustain a Sangha. Paperback: 310 pages Publisher: Parallax Press (August 1, 2002) ISBN-10: 1888375213

Sharon Salzberg Voices of insight In this anthology, leading Western teachers of Buddhism share their personal experiences on the path of insight meditation; their understanding of the Buddha, Dharma and Sangha (part 3) Paperback: 304 pages

ZSM!6

Publisher: Shambala (Januari 1, 2001) ISBN-10: 1-57062-769-X

26


Nishiari Bokuzan (Kin’ei 1821-1910)

Three Buddhist Jewels

ZSM!6

Inkt op papier ca. 110 x 30 cm uit :The Art of Twentieth Century Zen, Audrey Yoshiko Seo and Stephen Adiss Uitgeverij Shambhala, 2000

27

ZSM! Zen Spirit Magazine Voorjaar 2014 ZSM!6

Recommend Documents