Nieuwsbrief – voorjaar 2014 Beste Relatie, Wij zijn inmiddels alweer enige tijd gevestigd in het bedrijvencomplex Dolphia aan de Gronausestraat in Enschede. Dit prachtige monumentale kloosterpand wordt (al jarenlang) grondig gerenoveerd en is hopelijk in de 2de helft van dit jaar gereed om u zonder verbouwingsoverlast te kunnen ontvangen.
CE nieuws (Vanuit de NEN-commissie Persoonlijke Beschermingsmiddelen) In 2011 is er in onze nieuwsbrief al melding gemaakt van een nieuw werk item voor “Protective clothing to be worn by firefighters during technical rescue operations" . Dit om tegemoet te komen aan de Europees-brede wens om brandweerlieden kleding te bieden die geschikt is voor reddingsoperaties wanneer het niet gaat om brand. Inmiddels ligt er een ontwerp norm die onlangs in stemming is gebracht. DRAFT prEN 116689 Scope : "This European standard specifies the minimum requirements for technical rescue clothing. Technical rescue involves work associated with but not limited to those found during road traffic collisions and when working in and around collapsed structures often for extended periods of time after natural disasters (earthquakes, landslides, etc.)".
Nieuwsbrief voorjaar 2014
De belangrijkste vereisten waar deze nieuwe norm om draait zijn : - ISO 11612 - Codes A1C1F1 verplicht - Treksterkte na blootstelling aan stralingswarmte - Slijtweerstand - Hoge zichtbaarheid conform EN ISO 20471 class 2 - Electrostatisch dissipatief volgens EN 1149-3 - Minimale eis waterdampweerstand - Weerstand tegen penetratie door virussen (optional) - Markering : Vlam symbool
1
Nieuwe Richtlijn PBM's - Digitale gebruikersinstructie Helaas is er momenteel weinig nieuws te melden over de herziene richtlijn PBM's. De tekst is nog niet beschikbaar . Tijdens de laatste NEN vergadering is door C-tex wel geïnformeerd naar de stand van zaken met betrekking tot gebruikersinstructies. De vraag betrof of deze onder de toekomstige Richtlijn nog steeds in hardcopy (gedrukt) bij de kleding geleverd moeten worden of in een electronische vorm beschikbaar mogen worden gesteld. Voor zover bekend echter zal hier in de nieuwe richtlijn niets in wijzigen . Ook de recent van kracht geworden EN ISO 13688: 2013 (algemene vereisten beschermende kleding - opvolger van EN340) blijft vasthouden aan een papieren instructie : "Protective clothing shall be supplied to the customer with information written at least in the official language(s) of the state of destination. All information shall be unambiguous. " Wij merken zelf in de dagelijkse praktijk hoe lastig het is grip te houden op de juiste versie van de gebruikersinstructie. Door toevoegingen aan een dossier wijzigt vaak ook de inhoud van een gebruikersinstructie wat leidt tot een nieuwe versie. De verouderde versie is dan echter wel gedrukt en in omloop en zo loopt men continue achter de feiten aan. Je zou denken dat dit gemakkelijker moet kunnen in het huidige digitale tijdperk waarbij de meeste mensen in Europa de toegang hebben tot internet. In het CE label in de kleding zou je door middel van het - symbool en een webadres eenvoudig via de site de juiste versie kunnen downloaden. Nu worden er enorme massa's papier verspild (carbon footprint!) aan instructies die vaak niet eens worden gelezen.
"ATEX-kleding"
De kern van de discussie is dat, hoewel de Atex richtlijn (137) oproept tot het elimineren van ontstekingsrisico's en daarbij ook specifiek kleding benoemt, de Richtlijn als zodanig geen ruimte biedt voor het certificeren van PBM's (het betreft namelijk een gebruikers richtlijn) en ook Richtlijn 95 (machine richtlijn) biedt deze niet. Het "Ex" symbool kan en mag dus niet gebruikt worden om conformiteit van een PBM met de ATEX Richtlijnen aan te geven. Dit gegeven in combinatie met het nog steeds ontbreken van een geschikte kleding test (zoals voorzien voor deel 4 uit de EN1149 reeks), heeft geleid tot initiatieven uit de markt om deze "leemte" op te vullen. Hoe zit het nu met deze “Atex- practice proof” kleding en waarin verschilt deze van “gewone” EN1149-5-kleding ? De initiatiefnemer van de NSC (No Static Charge) practice proof meting, is Dhr. Jos de Haas van NSC Consultancy.
Nieuwsbrief voorjaar 2014
In de NEN commissie is een discussie gaande over verkrijgbare kleding die zou zijn voorzien van (misleidende) symbolen als ATEX-proof en NSC-PP. Dit zou verwarring scheppen bij de eindgebruiker om dat Atex-proof kleding niet bestaat en men zich zou moeten beperken tot claims aangaande EN1149-5.
2
Hij is een expert op gebied van statische electriciteit in de werkomgeving (zowel ESD als Atex) en heeft door deze praktijk test een signaal willen geven dat het simpele feit dat een materiaal voldoet aan EN1149-1 of EN1149-3 niet in alle situaties betekent dat de kleding ook voldoet. In het NSC meetlaboratorium doen zijn al jaren onderzoek op het gebied van ESD (IEC 61340-5-1) en Atex. Dit heeft geleid tot de ontwikkeling van een meetmethode voor het HBM (Human Body Model) in de praktijk waarbij de statische lading gemeten wordt op het totale HBM, dus kleding, schoenen en ATEX vloer . Doel is te weten te komen of de statische lading veilig en snel kan afvloeien om ontstekingsrisico’s te voorkomen. Zo kan het zijn dat er door de juiste materialen te gebruiken helemaal geen oplading mogelijk is ! Samenvattend : Er is grote behoefte aan de ontwikkeling van een kledingtest in de reeks EN1149 om te toetsen of de behaalde resultaten op de stof ook op de kleding gelden. Hoewel de term Atex-proof niet juist is en vermeden moet worden (NSC hanteert daarom ook uitsluitend de term NSC PP) lijkt de positieve bijdrage aan de veiligheid van deze praktijkproef evident . In ieder geval totdat er een geschikt officieel alternatief is. Een eindgebruiker zal zich hoe dan ook in alle situaties goed moeten informeren over de geschiktheid van een PBM voor de specifieke werksituatie en niet enkel afgaan op commerciële uitingen op producten. ISO/DIS 11612:2013 in relatie tot externe labels Over de ontwerpnorm DIS 11612 valt veel te vertellen maar dit stukje gaat uitsluitend in op de eisen aan labels. Sinds het van kracht worden van EN ISO 11612:2008 is het problematisch gebleken om labels goedgekeurd te krijgen op vlamverspreiding. Vaak komt het voor dat een label de ene keer net wel voldoet en de andere keer net niet waardoor ze niet voor alle collecties/stofsoorten gebruikt kunnen worden. Dit veroorzaakt veel verwarring bij de producenten van labels en kleding. Daarbij komt verder dat het ene Notified Body zich coulanter opsteld ten opzichte van labels die niet voldoen dan het andere, kortom; een lastig onderwerp !
Waarschijnlijk zal dit met opluchting ontvangen worden door de markt ! Volgens onze informatie heeft BTTG (GB) zich vooruitlopend op de nieuwe versie ISO 11612 op het standpunt gesteld dat ze alle <10 cm² labels zullen blijven testen maar dat in geval van een "FAIL" volgens de huidige eisen dit niet zal leiden tot een uitsluiting op het Certificaat, enkel tot een opmerking bij de "Limitations of use".
Nieuwsbrief voorjaar 2014
De ontwerpnorm zegt er in grote lijnen het volgende over : “ Labels and badges which are applied to the outermost surface of the garment, shall be tested in combination with the outer layer ----so that the burner flame impinges directly upon the middle surface of the item. The combination with the outermost layer of the garment shall meet the requirements of 6.3.2.1” “This requirement is not applicable for labels, embroideries or other added decorations with a surface area of less than 10 cm2”.
3
Flash Fire Manikin test - ISO 13506 Deze test kent een groeiende belangstelling als optioneel onderdeel van zowel EN ISO 11612 en EN469. De test wordt gebruikt om een voorspelling te doen van de hoeveelheid 2de en 3de graads brandwonden na blootstelling aan een "Flash fire" situatie van een bepaalde intensiteit en duur. Een "Flash fire" kenmerkt zich door een plotselinge en intense vuur zee die zich snel verspreid, veroorzaakt door ontbranding van een brandbare vloeistof, gas of stof in combinatie met zuurstof. Een flash fire duurt meestal kort (ca. 5 seconden) waarbij de temperatuur kan oplopen tot wel 1000 °C.
Nieuwsbrief voorjaar 2014
Onder andere bij BTTG (GB) en Aitex (Spanje) kan de Flash fire manikin test worden uitgevoerd volgens ISO 13506. De kleding dient specifieke maten te hebben om te kunnen passen op de Manikin (RALPH of SOPHIE). Deze manikin wordt vervolgens blootgesteld aan 12 branders met een hitte flux van 84 kW/m² (ofwel 2 cal/cm²/sec) gedurende 3-8 seconden (afhankelijk van de toepassing voor ISO 11612 of EN 469). Intussen meet men de temperatuurontwikkeling met behulp van sensoren (>130 !) en deze wordt vergeleken met de Stoll curve. Het resultaat wordt tenslotte uitgedrukt in een percentage 2de en 3de graads brandwonden. In de regel geldt dat dit beneden de 50% moet blijven. De bekende Amerikaanse norm NFPA2112 kent een verplichte Flash fire Manikin test waarbij getest wordt volgens ASTM F1930, deze methode is vergelijkbaar met ISO13506.
4
Courses
Er staat een middagsessie gepland in samenwerking met Centexbel op 23 September. Onderwerp : Richtlijnen en CE-normen voor beschermende kleding. Het belooft een zeer interessante interactieve sessie te worden met veel praktijkvoorbeelden. Een definitief programma met uitnodiging volgt via de mail en de website !
Aankomende Centexbel events : 14-16/05 12/06 24/06 16/09 25/09 9/10 16-17/10 23/10 18/11 27/11 8/12
European Conference on Protective Clothing Horizonverkenning Meubel- en Decoratiestoffen Chemische analyses voor textiel Ontbijtsessie LCA Horizonverkenning Industrieel textiel Ontbijtsessie Vezel- en garenengineering FR-Congres Horizonverkenning Transport Coaten en veredelen Horizonverkenning Composieten Studienamiddag Waterproblematiek in de textielindustrie
Aanmelding via http://www.centexbel.be
Auteur : Annemieke Pakkert ©: Geen van de items uit deze nieuwsbrief mag openbaar gemaakt worden of verveelvoudigd in welke vorm dan ook zonder voorafgaande toestemming van de auteur. Hoewel bij de samenstelling van deze nieuwsbrief uiterste zorgvuldigheid betracht is kan door C-tex geen aansprakelijkheid aanvaard worden voor eventuele fouten of onvolkomenheden.
C-tex Textieladviesbureau VOF Annemieke Pakkert Postbus 815 7500 AV Enschede www.c-tex.nl
Nieuwsbrief voorjaar 2014
Meer weten over de onderwerpen in deze nieuwsbrief ? Bel 06-30073151 of mail naar
[email protected] of
[email protected]
5
